İlköğretim Hayat Bilgisi 1 1. Kitap
Transkript
İlköğretim Hayat Bilgisi 1 1. Kitap
İLKOKUL HAYAT BİLGİSİ 1. Sınıf 1. Kitap Sema CEBİR Aliyar KARACA Bu kitap, Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulunun 12.05.2016 tarih ve 26 sayılı (ekli listenin 5’inci sırasında) Kurul Kararı ile 2016 - 2017 öğretim yılından itibaren 5 (beş) yıl süreyle ders kitabı olarak kabul edilmiştir. KOZA Yayın Dağıtım Sanayi ve Ticaret AŞ Cevat Dündar Cad. No.: 139 Ostim 06370 Ankara tel.: (0312) 385 91 91 belgeç: (0312) 354 04 44 www.kozayayin.com.tr İlkokul Hayat Bilgisi 1. Sınıf Ders Kitabı Editör: Bircan DOĞAN Dil Uzmanı: Nizamettin UĞUR Görsel Uzmanı: Erdoğan ÜLKER Program Geliştirme Uzmanı: Subhan EKŞİOĞLU Rehberlik Uzmanı: Selma ÖZÜNLÜ Ölçme Değerlendirme Uzmanı: Deniz ÖZDEMİR Yayıncı Sertifika No.: 12 385 ISBN: 978 - 605 - 145 - 237 - 1 © KOZA Yayın Dağıtım Sanayi ve Ticaret AŞ Bu eserin bütün hakları saklıdır ve yayınevine aittir. Yayınevinin yazılı izni olmaksızın bu eserde yer alan resim, fotoğraf ve metinlerin tamamı ya da bir kısmı elektronik, mekanik, fotokopi ya da benzer başka bir sistemle kopyalanamaz ve ticari amaçla kullanılamaz. Baskı: KOZA Yayın Dağıtım AŞ, Ankara 2016 KOZA Yayın Dağıtım Sanayi ve Ticaret AŞ Cevat Dündar Cad. No.: 139 Ostim 06370 Ankara tel.: (0312) 385 91 91 belgeç: (0312) 354 04 44 www.kozayayin.com.tr İSTİKLÂL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl. Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl. Mehmet Âkif Ersoy 1-C ANDIMIZ Türküm, doğruyum, çalışkanım. İlkem küçüklerimi korumak, büyüklerimi saymak; yurdumu, milletimi özümden çok sevmektir. Ülküm yükselmek, ileri gitmektir. Ey Büyük Atatürk! Açtığın yolda, gösterdiğin hedefe durmadan yürüyeceğime ant içerim. Varlığım Türk varlığına armağan olsun. Ne mutlu Türküm diyene! 1-Ç Mustafa Kemal ATATÜRK 1-D İ Çİ NDEKİLER Sayfa No. Kitabımızı Tanıyalım . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-F 1. ÜNİTE B EN VE OKUL UM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Haydi Tanışalım . . . . . . . . . . . . . . 12 Bayrak Töreni . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Sınıfımızın Yeri . . . . . . . . . . . . . . . 13 Okulda Kimden, Ne İsteyebiliriz? . . . . . . . . . . . 28 Sınıfımızdaki Araç ve Gereçler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Sihirli Sözcükler . . . . . . . . . . . . . . 29 İlköğretim Haftası . . . . . . . . . . . . 15 Dinleme Kuralları . . . . . . . . . . . . 31 Okulumuzun Bölümleri ve Çalışanları . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Görev Paylaşımı . . . . . . . . . . . . . 32 Sınıfımızın Kuralları . . . . . . . . . 19 Hayvanları Koruma Günü .. . 21 Okul Yolunda Güvenlik Kuralları .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Arkadaşım . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Kızılay Haftası . . . . . . . . . . . . . . . . 36 1. ÜNİTE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI . . . . . . . . . . . . . . 37 Okul Kuralları . . . . . . . . . . . . . . . . 24 2. ÜNİTE AİLEM VE EVİM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 İşte Ailem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 İletişim Araçları . . . . . . . . . . . . . . 50 Atatürk Haftası . . . . . . . . . . . . . . . 43 Kullandığımız Kaynaklar . . . 52 Evimin Yeri ve Adresi . . . . . . . . 44 Planlı Yaşam . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Ailede İletişim . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2. ÜNİTE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI . . . . . . . . . . . . . . 57 Öğretmenler Günü . . . . . . . . . . . 49 DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI CEVAP ANAHTARLARI. . . . . . . . . . . . . . . Ek-1 SÖZLÜK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ek-2 KAYNAKÇA.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ek-6 GÖRSEL KAYNAKÇA .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ek-7 TÜRKİYE HARİTASI.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ek-8 1-E Kitabımızı Tanıyalım 1. ÜNİTE ÜNİTE 2. BE N V E OK U LU M ÜNİTE 3. AİLEM VE EVİM 11 ÜNİTE ÜNİTE 39 SA Ğ L I K L I H AYAT SAĞ 59 39 59 Hayat bilgisi dersi altı üniteden oluşmaktadır. 4. ÜNİTE 5. GÜ V E N L İ H AYAT ÜNİTE ÜNİTE 85 Konu başlığıdır. 6. ÜL K E M İ SE VİYORU M 107 85 ÜNİTE ÜNİTE 107 D O ĞA V E Ç E V RE 129 129 Evimin Yeri ve Adresi Hangi durumlarda evimizin bulunduğu yeri tarif etmemiz gerekebilir? İşlenen konu ile ilgili görsellerin, soru ve anlatımların yer aldığı öğrenme bölümüdür. Aşağıdaki resmi inceleyiniz. Zeynep’in ne yapması gerektiğini tartışınız. Cumartesi benim doğum günüm. Sizi evimize bekliyorum. Ama evinizin nerede olduğunu bilmiyoruz. Sizleri araştırmaya, düşünmeye yönlendirecek ve ön bilgilerinizi harekete geçirecek olan hazırlık bölümüdür. Haklısınız. Elbette evimizin adresini vereceğim. Ayrıca yerini de tarif edeceğim. 44 Ünite rengidir. 