Milli eğitim bakanlığı Güvenlik tedbir

H ZMETE ÖZEL
T.C.
M LLÎ E T M BAKANLI I
Savunma Sekreterli i
M LLÎ E
T M BAKANLI I
PERSONEL, EVRAK, B NA, TES S, ARAÇ VE
GEREC N GÜVENL
N N SA LANMASI VE
BUNLARA YÖNEL K HER TÜRLÜ SABOTAJ,
YANGIN, CASUSLUK LE YIKICI VE BÖLÜCÜ
FAAL YETLERE KAR I ALINACAK
TEDB R VE MÜEYY DELER DOKÜMANI
GENEL ESASLAR TAL MATI
ANKARA - 2007
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
Say
T.C.
MÎLLÎ E T M BAKANLI I
Savunma Sekreterli i
: B.08.0.SAS.0.35.02.00.2006/1080
25/12/2006
Konu : Güvenlik Tedbir ve Müeyyideler
Doküman Genel Esaslar Talimat
UYGULAMA TALÎMATI
Îlgi: a) Ba bakanl n 18/04/2005 tarihli ve B.02.0.G B/460-01/00930 say l yaz s .
b) 18 Temmuz 1997 tarihli ve MGK.GEN.SEK: 3955-5-97/TSHB say l
"Ba bakanl k Koruyucu Güvenlik Genel Esaslar Direktifi".
c) 28 Aral k 1998 tarihli ve B.08.0.SAS.0.35.02.00/2844 say l "Millî E itim
Bakanl Koruyucu Güvenlik Özel Talimat ".
d) Millî E itim Bakanl n n 03/06/2005 tarihli ve B.08.0.SAS.0.35.02.00/553 say l
yaz s .
1- Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterli i taraf ndan haz rlanan lgi (b) Direktif,
21/02/2005 tarihli ve B.02.0.G B/460-01/00435 say l Ba bakan Oluru ile yürürlükten
kald r lm t r.
2- lgi (b) Direktif esaslar na göre haz rlanan "Millî E itim Bakanl
Koruyucu
Güvenlik Özel Talimat " yürürlükten kald r lm olup, imha edilerek imha tutana dosyasmda
muhafaza edilecektir.
3- Ba bakanl k lgi (a) yaz s gere i; "Millî E itim Bakanl Personel, Evrak, Bina,
Tesis, Araç ve Gereç Güvenli inin Sa lanmas ve Bunlara Yönelik Her Türlü Sabotaj, Yangm,
Casusluk ile Y k c ve Bölücü Faaliyetlere Kar Al nacak Tedbir ve Müeyyideler Doküman
Genel Esaslar Talimat " haz rlanm ili ikte gönderilmi tir. Bu Talimat bir rehber niteli inde
olup ilgili mevzuatla birlikte kullan lacakt r.
4- Merkez ve ta ra te kilatlan ile ba l ve ilgili kurulu birim amirleri kendi özelliklerine
göre talimat haz rlayarak uygulamaya koyacaklar ve haz rlad klar talimattan bir adedini
Bakanl k Savunma Sekreterli ine göndereceklerdir.
5bu Talimat n uygulamas ndan birim amirleri, hizmetin yürütülmesinden her
kademedeki personel sorumludur.
6- Uygulama ve denetlemeler sonucunda ortaya konan öneri ve görü lere dair rapor her
y l KASIM ay nda, Bakanl m z Savunma Sekreterli ine gönderilecektir.
Uygulamalar n, bu Talimata uygun yürütülmesini rica ederim.
5oç. Dr. Hüseyin ÇEL K
Ba
JiQ
H ZMETE ÖZEL
DA ITIM Ç ZELGES
Makam n Ad _________________________________
Gönderilen Miktar
Ba bakanl a
81 l Valili ine (Millî E itim Müdürlükleri)
1
81
M LLÎ E T M BAKANLI I B R MLER
Müste arl k Bürosuna Talim ve Terbiye Kurulu Ba kanl na Tefti Kurulu
Ba kanl na Müste ar Yard mc lar na Strateji Geli tirme Ba kanl na Hukuk
Mü avirli ine Basm ve Halkla li kiler Mü avirli ine Okul Öncesi Genel Müdürlü üne
lkö retim Genel Müdürlü üne Ortaö retim Genel Müdürlü üne Erkek Teknik Ö retim
Genel Müdürlü üne K z Teknik Ö retim Genel Müdürlü üne Ticaret ve Turizm
Ö retimi Genel Müdürlü üne Ö retmen Yeti tirme ve E itimi Genel Müdürlü üne Din
Ö retimi Genel Müdürlü üne Ç rakl k ve Yaygm E itim Genel Müdürlü üne
Yüksekö retim Genel Müdürlü üne D li kiler Genel Müdürlü üne Yurtd E itim ve
Ö retim Genel Müdürlü üne Özel Ö retim Kurumlan Genel Müdürlü üne Özel E itim
Rehberlik ve Dan ma Hizmetleri Genel Müdürlü üne E itim Teknolojileri Genel
Müdürlü üne Personel Genel Müdürlü üne Millî E itim Akademisi Ba kanl na
Yüksek Ö renim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlü üne
Okuliçi Beden E itimi Spor ve zcilik Dairesi Ba kanl na
Yay mlar Dairesi Ba kanl na
Hizmetiçi E itim Dairesi Ba kanl na
dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl na
Ö retmene Hizmet ve Sosyal ler Dairesi Ba kanl na
letmeler Dairesi Ba kanl na
Yat r mlar ve Tesisler Dairesi Ba kanl na
E itim Araçlar ve Donat m Dairesi Ba kanl na
Sa l k leri Dairesi Ba kanl na
Ortaö renim Burs ve Yurtlar Dairesi Ba kanl na
E itimi Ara t rma ve Geli tirme Dairesi Ba kanl na
Ç rakl k Mesleki ve Teknik E itimi Geli t. ve Yayg.Dai.B k.l na
Projeler ve Koordinasyon Merkezi Ba kanl na
Ar iv
25
TOPLAM
150
I
H ZMETE ÖZEL
S.No
Tarih - Say s
De i iklik Genelgesinin
Konusu
II
H ZMETEÖZEL
Görev/Unvan
H ZMETEÖZEL
De i ikli in
î lendi i Tarih
Ad Soyad
îmzas
De i ikli i i leyenin
H ZMETE ÖZEL
KWIMSW
Ç NDEK LER
1- AMAÇ
2- KAPSAM
3- TANIMLAR
4- GENEL ESASLAR
5- SORUMLULUK
B R NC BOLUM
GENEL ESASLAR
SayfaNo
1
1
1
1-2
3
K NC BOLUM
GÜVENL K
B R NC KISIM
GÜVENL K VE GÜVENL K ÖNLEMLER
1-GÜVENL K
2- GÜVENL K ÖNLEMLER
4
4
K NC KISIM
PERSONEL GÜVENL
3- GENEL
4- GÜVENL K SORU TURMASI VE AR V ARA TIRMASINDA
UYULACAK ESASLAR
5- G ZL L E R AYET
ÜÇÜNCÜ KISIM F Z K
GÜVENL K ÖNLEMLER VE NÖBET H ZMET
6- GENEL
7- F Z K GÜVENL K ENGELLER
8- ÖZEL GÜVENL K B R M / RKET
9- G R N KONTROLÜ
10- G R KARTLARI
11- B NA Ç KONTROLÜ
12- NÖBETÇ MEMURLU U
13- DA RE EMN YET MEMURLU U
14- TEM ZL K GÖREVL LER
15- OKUL VE KURUMLARDA GECE BEKÇ L
16- Ö RETMEN VE Ö RENC LER N NÖBET H ZMET
17- GÜVENL K GÖREVL LER
DÖRDÜNCÜ KISIM EVRAK
VE HABERLE ME GÜVENL
18- EVRAK GÜVENL
19- HABERLE ME GÜVENL
20- B LG LEM MERKEZ VE S STEMLER N N GÜVENL
21- B LG LEM MERKEZ VE S STEMLER N N GÜVENL K
HT YAÇLARININ BEL RLENMES
22- NTERNET GÜVENL
23- YABANCILARLA GÖRÜ MEDE GÜVENL K
24- TOPLANTI VE TOPLANTI SALONLARINDA GÜVENL K
25- LM ARA TIRMA VE F LM ÇEK MLER NE KAR I GÜVENL K
III
H ZMETE ÖZEL
56
6
6-7
7
7-10
12
12-13
13-14
14
14-15
15
15
15
16-26
26-29
29-38
38-39
39-42
42-44
44-45
45
H ZMETE ÖZEL
Konusu______________________________________________________
Sayfa No
BE NC KISIM SABOTAJ VE TERÖR
OLAYLARINDAN KORUNMA
26- GENEL
27- SABOTAJLARDAN KORUNMA
28- POSTA LE GÖNDER LEN PATLAYICI MADDELERDEN KORUNMA
29- BOMBA HBAR VE TEHD TLER NDE HAREKÂT TARZI
30- KONUTLARDA GÜVENL K
31- YERLER NDE GÜVENL K
32- GEZ LERDE GÜVENL K
33- ARAÇLARIN S LAHLI SALDIRILARA KAR I GÜVENL
34- KAÇIRILMA OLAYLARINA KAR I GÜVENL K
35- PATLAYICI VE PARLAYICI MADDELERE KAR I GÜVENL K
36- GÖSTER VE KARGA ALIKLARDAN KORUNMA
37- BAKANLI IMIZ LE BA LI VE LG L KURULU LARIMIZDA PARA
BULUNDURULMASI DURUMUNDA GASP VE SALDIRILARA
KAR I ALINACAK KORUNMA ÖNLEMLER
38- ULA TIRMA ARAÇLARININ GÜVENL
39- DI TEMS LC L KLERDE GÜVENL K
40- N AAT, BAKIM VE ONARIM FAAL YETLER NDE GÜVENL K
ÖNLEMLER
46-47
48-50
50-51
51-53
53-54
54-57
57-59
59-60
60-61
61
61
62
62-63
63-66
67
ALTINCI KISIM
YANGINLARDAN KORUNMA
41-GENEL
42- YANGIN NEDENLER
43- YANGIN SINIFLARI
44- YANGINLARDAN KORUNMA
68-69
69-70
70
70-74
YED NC KISIM YIKICI VE BÖLÜCÜ
FAAL YETLER
45- YIKICI VE BÖLÜCÜ FAAL YETLER
46- YIKICI VE BÖLÜCÜ FAAL YETLERDEN KORUNMA
75
75
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM E T M, DENET M
VE RAPORLAR
47- E T M
48- DENET M
49- RAPORLAR
75-76
76
76
IV
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
EKLER
EK-A : Tan mlar EK-B : Mevzuat Listesi EK-C :
Personel Kontrol Formu
EK-D : Personel Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas Formu EK-E
: Giri in Kontrolüne li kin Kontrol Listesi EK-F : Silah Alma ve
Teslim Etme Tutana
EK-G : Ziyaretçi Kay t Defteri EK-H : Sürekli
Giri Kart EK-I : Geçici Giri Kart EK-J : Ziyaretçi Giri Kart EKK : Günlük Emniyet Kontrol Çizelgesi
EK-L : Nöbetçi Memurlar n Görev ve Sorumluluklar le Çal ma ekillerini Gösterir Yönetmelik
EK-Ll: MEB Nöbetçi Memurlu u Görev ve Sorumluluklar ile Çal ma Usullerini Gösterir Özel
Talimat EK-M : Nöbetçi Memurlu unda Bulundurulacak E ya EK-
N : Alarm Haberlerinin Duyurulaca Ev Adres ve Telefon Numaralarm
Bildiren Çizelge EK-O
: Masa Taahhüt Kart
EK-P : Çok Gizli (Kontrollü) Evraka mha Tutana
EK-R : Evrak Kay t Formu EK-S : Havale Ka d
EK-T : Evrak Senedi
EK-U : Çok Gizli Evrak Formu (Gönderilen nüsha) EK-V : Çok Gizli Evrak
Formu (Dosya nüshas ) EK-Y : Çok Gizli Gizlilik Derecesi Vermeye, Bu Tür
Evrak Üzerinde lem
Yapmaya ve Evrak Almaya Yetkili Personelin Kimlik ve mza Örnekleri
EK-Y1: Kontrollü Evrak Kay t Formu EK-AA: Kontrollü Evrak Takip Kart EKAB: Kontrollü Evrak D Zarf
H ZMETE ÖZEL
EK-AC : Kontrollü Evrak ç Zarf
H ZMETE ÖZEL
EK-AD : Çok Gizli Gizlilik Dereceli Dokümanlar n De i iklik Sayfalar mha Tutana
EK-AE : Ani Tehlike Hâlinde mha Edilecek Evrak Envanteri
EK-AF : Ani mha Tutana
EK-AG : Kontrollü/Tali Kontrollü Evrak Bürolan Alarm Kontrol Çizelgesi
EK-AH : ifreli Kilitlerin ifrelerini Bilenler
EK-AI : Kilit ifreleri Tutana
EK-AJ : ifre Zarf Örne i
EK-AK : ifre De i tirme Talimat Örne i
EK-AL : Kontrollü Evrak hlal Raporu
EK-AN : Kontrollü Evrak Say m Çizelgesi
EK-AO : Kontrollü/Tali Kontrollü Evrak Bürolan Denetleme Formu
EK-AP : Gizlilik Dereceli Evrak n Güvenli ine li kin Kontrol Formu
EK-AR : Evrak n Kaybolmasma veya hlaline Kar
EK-AS : Haberle me Güvenli i Kontrol Formu
lgili Yasalarda Öngörülen Cezalar
EK-AT : Faks Gönderme Formu
EK-AU : Zimmet Defteri
EK-AV : Toplant Tutana
EK-BA : Teknik ve Elektronik Arama ve Kontrollerde Yap lacak lemler
EK-BB : Müracaat Formu
EK-BC : zin Belgesi
EK-BD : Mesaj Formu
EK-BE : Yang na Kar Al nacak Önlemler
EK-BF : Koruyucu Güvenlik Denetleme Sonuç Raporu
EK-BG : Yabanc larla Görü meler Sonunda Haz rlanacak Rapor
EK-BH : Yabanc Uyruklu Personel Bilgi Formu
VI
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
B R NC BÖLÜM
1. AMAÇ
GENEL ESASLAR
Bu Talimatm amac ; Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu larda,
personel, evrak, bina, tesis, araç ve gerece yönelik her türlü sabotaj, yang n, casusluk ile y k c ve
bölücü faaliyetlere kar al nacak önlemler müeyyideleri ve bu önlemlerin planlanmas ve
uygulanmas için genel esaslar ve prensipleri belirtmektir.
2. KAPSAM
Bu Talimat, Bakanl m z merkez te kilat , ba l ve ilgili kurulu , ta ra te kilat , okul
ve kurum müdürlükleri ile bunlar n personelini kapsar.
3. TANIMLAR
Tan mlar EK-A'dad r.
4. GENEL ESASLAR
a) Bu Talimat; güvenlik önlemlerinin al nmas nda ve uygulanmas nda EK-B'de belirtilen
mevzuatla birlikte kullan l r.
b) Bu Talimata göre;
(1) Bakanl k merkez birimleri ile il millî e itim müdürlükleri kendi bünyesel özelliklerine
göre kendi talimatlar n .
(2) Bakanl a ba l ve ilgili kurulu kendi özelliklerine göre kendi talimatlar n ,
haz rlayarak bir adedini Bakanl a ve birer adette kendi ast birimlerine göndereceklerdir.
c) Talimatlar n n haz rlanmas nda Bakanl k Talimat , EK-B 'de belirtilen mevzuat ve kurulu un
kendi özellikleri dikkate al nacakt r.
d) Talimat; sivil savunma uzmanl klar taraf ndan, bunlar n bulunmad
kurum/kurulu amirlerinin uygun görece i bir birim taraf ndan haz rlanacakt r.
yerlerde ise
e) De i ik kamu kurum ve kurulu lar na ait birimlerin mü terek kulland binalar n her birinde
al nacak güvenlik önlemleri, tek bir talimatta gösterilebilecektir. Bu talimatm mevcut birimlerinden
hangisi taraf ndan haz rlanaca ;
(1) Üst kurulu lar ayn ise üst kurulu ça görevlendirilen birim taraf ndan,
(2) Üst kurulu lar farkl ise, üst kurulu lar n koordinasyonu sonucu her iki üst
kurulu ça görevlendirilmesi uygun görülen ve kendi üst kurulu unca görev verilen birim
taraf ndan,
(3) Bulunulan ilde üst kurulu yoksa valilikçe görevlendirilecek birim
taraf ndan
haz rlanacakt r.
1
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
f) Talimatlarda Ayr ca:
(1) Bakanl k merkez birimleri ile ba l ve ilgili kurulu lar n temel hizmet ve özellikleri
dikkate al narak her bir güvenlik konusunun kim taraf ndan, nas l ve ne ekilde uygulanaca
ayr nt lar yla aç klanacakt r.
(2) Nazari bilgiler ile genel hükümlere yeteri kadar, uygulamaya yönelik hükümlere ise
daha çok yer verilir.
(3) Personelin güvenlik konular nda tabi tutulaca e itimin nas l yap laca ve kim
tarafmdan yapt r laca belirtilecektir.
(4) Güvenlik uygulamalar na ili kin kontrol ve denetimin kimler tarafmdan ve nas l
yap laca aç klanacakt r.
g) Talimat haz rlayacak olan birimler, al nacak güvenlik önlemleri ve uygulamalar n n
yürütülmesi konular nda ilgili birimlerle gerekli koordinasyonda bulunulacaklard r.
h) Talimatlar, ait oldu u birim amiri (hükümet kona ), ayr birimlerin bulundu u binalarda
talimat haz rlayan birimin bir üst amiri, bulunulan ilde üst kurulu u yoksa mülki amir tarafmdan
imzalanarak uygulamaya konur.
) Güvenlik önlem ve uygulamalar n n CAYDIRICI ve ÖNLEY C
gösterilecektir.
olmasma özen
i) Seferberlik ve sava hâline ili kin haz rl k ve faaliyetlerin yürütülmesi, bu çal malar n ilgili
birimlerle koordine edilmesi, alarm mesajlarmm al nmas , mesaj ve uygulamaya yönelik
önerilerin amirlere sunulmas , al nacak direktife göre mesaj n ilgili birimlere ula t r lmas ,
raporlar n n takip edilmesi ve bütün bu i lemlerin yürütülmesinde gecikmeye meydan verilmemesi
bu konularda sahip oldu u gizlilik dereceli evrak n güvenli inin sa lanmas , merkez te kilat
hizmet binalanndaki güvenlik hizmet ve faaliyetlerinin etkin bir ekil de yürütülmesi, göreviyle
ilgili di er faaliyetlerin sürdürülmesi, takip, kontrol ve ilgililerle koordine edilmesi gibi görevleri
nedeniyle Savunma Sekreterli ine Bakanl k merkez binas nda, ba l ve ilgili kurulu lar ile il
millî e itim müdürlüklerinde sivil savunma uzmanl klar na ana hizmet binalar nda yer verilecektir.
j) Güvenlik önlemlerinin her biri, ayn zamanda ST HBARATA KAR I KOYMA
tedbirleridir. Bu nedenle, söz konusu önlemlerin eksiksiz ve tam olarak al n p uygulanmas
bütün personelin görevi ve ortak sorumlulu udur.
k) Güvenlik hizmet ve uygulamalar n n ülke genelinde her hâl ve zamanda etkili ve yeterli bir
düzeyde gerçekle tirilmesi amac yla bu konudaki çal ma, hizmet ve uygulamalar Ba bakanl k
Güvenlik leri Ba kanl nca takip kontrol ve koordine edilir.
1) Güvenlik hizmet ve uygulamalar n n Bakanl k merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili
kurulu larda her hâl ve zamanda etkili ve yeterli bir düzeyde gerçekle tirilmesi amac yla bu
konudaki çal ma, hizmet ve uygulamalar n takip ve koordinesi Savunma Sekreterli i tarafmdan
sa lan r.
m) lgili mevzuatta yap lan de i iklikler, Dokümanlara kullan c lar tarafmdan i lenir. Di er
de i iklik teklif ve önerileri ise her y l n KASIM ay nda Bakanl a bildirilecektir. Bakanl kça
(Savunma Sekreterli i) da uygun görülen de i iklikler Müste ar n imzas yla yay mlan r.
2
H ZMETE ÖZEL
5. SORUMLULUK
H ZMETE ÖZEL
Güvenlik önlemlerinin ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde al nmas ndan ve
uygulanmas ndan;
a. Merkez Te kilat ;
(1) Müste ar,
(2) Talim ve Terbiye Kurulu Ba kan ,
(3) Müste ar Yard mc lar ,
(4) Ana Hizmet Birimlerinde;
- Genel Müdürler,
- Genel Müdür Yard mc lar ,
- Daire Ba kanlar ,
- Müdürler,
(5) Dan ma ve Denetim Birimlerinde;
- Birim Amirleri,
- Daire Ba kanlar ,
- Müdürler,
(6) Yard mc Birimlerde;
- Birim Amirleri,
- Savunma Uzmanlar ,
- Müdürler / Sivil Savunma Uzmanlar ,
b. Ta ra Te kilat ;
(1) llerde;
- l Millî E itim Müdürleri,
- Müdür Yard mc lar ,
- ube Müdürleri / Sivil Savunma Uzmanlar / Amirleri,
- Okul ve Kurum Müdürleri,
(2) lçelerde;
- lçe Milli E itim Müdürleri,
- ube Müdürüleri,
>
- Okul ve Kurum Müdürleri,
c. Ba l ve lgili Kurulu larda;
(1) Genel Müdürler/Ba kan,
(2) Genel Müdür Yard mc lar /Ba kan Yard mc lar ,
(3) Daire Ba kanlar ,
(4) Müdürler/ Sivil Savunma Uzman / Amirleri
(5) Bölge Müdürleri,
(6) Bölge Müdür Yard mc lar ,
(7) Yurt Müdürleri ve Yard mc lar ,
(8) Sivil Savunma Amirleri
d. Evrak ve haberle me güvenli i, gizlilik dereceli bilgilerin yetkili olmayan ki ilere
aç klanmas , y k c ve bölücü faaliyetlerden korunmas , almm veya al nacak olan güvenlik
önlemlerine uymak ve bu önlemleri uygulamaktan; ayk r davran ve belirtileri gecikmeksizin
amirine veya en yakm makamlara haber vermekten Bakanl k merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve
ilgili kurulu larda görevli tüm personel ahsen sorumludur.
3
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
IKÎNC BÖLÜM
GÜVENL K
BlRÎNCl KISIM GÜVENL K VE GÜVENL K ÖNLEMLER
1- GÜVENL K
Güvenlik; Bakanl k merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar n ve personelinin her
türlü tehdit, tehlike ve tecavüzlere kar korunmas ve güvenliklerinin sa lanmas amac yla, kurulu
s n rlar ve görev alan içerisinde, kendi personeli ve imkânlar yla ilgili mevzuat hükümleri
çerçevesinde al nacak önlemlerle bu önlemlerin planlanmas ve uygulanmas hizmetidir.
2- GÜVENL K ÖNLEMLER! :
A.
B.
C.
D.
E.
F.
PERSONEL GÜVENL
F Z K GÜVENL K ÖNLEMLER VE NÖBET H ZMET
EVRAK VE HABERLE ME GÜVENL
SABOTAJ VE TERÖR OLAYLARINDAN KORUNMA
YANGINLARDAN KORUNMA
YIKICI VE BÖLÜCÜ FAAL YETLERDEN KORUNMA
iKlNCl KISIM
PERSONEL GÜVENL
3- GENEL
a. Personel güvenli i kavram ile ilgili personel hakk nda Güvenlik Soru turmas ve
Ar iv Ara t rmas yapt r lmas öngörülmü tür. Bu personel hakk nda ayr ca (EK-C)'de
belirtilen i levler sürdürülür.
b. Bakanl k merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu ta; gizlilik dereceli birim,
k s m ve görevlerde çal an/çal t r lacak personel hakk nda 4045 say l Kanunun birinci
maddesine göre haz rlanan 2000/284 say l Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas
Yönetmeli inin 6 ve geçici 1. maddesi hükümleri çerçevesinde haz rlanan ve 05/02/2003 tarih ve
12252 say l Bakan Onay ile yürürlü e konulan Millî E itim Bakanl Güvenlik Soru turmas
ve
Ar iv Ara t rmas Yönergesi esaslar do rultusunda; Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas
yapt r l r. Bu amaçla personel, Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas Formu (EK-D)
ilgili
birimce doldurulur.
c. Bakanl m z te kilat nda (ba l ve ilgili kurulu lar dahil) Güvenlik Soru turmas ve
Ar iv Ara t rmas yapt rmaktan Bakan, Müste ar, merkez ve ta ra te kilat birim amirleri
sorumludur.
d. Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas na tabi tutulacak personelin belirlenmesi,
Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas n n yapt r lmas , takip, kontrol ve ilgililerle koordine
edilmesi usul ve esaslar ;
(1) Bakanl kta (merkez ve ta ra te kilat nda) Personel Genel Müdürlü ünce
ç kar lan/ç kar lacak "Millî E itim Bakanl Gizlilik Dereceli Yönergesi",
(2) Ba l ve ilgili kurulu larca (merkez ve ta ra te kilatlar nda) ç kar lan/ç kar lacak
"Gizlilik
Dereceli Yönergeleri"
ile belirlenir. Bu i lemler ad geçen kurulu larca yürütülür.
(3) Gizlilik Dereceli Yönergeler, 26/10/1994 tarihli ve 4045 say l Kanun ile bu Kanuna
göre
ç kar lan 14/02/2000 tarihli ve 2000/284 say l "Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas
Yönetmeli i"ne dayan larak ç kar l r.
4
H ZMETE ÖZEL
4- GÜVENL K SORU
ESASLAR
:
H ZMETE ÖZEL
TURMASI VE AR LV ARA TIRMASINDA UYULACAK
a. Bakanl k merkez ve ta ra te kilat ndaki; gizlilik dereceli birim, k s m ve görevlerde
çal an/çal t r lacak tüm personel için "Millî E itim Bakanl Gizlilik Dereceli Yönergesi"ne göre
Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas yap l r.
b. Ba l ve ilgili kurulu lar n merkez ve ta ra te kilatlar ndaki; gizlilik dereceli birim, k s m
ve görevlerde çal an/çal t r lacak tüm personel için kurulu a ait "Gizlilik Dereceli
Yönerge"lerine
göre "Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas " yap l r.
c. Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas , 2000/284 say l Güvenlik Soru turmas
ve Ar iv Ara t rmas Yönetmeli i hükümlerine göre yürütülür.
d. Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas , Millî stihbarat Te kilat Müste arl ,
Emniyet Genel Müdürlü ü ve Mahalli Mülki dare Amirlikleri taral ndan yap l r.
e. Hakk nda Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas yap lmas istenen kf iler için
Adalet Bakanl Adli Sicil ve statistik Genel Müdürlü ünden sa lanan adli sicil kayd yla,
(EK-D) formdan bir örne i, ki inin nüfusa kay tl oldu u il valili ine, bir örne i Emniyet Genel
Müdürlü üne, bir örne i de ilgisine göre Millî stihbarat Te kilat Müste arl na gönderilir. Bir
örne i de istekte bulunan birimin dosyas nda saklan r.
f. Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l kurulu lar n merkez ve ta ra
te kilatlar nda
birim amirleri gerekli görülen hâllerde, güvenlik soru turmas ve ar iv ara t rmas n n yenilenmesini
isteyebilirler.
g. Yapt r lan güvenlik soru turmas ve ar iv ara t rmas sonucunda elde edilen bilgilerin
olumsuz olmas hâlinde, personelin/ki inin gizlilik dereceli birim, k s m ve gizlilik dereceli yerlerde
çal t r l p çah t r lmamalan yer de i tirerek bu görevlere devam edip etmemeleri gibi hususlar
incelemek ve sonucunu Bakanl k Makam n n takdirine sunmak üzere;
Bakanl kta; Müste ar n ba kanl
Savunma Sekreteri,
nda, Personel Genel Müdürü, I.Hukuk Mü aviri ve
f Ta ra te kilatmda; valinin ba kanl nda, il millî e itim müdürü, hukuk i leri müdürü ve
millî e itim müdürlü ü sivil savunma uzman ,
Ba l kurulu larda; Genel Müdürün ba kanl nda, I.Hukuk Mü aviri, Personel ve E itim
Daire Ba kan ve Sivil Savunma Uzman ndan,
olu an "De erlendirme Komisyonu" kurulur. De erlendirme Komisyonunun çal ma tutanaklar
ve kararlar gizlidir.
Jf h. Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas en geç 60 gün içinde sonuçland r l r.
1. Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas nda takip edilecek usul, 2000/284 say l
Güvenlik Soru turmas ve Ar iv Ara t rmas Yönetmeli i'nde belirtilmi tir.
5
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
5- GlZLÎLl E RlAYET
Güvenlik soru turmalar ve ar iv ara t rmalar n n her safhas nda kesinlikle gizlili e riayet edilir.
Soru turma ve ara t rma sahafat ve sonucu bilmesi gerekenlerden ba kasma aç klanmaz.
ÜÇÜNCÜ KISIM
6- GENEL
FizlKl GÜVENL K ÖNLEMLER! VE NÖBET HIZMET
a) Fiziki güvenlik (koruma); yetkisiz ki ilerin evrak bilgi, belge, malzeme, bina ve tesislere
ula mas n önlemek bunlar n casusluk, sabotaj, h rs zl k, hasar ve zarar verme gibi eylemlere kar
korunmas n sa lamak amac yla al nacak fiziki önlemlerdir.
b) Bakanl k merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar; kendilerine ait hizmet
binalar , fabrika, atölye, her türlü tesis vb. yerlerde; her türlü tehdit, tehlike ve tecavüzlere kar
ilgili mevzuatta öngörülen güvenlik önlemleri ile kendi özelliklerinin gere i olan di er önlemleri
alacaklard r. Ayr ca 5188 say l Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ve 88/13543 say l
Sabotajlara Kar Koruma Yönetmeli i hükümlerini uygulamakla görevli bulunan Bakanl m z
te kilat (kurulu lar ) söz konusu mevzuatta öngörülen önlemleri de almak ve koruma planlar
yapmakla zorunludur.
Bu yönetmeliklerde belirtilen önlemlerden uygulanacak olanlarla, ihtiyaç duyulan di er
önlemlere bir öncelik s ras verilir.
c) Fiziki güvenlik önlemleri, birbirini bütünleyen bir güvenlik sistemidir. Bu sistem içerisindeki
önlemler korunacak yerin konumu, büyüklü ü, önem ve özellikleri ile orant l olarak yeteri
derecede al n r.
d) Fiziki güvenlik sistemi;
(1) Giri ve ç k lar n belirli yol ve kap lardan yap lmas n ,
(2) Bölgeye, güvenlik klerans olanlarla özel yetki verilenlerin girmesini,
(3) D ar dan gelmesi muhtemel tehdit ve sald r lara kar cayd r c nitelik
ta mas n ,
(4) Sald r lar n engellenmesini/durdurulmas n ve güvenlik güçlerinin müdahalesine kadar
zaman kazan lmas n ,
(5) Sald r ya yönelik gayretlerin izlenmesini, gerekli önlemlerin al nmas n ve sald r n n
k r lmas n sa lar.
Kazan lan zaman içerisinde giri ç k lar kontrol edilir, kritik ve öncelik arz eden yerlerde
önlemler artt r l r, güvenlik güçleri ile koordinasyon ve i birli i sa lan r.
7- F Z K GÜVENL K ENGELLER
a- Çevre Duvarlar
Kurulu veya tesisin çevresinde 2 metre yüksekli e kadar duvar yap labilir, ayr ca duvarlar tel
çit veya demir parmakl klarla 3 metreye kadar yükseltilebilir.
6
H ZMETE ÖZEL
b) Nöbetçi Kuleleri :
H ZMETE ÖZEL
Nöbetçi kuleleri ile nöbetçilerin görü alan ve derinli i geni letilebilir.
c) Ayd nlatma Sistemi
Nöbetçilere, karanl kta daha iyi görü imkan sa lar.
d) Alarm Sistemleri
Mevcut engellerin peki tirilmesi veya personel tasarrufu amac yla teknolojik imkanlardan
yararlan larak tesis edilebilir. Alarm sistemleri çe itli olup uygulanacak sistem, ihtiyaca veya
uygulanacak yerlere göre belirlenir.
8- ÖZEL GÜVENL K B RIMI/ RKETÎ
Özel güvenlik birimi; ba l oldu u kurulu u 5188 say l Kanun hükümleri çerçevesinde
korumak ve güvenli ini sa lamakla görevli ve yetkileri söz konusu kanunla s n rl olan bir birimdir.
Özel güvenlik irketi; Türk Ticaret Kanunu'na göre kurulan ve üçüncü ki ilere koruma ve
güvenlik hizmeti veren ve yetkileri 5188 say l kanunla s n rl irketlerdir.
5188 say l Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulamasma yönelik usul ve esaslar;
07 EK M 2004 tarih ve 25606 say l Resmi Gazete ile yay mlanan "Özel Güvenlik Hizmetlerine
Dair Kanunun Uygulamas na li kin Yönetmelik" hükümlerine göre yürütülür, gerekli uygulama ve
izleme yap l r.
9- G R
N KONTROLÜ
Bakanl k merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lara ve bunlar n tesislerine, daire
d ndan gelecek yabanc personel giri ten itibaren kontrol altmda bulundurulur.
Bakanl k te kilat a a da belirtilen önlemlerle kendi özelliklerine uygun di er önlemleri al rlar.
Giri in kontrolünde uygulanacak kontrol tedbirlerinden baz lar (EK-E)'de belirtilmi tir.
a) Giri in kontrolünden :
(1) Mesai saatleri içinde;
(a) Bakanl kta; dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl ,
(b) Bakanl k Hizmet Birimlerinde; dari ler ube Müdürlü ü/ Bina Koruma ve Güvenlik
Amiri,
(c) Yüksek Ö renim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlü ünde; dari ler Dairesi
Ba kanl / Bina Koruma ve Güvenlik Amiri,
jf. (d) l Millî E itim Müdürlüklerinde; dari ler ube Müdürlü ü/ Bina Koruma ve Güvenlik
Amiri,
(2) Mesai saatleri d nda;
(a) Bakanl kta; Nöbetçi Memurlu u,
(b) Bakanl k Hizmet Birimlerinde; Güvenlik Personeli,
(c) Ba l ve lgili Kurulu larda; Nöbetçi Memurlu u,
_jr (d) l Millî E itim Müdürlüklerinde; Nöbetçi Memurlu u veya Gece Bekçileri
ba l olduklar makama kar sorumludurlar.
7
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
b) Kontrol Hizmetlerinin Yürütülmesinde :
(1) Mesai saatleri d mda;
(a) Nöbetçi memurlar ,
(b) Bekçiler,
(c) Devriyeler,
(2) Mesai saatleri içinde;
(a) Nöbetçi memurlar ,
(b) Müracaat memurlar ,
(c) Varsa gündüz bekçileri
görevlidir.
Kontrol hizmeti ile görevli personelin; görevleri, sorumluluklar ve e itimleri ile ilgili di er
esas ve usulleri daire yetkili amiri taraf ndan haz rlanacak "Özel Talimat" larda belirtilir.
c) Kontrol Hizmetlerinin Denetlenmesi:
(1) Giri in kontrolünden sorumlu a. (l)'de belirtilen makamlar,
(2) Savunma Sekreterli i,
(3) Savunma veya Sivil Savunma Uzmanl klar ,
(4) Sivil Savunma Amirli i,
taraf ndan yap l r.
d) Kontrol hizmeti giri kap lar nda ba lat l r.
e) Kontrolün kolay ve etkili bir ekilde yap labilmesi için giri kap lar mümkün olan en az
say ya indirilir. S n rl tutulur.
f) Giri kap lan günün saatlerine göre tayin edilecek nöbetçi heyetleri taraf ndan emniyete
al nmak suretiyle kontrol edilir.
g) Giri kap lar nda kontrol hizmetlerinin usulüne göre yap l p yap lmad
taraf ndan zaman zaman denetlenir.
görevli personel
) Giri yerlerinde ve içinde kontrolü kolayla t rmak için giri kart sistemi uygulan r.
Personele verilen "Sürekli Giri Kart " mesai süresince sa yakada tak l olarak ta nacakt r.
h) Dairenin yetkili amirince, binalarda hangi giri kap lar n n çal ma saatleri içinde ve
hangilerinin çal ma saatleri d mda aç k bulundurulaca ve hangi kap lardan hangi personelin ve
ziyaretçinin giri yapaca tespit edilecek ve buna göre uygulama yap lacakt r.
) Özel ziyaret ve görü meler "Ziyaretçi kabul yeri" olarak haz rlanan "Ziyaretçi Odas "nda
yap l r. Ziyaretçi odalan giri kap lar na yak n bir yerde bulundurulur. Çal ma odalarmda ziyaretçi
kabul edecek olanlar o kurulu un amiri taraf ndan belirlenir.
i) Ziyaretçi veya i görü mesi, ilgili ahs n bürosunda yap lacak ise (çok zorunlu hâllerde)
müracaat memuru; ziyaretçinin kimli ini al r, hangi servisle i i oldu u, kimi görece ini ve ziyaret
sebebini ziyaretçi defterine yazar ve kendisine misafir giri kartm verir. Bu kart sa yakasm n üst
k sm na takmas n ve ziyaretinin sonunda kendisine iade etmesini bildirir.
8
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
j) Çal ma saatleri d mda "Resmî tatiller veya haftal k tatiller gibi" çal ma saatlerinin
bitiminden soma herhangi bir görev için dairede veya kurumda çal mak mecburiyetinde olan
veyahut herhangi bir Doküman malzemeyi almak isteyenler dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl na
resmî olarak müracaat edeceklerdir.
Mesai haricinde gelen daire personelinin kay tlan Nöbetçi Memurlu undaki "Kay t Defteri"
ne i lenecek ve defter ilgili personel taraf ndan imzalanacakt r.
Bakan, Müste ar, Müste ar Yard mc lar , Savunma Sekreteri, Genel Müdür ve Yard mc lar ,
Mü avirler, Ba kan ve Yard mc lar n ziyaret edecek olanlar; giri kartlar n hamil olarak, bu
kademelerde bulunan Özel Kalem Müdürü veya Sekreterlere gönderilerek istekleri yerine getirilir.
* k) Hizmet binalar na, ziyaret ve i takibi için gelenlerin giri ve ç k lar mutlaka müracaat
memuru yolu ile sa lanacakt r. Müracaat memurlar d ar dan gelenlerin üzerlerini ve e yalar n
arayabileceklerdir.
* 1) Müracaat memurlar ziyaretçilere ait olan silahlan "Silah Alma ve Teslim Etme Tutana "
(EK-F) düzenledikten ve aynca ziyaretçinin b çak, paket v.b. e yalarm teslim ald ktan soma
gerekiyorsa ziyaretçiye misafir giri kart verecektir.
Y m) Gelen ziyaretçinin Milletvekili oldu u tespit edildi i takdirde milletvekillerine
dokunulmazl klar oldu u için sadece "Ziyaretçi ve Takibi Kay t Defteri"ne kay tlar yap lacak,
isteklerinde yard mc olunacakt r.
n) Müracaat memuru durumundan üphelendi i ziyaretçiyi kontrol alt na alarak ilgili amirine
haber verecektir.
o) Gerek merkez te kilat ve gerekse ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lardaki bütün
üniteler, kendi te kilat n n kapsad bina, bahçe, okul, atölyeler vb. tesisler için bu Talimata göre
kontrol hizmeti yapmakla yükümlüdür.
* ö) Elektrik, su, do algaz ve kalorifer tesisatmda bak m ve onanm, boya-badana gibi amaçlarla
gelen yabanc lar n tamir tak mlar n ta d klar çanta ve torbalanyla araç ve gereçleri giri s ras nda
kontrol edilir, onanm süresince bu gibi personelin yanma refakatçi verilir.
T p) Tatil günlerinde ziyaretçi kabul edilmez.
r) Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l kurulu ta görev veya i yönünden ilgisi
bulunmayan ki ilerin ziyaretçi olarak bina veya tesis içine girmeleri, en büyük amir veya onun
görevlendirece i ki inin iznine ba l d r.
-^ s) Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu larda giri i kontrol edecek
konum ve yerde "Müracaat Bürosu" kurulur. Bakanl m z merkez binas ve ek hizmet binalarmda
müracaat bürosu hizmeti dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl nca yürütülür. Görev verilecek
personel Personel Genel Müdürlü ünce sa lan r. Ta ra te kilat ve ba l , ilgili kurulu larda ise bu
hizmet personel i lerine bakan birimce tespit edilen yeteri kadar müraccat memuru veya
görevlendirilecek ba ka personel ile yürütülür.
) Görev, i takibi ve ziyaretçi gibi nedenlerle gelenlerin ilk önce müracaat bürosuna u ramalar
için tertip ve tedbirler alm r. Buraya geli maksad ö renilir ve görü mek istedi i ki iye haber
verilir. Görü me iste i kabul edilirse, beraberindeki paket, çanta vb. kontrol edilir. Daha soma
kimlik kart al n r ve Ziyaretçi Defterine (EK-G) kayd yap l r. Geli amac na uygun olarak
kendisine giri kart verilir ve ziyaretçi odasma alm r veya bir refakatçi ile ilgili ki iye gönderilir.
9
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
t) Ziyaretçi defteri, ilgili makamlarca periyodik olarak kontrol edilir ve onaylamr.
u) Ziyaretçi defteri en az iki y l süre ile muhafaza edilir.
ü) Giri in kontrolü ve çevre güvenli inin sa lanmasmda, elektronik güvenlik sistemlerinden de
yararlan l r. Bakanl k ana hizmet ve ek hizmet binalar nda, ta ra te kilat ile ba l ve ilgili
kurulu larda; elektronik güvenlik sistemi merkezi kurularak giri -ç k yapan personel, i takipçisi
ve ziyaretçilerin, giri e yerle tirilecek çift yönlü turnikeler ve elektromanyetik kartlarla; araçla giri
yapacaklar n da ayr ca araç bariyerleri ile kontrol ve denetimi sa lan r.
Sistemin Elemanlar :
(1) Ana bilgisayar ve geçi kontrol sistemi yaz l m
(2) Geçi kontrol üniteleri
(3) Ziyaretçi kay t ve kontrol üniteleri ve yaz l m
(4) Araç bariyerleri
(5) Turnike sistemleri
(6) Elektromanyetik kartlar
(7) Elektromanyetik kart okuyucular
(8) Kameralar
(9) Monitörler
(10) Video
Kartl giri sistemi ile elektronik güvenlik sistemi merkezinden bildirilen yetki durumlar na
göre giri ve ç k yap lmas sa lan r, ayn kartla mükerrer giri -ç k yap lmas önlenir.
Kayd yap lan ziyaretçinin güvenlik makamlar nca arananlar listesinde olup olmad
kontrol edilir, sak ncal hâli tespit edilenlerin giri i engellenerek durumu ilgililere bildirilir.
da
Operatör ihmali veya kas tl hareketlere kar operatörlerce yap lan tüm i lemler kay t alt na
al n r.
Çevre güvenli ini kontrol etmek amac yla yerle tirilen kameralardan gelen görüntüler
monitörlerden izlenir ve video kayd yap l r.
Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu larda hizmetin gere i olarak
halk ile devaml temas halinde bulunan ve giri i kontrol edilemeyen birimlerde ilgili olmayan di er
birimlere geçi ve s zmalar önlemek amac yla, bu gibi birimler mümkün oldu u takdirde ayr
binalarda bulundurulur. Ayr bina tahsisine imkân bulunmaz ise ayr giri kap lar kullan l r, bu da
mümkün de ilse giri katmda ve giri kap s na yak n yer tahsis edilir ve giri in kontrolü ile kart
sistemi ba ka birimlere geçi için kullan l r.
v) Yabanc araçlar Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar n park
sahas na sokulmaz. Zorunlu hâllerde araçlar kontrol edilerek emniyetli bir bölgede ayr lm park
yerlerine çektirilir.
y) Her ne suretle olursa olsun durumundan üphe edilen ki iler yetkili ve sorumlu amire
bildirilir.
10
H ZMETE ÖZEL
10- G R
KARTLARI
H ZMETE ÖZEL
Bakanl m z merkez te kilat nda Personel Genel Müdürlü ünce, ta ra te kilat ve ba l ve
ilgili kurulu larda personel i lerinden sorumlu birimlerce haz rlan r.
a) Sürekli giri kart (EK-H)
Bakanl k merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar ile bunlar n te kilat nda ve
tesislerinde çal an bütün personele verilir. Foto raf ve amblem ön tarafa gelecek ekilde boyuna
as l r / sa yakada tak l olarak bulunur.
b) Geçici giri kart (EK-I)
Görev, i takibi, bak m ve onar m için gelenlere verilir. Devam eden çal malarda mesai
bitiminde geri al n r. Amblem ön tarafa gelecek ekilde sa yakaya tak l r.
c) Ziyaretçi giri kart (EK-J)
Ziyaret maksad yla gelenlere verilir. Ziyaretçi kart ziyaret süresince sa yakada ta m r.
