Türk Deniz Kuvvetleri`nde

Transkript

Türk Deniz Kuvvetleri’nde
Firkateynle
16
er
T
ürk Deniz Kuvvetleri, 21. yüzy›lda gerek k›y› sular›nda gerek
aç›k denizlerde Türkiye’nin denizlerdeki ç›karlar›n› korumaya
devam edecektir. Bu görevin baflar›lmas›nda en önemli görev
firkateynlere düflmektedir...
e
Cem Devrim Yaylal›
Günümüzde firkateynler Türk Deniz Kuvvetleri’nin suüstü gücünün belkemi¤ini oluflturmaktad›r. Savafl zaman›nda suüstü harekat›, denizalt› savunma harekat›, alan hava savunmas› yaparak düflman gemi, uçak ve denizalt›lar›n› imha etme; bar›fl zaman›ndaysa ambargo denetimleri, bar›fl› koruma (peace keeping) operasyonlar›, insani yard›m sevkiyat›na destek faaliyetlerini gerçeklefltirmekle görevli firkateynlerimiz Alman, ABD ve
Frans›z dizayn›d›r. Alman tasar›m› gemiler özel olarak Türk Deniz Kuvvetleri için üretilmiflken, Amerikan ve Frans›z gemileri bu ülkelerin donanmalar›nda kullan›ld›ktan sonra ikinci el olarak hibe edilmifl ya da sat›lm›fllard›r. Frans›z A-69 s›n›f› gemiler Türk Deniz Kuvvetleri’nde korvet olarak s›n›fland›r›lm›fllard›r. Ancak gemilerin sahip olduklar› silahlar ve operasyon yetenekleri göz önüne al›nd›¤›nda, Türk Deniz Kuvvetleri’ndeki
di¤er firkateynlerden büyük farklar› yoktur. Bu sebeple A-69 s›n›f› gemilerin bu yaz›da yer almalar› uygun görülmüfltür.
FF-1052 KNOX SINIFI
So¤uk Savafl döneminde Amerikan Deniz Kuvvetleri kendine ana rakip
olarak Sovyet Deniz Kuvvetleri’ni görüyordu. Olas› 3. Dünya Savafl› s›ras›nda ABD, Varflova Pakt› kuvvetleri NATO’nun savunmas›n› yar›p Bat›
Avrupa’y› iflgal etmeye bafllamadan önce, ülkesinde bulunan malzeme ve
askerleri Avrupa’daki savafl alanlar›na ulaflt›rmak zorundayd›. ABD’deki
asker ve malzemenin Avrupa’ya ulaflmas› için gemilerin Atlantik Okyanusu’nu geçmeleri gerekecekti. Bu yüzden t›pk› 2. Dünya Savafl›’nda oldu¤u
gibi öncelikle Atlantik Okyanusu’nda destek konvoylar›n› güvenlikle geçirebilece¤i bir ortam oluflturmas› gerekiyordu. Bu konvoylara, Sovyetler
Birli¤i havadan AsuW seyir (cruise) füzeleri tafl›yabilen kara konufllu
Backfire, Badger veya Bear gibi uzun menzilli bombard›man uçaklar›yla
sald›racakt›. Ayr›ca Sovyet denizalt›lar›, t›pk› 2. Dünya Savafl›’nda Alman
U-botlar›n›n yapt›klar› gibi konvoylar› bat›rmak için bekliyor olacaklard›.
Denizlerin karanl›k bilinmezli¤inde ise Charlie, Oskar s›n›f› cruise füze kabiliyetli denizalt›lar ya da Alfa, Sierra, Victor s›n›f› h›zl› ve zor tespit edilen sald›r› denizalt›lar› vard›.
Knox s›n›f› gemiler, 2. Dünya Savafl› boyunca Alman denizalt›lar›yla
Müttefik gemilerinin Atlantik Okyanusu’nda yapt›klar› mücadeleden al›nan dersler ›fl›¤›nda dizayn edilmifllerdir. Denizalt›lara karfl› kullan›lmak
için gelifltirilen bu gemiler çok geliflmifl bir denizalt› savunma harbi (DSH)
sistemi etraf›nda infla edilmifllerdi. Gemide düflman denizalt›lar›n› tespit etmek için güçlü bir sonar, tespit edilen denizalt›lar› imha etmek için torpido
17
ve roket destekli torpidolar ve denizalt› savunma harekat› (DSH) helikopterleri bulunmaktad›r. Ancak denizalt› savunma harbi için bu kadar sistem ve silah varken; hava savunmas› için
sadece k›sa menzilli bir top mevcuttur.
Geminin bacas› ile antenin birlefltirilmesiyle
yarat›lan baca-direk kombinasyonu, Knox s›n›f›n›n karakteristik özelliklerinden biridir. Geminin siluetini özgün k›lan bu yap›, geminin
üst yap›s›n› flekillendirmektedir.
Mk16 ASROC Lançeri
(Foto¤raf: C. Devrim Yaylal›)
18
Knox s›n›f› gemiler, Amerikan Deniz Kuvvetleri’nin buhar türbinli motorlar› olan son
konvansiyonel yak›tl› gemileridir (Amerikan
Deniz Kuvvetleri Knox s›n›f›ndan sonra infla
edilen savafl gemilerinde gaz türbinli tahrik
sistemleri kullanm›flt›r). 1200 psi bas›nçl› türbinler kullanan gemiler, bu sistem sayesinde
27 deniz mili gibi yüksek h›zlara ç›kabilirler.
Ancak yüksek bas›nçl› kazanlar›n bak›m› zor
ve zahmetlidir. Ayr›ca limanda bulunan gemi-
nin sefere ç›kmaya haz›r hale gelmesi için, kazanlar›n önceden yak›larak sistem için gerekli
buhar›n oluflturulmas› gerekmektedir.
Gemilerde tek uskur ve dümen bulunur. Geminin ana silah› 1950’li y›llarda dizayn edilen
denizalt›savar silah› ASROC’tur. ASROC, savafl bafll›¤› olarak torpido tafl›yan bir füzedir.
Mk16 lançerinde at›fla haz›r halde 8 adet ASROC füzesi bulunur. Menzili 11 km olan bu
füzeler, geminin sonar›n›n tespit etti¤i denizalt›n›n oldu¤u pozisyona f›rlat›l›r. Füzeden ayr›lan ve bir paraflütle yavafllat›larak denize düflürülen torpido aktif konuma geçer. Otomatik
olarak düflman denizalt›s›n› tespit edip takip
ederek imha etmeye çal›fl›r. Knox s›n›f›nda bulunan Mk16 lançerinin iki tüpü, Harpoon gemisavar füzesini atacak flekilde modifiye edilmifltir. Gemide toplam 8 adet Harpoon füzesi
ve 16 adet ASROC füzesi bulunur. Gemide ayr›ca yine denizalt›lara karfl› kullan›lmak üzere
4 adet Mk32 torpido tüpü de bulunur. Hem
Mk32 torpido tüplerinde hem de ASROC sisteminde Mk46 torpidosu kullan›l›r.
Knox s›n›f› gemilerin denizalt›lara karfl›
kulland›¤› üçüncü silah› ise helikopteridir.
Amerikan Deniz Kuvvetleri’nin orjinal plan›nda, Knox s›n›f› gemiler 1950’lerde gelifltirilen insans›z DSH helikopterini kullanacakt›.
