to the PDF

RÖPORTAJ
İstanbulGeri Dönüşümcüler Derneği
GENEL MÜDÜRÜ
HAYRETTİN CAN İNŞA ETTİKLERİ
AMBALAJ ATIĞI AYIKLAMA
TESİLERİNİ ANLATIYOR...
Disan Genel Müdürü
Hayrettin CAN
? ARALIK 2015
www.igedder.com
RÖPORTAJ
İstanbulGeri Dönüşümcüler Derneği
AMBALAJ ATIĞI YÖNETİMİ
Ambalaj atığı dediğimizde anlaşılması gereken evlerden, sitelerden ve marketlerden toplanan
ve içinde evsel atık olmayan ambalaj atıklarıdır.
Son yıllarda giderek artan toplamalar artık basit yöntemlerle ayrıştırılmamaktadır. DİSAN HİDROLİK MAKİNE bu konuda yaptığı çalışmalarla ayıklama operasyonunu kolaylaştırdı, ucuzlattı ve ayıklama kapasitesini arttıracak ekipmanlar imal etti. Önceki ayıklama tesislerinde bir
besleme konveyörü ve bir ayıklama konveyörü vardı. Kapasiteler günde 5 ila 10 tona kadar
çıkabiliyordu. Kapasiteler küçük olduğu için bu konveyörler yeterli oluyordu. Ancak firmaların
gayretiyle tonajların artıp günde 20 ila 50 ton miktarlarına çıkması sonucu yeni ekipmanlara ihtiyaç duyuldu. DİSAN bu talepleri karşılayacak ilave ekipmanlarla yeni ayıklama hatları kurdu.
Bu hatlar ile yüksek kapasiteli ve kaliteli bir ayırma ile ucuz işletme maliyeti hedefledi.
Yeni ayıklama tesislerindeki ekipmanlar şunlardır.
1.
Besleme vinci
6.
2.
Poşet açıcı
7.
3.
Ön ayıklama
8.
4.
Disk elek
9.
5.
Balistik seperatör (elek)
10.
Manyetik ayırıcı
Alüminyum ayırıcı
Optik ayırıcı
Ayırma odaları
Balya presi
Bu ekipmanları ayrı ayrı tanıyalım;
ELEKTRİKLİ SABİT VİNÇ
Malzemeler poşet açıcının
bunkerine doldurulur. Elektrikli
olduğu için yakıt tasarrufu sağlar.
Sabit olduğu için lastik eskimesi
olmaz. Mazot masrafı olmadığı gibi
ortama egzoz gazı da salmaz.
Ayrıca ambalaj atıklarının içindeki
işe yaramayan malzemeyi kolay
seçer. Kaza riskini azaltır.
POŞET AÇICI
Poşet Açıcı 3 fonksiyon ile çalışmaktadır.
Birinci fonksiyonu depo özelliğidir. Yaklaşık olarak 30 ila 40
m³ olarak depolama yapar. Vinç veya loder operatörü işini
kesintisiz yapmaya devam edebilir. Operatörün yoğunluğunu
azaltır.
İkinci fonksiyonu dozajlamadır. Sisteme verilecek
malzemeyi düzenli olarak hep aynı tonajda verir. Yığılmaları
önleyerek ayıklamayı kolaylaştırır.
Üçüncü fonksiyonu ise poşetleri açmaktır. Poşetlerin içinde
olan malzemeler ayrılır. İyi bir ayıklama için poşet açıcı
vazgeçilmez bir makinadır. Tesiste iki kişinin işini otomatik
olarak yapmaktadır. Makinenin bakımı kolay, arıza miktarı ise
düşüktür. Hidrolik tahrikli olması nedeniyle güçlü bir açıcıdır.
www.igedder.com
ARALIK 2015
?
RÖPORTAJ
İstanbulGeri Dönüşümcüler Derneği
ÖN AYIKLAMA
Bu bölümde büyük faydalı naylon film ve sisteme zarar
verebilecek büyük malzemeler manuel olarak ayıklanır.
Ambalaj atıklarının içinde bazen uzun ipler şeritler olur
bunlar alınması gerekir aksi takdirde dönen ekipmanlara
dolanarak sistemin verimini düşürür. Bu malzemeler
alındığı zaman ekipmanlar daha verimli çalışacağı için de
uzun süre ekipmanlar için bakım gerektirmez.
