docgANbCA
download 
Şikayet Transkript
gANbCA
а ^iRiaani«iiRHiaa«# ^гаае■■■■■■гаваниаа*7 C G u o o ^r»* С gANbCA (£bR LA ) V ■А ♦««*»« ■> Sr Q aracaj OBlizdatelstvo ■ si NARSANA 1 9 S3 f. __ _ я р и внчжпуяиар’чсчдгя»» _ _Мк1 : , г з < ■иямчми 8*а«г»г»»я»Л.лв^ 5S ВГ’ Ц Ч Ч «к■ ■ Л я вякса*aaa« ЙИ* щ'Л \ D. P. Bajqullanb у* Проверено 1963 r .j СА N Ь С А (дьг1а) j - ъ _?г- М . р1у 1у 2-уJтl L г К,-Б. А. С. С. Р. Республикански: библиотека 1 лгШ 1 й ?#.с11 Ш гор N ARSAN \ 1 933 к <кой Нальчик <;. 1 4 4 ^ ~Л 1931 ci Qblda Cbqqan „СА ^Ь CASAV0|A QbRLA“ atlb Cbqi>vu в1а bu kitaecbq da k it a B C b q q a 2-ci kiredi. Izdatelstvo Cirinci cbqo] пьпь al sezy. Qaracajda кеде? xukumat quralqbnct.nna deri, ftfrlblanb, galcblatib. iclerinden ?a§ cbqbB, alanb keslerini ?asavda xalla- гьп, i$ i$lemeklikni ysynde Bolqan во1игп1агьп nazmuqa salbB, апь ysy в1а kesi qbjbiib в1а ga^aqan Bolurca xalq sir tilli, aqbllb Bir Bolmaqandb. Апь qoj, garlbnb, <,'а1сьпь ne qadar da unuqdurmaqlbqda Bolqan gbrlaqa, nazm ulaqa erkiniik BeriB, qalqan Bajlanb, qud'retlileni xaq asatnaqlbqlarbtib, z a lim lik le r in i ysynden ?ы 1апцап 1апь va, xalqnb ortasbnda nazmuqa, fbrqa salqan qoj, апь ysynden sele?irge erkiniik da eermej edile. Bajqullannb в1а fasaqan da kelyn, Dautnu bu ?а 1сьпь, даг1ьпь aqblbn em da art nazmularb, tamam kesi qbjbnb daqbda alaqa fuvuq ortalbqnb izlemekligin acbq ?ы1а- ajbrtb B nadbla. Daut ?аць nazmucu B o lu r, alaj‘a Bolqanb эевевП, ?eti?imslz ?ercikle nazmularbnb maqanalblbqlarb вагьэьп da quvub, qartxa, ?a§xa da keslerini oqulluqlarbn tbjbnslb etedile. Gereeklanb A. S. AI s eг (Q o ^u IiiB , ty z e tili r ekinci Cbq<цапьпа) Revolysianb ^-агыць, savlaj sojuz nla Birgelej, Q aracajni m utxuz ezenlerin цагаць cegetlerin, m bdax ta vlarbn da ?ьвь1; Cbraq garbtxanlaj ?aibtdb. M bdax kelly, Bellerin ^blam uq <;tiv q a n , кев zam annb Bajlanb tyavn de u n u q u b turq an , garlbla Bytev urunnanla, kezlerinden avlarbn atbB, kyle, bsara ?агь< d u n ja q a qaradbla. 01 m utxuz ezenleni icinde nellaj Bir lala n l zakijle B i l i n m e j q alqandbla?!... B ajq ullanb D.. вь1а k i B i k , u n u q u e Bilgeni ваз!ыь1ьв tur q a n ?ы сь Bolqarib cbrlarbndan da eelgili Boladb. 01, дагьс keceleni, aryv qbzlanb ysynden, islerge syjm egen, erigie, kyn lerin ды1а в1а asbrqan a d a n d aq a gazm ajdb. D aut, Q aracaj во lum nud a, sosialnbj ^asavnu tyrlenyvynden, Bol§evik partiam ern da Sovet vlastnb Bardbrqan islerinden, tyrly-tyrly e,lled< earqa n kom panialadan, Qazadb. 01 xbjsaedan D aut Bizge artbq da в a q a 1 ь d ь. А п ь ?ы1агьп kolxozcula urunivn ellile syjys da o q ujdula. D avutnu дадь дагьв Baslaqani. в!, bu saqatda ?azq b n b n а1ьв qarasaq, tyrlennenin, апь esgeniti qajsbBbzda eslerBiz. Апь xudozestvo дапь в1а esgeni, artbqsb/. da politlka £апь в1а igi Begigeni acbqdb. Ala] eolsada Bizn ?a§avuBuz d u n ja d a B oim aqan kiBik u 11u atlainla в1а em da qb zbv gyrys в1а esedi. Ада kere Blzni idiologia»bzda, ya$av адь Iam aqlbqbB bzda esedi. 0 1 s e в e в d e n D a u t da us tazbBbZ Leninni: o q u q u z ," o q u q u z em da o q u q u z , dee q o jq a i osiatbn tyz адь1ав, to ltururq a kerekdi. D aut b u i^ni адь1а q a n b к Ы к artbna deri getdirirge Borcludu. Blimqotlanb A. I s с i t e a i m e! i - Bizden хараг sora eseu Ajtajbm saua comaqlaii. Senda tansbqlae oqursa Hsgi ^urtuau inaqlaB. Slz kete turqan saqatda Bilesiz nele eolqanbn, Ullu revoljusla дапьв Qanla legylye qalqaiibn. 01 zamanda tegylgen qan Bosunaqa tegylmedi, I$ci xalqnb tutxan I$1 Cbrt ьгьпа segylmedi. Alcb qralla earbsb АНагьпа esgenlnde Islerinde plan eolmaj ©symlerin kesgeninde. Sav dunjaqa qbtlbq ?etiB Вагьп aezratxanbnda, Burzujlanb ^yreklerin Kemeca qaltratxanbnda. Faerikleri zavodlarb Kiritlenieqalqaribnda, And*a krizis kesine Teren orun alqanbnda, Burzujlanb adetica Xar isleri B itg e nln d e, Qan tegy$yr kezyvlenl Zamanlarb^etgeninde, Andan Bir-Birin talarqa Esleriue alqanbnda, Bolqan kyclcrin qaldbrmaj . Urns i?ge salqanbnda. Keslerin аца хагы1ав Planlarb to lq a n b n d a , Uru? kereklerl qalmaj В а г ь xazbr B o l q a n b n d a . B urzujla um ut etdile Biri-Blrisin talarqa, £arlb xalqlanb ysyne Aur fykle qalarqa. Kesleri Bazarlanb а1ьв Ana ijelik eterge £а г 1ь 1апь qbjbnbndan Kemsiz Bajlbqqa ^eterge. Onsuz qrallanb вагьп Keslerlne qo?arqa МаПагьп emda mylklerin Ajavsuz talae BO$arqa. Та?пь tavnu вагьп caqbB yslerln qandan BOjarqa Qoeanca Barqan qanlanb Etlnden artbq lo ja rq a. Savlaj dunjanb yle^ie BarbSbn tyk-tyk eterge Qan tegy?yv ?ol в1а Muratlarbna ?eterge. Alaj в1а eelek gbldan D unja qazauat ea^landb. M illionla в1а onsuzla Anda q b r b l b B ta$landb. Savlaj tert дь1пь toxtavsuz Dunja ва?ьп qan aldb. M illion m illion даг1ьпь EltiB qara gerge saldb. ToBdan-oqdan gbqqan gelle B o I ub mazallb Boranla, On millionla в1а i^cile Andan qbrblbB qoralla. I?levcy xalqla b u zatxa Tezalmaz qana kirdile, Bir ва?ха dunja acarqa ! Bol^evik sezle eerdile. Ala earbsb Birle?iB Leninni 'golun aldbla, Апь Ba$cblbqb в1а £ад ь i?ge кус saldbla. Alaj в1а Rossijanb Isci xalqlarb q o z q a l b B , Kapitalizmaqa qarsb Товха oqqa uzalbB. Rossijanb xar ^erinde Revoljvsja Baslandb £ e r n i altbdan Birinde „Zalim" patcaxlbq taslandb. Andan sora isci xalqla UruB onovnu aldbla, £e rni altbdan Birine Кеде? xukumat saldbla. 01 xukumatnb salqanlaj Kerti erkiniik eerdile „Orus patcax sizni sojye Turqand" dee sbjlb kerdyle. - 8 Biz u n u q u B Ада saqajbB Bol$evikleca Revolusiaqa - turqan millet sorusduq Birle?ie eolu?duq. Igcile emda игипцап1а £ацъ ?asavqa es eurduq, Kapitaliz'ma dunjaqa £ iti, kycly qblbc urduq. Alaja Bizde da Bajla Bizge qar?cblbq etdile, Revoliusjaqa ?av b o I ub £avluq i?le fyrytdyle. „Кеде? onov B o lm a s b n ” dee QozqalbB ere turdula £arlb xalqlaqa allarbn Qan tegysyrge eurdula. Кеде? xukumat alaqa Dayman B o lq a rtb ii B ild ile ,,£a$avuBuz в о § а п И ь “ dee Qan teger qaдa kirdile. Savlaj Resejni Burzuju Вагь t ille n i B caedbla, Keslerine Bolu$luqqa Burzuj xalqlanb taedbla. Вагь B i r qani;a k i r i B Sovet vlastnb cacarqa игипдап 1апь вагьпь Ysyne miniB gasarqa. Alaj Bolsada so.vetle O l диавпь a-lmadbla Urunnan xalqnb yyne Burzujlanb salmadbla. — 9 — Qacdb qoratdb gerinden A laqa orun eermedi, O ! qavum qa qbZbl asker Mbnda ?asaqbz dermedi. Demezligi kerti b o I u b O quv ela eegigened I?cile em urunnanla Вагь Bir qana kirgened. 01 qralla qadalb?bB KeliB keslerin urdula Q arbvlarb ^etgen caqlb Q azavat etiB turdula. Bolmazbn B ilg e n d e n sora b z la r b n a qacdbla Satlbq askerlerln qojmaj y j l e r in e cacdbla. Alaj в1а i§le BegiB Burzujla Bizni ta?lalla Andan sora i^ci klass Islerin islee ва§1а! 1а. l?ci xalqiib ва?сь 1агь Кев tyrly sez selesdile, „Acbqbz kezygyzny" dee Kece kynda kyresdile. Kelgen saqatdan oquna ^asavuBuznu kerdlle „Tyzlyk folda ?a?aqbz" dee Bbllaj erkinlik eerdile: II. — Patcax eajqa Bljge yle?gen Qerleni end! albqbz Tyzlege CbqbB keriliB yjle eacxala salbqbz. — 10 — U llu g!t?eda qalmaj §kol yjlege klrigiz, £arbq dunjadan кед Bolmaj O qurqa esni eerigiz. Bu totlannan ?yreklenl Endi totlarb acblsbii, Kezlerigizni faexan av Sizden uzaqqa cacblsbn. Kapltalistlik adetnl Qaldbrmajbn tas etiglz, I?ni keslgiz eterca Basbqbznb eegltiglz. Esgi Rossijanb onovu Siznl Buqovda ?a?atdb,’ Bir tyrly onovqa qosmaj Tuvra ха]иада u?atdb. „Sen musliman men xristlan" dee Bytyn dinde favluq tutdu. Апь в!а kyresivde Nellaj Bir xalqnb ?er ?utdu. Buqovlanдan вегс sanlarbn UnuquB ezilii^ turdu. Ха1ад B olm aqanlaj seni Ot qamcile в1а urdu. Zalim lik Бада Ysytide qamci Tuvra шь]ьдь Qanlb qazanla Bij b o I u b ojnatdb icinde qajnatdb. Bolqan a q b ^ „?oq“ b o I ub Seni tb?bna atdbla Bytynda tb^brbvlanb Satlbq mallaca satdbla. Sizni tar егепде tbjbB Xajuannb eavqa urqanca, D unjaqa sanbn kerllmej Temir Buqovda turqanca. £o q e td a seni arnalbn Tyzge cbqbB kerilirge (^aratblbemb qalqanen, Quru eajqa gegilirge? O q aj caratblmaqansa Endi гашапьц getgendi, Isci klass q o z q a l b ? b B £a ?avuquznu кед etgendi Tur endi кег1еПц1 ас Bu savqalanb unutma Burzujla'san,a etgendi £иавьп Bermej qurutma. Bu zatlanb вагьп eslee Saqajda k e s ^ i garbt, Senda adam в о^ а п ь д ь Q an Icgen qaum qa tanbt. Qbsdbrblqan ana Шщ ^aratblsbn em ga^nasbn, gurtuquzda ki?i qalmaj OJllmulu b o I u b B a ^ la s b n . M ille t dee sizge Bir adam E n d i ucuzluq eermesin Bir m ille tn i Birinden Artbq Baqalb kermesin. Faerikle em zavotla Islevcy xalqda qalsbnla, Qerleni ger ijeleden игипдап ell lie alsbnla, - 12 — tnaralla emda eajla Tutxan eajlbqnb albqbZ, М ап ь ornuna B irle s ie K esigiz qonuB qalbq b z. Bski Rossijanb sizge Bergen zorluqun ta$laqbz, Xar isigizni qadalbB £ац ь са islee ea?laqbz. K esigizni tlliglzde is ig iz n i Qyrytygyz, Uvaq milletlege cbqqan Savqalanb kergyztygyz. Uzaq ketmej araqbzda Ariv §axar i^letigiz Qan icgen eajnb qbstae Isigizni kycly etigiz. Erkinlik dunja endi Icigizde tambrlansbn Melion-melion £ь1пь Komm unizim ornalsbn. Bu zatlanb eter ycyn Sizge BOlusluq taeblbr. Sovet vlastnb kycynden £avla duniadan qaBblbr. Sizni ycyn xukumatnb Bolu$luqu ась1ы Апь tatlb kegetierl ^sygyzge сась 1ы. I^levcy xalq sizni ycyn Xazbrdb дапьп eerirge Bytynda uvaq milletleni Artbq B aqalb keryrge. - 13 - III. Bu sezleni e?itiB Biz SejirsiniB tura edik Tysyeyz B o lu rm u eken D cb inanm aj вага edik. Sora esleB qarasaqa Q a?avq a keliB ea?landb E sgi Qa^av tam brbndan CiriB ojylye ta?landb. Urunn,anlada B i r l e s i B Artbqlbq d u n ja n b atdbq Kapitalizm anb ?olun Bol?evikleca uuatdbq. E n d i andan веп eizda U llu quuancxa qalqanB bz. Eski x okum atdan q utulue NasbBxa eatbB qalqanB bz. Qer ijeleni gerlerin TartbB sbdbrbB alqaiiBbz C aravlu y] o ru n la q a £ a r lb xalqlanb salqanebB* 01 siz kergen Qaracajdan Кев ellile kecgendile U llu tyzlede kerllie y jle pavla etgendile. Ala ornalqan ?erleni Yieleri tas eoldandb Ajtxanbmca andan eeri Tyzle elleden tolqandb. Bir adam alqbnca ва?ха Adamnb ?egiB turmajdb Тав atasbda Balasbn Endiva Cbrtda urmajdb. — 14 — Min-min saeijle etn ullula Skol yjlede turalla, K yn sajbn Bilimll uola Klass fav lan b uralla. Leninizmanb Bol^evikleca Oquv qilm u Bilimli Bolim доНагьп Bilelle ajtxan kinik kelelle. Urunn,an xalqnb icinde I?lerin tyz gyrytelle ©tyryksyz oquv ajtxan Zatnb вагьп kergyztelle. Endi gahil adam qalmaj Вагь oq uvlu BOlqandb Siz kergen zam anca Bolmaj Bizde ^arbqlbq to lq a n d b . »• SSSR-de kulturaqa £arlb xalqla во§ 1апцапвьг Bajla oquvcu maktaelaqa Biz ije boIub qalqanebz. 01 zamanda gyz adamdan £ацьг eki oquj edi Andan qalqan toqsan segizi Barbda oquvsuz edi. Endiva Blrida qalmaj Вагь oquj — g a z a Bilelle M inje ala farlb fa$la Leninci b o I ub kelelle. IciBizde ara ?ahar Erlej qadalbB i§ledik, I eeerdi ajaqb tyzny §ahar yjleden kycledlk. — 15 — Avruvnu Baqqan yjle Xar el salbn quralqandb, Doxtursuz ga§av adetni Т ат ы ь quruB qalqandb. O novnuda kesieizde Qalcb, garlbla etelle, Urunnan xalqnb icinde Tyzlyk golnu gyrytelle. Orta tnylkyeyz xar kynde @sye allbiia earadb, Andan eeri gyregieiz Kerti quvancda turadb. Sovxozla em da kolxozla IciBizde gbltbrajla, Klass gavlanb вагьпь Qjreklerl qaltbrajla. Urunnan elllle вагь 1$1ев i?den tojmajla, Zaran Berivcy qaumnu Iclerinde qojmajla. IV. Savlaj qra'ldan ajtsaqa Kemsiz а 11ьпа eseeiz, Artbqlbq dunjanb golun Birda qojmajbn keseeiz. M ylkyeyzny qaldbrmajbn Me^inalb воМигавьг, Icinde Bolqan tavladan Altbn kymy$ qazdbraebz. Sosiallzmanb golunda Qiger да?1апь caedbraebz, Апь syjm egen gavlanb O run larbn taedbraBbz. — 16 — Kapitalist qrallanb £e tiB — ozub вагавьг. Bizge teulik elalmazca Alaj artxa qaldbraBbz. Faerikleni zavodlanb Bol^evik fo lq a вигавьг. Kapitalizmanb сасьв Sosializma quraebz. Zalimli'kni— artbqlbqnb Tambrbndan qurutxanBbz, Patcaxlbq salqan (jaeuvnu KezleriBizden atxanebz. Dunjanb i§ci xalqbna KesiBiznl tanbtxanebz, I?levcy xalqnb eetlerin Sav dunjada farbtxaiiBbz. IciBlzde issiz qojmaj Zavodlaqa giBergeimiz, Bolsevlk ?ol в1а atlae Вагьвьпа is Bergeneiz. D u n jaqa getgen aezbrav Bizden yly?syz qalqandb. Kapitalizma Qollaqa U llu qajqbla salqandb. Krizlsni SSSR-ge Coqdu kelirge madarb: Ala да^ав tursalada £yz-gyz fbllanb qadarb. Xar isiBizni Birle?iB Sosialist golda eteeiz Krizis kirmez kisik Plan в1а gyryteBiz. — 17 — V. £ y z seksen ве§ tyrly millet Bardb SSSR-ni gerinde, Sosiallzma 1§1ев earqari £erni altbdan Birinde. 01 qadar inilletni marlaB Burzuj qralla turalla, Bizge qar?b uru?xa Xaman keslerin uralla. Bizda alaqa tbUblaB „Ne ajtalla“ deB kereeiz, „Qazavat uru?“ desele Ma b u ?uvaenb eereBiz: „O qaj endi ol qazavat Beri ne.azda kelmesin! Bjaqb i?levcy xalqqa Allaj qbjbnlbq Berm esin ! Alaja kesin eeri urqan Bolsa хагывьг saqlarqa. A talbq qralbBbziib ©1ув q a lq b n c b c a q la rq a Bu zatn\> ysynden Stalin A qblbii ullu Belgendl 01 аНьпсь part s'eztde M a Bbllaj ^uvae eergendi: „B erivny eir qarb§ Qerin Izlem ejeiz kesieizge, K esieizdendaBir elin Berlik ry jy lsy z J<i?ige“ Stalii g a ld a $ n il< - s & # : ^ l> 0 ty r к Kesii вегй ^гои п К ^РУ П С К О И Qbzb asgerdenr(^ ltj4 l^ S K ________ / f T t- — 18 — Alaj B o ls a d a uru$nu Boluruna B u z u q e u z , £arlb xalqnb sojdurrnazqa Madarbn izIeB turluqeuz. Uru? B o l q a n kezyv B o ls a d a Andan qorquBa qalm aBbz, Burzujlanb SSSR ge ^iBerirge BolmaBbz. A laja IciBizdeda ,,Tarx“ dee §kol: atmaebz, 01 urus Bosalqbncb Bir kecenida gatmaebz. Qajsb qral Bizge caesa Апь f e r in e c e g e rB iz, Anda qazauat e ll?iB Burzuj qanlanb te g e re iz. Kesinda uzaqqa sozmaj Qbsxa zamanda t b j a r B b z . Leninizmanb gollarbn Em iclerine ga jarBbz. A ndan sora uru? eolm az Bir d u n ja q a ^etdiriBiz, Birinde qalmaj вагьт!