DlLENCI

:"r1 ,\
I
i!,
"
'rt'/(.'
"rj
n),: "l
KEMALETT|N TUGCU OiZiSi .S
a()
DlLENCI
BABA
t'\r
ilF---
-,#
d
.wr,'
str_
*-+
,n
KEMALETTiN
ruGcu
o
I)ItDNCI
l
ll/tllA
A
DILENCI BABA
Damla Yaytnevi Nu.:142
Kenolellia 7ufrcu Klotihleai fln.:
i
@
Copyright
Yayln Hakkl
Damla Yayrnevi
Kapak-ig Resim
Cemal Diindar
Dizgi-Mizanpaj
Damla Yayrnevi
Baskl-Cilt
Express Matbaasr - iSTANBUL
rsBN 975-381-095-4
.(fu
DAMI.,A YAYINDVI "
Prof. K. ismail Gurkan Cad. No: 6 Cagaloglu-iST.
Tel: 0.212. 514 28 28 - 0.212.511 09 55
Fax'.0.212. 528 24 01
I nternet: www.damlayayinevi.com.tr
E-mail: [email protected]
na gocuklar "dilenci baba" diyorlardr. Elinde, avucunun terinden ci16lanmrE bir de$nek, sol koltu!uiUh rltrnda dayandr$r bir uydurma koltuk de$ne$i, paramplfef 0stU bagr, omuzuna asrll bir torba, bir aya$tnt suruyettk, lokak sokak dolagtrdt'
lol aya$r diz kapa$rnrn altlnda kesilmiSti. Orada, oteki
l|Urm ayagrnrn boyu kadar odundan bir uydurma aya$t
Ylidt, Y0rurken taSlara garparak tok tok sesler Erkartlyordu,
pirsNci
pirruci BABA
BABA
. Herhalde ihtiyardr, ama yagt belli degildi. Sakallr, bryrklarr, kaglarr ve saglan bembeyazdl.
Ellerfsaglam ve kuwetli gdrunuyordu.
Kadrnlar, yaramaz Eocuklan onunla korkuturlardt. ,, Seni. Dilenci Babaya verecegim" derlerdi. Kimsenin kaprsrnl
galmaz, kimsenin kaplsrnrn dnunde durmazdl. Ancak seslendileri zaman durumsar, agrrlaglr ve kendisine uzatrlan
parayt alrrdr.
Kalaballk bir yerde, bir koge bagrnda durursa ancak ya.krnlarrndakilerin
igitebilecekleri bir sesle:
Allah rrzasr igin, diye soylenirdi.
-Tahta
aya$rnr ileriye do$ru uzatlp. strtlnt bi duvara yas.
layarak uyur gibi, krplrdamadan ve gozteri kapalr dururken, gelip gegen geEenler, yanrnda duran bi konserve kutusuna bozuk paralar atryorlardr.
Yanrnda koltuk degnegi ile bastonu, diger yanlnda teneke kutusu, bazen uzun sure kalrr, belki uyurdl. Ama ona
dikkat edenler, arada bir elini uzatarak kutuda toplanan
parayt srrtrndan yaz krg grkartmadrgl gok eskimig bii asker
kaputunun ig cebine aktardrgtnl g6rUilerdi.
. O yakrnlarda bulunan ahgr dukkanlanndan, ya da bakkaldan gelenler ona seslenir, bir k6grt para uzatrr:
Abdullah baba, gunu bozuver, derlerdi.
-Bozuk
paralarr verir, k6!lt parayl koynuna saklardr. Dilencileri toplayrp g6tUrdrikleri halde ona dokunmazlardr.
(tinkU onun el uzatrp dilendigini kimse gdrmezdi. Sonra
ihtiyar ve sakat bi adamdl. Kdyunu bulupta yollasalar bir
ig gdremezdi.
. Ramazan ayrnda onun teneke kutusu beg altr defa dolardl. Sonra, Kadir gecesinden sonra fitre veimek iEin onu
arayan gok olurdu
lstanbul'un, arstz, yiizsuz kaEak ve bir klsmr yankesici dilencilerine kargrlrk o, alrr baglr, sessiz bir adamdr. Sonra, o,
camilere gider, namaz kllardr. Caminin kaplsrndan girince
namaztnt krlardr. Tahta baca$lnr ileriye do$ru
lgln, namaz kllanlarln slraslna girmiyordu.
ntmaztnt da bi camide, ya da bir mescitte ktldlkalaca karanltktr ana caddeye yakln bir yerde sobir apartmanln birkag basamak mermer mer', kaptdan igeriye girer ve o girig katrndaki karbirisinin kaptst, zili galrnmadan aqrltr' Dilgeriye girerdi.
n b6ylece gUnltik i;i bitmig oluyordu.
ili apartmantn kaplstntn yantnda, siyah uzeriyazilmrg " Sadaka apartmanr" yaflsiY?Td1.llbu apartmantn her katlnda kargrlrkll iki daire
r. Dairelerin hepsi doluydu. Girig katlndaki dade de kaprcr Cafer otururdu. Bu adam apartizli!ine, alrg verigine, kaloriferine bakardr.
n sadaka adrnr belenmeyenler baqka yerlere
lffia bu Sadaka apar{nanrnrn dairelerinden biOrtb halli insanlartn, kendi.igildr$r gOrr,ilmezdi.
-nreggul
olup etliye, sutlUye kartgmayanlar
rtn hicbiri apartamanln sahibinitantmazdt. O, git otuian Emine adtndaki, krrk yaglarrnda kadar
r kiralart, Dairelerin kiraya veren, kontuda oydu.
kadrndl bu Emine, kimseyle konugmazdr. Kira
kaprsrnr galanlar bazen daire kaprslnrn iginde
o uydurma koltuk de$nelini ve aya$tntn
g6rurlerdi.
bu dilenci ihtiyarr ne diye evine alryordu? 5eAngin bir kadln mrydl? Burast anlagrlmadt gitr
len altl katrn dairelerinden baqka apartmanln
bir de aktar dUkkdnl vardl. Butun kiralar
r bir aylrk gelir sa$lryordu. Baklmlr olan
:,
8
DirrNci
BABA
apartamandan btjtun kiracrlar
hognuttu.
Dilenci baba,,o semte dort yrl
once bu apartman yaprl_
drktan sonra oetmisti. o;;l;d;;""fir9ot
mahaltesinde oe
gorurlerdi. crinde tiii o"i"
.irrn'or"l".oan gegerdi.
Onu, llhan d.,^ Ol.h?. o.\ula
baglamadan ve babasr olmeden once sokakta gorurau.
onjl,i'goL korktugu iqin ilko_
sotri^tp.setirirdi
f:t? ..',n"'i
babasr bir trafik kaza_
srnda
otmrjs, ithan sek-iz y"$,;;;;k;I
b"b"r,.
katm15, hic alr_
grk ormadrfr harde anneii,
euteroe-grinderikre, hizmetEirige
rs,
g
isll, "u5utm ris evde i k i av ka _
:y yorgan
:y. bastam
.:g1,, ";;;"oar
Oor"ly?,Ar5,,9a1,g,[-kaJandrgr
paralar bitince,
komgularn yardrmr ire maha'eden
iakir
k6grdr
grkartmrg ve
"
hastahanelerden birine
v"t,i,i_iii'
llhan bir haftadan beri sokaklardaydr.
Artrk ne yiyecek
bulabitiyor, ne okuta_gAiqi,"*,
bannacak
yer bura_
biliyordu. Bir tek odas-rnr ti.aiaAitiarl
dul kadrn:
Evl6drm,
bifiyorum, ama benim
"" l.-qll:_"tdugunuzu
odayr
kiraya ueri-p de ekmek parasr
yapryorum,
3:[,;1.U"n.
i;;;;
;":"
-
:qlr." da onlarrn biyataklrkla, bir sandrgrnr, iki parea ve_
mek kabrnr aratrda
isei krza kiratam,it,. tt_
"i"i'#"g,'r,t,t,rsa,
\.yrr;;-;"v,Ti,
han boytec"
sandrkla va_
"c,tit" -kJ'r,$i1
tak bagrnrn kondugu
bagrnrn
,l",rt
yatardr. Kadrn yine-hatde"
"i,ir''ttr,'il Li. inranu,. tisttinde
f lhan bir iki defa
hastahanenin kap,srna gitmig,
ama onu
iEeriye atmamrstara,, 19n1ca
i;;;;;;t;.rdurmus, annesinin
daha bir zaman orada
bitdirmisterdi.
llhan, iki grinden beri agzrna
bir rokma ekmek bire at_
madrgrnr bir osle
yakti,
yal"g,n,n yanrnda,
uzenne kova fitan
iEi;
iapi;kian
mermerin rjzerin_
!g.vl",L
de otururken Ditenci.Babanrn'u6,i'"b,r.
geldigini gordti.
Adamrn bir elinde bi|. k"r;
Dogru qe$meye geldi. Durmadan
akan suya kesekddrdr_
nr tuttu. K'frdrn alirnr detdi.
*;A;;;;;"r;;_
;;t;;;
k;i;J;;;t.ig,n,
,#-;";;;;ii
ilg,;r";r;l
i;;k,;;itti.
nirrNci
BABA
Ittrrr koydu.
Bu su bdylece akrp gider, ziyen olur, dedi.
llhnn qekilerek:
Ben akltmadrm suyu, dedi.
Dllanci baba:
Ben da sana, suyu boguna akrttrn demiyorum, dedi.
frlur mus.lugunu koparmrqrar. Bir kimse de guiaya uir irlaE
Dese de ne olacak. eiri gelir, iti ,uui ,,
fafr.ylm demez.
Ittt, ltKact yerine koymadan savu$ur gider. Oyle degil mi?
DoSru s6ylediniz.
Dllonci baba kortuk defnefini, sopasrnr yanrna uzatrp
rnrrrnorln kenarrna oturdu. Kese k6srd,n, y,it,. au tag,tia
0r0m varmt$. lginden ufak bir salkrm aldr, uzattr:
Al oSlum.
. .llhr^ a6tr. uztim pek guzerdi. Ama o terbiyeri gocuktu.
Alf tktrn 6lse de kimseden bir gey istemezdi.
TclekkUr ederim, dedi.
lhtlyar adam:
Al canrm, dedi. Zehir degil ya bu? yoksa dilenci oldu_
lttm lgln mi almak istemiyorsun.Hryrr, onun igin degil, dedi. llhan.
Oyleyse al. Biri yer,.biri bakar, kryamet ondan kopar,
drrhr. Zohir de!il a bu? lki gitmik uzum.
. . llhrn a_!paya mecpgr _old.u. Ag midesine bu uzumler gok
fyl grldl. Elinde olsa butUn kagritaki tjzumleri yerdi. '
Dlhncl baba:
Jrn beni tanryor musun? diye sordu.
Evrt, dedi llhan. Bizim sokaktan da geEerdiniz bazen.
-.- trnln baban ne ig yapar?
=' trnlm babam tesviyeciydi. Ama bir trafik kazasrnda
6fdo,
nirnNci
BABA
Oooo, igte bu fena. peki ne oldu sonra?
-llhan'rn
dert ddkmeye ihtiyacr vardr. Kargrsrndaki dilenci
de olsa nihayet bir insjndr. liini gekerek:
evlere gtindelile gidiyordu, dedi. Bir yerde
- Annem
ugutmug,
tamam iki ay yattr evde. sonra mahaileden"fakir
belgesi grkarttrlar, onu-hastaneye yolladrlar. Bir haftaJrr
orada.
Dilenci baba:
Sen gidip gordun mu? dedi.
- Beni
- N.9Ve iEeriye sokmuyorlar, dedi llhan.
- mi? sokmuyorlar? Bir Eocuk annesini gormeye gide_
mez
Belki ustum bagrm gok berbat, dedi llhan. Ama iEeri_
den- haber getiriyorlar. Oaha iki hafta kalacakmrs. '-.
Eh, varstn kalsln.
-Dilenci
baba biraz durduktan sonra:
mi var? dedi.
- Eviniz
Yok, dedi llhan. Bir kadrnln tek odasrnda oturuyor- Kira
duk.
verecek paramrz karmadr. Annem de hastahaneye katdtnltnca kadrn odayr bir bagkaslna kiraladr.
Peki sen?
- Ben
- 6yle mi?
- Oyle ya? Sokakta mr kaldrn?
- Peki, sayrlrr.
ne yapryorsun?
- Hie.
amcan, dayrn, enigten yok mu?
- Akraban,
Bizim kimsemiz yok.
- Gokten
zembille mi indiniz be gocuk. Kimsesiz insan
olur- mu?
-
Olanlar olmtigler.
pirrNCi
BABA
LL
duzfocuklart korkuttuklart bu dilenci ihtiyarrn
gagryordu.
Kimilgilenmesine
ulmtslna, kendisiyle
kimseye el aEmayan, bu fakir adam
Koltuk de$ne$ini, koltu$unun
kalktr.
nden
de$ne$ini aldt.
eline
Oteki
yardrmctn olsun be gocuk, dedi.
lyt6t yerde tok tok seseleri Elkartarak uzaklagmall, Epdyce gitti, sonra geriye ddndu. $imdi yine
|rklagtyordu.
kararstz, aG ve uzuntuluYd0. Ne yapacak,
kime sr$rnacaktt?
yantnda durdu:
yakllEtt,
brba
bak gocuk, dedi. Karnrn aq mt?
lelnde, midesinde stcak stcak bir gurultu vardt.
dllcnci dinlese duyabilirdi' Ama o:
dedi. Ag de$ilim.
da, paran yok da nereden ne bulup yiyor-
lok
na Senin?
mlsln?
gittin
mi?
okudum.
tlkiz
Yagrnda filanstn?
du, bir yere ayrtlma. Ben gimdi gelece$im.
tekrar tak tak yerde sesler grkartarak gitti,
lldu. Biraz sonra yine gorundu, geldi, geldi.
sanlr iki simit, biraz da kagar peyniri vardr.
oirnNci
pirrNCi
BABA
llhan, dedi. Ben Eok aglrk gektim, Eok yalnrzlrk gek- Ben
tim?
halden anlarrm. Birgun bu srklnirlarin geger.'Sen
bunlarr ye. Bak hava bozacak gibi. lri iri, kara kar-a 5urutlar
rUzgArrn onUne dugmug surUkleriniyorlar. Zaten 6numtjz
!,S. ?"f iyi dinle. Sana bir yer tarif edecelim. Oraya git.
Orada Emine Hanlm var. Hastahaneye gider, annendln 6a_
ber getirir sana. Hava kararrnca g-et.-Sadaka apartmant,
unutma. Kaplcrya sor. Kaplcrnrn adr Caferdir. O yoksa bile
kaprdan girince, girig katrndaki solda bulunan djirenin ka-
BABA
rlzrrl igin, diYordu'
df llRenler qok azdr' Onun bagrnr g6$s0ne sarkirl lirpah, kottuk de!ne!i, bastonu ve teneke kuUyuyup kalmlg, diye soylenirlerdi'
tlftp teneke kutusuna bozuk paralart atarlardr'
ilt lira, beg lira, ne gegerse ellerine. Sonra iyi bir
,olduklarrna inanrp igleri rahat ederek yuruyUp
prsrnr gal.
Dilenci baba, caddeyi ve sokaga tarif etti. Ayrrldr, biraz
uzaktan dondu:
Unutma, dedi. Anandan haber alrrsrn.
-Artrk
bagrnr qevirmeden telagsrz, acelesiz yrirUyrip gitti.
llhan agtr. Tagrn uzeride, taze iki simitle, yag k6gldrna
sarrlr kagar.peyniri duruyordu. Dilencinin kay6otOugl yere
g6zlerini dikmig, drigunuyordu. Annesinden habel ai,nacakmrg? Kimdi bu Emine Hanrm? Sonra nasll apartmandr
bu Sadaka apartmanr? Sokak sokak dilenen bu adam kimin
nesiydi?
O, kendisine, sadaka veya fitre verildi!i zaman, elini 6nce genesine, sonra alnrna deldirerek selam verir, boylece
tegekkrir etmig olurdu.
Bagr slkrntrda olanlar, hastasr olanlar, kederi, acrsr olan_
lar, bir sadaka vermek igin sahiden de fakir olan bir adam
anyanlar, bu sessizce gelip geEen adama verirlerdi sadakalannr.
Onu camilerde, mescitlerde namaz krlarken g6renler
goktu. MuslUman bir adamdr o. Kimbilir, belki eiliya idi,
belki Allah'rn sevgili kullarrndan biriydi.
. .On9"l, gocukluSunda korkmug olan llhan, gimdi ona
daha bagka. bir gozle baklyordu. Evet, bu adam dileniyor9y.nrr elini agmadan, sesini grkarmadan dileniyordu. gir
k6gede otururken yalnlz:
vtrdigi simit, kaSar peyniriyenilir mi? Demek
nclden de daha kdtu bir duruma dugmu5tu'
rgtr. Simit ve kagar peyniri burnuna mis gibi
u, kirpiklerine bir iki damla yaq geldi. Simitt, simidi a$zlna goturdu. llrk simit ve susam
bOyeledi. Yanaklarrna bir ikidamla yag inerken
Aynr zamanda hrgkrrdl' fimdi hem htEktrtyor,
'
kagar peynirini YiYordu'
*
**
rrlart baqlamrgtr herhalde. O
akgam
ve gUnegin bataca$lna yakrn inceden
, gittikge hlztnt artttrmtqtt.
la, tenine giydi$i bir tek gdmlek vardt. O
lgtr. lster iitemez, hem de kogarak,Saday6lunu tuttu. Dairenin kaptstnt galarken
rslak g6mle!i tenine YaPtgmtgtt.
kadar guzel yizlu, orta boylu bir kadrn
yukarrdan aga$rya suzdukten sonra, kim
g
o!lum, dedi.
las:
Ine, diye sordu. (ocuk mu geldi?
't4
nirnNct BABA
llhan, dilencinin verdiji simit ve peyniri
yerken giizleri yagla doldu.
Kadrn:
Evet, dedi. Hayli lslanmrg.
