Okul Öncesi Dönemde Hayali Arkadaşlar

İçindekiler Dizini
PSİKOLOJİ.......................................................................................................................................................................4
ÇOCUKLARA SORUMLULUK BİLİNCİ KAZANDIRMAK.................................................................................4
Sorumluluk Bilinci Nasıl Kazandırılır? ..............................................................................................................5
BİLİNMESİ GEREKENLER
.................................................................................................................................................................................6
Çocuğunuzun yaşına göre sorumlulukları nelerdir?.................................................................................................7
Çocukların 2 ve 4 yaş arası alabilecekleri sorumluluklar.......................................................................................7
Çocukların 5 yaşında alabilecekleri sorumluluklar...........................................................................................8
Çocukların 6 yaşında alabilecekleri sorumluluklar...........................................................................................8
Okul Öncesi Dönemde Hayali Arkadaşlar...................................................................................................................9
Arkadaşıma Merhaba Der Misiniz?.........................................................................................................................9
EĞİTİM ..........................................................................................................................................................................11
OKUL ÖNCESİ ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ.......................................................................................................11
Okul öncesi özel eğitim hizmetleri nerelerde verilir?............................................................................................11
Okul öncesi özel eğitim hizmetlerinde kimler görev alır?.....................................................................................11
Okul Öncesi Özel Eğitim Hizmetlerinin Yararları.................................................................................................11
SAĞLIK..........................................................................................................................................................................12
ÇOCUKLUK ÇAĞI KANSERLERİ ERKEN TEŞHİSLE TEDAVİ EDİLEBİLİR.................................................12
En Sık Görülen Çocukluk Kanserleri Nelerdir?....................................................................................................13
Lösemi...................................................................................................................................................................13
Belirti ve Bulgular Nelerdir?.................................................................................................................................13
ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN ALERJİK HASTALIKLAR.......................................................................................14
BELİRLİ GÜNLER VE HAFTALAR
.........................................................................................................................................................................................15
ETKİNLİKLERİMİZ......................................................................................................................................................16
YENİ YIL ŞARKIMIZ
....................................................................................................................................................................................16
Kış Gelince........................................................................................................................................................16
HAYDİ BİL BAKALIM(BİLMECELERİMİZ)...............................................................................................16
HAYDİ PARMAKLAR OYNASIN(PARMAK OYUNUMUZ)......................................................................17
VEREMLE SAVAŞ VE EĞİTİM HAFTASI ...........................................................................................................17
Güzel Sözler
...............................................................................................................................................................................18
ENERJİ TASARRUFU HAFTASI(Ocak Aynının İkinci Pazartesi)..........................................................................19
2
Hafta İle İlgili Güzel Sözler.............................................................................................................................19
TASARRUF NE GÜZELDİR ............................................................................................................................19
HAYDİ DENEYELİM(DENEYİMİZ)...................................................................................................................20
SONEN MUM DENEYİ..................................................................................................................................20
BESLENME
.........................................................................................................................................................................................21
OKUL ÖNCESİ ÇOCUĞUNDA BESLENMENİN ÖNEMİ
....................................................................................................................................................................................21
OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARIN BESLENMEYLE İLGİLİ DAVRANIŞLARI VE KARŞILAŞILAN
SORUNLAR...............................................................................................................................................................21
1)Beslenme İle İlgili Davranışlar........................................................................................................................21
4-6 Yaşta:............................................................................................................................................................21
Çocuklara iyi alışkanlıklar kazandırmada aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:...............................................22
2)Beslenme Sorunları......................................................................................................................................22
KEÇİ SÜTÜNÜN AVANTAJLARI..........................................................................................................................24
SEBZE SEVMEZ ÇOCUKLAR İÇİN HAVUÇ TANELERİ..................................................................................25
KEREVİZ YEMEYEN ÇOCUKLAR İÇİN KEREVİZ ÇORBASI.........................................................................26
Çocukların Beslenmesinde Faydalı Bitkiler..............................................................................................................27
SEVİMLİ DOSTLARIMIZ
.........................................................................................................................................................................................29
KEDİLER...................................................................................................................................................................29
ANKARA KEDİSİ.....................................................................................................................................................34
VAN KEDİSİ..............................................................................................................................................................38
SİYAM KEDİSİ..........................................................................................................................................................40
TEKİR KEDİ.............................................................................................................................................................42
3
PSİKOLOJİ
ÇOCUKLARA SORUMLULUK BİLİNCİ KAZANDIRMAK
“İyi yapılan işin ödülü onu iyi yapmış olmaktır.”
Ralph Voldo Emerson
Anne babalara “Nasıl bir çocuk yetiştirmek istiyorsunuz?” sorusu sorulduğunda alınan
yanıtlar genelde benzer görüşleri içerir.Başarılı,ne istediğini bilen,özgüven sahibi,kendini iyi
ifade edebilen,yeteneklerini ön plana çıkartabilen, mutlu, yaşadığı çevreye uyum sağlayabilen bir
çocuk…
Anne babaların ve eğitimcilerin “ideal” insan tanımına ulaşabilmleri için çocuklara erken
yaşlarda kazandırılması gereken bazı değerler vardır.Bu değerler çocuğun yetişkinlik yaşantısında
da önemli bir yere sahiptir.Çünkü bu değerler aynı zamanda huzurlu,mutlu ve başarılı bir
4
yaşantının temel anahtarıdır.
Sorumluluk “bireyin uyum sağlaması, üzerine düşen görevleri yerine getirmesi ve kendisine ait
bir olayın başkaları üzerinde etkilerinin sonuçlarını üstlenmesi” olarak tanımlanmaktadır.
Çocuğun sorumluluk alması, duygusal, sosyal, zihinsel ve bedensel gelişimi açısından önemlidir.
Sorumluluklar aslında yetişkinliğe hazırlıktır. Nitekim yetişkin rolünün tanımlarından
birisi,sorumluluk almak ve aldığı sorumlulukları yerine getirmektir. Çocuklarının bağımsız yaşam
becerileri kazanıp kendi ayakları üzerinde durması bütün anne babaların arzusudur.
Sorumluluk eğitiminin temelinde çocuğa kendini kontrol edebilme becerisini geliştirmesine ve
çevresine uyum sağlamasına yönelik olan disiplin yatmaktadır.
Sorumluluk Bilinci Nasıl Kazandırılır?
Kişisel farklılıklar söz konusu olsa da sorumluluk kazandırmaya yönelik sürecin “temel” ve
“değişmez” öğeleri vardır.
Bilgilendirme
Çocuğun davranışlarında istenilen değişimin gerçekleşebilmesi için önce çocuğun değişim hakkında
bilgilendirilmesi gerekir.Çocuğun bu değişimi bir gereksinim olarak görebilmesi için nedenleri
hakkında bilgi vermek önemlidir.
Takip
Bilgilendirmeden sonra, çocuğun söz konusu davranışı gösterebilmesi için bir süre tanıması
gerekir,bu süre içerisinde yapılan takip sonucunda sorumlu davranışların ortaya çıkıp çıkmadığına,
ne sürede ortaya çıktığına,hangi zamanlarda davranışın yapıldığına-yapılmadığına dikkat
edilmelidir.
Geri Bildirim
Belli bir süre sonra gidişat hakkında bilgilendirmek gerekir.Eğer istenen sorumlu davranışın
sayısında artış varsa uygun pekiştireçlerle motive edilmesi, eğer beklenen sorumlu davranışın
ortaya çıkmasında sıkıntılar varsa, bu sıkıntılar ve olası nedenlerinin çocukla paylaşılması gerekir.
5
Hatırlatma
İstenen davranış eğer gerçekleşmiyorsa yeniden hatırlatma sürecine gidilmelidir.Yeniden
bilgilendirmeyle başlayan bu süreç davranış oturana kadar devam etmelidir.
