online_oyunlarda_mikro_makro_odeme

Transkript

online_oyunlarda_mikro_makro_odeme
T.C. OKAN ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK VE MİMARLIK FAKÜLTESİ
BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE
MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE
DEĞİŞEN TREND
EMRE YASİN ÇOLAKOĞLU
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ DERSİ
ARAŞTIRMA PROJESİ
İSTANBUL 2011
ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND
Özet
Günümüzde online oyun sektörü giderek eski tip abone bazlı ödeme ve üyelik sisteminden,
gitgide daha inovatif, kullanıcı isteklerini ciddiye alan, kendi ihtiyaçlarını değil kullanıcılarının
alışkanlıklarını ilk sıraya koyan bir sisteme doğru gitmektedir. Bu sistem ilk bakışta düşünülenin aksine
şirketler açısından bir kayıp yaratmamakta, aksine doğru uygulandığında şirketlere oyuncu kitlesi ve
daha yüksek gelirler olarak geriye dönmektedir.
21. Yüzyılda internetin, iletişimin ve kullanıcı
isteklerinin değişip gelişmesiyle ortaya çıkan değişimlere ayak uyduramayan oyun firmaları ise
oyuncularını ve gelirlerini kaybetmemek için radikal değişikliklere imza atmaktadırlar.
Emre Yasin Çolakoğlu
2
ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND
İçindekiler
Özet ......................................................................................................................................................... 2
1.
Genel Durum ................................................................................................................................... 4
2.
Tanımlar........................................................................................................................................... 5
3.
Free to Play Modelinin Avantajları .................................................................................................. 6
4.
Pay to Play Modelinin Avantajları ................................................................................................... 7
5.
Free to Play Modelinin Dezavantajları ............................................................................................ 9
6.
Pay to Play Modelinin Zararları ..................................................................................................... 11
7.
Ekonomik Örnekler ........................................................................................................................ 12
8.
Sonuç ............................................................................................................................................. 13
Kaynakça ................................................................................................................................................ 14
Emre Yasin Çolakoğlu
3
ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND
1. Genel Durum
Günümüzde online oyun pazarı 20 milyar dolara yaklaşan bir pastayla, hiçbir firmanın gözardağı
edemeyeceği büyüklükte bir gelir kaynağı haline gelmiştir. 1991 yılında Neverwinter Nights ile
başlayan bu furya bugün irili ufaklı 200’den fazla oyunla devam etmektedir ve her geçen gün yeni bir
oyun duyurulmaktadır. İlk çıkan MMORPG olan Neverwinter Nights, AOL tarafından host edilmiş,
500.000 civarında oyuncuya ulaşmış ve 6 sene oynanmıştır.
Bundan altı yedi yıl öncesine kadarki trend, üyelik bazlı, aylık ödemeleri olan P2P diyebileceğimiz
sistemdir. Yüksek sayıda oyuncuya sahip oyunlar için çok iyi bir sistem olsa da, günümüzde durum
yavaş yavaş değişmektedir. Artık üyeliği, kurulumu ve oynaması bedava olan F2P oyunlar gitgide daha
popüler hale gelmekte ve sayıları artmaktadır. Yeni F2P oyunlar duyurulduğu gibi mevcut oyunlardan
bazıları da P2P’den F2P’ye geçiş yapmaktadır. Değişen trend ile birlikte F2P sistemini kullanan bazı
büyük oyunlar ve yapımcı firmaları şunlardır: Fifa Online (EA Sports), Need For Speed World (EA), Age
of Conan – Hyborian Adventure (Funcom), Team Fortress 2 (Valve), DC Universe Online (Sony), World
of Warcraft (Blizzard – ilk 20 seviye), Battlefield Online (DICE), Lord of The Rings Online (Warner Bros)
Emre Yasin Çolakoğlu
4
ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND
2. Tanımlar
F2P: Free to Play, aylık sabit ücret gerektirmeyen oyunların içinde olduğu kategoridir. Genellikle
güçlü eşyaların ve ayrıcalıkların gerçek para karşılığı satıldığı bir market bulunur.
P2P: Pay to Play, aylık sabit ücret karşılığı abone olunup oynanan oyunların içinde bulunduğu
kategoridir.
