Pdf Formatı

EDİTÖR
Sevgili okurlar;
Dergimizin bu sayısında tüm müteahhitlerimizin karşılaştığı temel sorunları
dosya konumuz olarak işledik.
2014 yılının ilk sayısına sorunlarımıza çözüm arayışları ile başlamak istedik.
Sorunlarımızın başında kamu ihalelerinde aşırı rekabetin sektöre verdiği
zararlar ve müteahhitlik sicili, iş deneyim belgelerinde yaşanan kaos ve
sektörde yarattığı tahribatlar, fiyat farkında uygulanan genel endeks
sorunları, asgari işçilik oranlarının teknolojik değişimleri içermemesi
gelmektedir.
Dergimizde müteahhitlerimizin projelerine yön veren yatırımcı
kuruluşlarımız sektörümüzün bu temel sorunlarına bakışlarını aktardılar.
Camiamızın buluşma noktası geleneksel toplantılarımıza bu kez sektörün
önemli markası Akfen Holding ev sahipliği yaptı. Onur konuğumuz Başbakan
Yardımcısı Ali Babacan, ekonomimizin fotoğrafını yansıtan konuşması ile
çok önemli mesajlar verdi.
25. Dönem Yönetim Kurulumuz Bakanlar Kurulu üyelerine gerçekleştirdikleri
ziyaretlere devam ettiler.
Önemli değerimiz halıcılık sanatının yaşatılması için ilmek ilmek verilen bir
emek. Koçköyü Belediye Başkanı Esat Aydın, kadınlarımızla Kars halıcılığını
yaşatmak amacıyla yaptığı çalışmaları aktardı.
Genç yöneticilerimiz Üçüncü Genel kurullarını gerçekleştirdiler.
Sektörümüzün yeni kuşağını tanıdıkça Türk inşaat sektörünün marka olma
kavramının gelecekte de devam edeceğine ilişkin hiçbir kuşkumuz kalmıyor.
Ülkemizde nitelikli iş gücünün istihdamının yaygınlaştırılmasına yönelik
çalışmalarımıza emin adımlarla devam ediyoruz. İNTES tarafından
yürütülen meslek standartlarının ve ulusal yeterliliklerin hazırlanmasında
hedeflerimizi tamamlamak üzereyiz. Sırada İNTES MYM tarafından yürütülen
belgelendirme faaliyetlerinin tüm ülke genelinde yaygınlaştırılması var.
Bir sonraki sayımızda sektörün gündemini yansıtan konular ve farklı
içeriklerimiz ile sizlerle buluşmak dileğiyle...
İÇİNDEKİLER
141
26 Yaklaşık maliyet sisteminden
50 Asgari işçilik oranları
keşif bedeline dönülmeli
uygulamaları
Metin TAHAN, Altyapı Yatırımları
Baha BAŞTÜZEL, İnşaat Yüksek
Genel Müdürü
Mühendisi, Asgari İşçilik Oranları
32 DHMİ yatırımcı bir kuruluş
TİSK Ankara Temsilcisi
52 Ziyaretler
6 Kamu İhale Mevzuatından
Kaynaklanan Sektör Sorunları
olmuşur
10 Yurt dışında işverenin prim
yükü azalacak
Orhan BİRDAL, DHMİ Yönetim
ziyaret
Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e
Nihat ZEYBEKÇİ, TC Ekonomi
Bakanı
18 Yaklaşık maliyetler, gerçekçi
olarak belirlenmeli
Akif ÖZKALDI, DSİ Genel Müdürü
24 Aşırı düşük teklif uygulaması
işlerin yapılamamasına neden
olmakta
38 Aşırı düşük teklifler
sorgulanmalı
Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz’a
ziyaret
Yapı İşleri Genel Müdürlüğü'nden
İNTES’e ziyaret
Süleyman KARAMAN, TCDD Genel
Müdürü
40 Yapım işlerinde aşırı düşük
tekliflerin tespiti ve sorgulanması
58 Toplantı
167’inci Geleneksel Toplantının
Onur Konuğu Başbakan
Yardımcısı Ali Babacan oldu
M. Cahit TURHAN, Karayolları Genel İsmet Zeki BÖKE, Çevre ve Şehircilik Kamu İhale Kurul Üyeleri ile İNTES
Müdürü
12
68 Kültür / Sanat
Kars Halıcılığı Üzerine Bir Sohbet
Bakanlığı Başmüfettiş
18
74 AB'den
Eğitimde İş Dünyası İçin
Güçlendirilmiş Yeni bir Rol ve Yeni
Fırsatlar: Erasmus+ Programı
Bülent Özcan, Türkiye Ulusal
Ajansı Başkanı
Yönetim Kurulu bir araya geldi
30
78 Yeterlilik
47 Meslek Standardı Resmi
Gazete’de yayımlandı
84 Akreditasyon
İNTES MYM’de TÜRKAK Gözetim
Denetimi
İNTES MYM’de MYK Gözetim
Denetimi
32
98 Haberler
92 İGY'den
Genç Yöneticiler'in Başkanı Burak
Çelik oldu
İGY Seminerleri devam ediyor
47
88 Yeni Üye
106 Summary
İNTES İşveren Sendikası Adına Sahibi
Celal KOLOĞLU
Sorumlu Müdür
H. Necati ERSOY
Yayına Hazırlayanlar
Ercan DEVA
Demet SOMUNOĞLU
Yönetim Yeri
4. Cadde 719. Sokak No: 3 Yıldız / Çankaya-Ankara
Tel: 0312 441 43 50 (pbx)
Faks: 0312 441 36 43
e-mail: [email protected]
www.intes.org.tr
"İnşaat Sanayii Dergisi ®
556 Sayılı KHK Uyarınca Türk Patent Enstitüsü Tarafından
Tescile Bağlanmıştır"
İNTES Kuruluş Tarihi
5 Şubat 1964
Sendikamız Türkiye İşveren Sendikaları
Konfederasyonu üyesidir.
İnşaat Sanayii Dergisi
Ocak-Şubat 2004 tarihinden itibaren hakemli dergidir.
İNTES İnşaat Sanayii Dergisi'nin adı da dâhil olmak üzere
tamamı üzerindeki telif hakları İNTES'e aittir.
Dergide yayınlanan yazılar yazarlarının kişisel görüşü olup
hiçbir şekilde İNTES tüzel kişiliğinin görüşü olarak mütalaa
edilemez.
Dergide yayınlanan yazıların her hakkı saklı olup, İNTES'ten
yazılı izin alınarak ve kaynak gösterilmek suretiyle
kullanılabilir.
ISSN: 1303-8028
Yayın Türü
Yerel Süreli Yayın
Ücretsizdir
İki ayda bir yayımlanır,
abonelerine ücretsiz olarak gönderilir.
Yapım
Tokdemir Ajans
Prodüksiyon-Organizasyon-Yayıncılık Ltd. Şti
Turan Güneş Bulvarı 4. Cad. 712. Sok. No: 1/3
Yıldız / Çankaya-Ankara
Tel: 0312 440 87 07
Faks: 0312 440 12 92
e-mail: [email protected]
Basım
Dumat Ofset Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti.
Bahçekapı Mah. 2477. Sk. No: 6 Şaşmaz / Ankara
Tel: 0312 278 82 00
Faks: 0312 278 82 30
[email protected]
Basım Tarihi ve Yeri
XX XX 2014 / ANKARA
BAŞYAZI
Celal KOLOĞLU
Yönetim Kurulu Başkanı
İhale Rejimi ve Sorunlar
Kamu İhale Kanunu ve ikincil
mevzuatın uygulanmasında
karşılaşılan birçok sorunun
temelinde isteyen herkesin hiçbir
şart ve deneyim aranmaksızın
inşaat-taahhüt sektöründe
faaliyet gösterir olması
bulunmaktadır.
Bir müteahhit olarak hiçbir
deneyime sahip olmadan, belirtilen
nitelikte kalitede ve süresinde iş
yapmayan, deneyimi ve mesleki
devamlılığı olmayan firmaların
çeşitli şekillerde elde ettikleri iş
deneyim belgeleri ile iş alması,
sorunun kaynağını oluşturmaktadır.
Bunun sonucunda ise aşırı düşük
bedelle iş alınmakta, bu durum
ise ekonomik kayıplara neden
olmaktadır.
Hak ve nefaset kuralları
sorumlulukla bağdaşmayan bir
şekilde, iş deneyim belgesi elde
edilmesi kabul edilebilir değildir.
Belge elde etme hususu ve buna
bağlı olarak ihaleye katılım
yeterlilik kurallarının yeniden
düzenlenmesi yoluna gidilmelidir.
Yurt içinde ve özellikle yurt
dışında edinilen iş deneyim
belgeleri ve bilanço değerleri
muhteviyatı önceden incelenmeli,
4
ihale aşamasından önce teyit
edilmelidir. İhale süresinin
uzun olduğu hususu da dikkate
alındığında, zaman kaybının
ekonomiye yükü artmakta,
yatırımların geri dönüşümü
uzamaktadır.
Önemsediğimiz bir diğer husus
ise; mevcut fiyat farkı esaslarının
devam eden sözleşmelerin ani
fiyat artışlarını karşılamada
yetersiz kalmasıdır. Bir krizle
karşılaşmadan fiyat farkı
esaslarının yeniden ve temelden
ele alınarak düzenleme yapılması
gereklidir. Fiyat farkında esas
alınan endekslere girdi teşkil eden
kalemler inşaat sektörüne özgü
girdi kalemleri olamayıp, genel
endekse yöneliktir. Bu nedenle
endekslerden kaynaklı sorunlar
devam etmektedir.
Mevcut fiyat farkı esasları,
dövizdeki artışa bağlı olarak fiyat
farkı verilmesini öngörmemektedir.
Yurt dışından temin edilen araç
gereçlerde ve malzeme ithal
edilmesi zorunlu sözleşmelerde
fiyat artışlarının karşılanamaması
sonucu sözleşmeler tamamlanamaz
duruma gelmektedir.
Öngörülemeyecek oranda döviz
artışı nedeniyle oluşan fiyat
farkının ödenmesine ilişkin
düzenleme yapılması zorunlu hale
gelmiştir.
Son olarak aşırı düşük
tekliflerin sorgulanmasında ve
değerlendirilmesinde esas olan
yaklaşık maliyetin doğru şekilde
hazırlanması hususuna değinmek
istiyorum.
Çeşitli şekillerde elde edilen
belgelere dayalı olarak alınan
yeterliliklere sahip olanlar,
ihalerde gerçek ve yapılabilir
fiyatı temsil etmeyen aşırı düşük
tekliflerde bulunmaktadır. Bu ise
ihalelerin aşırı düşük bedellerle
sonuçlanmasına neden olmaktadır.
Bu durum, işlerin kaliteli ve
süresinde bitmemesine neden
olduğu gibi ülke kaynaklarının
heba olmasına da yol açmaktadır.
İnşaat sektörünün Kamu İhale
Mevzuatı’ndan kaynaklanan
sorunlarının öncelikle ele alınarak
çözümünün sağlanması, dünyada
marka olmuş Türk müteahhitlerine
ve ekonomiye yeni bir dinamizm
kazandıracaktır. Bu konuda elde
edilecek başarı, ülke ekonomisinin
büyüyerek daha da güçlenmesinin
yolunu açacaktır.
Saygılarımla.
5
DOSYA
Kamu İhale Mevzuatından Kaynaklanan
Sektör Sorunları
Türk inşaat sektörü rekabetçi,
İNTES olarak üyelerimizin
güçlü ve ekonomide öncü bir
görüşleri ile sorunlarımızı aktaran
sektörüdür. Sektörü dinamik ve
kapsamlı bir rapor hazırladık.
güçlü yapan unsur ise teknik
Raporlarımızı devletimizin üst
imkân, kabiliyet, donanıma ve
düzey yetkilileri ile paylaştık. İşte
organizasyona sahip girişimciler ve
bu raporlarımızdan başlıklar şöyle:
nitelikli iş gücüdür.
Ancak sektörün bu potansiyelini
tam olarak kullanabilmesi ve
kalite ile inşa edilebilmesi sektör
mensupların karşılaştıkları temel
sorunların çözülmesine bağlıdır.
A- İŞ DENEYİM BELGELERİ
Kamu İhale Kanunu ve ikincil
mevzuatın uygulamasında
karşılaşılan birçok sorunun
temelinde “İsteyen herkesin hiçbir
şart ve deneyim aranmaksızın
İnşaat-Taahhüt sektöründe
faaliyet gösterir olmasıdır.”
Bir müteahhit olarak hiçbir
deneyime sahip olmadan, belirtilen
netlik, kalitede süresinde iş
yapmayan ve etik anlayışı deneyimi
ve mesleki devamlılığı olmayan
firmaların denetleme ve iş yönetme
suretiyle elde edilen iş deneyim
belgeleri ile iş almasıdır. Bunun
sonucu aşırı düşük bedelle iş
alınmakta, ekonomik kayıplara
neden olunmaktadır.
1- İş deneyim belgelerinin haksız
şekilde elde edilmesi
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na
göre ihale edilip, 4735 sayılı
Kamu İhaleleri Sözleşme Kanunu’na
göre sözleşmesi yapılan bir
işte; geçici kabulünü müteakip,
belirlenen esaslar dahilinde işin
yapımını gerçekleştiren ve 15 yıl
sorumluluğu bulunan müteahhidi
başta olmak üzere çeşitli unvan
8
ve ad altında sayıları 28’i bulan
4- İş deneyim tutarlarının
B- FİYAT FARKI HESABINA
mühendis ve mimari iş deneyim
güncellenmesi
UYGULANACAK ESASLAR
İş deneyimini gösteren belgelerde
1- Ani fiyat artışlarını
yazılı tutarların güncellenmesinde
karşılamada mevcut esasların
Türkiye İstatistik Kurumu
yetersiz kalması
belgesi yerine geçen iş bitirme,
yönetme ve denetleme belgesi
alabilmektedir.
Hak, nefaset ve sorumlulukla
endekslerinin esas alındığı, ancak
bağdaşmayan bir şekilde, iş
endekslerin esas alındığı aya ilişkin
deneyim belgesi elde edilmesi kabul
olarak uygulamada hata yapıldığı
edilir değildir. Belge elde etme
ve bu hususun müteahhitlerin hak
hususu yeniden düzenlenmelidir.
kayıplarına ve mağduriyetlerine
2- İhaleye katılım ve yeterlilik
kurallarının yeniden düzenlenmesi
İhaleye katılım ve yeterlik
kurallarının yeniden düzenlenerek;
müteahhit olarak taahhüdünde
neden olduğundan uygulamanın
düzeltilmesi hususunda Yapım İşleri
2003 yılından beri uygulamada
bulunan esaslar, rayiç ve birim
fiyatlarda meydana gelen artışları
karşılamada yetersiz kaldığından
fiyat farkı esaslarının yeniden ele
alınması gerekmektedir.
İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde
2- Merkez Bankası’nın yıl sonu
düzeltme yapılması gerekmektedir.
itibarıyla döviz kurları için
5- İş durum belgesi
öngördüğü artışın üzerinde
bir artışın üzerinde bir artışın
gerçekleştirilen işlerden elde
Devri yapılıp da devam eden işlerde
meydana gelmesi (Dolar için
edilen iş deneyim belgeleri ile
2009 tarihi itibarıyla geçici kabul
öngörülen artış 1.92)
denetleme ve yönetme sonucu
şartı getirildiğinden “Yüklenici İş
elde edilen iş deneyim belgelerinin
Durum Belgesi” alınamamaktadır.
farklı işleme tabi tutulması ve
müteahhitlerin bitirmiş oldukları
işler dolayısıyla elde ettikleri iş
deneyimlerinin ihaleye katılımında
(puanlama suretiyle) pozitif bir
değerlendirilme yapılmalıdır.
3- İş deneyim belgelerinin benzer
iş puanlanması
İş deneyim belgelerinin benzer işe
ait olma zorunluluğunun gereği
yapılan puanlama da;
Mevcut fiyat farkları esasları
dövizdeki artışa bağlı fiyat farkı
Yapılacak düzenlemeyle işleri
verilmesini öngörmemektedir.
başından beri yürütmekte olan
Yurt dışından temin edilen araç
ortak girişimlerin geçici kabul şartı
gereçlerde Türk Lirası olarak
aranmaksızın iş durum belgesi
görülen fiyat artışları nedeniyle,
alınması sağlanmalıdır.
yurt dışından malzeme ithal etmesi
6- Sahte veya muhteviyatı Türk
hukukuna uygun olmayan belgeler
zorunlu olan sözleşmelerde fiyat
artışların karşılanamaması sonucu
sözleşmeler tamamlanamaz duruma
Yurt içinde ve özellikle yurt
gelmektedir. Bu husus, düzenleme
dışında edinilen iş deneyim
yapılmasını gerekli kılmaktadır.
belgeleri ve/veya bilanço değerleri
muhteviyatı önceden incelenmeli,
C- AŞIRI DÜŞÜK TEKLİFLER
7. 9. 4. 3. 1 tam puan için gereken
ihale aşamasından önce teyit
Aşırı düşük tekliflerin
tutar (…..) (şartnamenin 7. 5:
edilmelidir. Zira kimi zaman
sorgulanmasından değerlendirme
Mesleki ve Teknik yeterliliğe ilişkin
Türkiye’den alınan iş deneyim
dışı bırakılması gerekmektedir.
belgeler ve bu belgelerin taşıma
belgeleri ile yurt dışından alınan
gereken kriterler) maddesinde
belgelerin içerikleri tamamen
yeterlik kriteri olarak belirlenen iş
farklılık arz etmekte ve bu nedenle
deneyim tutarı 2 katı istenmekte
işlerin ve ihalelerin uzamasına,
iken 6 katı olarak istendiği,
temelde zaman kaybına ve
bunun haksız bir uygulama olduğu
ekonominin zarar görmesine neden
önlenmesi konusundaki görüşlerini
düzeltilmesi gerekmektedir.
olmaktadır.
aktardılar.
Dergimizde yatırımcı kuruluşlarımız
inşaat sanayi okurları için iş
deneyim belgelerinde yaşanan kaos,
fiyat farkı kararnamesi ve yaşanan
sorunlar, aşırı düşük tekliflerin
9
DOSYA
Nihat ZEYBEKÇİ
TC Ekonomi Bakanı
Yurt dışında işverenin prim
yükü azalacak
Enflasyon, cari açık gibi
ekonomideki hassas dengelerin
kontrol altına alınabilmesi 2014
yılında ekonomik istikrarın
sürdürülebilmesi açısından
önemlidir. Ancak öncelikle, 2013
yılının küresel para politikalarına
dair belirsizliklerle geçtiğini
hatırlatmak isterim. Özellikle
Amerikan Merkez Bankası (FED)
tarafından Mayıs ayı sonundan
itibaren, parasal genişlemenin
kademeli bir şekilde azaltılmaya
başlanacağı yönünde verilen
mesajlar ve nihayet azaltım
kararının Aralık ayında gelmesi,
küresel piyasaları ve özellikle
gelişmekte olan ekonomileri
önemli şekilde etkilemiştir.
Mayıs ayından Aralık ayına kadar
geçen süreçte, gelişmekte olan
ülkelere yönelik risk algısı artış
göstermiş ve bu ülkelerden
10
sermaye çıkışları yaşanmıştır.
Yaşanan sermaye çıkışları,
gelişmekte olan ülke para
birimlerinin dolar karşısında değer
kayıpları yaşamasına ve yine
bu ülkelerde kur volatilitesinin
artmasına neden olmuştur.
“Yurt dışında 2012
yılında 60 milyon dolar
olan ortalama proje
bedeli 2013 yılında 84
milyon dolara ulaştı.”
yaşanan fiyatlama davranışlarının
olan ülkelere nazaran çok daha iyi
yönetimi tarafından dikkatle takip
Ayrıca, yine risk primlerindeki
bir yerde bulunmaktadır.
yükselişler, bu ülkelerin borçlanma
Bu gelişmelerin etkisiyle beraber
maliyetlerinin artmasına
neden olmuştur. Kısacası, para
politikalarındaki normalleşme
süreci, gelişmekte olan ülkeleri
olumsuz şekilde etkilemeye
başlamıştır. Bu baz senaryo,
diğer gelişmekte olan ülkelerde
kalıcı olmadığını düşünüyor ve
panik yapılmaması gerektiğine
inanıyorum. Küresel ve ulusal
piyasalarda yaşanan gelişmeler
hem Merkez Bankası hem ekonomi
edilmekte ve gerekli tedbirler
eşanlı bir şekilde alınmaktadır.
2013 yılında enflasyon, %7,4
Biz Ekonomi Bakanlığı
olarak gerçekleşmiştir. 2002
olarak, ekonomimizin yapısal
yılında %29,7 seviyesinde olan
sorunlarından biri olan cari
enflasyonun kalıcı bir şekilde tek
açığımızı kalıcı olarak azaltmak
haneye indirilmesi hem yatırım
amacıyla; üretimin ve ihracatın
ortamı hem de ekonomik istikrar
ithalat bağımlılığını azaltmak,
açısından oldukça önemlidir.
daha fazla katma değeri yurt
yaşanmıştır. Fakat Türkiye, sahip
Türkiye Cumhuriyet Merkez
olduğu sağlam makroekonomik
Bankası (TCMB), Hükümetle
içeriğini arttırmak, ekonomimizin
dinamikleriyle, diğer gelişmekte
varılan mutabakat çerçevesinde
olan ülkelerden ayrılmaktadır. Bu
2014-2016 yılları enflasyon
ihtiyacı olan girdilerin tedariğini
nedenle, yaşanan olumsuzluklara
hedefini %5,0 olarak belirlemiştir.
güvenceye almak yönünde
rağmen, ülkemiz diğer gelişmekte
Bu açıdan, son dönemde kurda
çalışmalar yürütmekteyiz.
yaşandığı gibi Türkiye’de de
içinde üretmek, ihracatın teknoloji
ihtiyacı olan yatırımları
gerçekleştirmek, üretimin
11
“Güney Amerika
ve Asya’da da
üstlendiğimiz
projelerin sayısını
arttırmayı
hedefliyoruz.”
Girdi Tedarik Stratejimiz (GİTES),
Müteahhitlerimiz yıllık bazda
Turquality Programı, Pazar
üstlendikleri proje bedelinde
Çeşitlendirmesi Stratejimiz, yurt
ilk defa 30 milyar dolar sınırını
dışı teşkilatımızı güçlendirmek için
aştılar ve 2013 yılını 45 ülkede
yaptığımız çalışmalar ve 2012’de
31,3 milyar dolar tutarında 374
yürürlüğe giren Yatırım Teşvik
projeyle kapattılar.
Paketimiz gerek nicelik gerekse
nitelik olarak ihracatımızı ve
üretimimizi geliştirme, ithalatımızı
kontrol altına alma, ekonomimizde
istihdamı, yatırımları arttırma
amaçlarına yönelik olarak şimdiye
kadar yürütmüş olduğumuz
çalışmalardır.
yurt dışında en fazla iş
üstlendikleri ülke Türkmenistan
oldu. 10,5 milyar dolar tutarında
60 projenin üstlenildiği
Türkmenistan’ı, 5,6 milyar
dolarla Rusya, 2,8 milyar dolarla
Azerbaycan, 2,1 milyar dolarla
Yurt dışı müteahhitlik
Irak, 1,8 milyar dolarla Kazakistan
hizmetleri
takip etti. Diğer taraftan Irak,
Biliyorsunuz, Bakanlık olarak
yurt dışı müteahhitlik hizmetleri
sektörümüzün 2013 yılı
12
2013 yılında müteahhitlerimizin
65 proje ile Türk firmalarının en
çok sayıda proje üstlendikleri ülke
oldu.
performansına ilişkin verileri kısa
Firmalarımızın 2013 yılında yurt
zaman önce açıkladık. Geçtiğimiz
dışında üstlendikleri projelerin
yıl müteahhitlerimizin başarılarının
sektörel dağılımında ise konut,
bizleri gururlandırdığı bir yıl oldu.
ticaret merkezleri ve idari binalar
gibi yapı işleri 12,4 milyar dolarla
müteahhitlik piyasasında
imkânını ortadan kaldırmış
ilk sırada yer aldı. 2013 yılında
rekabetin esas unsurlarının;
bulunmaktadır. Zira sektör, devlet
üstlenilen ulaşım projelerinin
teknoloji üretimi, yenilikçilik ve
teşvikleriyle desteklenebilecek
toplam tutarı 10,3 milyar dolar,
finansman ekseninde oluştuğunu
seviyeyi çoktan aşmıştır. Ancak,
sanayi ve enerji tesislerinin
görmekteyiz.
sektörün kendi dinamikleri
Bu anlamda, Türk müteahhitlik
yakalayabileceği özellikle eğitim,
toplam tutarı 6 milyar dolar,
su ve kanalizasyon projelerinin
toplam tutarı ise 1,3 milyar dolar
oldu. 2012 yılında 60 milyon dolar
olan ortalama proje bedeli ise
2013 yılında 84 milyon dolara
ulaştı.
Bu rakamlarla, Türk yurt dışı
müteahhitlik sektörünün 19722013 döneminde 103 ülkede
üstlendikleri kümülatif 7371
projenin bedeli 274,2 milyar dolar
olarak gerçekleşti.
Hedef pazar arayışları
Dünya müteahhitlik pazarındaki
gelişmeler ve yönelimler
değerlendirildiğinde, dünya
sektörünün finansman imkânlarını
genişletmek, teknoloji üretmek ve
iş gücünün niteliğini geliştirmek
yönünde çalışmalar yapması da
gerekmektedir.
çerçevesinde harekete geçerek
teknik müşavirlik ve pazar
açılımları alanlarında yakalayacağı
ivmeyi kamu olarak desteklemeye
çalışıyoruz.
Biliyorsunuz, inşaat sektörümüz
YDMH sektörümüzün bugün
özellikle çevre coğrafyalardaki
geldiği konum, gerçekleştirdiği
başarıları ile göze çarpıyor. Bu
ciro ve üstlendiği projeler, anlamlı
çerçevede, önümüzdeki dönemde
bir “devlet teşviği” sağlanması
sektörümüzün elde ettiği
“Hedef ülke
pazarlarına girişi
kolaylaştıracak
girişimleri özel
sektörümüzle
koordinasyon halinde
gerçekleştireceğiz.”
başarıların daha da arttırılması
amacıyla hedefimiz, öncelikle
mevcut pazarlarımızdaki payımızın
korunmasıdır.
Önümüzdeki dönemde Türk
firmalarının yoğun olarak faaliyet
gösterdikleri Rusya Federasyonu,
13
Türkmenistan, Kazakistan,
Azerbaycan, Cezayir ve siyasi
istikrara bağlı olarak Libya
ayrıca Irak ve Körfez ülkelerinde
sektörel bazda pazar payının
korunmasına yönelik çalışmaları
sürdüreceğiz.
Diğer taraftan, inşaat
sektörümüzün yeni pazar
açılımlarına yönelik çalışmaları
da Bakanlığımız tarafından
desteklenmeye devam edilecektir.
Bu meyanda, 2012 yılında
Papua Yeni Gine, Somali, Peru
ve Kolombiya; 2013 yılında ise
Güney Sudan ve Senegal Türk
müteahhitlerince proje üstlenilen
ülkeler arasına girdiler.
Sahraaltı Afrika açılımı
Önümüzdeki dönemde de
Sahraaltı Afrika açılımımız ile
ihracat bacağında yaşadığımız
artışı müteahhitlik alanında
yaşayacağımıza inancım tamdır.
Etiyopya, Nijerya, Mozambik ve
Gana, önem verdiğimiz potansiyel
pazarlar konumundadır. Geçtiğimiz
yılın Aralık ayında Etiyopya’ya
gerçekleştirilen müteahhitlik
heyeti programlarına yukarıda
saydığım diğer ülkelerle devam
etmeyi öngörüyoruz. Ayrıca,
2013 yılında üyelik işlemlerimizin
tamamlandığı Afrika Kalkınma
Bankası’ndan sağlanacak yeni
finansman imkânları da bu
bağlamda önem taşımaktadır.
Sahraaltı Afrika’nın yanı sıra
Güney Amerika ve Asya’da da
üstlendiğimiz projelerin sayısını
arttırmayı hedefliyoruz. Özellikle
Asya kıtasında tarihi, kültürel
bağlarımız bulunan Pakistan,
Bangladeş, Afganistan gibi
ülkelerde büyük potansiyel
bulunmaktadır.
Teknik Müşavirlik Hizmetleri
Uluslararası piyasalarda öne
çıkmak isteyen veya sahip
oldukları konumu sürdürmek
isteyen inşaat firmaları
“değer zincirleri” yaratmaya
çalışmaktadır. Yakın zamana
kadar finansal anlamda ayakta
kalmaya yönelik olarak görülen
şirket birleşmelerini, günümüzde
firmaların kabiliyetlerinin
arttırılmasına yönelik olarak
da gözlemliyoruz. Giderek
artan rekabet, firmaları
14
inşaat sektörünün enerji, su
coğrafya ve özellikle Sahraaltı
giderleri, tam bir değer zinciri
işleri, ulaştırma gibi farklı
Afrika’da; öncelikle altyapı
yaklaşımı ile Bakanlığımız
alt sektörlerinde hareket
ihtiyaçlarının tespit edilmesi,
tarafından destekleniyor. Ayrıca,
planlar hazırlanması ve proje
uyguladığımız sözleşme desteği
yönlendirmektedir.
modelleri geliştirilmesinin Türk
ile firmalarımızın yurt dışında
Öte yandan, dünya pazarlarında
sağlanması, entegre bir yaklaşım
etme kabiliyetini kazanmaya
Design&Build modeli
çerçevesindeki projelerin ağırlığı
da giderek artmaktadır. Ayrıca,
teknik müşavirlik şirketleri ile
ile Türk müteahhitlik firmalarının
istikrarlı ve kalıcı şekilde pazar
paylarını arttırabilmeleri ve
projelerde farklılaşma ve
katma değeri yüksek projelere
yenilikçilik önem kazanmakta,
geçiş yapabilmeleri adına gerekli
emek-yoğun projeler yerine bilgi/
görülmektedir.
teknoloji yoğun projeler ön plana
çıkmaktadır.
Bu çerçevede, teknik müşavirlik
sektörümüzün güçlendirilmesi ve
yurt dışı pazarlarda müteahhitlik
sektörümüzün önünü açacak bir
Bu bakımdan teknik müşavirlik
firmalarına yönelik bir devlet
yardımları programını 2012
yılından bu yana etkin bir
biçimde uyguluyoruz. Teknik
müşavirlik firmalarımızın yurt
yeni projeler üstlenmelerinde de
kolaylık sağlıyoruz. Bu kapsamda,
2012 yılı Haziran ayından bu yana
teknik müşavirlik sektörümüze
3,8 milyon TL kaynak aktardık.
Bu çalışmalarımızı önümüzdeki
dönemde daha da artırarak
sürdüreceğiz.
Hizmet ihracatı planı
1970’ler itibarıyla sanayi
toplumundan hizmet toplumuna
doğru yaşanan hızlı dönüşümle
birlikte hizmetler sektörünün ülke
dışı pazar araştırmaları, tanıtım
ekonomilerinin en hızlı büyüyen
giderleri, fuar katılımları,
sektörü haline geldiğini ve
çeşitli ülkelerde kurdukları ofis
gerek ulusal gerekse uluslararası
Teknik müşavirlik sektörümüzün
giderleri, yurt dışında personelleri
bazda öneminin giderek arttığını
iş üstlenebileceği yakın
için gerçekleştirdikleri eğitim
görüyoruz.
yapıya kavuşması büyük önem arz
etmektedir.
