Ekonomi Araştırmaları 03 - Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi

Transkript

UHEYAD
ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF RESEARCHES ON ECONOMY MANAGEMENT
Ocak / Şubat / Mart 2015 Sayı: 03 Cilt: 02 Kış
January / February / March 2015 Issue: 03 Volume: 02 Winter
www.uheyadergisi.com
ISSN 2148-8207 ONLINE ISSN:2149-2492
UHEYAD DERGİMİZ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1. Dergimiz hakemli ve uluslararası indeksli bir dergidir. Her yayın en az iki alan uzmanı
hakem tarafından değerlendirilmektedir. İki alan hakemi tarafından olumlu “yayınlanabilir”
yönünde rapor almayan yayınlar dergimizde yayınlanmaz. Bu durum karşısında hiçbir
yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz. Dergimizde yayınlanmaya
hak kazanan “Etik Kurul Raporu” bulunan yayınlara dair etik kurul bilgileri yazılı olarak
editörlüğe gönderilmesi ve sisteme yayın yüklenirken sisteme yüklenmesi zorunludur.
Etik kurul raporu olan ve sisteme bilgisi girilmeyen ya da yazılı olarak editörlüğe bilgileri
ulaştırılmayan çalışmalardan doğan her türlü sorumluluk yazar(lar)’a aittir. Dergimizin
hiçbir kurulu ve yetkilisi bu konuda maddi ve manevi sorumluluk kabul etmez. Dergi
kurul ve üyeleri “yetkilileri” Hukuki yükümlülük altına alınamaz. Her yazar ve yazarlar bu
durumu peşinen kabul etmiştir.
2. Dergi hakem ve kurullarında yer alan akademisyen ile diğer yetkililer hakkında yazar(lar)
dergi sistem işleyişi sürecine dair bir talepte bulunamaz. Bulunsalar bile herhangi bir bilgi
kendilerine verilmez, sistem süreci değiştirilmez. Dergimiz ile ilgili her türlü bilgi derginin
web sayfasında www.uheyadergisi.com adresinden edinilebilir.
3. Dergimiz yılda dört sayı şeklinde çıkmakta her yılın “Mart – Haziran – Eylül ve Aralık”
aylarının son günü derginin sayısında bulunan tüm makaleler tek cilt halinde dergi web
sistemine yüklenir. Dergi web sisteminden makaleler tüm okuyucular tarafından indirilir
ve ilgili eser “makale” ve dergimize atıf yapılmak koşulu ile kullanılabilir. Dergimizin tüm
sayılarına okuyucular ücretsiz olarak ulaşmaktadır.
4. Dergimizde yayınlanan tüm makaleler (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 140012004 Belge No: 12880) kalite belgeleriyle ve (2015/03942-2015-GE-17293) Marka patent
ile güvence altına alınmıştır. Yayınlanmış olan makaleler kalite, marka patent ve doi bilgileri
ile ilgili çalışmanın yazarlarına eserleri hakkında her türlü hukuki hak ve uluslararası
güvence sağlamaktadır.
II
5. Dergimiz basılı ve e dergi olarak yayınlanmaktadır. Print ISSN NO: 2148-8207 ve Online
ISSN NO:2149-2492 numarası ile T.C. Kültür Bakanlığından dergimiz hakkında her türlü
bilgiye ulaşılabilir.
6. Dergimizde apa sistemi uygulanmaktadır. Metin içinde (Yılmaz, 2015: 1) veya (Yılmaz ve
diğ., 2015:1) şeklinde kaynak gösterimi, kaynakçada ise YILMAZ, M., (2015). Çalışanlarda
Ödüllendirmenin İş ve Performans Üzerine Etkisi, UHEYAD Uluslararası Hakemli
Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi, Sayı: 1, Cilt: 1, ss.1-2 şeklinde gösterilir.
Tüm yazarlar dergimizin son güncel sayılarını takip ederek ilgili sayılarda yayınlanan
makalelerdeki yazım formatını kendi çalışmalarında uygulayabilir. İnternet kaynaklarında
mutlaka erişim tarihi ve son ulaşılabilen internet linkinin tamamının başta kaynakça ve
metinin kullanıldığı sayfa altında numaralandırılarak gösterilmesi bir zorunluluktur.
7. Kaynakça Türkçe alfabe sıralamasına göre düzenlenir. Tüm yazarlar için derginin son
sayısındaki yazım formatı dikkate alınmak zorundadır.
8. Dergimiz uluslararası indeksli bir dergi olup dergimizde yayınlanan tüm çalışma ve
makaleler derginin yayınlandığı tarih itibariyle ilgili indekslere mail yolu ile ulaştırılır.
9. Dergimizde özgün araştırma, inceleme, derleme, olgu sunumu, proje ve kitap tanıtımı
“makale formatında olmak zorundadır” türünde yayınlara yer verilmektedir.
10. Dergimize gönderilen tüm çalışmalar sisteme yüklendiği şekil ve an itibariyle başka bir
dergide yayınlanmamış, değerlendirmeye alınmamış ve red edilmemiş olması gerekir.
Tüm sisteme yüklenen makaleler yazar(lar) tarafından bu kurallara uyulduğunu kabul
etmiş sayılır. Aksi durumda ilgili yazar(lar) hakkında dergimiz hukuki haklarını saklı tutar.
Oluşabilecek olumsuzluk karşısında maddi ve manevi tüm sorumluluk ilgili yazar(lar)’a
aittir. Dergimiz T.C. Kanunlarına göre hareket eder.
III
GENERAL INFORMATION ABOUT UHEYAD JOURNAL
1. Our journal is a refereed and internationally indexed journal. Each paper is evaluated by
two referees who are field experts. The articles not reported as “issuable” positively by
two field referees aren’t published in our journal. None of the author(s) can lay a claim on
our journal in this case. Data, concerning the ethics committe of the studies, approved to
be published in our journal, having the Ethics Committee Report, should be submitted to
the editors in written and uploaded to the system with the article. Author(s) should take
the responsibility of their articles, having the Ethics Committee Report, which were not
submitted to the editors in written and were not uploaded to the system. None of the
committes and the authorities in our journal are responsible for financial and emotional
damage. The committes and the authorities in our journal do not have any legal obligations.
Author(s) have accepted this situation beforehand.
2. Author(s) cannot make a demand for the journal’s procedure concerning the academicians
in journal’s referee board and other boards and other authorities. Even if so, they aren’t
given any information, system process cannot be changed. All kinds of information about
our journal can be obtained from the website of the journal www.uheyadergisi.com
3. Our journal publishes four times a year, all articles in the relevant volume of journal are
uploaded to the web system of the journal in one volume on the last day of the months
“Mart - June - September December”.” All readers can download the articles from the
journal’s web system and the relevant paper “article” can be used on condition that our
journal is cited. Readers can download all volumes of our journal for free.
4- All articles published in our journal are assured with certificate of quality (ISO 9001-2008
Doc. No: 12879 & ISO 14001-2004 Doc. No: 12880) and trademark patent (2015/039422015-GE-17293). Articles published provide their authors with all kinds of legal rights
and international assurance regarding their articles with quality, trademark, patent and doi
information.
IV
5. Our journal has both printed and online version. All kinds of information about our journal
can be obtained from the T.R. Ministry of Culture with the number Print ISSN NO: 21488207 ve Online ISSN NO:2149-2492
6. APA system is used in our journal. Reference within the text should be (Yılmaz, 2015:
1) or (Yılmaz et al. 2015:1), in the reference part “YILMAZ, M., (2015)”. It is indicated
as Effect of Rewarding in Employees on Job and Performance, UHEYAD International
Refereed Journal of Researches on Economy Management , Issue:1, Volume:1, pp.1-2.
All authors must follow the latest volumes of our journal and apply the print format of the
published articles in their own papers. It is an obligation to indicate the access date of the
internet sources and the last accessed full internet link in the references and below the page
by giving numbers.
7. References are arranged by the Turkish alphabet. The printing format in the last volume of
the journal should be taken into account by all authors.
8. Our journal is an internationally indexed journal, and all articles and papers published in
our journal are sent to relevant indices via e-mail by the publication date of the journal.
9. Original research, analysis, compilation, case study, project and book introduction “have to
be in an article format” and these publications are also included.
10. All papers sent to the journal and uploaded to the system shouldn’t be previously published,
not evaluated and not rejected. All articles uploaded to the system are acknowledged that
author(s) conform to these rules. Otherwise, our journal keeps its legal rights reserved. All
material and moral responsibility regarding a negative situation belong to author(s). Our
journal acts in line with the T.R. Law.
V
İÇİNDEKİLER
DERLEME MAKALELER
SEKTÖR ÇALIŞANLARININ İŞ TATMİNİ,
ÖRGÜTSEL VE MESLEKİ BAĞLILIK
KAPSAMINDA MESLEKİ TUTUM
ALGILARININ İNCELENMESİ
Murat KORKMAZ, Ali Serdar YÜCEL
1-23
INDEPENDENT GROUPS “RPP” REPUBLICAN
PEOPLE’S PARTY
24-49
Murat KORKMAZ, Murat ERCAN
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN İSTİHDAM
VE İŞGÜCÜ PİYASASINA KAZANDIRDIĞI
BİR İŞ TANIMI : BİREYSEL EMEKLİLİK
ARACILARI
50-73
Hatice Nur GERMİR
SPOR SPONSORLUĞUNDA YÜKSELEN DEĞER:
TÜRK HAVA YOLLARI
74-88
Mustafa TÜRKMEN
SAĞLIK HİZMETLERİNDE ETKİN LİDERLİK
MODELİ ARAYIŞI
89-99
Arzu KURŞUN
XIX. YÜZYIL OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN
EKONOMİK İŞLEYİŞİNDE YABANCI
SERMAYENİN ROLÜ
100-122
Nurullah KARTA
BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİNDE
PATENT KORUMASININ ÖNEMİ
Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU
VI
123-135
BAŞ EDİTÖR
Murat KORKMAZ
BAŞ EDİTÖR YARDIMCILARI
Ayhan AYTAÇ
Yasemin KESKİN BENLİ
GENEL YAYIN YÖNETMENİ
Ali Serdar YÜCEL
DERGİ SEKRETERYASI VE İLETİŞİM
Ali Murat KIRIK
Michael KUYUCU
TÜRKÇE DİL EDİTÖRÜ
Gülsemin HAZER
İNGİLİZCE DİL EDİTÖRÜ
Gökşen ARAS
ULUSLARARASI İLİŞKİLER
Murat ERCAN
Giray SAYNUR DERMAN
İŞLETME VE YÖNETİM ORGANİZASYON
Sevinç ÜRETEN
Kürşad ZORLU
Ramazan ERDEM
Fikriye TOKER
Cemal ZEHİR
MUHASEBE VE FİNANS YÖNETİMİ
Nalan AKDOĞAN
Hacı Arif TUNCEZ
BANKACILIK VE RİSK YÖNETİMİ
Muzaffer AKSOY
TARIM EKONOMİSİ
Yener ATASEVEN
EKONOMETRİ
Taner AKÇACI
Mehmet Akif ARVAS
PAZARLAMA VE PAZAR EKONOMİSİ
Aygül YANIK
H. Yelda ŞENER
İKTİSAT
Nur DİLBAZ ALACAHAN
Suat UĞUR
İKTİSAT TARİHİ
Nurullah KARTA
İSTATİSTİK
Gökhan DELİCEOĞLU
KAMU YÖNETİMİ
Tamer BUDAK
MALİYE
Mehmet YÜCE
Ahmet Burçin YERELİ
ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİYEL
İLİŞKİLER
Faruk ANDAÇ
Suat UĞUR
Süleyman ÖZDEMİR
YAYIN KURULU
Murat KORKMAZ
Tamer BUDAK
Ayhan AYTAÇ
Sefer GÜMÜŞ
Gülten HERGÜNER
Çetin YAMAN
Yavuz TAŞKIRAN
Faruk ANDAÇ
Suat UĞUR
Süleyman ÖZDEMİR
Mehmet YÜCE
Nalan AKDOĞAN
Giray SAYNUR DERMAN
Murat ERCAN
Bülent KILIÇ
Taner AKÇACI
Muzaffer AKSOY
Sevinç ÜRETEN
Kürşad ZORLU
Ramazan ERDEM
Fikriye TOKER
Yener ATASEVEN
Gökşen ARAS
Gülsemin HAZER
Ali Serdar YÜCEL
Cemal ZEHİR
Mustafa TALAS
Şengül HABLEMİTOĞLU
Aslı UÇAR
Ümran SEVİL
ULUSLARARASI DANIŞMA KURULU
Johann KIRSTEN
Sennye MASIKE
Alvaro ANGUIX
Gautam SENGUPTA
Stephen L.VARGO
Hing KAI CHAN
Mai ISMANDAR DATTA
Min YOUNG LEE
Marco MAFFEI
Javier LIORENS MONTES
David W. STEWART
Patrick VELTE
Ruhei WU
Alhassan BUNYAMİNU
Vincent OMACHONU
Fabio SABATINI
Bruna ECCHIA
Nazrul ISLAM
Grigorios L. KYRIAKOPOULOS
Fernando MATIAS RECHE
Daniel L. RUBINFELD
Mark M. SPIEGEL
Robert S. PINDYCK
Vibha GABA
Nur Adiana HİAU ABDULLAH
Adigun AGBAJE
Kwame GYEKYE
Joshua ALABİ
Rashid SUMAİLA
John KUADA
Bayo OKUNDE
Mawutor AVOKE
Valentina DELLA CORTE
Mohsen ELHAFSI
Richard F. GHISELLI
SPOR EKONOMİSİ VE YÖNETİMİ
Çetin YAMAN
Gülten HERGÜNER
Fatih ÇATIKKAŞ
Serdar TOK
Yavuz TAŞKIRAN
Aylin ZEKİOĞLU
Mustafa TÜRKMEN
VII
YAYIN KABUL ETTİĞİMİZ BİLİM DALLARI
³³ Bankacılık ve Risk Yönetimi
³³ Para ve Politika
³³ Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel
İlişkiler
³³ Pazarlama ve Pazar Ekonomisi
³³ Ekonometri
³³ Spor Ekonomisi ve Yönetimi
³³ Sigortacılık ve Risk Yönetimi
³³ Ekonomi
³³ Tarım Ekonomisi
³³ Kamu Yönetimi
³³ Uluslararası İlişkiler
³³ Makro İktisat
³³ İktisat
³³ Mali Hukuk
³³ İktisat Tarihi
³³ Maliye
³³ İstatistik
³³ Mikro İktisat
³³ İşletme ve Yönetim Organizasyon
³³ Muhasebe ve Finans Yönetimi
DISCIPLINES
³³ Bankingand Risk Management
³³ Money andPolitics
³³ LabourEconomicsandIndustrialRelations
³³ Marketing and Market Economy
³³ Econometrics
³³ Insuranceand Risk Management
³³ Economy
³³ Sports Economicsand Management
³³ Public Administration
³³ AgriculturalEconomics
³³ Macroeconomics
³³ International Relations
³³ Financial Law
³³ Economics
³³ Finance
³³ EconomicHistory
³³ Microeconomics
³³ Statistics
³³ Accounting and Financial Management
³³ Business Organisationand Management
VIII
DERGİNİN TARANDIĞI İNDEKSLER
IX
DİĞER DERGİLERİMİZ
1. BESLENME ALIŞKANLIKLARI
2. KADIN HASTALIKLARI VE JİNEKOLOJİ
3. ORTOPEDİ TRAVMATALOJİ
4. PAZARLAMA VE PAZAR ARAŞTIRMALARI
5. MÜHENDİSLİK VE FEN BİLİMLERİ
http://www.dbhadergisi.com
http://www.jacsdergisi.com
http://www.otshdergisi.com
http://www.uhpadergisi.com
6. İKTİSAT VE EKONOMİ YÖNETİMİ
7. MULTİDİSİPLİNER SOSYAL BİLİMLER
8. SPOR SAĞLIĞI TIP BİLİMLERİ
9. EDEBİYAT VE İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI
10. OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ARAŞTIRMALARI
11. HEMŞİRELİK
12. MİMARLIK VE TASARIM
13. PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI
14. MÜZİK VE SAHNE SANATLARI
http://www.iibdergisi.com
http://www.uhbabdergisi.com
http://www.sstbdergisi.com
http://www.uhedergisi.com
http://www.aceddergisi.com
http://www.khsdergisi.com
http://www.mtddergisi.com
http://www.uhpdergisi.com
http://www.uhmadergisi.com
http://www.hmfdergisi.com
X
Murat KORKMAZ
Baş Editör
Değerli Bilim İnsanları.,
Dergimizin bu sayısında toplam 7 çalışmaya yer vermiş bulunmaktayız. Dergimizin bu sayısında yine
birbirinden değerli farklı konularda ve disiplinlerde hazırlanmış çalışmalar bulunmaktadır. Her sayımızda olduğu gibi yine bu sayımızda da alanında uzman değerli hakemlerimiz sayının hazırlanmasına katkı sağlamış
ve emek sarf etmiştir. Kendilerine bu katkılarından dolayı teşekkür ederim. Ayrıca dergimizin uluslararası
alanda ve akademik çevrede tanınması konusunda çalışmalar yapan tüm ekip arkadaşlarımıza da ayrıca teşekkür ederim. Değerli yazar(lar) bu sayımız itibariyle geçmişten gelen tüm sayılardaki makaleler ile bu sayıdan
iti¬baren yayınlanacak tüm makalelere artık DOI vermeye başlamış bulunmaktayız. Tüm yazarlarımızın geçmiş
sayılarda yayınlanmış olan makalelerine yönelik DOI numaralarını derginin web sayfasından ilgili makalenin
özetinin yayınlandığı sayfaya girerek özetlerin altında bulunan DOI numaralarını kullanmaları yeterli olacaktır.
Bir sonraki sayımız Nisan – Mayıs ve Haziran aylarını içine alacak şekilde sistemdeki yerini alacaktır. Tüm
okurlarımıza yazarlarımıza ve dergi kurullarında bulunan bilim insanlarına hayırlı uğurlu ol¬masını temenni
eder saygılarımı sunarım.
(Dergimizde etik kurul raporu gerektiren her türlü çalışmada yazar(lar) editörlüğe ve derginin sistemine yayın yüklerken gerekli etik kurul rapor bilgilerini girmekle yükümlüdür. Hiçbir koşul ve şartlarda
oluşan ya da oluşacak bir sorunda – problemde dergimiz, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yazı işleri, hakem
ve bilim kurulları sorumluluk kabul etmez. Yazar(lar) bu bilgiyi dergiye yazılı olarak vermekle yükümlüdür.
Bu konuda tüm sorumluluk yazar(lar) a aittir).
Basın Yayın Kanunun “5187” gereğince basılı eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi
zarar m-13-14 kapsamında dergimizde yayınlanan yayınların içeriği ve hukuki sorumluluğu tek taraflı olarak
yazar(lar) a aittir. Dergimiz, yönetim, hakem, editör, bilim ve imtiyaz sahibi bu yü¬kümlülükleri kabul etmez.
Dergimizde bilimsel içerikli, literatüre katkı yapan, bilimsel anlamda değer ifade eden çalışmalar kabul edilir
ve yayınlanır. Bunun dışında siyasi, politik, hukuki ve ticari içerikli fikri sınai haklar kanununa aykırılık içeren
yayınlara yer verilmez. Olası bir olumsuzluk durumunda yazar(lar) doğabilecek her türlü maddi ve manevi
zararı peşinen kabul etmiş ve yüklenmiştir. Bu nedenle ikinci üçüncü ve diğer şahıs ile kurumlar konusunda
dergimiz yönetimi ve kurulları hiçbir sorumluluğu kabul etmez. Bu yönde dergimiz ve kurulları üzerinde bir
hukuki yaptırım uygulanması söz konusu olamaz. Eserlerin içeriği ve mevcut durumu yazar(lar) ait olup
dergimiz bu yayınların sadece yayınlanması ve literatüre kazandırılması aşamasında görev üstlenmiştir. Tüm
okuyucu, kamuoyu ve takipçilerine ilanen duyurulur.
XI
Distinguished Scientists.,
We have published a total of 7 papers in this volume. These articles in this volume prepared in various
subjects and disciplines are highly valuable. The articles are research and literature studies. Our esteemed
referees being expert in their fields worked hard and contributed to the preparation of this volume. I extend
my thanks to them for their efforts. I would like to thank you to the whole team who conduct studies concerning the international academic recognition of our journal. Dear author(s), we have started to give DOI
numbers to all articles both the ones previously published and those that will be published as of this volume.
All authors can learn the DOI numbers of their previously published articles from the web page where the
relevant article’s abstract is published; DOI number is just below the abstract. Our next volume that includes
the months of April, May and June will be uploaded to the system. I hope this new volume will yield fruitful
results for all our readers, authors and scientists taking place in the boards of our journal. Best regards
(In any kind of study requiring ethical board report in our journal, author(s) is/are obliged to enter the
data of necessary ethical board report while uploading their publication in editorship and journal system.
Our journal, publication board, grant holder, editorial office, referee and science boards do not undertake
any responsibility for a problem to occur under any circumstances and conditions. Author(s) is/are obliged
to give this information to journal in written. All liability in this issue belongs to author(s)).
As per the “5187” of Press Law, material and emotional damage arising from the actions via published
works, the content and legal responsibility of the publications published in our journal within the scope of
m-13-14 unilaterally belong to author(s). Our journal, executive board, referees, editor, science board and
publisher don’t accept these obligations. The scientifically valuable papers with scientific content which
contribute to literature are accepted and published in our journal. Apart from this, the papers with political,
legal and commercial content which are against the intellectual property rights are not accepted. in case of
a possible negative situation, author(s) is/are regarded as accepting and undertaking all kinds of possible
material and emotional damage beforehand. Therefore, our journal’s management and other boards don’t
accept any responsibility regarding the second, third and other persons and institutions under any condition.
in this sense, a legal sanction on our journal and its boards is out of question. The content and the current
status of the papers belong to author(s) and our journal only takes part in the publication of these papers
and contribution to literature. Respectfully announced to all readers, public and followers by publication.
XII
UHEYAD
SEKTÖR ÇALIŞANLARININ İŞ TATMİNİ, ÖRGÜTSEL VE MESLEKİ
BAĞLILIK KAPSAMINDA MESLEKİ TUTUM ALGILARININ
İNCELENMESİ1
ANALYSIS OF SECTOR EMPLOYEES’ JOB SATISFACTION AND THEIR
PROFESSIONAL ATTITUDE PERCEPTIONS WITHIN ORGANIZATIONAL AND PROFESSIONAL COMMITMENT
Murat KORKMAZ1, Ali Serdar YÜCEL2
Güven Group A.Ş. Finance Manager İstanbul / Turkey
Fırat Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Elazığ, Türkiye
1
2
Öz: Çalışmanın amacı, sektör çalışanlarının iş tatmini (iş doyumu) ve örgütsel bağlılık kapsamında
mesleki tutumlarının incelenmesidir. Uygulamalı
olarak gerçekleştirilen bu araştırmaya 199 sektör
çalışanı katılmıştır. Katılımcılara yönelik 5’li likert
ölçekli iki bölümden oluşan bir anket uygulanmıştır.
Basit Rassal yöntem ile yapılan bu araştırmadan elde
edilen veriler SPSS istatistik 18 programı ile analiz
edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde korelasyon,
regresyon, faktör ve t-test analizlerinden yararlanılmıştır. Uygulanan ölçeğin Cronbach’s Alpha kat sayısı
olarak 0.899 değeri elde edilmiştir. Çalışma sonunda,
yaş değişkeni ile idealleştirilen etki ve duygusal bağlılık, cinsiyet değişkeni ile bireysel ilgi ve duygusal
bağlılık, kurumdaki görev değişkeni ile karizma ilham
verme ve ileriye yönelik kariyer planları değişkeni
ile devamlılık bağlılık faktörleri arasında orta düzey
korelasyon ilişkisi bulunmuştur. Ayrıca katılımcılara ait
bazı değişkenler (yaş, cinsiyet, kurumdaki görev vb.)
ile belirlenen faktörler arasındaki ilişkiler regresyon
analizi ile ortaya koyulmaya çalışılmıştır.