-Sokaga
bakan pencere yerden az yukseklikteydi. Ayrrcir
demirparmakIrSrvardL Bu pencerenin 6nUnde Dilenci bab,r
oturuyordu. Baqrnda beyaz bir takke, tizerinde pijamalar
vardr. Pijamanrn pantalonunun bir brEa$r bir gengbli ignt,
i le yu ka rrya tuttu ru lm uEtu. Ada m n oteki
ayaglhdJ yen ibi,
terlik vardr. Tahtadan ayaklrk duvann bir kogesindeydi
Ama yeni bir koltuk degneyi yanrndaydr. Divanin ustundc
r
pirENci BABA
1.5
lrlr rlrlrrtir l,tlrl,l5l vardt. Bu tablada bir sigara tutuyordu'
lllr,lr ,,rl,ry,t qirince ne diyece$ini gagrrdr' Qok iyi {95gn,rl1 vr, lrlt trt''ttti-rahatlandtracak olan bu oda zengin bir in,*,,', ,rrl,r',r r;illiydi. Epeyce uzunsu olan bu odantn dip tarelrrIl,r tt/r'tiltc tabaklar konmug, yemek haztrlanmakta
nlsn lrlt yrtttt'k masasl vardt.
flrrrrrrr lrlrlt,tlde bu kuquk dairenin salonu olmalrydt' Bir
r:lr;ra ilrr,rln(l(] bir de tel-evizyon bulunuyordu' Ayrrca kolluf lnr I vr k,ttt,tl)tsler vardl.
lllr,rrr t',l,rk tistu bagr ve gamurlanmrS ayaklartyla igeriye
glf rlryr' l..otkttyor, qekiniyordu. Kadln:
llltnr r;cl benimle o$lum, dedi.
Flrnr tilttt,t llhan elini, yuzunU yrkamrS, slrtlna, kollarrnt
latlnyrl l.rvrrrlrQr bol bir pijama pantalonu vardt. PaEalartnt
rle tttl1111r' k,lll.tlttt5tt.
I tllsttr I ll,tlt.t:
lrt,ltllqlrtc iyi ettin, dedi. Ben biliyorum' Sen saygrlr bir
qlr rf rrlr li,rJr,r ;rlnrntn damart gatlamamrg' Annenden hahpr alttrnr,tr;tttt sana soylemeseydim gelmezdin buraya'
f lanrll lr,r'.l,tlt,tllcde senin annen?
I rtllt'ltrl'rl.l, dedi llhan.
I tllt'nr I lr,tlt.t scslendi:
I tttyrltttt ltttt Emine?
I lttVrlttltt, dedi kadtn'
lf llrrrrr I Jr,tlt,t llhana sordu:
Arlt ttr rcrtin annenin?
Ner tttlytt, dedi llhan'
lr, lrrrtl,rlrklart servisinde olacak, de$il mi?
fvtrl
I rrrvrltttt llttt Emine?
lt,rll lnpltt ol.tn bu sofrayt haztrlayan kadrn:
I rttyrlttnt, rlcdi. Kula$tm sende.
oirENci BABA
-
Yemek olarak ne var?
.-Te.rbiyeli
Kavun
da var.
drilun
Eorbasr,
solanlr yahni, nohutlu pilav,
bereket. Kavun iyi qtktr mr?
- Omrune
Cok lezzetli, Eok tatlr, insanrn bo$azrnr yaklyor.
- Sagol
-llhana dahanrm.
bir tabak, kagrk, Eatal koymuglardr. Emine Ha.
nrm k6se ile Eorbayr getirip herkesin iabaklarrna oturttu:
Buyurun bakalrm misafir bey, dedi.
-Dilenci
baba:
Alrp getiren, pigirip kotaran, parastnt verenden Allah
razr- olsun, dedi. Allah ag kullarrnl, yoksullarr, hastahanl
k6gelerindekileri, derdinden kurtarsin. Bismillahirrahma.
nirrahim.
, .faha sonra.yemek srra ile yendi. Emine Hanrm yemek
da$rtryor, kendisi de oturup yiyor, ara stra llhana sLslenl.
yordu:
dyle oglu, yetim mall delil bu. Haram pa.
-.Nazlanma
ra yok
iEinde.
Belki bir iki aydrr llhan bu kadar guzel bir yemeli doya.
srya yememigti. Yemekten sonra Emine H-antm -llhanrn
gomle!ini, pantalonunu yrkamrgtr. Onlarr bir yere asarken:
. . - Sabahleyin bir r.itu basrnca giyebilirsin, dedi. Ne yazrk
ki bizim
senin yagrnda Eocugumuzyok ki, onun giysilerin.
den sana da giydirelim.
Divanrn 6nUnde kahvesini iEen Dilenci Baba:
dedi. Sen, zahmet olmazsa, sabahleyin hasta.
- Hanrm,
haneye
git, Necmiye Hanrml bir 96r. Eger igeriye sokarlai.
sa, sonra llhan'r da g6turursun. Olmazia haita-ziyaret g0.
nunu bekleriz. Gelirken.llhan,a g6re bir geyler ai. CetA-igl
kryafetli hastahaneye pek gidemez.
canlna yetmig olmalr ki o gece kag gecelik Uzun.. .llhan'rn
tulu uykusuzlugunu giderdi. Dilenci-babanrn 6turdugu dl.
DiLENci BABA
lh yrttt.
17
Bagrnln altrna tertemiz bir yastrk, ustu-
Uldllor.
ade llhan uyudu. Hem de butun gece delik-
Sabahleyin gdzUnU agtr$r zaman sokak
Pantalonu, g6mle$i bir sandalyenin usKalktt, giyindi, rizerine 6rttu$U ortuyu kat0$0ne koydu. (rplak ayaklanna, kendisine
giydi ve gekinerek salondan grktr.
laatiydi, birgUn ewel ya$an ya$murdan
, Frkat Dilenci baba sessizce evden grkrp git-
lfintm:
Hrydi kahvaltrya gel. Sonra ben hastahaSon beni beklersin burada. Abdullah Hrzr-
karanh!rndan 6nce donmez.
Htrtr kim? diye sordu.
dedi.
Ucunt haztrlanan kahvaltr masastnda rafarafGle ve gegitli peynirlere, tereya$rna
t. Ktzarmrg ekmekler gok gtizel kokuyorkahvaltrya oturdu. Emine Hanrmrn ikyedi. Bundan sonra kadrn hazrrlandr.
Oldttlu igin kadrn arkastna mukemmel bir
, bngin bir aile kadtntndan hiE farkr yokOnUnde brrakarak grkrp gitti. llhan bog
gagrrmrqtr. Pencere-
rtde ne yapaca$rnr
I seyrederek ne kadar oturdu$unu bild6rt saat gegmigti ki, Emine Hanrm ellepaketlerle d6ndrl. Biraz nefes aldrktan
DILENCI BABA
Anneni g6rdum, dedi. Bir zature atlatmrg. llk yakalan.
- zaman
drgr
iyi bakrlamadrgr iEin tedavisi biraz gug olmu;,
lki haftadan 6nce taburcu etmiyecekler. BugUn Pergembil
degil mi? Pazar gunu, saat ikiden bege kadar hasta ziyartt
saati, O zaman beraber gideriz.
llhan:
Onu gdrdunuz delil mi? diye sordu.
- Elbette
gordUm, dedi Emine Hanrm. Epeyce kalabehh
bir-hasta kovugunda. Yataglnda oturmugtu, benimle Oylf
konugtu. O da seni gok merak ediyormug. Hig duEunmemO.
sini sdyledim. Bizim yanrmrzda, dedim.
Bunlarr anlattrktan sonra Emine Hanrm paketleri a6tl,
Bu paketlerde llhana g6re ig Eamagrrlarr, bir kat pijamrl
sonra bir takrm elbise, ayakkabr, Corap, gdmlek filan vardl,
llhan iyice gaglrdr:
Bunlarr bana mr aldlnrz? diye sordu.
- Evet,
Emine Hanrm.
- Fakat dedi
bunlarr ne ben ddeyebilirim, ne de anneml
-Emine Hanrm:
gey ddemeye mecbur degilsiniz, dedi. Biz
- Biriyiliklerin
gumuz
kargrlrgr olarak arastra bagkalanna
ederiz.
Fakat teyzecigim, siz kimsiniz?
-Kadrn
iEini Eekti:
dilenci babanrn kansryrm, dedi.
- Ben
Neden bdyle bir adamla evlendiniz?
-Emine
Hanrm biraz ka5larrnl Eatarak llhan'rn
baktr. llhan bdyle bir soru sordugundan utandl. Bagrnr
rek:
Bilmiyorum, dedi.
-O bir
dilenci. Daha beg altr yrl dncesinden beri ben
tanlyorum. Bizi, annelerimiz, ona verece$im diye kork
PiInNci BABA
CiU Dllenci Baba olarak bilir. Ama ben yeni
Itl o gok iyi ve acrmast olan bir insan. Bana da
kl llmlt aldr, peynir aldt, sonra buraya gagrrntrosi? Sizin eviniz mi? Sokak sokak dolaI blr adamla siz neden evlendiniz?
ylvrum, dedi. Ben onu hep dilenci olarak
I ytl 6nce bir gecekonduda oturuyordu.
blr durumda kalmrgtrm. Kimsem yoktu. Pabrrkrm yoktu. Hatta umidim de yoktu. (aum. AC kalmrgtrm, sokakta kalmrgtrm.
nl
gclir ki artrk ona dilenmek, insanlarrn
irgrnmak gerekir. lgte boyle bir durumItttladrm. Bir krg gunuydu. So$uktan tit| 0ldOrmek istiyordum. Beni gecekonduodunlarr, bol bol yiyece!i vardr. Bir
varlr!rna gagrrmrgtrm. Konu komgu bir
lll dllcncinin evinde bartnmastnr hog gordl rnladr ve bana "Emine Hantm, dedi. lsptra vereyim, buradan ayrrl, git. lstersen
lk, bu adamtn durustl0$U beni gok etkilerazr oldum. lki yrl daha gecekonduo semtte oturan kadrnlar bir dilencilardr. Abdullah Hrzrr efendi bir arbu gordu$un Sadaka apartmanrnr
Beni 6ne sUrerdi. Apartman
verildi. Biz de bu daireye yerlegtik.
hepsi Dilenci babanrn mr? diye sordu.
nC Hantm.
Vrr de$il mi?
dllonlyor?
DILENCI BABA
Emine Hanrm:
dedi. Eger Abdullah Hrzrr dilenciligi brrakrp
- llhan,gekilse.
apartmana
bu dairelerin kirasr ile yagasa sana rastlayamazdl. Sana yardrm edemezdi, bunun gibidaha bagkalarrna da yardlmda bulunamazdr. Daha iyisi, o isterse bun-
lan sana anlatrr.
Bu apartmantn dilenci babanrn oldugunu bilirler mi?
- Hayrr.
Benim zannederler.
-Emine Hanrmla
kargllrklr yemek yediler. llhan yrkandl,
yeni gamagrrlarr giydi, elbiseyi, ayakkabryr da giydi. Babasr
6ldu 6leli arkasrna yeni bir gey giymemig, doyasrya yemek
yememigti. $imdi dilenci babaya ve bu Emine Hanlma teslim oluyor, onlara birgrin borglannl odemeyi hesapllyordu.
Dilenci baba, hava karardrktan sonra daireye geldi. (ok
yorgun ve keyifsiz gorUnriyordu. Hiq konugmadan dilencilik krlrgrnr degigtirdi. Takma aya!rnr grkardr, elini, yUzunu,
tek ayagrnr dikkatle yrkayrp pijamalannr giydi. pencerenin
onundeki divana gekilip oturdu. Rahat bir soluk aldrktan
sonra.
Ne haber bakalrm evlat, dedi. Annenden haber aldrn
rnl?-
dedi llhan. Pazar gunu ben de Emineteyzeyle
-Aldrm,
gdrmege gidecegim.
annemi
Cok iyi olur. Giderken bir gi5e kolonya alrnrz. Sonra biraz- meyve gotUrmek l6zrm. Teyzen yastr$rnln altrna biraz
para brraksrn.
llhan gaqkrna ddnmugtu. Paralarr bir bir toplayan bu yagIr adam onlan harcamaktan hiE Eekinmiyordu. llhan:
Amca, dedi. Bu iyiliklerinizi nasrl Odeyecegiz?
-Adam
igini gekerek:
Bana amca, dedin, dedi. Bir dilenciye amca denir mi?
Ben- bazen evlerin dnUnden gegerken kadrnlar, klzlar sadaka vermek isterlerse: "H"y, dilenci" diye seslenirler. Dilen-
OirrNci
2l
BABA
olur mu?
rktllr ve nazik bir gocuktu:
odasrnr bize kiralayan kadrn, apartmandan yer yardrmr g6rdUgU h6lde, annemin hastahenefrrsat bilerek egyamrzr odadan grkardr, dedi. O
kag kiracr varsa, hepsinin igleri yolundaydr.
kendllerine gUndelikle hizmete gelen, bagdaha ucuza galrgan annemi dugunmediler. Onlaamca, ya da teyze diyemem. Onlar yurekleri,lncanlara kargr kapatmrglar. Onlar bizim gibi bagdUgmug olanlara yalnrz: "Allah yardrmcrnrz ol. Ya da "Bana ne?" derler.
t
haba:
\u,nlarr nasrl drigunebiliyorsun? dedi.
lluk bagrmrza geldikten sonra dugunmek zodedi. Kimse bagkasrnrn derdinden, kederinistemiyor.
Hanrm, diye seslendi. Bu akgam bize ne yedire-
var dedi. Koyun eti almrgtrm. Parga et. Ondereotu ve taze so$anla krzarttrm. Herhalde
nden kalan pilav var. Bir de gUzel yaplncak
Bu mevsimde yaprnca$rn en tatlr zamanl.
bileydin. Eee, bizim misafir srkllmadr ya bu-
onun bin turlU dUgrincesi var.
insan higbir mugkilini halledemez. Insan
oJuruna baglamalr. Neyde annesinin adr?
ona birgeyler g6tur, biraz da para brrak.
filan varmrymrg?
-_*
,lt
oirnNci
DiLENci BABA
BABA
Ortayr okumuE. Sonra Akgam Krz Sanata gitmig. dikig,
- bilirmig.
bigki
Dikig makinesi olmadrgr igin terzilik yapama-
1'tvet. Onun adr Abdullah, Abdullah Htztr. Hrzrr soyadr
bizim kaprnrn onunden de gegen evliya dedikleri
mt9.
mr?
***
llhan iki defa gitmigti annesine. lkinci gidiginde Necmiye
Hanrm hayli iyilegmigti. Biraz gezinebiliyordu. Hekimler
kendisini taburcu etmek istiyorlarmrg. Klg yaklagryormug.
Hasta gok olurmug. Necmiye Hanrm gidecek yeri olmadrgrnr soylemig, birkag gun daha musaade etmigler.
Ana o$ul koridorda, bir slranrn uzerinde konuguyorlardr. llhan:
anne, diyordu. Emine Hanrmlara gideriz
- DugUnme
Onun
dikig makinesi de var. Sen komgulara dikig dikersin,
nasrl olsa bolazrmrz Erkar.
Necmiye Hanrm:
Emine Hanrm kim? demigti. Zengin bir kadln mr?
- Anne,
Dilenci babanrn karrsr.
- DilencioBabanrn
mr?
- Evet.
- Sen neler
sdyltiyorsun oglum! Oyle bir kadrh dilencinin-karrsr olur mu?
Olmug igte. Onlarrn apartmanlarr var. BUtun apart- onlann.
man
Daire daire kiraya veriyorlar. Altrnda da iki
dukkdn var.
bdyle gey olur mu?
- O$lum,
Olur anne. Hem beni okula yazdrrdr Emine Hanrm.
- Okula
yazdrrdr?
- Evet, bumlsene
- Kim yazdvdt? riEUncu srnrfa gidiyorum,
- Emine teyze.
- Dilencinin karrsl
6yle mi?
-
anne. Sana selam yolladr. HiE uzulmesin, dedi.
Oturdulu apartmanda bir kuEuk oda var. Onu bize
. Sen iyice kendine gelinceye kadar orada otura-
nin evine mi kaldrk?
bdyle konugma gunahtlr. Emine teyzeyi gdrn? Giyim kugam yerinde. Bir yrgrn bilezigi var.
, Emine Hanrm gidip Necmiye Hanrmr almrg, bir
rak Sadaka apartmanrna getirmigti. Kadrncagrz
lcniden gelmig gibiydi. Emine Hanrm:
birgeye uzulmeyiniz, diyordu. Oturacak yeriniz
iyice kazanrnca dikig dikersiniz. Bizim mayata!rdrr. Mugteri 6ok.
hava kararrnca Dilenci Baba gelmig, Ustunu bapljamalarrnr giymig, elini yuzrinu yrkamrg ve:
ldiniz Necmiye Hanrm. demigti. Dugmez kalkHiE merak etmeyiniz. Allah kulundan gegyofuna koyarsrnrz. Aslan gibi oglunuzvar. Q
kar.
birden bozuvermigti. Drgarrda yagmur vardl.
ular. lhtiyar adam:
Necmiye Hanrm, dedi. Emine agrz tadr olsun
y0pmr$.
alrgmrgtr. Kalkryor, tuzluk getiriyor, su
ra sofranrn toplanmasrna yardrm ediyordu.
ra utangag gekingen olan Necmiye Hanrma
bu ige aklrnrz ermiyor, dedi. Ama benim
dlnledikten sonra iginiz rahat edecektir.
oirrxCi
niruuci
BABA
Uqu de yemekten sonra kahvelerini igiyorlardr. Elektrik
yanmrt, salonun perdeleri indirilmigti. Dilenci Baba:
Benim do$du$um yer, Bolunun Gerede kazastntn
koylerinden biridir, dedi. Oradan askere gitmigtim. AngI'
ba-bam, bir de sdzlum vardt. Ben anamtn, babamtn yagltltk
ga$rnda dunyaya gelmigtim. Biraz davartmtz, az buguk tariarirz vardr. Yuvarlantp gidiyorduk i;te. Koyden gtkttm, asker oca$rna girdim. Tam da tezkere alacalrm strada beni
Koreye giOecek alaya seEtiler' Kore neresi bizim Turkiye ne-
BABA
vaktn bir ver santrdtk, kag defa g0ne5 battr, do$dii'fiO, kag geceyi deniz 0stunde gegirdik bilmem
'AfAinizi,krzrI denizi geg. Hint denizine gtk, adtnt
riOigimii, duymadr$rmrz milletlerin, devletlerin
ioecl ninitistanr, Birmanyayt, Taylandt arkanda brd-cnizine gir, oradan yartmada olarak uzanan KoI
baba, sokaklardan gegerken a$ztnt aqmayan bu
, ;imdi rahat konuguYor, anlattYordu:
duydunuz? Kore savaglarr yirmibe€ Haziran
ellide bagladr. Kore yartmardastnda. iti t1e
i vardr. Biri bizim yardtma gitti$imiz Gu0te[<i de Kuzey Kore ki, sozde cumhuriyetl..aTa
gln tarattarr. Birlegmig Milletlerden virmi
bltin"v rc.teye yardimi gitti. Biz savag gormug {elyiiyif ,rO,t.-nma dunyaya parmak tsrrtan,birdokiiortuy'n. Kuzey koieye Sin yardrm ediyordu'
ile perde perde saldrrlyorlardt, biz
tsker boliu$u
-g
iuruvorA u k. izi m'ka rgr du rmam lzla savaga ka.tl ln askerleri sa rr I makta n kurtu ld u la r'
nJttii' m i t
"tleri
Allah sizleri inandtrstn, kaya gibidurduk' Ama
yediyuz ile sekizltUz araslnda zayiat verdi'
blba sigaraslndan bir nefes daha gekip dumant-
-ill"l'l
f
Ditenci baba, ilhanla annesine akgam
hayafinr anlatmaYa bagladr.
vantmda bizimkilerle perde perde saldlran du5Yanrmdaki. m-emleketlilerim,
iya Cat'l,yordum.