(d) Giri kartlar Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar n özelli ine
göre kartlar bast ran / yapt ran birimlerce ba l oldu u makam n onay da al narak belirlenen süre
sonunda veya gerekti inde de i tirilir. Kartlar sura ve seri numaras takip etmek suretiyle liste
hâlinde personele imza kar l nda verilir.
(e) Giri kartlar zayi olan personel derhal ünitesi amirine durumu bildirecektir.
Ünite amirli ince bu durum, da t m çizelgesindeki hizas nda "KAYIPTIR" kayd n n
konmas ve hükümsüz hâle getirilmesi için kart tevzi eden birim ile müracaat memurlu unu ve
çi leri Bakanl Kaçakç l k stihbarat, Harekât ve Bilgi Toplama Daire Ba kanl na bildirilir.
(f) Kaybolan kart n yerine ilgili personele yeniden giri kart verilerek durum tevzi eden
makam
ile müracaat memuruna bildirilecek ve isim çizelgesine yaz lacakt r.
(g) Dairesi ile ili i i kesilen personel derhal kart n dairesine teslim edecek ve kart teslim
al nmadan ili i i kesilmeyecektir.
(h) Vefat eden personelin de kart al nacakt r.
( ) Sürekli giri kart , ziyaretçi giri kart ve geçici giri kartlar n n birer örne i caml çerçeve
içerisinde giri kartlar n kontrol eden personelin görebilece i Nöbetçi Memurlu u ve Müracaat
Memurlu u hizmeti yap lan yerlere as lacakt r.
11- B NA Ç KONTROLÜ
a) Bakanl k merkez te kilat birim amirleri, il ve ilçe millî e itim-kurum ve okul müdürleri,
ba l ve ilgili kurulu lar ile bunlar n ta ra te kilat nda her birim veya ünite amiri taraf ndan kendi
birimine ait çal ma odalar na ve bu odalar n giri -ç k a aç ld koridorlarda görev yapmak üzere
her gün için birer nöbetçi "ikiz görevli olarak" daire emniyet nöbetçi memuru görevlendirilir.
11
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
Bakanl k merkez te kilat birim amirleri taraf ndan kendi ünitelerinde efler, görevli
ö retmenler dahil di er alt unvandaki memurlardan görev yapacak nöbetçi (daire emniyet nöbetçi
memuru)'nun ayl k nöbet çizelgeleri haz rlanacak ve dosyasmda muhafaza edilecektir.
b) Daire Emniyet Nöbetçi Memurunun Görevleri :
(1) Daire emniyet nöbetçi memuru görevini aksatmaz. Nöbet mesai saatiyle ba lar, mesai
sonu ile biter.
(2) Birimlerine çe itli sebeplerle ziyaret maksad yla gelen ki ilerin durumlar n ve hareket
tarzlar n yakmen takip etmek.
(3) Ünitelerin kadrosunda bulunan personele; genel olarak bu gibi ziyaretçilerin dikkati çeken
ve olumsuz hareketlerini bildirmek ve ayr ca ilgililere haber vermek.
(4) Giri kart ta mayan personel ve ziyaretçinin tespitini yapmak ilgililere duyurmak.
(5) G R LMEZ i aretli yerlerde müsaadesiz dola anlara mâni olmak.
(6) Ziyaretçilerin koridorlarda keyfi dola malar m önlemek.
(7) üpheli hareketlerde bulunanlar n takibim yapmak.
(8) Bina içinde sükûneti ihlal eden ve huzursuzluk yaratanlar ikaz etmek, icab nda ilgili
amirleri haberdar etmek.
(9) çeriye girerken elinde bir ey olmad hâlde ç karken baz e yalarm bulunmas
durumunda veya bunun tersi hâllerde derhal ilgili amirleri haberdar etmek.
(10 Sebepsiz dola malara devam edenleri derhal Nöbetçi Memurlu una veya Müracaat
Memurlu una götürerek elindeki giri kart al narak daire ve müesseseyi terk etmesini sa lamak.
(11) Mesai saatleri bitiminde koridorlardaki (kattaki) bidonlara at lm
müsvedde evraklar n çöp mahallinde bulundurulmas n sa lamak,
fersude veya
(12) Günlük çal ma bittikten sonra, bütün bürolar n emniyet ve güvenlik kontrolünü yaparak
(EK-K) GÜNLÜK EMN YET KONTROL Ç ZELGES 'ne uygun olarak terk edilmi olup
olmad n gözden geçirip, imzalamak.
(13) Çal ma yerlerinin (büro vb.) kontrolü yap ld ktan soma kap lar n kilitlenerek
anahtarlar n n katlardaki anahtar dolab na tak lmas n sa lamak.
(14) H rs zl k, sabotaj, yang n vb. olaylar n her zaman olabilece i ihtimaline göre dikkatli ve
temkinli bulunmak.
(15) Kontrol hizmeti saat 18.00'den soma nöbetçi memurlar , güvenlik görevlileri/ gece
bekçileri taraf ndan devam ettirilir. lgili olmayanlar n hassas yerlere girilmesini önlemek üzere bu
gibi yerlere "G ZL D R" veya "G R LMEZ" levhalar konulur.
12
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
c) Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu larda çal ma yerlerine ait
kap lar n kilitlenmesi, kilidi yok ise yapt r lmas , katlardaki anahtar dolaplann n yapt r lmas ilgili
birimlerin teklifi üzerine merkezde dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl nca, ta ra.te kilat ile ba l
ve ilgili kurulu larda emniyet ve güvenlik i lerinden sorumlu birimlerce sa lanacakt r.
d) Ayr ca bütün birim amirlerince kendilerine ait önemli büro, garaj, yemekhane, kalorifer
dairesi, yak t depolar , ambar, depo ve ikmal yerleri, ar iv, atölye, çay oca , santral, matbaa, trafo,
teksir ve fotokopi, mikrofilm, bilgisayar, IBM makinalarmm bulundu u vb. bilhassa sabotaja,
yangma ve h rs zl a müsait yerler için buralarda görevli personelin riayet edece i "ÖZEL B R
ÇALI MA TAL MATI" haz rlatt r larak uygulanmas ve izlenmesi sa lanacakt r.
12- NÖBETÇ MEMURLU U
a) Yetkili makamlar taraf ndan bildirilecek olan alarm haberlerinin sürat ve emniyetle
ilgililere ula t r lmas n sa lamak amac yla; Bakanl k merkez binas nda, ta ra te kilat nda (il ve ilçe
millî e itim müdürlüklerinde), ba l ve ilgili kurulu larda ve bunlar n kendilerince tespit edilen
ta ra te kilatlar nda birer nöbetçi memurlu u kurulur.
b) Nöbet tutacak personel;
(1) Bakanl kta; Bakanl k Makam ile Savunma Sekreterli i,
(2) Ba l ve ilgili kurulu larda; genel müdürlük makam ile sivil savunma uzmanl ,
(3) Ta ra te kilat nda; kurum amiri ile sivil savunma uzmanl veya sivil savunma amirli i
taraf ndan 6/7337 say l Nöbetçi Memurlarmm Görev ve Sorumluluktan ile Çal ma ekillerini
Gösterir Yönetmelik'te öngörülen nitelikler göz önünde bulundurularak tespit edilir.
e) Nöbet 24 saat sürelidir. Nöbet tutanlar bu süre sonunda bir i günü izinli say l r,
d) Nöbetçi memurunun görevleri;
(1) Alarm haberini alan nöbetçi memuru, alarm haberini bildirenin ad n soyadm görevini
ve alarm bildirdi i saati kaydederek bu haberi sürat ve emniyetle alarm kod i lem görevlisine
ula t rmaktan sorumludur.
(2) Nöbetçi memurlan alarm haberlerinin ula t r lmas ndan ba ka a a da belirtilen
görevleri de yapar.
(a) Dairede güvenlik tedbirlerini (yang n, sabotaj, tabii afet, iç emniyet) ve bununla ilgili
personelin görevlerini yap p yapmad klar n kontrol eder.
(b) Muhabere vas talar nda (telli ve telsiz) olu an ar zalan derhal ilgililere bildirir ve
giderilmesini takip eder.
(c) Mesai saatleri d nda gelecek önemli ve ivedilik dereceli haber ve yaz lar al r ve
ilgililere ula t r lmas n sa lar.
(d) Dairede mesai saatleri bitiminde koridorlardaki (katlardaki) kâ t sepetlerine at lm
eskimi , y pranm veya bütün müsvedde kâ tlar n bir yerde toplatarak yakt r r.
(e) Nöbetçi memurlan zorunlu sebepler d nda nöbet odas n terk edemezler.
13
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
e) Nöbetçi memurlar n n görev ve sorumluluklar ile çal ma usulleri (EK-L);"Millî E itim
Bakanl Nöbetçi Memurlu u Özel Talimat " (EK-L-1)' dedir.
f) Nöbetçi memurunun alarm haberini ald nda hareket tarz ve di er görevlerini belirten
Nöbetçi Memurlu u Özel Talimat , savunma veya sivil savunma elemanlar nca haz rlan r ve
uygulanmas sa lan r. Aynca bu husus güvenlik Doküman na dahil edilir.
g) Nöbetçi memurlar n n, görevlerini gere i gibi yapabilmeleri için giri kap sm kontrol
edecek konumda, gece ve gündüz görülebilecek ekilde i aretlenmi bir oda aynin ve tefri edilir
(EK-M). Nöbetçi Memurlu u odas nda ayr ca kendilerine alarm haberlerinin duyurulaca
ki ilerin ev adres ve telefon numaralar n gösterir (EK-N) çizelge bulundurulur.
13- DAlRE EMN YET MEMURLU U
a) Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat yla ba l ve ilgili kurulu larda birden fazla ana birimin
görev yapt büyük binalarda her birimde, tek birimin görev yapt binalarda ise bu birim
taraf ndan ayr ayr veya mü terek daire emniyet memurlu u nöbeti tutulur.
b) Daire emniyet memurunun görevi sabah mesaisiyle ba lar, ak am mesai bitiminde koridor ve
çal ma odalar n n emniyet ve temizlik kontrolünü yapt ktan sonra biter.
c) Görevleri:
(1) Müracaat memuru bulunmad hâllerde giri ve ç k kontrol eder.
(2) Toplant lar n güvenli i konusunda toplant y yapan makama yard mc olur.
(3) Onar m, boya-badana, yak t ikmali ve benzeri nedenlerle gelenlerin giri -ç k n kontrol
alt nda bulundurur ve bu personelin ilgililerle görü mesini sa lar.
(4) Kâ t sepetlerindeki kâ tlar n yak lmas na, çal ma odalar ve koridorlar n temizlenmesine
nezaret eder.
(5) Çal ma odalar ndaki kasa, masa ile dolap kilitlerini ve aç kta gizlilik dereceli evrak
bulunup bulunmad n gözden geçirir, varsa emniyete al r.
(6) Odalarda çal r durumdaki gereksiz elektrik cihazlar n n sebep olabilece i yangmlara kar
gerekli önlemi al r.
(7) Çal ma odalar n n temizlik ve emniyet kontrolünü yapt ktan soma gereksiz lambalar
söndürür, gizlilik dereceli evrak ve malzemelerin bulundu u odalar n kap lar n kilitler; di er kap
ve pencereleri kapat r, anahtarlar nöbetçi memuru veya güvenlik görevlisine teslim eder.
d) Daire emniyet memuru, nöbetçi memuru olan yerlerde hizmetin devam süresince nöbetçi
memururun yard mc s d r, olmayan yerlerde ise nöbetçi memurunun yapt görevleri de yapar.
14- TEM ZL K GÖREVL LER
a. Koridor ve çal ma odalar n n temizli i ve çöp sepetlerindeki ka tlar n toplan p k y lmas
veya özel yerinde yak lmas amac yla ihtiyaca göre ve her birim için (Bakanl m z merkez te kilat
ile ta ra te kilat , ba l ve ilgili kurulu larda) ayr ayr ve yeter say da olmak üzere ( dari ve Mali
ler Dairesi Ba kanl nca / dari ler ube Müdürlüklerince veya bu hizmetlerle ilgili birimlerce)
temizlik görevlileri belirlenir. Bu hizmet tercihen çal ma saati sonunda yap l r ve ilgili birim
amirinin veya görevli k ld memurunun kontrolü ile sona erer.
14
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
b. Temizlik hizmetleri özel kurulu lara yapt r l yor ise ilgili Bakanl k te kilat nca-birimlerce;
güvenlik ihlalinin önlenmesi için gerekli önlemler al n r. Bu önlemlerden baz lar a a da
belirtilmi olup te kilat n özelli ine göre di er önlemler al n r. Bu önlemler;
Talimatta gösterilir.
(1) Temizlikte çal t r lacak personelin kimlikleri listelenerek i verene verilir. Yüklenici
listede kendili inden de i iklik yapamaz. Listelerde ayr ca ikamet adresleri bulunur.
(2) Uzun süreli çal malarda personelin ar iv ara t rmas , k sa süreli çal malarda (günlük,
haftal k) ise Savc l k ve Emniyetten sab ka kayd olup olmad ara t r l r.
(3) Durumu üpheli görülenler i e kabul edilmez.
(4) Kimli i daha önce bildirilmeyenlerin içeriye girmesine izin verilmez.
(5) Giri ç k kap lar belirtilir. Giri te kimlik kartlar al n r.
(6) Bakanl m z dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl
ve uygulamalar n içeren bir protokol yap l r.
ile yüklenici aras nda güvenlik önlem
15- OKUL VE KURUMLARDA GECE BEKÇ L
Okul ve kurumlarda bir gece bekçisi bulundurulur. Gece bekçisi bulunmayan ve ikiden
fazla hizmetli olan yerlerde hizmetliler (odac , kap c vb.) gece bekçileri nöbet tutarlar. Bu nöbeti
tutan hizmetliler ertesi günü istirahat ederler. Nöbet hizmetleri Millî E itim Bakanl Nöbet
Hizmetleri Özel Talimatma göre yürütülür.
16- Ö RETMEN VE Ö RENC LER N NÖBET H ZMET
Ö rencilerde küçük ya tan itibaren görev ve sorumluluk duygular n geli tirmek, okulun
yönetim ve disiplin i lerinde olanlann birfiil görev almalar n sa lamak amac yla, gündüzlü-yat l
ilkö retim okullar ikinci kademe ile ortaö retim okullar nda ö renciler aras nda, MUTFAK,
YEMEKHANE, KAT vb. yerlerde nöbetler tutulur. Ö retmen ve ö renciler nöbet hizmetlerini Millî
E itim Bakanl Nöbet Hizmetleri Özel Talimatma uygun olarak yürütürler.
17- GÜVENL K GÖREVL LER
Bakanl k merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar n iç ve d güvenli i, bu
maksatla görevlendirilecek yeteri kadar güvenlik görevlisi (memur, bekçi, özel güvenlik görevlisi)
taraf ndan sa lan r.
15
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
GÜVENL
DÖRDÜNCÜ KISIM EVRAK VE HABERLE ME
ESASLARI 18- EVRAK GÜVENL
a. Genel
(1) Evrak güvenli i; Bakanl k merkez ve ta ra te kilat (il ve ilçe millî e itim okul/kurum
müdürlükleri) ile ba l ve ilgili kurulu lar merkez ve ta ra te kilatlar n n görev ve faaliyetlerinin
sürdürüldü ü mekânlarda her türlü evrak n korunmas yetkili olmayan ki ilerin eline geçmesi ve
gizlilik derecesi için gerekli önlemlerin al nmas , evrak içeri inin ilgili olmayan ki ilere
aç klanmamas ve bu konuda gerekli görülecek di er önlemlerin al nmas ve uygulanmas
hizmetidir.
(2) Bakanl k merkez ve ta ra te kilat (il ve ilçe millî e itim-okul müdürlükleri) ile ba l ve
ilgili kurulu lar merkez ve ta ra te kilatlar nda yürütülen faaliyetlere ili kin her çe it evrak, bilgi,
tesis ve materyalin güvenli i; fiziki koruma ve personelin zihinsel kontrolü ile sa lan r. Bu nedenle
her seviyedeki amirler ile personel bunlar n korunmas ve güvenli inin sa lanmas ndan ayr ayr
sorumludur.
(3) Bu konudaki güvenli in bir di er unsuru da B L NMES GEREKEN prensibidir.
Evrak n da t m nda bu prensibe uyulur ve küçük birimlere yaln z kendilerini ilgilendiren ve
gerekli olan yeteri kadar bilgi aktar l r. Ayr ca personelin; nüfuz edebilece i gizlilik dereceli
bilgiden daha yüksek gizlilik dereceli bilgiye nüfuz edememesi için gerekli önlemler al n r.
(4) Ülke güvenli i, ç karlar ve sayg nl n n korunmas bak m ndan önem ta yan evrak ve
bilginin ilgili ve yetkili olmayan ki ilerin eline geçmemesinin ve izinsiz aç klanmas n n önlenmesi,
içeri inin önem derecesine ilgililerin dikkatinin çekilmesi, gizlilik ihlaline meydan verilmemesi ve
muhafazas n n, öngörülen esaslar çerçevesinde sa lanmas amac yla gizlilik dereceleri kullan l r.
(5) Evrak n haz rlanmas ve el de i tirilmesinde görevli olan bütün personelin (daktilo
memuru, veri haz rlama ve kontrol i letmeni, kay t görevlileri, oför, haberci kurye gibi) her
zaman gizlilik dereceli bilgilere nüfuz edebilece i göz önünde bulundurularak bu personelin
güvenlik soru turmas yapt r l r ve güvenilir olanlara güvenlik belgesi verilir. Güvenlik Belgesi
olmayan personel gizlilik dereceli evrak üzerinde i lem yapamaz.
(6) Çal ma saati sonunda masa ve dolaplar üzerinde hiçbir surette evrak b rak lmaz.
(7) çinde yaln z Hizmete Özel gizlilik dereceli evrak muhafaza edilebilen masalar n üzerine ve
kolay görülebilecek bir yerine Masa Taahhüt Kart (EK-O) yap t r l r.
(8) Yang n ve do al afetlerle di er acil durumlarda evrak, belge ve Dokümanlar n
kurtar lmas na, ta d önem derecesine göre öncelik verilir. Bu maksatla masa, kasa, dolap vb. nin
kolay görülebilecek yerine kurtar lmada önceli ini gösteren;
YANGINDA LK ÖNCE KURTARILACAKTIR, (6x14 ebad nda k rm z zemin
üzerine siyah yaz ).
16
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
YANGINDA KÎNC ÖNCEL KLE KURTARILACAKTIR, (6x14 ebad nda mavi
zemin üzerine k rm z yaz ).
YANGINDA ÜÇÜNCÜ ÖNCEL KLE KURTARILACAKTIR, (6x14 ebad nda ye il
zemin üzerine k rm z yaz ).
etiketi yap t r l r. Ayr ca dolap içindeki evrakm yangm esnas nda tahliyesi maksad yla standart
evrak kurtarma torbas haz rlan r.
(9) Evrak ve ar iv bürosu olarak;
(a) Bakanl kta ( dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl
ar iv bürosu,
(b) Ana hizmet birimlerinde ( dari ve Mali
bürosu ve ar iv bürosu,
bünyesinde) birer genel evrak bürosu ve
ler ube Müdürlükleri bünyesinde) birer evrak
(c) Merkez te kilat birimlerinde (ana hizmet birimleri hariç) birer birim ar ivi,
(d) Ta ra te kilat (il ve ilçe millî e itim-okul/kurum müdürlükleri)'nde birer evrak bürosu ve
ar iv bürosu,
(e) Ba l ve ilgili kurulu larda da ( dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl klar bünyesinde) birer
genel evrak bürosu ve ar iv bürosu ihtiyaca göre de birim ar ivi kurulur.
(10) Her y l n OCAK aymda, bir önceki y la ait evrak gözden geçirilir ve i lemi
tamamlananlar, i lemi devam edenler ve i lemi tamamlanm olmas na ra men elde
bulundurulmas gerekli olanlar eklinde ay r ma tabi tutulur.
Bunlardan bir süre daha elde bulundurulmas zorunlu görülenler birim ar ivine, merkez
ar ivinde muhafazas gerekenlerle, imhas öngörülenler de UBAT ay nda merkez ar ivine
devredilir.
(11) mha i lemi Ba bakanl n "Devlet Ar iv Hizmetleri Hakk nda Yönetmelik"i esaslarma
göre yap l r ve iki nüsha imha tutana (EK-P) tutulur. Tutanaklar n bir nüshas merkez ar ivinde,
di er nüshas da birim ar ivinde 10 y l saklan r.
(12) Genel evraka gelen bütün evrak Kay t Formu (EK-R)'na kaydedilir. Ayr ca gelen her
evrak için Havale Ka d (EK-S) haz rlan r. Bilgisayar sistemi kullan lan birimlerde evrak
(kontrollü evrak hariç) bilgisayara kaydedilir.
(13) Herhangi bir nedenle görevi sona erenler, görevi ile ilgili evrak, belge ve Dokümanlar
teslim etmek zorundad rlar.
(14) Çal ma odalar n en son terk eden ah s kasa, masa, dolap vb.nin kilitlenmi oldu unu,
aç kta gizlilik dereceli veya tasnif d evrak, belge ve Doküman olup olmad n kontrol eder.
Günlük Emniyet Kontrol Çizelgesinin birinci kontrol sütununu imzalar ve ayr l saatini yazar.
Çizelgenin ikinci sütununu ise son kontrolü yapan birim amirince görevli k l nan memur / nöbetçi
memuru imza eder.
17
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(15) Küçük bir ihmalin, güvenli in zedelenmesine yol açaca unutulmamal d r. Güvenlik
ihlalinin en az düzeye indirilmesi veya ortadan kald r lmas öncelikle ilgili personelin görevi ve
sorumlulu udur.
b. Gizlilik Dereceleri
(1) Millî : H ZMETE ÖZEL, ÖZEL, G ZL , ÇOK G ZL .
(2) NATO : NATO RESTRICTED (NR), NATO CONFIDENTIAL (NC), NATO SECRET
(NS) COSMIC TOP SECRET (CTS).
c. TASN F DI I-NATO UNCLASSIFIED (NU) : Gizlilik derecesi olmayan evraklar için
kullan l r.
d. Gizlilik dereceli evrak n tabi tutulaca
i lem
(1) Do ru gizlilik derecesi verilmesinden evrak, belge veya Doküman haz rlayan makam, birim
ve ki iler sorumludur.
(2) Çok Gizli, Gizli, Özel ve Hizmete Özel gizlilik derecesi yaz haz rlayan ki i taraf ndan
verilir.
(3) Gizlilik derecesi her sayfan n alt ve üst orta k sm na daktilo veya bilgisayar ile büyük
harflerle yaz l r.
(4) Kendilerinde gizlilik dereceli evrak bulunan ki iler, bu evrak n B LMES
GEREKEN 'lerden ba kas n n görmemesini sa lamaktan sorumludur.
(5) Bilmesi gerekmeyen ki iler ile gizlilik dereceli evrak n içeri i müzakere edilmez.
(6) Çal makta oldu u oday terk eden kimse masadaki gizlilik dereceli evrak muhafaza alt na
almaktan sorumludur.
(7) Gizlilik dereceli evrak n bulundu u yerler içten ve d tan emniyete al n r.
(8) Gizlilik dereceli evrak, hizmet gezilerinde ve toplant lara gidi lerde beraberinde kilitli
çantalarda ta nabilir, di er sebeplerle daire d ma ç kar lamaz. Otel ve özel ikametgahlara
götürülemez. Ayr ca evrak, toplant larda ve görev sonunda gizlilik derecesine göre muhafaza
alt nda bulundurulur.
(9) Gizlilik dereceli konular telefonla görü ülemez ve müzakere edilemez. Telefonlar n üzerine
"BU TELEFONLA G ZL L K DERECEL KONULAR GÖRÜ ÜLEMEZ" yaz l etiket
yap t r l r.
(10) Gizli ve özel gizlilik dereceli evrak, kamu kurum ve kurulu lar aras nda Evrak senedi
(EK-T) ile, daire içinde ise imza kar l
el de i tirir. D ar ya gönderilen bu evrak ilgili
birimlerce zarflan r. Senedi haz rlan r ve Genel Evraka imza kar l teslim edilir.
(11) Bir yaz n n kopya say s n , yaz y haz rlayan daire belirler. Her yaz en az iki kopya
olarak yaz l r.
18
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(12) Evraka içeri i itibar yla en dü ük gizlilik derecesi verilir. Gere inden fazla gizlilik
derecesi verilmesi i lemde gecikmelere, gizlilik derecesi ve evrak güvenli inin
önemsenmemesine ve gizlilik ihlaline neden olabilir.
(13) Tasnif D ve Hizmete Özel gizlilik dereceli evrak yurt içi ve yurt d nda posta servisi,
özel ve gizli gizlilik dereceli evrak özel kurye veya yurt içinde taahhütlü olarak posta servisi, yurt
d nda özel kurye ÇOK G ZLÎ gizlilik dereceli evrak ise yurt içinde ve yurt d nda özel kurye
ile gönderilir.
(14) Özel ve Gizli gizlilik dereceli evrak iç içe iki zarf içinde taahhütlü olarak, Hizmete Özel ve
Tasnif D evrak ise tek zarf içinde gönderilebilir.
(15) Kurye ve haberci ile gönderilen gizlilik dereceli evrak için ikinci zarf (d
haz rlanmaz, kilitli kurye / haberci çantas veya torbas d zarf yerine geçer.
zarf)
e. ÇOK G ZL - TOP SECRET
(1) zinsiz olarak aç kland takdirde ülkenin ve ulusun güvenli ini, bölünmez bütünlü ünü,
savunmas n , ulusal ve ekonomik ç karlar n ve uluslararas ili kilerini olumsuz yönde
etkileyebilecek, ülkenin ve müttefiklerinin zararma neden olabilecek nitelikte ola anüstü önem
ta yan evrak, belge, malzeme ve bilgiler Çok Gizli-Cosmic Top Secret olarak nitelendirilir. Bu
evraka Konrollü Evrak da denir.
(2) Çok Gizli gizlilik dereceli evrak n haz rlanmas
(a) Çok Gizli gizlilik derecesi, Bakanl k merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili
kurulu larda bu makamlarca belirlenen en az ube müdürü veya e iti personel taraf ndan verilir.
(b) Kontrollü evrak n gizlilik derecesi her sayfan n üst ve alt orta k sm na büyük harflerle
yaz l r.
(c) Evrak ve EK'lerinin kaç sayfa ve kaç kopya oldu unun belirtilmesi amac yla bütün
sayfalar n sa alt kö esine ve sa alt kenar ndan dört daktilo aral olmak üzere;
.....sayfan n ...... nc sayfas
.... kopyan n ...... nc kopyas
yaz l r ve bo luklar daha sonra doldurulur. Ancak bir sayfa olan kontrollü evraka " ..... sayfan n.......
sayfas " ibaresi yaz lmaz. Çok bölümlü kontrollü Doküman n veya evrak n ba yaz s n n sa alt
kö esine (sayfa ve kopya numaras blokunun üstüne) : "Bu Doküman (evrak) ...... sayfadan ve......
krokiden ibarettir." eklinde kaç sayfa ve krokiden meydana geldi i yaz l r.
(d) Kontrollü evraka ait yaz malarda ilgi verilirken; daha önce ayn konuda yay nlanan ve
kontrol numaras alm olan evraka verilen kontrol numaras ilgi olarak verilir.
Çok gizli gizlilik dereceli evrak n gönderilen nüshas n n örne i (EK-U) dosya nüshas n n
örne i de (EK-V)' dedir.
(e) Evvelce yay nlanan kontrollü bir evrak n tam bir sayfas n de i tirmek üzere gönderilen
yaz n n sa alt kö esine düzeltme ve sayfa numaras "Düzeltme 1. sayfa 5" eklinde yaz l r.
19
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(f) Kontrollü evrak n da t m genel da t m plan na göre yap lmaz, gerekli olan ve kozmik
bürosu bulunan yerlere yap l r, kopya adedi mümkün oldu u kadar az tutulur.
(g) Kontrollü Evrak
Di er kontrollü evrak bürolar na gönderici makam n ç karaca kurye ile Tali Kontrollü evrak
bürolar na ise ilgili makam n kontrollü evrak bürosu arac l ile ula t r l r.
(h) Evrak haz rlayan makam, evrak n bütün nüshalarm (ar iv dosya nüshas dahil) iki suret
senet ile evrak n iç ve d zarflar n haz rlar (zarflar kapat lmaz) ve kontrollü evrak bürosuna
senetle teslim eder.
( ) Daktilo ve evrak kay t i lemleri, Çok Gizli Klerans bulunan personel taraf ndan yap l r.
(i) Çok Gizli gizlilik dereceli evrak, mekanik veya elektrikli daktilolarla yaz l r.
(j) Uygun gizlilik derecesi verilmesinden evrak ç karan makam sorumludur.
(3) Kontrollü / Tali Kontrollü Evrak Bürolar (Kozmik Büro)
(a) Kontrollü evrak n kabul edilmesi, kayd n n yap lmas , da t m için senetlerinin
haz rlanmas , da t m n n yap lmas , ço alt lmas , imhas , tercümesi, mikrofilme al nmas , yurt içi
göndermede kurye tahsis edilmesi gibi görevlerin bu konuda yaymlanan yönetmelik, yönerge,
genelgeler do rultusunda yürütülmesi amac yla;
(1) Bakanl k merkez te kilat nda Kontrollü Evrak Bürosu kurulur.
(2) Ta ra te kilat , ba l ve ilgili kurulu larda ise Tali Kontrollü Evrak Bürosu aç lacakt r.
Kontrollü ve Tali Kontrollü evrak bürolar , dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl na ba l olarak
çal lacakt r.
(b) Bürolarda Çok Gizli evraka nüfuz etmeye yetkisi bulunan bir büro amiri / memuru ile
ihtiyaca göre personel görevlendirilir.
(c) Tali Kontrollü Evrak Bürosu Bakanl n Kontrollü Evrak Bürosunun kontrol ve denetimine
tabidir.
(4) Kontrollü Evrak Bürolar n n Görevleri
(a) Kontrollü Evrak Bürolar nda görevli ve evrak almaya yetkili personelin kimlikleri ile imza
örnekleri (EK-Y) kontrollü evrak bürolar na,
(b) Çok Gizli gizlilik derecesi vermeye ve bu tür evrak üzerinde i lem yapmaya yetkili personel
ile kontrollü / Tali Kontrollü evrak bürosunda görevli ve evrak almaya yetkili personelin kimlik ve
imza örnekleri (EK-Y) ba l bulunulan Kontrollü / Tali Kontrollü Evrak Bürolanna her y lm
OCAK ay nda bildirilir ve burada muhafaza edilir.
(c) Kontrollü / Tali Kontrollü Evrak Bürolar ndaki personel de i iklikleri yukar daki esasa göre
Kontrollü / Tali Kontrollü Evrak Bürolanna en k sa zamanda bildirilir.
20
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(e) Evrak al veri inde bulundu u di er Kontrollü Evrak Bürolar nda görevli personelin kimlik
ve imzalar n belirten listeleri tutar.
(f) Kontrollü evrak n altmda bulundurulmas , takip edilmesi ve evrak üzerinde yap lan
de i iklik, düzeltme, imha, gizlilik derecesinin dü ürülmesi i lemlerinin nas l, kimler taraf ndan ve
ne zaman yap ld nm bilinmesi amac ile gelen ve giden evrak için ayn ayr Kontrollü Evrak kay t
Formu (EK-Y1) tutar.
(g) Da t m yap lacak olan (giden) kontrollü evrak n dosya numaras (say : ....... )
blokunun
üzerine k rm z stampa mürekkepli lastik damga ile s ral ç k kontrol numaras (Millî E itim
Bakanl KONT. No.4 / 2005) gelen evrak n sa üst kenar na da s ral giri kontrol numaras
(Yüksek Ö renim Kredi Yurtlar Kurumu Genel Müdürlü ü KONT. No. 6 / 2005) vurulur.
(h) Da t m yap lan kontrollü evrak n ar iv nüshas n ilgili birim ad na kozmik büroda
muhafaza eder.
( ) Kontrollü evrak üzerinde Bakanl k merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar m z
içinde çal ma / i lem yap labilmesi (geçici olarak el de i tirmesi) amac yla Kontrollü Evrak Takip
Kart (EK-AA) haz rlan r. Kart n ilgili bölümleri doldurulup imza edildikten soma kart senet
yerine geçer. Bu usulle alman evrak çal ma saatleri içinde büroya teslim edilir.
(i) Kontrollü evrak, kozmik büro amirleri / memurlar arasmda Evrak Senedi ile el de i tirir.
Senetler, evrak imha edilinceye kadar muhafaza edilir. mha edilen evrak n senetleri de imha edilir.
(j) Evrak ç karan makam evrak iki nüsha senetle Kozmik Büroya zarflanm olarak (zarflar
aç k) teslim eder ve senedin bir nüshas n imza ettirerek geriye al r.
(k) Büro Amiri / Memuru
Her evrak için dört suret senet haz rlan r. Bunlardan birinin üzerine ADE damgas vurur. Bir
suretini evrak alan kuryeye imzalat r ve muhafaza eder.
kinci suretini d zarf (EK-AB) üzerinde al c büroya gönderir. Bu senet üzerine gizlilik
derecesi damgas vurulmaz, ilgili bölüme yaln z Ç.G. (Çok Gizli) rumuzu ve evrak ç k kontrol
numaras yaz l r. Al c Büro evrak teslim ald ktan sonra bu senedi imzalayarak kuryeye teslim
eder. Kurye, senedi evrak gönderen büroya getirir ve kendi senedini al r.
Üçüncü ve dördüncü nüsha senetler iç zarf n (EK-AC) üzerine konur. Al c Büro bunlardan
iade nüshas n imzalar ve ait oldu u büroya gönderir. Dördüncü nüsha üzerine giri kontrol
numaras n yazarak evrakla birlikte muhafaza eder.
ade nüshas n alan gönderici, yaln z bu nüshay muhafaza, di erini imha eder.
(1) ç zarf n üst ve alt kenar ortalar na k rm z stampa mürekkepli Çok Gizli (harf büyüklü ü 12
mm.) damgas n vurur. D zarf üzerine yaln zca gönderilen makam ve kontrol numaras yaz l r.
Çok Gizli gizlilik derecesi damgas vurulmaz.
Evrak, iç zarfa konulduktan sonra ek yerleri imzalan p mühürlenir, bantlan r ve dosya
numaras üzerine Ç k Kontrol numaras yaz l r.
21
H ZMETE ÖZEL
(5) Kontrollü Evrak n mhas
(a) Normal mha
H ZMETE ÖZEL
lemleri
(1) Gereksiz birikmenin önlenmesi amac yla yerine yenisi gelen kontrollü evrak ç karan
makama bilgi verilerek, art k ihtiyaç duyulmayan kontrollü evrak ise, ç karan makam n müsaadesi
al narak imha edilir. lk ç karan makam ç kan evrak n imhasm yaparsa bunu da t m yapt
makamlara da bildirir. Bu tür evrak n imha edilmesine en az ube müdürleri karar verir.
(2) mhas na karar verilen kontrollü evrak n imhas , kontrollü evrak büro amiri / memuru
nezaretinde ve bu büro taraf ndan yap l r. Bu nedenle Ba kanl k / Daire / ubeler, imha edilecek
kontrollü evrak için üç nüsha imha tutana (EK-P) haz rlar ve kontrollü evrak bürosuna teslim
ederler. mha tutana n n bir sureti kontrollü evrak bürosunda, bir sureti de imha edilmesini isteyen
makamda kal r. Tutana n üçüncü nüshas ise yaz y ç karan makama gönderilir.
(b) Otomatik mha
Evrak haz rlayan makam, belirli bir zaman sonra veya herhangi bir olay müteakip yaz n n bir
de eri kalmayaca kanaatinde ise, evraka bir paragraf olarak veya imza blokunun yamna damga
ile
" .... gün / ay sonra bu evrak elinde bulunduran makam arzu etti i takdirde imha edebilir" yaz s n
yazar. mha tutana haz rlan r ve ilgili makamlara gönderilir.
(c) Sayfalar n De i tirilmesi ve mhas
Çok Gizli gizlilik dereceli Doküman n sayfalar nda yap lan de i iklikler, de i iklik sayfalar n n
Dokümandaki yerine tak lmas (ili tirilmesi) suretiyle gerçekle tirilir. Ç kar lan (eski) sayfalar n
imha i leminde EK-AD' deki imha tutana n n ilgili bölümleri eksiksiz doldurulur. Ana
Dokümana en son gönderilen ve de i iklik yapt racak kontrollü evrak n kontrol numaras yaz l r.
Ana Dokümandan ç kar lan ve imha edilecek sayfalar n kopya say s ve kopya numaralar imha
tutana na yaz l r.
(d) Ani mha (Fevkalade Hâl) Plan
Ola anüstü bir durumda veya bir bask n halinde kontrollü evrak n, güvenli i sa lanm yer ve
bölgelere ta mmas için gerekli tedbirler al n r. Ayr ca önceden Ani Tehlike Halinde mha Edilecek
Evrak Envanteri (EK-AE) haz rlan r ve onayl bulundurulur. EK-AE'de listelenen evrak, gerekli
emniyet tedbirleri al narak imha edilir. mhay müteakip Ani mha Tutana EK-AF) imhay
yapan personel taraf ndan imzalan r.
(e) Çok Gizli ve Cosmic Çok Gizli evrak n y llara göre s ral imha tutanaklar , imha genelge ve
yaz lar 10 y l muhafaza edilir.
(6) Personel Güvenirli i
(a) Kontrollü Evrak Bürolarmda görevli personel ile kontrollü evraka nüfuz eden daktilo Veri
Haz rlama ve Kontrol letmeni ve kurye olarak görevlendirilen personel hakk nda güvenlik
soru turmas yapt r l r.
(b) Güvenlik soru turmas istek yaz s nda, personelin Çok Gizli gizlilik dereceli görevlerde
çal t r laca belirtilir.
22
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(c) Kontrollü evrak bürolar nda görevlendirilecek personel zorunlu hâller d nda de i tirilmez,
uzun süreli çal abilecek olanlar görevlendirilir.
(7) Kontrollü Evrak ve Gerecin Fiziki Güvenli i
Çok Gizli gizlilik dereceli evrak ve gerecin çal nma, kaybolma, sabotaj ve di er dü manca
hareketlere kar korunmas ve yetkisiz ki ilerin bunlara nüfuz etmesinin önlenmesi amac yla
Kontrollü Evrak Bürolar , her türlü güvenlik tedbiri al nm odalarda (Mahfuz Oda) aç l r ve söz
konusu evrak ve gereç bu odalarda muhafaza edilir.
(a) Kontrollü evrak n muhafaza edildi i oda, kasa ve dolaplar n ifre ve anahtarlar kontrol
alt nda bulundurulur.
(b) Kontrollü evrak bürolar na yetki verilen personelden ba kas giremez. Bu hususu kontrol
etmek amac ile söz konusu personelin ismi ve görevi yaz l , üzerinde foto raf bulunan levhalar
büro kap lar na as l r.
(c) Kontrollü evrak bürolar na yetkisiz ki ilerin giri inin önlenmesi ve bu bürolarm
sabotajlardan korunmas amac yla kap lar nda nöbetçi bulundurulur, alarm sistemi ve zil devresi
tesis edilir. Bu sistem her gün çal ma saati bitiminde ve hafta sonu / bayram tatili ba lang cmda
ilgili personel taraf ndan kontrol edilir ve kontrol sonucu Alarm Kontrol Çizelgesi (EK-AG)' ne
i lenir. Her ay de i tirilen bu çizelge bir dosya içinde bir y l süre ile saklan r.
(d) Kontrollü evrak çelik kasa veya dolaplarda muhafaza edilir. Dolaplar üç kombineli kilitle
kilitlenir. Bu kilitlerin ifrelerini bilenlerin isim, adres ve telefon numaralan, üzerlerine tak lan
karta (EK-AH) i lenir. Kilit ifreleri bir tutanakla (EK-AI) tespit edilir ve ifre zarf (EK-AJ)
içinde ayr kasada muhafaza edilir.
(e) ifreler kilit yeni al nd nda, ifreyi bilen personelden biri görevden ayr ld nda, ifrenin
yetkisiz bir personel taraf ndan ö renildi i üphe ve kanaati has l oldu unda veya her alt ayda bir
veya gerekli görüldü ünde de i tirilir. ifre De i tirme Talimat Örne i EK-AK' dedir.
(8) Kontrollü Evrak n Özellikleri
Kontrollü evrakm takip ve kontrolünü kolayla t rmak ve ihlalini önlemek amac yla evrak
üzerinde;
(a) Çok Gizli, Cosmic Çok Gizli (Cosmic Top Secret) damga ve yaz lar ,
(b) Giden evrak üzerinde ÇIKI KONT.NO., gelen evrak üzerinde de G RÎ KON. numaras ,
(c) Kopya say s ve kopya numaras ,
(d) Sayfa adedi ve numaralar ,
(e) Gizlilik derecesi veren yetkili personelin imzas (dosya nüshas nda),
(f) lgi verilen kontrollü evrak n kontrol numaras ,
bulunmal d r.
23
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
Evrak ihlali hâlinde durum, amire ve evrak ç karan makam veya Kontrollü Evrak
Bürosuna, ayr ca y l içinde meydana gelen ihlal olaylar da Kontrollü Evrak hlal Raporuyla
(EK-AL) ilgili makam ve bürolara bildirilir.
(9) Kontrollü evrak ve gereç için ayr ca ar iv k sm kurulmaz. Bürolar ar iv faaliyetlerini de
yürütür.
(10) Kontrollü evrak üzerinde miad yaz l olanlar sene sonu beklemeden imha edilir.
(11) Derecesi dü ürülen kontrollü evrak y l sonunda kurum ar ivine devredilir.
(12) Her y l n OCAK ve TEMMUZ aylar n n ilk haftasmda kontrollü evrak n say m yap l r ve
Kontrollü Evrak Say m Çizelgesine (EK-AN) i lenir. Her y l yap lan denetlemelerde bu listeler
görülerek onaylan r. Tali kontrollü evrak bürolannca yap lan say m sonucu en geç UBAT ve
A USTOS aylar içinde ba l bulundu u kontrollü evrak bürosuna ula t r l r.
(13) Kontrollü ve Tali Kontrollü Evrak Bürolar Bakanl m zca dari ve Mali ler Dairesi
Ba kanl , Savunma Sekreterli i ve Personel Genel Müdürlü ünce te kil edilecek en az üç ki ilik
bir denetleme heyeti taraf ndan her y l denetlenir. Denetlemeler, Kontrollü Evrak Denetleme
Formu'na (EK-AO) göre yap l r ve Denetleme Sonunda Denetleme Sonuç Raporu haz rlan r.
Bakanl m zca yap lan denetlemelere ili kin Sonuç Raporlar n n birer sureti her y l OCAK ay
sonuna kadar Ba bakanl a (Güvenlik leri Ba kanl ) gönderilir.
f. Gizli - Nato Secret
(1) Gerekli izin al nmadan aç kland nda ulusal güvenli imizi, sayg nl k ve ç karlar m z ciddi
suretle zedeleyen, di er yandan yabanc bir devlete geni yararlar sa layacak olan evrak, belge,
Doküman ve bilgiler Gizli olarak de erlendirilir.
(2) Gizli gizlilik derecesini ta yan evrak, yale ya da ayn tipte kilitli çelik dolaplarda
muhafaza edilir ve izin al nmadan aç klanamaz.
g. Özel - Nato Confidential
(1) Gerekli izin al nmadan aç kland takdirde ulusumuzun ç kar ve prestijine zarar verecek
veya bir ahs n zarar görmesine neden olacak veya yabanc bir devlete yarar sa layacak evrak,
belge, Doküman ve bilgiler Özel olarak de erlendirilir.
(2) Bu gizlilik derecesini ta yan evrak Gizli gizlilik dereceli evraklar gibi muhafaza edilir.
h. Hizmete Özel - Nato Restricted
(1) çerdi i konular itibariyle di er gizlilik dereceli konular d nda olan ancak güvenlik
i lemine ihtiyaç gösteren evrak, belge, Doküman ve bilgiler Hizmete Özel olarak s n fland r l r.