Abstract: The purpose of the study is to analyze the
sector employees’ job satisfaction and their Professional
attitudes within the scope of organizational commitment. A total of 199 sector employees participated in
this applied study. A 5 point Likert scaled two-part
questionnaire was applied to the participants. Data
obtained from this study that was conducted with
simple random sampling method were analyzed with
SPSS statistical 18 program. Correlation, regression,
factor and t-test analyses were used in evaluation of
data. Cronbach’s Alpha coefficient of the scale applied was found to be 0.899. Following the study, a
medium level of correlation was found between the
age variable and idealized effect and emotional commitment; the sex variable and personal interest and
emotional commitment; the variable of position in the
institution and charm and inspiring; and between the
variable of future oriented career plans and continuity
commitment factors. Moreover, relations between
some variables belonging to the participants (age,
sex, the position in the institution etc.) and the factors
specified were attempted to be presented.
Anahtar Kelimeler: İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık,
Meslek, Tutum
Key Words: Job Satisfaction, Organizational Commitment, Profession, Attitude
Doi: 10.17373/UHEYAD.201539645
(1) Sorumlu Yazar: Murat KORKMAZ, Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni İstanbul / Türkiye hakanmuratkork-
[email protected] Geliş Tarihi / Received: 14.12.2014 Kabul Tarihi/ Accepted: 01.03.2015 Makalenin Türü: Type
ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik
Kurul Raporu Yok - Noneof Ethics Committee”
1
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
EKONOMİ YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
ManagementMANAGEMENT
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
& (Policy Management)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(ISO
9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GİRİŞ
SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE
ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
Kısaca iş doyumu, çalışanın
İNCELENMESİ
çalışma yaşamında
aldığı
haz, mutluluk ve doyumu ifade eder (KeMurat KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Hizmet işletmelerinin en önemli girdilerinden
ser,Yönetmeni
2005).
Güven Grup A.Ş. Finans
birisi, insan kaynaklarıdır. İnsan kaynakları,
örgütte
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
istihdam edilen ve örgütsel hedefler
yönünde bilgi İş tatmini çalışanın mutluluğunu artırmakla beraber,
ve becerilerini kullanan
kişilerden oluşmaktadır.
bağlanmasına,
verimli çalışmasına,
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriçalışanın
kullanılarakişine
hazırlanan
bu çalışma, sanayi
ve konutlarda kullanılan
doğalgaz ile
elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
Gerek işgücü maliyetlerinin
büyüklüğü,
gerekdefolu ve hatalı ürün oranının azalmasına, işgüşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
se de çalışanların
örgütsel
etkinlik
açısından
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri
uygulanarakcü
araştırma
kapsamlıdüşmesine
hale getirilmiştir.
devirdaha
oranının
neden olmaktadır
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
oynadıkları rollerin
önemi, yöneticileri, çalışan bulgulara göre ve
diğerleri,
1992’den
akt: Gül vd.,
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik (Querstein
de sonuca
gidilmiştir.
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
tatmini konusuna daha duyarlı hale getirmiştir. 2008). Sahip olunan işin kişi için ifade ettiği
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Çalışanların örgütün
amaçları
hareketda azalma
aralığı Kw
cinsinden yönünde
yükseldikçe, fiyatlarda
meydana
gelmektedir.
anlam,
kişiyle
işi arasında ortaya çıkan olumlu
etmemesi başarısızlığı
beraberinde
getirecektir.
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim,
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
yaSanayi,
da olumsuz
süreçler,
çalışanın o işten alacağı
Bir işletmenin başarısı, mevcut insan kaynaklarını doyumu etkiler (Çetin vd., 2013).
amaçlar yönünde,ECONOMETRIC
istekli biçimdeANALYSIS
hareketeOF
geçirELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
Örgütün
en OF
önemli
kaynağı
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS
INDUSTRY
AND olan çalışanların
mesine bağlıdır (Tengilimoğlu, 2005). Buradan
HOUSES
hareketle çalışanların yaptıkları işten sağladıkları performansı ve verimi işletmelerin başarısını
Abstract: In this study prepared by using data ofetkileyen
TSI belonging
to the years başında
of 2012-2014,
faktörlerin
gelmektedir. Çalımemnuniyetlikleri
örgütün
amaçları
theonların
consumption
of electricity
anddoğrulnatural gas used in industry and houses is statistically
analyzed. ANOVA model was applied to the şanların
study prepared
with performans
the use of different
yüksek
gösterebilmeleri ve
tusunda hareket etmelerini
ve örgütün verimlilik ve
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
verimli electricity
bir şekilde
çalışabilmeleri
ise, onların
made more
comprehensive. sağlayabilir.
The purpose was to determine
and natural
gas prices
performansına katkıda
bulunmalarını
Literatürde iş tatmini konusunda yapılmış olan işlerinden yeterince tatmin olmalarına bağlıdır
çeşitli tanımlamalar mevcuttur. Bu tanımlardan (Aşık ve Akşit., 2010). İş doyumunun yüksek
olması; verimliliğin yüksek olması, işgücü devir
bazıları şunlardır:
oranı ve devamsızlıkların düşmesi, işe bağlılığın
• İş tatmini çalışanın işi ile ne kadar mutlu
artması gibi örgüt tarafından arzulanan sonuçlara
olduğudur (Mrayyan, 2005).
yol açar (Çetinkanat, 2000). İş doyumunun örgüt
• İş tatmini, işin özellikleriyle işgörenlerin
istekleri birbirine uyduğu zaman gerçekleşen
ve işgörenin işinden hoşnutluk duymasını
belirleyen bir olgudur (Akıncı, 2002).
kültürü, örgütsel bağlılık ve örgütsel davranış ile
• İş tatmini çalışanların yaptığı işlerden, kurumlarından ve yönetim anlayışından duydukları
memnuniyet derecesidir (Yılmazer, 2005).
en önemli faktörlerden biri de işgörenlerin örgütsel
bir dinamik oluşturduğu da bilinmektedir (Lund,
2003).
İşgören verimliliğinin etkin olarak sağlanmasında
bağlılık düzeyleridir (Yazıcıoğlu ve Topaloğlu,
2009).
2
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Örgütsel bağlılık
ile iş tatmini mukayese edilGüney ise mesleki bağlılığı
İNCELENMESİ
kişinin mesleği
ile özdeşleşmesi
olarak tanımlamıştır (Güney,
diğinde bağlılığın örgütün tamamına
yönelmiş
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
2004).
Mesleki bağlılık bireyin yaşam tatminini
geniş perspektifli bir tutum olduğu, işGüven
tatmininin
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
1 yöneltilmiş bir
artıracaktır.Bölümü
Çünkü iş yaşamı ve bireyin mesleği
ise daha spesifik olan işe karşı
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
onun yaşamının bir parçasıdır. Bireyin mesleğine
tutum olduğu görülmektedir. Bu mukayesenin
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileribağlı
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,ayrılmayı
sanayi
olması,
mesleğinden
düşünmüyor
ortaya koymuş olduğu
bir başka sonuç ise zaman
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ve bireyin
tatmini
şeklindedir.
Farklı vadeli
analiz teknikleri
kullanılarakolması
hazırlanan
çalışmadayaşam
ANOVA
modeli ile pozitif ilişkili
açısından bağlılığın
daha uzun
ve devamuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
olması
beklenir. (Özdevecioğlu ve Aktaş, 2007).
lılık gösteren birSanayi
yapıve arz
ettiği,tüketim
bunaaralıklarına
karşın göre
iş elektrik
konutlarda
ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
tatmininin daha kısa
değişken
bir sektörü
nitelikiçin tüketim
Mesleğe
olumlu
edilenvadeli
bulgularve
sonucunda;
sanayi
aralığıilişkin
arttıkça,
elektrikdeneyim,
ve doğalgazfırsatlar ve tatmin
fiyatlarının
seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
taşıdığıdır (Marchiori
vegenel
diğerleri,
2004).
düzeyi arttıkça bireylerin mesleklerine duygusal
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
olarak bağlanma düzeyleri artmaktadır (Tak ve
Kelimeler
Elektrik, Doğalgaz,
Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Durna ve Eren Anahtar
(2005)’e
göre :örgütsel
bağlılık,
Çiftçioğlu, 2009). Bu anlamda karşımıza çıkan
bireyin kurumsal amaç ve değerleri kabul etmesi,
bir diğer önemli olgu ise çalışanların mesleki
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
bu amaçlara ulaşılması
yönünde ANALYSIS
çaba sarf etmesi
IN TERMS OF
INDUSTRY
AND
tutumlarıdır.
Sektör
çalışanlarının
davranışlarını
ve kurum üyeliğini devam ettirme arzusudur. HOUSES
etkileyen özelliklerden biri de mesleğe karşı
Abstract:
In thisise
study
prepared bağlılık
by using data ofsergiledikleri
TSI belonging to tutumunun
the years of 2012-2014,
Örgütsel bağlılığın
temelini
mesleki
niteliğidir.
the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
ANOVA mensubu
model was applied
oluşturmaktadır.analyzed.
Çalışanların
olduğuto the study prepared with the use of different
Meslekleşme,
meslekwas
olma yolunda güç
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
were appliedbir
andişin
the research
örgüte bağlılıkları,
örgütsel
planlar açısından
stramade
more comprehensive.
The purpose
was to determine electricity and natural gas prices
elde edilen belli nitelikler kazandığı dinamik bir
tejik bir konudur. Mesleki bağlılığı bulunmayan
süreçtir. Yani, meslekleşme ve mesleksel statüyü
bir bireyin, içerisinde çalıştığı örgüte bağlılığı
kazanmak için çaba harcamak gerekir. Meslek,
beklenemez. İş tatminiyle de bağlantılı olan bu
genellikle uzun ve yüksek dereceli bir öğrenimi
durumda, işgörenin sık sık iş değiştirmesi olasıdır
gerektiren, kendine özgü yasal ve ahlaksal ku(Uysal, 2013).
ralları bulunan ve bir kimsenin geçimini sağlayan uğraş olarak tanımlanmaktadır (Ulusoy ve
Örgütsel bağlılık ve mesleki bağlılık, bireylerin
Görgülü 1996).
örgüt ve meslek arasında oluşturduğu bağlantıyı
anlatır (Paino vd., 2011). Mesleğe bağlılık, bireyin
Bireylerin davranışlarının incelenmesinde davranışın belirleyicilerinden birisi olarak görülen
tutumlar ise hem sosyal algımızı hem de davranışlarımızı etkilemektedir (Kağıtçıbaşı, 1999).
Tutum, bireyin psikolojik olarak bir obje, kişi,
durum vb. boyutlara ilişkin davranış, düşünce
belirli bir dalda beceri ve uzmanlık kazanmak
üzere yaptığı çalışmalar sonucunda mesleğinin
yaşamındaki önemini ve ne kadar merkezi bir
yere sahip olduğunu algılamasıdır (Özdevecioğlu
ve Aktaş, 2007).
3
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Verilerin Analizi
yön verme, ondan yana olma
ya
İNCELENMESİ
ve duygularına
da karşı olma durumudur (Semerci Murat
ve Semerci,
KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
Basit Rassal yöntem ile yapılan bu araştırmadan
2004). Bu anlamda, belli bir obje veya
duruma
eldeYönetmeni
edilen veriler SPSS istatistik 18 programı ile
yönelik olumsuz yaşantılar geçirmiş
olan
bireyin,
1
Bölümü Yapılan korelasyon, regresyon,
analiz edilmiştir.
o obje veya nesneye yönelik olumsuz bir tutuma;
faktör ve t-test analizleri sonucunda Cronbach’s
Özet
: 2012-2014
Yılları arasındaki
TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
olumlu yaşantılar
geçirmiş
olanların
ise olumlu
Alpha kat
sayısı olarak
olarakanaliz
0.899
değeri elde edilmiştir.
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
edilmesi
tutuma sahip olması
beklenir
(Pehlivan,
1994;
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri
kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Farklı analiz teknikleri kullanılarak genişletilen
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
akt. Bulut, 2009).
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespitçalışanlarında
edilmesi
çalışma
sonunda
sektör
yaşanan
sorunlar ve liderlik değerleri sorgulanmıştır.
Mesleğe yönelikedilen
tutum,
bireyin duyguları, davbulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
fiyatlarının
genel seviyesinde
ranışları ve mesleğe
bağlılığını
ifade etmektedir
Araştırmanın
hipotezleri
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydana gelmektedir.
(Hussain vd., 2011). İş doyumu sağlamayan bir
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat

H0: Faktörler ile demografik değişkenler
kişinin işine karşı tutumu olumsuzdur. Bir başka
arasında ilişki yoktur.
ifadeyle mesleğe karşı sahip olunan tutum iş doECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
yumunun ve mesleğe
bağlılığında bileşenlerinden
IN
TERMS
OF INDUSTRY

H0:
Zihinsel
teşvik AND
diğer değişkenlerden
HOUSES
birisi olmaktadır (Robbins, 1994).
bağımsızdır.
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI
belonging to the years of 2012-2014,
Bu bağlamda birbirleriyle bütüncül bir ilişkiye
the consumption of electricity and natural gas used
in industry
and houses
is statistically

H0:
Karizma
ilham
verme diğer değişkenanalyzed. dolayısıyla
ANOVA model
was applied
sahip olan, çalışanların
örgütlerin
ve-to the study prepared with the use of different
lerden
bağımsızdır.
were applied
and the research was
rimliliği ve üretkenliğinde
önemli veThe
olumlu
made more comprehensive.
purposerol

H0: İdealleştirilen etki diğer değişkenlerden
oynayan iş tatmini ya da iş doyumu, örgütsel ve
bağımsızdır.
mesleki bağlılık kapsamında çalışanların meslek
tutumlarının incelenmesi çalışmanın temel amacını

H0: Bireysel ilgi diğer değişkenlerden baoluşturmaktadır.
ğımsızdır.
Amaç ve kapsam

H0: Duygusal bağlılık diğer değişkenlerden
bağımsızdır.
Bu araştırma sektör çalışanlarının yaptıkları iş
ve mesleklerine karşı tutum algılarının uygula
H0: Devamlılık bağlılığı diğer değişkenlerden
malı olarak incelenmesi şeklindedir. Uygulamalı
bağımsızdır.
olarak gerçekleştirilen bu araştırmada (N=199)

H0: Normatif bağlılık diğer değişkenlerden
sektör çalışanı katılmıştır. Katılımcılara yönelik
bağımsızdır.
5’li likert ölçekli iki bölümden oluşan bir anket
uygulanmıştır.
4
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO

H0: Cinsiyete göre kurumdaki görev farklılık

H0: Kendini kurumun bir
İNCELENMESİ
parçası olduğunu
göre kurumdaki görev farklılık
Murat KORKMAZ, Hakanhissetmeye
AÇIKGÖZ
göstermemektedir.
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
göstermemektedir.
1
Bölümü
BULGULAR
Özet : 2012-2014
Yılları 1.
arasındaki
TUİK
verileriGüvenirlik
kullanılarak hazırlanan
Tablo
Ölçeğe
İlişkin
Analizi
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Cronbach’s Alpha
Madde sayısı
Sanayi ve konutlarda tüketim,899
aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz
44 fiyatlarının tespit edilmesi
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
analizi
sonucunda
Alphadüşüş
= 0,899
Çalışmaya
ilişkin
demografik
fiyatlarının
genel seviyesinde
gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç
olarak tüketim
aralığı Kw
yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma
dolayı
44cinsinden
faktörün
çok yüksek
istatistikler
aşağıdaki tablolarda
Güvenilirlik
olmasından
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
güvenilirlik düzeyinde
olduğunu
söyleyebiliriz.
ve betimleyici
sunulmuştur.
Tablo 2. Katılımcılara İlişkin Betimleyici İstatistikler
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Gruplar
N
HOUSES
1. Yaş
2. Cinsiyet
18-22
114
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
23-28
the consumption of electricity and natural gas used in industry
and houses is85statistically
analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
Erkek and the research
21
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied
was
made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
3. Kurumdaki Görev
4. Aylık Gelir
5
%
57,3%
42,7%
22,8%
Kadın
71
77,2%
Memur
91
45,7%
İşçi
69
34,7%
Yönetici
24
12,1%
Üst
yönetici
15
7,5%
900-1250
15
7,5%
12512000
40
20,1%
20012500
69
34,7%
25013500
53
26,6%
3501+
22
11,1%
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
5. Medeni Durum
İNCELENMESİ
Evli
114
Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
Bekar
6. Kurumdaki Çalışma Süresi
1
85
42,7%
1-4
66
33,2%
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji5-8
Bölümü
88
44,2%
34
17,1%
9-12
7.
8.
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel
13-25 olarak analiz
11 edilmesi
Dönüşümcü Liderlik
Konusunda
Bir Bilginiz
Var Mı? araştırma daha
Evet
var hale145
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri uygulanarak
kapsamlı
getirilmiştir.
Hayır yok
54
edilen
bulgularkonusunda
sonucunda; katılımcı
sanayi sektörü
için tüketim aralığı Evet
arttıkça, elektrik126
ve doğalgaz
Grup ve örgütsel
çalışma
mısınız?
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydanaHayır
gelmektedir. 73
9. Karar mekanizmalarında
aktif görev
almayı
düşünüyor
Evet
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
Tüketim, Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,107
Fiyat
musunuz?
Hayır
10. Yöneticiniz
57,3%
92
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES IN TERMS
OF INDUSTRY
tarafından
ödüllendirildiniz
mi?
Evet
145AND
HOUSES
Hayır
54
In this study prepared
to the years of105
2012-2014,
11. İleriye dönükAbstract:
kariyer planlarınız
var mı?by using data of TSI belonging
Evet
analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared
with the use 94
of different
Hayır
made more
comprehensive.
purpose
was to determine electricity
12. Kariyer planlarken
hangisi
sizin içinThe
daha
önemlidir?
Mali and natural
61gas prices
getiri
“para”
13. Bu kurumdaki görevinize devam etmek istiyor musunuz?
14. Kendinizi bu kurumun bir üyesi ve halkası olarak görüyor
musunuz?
6
5,5%
72,9%
27,1%
63,3%
36,7%
53,8%
46,2%
72,9%
27,1%
52,8%
47,2%
30,7%
İşimde
kademe
82
41,2%
Yönetici
almak
34
17,1%
Hepsi
22
11,1%
Evet
90
45,2%
Hayır
109
54,8%
Evet
130
65,3%
Hayır
69
34,7%
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
3. İdealleştirilen Etki
İNCELENMESİ
Faktör Analizi
44 Madde ile yapılan faktör analiziMurat
sonucunda
4. Bireysel İlgi
Güven Grup
A.Ş. Finans Yönetmeni
toplam 7 faktör belirlenmiştir. Bu faktörler
sıra5. Duygusal Bağlılık
1
sıyla aşağıdaki gibidir;
6. Devamlılık Bağlılığı
1. Zihinsel Teşvik
Normatif
Bağlılık
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak7.hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
2. Karizma/İlham
Verme
Tablo 3.
Dönüştürülmüş
Faktör
Yükleri
Değerleri
(Rotated
yönünde hareket edilmiş
olup, yapılan
istatistik
bulgulara göre
de sonucaComponent
gidilmiştir. Elde Matrixa)
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır.
Sonuç olarak tüketim
Component
1
Zihinsel Teşvik
Zihinsel Teşvik
Zihinsel Teşvik
Zihinsel Teşvik
2
3
4
5
6
-,854
-,854
7
-,854
IN
TERMS OF INDUSTRY
ACCORDING TO CONSUMPTION
RANGES
AND
HOUSES
,746
Abstract: In this study prepared by using
data of TSI belonging to the years
Karizma/İlham Verme
,746
of 2012-2014,
analyzed. ANOVA model was applied
the study prepared with the use of different Karizma/İlham Verme
to ,513
made more comprehensive. The purpose
to determine electricity and natural
Karizma/İlham Verme
was,513
gas prices Karizma/İlham Verme
,503
İdealleştirilen Etki
-,288
-,121
-,121
-,121
,858
,846
,827
,551
Bireysel İlgi
,490
,482
Bireysel İlgi
Bireysel İlgi
7
,965
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Bireysel İlgi
İNCELENMESİ
,965
Duygusal Bağlılık
1
Murat
Hakan AÇIKGÖZ
KORKMAZ,
,828
Güven Grup
A.Ş.
Finans Yönetmeni
,790
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji Bölümü
,773
-,561
ve konutlarda kullanılan doğalgaz
ile elektrik
olarak analiz
edilmesi
tüketiminin istatistiksel
-,557
kapsamlı hale getirilmiştir.
,508
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak
araştırma daha
,494
edilen bulgular sonucunda; sanayi
sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve ,282
doğalgaz
Devamlılık Bağlılığı
fiyatlarda
da azalma meydana gelmektedir. aralığı Kw cinsinden yükseldikçe,
,124
Doğalgaz, Tüketim,
Anova,
Anahtar Kelimeler : Elektrik,
Sanayi, Konut,
TUİK, Fiyat ,721
,691
ECONOMETRIC ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL GAS PRICES
,687
Devamlılık
,676
Bağlılığı
HOUSES
Devamlılık
Devamlılık
Bağlılığı
and natural gas used
in industry and
houses is statistically
the consumption of electricity
Bağlılığı
techniques for analysis. Moreover,
tests of hypothesis were applied
Normatif Bağlılık
Korelâsyon Analizi
,613
,551
,489
,487
-,469
,265
,399
,513
-,454
,388
-,368
Yapılan korelasyon analizi sonuçlarına göre faktörler
ile en yüksek derecede ilişkili olan değişkenler
aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
H0: Faktörler ile demografik değişkenler arasında
ilişki yoktur.
- Yaş değişkeni ile idealleştirilen etki arasında
orta düzey korelasyon bulunmaktadır.
8
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
ile duygusal bağlılık arasında
- Kurumdaki görev değişkeni
İNCELENMESİ
- Yaş değişkeni
ile karizma ilham
verme
arasında orta düzey korelasyon bulunMurat KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
maktadır.
Güven Grup
- Cinsiyet değişkeni ile bireysel ilgi arasında
orta
1
Bölümükariyer planları değişkeni ile dedüzey korelasyon bulunmaktadır.
- İleriye yönelik
vamlılık bağlılığı arasında orta düzey korelasyon
Özet ile
: 2012-2014
Yılları
arasındaki
- Cinsiyet değişkeni
duygusal
bağlılık
arasında
bulunmaktadır.
istatistiksel olarak analiz edilmesi
orta düzey korelasyon
bulunmaktadır.
şeklindedir.
Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Maddeler
1. Yaş
Sanayi ve konutlardaTablo
tüketim 4.
aralıklarına
göreKorelasyon
elektrik ve doğalgaz
fiyatlarının tespit edilmesi
Pearson
Analizi
Karizma/
İdealleşDuygusal
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiğiZihinsel
sonucuna İlham
varılmaktadır.
SonuçBireysel
olarak tüketim
tirilen
Teşvik
İlgi
Bağlılık
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana
Verme gelmektedir.
Etki
-,012
,066
-,149
,103
2. Cinsiyet
-,012
-,047
,114
Normatif
Bağlılık
,173
,079
,017
-,151
,089
,043
AND
PRICES-,029
3. Kurumdaki Görev ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
,000
,154NATURAL
-,098 GAS
-,102
HOUSES
6. Kurumdaki Çalışma Süresi
,117
,037
,022
,068
,055
-,086
,043
,095
-,018
-,015
,003
-,070
-,076
-,087
8. Grup ve örgütsel çalışma konusunda katılımcı mısınız?
the consumption
electricity and natural gas-,017
used in industry
houses is
statistically
11. İleriye dönük kariyer
planlarınız varofmı?
