PDF ( 9 )

Marmnrailetigim
'iNs'AN.
'.
,, 'ii'iii ''i
KAYNAKLARI
V'6r*r.at,iMiNnn
i
.,'
:
nrriN itnri$iMi
IGERQEKLE$TIRME
KO$ULLO*t
'''.'''''
iRrg.Giir.
Emet,Giilei
.:i
....
'r :
'
YILMAZ*
"
.,
t"...
' ...
.
igletmelerdeki insan kaynaklan
y6netiminin dcjrt temel fonksiyonu
vardr. Bunlar iEletmede insanrn kalitesinin sallanmasr, mtigteri tatmininin elde edilmesi, iqletme amaglannln gergeklegmesi ve iqletmenin
sosyal sorumluluk anlayrqrnrn yerine getirilmesidir.
insanrn kalitesi, teknolojik yeniliklere iglerlik kazandtracak olan insan kaynafirntn etkin kullammr igin
bu kaynaltn motive edilmesini,
viinlendirilmesini ve beceri diizeyleiini ytiks"ltici efitimlerini ifade
eder.
Mtigteri tatmini, p^zar paylarrnr
korumak ve rekabete karqr iistiinliik
sallamak isteyen igletmelerin, tirettikleri mal ve hizmetin kalitesini elde
etmede, miigterilerin ve hizmeti veren gahEanlann gdriiqleri arastnda
kuvvetli bir ba[ olugturmalan sonucunda elde edilir.
iqletme amaglanntn gergekleqmesi, di.inya rekabeti igerisinde yer alan
iqletmelerin, klasik amaglan drqrnda
yeni arayrglar ve yeni ydntemler peEinde kogup, k0rhhklanm korumak,
devamhhklarrnr sallamak, igletme
kapasitesini artttrmak, silrekli de!iEim ve dinamizmi sallamak konusundaki yeni stratejileri uygulamalannr igerir.
IEletmelerin sosyal sorumluluk
anlayrglannt yerine getirmeleri ise,
ig ve drE miiqterinin tatmin edilmesi,
faaliyette bulunduklarl topluma ve
gevreye kargr duyarh olmalan, igg6renler igin istihdam gi.ivencesi ve ig
ya$amlnln kalitesinin elde edilmesiyle agrklanrr.
* M.U:,Iletiqim',Fatuttesi
igletmelerde insan kaynaklan yti357
MarmnrailetiSim
uygulanmasrnda etkin iletigimin gergekleqmesi ise yukarrda
l"Iryi4.L
belirledilimiz
amaglara ula$abilme deiecesini ifide eder. Bu ddrt fonksiyonu gergeklegtirebilen insan kaynaklan ydnetimi baEanh sayilrr.
igletmelerdeki insan kaynaklarr ycinetiminin baganya ulaEmasr, yalnrzca elitilmig insan, standartlara uygun kalitede m1t ve hizmet tireiimi
ya da stirekli geligim igin en son teknblojik yeniliklerle donatrlmayr de!il, aynr zamanda ti.im. bu- uygulamalann-dziinti oluEturan iletiEim 6tunliklerinden sonuna kadar baganh bir gekilde yararlanrlmasr ile miimki.in-
dtir.
ins an.kaynaklan ycinetiminin
me kogullan gunlardrr.
baE
ansr igin etkin iletiqimi gergekleEtir-
l. Etkin iletiEim kanallannrn
? 4q*
olugturulmasr
ve Eeffaf yonetim anlayryrrun gergeklegtirilmesi
3. Kaulmcr yrjnetim anlayrgr
4. I9 hedef gruplann bilgilendirilmesi
5. Iggdrenin e[itilmesi ve yabancrla$manln dnlenmesi
insan Kaynaklarr Yiinetimi Yiiniinden
IEletmelerde iletiEimin Onemi
uluslararasr ekonomik iliqkiler sonucu ortaya grkan rekabet, klasik
ydnetim anlayrgrnrn artrk ihtiyaglan tatmin etmeoigi sonucunu ortaya grkarmrgtrr. 2000-'li yrllann yaEandrlr bu gtinlerde, diinyanrn degiqeir kbgullarrna gerelli uyum.un sallanmasrnda, iEletmelere diigen gEEltti
96revler vardr. Bunlar igletmelerin uluslararasr rekabete trazrr trite seti;ilmesi, pazar paylannrn kgrynmql veya arttnlmasr, teknolojik yeniliklerin sallanmasl ins_anlarla ilgili ortaya grkan sorunldrrn- q6zi.ime
ulaEtrrrlmasr v. b'dir( 1 )
igletmenin performansrnrn geliEtirilmesinde en dnemli faktor olarak
insanr g.ore1 ve rekabette kahcr olmarun iyi egitilmiq, iEletme ile cizdeqlegmiq, katrhmcr, yenilikgi ve siirekli insan gtici.iyle-mtimktin oldulunu
yiinetimi, bu sistem iginde insanlarr.de[igtirmek igin kullanrlan rek unsurun iletigim oldulunu kabul eder. ihsiriara
toplam kalite yrinetimi felsefesini benimsetmek, ancak onlan inandrrmakla, bu da ancak iletigimle mtimkiindiir. igletmedeki etkin bir iletiqim
defigimin-temel koguludur. verilen mesajlann tam olarak anla5rlmasi ve
bu mesajlann insanlan harekere gegirm"esi etkin bir iletigimli sallanrr
(2)
sav.ula.n insan kaynaklan
- DLpl.amryla iletigim; "etkilegimde bulunmak igin kullamlan bir arag
olup(3)" bireyler arasr duygu, dtigi.ince ve bilgi ahgverigi olarak tanrmlanabilir.
358
MarmnrailetiSim
olugturan
Genig anlamryla iletiqim ise-, "toplumsal yaprnrn temelini
saflayp-!11
diizenli
yaptttln
y'tinetsel
ve
lSleyigini
bi.;irlJ", tiigtiti"f
t,ireylel davrairqlarr gOitinrtileyen ve erkileyen bir teknik(4)"
"i".-r"
;i;i"k d;";iianabilir. Buanlairda iletigim i'letmenin bi.itiinliiEi'inii sa[layan bir olgudur.
es3jlarrn yt1n9!i m$en, i S-g91,:nl"t"' iS g6iletiqim,ve
sagi*tr bir biEimde
geti Uegteme anca\ gyygn ortamrnda gerEek]qqiTilebitir' lqletifu$im, insanlann biibirleriy,le ilgili olmasr, birbirlerine dikkat
iletiqi m, i gletme iEeri sinde
,"nr.id.r=tr vorietime tJit."q.
ili;itk1
;i;;a;
m
*
fy9t.l
etmesi ve saygr gcistermesi demektir(5)'
iletigim ile-6lgii1Gi.ini.imi.izde iSletmelerin baqansr, gerEeklegtirdikleri
*"kdi;.
g,.";niOr u. hizmettb rekaSetih giicti iletigim olm.ugtur' Ydne-
yatay ya da
ffiilt;l31rsr; iEgl;renler ve tist diizey yoneticiler arasrndaki
Baqka
gdsterir'
Ji["n otusan if.i vOnfti iletiqimin gtittiyle eqdeferlilik
asr,
ffi ;iyiifiiii ig#" iiii* iqle'tmede-is gdienler ve y dnetimle.payla-lrlm
lerek
gYng.l]k
delerlendiri
L1! 1_
var olan rletqtmrn yaplsml
igletmede
yansrtrlmasr,
hiZmete
ma 1iriin ve
iii"ri i'ir.ji
i,' daf"rtrlm asr ve' bu h i l g ile-rin
ortaya koyar(6).