15
DOSYA
2000 yılı öncesinde dünya hizmet
etkili ve uygun maliyetli bir çıkış
ticaretinin yıllık değeri 1,5 trilyon
noktası niteliği taşımaktadır.
dolar civarında iken bugün 4,3
Ayrıca, sahip olduğumuz genç
trilyon doları aşmıştır. Bu sonucun
nüfus, hizmet sektörlerinde
ortaya çıkmasında, bir yandan
gelişim için ülkemize son derece
hizmetler sektörünün ekonominin
önemli fırsatlar sunmaktadır.
lokomotifi olmasını sağlayan
yenilikçiliği ve dinamizmi diğer
yandan da sektörün teknoloji ve
iletişim alanındaki gelişmelerle
giderek çeşitlenmesi büyük rol
oynamaktadır. Teknolojik ve
Biz de Bakanlık olarak hizmet
ihracatımızın hızla arttırılmasını
ve hâlihazırda 44 milyar dolarlık
seviyesinden 150 milyar dolar
seviyesine ulaşmasını öngören
sosyal gelişmeler, yeni ihtiyaçları
stratejik bir yaklaşım geliştirdik.
gündeme getirerek yeni hizmet
Bu çerçevede, hizmet ihracatı
alanları oluşmasına imkân
sağlamaktadır.
Türkiye de hizmet sektörünün
önemli bir birikime ve uluslararası
tecrübeye sahip olduğu bir ülke
olarak ön plana çıkmaktadır.
Ülkemiz, eşsiz coğrafi konumuyla
Avrupa-Rusya-Ortadoğu ve Kuzey
hedeflerimize en etkili ve en kısa
sürede ulaşmamızı sağlayacak;
bilimsel, teknolojik ve kültürel
altyapımızın tanıtımına ve mal
ihracatımıza da doğrudan katkısı
olan “sağlık turizmi, film, eğitim,
yazılım ve bilgisayar oyunları”
sektörlerini kilit sektörler
Afrika’da 56 ülke ve 1,5 milyar
olarak belirledik ve Türkiye’de ve
nüfuslu bir bölgeye açılım için
dünyada en hızlı gelişim gösteren
sektörler arasında yer alan bu
sektörlerin uluslararası rekabet
gücünü arttırmayı hedefleyen
kapsamlı ve özgün bir devlet
yardımı programını uygulamaya
koyduk.
25 Haziran 2012 tarihinden
itibaren uygulanmakta olan
2012/4 sayılı Döviz Kazandırıcı
Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi
Hakkında Tebliğ kapsamında, bu
sektörlerde faaliyet gösteren
firmalarımıza rapor, yurt dışı
tanıtım, organizasyon (fuar),
yurt dışı birim, arama motoru,
belgelendirme, danışmanlık
ile ticaret ve alım heyetleri
desteği sağlıyoruz. Söz konusu
desteklere ek olarak sağlık turizmi
16
sektöründe Hasta Yol desteği;
tanıtım etkinliği sayısının artması
bilişim sektöründe Bilgisayar
halinde, sağlanan destek miktarı
Oyunu ve Bilgisayar Uygulaması
da artış gösteriyor.
destekleri, film sektöründe ise
Yurt Dışı Pazarlama ve “Türk
malı” imajının filmler aracılığıyla
güçlendirilmesine yönelik Reklam
Desteği’nden yararlanılması
mümkün bulunuyor.
Söz konusu Tebliğ kapsamında
sağlanan desteklerden sağlık
kuruluşları, sağlık turizmi
şirketleri, film yapımcısı ve
dağıtımcısı şirketler, bilişim
şirketleri, teknokentler, yüksek
ve orta öğretim kurumları ile
adı geçen sektörlerde faaliyet
gösteren iş birliği kuruluşları
faydalanıyor. Bakanlık olarak
yararlanıcılara, desteğin türüne
Kalifiye iş gücü Türkiye’den
Açıkça ifade etmek gerekirse
dünya müteahhitlik sektörü
Hizmet ihracatımızı arttırmak
son dönemde istihdam
üzere söz konusu programın
ihtiyacını ucuz iş gücünün
uygulamasına 2014 yılında da
temin edilebildiği Hindistan,
etkili biçimde devam edecek,
Pakistan, Bangladeş gibi Asya
ticaret ve alım heyetleri başta
olmak üzere sektörel bazda
belirlediğimiz hedef ülke
pazarlarına girişi kolaylaştıracak
girişimleri özel sektörümüzle
koordinasyon halinde
gerçekleştireceğiz.
Bunun yanı sıra, hizmet
sektöründeki küresel gelişmelere
yönelik yakın takibimizi
sürdüreceğimiz gibi hizmet
ticareti istatistiklerimizin
ülkelerinden karşılamaktadır.
Körfez ülkelerinde söz konusu
ülkelerden çalıştırılan işçilerin
maliyeti 300-400 ABD doları
seviyesinde bulunmaktadır.
Bu nedenle yurt dışında Türk
firmaları genel olarak teknik
kapasitesi olan, kalifiye iş gücü
ihtiyacını ülkemizden karşılamaya
devam etmektedir. Bununla
birlikte, yurt dışında çalışanlar
için işverenlerimizce ödenen prim
göre değişmekle birlikte genel
tüm hizmet sektörleri bazında
yükünün azaltılmasına yönelik
olarak %50 ila %90 arasında
tutulmasını sağlayacak
bir düzenleme Hükümetimizin
değişen oranlarda ve destek
altyapı çalışmalarının ilgili
gündemine girmiştir. Bu
başına yıllık 15 bin ila 600 bin
kurum ve kuruluşlarımızla
düzenlemenin sektöre yurt dışı
dolara kadar değişen miktarlarda
gerçekleştireceğimiz ortak
projelerinde bir miktar maliyet
destek ödemeleri yapıyoruz.
çalışmalarla tamamlanmasını
avantajı sağlayacağına kuşku
Yurt dışı pazarlara giriş ve/veya
öngörüyoruz.
yoktur.
17
DOSYA
Akif ÖZKALDI
DSİ Genel Müdürü
Yaklaşık maliyetler, gerçekçi olarak
belirlenmeli
Kamu İhale Kanunu’nun Aşırı
Düşük Teklifler başlıklı 38'inci
maddesinde “İhale komisyonu
verilen teklifleri 37’nci maddeye
göre değerlendirdikten sonra, diğer
tekliflere veya idarenin tespit
ettiği yaklaşık maliyete göre teklif
fiyatı aşırı düşük olanları tespit
eder. Bu teklifleri reddetmeden
önce, belirlediği süre içinde teklif
sahiplerinden teklifte önemli
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile
ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin
ve yapım yönteminin ekonomik
olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve
teklif sahibinin mal ve hizmetlerin
temini veya yapım işinin yerine
getirilmesinde kullanacağı avantajlı
koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya
yapım işinin özgünlüğü,
18
hususlarında belgelendirilmek
suretiyle yapılan yazılı açıklamaları
dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri
değerlendirir.
Bu değerlendirme sonucunda,
açıklamaları yeterli görülmeyen
veya yazılı açıklamada bulunmayan
isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale
komisyonu, aşırı düşük tekliflerin
tespiti ve değerlendirilmesinde
Kurum tarafından belirlenen
kriterleri esas alır. Kurum bu
maddenin uygulanmasında;
aşırı düşük tekliflerin tespiti,
değerlendirilmesi ve ekonomik
açıdan en avantajlı teklifin
belirlenmesi amacıyla sınır değer
veya sorgulama kriterleri ya da
ortalamalar belirlemeye yetkilidir...”
denilerek idarelere, isteklilerden
teklifleri ile ilgili açıklamalar isteme
yetkisi ve görevi verilmiştir.
Yasal düzenlemeden açıkça
anlaşılacağı üzere idareler yaklaşık
maliyete göre teklif fiyatı aşırı
“Aşırı düşük tekliflerin
doğru tespit
edilebilmesi için
idarelerin hazırladığı
teknik şartnamelerin
ve projelerin ihtiyacın
tanımlanması
konusunda yeterli
olması gerekiyor.”
düşük olanları tespit etmek ve
söz konusu teklifleri reddetmeden
önce teklif sahiplerinden açıklama
yapmalarını istemek zorundadır.
Sınır değerin altındaki tekliflerin
sorgulanması, teklif edilen fiyatın
gerçeği yansıtıp yansıtmadığını
anlamak için yapılmaktadır.
Kamu İhale Kanunu, ihalelerde
en ucuz teklifi verene ihaleyi
vermek yerine, istekli tarafından
sunulan teklifin işin sağlıklı
bir şekilde gerçekleştirilmesini
sağlayacak piyasa rayiçlerine
uygun bir fiyata ihalenin
verilmesi, idarenin ihtiyacının
karşılanmasına ilişkin fiyat riskinin
ortadan kaldırılması ve böylece
ihtiyaçların uygun şartlarla ve
zamanında karşılanmasını ve
kaynakların verimli kullanılmasını
sağlamak ilkesini öngörmüş, ciddi
olmayan teklifler, teklif edilen
fiyata gerçekleştirilmesi imkânı
olmayan durumlar sonucunda işin
sürüncemede kalması, zamanında
yerine getirilememesi, işin kalitesi
konularında sorunlar çıkmasını
önlemeyi amaçlamıştır.
Bu nedenle mevzuatın aşırı düşük
teklif değerlendirmesi ile ilgili
hükümleri uygulanmış ve teklifleri
idare tarafından aşırı düşük
bulunmuş, pek çok firma ihale
komisyonları ve/veya Kamu İhale
Kurumu’nca yetersiz bulunarak
teklifleri değerlendirme dışı
bırakılmıştır.
Aşırı düşük tekliflerin doğru
tespit edilebilmesi için idarelerin
19
“İş deneyim belgeleri,
isteklilerin mesleki ve
teknik yeterliklerinin
belirlenebilmesi için
gerekli olan en önemli
belgelerden biridir.”
hazırladığı teknik şartnamelerin ve
projelerin ihtiyacın tanımlanması
konusunda yeterli olması ve
yaklaşık maliyet hesaplanırken
mümkün olduğunca kamu kurum ve
kuruluşları tarafından yayımlanmış
birim fiyatları kullanmak yerine
yaklaşık maliyetin ayrıntılı fiyat
araştırmaları yapılmak suretiyle
gerçekçi olarak belirlenmesi
gerekmektedir. İsteklilerin ise
tekliflerinin aşırı düşük olmaması
için tekliflerini hazırlarken idarenin
daha önce yaptığı ihalelerdeki
fiyatlara göre davranmaktan, her
ne pahasına olursa olsun ihaleyi
almaya çalışmaktan, idarenin
sözleşmenin feshi yoluna başvurma
riskini alamayacağı ve fiyat ile ilgili
problemleri sözleşme uygulaması
sırasında aşacakları düşüncesinden
vazgeçmeleri ve ayrıntılı fiyat
araştırması yaparak tekliflerini
hazırlamaları gerekmektedir.
Yapım işlerinde tekliflerin doğru
hazırlanması için isteklilerin
öncelikle işin kapsamındaki
imalatları tespit etmesi ve
metrajları ve imalat girdilerini
belirlemesi gerekmektedir.
Kamu İhale Kurumu’nun belirlediği
usullerle hesaplanan sınır değer
altındaki isteklilerin teklifi aşırı
düşük olarak belirlenmektedir.
Aşırı düşük teklifler esasında
reddedilmesi gereken teklifler olup,
kanun ve mevzuat hükümleri ihale
komisyonlarına teklifi reddetmeden
önce bir kez daha sorgulama
vazifesi yüklemektedir.
İsteklinin aşırı düşük savunması
uygun bulunmazsa elenmekte,
uygun bulunursa ihale üzerine
bırakılmaktadır. Mevcut durumda
aşırı düşük fiyat sorgulaması
isteklileri dayanaksız şikâyete
yönlendirmekte ve sınır değerin
altındaki isteklilerden elenenler;
hak kaybına uğradıklarını iddia
ederek, uygun görülen isteklinin
üzerindekiler; ihaleyi kazanan
firmanın açıklamalarının ve teklifinin
uygun olmadığını belirterek, sınır
değer üzerindeki istekliler ise sınır
değer altındaki teklifler ile işin
yapılamayacağını belirterek şikâyet
sürecini başlatmaktadır.
Şikâyet ve mahkeme süreçleri
de ihalelerin sonuçlandırılmasını
geciktirmekte ve idarelerin iş
yükünü arttırmaktadır Şikâyetler
20
sırasıyla; İdareye, KİK’e, İdare
Mahkemesine, Bölge İdare
Mahkemesine ve Danıştay’a kadar
uzayan bir süreci izlemektedir.
İdareye şikâyet ve cevaplandırılması
20 gün, KİK’e itiraz ve
neticelendirilmesi en az 30 gün
süre almaktadır. Mahkemede geçen
süreler ise kestirilememektedir.
İdareler ise her aşamada
(sözleşmenin imzalanmasından
sonra mahkeme kararları ile işin
feshi söz konusu olmaktadır.)
verilen kararları uygulamak zorunda
olup, bu durum kargaşaya sebep
olmaktadır. İdaremizce yapılan
ihalelerin pek çoğunda tekliflerinin
aşırı düşük olduğu belirlenen
istekliler; kabul görmeyeceği veya
itiraza konu olacağı düşüncesi ile
savunma vermekten imtina etmekte,
verilen savunmalar ise uygun
görülse dahi Kamu İhale Kurumu
tarafından uygun görülmemekte
ve ihaleler sınır değerin üzerindeki
ilk istekliye verilmek suretiyle
sonuçlandırılmaktadır. Dolayısı
ile hemen her ihalenin bu
şekilde sonuçlandırılabildiği göz
önünde bulundurulursa yukarıda
detaylandırılan itiraz süreçleri
boşuna kaybedilmiş olmaktadır.
Bu itibarla; 4734 sayılı Kamu İhale
Kanunu’nun 38’inci maddesine “...
İhale komisyonları bu maddeye göre
belirlediği sınır değerin altındaki
tüm teklifleri değerlendirme dışı
bırakır, sınır değere eşit veya
üzerindeki en yakın teklifi ekonomik
açıdan en uygun teklif olarak
belirler...” yönünde bir düzenleme
eklenilmesi halinde istekliler
tarafından yapılan şikâyetlerle
uzayan ihale sürecinin sürüncemede
kalması önlenerek, ihalelerin
kısa sürede neticelendirilerek
kaynakların faydaya dönüşmesi
sağlanabilecektir. Ancak, ihale
konusu işi, istenilen kalitede ancak
en düşük bedelle yapmayı teklif
ve taahhüt eden bir isteklinin
verdiği teklifin, hiç irdelenmeden
yok sayılması ve birtakım kabuller
ve hesaplamalarla bulunan sınır
değerin hemen üstündeki daha
yüksek teklifin kabul edilmesi,
kamu kaynağı kullanan idareler
tarafından kamu kaynaklarının
heba edilmesi endişesine yol
açtığından işin yapılabilirliğini
ortaya koyan en ekonomik teklifin,
isteklileri yarıştırarak bulunmasının
sağlanması için ülkemiz mühendislik
ve müşavirlik ve taahhüt
sektörünün, daha iyi, daha teknik
olma çabasını arttırması, kendini
geliştirmesi ve güçlendirmesi
sağlanmalıdır.
Aşırı düşük teklif verilmesinin
tamamen önlenmesini sağlamaya
yahut aşırı düşük tekliflerin idareler
açısından doğuracağı riskleri
ortadan kaldırmaya yönelik olarak
teminat bedellerinin yükseltilmesi
ve aday veya isteklilerin yeterliğinin
(iş deneyim, mali durum vb.) EKAP
üzerinden tespitinin yapılabilmesi,
idarelere sadece teklif mektubu
ve teminatın sunulması ihale
süreçlerini hızlandıracak,
kırtasiyeyi azaltacak ve yapılacak
incelemelerdeki hata payını en aza
indirecektir.
İş deneyim belgelerindeki
sorunlar
İhaleye katılımda yeterlilik
kuralları başlığını içeren
4734 sayılı Kanun’un 10’uncu
maddesinin “b” bendi mesleki ve
teknik yeterliliğin belirlenmesine
ayrılmıştır. Yapım İşleri İhaleleri
Uygulama Yönetmeliği’nin 3’üncü
maddesinde ise “iş deneyim
belgesi”nin, isteklinin ihale
konusu iş veya benzer işlerdeki
deneyimini ortaya koyan ve söz
21
konusu yönetmelikte yazılı esas ve
usullere göre düzenlenen, verilen ve
değerlendirilen; iş bitirme belgesi,
iş durum belgesi, iş denetleme
belgesi ve iş yönetme belgesini
ifade edeceği belirtilmiştir. İş
deneyiminin tevsik edilmesini
amaçlayan bu hükümlerin temel
hedefi isteklilerin ihale konusu iş
veya benzer işlere yönelik olarak
edindikleri mesleki deneyimlerini
göstermektir. Bu nedenle iş
deneyim belgeleri, isteklilerin
mesleki ve teknik yeterliklerinin
belirlenebilmesi için gerekli olan en
önemli belgelerden biridir.
Bugünkü durumda Kamu İhale
Kurumu’na iş deneyim belgeleri
hakkında intikal eden şikâyetlerden
de anlaşılacağı üzere problemler
devam etmekte ve söz konusu
belgelerin ne derece doğru ve
güvenilir olduğu tartışılmaktadır.
Esasen iş deneyim belgesi,
yüklenicinin mümkün olan en üst
düzeyde, mali ve teknik imkân ve
yeterliliklerini ortaya koyan çok
özel bir belge olmalıdır. Hâlbuki
iş deneyim (bitirme, denetleme,
yönetme) belgeleri, bu tanımın
sadece bir kısmını temsil eden bir
belgedir ve yükleniciyi tam anlamı
ile ifade eden bir belge değildir.
Bilindiği gibi, 4734 sayılı Kamu
İhale Kanunu’na göre mühendis ve
mimarlara da iş deneyim belgesi
(denetleme, yönetme) verilmektedir.
Bu iş deneyim belgeleri ile mimar
ya da mühendislere taahhüt
işlerine girme yolu açılmaktadır.
İş deneyim belgeleri ile teknik
elemanlara taahhüt işlerine girme
hakkı tanınmasının temel amacı
rekabeti arttırmak ve kaliteli
inşaat yapılmasını sağlamaktır. Bir
işin en iyi denetimi, iş sahibinin
kendi kendini denetlemesidir. Kendi
işinizi de eğer işi biliyorsanız
denetleyebilirsiniz. Bu da ancak
yüklenicilerin teknik eleman olması
ile sağlanabilir.
Ancak iş deneyim belgesi, iş
alabilmek için tek başına yeterli
değildir. Bunun yanında teminat,
ciro gibi bir mühendisin sahip
olmadığı şartlar da istenmektedir.
Maaşla çalışan veya temelde
esnaflığı olmayan bir teknik
elemanın bu şartları yerine
getirmesi mümkün değildir. Bu
nedenle iş deneyim belgesi olan
teknik elemanlar, belgesi olmayan
bir yükleniciye %51 oranında ortak
olarak ihalelere girmektedir. Bu
firmalar genel olarak sahiplerinin
teknik eleman olmadığı zayıf
firmalardır. Söz konusu firmalar
zayıf olduğu için düşük teklifler
vermekte, bu nedenle ihale
süreçleri uzamakta veya yüksek
tenzilatlarla iş almakta ve bu
işlerin yapımı esnasında idarenin
mühendisleri ile karşı karşıya
22
gelerek işin kalitesinden dolayı
tartışmalar yaşanmakta, iş
sonuçlandırılamamaktadır.
İş deneyim belgesi olan kişinin
ortaklığının kâğıt üstünde
kalmaması için yapılan düzenlemenin
(sözleşme imzalandıktan sonra hisse
oranının teminat süresince (kesin
kabule kadar) muhafaza edilmesi
zorunluluğu bugünkü durumda
yeterli olmadığı görüldüğünden ilave
düzenlemeler gerekmektedir. Şöyle
ki deneyim belgesi kullanılan teknik
personelin şirket adına imza atmaya
tek yetkili olması ile ilgili gerekli
mevzuat düzenlemesi yapılmalıdır.
Ayrıca iş deneyim belgelerinden
(bitirme, denetleme, yönetme)
herhangi birinden vazgeçilmesi,
piyasadaki belge sayısını
azaltacağından belgenin kıymeti
artabilecektir. Bu durumda herkeste
olmayan bu belgenin ticari olarak
daha itibarı olacaktır.
Fiyat farkı ve gerçek maliyetler
Tip yapım işi sözleşmelerinin
14.2’nci maddesinde “Sözleşmenin
yürütülmesi sırasında yükleniciye
fiyat farkı ödenecektir. 24/12/2002
tarihli ve 5039 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı eki ‘4734 sayılı
Kamu İhale Kanunu’na Göre İhalesi
Yapılacak Olan Yapım İşlerine
İlişkin Fiyat Farkı Hesabında
Uygulanacak Esaslara’ göre fiyat
farkı verileceği...” hükmü, ayrıca
“Uygulama Esasları” başlığının
(a) bendinde “Sözleşmede yer
alan fiyat farkına ilişkin esas ve
usullerde sözleşme imzalandıktan
sonra değişiklik yapılamaz.”, (e)
bendinde ise “Bu esaslara göre
hesaplanan fiyat farkları, fiyat
farkı ödemesine konu olabilecek
tüm fiyat artışlarını kapsar. Bunun
dışında yüklenicinin kullandığı
usuller, makine, ekipman, malzeme
ve işçiliğin cins ve miktarı, Türk
Lirası’nın yabancı paralar karşısında
değer kaybetmesi, yurt dışında
temin edilen malzemenin menşei
ülkede fiyatının artması ve benzeri
diğer nedenlerle ilave fiyat farkı
ödenemez.” hükmü yer almaktadır.
Bu itibarla devam eden işlerde fiyat
farklarının uygulanmasına ilişkin
usullerin değiştirilmesi mümkün
görülmemektedir.
olarak kullanıldığından, TÜİK
Kaldı ki döviz kurlarındaki
yükselişler TÜİK tarafından
belirlenen güncel indeks
hesaplamalarında dolaylı
bu taleplerin Kamu İhale Kurumu
tarafından açıklanan güncel
indekslere yansıyabilmekte
ve bu da yüklenicilere ödenen
fiyat farklarının miktarını
arttırabilmektedir.
Ancak, yapılacak ilave fiyat farkı
kararnamesi ile süreçte mağduriyeti
bulunanların zararlarının azaltılması
imkânı söz konusu olabilir. Dolar
kurunun değişimi de fiyat farkı
formülü içerisinde bir indeks
olarak yer alabileceği gibi, inşaat
sektörünü etkileyen temel mamuller
piyasa satış fiyatı üzerinden yine
formül içerisinde bir indeks olarak
yer alabilmesi mümkündür. Ancak
bu noktada hem ilave fiyat farkı
kararnamesinin çıkarılmasında hem
de mevcut kararnamede değişiklik
yapılmasında yetkili kurum olan
Kamu İhale Kurumu’nun süreci
başlatması gerekmektedir.
Ayrıca, mağduriyeti olduğunu
iddia eden yükleniciler tarafından
matematiksel bir formüle dayanan
makul taleplerin geliştirilmesi,
ve idareler arasında ortak bir
çalışma ile değerlendirilmesi
gerekmektedir.
23
DOSYA
M. CAHİT TURHAN
Karayolları Genel Müdürü
Aşırı düşük teklif uygulaması işlerin
yapılamamasına neden olmakta
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
“Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı
38. maddesine göre, aşırı düşük
tekliflerin değerlendirilmesi halen
yürürlükte bulunan Kamu İhale
Genel Tebliği’nin 45. maddesinde
belirtilen usul ve esaslara göre
yapılmaktadır.
Tebliğ’in 45. maddesinde belirtilen
kriterlere göre bulunan sınır
değerin altındaki tekliflerin
teklif sahiplerinden ayrıntılı
olarak istenilen açıklamaya
ilişkin olarak iş kalemlerinin
yapılabilirliğini malzeme, işçilik,
makine ve diğer faktörlerin belge
yönünden kanıtlanmasına imkân
bulunamamaktadır.
Bunun yanı sıra, sınır değerin
altında kalmayan teklifler içerisinde
yüklenici tarafından yapılmayacak iş
kalemlerine de düşük birim fiyatlar
teklif edilerek işin yapılabilirliği
engellenmektedir.
24
Bu nedenle aşırı düşük teklif
değerlendirmesinin işin tüm iş
kalemleri için ayrı ayrı yapılması,
ayrıntılı açıklamanın her bir iş
kalemini kapsayacak kriterlerle
yapılması gerekmektedir.
Yürürlükteki aşırı düşük uygulaması
nedeni ile taahhüt edilen işler
yapılamamakta, yükleniciler
taahhütlerini ihale dokümanı ve
sözleşme hükümlerine uygun olarak
yerine getiremedikleri için işleri
feshedilmekte ve yükleniciler
ihalelere katılmaktan yasaklama
cezası almaktadırlar.
Son dönemde, Genel Müdürlüğümüz
merkez ve taşra teşkilatında aşırı
düşük tekliflerin önlenebilmesi
ve işlerin yapılabilir seviyeye
getirilmesi amacı ile Kamu İhale
Genel Tebliği’ne eklenen “Ekonomik
açıdan en avantajlı teklifin fiyat
dışı unsurlarda dikkate alınarak
belirlenmesi ile ilgili hususlar”
başlıklı 53.3. maddesi gereğince,
“Kanun’un 40. maddesi hükümlerine
göre, ekonomik açıdan en avantajlı
teklifin “Kalite ve teknik değer”
gibi fiyat dışı unsurlar dikkate
alınarak belirlenmesi” uygulamasına
“Ekonomik açıdan
en avantajlı teklifin
kalite ve teknik
değer gibi fiyat dışı
unsurlar dikkate
alınarak belirlenmesi
ile işlerin yapılabilir
tekliflerle taahhüt
altına alınacağını ümit
ediyoruz.”
Yapılan Kanun değişikliğinde;
ihalelerine (Müşavirlik hizmetleri)
katılabilmesi,
amaçlanmıştır.
İnşaat sektörünün temel girdileri
olan malzemelerde meydana
gelen aşırı fiyat artışlarının
mevcut kararname içerisindeki
temel endekslerle uyumlu hale
getirilebilmesi için fiyat farkı
kararnamesini düzenleyen kurum ve
kuruluşlara durumu ortaya koyacak
Bir yapım işinin
detaylı bir çalışma ve öneri ile
projelendirilmesinden
başvurulmasının uygun olacağını
alınacağını ümit ediyoruz.
tamamlanmasına kadar geçen
düşünüyoruz.
İş deneyim belgelerinden iş
yönetenler ve denetleyenlerin
geçilmiştir. Bu uygulama ile işlerin
yapılabilir tekliflerle taahhüt altına
denetleme ve yönetme belgeleri
ile ilgili olarak; 4734 sayılı Kamu
İhale Kanunu’nun 10. maddesinin
3. fıkrasının son cümlesi “Denetim
ve yönetim faaliyetleri nedeniyle
alınacak belgeler beşte bir
oranında dikkate alınır. Ancak,
yapımla ilgili hizmet işlerinden
elde edilen belgeler yapım
işlerinde kullanılamaz.” şeklinde
değiştirilmiştir.
süreçte birlikte bulunulması,
arasında eşitlik ilkesinin
uygulanması, görev ve sorumluluk
açısından yeknesaklığın sağlanarak,
benzer iş deneyiminin aranarak
yeterlik değerlendirmesinin sağlıklı
yapılması,
Karayolu müteahhitlerimizin
yurt içindeki başarılarını yurt
dışında devam ettirmesi, bizi çok
mutlu ediyor ve bundan gurur
duyuruyoruz.
Sektör temsilcilerinin bu
başarıları ile birlikte karayollarını,
Yapımla ilgili hizmet alımı
dünyanın en ileri teknolojilerini
ihalelerinden (Müşavirlik hizmetleri)
ve yeniliklerini getirerek daha
alınan belgelerin sahipleri,
ileriye götüreceklerine yürekten
yalnız yapımla ilgili hizmet alımı
inanıyoruz.
25
DOSYA
Metin TAHAN
Altyapı Yatırımları Genel Müdürü
Yaklaşık maliyet sisteminden
keşif bedeline dönülmeli
4734 sayılı Kanun’un aşırı
düşük teklifler başlıklı 38’inci
maddesinde “İhale komisyonu
verilen teklifleri 37’nci maddeye
göre değerlendirdikten sonra,
diğer tekliflere veya idarenin
tespit ettiği yaklaşık maliyete
göre teklif fiyatı aşırı düşük
olanları tespit eder. Bu teklifleri
reddetmeden önce, belirlediği
süre içinde teklif sahiplerinden
teklifte önemli olduğunu
tespit ettiği bileşenler ile ilgili
ayrıntıları yazılı olarak ister.”
ifadesi ile Kanun, aşırı düşük
teklif olabileceğini öngörmüş
ve bu teklifleri de reddetmeden
önce sorgulanmasını hüküm altına
almıştır.
Aşırı düşük tekliflerin genellikle;
- İdarelerce hazırlanan yaklaşık
maliyetin isteklilerce
hazırlanan tekliflerden çok
yüksek olması,
26
- İhalesine çıkılan işin yaklaşık
maliyeti hesaplanarak
kendisinin bu işi aşırı düşük
olan teklifiyle yapabileceğini
düşünerek,
- Şirketinde bulunan bazı
avantajlı ve düşük maliyetle
yaptıracağını varsaydığı
durumlar,
- İhale almış olabilmek için iyi
hesap yapılmadan,
- Söz konusu işin yaklaşık
maliyeti ne olursa olsun bu
işi ne kadara yapabileceği
konusunda özenli bir çalışma
yapmadan elindeki iş deneyim
“Yanlış düzenlenen
belgeler hem
düzenleyenleri hem
de bu belgeleri
kabul eden ihale
komisyonlarını
zor durumda
bırakmaktadır.”
Bilindiği üzere fiyatı aşırı düşük
olan teklifler ve aşırı düşük
teklifin sınır değeri Kamu İhale
Genel Tebliği’ndeki ilgili madde
hükümlerine göre yapılmaktadır.
İhaledeki aşırı düşük sınır
değerin hesaplanmasındaki
tarihinden önce örneğin 10 adet
teklifli bir ihalede 2 adet aşırı
düşük teklif oluyorsa, şimdi 4
adet teklif aşırı düşük teklif
sınır değerin altına inecek ve
daha fazla aşırı düşük teklif
sahibi ile sorgulama yapılacaktır.
Bu sorgulamalara verilen cevaplar
genellikle tam tebliğin istediği
bilgi ve belgelerle yapılamamakta
bu teklifin elenerek üzerindeki
yüksek bedelli istekliye ihalenin
verilme riski ortaya çıkmakta ve
ihalenin bu tekliflere verilmesi
ihale komisyonlarını zora
sokmaktadır.
formülde N katsayısı yapım
4734 sayılı Kanun’un hükmünden
işlerinde 1,20 iken, 23.08.2013
dolayı aşırı düşük teklifler
tarihinde kurumların (1,00
elenememekte ve elenmesine
- 1,20) arasında bir değer
yönelik değişikliklerde
alabilecekleri şeklinde değişiklik
yönetmelik ve tebliğ de
gibi nedenlerle verildiği tespit
yapılmıştır. Bu değişiklik
yapılamamaktadır. Bu nedenle
edilmektedir.
yapıldığında 23.08.2013
aşırı düşük sınır değerin altında
belgesi veya diploması ne
kadar teklif vermesine
yetiyorsa o kadar teklifin
verilmesi,
27
“Bazı iş deneyim
belgelerinde yapılan
işin toplam sözleşme
bedeline oranlanması
gibi birçok
değişikliğin yapılması
nedeniyle iş deneyim
belgeleri ihale
mevzuatı içerisinde
bir kaos ortamı
oluşturmaktadır.”
kalan tekliflerin elenerek ihalenin
kalan geçerli tekliflerden en
da ihale edilecek işler, yatırım
programında ödenekleri
ile beraber gözükmekte ve
ödenekten hareketle idarenin
gizli hesapladığı yaklaşık
maliyet az bir yanılma payı ile
bulunabilmektedir. Bu nedenle
yaklaşık maliyet sisteminden
vazgeçilerek tekrar keşif
bedeline dönülmesi uygun
olabilir.