(2) Hizmete Özel gizlilik dereceli evraklardan, harita, deniz haritas vs. gibilerin üzerlerine
perde ile kapat lmak suretiyle duvarlarda as l b rak labilir. Bu kategoriye dahil evrak, tahta masa
gözlerinde kilitli olmak art yla muhafaza edilebilir.
(3) Bu gruba giren evrak n içerdi i bilgiler izinsiz olarak aç klanamaz.
24
H ZMETE ÖZEL
1. Tasnif D
- Nato Unclassified
H ZMETE ÖZEL
(1) çerdi i konular itibar yla gizlilik dereceli bilgi ta mayan ancak devlet hizmeti ile ilgili
i lemleri içeren evrak, belge, bilgi ve Dokümanlar Tasnif D olarak nitelendirilir.
(2) Tasnif d
j. Ki iye Özel
evrak, gizlilik dereceli evrak gibi i aretlenir ve izinsiz aç klanamaz,
(1) Ki iye Özel; gizlilik derecesi olmay p evrakm gitti i yerde ve ilk i lemlerinde, belirli
ah slar n (amir veya yetkili k ld personel) açabilece ini, bunlarm d mda herhangi bir ah s
taraf ndan aç lamayaca n belirtir. Her gizlilik derecesindeki ve tasnif D evraka gerekirse bu
i aret verilebilir. Ki iye Özel i areti sa üst taraftaki tarih bloku üzerine k rm z damga ile bas l r.
Evrak n ba ka bir taraf na daktilo ile yaz lmaz.
(2) Ki iye Özel i aretli evrak n zarf , bu evrak n sorumlusu taraf ndan haz rlan r ve kapat l r,
zarf n ön yüzüne gizlilik derecesinden ayn olarak K ÎYE ÖZEL damgas vurulur. Zarf n arka
yüzü yap t r ld ktan sonra yap t rma selefon bant ile peki tirilir ve ortas na Ki iye Özel damgas
vurulur ve evrak haz rlayan taraf ndan imza edilir.
(3) Evrak bu haliyle Çok Gizli gizlilik derecesinde de olsa, Kontrollü Evrak Bürosunda dahi
aç lmaz, kapal zarf olarak al n r ve devredilir. Evrak n emniyetinden, muhafazas ndan ve
denetiminden, gönderen ve alan makam sorumludur. Bu evrak Kontrollü Evrak gibi i lem görür.
k. Gizlilik dereceli evrak n güvenli ine ili kin kontrol formu (EK-AP)' dedir.
1. Gizlilik Dereceli Evrak n Kaybolmas Hâlinde Yap lacak
lem
(1) Gizlilik dereceli evrak n kayboldu u fark edildi inde durum hemen ilk amire bildirilir.
(2) Daire Amiri kay p evrakm bulunmas için ilgili bir birim (enformasyon, personel, Savunma
veya Sivil Savunma Birimleri Kontrollü Evrak Bürosu veya gerekli görülen bir birim)
görevlendirilir.
(3) Yap lan ara t rmaya ra men bulunamayan evrak için bu defa yukar da belirtilen birim
personelinden olu an üç ki ilik bir inceleme heyeti te kil edilir.
Bu heyet;
(a) Evrak n kimin sorumlulu unda kayboldu unu,
(b) Sorumlu ah s hakk nda yap lacak i lemi,
(c) Kaybolmaya, yürürlükteki güvenlik önlemleri neden olmu ise bu zafiyetin giderilmesi için
gerekli önerileri,
içeren bir raporu amire sunar.
(4) Kaybolan kontrollü evrak ise durum ayr ca bu evrak ç karan makama bildirilir.
(5) Evrak n kaybolmas nda ihmal ve kusuru görülenler hakk nda ilgili yasalarda öngörülen
cezalar uygulan r. (EK-AR)
25
H ZMETE ÖZEL
m. Personelin Ki isel Sorumluluklar
H ZMETE ÖZEL
(1) Gizlilik dereceli evrak her durumda aç kta ve muhafazas z b rakmamak,
(2) Yetki verilmesi hâlinde gizlilik dereceli evrak kilitli muhafaza içerisinde ta mak.
(3) Bilmesi gereken prensibi d nda yetkisiz ki ilerin yan nda konu ma ve yaz ma yapmamak.
(4) S r saklama disiplinine uymak, evrak ve bilgi güvenli ini göz ard etmemek.
(5) Casusluk, y k c ve bölücü faaliyetlere kar uyan k olmak ve önleyici tedbirler almak.
(6) Tan nmayan ki ilerle s k dostluklar kurmamak ve görevle ilgili konulan görü memek.
(7) Sosyal toplant larda içki ve di er yöntemlerle bilgi s zd rmas na kar uyan k bulunmak.
(8) üpheli durumlar ilgili amir ve makamlara iletmek.
19- HABERLE ME GÜVENLÎ Î
Haberle me güvenli i; Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu larda
görevli personelin kendi aralar nda veya bunlarla di er daire ve kurum personeli aras nda ya da
bunlar n d ndaki aboneler aras nda gizlilik dereceli konular n telli veya telsiz muhabere vas talar
ile görü ülmemesi ve görü me yap lan oda, salon vb. yerlerle haberle me cihaz ve tesisat nda
görü me güvenli inin sa lanmas d r. Kontrol Formu (EK-AS)'dedir.
a. Telefon Konu malar
(1) Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu larda, teknik ve elektronik
dinlemeye kar ; Bakan, Müste ar ve Genel Müdürlere ve di er üst yöneticilere ait telefonlarla
gizlilik dereceli konular n çal ld veya görü üldü ü oda ve toplant salonlar , ifre, teleks, faks
ve santral odalar ve gerekli görülen di er yerler teknik ve elektronik arama ve kontrole tabi tutulur.
(2) Telefon konu malar n n dinlenebilece i konusunda bütün personel uyar l r.
(3) Konu malar k sa tutulur ve ayr nt ya girilmez.
(4) Daire içerisi ve d ar s ile yap lan telefon görü melerinde, telefonlarda emniyet sistem veya
cihazlar olsa bile gizlilik dereceli konularda aç klay c görü me ve tart malar yap lamaz, gizlilik
dereceli konulara cevap verilemez, bilinmiyorsa soran ahs n hüviyetinin tespitine çal l r.
(5) Telefon üzerine "G ZL L K DERECEL KONULAR KONU ULMAZ." ibaresi
konulur. zin almmadan paralel telefon ba lant s yap lamaz.
b. Telsiz Haberle meleri
(1) Bir çevrim içerisinde yap lan telsiz muhaberesinin, çevrim d ndan da dinlenebilece i
unutulmamal d r. Bu nedenle gizlilik dereceli konular telsizle konu ulmamal , hizmet ile ilgili ve
gizlilik derecesi olmayan konular ise kodlanmal d r.
(2) Telsiz konu malar çok dü ük seviyede tutulmal , k sa konu ulmal ve ayr nt ya
girilmemelidir.
26
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(3) Telsiz cihazlar ile yap lan görü melerde, güvenlik ihlalinden ilgili personel sorumludur.
Ancak birim amirleri de konu malar takip etmeli ve gerekli uyar larda bulunmal d r.
c. Odyo Sistemleri ve Bu Sistemlere Kar Al nacak Güvenlik Önlemleri
Gizlilik dereceli konular n görü üldü ü oda ve toplant salonlar nda bulunan odyo sistemleri
(telefonlar, iç konu ma sistemleri, simültane tercüme cihazlar , kablosuz ve gizli mikrofonlar gibi),
buralardaki konu malar n d ar ya ta nmas için uygun birer araç olma özelli i ile büyük tehlike
te kil ederler.
Bu tehlikeye kar :
(1) Telefonlar n hat ba lant lar fi li veya anahtarl yap lmal d r. Bu yap lamaz ise mikrofonlar
fi li yap lmal d r. (Mikro telefon kablosu ucuna uygun bir f yap lmal ).
(2) Bu gibi yerlerdeki telefonlarda rezonansa gelebilen klasik bobin tipli ziller
kullan lmamal d r.
(3) Söz konusu oda ve salonlardaki telefonlar belirsiz zamanlarda gözle, elle ve özel cihazlarla
kontrol edilmelidir.
d. Elektronik Ses Dinleme ve Kay t Cihazlar na Kar Güvenlik
(1) Bakanl m z ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar nda gizlili ine nüfuz etmek
amac nda olanlar n, en basit ve ilkel yollardan itibaren en iyi ve geli mi araç ve cihazlara kadar her
olanaktan yararlanacaklar unutulmamal d r.
(2) Gizlili e nüfuz etmek isteyenlerin her türlü giderden kaç nmayaca
elektronik imkanlar kullanaca bilinmelidir.
ve her tür teknik ve
(3) lgili personel, ku kulu durumlar derhal amirine bildirmelidir.
(4) Gizlilik dereceli konularda ilgili i lemlerin yap laca ya da görü ülece i oda, salon vb.
yerler zaman zaman uzman ki ilere kontrol ettirilir. Elektrik, kalorifer, telefon, su, do algaz
tesisleri ile pencere ve panjurlar n onar mlar GÜVENL K BELGEL personelin gözetimi
altmda yapt r l r.
(5) Gizlilik dereceli yerlere konacak d ar dan getirilmi her türlü e ya ve malzeme teknik
kontrolden geçirildikten soma yerine konulmal d r.
(6) Kira kar l
tutulan binalara daha önceden yerle tirilmi dinleme kay t cihazlar
bulunulabilece i dü ünülerek bu binalar teknik kontrolden geçirilir.
(7) Bina ve tesislerin içinde veya çevresinde niteli i bilinmeyen kablolar ilgili ve yetkili
ki ilerce kontrol edilir ve gerekirse kald r l r.
27
H ZMETE ÖZEL
e. Faks Sistemi
H ZMETE ÖZEL
(1) Genel
(a) Haberle me vas talar ndaki teknolojik geli meler paralelinde, emniyetli ve h zl faks
sistemine ihtiyaç duyulmu tur.
(b) Elektrikli muhabere vas talar n n çizimsel ve resim gibi bilgileri iletmesindeki
yetersizlikler,
faks sisteminden faydalanmay ön plana ç karm t r. Ayr ca geleneksel sistemlerdeki muhabere
gecikmeleri bu ihtiyac daha da belirgin hale getirmi tir.
(c) Faks cihaz ; Faxsimili, yaz l bir Doküman n görüntüsünü bir yerden ba ka bir yere
aktarabilen ve al c - verici olmak üzere iki k s mdan olu an bir cihazd r.
( ) Faks Vericisi; gönderilecek Doküman n görüntüsünü elektriksel sinyale çevirerek, telefon
hatt üzerinden al c ya aktaran k s md r.
( ) Faks Al c s ; elektriksel biçimde gelen bilgiyi, yeniden kâ t üzerinde görüntüye dönü türen
k s md r.
(2) letme Esaslar
(a) Faks üzerinden gönderilecek bilgilerin yetkisiz kimseler taraf ndan elde edilebilece i göz
önUnde bulundurularak, faks üzerinden gizlilik dereceli evrak ve Dokümanlar aç k olarak
(Kriptolanmadan) gönderilmemelidir.
(b) Emniyetsiz (Kripto cihazma termine edilmemi ) faks cihazlar üzerine "G ZL L K
DERECEL MESAJLAR ÇEK LMEYECEKT R" ifadesi, beyaz zemin üzerine k m z yaz
ile yaz larak görünür bir yerde bulundurulur.
(c) Faks cihazlar n i letecek personel belirlenir ve e itimi sa lan r.
(d) letmeci seviyesinde yap lacak bak mlar, cihazlar n bulunduklar yerde sorumlu personel
taraf ndan gerçekle tirilir.
(e) Emniyetli faks sisteminde, kripto ünitesine ait günlük ifre de i imi kripto kleransl sorumlu
personel taraf ndan yap l r.
(f) Faks muhaberesi için EK-AT'deki örnek formun ilgili bölümleri, kullan c lar ve
i letmeciler taraf ndan doldurulur. Faks muhaberesinde birinci bölüm olarak bu form gönderilir.
(g) Faks üzerinden gönderme yetkisi verilen personelin imza örnekleri ilgili birimlerde
bulundurulur.
(h) Gizlilik dereceli evraklar kriptolu modda gönderilmelidir. Gizlilik dereceli olmayan evraklar
aç k olarak gönderilebilir.
( ) Emniyetsiz faks devresi- üzerinden gönderilen gizlilik dereceli olmayan bir bilgi, di er
adreslere emniyetli bir muhabere sistemi üzerinden gönderilmemelidir.
28
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(i) Faks haberle meleri kay t edilmeli, kay tlarda zimmet defteri (EK-AU) kullan lmal d r.
(j) Kontrol / teyit amac yla faks i leten birimlerce, cihazdan otomatik olarak al nan almagönderme raporlar 3 ay süreyle muhafaza edilir.
(k) Emniyetli faks sistemi üzerinden kriptolu modda en fazla "Gizli" gizlilik dereceli (dahil)
bilgiler gönderilir.
(1) Zorunlu hâller d mda, haber trafi ini a r yükleyecek boyutlarda Doküman
gönderilmemeli, büyük hacimli Dokümanlar n gönderilmesinde faks en son muhabere arac olarak
tercih edilmelidir.
(m) Muhabere/Haber Merkezlerinde görev yapan i letme personeli, faks ile gönderilecek
bilgilerin içeri ini de erlendirip faks ile gönderilmesinin uygunlu una karar verme yetki ve
sorumlulu una sahip de ildir. Uygun gizlilik ve ivedilik derecesini Doküman ç karan makam tayin
etmelidir.
(n) Faks cihazlar , haber merkezlerinde tesis edilir ve burada görevli personel taraf ndan
i letilir. Üst düzey yöneticiler, gerekli muhabere emniyetini sa lamak ko uluyla, emniyetli faks
cihazlar n haber merkezi d mda da tesis edebilirler.
20- BILG
a. Genel
LEM MERKEZ VE SISTEMLERÎNÎN GÜVENLI Î
(1) Bilgi lem Merkezi (B M), bu merkezin donan m , her türlü yaz l m ve sisteme yüklenen
bilgiler; yetkisiz eri ime, kullan ma ve bozulmaya kar son derecede duyarl casusluk ve sabotaj
için de ilgi oda d r.
(2) Bilgi lem Sistemi ile bütünle en ileti im hat ve sistemlerinin ileti im güvenli i
sa lanmal d r.
(3) Fiziki ve personel güvenlik önlemlerinin uygulanmas her ne kadar güvenilir bir bilgi i lem
ortam yaratmaya yard mc olursa da, sistemin i letimine yönelik güvenlik önlemleri
uygulanmadan, güvenlik tam olarak sa lanamaz.
(4) Bilinmesi gereken ilkesini uygulamak, bilgiye yetkisiz eri imi saptamak ya da önlemek ve
bu tür çabalar ortaya ç karmak için özel donan m ve yaz l m gereklidir. Kurulan güvenlik sistemi,
hizmete sokulmadan önce ve kullan m süresince sürekli kontrol edilmelidir.
(5) Bilgi lem Sistemlerinin yayg n kullan ma veya d
üzerlerindeki tehdidin artaca göz ard edilmemelidir.
ileti ime aç ld klar oranda
(6) Alman önlemlerin yeterli oldu una karar vermek bir yan lg olabilir. Hiçbir önlemin
a lamaz olmad unutulmamal d r. Bazen bir önlem birden çok tehdidi önlerken, benzeri bir
tehdidin önlenmesi için birden çok önlemin koordineli olarak al nmas gerekebilir.
29
H ZMETE ÖZEL
b.
H ZMETE ÖZEL
letmede, Sisteme Yönelik Muhtemel Tehditler
(1) Kodlanmam ve fîberoptik olmayan kablolarla yap lan ileti im, radyo linkler, k sa dalga,
uydu arac l ve kablosuz (wireless) cihazlar ile yap lan korumas z ileti im izinsiz eri ime aç kt r.
(2) leti im hatlar , bir bilgisayara veya kullan c terminaline iletilen verinin de i tirilmesine
veya yanl iletilerin gönderilmesine olanak tan r.
(3) leti im sistemine girilip bilgisayara ula labilirse önemli bilgilerin kopyas al nabilir.
Sistemin normal çal mas n aksatmayaca için böyle bir giri imin saptanmas , aldat c veri
giri ine oranla daha zordur. BÎM alanma girmeden, bilgisayarlardan yay lan radyasyonu
çözümleyen elektronik sinyal yay c lar da de erli bilgilerin çal nmas için tehlike kayna
olabilirler.
(4) Bilgisayar kullan m n n son derece yo un oldu u ola anüstü durumlarda bilgisayar i lem
gücünün ço u me gul edilip ana ve yard mc bellekler doldurularak sistemin kullan m
zorla t r labilir.
(5) leti im devrelerinin a r yüklenmesi veya engellenmesi, ileti im sistemi kadar onu kullanan
bilgisayar sistemlerini de olumsuz yönde etkiler.
(6) Bilgisayarlar n normal i levlerini yerine getirmeleri için programlanmalar s ras nda
programc , yanl l kla veya kas tl olarak programlar amac ndan de i ik çal acak biçimde
haz rlayabilir.
(7) Sistem veya i letici hatas sonucu bir ileti yanl terminale gönderilerek, yanl yollama
yap labilir ya da bilgi do ru terminale giderken, ayn zamanda yanl l kla di er terminallere de
gönderilebilir.
(8) Sistemden yay lan radyasyon ya da verilen sistem içinde aktanl veya i leni i s ras nda
yayd sinyaller; veri transferi, kripto anahtarlar ve sistem ayr nt lar n n ö renilebilmesi için iyi
birer bilgi kayna d r.
(9) Yang n, su bask n , deprem gibi büyük afetlerin yan s ra, elektrik kesilmesi, voltaj
yükselmesi veya dü mesi, hava s cakl n n a r derecede yükselmesi çal mas n engelleyebilir.
c. Sisteme Yönelik Muhtemel Tehdit Kaynaklar
Tehdit kaynaklar birbirinden ayr lmad
gibi baz zamanlarda ortak hareket ederler.
(1) Geli mi yaz l m ve donan m teknolojisine sahip olanlar, geli mi teknolojiyi di erleri
aleyhine kullanabilirler.
(2) Sistemi ö renmek veya tahrip etmek amac ile bilgisayar sistemine ula mak isteyen merakl
ve zararl ki iler, korumas zay f uzak terminalleri ya da ileti im a lar n kullan r.
(3) Fiziki koruma, sisteme eri me yetkisi olmayanlar sistemden uzak tutulabilse de, yetkisinin
üstüne ç kmaya çal an kullan c lar engelleyemez. De i ik yetkilere sahip kullan c lar n ayn
sistem kaynaklar n kullanmalar hâlinde, yetkisiz kullan c lar n, yetkili olanlar n dalg nl k ve
hatalar ndan faydalanarak yetki çalmas ya da yetkili kullan c lar tuza a dü ürerek programlar
haz rlamas her zaman mümkündür.
(4) Gerekli oldu u kadar n bilme ve de i tirme yetkisine sahip olan kullan c lar denetimsiz
b rak lmamal d r. Yetkili kullan c lar n yapt klarm denetleyen ve kayd n tutan bir düzen
kurulmal d r.
30
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(5) B M personeli; sistemin duyarl l klar n en iyi bilen, bunlardan en fazla yararlanabilen,
istedi ini yapabilmek için en fazla olana a sahip olanlard r. Güvenlik sisteminin kontrolü de
ellerinde oldu undan yapt klar n gizleyebilir ve fark edilemezler.
(6) Sistemin parçalar n n üretiminde çal an personel veya bilgisayar n bak m n yapan
kurulu un elemanlar , bilgisayara ek donan mla müdahale edip bilgi çalmay kolayla t r lacak
birimler veya istedikleri zaman bilgisayar devreden ç karacak kapanlar yerle tirebilirler.
(7) Güvenlik gerektiren bilgi i lem merkezlerindeki sistemlere dü ük güvenlikli uzak
lokasyonlardan ba lan lamamal d r. Sadece belirlenmi lokasyonlardan eri ilmelidir.
d. Personel Güvenirli i
(1) Bilgi i lem güvenli inin sa lanmas nda en önemli unsur personeldir. Saklanmas gereken
her çe it bilgi, çal an personelin kontrolü altmda bulunmal d r.
(2) Bilgi i lem birimlerinde görevli bütün personel için güvenlik soru turmas yapt r l r. hbar
edilen veya üphelenilen ah s, birim amirlerince takip ve kontrol edilir gerekti inde ahs n
sistemle ili kisi kesilir ve sisteme girmesine izin verilmez.
(3) Yetkili kullan c lar n isim listesi haz rlan r; ayr ca kullan c lar n yetkili olup olmad n
anlamak için kimlik bildirimi, ki isel ifre ve sistem taraf ndan rasgele sorulabilecek ki isel bilgiler
kullan labilir.
(4) Görev ve sorumluluklar, sistemin güvenlik anahtar ve yaz l m hakk nda kontrol ve bilgiye
tek bir ahs n sahip olamayaca
ekilde personel aras nda da t larak verilmelidir. Merkezi
bilgisayar tesisi hiçbir zaman sadece tek bir yetkili taraf ndan kontrol edilmemelidir.
e. Giri ve Ç k Noktalar
(1) Gizlilik dereceli bilgilerin bilgi i lem sistemi ile iletildi i, i leme tabi tutuldu u veya depo
edildi i sahalar, gizlilik dereceli Bilgi lem Sistemi (GB S) alan olarak belirtilmelidir.
(2) Belirli giri ve ç k kap lar ndan, belirli zamanlarda sadece personelin giri ve ç k n
sa lamak ve kontrol etmek için bu kap larda idari ve/veya teknik kontrol yöntemleri
uygulanmal d r.
(3) Terminallerde ve bilgisayarlar n çevresel giri /ç k birimlerinde donan m tan t c lar
kullan larak, i yapacak ya da yapt r lacak ki ilerin bu cihazlar kullanmaya yetkili olup
olmad klar n n sistem taraf ndan kontrolü sa lanmal d r.
(4) GBlS alan na geçici olarak girmesi gerekenler, birim yetkilisinin müsaadesi ve görevli
personelin refakatinde alana ziyaretçi olarak girebilirler. Aynca, Bilgi lem Personeli ziyaretçileri
ayr bir odada kabul edilmelidir.
f. Doküman Güvenli i
(1) Bilgi i lem sistemine girecek, i lenecek ve depolanacak bilgilerle bunlara ili kin programlar,
veri kütükleri ve dökümlerin (her türlü yaz l veya görüntülü ekilde ç kt lar n) tan mlan p
s n fland r lmas ve gizlilik derecelerinin tespit edilmesi sorumlulu u, söz konusu bilginin kayna
olan kullan c makama aittir.
31
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(2) Bilgiyi üretip depolayan birim ya da daha üst makam aksine karar vermedikçe, ç kt
bilgileri ve yeni üretilen kütüklere, kapsad klar bilgilerin en yüksek gizlilik derecesi verilir.
(3) Bilgi i lem sisteminin, uzak terminal alan n n ve bunlar n aras ndaki ileti im hatlar n n
radyasyon ve güvenli i sa lanmad kça bu sistemlerde Gizli ve daha yukar gizlilik dereceli bilgiler
saklanamaz ve i lenemez.
(4) Bilgi i lem sistemi, uzak terminal alan n n ve/veya bunlar n aras ndaki ileti im hatlar n n
firmalardan kiralanmas yla temin edildi i durumlarda, hatlar üzerinden Gizli ve daha yukar gizlilik
dereceli bilgiler gönderilemez.
(5) Bilginin bilgisayarda; gönderme ortam nda veya ç kt üzerinde ikili, sekizli ya da ba ka bir
kodla kodlanm olarak bulunmas herhangi bir koruma olarak kabul edilemez.
(6) ki sistem aras nda aktanlan bilgi, gerek gönderme ortam nda gerekse al nd
terminalde orijinal gizlilik derecesine uygun bir ekilde korunmal d r.
sistem veya
(7) Yeniden kullan labilen kay t ve depolama ortamlar (disk, disket, teyp, kartu , flashdisk, cd,
dvd vs.) uygun bir yöntemle silininceye veya gizlilik derecesi dü ürülünceye kadar üzerine
kaydedilmi olan en yüksek gizlilik derecesindeki bilginin gizlilik düzeyinde i leme tabi tutulur.
(8) Özel ve daha yüksek gizlilik dereceli dökümler, bilgisayar merkezi veya uzak terminal alam
d na ç kar lmadan önce i aretlenmeli ve normal güvenlik usullerine uygun olarak kontrol altmda
i leme tabi tutulmal d r.
(9) Gizli ve Çok Gizli gizlilik dereceli dökümlerin birden fazla kopyalar na yay mlanmadan
önce kopya numaralar verilmelidir. Ço alma amac ile üretilmi gizlilik dereceli ç kt lar
"Ço alt lm as llar" olarak tan mlan p uygun ekilde kontrol edilmelidir.
(10) Bilgisayar merkezinde saklanan gizlilik dereceli ç kt lar yok edilinceye, ar ive veya sürekli
bir kütü e yerle tirilinceye kadar taslak veya yanh olsalar bile gizlilik derecelerine uygun ekilde
korunmal d rlar.
(11) Tekrar kullan lamayan depolama ortam ndaki (ka t, kart, CD, DVD, kan , kaset gibi)
gizlilik dereceli bilgilerin imhas için gizlilik dereceli di er evraka uygulanan imha yöntemi
kullan l r. (Kâ tlar, kay t k yma makinesi ile k y lmal ve soma f r nlarda yak lmal d r. Gizlilik
derecesi dü ük kâ tlar, k y l p yeniden kâ t yap m nda kullan labilir).
(12) Gizlilik dereceli bilgilerin depoland ve i lendi i bilgi i lem sistemi içerisinde; bilmesi
gereken prensibini uygulama zorlu u ve istenilen bilgilerin gizlice elde edilme f rsatlar n n çoklu u
göz önünde bulundurularak sistem ve ortam n fiziki ve elektronik güvenli i sa lanmal d r.
(13) Gizlilik dereceli bilgilerin korunabilmesi için kay t ve izleme denetimi sa lanmal d r.
Ayr ca bu bilgilerin merkez d ma aktar lmas n sa layan cihaz ve donan m n, öngörülen ileti im
güvenli i kriterlerini ta mas üzerinde önemle durulmal d r.
g. Fiziki Güvenlik
Fiziki güvenlik; personeli korumak, yetkisiz ki ilerin evrak, bilgi, belge, teçhizat ve tesislere
ula mas n önlemek, bunlar n casusluk, sabotaj, zarar verme ve h rs zl k gibi eylemlere kar
korunmas n sa lamak amac ile alman önlemlerdir.
32
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(1) Özel ve daha yüksek gizlilik dereceli bilgilerin i lendi i ya da sakland Bilgi lem
Sistemleri ve uzak terminal alanlar güvenlikli bölge olarak kurulmal d r. Bu bölgelere personel ve
malzeme (her türlü bilgisayar, cihaz de i tirilebilir manyetik bellekler, ki isel bilgisayarlar,
bellekler vs.) giri /ç k etkili yöntemlerle kontrol edilmelidir.
(2) Gizlilik dereceli bilgi i lem alan , hiçbir zaman tek bir yetkilinin sorumlulu una
b rak lmamal d r. Bu bölgelere personelin geçici giri ve ziyaretleri, ilgili amirin izni ile ve
nezaretçi e li inde yap lmal d r.
(3) Tehdidin düzeyine ve sistemde i lenen bilginin gizlilik derecesine ba l olarak, bilgisayar
sistemi d ndaki baz alanlarda da (uzak terminallerde) iki sorumluyla kontrol esas
uygulanmal d r.
(4) Ba ka bir bilgisayara ba ml olarak çal mayan (kelime i lemci, ba ms z mikro bilgisayar
gibi) bilgisayarlarda fiziksel çevre ve donan m yap s göz önünde bulundurulur. Ayr ca, prensip
olarak kal c belle e sahip (sahip disk, akü korumal bellek, flash bellek vs.) ki isel bilgisayar
s n f na giren bütün cihazlarda tek düzeyli çal ma uygulan r ve bilgisayar n, tahsis edildi i bilginin
gizlilik derecesine göre çevre güvenli i sa lan r. Sabit bir belle e sahip olmayan ki isel
bilgisayarlarda sadece bilgilerin yüklü oldu u disket ve kartu lara eri im kontrolü uygulan r,
bilgisayar n kendisi sabotaja kar korunur.
(5) Sabit olmayan bellek ortamlar (disket, teyp, kartu , de i tirilebilir disk, CD, DVD, flash
bellek, bas l Doküman vs.) kullan lmad klar zamanlarda bilgisayar üzerinde b rak lmamal gizlilik
derecelerine uygun bir ekilde özel depolama birimlerinde kilit alt na al nmal d r.
(6) Bilgi i lem sistemindeki cihazlar ani voltaj de i ikliklerinden, elektrik kesilmelerinden
korumak için kesintisiz güç kayna kullan lmal d r. Kesintisiz güç kayna , bilgisayardaki bütün
programlar n sa l kl bir ekilde durdurulup sistemin kapat lmas na olanak verecek bir süre için
bilgisayar ve yan birimlerini destekleyebilmelidir. Y ld r m dü mesi veya elektrik donan m ar zas
gibi nedenlerin meydana getirdi i ani voltaj yükselmelerine kar sistemin elektrik giri lerine, h zl
voltaj düzelmesi yapabilen regülatör tak lmal ve yüksek voltaj ak m n n topra a verilmesi
sa lanmal d r. leti im hatlar na y ld r m dü mesi hâlinde ileti im donan m n n tümü ile elden
ç kmamas için ileti im hatlar n n bilgisayara giri noktalar sigorta ile korunmal d r. Sistemde
kullan lan elektrikli bütün cihazlar, ortak bir toprak hatt na ba lanmal d r.
(7) Kesintisiz güç kaynaklan akülerle beslendikleri için sisteme uzun süre güç veremezler.
Uzun süreli elektrik kesintileri için jeneratör deste i sa lanmal d r. Jeneratör kesintisiz güç
kayna m n sistemi besleyebildi i k sa süre içinde devreye girebilmelidir.
(8) Kesintisiz güç kayna ve jeneratör deste inin verilemedi i yerlerde, elektrik kesintilerinde
ana belle in silinmesini engellemek için bilgisayar n içinde ana belle i destekleyici akü sistemi
olmas na dikkat edilmelidir.
(9) Bilgi i lem sisteminin yang nla tahrip olmasm önlemek için geni kapsaml yang n
söndürme önlemleri al nmal d r. Cihazlar n bulundu u ortama yangm ihbar sistemi kurulmal ,
yang n söndürücü cihazlar bir ihbar halinde hemen ula labilecek yak nl kta bulunmal d r. Yangm
söndürücü kimyasal maddelerin seçiminde, bilgisayara hasar vermeyecek olanlar tercih edilmelidir.
(10) Bilgi i lem sisteminin su bask n ile tahrip olmas n önlemek için su bask n tehlikesi olan
bölgelerde, bilgisayar cihazlar binalar n üst katlar na yerle tirilmelidir. Bilgisayar odas n n
yak n ndan sisteme zarar verebilecek su tesisat geçirilmemelidir. Su bask n tehdidine kar bilgi
i lem sisteminin alg lay c larla (sensör) izlenmesi ve kontrol edilmesi gerekir.
33
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(11) Cihazlar n bulundu u ortam oda s cakl nda (20-25 C) olmal , havaland rma ve
iklimlendirme düzeni kurulmal d r.
(12) Bilgisayar sistemi odas toza, sigara duman na, her türlü ka t k rp nt s ve çöpe kar
korunmal d r. Bu maddeler, bilgisayar n havaland rma düzeninin içinden geçerek entegre devrelerin
üzerine yap abilir ve k sa devreye neden olabilir.
(13) Bilgisayar içinde tutulan bilginin veya ileti imin güvenli i için kr ptolama yöntemi
(kriptolama program ve algoritmas ) ve kripto anahtarlar fiziksel olarak korunmal d r.
(14) Bilgisayar cihaz ve terminallerinin yan s ra bas lm Dokümanlar, m knat sl erit, disket,
de i tirilebilir disk gibi bellek birimleri için de fiziksel güvenlik önlemleri al n r. Unutulmamas
gereken nokta, yaln z kullan c veri ve programlar n n de il, güvenlik sisteminin kendisinin de
korunmas gerekir. Gizlilik dereceli bellek birimleri sistem d ma ç kar lacaksa, kapsad bilgilerin
gizlilik derecesine uygun olarak korunmal d r.
(15) Korunmal kablo da t m sistemi, fiziksel ve elektromanyetik korumay sa layan, içinden
kriptosuz bilgi yollanabilir ileti im hatt d r. Korumal kablo kullan m , k sa mesafeler ve kontrollü
belgeler için kriptolamaya kar alternatif olabilir.
h. Bak m Güvenli i
(1) Gizlilik dereceli bilgilerin i lendi i bilgi i lem sistemlerinin bak m ve onar m nda
çal t r lacak personelin uygun düzeyde klerans bulunmal d r. Bak mdan sorumlu firmalar, bak m
için görevlendirecekleri personel kimli ini önceden bildirerek gerekli soru turman n
yap labilmesini sa lamal d r.
(2) Ar za tespiti için sisteme uzaktan eri ilmesine ancak çok özel durumlarda ve s k güvenlik
önlemleri alt nda izin verilmeli, uzaktaki sistemle olan ileti im mutlaka izlenmelidir.
(3) Gizlilik dereceli bilgilerin i lendi i sistemlerin bak m için en az iki uzman
görevlendirilmeli ve bu personelin birbirini denetlemesi sa lanmal d r.
(4) çinde gizlilik dereceli bilgi yüklü, kal c belle e sahip donan m n bak m ve onar m , bilgi
i lem alan d ma ç kar lmadan ve yeterli kleransa sahip personel kullan larak yap lmal d r. Bilgi
i lem alan içinde onanmm mümkün olmad , donan m içindeki belle in silinemedi i ya da
sökülemedi i durumlarda donan m imha edilmelidir.
. Bilgisayardaki Bilginin Güvenli i
(1) Kriptografik Önlemler
Veriye ula may kontrol alt nda tutan yaz l m güvenli inin belli yetkilere ya da bilgiye sahip
personel taraf ndan a labilece i göz önünde tutularak, verilerin bir kütü e konmadan önce
ifrelenmesi, böylece ana güvenlik sistemi k r lsa bile bilginin kendini korumas sa lanmal d r.
ifreleme düzene inde her karakter, hem anahtar kelimeden hem kendisinden önce gelen
karakterden etkilendi i için ifrelenmi bir kütükte (dosyada) k smi de i iklik rahatça anla l r,
kütü ün tümden de i tirilmesi ise zorluklar yarat r.
(2) Do rulama
Do rulama, bir bilginin do rulu undan emin olmak için kullan lan tekniklere verilen genel
add r. Bunlar;
(a) ifre Sorma
ifre yaln z kullan c ve bilgisayar taraf ndan bilinen rastgele seçilmi karakterler dizisi
olmal d r. ifreler alt karakterden az olmamal , hem alfabetik hem say sal hemde özel karakterler
ta mal ve belli aral klarla de i tirilmelidir. Bilginin gizlilik derecesine göre;
34
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
Çok gizli olanlar n haftada bir,
Gizli olanlar n iki haftada bir,
Özel ve Hizmete Özel olanlar n üç haftada bir,
Tasnif d olanlar n ise ayda bir,
ifreleri de i tirilmeli ve ifreler girilirken ekranda görülmemelidir.
(b) Kullan c n n Özel Hayatma li kin, Ba kas n n Bilmedi i Bilgilerin Sorulmas
Kullan c sistem tan mlan rken, özel hayat na ili kin baz bilgiler de sisteme girilir, (en küçük
ye eninin ad , en sevdi i renk...) Do rulama gerekti i zaman, verilmi sorulardan baz lar seçilir ve
kar l k olarak kullan c ya sorulur.
(c) Fiziki Anahtarlar, Manyetik Çizgili Kartlar Kullanma
Kilitlenebilme özelli ine sahip terminallerin, terminal odalar n n veya bilgisayarlar n fiziksel
anahtarlar yetkili kullan c lara senet kar l teslim edilebilir. Manyetik çizgili kartlann fiziksel
anahtarlardan tek fark içeriklerinin gerekti inde de i tirilebilir olmas d r.
j. Radyasyona Kar Güvenlik Önlemleri
(1) Bilgi i lem tesisleri, elektronik dinlemeye kar bir önlem olmak üzere, bulundu u binan n
veya kontrol alt ndaki alan n mümkün oldu u kadar ortas na yak n bir yerde kurulmal d r.
(2) Bilgilerin güvenlik alt ndaki bilgi i lem alan n n d na, hatlardan radyasyon yay l m yolu
ile ç kmalar n önlemek için bütün güç ve sinyal hatlar nda güç ve sinyal kilitleri kullan lmal d r.
E er bu filtreler ait olduklar cihazlar n bir parças de illerse, cihazlar radyasyon alan n n ötesine
konmal , giri ve ç k devreleri mutlaka birbirinden ayr lmal d r.
(3) Tüm bilgi i lem cihazlar ve radyasyon yayabilecek hatlar, güvenlik alt nda bulunan alan
içinde mümkün oldu u kadar bilgi i lem merkezine yak n olan bir tek toprak hatt ile
topraklanmal d r.
(4) Çok gizli bilgilerin i lendi i ve sakland bilgisayarlar n etraf nda, en az bir metre
yar çap nda metal e yalardan ar nm bir alan olu turulmal ve böylece sinyallerin metaller üzerinde
endüksiyon meydana getirmesi önlenmelidir.
(5) Kullan lmayan veya gerekli olmayan elektrik devreleri, kablolar ve tesisat kald r lmal d r.
Gerekli devreler ise hat filtreleri ve fiziksel ay r m yollar yla izole edilmelidir.
(6) Radyasyonun söz konusu oldu u yerlere giren ve ç kan tüm madeni tesisat giri ve ç k
noktalar ndan kesilerek, aralar na yal tkan parçalar konulup bunlar n radyasyon yolu ile bilgi
iletmelerine mâni olunmal d r.
(7) Bilgi i lem sisteminin tesisi ve yap lacak herhangi bir de i iklik uygun düzeyde kleransa
sahip elemanlarca, kurulu un uzman personelinin nezaretinde yap lmal d r.
35
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
k. Tekrar Kullanmak Amac ile Belleklerin Silinmesi
1- On-Line Geçici Belle inin Silinmesi
On-line bir belle e depolanm olan herhangi bir kullan c ya ait gizli bilgilerin ba kas taraf ndan
elde edilmesini önlemek için, bu bellek sahas nm ba ka bir kullan c ya tahsis edilmeden önce silinmesi
gerekir. Bu silme i lemi bellek sahas na yazma yöntemi ile yap labilir. Alternatif olarak, seri haldeki
bellek cihazlar içinde, yeni kullan c n n veya yönetim (i letim) sisteminin herhangi bir i lemden önce
bütün bellek sahasm silmesi istenir. Bu i lemin her zaman yap ld n kontrol ve garanti etmek için
gerekli yaz l m ve donan m sa lanmal d r.
2- Ta nabilir Belleklerin Silinmesi
(a) Ayn kurulu içinde yeniden kullanmak için silme i lemi
Güvenlik yetkililerince bir aksakl k te his edilmedi i sürece ayn kurulu ta yeniden kullan lacak
m knat sl belleklerin silinmesinde özel bir yöntem uygulamaya gerek yoktur. Ancak bir bellek
biriminin o güne kadar alm oldu u en yüksek gizlilik derecesi devam ettirilir.
(b) Ba ka bir kurulu ta yeniden kullanmak için silme i lemi
Bir m knat sl bellekte kay tl bulunan gizlilik dereceli bilgiler, bu bellek ba ka bir tesiste yeniden
kullan lmaya götürülmeden önce silinmelidir.
(c) M knat sl eritler,diskler, vs. sorumlu birimlerce uygulanan bir yöntemle silinmelidir.
(d) Do ru çal makta oldu u kontrol edilmi olan de i tirilebilir disklerin bütün depolama
sahalar binary say s "1" veya "0" ile tekrar üste yaz larak silinmelidir. Bu i lemde kullan lacak
ak m en az silinecek olan bilgilerin kayd nda kullan lm olan ak ma e it olmal , fakat diski tahrip
edecek kadar yüksek olmamal d r. lave olarak, e er bellek alt sistemin bir parças olarak mevcut
ise bu silme i lemine birde AC / DC silme yöntemi tatbik edilmelidir.
Bütün silme i lemlerinden soma her bellek, o güne kadar alm oldu u en yüksek gizlilik derecesini
ta r.
1. Gizlilik Dereceli Bilgi t lem Materyalinin mhas
(1) Kâ t ve benzerleri
Gizlilik dereceli bilgileri i leyen bilgi i lem merkezlerinde, güvenlik tedbirleri alt nda imha edilmesi
gereken büyük miktarda kâ t ve benzeri malzeme üretilir. Her merkezde bu malzemeleri toplamak ve
imha edilinceye kadar korumak için gerekli önlemler al nmal d r.
(2) Gizlilik dereceli manyetik kâ t malzemesi imha edilmeden önce üzerine kaydedilmi
bilgiler silinmelidir.
(a) M knat sl eritler özel manyetik cihazlarla parçalanabilir, kimyasal yolla veya f r nda yak larak
imha edilebilir. F r nda yakma i leminde, eritler k sa parçalar hâlinde ve gev ek olarak f r na at lmal
ve büyük miktarda kâ t art klarla kar t r larak yak lmal d r.
(b) Yerinden ç kar labilen (sabit olmayan) diskler, parçalanarak f rmda yak l r.
(c) Sabit diskler, ar za nedeniyle veya normal kullan lma süreleri sonunda kullan lamaz hâle
geldiklerinde parçalanarak f r nda yak l r.
m. leti im Güvenli i
(1) Bilgi i lem sistemi, ileti im ortam nda sistemdeki gizlilik dereceli bilgilere yetkisiz eri imi
engelleyen ve giri imleri ortaya ç karan donan m veya yaz l mla desteklenmelidir. Yetkisiz bir giri
iste inin oldu u terminalin sistemle ba lant s , fiziksel olarak veya yaz l mla kesilebilmelidir.
36
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(2) Bilgisayarlar, terminaller ve ilgili ileti im hat ç k lar n n kontrolü için almacak önlemler,
di er ileti im cihazlar için al nan önlemler gibidir.
(3) Bilgisayar ileti im a mda otomatik hata, adres ve s ra kontrolü yapan bir ileti im kontrol
paketi kullan lm yorsa;
(a) Kullan lan a yaz l m bu tip kontrolleri yapm yorsa, iletilerin güvenli i için ek programlar
haz rlanmas gerekebilir.
(b) yi bir a yaz l m , gönderdi i ileti paketlerinin do rulu unu garanti edebilmelidir.
(c) Genellikle büyük iletiler parçalara bölünür, parçalar numaraland r l r ve arkalar na hata
kontrol bilgileri eklenir.
(d) Al c sistem, bir paketi al nca hata kontrolü yapar. E er do ru gönderilmi onay de ilse
yeniden gönderilmesini ister.
(4) letiler, sabit boyda paketler hâlinde gönderilmemi ve ileti ba l nda ileti boyu
yaz lmam sa (bu bilgi bozulmu da olabilir) veya ileti sonunu belirten özel karakterler
kullan lmam sa (bu karakterler de bozulabilir), iletiler bir öncekinin devam ym gibi
görünebilirler. Bu sorunlar n ortadan kald r lmas için;
(a) leti parçalan numaraland r l r.
(b) Yo un ileti boyu kontrolleri konur. Paketin ba nda paket uzunlu u belirtilerek, paket
sonunda özel ileti sonu kontrolü sa lan r.
(c) Sabit boyda paketler kullan l yorsa, kaybolabilecek karakterler için önlem al nmal d r. Belli
bir sürede transferini tamamlamayan ileti paketleri iptal edilip yeniden gönderilmesini isteyen bir
istek paketi yollanmal d r.
(d) Bir ileti paketi gider gitmez, bir sonraki gönderilmeden önce gönderilenin al c ya do ru bir
ekilde ula t n gösteren onaylama paketi beklenir.
(e) Onaylama paketi, hangi ileti paketi için geldi ini belirten bilgiler ta mazsa, bir onay
paketinin kaybolmas hâlinde do ru giden bir ileti paketi yeniden gönderilir.
(5) Bilgi i lem sistemlerinde hat ç k lar n n güvenli ini, sistemin tasar m safhas nda ele
almak, daha sonra ele al p güvenli i art r c önlemler eklemeye çal maktan daha ucuz ve etkilidir.
(6) Telefon hatlar veya VPN ile ba lanabilen sistemlere, güvenlik klerans olmayan ki ilerin de
ba lanabilece i göz önünde bulundurularak gerekli önlemler al n r.
