Buradan buyurun

KÖYÜ
ÖYKÜSÜ
Andoludaki köylerin
gibi
köyünün de
tarihi kesin olarak
bilinmese de 1780- 1810
daki bir çok aile gurubu(sülale);
bu tarihlerde
köyüne
köy
aile
da Adana,
Osmaniye, Gaziantep,
çevresinde 1865-1866
Türkmen
sonucunda Türkmen
ve
düzene
Bu iskan
parçalamak için her köye
en çok bir
üç aile
Bunun sonucunda
köyüne de
kökenli 12 aile gurubu
Köyün ilk
yeri suyun
çevresidir.
kurucu
aileler köyün çevresinde verimli, sulanabilir arazileri kendi
pay
sonradan gelenler de biraz daha uzakta olan arazilere
daki Aile
/ sülalelerin pek
kökeni Herikli
Heriklilik; Köyün
köyünde oturan ve
çevrenin ser
zamanda kendilerine
için yurt arayan “Türkmen
parakendelerini”
de görevli
Herikli
Cemaatinden
Büyük bir
köyünü kuran,
aileler
izin alarak onun egemenlik
köyü de “Herikli” köyü
Çevrede Herikli Köyleri olarak bilinen
yerleri :
Karayaylak(6),
Gerce (Kerce)(7), Abdi
köyleridir. Bu köylerde
aile
da köken olarak
HALKIN
(*) Türkmen, Türk kökenli demektir.
bir sözcük
da
Tarihte
Bozoklar ve Üçoklar diye iki kola
Daha sonra
Bozoklar;
Denizhan,Gökhan, Üçoklar da; Günhan, Ayhan,
olmak üzere
üç kola
Her kol dörder boya
ki
hepsi 24 boydur.
Çepni,
Beydili, Bayat, Peçenek,
v.b. Her boy oymaklara, oymaklar
de cemaatlere
, Herikli
cemaattir . (Cemaat, birlikte oturan, bir yerde toplu olarak
ile ilgili bilgiler
Anadolu’ya
yerleri
fazla bir
Malazgirt(1071)
sonra Anadolu’ya
Tokat-Niksar merkezli
Kayseri, Kapadokya,
çevresini de egemenlikleri
nüfusun
bu bölgelere kendi
“TürkmenlerXVI–XVII
müelliflerinden Ali Bey’in,
Bu
bilgiye
cemaatlerin
11 ve 12.
Tokat, Amasya, Sivas,
alarak, o zamanlar
ile ilgili
bilgiler
ul Cihad ve Fusul-i Hal” ve
Cenabi Bey’in, “ El- Aylem Uz Akd”
ve
boyuna mensup
Türkmen
Eski bir Selçukname’ye
verilen bilgilere göre, Malazgirt
sonunda,
Erzurum bölgesini Saltuk Bey’e, Mardin, Harput bölgesini Artuk
Bey’e, Tokat, Amasya, Sivas, Kayseri,
Bozok(Yozgat) ve Kapadokya bölgesini
Gazi’ye, Erzincan, Kemah,
bölgesini Mengücek Gazi’ye,
bölgesini Emir
Gazi’ye ikta
belirtilmektedir.
geçen Selçukname’de Anadolu’ya, Anadolu Selçuklu Devleti’nin
gibi
Gazi’nin de sürgün
bahsedilmektedir.
Rivayete göre Selçuklu
Melik Ahmet
Gazi’yi Kayseri, Kapadokya, Sivas ve havalisinin fethedilmesi ile
Gazi
eline geçen bu yerleri ikici kez
------------------------------------------------------------------------------------Tarihleri,
Prof.Dr.Faruk SÜMER, Ana
1980.
bu bölgede
Ermeni tarihçi Mihael, “1085
Tanusman
bir Türkmen emiri
istila etti . Sivas, Kayseri ve
beldeler
üzerinde hüküm sürdü ve böylece
diye not
dönem üzerinde
yapan Ermeni tarihçilerden
“Dokuments Armeniens”
Malazgirt
Anadolu içlerini
fetheden
yerli
ve
sonucu yeniden
döndüklerini, ancak Selçuklu
tazyikiyle
yeniden Anadolu’ya
belirtilmektedir.
Selçuklu dönemi
Ahmet Bey’in
ile
“Kapadokya hakimi (egemeni) bulunan
Hasan Bey,
Bey’le birlikte
askerlerinden birçok
vererek çekildi.
bu
Hasan
verildi.” denmektedir.
zamanla büyüyüp Boynuinceli, Karacakürtlü,
Herikli, ,
Sermayeli, Bedikli,
Gözdengöreli,
Karagözlü,
Keçeli,
Kelemenli,
Konurlu, Köleli,
Soluzlu, Süslü,
gibi cemaatlere
Bu
cemaatler Anadolu’nun her
Herikli Cemaati, uzun
Kapadokya çevresine egemen olan
çevresini
olarak yurt tutan
denilebilir.