gekilde igl-efislermelerinde iletigimin iinemi, "igletmenin diizenli bir
gerek iEgti
iizere
rm ek
i n am aEl an nr gerEekle
.i i-;;;i";;;;iii"*en
gevresl
aradl$
"
ttlusturan bOltimler arastnda, gerekse iqletme ile
i"m.v]
oluqturulmasm;;;J;A;t$tt"n stirekli bir bilgi ve diigtince ahqveriEinin
da" t'lrtaya grkar(7).
insana ddniik bir yijnetim tarztnr benimseyen iqletmelerin vizyonu;
i"ro"lu" n yeteneklerihi en i yi big im.de d.eferlendi ren, m ligteri tatmin i ni
tirt rtiizeyde lutan, ortaklar arasr-iligkilerde kusursuzlufu yakllay.a.n
sahip. bir
""
tii tUfiii. u6 btiytr bir ktiltiirti destekleme ve si.irdiirme_gilc1ine
felsefesinin
nupin* oluSturulmastdrr. Bunu baqarmak, ancak yeni bir.i9
sa!i,ili';..air"in her agamasrnda topyekiin deligimin ve iyileqmeninkalite
iun.uuyf u mtimktindtir. Bu ned-enle organizasyonlarda.t?.Pllm
vi;n.tlrni ve buna balh felsefenin nasrl uygulandrfrnl ve de[igime u[radrfrnr, iletigimin kalitesi belirler(8).
Verimlilik ve buna balh olarak kalite dtiqiini.ildtifi.inde iletigimil ii1
clit acrsrndan iinemi daha fazla hissedilmektedir. Sdzlii ve yazrh iletietmektedir. Ancak bilgi
ii*, inrott kaynaklafl geliqiminin temelini teEkil
itetildigi zaman Eahganlarla etkili bir iletiEim kurulabilir. Qahqanlann yapacaklin iSleri bilrneleri iEin onlarla etkili bir iletigim kurulmasr gerekinektedir. brgtit iginde etkili bir iletigim, tirgtiti.in hedeflerine kolayca
varrnaslnl, tritreAeneri geligtirmesini ve ttim bunlarrn tlrgtitte galqanlar
tarafindan daha kolay anlagrlm asrna yardtmcr olmaktadrr(9).
iqletmelerde var olan etkin iletigim sayesinde iggiirenler ve yonetim
359
Marmarailetisim
neyin cinemli oldufunu, nelerin bekrenildilini, deligimin
nedenlerini,
nelerin doqry ya da yantrs olabirecelinr
ye qrg.aryzasyonun nasrl gahgtriledeim, i'ritmererd{biG ilil'i'ril'eyi ve g.riie
r*l
:il=irrer
_Av.ca olrenimi,
Drnlglnrn
saglanmaslnr,
rehber olmayi, dinlemeyi ',,"
vermeyi saflar.
;;;p
i$.gcirenler.drgiit igerisinde, kenrrirerinden neyin yaprrmasrnrn
,e1{igini
bek_
ve bunu
yapmala' gerektifini,'riitrJ.iili"
lggerl
bekledigini, difer.b<iliimteidi
ve igtefie o,g,f;oa
f
onrardan ne
L"nliiir"rtvr"
rall n.ef9ri.1 olup biuilini bilmeklsrerler(iol.c" o" iiJiiii;i" ilgili ora_
fri.uyr.
mtimki.indiir.
..
iigorenler-arasmda ilerigimin iyilegtirilmesi.ig.leuneyi iyile$rrcbileceEi
gibi b.titiin gahgantar igin hayatr ciaha mutlu
riaie gLii,ilJr.t"o,,. efi:
12i.
-uL-iiiyuprrrr.
iyi
iletieim
ile
q:.lq"ye$r.Fle:,
daha
Do_
5:;
lql"-gr.pr9:
giu olaraK cra, rnsanl.a.r.pu tt{ igletmelerin sadrk mi.iqterileri
oiacak u. gi_
lqantar da daha verimri ve iqy"erinde sergekte;
til;Jr.iro" goiil_
cakl ardrr. B u nedenle biirtin gah$anlaiarppda iyi
ilisfilei
r, as, is_
J 5----- i.uru
-^i
letme igin son derece rjnemli-bir hedeftir(l I
).
;;ii;
diler insanlan,
ttrtn
d,T:.T:l:i
drgti.rleri, d1; diinyayr. tanryabilmesi, olayran
isin i.tisi*, dr".i"" il,iiyre'""i_
l:drr. l$lermererin:ltlvtp
de drg diinya ile anlamh bir btittinlrik icinde
algr layabilmesi
i
buiuriabil_
mesi igin iyi ig-l9y91ve_ag* ireti$im kanar.rannrn or"stu'*rrasr
gerekir.
Iq leun ele rd e e tkin bi1
19 n-eqm, .s agl ft h b i r i I eti gi m ; ui.;i" J;yanm ak r.a_
dr. Krsaca fetisim iqletme fadiyJtlerinin temeiini ;il$il;;hdrr. Katr_
hmcr yd netim. bigimlerinde, kaiarrarrn o lug turulm u.r'0.
m g ah g_
malannda
"l*t"t stjreciS.sitgt arasr fikir, bilgi ve duygularrn at,n,p ueritmesi
igletmedeki iletigimin geligtirilmesi agrsrnd'an gtir"iui.',i-"[ii<rzl.
..
insan
l.uyrll*
gdyle srralayabiliriz:
yrinetimi yiintinden igletmelerde iletiEimin dnemini
l . iletiqim igletmede, ki$iler ve-gruplar arasrnda gerekli iligkilerin kurulmasma ve bir-btittin olarak iql-eunenin fadilet gdstermesine imkan tanlma ve i$Ptrne igerisinde ortak bir anliyrE'yararma yriniinden cjnemlidir(13).
2. iletigim iqletmede, birden fazla insanrn bir amag etrafinda toplanmasrnr sallamak ve bir ar.ay-a.gelel insanlann gtiguir[gi yafarak
drgtit_amaglan yrini.inde etkili bir bigimde gahgabiheleri igin, aralarrnda igbirlili ve uyumu gergekleEtirme y-riniinden rin"emlidir
(14).
3. iletigim, her igletmenin etkin bir bigimde ydnetilmesine yardrm
eden. bir ycinetim aracrdrr. Yonetim gdrevlerinin yerine getirilmesi
ve igletme amaglannm gergekleEtirilmesi yciniinden iletlgim rinem
taqr(15).
4. Iletigim, igletmelerde ydneticilerin dofru kararlar almalanna yar360
Mannarailetisim
drm eden temel bir cifedir. Ozellikle y(ineticilerin yetki boyutlannrn diler iEgdrenlere oranla genig olmasr ve alacalt kararlann iqletmenin gelecefini dolrudan etkileyecek olmast, y<ineticilere verilen bilgilerin do!ru olmasmt gerekli krlmaktadtr. Aksi halde ydneticilere verilecek yanhq ve eksik bilgiler iqletmede gahgan tiim
iEgiirenlerin Eakgmalannr bozacalt gibi igletmeyi de olumsuz ytinde etkiler(16).