İş deneyim belgeleri
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’ne göre yüklenicilere
gerçekleştirdikleri işlerle
düşük teklife verilmesi yönünde
ilgili yüklenici iş bitirme ve
Kanun’da değişiklik yapılmasının
yüklenici iş durum belgesi, alt
uygun olacağı düşünülmektedir.
yüklenicilere alt yüklenici iş
Her ne kadar yaklaşık maliyetin
gizli olacağı ifade ediliyorsa
bitirme belgesi, mühendis ve
mimarlara denetledikleri ve
yönettikleri işler nedeniyle
iş denetleme veya iş yönetme
belgeleri tanzim edilmektedir.
Daha önceki yönetmelikte işin
sözleşme bedelinin %50’sini
yapan, denetleyen ve yönetene
bu belgeler verilirken, yapılan
değişiklikle bu oran %80’e
çıkarıldı. Yapılan işin ilk
sözleşme bedeline oranlaması
yapılırken yapılan bir değişiklikle
bazı iş deneyim belgelerinde
yapılan işin toplam sözleşme
bedeline oranlanması gibi birçok
değişikliğin yapılması nedeniyle
iş deneyim belgeleri ihale
mevzuatı içerisinde gerçekten bir
kaos ortamı oluşturmaktadır.
Ayrıca belgelerin
düzenlenebilmesi için yüklenici
ile mühendis ve mimarlar
belge için başvurduklarında
28
başvuruları ekinde yönetmeliğe
Her ne kadar bu belgeleri
göre vermeleri gereken hak
düzenleyen idareler veya özel
ediş raporları, biten işlerde
sektör düzenlediği belgeden
geçici kabul tutanağı, varsa;
sorumlu ise de yanlış düzenlenen
tasfiye tutanağı, kesin hak
belgeler hem düzenleyenleri hem
ediş raporu, keşif artış olurları
de bu belgeleri kabul eden ihale
ve devir sözleşmesi, bedel
içeren sözleşme, yüklenici
ile yaptığı sözleşmeye ilişkin
fatura örnekleri veya bu
örneklerin noter, yeminli mali
müşavir, serbest muhasebeci
mali müşavir veya vergi dairesi
onaylı suretleri, çalıştırdıkları
personelin sosyal güvenlik prim
ödemelerini gösteren belgeler,
iş deneyim belgesi düzenlemeye
yetkili kurum ve kuruluşlarda
mühendis veya mimar olarak
görev alanlar için; hizmet
cetveli, görevlendirme yazısı vb.
gibi belgeler tam olmadan veya
eksik belgelerle yanlış belgeler
düzenlendiği görülmektedir.
komisyonlarını zor durumda
bırakmaktadır.
Bu bağlamda yönetmelikte iş
deneyim belgesi düzenleme
kuralları ve kriterleri
sadeleştirilmelidir.
- Yüklenicilere verilen iş durum
belgesi tanzim edildikten
sonra bir yıl geçerli sonra
tekrar yenileme ve geçici
kabulden sonra iş bitirme
belgesi düzenleme aşamalarını
azaltmak için bu belge
kaldırılmalıdır.
- İş denetleme ve iş
yönetme belgelerinden tüm
“Aynı iş yerinde
çalışan ve belgeleri
alan ile alamayan
mühendisler
arasında eşitsizlik
olduğundan daha
adil bir çözüm olarak
söz konusu belgeler
yönetmelikten
iptal edilerek
kaldırılmalıdır.”
mühendis ve mimarların
yararlanamaması adil
olmamaktadır. Yararlananlar
bu belge sayesinde büyük
bir ekonomik kazanım elde
ederken yararlanmayanların
ekonomik kazanımı sıfır
olmaktadır. Bu sayede aynı iş
yerinde çalışan ve bu belgeleri
alan ile alamayan mühendisler
arasında eşitsizlik
29
düzenleme yapılması uygun
olacaktır.
- Şayet bu belgeler
kaldırılmazsa iş durum, iş
denetleme ve iş yönetme
belgelerinin işteki iş artışları
göz önüne alınarak toplam
sözleşme bedelinin en az
%80’i oranında gerçekleştiği
takdirde verilmeleri uygun
olacaktır.
- Alt yüklenicilere verilen
iş bitirme belgesinde
esas yüklenici ile yaptığı
sözleşmenin noter onaylı
sureti istenmelidir.
Fiyat Farkı Kararnamesi
2013/5217 karar sayılı 4734
sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre
İhale Edilen Yapım İşlerinde
Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin
Esaslar, 31 Ağustos 2013 tarihli
ve 28751 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanmış ve 29.11.2013
meydana gelmektedir.
tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Bu nedenle daha adil bir
çözüm olarak söz konusu
Türk parası cinsinden
belgelerin yönetmelikten
sözleşmeye bağlanan yapım
iptal edilerek kaldırılması
işlerine ilişkin fiyat farkı, söz
bunun yerine tüm mühendis
konusu kararnamenin fiyat farkı
ve mimarların mezuniyet
belgelerini kullanarak ihaleye
girebilecekleri Kanunun 62
hesabı başlıklı 5’inci maddesine
göre aşağıdaki formüle göre
(h) maddesindeki yöntemin
hesaplanmaktadır.
geliştirilerek yeni bir
Formülde yer alan;
F= An x B x (Pn - 1)
Pn =[a
30
İn
__
İ0
+ b1
Çn
__
Ç0
+ b2
Dn
__
+ b3
D0
Yn
__
Y0
+ b4
Kn
__
K0
+ b5
Gn
__
G0
+c
Mn
__
+]
M0
a) F: Fiyat farkını (TL)
b) An: İlk geçici hak edişte (n=1)
olmak üzere (n) inci hak edişte;
birim fiyatlı işlerde uygulama
ayında gerçekleşen iş kalemleri
ve ihzarat miktarlarının sözleşme
birim fiyatlarıyla çarpılması
sonucu bulunan tutarı (TL),
anahtar teslimi götürü bedel
işlerde ise uygulama ayında
olmak üzere (n) inci hak edişte,
fiyat farkı hesabında kullanılan
temel endeksler ve güncel
endeksler ile a, b1, b2, b3, b4,
b5 ve c değerlerinin ağırlık
oranları temsil katsayılarının
yukarıdaki formüle uygulanması
sonucu bulunan fiyat farkı
b5: Diğer malzemelerin,
ağırlık oranını temsil eden sabit
katsayılar olup,
c: Makine ve ekipmana ait
amortismanın oranını temsil eden
sabit katsayıyı,
katsayısını,
ifade etmektedir.
a: İşçilik,
Bu katsayılar ile Türkiye
gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle
b1: Metalik olmayan diğer
sözleşme bedelinin çarpılması
mineral ürünlerinin,
sonucu bulunan tutarı (TL),
b2: Demir ve çelik ürünlerinin,
c) B: 0,90 sabit katsayısını,
b3: Katı veya sıvı yakıtların,
ç) Pn: İlk geçici hak edişte (n=1)
b4: Ağaç ve mantar ürünlerinin,
İstatistik Kurumu tarafından
aylık yayımlanan temel ve güncel
indeksler kullanılarak fiyat
farkı hesaplanmakta olup, fiyat
farkı hesabının uygun olduğu
düşünülmektedir.
31
DOSYA
Orhan BİRDAL
Devlet Hava Meydanları İşletmesi Yönetim
Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü
DHMİ yatırımcı bir kuruluş olmuştur
Özellikle son 11 yılda havacılık
sektöründe yakalanan büyük
gelişim ve dönüşümle birlikte
havalimanlarının mevcut tesis
ve altyapılarında çağımız
gereklerine göre yenilenme
ihtiyacı doğmuştur. Bunun yanı
sıra gerekli görülen illerimize
yeni havalimanları inşa edilmiştir.
Kuruluşumuz hem yap-işletdevret projelerini devreye sokarak
hem de doğrudan ihale ettiği
işlerle önemli bir yatırımcı rolü
üstlenmiştir.
Gerçekleştirdiği büyük yatırımlarla
işletmeci kimliğinin yanında
yatırımcı bir kuruluş olarak
da anılmaya başlanan DHMİ,
Türk inşaat sektöründe de
kendine önemli bir yer edinmiş
bulunmaktadır.
32
Yatırım programımızdaki
işler mevzuat gereği 4734
sayılı Kamu İhale Kanunu
kapsamında ihale edilip, yapımı
gerçekleştirilmektedir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu
“İhale teorisinin
temelinde, rekabetçi
bir ihale modeli
oluşturup, azami
katılım ve uygun bir
yarış ortamı sağlamak
yatmaktadır.”
Bu sorgulamada idare, ihale
konusu işin sözleşme ve eklerinde
tarif edilen vasıflara uygun
biçimde gerçekleştirilip kendisine
teslimini amaçlarken; yüklenici,
sözleşme ve mal oluş mukayesesi
yaparak işi sözleşme bedeli
nispeten yeni bir kanundur. Buna
Yeni düzenlemeler kapsamında
sınırları içerisinde gerçekleştirme
rağmen, yürürlüğe girdiği tarihten
kamu kaynaklarının optimum
çabasındadır.
bu yana hem uygulamada görülen
kullanılması ve paranın karşılığının
aksaklıkları gidermek hem de
alınması anlayışı içerisinde tüm
değişen ve gelişen ihtiyaçlara
cevap vermek için yönetmelik ve
tebliğleri ile sık sık değiştirilip
yenilenmiştir. Söz konusu yasada
ihalelerde en düşük fiyatın değil,
işin yapılabilirlik değerine karşılık
gelen fiyatın kabul edilmesi esası
benimsenmiştir. Aşırı düşük teklif
Bu açılardan önem arz eden aşırı
düşük sorgulamasında yanlış karar
verilmesinin muhtemel olumsuz
sonuçları; işin sözleşme ve ekleri
ile teknik ve sanat kurallarına
tespit ve sorgulama süreci tüm
aykırı biçimde yapılarak idareye
çağdaş ihale sistemlerinde var
teslim edilmesi ya da sözleşmenin
olan, fiyat rekabeti ile kaynakların
yüklenici açısından sürdürülemez
verimli kullanılması ve paranın
hale gelmesi nedeniyle fesih
karşılığının alınması ilkelerini
zorunluluğu doğması ve bunun
yapılmıştır. Ancak, sektörde bu
dengeleyen hem idare hem de
sonucu olarak ihale konusu işin
değişikliklerin yeterli olmadığına
yüklenici açısından güvence teşkil
bitirilememesi ve yüklenicinin
ilişkin bir kanaat hâkimdir.
eden bir aşamadır.
birçok açıdan zarara uğramasıdır.
aşırı düşük teklifler sorununa
yönelik olarak Kamu İhale
Kurumu’nca ikincil mevzuatta
oldukça kapsamlı değişiklikler
33
“Aşırı düşük
teklif tespit ve
değerlendirme
yöntemi gerçekçi, hızlı
ve herkesçe kabul
edilebilir olmalıdır.”
İhale teorisinin temelinde,
rekabetçi bir ihale modeli
oluşturup, azami katılım ve
uygun bir yarış ortamı sağlamak
yattığından, uygulamada olan
Kamu İhale Kanunu ve günümüz
inşaat sektörünün rekabetçi
yapısı göz önüne alındığında
ihalelerde aşırı düşük teklif
hususunun önüne geçilmesi pek
mümkün görülmemektedir. Bu
yüzden asıl odaklanılması gereken
konu, aşırı düşük teklif tespit
ve değerlendirme yönteminin
gerçekçi, hızlı ve herkesçe kabul
edilebilir olmasıdır.
Uygulamada farklı örnekleri
olmakla beraber Kamu İhale
Kanunu’nun aşırı düşük tekliflere
yaklaşımı bu tekliflerin esas
itibarıyla reddedilmesi gerektiği
yönündedir. Çünkü Kanunda
“ekonomik açıdan en avantajlı
teklif” kavramıyla açıklanan
uygun olmayan bedellere ihale
edilen işlerin hem idare hem de
yüklenici açısından doğurduğu
kötü sonuçlar ortadadır. Bu
yüzden konu hakkında farklı
uygulamaların önüne geçebilmek
için bir standart getirilmesi önem
arz etmektedir.
Hâlihazır durumda belli idarelerce
yayınlanmış birim fiyat pozlarının
piyasa rayiçlerini yansıtmaktan
uzak olduğu, buna göre
hazırlanan yaklaşık maliyetlerin
(yukarı yönlü)isabetsiz olabildiği
34
gözlenmektedir. Mevcut
uygulamadaki bu durumun aşırı
düşük sınır değeri yükselttiği,
buna bağlı olarak aşırı düşük
teklif sayısını arttırdığı
görülmektedir. Aşırı düşük
teklif sorgulamasına yönelik
mevzuattaki karmaşık yapının
da etkisi ile ihtilaflı konuların
kaynağını bu hususun oluşturduğu
söyleyebiliriz. İtirazen şikâyet
süreci içinde hukuka konu
olan işlerin gecikmesi, zaman/
kaynak israfına yol açtığı gibi ön
görülen faydanın sağlanmasını
imkânsızlaştırmaktadır.
“Kamu İhale Kurumu
tarafından özel
sektör işlerini de
içine alacak şekilde
oluşturulacak sayısal
bir sistem yaşanan
sorunları en aza
indirgeyebilecektir.”
bir idare tarafından toplanmak
suretiyle sözleşmeye bağlanan
fiyatların birim bazında
istatistikleştirilmesi (Yapım
işlerinde istatistiksel veriler
hazırlanırken Türkiye’nin coğrafik
ve iklimsel koşullarına göre
bölgelere ayrılmasının sağlanması),
etkisinin asgariye indirilmesi veya
tamamen hesaplamanın dışında
bırakılarak, geçerli teklifler
arasında uygulanacak bir formül
marifetiyle belirlenmesinin
söz konusu aksaklıkların
çözümüne katkı sağlayacağı
değerlendirilmektedir.
İş deneyim belgeleri gerçek ya
da tüzel kişi isteklilerin, girmek
istedikleri ihale konusu iş veya
benzer işle ilgili tecrübe, kapasite
ve işi yapabilirlik yeteneklerini
kanıtlayan belgelerdir. Ancak,
bu önemi haiz iş deneyim
belgelerinin düzenlenmesi
Kaynak kullanan idarelerce
yılın sonunda poz bazında tespit
oluşturulan birim fiyatların;
edilen ortalama reel fiyatlar
pozlar ve fiyatlar yönünden günün
üzerine müteakip yılın enflasyon
koşullarına göre yeniden tespit
hedefi oranı ve müteahhitlik kârı
Kurumu tarafından özel sektör
edilmesi, yapım görevi üslenmiş
ilave edilmesi suretiyle hazırlanan
işlerini de içine alacak şekilde
olan idarelerin belirlenmiş bir
birim fiyat maliyet pozlarının
oluşturulacak sayısal bir sistem
bedel üzerinden sözleşmeye
idarelerce esas alınması ya da
yaşanan sorunları en aza
bağlanmış işlerin, Yüksek Fen
yapım işlerine ilişkin sınır değer
indirgeyebilecektir. Kurulacak
Kurulu’nca veya yetkilendirilmiş
tespitinde yaklaşık maliyet
bir havuza mevcut belgeler
ve değerlendirilmesinde bazı
karışıklıkların ortaya çıktığı
bilinmektedir. Kamu İhale
35
“Taahhüt edilen işlerde
yüklenici açısından
öngörülemeyen fiyat
artışları karşısında
işin devamlılığının
ve yapılabilirliğinin
sağlanması için fiyat
farkı önemli bir unsur
olmaktadır.”
aktarılabileceği gibi, yeni
verilecek belgelerde oluşturulacak
sistemde ortak bir formatta
hazırlanarak bu havuza eklenebilir.
Yetkili kurumlara sağlanacak
sisteme ulaşım yetkisiyle de bu
belgelerin doğruluğu, güncelliği,
geçerliliği gibi konulardaki
soru işaretleri ortadan
kaldırılarak ihale süreçlerinin
daha hızlı ve güvenilir olması
sağlanacaktır. Yine bu sistemle
oluşturulacak takip sistemi ve
getirilecek sınırlandırmalar ile
bu belgelerin birer ticari emtia
haline gelmesinin önüne de
geçilebilecektir.
İnşaat sektöründe kullanılan
kalemlerin fiyatları hem
enflasyona bağlı olarak hem de
yurt içi ve yurt dışı nedenlerle
değişiklik göstermektedir. İdare
açısından yaptırılacak işin
zamanında ve problemsiz teslim
alınması, yüklenici açısından da
öngörülemeyen fiyat artışları
karşısında işin devamlılığının
ve yapılabilirliğinin sağlanması
için taahhüt edilen işlerde
fiyat farkı önemli bir unsur
36
olmaktadır. Bu konu hakkında
en son 31.08.2013 tarih ve
28751 sayılı Resmi Gazete’de
yayınlanarak yürürlüğe giren
kararnamede yapılan değişiklikle
fiyat farkı ödemelerinde Üretici
Fiyat Endeksi (ÜFE) baz alınmıştır.
ÜFE oranı hesaplanırken tarım,
avcılık, ormancılık, balıkçılık,
madencilik ve taş ocakçılığı,
“İnşaat sektörü için
sektörü etkileyen
çimento, betonarme
demiri, mazot vb.
ana kalemlerden
faydalanarak fiyat
farkı hesaplarında
kullanılmak üzere
yeni bir oran
hesaplanabilir.”
elektrik, gaz ve su sektörleri
etkileyen ana kalemlerden
gibi birçok sektör dikkate
(çimento, betonarme demiri,
(altyapı işlerinde motorin, üst
yapı işlerinde çimento, betonarme
demiri ağırlıklı gibi) oranlar da
belirlenebilir. Bu şekilde inşaat
sektörünü temsil eden girdilerden
oluşan ve gerçek maliyetleri
yansıtan bir fiyat farkı hesabı da
yapılabilecektir.
Türk inşaat sektörünün geldiği
konumu, yurt içi ve yurt dışında
mazot vb.) faydalanarak fiyat
üstlenip başarıyla yürüttüğü
farkı hesaplarında kullanılmak
projeleri gururla takip etmekteyiz.
üzere yeni bir oran hesaplanabilir.
Sektörümüzün bu gelişimini,
Bu hesabın daha hassas ve doğru
ivmesini, heyecanını daha da
olması için benzer iş gruplarından
yukarılara taşıyıp, dünya inşaat
Bu problemi ortadan kaldırmak
faydalanılarak her grup ana
sektöründeki etkinliğini arttırması
adına inşaat sektörü için sektörü
kalemlerinden hareketle grup bazlı
temennimizdir.
alınmaktadır. Oran hesaplanırken
farklı sektörlerin orana etki
etmesi inşaat sektörünü etkileyen
fiyat artışlarını doğru olarak
yansıtmayabilmektedir.
37
DOSYA
Süleyman KARAMAN
T.C Devlet Demir Yolları Genel Müdürü
Aşırı düşük teklifler sorgulanmalı
Aşırı düşük tekliflerin
önlenebilmesi için
Teşekkülümüzce aşırı düşük
sorgulamasına girmeyen ancak
işin tamamlanabilmesinde rol
oynayan önemli iş kalemleri
ayrıca isteklilerin aşırı düşük
sorgulama sınırının üzerinde
teklif vermesi yani ihalede aşırı
düşük sorgusunun gerekmediği
durumlarda göz önünde
bulundurularak ihale aşamasında
işin bitirilmesini esas alacak
şekilde önemli görülen iş kalemleri
için fiyat dışı unsur puanlaması
yapılmaktadır. Bu sayede ekonomik
açıdan en avantajlı teklifin
belirlenmesi ve işin bitirilmesi
hedeflenmektedir.
Ayrıca; Teşekkül olarak bu şekilde
karmaşık işlemler neticesinde
elde edilen ekonomik açıdan en
avantajlı teklif yerine idareler
38
tarafından yaklaşık maliyetin
açıklanarak, isteklilerden bütün iş
kalemlerinde geçerli olmak üzere
toplam maliyet için tek bir indirim
istenmesi, ancak genel indirimin
büyük olması durumunda aşırı
düşük sorgulaması veya fiyat dışı
unsurların uygulanmasının, idareler
açısından işlerin bitirilmesine
yönelik daha faydalı olacağı ve
ihalelerdeki senaryoların önüne
geçileceği görüşündeyiz.
İş deneyim belgeleri
Benzer iş tanımlamalarının
ve mali yeterlilik kriterlerinin
doğru belirlenerek yeterli
teknik donanıma sahip
elemanlarla ihalelere teklif
verilmesi ile idarece yeterli
bilgi ve donanıma sahip teknik
elemanlarca denetimin yapılması
“İş deneyim belgesinin
firmalara verilerek
ticari emtia haline
getirilmesi ve
rekabeti arttırıcı
etkisi dolayısıyla
kamu yararına
olacaktır.”
Nihayetinde işin tekniğine uygun
gerekmektedir. Bunun için de
Fiyat farkı hususu
sektöre yeni katılımların olması,
rekabeti ve kaliteyi arttırıcı
olacağından iş deneyim belgesinin
firmalara verilerek ticari emtia
olarak yapılması için mali yeterlilik
ve yeterli teknik donanıma sahip
teknik elemanlara sahip firma
tarafından yapılması ile doğru
proje, şartname, sözleşme ve
yeterli donanıma sahip teknik
elemanlarca denetlenmesi
yeterlidir.
Fiyat farkı için kullanılmakta
olan TÜİK endeksleri yetersiz
görülüyor ise TÜİK’ten inşaat
haline getirilmesinde işin yapılması
kalemlerini daha iyi ifade
yönünden herhangi bir sakınca
edebilecek kalemler için aylık
görülmemekle birlikte bu durum
endekslerin ayrıca düzenlenmesi
rekabeti arttırıcı etki dolayısıyla
ve fiyat farkına esas alınmasının
kamu yararı oluşturacaktır.
sağlanması talep edilebilir.
39
DOSYA
İsmet Zeki BÖKE
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Başmüfettiş
Yapım işlerinde aşırı düşük tekliflerin
tespiti ve sorgulanması
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
teklif sınır değerinin altında olan
“Aşırı düşük teklifler” başlıklı
teklif sahiplerinden, teklifte önemli
38’inci, Yapım İşleri İhaleleri
olduğu tespit edilen bileşenlere
Uygulama Yönetmeliği’nin “Aşırı
ilişkin olarak;
düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı
maddesi hükümleri, Kamu İhale
Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif
değerlendirmesi” başlıklı 45’nci
maddesinde yer alan açıklamalar
doğrultusunda;
işlerde, yaklaşık maliyetin %80’lik
bölümünü oluşturan iş kalemleri ve/
veya iş gruplarına ait “miktarlar”
ile bunlara ait birim fiyatların
gösterildiği hesap cetveli ile
İhale komisyonu tarafından, verilen
açıklama istenen iş kalemleri ve/
tekliflerin 37’nci maddeye göre
veya iş gruplarının fiyatlarına ilişkin
değerlendirilmesinden sonra, Kamu
ihale dokümanında verilen analiz
İhale Kurumu tarafından diğer
tekliflere ve idarenin tespit ettiği
yaklaşık maliyet ile sınır değer
katsayısı esas alınarak belirlenen
hesaplama yöntemi ile teklif fiyatı
aşırı düşük teklif sınır değerinin
altında olan istekliler tespit
40
Anahtar teslimi götürü bedel
formatına uygun analizler,
Teklif birim fiyatlı işlerde; yaklaşık
maliyetin %80’lik bölümünü
oluşturan iş kalemlerinin “birim
fiyatlarına” ilişkin olarak ihale
dokümanında verilen analiz
edilmektedir.
formatına uygun analizler,
Tespit edilen bu teklifler
Belirtilen analizlerin (açıklama
reddedilmeden önce, belirlenen
istenilen) girdi maliyetlerine ilişkin
süre içinde teklif fiyatı aşırı düşük
bilgi ve belgeler istenilerek,
Yapım yönteminin ekonomik
teklifinin hesaplanmasına dayanak
işlerinde (1,20) olarak belirlemiş,
olması, seçilen teknik çözümler ve
teşkil ettiğini belirttiği bütün
gerekli görülmesi durumunda, Kamu
yapım işinin yerine getirilmesinde
bilgi ve belgeler de dikkate almak
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.1.1’inci
kullanacağı avantajlı koşullar
suretiyle değerlendirme yapılmakta,
maddesi uyarınca belirlenen sınır
ile teklif edilen yapım işinin
yapılan bu değerlendirme
değer katsayıları yerine, işin
özgünlüğü hususlarının açıklanması
sonucunda, açıklamaları
niteliğine göre; mevzuatı uyarınca
istenmektedir.
yeterli görülmeyen veya yazılı
kendisine yapım işi yaptırma yetkisi
açıklamada bulunmayan isteklilerin
verilen bakanlıklar tarafından,
teklifleri reddedilmektedir. İhale
bakanlık merkez ve taşra teşkilatı
komisyonunca reddedilmeyen aşırı
ile bağlı, ilgili veya ilişkili olan
düşük teklifler, geçerli teklif olarak
idareleri ve bunların dışındaki
dikkate alınmaktadır.
idareler için Çevre ve Şehircilik
Bu istem üzerine, teklif fiyatı aşırı
düşük teklif sınır değerinin altına
olan teklif sahipleri tarafından da;
Anahtar teslimi götürü bedel
işlerde, yaklaşık maliyetin
%80’lik bölümünü oluşturan iş
kalemleri ve/veya iş gruplarına
ait “miktarlar” ve bunlara ve ait
birim fiyatların gösterildiği hesap
cetveli ile açıklama istenen iş
kalemleri ve/veya iş gruplarının
“birim fiyatlarına” ilişkin ihale
dokümanında verilen analiz
formatına uygun analizler,
Teklif birim fiyatlı işlerde; yaklaşık
maliyetin %80’lik bölümünü
oluşturan iş kalemlerinin “birim
fiyatlarına” ilişkin olarak ihale
dokümanında verilen analiz
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’nde, aşırı düşük
teklif sınır değer hesaplamasının,
idarenin tespit ettiği yaklaşık
maliyet ile geçerli teklifler esas
alınarak belirleneceği hüküm
altına alınmış ise de Kamu İhale
Kurumu tarafından, anılan Kanun’un
37’inci maddesi son fıkrası “Kurum
belirlenebileceği, ayrıca Bakanlıklar
tarafından ön proje üzerinden
ihalesi yapılacak olan üstyapı
işleri için (0,90)’dan küçük,
(1,10)’dan büyük olmamak kaydıyla
farklı katsayılar belirlenmesinin
de mümkün olduğuna yönelik
aşırı düşük tekliflerin tespiti,
Yapılmış olan bu düzenleme ile
değerlendirilmesi ve ekonomik
açıdan en avantajlı teklifin
belirlenmesi amacıyla sınır değer
Belirtilen analizlerin (açıklama
hükmü uyarınca, Kamu İhale
Yapım yönteminin ekonomik
üzere (N) sınır değer katsayıları
düzenleme yapılmıştır.
formatına uygun analizler,
bilgi ve belgeler sunularak,
küçük, (1,20)’den büyük olmamak
bu maddenin uygulanmasında;
veya sorgulama kriterleri ya da
istenilen) girdi maliyetlerine ilişkin
Bakanlığı tarafından, (1,00)’den
ortalamalar belirlemeye yetkilidir.”
Genel Tebliği’nin 45.1.1.1’inci ve
45.1.1.2’nci maddesinde yapılan
düzenleme ile, Sınır Değer Katsayısı;
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’nde aşırı düşük teklif
sınır değer hesaplaması kriterleri
arasında yer alan idarenin tespit
ettiği yaklaşık maliyet ile geçerli
tekliflerin yanına sınır değer
katsayısı eklenmiştir.
11/06/2011 tarihli ve 27961
Anılan düzenleme ile üstyapı işleri
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
için ihaleyi ön proje üzerinden
“Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları
gerçekleştiren idareye, (0,90)’dan
Tebliği”nde yer alan “B-Üstyapı
küçük, (1,10)’dan büyük olmamak
(Bina) İşleri”, “C-Sıhhi Tesisat ve
kaydıyla farklı sınır değer
Mekanik Tesisat İşleri”, “D-Elektrik
katsayıları belirleme yetkisi
İşleri”, “E-Elektronik ve İletişim
verilmiş iken, üstyapı işlerini
İşleri” grubundaki yapım işleri ile
uygulama projesi ve/veya kesin
İhale komisyonu tarafından da
bu işlerle ilgili tamamlama, onarım,
proje üzerinden gerçekleştiren
teklif fiyatı aşırı düşük teklif
sondaj, yıkma, güçlendirme ve
diğer idarelere ise (1,00)’den küçük,
sınır değerin altına olan isteklinin
montaj işlerinde (1,00), diğer yapım
(1,20)’den büyük olmamak üzere
olması, seçilen teknik çözümler ve
yapım işinin yerine getirilmesinde
kullanacağı avantajlı koşullar ile
teklif edilen yapım işinin özgünlüğü
hususlarında belgelendirilmek
suretiyle yazılı açıklamalar
yapılmaktadır.
41
sınır değer katsayıları belirleme
açıklamaların uygun ve/veya
farklılıklarının teklif fiyatını ve
yetkisi verilmiştir.
yeterli görülmeme ya da uygun ve/
sözleşmenin uygulanması aşamasını
veya yeterli görülme gerekçeleri
etkileyecek boyutta olduğu,
Diğer bir anlatım ile 500 yataklı
hastane yapılması işinin ihalesini
ön proje üzerinden ve 02/01/2014
irdelenmiş, sorunlar ve çözüm
önerileri aşağıda belirtilmiştir.
Bir tek iş kaleminde, isteklinin
tespit ettiği imalat miktarının,
tarihinde gerçekleştiren idare
1) İhalesi anahtar teslimi götürü
idarece hesaplanan imalat
tarafından, sınır değer katsayısı
bedel teklif almak suretiyle
miktarının yaklaşık onda biri
(0,90) olarak belirlenebilmekte
gerçekleştirilen işlerde, açıklama
olduğu, aradaki miktar farklılığının
iken, aynı hastanenin yapım işi
istenilen iş kalemlerine yönelik
makul karşılanabilecek bir fark
ihalesini uygulama projesi ve/veya
olarak “Miktar” yönünden yapılan
olmadığı,
kesin proje üzerinden 02/01/2014
değerlendirmelerde, isteklinin
tarihinde gerçekleştiren diğer
sunmuş olduğu hesap cetvelinde yer
idareler tarafından ise, sınır değer
vermiş olduğu açıklama istenilen
katsayısı en az (1,00) olarak
iş kalemi ve/veya iş gruplarına ait
belirlenebilmekte, bu idareler
miktarlar (metrajlar) ile yaklaşık
tarafından sınır değer katsayısının
maliyette yer alan aynı iş kalemi
(0,90) olarak belirlenmesi imkanı
ve/veya iş grupları miktarları
İstekli tarafından açıklama istenilen
bulunmamaktadır.