а Sosializma etdiriniz. Savlaj dunja игипцап1а Tyzlyk aqbliib albBbz, Birlik folunda кеце?е Muratxa ?etiB q albB bz. Alada i§cile в1а Biz Cetisgen kyn Bir b o I u b u z . O ! kyn Birle?iB qan teger: E zilgen Bercli qolueuz. 1У — Bygyna Bizni i§ieiz £arast>v ?а§ав turmaqdb, T urq an gerieizni savlaj Sosializm aqa Burmaqdb. Bu zatxa §aqatlbq eted Sizni Blada агавьг, £arasuvnu syjgenlege Qarnasla kiB ik turae^z. Birinci Bes gbllbq plan Tert ?blqa BitiB qalbndb, O l sen kergen Rossijada g yz rnin, zavodla salbndb. Ekinci ве§ gbllbqnb da Ьгь в1а Ba^larbqBbz, 01 Biterge encilikni C u q u n qojm aj ta^larbqebz. Xar Bir adam вагь B i t d e n Ara mylkde Baj eolluqdu. Birev Baj-Birevda ?аг1ь B o lq a n adetle qallbqdb. Klassbz Bir Qamaqatda Sosializma sallbqebz. Qrallanb Barbndan Alcblbqnb allbqebz. Q bsxaraqdan харагьвьг Ma eygynlykde Blajdb £ ац ь Rossijanb Bizge Bergen savqbsb alajdb SSSR- игипцап xalqqa Qurcdan i^lennen sautdu, Endi savqal! guvaB etgen Ba]qullam> Dautdu. 1932-ci Qblda. §vejsariadan kelgen isci delegatlanb doklatlarbndan I. Sizni tansbqlaB keryrge, Burzuj qraldan kelgensu, I?lerigizni Bilirge, AqblbBbznb Belgeneiz. Burzuj av salqan kez ela Bygyna sizni kereeiz, Tert ?yz min, caqlb i^ciden Qarnaslbq saiam Bereeiz. QralbBbz ^vejsariadb Anda B u r z u j l a fa^ajla, Bizni QegiB em da talae EtiBizdenda a§ajla. Isci klassxa fav bo Iub F a?istle zorluq elelle Burzuj vlastb saqlarqa Keslerin век eegitelle. 0 1 ?erde klass kyre$iv Qbzbvdan qbzbv earadb, Xalqla eki ве1упу?ув Xarnan k yre?iB turadb. QbZbl qanla tegyly^ye Bbcaqdan qanla tamadb, Revoljysijanb giltini 0 1 gerlededa ganadb. Revolysijanb tbjarqa Anda qatb kyre?elle Вагьп Bir qaexa «jbjarqa Burzuj qaum nirle$eile. - 21 - II. Tuvra nibndaca Bizdeda A rivdula tavlarbBbz, Alaja alaqa iye B o I u b turad f a v l a r b B b z . 01 tav lada век keB dyle Mbnda kiBik k urort gerle, Icine вагьв kirgenle „Biz mbndan cbqmajbq“ derle. Saqbs e tiB oJlasbB Bilsen, alanb taxsa?bn, 0 1 tavla в1а в1апь Bir— Birinden easxasbn. Ba^xalbqlarb век keedy ■Bir—Birine usamaqan, Eki tavnu adam larb Birca BOlumda ca?amaqan. Bizde tavlada Burzujla Isci xalqlanb ceelejle? Fa§istle i?ci klassnb Ва?сь1агьп teelejle. Revolysijaqa ?av b o I u b Nellaj Bir i? cyrytelle Kyn sajbn tavIarbBbzda Keeleni sojye ketelle. 0 1 ariv xavalb tavla Bizni ycyn tyrmedi. Urunnan xalqdan Bir ki§i Aladan xajbr kermedl. Sizde tavlaqa qarasaq Bizdeglni cyjresidi, Bu tavlanb garlb xalqla Вагьпь da ijesidi. ‘22 — Sosi'alizmanb golunda Tavlarbqbznb tutasbz, Burzujlanb qalqanlarbn Klassnbca qurutasbz. Sizde в1а Bizde tavlanb Ba?xa!bqlarb alajdb, K lim atb Bir Bolsada Politiceskj alajdb, III. „Bizni klass ?avlarbz Sizni segye sele^elle §vesariada i?cileni Aqbllarbn yleselle" «Pecatlarb em sezleri Savlaj xalqqa cacbladb Burzujlanb auzlarb Bbllaj sezlege acbladb". „SSSR-ni garlb xalqb Onovdan kei;de fa§ajla Bir tyrly zatnb ajbrmaj Тав adam etle asajla” „Bir tyrly Bir is etalm aj bzlarbna вагаПа FaBrik zavod islejalm aj Тав a lq b n kiai’k turalla" „Q atbn, qbz, egec em qarna? Вагь anda ten B o lqandb Turuvlarb xajvancadb K ijim kijgenda q a lq a n d b ”; — ' 23 — „01 ве? gbllbq plannbda Bitdiralmaj qojqandbla Qanb zat etgenni qoj Тав esginida ojqandbla". „Partianb muratbndan Bir tyrly zat t o l m a q a n d h Urunnan xalqdan Bir elli Cbrt k o lx o z c u B o l m a q a n d b " . D ee m a Bbllaj Ala toxtavsuz Sovet vlastnb Kyclerin salbB xaparlanb gajalla segyvge qojalla. 01 seeeBden §vesariada xalqla qozqalalla l?ni tyzyn Billrge deB Tert дапьпа uzalalla. I$ci SSSR-ge kelirge dee. Aqbllarbn Belelle £ь]ь 1ь?ьв onov etie Sizni keryrge kelelle Alaj в1а qozqalb^bB Barbda o nov etdile Delegatxa ^ieerirge 01 kyn Bizni Begitdile. Bizni g o lqad a salbB Kesleri anda qaldbla Ala Bizni BojnuB iizqa Bu anianatnb saldbla: „Вагьв i§ci xalqqa qarae Proletar salam eerirsiz Faerikleni zavotlanb Bolum un кегув kelirsiz. - 24 — Elli mylkleni tintie Xar qalajbna getersiz Kolxozlanb Sovxozlanb Bolum un acbq etersiz. Xar zatnb Bilgenden sora A^bqbB genii qajtbrsbz A nda ?a§avnu eolum un ^ o m a q la e Bizge ajtbrsbz. IV. Ajaj в1а cbqbB keldik Sovet vlastnb ferine, Qararqa emda Bilirge Altb yly?ny E irin e. £e ti bjbqnb ajlanbB Kavkaz tavlaqa getgeneiz, SSSR-de bu islenrien Zatlaqa sejir etgeneiz. Biz eardbq N iznij-N ovgorodda AvtomoBil zavodxa £ y z qbrq rnit; avtOBuz Bergen Allaj Bir m azallb zatxa. Апь k e rg e n le j oquna Ullu se jirlik g e qaldbq Xar Bir i?ine erikm ej Ba$dan ajaqqa qaradbq. A ndan U krajn aqa keldik X arkov zavodnu keryrge E lli m ylkge ol xar kynde Ne zat eergenin Bilirge. — 25 — Qarasaq Bir ullu zavod Ада Bir zat u?auiaqan, Kapitallst qralladada Апьса zavod Bolmaqan. elli m i n traktornu Xat Qblda sizge cacadb, SSSR-ni xar gerinde Sosialist 90 I acadb. 01 Moskvada avtoeuz zavod D uniaqa atb ajtblad Kapitallst qrallaqa Bolsevlk golda qatblad. £ Ы sajbn ol SSSR-ge Otuz mii; mesina Bered, Slzde игипдап xalqlanb Sosialist ^olda kered. Bu qaumdan sorada Biz Saratov ?axarqa eardbq. £ b ld a fbjbrm a m in komBajbn Bergen Bergen zavodxa qaradbq Utal tavlada ne zatla Bolqanbn кегув ijnandi.q. Burzujlanb во? etyryk Sezlerin кегув quandbq. M agnltorqa qaraB Biz ,,Ty?yeys B O lu r m u " dedik. Тав Amerikada Bolmaqan Allaj i?leni isledik. Daqbda alaca век кев Tyrly gerlege Barqanebz, Вагьпь во1ит1агьпа Birem Birem qaraqanBbz, — 26 — Sosialist tyzlerigiz Traktorladan tolalla, Urunn,an ellile qalmaj Negerlik folda Bolalla. М щ 1е в1а ?a§larbqbz Skollaqa ketedile, Icigizde ?as telyden Ken kadrla fetedile. £ а 1сь fa rib saeijlege Enci yjlede qarajla, Alaiib fnsavlarbna £yz- nii; zat в1а farajla. Soqurlaqa-tilsizlege Barbnada kyn tuvqandb, Onsuzlanb кеде atxan Zakon sizde quruqandb. Saqatlada-topallada Sizde' fa§av taealla, Sosializma goluna Bnl^evikleca caealla. Bu zatlanb BarbSbnda Q araqanB bzda kergenniz. Sizde is?lege suqlanbB „M a ty z ly k d u n ia “ degenBiz. £yz-miu kere qarasaqda Xaman feti^im kereeiz. Bu e tilin n e n islege Bek u 11u sejirsineB iz. Sizni kinik m illetleni £ a § a v I$lerin kergeneiz „Ajtiiqi>z iijigizn i“ deB Isci calam la Bergeneiz, - 27 - Ala Bizge keslerini Bolum un acbq etelle, Sosializma i§!ee Barqan £erlerin kycly Begitelle. Qanb ga?avnu golunda Sosializma qurajla, Artbqlbqqa orun Bermej Allaj ga?avda turalla. Tra'dorla в!а ellile Tyzlede saean syr^lle, Kerekli Bolqan gerlege Kekde qu^laca cyzelle. Keslerini tillerinde, Xar i§lerln gyrytelle, Ва$1агьпа erkin b o Iub Erkinkkni kergyztelle. R e s p u B l i k a l a , OBlastla i^lerin e te lle , B o Iu b Ki?lden artbqlbq kermej Tyz ga^avnu gyrytelle. Kesleri ва?ьпа erkin Qrallbqnb tutalla, Birle?iv ?olnu kycynden Burzuj vlastnb eutalla. 01 respuelikala, oelastla £etisgen kyn Bir eolasbz, Sizge qarscb савьу Bolsa Birlesiu isni alasbz. 0 1 qralla вагь caesada Sizge Bir qorquv salmazla, Sizni ?erigizden ala Bir qarb? ?erda almazliJ — 28 — Sizge qar^cb uru? eolsa 01 kesierlne ajlanbr, Savlaj dunjanb ea^bnda Sosializma sajlanbr. 01 kyn art qazavat b o I u b D uniaqa qanla сась1ы, Kapitaliznia tyB b o I ub Bbilaj dunia ась1ы. V. Qbsxasb ?oqdu dunjada Siznica allbna Barqan Bir tyrly krizls kirmej Bol^evikca 1?1ев turqan. Kapitalizma Qollanb Soslalizmaqa Burqan, Urunqan qalqlanb icine Bol?evik ylgyle qurqan. Sizden qalqan qrallada Elll mellion i$siz eolqandb, Minle в1а faerikleri K i r i t l e n i B qalqandb. M in min iscile xar kynde Quru acdanda elelle, Amalsbz Bolqan qaumla Тав keslerin eltyrelle. Кев atala ва1а1агьп Kesleri tutue sojalla, Andan sasxa madar taemaj Dunia ga?avnu qojalla. bzb в1а keslerlda Sora keslerin uralla, Keslerin! dunialarbn Qara topraqqa euralla, — 29 — ©lmej turqan qaumlava Cyz-mia qbjbnlbq cegelle Ac ?а 1апцас teren sinn,en Qaum nu artbq cegelle. Anda sizni k iB ik xalqla Aur gykle kellyrelle Маца Bir <^a?av degenni 0 1 saqatdan eltyrelle. Ellileni ^asavlarb Bytynda aman eolqanb Krizis anda kesine Teren orunla alqandb. Xar qalajqa вагьв kirgen Issiz qaumla keryned Olgen qjiumnu mbllbgb Baguslaqa tegyled. M alnb, m ylkny is q b jb nn b Q uru Burzujla a§ajla I§levcy xalqnb m ylkynden ZauqlanbB fa?ajla. Q o q d u anda Bir ga?av £аг!ь xalqnb Birine B urzujla ijelik etetda U runn an xalqnb ferine. Az adanda, кев adamqa Anda qamcile syrtelle Urum;anlanb-i?cileni Qamcl tyeynde gyrylelle. Sizdeva allaj zatnb Atb cyvu qalm aqandb Besgbllbq plandan вег! Bir issizda eolmaqandb. - S O Ses V'bllbq planbqbz Teit gbloja Bilie Baradi, Daqi.da а ц а B u r z u j l a , , I ? l e n m e j d i dee t u r a d b . Kelgen isiBizni toltnruB b z b B b z q a qajtbrBbz Biz Bu sizde i?Iem;en i?ui Svejsarjada ajtbrebz Biz. Burzujlanb b o s sezlerin Savlaj xalqqa асагвьг Biz Quru Svejsarjada qojmaj Sav duniaqa сасагвьг Biz. Revolysia qozqalbvnu Demenqili eterBiz Biz Burzujqa qarsb uru?da Bir, adamca geteruiz Biz. 0 1 kyn isci xaqnb kycy Savlaj dunjaqa сась1ы Kapitalizma иаЫ ьв Саць sovetle ась 1ы. Savlaj dunianb i?cisi Birle?iB i?ni а1ьгвьг Qan icgen eurzujnu qbstas Sovet vlastnb salbBbz. Bygyn Bygecada Bizde Islevcy xalqla i?lejle Kompartianb kycynden Век кев zatlanb ky?k'jle. Kapitalizmaqa qar?tb Nellaj Bir i? дугу telle? l?levcy xalqiib qarbvun Bol?evikca kergyztelle. - 31 K o m m u nist partia anda Sizdeca esye turadb Revolysianb ?апьпа £ a rlb x alqlanb Buradb. Kynden kecege igiBiz Kimda tanbrca earadb Sizde k i B i k eolurqa des Xalq xazbrlana turadb. Leninizmanb доПагьл Xalq arasbna сасавьг Kelir revolysiaqa Bolsevik golla асавьг. Oi zatxa geter ycyn M O P R ©serge kerekdi 01 B i z n i rsleriBizge U llu Bolu?luq eerlikdi, M O P R re v o ly s s io n e rle g e Ullu alcblbq etedi Апь в1а ol qaumla I§1erin век B egitedi. Atalarbn fa§lstle so jq a n K eedyle anda gazbqla I§cl x alq q a azae Bergen Bojrui q a jn a q a n eazbqla. M in — inin iscileni eltiB Tyrme yjlege salalla Mellionla в1а sauijleri M OPR-qa qarae turalla. Alaj в1а ков eksyzle Bygyn zorluqda ?a?ajla Atalarbnb etlerin Burzuj qaumla asajla. — 32 - 01 xallli кев gazbqla Bygyn tyrmelede turalla Fasistleni zorluqundan Агав1апьн olturalla. Fasist qaumla xatersiz Bizge qar?b ot acalla Revolyssia Bolmasbn dee Q ozqalbvlanb cacalla. Alaj в!а nellaj nirni Oram da qaBlae qojala M ellionla в!а saeijler: Ac galanuac uolalla 0 1 tyrmedegile slzden Kerti Bolu^luq saqlajla M OPP-qa clen eolqanla Revolyssiatib jaqlajla. Alaiib yjdegileri Кев qbjbnlbqda Bolalla „Atalbq qbralbBbzdan Savqa keled“ de'u turalla. 01 seeeBden MOPR-qa siz Entda eaqalb qaraqbz R evolyssionerlege Birer zat в1а garaqbz. £ u v u q zamannb icinde Revolyssia easlanbr Savlaj dunjarib ysynden Kapitalizma ta$lanbr. ^asasbn savlaj dunjada Marksnb Leninni ^olu Leninizm aqa 90 I etgen Proletariatnb qolu. — 33 £a sn b n Stalin golda? Leninizm anb Bardbrad, £ e r n i altbdan Birinde Sosializm a qurdurad. ^asasbn MOPR-nu qastb Revolysiaqa qarajdb Mi 11ionla в1а anda Gksyz qaum qa garajdb.... VII Svesarjanb i?cileri Bbllaj doklatla etdile Internasional ?ы в1а Sezlerin во?ав ketdile. Alaj в1а qarasaq M O P R Carlblanb Bir qurcudu M OPR-qa clen eolurqa Urunnan xalqnb Borcudu. 01 куп Bizda iscilege Bol?evik £иав BergenBiz Вагьвьг Birca M OPR-qa G len BOlurBuz degenBiz. A.r&S.R.-T. M.V K. 01 sezny savlaj tolturuB ЛЭ!?КЭ2 OflLWl ham Isci x a lq q a gol eeriBiz 0 r te n kiBik дапьв fcarqa л F U B L r KA KdTPXJWdSC. ЦЕНТРАЛЬНАЯ Sosializm anb keriBiz. ИЛУ'и'-'П и Рубличма-л Savlaj dunjanh eas, п(1а БИБЛИОТЕКА Urnqan xalqla qalb !ь14нл. № _________ Q an icgenleni tas <Ив »%Кмав». -Qutn. Sovet vlastnb salbeETT 1932-ci ^blda. Esigizde tylmydy ol zaman Esigizde tylmydy ol zaman, Bir q a u m l a B i j l i k etiB x a m a n , B o jn u B U z q a Bo ju nsx ani. salbB, Malnb m y l k n y q o lla r b n a а1ьв ”01 B i j d i " „ b u q u l d u ” dee njbrbB G y r y l d e e galqalarbn qajbrbB B izni u n u q d u r u B e m d a eziB £ a r l b x a l q q a q b j b n l b q n b BeriB, £ u q a jt b r q a arnal ta e m a j qalbB Aj'txani;ada q a m c ije n i salbB, Bizni alaj sbjsbz kergenleri „Siz adam tyjylsyz degenleri, Tisirbvle xajvanca s n t b l b s Cbrt adamqa sanalmaj at bl bB Ne azda kezyeyz Bir acblmaj Qyrekleden qajqbla cacblmaj Kesleri ^kollaqa во§ 1апьв £arlbla oramlaqa ta^lanbB Dunjanb garbqlbqbn keralmaj Bajdan Bijden cbrtda qutulalmaj ©zenlede sbrtda emda qolda £olovcu b o Iu b gyrysen golda ©gyz ijer ger taBmaj Barqann QiBersenda egyzsyz qalqanbn. II Esigizde tylm ydy ol zaman: Bir qaumla B i j l i k etiB xaman Qaracajnb ezeninde эаца, — 35 — Aur c y k l e ^ y k l e n iB arqaiia. B ilin talbB sbrtbn ?aur e o lq a n b T artalm asan ot qam cile urqanb... Q a lq a kirs«n galbn taeblm aj Sytge eersen, tilegin albnm aj Ne aza da ad a m q a Bir sanalm aj „A dam m a desenda Cbrt unam aj Xar zatxa kesleri ie BOlqanb... Qalcb garlb atblbB qalqanb... Senda eygylye ?erge kirgenin, Q b jb n lb q n b acuvun kergenin, Bu zatjada век sjir Bolqanbn Tyz xajvanca s a n a l b B qalqanbii, Eter madar taenia] turqanbn, Bygylye gerge kiriB qalqanbn— Ill Esigizde ty lm y d y ol zaman Kece ky nde qan te g y ly e xam an Тов1а oqla ysyeyzde ?