1-F Öğrenci olarak işimiz ders çalışmak, öğrenim görmektir. Ancak sağlıklı büyümek için beslenme, dinlenme, oyun ve uykuya da yeterli zaman ayırmalıyız. Bu nedenle günlük işlerimizi planlayıp ona uygun davranmamız gerekir. Siz de kendi günlük yaşamınızı planlayınız. Konu ile ilgili bilgi ve becerilerinizi artırmanıza yardım edecek olan, konunun işlenişinde neler öğrendiğinizi belirleyerek kendinizi değerlendirebileceğiniz soru ve çalışmaların bulunduğu etkinlik bölümüdür. E T K İ N L İ K 1. Sevgi, okul dışındaki etkinliklerine ayırdığı süreleri kutucuklarla göstermiştir. Bir kutucuk bir saatlik süreye denk gelmektedir. Sevgi, hangi etkinliğe ne kadar süre ayırmıştır? Uyuma Ders çalışma Dinlenme Oyun oynama 2. Ahmet, ailesiyle yaptıkları günlük plana hiç uymuyor. Oyuna çok zaman ayırıyor. Bu durumda Ahmet hangi sorunları yaşar? Sınıfta tartışınız. 56 Ünitedeki konularda neler öğrendiğinizi ölçme ve değerlendirme çalışmalarının verildiği bölümdür. C. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanları, “X” ile 3. ÜNİTE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI işaretleyerek gösteriniz. 1. Sadece hayvansal besinlerle beslenmek daha sağlıklıdır. 2. Süt ve peynir hayvansal besinlerdendir. 3. Çilek bir kış meyvesidir. 4. Domates ve biberi kış mevsiminde yemek daha sağlıklıdır. 5. Sağlığımız için meyve ve sebzeleri yıkayıp yememiz gerekir. 6. Bulunduğumuz çevreyi temiz tutmak sorumluluklarımızdan biridir. A. Aşağıdaki soruları, doğru resmin altındaki kutucuğu işaretleyerek cevaplayınız. 1. Resimdeki kardeşlerden hangisi sağlığını önemsiyor? 2. Çocukların hangisi yemekte temizlik kurallarına uyuyor? Ç. Aşağıdaki sorularda doğru yanıtı bulup 3. Çocuklardan hangisi görgü kurallarına uyuyor? işaretleyiniz. 1. Kendimize yiyecek hazırlarken güvenliğimiz için hangisini yapmak doğrudur? A. B. C. B. Hangi yiyecekler, hangi öğünün temel besinlerinden olabilir? Ok çizerek eşleştiriniz. 2. Aşağıdakilerden hangisi sağlığımızı korumaya yönelik değildir? A. B. C. Ara öğün Akşam yemeği Kahvaltı Öğlen yemeği 83 1-G 84 1. ÜNİTE ÜNİTE BE N V E OK U LU M 11 Haydi Tanışalım Sıra arkadaşınıza adını ve soyadını sorunuz. Aşağıdaki resmi inceleyiniz. Gördüklerinizi anlatınız. Benim adım, Sevgi Çiçek. Sizin öğretmeninizim. Benim adım, Doruk Kaya. İlk kez karşılaşan insanlar birbiriyle tanışır. Herkes adını ve soyadını söyleyerek kendini tanıtır. E T K İ N L İ K 1. Siz de sınıfta kendinizi arkadaşlarınıza ve öğretmeninize tanıtınız. 2. Ailenize, sınıftaki tanışmanızı anlatınız. 12 Sınıfımızın Yeri Okulun hangi şubesinde öğrenim görüyorsunuz? Aşağıdaki resmi inceleyiniz. Deniz’in sınıfının hangisi olduğunu resimde gösteriniz. Sınıfımız, merdivenlerden çıkınca sağ taraftadır. Solunda 1A, sağında 2C sınıfı vardır. Kütüphane sınıfımızın karşısındadır. E T K İ N L İ K Sınıfınızın okuldaki yerini tarif ediniz. Bunun için altında, üstünde, sağında, solunda, önünde gibi kavramları kullanınız. 13 Sınıfımızdaki Araç ve Gereçler Sınıfta nerede oturuyorsunuz? Aşağıdaki resmi inceleyiniz. Sınıfta bulunan araç ve gereçlerin neler olduğunu söyleyiniz. Projeksiyon perdesi Öğretmen Şeref köşesi masası ve sandalyesi Projeksiyon Pano Öğretmen bilgisayarı Oturak Dolap Askılık Yazı tahtası Çöp kovası Sıra Sınıfımızda çeşitli eğitim-öğretim araç ve gereçleri bulunur. Ayrıca şeref köşesi yer alır. Şeref köşesi; Türk bayrağı, İstiklâl Marşı, Atatürk resmi ve Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi’nden oluşur. E T K İ N L İ K Sınıfınızda hangi araç ve gereçler var? Bu araç ve gereçleri göstererek adlarını söyleyiniz. 14 İlköğretim Haftası Okuldaki “İlköğretim Haftası” ile ilgili afişler niçin asılmış olabilir? Okulların açıldığı ilk hafta, “İlköğretim Haftası” etkinlikleri yapılır. Bu haftada, çeşitli etkinliklerle okumanın önemi anlatılır. Şiirler okunur. Şarkılar söylenir. Panolarda özlü sözler sergilenir. Bilmemek ayıp değil, öğrenmemek ayıptır. Her kötülük bilgisizlikten doğar. Bilgisiz insan, meyvesiz ağaca benzer. Ağaç yaşken eğilir. E T K İ N L İ K Okulunuzda,“İlköğretim Haftası” ile ilgili neler yapıldığını ailenize anlatınız. 15 Okulumuzun Bölümleri ve Çalışanları Evinizin bölümleri nelerdir? Okul, sınıfların yanı sıra çeşitli bölümlerden oluşur. Bu bölümleri ve buralarda çalışanların görevlerinin neler olduğunu öğrenelim. Çocuklar, burası müdür odası. İçeri girip ziyaret edelim. Ben, okulun müdürüyüm. Yardımcılarımla birlikte okulu yönetirim. Müdür odası Çocuklar, burası müdür yardımcısı odası. Ben, okul ve öğrenci işlerini yürütmekle görevliyim. Müdür yardımcısı odası 16 Okulda öğretmenler odası ve rehberlik servisi de bulunur. Biz, sizin eğitim ve öğretiminizden sorumluyuz. Ben rehber öğretmenim. Öğrencilere, duygusal sorunlarında yardımcı olurum. Öğretmenler odası Rehberlik servisi Okulda müzik, resim ve bilim sınıfları ile kütüphane, spor salonu gibi birimler de bulunur. Resim sınıfı Kütüphane Spor salonu 17 Ben okulda hizmetli olarak çalışıyorum. Okulun temizliği ve kışın ısıtılmasıyla ilgileniyorum. Ben okulun kantin görevlisiyim. İşim, size sağlıklı yiyecek ve içecekler satmaktır. TEMİZLİK ODASI Temizlik odası Kantin Teneffüste öğrencilerden nöbetçi öğretmenler sorumludur. Gerektiğinde onlara yardımcı olurlar. E T K İ N L İ K 1. Öğretmeninizle birlikte okulunuzu geziniz. Okulunuzda hangi birimler olduğunu belirleyiniz. Bu kısımlarda kimlerin görevli olduğunu ve onların görevlerini öğreniniz. 