,019 and,040
,066
,025
techniques
for ve
analysis.
tests of hypothesis
were
and the-,066
research was
14. Kendinizi bu kurumun
bir üyesi
halkası Moreover,
olarak görüyor
,039
-,005applied,007
-,042
musunuz?
-,025
,016
-,176
-,017
-,025
-,027
Regresyon Analizi
,001
Devamlılık
Bağlılığı
• Kurumda çalışma süresi değişkeni bağımlı
değişkeni pozitif yönde 0,134 birim değiştirmektedir.
H0: Zihinsel teşvik diğer değişkenlerden bağımsızdır.
• Grup ve örgütsel katılımcılık değişkeni bağımlı değişkeni negatif yönde 0,048 birim
değiştirmektedir.
• Yaş değişkeni bağımlı değişkeni negatif yönde
0,051 birim değiştirmektedir.
• Cinsiyet değişkeni bağımlı değişkeni negatif
yönde 0,019 birim değiştirmektedir.
• Kariyer planları değişkeni bağımlı değişkeni
negatif yönde 0,047 birim değiştirmektedir.
• Kurumdaki görev değişkeni bağımlı değişkeni
• Kuruma bağlılık/aidiyet değişkeni bağımlı
9
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Tablo 5. Zihinsel Teşvik Faktörüne
İlişkin Regresyon Analizi Tablosu
İNCELENMESİ
Model
Unstandardized
Yönetmeni
Coefficients
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi,
B Elektrik-Enerji
Std. Bölümü
Error
1
Standardized
Coefficients
t
Sig.
Beta
çalışma, sanayi
1. Yaş Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri
-,051 kullanılarak
,132hazırlanan bu-,078
-,389
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak
2. Cinsiyet
-,019 hazırlanan
,043çalışmada ANOVA
-,070 modeli -,445
3. Kurumdaki
-,026
,079 fiyatlarının-,053
Sanayi vegörev
konutlarda tüketim aralıklarına göre
tespit edilmesi -,328
6. Kurumdaki çalışma süresi
,134
,083
,286
1,623
genelçalışma
seviyesinde
düşüş gözlendiği
sonucuna varılmaktadır.
Sonuç
olarak tüketim -,344
8. Grupfiyatlarının
ve örgütsel
konusun-,048
,140
-,070
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
da katılımcı mısınız?
,698
11. İleriye
dönük kariyer planlarınız
-,047
,136
-,074
var mı?
,729
-,347
14. Kendinizi
bu kurumun
bir üyesi
,046
,131NATURAL GAS
,066PRICES ,352
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND
TOmusunuz?
CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ve halkasıACCORDING
olarak görüyor
HOUSES
,657
,743
,106
,731
,725
Abstract:
In this
studydeğişkenlerden
prepared by using data of•
TSIKurumda
belonging to çalışma
the years ofsüresi
2012-2014,
H0: Karizma ilham
verme
diğer
değişkeni bağımlı
prepared with
the useyönde
of different
bağımsızdır. analyzed. ANOVA model was applied to the studydeğişkeni
negatif
0,015 birim değiştechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
tirmektedir.
made more comprehensive. The purpose was to determine
electricity and natural gas prices
• Yaş değişkeni bağımlı değişkeni pozitif yönde
değiştirmektedir.
pozitif yönde 0,151 birim değiştirmektedir.
değişkeni negatif yönde 0,068 birim değiştirmektedir.
10
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Tablo 6.
Karizma İlham Verme Faktörüne
İlişkin Regresyon Analizi
İNCELENMESİ
Model
Unstandardized
Güven Grup A.Ş. Coefficients
Finans Yönetmeni
t
Sig.
,472
,637
-,406
,685
1,918
,057
-,182
,856
-,624
,533
11. İleriye
-,037
,136
-,057
var mı?
-,271
,787
14. Kendinizi
bu kurumunANALYSIS
bir üyesi OF ELECTRICITY
-,068
,130 NATURAL GAS
-,097PRICES
ECONOMETRIC
AND
ACCORDING
ve halkası olarak
görüyorTOmusunuz?
-,522
,602
1
Standardized
Coefficients
B Elektrik-Enerji
Std. Bölümü
Error
1
Tablosu
Beta
verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
1. Yaş Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK
,062
,132
,094
hazırlanan
2. Cinsiyet
-,018
,043 çalışmada ANOVA
-,064 modeli
3. Kurumdaki
görev
Sanayi ve
konutlarda tüketim aralıklarına,151
göre elektrik ve ,079
doğalgaz fiyatlarının,307
tespit edilmesi
-,015
,082
-,032
fiyatlarının
seviyesinde
Sonuç-,127
olarak tüketim
8. Grup
ve genel
örgütsel
çalışma
-,087 sonucuna varılmaktadır.
,140
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
konusunda katılımcı mısınız?
HOUSES
Abstract:
this study
prepared by using data of•
TSIKurumda
belonging to çalışma
the years ofsüresi
2012-2014,
H0: İdealleştirilen
etkiIn diğer
değişkenlerden
prepared with
the useyönde
of different
bağımsızdır. analyzed. ANOVA model was applied to the studydeğişkeni
pozitif
0,094 birim değiştechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
tirmektedir.
değiştirmektedir.
11
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Tablo
7. İdealleştirilen Etki Faktörüne
İNCELENMESİ
Model
Unstandardized
Güven Grup A.Ş. Coefficients
Finans Yönetmeni
1
B Elektrik-Enerji
Std. Bölümü
Error
1
Standardized
Coefficients
t
Sig.
Beta
1. Yaş Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK -,196
,131
-,297
-1,496
2. Cinsiyet
-,007 hazırlanan
-,027 modeli -,171
3. Kurumdaki
görev
-,093
-,189
Sanayi ve
konutlarda tüketim aralıklarına göre
elektrik ve ,078
doğalgaz fiyatlarının
tespit edilmesi -1,189
0,94
,082
,201
1,150
fiyatlarının
seviyesinde
Sonuç-,115
olarak tüketim -,570
8. Grup
ve genel
örgütsel
çalışma
-,079
,139
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
,136
11. İleriye
,190
,135
,295
var mı?
1,404
,162
,502
,554
14. Kendinizi
bu kurumunANALYSIS
bir üyesi OF ELECTRICITY
,077
,129 NATURAL GAS
,110PRICES
ECONOMETRIC
AND
ACCORDING
ve halkası olarak
görüyorTOmusunuz?
HOUSES
,864
,236
,251
,569
by using data of•
TSIGrup
belonging
the years of
2012-2014, değişkeni baH0: Bireysel ilgiAbstract:
diğer değişkenlerden
bağımsızdır.
ve toörgütsel
katılımcılık
analyzed. ANOVA model was applied to the studyğımlı
prepared
with the use
of different
değişkeni
negatif
yönde 0,219 birim
analysis. Moreover,
tests of hypothesis were applied and the research was
• Yaş değişkenitechniques
bağımlıfordeğişkeni
pozitif yönde
değiştirmektedir.
• Cinsiyet değişkeni bağımlı değişkeni pozitif
12
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Tablo 7. Bireysel İlgi Faktörüne
İNCELENMESİ
Model
Unstandardized Coeffi-
Güven Grup A.Ş. cients
Finans Yönetmeni
1
Std. Bölümü
B
1
Standardized
Coefficients
Error
Beta
t
1. YaşÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri
,163kullanılarak
,129hazırlanan bu çalışma,
,247sanayi 1,263
2. Cinsiyet
,051 hazırlanan
,185modeli 1,192
3. Kurumdaki
görev tüketim aralıklarına göre-,148
,077 fiyatlarının tespit
-,301
Sanayi ve konutlarda
edilmesi-1,918
,087
,081
,186
1,076
fiyatlarının
genel seviyesinde
Sonuç olarak
8. Grup
ve örgütsel
çalışma düşüş gözlendiği-,219
,137
-,318tüketim-1,595
planlarınız var mı?
,188
,133
,293
Sig.
,208
,235
,057
,283
,112
1,410
,160
14. Kendinizi
bu kurumun
bir
-,202
,128NATURAL GAS-,289
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND
PRICES -1,580
TOgörüCONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
üyesi veACCORDING
halkası olarak
HOUSES
yor musunuz?
,116
Duygusal techniques
bağlılıkfordiğer
değişkenlerden
• Kurumda
çalışma
süresi was
değişkeni
analysis.
Moreover, tests of hypothesis
were applied
and the research
H0:
bağımsızdır.
bağımlı
değiştirmektedir.
13
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Tablo
8. Duygusal Bağlılık Faktörüne
İNCELENMESİ
Model
Unstandardized
Güven GrupCoefficients
1
Std. Bölümü
B
1
Standardized
Coefficients
Error
Beta
t
1. Yaş Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK,398
,128
,603
3,118
hazırlanan
2. Cinsiyet
-,116
-,421 modeli-2,756
3. Kurumdaki
-,052elektrik ve doğalgaz
,076 fiyatlarının tespit
-,106edilmesi -,684
Sanayigörev
ve konutlarda tüketim aralıklarına göre
,090
,080
,192
1,126
genelçalışma
seviyesinde düşüş gözlendiği
Sonuç olarak
8. Grup fiyatlarının
ve örgütsel
-,241sonucuna varılmaktadır.
,136
-,351tüketim-1,781
planlarınız var mı?
,124
,132
,193
14. Kendinizi
bu kurumun
-,093
,126NATURAL GAS
-,134
ECONOMETRIC
ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND
PRICES
ACCORDING
TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
bir üyesi ve
halkası olarak
HOUSES
görüyor musunuz?
Sig.
,002
,006
,495
,262
,076
,943
,347
-,740
,460
Devamlılıktechniques
bağlılığı
• Kurumda
çalışma
süresi was
değişkeni
for diğer
analysis.değişkenlerden
were applied
and the research
H0:
bağımsızdır.
bağımlı
• Grup ve örgütsel katılımcılık değişkeni bağımlı değişkeni pozitif yönde 0,051 birim
değiştirmektedir.
14
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Tablo
9. Devamlılık Bağlılığı Faktörüne
İlişkin Regresyon Analizi
İNCELENMESİ
Model
Unstandardized Coef-
Güven Grup A.Ş.ficients
Finans Yönetmeni
1
1
Standardized
Coefficients
Std. Bölümü
B
Error
Tablosu
Beta
t
1. Yaş Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK
,138verileri kullanılarak
,129 hazırlanan ,209
1,068
hazırlanan
ANOVA modeli
2. Cinsiyet
,046
,043 çalışmada ,168
1,087
3. Kurumdaki
-,097
-,197
-1,255
Sanayi görev
ve konutlarda tüketim aralıklarına
göre elektrik ve,077
tespit edilmesi
,124
,081
,263
1,525
fiyatlarının
seviyesinde
varılmaktadır. Sonuç
8. Grup ve
örgütselgenel
çalışma
konu-düşüş gözlendiği
,051 sonucuna,137
,074olarak tüketim,372
sunda katılımcı mısınız?
11. İleriye dönük kariyer planlarınız var mı?
,133
-,473
,287
,278
,211
,129
,710
-2,277
,024
14. Kendinizi
bu kurumun
bir OF -,029
ECONOMETRIC
ANALYSIS
ELECTRICITY,128
AND NATURAL-,042
GAS PRICES -,228
ACCORDING
üyesi ve halkası
olarakTO
görüyor
HOUSES
musunuz?
,820
H0: Normatif
bağımsızdır.
-,304
Sig.
bağlılıkfordiğer
değişkenlerden
• Kurumda
çalışma
süresi was
değişkeni
techniques
analysis.
were applied
and the research
bağımlı
• Grup ve örgütsel katılımcılık değişkeni bağımlı değişkeni pozitif yönde 0,032 birim
değiştirmektedir.
15
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Tablo
10. Normatif Bağlılık Faktörüne
İNCELENMESİ
Model
Unstandardized
Yönetmeni
Coefficients
1
Std.Bölümü
B
1
Standardized
Coefficients
Error
Beta
hazırlanan bu çalışma, sanayi
1. Yaş Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri
,010kullanılarak
,133
,015
2. Cinsiyet
,027 hazırlanan
,097 modeli
3. Kurumdaki
görev
,079 fiyatlarının,105
Sanayi ve
konutlarda tüketim aralıklarına göre ,051
tespit edilmesi
-,041
,083
-,088
genel
seviyesinde
düşüş gözlendiği,032
Sonuç,046
olarak tüketim
8. Grup fiyatlarının
ve örgütsel
çalışma
konusunda
,141
katılımcı mısınız?
11. İleriye dönük kariyer planlarınız var
mı?
-,055
,137
-,086
14. Kendinizi
bu kurumunANALYSIS
bir üyesi OF
ve ELECTRICITY
-,056
,131
-,080
ECONOMETRIC
AND
NATURAL GAS
PRICES
ACCORDING
halkası olarak
görüyor musunuz?
t
Sig.
,076
,939
,611
,542
,649
,517
-,496
,621
,224
,823
-,402
,688
-,427
,670
HOUSES
H0: Cinsiyete göre
kurumdaki görev farklılık
Yapılan analizler sonucunda, cinsiyet ile kuanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
were görev
applied dağılımının
and the researchbirbirinden
was
göstermemektedir.
rumdaki
bağımsız
değişkenler olmadığı ortaya çıkmıştır.
16
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Tablo 11:
Cinsiyet ile Kurumdaki Görev
Değişkenine İlişkin Bağımsız Örneklem
İNCELENMESİ
1
Testi
3. Kurumdaki Görev
Equal
variances
assumed
Equal
variances not
assumed
Özet
: 2012-2014
TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma,,661
sanayi
Levene’s Test for
Equality
of Yılları arasındaki
F
Variances
şeklindedir. Farklı analizSig.
teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA ,018
modeli
t-test for Equality
of Means
t aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
,646
Sanayi
ve konutlarda tüketim
,604
df
90
fiyatlarının genel seviyesinde
gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Sig.düşüş
(2-tailed)
,020
29,846
,010
Mean Difference
,14956
,14956
Std. Error Difference
,23153
,24780
-,31042
-,35662
95% Confidence Interval
Lower
of the Difference
HOUSES
Upper
,60955
,65574
H0: Kendini kurumun
bir ofparçası
Yapılan
analizler
sonucunda,
kuruma bağlılık aithe consumption
electricityolduğunu
in industry
and houses
is statistically
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of
different
hissetmeye göretechniques
kurumdaki
görev farklılık gösdiyet ile kurumdaki görev dağılımının birbirinden
for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
electricity
and natural
gas pricesortaya çıkmıştır.
termemektedir. made more comprehensive. The purpose was to determine
bağımsız
değişkenler
olmadığı
17
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Tablo
12: Kurumdaki BağlılıkİNCELENMESİ
ile Kurumdaki Görev Değişkenine
İlişkin
Bağımsız
Örneklem
Testi
Murat
KORKMAZ,
Hakan AÇIKGÖZ
1
3. Kurumdaki Görev
Equal
variances
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma,
sanayi
assumed
Equal
variances not
assumed
şeklindedir. FarklıF analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Levene’s Test for
,738
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
Equality of Variances
Sig.tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
,391
t-test for Equality
of
t
,673
Means
aralığı Kw cinsinden
df yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
197
158,241
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ,002
Sig.
(2-tailed)
,040
Mean Difference
,09253
,09253
ECONOMETRIC
Std.ANALYSIS
Error Difference
,13744
HOUSES Lower
95% Confidence Interval
-,17851
,13110
of the Difference
SONUÇ VE
,706
Upper
,36357
the consumption of electricity and natural gas used in
industry and houses is statistically
DEĞERLENDİRME
• Yaş electricity
değişkeni
idealleştirilen
andile
natural
gas prices
-,16640
,35146
etki arasında
Yapılan faktör analizi sonucu 7 faktör belirlenmiştir.
• Yaş değişkeni ile duygusal bağlılık arasında
1. Zihinsel Teşvik
2. Karizma/İlham Verme
• Cinsiyet değişkeni ile bireysel ilgi arasında
3. İdealleştirilen Etki
• Cinsiyet değişkeni ile duygusal bağlılık arasında orta düzey korelasyon bulunmaktadır.
4. Bireysel İlgi
5. Duygusal Bağlılık
• Kurumdaki görev değişkeni ile karizma ilham verme arasında orta düzey korelasyon
bulunmaktadır.
6. Devamlılık Bağlılığı
7. Normatif Bağlılık
18
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
• İleriye
yönelik kariyer planları değişkeni
• Kurumda çalışma süresi
İNCELENMESİ
ile devamlılık bağlılığı arasındaMurat
ortaKORKMAZ,
düzey Hakandeğişkeni
AÇIKGÖZ negatif yönde 0,015 birim değiştirmektedir.
korelasyon bulunmaktadır.
1
değiştirmektedir.
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak•
araştırma
dahaplanları
kapsamlı hale
getirilmiştir.
Kariyer
değişkeni
bağımlı değişkeni
konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
yönde 0,019 Sanayi
birimvedeğiştirmektedir.
negatif
0,037
birimElde
değiştirmektedir.
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göre yönde
de sonuca
gidilmiştir.
• Kurumdaki görev
değişkeni
bağımlıdüşüş
değişkeni
fiyatlarının
genel seviyesinde
varılmaktadır.
• Kuruma
bağlılık/aidiyet
değişkeni negatif yönde 0,068 birim değişAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
tirmektedir.
değişkeni pozitif
yönde 0,134 birim değiş• Yaş
değişkeni
bağımlı
değişkeni negatif yönde
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND
NATURAL
GAS PRICES
tirmektedir.
HOUSES 0,196 birim değiştirmektedir.
• Grup ve örgütsel
katılımcılık
değişkeni
ba-data of•TSICinsiyet
değişkeni
Abstract:
by using
belonging to
the years ofbağımlı
2012-2014,değişkeni negatif
ğımlı değişkeni
negatif
yönde
birimto the studyyönde
analyzed.
ANOVA
model0,048
was applied
prepared with the use of different
değiştirmektedir.
electricity görev
and natural
gas pricesbağımlı değişkeni
• Kurumdaki
değişkeni
değişkeni pozitif yönde 0,046 birim değiş-
değiştirmektedir.
tirmektedir.
19
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
•
•
•
•
•
Yaş değişkeni bağımlı değişkeni pozitif yönde
• Grup ve örgütsel katılımcılık
İNCELENMESİ
değişkeni badeğişkeni negatif yönde 0,241 birim
0,163 birim değiştirmektedir. Murat KORKMAZ, Hakanğımlı
AÇIKGÖZ
değiştirmektedir.
Cinsiyet değişkeni bağımlı değişkeni pozitif
1
pozitif hazırlanan
yönde 0,124
birim
değiştirmektedir.
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak
bu çalışma,
sanayi
Kurumdaki görev
değişkeni
bağımlı
değişkeni
Farklı analiz teknikleri kullanılarak• hazırlanan
ANOVA modeli
Kurumaçalışmada
bağlılık/aidiyet
negatif yöndeşeklindedir.
0,148 birim
değiştirmektedir.
negatif tespit
yönde
0,093 birim değişSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik değişkeni
ve doğalgaz fiyatlarının
edilmesi
Kurumda çalışma
süresi
değişkeni
bağımlı
tirmektedir.
değişkeni pozitif
yönde
0,087
birim
değişfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
• Yaş
değişkeni
bağımlı değişkeni pozitif yönde
meydana
gelmektedir.
tirmektedir. aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
0,138
birim
değiştirmektedir.
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut,
Anova,
TUİK, Fiyat
Grup ve örgütsel katılımcılık değişkeni ba• Cinsiyet değişkeni bağımlı değişkeni pozitif
negatif yönde 0,219 birim
yönde
0,046
birim değiştirmektedir.
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN
TERMS
OF INDUSTRY
AND
değiştirmektedir.
HOUSES
• Kariyer planları
değişkeni
bağımlı
değişkeni
Abstract:
In this study
prepared
by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
0,097
consumption of electricity and natural gas used negatif
in industryyönde
and houses
is statistically
pozitif yöndethe
0,188
birim
analyzed.
ANOVAdeğiştirmektedir.
model was applied to the study prepared with the use of different
were applied
and the research
• Kurumda
çalışma
süresi was
değişkeni pozitif yönde 0,124 birim değişdeğişkeni negatif yönde 0,202 birim değiştirmektedir.
tirmektedir.
• Grup ve örgütsel katılımcılık değişkeni ba• Yaş değişkeni bağımlı değişkeni pozitif yönde
ğımlı değişkeni pozitif yönde 0,051 birim
değiştirmektedir.
değişkeni pozitif yönde 0,090 birim değiş-
tirmektedir.
20
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
• Cinsiyet
değişkeni bağımlı değişkeni pozitif
AŞIK, AKŞİT, N., (2010). Çalışanların İş DoyuİNCELENMESİ
munu Etkileyen Bireysel ve Örgütsel FakMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
törler ile
1
Sonuçlarına İlişkin Kavramsal Bir
Değerlendirme,
Türk İdare Dergisi, sayı: 467
Bölümü
(2009).
Öğretmen
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriBULUT,
kullanılarakİ.,
hazırlanan
bu çalışma,
sanayiAdaylarının Öğ• Kurumda çalışma
süresi değişkeni bağımlı
retmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarının
şeklindedir.
Farklı
analiz birim
teknikleri
değişkeni negatif
yönde
0,041
değişuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
daha kapsamlı hale(Dicle
getirilmiştir.
Değerlendirilmesi
ve Fırat Üniversitesi
tirmektedir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Örneği).
Diclegidilmiştir.
Üniversitesi
göre de sonuca
Elde Ziya Gökalp
• Grup ve örgütsel
katılımcılık değişkeni baEğitim Fakültesi Dergisi, 14, 13-24
aralığıpozitif
Kw cinsinden
yükseldikçe,
yönde
0,032fiyatlarda
birim da azalma meydana gelmektedir.
ÇETİN, H., ZETTER, AYGEN, S., TAŞ, S.,
değiştirmektedir.
ÇAYLAK, M., (2013). İş Doyumu ve Çalı• Kariyer planları değişkeni bağımlı değişkeni
şanların Demografik Özellikleri Arasındaki
negatif yönde 0,055
ACCORDING
TO CONSUMPTION RANGES INİlişkilerin
TERMS OF INDUSTRY
AND Antalya Atatürk
Belirlenmesi:
HOUSES
Devlet Hastanesi Örneği, Akdeniz İ.İ.B.F.
• Yapılan analizler sonucunda, cinsiyet ile ku-
ve İş Doyumu, Anı Yayıncılık, Ankara
(26),
145-163
the consumption
of electricity
anddeğişnatural gas used inDergisi
industry and
houses
is statistically
değişkeni negatif
yönde 0,056
birim
tirmektedir. techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
were applied and the research was
ÇETİNKANAT,
C., (2000). Örgütlerde Güdüleme
rumdaki görev dağılımının birbirinden bağımsız
DURNA, U., VEYSEL, E., (2005). Üç Bağlılık
değişkenler olmadığı ortaya çıkmıştır.
Unsuru Ekseninde Örgütsel Bağlılık, Doğuş
Üniversitesi Dergisi, 6(2), 210-219
• Yapılan analizler sonucunda, kuruma bağlılık aidiyet ile kurumdaki görev dağılımının
GÜL, H., OKTAY, E., GÖKÇE, H., (2008). İş
birbirinden bağımsız değişkenler olmadığı
Tatmini, Stres, Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma
ortaya çıkmıştır.