'UirLt titiyor, o aslan gibi d6vuEen yi$itler,
lardr. Ins-an boyle bir savaga girdi mi arttk
oelmez. Olumu hige sayar. Nasrl oldu bilmiyoikarardr, kendimden gegtim. Bir de g6zlerimi
t'amde gekik gekik 96zlu, elmacrk kemikleri EtUar. Buinuma ecza kokularr geldi' Ne hallerini ne dillerini bilirim' Nerede oldulumu da bil[er baska Varalrlarla beraber beni ManguryalOraAi bii hastaheneye yatlrmrSlar. Gunlerce
pil,Euci BABA
DitENCi BABA
artrk sol ayakendime gelememigim' Geldi$im zaman da
dnu oir't tpagrmri altrndan kesip atmrglar'
;;il;k*":
Dilenci Baba:
leylek gibi
lgte b6yle, dedi. O gun bugundur tunemiS
tek- ayak UstundeYim.
llhan:
Amca, dedi. Bizimkiler seni ne diye almamrqlar?
-Dilenci
Baba:
Oldu sanmtglar, dedi' AslrnO"!!f bomba baca$rmr-kokunyemi alparmtg. Kantm y"tid"n bogalmrg'. Gd$sumden
bir
mrslar, beni de l"t itt"r. itot'ni koymuglar' ^Otekilerin
yaStyorum'
il;f;; i";,na ,"itl"tr5, bakmrqlar ki ben h6l6nerelere
volff';'h;;r"il;;;r'in", o"d"nd.a bilmem
aya$tmrn
6u'rtikr.rn,srii. Koreli uiiope,,i6', .pargalanmrg
k"ili!, 9gni9r.9e kendimi eelememieim'
tont. iEie oliltirmeyen Allah oldurmez'
llhan tekrar:
diye
Dillerini bilmiyordun da bunlarl nasrl 6$rendin?
sordu.
Dilenci Baba:
kaldtm' SonSonradan, dedi. Uzun sure hastahanede
kimse
bizden
ra -beni esir kamprni yolladrlar' Hemen hi9
sa$lamgo$u
sapa
uof.tu. H"p bagka milletlerden' Bunlartn
ir. Bir ben tek aYaklt.
ne oldu?
- Sonra
Anlatryorum ya igte' Bu Kore savag' h"T?11:T.:l,|it
pazarll$a.glrlgtller'
sOrdu. Aieg kes inlagmasrndan sonra
vrl
,#1,;;;
e.l I i bi n esi r
d6rty.uz
g"r"n.
askerler
ir' ; il 6ii;; .J ini,
insan
milyon
birbuguk
ise
;; k;y,i'""rdiler. romun'r-stterden
oldu'
barrg
ionra
surdu'
yrl
daha
olmUg derler. fvrutaiefce iti
Bana
de$i9tirmi5,ler'
o]arak
T"nnlO"rrem esiiieri kargrfrklr
adam'
avaklt
rek
etmezlerdi'
;;i; l;;t,nJa taria diktlt havast bizim TUrkivemizin
oemer.iir' rorenin
lil;
ili;i';;'lil.y';
-
;;;,;;;;
bana bibcnzer. Ben hiq sarsrlmadtm' Mangurya
11
:
:f :.,i1 X*!
E'::
ru;fti : il;;; ; ;i ;J a. f,ok muvd uY-lP
16
rmutltig
itv"ti
ui
ti#;
I Peki ea-
;:;;
r
"
ll',:'J i I i:Ll' iff l# r
ri :r h'y : galgmaz'
iiniti
blzde olduiiJcrl"r"ioe herkes
v
Bu
.
;r
i;;"ilk;ii;l i. n i' n gl
-esi1's
t
;;;i ;- ; il ;ya d a n,
6 me
r
rl 6 ri
;r:';i;.;;i6gi"n;i5tim'
n
d
z'
i;y:'
:
I{
I
Pl i9
e$ i gti ri I d i p ! n d e.n
Kuzev Kore dilini de
lyordum.
Faba sigarastnt tazeledi'
i'
nv" n' 1,
Y :?,k
II
.ll: :,: "^11"*l JiXr i v vaead m' M ad nci k'
[l*';i';;; ti'r-o nticaret
v"p.ql"\.8.iT"1{:I:
;;;;; ritk tefek sonra
Hindistana attrm
kaldrktan
ir,i Ji *"oi
i' ri ktird m pa ra-
[oyt.,
Jed
Du
i
r
e
li
i$ i
m ivi e itm ed B i
k:91?lLfv^I;
lr,'i.'V" i;ti;J'm' 6lmevecekbiraz
bana
vardrm ediilti3ffi;;'Hi"irir"i
vrl olmuetu: .Hl"1ili;iliiil;yrrlalr onbee
paiain vo\ttl ki.bir voluo9Otin6yirir' orada biraz da lngilizce
ui'f.["i"-s;rbeite
a$rtma
usaklrk etmek de s9k
;;;iilt
tu.tme$e T$J1d:gl,:1f,13
gozumoe
lrmleket
ri kti rii kteii sadakay.r bi
verd
n
rr
a
n
m titf tit-t
sugladthrrsrzlrkla
;;;ld, bilmiyorum. Beni kaldtm'
unutuluP
cet.uin". Orada
'Uift'l'il
ai lii
e ri
iffi;',;iilAi;i""'
f
b6yuzatttm, dedi. lqte benim Kore savagt.
b","'-Y!l:
veren
uana zlrat
"g"T
cj;;J; #;im uzerimde para bulund.uSunu
sozti
irJ*f "i'n' soylemigler' Adamca$tz
-ge"ilmt"Vt
u9'
bagvurm
yerlere
gerekli
p
if . ra itr
rrdrlar. Zavallt adam:
Ba$tqla
senin felaketine sebep oldum'
;;;;;;;
DILENCI BABA
DiLENCi BABA
likle Ealrgryordu. Ayrp de$il a, ben allgmamrglm. Zaten yanr.
na srgrndrgrm kadrn bize de gUndelige gelen bir kimseydi.
Bir iki sabretti, sonra "Emine Hanrm, dedi. Benim cantm
yok mu? Sen de gallg, b6yle oturmakla olmaz."
Emine Hanrm sdzunu surdrirdu:
gidiyor, evin erkeli de vakitli vakitsiz eve geli- Kadrn
yordu.
Bakrglanndan niyetinin bozuk oldugunu anladrm,
Karrsr galrgrr, o kahvede oyun oynardr. Daha fazla brranlma.
yacaktrm onlarrn yanrnda. Inanlnrz bana, sokakta kaldrm.
Abdullah efendiye rastladrm. Halimi dinledi: "Klztm bu gecelik benim evimde kal, sonra bir garesine bakarrz," dedi.
Saglarr alarmrg, sakallr bir adamdr. Beg vakitte namaz krlardr. Konu komgu rahat vermediler. Yanlna srlrndrm gunde.
likgi kadln da benim onun kocasrnr bagtan gtkarmala Eahg.
tr!lml sdylemig. Ben, o mahellede, k6tti bir kadrn olarak tanrndrm. Hatta Abdullah Efendiye de igi anlatrp benim gibl
yolsuz bir kadrnr evinde tutmamaslnr s6ylemigler.
Emine Hanrm:
kendimi bir kuyuya atmaktan bagka gare yok,
- Gidip
dedim.
Adamca$lz Eok rizrildu. "Klztm, dedi. Ne yapaytm,
bilmem ki. Bir erkek tek bagrna bir Sehirde yagryabilir. Ama
bir krz, bir kadln yagtyamaz. Bak seni isteyenler varmrg, bl.
rinden birine var." Kimseye guvenim olmadrllnt sOyledim,
Adamcagrz alzrnr aErp da bana kendisiyle evlenmemi iste.
medi. Ben sdyledim bunu. Baglnr e!di. YUzri krpkrrmrzr ol.
mugtu. "Krztm dedi. Benim bir dilenci oldugumu biliyor.
sun." Ben de "Evet, dedim, ama sen vicdanlt ve mtisluman
bir insansrn." lgte bunun uzerine evlendik. Evlendik ama bu
sefer benim bir dilenciye tenezzul edecek kadar ahlaksrz
oldugumu soyltiyorlardr. Duramadrk o mahallede. Bagkr
bir semtte, bagka bir gecekonduya tagrndrk. Kimse ile g0.
rrigm0yordum. Ne olursa olsun bu adam benim kocamdr,
Sonra saygrlr ve terbiyeliydi. O gun bu gOndur onun karrst.
ytm.
**
31
*
akgamr dilenci baba, divantna oturmug, siyanrna almrg, sigarastnt da yakmtgtt.
htntmlar, dedi. $u bizim hikdyeye bagltyaltm mt?
)rakta kalmrgtrr. Yartn okul yok, biraz geg yatsa
dorsln gocuk?
amca, dedi llhan.
Hrzrr anlatmala bagladl:
Gerede kazastntn koylerinden oldulumu
dcdi. Sirkeciden bir otobuse bindim, beni BoBaktrm oradan Geredeye taksiler, dolmuglar
atladrm. Ver elini Gerede. Gerede de bir
Blzlm k6ye ne ile gidece$imi sordum. Bundan
kargrhklr konugmalarla anlataca$rm. Otelci
kOyden oldulumu sordu. Ahlatlr, dedim. Otel-
yakrnlardaki buttln koyleri tantrtm, dedi. Boynda bir k6y duymadrm. Senin bir yanlrgrn ol-
dodim. Ben orada doldum, oradan askere gitaltrndaki kahveye gitti. Sala sola gidecek
vakit gegiriyorlardt. Otelci:
Ahlatlryr bilen var mr? diye sordu.
. Hepsi geng geng adamlar. Birisi:
toplarrm buralarda, dedi. Duymadrm
m. Dere bagrnda, dolaplr delirmenivardt.
seyran yeridir, panaytr da kurulurdu.
birisi:
bazr kdylerin yer defigtirdi!ini bilmiyor
n BaEr" olacak. Yaylanrn yolu gok
nirnNci
BABA
sarptr herhalde, indirdiler koy0. Zaten orman k6yu olmalr.
Degirmenden sormalr. Ben Eocuklugumdan beri bilirim,
orada bir de$irrnen.vardrr. Su gucuyle galrglr. Musa dayr
derler bir sahibi vardl.
Ben hemen:
Tamam, dedirn. Musa dayr benim koylumdu. Ama
hep- degirmende dururdu. lki oglu vardr, Hasin, biri de Ali.
Benimle yagrt olmalrlar.
Adam bir dugundu:
Sen var Delirmene kadar git, dedi. Orada sana aradr_
grn-yeri sdylerler. Sonra da yuzUme dikkatle baklp.
kimlerdensin? diye sordu.
- Sen
Urgancrlarrn Mehmet Ali,nin o$luyurn, dedim.
- Ananrn
- Tamam, adl Esma mrydr?
dedim.
- Sen Koreye
- Evet, dedim.gittin mi? dedi.
- Allah Allah.
-Tamam, dedim.Sen Abdullah Hlzrr olmayasrn.
dedi. O gehit dtigtti Korede. Krinyesi geldi Gere_
- Ama,
deye.
Babasr kahnndan 6lup gitti.
. Uzutmayayrm, bir gece otelde kaldrktan sonra yollara
dugtum. Tek bacakla onca yolu agmak kolay mr? Tahta baS?glT.kesik ayagrmr zorluyordu. Aradan bunca yrl ge6mig,
bir turlu bu tahta bacala alrqamamrgtrm.
Qocuklugumun gegtigi daglarr, tarlalarr, sonra o bere_
ketli suyu goruyordum. KaE n6bet mola verip suva kapandrm. Sonunda bitkin bir hafde delirmene vardrm. Benimle
yagrt olan Hasanr sordum. Tanrmadrlrm bir adam:
Hasan kim? diye sordu.
- Bu
sahibi Musa daylnrn oglu olurdu.
- Bendegirmenin
Hasan'l tanlmam, dedi. Ben burayr Aliden aldrm.
-
DILENCI BABA
33
lonunda bitkin bir hdlde dejirmene vardtm.
? dedim.
galrgrr, dedi.
phirlerde
k6yUnu duymuglu$un var mt?
n koyri mu? dedi. Onu brraktrlar, yoldan gok
"De$irmenbagr" kdyune indiler.
mt?
(rnarlr$rn ardrnda. Unlesen sesini duyarlar.
.. ,f
oirnNci
DILENCI BABA
BABA
Biraz soluk aldlktan sonra tahta bacakla yine yollara
d0gtUm. Baktrm okulu olan, evlerinin ya'sl kiremitli bir
k6y.. (ocuklar oynarlardr alanda. Benim iahta ayaglma bakarlardr. M.uhtarlrgr sordum. Elleriyle bir binayr loiterdiler.
Oraya vardlm. Birkag kigi oturmug, muhtarla iene yarrgtrrryorlardr. 5el5m verdim. Muhtar Hamdi efendiyi lorcium.
YuzUme garip garip baktllar:
Kimin nesi bu muhtar? dediler.
- Yukarrda,
Ahlatlr vardr, dedim. Orman k6yu, orantn
muhtarrydr.
Muhtar oldugunu anladrgrm adam:
dedi. Onlar yirmi ytl once koyu blraktllar.
_
- Hemgerim,
Bu.raya
Degirmen bagrna indiler. Zaten gengleri gehirlerde
qalrgryordu,. lhtiyarlar da bir bir olm0glerOi. fini kaldrysa
buraya indi. Sen bu Ahlatlr koyunu ne diye sorarsln?
Ben o k6ydendim, dedim.
- Kimlerdensin?
- Urgancrlarrn
-Orada oturan Mehmet Alinin ogluyum.
bir ihtiyar:
Urgancrlarrn Mehmet Aliyi bilirim, dedi. Oglu
'ye,- savaga gitmigti. Geredeye kUnyesi gelmig. gehit dUgmUg
orada. Boynundan ktinyesini almLglar. Mefrmet Ali kairnnl
dan yrkrldr gitti.
Ben sordum:
Anam ne oldu anam?
-lhtiyar
bana:
Kim senin anan? dedi.
- Urgancrlarrn
Mehmet Ali Alanrn karrsr. benim anam.
- kadrn.
Esma
Hepsi biribirine baktr. O ihtiyar bana sordu:
-
Sen Abdullah Hrzrr olmayasln?
Tamam, dedim. Hrzlr soyadrmrzdrr.
Kore_
nn odasrnda kim varsa gagktndr. lhtiyar bana dik. Dua eder gibi dudaklarr krprrdadt. Sonra:
gehit olmadrn mr? dedi.
ayrr, dedim.
buraya yolladrklarr kunye kimindi?
i oldri sanmrglar. Zaten bir aya$tm kopmugtu. Ben tarafr aldr, orada esir kaldrm.
dedi. Bunlara inanmak gtiE. Bu kdyde Urkalma tarla davar filan yok. Benim babam burdr. Senin Ahlatlr dedilin koyden ya onbeg kigi
ya yirmi kigi. Fazla defil. Babam vefat etti.
yazmam iyi idi, beni muhtar seEtiler.
mal aramaya gelmedim, dedim. Memleketime
Grinah mr ettim?
adam:
arkadagrm, dedi. fagtrk kaldtk. Ben koy idare kum. Mehmet Ali Hrzrrr tantrdlm.
Bahgenin de sahibiydi, dedim.
bereket, dedi adam. 5en Karaba$ltlartn
bilir misin?
m komgumuzdu, dedim. Kuyudan su almaya gelirisu almaya gelen?
dedim.
gehit diye kayrt driguldri, dedi. O zaman baSonradan lstanbuldan telgrafla nufus k6!rdr suiler. Ben kayrtlara bakttm, hazrrlayrp yoladlm.
istedi!in nedir?
dedim. Ne isteyece$im. Bir dolanayrm, ne olup
g6reyim, dedim. Beni tanryan, bilen kalmamrg.
oirrNci
DiLENCi BABA
BABA
beri YuruYUP geldin mi?
- Gerededen
oldu, dedim.
-BeniOyle
k6y odastna misafir ettiler' Muhtar yemek yollamq'
lster istemlz yedim. Biraz sonra muhtartn yanrnda benimle
konugan Karaba$lrlardan Hamza A$a geldi igeriyq. 5'19dan buradan konugurken "Abdullah A!a, dedi. Senin gehit
haberin k6ye gelince Selime gok 96z yagr d6ktu. Mribarek
gunlerde trep etini agar sana dua ederdi. Eh Olenle olunm0!or. Yrllar geEti aradan. Gayri Selimenin igindeki acl tavsadr. Onu kdyden birine verdik'"
mubarek etsin, dedim.
- Allah
SaU ol, dedi. Buralara geldi$ini duymasln. Aclst tazelenir. Iki gocuk anasl. Kocast ziyanstz adam. Eh, krsmet degilmig.
ben yartn erkenden yolu tutar giderim'
- Gayri
Bu tahta bacakla onca yol tepilir mi?
- Ben
Manguryadan, Qinden, Hindistandan beri bu tahta bacakla geldim.
Adam kalktr, gitti. Ustume bir uyuqukluk geldi. Herhal'
de gok yorgun olmaltyrm ki ustume bir a$rrlrk E6kmug, stztp
kalmrgrm. Sabahleyin Eegmede, elimi, yuzumu ytkadtm'
Avucumla bir iki yudum su igtim. K6y gocuklarl benim tah'
ta baca$rma bakir, koltuk de$ne$ine nasll abanarak yurudu!umu seyrederlerdi.