BİLİNMESİ GEREKENLER
Sorumluluğun Öğretilmesi İçin Sorumluluk Verilmesi
Bazen anne babaların küçük yaştaki çocuklarının yorulmasına dayamadıkları için birçok şeyi
onların yerlerine yaptıklarını görüyoruz.Bu tür yaklaşım çocuğun rahatlığa alışmasına ilerde büyük
sorunların ortaya çıkmasına neden olur.
Çocuğun Cesaretlendirilmesi
Bir çocuğun tek başına bazı işleri yapmasına olanak sağlamak gerekir.
Çocuğunuzun İçinde Bulunduğu Yaş Grubunu ve Gelişimsel Düzeyi Düşünülerek Sorumluluk
Verilmesi
Her çocuğun farklı yetenekleri,farklı kişilik özellikleri,farklı bir fiziksel yapısı olduğu göz önünde
bulundurulursa, aynı yaştaki her çocuğun aynı davranışları geliştirmesi beklemez.
Çocuğun yaşıyla doğru orantılı olarak sorumlulukları arttırılmalıdır.
Çocuğunuzun yaşına göre sorumlulukları nelerdir?
6
Çocukların 2 ve 4 yaş arası alabilecekleri sorumluluklar
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Sofrada tek başına yemeğini yemek,
Tek başına uyumak,
El – yüz temizliğini yapabilmek,
Dişlerini fırçalamak,
Yardımla giyinmek ve soyunmak,
Kirli kıyafetlerini sepete atmak,
Kıyafet seçimi, hazırlanacak yemek, gezmeye gidilecek yer gibi konularda karar sürecine
katılmak,
Oyun oynarken nerede olacağını anne babasına söylemek,
Oyuncaklarını toplamak,
Oyuncaklarını korumak,
Kitap, dergi ve gazeteleri yerine kaldırmak,
Anne babaların basit getir götür işlerini yapmak,
Kitap, dergi ve gazeteleri yerine kaldırmak,
TV, radyo gibi basit elektronik eşyaları açıp kapamak,
Alışveriş dönüşü malzemelerin yerleştirilmesine yardımcı olmak,
Alçak raflara hafif ve kırılmayacak malzemeleri yerleştirmek,
Yemek masasına peçete ve kırılmayacak malzemeleri koymak,
Çöpü dışarı çıkarmak,
Varsa evdeki hayvanları beslemek,
Varsa arabayı yıkamaya yardım etmek
Çocukların 5 yaşında alabilecekleri sorumluluklar
•
•
•
•
•
•
•
Eşyalarına iyi bakmak,
Temiz kıyafetlerini çekmeceye yada dolaba yerleştirmek,
Üzerinden çıkardığı kıyafetleri katlayabilmek ve dolabına kaldırmak,
Telefona gerektiği şekilde cevap vermek,
Saçlarını taramak,
Yemeğini yedikten sonra tabağını kaldırmak,
Basit yiyeceklerin hazırlanmasına yardım etmek,
7
•
Oyuncaklarını toplamak
Çocukların 6 yaşında alabilecekleri sorumluluklar
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Tek başına giyinip soyunmak,
Sofranın hazırlanmasına ve toplanmasına yardım etmek,
Yanlışlıkla döktüklerini toplamak,
Evin toplanmasına yardım etmek,
Çiçekleri sulamak,
Sebzeleri yıkamak,
Kendi ayakkabılarını bağlamak,
Kendi ayakkabılarının temizliğini yapmak,
Evden çıkarken muslukları ve ışıkları kontrol etmek, açıksa kapatmak.
Okul Öncesi Dönemde Hayali Arkadaşlar
8
Arkadaşıma Merhaba Der Misiniz?
Gözle görülemeyen fakat bir adı ve kendine özgü bir kişiliği bulunan,gittiği yerde çocuğa eşlik
ederek onun ve ailesinin günlük yaşamının bir parçası,ailenin bir bireyi haline gelebilen hayali
arkadaşlar erken çocukluk döneminde sık rastlanan bir olgudur.
Çocuğunuz sanki yanında biri varmış gibi onunla konuşuyor, ( veya oyuncak bebeği, ayısı v.b.
ile ) onunla oyunlar oynuyorsa çocuğunuzun bir hayali arkadaşı var demektir.
Hayali arkadaş normal gelişimin bir parçasıdır bu yüzden anne ve babaların böyle bir durumda
hemen endişe etmemeleri ve aşırı tepki vermemeleri gerekir.
Çocuklar yaşamlarında karşılarına çıkan problemlerle başa çıkamadıklarında veya oynadıkları
oyuncaklar onlara yetmemeye başladığında kendilerine hayali arkadaşlar yaratabilirler.
Bazı çocukların çok sevdiği oyuncakları ( bebek, ayıcık v.b.) hayali arkadaşları olurken bazılarının
ise görünmeyen hayali arkadaşları vardır.
Hayali arkadaş çoğunlukla 3-6 yaş dönemi çocuklarında görülür ve tek çocuklarda hayali arkadaş
görülme olasılığı daha yüksektir.Çocukların çoğu 5 yaş civarında hayali arkadaşlarını
bırakırlar.Eğer hayali arkadaş 6 yaş civarında hala devam ediyorsa bir uzmandan yardım
istemekte fayda vardır.
Bazen çocuklar yaptıkları olumsuz davranışları hayali arkadaşlarına yükleyebilirler ve bu
davranışlardan hayali arkadaşlarını sorumlu tutabilirler.Bu durum aile ortamının çocuğun
duygularını ifade etmesi için müsait bir ortam olmadığının bir göstergesi olabilir.Bazen de çocuk
hayali arkadaşını yalan söylemek için kullanabilir.Bunun nedeni ise çocuğun sadece olumlu davranış
gösterdiğinde anne ve babası tarafından sevileceğini düşünmesi olabilir.
Böyle bir durumda anne ve baba olarak çocuklarımıza onların olumsuz davranışlarını sevmediğimizi
fakat onları çok sevdiğimiz mesajını vermemiz gereklidir.
Çocuğun hayali arkadaşlarına karşı olan davranışları, konuşma biçimi ve söylediği sözler anne ve
babalar için çocuklarının problemlerini çözmede anahtar görevi görürler.
Bu yüzden hayali arkadaş reddedilmemeli , anne ve babalar tarafından çocuklarını anlamak için
kullanılmalıdır. Fakat bu hayali arkadaşları ile her oynadıkları an çocukların yanına gidip onlarla
oynamamız gerektiği anlamına gelmez tam tersine anne ve babalar çocuğun hayali arkadaşı ile
oynadığı oyunlara sadece çocuklar isterse dahil olmalıdırlar ve dahil oldukları oyunlarda da
kontrolü ve kuralları çocuğa bırakmalıdırlar.Aksi takdirde çocuk oyunu sürdürmek
istemeyebilir.Normal yaşamda da çocuk istemediği sürece hayali arkadaş günlük aktivitelere
dahil edilmemelidir.
9
Hayali arkadaşların çocuklara birtakım olumlu etkileri de vardır.Örneğin ; hayali arkadaşlar
çocuklara farklı rolleri deneyimleyebilme, sosyal becerileri pratik etme ve geliştirme fırsatını
verir aynı zamanda çocuklara korku, kaygı ve öfke gibi olumsuz duygularıyla baş etmeleri
konusunda da yardımcı olur.
Her çocuk yaşıtlarıyla birlikte olarak sosyalleşmeyi öğrenmelidir fakat her insanın olduğu
gibiçocukların da kendi başına zaman geçirmeye ihtiyaçları vardır.Günlük hayatta çocuklarınız
kendi arkadaşlarıyla oyunlar oynuyor, onlarla birlikte vakit geçiriyor ve aynı zamanda hayali
arkadaşı ile oyunlar oynuyorsa endişelenecek bir durum yok demektir.Fakat çocuğunuz hayali
arkadaşından ayrılamıyor, her gittiği yere onunla gidiyor, bütün aktivitelere onu dahil ediyor ve
kendi arkadaşları ile oynamayı reddediyorsa aynı zamanda yalnız kalma durumu giderek artıyorsa
mutlaka bir uzmandan yardım alınmalıdır.