Niyeti ve Performans Arasındaki İlişkiler:
Sağlık Sektöründe Bir Uygulama, Uluslararası
KAYNAKLAR
Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, sayı:15
AKINCI, Z., (2002). Turizm Sektöründe İşgören
İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı
GÜNEY, S., (2004). Açıklamalı Yönetim-Or-
Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama,
ganizasyon ve Örgütsel Davranış Terimler
Akdeniz İİBF. Dergisi, sayı: 4
Sözlüğü, Ankara: Siyasal Kitabevi
21
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
ALİ, R., KHAN, M. S., RAMİNCELENMESİ sational and Professional
HUSSAİN, S.,
Commitment on
ZAN, M., QADEER, M.Z., (2011).
Dysfunctional Audit Behaviour. British Journal
MuratAttitude
of Secondary School Teachers towards
Teof Arts and Social Sciences, 1(2), 94-104
Güven Grup
1
aching Profession. International
Journal
of Elektrik-Enerji Bölümü
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi,
QUERSTEIN, V., MCAFFE, R.B., GLASSMAN,
Academic Research, 3 (1), 985-990
M., (1992).
The
hazırlanan
bu Situational
çalışma, sanayiOccurences Thekonutlarda
kullanılan
analiz edilmesi
KAĞITÇIBAŞI,ve Ç.,
(1999).
Yenidoğalgaz
İnsan ile
veelektrik
İn- tüketiminin
oryistatistiksel
of Job olarak
Satisfaction,
Human Relations,
sanlar. İstanbul.
Evrim
Yayınevi
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
daha 859-873
45 (8),
yönünde
hareket
edilmiş olup, Between
yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
KESER, A., (2005).
The
Relationship
ROBBİNS, S., (1994). Örgütsel Davranışın Teedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Job and Lifefiyatlarının
Satisfaction
in
Automobile
Sector
genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunamelleri
varılmaktadır.
Sonuç
olarak
tüketim
(Çev:
Sevgi
Ayşe
Öztürk) Eskişehir
Employees in Bursa Turkey, İş Güç Endüstri
ETAM Basım Yayın
Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
İlişkileri veAnahtar
İnsan Kaynakları
Dergisi, 7 (2)
SEMERCİ, N., SEMERCİ, Ç., (2004). Türkiye’de
LUND, D., (2003). Organizational Culture and
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITYÖğretmenlik
AND NATURALTutumları,
GAS PRICES Fırat Üniversitesi
ACCORDING
Job Satisfaction,
JournalTOOfCONSUMPTION
Business &RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (1), 137-146
HOUSES
Industrial Marketing, 18 (3), 219-236
Abstract: In this study prepared by using data ofTAK,
TSI belonging
to the yearsÇ.,
of 2012-2014,
B., AYDEMİR
(2009). Üç Boyutlu Mesof A.,
electricity
and Organatural gas used in industry and houses is statistically
MARCHIORI, the
D.,consumption
HENKIN,
(2004).
analyzed. ANOVA model was applied to the study leki
prepared
with the
use of different
Bağlılık
Ölçeğinin
Türkçe’de Güvenilirlik
nizational Commitment
of Health
Profession
techniques for analysis.
Moreover,
ve electricity
Geçerliliğin
İncelenmesine
Yönelik Bir
and natural
gas prices
Faculty: Dimensions, Correlates and ConAlan Araştırması. Dokuz Eylül Üniversitesi
ditions, Medical Teacher, 26 (4), 353-358
İşletme Fakültesi Dergisi, 10(1), 35-54
MRAYYAN, M.T., (2005). Nurse Job Satisfaction
TENGİLİMOĞLU, D., (2005). Hizmet İşletmeand Retention: Comparing Public to Private
lerinde Liderlik Davranışları İle İş Doyumu
Hospitals in Jordan, Journal of Nursing
Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik
Management, 13, 40-50
Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi Ticaret ve
ÖZDEVECİOĞLU, M., AYLİN A., (2007). KaTurizm Eğitim Fakültesi Dergisi, sayı 1
riyer Bağlılığı, Mesleki Bağlılık ve Örgütsel
ULUSOY, F., GÖRGÜLÜ, S., (1996). HemşireBağlılığın Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkisi:
lik Esasları, Cilt I, 2. Baskı, 72 TDFO Ltd.
İş-Aile Çatışmasının Rolü, Erciyes Üniver-
Şti., Ankara
sitesi İİBF Dergisi, (28), 1-20
UYSAL, TEZCAN, H., (2013). Stajyer Çalı-
PAINO, H., AZLAN, T., SYED ISKANDAR
ZULKARNAIN SYID, I., (2011). Organi-
şanların Mesleki Bağlılık Gelişimine Örgüt
22
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:22
(Ekonomi)
& K:17
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Etkisi, Business and Economics
YILMAZER, A., (2005). İşletme
İNCELENMESİ
İkliminin
Yönetiminde
Research Journal, 4 (3), 93-110Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
Empatik İletişim ve İşgücü Verimliliğine
Etkisi: Federal Mogul Sapanca Segman ve
Güven
Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
YAZICIOĞLU, İ., IŞIL, G.T., (2009).
Örgütsel
Gömlek Üretim Tesisleri A.Ş. Örneği, 2.
1
Adalet ve Bağlılık İlişkisi: Konaklama
İşlet- Elektrik-Enerji Bölümü
Kobiler ve Verimlilik Kongresi, İstanbul
melerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları
bu çalışma,
sanayi
Kültürhazırlanan
Üniversitesi,
İstanbul
Dergisi, 1(1),
3-16 kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ve konutlarda
HOUSES
23
UHEYAD
INDEPENDENT GROUPS “RPP” REPUBLICAN PEOPLE’S PARTY1
MÜSTAKİL GRUPLAR “CHP” CUMHURİYET HALK PARTİSİ
Murat KORKMAZ1, Murat ERCAN2
Güven Group A.Ş. Finance Manager İstanbul / Turkey
Bilecik University, Faculty of Economics and Administrative Sciences of Public
Administration Bilecik /Turkey
1
2
Öz: Cumhuriyetinin ilanını müteakiben 1923 ve 1946 yılları
arasında CHP Türkiye’de ilk ve tek partili döneme damgasını
vurmuştur. Tek partili dönem nitelendirilen bu süreçte CHP
içerisinde çok önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Atatürk’ün
1938’de vefatından sonra “CHP” parti içerisindeki yaşanan
değişiklikler hız kazanmış ve bir takın parti içi rahatsızlıklar
meydana çıkmıştır. 2 nci dünya savaşı ve ülke içerisindeki
tek partili dönem, mevcut ülkenin sosyal ve politik durumunu
derinden etkilemiştir. Bu durum, ülkenin iç ve dış siyasetteki
görüntüsü üzerinde bazı olumsuzluklar yaratmıştır. CHP nin
ülke içerisindeki siyası durumunu ve yaşanan parti içi kargaşalar nedeniyle, toplumun CHP ye olan bakış açısı olumsuz
yönde değişmiştir. Bu oluşan olumsuzluk ve ülke siyasetindeki
kargaşa DP nin 1946 yılında yapılan ülke genel seçimleriyle
birlikte TBMM girmesine fırsat sağlamıştır. Gelişen bu olaylar
nedeniyle DP nin 1946 yılında yapılan seçimlerde aldığı oy
oranı CHP yi rahatsız etmiştir. Parti içi çekişmelere DP nin
aldığı oy oranı da eklenince; CHP yönetimi parti tüzüğünde
ve yönetim anlayışında ciddi değişikliklere gitmiştir. CHP nin
yaşadığı bu iç sorunlar parti içerisinde üç muhalefet hareketinin
ortaya çıkmasına neden olmuştur. Ortaya çıkan bu hareketin
ilki “Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası” dır. Ortaya çıkan bu
hareket Takriri Sükun Kanunu ile son bulmuştur. İkinci hareket
olarak “Serbest Cumhuriyet Fırkası” kurulmuş ve 1930 yılında
hayat bulmaya çalışan “Ahali Cumhuriyet Fırkası” ise; kurulduktan kısa bir süre sonra kapatılmıştır. 1923 ve 1946 yılları
arasında yaşanan siyasi sorunlar, Atatürk’ün ölümünden sonra
ülke siyasetinde yaşanan gelişmeler, tek partili dönem, CHP
içerisinde yaşanan olumsuzluklar ve müstakil gruplar hakkında
literatür çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışma betimsel olup,
çalışmaya konu olan literatür araştırması gerçekleştirilmiş ve
elde edilen bilgiler doğrultusunda sonuca gidilmiştir.
Abstract: Following the proclamation of the republic, between
1923 and 1946, RPP left its mark on the single-party era in
Turkey. RPP undertook substantial changes during the singleparty era. These changes in “RPP” gained speed after the death
of Ataturk in 1938, and certain disturbances occurred within
the party. The Second World War and the single-party era in
the country influenced deeply current social and political situation of the country, which created some inconveniences to
the image of the country in the domestic and foreign politics.
And the RPP perception of the community changed negatively
due to the political situation of RPP in the country and disturbances in the party. The inconveniences and disturbances
in the country politics enabled DP (Democrat Party) to get
into the TGNA (Turkish Grand National Assembly) with the
general elections in 1946. RPP felt uncomfortable with the
voting rate of DP in these elections. The rifts within the party
plus DP’s voting rate resulted in substantial changes in RPP’s
management understanding and bylaw. These rifts in RPP also
triggered three opposing movements within the party. The first
movement was the “Progressive Republican Party”. It came
to an end with the Law on the Maintenance of Order. As the
second movement, “Free Republican Party” was established,
and “Population Republican Party”, which sought to strengthen
in 1930, was closed shortly after established. A literature study
was carried out on the political issues between 1923 and 1946,
progress in the domestic politics after the death of Ataturk,
single-party era, disturbances in RPP and independent groups.
The study, which is descriptive, was carried out accordingly,
and concluded with the results provided.
Key Words: RPP, Single-Party Era, Independent Groups,
Management, Change
Anahtar Kelimeler: CHP, Tek Partili Dönem, Müstakil, Grup,
Yönetim, Değişim
Doi: 10.17373/UHEYAD.201539648
(1) Sorumlu Yazar: Murat KORKMAZ, Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni İstanbul / Türkiye hakanmuratkork-
[email protected] Geliş Tarihi / Received: 07.10.2014 Kabul Tarihi/ Accepted: 11.02.2015 Makalenin Türü: Type
ofarticle (Literatür Derleme / Review of the Literature) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik
Kurul Raporu Yok - Noneof Ethics Committee”
24
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
INTRODUCTION
The first emerging group was
İNCELENMESİ
the “ProgressiveAÇIKGÖZ
Republican Party”, the second one “Free
Murat KORKMAZ, Hakan
Republican People’s Party “RPP”
adminRepublican Party” and lastly “Population ReGüven
Grup A.Ş.
istrated the single-party era from
1923
to Finans Yönetmeni
publican Party” was established. These three
1
Kilis 7experienced
Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
1946. Some disturbances were
groups terminated themselves one after anduring the single-party era, and three groups
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriother,
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
whose
activities
were
ceased.
emerged as opposed
to the
RPP doğalgaz
management
ve konutlarda
kullanılan
ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
due to these disturbances.
RPP faced serious Internal factors play an important role in
tüketimthese
aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz
tespit edilmesi
problems and difficulties
against
three
moving
fromfiyatlarının
a single-party
era to multi-party.
opposing groups.
With the death of Ataturk in “Developments in foreign policy, friendship
fiyatlarının genelof
seviyesinde
varılmaktadır.policies
Sonuç olarak
tüketim
1938, the RPP perception
the Turkish
com- sonucuna
and peaceful
that
the Turkish Govaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
munity changed negatively due to the distur- ernment adopted influenced moving from a
bances in RPP, which enabled DP (Democrat single-party era toward multi-party.” (BaParty) to get into the TGNA (Turkish Grand rutçu, 2001: 89-101)
ECONOMETRIC
ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
National Assembly)
with theANALYSIS
generalOFelecACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS
INDUSTRY
AND in the transition
Among
the OF
internal
factors
HOUSES
tions in 1946. The single-party era was closed
period to multi-party era were the growth of
with the entry of DP into TGNA.
Abstract: In this study prepared by using data ofopposition,
TSI belonging toviewpoint
and demands of sinthe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
analyzed.
ANOVA
model was
to the gle-party
study prepared
with the useinofthe
different
The management,
which
remained
as aapplied
single
managers
institutionalization
and authoritarian
structure
from 1930
to 1946
of democracy,
economical
dimensions and
made
more comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity and
natural gas prices
and had its principles and rules included in the stable economy, external factors and the imConstitution of 1924, showed that RPP, which pacts of these factors on single-party managalso had its managing elements included in ers. During this period, some differentiations
the structure and organization of the country, and internal conflicts occurred within the RPP
had the characteristics of a tutelage party.
management and party itself. And certain
grouping activities emerged in parallel with
“The period between 1946 and 1950 has an
these problems.
important place in the Political History of
Turkey. Ruling the Political Power and coun- Having a significant place in the history of
try management as a single party in Turkey Turkish Republic, the presence of RPP was
between 1923 and 1946, RPP lost this manag- felt across the country between 1923 and
ing power after 1946.” (Akandere, 2004)
1946. RPP, which surrounded the country
management and management cadres as of
Several groups emerged against this coun1923, “resembles with the Countrywide Retry management during the single-party era.
25
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Organization in terms of the organiunderstanding with the decisions
İNCELENMESİ
sistance
in 1931 and
zation structure, during the early years
of the Hakan
gaveAÇIKGÖZ
momentum to implementations. The unMurat KORKMAZ,
Party since it built its activities upon
the rederlying cause of the radical change was to
maining organizations from the
Countrywide
increase the audit power of the party manage1
Resistance Organization.” (Altun, 2006)
ment in the country and government.
RPP drew upon
a local kullanılan
management
Duringistatistiksel
5. RPP
General
Assembly held in
ve konutlarda
doğalgaz underile elektrik tüketiminin
olarak
analiz edilmesi
standing even uygulanmıştır.
during theAyrıca
establishment
and
1939, an Independent Group was formed in
hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Sanayi
ve konutlarda
tüketim aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
the organization
phase.
Its according
autonTGNA
to audit
and control
both the party and
omy, the authority
to act and decide as indegovernment.
fiyatlarının
genelmanagement
seviyesinde düşüş to
gözlendiği
pendent from the
central
lo- sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
These
works
and changes in the party manaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydana
gelmektedir.
cal managements led RPP to gain importance
made
other
feel uncomAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,agement
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK, authorities
Fiyat
in the community.
fortable, which resulted in the growth of difThe party was established
and organized folferent organization structures.
ACCORDING TO CONSUMPTION
lowing these developments.
AuthoritarianRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
This made the RPP management feel uncomtrends began to emerge with its establishment,
fortable, as well. By 1939, criticizing the govAbstract: sounds
In this study
prepared
by using
and certain opposing
rose
within
thedata of TSI belonging to the years of 2012-2014,
in industry
ernment
andandmonitoring
the party functioning
analyzed. ANOVA
wastoapplied
party. These opposing
groups model
sought
be or-to the study prepared with the use of different
by the
oppositions
were
allowed.
However it
were
applied and the
research
was
ganized by 1972,
made RPPThecarry
out
madewhich
more comprehensive.
purpose
was tried to be mitigated, the perception of the
substantial transition activities to become the
opposing groups for the management could
absolute power within the party and suppress
not be changed substantially. Following his
the opposing sounds. Substantial changes
speech in 1945 in which the political authorwere made in the structure of the party in
ity at the highest level of the RPP manage1931, and the power of the central authorment, “İSMET İNÖNÜ” stated, to suppress
ity was increased with the formal organizathe problems and ensure the sustainability of
tion understanding. The authorities of the lothe party, that the single-party understanding
cal management were restricted, and this use
did not comply with the democracy and that
of authority was transferred into the central
it is necessary to make substantial changes in
organs of the party. This affected negatively
the single-party system to ensure the functhe local managements of the party, and they
tioning of democracy and democratic underchanged their behaviors and attitudes toward
standing, DP was established on 7 January,
the party management. Additionally, the man1946 and “National Development Party” was
agement implemented its strict management
26
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
the third party in July, 1945.
There are many provisions
İNCELENMESİ
established as
on the organiMulti-party era was introduced with
these
de- Hakan
zation
of parties in the Code of Practice of
Murat
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
velopments in 1945. Besides, certain
devel1923. Below are several of them: (Tunçay,
opments were accelerated within
RPP and the
2005: 375-384).
1
opposing sounds increased, as well.
Article 1: The revolutionist character of RPP
ESTABLISHMENT
OFkullanılan
RPP doğalgaz ile elektrik tüketiminin
is getting
clear,
andanaliz
it sets
grounds for Reve konutlarda
istatistiksel
olarak
edilmesi
publican revolutions (Yetkin, 1983: 93). This
uygulanmıştır.
hipotez
testleri
uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
The Republican
People’sAyrıca
Party
was
estabSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
article
explains
thetespit
aimedilmesi
of Public Party as
lished under the
name
“Public
onistatistik
9
yönünde
hareket
edilmiş Party”
olup, yapılan
bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
“leading the execution of national sovereignedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
September, 1923
and under the leadership
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
Sonuç
olarak tüketim
ty byvarılmaktadır.
the public,
ensuring
Turkey to become
of the great leader
Mustafa
Kemal Ataturk.
aralığı Kw
cinsinden yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
a modern country and attempting to make the
The first code of
practice
of the
Public
Party,
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
rule of law dominant beyond all the powers
“Public Party Code of Practice” was accepted
in Turkey”. The second Article constitutes
during parliamentary
meetings between 7 AuECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
the basis for populism understanding (Yetkin,
ACCORDING
TO CONSUMPTION
gust-11 September
1923 (Kabasakal,
1991:RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
1983:93) and opposes all kinds of discrimina111). This meeting was also the first meeting
tion (Yetkin, 1983:93).
this studyMoreover,
prepared by using
under the nameAbstract:
PublicIn Party.
thedata of TSI belonging to the years of 2012-2014,
ANOVA model
wasofapplied
study prepared
use of that
different
dates fall upon analyzed.
the independence
day
Izmir.to the Article
2: Itwith
wasthestated
“The term public
Besides, the Party
its link
the
is not an
exclusive
class
in the sight of the
made duplicates
more comprehensive.
Thewith
purpose
was to determine
electricity
and natural
gas prices
National Struggle by stating that it accepts SiPublic Party”. Moreover, it defines “all indevas Congress as its first meeting (Uyar, 1999;
pendents that does not claim any privilege and
19-23-75-344-345). The Code of Practice of
accept a complete equality before the law” as
1923 remained effective with a few changes
public. Populism principles are also defined
until 1927 (Kabasakal, 1991: 111). Soon afterin this Article. It is defined that “Populists are
wards, republic was declared in Turkey, and
those who do not accept the privileges of any
the Public Party managed the country for the
family, class, community or independent and
first 27 years of the country. Stating that he
recognizes the complete independence and
watched closely the developments in the Otliberty imposed by the law”.
toman Empire following II. Constitutionalist
Article 9: Following 7 Articles in which comPeriod, Ataturk advocated that the Turkish Remon principles are specified, Articles regardpublic management should serve under the asing the Party Organization were listed. All
sembly that be selected by the public and those
members and trustees of the Public Party are
in this assembly should serve under the party.
27
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
the national members ofİNCELENMESİ
the
Administration and directs
considered as
Great Congress.
mined
by the
AÇIKGÖZ
them as deter-
Party Council.
Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni
Article 18: Foreman was defined Güven
as the
naArticle
36: Moreover, they are liable to report
1
Kilis
7
Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
tional chairman of the Great Congress, Party
the party Bölümü
activities to the Party Council at
Council and the Party Group and Delegation
least two times a year.
of Public Administration
in the Assembly.
He tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
doğalgaz ile elektrik
43: Provincial
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakArticle
hazırlanan42,
çalışmada
ANOVA modeliCongresses are
is solely responsible
of representing the party
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakheld
araştırma
daha
kapsamlı
halethe
getirilmiştir.
annually under
presidency of provinSanayi ve to
konutlarda
göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
and has the authority
speaktüketim
in thearalıklarına
name of
cial trustee.
göre de sonuca gidilmiştir. Elde
the Party.
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketimis the represenArticle
51: Provincial
trustee
Article 19: Furthermore,
Foreman
is entitled
yükseldikçe,
tative of the party in the relevant province.
to call the GreatAnahtar
Congress
directly
or Doğalgaz,
indirectKelimeler
: Elektrik,
ly for extraordinary meeting.
Article 65: As provincial trustees, district
trustees are the trustees in districts.
Article 20: Party
Council
is
comprised
of
HOUSES
member delegates, and the members of DelArticle 75: Every person at least at the age of
egation of Public Administration and Delega18 that is a member of the Party in villages
the consumption
of electricity and natural gas used
industry and houses is
statistically
tion of Party Group
Administration.
andinneighborhoods
are
represented as a naanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
tionalwere
member
of public
congress.
applied and
the research
was
Article 21: Party
Council
holds theTheresponsimade
more comprehensive.
purpose was to determine electricity and natural gas prices
bility of the internal and external politics inRepublican People’s Party was established
cluding administration of the Party.
upon four fundamental principles: “Republicanism, Populism, Nationalism, Secularism”.
Article 31, 32: Delegation of Public Admin“Statism and Revolutionism” principles were
istration is comprised of 9 members, and its
added to these four principles in 1935, and it
chairman is the Foreman as specified in Arproceeded with 6 principles. 6 arrows in its
ticle 18.
emblem represent these principles.
Article 33: Foreman designates a member of
RPP, which was established under the leadthe Delegation of Administration as Public
ership and general presidency of the great
Clerk, and he carries out the task in the name
leader Ataturk, is based on independency and
of Foreman.
liberalism. With his abolition of sultanate and
Article 35: Delegation of Public Administracaliphate, and emphasis on the importance
tion consults with Delegations of Provincial
of national unity, he formed the structure of
28
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Turkish Public. Thus, RPP went
developments also resulted
İNCELENMESİ
Republican
in certain profiles
down in history as the first partyMurat
of Turkish
in community.
For example, discrimination
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Republic around these inseparableGüven
values.
attitudes were performed against emigrants
from villages, which resulted in right and left
1
Kilis 7 AralıkcontriÜniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
Ataturk’s state of law understanding,
concepts within an understanding of popubutions in education that can be viewed as reÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerilism
kullanılarak
çalışma,
sanayi
and hazırlanan
statism.buRPP
proceed
with the left
form, desire to vecreate
a modern
made
konutlarda
kullanılan society
doğalgaz ile
elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
and revealed
its conduct.
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakwing
hazırlanan
çalışmada ANOVA
modeli
substantial contributions
to the development
aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgazseparation
fiyatlarının tespit
edilmesi
of the party andSanayi
its acceptance
by the
public.
Intergroup
that
contrasts with the
RPP also influenced
and contributed to enpeace at home-peace in the world underedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
fiyatlarının genel
varılmaktadır.
olarak
tüketimAtaturk as well
suring the development
of seviyesinde
nationaldüşüş
industry,
standing
of theSonuç
great
leader
economy and technology.
as opposing groups within the community
weakened the peace of the country. Salient
RPP also played an important role in the profactors include mutual conflicts of right and
cess of transmission
from “Single Party” to
left groups and internal conflicts that came to
ACCORDING
TO CONSUMPTION
multi-party era by
1946, which
is democra-RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
the point of violence.
tization phase. However, due to some probthis management,
study prepared by using
TSI belongingits
to the
years of 2012-2014,
lems within theAbstract:
party Inand
cer-data ofDeclaring
ideology
with the concept and
analyzed. could
ANOVAnot
model
applied to the understanding
study prepared with of
the“Democratic
use of different Left” in 1970s,
tain opposing groups
bewas
prevented
to emerge against
RPP continued
to natural
gain distinctions
to Turkish
madeRPP
more management.
comprehensive. The purpose was to determine
electricity and
gas prices
public and country management through the
RPP performed its task to be an opposing durreforms it proposed. It identified a state party
ing multi-party era in 1950s and contributed
as from the establishment, and adopted the
to the institutionalization of opposing in a
understanding of “Public and Reform Party”
democratic regime. “In this context, it conafterwards. (Yaman, : 2011).
tributed to the development of fundamental
rights and freedoms to institutionalize the
RPP, which contributed to founding the Reparliamentary regime”. (DİSK, : 2009).
public of Turkey and is the deepest-rooted
party of the country, has also characteristics
The Republic of Turkey has accelerated it
of being the single party that has adopted the
modernizing process since the beginning of
universal principles of social democracy since
1960s. Immigration from villages to provits establishment. Additionally, it participates
inces began, and urbanizing process was acin the “International and European Socialists
celerated. Functioning profile changed within
Party” and remains to advocate the principles
such framework as industrialization. These
29
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
equality, solidarity, superiority
ing the National Struggle movement
İNCELENMESİ
of freedom,
a party
of labor, technological dominance,
developin1922.