Micro-payments: F2P oyunlardaki
marketten gerçek parayla ayrıcalıkların satın alınması ve
bunun devamlı yapılması sonucu oluşan ödeme biçimidir. Örneğin her ay belirli bir ayrıcalığın satın
alınması
Power-up Store: Genelde Free to Play oyunlarda bulunmaktadır. Çeşitli ayrıcalıkları ve güçleri
gerçek para karşılığında satan sanal bir markettir. Oyuncular rekabet ortamında avantaj sağlamak için
bu marketlerden alışveriş yapabilmektedirler. Genel olarak fiyatlar minimaldir. Bu da ödemelerin
boyutundan dolayı, mikro ödeme kavramını ortaya çıkarmıştır.
Experience Points: (exp) Hemen hemen her oyunda bulunmaktadır. Oyuncuların oyundaki
konumunu ve statüsünü belirlemek için birincil etmendir. Genellikle oynandıkça kazanma üzerine
kurulu bir sistemdir. Bu da oyuna bağımlılığı ve online geçirilen zamanı arttırır. Tecrübe puanı olarak
çevrilir.
RPG: Role Playing Game, Rol Yapma Oyunu olarak çevrilir. En yaygın oyun türüdür. Genellikle
fantastik bir dünyadan çeşitli meslek ve savaşçılar arasından seçim yapılabilmektedir. Günümüz
oyunlarında madenci, şifalı otlar uzmanı, hırsız, savaşçı, büyücü, keskin nişancı gibi çok geniş bir
yelpazede seçim yapılabilmektedir.
MMORPG: Massively Multiplayer Online Role Playing Game, Devasa Çok Oyunculu Çevrimiçi Rol
Yapma Oyunu olarak çevrilir. RPG unsurlarına sahip online oyunlardır.
Prepaid Card: Oyun süresi satın almaya yarayan, ön ödeme mantığıyla çalışan ödeme sistemi.
Emre Yasin Çolakoğlu
5
ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND
3. Free to Play Modelinin Avantajları
Oyuncular açısından baktığımızda aylık ücretin olmadığı F2P modelinin en büyük avantajı bedava
olmasıdır. Bu sebeple çok çabuk çok büyük bir oyuncu kitlesi oluşturabilirler. Oluşturulan bu oyuncu
kitlesi genellikle kredi kartı kullanmaya reşit olmamış gençleri kapsar. Ayrıca oyunu satın almadan
veya oyundaki Power-up Store’da para harcamadan önce oyunu denemek isteyenler de bu
modeldeki oyunlara yönelmektedirler.
Bu tip oyunlarda oluşan geniş oyuncu kitlesi, oyunculara yalnız olmadıklarını hissettirir ve oyuna
daha çok kullanıcının çekilmesini sağlamaktadır. Bu açıdan oyuncu kitlesi, iyi bir oyunun en önemli
ikinci özelliğidir denmektedir. Bu kitle genel olarak internet üzerinden örgütlenerek, oyun hakkında
bilgilerini paylaşmakta ve ayrıca sorunu olan kişilere yardım etmektedirler. Bu tarz yardımlarla F2P
modelinde eksikliği çekilen teknik desteğin bir kısmı oyuncular tarafından karşılanmaktadır.
F2P modelinin bir diğer avantajıysa, sahip olduğu oyun çeşitliliğidir. Ücretli tüm oyunlara bir
alternatif bulunmaktadır. Ancak her F2P oyunun bir P2P alternatifi yoktur. Örnek olarak P2P bir oyun
olan Eve Online yerine Gamigo firması tarafından piyasaya sürülen Black Prophecy oynanabilir. Ancak
Perfect World International yada Lord of The Rings Online gibi oyunların P2P alternatifleri yoktur.
Spor, Aksiyon, Uzay, Ticaret, RPG, Yarış, Fantezi gibi oldukça çeşitli dallarda oldukça çeşitli bir F2P
oyun yelpazesi mevcuttur.
Emre Yasin Çolakoğlu
6
ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND
4. Pay to Play Modelinin Avantajları
P2P oyun modelinin en önemli avantajı sunulan oyunların arkasında daha bilindik ve güvenilir
firmaların olmasıdır. Bu durum, F2P oyuncularında oluşan çeşitli endişeleri gidermektedir. Bu
endişelerden ilki güvenliktir.
Kullanıcıların kişisel bilgilerini ve ödeme bilgilerini
güvenli bir şekilde saklamak her şirketin görevidir ancak
genel
olarak
P2P
oyunların
güvenlik
sistemleri
kullanıcılarının gizliliğine daha önem verecek şekilde
tasarlanmıştır. Örneğin, Blizzard firması, World of
Warcraft oyuncuları için oyuna her bağlandıklarında yeni
bir şifre üreten Blizzard Authenticator isimli cihazı
kullanıma sunmuştur. (Resim-1) Bu cihaz sayesinde
oyuncuların bilgilerinin güvenliği sağlanmıştır.