Vurdum oradan Gerede yoluna. Kendi memleketimin
gayri. Bir iki yerde durup dinlendim. Gec.eyi
yabancrsrydrm
-bir
agag attrnOa gegirdim' Yaz aylarrndaydr. Bir Eegme ba'
grndi mola vermigtim. Orada arabastntn atlartnt sulayan
gen6en bir adam bana nereye gidece$imi sordu. Gerede'
'ye varaca!rmr s6Yledim.
Arabastntn atlarlnl dinlendirirken kendisi de gegmenin
bagrna oturdu. Arabada, bir bakrag iEinde b6rek varml$,
onu aldr. Bana da bUyUkge bir parEa verdi. Agttm, yedim' O
yoluna gitti, ben de Yoluma gittim.
dubir durumda Gerede'ye geldim' Golgelik bir
otode
ne
param
var'
ivigtrJ,;. Ne otele.veiecek
lJtanbula varacak Param'
Bir de 96:a bacallml uzattp uykuya dalmrgtrm'
kuca$rmda b-o; ki;kiam yaklagmri. Y-antmda, Ama
benim ke6il.'e;;ki;;;v; el aimamrettm'
il, uttrt uit't'bir dile.nci 9!g'sYft1 g6tJ,ltT'e
sadakalarr, nereden bilece$im! Topladtm'
oi"J"n camive v.ard1m,
hazrrlan,yordu. Bbn de abdest aldrm' Cema; ;i; y;;d, bir ayalrmrn ustune eot$1,-r..1]Jegiregine davarurdrm' Bir tek ayaSrmtn usryordum.
yanlnrt bitti. Cemaat dalllmaya bagladr' Kaptntn
para
atrvor.laril;;Jan;i[ii["n 6enini kucagrma
orada dukkdn
i;61.; b6ni Boluva kadar g6turduadama kim iq
bir
i9 itaAim. Tek blcakh
ialsam ben a$zrmt agmadan P?'3 ltl-1:
iEin
lioivorou 6u' Ben bu memleket
yr
I
gti
otuz.
m'
O'f tusl Uir. ayl g m' kaybetm
Llti?li:
defterden
iii' i',Jti"teti ri uen i ian rm rvbrd u' Ben i
l"ttify"ttrglardr. Artrk hig kimsem Vlf<lu' almaya
t bir hafta kadar kaldrm' Artlk sadakalglerinde
. i"n iti"tiyordum. Onlar veriyorlardr'
if .i,'gbnu'llerinden kopan bir parayr atryorlardr
;i; il
!:ii* t:ll::-
;i;ii"*
6ii;i
ior'tgiit;
r
i
Beni Sirketrn tamamlandr. Bir otobuse bindim'
n" vipac3 gI lnI 9
--garPa
taglartna 9::l:;
".:l
I yorgundum. AYa!dlmr kaldlrtm
btna
frrina-varOrm. Bii elmek istedim' Tab]ak6r
Oraparayr.almadr'
Uzattr$rm
verdi.
6ii
pastrrm"l.:!--:tl-1T.li?
Sucuklar,
gittim.
ilf"f
.
ya$
Jotu. e'it"t kagar peyniri istedim' Kesti' bir
t;";ut"tt'.'Aidrm, parayr verdim' Elinin
l;tiili.-o;d.
"f.."t
.
il;;
T:I:
DILENCI BABA
lstemez, dedi.
-Merhamet
sahipleri beni zorla dilenci yapryorlardr. Bun-
lar bana sadaka gibi gelmiyordu. Belki bacagrmrn bedeliydi. (ektigim esdretin kargrlrgr idi. Eh insan aElrga dayanamryor. lster istemez alryordum. Ama Allah sizi inandrrsrn hiq
bir zaman elimi uzatrp para istemedim. Daha sonralarr, kalabalr$rn geEtigi bir duvar dibinde otururken "Allah rrzasr
igin" diyordum. Ama "Bir sadaka verin" demiyordum.
Adamcagrz uzun uzun igini Eekti:
ig vermiyordu. Ne yaprlarda, ne bakkal
- Kimse bana
Benim duruma dugen bir insan ne yapar?
dukkAnlarrnda.
Hrrsrzlrk mr? Bu dilencilikten gok daha buyuk bir sug, bir
yuz karasr. Bir iki defa karakolda yattrm. Beni polis mudurlugune de gdturduler. fehirde o kadar dilenci vardr ki, benim gibi sahiden sakat bir adamr bogu boquna tutmak istemediler. Yalnrz "Buralarda dilenme" diyorlardr.
Dilenen kim? Bir yol tutmug, bostan korkululu gibi, tahta ayalrmla tak tak sesler grkartarak yuruyordum. Sa$dan
soldan seslenenler oluyordu. Bazen ev hizmetgileri, bazen
kabaca Eocuklar pegimden geliyor, cebime para koyuyorlardr. AE kalmryordum. Yalnrz yatacak yerim yoktu.
lgte bu srkrntr ile gecekondu semtine gittim. Orada gurUk Eank bir yer buldum. Herkes bana para verirken bu gecekondunun sahibi bir aylr$r pegin alryordu. Begyuz lira aylrk. Dam tepeme akryordu. Rutubet iginde bir yerdi. Ama
yine de bannabiliyordum.
Her akgam bir torba bozuk para getiriyordum. (o$u zaman ahgr dUkkAnlan, alrg verig yapan bazr esnaf, qrraklannr
yollar, benden bozuk para isterlerdi. K6grt para tagrmak da
kolay oluyordu. Hemen haftada, onbeg gunde bir, bir bankaya gidiyor, k6!rt paralanmr vererek agtr$rm hesaba yatrrryordum. MUbarek gUnlerde, ramazanlarda kazancrm Eok
oluyordu. Her zaman dUgUnurdum:
Bana para veren bu insanlar belki acrma hisleriniyatr$tr-
DiLENCi BABA
bclki bazr gUnahlarrnr ba$rglatmak igin sadaka veridr. a"n ne i-gin sadaka verdiklerini aragttrmazdtm'
gazetelerde rastlantr. Bir yerde bir dilenci 6lmUg,
iltrndan bilmem ne kadar para glkmr;, fildncantn
evi varmrg. Beriki dilencinin kag daireli apartmanl
lkak dilenmek Serefli bir iE defil. Ama insan it bYinian hiqbir yerden kabul edilemezse.ne yapabinrn jcrmi duygularrna sl$tnmasr bir sug mu
bu ige. lgimde zaman zaman bir eziklik, bir act
m. ljte ozaman ben de birisine yardrm yaplyorlstanbul'da neler gordum ben! Hasta kartslnt strttJrr !rrrvs
LoNrrrrJ, strttnda
eline takmtg,
aya[kabrlartnt EllllE
kadrnrn ayaKKaL,lldlllll
lm15, Kaolnln
rmis,
ialrttan dalrp ialrp giderken hastahanenin yoluni." Uig"t" koyl uler vardr. Bun lar di lenemezle.rdi'
dirtterin6 deva irryorlardt, ama oralara kadar gidebirine ra,stlay-tnca bit-13!t] !::
fl1, tgt. ben bunlardan
parayt verir, hastast olan koyluyO.hastahaneye
rmesini isterdim'
Jaki yavrusunu emzirmeye. galrgrrken g6zlerinyag ai' d 6 ke n emz i kl i ka d r n a ra,rastl a rd m : f^"_i.. fi.i"J"n sutleri olacaktr'Yantnda belki gunlerle
ama bulamamlg bigare bir koylti dugunup durur'
lGrine rastlar, onlara yardtm ederdim'.$agarlardr
ayaklr, saqt, sakalt biribirine karrgmrg 1d"t:,I-Y:l
;ilb;i kahrrndan saerm, sakalrm bembeyaz kesil*
I
I
r
**
Abdullah Htzlr her sabah, erkenden soka$a Erktur, Gamur dinlemeden, ancak gkta1 karanlti. Bu adamtn o zamana kadar olan kazanv. Vrn,n" aldr$r iki kiEi pekAlA geEiniyorlardr' KaiUii" uovrnba!lr, utulti pantalonlu gezerken o ktde$igtirmiYordu.
oirunci
Havalarrn iyice sogudugu bir akgam Necmiye Hanrm:
Yarrn sokaga grkmasanrz b6ri, dedi. Hava pek berbat.
-Abdullah
efendi:
Neden, dedi. Bu hava kaqrrrlrr mr? Tam dilenci havasr.
- Hasta olacaksrnrz.
- Srrtrm kavi, ayaklarrm da su almryor. Fazla ya$mur
- bir saEak altrna sr$tnrrrm.
inerse
Sonra igini Eekmigti:
hanlm, ben yrllarca madende galrgtrm. Bu
- Hemgire
tahta
bacakla. Belki her iggiden daha fazla ig g6rtirdUm,
ama bu tahta bacak yuzunden bana otekilerin aldl$l paranrn yansrnr verirlerdi. Insanlar boyledir igte. Madeni su mu
basmadr, bir hafta ag, susuz goguk altrnda ml kalmadrk?
Oldurmeyen Allah 6ldurmez igte. Manguryada yanrmda kag
kigi 6ldU, kag kazadan kurtuldum? Bana yedi canh dediler.
Bir akgam da Emine Hanrm:
Artrk sokak sokak dolagmasan, dedi. Kazandr!rn sana
da -yeter, bana da.
Dilenci baba krzdr:
Hanrm, dedi. Ben dilenmeseydim sana rastlayamaz- Dilenmeseydim
drm.
llhana rastlayamazdrm. Birgok insana
dilenmek agagrlrk bir ig gibi gelir. Ben de gok onurlu bir ig
demiyorum. Ama, ben galmlyorum, ama ben bagkalannln
hakkrnr yemiyorum. Ben yol kesip adam soymuyorum. Kimseye de elimi uzatmadlm, kimseden de sadaka istemedim.
Bu paralar benim Korede kaybettigim sol bacaglmtn hakkl.
Ne yapmamr istersin? Evde mi oturayrm? Bakkal dUkk6nr
mr agayrm? Yoksa hazrr mr yiyeyim? Benim iyilik yapacagrm
insanlar vardrr. Allah bagkalanntn klsmetini bazen bir ihtiyar dilencinin cebine de koyar. Ben dilenciyim, ama igim rahat. Kimseden utanmlyorum.
Emine Hanrm konugtuluna pigman olmugtu. Dilenci baba daha hrrsrnr alamamrg olmah ki soyleniyordu:
4l
DiLENCI BABA
BABA
lug0n bagl srkrlmrg bir kadlnca}tza rastladrm' Kucat va r. N.e. m u m ru n b !'
eoZu
'..u"1f,v,
S." ! !.sr:l!
"lf,P::1?:ilj;
biniyorlar'
$agktna
kakryor, kendileri
itip
'ii-g,ro'm
bir taksi-- "o$lum, d:9iT-$^:d:d'rsa6
r
,,rigid"i"{i yere gotur." Aksaray neresi Pangal"
pa rasr n
iotoi d ti 1vii'oo.i
1i 1
ittivg f: All-lT:T;
paranr"' ::
/ioior"
dboim'
$oyiiz mu?
o.i
r.
B^i
nJ u"rc', "Baba, dldi. sen sokak sokak dileniyor6a!iatat,n" yardrm edecek halin mi var?" "Uzatit.irt da islanryor." Kadtn binmi;ti "t",9:I1:
$ofor birden:
1;i'6iii"tanrna kovmustum lttlvl
d"
kadtnr
r6n ir pai"n,. een sotuiurtim
!9:.Y-g:i-'
treii^rgekigtik.
yarr yarrya yaptrk' (ekSonra
t bdvle, dedi. Hemen her insan ba5kalartna yardtisinde vagavan bu duvguvu bulup
: ;;;;i"irn
l6zlm.
Hantm:
sende kalryor da onun igin soyledim, dedi'
cok vasa e mi? dedi. Bakrn size birgey anlataytm'
rfai intiiruman qok dedim ya' Ama bunlarr budistYalntz ca* "ytr"t.zsln' Hepsi bir gegit giyinir'
gok.seyrekrfriUiirltini tanrrlar.'Ama TurkEe bilen
geride oturit n"ttt,nda camideydim' $6yle
utStTlE{1:,!-l
6i."g' bukemedi!im iEin ilerive
n[i pr"ta, burJma para sokuyorlardr' Derken
r:t':, o q
Vrit" bi r sa ri kh so-n a.. ka I mkoydu'
11"!:ll::
paorantn ::Ama
irkardr, benim 6nume
HgT:n
.i" Uir. parayr da yere duqurdu'
-davrananlatGii;;i"ben yeti$im. Pari duetlrdu$iinu
oldedi'.HelAl
nnJ6"[t, ve: "b senin ktsmetinmig,
atrlzindana
o
;;1";;{rigti bagrmdan? Yalnrz Memleketim
unutamam'
,n
i"fititiit"srkrniryr
DirENci BABA
42
BABA
okula gidip geliyordu. lyi beslenen Necmiye Hanlm
cn gUne etleniyor, diriliyor' ev iglerinde Emine Haediyordu.
soluyup kalorifer yanlnca her taraf yaz gibi st:u.-NLcmiye Hantm artrk ufaktan baglayarak,
iil"" Ji[."!e baglamrgtt. Bazen dairelerden bi, orada galrgryordu. Ktsa zamanda kendisini ta'YautE y"uai kiz-ancl da artma$a bagladr. Dairelerar ona soruyorlardt:
karr ile nasrl geginiYorsunuz?
bir fenalr$r yok ki?
r dilenci karrsr oldu$unu unutuyor da konturatr imparayr aldr$r gibi tegekkur bile etmeden gidiyor'
Hantm:
arrn turlu turlu huylart oluyor, diyordu. Aslrnda
bir kadrn Emine Hantm.
ire kirasr iki gun gecikse kryametler kopar'
u apartmandaki daireler her yerdekinden gok daha
,/
gofiire, Dilenci baba ljcretini hemen uzatmrytt.
g6ztimde tutuyordu. (ok, gok uzaklara drigmtigtum.
Umi_
dim de kalmamlgtr. Gunde bir testi su, bir
,n,ri,.
EuniIJ,
unundan yaprlan ka.Eamaya benzer birgey veriyorlardr. Za_
ten bir zindancldan baqka insan yuzu gori,ig..l,n
V"ktr. e._
na para veren o musluman, camide beni iramig.
Hapise
atrldrgrmr soylemigler. Ne yaprp yapmt$, geldi beni kuriar_
dt.
pirrNCi
ka apartmant, 5u ige baktn.
'allahi ben sizin yerinizde olsam Erkar bagka yere 9iMademki sinirleniyorsunuz, canlnlza yazrk'
lyetim 6yle. Her dakika sinirlenmektense.
Hanrm b6yle geyleri konugmak istemiyordu'
ii Oitctigi kadrnlar Emine Hantmt hig gekemiyorlar-
ilenci karrsr oldu$unu unutuyor, diyorlardt.
Hanrm nihayet dedikodunun onUnu almtgtt:
ederim bana Emine Hantmdan sdz etmeyiniz' O
akrabamdrr. Bana gok iyilikleri dokundu.
nden hayli ucuza dikig diken bir terziyi kagrrmagekigtirmeyi brrakmrglardt.
DiLENCi BABA
DiLENci BABA
fimdi Necmiye Hanlm yeme igme masrafrna bir para
kababa:
Dilenci
etmig.
rica
etmelerini
kabul
Bunu
tabiliyordu.
Srkrlma hemgire Harltm, demigti. 6lum yok ya ucunda'
Paran oldukEa az bir qeY verirsin.
Necmiye Hantm biraz rahatlamrgtl' lginden, sgka.k sokak
dilenen bir dilencinin eline gegen paradan yiyip igmenin
gok srkrct ve belki de ayrp oldu$unu duqtinmuqtUr.?'l?tiYg
iitig Oit<tigi gibi, Emine Hantmada kumaStnr kendisi.aldtlt
Oir LtUiseyi dit<migti. Do$ru Emine Hantm, s6ylemiyordu
ama kibaive gorgulu bir kadrn olmallydr. Daima naziktive
kiracrlartn:
Bir dilenci kartstndan ne beklersin?
-Demelerine
kargrlrk terbiyesi ve tatlt diliyle kendisini
sevdiriyordu. Hern de hayli guzel bir kadrndr' Dilenci baba
onu memnun etmek igin gok tatll bir dil kullanryor, onu hiE
uzmuyordu.
, Daire stcactktt, yeme igme dUEunmedikten sonra Necmiye Hanlm igin dikiS siparigleri almak ve aynl apartmantn
iginde gtind-elikle galrgmak hig de gug olmuyor ve bu i;i rahatlrkla bagarabiliyordu.
BuyUk srkrntrlardan kurtulmug, el evlerinde, gundelikte,
iEgi ol-arak galrgmrgtr. Yoruldu$u zaman evin hantmt:
Ayol, elini biraz Eabuk tut, dunya kadar para alryorderdi.
sun,
O daima bagkalarrndan daha ucuza galrgmrS, ama daha
fazla iE g6rmugtU. fimdi de bagka terzilerden daha ucuza
galrgryordu. Gr.indeligine iki bin lira alryor.du. Eler diktiSi i9
bitmezse, kalantnt evinde yaplp teslim ediyordu.
O krg parayr gok gdrenler, dayatrnak, parayt krsmak isteyenler oldu. Ama Emine Hantm:
Necmiye Hantm, dedi. $imdi terzi kadrnlar d6rt bel
bin liraya g[ndeli$e gidiyorlar. Bu apartmana da oyle gelirlerdi.-Ama seni yavag ve yumutak huylu buldular, ag degilsin, aErkta de$iisin, dayatman l6zlm. Oteti terzilere ver-
elbise
Hem pegin pazarlrk et' Bir
i ki I ivor' U
br r'qurruE
s 0 n de dLrrNr")'v" -i"iuorrun,
:yg"li,
*:ll'11igi tH:$H
bitiryor,
elindeki
baSla qa
canla
. 5en
bagdiye
saat erken bitti
kadar yapryorsun, v"liin
O.tt. sokugturuYorlar'
i l'
nd e n de$
rf g, vtiiu
-ni-r_. 3 T:,1:[tl:5"n:t::9:l
rslzrrgr
vLr.v"vv"
r' r*,
rotunu dinlemig ve dayatHantm Emine Hantr
ll bir hatrrlatlver.