2. Okulunuzun birimlerini gezerken kimleri tanıdığınızı ailenize anlatınız. Onlara okulun hangi birimlerinden nasıl yararlanacağınızı açıklayınız. 18 Sınıfımızın Kuralları Sınıfta uyulması gereken bazı kuralların olması neden önemlidir? Tartışınız. 1A sınıfının öğrencileri sınıf kurallarını belirlemeye çalışıyorlar. Bu kuralların neler olabileceğini söyleyiniz. Derste, öğretmenimizden söz alarak konuşmalıyız. Derste, söz almadan konuşursak ne olur? Tartışınız. 19 Sınıf eşyalarını özenli kullanmalıyız. Sınıfımızı temiz tutmalıyız. Arkadaşlarımıza, onların eşyalarına zarar vermemeliyiz. E T K İ N L İ K 1. Siz de sınıfınızda hep birlikte kendi kurallarınızı belirleyiniz. Bunun için kendi düşüncelerinizi sınıfa öneriniz. Önerilen kuralları öğretmeniniz tahtaya yazsın. Çoğunluğun benimsediği önerileri seçerek sınıfınızın kurallarını oluşturunuz. 2. Sınıfınızda uymanız gereken kuralların neler olduğunu ailenize anlatınız. 20 Hayvanları Koruma Günü Okul açıldığında hangi haftayı kutladınız? 4 Ekim, “Hayvanları Koruma Günü”dür. Yapılan çeşitli etkinliklerle hayvanların niçin korunması gerektiği anlatılır. Bunun için neler yapılması gerektiği tartışılır. Hayvan konulu şiirler okunur, şarkılar söylenir. E T K İ N L İ K 1. En çok sevdiğiniz hayvan hangisidir? Bu hayvanla ilgili duygu ve düşüncelerinizi arkadaşlarınıza anlatınız. 2. Hayvanlarla ilgili bir şiir, şarkı veya özlü söz ezberleyiniz. Sınıfta arkadaşlarınıza okuyunuz. 3. Sıcak yaz günlerinde sokak hayvanları susuz kalabilmektedir. Bu hayvanlar için ne yapabilirsiniz? Tartışınız. 21 Okul Yolunda Güvenlik Kuralları Okula gelirken ve okuldan dönerken uymamız gereken trafik kuralları vardır. Sizce bunlar neler olabilir? İpek ve Çınar okula servis aracıyla gidip okuldan bu araçla geliyorlar. Güvenliğimiz için ne yapmamız gerektiğini onlardan dinleyelim. Servis aracına sırayla binmeliyiz. Emniyet kemerimizi bağlamalıyız. Sürücünün dikkatini dağıtmamak için gürültü yapmamalıyız. Araç durduktan sonra emniyet kemerimizi açıp evimizin önünde inmeliyiz. Ailemizden biri gelinceye kadar servis görevlisinin yanından ayrılmamalıyız. Bazılarımız evden okula, okuldan eve yürürüz. Sokak ve caddelerden geçeriz. Yolda, tanıdığımız ve tanımadığımız kimselerle karşılaşırız. 22 Sokakta tanımadığımız kişilerin verdiği hediye, yiyecek gibi şeyleri geri çevirmeliyiz. Tekliflerini kabul etmemeliyiz. Okul yolunda karşıdan karşıya geçerken nereleri kullanmalıyız? Aşağıdaki resimleri inceleyerek açıklayınız. Kaldırımları kullanırken dikkatli olmalıyız. Kaldırımın taşıt trafiğine uzak tarafından yürümeliyiz. Kaldırımda koşmamalı ve oyun oynamamalıyız. Buralarda ağaç, çukur ve levhalara dikkat etmeliyiz. E T K İ N L İ K Okul yolunda karşıdan karşıya geçerken neden yaya geçitlerini kullanmamız gerekiyor? Ailenize anlatınız. 23 Okul Kuralları Can güvenliğimiz için okulda da uymamız gereken kurallar vardır. Sizce bunlar neler olabilir? Resimleri ve ilgili açıklamaları inceleyiniz. Okul kurallarının neler olduğunu belirleyiniz. Merdivenlerde sağ taraftan inip çıkmalıyız. Fişi, prize takalım mı? 24 Hayır. Prizlere ve kablolara dokunmak tehlikeli olabilir. Okul eşyalarını özenli kullanmalıyız. Okulun içi ve bahçesi, her yer bizim çevremizdir. Sağlığımız için çevremizi temiz tutmamız gerekir. Çöplerimizi her yerde çöp kutularına atmalıyız. Can güvenliğimiz için pencereden sarkmamalıyız. Bahçede böyle hızlı koşmamalıyız. Çarpma, düşme ve yaralanmalara neden olabiliriz. E T K İ N L İ K 3-4 kişilik gruplar oluşturunuz. Okulda uymanız gereken kuralları belirleyiniz. Her grup okul kurallarından birini seçsin. Seçtikleri kuralın neden gerekli olduğunu, bu kurala uyulmadığında yaşanabilecek sorunları tartışsın. Bu sorunları sınıfta diğer gruplara açıklasınlar. 25 Bayrak Töreni Bayrak törenlerinde, İstiklâl Marşı söylenirken insanlar nasıl davranıyor? Gözlemlerinizi açıklayınız. Her bağımsız ülkenin bir bayrağı vardır. Bayraklar ülkeleri ve milletleri temsil eder. Bayrağımızın adı, Türk bayrağıdır. Okul, hastane gibi devlet binalarında bayrağımız devamlı dalgalanır. Her zaman her yerde bayrağımıza saygı gösteririz. Çünkü o, devletimizin simgesidir. Ulusumuzun bağımsız ve özgür olduğunun bir göstergesidir. 26 Bayrağımızı, törenlerde hazır ol durumunda ayakta selamlarız. Törenlerde millî marşımız olan İstiklâl Marşı’nı da söyleriz. İstiklâl Marşı söylenirken ayakta, hazır ol durumuna geçeriz. Bu, ona olan saygımızı ve verdiğimiz önemi gösterir. Çünkü o, birlik ve beraberliğimizi sağlayan ortak bir değerdir. Uluslararası spor yarışmalarında sporcularımız ödül aldığında bayrağımız göndere çekilir. Millî marşımız okunur. Böyle bir durumda heyecanlanır ve gururlanırız. E T K İ N L İ K 1. Bayrak törenlerinde, İstiklâl Marşı söylenirken nasıl davranmamız gerekir? Açıklayınız. 2. Bayrak töreninde aşağıdaki öğrencilerden hangisinin davranışı yanlıştır? Öğrencinin yanındaki kutucuğa “X” işareti çizerek gösteriniz. 