(a) Sisteme sadece belli telefon numaralan ile eri im sa lanmal d r. Sisteme ba lanmak isteyen
ki inin telefon numaras al n r ve bu numara aranarak verilen numaran n do rulu u kontrol edilir.
(b) Telefon hatlan ile yap lan ileti imde kripto korumas uygulanmal d r.
(c) Sistemde oturum aç lmas na onay vermeden önce ifre ile yetkilendirme yap lmal d r.
Telefon hatt na dinleyici tak lmas (yetkisiz eri im) ihtimaline kar , her oturum için de i ik bir
ifre kullan lmal d r.
(d) Uygun VPN client yaz l m ve anahtar sa lanmal , sistemde oturum aç lmas na onay
vermeden önce ifre ile yetkilendirme yap lmal d r.
(7) Birimler aras ileti imde kullan lan hatlarm güvensiz olmas durumunda iletiler
kriptolanmal , bu suretle iletilerin anla lmas ve de i tirilmesi zorla t r lmahd r.
(8) Sisteme zarar vermeyi, çal mas n engellemeyi ve gizlilik dereceli bilgileri çalmay
hedefleyen ki i ya da programlann ileti im kanallar na taraflardan biri gibi giri inin önlenmesi
amac yla ifrelemede kullan lan anahtarlar n s k s k (gerekirse her ileti için) de i tirilmesi gerekir.
37
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(9) leti ifrelemesi için uygun bir tasar m yap lmas ve ifre anahtarlar n n uygun da t lmas
yolu ile iletilerin kaza ile yanl yerlere gitmesi, gitse de anla lmas engellenmelidir. Bu ayn
zamanda kas tl yanl göndermeleri de zorla t r r.
(10) Bilgi i lem sistemleri aras nda gizlilik dereceli bilginin gönderilmesinde kullan lan ileti im
ortam , ileti im güvenli i standartlar na uygun olarak tesis edilmelidir. leti im hatlar nda
radyasyon s zmas na kar güvenlik, koruma alt na al nm ileti im hatlar n n (d ar sinyal
s zd rmayan fiber optik hat) kullan lmas yoluyla da sa lanabilir.
21B LG
LEM
MERKEZ
HT YAÇLARININ BEL RLENMES
VE
S STEMLER N N
GÜVENL K
Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat , ba l ve ilgili kurulu lar nda çe itli amaçlarla kurulan
ve kullan lan bilgi i lem sistemlerinin güvenlik ihtiyaçlar a a da yeralan maddeler çerçevesinde
belirlenmelidir.
Bilgi i lem sistemi kurulmadan önce;
(1) Güvenlik politikas n n belirlenmesi
Sistemin güvenlik gereksinimi aç k ve anla r bir ekilde tan mlanmal d r.
(2) Birimlerin güvenlik gereksinimlerinin belirlenmesi
Sistem içindeki yaz l m, donan m ve kullan c lar için gerekli eri im kontrol yöntemleri;
(a) Sistemde i lenecek bilgilerin duyarl l (gizlilik derecesi),
(b) Sisteme eri ecek kullan c lar n klerans ,
(e) Gizlilik dereceli bilgiler üzerinde yap lacak i lemler için gerekli güvenlik ihtiyaçlar ,
(d) Bilgi kategorilerinin korunmas için gereksinimler belirlenir.
(e) Sistemin lokasyonlar güvenlik seviyesi ile s n fland r lmal d r.
(3) Sistem içinde yer alacak birimlerin belirlenmesi
Sistemde kullan lacak tüm yaz l m ve donan m birimleri ile kullan c lar belirlenir.
(4) Gerekli güvenlik yaz l m ve donan m n n belirlenmesi
Bilgi i lem sistemi için planlanan güvenlik program n n otomatik olarak yürütülmesini
sa layabilecek yaz l m ve donan m ihtiyaçlar n n belirlenmesi gereklidir.
(5) Güvenli in süreklili inin sa lanmas
Yeniden do abilecek güvenlik gereksinimleri sürekli olarak izlenmeli, sistem yeni tehditleri
kar layabilir durumda tutulmal d r. Birimlerden birinin güvenli inin çökmesi durumunda ya da
yetkisiz bir eri imin ba ar ya ula mas durumunda tüm güvenlik sisteminin y k lmas n önleyecek
tedbirlerin belirlenmesi gerekir.
38
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(6) Sistemin çal aca fiziksel ortam n tan m
Yürürlükte olan fiziksel koruman n gücü ve personel güvenli i belirtilir.
(7) Radyasyon ve elektromanyetik s zmaya kar gerekli çevre ko ullar ortaya konur.
(8) Güvenlik için kullan lacak insan gücü gereksinimi belirtilir.
(9) Sistemin güvenlik teyidinden önce genel güvenlik plan ndaki bütün unsurlar kapsayacak
güvenlik testleri yap l r.
22- INTERNET GÜVENL
a. Genel
nternet, bilgisayarlar n birbirine ba lanmas yoluyla, ulusal ve uluslararas haberle me ve bilgi
payla m n sa layan bir ileti im a d r. Bu a , bilgisayarlar ile veri iletme / alma birimleri aras nda
veri ileti imini sa layan veri ileti im protokolü (TCP/ P) ile desteklenir.
nternet hem sesli hem de görüntülü bir medya ortam yaratmakta ve bunlar n entegrasyonunu
sa lamaktad r. Bu nedenle bugüne kadar var olan medya araclarmdan çok daha etkin olarak
insanlar n siyasal, kültürel, ekonomik ve benzeri faaliyetlerini yönlendirebilecek bir güce sahiptir.
nternet, bilgiyi ara t rma ve ona eri me kavram na yeni bir boyut kazand rm t r. Bu teknoloji
ile bilgi al veri i s n rs z bir duruma gelmi tir.
b. Bilgi Al veri inde Kullan labilece i Alanlar
(1) Bilgi kayna olarak kullanma
Ara t r lmak istenilen her konuda, dünyan n her yerindeki bilgi kayna ma ula labilir.
(a) Kurum ile ba l birimleri aras nda tasnif d
(b) Kurumun faaliyetleri,
bilgiler,
(c) Bas n bildirileri,
(d) Toplumla ili kiler,
(e) Bas n toplant lar ,
(f) Resmî aç klamalar,
(g) Bilimsel ve teknik bilgiler (h)
Çe itli haberler
( ) Meteorolojiden haberler
(j) lanlar
(k) Gezi bilgisi
(1) Çevre bilgisi
39
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(2) Elektronik Posta (e-mail) Olarak Kullanma
Elektronik posta ile adresi bilinen herhangi bir yere, gündüz ya da gece herhangi bir saatte
mektup, resim, ses ve video görüntüleri gönderilebilir.
Bununla;
(a) Di er kurum ve kurulu larla ba lant ,
(b) Di er ülke kurum ve kurulu lar yla i birli i,
(c) Tasnif d
sa lan r.
bilgi ve verilerin da t m /aktar m ,
c. Güvenlik
nternet, takip ve kontrol edilemeyen ve güvenirlili i olmayan bilgisayar a lar ndan
olu maktad r. Bu nedenle internetin kurumun bilgisayar a na (sistemine) ba lanmamas esas
olmal d r. Ancak internete ba lan lmas dü ünüldü ünde, baz güvenlik önlemlerinin önceden
al nmas gerekir.
(1) Bakanl k merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar n amirleri;
(a) Hizmet alanlar yla ilgili bilgilerden hangilerinin internete aktar laca ,
(b) Ba lant n n nas l sa lanaca (ula m parametreleri),
konular n dikkatle belirlemelidirler.
Karar a amas nda teknik, güvenlik ve B M personelinin bilgilerinden yararlan lmal d r.
(2) Bakanl k birimleri genel güvenlik politikas kapsam nda, internet arac l yla d a aç lmas
öngörülen konular hakk nda kurum politikas olu turulmal d r.
(3) nternetin kullan m nda önem ta yan husus, Bakanl k birimlerine ait i lenen ya da
depolanan bilginin gizlili inin, bütünlü ünün ve elde edilebilirli inin korunmas d r. nternet
kullan c lar n n kimliklerinin bilinemeyece i göz önünde bulundurularak, kurumun tüm birimleri
aras nda bilgilerin hassas ya da özel verilerin, gizlilik dereceleri ne olursa olsun internet arac l yla
aktar m yap lmamal d r.
(4) Gizlilik dereceli bilgileri depolayan, i leyen ya da aktaran haberle me ve bilgi sistemleri
internete ba lanmamal d r.
(5) Haberle me ve bilgi sistemlerinin internetle s n rl ba lant lar için ba lant n n faydalar ve
riskleri dikkate al nmal d r.
(6) nternete ba lanan haberle me ve bilgi sistemleri, yetkisiz eri ime kar korunmal d r.
Ayr ca internete ba l Tasnif D bilgi ve haberle me sistemleri, daha yüksek gizlilik dereceli
sistemlere ba lanmamal d r.
40
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(7) Ba kalar n n eline geçmesi ve ba kalar nca kullan lmas istenilmeyen bilgilerin, internetle
gönderilmesi (e-mail, belgeler, mali raporlar vs.) gerekti inde ayr ca ifre uygulanmal d r.
(8) nternet kullan c lar n n birimin bilgisayar a n n özel bölümlerine girmemesi için güvenlik
duvar (firewall) ad verilen programlar kullan l r. K s tlamalar içeren bu program, donan mla
yaz l m n n bile imi olup elektronik bir bekçi gibi i lev görür.
Bu program, d ar dan yap lacak giri imlere kar koruman n yan s ra;
(a) Özel a sistemine eri imin kontrolünü,
(b) Güvenlik sisteminin az say da insana teslimini,
(c) Bireysel kullan c lar n a adreslerini saklayarak gizlili in korunmas n ,
(d) üpheli durumlar n rapor edilmesini,
(e) nternetin virüs kontrol programlar ile çal mas n da sa lar.
(9) Güvenli in sa lanmas amac yla kurum içindeki kullan c lar n türlü d servislere ula mas
engellenebilir, k s tlanabilir, belirli ifrelere ba lanabilir.
(10) Kullan c lara parmak, yüz, ses ve retina tan ma gibi masa ba
uygulanabilir.
güvenlik önlemleri de
(11) Bakanl k birimleri aras nda eri ilmesi istenen ancak gizlilik dereceli olmayan bilgi ve
belgeler internete aç lmadan, intranet içerisinde yay nlanmal d r.
(12) Kurumda olu turulan internet vs. gibi yerel ileti im alanlar , network sistemleri kurumun
güvenli i aç s ndan internete ba lanmamal , ba lanmas gerekiyorsa da güvenlik duvan
programlar gibi gerekli tedbirler al nmal d r. Güvenlik duvar hatt kurmak için kurumla ilgili
gerekli analizler yap larak program en k sa sürede aktif hâle getirilmelidir.
(13) nternetten gelebilecek virüslere kar koruma sa lanabilmesi ve virüsün kurum içerisinde
yayg nla mas n n önlenebilmesi için internetten kaydedilen bilgiler virüs tarama ve silme
programlan ile kontrol edilmeli ve kontrol neticesinde disk, cd, dvd, flash disk, disketlere vs
kaydedilerek kurum içerisinde da t m yap lmal d r.
(14) Sistemi yöneten ve denetleyen ki ilere yard mc olmak amac yla kullan c lar n internete
giri saatlerini ve kullanma sürelerini gösteren bir yaz l m olu turulmal d r.
(15) Seçilen ifrenin güvenli olmas na dikkat edilmeli, ifre belirli periyotlarla de i tirilmelidir.
(16) Sistem sürekli olarak denetlenerek baz kodlama teknikleri kullan lmal d r.
(17) Hizmet alanlanyla ilgili bilgilerden hangilerinin internete aktanlaca , ba lant n n nas l
sa lanaca (ula m parametreleri) belirlenmelidir.
(18) Karar a amas nda teknik, güvenlik ve B M personelinin bilgilerinden yararlan lmal d r.
(19) Kurumun genel güvenlik politikas kapsam nda, internet arac l
öngörülen konular hakk nda kurum politikas olu turulmal d r.
41
H ZMETE ÖZEL
yla d a aç lmas
H ZMETE ÖZEL
d. Internet Güvenli ine Yönelik Yönerge
Milli E itim Bakanl merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu birimleri içinde,
al nacak güvenlik önlemleri ile personelin yetki ve sorumluluklar n belirten bir güvenlik yönergesi
haz rlan r. Bu yönergede;
(1) Kurumda sistem ya da sistemleri kullanmaya yetki izini vermekten/yetkilendirmeden
sorumlu makamlar/birimler,
(2) Kullan c lara parola (password) verme ve de i tirme i leminin ne
gerçekle tirilece i,
ekilde
(3) Kurumda/birimde misafir kullan c oldu unda güvenli in nas l sa lanaca ,
(4) Bilgisayarlara d bilgisayar a lar ndan hangi kurulu lar n ba land / ba lanaca ,
(5) Bir kullan c n n bilgisayar ile ana bilgisayara ba lanmadan önce nelere gereksinimi oldu u,
(6) Merkezi olarak yönlendirilen sistemlerden servis alacak bilgisayarlar n güvenilirli inin
nas l sa lanaca ,
(7) nternete ba l bir a a ba lanma iste inde bulunan bilgisayarlar n güvenli inin nas l
sa lanaca ,
(8) Ki ilerle ilgili gizli verilerin nas l korunaca ,
(9) Virüslere, zararl ajanlara kar ne tip koruma önlemlerinin al naca ,
(10) Evinden bilgisayar ile bilgisayar a n za ba lanacak olanlar n nas l güven altma al naca ,
(11) Kurumun d birimlerinin ana sisteme güvenilir olarak ne ekilde ba lanaca ,
(12) Mesajla ma programlar n hangi amaçlarla kullan laca , mesajla ma programlar ile sesli,
görüntülü ileti im ve dosya transferinin s n rland r lmas n n nas l yap laca ,
(13) iddet, korku, müstehcen içerikleri bulunan, kumar, bahis gibi zararl ve/veya yasad
sitelere eri ilmemesi için ne gibi önlemler al nmas gerekti i,
gibi hususlara yönergede yer verilir.
23- YABANCILARLA GÖRÜ MELERDE GÜVENL K
a. Genel
Ülkemiz, jeopolitik durumu ve co rafi konumu itibar yla Asya, Avrupa ve Afrikaya uzanan ana
yol aynm nda bulunmakta, bu nedenle de casusluk ve istihbarat örgütlerinin yo un faaliyetlerine
odak noktas olma özelli i ta maktad r. Söz konusu örgütlerin ülkemize yönelik bilgi toplama,
casusluk ve sabotaj gibi gayret ve faaliyetlerinin önlenmesi, güvenlik önlemlerinin (bu önlemler
ayn zamanda istihbarata kar koyma önlemleridir) etkin bir ekilde al n p uygulanmas ile
sa lan r.
42
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
Örgüt ve ki iler bilgi toplama faaliyetlerinde;
(1) llegal örgütlerle i birli i yaparak veya örgütlere maddi destek sa layarak elde edilen
ki ilerden yararlanabilirler.
(2) Yurt içi ve yurt d
kurulu larda önemli ki ilerin kulland
elektronik cihazlarla dinleyebilirler.
haberle me araçlar n
(3) Gezi, inceleme, ö renim gibi çe itli amaçlarla yurdumuza gelen yabanc lar aras na özel
yerle tirilmi ki iler katarak bunlara örgüt mensubu ki iler ve halkla ili ki kurma yönünde görevler
verebilirler.
(4) Atanan resmî görevlilerin haber toplama eleman olarak kullan labilece i ve bunlardan
baz lar n n istihbarat örgütlerinden seçilebilece i unutulmamal d r.
(5) D temsilciliklere, kurulu lara ve yurt d ndaki i çi topluluklar na eleman yerle tirebilirler.
(6) Kendilerine meyilli ve çe itli nedenlerle elde edilmesi kolay ki ileri seçebilirler,
b. Uyulmas Gereken Esaslar
(1) Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu larda haz rlanan Tasnif D
ve Gizlilik Dereceli evrakm ayrmt ve esaslan daire içinde veya d mda ilgili olmayan personele
aç klanamaz.
(2) "Bilinmesi Gereken" prensibine uyulur ve gerekti i kadar bilgi aktar l r.
(3) Görev ve daire ile ilgili konular daire d nda, aile toplant lar nda, evlerde, ilgili olmayan
ki ilerle ve toplu ta m araçlar nda hiçbir ekilde görü ülemez ve konu ulamaz.
(4) Evrak, personelin üzerinde bulundurulamaz ve eve götürülemez. Çal mak amac yla daire
d na ç kar lanlar n güvenli inden ilgili personel sorumludur.
(5) Devlet memurlar , kamu görevleri hakk nda basma, haber ajanslar na veya radyo ve
televizyon kurumlar na bilgi veya demeç veremezler. Bu konuda gerekli bilgi, ancak Bakan n
yetkili k laca görevli, illerde valiler veya yetkili k laca görevli taraf ndan verilebilir.
Askeri hizmet ile ilgili bilgiler, özel kanunlar n yetkili k ld
taraf ndan aç klanamaz.
personel d nda hiçbir kimse
c. Yabanc Uyruklularla Yap lan Görü meler
Görevli olarak veya seyahat amac yla yurt d nda bulunanlar ile yurt içinde, görevi gere i veya
çe itli nedenlerle yabanc uyruklularla yap lan görü melerde göz önünde bulundurulacak baz
hususlar a a da s ralanm t r.
(1) Ülkemizde bulunan yabanc misyon mensuplar veya geçici süre ile görevli olarak gelen
yabanc heyet üyelerinin Türk makamlan ile görü me istekleri prensip olarak D i leri Bakanl
kanal ile illerde valiliklere yap lan görü me istekleri ise valiliklerce gerçekle tirilebilir.
43
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(2) Yabanc misyon mensuplar , yabanc görevliler veya görevli olmayan yabanc uyruklularla
görü melerde gizlilik dereceli bilgilerin verilmemesi, ülkemizin sayg nl n zedeleyecek ifade,
beyan ve davran larda bulunulmamas , ulusal ç karlar m za ayk r olarak kullan labilecek ya da
buna imkân verecek bilgi ve belgelerin yabanc lara iletilmemesi ve bu gibi beyanlarda
bulunulmamas ulusal görev kabul edilmelidir.
(3) Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu larda, yabanc misyon
mensuplar veya di er yabanc uyruklularla görü meye yetkili personelin düzeyi önceden
belirlenmeli ve bu personelin say s gerekli görüldü ü ölçüde s n rland r lmal d r. Görü me istekleri
yetkili amire iletilir ve almacak talimata göre hareket edilir. Talimat do rultusunda yap lacak
görü me sonunda EK-BG form doldurularak ilk amire verilir.
(4) Yabanc misyon mensuplar^ yabanc heyet üyeleri ve yabanc uyruklu di er ki ilerle
yap lacak görü meler ilgili mevzuat, yay mlanan Bakanlar Kurulu kararlar ve Genelgeler
çerçevesinde yürütülür.
(5) Bünyesinde yabanc uyruklu çal t ran Bakanl m z kurulu lar ; 5683 Say l Yabanc lar n
Türkiye'de kamet ve Seyahatleri Hakk nda Kanun hükümlerine uygun olarak EK-BH formu
doldurularak yabanc n n i e ba lamas n takip eden on be gün içinde en yak n polis veya jandarma
karakoluna verir.
d. Yurt D
Yaz malar :
(1) Yurt d ndaki resmî ve özel kurulu larla (radyo, televizyon servisleri, gazete ve dergiler,
hay r ve meslek kurulu lar gibi) yap lacak yaz malarda sorumluluk yazana aittir.
Ancak bu tür yaz malarda gerek zarf üstüne ve gerekse zarf içine gizlili i bulunan adresler
yaz lmaz. Mecbur olunmad takdirde rütbe, makam ve unvanlar da yaz lmamal d r.
(2) Dosya veya müttefik devletlere gizlilik dereceli evrak ve gereç verilece i zaman, taraflar
aras nda evvelce yap lm , gizlilik dereceli bilgilerin emniyetine dair bir mevzuat yoksa;
(a) Evrak ve gerecin ta d gizlilik derecesi,
(b)Korunma esaslar ,
(c) Ba ka bir devlete verilip verilemeyece i,
(d) Al nt lar yap l p yap lamayaca ,
(e) Ço alt l p ço alt lamayaca ,
(f) ade edilip edilmeyece i,
(g) Gizlilik derecesinin ileri bir tarihe dü ürülüp dü ürülemeyece i gibi hususlar belirtilir.
24- TOPLANTI VE TOPLANTI SALONLARINDA GÜVENL K
Toplant y düzenleyen makamlar a a da belirtilen önlemlerle gerekli gördükleri di er ilave
önlemleri al rlar. Toplant ya kat lanlar, gizlilik dereceli bilgi ve belgelerin d ar ya ç kar lmas ve
d ar da görü ülüp tart lmas ndan özenle kaç n rlar.
(a) Toplant y düzenleyen makam, bu amaca yönelik yaz da toplant konusu, yeri, saati gündemi
ve gizlilik derecesini belirtir. Ayr ca toplant ya kat lacak olanlar n bildirilmesini ister.
(b) Toplant n n amac ve ihtiyaca göre toplant salonu oturma plan yap l r, temsilcilerin
oturacaklar yerler önceden etiketlenir.
44
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(c) Toplant süresince gizlilik dereceli Dokümanlar n güvenli i ile ilgili önlemler al n r.
(d) Toplant n n amac ile temsilci gönderilmesi istenilen kamu kurum ve kurulu lar ve özel
sektör kurulu lar toplant öncesinde amirlere bildirilir, görü ve direktifleri al n r. Ayr ca toplant da
al nan kararlar toplant tutana (EK-AV) ile toplant emri veren makama arz edilir.
e) Toplant salonunun iç ve d güvenli inin sa lanmas ve ilgili birimlerle i birli i yap lmas
amac yla, ihtiyaca göre sorumlu bir personel ve yeteri kadar yard mc personel görevlendirilir.
f) Toplant güvenli inden sorumlu personel;
(1) Toplant ya girecek olanlar n elindeki listeye göre kimlik kontrolünü yapar.
(2) Gizli ve Çok Gizli gizlilik dereceli toplant lara kat lacak olanlar n, bu dereceleri havi
Güvenlik Belgelerinin olup olmad n kontrol eder.
(3) Toplant ba lad nda kap lar kapatt r r, uygun bir yere toplant n n gizlilik derecesini
belirten TOPLANTI VARDIR, GlRÎLMEZ levhas ast r l r.
(4) Toplant süresince ilgili olmayan ki ilerin salona girmemesi için gerekli tedbirleri al r.
(5) Toplant aralarmda toplant yerinin ve harita, ema ve di er as l veya aç kta bulunan
Dokümanlar n güvenli ini sa lar.
(6) Toplant sonuna kadar bölgeyi terk etmez, toplant bitiminde salonun bo alt lmas na nezaret
eder.
(7) Toplant salonunda unutulmu Doküman veya not olup olmad n kontrol eder. Y rt lm
yaz l not ve müsveddeler bir torbada toplan p özel yerinde yak l r ve ka t k yma makinalar nda
k y l r.
(8) Masalar n ve toplant salonunun temizli ine nezaret eder.
(g) htiyaca göre teknik ve elektronik arama ve kontrol yap l r. (EK-BA)
(h) Toplant Mahallinde Emniyet
(1) Toplant yap lacak mahallin 48 saat evvelinden bir emniyet kordonu içine al nmas , toplant
binan n bir k sm nda yap lacaksa, çevre emniyetine ilave olarak toplant mahallinin alt ve üst
katlar nda da emniyet tedbirleri al nmas icap eder.
(2) Emniyet kordonunun te kilinden soma bu bölgeye ancak giri kart n havi kimselerin
girmesine müsaade edilir.
25- LM ARA TIRMA VE F LM ÇEK MLER NE KAR I GÜVENL K
a) Yabanc bas n mensuplar ve Radyo-Tv kurulu lar n n Bakanl m z faaliyetleri ile ilgili bilgi,
ara t rma ve film çekimi gibi istekleri Bas n ve Enformasyon Genel Müdürlü üne
yönlendirilmektedir.
b) Ba bakanl k Bas n ve Enformasyon Genel Müdürlü ünden Bakanl m z Bas n Mü avirli ine
gelen talepler uygun bulunursa Makam n onay al nd ktan soma i leme konularak kar lanacakt r.
c) Bakanl m z Basm Mü avirli ince Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili
kurulu lar nda konu ile yap lan faaliyetler ile faaliyete kat lacak kurum ve ki iler hakk nda (kurum
ve ki i isimleri, yer ve mekân, kullan lacak cihazlar); Bakanl m z Bas n Mü avirli ince daha
önceden Savunma Sekreterli ine gerekli bilgi verilecektir.
45
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
26- GENEL
BE lNCl KISIM
SABOTAJ VE TERÖR OLAYLARINDAN KORUNMA
a. Sabotaj Olaylar
(1) Sabotaj; insanlar aras nda kin ve nefret duygular yla ortaya ç kan zarar verme arzular ndan,
politik, ideolojik, etnik ve dini kar t gruplar n amaçlar n gerçekle tirme isteklerine ve uluslararas
sava larda en az insan arac l ile dü man n sava gücünü kuma arzusuna kadar çok geni
alanlarda uygulanan sald rgan ve y k c faaliyetlerdir.
(2) Kamu ve özel sektöre ait her türlü üretim tesis ve ürünleri, harp silah ve araçlar , ula m ve
ileti im sistem ve araçlar , milli ekonomiye ve ülke savunmas na katk s bulunan kurulu ve tesisler
ile toplum hayat n do rudan etkileyen kurulu ve tesisler sabotajm belirgin hedefleri aras nda yer
almaktad r.
(3) Sabotajlar n tahrip, imha, yang n ve y k c etkisinden fayda bekleyen, amac na ula mada
onu bir vas ta, bir a ama sayan yurt içinde veya d mda herkes, her örgüt, grup ve devlet tarafmdan
gerçekle tirilmek istenebilir. Ancak sabotaj, kuUamlan aracm kimyevi, fiziki, elektrik veya
elektronik gücü ve uygulamadaki yetenek ve isabet ölçüsünde etkili olur.
(4) Sabotajlardan korunmada ba ar ; 5188 say l Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ve
88/13543 say l Sabotajlara Kar Koruma Yönetmeli i hükümleri çerçevesinde al nacak önlemler
ile kurulu veya tesisin özellikleri de dikkate almarak cayd r c ve koruyucu di er önlemlerin etkin
bir ekilde al nmas ve uygulanmas , koruma ile görevli personelin e itimli, disiplinli ve uyan k
bulundurulmas ve iyi bir i bölümü yap lmas ile sa lan r.
(5) An lan Yasa ve Yönetmelik hükümleri uygulanmayan (Bakanlar kurulu Karan veya
Yönetmelikte öngörülen komisyonun karar bulunmayan) kamu ve özel ö retim kurumlar , kendi
özelliklerini de dikkate alarak duyacaklar ihtiyaca göre yasa ve yönetmelikte öngörülen
önlemlerden gerekenleri al r ve uygularlar.
(6) Bakanl m z hizmet binalar nda 88/13543 say l Yönetmelik hükümleri uygulan r ve bu
hükümlere göre Koruma Plan haz rlan r. Ayr ca Bakanl m z n ayr bina i gal eden merkez ve
ta ra te kilat birimleri ile ba l ve ilgili kurulu lardan ve di er özel ö retim kurumlar ndan bu
yönetmelik hükümlerini uygulamas ve koruma plan yapmas gerekenler, söz konusu Yasa ve
Yönetmeli in ilgili maddelerinde belirtilen komisyonlar tarafmdan tespit edilir.
(7) Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ba l ve ilgili kurulu lar n sabotajlara kar
korunmas ve güvenliklerinin sa lanmas ndan bu kurulu lar n en büyük amirleri, özel ö retim
kurumlar na ait kurulu lar n güvenliklerinin sa lanmas ndan da sahibi veya idare amiri sorumludur.
(8) n a edilecek bina ve tesislerin yer seçiminde; yak n çevre incelenerek muhtemel sabotaj
olaylanna kar al nacak önlemleri olumlu veya olumsuz yönde etkilemesi göz önünde
bulundurulur.
(9) Bina ve tesislerin in aat haz rl klar yap l rken, çevre engelleri ve yollan, giri kap lar ,
çevre ayd nlatmas , muhabere ebekesi, nöbetçi ve gözetleme kuleleri gibi hususlar dikkate al n r.
46
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(10) Bina ve tesislerin özelliklerine göre normal olarak yerden 5.50 metreye kadar yükseklikte
bulunan bütün pencereler, yüzölçümü 250 cm kareden fazla olan menfez, aç kl k, su borusu,
kanalizasyon borusu, klima ve kalorifer tesisat giri yerleri ile benzeri yerler insan giremeyecek
ekilde demir parmakl klarla kapat l r.
(11) Bina, kurulu ve tesisler iyi etüt edilerek sabotaj yap labilecek yerler ve bu gibi yerlerde
al nacak koruma önlemleri ile yang n, elektrik kaça ve gaz s zmalar na kar yap lacak kontroller
ve al nacak koruma önlemleri belirlenir ve artt r l r.
b. Terör Olaylar
(1) Terör, bask , cebir ve iddet, korkutma, y ld rma, sindirme veya tehdit yöntemlerinden
biriyle Anayasada belirtilen Cumhuriyetin ana ilkeleri, siyasi, hukuki, sosyal, laik, ekonomik
düzeni de i tirmek, Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlü ünü bozmak, Türk
Devleti'nin
ve Cumhuriyeti'nin varh m tehlikeye dü ürmek, devlet otoritesini zaafa u ratmak veya y kmak
veya ele geçirmek, temel hak ve hürriyetleri yok etmek, Devletin iç d güvenli ini, kamu düzenini
veya genel sa l bozmak amac yla bir örgüte mensup ki i veya ki iler tarafmdan giri ilecek her
türlü eylemlerdir.
Terör; öldürme veya kaç rma eylemleri d nda Devletin gücünü ve sayg nl n azaltmak,
toplumu tedirgin etmek ve y ld rmak için bombal bombas z afi asma, duvarlara yaz yazma, tehdit
mektuplar gönderme gibi yollara ba vurur.
Öldürme ve kaç rma giri imlerine kar en iyi önlem ve koruma; ki inin etkili bir biçimde
korunmas , teröristin ba ar ans ve hedefe ula masmm zorla t r lmas ile sa lan r.
(2) Terör olaylar na kar koymada en etkili tedbir, olay n meydana gelmeden önlenmesidir. Bu
da olay n önceden ortaya ç kar lmas , teröre mâni olacak tekniklerin geli tirilmesi, teröristi
cayd r c önlemlerin al nmas , personelin bilgilendirilmesi ve e itilmesi, ayr ca güvenlik
güçleriyle i birli i yap lmas suretiyle sa lanabilir. Terörle ilgili bilgi ve duyumlar, güvenlik
güçleri ve ilgili kurulu lara gecikmeden ula t r l r.
(3) Terör olay n n meydana gelmesi hâlinde önceden planlanan önlemler derhal uygulan r,
güvenlik güçlerine ve gerekirse itfaiyeye süratle haber verilir ve yard m istenir.
(4) Terörist faaliyetler; olay öncesi, ba lang ç safhas , olay safhas ve olay sonras safhas n
kapsar.
(5) Olay öncesi ve ba lang ç safhas nda, etkin koruyucu güvenlik önlemleri ve güncel
"sabotajlara kar koruma" plan n n uygulamas ile olay önlenebilir veya etkisiz hâle getirilebilir.
Bu amaçla;
(a) Sabotajlara kar koruma plan güncel, uygulanabilir ve personeli bilgili ve e itimli
bulundurulur.
(b) Güvenlik makamlar ile i birli i yap l r.
(c) Kurum ve kurulu civarmda s k s k görülen üpheli ki i ve araçlar takip edilir ve güvenlik
güçlerine bildirilir.
(d) Ziyaretçiler, ziyaret odalar ndan ba ka yerde görü türülemez.
(e) Çal ma saati sonunda, çal ma odalar kontrol edilerek kilitlenir.
(f) lk yard m, ayd nlatma ve gerekli di er malzeme haz r ve kullan l r durumda bulundurulur.
(g) Gerekti inde itfaiye, hastane ve güvenlik makamlar na ula mak üzere önlemler al n r.
47
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
27- SABOTAJLARDAN KORUNMA
a. Genel
(1) Sabotajlara kar korunmada fiziki önlemlerin saptanmas nda genel prensip korumada
öncelik ve önlem verilecek ünitelerin belirlenmesi olmal d r.
Öncelik vermede;
(a) Devre d kald takdirde genel tesis faaliyetlerinin k smen veya tamamen aksamas na veya
durmas na neden olabilecek üniteler.
(b) Devre d kald takdirde tamiri veya yenilenmesi zaman veya para yönünden zor olan
tesis, bölüm veya k s mlar göz önünde bulundurulur.
(2) Bu ay r m kapsam na girebilecek mekanik, teknik, elektronik ve elektrik enerjisi olu turan,
depo eden ve da tan bölüm, k s m ve birimler, uzmanlarca tespit edilmelidir. Tespit i inden sonra
her biri için d a kar koruyucu, izole edici, yakla ma ve s zmalara imkân vermeyici önlemler (tel
örgü veya duvarla çevirmek, ayd nlatmak, gerekirse bekçi veya nöbetçi bulundurmak, köpekle
korumak, alarm sistemi olu turmak vb.) al nmal d r. i olmayanlar n buraya sokulmalar n n men
edildi ini belirten levhalar n münasip yerlere konulmas , kötü niyetlilere mazeret f rsat vermemesi
yönünden bilhassa yararl olur.
Bir di er önemli önlem de, yan c , parlay c ve patlay c özelli i olan malzeme, makine ve
parçalar n, y k c parlay c özelli i olanlardan uzakta bulundurulmas , iki grup aras nda sirayeti
önleyici tertiplerin al nmas d r.
(3) Hayati önem ta makla beraber korunmas gereken k s mlar ise sabit tesislerin bütünü içinde
mütalaa edilmeli ve a a daki önlemler ayr ca al nmal d r.
(a) Tesisin etraf na tel örgü, parmakl k veya duvar çekilir.
(b) Çevre, geceleri devaml ayd nlat l r.
(c) Gizli s zmalara kar elektrikli alarm-ikaz tertibat yap l r.
(d) Tesisin ekonomik ve stratejik önemine göre ve artlar elverdi i takdirde kilit noktalara
kapal devre monitör yerle tirilir.
(e) Giri -ç k kap lar mümkün olan en az say ya indirilir ve her biri görevli personel ile
kontrol alt nda tutulur. Girip ç kan yabanc araçlann plaka numaralar , oförlerinin kimlikleri tetkik
ve tespit edilir ve bir deftere kaydedilir. Giri lerde ku kulu sand k, çuval, ambalaj ve benzeri eyler
kontrol edilir.
(f) Kas tl veya kas t d yang nlara kar itfaiye veya yang n söndürme ekip ve ekipmanlar n n
te kil ve teminine, belirli yerlerde özel yang n musluklar yap lmas na tulumba ve yang n
söndürme cihazlar n n de i ik ve gerekli yerlerde grupla t r lmas na, daima dolu ve i ler hâlde
bulundurulmas na, yang n söndürme ekiplerinin e itilmesi ve noksans z olarak elde
bulundurulmas na özen gösterilir.
(g) Kom u binalar n balkon veya çat lar ndan gece tesise s zmak mümkün ise buna mâni olmak
maksad yla duvar veya tel örgüler yükseltilir.
(h) Zemin ve dü ük seviyeli birinci kat pencereleri demir parmakl k veya kal n tel kafeslerle
kapat l r ve içerden çengellenir.
48
H ZMETE ÖZEL
b. Koruma Planlar :
H ZMETE ÖZEL
(1) Sabotajlara kar koruma önlemlerini almakla yükümlü bulunan Bakanl m z ile 5188 say l
Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ve / veya 88/13543 say l Yönetmelik hükümlerinin
uyguland Bakanl m z te kilat (ba l ve ilgili kurulu lar dahil), bu yasa ve yönetmelikte
öngörülen önlemleri almak ve kendi özelliklerine göre "Sabotajlara Kar Koruma Plan " yapmakla
yükümlüdürler.
(2) Sabotajlara kar koruma planlar ; Bakanl m zda Savunma Sekreterli ince ta ra te kilat ,
ba l ve ilgili kurulu larda ise Yönetmelikte belirtilen birimler taraf ndan, Savunma veya Sivil
Savunma Birim veya elemanlar ile koordine edilerek haz rlan r ve birim amirlerinin
sorumlulu unda uygulan r. Planlar y lda en az bir defa gözden geçirilir ve güncelle tirilir.
(3) Özel ö retim kurumlar nda koruma planlan; sahibi taraf ndan görevlendirilen ki i veya
"koruma veya güvenlik amiri" taraf ndan haz rlan r.
(3) Planlar n Onaylanmas
(a)
Bakanl m zda ayr
bina i gal eden merkez
haz rlanacak/haz rlayacaklar koruma planlar n Bakanl k Müste ar ,
te kilat
birimlerinin
(b) Bakanl m z n ba l ve ilgili kurulu lar na ait ana hizmet binalar ile ayn ilde bulunan
di er bina ve tesislerin koruma plan n n üst düzey yöneticiler,
(c) l ve ilçelerde bulunan, Bakanl m z ta ra te kilat ile ba l kurulu lar te kilat na ait koruma
planlar n valilikler,
onaylar.
c. Koruma ve Güvenlik Amiri
88/13543 say l Yönetmeli in 14.maddesi gere i Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile
ba l ve ilgili kurulu larda her ba ms z hizmet binas için "bina koruma ve güvenlik amiri"
görevlendirilir.
Koruma ve güvenlik amiri hizmet binas n n özelliklerini iyi bilmeli, karar verme yetki ve
yetene ine sahip olmal d r. Koruma ve güvenlik amiri sabotajlara ve sald r lara kar koruma ve
güvenli in sa lanmas için yap lan koruma plan n n uygulanmas ve bu amaçla koruma personelini
göreve haz r bulundurmas , sevk ve idare etmesi, çal ma usul ve esaslar n tespit ve kontrolü ile
e itimlerinin sa lanmas yla görevlidir. Bu görevi ifa ederken Savunma Sekterli i sivil savunma
uzmanl ile koordine sa layacaklard r.
Bina koruma ve güvenlik amirleri Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili
kurulu amirlerine veya onun yetkili k ld makam sahibine kar sorumludur.
d. Koruma Gruplar
(1) Koruma plan yapmakla yükümlü bulunan Bakanl m z te kilat nda (ba l ve ilgili
kurulu lar dahil) koruma hizmetleri, mevcut personelden yeteri miktarda seçilecek fiziki koruma
grubu ve teknik koruma grubu ile sa lan r. Bu gruplar bulunduklar Bakanl k ve te kilat n n
önemine, üretimine ve kaplad alan n geni li ine göre ayr ayr veya birle ik olarak faaliyet
gösterebilirler.
49
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(2) Gruplarda görev alacak personel miktar n n tespitinde korunacak yer adedi ile korunacak
yerin önemi ve mevcut eleman say s göz önünde bulundurulur.
(3) Bekçi ve koruma ile güvenlik görevleri d ndaki koruma gruplar personeli, koruma
görevleri d nda asli görevlerine devam ederler. Fiziki koruma grubu personeli 24 saat, teknik
koruma grubu personeli de gerekli görüldü ü hâllerde 24 saat hizmet esas na göre
görevlendirilebilirler.
e) Fiziki Koruma Grubu :
(a) Fiziki koruma grubu personeli, sald r lara gerekti inde yak n mücadele usulleriyle kar
koyabilecek tarzda e itilir. Te kilatland r l r ve silah, cop, düdük, el feneri, ses ç karmayacak
ayakkab , ikaz araçlar , özel yerle tirilmi köpekler gibi uygun görülecek teçhizat ve vas talarla
donat l r.
(b) Özel Güvenlik Görevlisi personeli istihdam edilerek "Özel Güvenlik Birimi"
olu turulan/bulunan veya özel güvenlik irketlerinden hizmet sat n almak suretiyle güvenlik
sa land nda, Bakanl m z te kilat nda fiziki koruma ile ilgili hizmetler de bu birim/ irket
taraf ndan yürütülür ayr ca fiziki koruma grubu te kil edilmez.
(c) Fiziki koruma grubunun te kilinde, koruma ve güvenlik görevlisi ve bekçi gibi esas görevi
koruma olan personelden ayr olarak bu personeli takviye amac yla di er personelden de ikiz
görevli olarak yararlan l r.
f) Teknik Koruma Grubu
(a) Teknik Koruma gruplar nda görev alacak Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat yla ba l ve
ilgili kurulu lar n teknik özelliklerini bilen uygun kademedeki teknik personel aras ndan ve
sabotajlar sonucu meydana gelecek ar zalar n acil onanm amac yla ihtiyaç dikkate al narak
görevlendirilir. Bu görevler için personel; elektrik kaçaklar n , gaz ve her türlü akar ve uçar madde
s zmalar n ay rt etmeye yarayan cihazlar, yang n söndürücüler, tahrip vas talar n etkisiz k lmaya
yarayan malzeme, may n arama cihaz vas talar , her türlü kimyasal ve mekanik veya elektrikli
sabotaj madde ve vas talar n meydana ç karacak teknik malzeme gibi araç ve gereçlerle donat l r.
(b) Yang n söndürme, kurtarma, koruma ve ilk yard m ekipleri, teknik koruma grubu bünyesi
içerisinde te kil edilir. Ayr ca yangm, ilk yard m, kurtarma ve teknik onar m konular nda mevcut
sivil savunma servislerinden de yararlan l r.
(c) Sabotaj d nda h rs zl k, soygun, ya ma ve y kma, zorla i ten al koyma gibi eylemlere
kar al nacak önlemler, 5188 say l Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ve 88/13543
say l Yönetmelik hükümleri çerçevesinde al n r ve uygulan r.
28- POSTA ÎLE GÖNDER LEN PATLAYICI MADDELERDEN KORUNMA
Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar üst düzey yönetici ve kilit
personel, a a daki belirtileri ta yan bombal mektup ve paketlerde, yap lacak sald r lar ve bunlara
kar al nacak önlemler konusunda uyar lacakt r.
a. Zarf veya paket üzerindeki posta damgas ile göndericinin isim ve adresi incelenerek, zarf
veya paketin beklenilmeyen bir yerden gönderildi inin anla lmas ,
50
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
b. Zarf veya paket üzerindeki el yaz s n n yabanc olmas ,
c. Paketin bir yana yatk n veya dengesiz durmas ,
d. Boyutlar na göre a rl
a rd r),
mn fazla olmas (mektup bombalan genellikle 50 gr'dan daha
e. Zarf n 5 mm den daha kal n olmas .
f. Zarf n altmda, üstünde ve yanlannda yay izlenimini veren bir esnekli in bulunmas ,
g. Zarf veya paket üzerinde küçük bir delik, i ne deli i veya ya lekesinin görülmesi,
h. Anormal kokular (Özellikle badem ya , badem ezmesi kokusu) duyulmas ,
. Gev ek bir metal parças gibi sesler al nmas , j. Zarf n içinde karton
veya metal bir kat l k (sertlik) bulunmas , gibi belirtilerin gözlenmesi
hâlinde paket veya mektup;
(1) Aç lmamal d r.
(2) Islak el ile tutulmamal , suya sokulmamal d r.
(3) Ate ten uzak tutulmal , yan nda sigara içilmemelidir.
(4) Elde fazla tutulmamal , tahta bir masa veya sehpa üzerine konulmal ve mümkünse metal bir
detektörle incelenmelidir.
(5) Zehir veya yan c kimyasal maddelerle doldurulmu olabilece i göz ard edilmemelidir.
(6) zole edilmi veya kimsenin sokulmayaca bir yere b rak lmal d r.
(7) Bu önlemler al n rken ilgililer uyanlmal , polise haber verilmelidir.
29- BOMBALI HBAR VE TEHD TLER NDE HAREKÂT TARZI a.
Genel
(1) Bomba tahrip uzmanlanyla irtibat kurularak tesis hakk nda yeterli bilgi sahibi olmalan
sa lan r.
(2) Yang n donan m geli tirilir, denenir ve kullan l r olmalar sa lan r.
(3) Personel ve araçlar n tesise giri ç k lar nda yeterli kontrol sa lan r.
(4) Ortada b rak lm üpheli paket, çanta, elbise vb. e yalara dikkat edilir. Bu gibi e yalara
yap lacak i lem ve görevliler beklenir, kendilerine direktif verilir.
51
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(5) Tesis çevresinde görülen üpheli ki ilere dikkat edilir, araç plaka numaralan kaydedilir.
(6) Hassas bölgelerde yeterli korunma sa lan r.