*,i(
I
,
Slamtgtt:
ntmefendi, ben bir robu bir
ilfi'l
eti -
.sup:-{l"jiT;
i"' 0". ta m a m a r s
1i'iT;L"'il:l' il, g "d'olin'"' "u
b-a ka r
;;v a vqr'\e
dtdvo
6yi
;;a ovre
: l: -'-?I$
X iiliiLil
diktiriniz'
e
"" de$ilseniz
memnun
i.-t"r"t"rine
i
r
I
i
*i::
hanrma
t
"'itiie,,iniz
o kiract hantmefendilerin
gelince'
terzi buluruz'
dikme, dediler' Biz diktirecek
da bir:birlerine haber vermiglerdi:
u, dil e n c i n i n e"i I g"- tl
n tn b u rn u b u y u d
dedi-:
"g.',*' 1l*',
i" gtiniinu s6isun'
r
ilil'Jfi##i;i;;
.
Ama o mahallede baqka
andaki i5 birden kesildi'
tda
m r yo k? Ap a rtm a n
,Y;]o Til
l,t'n";
da
arkasr
" I'l-t
iti it-' L[or'
nii liY",
ili.#'J""L";ffi;;;;;"
babanrn dairesinin kaeline kumaEtnt alan Dilenci
nezaketle:
woi, r.in" Hanlm gtktyor'
nuz, diYordu.
g6recelim'
, NecmiYe Hantmt
uz, iqeride.
Dilenci
., i.r,nori"rdr.
iallyol rcrr ur' e'v"-'
"yli taraf ?::S.:ij":J:?
tertemiz ve der,lHer
gtizeletya
bu kadar
.iv" Hi n' rn'
vi\ri\k
- .-n ..^++rxr
vatt $ r kii sti k
Uff;:iiiT'r'i.i'ltHantm:
rnuttu ama, Emine
hantm da belki bu
iye Hanlm, diYordu' Misafir
Ti{i
r
pimNci
BABA
kuguk odadan stkrlrr. Salona buyurun.
Ayrtca hem Necmiye Hanrma, hem de misafire kahve pigiriy6rdu. Eli aya$r duzgUn, kryafeti yolunda' bilezikleri 9tkrr grkrr, boynunda delerli bir mucevheri bulunan bu nazik
kadrnrn s6jleri ve davrantglarr gelenleri gagrrtryordu.
Necmiye Hantm bir mugteri ilk defa gelmigse ona sdylUyordu:
Hantmefendi, size ilk defa dikig dikece$im. Sadece iki
bin liranrzl alaca$rm. Ama daha sonra dort bin liradan aqa$rya dikemem. Ben de geginece$im, yetim olan o$lumu
okutaca$rm. Kusuruma bakmaylnlz'
Fatma Hantm Necmiye hamlmdan birkag yaq daha buytiktu. Necmiye Hantm ona abla diyordu. Bu Emine Hantm
iitig ditmenin biraz srkrcr bir ig oldu$unu biliyordu. Bunun
igin:
Necmiye Hantm size yardtm edeyim, diyordu.
-Dikig
dikmesini de$il, ama yakrgtlrmasrnl, d.ikiqin ufak tefek kuiurlannr gdruyordu. Zevk zahibiydi' Oyle pek gezginci olmadr$r igin eve bir gelen olursa o da avunuyor, konugmak igin nedenler buluYordu.
Dedikoduyu sevmezdi. Gelen hantm:
Emine Hantm, siz hakikaten o adamtn kartst mtstntz?
-Dedikleri
zaman:
efendim, diyordu'
- Evet
siz kibar bir hanrma benziyorsunuz. Belki de
- Fakat
var. Neden b6yle bir adamla evlendiniz?
tahsiliniz
Emine Hantm:
Ben hayatrmdan Sik6yetEi de$ilim' Herkesin bir duygusu, bir inanct vardtr. Musaade ediniz de dedikodu yapmayal m, deyiveriyordu.
Emine Hantmtn duzgun konugmast, a$rr baglrlr$t karStsrndakini susturmaya yetiyor, konugan kadtn:
Affedersiniz, sizi takdir etti$im, gok belendilim iEin
r
-
47
DitENCi BABA
t0ylemig bulundum' diYordu'
esa p lr u
ti s ti n ce t i' h"i"l|n
oulurrLEr.,
aba d
BaDa
i l-il:: 1d] ; 5il1ga$rrarak
r n c!ii B
l.frcr cafer'i "*1 L?:i
insat
ama bekAr bir
iirekli direktifi verdi:
o'dakalorif:t-d"i':t^'lin,yanrndakiverlyo,Cafer Efendi, sen
kiraya
rceksin. Ben sentn oturdugun daireyi
, ;agalamlg, hemen:
n-de qrkar, giderim, demigti'
i Baba:
b:lYl,fflna dairevi
um, dedi. BekAr bir adamstn: mu grktt?
.XitE',iiri-odanrn suyu
kalkacak de$ilim' ihtiyar
Ben senin emrinle oturup
o zaman Emine Hanlm:
siz iqeriye,?'itll
\bdullah Efendi, dedi' Rica ederim
yart
;;1";, igeriye aldrktan ve kapryr aikastndan
kapadrktan sonra:
Seni bu apartmana
U.'A"a,nt dedi' Bir daha sdyle?
m?
memnun'
iUt., d"di. Butun kiracrlar benden
ram daireden'
kira verirsin' Haydi' dola5
,mazsan ayda onbin lira
srs n' Baka h m
dai releri. Senden
b*;;; ;;ra
tqlnun, 6-llL':i"
r
barrnabilecek misin?
rEfendihomurdantp,sOylenerekkaprdanayrrlmtE.
Hantm:
'u;;i;"
bilmez insanefendi, dedi' Bovle haddini
rgmak bile boE'
Cafer,ertesiakgam,kapryageldi'Rengisararmlq-
48
piruNci
BABA
tr.
Efendi baba,.dedi. Ben yatagrml, iki parEa egyamr al_
. - karqr
drm,
daireyi de supurdum, sifuim. siz beni V"nlli"nL_
drnlz. Eger kdtU konugtumsa cahilligime verin.
Emine Hanrm:
Pek6l6, dedi. Bir daha b6yle dik baglrhk ettigini
96r_
- istemem.
mek
Bu apartman bizim. Kiracrlar temelli"insa"nLr
degildir. Ama onlann da iglerini gormen lAzlm.
Emine Hanrm hemen ertesi gun apartmanln iglerini go_
ren adama haber yolladr. Karrgr daireye boya badana ya[Ll_
oirnuci
BABA
Affedersin, ben burada oturuyordum da, alrgkanllk
49
ig-
p gekiliyordu. Bu haftada bir iki defa boyle olmugtu.
Ernine Hanrm da farketmig ve nihayet:
Eana bak, demigti, prlrnr ptrttnt topla, bas giti bura-
yine kiracrlarrn kendisini tuttu$una guvenerek diama, o krg gUnunde, hem de elbise diktirmeye gekomgu hanrmrn dnunde Necmiye Hantmtn kaptstnt
Emine Hanrm adamrn yata$rnr kaprdan drgarrya frr-
dr.
Hanrm gimdil.ik kendisine veriren yatak takrmr
.ile Necmiye
divanr kargrya gegirdi.
lki ay iEinde epeyce bir para biiiktirmigti. Emine Hanrm onu cadde ustunde-ki bir d'ogemeiiye
g6turdu' Bir salon takrmr, pek ruzumru oran mutfai urr6r.rr, perde gibi geyleri veresiye almasrna kefil oldu. egya'bir
bir.gelerek ku6uk dairenin kugut saronuna yerregtiriiii. eskici baba:
hemgire, dedi. Her ay, beg bin lira kira verecek_
. - Hanlm
siniz.
Darrlmaca yok.
***
. Necmiye Hanrm artrk sadaka apartmanrnrn bir kiracrsr
olmugtu. (ogu zaman yemeklerini onlarla birlikte yit;;i;;dr.ama,.evleri ayrr sayrlrrdl. Kadrnca$rz Emine Hanrmdan
odung aldrgr dikig makinesi ile dikiglerini dikiyordu.
onlarr Dilenci baba sefaretten ve feraketten kurtarmrg
demekti' l5.leri.b6ylec.e yoluna girmigti. Dairenin kaprs,no"i
ki "Ka.prcr" etiketi zilin ustUnden kbldrrrlmrg, onun yerine
"TERZI NECMIyE' yaztsr konmugtu.
Apartmandaki kiracrlar krgkrrtmrg oracak ki kaprcr cafer
srk srk Necmiye Hanrmrn kaprsrnr gaimaya ve kadin targrsina Erkrnca:
solu!u karakolda almtg ama, mOgteri olan iki kagAhitlik ederek kaprcrnrn kotu niyetli oldu$unu s6yt.
Dilenci Baba olup biteni anlaytnca:
pro sendikaya ba$lt, demi5ti. Sen yann gelirlerse
I ver, sav herifi. Kapryr da kapat. Her kiractntn
i Baba sabahleyin giderken kaloriferi de yakryorrn direnmesi ige yaramadr. Qekilip gitti.
kiracrlar goplerini merdivenlere bogaltmaya bagEmine Hanrm onlara ihtar edince:
yapalrm, kaprcr yok, dediler.
Hanrm belediyeye haber verdi. Biti$ik apartmantn
gOpleri her akgam topladr$r hAlde, kiracrlann inat
ini merdivenlere ddktOklerini anlattr.
daireye ceza yazrldt. Apartmanda ayaklanmalar old,efa Dilenci Baba kendilerine yazr yazdr
size yaramadr. Benzeri apartmanlarda onbeg
kira verilirken sekiz bin liradan oturuyorsunuz. He*
onbeg bin lira aylrk verirsiniz ya da daireleri bogaldiye yazmrg ve bu mektuplarr Emine Hantm ev sak imzalamrgtr.
DILENCI BABA
DILENCI BABA
Kiracrlar hem belediyenin yazdtlr cezayr ddediler, hem
de Emine Hanrmrn avukatr onlara daireleri bosaltma davasr agtr.
Kiracrlar:
dem iglerd i. Baka I m Sadaka a partman nda
- Biz gtkarn,
oturacak
kiracr bulabilir misiniz?
Kiracrlardan birinin evi varmrg. (rkrp gitti. Penceresine
kiralrk daire yazrsr yazrldr. Ertesi gUn de yeni bir kiracr gelip yerlegti. Hem de onbeg bin liradan.
Kiracrlar baktrlar ki ig kdtUye vanyor, uzlagma yoluna
girdiler. Krg gUnU tagrnmak, ev aramaktansa uzlagmayr denediler. Biribirlerine dugtuler.
Bu arada ihtiyar bir arap kaprcr geldi. Geldi ama adam
hastaydr, pek ig goremiyordu. Bir hafta kadar agagrdaki
odada yattr. Emine Hanrm ona gunde ug oSun yemek verdi.
Derisi kapkara olan bu adamca$rzrn krvrrcrk ve a$armrg
saglarr, tel tel seyrek sakallarr vardr. Yemig, iEmig, rsrnmrg,
srrtrna, aya$rna sa$lam ve srcak tutan bir qeyler giymigti. Bir
haftada canlandr. Merdivenleri yukarrdan agagrya silip sripurmeye, Edpleri almaya, sahanlrklarrn camlarrnr silmeye
ve kaloriferi yakmaya bagladr.
Kiracrlarrn "Arap" diye seslendikleri bu adam Dilenci Babadan daha derli toplu, daha yeni qeyler giyiyordu. Ama
kim bu garip adamr giydiren?
Soluklarla bagr hog olmayan adamca!rz, kendisine:
aya$rna aba terlikler almrgsrn, gUle gUle giy,
- Oooo,
Dedikleri
zaman:
Allah Abdullah Efendiden bin kere razr olsun, diyordu.-O alrverdi bana.
Srrtrnda, ayagrnda ne gorulse Abdullah Efendi tarafrndan alrnryordu. Kiracrlar buna gagryorlardr. Yavag yavag
Necmiye Hanrmla da arayr dUzeltmek istiyor ve kendisine
r
r
51
Hanrm, kaga dikiyorsanrz ben de veririm paterzi aratma bize.
lye Hanrm kimseyi krrmryordu.
iki rop var. Bu hafta igin s6z verdim. Onlarr bihemen sizinkine baslarrm.
gelmigken soruyorlardr:
bunlarr tanryorsunuz Necmiye Hanrm, Abdullah
pr kapr dileniyor, sonra kaplcl arabr giydirip kugane demek?
iye Hanrm:
efendi Eok iyi ve merhametli bir insan, diadamcagrzr dilenirken gdrmUg, alrp getirdi buragiydirip kugattr, ige yarar bir adam yaptr.
gagryordu:
ama kardegim, neye kendisi dileniyor?
ben bilmem. Hem onun herhangi birisine el
ben gormedim, duymadrm da. Sonra o bdyle sokak
agmasaydr, bu kaprcrlrk yapan garip arap bir koletten ve aglrktan olup giderdi.
arap canla bagla 6alrgryor, ona yoruldu$unu,
ni sdyleyenlere:
lah efendi darrlrr, igimi bitireyim, sonra dinleni-
KtSta kryamette
htm Abdullah efendi dilenmeye Erktr, seni nereden
isi burada yoksa Allah'r var, diyordu arap.
levimli ve pek terbiyeli bir insandr. Bir akgam, Ana
i babaya oturmaya gitmiglerdi. Necmiye Hanrm
Hidayet efendiyi nereden de buldunuz, pek terbildam, dedi.
oirENci BABA
Dilenci baba anlatmaYa bagladt:
Hemgire hantm ktztm. Ben ovu.nmeyi sevmem' aTa
sordulun igin soyluyorum. Bazr giftilik hayvanlarr vardrr.
Mesel-a bir inek. Rrtik sut vermez, yavru yapmaz' bagka.bir
ii" O" uutumaz. Sahibi onun arpaslnl, samanlnl' otunu kearaba beygirili, h"'vu"n gunden gune zayrflar,.6lur' BaztSonradan
guEi"riu"ia'r. B-unlar be'iki orduda kullanrlmrg.
da
zaman
Bir
i"ri"i trvuettikleri igin satrlmrg.hayvanlardrr.
Nihakullanrr'
on, tuigtiler, bahglvanlar, ya da sebzeciler
u"i",t'[ onlarrndi igine yaramaz olurlar. AEIrktan, ba,ktmsrzlrktan 6lur, giderler.
Dilenci baba igini gekerek:
Necmiye Hantm, d-edi. Ben bu Hidayet efendiyi dort
beg yrldan beri tanrrrm. 6nce bir ahgr dukkanrnda EaltEtyor'
du. Sonra pazar yerlerinde paket ta-Etmaya kalktr' Bakkal
dukkanlarrnrn 6nUnde durur, elinde fazlaca paket bulunan
Oir ttilt"tiye hizmet etmeye kalkard.r' Haytr, kimse, ol?,i!
vermiyordu. Ahgrnrn yantndan kovuldu, pazar.yerlerlnd€
kufeci ogtantar bu garibi taqladrlar' Toplumun igin'
."f
'ttn
kadadr silsacakti ama iete 9n1.,:kT:11
yok[u. Neyapabilir bu adam? En son yapacagl I$ dl.lenclllK
ba'
i"giiriiAnia Uu sefer o ya.lancr dilenciler bu zavallryr
virane'
Bir
taSladrlar'
dOvduler,
rrnirrmadrlar. Kovaladllar,
ye surUklendi, orada 6lumunu beklemeye bagladt' Ben o.vl'
;;;a" oturui, bir tonozun alttnda o$le yeme$imi yerdim'
il ;ti;;l"itisi
Baktrmbirgunkula$rmabirini|tigeliyor..Bagtmtuzatt|m'
pagavralar arasrnda bir arap baca$t', Vardtm,y?1t.11'-,la'
iriri, tauatt, aqlrktan gi.oza ddnmug' Ahqrdan bir k6se iqkem'
U" gorUut' almrgtrm' Cantm .iste.migti' Goturdum, y:,IflT:
Uiei*V" So$uktan titriyordu.-Kaqr6r-brraktr, iki eliyle
nim ginf<o kdieme yaprgti' Zayrf grrtla$rndan b,1tjl i.t-f:l
gorUisr midesine iniyoi, hem karnt doyuyor, hem tstn
du. Qorba bitti, bana:
Allah razt olsun, dedi.
-Dilenci baba:
DILENCI BABA
53
Necmiye Hanrm krzrm, dedi. Ben Htztr de$ilim! Htzlr
ir, bilir misiniz?
iye Hanrrn:
Zannedersem mubarek kimseler denilen Hrzrrla llyaklarr gune, halk arasrnda, Hrdirellez derler, dedi.
6lUmsuz hayata kavugmu5 kimselermiq. Nisan aytntn
rgUncu gunu bitkiler yegerirmig, bunun uzerine Hrdrbdr takvimlere gegmig.
h efendi:
6mr.0ne bereket, dedi. Benim dedemin adt Htztrbu adrsoyadr olarak almrg. K6yde hep igitirdirn.
larrn bagr srkrldr!r zaman yardrma gelirmiE. Ama
beri yardrm etmeyi severim. Soyadtma yara$tr
severdim. $imdisoranm sana. $u zavallr araphrzrr gibi yetigmedim mi?
Hanrm gozleri dolu dolu olarak:
de imdadrm'za Hrztr gibi yetigtiniz, dedi Allah
dedi. fimdi anladrn mr benim dilencili$i neden
rmr? Varayrm ben dilenci olayrm. lgte Allah'rn
olan zavallr, kimsesiz Hidayet ige yarar bir adam
a grktr. O mahzende agllktan 6lmedi. Onu ben
Jtazandrrdrm. Kimbilir, daha boyle kimler vardtr.
beni onlarrn yoluna grkartacaktlr. Eh, benim kariolUmden kurtaran, beni memleketime kavugler grktr.
bu Hidayet efendi canlandr demek?
efendi:
, dedi. Can bo$azdan gelir. Arabrn yagr pek
derler. Do$rudur. Bir iki gun iEinde Hidayet
Onu alrp aga$rdaki kaprcr odastna koydum. Bili-
oirrNci
DitENCi BABA
54
yorsun ki, orasr hamam gibi srcak. Tam da araplara gore.
lsrndr, yedi, igti, yeniden dUnyaya geldi.
BUyuk bir sevap kazandrnrz amca.