27 Okulda Kimden, Ne İsteyebiliriz? Beslenme çantanızı evde unuttuğunuzu düşününüz. Bu durumda kimden yardım istersiniz? Öğretmenim karnım çok Nöbetçi öğretmene ağrıyor. Eve gidebilir miyim? haber vermeliyim. Hemen ailene haber verelim. Okulda resimlerdeki gibi durumlarla karşılaşabiliriz. Böyle durumlarda okul çalışanlarından yardım istemeliyiz. Öğretmenim, sınıfımıza Öğretmenimizin projeksiyon istiyoruz. karşılaması mümkün olmayan bir isteğimiz olabilir. Bu durumda öğretmenimizle birlikte Müdür müdür yardımcısına veya müdüre gidebiliriz. E T K İ N L İ K Servisi kaçırdığınızı ve öğretmeninizin gittiğini düşününüz. Bu durumda okulda kimden yardım istemelisiniz? Arkadaşlarınızla tartışınız. 28 Sihirli Sözcükler Birinden bir istekte bulunurken hangi nezaket sözcüklerini kullanıyorsunuz? Aşağıdaki diyalogları ve resimleri inceleyiniz. Hangi nezaket sözcüklerinin kullanıldığını belirleyiniz. Günaydın! Özür dilerim öğretmenim. Geç kaldım. İzin verirseniz derse girebilir miyim? Lütfen baba. Çizgi film kanalını açalım. Tamam. Teşekkür ederim babacığım. 29 Çevremizdekilerle iyi iletişim kurmamız gerekir. Böylece isteklerimizi, düşüncelerimizi daha iyi ifade edebiliriz. Bunun için “Lütfen.”, “Teşekkür ederim.”, “Özür dilerim.”, “Üzgünüm.”, “Elinize sağlık.”, “İzninizle.” gibi nezaket sözcüklerinden yararlanırız. Bunlara siz neler ekleyebilirsiniz? Hoşumuza gitmeyen veya istemediğimiz bir durum karşısında “hayır” sözcüğünü rahatça kullanmalıyız. Ancak “Hayır.” derken bile yine nazik bir dil kullanmalıyız. Fatma, çıkıp oyun oynayalım mı? Üzgünüm Doruk. Cevabım hayır olacak. Çünkü önce bu resmi bitirmem gerekiyor. E T K İ N L İ K Aile içi iletişimde en çok kullandığınız nezaket sözcükleri hangileridir? Bu sözcükleri hangi durumda kullanıyorsunuz? Canlandırma yaparak arkadaşlarınıza anlatınız. 30 Dinleme Kuralları Konuşurken karşınızdaki sizi dinlemediğinde ne hissedersiniz? Aşağıdaki resmi inceleyiniz. Buradaki dinleme kurallarının neler olduğunu belirleyiniz. Parmak kaldırıp söz almadan konuşana söz hakkı vermeyeceğim. Konuşurken birinin dikkatimi dağıtacak şeyler yapmasından hoşlanmıyorum. Konuşurken sözümün kesilmesini istemiyorum. Sağlıklı bir iletişim için bazı dinleme kurallarına uymak gerekir. Örneğin konuşmacının sözü kesilmemeli, dikkati dağıtılmamalıdır. Bunların yapılması konuşmacıya olan saygıyı gösterir. Okulda iyi bir dinleyici olanın başarısı artar. E T K İ N L İ K İyi bir dinleyicinin sahip olması gereken özellikleri düşününüz. Bu özellikleri dikkate alarak sıra arkadaşınızla sohbet ediniz. 31 Görev Paylaşımı Sizce grup çalışması neden önemlidir? Sınıfta ve okulda çeşitli etkinlikler olur. Bu etkinliklere genellikle birden çok öğrenci katılır. Bayram yaklaşıyor. Sınıfımızı süslememiz gerekiyor. Neyi, nasıl yapacağımıza karar vermeliyiz. Öncelikle çeşitli gruplar oluşturmalıyız. Aşağıdaki resmi inceleyiniz. Grupla yapılan etkinliklerde nelere dikkat edilmesi gerektiğini belirleyiniz. Önce görev paylaşımı yapalım. Ben bu görevi nasıl başaracağım. Üzülme, biz sana yardım ederiz. Herkes görevini yerine getirmeli. 32 Bu işi hep birlikte kolayca başarabiliriz. Grup çalışmalarında görev paylaşımı, yardımlaşma ve dayanışma işleri kolaylaştırır. Etkinliklere katılmak, arkadaşlık ilişkilerini geliştirir. İletişimi kolaylaştırır. Bazı becerilerin ve olumlu özelliklerin gelişmesini sağlar. Okuldaki başarıyı artırır. Bunun için herkesin çeşitli etkinliklerde yer alması gerekir. E T K İ N L İ K 1. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. “Evet” veya “Hayır” sütununu “X” ile işaretleyerek cevabınızı belirtiniz. Davranışlar Evet Hayır Okul ve sınıf içi etkinliklerde görev almaktan mutlu olurum. Grup çalışmasında iş birliği yapmayı severim. Etkinliklerde arkadaşlarımın düşüncelerine saygı gösteririm. Çalışmalarda üzerime düşen görevi eksiksiz yaparım. Hayır ile işaretlediğiniz davranışlarınızı gözden geçirmelisiniz. 2. Sınıfta hangi etkinliklerde görev alıyorsunuz? Grup çalışmalarında en çok ne yapmayı seviyorsunuz? Arkadaşlarınıza anlatınız. 33 Arkadaşım Çevrenizde hiç engelli kimse var mı? Onların engelleriyle ilgili kullandıkları en önemli eşyaları nedir? Neden? Herkes birbirinden farklıdır. Farklı özelliklere sahiptir. Bu farklılıkların doğal olduğunu kabul etmemiz gerekir. Banu, öğrenme engelli bir arkadaşım. Ama onun bu engeli arkadaş olmamızı engellemiyor. Aşağıdaki resimleri inceleyiniz. Aslı ile Mehmet’in arkadaş olmalarının önemini tartışınız. Günaydın! Ben Aslı. Mahallemize hoş geldiniz. 34 Aslı, iyi ki arkadaş olmuşuz. E T K İ N L İ K 3-4 kişilik bir grup oluşturunuz. Biriniz kulaklarınızı kâğıt mendille tıkayınız. Diğer arkadaşlarınızın kendi aralarında konuştuklarını anlamaya çalışınız. İşitme engelli birinin işitme cihazı olmadan ne hissedeceğini düşününüz. Sırayla herkes kulaklarını tıkayarak aynı aşamaları tekrarlasın. Sonra engellilerin cihazları olmadan yaşayabilecekleri zorlukları tartışınız. Çevremizde görme, işitme, yürüme vb. engelli kişiler olabilir. Onların zorlu yaşamlarına saygı duymalıyız. Onları oldukları gibi kabul etmeliyiz. Onlarla arkadaş olup yaşamlarını kolaylaştırmalıyız. Kullandıkları cihazlara zarar verebilecek davranışlardan kaçınmalıyız. Çünkü gözlük, işitme cihazı, tekerlekli sandalye vb. engellilerin en önemli eşyalarıdır. E T K İ N L İ K Sizden farklı özelliklere sahip arkadaşınıza nasıl davranmalısınız? Onlara neden saygı duymanız gerekir? Evde ailenize anlatınız. 