Uzaktan kumanda ile gemiden kontrol edilen
bu helikopterin görevi, üzerindeki görev yükünü (bu ço¤u zaman bir Mk44 torpidosu, bazen
de bir su bombas›yd›) denizalt›n›n üzerine götürüp suya b›rakmakt›. Konsept olarak zama-
n›n›n çok ilerisinde olan bu proje, baz› teknik
baflar›s›zl›klar yüzünden istenilen sonuçlar› elde etmekte gecikince, ABD Kongresi taraf›ndan rafa kald›r›ld›. Bunun üzerinde Knox s›n›f› gemilerde SH-2 Sea Sprite helikopterleri
kullan›lmaya baflland›.
Knox s›n›f› gemiler özellikle Denizalt› Savunma Harekat› (DSH) için dizayn edildiklerinden hava savunma imkanlar› zay›ft›r. ABD
Donanmas› bu gemilerde, yak›n hava savunmas› için Sea Sparrow uçaksavar güdümlü füzesi kullanm›flt›r. 1980’li y›llarda bu füzeler
kald›r›larak yerlerine Mk15 Phalanx sistemi
konulmufltur. Mk15 Phalanx, Amerikan Deniz
Kuvvetleri’nin su üstü platformlar› için gelifltirdi¤i, 20 mm döner toplu standart yak›n savunma silah›d›r. Geminin füzeleri taraf›ndan
düflürülemeyen ve elektronik savunma sistemleri taraf›ndan engellenemeyen çok yak›ndaki
hedeflerin imhas› için düflünülmüfltür. Phalanx
sisteminin 6 namlulu döner topu, 1500 m menzile etkili olarak dakikada 3.000 mermi atabilir. Sistemin kendi radar› mevcut oldu¤undan,
hedeflere tam otomatik ve gemi kumanda merkezinden ba¤›ms›z olarak angaje olabilir.
Gemilerde ayr›ca hava ve suüstü hedeflerine karfl› kullan›lmak için bir adet 127 mm’lik
Mk42 Mod9 top bulunur. Dakikada 20-40
mermi atabilen bu topun menzili hava hedeflerine karfl› 14 km, suüstü hedeflerine karfl›
ise 24 km’dir. Mk42 topu, savafl harekat merkezinden yönetilebilece¤i gibi, gerekti¤inde
top taretinde bulunan yerel kumanda merkezinden de kullan›labilir.
Knox s›n›f› gemilerin denizalt›lar› tespit etmek için kulland›klar› bafll›ca sistem, aktif ve
pasif modda çal›flabilen SQS-26 sonar›d›r. Bu
sonar›n en belirgin özelli¤i devasa boyutlar›d›r.
Gerek sonar›n vericisini, gerek sonar için gereken güç kaynaklar›n› gemi dizayn›na yerlefltirmek, Amerikal› gemi infla mühendislerinin
karfl›laflt›¤› en ciddi sorun olmufltu. Bu yüzden
bu sonar›n kullan›ld›¤› Bronstein, Garcia ve
Knox s›n›f› firkateynler, 2. Dünya Savafl›’nda
Amerikan Donanmas›nda hizmet vermifl olan
Gearing / Allen Sumner s›n›f› destroyerlerden
hem ebat hem de deplasman olarak daha büyüktürler.
TÜRK DEN‹Z KUVVETLER‹’NDE KNOX
Türk Deniz Kuvvetleri’nde Knox s›n›f› gemiler, 1990’l› y›llarda üzücü bir kazan›n ard›ndan kullan›lmaya bafllanm›fllard›r. 1992 y›l›nda yap›lan Display Determination NATO
tatbikat› s›ras›nda, Amerikan USS SARATOGA uçak gemisinden atefllenen iki adet Sea
Sparrow füzesinin isabet etti¤i DM-357 TCG
MUAVENET destroyeri kullan›lamayacak
duruma gelmifl ve olayda gemi komutan› dahil
5 denizcimiz flehit olmufltu. 1993 y›l›nda
Amerikan Donanmas› taraf›ndan Knox s›n›f›
bir firkateyn, eski MUAVENET’in yerine
geçmesi için hibe olarak verilmifltir. Türk Deniz Kuvvetleri’nde hizmete giren ilk Knox s›n›f› gemiye F-250 borda numaras› ve TCG
MUAVENET ismi verilmifltir.
Nisan 2004 itibariyle Türk Deniz Kuvvetleri’nde 4 adet Knox s›n›f› gemi görev yapmak-
Knox s›n›f› firkateynlerin baca direk
kombinasyonu.
tad›r. TCG ZAFER 29 Kas›m 1993; TCG KARADEN‹Z ve TCG EGE ise 28 Temmuz 1994
tarihinde hizmete girmifllerdir. Bu gemiler
Türk Deniz Kuvvetleri’nin beklentilerini yeteri kadar karfl›layamam›fl olacak ki, toplam 8
gemiden 4 tanesi ortalama 7 - 8 y›ll›k kullan›mdan sonra hizmetten al›nm›fllard›r.
FFG-7 OLIVER HAZARD PERRY SINIFI
1960’l› y›llar›n sonuna gelindi¤inde Amerikan Donanmas›, elindeki 2. Dünya Savafl›’ndan kalma destroyerlerinin ve 50’li y›llardan kalma firkateynlerinin zaman›n tehditleri-
Perry s›n›f› firkateynin uzun gövdeli hali. Türk Deniz Kuvvetlerindeki Perry’lerin ‹stanbul tersanesinde gövdeleri uzat›larak
SeaHAwk’lara uygun hale getirilmektedir. (Foto¤raf: C. Devrim Yaylal›)
19
ne karfl›l›k vermekte yetersiz kald›klar›n› gördü. Bunun üzerine Eylül 1970’de “Devriye
Firkateyni” program›n› bafllatt›. Bu program›n amac›, zaman›n geleneksel firkateyn görevleri aras›nda yer alan denizalt› savunma
harekat› (DSH), ticari/askeri lojistik destek
gemilerine efllik etme, k›saca eskort görevlerini yerine getirecek ve çeflitli tehditlere karfl›
koyabilecek bir gemi yaratmakt›. Bu program›n sonucunda ortaya FFG-7 Oliver Hazard
Perry s›n›f› firkateynler ç›kt›.
Perry s›n›f› gemiler, denizalt› savunma harbi
için dizayn edilmifllerdir. Ancak amfibik gemilere ve konvoylara orta tehdit seviyesinde efllik
etme görevini de gerçeklefltirirler. Bu gemiler,
uçak gemisi, amfibik ç›kartma ve aç›k deniz
ikmal gruplar›nda görev alabilirler.
Perry s›n›f› firkateyn üretimi, Amerikan Deniz Kuvvetleri’nin 2. Dünya Savafl›’ndan sonra
yapt›¤› en büyük gemi inflaat program›d›r.
1977-1989 aras›nda sadece ABD’de 3 tersanede, 51 tanesi Amerikan Donanmas› ve 4 tanesi
Avustralya Kraliyet Donanmas› için olmak
üzere toplam 55 gemi üretildi. Avusturalya, ‹spanya ve Tayvan tersanelerinde üretilen gemilerle birlikte Perry s›n›f› gemi say›s›, 2003 y›l›nda toplam 70’e ulaflm›flt›r.