Resim 1 - Blizzard Authenticator
P2P oyuncularının bir diğer avantajı da gelişmiş teknik destektir. Şirketler oyunculara destek için
bir grup çalışanı özel olarak görevlendirmektedir. Ayrıca faturalandırma, teknik destek, reklam
pazarlama, halkla ilişkiler için ayrı ayrı ekipler bulunmaktadır. Son olarak da oyuniçi olaylara anında
müdahale edebilecek Admin’ler daima hazır tutulmaktadır. (Resim-2)
P2P oyunların arkasında genellikle F2P oyunlarınkinden daha büyük ve tecrübeli geliştiriciler
bulunduğu için oyuncular, P2P oyunlara bu açıdan daha fazla güvenmektedir. Oyuncuların bu
konudaki genel fikri, saatlerini ve paralarını döktükleri oyun karakterlerini birgün kaybetmek
istemeyecekleri yönündedir.
Emre Yasin Çolakoğlu
7
ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND
Bu tarz online oyunlarda oyuncu kitlesinin kalitesi önemli bir faktördür. Oyuncu kitlesinin geniş
olması bir açıdan iyi iken, geniş ama kalitesiz bir oyun kitlesi diğer oyuncuları oyundan çabucak
soğutabilecek bir etmendir. Örneğin ülkemizde de hayli popüler olan Knight Online, Metin2, Silkroad
Online gibi F2P oyunlarda oyuncuların önemli çoğunluğu küçük çocuklar olduğu için, kitlenin kalitesi
düşüktür. Bu durum diğer oyuncular için
olumsuz bir oyun tecrübesi yaratmakta
ve
onları
oyundan
soğıtmaktadır.
Irkçılık, hakaret, hile, dolandırıcılık gibi
olumsuzluklar,
bu
tür
kitlelerde
görülmekte, bazen de bir topluluğa ithaf
edilerek bir nevi etiketlenmektedir.
Örneğin F2P oyunlarında Polonya’lılar
hile ve ırkçılık, Türkler ise hakaret
etmeleriyle bilinmektedir.
Resim 2 - World of Warcraft Admini Matematik Sorusu Çözüyor
P2P oyunların bir başka avantajı da düzenli bir şekilde hataların düzeltilmesi ve yeni içeriklerin
eklenmesidir. Bu sayede oyuncular oyunla gerçekten ilgilenildiğini düşünür. Düzenli olarak yeni
içeriklerin eklenmesi, oyuncuların ilgisini üst düzeyde tutar ve yeni oyuncuların katılımını hızlandırır.
Ayrıca oyunu tekdüzelikten ve uzun vadede oyuncu ve gelir kaybından kurtarır.
Emre Yasin Çolakoğlu
8
ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND
5. Free to Play Modelinin Dezavantajları
F2P ve P2P modelleri, birbirlerine fikir olarak zıt oldukları için bir yöntemin avantajı genellikle
diğer yöntemin dezavantajı olarak karşımıza çıkmaktadır. Free to Play modelinin en önemli
dezavantajlarından biri güvenlik konusu olmaktadır. Arkasında çok tanınmış yayıncılar olmayan
oyunlar oyuncular tarafından kuşkuyla karşılanmaktadır. Ayrıca, kayıt olurken istenen veriler, oyuna
ait sitenin genel tasarımı oyunculara bu konuda ilk fikirlerini verir. Genel olarak, geliri kullanıcıların
mikro ödemelerine bağlı olduğu için değişken geliri olan firmalar, oyunları için sabit bir güvenlik ekibi
bulundurmayı seçmemektedir. İleriki zamanlarda oyuncu kitlesi ve dolayısıyla gelirleri arttıkça bu
yöntemi kullanmayı seçebilmektedirler.
Bir diğer dezavantaj ise oyuncu
kitlesidir. Genel olarak F2P oyunları
herkes oynayabildiği için herhangi bir
denetim olmamaktadır. Oynayanlar
ise çoğunlukla kredi kartı olmayan ve
bu yüzden P2P oyunları oynamayan
çocuklar
ortalamasının
olmaktadır.