EĞİTİM
OKUL ÖNCESİ ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ
Okul öncesi eğitim,sıfır-altı yaş arasındaki risk altındaki risk altındaki çocuklarla gelişim geriliği
olan ya da tanılanmamış özel gereksinimli çocuklara ve ailelerine sağlanan uzman destekli eğitim
hizmetleridir.
10
Okul öncesi özel eğitim hizmetleri nerelerde verilir?
Okul öncesi özel eğitim hizmetleri, yeni doğandan okul dönemine kadar olan farklı yaş gruplarındaki
çocukları kapsar.Hizmetler çocuğun yaşı ve gereksinimlerine göre klinik,ev,okul gibi farklı mekanlarda
verilebilir.
Okul öncesi özel eğitim hizmetlerinde kimler görev alır?
Değişik türdeki özel gereksinimli çocuklarla ailelerini içeren okul öncesi özel eğitim, farklı
disiplinlerden pek çok uzmanın desteğini gerektirir.Okul öncesi özel eğitim hizmeti veren ekipte
sağlık personeli(doktor,hemşire vb.) ,okul öncesi eğitim uzmanı,özel eğitim uzmanı,çocuk gelişimi
uzmanı,psikolog, dil ve konuşma terapisti, fizyoterapist, iş ve uğraş terapisti, sosyal çalışma
uzmanı gibi değişik mesleklerdeki kişiler görev almalıdır.
Okul Öncesi Özel Eğitim Hizmetlerinin Yararları
Okul öncesi özel eğitim hizmetlerinin özel gereksinimli çocuklar ve ailelerine sağladığı yararlar
şöyle sıralanabilir:
1-Eğitim öncesinde önemsenmeyen ek yetersizliklerin ortaya çıkartılmasını sağlar.
2-Okul öncesi özel eğitim hizmetleri ile ikincil yetersizlikler önlenebilir.Örneğin;iletişim sorunları
olan bir çocuk iletişimdeki zorluklar nedeniyle problemli davranışlar sergileyebilir.İletişim
sorunlarına yönelik verilecek bir okul öncesi özel eğitim, davranış sorunlarının ortaya çıkmasını
önleyebilir.
3-Okul öncesi özel eğitim hizmetleri,çocuğun gelişimim hızlanmasına ve daha bağımsız olmasına
katkıda bulunur.
4-Çocuğun doğal ortamında ailesi tarafından eğitilmesi,kurumlarda sınırlı süreyle sağlamam
eğitimden hem daha ucuz hem de yararlıdır.Okul öncesi özel eğitim programları ailelere
çocuklarını evde eğitime olanağı sağladığından maliyet düşer.Bunun yanında riskli çocuklarla özel
gereksinimli çocukların daha ileriki yaşlarda gereksinim duyacakları özel eğitim hizmetlerini
azaltır ya da ortadan kaldırır.
5-Okul öncesi özel eğitim hizmetleri aileler için de çok yaralıdır.Bu programlar,aileye bilgi ve
destek vererek ailenin durumunu kontrol etmesini ve geleceğe dönük olumlu düşüncelere sahip
olmasını sağlar.Bu da aile üzerindeki baskıyı azaltır.
11
SAĞLIK
ÇOCUKLUK ÇAĞI KANSERLERİ ERKEN TEŞHİSLE TEDAVİ
EDİLEBİLİR
Dünyada her yıl 150 bin çocuk kansere yakalanıyor.Bunların 90 bini ne yazık ki yaşamını
kaybediyor.Türkiye’de de her yıl 2500-3000 çocuğa kanser tanısı konuyor.Yapılan bilimsel
araştırmalar sonucunda,erken teşhisle çocukluk çağı kanserlerinin büyük oranda tedavi edilebildiği
biliniyor.Sıfır-on dört yaş grubunda en çok görülen kanser türü ise lösemidir.
Çocukluk Çağı Kanserleri Nelerdir?
Kanser,vücudun herhangi bir kısmındaki hücrelerin anormal olarak büyümesi ve çoğalmasıdır.Bu
büyüme zamanla tümöre dönüşür ve kanser tedavi edilmediğinde, hayati organlara yayılarak
yaşamsal işlevleri tehdit eder.
Çocuklarda görülen kanser tipleri,bunların tedavileri ve bu kanserlere yakalanan çocukların
hayatta kalma oranları;yetişkinlerde görülen kanserlerden oldukça farklıdır.Çocukluk
kanserlerinin belirtilerinin farkında olmak yaşamsal önem taşımaktadır, çünkü bu kanserlere
genelde yanlış teşhis konulmaktadır.
En Sık Görülen Çocukluk Kanserleri Nelerdir?
Lösemi
Lenfoma
Merkezi Sinir Sistemi Tümörleri
12
Sempatik Sinir Sistemi Tümörleri
Böbrek Kanseri
Kemik Tümörü
Yumuşak Doku Kanserleri
Göz Kanseri
Belirti ve Bulgular Nelerdir?
Kanser ne kadar çabuk teşhis edilirse,çocukların yaşama şansı o kadar artmaktadır.Belirti ve
bulgular kanserin şekline ve vücutta oluştuğu organa göre değişiklik gösterse de, çocukluk
kanserlerinin en az %85’i aşağıdaki belirtilerle ortaya çıkar:
• Karın bölgesinde olağandışı kitle ya da şişlik
• Uzun süreli,açıklanmayan ateş
• Solgunluk,halsizlik ve hızlı kilo kaybı
• Kusmayla beraber gelen uzun süreli ve açıklanamayan baş ağrıları
• Kolay oluşan morluklar ve açıklamayan kanamalar
• Ani başlayan denge ve davranış bozuklukları
• Başta ve vücudun farklı bölgelerinde şişlik ya da kitleler
• Gözbebeğinde beyazlık
Bu belirtilerden herhangi birini birkaç gün ya da hafta boyunca gösteren çocuklar,belirtilerin
daha ayrıntılı incelenmesi için hekime götürülmelidir.
ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN ALERJİK HASTALIKLAR
Alerji vücudumuzun bağışıklık sitemin in çevresinde bulunan ve zararlı olmayan bazı maddelere
karşı, ki bunlara alerjen denir, aşırı şekilde ve anormal bir reaksiyon vermesidir.Bu aşırı
reaksiyonun neden vücut tarafından verildiği hala tam ve kesin olarak bilinememektedir ve zaten
alerji teriminin Latincedeki anlamı “tuhaf,anlaşılmaz,anormal” olarak kullanılmaktadır.Bağışıklık
sistemimiz,çevremizde bulunan ve vücudumuza burun,nefes yolları,bağırsaklar ve deriden giren
yabancı ve zararlı maddelere karşı yaşamı devam ettirmek için engelleyici reaksiyonlar verir.Bu
reaksiyonla bağışıklık sistemi hücreleri zararlı maddeleri ortadan kaldırır.
Çocuklarda Sık Alerji Yapan Alerjenler Nelerdir?
13
Alerjenler 5 temel grupta toplanabilir:
Çevresel (Aero)Alerjenler(Havada Bulunanlar)
-Ev tozu akarları
-Polenler
-Küf Mantarları
-Hayvan Alerjenleri
Böcek Alerjenleri
Besin Alerjenleri
İlaç Alerjenleri
Mesleki Alerjenler
Bunların içinde en sık rastlanan ve en sık alerji hastalığına yol açanlar çevresel
alerjenlerdir.Bunlar da ev içi ve ev dışı olarak ikiye ayrılır.En sık rastlanan ev içi çevresel
alerjen ev tozu akarı alerjenleri,daha sonra küf mantar ve hayvan alerjenleridir.En sık rastlanan
ev dışı çevresel alerjenleri ise polen ve daha sonra küf mantarlarıdır.