Dizayn aflamas›ndan servise girmesine kadar geçen sürede Perry s›n›f› üretim program›
bir çok yenili¤e imza att›. ‹lk gemi, FFG-7
USS OLIVER HAZARD PERRY Eylül
1976’de Bath Iron Works tersanesinde suya
indirildi. O zamanlar için Amerikan Donanmas›’nda ilk defa yap›lan bir uygulama ile
ikinci geminin üretimine geçilmeden önce 2
y›l boyunca ilk gemi üzerinde çeflitli testler yap›ld›. Bu testlerin sonuçlar› ve elde edilen tecrübeler, geminin kesinleflen son dizayn›nda
önemli rol oynad›. Ayr›ca geminin dizayn›,
farkl› tersanelerde kolay ve çabuk üretilebilmesine imkan tan›mal›yd›. Bu nedenle Perry
s›n›f›, ayn› anda üç ayr› tersanede üretilece¤inden, dizayn› mümkün oldu¤u kadar sade tutuldu. Geminin gövdesi 35, 100, 200 veya 400
tonluk modüller halinde infla edilebilecek flekilde tasarland›. Böylece her tersane kendi imkanlar› için en uygun büyüklükte çal›flabilecekti. Ayr›ca gemiler daha önce yap›lm›fl benzer büyüklüklerde savafl gemilerinde bulunan
mürettebattan çok daha az say›da personel ile
görev yapabilecek flekilde tasarland›lar.
Her ne kadar bu gemiler omurgadan dire¤e
kadar komple bir platform olarak dizayn edilmifl ve orijinal planlar›nda sadece 39 tonluk
büyüme marj› b›rak›lm›flsa da gemilerin a¤›rl›klar› sürekli olarak artm›flt›r. S›n›f, 3600 ton
tam yük için tasarlanm›flsa da, sonuncu geminin tam yüklü deplasman› 4100 ton olmufltur.
Gemilerde cephaneliklerin etraf›nda 19 mm
alüminyum, makine kontrol bölümünün etraf›nda 16 mm çelik ve savafl komuta merkezinin
etraf›nda 19 mm Kevlar z›rh vard›r.
20
Perry s›n›f› gemilerin k›sa ve uzun gövdeli
olmak üzere iki versiyonu vard›r. K›sa gövdeli
gemilerin helikopter pisti yaklafl›k 3 metre daha k›sad›r. SH-60 Seahawk helikopterleri k›sa
gövdeli gemilerde görev yapamazlar.
Perry’lerin ana makineleri de o zamanlar
için oldukça yenilikçiydi. Kendinden daha önce üretilen di¤er eskort gemilerinde oldu¤u
gibi, FFG-7’lerde tek uskur ve dümen bulu-
nur. Makine dairesinde ana olarak iki adet GE
yap›m› LM2500 gaz türbini vard›r. Bu makineler 40.000 beygir gücündedir ve duran bir
gemiyi 43 saniye içinde 30 deniz mili (52
km/s) h›za ç›karabilirler. Tek türbinle gemi 25
deniz mili h›z yapabilir. 20 deniz mili sabit h›z
ile 4500 deniz mili yol alabilir. Gerekti¤inde
Perry’ler 10 dakikada sefere ç›kmaya haz›r
hale gelebilirler. Oysa bir önceki kuflak firkaMk16 Lançerinde haz›r bulunan
Standart SM-1 e¤itim füzesi.
Perry s›n›f› F-495 TCG GED‹Z firkateyni.(Foto¤raf: C. Devrim Yaylal› Arfliv)
teynler olan Knox’lar›n ana makineleri buhar
türbinli oldu¤u için, onlar›n seyre haz›r hale
gelmeleri 4 saate yak›n sürmektedir. Ayr›ca
gaz türbinleri, hem buharl› hem de dizel makinelerden daha verimli çal›fl›rlar ve bak›mlar›
da daha kolayd›r. Geminin ana makineleri ve
elektrik türbini bilgisayar kontrollüdür. Türbinlerin baflka bir avantaj› da bak›m ve kumanda için daha az personele ihtiyaç duymalar›d›r. Bu s›n›f gemilerde ayr›ca bafl tarafta
içeri çekilebilen iki adet ek pervane vard›r. Bu
pervaneler manevra için kullan›ld›klar› gibi,
gerekti¤inde ana makineler çal›flmazken gemiyi 6 deniz mili h›zla ilerletebilirler.
Perry s›n›f› öncelikle denizalt› savunma
harekat› yapacak flekilde dizayn edilmifltir.
Denizalt› savunma harekatlar› için FFG-7’lerin gövdesinde çok güçlü bir sonar sistemi
olan SQQ89(V)2 vard›r. Bu sistem, geminin
burnunda bulunan SQS-56 sonar›, SQR-19
çekili sonar›, SQQ-28 helikopter sonar data
linki ve gelen bilgileri iflleyen bir bilgisayardan oluflmaktad›r. Sistem sayesinde bütün
sensörlerden gelen bilgiler savafl harekat
merkezindeki (SHM) konsollarda tek elden
de¤erlendirilmektedir.
Gemilerin düflman denizalt›lar›na karfl› gövdelerinde tafl›d›klar› tek silah Mk46 DSH torpidolar›d›r. Mk46 torpidolar›, 2 adet üçlü Mk32
f›rlat›c›s›ndan atefllenmektedirler. Menzilleri
yaklafl›k 11 km’dir. Ancak Perry s›n›f› gemilerin denizalt›lara karfl› as›l vurucu gücünü DSH
helikopterleri oluflturmaktad›r. LAMPS (Light
Airborne Multi-Purpose System) program› sonucu gelifltirilen bu helikopterler gemilerin silah ve sensör sistemlerinin entegre bir parças›d›r. Savafl gemilerinde denizalt› savunma harbi kabiliyetlerinin artmas› için, helikopterlerin
geminin sensör sistemine entegre olmalar›n›n
gerekti¤i ortaya ç›k›nca, ABD Donanmas›
1970’de LAMPS program›n› bafllatt›. Bu sayede gemi ile helikopter aras›nda sürekli bilgi
al›flverifli gerçekleflebilecekti. Gerekti¤inde helikopter, geminin ufuk ötesi gözü olacak ve
uzun menzilli füzeler için hedef bularak yine
bilgilerini gemilere aktaracakt›. Program çerçevesinde ilk hizmete giren helikopter, zaten
Amerikan donanmas›nda mevcut olan SH-2
Seasprite helikopteri oldu. LAMPS Mk1 olarak FFG-7 PERRY ve CG-47 TICONDEROGA s›n›f› gemilerde göreve bafllad›.
Sikorsky firmas›n›n ABD Ordusu için üretti¤i S-70 Blackhawk helikopterinin deniz görevleri için tadil edilmifl versiyonu olan SH-60
Seahawk, 70’li y›llar›n sonunda LAMPS Mk3
olarak görev yapmaya bafllad›. LAMPS
Mk3’lerin inifl ve kalk›fl paternleri, LAMPS
Mk1’lerinkinden farkl› oldu¤u için Perry s›n›-
f›n›n uçufl güvertesinin uzat›lmas› gerekti¤i ortaya ç›kt›. Ancak yap›lan bu modifikasyon tüm
gemilere uygulanmam›flt›r. Uzun gövdeli gemilerde LAMPS Mk3’ler görev yaparken; k›sa
gövdeliler LAMPS Mk1’leri kulland›lar.