The aim was to maintain control of
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
ment, economical efficacy and welfare.
the increasing opposing sounds within the
Assembly. Making a statement to Ulus, Gün
1
7 Aralık Üniversitesi,
Below are some studies andKilisliterature
re- Elektrik-Enerji Bölümü
and Öğüt newspapers issued during Lozan
searches on RPP, which started its life in
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriConference
(6 December,
1922), he declared
1923.
he thought
foundmodeli
a party and stated
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakthat
hazırlanan
çalışmadatoANOVA
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
populism principle would constitute the basis
Two days after the opening of the second term
for the göre
party.
(Bila,gidilmiştir.
1999: 44-69-107).
in TGNA on 11yönünde
August
1923,
Mustafa
Kemal
hareket
edilmiş
olup, yapılan
istatistik bulgulara
de sonuca
Elde
Pasha was elected for the Speakership, and
varılmaktadır.
olarak tüketim
Mustafa
KemalSonuç
Pasha
paid a countrywide
Ali Fuat Pashaaralığı
for Kw
thecinsinden
Deputy
Speakership.
yükseldikçe,
visit to explain to the public the necessity of
Lozan negotiations
during
this
Anahtar maintained
Kelimeler : Elektrik,
Doğalgaz,
establishing a party and test the water. His
period, and conflict between the Minister of
aim was to measure the reaction of the party,
Foreign Affairs, Ismet
Pasha and Prime MinECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
political structure and future classes and layACCORDING
TO CONSUMPTION
ister, Rauf Bey were
deepened.
Finally, asRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
ers to the “party-chief” authority. (Göldaş,
Rauf Bey resigned, Fethi Bey established the
1997: 11-24-41).
Abstract:
this study
prepared by using
new government,
and InLozan
Agreement
wasdata of TSI belonging to the years of 2012-2014,
analyzed.inANOVA
model was(Kastan,
applied to the Mustafa
study prepared
with the
use ofheld
different
accepted by TGNA
this period.
Kemal
Pasha
a meeting with the
2012: 306). made more comprehensive. The purpose was to determine
members
of parliament,
and
party was named
electricity
and natural gas
prices
as “Public Party”. After the meeting, elections
With the partying experience in the Ottoman
were made for party case law, leadership, and
Empire, partying stage were started in the
executive board and Ataturk was selected as
country by the TGNA second-term elections
speaker following a meeting on 11 September
before the establishment of Turkish Republic.
1923 (Uyar, 1999: 75).
(Koltuk, 2008: 5-33-44).
The party, which is the first political party
As per declarations before the elections on
of Turkish Republic and was called “Public
9 September (application for official regisParty” in the first place, decided to be named
tration 11 September), Public Party was ofas “Republican People’s Party” in council
ficially established under the presidency of
meeting in 1924. In 1927, the principles of
Mustafa Kemal Pasha. (Kastan, 2012: 306).
Republicanism, Populism and Nationalism
were included in the case law of the party.
It is the first political party of Turkish RepubIn another council meeting in 1931, Statism,
lic. Mustafa Kemal had a thought of render-
30
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
and Secularism principles
and paved the ground for a
İNCELENMESİ
Revolutionalism
new regime. Even
were also included in the previousMurat
ones.
The Hakan
during
the National Struggle, nationalists beKORKMAZ,
AÇIKGÖZ
aim of establishing RPP was to lead
the imgan to shape Turkish Government with a new
plementation of national independency
by
structure and form. Sovereignty was taken
1
and for the public, make Turkey a modern
from padishah-sultan and unconditionally
Özet : 2012-2014
arasındaki
TUİK
kullanılarak
hazırlanan
country, and ensure
the rule Yılları
of law
across
theverileritaken
over
to community,
the government
country. (Bila, şeklindedir.
1999: 44).
givençalışmada
to TGNA,
which
rules the Turkish
Farklı analiz teknikleri kullanılarakwas
hazırlanan
ANOVA
modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakRepublic.
araştırma dahaTurkish
kapsamlı hale
getirilmiştir.
political system changed
Sanayi ve of
konutlarda
tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
In the initial program
the party;
to meetgörethe
requirements
of changing conyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
de sonuca
gidilmiştir. Elde
ditions. Founded during Sivas Congress in
• Sovereignty belongs to nation.
September
1919, Anatolian and Rumelian
aralığıother
Kw cinsinden
• Any authority
than yükseldikçe,
TGNA fiyatlarda
cannot da azalma
Resistance
Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Countrywide
Sanayi, Konut, Anova,
TUİK, Fiyat Organization were
hold nationalAnahtar
jurisdiction.
changed to Public Party in October 1923,
• All the laws work for independency in orand Republican People’s Party in November
ECONOMETRIC
ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ganizations, education
and administration.
IN TERMS
OF INDUSTRY
2004.
Several
decisionsANDon identifying the
HOUSES
• Abolition of the sultanate cannot be
structure and form of the Kemalist governchanged.
Abstract: In this study prepared by using data ofment
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
that arose
during
the National Struggle
• Courts and laws
will
be
amended.
analyzed. ANOVA model was applied to the were
study prepared
with in
thethe
use Constitution
of different
included
of 20 April
• Tithe tax will
bemore
lifted.
1924. (Koltuk,
2008:
made
electricity and
natural306).
gas prices
• Education will be merged.
With the Public Party established, reform
• Period of military service will be mitigatmovements were accelerated. Republic was
ed.
declared. Sultanate, Religious Law and Di• Financial-administrative and economical
rectorate of Foundations were lifted, and
independency will be a definite condition.
education and training were merged with the
(Ozankaya, 1996: 412-413).
Law on the Unification of Education. These
substantial steps of reforms were negatively
The roots of Turkish political system in 1940s
reflected on reform-opposing groups. Since
date back to the National Struggle period in
Progressive Republic Party did not emerge
the beginning of 1920s. Urban middle class
under normal democratic conditions, two difand literate people are stated to come from
ferent opinions rose within the Assembly. The
army and government officials as well as
Progressive Republic Party advocates that atAnatolian notables. It saved Anatolia from
tend the meetings as opposing side requested
breaking up by Western dominant powers,
31
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
from the government for many
ment, more innovations were
İNCELENMESİ
explanations
implemented
issues, they opposed strictly to the
thanAÇIKGÖZ
both multi-party era and many other
MuratgovernKORKMAZ, Hakan
ment of Ismet Pasha. They put Güven
their Grup
party
Western countries, in terms of democratizaA.Ş. Finans Yönetmeni
opinions explicitly during Budget
Meetings
tion. (Kaştan, 2012: 307).
1
in 1925. Stating that their party was subject
Free Republican Party and Progressive ReÖzet : 2012-2014
to pressure during
by-elections,
opposing
publican
Partyolarak
trialsanaliz
clearly
istatistiksel
edilmesishowed that soparty blamed the
government
of doing
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleripreskullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
cial infrastructure was not sufficient for the
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
sure and opposed
to empowering
thetestleri
Ankara
ve doğalgazof
fiyatlarının
tespit edilmesi
settlement
multi-party
regime in Turkey. It
Independence Court
power
death.
yönünde with
hareketthe
edilmiş
olup, of
yapılan
istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
was also seen that revolutions was not adoptbulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
(Tunaya, 1962:edilen
610).
varılmaktadır.
Sonuç
olarak tüketim It is found that
ed enough
by the
community.
Sheikh Sait Rebel broke out in Eastern Anatwo different ways were followed for propAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
tolia on 13 February 1925. The country faced
erly explaining, understanding and adopting
with a serious depression when problematic
the revolutions by the public. The first was
issues in Lausanne
were about to be solved.
to increase the level of education/culture,
HOUSES
When the severity of the event was noticed,
and the second to make incentives for a fast
the Law on the Maintenance of Order was acdevelopment/industrialization. (Republican
the consumption
of electricity
in industry
and2010.
houses 10)
is statistically
cepted on 4 March
1925, and
Independence
People
Party,
Courts were decided
toforbeanalysis.
founded
to repress
techniques
Moreover,
Progressive
Republican
electricity
and natural gasParty
prices was closed on
the uprising. (Karpat, 1967: 45-46).
5 June 1925 as a result of claims regarding
Despite the establishment of Progressive Reits advocates composed of anti-Republican
public Party, it was closed with a court decipeople and having roles in rebels (Karpat,
sion because of the Rebel. After some time,
1967: 45-46). After the closing of Progressive
Ataturk helped Fethi Okyar to establish Free
Republican Party, reform activities were acRepublican Party in 1930 with his own incencelerated until 1930. (Haytaoğlu, 1997: 15).
tives and efforts to pass into multi-party era
RPP had the single-party government beas the basis of democracy. However, due to
tween 1923 and 1945. (Karamustafaoğlu,
internal developments within the country, this
1970: 107). With passing to multi-party era
part annulled itself in the same year. Hence,
in 1945, press upon RPP government was
the multi-party incentive could not be realdeepened. As a result, four Member of Parized, and the country was run by single-party
liament that were the founders of Democrat
governments for a while. Although Ataturk’s
Party, but members of RPP submitted to RPP
period remained with a single-party manage32
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Group Presidency a directive
and coming to the head. In
İNCELENMESİ
Parliamentary
this period, RPP
dated 7 June 1945 including the necessity
of Hakan
became
the activity area for bureaucratic inMurat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
making certain changes on the party
by-laws
terventions, Marxist left fractions and innerGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
and some other issues. The directive,
which
party fractions.
1
suggests that unconstitutional laws preventIt was seen that it was these days when Ecevit
Özetand
: 2012-2014
ing a multi-party
democratic
regimeTUİK
andverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
opposed
to allolarak
the analiz
movements
istatistiksel
edilmesi and began to
the provisions şeklindedir.
of RPP by-laws
amended
Farklı analizbeteknikleri
make
his own way. Democracy was suspenduygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri uygulanarak
araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
in line with the
constitution
was ended
up
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi on 12 Septemed by
the military
intervention
with a rejectionyönünde
by RPP
Parliamentary
Group
hareket
edilmiş olup, yapılan
ber 1980, and RPP including all the parties
except the signatory
Izmir Member of Parliafiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
Sonuç
olarak
were varılmaktadır.
closed. The
aim
of tüketim
RPP is to contribute
ment Celal Bayar,
İçel
Member
of Parliament
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
to the settlement of a modern, participative
Refik Koraltan,Anahtar
Kars Kelimeler
Member
of Parliament
: Elektrik,
and pluralistic democracy based on human
Fuad Köprülü, Aydın Menderes. Saraçoğlu
rights and the rule of law; to affect, manage
Government explained
the rejection with a
and investigate public works and country orACCORDING
TO CONSUMPTION
justification that law
amendments
should beRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
der in line with secularism so as to increase
submitted to the Parliamentary with a formal
the country and community above the modAbstract:amendments
by using
directive and by-law
should
bedata of TSI belonging to the years of 2012-2014,
industry and houses
ernincivilization
level.is statistically
analyzed.
ANOVA model
was applied
addressed before
the Council.
When
the di-to the study prepared with the use of different
rective was rejected
at comprehensive.
RPP Group,Thedirective
EVOLUTION
OF
RPP
made more
purpose was to determine
electricity and
natural
gas prices
signatories insisted on their opinion and reBetween 1923 and 1956, RPP experienced
moved from RPP, and then they established
three opposing movements that had influencDemocrat Party in 1946. (Bila, 1999: 109).
es on the substantial changes within the party.
After the elections in 1946, RPP remained in
They are: (Akandere, 2012: 7-11)
power, which was seen as a victory. However,
the storm of criticisms, caos, suspicion and
Progressive Republican Party
distrust could not be prevented within the parFree Republican Party
ty. Following the elections on 14 May 1950,
while DP entered into the Assembly with 408
Democratic Party movement
members of parliament, RPP could not with
The first movement is the Progressive Repub69 members of parliament, which meant that
lican Party. It ended based upon the Law on
its power of 27 years was destroyed by the
the Maintenance of Order. The second movepublic opinion. The end of 1970s is known
ment, Free Republican Party had to annul
as political polarization being widespread
33
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
after its establishment. AtİNCELENMESİ
the
25.04.1945 according to the
itself shortly
speech. Ismet
same year when the Free Republican
Party Hakan
Pasha
accepted that Turkey would enter into
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
was established, Population Republican
Party
a democratization process by sending a delGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
was also opened and was closed
down soon
egate to “San Francisco Conference”. In his
1
afterwards. Turkish Republican Labor and
Youth Day speech on 19.05.1945, Ismet PaÖzet : 2012-2014
TUİK verilerisha
kullanılarak
sanayi
Farmer Party, which
soughtYılları
to bearasındaki
established
talkedhazırlanan
aboutbua çalışma,
democratic
management
still in those days,
wasFarklı
notanaliz
allowed
to kullanılarak
be
forhazırlanan
the first
timeANOVA
with modeli
his statement “Deşeklindedir.
teknikleri
çalışmada
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
founded, which resulted in a second failure
mocracy principles will dominate more exSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
in opposing incentives.
(Tunaya,
1965:
562).
tensively
political
yönünde hareket
edilmiş olup,
yapılan
görein
de the
sonuca
gidilmiştir.and
Eldeideal life of the
country” (Koçak, 1985: 134).
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüş
gözlendiği
Remaining to be
the only
party and
have
a sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
dominant structure from 1930 to 1946, RPP
Thus, substantial changes were made on elecAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
also had a characteristic of tutelage party
tions through the new Election Law dated
by having a structure and organization of a
05.06. 1946 underlined by the RPP GovernECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
country that madeACCORDING
its principals
included into
ment. Subject to the Law, two-degree elecTO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
the Constitution of 1924. The third opposing
toral system was turned into a single-degree
movement against RPP is Democratic Party
system, it was ensured that voters could elect
consumption
and natural
in industry
and houses
is statistically
movement thatthewill
also beof electricity
seen right
after gas used
their
candidates
without
any agent, and peoanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
1
the Second World
War.for analysis. Moreover, tests of hypothesis
ple become
an and
independent
candidate or from
techniques
were applied
the research was
any party they wish. Beside such democratic
DEMOCRATIZATION EFFORTS OF
changes through the new Election Law, antiRPP GOVERNMENT
democratic voting system such as “open vote,
secret classification” was also introduced.
5 countries (USA, China, Union of Soviet
RPP began to conduct works on 29 April 1946
Socialist Republics, England, France) were
for the amendment of “Law of Leagues” and
given the right of permanent “representation”
“Press Law”. In the Law of Leagues accepted
and “veto” following a voting in the UN Seon 5 June 1946, establishing and annulling
curity Council during Yalta Conference in or(itself) leagues were not made subject to any
der to ensure peace after the Second World
permission, and closing leagues was handed
War. Following the Summit, it was declared
over independent courts, which was a very
with a joint speech that democratic regimes
important change because from the law bewould be formed in Europe. The UN would
ing effective to 1950, the number of leagues
hold its first meeting in San Francisco on
reached to 7219. This number was too im1 Akandere, www.turkiyat.selcuk.edu.tr
34
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
neglected. With the new Law
scientific, research and education associations
İNCELENMESİ
portant to be
of Leagues, the right to establish Murat
unions
was Hakan
thatAÇIKGÖZ
has autonomous and legal entity includKORKMAZ,
granted, which resulted in a fast unionization
ing faculties, institutes and scientific units.
process. Emerging in public1Kilis
administration
Each university and faculties under it have its
7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
agencies in the first place, unionization acown scientific and management autonomous
: 2012-2014
Yılları
TUİK verileriand
kullanılarak
çalışma,
sanayi
tivities spread Özet
in many
parts
of arasındaki
the country
legal hazırlanan
entity inbuline
with
the laws.”
including different
fields
of analiz
work,teknikleri
with kullanılarak
the
şeklindedir.
Farklı
hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
INDEPENDENT
GROUPS
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha kapsamlı hale getirilmiştir.
incentive of RPP, in a short time.
Duringgöre
Republican
period,Elde
when renovation
de sonuca gidilmiştir.
Among the reasons
for these unionization,
process had been finalized for about a centugenel seviyesinde düşüş
gözlendiği
association andfiyatlarının
party establishing
efforts
to sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
ry, meydana
dual structure
gelmektedir.was also eliminated. Thus,
be realized easily are the attempts of RPP to
and modernization
processAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,democratization
Sanayi, Konut, Anova, TUİK,
Fiyat
generate its own voting areas as well as to
es were reduced. In this context, democraprove the USA, England and Western countization and organizational transformation
tries that TurkeyECONOMETRIC
shows
a
trend
to
become
a
IN TERMS
INDUSTRY
AND
process
thatOF
began
during
the Ottoman period
HOUSES
democratizing country. (Bernard, 1988: 33).
was desired to be completed in a more radical
These efforts also include “Draft Law of UniAbstract: In this study prepared by using data ofway
TSI belonging
to the yearsperiod.
of 2012-2014,
in Republican
the consumption
electricity
and natural gas used in industry and houses is statistically
versities”. According
to theofLaw,
universities
will be autonomous
in all
their tasks
andtests
des-of hypothesis
Beside
there were
techniques
for analysis.
Moreover,
were opposing
applied and themovements,
research was
ignate faculty members in compliance with
also two opposing initiative and movements
certain rules and rights. It was accepted and
that emerged in an unorganized way within
became effective on 10 June 1946 following
RPP in 1939-1946. The first was “Indepenthe negotiations within the Assembly. (Düsdent Group”, and the other was an opposing
tur, 1229-1240).
movement within RPP that was introduced
after 1946 elections against Recep Peker
It is necessary for a democratic country to
government by about 35 young members of
make autonomous universities where scienparliament (Tunaya, 1995: 563).
tific studies are carried out. For, it is the characteristics of totalitarian and antidemocratic
An “Independent Group” within TGNA was
countries to monopolize the government by
intended to “audit and control” both the party
not making autonomous universities. Since
and government, which was held in 1939 durthis way had to be given up, universities
ing the 5th High Council of RPP. However, the
should become autonomous as soon as possipresence of independent-independent memble and it was made: “Universities are higher
bers of parliament within TGNA lasted until
35
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
1931 elections, RPP managers
Political structuring in the
İNCELENMESİ
1931. During
TGNA was performed
with the initiatives of Ataturk. Musnominated fewer candidates in certain
elec- Hakan
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
tafaYönetmeni
Kemal Pasha made establish the Countion regions and gave the initial Güven
efforts
acGrup
A.Ş. Finans
1
trywide Resistance
Organization in TGNA
cordingly, which led some candidates
outside
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
that he couldn’t do in the last Ottoman Parthe party to enter into the assembly. As a reÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriliament.
kullanılarakAlthough
hazırlanan bu all
çalışma,
the sanayi
members of parliasult, independent
candidates were determined
wereçalışmada
considered
under
şeklindedir.
Farklıduring
analiz teknikleri
kullanılarakment
hazırlanan
ANOVA
modelihis group, some
as 30 in 22 election
regions
1931 elecuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
members were not counted from the group as
tions and as 16
in veelection
regions
during
Sanayi
konutlarda tüketim
aralıklarına
hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
de sonuca
gidilmiştir. aElde
names.göre
They
constituted
group under the
1935 elections.yönünde
(Öz, 1992:
169-177).
namevarılmaktadır.
of “II. Countrywide
Resistance Group”.
During the firstaralığı
years
of
republic,
efforts
to
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
(Demirel, 1994: 20)
pass into multi-party
life were
considered
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,as
From then on, these groups took place in our
an important step in the political life of Turpolitical literature not with their long names,
key. As no presence
of an opposing
in the
asECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
IN
TERMS
OF INDUSTRY
AND
but
as
“I. Group”
and “II.
Group”.
sembly of Turkey proved that a requirement
HOUSES
in the way of democratization was not met,
After the First Grand National Assembly was
it was also a factor
slowing
the
settlement
of
in industry and
houses is the
statistically
terminated
to refine
opposing and elecanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
new regime. Additionally,
there
were
gaps
in
tionswere
remade,
Second
Grand
applied and
the research
was National Asmade
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas
prices
organizations that would ensure healthy funcsembly was founded. However, an opposing
tioning of bureaucracy. We see that some inemerged under this structure, as well. The
centives were launched to establish opposing
difference of this opposing movement from
structures and to amend the functioning of
that in the first assembly was that it emerged
bureaucracy during the first years of Repubfrom the separation of the core group in the
lic. It can be said that the aim of these incenNational Struggle. Such separation led to the
tives was not to be successful, but to make a
emergence of Progressive Republican Party
ground for meeting requirement of a sound
as a result of several matters in the last period
regime. Accordingly, we see certain “Political
of 1924. (Turan, 2012).
Undersecretariats” and “İndependent Group”
During the 5th RPP High Council in 1939, the
incentives and efforts. (Turan, 2012).
one that firstly talked about an “İndependent
In our study, we will give information about
Group” in his opening speech was the Presithe organization and tasks of independent
dent and Party Chairman, İsmet İnönü. In his
groups.
speech, he said “We thought the Independent
36
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
ORGANIZATION AND
Republican People’s Party
İNCELENMESİ
TASKS OF INGroup as well as
DEPENDENT
GROUPS
in TGNA under the regulation project
we in- Hakan
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
troduced during High Council. WeGüven
hope
that
Grup
A.Ş. Finans
5th Yönetmeni
High Council of RPP was held on 29 May
1
this conscious Independent Group,
which
will
1939 at the premises of TGNA in Ankara,
take order from the High Council and conTurkey. During the Council, the new program
duct works under
the
indifferent
presidency
istatistiksel olarak
analiz edilmesi
and regulation
of RPP
were discussed and
şeklindedir. will
Farklı provide
analiz teknikleri
of the Party Chairman,
a fundaThe most
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakaccepted
araştırma dahafollowing
kapsamlı hale negotiations.
getirilmiştir.
mental assistance
to
the
members
of
parliaSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgazdifference
important
of edilmesi
this new regulation,
ment at execution level and our government,
which
also
brought
certain structural
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik about
ve doğalgaz
and make new grounds
bothseviyesinde
for our düşüş
country”.
changes, was to establish an “Independent
(RPP, 1939: 19:22).
Group”. In his opening speech in the Council,
National Chief İnönü, explained it as having
Following a desktop review on amendment
a feature of reform for RPP as follows:
proposal, articles
were discussed.
ECONOMETRIC
ANALYSISDuring
the discussions, several
members of parlia“We thought the Independent Group as well
HOUSES
ment expressed their opinions on Article 125,
as Republican People’s Party in TGNA under
which is the article
regarding
Independent
the consumption
of the
electricity
industry and houses
is statistically
the inregulation
project
we introduced during
Group, but it and
its
subsequent
articles
were
Highwere
Council.
hope
thatwas
this conscious Intechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
applied We
and the
research
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas
prices
accepted as came from the commissions.
dependent Group, which will take order from
(RPP, 1939: 74-77).
the High Council and conduct works under
the indifferent presidency of the Party Chairman, will provide a fundamental assistance to
the members of parliament at execution level
and our government, and make new grounds
both for our country.” (Kop, 1945: 35).