35 Kızılay Haftası Türk Kızılayı denilince aklınıza ne geliyor? 29 Ekim- 4 Kasım arası Kızılay Haftası’dır. Bu hafta boyunca çeşitli etkinliklerle Türk Kızılayının önemi anlatılır. Zaman zaman deprem, sel, yangın gibi felaketlerle karşılaşılmaktadır. Böyle olaylarda felakete uğrayanlara Türk Kızılayı yardım eder. Bu yardımlar; sağlık hizmeti, çadır, battaniye, yiyecek vb. şeklindedir. Türk Kızılayı halkın yaptığı yardımları felakete uğrayanlara ulaştırır. Bu nedenle her zaman Türk Kızılayına yardım etmeliyiz. E T K İ N L İ K Kızılay Haftası’nda ne tür etkinliklerde bulundunuz? Evde ailenize anlatınız. 36 1. ÜNİTE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI A.Sınıfınızın okuldaki yeri ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız. 1.Sınıfınız kaçıncı kattadır? 2.Sınıfınızın sağında ne vardır? 3.Sınıfınızın solunda ne vardır? 4.Sınıfınızın karşısında ne vardır? 5.Sınıfınızın altında ne vardır? 6.Sınıfınızın üstünde ne vardır? B. Hangileri şeref köşesinde yer alır? “X” ile işaretleyiniz. C.Hangi resim, hangi sınıf veya okul kuralıyla ilgilidir? Söyleyiniz. 1 2 3 37 Ç. Resimlerde kim yanlış davranıyor? Yanlarındaki kutuları “X” ile işaretleyiniz. D. Hangisi bizim bayrağımızdır? “X” ile işaretleyiniz. E. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanları “X” ile işaretleyerek gösteriniz. 1.Yeni tanıştığımız birisine önce ad ve soyadımızı söyleyerek kendimizi tanıtırız. 2.Okulun bölümlerinden biri de mutfaktır. 3.Sınıf annesi okul çalışanlarındandır. 4.Birisinden bir şey isterken “Lütfen.” ve “Teşekkür ederim.” sözcüklerini kullanırız. 5.Sınıftaki bir sorunu çözmek için önce okul müdürüne gidilir. 38 2. ÜNİTE AİLEM VE EVİM 39 İşte Ailem Yandaki resim size ne anlatıyor? Evinizde sizden başka kimler yaşıyor? Aşağıdaki resmi inceleyiniz. Aileniz ile resimdeki ailenin benzerlik ve farklılıklarını söyleyiniz. Dede, çocuk parkına gidelim mi? Babaannem o hırkayı bana örüyor. Aile, evlilik ve kan bağına dayanan anne, baba ve çocuklardan oluşur. Dede ve büyükanne gibi yakınlar da aileyle birlikte yaşayabilirler. 40 Doruk, aşağıdaki resimlerde ailesini tanıtıyor. İnceleyelim. Bizim aile, yedi kişilik büyük bir ailedir. Annem, babam, kardeşlerim, dedem ve babaannem birlikte yaşıyoruz. Annem Lale Kaya bir öğretmendir. Öğrencilerini çok sever. Babam Şahin Kaya doktordur. Hastaları tedavi eder. Onlar iyileşince çok mutlu olur. Dedem Aydın Kaya emekli bir veterinerdir. Tedavi ettiği hasta hayvanlarla ilgili anılarını bize anlatmaktan hoşlanır. Ben de hayvanları dedem gibi çok severim. 41 Babaannem Gönül Kaya da emekli. O da annem gibi öğretmenmiş. Şimdi meslek sahibi olan birçok öğrenci yetiştirmiş. Annem okuldayken benimle ve kardeşlerimle ilgileniyor. Siz de kendi ailenizi Doruk gibi tanıtınız. Bunun için aşağıdaki etkinliği yapınız. E T K İ N L İ K 3-4 kişilik bir grup oluşturunuz. Aile bireylerini sessiz sinema oyunu ile tanıtınız. Onların mesleklerini işaretlerle ve taklitlerle anlatınız. Arkadaşlarınız, anlatımlarınızdan, aile bireylerinin mesleklerinin ne olduğunu bulsunlar. Sırayla herkes kendi aile bireylerini tanıtsın. Sizce sessiz sinema oyununda kimin tanıtımını daha kolay yaptınız? Neden? 42 Atatürk Haftası Atatürk’ü niçin çok seviyoruz? Düşüncelerinizi sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız. Atatürk, 10 Kasım günü öldü. Ata’mızı anmak için 10-16 Kasım günleri “Atatürk Haftası” olarak belirlenmiştir. Hafta boyunca çeşitli anma etkinlikleri düzenlenir. Onun, vatanımız ve milletimiz için yaptıklarını yeniden hatırlarız. Bir zamanlar düşmanlar yurdumuzun bir kısmını ele geçirmişti. Mustafa Kemal (Atatürk), yurtsever insanlara önderlik etti. Atatürk, yeni kurulan ordusuyla düşmanları yurdumuzdan çıkardı. Cumhuriyet ilan edildi. Yurdumuzda özgür ve mutlu yaşamaya başladık. E T K İ N L İ K Aile büyüklerinin yardımıyla Atatürk’ün bir resmini elde ediniz. Bu resmi bir dosya kâğıdına yapıştırınız. Sınıf panosuna asınız. 43 Evimin Yeri ve Adresi Hangi durumlarda evimizin bulunduğu yeri tarif etmemiz gerekebilir? Aşağıdaki resmi inceleyiniz. Zeynep’in ne yapması gerektiğini tartışınız. Cumartesi benim doğum günüm. Sizi evimize bekliyorum. Ama evinizin nerede olduğunu bilmiyoruz. Haklısınız. Elbette evimizin adresini vereceğim. Ayrıca yerini de tarif edeceğim. 44 Zeynep, ailesinin Zeynep Harmancı küçük kâğıtlara Huzur Mahallesi yazdığı ev adresini 2. Cadde Çiçekli Sokak arkadaşlarına Güven Apartmanı No.: 28/5 dağıttı. Gerekirse Dikmen, Çankaya/Ankara aramaları için evlerinin telefon numarasını da verdi. Aşağıdaki resmi inceleyiniz. Zeynep’in tarifine göre evin yerini belirleyip işaretleyiniz. 2. Cadde’den Çiçekli Sokak’a girerken sağda bir banka var. Bizim apartman bankadan sonraki ikinci binadır. Apartmanın altında bir market var. Karşısında otopark, sağında ise kreş bulunmaktadır. 45 E T K İ N L İ K 1. Aşağıdaki resimde işaretli evin bulunduğu yeri tarif ediniz. Bunun için etrafındaki belirli yerlerden yararlanınız. 