Hava hedeflerine karfl› AN/SPS-49 radar›
geminin ana sensörüdür. Bu uzun menzilli radar L-band›nda çal›fl›r ve hava hedeflerinin
menzili ve kerterizleri hakk›nda bilgi sa¤lar.
Sistem sayesinde Perry s›n›f› gemiler, 200
deniz mili mesafeye ve 100.000 feet yüksekli¤e kadar uçan hedefleri tespit edebilir. Sistem, düflman›n elektronik karfl› tedbirlerinden, chaff’lardan ve yalanc› radar ekolar›ndan en az seviyede etkilenecek flekilde tasarlanm›flt›r. Ayr›ca hareketli hedefleri sabit hedeflerden ay›rt edebilmektedir. AN/SPS-49
radar› taraf›ndan tespit edilen hedefler Mk92
at›fl kontrol sistemine aktar›l›r. Bu sistem hedeflere at›lan SM-1 Standart uçaksavar füzelerinin izlemesini yapar.
Geminin pruvas›nda bulunan Mk13 füze
lançeri düflman uçak ve gemilerine karfl› ana
silah sistemidir. 40 adet füze kapasiteli cephaneli¤i bulunan Mk13 lançeri, hem RIM-66
Standart uçaksavar, hem de RGM-84 Harpoon
gemisavar füzelerini ateflleyebilir. Lançer dakikada 6 füze atabilmektedir. Normalde cephanelikte 4 adet Harpoon ve 36 adet SM-1
Standart füzesi bulunur.
RIM-66 Standard SM-1, Amerikan Donanmas› taraf›ndan 1968 y›l›nda kullan›lmaya
bafllanm›fl bir uçaksavar füzesidir. SM-1,
ABD Donanmas›n›n 1950 y›llarda kulland›¤›
k›sa menzilli Talos ve uzun menzilli Terrier
ve Tartar füzelerini tek standart bir füzede
toplamak istemesi sonucu bafllat›lm›fl bir projenin sonucudur. 1968-1996 y›llar› aras›nda
Block III, Block IV (1969-1974) ve Block V
(1986-1996) olmak üzere 3 farkl› konfigürasyonda üretilmifllerdir. Böylece meydana gelen teknolojik ilerlemeler füzelere yans›t›lm›fl
ve ABD Donanmas›’n›n hava savunmas›n›n
belkemi¤ini oluflturan bu füzelerin güncel ve
modern kalmalar› sa¤lanm›flt›r. Füze yar› aktif güdümlüdür. Hedefe ulafl›ncaya kadar geminin radarlar› taraf›ndan yönlendirilir. Sesin
2 kat› h›zla uçabilen SM-1 MR füzesinin
menzili yaklafl›k 25 deniz milidir. Savafl bafll›¤›n›n a¤›rl›¤› 115 kilogramd›r.
Perry s›n›f› gemilerde suüstü hedeflerine
karfl› kullan›lan bafll›ca silah RGM-84 Harpoon füzesidir. 1976 y›l›nda kullan›lmaya bafllanan Harpoon, genelde gemilerde kendi özel
Mk140 lançeri içinde muhafaza edilir, tafl›n›r
ve yine bu lançerden atefllenir. ‹stisna olarak,
Perry s›n›flar›nda kullan›lan Harpoon füzeleri
Mk13 füze lançerinden at›l›rlar ve bu lançerin
cephaneli¤inde tutulurlar. Bu yüzden d›flardan
bak›ld›¤›nda bu s›n›f gemilerinin üzerinde
Harpoon füzelerinin karakteristik lançerlerini
görmek mümkün olmaz. 120 deniz milinin
21
MEKO 200TN Track IIB s›n›f› F-247
TCG Kemalreis firkateyni.
üzerinde menzili olan Harpoon füzesinin harp
bafll›¤› 221 kg’d›r.
Silah sistemleri aras›nda suüstü ve hava hedeflerine karfl› kullan›lmak üzere bir adet 76
mm’lik Mk75 top da vard›r. Mk75, ‹talyan Oto
Malera firmas›n›n popüler 76 mm’lik gemi topunun, lisansla ABD’de üretilmifl versiyonudur. Top, geminin üst güvertesinde k›ç tarafa
do¤ru, baca ile Mk13 füze kontrol sistemi aras›nda bulunmaktad›r. Topun konumu bir savafl
gemisi için oldukça s›rad›fl› oldu¤undan dolay›
topun önünde ve arkas›nda önemli ölü bölgeler
bulunmaktad›r. Top hem hava, hem de yüzey
hedeflerine karfl› kullan›lmakta ve dakikada 85
mermi atabilmektedir.
Ayr›ca gemilerde, füzelere karfl› yak›n savunma sistemi olarak bir adet Mk15 Phalanx
çok namlulu uçaksavar topu vard›r. Phalanx,
helikopter hangar›n›n üstünde bulunur ve
Mk75 topun aksine geminin k›ç›na do¤ru kesintisiz bir görüfl alan› vard›r.
Perry s›n›f› gemilerde, düflman denizalt›lar›n›n gemilerin yerlerini tespit etmelerini zorlaflt›rmak için Masker / Praire maskeleme sistemi
vard›r. Bu sistem geminin pervanesinin karakteristik gürültüsünü bast›rarak denizalt›lar›n
duymas›n› engeller.
TÜRK DEN‹Z KUVVETLER‹’NDE PERRY’LER
Nisan 2004 itibariyle Türk Deniz Kuvvetleri’nde 8 adet Perry s›n›f› firkateyn aktif ola-
22
rak görevdedir. TCG GAZ‹ANTEP, TCG
G‹RESUN ve TCG GEML‹K 12 Ocak
1998’de Charleston liman›nda yap›lan bir törenle Türk Deniz Kuvvetleri’ne kat›lm›fllard›r. TCG GEL‹BOLU 23 fiubat 1999’da;
TCG GÖKÇEADA 23 Temmuz 1999’da;
TCG GED‹Z 1 Eylül 2000’de; TCG GÖKOVA 10 Nisan 2002’de ve TCG GÖKSU 4 Nisan 2003’de Türk Deniz Kuvvetleri’ne kat›lm›flt›r. Ayr›ca yukarda say›lanlar›n d›fl›nda
bir gemi de (eski USS Duncan FFG-10) yedek parça sa¤lamas› için hibe edilmifltir.
Perry s›n›f› gemiler, sahip olduklar› geliflmifl
sonar sistemiyle Türk Deniz Kuvvetleri’nin
denizalt› savunma harbi imkanlar›n› önemli
oranda yükseltmifllerdir. Ancak daha da önemli olarak Türk Deniz Kuvvetleri’ne ilk defa
gerçek anlamda alan hava savunmas› yapabilme yetene¤ini kazand›rm›fllard›r. Türk Deniz
Kuvvetleri bünyesinde uçaksavar füzesi kullan›lmas›na Yavuz s›n›f› gemilerin hizmete girmesiyle bafllanm›fl olsa da, Yavuz ve Barbaros
s›n›flar›nda kullan›lan Sea Sparrow uçaksavar
füzeleri daha çok geminin öz savunmas› için
düflünülmüfltür. Bu füzelerin menzilleri de
SM-1 Standard füzesinin yar›s› kadard›r.
Perry’ler, içinde bulunduklar› görev grubunu,
hem denizalt›dan hem de havadan gelecek sald›r›lara karfl› savunabilmektedir. Zaten bu gemiler Amerikan Deniz Kuvvetleri taraf›ndan
bu görevler için tasarlanm›fllard›r.