- Orasrnr
yUce Allah bilir. Ben Caferi de sefaletten kur- alrp buraya
tarmrg,
kaprcr yapmrgtrm, herif yiyip igti, cebi
para gdrdu, kendisini birgey sandr. Eh, herkesin kargrslna
Hrzrr iki defa Erkmaz:
Necmiye Hanrm:
Bu apartmanrn hikdyesini sdzden dinlemedik, dedi.
-
BABA
55
Emine Hanrm anlatmadr mr?
Bir arsanrz oldu$unu, sonra onun Uzerine bu apartt yaptrrdr$rnrzr anlatmrgtr. Ama bu epeyce bir para is-
ullah efendi:
Evlenenle, ev yaptrrana Allah yardrm eder, derler, dektn size anlatayrm bu apartmanrn hikdyesini.
lenci baba iEini gekip:
l Benim niyetim bu arsaya bir gecekondu kurmaktr, dem, burada bundan yedi yrl kadar once, tahtadan
varmrg, yanmrg. Bahgesinde bir havuza kalmlg. Ben
buralarda dolagrr, bu yangrn yerinde de dinlenirdim.
n birinde bir gocuklu kadrnla bir adam geldi. Galiba
arsalanydr, diye dugundum. Onlar kederli kederli
larken gocuk de$nekle havuzun sularrnr kangtrrrrUstU dugmez mi? Ben oturdulum yerden: "Efendugtu" diye bagrrdrm. Adam kogtu, kadln baygrnHavuz da meler derinceymig. (ocuk bir iki n66rktr. Baktrm oglan gidiyor, hemen girdim suya,
goculu grkardrm drgarrya. Adamcagrz sapsarr kesiltzrr gibi yetigtin" demigti.
Hanrm:
Virdnede inler buldugu Hiddyet'e Dilenci baba
kendi gorbaanr ikr6m etmigti.
ra ne oldu? dedi.
llah efendi:
olacak, dedi. Arsa o adamrnmrq. Hem de zengin
. Eski hAtrralarrnr tazelemek igin gelmigler oraya.
lan varmrg. Adam benim belime kadar rslanmu gdrdu. Me$er onun da Hrzrrlr$rtutmug: "BaDile benden ne dilersen." "5a!ltltnv" dedim.
li. "llle sana bir yardrmda bulunayrm. Benim biriu kurtardtn." "$ey" dedim, "bu arsa senin mi?"
dedi. "Sat bana burasrnr" dedim. "sataytm mt"
u arsayr alacak paran var mt?" "Dilenir dolanrr
borcumu" dedim. Adam bir duqundu: "Bagrmtzln,
DILENCi BABA
DitENCi BABA
gozumuzun sadakast olsun," dedi. "Al, senin olsun'n' Uzat'
iltyuy't, adamca$rz bu arsayl bana. sadaka olarak ba!tqla'
pa'
O'. 2"itgin adammr-5. Ne olacakl Kimbilir kag yerde daha
tapuya
beni
gun
iginde
96'
rast uafutr, arsasl vtrdrr. BirkaE
t0rdu, sozde arsayl bana satmrf oldu' Ben de tapuyu cebime koydum.
Sonra? diye sordu
-Dilenci
baba:
Sonra, sovan do$ra, dedi. Ne olacakmrq' Belim niye'
tim buraya bir gecekondu kurmaktr. Alrk kafa igte, adama
Uovf" [i6"t y"rJ", apartman aralartnda gecekondu..kurd.u'
laiml? O srrada Emine Hantmla tanlsmlStlm' Ona soyledim
yap'
bu sadaka arsayl. Beni uyardt. "E!er paran varsa bir ev
gecekonduya
bir
t'i;oloi. o getekonduian grkmiS, bagka
iigrnmrgtrt. fagrndrk dersem inanma. Bir kilime sartlt yata'
g;r,t' ben srrtlldlm, o da kapkaca$r aldr' Yeni bir gecekon'
niyetinde
ir'" g"Gtik. Yuce Allah bizim biiev yaptrrmak
fitre'
aytnda,
of.irginiutu elbette biliyordu' o Ramazan
slrl
ara
Emine
zek6i gibi paralar ya!ryordu sanki' Zaten
genOen
yoksul'
kadlnca$lz
sonra
bankafa para yatrrryoiOu.
ona veriyordum.
f rgi Otilr"sin Oiyoi.Oum. Kazandrklartmt
Emine Hantm:
Allah razr olsun! dedi.
-Abdullah
Efendi anlatmaya devam etti:
Bu memlekette inanglarr yerinde olan insanlar da var'
drr, dedi. Bakarstn keyif|eri igin milyon|ar harcar, ama 5e.
vap igin on para vermezler. laten bir hayli paramtz vardr,
sadalia ya$muru da baqlamtgtt igte'
yazrhanesine gittim' Beni g6rUnce:
ola baba, dedi' Aga$r kaPtYa'
Adamca$rzbirzamanOUrU"OUO.ensonraanlatmastnl
surdurdu:
Evet, igte b6ylece bir ev yaptrrmaya karar vermigtik'
-
57
yaptrsenden sadaka istemiyorum, dedim' Bir ev
geldim.
onu konugmak igin
bakma, dedi. Dalgrnh$rma geldi, ozur dilerim'
rl ev yaPtrracakstn, Paran var mt?
g6sterdim' Mimar:
r,nda banka ciizdanr var. Srkartrp
bir hanrmln Parasr, dedi.
hanlm benim egimdir, dedim' Bak iki imzalr bir
nasrl bir ev istiYorsunuz?
e bir apartmanctk olsun. Hem oturaltm, hem de
ln.
ntz var ml?
gidip g6relim.
arkada:.q-"tk"l"9.iit:5
i grttrl, mimar onde, bengeldik'
Mimar 96yle birArsaya
AOi6si verdim.
baktt:
Elimdeki taPu senedine
dedi. Buraya bir delil, iki apartman yaprltr' ArbUyUk.
tanesi bize Yeter, dedim'
dedi Mimar. Sana altl katlr, gift daireli bir
fap.y't. Aman arsanln yarlslnl bana ver'
nastl olacak? dedim'
isci var, malzeme var, dedi. Bunlart hemen dei,'Uotun. para alan iqeilne de i9 bulm-tf i:9yapaylm'
lOks deqil ama sana guzel bir apartman
projeyi
be$enirsen
ry"b"f,i"ttlarr konuSuruz. Bak
baglartz.
oirrNci
DILENCI BABA
BABA
dedim. Hantmt alrr gelirim.
-BenOlur,
hig hanrmla soka$a Etkarmtylm? Mimarrn yazthanesini tarif ettim. Emine benden once gitti. Biraz sonra ben
de tak tak merdivenleri grkrp yazrhaneye girdim. Mimartn
bir de m0hendis arkadagr varmt$. Bize kahve tsmarladtlar,
Bir de sigara verdiler. Altr katlr, altrnda iki dukk6nla kaptct
odasr ve kalorifer dairesi olan bir planr gOsterdiler. Bakttk,
ettik, Emine:
Kabul, dedi. Ama 6nce bizim apartman yaptlacak.
- Tamam,
dediler. Yartn Tapuya gidelim. Sattg muame- tamamlarrz.
Biz belediyeden ruhsat da grkarttrtz. Size
lesini
anahtar teslim altt ayda veririz apartmant!
Dilenci baba:
dedi. Ben ortada pek gdrunmek iste'
- Uzatmayaylm,
Emine binayr kendi ustune alryordu. Mukaveleyi o
medim.
yaptr. Derken ingaat da bagladt.
Abdullah efendi:
Siz bizi kuEuk g6rmeyin 6yle, dedi. Biz gecekonduda
oturuyorduk ama apartmantn ne demek oldulunu biliyor'
duk. lgte sizler de gozlerinizle g6rdUnuz, Pek lUks daireler
degil ama, hergeyi yerli yerinde. Dairelerin mutfaklarr 9e.
niE. lki ayakyollarr var. Sonra yapr sa$lam. Mutfak, banyo
fayans dogeli. Kaloriferden bagka, ne olur ne olmaz, diyl
bacalar da var. B6ylece bizim Sadaka apartmant yukselme.
ye bagladr. (atryr kapatttlar, slvalar tamamlandl, cam,
geve takrldt. lnan olsun cebimizden on para grkmadt,
Necmiye Hantm:
arsa hayli genigti? dedi.
- Demek
dedi Dilenci baba. Yantmtzdaki apartmant
- Evet,
ya. Onun daireleri daha genig, hem alttnda altt
dunriz
magaza ve dUkkdn var. Bizde boya badana yaptllrken or
da da duvarlar yukselmeye bagladr. Onsekiz daireli bir
partman Etktr yantmlzda. BUtun tesisattmtzt tamaml
tan sonra kiralrk oldu$unu ilan etti$imiz apartmana ge
59
Ama gelenler de Emine ile konuguyor:
apartmana hiE Sadaka diye ad konur mu? diyor-
;ilabelacr bir yanllglrk yaptt, diyordu. Biz Sadakat diye
vermigtik. Sonundaki harfi srldrramamrt. Sadaka
kaldr. Bizim de canrmrz srkrldr ama ne yapaltm.
da dayatryordu:
rnr be$enmiyorsantz bagka yerde araytntz.
6nce tagrnanlar oldu. Biz de ma$azalart dolagttk,
reden gordti$umuz egyayr alrp alrp getirdik. Gece
sefAletinden kurtulduk.
Hanrm:
h afiyet versin, gule gule oturunuz, dedi. Sizin yu-
biz de sebeplendik, Allah razr olsun.
i Baba uzanrp llhan'tn bagrnr okgadr:
rm benim, dedi. Ben onu eeSme bagtnda gdrUnkaynayrverdi. Eh, ne olacak evlat hasreti igindeyim Emine'ye soyledim. "Altp getirseydin" dedi.
kendisi geldi. Inanrn gok sevindik, Dunyada
k kadar guzel birEey varmr? Ama gimdi ne oldurumuzunu duzelttiniz. llhan da d6rduncu srntfa
seneler 96z agrp kapayrncaya kadar gegiyor. Alverse de gu Eocu$un yetigti$ini g6rsem.
ullah Bey, dedi. Sizin gibi iyilik sever bir insan
cennetliktir? 5iz beg vakitte namaz klltyorsunuz.
iklerinizin kargrlrSrnr goreceksiniz.
Baba:
re Hanrm, dedi. (ekilenler unutuluyor. Ben Koa iki defa yaralandrm. ManEurya madenlerinde
gOgrlk altrnda kaldrm. Birisinde madeni su bastt.
gibi, yerin altrnda sular vardrr. Kuyu egince bu su-
oirNNCi BABA
DiLENCi BABA
lara ulaglrlar. Ama maden igleten suyun glktl$r yeri kapattr,
daha aEa$rlara inerler. Bazen bu kapatrlan sular madene
Kagabilirsen kaq. Bir seferinde gallqtr$rmtz yeri
boganrveiir.
-bastr.
Neye ugradl$lmrzt gaglrdrk. Elimiz, ayalrmrz dosu
nup kaldr. tioytJ su basktnlnda pek kurtulan yoktur. .Bir
araya toplandik. Kimi 6inli olan iggiler kendi dilleriyle dua
ediyorlaidl. Benden bagka musl0man yoktu. Ben yuksekEe
bir vere crkttm. Son bir defa namaz ktlaytm, dedim. Nama'
za durdum. Otekiler benim ne yaptr$rmt anlamamrqlardt.
Sular yukseliyordu. Geldi geldi bizim toplandr$rmlz yeri
dolduimaya bagladr. Mangurya so$uk memleketlerdendir'
(o!u zaman kar altlnda kalrr. Suyu tukenir mi hig?
Necmiye Hantm:
Ne yapttnlz sonra? dedi.
-Dilenci
baba:
yapaca$tz,
dedi. Herkes kendidiliyle Allaha yalva'
Ne
bir defa daha benim baSrmdan
zu
baskrnr
rryordu. Vainrz
Fazla hareket etmeyiniz'
dedim.
"Arkadaglar,
g6gtigi igin:
InqalBekliyelim.bakalrm'
tukeriz'
az
daha
6oyt"-." oksileni
bizl
yeri
trkar,
de
bogandr!r
suyun
igletir,
lah tulumbaiarr
kurtartrlar.
A$layanlar, gtrptnanlar mt dersiniz, grla gidiyor. Aradan
ne kidir gegti, bilmiyorum. Dizlerimize kadar grkan su ya'
vag yavaE eklilmeye bagladr. Fenerlerimizi s6nd0rmug, bir
tane Urritmrgtrk. Ancak birbirimzi gOruyorduk. Sudan kur'
tulduk, yani bulundu$umuz yerdeki su gekilmigti..Ama y.o'
lumuz tikalrydr. tam iki gun, iki gece ag, uykusuz bekledik,
Sonra bize kadar ulaStrlar. Oldurmeyen Allah Oldurmuyor
i5te.
Dikkatle dinliyorlardr. Adamca$tz:
Ben ManEuryadan (ine gegtim, dedi. Piring tarlalartn'
da galrgacaktrm. Yer altlnda Ealrgmak beni gok srkmtgtt, sa.!'
lrgrm cla bozulmugtu. (inde de muslumanlar gok' Korelile'
rin, ManEuryalrlarln dilleri (incenin benzeri. Zaten Mangur'
61.
gibi. BirgUn camide,.goyle geride dur.rin bir vilayeti
-krlar[en
biral yuksek sesle "Allahu ekber"
na*"t't,
bitti. girisi yanlma geldi' Bana
namaz
iim, Biraz sonra
arap otup olmadr$rmt sordu' e9n..fU1k oldu$umu s6yyarBu adam muslUman olan mo$ollardanmt;' Bana
ti. rryafetimi biraz duzelttim.. AdqT ]ucc1m11, e-1y
iri;";i;;gunu soyledi' Bi ri Peki nin yakr n larrndaolirtrn, ot;ki de Rusya hududundaki Mo$o.l'stan'
l,i; i"ii"'u"i, no u g u o69 u TU rkista na g itmevi kafai;Et"; Ama krsiret olmadr. K6beye gidecek hact-
katrldtm.
baba iqini qekerek:
Beterin beterivarml; me$er, dedi' Hindistan, bize 96i.ior" daha yakrn vshavast srcak bir memleket',[",qtgibi garibi kim
Ver fiafttitada bir zindan. Benim
mlsrr unu
verdi$imiz
yal
olarak
i eirit kopeklere
yemLk
veriyorlardr'
gorbamst
Ln. U"nt"t'bir sulu,
J" tu. Gardiyan benim tek ayakla kagamayaca$tmt
nn oi*"f , ki pek ustume kilit vurmamaya. bagladt'
uJni iug't'voi, bagka mahkumlarrn yemeklerini da, temizlik iglerine baklYordu'
Hantm:
dedi.
yazrk,
Sok
dikkatle dinliyordu. lhtiyar adam:
DILENCI BABA
bdylece gunler, aylar geEmeye bagladl, dedi. Her.
- lgte
halde
Hindistanrn zindanr Manguryanrn madenlerinden da.
ha rahat geldi bana. Yalnrz slcaktan gikdyetim vardr. Ama
zindan da serin oluyordu. Beg vakitte namaz kllryor, dua
ediyor, Ailah'dan b6yle gurbet ellerde canrmt almamasrnr
diliyordum. Urdu dilini, biraz da Ingilizceyi Hindistan,da
6grendim. Sonradan aklrm bagrma gelince, yalnrz Hindis.
tanda altl yrl kadar kalmrgrm, b6yle hesapladrm. yavag ya.
vag Umidim kesildi, artrk buralarda dlecegimi sanmrg ve ka.
dere teslim olmugtum. lgte o zaman Hlzrr imdadrma yetigti,
Dilenci baba:
o Hintli muslumana Hlzrr, diyorum, dedi. Adam.
- Ben
cagrz
bir yrl daha zekAt vermek igin camiye gider. Beni so.
rar. Birisinin parastntn kayboldu$unu, benim uzerimde pa.
ra bulundugu i6in yakalayrp g6turduklerini s6ylerler,
Adam iyilik yaparken benim felAketime sebep oldugundan
guphelenerek aragtlrrr. 56zu gegen, egi dostu olan bir insan.
mrg. lgte birgun beni zindancr, mudurun yanrna g6turd0,
Ben adamca$rzr tanrmadlm bile. Aradan bunca s€ne lf€fr
mig o beni tahta baca!rmdan tanrmlg. Ne yaprp yaptl, Oh
iki gUn sonra beni serbest brraktrrdr. Zavallrnln boynuml
sarrlrp hrEkrrrklarla agladrgrnr hig unutamam. Benden defa,
larca 6zur diledi. Nihayet beni bir otele misafir etti. Kal
ta buyuk bir gehir. O tarihte Bengal eyaletinin idare
ziydi. Bir buEuk milyon kadar nufusu vardr. Ganj Nehri
bir kolu bu gehirden geger. Bu nehir kolundan kuquk tol
da gemiler agrk denize kadar giderler. Denizden y\z yi
sekiz kilometre iEeridedir, Bombaydan sonra Hindista
en kalabalrk gehri imig. Binalarrna, genig caddelerine d
cek yok. Beni zindandan kurtaran adamcalrz, bir yan
benim i6in lstanbula, Turkiye'ye gidebilme Earelerini a
ken, bir yandan da beni gezdiriyordu. Eee, Eocuklar
uzattrm de$il mi?
Necmiye Hanrm:
Sizinle birlikte gezmig gibi oluyoruz, dedi. Memnu
-
DILENCI BABA
63
dinliyoruz.
tzl
Anlatacak gok birgey kalmadr, dedi. MrlslUman adambenim pasaportumu, gerekli belgeleri grkardrktan
beni aldl, Madrasa kadar getirdi. Orada biletimi albagka cebime de bir hayli para koydu. Biribirimizin
i srkdrk, helallagtrk. Ben koskoca yolcu gemisinde
<ete dogru yola grktrm. Hindistan yarrmadasrnrn
u dolagtrktan sonra Seylan Adasrnrn yanrndan geEnan Denizine vardrk. Gemi Suvegy Kanalrndan geKrzrl Denizi geEip Cidde iskelesine hacrlarr brrakirk.
gecip ltalyaya gittik. Ben orada vapurdan ayrrlarak
ve oradan da lstanbula gidecek olan bir yolcu vapuindim. lgte b6ylece bir gun memleketimb ayak baslunuyordum. lstanbul gok degigmigti. Ama ben demiydim? (akr gibi bir asker olarak ayrrldrgrm
ime, sagr sakalrna karrgmlE, tek bacakll bir insan
dOnUyordum.
epeyce gegmigti. Dilenci Baba:
i bakalrm, dedi. Evli evine, k6ylU koyrine. yann
okula gidecek, erken kalkmasr gerek. Yarrn akgam yiyurun, anlatacak daha gok masal var bende, ben de
. Haydi size Allah rahatlrk versin.
nci Baba, her gece yatmadan 6nce srcak bir banyo
kurulanrr, pijamalarrnr giyip yatagrna girerdi. Oniar iEinde Ug kigi yatacak kadar genigti. Adamcatan sonra:
m, elini gabuk tut, sen de gel yat, derdi. Ben saerkenden grkrp gidiyorum. lgin kahrsa benden
parsrn.