O halde iletigim, yalntzca bir ydnetici sorumlululu defildir. Bir kurulugtaki her elemanrn iletigim sorumlululu vardrr. Agrk ve etkili bir
iletigim organizasyonun rekabet gi.iciini.i arttrr. Bu durum qahganlann
yaptrklan ige motive olmalan, <;ahqtrklan igletmeye kargr ilgili ve esnek
oluglan ile kendini gdsterir.
Yukanda belirttifimiz oneminden 6ttiri.i igletmelerde insan kaynaklan
ydnetiminin baqanst igin etkin iletigimi gergekleEtirme kogullanru gu gekilde aqrklayabiliriz.
1. Etkin iletiqim Kanallarrnrn Oluqturulmasr
insan kaynaklan ytinetiminde amag, iggorenlerin iqlerini en verimli
ve en tatmin edici qekilde yapabilecekleri gahgma kogullarrnt saptayrp,
bunlan igletme baqansma elverigli hale getirmektir. IEletme ydnetiminde
insan faktijrtine verilen tinem artttkga, orada iggiicti verimi, iqin kalitesi
ve igletme igin yaprlan fedakarhklar da artacaktrr. Bu da bir ydnetim felsefesi olarak iqletmede insana saygryl ve insan iligkilerinin onemini ortaya koyar(17).
insan iligkileri, insan kaynaklan yonetiminin en zor ve en iinemli iglevidir. insan kaynaklarr ydnetiminin iqletmede etkinlilini saflamak ve
amaglannda baEanya ulagrlmak isteniyorsa, orgtit iginde insan iliqkilerini geliqtirici kogullarr saptama zorunlulufu vardtr. Qiinkii insan kaynaklarr ytinetimi, iggdrenler arastnda ve iEgdrenlerle yonetim arastnda kurulacak olan iyi iligkiler aracrhlr ile , insan gticiini.in igletme amaglannr
gerEekleqtirmesini saflamaktadrr( I 8).
insan kaynaklan ycinetimi. iqletme ycinetimi ile iggorenlerin iligkilerini birleqtirici bir tutum sergiler. Iggdrenlerle iligkiler yaklagrmrnda en
dnemli yeri bilgi yamnda anlayrgrn da iletildili iki ydnli.i iletigim tutmaktadrr(19). Bu yaklagrm gahganlann i$letmeye olan ba[liltlrnr sallamaya
yilneliktir.
O halde insan kaynaklan ydnetiminin baqarrsr ve iqletmelerin etkinlili
iizerinde rol oynayan en cinemli si.ireg iletiEim stirecidir diyebiliriz.
iletigim stirecinin igletmelerdeki rolii ve 0nemini ise, "Kan dolagrm
sisteminin insan vticudunda oynadrlr rol ve tinem"(20) ile benzegtirebi-
linz.
361
Marmrtra iletisim
uygulamalan iEin temel koguldur ve insan kaynak.laniletigim,.ydnetim
ydneticisinin, iq yaptrrmak igin kullandrlr en dnemli aragtr.
insanlarla iletigim kurmadan yiineticilikten bahsedilemez iletigim bir mesaj
ahq-verigidir ve iletigim si.ireci olmadan igletmelerin varhklanndan s6Z
edilemez. Biitiin ydnetim faaliyetlerinin bagansr, iletigim siirecinin etkin
iqlemesine balhdrr. Qtinkii ydnetim ile ilgili olarak verilen biittin kararlar, ula;rlan sonuglar, geligmeler, iqletmedeki ilgili kiEi ve gruplara aktarrlmadrkga fazla,bir gey ifade etmezler. Bu da ydneticinin astlan ile eksiksiz ve problemsiz bir iletiqim iginde bulunmasrnr gerekli krlar. Dolal
olarak aynr siirecin, iggdrenlerin kendi aralannda da devam etmesi gereklidir.
iletigim, kurallanna uyulmazsa iqletme igin yaprcr olmaktan gok ykrcr bir rcll oynar. Bunun sonucu da yaprlan iqte gecikme, performans dtiEi.ikliifii, kayrp, zarar vs Eekillerinde kendini g6sterir(21). Dolal olarak
iEletmelerde insan kaynaklan ydnetiminin fonksiyonlanm etkinleEtirmede, temel kogul olan iletigim siirecini gerEeklegtirmenin ilk gartr, etkin
iletigim kanallarrnr sallamaktrr. Iqletmelerdeki iletigim kanallannr da ,
yukandan agalrya iletiEim kanallan, agalrdan yukanya iletiqim kanallan, ya[ay iletigim kanallan ve infcrrmel iletiEim kanallan olarak gruplandrrabiliriz.
insan kaynaklan ytineticisinden kaynaklanan, insanrn kalitesini arttrve miigteri tatminini sallayrcr mesajlar yukandan agafr do!ru indikge genigleyen iletiqim kanallarrndan geEerek iggrirenlere iletilir. Ancak
ncl
insan kaynaklarr yOnetimi ydniinden bu kanallar yalnrzca yukarrdan
aEalrya emredici mesajlann iletilmesi igin kullanrlmamah, aynt zamanda alt basamakta yer alan iggrjrenlere ihtiyag duyduklan konularda bilgi
vermek igin de agft tutulmaldtr(2Z).Insan kaynaklan ycinetimi yoniinden yukarrdan agafrya iletigimin amacr; iqgrirenleri geligtirmek, e!itmek, rehberlik vermek, yOniendirmek ve kontrol etmektir. Bu durumu,
toplantrlarda, elitim programlannda ve etkin performans igin deferlendirme ve feedbacklerde gcirmekteyiz.
insan kaynaklarr ydnetiminde, otorite aktgmrn tersi olan ve iggorenden ydnetimi bilgilendirmeyi amaglayan, agalrdan yukarrya iletigimi
saflayan kanallar da vardrr. Bunun amacr da, iEletme igerisinde feedback saflamaktrr. Agalrdan yukanya igleyen iletigim kanallan aracrhfiryla, yukandan agalrya iletigimin anlagrhp anlagrlmadrfirnr, kontrol edebiliriz. Insan kaynaklan yoneticileri igin gergeklegtirdikleri ig takibinde,
iqletmede iggdrenler, ortaklar, sendikalar ve tiiketioiler ile problemlerin
gdziimi,inde, bu iletigim kanallan gok hassas ve dnemli bir halkayr olugturmaktadr(23).
igletmelerde aynl organizasyon diizeyindeki, farkh birimler ya da iq
gruplanndaki iiyeler arasrnda da mesaj akqrnt saflayan iletigim kanallan
vardrr. Insan kaynaklan ydnetimi ydniinden bu iletigim kanallan otorite
JOZ
Marmnrailetisim
kanallarrnr aqarak bilgilerin akmasmr ve gruplann ortaya grkan konularda birlikte qahqmalanna izin verir. Bu qekilde a,yq b-akrg aqrcl ve becerileri paylaSan giuplar problemlerin srkhk ve giddet derecelerini de azalttr. bt:n"jin [a[ie gemberleri igletmelerde problem gozme ve 96ziim
iiretme konusunda en 6nemli unsundur.