RPP 5th High Council was closed on 3 June
1939 with a speech by a group including
Prime Minister and Acting General Chairman, Dr. Refik Saydam stating that “they intimately believe they will support the means
of national control, and thereby will not only
provide assurance for the citizens, but provide assistance to Republican governments.
(Chp, 1939: 74-77). Hence, during the 5th
Council between 29 May 1939-3 June 1939
it was agreed that Independent Group be established.
The original chairman of this Independent
Group was RPP Permanent General Chairman and National Chief İnönü. The Permanent General Chairman would assign an “Acting Independent Group Chief”. Independent
Group members would be selected by the
Party High Council and comprise of 21 peo37
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
ple, who would have an independent position.
litical life, RPP and in TGNA
İNCELENMESİ
comprising of
In the event that a position wouldMurat
get KORKMAZ,
empty Hakan
members
of this party. Moreover, there was
AÇIKGÖZ
within the Independent Group, newGüven
members
a question on “whether this group having an
would be selected by the Permanent
General
objective to increase the audit on government
1
Chairman. Although members to the Indeand party really could to that functionality”,
: 2012-2014
Yılları group
arasındakimeetTUİK verileriwhich
kullanılarak
bu çalışma,
pendent GroupÖzet
attended
party
willhazırlanan
be addressed
assanayi
the place and funcve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ings, they could
not take
theanaliz
floor;
express
of theçalışmada
Independent
şeklindedir.
Farklı
teknikleri
kullanılaraktion
hazırlanan
ANOVA Group
modeli within TGNA
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
their opinions and vote, either. In assembly
as an auditor body. Therefore, the point we
meetings, theyyönünde
couldhareket
express
their
will discuss
the malfunctions
caused
edilmiş
olup, opinions
yapılan istatistik bulgulara
göre de here
sonuca is
gidilmiştir.
Elde
in line with their
own group decisions, and
by the structure of the group.
aralığı
Kw cinsinden yükseldikçe,
they could vote.
Independent
Group AdminFirst of all, we should find an answer to
Anahtarwould
Kelimeler
Doğalgaz,
istration Delegation
be: Elektrik,
selected
in the
“whether the Independent Group is actually
beginning of each TGNA meeting by the Inindependent or not”. When we look at the
dependent Group.
(RPP Regulation,
1939).
ECONOMETRIC
ANALYSIS
information
above
in AND
accordance with the
IN TERMS OF
INDUSTRY
HOUSES
As per the RPP Regulation, the Independent
Regulation, we see that the original chairman
Group would Abstract:
inspect Inthe
proper
execution
group
was
RPP Permanent Genthis study
prepared
by using data ofof
TSIthis
belonging
to the
yearsthe
of 2012-2014,
of governmentanalyzed.
works ANOVA
and best
implementaeral Chairman İnönü. In other words, İnönü is
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
appliedChairman
and the research
tion of High Council decisions without being
both were
the RPP
andwasthe Chairman of
subject to the final decision of the assembly
the Individual Group as a auditor and supergroup. The Group would direct a question to
visor, which is one of the most controversial
the government and expect a reply through
facts. Such conclusion would not be wrong
the decision of its general delegation. Bein the light of this fact: National Chief İnönü
sides, it could request from the government
would both determine and direct the party
any issue to be discussed explicitly in TGNA
policies as the RPP Permanent General Chairand take the vote of confidence for the govman, and decide to what extent and on what
ernment in TGNA. Independent Group would
points these policies should be supervised.
work for the party government to be successWhen we look at the Regulation again, we
ful without discord, ambition and individualsee statement on the fact that the group would
ity. (RPP Regulation, 1939).
work for the party government to be successRPP Independent Group that we gave brief
ful without discord, ambition and individualinformation about was turned into a supervisity. It is not possible for a group to be indeing body within the single party in our popendent under such facts.
38
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
hand, Members to the IndepenFollowing the decision of
İNCELENMESİ
On the other
institutionalizing
dent Group attend the party meetings
RPP, Hakan
the AÇIKGÖZ
Independent Group, Istanbul Member of
Muratof
KORKMAZ,
but they cannot express any opinion;
they
just
Parliament
Güven
Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni Ali Rana Tarhan was made re1
serve as audiences. However,
they
have
the Elektrik-Enerji
signed from
the position of Acting Customs
Kilis
7 Aralık
Üniversitesi,
Bölümü
right to express their opinions in the General
and Monopoly and brought to the Group
Özet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
bu çalışma,
sanayi
council meetings of the Assembly, but these
Chairman
position
a few
days before the
opinions do notşeklindedir.
have any
enforcement.
MayANOVA
1939)modeli
(TBMM Official
Farklı
analiz teknikleri For,
kullanılarakcouncil
hazırlanan (26
çalışmada
during this period,
the only political party in
Report, 316-317). 1. Group comprised of
yönünde
hareket edilmiş
olup, yapılan istatistik
bulgulara
göre de sonuca
gidilmiştir.
Elde General counTGNA was RPP.
The issues
to be addressed
in
the members
elected
by the
TGNA was discussed
indüşüş
the gözlendiği
Party sonucuna
cil ofvarılmaktadır.
RPP High
These members
fiyatlarınınand
genelagreed
seviyesinde
SonuçCouncil.
olarak tüketim
Assembly Group
in the first place. It was not
were: Dr. Hüsamettin Kural (Ağrı); Şehime
possible for the members of the TGNA GenYunus (İzmir); Atıf Akgüç (Bursa); Ali Rıza
eral Council to talk against decisions on the
Türel (Konya); Fazlı Güleç (Bursa); Sadri
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF beELECTRICITY
NATURAL GAS
PRICES
issue that are discussed
and agreed
upon
ErtemAND
(Kütahva);
Emin
Aslan Tokat (DeniACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
cause subject to the Article 112 of the RPP
zli); Emrullah Barkan (Malatya); Zeki MeRegulation entailed members of the party to
sut Alsal (Diyarbakır); Rıdvan Nafız Edgüer
the consumption
of electricity
and From
natural gas used
in industryAziz
and houses
is statistically
abide the decisions
by the party
group.
(Manisa);
Akyürek
(Erzurum); Hüsnü
this point, it was
not possible
for Moreover,
the IndepenKitapçı
Nakiye
(Erzurum);
techniques
for analysis.
tests of hypothesis
were (Muğla);
applied and the
research Ergün
was
dent Group to be effective within the party
Fuat Sirmen (Rize), İzzet Arukan (Eskişehir);
and assembly, to audit the party and governKemalettin Kami (Rize); Ali Rana Tarhan (Isment, and serve as a control and audit mechatanbul); Abdurrahman Naci Demirağ (Sivas);
nism.
Ahmet Şükrü Esmer (Istanbul); Nazım Poroy
(Tokat); Ziya Karamürsel (Istanbul).
As we will discuss in the chapter of the place
and functionality of the Independent Group
According to writings by Hilmi Uran, who
as a control and audit mechanism within
worked as the Acting Group Chairman of RPP
TGNA, this group did not use any negative
and Party General Secretary for long years, the
or abstention vote against the government;
group would audit the government practices
and it supported in all circumstances the govwithin the assembly while serving as a step toernment and its decisions as the other party
ward future roles of the opposing party. Howmembers. As Koçak states, “The Independent
ever, conducting works for five years since esGroup was more RPP rather than being indetablished, the group could neither completely
pendent”. (Koçak, 1985: 292-293).
the government nor make it accustomed to the
39
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
regime. With Hilmi Uran’s terms,
Development in the country
İNCELENMESİ
multi-party
since June, 1945
“…artificialness was a huge weakness
of the Hakan
led AÇIKGÖZ
into abolishment of the Independent
Murat KORKMAZ,
group.” (Uran, 1959: 344).
Group
following transition into multi-party
Yönetmeni
1
life and establishment
of Democrat Party in
7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
In his memories, Hilmi UranKilis
wrote
“But…
1946. The Group held its last meeting on 4
the Independent
Group could not make the
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriMay
kullanılarak
bu çalışma,
sanayi
1946hazırlanan
and decided
that
all the works and
ve konutlarda
doğalgaz as
ile elektrik
government familiar
withkullanılan
the regime
ex- tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
of çalışmada
their own
so far
be published as a
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakreports
hazırlanan
ANOVA
modeli
pected. For, inuygulanmıştır.
their own
meetings
ofuygulanarak
30
Ayrıca
hipotez testleri
brochure. (Tanin Newspaper, 5 May 1946).
Sanayiwere
ve konutlarda
tüketim
aralıklarınaby
people, they often
strictly
criticized
the group member,
who may
havesanayi
beensektörü
pre-için tüketim
MEMBERS
THE
INDEPENDENT
edilen bulgular
sonucunda;
aralığı arttıkça,OF
elektrik
ve doğalgaz
pared much, and
the government members
GROUP AND VOTING PROCEDURE
got pressed now
and then. However, this was
As per the RPP regulations, “21 members”
also true for the main group meetings of Pubselected among the party would form the “Inlic Party, but all these critics did not leak outECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
PRICES
dependent
Group”GAS
within
TGNA. During the
TO CONSUMPTION
side the party andACCORDING
therefore, they
did not haveRANGESth IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
5 RPP High Council, RPP Executive Board
such influences as exporting a member from
proposed a list of Independent Group memAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
the party.”
in industry
and proposal
bers,
and this
was accepted by conanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
“In the explicittechniques
meetings
the Assembly,
theof hypothesis
sensus.
were:
for of
analysis.
Moreover, tests
wereThose
applied members
and the research
was
Independent Group behaved in a more ten“Dr. Hüsamettin Kural (Ağrı Member of Partative and even cautious way than the main
liament), Atıf Akgüç (Bursa Member of Pargroup. On the other hand, nobody expected
liament), Fazlı Güleç (Bursa Member of Paranything from such an opposing, which is
liament), Emin Aslan Tokat (Denizli Member
affiliated to the General Presidency of Pubof Parliament), Zeki Mesut Alsan (Diyarbakır
lic Party and is known by all that it is indeMember of Parliament), Aziz Akyürek (Erpendent only by name, and those critics…”
zurum Member of Parliament), Nakiye El(Uran, 1959: 345).
gün (Erzurum Member of Parliament), İzzet
The group chairman and members could reArukan (Eskişehir Member of Parliament),
ally not perform their duties expected and
Ali Rana Tarhan (Istanbul Member of Parliademanded from them in the meeting for govment), Ahmet Şükrü Esmar (Istanbul Memernment practices; they approached toward
ber of Parliament), Ziya Karamürsel (Istangovernment practices in a positive appreciabul Member of Parliament), Şehime Yunus
tive way. (TBMM Official Report: 60).
(İzmir Member of Parliament), Ali Rıza Türel
40
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
of Parliament), Sadri Ertem
Report: 316-317). II. Group
İNCELENMESİ
Konya Member
was stated as
(Kütahya Member of Parliament),
Emrullah
comprising
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ from the members elected by the
Barkan (Malatya Member of Parliament),
General
Council of RPP High Council. (RPP,
Yönetmeni
Rıdvan Nafiz Ergüder (Manisa
Member of
1
1939: 9). Bölümü
Parliament), Hüsnü Kitapçı (Muğla Member
to writings
bysanayi
Hilmi Uran, who
TUİK
bu çalışma,
of Parliament), Özet
Fuat: 2012-2014
S irmenYılları
(Rizearasındaki
Member
ofverileriAccording
worked as the Acting Group Chairman of
Parliament), Kemalettin
Kamu
(Rize
Member
şeklindedir. Farklı
analiz
teknikleri
Ayrıca hipotez
uygulanarakRPP
araştırma
dahaParty
kapsamlıGeneral
and
Secretary for long
of Parliament),uygulanmıştır.
Abdurrahman
Naci testleri
Demirağ
years, the
would
audit
(Sivas Memberyönünde
of Parliament)
Paroy
hareket edilmişNazım
olup, yapılan
göre group
de sonuca
gidilmiştir.
Eldethe government
practices within the assembly while serving
(Tokat Memberfiyatlarının
of Parliament)”.(Chp,
1939:
genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
gelmektedir.
as ameydana
step toward
future roles of the opposing
165).
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,party.
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,
Fiyat
However,
conducting
works for five
Independent Group members that held on 3
years since established, the group could neiJune 1939 determined the Administration
AND NATURAL
GAS
PRICES
ther completely
the
government
nor make it
Delegation of Independent
through aRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING Group
TO CONSUMPTION
accustomed to the multi-party regime. With
HOUSES
meeting on 5 June. Istanbul Member of ParUran’s terms, “…artificialness was a
liament Ali Tarhan
wasIndesignated
as the
Act-data ofHilmi
Abstract:
this study prepared
by using
TSI belonging to the years of 2012-2014,
in industry
and houses
is statistically
huge
weakness
of the
group.” (Uran, 1959:
ing President of
Independent Group by RPP
techniques
for analysis. and
Moreover,
tests of hypothesis
345).were applied and the research was
Permanent General
Chairman
National
Chief, İnönü. Thus, the first acting president
of the Independent Group was Istanbul Member of Parliament, Ali Tarhan (Jaeschard,
1990: 10-11). That task lasted until II. Extraordinary High Council meeting of RPP
in 1946, when the Independent Group maintained its existence.
In his memories, Hilmi Uran wrote:
“But… the Independent Group could not
make the government familiar with the regime as expected. For, in their own meetings
of 30 people, they often were strictly criticized by the group member, who may have
been prepared much, and the government
Following the decision on establishing the
Independent Group and a few days before
the Council (26 May 1939), Istanbul Member of Parliament Ali Tarhan, who had been
resigned from the position of Acting Customs
and Monopoly, was assigned as the President
of the Independent Group. (TBMM Official
members got pressed now and then. However, this was also true for the main group meetings of Public Party, but all these critics did
not leak outside the party and therefore, they
did not have such influences as exporting a
member from the party.”
41
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
meetings of the Assembly,İNCELENMESİ
the
the Independent Group was
“In the explicit
increased from
21 to
35. The members was determined the
Independent Group behaved in aMurat
more
ten- Hakan
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
National
Chief İnönü and accepted by contative and even cautious way thanGüven
theGrup
main
A.Ş. Finans
Yönetmeni
1
sensus by Bölümü
the Council. The new members of
group. On the other hand, nobody
expected
Kilis 7 Aralık
the Independent Group accepted by the 6th
anything from such an opposing, which is
: 2012-2014
kullanılarakof
hazırlanan
RPP: bu çalışma, sanayi
affiliated to theÖzet
General
Presidency
of TUİK
Pub-verileriCouncil
lic Party and isşeklindedir.
known Farklı
by allanaliz
thatteknikleri
it is indekullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
“Rıfkı daha
Refik
Pasin
Member of Parliauygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
kapsamlı
hale(Ağrı
getirilmiştir.
pendent only by
name,
and
those
critics…”
ve doğalgaz
tespit edilmesi
ment),
Hıfzıfiyatlarının
Oğuz Bekata
(Ankara Member
(Uran, 1959: 344-345).
of Parliament),
Ziya Yörük
(Ankara Member
aralığı arttıkça, elektrik
ve doğalgaz
of Parliament), Tahsin Banguoğlu (Bingöl
The group chairman
and members could rearalığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
Member of Parliament), Muhtar Ertan (Bitally not perform
their duties expected and
lis Member of Parliament), Bülent Osma
demanded from them in the meeting for gov(Bitlis Member of Parliament), Hıfzırrahman
ernment practices; they approached toward
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS
OF (Bolu
INDUSTRY
AND
Raşit
Öymen
Member
of Parliament),
government practices
in a positive
apprecia-RANGES
HOUSES
Sekip Engineri (Burdur Member of Parliative way. (TBMM Official Report: 60).
Abstract: In this study prepared by using data ofment)
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
Selahattin
Batu
(Çanakkale Member
consumption
electricity
and 1945
natural gas used in industry and houses is statistically
Development inthethe
countryofsince
June,
Şükrü
(Erzincan
analyzed. ANOVA model was applied to the of
studyParliament)
prepared with the
use ofSökmensüer
different
led into abolishment
the Moreover,
Independent
techniques forofanalysis.
Member
of Parliament),
electricity
and natural gas Zeki
prices Soydemir (ErGroup following transition into multi-party
zurum Member of Parliament), Necmi Oslife and establishment of Democrat Party in
ten (Giresun Member of Parliament), Kazım
1946. The Group held its last meeting on 4
Aydar İsparta Member of Parliament), Dr.
May 1946 and decided that all the works and
Hayrullah Diker (Istanbul Member of Parreports of their own so far be published as a
liament), Vehbi Sandal (Istanbul Member
brochure. (Tanin Newspaper, 5 May 1946).
of Parliament), Ali Rana Tarhan (Istanbul
The organization of Independent Group
Member of Parliament), Münir Bilsel (İzmir
maintained as such until 1943. However,
Member of Parliament), Tezer Taşkıran
during the 6th High Council of Independent
(Kastamonu Member of Parliament), MuhitGroup, certain changes were made both on
tin Taner (Kayseri Member of Parliament),
the number of members and of administraFuat Çobanoğlu (Kırşehir Member of Parliation delegation. During RPP Council held in
ment), Şevket Turgut (Kırşehir Member of
Faculty of Language History and Geography
Parliament), Refik Fenmen (Kocaeli Member
on 8 June 1943, the number of members to
of Parliament), Ali Muzaffer Göker (Küta42
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK
AÇIDAN
Parliament), Nasuhi Baydar
During the 6th High Council
İNCELENMESİ
hya Member of
of RPP held in
1943,
both the number of members to the
(Malatya Member of Parliament),
MuratHaldun
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Independent Group and the number of memSarhan (Manisa Member of Parliament),
FeyGüven Grup
bers to the Administration Delegation were
zullah Uslu (Manisa Member1Kilis
of Parliament),
increased.
Dr. Kemali Beyazıt (Maraş Member of ParÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
liament), Lütfı ve
Ülkümen
(Maraş Member of
ARTICLES
INDEPENDENT
konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistikselON
olarak
analiz edilmesi
şeklindedir.
Farklı (Maraş
analiz teknikleri
Parliament), Sabiha
Gökçül
Member
GROUP AND ADMINISTRATION
of Parliament),Sanayi
Süreyya
Anamur
(Trabzon
ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
DELEGATION
Member of Parliament), Esat Tekeli (Urfa
With the accepted changes on the regulation,
seviyesinde
düşüşYetkin
Member of Parliament),
Suut
Kemal
meydana
below
are gelmektedir.
the Articles on “Party Independent
(Urfa Member of Parliament), Yusuf Duygu
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Group
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK, Fiyat Delegation”:
and Administration
Karslıoğlu (Yozgat Member of Parliament),
Şinasi Devrin (Zonguldak Member of ParliaArticle 125. 21 fellows have an independent
ment), Hamit Pekcan
(Kütahya
Member ofRANGES
nature
within
the assembly,
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND who have been
HOUSES
Parliament)
elected by the general delegation of the counmembers.
They are present at
Abstract: In this study prepared by using data ofcil
TSIamong
belongingparty
to the years
of 2012-2014,
Ali Rana Tarhan,
who was ofthe
ActingandChairthe consumption
electricity
group meetings. However, they cannot make
man of the Independent
Group, was assigned
were applied
the research was
statements
andandparticipate
in voting. On the
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas prices
to this position again by the National Chief
other hand, they make statements with reİnönü. Independent Group members that
spect to the decision of their own group durwere held right after the Council determined
ing the negotiations in the general delegation
the Administration Delegation of the Group,
of the assembly and they use voting. They are
which would comprise of:
also entitled to protect the confidentiality of
the issues that are inappropriate to declare
Independent Group President RPP Permanent
outside the party group.
General Chairman and National Chief İnönü,
Acting President of the Independent Group
Ali Rana Tarhan (Istanbul Member of Parliament), Münir Bilsel (İzmir Member of Parliament), Ali Muzaffer Göker (Kütahya Member of Parliament), Süreyya Anamur (Trabzon Member of Parliament), Şinasi Devrin
(Zonguldak Member of Parliament).
Article 126. Acting President of the Independent Group may assign an acting person for
himself for the administration of negotiations.
The Group holds general meetings and makes
decisions with its members. Negotiation procedure is subject to the provisions of assembly group. The Independent Group have an
43
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
delegation of 3 membersİNCELENMESİ
seArticle 130. Acting President
administration
of the Independent
Group has the same rights with the
lected by this group itself in the beginning
of Hakan
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
acting
chairmen of the assembly group in all
each meeting year of the TGNA. Güven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
public and private organizations of the party.
1
Article 127. The IndependentKilis
Group
delegaArticle 131. A court of honor is established
tion may invite the members that are not a
in the beginning
of analiz
eachedilmesi
meeting year for the
member of the veparty
to be
audience
in ile
negokonutlarda
kullanılan
doğalgaz
elektrik tüketiminin
purpose of dealing with personal conflicts
tiations.
edilmesi
of members
to the tespit
Group
and Independent
Article 128. The
taskhareket
of Party
yönünde
edilmiş Independent
olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
Group,
claims
events that are nonedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığıand
arttıkça,
elektrikof
ve doğalgaz
Group is:
varılmaktadır.
Sonuç
olarak
tüketim and honor of
compensable for the dignity
a- to control, without subject to the decision
these groups.
of the assembly group, the proper functioning
Article 141. Chairman and acting chairmen,
of government affairs, and a good tracking of
execution
officialsGAS
andPRICES
party general secretary
AND NATURAL
party regulation and
programTOasCONSUMPTION
well as HighRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
of the TGNA, acting presidents of the party
HOUSES
Council decisions. This group submits a regroup, acting president of the independent
port to the council
regarding
theprepared
activities
indata of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Abstract:
In this study
by using
group
and general
delegation
in industry
and housesadministration
is statistically
the last four years.
analyzed. ANOVA model was applied to the cannot
study prepared
with
the
use
of
different
accept such positions as directorate,
made moreGroup
comprehensive.
purpose was
electricityand
and natural
gas prices even in nonb- The Independent
may The
request
a to determine
membership
supervising
reply and interpretation from execution offigovernmental companies and institutions. Arcials with a decision the general delegation
bitrariness of being a stakeholder in private
and it provokes a reliability voting in the asinstitutions is subject to general provisions.
sembly for the execution officials. It also may
CONCLUSION
request from the government any issue to be
As concluded from the development process
discussed explicitly within the assembly.
of RPP’s becoming a party, Republican Peoc- Acting President of the Independent Group
ple’s Party was stated as the continuation of
pay substantial care to provide assistance for
“Anatolian and Rumelian Countrywide Rethe prosperity of the party government, and to
sistance Organization”, which organized and
prevent discord, ambition and individuality.
executed the Independence War. The name of
Article 129. Members of the Independent
the party, which was initially “Public Party”,
Group cannot be elected for the party governwas changed into “Republican People’s Parment as long as they maintain this title.
ty” in 1935.
44
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Republican Party and Free İNCELENMESİ
Reparties were established suddenly
Progressive
is that there
publican Party trials clearly showed
the Hakan
were
illegal organizations before. However,
Muratthat
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
social infrastructure was not yet enough
for
none
of those organizations, except for DP,
Yönetmeni
the settlement of multi-party1Kilis
regime
in Turcould not have
Bölümüenough power to be opponent
key. It is also seen that revolutions were not
of RPP since landlords and powerful persons
Özet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
adopted sufficiently by the society. For this
as wellistatistiksel
as intellectuals
olarak analiz were
edilmesiinvolved in DP.
reason, two main
roadsFarklı
were
followed
for
şeklindedir.
analiz
teknikleri kullanılarak
After 1946 results, which was the first multiuygulanmıştır. Ayrıca
hipotez testleri uygulanarak
properly communication,
understating
and
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
party
election,
many
independent
Members
internalization yönünde
of revolutions
by olup,
the commuhareket edilmiş
of Parliament
aselektrik
well ve
asdoğalgaz
more than one politiedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığı arttıkça,
nity. The first was
seen as to increase the level
cal party were included in the Assembly.
aralığı Kw
cinsinden
yükseldikçe,
of education/culture
and
the second
tofiyatlarda
accel- da azalma meydana gelmektedir.
erate development/industrialization.