(metrajları) karşılaştırılarak, 2012
iş kalemlerinin metrajlarının,
yılının ikinci ayına kadar olan
idarenin yaklaşık maliyet hesabında
uygulamalarda;
belirlediği ve ihtiyacı olan
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun
“Temel ilkeler” başlıklı 5’inci
maddesinde, idarelerin, bu
Metraj hesaplamalarındaki
kanuna göre yapılacak ihalelerde
farklılıkların makul ve kabul
kaynakların verimli kullanılmasını
edilebilir mertebelerde olmadığı,
sağlamakla sorumlu oldukları
işin yapılabilirliğini menfi yönde
hüküm altına alınmış ise
etkilediği,
de aynı tarihte aynı iş için
seçilecek olan teklif bedelin
aynı olmamasına rağmen, anılan
düzenleme, kaynakların verimli
kullanılması ilkesinin hangi idare
tarafından yerine getirildiğinin
ve/veya getirilmediğinin ortaya
İstekli tarafından öngörülen imalat
tarafından öngörülen imalat
miktarlarının yaklaşık maliyetteki
miktarlara göre kendisine avantaj
sağlayacak şekilde düşük alındığı,
metrajların %10’unun üzerinde ve
yüksek miktarlarda eksik belirlediği,
bu şekilde yapılan belirlemenin
mevzuata uygun olmadığı,
2012 yılının ikinci ayından sonra
ise,
miktarlarının idarece tespit edilen
İstikrar kazanmış kararlar
imalat miktarlarından önemli
doğrultusunda, uygulama projesi ile
oranda düşük olduğu ve bu düşük
çıkılan anahtar teslimi götürü bedel
miktardaki imalatların işin yapımını
işlerde %10’a kadar (bu oranın
etkileyecek ölçüde olduğu,
hangi mevzuat hükmü, hangi kriter,
konulmasında sorun yaratacağından,
İsteklilerce hesap cetvelinde
söz konusu düzenlemenin bir kez
öngörülen imalat miktarlarının
daha gözden geçirilmesinin uygun
yaklaşık maliyetteki miktarlara
olacağı düşünülmektedir.
göre kendisine avantaj sağlayacak
Bu makalenin hazırlanması
İhale üzerinden bırakılan istekli
şekilde düşük alındığı,
veri ve kıstaslar esas alınarak
belirlendiğine, kontrol edilebilir ve
denetlenebilir nitelikte ve geçerli
olan belgelere dayalı bir belirleme
olup olmadığına yönelik gerek
ihaleyi gerçekleştiren idarelerin ve
sürecinde, çeşitli kaynaklardan
Bazı iş kalemleri miktarları
gerekse isteklilerin bir bilgilerinin
yapılan inceleme ve araştırma
ile idarenin yaklaşık maliyet
bulunmadığı düşünülmektedir.) hata
sonucunda, teklif fiyatı aşırı
hesaplarında yer alan miktarlar
payının öngörüldüğü kabulüyle
düşük teklif sınır değerinin altına
arasında önemli farklılıkların
istekli ile yaklaşık maliyet arasında
olan isteklilerin yapmış oldukları
bulunduğu, belirlenen bu metraj
bu miktarın üzerinde miktar farkı
42
olan tek bir iş kalemi esas alınarak,
bu iş kaleminin yaklaşık maliyette
belirlenen miktarın 1096,70 m3,
isteklinin belirlediği miktarın 650
m3, aradaki farkın yaklaşık maliyete
oranının yüzdesinin %41 olduğu
(anılan kalem dışındaki metrajların
yaklaşık maliyetle uyumlu olduğu
da tespit edilmiş olup), söz konusu
%41’lik farkın makul ve kabul
edilebilir bir fark olmadığı,
İstikrar kazanmış kararlar
doğrultusunda, uygulama projesi
ile çıkılan anahtar teslimi götürü
bedel işlerde %10’a kadar metraj
farklılığının öngörüldüğü kabulü
ile yapılan incelemede, istekli ile
yaklaşık maliyet arasında %10
oranının üzerinde miktar farkı olan
6 adet iş kaleminin bulunduğu,
söz konusu kalemlerdeki metraj
farklılığının makul ve kabul edilebilir
boyutta olmadığı,
düşürerek teklif veren söz konusu
farklılığın makul ve kabul edilebilir
istekli ile yapım şartlarına uygun
ölçüde olmadığı,
teklif veren (isteklilerden teklifleri
ile birlikte iş kalemleri ve/veya
iş gruplarına yönelik miktarlar
ve/veya bunlara ait fiyatların
belirlendiği analizler istenilmemekte
olup, bu hususun nasıl belirlendiği
anlaşılamamakla birlikte) istekliler
İsteklinin miktarlarının idarenin
miktarlarına kıyasla kabul
edilemeyecek kadar düşük olduğu,
metrajlar arasındaki söz konusu
farkın fen ve sanat kuralları
dikkate alındığında açıklanabilir
arasında haksız rekabete neden
tarafı bulunmadığı,
İsteklinin açıklamasında öngördüğü
olacağı ve söz konusu yapım işinin
miktarların idarenin yaklaşık
yapım şartlarına uygun olarak
Gerekçelerine dayandırılarak, aşırı
maliyetindeki bazı miktarlardan
gerçekleştirilemeyeceği,
fazla, bazılarından ise az
olduğu, genel olarak isteklinin
miktarlarının yaklaşık maliyetteki
miktarların altında olduğu, bazı
iş kalemlerinde %50’ye varan
eksiltmelerin bulunduğu, benzer
durumun açıklama istenilmeyen
iş kalemlerinde de görüldüğü,
anahtar teslimi götürü bedel
yapılan ihalelerde idarenin yaklaşık
maliyetindeki miktarlarla isteklinin
miktarları arasında ±%10’luk farkın
olağan olduğu kabul edilmekle
düşük teklif sorgulamasına yönelik
açıklamada bulunan isteklilerin
İstikrar kazanmış kararlar
açıklamalarının uygun görülmediği,
doğrultusunda, uygulama projesi
Ya da;
ile çıkılan anahtar teslimi götürü
bedel işlerde %10’a kadar metraj
farklılığının kabul edilebilir olduğu,
isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet
arasında %10 oranının üzerinde
miktar farkı olan 2 adet iş
kaleminin bulunduğu, söz konusu iş
kalemlerindeki metraj farklılığının
makul ve kabul edilebilir boyutta
olmadığı,
2012 yılı ikinci ayına kadar yapılan
uygulamalarda;
Bu farkların olası hesap
hatalarından kaynaklanabileceği ve
göz ardı edilebileceği,
Sorgulamaya konu kalemlerin
yaklaşık maliyette yer alan
miktarları ile ihale üzerinde
bırakılan isteklinin teklifini
birlikte, isteklinin öngördüğü
Açıklama istenilen iş kalemlerinden
hazırlarken kullandığı miktarlar
miktarlar ile yaklaşık maliyetteki
bir iş kaleminde metraj farkının
arasında, ihale üzerinde bırakılan
miktarlar arasında esaslı farklılıklar
%10’un üzerinde (%25.72) olduğu,
istekliye fiyat avantajı sağlayacak
bulunduğu, bu durumun miktarların
metraj hesaplamasındaki bu
bir farkın bulunmadığı,
43
Başvuru sahibinin hesapladığı
sözleşme tasarısı, idari şartname,
alınacak, ihale konusu işe benzer
miktarlar ile idarece hesaplanan
uygulama projesi, mahal listesi,
nitelikteki işlere ilişkin maliyetler
miktarlar arasında cüzi farkların
özel teknik şartname, genel teknik
ve idarenin piyasa araştırmasına
işin yapılabilirliği açısından kabul
şartname ve imalat iş kalemleri
dayalı rayiç ve fiyat tespitleri
edilebilir düzeyde olduğu,
veya iş gruplarının teknik tarif
esas alınarak belirlenmek suretiyle
ve özellikleri (yaklaşık maliyetin
yaklaşık maliyetin oluşturulması
hazırlanmasında esas alınacak
gerekmektedir.
İdarece tespit edilen imalat
miktarlarıyla isteklilerce tespit
edilen imalat miktarları arasındaki
farkın işin yapımını etkileyecek
ölçüde olmadığı sürece teklifin
kabul edilebilir bir teklif olarak
değerlendirilmesi gerektiği,
2012 yılının ikinci ayından sonra
dokümanlar arasında gösterilmiş
olmasına rağmen, İdareler
tarafından ihale dokümanları
arasında gösterilmemektedir.)
esas alarak teklif bedelini
oluşturmaktadırlar.
Sınır değerin belirlenmesinde
ve isteklilerin aşırı düşük
teklif sorgulamalarına yönelik
açıklamalarının değerlendirilmesinde
kullanıldığını görmüş olduğumuz
yaklaşık maliyet ile yaklaşık
Ancak, anahtar teslimi götürü
maliyeti oluşturan iş kalemleri
bedel teklif almak suretiyle
ve/veya iş grupları ile bunların
gerçekleştirilen ihalelerde
miktarlarının, ihaleyi gerçekleştiren
isteklilerden, teklif bedelini
idareler tarafından “Doğru”
oluşturdukları iş kalemleri ve/veya
ve “Uygun” olarak belirlenip
olduğu,
iş grupları ile bunların miktarları ile
belirlenmediğine yönelik ayrıntılı
İdarenin yaklaşık maliyete esas
fiyatlarına yönelik analizler teklifleri
bir inceleme yapılmamakta, yaklaşık
ile birlikte istenilmemekte, aşırı
maliyeti oluşturan iş kalemleri ve/
düşük teklif sorgulaması sürecinde
veya iş grupları ile miktarlarının
bu bilgi ve belgeler istenilmektedir.
isteklilere satılan ihale
yapılan uygulamalarda;
İstikrar kazanmış kararlar
doğrultusunda da %10’a kadar
metraj farklılığının kabul edilebilir
aldığı miktarlar ile isteklinin
miktarları arasında %10’u aşan
oranda farklar olmadığı, bazı
kalemlerde idarenin bazı kalemlerde
ise isteklinin miktarlarının yüksek
olduğu, bu haliyle idarenin miktarı
ile isteklinin miktarı arasındaki
metraj farklılığının götürü bedel
ihale edilen ihale konusu iş için
kabul edilebilir oranda olduğu,
Gerekçelerine dayandırılarak, aşırı
İhaleyi gerçekleştiren idareler
tarafından da isteklilere satılan
ve az yukarıda belirtilen ihale
dokümanları esas alınarak iş
kalemleri ve/veya iş grupları ile
bunların miktarlarının belirlenmesi,
iş kalemi ve/veya iş gruplarının
fiyatının da; ihaleyi yapan idarenin
daha önce gerçekleştirdiği, ihale
dokümanlarına uygun hazırlandığı
kabulünden hareket edilmektedir.
Örneğin, isteklilere satılan ihale
dokümanları arasında yer alan
uygulama projesine göre yapımı
gerçekleştirilecek iş 8 bloktan
oluşmakta iken, yaklaşık maliyet 10
blok üzerinde hazırlandığı halde, bu
kabulden hareket edilerek yaklaşık
maliyetin kontrolü yapılmamaktadır.
düşük teklif sorgulamasına yönelik
konusu işe benzer nitelikteki
açıklamada bulunan isteklilerin
işlerin sözleşmelerinde ortaya
Yaklaşık maliyet ile yaklaşık
açıklamalarının uygun bulunduğu,
çıkan fiyatlar, kamu kurum
maliyeti oluşturan iş kalemlerinin
ve kuruluşlarınca belirlenerek
ve/veya iş gruplarının miktarlarına
yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler,
bu derece önemli görev
Bilindiği üzere, anahtar teslimi
ilgili meslek odaları, üniversiteler
yüklenilmekte ise, yaklaşık maliyet
götürü bedel teklif almak suretiyle
veya benzeri kuruluşlarca
ve/veya yaklaşık maliyeti oluşturan
gerçekleştirilen ihalelerde istekliler,
belirlenerek yayımlanmış fiyat ve
iş kalemlerinin ve/veya iş grupları
kendilerine satılmış bulunan ihale
rayiçler, yüklenici veya alt yüklenici
ile miktarlarının isteklilere satılan
dokümanları arasında yer alan
olarak faaliyet gösteren, konusunda
ihale dokümanlarına uygun ve doğru
yapım işleri genel şartnamesi,
deneyimli kişi ve kuruluşlardan
olarak tespit edilip edilmediğinin
görülmektedir.
44
ortaya konulması zorunlu olup, bu
zorunluluğunun yerine getirilmesi
halinde, bu unsurun sınır değer
tespitinde ve isteklilerin aşırı
düşük teklif sorgulamalarının
değerlendirilmesinde ana belirleyici
olarak alınmasının uygun olabileceği
düşünülmektedir.
Yapılmış ve yapılmakta olan
uygulamada, açıklama istenilen
götürü bedel yapılan ihalelerde
ve/veya olmadığından, makul ve
bir ve/veya birden fazla iş kalemi
idarenin yaklaşık maliyetindeki
kabul edilebilir mertebelerde
miktarı ile bu iş kalemlerinin
miktarlarla isteklinin miktarları
olduğundan ve/veya olmadığından
yaklaşık maliyette yer alan
arasında ±%10’luk farkın olağan
istekli lehine avantaj getirdiğinden
miktarları arasındaki farkın
olduğu kabul edilmekle birlikte,
ve/veya getirmediğinden, kayda
oranına bakılmak suretiyle (bu
isteklinin öngördüğü miktarlar
değer olduğundan ve/veya
ile yaklaşık maliyetteki miktarlar
olmadığından söz etmenin, sektörün
arasında esaslı farklılıklar
tüm bileşenleri ile adli ve/veya
bulunduğu”, “isteklinin teklifi ile
idari yapı nezdinde olumlu bir
yaklaşık maliyet arasında %10
anlam ve sonuç ifade etmeyeceği
oranının üzerinde miktar farkı olan
düşünülmektedir.
fark oranın isteklinin teklif
bedelinde nasıl bir etki ve/veya
değişiklik meydana getirdiği
belirlemesi ve değerlendirilmesi
yapılmaksızın), 2012 yılı ikinci
ayına kadar; “metraj farklılığının
makul ve kabul edilebilir boyutta
ve/veya mertebelerde olmadığı
ve/veya olduğu”, “aradaki miktar
farklılığının makul karşılanabilecek
bir fark olmadığı ve/veya olduğu”,
“kendisine avantaj sağlayacak
şekilde düşük alındığı”, “bu şekilde
yapılan belirlemenin mevzuata
2 adet iş kaleminin bulunduğu, bu
durumda söz konusu kalemlerdeki
metraj farklılığının makul ve
kabul edilebilir boyutta olmadığı”
irdelemeleri ve gerekçeleri ile
teklifleri aşırı düşük teklif sınır
değerin altında olan istekliler
değerlendirme dışı bırakılmışlardır.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif
almak suretiyle ihale edilen yapım
işlerinde, istekliler yapım işini,
kendilerine satılmış bulunan ihale
dokümanları arasında yer alan
uygulama projesini, mahal listesini,
özel teknik şartnameyi, genel
teknik şartnameyi ve teknik tarif
Yapılmış olan bir tespit ve
ve özellikleri (yaklaşık maliyetin
değerlendirmenin sektörün tüm
hazırlanmasında esas alınacak
bileşenleri ile adli ve/veya idari
dokümanlar arasında gösterilmiş
uygulama projesi ile çıkılan anahtar
yapı nezdinde bir anlam ve sonuç
olmasına rağmen, idareler
teslimi götürü bedel işlerde %10’a
ifade edebilmesi için bu tespit ve
tarafından ihale dokümanları
kadar hata payının öngörüldüğü
değerlendirmelerin kontrol edilebilir
arasında gösterilmemektedir.)
ifade edilerek tek bir iş kalemi
ve denetlemeye uygun hesaplamalar
esas alarak gerçekleştirmek
için %41’lik farkın makul ve kabul
ile ortaya konulması kaçınılmaz
zorunda olduklarından, yaklaşık
edilebilir bir fark olmadığı”, “istekli
olup, bu esas da bir hesaplama
maliyetin, yaklaşık maliyetin
ile yaklaşık maliyet arasında %10
yapılmadan, özellikle bir ve/veya
oluşturulmasında esas alınan iş
oranının üzerinde miktar farkı olan
iki iş kalemi miktarına oturularak
kalemleri ve/veya iş gruplarının
6 adet iş kaleminin bulunduğu,
ortaya çıktığı belirtilen farkın; işin
ve/veya bunların miktarları ile
söz konusu kalemlerdeki metraj
yapılabilirliğine etki ettiğinden ve/
fiyatlarının, isteklilerin aşırı düşük
farklılığının makul ve kabul edilebilir
veya etmediğinden, işin yapımını
teklif sorgulamasına yönelik
boyutta olmadığı”, “anahtar teslimi
etkileyecek ölçüde olduğundan
açıklamaları ekinde vermiş oldukları
uygun olmadığı”, şeklinde, 2012 yılı
ikinci ayından sonra ise “İstikrar
kazanmış kararlar doğrultusunda,
45
hesap cetvelinde yer alan iş
ve veriye dayandırılmayan,
birlikte) isteklinin toplam teklif
kalemleri ve/veya iş gruplarının
dayandırılması da mümkün olmayan
bedeli üzerindeki etkisi dikkate
ve/veya bunların miktarları ile
değerlendirmelerin, bu yönüyle de
alınarak, miktar farklılıkları
fiyatlarının sözleşmenin uygulanması
teknik olarak ve hukuken kabul
nedeniyle teklif bedelin değişip
sürecinde hiçbir önemi ve değeri
edilebilir değerlendirmeler olmadığı
değişmediğine, teklif bedel
bulunmamaktadır.
düşünülmektedir.
değişmekte ise bu değişikliğin
Sözleşmenin uygulanması sürecinde,
Belirtilen bu açıklamalar ışığında,
yaklaşık maliyet, yaklaşık oluşturan
teklif fiyatı aşırı düşük teklif sınır
iş kalemleri ve/veya iş grupları
değerinin altında olan isteklilerin
ve/veya bunların miktarları ile
sorgulamasının; teklifi sınır
fiyatları, isteklilerin aşırı düşük
değerin altında olan isteklilerce
teklif sorgulamasına yönelik
hesaplanan bir ve/veya birden
açıklamaları ekinde vermiş oldukları
fazla iş kalemleri ve/veya miktarlar
hesap cetvelinde yer alan iş
ile yaklaşık maliyeti oluşturan
kalemleri ve/veya iş grupları ve/
veya bunların miktarları ile fiyatları
esas alınarak yüklenicilere bir
sorumluluk yüklenilemeyeceği
gibi ihale dokümanlarına göre
var olan sorumlulukları da
ortadan kaldırılamayacağından,
“Yaklaşık maliyette tespit edilen
imalat miktarlarıyla isteklilerce
tespit edilen imalat miktarları
arasındaki farkın işin yapımını
etkileyecek ölçüde olduğu”,
“Metraj hesaplamalarındaki
farklılıkların makul ve kabul
edilebilir mertebelerde olmadığı,
işin yapılabilirliğini menfi yönde
etkilediği”, “İstekli tarafından
öngörülen imalat miktarlarının
idarece tespit edilen imalat
miktarlarından önemli oranda
düşük olduğu ve bu düşük
miktardaki imalatların işin yapımını
etkileyecek ölçüde olduğu”, “Yapım
işinin yapım şartlarına uygun
iş kalemleri ve/veya miktarları
arasındaki farkın oranına bakılarak
ve/veya mevzuatta yeri olmayan,
nasıl bir hesaplama ile ulaşıldığı
açıklanmayan oranlar (%10 gibi)
belirlenip bu oranlar esas alınarak
ve/veya yaklaşık maliyette yer
alan iş kalemlerinin miktarı %10
oranında düşürülmek (yaklaşık
maliyeti oluşturan iş kalemleri ve/
veya iş gruplarının miktarlarının
%10 düşürülmesi halinde, sınır
değerin tespitinde kullanılan
yaklaşık maliyet ile teklifi sınır
değerin altında olan isteklilerin
aşırı düşük teklif sorgulamasında
sınır değere bir etkisinin olup
olmadığına, değişmiş olan teklif
bedele göre isteklinin teklifinin
sınır değerin altında kalmaya
devam edip etmediğine, isteklinin
teklif bedelinde ortaya çıkan
bedel farkının, istekli tarafından
teklif bedelin oluşturulmasına esas
alınan kâr tutarı ile karşılanıp
karşılanamayacağına, diğer bir ifade
işin yapımını etkileyecek ölçüde
olup olmadığına, toplamda maliyet
avantajı elde edip etmediğine ve
bu maliyet avantajının isteklinin
teklifinin sınır değerin altında
kalmasına neden olacak ölçüde olup
olmadığına, isteklinin teklifinde
ortaya çıkan bedel farkı nedeniyle
teklifinin değerlendirme dışı
bırakılması durumunda, üzeride
ihale bırakılacak istekli ile teklifi
değerlendirme dışı bırakılan
isteklinin bedelleri arasındaki
farkın, 4734 sayılı Kanun’un temel
ilkelerinden olan “kaynakların
kullanılan yaklaşık maliyet aynı
verimli kullanılması” ilkesini
olmamaktadır) suretiyle bulunan
zedeleyip zedelemediğine yönelik
miktarlar ile isteklinin metrajları
teknik hesaplamalara ve verilere
karşılaştırılarak değil, 4734
bakılarak gerçekleştirilmesinin
sayılı Kamu İhale Kanunu’nda ve
uygun olacağı düşünülmektedir.
gerekse ikincil mevzuatlarda yeni
düzenlemeler de yapılmak suretiyle;
2) İhalesi anahtar teslimi götürü
bedel teklif almak suretiyle ve/
olarak gerçekleştirilemeyeceği”
İhale dokümanlarına göre
veya teklif birim fiyat almak
ve “Metrajlar arasındaki söz
belirlenmiş imalat miktarları
suretiyle gerçekleştirilen işlerde,
konusu farkın fen ve sanat
ile açıklama istenilen ve/veya
açıklama istenilen iş kalemlerine
kuralları dikkate alındığında
istenilmesi gerekli olan tüm
ait istekli tarafından açıklama ile
açıklanabilir tarafı bulunmadığı”
iş kalemlerine ilişkin miktar
birlikte sunulan analizlerde yer alan
gibi, teknik bir hesaplamaya
farklılıklarının (fiyat unsuru ile
ve iş kaleminin fiyatını oluşturan
46
girdilerin (malzeme, işçilik, makine
tarafından, bu birim fiyat tarifleri
değerin altında olan isteklilerce
ve techizat, iş kalemi ve/veya iş
yerine kendilerinin belirlediği iş
oluşturulmuş olan analizlerdeki
grubunun yapım şartlarına göre
kalemlerine ait (iş kaleminin adı,
girdilerin karşılaştırılarak,
varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki
yapım şartları, ölçü yeri ve şekli,
bu isteklilerin tekliflerinin
yükleme, boşaltma, yatay ve düşey
birimi, birim fiyata dahil ve hariç
değerlendirme dışı bırakılmasının
taşımalar, zamlar vb.), söz konusu
unsurları) birim fiyat tarifleri ve/
uygun olmayacağı düşünülmektedir.
iş kalemlerine yönelik olarak kamu
veya uygulama projeleri ve mahal
kurum ve kuruluşları tarafından
listelerine dayalı olarak imalat
yayımlanmış bulunan analizlerde
iş kalemleri veya iş gruplarının
yer alan girdilerden farklı, eksik
teknik tarif ve özellikleri
ve/veya fazla olması ve bunun
belirlenebilmektedir.
belgelendirilmemesi gerekçesi
ile teklifi sınır değerin altında
olan isteklilerin yapmış olduğu
açıklamaların uygun görülmeyerek
tekliflerinin değerlendirme dışı
bırakıldığı görülmektedir.
İhaleye teklif veren istekliler
tarafından da, ihaleyi
gerçekleştiren idarenin hazırlamış
olduğu birim fiyat tarifleri ve/veya
iş kalemleri veya iş gruplarının
teknik tarif ve özellikleri ile iş
Öte yandan, istekliler tarafından
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın
yayınladığı analizlerde yer alan ve
taşıma işlerinde kullanılan taşıma
formülünü kullanarak nakliye gideri
hesaplanmış “K” taşıma katsayısına
yönelik olarak, idarelerce bu
katsayının o yıl için belirlenen
ve ilgili kurum tarafından ilan
edilen düzeyde hesaba katılması
şeklinde değerlendirmeler yapıldığı
Kamu kurum ve kuruluşları
kaleminin gerçekleştirilmesine
tarafından yayımlanmış bulunan
yönelik kendisinin sahip olduğu
imalatlara ait birim fiyatlara ait
(belgelendirilmesi şartı ile)
analizlerde yer alan girdiler, birim
girdilerin (malzeme, makine ve
fiyatı yayımlanmış olan imalatların
teçhizat vb.) özellikleri de esas
Katsayı mıdır?, Yoksa Değişken Bir
birim fiyat tarifleri (yapım şartları,
alınarak oluşturulan analizler ile
Değer midir?” başlıklı makalemde
ölçü yeri ve şekli, birimi, birim
iş kalemi ve/veya iş grubunun
de ayrıntıları ile açıklandığı üzere,
fiyata dahil ve hariç unsurlar)
fiyatı belirlendiğinden, ihale
“K” katsayısı rayiç bedelinin (Türk
esas alınarak oluşturulmakta
dokümanları arasında yer almayan
Lirası) değişken bir parametre
iken, anahtar teslimi götürü
ve kıyaslanması hukuken mümkün
olduğu hususu açık olup, gerek
bedel teklif almak suretiyle ve/
olmayan kamu kurum ve kuruluşları
anahtar teslimi götürü bedel
veya teklif birim fiyat almak
tarafından yayımlanmış bulunan
teklif almak ve gerekse teklif
suretiyle gerçekleştirilen işlerde
birim fiyatlara ait analizlerde
birim fiyat almak suretiyle ihalesi
ihaleyi gerçekleştiren İdareler
yer alan girdiler ile teklifi sınır
yapılan işlerde taşımalara yönelik
görülmektedir.
İnşaat Sanayi'nin yıllar önceki
sayısında yayımlanan “K Sabit Bir
47
fiyatların belirlenmesinde, istekliler
olan imalatların birim fiyat
tekliflerinin değerlendirme dışı
tarafından Çevre ve Şehircilik
tarifleri (yapım şartları, ölçü yeri
bırakılmasının uygun olmayacağı
Bakanlığı tarafından yayımlanmış
ve şekli, birimi, birim fiyata dahil
düşünülmektedir.
bulunan “K” katsayısı rayicinin
ve hariç unsurlar) esas alınarak
aynen kullanılması zorunluluğu
oluşturulmakta iken, anahtar
bulunmamakta olup, isteklilerin
teslimi götürü bedel teklif almak
belgelendirmek şartıyla “K”
suretiyle ve/veya teklif birim fiyat
katsayısı rayicini belirlemeleri
almak suretiyle gerçekleştirilen
mümkün olduğundan, “K” taşıma
işlerde ihaleyi gerçekleştiren
katsayısının, o yıl için belirlenen
idareler tarafından, bu birim
ve ilgili kurum tarafından ilan
fiyat tarifleri yerine kendilerinin
edilen düzeyde hesaba katılması
belirlediği iş kalemlerine ait (iş
şeklinde değerlendirmeler yerine,
istekli tarafından belirlenmiş olan
“K” katsayısının belgelere dayalı
olarak belirlenip belirlenmediği
irdelemesinde bulunulmasının uygun
kaleminin adı, yapım şartları, ölçü
yeri ve şekli, birimi, birim fiyata
dahil ve hariç unsurları) birim
fiyat tarifleri ve/veya uygulama
projeleri ve mahal listelerine
Öte yandan, Kamu İhale Genel
Tebliği’nin halen yürürlükte bulunan
45.1.1.1. maddesinde, sınır değer
eşitliğinde yer alan sınır değer
katsayısının “B-Üstyapı (Bina)
İşleri”, “C-Sıhhi Tesisat ve Mekanik
Tesisat İşleri”, “D-Elektrik İşleri”,
“E-Elektronik ve İletişim İşleri”
grubundaki yapım işleri ile bu
işlerle ilgili tamamlama, onarım,
sondaj, yıkma, güçlendirme ve
montaj işlerinde (1,00), diğer
yapım işlerinde (1,20) olduğu,
45.1.1.2. maddesinde, gerekli
olacağı düşünülmektedir.
dayalı olarak imalat iş kalemleri
3) Anahtar teslimi götürü bedel
özellikleri belirlenebilmektedir.
küçük, (1,20)’den büyük olmamak
İhaleye teklif veren istekliler
belirlenebileceği, ayrıca Bakanlıklar
teklif almak suretiyle ve/veya
birim fiyat teklif almak suretiyle
gerçekleştirilen işlerde, açıklama
istenilen iş kalemlerine ait istekli
tarafından açıklama ile birlikte
sunulan analizlerde yer alan ve
iş kaleminin fiyatını oluşturan
girdi miktarlarının, söz konusu iş
kalemlerine yönelik olarak kamu
kurum ve kuruluşları tarafından
yayımlanmış bulunan analizlerde
yer alan girdi miktarlarından eksik
alındığı ve bunun belgelendirilmediği
gerekçesi ile teklifi sınır değerin
altında olan isteklilerin yapmış
olduğu açıklamaların uygun
görülmeyerek tekliflerinin
değerlendirme dışı bırakıldığı
görülmektedir.
veya iş gruplarının teknik tarif ve
tarafından da, ihaleyi
gerçekleştiren idarenin hazırlamış
olduğu birim fiyat tarifleri ve/veya
iş kalemleri veya iş gruplarının
teknik tarif ve özellikleri ile iş
kaleminin gerçekleştirilmesine
yönelik kendisinin sahip olduğu
(belgelendirilmesi şartı ile)
girdilerin özellikleri de esas
alınarak oluşturulan analizler ile
iş kalemi ve/veya iş grubunun
fiyatı belirlendiğinden, ihale
dokümanları arasında yer almayan
ve kıyaslanması hukuken mümkün
olmayan kamu kurum ve kuruluşları
tarafından yayımlanmış bulunan
birim fiyatlara ait analizlerde
yer alan girdilerin miktarlarının
görülmesi durumunda (1,00)’den
üzere sınır değer katsayıları
tarafından ön proje üzerinden
ihalesi yapılacak olan üst yapı işleri
için (0,90)’dan küçük, (1,10)’dan
büyük olmamak kaydıyla farklı
katsayılar belirlenmesinde mümkün
olduğu düzenlemesinin yapılma
gerekçesi olarak) kamu kurum ve
kuruluşları tarafından oluşturulan
birim fiyatların yüksek ve/veya
düşük olduğu (tarafımdan bu görüş
benimsenmemektedir) gösterilmekte
iken, teklifi sınır değerin altında
olan isteklilerin sunmuş oldukları
analizlerdeki girdiler ve girdilerin
miktarlarının değerlendirilmesinde,
kamu kurum ve kuruluşlarına ait
birim fiyatların oluşturulduğu
analizlerdeki girdiler ve
Kamu kurum ve kuruluşları
temel alınarak, bu miktarlar ile
tarafından yayımlanmış bulunan
teklifi sınır değerin altında olan
imalatlara ait birim fiyatlara ait
isteklilerce oluşturulmuş olan
analizlerde yer alan girdilerin
analizlerdeki girdilerin miktarlarının
4) Anahtar teslimi götürü bedel
miktarları, birim fiyatı yayımlanmış
karşılaştırılarak, isteklilerin
teklif almak suretiyle ve/veya
48
miktarlarının temel alınması çelişkili
bir durumu ortaya çıkarmaktadır.
birim fiyat teklif almak suretiyle
gerçekleştirilen işlerde, Kamu İhale
Genel Tebliği’nin 45.1.13.11’inci
maddesi uyarınca, maliyet/satış
tutarı tespit tutanaklarının her
sayfasının taraflar tarafından
imzalanarak kaşelenmemesi
gerekçesi ile teklifi sınır değerin
altında olan isteklilerin yapmış
olduğu açıklamaların uygun
görülmeyerek tekliflerinin
sadece anılan tutanakların her
tamamlanmasının istenebileceği,
değerlendirme dışı bırakıldığı
sayfasının imzalanmadığı gerekçesi
eksikliğin tamamlanmaması
görülmektedir.
ile teklifi sınır değerin altında
halinde teklifin değerlendirme dışı
olan isteklilerin yapmış olduğu
bırakılabileceği düşünülmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin
45.1.13.11’inci maddesinde yer
alan düzenleme uyarınca, maliyet/
satış tutarı tespit tutanaklarının
her sayfasının proforma faturayı
ve/veya fiyat teklifini veren
gerçek veya tüzel kişi ile bunların
serbest muhasebeci mali müşaviri
ve/veya yeminli mali müşaviri
tarafından imzalanarak kaşelenmesi
gerekmektedir.
Ancak anılan tutanakların imzalı
son sayfasında yer alan “Kamu İhale
Genel Tebliği’ne istinaden mükellefin
yasal defter ve belgelerine göre 2
nüsha olarak hazırlanan ve mükellef
ile birlikte müştereken imzalanan
iş bu tutanak kapsamı bilgilerin
doğruluğunu beyan ve kabul ederiz.”
açıklamaların uygun görülmeyerek
tekliflerinin değerlendirme
dışı bırakılmaması gerektiği
düşünülmektedir.