Saflrkh bir igletme yaplslna sahip-olan i$letmelerde kuruluqa olan
baf1ligr tegvik eden Uii s6syal y?pl glqygy ka$a1 aynl zamanda, dedikolulain iqlemesine ve iggiiienlerin birtigini zedeleyen Eegitli aynmlann
oluqtulu di giiriilebilir. iggtirenler arasrnda, otorite kanallan drqrnda.ortakiaiyaprtin Uitgi ahq-verigi informel iletigimin.karakteristik ornelidir
ve bu it6tiEim istesik de istemesek de daima var olacak ve igletmede tam
(24).
o lm ay an iieti gim in boqlu !u nu do lduracak tt
Krsaca belirtmek gerekirse, ttim igletmelerde do_rt g_eqit iletiqim kanah
bulunur. Bunlann hei Uiri bir amaca hizmet eder. Sallfth bir organizasyon, her bir kanahn agrk tutulmasl ve bilginin engelsiz bir Eekilde akrqt
ile tanrmlanr.
Dolayrsryla igletmelerde etkin iletiqim kanallannrn safilanmasr , insan
kaynaklan ytinetiminin etkinli[i lg.rs-r.r.rdan bi.iyiik cinem taqrr. Etkin iletigim kanallirrnrn sallanmastyla birlikte iggdrenlerin o kuruluqu- n-asrl
e$rdtiEii, kuruluq amaglannrn ne oldu[u. iEletmenin sosyal sorumlulukiannr iggcirenlerin nasil yorumladftlarr, i$letmenin iggdrenlere olan yaklagrmrnil ne oldulu krsaca insan kaynaklan ytinetiminin stratejisi ortaya
grkar.
Etkin itetiEim kanallan, iletiqimi iki ydnlti bir stireg haline getirir ve
insan kaynaklan ycinetiminin etkinlilini arttrnr. Btiylece iSletrne Eahganlanrun aynr delerleri paylagtrklan, iEletmeye olan katkrlan artar, iqletmeyle iiideglegmeleri sonucu ortaya grkar(25).
iqletmedeki iletigim kanallannrn safLkh iqlemesiyle birlikte, iqletmenin amaqlan dofirultusunda altnan kararlann etkin bigimde uygulanrp
uygulanmadrfr anlagrhp deferlendirilir. Ycjnetici astlannl tanlylp onlann
ihtiyaglannr dfrenebilir. Katrlmah karar alma ve katrlmah ydnetim gerqekleqebilir. iEgdrenlerle ydnetim arasrndaki iletiqimin dengesi saflantr.
Biiylelikle iggdrenlerle ydnetici arasrndaki mesafeler krsalabilir(26).
2. Agrk ve $effaf Yiinetim Anlayrqrnrn Gergeklegtirilmesi
ihsan kaynaklan ydnetiminin iqletmede etkinlilini sa$amak ve amaglarrnda baEarrya ulagmak isteniyorsa, igletme igerisinde yiinetim faaliyetleri geffaf olmak zorundadrr. Insan kaynaklan yrinetimi, iEletmedeki
uygulamalarryla iggdrenlere gtiven, baflrltk ve adalet hissi vermelidir.
Bdylece ydnetim iggorenin igletme igerisinde daha aktif, katrhmcr olmasrnr saflarken, iEletmeye olan ba$rhlmr arttlrmakta ve iEgdrenin iglet-
JOJ
MarmnraitetiSim
me ydnetimini kendisine yakrn bulmasrnr, bu nedenle de sorunlarrnrn
gdziimti igin farkh yerlerdeki arayrqlannr dnlemiE bulunmaktadn.
. inr?l kaynaklarr yrinetimi, igletme ydnetimi ile iggcirenler arasrnda
karqrhkh gilven-hissini a$rlar..!tiyf9c.e iqletmenin ig!"orenlerle iiigkileri.nde en oL..rylir{i;
.fa1g{kh bilgi akiEr yanrnda"fargrlfth troglcirriniin de iletildifi, gift ytinlti iletigimin sallandrgr agrk ve
Eeffaf ytin'etim
anlayrEr tutar.
o halde galdag igletme, geffaf olmahdrr. yijnetimin iqgiirenlere ve iEgorenlerin de ycinetime.\argr daima agrk, samimi davr-a-nrqlan huzurlu
bir gahgma ortamrnr sa!lar-..Gi.zlilik igletmede bagansrzhlrir ortaya gftmasma neden olabilmektedir. Igletmenin gizli tutmasr geieken birtakrm
stratelileri. vardrr. Ancak insan.kayneklan ydnetimi ycininden i$letmenin
kalitesi, mtigteri tatmini, iEletmenin amaglan ve sosyal sorumlu.i1s.an
luklan konulanndaki iEgrirenin katkrsrnr arttlra-cak birtakrm noktalann
g.izli tutulmasmrn anlamryoktur. Eler iggdrenler igletme igerisinde nelerin olup bittigini- bilmiyorlarsa, insan kaynaklan yrjnetiminin amaglanna
ula;masr y6ntinden etkili ve verimli olmalan da beklenemez.
insan kaynSt.-r ydnetimi, iggOrenlerin yeteneklerine, karqrhkh gi.ivene, kendi iglerine kar6r tagrdrklan sorumlulula, ekip gahEmasrna ve
kiqiye. say grya dayanmaktadrr. B u yd nerim sekli, iqletrii eierd-e ydnetim de agfthlr ve geffafhgr zorunlu krlmaktadrr(27).
Gtiniimtizde iEgdrenler kendilerini, ilgilendiren her ti.irlti kararlann
goriiEiilmesine ve sonuglandrnlmasrna aktif olarak katrhp, diigtincelerini
ifade etmek ve bu konularda fikirlerini belirtmek istemektedirler. Artrk
iqgilren tragkalarr tarafindan ytinetilen bir arag olmak istememektedir
(28). AErk gahgma orrammrn getirdigi iligki velletigimde agrkhk , i$grjrenlerin dtigi.incelerini rahatlftla beyan edebildigi gahgma ortamrnl i$-g6renlere sevgiyle benimsetilebilmektedir. Bunun igin de iqletme yoneiilni
tarafindan iggrirenlerin aktif katrhmryla gergeklegen konugma[ar, igg6renlerin diigiincelerini beyan edebildili formlar vs. gibi kurum iginde bir
taklm faaliyetler dlizenlenmelidir. Biiylece iqgdrenin igin baqansrna y6nelik tiim gabayr sarf etmesi sallanabilmektedir. Bu nedenle iqletme iggrirenlerinin yaptrklarr ige uygun bilgi, beceri ve yeteneklerinin stirekli
olarak elitim ve benzeri ile geligtirilmesi gerekti[i de unutulmamahdr.
Biiylece iggorenlerin igletmenin baqarrsr igin yapttklan ijneriler uzun ve
krsa diinemli planlarda kullanrlmaktadrr.
Agrk ve geffaf olmayan igletmelerde iggdrenlerin yaratrcl gi.iglerinden
faydalanrlamamaktadrr. Qtinkti mesaj akrgr yukandan aqa[rya do[ru iglemekte ve feedback altnamamaktadtr. Bu durum iggorenlerin ig ortamurdan ve yaptrklan iqten solumalanna neden olmaktadrr. Aynca iggcirenlerin i$letmeye olan balhhklarr azalabilecefi gibi verimliliklerinin
diiqmesi gibi ciddi problemlerle de karqrlaqtlabilmektedir.