Boynuinceli
Herikli, Karacakürt, Deller(Deliler),
Kelemenli, Kurutlu(Kurtlu),
cemaatlerinden
Bu oymak için
Oymak,
ve Cemaatler(*)”
“Rumi 1140 Mahalli
Aksaray
Sivas,
Konya,
Karaman,
Koçhisar
Develi, Ilgaz
Adana,
(Kengiri-
,
i
olup, konar göçer Türkman Yörükani
taifesindendir.” denmektedir.
Cevdet TÜRKAY’
ve
bir
dayanan
ve Belgelerine göre OSMANLI
OYMAK,
ve
CEMAATLER(*)”
417.
Herikli, Herekli, Herekeli, Herecli
Cemaati
yer alan bilgilere göre Herikli Cemaati’nin;
Karaman,
Konya, Aksaray, Kayseri, Malatya, Kütahya, Bozok(Yozgat),
Halep, Adana,
Sivas,
Afyon, Tokat,
ve Van’a
hepsinin de
mensup Türkmen taifesinden
belirtilmektedir.
sonucunda
Boynuinceli
Boynuinceli
da
boyu) koluna
sonucuna
Oymak,
ve Cemaatler, TÜRKAY Cevdet, Tercüman
1717 – 1730
Damat
ve o zamanlar
Karamani Türklerinin
köyünü
yapmak için çevredeki 32 Türkmen oymak,
ve cemaatine ferman
her oymak,
ve cemaatten
aile getirterek
ve ev
köyünü
ve
gelen
(Bu
1724
iskan
bir sonucudur.)
yer alan 32
ya da cemaatten biri de Herikli’dir.
kent merkezinde bu gün 20 Temmuz Mahallesi olarak bilinen yer
il
20
temmuz 1954
Herikli mahallesi olarak
Bu tarihten sonra
ancak bu
halk
eski
devam
Bunlardan
ki, Herikli Cemaati,
çevresinde
1700’lü
beri
geçen
63.
Türkmen taifesinden Boynuinceli
Develi ve Erciyes
Aksaray,
idi.
kendi hallerinde kar-ü
ile
ve ekserisi okur yazar, haccül haremeyn ve
zikudret kimesnelerdi. Binaen
Boynuinceliler’den
sakin
Karacakürt ve Herikli ve
ve
ve Nefsiboynuinceli
ve bunlardan maade on adet oymak ve onsekiz cemaat
denilmektedir.
il
gösterilen bir
göre 1650 –1700
“Hörekli(Herikli)”
çevredeki Arap ve Türkmen
sürekli
çevrenin
için 1140 rumi
mahalli iskan
ile göç
belirtilmektedir.
Bir söylentiye göre Kocaeli iline
Hereke ilçesinin ilk
gibi Herikli cemaatine mensuptur.
(*)Kar- kisb : Kar etmek, kazanç
da
da
Prof. Dr. Faruk SÜMER’in
bir
Herikli,
ve
dayanan
geçmemekte ancak çevredeki
köylerden söz edilmektedir.
Türkmenleri’nin, önceleri
olarak
yerlere ilk iskan
Barak ve
köylerini
belirtilmektedir.
“Bu bölgede
,
çok
sonucunda Kanuni devrinde üç obaya
ve
obalardan birinin 75 vergi nüfuslu Devedenilen bir bölgeye
3.Murat
döneminde de
çok
sonucunda
yerlerde
iskan
belirtilmektedir.
verilen bilgilere göre “Celali
Anadolu’da
güç
derin yaralar
katliam,
ve onun sonucunda
çok insan
Bu olay,
bölgeleri
kalan yerlerde
etki yapmakla birlikte en fazla da Sivas’tan Afyon’a kadar
bir Orta Anadolu
bölgesinde ve Çukurova’da etkisini
Köyünden Deli
Mehmet Ali, Ali
Mehmet
Hasan
Halil
Mehmet
köyünden
Mehmet
Cesim’den rivayet olunan ve
köyünden Musa
bilgilere
göre, “Herikli
Urfa-Harran bölgesinden 1590-1600
ilçesi
Salanda(
Karaburna çevresindeki
Bunu takiben
Salanda’da yurt tutan “Haremeyn”
beyleri,
göçü görüp,
yerlerden
çevreyi terk etmeleri konusunda
birkaç gün
izin istemeleri bile
iki
birbirine
Haremeyn
ve silahça üstün
kazanan taraf Herikliler
Haremeyn
de
kadar
Böylece Herikliler zaferle
ve
olarak
ve
verdikleri bu
çevresini
ve otlak durumuna göre sekiz parçaya bölerek (Karaburna, Karaburç,
Yüksekli, Karahüyük,
Zamanla da yaylak olarak
Karayaylak, Gerce çevresinde de
hayata
1800
kendi egemenlik
kabul eden o
güçlü derebeyleri olan Konya merkezli
ile Bozok (Yozgat) merkezli
Herikli
vergileri her iki tarafça da
bir
konu
zaman zaman obalar talan
el
Bir
göre; derebeylerin
olan
çevresinden daha iç ve
güvenli bir yer olan ve yaylak olarak
merkezli yerlere
olabilirler(*)
Celali hareketleri, Ulu-Yörük (Sivas, Tokat ve Amasya Bölgesi), Boz-Ok
Ankara Yörükleri, Konya bölgesinde
Atçeken
gibi Orta
Anadolu’da
Türkmenlerin
neden
devlet
Türkmen
Boz-Ulus,
Boynuinceli,
Karacakürt, Kurutlu,
Köpekli
ve
ve cemaatler
çevresinde yurt
gibi, bu ele mensup
pek çok oymak ve
ve
çevrelerine
diye söz
edilmektedir.