5) Yukarıda ayrıntılı olarak
belirtilen önerilerin yanı sıra,
aşırı düşük teklif sorgulamasının
daha basit hale getirilmesi için,
Kaldı ki, 4734 sayılı Kamu
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve
İhale Kanunu’nun “Tekliflerin
ikincil mevzuatlarda yapılacak olan
değerlendirilmesi” başlıklı
düzenlemeler ile;
37’nci maddesi 2’nci fıkrasında,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’nin “Başvuruların ve
tekliflerin alınması, açılması ve
belgelerdeki bilgi eksikliklerinin
tamamlatılması” başlıklı 57’nci
maddesi 5’inci fıkrasında, Kamu
İhale Genel Tebliği’nin “İdarelerce
belgelerdeki eksik bilgilerin
tamamlatılması” başlıklı 16.6’ncı
maddesinde; teklifin esasını
Öncelikle gerek teklif birim fiyat
ve gerekse anahtar teslimi götürü
bedel işlerde teklifleri ile birlikte
analizlerin, anahtar teslim götürü
bedel işlerde teklifleri ile birlikte
hesap cetvelinin istenmesine
yönelik kanunda gerekli düzenleme
yapılarak, bu düzenlemeye
göre isteklilerin tekliflerinin
değerlendirilmesinin,
Açık ihale usulüne yönelik yeterlik
ibaresi, tutanakların imzasız
değiştirecek nitelikte olmaması
sayfalarında yer alan bilgilerin aksi
kaydıyla, sunulan belgelerde
ispatlanıncaya kadar taraflarca
bilgi eksikliği bulunması halinde
kabul edildiğini ortaya koymaktadır.
idarece belirlenen sürede bu
Kamu İhale Genel Tebliği’nde
eksik bilgilerin tamamlanmasının
yer verilen açıklama uyarınca
yazılı olarak isteneceği, bilgileri
tutanakların her sayfasının imzasız
tamamlamayanların tekliflerinin
olması bir eksiklik olmakla birlikte,
değerlendirme dışı bırakılacakları
anılan belirtme nedeniyle bu eksiklik
hüküm altına alınmış olup, teklifin
söz konusu tutanakların geçerliliğini
esasını değiştirici nitelikte olmayan
sorgulamasında bulunulmamasının),
ortadan kaldırmadığından,
söz konusu imza eksikliklerinin
uygun olacağı düşünülmektedir.
kriterleri ağırlaştırılmak suretiyle,
aşırı düşük teklif sorgulamasına
belli bir sınır konulmasının
(Örneğin; yaklaşık maliyeti eşik
değerin yarısının altında olan
işler için aşırı düşük teklif
sorgulamasında ve/veya yaklaşık
maliyet tutarı ne olur ise olsun tek
tip yapılar için aşırı düşük teklif
49
DOSYA
Baha BAŞTÜZEL
İnşaat Yüksek Mühendisi
Asgari İşçilik Oranları TİSK Ankara Temsilcisi
Asgari işçilik oranları
uygulamaları
İlişiksiz belgesi-teminat iadesi
Türkiye’de ihale alan, geçici işyeri açan firma
ve şahıslar, işlerini bitirip teminat mektuplarını
geri alabilmek için SGK’dan ilişiksiz belgesi almak
zorundadır. İlişiksiz belgesi alınabilmesi, SGK’ya bağlı
asgari işçilik oranları Komisyonlarının tespit ettiği
asgari işçilik oranını esas alarak prim hesabı yapan
SGK müdürlüklerince, işin sonuna kadar ödenmesi
gereken primin ödenip ödenmediğinin tespitinden
sonra mümkün olmaktadır.
Komisyon kuruluş ve çalışma esasları
Asgari İşçilik Oranları Komisyonları 4’ü SGK’lı olmak
üzere 2’si konfederasyonlar (TİSK ve TÜRK-İŞ), 1’i
Odalar Borsalar Birliği (TOBB)’den olmak üzere 7
üyeden oluşmaktadır. 7 üyenin inşaat, elektrik, makine
mühendisi olması ve belirli bir tecrübe sahibi olması
gerekmektedir.
İl müdürlüklerinden, iş bitiminde gelen dosyalar,
komisyon başkanınca branşlarına göre üyelere
dağıtılmaktadır. Komisyon üyesinin hesap cetvelinde
hesapladığı ve paraf ettiği oran, diğer üyelerin
tetkikine sunulmakta ve her üyenin paraf ederek onay
verdiği hesap cetveli başkana sevk edilmekte, başkan
da onaylarsa komisyon kararı haline getirilmekte ve
her üyenin ayrı ayrı imzası ile karar tutanağı dosya
sevk işlemini yapacak olan idari büroya verilmektedir.
Komisyon üyeleri veya komisyon başkanınca hesap
cetvelinde yazılı oranın hesaplanmasında bir
tereddüt olması halinde, tüm komisyon üyelerince
konu tartışılmakta ve neticede belirli bir karara
varılmaktadır.
50
Komisyonlar çeşitli iş kollarına ait
Asgari İşçilik Oranları Listesi’ni baz
alarak oran tespiti yapmaktadır.
Oran hesaplama çıplak hakediş
(tenzilat, KDV, fiyat farkı dikkate
alınmadan) üzerinden iş cinsleri,
tutarları ve hakediş ağırlıkları ve
listede verilen oranlar dikkate
alınarak yapılmaktadır.
Sigorta müdürlükleri, komisyonca
tespit edilen oranı yükleniciye
ödenen toplam hakedişe (tenzilat,
KDV, fiyat farkını da dikkate
alarak) uygulayarak ödenmesi
gereken primi hesaplamaktadır.
Bu hesapta %25’lik indirim de
uygulanmaktadır.
İlk Asgari İşçilik Oranları Listesi
40 yıl önce 1974’de tanzim edilmiş
olup, ilk düzenli liste 1999 tarihli
16-192 Ek’dir.
Asgari İşçilik Oranları Listesi,
Asgari İşçilik Oranları
Komisyonlarınca gelişen teknolojiye
uygun olarak güncellenmekte,
rötuşlar yapılmakta, daha önceki
listede olmayan, ilave edilmesi
gereken yeni işlerin oranları ilave
edilmekte ve Resmi Gazete’de
yayınlanarak yürürlüğe girmektedir.
Oranlara itirazın tebliğ tarihinden
itibaren 30 gün içinde yazılı olarak
yapılması gerekmektedir. İtirazlı
dosyalara öncelikle ve titizlikle
bakılmaktadır. İtirazdan sonra
verilen orana ikinci bir itiraz
hakkı yoktur. İlgilinin hakkını,
müfettişlik veya mahkemeden
araması gerekmektedir. Müfettişlik
veya mahkeme durumunda prim
hesabında dikkate alınan %25’lik
indirimden istifade edilememektedir.
Uygulamada aksayan hususlar
1) İdare malzeme vermesi
durumunda
A = Hakedişte idare malzemesi ile
yapılan işin tutarı (işçilik)
B = İdare malzemesinin sözleşme
yılı itibariyle tutarı olmak üzere
((A+2B)/(A+B) x (Tebliğdeki oran)
formülü ile oran bulunmalıdır.
Tebliğde bazı işler için konulan bu
tip oranlar kaldırılmalı ve tüm işler
için bu formül uygulanmalıdır.
Daha önce de bu formül,
yurt dışından getirilen pahalı
“Gecikmeler, SGK’nın
primini zamanında
alamamasına ve
işverenin de teminat
mektubu faizlerini
aylarca fuzuli olarak
ödemesine neden
olmaktadır.”
malzemeler hariç tüm işlere
uygulanmaktaydı. Şu anda TİSK ve
TOBB temsilcilerinin itirazi şerhine
rağmen alınan bir komisyon kararı
ile yalnız içme suyu, kanalizasyon,
doğal gaz akaryakıt ve petrol
boru hatları işlerine uygulanmakta,
elektrik işlerinde %14 oranı
uygulanmakta, diğer tüm inşaat,
makine işlerinde takdiren bir oran
verilmekte, yüklenicinin şikâyet ve
itirazlarına neden olunmaktadır.
2) Hak edişlerde bulunan
“satın alınan hazır beton”un
tebliğdeki değeri tüm işler için
ayrım yapılmadan uygulanmalı ve
başka betonların bünyesine dahil
edilmemelidir.
3) Düz işçi ile yapılan ve hâlâ
Tebliğdeki bir kısım işlerde %35
olarak uygulanan oranın, düz işçi ile
yapılan ve Tebliğdeki elle yapılan
kazı vb. işlerdeki gibi %30 olarak
düzeltilerek uygulanmalıdır.
4) Benzer işlerde farklı oran
uygulanması yerine tek tip
uygulama yapılmalıdır.
5) Komisyon çalışmalarında isme
göre değil, hak ediş iç sayfa
detayına göre (iş cinsleri ve
tutarları) oran tespiti yapılmalıdır.
Mesela listede park yapılması
%12 olup, park yapımı olarak
gelen dosyada hak ediş iç sayfa
detayında (yalnız bina inşaatı,
asfalt veya parke kaplama, beton
veya kârgır duvar ve menfezler,
fidan dikimi, içme suyu ve
kanalizasyon) gibi oranları farklı
işlerinin olduğu görülmektedir.
Oran tespitinde ismine uymayan
işlerde hak ediş iç sayfa detayının
esas alınarak oran hesaplanmalıdır.
6) SGK - Sigorta Primleri Genel
Müdürlüğü’nün 2013/43 sayılı
E-Postası’nda “Diş protez, MR,
görüntüleme, radyoloji, matbaa ve
gemi yapımı” gibi işlerin sabit iş
yerlerinde yapıldığı belirtilmekte
olmasına rağmen matbaa işlerinde
daha önce oran belirtildiği
gerekçesiyle ayrım yapılmaktadır.
İl müdürlüklerinde aksayan
hususlar
İl müdürlüklerinden gönderilecek
dosyalarda, 14 maddelik bilgi
formunun tam olarak bildirilmesi
istenmektedir. İl müdürlüklerinden
gönderilen dosyalarda;
a) 14 maddelik bilgi formunun
olmadığı,
b) Geçici kabulü yapılmayan işlerin
dosyalarının gönderildiği,
e) Son hak ediş iç sayfa detayı
olmayan (yalnızca hak ediş kapağı
ve metraj cetvelleri, tartı ve
mesafe tutanaklarının) dosyaların
gönderildiği,
d) Kümülatif tek bir son hak ediş
yerine tek tek bütün hak edişlerin
gönderildiği,
e) Okunamayan silik evraklı
dosyaların gönderildiği,
t) Malzeme ve makinaların kime
ait olduğu belirtilmeyen dosya
gönderildiği,
g) Yüklenici muvafakatı olmadan,
hak edişlerdeki işlerden en yüksek
oranlı işin tümüne verilerek dosya
gönderildiği,
h)Tebligatların 5-6 sene sonra
yapılarak dosya gönderildiği,
i)Listede karşılığı tam olarak
belirlenmesine rağmen oran
verilmeyerek dosya gönderildiği,
netice olarak gecikmelere
sebebiyet verildiği görülmektedir.
Gecikmeler SGK’nın primini
zamanında alamamasına ve
işverenin de teminat mektubu
faizlerini aylarca fuzuli olarak
ödemesine neden olmaktadır.
Ankara, İstanbul, İzmir, Kocaeli,
Bursa, Adana, Balıkesir, Trabzon,
Samsun vb. gibi yatırımı çok olan
il sigorta müdürlüklerinde birer
teknik eleman görevlendirilmesi
halinde yukarıda zikredilen
eksiklikler giderilecektir.
51
ziyaretler
Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz’a
ziyaret
İNTES Başkanı Celal Koloğlu ve
Yönetim Kurulu üyeleri, sektörel
konuları aktararak görüş
alışverişinde bulunmak üzere, 07
Ocak 2014 tarihinde Kalkınma
Bakanı Cevdet Yılmaz’ı ziyaret etti.
Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz
ziyarette yaptığı konuşmada,
İNTES’in çok önemli işler
Yılmaz: “Dünyada
kendisini ispatlamış
olan inşaat sektörü,
Türkiye’nin
gelişmesinde önemli
paya sahip.”
yurt dışında gerçekleştirmiş olduğu
büyük ölçekli projeler ile Türkiye’nin
gelişmesinde önemli paya sahip
olduğunu ve dünyada da kendisini
ispatlamış bir sektör olduğunu
aktaran Bakan Yılmaz, yurt dışı
müteahhitlik hizmetlerinin önünde
geliştirilmesine yönelik çalışmaları
gerçekleştiren bir sivil toplum
profesyonelce yürüttüğünü ve
kuruluşu olarak sektörün
bu konuda İNTES’i farklı bir
büyümesine ve gelişimine katkı
kulvarda gördüğünü belirterek,
verdiğini ifade etti.
yeni yönetimin de aynı hızla işler
Bakan Yılmaz, İNTES’in özellikle
gerçekleştireceğine inandığını
Mesleki Yeterlilikler Sistemi’nin
söyledi.
52
İnşaat sektörünün yurt içinde ve
sorun olan istihdam üzerindeki
yüklerin azaltılmasına yönelik
girişimlerde bulunacağını vurguladı.
Türkiye’nin yapı stokunun
depremlere dayanıklı olarak
güçlendirilmesine yönelik
çalışmaların önemli olduğunu
belirten ve bu konuda sektörün
önemli işler üstlenmesi gerektiğini
yakalanması ve kalkınma için
yüzde 4,4’lük büyümeyle
ifade eden Bakan Yılmaz, “Aksi
uluslararası iş birliği gibi konuların
Türkiye ekonomisinde tam 16
durumda ülkemiz afetlerde can ve
önemine değindi Bakan Yılmaz, tüm
çeyrektir büyüme performansını
mal kayıplarına uğrayacak ve bu
durum da ekonomimizi olumsuz
politikaların uygulanmasında inşaat
sektörünün kilit rol oynadığını
etkileyecektir.” dedi.
vurguladı.
Yılmaz, İNTES’in talep ve katkıları
Yılmaz, kamu - özel sektör iş
ile TBMM’ye sunulmak üzere
hazırlanan Torba Yasa Teklifi’nde
Genel Sağlık Sigortası ve kısa
vadeli kollara ait prim matrahının
Maliye Bakanlığı’ndaki toplantıda
görüşüldüğünü ve onaylandığını da
bildirdi.
Türkiye’ye mal olan bir 2023
vizyonu oluşturduklarını belirten
Kalkınma Bakanı Yılmaz, tüm
politikaların uygulanmasının inşaat
sektörü üzerinden yürütüleceğini
aktararak, nitelikli insan, güçlü
toplum sosyal boyutu, yenilikçi
üretim, istikrarlı yüksek büyüme,
fiziki yapılaşma dengesinin
birliğinin Türkiye’nin gelişiminde
önemli olduğunu ve İNTES’i
çok önemli bir paydaş olarak
gördüklerini ve İNTES’in kamu
sektörü ile ortak alanda
yaptıkları çalışmalar ile bir model
oluşturduğunu da kaydetti.
sürdürdüğüne işaret eden Koloğlu,
dünya genelinde ve bölge ülkelerde
yaşanan siyasi ve ekonomik
istikrarsızlığa rağmen Türkiye’nin
büyüme trendini sürdürmesinin
ciddi bir başarı olduğunu kaydetti.
Sektörün Türkiye ekonomisinin
lokomotifi olduğunu aktaran Başkan
Koloğlu 2014 yılının gerek genel
ekonomi gerekse inşaat sektörü
açısından önemli bir yıl olacağını
İNTES Başkanı Celal Koloğlu da
Türkiye’nin kalkınmasında altyapı
yatırımlarının önemini belirterek,
özel sektörün 1923’den beri
kalkınma hızında etkin olduğunu
söyledi.
ve sektörün bu sürece daima katkı
İnşaat sektörünün tarım dışı
istihdama katkısının yüzde 9
seviyelerinde olduğunu ve yılın
üçüncü çeyreğinde sektörün
Vekili Mustafa Demir, Yönetim
vermeye hazır olduğunu da söyledi.
Kalkınma Bakanı Yılmaz’a yapılan
ziyarete İNTES Yönetim Kurulu
Başkanı Celal Koloğlu, Başkan
Kurulu Üyeleri Osman Şenol, Kemal
Güleryüz ve Barış Haşemoğlu
katıldı.
53
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e
ziyaret
İNTES Yönetim Kurulu, sektörel
ülkede yatırım yapıldığını
Kamu İhale Kurumu’nun 4734 sayılı
konuları aktarmak amacıyla
vurgulayan Koloğlu, ciddi
Kanun ile kurulan bir kuruluş
15 Ocak 2014 tarihinde Maliye
organizasyon, makine parkı ve
olduğunu, ancak günümüzde
finansman yapısına sahip, sektör
birçok yönetmeliğin işlevini artık
mensuplarının yoğunluklu olarak
gerçekleştirememesinin sorun
kamuya taahhüt üstlenen firmalar
oluşturduğunu aktaran Koloğlu,
olduğunu, bu nedenle yapılan
sektörün gündemindeki en önemli
İNTES’in sektörün önde gelen
işlere yönelik teşvik sistemleri
hususlardan birinin ise aşırı
inşaat sanayicilerini temsil
geliştirilmesinin önemini vurguladı.
düşük teklifler olduğunu söyledi.
Koloğlu, büyük ölçekli enerji
en ekonomik teklife verilmesini
yatırımlarında yerli yatırımcılar
öngördüğünü, bu kapsamda aşırı
olduğunu anlattı. Sektörde
için teşvik edici tedbirler
düşük teklifin değerlendirilmesine
elde edilen gelirler ile inşaat
alınmasının da önem arz ettiğini
yönelik yönetmeliklerde değişiklik
sanayicileri tarafından yine
belirtti.
yapılmasının sektörde kaliteli
Bakanı Mehmet Şimşek’e bir
nezaket ziyaretinde bulundu.
İNTES Başkanı Celal Koloğlu
görüşmede yaptığı konuşmada,
ettiğini, vergi ödeyen, istihdam
yaratan, yatırımları ekonomiye
kazandıran kayıtlı firmalar
54
Konuya ilişkin Kanun’un, ihalelerin
işlerin gerçekleştirilmesi açısından
önemini vurguladı.
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek
ise bu konuyu değerlendirirken,
Kurul üyeleri ve Kurumun hukuk
ve teknik birim yöneticileri ile
bir araya gelinerek ortak bir
sinerji yaratılabileceğini, aksi
durumda yasa değişikliğinin ülke
gündeminin yoğunluğu nedeni ile
zor olduğunu, ancak yönetmelik
gibi ikincil mevzuatlarda değişiklik
olabileceğini söyledi.
Bakan Şimşek, İNTES’in Kamu
İhale Kanunu’na tabi olmayan
hususlarda da sektörün
sorunlarını kendisine iletilmesini
de istedi.
İNTES Başkan Vekili İlhan Adiloğlu
da Kanun’un ilk uygulanmaya
girdiği tarihlerde inşaat sektörünü
temsilen TOBB ve TİSK temsilcisi
olarak inşaat mühendislerinin
görev üstlendiğini, bu konuda
TİSK temsilcisini iki dönem
İNTES’in belirlediğini, ancak artık
temsilci bulunmadığını, yeniden
kurul üyeliğine özel sektörden
temsilci bulundurulmasının
faydalı olabileceğini ve bu
konuda İNTES’in verilen görevleri
üstlenmeye hazır olduğunu dile
getirdi.
gerçekçi olmadığını, fiyat
uygulanmasının ihtiyari olması
artışlarını karşılamada yetersiz
nedeniyle bazı idarelerce TEFE/
olduğunu ve esaslarının yeniden
TÜFE üzerinden hesaplar yapıldığı
belirlenmesi gerektiğini de
belirtti.
söyledi.
Koloğlu, Türkiye İstatistik
Kurumu (TÜİK) tarafından aylık
yayımlanan endekslere göre
fiyat farkının hesaplandığını, bu
düzenlemenin inşaatın yapımını
oluşturan malzeme, makineteçhizat ve işçilikler ile uzaktan
yakından ilgisi bulunmayan ürün
girdilerinden oluşan endeksler
olduğunu, dolayısıyla inşaat
sektöründeki artış oranlarını
temsil etmediğini, gerçek
maliyet artışlarını yansıtmadığını
aktardı. Bu nedenle yapılacak
Öngörülemeyen fiyat artışlarının
olmasının iş hayatının riskleri
olduğunu ifade eden Maliye
Bakanı Şimşek, teklif verirken
geleceğe ilişkin öngörülü
olmanın iş hayatındaki riskleri
azaltacağını, sektörün sorunlarının
biraz da geleceğe ilişkin
temkinli tahmin ve öngörüde
bulunamamaktan kaynaklandığını
aktardı. Şimşek, aşırı rekabetin
ve iş deneyim belgelerinin alınıp
satılması sonucu oluşan müteahhit
enflasyonunun bu sorunu daha da
arttırdığını vurguladı.
İNTES Başkanı Koloğlu, ihalelere
düzenleme ile TÜİK tarafından
katılmak için yeterlilik koşulu
işin niteliğine ve işte kullanılan
olan iş deneyim belgelerinin
girdilere uygun biçimde inşaat
alınır-satılır hale dönüşmesinin
sektörünü temsil eden bir
sektörün en büyük sorunlarından
endeks hesabı yayınlanmasının
Mustafa Demir, Gürhan Özdemir,
biri olduğunu, bu durumun haksız
uygun olacağı anlatan Koloğlu,
Yönetim Kurulu Üyeleri Kemal
rekabete yol açtığını ifade etti ve
ayrıca Fiyat Farkı Kararnamesi
Güleryüz, Barış Haşemoğlu ve
mevcut fiyat farkı kararnamesinin
uygulama esaslarının idarelerce
Deha Emral katıldı
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e
yapılan ziyarete İNTES Yönetim
Kurulu Başkanı Celal Koloğlu,
Başkan Vekilleri İlhan Adiloğlu,
55
Yapı İşleri Genel Müdürlüğü'nden
İNTES’e ziyaret
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
iş birliği yapılması hususunda
yeterlilik belgesine geçiş
Yapı İşleri Genel Müdürü
fikir birliğine varıldı.
sürecinde yapılacak iş birliği,
Kasım Kayıhan ve Genel Müdür
Yardımcıları Ahmet Bektaş ile
Murat Akın Bingöl, 20 Şubat
2014 Perşembe günü İNTES’i
Görüşmede; kamu ihalelerinde
gerçekçi yaklaşık maliyet hesabı,
aşırı düşük tekliflere çözüm
getirilmesi ve kaliteli iş yapımı,
yeni şehirleşme bakışı ve estetik
kentler olgusu ve sahillerdeki
imar durumunun denetimi
konuları ele alındı.
ziyaret etti. İNTES Başkanı
müteahhitlik tanımı ve ihalelerde
Celal Koloğlu, kendisini kutlayan
teknik yeterlilik kriterlerinin
Yapı İşleri Genel Müdürü Kasım
yeniden belirlenmesi, Yapı
Kayıhan’a teşekkür etti.
İşleri Genel Müdürlüğü’nün
teknik kadro yapısının tüm ülke
ile Gürhan Özdemir ve Yönetim
Toplantıda sektör açısından
için değerlendirilmesi, geçici
Kurulu Üyeleri Barış Haşemoğlu
önem arz eden çeşitli konularda
ustalık belgesinden, mesleki
ve Deha Emral da katıldı.
56
Toplantıya İNTES Başkanı
Celal Koloğlu’nun yanı sıra
Başkanvekilleri Mustafa Demir
57
toplantı
167’inci Geleneksel Toplantının Onur Konuğu
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan oldu
İNTES’in 167. Geleneksel Toplantısı,
6 Şubat 2014 Perşembe günü
Ankara Sheraton Otel’de yapıldı.
Akfen Holding’in ev sahipliğinde
gerçekleştirilen toplantının onur
konuğu Başbakan Yardımcısı Ali
Babacan oldu.
Başbakan Yardımcısı Babacan,
ekonomiye ve sektöre yönelik
önemli açıklamalarda bulundu.
Babacan, ekonomi politikalarını
oluştururken dünyadaki gelişmeleri
inceleyip analizler yaptıklarını,
trendleri okuduklarını belirtti.
Türkiye’nin önümüzdeki yıl G20’nin
Dönem Başkanlığı’nı üstleneceğini
ifade eden Babacan, 2015 yılında
20 büyük ekonominin alacağı
58
59
toplantı
bütün kararlarda, yapacağı bütün
toplantılarda Türkiye’nin başkanlık
edeceğini belirterek “Biz, 16.
büyük ekonomiyiz. Ancak dünyada
likiditenin azalacağı bir döneme
giriyoruz, gelişmekte olan ülkelerin
çok dikkat etmesi lazım.” dedi.
Babacan, "büyüyelim ama sağlam
büyüyelim, ayağımızı yere
sağlam basalım" denilmesinin
Türkiye’yi bugüne kadar çok ciddi
sıkıntılardan uzak tutmuş olduğu
vurgusunu yaptı.
Geçen yıl Türkiye’de tasarruf
oranlarının milli gelirin yüzde
12,6’sına düştüğünü ifade eden
Babacan, “Kazandığından fazlasını
bankadan kredi çekip de harcayan
bir toplum haline gelirsek işte
o, gerçekten Türkiye’yi felakete
sürükleyebilir.” uyarısında bulundu.
2013 Mayıs ayından bu yana
Türkiye’den net anlamda bir
60
sermaye çıkışı yaşanmadığını
belirten Babacan, “Hisse senedi
piyasasında alışveriş fiyatları aşağı
doğru düşüyor ama yabancılardan
alan kadar satan da var. Ne bono
piyasasından ne de hisse senedi
piyasasından yabancıların ciddi
anlamda bir çıkışını yaşamadık.”
dedi.
Babacan, bireysel şahısların
hesaplarında TL’den dövize dönüş
başladığını, bunun Merkez Bankası
için alarm zillerinin çalacağı bir
nokta olduğunu ifade ederek,
hesapsız kitapsız şekilde olacak bir
döviz talebinin sıkıntılı olacağını
söyledi.
On bir yıldır, ekonomide başarının
temelinin güven olduğunu, güven
olduğunda ekonomik çarkların
döndüğünü, olmadığında ise
çarkların durduğunu belirten
Babacan, “Güven olmayınca halk
alışveriş etmekten korkuyor,
duruyor; güven olmayınca bankalar
kredi vermekten çekiniyor, duruyor;
güven olmayınca sanayici yatırım
yapmaktan çekiniyor, duruyor;
halk durunca, bankalar durunca,
sanayici durunca ekonomi duruyor.’
dedi.
Başbakan Yardımcısı Babacan,
inşaat sektörü konusunda ise
inşaat sektörünün gerçekten
Türkiye için son derece önemli
bir sektör olduğunu, 2012 yılında
sektörün milli gelirden yüzde
4,4 pay aldığını ama bu oranın
Toplantıda İNTES adına
İNTES Başkanvekili Demir: “Son
Başkanvekili Mustafa Demir ve
iki üç ay içerisinde doların yüzde
büyüme hızının çok daha üzerinde
Akfen Holding Yönetim Kurulu
20-30 civarında artışı, bizim
büyüyecek bir sektör olduğunu
Başkanı Hamdi Akın da birer
maliyetlerimizi de o mertebede
ifade etti.
konuşma gerçekleştirdi.
arttırmıştır.”
gelişmiş ülkelerde yaklaşık yüzde
7-8 olduğunu ve sektörün Türkiye
61
toplantı
İnşaat sektörünün yurt içinde ve
tarafından çok iyi bilinmektedir.
genel gider, yüzde 10 kâr vardır.
yurt dışında her türlü olumsuzluğu
Bunların başında aşırı düşük
Bunun altında bir işi yapmak
aşarak üretim yaptığını, dünya
teklifler gelmektedir. Bunun
mümkün değil diye düşünmekteyiz.
sıralamasında Çin’den sonra en
çözümünü biz doğru hesaplanmış
İkinci problem, iş deneyim
fazla iş üstlenen ülke olarak 2.
yaklaşık maliyetin altındaki
belgelerinde bir işte yaklaşık 15-
sırada bulunduğunu kaydeden
tekliflerin elenmesi şeklinde
20 civarında belge çıkmasıdır. Bu
İNTES Başkanvekili Mustafa
düşünmekteyiz. Nitekim yaklaşık
da ayrı bir handikap yaratmaktadır.
Demir, “Yurt dışı müteahhitlik
maliyetin içerisinde zaten yüzde 15
Son dönemlerde yıllara sari işlerde,
hizmetlerinde yıllık taahhüde
bağlanan iş hacmi 30 milyar dolar
seviyesini aşmış bulunmaktadır.”
dedi.
Sektörün, milli gelire katkısıyla,
istihdam potansiyeli ve harekete
geçirdiği 200’den fazla alt sektör
ile kalkınmada önemli bir etken ve
ekonominin lokomotif güçlerinden
olduğunu belirten Demir, yaşanan
temel sorunlara değindi. Demir,
şöyle konuştu:
“Yurt içi ihalelerde Kamu İhale
Kurumu bazındaki temel sorunlar
zatıaliniz ve bakanlarımız
62
özellikle son iki üç ay içerisinde
sonra, 2013 yılında Suudi
Toplantının soru cevap bölümünde
doların yüzde 20-30 civarında
Arabistan’ın Riyad Kin Halit
artışı, bizim maliyetlerimizi de
Havalimanı’nın ‘Terminal 5
o mertebede arttırmıştır. Acilen
Tasarım ve İnşaat’ ihalesini de
bir fiyat farkı kararnamesine
portföyümüze kattık. Isparta
de ihtiyaç olduğunu arz etmek
Şehir Hastanesi ihalesini AKFEN
istiyorum.”
İnşaat olarak en iyi teklifi
ise İNTES 21-22-23-24 Dönem
Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü
Koçoğlu Başbakan Yardımcısı
Babacan’a “ 18 Nisan 2013’te
Resmî Gazete’de yayınlanan bir
kanun var. Bu kanun 1.1.2014
tarihinde yürürlüğe girdi. Kanun
diyor ki: ‘Ey HES yatırımcısı, sen
gayrisafi gelirinin yüzde 1,5’ini
bana vereceksin’ Niye vereyim
ben size?” diye sordu. Babacan,
bu eleştiriye katıldığını ve
düzenlemenin yanlış olduğunu
söyledi.
Hamdi Akın: “Türkiye’de bir
altyapı şirketinin gerçekleştirdiği
ilk tahvil arzına imza attık.”
vererek kamu-özel ortaklığı
modeli kapsamında sosyal altyapı
işlerine adım attık. AKFEN
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı’nın
Geleneksel toplantının ev
portföyündeki operasyonel otel
sahipliğini üstlenen AKFEN
sayısını 16’ya yükselttik. 2015
Holding Yönetim Kurulu Başkanı
yılında 20 otelimizle birlikte
Hamdi Akın, 1976 yılından bu
hizmetimize devam edeceğiz.
yana Türkiye’nin birçok altyapı
Mersin Uluslararası Limanı için
projelerinde yatırımcı sıfatıyla
yurt dışında gerçekleştirdiğimiz 7
yer alarak Türkiye’nin önde gelen
yıl vadeli 5.90 faizli 450 milyon
altyapı yatırım holdinglerinden biri
dolarlık tahvil arzıyla Türkiye’de bir
haline geldiklerini söyledi.
altyapı şirketinin gerçekleştirdiği
Akın, şöyle konuştu:
ilk tahvil arzına imza attık. Bu
işlem ile Avrupa’nın Project Finance
“TAV İnşaat olarak Medine
dergisi tarafından “Yılın İşlemi
Havalimanı ihalesini kazandıktan
Ödülü’ne layık görüldü.” dedi.
Toplantı, Başbakan Yardımcısı Ali
Babacan ve Afken Holding Yönetim
Kurulu Başkanı Hamdi Akın adına
Orman ve Su İşleri Bakanlığı
Ağaçlandırma Genel Müdürlüğü
Ağaçlandırma ve Erozyon
Kontrol Seferberliği Kampanyası
kapsamında fidan dikilmesi için
yapılan bağışa ilişkin sertifikaların
sunulması ile sona erdi.