Polenler ot,ağaç ve çiçeklerin üremelerinde görevli olan erkek gametlerdir.Bu erkek gametlerin
bitkilerin dişi organına ulaşması gerekir.Bu durum rüzgar,hava yolu,böcek ya da sineklerle
oluşur.Bu durum bitkilerin çiçek açtığı bahar aylarında görülür.
Küf mantarları ev içi ve ev dışı alerjen olma özelliğine sahiptirler.Bunlar sıklıkla ev içinde organik
eşyaların,yemeklerin, ev dışında ise bitki ve hayvanların üzerinde yaşayan mikroplardır.
Hayvan alerjenleri de sıkça rastlanan çevresel alerjenlerdir.Bunlar arasında en sık görüleni
kedi,köpek alerjisidir.Kedilerin deri döküntüsü,tüyü,salyası,idrarı ve dışkısı alerjik olabilir.Bunlar
alerjik nezle,egzama ve bazen de astıma yol açabilir.
Böcek alerjenleri içinde en sık rastlananı arı alerjisidir.Arının zehirinin içindeki bazı protein
yapısındaki maddelere karşı alerji gelişir.
İlaç alerjenleri içinde en çok bilinen penisilin olmasına karşın,aslında penisilin en sık görülen ilaç
alerjeni değildir.Tüm ilaçlar en az penisilin kadar alerjiye neden olabilir.
Besin alerjenleri içinde en sık rastlananı çocuklar için inek sütüdür.Bunun nedeni de inek
sütünde anne sütünde bulunmayan “beta-laktoglobulin” isimli bir protein bulunmasıdır.Ayrıca
yumurta,deniz ürünleri,fındık-fıstık,tahıllar,et,muz,kivi gibi vb diğer besin alerjisi nedenleridir.
14
BELİRLİ GÜNLER VE HAFTALAR
1)Yeni Yıl(1 Ocak)
2)Verem Savaş Ve Eğitimi Haftası(Ocak Ayının İlk Haftası)
3)Enerji Tasarrufu Haftası(Ocak ayının İkinci Haftası)
GÜLE GÜLE 2009 HOŞGELDİN 2010
ETKİNLİKLERİMİZ
15
YENİ YIL ŞARKIMIZ
Yeni yıl, yeni yıl, yeni yıl
Bizlere kutlu olsun
Yeni yıl, yeni yıl, yeni yıl
Sizlere kutlu olsun
Eski yıl sona erdi
Yepyeni bir yıl geldi
Bu yıl olsun mutlu bir yıl
Bu yıl olsun hey hey
Bu yıl olsun kutlu bir yıl
Bu yıl olsun hey hey
Kış Gelince
Çocuklar sever kışı.
Kış oyun arkadaşı.
Lapa lapa kar yağar.
Başlar güzel oyunlar.
Haydi koşalım biz de.
HAYDİ BİL BAKALIM(BİLMECELERİMİZ)
Şekere benzer tadı yok .Havada uçar , Kanadı yok (Kar).
Kolu var ayağı yok Karnı yarık canı yok (Palto).
Kışın yatar, yazın kalkar (Soba)
Çarşıdan aldım kapkara, evde kırmızılaştı maskara (Kömür)
16
HAYDİ PARMAKLAR OYNASIN(PARMAK OYUNUMUZ)
NİNEM
Aman ne soğuk!
(Üşüme hareketi yapılır.)
Ninem giyeceklerimi, atkımı,
(Boyuna atma hareketi yapılır.)
Çorabımı örecek.
(Ayaklar gösterilir.)
Ninem atkımı şişle örmeye başlamış bile.
(Örme hareketi yapılır.)
Ooo... Ne kadar uzun örmüş!
(Ellerle gösterilir, boyuna atılır.)
Dur nine, bu yünü ben sarayım!
(Yün sarma hareketi yapılır.)
İşte şimdi şapkada sıra...
(Baş gösterilir.)
O ne? Tığla örüyor.
(İşaret parmağıyla örme hareketi yapılır.)
Hem de ne kadar çabuk örüyor!
Bitti işte.
(Takılır.)
Ben de ninemden örmesini öğreneceğim.
Çorap öreceğim.
(Örme hareketi yapılır.)
Ben de bitirdim... O ne güzel, sıcacık!
Herkesin yünden bir giysisi olmalı. Kışın hiç kimse üşümemeli.
Ninemi çok severim, yanaklarından öperek teşekkür ederim
17
VEREMLE SAVAŞ VE EĞİTİM HAFTASI
İnsanların sağlığı için en tehlikeli hastalıklardan biride veremdir. hastalıklardan biride
Veremhastalığınahalk arasında ince hastalık,tıp dilinde tüberküloz denir.Bulaşıcı bir hastalık olan
verem mikrobunu Robert Koch adında bir Alman doktoru bulmuştur.Onun için verem mikrobuna
Koch Basili denir.
Bu mikrop insan vücuduna solunum ve sindirim yoluyla girer. Çabuk fark edilip önlem alınmazsa
vücudu kemirir, zayıflatır. Ölüme neden olur. Mikroplar hangi organa yerleşirse hastalık o
organın adı ile anılır. Akciğer veremi, kemik veremi, gırtlak veremi, deri veremi, ilik
veremi...gibi.
Verem, insandan insana, hayvandan insana geçer. En yaygın olanı akciğer veremidir. Tıp bilimi
ilerledikçe verem mikrobunu yok edici ilaçlar yapıldı. İnsanları bu hastalıktan korumak için aşılar
bulundu. Verem aşısına B.C.G. aşısı denir.
Verem aşısı ülkemizde ilk kez 22 Aralık 1952 tarihinde yapılmaya başlanmıştır. Bu aşıyı sağlık
kuruluşlarında bütün insanlar ücretsiz olarak yaptırabilir. Zaman zaman kent, kasaba ve köylerde
B.C.G. aşı kampanyaları açılır, aşı yapılır. Bu aşı okullarda öğrencilere de uygulanır. B.C.G. aşısı
yapıldığında verem mikropları vücudumuza girse de bizi hasta etmezler. Son yıllarda verem
hastalığı ile yapılan savaş başarıya ulaşmış, hastalık önemli ölçüde azalmıştır.
Yurdumuzda veremle savaşmak, kişilerin vereme yakalanmasını önlemek, hasta olanları sağlığa
kavuşturmak amacı ile Verem Savaş Dernekleri kurulmuştur..
Verem Savaş Dernekleri; halkı verem tehlikesine karşı uyarır. Onları bu konuda aydınlatır.
Hastalanmamak içi neler yapılması, nelerin yapılmaması konusunda bilgi verir. Veremli hastaların
sanatoryum denilen verem hastanelerinde iyileştirilmelerini sağlar. Ayrıca zayıf yapılı, kolaylıkla
vereme yakalanabilir kişilerin prevantoryum denilen dinlenme yerlerinde bakımlarına yardımcı
olur.
18
Güzel Sözler
* Güneş girmeyen eve doktor girer.
* Güneş ve temiz hava, verem mikrobunun düşmanıdır.
* İnsan veremli doğmaz, doğduktan sonra verem mikrobunu başkalarından alır.
* Alkol, veremin en yakın dostudur.
AŞI
Bazıları korkuyorlar,
Korkulacak şey mi aşı?
Sağlığımı koruyorlar,
Sağlık da her şeyin başı.
Aşı değil, mikroptan kork,
Korunmazsan düşmanlar çok.
Seviyorsan sağlığını,
Korunmaktan başka yol yok.