**Bu bölüm ortak tarih
“kösektas.net” te
Köyü ilk kuran,
yedi hane
1Osman
2- A
Mustafa
3-Kara Musa
4-Beyazit Ali
5-Karaca Hasan
6-Deli
7Ömer
Köyü’nde on iki
Yetik,
aile gurubu
Hüner
Aile gurubudur.
ve Cemaatler
“Boynuinceli
Anamur
Kaza-i Mezbur ehalisi ile naan civar
Anamur,Tarsus,
KarsSiverek, Hama, Adana, Sis,
karyesi, Yalavaç
( Hamit
(isparta-Burdur),
(Bozok
Ürgüp,
iskan olundular.” denmektedir.
Mahalli iskan da
kopan
aileler önce Yeni
Eskiören köyüne oradan da
yerlere
Köyüne
1866
i
zoruyla
olabilirler
Karye: Köy.
Türkman-Yörükan
karyesinde(*) sakin
Göre Oymak,
olan
Özdemir, Evci, Kaya
aile gurubudur. Köye ilk
Yusuf,
Köyü’nden
Mahalli
“ Ankara, Tarsus, Kengiri
KarahisarHaymana
Adana ve havalisi, Zülkadiriye
Yeni il
Çarsancak
Çölabad
(Karahisar- Sahip
“Türkmen
Taifesinden
Karagündüzlü,
cematten kopup
Köyüne
“Bozulus
Türkman
Olan
Cemaati Adana
havalisine tevattün
diye
geçmektedir.
gelen
Köyüne
Halil birisi ve Ömer ve Bilal
Köyünden
Bu aile gurubu ile ilgili Mahalli iskanda “Adana eyaleti,
na iskan edilen “Yörükan Taifesinden Eflak, Aflak,
cemaati
1866
sonra
Islahiye hareketinden
olabilirler
Köyüne
köyünden
gelen; Karahasan
Mahalli
“Salihli
ve Adala
(Saruhan
Karaman,
Ankara,
Bozok
Sahip(Afyon)”
“Konar göçer Türkamn Yörükani
Taifesinden, Çökelek,Çökelekli, Çökeleklü”
cemaatinden kopup
“Bozulus
yaylak ve
tabi Çökeleklü cemaati ahalisinin bir
parakendeler
ve sengistan ve devab ve
ra’y ve iskan
demekle arif çiftlik arazisinde sakin oldular. Bir
parakendeler Anakara,
evler yaparak iskan
Kaya, Özkan, Kavak, Çelik
aile gurubu. Köye ilk gelen Beyazit
Ali.
Mahalli
“Kilis
Cirmen
Beyazidlü,
ve
(Sivas
“Türkman
Bu aile gurubunun
Taifesinden Beyazid, Beyazidli,
Camaatten kopup
Kürt olma
Ekrad
Türmen
:Kürt.
:
Çöl, Koçak,
Parlak
Kürtler
Köye ilk gelen Deli
Mahalli
Kütahya, Halep,
Arabsun
“Kayseriyye, Adana, Karaman, Akasaray, Ankara,
ve Günyüzü
ve
Sahip
Bozulus
Tercan, Kelkit
(Erzurum
Anamur, Ermenek ve
na
“Türkmen Taifesinden Deliler, Delüler, Deller, Delili, Deliler Kebir, Deliler
cemaatten kopup
ve
olabilirler.
Deliler/Deller cematinden
sekiz köy
eteklerine
Delleri Atik, Delleri Civelik
“Deliler Cemaati, Boynuinceli
Öz, Aksoy
Köye ilk gelen
Bu aile gurubuyla ilgili kayda
Mustafa.