1. CA E 2. DD GÜL SOKAK CA DD E 2. Etkinlikteki gibi, evinizin yerini, bilinen yerlere göre tarif ediniz. Evinizin adresini ve telefon numarasını ailenize yazdırarak yanınızda taşıyınız. Böylece gerekli olduğu zaman ailenize kolayca ulaşılabilir. Ancak bu bilgileri tanımadığınız kimselerle paylaşmayınız. E T K İ N L İ K Sokakta kaybolduğunuzu ve bir polisten yardım istediğinizi düşününüz. Size yardımcı olması için ona hangi bilgileri vermelisiniz? 46 Ailede İletişim Aile bireylerinden bir şey isterken onlarla nasıl konuşuyorsunuz? Aşağıdaki resimde, Deniz’in isteklerini ailesine nasıl ilettiğini inceleyiniz. Aile içi iletişimde nasıl bir dil kullanılmaktadır? Doğum günüm yaklaşıyor. Anneciğim lütfen arkadaşlarımı da çağıralım. Olur mu? Kızım istersen ben de hazırlanmana yardım edebilirim. Önce evdeki herkesin düşüncesini alalım. Bence olur. Teşekkür ederim, babacığım. Abimin doğum gününe ben de birkaç arkadaşımı çağırabilir miyim? Lütfen! 47 Ailedeki iletişimde uygun bir dil kullanmamız gerekir. Bu, birbirimize olan saygı ve sevgimizin bir göstergesidir. Nezaket sözcükleri, iletilen istek ve ihtiyaçların karşılanmasına katkı sağlar. E T K İ N L İ K 1. Aşağıdaki konuşmalarda geçen nezaket sözcüklerinin neler olduğunu belirtiniz. Abla, lütfen bir dilim ekmek verebilir misin? Teşekkür ederim. Elbette. Buyur. Rica ederim kardeşim. Yemekler mis gibi kokuyor. Eline sağlık anneciğim. İyi dileklerin için teşekkür ederim Mert. 2. Yeni bir ayakkabıya ihtiyacınız olduğunu düşününüz. Bu ihtiyacınızı ailenize nasıl söylersiniz? Sınıfta arkadaşlarınıza anlatınız. 48 Öğretmenler Günü Hangi özel günlerde kimleri kutluyorsunuz? Sizce neden öğrenciler, öğretmenlerine çiçek veriyorlar? Öğretmenim! Sınıf adına Öğretmenler Günü’nüzü kutluyoruz. 24 Kasım, “Öğretmenler Günü”dür. Bugün, öğretmenlerin toplumdaki önemi çeşitli özlü sözlerle, şiirlerle, şarkılarla anlatılır. Herkes öğretmenini kutlar. E T K İ N L İ K Bir resim kâğıdına öğretmeniniz için bir resim çiziniz. Bu resmi öğretmeninize vererek onun Öğretmenler Günü’nü kutlayınız. 49 İletişim Araçları Evinizde televizyon, bilgisayar, telefon, tablet gibi araçlardan en çok hangisini kullanıyorsunuz? Aşağıdaki resimleri inceleyiniz. Gördüklerinizi anlatınız. Alo. Günaydın! Ben Mehmet. Lütfen! Merve ile görüşebilir miyim? Ahmet, televizyonu çok yakından izliyorsun. Gözlerin bozulabilir. 50 Bilgisayardaki oyun sürem doldu. Kalkmalıyım. Tamam dedeciğim. Sesini biraz açıp uzaklaşacağım. Evimizde televizyon, bilgisayar, telefon gibi iletişim araçlarından yararlanırız. Bunlardan yararlanırken uymamız gereken bazı kurallar vardır. Bu kurallar, sağlığımızı korumak ve zamanımızı verimli kullanmak açısından önemlidir. E T K İ N L İ K Karşı sayfada incelediğiniz resimlerden hangi kuralları çıkarabilirsiniz? Televizyon, bilgisayar, tablet, cep telefonu gibi araçları uzun süre kullanmamalıyız. Çünkü bu araçlar çalışırken zararlı bazı ışınlar yaymaktadırlar. Bu ışınlar sağlığımızı olumsuz etkileyebilir. Ayrıca kulak sağlığımızı korumak için bu araçların seslerini çok açmamalıyız. Günlük yaşamımızı planlamalıyız. İletişim araçlarından hangisine, ne kadar süre ayıracağımızı bilmeliyiz. Bu plana uygun olarak davranmalıyız. Böylece hem zamanımızı verimli kullanmış hem de sağlığımızı korumuş oluruz. E T K İ N L İ K Televizyon, bilgisayar, telefon gibi araçları kullanırken nelere dikkat etmemiz gerekiyor? Neden? Sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız. 51 Kullandığımız Kaynaklar Musluğun açık bırakılması, hangi kaynağın boşa harcanması demektir? Aşağıdaki resimleri inceleyiniz. Gördüklerinizi anlatınız? Odamda bilgisayarda araştırma yapıyordum. Elektrik kesilince fırındaki yemek de pişmedi. Suyu o kadar çok açıp boşa harcamamalısın. 52 Çizgi filmimi nasıl izleyeceğim? Ben de kitabımı okuyamıyorum. Evimizde uzun süre su olmazsa hangi sorunları yaşarız? Tartışınız. Elektrik ve su, zamanla tükenen kaynaklardandır. Bunların yokluğunda yaşamımızı sürdürmemiz çok zordur. Bu nedenle bu kaynakları özenli kullanmamız gerekir. Sınıf yeterince aydınlık. Lambaları kapatmalıyım. Dişlerimizi fırçalarken musluğu kapatmalıyız. Kaynakları uygun kullanmamız için başka neler yapmalıyız? Tartışınız. 53 Sağlığımız için kişisel temizliğimize özen göstermeliyiz. Bunun için sabun, şampuan, diş macunu, deterjan gibi çeşitli temizlik malzemeleri kullanırız. Bu malzemeleri gereğinden fazla kullanmamak gerekir. Çünkü hem bize hem de doğal çevreye zarar verebilir. E T K İ N L İ K 1. Elektrik kesildiğinde evimizde hangi araçları çalıştıramayız? Bu araçları, resimlerini defterinize yaparak belirtiniz. Bu araçların kullanılamamasının yaşamımızı nasıl etkileyebileceğini tartışınız. 2. Sizce aşağıdaki resimlerde neler anlatılmak isteniyor? Açıklayınız. 3. Su ve elektrik gibi kaynakları kullanırken nelere dikkat etmeliyiz? Neden? Tartışınız. 4. Kişisel temizlik malzemelerini neden özenli kullanmalıyız? Evde ailenize anlatınız. 54 Planlı Yaşam Bir gün boyunca neler yaparsınız? Aşağıdaki resimleri inceleyiniz. Gamze’nin gün içindeki etkinliklerinin neler olduğunu söyleyiniz. Bizim bahçede oynayalım mı? Önce dinlenip dersimi yapmalıyım. Sonra oynarız. Gamze’nin planlı yaşadığını söyleyebilir misiniz? Buna nasıl karar verdiniz? 