Fatma Oğuz Sarvan

Transkript

Fatma Oğuz Sarvan
TÜRKİYE’ DE DOKU BANKASI FAALİYETLERİ
Prof. Dr Fatma Savran-Oğuz
ITF KİBANK
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
Yıl 1957
• Dr. E. Donnall Thomas tarafından ilk defa
Kök hücre nakli
• 1990 Nobel Ödülü
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
1 millionth blood stem cell transplant marks major
medical milestone
International cooperation among physicians, scientists
credited for landmark achievement
Allogeneik kök hücre nakli (allo-KHN)
tedavisinde nakil başarısının
sağlanabilmesi için sağlıklı vericilerin
HLA tam uyumlu kardeş verici
olması idealdir
• Allojeneik hematopetik kök hücre nakli
(allo-HKHN) adayı bir hasta için HLA
uyumlu kardeş verici olasılığı ailenin
genişliğine bağlıdır.
HLA uygun kardeş vericisi bulunmayan
allo-HKHN adayı için seçenek;
• Hastalarda akraba dışı verici bulma kurumları
gelişmeden önce tek seçenek en uygun “Tam/
kısmi uyumlu akraba verici “ nin bulunması
• HLA doku grubu uygun kardeş ve
akraba vericisi olmadığı belirlenen ve
alojeneik naklin en uygun tedavi şekli
olduğu bilinen hastalarda
• Ulusal /uluslararası doku bilgi
bankalarına başvurudur.
• Bu işlem hastanın HLA doku
tiplemesinin sık rastlanılırlığı ile orantılı
olmak üzere uzun süreli bir işlemdir
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
Yıl 1964
• Alıcı ve verici arasında HLA uyumunun
graft’ın sağ kalım süresini artırdığı klinik
olarak gözlenince HLA antikorları
taraması, HLA tiplemesi ve HLA uyumlu
nakil yapılması gündeme geldi
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
• Almanya’da Münich’de kan transfüzyonu
ile ilgili bir toplantıda Van Rood gönüllü
kan bağışçılarının ileride HLA uygun
trombosit vericisi ya da kemik iliği
transplantasyonu vericisi olarak
kullanılmak üzere HLA doku tiplemelerinin
yapılarak saklanmalarını önerdi.
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
• İlk çok sayıda kemik iliği gönüllü vericisine
sahip, HLA doku tiplemesinin maddi
karşılığını sağlayabilen ve dünyaya verici
sunan kuruluş Anthony Nolan Araştırma
Merkezi olmuştur
JOSE CARRERAS FOUNDATION
14 Temmuz 1988 tarihinde, José Carreras
Uluslararası Lösemi Vakfını (Fundació
Internacional Josep Carreras a la Lluita kontra
la Leucèmia başına) kurdu
Kemik iliği bağışını arttırmak
için kampanyalar organize
etmek ve REDMO -Kemik İliği
Bankasının veri tabanının
güçlenmesini sağlamak
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
• Avrupa’da 1988’de ulusal veriler Avrupa
vericileri başlığı “Europdonor” altında her
ülkeden toplanmaya, gönüllü kan
bağışında bulunan vericilerden kemik iliği
nakli vericisi oluşturmaya yönelik düzenli
olarak çalışmalara başlanmıştır.
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
• 1984’de Amerika’da verici ve transplant
merkezlerini organize eden bir ulusal
merkez oluşturulmuş
• 1986’da devlet tarafından ulusal ilik verici
programı “National Marrow Donor
Program (NMDP)
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
• Avrupa vericileri başlığı altında toplanan
verilerin 1989’da dünya çapında kullanıma
açılması kararlaştırılmıştır; “Bone Marrow
Donors Worldwide”
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
Akraba dışı vericiden kemik iliği
transplantasyonu
Avrupa kan ve kemik iliği transplantasyon
Derneği (EBMT) verileri:
Allogeneik transplantasyonda verici
dağılımı Avrupa ülkelerinde :
Akraba verici: %59
Akraba dışı verici: %41
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
Kemik İliği Bankalarının hastalar için uygun
bulunan verici kaynakları incelendiğinde,
yaklaşık (% 43.8) yarısına yakın bir
kısmının başka ülkedeki Kemik İliği
Bankaları tarafından sağlandığı
görülmüştür.