Hanrm onu hig krrmazdr. Bu dilenci ktlrklr koca
ve insanr duygulandlran sozler sdylerdi. Onun negeldigi belli olmayan bir gekiciligi, bir duygusallr!r
pirulqci BABA
DitENCi BABA
EmineHantmonuhiqktrmazdl'Budi|encikrlrk|rkoca
yapttrtr, onlarl da ga$lrlrdt'
birgey anlattrha yemeye oturmadan 6nce muhakkak
vardl.
Emine Hantm, o gecekondu semtinde' ayaktaklmtntn
etine Jtigecek d'ururida bulundu$unu hig unutamazdt'
bir
V;k;" O6g*O"n dogruy oradakileiin dilenci dedikleri
gart
higbir
yaglr
adam
Ama
kitkimazOt'
adamla
",7lenrneye
ona evinin bir odasrnt vermiS' Aralartncla nlgDlr
kosmadan
konugma gegmeden kesesinin a$ztnt agml5tl'
zindandaykgl'
Bana bak gocuk. Ben Hindistanda'
e$eni
b
I
e
b
i
k6 p" [r t i n
P,y-".T^"y:::q :'J,
V" i' " i t,- oit i t'tiiti nz Kovlerde kopeklere
;
vermezler' Kepe.kli unu bir taU111e-1vermezler, et "to
cok ince ve insant duyguiandtran sozler soylerdi' Onun.ne;;;";;"iligi-b"rri oifruvun bir sekicili$i, bir duvsusallr!t
Birdi|encininkesesininneolaca$Inrherkesbilemez.Da.
fr" o =*undan bu adamtn bankada bir hesabr vardt' Bu
her ay vtikselivor, . artrvor'. bul:.n
-1:$]11'
qenq kadrn yeme, igme, hatt6 giyinme ihtiyactnt geregln'
den iazla kar5rlandr$rnr gdruyordu'
i;;t;t;;en
.
*
**
boY'
Ond6rt Yagrnda liseYe Yazrldt$t zaman llhan haYli
zaman
her
baba
Dilenci
lanmtg, biraz da guq kazanmtgtt'
annesine sdYlenirdi:
yaqHantm sen buna yemek vermiyor musun? Ben bu
- tuttu$umu koPartrdtm'
tayken
NecmiYe Hanlm:
lgtahsrz gocuk, diyordu' Her Seyi yemiyor'
- Ne
sen de onu Pigir'
- OyleYerse
yaplyorum ben de'
-Abdullah efendinin goculu olmamrgtr' lqinde-sonsqz pir
Hele o$lanlara.bay.tltyordu' Be.lKl.oe Du
cocuk sevgisi vardt'
buyUk iyiliklerde bulun'
iulO""-tltanla ilsilenmig,-onlara
"Otipeouz bir dilenciydi' Kimseye e.l.aqmt'
;;;. eu iJ"m
onun yolunu bekleyen'
;;;i;. nmu istunoui sokaklartnda
iiti" u"tt"k zekAt vermek igin onu arayan goktu'
Hemenherhafta,ardtardtnabirkaggunistedi$ibirye'
an;
; ;;
';' iiail.
]l
t.t; f,ty"""in ontine korlar' Rahmetli anam yaPal|f:
bana
;;;"tdi p"k bitrn"tn-.t lste
f:JiJdilln'i1d.1l-:'.11:
q'',t
[o'r'u
s b reevd r sgcu !'. I
i$i; il h #;:'n-ii
;;k
i
i
;
!
I
ti i
r' sr1,51:5,
;i t.r,ttt"
H
::
l'11
!:;
iffik J"r.tiiit"t geqse igimizde bir eziklik baglar'
efendi anlatrYordu:
I Allah kimseyi ag koymasrn'" Kdpeklerin bile beyenip
'bi;kl; v"t"Oir.rdti o, sulu, bulamaq gibi'.ne oldu$u
nct n tnt.vi' g"ti rd gi zqman zi nda
ka br n
^n:1f
boqa an
Son ra"'ll9:,1
m'
iserd i
-suze|ce..
ii'^.'q" slli
i't.gitn'rt sryrrlr,
J:tltLlqj,T
zlnuef]e' suratstz 9,i!
6il ii"ii r''iirr tistundl vat,.olumfiyanlna
Biraz
aldr'
96:il ioniaO"n beni yardrmcr olarak
iii
d'ava n
r
ia;ti;
i
I
"
:
l:::.L
ldt.
baa kibar ve dr5arrda tantdrklart .olan insanlar
uoyu na vivete k ge rd i' Ge,l e n erin-,! :l:.'-*
;;
pek sevme-
ia
Ii
I
"l;; g"yt"r' aen Hindin yemeklerini
i UiU"ifi
;'t;';;;i"l'#
gelen yiyecekl6rden bana da versinler
g-elirdi' lEvandan memleketimin yiyecekleri aklrma
ii'iai' etii nohut' no1llY ?ll1y:ll:
b6rek, tatlrlartn gegidi' Uzatmayapeynirli
k;;;rf
ii;d"t til""l u"rr" ben hepsinin hasretini gekiyorl'lepsini ozluYordum
iyi y"T:k-Y:Iil]
[ncurvrdu, made n lerde ga I rEr rke.n bize,
kl r ol mak
davana
ve
isi n'e uEl u
V#i'i 1Tr' l.l;; ;;i;fi
Durmabitirir'
lr, Maden tozu, gazlar, iutubet insant
iil#;';';; ii'
;[
oir,rxci
pirrNci
BABA
dan galrgacakstn, galr;tl$ln olgude para.alacaksrn' Bana 6yi" Uoi pit" v"r.eiiter. (untu tek ayaklr bir adamdrm' Sa$aldr$rnrn yarsrnr verirlerdi bana, Kime dert anlaticaksrn? Zatln bu ige Eavuglar bakar. Ne kadar para keser-
iirfr'n
ie tendisi o kadar
-kaianrr.
Oradaki yemekler de (in
ye'
mekleri gibidir. Bol bol piring verirler' (inliler ylmYrlgyl
lo[uirp-oyle yerler, derier' den yumurtanrn yuzunu bile
gormedim.
Senelerce, senelerce kapkara bir zindanda yagamak,
qun vuzu q6rmemek kolay mr? Memleketim, bizim masma'
or.'
ii s"h"tlt, pamuk pamuk bulutlarrmrz, EiEeklerimiz,
ru'
Bazen
tuterdi.
gozlerimde
manlarrmrz, ye;illiklerimiz
yamda kendimi memlekette gdrurdum'
Emine Hanlm takrlrYordu:
Ruyanda Selimeyi de g6ruyor muydun?
-Dilenci
baba birden duruluYor ve:
Belki akhma gelirdi, diyordu. Ama pek hattrlamryo'
rum zaten savag bitirig, esirlei kargrlklr olarak memleketle'
rine verilmigti. Benim idlm bile yoktu. Nereden olacak. Be'
ni O1OU diyi brrakmlglardr. Ben arttk memleketi olmayan,
kimsesi olmayan bir insandrm, tek ayaklt, yarrm bir insan'
At. g, kadairnr soyleyeyim, o memleketlerde olup kalmak
istemiyordum.
Sonra iqini EekiYordu:
Selime kim? Yeni yetigmekte olan koylu bir ktz, on
dort yajrnJa filandr. Rahmetii anam kula$.rma koymuStu' ll'
le oni bana alacaktl. Bagr yumugak, guzelce bir ktzmlg' Eh,
bitJ; yok yoksul insanl-ardan O-egitait' Biraz tarlam'z, bi'
raz davartmtz vardt. Evimiz de ug 96z odaydt'
Emine Hantm:
Bana anlatmadrn, dedi. Koye gitti$in zaman evinizl
gormedin mi?
Dilenci baba:
BABA
sizlere omur'
yol ustundeydi, dedi' Anam babam'
edince jmuhtar r'p'v-" J'l'49".1 lil1.1f
n'
; il rufi ,,[ "h : ; v; ii" I ii i' i t' evre
Ev
l'il#;
llTl"l'Iiiis d -
e ks i $
e
i
'Xlff
tsv I rE k"o'; o5v;lil: 1i3*,1YIIT,i:,t";1
arllmayalr
'^"iltu' 1" Jtyun't mr? Vol kryrs'rnda
"'i^" ou
varmltlm
ben
is,
o:*51;
tiir durdum da bakuiilli"t 1e9'iv"t?!3?:
'-ura n m
a
I f
o'si
ili'ill';
i:' d :y?.'.1 1i
a
vap lurf 1 ..e1 I 5:E.1:: J".1,:il:''
"iirnie
o" ustunde durup durur'
[f
ed" lr.lart, alaca karanhkta
-l:!ili".Sn^,'t]ll:
sesini alrp
o' unuitrtntn
"t
'iili[;;"#ili.r"'i
I
r
io=,iii"il;;;;iliiiii
:"tX:ii'i#i:d' N;tJ"
baPrran korPe danalar?
o k6ye gittin di?
:i baba:
." o,ru' va rd t m, { eo!'..Gr !f.l!
1ll,T1,*
IYITi;
l ma m re' B i r
"bT;
N;' # ;;vl;[ov o iv". b i rsev ka
iz brrapare
l"'."si; toprak volda pare
yeniden vardtm aga$l kOYe' .
^
ek Selime seni beklememig?
yirmi
m nemi bekliyecek be Emine?.Insan ne de
!::l]l
insadavantr'
;" voriat" nakan 962
iliti:
f
il'il.'i;ii"
ri;';;;;
ve karlr havalarda:
cmiye Hantm bazr pek so$uk
gtkmasanlz ' biraz oksuAmca, diyordu. Yartn Lolaga
uz, ft"u" da Pek sofuk'
ktztyordu:
:i baba kendisine kartgtlmastna
Ben
cmive Hantm, bana akrl mr o$retiyorsunuz?
iogi,gunu, stca$tnt bilmez miYim?
diyordu. Ben sizi sakrndr$rm igin
o$lunu saktn'
eni ne saktnacakstn a ktzlm' Sen
gibi anlatryordu:
ra tenOi kendisine konugur
nirnr{ci
BABA
geldim, dolagryordum sokak sokak. Tahta
, - lstanb,ul'a
bacagtm
kaldrnm ta;larrnda sesler Elkartryordu. Kimseye el
a.Cmtyor, kimseden birgey istemiyoidum. Gezer, g"..i,
Li,
dibine.E6ker, sritrmr dayaidrm. Bazen ieiri g"ierdi.
9iy,l,
urroe g6zUmu. aEardrm ki, sanki para ya$mrg. foptarOlm
onlar, bir to.rbaya koyardrm. rgim bayirrp" rtJngi-5a[r<aia
gitsem, hangi frrrna gitsem bani istedikreiimi u.ir,-ur.ii,grm parayr almazlardl.
. Bazen ahgr dukk6nlarrna girerdim. Benden bozuk para
isterle_rdi. Torbayr bogartrrdrm. yoz rira, ikiyuz
tira, uJzen
be$, yuz lira- K6!rt parayl koynuma koyar, ienceredeki
ye_
meklere bakar, canrmrn istedigini igaret ederdim. rrrrnlinmrg bir.koyunbagr, ya. beg altr tane kotte. Rlrr grkardi;.
B;,.
viranede oturur yerdim.- $imdi de 6yte yapmtyor muyum
ya?
Memleketim burasr, benim. Ben bu sokakrarn hasretini
Eekmigim. Ben bu.yemeklerin rUyasrnr g6rmugum. Kime
rastlasam bir Turk, bir.Eocuk, bir kadln, biierkd am
f,"psi Turk. Ben onlarrn Dilenci babasryrm.
Varsrn benimle gocukra.nr korkutsunrar. Ama ontarrn
hepsi iglerinden bana acrrlar. Hangi magazaya gidip ig iite_
dimse, bana soyfenirler:
sapa.saglam adamlar kahvelerde uyuklayrp du.
- Ayol,
senin
gibi sakat bir.adama ne ig verilirZ nl guiru,
!'uyor,
fekinme, al, yolun dugerse yine u$ra.
Ben onlarrn, ben memleketin dilencisiyim. Bana artrk
.lenme
di.
diyorsunuz? B.en hasretini gektigirir trutr"rio.Liiyorum. Bu sokaklar benim memreketim, Bazen bir parkia
otururken, temiz pak bir Eocuk geqerken tahta avad,m, qdl
rrir, gagrr.rr, bir saglam ayagrma, birOe tahta ayagimi b;k";,
Bazrn g6zlerinin iginde acrmanrn parrtrsrnr g6rri^im.
Goz.
ren yagarlrken sesi titrer, ba$rrrr gibi:
aya$rna ne oldu? der.
-BenAmca,
gegerken, Eocuklar oyunlarrnr btraklr, bir kenara ge.
DiLENci BABA
. lglerinde, evlerine kaganlar olur. Ama go!u biribirsokulup benim gegigimi seyrederler.
lenci baba kendi anlattr$r gibi, kuguk bir kdyun giftgiildi. O hergeyi g6ren, dugunen, duyan bir insandr.
kadar butUn anlattrklartndan onun okumut, yazgungdrmug, hattrll insanlarla dtlgUp kalkmrg bir kimse
Uu sanrlrrdr. Yine kendi anlattr$rna gore, okuyup yazasker oca$rnda d$renmigti. Ona duygulart, insanll$1,
gekti$i gileler, gurbet acllart olmaltydt.
Hanrm akEama kadar gdyle bdyle gezdi$i halde,
lah efendinin donece!i slrada, ustunu, bagrnr de$igir,
bagrnr dUzeltir, ellerine krem sUrer, bir misafir kargtmrg gibi sUslenirdi.
Hanrm sordu$u zamanl
Ne yapayfm, diyordu. Boyle istiyor. Onu suslenerek
rm, o geldikten sonra pek ig gormeyece$im,
ona ve yemeye hizmet edece$im.
ndaki yag farkrna igaret ettigi zaman da:
O gimdi seksen yagrnr agmrgtrr, derdi. Ben klrk sekiz
tm.
varlrklarrnrzr ona borglu oldu$unuz igin mi otu?
Hanrm:
yapayalntz kalmtgttm, demigti. Hemen higbir Eeyiyecegim yoktu. (ahgamazdtm, kendimi ayak
ten kurtaramazdrm. Bir dilencinin bile bana
drigununuz, durumumu anlarstntz. A$lryordum.
m. Adamca$rz beni odastna aldl. Sag sobantn karm. OnUme yiyecekler getirdi, HiEbir kargrlrk
beni kurtardr. Ama bundan sonra ben onu btDenize dugmUg eline geEen bir tahta pargastna
bir insan gibiydim. Daha sa$lam, daha btiytik bir
ki elimdekini brrakayrm da ona sartlaytm.
Hanrm sdzUntin burastnda allamlStt:
DitENCi BABA
DiLENCi BABA
bir kdylU ktzt varmtg. Bir bagkaslyla
- OnunBuarzuladr$l
adamca$rz gurbette, yabancl memleketlerde
evlenmig.
hep yalnrzmlg. Onun hayatlna tamamlyla giren kadrn ben
oldum. Beni sevdi, bana ozendi, hergey aldr bana' Bu koca
apartmanr bile benim adtma yaptlrdr' Bankada ne kadar
para varsa gekip alabilirim. Bazen slktltrtm, a$larlm, o zaman bana:
Emine, der. Benden stktltyorsan, ben artrk gelmem
buraya. lstedi$in gibiyaga. Daha genEsin, bugUn zenginsin,
karrglnrn, gorugenin yok. Ben seni daima iyiolarak hatrrlayacagrm. Bu zamana kadar bana yaptl$rn fedakarltk gok bile.
Emine Hantm igini qekerek:
lgte o, boyle bir insan, diyordu. Yoluma gtkanlar, beni kandrrmaya u$raganlar oluyor. Ama ben bu ya$antlml
degigtiremiyorum. Kim bu adam, bilemiyorum. Kocam mt
yoksa babam mt? Ona iEimden ba$lrylm.
Bu kadar zengin olan, bu yaga gelen bir ihtiyarln, karda,
frrtrnada, stcakta, so$ukta artrk dilenmemesi gerekmez
miydi? Emine Hantm:
bana sdz verse de sabahleyin erkenden
- Akgamdan
bagkalarrna gdrUnmekten korkarak grkrp gidiyor,
kalkryor,
diyordu.
Bazen, yemekten sonra, konuqulurken Abdullah efendi:
sokaklarda dugup kalaca$rmr s6yl0yor bana
- Birgun
diyordu. Ben bu sokaklarrn dilenci babasr de$il miEmine,
yim? Ben bu apartmantn arsaslnl sokaklarda bulmadrm mt?
'Ben
Emineyi dilencilikten kazanmadtm ml? Ben llhanl so'
kakta gormedim mi? Bu sokaklar benim memleketimin so'
kaklari gurbette hasretini gekti$im memleketimin sokak'
larr de$il mi? Ben artrk sokaklarda dolagmazsam, gorun'
mezsem olmug olmaz mtytm? Benim evlerinin onunden
gegtilimi goren hemgerilerim, bana zek6t, ya da fitre ve'
renler:
zavallt kimbilir nerelerfAdamca$rz gOrtinmuyor
-arttk,
Ben
mi?
6tdu sinit;
-q:e:i:.:f,:li:
yarar?