(7) Halka aç k kap lar n, havaland rma tesisat odas n n, telefon santral odas n n, asansör, tuvalet
ve benzeri yerlerin kap lar n n kullan lmad klar zaman kapal olmalar na dikkat edilir.
(8) Ayd nlatma, zil, çan ve siren gibi tesisler periyodik olarak kontrol edilir.
(9) Elektrik feneri, merdivenler, kum torbalan ve koruyucu örtüler kullan lmaya haz r tutulur.
(10) Ziyaretçilere refakatçi verilir.
b. Telefonla Al nan Bomba hbar veya Tehdidi;
(1) hbar veya tehdit ayr nt lar yla kaydedilir.
(2) hbar yapan n sesi, davran
ve geri plandaki tüm gürültüler detayl olarak yaz l r.
(3) Tehlikeyi bildiren mümkün oldu u kadar oyalan r. Kay t olana
ayr nt lar ö renilir.
yoksa ihbar yapandan
(4) Durum, amir ve güvenlikten sorumlu yetkililere bildirilir.
(5) Gerekti inde polis ve itfaiyeye haber verilir.
(6) lgili personel ve bak m personeli (tesisatç , elektrikçi) uyar l r.
(7) Bölgenin tamamen veya belirli ölçüde bo alt lmas sa lan r.
(8) Olas bir pani i önlemek için gerekli önlemler al n r.
(9) Bölgenin tahliyesinden önce, gizlilik dereceli malzemenin güvenli i sa lan r.
(10) Tercihen bölgeyi bilen personel taraf ndan veya yard m yla planl bir ara t rma yap l r.
c. Bomba Bulundu unda;
(1) Bombaya dokunulmamal d r.
(2) Bomba sahas kontrol alt na al n r ve bomba uzmanlar na haber verilir.
(3) Kap ve pencereler aç k b rak l r, gizlilik dereceli evrak ve malzeme kontrol alt na al n r.
(4) Tehlikeli bölgeye giden elektrik, gaz ve yak t hatlar kapat l r.
(5) Çabuk alev alabilen maddeler tehlikeli yerden uzakla t r l r.
(6) S hhi yard m personeli haz r bulundurulur.
(7) Yang n söndürme malzemesi haz r bulundurulur. Yang n söndürme uzmanlar na ve
itfaiyeye haber verilir.
(8) Bomba uzmanlar n n önerece i kum torbalar , has r (örtü) di er benzeri levha ve
malzemeler bulundurulur.
52
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
d. Bomban n mhas ndan veya Patlamas Hâlinde;
(1) Gerekirse polis, yang n ve kurtarma ekipleri ça r l r ve onlara yard m edilir.
(2) Personel etkili alandan ç kar l r.
(3) Tehlikeli alandaki gizlilik dereceli malzeme koruma alt na al n r.
(4) Bomba uzmanlar n n ve ara t rmac lar n geli ine kadar bomba patlayan yerdeki deliller
korunur.
30- KONUTLARDA GÜVENL K
a. Kap larda ve posta kutular ndaki isim levhalar kald r l r.
b. Giri bodrum katlar nda oturulacaksa pencerelerin demir parmakl kl olmas ye lenir.
c. Aile bireylerine, konutta al nacak güvenlik önlemleri ve uygulamalar hakk nda bilgi
verilmelidir.
d. Konutlarda yang n söndürme cihaz ve ilk yard m çantas bulundurulmal d r.
e. Asansörlü konutlarda asansöre binerken dikkatli olunmal ve iç lambas çal r durumda
bulundurulmal d r.
f. Konutlarda güvenli kilitler kullan lmal ve anahtarlar n yetkisiz ki ilerin eline geçmemesi için
gerekli önlemler al nmal d r.
g. Gerekli görüldü ünde kap kilitleri, zincir, sürgü ve ikinci bir kilitle peki tirilmelidir.
h. Bir anahtar n ku kulu biçimde kaybolmas hâlinde kilit de i tirilmelidir.
. Pencereler kapal bulundurulmal , oturulan odan n penceresi gerekti inde ve yeteri kadar
aç lmal d r.
j. Her gece yatmadan önce kap ve pencereler kapat lmal ve kilitlenmelidir.
k. Perdeler
k söndürüldükten sonra aç lmal d r.
1. Kap çal nd nda açmakta acele edilmemeli gelen ki inin, kap telefonu, gözetleme deli i ve
sesler yard m yla tan nmas na çal lmal d r.
m. Ku kulu durumlarda kap aç lmamal ve güvenlik birimlerine haber verilmelidir.
n. Kap ya cevap verilirken holün
aç lmamal d r.
o. Apartman d kap s gündüz ve gece kapal bulundurulmal d r.
ö. D ar ç k ld
nda hol yerine her zaman kullan lan odalardan birinin
aç k b rak lmal d r.
p. El feneri, gaz lambas ve mum gibi ayd nlatma gereçleri her zaman el alt nda
bulundurulmal d r.
53
H ZMETE ÖZEL
r. Bahçe ve Garajlarda Güvenlik
H ZMETE ÖZEL
(1) Kullan lmad nda garaj kap ve pencereleri kapal tutulmal d r.
(2) çeri girmeden önce, garaj kap ve pencerelerinden giri yap l p yap lmad
edilmelidir.
kontrol
(3) Ev çevresindeki a açlar, çal l klar ve düzensiz büyümü bitkiler, kötü niyetli ki ilerin i ini
zorla t rmak bak mmdan düzeltilmeli veya kald r lmal d r.
(4) Çöp kutu ve tenekeleri kapal yerlerde bulundurulmal d r.
(5) Ku kulu cisimlere dokunulmamak ve polise haber verilmelidir.
(6) Olanak varsa bahçede veya evde köpek bulundurulmal d r.
s. Telefonla lgili Önlemler
(1) Telefonlar d ar dan görülmeyecek bir yere yerle tirilmelidir. Yatak odalar nda ayr bir
telefon bulundurulmas uygun olur.
(2) Ar zalanan telefon ilgililere derhal bildirilmelidir.
(3) Telefonun yan nda acil numaralar n listesi bulundurulmal d r.
(4) üpheli ki ilerin kimlik, adres, bulunulan yer gibi sorular na do ru bilgi verilmemelidir. Bu
hususta aile bireyleri de uyar lmal d r. Bu gibi durumlarda telefon numaralan al nmaya çal l r.
(5) Gerekiyorsa isim, adres ve telefon numaras telefon rehberinden ç kar lmal d r.
(6) Telefon tehditleri yap lmas ve kimlik bildirilmemesi hâllerinde yap lacak en do ru davran
konu may ivedi olarak sona erdirmektir. S k s k tekrarlanan bu durum kar s nda;
(a) Arayan konu turmaya devam ederek cinsiyeti, ya , ivesi akli durumu belirlenmeye ve
ipuçlar yakalanmaya çal lmal d r.
(b) Konu man n yap ld
yer, numara, tarih, saat gibi bilgiler tespit edilmelidir.
(c) Telefonda duyulan; fabrika, makine, müzik, tren istasyonu, otogar gibi sesler dinlenmelidir.
(d) Konu ma sonunda gecikmeden polise bilgi verilmelidir.
31- Î YERLER NDE GÜVENL K
a. Ziyaretçilere Kar Güvenlik Önlemleri
(1) Tan nmayan ziyaretçiler kabul edilmemelidir.
(2) Tan nmayan ziyaretçiyi kabul etmek zorunda kal nd mda, kabul s ras nda bir iki ki i haz r
bulunmal veya di er güvenlik önlemlerinin al nmas na dikkat edilmelidir.
54
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(3) Tan nmayan ziyaretçiler içeri al nmadan önce kimlik ve güvenlik denetimlerinin
yap ld ndan emin olunmal d r.
(4) Kabuller mümkün oldukça teker teker yap lmal d r.
(5) Çok geç gelen konuk ve ziyaretçilere ku kulu gözle bak lmal d r.
(6) Kimli ini ve i ini belirtmeyen ki ilerle görü ülmemelidir.
b. Tamircilere Kar Güvenlik Önlemleri
Tamirci ve bunun gibi ki ileri ça rmadan önce en uygun zaman ayarlan r. Geldiklerinde
kimlikleri kontrol edilir ve asla yaln z b rak lmazlar. E er beklenmedik bir zamanda gelmi lerse
kimliklerini aç klasalar bile i verenleri aran p durumlar kontrol edilir.
c. Sat c lar ve Postac lara Kar Güvenlik Önlemleri
(1) Sat c lar n getirdikleri paket ve çantalar n kap ve pencere kenar na b rak lmas
önlenmelidir.
(2) Eve teslim edilmesi istenilen eyler iyice kontrol edildikten sora teslim al n r. üpheli bir
durum varsa getiren ki i b rak lmamal d r.
(3) Bilinmeyen ki ilerce gönderilen hediyeler veya
edilmemelidir.
smarlanmam
paketler kabul
(4) Postac , sütçü ve di er düzenli da t m yapan ki ilerin de i ikli i izlenmelidir.
(5)
ile ilgili mektup ve paketler için i adresi kullan lmal d r.
(6) Ev adresine gönderilen mektup ve paketler üzerine makam ve unvan yaz lmamas
sa lanmal d r.
d. Posta ile Gönderilen Bombalar
Bu bombalar zarf, ambalaj veya paketler içinde gönderilebilir. Patlay c veya yang n ç kar c
olan bu bombalar zarf veya paketler aç l nca patlar. Bu nedenle ku ku duyuldu unda;
(1) Posta damgas ndan geldi i yer,
(2) El yaz s ,
(3) Adres,
(4) A rl
ve dengesi,
(5) Zarf ve paket üzerinde telle aç lm delik olup olmad ,
(6) Zarf veya paketten s z nt veya leke olup olmad ,
55
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(7) Zarf içinde katlanamayan sert bir cisim olup olmad ,
(8) Zarf veya pakette kimyasal bir madde kokusu olup olmad ,
gibi hususlar incelenir ve ku kulan ld nda s ra ile u i ler yap l r:
(a) üpheli mektup veya paket mümkün oldu u kadar uza a ve düz bir yere konur.
(b) Bölgedeki insanlar uzakla t r l r.
(c) Polise haber verilir.
(d) Mektup veya paket k vr lmaz (katlanmaz), aç lmaz ve suya konulmaz.
(9) Paket aç ld nda veya içindekiler bir yere elde götürülürken ku kulu bir durumla
kar la ld nda;
a) Eldeki cisim, mümkün oldu u kadar uza a, yaz masas , kanepe veya odan n kö esine do ru
at l r.
b) vedi olarak cisimden uzak bir yere, ayaklar cisime do ru yüzükoyun yere yat r l r. Kol ve
ellerle ba ve ense korunmaya çal l r.
c) Olanak varsa ba ve ense korunmak suretiyle yuvarlanarak veya sürünerek cisimden
uzakla t r l r.
d) Patlama olmadan odadan / bulunulan yerden uzakla maya çal l r, varsa kap kapat l r.
e) Polise haber verilir.
e. Di er Güvenlik Önlemleri
(1) Konut veya i yeri terk edilmeden veya içeriye girilmeden önce pencere ve perde
arkas ndan veya kap dan ç k l p durularak çevredeki ku kulu davran lar belirlenmeye çal l r.
Özellikle içinde baz ki ilerin bekledi i arabalar, araba onar r gibi gözükenler ve bak m onar m
(tamirci) k l kl ki ilerden sak n l r.
(2) Çevrede, kötü bir amac n belirtileri olarak üpheli baz hareket ve ki ilerin sürekli olarak
görülmesi hâlinde durum de erlendirilmeli ve gerekli görüldü ünde polise bildirilmelidir.
(3) Evde bulunulmayaca zamanlar ilgisiz ki ilere söylenmemelidir.
(4) Konut ve i adresi yaln z ilgililere bildirilmelidir.
(5) Bilinmeyen ve tan nmayan ki iler eve sokulmamal , ki isel ve ailevi konular d ar da
ba kalar ile konu ulmamal d r.
(6) Kap ya gelen yabanc lardan hediye kabul edilmemelidir.
56
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(7) Anket ve benzeri nedenlerle eve veya i yerine gelenlere; kimlikleri ve görevle ilgili yetki
belgeleri görülmeden kendisi, ailesi veya kom usu hakk nda bilgi verilmemelidir.
(8) Çok genel bilgilerin d nda hiç kimseye görev, resmî ve özel ya ant s ile ilgili bilgi
verilmemelidir.
(9) Al nacak güvenlik önlemleri hakk nda aile bireylerine bilgi verilir.
32- GEZ LERDE GÜVENL K
a. Genel
(1) Yap lan geziler ve i e gidip gelmelerde ayn yol ve belirli bir zaman kullan lmamal , gece
yolculu u yap lmamal d r.
(2) Evde veya i yerindeki bir ki i, gidilecek yeri, yolu ve tahmini van saatini bilmeli var ve dönü
saatlerindeki endi e verici gecikmeler polise bildirilmelidir.
(3) Aile bireyleri veya i yeri ilgililerine haber vermeden geziye ç k lmamal veya bir yerde
oyalan lmamal d r.
Onlara;
(a) Nereye gidilece i,
(b) Kimin görülece i,
(c) Seyahat biçiminin nas l olaca ,
(d) Muhtemel van ve dönü zamanlar bildirilmelidir.
(4) Otel ve lokantalarda yer ay rtmalarda makam ve unvan belirtilmemelidir. Önceden yer
ay rtmaktan kaç n lmal ve takma ad kullan lmal d r.
(5) Mümkünse de i ik tip ve renkte araç kullan lmal d r.
b. Yaya Yürüyü lerde Güvenlik
(1) Gündüz kalabal k sokaklar, gece ise iyi ayd nlat lm sokaklar seçilmelidir.
(2) Gelen trafi e kar yürünmelidir.
(3) Iss z sokaklar, bo arsa ve araziler,
ks z geçitler gibi kestirme yollardan kaç n lmal d r.
(4) Yaya kald r mlar n n caddeye yak n yerlerinden yürünmelidir.
(5) Kö eleri dönerken dikkatli olunmal d r.
(6) Bina kap lar na ve kuytu yerlere yak n yürünmemelidir.
57
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(7) Belirli istikametlere gidi te yol de i tirilmelidir.
(8) Gerekiyorsa refakatçi al nmal d r.
(9) Tart an ve gösteri yapan gruplardan uzakla lmahd r.
(10) Güvenlik kuvvetlerini ilgilendiren olaylara müdahale edilmemelidir.
(11) Yürürken ani dönü ler, bir kald r mdan di er kald r ma geçme, vitrinlerden izleme gibi
usuller kullan larak çevre kontrol edilmelidir.
c. Araçla Yap lacak Gezilerde Güvenlik
(1) Araç kullan lmadan önce patlay c madde yerle tirilip yerle tirilmedi i kontrol edilmeli ve
araca dönüldü ünde, b rak ld gibi güvenli kabul edilmemelidir.
Patlay c lar genel olarak;
(a) Arac n alt ndaki zemine,
(b) Tekerleklerin önüne veya arkas na,
(c) Tekerleklerin arkas na s k t r larak,
(d) Eksoza ba lanarak,
(e) Tekerleklerin üstüne,
(f) Çamurlu un alt na,
(g) Koltuklar n alt na veya arkas na,
(h) Zaman varsa kontak anahtar na, radyoya, iç ayd nlatma lambas na, bagaj ve motor bölmesi
gibi yerlere, yerle tirilebilir.
(2) Gerekli görüldü ünde kontak, bagaj ve benzin depo kapa kilitleri de i tirilmelidir.
(3) Karanl kta kontrol için elektrik feneri bulundurulmal d r.
(4) Park edildi inde camlar kapat lmal ve kap kilitlenmelidir.
(5) Araçta ilk yard m çantas bulundurulmal d r.
(6) lgili olmayan ki ilere gezi hakk nda bilgi verilmemelidir.
(7) Gezi s ras nda dinlenme ve çe itli gereksinmeler güvenlikli bölgelerde kar lanmal d r.
(8) Uzun yolculuklarda gece seyahat etmekten kaç n lmal d r.
(9) Düzenli bir güzergâh ve zaman izlenmemeli, gidi dönü lerde ayn saatte yola
ç k lmamahd r.
(10) Riskli ve istenmeyen yerlerdeki benzin istasyonlar nda durmamak için yak t deposu dolu
bulundurulmal d r.
58
H ZMETE ÖZEL
(11) Hareket hâlinde iken;
H ZMETE ÖZEL
(a) Arac n kap lar kilitli bulundurulmal d r.
(b) Hareket etmeden önce park etmi ve içinde oförü bulunan araçlara dikkat edilmeli, hareket
ettikten soma gezi bölgesi kontrol edilmelidir.
(c) Ana yollar kullan lmal , öndeki araç yeterli mesafeden takip edilmelidir.
(d) S k k trafi e girilmemeli, seyir h z
ayarlanmal d r.
trafik
klar nda durulmayacak biçimde
(e) Trafik ak n n durdurulmas nda ku kulu bir durum görülürse derhal geriye dönülmelidir.
(f) Bilinmeyen ki ilerce verilen i aretlere uyulup durulmamal , onlar arabaya al nmamal , kap
ve pencereler aç lmamal d r.
(g) Araç kazalar na, yol üzerinde tart an, gösteri yapan ve çe itli nedenlerle toplanan ki i ve
topluluklara yakla lmamak, di er oför ve ki ilerle tart lmamal d r,
(h) Araç ar za yapt mda güvenilmeyen ki i ve araçlardan yard m istenilmemelidir.
( ) Gidilecek yer ve kullan lacak yol oföre önceden bildirilmemelidir.
(j) oför tarafmdan kullan lan araçlarda oturulan yer s k s k de i tirilmelidir.
d. Di er Araçlarla Yolculukta Güvenlik :
(1) Trenlerde ba kalar n n da bulundu u kompart manlarda oturulmal d r.
(2) Gemilerde mümkünse tek ki ilik kamaralar tercih edilmeli ve kap s kilitlenmeli, geceleyin
güverteye ç k lmamal d r.
(3) Valizler kilitli ve mümkünse görülebilir bir yerde bulundurulmal d r.
(4) Bagaja verilen valizlerin aç lmad
ve kar t r lmad ndan emin olunmal d r.
(5) S k s k gidilen yerde ayn otel kullan lmamal , tan nmayan veya beklenmeyen ziyaretçilerle
özel odalarda görü ülmemelidir.
33- ARAÇLARIN S LAHLI SALDIRILARA KAR I GÜVENL
a. Hareket Etmeden Önce :
Park edilmi bir araç, çal t r lmadan önce çevresi ve içerisi olas bir tehlikeye kar kontrol
edilmelidir.
(1) Yabanc ve tan nmayan araçlara, etrafta dola an yabanc ki i ve çal anlara, içinde ku kulu
davran lar olan baz ki ilerin bulundu u park edilmi araçlara dikkat edilmelidir.
(2) Bu gibi durumlarda araç ve ku kulu ki ilerle ilgili olarak küçük notlar al nmal d r.
(3) Arac n çevresi ve alt dikkatle incelenmelidir.
(4) Tekerleklerin çevresine, arkas na bak lmal , jant kapaklar ç kart larak kontrol edilmelidir.
(5) Kap lar ve bagaj kapa kontrol edilerek aç lmal , oför koltu u ve di er koltuk altlar ve
etraf s ra ile gözden geçirilmelidir.
(6) Yedek lastik ve tüm aletler ve camlar n aç k olup olmad kontrol edilmelidir.
59
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(7) Motor kapa dikkatle aç lmal ve motor bölmesi incelenmelidir.
(8) Yap lan kontrollerde;
(a) Ola and
cisimler,
(b) Yeri de i tirilmi parçalar ve kurcalamayla ilgili belirtiler,
(c) Gev ek elektrik kablolar , ip veya bant,
(d) Arac n alt na b rak lm paketler, arac n çevresinde bozulmu ve kaz lm yerler, gibi
ku kulu bir durumla kar la l rsa araç çal t r lmamal , yabanc cisimlere dokunulmamak ve polise
haber verilmelidir.
b. Hareket (Seyir) Hâlinde :
(1) Ayn yol, devaml ve ayn saatte kullan lmamal d r.
(2) Takip edilmekten ku kulan l rsa gerekli önlemler al nmal , yolculara haber verilmeli, yol
de i tirilerek ku kulan lan araç kontrol edilmelidir.
(3) Camlar kapat lmal , kap lar kilitlenmelidir.
(4) Durulmas gerekti inde h zla uzakla maya elveri li bir yerde durulmal , beklenmedik bir
olaya kar tedbirli bulunulmal d r.
(5) Takip edildi i anla ld nda kalabal k yollar kullan lmal , gerekli görüldü ünde araç bir
polis karakoluna çekilmelidir.
(6) Tehditle kar la ld
nda:
(a) Aç k bulunan pencere ve kap lar kapat lmal d r.
(b) Dönü lambalar ve farlar yak lmal , korna çal narak dikkat çekilmelidir.
(c) mkânlar ölçüsünde ku kulu araç ve tehdit edenler hakk nda bilgi edinilmelidir.
(d) Arac n nitelikleri ve yolcu durumu dikkate al narak h z artt r lmal , üpheli araçla yanyana
gelindi inde ani h z keserek, dönü yaparak veya yol de i tirerek tehlikeden uzakla lmaya
çal lmal d r.
34- KAÇIRILMA OLAYLARINA KAR I GÜVENL K
a. Mümkün oldu u kadar yaln z gezmemeye dikkat edilmelidir.
b. Hava karard ktan sonraki yürümelerde olanaklar ölçüsünde kalabal k ve
edilmelidir.
kl yollar tercih
c. Iss z bir yerde kasten olu turulabilecek olayla ilgili olarak polisçe yap lacak karakola
davetlerde polisin kimli i ara t r lmal d r. Gerekiyorsa ba ka polisin do rulamas sa lanmal d r.
d. Kim olursa olsun, araç durdurularak bir ey sorulmak istendi inde kap lar kilitli olmal , cam
çok az aç lmal d r.
60
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
e. Aile bireylerinin kaç r lmalar na kar ;
(1) Çocuklar n okula yaln z gidip gelmelerine izin verilmemelidir.
(2) Park ve benzeri yerlerde hemen yalan n zda bulunmalar na dikkat edilmelidir.
(3) Herhangi bir sözde kaza veya olay bahane ederek e ve çocuklar olay yerine götürmeyi
öneren tan d k olmayan ki ilere inan lmamal d r.
(4) Uygulanan güvenlik önlemlerine e ve yak nlar n da uymalar sa lanmal d r.
35- PATLAYICI VE PARLAYICI MADDELERE KAR I GÜVENL K
a. Her türlü patlay c , parlay c , yan c , y k c , tehlikeli ve zararl maddelerin üretilmesi için i
yeri kurulmas ve i letilmesi, bu maddelerin ambalajlanmas , ta nmas , saklanmas , depolanmas ,
ithal edilmesi, sat lmas , kullan lmas , yok edilmesi ve denetimi ile çe itli i yerlerinde i
güvenli inin sa lanmas hizmetleri konuya ili kin mevzuat çerçevesinde yürütülür.
b. Bu hizmet ve faaliyetlerin mevcut mevzuat hükümleri do rultusunda yürütülmesinden ve
gerekli önlemlerinin al nmas ndan birim amirleri sorumludur.
36- GÖSTER VE KARGA ALIKLARDAN KORUNMA
Gösteri ve karga al klar n bast r lmas ndan güvenlik güçleri sorumludur. Bununla beraber birim
amirleri; personel, bina, tesis ve araçlar n korunmas amac yla a a da belirtilen önlemleri ve
kurulu un özelli ine göre gerekli olan di er önlemleri almakla yükümlüdürler. Gösteri ve
karga al klar n belirmesi hâlinde :
a. Güvenlik güçleri yetkilileri ile irtibat kurulur.
b. Kimyevi, patlay c ve yang n ç karmaya yarayabilecek maddelerle di er hassas yerler
gözalt nda tutulur (imkânlar el verdi i ölçüde koruma alt nda bulundurulur).
c.
veya ziyaret için gelmi olan yabanc lar n, bina ve tesisleri hemen terk etmesi sa lan r.
d. Yangm söndürme ekipleri alarma geçirilir, yang n söndürme cihaz ve araçlar kullan lmaya
haz r hâle getirilir.
e. Acil ula t rma araçlar haz r tutulur.
f. Resmî ve özel araçlar muhtemel tehlike bölgesinden uzakla t r l r.
g. Giri -ç k kontrolleri ile bariyerler kuvvetlendirilir.
h. Kap lar kapat l r, kilitlenir, pencere ve kepenkler kapat l r, personel pencereden uzakla t r l r.
. Ta nabilir gizlilik dereceli malzeme, emniyetli yer ve kasalara yerle tirilir.
j. Patlay c ve yan c maddelerin yang n ç karabilece i dikkate al narak yang n talimatlar na
göre al nmas gerekli olan önlemler gözden geçirilir.
k. Kurulu un, tesisin özelli ine göre di er önlemler al n r.
61
H ZMETE ÖZEL
37- BAKANLI
H ZMETE ÖZEL
IMIZ LE BA LI VE LG L KURULU LARIMIZDA PARA
BULUNDURULMASI DURUMUNDA GASP VE SALDIRILARA KAR I
ALINACAK KORUNMA ÖNLEMLER
Teröristlerin ve aynca terörün has l etti i ortamdan yararlanan adi soygunculann, i
saatlerinde büyük miktarda para bulunduran, para ta yan araçlara ve maa veya ücret
mutemetlerine sald r lar n n olabilece i dü ünülerek; bu çe it sald r olaylar na kar
Bakanl m z birimleri sorumlular n n gerekli önlemleri almamalan veya yetersiz önlemlerle
yetinmeleri nedeniyle, sald rganlar n ba ar sa layacaklar dikkate al nmal d r. Kendi özel
korunma tedbirleri ve talimatlar nda a a da belirtilen önlemlere de yer verilecektir.
a. Müessesenin önemine ve olanaklar na göre, ana giri için bir tek kap bulunmal ve bu kap
icabmda içeriden elektrikli bir kumanda ile kapat labilmelidir. Unutulmamas gereken önemli bir
nokta, sald rgana k sa sürede sald rmak, ba armak ve kaçmak f rsat n n verilmemesi, polisin
yeti ebilmesi için yeteri kadar vakit kazan lmas d r.
b. Mümkün oldu u takdirde, korunmas art olan müessese bölümlerine otomatik deklan örlü
foto raf makineleri, hatta kapal devre TV'ler yerle tirilerek, gere inde sald rganlar n foto raflarla
tespiti ve korunma alan n n emin bir yerden sürekli gözaltmda tutulmas imkân sa lanmal d r.
c. Maa ve di er tahsis mutemetleri yaln z de il bir ya da iki görevli refakatinde para
ta mal d r. Yaya gitmekten mutlaka kaç nmal ve bir araçtan faydalanmal d r. Ta nacak paran n
miktar büyük ise birkaç k sma bölünerek her biri ayr bir mutemet ya da kurye ile gönderilmelidir.
d. Yukar daki esaslar d nda müesseselerin özellikleri ile imkân ve kabiliyetleri dikkate
al narak ba kaca tedbirlerin dü ünülmesi ve uygulanmas müessese amir ve görevlilerin
sorumlulu udur.
38. ULA TIRMA ARAÇLARININ GÜVENL
a. Genel
(1) Kara ve demir yolu ula t rma araçlar , yolcu ve kargo uçaklar ile yolcu ve yük
gemileri gibi toplu ta m araçlanndan her biri birer mobil tesis olup koruma ve güvenliklerinin
sa lanmas yönünden de ba ms z birer birim say l rlar.
(2) Ula t rma araçlar n n can ve mala yönelik tehdit, tehlike ve tecavüzlere kar
korunmas ve güvenliklerinin sa lanmas nda bu tesislerin kullan lma amac (yolcu ve yük ta ma),
kapasiteleri, fiziki yap lar ndaki farkl l klar ve di er özellikleri göz önünde bulundurulur.
b. Milli E itim Bakanl
nca Kullan lacak Ula t rma Araçlar n n Güvenli i
Ta mac l n güven içerisinde yap labilmesi için a a da belirtilen önlemler ve ihtiyaca
göre di er önlemler al n r.
(1) Ula t rma araçlann n korunma ve güvenli inden arac n oförü sorumludur.
(2) oför hareket etmeden önce arac n fiziki ve mekanik kontrolünü yaparak, üpheli
bir durumla kar la ld nda arac çal t rmaz, durumu amir veya polise bildirir.
62
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(3) Mola ve uzun süreli istirahatlar n araç parklar nda, benzin istasyonlar nda veya meskun
mahallerin uygun yerlerinde yap lmal d r.
(4) Araçlarda mobil telefonlar bulundurulmal d r.
(5) Risk derecesine göre ta mac l a baz k s tlamalar getirilmelidir :
(a) Araçlar n gece yola ç kmas na veya yola devam etmesine izin verilmemelidir.
(b) Yolcu ve de erli yük ta yan araçlar gündüzleri konvoylar hâlinde seyrettirilmeli ve
ihtiyaç duyuldu unda konvoylara güvenlik güçlerinin refakat etmesi sa lanmal d r.
(6) Yol kesme, soygun, bask n, pusu ve benzeri olaylar n mobil telefonlarla kolluk
kuvvetlerine haber verilir.
39. DI TEMS LC L KLERDE GÜVENL K
Temsilcilik bina ve tesisleri ile personele yönelik her türlü tehdit, tehlike ve tecavüzlere
kar dikkatli ve uyan k bulunulur, koruyucu güvenlik önlemleri etkili olarak al n r ve uygulan r.
Fiziki güvenlik önlemlerinin yan s ra giri -ç k ve ziyaretçiler fiziki ve elektronik kontrole tabi
tutulur.
a. Personel Güvenli i
(1) D temsilciliklere gidi ve dönü ler, mümkün oldu u kadar riskli ülke ve yollardan
geçilerek yap lmaz.
(2) Bulunulan ülkede bir olayla kar la ld nda olay polise ve en yak n temsilcili e
(Elçilik ve Konsolosluk) bildirilir.
(3) Tehdit, ihbar ve kayna üpheli görülen görü me istekleri önce telefonla, daha sonra
yaz l olarak güvenlik makamlar ve temsilcili e bildirilir.
(4) Rutin görevlere gidi ve dönü lerde bulunulan ülke makamlar n n güvenlik önlemi
almas istenir.
(5) Misyon personelinin ayn apartman veya bölgede oturmas te vik edilir.
(6) Temsilcilikte kur un geçirmez araç varsa bu araçlardan yararlan l r.
(7) kametgâh ve bürolar n kap lar kapal tutulur.
(8) Apartman giri kap s ve daire kap s üzerinde isim/etiket bulundurulmaz.
b. Haberle me Güvenli i
(1) Gizlilik dereceli mesajlar (EK-BD)'deki forma yaz l r, telli ve telsiz muhabere
vas talar ile aç k olarak gönderilmez.
63
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(2) Gizlilik dereceli mesajlar n ula t r lmas nda, ilgili personel e itime/kursa tabi tutulur.
(3) Haberle mede güvenilir elektrikli cihazlar kullan l r.
(4) Diplomatik kuryelerin ta d
için gerekli önlemler al n r.
çantalarm hudut kap lar ndaki görevlilerce aç lmamas
(5) Kasa ve dolap anahtarlar kasa, dolap ve masa üzerinde k sa süre için de olsa b rak lmaz.
(6) Elektronik ses dinleme ve kay t cihazlar na kar gerekli önlemler al n r. Ayr ca gerekli
görüldü ünde binalar teknik ve elektronik kontrolden geçirilir.
(7) Gizlilik dereceli evrak personel üzerinde bulundurulmaz ve eve götürülmez.
(8) Gizlilik dereceli evrak, gizlilik derecesine göre muhafaza alt na al n r.
(9) Yetkili olmayan personelin bilgi sistemlerine ula amamas için gerekli önlemler al n r.
(10) "Bilmesi Gereken" prensibinin uygulanmas na özen gösterilir.
c. Bina ve Tesislerin Güvenli i
(1) Her türlü sald r lara kar bina ve tesislerin fiziki koruma önlemleri artt r l r. Bu önlemler
elektronik koruma sistem ve cihazlar ile peki tirilir.
(2) Bina ve tesislerin d ar dan gelebilecek tehlike ve tecavüzlere kar korunmas nda,
nezdinde bulunulan ülkenin güvenlik otoriteleri ile i birli i yap l r.
(3) Sabotajlardan korunma önlemleri al n r, koruma planlar yap l r.
(4) Temsilcilikteki hizmetler zorunluluk olmad kça Türk Vatanda olan personel ile
yürütülür.
(5) Temsilcili in özelli ine uygun olarak bu bölümdeki önlemler ile di er güvenlik
önlemleri de al n r.
d. Atama/Görevlendirmelerde Göz Önünde Bulundurulacak Hususlar
(1) Paraya, kad na, kumara, alkole, uyu turucu maddeye ve hediye kabulüne dü kün
olmamas ,
(2) Kaçakç l a alet olmak ve karaborsac l k yapmamak,
(3) Borçlanma al kanl
ve zimmetine para geçirmemek.
e. Personelin Dikkat Edece i Di er Hususlar
(1) Parasal s k nt lar yabanc lara hissettirilmemelidir.
(2) Tan nmayan ki ilerle s k dostluk kurulmamal d r.
64
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(3) Geçimsizlik ve ho nutsuzluklar yabanc lara yans t lmamal d r.
(4) Büro d nda resmî i lerden bahsedilmemelidir.
(5) Bulunulan ülke rejimi ele tirilmemeli ve ideolojik konularda tart maya girilmemelidir.
(6) Telefonda gizlilik dereceli konular görü ülmemelidir.
(7) Kasalar n bulundu u yerlerde, kripto odalar ve bürolarda ziyaretçi kabul edilmemelidir.
(8) Kasa ifreleri s k s k de i tirilmelidir.
(9) Mektuplarda gizlilik dereceli konulara de inilmemelidir.
(10) Dikkati çekecek k yafet, renk ve araç kullan lmamal d r.
(11) Yetkili olunmad
hâlde büro, ev ve topluma aç k yerlerde görü meler yap lmamal d r.
(12) Genel Rehberde belirtilmemi telefon numaralar yabanc lara verilmemelidir.
(13) Herhangi bir konunun uzman olan ki ilerle yap lan görü melerde ölçülü olunmal d r.
(14) Baz konular n millî ç karlar do rultusunda görü ülmesi sa lanmal , aksi hâlde konu
ekonomi, kültür, tarih, edebiyat gibi konularla de i tirilmelidir.
(15) Yabanc lar n davetler yapmas na, otomobil, yat gezileri ve piknik tertiplerine f rsat
verecek ifadeler kullan lmamal d r.
(16) Özel toplant lar ve umumi yerlerde fazla miktarda içki içmek, kumar oynamak ve
kad nl erkekli e lence âlemlerine kat lmaktan kaç n lmal d r.
(17) Kar l
Yurt D
verilemeyecek pahal ve zamans z hediyeler kabul edilmemelidir. f.
Görevine (daimi/geçici) Gidecek Personele
(1) Pasaport, vize vb. seyahat belgelerinin olup olmad n kontrol etmesi,
(2) Gidilecek ülkeye ait gümrük kontrolü, kur mevzuat hakk nda bilgi edinmesi ve
bunlara uyulmas ,
(3) Resmî görevle ilgili hâllerin d nda tasnif d evrak n beraberinde bulundurulmamas ,
zorunlu hallerde bu tür evrak n bagaj e yas ara ma konulmayarak kendi üzerinde ta nmas ,
(4) Resmî e yan n girmesine izin veren belgenin, yola ç kmadan önce kontrol edilmesi ve
güvenilir bir yerde muhafaza edilmesi,
(5) Sadece ki isel e yalar n al nmas , k ymetli e yan n sat lmas veya k ymetli ba ka
e yalarla de i tirilmesi yoluna ba vurulmamas ,
65
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(6) Çal t
te kilat veya devlet dairesi aç klanmad kça i le ilgili aç klamalarda
bulunulmamas ,
(7) Askeri tesislerle büyük ve önemli tesisler, donat m ve personel resimlerini çekmede
yasak olabilece i hususunda karars zl k do du u takdirde yetkili makamdan, rehberden veya
polisten izin almadan foto raf çekilmemesi,
(8) Herhangi bir yere ziyaret için gidildi inde ziyaretin amac d ndaki konularla ilgili
not al nmamas ,
(9) E lence yerinde, lokantalarda, otel odas nda veya evde olsa bile kendi hayat tarz n z n
veya yabanc ülkelerin hayat tarz üzerinde görü lerinizin aç klanmamas ve ele tirilmemesi,
(10) Gönderilen ve gelen mektuplar n sansüre tabi oldu u ve aç labilece inin göz
önünde
bulundurulmas ,
(11) Ba ka kimseler yarar na ülkeye sokulmas veya ç kar lmas teklif edilen e ya, paket,
foto raf, mektup veya hediyenin kabul edilmemesi,
(12) Mesleki ili kileri olmayan ki ilerin teklif edecekleri hediye ve arma anlar n kabul
edilmemesi,
(13) Karaborsaya neden olabilecek hareketlerden ve kusurlardan kaç n lmas ,
(14) Daha çok üphe çekece inden fiziksel gözetlemelerden kaçma ve korunma
te ebbüslerinde bulunulmamas ,
(15) Teknik gözetlemenin varoldu u kabul edilmeli, ancak onu bulma veya zarars z hale
getirme giri iminde bulunulmamas ,
(16) Sanat de eri olan e yalar satm alma veya para bozdurma s rasmda karaborsa
faaliyetlerinden kaç n lmas ,
(17) Tek ba na seyahat edilmemesi, size e lik edecek olan kimsenin onlar taraf ndan iyi
tan nan biri olmas ,
(18) Seyahatlar n kontrola tabi olmayan veya yasaklanmam bölgelerde yap lmas ,
(19) Yanl bir davran n z veya hatan z kabul ettirecek herhangi bir belgenin; size
yüklenecek suçu veya tutuklanman z önlese, hatta serbest b rak lman z sa lasa bile
imzalanmamas ,
(20) Herhangi bir ola anüstü durumun veya ba n za gelebilen bir olay n en k sa zamanda
elçili e, konsoloslu a veya misyonunuza, bulunulan ülkede temsilcilik yoksa, durumun dost ve
müttefik ülke temsilcili ine bildirilmesi,
ayr ca hat rlat lmal d r.
66
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
40- N AAT BAK M VE ONAR M FAAL YETLER NDE GÜVENL K ÖNLEMLER!
Bakanl m z merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar nda in aat, bak m, onar m
vb. faaliyetlerin sürdürüldü ü dönemde a a da belirtilen nedenlerle ihtiyaç duyulan güvenlik
önlemleri, üphe ve tereddütte yer b rakmayacak biçimde al n r ve al nan önlemler uygulan r.
a. Söz konusu faaliyeti yürütecek olan ki i veya kurulu , çal t raca personelin kimliklerini bir
liste hâlinde önceden Bakanl kta dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl na, ta ra te kilat ile ba l ve
ilgili kurulu larda ise ilgili birim amirine bildirir. Bu listede i verenin bilgisi d nda kendili inden
de i iklik yap lamaz.
b. Bakanl k merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar nda uzun süreli çal malarda
personel hakk nda güvenlik soru turmas ve ar iv ara t rmas yapt r lmas n , k sa süreli
çal malarda ise mahalli savc l k ve emniyet makamlar nca ara t rma ve soru turma yap lmas n ,
ilave güvenlik önlemi al nmas gerekmeyen hallerde yap lan bu tür çal malarda da çal an
personelin kimliklerinin tespit edilmesini ve gerekli görülenler hakk nda soru turma ve ara t rma
yapt r lmas n sa lar.
c. yerine giren ç kanlar n kimlik kartlar nda bulunan bilgilerin yan s ra ikamet adresleri de
al n r. Bu bilgiler tespit edilmeden i çiler i yerine al nmaz.
d. Mümkün oldu u takdirde i çiler mahallinden temin edilir.
e. Durumu sak ncal görülenler i e al nmaz, al nm olanlar n i ine son verilir.
f. yerine giri ç k yapan araçlar kontrol edilir. Bu araçlar n sürücü ve di er görevlilerinin
kimlik ve ehliyetlerine ait bilgiler önceden al n r.
g. Araçlara, bölge içinde kullanabilece i yollar gösterilir ve bu yollar üzerinde h z s n r konur.
Zorunlu hâller d nda yol de i tirilmesine müsaade edilmez.
h. Daha önce kimli i bildirilmeyen personelin araç ile içeri girmesine izin verilmez.
. i yapanlarca hasara u rat lan yol, yaya kald r m , banket, kontrol sistemi vb.nin ilgili ki i
veya kurulu ça onar lmas sa lan r.
j. çilerin i yeri ve belirlenen yollar d na ç kmalar önlenir.
k. Ta eron, i çi ve bekçilerin dikkatsizli i ve bilgisizli inden kaynaklanan zarar ile kanun,
protokol ve taahhüt d davran lardan müteahhit sorumlu olur.
1. Bakanl k ile müteahhit arasmda güvenlik önlem ve uygulamalar n içeren bir protokol yap l r.
67
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
ALTINCI KISIM YANGINLARDAN KORUNMA
41- GENEL
a. Yanma; yan c maddenin s ve oksijenle birle mesinden meydana gelen kimyasal bir olayd r.
Yanma kontrol alt nda bulunduruldu unda yararl olmakta, kontrolden ç kmas hâlinde ise
YANGIN'a dönü mekte ve k sa sürede ula t boyutlarla afet hâlini alarak (7269 say l Umumi
Hayata Müessir Afetler Dolay s yla Al nacak Tedbirlerle Yap lacak Yard mlara ait Kanun yang n
tabi afet olarak nitelemi tir) can ve mal kayb na neden olmakta, y llar n eserlerini ve ürünlerini yok
etmektedir.
b. Bakanl k merkez te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar ve bunlar n te kilatlar n n kulland klar
binalar n yang nlara kar korunmas n , yangm öncesinde ve esnas nda al nacak etkin tedbirlerle
can ve mal kayb n n önlenmesini veya en aza indirilmesini hedeflemelidir.
(1) Bina içindeki kap lar numaraland r l r ve kap anahtarlar na üzerinde oda numaras yaz l
(3x3 cm ebad nda) madeni plakalar tak l r. Anahtarlar katlardaki anahtar dolaplar na as larak,
dolab n anahtarlar müracaat / nöbetçi memurlu undaki kilitli ve caml bir dolapta saklan r.
(2) Çal ma saati bitiminde oday en son terk eden ah s gerekli kontrolleri yapt ktan soma
kap y kapat r ve oda anahtarlar n kap üzerinde b rak r. Nöbetçi veya görevlileri oday kontrol
ettikten soma Günlük Emniyet Kontrol Çizelgesini (EK-K) imzalar ve oday kilitleyerek
anahtarlar n anahtarl a asar. Görevli personel daireyi terk ederken hiçbir suretle anahtan
beraberinde götüremez.
(3) Kullan lan binan n kat durumu ve her katta bulunan oda say s n n ço unlu una göre katlara
da anahtarl k dolab yerle tirilebilir. Ancak bu dolap kilitlendikten sonra anahtan müracaat veya
nöbetçi memurlu unda bulunan anahtarl a konur.
(4) Odalar n ikinci (yedek) anahtarlar da oda numaras ile etiketlendirilir ve topluca ilgili bir
birimde bulundurulur.
(5) Sigara içilmesi sak ncal yerler, levhalarla belirtilir. 07.11.1996 tarih ve 4207 say l
Kanuna ve yasaya uyulmas hususu takip edilir.
(6) Sigara içilmesi serbest olan yerlerde sigara tablalar ve içinde su, slak kum veya toprak
bulunan madeni kutular bulundurulur. Sönmemi sigaralar n, kâ t sepeti ve kâ t varillerine
at lmas önlenir. Sigara tabla ve kurumlan s k s k temizlenir.
(7) Her odada etraf kapal madeni kâ t sepeti, binan n belli yerlerinde kâ t varilleri
bulundurulur. Bu sepetlerden toplanan kâ tlar (Gizli ve Çok Gizli gizlilik dereceli olanlar
hariç) öncelikle k rp larak hurda hâline getirilir. Mümkün de ilse çal ma saati bitiminde bina
d nda bu i e mahsus yerde toplu hâlde yak l r. Yak lmas na gerek görülmeyen ve k rp nt hâline
getirilen ka tlar ise hurda olarak de erlendirilmek üzere özel depoya al n r ve hiç bekletmeden
ka t fabrikas na evki sa lan r.
68
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(8) Personelin konut adresleri ve telefon numaralar n gösteren genel bir listenin, gerekti inde
ça r lmak üzere görevliler taraf ndan kolayca görülebilecek bir yerde; dairesince luzüm
görülenlerin adreslerini de ayr ca o mahallin emniyet veya jandarma karakollar nda
bulundurulmas
sa lan r.