Jr)4
Marnrura iletisim
-
-
ohaldeagftVeqeffafyiinetimanlayrgrsayesindeiqletmelerde(29):
artar'
L iqgOrenlerin kendilerine ve i$letmeye olan g0venleri
2. Giidiilenme artar.
artar'
3. Ust vdnetimin saygrnhlr ve otontesr
;. 6;;ii-; problem iozrne y9!".n"gigelieir'.
j. i;;;;"i.'rin iqleuneve naltrt* 9.flS.vi vi'ikselir'
6. iEEOrenlerin i5 kalitesi ve
verimliltit artar'
Krsacabelirtmekgerekirsegiftytinltiiletigim$rsrn1{ayarrarraqrkve
iqletme btinYesinde oJuJseffaf bir ytinerim ,i;;,$^ d;"iirsemeden,
y(rnetimi hiriminin baganl oimast ve sagffi;.rk 61,. inrun tuytiuf.fo"
mtimkiin defildir'
itfAt Uiilf"tigim ortamrnrn oluqmast
3. Katrhmcr Yiinetim AnlaYtEt
ve iggorenlerle
si'ireci, iggtirenler
"dluq
-qf:ras
igletmelerde sallrklr iqleyen iletigim
as r n r s allar'
v 6n
eti
ciler urur rnOu luti,q; a,le*
'ily'ili;to*t"t
y"ittf.i""
isin
in
turulm
fikirlerini ve iinerilerini {ist vdne-
!Ste.itgiti
toplam kalitenin oluqmast ve
time aktarmu r,rrurrL'utuUiHrtir kilbu da
riglanmust agrsrndan btiyiik
insan kaynaklan y6;;;ili"i"
"*lntiginin
cjnem tagrr(3O).
fikir alr$-verisinde bulunabilen, ydnetimle
stirekti defiqim ve gelicift yrjnrri ileriqim il"rili;;-i$gdirn,igrrtrnedeki ve geliqime uyarlamar.Jioiii'ii bu defieim
;*d"kilkfi;rk;;r;".,
katrl m r iql etmelerde taktm g altq m ast ntn
iS'gti*ierin
i;;; irlfi;;"irur.
Tartrgabilen, konugabilen,
;;tffi;
t onusunla da onemli bir etkendir'
Katrlma,iqgdrenlerinigletmeamaglarrdofrultusunda,galrqtrkianiq-
f Ortimti.igin,fikir destefinf"r""ii "" yafukla. 9i eri<i leyen.f sorunl annydnetimi
igin kaulma siireci:
de bulunmafu' stir".iit"-J.ni(f i.-isfetme
karqrl aqtrklan sog(irenleri n igf"mJ,ii n !"""i o* iqt * dofrultusunda,
ve aldrklan bu kararlarr
;:"?i;;ffi;iri'"G" "" fianukh karar alm-alan iEin
kullanrlan bir aragtrr
i
is
;;;;ilff
qekitde uygutamatannr sallamak
(32).
ifade
renlerin kattltm t, s o rum lulut p ay laqrmrru l-"- qn:tliilii lii
bu
j
]gtetmeye
eder.katrtrmcr yrineiim iEgOrenlerden ve yonetimden',p91
sogeligtirebilirim"
nastl
organizasyonu
Uu
bul;;bitltir]
noiii to*tOa
motiige
iurono sormalannr bekle(i3). Bi;-ylece i$g6renleri n"yaptrklan
saglanrrken, teiknoloiik yenilikler ve idari konularda iggtirenIere inisiyatif verilmig olur(34).
ig gd
;;;ilrl*
iqgiirenlerin katrhmrnr pagfry$, kargrlagtrklan sorunlar hakkrnda ya
da ya-puklan igle ilgili inisiyalflerini ve yaratrctltklannt kullanmalatt agf.rniuit oldukEi 6nJm[dir. Bu da o igletmede safhkh bir iletigim sistemi365
Marmnrailetisim
nin kurulmasrvla m.timki.indiir. B.ylece
igg.renrer fikirlerini iinerilerini
gitt ytinlti isreven bir iletrgim i,;#rdo
rartrEabilmekb, kararlara karrra_
b l m e i m kan r b u r abir m.ekie;
i; d;;.
is re rmede
["r i9iJ,'.."ilffi i,"
veri m I i I ik arrrsr elde edi lmeft
iil ciil"gin
""n', sayesin _
i$;;;;;i#;"r.ui,r,
de. igletme biinvesinde., i$gd;";l;;;raircr
gictinii hare-kete geEiren ve
igletme amagranyra kisi;ei;h;toEri"
irr
araya getiren karite gemberreri
oluqturulmaktadrr.
t
i;
Kalite gemberreri garrganrarrn y(inerime
katrrrg bigimi orup, iqre irgili
surunlann ruorung:gt:.:::.:p,.rjlgi've gciziime
uf agt.,iO,g,,"ve rggorenle_
rin kendi gdriis leri n i uygul aya
eid
Kr saca ber
rrti.i;; ;tff;ffi fiiii rl.
irtmek gelekirse ; t'agda$ i gretmererde.
am ag, stirekr i ger iE im
ve degiqimdir. isretme bu amagta-nnig"rE"r.r"ffi,Eilil;e
baganrr sa_
yrlrr. Bu basarrnrn en on"mri iati'i';ru"ise,
erkin
vJsalirkh igreyen bir
im s iire-c idir.
r.{<r is r"y*,ri,i
H;;;
i$i8,# bunyes i nde
$*
herkes bir dilerinila$r
uilgiteno'i#r"nin oti"ri"i u'n'"[t,]ii.'Bunun
igin de
iisr vdnerimin katrhmcr, agrk ve aemotratit
bir
i
letiq
il;
t;;;ril'fi9l.ini
semig olmasr gerekmektedir.
benim_
a. ig Hedef Gruplarrnrn Bilgitendirilmesi
iEg0renlerin igretrne amagr arr n rn gergekregtirirmesi
nde baga'r r olup
9jg1,r.iii$r;il; isremedigine
ve isgrirenlerin
olmamaia', brivrik drsiide iririsir rure*cgr"
ne
bafhdr.
konuvia'giliylieirlliiig'r"i-'1,p uriiiiJ""a-lmemeleri_
ileriqimin srnrr rarumadr!r g.k
ve yaygrn ordulu gliniimtizde,
iggtirenlerin garrgrrkJan i$reune ite l,r$.gn
itgiti meydana geren defi$im ve yeni_
den yaprlanma sebeprerini cilrenmik istemeteri
dolardrr ve bu konuda
orraya grkan ihtivacr n karq r la-n m as l to pram
kar i teni n-b&;; igi n garrtr r.