апьв Xar q b jbn lbq вагь Bizge айв... KezleriBlz g u q u q a kiralm aj £ a v n u tosnu asbrb Bilalmaj © zenleni qan ы хь 1а а 1ьв ysyeyzge кев qbjbnlbq salbB Qarlb xalqla qan tegysye xam an Bizge gavluq etiB Bijlik zaman, Aq askerle icieizge kiriB M in qbjbnlbq garlblaqa вепв, Xar,B iri o n — on u?kok keltyryB „Boisevikse" dee кевпу еИугув g a rlb la n b qojm aj on u n а 1ьв Berklerine aq susxulla taqbB... Alaj в1а qazavatxa syrgeni Q o lu n a saut saea Bergeni... It q a u m l a to x ta m a j Birle^ie B o l^ e v ik le g e qar§cb кугэ§1в £ аг ь апь terlsin s o j q a n b 1 1 - 36 - Q ajtm azca dunjadan gojqanb... Q an tegy^yB кев zam an B a rq a n b £a rlb x alq q a qbjbnlbq salqanb. y sy sy zd e кев q a jq b la b o I ub Tert дапьвьг Banditleden toluB D u n ja Bir Birine qatbsxanbXam an toenu o q nu atbsxanb It kulakla во? xaparla g ajb B... Ajaqlarb Buzda kiBik tajbB ,,Bel?evikle kelelle dee B izni "K elgenlej qbrlbqdbla" dee sizni Tyrly-tyrly xaparla gajqanb Qarlb xalqnb xam an a ld aq a n b Bir qaum la kertda dee inanbB Ala ajtxan etyrykge aldanbB 01 d u n jad an xaparsbz turq aiib A qblbn gyz m in gerge Burqanb... IV Esigizde ty lm y d y ol zam an Kece ky nd a qan te gyly B 'x am an Ть§ qralla aq askerge qarae £ y z — mik zat в1а a laq a да гав Товии oqnu ajam aj Bergeni 01 q aum nu дапьса kergeni. Resejni tert gazbndan turuB Xar qaruvnu Bizni taea вигив QbZbl askerni а?ав qojarq a Birin q ojm aj d u n ja d a n gojarqa Вагьпь alaj um ut etgeni Alaj в1а tert дапьпа getgeni... FaBrikle em zavotla сась1ьв, O t ty§yu kyjyB em uatblbB, Rbsxbnb xazna qalm aj ketgeni £ a rlb x alq q a qbjbnlbq gelgeni Bol^evikle Bol?evikca turuB Aq askerni dem enili игив Вагьп cegiBizden quvqanbBbZ - 37 - Ivmd.'i q u s tygynloj сасхапьвьг. Alaj в1а gigitlikde atlau O atblqanna $ьвь1а к ini к cartl а в Qacbqajbn alaj earqafibBbz !c B a n d i t l e n i da urqanbBbz. Anda sora Bar*>ndan q u tuhiB Aci.q kyre§ qalmaj gutuluB 0 1 g a n b n d a n гахаНапцапьвь/ £аць golqa ylgy salqanbBbz... vHsigizde tylmydy ol zaman? Biz qadalbB p la n etgen za m a n In d u s t r ia q a esiBiz ketiB IsiBizge to lu ylgy etiB Alaj ela Biclm sa lq a n B b z Isni Bol?evikca alq anbB bz... Ть? qralla вагь апь кегув „Netesiz" dee iijiBizni soruB Xilikge etiB da kylgenleri... Cbrtda etalmazsbz degenleri „SSSR ol plannb tolturuB" „Sosializma golunda blturuB 11 „АНть?, getml? gbldanda Bildirmez" „Tutxan i?in muratbna getdirmez 01 xallli alanb sezlerl... Вагьпь q o z q a lb ? b B eezleri IsiBizge curum salqanlarb Врго аца Buzuq eolqanlarb... Bizda alaqa qaramaj etiB Xar zatnb Bolsevikca BegitiB Isge kiri?iB teBregeniBiz Кусувугпу аца B e r g e n in iz Ol qaumla alaj k y le turun Qarbnlarb qatb avruB вигив Cyz .tyrly dbgalas e lg e n le ri Caravsuz zatlaqa getgenleri... Alaj в1а tert дь!пь gaijadbq — 38 — Bes уь11ьс| planlibda Bo?ladbq Be? ^bllbq tert gblqa Bitgenin Ol Bizge ?аць dunia etgenin Вагь кегув е?1ев Baslaqarib Ana Buzuq zatla ta?laqanb... I?deva Bir zat etalmaj qalbB Bizden tbjbn?lb guaela а1ьв £yrekleri garbla qalqanb Kertida kemslz nibdax Bolqanb... VI Keremisjz Bizdegi i?leni gavlanb esin alqan kycleni Min-min gerde min-min sovxozlanb Elli mylkde allaj kolxozlarib Alaca ger-?erde MTS-la Nenca gerde sosialist qalala Nenca ferde traktor zavotla Temlrden islennen gyz niin atla Qu? kieik kekde ucxan kycleni Caeaqca tenlzde cyzgen l?leni £ a u q a gavluq, tosxa tosluq etiB Кев zatda Burzujlanb getiB Emda аИагьпа etgeniBiz Вагьпь диавьп eergeniBiz... Sav dunianb ekige eelgenieiz „Kim k im n i” ozsada degeniBiz 01 sezdeda хог1ав earqanbBbz Sosializma golnu qurqanbBbz... Burzujlanb kelleri ketedi Kyclerl qarbvsuzqa getedi, I?clle Birle?elle-eselle... B u r z u j la n b d a q a n b n keselle Isci x a lq l a Bir gallb Bolalla U r u n n a n l a n b n e g e r g e alalia K e re m is iz ala в1а Bizni Q a ? a v q a q a d a l q a n I§ieizni Tbs qbralla вагь апь кегув — 39 — £yrekleri kynde eyzca erie Qan dbgalas ete turqan-larbn Qazanatxa kycny Burqanlarbn VII Eslejmlsis alanb i§lerin Uru?xa вигив Bolqan kyclerin... Bir-Birlerin cbrtbB em lonarqa Ань arnuna kesi. qonarqa M uratda.urus izlegenlerln Xalqnb ?ojarqa kysegenlerin О д 1 и qaum onsuznu teelerge Malbn mylkyn qojmaj ceelerge... 0 1 golda dunjanb yle^irge 0 1 muratxa ^etginci kyre?irge... AlaJ в1а krizisden Cbqarqa Kalonjalanb eytynda gbqarqa Iapo'nlula Qbtajnb sojqanca Onsuzun qanbna eojaqanca Sanlaj dunjanb alaj eterge QadalbB ol muratxa geterge... Bytynda SSSR-ge caBarga Onsuzlanb etlerinden qaearqa Kereklerin icinde taearqa 0 1 ?olda krizisni caearqa A lqbnca garlblaqa Bij b o I u b Oi qaumnu yslerine qonue Alaj в1а ©myrge <;a?arqa Bir qaum xalqnb etin a§arqa. VIII Eslejmislz ol zatlaiib eolmazbn Allaj zatla dunjada qalmazbn U runnanla eirlesiB kelgenin Burzujlanb ^ипаььп Bergenin Min-min i§si patjaqa kirgenin — 40 — 01 kesini ^o lu n d a Bllgenin... Xar kynde Burzuj pla kyre$iB Апь unatbrqa dee Birle?lB I?lerln esdyre earqanlarbn Xaman uastanjala qurqanlarbii Kommunizmanb q o I u esgenin... Burzujlanb qanatbn kesgenln Таты1агь dunjaqa fetgenin Xar qbralda Isni Bigltgenln Urunuvcu xalqanlb kesinde Revolysia b o I ub esinde Вагьп ol fo lq a вигив B a r q a n t n Bol?evikleca ф е в lurqanbn. Alajdb da alajdb i§iвiz Век кеде kerllgendi kycyeyz Bizge ki$l tenlik elalmazca Syryaa ne azda tetalmazca Casasbm kompartiaiib yollarb! Sav dunjada eercli qoliarb! £a$asbn апь кiвiк <;а1сь 1а! El mylkde urunuvcu malcbla! Emda ala кiвiк saeancbla Rartianb qolunda daqancblal Revoljyciqa ва?сь Bolluqla Sav dunjaqa kommuna sallbkla. 22-XI -31 — 41 - Pariz kommuna Altmb? ?bl nibndan alqa On segizinci martda Allaj kyn b o I u b ketdi Unutulmazca artda; * * * Pariz $axar i?clle Burzujlarbn cacdbla Ullu Pariz §axarda Kommunanb acdbla. * * „ tt Sav dunjada etn alqbn Kommuna ma ol eoldu, Burzuj xalqnb vlastb Tamam ol kyn ojuldu. * * * Bu xalda atnibs Bir kyn 0 1 kommuna ga?adb,— 01 zamanda i?cile Insanlaqa u?adb. * * * Pariz §a-xar icinde Ullu quanc eolqandb, Тад atbB kyn tijgenca lei nyrden to lq a n d b . * * * Alaj Bolsa da вь1а C olqa usta Bolalmaj, Q anblbda etdile l$ni taBbn Bilalma]. * * * — 42 — Кев zat zaran B olq and b K om m u nanb goluna, Bere Bilmej Vlastnb £arlb xalqnb qoluna. * * * Kommunada Birle^iB Bir aqblda qalalmaj, Askerleri cacbldb Asker nizam salalmaj * * * Axca kerek в о 1а ed Kommunanb isine, Bank axca va ty$medl Birini da esine. * * * Burzujlanb acxasb Bankda qalbB ketgened, Kommuna ol acxaqa Tijmez onov etgened. * * * Ellileden alaj кев Xaparlarb Bolmadb, Kommunarcbla munu Bir da esge almadb. * * * Ala в1а Birle?iB Birlik kycny tutalm aj, Bek ullu ganbldbla Arada Bajlav etalm aj. * * * Kommunada onovda Baj qaumda olturdu, Burzujlanb Bujruqun Alaj ariv tolturdu. — 43 — Вь1а umut etdile:— „ Endi Biz ?asarBbz dee, „Bir qral da Bizge caemaj „Tenlik xaq asarebz" dee. * * * Kommunarla Bblaca Кев 9аць 1ьс etdile. Isge §agrej Bolalm aj, Ters Qollaqa ketdile. * * * Mbndan sora Burzujla Tert ?ап1агьп sermelle, Kommunanb cacarqa X azw b o I ub teerelle. * * * Askerlerin quralla K y c l y 'B e g i m etdile, Tier*) ea?Cblbq etiB Tert дапьпа ^etdile. * * * Germanlb eajladan da Кев Bolu^luq aldbla. Mbndan sora qarbvnu Pariz taea saldbla. * * * Maj а]пь k y n le r in d e Q a n tegy?yB Ba?landb, Islevcy xalq qbrblbB §’bndbk b o I ub taslandb. * * * Toxtavsuz geti kynny Bu qazavat Barqandb, Min-min i?cini qanbn Qan qaeanna Burqandb. degen oj kommunanb сасхап!апь em eajcbSbdb. Adamlanb qbrbvda Kimse den sormajelle, Q olunda Berci B o lq an n b Ne ajtsa da qojmajelle. Parizdegi oramla Beige feter qan B oldu, Saxarnb xar Bir ?eri Adam mbllbqdan toldu. Caznb issl kynleri Hrimej zat qalmazca, Oramlada ijls eoldu Adam tezye eolmazca. * * * Qol в1а qbrbvdan qanmai Gilijatinle*) qurdula, Апь в1а qbrbvnu— Ma bu f o lq a purdula. * * * М|ц-гтп'ц i§cini Birden (iilijatinne salaelle, Bir mlnutnu icinde В а? 1агьп calaelle. * * * Kommunarcbla keslerin Р1епце Bermejelle, QbrblbB qallbqlarbn Bir zatxa kerm ejelle. Ciilijarin depart Кев adamlanb Birden ва$|агьп угув Otuz Bir min i§cini Oramlada qbrdbla, A ndan sora qbrbvnn Basxa y o lq a Burdula. * * * Syt в1а da Bir talaj M in iscini sojdula, Min-niin garlb— Qazbqnb Tyrmelege qujdula. * * * Bblaj в!а Parizden £ y z min isci qoradb, 01 esiBizden ketmez Em ketmej da turadb. * * £yz*—min saeij bu kynde ©ksyz b o I ub qaldbla, Pariz $axar oramla ©ksyzleden toldula. * * * Pariz kommuna BitiB l^leri da toxta^db, Mbndan sora i?ci xalq £ ац ь 1ьсха ojla$db. * * * Bu c u q la n b B q a lm a jb n Kelir golqa ?aradb, Revolvsia etgenle Вагь тьда qaradb. * * * Bu uru§ kompartiaqa Col e a ? C b l b q etgendi, Апь tutar goluna y ig y BeriB ketgendl. — 46 — Marks goldas b u zatlarib Вагьп esge alqandb, Kelir ravolysijaqa Tyz planla salqandb. * Lenin golda? toxtavcuz Апь в!а is etdi, 0 1 planlanb kycynden. Muratbna da ?etdi. * Entda mbndan агь da 01 Bizge gararbqdb, Revolysia etgenle Вагь ада qararbqdb. *% * Lenin etgen umutnu Sav dunjaqa gajarBbz, Burzujlanb qalasbii Syjelmezca ojarebz! * * * £asasbn sav dunjada Pevolysia etgenle, Azatlbq ycyn k y r e ? i B £ y z min агав cegenle! * * gasasbn sav dunjada Tesge cegyc urqanla, Burzujlanb cacarqa Bolsevik plan quraqanla! * # * £asasi,n sav dunjada Tyrmelede cekgenle, Kommuna ycyn kyre?iB Qbzbl qanla tekgenle! 17/111— 31 9. Qanlb bjbx kyn (1 905 cblda). I. Bir min, toquz gyz eesinci Qblbnda Ma e y g y n kynlede, j u v a r ajbnda, P e te iB u rg n u iscileri QbjblbB, — X a z n a q a lm a j вагь i?den tbjblbB... A n d a v o s ta n ia etiB i§ ta?lalla R e v o ly sia otla c aqbB easlalla: £ y r e k l e r i n Bir-Birine acdbla, Iclerinde qajqblarbn cacdbla. Qollarbnda kereklerin ataelle, BarbSb da Birca'Bblaj ajtaelle, „Berilgen ?al qarnbBbzqa B o lm ajd b . „SaBijleriBiz „ o t m e k “ dee q o jm a jd b . „1$ купувуг da век u zu n BOlqandb. „KezleriBiz tam am qandan tolqandb. „O novcula da adam ca kerm ejle,— „Selessek da ala ?иав Bermejle. „Bu x’alili Biz да?ав da во1шавьг „Bu ?a$avda ne azda qalmaBbz! „01 seeeBden Bygyn isnl taslajbq! „Xar zavodta vosstanianb Ba?lajbq! „l^iBizni qoluBUzqa alajbq! „£a$avnuda tyz.gollaqa salajbq! „Biz klm BOlqannb alada Bilsinle! „Ala B i z n i adam k i e i k kersynle! „Alaj в1а ken dunjaqa Cbqajbq! „Bu gasavnu eltiB kerge tbqajbq!1' Tisirvu erki?i Birieiz qalmaj Bygyn kyn cannb artxa cbrtda salmaj „Qantegyvge Bygyn kycny salajbq „Qblbc кус в1а onovnu alajbq... — 48 — II. Spion Baeas*) ol gerde eolqandb, Cyregine aman aqbl alqandb. А1апь a jtx a n s e z y n e tbUblae, Isni Birin qojma] вагьп апь1ав, 01 saqatda tamam esin ta?lajdb. I§cilege Bblaj aj'tbB Ba$lajdb: „Ullu patcax sizni sbjlb kerlykdy. Jsig izg e tamam aqbl eellykdy. „Men Bileme апь ne xalisin „Tilegenni qundarad BarbSbnj „01 sizni ga?avuquznu Bilmejdi „Aman gasarbqbznb da syjmejdi. „01 апь Bilse, сав ь в sizge kelrnezmedi? „Sizni gasavuquzqa aqbl Belmezmedi? „Ajxnj-ajxaj век razb b o I ub kelir edi, „Ajtxanbqbzqa aqbl ве1уг edi. „Terslikleni cinovnikle etelle „Ala patcaxnb da aldae ketelle. „Kndi i?ni ta B gerine qarajbq! ,,£o ruqu в1а patcaxqa earajbq! „©kylme sizge, siz ajtxannb etejijn. „Bu sadatdan ol patcaxqa k e te jim , „I^igizni Birem -Birent a jt a jb m , „MbCbmaj daqbda sizge qajtajbm. „Bu gol в1а sizge ga?ay salajbm, „Bu zatxa patcaxdan eujruq alajbm! „Siz da mbCbmaj b Z bm da n keligiz! „Tilek qaqbtnb k e s i g i z Be rigiz!" Ill Bblaj в1а eaeas alqa kelgened! Iscile da Bblaj onov etgened! - ,,£ a r a § d b n > B tilek qaqbt gazajbq! *) Spion Bauas— dee Bir orus pop eolqandb, ol patcaxnb ?pionu b oIuh ?cilege: Men sizni ekylyg yzm e" de» alaiib aldae, i^ni taebii pateaxqa etir® jcile n iun BiliB, апь patcaxqa BildlriB (urqan Bir pop e olqandb . B. D . - 49 — „M inle в1а ana qolla salajbq! „Allax-patcax suratlarbn alajbq! „SalbB kesini ailbna Barajbq! „G ap on ajtxanca ese sir kerejik, „Tilek q a q b tn b kesiBiz Berejik. Kerti alaj ese ol Bizge ariv qarar „CazbqsbnbB i?iBizge da garar. „Bblaj pla tiiek q a q b t дагьв,— „M inle в1а ana qolla salbB, B arm aqbz dee ajtxannada qaramaj Popxa aldatbB ol sezny iinam aj Birden dua oquj kelelle, Qar, Borandb, suuqdan da elelle. IV. G a p o n eaeas Bbladan a lq a getiB P atcaxqa da Ь в tyrly tille etie... I?cilege ajtxan sezyn unutue, 01 garlblanb ariv ajtbB suvutue... Вагьв patcaxnb tyz ailbna cekdy 01 itge da Bbllaj xaparla tekdy: ,,I?levcy xalq вагь isin q o jdu la, „Faerikleni, zavodlanb ojd ula. „АНагьпа tyeegenni cacalla, X azn a la ib n b вагьп acalla. „MbCbmaj ala вег! getelle „BarbBbzqa da Bir xata etelle! „E nd i gonil m adaranb kersena! „Asgerlerine B u lruq uny Bersena!” —- Dee, bu x alili кев tille etgened, Birda Bolm aqan sezlege getgenedi. 01 patcax da апьса Bir ,,it“ edi, £аг!ь xalqnb sojarqa gut edi. I?ci xalqnb tusmanca keryvcyed, A la q a elym savqa eerivcyed. Tersni-tyzny Bilirge da syjmed! Isci xalqnb adam kiBik kermeed; A la kiBik кев i?cini so jq an ed l — 50 — X atasbzlaj кев iscini c o jq an e d ! 01 seeeBden шьда da хахы eoldu, Агвахь da qan icge nlede n **) lo ld u . V, I?cile da m bndan cbrt-xapar B ilm e j Bblaj ajtaelle b^arm aj, k y m e j: — „Ej Bizni рак ах ь в ь г , дайьвьг,— „Acdan tamam tox taq an db qanbBbz. „Sen seBee Bolm ajesen elesiz! „ B o §u n aq a elym acbv kereBiz. „Sense e y gyn lyk de Bizni ataebz, .S e n sav b o I ub Bizni nedi xataBbz. C inovniklerin Bizni sojalla, ,,Sele?sek da диав Bermej qojalla. „Berilgen gal qarnbBbzqa B o lm ajd b , „SaBijlerieiz „etm ek!