DİSK ELEK
Ambalaj atıklarının içindeki büyük ölçüde olan kartonları
ayırmada kullanılır. Bu kartonlar otomatik olarak ayıklanır.
Ayıklamada, kartonun büyük boyutundan dolayı altındaki
değerli malzemeye ulaşmak zor olur. Disk elek ile büyük
kartonlar alınarak değerli malzemelerin ayıklanması
kolaylaşır. Aynı zamanda kartonlar alınarak sistemin
tonajı azaltılarak ileriki aşamalardaki ekipmanların verimi
artar. Bu ekipman, arızası en aza indirilmiş ve bakımı
kolay bir makinedir. Yedek parçaları ucuzdur. Buna
karşılık sisteme katkısı çoktur. Ambalaj atığındaki
kartonun oranı %10 ila %12 arasındadır. Disk elek
kartonun eleman kullanmadan otomatik olarak ayırır.
BALİSTİK SEPERATÖR
Bu ekipman otomatik ayıklama tesislerinin olmazsa
olmazıdır. Malzemeyi 3 bölüme ayırır.
Birinci bölüm balistik seperatorün öteleme
hareketleri ile malzemeyi yürüttüğü için ileri
giden iki boyutlu malzemeler ayrılmaktadır.
Bunlar genel olarak kâğıt, naylon,
küçük karton, bez, vb. gibi hafif malzemelerdir.
İkinci bölüm üç boyutlu malzemeyi ayırır. Bunlar pet,
plastik, cam, demir, alüminyum ve diğerleridir. Bu
malzemeler balistiğin açılı olması dolayısıyla aşağı doğru
yuvarlanırlar. Kâğıt, naylon ve tekstilden ayrılır.
Üçüncü bölüm Ø40 altındaki malzemeyi ayırır. Bunlar
genelde çöpe giden ve elle ayrılması zor hatta imkânsız
olan malzemelerdir.
Bu ekipman ayıklamayı oldukça kolay hale getirir. Çünkü
iki boyutlu olan naylon ve kâğıdın altında olan plastikleri
“pet veya metal” ayırmak, önce iki boyutlu malzemeyi
kaldırmak, ardından üç boyutlu malzemeyi almak olmak
üzere iki hareket gerekir. Balistik seperator malzemeyi
boyutuna göre sınıflandırdığı için ayıklama yapanlar tek
? ARALIK 2015
www.igedder.com
RÖPORTAJ
İstanbulGeri Dönüşümcüler Derneği
harekette istediğini alırlar. Balistik seperator iki vardiyayı
bir vardiyaya indirdiğini söylemek yanlış olmaz.
Resimlerden de görüldüğü gibi kâğıt ve naylon bir tarafta;
pet, plastik, alüminyum ve demir diğer tarafta ayrı ayrı
bulunmaktadır. Balistik seperatör manuel olarak yapılan
ayıklamadaki bir personelden üç kat daha fazla ayıklama
yapmaktadır.
Bu malzemeyi dört yıl önce imal ettik. Bu güne kadar test
ederek artık seri olarak imal etmeye başladık. Kalite olarak
dünyadaki benzerlerinin üzerine çıktık. Hem çöp ve
ambalajda, hem de pet ve plastikte kullandık. Oldukça iyi
bir başarı elde ettik.
Balistik seperatör tamiri ve bakımı kolay, yedek parçaları
ise ucuz bir makinedir.
MANYETİK AYIRICI
Ambalaj atığından en kolay iş demiri
ayıklamaktır. Konveyörün üzerinde konan
manyetik bant konveyör hareket halinde iken
demiri çeker ve ayrı bir bölüme atar. Verimi
%95 civarındadır. Demirin ambalaj atığı içindeki
miktarı %8 civarındadır ve manyetik ayırıcı ile
bu miktar personelsiz bir şekilde otomatik
olarak ayrılmaktadır.
OPTİK AYIRICI
Optik ayırıcı dört kısımdan meydana gelir: (1) hızlı bir konveyör (2) optik (3) valf blok ve (4)
ayırma odası.