B u nedenle igretmede" olup bi o;E;
rt'iJ.,naa iEgrirenleri bil g ilend irmek
gerekir. Ig tetrn ede g i zri kap akr t uveui a,
uluJr'fq".i"rt"il"ri i g gciren ve
vdnetim .rasrndakiiletig im i, b" .ieEt,, u"
hareketi _
3i iEin hagrnda 9ls^e]l1r: nu nedenie'i.glermg iggorenrere karqr" orabildi_
grnce aErk ve qeffaf davranarak, y(inetim ve
iggdren uiuri"o" iliioiv"r"i
orramr olugrurulmahdrr. Bu diyaioc icinde itllr"n.
niE,n'iJgisi,n. ir,ii_
yag duyuldulu. ya da.b.u igi nigin
laptrttari"trongi
konusu
oldu.fu ve nasrl gergeklegtigi a-nrarrh'p iggcirenin 6'" k";;i;;a
hirgilen_
mesi saflanmahdr. Bciylece igletmenii-ger.gek ou*runun
ne oldulu
tiim Erplakhlr ile ortayl konmahdrr. Bu da"etkiti ili iletisim iiirecine
ze_
min h;zrrlayacafrndan in san kaynaklan ycinetim inin ;dligini
. agr a*u_
da rjnem kazanrr(36)
y.nloliifi;i;il
*io.,iio,
igletmenin almrg oldulu kararlar ve yap.mr$ ya da yapacak oldulu
ig gcirenleri bilgilendirm-eji veritfu dt< is renen mesajm deligiklile ulramadan ig grirenler tarafindan algrlanmasrna neden
u
ygu lamalar konusunda
366
Marmnrailetigim
gi.iven ortamroiur. Qiinkii iggdrenlerle iletiqimin temel \levi karqrhkh
hakkrnda
konular
nin n,rluufrnaJ,-dn ue iqgdrenlor bilgilenmeli istedikleri
edinme
voluna itilirlerse
ffi ii.d^a;1"; t"d^ iirttt t oyna[lardan.bilgi
ya$anmasr kabu giiven ortammm sarsrlmasive kurum igi fatrqmalarln
Ermlmazdr.
5. iqgiirenlerin Efitilmesi ve Yabancrlaqmanrn Onlenmesi
ik gel iqmenin y.agandrfr endiistri ltJ:* ?-t":"de' iq goBu ne,."n ,uilun ,arnan kuiiandrlr iireiim aracrna yenik diigmektedir.
amaglarrna
nusundaki
ko
strekli Oi g5lm v.e S.el,{me
ar"f r,- tSf
"t*.nin
Geniq iglltmelerdeki aqrrr iq b61ilmti; gofu zaman
o"ritolmaktadrr.
""t
algrlayamamasma neden olur' Iqiffiffi;iltgt iqin n"y" yutadrfrnr
bir siire sonra. yaptrlr iEin
;&;;t;i;;ilirt i'i onto*mr yrtrnr ue 'q-gtiten
"k;nusunda
kendisiyle Ye zyn*
fr;;il;"; J;ifftuir;n" furuitotraca[r z yarg I ar i.irermeye
h3;lar' Ig 96ffi ;;;;rin"o"ti ins anlarl a o I ums-u g-etiren'
von-t-!t-lT:k ve denet;;ffi's;;, yiinetimin rrer d9Q1$ry yenrie
yoksun
yaratrcrlktan
lenmek isteyen, yaptr[r igle ilgilifikir tiretemeyen,
Yofun
tekn ol oj
r
traiini.airr. i"utinOai gelen mesajlara feedback very.rgz sade.ce
Iqi""r.i"t-fiilyapttgt iqin koqullaitna uymasa bile emirleri tatbik eder'
katrlakararlara
altnan
ilgili
i.tr* tti"VJrii-t0""f."'nOiiiyie ve yaptigt.iqle [izmet eden bir arag halini
U,,qt ita.tntti ainiqtattn"
yonetiminin amaaloi iS gfit"n ; giintimilz iq letmelerinde fu s1n_ kaynaklan
t,i.lnr*
;;t;;iSf"m"O"
ijnemlisi
. rn*'O-tstnOilt"nOl t"tidisine, E ahEtrEr igletm eye, ye glla -da
Yabancrlaqma,-i9gelir'
iuof ur" tursiyabancrlaqan hir insan duru"muna
;di"]1il1.n]itni *,'isr"t11e ve Eevres i iie o lan iletlEimini en gelledifinden
k;i;;kiarr yonetiminin etkinliginin saganmasrnda
fri;il;il;;
(inemli hir engeldir(37).
tjlinsan kaynaklarr yiinetimi; iqgiirenin_bilgisini.ve.yaratlcl-gtictilii
i9g(lrenin
iSletmede
yani
i5'
slirce iirettiEi i.irtine yansltmaslnl amaglar,
kogullannda
fiil;"t';"f&rlsiiiAlgi bir aragtrr. oysa olumsuz galgma
B u koqu-llar
az.
.lam
aracr
bir
t"",it"i g?r9eklegii1*e.s gin
yi.izden.yalnrz
Bu
zorla,9a19rr.
oftti.t"Ou iggoren yaprE; igie goitillti 9"gil,
tii"ttiei ii-run" ue'tirJtim stirecine de[1] di[er iggtirenlere, ydneticilere,
gtireni n kendi ne yabancr I agnr Ur e?i trt" ve hatta kendine yabanc rlagrr. i!
yaptrfr eylemleri denetlekapamasrna,
riim iletiqim kanallannr
yememesine neden olur(38).
il$g,jdff
;ill;;;
ilgiireni <ince gahgtrlr igletmeye daha sonra kendisine- yabancrlagtrran
etk#lerden biri de tjtiotoilt geligmedir. insan kaynaklan ydnetimi iqgijreni geli$en teknoloji kaiqrsrnda etkin hale getirmeyi amaqlar. Bunu
ba iqgtiiene stirekli yehilenen teknoloji karqrsrndaki yaratrcr ve yaprcr
gti*ilii ortaya koyabilecefi bir ortam yaratarak gerqeklegtirir. Bu da ileiiSl-in gticd ite rti-ttindtir. Bu ortam ise,iggorenin kendini etkileyen
u" ltgil""nOiren konularda ahnacak kararlara katrhmryla saflanrr' Iggdren
bi;ylE bir gahgma ortamrnda yaptrF igte bedensel gtictinti oftaya koyarJO/
Mannarailetisim
--
ken aynr zamanda diigtinsel giictinden.cr.e yararlanrldrlrnr
gdrecek ve
biiyl ece ge. ve i gr etm eye karg"r yaban., t[,i u
;;;;;"k
.i
r acakrrr.
Yaptrfr iq de anlam kazanacalrndan, iggrir"n tg
"rru
iiletme amagtanyta
daha
gabuk
b
[irtinle$ecektir(39).
iqlermeler.yalnrz
ilerlemek ve degiqmek- igin delil hayatta kalabilmek
ve fzualiyerlerini stirdiirebirmek igin iiiramik ve
stirikli o'egiqime agft ol_
mak zorundadrrlar. Neden ne oiursa orsun bu ;il".;:rizayrflamasr
igletmeyi zora sokar. Bu nerrenre- igletmeler i$g6;;,rG;;iemotojik
ge_
ilecek cr iizcyd" y"risiii..Ti ru.Lln ve d i.izen r i
l-tq_l :lqf
Drr $eKrlcle egrtrm
BI1S11"IT organize edilm-etiOir. eunkii egir,rn say._
s i nde i nsan lar vasrfsr 2,, beceri ksizl
pasif varr ft
r;;;;utr u.or. islti_
melerin. hrzla deli gen d tinyada.degiqiryr.gre.
3v-\ "vd"fu uJi i nron,n "gi rimi ve kalitesinin artrrnlmasryla ririimktinotii.
ctiritimti-rlolrg*,nrn ya_
paca!r haralar kariteri rirerimi biiyiik orgiicle
'git,i
pudur,
makinalara ve ekipman a da zarur u"r"."ktir. "Gi;i;;;JE'r
u
vy.T sall
ava
b
i;;
Bu noktada elitim, iggdrenlerin niteri[ini ve kalitesini
arturma yo_
oldulu kaclar, ig kazala.irn azalmasr
.lnleil;i;i$
giivenlilinin sallanmasrve igg6renin y.lplrer ig" ,." tuiLnOrg,
";
nrugilii
..
ni.inden iinemli
yabancrlaEmamasr agrsrndan tjnem ta$ri(ab)."