“ dee q o j m a j d b . „I? купувуг da taesbz uzun e o lq a n d b , „01 da Bizni одивигпи a lq a n d b . „Endi sen Bizge кв1уд в!л qaracb! „Isci xalqnb gyregine дагась!” Bu sez в1а qb§ sarajqa getdile, Barbsb da Birden sezde etdile. VI. Bu tilekle p atcax qa aur l ij d i , O l saq atd an askerlege B u jr u q ijdi: — „Bu saqatdan ackerlerim getsinle! „Bu itleni gen.il xalek etsinle! „B bladan eltyrylm ej kisi qalm asbn, Bir isci da yjyne sav Barmasbn*. 01 saq atd an askerle da getdile P atcax qa da ullu xurm et etdile. $ к о к 1агьп вагь q o lq a aldbla, Iclerlne patronla saldbla. ToBla-oqla g e r ^ e rden qaralla, **) Askerleden. Bu xariele da guq Bilmej turalla. 01 saq atd an xaparsbzlaj Bujruq eoldu, .U r a “ degenlej d un ja carsdan toldu. Urus Ba§landb d u n ja Beri avqanca, O q la te gyld y kekden b u z gavqanqa! Bblaj в1а isci xalqnb sojdula, Erlej qbrbB sbndbk etiB q o jd u la. Buaz qatbnianb qarbnlarbn tartdbla, Saeijlerin а1ьв, а1ьв atdbla! ^asdb-qartdb, zaeijdi dev Bolm ajbn, Кев qbrdbla arbm ajbn, talm ajbn. M in-m in i?ci oram alaq a sojlanbB... Cbinm aq aq qar qbZbl qan,a eojalbB, M a patcaxqa „e tm e k “ tilej Barqanla 0 tm e k ornuna, oqla, tOBla alqa nla! VII. Bu urus iSci xalqnb sunutm adb, Bir i^ c i’ da b u dertni uoutrnadb. M b n d an sora ala p atcax q a дапьв, АПахпь da etyryk e o lq a n b n tanbB. 01 seBeeden isni etiB ва§1а11а, G a p o n a da in anm aqnb ta^lalla. Allax, patcax в1а ycyn Bolqanbn 01 a la q a B i j l i k du n ja salqanbn, Biri qalm aj аць1а11а kerdyle Qazavatsbz is Bolmazbn Bildile. „ Q o z q a lb q b z , endi Biz da turajbq! rBu d un jan b Basxa g o lq a eurajbq!" Ь е в B blajqa aqbllarbn eerdile, 01 seeeBden isni кепце kerdile. Partianb saflarbna kire elle, 01 ala ycyn B olqanbn Bile elle. Kyn-kynden esymleri ullu b o I ub , Xar qalaj kom . kuruzokdan toluB. L eninni Ba^cblbqb в1а i^lelle, 01 seeeBden vlastnb da kyclelle. Patcaxnb, p o p n u tarisin sojdula, - 52 — O l Qa^avtiu tam brbndan ojdula. M a endi keresiz quvanc e o lqanebz, V lastnb da q o lu e u zq a alqanebz. Z alim likni tam brbn qurutaebz, Esgi d u n ja n b q ojm aj uvataebz. SSSR-de даць gasav salqanBbz, Kerti erkinlik d u n ja q a qalqanB bz. O n o v n u da urunnan xalq etedi, £а!сь-даг 1ь m uratbna getedi. 1930 gblda В i r i n с i m a j q M a keldi Berinci maj kyny, Bizge savqa uzata. Qerge garbq Bergen aj kyny Bajfcaqlarbn qbzarta! X os k e l!“ Апь Sbjbn Bu e aq alb M u ratlaq a dee ailbna earajbq eterge, купце qarajbq geterge. K ynyez da garbq tljgendi, Xar kirn da suqlanbrca, £ e r da kem kek kelek kijgendi, X ar Bir zat toqlanbrca. lsglle da eygyn Birle?ie, Bir aqbllb e olalla,— K a p ita lq a qar?b kyresiB. Аца kycny salalla. Terekle xansla da aq caqbB, D u n ja n b garbtalla. I?cile da B u rz u jla n b q a q b B , Kyclerin tanbtalla. K y n n y ariv lu q u n d an tavla Кушу? kiBik gbltbrajla. Birincl m ajdan qorque gavla, B ezgekdenca qaltbrajla. — 54 •j Iscile gbjblbB onov etelle, Q an icgenieni gavlae. E rkinlikni almaj qoj m azq a Q b jb n xaqlarbn davlae. Nenca m in isci b u kynlede Tyrm elege kirelie, A rtbqlbq cegivcy yjlede £ y z m in агав kerellp. A nd a iscile b u eajram nb A zatlbq ycyn etelle, M a ol seeeeden огатп ь Qar\a Bojae ketelle. Bizde iscile va Birle^i в Sosializm a i^lejBiz, Sosializm a dee kyre$iB Xar Bajlbqnb kyclejeiz, A la q a d a kelir Bir zam an Bizde kieik eterca. K apitalistlerln uatbB Bu quancxa yeterca. T u ru q u z Bajraqlanb а1ьв Bu quancxa Barajbq, B u rzu jla q a qarsb, qozqalbB Kyclerin tajdbrajbq! Ca?asbn Birinci maj kyny Xar qralda da Birca, Cerge garbq eergeii aj kyny ^erni garbtsbn nyrca! Oktiaernb 13-су дь1ьпа. Patcaxlbqnb qoratbB Sovet onov salq an lb, B y gyn оп у с дь1 tnldu. B ijlik xanlbq q a lq a n lb . * * * Ba^bBbzqa B u q o v la n b T olu onyc RaxatianbB bos bo I ub atxanlb, (,'bl Boldu gatxanlb. * * * M a, b u ajda Bolqandb Z alim llk n i tas etgen, K apitalnb qoratbB I?levcyny во? etgen. * * * Z a llm le n i tyeynden O ld u Biznl bos etgen. GbBblanb qoratbB £ y r e k le n i xo? etgen, * * * OntjaBr a jq a deri Birer murdar BirlesiB, £arlb xalqnb sojdula: „Dunia Bizni“ deB kyre?iB. Кев em yrle ketgendi Islevcy xalq-termiliB, N alatlanb tyBynden bcx bnalm aj em ilie, * * * M a bu a j n b icinde M illio n la qarblbB, Vlastlarbn aldbla Bir a q b lq a QbjblbB. Suv ornuna qan aqbB Eki ус дь1пь turduq, A n d an sora Ressejni Sosializm aqa eurduq. * * * A n dan eeri ty lm yd y £ а д ь elle q u ralq an , Q aracajnb icinde U llu saxar ornalqan. * * * A nd an eeri e o lq a n d b Bizde tyzlyk taBblqan, Q alcb garlb quvanbB Q an gbBbla qaBblqan. * * * Q ajd a endi вигипци Castka gerle tutxanla, £ а 1сь xalqnb xaqbndan Beryleca gutxanla? - 57 - Q a jd a endl вигипци M in-m in isci gekgenle, I?ci elli xaqbndan Tavca yjle etgenle? * * * Q a jd a e nd i вигипци B izni t a r q a B tiv q a n la , £а1сьпь да1ьп eermej £e giB - geg ie q u v q a n la ? * * * Q bzbl asker kycynden Ala Bizden ketdile, © m yrde qajbtm azca Uzaq gerge etdyle. 1931 gvlda. - 58 — Sovet qarcajoja on рь1. Ej urunnan qaracajlb Tur! seui quvanc k y nyn dy , A1 eajraqhb cbq eajram qa 01 seni yarbq nyryndy! * * :K Bu saq atd an on gbl a lq a Sen ne xalda ga$aj edin? K ulakla sanna Bij b o I ub 01ym acbv cajnaj edit;. * * * Q ra l o n o v d a n Bir zat Bilmej U n u q u B gerge kire edln, Q b j b ii lb q Basxan s a nbn a „Bir m a d a r " d e e tilejedin. * * * 01 on giddan впг! Bizde Кев tyrly zatla B olqandb, Xar urunnan qaracajlb Sosialist golun salq and b. * * * EsleB qaracbn qarna?bm Biz qala] esyB вагавьг, Sovet vlastnb on дь1ьпа Кев ara inylkle salaBbz. * * * — 59 — Bu ketgen Xar zatxa K ula k la q a Sosializm a on ybldan вег! erkin во1авьг, gol Bermein salaBbz. * * * B ijlik gerle sbjbiblbB Biz ellilege Berildi, Isci, elli q a u m la d a M a andan Beri kerildi. * * Hi A n d an вег! qaracajda N enca даць el e olqand b, Bajla tutuvcu gerleda Q aracaj yjden to lq a n d b. * * * Sen saqb$ etiB qaracbn! Biz qaracajnb, ysynden, Кев даг1ь-да1сь o q ujd u Sovet vlastiib kycynden! * * * D a q b d a anbca«Bizde Nenca tyrly zat e o lq an d b , Q bsxasbndan ajtbB qojsaq: Qarlb nasbBdan to lq a n d b . * * * £a$asbn sovut vlast! ^ a r lb la q a kyn tuvdurdu, Q a n icivcy qavum lanb Uzaq gerge quvdurdu. 11 jX II— 30 9. Oktjазгпь 15-ci сь1ьпа. Xos keldin onec^inci сь1ьвьг Q a rlb la n b o j u l m a z q alasb OktjaBbrda ke lty ry ld y ьь]ьвьх I?cl x a lq n b B a q a lb anasb.; O n su zla вагь sende Birle?iB l$lerin qollarbna aldbla Arbmaj neda talm aj kyre?ie Qarbq galqa tye xuna saldbla 01 опве? Qbldan eeri Bizde gasav Q y z gbl islennen golnu o z q a n d b Саць goliia игипив Birge n?av D u n ja q a qanatlarbn so zq an d b . K a p il a li s t q bralla sejir b o I ub !?iBizde zarlanbB q a ra jla (^yrekleri k irden Bercden toluB M y l k y B y z n y o j y l u r u n m arajla KesiBizde kulaklada Bizge Q ar?cblbq i§le gyfytelle Iscile, galcbla em garlbla BirigiB а Ь п ь yjykdyrelle M b n d a n arbda a l a q a qar?Cb K y r e ? n i to x la v s u z e a rdb rlbq lb z 01 q a u m n u e a rbn da q u r u t u e Qarli, x a lq n b raxatda q a ldbrlbqBbz. OktjaBr revolysja B olqandb Tersni tyzny Birin qojm aj kergen Ara m ylkge tye xuna salq an d b Kerti golnu erkinligin Bergen. — 61 — I^ieizni qoluBuzoja а1ьв Bir cki с1ев omses gbl ga§adbq K ycyeyzny ara m y lk ge salbB Bes gbllbq planribda Bo^adbq. Q brallanb getiB ozub вагавьг BarbSbii q ojm aj artxa qaldbra £ e rn i altbdan Birinde turaBbz I?ni BoJ^evikca eardbra 01 ?er savlaj Burzujlanb вагьпа, AVruv b o Iub icine kirgendi 01 q aum n u gasbna em qartbna Deri qalm aj elyr avruv Bergendi. 01 avruv kynden куце Bekden век 0 r te n kiBik gajblbB Baradb Kapitalizma d unjanb xaman 0 r e j^oedur maz qadaruradb. B urzujla ol avrunu B aqarqa Q arbvlarbn ajam aj salalla. Апь jclerinden guqlatbrqa Cbrtda am al taem aj qalalla. Апь в1а kyre?ge q u ra lq a n Fasistle em sosial fa?istle Isci kalq в 1а kyrese turq an Daojbda keBdyle allaj itle 01 q aum la ?аг 1ь 1апь aldarqa 0 tyryk sezleni cyrytelle Keslerini vlastlarbn saqlarqa © lym neda tyrme kergyztelle. IsiBizni Bol?evikca etgeneiz Bir qbralda Bizge tenlik etmezca A llaj Bir uzaq golqa etgeneiz Ki?i syryB ne azda eetmezca. - 64 - A m al Bolsa, qazavatnb syjrhejeiz Q a n tegy?yB garlb xalqnb sojarqa, Q a tb lq a n d a ii ва? Burada Bilmejsiz Ада ась guvae Bermej q ojarq a. 01 zam anda BarbBbzda kyre$iB B urzujlanb qu? tygynle] сасагвьг, A ladada i?ci, elli BirlesiB £arb q ?a$av-Sovet vlast асагвьг. £ a v qralla кев zam annb kyresdilo B izni сасьв, xukum atnb albrqa, Nenca tyrly Iaqb m ala Birle§dile SSSR-de Burzuj vlast salbrqa. Tyz kertisi Bizni tutxan qoI u buz A lla jla d a n qorqa-yrge Bilmejdi, R evolysja ete угепдеп qolueuz K esinden Bir qarb§ gerda eermejdi. 1932-gblda. — 65 — UstazbBbz Leninne. Mitvmin, дь11а ta§ajbB ketseleda B y g y n n y nibdax kyn unutulm az, M ellion-m ellion em yrle getseleda „L enin" degen sez Birda qurutulm az. „L e n in “ degen aaqalb BOlqan atbn, Savlaj d unjanb дагьЬв turluq d u, Seni d u n ja q a gajblq an qanatbn, Sav x a lq q a sosializm anb qurluqcty. Г Q rallan b вагьп а1ьв qarasaq: Seni tan b m aq an adam taBblmaz, 01 sen g^rygen доПапь marasaq Апь в1а Barqan adam авьшпаг, ^ a r lb la q a sen g a n d b r q a n cbraqla Q a n n a n d a n gana Barad guqlanm azla, „Q a lm a s b n ” deB sen syjm egen qblbqla M b n d an агь endi ala saqlanm azla. 01 cbraqla d u n ian b garbtxandb (,'um duruqlanb kelleri keterca, L enin lzm a Burzujlanb x o rla q a n d b , A nd a is endi кев BarmBj Biterca. I$c! xalq endi ger-gerde tirildi Sen kergyzye ketgen golnu kycynden, Seni o q u v u a вагьпа eerildi T ajm az кi вiк gyreginden, esinden Sen q u raq a n kom m unist qavum larb Seni golun,u kycly tutxandbla, A lanb d u n ja q a gajblojan kycleri K apitalnb qanatbn gbrtxandbla. — 66 Seni golundan tajq a n n b вагьпа Ась-хьпь guvaBlanb BereBiz, Ala qosulm azga adam sa nbn a B o jn u eni?ge salbnbB kereeiz. RbsxbBbzda u llu esyB earadb U llu — gitceda tjalinajbn tanbrca, Be? gbllbq planbBbzda m y lk quradb Tbs qralla Bizden ertxa qalbrca. E ndi Bir kesek zam annb icinden Tbs qrallanb earbsbnda getereiz, Sen qurae ketgen gollaiibda kycynden Em alanb аИагьпа etereiz, Bek syjgenin negerlik ga?av edi Апь Blada seni razb etgeneiz, T alp b q a n b n sosializm a qurav edi A nada uzaq qalm ajbn getgeneiz. Sen elsende seni golun gasajdb Adam -adam nb a?av toxtasbB,— Xar kirn endi tyzlyk xaqbn a?ajdb Sosializm aiib goluna atla?bB. 2011— 30 ?bl. Janvarnb 21-ci kynyne. ТоНапцап gyrekleni totun acxan, K apitallstleni кеде cacxan, Isci-elli dee a la q a qacxan, UstasbBbz Lenin Bygyn eldy. £ап ьп qanbn ajam aj kyre?gen, l§ci xalq в1а t o h Birle?gen, Sav d u n ja n b ekige yle?gen LstazbBbz Lenin eygyn eldy. Esindegi ? a k b , garlb e o lq a n D u n ja n b altbdan Birin alq a n , A nda kom m un an b colun s alq an UstazbBbZ Lenin eygyn eldy. X arq ra ld a kom kruzo kla q uraqan A la q a Ba?Cblbq etie qaraqan, B u rzujlanb ojulur gerin m araqan UstazbBbz Lenin eygyn e ld y. Axbrbnda Burzujlanb сасьв SSSR-de tenlikge gol асьв, I?ci xalq ycyn ger-gerge qacbB A jlanbvcu L enin Bygyn e ld y. M ylk gerleni sbjbrbB Bizge Bergen, £ a r lb xalqnb кед gerlege kergen, U n u q q a n xalqnb дапьса kergen UstazbBbz Lenin Bygyn eldy. — 68 — Tav elleni kartxa atbn saldbrtxan (^arlb x alq q a ken ga?av aldbrtxan, Kulaklarbn ajaq tyede qaldbrtxan UstazbBbz Lenin Bygyn eldy. U ru n n a n la q a garbq ga?av taedbrtxan SaBijlerin sk o llaq a caedbrtxan, A la q a Bilim keget qaedbrtxan UstazbBbz Lenin eygyn eldy, I?cige tejri e?ik acdbrtxan Ortasbnda qbZbl eajraq canddbrtxan, B urzujlanb qu? tygynlej cacdbrtxan UstazbBbz L enin Bygyn eldy. 01 q av u in q a ta? cajbrla cajnatxan, Bffslarbnda qan qazanla qajnatxan, Qerlerinde garlblanb ojnatxan UstazbBbz Lenin Bygyn eldy. С ац ь 1а т а elm egendi ga§ajdb Q lm e zlig i x a lq q a acbq e o lq a n la j, Saqb? etsen, elm egenne usajdb Q m y ry d a keter elmej q ;llqanlaj. t 1211— 31 gblda, — г,9 _ Bes рь!ibq planaa. Salam эаца ej ве? Qbllbq! Sense d u n ja n b qaitbratx<"n, B u rzu jlaq a elym b o I ub SSSR ni cbltbratxan. Xar kynden-kynne esym yn Qbzbvdan-qbzbv eoladb, Апь кегув Burzujlanb Kezleri qandan toladb. N enca mii; даць zavotla Sen islee во§ав earasa, C av qrallanb вагьпь Cyreklerin garasa. M in le в!а faBfikleni Toxdavsuz islee turasa, Em artxa qa’l q a n Ressejnl £ а ц ь d u n ja q a eurasa. N ellaj Bir uzu nu B o l q a n £ ац ь temir golla etese, M y lk qurav в1а Burzujlanb £e tiB аНы ьпа etese, N enca m in skolla islen C ahillikn i qurutasa, Саг1ь1апь quvandbrbB B u rzujlanb suvutqsa, — 70 — Q allaJ traktot stansiala, Кев ko lx o z— sovxoz quradbn, Bakuda, G ro zn ad a kieik Кев gerde toldu muracfbi;. Bizde i?siz adam qojmaj Вагьп kesine gbjqansa, I?siz b o I ub ajlanbvcu A d e tn i golun tbjqan sa. E n dl ol adet век qbZbv Burzuj qrallada esedi, 01 kynden-kynne toxdavsuz А1апь gollarbn kesedi. Ть$ qrallada i$sizle Elli m illio n n a getgendi, 01 B u rz u jla n b kyclerin Syjelm ezca kem etgendi. A lq b n sana ky lg e n Bajla E ndiva seni Bilelle, Seni i§legen i?cile E n d i a la q a kylelle. Sana „ве$ gbllbq" desekda У с -tert gblqa Biterikse, E rkinlikde ga?ar kiBik £a rb q d u n ja eterikse. Bizda апь вШв sana Qarbq Bet в1а qarajbq, Seni i?ine qadalbB Bol^evikleca turajbq. X ar kereklini zam aribnda Erlaj eerie tbndbrajbq! Sana zaran B olqanlanb £yreklerin sbndbrajbq! - 71 — A lq b n Bizden fb jb lq a n zat P atcaxdan— Bajden qalm ajed, Bir iscida qrallbqdan, Bir kapek xajbr alm ajed. B usaqatda Bir tyrly zat Апьса b oIub q alm ajla, Bolsevikle „kesim e“ dee Bir kapek caqlb alm ajla. X ar кусувугпу вагьп Biz B e ? gbllbq sana Bereeiz, A n d an Beri SSSR-de Bu feti?imni kereeiz. E ndi Biz tbs qralladan X azna zat satbB almaBbz, Patcaxnb zam anbndaca ^ a lb n c a q b o Iu b вагтавьг. 