The Independent Group than can be defined
as a part of transmission into multi-party
An opinion on which the founding objective
ANDbe
NATURAL
GAS PRICES
eraINcan
evaluated
as an important phase
of the Independent
Group can
be addressedRANGES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
in the development of Turkish democracy.
as a foreign policy has also been stated by
results were achieved
Koçak. Koçak Abstract:
mentions
that
demand
ofdata ofAlthough
In this
studythe
prepared
by using
TSI belonging not
to themany
years of 2012-2014,
Turkish managers
to show themselves as a
these
made grounds for
analyzed. ANOVA model was applied to the through
study prepared
with trials,
the use they
of different
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
were
applied
and
the
research
management in a ‘liberal’ trend necessitates
a healthy transmission intowasmulti-party life.
such an initiative. The establishment of the
Thus, democracy in Turkey could find its way
Independent Group is considered as one of
after many experiences by using its own inthe initial important trials in the way of deternal dynamics.
mocratization in Turkish political history. AlThe fact that RPP, which the National Chief
though the lifetime of political Undersecreİnönü saw as a phase into multi-party era, and
tariats established to decrease the burden on
bureaucracy was short, it was one of the first
examples of the political structuring in Turkey. Similar organizations are also available
today for the political organization to perform
its duties as required.
of which was the Chairman, formed an Inde-
A lot of political parties were established as a
result of the amendments in the Community
Law by RPP. The main reason why such many
perform its duty as opposing against RPP,
pendent Group within itself whose Chairman
was among itself again proved from the beginning that it could not serve for its desired
objective. The Independent Group could not
which had the power, and even it supported
RPP in every issue.
45
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
this group made no contriHttp://Www.Turkiyat.SelİNCELENMESİ 29.03.2012,
It was stated that
bution to the democratic life that was
cuk.Edu.Tr/Pdfdergi/S7/11.Pdf
Muratthought
to be a supervising organ of the party
Güvenduring
AKANDERE, O., (2004). National Chief
1
the single-party era in Turkey.
Independent
Period (Internal and External Factors
Group trial showed that democracy could
in Transmission
into sanayi
Multi-Party Era in
hazırlanan bu çalışma,
not be introduced
and settled through such
Turkey (1938-1945), İz Publishing. Isşeklindedir.as
Farklı
analiz teknikleri
artificial justifications
to serve
the develuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
daha p.15
tanbul
opment of democracy,
initiatetüketim
a control
proSanayi ve konutlarda
aralıklarına
hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
cedure within yönünde
the party
and assembly, and
BARUTÇU,
F.A.,
(2001).
Political Memories
elektrik
ve doğalgaz
genel seviyesinde
make trials of fiyatlarının
transmission
into multi-party
(From National Struggle to Democracy),
era in the future. It also showed that criticized
C.Konut,
II, 21Anova,
Yüzyıl
Publishing
Ankara
TUİK,
Fiyat
views could not become successful through
BİLA, H., (1999). RPP (1919-1999). Doğan
so-called institutions under the pressure of
ANALYSIS OF ELECTRICITYPublishing,
NATURAL
GAS PRICES
Istanbul.
pp.44-69-107
other views and ECONOMETRIC
programs.
stated thatRANGES IN AND
ACCORDINGIt
TOwas
CONSUMPTION
TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
the Independent Group could not come out of
BERNARD, L., (1988), Accurate on the
the direction ofAbstract:
the National
Chief
and
In this study
prepared
by RPP,
using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
TTK Printing House,
the consumption of electricity and natural gas used inModern
industry andTurkey,
which was a proof
thatANOVA
it wasmodel
not actually
analyzed.
was appliedinto the study prepared with the use of different
p.33
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesisAnkara.
were applied
dependent.
DİKİCİ, A., (2008). Secular Practices in Na-
REFERENCES
tional Chief İsmet İnönü Period, Ankara
AYDEMİR, Ş., (1968). (1968), II.Adam,
Vol. II, Remzi Printing House, Istanbul
University Turkish Reform History Institute Ataturk Yolu Journal, No:42 December, Ankara. pp.161-192
ALTUN, A., (2006). Organization of Republican People’s Party During the Single
Party Era in Turkey, Mustafa Kemal
University Social Sciences Institute Published Master Thesis, Hatay.
DEMİREL, A., (1994). Opposing in the
First Assembly, Bursa Ekin Bookstore
Publishes, Bursa. p.46
DEMİREL, A., (1994). Opposing in the
AKANDERE, O., (2012). The Organization
and Function of the Independent Group
as an Auditing and Control Mechanism
in TGNA between 1939-1946, Access
First Assembly, İletişim Publishing, Istanbul. p.20
DUSTUR, 3.Tertip, XXVII.
46
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
DİSK., (2009).
“Fundamentals for A LiberKOLTUK, D.A., (2008). Koltuk,
İNCELENMESİ
RPP and Is-
met İnönü in Transmission to Multi-Party
alist, Equitable, Democratic Murat
and KORKMAZ,
Social Hakan AÇIKGÖZ
Era After II. World War, Tsa / Year: 12,
Constitution (Constitution Report)”
No:
Güven Grup
57, Ankara
1
N: 2, August.
Bölümü
Social Research Journal of
Turkey, (2), pp.5-33-44
FEROZ, A., (1996).
TurkeyYılları
in aarasındaki
DemocratiÖzet : 2012-2014
KASTAN, Y., (2012). Changes in the Manzation Process
(1945–1980), Hil Publishşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
uygulanmıştır.
daha kapsamlı
hale getirilmiştir. of RPP in
agement
Understanding
ing, Istanbul.
s.306 Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
Transmission
into Multi-Party
Era in
göre de sonuca gidilmiştir.
Elde
GÖLDAŞ, İ., edilen
(1997).
Negotiations on the
bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Turkey (1938-1950), Social Sciences
fiyatlarının
genel seviyesinde
Maintenance
of Order
1923 Elections
– sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
gelmektedir.
Journal,
Access 29.03.2012, Http://
Appointment Assembly, Belge PublishAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Www.Aku.Edu.Tr/Aku/Dosyayonetimi/
ing, Istanbul. pp.11-24-41
Sosyalbılens/Dergi/Vııı1/Ykastas.Pdf
HAYTOĞLU, E.,
(1997). ANALYSIS
DemocratizaECONOMETRIC
KONGAR,
(2001). Turkey
in the 21. CenACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS E.,
OF INDUSTRY
AND
tion Process in Turkey and Reasons of
HOUSES
tury, Remzi Bookstore, 29.edition, IstanTransmission to Multi-Party Era in 1945
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging
to the
bul 2001,
p.years
132of 2012-2014,
the consumption
of electricity
(1908-1945),
Paü. Faculty
of Education
KOÇAK,
C., (2003).
National
were applied
and the research
was Chief Period
Journal No:3
in Turkey (1938-1945), (A Research on
JAESCHKE, G., (1990). Turkish Chronol-
the Internal and External Policy During
ogy (1938- 1945), Çev.Gülayşe Koçak,
the Period), İletişim Publishing, Istanbul.
Ankara. pp.15-16
pp.292-293
KARPAT, H.K., (1967). Turkish Democ-
KOÇAK, C., (1997). Political History 1923-
racy History, İmge Publishing, Istanbul.
1950”, Turkish History IV, Modern Turkey
pp.45-46
1908-1980, Cem Publishing, Istanbul
KOP, K.K., (1945). Discourse, Speeches and
KİRMAN, E., (2006). Transmission to
Messages of the National Chief, General
Multi-Party Era and Evolution of Oppos-
Knowledge Books, Istanbul. pp.35-72
ing Concept in Turkish Political Culture
KABASAKAL, M., (1991). Political Party
(1946-1950), Süleyman Demirel Univer-
Organization in Turkey 1908- 1960,
sity Social Sciences Institute Published
Tekin Publishing. Istanbul. p.111
Master Theses, Isparta
47
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
TUNCAY, M., (2005). Establishment
Koçak,1986b:
142;
İNCELENMESİ
of SinLewis,1988:307;
gle-Party Management in T.R. (1923Aydemir, 1969: 360-364,446;
Düs- Hakan AÇIKGÖZ
Murat KORKMAZ,
1931), Tarih Vakfı Yurt Publishing. Istantur8:1575-1577; Düstur2:754-Güven
7 Grup
6 0A.Ş.
; Finans Yönetmeni
bul. pp.375-384
1
Düstur1:1322; Düstur1: 1250-1255;
Düs- Elektrik-Enerji
Bölümü
tur5:1704-1720; Düstur6:1146- 1177;
TUNCAY, M., (1992). Establishment of SinÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
TBMM ve
Official
Report,1946:269;
gle-Party
in T.R, Yurt İçi
konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel Management
olarak analiz edilmesi
şeklindedir.
Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
TBMM Official
Report,1946:313
Publishing 1. Edition, 2. Edition Cem
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik vePublishing,
tespit edilmesi
Istanbul.
p.28
OZANKAYA, Ö.,
(1996). Republic Tree. Anyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
bulgular sonucunda;
sanayi
sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
kara: İmgeedilen
Bookstore,
Istanbul.
pp.412TURAN, M., (2012). Two Trials in Repubfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
413
lican gelmektedir.
Period: Political Undersecretariats
Anova, TUİK, Fiyat
andKonut,
Independent
Group, W3.Gazi.Edu.
ÖZ, E., (1992). Social Roots of Single Party
Tr/Web/Mturan/Word/İkideneme.Doc
Government, http://bianet.org/biamag/
29.03.2012
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITYAccess:
AND NATURAL
GAS PRICES
bianet/14636-tek-parti-iktidarininACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
toplumsal-kokenleri Access: 28.03.2014HOUSESTÜZEL, S., (1992), Constitution Law, Izmir,
1950, p.190
; İhsan
Ezherli, TGNA
to the years
of 2012-2014,
ÖZ, E., (1992).
Single Party
Management
the consumption
of electricity
(1920-1992) and Ottoman Chambers of
and Political
Involvement, Ankara.
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesisDeputies
were applied(1877-1920),
T.B.M.M. Pubmade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
pp.169-177
lishing. No:54, Ankara. p. 166
RPP., (1939). 5. High Council Records Ankara. pp.3-165
Tanin Newspaper, 5 May 1946
TBMM Official Report, 6. Period, Exceptional Meeting, pp.60-316-317
RPP., Code of Practice (1939). (Accepted in
the 5. High Council Meeting on 1 June
1939.) Ankara
TBMM, (1943). Official Report, Period 7,
Exceptional Meeting, C.3
RPP., (1939). 5. High Council Records. Ankara. pp.19-22
TUNAYA, T.Z., (1962). Pan-Islamism Discussions, http://www.genbilim.com/content/view/3660/86/ Access: 27.03.2012
RPP., (1939). 5. High Council Records. Ankara. pp.74-77
TUNAYA, T.Z., (1965). Political Parties in
Turkey 1859-1952, Arba Publishing, Istanbul. p.26-29
Republican People’s Party, 29.03.2012
Bulletin, Ankara. p.10
48
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:17
(Ekonomi)
& K:02
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
(1995). Political Parties
in URAN, H., (1959). My Memories,
İNCELENMESİ
TUNAYA, T.Z.,
Ayyıldız
Turkey 1859-1952, Arba Publishing,
IsMurat KORKMAZ, Hakan Printing
AÇIKGÖZ House, Ankara. pp.248-264
tanbul. p.563
Yönetmeni
YAMAN,
H., (2011). Kurdish Issue Memory
1
Kilis
7
Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Bölümü
TUNAYA, T.Z., (1962). Pan-Islamism Discusof Turkey
From Eastern Question to Demsions, Arba Publishing, Istanbul. p.562ocratic Initiative, SETA. Ankara
610
YETKİN,
(1983).
Single
Party Era in Turşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak
hazırlanan Ç.,
çalışmada
ANOVA
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
UYAR, H., (1999). Single Party Era and RPP,
key, Altın Book Publishing, Istanbul. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Boyut Books,
Istanbul.
pp.19-23-75-344pp.39-5-93
yönünde
hareket edilmiş
olup, yapılan istatistik bulgulara
345
HOUSES
49
UHEYAD
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN İSTİHDAM VE İŞGÜCÜ
PİYASASINA KAZANDIRDIĞI BİR İŞ TANIMI : BİREYSEL
EMEKLİLİK ARACILARI1
INDIVIDUAL PENSION SYSTEM GAINED TO THE EMPLOYMENT
AND LABOR MARKET A JOB DESCRIPTION: INDIVIDUAL PENSION
AGENCIES
Hatice Nur GERMİR
Celal Bayar Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulu Bankacılık ve Finans Manisa / Türkiye
Abstract: Individual Pension System (IPS), public
social security system as a complement and individuals generate regular income for the period savings
consciousness movement, whether owned standard
of living after retirement when the same ensuring the continuity as well as pension funds in the
long-term accumulated capital of the economy that
needs funding requirements by providing the public
meet the needs and resources of the private sector
with the realization of new investments so you can
increase employment is a building which was built
on. Employed in the formation of IPS specified, has
an indirect effect. However, BES accordance with the
legislation, a Bachelor’s degree may be marketed by
intermediary. With IPS, IPS intermediary called a new
job description has emerged the concept of this new
dimension refers to the direct employment of IPS.
Öz: Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), kamu sosyal
güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak ve bireylerin
düzenli gelir elde ettikleri dönemlerde tasarruf bilinciyle hareket edip, sahip olunan hayat standardının
emekli olunduğunda da aynen devamının sağlanması
yanısıra emeklilik fonlarındaki uzun vadeli olarak
toplanan birikimlerin ekonominin ihtiyacı olan finansman gereksinimini sağlayarak kamu ve özel
sektörün kaynak ihtiyacının karşılanmasıyla yeni
yatırımların gerçekleştirilebilmesi böylece istihdamın
arttırılabilmesi üzerine kurgulanmış olan bir yapıdır.
BES’in oluşumunda belirtilen istihdam, dolaylı bir
etkiye sahiptir. Ancak Mevzuat uyarınca BES, eğitimini tamamlamış Lisans sahibi aracılar tarafından
pazarlanabilmektedir. BES sayesinde BES aracıları
adı verilen yeni bir iş tanımlaması ortaya çıkmıştır ki
bu yeni kavram BES’in doğrudan istihdam boyutunu
ifade etmektedir.
Key Words: Keywords:Individual Pension System,
Accumulation, Employment, Individual Pension System
Anahtar Kelimeler: Bireysel Emeklilik Sistemi,
Birikim, İstihdam, Bireysel Emeklilik Aracıları
Doi: 10.17373/UHEYAD.201539646
(1) Sorumlu Yazar: Hatice Nur GERMİR, Celal Bayar Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulu Bankacılık
ve Finans Manisa / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 19.01.2015 Kabul Tarihi/ Accepted:
03.03.2015 Makalenin Türü: Typeofarticle (Araştırma / Research) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok /
None“Etik Kurul Raporu Yok - NoneofEthicsCommittee”
50
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
January / February/March 2015Issue:03Volume:02Winter
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
1.GİRİŞ
refahlarını korumak şeklinde,
İNCELENMESİ
SGK’nın amacını
ifadeAÇIKGÖZ
etmek mümkündür (Kaleli, 2013).
Bir toplumun ekonomik kalkınması,
herşeyden
Güven
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
önce bireylerinin sağlıklı bir yapıda
olmasına
Bireyin
çalışma hayatı sırasında ve emeklilik
1
Kilis
7
Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
bağlıdır. Sağlıklı bireylerden oluşan toplumsal dönemindeBölümü
karşılaşabileceği iş kazası, hastalık,
bütünün sürdürülebilirliği, çalışma koşullarında yaşlılık ve vefat şeklindeki birçok riske karşı koÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
standartlaşmayaveve
sosyalkullanılan
güvenlik
sisteminin
runabilmesi
içinolarak
SGK,
aktif
çalışma hayatlarında
konutlarda
doğalgaz
ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
analiz
edilmesi
devamlılığına bağlı bulunmaktadır. Emekli Sandığı, bireylerden temin ettiği sigorta gelirlerini ortak
Sanayi
ve konutlarda
tüketim
göre elektrik
ve doğalgaztoplamakta
edilmesi bireylerin gerek
Sosyal Sigortalar
Kurumu
(SSK)
vearalıklarına
Bağ-Kur,
bir havuzda
böylece
20 Mayıs 2006edilen
tarihinde
5502 sayılı Yasa ile çalışma hayatlarında gerekse emeklilik dönemlebulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
fiyatlarının
genel seviyesinde
olarak
tüketim hissedebileceği
tek bir çatı altında
toplanarak
Sosyaldüşüş
Güvenlik
rinde kendilerini
güven
içerisinde
Kurumu (SGK) adını almıştır. Bireylerin çalışma bir ortam sunmaya gayret göstermektedir (Varol,
hayatı boyunca karşılaşabileceği riskleri mümkün 2006: 11)
olduğunca bertaraf etmek ve emeklilik döneminde
HOUSES
51
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Tablo 1.
Sosyal Güvenlik Kurumu
Gelirlerinin Giderleri Karşılama
İNCELENMESİ
Durumu
1
HOUSES
Kaynak : (http://www.sgk.gov.tr/wps/wcm/connect/092e7c7b-f6d3-4e58-b381-1d5d0442f33c/201
4_09+Temel+G%C3%B6stergeler.pdf?MOD=AJPERES) Erişim Trh: 11.01.2015
52
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
mantığı kuşaklararası dayadüzenleme sistemin açık vermesi
İNCELENMESİ
Sosyal sigortacılık
sürecini başnışma esasına dayanmaktadır. Tablo.1’de
latmıştır.
Dünya ülkelerinde emeklilik yaşının 65
Muratgörülen
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
SGK’nın en önemli gelir kalemi sigortalı
çalıolması yönünde kararlar alındığı bir aşamada,
şanlardan elde ettiği prim gelirleri
olup emekli
Türkiye’de emeklilik yaşının düşürülmesi ortala1
aylığı ve sağlık harcamaları ise en önemli gider
ma yaşı 44 olarakhesaplanan 10 milyon 200 bin
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerikişiden
kullanılarak
hazırlanan bubir
çalışma,
sanayiordusu meydana
kalemini oluşturmaktadır.
müteşekkil
emekli
EmekliANOVA
olduktan
sonra pasif olarak
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakgetirmiştir.
hazırlanan çalışmada
modeli
Grafik 1. Sosyal
Güvenlik Kurumu’nun
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanaraknitelendirilen
araştırma daha kapsamlı
hale
getirilmiştir.
bu kitlenin sisteme getirdiği aşırı
Sanayi
ve konutlarda
tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
GelirGider
Dengesi
yük, Merkezi
Bütçesi’nden
SGK’ya her
göre de Yönetim
sonuca gidilmiştir.
Elde
yıl kaynak transferini rutin bir hale getirmiştir
(Işık,
2013)gelmektedir.
(AA, 2013)
meydana
Tablo 2. Sigortalı İstatistikleri
HOUSES
Kaynak: (http://www.sgk.gov.tr/wps/wcm/
connect/092e7c7b-f6d3-4e58-b381-1d5d044
2f33c/2014_09+Temel+G%C3%B6stergeler.
pdf?MOD=AJPERES) ErişimTrh: 11.01.2015
Kaynak: (http://www.sgk.gov.tr/wps/wcm/
connect/092e7c7b-f6d3-4e58-b381- 1d5d044
2f33c/2014_09+Temel+G%C3%B6stergeler.
pdf?MOD=AJPERES) ErişimTrh: 11.01.2015
Gelir gider dengesi itibariyle sosyal güvenlik
sistemi 1990’lı yıllara kadar fazla veriyorken,
tamamen popülist bir yaklaşımla dönemin siyasi
otoritesi tarafından emeklilik yaşında yapılan
53
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
oluşan finansal açığın başlıca
edebiliyorken, Türkiye yüzde
İNCELENMESİ
SGK bütçesinde
12.6 oranı ile bu
sebeplerini maddelemek mümkündür;
kategorideki
AÇIKGÖZ en düşük tasarruf oranına sahip ülke
konumundadır.
(AA, 2013)
Yönetmeni
1.Pasif olarak değerlendirilen ve emekli
aylığı
1
alan kişi sayısının aktif sigortalıKilis
sayısına
oranla
Sosyal güvenlik sistemindeki mevcut sorunlaçok yüksek olması ve bunun sonucunda bireylerin
rın giderilerek ekonomiye uzun vadeli kaynak
sisteme olan katkı
düzeylerinden
fazla
bir tüketiminin
ve konutlarda
kullanılan daha
doğalgaz
ile elektrik
istatistiksel
aktarımının
sağlanabilmesi,
bireylerin tasarruf
şekilde sistemden
finansal katkı temin etmeleri
bu getirilmiştir.
alışkanlığı geliştirmesiyle
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakalışkanlığı
araştırma dahaedinerek
kapsamlı hale
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
olarak ifade edilebilecek
Aktif/Pasif
Oranının
doğru
orantılıdır.
Bu manada
getirilen önemli bir
1.90-1.95 seviyesinde
gerçekleşmesi,
adımaralığı
olarak,
Bireysel
Emeklilik
edilen bulgular
sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
arttıkça,
elektrik
ve doğalgazSistemi (BES)’ni
anmak mümkündür.
aralığıolarak
Kw cinsinden
yükseldikçe,
2.Kayıt dışı istihdam
adlandırılan
sigortasız
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
işçi çalıştırılması,
çalışılan
gün
sayısıDoğalgaz,
ve/veya
1.1.Sigortacılık ve Bireysel Emeklilik Sektörü
sigorta primine esas alınan kazanç tutarlarının
Sigorta sektöründeki küresel ekonomik büyüme,
SGK’ya noksan bildirilmesi,
IN yılında
TERMS OF
INDUSTRYseyir
AND ile aynı doğrultuda
2012
gerçekleşen
HOUSES
3.Sağlık sektöründe yapılan yolsuzluk, görevi
2013 yılı itibariyle de uzun vadeli bir eğilim ortaya
kötüye kullanma,Abstract:
menfaatInsağlama
su-istimaller.
this study vb
prepared
by using data ofkoymaktadır.
TSI belonging to Gelişmiş
pazarlar içerisinde ABD
Batı
Avrupa’daki
yavaşlama
analyzed.
ANOVA
model was
applied to the ve
study
prepared
with the use
of different eğilimine karşın
Prim alacaklarının
tahsiline
yönelik
borçlularla
en güçlüelectricity
büyüme
Amerika’da
gerçekleştimade
more comprehensive.
The purpose
was to determine
andKuzey
natural gas
prices
yapılan uzlaşma,
taksitlendirme
imkanları,
karilmiştir. Gelişmekte olan piyasaların ise gelişmiş
yıt-dışılığın azaltılması ile sağlık sektöründeki
ekonomilere göre daha iyi bir yıl geçirdiğini ifade
yolsuzluk ve su-istimallerin giderilmesi yönünde
etmek mümkündür. Gelişmiş piyasalarda hayat
alınan kararlar, arttırılan denetleme faaliyetleri
alanında yüzde 0.2 daralma ve hayat dışındaki
ile SGK’nın gelir gider dengesinde iyileştirme
yüzde 1.1 ile toplamda yüzde 0.3 büyüme, gelişsağlanmaya çalışılmaktadır. Bireylerin emekli
mekte olan piyasalarda sırasıyla yüzde 6,4 ve 8,3
olduklarında da refah düzeylerinin asgari aktif
ile toplamda 7,4 büyüme sonucuna ulaşılmıştır.