19
ENERJİ TASARRUFU HAFTASI(Ocak Aynının İkinci
Pazartesi)
Ülkemizdeki enerji tüketimimin bilinçli yapılmasını sağlamak için, ocak ayının ikinci pazartesi ile
başlayan haftayı,Enerji Tasarrufu Haftası olarak kutlamaktayız.
İş yapabilme gücüne enerji denir.Cisimlerin hareketleri sırasında oluşan enerjiye hareket
enerjisi, cisimlerde saklı olan enerjiye ise durum ya da potansiyel enerji diyoruz.Belli başlı
enerji kaynaklarını şöyle sıralayabiliriz:elektrik, petrol, kömür,su ve güneş.
Günümüzde her alanda kullandığımız makineler enerji ile çalışır.Ülkemiz,enerji üretebilmek için
büyük ölçüde dışa bağımlıdır.En önemli enerji kaynaklarından olan petrolü dış ülkelerden satın
alırız.Dolayısıyla petrol,döviz vererek satın aldığımız ürünlerin başında yer alır.Ekonominin
düzelmesinde, enerjinin tutumlu kullanmanın önemi büyüktür.Gereksiz enerji tüketiminin önüne
geçilmelidir.Enerji üretiminde, dünyanın önde gelen ülkeleri arasına girmemiz dileğiyle…
Hafta İle İlgili Güzel Sözler






Gereksiz harcanan enerji, kaybedilen emektir.
En ucuz enerji, tasarruf edilen enerjidir.
Damlaya damlaya göl olur.
Enerji savurganlığı bütçemizi eritir.
Üretimde süreklilik, enerjide tutumla olur.
Enerji daha güçlü atılımlar için birikimdir.
TASARRUF NE GÜZELDİR
Haydi koş, bir, iki, üç...
Gereksiz yanan ampuller,
İsraf etmeyin enerjiyi diyor.
Onu yeniden sağlamak güç...
20
Bak, musluk ağlıyor,
Tamir et beni diyor.
Ah, çöp kutusundaki bayat ekmekler
Fırında kalsaydım, diyor.
Kış geldi yine, pencereler
Elden geçmeli bir bir.
Gereksiz ısı kaybı nedir?
Anlattı öğretmenimiz teker teker.
Çabuk tükeniyor petrol zenginliğimiz.
Petrol demek, döviz demek.
Tüm ulusa karşı ödevimiz
Enerji tasarrufu için seslenmek.
Ömer KEMAL
HAYDİ DENEYELİM(DENEYİMİZ)
SONEN MUM DENEYİ
Malzemeler:
• İki farklı mum
• Kavanoz
Yapılışı:
Çocuğun bu malzemelerle ne yapabileceğini tahmin de bulunması istenir.
Mumların biri yanmaya devam ederken diğerinin üzerine kavanoz kapatılır.
Çocuğa üzerine kavanoz kapatılan mumun neden yavaş yavaş söndüğü sorulur Çocuktan gelen
cevaplar değerlendirilerek, canlıların oksijen almadan yaşayamayacağı, uzayda ve denizin dibinde
özel kıyafetler olmadan nefes alınamayacağı anlatılır.Deneyin sonucu hakkında çocukla sohbet
edilir.
21
BESLENME
OKUL ÖNCESİ ÇOCUĞUNDA BESLENMENİN ÖNEMİ
İnsanların sağlıklı olması, yeterli ve dengeli beslenmeleri ile ilgilidir.En hızlı gelişme çağı olan
okul öncesi çağında,çocuğun bedenini geliştirmek, enerji almak, hastalıklara karşı kendini
korumak için iyi ve dengeli beslenmesi gerekir.
Kas ve gelişimin çok hızlı olduğu bu dönemde, temel besinlerden özellikle,protein, kalsiyum,
vitamin ve madensel maddelere ihtiyaç vardır.
Bu dönemde çocuklar devamlı hareket halindedir.Çocukların ihtiyacı olan enerjiyi karşılamak
için şekerli, nişastalı,yağlı yiyeceklerden yeteri kadar alınmalıdır.
OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARIN BESLENMEYLE İLGİLİ
DAVRANIŞLARI VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR
1)Beslenme İle İlgili Davranışlar
Beslenme ile ilgili davranışlar çevreden öğrenilir ve biçimlenir. Yemek tercihleri, sevilen
sevilmeyen yiyecekler,iştah, yaştan yaşa,çocuktan çocuğa değişmekle birlikte ortak özellikler
vardır.Bunları şöyle sıralayabiliriz:
4-6 Yaşta:
Yemek ayrımı yapar.Özellikle kök sebzeleri,karışık yemekleri,sebzeleri sevmez. En çok sevdiği
yiyecekler,et,patates,makarna,pilav,çiğ sebze ve meyve,süt, dondurma,şeker,kurabiye,pasta ve
çikolatadır.Yemeğin hazırlanması ve sofra kurmaya yardım edebili.Yemeğini kendisi rahatlıkla
yer.Ancak bazı yiyecekler yerken yetişkinlerin yardımına ihtiyaç duyabilir.(Balık yeme,ekmeğe
yağ sürme vb.) Bıçak kullanabilir.Kuralları öğrenmiştir.Ancak bazen bu kurallara uymak
istemez.Ağzına çok yemek doldurur ve ağzında yemek varken konuşur.Sandalyesinde
sallanır,karşıdan karşıya uzanır,her şeyi kaparak almak ister,masaya vurur,rahat oturmaz.
Okul öncesi çağı,çocuğun kişilik kazandığı,bu nedenle gerek dikkat ile ilgili iyi alışkanlıklar
22
kazandırmak için çeşitli yollar denenmelidir.Mesela;pırasayı sevmeyen çocuklara çok etkili bir
şekilde pırasayı anlatma,hikayelerde,güzel olaylarda yer almasını sağlamak suretiyle pırasa
sevdirilebilir.
Her şeyden önce çocuğa öğüt vererek,korkutarak değil,göstererek,sevdirerek alışkanlıklar
kazandırma yolu seçilmelidir.
Okul öncesi çocuklara beslenme ile ilgili temizlik alışkanlıkları da kazandırılmalıdır.Yemekten
önce ve sonra ellerinin yıkanması,dişlerin fırçalanması, yıkanmadan çiğ sebze ve meyvelerin
yenmemesi gibi konularda çocuklara iyi alışkanlıklar kazandırılmalıdır.Çocuklara,sağlıklı beslenme,
beslenmede temizlik kurallarına uyma konuları benimsetilmeli ve çocuk takip edilmelidir.Bu
konularda öğüt vermekten çok,örnek davranışlarla çocuğa rehber olunmalıdır.
Çocuklara iyi alışkanlıklar kazandırmada aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:
1)Çocuğa sevgi,şefkat,anlayış gösterilmeli,kendine güven kazanması sağlanmalıdır.
2)Beslenme saatleri huzurlu ve neşeli olmalıdır.
3)Zamanında ve yeterli miktarda yemediği,etrafı kirlettiği için çocuğa ceza
verilmemelidir.Bağırmak,azarlamak,dövmek, zorla yedirmeye çalışmak gibi davranışlardan
kaçınılmalıdır.
4)Çocuğa, sonsuz hoşgörü göstererek onun her dediği yapılmamalıdır.Sınırsız hoşgörü ile, dengeli
bir kişiliğin gelişmeyeceği unutulmamalıdır.
5)Çocuk yemek yerken,çok acele ettirmek veya gereksiz yere oyalanmasına izin vermek de
uygun değildir.
6)Beslenmeyi pazarlık aracı yapmak doğru değildir.Yemeğini veya herhangi bir yiyeceği yediği
takdirde çocuğa şeker,çikolata, oyuncak almayı vaat etmek yanlıştır.O an için, olumlu sonuç
alınabilirse de,bu gibi yollara çocuk eğitilmez.Aksine çocuk yemediği, istediğini elde etme aracı
olarak kullanarak ailesine her dediğini yaptırmak ister.Bu da çocukta yaşam boyu yerleşecek
kötü alışkanlıkların başlangıcı olur.