KARABARDAKLI
köyünden
Bu aile gurubuyla ilgili kayda
Kökenleri Herikli olabilir
gelen
SOFULU
Tutar, Dal, Paket,
Köye ilk gelen
Osman.
Mahalli
(Rumi: 1124-1130); “Adana, Sis(Kozan),
Sivas,
KarahisarKonya, Karaman, Temürcü
Saruhan(Manisa), Diyarbekir, Alaiye,
Manavgat
Edirne, Gümülcine, Dimetoka,
Karahisar- Sahip
Anamur, Gülnar
Darende
ve
Zile
Sivas
Göynük,
Bursa
ve Yalavaç
(Hamit
na
“BOZULUS Türkman
“Türkman Yörükan
Taifesinden Sofu, Sofular, Sofulu, NamKerimli Cemaatinden kopup
köyüne
aile gurubudur.
Köyüne
1866 tarihli
i
hareketi sonucu olabilir.
UZUNLU
köyünde Babacan,
köyünde Ölgün
yerleri
(Yeni
Eskiören Köyüdür. Bu köyden bu çevreye
gelen:
Mustafa.
Uzunlu Köyünü, Uzunlu Cemaati
1140-1147
Bozok( Yozgat), Sivas,
na
Köylerine
rivayet
Mahalli
Karahisr-
(Bozok
Üzeyir
Gülnar
Nazilli
Uzun, Uzunlar, Uzunlu cemaatinden Uzunlu ve Eskiören
guruptan kopup
köyüne
Mustafa’dan
olarak ta bilinir.
Köyüne 1866 tarihli
hareketinden
sonra
Ömer
Gedik
birisidir.
Köyü’ndeki
Eskiören köyünden
sülalesi ile
gelen
kökenden
Mahalli
“Honaz, Denizli, Kula,
,
Rakka(Suriye’de),
Saruhan(Manisa), Halep,
Yeni il (Sivas),Mihalliç, Sinop”
Konar göçer Türkman Yörükani
Taifesinden;
cemaatten kopup
Cemaati Ce’bar
BAYRAKTARLI
Ceyhan’a
aile gurubuyla ilgili
mensuptur.”
köyünden
gelen
Karaca Osman. Bu
Derlemeler.
•
Trafik
ölen
için söyleyeni belli olmayan
bir
mahallinde de eli
Ah
kara
gölgesi serin diyordun
Kara ölüm gezer
da kara
Tez gel
•
topraklara
yarim, kurban
Söyleyeni belli olmayan
köyünden
bir
Yusuf’umda benden geçti el oldu
Hapishanenin peceleri tel oldu
Hele bir göreydi garip
bilekleri kan oldu
Astap giyer de
Verem diye
Böyle
da benim
Ankara’da
okunur.
Sultan Ölgün’den
•
Söyleyeni belli olmayan
köyüne ait bir
ekin biçiyor
suyun içiyor
Es poyraz da
Sürmeli yarime
geçiyor
özüne
(05.01.1993)
köyünden
Kap
gözüne
yoluna ölen var
ola
Bibin kurban olsun benli gözüne
ne
Atarlar
Terek
•
can verdi
Meryem
:Raf,
köyünde, ölen
1999)
dolap gözü.
Ziya (Babacan) için
Okula gider de ince bir yolu var
Okulun
bir top gülü var
Öldü diyen
dilim
Müdür
da yeri var
anan
gayri yoruldu
vurdu da
......................................
Kara yerde
çürüdü
*
•
köyünde ölen Yunus’un Mehmet için
Mehmet’im elma
Yedi
biri
ocakta
Döne döne helal olsun
Seni çok götürdüydüm kucakta
•
köyunden Löllü’nün
Emek zahmet
hamuru
Yedirmem Löllü’ye kurban ederim.
da kiliminin
bak. Götümü
Bu
da
hiç
Anadut gibi burnuna gurban
bu güne
bir
Mihri’nin
Öykü
102-HELAL
Gerçek
Bodus takma
köyünden
Omar
birisiyle çok iyi
Bodus’un
da
üzerinedir.
ilgili ünü Konya’ya
Nereden
bir inek
Bodus’un az da olsa biraz dini bilgisi
için,
sürüp gelirlerken,
“Yahu,
biz bu
ama terlemeden
mal haram derler.
Bu pis
çözüm yolu çok.
“Hele
zoruna bak. Serseri misin sen? Ne zahmetlerle bu
Hadi
bu arada bizde terleriz. Helal ettirmeye ne
var.”
Bodus,
Omar,
Konya
dönerken dinlenmek için
bir
uzaktan bir
görüp namaza
inince ona ‘ orada büyük bir
iki rekat murat
’
namaza
binip kaçarken
“Benim
Bodus
yerine geldi
seninki de gelir.”
Seyfi. Ölümü:1956
:Ömer........?