Yaş
düşüklüğünün
sonuçları arasında hakaret, ırkçılık,
Resim 3 - Hile F2P oyunlarda oldukça yaygındır.
hile ve dolandırıcılık bulunmaktadır. Örneğin ülkemizde de oldukça popüler olan ve oynanan Knight
Online oyunu, daha çok oyunu oynayan çocukların davranışları ile tanınmaktadır.
Oyuncuların F2P oyunlar hakkında en çok şikayet ettikleri konu ise oyundaki gerçek parayla
çalışan markettir. Bu market Power-up Store, Cash Mall gibi isimlerle de anılmaktadır. F2P oyunları
paraları olmadığı için tercih eden kitle, bu marketlerin onların emeklerini hiçe saydığını ve parası olan
herkesin onların emeklerine kolay bir şekilde sahip olduğunu iddia edip bu iş modeline karşı
çıkmaktadırlar. Bu marketleri savunan oyuncu kitlesi ise, genel olarak çalışan ve oyuna ayırıcak
Emre Yasin Çolakoğlu
9
ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND
saatleri çok olmayan insanlardan oluşmaktadır. Onlar çalışmak zorunda oldukları için rekabetten geri
kaldıklarını, ve harcayacakları birkaç dolar onları bu rekabette yukarı ya taşıyacaksa bunun gayet adil
olduğunu
savunmaktadırlar.
Resim 4 - Yakın Zamanda P2P'den F2P'ye dönen Team Fortress 2 ülkemizde de popüler bir oyundur.
Ayrıca F2P oyunlarda P2P’ye nazaran daha seyrek olarak yeni yamalar, güncellemeler ve içerikler
görülür. Güncellemelerin belirli bir takvimi ve sistemi yoktur. Beta sürümde olmak veya hack gibi acil
durumlar dışında yamalar nadirdir.
P2P oyunların aksine, mali sebepler nedeniyle F2P oyunların kapanma ihtimali daima daha yüksek
olmaktadır. Bu sebeple bazı oyuncular F2P oyunları uzun vadeli görmeyip, para harcamamakta bu ise
oyunun kapanma ihtimalini daha da kuvvetlendirmektedir.
Emre Yasin Çolakoğlu
10
ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND
6. Pay to Play Modelinin Zararları
Aylık ücretli P2P oyunların en büyük dezavantajları, gene aylık ücretlerinin olmasıdır. Oyunların
aylık ücretleri 13€ (World of Warcraft), 14$ (Eve Online), 15$ (DC Universe Online) arasında
değişmektedir. Neredeyse yıllık bazda 150$’ı geçen bu fiyatları çok bulan oyuncular F2P alternatiflere
yönelmektedirler. Bazı oyuncular ise ebay gibi alışveriş sitelerinden ucuza prepaid card’lar satın alma
yoluna gitmekte ancak zaman zaman üçüncü parti satıcılar tarafından dolandırılabilmektedirler.
Alışveriş oyunu işleten firmayla yapılmadığı için bu gibi durumlarda mali destek, geri ödeme gibi
durumlar söz konusu olmamaktadır.
Resim 5 - World of Warcraft abone sayısı - kaynak: mmodata.net
Bir diğer unsur ise, oyuncuların bir süre oyuna ara vermesi gerektiğinde baş göstermektedir. Bazı
oyuncular, oynadıkları oyunun işleyiş mekanikleri sebebiyle, sırf oynadıkları karakterlerin silinmemesi
için aylık ücreti ödemeye devam etmek zorunda kalmaktadırlar. Ancak gitgide daha çok oyun,
hesapların dondurulması ve istendiğinde tekrardan aktif hale getirilmesine izin vermektedir.
Emre Yasin Çolakoğlu
11
ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND
P2P modeli, kararsız oyuncular için pek fazla yardım vaadetmemektedir. Oyunu denemek isteyen
oyuncular çoğunlukla oyunu satın almalı ve ilk ay ücretini ödemek zorunda kalmaktadır. Bu da
kararsız oyuncuları iten bir kavramdır. Bunu farkeden oyun şirketleri belirli süre veya seviye
kısıtlamalarıyla çalışan deneme sürümlerini piyasaya sürmektedirler.
7. Ekonomik Örnekler
Online oyun dünyası oldukça şaşırtıcı rakamları barındırmaktadır. Yapımcısı halka açık ve büyük
bir şirket olan World of Warcraft, ekonomik verileri ile de şeffaf bir oyundur. 2009 yılı verilerine göre:
World of Warcraft oyunu için yaklaşık 20.000 bilgisayar sunucu olarak çalışmaktadır. 1.3 petabyte
alanda kullanıcıların verileri tutulmaktadır ve 75.000 CPU çekirdeği bu sunucularda bulunmaktadır.