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
•
•
•
•
•
49 ülkeden, 67 kök hücre donör merkezi
30 ülkeden, 46 kordon kanı bankası
BMDW verileri 20,791,459
20,230,509 donor
560,950 kordon kanı ünitesi
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
• Nüfusa göre en fazla gönüllü verici sayısına sahip ülke
Amerika ve Almanya
• Güney Kıbrıs, İsrail ve Almanya’da nüfusun sırasıyla
%13, %7 ve %4’ü gönüllü vericidir.
• Geri kalan ülkelerde nüfusun %1.7’sinden daha az bir
kısmı erişkin kök hücre donörüdür.
Genelde, kişi başına düşen milli gelirin
yüksek olduğu ülkelerde gönüllü verici sayısı
yüksektir.
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
• Portekiz, Çin, Brezilya ve İsrail 2006
yılındaki donör sayılarını 2008 yılında 2-3
kat arttırmayı başarmışlar.
• Almanya- ZKRD, Antony Nolan Trust ve
Hollanda’daki Europdonor’ün donör
havuzundaki büyüme ise yıllık %0.1 ila %5
arasında bildirilmiştir.
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
Uluslararası havuza kayıtlı gönüllü vericilerin %80’inin
HLA-A,B,DR doku grupları tiplenmiştir.
• %46’sı Amerika kıtasına,
• %35’ü Avrupa’ya (İsrail ve Ermenistan dahil)
• %16’sı ise Batı Pasifik bölgesine (Avusturalya, Çin,
Japonya ve Kore) aittir.
• Diğer bölgelere kayıtlı donörlerin ise çoğunluğu HLA-A,-B
doku grubu tiplenmiş donörler olup, bu bölgelerde HLA-A,
-B, -DR doku grubu tiplenmiş donör oranı yalnızca
%0.3’tür.
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
Bone Marrow Donor Worldwide : www.bmdw.org
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
1999: Prof Dr. Mahmut Çarin Başkanlığında kuruldu
2000: Dünya Kemik İliği Bankası'na (Bone Marrow
Donor Worldwide-BMDW) üyelik
2002: Dünya Kemik İliği Donör Derneği'ne (World
Marrow Donor Association-WMDA) üyelik
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
KOORDİNASYONUN GENEL ŞEMASI
GÖNÜLLÜ VERİCİ
MERKEZİ
TEST
LAB..
DTL
NAKLİ PLANLAYAN
HEMATOPOETİK KÖK
HÜCRE NAKİL MERKEZİ
MUAYENE
TETKİK
AFEREZ
KEMİK İLİĞİ HARVESTI
KORDON
KANI
TOPLAMA
MERKEZİ
YURT İÇİNDEKİ
KORDON KANI
BANKALARI
GÖNÜLLÜ VERİCİ
KAZANIM PROGRAMI
DTL
DOKU
BİLGİ BANKASI
NAKİL
ORGANİZASYON
HEMATOPOETİK
KÖK HÜCRE
NAKİL MERKEZİ
KURYE
BMDW
YURT İÇİ VE YURT
DIŞINDAKİ DOKU
BİLGİ BANKALARI
DOKU BİLGİ BANKASININ ÜÇÜNCÜ TARAFLARLA İLİŞKİSİ