Güvenlik nedeniyle adres ve telefon numaralar n aç kta kalmas sakmcal olan personele ili kin
bilgiler sadece görevlinin nüfus edebilece i bir mahalde saklan r.
(9) Çat larda yang na kar koruma gereçlerinden ba ka bir e ya, yan c ve parlay c bir madde
vb. bulundurulmaz. Çat ya elektrik tesisat çekilmez, kap s devaml kilitli tutulur. Çat aralar
belirli zaman aral klar ile temizlenir.
(10) Biti ik çat lar, bölme duvarlar ile yang na kar birbirinden ayr l r.
(11) Masa, kasa ve çelik dolaplarda bulunan evrak, belge ve malzemenin önemine göre bunlar
yang ndan kurtarmada öncelik derecesi verilir.
YANGINDA ÎLK ÖNCE KURTARILACAKTIR. (6x14 ebad nda k rm z zemin
üzerine siyah yaz ).
YANGINDA K NC ÖNCEL KLE KURTARILACAKTIR. (6x14 ebad nda mavi
zemin üzerine k rm z yaz ).
YANGINDA ÜÇÜNCÜ ÖNCEL KLE KURTARILACAKTIR. (6x14 ebad nda ye il
zemin üzerine k rm z yaz ).
etiketleri görülebilir bir yere yap t r l r.
(12) tfaiye ve acil ilk yard m telefon numaralar , müracaat/nöbetçi memurlu unda kolay
görülebilen bir yerde yaz l olarak bulundurulur.
(13) Yang na müdahale eden itfaiye ekiplerinin görev yapt klar s rada itfaiye amirinin can ve
mal güvenli ine yönelik karar ve talimatlar na uyulur.
42- YANGIN NEDENLER
Yang n n veya yang ndan do abilecek kay plar n önlenmesi veya azalt labilmesi için öncelikle
yang na neden olabilecek faktörlerin ortadan kald r lmas veya yang na hemen müdahale
edilebilecek tedbirlerin al nmas gerekmektedir.
A a da belirtilen hususlardan her biri veya di er nedenler ayr ayr yang na sebep olabilir;
a. Mevcut mevzuat, yönerge, talimat, direktif ve genelgelerde öngörülen koruma önlemlerinin
yeterli düzeyde al nmamas ,
b. Personelin; ihmal, tedbirsizlik, dikkatsizlik ve kas tl hareketleri,
c. Sabotajlar,
d. Depremler,
69
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
e. Bina ve tesislerde mevcut elektrik, do algaz, LPG ve s tma tesisatlar n n yang na kar
emniyetli olmamas ve talimatlar na uygun kullan lmamas ,
f. Elektrikli s t c , ocak, soba, ütü gibi cihazlar n kullan m nda, kullanma talimat ve disiplinine
uyulmamas .
43- YANGIN SINIFLARI
Söndürme malzemesi seçiminde kolayl k sa lama amac yla yang nlar s n fland r lm t r
a. A S n f Yang nlar
Kat madde (tahta, kâ t, kuma , pamuk, saman, çöp, tabi örtü...) yang nlar d r. Bu yang nlara su,
köpüklü, kuru kimyevi tozlu ve soda asitli tip yang n söndürme cihazlar ile müdahale edilir.
b. B S n f Yang nlar
Akaryak t, ya , boya, benzol, tiner, eter, alkol, sterin ve benzerleri gibi kolay alevlenebilen ve
h zl yanan maddelerden kaynaklanan yang nlard r.
Bu yang nlar C02 (karbondioksit), köpük ve kuru kimyasal tozlu söndürme cihazlar ile
söndürülebilir. Bas nçl su kullan lmaz.
c. C S n f Yang nlar
Gazlar n (LPG, hava gaz , do al gaz, hidrojen.) sebep oldu u yang nlard r. Bu s n fa giren
yang nlar kuru kimyasal tozlu söndürücüler kullan larak söndürme gerçekle tirilir.
Elektrik tesisat ve teçhizat , elektrikli makine ve hassas cihazlar da bu s n fa dâhil edilebilir.
d. D S n f Yang nlar
Sodyum, potasyum, titanyum, magnezyum gibi kolay yanabilen, hafif metal ve alüminyum
yang nlard r.
Bu yang nlar n söndürülmesinde kuru kimyasal tozlu söndürücüler kullan l r.
44- YANGINLARDAN KORUNMA
Yang nlardan korunma, söndürme ve kurtarma ile ilgili faaliyetlerle yetki ve sorumluluklar bu
konudaki çe itli mevzuatta belirtilmi tir. Bununla beraber yangmlarda can ve mal kayb n n
önlenmesi ve azalt lmas , bina ve tesislerin yang ndan korunmas amac yla Bakanl k merkez ve
ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar, bunlarm te kilatlar nda en yüksek amirler bina ve
tesislerinde a a da belirtilen önlemleri de almakla görevli ve yükümlüdürler.
a. Projelendirme ve tn a Safhas nda
(1) Bina ve tesislerin mimar planlama, yap elemanlar n n seçimi ve uygulama safhalar nda;
yang na kar korunmak amac yla ilgili mevzuatta öngörülen hükümlerce uygunlu u takip ve
kontrol edilir.
(2) Yer seçimi ile bina ve tesisin yeri ve konumu tespit edilirken, muhtemel yang n odalar na
kar söndürme ve kurtarma ekiplerinin yang na kolay ula mas imkânlar göz önünde
bulundurulur.
70
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(3) Bina ve tesisin kolay ve güvenilir bir ekilde bo alt labilmesi için kaç
kap lar planlama safhas nda dikkate al n r.
yollan ve ç k
(4) Binalar n televizyon, telsiz, kablolu yay n, zil ve benzeri elektrik tesisleri "Elektrik ç
Tesisat Yönetmeli i ve Fennî artnamesi" hükümlerine göre yap l r.
(5) Kuvvetli ak m tesisatm n kurulu u ve i letilmesi s ras nda "Elektrik Kuvvetli Ak m Tesisleri
Yönetmeli i" ve "Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeli i" nin ilgili hükümlerine uyulur.
(6) A a da belirtilen nitelikleri ta yan binalarda yang n merdiveninin;
(a) Giri kat ndaki daireler hariç, 20'den fazla dairenin bulundu u binalarda ve zemin hariç 5
veya daha çok katl lojmanlarda,
(b) Asma kat hariç bodrum ve zemin kat dâhil katlar n toplam 600 m2'den büyük ise, kat say s
ne olursa olsun her türlü büro tipi binalarda,
(c) kiden fazla kat varsa, lojman ve bürolar haricindeki okullar, hastaneler ile umuma aç k
binalarda yap m zorunludur. Yang n merdiveni ve kaç yolu kap lar nda yaln z iç taraftan aç lan
bir mekanizma kurulur, kap ya kilit tak lmaz.
b. Kullan m Esnas nda Al nacak Tedbirler
(1) Her bina ve tesisin elektrik plan , caml bir dolap içinde ve elektrik sayac na yak n bir yerde
bulundurulur.
oca
(2) Laboratuvar ve atölyeler d mda elektrik sobas , oca , ütüsü, benzin, ispirto, gaz veya LPG
gibi yang n riski yüksek cihazlar kullan lamaz.
(3) Elektrik tesisat n n bak m , i letilmesi, kontrolü ve i lerli i için kadrolu teknik eleman
bulundurulur. Teknik eleman bulundurmanm mümkün olmad hâllerde, binalardaki elektrik
tesisatmm muayene ve kontrolü mahalli mülki amirin alaca tertibe göre di er kamu kurum ve
kurulu lar nda bulunan teknik elemanlara yapt r l r ve bu i lem y lda en az bir defa tekrarlan r.
(4) Sobalar tahta ve boyal k s mlardan uzak tutulur. Gerekti inde altlar na metal kaplamal
tabla veya kum dolu sand k konur, borular duvardan künk veya büz içinden geçirilir.
(5) Kullan m s ras nda soba kapaklar aç k b rak lmaz; etraf nda odun, ç ra, kömür, kibrit,
benzin, gaz vb. yan c , parlay c ve patlay c maddeler bulundurulmaz. Tutu turmada gaz, benzin,
mazot, motor ya vb. maddeler kullan lmaz.
(6) Sobalarda odun ve kömür kullan ld nda borular ayda bir, bacalar iki ayda bir, di er
yak tlar kullan ld nda borular iki ayda bir, bacalar üç ayda bir temizlenir.
(7) Bacalar itfaiye te kilat taraf ndan temizlenir. Temizlik, itfaiye te kilat n n verdi i izin ve
yetkiyi haiz özel kurulu lara da yapt r labilir.
(8) Çal ma saatinden sonra, nöbetçi olan ve mesai yapan görevlilerden ba ka binada kimse
kalmaz, çal mak zorunda olanlar ise üst amirden izin alarak nöbetçi memurlu unda bulunan
(mesai haricinde gelen daire personelinin kay t defterine) kay t defterine kay t yapt racakt r.
Yabanc lar n ve birim amirinin haberi olmayan memur ve hizmetlilerin mesai saatleri d mda
binaya girmesine kesinlikle müsaade edilmez.
71
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(9) Temizlik ve kontrol görevlileri sobalar kontrol eder ve sobalarda ate varsa mangala alarak
söndürür.
(10) Yemek pi irme yeri ve çay ocaklar daire amirinin müsaade ve sorumlulu u alt na
aç labilir.
(11) Daire ve kurumlarda en büyük amirin onay ile memur, i çi, sözle meli ve hizmetli
personel aras nda;
(a) Söndürme ekibi,
(b) Kurtarma ekibi,
(c) Koruma ekibi,
(d) lk yard m
ekibi, te kil edilir.
(12) Yang nla mücadele ekiplerini, daire amiri veya yard mc lar sevk ve idare eder. Binada
yang n ç kmas halinde olaya müdahale eden bina sorumlulan, mahalli itfaiye te kilat amirinin
olay yerine gelmesinden itibaren onun emrine girerler ve kendisine her konuda yard m etmek
zorundad rlar.
(13) Binalar n televizyon, telsiz, kablolu yay n, zil, elektrik, do al gaz gibi yang na neden
olabilecek tesisattaki onar m ve de i iklikler yetkili ve ruhsatl personele yapt r l r.
(14) Her binada iç tesisat gösteren bir "Elektrik Plan " olur ve caml bir dolap içinde, elektrik
sayac na yak n bir yerde muhafaza edilir. Büyük yap larda detay projeler, özel dolab nda saklan r.
(15) Kamu binalar elektrik tesisat
k ve priz linyelerinden otomatik sigorta kullan lmas
esast r. Bü onlu veya b çakl sigorta kullan lmas gerekiyorsa, sigorta ba lant s n n orijinal olmas
gerekir.
(16) Elektrik, do al gaz, s tma (kalorifer dairesi, soba) ve havaland rma gibi yang n ihtimali
bulunan mekânlarda gerekli önlemler al n r. Do al gazl kalorifer dairesi ve mutfak ocaklar n
bulundu u bölüme gaz alg lama dedektörü konulmal d r.
(17) Yard m istenecek itfaiye birlik ve te killeriyle koordinasyon ve i birli i sa lan r.
(18) Dinamik bir yap ya sahip yang n ekipleri te kil edilir, ekipler modern araç ve gereçlerle
donat l r, personeli e itimli bulundurulur. Ekipler, yang n haberi al nd nda kendilerine ait araç ve
gereçlerle derhal yang n yerine hareket ederler.
Söndürme ekipleri, yang n söndürmeye veya geni lemesini önlemeye,
Kurtarma ekipleri, bo alt lan e ya ve evrak korumaya,
lk yard m ekipleri, yaralanan veya hastalananlara ilk s hhi yard m hizmetini vermeye,
çal rlar.
(19) Yang n ihbar ve hareket tarz :
Yang n önleyici her türlü tedbir al n r, iyi bir yang n alg lama, ihbar ve alarm sistemi
kurulur. (Yang n butonlar , duman dedektörü, püskürtmeli otomatik sistem)
72
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
a. Yang n çal ma saatleri içerisinde meydana gelirse :
(1) Yang n ilk gören "yang n" diye ba r r, varsa uzun fas lalarla düdük çalar.
(2) Yak nmdaki YANGIN MUHB R N N cam n k rarak dü meye basar.
(3) En yak n ndaki yang n söndürme cihaz n alarak yang na müdahale eder.
(4) Nöbetçi heyeti ve santral memuru (110)'a telefon ederek yang n olay n
bildirir ve olay yerine ça r r.
ehir itfaiyesine
(5) Yang n ihbar merkezde; Güvenlik ube Müdürüne, dari ve Mali ler Daire Ba kan na,
Savunma Sekreterine, Müste ara ve Bakana duyurulur. Ta ra te kilat , ba l ve ilgili kurulu larda
sivil savunma uzman /amirine ve birim amirine duyurulur.
(6) Yang n mahallinin sorumlu amiri eldeki imkânlar ile yang n söndürme çal malar m sürdürür.
(7) Yang n söndürme ekipleri derhal ilgililerce yang n mahalline sevk edilir.
(8) Yang n duyan elektrik teknisyenleri öncelikle yang n mahallinin elektri ini keser. Kaloriferler
söndürülür, hava gaz musluklar kapat l r, asansörler çal maz duruma getirilir, su tesisat n n
çal mas sa lan r.
(9) Personel tahliyesi mevzubahis ise; önceden tespit edilen plan dahilinde panik yarat lmadan
tahliye i leri yürütülür.
(10) ehir itfaiyesi gelip göreve ba lad an yang n söndürmekle ilgili Bakanl k personeli
TFA YE AM R N N emrine girer ve görevlerine devam ederler.
b. Yang n mesai saatleri d nda meydana gelirse:
1) Yang n ilk gören yüksek sesle "yang n var" diye ba r r, varsa uzun uzun fas lalarla düdük
öttürür.
2) Yak n ndaki YANGIN MUHB R N N cam m k rarak dü meye basar.
3) Yang n yerine en yak n yang n söndürme cihazm alarak kullan r.
4) Yang n mahallinin elektri i kesilir. Varsa hava gaz muslu u kapat l r, kaloriferler söndürülür.
5) Nöbetçi heyeti (110)'a telefon ederek ehir itfaiyesinin yang n mahalline gelmesini ister.
6) Yang n yerinde bulunmas gereken ilgililer haberdar edilerek gelmeleri sa lan r.
7) Merkezde, telefonla Savunma Sekreteri, Müste ar ve Bakana yang n olay derhal duyurulur.
Ta ra te kilat , ba l ve ilgili kurulu larda sivil savunma uzman /amirine ve birim amirine
duyurulur.
8) Nöbetçi heyeti eldeki imkânlarla ehir itfaiyesi gelinceye kadar yang n söndürmeye çal r.
9) ehir itfaiyesi gelip göreve ba lad andan itibaren personel itfaiye amirinin emrine girerek
yang n söndürme çal malar na devam eder.
73
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(20) Daire yak n nda meydana gelen yang nlarda, yang n n s çramamas için gerekli önlemler
al n r.
(21) Yang n söndürme cihaz, araç, gereç ve malzemeleri noksans z ve çal r durumda
bulundurulur. (Yang n Söndürme Cihaz Mecburi Standard TSE 91/16-27)
(22) Her bina ve tesis için ayr ayr olmak üzere yang nda yap lacak i lerin s ras , yang n
ekiplerini te kil eden personel ve ilgili di er personelin kimlik, adres ve telefon numaralan, itfaiye
telefon numaralar vb. bilgileri içeren bir YANGIN YÖNERGES /TAL MATI haz rlan r ve
Müracaat / Nöbetçi memurlu u, yang n istasyonu ve uygun görülecek di er yerlerde göz önünde
uygulanabilir ve güncel bulundurulur. Ayr ca yang nla ilgili daha geni bilgiye "Millî E itim
Bakanl Yangm Önleme ve Söndürme Yönergesi" nde yer verilmi tir.
c. E itim ve Denetim :
(1) Yang n alarm sistemi i lerli inin kontrol edilmesi, personelin yangm vukuunda yapaca
i leri bilmesi ve dinamik bir yap ya kavu turmas ve muhtemel bir pani in önlenmesi amac yla
belirsiz zamanlarda yangm tatbikat yapt r l r.
(2) Yang nlardan korunmak amac yla e itim, denetim ve uygulamalar n kontrolü; konuya
ili kin mevzuat ve genelgeler çerçevesinde, Savunma Sekreterli i / Sivil Savunma Müdürlükleri
taraf ndan, bunlar n bulunmad yerlerde bu konudaki hizmetleri yürütmekle görevli birim
taraf ndan yap l r.
(3) Yang nlardan korunmak amac yla al nan bu önlemlerle, 2002/4390 say l "Binalar n
Yang ndan Korunmas Hakk nda Yönetmelik" ve "Millî E itim Bakanl Yangm Önleme ve
Söndürme Yönergesi"nde öngörülen önlemler, bina ve tesisin özelli i de göz önünde bulundurularak
al n r, uygulan r, takip ve kontrol edilir.
(4) Yang n söndürmede ba ar ; iyi bir organizasyon, önlemlerin eksiksiz al nmas ve
uygulanmas , ba lang çta müdahale, uygun söndürme malzemesi seçimi, cihaz, teçhizat ve
malzemenin tam ve kullan labilir durumda bulundurulmas , bilgili ve e itimli personel ile sa lan r.
d. Di er Hususlar :
(1) Yang nlara kar önleyici tedbirlerin uygulamaya konulmas yla ilgili araç, gereç ve malzemenin
sa lanarak kullan lmaya haz r hâlde tutulmas ndan merkez te kilat nda dari ve Mali ler Dairesi
Ba kanl , ta ra te kilat ve ba l ve ilgili kurulu larda bu görevi yapabilecek birimlerin üst düzey
yöneticileri sorumludur.
(2) YSC'lerin teknik özelli ine göre uygun periyotlarla kontrolünden müteahhit firma
yetkililerince
yap lmas n sa lamak için merkezde dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl nca, ta ra te kilat ile
ba l ve ilgili kurulu larda kurum yetkilisince sözle me yap l r. Bu cihazlar n genel durumunu
gösteren çizelge doldurularak Bakanl kta dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl nca, ta rada ilgili
birimce muhafaza edilir.
(3) Binalar n yap s na ve yangm anmda tahliye durumuna göre tespit edilen tahliye (yang n
merdivenleri vb.) her an kullan lacak ekilde haz r bulundurulur.
74
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
YED NC KISIM
YIKICI VE BÖLÜCÜ FAAL YETLERDEN KORUNMA
45- YIKICI VE BÖLÜCÜ FAAL YETLER
Y k c faaliyetler ve bölücülük genellikle birlikte kullan lan ve kavram olarak da birbiri
içerisine girmi iki ayr terimdir.
a. Y k c faaliyet; bask , cebir, iddet, korkutma, y ld rma, sindirme veya tehdit yöntemlerinden
biriyle Cumhuriyetin Anayasada belirtilen niteliklerini, siyasi, hukuki, sosyal, laik ve ekonomik
düzeni de i tirmek, Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlü ünü bozmak, Türk Devletinin
ve Cumhuriyetinin varl n tehlikeye dü ürmek, devlet otoritesini zaafa u ratmak veya y kmak
veya ele geçirmek, Devletin iç ve d güvenli ini, kamu düzenini veya genel sa l bozmay
hedeflemek, temel hak ve hürriyetleri yok etmek, Devletin bir ki i veya zümre taraf ndan
yönetilmesini veya sosyal bir s n f n di er sosyal s n flar üzerinde egemenli ini sa lamak veya dil,
rk, din ve mezhep ayr m yaratan veya sair herhangi bir yoldan bu kavram ve görü lere dayanan bir
devlet düzeni kurmak isteyen ki i veya te kilatlar n bu tür tehlikeli ve zararl faaliyetlerdir.
b. Bölücülük; Türkiye Cumhuriyeti'nin s n rlar içerisinde ülkesi ve milletiyle bölünmez
bütünlü üne kar , kendi görü ve dü ünceleri do rultusunda yeni devlet / devletler kurma gayret
ve faaliyetlerdir.
46- YIKICI VE BÖLÜCÜ FAAL YETLERDEN KORUNMA
Ülkenin bölünmez bütünlü ünü, anayasal düzenini, demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti
ilkelerini korumak, Türk toplumunu Atatürkçü dü ünce, Atatürk ilke ve ink laplar , millî ülkü ve
de erler etraf nda birle tirmek amac yla her türlü psikolojik tedbir al n r. Bu amaçla konu,
"Topyekûn Savunma Sivil Hizmetleri E itim Muht ras " Doküman nda öngörülen personel e itimi
ve kurumsal e itim programlar na, toplant ve konferans konularma dahil edilir.
47- E
TM
E
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
T M, DENET M VE RAPORLAR
a. Güvenlik e itiminin amac ; bilgili ve göreve haz r personel yeti tirilmesinin yan s ra y k c ,
bölücü ve ideolojik faaliyetlere kar Atatürk ilkeleri do rultusunda uyar c ve birle tirici tedbirler
al nmas d r.
b. Bakanl m z birimlerinde çal mam veya göreve yeni ba lam olan personel, güvenlik
hizmet içi e itimine tabi tutulur ve bu e itim belirli zaman aral klar ile tekrarlan r.
c. Bütün Bakanl m z te kilatma ait personel, güvenlik ilke ve esaslar na uymak ve bunlar
uygulamakla yükümlüdürler. Bu husus e itim, denetim ve toplant larda istenmelidir.
d. Koruma ile görevlendirilen personelin e itimi, ilgili mevzuat hükümleri do rultusunda
yürütülür. Buna göre;
75
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
(1) Özel güvenlik birimi / özel güvenlik irketi personelinin e itimi çi leri Bakanl
kurulan özel e itim kurumlar nca verilir.
izniyle
(2) Fiziki koruma grubunun bekçi, muhaf z ve di er personeli ile teknik koruma grubunun
e itimi Bakanl k merkez ve ta ra te kilat ile ba l ve ilgili kurulu lar taraf ndan yapt r l r.
e. Yang n teçhizat ve malzemesinin kullan lmas ile personelin yeti tirilmesi özel e itimi
gerektirir.
(1) Bakanl m z te kilat nda görevli tüm personele mevcut yang n söndürme araç ve
gereçlerinin nas l kullan laca ve yang n haberlerinin nerelere ve ne ekilde ula t r laca ö retilir.
(2) Gerek yang n söndürme te kilat ndaki gerekse bunun d nda kalan personelin görevlerini
istenilen biçimde ve çabuklukta yapma yetene im kazanmalar için uygun zamanlarda e itim ve
tatbikatlar yap l r.
f. E itim Programlar
Fiziki koruma grubunda esas görevi koruyuculuk olan özel güvenlik birimi personeli, bekçi ve
özel güvenlik görevlisi gibi personelin silah bilgisi ve kullanma yetkisi, at lar n yap lmas ,
patlay c maddelerin tan t lmas ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi gibi konular içeren e itim
programlan çi leri Bakanl nca veya özel e itim kurumlar nca,
g. Bütün kamu görevlilerinin, güvenlik esaslar na uymak ve bu esaslar titizlikle uygulamak
zorunda oldu u da dikkate al narak Bakanl m z te kilat nda memuriyete veya i çili e vb. atanan
her personele bu "Talimat" okutulmal d r. Okudu una dair imzal bir belge personelin ahsi
dosyas na konmal d r.
48- DENET M
a. Güvenlik hizmetlerinin gerçekle tirilmesi amac yla uygulamalar n takip, koordine,
yönlendirme ve denetleme görevinin Bakanl k Savunma Sekreterli i taraf ndan yürütülmesi
sa lanmaktad r.
b. Güvenlik hizmet ve önlemlerini de erlendirmek amac yla; Bakanl k merkez ve ta ra te kilat
ile ba l ve ilgili kurulu lar y lda en az bir defa denetlenir. Denetlemeler Bakan ad na Savunma
Sekreteri, savunma veya sivil savunma uzmanlar ndan olu an bir heyet taraf ndan yap l r. Heyet en
az bir ba kan ve bir üyeden olu ur.
Talimat haz rlayan ana hizmet birimleri ile ba l ve ilgili kurulu lar denetim konusuna ili kin
usul ve esaslar ayr ca kendi Talimatlar nda belirtirler.
c. 5188 Say l Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ile 88/13543 say l "Sabotajlara Kar
Koruma Yönetmeli i" uygulamalar , Millî E itim Bakanl ve çi leri Bakanl nca y lda en az bir
defa denetlenir.
49- RAPORLAR
l millî e itim müdürlükleri ile ba l ve ilgili kurulu lar , "Denetleme Sonuç Raporu"nun
(EK-BF) bir suretini her y l ARALIK ay sonuna kadar Bakanl m z Savunma Sekreterli ine
gönderir.
76
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
TANIMLAR
EK-A
ARAÇ, GEREÇ, MALZEME-MATERYAL : Yap lm veya yap lmakta olan donat m,
makine, silah, araç, teçhizat ve bunlar n k s mlar n ,
BAKANLIK: Millî E itim Bakanl
n,
MERKEZ TE K LATI: Bakanl k Makam , Talim ve Terbiye Kurulu, ana hizmet birimleri,
dan ma ve denetim birimleri ile yard mc birimleri,
BA LI KURULU : Millî E itim Akademisi, Yüksek Ö renim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel
Müdürlü ünü,
LG LÎ KURULU : Yüksek Ö renim Kurumunu
TA RA TE K LATI: l millî e itim müdürlüklerini (81)
BELGE : Mektup, not, rapor, muht ra, mesaj ve krokileri,
BlLGÎ LEM A I : ki ya da daha fazla Bilgi lem Sistemi veya ana i lemciyi çevre
birimleriyle birbirine ba lay p aralar nda bilgi al veri i yapmalar na olanak sa layan ileti im
sistemini,
B LG
LEM ALANI : Bir veya daha fazla bilgisayar , bunlara ba l çevre birimlerini, yan
bellek, kontrol, ileti im, terminal, yerel a birimlerini kapsayan, eri im kontrollü alan ,
B LG
LEM MERKEZ : Verilerin i lenmesi, tasnif edilmesi, s n fland r lmas ,
depolanmas , gönderilmesi, h zl bilgi ak sistemi ile karar vericilere ula lmas , haberle me ve
bilimsel uygulamalar n desteklenmesi amac yla kurulan ve gerekli personel ve donan m ile
olu turulan birim ve mekanlar ,
B LG
LEM S STEM : Bilgisayar donan m , yaz l m , yerle im alan ve personelinden
olu an, Bilgi lem faaliyetlerini gerçekle tiren birimlerin tümünü,
B LG KATEGOR S : Bilgi güvenli ini sa lamak için verilen gizlilik derecesine ilave olarak
s n rl say da da t m veya özel i lem gerektiren bilgilere bilgi kategorisi tahsisini,
B LMES GEREKEN : Gizlilik dereceli bir bilgiyi, belgeyi, projeyi veya malzemeyi ancak
görevi gere i ö renme ve kullanma sorumlulu u bulunan ve gerekli gizlilik derecesini haiz
Güvenlik Belgesi'ne sahip ki iyi,
COSMIC : Müttefik ülkeler (NATO) arasmda ÇOK G ZL gizlilik dereceli evrak, belge ve
bilgi ak nda dikkati çekmek üzere kullan lan bir güvenlik i aretini,
A-l
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
DOKÜMAN : Mesajlar d nda kalan hür türlü yaz l , bas l veya teksir edilmi kitap, dergi,
bro ür, etüt, mektup, program, emir, sirküler, kroki, plan, film, foto raf, teyp ve video kaseti, harita
veya di er belgelerle kay t edilmi veya edilmemi bilgileri,
DONANIM : Bilgi lem Sistemi içinde kullan lan her çe it bilgisayar cihaz , yan bellek,
haberle me cihazlar , ileti im hatlar , terminal, yaz c (printer) gibi her cisme verilen ortak ad ,
COSMIC ÇOK GlZLÎ (COSMIC TOP SECRET) : zinsiz aç kland takdirde müttefik
ülkelere (NATO) ve bu ülkelerle olan ili kilere büyük zararlar verebilecek bilgi, belge, proje,
evrak ve malzemeyi,
ÇELlK KASA : Yang n, kaza, tahrip, h rs zl k vb. olaylara kar azami emniyet ve dayan kl l
olan, belirli a rl kta, asgari çift kilit veya üç kombineli kilit veyahut da ifreli kilit tertibat na sahip
madeni dolaplar ,
DONANIM GÜVENL
: Bilgiler ya da sistem kaynaklar na yetkisiz eri imi önlemek için bir
Bilgi lem Sisteminde kullan lan kompüter teçhizat özellikleri ya da cihazlan,
ER M : Bir çevre biriminden veya depolama ortam ndan veri elde etme, bir komutu bellekten
alma ve onu uygulama, bir belgeyi bulma, kullanma ve ondan yararlanma izni ve olana ,
EVRAK : Her türlü yaz l ve bas l genelge, emir, sirküler, tebli ve mesajlar ,
GERt ARAMA : Bir kompüter sistemini arayan bir terminalin kimli ini, arayan terminalin
ba lant s n kesmek ve soma da kompüter sisteminden arayan terminalin telefon numaras n
çevirerek ba lant y tekrar kurmak suretiyle belirlemeyi,
G ZL L K DERECEL B LG : Gizlilik dereceli evrak, belge, proje, malzeme ile yaz l olan
veya olmayan bilgileri,
G ZL L K DERECEL PROJE : Savunma ihtiyac olan ve gizlilik dereceli bilgi ihtiva eden
her türlü harp silah, araç ve gereçleri ile bunlar n önemli ve kritik alt sistemlerinin ve parçalann n
al m n ve sat m n , her tip üretim faaliyetleri ile ara t rmas n , geli tirilmesini ve bunlarla ilgili
hizmet ve alt yap tesis faaliyetlerini kapsayan çal malar n bütününü,
G ZL L K DERECEL YER : Gizlilik dereceli evrak, belge, araç-gereç ve malzemenin
bulundu u kasa, oda, bina veya s n fland r lm bir bölgeyi,
HABER MERKEZ : Gönderilen veya gelen haberleri kabul etmek, i lemini yapmak ve yerine
ula t rmak suretiyle haberle meyi sa layan merkezleri,
HLAL : çeri i olan bilginin tamamen ya da k smen yetkisiz bir ki iye veya ki ilere verilmi
veya verilme riskine maruz b rak lm gizlilik dereceli konular içeren bilgi, belge, proje, evrak ve
malzemenin, güvenli i sa lanm bölge d na ç kar lmas n veya yetkisiz ki ilerin eline geçmesini,
A-2
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
LET : Bilgisayar veya a içerisinde bulunan uç ve kaynak noktalan arasmda bilgi iletmek üzere
düzenlenmi karakter ve/veya ikili say dizisini,
KAMU KURUM VE KURULU U : Kamu yararma faaliyet gösteren kurum ve kurulu lar ,
KAPANLAR : Büyük yaz l m projelerinde, hata bulma amac ile programlarm baz noktalar na
program durdurmak ve durumunu görüntülemek için kap lar konur.
Gerekti inde, bu kap lar arac l ile i lenen veriler denetlenir, de i kenler de i tirilir, ek
komutlar konur ya da komutlarda düzeltme yap l r. Program bittikten sonra bu kap lar n
programdan ç kar lmas gerekir. Gerek yanl l kla gerek bilerek programda b rak lan bu kap lar ,
K ML K BEL RLEME : Bir Bilgi lem Sistemine daha önce tan mlanan kuUan mc veya
kaynaklar n tan nmas n (genellikle makine taraf ndan okunabilen özel isimler) sa layan i lemi,
K
SEL B LG SAYAR : Tek kullan c l , içinde bir mikro i lemci olan bilgisayarlar ,
KONTROLLÜ EVRAK BÜROSU (KOSM K BÜRO) : Kontrollü evrak n kay t, da t m ve
muhafaza edildi i, özel talimatlara göre donat lan yeri,
KURYE : Gizlilik derecesi ta yan evrak, araç ve gerecin bir kamu kurulu undan di er bir kamu
kurulu una götürme ve teslim etme sorumlulu u olan ki iyi,
KÜTÜK GÜVENL
: Yetkisiz eri imi, kirlenmeyi veya bir kütü ün ortadan kald r lmas n
önlemek üzere bir Bilgi lem Sisteminde saptanm olan i lem ve usullerin tümünü,
LAH KA : Evrak n EK'ini tamamlay c mahiyette olan cetvel, ema, kroki gibi yaz ve
çizelgeleri,
MAHFUZ ODA : Zemini, duvarlar ve tavan en az 15 cm kal nl nda beton, pencereleri 10 cm
den daha dar aral kl enine ve boyuna demir parmakl klarla kapal , kap lar çelik saçla kapl ve üç
kombineli kilitli odalar ,
MESAJ : Aç k veya kapal olarak, her türlü muhabere vas tas ile gönderilmek üzere haz rlanm ,
k saca ifade edilen fikir ve dü ünceyi,
MEVZUAT : Anayasa ve di er yasalar ile kanun hükmünde kararname, tüzük ve yönetmelikleri,
M AT : Gelen veya gönderilecek evrak üzerinde i lemin bitirilme zaman n ,
OTURUM (SESSION) : Bir kullan c n n, kullanma kodunu ve ifresini bilgisayara
girmesinden, i ini bitirip bilgisayarla ba lant s n kesmesine kadar yapt çal may ,
PLANLAMAYA TAB ÖZEL SEKTÖR KURULU LARI : Bakanl klara merkezi
planlamalar nda veya Valiliklerin planlar nda yer alan özel sektör kurulu lar m,
A-3
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
ÖZEL SEKTÖR KURULU U : Özel sektör ve özel hukuk tüzel ki ileri taraf ndan kurularak
i letilen kurulu lar ,
R SK KAT SAYISI : lenecek bilgilerin en yüksek duyarl l k derecesinin kat say s ile en alt
kullan c klerans düzeyi kat say s fark n ,
FRE : Verilere veya bilgisayar sistemine yetkisiz eri imi önlemek için konulmu olan kod veya
kelimeyi,
TEK DÜZEYL ÇALI MA : Sistemin tümüyle, belirli bir kategoride veya gizlilik
derecesindeki bilgilerin i lem görmesi için tahsis edilmesini, i letim sisteminin eri im kontrol
mekanizmas olmayan (ki isel bilgisayarlar gibi) tip ve türünü,
TES S GÜVENL K BELGES : Bir tesiste bulunan veya bulunabilecek gizlilik dereceli bilgi,
belge, proje ve malzemelerin fiziki güvenliklerinin sa lanmas için tesisin bulundu u yer ve çevre
artlar ile maruz kalabilece i iç ve d tehditler göz önüne al narak planlanm olan koruma
önlemlerinin uygunlu unu belirten belgeyi,
ÜST DÜZEY YÖNET C : Ba bakanl k ve Bakanl klarda Müste arlar , di er kurum ve
kurulu larda ise en yüksek dereceli amirleri,
YAZILIM : Bir bilgi i lem sisteminin çal mas yla ilgili birtak m bilgisayar programlar ,
yöntemler, dökümler, el kitaplar devre emalar n ,
YETK : Kullan c lar n bir bilgisayar sistemindeki çevre birimlerine (disk, disket, teyp vs.)
depolanm verilere eri ebilmesi veya sisteme girebilmesi için verilmi olan izini (okuma, yazma,
çal t rma gibi),
fade eder.
A-4
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
EK-B
MEVZUAT L STES
BU TAL MATIN HAZIRLANMASINDA YARARLANILAN KANUN,
YÖNETMEL K, YÖNERGE VE TAL MATLAR
S ra Seri
Nu : Nn :
Ad
Dü ünceler
Nöbetçi Memurlu u Kurulmas ve
Ola anüstü Hâl Tatbikatlar nda Mesainin 24
Saat Devamm Sa layan Kanun
Resmi Gazete (RG)
29.01.1966/12213
1
711
2
6/7337
Nöbetçi Memurlann Görev ve Sorumluluklar
ile Çal ma ekillerini Gösterir Yönetmelik
RG20.12.1966/12482
3
5188
Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair
Kanun
RG26.06.2004/25504
4
-
Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair
Kanunun Uygulamas na ili kin
Yönetmelik
RG07.10.2004/25606
5
7/7551
Parlay c , Patlay c , Tehlikeli ve Zararl
Maddelerle Çal an Yerlerinde ve lerde
Al nacak Tedbirler Hakk nda Tüzük
RG24.12.1973/14752
14/02/2000 tarihli ve 2000/284 say l Güvenlik
ve Ar iv Ara t rmas Yönetmeli i
RG13.04.1990/20491
6
7
88/13543 Sabotajlara Kar Koruma Yönetmeli i
RG28.12.1988/20033
8
2002/4390 Binalar n Yang ndan Korunmas
Hakk nda Yönetmelik
RG26.07.2002/2427
Devlet Ar iv Hizmetleri Hakk nda Yönetmelik
10
6/3048
Gizlilik Dereceli Evrak ve Gerecin
Güvenli i Hakk nda Esaslar
H ZMETE ÖZEL
RG16.05.1988/19816
1964
H ZMETE ÖZEL
PERSONEL KONTROL FORMU
1. Personelin foto raf , parmak izi ve el yaz örne i özlük dosya-
Evet
Hay r
s nda muhafaza ediliyor mu?
..............
hakk nda güvenlik soru turmas yap lm m d r? (Görülecek)
..............
kesme belgesi veriliyor mu?
...............
2. Görevleri gere i, gizlilik dereceli evrakla ili i i olan personel
3. Atama veya ba ka bir amaçla görevden ayr lan personele ili ik
4. Gerekli görülen hâllerde, güvenlik soru turmas yeni
leniyor mu, gerek görülen bu soru turma i lemi ahs n bilmesine
olanak vermeden yap l yor mu?
...............
görevlendirilen personelin soru turmalar yap lmakta m d r?
..............
5. Kritik yerlerdeki nöbetçiler ve gerek görülen di er yerlerde
H ZMETE ÖZEL
EK-C
H ZMETE ÖZEL
GÜVENL K SORU TURMASI VE AR V ARA TIRMASI FORMU
Soyad
Ad
1 - kametgah Adresi:
2- Halen Oturma Adresi:
3- Ö renim durumu:
En Son Bittirdi i Okulun Ad ve Yeri :
EK-D
FOTO RAF
Tarihten Tarihe
/..........
4- Aileye Dair Bilgiler
Soyad Ad ________
Do um yeri ve Tarihi Uyruklu u Ya ayanlar n Adresi
Babas n n: .
Annesinin:
E inin:......
Karde lerinin (18 Ya ndan Büyük Olanlar): ..........
5- En Son Çal t n z Yer: ...................................
verenin Adresi
Ayr l Sebebi
inin Çe idi
Tarihten Tarihe
6- HAKKINIZDA VER LM BULUNAN
MAHKUM YET HÜKMÜ VEYA HALEN DEVAM EDEN CEZA DAVASI BULUNUP
BULUNMADI I
VAR( )
YOK( )
YUKARIDAK B LG LER N DO RU OLDU UNU B LD R M
MZA VE TAR H
NÜFUS CÜZDANI SURET
Soyad
Ad
Baba Ad
Ana
Do um Yeri
Do um Tarihi
Medeni Hâli
Uyruklu u
Dini
l
lçe
Mahalle
Köy
Cilt Nu
Sayfa Nu
Kütük S ra Nu
Verili Sebebi
Verili Tarihi
SeriNu
Kay tl Oldu u Nüfus daresi
Askerlik Hizmeti
a) Ba lama Tarihi
b) Terhis Tarihi
Cezalan
NÜFUS CÜZDANI SURETlNl ONAYLAYANIN
SOYADI
ADI
GÖREV
MZA - MÜHÜR
TAR H
H ZMETE ÖZEL
GR
N KONTROLÜNE L K N KONTROL L STES
Evet
1. Kurulu ve tesise giri yerleri s n rland r lm m d r?
....
2. Giri kart sistemi kurulmu mudur? Kartlar usulüne uygun
olarak kullan l yor mu?
....
3. Giri kartlar , belirlenen süre sonunda eskilere göre renk, fon
ve seri numaralar farkl olacak ekilde de i tiriliyor mu?
....
4. Ba ka yere atanan personelin giri kartlar geri al n yor mu,
geri al nan kartlar ilgililerce usulüne uygun olarak yok ediliyor mu?
.....
5. Fazla miktarda giri kart n n kaybolmas halinde, belirlenen
süre beklenilmeden kartlar n toptan de i tirilmesi yap l yor mu?
....
6. Sürekli, ziyaretçi ve geçici giri kartlar n n birer örne i caml çerçeve içerisinde, giri kartlar n
kontrol eden personelin görebilece i bir yere as lm m ?
....
7. Giri kartlar , sa yakan n üst k sm na tak l olarak personel
taraf ndan ta n yor mu?
....
8. Giri kart sistemi s k olarak izleniyor mu?
....
9. Giri kart n kontrol eden personel giri kartlar n iyice
incelemekte midir?
....
10. Ziyaretçilerden kimliklerini kesin olarak kamtlamalar isteniyor mu? .....
11. Ziyaretçi görü meleri, ziyaretçi odas nda yap l yor mu?
....
12. Personele kendilerini ziyarete gelen kimselerin bulunduklar yer
ve hareketlerinden sorumlu olduklar söylenmi midir?
....
13. Ziyaret edilecek büro veya kimse, ziyaretin do rulu u için kontrol ediliyor mu?
14. Ziyaretçiler ve vas talar kay t ediliyor mu?
....
15. Ziyaret odalar giri kap s na yak n yerde kurulmu mudur?
....
16. Ziyaretçi giri kart ta yanlara, yetkili ah slar e lik ediyor mu?
....
17. Ziyaretçilerin girmemesi gereken yerlere girmeleri önleniyor mu?
.....
18. Bak m, onar m ve hizmet personelinin gizlilik dereceli olan bilgilere nüfuz etmesini
önlemek üzere, gerekli önlemler
al nm m d r?
.....
19. Nöbetçi personel, bulundu u yerin özelli ine uygun (o bölgede
mevcut en yüksek gizlilik dereceli maddeler derecesinde) bir
gizlilik derecesi ile tezkiye edilmi mi?
'
.....
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
EK-F
S LAH ALMA VE TESL M ETME TUTANA I
S LAH SAH B N N ADI
SOYADI
ALI TAR H
VE SAAT
VER L
SAAT
MZA
S LAHI TESL M ALANIN ADI
SOYADI
MZA
NOT: S LAH ARJÖRSÜZ BO OLARAK ALINACAKTIR.
H ZMETE ÖZEL
Ziyaretçinin Ad ,
Soyad Adresi
Ziyaret Edece i
Ki i, Yer
Geli
Sebebi
Giri
Saati
Çk
Saati
Z YARETÇ KAYIT DEFTER
Verilen
Kart Nu
Ziyaretçi
mzas
H ZMETE ÖZEL
NOT: En büyük amirin ziyaretçileri ile di er üst düzey yöneticiler, ziyaretçi defterine kaydedilir, ancak imzalar al nmaz.
S ra
Nu
KURUMU : Millî E itim Bakanl
BlRlM
:
ALT B RlM :
H ZMETE ÖZEL
Amiri / Müdürü
Nö.Mü.Me. Diyecekler
imzas
EK-G
GR
SÜREKL G R
KARTI ÖN YÜZÜ
s"
s
S C L NU:
C
G R KARTI ÖN YÜZÜ
YÜZÜ
1 - Bu Kart Mesai süresince foto raf ön tarafa gelecek
ekilde sa yakaya tak l r.
2 - ..................................... personeline verilir.
GEÇ C G R
^
I
FOTO ^
GÖREV /MEMUR YET :
ADI VE SOYADI :
KART NU:
n
T.C.K ML K NU:
GR
SÜREKL G R KARTI
3 - Kart n kaybedilmesi hâlinde derhal ..............................
...........................................Müdürlü üne haber verilir.
^
s
SÜREKL
FR
KARTI
2006-2009
GÖREV /MEMUR YET :
MZA/MÜHÜR
t
FOTO
ADI VE SOYADI :
MEB
LOGO
KARTI
G R KARTI ARKA YÜZÜ
\
f
>
MEB
LOGO
PERSONEL MZASI
1
KART NUMAR
I
KARTI ÖN YÜZÜ
ISI:
KARTI
2006-2009
-/
4 -Bu Kart n mülkiyeti TC.Millî E itim Bakanl na
aittir ve istenildi inde iade edilmesi zorunludur.
KARTI
GR
KARTI ARKA
GEÇ C G R
KARTI
1 - Mesai süresince amblemi/kurumun logosu ön tarafa
gelecek ekilde a yakaya tak l r.
J
3 - Kart n kaybedilmesi hâlinde derhal .........................
.................................................... müdürlü üne haber verilir.
4 - Bu Kart n mülkiyeti TC.Millî E itim Bakanl
aittir ve istenildi inde iade edilmesi zorunludur.