7)İyi beslenme alışkanlıklarının kazandırılmasında, kısa süreli tedbirler değil, çocuğun geleceği
de düşünülerek sevgi ve hoşgörüye dayalı, karalı bir eğitim uygulanmalıdır.
2)Beslenme Sorunları
a)İştahsızlık:
Bazı çocuklar bünyeleri itibariyle iştahsızdırlar.Çocuğun gelişimini ve sağlığı normalse iştahsızlık
23
için endişe edilmemelidir.
Yemeklerin lezzeti, görünüşü,düzensiz yemek saatleri,aile ilişkilerinin bozukluğu, kıskançlık,
tükürük salgısı, mide bağırsak bozuklukları,ateşli hastalıklar iştahsızlık nedenleridir.
İştahsız olan çocuklarda il önce iştahsızlığın nedenleri araştırılmalı ve ortadan kaldırılmaya
çalışılmalıdır.
Çocuğa yemek yemesi için ısrar edilmemeli, vaatlerde bulunulmamalı,çocuğun ilginç oyunları
yemek için yarıda bırakılmamalı,ceza verilmemeli, başkalarına çocuğun yanında iştahsızlığı
anlatılmamalı, başkaları ile mukayese edilmemelidir.
Her çocuğun iştahının farklı olduğu unutulmamalıdır.
Sağlıklı çocuk ihtiyacı olan gıdayı alır.Eğer anne üzerine düşerse, annenin bu duygusunu ilgi
çekmek, arzularını yaptırabilmek için kullanabilir.
b)Yemek Seçme:
Çocuklar yetişkinlerden görerek yemek seçmeye başlarlar.Yani çocuk büyüklerini taklit eder ya
da çeşitli nedenlerle bir kaç defa yemek istemediği br yemeği sevmiyor damgası vurulunca
çocuk da yememeye başlar.
Çocuklar bazı yiyecekleri sevmeyebilirler.Bunun üzerinde fazla durulmamalı, o gıdaya eş
değerdeki başka gıdalar verilmelidir.Bir müddet sonra tekrar denemelidir.
Büyükler çocuklara çok iyi örnek olmalı, besinlerin fayda ve önemlerini çocuğun anlayabileceği
şekilde anlatmalıdır.
c)Şişmanlık:
Vücutta aşırı yağ toplanması sonucu meydana gelen durumdur.Erken çocukluk yıllarında
şişmanlık çoğu zaman geçicidir.Kadınlarda daha sık görülen bir durumdur.Gebelik sırasında
alınan kilolar daha sonra kolay kolay verilmez.Ayrıca kadınlık hormonu östrojenin yağ dokusunu
arttırıcı doğal etkisi, beden faaliyetlerinin azlığı, kabul günleri de rol oynar.
24
KEÇİ SÜTÜNÜN AVANTAJLARI
Keçi sütü inek sütü ile kıyaslandığında içerik ve yapısal özellikleri yönünden birçok farklılık
taşır. Keçi sütü bebek beslenmesi için gerekli olan yüksek kalitede protein, esansiyel yağ
asitleri, vitaminler ve mineralleri doğal olarak içerir. Keçi sütü MUFA , PUFA ve MCFA’ları inek
sütünden daha yüksek seviyelerde içerir. Bununla beraber, tarım sistemleri veya suni yem
katkıları kullanmak yerine Yeni Zelanda’daki gibi sadece çayırlarda serbest olarak beslenen
keçilerin sütündeki yağda mevcut bulunan ve antioksidan ve antikanser özellikleri ile bilinen CLA (
Konjuge Linoleik Asit) seviyesi çok daha yüksek seviyelerdedir.
Salgılama süreci insanlardakine daha yakındır ve bu sayede başta nükleotidler olmak üzere
bebeklerin sağlıklı olmasında ve özellikle bağışıklık sistemlerinin gelişmesinde önemli yer tutan
poliaminleri ve taurin gibi serbest amino asitleri insan sütündeki gibi doğal olarak ve yüksek
seviyelerde içerir.
Daha düşük alfa-s1-kazein seviyesi ve daha yüksek beta kazein oranı ile keçi sütü kazein profili
insan sütündekine daha yakın özellikler taşır.
Keçi sütü bağırsaklarda tedavi veya diğer stresler sebebi ile oluşabilecek hasar ve sızıntıları
azaltır ve bu özelliği ile de aynı zamanda hem sağlıklı bir gastro-intestinal sistemin idamesinde
hem de besinsel alerjenlerin kana geçişini engellemede yardımcı rol oynar.
Keçi sütünün daha geniş kazein miselleri, proteinlerin sindirimine yardımcı olan daha yumuşak
pıhtıların oluşmasına katkıda bulunur. Daha kolay ve rahat sindirim bebeklerin daha rahat ve
sakin olmasına yardımcı olur..
Düşük alfa-s1-kazein seviyesi, alerjen proteinlerin arttırılmış sindirilebilirliği ve sağlıklı bir
bağırsak yapısının korunması gibi özellikleri ile keçi sütü inek sütünden daha düşük bir alerjik
yüke sahiptir.
Uzm Dr Erdem UZUNOĞLU
25
10,08,2009
SEBZE SEVMEZ ÇOCUKLAR İÇİN HAVUÇ TANELERİ
Malzemeler
2 tane havuç
1 çay kaşığı tereyağı
1 çay kaşığı susam
Limon suyu, tuz, şeker
Yapılışı
Havuçları kalın yuvarlaklar biçiminde doğrayın ve yumuşamaları için haşlayın.
Daha sonra bir tavanın içinde tereyağı ile karıştırın.
Tuzu,limon suyunu,susamı ve şekeri ekleyin.
Bir bardak suyu tavadaki havuçlara ekleyerek birkaç dakika katıştırın.
Afiyet olsun.
26
KEREVİZ YEMEYEN ÇOCUKLAR İÇİN KEREVİZ ÇORBASI
Malzemeler:,
3 orta boy kereviz
1 orta boy soğan
3 diş sarımsak
3 çorba kaşığı un
1 kepçe sıvı yağ
1 çay fincanı haşlanmış nohut
4 su bardaığı su
Yapılışı:,
1-Yeşil yapraklarıyla birlikte kerevizleri küp şeklinde doğrayın.
2-Soğan ve sarımsağı yağ ile hafifçe kavurun ve kerevizleri ekleyin.Beş dakika kadar
çevirdikten sonra un ekleyip beş dakika daha kavurun.
3-Bir bardak soğuk su ekleyerek karıştırın.Hemen sıcak su ekleyin ve nohutları karıştırın.
4-Bir taşım kadar kaynadıktan sonra yarım saat süreyle hafif ateşte pişirin.
5-Ateşten almadan önce içine bir tutam kıyılmış yeşil kereviz yaprağı ekleyin.
Afiyet olsun.
27
Çocukların Beslenmesinde Faydalı Bitkiler
•
Havuç, çocuklarda bağırsak kurtlarının önlenmesini sağlar.
•
Ispanak çocuklara ve hastalara bol miktarda yedirilmelidir.
•
Kivi A, C, P vitamini açısından son derece zengin bir meyvedir ve çocuk gelişiminde son
derece sağlıklı bir besindir.
•
Marul öz suyunda bulunan maddeler küçük çocukların göğsünü yumuşatıcı etki yapar.
Öksürüklerine iyi gelir. Büyüme çağındaki çocuklara çok yararlı bir besindir.
•
Menekşe dövülerek vücuda sarıldığında çocuklarda görülen kızamık, kızıl ve küçük çocukların
başlarında oluşan deri kabarmasına iyi gelir.
•
Mısır çocukların gelişiminde çok yararlı bir besindir.