BMDW
GÖNÜLLÜ
VERİCİ
MERKEZLERİ
DOKU TİPLEME
LABORATUVARLARI
DOKU
BİLGİ BANKASI
NAKİL
ORGANİZASYONU
YURT İÇİNDEKİ
HEMATOPOETİK
KÖK HÜCRE
NAKİL MERKEZİ
•
HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE
NAKİL MERKEZLERİNDEN,
YURT İÇİ VE YURT DIŞI DOKU
BİLGİ BANKALARINDAN
GELEN TARAMA
BAŞVURULARINI KABUL
EDEREK DOKU BİLGİ
BANKASINA İLETMEK
•
DOKU TİPLEME SONUÇLARINI BİLGİ SİSTEM
AĞINDA SAKLAMAK
•
KAYITLI VERİCİLERLE EŞLEŞTİRMEK
•
YURT İÇİ TARAMADA EŞLEŞMEYEN
HASTALAR İÇİN BMDW VERİ TABANINDAN
TARAMA YAPMAK
•
EŞLEŞEN VERİCİLERİN BİLGİLERİNİ NAKİL
KOORDİNASYON BİRİMİNE İLETME
•
EŞLEŞEN VERİCİLERİ N AKTİVASYONLARINI
VE İLERİ TEST İŞLEMLERİNİ
GERÇEKLEŞTİRMEK
NAKİL ORGANİZASONU
DOKU BİLGİ
BANKASI
EŞLEŞME
NAKİL
ORGANİZASYONU
•EŞLEŞEN GÖNÜLLÜ VERİCİLERİ GÖNÜLLÜ
VERİCİ MERKEZİNE BİLDİRMEK
•EŞLEŞEN GÖNÜLLÜ VERİCİLERİN İLERİ
TİPLENDİRMESİ İSTEMİNİ YAPMAK
•EŞLEŞEN GÖNÜLLÜ VERİCİLERLE İLGİLİ
BİLGİLERİ NAKİL MERKEZİNE İLETMEK
GÖNÜLÜ
VERİCİ MERKEZİ
YURT İÇİNDEKİ
KORDON KANI
BANKALARI
YURT İÇİNDEKİ NAKİL
YAPAN VE NAKİL DIŞINDA
HASTAYI DEĞERLENDİREN
HEMATOPOETİK KÖK
HÜCRE NAKİL MERKEZİ
YURT İÇİNDEKİ
•EŞLEŞEN GÖNÜLLÜ VERİCİLERİN
KONFİRMASYON İÇİN TİPLENDİRMESİ
YAPMAK
•GÖNÜLLÜ VERİCİ MERKEZLERİNE EŞLEŞEN
GÖNÜLLÜ VERİCİLERLE İLGİLİ İŞLEMLER İÇİN
TEMASTA OLMAK
•GÖNÜLLÜ VERİCİYİ DEĞERLENDİREN NAKİL
MERKEZİNDEN HAZIRLANAN RAPORLARI ALIP
NAKİL YAPACAK MERKEZE ULAŞTIRMAK
DOKU BİLGİ
BANKALARI
YURT
DIŞINDA
BULUNAN
DOKU BİLGİ
BANKALARI
HLA C HLADRB1 HLADQB1 2 DİJİT
HLA C HLADRB1 HLADQB1 4 DİJİT
KONFİRMASYON
VİRAL MARKIRLAR
KAN SAYIMI
NAKİL
0RGANİZASYONU
TEST
LAB.
GÖNÜLLÜ VERİCİ
MERKEZİ
•
NAKLİ PLANLAYAN
HEMATOPOETİK
KÖK HÜCRE
NAKİL MERKEZİ
DTL
•
•
•
EŞLEŞEN GÖNÜLLÜ VERİCİLERLE İRTİBATA
GEÇMEK
VİRAL MARKIRLAR KANSAYIMI VE HLA İÇİN ÖRNEK
ALMAK
ALINAN ÖRNEKLERİ DTL VE TEST LAB ULAŞTIRMAK
ÜZERE KURYEYE VERMEK
SECİLEN VERİCİLERİ NAKLİ PLANLAMAYAN BİR
HEMATOPOTİK KÖK HÜCRE NAKİL MERKEZİNE
MUAYENE İÇİN YÖNLENDİRMEK
KURYE
HEMATOPOETİK
KÖK HÜCRE NAKİL
MERKEZİNE
MUAYENE
TETKİK
AFEREZ
KEMİK İLİĞİ
HARVESTİ
AKRABA DIŞI
DONÖR TARAMASI
YURTİÇİ TARAMA
HASTAYA TRIS
KODU
VEREREK KAYIT
UYGUN DONÖR
ADAYLARININ
(27.411) ARANMASI
DONÖR
ADAYLARININ
AKTİFLEMESİ
Ortalama 15 gün
HLA uygun
verici listesi rapor
edilir
İLERİ TESTLERİN ÇALIŞILMASI
EDTA’lı (8-10 ml) kan örneği .