MEKO 200TN I / TN VE MEKO 200TN II-A/B
SINIFI
1969 y›l›nda Alman tersanesi Blohm &
Voss, savafl gemisi inflaat›n› de¤ifltirecek yeni
bir üretim metodunun gelifltirilmesi karar›n› ald›. Bu metoda göre, gemilere konulacak olan
silah ve elektronik sistemler, çal›flmaya haz›r
halde, üreticileri taraf›ndan ticari standart konteynerler baz al›narak yap›lm›fl konteynerlere
monte edileceklerdi. Tersaneye gelen bu silah,
elektronik ve di¤er sistem modülleri, gemide
kendileri için haz›rlanm›fl yerlerine monte edilecekti. Sonra arada kalan boflluk, çabuk donan
plastik dolgu malzemesiyle doldurulacakt›.
Monte edilen konteynerin elektrik, data, su ve
di¤er ba¤lant›lar› da tamamland›¤›nda sistem
kullan›lmaya haz›r hale gelecekti.
Bugün sekiz ülkenin donanmas›nda kullan›lan (çok yak›nda bu ülke say›s› 10’a ç›kacakt›r) MEKO (MEhrzweck-KOmbination) sistemi böyle do¤du. Bu sistem üretici tersaneye
bir çok avantajlar sa¤lam›flt›r. Üretim süresi
k›salm›flt›r ve ucuzlam›flt›r. Ayr›ca tersane,
standart bir gemi gövdesi üzerine farkl› silah
ve elektronik sistemler koyarak, farkl› ihtiyaçlar› olan bir çok donanmaya pazarlayabilmektedir. Böylece her yeni müflteri için s›f›rdan bir
gemi dizayn etmesine gerek kalmamaktad›r.
Bugün Türk Deniz Kuvvetleri’nde de kullan›lan Yavuz ve Barbaros s›n›f› gemilerin gövdesi olan MEKO 200 dizayn›, ayr›ca Yunan,
Portekiz, Avustralya ve Yeni Zelanda donanmalar›nda farkl› silah ve sensörler ile hizmet
vermektedir. MEKO sistemi, kullan›c›lar için
de avantajlar sa¤lam›flt›r. Gemilerin yar› ömür
modernizasyonlar› s›ras›nda büyük ve maliyetli de¤iflimler yapmak yerine, sadece eski silah ve/veya elektronik modülleri yenileriyle
de¤ifltirmek yeterli olacakt›r.
Türk Deniz Kuvvetleri’nde görev yapan
MEKO 200TN s›n›f› gemiler, Knox ve Perry
s›n›f› gemilere nazaran özel bir görev için üretilmemifllerdir. MEKO 200TN s›n›f› gemiler,
genel maksatl› firkateynlerdir. Suüstü, sualt›
ve hava hedeflerine engaje olabilir, k›y› bombard›man› yapabilirler.
MEKO 200TN Track I gemilerinde 4 adet
dizel makine vard›r. Bunlar her flaftta iki adet
dizel olacak flekilde CODAD (COmbined Diesel And Diesel) tarz›nda kombine edilmifltir.
Bu gemilerin 4 dizel birlikte çal›fl›rken ç›kt›klar› azami sürat 27 deniz milidir.
MEKO 200TN Track II-A/B gemilerindeyse, 2 adet dizel ve 2 adet gaz türbini vard›r. Makineler her flafta bir dizel ve bir gaz türbini olacak flekilde CODOG (Combined Diesel Or
Gas Turbin) tarz›nda kombine edilmifllerdir.
Gemi gerekti¤inde ya dizel makineleri ya da
gaz türbinini kullan›r. Bu gemilerin maksimum
h›zlar› 32 deniz milidir.
Bütün gemilerde 2 flaft ve pervane vard›r.
Gemilerin makineleri iki ayr› makine dairesinde bulunurlar. Makineler, hem floka karfl› dayan›kl› olmalar› hem de daha az ses ç›karmalar› amac›yla yal›t›lm›fllard›r. Yüksek otomasyona sahip olan makine dairesinde bak›m ve
yönetim için daha az personele gereksinim duyulur. Makineler gerekti¤inde köprü üstünden
kontrol edilebilirler.
Bütün MEKO 200TN gemilerinde bir adet
Mk45 127 mm’lik top, 3 adet 25 m’lik Sea Zenith nokta savunma topu, 8 adet Harpoon gemisavar füzesi, 2 adet Mk32 üçlü torpido kovan› bulunur. Uçaksavar sistemi olarak ilk 6
gemide, 1 adet 8 hücreli Mk29 Sea Sparrow
füze lançeri ve 24 adet Sea Sprarrow RIM-7M
füzesi bulunur. Son iki gemide ise Mk41
Mod8 dikey füze lançeri ve 16 adet Sea Sprarrow RIM-7P füzesi bulunur.
Mk45 topu, ABD Deniz Kuvvetleri için
Mk42 topunun yerine gelifltirilmifltir. Tam
otomatik bir toptur. Taretinde personel bulunmaz. Namlunun uzunlu¤u 54 kalibredir. Topun dakikada at›fl h›z› 16-20 mermi; menzili
24 km’dir. Top, klasik bir pozisyonda geminin
burnunda bulunur. Yaklafl›k 270 derecelik bir
görüfl alan› vard›r.
Seaguard nokta savunma sistemi sadece
Türk Deniz Kuvvetleri taraf›ndan kullan›lmaktad›r. ‹sviçre’nin Contraves firmas›n›n
üretti¤i Seaguard savunma sistemi, 3 adet 25
mm’lik Sea Zenith toplar›n›n yan›nda, 1 adet
AWS-6 arama ve 2 adet TMK takip radar›n-
dan oluflmaktad›r. Sistem otonomdur ve tam
otomatik olarak çal›flabilir. TMK radarlar›nda
ayr›ca FLIR sistemi de bulunur. Böylece gerekti¤inde hedef optik olarak da takip edilebilir. Sea Zenith toplar›nda her tarette 4 namlu
vard›r. Her namlunun mermi beslemesi ayr›
olarak yap›l›r. Bir taretin dakikada at›fl h›z›
3400 mermidir. Gemilerde bulunan 3 top, 360
derecelik koruma sa¤lamaktad›r.
MEKO 200TN s›n›f› gemilerin ana sald›r›
silah› güdümlü Harpoon gemisavar füzesidir.
Gemilerde 8 adet füze kendi özel Mk140 lançerlerinde tafl›n›rlar.
Gemilerde düflman uçaklar›na karfl› kullan›lan ana silah Sea Sparrow füzesidir. TCG KEMALRE‹S ve TCG SAL‹HRE‹S gemilerinde
(Track II-B) Mk41 dikey lançerlerinden f›rlat›lan Sea Sparrow RIM-7P, di¤er gemilerde
Mk28 lançerinden f›rlat›lan RIM-7M versiyo-
nu kullan›lmaktad›r. RIM-7 füzesi, bir çok ülkenin hava kuvvetleri taraf›ndan uzun menzilli
hava-hava mücadelelerinde kullan›lan AIM-7,
Sparrow füzesinin gemilerde kullan›lmak için
gelifltirilmifl versiyonudur. Sea Sparrow füzelerinin hava kuvvetlerinde kullan›lan Sparrow
füzelerinden fark› kanatlar›n›n katlanabiliyor
olmas›d›r. Füze, lançerin içinde daha az yer
kaplar. Bunun d›fl›nda AIM/RIM-7 M/P versiyonlar›nda kullan›lan elektronik sistemler, motor ve savafl bafll›¤› ayn›d›r.