Z YARETÇ G R
KARTI
GR
na
KARTI ARKA YÜZÜ
GEÇ C G R
MEB
LOGO
KARTI
geçerlidir.
Z YARETÇ KARTI
M LLÎ E
T M BAKANLI I
Nu: 00012345
EK-I
2- ..................................................................... geçi görevli
olarak gelen personeline verilir .
) GEÇ C
R
EK-H
2 - "Z YARETÇ " yaz s Ön tarafa gelecek ekilde sag
yakada ziyaret süresince ta n r.
3 - Bu Kart n mülkiyeti TC.Millî E itim Bakanl
aittir.
na
EK-J
H ZMETE ÖZEL
GÜNLÜK EMN YET KONTROL Ç ZELGES
TAR H
BAKANLIK VEYA DA REN N ADI : ODA NU
:
Yukar da numaras yaz l odada a a da belirtilen esaslar çerçevesindeki kontrollü, ilgili
personel ve Görevli k l nan Memur/Nöbetçi Memurlu u personeli taraf ndan yap lm t r.
1. ÇALI MA ODALARI
a. Emniyete al nmas gereken dolap, masa, kasa vb. uygun bir ekilde kilitlenmi tir. Aç kta,
kilitsiz masa, dolap ve kitapl klarda gizlilik dereceli ve Tasnif D evrak yoktur.
b.
Çöp sepetleri bo alt lm t r.
c.
Odada yang n ç kmas muhtemel bir ey yoktur.
d. Bütün pencereler kapal ve emniyet sürgüleri sürülüdür. Elektrikler söndürülmü , çal r
durumda cihaz b rak lmam t r. (*)
e. Kontrolü müteakip kap lar kilitlenmi ve anahtarlar Nöbetçi Memurlu una/güvenlik
görevlilerine teslim edilmi tir. (*)
2. MAHFUZ ODALAR
a.
Bütün pencereler kapal ve emniyet sürgüleri sürülüdür.
b. Kontrolü müteakip kap lar kilitlenmi ve anahtarlar Nöbetçi Memurlu una/güvenlik
görevlilerine teslim edilmi tir.
c. Odada yang n ç kmas na sebep olacak bir ey yoktur. Elektrikler söndürülmü ve çal r
durumda cihaz b rak lmam t r.
Oday son
terk eden
personel 1 nci
Kontrol
imza Saat
Dai.Emn.Kon./ Diyecekler
Nö.Me.
2 nci Kontrol
mza
Saat
Oday son
Dai.Emn.Kon./ Diyecekler
terk eden
Nö.Me.
personel 1 nci 2 nci Kontrol
Kontrol
imza
Saat mza
Saat
NOT : 1. (*) i aretli maddelerden Gör.Me./Nö.Me. sorumludur.
2.Mahfuz Odalardaki durumlardan Gör.Me./Nö.Me. sorumlu de ildir.
Kap n n kapal oldu unu ifade eder.
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
EK-L
NÖBETÇ MEMURLARININ GÖREV VE SORUMLULUKLARI LE ÇALI MA
EK LLER N GÖSTER R YÖNETMEL K
(6/7337)
Madde 1. Yetkili merciler taraf ndan bildirilecek alarm haberlerinin sürat ve emniyetle ilgililere ula t r lmas n
sa lamak amac ile Bakanl klarda ve Bakanl klarca uygun görülecek te kilat ve kuramlar nda birer nöbetçi
memurlu u kurulur.
Madde 2. Alarm haberlerinin yay nlanmas ; Genelkurmay Ba kanl ve D i leri Bakanl nca, Ba bakanl a
(Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterli i) ve Posta letmesi Genel Müdürlü üne bildirilmek suretiyle olur.
Madde 3. Alarm haberleri; Bakanlar Kurulunun 30 Ocak 1964 gün ve 6/2632 say l Karar na uygun olarak
çi leri Bakanl nca l ve ilçelere Posta letmesi vas talar ndan faydalan lmak suretiyle ula t r l r.
Ayr ca, kendi özel muhabere vas ta ve imkânlar olan Bakanl klarda alarm haberlerini bu vas ta ve
imkânlar yla kendi ta ra te kilat na do rudan do ruya bildirirler.
Genel alarm ayr ca Türkiye Radyolar ve Televizyonlar ile de ilan olunur.
Madde 4. Mahallin en büyük Mülki amiri, ald alarm haberini bölgesindeki bütün Bakanl klar te kilat ile
önemli ve sefer görevi olan özel sektöre bildirmekten sorumludur.
Madde 5. 3'üncü madde gere ince, alarm haberlerini alm olan Bakanl klar ta ra te kilat n n amirleri alarm
haberlerinin al nd n vakit geçirmeden mahallin en büyük mülki amirine bildirmekten sorumludurlar.
Madde 6. Bakanl klar n, 3'üncü madde gere ince, kendi ta ra te kilat na alarm haberlerini ula t rmalar ,
mahallin en büyük mülki amirinin, ald alarm haberini Bakanl klar ta ra te kilat na ula t rma sorumlulu unu
kald rmaz.
Madde 7. Alarm haberleri ilgililerce kendi üst makamlar n n do rulamas beklenilmeksizin uygulan r.
Madde 8. Mahallin en büyük mülki ve askeri makamlar ald klar alarm haberlerini birbirlerine ula t r rlar.
Madde 9. Alarm haberini alan nöbetçi memuru, alarm haberini bildirenin ad n , soyadm , görevini ve alarm n
bildirildi i saati kaydederek "Nöbetçi Memurlu u Özel Talimat " ndaki hükümlere göre hareket eder.
Madde 10. Bakanl klarda ve Bakanl klarca uygun görülecek te kilat ve kuramlar nda nöbet tutacak personelin
tespit i lemi, kuram amiri ve Savunma Sekreterliklerince, 11'inci maddede belirtilen nitelikler göz önünde
bulundurulmak suretiyle mü tereken yap l r.
EK-L1
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
Madde 11. Nöbet tutacak olan personelde a a daki nitelikler aramr.
a. Asgari Ortaokul mezunu olmak, (yeteri kadar ortaokul mezunu bulunmad
ilkokul mezunu olabilir.)
takdirde
b. Görevin gerektirdi i bilgi, görgü ve çabuk kavrama sahibi olmak,
c. timada ayan olmak,
d. Sa lam karakterli olmak,
e. En az iki y l hizmeti bulunmak,
Madde 12. Bu yönetmeli in esaslar dâhilinde, Bakanl klar ve Bakanl klarca uygun görülecek te kilat
ve kurumlar nda Nöbetçi memurlu u özel talimat haz rlan r. Özel talimatlar ilgililerle i birli i yap lmak
suretiyle Savunma Sekreterliklerince yap l r.
Özel talimatta, alarm haberlerini alan nöbetçi memurunun, nas l hareket edece ine dair hususlar
hassaten belirtilir.
Bu Yönetmeli in ve nöbetçi memurlu u özel talimatlar n n uygulanmas n
Sekreterlikleri sa larlar.
Savunma
Bakanl k Savunma Sekreterlikleri, Nöbetçi memur odalar telefon numaralar n ve ayl k nöbet
çizelgelerini Posta letmesi Genel Müdürlü üne ve Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterli ine
bildirirler.
Madde 13. Nöbetçi memurlu u görevini yapacak subay, astsubay, memur ve hizmetlilerle di er personele
bu görevlerinden ötürü herhangi bir ücret ödenmez.
Nöbet tutanlar, nöbet bitiminde bir i günü izinli say l rlar. Nöbet konusu ile ilgili özel
kanunlardaki haklar sakl d r.
Madde 14. Nöbetçi memurlar n n, görevlerini gere i gibi yapabilmeleri için lüzumlu oda, yatak tak m
ve telefon gibi ihtiyaçlar mensup olduklar te kilatça sa lan r.
Madde 15. 1281 ve onu tadil eden 6577 say l Kanun hükümlerine göre Türk Silahl Kuvvetleri d nda
görev alm bulunan subay ve astsubaylar ; bulunduklar te kilatta nöbetçi memuru olarak görev ald klar
takdirde 211 say l Türk Silahl Kuvvetleri ç Hizmet Yönetmeli i hükümleri sakl kalmak kayd ile bu
yönetmelik hükümlerine tabidirler.
Madde 16. Bir binada, Bakanl n veya te kilat n birkaç dairesinde birden fazla nöbetçi memurlu u
bulundu u takdirde, en k demli olan , k demli nöbetçi memuru olur. K demli nöbetçi memurlu u cetvelleri
Bakanl k, Genel Müdürlük veya l Sivil Savunma Müdürlüklerince düzenlenir ve bütün nöbet odalar na
as l r. Nöbet yerleri krokilerle belirtilir.
K demli nöbetçi memuru, bina dahilindeki di er nöbetçi memurlar n n faaliyetlerini kontrol eder,
aksakl klar nöbet defterine kaydeder ve ilgililere bildirir.
Madde 17. Nöbetçi memurlar , birinci öncelik alarm haberlerinin ula t r lmas nda olmak üzere, a a daki
görevleri de yaparlar.
a. Dairede güvenlik tedbirlerini (yang n, sabotaj, tabi afet, iç emniyet) ve bununla ilgili personelin
görevlerini yap p yapmad klar n kontrol eder.
EK-L2
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
b. Muhabere vas talar nda (Telli ve telsiz) vuku bulacak ar zalar derhal ilgililere bildirir ve
giderilmesini takip eder.
c. Mesai saatleri d mda gelecek önemli ve ivedilik derecesini haiz haber ve yaz lar al r ve
ilgililere ula t r lmas n sa lar.
d. Dairede, mesai saatleri bitiminde sepetlere at lm
toplatarak yakt r r.
bütün müsvedde evrak bir yerde
Madde 18. Nöbetçi memurlar zaruri sebepler d mda nöbet odas n terk edemezler.
Nöbette bulunan memur, ani hastalanma veya herhangi bir zaruri mazeretin zuhuru halinde, nöbet
hizmetini yetkili amirinin müsaadesi ile kendinden sonra gelen personele devredebilir. Nöbeti atlanan
memur mazereti ortadan kalk n takip eden ilk nöbete girer.
Madde 19. Nöbetlerin bayram ve tatil günlerinde ayn ki ilere gelmemesine bilhassa dikkat edilir.
Madde 20. Nöbetçi memur odas nda nöbet devir-teslim defteri bulundurulur.
Nöbet devir teslimi saat 09.00-09.30 aras nda yap l r, (mesai saatlerinde de i iklik yap lmas
hâlinde, mesainin ba lang ç saati esast r.) Nöbeti teslim edecek olanla, nöbeti teslim alacak olamn nöbet
odas nda bir araya gelmeleri suretiyle yap l r. Devir ve teslim nöbet defterine yaz l r. Nöbet devir teslim
alan taraf ndan yetkili mercie imza ettirilir. Nöbetçi Memurlu u odas nda ayr ca kendilerine Alarm
haberinin duyurulaca ev adresi ve telefon numaralar n gösterir bir çizelge bulundurulur.
Madde 21. Nöbet her gün saat 09.00'dan ertesi günü saat 09.00'a kadar olmak üzere 24 saat devam eder.
(Mesai saatlerinde de i iklik yap lmas hâlinde mesainin ba lang ç saati esast r.)
Madde 22. 711 Say l Kanunun 5'inci maddesine göre ola anüstü hâl tatbikatlar nda 24 saat mesai
yap lmas gerekti i takdirde bu faaliyet sekizer saatlik üç posta hâlinde yürütülür.
Bu tatbikatlara i tirak eden personele herhangi bir ücret ödenmez.
Madde 23. Nöbetini tutmayan veya kusurlu tutan personel ile görev ald hâlde tatbikata kat lmayan
personel hakk nda, fiilin derecesine göre Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulan r.
Madde 24. Bu yönetmelik hükümleri, Milli Savunma Bakanl
te kilat hakk nda uygulanmaz.
Madde 25. Bu yönetmelik 18 Ocak 1966 tarih ve 711 say l kanunun 4'üncü maddesi gere ince
haz rlanm t r.
Madde 26. Bu yönetmelik yay mland
tarihten itibaren yürürlü e girer.
Madde 27. Bu yönetmeli i Bakanlar Kurulu yürütür.
EK-L3
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
T.C. M LL E T M BAKANLI I
Savunma Sekreterli i
EK-L-1
M LLÎ E T M BAKANLI I NÖBETÇ MEMURLU U GÖREV VE
SORUMLULUKLARI LE ÇALI MA USULLER N GÖSTER R
ÖZEL TAL MAT
1.
Yetkili merciler taraf ndan bildirilecek alarm haberlerini sürat ve emniyetle ilgililere
ula t nlmasm sa lamak amac ile 711 say l kanun hükümlerine göre Bakanl m z merkez binada nöbetçi
memurlu u kurulmu tur.
2.
Alarm haberlerinin yay nlanmas ; Genelkurmay Ba kanl
ve D i leri Bakanl nca,
Ba bakanl a (Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterli i) ve Posta i letmesi Genel Müdürlü üne bildirmek
suretiyle olur.
3.
Alarm haberleri; Bakanlar Kurulunun 30 Ocak 1964 gün ve 6/2632 say l karar na uygun olarak,
çi leri Bakanl nca l ve lçelerde Posta i letmesi vas talar ndan faydalanmak suretiyle ula t r l r.
Ayr ca kendi özel muhabere vas talar m z ve imkânlar m zla Bakanl m z da alarm
haberlerini bu vas ta ve imkânlarla kendi ta ra te kilat na do rudan do ruya bildirir.
Genel alarm ayr ca Türkiye Radyo ve Televizyonundan da ilan edilir.
4.
Mahallin en büyük Mülki amiri, ald alarm haberlerini bölgesindeki bütün Bakanl klar te kilat
ile önemli ve sefer görevi olan özel sektöre bildirmekten sorumludur.
5.
3'üncü madde gere ince, alarm haberlerini alm olan Bakanl klar ta ra te kilat n n amirleri, alarm
haberlerinin al nd m vakit geçirmeden mahallin en büyük mülki amirine bildirmekten sorumludurlar.
6.
Bakanl klar n, 3'üncü madde gere ince kendi ta ra te kilat na alarm haberlerini ula t rmalar ,
mahallin en büyük mülki amirinin ald
alarm haberini Bakanl klar ta ra te kilat na ula t rma
sorumlulu unu kald rmaz.
7.
8.
Alarm haberleri, ilgililerce kendi üst makamlar n n do rulamas beklenmeksizin uygulan r.
ALARM HABERLER BAKANLI IMIZ NÖBETÇ MEMURUNA;
a. Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterli inden yaz l olarak kurye ile,
b. Posta letmesi Genel Müdürlü ünden telefonla olmak üzere birbirini teyiden iki kanaldan
duyurulacakt r.
Ll-1
H ZMETE ÖZEL
9.
H ZMETE ÖZEL
ALARM HABER N ALAN NÖBETÇ MEMURUNUN YAPACA I
LER
a. Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterli inden yaz l olarak kurye ile gelen haberlerde;
(1) Haber getirenin adm , soyadm ve görevini tespit eder,
(2) Haberi ald
saat ve dakikay nöbet defterine yazar,
(3) Haberi ald na dair istenen belgeyi imza eder, haberi getirene verir. b.Posta
letmesi Genel Müdürlü ünden telefon ile alman haberlerde;
(1) Haberi verenin ad n , soyad n ve görevini tespit eder,
(2) Haberi ald
saat ve dakikay tespit eder,
(3) Haberi, ifreli olarak (Ne söylemi ise) verene tekrar eder ve ayn zamanda haber
defterine yazar,
(4) Kendi adm , soyad n , memuriyetini haberi verene bildirir.
c. Nöbetçi memuru telefonla veya yaz ile bu ALARM haberini almca bu haberi; (1)
MESA SAAT
ÇER S NDE :
(a) Nöbetçi memuru telefonla veya yaz ile ALARM haberini almca; Savunma Sekreterine,
Savunma Sekreterini bulamad takdirde, Savunma ve Sivil Savunma Uzmanlar ndan birisine duyurur.
(b) Savunma Sekreteri "Alarm haberi al nd n Müste ara bildirir.
(c) Nöbetçi Memuru telefonun ba mdan ayr lmaz, müteakip haberleri ald kça Savunma
Sekreterine duyurur. Yerinden ayr lmak mecburiyetinde kal rsa, hizmetlilerden birini telefon ba nda
bulundurur.
(2) MESA SAAT DI INDA :
(a) Nöbetçi memuru telefonla veya yaz ile alarm haberini al nca bu haberi evvela (Alarm
haberi al nm t r,hemen daireye geliniz eklinde) Savunma Sekreterine ve Sekreterlikte görevli yetkili
personele, telefonla irtibat kuramad
takdirde güvenlik görevlisinden birisini nöbetçi arac ile
göndererek ula t r r.
(b) Vakit geçirmeden Müste ara, bulunamad
takdirde yard mc s na telefonla " Alarm haberi
al nd n , haberi alacak olan Savunma Sekreteri ve yetkililerini Bakanl a ça r ld " bildirir.
(c) Nöbetçi memuru telefonun ba ndan ayr lmaz, ayr lmak zorunda kal rsa güvenlik
görevlilerinden birisi telefon ba nda bulundurulur.
Ll-2
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
10. NÖBETÇ MEMURU B RLNCÎ DERECEDE ALARM HABERLER N ALMAK VE
HEMEN ÎLGLLÎLERE ULA TIRMAKLA GÖRE VLLDÎR. BUNA LAVETEN A A DAK!
GÖREVLER ! LE AYR CA BEL RT LEN GÜVENL K LER N DE YAPAR.
a. Bakanl k Merkez Binada görevli Nöbetçi memuru, bina ve tesislerin iç ve d emniyetini
güvenlik görevlilerine ald r r.
b. Mesai bitimi ve tatil günlerinde binalar ile bölgelerdeki giri kap lar n n kapanmas n ve
kilitlenmesini sa lar.
c. Çal ma Saatleri d nda Bakanl a gelen resmi evrak ve telgraflar teslim al r, mesai saati
ba lang cmda GELEN EVRAK'a teslim eder. (ALARM HABERLER N BEKLEMEDEN
LG L LERE ULA TIRIR.)
d. Gelen Evrak çok gizli ise ; Nöbetçi arac n göndererek (KONTROLLÜ ve G ZL evrak büro
Amirini) Bakanl a getirterek evrak kendisine teslim eder.
e. Çal ma saatleri bitiminden sonra bütün dairelerde;
(1) Çay oca , tabildot, kafeterya, kalorifer ve hava gaz ocaklar n n söndürülüp
söndürülmedi ini, musluklar n n kapal olup olmad n kontrol ettirir.
(2) Binalardaki bütün pencerelerin kapal bulundurulmas n kontrol ettirir ve emniyetini sa lat r.
f. Çal ma saatleri bitiminde sepetlere at lm kâ tlar n hizmetliler taraf ndan yak l p
yak lmad n kontrol eder, yak lmayanlan tespit ederek ilgililere duyurur.
g. Nöbeti esnasmda binalarda mevcut su, hava gaz , elektrik, kalorifer gibi tesisatta vuku bulacak
ar zay , cam, çerçeve, kap ve kilit k r lmas gibi olaylar kay p olan devlet mal n n cins ve miktar n
tutanakla dari ve Mali ler Ba kanl na bildirir.
dari ve Mali ler Daire Ba kanl bu ar zalar n giderilmesini sa lar.
h. Güvenlik tedbirleri (yang n, sabotaj, tabii afet, iç emniyet) ve bununla ilgili görevlerini yerine
getirir.
i. Muhabere vas talar (telli ve telsiz) vuku bulunacak anzalar derhal ilgililere bildirir,
giderilmesini takip eder.
j. Nöbet her gün saat 09.00'dan ertesi günü 09.00'a kadar olmak üzere 24 saat devam eder. (Mesai
saatlerinde de i iklik yap lmas hâlinde, nöbet devir tesliminde mesaiye ba lang ç saati esast r.)
k. Nöbetçi memuru nöbet odas na gece gündüz ziyaretçi kabul edemez,alkollü içki kullanamaz, nöbet
odas nda bulunan harici telefonla özel amaçla konu ma yapamaz ve yapt ramaz. Zaruri sebepler
d nda nöbet odas n terk edemez.
1. Nöbeti devreden, nöbeti esnas ndaki vukuat nöbet defterine kay t eder.
m. Nöbet her gün engeç 09.00'da Savunma Sekreterli inde; nöbeti teslim eden nöbeti alacak ahsa
devir ve teslim eder. Nöbeti teslim eden vukuat olup olmad n Savunma Sekreterine bildirir.
Ll-3
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
Tatil günlerine ait devir ve teslim i leri, nöbeti devir alacak ile nöbeti teslim edecek aras nda yap l r.
Onay i lemi ise tatil gününü takip eden mesai günü en geç 09.00'da yap l r.
11.
DÎ ER HUSUSLAR
a. Nöbetlerin bayram ve tatil günlerinde ayn ki ilere gelmemesine bilhassa dikkat edilir.
b. Nöbetçi odas nda nöbet çizelgeleri, talimatlar, telefon numaralar ve ilgili personelin ev
adresleri bulunur.
c. Nöbetçi memurlar n n nöbet çizelgesindeki s raya göre zaman nda nöbet yerinde
bulundurulmas ndan Daire Amiri sorumludur.
d. Nöbetten evvel veya nöbet esnasmda hastaland
raporla tespit olunan, nöbeti
tutamayacak derecede mazereti bulunan memur, Savunma Sekreterinin bilgisi dâhilinde nöbetini
çizelgede kendisinden sonra gelene devredebilir.
e. Nöbetçi memurlu u görevinden ötürü, 711 Say l
herhangi bir ücret verilmeyecektir.
Kanunun 2'nci maddesine göre
f. Nöbet tutanlar nöbetlerinin bitiminde bir i günü izinli b rak l r.
12.
CEZA HÜKÜMLER
13.
SORUMLULUK
Nöbetini mazereti olmad hâlde hiç tutmayan veya kusurlu tutan personel hakk nda, fiilin
derecesine göre Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulan r.
Nöbet hizmetlerinin bu özel talimat hükümlerine göre uygulanmas ndan Savunma Sekreterli i;
nöbet odalar n n ve bu odada mevcut demirba e ya ve malzemenin temizli inden, bak m ndan,
korunmasmdan, gerekti inde yenileri ile de i tirilmesinden, devaml olarak kullan l r bir hâlde
bulundurulmas ndan dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl sorumludur.
Ll-4
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
NÖBETÇ MEMURLU U ODAS NDA BULUNDURULACAK E YA
EK- M
1. Kilitli masa, iskemle, kalem gibi büro malzemesi
2. Harici Telefon (Binada varsa dahili telefon da verilecektir)
3. Nöbet çizelgesi
4. Nöbet hakk nda verilecek emir ve talimatlar
5. Nöbet çizelgesi ile nöbet hakk nda verilecek emir ve talimatlarm konulmas
için cam kapakl tablo
6. Göreve ait yaz lar n konulaca klasör
7. Daima el alt nda ve ayr bir dosyada olmak üzere amir ve memurlar n görev
ve ev adresleri ile daire ve ev telefon numaralar n gösterir çizelgeler
8. Alarm verildi inde s ras ile yap lacak i leri belirten not
9. tfaiye, polis, hastane, ilk yard m gibi yerlerin telefon numaralan
10.Nöbet devir ve teslim defteri
11.Anahtarl k levhas
12.Lüzum görülecek di er malzeme (Gemici feneri, pilli elektrik feneri, saat, düdük vb.)
13. Sabotajlara kar koruma plan
14. Alarm talimat
15. Nöbetçi Me. Özel Talimat (Yönergesi)
16. Ziyaretçi defteri
17. Ziyaretçi ve geçici giri kartlar
18. Yang n Talimat /Yönergesi
EK–M
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
ALARM HABERLER N N DUYURULACA I ÜST DÜZEY
YETK L LER N GÖSTER R L STE
S ra No
Ad Soyad ve
Ünvan
Ev Adresi
EK-N
Telefon
Dahili
Harici
Ev Tel
: Millî E itim Bakanl
Birimi Alt Birim
H ZMETE ÖZEL
ube Md.
Yukar da yaz l olan kontrollü evrak huzurumuzda imha edilmi tir.
Kont. Evr. Me./Yrdc.
Evrak Sorumlusu
mha Emri / Yaz smm lgisi
mhas na Yetki Verenler
Evrak Sorumlusu
H ZMETE ÖZEL
Kont. Evr. Me.
Daire Ba kan
ÇOK GtZLl (KONTROLLÜ) EVRAKA MHA TUTANA I (Kontrollü Evraka Ait) Tutanak Nu
S ra
Kopya
Evrak n
Tarihi
Numaras
Çk
Giri
Kopya
Nu.
Say s
Geldi i Yer
Kont.Nu.
Kont.Nu.
Nu.
Kurumu
Eki
Sayfa
Adedi
EK-P
Dosya
Nu.
Y ll k
S.Nu.
Günlük
S.Nu.
Alt Birim:
Birimi :
Geldi i
Makam
Kurumu : Milli E itim Müdürlü
Gitti i
Makam
Konusu
H ZMETE ÖZEL
Tarih
EVRAK KAYIT FORMU
Daire/Genel
Evrak Senet Nu.
EK-R
Gizlilik
Derecesi
H ZMETE ÖZEL
Ekler
H ZMETE ÖZEL
HAVALE EDEN
GENEL
EVRAK
Evrak n Kay t Tarihi
Nereden
Evrak Tarihi
Say s
Konusu
Nerelere (Ana birimler)
Ç HAVALELER (Alt
Birimler)
HAVALE KÂ IDI
Kay t Nu.
i lem
Koordine
Bilgi
Parafesi
EK-S
Miad .
Havale Edenin
EN BUYUK MAKAMIN NOTU/DIREKTIFI
H ZMETE ÖZEL
B B. ÇIKI KONT.NO: 11/96
/X/X/X/X/X/X/X/X/X/X/X/X/X/X/X/X/X/X
Ad Soyad
mzas
Görevi
Evrak Numaras
Nereye: TCK. Gn. lü ü
B.051. M .0.0013/345/1735
Alan ahs n
1.
S ra Nu.
Nerden :B.I.B. KontEvr.A.:
EK- T
Saat:
H ZMETE ÖZEL
GENEL/KONT.EVRAK Senet Nu. : 15/96
Daire Senet No :
Tarih :
Al nd
TAR H
Senedi Haz rlayan
..../...71998
Gizlilik
Kopya
Kopya
Ekler
Derecesi
Adedi
Nu.
Ç.G.
1
3
EK-A,B
X/X/X/X/X/X/X /X/X/X/X/X/X/X /x/x/x/x/x/x/x /X/X/X/X/X/X/X
M LLÎ E T M BAKANLI I
Evrak Senedi
EVRAK SENED (ÖZEL, G ZL , ÇOK GÎZL )
1/S/TR.
/X/X/X/X/X/X/X
Lisan
Kurumu
Birimi
Alt Birimi
:Milli E itim Bakanl
:
:
H ZMETE ÖZEL
EK-U
T.C. M LLÎ E T M BAKANLI I
dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl
d. l.B k.ÇIKI KONT.Nu.5/96
(Damga)
Say : B.02.0. M . 16-717-755/393
Konu :.........................
lgi
TCK.Gn.Md.G R
VED (Damga)
15.09.1996
KONROL Nu.:8/96
: (a) TCK.Gn.Md. ÇIKI KONT.No.5/96
(b) dari ve Mali l.D.B k. ÇIKI KONT.No.2/96
1. M LLÎ E T M BAKANLI I
a)L'.l'..l'..l!..l'..'...'..'...'..'... '.... '...'. .............................
b)................................................................................................................
2..........................................................................................................................
Bakan a.
EKLER: 1-
DA ITIM :
Gere i
Bilgi:
"Bu evrak .... sayfadan ve..... krokiden ibarettir.'
..... sayfan n ....... sayfas
..... kopyanm ....... kopyas
ÇOK G ZL
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
EK-V
ÇOK GÎZLl EVRAK FORMU (DOSYA NÜSHASI)
ÇOK G ZL
(Damga) ÇOK
G ZL
T.C. M LLÎ E T M BAKANLI I
dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl
d.ve Mali l.Dai.B k.ÇIKI KONT.No.5/2005
(Damga)
Say :B.02.0. M . 16-717-755/393
Konu : ..........................
lgi
Gizlilik derecesi taraf mdan
verilmi tir.
ube Müdürü
VED (Damga)
15.07.2005
DOSYA
: (a) TCK.Gn.Md.ÇIKI KONT.No.5/2005
(b) dari ve Mali I l.D.B k.ÇIKI KONT.No.2/2005
1. M LLÎ E T M BAKANLI I
(a) (b)
2 ............
Bakan a.
EKLER: 1-
DA ITIM :
Gere i:
ÇOK G ZL
Bilgi:
"Bu evrak.....sayfadan ve ....... krokiden ibarettir."
......sayfadan....... sayfas
...... kopyan n........ kopyas
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
KURUMU
BRM :
Alt Birimi
:
EK_Y1
KONTROLLÜ EVRAK KAYIT FORMU
Geldi i Yer
Kontrol Nu.(Gelen
ve Giden Evrak
Tarihi
Numaras (Say s )
Giri Kontrol Nu.
(Gelen Evrak)
Geli Tarihi
KONUSU
Verildi i Yer
Tarih
(Gelen ve Giden Evrak için)
Lisan
Kopya Adedi
Kopya Nu.
Sayfa Adedi
Ekleri
Formun Hzl. Tarihi
Kopya Nu.
Senet Nu.
NOT : Gelen ve giden her evrak için ayn form doldurulur.
H ZMETE ÖZEL
Ekler
imha
Nu.
H ZMETE ÖZEL
KURUMU
BRM
ALT B R M
Geldi i Yer :
Evrak Tarihi :
Evrak Nasi :
Kopya Say s :
Kopya Nu.s :
Geldi i Tarih:
Konu
:
:
:
EK-AA
KONTROLLÜ EVRAK TAKÎP KARTI
Lisan
Eki
Sayfa Adedi:
Kontrol Nu. :
Giri Nu.
Senet Nu.
Evrak Kontrollü evrak Bürosundan Ç karan n
(Evraka nüfuz Edenlerin)
Ad Soyad
Tarih
imza
tTlf.Nu.
Evrak , Kont. evrak Bürosuna Alan n
Ad Soyad
H ZMETE ÖZEL
Tarih
imza
(D Zarf)
H ZMETE ÖZEL
KONTROLLÜ EVRAK DI
ZARFI
EK-AB
T.C.
MlLLÎ E T M BAKANLI I
dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl
ANKARA
Ç LER BAKANLI INA
5/2005
(Kurye ile gönderilecek kontrollü evrak n d zarf örne idir.)
ÖRNEKT R.
KONTROLLÜ EVRAK Ç ZARFI
T.C.
Ç LER BAKANLI INA
(Kontrollü Evrak Bürosu Amirli ine)
5/2005
H ZMETE ÖZEL
EK-AC
( ç Zarf)
M LLÎ E T M BAKANLI I
dari ve Mali ler Dairesi Ba kanl
ANKARA
(Kurye ile gönderilecek evrak için iç zarf örne idir.)
ÖRNEKT R
ÇOK G ZL (Damga)
EK-AC
ANKARA
ANKARA
Evrak n
Geldi i Yer
: M LLÎ E
Tarihi
H ZMETE ÖZEL
Ç k Kont.
Nu.
Giri Kont.
Nu.
Ana Doküman
Kopya
Say s
b. Md.
.......Kontrollü Evrak Görevlisi
Evrak Görevlisi
H ZMETE ÖZEL
............ Kontrollü Evrak Görevlisi
De i iklik sayfalar n n ithal edilmesi sonucu ç kan sayfa/bölüm/krokiler huzurumuzda imha edilmi tir.
Evrak Görevlisi
Kopya
Nu.
ÇOK G ZL G ZL L K DERECEL DOKÜMANIN
DE
KL K SAYFALARI MHA TUTANA I
Numaras
T M BAKANLI I
........ Kont. Nu. ile gelen de i iklik sayfalar ...........Kont. Nu.lu ana Dokümana ithal edilmi tir.
Ana Dokümandan ç kan sayfa/bölüm/krokinin imha edilmesi
uygundur.
S ra
Nu.
Kurumu
Birimi
Alt Birim
Çk
Kont.Nu.
Tutanak Nu. :
Sayfa
Adedi
Giri
Kont.Nu.
De i iklik Emrinin
EK-AD
S ra
Nu.
Konu
Lisan
Giri
Tarihi
H ZMETE ÖZEL
b. Müdürü
Kontrol
Nu.
Çk
Tarihi
Kime
Verildi i
AN TEHL KE HÂL NDE MHA ED LECEK EVRAK ENVANTER
T M BAKANLI I
Evrak Sorumlusu
Tarih ve Say
Kurumu : M LLÎ E
Birimi Alt Birim
H ZMETEÖZEL
Daire Ba kan
Dü ünceler
EK-AE
H ZMETE ÖZEL
EK-AF
ANÎ MHA TUTANA
......................................... n n ................................ numaral dolabmda/kasasmda
bulunan ekli listede yazal kontrollü evrak.................... B.l m n ................................... gün ve
..................................... say l emri ile yönergelere uygun olarak yak larak imha edilmi tir.
TARlH :
Evrak Görevlisi
SAAT :
............... Kontrollü Evrak Görevlisi
EKl
EK : ( ...... sayfa imha edilen evrak listesi)
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
KONTROLLÜ/TALÎ KONTROLLÜ EVRAK BÜROLARI
ALARM KONTROL Ç ZELGES
Tarih
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
Kontrol Edenin
Ad ve Soyad
Kontrol
Saati
Faaliyet Durumu
Faal G. Faal
H ZMETE ÖZEL
Kontrol Edenin
mzas
EK-AG
/ ...../2006
Dü ünceler
H ZMETE ÖZEL
FREL K L TLER N
EK-AH
FRELER N B LENLER
sorumlu oldu umu taahhüt ederim, Kasanm kilit
numaral kasan n emniyetinden
ifresini a a da ad ve adresi yaz l p ersonel bilmektedir.
Kasa ifresini bilen memurun :
Ad ve Sovad :
Aç k Adresi:
Görev ve Unvan
mza
Ad ve Soyad
Görev ve Unvan
Tlf. Nu. :
: ...................
.................
.................
: .................
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
KLT
FRELER TUTANA I
.Nu.l odan n/ kasan n/ dolabm ifresi a a da gösterilmi tir.
...... /. ..... /....../ ..... /
Yukar da belirtilen odan n/Kasan n/Dolab n ifresi taraf m zdan tanzim edilmi tir.
MZA
Ad Soyad
Görevi
:
:
:
………………
………………
Kont. Ev. A.
H ZMETE ÖZEL
………………
………………
Kont. Ev. Me.
EK-AI
H ZMETE ÖZEL
FRELER B LENLERE L K N FORMUN SAKLANDI I ZARF ÖRNE
FRE ZARFI ÖRNE
B K.LIK / DA RE / UBEN N ADI
ODA /KASA /DOLABIN BULUNDU U ODA NUMARASI :
KASA / DOLAP NUMARASI
FREN N DE
FREN N DE
T R LD
T R LECE
TAR H
TAR H
FREY B LEN PERSONEL N
Ad , Soyad
Tlf.Nu.
Ev Adresi
H ZMETE ÖZEL
EK-AJ
H ZMETE ÖZEL
lFRE DE
EK-AK
T RME TAL MATI ÖRNE
1. Eski ve yeni ifre bir yere yaz l r.
2. Kilit aç l r.
3. Kilidin arkas ndaki yayl mandal yukar kald r l r. (Bu durumda anahtar deli i aç lm t r) ve kilit
kapat l r.
4. Eski ifre s f r hariç olmak üzere okun () solundaki çizgi (/)'ye uygulan r.
5. Anahtar kilidin arkasmdaki anahtar deli ine sonuna kadar sokulur (E er ifre yanl tatbik
edilmi ise anahtar sonuna kadar girmez, bu durumda ifre yeniden okun solundaki i arete (/) tatbik edilir.)
6. Anahtar "ÇIT" sesi duyulana kadar sa a do ru 90 çevrilir, anahtar kesinlikle ç kar lmaz, bu
durumda ifre bozulmu tur.
7. Yeni ifre s f r hariç olmak üzere (/) i aretine tatbik edilir. E er yeni ifrenin do ru olarak
uyguland ndan üphe ediliyorsa i lem tekrar edilir.
8. Anahtar sola do ru çevrilerek ç kar l r.
9. Yeni ifre ok ( ) i aretine uygulanarak kilit aç l r.
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
KONTROLLÜ EVRAK HLAL RAPORU
EK-AL
Konu
Kimden
Kime
........................................... Takvim y l içinde meydana gelen ihlaller gözden geçirilmi ve son
i lemleri yap lm t r.
Rapor Y l
çinde
hlal ekli
Önceki Y lda
Art
Uygunsuz ekilde gönderilen evrak
Müsaade edilmeyen yerde bulunan
evrak
Kaydedilen evrak
Muhtemelen yok edilmi olup kayd
(tutana ) bulunmayan evrak
Güvenlik önlemi al nmam büro
Yetkisiz yap lan aç klama
Yekûn
Kont. Evr. Me.
Kont. Evr. A.
H ZMETE ÖZEL
KURUMU :
BRM
:
ALT B R M :
H ZMETE ÖZEL
EK-AN
KONTROL EVRAK SAYIM Ç ZELGES
S ra
Nu.
2006... YILI M LLÎ / NATO KONTROLLÜ EVRAK SAYIM L STES
Sayfa Nu. :
Evrak
Tarihi Numaras Kontrol Kopya Sayfa Ek
Dü ünceler
Ç karan
Nu.
Adedi Adedi
Nu.
Makam
Yukar da yaz l kontrollü evrak n ekleri ile birlikte mevcut oldu u tasdik olunur.
Kont. Ev. Me.
Kont. Ev. Me.
H ZMETE ÖZEL
Kont. Ev. Büro A.
H ZMETE ÖZEL
KONTROLLÜ/TAL KONTROLLÜ EVRAK BÜROLARI
DENETLEME FORMU
1. Denetlemeyi yapan Bakanl k
2. Denetlenen büronun ba l bulundu u
Gn. Md.lük/Valilik/Bakanhk
3. Kontrollü evrak büro amirinin/memurunun
ad , soyad
4. Denetleme tarihi
5. Son denetleme tarihi
6. Denetleme heyeti Ba kan ve Üyelerinin ad soyad
..........................
..........................
:...........................
..........................
..........................
..........................
B R NC KISIM
GENEL
7. Millî ve NATO kontrollü evrak ayr ayr muhafaza ediliyor mu?
8. Kontrollü Ev.A. ve Me.lan görevlerini biliyor mu?
9. Büroya ba l tali kontrollü evrak bürosu aç ld m ?
lO.Tali kontrollü evrak bürolar n n aç lmas için yetkili makamdan
müsaade al nd m ?
K NC KISIM FÎZ K
GÜVENL K
11. Kontrollü evrak mahfuz odalarda muhafaza ediliyor mu?
a. Bina ve oda sa lam m d r?
b. Kap çevresi sac veya demirden yap lm m d r?
c. Üç kombineli ifreli kilit var m ?
d. Pencereler demir çubuk ve kaim kafes telle takviye edilmi
mi?
12. Kontrollü evrak bürosunun kap s nda 24 saat esas na göre nö
betçi var m (tezkiyeli)?
a. Nöbetçilerin isim ve foto raflar belirlenip kap n n d nda
uygun bir yere as lm m ?
b. Nöbetçilerin güvenlik soru turmas yap lm m ?
Bir örne i dosya içerisinde muhafaza ediliyor mu?
c. Nöbetçilere görevleri ö retilmi mi?
AO-1
H ZMETE ÖZEL
Evet Hay r
...............
...............
...............
..............
................
.................
.................
.................
................
................
................
................
................
................
EK-AO
H ZMETE ÖZEL
Evet
13. Kontrollü evrak bürosunda alarm sistemi var m ?
a. Alarm sistemi 24 saat faal bulunan bir yere ba lanm m ?
ve faal mi?
b. Alarm kontrol çizelgesi kullan lmakta m ?
c. Alarm sistemi her gün ve hafta/bayram tatili ba lang c nda
kontrol edilip kontrol çizelgesi imzalan yor mu?
d. Alarm kontrol çizelgesi her ay de i tirilip bir dosyada s ral
olarak muhafaza ediliyor mu?
14. Üç kombineli kilitler hakk nda esaslar biliniyor mu?
a. Kilit ifreleri her alt ayda bir veya gerekti inde de i tiriliyor mu?
b. ifre zarflan iki suret haz rlan yor mu?
c. ifre zarflar gerekli yerlerde muhafaza ediliyor mu?
d. ifre zarflar n n üzerine gerekli bilgiler yaz lm m ?
e. ifreli kilit anahtarlar ifreler ile beraber aym kasada saklan yor mu?
f. ifreli kasa ve dolaplar n mesai saatleri d nda aç lmas ge
rekti inde yap lacak i lem biliniyor mu?
ÜÇÜNCÜ KISIM PERSONEL
GÜVENL
16. Kontrollü evrak bürolar na girmeye yetkili personelin isim ve foto raflar
belirlenip kap n n d nda uygun bir yere çerçeve içinde as lm m d r?
17. Personelin güvenlik soru turmas yap lm m ?
a. Kontrollü evrak n da t lmas nda ve bürolar nda çal an
personelin (daktilo, desinatör, evrak kay t memurlar , matbaa) güvenlik
soru turmas yap lm m ?
b. lgili personelin görevden ayr lmas hâlinde; yeni görevlen
dirilen personele zimmetinde bulunan kontrollü Doküman
evrak ve malzemeyi teslim etmi mi?
AO-2
H ZMETE ÖZEL
Hay r
H ZMETE ÖZEL
DÖRDÜNCÜ KISIM
EVRAK GÜVENL
18. Bir kontrollü evrak n özelli ini belirten hususlar biliniyor mu?
a. Kontrollü evrak n gizlilik i areti her sayfan n sol üst ve alt
kö elerine daktilo ile ve büyük harflerle yaz l yor mu? Bun
lara ilaveten yaz bittikten sonra her sayfan n üst alt kenar
ortas na k rm z stampa ile gizlilik derecesi damgalan yor
mu?
b. Çe itli gizlilik dereceleri bulunan bölümleri içeren bir do
kümana en yüksek gizlilik derecesini ta yan bölümün giz
lilik derecesi veriliyor mu?
c. Kapak olarak kullan lacak zarfa, dosyalara vb. ili tirilecek,
veya konacak evrak n ta d en yüksek gizlilik derecesi ön
ve arka kapa a k rm z stampa ile 12 mm damga ile dam
galan yor mu?
d. Her kontrollü evraka uygun bir kontrol numaras veriliyor
mu? Veriliyorsa a a daki hususlar kaps yor mu?
(1) Kurumun tan tma i areti ve giri veya ç k kelimesi ya
z l yor mu?
(2) Her y l n birinci gününden ba lamak üzere bir s ra nu
maras ve y l gösteren rakamm son iki hanesi yaz l yor mu?
(EGM G R 10/2005)
e. Her kontrollü evraka ekleri de dahil ve kopya numaras ile
sayfa adedi ve sayfa numaras veriliyor mu?
19. Kontrollü evraka yap lacak i lem biliniyor mu?
a. Kontrollü evrak kay t formu usulüne uygun tutuluyor mu?
b. Her kontrollü evrak için kontrollü evrak takip kart (Daire
kontrol kart ) aç lm m ve usulüne uygun kullan l yor mu?
c. Daktilo i lemi, Çok Gizli kleransl personele yapt r l yor mu?
d. Kontrollü evrak n zarflama i lemi biliniyor mu?
AO-3
H ZMETE ÖZEL
Evet
................
................
................
................
................
................
................
...............
...............
................
................
..................
................
Hay r
H ZMETE ÖZEL
20. Kontrollü evrak n el de i tirmesi için senet haz rlan yor mu?
a. Kontrollü evrak senetleri tarih s rasma göre en az 10 y l sak
lan yor mu?
b. Her senede y llara göre s ral senet numaras veriliyor mu?
c. Bir kontrollü evrak n senedini haz rlayan veya senedi im
zalayan personelin kontrollü evrak almaya yetkili olup ol
mad biliniyor mu?
d. Senetlerin iade nüshalar n n ilgili kurumlara en geç kaç gün
içinde iade edilece i biliniyor mu?
e. Kurumlar n gönderdikleri evraklara ait senetlerin iade nüs
halar ndan gelmeyen var m ? Varsa i lem yap lm m ?
f. Senetlerin ne ekilde veya kaç nüsha tanzim edilece i bilini
yor mu?