TARAMA
RAPORLAMA
İLERİ TEST İSTEMİSONUÇLARI
*
10/10 ya da en az 9/10
uyumlu donör
bulunması
MERKEZ ONAYI
TEYİT EDİCİ TESTLER
MERKEZ ONAYI YOK
1 ay aralıklarla
taramaların
güncellenmesi
MERKEZ
NAKİL
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
Doku Tipleme
DonorMerkezi
HLA-A,-B,(-DRB1)
- Düşük rezolüsyon- CDC/DNA
HLA-A-B Uyumlu Donorlerde (ileri testler)
HLA-DRB1, (-DQB1, -Cw) - Düşük/- DNA
Hasta ve Donor doğrulayıcı testler- (Yeni kan örneği)
HLA-A, -B, Cw
- Yüksek rezolüsyon - DNA
HLA- DRB1, -DQB1 - Yüksek rezolüsyon - DNA
HLA-DPB1 (optional) - Yüksek rezolüsyon - DNA
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
– Yurt içi tarama ortalama: 1-7 gün
– Yurt dışı tarama ortalama: 10 gün
İleri test sonuçları (ilgili merkezlere
bağlı değişir)
ortalama 15-30 gün
Teyit edici test sonuçları
ORTALAMA TOPLAM SÜRE
Tarama süresi
ortalama: 2-4 hafta
NAKİL: 4-6 AY
İTF KEMİK İLİĞİ BANKASI 2009 - 2013 NİSAN
TARİHLERİ ARASI TOPLAM HASTA BAŞVURUSU
600
571
478
500
400
390
396
300
200
166
100
0
2009
2010
2011
2012
2013 Nisan
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
• İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI TAKİPLİ HASTA SAYISI
TOPLAM : 1050
Pediatrik : 732
Erişkin : 318
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
• İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI TOPLAM NAKİL SAYISI
TOPLAM : 201 + 4 DLI
Pediatrik : 160
Erişkin : 41
71
70
İTF KEMİK İLİĞİ BANKASI ARACILIĞIYLA
GERÇEKLEŞTİRİLEN NAKİLLERDE KULLANILAN
KÖK HÜCRE KAYNAKLARI
70
69
68
67
67
66
65
64
64
63
62
61
PERİFERİK
KEMİK İLİĞİ
KORDON KANI
ULUSLARARASI TARAMADA TESPİT EDİLEN VE NAKİL
İŞLEMİ GERÇEKLEŞTİRİLEN DONÖR ADAYLARININ
ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI
110
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
İ.T.F. KEMİK İLİĞİ BANKASI ARACILIĞIYLA GERÇEKLEŞTİRİLEN
NAKİLLERİN TRANSPLANT MERKEZLERİNE GÖRE DAĞILIMI
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Ege
Akdeniz
İTF
Antalya
Medikal Park
Bahçelievler
Medikal Park
Göztepe
Medikal Park
Anadolu Sağlık
Merkezi
Gazi
Erciyes
Bayındır
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI
• İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ
KEMİK İLİĞİ BANKASI 2013 YILI OCAK-NİSAN AYLARI ARASI
NAKİL SAYISI
TOPLAM : 37
Pediatrik : 32
Erişkin : 5
İ.T.F. KEMİK İLİĞİ BANKASI GÖNÜLLÜ VERİCİ KAZANIM
ORGANİZASYONLARI
MÜMTAZ TURHAN SBL
AREL ÜNİVERSİTESİ
DOĞAN HOLDİNG
PARK ORMAN
TSKB
TEŞEKKÜRLER…

Benzer belgeler

Kemik iliği ve kök hücre donörlerinin bağış sürecinin son

Kemik iliği ve kök hücre donörlerinin bağış sürecinin son Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Akraba Dışı Doku ve Kordon Kanı Bankası (TRAN) ve İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Kemik İliği Bankası (TRIS) olup bu kuruluşların bağlı olduğu uluslararası kur...

Detaylı