!'oni", evimde, yata$rmda yagamlglm neye
rra akltna yine bir hdtrrasl geliyordu:
Bir bacalrm tahta da olsa ben h.igbir ?"T?191:11tl1k
zet i[ itt".-"zdim. Ben Qinde, Hindistanda' kendisine
muslum?.1{11.11::'
verilecek, namaztnda, niyazrnda bir
t iti.o6n birqey.istemedim ve beklebeni bu
. Ama savag slraslnda kaybettigim bacagrm
i"."ri"i
"^]iT
;l;miJ,tn
suimde memleketime ddnmek varmlt' olmedim'
kiY^!*l,e:
gitlim',
;"ditn ist"' Kovume
ne dL benimle evlenmeye
l;;;,-;; b'"b"t, ne evim,
t13veren Selime. O zaman yalnrzlr$rn ne, oldu$u,lY yok'
bile
kaydrm
ktiltikte
yrr.i,t,
ert,t6"nit yerim,
gittimse bana
lrede'de bagladr bu i9. Hangi dtlakAna
para uzatttmsa
uzattrlar, ii vermediier. Hgng!lll'.n"
t<1!!tm
Yr$rlrp
paray'
almadrlar'
6i verdiler,
neava$rma
tint"
vib'itii
!.im.v.erii,funlart'
itt"iz'r6ptn bacagrmrn diyeti mi bunlar?
Namaztnt ktlan camiaha sonra, Boluda da b6yle oldu'
atrp buldulu bozuk paralart be;;;i;;;rini ieuine
ma blrakarak gitti.
eqm g.i?!-\iit"^
ru a gel d i m. Yu rttagla.rt m sozl
lq
f
isterdim' AkltaimJk
ilir uittar dukkanr
o.lp9,9l
;aim iei serm'qti. Ama
!l?: Plll.'3ba ba o I u.p ka ld m'
i
enci
D
il,'uTi'uii i titt'a,it tt tken
6oy" rniLln,t" yazmrg? Pekdl6, ben de kabul ettim'
Hani
rastladl$rm zaman epeyce p?r.?.m..vardl'
Ama AIrr bile paraslnl vererek yiptriabilirdim'
b"oiuao"n verdi' Arsantn varrsrnr sattrk'
bize bedavaYa geldi.
';;;
Y
!Y*li
plt
:l
I
iltrffi:
;tt;
I
;';; t;;;
*
**
r
oirnNci
BABA
Nqcmiye Hanrm sadaka apartmanlnda, kiracr olarak
oturdugu.yedi yrr iginde o mahailede ozentiri oi[ii oilmet
ve s6zunde durmakra tanrnmrgtr. Bu arada rciraraorji
o'[uguk daireve.egva ardrgr gibi, bii de dikig matineiiii"iii
otv
aynast alabilmigti.
. |-"r zaman. igler yolunda gitmez, diye hemen her ay at_
trrdrgr parayr bir bankaya yai'yordu. iesviyesi olan
d.r'
gtikrtinun zamanrnda uite -uu kadar etine paia g;il;;i;;"
rahat etmemigti.
, Hastahaneye kaldlrrldr5r zaman, kendisinin yoklugun_
dan faydalanarak egyasrnr-koridora yrgrp o!run, or
tolir.ta brrakan kadrn, bir gun.a.{rn1
tiftip-g"tri$l;
lgvarL
sanlarrn biribirlerine gerekri ordukiarrndrn, yiriiri"'$';nrn sevabrndan s6z acmtt, Necmiye Hanlm:
.iyilik
..1-.Du$mez kalkmaz bir Allah, demigti. Insanrn yaptrlr
kotri gunde kargrsrna glkar.
B6yle demekte hakkr.da varm,g. Arasr ancak beg
altr gun
gegmigti ki, kadrn tT g: Necmiy-e Hanrmrn
bagrna gefiigi
gibi,.ig gorurken tigtitmug, hastaianmrS, taUiiOi[;L;;;;,
igin, komgulan hastahaneye kaldrrmrglirdi. --'-"-"'--':
,
Necmiye Hanlma da haber g6ndermig, beniyoklasln,
de_
mig, Dilenci baba bunu duydu-gu zaman:
Git klztm, dedi. Sen onun sana yaptr$rnr, sen ona yap_
ma.- Hastalrk, fukararrk gok gtigtur. nilrah tlimieyi
viti'i i,
kaprlara baktrrmasrn.
Necmiye Hanrm kadlnl yoklamaya gitmig, yastrgrnln
altr_
na bir miktar da para blrakmrgtr.
Daha sonra dikisini diktigi bir Hanrmdan 6grendi.
Kadrn
hastahanede 6lmrti. Dilencibaba:
Gltmgseydin igine dert olurdu Necmiye Hanlm, dedi.
^,. . gtinahlarrnr bigrglasrn
Allah
!
lki aile hemen her gun bir araya geliyorlardr. Emine
Ha_
nrm, iyi bir yemek oldu mu bolca-pigTrir, onlarr d;;;g;,;;;.
DILENCI BABA
73
ullah efendi ikide bir:
Emine, diyordu. Ben Hindistanda, zindandayken, hep
gdrurdum. Bir arahk sarma yap. Dolma anlama sabarsaktan
6rme sarma. Kasaba rsmarla. O sana bu$u
ir. Dereotu ile gok gUzel olur.
r bagka gun cigerli bulgur pilavr istiyordu.
Emine diyordu. Rahmetli anam, kurbandan kurbana
i bulgur pilavr yapar, tepsiye d6kup d6numuze getiO, ben, bir de babam gala kaErk yerdik. O slrada bana
li geliyordu bu pilav. Sen biraz kug uzumu ile
ftstr$rnr ihmal etme.
r grin llhan:
Amca sigara paketini almayacak mrsrn? diye sormugmca$rz:
Evlat, sen bir dilencinin sokakta sigara igtigini g6rdUn
igti.
iye Hanrmla o$lu da onun, hastalanmasrndan korbozuk ve karlr havalarda soka$a grkmamasrnr soylei de onlara krzmrgtr.
sabahleyin davranrp kalkarak sokaklara grkmazm demektir.
rgtr. Hasta da olsa sokaklara grkacak, akgama kadar
r. Kendi duguncesine gore o bu dolagmalarrsayeyaga gelmigti.
aralrk, drgarrda krg kryamet, ortalrk kasrp kavrulur-
rm, demigti. fu benim torbayr tenekeye bogaltrahgrlardan bozuk para isteyen olmadl.
nrn iginde kendisine verilen paralarr koydugu bir
rdt. Eve gelen butun bu toplanmrg paralar k6glt olden para olsun ayn bir yere konuyordu. Bu para, igmek iEin kullanrlmryordu. Biriken bu parala-
DiLENci BABA
Nirnxci
rrn k6grt olanlarr bankada bir hesaba yatryordu. Bozult
ralara gelince, bunlar artrk yerinden kaldlrrlamayaclk
dar a$rr bir kabrn iEinde birikiyordu.
Necmiye Hantm bunlartn neden tutuldu$unu
zaman Emine Hantm:
KardeEim, demigti. Bu apartman yaprldr yaprlrlt
sadaka olarak toplanan paralardan bo$aztmtza,
bagrmrza higbir gey harcamadrk. Apartman dairelcrll
agagrdaki dukk6nlardan altnan paralar bize fazlastylt
yor. Bu karr bir koca, ne masraflmtz olacak ki' Ayrtcl
dullah efendi zekdt olarak kendisine verilen parayl ryfl
hesaba yattrmtgtt.
Necmiye Hantm:
Peki, bu bozuk paralar ne olacak? diye sormu;tu,
-Emine
Hantm:
Allah gecinden versin, dedi. Abdullah efendl
- bunlart fakir fukaraya da$rtaca$rm. Bankayl
edince
drgrmrz sadaka paralara gelince, bunlarda haytr ku
na verilecek.
Emine Hantm bir tarafa sakladr$r beg altt tane
gosterdi. Bunlar bankaya yatrrrlan ve ba$rg yaptlan
irn makbuzlarrydr. Ayrlca Dugkunler Evinden gelen
kur mektuplart vardt.
(o$u zaman, dzellikle cuma akgamlart, ertesi g(lh
olmadrgr igin, biraz fazla oturuyorlardl. Meraklr olln
Dilenci babaya birgeyler soruyordu:
Amca, Hindistan gok kalabalrk mt?
-Dilenci
baba, akltnr toparlayrp anlattyordu:
Bir defa, haritada bozuk bir Uqgen Seklindc
yartinadastntn yuz olgumti uE milyon
Hindistan
$Un
mrg iki bin kilometre karedir. Nufusu yaklagrk olar
yuz seksen uE milyon kigidir.
Bunlann hepsi Hintli mi?
BABA
75
llmtlhana mr Eektin be?
6!renmek istiyorum.
krhm. Hindistanrn, ben oradayken, bagkenti
, Bu memlekette Hintge, Bengalce, Int'itir.",
!'uca, Assamca dilleri gok kullairlrr. ninililerin
br;l Mecusidir. yuzde on kadar, rur.iiir'irrn.
hr demek oluyor?
llkel bir inanrg geklidir. Hindistanda yarayan
Tlmsah, Ateg gibi geylere taparlar.'gJ Me_
tn lrandan Hindistana gog itmig otan 2errrdlr. Daha gok Bombay v-e gevresind"
V"_
:yyg,
lo.praga saygr duyduklan igin
-T-",t.,
lQzler, 6lu kulelerinin tistUne brrakrrlar. Bu_
kuglar bu 6luleri yer.
g6rdrinUz mu Amca?
Bcn Hindistanrn yalnrz zindanlarrnr qdrdum.
t camilerde anlatrlanlan bilirim. Mecusiler
T eo! dugmanlrk yaparlar. (unkri lranr kap_
tnlar Zerdugtilere lslamiyeti benimsetmigler_
nler Hindistana kagmrgtrr ki igte bunlar
I
-
h.iS,bil.zaman namazrnr brrakmryordu.
!fen{!
rastladlll bir
;
camide veya mescitte namazt_
lfrtesisi, pazan da. yoktu. 0 bayram, seyran,
rlt drizeniyle sokaklara gidiyordu.
*
**
l,,tat...kald rnm. taglarrna garpan tahta aya! rn
fil yakaslna srralanan evlerin pencerelerine vu_
(Oculunu bir trlrlti uyutamayan kadrn, cantnhalde:
oil'ruci
de guntinti 96r' dl'
seni Dilenci babaya vereyim
$imdi
to?.*rn"
qeqitli oyunlrrll
gocuklan' sokakta arkadaqlarr
yatar mt?
.,"fri.inr"n gtin uykusuna ta'k.sesleri dinliyor' gdzl
sokaktan ;"1;" tak
odlan,
a hta
o tLq"':
kapauyor
k a p a-t, yo r.' L'
:6ir*
X#lt: i
ylpranmlf,
:lltlT
S:nl
fl I Tr?
Vaz, ktg,
var."y:j-'
t"iket
s ava
e s eze i
l3l T;ritrllffi i1i' ;i"ip"-r'* v,
rul
"s
i
n
t
a
g
r
:l'^f :,1' 1,1
iridir' oonun
iriTi.l,,.
" ilp"""-"Il^1''
;;l.,n"nl
"
o'i'ly'y'{
n'E'
ouu'"i"rti'.lirl'
r
raf
ta
taraTr
korkunc
', ]?'l?J:'i
ko ku ns
eq1ta1 :
kaplar' iSXi:?
u,y[r.t
9Ji:if$g?jJ#''t,1"";;i"tr"i'"irti'q'[i[iiv'rordulu
z
ay a k k a b rc u
'"tJh:ffi il
b
oy
asr
r
r
i
"
ff
77
PIt,nNCi BABA
BABA
krltr.
n torbastna korkarak bakarlar' Ama bu
tor-
rtltcak kadar buyuk de$ildir. Onu koltuk
!u cllnin parmaklarlna takarak tagtr'
hrmen her caddesindeki, her soka$rndaki gorkrktan gegen biradamdrr. Ne bir kapt 9an yOzOne Uatar, ne de elini uzatrp agarak
koymalartnr bekler.
lrdln, pencerelerden seslenenler olur. Fakat
brgtnr fevirip bakmaz ve durmaz. Yurumesini
1
debaernda,tuttn"''n]il'JtiJiiJ"'u":-T":':1,"-t1t:111::
renkri s0
t'et"'n'n lrlrn-d1li kahve
yumugak ve gulumsrr
ri, bagtntn t o,ttungrtl!"tint'rtti1r'r
'";il:';:;;';i;;
,/-?
nara gekil. E mi krzrm?
btltUn cesaretini kazandtrtf:
Bu, emi ktztm, sdzu krza
titreyen bir gocuk Dilenci Babantn gefkatli
eliyle sakinlegirdi.
nirnNci
BABA
oirnNci
,
Yalnrz. gocuklarra konugur. Kocaman eriyre
minimini bir
krzrn korkudan titreyen gehesini, inanrlmaz bi,
vurnui"ttltla okga r,, yuzu ne g u I umser ve ya ktagtr j r i bi ;;;
tltl;;ffiiilr.
t
onun arkasrndan bakrp katan Eoculun go=rerinde ire
vardrr ne de uzuntu. yalnrz gajtrnlit.
Ozellikle Ramazan aytntn sonunda, bayram namazlndan
6l!g..on, arayanrar gok orur. Fitre ve zek-6t vermekiqin
--""-rr '3"' bir
I
musluman fakir arayantara onu tapryanlar:- Abdullah babaya ver zekdtlnr, derler.
[oii,
Abdullah baba filanca camide bulunur. Musluman
adamdlr. Beg vakitte namaztnt kllar, orucunu tutar.
Fakat son Ramazan bayramlnda onu her zaman
bayram
namazr kardrgr yerde, en gerirerde goremedirer,
onu oiiiuirine soran gok oldu.
Ellerinde fitreleri, ya da zekdtlarr onu ara$ttranlar
ne
kendisine rastladrlar, ne de bir haber atdrlar.
Dilenci baba bir akgam, hava karardrktan sonra
Sadaka
apartmanrna gitmig, kendisini kargllayan Emine Hanrmar
- Benim bir hoglugum var, demigti.
yaptrgr gibi yrkanmrg, taranmrg, dilenci,,,-,IiLq
".tr1
rKtennt !:,t
temiz gamagrrlarrnr giymig, kdgesine gekilErkarttp
migti:
Hanrm telagll gortinmek istemedi. lhlamurunu
- Emine
lEine
bir dig de-kalanfit attr. iigrr" p"f"ti"i, liOii!.ayn3-tt1.
tini'. kullugunri divan rn .izerine koydu. -rtini'oe
inrndan gegirdi:
Magallah ategin filAn yok, dedi.
-Abdullah
Efendi karrslnln elini tuttu. Elleri soguktu:
Emine. dedi. Sakrn tel6g etme.
- Neye
telag edecegim ki?
-Yaglr adam:
I qqn yagadrgrm kadar ya5adrm, dedi. Ben senden hog.
nut kaldlm. Allah da senden rbzl oliun.
.J;;;;;
BABA
79
Ine Hanrm:
flmdi bu konugmanrn ne geregivar? dedi.
lqpa.nngk iEin kendisini guE tutuyordu. Abdullah Efen_
flleri biz gibiydi. Halbuki yaz aylannda bulunuyorlar_
tn y0zU de sararmlgtr Biraz srkrntrlr soluyordu.
Emine, dedi.
Efendim.
Emlne, telag etme, dedim sana. Benden sonra ne ister_
yalnrz o bozuk paralar_
!p. Sa.n-. hiEbir siparigim yok.
tla gelen dilencilere cemaate Hidayet efendi,
dan dagltsrn. Herkese hakkrnlverdir. Bizim mes_
hocasrna haber yolta. O beni teller puliar, yerime yer_
Efendi, ne oldu sana, beni gok Uzuyorsun!
Uz0ldtllUnCI istemem Emine. Sen benim butun ailem,
Oglm, anamsrn. Ben seni Eok sevdim. Arkamdan uzun
r!lama.
baca$rnln.kayrgiannr zaten gozup kesik ayagrnr da
, Seccadesini yaydrrdr. Salonun ortasrna gitli.
frfa_
urmadan 6nce:
Nccmiye ile oglunu gagrr, dedi.
Hanrm kogarak kargr daireye gitti:
;,Blr garipligi var, dedi. Sizleri de istiyor.
rna dolduklarr zaman Ditenci Baba:
han,. oflum, dedi. Ben dldUkten sonra apartmanrn
yazrll oldugu tabelayr s6k, tabelacrya gdtur. Rrtrk
degil, Sadakat blarak yazdrt.AntiOln-mr evta_
(
Anfadrm, dedi. llhan. Sadakat apartmant olarak yazdr
tm.
Efendi:
Necmiye Hanlm, dedi. Sen de Emineye gozkulak ol kr_
|--
80
DiLENCi BABA
benim de ar
zrm. Blrak, bir iki gun a$lasrn' Bu memlekette
kendisinitelef
Ama
kamdan a$layan
-luuittt di;;i"g'nu isterim'
gekti'
qok
kahrrmr
benim
;il;ti;,
namaza durmuE' ni
Kimse inanmazdt buna' Adamca$rz
alttnda dualartnt
ayadr
f't"v"i'oi"imul, Oii avatL onde' bir elilOi'
Secde etti' Al
okumaya ba5tamrgtr. io-nt" 6ne do$ru
kalkmadt'
ni-"ii"ilnin uzerine kapandr' Bir daha
topranan ddrt bee kieirik bir
;;; ;;;;;'";;;:''*'itteng6tururlerken
ihtiyar arap Hi
kurJuJ'[ia meiartiga doSru
dayet Efendi a$lrYordu'
5a$dan, soldan soruYorlardt:
bu? Kim olmtig?
- Kim
Abdullah Htztr, Dilenci Baba' diyorlardt'
-O zaman
sokaSa ftrlayan, dikkAnrnr, kapayan' fulY"d,",n
kimsetei toi'vi'ir"tor',Dort be5.kigilik,kalabalrk'
b;;
de$il' caddelere st$
sokaklarr dola5trrqa 6tiytiOu, soka$a
maz oldu.
"Dilenci Baba olmu5" s0
Pencereler aqtldt, araqlar durdu'
oluk oluk akryor
zUnu duyantur, onu'it"?iatesi arkastndan
lardt.
Hidayetle on beqya
Sadaka apartmanlndan yalnrz kaprcr
ikisi de a$ltvorlar
$'";;;;;J"r. orun irtttn ielmigti' bnlar
dt.
Abdullah EfendlArttk, akgam karanlr$rnda' evine,donen
kesildi' onun
nin tahta uyrg,n,n io[ tot.qrkardlS] sesler
koqeii boE [aldr' rikat ondan ivilik s6ren
;;;;d,i"ier<i reiini"fi
t""gi daima stcak ve taze kaldt'
insanlartn gdnuf
gtiz-ef yaprlmtg merOnun yattlgl mezarlr$a gidenler',gok
okurlar:
kelimeci$i
mer mezann UugriunAt-fti [tqt" iki
"DILENCI BABA"
-soN-