Gemilerin savunma sistemlerinde ayr›ca
geliflmifl bir chaff ve decoy f›rlatma sistemi
olan Mk36 SBROC da bulunur. Sistem
Mk137 lançerinden, Mk158 ve Mk162 ateflleme ünitelerinden, yedek cephane dolaplar› ve
yedek cephaneden oluflur. Mk36 SBROC’un
amac›, geminin etraf›nda düflman güdüm
ve/veya at›fl kontrol sensörlerini yan›lt›c› sah-
MEKO 200TN Track I s›n›f› F-243 TCG YILDIRIM firkateyni. (Foto¤raf: C. Devrim Yaylal›)
23
Bu foto¤raflarda MEKO 200TN Track I (üstte), MEKO 200TN Track IIA (ortada) ve MEKO
200TN Track IIB (altta) aras›ndaki farklar ve benzerlikler net bir flekilde görülmektedir.
(Foto¤raflar: C. Devrim Yaylal›)
te hedefler oluflturmakt›r. Bunu sa¤lamak için
Mk137 lançerlerinin havan topuna benzeyen
6 namlusundan ihtiyaca göre gereken yan›lt›c› madde f›rlat›l›r.
MEKO 200TN’lerde bulunan radar sistemleri, gemiler tek büyük bir programla üretilme-
24
diklerinden farkl›l›klar gösterirler. ‹lk dört geminin (Track I) radar sistemleri son dört (Track
II-A/B) gemininkinden farkl›d›r.
‹lk dört gemide AWS-6 hava/yüzey arama
radar› ile DA-08 hava arama radar›, geminin
uzun mesafe hedef tespitini gerçeklefltirirler.
Hedeflere at›lan füzeler ise WM-25 at›fl kontrol ve STIR 24 radarlar› ile kontrol edilir. Son
dört gemide ise hedefler 3 boyutlu AWS-9 radar› ile tespit edilir. Hedeflere at›lan füzeler
ise STIR 24 ve STIR 18 at›fl kontrol radarlar›
ile takip edilir.
Türk Deniz Kuvvetleri’nde görev yapan
tüm MEKO 200TN firkateynlerinde SQS-53
sonar› kullan›lmaktad›r. Bu sonar hem DSH,
hem may›n kaç›nma, hem de torpido savunma
görevleri için kullan›labilir. Bu sistem hedef
tespit, teflhis ve takibini bilgisayar destekli olarak gerçeklefltirir.
Bütün MEKO 200TN’lerde, Perry’lerde oldu¤u gibi düflman denizalt›lar›n›n geminin pozisyonunu tespit etmelerini zorlaflt›rmak için
Masker / Praire maskeleme sistemi vard›r.
TÜRK DEN‹Z KUVVETLER‹’NDE MEKO 200T
Türk Deniz Kuvvetleri 29 Aral›k 1982 tarihinde imzalanan bir sözleflme ile Alman
Blohm & Voss ve HDW tersaneleri ile,
Thyssen Rheinstahl Technik firmalar›n›n oluflturdu¤u konsorsiyuma ilk ikisi Almanya’da,
son ikisi Türkiye’de üretilecek 4 gemilik bir siparifl verdi. Ayr›ca ilk iki geminin üretimi s›ras›nda di¤er gemileri Türkiye’de üretecek olan
personele e¤itim de verildi.
Track I serisinin ilki olan TCG YAVUZ (F240) gemisinin omurgas›na ilk kaynak 31 May›s 1985 tarihinde yap›ld›. Gemi sözleflmede
belirtilen süreden 1,5 ay önce 17 Temmuz
1987 tarihinde Türk Deniz Kuvvetleri’ne teslim edildi. Gemide bulunan befli silah, onbefli
elektronik, sekizi komuta kontrol ve ikisi de direk olmak üzere toplam 30 modül 15 ifl günü
içinde gemiye monte edilmifltir.
‹kinci gemi olan TCG TURGUTRE‹S (F241) fiubat 1988’de, TCG FAT‹H Temmuz
1988’de, TCG YILDIRIM ise Temmuz
1989’da hizmete girdiler.
MEKO 200TN Track II-A serisi gemiler
için Türk Deniz Kuvvetleri ile Alman Firkateyn Konsorsiyumu aras›ndaki sözleflme 19
Ocak 1990 tarihinde imzaland›. TCG BARBAROS Mart 1995’de; TCG ORUÇRE‹S
May›s 1996’da hizmete girdi.
Toplam sekiz adet platformdan oluflan MEKO 200 projesinin son iki gemisini teflkil eden
Track II-B serisi gemiler için sözleflme 14 Aral›k 1992 tarihinde imzaland›. TCG SAL‹HRE‹S Temmuz 1996 tarihinde k›za¤a kondu; 17
Aral›k 1998 tarihinde ise Türk Deniz Kuvvetleri’ne kat›ld›. Son gemi olan TCG KEMALRE‹S ise Haziran 2000 tarihinde göreve bafllad›. Baz› kaynaklarda Türk Deniz Kuvvetleri’nin bu iki gemiyi Salihreis s›n›f› olarak da
adland›rd›¤› yer almaktad›r.
D’ET‹ENNE D’ORVERVES (T‹P A-69) SINIFI
Türk Deniz Kuvvetleri’ne kat›lan en yeni
MEKO 200TN Track I s›n›f› F-243 TCG
YILDIRIM firkateyni.
firkateyn s›n›f› A-69’dur. Bu gemiler Frans›z
Donanmas› için DCN tersanesi taraf›ndan dizayn edilip üretilmifllerdir. DCN tersanesi,
1972-1983 y›llar› aras›nda 17 tanesi Frans›z, 3
tanesi de Arjantin Donanmas› için olmak üzere bu s›n›ftan toplam 20 gemi üretmifltir. Arjantin Deniz Kuvvetleri’nin kulland›¤› ilk iki
gemi asl›nda Güney Afrika Cumhuriyeti için
üretilmifllerdi. Bu ülkedeki ›rk ayr›m› politikas›na karfl› Birleflmifl Milletler taraf›ndan konulan silah ambargosu yüzünden gemiler Arjantin’e sat›lm›fllard›r. Gemilerin performans›n›
be¤enen Arjantin Donanmas›, üçüncü bir gemi daha siparifl etmifltir.
A-69 s›n›f› gemilerin as›l görevleri, s›¤ sularda denizalt› savunma harbidir. Ancak
Frans›z Donanmas›’nda ayr›ca, ekonomik
bölgelerin korunmas›, devriye, bayrak göstermek gibi farkl› görevlerde de kullan›lm›fllard›r. Genelde bu gemilerden 3 tanesi Fransa’n›n Pasifik Okyanusu’ndaki sömürgelerinde bulunurlar ve bu denizlerde Fransa’n›n ç›karlar›n› korurlar. A-69 s›n›f› gemiler ayr›ca
keflif, istihbarat toplamak ve e¤itim amaçlar›
içinde kullan›labilmektedir.