63
toplantı
Kamu İhale Kurul Üyeleri ile İNTES
Yönetim Kurulu bir araya geldi
İNTES Başkanı Celal Koloğlu ile
Yönetim Kurulu Üyeleri Kamu
İhale Mevzuatı’na ilişkin konuları
görüşmek üzere 21 Ocak 2014
Salı günü Kamu İhale Kurulu
Başkan ve Kurul üyeleri ile bir
araya geldi.
Görüşmede özellikle, aşırı düşük
teklifler, iş deneyim belgelerinde
yaşanan kaos, Fiyat Farkı
Kararnamesi ve yaşanan sorunlar
ile döviz bazlı malzeme ağırlıklı
işlerde yaşanan sorunlar başta
olmak üzere sektörün yaşadığı
önemli sıkıntıları içeren konular
aktarıldı.
64
İNTES üyesi firmaların görüşleri
ile oluşturulan özet raporu
KİK Başkanı Mahmut Gürses’e
sunan İNTES Yönetim Kurulu
Başkanı Celal Koloğlu, oluşturulan
görüşlerin sektörün genel
görüşlerini yansıttığını vurguladı.
Koloğlu, oluşturulan tüm
görüşlerde ülke menfaatlerinin ön
planda tutulduğunu aktararak,
kalkınmış ülkelerin seviyesine
gelebilmek için yatırımların hızlı
yürümesi gerektiğini ifade etti.
Gürses, “15 milyon
lira sınır değerin
altındaki işlerde
idareler, ihtiyari
olarak firmayı ihale
dışı bırakabilecek.”
aktarılmasını istedi. Kamu İhale
Kurulu’nun bir hakem kurulu
olduğunu belirten Gürses,
Kanun’un hem idareler hem de
sektörle birlikte yapılmasının
önemini vurguladı, sektörün asıl
muhatabının İdareler olduğunu,
bulunulduğunu söyleyerek,
Kurum olarak işlerin hızlı ve şeffaf
İNTES’in yeni Yönetim Kurulu
yürümesinin en önemli amaçları
ile de daima fikir alışverişinde
olduğunu aktardı.
bulunmak amacıyla kurumlarının
kapısının açık olduğunu ifade etti.
Gürses, Kamu İhale Kurum
Gürses, Kamu İhale Kurulu
üyelerinin iyi bir ekip olduğunu
belirterek, Kurum’un yüzünün
idareler ve istekliler olmak
Kamu İhale Kurulu Başkanı
personelinin incelemeler ve
Mahmut Gürses ise yeni yönetimle
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde
tanışma imkânı sağlayan bu
görüşülen ikincil mevzuat
yemeğin düzenlenmesi dolayısıyla
çalışmaları nedeni ile yoğun bir
vurguladı.
İNTES Yönetim Kurulu Başkanı
tempoda çalıştığını belirterek,
Celal Koloğlu’na teşekkür etti.
Kanun’un Meclis onayından
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama
Gürses, İNTES’in önceki dönem
geçtikten sonra tüm tarafların
Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri
lehine olan uygulamaların hayata
veren Gürses’in öncelikle
ile de bir araya gelindiğini,
geçmesi için ikincil mevzuata
değindiği konu, “İtiraz ve
karşılıklı görüş alışverişinde
yönelik sektörün görüşlerinin
Şikâyet”ler hakkında oldu. “İtiraz”
üzere iki tarafa dönük olduğunu
ve çözüm odaklı çalıştıklarını
Yönetmeliği’ndeki yeni
uygulamalarına ilişkin de bilgi
65
toplantı
ve “Şikâyet”ler konusunda
belirten Gürses, şikâyet haklı
lira sınır değerin altındaki
Kurumun çok önemli bir iş yükü
bulunur ise teminatların geri
işlerde idarelerin ihtiyari olarak
olduğunu, Almanya gibi gelişmiş
alınabileceği hakkında da bilgi
firmayı ihale dışı bırakabileceğini,
ülkelere yılda 1000 şikâyet
olurken, Kuruma her yıl 5000’e
yakın şikâyet geldiğini anlatan
verdi.
verilen teklifin düşüklüğüne
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama
gündemde olduğunu belirten
göre teminatların arttırılmasının
Gürses, Kore’de şikâyetlerin her
Yönetmeliği’nde aşırı düşük
Gürses, uygulamaların sektöre
safhasında başvuru bedellerinin
teklifler konusunda 15 milyon
rahatlık getireceğini kaydetti.
arttırıldığı örneğini verdi. Haksız
şikâyet ve itirazların önüne
geçmek amacıyla “Şikâyet”
başvuru bedellerinin dört katı
kadar arttırılacağını, başvuru
teminatı alınacağını belirtti.
İhaleye başvuran yüklenicilerin
“Belki ihaleyi ben de alırım”
mantığı ile “İtiraz” ve “Şikâyet”
yoluna gitmekte olduklarını
aktaran Gürses, bu durumda
hem devletin hem de yüklenici
tarafının zaman ve maliyet
kaybına yol açtığını belirtti.
Haksız yere şikâyet olmuş ise
bunun ödenmesi gerektiğini
66
Gürses, yargı yolları ile ilgili üçlü
sistemin, ikili sisteme indirilerek,
bölge idare mahkemesine başvuru
aşamasının kalkacağını, yönetim
ve denetim faaliyeti ile elde
edilen iş deneyim belgelerinin
Koloğlu: “KİK’in adil
ve şeffaf çalışan
hakem niteliğinde
kuruluş olması
önemli.” dedi.
kur dalgalanmalarına bağlı olarak
oluşan fiyat farkının Merkez
Bankası öngörülerinin çok daha
üstünde olduğu belirtilerek, bu
artışların beklenmeyen artış
olarak kabul edilmesi ve bir
mevcut yasadan farklı oranlarda
kullanıldığını, ancak idarelerin
şeffaf çalışan hakem niteliğinde
talebi ile yürürlüğe girecek olan
an önce ödenmesinin önemi
bir kuruluş olmasının önemine
yeni yasada bu oranın bu belgeler
değindi.
vurgulandı.
için 1/5 olarak eşitlendiğini ifade
etti.
Koloğlu Fiyat Farkı
Kararnamesi’nin beklentileri
Toplantı sonunda Gürses, inşaat
sektörünün tüm eleştirilerinin
Gürses, 31.08.2013 tarihinde
karşılamadığını, endekslerin inşaat
önemli olduğunu belirtti ve İNTES
yayımlanan ve yayımlandıktan
sektörü girdilerini yansıtmadığını,
Yönetim Kurulu’nu Kuruma davet
90 gün sonra yürürlüğe giren
sektörün her faaliyet dalının
Fiyat Farkı Kararnamesi hakkında
kendine özgü girdileri olduğunu,
ederek tüm sektör görüşlerine
sektörün eleştirilerini bildiğini ve
dolayısıyla altyapı ve üstyapı
bunları dikkate alacaklarını ifade
işlerinin ayrı ayrı endeks
etti.
hesaplarına tabi tutulması
olarak iletilmesini istedi. Gürses,
gerektiğini belirtti.
tüm görüşlerin dikkate alınacağını
İNTES Yönetim Kurulu Başkanı
yönelik sorunlar ve çözüm
önerilerinin kendilerine yazılı
neticede kamu - özel sektörün
Celal Koloğlu, Kurul üyelerine
Diğer yandan döviz endeksli
katılımları için teşekkür ederek,
malzeme alımlarının ağırlıklı
tüm aktörlerinin aynı yöne
Kamu İhale Kurulu’nun adil ve
olarak yürütüldüğü projelerde,
koştuğunu vurguladı.
67
KÜLTÜR/Sanat
Kars Halıcılığı Üzerine Bir Sohbet
Türk düğümü dokuma tekniğiyle örülen halılar dayanıklı ve uzun ömürlü olurlar. Koçköy
Belediye Başkanı Esat Aydın, unutulmaya yüz tutmuş geleneksel halı sanatının inceliklerini
dergimize anlattı. Aydın, Koçköy’de üretilen halıların en önemli özelliğinin yünün kalitesi
olduğunu söyledi. Aydın’la Kars halıcılığı üzerine yaptığımız sohbet şöyle:
Eriş-Argaç-Kirkit-Heve
Halıya nakış vaktidir
İlme ilme halı-kilim
Kızların hüner vaktidir
Kars’ın el-elvan vaktidir.
68
Halıcılık Türklere has bir sanat
dalıdır.
Esat Aydın
Koçköyü Belediye Başkanı
Türklerin geleneksel sanatı olan
halı, sanat tarihimizde seçkin
bir yere sahiptir. Bu sanat
dalında Kars halıcılığının yerini
anlatabilir misiniz?
“Hayvancılığa çok önem veren
Türkler, bu uğraşın doğal sonucu
olarak yünden dokuma, kilim ve
bu tür yaygı sanatında da en ileri
düzeyde ulaşmışlardır.”
Unutulmaya yüz tutmuş,
Yine bir başka araştırmacı olan
ve 1886 yılında Azerbaycan’ın
tarihi kadim merkezinden Şuşa’da
bulunan Gürcü araştırmacı
Zedgenidze;
somut olmayan kültür
varlıklarımızın yaşatılması ve
gelecek kuşaklarımıza, yine öz
değerlerimizle bizim olan ve bizi
anlatan özellikleri ile sadeliğinde
aktarmak ve yaşatmak ihmal
edilmez sorumluluklarımızın
başında gelir. Geleneksel halı
sanatımız da bunlardan biridir.
Bu vesile ile sayfalarınızda bize
yer verdiğiniz için genel anlamda
ve özelikle de Kars halıcılığımıza
gönül veren herkes adına
teşekkürlerimi sunuyorum.
Bu sanatın inceliklerini daha iyi
anlamak için Türk halıcılığının
tarihine ve geçmişine kısa bir göz
atmak, halıcılığın Türklere has bir
sanat olarak doğduğu gerçeğini
bilmemiz gerekir. Bunu yabancı
araştırmacılar bizzat teyit
etmişlerdir. Ünlü Rus arkeoloğu
Kozlov “Der Tote Stadt” eserinde;
“Demek olar ki, bütün halçalar
(halı-kilim) Azerbaycanlı
ailelerinde istihsal olunur
Ermeniler halça dokumacığı
onlardan öğrenmelidirler.”
Altaylarda, Tanrı dağları
yamaçlarında yapılan arkeolojik
kazılarda Türk mezarlarından,
Pazırık kazılarından çıkan halılar
da bunun bariz ispatlarıdır.
Bozulmamış orijinal desenler, bu
desenlerin nakışlarını süsleyen
Türk kırmızısı-Türk mavisi ispata
yeter de artar da.
Sürekli göçlerle Orta Asya’dan
Kafkaslar'a, Anadolu’ya,
Kafkaslar'dan Orta Avrupa’ya
kadar devam eden göçler, halı
sanatımızı da gittiği her yere
beraberinde götürmüşlerdir.
69
Kars halılarının özellikleri
nelerdir?
“Zengin floramızın
kimyasal
terkibi olarak
yünler boyayı
kolay obserbe
ettiği gibi
Koçköy halıları
kullanıldıkça
âdeta güller gibi
ışıldamaktadır.”
70
Kars halıcılığımız sanat numunesi
olarak Kafkas halıcılığının
bir devamıdır. Coğrafi olarak
Karsımızın da Kafkasya’nın silsile
olarak doğal bir uzantısıdır.
Azerbaycan halıcılığı üzerinde
büyük bir otorite olan Prof.
Dr. Latif Kerimov, Kafkasya’da
altı bin bitki çeşidi olduğunu
ve bunun 4100 (dört bin
yüz)’ünün Azerbaycan’da
bulunduğunu kaydetmektedir.
Kars’ta da bu zengin bitki
örtüsünün mevcudiyetini göz
önünde bulundurduğumuzda, bu
bitkilerle beslenen koyunlarımızın
yünlerinin kalitesi halılarımıza
aksetmektedir. Dokuma tekniği
olarak da Kars sakinlerinin bu
coğrafya bütünlüğü içerisinde ve
yoğun muhaceretle Azerbaycan
halı türleri, yöremizde yaşayan
halı kültürünün bir devamı
niteliğindedir. Kars’ta üretilen
halılar daha çok Karabağ (Berde)
Nahçıvan, Borçalı grubu halı
numunelerini aksetmektedir.
Dokuma tekniği olarak “Türk
düğümü” dediğimiz Gördes
düğümü ile örülen halılarımız
daha dayanıklı ve uzun ömürlü
olduğu gibi, zengin floramızın
kimyasal terkibi olarak yünler
boyayı kolay obserbe ettiği gibi
kullanıldıkça âdeta güler gibi
ışıldamaktadır. Bitki ve flora
zenginliği, yünün kalitesi, kök
ve bitkisel boyalar ve bir de
hünerli eller bir araya geldiğinde
her biri bir gizemli mektup olan,
destan olan nakışlarından okunan,
okundukça da gönüle dokunan
Kars halılarımız el emeği göz nuru
olarak ortaya çıkabilmektedir.
Sizin bu sanatın yaşaması
konusunda önemli girişimlerimiz
olduğunu ve bu konuda
yörenizdeki kadınlarımız ile
birlikte çalışmalar yaptığınızı
öğrendik, Ülkemizin nadide
sanat dallarını yaşatacak
böylesi öncül çalışmaların her
yöremizde yaygınlaşmasını
diliyoruz. Okuyucularımız için bu
çalışmaları anlatabilir misiniz?
Proje fikri nasıl doğdu? Çalışan
“Unutulmaya
yüz tutan
kilim örme ve
hediyelik olarak
sipariş verilen
heybe tekniğine
usta ve yaşlı
hanımlar gönüllü
olarak yardımcı
oluyorlar.”
kadınlarımızdan söz edebilir
misiniz?
almıştır. Dolayısı ile halıcılığın da
merkezidir.
Kars halıcılığı içerisinde ‘KOÇKÖYÜ
HALICILIĞININ’ ayrı bir yeri
vardır. Topoğrafik yapısıyla,
genelde güney yamaçların çok
ve farklı terkiplerde zengin su
kaynakları olan ve özellikle de
çevre köylerden oldukça farklı ve
zengin bir bitki türüne sahiptir.
Bu özelikler yünün kalitesi için
asıl önemli unsurlardır. Konumu
itibarıyla da I-II- Dönem Tunç
çağına kadar uzanan 1. derecede
SİT alanı ile de 3500 yıllık
geçmişi olan bir yerleşim alanıdır.
Koyunculuğun merkezi olup,
adını da bu vesile ile KOÇ’tan
1990-95 yıllarına kadar birinci
derecede geçim kaynağı durumuna
gelmişti. Ticareti yanında sanat
olarak da bu işi meslek edinmiş
aileler- şahıslar bir hayli çoktu.
Kars’taki halı tüccarları bunlarla
çalışırlardı. İstanbul piyasasına da
KOÇKÖYÜ HALISI olarak girilmiş ve
bu piyasada hatırı sayılır biçimde
yerini almıştı.
Ancak bu işin ticaretini yapanlar
kolay ve ucuz bir yol seçerek,
Anadolu’dan hazır iplikler
getirmeye başladılar. Bu kalitesiz
iplikler bizim yöresel tabi
71
yünlerimizden olmadığı gibi, elyaf
ve plastik iplikler de karıştırılarak
iyice çığırından çıkarıldı ve kaliteyi
kaybettirdiler. Zamanla takip eden
yıllarda göç(!) olayı da eklenince
üretim durdu. Bu durum Kars
geneli için de geçerlidir.
“Bundan
sonraki
hedefimiz
tanıtım ve
pazar bulmak
olacaktır.”
Her gün şehre giden köy
minibüslerinin üzerinde rulo
halinde sarılmış halıları görmek
mümkündü. Bu üzücü tabloyu
düzeltebilir miyiz diye düşünürken,
çalışma programınıza halıcılığı
önemli bir konu olarak aldık. Bu
işle uğraşan az sayıda birkaç
aile vardı. Onlar da ürettiklerini
satamıyorlardı. Halk Eğitim
Müdürlüğü ve Kars İş Kurumu
Müdürlüğü ile yoğun bir mesaide
bulunduk. Eski bir okulumuzu
biraz bakım onarımdan geçirerek
ve zoraki bulabildiğimiz üç adet
klasik halı tezgâhı ile on kursiyer
genç kızımız ve hanımların katılımı
ile 2009 yılında Halk Eğitim
Kursu başlattık. İl İş Kurumunun
kursiyerlere verdiği günlük 15
TL de teşvik oldu. 2010, 2011,
2012, 2013 ve 2014 yıllarında
aralıksız devam ettirmeye
çalıştık. Büyük ebatlı halıdan
ziyade küçük ebatlarda seccade,
yolluk, sandalye örtüsü, heybe,
üçlü araba halısı, çanta olarak
çalışmaktayız. Unutulmaya yüz
tutan kilim örme ve hediyelik
olarak sipariş verilen heybe
tekniğine, usta ve yaşlı hanımlar
gönüllü olarak yardımcı oldular.
Onlara özellikle hürmetlerimi
sunuyorum. Bu projemizi hayata
geçirmemizde ve tanıtımlar yapan
Kars Valimiz Sayın Eyüp TEPE’nin
ve İlçe Kaymakamımız Sayın Faruk
ERDEM’in teşviklerine teşekkür
ediyorum. Valilik İl Özel İdaresi
Genel Sekreterliğinin modern
halı tezgâhları temininde ve
tanıtımdaki samimi gayretleri
ve yardımları haddinden fazla
olmuştur. Kendilerine şükranlarımı
sunuyorum.
Sosyal Destek Projesi (SODES)
kapsamında onardığımız eski
okulumuzda mütevazi bir kent
müzesi oluşturduğumuz gibi
kütüphane, bilgisayar salonu
ile birlikte bir bölümde de halı
dokuma kurslarını sürdürmekteyiz.
Ancak, henüz yöresel yünlerimizin
işlenmesine tam anlamı ile
geçemedik. İplikleri Halk
Eğitim Müdürlüğü’nden temin
etmekteyiz. Kars Valiliği İl Özel
İdaresi Genel Sekreterliği’nin yün
tarama makinesi temin çalışması
sonuçlanırsa kendi yünlerimizin
taranmasını yapabileceğiz.
O zaman, bitkisel boya ve
tabi renklerin karışımı ile en
saf ve kaliteli halı üretimini
gerçekleştireceğiz. Bundan sonraki
hedefimiz ise tanıtım ve pazar
bulmak olacaktır. Derginiz aracılığı
72
ile bu tanıtımın önemli ölçüde
sağlanacağına inanıyoruz.
Şu anda çalışan (halı ören
hanımlar) kadınların yaşları 4065 arasıdır. Yaş ortalaması ise
50 civarındadır. Bunu eskiden
olduğu gibi 15-18 yaşlara
çekebilsek proje hedefine ulaşmış
olacağız. Hali hazırda çalışanlar
1990 yılları öncesi yetişmiş usta
dokuyuculardır. Eğer yaş oranını
aşağı çekemezsek ileride bunları
da bulamama endişesi taşıyoruz.
Ancak, piyasa bulunur; teşvik
olarak da cazip bir ücret ödenirse,
daha erken yaşlara inebilmek
mümkün olacaktır. Şu anda
üretilen halıları kendilerinin olmak
kaydı ile devam ettiriyoruz.
Kadınların çalışma hayatına
girmelerinin faydalarını
nasıl değerlendiriyorsunuz?
Çalışan kadınlarınızın yaşam
hikâyelerine ilişkin tanık
olduğunuz ilginç bir hikâye var
ise paylaşabilir misiniz?
Yerinde istihdam olunur, doğduğu
yerde karnı da doyarsa, öncelikle
korkulu rüyamız olan göç olayı
durdurulacaktır. Kadınlarımız
evde eşlerinin en büyük
yardımcısıdır. Beyi hayvanları
yemlerken, hanımı da hayvanları
suya götürüyor, erken saatte
onunla beraber kalkıyor, her işte
birbirlerine yardımcı oluyorlar.
Bu da zor ekonomik şartlarda
aile ekonomisinin düzene
girmesinde önemli sebeptir.
Halı dokumaya gelen hanımlar
hayvancılığın gerektirdiği bütün
işlerde ev işlerini olanca güçleri
ile tamamlayıp, geri kalanını
varsa evde gelin veya genç
kızı ile paylaşıp öyle geliyorlar.
Mükemmel bir dayanışma örneği
görülmektedir.
Her yaşayan halk türkümüzün
bir hikâyesi olduğu gibi halı
desenlerimizin de ilginç hikâyeleri
vardır. Zor dokunan bir desen
örmeye çalışan hanım bir türlü
örmeyi başaramaz. Örüp söker,
örüp söker işi emsallerine göre
yapamadığının ezikliği ile ip atıp
kendisini asar ve bu desenin adı
“Gelinboğan” kalır. Evde hanımlar
halı örerken eşleri de hanımların
ördüğü halılarla övünürler.
İşlerini bitirip köy bakkalı veya
köy odasında bu konuda bahse
girerler.
“Bu deseni ancak benim hanımım
örebilir ….”
“Öremez ise ben o hanımı
boşarım…”
Bu bahis uzar gider
Herkes bu bahsi duymuştur.
Hanım halıya başlar, ancak bir
türlü yerine getiremez….
Ve sonunda bahsi kaybeder,
hanımını boşar.
Bundan sonra bu halı deseninin
adı “Garı boşatan” kalır.
Yörenizde dokunan halılara
ulaşmak isteyenler sizinle nasıl
iletişime geçebilir?
İstediği halı (kilim) tür ve ebadını
belirterek, Esat AYDIN Koçköyü
Eğitim Kurumlarının Yaşatma ve
Güzelleştirme Derneği Koçköyü
- Arpaçay / KARS adresi ve
0 538 540 24 70 telefonumuzla
bize ulaşabilirler.
Okuyucularımıza aktardığınız
için teşekkür ederiz.
Ben de özellikle Koçköyü
halıcılığının tanıtımında ve
yaşatılmasında emeği geçen
herkese ve özellikle bu konuda
hassasiyet gösterdiğiniz ve
derginizde bize yer verdiğiniz
için bu sanatı seven ve buna
gönül verenler adına, bundan
ekonomik ümit bekleyenler adına
teşekküllerimi ve saygılarımı
sunarım.
73
AB'den
Bülent Özcan
Türkiye Ulusal Ajansı Başkanı
Eğitimde İş Dünyası İçin Güçlendirilmiş
Yeni bir Rol ve Yeni Fırsatlar: Erasmus+
Programı
2007 - 2013 döneminde ülkemizde
Avrupa Birliği Bakanlığı Türkiye
Ulusal Ajansı koordinasyonunda
yürütülen AB eğitim ve gençlik
programları önümüzdeki yedi
yıllık dönem için yeniden
yapılandırılıyor. Bu çerçevede,
Avrupa Komisyonu’nun eğitim,
öğretim, gençlik ve spor için
önerdiği yeni program Erasmus+
olarak adlandırılacak.
Erasmus+, eğitim ve öğretime
yapılan yatırımın, yaş ve geçmiş
bilgilerine bakılmaksızın kişilerin
potansiyellerini açığa çıkarmada
anahtar rol oynadığı gerçeğine
dayanmaktadır. Bu çerçevede
yeni program, bireylerin kişisel
gelişimlerini güçlendirmeye, yeni
beceriler kazanmasına ve istihdam
olanaklarını artırmalarına yardım
edecektir.
Yeni program kapsamında
önümüzdeki dönemde;
ØAvrupa genelinde 2 milyon
yükseköğrenim öğrencisinin,
74
Ø650 bin mesleki eğitim
öğrencisinin,
Ø200 bin yüksek lisans
öğrencisinin,
Ø500 bin gencin,
Ø800 bin genç çalışanın,
öğretim üyesinin, öğretmenin
ve eğitimcinin,
yurt dışında eğitim almasını
hedeflemektedir.
Erasmus+ Programının Mevcut
Programdan Farkı Ne Olacak?
Erasmus+ Programı, etkiyi
arttıracak şekilde bütünleşik bir
yapıya sahip olacaktır. Bununla
birlikte, temel amaç -yani
kişilerin becerilerinin ve nihai
olarak istihdam edilebilirliklerinin
geliştirilmesi, aynı zamanda
eğitim-öğretim sistemlerinin
modernizasyonunun desteklenmesiaynı kalmaktadır. Erasmus+
Programı, mevcut 7 programı tek
bir program ile ikame edecek:
Mevcut Hayatboyu Öğrenme
Programını (Erasmus, Leonardo da
Vinci, Comenius and Grundtvig),
Youth in Action Programını ve 5
uluslararası işbirliği programını
(Erasmus Mundus, Tempus, Alfa,
Edulink ve sanayileşmiş ülkeler
ile işbirliği programı) bir araya
getirmektedir. Tek program,
daha basit başvuru kuralları
ve prosedürlerini getirecek ve
aynı zamanda parçalı yapının ve
mükerrer faaliyetlerin önlenmesini
sağlayacaktır.
Mevcut programın ana faaliyetleri
olan öğrenme hareketliliği, iş
birliği (ortaklık) projeleri ve
politika reformu için destek
devam edecektir. Bununla birlikte,
eğitim sistemi üzerinde etkisi
fazla ve AB katma değeri yüksek
olan faaliyetler güçlendirilecektir.
Bilhassa eğitim-öğretim kurumları
veya gençlik organizasyonlarının
iyi uygulamaları paylaşmaları, iş
dünyasının yenilik ve istihdam
edilebilirliği teşvik etmesi için
daha fazla imkân olacaktır.
öğretme, profesyonel gelişim ve
yaygın öğrenim kapsamındaki
gençlik aktiviteleri (gönüllülük)
amacıyla Avrupa ülkelerine yapılan
hareketlilikleri destekleyecektir.
Bununla birlikte başvurular
bireysel değil, kurumsaldır. Bu
çerçevede, bilhassa iş dünyasının
çatı kurumları bünyelerindeki
kuruluşlarda çalışan mesleki
eğitimden sorumlu kişiler
ile mesleki eğitime devam
eden veya yeni mezun olmuş
öğrenciler için hareketlilik
projesi hazırlayabilirler. Öğrenme
Hareketliliği projeleri için son
başvuru tarihi 17 Mart 2014
olup, başvurular Türkiye Ulusal
Ajansı’na yapılacaktır. Bahse konu
başvurular her yıl tekrarlanacak
olup, ayrıntılı bilgi Türk Ulusal
Ajansı internet sitesinde en güncel
hali ile yer almaktadır.
Sektörel Beceri
Ortaklıkları
Erasmus+ Programı; 5 milyondan
fazla kişi için Avrupa Birliği
sınırları içinde ve/veya dışında
bireysel öğrenme fırsatları
sağlayacaktır. 2014-2020
dönemine gerçekleştirilecek
projeler ait bütçenin %63’ü
bu faaliyet için ayrılmıştır.
Gerçekleştirilecek projeler aracılığı
ile bireyler için öğrenme fırsatları
şu şekillerde gerçekleşebilir:
ØEğitim, öğretim
ØÖğrenim
ØStaj
ØProfesyonel gelişim
ØYaygın öğrenme temelli
gençlik aktiviteleri
ØGönüllü çalışmalar
Bilgi
Ortaklıkları
Eğitim-öğretimde iş dünyasına
atfedilen güçlendirilmiş role
paralel olarak iş dünyası ile
yükseköğrenim sektörünün iş
birliğini öngören bilgi ortaklıkları
ile iş dünyası ile mesleki eğitim
sektörünün işbirliğini öngören
sektörel beceri ortaklıkları,
Erasmus+ Programını eski
programdan ayıran yeni
unsurlardır.
Erasmus+ Programı İş Dünyasına
Neler Sunuyor?
Erasmus+ Programı, bireylere ve
kurumlara yönelik olmak üzere iki
temel destek alanını içermektedir.
Bireyler için öğrenme fırsatları
Programın en yüksek bütçesinin
ayrıldığı “Bireyler için öğrenme
fırsatları”; eğitim, öğrenim, staj,
İyi ve yenilikçi uygulamalar için
işbirliği
Bu faaliyet ile eğitim kurumları,
gençlik örgütleri, iş dünyası,
yerel / bölgesel otoriteler ve sivil
toplum kuruluşları arasında eğitim,
öğretim ve gençlik aktiviteleri
bağlamında kurumsal iş birlikleri
(ortaklıklar) oluşturulması teşvik
edilerek, bu ortaklıklar yoluyla
iyi ve yenilikçi uygulamaların
75
değişimi ve geliştirilmesi ile
yaratıcılık, girişimcilik ve
istihdam edilebilirliğin arttırılması
hedeflenmektedir. İyi ve yenilikçi
uygulamalar için işbirliği
fırsatları altında iş dünyasının
yararlanabileceği 3 faaliyet
türü bulunmaktadır: Stratejik
ortaklıklar, sektörel beceri
ortaklıkları ve bilgi ortaklıkları.
2014-2020 döneminde ‘İyi
ve yenilikçi uygulamalar için
işbirliği’ altında iş dünyasına
yönelik iki önemli yeni destek
türü olarak geliştirilen “Sektörel
Beceri Ortaklıkları (Sector Skills
Alliances)” ve “Bilgi Ortaklıkları
(Knowledge Alliances)” ile iş
ve eğitim dünyası arasında
işbirliği yapılarak, müfredatın
ve yeterliliklerin geliştirilmesi
yoluyla ilgili sektörde ihtiyaç
duyulan becerilerin geliştirilmesi
ve girişimciliğin arttırılması
hedeflenmektedir.
Stratejik ortaklıklar
Stratejik Ortaklıklar; eğitimöğretim kurumları, kamu idareleri,
gençlik örgütleri, iş dünyası,
sosyal taraflar ve sivil toplum
örgütlerini; eğitim, öğretim ve
gençlik alanlarında oluşturacakları
işbirlikleri vasıtası ile iyi ve
yenilikçi uygulamaların (yüksek
kaliteli eğitim, kurumsal
modernizasyon ve sosyal
yenilikçilik) kurumlar arasındaki
76
aktarımı olarak tanımlanabilir.
Bu surette kurumlar, kendi
aralarında bilgi ve birikimlerini,
iyi ve yenilikçi uygulamalar
çerçevesinde paylaşarak stratejik
ortaklıklar oluşturabilirler.
Stratejik ortaklık projeleri için
son başvuru tarihi 30 Nisan 2014
olup, başvurular Türkiye Ulusal
Ajansı’na yapılacaktır. Bu program
da yine diğer programlar gibi
sürekli tekrarlanacak olup, gerekli
bütün bilgiler ve örnek projelere
ait bilgi gerek Türk Ulusal Ajansı
internet sitesinden gerekse AB
Komisyonu’na ait kaynaklardan
rahatlıkla elde edilebilir
konumdadır.
Sektörel beceri ortaklıkları
Avrupa Komisyonu tarafından iş
dünyasının eğitim projelerinde yer
almasının önemi her platformda
vurgulanmış ve bu sebeple
“Sektörel Beceri Ortaklıkları”
faaliyetine özel önem verilmiştir.
Bu alanda sunulacak projeler
temel ve ileri mesleki eğitim
sistemlerinin; belli bir ekonomik
sektörde işgücü piyasasının
duyduğu sektörel beceri
ihtiyaçlarına cevap verebilirliğini
arttırmayı hedefleyen uluslararası
projeler olacaktır. Bu çerçevede bu
faaliyetin amaçları;
• Farklı ekonomik sektörler
tarafından ihtiyaç duyulan
mesleki becerilere sahip
kalifiye elemanların eksikliğini
gidermek için iş dünyası,
eğitim dünyası, sosyal taraflar
ile kamu ve özel kurum ve
kuruluşların ülkeler arası
iş birliğini teşvik etmek
ve bu alana yönelik eğitim
mekanizmalarını geliştirmek,
• İş piyasasındaki beceri
ihtiyaçları ve buna ilişkin
eğilimlerden hareketle, -iş
gücü piyasasının gerektirdiği
becerilere ve donanımlara sahip
iş gücünü yetiştirmek için
ortak müfredat ve yöntemler
tasarlamak ve uygulamak,
• Belirlenen sektörlerin rekabet
güçlerini arttırmak için
eğitimde sistem düzeyinde
etki sağlamak ve bu alandaki
dönüşüme katkı vermektir.