7/V— 31 9. - 72 — Bes stllbq plannb tolqan pblbna. Seni e a q a lb кегув Birle?iB T olu tert дь1пь i?legenBiz, Bu gblqa BO?asaq dee kyre?iB Кев tyrly sav odla kyclegeneiz. Be? gbllbq plan atae atbna l?ci kalq kyclerin kergyztdyle, O ppo rtunistle kelm ej qatbna Nenga tyrly sez gyrytdyle, Ala seni asbrb kerisynye K pn ipartlaqa nuzuq BOldula, B ajlanb дапьпа yjyrsynyB Q oldan кеде ketin qaldbla. 01 qanm la partiain. kycynden TbjbU?lb дииавкиьп aldbla, Bir qaum la kelmej апь qatbna I?ci x alqq a gav b o I ub qaldbla. B u rzu jlad a xilikge etdile „Sis bu p lannb etalm azsbz" des, Aqbllarbn alaj Begitdile „Elli gbldan Bitdiralm azsbz“deB. Alaj Bolsada b u zatla eizni K e lv e y zn y salqbn etalm adbla, Bu ajtb lq an sezlerinde eurzujla M uratlarbna getalmadbla. Biz ве? gbllbq desenda atbna У с -tert ybldan keB tutm aj Bosadbq, ^ a v la d a n ki§i q o jm a j qatbna Ekingi plan nb da Ba?ladbq. - 73 — Seni ullu Islerir;} а1ьв Q uvan c etiB quvanbB ojnajbm , Kesiuda tbn,bla gbrqa salbB Etgen zatlBi-ьць Bir sanajbm: Sende etildi X arqov savodu Q blda elli m iq traktor Bergen. Qarlb x a lq laq a cacblqan kegeti M y lk n y sosjalism aga kergen. Sende etildi R astovda selmas Sever kavkaznb gyrek tambrb. Тав d u n jad a da o ld u em Bas E lli m ylkge gyz rnin zat salbrb. Sende q uraldb m iiv m iu sovxozla (^urtuBiiznu BaJIbqda garbtxan, Elli niylkde m inje в1а 'kolxozla K ulaknb klasnbca qurutxon. Sende tylm ydy qadalbB i^letgen Uralo-Kuznesskij kom einatnb, Allaj dem enili kycly etgen M oskvada Avtom oeil zavotnu. Sense M ag n ito g o rn u esdyrgen Q urcdan i?lenn,en tavlanb сасьв M illion-m ilion temir eritgen Sosializm anb esigin асьв. Saratovda gbjbrma min, котва]ьп Xar gblda elli m ylkge eerese I9in.de cbitda garsbvluq kerm ej Xar zatnb taB gerlerin kerese. X ar дь1 sajbii Stalingratda Nenca m in traktor isletese Апь kiBik Leningzatda Xar kynde gyz eki gyz etese — 74 D a q b d a ala kiBik nellaj Bir T yrly tyrly zavotla etgense, Sosializm a ?a?avnu erlej Тув xunasbn salbB eegitgense. Sende 1?1епцеп tyrly faBrikle Min,le в1а atlarb e o lq a n d b , A lada i?legen udarnikle £а ц ь g o lq a kyclerin salq an db. A la so sializm aqa kyresin Tutxan islerin erlej etelle Kim igi etseda deB eri?iB 01 gasavnu tyByn Begitelle. Nenca tyrly zatla в 1а ?avlanb £etiB tae аПагьпа etgeneiz, U m u r c u m u r etle tavlanb Кев zatda век uzaq q a ketgeneiz Апь в1а Birge ku laklanb £о11агьпа sbnmaz Buruv eteeiz Q urutuB ala kiBik zatlanb I?iBizni kycly eegiteeiz K ulaklanb um ur cum ur ete A la q a eolsevik ot асавьг E m da xilalarbn acbq ete Kyclerin gbjblm azca сасавьх. N egerlik Qasavlanb kycynden A lanb klasnbia qurutaebz I?ci galcb ?arlb em artalbq Sosialist fo lla n b tutaebz, Kultura ?arbqlbq islenida Partia ajtxan kiBik eteeiz U runnan xalqla Bilimli b o Iub IsiBizni alaj gyryteeiz. 1932-ci ?blda. — 75 — 2-ci 5 pbllbqqa. Bek asbdjbB ^ e t e kir dee, Birincige Bite kir dee Seni saqlae turqanBbz Biz. I?ci gyrekle A cbq b o I ub Q o lla rb B b z Bercden tolue SanlarbBbZ gbrtcblanbB Esgi Qolnu ?аць g o lq a B u r q a n l a e b z bIz M in-m in adam Birden turuB Bir adam ca C egy c игив Ciger colda Isci qolla Ась1ь?ьв £ а ц ь ?olla Iscile em saeancbla M e lllo n la в1а Ма1сь1а £а ц ь i?ge kyclerln, Q arbvlarbn S alq an d b la. £ а ц ь d unia Eterge deB, — 76 — B u rzujlanb getlB emda АПагьпа eterge dee Bercli qolla Bol^evikca tutue I?ni alaj alq a n d b la. Birinci Be?gbllbq p lan Sosialist golnu Тув xunasbn q u rq a n B urzujlanb B olsevikca u rq an Isni dem ennili B egitgendi. £ y z le ela Faerikle zavodla D a q b d a ala kieik £ y z m in tyrly даць zatla E tgendi, E ndi senda Апь golun Кеце keriB Bercli q o lu n M a ol salqan Sosialist qalalanb C y z m in ?erde Ba§ дап1агьп etdiriB Islee B arq an ^ e riB iz d e X ar ne tyrly B o lq a n zatnb K elyeyzde Вагьп а1ьв Sen esine X alq n b ybjbB nesine Klassbz gam aqatxa £e td irlikse . Politika ganb в!а Сава-дог1а Kir xanslanb icieizden U z a q q a кеде ata Вагьп tazalaj £eriBizde Klassbz g am aqat Q urdu rm aq d b . K lasslanb qurar ycyn Эевев Bolqan Xar Bir zatnb gbltavlarbn em curum larbii Q aljm aj qurutuB Bercli q o lla Bir-Birlerin tutuB ^ийивигпи sosializm aqa B urdurm aqdb. M y lk ganbndan Q arasaq a B olur zatnb S anasaqa Nenca tyrly m inle в1а Faerikle em zavodla £ y z m in tyrly ?аць zatla Eterikse... E v ropada qrallanb B izden alda e o lq a n la n b BarbSbnda artxa qojuB K apitalist golnu ojuB Sosialist gol в1а KerpesleniB B urzujla Bytynda seskeklenie С ав а gorta АПагьпа eterikse* — 78 — Bizde B o lq a n X ar ваПьапь esdvrvB Q urutuB X ar Bir sajlbqiib ва?1агьп kesdirie CuncxuB TintiB tavlarib Тагпыьп quruta ga v la n b Q u ? ty g y n le j Cacarbqsa... D em ennill tutuB i$ni A jam aj salbB kycny Q ula qlan b © ze n le n i Cegetleni T avlanb E m tyzleni D a q b d a ala kiBik X azna cb q qan gerleni Birin qojm aj вагьпь Altbnlarbn kym y§lerin Temirlerin K em yrlerin em neftl-erin Acarbqsa E n d m ylkle Вагь gbjblbB E n cilik de qalm aj TbjblbB N egerlik g o lq a Birle?irikdile G itce m ylkle U llu b o I ub Sbrtla q olla M ald an toluB Ara m yldke Kyresirikdile 1932 дь1. — 79 — Saeanaa— xazbrlanbv. M a getedi saBan kezyv Turcu allbna Barajbq! B izden tasajbB ketginci Апь isine qarajbq! * * * 01 Bir kesek zam ancbqdan Bizni qojuB keterikdi Ада ariv qaramasaq Artda m bdax eterikdi. * * * Ада qadalbB turajbq Kesek zam anna erinmej, O ld a Bizni quvandbrbr Q bjbnbBbz kezge kerynm ej * * * Xar zatbBbzqa qarajbq Z am anb getiB qalqbncb, Tyz B o l?e v ik c a, i? le jik Bolgalb ketiB q alq b ncb. * # X 01 Bizge getgen saqatda Ba§xa zatlanb qojajbq , (^alcb,— ?arlb neger bo I Баваппь q o lq a alajbq. * * * Syrmej Bir bos ger qojm ajbq! Xar qalajda tikge deri, Q e r n i syryB q a ra lta jbq Q an icgen q avum dan keri. — 80 — Bol§evikca кусувугпу Saean syryvge salajbq. Birlik кус в1а в!г1е§1в Cerni xajbrbn alajbq! * * * A lq b n eajla tytxan ?erle M a endi Bizge bo§ eoldu, A nd an eeri SSSR-de U n u q q a n qavum xo? eoldu. * * * 01 ?erleni esgi zakon Bizge Bir guqnn Bernieed, Biz acdan ele tursaqda, Ki?i san etiB kerm eed, * * * A q a c la n b Birden tizie Qos-qo§ egyzle fe g e jik М ьца zaran B olqanlanb Birlik куд в1а ezejik! * * * KimiBiz egyz ва? tutar K im da a q a c n b bzbndan, Bir qavum da urluq atar Q o ln u uzatbB u zu nda n. * * * Q0!?xada Birge C bqajbq £ a j d a d a Birge turueuz! E ncilik ?a$avnu artbii Sosijalist g o lq a Burueuz! 1931-fbIda — 81 — Beisevikca saean sy ry v em Bitdiriv, pbjbv Q acd an ва$1ав pluglarb, £ e r g e sallbq urluqlarb Xazbr bo I ub qalbnadb. £ a v syrty 1у~в kerekleri, I?ge garar derikleri Qatm a tyBge salbnadb. Qaeda Bitmej q alq an larb Qam albrb Bolqanlarb Q bsda BitiB Bosalalla. Syr’l yk gerni qavdanlarb, Qalqb getrrrej q alq an larb Birlik kyede tasajalla. £a r b q eliB gyrekleni, Elde savlaj kerekleni, Tijrele sajbn gbjalla. £e g e r m alnb semiz ete, Q aru vsu zluq кеде kete, Esgi golnu tbjalla. U run n anla BarbSbda, O rta lb q b garlbSbda, £ a z q b i?ge q o z q a la lla Fevral ajdan ozdurm ajbn, I§ni artxa sozdurm ajbn, Kfcreklege uzalalla. Bir zat kerek e o lq a n ese Tolu Bitmej q a lq a n ese, 01 saq atd an gam atalla. Вагьп cotxa albrqa deB I§ge gyryk salbrqa dee B o lq a n zatnb sanatalla. — 82 A dam lan b egyzleni, I?ge ?arar derikleni, B elym lege eoledile X ar вагь syryr gerin Q ala^yk le kirir gerin, y iy s etie eeredile. £e rge дь!ьу u rq an kyndc, Апь buzu q u ru q a n kynde, X alq Birle?iB turadbla. Cerge aq ac klrlik Bolsn, X a lq q a xajbr eerlik Bolsa, Ада e§yn uradbla. I?cileda negor b o I ub Q ala?ykden вагь tolun, Qer qaralbB Baslanadb. 0гипдап1а isni’ albB Q aruvlarbii ада salbB, X avlelikle ta^lanadb. Elde kisi q ala lm ajb n , B ir .во? adam Bolalm ajbn, Вагь isge qara?alla. Brigadirle B e l y n y s y e . l?ge fig e r kerynysye, £e rle rin e garasalla. E ncileda ala kiBik I? allbna bo I u kiBik, I§de alaj turadbla, Ala ?erge salbB kycyn, Birlik golda geri tyByn Bas дапьпа euradbla. 01 kynlede tyzlerieiz, I?de boIub kezleriBiz, U darnikle is tolturalla 01 syrylgen sauanlada, I§i tolu B olq an lada Quvanb?bB olturalla. — S3 — Q a u m — qaum syryvcyle I?ni Birden keryvcyle, Ba?xa в1а eriselle, Is i?legen eiri qalm aj Erijyivden kende eolm aj Вагь Birca kyreselle. I§in дедИ etm egenle Erlej isge getmegenle, K ulaklan b syjgenlelle. Saeatazqa а1сь b o I ub . M ylkyB yzge qarscb b o I ub M y lk n y suvq a Ijgenlelle. Sosialisit goldaqbla, Xar Bir i§de aldaqb la, Bos zam am fb ?iBermejle. K ulaklan b sezlerine Cbrtda qarae kezlerine, A la q a оц Bermejdile. Bu q aum la p lan larb n Syryr Borclu B o lq a n la ib n Erlej игив Bitdirelle. Erden в1а ertde turuB Eter i$ni erlej игив I^lerin artbq getdirelle. II Saean kezyv ?etgen kynde, Аца p lan etgen kynde, Kende Bolur i§ syjm ezle. 01 kyn o tun keltirirle, © gyzlerin eltyryrle, £ а ц ь g o lq a es ijm ezle, __ 84 — SaBan BOlmaj eslerinde, £ a v lu q b o I ub Iclerinde, Qai;b g o lq a qatb?m azla. Z am anbnda хагы1апьв Bolsevikca kycny salbB Isge nibllbk atbsmazla. El Бавапьп syrgen kynde Xar kirn aqca gyrygen kynde U rluq izler ol qaum la Is ortasb BOlqan kynde, Xar kirn urluq s alq an kynde, P lu g izler ol qaum la. K olx ozcula Birda qalm aj, I?de m uxol cbrtda Bolmaj X ar kirn i§in aladbla. K eslerine acbq B olq an Q arae syzye kolxoz salq an. £ e rg e k y cn y saladbla. A ltbn Biter gerlerinde Q u a n c b o I ub kellerinde, U rluq salbB ea^lanadb, £ e r gerine сава gete X ar kyn sajbn caga ete, Kir xanslarb taslanadb. SaBan gerle fbltbrajla £ e l q a q q a n la j qaltbrajla A ltbn kekenle tilleniB. Q adalbB caga etelle Inirge deri i§de getelle Вагь l§ine kelleniB. Erl§ivny а1ьв q o lq a Saladbla даць g olqa 01 kynlede udarnlkle... I?ge ylgy quradbla C a q a la n b uradbla O l kynlede udarnikle,.. Sosialist Qolla в1а I?ci— Bercli qolla в 1а Q adalalla udarnikle, X ar i§lerin ^arbtalla £ a v q a kycny tanbtalla 01 kynlede udarnikle... ill £ a z ea^bndan qacxa derl E lden b o I ub uzaq keri, I^lejdile udarnikle, l?de Belni qatdbrb?bB, Tyzde tannb atdbrb?bB Islejdile udarnikle I§ni кевуп era igisin, G itge zatxa tlericigin, Tyz et d ejle udarnikle. X ar— Bir zatda m ux o llu qn u £ a lq a v lu q n u x om ux luq nu Q o ra t de jle udarnikle. brbsxbnb xar Bir zatbn, K ycly etie em qanatbn, £ a n sal dejle udarnikle Kolxoz m ylkge cyjre Bolqan, Аца azda zaran salqan, Q ara dejle udarnikle. IV Q ac Bolqanlaj urunnanla, £ a j u runu i$lej turq anla, Q bjb nlarb n Qbjadbla £ e rd e Byrtyk qaldbrm ajbn, Isekli zat BOldurmajbn, G enlerine qujadbla. — 86 — 01 saq atdan ozdurm ajbti Q ral i§nl azdbrm ajbn Borcu B olqan Beredile Faeriklede, zavodlada Xar ne tyrly zatlada Ara m y lk n y keredile. M yrzevleni m a?albndan Xar ne tyrly zatlarbndan U rluqlarbii tbjadbla A nd an q a lq a n xar ne zatbn Acbq etiB kesi atbn Syjgenica gojadbla. 28/111— 32 s, — 87 - Xamit Bla Tavqan kolxozda. I. X a m it. Turcu Tavqan islejik I?ni artxa sozm ajbq Q a lq a n la n b ozm ajbn Ne azcbqda q ojm ajb q. Sosialist erisivge K ycyeyzny sallbqebz, Q alqaT ilaiib Biz ozub QbZbl Bnjraq allbqBbZ. T avqan. O q a j дапьт эавьг et Bu issi kyn gatajbq... 01 eri§iv sezyny Biz uza q q a atajbq. A laj в1а eri$iB braxbnda eohnajbq, А эы ь кев gatbBda U llu ajbB alm ajbq. A jtm a Bb llaj sezleni I?ni q o lq a a l a j b q , K ee dy guqlar купувуг, B ygyn isgp Barajbq. I?ge glgerlik salbB U darnikle Bolajbq Sosializm quravda M axtav savqa alajbd. — T. 88 — Islej-i§lej ko lx o znu Bizmi eaj eterlkeiz? B ygyn 1?1ев xar i?ni В о?авш ь keterikeiz? A ndan ese tbncajbB Biraz raxat Bolajbq! I?lBiznl kolxozda A qbrbnna Burajbq! X. O qa] ва?ха kolxoz Bla Biz dogovor etgeneiz. I?ni genii etgenne Q bzbl eajraq degenBiz, Alaj в1а qadalbB Orta m y lk n y eterBiz K ulaklanb unatbB £а ц ь golqa etereiz. T. Kereksiz sezle в1а Q bjm a m eni дапьть M e n k o lx o zq a kirgenm e T bncajtbrqa sanbmb. U darniklik i?levge M en giBermem esimi. Ki?i в1а eri?iB Bir q bjnam am kesimi. X. 01 de ge nin ne sezdy Allaj sezle sele§me A laj ajtbrbq Bolsan N egerlikge Birle?me. ,,I?lem egen tislem ez" D egen sezny unutm a Sosializm iflevde Ters qblbqnb sen tutm a. — 89 — T. K olxoz isni ysynden Bbllaj Bir eri^mejik . Ara m y lk n y qurarqa Bo$una kyresm ejik. Апь i?i Bizsizda АНьпа век Barlbqdb Bizniva is купувуг Тав sazblm aj qallbqdb X. Biz kisige etmejBiz Ba§bBbzqa eteeiz. Q a n b .d u n ja ?olunda Isleni BegiteBiz. Sovet vlast k o lx e zn u D em euili tavuciu. Ада in a n m a q a n la Вагь апь gavudu. IsiBizge kere xaq T aBbllbqdb Bileme. B ygyn isde eriniB Tam ela guq tileme! T. M en ajtxannb etmesen Sora sizden keterme. QalbB kesi ва?