55 Öğrenci olarak işimiz ders çalışmak, öğrenim görmektir. Ancak sağlıklı büyümek için beslenme, dinlenme, oyun ve uykuya da yeterli zaman ayırmalıyız. Bu nedenle günlük işlerimizi planlayıp ona uygun davranmamız gerekir. Siz de kendi günlük yaşamınızı planlayınız. E T K İ N L İ K 1. Sevgi, okul dışındaki etkinliklerine ayırdığı süreleri kutucuklarla göstermiştir. Bir kutucuk bir saatlik süreye denk gelmektedir. Sevgi, hangi etkinliğe ne kadar süre ayırmıştır? Uyuma Ders çalışma Dinlenme Oyun oynama 2. Ahmet, ailesiyle yaptıkları günlük plana hiç uymuyor. Oyuna çok zaman ayırıyor. Bu durumda Ahmet hangi sorunları yaşar? Sınıfta tartışınız. 56 2. ÜNİTE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI A.Aşağıda Ege’nin ailesinin resmi verilmiştir. Kimin, hangi aile bireyi olduğunu ok çizerek gösteriniz. Anne Baba Dede Ege Kız kardeş Büyükanne B. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanları “X” ile işaretleyerek gösteriniz. 1.Ata’mız 10 Kasım günü doğmuştur. 2.Atatürk Haftası’nda, Ata’mızı anma etkinlikleri yaparız. 3.Evimizin yerini bilinen yerlere göre tarif etmek bulunmasını kolaylaştırır. 4.Evimizin adresini ve telefon numarasını yanımızda taşımamız gerekir. 5.İstek ve ihtiyaçlarımızı ailemize iletirken nezaket sözcükleri kullanmalıyız. Çünkü bu, aile içindeki iletişimi kolaylaştırır. 6.İletişim araçlarını uzun süreli kullanmamızda bir sakınca yoktur. 7.Planlı yaşamak, sağlıklı büyüyüp gelişmemizi engeller. 57 C.Aşağıdaki sorularda doğru yanıtı bulup işaretleyiniz. 1.Aşağıdaki tarihlerin hangisinde “Öğretmenler Günü”nü kutlarız? B. 29 Ekim C. 24 Kasım A. 10 Kasım 2.Aşağıdakilerden hangisi aile içi iletişimde kullanabileceğimiz bir ifadedir? A.Hayır. İstemem. B.Hayır. Teşekkür ederim. C.Ben böyle istiyorum. 3.Sağlığımızı korumak için televizyonu nasıl izlemeliyiz? A.Yakından B.Uzaktan C.Uzun süreli 4.Hangi resimdeki çocuk kaynakları doğru şekilde kullanmıştır? B. C. A. 58 DEĞER LE N DİRM E Ç AL IŞ M AL ARI CEVAP A N AHTARL ARI Ç. Resimlerde kim yanlış davranıyor? 1. ÜNİTE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI Yanlarındaki kutuları “X” ile işaretleyiniz. A. Sınıfınızın okuldaki yeri ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız. 1. Sınıfınız kaçıncı kattadır? 2. Sınıfınızın sağında ne vardır? 3. Sınıfınızın solunda ne vardır? 4. Sınıfınızın karşısında ne vardır? 5. Sınıfınızın altında ne vardır? 6. Sınıfınızın üstünde ne vardır? D. Hangisi bizim bayrağımızdır? “X” ile B. Hangileri şeref köşesinde yer alır? “X” ile işaretleyiniz. işaretleyiniz. X X X X X X E. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanları “X” ile işaretleyerek gösteriniz. X 1. Yeni tanıştığımız birisine önce ad ve soyadımızı söyleyerek kendimizi tanıtırız. 2. Okulun bölümlerinden biri de mutfaktır. 3. Sınıf annesi okul çalışanlarındandır. X 4. Birisinden bir şey isterken “Lütfen.” ve “Teşekkür ederim.” sözcüklerini kullanırız. 5. Sınıftaki bir sorunu çözmek için önce okul müdürüne gidilir. X C. Hangi resim, hangi sınıf veya okul kuralıyla ilgilidir? Söyleyiniz. 1 2 3 Okul ve sınıf eşyaları- Sınıf eşyalarını gerekDerste söz almadan na zarar vermemeliyiz. siz yere kullanmamalıyız. konuşmamalıyız. 37 38 C. Aşağıdaki sorularda doğru yanıtı bulup 2. ÜNİTE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI işaretleyiniz. 1. Aşağıdaki tarihlerin hangisinde “Öğretmenler Günü”nü kutlarız? A. 10 Kasım B. 29 Ekim C. 24 Kasım A. Aşağıda Ege’nin ailesinin resmi verilmiştir. Kimin, hangi aile bireyi olduğunu ok çizerek gösteriniz. Anne Baba Dede Ege Kız kardeş 2. Aşağıdakilerden hangisi aile içi iletişimde kullanabileceğimiz bir ifadedir? A. Hayır. İstemem. B. Hayır. Teşekkür ederim. C. Ben böyle istiyorum. Büyükanne B. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanları “X” ile 3. Sağlığımızı korumak için televizyonu nasıl izlemeliyiz? A. Yakından B. Uzaktan C. Uzun süreli işaretleyerek gösteriniz. 1. Ata’mız 10 Kasım günü doğmuştur. X 2. Atatürk Haftası’nda, Ata’mızı anma etkinlikleri yaparız. X 3. Evimizin yerini bilinen yerlere göre tarif etmek bulunmasını kolaylaştırır. X 4. Evimizin adresini ve telefon numarasını yanımızda taşımamız gerekir. X 5. İstek ve ihtiyaçlarımızı ailemize iletirken nezaket sözcükleri kullanmalıyız. Çünkü bu, aile içindeki iletişimi kolaylaştırır. 6. İletişim araçlarını uzun süreli kullanmamızda bir sakınca yoktur. 7. Planlı yaşamak, sağlıklı büyüyüp gelişmemizi engeller. 4. Hangi resimdeki çocuk kaynakları doğru şekilde kullanmıştır? A. B. C. 57 58 Ek-1 SÖZLÜK A acil : Hemen yapılması gereken. adalet : Herkese kendi hakkı olanı verme. afiş : Bir şeyi duyurmak veya tanıtmak için hazırlanan, kalabalığın görebileceği yere asılmış, duvar ilanı. alerji : Birtakım yiyeceklere, ilaçlara, toz vb. nesnelere karşı hastalık derecesinde gösterilen aşırı tepki. anonim : Yazanı, yapanı, söyleyeni bilinmeyen. araç : 1. Bir iş yapmakta veya sonuçlandırmakta gücünden yararlanılan nesne. 