•
Domatesi özellikle çocuklar çiğ olarak yemelidir. Bebeklere sıkılarak içirilen suyu çok
yararlıdır; çünkü domates çocuklar için gerekli kalsiyum, fosfor, potasyum ve organik tuz
içermektedir.
•
Yulaf vücuda ısı verdiği için yazdan çok kışın tüketilir. Tiroid bezinin çalışmasını sağlar ve
hızlandırır. Toksin atıcıdır. İçerdiği vitamin ve mineraller özellikle çocuklara iyi gelir.
28
SEVİMLİ DOSTLARIMIZ
KEDİLER
Kedi (Felis sylvestris catus), kedigiller (Felidae)
familyasından avcı, memeli, evcil, etçil bir hayvandır.
İnsanlar, kedilerin arkadaşlığına ve onların haşarat,
yılan ve akrep avlayabilme kabiliyetine önem
vermektedir. Kediler en az 9.500 yıldır insanlarla
birlikte yaşamaktadır.
2,5 ile 12 kilo arasında ağırlığa ve dişilerde 50 cm.
Erkeklerde 70 cm ye varan ebatlardadır. Çok çeşitli
renklere sahip olabilmekle beraber genetik olarak çok
farklı ve orijinal renklere de sahip olanları mevcuttur.
Kedigiller familyasının genel karakteristik özelliklerini
taşımaktadırlar. Ortalama kedi ömrü 14 yıldır. Ancak kediler iyi bir beslenme ile 20 yıla kadar
yaşayabilirler.Kökeni Mısır uygarlığına ve Kuzey Afrika coğrafyasına dayanır. Yaygın rivayete
göre evcilleşme süreci tarım toplumunun gelişimi ile birlikte hızlanmıştır. Bugün genetik anlamda
geçmişi eski çağlara dayanan evcil kedi cinsi 2 taneyle sınırlı. Bunlar Mısır Mau'su ve Habeş cinsi
29
kedilerdir. Doğurarak çoğalırlar.
Başlıca kedi cinsleri:
________________________________________
American Wirehair
______________________________________Abyssinian
_______________American Bobtail
______________________________________Australian Mist
30
Ankara Kedisi
(Angora)
Bombay
Burmilla (Silver
Bumese)
Colorpoint Shorthair
Bengal
Balinese
British Shorthair
Brazilian Shorthair
Chartreux
Californian Spangled
Cornish Rex
Cymric
31
Birman
Balinese Burmese
Chinchilla
Devon Rex
European Burmese
Havana Brown
Javanese
Maine Coon
Egyptian Maular
Himalayan
European Shorthair
İran Kedisi (Persian)
Exotic Shorthair
Japon Bobtail
Korat
Kashmir (Keşmir)
Laperm
Mavi Rus
Manx
32
Mojave Spotted
(Mojave çöl Kedisi)
Munchkin
Ocicat
Ragdoll
Nebelung
Munchkin
Norwegian Forest
Pixie Bob
Oriental Longhair
Selkirk Rex
Sibirya Kedisi
33
Oriental Shorthair
Ragamuffin
Singapura
Siyam Kedisi
Tekir Kedi
Soke
Snowshoe (Karayak)
Sphynx
Tiffanie
Tonkinese
Somali
Van Kedisi
34
Tiffany/ Chantilly
ANKARA KEDİSİ
Temel Özellikleri
Tam anlamı ile sahibine tapan ve onu her yerde takip eden Ankara kedisi enerjik, oyuncu, zeki
ve meraklı bir kedidir. Evine oldukça düşkün olan Ankara kedileri insanlar ile ilişkilerinde oldukça
yakın ve uyumludur. Meraklı ve araştırmacı yapısı ona oyuncu özelliği de katmıştır.
Bunun yanında kararlı bir yapısı olması da meraklı kimliğinin bir sonucu olarak görülebilir. Eğer
aklına bir şey koyduysa mutlaka yapacaktır. Kendine özgü eğlence anlayışı ve gösteri merakı
nedeniyle onu evde mobilyalar üzerinde gezinirken, hayali avını yakalarken veya yumaklar ile
oynarken görmek ve onunla hiç sıkılmadan eğlenceli dakikalar geçirmek mümkündür.
Görünüş ve Vücut Yapısı
Keskin hatlarla belirlenmiş orta büyüklükte bir kafaya sahip olan Ankara kedilerinde burun
oldukça uzun ve üçgenimsi bir yapıdadır.
35
Kulaklar uzun sayılabilecek bir büyüklükte dik ve birbirine yakın olarak başın üst tarafına doğru
yerleşmiştir. Kulak uçları dik ve tüylüdür.
Gözler iri ve yuvarlak yapıda göz bebekleri ise dikey bir badem şeklindedir. Çoğunlukla mavi göz
rengi ile karşılaşılmakla birlikte kehribar sarı, yeşil-sarı tonları ve sarı-mavi göz gibi iki
farklı renkte olabilir. Uzun ve adaleli bir vücuda sahip olan Ankara kedileri duruş ve
hareketlerinde oldukça zarif bir yapıdadır.
Tüyler tek tabakadan oluşan bol uzun ipeksi ve beyaz yapıdadır. Alt tüyler denilen ikinci bir
tabaka yoktur. Kuyruk bol tüylü, kabarık ve uzundur. Yürürken kuyruğunu sırtına doğru yatay
olarak kıvrık tutan Ankara kedileri bu özellikleri ile spesifik bir görünüm ve tek olma özelliği
kazanmıştır. Ankara kedilerinin kalıtsal olan en karakteristik özelliği sağırlıktır fakat bazı
Ankara kedilerinde gözlenmeyebilir.
Tüy Bakımı
Uzun ve ipeksi tüyleri sık tarama gereksinimini doğurmaktadır. Düzenli olarak taranması gerekir.
Aksi halde açılması güç kıtık problemi yaşanabilir.
Kökeni
Uzun tüylü kedilerin atası olarak kabul edilen ve Avrupa'da Angora olarak tanınan Ankara kedisi
çoğu zaman İran kedileri ile karıştırılmış ve Amerika’da İran kedisi olarak tanınmıştır.
Türkiye’de üretilen ve saf Türk kedisi olan bu ırkın anavatanı ve kökeni Ankara yöresidir. İlk
kez 1620-1625 yılları arasında Haçlı seferleri döneminde bir Fransız bilim adamının ülkesine
dönerken götürdüğü bir kaç beyaz Ankara kedisinin üretilerek seçkin bir şekilde dağıtılması ile
Avrupa’da tanınmış ve büyük ilgi görmüştür. 17.yy.da İtalya’da tanınan Ankara kedisi için özel
dernekler kurulmuştur.
Bu derneklerden en önemlisi olarak sayılabilecek ve halen çalışmalarını sürdüren Club Angora
Turco Pietro Della Valle isimli dernek Ankara kedilerinin üretimi ve gelişimi için çalışmakta ve
yarışmalar düzenleyerek ırkın gelişimine katkıda bulunmaktadır. 18. yüzyılda Marie Antoniette ve
14. Louis gibi pek çok asil Ankara kedisinin hayranı olmuş ve Avrupada üretimi devam
ettirilmiştir. 1962 yılında Amerikan askeri personeli tarafından bir çift Ankara kedisi
Amerika’ya götürülerek bu ırkın Amerika’da da tanınmasını ve sevilmesini sağlamıştır.
36
Bu gün Amerika ve Avrupa'da saf Ankara kedisi olarak üretimi yapılmaktadır. Ankara kedileri
uzun yıllar boyunca İran kedisi ile melezlenmiş ve farklı renklerde uzun tüylü kediler elde
edilmiştir. Bu nedenle soyu tükenme tehlikesi yaşayan Ankara kedilerinin saf ırk özelliği olan
beyaz rengin korunması ve neslinin tükenmemesi için son yıllarda üretimine özen gösterilmiştir.