ьша Syjgenim ca eterme. M en k o lx o zq a kirgenem RaxatlanbB gasarqa. Alaj keeda islemej K olxoz m ylkden a§arqa. Siza апь unam aj X am an i?lcci dejsiz, „U darnik b o 1“ den m anna Cbrtda tbnclbq Bermejsiz. 90 T. - A laj Bolsa Biz seni IclBlzde qojm aebz Вагсь syjgen goluna K olxoz Betni gojinaebz. (^alcb, garlb, ortalbq N egerliknl tutarBbz Senica гагапсьпь TatHbrbndan eutansbz. Sav d un ja n b easbna N egerliknl ?ajarabz. K apitalist d u n jan b C u q u n q o jm aj ojarBbz. 1• O q a j alan ganblaina M en kolxozda qalh.qm a. I?leniesem erkime Syjgenim ca Bollnqm a. M e n d a galm am quruda Islergeda вагьппа X aq yle?gen zam anda Siznl tenli albma. X. Sen kolx ozq a kirgense Islem ejin ga^arqa Islevcy qaum lanb Q bjbiilarbn a?arqa. Sosialist erisivge Qarscb b o I ub turasa, Q a lq a n generlenida Ters g o llaqa eurasa. K olxozcula gbjblbB Bu i?ini keryrle Ala sana ol zam an T olu Quvae Berirle. — 91 — II. Alaj ete islemej Zam anbn во? ijejed, Islemejin a?arqa £ а п ь kiBik syjejed. £ ь 1пь artb getgenlej Xazna i? kyn kermelle, I? kynleri azlbqdan Asbrb zar eermelle. Savlaj gblnb icinde Q u ru elli kyn taebldb, Аца kere T avqanda Bek az xaq а 1ьв qaldb. 01 davla§xan negeri Bes gyz qbrq ве? kyn aldb, Islem ejin ajlannan Y iyssyz b o I u b qaldb. Savlaj ?ь1пь а?агьп X am it а1ьв ketgened. Апь kiBik kijerin Вагьп yjne eltgened. T avqan ajtxanbm ca 01 kyn yiyssyz qaldb, X araketni ornuna Ajbelb sezle aldb. N e^erleri Barbda Bek xilikge etdile, „I§lem egen ti$iem ez“ D egen seny eegitdiie. 01 kyn ana kesida T am am tolu in andb Islem ejin turqanbna K ely в 1а qbjnaldb. Andan sorava i$ge C ig it kiBik Qctejcd. fit degen zatiarbnda D em enili elejed. A siatnbna air k y n d e Hki i$ kyn alajed, 01 etillik i$!ege M bllbgb nd a salajed. Alaj в1а ol дь1ьп U darnikde eardbrdb, N egerleni aslambii Тав artxada qaldbrdb. £ь !п ь savlaj kynlerin I? kynlege getdirdi, U ilu tolu xaq а!ьв y jy n q uuanc eldirdi. Alaj в 1а kolx oznu M aq anasbn Bilgened Kerlida i?lemegen Cbrt a?ainaz degened. “ Islemcgen asammz“ Sosializm a iflerge Bir gbjbnna gbjbldbq Q anb iib znb icivcy Kir ga§avdan tbjbldbq. I§ge <;iger qaumoja Bir garbq tan atxandb, „f§lemegen a§amaz“ Dee Leninda ajtxandb. Isieizni вагьп Biz Tyz g o llaq a salqanebz, £ а ц ь d u n ja islerge B ojnuB U zqa alqane bz. I§ge xomux qaumnu Vlast kene atxandb, I§Iemegen a§amaz Dee Leninda ajtxandb. Qadalb?bB i?lejik Xar kim Bizge qararca, KesiBizden da ozub Q b ra lq a d a gararca. I§ge giger qaum qa Bir garbq tan atxandb, l§letnegen asamaz Dee Lenin da ajtxandb. Burzuj qbralla Bizge Tyz acbvdan kyjeile Biz isge xom ux Bolsaq A la апь syjelle, — 94 — I§8 e ?iger qavumoja Bir garbq (an atxandb I$lemegen a§amaz DeB Leuinda ajlxandb. 01 seBefiden eri§iB Biz da kycly Bolajbq Sosiallzm l?levge K ycny Birden salajbq. !§ge ?iger qaum o]a Bir garbq tan atxandb l§lemegen a§amaz DeB Leninda ajtxandb. Birev islee-Birev а?ав Turuvcu zam an ketdi M a ol q a u m n u Birden Sovet vlast ken etdi. I§ge ?iger qaum qa Bir garbq tan atxandb „I§lemegen a§amaz“ Dee Leninda ajtxandb. Xar kim qalaj islese Ana kere a?arla I§lem evcy q avum la A m an в1а gasarla. I§ge xomux qaumnu Vlast kene atxandb I§lemegen a§amaz Dee Leninda ajtxandb. Kycny Birden salajbq Isni artxa qojm ajbq X ajda qadal tur I?le 1?1ев isden tojm ajb q . 95 - I§ge Qiger qauvmoia Bir garbq tan atxandb I§lemegen a§amaz Dee Leninda ajtxandb. Tyz golnti ysynde B ol§evikca islejik £ а 1сь, garlb, ortalbq Ara rnylkny kyclejik. lsge xomux цаитии Viast kene atxandb Islemegen a§amaz Dee Leninda ajtxandb. 1931 gblda — 96 - Kyzge xazbrlanajbq. SbBblaca gyryldeB kelelle Bereketli em isli kyz ajla. X ar kim ni raxatlbqbn Belelle E ndi calqbnb m agalbn sajla! K y n n y d a issi tijie qajnatxan Z am an b keter kezyv cetedi, Q brdbsda кев o ju n la ojnatxan Q uvaclb gaj ajlarbBbz ketedi. X ar k im n i b u k yz aj isge sglqan Em Bereketli sbjlb z a m a n d b , Bu ajda m ux ol em xom ux Bolqan M a ol, tae elgendenda amandb. U ru n n an xalq bu ajda Birle?iB Bolsevrkca Birlik golda islerle, Kece kyn dem ej xam an kyre?iB Islev в1а Bajlbqnbda kyclerle. Biz вагьвьг Birlik kycny golunda Q bslbq lan b qaldb rm ajbn calajbq. £ а 1сь em garlb xalpnb q o lu n d a Sosijalizm anb kycyn salajq! Qarbq tijgen купувуг eatxbncb C alqb, scnek, te?, cegyc qurajbq, Kecikmej xansnb gavu qatxbncb B icen lik n i qaldbrm aj qbrajbq! Biz игитщап qavum dan c b q q a n B b z Islev dy Bizni tutxan <;o 1u b u z , Z a lim le n i qalasbn gbqqanebz l?ge xazbrdb Bizni qoluBuz. - 97 — K yz ajlada qadalbB i? etsek M alcblbqnb e§igOi асагвьг. N egerlik ga?avda ва§ Begitsek, Zalim le ni век qbsxa сасагвьг. B u saq atd an qalm aj neger bo I ub I^iBizni q o lq a а1ьв Baslajbq, K e zy vyn de i§ 1eв em da s o Iub B urun golnu вагьэьп ta?lajbq! Ве1ек-ве1ек yjle neger b o I ub Kyz a jq a хагы1апьв turajbq, 01 zam an na kerekliB iz toluB B irden Bicenne c a lq b urajbq! 01 zam anda Bizge cbrmav Bolluq Zatlanb BarbSbn qtirutajbq! Вьгпак qojca kesi Basxa callbq 01 adetni endi unutajbq! U llu Qbjbnnb xajbrb Bardb 01 zatdan xajbr ala B i l e j i k , ^ац ь г ga?avnu kyn y tardb Ада tyz ga?av sala B i l e j i k . Aslam ?bjbn boIub eirge ijlesek Ojnaj-islej qac a jq a geterBiz, Q aeda xajbrnb Birden yle§sek Alaj ete sosijalizm etereiz! Q alaj sejir, кев quvanc Boladb ^bjbnla?bB kyz calqb calsala, £y re kled a quvancdan toladb £ a r lb xalq Birden isni alsala. H ajd a tur, i§ni taBbn unutmaj AsbqbB negerlikge kirsena, Kesi гьвхьць kesin qurutm aj Вальца 1авпь вагьц Bilsena. - 98 — Cnlqb isden fe q il nosnsaq Oraq васха i?leda ^cterle, l$de Bo lsevik ge usamasaq Xar kirnda Bizni ozub keterle. £ак]ьп ь ta^bvulnu q o jm ajb n Ajaq ysyne salbB uo^ajbq, 0 syB Barqan гьэхьпь ojmajbn Bi/.da liol^eviklege u$ajbq. Q u v an c в 1а qb? azbqnb ?bjajbq Sav ?ь1пь raxatlanbB a?arca, K ulak q a u m n u golun tbjajbq Sosiallzm ga?avda ?a§arca. E ndi zam an getedi во1 хагы ? a rlb la senden y lgy alsbnla, U uaq uuaq enci ga^av ceger Isci xalq sosializm salsbnla. Bek a?i,qbs gorta-^orta kolelle Em n aq alb em i?li kyz ajla, X ar kim ni raxatlbqbn lm lelle E n d i calqbnb inagali.n sajla! 1931 -g. Hajdaqbz alanla kolxozqa. Birden teBrecigiz qarna^la! Biz negerle Bolajbq! Z orluq d a ga?aqan goldasla! £ а ц ь d u n ja salajbq! * * * BarbBbzda Birca Birle^iB Bir aqblda turajbq; Bir BiriBizge eiisie K olxoz gasav qurajbq; * * * Q alm aj qaracbqbz alanla! B izni kiBik m illetle, Вагь kolxoz ?a?av salalla £ a rb q b o I ub gyrekle. * * * Bizda aladan artxa qalm ajbq! A kg b llb во1а turue, £y re k g e m ux olluq salm ajbq! I?ni torsine вигив. * * * £ а ц ь d u n ja d a вагь ?a§av Sosialist gol allbqdb, Birev-Birevny xaqbn a$av 01 zam anda qallbqdb — 100 — Qol в1а nir zatnb etmejin Sbela ky cg e b u i u b u z , Bir qralda Bizge getmejin £аць dunja qurueuz. * * * Dunjada B a? c b l b q n b вагьп, I ? l e v c y l e g e BeriBiz, Bizni gegivcyleni sanbn £oq BoluBda к е г у в у г . * * * N e g e r l i k g a ? a v q a Biz kirsek. T e n l i k go l nu tutarBbz, AqblbBbznb а д а Bersek K u l a k l a n b BUtarBbz. * * # Qbjbnlbqda ga?av во?а1ьв ТедПк dunja allbqBbz, Агва, qalagykle ta?ajbB Me?inada q a llb q B b z . ' * * # Dunja me?inadan tolluqdu Adam ajthB Bolmajbn, K a v k a z t a vl a z a v o d Bol l uq !;i B o ? gerida qalmajbn. * * * Kesi q o l u B u z q a a l l b q c b z Dunjada B a?c b lb qn b. Sosjalizmanb sallbqBbz Biz а1ьв alcblbqnb. * * * Ть? qralla Biri qalmajbn Bizden artxa qalbrla, I?ci, elli xalqb qadalbB Sosializmanb salbrla. I2-H—31 9. — 101 — Kolxoz Bizni ycyndy. Ken zorluqda ija§aqan (^alcb-garlb qarna^la, Ku laklaqa aldatmaj Saq turuquz goldasla, 01 qavumqa inanmaj etejlk KesiBlznI aldatmaj M ur at laq a getejk. l?iB izn i Kolxoz atb. ajtblsa Xar ne l§nl qojalla, Апь cacar ganbna £yz-min se z n y gajalla. Ala Blznl syjm ejle Inanmajbq a l a q a , T«yzlyk ?a?av Bolluqdu Kycny salsaq araqa. Kolxoz bo Iub BO?alsa K u l a k d a ? o q Boll uqdu, Ala Bizden qorasa Xar kemlikda tolluqdu. Ma ol seBeeden ala Ада Cbrmav B o l a l l a , Апь isin o j a r q a Xar kyclerin salalla. Xar kim endi Bilelle kim yc yn eolqaiibn, Kimni yjyn q u r u t u B Kimge dunja salqanbn. 01 — 102 Ajhaj-ajhaj qariia?la Bizni yc yn Boladb, Kulaklanh qoratbB B iz g e,d uu ja saladb. Biz вагьвьг k y r e s i B Birlik k y c n y alajbq! Kulaklaqa gol Bermej Bir aqbllb eolabjql Bblaj boIub teeresek £arbq dunja acarqa, Urunnanla Bir le? i в Kulaklanb cacarqa. Dunja ?a?av tbnclbqb 01 zamanda B o l l u q d u , Xar isiBiz Barbda Zamanbnda tolluqdu. 10/IV—31 Kolxozaja. Uruni;anla вагьвьг Esgilikni tbjajbq, £ а 1 сь-даг 1 ь, ortalbq £acblqannb cbjajbq. Birlik k y c n y Qolunda £аць dunja salajbq, Ej, goldasla turuquz! Bir aqbllb Bolajbq! Negerlikni goluna Tuvra BOlqand аПьвьг, Tezalmajbn acbvdan £агь1ыса qallbBbz. £аць golda i§lesek Casav a l q a Barlbqdb. Tbs qralla Barbda Bizden artxa qallbqdb. £ a r b q gasav mylkyne 01 z a m a n d a eat ar Bbz, Cirigen adetleni— Birin qojmaj atarebz, ,,Ta-cux“ deB qbjnalmajbn Saeanlanb syryeyz, Kulaklanb вагьпйа £oq B o l u e d a к егу вуг . Dunjada eascblbqnb KesiBizge а1ьвьг,— X a r q r a l n b Bar bud a Q bz bl e a j r a q salbrBbz. — 104 — Bu fol в1а toxdavsuz N e g e r l i k l e islereiz, Burzujlanb easlarbn T e m i r ti sde ti^lerBiz. Bizni onov andada ©rtenca gajblqandb, Bizni taea alanb Aslamb ajbrblqandb. D u n j a d a B o l q a n i?ci Мьца d e e Birle?elle, B u r zu j la n b c a c a r q a Апь y c y n k y r e s e l l e . Bu zatlanb earbsbn Qaldbrmajbn Bilejik, £ а 1сь-даг 1 ь ortalbq Kolxozlaqa kirejik! Isi Bi zni Biz вагьп (,.аць golqa Burajbq, Negerlikni golunda Ara mylkly qurajbq 2/V—30 ?bl. — 105 — Sosializma polundaBbz. Sosializma golunda isle Birge boIub proletar kycle, Bol?evikca e s y e Barad Calcb-farlb qolunda i?le. Кед-кед boIub u v a q t a l a l a Birge boIub Bol$evil< e a l a l a , Alqbn ? u q B o l m a q a n g e r l c d e IslejBiz s o s i a l i s t q a l a l a I?lejBiz, i ? l e j e i z , i ? Ie j ei z. ©sdyreBlz sosialist i^lerin IJvatbB kulaktib ti^Ierin, Dunja Iscile BirleslB QurajBbz proletar kyclerin QurajBbz, qu rajBbz, qurajBbz. Encllik ga^avdan qacaebz Negerlik gasavla асавьг, £аць gasavnu gavu eolqari Burzujlanb ?olun еасавьг Сасавьг, сасавьг, сасаьг. Bes gbllbq plannb eteeiz Ть$ qrallanb geteeiz,— Ullu atlamla в1а atlae Emda аПагьпа eteeiz ©teeiz, eteeiz, eteeiz. Bes ?bllbq tert ?blda Bitedl Sosializmaqa gol etedi, £ад ь dunjanb esym ynd en Burzujlaqa agal <;etedi, £etedi, getedi, getedi. — 106 — К у с у в у г п у аца Bereeiz. Bersekda к е в xajbr kereeiz, Sosiallzmanb golunda, I^isizni к е д е kereeiz. Kereeiz, kereeiz, kereeiz. Faerikle, zavotla, islejeiz Dunjada Bajlbqnb k ycle jB lz, Ullu atlamla в1а atlae, Temirden atla islejeiz. Islejeiz, islejeiz, i^lejaiz. Temirden qu§ etiB исавьг Taeiqatnb k y c y n асавьг. Ullu tavlanb xaznalarbn: $ ь в ь 1 а кус в 1 а сасавьг. Сасавьг, сасавьг, сасавьг. SSSR—me§inalanadb Qralladan Bajlbqnb aladb, Bol?evik c y i y s n y k ycy n d en Carlbda nasbBdan toladb, Toladb, toladb, toladb! 1931-?. - 107 — Saqiavcu kassaqa. Tur! uzaq Bolmaj qatbi;da Saqiavcu kassa caqbrad Sosialist qbrallbqbii Senden umut etiB turad. Azda k eed a eolsun ganwula Axca boIub guq saqlama Saq iavcu kyey rde ii ken,de QalbB gavlanb gaqlama Xajda ? y r y sen k a s s a q a 01 seni Bir savutundu Sosializmaqa ?ol etgen Cbrtda sbnmazlbq zatbndb. B y g y n sana ty?gen acxan S a q i a v c u k a s s a q a вагвьп Kece x u r g n n u n d a q a l m a j 0 1 sbjlb k y e y r d e qal s bn . Ertdeninde kerek вокча Tbjqb^sbz вагьв albsa Qojulmaj q al qa n асхапь Da qbda eltie salbsa. S a q i a v c u k y e y r d e асхац К ев t y r l y za t la nb k e r e d KeriliB e a r q a n r b s x b q a M i n l e в1а xaj br Bered. — 108 — Агь salbnnan ахсац Industrijaqa caqblad. Sosializmanb y j y n e 01 kirpic boIub taqblad. Kas saq a salbnnan асхац £ a v la q a eljaca tied, (^bjbla вагьв ol axca £аць me?inala ijed. Kassaqa salbnnan ахсац El mylkg eda Bir qajadb. SSSR-ni xar ferine Bol^evik k eg et fajadb. Cegieizni s aq la rq ada 01 к ев Bolu?luq eeredi. Xar ne tyrly k y c y e y z n y Uzaq fe r le g e keredi. Kass aqa salbnnan ахсац Be?fbllbqqa eolu^adb. Апь esy my n keltyre £ yz min BoIu?luq qo?adb. Eklnci Besfbllbqqada 01 Bolsevik 90 I sallbqdb. 0 1 zamanda furtuBuz Klassbn folda qallbqdb. Alaj в1а qrallbqbn Sosialist ?olda kijinir. Urunnan g am aqa t вагь Ullu quancda sy jy n y r. Агь d e r i d a ol Bizge Bek k e B d y x a j b r e e r l i g i . C u q u n u zbraf fojdurmaj Baqalb, sbjlb k e r l y g y . — 109 — Bilemise ol xar kynde Tajmazdan q o ? u B turqanbn? Ne qadar ? уг ув tursada Cbrtda agasmaj earqanbn? 0 1 k a ss a q a ot tysseda Ада guq Bolmaj qallbqbn? Kassada axcasb eo lq an S y j g e n zamanda allbqbn.? U r u d a n d a ol saqlanbB: A r a q b q a d a ke t me zi n? Allaj k y e y r d e saqlanbB y j d e g i n i ac et mezi n. Az k e e d y derge ne azda, Qoqdu Bir garaqan geri. Alaja 1 ав хапьдь sal! ада kere xajbr в е п г Tur! uzaq Bolmaj qatbnda Saqlavcu kassa caqbrad. Sosialist qbiallbqbn Senden umut etiB turad. 