Bu faaliyet kapsamında uygun
kabul edilen sektörler; Avrupa
Sektörel Beceriler Konseylerini
oluşturan sektörler (Tekstil, giyim,
deri, ticaret vb.), ileri imalat,
bilgi ve iletişim teknolojileri, Ekoİnovasyon (çevre teknolojileri)
gibi beceri uyuşmazlıkları bulunan
ve Avrupa Komisyonu’nun mevcut
politikalarıyla müdahale ettiği
sektörler ve de kültürel ve yaratıcı
endüstriler olarak belirtilmiştir.
Bilgi ortaklıkları
Bilgi Ortaklıkları, yükseköğretim
ve iş dünyası arasında bir köprü
kurmayı hedefleyen uluslararası,
yapılandırılmış ve sonuç odaklı
projelerdir. Bilgi birliktelikleri;
yaratıcılık, yenilik ve girişimciliği
teşvik etmek üzere yükseköğretim
kurumları ve iş dünyası
arasında işbirliği yapılmasını
hedeflemektedir. Bu çerçevede bu
faaliyetin amaçları;
• Öğretme, öğrenme ve yönetme
hakkında yenilikçi yollar
geliştirmek,
• Öğrencilerin, akademisyenlerin
ve firma çalışanlarının girişimci
yeterliklerini ve toplamda
girişimciliği teşvik etmek,
• Bilgi ve birikimin değişimini ve
akışını güçlendirmek,
• Bilginin yeniden
oluşturulmasını teşvik etmek,
• Yükseköğretim kurumları ve
şirketler arasındaki işbirliğini
teşvik etmektir.
Sektörel Beceri Ortaklıkları ve Bilgi
Ortaklıkları için son başvuru tarihi
3 Nisan 2014 olarak belirlenmiştir.
Bu projeler, Komisyon merkezli
olduğundan doğrudan Brüksel’deki
Education, Audio-visual and
Culture Executive Agency (Eğitim,
İşitsel ve Görsel Kültür Yönetim
Ajansı http://eacea.ec.europa.
eu) tarafından uygulanan ve
başvuruları alınan projelerdir.
Erasmus+ ve iş dünyasının rolü
Sonuç olarak, Erasmus+ Programı;
sanayi ve ticaret odalarına,
meslek örgütlerine, firmalara ve
iş âleminin diğer unsurlarına,
yükseköğretim ve mesleki eğitim
kurumları ile birlikte Avrupa
seviyesinde ortaklıklar oluşturarak
işgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu
nitelikte eleman yetiştirilmesi,
bilgi, yenilik ve girişimcilik
kapasitesinin geliştirilmesi ve
nihayetinde ekonomik rekabet
edilebilirliğin sağlanması için
önemli bir rol atfetmektedir.
Bu öneme binaen Erasmus+
Programı; eğitim, öğretim ve
gençlik alanında iş dünyası ve
sosyal paydaşlar ile iletişim
kanallarının geliştirilerek
işbirlikleri oluşturulmasına öncelik
vermekte ve bu konuda çok önemli
fırsatlar sunmaktadır.
Başta ülke çapına yayılmış ticaret
ve sanayi odalarımız olmak üzere
iş dünyamızın bu fırsatları etkin
bir şekilde değerlendirmesi
önümüzdeki dönemde dünya
ile rekabet edebilir bir işgücü
oluşturulması açısından büyük
önem arz edecektir.
Türkiye Ulusal Ajansı olarak,
eğitim sistemimizin kalitesini
artırarak, çağın gerektirdiği
donanımlara sahip yenilik ve
girişimcilik kapasitesi yüksek
bireyler yetiştirmek üzere iş
dünyamızı bu projelere aktif bir
şekilde katılmaya davet ediyoruz.
İnşaat sektörü için bir artı
değer: Erasmus+
Bugün Türkiye ekonomisi
için inşaat sanayinin önemi
bilinmektedir. Bu önem, sektörün
kullandığı gerek insan gücü
gerekse malzeme yelpazesinden
kaynaklanıyor olsa da, esas
düşünülmesi gereken üretilen
inşaatların ülke ekonomisinin
geleceği için önemli bir varlık
olduğu ve dolayısıyla sürekli
gelişmesi ve geliştirilmesi gereken
bir sektör olmasıdır.
İnşaat yapım tekniklerinin artık
geçmiş dönem uygulamaları ile
devam edemeyeceği, deprem riski
altındaki ülkemiz için değişmez
bir gerçekliktir. Bununla beraber,
kişilerin konut değiştirme sıklığı,
yeni mimari ve kullanım alanı
taleplerinin arttığı ve daha
da artacağı düşünüldüğünde,
teknolojinin, eğitimin ve çevreci
uygulamaların önemi daha da
artmaktadır.
Bu çerçevede, üretilecek yeni
projelerde görev alacak ekibin
bütün katmanlarının, ileri teknoloji
kullanabilen, dijital ortamda
uygulamalar üretebilen ve bu
uygulamaları uluslararası alanda
faaliyete geçirebilecek eğitim
standartlarına ulaştırılmasının
önemi büyüktür.
Türkiye, geçtiğimiz dönemde
inşaat alanında bilgi birikimini
uluslararası düzeye taşımış ve
gelişmiş ülkelerden bu konuda
ayrışmış önemli bir ülke konumuna
gelmiştir. Ancak bu yapının, AB
düzeyinde yürütülecek projeler
ile desteklenerek, bilgi birikiminin
paylaşılması, sektörde istihdam
edilenlerin ve edileceklerin AB
standartları ile eğitimleri önem arz
etmektedir.
Bu çerçevede; yükseköğretim
ve mesleki eğitim kurumları
ile iş birliği içerisinde Avrupa
seviyesinde ortaklıklar oluşturarak
piyasasının ihtiyaç duyduğu
nitelikte eleman yetiştirilmesi,
bilgi, yenilik ve girişimcilik
kapasitesinin geliştirilmesi ve
nihayetinde dünya ile rekabet
edebilir bir inşaat sektörü iş gücü
oluşturulması açısından Erasmus+,
Türkiye’nin önümüzdeki dönemde
inşaat alanında elde ettiği lider
rolün korunmasına ve daha ileri
aşamaya götürülmesine önemli
katkılar sağlayabilir.
Türkiye Ulusal Ajansı olarak, eğitim
sistemimizin kalitesini artırarak,
çağın gerektirdiği donanımlara
sahip yenilik ve girişimcilik
kapasitesi yüksek bireyler
yetiştirmek üzere iş dünyamızı
bu projelere aktif bir şekilde
katılmaya davet ediyoruz.
Daha fazla bilgi için:
www.ua.gov.tr
77
YETERLİLİK
47 Meslek Standardı Resmi
Gazete’de yayımlandı
İnşaat Sanayicileri İşveren
tarihinde revize edilmesiyle
24 mesleğin ulusal yeterliliği
Sendikası (İNTES) ile Mesleki
çalışması yapılan meslek sayısı
onaylandı
Yeterlilik Kurumu (MYK) arasında
52’ye ulaştı.
09 Temmuz 2008 tarihinde
gelen talepler değerlendirilerek
Sektörle ilgili tüm paydaşların
ve teknik ekiplerin görüşlerinin
alınarak yürütülen Eylül 2013
tarihi itibari ile 47 mesleğin
standardı hazırlanarak Resmi
Gazete’de yayımlandı. Protokolde
yer alan 5 meslek için ise
çalışmalar İNTES tarafından
oluşturulan teknik ekiplerce
protokolün, 12 Mayıs 2011
sürdürülmektedir.
imzalanan protokolle, inşaat
sektörünün ihtiyacı ve talebi olan
nitelikli iş gücünü temin etmek
amacıyla öncelikli olarak 29 meslek
için standart hazırlama çalışmaları
başlatıldı. Ardından sektörden
78
Meslek standartları yürürlüğe
giren meslekler için ulusal
yeterlilikler hazırlama konusunda,
MYK ile 09 Aralık 2009 tarihinde
imzalan iş birliği protokolü
gereğince ise Eylül 2013
tarihi itibari ile 24 mesleğin
ulusal yeterliliği MYK Yönetim
Kurulu’nca onaylandı. 2 ulusal
yeterlilik ise MYK İnşaat Sektör
Komitesi’nce onaylanmak üzere
MYK Yönetim Kurulu’na sunuldu.
İNTES tarafından hazırlanan
yeterlilik çalışmalarında da farklı
kesimlerden meslek uzmanlarının
görüşleri alınarak teknik çalışmalar
yürütülmektedir.
Devam eden çalışmalara ilaveten
MYK ile 29 Mart 2013 tarihinde
yeni bir meslek standartları
hazırlama protokolü ve 26
Şubat 2013 tarihinde de ulusal
yeterlilikler hazırlama konularında
protokoller imzalandı.
Mesleklerde revizyon çalışmaları
yapıldı
Diğer taraftan İNTES’in talebi
ile eski versiyonda hazırlanmış
olan ulusal yeterliliklerin yeni
versiyona adapte edilmesi için
revizyon çalışmaları başlatıldı ve
tamamlanan çalışmalar MYK ile
paylaşıldı.
02 Eylül 2013 tarihinde toplanan
MYK İnşaat Sektör Komitesinde,
Ahşap Kalıpçı (Seviye 3), Betonarme
Demircisi (Seviye 3), İnşaat
Boyacısı (Seviye 3) ve Sıvacı (Seviye
3) ulusal yeterliliklerinin üçüncü
versiyon revizyonu görüşülerek
sektör komitesinde kabul edildi.
tekrar bir araya gelerek 23 Eylül
24 Eylül 2013 tarihinde Hidrolog
Yönetim Kurulu tarafından 11
2013 tarihinde Endüstriyel Boru
(Seviye 5), Kırma- Eleme Tesisi
Aralık 2013 tarihinde onaylandı.
Montajcısı (Seviye 3) , Tünel Kalıpçı
(Konkasör) Operatörü (Seviye 3),
Söz konusu yeterlilikler MYK
13 Eylül 2013 tarihinde İş
Makineleri Bakım ve Onarımcısı
(Seviye 3) meslek standardı
(Seviye 3) ulusal yeterlilikleri
üçüncü versiyon revizyonları ile 20
Kasım 2013 tarihinde Mobil Vinç
MYK Metal Sektör Komitesi’nde
Operatörü (Seviye 3) ve Yükleyici/
görüşüldü. MYK Yönetim Kurulu’nda
Kazıcı -Yükleyici Operatörü (Seviye
onaylanan meslek standardı, 29
3) ulusal yeterlilikleri görüşülerek,
Kasım 2013 tarih ve 28836 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlandı.
ilgili meslek yeterliliklerinde gerekli
düzeltmeler yapıldıktan sonra
Asfalt Betonu Kazıma Makinası
Operatörü (Seviye 3), Distribütör
Operatörü (Seviye 3) meslek
standartları görüşüldü. Ardından
26 Aralık 2013 tarihli Resmi
Gazete’de meslek standartları
yayımlanarak yürürlüğe konuldu.
Protokoller kapsamında Resmi
Gazete’de henüz yayımlanmayan
Son olarak 23-24 Eylül 2013
yeterlilikler MYK Yönetim Kurulu
diğer meslek standartları ile ilgili
tarihinde Metal Sektör Komitesi
tarafından onaylandı.
çalışmalar devam etmektedir.
79
İNTES Meslek Standartlarında Gelinen Son Durum
19.09.2009 Tarih ve 27354 Sayılı Resmi Gazete
• Dozer Operatörü (Seviye 3)
’de Yayınlanan Meslekler
• Greyder Operatörü (Seviye 3)
• Kule Vinç Operatörü (Seviye 3)
• Silindir Operatörü (Seviye 3)
• Endüstriyel Boru Montajcısı (Seviye 3)
• Ahşap Kalıpçı (Seviye 3)
• Panel Sistem Demiryolu Ustası (Seviye 4)
• Betonarme Demircisi (Seviye 3)
11.12.2009 Tarih ve 27429 Sayılı Resmi Gazete’de
Yayınlanan Meslekler
• Ark Kaynakçısı (Seviye 3)
• Tünel Kalıpçı (Seviye 3)
• İş Sağlığı Ve Güvenliği Elemanı (İnşaat)
(Seviye 4)
21.03.2011 Tarih ve 27881 sayılı Resmi Gazete’de
Yayınlanan Meslekler
• Ses Yalıtımcısı (Seviye 3)
• Su Yalıtımcısı (Seviye 3)
• Yangın Yalıtımcısı (Seviye 3)
• Beton Santral Operatörü (Seviye 3)
• Isı Yalıtımcısı (Seviye 3)
• Beton Pompa Operatörü (Seviye 3)
• Serici (Finişer) Operatörü (Seviye 3)
12.05.2010 Tarih ve 27579 Sayılı Resmi Gazete’de
• Sıvacı (Seviye 3)
Yayınlanan Meslekler
• Alçı Levha Uygulayıcısı (Seviye 3)
• İnşaat Boyacısı (Seviye 3)
16.07.2010 Tarih ve 27643 Sayılı Resmi Gazete’de
Yayınlanan Meslekler
• Ekskavatör Operatörü (Seviye 3)
80
03.11.2011 Tarih ve 28104 (Mükerrer) Sayılı
Resmi Gazete’de Yayınlanan Meslekler
• Asfalt Üretim Tesisi Operatörü (Seviye 4)
• Alçı Sıva Uygulayıcısı (Seviye 3)
• Duvarcı (Seviye 3)
• İskele Kurulum Elemanı (Seviye 3)
21 Mart 2012 Tarih ve 28240 Sayılı Resmi Gazete’de Yayınlanan Meslekler
• Mobil Vinç Operatörü (Seviye 3)
• Panel Kalıpçı (Seviye 3)
• Seramik Karo Kaplamacısı (Seviye 3)
• Betoncu (Seviye 3)
15 Eylül 2012 Tarih ve 28412 Sayılı Resmi Gazete’de Yayınlanan Meslekler
• Öndökümlü Beton Eleman Üretim Hattı Elemanı (Seviye 3)
• Öndökümlü Beton Eleman Montajcısı (Seviye 3)
• Öndökümlü Beton Eleman Kazancısı-Kürcüsü (Seviye 3)
• Öndökümlü Beton Eleman Öngörme Ustası (Seviye 3)
• Panel Çatı Kaplamacısı (Seviye 3)
• Kartonpiyer Uygulayıcısı - (Seviye 3)
29.Ocak 2013 Tarih ve 28543 Sayılı Resmi Gazete’de Yayınlanan Meslekler
• Kiremit Çatı Kaplamacısı (Seviye 3)
• Yükleyici/Kazıcı - Yükleyici Operatörü (Seviye 3)
• Endüstriyel ve Yapısal Çelik Konstrüksiyon İşçisi (Seviye 3- Seviye 4)
26.02.2013 Tarih ve 28571 (Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete’de Yayınlanan Meslekler
• Doğal ve Yapay Taş Kaplamacısı (Seviye 3)
29.05.2013 Tarih ve 28661 Sayılı Resmi Gazete Yayınlanan Meslekler
• Örtü Tipi Çatı Kaplamacısı (Seviye 3)
29.11.2013 Tarih ve 28863 (Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete’de Yayınlanan Meslekler
• İş Makineleri Bakım ve Onarımcısı (Seviye 4)
26.12.2013 Tarih ve 28863 (Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete’de Yayınlanan Meslekler
• Asfalt Beton Kazıma Operatörü (Seviye 3)
• Kırma- Eleme Tesisi (Konkasör) Operatörü (Seviye 3)
• Distribütör Operatörü (Seviye 3)
• Hidrolog (Seviye 3)
Çalışmaları Devam Eden Meslekler
• Ateşleyici (Seviye 3)
• Enjeksiyon Formeni (Seviye 5)
• Sondör (Seviye 4-5)
• Şantiye Şefi Yardımcısı (Seviye 4-5)
81
İNTES Ulusal Yeterlilikler Çalışmalarında Gelinen Son Durum
28 Nisan 2011 Tarihinde MYK Yönetim Kurulu
Tarafından Onaylanan Meslekler
• Ahşap Kalıpçı (Seviye 3)
• Seramik Karo Kaplamacısı (Seviye 3)
15 Mayıs 2012 Tarihinde MYK Yönetim Kurulu
Tarafından Onaylanan Meslekler
• Betonarme Demircisi (Seviye 3)
• Isı Yalıtımcısı (Seviye 3)
• Endüstriyel Boru Montajcısı (Seviye 3)
• Ses Yalıtımcısı (Seviye 3)
21 Ekim 2011 Tarihinde MYK Yönetim Kurulu
• Su Yalıtımcısı (Seviye 3)
Tarafından Onaylanan Meslekler
• Yangın Yalıtımcısı (Seviye 3)
• Sıvacı (Seviye 3)
• İskele Kurulum Elemanı (Seviye 3)
• İnşaat Boyacısı (Seviye 3)
• Alçı Sıva Uygulayıcısı (Seviye 3)
• Tünel Kalıpçı (Seviye 3)
• Alçı Levha Uygulayıcısı (Seviye 3)
04 Kasım 2011 Tarihinde MYK Yönetim Kurulu
Tarafından Onaylanan Meslekler
• Ekskavatör Operatörü (Seviye 3)
20.11.2013 Tarihinde MYK Yönetim Kurulu
Tarafından Onaylanan Meslekler
• Greyder Operatörü (Seviye 3)
• Yükleyici / Kazıcı - Yükleyici Operatörü (Seviye
3)
• Dozer Operatörü (Seviye 3)
• Mobil Vinç Operatörü (Seviye 3)
• Silindir Operatörü (Seviye 3)
Çalışması Devam Eden Meslekler
26 Nisan 2012 Tarihinde MYK Yönetim Kurulu
• Beton Pompa Operatörü (Seviye 3)
Tarafından Onaylanan Meslekler
• Beton Santral Operatörü (Seviye 3)
• Duvarcı (Seviye 3)
• Doğal ve Yapay Taş Kaplamacısı (Seviye 3)
• Betoncu (Seviye 3)
• Kartonpiyerci (Seviye 3)
• Panel Kalıpçı (Seviye 3)
• Öndökümlü Beton Eleman Üretim Hattı Elemanı
(Seviye 3)
• İş Sağlığı ve Güvenliği Elemanı (İnşaat) (Seviye
4)
• Öndökümlü Beton Eleman Montajcısı (Seviye 3)
• Öndökümlü Beton Eleman Kazancısı-Kürcüsü
(Seviye 3)
• Öndökümlü Beton Eleman Öngörme Ustası
(Seviye 3)
• Yapısal Ve Endüstriyel Çelik Montajcısı (Seviye
3- Seviye 4))
• Panel Çatı Kaplamacısı (Seviye 3)
• Kiremit Çatı Kaplamacısı (Seviye 3)
• Örtü Tipi Çatı Kaplamacısı (Seviye 3)
• Serici (Finişer) Operatörü (Seviye 3)
• Asfalt Üretim Tesisi Operatörü (Seviye 4)
• Kule Vinç Operatörü (Seviye 3)
82
Ulusal Yeterlilikler Revizyon Çalışmaları
02.09.2013 ve 23.09.2013 tarihlerinde MYK
Metal Sektör Komitesi’nde Görüşülen ve Onaylanan
Revizyonlar
• Endüstriyel Boru Montajcısı (Seviye 3)
• Tünel Kalıpçı (Seviye 3)
02.09.2013 ve 11.12.2013 tarihlerinde MYK
İnşaat Sektör Komitesi’nde Görüşülen ve Onaylanan
Revizyonlar
• Ahşap Kalıpçı (Seviye 3)
• Betonarme Demircisi (Seviye 3)
• İnşaat Boyacısı (Seviye 3)
• Sıvacı (Seviye 3)
83
akreditasyon
İNTES MYM’de TÜRKAK Gözetim Denetimi
İNTES MYM, TS EN ISO/IEC 17024 standardı şartlarına
uygun personel belgelendirmesi yapmak üzere Türkiye
Akreditasyon Kurumu’na (TÜRKAK) tarafından akredite
edilmiştir. Sınav ve belgelendirme yapmak üzere
Akreditasyon Sertifikası sahibi olan İNTES MYM daha
sonra ulusal yeterliliklere dayalı sınav belgelendirme
yapmak üzere yetkilendirilmiştir. İnşaat Sektöründe
ilk olarak mesleki yeterlilik belgesi verme yetkisi alan
İNTES MYM 18 Meslekte belgelendirme yapmaktadır.
12UY0049 Betoncu (Seviye 3),
11UY0011-3 Ahşap Kalıpçı (Seviye 3),
12UY0054-3 Alçı Levha Uygulayıcısı (Seviye 3),
11UY12-3 Betonarme Demircisi (Seviye 3), 12UY0056-3 İskele Kurulum Elemanı (Seviye 3),
11UY0013-3 Endüstriyel Boru Montajcısı (Seviye 3),
12UY0057-3 Isı Yalıtımcısı (Seviye 3),
11UY0023-3 İnşaat Boyacısı (Seviye3),
12UY0058-3 Su Yalıtımcısı (Seviye 3),
11UY0024-3 Sıvacı (Seviye 3),
12UY0059-3 Ses Yalıtımcısı (Seviye 3),
11UY0025-3 Tünel kalıpçı (Seviye 3),
12UY0060-3 Yangın Yalıtımcısı (Seviye 3),
12UY0048-3 Duvarcı (Seviye 3),
84
12UY0050-3 Panel kalıpçı (Seviye 3),
12UY0051-3 Seramik Karo Kaplamacısı (Seviye 3),
12UY0052-4 İş Sağlığı ve Güvenliği Elemanı (Seviye 4),
12UY0054-3 Alçı Levha Uygulayıcısı (Seviye 3),
12UY0055-3 Alçı Sıva Uygulayıcısı (Seviye 3),
İNTES MYM Türk Akreditasyon
Kurumu (Türkak) tarafından hey
yıl denetlenmektedir. Bu denetimler
sayesinde Kalite Yönetim Sistemi
sürekli gelişimini sürdürmektedir.
Her denetim eğitim niteliğinde
olup bakış açımızı geliştirmektedir.
TÜRKAK tarafından 1. Gözetim
denetimi 26-27 Aralık 2012
tarihinde gerçekleştirildi.
Akredite olduktan sonra 2012 yılı
içinde yapılan tüm çalışmalar ve
faaliyetler gözden geçirildi. Sınav
gözetimi Ahşap Kalıpçı, Betonarme
Demircisi, Sıvacı, Duvarcı,
Endüstriyel Boru Montajcısı,
İş Sağlığı ve Güvenliği Elemanı
Denetimin açılışı İNTES MYM
Seramik Karo Kaplamacısı, Isı
mesleklerinde yapıldı.
ve TÜRKAK denetçilerinin bir
Yalıtımcısı mesleklerine ait İNTES
TÜRKAK 2. Gözetim denetimi
13-14 Şubat 2014 tarihinde
gerçekleştirildi. Denetim Baş
Denetçi Osman CAMCI, Denetçi
Azize KUBULAY, Teknik Uzman
Yusuf DEMİREL ve Gözlemci
Recep AYVALIK tarafından
gerçekleştirildi.
araya gelmesi ile başladı. İNTES
MYM ekibi TÜRKAK denetçilerine
Merkezdeki görevlerini aktardı.
İNTES MYM Genel Müdürü
H. Necati Ersoy denetim olgusunun
Mesleki Yeterlilik Merkezi için
çok büyük katkı olduğunu bu
denetimlerden azami şekilde
faydalanacağını belirtti. Sonrasın
Denetimler de İNTES MYM
da TÜRKAK Baş Denetçisi Camcı
Genel Müdürü H. Necati ERSOY,
bu çalışmaların Denetimden çok
Belgelendirme Komitesi Üyeleri;
MYK İnşaat Sektör Komitesi
personellerine Mesleki Yeterlilik
sınavları yapıldı ve sınav süreci
denetimi, Denetçi Azize KUBULAY,
Teknik Uzman Yusuf DEMİREL
tarafından gerçekleştirildi.
Denetimler sonucunda verilen
raporlara göre katile yönetim
sisteminin iyileştirilmesi ve
rehberlik amacında olduğunu
geliştirilmesi çalışmalarına
belirtti ve kalite ekibinin ilgili
başlandı.
Başkanı, Bayındırlık ve İskan
uzmanları ile denetimlere başlandı.
Bakanlığı Eski Müsteşar Yardımcısı
Denetimler uzmanlıklarına
Mahmut Küçük, Enerji Bakanlığı
üyesi üyelerin ve üye dışı firmaların
alanlarına göre iki ayrı grup
Eski Müsteşar Yardımcısı Aytekin
çalışması ile yapıldı, Baş Denetçi
AKAGÜN, Kalite Yönetim Temsilcisi
Osman CAMCI ve Gözlemci Recep
İrem Engin, İdari Uzman Gülesen
AYVALIK Kalite Yönetim Sistemini
Bal, Personel Belgelendirme
incelerken, Denetçi Azize KUBULAY
İNTES MYM tarafından 2013
yılında mesleki yeterlilik belgesi
sahibi olmak için 906 aday sınava
tabi tutuldu. Bu adaylardan 487
aday belge almaya hak kazanarak
nitelikli iş gücüne dahil oldu.
ve Teknik Uzman Yusuf DEMİREL
2014 yılında bu sayının daha
sınav süreçlerini, soru bankamızı
da artacağı düşüncesi ile inşaat
sistem dosyalarını ve sınav
sektörü açısından büyük önem
kayıtlarını incelediler.
arz eden mesleki yeterlilik
Demirelişçi, Teknik Kadrodan
Denetimin ikinci günü Teknik
sistemi çalışmalarına ilk günkü
Necati Akbaş ve Hasret Çelik
Uzman kadrosuyla Türkiye Eğitim
heyecan ve büyük özveriyle devam
katılım gösterdi.
Şantiyesinde, Sıvacı, Duvarcı,
etmektedir.
Sorumlusu Ö.Kaan Şimit, Avukat
Pınar Çolakoğlu, Soru izleme
Sorumluları Teknik Öğretmen
Yüksel Durmuş, İSG Uzmanı Merve
85
İNTES MYM’de MYK gözetim denetimi
31 Ekim – 1 Kasım 2011
3), Tünel Kalıpçı (Seviye 3),
daha İNTES MYM personel
tarihlerinde TURKAK denetleme
Panel Kalıpçı (Seviye 3), Seramik
belgelendirmesi yapmak üzere
Karo Kaplamacısı (Seviye 3),İş
akredite oldu. Ardından 21 Eylül
Sağlığı ve Güvenliği Elemanı
2012 tarihinde MYK’ya kapsam
(Seviye 4), Betoncu (Seviye 3),
genişletme başvurusu yapıldı.
ekibi tarafından gerçekleştirilen
denetimler sonucunda 6
Ocak 2012 tarihinde İNTES
MYM, personel belgelendirme
akreditasyon sertifikasını
aldı. Ardından 30 Aralık 2011
tarihinde gerçekleştirilen MYK
denetimlerinin ardından ise İNTES
Duvarcı (Seviye 3), İskele Kurulum
Elemanı (Seviye 3), Alçı Levha
Uygulayıcısı (Seviye 3), Alçı Sıva
Uygulayıcısı (Seviye 3), Isı – Ses
MYM 19 Ocak 2012 tarihinde
– Su - Yangın Yalıtımcısı (Seviye
ulusal yeterliliklere dayalı sınav
3) mesleklerinde belgelendirme
ve belgelendirme yapma ve
yetkisi almak üzere TÜRKAK’a
sektöründe ‘Mesleki Yeterlilik
kapsam genişletme başvurunsunda
Belgesi’ verme konusunda
yetkilendirildi.
bulunulmuştur. 14-19 Haziran
2012 tarihinde gerçekleşen
Kurum tarafından gerçekleştirilen
denetimler neticesinde söz konusu
mesleklerde ulusal yeterliliklere
dayalı belgelendirme yapma
yetkisi verildi. Sonuç olarak, 23
Ekim 2012 tarihi itibari İNTES
MYM, inşaat sektörüne 18 farklı
meslekte ‘Mesleki Yeterlilik
Belgesi’si verme yetkisine sahip ilk
kuruluş olma özelliği kazandı.
Daha sonra, İNTES MYM, İnşaat
denetimler neticesinde 17 Eylül
İNTES MYM Türk Akreditasyon
Boyacısı (Seviye 3), Sıvacı (Seviye
2012 tarihinde 15 meslekte
Kurumu (Türkak) denetimlerine ek
86
olarak her yıl Mesleki Yeterlilik
Kurumu (MYK) tarafından da
denetlenmektedir.
20 Şubat 2014 tarihinde
MYK tarafından ilk akredite
olunan meslekler olan Ahşap
Kalıpçı, Betonarme Demircisi
ve Endüstriyel Boru Montajcısı
mesleklerini kapsayan gözetim
denetimine tabi oldu.
Denetimi, Baş Denetçi Nejdet
TUTAN, Uzman Emre VURAL,
Yardımcı Denetçi Turan KÜÇÜK
ve Ayşegül Alev OCAK tarafından
gerçekleştirildi
Denetimin açılışına, Belgelendirme
Komitesi Üyeleri; İnşaat Sektör
Komitesi Başkanı, Bayındırlık ve
İskan Bakanlığı Eski Müsteşar
Yardımcısı Mahmut Küçük, Enerji
Bakanlığı Eski Müsteşar Yardımcısı
Aytekin AKAGÜN, Kalite Yönetim
Temsilcisi İrem Engin, İdari
Uzman Gülesen Bal, Personel
Belgelendirme Sorumlusu Ö.Kaan
Şimit, Avukat Pınar Çolakoğlu,
Soru izleme Sorumluları Teknik
Öğretmen Yüksel Durmuş, İSG
Uzmanı Merve Demirelişçi, Teknik
Denetimler sonucunda TÜRKAK
işveren nitelikleri ispatlanmış işçi
Kadrodan Necati Akbaş ve Hasret
denetimlerinde olduğu gibi
için istihdam kararı alabilecek
Çelik katılım gösterdi.
verilen raporlara göre katile
Mesleki Yeterlilik Kurumu Baş
Denetçisi Sayın TUTAN’ ın
İNTES MYM’ den beklentilerini
aktarmasının ardından Kalite
Sistemi ve Soru Bankası,
yönetim sisteminin iyileştirilmesi
ve geliştirilmesi çalışmalarına
başlandı.
İnşaat sektöründe Türk işgücünün
gerek yurt içinde gerekse yurt
ve nitelikli iş üretme konusunu
garanti altına alarak rekabet
gücünü artırmış olacaktır.
İNTES, kurmuş olduğu İNTES MYM
ile özerk, bağımsız, akredite
edilmiş bir kuruluş olarak
kalite güvencesi altında etkin,
ayrıca geçmiş dönem Ahşap
dışında istidam edilebilirliğini
Kalıpçı, Betonarme Demircisi ve
artırmak, işgücünün niteliğini
Endüstriyel Boru Montajcı, Mesleki
yükseltmek hedefine yönelik
Yeterlilik sınavları denetçilerimiz
yürütülen mesleki yeterlilikler
verme yolunda çarkları döndürmeye
tarafından incelendi.
sistemi çalışmaları sayesinde
devam etmektedir.
şeffaf, güvenilir bir sınav ve
belgelendirme merkezi kimliği ile
Türk İnşaat Sektörüne hizmet
87
yeni üye
İletişim Bilgileri
Adres
: Mertler Sokak No:34 Beştepe / Ankara
Telefon
: 0312 212 91 13 / 0312 212 91 14
Fax
: 0312 212 85 25
E-Posta
: [email protected]
Web
: www.bergiz.com.tr
Kuruluş Tarihi: 1975
Firma Yetkilileri:
İsmet TUTUMLU - Yönetim Kurulu Başkanı
Tansel FIRAT
- Yönetim Kurulu Üyesi
Berfu TUTUMLU - Yönetim Kurulu Üyesi
88
Faaliyet Alanları
• Baraj ve göletler
• Karayolları
• Demiryolları
• Tüneller
• Köprüler
• Hazır beton santralleri
• Kırma eleme tesisleri
• Lojistik hizmetleri
89
AFYON-SANDIKLI YOLU YAPIM ISI
LAPSEKİ -EZİNE YOLU
yeni üye
PEKERLER İNŞAAT ENERJİ TAŞIMACILIK TURİZM
SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.