21. Kontrollü evrak bürolar nda gerekli imza örnekleri bir dosyada
muhafaza ediliyor mu?
a. Kontrollü evrak bürolar n n, kontrollü evrak amir/memur
ve yard mc lar n n imza örnekleri var m ?
b. Çok gizli gizlilik derecesi vermeye yetkili personel tespit edilmi mi ve imza örnekleri mevcut mu?
(en az ube müdürleri)
c. Çok gizli evrak görme yetkisi verilmi personel ile üzerinde
i lem yapan personelin imza örnekleri var m ?
d. Çok gizli evrak ta yan personelin imza örnekleri var m ?
e. mza örnekleri her y l OCAK ay nda veya de i iklik oldu
unda i birli i yap lan yerlere gönderilmi midir?
f. Yukar daki imza örnekleri yetkili makam taraf ndan tasdik
edilmi mi?
22. Her y l OCAK ve TEMMUZ aylar nda mevcut kontrollü evrak n
say m yap l yor mu?
a. OCAK ay say m na göre kontrol kartlar ayarlan yor mu?
b. Say m listeleri haz rlanm m ?
c. Kontrollü evrakla say m listeleri birbirini tutuyor mu?
d. Say m listelerine göre kontrollü evrak say s
(1) Millî (çok gizli) evrak say s
(2) NATO (Kozmik çok gizli) evrak say s
23. Kontrollü evrak n kaybolmas (ihlal) hâlinde yap lacak i lem
biliniyor mu?
a. Son denetlemeden soma ihlal oldu mu?
b. hlal raporlar haz rlan p gönderiliyor mu?
c. hlal oldu u tespit edildi i zaman tahrik ediliyor mu?
d. hlaller incelenip bir sonuca ba lan yor mu?
AO-4
H ZMETE ÖZEL
................
................
................
................
................
................
................
................
................
................
................
................
................
................
................
................
................
................
................
...............
................
................
................
................
................
Evet
Hay r
H ZMETE ÖZEL
Evet Hay r
24. mha i lemleri usulüne uygun yap l yor mu?
..............
a. Bir kontrollü evrakm hangi usullerde imha edilece i bilini
yor mu?
................
b. mha edilen kontrollü evrak için imha tutana haz rlan
yor mu?
................
c. mha edilen bir kontrollü evrak n imha tutana evrakm ç k
makam na bildiriliyor mu?
................
d.Bütün imha i lemleri yaln z kontrollü evrak bürolar ve kont
rollü evrak amiri/memurlar taraf ndan yap l yor mu?
................
e. mha tutanaklar n s ral imha tutanak numaras veriliyor
mu?
................
f. mha tutanaklar y llara göre bir dosyada muhafaza edili
yor mu?
................
g. mha tutanaklar n n on y l muhafaza edilece i biliniyor mu?
.................
h. Otomatik imha i lemi biliniyor mu ve yap l yor mu?
................
. Ani imha plan haz rlanm m ?
..............
j. Ani imha listesinde yaz l evraklar ile kasada mevcut olan
evraklar ayn m ?
................
k. lgili personel ani imha planlar n n nas l ve ne zaman kul
lan laca n bilmekte midir?
................
25. Kontrollü evrakm ço altmas yap l yor mu?
................
a. Kontrollü evrak n ço alt lmas s ras nda gerekli müsaade
al n yor mu? Kay tlan tutuluyor mu?
................
b. Ço alt lan Dokümana ço alt ld Doküman n kopya say s na ilaveten ço altma numaras veriliyor mu?
................
c. Ço altma yap ld ktan soma evrak ç karan makam ve datm
yap lan
makamlara
ço altman n
yap ld
ve
ço alt
ma
kopyasmm
numaras
ile
da t m
yap lan
yerler
bildiri
liyor mu?
................
26. Kontrollü evrakm tercümesi yap ld m ?
................
a. Tercümesi yap lacak kontrollü evraka gerekli i lem yap l p
kay tlan tutuluyor mu?
................
27. Mikrofilm kullan l yor mu? Kullan l yorsa kontrollü evrak gerekli i leme tabi tutuluyor mu?
28. Kurye hizmetleri düzenlenmi mi? Yülütülüyor mu?
a. Kontrollü evrakm da t m için çok gizli kleransl kurye personeli var m ?
b. Kurye hizmeti yap l rken kontrollü evrak kilitli ifreli kurye
çantas nda ta n yor mu?
c. Kontrollü evrak bürosunda çe itli ba kanl k ve daireler aras nda gönderilen kontrollü evrak yetkili personel taraf ndan
ta n yor mu?
d. Kurye paket, torba ve senetleri; kuryelerle kontrollü evrak
görevlileri aras nda paket, zarf veya torba say s üzerinden
devir teslim yap lacak ekilde haz rlan yor mu?
AO-5
H ZMETE ÖZEL
................
................
................
................
................
H ZMETE ÖZEL
29. Kontrollü evrak ar ivi var m ?
30. Kontrollü evrak bürolar denetlemesi yap l yor mu?
a. Kontrollü evrak bürolannm her sene en az bir defa denetlemeleri yap l yor mu?
b. Yap lan denetlemelerde kontrollü evrak n hesab tamamen
verilmi midir?
c. Kontrollü evrak bürolannm planlanan denetleme tarihi
nedir?
d. Bir y l önceki denetlemede hata ve eksiklikler gi
derilmi midir?
31. Dü ünceler.
DENETLEME HEYET
AO-6
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
G ZL L K DERECEL EVRAKIN GÜVENL
1.
EK-AP
NE L K N
Evet
Hay r
Gizlilik dereceli evrak n gizlilik i areti her sayfan n sol üst ve
alt kö elerine daktilo ile ve büyük harflerle yaz l yor mu? Bun
lara ilaveten yaz bittikten sonra her sayfan n üst ve alt kenar
ortas na k rm z stampa ile ayn gizlilik derecesi damgalan
yor mu?
................
2. Çe itli gizlilik dereceleri bulunan bölümleri içeren bir evrak, en yüksek gizlilik derecesini ta yan
bölümün gizlilik derecesi veriliyor mu?
................
3. Çe itli gizlilik derecesi bulunan bölümler içeren bir evraka verilen en yüksek
gizlilik derecesi, bu evrak n kabmm üst ve alt kenar ortas na 12 mm büyüklükte
bas larak, di er sayfalara
ayr ayr kendi sahip olduklar gizlilik dereceleri bas l yor mu?
................
4. Kapak olarak kullan lacak evraka, zarfa, dosyalara vb. ili tiri
lecek veya konacak evrak n ta d en yüksek gizlilik derecesi
veriliyor mu?
................
5. Gizlilik dereceli evrak n bölüm, k sm ve maddelerine gerektiinde ayr ayr ve genel gizlilik derecesi veriliyor mu?
................
6. Bir evraka, gizlilik derecesi verilirken, içerdi i bilgiler dikkate
al narak,
en
alçak
derecede
gizlilik
derecesi
veriliyor
mu?
Ge
reksiz
derecede
yüksek
gizlilik
derecesi
vermekten
sak n l yor
mu?
................
7. lgili kurulu un evrak bürosundan çe itli ubelere ve ubeler aras nda gönderilen gizlilik derecesini içeren bütün evrak ve ha
berler gerekti i ekilde yetkili personel taraf ndan götürülüp
getiriliyor mu?
................
8. Kurye ve posta ile gönderilecek gizlilik derecesini içeren evrak, gereken i leme tabi tutulmak ve
gönderilmek üzere ilgili birimler taraf ndan kurumun genel evrak na (Evrak bürosuna) veriliyor mu?
................
9. ÇOK G ZL , gizlilik derecesini vermeye yetkili ki iler saptanm m d r?
................
AP-1
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
Evet Hay r
10. Kontrollü evrak bürolar nda ÇOK G ZL gizlilik derecesini vermeye yetkili personelin imza örnekleri
var m ?
................
11. G ZL , ÖZEL, H ZMETE ÖZEL gizlilik derecesi, yaz y haz rlayan taraf ndan veriliyor mu?
12. Gizlilik derecesini içeren evrak, muhtemel gizlilik derecesi indirimi i lemi için periyodik olarak
gözden geçiriliyor mu?
................
13. Gizlilik derecesini içeren evrak usulüne uygun olarak muhafaza ediliyor mu?........
14. Görev devretmede veya atanma halinde, ÇOK G ZL ve COSMIC ÇOK G ZL
evrak ve belgeleri muhafaza altmda bulunduranlar, yerine gelen kimse ile ÇOK
G ZL ve COSMIC
ÇOK G ZL evrak n say m n yap yorlar m ?
................
15. Aç k olarak ortada bulundurulan harita, ema, kroki gibi gizlilik dereceli maddelerin güvenli i uygun bir ekilde sa lan yor
mu?
................
16. Her y l OCAK aymda de i iklikler oldukça ÇOK G ZL ve
COSMIC ÇOK G ZL evrak kontrol memurlar n n ve yedek
lerinin imza örnekleri çizelgesi i birli i yap lan yerlere gönde
rilmi mi?
................
17. Gizlilik dereceli evrak ve belgelerin al nmas
gönderilmesi ile
ilgili kay t tutuluyor mu, kay tlar bir deftere mi yoksa uygun
bir yere mi yap l yor?
................
18. Her y l OCAK ve TEMMUZ aylar nda mevcut kontrollü evrak n say m (sayfa sayfa) yap l yor mu?
................
19. OCAK ay say m sonucuna göre kontrol kartlar ayarlan yor
mu?
................
20. Ek, lahika ve istatistikler dahil olmak üzere COSMIC evraka
sayfa ve kopya numaras ve kontrolsüz yaz larda da sayfa nu
maras her sayfaya konuluyor mu?
................
21. ÇOK G ZL , G ZL L K DERECEL EVRAKA, KONTROL
NUMARASI VER L YOR MU? VER L YORSA A A I
DAK HUSUSLARI KAPSIYOR MU? ..............................................................
a. Kurumun tan tma i areti ve G R veya ÇIKI kelimesi
b. Her y l n birinci gününden ba lamak üzere bir s ra numa
ras ve y l gösteren rakam n son iki hanesi (EGM
G R 8/2005) yaz l yor mu?
................
c. Çe itli daireleri dola acak olan kurum içi kontrollü doküman yaln z ç karan dairenin kontrol numaras ile mi kont
rol ediliyor?
................
AP-2
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
Evet
Hay r
22. Kurum d na gönderilecek gizlilik dereceli evrak n da t m
sadece genel evrak taraf ndan m yap l yor?
.................
23. Zarflama ve postalama i leri yöntemine göre yap l yor mu?
.................
24. G ZL L K DERECEL EVRAK A A IDAK YÖNTEMLERLE ADRESLERE DA ITILIYOR MU?
.................
a. ÇOK G ZL ve G ZL evrak özel muhafaza içinde kurye
ile mi gönderiliyor?
................
b. G ZL , ÖZEL evrak, kurye ile veya PTT servisi ile taahhüt
lü olarak m gönderiliyor? Bu derecedeki evrak yurt d ma
kesinlikle kurye ile mi gönderiliyor?
................
25. Kuryeler ÇOK G ZL gizlilik derecesi ile tezkiye edilmi midir?
................
26. Gizlilik dereceli evrak n ta mmasmda kullan lan görevli, oför, hademe ve buna benzer personel
(evrak n içeri ini bilmese bile) ta yaca evrak n gizlilik derecesinde GÜVENL K klerans belgesini
ta yor mu?
................
27. Kurye paket, torba ve senetleri; kuryelerle COSMIC kontrol
görevlileri aras nda paket, zarf veya torba say s üzerinde devir
teslim yap lacak ekilde haz rlan yor mu?
................
28. Yok edilen ÇOK G ZL evrak n imhas ndan sonra imha tutana düzenleniyor mu?
29. Kontrollü evrak yaln z ilgili birimin izni ile ve kozmik büro taraf ndan imha ediliyor mu?
30. mhadan sonra imha tutana haz rlan yor mu?
31. mha edilecek kontrollü evrak di er makamlardan gelmi ise
tutanaklardan bir kopyas yaz n n ç kt yere gönderiliyor mu?
................
32. G ZL evrak ilgili birim taraf ndan m imha ediliyor, bu tak
dirde yaln z bir kopya imha tutana haz rlanarak daire veya
ba kanl k imha tutana dosyas na konuyor mu?
................
33. Kurum içi kontrollü evrak; elde bulunduran daire taraf ndan m imha ediliyor, imha tutana n n asl
yaz y yazan daireye gönderiliyor mu? Bu tutana n ikinci kopyas imhay yapan dairenin dosyasmda
kal yor mu?
................
34. Kontrollü evrak haz rlanmas nda kullan lan müsvedde ka tlar na kontrollü Dokümanlar n ba l olduklar esaslar uygula
n yor mu?
................
AP-3
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
Evet Hay r
35. ÇOK G ZL (M LLÎ/NATO) evrak için kontrol kart kullan l yor mu? ................
36. G ZL evrak, kurum içinde ve d nda senetle el de i tiriyor mu?
...............
37. G ZL gizlilik dereceli evrak n daireler aras nda yap lacak el de i tirmelerinde,
senetler kontrollü Dokümanlarda oldu u gibi haz rlan yor mu ve bu senet daireler
aras nda al n p veriliyor
mu?
................
38. G ZL , ÖZEL, H ZMETE ÖZEL gizlilik dereceleri bulunan çal ma ka tlar ve müsveddeler dahil
evrak ve belgeler gerekti i ekilde tezkiye edilmi personelin nezareti alt nda imha ediliyor mu?
39. mha edilen evrak ve belgeler için imha tutanaklan tutuluyor mu?
.................
40. Kontrollü evrak n ar iv kopyalar 15 günden fazla al konuyor mu?
.................
Daha fazla müddet için kontrollü evrak bürosundan yaz l olarak
izin alm yor mu?
................
41. Kontrollü evrak çevirisini yapmaya veya kopyasm ç karmaya
yetkiyi; kontrol görevlisi mi veriyor?
................
42. Kontrollü evrak n ço alt lmas için evrak n yay nland yerden izin al n yor mu? .
43. Kontrollü evrak n çeviri iste i ilgili makama bildiriliyor mu?
................
44. ÇOK G ZL , K YE ÖZEL i aretli evrak n, kay t ve sevk i leminde zarfa kapal olarak i lem yap l yor mu?
................
45. K YE ÖZEL i aretli evrak, bizzat yaz y haz rlayan taraf ndan daktilo ediliyor, imzalat l yor ve zarf kapat larak, evrak
bürosuna veriliyor mu?
................
46. ÇOK G ZL , K YE ÖZEL evraktan hâlen mevcut derecesini
muhafaza etmeyenler, Genel Evraka teslim edilmi midir?
................
47. ÇOK
G ZL
gizlilik
dereceli
ve
K YE
ÖZEL
i areti
evraktan,
hâlen
amir
taraf ndan
özel
surette
muhafaza
ler var m d r? Bunlar n muhafazalar güvenli gözüküyor mu?
................
AP-4
H ZMETE ÖZEL
ta yan
edilen
H ZMETE ÖZEL
Evet Hay r
48. NATO gizli dereceli evrak ve malzemenin NATO d na ç kar lmayaca , ancak
d ar ya verilebilmesi için NATO makamlar ndan izinin al nmas gerekti i hususu
uygulan yor mu?
49. NATO makamlar tarafmdan ç kar lm ve NATO gizlilik derecesini ta yan bir evrakm,
millî bir makama geldikten sonra ve bu bilgiler ayn derece ile yay nlanm olsa bile bunu
ç karan makam n mal olarak kalaca biliniyor mu?
50. YAZILAR, B LMES ve ELDE BULUNDURULMASI GEREKEN PRENS B 'NE
uygun olarak haz rlan yor ve bu husus personelce dikkatle uygulan yor mu?
51. Gizlilik dereceli evrak n kaybolmas hâlinde yap lacak i lem ekilleri biliniyor mu?
52. Gizlilik dereceli Millî ve NATO evrak n n bulundu u kasalardan herhangi birisi
hiç aç k bulundu mu, bulundu ise ne i lem yap ld ?
53. Mikrofilm al nmas i leminde, Millî ve NATO güvenlik mevzuat na tam uyuluyor mu, bunlara ait koruma önlemleri yeterli mi?
54. Gizlilik dereceli bilgileri tehlikeye sokmaktan sorumlu kimseler
hakk nda gerekli disiplin önlemleri al nmakta m d r?
55. Gizlilik dereceli yerlerde bulunan personel hakk nda inand r c resmî bir ihbar oldu mu,
bu gibi personel gizlilik dereceli yerden uzakla t r ld m ?
56. KONTROLLÜ, TAL KONTROLLÜ Evrak Bürosu yetkili makam taraf ndan kurulmu
mudur?
57. Mahfuz odalar ve kasalara ili kin güvenlik önlemleri al nm m d r?
58. Kasalar n ifreleri, zaman periyotlar nda ve gerekti inde de i tiriliyor mu?
59. Ta nmas kolay kasalar, dö emeye tespit edilmi midir?
60. Gizlilik dereceli evrak ve belgelerin bulundu u yerlerden herhangi birisinin bozuk olup
olmad , bozuk olanlar n içerisinde gizlilik dereceli evrak n bulunup bulunmad kontrol
ediliyor mu?
AP-5
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
Evet
61. Bozuk olanlar n onar m nda içerisinde gizlilik dereceli evrak
bulundurulmamas na,kalmamas na dikkat ediliyor ve bozuk koruma yerinin
onar m gerekiyor mu?
62. Millî veya uluslararas bir nitelik ta yan ivedi bir durum kars nda gizlilik derecesini içeren evrak ve belgelerin korunmas , yerinin
de i tirilmesi veya yok edilmesine ili kin planlar mevcut mudur?
63. Kap , kasa dolap gibi evrak n konuldu u yerlere gerekli kontrol formu ve
belgeleri konmu mudur?
64. Giri in s n rland
odalar var m d r? Bu yerler "G R LMEZ" i areti ile
belirtilmi midir? Gerekiyorsa nöbetçi ile güvenlik altma al nm m d r?
65. Yaz masalar nda, H ZMETE ÖZEL gizlilik derecesinden daha üst derecede evrak bulunduruluyor mu? Masalara "Masa Taahhüt Kart "
konmu ve ilgili personel taraf ndan imzalanm m d r?
66. Kasa, dolap vb.nin "AÇIK" veya "KAPALI" durumda bulundu unu gösteren
bir i aret levhas üzerlerinde var m d r?
67. Kasa veya dolab n sorumlusu ile üç kombineli kilidin aç lmas n bilen kimselerin isim, adres ve telefon numaralar belli bir yere yaz lm m d r?
68. Günlük güvenlik kontrol çizelgesi, odan n kap yan ndaki duvar na veya kapm n
uygun yerine yap t r lm m d r?
69. Mümkün oldu u kadar kasalar h rs zl k, yang n veya kurcalama neticesi meydana gelecek muhtemel zarar asgari hadde indirecek a rl k, ölçü
ve yap da m d r?
AP-6
H ZMETE ÖZEL
Hay r
H ZMETE ÖZEL
EK- AR
EVRAKIN KAYBOLMASI VEYA HLAL NE KAR I iLGÎLl
YASALARDA ÖNGÖRÜLEN CEZALAR
1- TÜRK CEZA KANUNU
a) Madde 204- Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir resmi belgeyi
ba kalar n aldatacak ekilde de i tiren veya sahte resmi belgeyi kullanan ki i, iki y ldan be y la
kadar hapis cezas ile cezaland r l r.
Görevi gere i düzenlemeye yetkili oldu u resmi bir belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir
belgeyi ba kalar n aldatacak ekilde de i tiren, gerçe e ayk r olarak belge düzenleyen veya sahte resmi
belgeyi kullanan kamu görevlisi üç y ldan sekiz y la kadar hapis cezas ile cezaland r l r.
b) Madde 205- Gerçek bir resmi belgeyi bozan, yok eden veya gizleyen ki i, iki y ldan be
y la kadar hapis cezas ile cezaland r l r. Suçun kamu görevlisi taraf ndan i lenmesi halinde, verilecek
ceza yan oran nda art r l r.
c) Madde 326- Devletin güvenli ine veya iç veya d siyasal yararlar na ili kin belge veya
vesikalar k smen veya tamamen yok eden, tahrip eden veya bunlar üzerinde sahtecilik yapan veya geçici
de olsa, bunlar tahsis olunduklar yerden ba ka bir yerde kullanan, hileyle alan veya çalan kimseye
sekiz y ldan oniki y la kadar hapis cezas verilir.
Yukar daki yaz l fiiller, sava s ras nda i lenmi veya Devletin sava haz rl klar n veya sava
etkinli ini veya askerî hareketlerini tehlikeye koymu ise müebbet hapis cezas verilir.
d) Madde 327- Devletin güvenli i veya iç veya d siyasal yararlar bak m ndan, niteli i
itibar yla, gizli kalmas gereken bilgileri temin eden kimseye üç y ldan sekiz y la kadar hapis cezas
verilir.
Fiil, sava s ras nda i lenmi veya Devletin sava haz rl klar n veya sava etkinli ini veya askerî
hareketlerini tehlikeye koymu sa müebbet hapis cezas verilir.
e) Madde 328- Devletin güvenli i veya iç veya d siyasal yararlan bak m ndan, niteli i
itibar yla, gizli kalmas gereken bilgileri, siyasal veya askerî casusluk maksad yla temin eden kimseye
onbe y ldan yirmi y la kadar hapis cezas verilir.
Fiil; Türkiye ile sava halinde bulunan bir devletin yarar na i lenmi se, sava s ras nda i lenmi
veya Devletin sava haz rl klar n veya sava etkinli ini veya askerî hareketlerini tehlikeye sokmu sa,
Fail, a rla t r lm müebbet hapis cezas ile cezaland r l r.
f) Madde 329- Devletin güvenli i veya iç veya d siyasal yararlan bak m ndan niteli i itibanyla
gizli kalmas gereken bilgileri aç klayan kimseye be y ldan on y la kadar hapis cezas verilir.
Fiil, sava zaman nda i lenmi veya Devletin sava haz rl klar n veya sava etkinli ini veya askerî
hareketlerini tehlikeye koymu sa, faile on y ldan onbe y la kadar hapis cezas verilir.
Fiil, failin taksiri sonucu meydana gelmi ise birinci f krada yaz l olan halde, faile alt aydan iki
y la, ikinci f krada yaz l hallerden birinin varl halinde ise üç y ldan sekiz y la kadar hapis cezas
verilir.
AR-1
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
g) Madde 330- Devletin güvenli i veya iç veya d siyasal yararlan bak m ndan niteli i
itibar yla gizli kalmas gereken bilgileri siyasal veya askerî casusluk maksad yla aç klayan kimseye
müebbet hapis cezas verilir.
Fiil, sava zaman nda i lenmi veya Devletin sava haz rl klar n veya sava etkinli ini veya askerî
hareketlerini tehlikeyle kar kar ya b rakm ise, faile a rla t r lm müebbet hapis cezas verilir.
h) Madde 333- Görevi dolay s yla ö rendi i ve Devletin güvenli inin gizli kalmas n
gerektirdi i fenni ke if veya yeni bulu lar veya s nai yenilikleri kendisinin veya ba kas n n yarar na
kullanan veya kullan lmas n sa layan ki i, be y ldan on y la kadar hapis ve üçbin güne kadar adlî para
cezas ile cezaland r l r.
Fiil, Türkiye ile sava halinde bulunan bir devletin yarar na i lenir veya Devletin sava
haz rl klar n veya sava etkinli ini veya askerî hareketlerini tehlikeye sokacak olursa, faile müebbet
hapis cezas verilir.
Türkiye Devleti taraf ndan yabanc bir memlekette Devlete ait belirli bir i i görmek için
görevlendirilen kimse, bu görevi sadakatle yerine getirmedi i ve bu fiilden dolay zarar meydana
gelebildi i takdirde faile be y ldan on y la kadar hapis cezas verilir.
Bu maddede tan mlanan suçlarm i lenece ini haber al p da bunlar zaman nda yetkililere ihbar
etmeyenlere, suç te ebbüs derecesinde kalm olsa bile alt aydan iki y la kadar hapis cezas verilir.
) Madde 334- Yetkili makamlar n kanun ve düzenleyici i lemlere göre aç klanmas n
yasaklad ve niteli i bak mmdan gizli kalmas gereken bilgileri temin eden kimseye bir y ldan üç y la
kadar hapis cezas verilir.
Fiil, Devletin sava haz rl klar n veya sava etkinli ini veya askerî hareketlerini tehlikeyle kar kar ya
b rakm ise faile be y ldan on y la kadar hapis cezas verilir. Yasaklanan bilgilerin casusluk maksad yla
temini
i) Madde 335- Yetkili makamlar n kanun ve düzenleyici i lemlere göre aç klanmas n
yasaklad
ve niteli i bak m ndan gizli kalmas gereken bilgileri siyasal veya askerî casusluk
maksad yla temin eden kimseye sekiz y ldan oniki y la kadar hapis cezas verilir.
Fiil, Türkiye ile sava halinde bulunan bir devletin yaranna i lenmi veya Devletin sava
haz rl klar n veya sava etkinli ini veya askerî hareketlerini tehlikeyle kar kar ya b rakm ise faile
a rla t r lm müebbet hapis cezas verilir.
j) Madde 336- (1) Yetkili makamlar n kanun ve düzenleyici i lemlere göre aç klanmas n
yasaklad ve niteli i bak m ndan gizli kalmas gereken bilgileri aç klayan kimseye üç y ldan be y la
kadar hapis cezas verilir.
(2) Fiil, sava zaman nda i lenmi veya Devletin sava haz rl klar n veya sava etkinli ini veya
askerî hareketlerini tehlikeye sokmu ise faile on y ldan onbe y la kadar hapis cezas verilir.
(3) Fiil, failin taksiri sonucu meydana gelmi ise, birinci f krada yaz l olan halde faile alt aydan
iki y la, ikinci f krada yaz l halde üç y ldan sekiz y la kadar hapis cezas verilir.
AR-2
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU
Madde 16- (12/05/1982 tarih ve 2670 say l Yasa'nm 8'inci maddesi ile de i ik ekli)
Devlet memurlar görevleri ile ilgili resmî belge, araç ve gereçleri, yetki verilen mahaller d na
ç karamazlar, hususi i lerinde kullanamazlar.
Devlet memurlan görevleri icab kendilerine teslim edilen resmî belge, araç ve gereçleri görevleri
sona erdi i zaman iade etmek zorundad rlar. Bu zorunluluk memurun mirasç lar na da amildir.
AR-3
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
HABERLE ME GÜVENL
KONTROL FORMU
Evet Hay r
EK-AS
1. Mevcut telefon ebekesi teknik elemanlar taraf ndan sürekli olarak kontrol ediliyor mu?
................
2. Telefon ebekesinin güvenli inin artt r lmas için kurum amirine önerilerde bulunuluyor mu?
................
3. Kurumun, PTT ile de telefon irtibat var m d r? Bu irtibat, te kilat içerisinde da lm m d r?
................
4. Her telefon üzerine "BU TELEFON LE G ZL L K DERECEL
KONULAR KONU ULMAZ" yaz l etiketler yap t r lm m d r?
................
5. Telefonlarda ku ku uyand ran konu malar hakk nda amir ve
ilgililere gecikilmeden bilgi veriliyor mu?
................
6. Paralel telefonlardan mümkün oldu u kadar kaç n l yor mu?
................
7. Tesisler, d s zmalara (k rarak, sökerek, girme, gözetleme,
foto raf çekme) kar güvenlik altmda m d r?
................
8. Kontrollü evrak bürosu kap lar kombineli kilitle kuvvetlendirilmi mi? .............
9. Güvenlik nöbetçileri var m ?
................
10. Elektrikli veya elektronik alarm sistemi var m ?
................
11.Gönderme veya alma ayg t ve malzemelerinin 50 m civan, yay n güvenli i bak m ndan
"k rm z alan" olarak düzen ve tedbire tabi tutulmu mudur?
................
12. Elektronik arama yap lm m d r?
................
13. Elektronik yay nlar için topraklama yap lm m d r?
................
14. Güç hatt devreleri, güç filtrelerinden geçirilmi mi?
................
15. Birbirini etkileyen emniyetli devreler için al nm olan önlemler yeterli mi? ..........
16. Depolama ve da t m i leri usulüne uygun mudur?
................
17. Sakatlama ve güvenlik ihlalleri için yap lan i lemler normal
midir?
................
AS-1
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
18. Transfer muhabere i lemleri kurallara uyacak tarzda düzenlenmi midir?
19. Gizlilik dereceli haberle melerin bulundu u yerde çal an personelin güvenlik
soru turmas yap lm m d r?
20. Bir evvelki denetlemelerde görülen noksanl klardan giderilemeyenler var m d r, var
ise nelerdir, ne i lem yap lm t r?
21. Muhabere güvenli i ve disiplini, e itimle geli tiriliyor mu?
22. Muhabere güvenlik ihlali olmu mudur, olmu ise ne i lem yap lm t r? (k saca
izah )
23. Elektronik ses kay t ve dinleme cihazlar na kar güvenlik için kontrol malzemesi
var m ? Bu aletlerle kurumun önemli görülen yerlerinin gerek görüldü ünde veya
belirsiz zamanlarda kontrollerden geçirilmesi sa lan yor mu? Cihaz henüz yok ise
al m için giri imde bulunuldu mu, al n ncaya kadar da bulunan yerlerden al nmas
sa lanarak kontrol görevi yerine getiriliyor mu?
NOT : Bu kontrol çizelgesi d mda, her muhabere sisteminin özelli ine göre denetlenecek
hususlar ayr ca belirtilir.
AS-2
H ZMETE ÖZEL
Evet
Hay r
H ZMETE ÖZEL
EK-AT
KURUMU
BRM
ALT BlRÎM
FAKS GÖNDERME FORMU (FAX TRANSMISSION FORM)
KlMDEN
FROM
TLF.NU
G ZL L K DERECES
KlME
TO
BlLGl
INFO
ALACAK
TLF.NU.
FAKS NU.
ÖNCEL K DERECES
PRECEDENCE
TAR H/SAAT
DTG
SAYFA ADED fKapak
dahil)
NO OF PAGES (inc.
header)
AÇIKLAYICI B LG
COMMENTS
BU HANE
HABER
COMCENTERUSE
KALEME ALANIN
MZASI DRAFTER'S
SIGNATURE
MERKEZ
GlRl /RECEIVED
TARlH/DATE
SAAT/TlME
TARAFINDAN
MÜSAADE
EDEN N
MZASI RELEASING
SINATURE
DOLDURULUYOR/FOR
ÇEKlLl /TRANSMISSION
OPR.
TARlH/DATE
SAAT/TIME
OPR.
H ZMETE ÖZEL
EK-AU
Z MMET DEFTER
EVRAKIN
NU.SI
TAR H
GELD
MAKAM
ÖZÜ
G TT
MAKAM
H ZMETE ÖZEL
EK
EVRAKI
TESL M
ALANIN
MZASI VE
TAR H
H ZMETE ÖZEL
EK-AV
TOPLANTI TUTANA I
TOPLANTIYI DÜZENLEYEN MAKAM TOPLANTI
KONUSU TOPLANTI YER TOPLANTI TAR H
1. GÜNDEM MADDELER NE GÖRE YAPILAN GÖRÜ MELER
A-l NU.LI GÜNDEM MADDES B- 2
NU.LI GÜNDEM MADDES C- 3 NU.LI
GÜNDEM MADDES D- 4 NU.LI
GÜNDEM MADDES
2. KARAR VE SONUÇ
3. TOPLANTIYA KATILANLARIN MZA BLOKU VE MZALARI
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
TEKN K VE ELEKTRON K ARAMA VE KONTROLLERDE YAPILACAK
LEMLER
EK-BA
1- GENEL
a. Teknik ve elektronik arama ve kontrol; gizlilik dereceli konular n görü üldü ü amir odalar ,
toplant salonlar ile di er oda ve yerlerin kay t ve dinleme cihazlar taraf ndan dinlenmesi
ihtimaline kar güvenli olup olmad n saptamak için planl ve plan d olarak detektör cihazlar
ve fiziki aletlerle gizli dinleme, gözetleme cihazlar yla tesisatlar n n bulunmas ve meydana
ç kar lmas için yap lan faaliyetlerdir.
b. Teknik ve Elektronik Arama ve Kontrolle ilgili yaz malar, G ZL gizlilik derecesi ta r ve
K YE ÖZEL olarak i aretlenir. Teknik ve Elektronik Arama ve Kontrolün yap laca tarih ve
saati, ancak bilmesi gereken birkaç personel ö renebilir.
c. Yap lan Teknik ve Elektronik Arama ve Kontrol sonunda ekip; kontrolün neticesini ve arama
yap lan yerle ilgili teklif ve önerileri içeren görü lerini aranan makama yaz l olarak bildirir ve
ilgililerce bu önerilerin uygulanmas na önem verilir.
2- TEKN K VE ELEKTRON K ARAMA VE KONTROLÜN YAPILMASI
Yurt çinde Yap lacak Teknik ve Elektronik Arama ve Kontroller :
a. Arama iste inde bulunan makamlar, aramaya ba lan lmadan önce bu Dokümanda öngörülen
bütün tedbirleri al r ve gerekli fiziki kontrolleri yaparlar.
b. Arama önce güvenlik önlemlerinin uygulan
ekli hakk nda Teknik Arama ile ilgili ekibe
aç klama yapacak bir güvenlik görevlisi aynl r, bu personel görev sonuna kadar ekiple birlikte
bulunur.
c. Aramaya ba lan lmadan evvel aranacak yere her türlü giri ve ç k lar önlenir. Arama bittikten
sonra da konferans veya toplant yap l ncaya kadar odalara hiç kimsenin girmemesi ilgili birimce
sa lan r.
d. Teknik ve Elektronik Arama ve Kontrolü s ras nda herhangi bir teknik yerle menin
saptanmas halinde ekip, kurumun müsaadesi ile kendi yöntem ve prensipleri içinde durumu
aç kl a kavu turacak yönde ara t rmaya yetkilidir. Ara t rman n yerinde tetkiki mümkün olmayan
durumlarda, detayl incelenmesi gereken araç, gereç ve malzeme (Telefon, Bilgisayar, TV., Radyo,
Teyp vb. gibi) kuruma teslim edilir. Bu durum arama sonuç raporunun 4'üncü maddesinde belirtilir.
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
Kurumu
Birimi
Alt Birim
MÜRACAAT FORMU
EK-BB
(Güncel konular hariç, bilimsel ara t rma, inceleme, arkeolojik kaz yapmak ve film çekmek
isteyen yabanc lar taraf ndan doldurulur).
1. ADI SOYADI
2. DO UM YER VE TARÎH
3. ANA ADI
4. BABA ADI
5. MESLE Î
6. UYRU U
7. PASAPORT NUMARASI
8. ÜLKES NDEK Î ADRES VE
TELEFON NUMARASI
9. EV ADRES VE TELEFON NU.
10. TÜRK YE'DE KALACA I ADRES
11. MESLEK HAYATI
12. BA LI OLDU U VEYA ADINA ARA TIRMA
YAPTI I (TEMS L ETT
) KURUM VE
KURULU LAR
13. YAYINLANMI ÇALI MA VE ESERLER
14. DAHA ÖNCE TÜRK YE'DE BULUNMU SA
TAR HLER VE BULUNMA SEBEB
15. TÜRK YE'DE REFERANS OLARAK
VEREB LECE KÎ VE KURULU LAR
BB-1
H ZMETEÖZEL
H ZMETE ÖZEL
16. YAPMAK STED
ARA TIRMANIN MAKSADI,
KONUSU VE ÇALI MA PROGRAMI
(Yerleri, süreleri ve takribi çal ma tarihleri) :
17. ARA TIRMA VEYA ÇALI MA Ç N
BERABER NDE TÜRK YE'YE GET RECE
TEÇH ZAT VE MALZEMELERLE MOTORLU
TA ITLAR, HAVA VE DEN Z ARAÇLARININ
C NS VE M KTARI
TÜRK YE'DE YAPACA IM ARA TIRMALAR Ç N T.C. DI TEMS LC L
NDEN
ARA TIRMA V ZES
ALMADAN TÜRK YE'YE G TT
M TAKD RDE, VAK
GEC KMELER VE DO ACAK SONUÇLARI KABUL ETMEY ,
TÜRK YE'DE YAPACA IM ARA TIRMA, NCELEME VE ÇALI MA SONUNDA
DÜZENLEYECE M RAPOR, K TAP VEYA F LM N B R ÖRNE N YETK L TÜRK
MAKAMLARINA VERMEY ,
TAAHHÜT ED YORUM.
./ ...../2006
MZA
NOT : 1. lmî ara t rma için yap lacak müracaat, ara t rmaya ba lama tarihinden en az 3 ay
önce yap l r. 2. Bu formun doldurulmas izin verildi i veya verilece i anlam na gelmez.
BB-2
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
EK-BC
T.C.
Ç LER BAKANLI I
......................VAL L
Z N BELGES
ARA TIRICININ ADI SOYADI
DO UM YERl VE TAR H
UYRU U
ARA TIRMA KONUSU
MÜSAADE ALINAN KURULU UN ADI
ÇALI MA YERl
ÇALI MANIN BA LANGIÇ VE B T
TAR HLER
REHBER N-REFAKATÇ N N ADI SOYADI
zin belgesi
düzenlenmi tir.
çi leri Bakanl
n n.............. tarih ve ............say l talimat uyar nca
.../ ..../2006
VAL ADINA
mza
Ad ve Soyad
Unvan
Mühür
NOT : Çal ma sonunda bu Belge, veren makama iade edilir.
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
EK- BD
MESAJ FORMU
Bu Hane Haber Merkezi Taraf ndan
doldurulacakt r……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………..
Haber Talimat Öncelik Derecesi- Perecedence
Tarih- Saat Gurubu
Gere i çin
Bilgi çin
Date Time Gr.
ÖN EK
Prefix
Kimden Form
K ME
Gizlilik Derecesi
TO
Security Classification
GR.
Mesaj Numaras
Message Number
B LG
Ref Yap lan Masaj
……..Sayfan n………..
Sayfas
Red Of Message
G ZL
Page……. Of………..
Pages
Öparetör
çin
R
Koordinasyon Dairesi
Ve ah s
Tarih
Saat
Date
Time
Evet
Hay r
Saat
Oparetör
H ZMETE ÖZEL
Saat
Sistem
Oparetör
Kaleme Alan n
smi, ubesi,
Tel No
Müsaade Eden
smi ve mza
H ZMETE ÖZEL
YANGINA KAR I ALINACAK ÖNLEMLER
EK-BE
Evet
Hay r
1. Binalar n ve tesislerin içinde ve yak n nda kolayca yanabilecek
madde toplanm m d r?
................
2. E er herhangi bir nedenle baz binalar yangm ve infilak tehlikesi ile kar kar ya iseler, bu
binalar di er binalardan ayr lm m d r?
................
3. Benzin ve benzeri yan c maddeler yang na kar ayr yerde bulundurulmakta m d r?
................
4. Binalar aras nda yangm tehlikesi do uracak kuru ot vb. var m d r?
................
5. Yang n söndürme gereçleri tip ve adet itibariyle yeterli midir?
(Var ise liste hâlinde bildiriniz).
................
6. Yang n söndürme ayg tlar n n üstünde veya yak n nda bunlar n nas l kullan laca na ili kin personelin anlayaca bir dille
yaz lm direktif var m d r?
................
7. Yang n söndürme ayg tlar ayda bir muayene ediliyor mu?
................
8. Doldurulmas gereken yang n söndürme ayg tlar tamamen
doldurulmu mudur?
................
9. Yang n söndürme ayg tlar ve hortumlar iyi vaziyette midir?
................
10.Geli igüzel yerlere sigara ve di er yan c ve yak c maddeler
at lmamas için önlem al nm m d r?
................
11.Yang nla ilgili uyan ve direktif bast r l p her personelin görebilece i yerlere as lm m d r?
................
12.Bütün personel yangm vukuunda görev ve sorumluluklar n
biliyor mu?
................
13.Personel yang n önleme hususunda yeteri kadar yeti tirilmi
midir?
................
14.Su gereksinimi için önlem al nm m d r?
................
15.Elektrik, radyo, telsiz, telefon, zil düzen ve donat m , ruhsat belgesine
sahip kimseler taraf ndan yap larak, i in sonunda düzenin fennî
artlara göre yap ld ; daire amirine raporla
bildiriliyor ve bu raporlar muhafaza ediliyor mu?
................
BE-1
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
EVET
HAYIR
16. Elektrikle ilgili hususlar
a. Çat arasmda elektrik tesisat var m d r?
b. Dahili elektrik ebekesini gösteren bir ema, elektrik saati
nin yan nda ve caml bir dolap içinde mevcut mudur?
c. Elektrik tesisat ayda bir kontrol ediliyor mu, sonuç rapor
edilerek muhafaza ediliyor ve aksakl klar gideriliyor mu?
17. Soba, boru ve bacalarla ilgili önlemler al nm m d r?
18. Kâ tlar n toplu bir halde yak lmas için bina d mda kapal bir ocak var m , bu ocak (f r n) ka tlar n
etrafa uçarak da lmamas için kafes tel örgü ile özel surette çevrilmi midir?
19. Her odan n bir kap numaras var m , oda anahtarlar na numara ba lanm m , anahtarlar nöbetçi
memuru odasmda kilitli bir dolapta muhafaza ediliyor mu?
20. Çat kap lar kilitli mi, anahtarlan güvenilir personel ve yerde muhafaza ediliyor mu?
21. Çat da güvercin gübrelerinin birikmesine meydan veriliyor mu? Çat ya gemici feneri veya elektrik
feneri ile mi ç k l yor?
22. Ar ivde sigara içiliyor mu ve ate li madde personel yan nda bulunduruluyor mu?
23. Personelin ev adreslerini gösteren Doküman var m d r?
24. Yang na kar daha ne gibi önlemler al nm t r? (S ralay n z)
BE-2
H ZMETE ÖZEL
H ZMETE ÖZEL
EK- BF
KORUYUCU GÜVENL K DENETLEME SONUÇ RAPORU
1. DENETLENEN KAMU KURUM VE KURULU U :
2. DENETLEME TAR H :
3. DENETLEMELERDE GÖRÜLEN VE BAKANLIKÇA G DER LEMEYEN ÖNEML
AKSAKLIKLAR:
4. G DER LEMEME NEDENLER :
5. ÖNER LER:
Üye
Ba kan
H ZMETE ÖZEL
a. Konu ile ilgili bilgi derecesi (zay f, Orta, yi)
b. Mesleki bilgisi (Zay f, Orta, yi)
c. Türkçe bilgisi (Zay f, Orta, yi)
d. Zaaflar ( çki, Kumar, Para, Kad n)
e. Meraklar (Var / Yok)
f. Kurulu un hiyerar ik düzenine uyup uymad (Evet / Hay r)
g. Ülkesine, ç karlar na ve siyasal görü lerine ters
dü ecek beyan ve davran larda bulunmad (Evet / Hay r)
h. Görü me s ras nda konu d na ç kma e ilimi gösterip
göstermedi i (Evet / Hay r)
. Özel ili ki ve samimiyet kurmak isteyip istemedi i (Evet
Hay r)
j. Muhatab na maddi, mesleki ve di er alanlarda menfaat
vadetip etmedi i (Evet / Hay r)
k. Konu d mda üphe çekici sorular sorup sormad
(Evet / Hay r)
1. Muhatab na hissettirmemeye çal arak konu d nda bilgi
almaya çal p çal mad (Evet / Hay r)
GÖRÜ MEDE ED L NEN ZLEN MLER
3.
NN
GÖRÜ ME
Konusu Yeri
Tarihi
GÖRÜ ÜLEN K
Ad ve Soyad
Görevi Uyru u
KONU
2.
SIR
A
NU.
1.
Hay r
Var
Yok
H ZMETE ÖZEL
Evet
Zay f
•
Orta iyi
çki
Kumar
Para
1
\
Kad n
Aç klama
Aç klama
Ayr ca rapor
Ayr ca rapor
Aç klama
Ayr ca rapor
Ayr ca rapor
Aç klamalar
EK-BG
H ZMETE ÖZEL
EK-BH
YABANCI UYRUKLU PERSONEL BÎLGÎ FORMU
1. Ad Soyad :
2. Do um yeri ve tarihi:
3. Ülkesi (Uyru u) :
4. kamet teskeresi tarih ve say s :
5. Görevi:
6. Göreve ba lad
7. Ayr laca tarih :
tarih :
8. Uzmanl k alan :
9. Y ll k kazanc (TL) :
10. Çal t
i yeri ve adresi:
11. kametgâh adresi:
12. Tercüman ve mihmandarlar :
13. Güvenlik görevlileri:
14. Daha önce çal t
yerler ve adresleri:
Kurum Amirinin : Ad ve
Soyad Görevi / Unvan
( mza)
___________________________________________________________________________
H ZMETE ÖZEL