Gemilerde ana makine olarak 2 adet SEMTPeilstick dizel vard›r. Makineler her flafta bir
dizel olacak flekilde yerlefltirilmifltir. Azami
h›zlar› 23 deniz milidir. 80 metre gövdeleri ve
yaklafl›k 1200 tonluk deplasmanlar› ile oldukça kompakt ve küçük gemilerdir. Ancak top,
füze, denizalt›savar havanlar› ve torpido tüpleri ile donan›ml› olduklar›ndan muharebe de¤erleri hat›r› say›l›r niteliktedir.
A-69 s›n›f› gemilerde bir adet 100 mm’lik
top, 2 Exocet MM-38 gemisavar füzesi, 4
adet 550 mm sabit torpido tüpü, 1 adet 375
mm 6 namlulu denizalt›savar havan topu, 2
adet 20 mm uçaksavar topu ile 4 adet 12,7
mm makinal› tüfek bulunur.
MM-38, meflhur güdümlü gemisavar füze
serisi Exocet’in ilk modelidir. 1982 Falkland
Savafl›’nda ve 1979-1988 Irak-‹ran Savafl›’nda
kendini baflar›yla kan›tlam›fl ve denizcilerin
korkusu haline gelmifltir. Füzenin gemi, uçak
ve denizalt›lardan atefllenen konfigürasyonlar›
vard›r. MM-38 versiyonunun menzili 42 km,
savafl bafll›¤› ise 165 kg’d›r. A-69 s›n›f› gemilerde 2 adet Exocet füzesi bulunmaktad›r.
Geminin bafl üstünde bulunan top taretinde
tek namlulu 100 mm’lik bir top bulunur. Namlu uzunlu¤u 55 kalibre, at›fl h›z› dakikada 78
mermidir. Hava hedeflerine karfl› menzili
8.000 metre, kara hedeflerine karfl› menzili ise
15 bin metredir. Ayr›ca k›sa mesafeli hava savunmas› için iki adet 20 mm’lik top bulunmaktad›r. Bunlar›n at›fl h›z› dakikada 450 mermidir. Menzilleri ise yaklafl›k 10 km’dir.
A-69 s›n›f› gemilerde denizalt›lara karfl› kullan›lmak için 4 adet L5 torpidosu mevcuttur.
Torpidolar, geminin sancak ve iskele taraf›nda
2 adet sabit torpido tüpünün içinde dururlar ve
yedekleri yoktur. L5 torpidosunun su alt› hedeflerine karfl› menzili 7.000 metredir. Torpidonun savafl bafll›¤› ise 150 kg’d›r.
A-69 s›n›f› gemilerde denizalt›lara karfl› kullan›lmak için ayr›ca bir adet denizalt›savar roket bulunur. Her biri 375 mm çap›nda alt› namlusu olan sistem 300 kg’l›k su bombas›n› yaklafl›k 3000 metre ateflleyebilmektedir.
TÜRK DEN‹Z KUVVETLER‹NDE A-69
Donanmam›zda görev yapan bütün A-69 s›n›f› gemilerin isimleri B harfi ile bafllad›¤› için,
bu gemiler Türk Deniz Kuvvetleri’nde (B)urak
s›n›f› olarak da bilinmektedirler. Nisan 2003
itibariyle Türk Deniz Kuvvetleri’nde 6 adet B
s›n›f› gemi görev yapmaktad›r.
Gemiler 2000 y›l›nda Türkiye ile Fransa aras›nda imzalanan bir anlaflmayla toplam 60 milyon dolara sat›n al›nd›lar. Gemilerin Türkiye’ye gelmeden önce Fransa’dan yap›lan tadi-
lat› için de ayr›ca bir 150 milyon dolar verildi
ve böylece 6 kalem platform için net 210 milyon $ harcanm›fl oldu.
TCG BOZCAADA’ya Temmuz 2001’de;
TCG BODRUM’a Ekim 2001’de; TCG BANDIRMA’ya Aral›k 2001’de Türk Bayra¤› çekildi. TCG BODRUM, TCG BANDIRMA,
TCG BEYKOZ ve TCG BARTIN’›n Deniz
Kuvvetleri’ne kat›lma törenleri 25 Temmuz
2002 tarihinde Gölcük’te yap›ld›.
Denize dayan›kl› ve ekonomik gemiler olarak bilinen B s›n›f› gemiler, Türk Deniz Kuvvetleri’nde göreve girmeleriyle, envanterde bulunan ve hem ekonomik hem de teknolojik aç›dan faydal› ömürlerini doldurmufl olan yafll›
devriye gemilerinin yerlerini almaya bafllad›lar. Knox veya Perry s›n›flar›na göre daha s›¤
sularda görev yapacak olan B s›n›f› gemiler, di¤er gemilerin daha öncelikli görevler için serbest kalmas›n› sa¤lad›lar. Ancak hava savunma aç›s›ndan zay›f olan B s›n›f› gemilerin hava hakimiyetinin sa¤lanm›fl oldu¤u denizlerde
kullan›lmalar› gerekmektedir. Türk Deniz
Kuvvetleri’nde bu gemiler kara bombard›man›, refakat, arama ve kurtarma ve karakol görevlerini icra etmektedirler.
B s›n›f› gemilerin hizmete girmesiyle Türk
Deniz Kuvvetlerimiz Exocet füzesi kullanma
imkan›na da kavufltu. Böylece donanmam›z
hem Harpoon hem de Exocet gemisavar füzelerin kullanma yetene¤ine sahip say›l› deniz
güçlerinden biri olmufltur. Exocet füzelerinin
Türk Deniz Kuvvetleri’nde kullan›lan MM38
versiyonunun kat› yak›tl› roket motorlar›n›n
kullan›m ömürleri bitmek üzeredir. Fransa’da
bu motorlar› üreten fabrika kapanm›fl oldu¤u
için motorlar›n uygun baflka bir motorla de¤ifltirilmesi gerekmektedir. Exocet füzesinin
MM38 versiyonunu kullanan bütün donanmalar›n bu ortak sorununun çözülmesi için
çal›flmalar bafllam›flt›r.
25
BARBAROS SINIFI (MEKO 200T TRACK II A/B)
ÖZELL‹KLER‹:
Deplasman: 3380 ton, tam yükle
Ölçüler: 118 x 14.8 x 4.3 metre
H›z, Menzil: 32 d. mili, 18 mil h›zla 4100 mil
Personel: 220 (24 subay)
S‹LAHLARI:
Toplar: 1 x 127mm/54; 3 x 25mm Sea Zenith
Füzeler: Track II A: 8 x Harpoon SSM; 24 x
Sea Sparrow RIM-7M SAM
Track II B: 8 x Harpoon SSM; 16 x
Sea Sparrow RIM-7P SAM
Torpidolar: 2 x 324mm Mk 32 üçüz torpido
tüpü , Mk 46 tipi torpidolar için.
Helikopter: 1 x S-70B Seahawk veya 1 x AB
212 ASW
Barbaros s›n›f› çizim konulacak
SENSÖRLER‹:
Radarlar:AWS 9, (3-D) Hava arama; AWS 6 Dolphin, Hava/Yüzey arama;
Dual STIR, At›fl kontrol (SAM için); TMX, At›fl kontrol (SSM ve 127mm için) (F-246 ve F-247);
2 x Seaguard, At›fl kontrol (Sea Zenith için) ; Decca 2690BT ARPA, Seyrüsefer; URN 25,
Tacan
Sonarlar: SQS-56
YAVUZ SINIFI (MEKO 200T TRACK I)
ÖZELL‹KLER‹:
Ölçüler: 115.5 x 14.2 x 4.1 metre
S‹LAHLARI:
Toplar: 1 x 127mm/54; 3 x 25mm Sea Zenith
Füzeler: 8 x Harpoon SSM; 16 x Sea Sparrow
RIM-7M SAM
Torpidolar: 2 x 324mm Mk 32 üçüz torpido
tüpü , Mk 46 tipi torpidolar için.