,
Sonug olarak
ill:!ii-"]:.9e,
insan kaynaklan
lafl nda ba$anva ul aq rlmak .isten iyorsa yukanda
gim erkinlikJehnin
yonetiminin uygulama_
lGil b;ift girn'iz iteti-
sigt*tt trir qe[itcte ,ituqturut*as, t agrn,t nar,t,..
KAYNAKEA
Artan sing-l, "iEletmelerde iletigim", EskiEehir iktisadi
ve Tica_
ri ilimrer Akademisi D-ergisi, cili 13, ]H'.,iiin lgll.
Agrkrllu_ Merar, rEgiiren iErevreiinin ir.tiEi- buaantrra',
Eskigehir Anadoru universitesi. Ki.itahy:i ntrroo?u" io*i
bi_
limleri Faktiltesi 15. yrl Armafanr, 19g9.
Aydrn Isft Deliorman, "Hawlett-packird riirkiyede Biz "Kaliteyi
Mtiqterinin Tanrmlqdrlrna " inanryoruz", Topram Kalirc yone tim inde Tiirkiye_ perspektiti, " iii rk iye Uyg u ram
al o. ",b"-
fiEen Katire A1t1V5i ve Toptam'faiiie yiinetimi
Sempozyumu, Eyliil, t9ll, fstanbul, KALDER iuyrn_
lan.
Bag i. Melih, "verimlilik yiinetimine Sistem yakla$rmr,,, verimrilik Dergisi, MPM yayrnr, 199214.
Bagaran Ibrahim Ethem, ytinetimde insan itiqkiteri, Ankara,
Gtil Yayrnevi, L992.
BaysalAyge Q_an, QahEma yaEamrnda insan, istanbul, Avcrol
Basrm Yavrn. 1993.
Bramham J, Human Recources planning, Lonrjon, Institute of
Personnel Management, 1989.
368
Monnnrailet$im
DincerOmer,"BirOrgiitselDavran-rqTarzrOlarakKararlaraK'atrlma:
ulrYvr
universitesi I.I.I).F.
wii.r"r.a
il;;;1 ei?-ilI;d"f;, l-?,
1987'
ii"tliti' Cilt. IV, SaY-r' Ko_ntrol
Cemberleri ve UyguXifit.
gtif ismaiflXi".tit.
E;isa' Uludaf 0 niversitesi B asrmevi'
lamadan
ot;;ittt;:
orgiitlerdt .ItgtiEiT' Qev' Yrlmaz Btiviikerqen
Eonh"l?1iliu*r,
"ou' *";.d ^ei[iq"ttit,,{nado u Un iversi tesi Yavrnlart'
;
;' oRgivt EgqT ve Kiiltiir MerkeErkmenol Adnan, " ;ik;'iili$ito
zi22-25 arJrk 1992 tirifrinde.sunulan teblif' 'Yiinetimi
Kayniklan
i"san
Haldun,
Ersen
I
I";iil-K"Ht.
"."
1996'
ililkili' ista"nbul, Yijn Matbaacrhk'
Kurallar' IstaniginAltrn
BaEan
Vti""iimde
Ctimuifriusiufu,
--'^--i;i, Alfa ilasrm Yayrm Dafrtrm' 1995'
Ti;lkl;Gf.ifeiue Uretici Tiiketici iliqkisinde
Iletigim DerKalite vtinrtiiii;, ivti-.*u." universitesi
gisi. SaYr.7. Temmuz' l99i',-.
Aksan'
Gisela, Vf"Ii""tV"n El Kitabt'-E-eJ' Giiktuf
Hagemann
'^*u"^'iriunt,"i,
Giin Funda Savaq,
n,ltu Yayrn Yaprm Tanrtrm' 1995'
;'
gdR'da. Toplam Kali_te.[iiltiirii ", To pKaradeniz Kemal, 6 Odn V
y:- Vlgula"
lam Kalite Vtl *ti*i"Ot Tiirkiye Fers pektifi TUtr
Kalite
Toplam
nftuvllt
ye
malarr", D;Effi Kuiitt
sunulan
tarihinde
1994'
ryrdi
Yiinetimi Sempozyumu'
i"utig, istanbul, kALDPR YayJnlan'
Ztman Arasrndaki
Karakoc Nihat' "o;;;;;l Gtigim ve-brg'tsel
hlazlran'
iliEkiler"' Kurgu Dergisi, Sayt'6'
Yayrnlan' 1982'
Kazancr Metin, fikil hiqkiie.r,-+'nkara' S.av3$
Basrm Yavtm
Beta
istanbul'
ii;;i- Til;., iqretme Yittt"ti"itiSi,
Dalrum,1993.
Baqanfirn, "br!*i,asyonlarda Topl4m Kalite An^layjgrnrn
Marsan
"'*^'*titlXt",
1995'.
Ozel
V"ti*tiiit oergisi,
tay:'
riEntreprise' La
de
Siciale
Pathologie
Robert'
Metqnrez
^""'o"'6-ri;;;;itF;ctidn de Direction'Paris' GautherVillars, 1971.
psikotojisi, Bursa, uludaf UniSabuncuoli u'zeyfat, Qahqml
veriitesi Basrmevi, 1987.
"ropru* rofite Yiinetimi ve Endiistriyel iligkiler",
Ahmet,
Taner
*^-''O;;;'xaiiie
^
Dergisi, KALDER Yaymlarr, Sayr'6' ocak'
1994.
Thompson Philip C., Quality C-i-rcles: How to Make Them
^Work in Ameriia, New York, AMACOM,1982'
Kalite Ydnetimi Ara$trrnra Komitesi, "Toplam Kalitenin
Tonlam
-Kapsamr", Toplam fante Yonetiminde Tyttiy" Perspektifi,
"Ttirkiye Uylulamalan", Deliqen Kalite Artla-ytqt -v-e
Yiinetimi Simpozyumu, Eyliil, 1994,
Toplam
istanbul, KALDER Yayrnlan.
r
filite
369
Marrnnra iletiSim
Tosun
5gr.-ul
bul
yiinetim ve iEtetme po_ritikasr,
istanbul,
"
Universites i igletme'pattifiesi Vuy,.u- q9il.' "
i
isran_
DIPNOTLAR
I
_
2
ismair Efir, yiinetimd-e Karite K_ontror
uygutamadan o-rnekr"., eui.o, uffiE eemberreri ve
riniutiri,"ri eosrmevi, 1994, s.17.
Karadeniz Kemar,-"GooDyEAR'da
Kalite Kiilti.irii,,,
Toplam Kalite ycinetimindtiiirkit" Tplam
pJr;;aifriirirr.iye
gulamala'", Deligen raite airruyiEi'ne-'ioorl^ uy_
Kari_
te yiinetimi g".fi::v_t-u, Eytrir iq6a,
,o.ihii'ol ,unuron
vir*tor,.
r, teblig, istanbul, fAlO"gn
r_ rvrustafa
G[imlig, yiinetimde i]a$arr i"g^in,Artrn
. _ isranbul, Alff b3fi y.ffi dug,urn, 1995, s.l I l. Kuratar,
4
5_
6
Zey.yat Sabunc,oftu, g"i,E-u-F:iu;"irJi,"iiurro,
Uludag
Universitesi Basrmevi, tgilz, ,. t tz.