1931 ?bl. -----------------------т — по — Kecerik eliiiege. Та?1ь, q a ja lb e z e n d e K eB dy en di tu r q a n b q b z ! Zalimlik sa lq an g e z e n d e Kesigizni urqanbqbz. £ а ц ь d u n ja Bizge qaraB U llu ty z le g e k e r g e n d i, Pome^ikleni gerlerin , Biz garlb x a l q q a B e r g e m l i . Hajda, teere endi qorqma! Zamanbn ertde getgendi, Bijlik dunjadaca B u q m a DeB B iz ge onov etgendi. E$ik а11ьщ1а a r e a q a T aB blm ajed Bir m y jy ^ c y k . T a u q q a e m d a t o q lu q a , ^ a j b lb r q a Bir e ry ^ c y k . S a u l q a n inek ol gerde QbSbr qalmaj ne etsin, Ta$sbnnan egyzle den Tujaq garala ketsln. y j l e r i giznl Bir дапь Terekle в 1а kijinsin Bu даць es ge n soeijle 0 1 tyz gerlede s yj yn s y n . — Ill — Anda ве1ек yjl e uirle^iB, Me?ina kycda а1ывьг. Negerlik ga?avda uruna, Sosializma salbrBbz. Caleb, garlb, ortalbq Negerlikde urunureuz. Kulaklanb tarlbqqa tija, Klassbz dunjb qurureuz. Yj qatbndan uzaq ketmej. Ara saeanla ga§narla, Bitimine Bitim getmej Cajqalb?bB e a s la d a . S yry lge n myrzevny qacda Агд bndbrqa gbjarebz. Erlej artbB gas qartda GenleriBizge qujarBbz. Ol gbjbrblqan sanlanb Tyz g e r l e d e Biz k e r i e i z . Кеце kerie веге qollanb. • C a v l a q a ?иав B e riB iz. C o b b u - qobbu tijreleda Сась1ьв erkin Bolurla. Kecgen qaumnu gerlerin, Qalqa n garlbla alw la . 01 ?аць ellede cbrtda kulak eolmaz. Bizni qatb? ol tyzlege Kulak Barbrqa Qaramaz. IciB iz d e . S o v e t v l a s t a c b q etiB Апь Bel gi li e t g e n d i . Агь Cbqaibq urunnan Xalqladb deB ee git ge nd i. — Alaj в1а Sosialist IciBizge Negerlik 112 — Biz kesieiz golda bo I ubuz , kulak ijmej gasav qurueuz. Leninizma ajtxan kiBik Malcblbqnb e s d y ry ey z , Faerik zavod i$cilege Min ruin malla ; k e s d iriB iz . Ornunava aladanda К е в tyrly zatla а ! ы в ь г , 0 1 ariv k ynl y dunjada Sosializma salbrBbz. QbzlarbBbz—?а?1агьвьг Bizge negerlik eterle, £ a s qart d e m e j eolqanbBbz A jtblqan l$ge ?eterle, Tyzge CbqbB nenca elle K ee dy le ma dunja derge, BarbSbda quvanalla Erikmej игипив gerge, Sovot vlastnb muratbn Bir minut caqlb unutma Bizge ga?av deB kyre$in Eslemej cyjresin tutma, £ a $ a s b n B i z ge b u q a d a r C a ? a v B e r g e n vl ast bBbz! Sosializmaoja k y r e ? g e n MuratbBbZ e m qastbBbz. 1932-fblda — Tavl u 113 — q ь z n ь рьгь. Men tavlu qbzem, Mutxuz gulduzem. Qarlb, tik tavlada gasajem. Ba?xa Bolmajbn, Tyzlyk alniajbn, Тивап давхап aj q a usajem. Bir tyzlyk kermej, ^bladbm eelmej, Anbva Visi san etmedi, Bbllaj zorluqda, Qa?av tarlijqda, Bir qbz myratbna getmedi. Berdile erge, Saldbla kerge, Acbvluq dunjasbn cajnadbm, Qasavum во 1 ша)? Asavum Bolma] Acuvdan qazanca qajnadbm. 01 k yn d en в а? 1 ав, £a§avnu ta^lae, Bir ullu qbjbnlbqqa qaldbin. Eter madarbm: Qetsin ада 1 ьш, Б ев elmeklik golun sajladbm. Ma b u kezyvde, Zorluq gegivde: „Bolsevikle" dee tavus keldi, Ala getgenlej, Tenlik etgenlej, Esgi—Qirik ?a?avda e l d y . — 114 — Zorluq сась1(1ь, Tyzluk acbldb. Qan icgen gbBbla qoralla. Menda quvandbm, Tolu inandbm, Biz ?arlb qbzlaqa garalla. Kelgen kynynden Ajtxan sezynden I$ci, ellileni goqlalla: „Zorluq ketmejin Tyzlyk etmejin • Bir amal goqd u“ deB toxlalia. Bbla kelgenlej, Tenlik uergenlej, / Bizda a d a m la q a u^adbtj. Zorluq ^asavnu, Qbjbn a$avnu, y s y e y z d e n albB eo^adbq, Zorluq ta§ajdb, Tamam u^ajdb Kyn tijie erigen euzlaqa. Oqumaq tei;di, §k olla kendi, ^alcb-?arlb—tavlu qbzlaqa. Oqurqa eardbm, Tyz aqbl aldbm, Qarbqlbq dunjasbn eerdile, Kezym acbldb, Тивап facbldb. Tamam adam kiBik kerdyle. Cbqdb ten a§av, Negerlik ga?av, Tyzlyk ga? av qa menda kirdim, Zorluq ketmejin, Tyzlyk dtmejin, £a?av tyzelmezligin Bildim. Ma endi д а п ь т , Tyjylgen sanbm, Tamam raxatlbqda qallbqdb, Qa§av ten boIub , A s a v к е д bo I u b , Xar kim qbjbnbn ten, allbqdb. 2-III—31 — 116 — Udarnikle kimledile. I?ni B o l s e v i k c a a l q a n l a , Ада mbllbgbn sal qanla, Udarnikle boIub i s l e j l e , £ад ь dunjanb сагхьп eurqanla. Xomuxluqdan к ед ketgenle, Birle?iB erlej mylk etgenle, Manblaj ter t e g y e i?lejle Ara mylkleni eegitgenle. QralbBbz ess y n degenle, Tyz go lqa aqblbn eelgenle, Udarnikle boIub i?Iejle Isge gan salbB kyresgenle. ,,I?lemegen a?am az“ d eg enl e „Isci qralda ga§amaz” degenle Udarnikle boIub i?lejle Bizge ol zat u?amaz degenle. QralbBbz eegisin deg enl e, £arbq eetde k er yn syn degenle, Qollarbn веге etiB islejle Faerikle ке д е г в Ш degenle. Industrie ga^nasbn degenle, Alanb1) o z u b B a ^ l as b n degenle, Udarnikle boIub islejle Esgi^ golla ta^lansbn degenle. ') B u rzu jla n b . — 117 — Kulaklanb ?olu tajsbn degenle, Tav malcblbq gajbSbn degenle, Udarnikle boIub i ? l e j l e ^artblbq вагь qalsbn degenle. £аць golnu kerejik degenle, Kerekllsin Berejik degenle, Kampanjalanb eardbralla Xar eajlbqnb kerejik degenle. Ajtblqan sez Bitsin degenle, I§iBiz a l q a вагэьп degenle, Udarnikle boIub islejdile Kolxoz kyc eegisin degenle. l?ge qatb-turajbq degenle, £ a v q a tajaq urajbq degenle, Kulakga qar?b kyreselle Ara m y lk l e qurajbq degenle. £urt me§inalansbn degenle, Cirik dunja qalsbn degenle, Cotnu Bol^eyikca etelle Islca xaq^alsbn degenle. I§ni an,blarqa syjgenle, Alqan i?ine k y c ijgenle, Calqb, senek, plug tutalla I?ci xalqnb qastbn Bilgenle. S aeo taz q a gavluq etgenle, I ? g e Bol^evikca g e t g e n l e , Birle§iB Birden u r u n a l l a £ац ь ?a?avnu aaSitgenle. 28/IV-33 ф — 118 — „ TavI u-QaгIь1 aul) gazetime. Baqalb Bolqan gazetim! Seni kermej Bir kyn qalsam, Cbdajalmajdb saBbrbm Bir saqatnb sensiz Bolsam. Aqblbm вагь sendedi Seni в1а Bitgen sanbm. Seni oquB BOs aqb ncb Tbncajmajdb Birda дапьш. Xar Bir tyrly xaparlanb Вагьп т а ц а Bi ld ir es e, £y z min zat sende дагь 1ьв Kesini век syjdyrese. Bir qavum adamla entda Seni xaqarbnb Bilmejle „Kesimi gazetimdi* dee Oqurqa Birda syjmejle. Endi meni ellilege Bek tilegim ma Bblajdb; Gazetni tajmaj oqujuq Xar qajdada ma alajdb. Biz ol gazetni o q u s a q ; £ a r b q l b q n b Ba sl ar bqBbz , Dunja x a p a r l a r i b BiliB Burun golnu tasla r bqBbz. 1) Endlgi atb'Q vzve Tavlu du I '/ Inan, kesi tilin,dedi Xar zatnb вагьп B i l l i g i u , £ahillikdenda qutulue Ozqan dunjaqa kyl lyg yn. Gazetdi Bizge xar gerden Dunja xaparlanb Bergen, y j y n d e n e§ikgr |cbqmaj £erni y s y n savlaj kergen Bir qaracajlb qalmasbn „Tavlu-Qarlblanb“ almaqan, Tyz gyrek в1а termiliB Ада nibllbgbn salmaqan! — 120 — B iz p i o n e r e i z - p i o n e r . (P io n erc ik n i (ьгь). Biz p l o n e r B i z - p i o n e r Oktjaer ajnb да?1агь, Sosializma quralbr Zamannb qadav ta?larb. Biz ga? qavum, pionereiz Lenlnni golun tutarqa. Апь golu в1а вагьв: Parazitleni eutarqa. Biz pionereiz-pioner Sosializmadb golueuz, Tenlik ga?avda lslerge: Xazbrlanadb qolueuz. Biz ga? qavum pionereiz Cifik gasavnu gbqarqa, Апь ornuna ellege Negerlik golnu qurarqa. Biz pionereiz-pioner Qalmaj kolxozqa kirlikeiz, Toxdavsuz sk o l q a дугув Leninni goliin BillikBiz. Biz да? qavum pionereiz ZamanbBbz bos ketmesin, Qalmaj sk ol q a gyr yjy k Zaman ajbB etmesin. — 121 — Biz p o n e re i z - pi o n er P i o n e r y l g y sal aj bq, X a v l e l i k g e BOslanmaj P i o n e r Qolnu earajbq! .. Biz ?as qaum pionerelz Ty ty n, ’ araqb icmejik „Kergen kergenin etedi" Amanlbq y l g y Bicmejik. Biz pionereiz-pioner Ba?xala Bizge qararla Bizden a l q a n y l g y в1а £аць du n j aq a ?ararla. 1931-?. 122 — 0 q u v 0] a. Oquv (,'blb ketginci Sen §ko lq a вагеаца, ZamanbU во? ketmejn, Oquv Bilim alsai;a! Bilmejmise qarnasbm Oquv san,a kerekdi, Omyrlykde ketmezca Talfb k e g e t terekdi. B u s a q a t d a v l a st d a n Alaj Bujruq Bo lqa ndb ; „BarbSbda o q u s u n “ den B blaj z a k on s a l q a n d b . Biz вагьвьг ol sez ge Ullu aqbl ijeik, Ullu gitge qalmajbn, S ko lla qa kirejik. Oldu B iz g e gol Berlik I si Bi zni e t e r g e , £аць dunja quravda Muratlaqa geterge. Ansbs gasav adar rq a Bek qbji.nlbq eeredi, Qasavnu golun Bilmej Кев zorluqla keredi. — 123 — Zalimleni”zamanb Bizge oquv eermedi, 01 zaman Bizni Birda Insan kiBik kermedi. Patcaxlbqnb Buqovu Bizden qorae ketgenlej Oquv Bizge во? BOldu Sovet onov getgenlej. Bu zatlanb B i l i B B i z Ullu aqbl alajbq,. Qbzma—ga?ma demejin Sko lla qa earajbq. Bir saeijda qalmasbn Skol y j g e Barmajbn, Sbjlb Bolqan oquvnu £ yr eg in e salmajbn. Oquvsuz gasav Bizden, Uzaq ketsin, qorasbn Oquvlu ga?av keliB l ? i B i z g e garasbn! Alaj Bo lmaj i?lesek Burun golda q a l l b q B b z . ^arbqlbq dunia kermej Soqur boIub earlbqebz. 1930-?. — 124 — Х а р а г с ь puvuql ari >ma. Sen elli x a p a r c b s a Qiglt bo Icu g a z a r q a ! £ a r l b x a l q в1а Birge Xar terslikr.I q a z a r q a . £ y r e k g e qorquv salmaj QazbB—дагьв turasa, ^artblbqnb вагьпа Qalb tajaq urasa. Seni qalambu harnan Tert дапьпа qarajdb, Sosializm quravda £ yz min zatxa garajdb. Xaparcbla ty lm yd y Xar tersliknl keryvcy, Gazetnl y s y в1а Bolsevik ?ol Berivcy. Ajliaj—ajliaj, alalia Kerti golnu Barbvcu Kimni qalaj Barqanbn TintiB—syzyB turuvcu. 0 1 saqat dan харагьп Gazet taBa Bildirgen, Roldan ta jq a n qav umq a Elni savlaj kyldyrgen. — 125 — Hajdaqbz, xaparcbla! Entda k ycl y eolajbq, Har qaruvnu Barbuda Be? fbllbqqa salajbq. Апь в1а gavlanb Qarbvlarbn albBbz, Sav dunjanb easbnda Soslalist gol salbBbz. Ода— , s o l q a “ ga llaqan Qaumlanb urajbq! Xar zatdada qadalbB Bol?evikca turajbq! Xaparcbla kesiBiz Kruzokla qurajbq! Elde Bolqan zatlanb £ a z a —gaza turajbq! Kolxoz qalaj islejdi? Ala nege garaj’la? El sovetle qal qanla Аца qalaj qarajla? Xar I?ge xazbrlanbv, Savlaj elde qalajdb? Bu zatladan ?aza tur! Ma харагсь alajdb. Ej харагсь! Quvuqum! Bbl aqa esirtf виг! Daqbda ala kiBik Zatladanda ?aza tur! Qazqan B l ad a q a l m a j I? B o l u ? l u q B er e j i k Xar i ? d e a l c bl b q etiB l ?iBizni k e r e j i k 1931-9. Caleb pascbq в1а kulak. Ccalcbcbqnb ajtxan b) I. £ а 1 сь elliden, Qarlb elliden, Qazan §axarbnda tuvqanem, A?avum Bolmaj, £a$avum Bolmaj, Ullu qbjbnlbqda turqanem. Atamda eldy, Anamda eldy, Men tol u ek syz boIub qaldbm. Qarar adambm, £arar adambm, Bolmaj golovfcu aqbl aldbm. Ajlana keliB, Tavlanb B il ie , Ullu Qar acajqa earqanem, £asavun syjye, A§avun sy jy e , Anda ?a$ar a-qbl alqanem. 0 1 mej gasarqa, Tyz xaq a§arqa, Be? gbllbq qoj galqa kirgenem... Alaj Bolmajbn, Qbjbn salmajbn, £ a$ av tyzelmezin Bilgenem. - 127- Men kirgen gurtxa, Qan icgen qurtxa, Kesiini к е в kere aldatdbm. Ajtxan sezyne, Qarae kezyne, l§ledimda апь ojnatdbm. Kecem it r o Iub Уэуш Bit boIub, Q y z min qbjbnlbqqa tezgenem. A?avum taqbr, Men g a zb q faqbr, ^alcblbq fa ?avdan B e z g e n e m . Isimi kermej, Tyz ^ и а в B er mej , Basbmda ot qazan qajnatdb, Qanbmdan tojmaj, Daqbda qojmaj, £alcblbq acuvun cajnatdb II. Be? ? ь 1 ьш kettli, Bolgalbin petdi, Bek ullu quvancxa qalqanem Mbndan ketejim, bzbina getejlm, DeB keter aqbl alqanern. М а 1 ь т ь aldbm, Ba$xa en saldbm, Xar zatbmda eelgili eoldu, Tamam keterge, £ol kel eterge Dee kelymda quancdan toldu. — 128 — Bbjaqb гпаца: “1? Cbqdb s a n a “ Dee meni golovcu etgerved: Kir aqbl а1ьв, C yr y§ yn salbB, Neni Tbmbrlbda getgened. £etgen saqat da, Хьпь qaratda, £ yr eg im e Bir qorquv saldb. Beti qaralbB, Маца aralbB, Qoluna ?kogunda aldb. Cyregim сапсьв, San—sanbm асьв, Т е в в е tyklerim er ge turdu, Quturqan itca, Qacar kijikca, Skogun meni taea Burdu. Ajtxanem ада: Nedxatain san,a? Bir aman taesbzla etese. £azbq faqbrnb, Kely taqbrnb, Bblajda s o j u B m u ketese. Uzaq gerleden, Qazan elleden, Sizge qonaq boIub kelgenme, Atasbz boIub, Anasbz boIub, Sizni ala kieik kergenme, Bes Qbldan eeri, Ba?xadan keri, S an a да1сь boIub turqanma, Ajtxan sezyne, QaraB к ег у ц е, Ба д а ma l cb boIub turqanma. - 129 — Alma ?апьп1ь! Tekme qahbm'b; S an a alaj eter xatam goq. ©l ym y а 1 ы , К е в т ц е salbr, ©ksyzme atam ne anam goq. III. Sez ge qaramaj, Birda unamaj, 01 m urdar esin ta sladb. Kesin q a r a ’. tbB, K e z y n araltbB, Sora Bblaj a j t b B e a ^ l a d b : „Endi selesme, K e e d y kyre§me, Seles ge n s ez yn e qaramam, Ajtxan sezyne, Qarae kezyne. ©lymden tljarqa faramkm. £ а 1 сь эапьць, T e g y e qanbnb, B u sa q at terini sojajbm. Kytgen ша1ьпь, Allbq falbnb, Barbnda keslmde qojajbm. IV. Bu valcb 9 a?Cbq, Un u q q an Ba§cbq, Bu s ez n y e$itiB qaraldb. Umutun yzye, Kezlerln syzye, D a q b d a Blaj ajtbB t a r a l d b : — 130 — „Se nde gasadhm, ЙВеэ ?ь1 BO?adbm. Endi men qazanna ketejim. „Allbq malbmb, „Be? Qbl ?а1ыпь“ Вагьп sana xalal etejim". „Ata qarnasbm, Ana qarnasbm, , Barbda esime ty?gendi, А1апь кегу в, Q a l q a j e m е 1 ув, Dee icim mbdbxca k y j g e n d i . Bu qad ar tilek, Erlti'r gyrek, . 0 1 murdar esine almadb. Ма1сь sanbndan. Caleb sanbndan, Bir sav s y je g in d a qojmadb. Ва?ьпа urdu Bojnundan Buvdu, Qus t a v u q n u b u v u b q o j q a n c a , T y z kesie qojdu, Terisin sojdu. Adam malnb tutue so jqanca. Xar sanbn ва?ха, A qa cx a, ta?xa, Teren e z e n l e g e kem gen ed; Ba?bn dukgullaB, Qojmaj z b k g b l l a B , Qanbn qan q urt kiBik emgened. Ol gerde tasla, Xansla aq ac la, Вагь т ь ц а nalat eerdile. T yz ganvarlada, У] xajvanlada, M unu в е гу kieik kerdyle. „ V. Kisi Btlmez dee, Bir da kermez dee, Qajqbsbz boIub ketgened. Berlik malbmda Allbq galbda Bo? qaldb d es quuanc etgend. •£а 1сь garlbla Qa jq b BOldula, Em da goqlae, tintiB teerelle. Агь caedbla, Beri caedbla, Izledile da cbrt kermelle. Sovet QbjblbB, Isden t bj b l b B , Вагь грьца qa jq b eoldula. Qajdadb ga?cbq, Un u q q an Ba§Cbq— Dee erlaj ku la k ga sordula. „Qajdan Bilejim, Qajdan kerejim. Kesinda sejirge qalama. „ Q a j d a qaldb* dee • „Tasmb B o ld u ” dee, Тав menda qajqblb eolama. l?in etgened, Menden ketgened, Qajrb ketgenin da ajtmadb. Kelir dee turduq, £ yz gerge eurduq, Andan sora cbrt da qajtmadb, £ o q d u Bilgenim, Cbrtda kergenim, Ol qazanua ketgen Bolmazmb? Atalbq gerin, Tansbqlae elin, Keter aqbl etgen Bolmazmb? — 132 — Alajdb ala], Inanbqbz elaj, Cbrt апь qajqblb eolmaqbz. „Tas B o lq an db" dee, „Ne elgendi" des , Endi i?den QarsbB turmaqbz.. 