5.5 milyon satır kod ve 2 milyon satır yazı ile oyunda yaklaşık 30.000 eşya, 7.600 görev, 1.400
lokasyonun verileri saklanmaktadır. Bütün bu sistemin günlük bakım masrafı ise yaklaşık $137.000’a
tekabül etmektedir. World of Warcraft oyunu, sadece Kuzey Amerika ve Avrupa’ki oyuncularından
yıllık $800.000.000 kazanmaktadır. Buna rağmen oyunun en büyük oyuncu kitlesi, saat başına ödeme
yapan Asya’da dır.
2011 yılında P2P’den F2P’ye geçen Team Fortress 2 oyununun yapımcısı Valve şirketinin kurucu
üyelerinden Gabe Newell, Seattle’da verdiği bir röportajda, en ünlü oyunları Counter-Strike’da fiyat
indirimine gittiklerinde oyuncu sayısının arttığını ve bu yüzden gelirlerinin düşmediğini belirtmiştir.
Aynı firma daha sonra başka bir oyununda %75 indirime giderek toplam gelirlerinde 40 kat artış
gördüğünü açıklamıştır. Bu verilerin ardından Team Fortress 2 oyununu F2P’ye çevirme kararı alan
firma, oyuncu kitlesini 5 kat arttırmıştır ve mikro ödeme yapan oyuncuların oranını %30 olarak
açıklamıştır.
Emre Yasin Çolakoğlu
12
ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND
8. Sonuç
İnternet’in gitgide gelişmesiyle sürekli değişen kullanıcı istekleri, oyun firmalarında radikal
değişikliklere gidilmesine neden olmuştur. Artık dergi aboneliği gibi oyun aboneliği yavaş yavaş
piyasadan silinmekte, bunun yerine kullanıcıların oyuna değil sadece istediği içeriğe ödeme yaptığı, ve
bu sayede daha pozitif bir kullanım tecrübesi yaratan, müşterinin isteklerine göre şekillenen bir
sistem oluşmuştur. Ayrıca bu sistem, oyun firmalarına zarar vermemekte, çoğu firmanın gelirleri aynı
kalmaktadır. Süreci iyi yöneten firmalar bu işte karlı bile ayrılmaktadır. Bu bağlamda P2P’den F2P’ye
geçiş süreci hem oyun firmaları hem de oyuncular için kazançlı geçiyor denebilmektedir.
Emre Yasin Çolakoğlu
13
ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND
Kaynakça
 Todd Bishop. (October 23, 2011). GeekWire. In How Valve experiments with the
economics of video games. Retrieved 25.10.2011, from
http://www.geekwire.com/2011/experiments-video-game-economics-valves-gabenewell.
 Anonymous. (2009). World of Warcraft Facts. Retrieved 24.10.2011, from
http://i74.photobucket.com/albums/i257/Baneus/wow_facts.jpg
 Nik Blomquist. (May 25, 2011). GameBreakers. In Age of Conan: Free To Play vs Pay To
Play Comparison. Retrieved 23.10.2011, from
http://www.gamebreakers.co/2011/05/age-conan-free-play-pay-play-comparison/video-game-economics-valves-gabe-newell.
 Emor. (October 30, 2010). The Dark Side of MMORPGs. In Free to Play MMORPG Quality
vs Pay to play. Retrieved 2011-09-30, from
http://badmmorpgs.wordpress.com/2010/10/30/free-to-play-mmorpg-quality-vs-payto-play/.
 Robert Akron. (October 2, 2010). Davian Letter. In Free to play vs Pay to Play: Analysis
(Part 1). Retrieved 2011-09-30, from
http://davianletter.com/blog/2011/2/10/free-play-vs-pay-play-analysis-part-1.
 Pamela Blalock. (March 2, 2010). MMO Matchup. In Free-to-play versus pay-to-play.
Retrieved 2011-09-30, from
http://www.examiner.com/mmo-in-national/mmo-matchup-free-to-play-versus-pay-toplay.
 Sittinhere. (November 1, 2010). Seriousless News. In MMO Weekly Blog #1 F2P vs P2P.
Retrieved 2011-09-30, from
http://seriousless.com/news/425/gamers-corner-mmo-weekly-blog-1-f2p-vs-p2p/.
Emre Yasin Çolakoğlu
14