VAN KEDİSİ
Temel Özellikleri
Zeki, canlı ve insana bağlı bir yapısı vardır. Kendilerini temizlemede büyük bir titizlik
gösterirler. Van kedisi iyi bir avcı olmanın yanısıra kendi isteğiyle suda yüzmeyi ve suyla
oynamayı seven tek kedi türüdür. İyi bir arkadaş ve oyuncu olmakla beraber kucağa alınmaktan
hoşlanmaz.
Görünüş ve Vücut Yapısı
Uzun olmayan orta büyüklükte bir başı olan Van kedilerinin yüzü üçgen şeklinde ve çevresi
belirlenmiştir. Elmacık kemikleri de çıkıktır. Boynu güçlü ama kısadır.
Gözler hafif şekilde basık badem şeklinde ve eğik olarak yüze yerleşmiştir. Göz bebekleri
37
yuvarlak ve belirgindir. Van kedisini çekici kılan özelliklerden birisi de onun gözlerinin rengidir.
Her iki gözü mavi, her iki gözü (kehribar sarı renk ve tonları) olabileceği gibi bir gözü mavi diğer
gözü kehribar renkte de olabilir.
Kulakları büyük ve geniş, dibe doğru bir yuvarlaklık söz konusudur. Burun ucu, patiler ve kulak
içleri pembe renktedir. Van kedilerinde sağırlığın yaygın olduğu kanaati varsa da her iki gözü
farklı renkteki kedilerde ve mavi gözlülerde ancak %2-3 civarında sağırlık vardır.
Vücudu uzun, kaslı ve iri kemiklidir. Arka patileri öndekilerden daha uzundur. Bacaklar kaslıdır
ve birbirlerinden iyice ayrılabilir. Parmakları da o derece sıktır. Tüyleri uzun ve diplere doğru
ipeksi bir yapıdadır. Kuyruğu tilki kuyruğu gibi uzun ve tüylüdür.
Tüy Bakımı
Van kedisinin tüyleri Ankara kedisine oranla daha kısadır. Günlük olarak yapılan fırçalamalar
yeterlidir. Yazın diğer kediler gibi tüy dökümü yaşar ve o dönemde tüyleri azalır. Tüyler kışın
yeniden eski rengini ve şeklini alır
Kökeni
Türkiye'de üretilen ve saf Türk kedisi olan bu ırkın anavatanı ve kökeni Van yöresidir.
Van kedisi korkmadan suya girip yüzen tek kedi ırkıdır ve 1969 yılında saf kan kedi ırkı olarak
kabul edilmiştir.
Dünya üzerindeki kedi cinsleri arasında en doğal olan türlerden biri olarak tanınmaktadır. İlk kez
bir İngiliz çift tarafından İngiltere’ye götürülmüş ve çoğu atılmış daha sonrada Avrupa'ya
yayılmıştır.
38
SİYAM KEDİSİ
Temel Özellikleri
Renkleriyle beraber Siyam kedilerinin kişiliklerinin de de---gıs---tiği inancı oldukça yaygındır.
örneğin fok lekelinin daha dışa dönük, mavi lekelinin daha şefkatli, çikolata lekelinin ise daha
neşeli ve oyuncu olması gibi.
Tüm Siyam kedileri zeki ve dikkatlidir.
Görünüş ve Vücut Yapısı
Genişten incelerek inen takoz biçimli kafası, orta boyda olup beden ölçülerine uyumludur.
Burundan başlayarak kulaklara doğru tam bir üçgen oluşturur. Bıyık bölgesi fazla çıkıntılı değildir
ama erkek kedilerin çeneleri daha belirgindir. Boynu zariftir. Ağız kısmı narin, uzun ve üçgendir.
Sivri uçlu kulakları altta geniştir ve birbirlerinden ayrıktır. Doğulu badem biçimli gözleri burnuna
doğru daha da çekikleşir. İki gözünün arasındaki mesafe bir gözün büyüklüğünden daha uzun
olmamalıdır. İnce kemikli orta boy gövdesi sıkı kaslıdır. Vücut hatlarında hep kalından inceye
doğru akış vardır. Omuzları ve kalçaları göğüs kafesiyle aynı kalınlıktadır.
Bacakları incedir ve arka ayakları önlerden daha uzundur. Küçük ve oval patileri zariftir. Uzun
ve ince kuyruğu ucuna doğru daha da incelir. Bedenine doğru yatık duran tüyleri ince, parlak ve
39
kısadır.
Tüy Bakımı
Mevsiminde bolca tüy dökme eğilimleri olduğundan her gün ölü tüyleri temizlemek için
fırçalanmaları gerekir. Bunun dışında fazla tüy bakımı gerektirmez.
Kökeni
Soylu ruhlarıyla bu kediler eski Siyam'da (Thailand) yıllarca saray mensuplarının ve kutsal
tapınakların bekçiliğini yaptılar.
Asla yabancı ellere teslim edilmeyen, sevilen ve sayılan bu kedilerin ilk İngiltere’ye geçişi Siyam
kralı tarafından 1880'lerin başında İngiltere başkonsolosu Owen Gould'a hediye edilmesiyle oldu.
Amerika'ya giden ilk Siyam da benzer bir şekilde konsolos David Stickles vasıtasıyla Siyam
kralının first lady Mrs. Rutherford B. Hayes'e hediye göndermesiyle 1878 de gerçekleşmiştir.
Dayanılmaz çekicilikleriyle Siyam kedileri kedi sevenleri kendilerine hayran bırakmışlardır.
Değişik renkler elde etmek için yetiştiricilerin yaptığı çalışmalar sonucunda bazı Siyam kökenli
yan ırklar ortaya çıkmıştır. Bunlardan bazıları Colorpoint Shorthair, Javanese ve Ocicat'tir.
40
TEKİR KEDİ
Temel Özellikleri
Tekir Kedi, melez bir ırktır. Diğer kedi ırkları gibi saf bir ırk değildir, yine de ortak özellikleri
bir başlık altında toplanabilecek kadar benzer görünüş ve kişilik özellikleri sergileyebilir. Bu
yüzden ve evimizdeki birçok kedinin bu ırk başlığı altında toplanabileceği mantığına dayanarak
Tekir Kedi�yi kedi ırkları listemize aldık.
Adını postunun deseninden alan bu çok yaygın melez kedi cinsinin, Van Kedisi veya Siyam
Kedisinde olduğu gibi, karakter özelliklerini açık seçik bir şekilde ortaya koyup tarif etmek
olanağı yoktur. Hemen hepsi tüm evcil kedilerin genel karakterini ve yapısını taşıyabilirler.
Görünüş ve Vücut Yapısı
Bugünkü şekilleri ile, tekir kedilerin postundaki çizgili desenler genel olarak çok bariz ve canlıdır.
Oysa, arkeologların, mağara duvarlarındaki resimlerden çıkarttıkları sonuçlara göre, bundan üç
dört bin yıl öncesinde Mısır kedilerinde görülen desenler çok soluk renkli ve kırık hatlar halinde
idi. Keza benzer gözlemler, o tarihlerde Avrupa kedilerindeki desenlerin ve hatların da belli
belirsiz olduğuna işaret etmektedir.
Zaman içerisinde Mısır ve Avrupa kedi türleri birleştirilip melez cins geliştirildikçe desenlerin
daha bariz ve canlı bir hal aldığı görülmüştür. Sonuçta bugünkü cazip renkli tekir postu ortaya
çıkmıştır.
41
Tekir kedilere, postlarının desen, renk ve renk tonlarına göre değişik isimler verilir. Bu isimlere
Türkçe hiçbir kitapta rastlayamadık, İngilizce kitaplarda karşımıza çıkan tekir
KONUŞAN FOTOĞRAFLAR.....
42
43
44