01 tas B o lq a n lb , Kelmej qalqanlb, Ада kesim qara kijgenme. Ba?xa B o l m a j b n , Artxa qalmajbn, Апь <;апьт kieik syjgenme. VI Munu sezleri, £ацап kezleri, Kesine saqatlbq eteed. QaltbraB sanb, ■QaralbB qanb, „K ermegenm e“ dee ’’ Begiteed.*, Sovet xukumat: Тьдь1ав turmad, Тав ?а1сьдь d e e q o l q a a l db . S y r d y r y . B keliB, Keregin вемв, Sovetni g ez en in e saldb. Amalsbz boIub, Qajqbdan tolue. T y$d y sovetni tuzaqbna. Soruv sorula, I?ge q a r a l a , (Jetejed k y n n y uzaqbna. — 133 — Gepeucula, Xaman euvdula, Atkaz etgenin sora 4a§ladb. Qutulalmazbn, Aldajalmazbn, Bilie Bblaj ajtbB Ba?l adb : VII. —Siz tbUblaqbz, Tyz an,blaqbz, Hndi kertisin ajtbrbqma. Qalaj turqanbn, Em urulqanbn, Вагьп sizge suratlarbqma. Bes дь 1 galcbmed, Kesi malcbmed, Во1<;а1ь getie qal qaned, „Men kete/jim” d e e , Xaqbmb в е г deB, Kesini xaqbnda alqan ed . Bu i§ni syjmej, Mai вег 1в Ijmej, Qojarqa aqblbtna aldbm, Апь sojarqa, Xaqsbz qojarqa, Kerti bu m u r a t x a e a j l a n d b m . Kytgen malbndan, -Allbq galbndan, Xaqbn eerirge B o l a l m a d b m . М а1 ьт ь eerie, Adamca к е г у в , bzbndan qarae qalalmadbm. y j g e Bir en dee Ада дук gyklee, £olovcu etlB ijgenem. bzbndan qaraj, Тав gerni maraj, Ta?ada so jarqa syjgenem,, Alaj а ? ы ь в , Tyzyn да?ы ьв, Uzajtmaj bzbndan gergenem. Erlej dukgullae, Em da zbkgbllae, Sanlarbn on kesek etgenem. Xar sanbn easxa, A qa cx a ta?xa, Teren ez en le g e kemgenem,. Asbrae easas, Тегепце ta ? la B, Mai kesime qaldb degenem. Маца keldigiz, Endi B i l d i g i z , I?nl Bolumu da alajdb. Bir да? el dy dee, ©lym ker dy dee, Ада kirn da neg e gblajdb. BdTur i? Boldu, T yz y da oldy Qojmajesegis агь Barajbq! Агь earqanlaj Sizda turqanlaj Мь11ьк1агьп gbjbB qarajbq!: Век к е в galcbla, Em da malcbla. Carlb qaumda gbjbldbla, £a?xa вагьэда, Kerge salbrqa? Dee ада век qajqblandbla. —i — 135 — £bqdbla erge, Bek ta ?a gerge, Ullu Tambrlbqa qaratdb. £ а 1 сь gascbqnb —Malcb ga^cbqiib, £ e r gerde sanlarbn sanatdb. Sanlarbn ? b j b B , M aso kga qujye, K ulakn b BOjnuna sa ld b la . Bu Isni кегув, £ y r e k l e eriB, Ullu sejirlikge qaldbla. T e e r e lle ^ o lq a , © z e n n e - q o lq a . Kulaknb allarbna salbB„ Keltyrtye kele, Mitv nalat веге, Alaj в1а e l y k n y а1ьв, Keldile elge, X alq B o lq a n g e r g e K u lak d a m a ?o k n u кеИ угУв. MaxtajnbB k eld i „ C ig itm e ” dedi, Ontert Qblda да?пь eltyrye. Ma?oknu tegyB, Qatbna c e g y e , Barbda шьНькпь ker dyl e. £ а 1с ь —garlbla, Em urunnanla, Kulakga irijat Berdlle. — 136 — Icgicini qblbgb. Тац atmaj turuB: Q a j q b etiB teerer, Xar isin unutue; J e e r ger taesam" der. S o r a cbqa вагьв, Nbqbsxa geter. Ullu qarnb дагьв Muss alaq a keter. Mussada апьса, Icgini syjeed. Icgige вегуса, Kezlerin Ijeed. Alai в1а Birden, Otgaqada c e g y e . Cfreklerin kenden, Bir-Birine te gy e . Berklerin qaj brbB: Ne ger le kelirle. A r a q b q a gbjbB, Birer zat eerirle. Andan ?apalarb, Araqb qa keter. Sora Mussalarb, y j d e a? suv eter. Bir k e s e k t u r q a n l a j : Araqbda g e ter . Q u u a n b B ol s a q a t : M u s sa s a q b s eter. — 137 — Alaj в1а kynyn: Ice, tarta qalbB, B b l a icgige tyz Мь11ьк1агьп salbB. Ol xallde kece B oIub k y n d a eatar, Toxtamajbn ice Ekinci t a n atar. Bbla cbrt guqlamaj Iclerinden qajnaj, Bir zatqa „qbjlanmaj" Xaman teesej ojnaj. Bir qaumla yjde Агь eeri avuB, Kjmida e$ikde, Y sy n e .qar даив. Saeijlerida к ев S t o l q a kelelle, Tartcb Xasancbq dee Urumka eerelle. / Ol апь tartsava, Bek qunanc etelle, „Qgit B o l l u q d u “ dee Alaj eegitelle. А1апь qblbqbn Sa eij le alalia, 01 qblbqnb kere Alaca B o l a l l a . Alaj ete keliB:. Guru§xa etelle, Sezden sez cbojarbB, Xbnbqa ketelle. Anda gumduruqqa QetiB salb?alla, Esikde su u q q a CbqbB qaqb?alla. Daqbda toxta?bB Bir-Birine qara?brla: ^aribdan gbjlbB Stolqa. ?ага?ьг1а. Bir kesekden ozmaj. Ta u q q a keterle, Qarae qaraqbncb Zakuska eterle. v Ьгь в1а erlej Araqbda kelir, „Tartbqbz c a ? l a “ dej Urumkala eerlr. Ma Bbllaj gigitle. SojlanbB catarla, Orarnnb tarbnda B a t m a q q a eatarla, Itle, ki?dikle ^bjbB kesine, Xamxotun galajla BasbnbB ysyne. Onlu it onsuznu Qbsdajdb век kene, Qatxan Bolumsuznu Al b B s yj g en tene. Alaj в1а tanbn. Atdbrbr qoBalm aj, Qatadb ealcbqqa Y jy n da taealmaj - 139 — Sora suuqsurat? Qozqalbr qbmbldar, Tert дапьпа qarae Majmulca muruldar. £bq bla em tura Ava sava keter, Bir kesek es gbja 0 1 y j y n e geter. Barsava qatbnb; MbrtxbSbn tbjalmaj, Qbjajdbla апь Saeijleri qalmaj. £oqd uda yjynde, Adam a?ar а?ь. KetiB x a v l e l i k g e , £arlb yj n y ва?ь. Eriva ma andan Bizda xapar Bilmej, Ne zat B o l q a n b n d a n MbjbSbna kirmej: Qatbnbn uradb. Ajamaj ва?ьпа, Qatb uru?adb, Qbzbna, <;а?ьпа. ВагьБьп qorqutuB, Qanlarbn aladb. Qatbnbn tyjye, Qarala saladb. A?sbz suvsuz qalqan.. Yjyn u?atmajdb, Kesi araqbdan Qarnbn B0 ? a t m a ] d b . - 140 — Saeijlrri yjde. Ac galannac turad, Kesi icgilikde Bir kompanja qurad, Icgini icedi. S a v l u q n u unutuB, Qbsxa gol etedi, Aqblbn unutuB. Ana esin в е г ! в . Sblxbrlbq aladb, Alaj ete kelie, Telida Boladb. icgini syjgenle Вагь alajdbla, Acbvun kergenle Artda gblajdbla. Alanb otlarb Cbrtda garbq ganmaz, Qurqaq daurlarb, ©my rdeda qalmaz. Bbla Bolqan gerde. Birda plan tolmaz Udarnik degen sezny Atbda ajtblmaz. Sosializmaqa Cbrmavda Bolurla, Xar Bir tyrly i§de Em artxa qalbrla, Bbllaj icgicile, Klass gauun B i l m e z l e . Kulakdan к ед b o I u b •Sen dusmansa demezle... — 141 — D i n п е. К ев zamannb xalqnb aldaB turqansa, „Sizge candet, gaxanfm eerlikme" deB, £arlb xalqnb qar anbq a eurqansa, „Sizni ?andet y j y n d e ker lykme" dee. Endi xalq seni tanbB B a ? l g q a n d b , ©t yry gyn tuvra b o I u b ась1ьв, Bilgenle вагь seni ta?laqandb, Qaranblbq yslerinden сась1ьв. Ej din! s e n B O ? u n a q a x a l q n b a l d a B , „Qurmandb" d e e к е в m a l n b s o j d u r a s a , Q a r a m a q a n во? a v a z l a в 1 а c a r t l a e фаг!ьпь m a l s b z etiB q o j d u r a s a . Ma bu din Bajnb, Bijni a r i v k e r e d ! £ a r l b x a l q n b B ir d a ? u q q a s a n a m a j , Bajqa, Bijge ? a r a v l u avaz B e r e d , Bir qa vu mq a ”ada mdb “ derge unamaj. Qarlblaqa euqov, эьп^ы saldbla „Bijsiz elde guma Bolmaz“ degenca,, 0 1 qavumnu tamam один aldbla, Вагьп ,,9 axanimni“ ке гу в kelgenca. Molla, kulak Bir plan qurajelle £arlb xalqnb tajmaj ?egiB turuca. „Allah" в1а qorqutue turaelle Ol qa vu mq a qatb tajaq ururca. — 142 — Dinni x a l q q a s i n d i r g e n . x b j n b C b l a Ala B a j l a n b ?апьп s a q l a d b l a . £arlblanb asa q a n duvacbla, Xar quru Bajlanb ^aqladbla. „Orazadb“ dee xalqnb qojmaelle, Апь в1а ^andetni kerlykeyz dee, '^arlblanb gekgenden tojmajelle .„^alcblbqbna f an d e t eerllkeiz" dee. V* • фAlanb xbjnbCblbqb Bolm asa, „Orazadb" dee acdan kim elyred. „Qurmandb“ deB million malnb kesdirtgen Bu me?isuv qblbqnb kim keryred. Dunjada к е в tyrly dinle Bolqandb, Вагь Bajla. Bijle в1а Birle^iв, Isleri et yr yk во1ув qaiqandb 'Oquv, ilmu ala в!а kyre?ie. 1930-?. 9 i — 143 — Sez e a s I а гь Birinci cbqqanbnb ol s e z y ....................................................... Ekinci с ь а а а п ь п ь ol s e z y ............................................................ I. .a, ■ |-j| . . . . Beti. 3 4 • iJ ^ V e s a n a a a r n ^ g e ! ^ ? c O e T e g a t l a n b s ez l er i nde n . . 20 Esigizde t y l m y d y crt^ z a m a n ....................................................... 34 Pariz k o m m u n a ................................................................................ 41 Qanlb bjbx k y n ................................................................................ 44 Birinci m a j .............................. .................................................. 53 Oktiaernb 13-cy g i l b n a ................................................................. 55 Sovet Q ar ac aj qa on ;ь1 . . ............................................. 58 Oktijernb 15-ci д ь 1 ь п а ................................................................. 60 QbZbl a s k e r g e ..............................................................................................63 UstazbBbz L e n i n n e .................................................. , . . . . 65 Janvarnb 21-ci k y n y n e ................................................................. 67 5 gbllbq p l a n n a .................... x ......................................................69 - b gbllbq plannb tolqan дь 1 ь п а ............................................. 72 Ekinci 5 Qbllbqqa . . ..................................................................75 Saea nn a x a z b r l a n b v ...................................................................... 79 Bolsevikca saean s y r y v ................................................................. Xamit в1а Tavqan kolxozda . . . ................................... „Islemegen a?amaz.“ ...................................................................... 93 Kyzge x a z b J l a n b v ................................... ........................................^6 Haj da alanla k o l x o z q a ................................................................. 99 Kolxoz B iz n i y c y n d y ...................................................................... Ю1 K o l x o z q a ...............................................................................................^ 3 Sosializma g o l u n d a e b z ................................................................. Ю5 Saql avcu k a s s a q a .................................................. ..... 107 Kecerik e l l l l e g e ............................................. ...................................HO Tavlu ......................................................................................................... Udarnikle k i m l e d i l e ........................................................................... T^vlu garlbla g a z e t i m e ....................................................... - . 118 — 144 — Biz pionerleeiz—p i o n e r ............................................................ ..... 120 O q u v q a .....................................................................................................122 Харагсь Q u v u q la r b m a .............................................................. 124 Kulak el a g a l c b s b .................... • .................................................126 Icgicini q b l b q l a r b ........................................................................ 136 Dinn,e.....................................................................................................141 * О таег. р едакто р БОТЧЯЕВ X. Ca. в наб. 20/IX-33 г. И зд. № 53 Под. в печ. 1/Х-ЗЗ г. Техиич. р едакто р ВЛИМГСУГОВ Л. Статфор. Бб—125x176. Кисловодск. Типография К а р о б л н а ц и й Д а т й . Карлито № 178. З а к . № 1937 об'ем 4,5 п. л. зн . 366,048 Тираж 1000. Eslennen xalatla ---------------Bel I Tizgini ваsbndan enisge B asm aqa urulqanb O qurqa kereklisi 8 19 BO§anldb BOflandb 9 1 Cacdb Cacdb 13 14 7 27 Qagav ga?av в!а Ala 15 2 Salbn sajbn 16 17 issiz ijslz 17 25 Berivny Birevny 17 29 £alda$nb Qoida^nb 13 22 getdirieiz B iz 18 24 etdirieiz da etereiz 19 28 SavqbSb Savqasb 20 14 ellele etelle 21 3 21 10 iye taxsa$i.n ie tasxasbn gavlarbz - geterBiz. 22 9 24 9 25 Ajaj gavlarbBbz Alaj M agnitorqa M agnitogorqai 26 32 28 15 calamla qalqlanb salam la xalqlanb 30 17 xaqnb xalqnb 31 13 oi ol 31 15 r^lerieizge 35 6 igleri Bizge az 35 12 24 gazbndan 33 4 Qelgeni Qacbqajbn 25 36 36 37 aza zatjada zatlada sanbndan getgeni Qagbqraajbn A Basm eqa urulqanb Bet O qurqa kereklisi qojarqa sojarqa Sanlaj Savlaj 3 unatbrqa 39 25 39 39 31 Oj gunaeen uatbrqa Ol Quasbn 32 10 i$si parjaqa ijc i p artijaq a xalqanlb xalqlartb Rartianb 39 18 40 40 - 9 39 40 23 40 24 R ev o ljycaq a Partijanb R evoljusijaqa 41 13 atnib?; altrnb? oj Gilijarin ol Oiliotina toxtavcuz toxtavsuz 43 44 46 46 tyeyn d e „ 5 20 cegenle cekkenle juvar janvar 10 qundarad quandbrad 15 27 веШв 47 3 48 48 49 b o Iu b Bulruquny B iijru q u n u kyraej ackerlerini kylm ej askerlerini zaeijdi saBijdi kirelile kirelle 50 5 50 24 51 54 10 6 6 qarblbB qbrblbB sunutmadb uoutmadb tarisin unutmadb I 51 51 51 53 .58 16 17 36 5 1 Bajzaqlarbn I qarcajqa suvutmadb terisin Bajraqlarbn Q aracajqa Bet Tizgini ва^ьпёап eni?ge B asm aqa urulqanb O qurqa kereklisi 58 14 Bnri eeri 59 60 21 sovut sovet 9 23 21 galq a co'.qa kalq xalq etese traktot Leningzatda 0 t? s e traktor Leningradda в а гт в ] earmaj 81 21 14 eliB etlB 85 12 udarnikle udarnikle zar zat 61 69 70 73 65 1 31 91 93 8 98 Г5 24 108 112 1 a$amaz asammz Qalqbnb Calqbnb Klassbn Klassbz Sovet 142 21 1 Sovot Dinni Dinni 114 35 dtmejin etm ejin 117 118 134 ^ajbsbii 2 Qvzvl Tavludu em tyeyn d e gtrgenem 9 ajnbstn QbZbl Qaracajdb tetgen em E sker tiv. Bu oqdrb ajtblqan xalatla а Ц ь п ц ь korrektorlam qarbvsuzluqlarb в1а bfxbnnandbla. Endi ol geti?imsizli^ tyze^ tilgendi. Iz da te ls tv o Нв. J y B X. Кадад Baqast I s. 50 ! Цена 1 p. 50 к. c>: II На Карачаево-Балкарском i Д. Г1. Баикулов— По ьовому языке (стихи)