Gisela HAGEMANN, Moti-nu.yon E-l
Kitabr,eev.
Aksan, istan_bul,
yay,n i"ap,, ran,t,ri, 'idqi, Griktu!
_Roia
r.so
Fu nda Savaq Gii n, ;' Har,kr u iiisll.i'
ur!;;il;i
i;rJt-i
i'
irieri
ri n _
de Kalite y{inerimi",
Maimara
u"i"".rit"J"iiiirEi----"' ^'""''
Dergisi,
Sayr.7,
Temmuz,
tqba,
s.gti.
1/ Jrnan
^.
Anan, "Igletme"lerde rretigim", EskiEehir
universitesi
rktisadi ve Ticari irimrer
i;;;ff;;
cilt.l3,
Haziran, 1977, s.64.
-8 Akrn
Marqap, ',Organizasyonlarda Topjam
Anlaylgrnrn
Baqarrlmasr", verimritir. o".giri, o;;i {alite
s"vll"r'g9;,
9 Haldun Flr-gl,.Joplan.r ${ite ?e Insan Kaynaktans. I3g.
yii_
netimi lriskisi, istanbur, yon Matbaactitt, l'g96'r.ill.
19 $.qgg*unn, A.g.".,.S.s0.
I
Williams Ee.g!4q,
Qrgiitterde itetigim,. eev. yrlmaz Briyri_
kergen v.d, Eskigehir, Anadolu Uniir:riritJ.i
V"yr"ffi, s.12.
12 Ersen, A.g.e., s.133.
l3 Artan, A.g.m., s.65.
14 Ni!$ K.arakog, "orgtitsel iletiqim ve orgtitsel zarnanArasrndaki
Iligkiler", Kurgu Dergisi, Sayr.6, Fi;ti;;, ffi:-"
_
l5 _Meral_Agrkollu,
IEgtirei iqtevtl,rini" iletfji- ri"nanfitaEs kigeh i r, An ad ol u U n i vers i tes i K ti rah ya'ikt
ir;Ji;; il;;
Ir,.
Bilimler Faktiltesi 15. yrl Armalanr, 19g9, s.6j.
l6 Artan, A.g.m., s.65.
17 Toplam Kalite Ytinetimi Ara$tlrma Komitesi, "Toplam Kalitenin
yrinetim inde Tiirkiy6 F"i, p"nifi,
lfps.apr ",_Top lam Kali te
Tiirkiye _Uy_gulamalan", Defigen Kalite Anlayrfi ve
Xalite Yiinetimi Sempozyumu, Eyli.it,' tgg4,
fopl"T KALDER
yayrnlan, s.18.
Istanbul,
.
l8 ibrahim Ethem Bagaran, yiinetimde insan iliqkiteri, Ankara, Gtil Yayrnevi, 1992, s.ll.
ir"i.",i.i
I
370
Marmnrailetisim
London' InstituJ. Bramham, Human Recources !!annin^g'.I 09'
;" ;Ti;;;;lnn"r Management, 1989' s' 108- Beta Bastm Ya20 Tamer Kogel, rsr.tJ.Ttintii"itigi'ittunbul'
vrm DaErtlm, t993, s'292'
19
"
2l A.L."., s2gl.
22 Robert Mergnrez, Fatholo-gie-Sociale
de L'Entreprise' La
Gauther-
Crise de la Fo;;i;; dt Direction'Paris'
Villars. L97l, s.25.
Kiilttir
EEiti
oRHiM. Isltl
i leti s im'', gRHiNl
ir,';i*lnm lle1isiry.',
#llt"r#J;;r,';Bir.
1 =ves.42.
Merkezi ZZ-25 nraf*-f 0g2 i-lttlnd. sunularitebli!,
24 Erkmenol, A.g.k., s'43'
insan' istanbul'
25 Ayge can B^v;;i; fui'q-a^voqamrnda
Avclol Baslm YaYrn, 1993' ss'79-80'
a.g.e'. ss',t2 t - t22
.il,ffi
26Sahuncuollu,
tz r\a[5rz
.lYe oe u
Lydrn, " Hawlett-Packard Tiirktle'de
;ilffi ;f i;$,t+1*"'.*l**:9,lYj5t+?.*lt,-'?^[1"
[-O"fi6t*un
fi
Kallte
ioplam
,
r frna,
t ;ift6;;tdian rm rad
1
i
:
:
PlT
p*'?ekti "l"3llyi.T
t -lv"-9t g."-t"T "tl
f r'
i,' riiru
I'i.irkrye
Y
iinetiminde' tii'[
V#;Hiil"
v" rerspeKur
X91
"K"Jit"
"'
'l'oplam
ri"if l"f
r ('utrr'u
h'allreTti
ve
Anlavrsl
Kalite- 4$u.vlp,
Defiigen Katite;;tifi
::LllT
nFp
vqrrrnrnrr
"g
Yaytnlarr'
^r
Sempozyumu, r,yrtil,--igi6+, istan6ul' KALDER
s.122.
Komitesi' a'g'm" s'16'
28 fopiuto kulite Ydnetimi Araqtrrma
29 Haidun Ersen, a.g.e., s'134' ytinetimi
(atite
ve Endtistriyel iliqkiler",
30 AhmetTaner,
'"^6;;; i;itt""toptam
ri..eiti KALDER Yavrnlan' Savt'6' ocak'
Iyy+,s.L>"
1994,
:_
r_.^-L,-i
ve iEletme Politikasr' istanbul' IsYiinetim
3l Kemal
-";;;i,,rTosun,
"tj
990, s' 5 33-?2'
rn t' el,9
Yayrnr,
t"ii Yav
f'anittesl
t".*-i-isl.etrn" Futtit
ffi ; i't,,;;;.r"'"i ;;;ii$
I
:'-1
s.19"
;;
^
32
;t"
1
o'i#ffi"i ;;'itsi;"o;sd;Jqqyi^#ura11b|ylf.KararraraKaModel", Marmara tiniversitesi
i:t#ffi;#;ib";cilt.IV, Savr'1-2.
Savr'-l-2.
s'432'
t-!2' ,
i.i:il.i'. o".eiii,
.1987,
.1e97t
s'17'
a'g'm"
Araqtrrma.Komitesi'
Y"dnetimi
33 fopi* fulite
"' V e'
ytrnetimine
a$rmt
Yaklagrmr"'
akl
Sistem Y
V;;*litik i ii""ti* i"?. P:1t:T
Bus, "v"ii*rilik
14 i.f."ililiii, B;,""
34
4, 3,6
MPV Yavrnr,
iiiliirrr.'n""giti
--c.
^19
92.1
3s
phirip
s
Thga^psr, g""titi q:::1"':."1o.y^#, I #io'
982'
ifr'"r"' w"?i. id n"i""i"u, N6w York, AMACOM'
s"
3.
36 Metin Kazanct, Halkla iliEkiler, Ankara'
Savaq Yayrnlarr'
1982. ss.l39-140.
Sabuncuoflu, a.g.e., s. 156.
38 Baqaran, A.g.e., s.228.
19 Sabuncuollu, a.g.e., s.156.
40 Ersen, A.g.e., s.ll8.
37
37r