Malzeme 30mt/dk hızla ilerleyen konveyörden bir dağıtıcı vasıtasıyla 250mt/dk hızla hareket
eden optik konveyöre gelir ve malzeme yayılır. Optik okuyucuların olduğu yere gelen
dağıtılmış malzeme kızıl ışınlar yardımı ile optik okuyucuya tanıtılır ve malzeme döküm
noktasına geldiğinde 3 numaralı valf bloktan ani hava üflenmesi ile üflenir. Malzeme ayırma
odasında ayrı bir bölmeye gider, diğerleri ayrı bölüme gider. Her operasyonda 1 malzeme
türü ayrılır. Optik ayırıcıların en büyük faydası kapasiteyi minimum elemanla
gerçekleştirmesidir. Mesela bir ton naylon film bir saatte bir makine ile otomatik olarak
ayrılabilirken, aynı miktarı ayırmak için 25-30 eleman gerekmektedir. Kağıtta ise bir makine ili
8 ton ayrılırken aynı miktar için eleman olarak 40 kişiye ihtiyaç vardır.
Optik ayırıcı pahalı bir makinedir. Fakat işletme giderini en aza indirir.
www.igedder.com
ARALIK 2015
?
RÖPORTAJ
İstanbulGeri Dönüşümcüler Derneği
ALÜMİNYUM AYIRICI (EDDY CURRENT)
Üç boyutlu malzemelerin içinden alüminyum
ayırmaya yarar. Hızlı bir konveyör ve
ucunda 2000-3000 devir arasında dönen bir
tambur sayesinde elektromanyetik bir alan
oluşmasıyla demir olmayan malzemeleri
fırlatarak ayrı bir bölüme sevk eder. Ayırma
oranı %90 civarındadır. Ambalaj atıklarında
alüminyum miktarı %6'dır ve bu miktar
alüminyum ayırıcı ile otomatik olarak ayrılır.
AYIRMA ODALARI
Ayrıştırılan malzemeler ayırma odalarında biriktirilir ve
en az bir balyalık malzeme oluşunca konveyörler
yardımıyla prese gider. Odaların kumandası bir
kumanda panelinden yapılarak kapaklar otomatik
olarak kontrol edilir. Böylece el değmeden malzemeler
balyalanmış olur.
Ayıklamayı yaptıktan sonra malzemeleri toplayıp forklift
ile prese taşımak takdir edersiniz ki çok gereksiz olur.
Bu odalar işletme masrafını azaltmak içindir.
BALYA PRESİ
Ayrıştırılan malzemeler bir
besleme konveyörü ile
prese gelir. Hangi
malzemeyi balya yapılmak
isteniyorsa, o malzemeyi
konveyöre sürülerek
balyalanır.
Eğer pet balyalayacaksanız
pet patlatmayı presin
haznesine sürerek petleri
patlatıp balya yapabilirsiniz.
Pres, Türkiye'deki geri
dönüşümcü firmalarda
yaygın olarak
kullanıldığından uzun uzun
anlatmaya gerek yoktur.
Ambalaj atığı iyi bir tesiste ayrıldığı takdirde hem para kazandırır hem de ülke ekonomisine
katkı sağlamış olur. Tesis tercihi elbette bütçeye göre yapılmalıdır. Ambalaj atığını toplamak
zor, ayırmaksa kolaydır.
? ARALIK 2015
www.igedder.com
RÖPORTAJ
İstanbulGeri Dönüşümcüler Derneği
AMBALAJ ATIĞI AYIKLAMA TESİSİ
Zincirli Konveyör
Balya Presi
Ayrıştırılmış olan
malzemelerin balya
presine beslemesini
sağlar.
Ayıklanmış olan
malzemelerin transferini
kolaylaştırmak için
balyalama yapar.
Kontrol Odası
Tüm tesisin kontrolü bu
odadaki panodan yapılır.
Manyetik Ayırıcı
Balistik Seperatör
Atığın içerisindeki demirler
bu bölümde ayrılır.
İki boyutlu, Üç boyutlu
ve organik malzemelerin
ayrıştırılmasını sağlayarak
ayıklamayı kolaylaştırır.
Ön Ayıklama
OPTİK AYIRICI Poşet Açıcı
Sisteme zarar verebilecek
büyük malzemeler
manuel olarak ayıklanır.
Dozajlama yapar.
Poşetleri açar ve
bunker vazifesi görür.
Ayıklama Odaları
Elle ayıklanan
malzemeler alt odalarda
toplanarak daha sonra
balyalanmak için zincirli
konveyöre sürülür.
OPTİK AYIRICI
Zincirli Konveyör
Poşet açıcıdan gelen
malzemeleri tesise
besleme yapar.
OPTİK AYIRICI
www.igedder.com
ARALIK 2015
?