İletişim Bilgileri
Merkez
İlkbahar Mahallesi, 596. Sokak 44/4 Çankaya, 06550 Ankara
Tel
: (312) 491 38 38 (pbx)
Faks : (312) 491 47 47
E-posta: [email protected]
Web : www.pekerlerinsaat.com
Kuruluş: 01 08 1986
Firma yetkilileri
Maşallah PEKER - Yönetim Kurulu
Başkanı
Özgür PEKER - Yönetim Kurulu Üyesi
Serdar PEKER - Yönetim Kurulu
Üyesi
Barış EĞERCİ - Genel Müdür
Müjdat YILMAZ - Finans ve
Muhasebe Müdürü
Ortak Girişimler
• HAŞEMOĞLU - PEKERLER Ortak
Girişimi
• Yıldızkent Toplu Konut ve Sosyal
Tesisleri Erzurum - TÜRKİYE
• PEKERLER-DOĞCAN Ortak
Faaliyet alanları
• Hastaneler
• Ticari Binalar
• Alışveriş Merkezleri
• Konut Kompleksleri
• Üniversite Kampüsleri
• Spor Kompleksleri
• Sanayi Tesisleri
• Prefabrik Yapılar
• Çelik Konstrüksiyon Yapılar
• Altyapı Sistemleri
• İstinat Yapıları
Girişimi
• Cizre Devlet Hastanesi (150
Yataklı) Şırnak - TÜRKİYE
• HAŞEMOĞLU-PEKİNTAŞ YAPI
Ortak Girişimi
• Kırıkkale Üniversitesi Eğitim ve
Gruba dahil firmalar
• Pekintaş Yapı Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
• Nesma Yapı Makina İnşaat A.ş.
• Pekintaş Gıda Makina İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.
90
• Sosyal Tesisler
• Otoyollar
• Tüneller
• Viyadükler
• Köprüler
• Restorasyon İşleri
• Konferans Salonları
• Kanalizasyon Sistemleri
• Boru Hatları
• Enerji Santralleri
• Oteller
Araştırma Hastanesi - TÜRKİYE
• PEKİNTAŞ-HÜSAMETTİN PEKER
Ortak Girişimi
• Kırşehir Devlet Hastanesi (300
Yataklı) - TÜRKİYE
91
KIRŞEHİR DEVLET HASTANESİ (300 YATAKLI)-TÜRKİYE
OSMANİYE MERKEZ HÜKÜMET KONAĞI-TÜRKİYE
İGY'DEN
Genç Yöneticiler'in Başkanı
Burak Çelik oldu
İNTES Genç Yöneticiler Grubu’nun
gururunu yaşıyorum. Üye olduğum
İNTES’in 30 yıllık Geleneksel
3. Genel Kurulu 11 Şubat 2014
ilk günden beri çalışmalar
Toplantılarını takip ediyoruz.
Salı günü gerçekleşti. Genel
içerisinde aktif olarak yer alma
Büyüklerimiz resmi bir ortamda
gayretini gösterdim.” dedi.
aynı çatı altında bir araya
Kurul’da İNTES Genç Yöneticiler
Grubu 12. Dönem Başkanı Asude
Öztürk Camadan açış konuşması
Çalışmalarında İNTES’i örnek
yaptı.
aldığını belirten Camadan, şöyle
Camadan, konuşmasına başkanlık
dönemi süresince kendisine
destek olan Başkan Yardımcıları
Burak Çelik ve Emrah Yaykıran’a
teşekkür ederek başladı.
konuştu:
“İNTES’teki sektör büyüklerimizi
örnek alıyoruz. İNTES gibi 24
yıldır saygın bir yayın haline
gelirken, biz de istedik ki iş
dünyasından farklı bir ortamda
bir araya gelelim. Şantiyeye
dönüyoruz etkinliğini başlattık.
Umuyoruz ki uzun yıllar bu
etkinliğimiz de bir gelenek haline
gelsin.
gelen İnşaat Sanayi Dergisi gibi
İNTES, on yıldır sektör sorunlarına
Genç Yöneticiler Gazetemizi
çözüm için uzmanları bir araya
yaşadığı için çok mutlu olduğunu
çıkartıyoruz. Arkadaşlarımın
getirirken, biz de son üç yıldır
ifade eden Camadan “Ben bu
öncülük ettiği gazetemiz 10 yıldır
yönetici ve profesyonel kadrolara
grubun bir parçası olmanın
yayın hayatına devam etmektedir.
yönelik seminerler düzenliyoruz.”
İGY’de başkanlık yapma onurunu
92
Camadan, başkanlık yaptığı
döneme ilişkin seminerler, duayen
ziyaretleri, ülke gezileri gibi
faaliyetlere ilişkin bilgileri aktardı.
Yeni yönetime başarılar dileyen
Camadan, konuşmasını şöyle
tamamladı:
“Bugün İGY Başkanlığını Burak
Çelik’e devrediyorum. Kendisinin
İGY’ye yeni bir dinamizm getirerek
etkinliklerimizi arttıracağına
içtenlikle inanıyorum.
Emrah Yaykıran, dönemimde
olduğu gibi yeni başkanımızın
çalışmalarında da en önemli
destekçisi olacak.
Ancak tekrar altını çizerek
belirtmek isterim ki
üyelerimizce etkinliklerimize
katılım gösterilmesi yönetime
moral veriyor. Daha fazla
faaliyette bulunmak için bizleri
motive ediyor. Bu kapsamda
katılımlarınız ile yeni yönetimimizi
desteklemenizi rica ediyorum.”
Genel Kurul’da Divanı Başkanlığı’na
oy birliği ile H. Necati Ersoy, katip
üyeliğe ise Emrah Yaykıran seçildi.
Başkanlık görevini Burak Çelik
devir aldı
Divan başkanının seçiminden sonra
gündem görüşmelerine geçildi.
2013 Dönemi Yönetim Kurulu ve
bütçesinin ibrasının ardından yeni
başkan Burak Çelik bir konuşma
yaptı.
Konuşmasına 2006 yılından
beri üyesi olduğu İGY grubunda
üyeleri tanımış olma fırsatı
iki yılında Başkan Yardımcılığı
elde etmekten büyük mutluluk
görevini üstlendim. İlk olarak
duyduğunu ifade ederek başlayan
Mehmet Göçen Başkan ve
Çelik şunları söyledi:
2013 yılında da Başkanımız
“Yedi yıllık İGY üyeliğimin son
yardımcısı olarak çalıştım. Her iki
Asude Öztürk Camadan’ın
93
başkanımızın çalışma performansı
Ancak önemli bir husus var ki
toplantılarına ayıralım. Daha çok
ve hepsinden öte heyecanı
yapacağımız işler sadece Yönetim
sayesinde bugün İGY aktif bir
Kurulu Kararı olmayacaktır,
arkadaşımızı aramıza davet etmek
grup haline gelmiştir.
olmamalıdır. Takım ruhu anlayışı ile
Şimdi yeni görevim Başkanlık
ile önemli bir sorumluluğu
taşıyorum. Daha fazla mesai
harcamam gerektiğini biliyorum.
Çünkü görevi etkin ve dinamik
bir ritm ile sürdüren Başkanım
Asude Öztürk Camadan’dan devir
alıyorum. Bu ritmi aynı hızla
sürdürmek için çalışacağım.”
Çelik, İGY üyelerinin birlikte
hareket etmesinin önemine de
değindi ve tüm faaliyetlere
beraber katılımın önemini
vurguladı. Çelik şöyle devam etti:
“Başkan Yardımcım Emrah Yaykıran
ve bugün aramızdan seçilecek bir
arkadaşım ile önemli işlere imza
atmak için gayret edeceğiz.
94
için hep birlikte çalışalım.”
yaratacağımız sinerji, başarımızın
Çelik, yeni dönemde yapılacak
temel ölçütünü oluşturacaktır.
faaliyetlere ilişkin üyelerin
Diyorum ki daha çok bir araya
görüşlerini de aldı. Genel Kurul’da
gelelim. Zamanımızı ayda bir
üyelerin önerileri doğrultusunda
kez gerçekleştirdiğimiz İGY
alınan kararlar şunlar oldu:
2014 yılında Ekonomi Bakanlığı
himayesinde hedef pazar
gezilerine devam edilmesine karar
verildi.
Şantiyeye dönüş etkinliği, eğitim
seminerleri, duayen ziyaretlerinin
devam ettirilmesinde görüş
Yeni yönetim belirlendi
Genel Kurul'da İGY yeni Başkan
Yardımcısı Özdemir İnşaat A.Ş.
Yönetim Kurulu Üyesi Emre Güray
seçildi.
İGY başkanlık sisteminde başkan
yardımcısı seçimi gerçekleşiyor.
Yönetim bir başkan ve iki başkan
yardımcısından oluşuyor. İki
yıl süre ile başkan yardımcılığı
görevini sürdüren üye, başkanlık
görevine geliyor.
Buna göre 2011 yılında Başkan
Yardımcısı olarak seçilen İsmail
birliğine varıldı.
Genel Kurul'da alınan kararlar
gereğince 2014 yılında yeni
bir toplantı serisi olarak farklı
alanlarda uzmanlık dalı olan kişiler
ile sohbet toplantıları yapılacaktır.
Bu yıl Genel Kurul’da alınan bir
karar ile İGY’nin logosuna kuruluş
yıldönümü olan 2002 ibaresi
eklendi.
Yurt içi geziler düzenlenmesi,
her üyenin bir üyeyi gruba
kazandırması alınan diğer kararlar
arasında oldu.
95
Çelik İnşaat A.Ş. Yönetim Kurulu
İGY kütüğüne ismini çakarak, Çelik
Üyesi Burak Çelik İGY 11. Dönem
ve Yaykıran tarafından kendisi için
Başkanı, Mehmet Göçen ve İGY
12. Dönem Başkanı Asude Öztürk
Camadan döneminde başkan
yardımcılığı görevini yaparak,
başkanlık görevini devir aldı.
2014 yılında birinci başkan
yardımcılığı görevini ise 2013
yılında üyelerin oy birliği ile
seçilen Eko İnşaat A.Ş. Yönetim
Kurulu Üyesi Emrah Yaykıran
devam edecek.
Üçüncü Genel Kurul’da İGY
tüzüğünde yapılan bir değişiklik
ile İGY üyeleri tarafından karar
verilen faaliyetlerin yürütülmesini
denetlenmek amacıyla “Teşkilat
Sorumlusu” atanmasına karar
verildi. Teşkilat sorumlusu olarak
Şerefoğlu İnşaat A.Ş. Yönetim
Kurulu Üyesi İrem Şerefoğlu
seçildi.
Genel Kurul sonunda 11. Dönem
Başkanı Asude Öztürk Camadan
96
özel olarak hazırlanan teşekkür
plaketini aldı.
Genel Kurula 12. Dönem Yönetimin
yanı sıra üyelerden Ali Ceylan,
Elif Güray Kaya, Emre Güray, Esra
Öztürk, İrem Şerefoğlu, Leyla
Nasıroğlu, Mehmet Göçen, Mert
Yıldızhan, Murat Güleç, Nazlı
Hürmeydan, Seda Öztürk katıldı.
İGY Seminerleri devam ediyor
şirketlere Uluslararası Muhasebe/
Finansal Raporlama Standartlarına
(UMS/UFRS) göre mali tabloları
düzenleme zorunluluğu getirildi.
İşletmeler vergi yükümlülüklerini
yerine getirebilmek için eskiden
olduğu gibi defterlerini vergi
yasalarına uygun tutarken vergi
beyannamelerine ek olarak verilen
bilançolarını tekdüzen hesap planına
göre hazırlayıp sunacaklar. Ancak
genel kurullarına sunacakları mali
tabloları Uluslararası Muhasebe/
Finansal Raporlama Standartlarına
göre hazırlamak zorunda olacaklar.
İki sistem arasındaki en önemli
İNTES Genç Yöneticiler Grubu (İGY),
Bilim Dalı Emekli Öğretim Üyesi
20 Şubat 2014 Perşembe günü
ve Akademik Bağımsız Denetim
İNTES üyesi firmalarda çalışanlara
Danışmanlık Sorumlu Ortak Baş
yönelik bir seminer programı
Denetçisi Prof. Dr. Hasan Kaval
düzenledi.
tarafından verildi.
Seminer Gazi Üniversitesi İktisadi
Prof. Kaval’ın verdiği bilgilere
ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme
göre, Yeni Türk Ticaret Kanunu
Bölümü Muhasebe Finansman Ana
ile birlikte belirli büyüklüğü aşan
fark, vergi yasalarına göre işin
tam tamamlanması sonucunda kâr
tespit edilip vergisi tamamlanmadan
sonra verilirken, bu sisteme göre
her yıl inşaat kârı hesaplanıp, vergi
karşılığı ayırmak gerekmektedir.
Bu durumda yıl içinde vergi
yasalarına göre tutulan kayıtların
yıl sonlarında UMS/UFRS’lere
uygun şekle dönüştürülmesi ve
izleyen yıllarda da bunun etkilerinin
takibi gerekiyor. Bu da inşaat
muhasebesinde oldukça önemli bir
sorun oluyor.
Prof. Kaval, inşaat taahhüt
işletmelerinde sorumlu
muhasebecilere yönelik olan
bu seminer programında
bu düzeltmelerin ne şekilde
gerçekleştirilebileceğine dair örnek
uygulamaları da aktardı.
Seminere üye firmaların muhasebe
ve finans biriminde çalışan personeli
katıldı.
97
haberler
Malezya Heyeti’nin Türkiye ziyareti
Konuk heyete, Türkiye Eğitim
yapılarak, Türkiye’de sistemin
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Şantiyesi tanıtıldı.
işleyişi ve organizasyon hakkında
Bakanlığı tarafından organize
bilgi verildi.
edilen program kapsamına 18
Malezya İnsan Kaynakları Bakan
Yardımcısı Dato Haji Ismail bin
Haji Abdulmuttalib başkanlığındaki
heyet, Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı organizasyonunda 15
– 20 Şubat tarihleri arasında
Türkiye’yi ziyaret etti.
11 kişilik heyette iş sağlığı ve
güvenliği alanında sivil toplum
örgütlerinin üst düzey temsilcileri
bulundu. Bu nedenle heyete İş
Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü
Kasım Özer başkanlığında iş
sağlığı ve güvenliği organizasyonu
hakkında bilgilendirme toplantısı
98
Şubat Salı günü İNTES ziyareti
çalışmaları anlatan bir sunum
de eklendi. Bu kapsamda, İNTES
yapıldı. Ersoy heyete, inşaat
tarafından Sincan Organize Sanayi
sektöründe meslek standartları
Bölgesi’nde bulunan Türkiye
ve ulusal yeterlilik sisteminin
Eğitim Şantiyesi (TES) tanıtıldı.
geliştirilmesine yönelik çalışmalara
ilişkin bilgi verdikten sonra İNTES
Mesleki Yeterlilik ve Belgelendirme
Merkezi tarafından yürütülen
faaliyetleri aktardı.
TES ziyaretinde heyete boya,
yalıtım, gaz beton, tünel, ahşap,
endüstriyel kalıp uygulamalarının
yapıldığı atölyeler hakkında bilgi
verildi. Atölyelerde eğitimlerin
nasıl gerçekleştirildiği anlatıldı.
Ardından heyete alçı levha ustası
eğitimine ilişkin uygulamalı bir
eğitim programı tanıtımı yapıldı.
Atölyelerin tanıtımının ardından
TES konferans salonunda İNTES
Genel Sekreteri H. Necati Ersoy
tarafından Türk inşaat sektörü,
İNTES faaliyetleri ve iş sağlığı ve
güvenliği alanında gerçekleştirilen
99
Türkiye Eğitim Şantiyesi
faaliyetlerini yerinde gözlemlemek,
Ocak 2014 tarihleri arasında
ziyaretinin ardından heyet
Türkiye’ye önerebileceklerini ve
Malezya’yı ziyaret etti.
onuruna bir akşam yemeği
düzenlendi. Yemeğe, Malezya
Türkiye Büyükelçisi Amran
Mohamed Zin de eşlik etti.
Türkiye’den talep edebileceklerini
incelemek ve muhtemel bir
işbirliğinin özelliklerini ve
Söz konusu ziyaret kapsamında
Malezya’da iş sağlığı ve
güvenliği politikalarını belirleyen
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
şartlarını Malezyalı yetkililerle
ve uygulanan faaliyetlerde
Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı
istişare etmek amacıyla 27 - 31
paydaş olarak yer alan kurum
Serhat Ayrım, Genel Müdür Kasım
Özer, Genel Müdür Yardımcıları,
İsmail Gerim ve Ahmet Çetin,
Piyasa Gözetim ve Denetim
Dairesi Başkanı Sedat Yenidünya
ile uzman ve uzman yardımcıları
da katıldı.
İş sağlığı ve güvenliği alanında
işbirliği
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı’ndan bir heyet,
Malezya’nın iş sağlığı ve güvenliği
alanındaki yapılanmasını ve
100
ve kuruluşlar ile toplantılar
bu alanda hizmet veren bir özel
muhtemel bir işbirliğini gündeme
gerçekleştirildi. Bu kurum ve
üniversite de ziyaret edilerek
getirildi.
kuruluşların arasında İnsan
eğitmenler ile görüşülmüştü.
Kaynakları Bakanlığı, İş Sağlığı
Görüşmelerde iki ülkenin iş
ve Güvenliği Departmanı, Ulusal
İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü,
Sosyal Güvenlik Kurumu, Sağlık
Bakanlığı ve bir işçi sendikası
sağlığı ve güvenliği konusundaki
İlerleyen günlerde Malezya
ile Türkiye arasında iş sağlığı
hedeflerinin paralelliği, tahsis
ve güvenliği alanında bir
edilen bu yakın ilişkinin daha
işbirliği protokolü imzalanması
ileri bir seviyeye taşınmasını ve
planlanıyor.
ve bir işverenler derneği olmak
üzere iş sağlığı ve güvenliği
alanındaki sosyal taraflar yer
aldı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı temsilcileri ayrıca
ülkedeki İSG uygulamalarına ilişkin
örnekleri yerinde incelemek için
bir ulaştırma projesi sahasına
ve bir devlet ticari iştiraki olan
PETRONAS şirketler grubunu da
ziyaret etti.
Ülkede verilen İSG eğitimleri
hakkında bilgi toplamak için,
101
HACI KEMAL AYYILDIZ
1942-2014
Trabzon Arsin ilçesinde 1942 yılında dünyaya gelen Hacı Kemal Ayyıldız, genç yaşlarda inşaat sektöründe
taşeronlukla başlayan hayat serüvenine 1976 yılında ESKA İnşaat A.Ş. firmasının kuruluşu ile Türkiye inşaat
sektörünün duayen müteahhitlerinden olarak ülkeye, inşaat camiasında birçok yenilikler kazandırdı.
50 yılı aşan müteahhitlik yaşamında ülkeye damgasını vuran birçok projeye ve ilklere imza attı. Bunlardan
bazıları;
»»
Türkiye’ye ilk hazır Betonu getiren ve müteahhitlik sektörünün hizmetine sunan işadamıdır (1982- Eska
Hazır Beton .)
»»
Türkiye’nin ilk alışveriş kompleksinin müteahhitti ve kurucu ortağıdır. (Galeria alışveriş kompleksi Ataköy 1985)
»»
Buluşu ve know-how’u kendine ait olan “Katlamalı Beton Prekast” sistemi ile Türk inşaat sektörüne
yenilik getirdi.
»»
Bu sistem, kurucusu olduğu Kataş İnşaat Savunma Sanayi A.Ş.’nin patentinde devam etmektedir.
»»
Türkiye’nin ilk özel bankalarından Finansbank’ın kurucusu ve ortağıydı (Yıl 1987).
»»
Türkiye’nin ve dünyanın halen daha en büyük mono blok yapısı olan Perpa Ticaret Merkezi’ni
boşluklu öngerilmeli döşeme plağı ve prekast dış cephe sistemi ile 24 ay gibi rekor sürede inşa eden
müteahhididir (1990 yılı)
1990 yılı sonrası Ayyıldızlar İnşaat ve Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanlığı’nda;
Türkiye de ilk defa bir yılda dejarz müsaadesi alınmış olan kimyasal, biyolojik arıtma tesisleri, organize
sanayi bölgesi, sergi ve fuar salonları, alış veriş merkezleri, TÜBİTAK Ulusal Metroloji Kompleksi (UME) ve
ülkemizin en büyük kongre merkezleri projelerini tamamlayan Hacı Kemal AYYILDIZ, bu başarılı müteahhitlik
tecrübelerini çocuklarına bırakmıştır. Bu engin tecrübeyi çok değerli çocuklarının devam ettireceğine inancımız
tamdır.
Hacı Kemal Ayyıldız, 14 ŞUBAT 2014 tarihinde ebedi yolculuğuna çıkmıştır. Kendisine Allah'tan rahmet,
yakınlarına ve tüm sektör camiasına sabır ve başsağlığı dileriz.
102
GÜRHAN ÇELEBİCAN
1931-2014
A. Mihriye ile Org. H. Tahsin Çelebican’ın oğlu Gürhan
1931’de Bursa’da doğdu.
1991 seçimlerinde İstanbul Milletvekili seçilince tüm
Yönetim Kurulu üyeliklerinden istifa etti.
1962’de Duygu Tarhan’la evlendi. Çocukları Hasan
(1963), Aysan (1968-78), Çulpan (1977)’de doğdu.
1954’de İTÜ İnşaat Fakültesi’ni bitirdi.
TBMM Milli Savunma ve Plan Bütçe Komisyonlarında
görev yaptı.
1955-56’da Deniz Kuvvetleri’nde Y. Müh. Teğmen,
TMO ve Türkiye Çimento Sanayi’nde Şef, 1956-60’da
İller Bankası Ankara Bölge Müdür Yardımcısı olarak
hizmet verdi.
TBMM çalışmalarını 6 kitapta topladı. Basına
ülke sorunları, Anayasa, SPK ve Seçim Kanunu’yla
ilgili makale ve yazıları birçok yayın organında
yayınlanmıştır.
1960-65’de Berg şirketine ortak olarak ve ayrıca
kendi firması ile çalıştı.
Şirket ve şantiye yönetimiyle ilgili tecrübelerini
kaleme aldı.
Simel’de İçme suyu Grup Müdürü, Afet İşleri’nde Yapım
Müdürü olarak görev aldı.
Kastamonu Holding’in kuruluşunda ve Yönetim
Kurulu’nda yer aldı.
1968’de Enka’nın Giresun Kağıt Fabrikası inşaatının
Proje Müdürü ve 1970-77’de Enka’nın Genel Müdürü
oldu.
1977-1989 arasında Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş.
Yönetim Kurulu’nda Murahhas Üyeliği ve Başkan
Vekilliği yaptı.
Öte yandan 1970-89 süresinde Enka Grubu’nun
Çimtaş, Kasktaş, Titaş, Proftaş, Eltes, Demetaş,
Kuten, Enkut, Enka Teknik, Enka Boskalis firmalarında
Yönetim Kurulu Üyeliği yaptı.
Almanca ve İngilizce konuşan Gürhan Çelebican, Enka
ve İTÜ ile ilgili tüm dernek ve vakıflarda üye ve
kurucu oldu.
1971’de yaptığı girişimlerle, Bingazi Çimento
Fabrikası inşaatı işçiliğinin Enka adına taahhüdünü
almayı ve ifayı başardı.
Önderlik ederek başlattığı bu yurt dışı inşaat
işleri Türk müteahhitliğinin dünyaya açılmasının ilk
basamağı olmuştur.
Can Grup şirketlerinin Yönetim Kurulu Başkanlığını
yaptı.
Bizzat sorumluluğunda yapılan taahhüt işlerinin
toplamı 1980 yılı fiyatları ile 5 milyar doların
üzerindedir. Bunlar arasında barajlar, termik
santraller, otoyollar, tüneller, viyadükler, köprüler,
hastaneler, fabrikalar, konutlar, endüstriyel tesisler,
boru hatları, altyapı tesisleri vb. birçok yapı vardır.
Çeşitli dernek ve vakıflardan çok sayıda plaketler,
birçok okul ödülleri, devlet ve özel kuruluşların ödül
ve teşekkür mektupları, Enka’nın gümüş plaketi, İTÜ
Spor Kulübü’nün onur belgesi ve gümüş plaketiyle
taltif edildi.
24.12.2013’de 82 yaşında hayata gözlerini yumdu.
Kendisine Allah'tan rahmet, yakınlarına ve tüm sektör
camiasına sabır ve başsağlığı dileriz.
103
3. Proje ve Yapım Yönetimi Kongresi’ne
Akdeniz Üniversitesi ev sahipliği yapıyor
Akdeniz Üniversitesi’nin ev
planlanmaktadır. Ayrıca, proje
sahipliğinde, 6 - 8 Kasım 2014
ve yapım yönetimi alanında
tarihleri arasında, Antalya’da 3.
lisansüstü eğitimini sürdüren
Proje ve Yapım Yönetimi Kongresi
yüksek lisans ve doktora
gerçekleştirilecektir.
öğrencilerinin, çalışma konularını
Kongrenin amacı; proje ve
yapım yönetimi alanında çalışan
akademisyenler ile kamu ve
özel sektör kuruluşlarındaki
profesyonelleri bir araya
getirerek, bu alanda yapılmış
güncel araştırma bulgularının
paylaşılmasını ve geleceğe yönelik
bilgi alışverişinde bulunulmasını
sağlamaktır.
tartışabilecekleri oturumların
yapılması hedeflenmektedir.
Bu bağlamda, sunulan bildiriler
arasından seçilecek olan bir
bildirinin sahibine “Genç
Araştırmacı” ödülü verilecektir.
Buna ek olarak işçi sağlığı ve iş
güvenliği konusunda bildiri sunan
araştırmacılar arasından seçilecek
olan bir kişiye de aramızdan
Bu sayede; akademi ve sanayi
zamansız ayrılan Doç. Dr. Uğur
arasında etkileşim sağlanması,
Müngen Hoca anısına özel ödül
disiplinler arası iletişimin
verilecektir.
arttırılması ve ulusal iş birliğinin
104
tanıtabilecekleri ve ön bulgularını
teşvik edilmesi hedeflenmektedir.
Kongreye Illinois Institute of
Kongre kapsamında, proje ve
Technology’den Mimarlık ve
yapım yönetimi alanındaki mevcut
Çevre Mühendisliği bölümünden
uygulamaların iyileştirilmesi ve
Prof Doc. David Arditi, Çukurova
önerilecek yeni uygulamaların
Üniversitesi İnşaat Mühendisliği
paylaşılması için üniversiteler
Bölümü’nden Prof. Dr. M.
ile sanayi ve kamu kuruluşları
Emin Öcal, TAV Grubu CEO’su
arasında bilimsel bir tartışma
Sani Şener konuşmacı olarak
platformunun oluşturulması
katılacaklar.
105
SUMMARY
Nihat ZEYBEKÇİ, Minister of Economy of
the Republıc of Turkey
Turkey, with its robust macroeconomic
dynamics, differs from other developing
countries.
With the effect of these developments, the
inflation which stood at 29.7% in 2002 was
realized as 7.4% in 2013. Permanent lowering
of the inflation to single digits is quite
important in terms of both the investment
environment and economic stability.
Developments in the global and national
markets are carefully monitored both by
the Central Bank and also the Economic
Management.
For the purpose of permanently reducing
the current account deficit, the Ministry has
targeted to produce more added value in the
country, increase the technology content of
exports, as well as to realize the investments
economy needs.
Share of contracting services in foreign trade
is important. Our contractors have, for the
first time, exceeded the limit of 30 billion
dollars on an annual basis at the cost of their
projects and have undertaken 374 projects of
31.3 billion dollars in 2013, in 45 countries.
In 2013, the country where our contractors
undertook projects the most has been
Turkmenistan. Turkmenistan, where 60 projects
worth 10.5 billion dollars has been undertaken;
was followed by Russia with 5.6 billion dollars,
Azerbaijan with 2.8 billion dollars, Iraq with
2.1 billion dollars, and Kazakhstan with 1.8
billion dollars. On the other hand, with 65
projects, Iraq has been the country where
Turkish companies undertook the highest
number of projects.
In the sectoral distribution of projects
undertaken abroad in 2013, construction
works such as dwelling houses, commercial
centers and administrative buildings took the
first place with 12.4 billion dollars.
In 2013, the total amount of transportation
projects was 10.3 billion dollars, industrial
106
and power plants total amount was 6 billion
dollars, while the total amount of water and
sewerage project was 1.3 billion dollars, the
average project value which was 60 million
dollars in 2012 reached 84 million dollars in
2013.
During the 1972-2013 period, 274.2 billion
dollar business in 103 countries with 7,371
projects was undertaken in the Turkish foreign
contracting industry.
Turkish construction sector is particularly
noteworthy with its accomplishments in nearby
geographies. In order to increase the success
of the sector; maintaining of the current
market share is aimed primarily.
Also; in the Russian Federation, Turkmenistan,
Kazakhstan, Azerbaijan, Algeria where Turkish
companies operate extensively, and Libya
depending on political stability, as well as in
Iraq and the Gulf countries, studies will be
continued for the protection of market share
on a sectoral basis.
Efforts towards opening new markets will
continue to be supported by the Ministry of
Economy. In 2012, Papua New Guinea, Somalia,
Peru and Colombia; and also South Sudan and
Senegal in 2013, were brought among the
countries where projects are undertaken by
Turkish contractors.
Increase in exports in Sub-Saharan Africa will
as well be reflected in the field of contracting.
Ethiopia, Nigeria, Mozambique and Ghana are
the potential markets given importance to. To
raise the number of projects undertaken is
aimed not only in Sub-Saharan Africa but also
in South America and Asia. There is further
immense potential especially in countries in
Asia with historical and cultural bonds such as
Pakistan, Bangladesh and Afghanistan.
Visit of the Board of Intes to the Minister
of Development Cevdet Yılmaz
INTES Board of Directors visited the Minister of Development Cevdet Yılmaz on January
7, 2014.
In his speech during the visit, Minister of Development Cevdet Yılmaz stated that
INTES, as a Non Governmental Organization performing very crucial work, has big
contribution to the growth and development of the sector.
Minister Yılmaz stated that INTES has been professionally conducting the studies
especially for the development of the Vocational Qualifications System.
Yılmaz said that, with the large-scale projects undertaken in the country and abroad,
the construction sector has an important role in the development of Turkey.
Communicating that they have created Turkey’s 2023 vision and that implementation
of all policies of this vision will be carried out through the construction sector; Yılmaz
highlighted the importance of issues such as innovative production, consistent high
growth and international cooperation for development.
Yılmaz also noted that the public - private sector cooperation is essential in the
development of Turkey where they consider INTES as very important stakeholder, and
that INTES constitutes a model with their studies made in the common field with the
public sector.
107
Visit of the Board of Intes to the
Minister of Finance Mehmet Şimşek
INTES Board of Directors made a courtesy visit to the Minister of Finance
Mehmet Şimşek on January 15, 2014.
At the meeting; President of INTES Celal Koloğlu told that INTES is
companies representing the sector’s leading construction industrialists.
Koloğlu highlighted the importance of promotive measures to be taken
for domestic investors in large-scale energy investments.
Koloğlu said that one of the most important issues on the agenda of
the sector with regard to the Public Procurement Law is the Extremely
Low Bids. He explained that the subject law foresees the award of the
tenders to the most economic bids.
When evaluating this issue, Minister of Finance Mehmet Şimşek indicated
that a collective synergy can be created through convening with the
Board members and the legal and technical unit managers of the
Association. Minister Şimşek also claimed INTES that the issues not
necessarily to be subject to the Public Procurement Law but also related
with the problems of the sector itself to be communicated to him as
well.
Stating that the unforeseen price increases are the risks of the business
life, Minister of Finance Şimşek said that, maintaining a visionary
approach while bidding would reduce the risks in business life.
108