2. Taşıt, vasıta. astım : Bronşların daralmasından ileri gelen nefes darlığı. aşı : Birtakım hastalıklara karşı bağışıklık sağlamak için vücuda verilen, o hastalığın mikrobuyla hazırlanmış eriyik. B barınak : Barınılacak yer. barınma : Doğa etkilerinden korunmak için kapalı bir yere sığınmak. besin : Yenilebilir, beslenmeye elverişli her türlü madde, gıda. biçmek : Ekin, ot vb.ni orakla, tırpanla, makine ile kesmek. birey : Toplumu oluşturan kişilerin her biri, fert. budamak : Daha çok ürün almak veya düzgün bir biçim vermek amacıyla ağaç, asma gibi bitkilerin dallarını kesmek, dallarını kısaltmak. Ek-2 D deterjan : Temizleme özelliği bulunan, toz, sıvı veya krem durumunda olabilen kimyasal madde. diyalog : Karşılıklı konuşma. E emekli : Belirli bir süre çalıştıktan sonra kanunlar gereği işi ile ilişkisi kesilerek kendisine aylık bağlanmış olan kimse. F felaket : Büyük zarar, üzüntü ve sıkıntılara yol açan olay veya durum, yıkım, bela. fidan : Başka bir yere dikilmek için bulunduğu yerden çıkarılan genç ağaç. fide : Tohumdan yetiştirilip başka yerlere dikilmek için hazırlanan sebze veya çiçek. H harçlık : Ufak tefek ihtiyaçlar için ayrılmış para. hekim : İnsanlardaki hastalıkları teşhis ve onları ilaçlarla veya bazı araçlarla tedavi eden kimse, doktor. hitabe : Söylev. İ iletişim : 1. Duygu, düşünce veya bilgilerin her türlü yolla başkalarına aktarılması, haberleşme. 2. Telefon, telgraf, televizyon, radyo vb. araçlardan yararlanılarak yürütülen bilgi alışverişi. istiklâl : Bağımsızlık. K kitle : İnsan topluluğu. kurum : Kuruluş, tesis. Ek-3 M mağara : Bir yamaca veya kaya içine doğru uzanan, barınak olarak kullanılabilen yer kovuğu. marş : Bir topluluğu simgelemek için düzenlenmiş müzik parçası. mikrop : Gözle görülemeyecek kadar küçük, hastalıklara yol açan canlı. muayene : Bir kimsenin hasta olup olmadığını veya hastalığının ne olduğunu araştırma. N nezaket : Başkalarına karşı saygılı ve incelikle davranma, incelik, naziklik. nüfus : Bir ülkede, bir bölgede, bir evde belirli bir anda yaşayanların oluşturduğu toplam sayı. Ö öğün : Bir vakitlik yemek. P pano : Üzerine açıklama veya tanıtma kâğıtları tutturmak için hazırlanmış levha. plan : 1. Bir işin gerçekleştirilmesi için uyulması tasarlanan düzen. 2. Düşünce, niyet. projeksiyon : Görüntüleri bir ekran üzerine yansıtma işlemi. R reçete : Üzerinde doktorun hastası için gerekli gördüğü ilaçlarla, bunların kullanılış biçimleri yazılı olan kâğıt. rehber : Kılavuz. S sancı : İç organlarda batar veya saplanır gibi duyulan, nöbetlerle azalıp çoğalan ağrı. Ek-4 sera : Sebze ve meyvelerin yetiştirildiği ve kötü hava şartlarına karşı korunduğu cam veya naylon kaplı yer. servis : Herhangi bir kuruluşun ulaşım işlerinde kullanılan taşıma aracı. simge : Sembol. T tabela : Üzerinde tanıtıcı, belirtici bir yazı, açıklama, işaret veya resim bulunan, tahta, sac vb.nden yapılan levha. tarım ilacı : Bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi sırasında kullanılan ilaçlar. tarihî : Tarihsel. taşıt : Taşıma aracı. temsil : Birinin veya bir topluluğun adına davranma. toplum : Aynı toprak parçası üzerinde bir arada yaşayan ve temel çıkarlarını sağlamak için iş birliği yapan insanların tümü, cemiyet. turist : Dinlenme, eğlenme, görme ve tanıma gibi amaçlarla geziye çıkan kimse. turistik : Turizmle ilgili olan. Y yağış : Havadaki su buharının yoğunlaşma sonunda sıvı veya katı durumda yere düşmesi. Z ziyaret : Birini görmeye, biriyle görüşmeye gitme, görüşme. Ek-5 KAYNAKÇA AKKÖK, Füsun, İlköğretimde Sosyal Becerilerin Geliştirilmesi (Öğretmen El Kitabı), İstanbul, 2003. ARENDS, I.R., Learning to Teach McGrawHill, New York, 2000. ATAÇ, Okan, Aziz Sivaslıoğlu, İlköğretim 1, 2 ve 3. Sınıflar İçin Renkli ve Resimli Belirli Günler ve Haftalar, YA-PA Yayınları, İstanbul, 2001. DEMİREL, Özcan, Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sanatı, PegemA Yayıncılık, Ankara, 1999. İlkokul Hayat Bilgisi Dersi (1, 2 ve 3. Sınıflar) Öğretim Programı, Millî Eğitim Bakanlığı, Ankara, 2015. İlköğretim Okulları İçin Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2013. Kök Çocuk Ansiklopedisi, Cilt 1-5, Kök Yayıncılık, Ankara, 2002. ORNSTEIN, C., C., & Lasley, T.,J., Strategies for Effective Teaching, McGraw Hill, Boston. Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2011. Yazım Kılavuzu, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2012. İnternet kaynakları Sayfa 15 Atasözleri ve deyimler: tdk.gov.tr İnternet sitesindeki “Atasözleri ve Deyimler” bölümünden yararlanılarak hazırlanmıştır. (Erişim tarihi: 23.12.2015) Ek-6 GÖRSEL KAYNAKÇA Bütün resimler bu kitap için yayınevinde üretilmiştir. Burada belirtilmeyen fotoğrafların bazıları yayınevince üretilmiş diğerleri yayınevi arşivlerinden sağlanmıştır. Sayfa No. 24 37 43 44 Türkiye fiziki haritası Yayınevi arşivi Türkiye haritası Yayınevi arşivi 1. Atatürk görseli Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu Yayınları, Ankara, 2003, s. 18. 2. Atatürk görseli KUTAY, Cemal, Ne Buldu, Ne Bı raktı?, Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı Yayınları, İzmir, 1998, s. 72. Türkiye turizm haritası manas.edu.kg/images/tr_turizm_haritasi.jpg (Erişim tarihi: 08.12.2015) Ek-7 Ek-8 TÜRKİYE HARİTASI