Helikopter: 1 x AB 212 ASW
TCG
TCG
TCG
TCG
F-244
F-245
F-246
F-248
‹nfla tarihi / yeri
‹smi
Borda Numaras›
BARBAROS
ORUÇRE‹S
SAL‹HRE‹S
KEMALRE‹S
1991
1992
1995
1996
Hamburg / Almanya
Gölcük / Türkiye
Hamburg / Almanya
Gölcük / Türkiye
Hizmete girifl tarihi
1997
1997
1999
2000
Yavuz s›n›f› çizim konulacak
SENSÖRLER‹:
Radarlar: DA 08, Hava arama; AWS 6 Dolphin, Hava/Yüzey arama; STIR, At›fl kontrol (SAM
için); WM 25, At›fl kontrol (SSM ve 127mm için); 2 x Seaguard, At›fl kontrol (Sea Zenith için);
TM 1226, Seyrüsefer; URN 25, Tacan
Sonarlar: SQS-56
TCG
TCG
TCG
TCG
F-240
F-241
F-242
F-243
‹smi
Borda Numaras›
YAVUZ
TURGUTRE‹S
FAT‹H
YILDIRIM
1983
1985
1986
1986
Hamburg / Almanya
Gölcük / Türkiye
Hamburg / Almanya
Gölcük / Türkiye
1987
1988
1988
1989
TEPE SINIFI (FF-1052 KNOX)
ÖZELL‹KLER‹:
Ölçüler: 134 x 14.3 x 4.6 ; 7.8 (sonar) metre
S‹LAHLARI:
Toplar: 1 x 127mm/54; 1 x Mk 15 Phalanx
Füzeler: 4 x Harpoon SSM; ASROC Mk 16
f›rlat›c›
Torpidolar: 2 x 324mm Mk 32 ikiz torpido tüpü,
Mk 46 tipi torpidolar için
SENSÖRLER‹:
Radarlar: SPS-40 D, Hava arama; SPS-10;
Yüzey arama; SPG-53 D/F, At›fl kontrol; TM
1226, Seyrüsefer; SRN 15, Tacan
Sonarlar: SQS-26 CX
26
Tepe s›n›f› çizim konulacak
Borda Numaras›
F-250
‹smi
TCG MUAVENET
1971 / ABD
1993
1969 / ABD
1993
1970 / ABD
1994
1971 / ABD
1994
(eski USS CAPODANNO)
F-253
TCG ZAFER
(eski USS THOMAS C HART)
F-255
TCG KARADEN‹Z
(eski USS DONALD B. BEARY)
F-256
TCG EGE
(eski USS AINSWORTH)
B SINIFI (D’ET‹ENNE D’ORVERVES Tip A-69)
ÖZELL‹KLER‹:
Ölçüler: 80 x 10.3 x 5.5 metre
H›z, Menzil: 23 deniz mili, 15 mil h›zla 4500 mil.
S‹LAHLARI:
Toplar: 1 x 100mm/55; 2 x 20mm; 4 x
12,7mm
Füzeler: 2 x Exocet MM38
Torpidolar: 4 x 553mm torpido kovan›, L 5
tipi torpidolar için
DSH havan›: 1 x 375mm; 6 namlu
A-69 s›n›f› çizim konulacak
F-500
‹smi
Borda Numaras›
TCG BOZCAADA
1975 / Fransa
2001
1973 / Fransa
2001
1975 / Fransa
2001
1972 / Fransa
2002
1973 / Fransa
2002
1976 / Fransa
2002
(eski COMMANDANT de PIMODAN)
F-501
TCG BODRUM
(eski DROGOU)
SENSÖRLER‹:
Radarlar: Decca 1226, Seyrüsefer;
DRBV 51A Hava /Yüzey arama;
DRBC 32E At›fl kontrol
Sonarlar: DUBA 25
F-502
TCG BANDIRMA
(eski QUARTIER MAITRE ANQUETIL)
F-503
TCG BEYKOZ
(eski d’ESTIENNE d’ORVES)
F-504
TCG BARTIN
(eski AMYOT d’INVILLE)
F-505
TCG BAFRA
(eski SECOND MAITRE LE B‹HAN)
G SINIFI (FFG-7 OLIVER HAZARD PERRY
ÖZELL‹KLER‹:
Ölçüler: K›sa gövdeli versiyon: 135.6 x 13.7 x
4.5 ; 7.5 (sonar) metre
Uzun gövdeli versiyon: 138.8 x 13.7 x
4.5 ; 7.5 (sonar) metre
Perry s›n›f› çizim konulacak
‹smi
Borda Numaras›
S‹LAHLARI:
Toplar: 1 x 76mm/62; 1 x Mk 15 Phalanx;
4 x 12.7mm
Füzeler: 4 x Harpoon SSM; 36 x
Standart SM-1MR SAM
Torpidolar: 2 x 324mm Mk 32 üçüz torpido tüpü , Mk 46 tipi torpidolar için
Helikopter: 1 x S-70B Seahawk veya 1 x
AB 212 ASW
F-490
TCG GAZ‹ANTEP
1979 / ABD
1998
1978 / ABD
1998
1979 / ABD
1998
1980 / ABD
1999
1980 / ABD
2000
1982 / ABD
2000
1978 / ABD
2002
1979 / ABD
2003
(eski USS CLIFF SPRAGUE)
F-491
TCG G‹RESUN
(eski USS ANTRIM)
F-492
TCG GEML‹K
(eski USS FLATLEY)
F-493
TCG GEL‹BOLU
(eski USS REID)
F-494
SENSÖRLER‹:
Radarlar: SPS-49(V)4, Hava arama;
SPS-55, Yüzey arama; STIR, At›fl kontrol; Mk 92, At›fl kontrol; Furuno,
Seyrüsefer; URN 25, Tacan
Sonarlar: SQS-56
TCG GÖKÇEADA
(eski USS MAHLON TISDALE)
F-495
TCG GED‹Z
(eski USS JOHN MOORE)
F-496
TCG GÖKOVA
(eski USS SAMUEL E. MORISON)
F-497
TCG GÖKSU
(eski ESTOCIN)
ABD Arjantin Avustralya Bahreyn Fransa ‹spanya Meksika M›s›r Polonya Portekiz Tayland Tayvan TÜRK‹YE Yeni Zelanda Yunanistan
Meko 200
Perry
Knox
A-69
6
5 (3)
33
3
1
6
5
4
4
2
9
2
3
(2)
2
7 (1)
8
8
8
4
6
2
4
Parantez içindeki say›lar, üretilmesi / transfer edilmesi planlanan gemileri göstermektedir.
27

Türk Deniz Kuvvetleri`nde

Transkript

Benzer belgeler

PE Körkasa Bandı

Deniz Seviyelerinde Rekor Artış - IKLIM-ÇEVRE

ButylSeal (TDS)

Çekomastik 888

Aquarium