çalışma hayatı boyunca sürdürdüğü şekilde
Gelişmiş ve gelişmekte olan piyasaların toplamı
olabilmesi için, sosyal güvenlik sisteminin bir
şeklinde ele alınan dünya sigorta sektöründe ise
tamamlayıcı unsuru niteliğinde bireysel emeklilik
hayat alanında yüzde 0.7, hayatdışı alanda ise
programları geliştirilmiştir. Hane halklarının gelir
yüzde 2.3 büyüme gösterilmiştir. Bu verilerin
düzeylerindeki düşük oranlar tasarruf oranlarında
ışığında dünya sigorta sektörü hayat ve hayatdışı
da kendini göstermektedir. 2012 yılında gelişmekolmak üzere toplamda yüzde 1.4 oranında artış
te olan ülkeler kategorisinde Çin milli gelirinin
yüzde 50’sini Hindistan yüzde 33’ünü tasarruf
eğilimi göstermiştir (Swiss Re)
54
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Gelişmekte olan piyasalarda sigortacılık sektörü,
mevzuat çalışmaları başlatılan Bireysel Emeklilik
İNCELENMESİ
genel hatlarıyla Gayri Safi Yurt İçi Hasıla
Sistemi
27 Ekim 2003 tarihinden itibaren resmen
Murat(GSYH)
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
ile doğru yönlü bir gelişme kaydetmektedir.
Üluygulanmaya başlanmıştır. (Kılınç, 2009: 9)
kede kişi başına düşen gelirde1Kilis
artış7 Aralık
yaşandıkça
Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
1.1.1.Sektörün Aktif Büyüklüğü, Kârlılık ve
sigortaya ayrılan payda da artış gerçekleşmekte,
İstihdam
Özet : 2012-2014
gelir esnekliği yüksek
olduğundan
ekonomide
Aralık çalışmada
2013 tarihi
itibariyle
sağlanan büyümeden
dahaFarklı
yüksek
oranda
toplam
şeklindedir.
analiz
teknikleri
kullanılarak31hazırlanan
ANOVA
modeli sigortacılık ve
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
bireysel emeklilik sektörünün aktif toplamı yüzde
prim üretimi elde edilmektedir. Gelir azaldıkça da
22 artışla
64,3
milyar
TL olarak
sigortacılık sektörü
ekonomiden
dahaolup,
hızlı
oranda
yönünde
hareket edilmiş
yapılan
göre
de sonuca
gidilmiştir.
Elde gerçekleşmiştir.
Bu aktif büyüklük içerisinde hayat sigortası ve
daralma göstermektedir
(Hazine Müsteşarlığı)
meydana
gelmektedir.
bireysel
emeklilik
katılımcılarına ait fon tutarı 28,8
Türkiye’de de sektör benzer bir gelişme gösterAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,milyar
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK, Fiyatve bireysel emeklilik
TL’dir.
Sigortacılık
miş olup; 2013 yılında yüzde 4 reel olarak artış
sektörlerinin ülke ekonomisine katkı sağladığı
kaydeden GSYH’nın bir yansıması şeklinde
önemli
alanlardan
bir tanesi
AND
NATURAL GAS
PRICES istihdamdır. 2013
sektör toplam prim
üretiminiTObir
önceki yılaRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
CONSUMPTION
yılı sonu itibariyle Türkiye’de faaliyette bulunan
HOUSES
göre yüzde 15 oranında arttırmış toplam prim
61 adet sigorta, reasürans ve bireysel emeklilik
üretiminin GSYH’ya
oranı
1.4’tenbyyüzde
Abstract:
In thisyüzde
study prepared
şirketinde
toplam
18 isbin
511 personel istihdam
in industry
and houses
statistically
1,55 düzeyine çıkmıştır.
2013 yılında sigortacılık
analyzed. ANOVA model was applied to the edilmektedir.
study prepared with
the
use
of
different
Sektörde gerçek / tüzel kişi olarak 15
analysis.
Moreover,
sektörü, yüksektechniques
orandaforreel
olarak
kaydettiği
and natural
gas prices
bin 494electricity
adet sigorta
acentesi
faaliyet göstermekte
büyüme neticesinde yıl boyunca 24.2 milyar TL
ve 26 bin 639 bireysel emeklilik aracısı görev
prim üretimini gerçekleştirmiş, 1998 yılı sabit
yapmaktadır. 1.379 sigorta eksperi, 111 broker
fiyatlarıyla karşılaştırıldığında yüzde 15 oranında
(gerçek / tüzel kişi) ile 42 aktüerin (sözleşmeli /
reel ve 2012 yılı ile karşılaştırıldığında ise nominal
kadrolu) de çalışmakta olduğu dikkate alındığında,
olarak yüzde 21,8 oranında kaydettiği büyüme
sigortacılık ve bireysel emeklilik sektörlerinde 80
ile önemli bir gelişmeye imza atmıştır. Sektörde
binden fazla kişiye doğrudan istihdam imkanı
faaliyette bulunan hayat alanında 6, hayat dışında
sağlanmaktadır. (Hazine Müsteşarlığı)
36,, hayat ve emeklilikte 18 ve 1 reasürans olmak
1.1.2. Sigorta Aracıları
üzere reasürans, sigorta ve emeklilik anlamında
toplam 61 firma bu gelişmeleri gerçekleştirmiştir.
Gelişmiş piyasalarda ekonomik büyümenin baş(Hazine Müsteşarlığı)
lıca lokomotiflerinden birisi olarak kabul edilen
sigorta sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin
Ülkemizde de hayat ve hayatdışı olarak iki ana
birincil amacı, sigortalı sayılarını arttırabilmektir.
başlıkta toplanan sigortacılık faaliyetlerine emeklilik branşının da dahil edilmesiyle, 2001 yılında
Sigortalanacak kişilere ulaşılabilmesi böylece
55
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
sayısının arttırılıp daha fazla prim
şirketleri ve müşteriler arasında
İNCELENMESİ
sigortalı
köprü görevini
toplanabilmesi maksadıyla, sigorta Murat
şirketlerinin
yerine
getiren sigorta aracılarına ihtiyaç duyulmakKORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
öncelikle bireyler nezdinde sigorta bilincine
dair
tadır. Sigorta sektörünün pazarda tutunmasında
farkındalık oluşturmaları gerekmektedir.
Sigorta
gelişip yaygınlaşmasında profesyonel sigorta
1
hizmetlerinin özellikleri gereği şirketin bizzat
aracıları önemli bir dağıtım kanalıdır (Tunca,
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki TUİK verileri2014:
kullanılarak
kendisince yapılması
mümkün
olmadığından,
2617-2618)
örgütlenme yapısının
da Farklı
genişanaliz
halkteknikleri
kitlelerine
şeklindedir.
Gerçek/Tüzel
kişiliğe sahip sigorta acenteleri için
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
erişimi kolaylaştıracak nitelikte olması son derece
ve doğalgaz
edilmesimesleki deneyim
gerekli
eğitimfiyatlarının
düzeyi tespit
ve asgari
önemlidir. Bu anlamda
sigorta
hizmetinin
geniş
yönünde hareket
edilmiş
olup, yapılan
süreleri Sigorta Acenteliği Yönetmeliğinin Ekbulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
kitleler bazındaedilen
tabana
yayılmasında; sigorta
varılmaktadır.
1/A maddeleri
kapsamında
şöyle düzenlenmiştir;
TabloKelimeler
3. Sigorta
Aracıları
Mesleki
Deneyim
Düzeyi
Anahtar
: Elektrik,
Doğalgaz,Eğitim
Tüketim, ve
Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
Eğitim Düzeyi
Profesyonel Mesleki
Deneyimi
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS
PRICES
2 Yıllık Meslek Yüksek Okulu (Sigortayla
İlgili)
2 Yıl
HOUSES
4 Yıllık Yüksek Öğretim Kurumları
1 Yıl 6 Ay
the Yüksek
consumption
of electricity
and natural
gas used
in industry and houses is statistically
4 Yıllık
Öğretim
Kurumları
(Sigortayla
İlgili)
made2014:
more comprehensive.
The purpose was to determine electricity and natural gas prices
Kubilay,
3 (https://www.inonu.edu.tr/uploads/contentfile/173/files/Huriye%20Ku-
Kaynak:
bilay%205_2%20tam.pdf) Erişim Trh: 12.01.2015
2008 yılında Sigorta Aracıları Yönetmeliği’nce
hukuk sistemimize kazandırılan yeni bir kavram
olan “Teknik Personel” düzenlemesine kadar,
sigorta aracısı olmak için herhangi bir mesleki
deneyim ve eğitim şartının aranmadığı görülmektedir. “Teknik personel kavramı” ile pazarlama,
bilgilendirme ve sigorta ürünlerinin satış işlemleri
sadece bu kişiler tarafından yapılabilir anlamı
ifade edilmekte ve “Teknik personel” Sigorta
Aracıları Yönetmeliğinin Madde:3/1-h uyarınca
sigorta işlemleri bilgilendirme, satış ve pazarlama
ile sigorta acenteleri dışında satış yetkisi taşıyan
bir personel olarak tanımlanmaktadır. 2009 yılında yaklaşık olarak 53 bin sigorta acente veya
sigorta kurumu adayı bu eğitimleri almıştır. İki
gün süren eğitimler, “Acenta Öncesi Lisanslama
Eğitimi” ve Acenta Sürekli Eğitimi “ başlıkları
halinde 2014 yılına kadar devam etmiştir. 2014
yılında Sigorta Aracıları Yönetmeliği’nde yapılan
değişiklikten sonra, “Sigorta Eğitim Merkezi”
aracı ve acentalara sürekli eğitim veren bir
merkez haline dönüştürülmüştür. Yönetmeliğin
19/1nci maddesine göre, teknik personel eğitimi
asgari her üç yılda bir azami beş iş günü olacak
56
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
2.1.Bireysel Emeklilik Sistemi
şekilde standart hale getirilmiştir. Bu eğitim,İNCELENMESİ
Yö-
Tanımı
netmeliğin 19/2 nolu maddesine göre
ise,KORKMAZ,
birinci Hakan AÇIKGÖZ
Murat
Mevcut kamu sosyal güvenlik sisteminin tafıkrada yer alan eğitimi tamamlamamış
herhangi
mamlayıcısı niteliğinde, bireylerin emeklilik
bir teknik personel var ise belirtilen
personelin
1
dönemlerinde de refah seviyelerinin azalmadan
eğitimi tamamlanana kadar aktivitesinin askıya
devam edebilmesini temin edebilmek maksadıyla
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK8verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
alınmasını içerdiğinden,
pratik
olarak
günde
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi
birikimde
bulunmaları,
uzun
vadeli toplanan bu
saatten toplam 16
saat şeklinde
eğitim
alınması
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri
yatırıma
yönlendirilerek
ekonomiye
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez2014:
testleri 3-4)
uygulanarakbirikimlerin
hale
getirilmiştir.
olarak son şeklini
almıştır (Kubilay,
gerekli kaynak sağlanması yoluyla istihdamın
2.BİREYSEL EMEKLİLİK
SİSTEMİ
edilen bulgular sonucunda;
sanayi sektörü için tüketim
aralığı arttıkça,ve
elektrik
ve doğalgaz
arttırılabilmesi
ekonomik
kalkınmanın sürfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
dürülebilirliğinin
Kw cinsinden
yükseldikçe,
meydana gelmektedir.gerçekleştirilmesi amacıyla
2003 yılının sonaralığı
çeyreğinden
itibaren
Türkiye’de
Bireysel
Emeklilik Sistemi
AnahtarBireysel
KelimelerEmeklilik
: Elektrik, Doğalgaz,
Tüketim,oluşturulan
Sanayi, Konut, sisteme
Anova, TUİK,
Fiyat
uygulamaya başlanan
Sistemi
(BES) adı verilmektedir (Özcan, 2003).
(BES), sigortacılık sektörünün sahip olduğu iki
haneli büyüme trendini
devamANALYSIS
ettirmiştir.
31
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITY
Kamusal
otoritenin sürekli demetim ve kontroACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Aralık 2013 tarihinde yaklaşık olarak 4.2 milyon
HOUSES
lünde olmakla birlikte tamamen özel emeklilik
katılımcı ile 4.7 milyon bireysel emeklilik söztarafından
özel bir emeklilik
Abstract: In this study prepared by using data ofşirketleri
TSI belonging
to the yearsyürütülen
of 2012-2014,
leşmesi akdedilmiş
olup katılımcı
sayısı
the consumption
of electricity
andyüzde
sistemi olan BES’e gönüllü olarak ödedikleri katkı
analyzed.
ANOVA
model wasartmıştır.
applied to the study prepared with the use of different
33, sözleşme sayısı
yüzde
34 oranında
wereile
applied
the research
was
payları
girişand
yapan
katılımcılar,
kendi nam
made more
comprehensive.
Katılımcıların sisteme
ödediği
katkı The
payıpurpose
tutarı,
ve hesaplarına açılan BES hesaplarında risk ve
2013 yıl başından itibaren yürürlüğe giren ve 1.3
getiri beklentilerine göre tercih ettikleri yatırım
milyar TL’ya ulaşan devlet katkısıyla birlikte 23
fonlarında tasarruflarını değerlendirebilmekte,
milyar TL’ya baliğ olmuştur. 2013 yılında bir
elde edecekleri ek gelir ile emekli olduklarında
önceki yıla göre katılımcılara ait birikimlerde
hayat standartlarını çalıştıkları döneme göre aynen
yüzde 30, devlet katkı tutarının ilave edildiği
devam ettirebilme şansına kavuşabilmektedirler
katkı payı tutarında ise yüzde 42 oranında bir
(Bağlan, 2006).
atış kaydedilmiştir.
2.2. Bireysel Emeklilik Sisteminin Amacı
Katılımcılara ait fonların değeri ise 26.3 milyar
TL olarak gerçekleşmiştir. Bu rakamlara sistemden ayrılan katılımcıların ödediği katkı payları
ile sistemden çıkarken kendilerine ödenen fon
tutarları eklenmemiştir (Hazine Müsteşarlığı)
28 Mart 2001’de TBMM’ce kabul edilerek 7 Nisan 2001 tarihinde 24366 sayılı Resmi Gazete’de
yayınlanan 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf
ve Yatırım Sistemi Kanunu, BES’i ana ve dolaylı
olmak üzere iki amaç üzerine tesis etmiştir.
57
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
2.3.Bireysel Emeklilik Sisteminin
güvenlik sisteminitamamlayıcı
İNCELENMESİ
Kapsamı
Mevcut sosyal
nitelikte, katılımın tamamen gönüllülük
Murat esasına
Çalışan-çalışmayan şeklinde bir ayrım içermeyen,
dayalı olduğuBES’denbireylerin emekli
Güven oldukGrup A.Ş. Finans Yönetmeni
bireyin herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna
1
larında aktif dönemdeki refah seviyelerini
aynen Elektrik-Enerji Bölümü
bağlı olması şartı armayan, 18 yaşını doldurmuş
devam ettirebilmeleri hatta yükseltebilmeleri majör
kadın-erkek, genç-yaşlı, işçi-işveren, esnaf-memur
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
amacı oluştururken,
istihdamın
arttırılabilmesi
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi
herkesin
katılabileceği
BES’deSGK’daki
“teklik”
gayesiyleekonomiye
gerekli
uzun
vadeli
kaynak
şeklindedir.
Farklı
analiz
teknikleri
aksine
bireyin,
dilerse birden fazlaBES
Ayrıca hipotez testleri uygulanarakilkesinin
araştırma daha
kapsamlı
temini vesosyaluygulanmıştır.
güvenlik sisteminden
kaynaklı
hesabı açtırabilmesi mümkündür (Uğur, 2004)
yönündeyükün
hareket edilmiş
devletin üzerindeki
hafifletilebilmesi
dolaylı amaç olarak
ifade
2.4.Bireysel
Emeklilik
Sisteminin
Özellikleri
fiyatlarının
geneledilmektedir
seviyesinde düşüş (4632
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim
aralığı1Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
Sayılı Kanun,md.1.)
sayılı
Emeklilik
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,4632
Sanayi,
Konut,Bireysel
Anova, TUİK,
Fiyat Tasarruf ve Yatırım
Gelişmiş ülkelerin tümünde uygulanan BES’in
Sistemi Kanunu, sistemi uygulayan ülkelerdekine
2
amaçları şu başlıklar altında özetlenebilir;
benzerAND
düzenlemeler
getirmekle
NATURAL GAS
PRICES birlikte, ülkemiz
gerçeklerine uygun özel düzenlemeler de kaleme
1.Bireylerin güvenli bir şekilde tasarrufta bulunHOUSES
almıştır. Bu özellikler şöylece sıralanabilir;
maları ve bu tasarrufları aktif çalışma hayatlarını
the consumption
of electricity
tamamlayıp yaşlandıkları
dönemde
kullanmalarını
1.Özellikle Latin Amerika ülkeleri örneğinde olanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
temin etmek, techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
the research
wassisteminin yerine
duğu were
gibi applied
kamu and
sosyal
güvenlik
konmak amacıyla oluşturulan sistem, ülkemizde
sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak
tesis edilmiştir.
2.Bireyleri tasarrufta bulunmaya teşvik etmek ve
bu tasarrufları yatırımlara yönlendirmek,
3.Katılımcılara emekli olduklarında birikimlerini
düzenli aylık gelir bağlanması veya toplu ödeme
seçenekleriyle ilave gelir sağlanabilmesi yoluyla
refah seviyelerini arttırmak,
2.Ülkemizde gönüllülük esasına dayanan sistem,
dünya örneklerinde genel olarak gelişmiş ülkelerde karşılaşılan bir uygulamadır. Gelişmekte
olan veya az gelişmiş ülkelerde sistem zorunlu
katılım prensibine dayanmaktadır.
4.Ekonomiye yatırımlar için gerekli kaynak
temini sağlamak,
3.Fonlama yöntemiyle işletilen sistemde her
katılımcının kendi nam ve hesabına açılan ve
yönetilen fonlar, emeklilik hakkı kazanıldığında
bireye getiri temin etmektedir. Sistemde her katılımcı risk ve getiri beklentisine göre oluşturduğu
5.İstihdamı arttırmak
1 (http://www.mevzuat.gov.tr/Mevzuat
Metin/1.5.4632.pdf)
2 (www.egm.org.tr) (http://www.spk.gov.tr/indexpage.aspx?pageid=286&submenuheader=0)
58
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
BES hesabındaki yatırımının seyrini sanal ortamda
şirketlerinin kuruluş, faaliyet
İNCELENMESİ
ve denetimi HM,
şifresiyle takip edebilmektedir.
toplanan
birikimlerin kurallara uygun biçimde
AÇIKGÖZ
yatırıma yönlendirilmesi ise SPK’nın sorumluGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
4.BES’de en az 120 ay kalıp 56 yaşını
tamamluğundadır (Çanakçı, 2003)
1
lamış olanlar, emekli olabilir. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
9.Katılımcının vefatı halinde, hesabında biriken
: 2012-2014
5.Şeffaflık ilkesiÖzet
BES’in
bir diğer
önemli TUİK
özel-verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
tutar yasal
varisiolarak
veyaanaliz
varsa
lehdarına ödenmekve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
edilmesi
liğidir. Türkiye’de
uygulanan
şeklindedir.
Farklı BES’de
analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
tedir. Maluliyet durumunda katılımcı, hesabındaki
göre elektrik
ve doğalgaz
tespitalabilmektedir
edilmesi
katılımcılar yatırımlarının
getirilerini
fonlarla
birikimi
vergifiyatlarının
indirimiyle
(Bağlan,
ilgili diğer bilgileri
2006)aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
edilentelefon
bulgular internet
sonucunda;gibi
sanayielektrosektörü için tüketim
fiyatlarının
genel
seviyesinde
düşüş
gözlendiği
sonucuna
varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
nik ortamlardan takip edebilmelerinin yanı sıra,
gelmektedir.
2.5.meydana
Bireysel
Emeklilik Sisteminin Yapısı ve
emeklilik şirketleri tarafından da belirli aralıklarla
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,İşleyişi
Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
katılımcıların hesaplarına ilişkin bilgileri adreslerine
posta yoluyla döküman olarak gönderilmektedir
BES’in kurumsal yapısının en tepesinde Bireysel
(Elveren, 2004) ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
Emeklilik
Danışma
Kurulu
(BEDK) yer almakIN TERMS
OF INDUSTRY
AND
HOUSES
tadır. BES’e dair politikaların belirlenerek hayata
6.Bir tasarruf mekanizması olarak işleyen BES’de
ilgili
Abstract: Inbulunulmaması
this study prepared bygerekusing data ofgeçirilmesine
TSI belonging to dair
the years
of tedbirleri
2012-2014, almakla görevli
sigortacılık faaliyetinde
olan BEDK, Hazine Müsteşarının başkanlığında,
analyzed.
ANOVA
model was
applied
mektedir. Tasarruf
yapabilen
kitlelere
hitap
edento the study prepared with the use of different
wereBakanlığı,
applied and Çalışma
the researchve
wasSosyal Güvenlik
Maliye
made andan
more comprehensive.
The purpose
sisteme giriş yaptığı
ayrıldığı veya
emekli
Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Sermaye
olduğu ana kadar katılımcı, herhangi bir sigorta
Piyasası Kurulu tarafından en az genel müdür
işlemiyle karşılaşmamaktadır (Egemen, 2003).
düzeyinde görevlendirilecek birer temsilciden
7. BES’ de Devlet katkısı vardır.1 Ocak 2013
oluşan bir yapıya sahiptir. Asgari üç ayda bir
tarihinden itibaren BES’e katılımı teşvik etmek
Müsteşarlıkça önerilen toplantı gündemiyle bir
amacıyla, katılımcının bireysel emeklilik hesabına
araya gelmektedirler (4632 sayılı Kanun md.3 ).
ödediği katkı payının yüzde 25’i katılımcı nam
BES’in çekirdeğinde katılımcı ve emeklilik şirketi
ve hesabına yatırılmakta böylece aylık 100 TL
yer almakta olup taraflar arasında gerçekleştirilen
katkı payı ödeyen birey için her ay Devlet Katkısı
emeklilik sözleşmesi ise sistemin temel unsuruolarak 25 TL yatırılmaktadır. 3
dur. Risk/getiri beklentisine göre birikimlerinin
8.BES, kamusal otorite tarafından sürekli ve düyönlendirileceği yatırım fonlarını BES Aracısının
zenli olarak gözetilip denetlenmektedir. Emeklilik
fonlar ve piyasalar hakkında bilgilendirmesiyle
seçen katılımcının, yatırım fonu hesabı emeklilik
3 (www.anadoluhayat.com.tr/Besteneleroluyor/devletKatkisi.aspx )
şirketi ve portföy yönetim şirketi arasında yapılan
59
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
3.BİREYSEL EMEKLİLİK
sözleşme uyarınca profesyonel portföy yöneticileri
İNCELENMESİ
SİSTEMİNİN
İSTİHDAMA
KATKISI
tarafından yönetilir. Takasbank, SPK
tarafından
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
emeklilik yatırım fonu varlıklarının Güven
saklanması
BES’in istihdama doğrudan ve dolaylı olmak
amacıyla yetkilendirilmiş olan1Kilis
kurumdur.
Böy- Elektrik-Enerji Bölümü
üzere iki türlü etkisi bulunmaktadır. Makro
lece fon varlıkları güvence altına alınmaktadır.
ölçekteBES’in doğrudan etkiden daha fazla
Özet : 2012-2014
arasındaki
Emeklilik Gözetim
MerkeziYılları
(EGM),
günlük
olarak analiz
edilmesi BES sayesinde
dolaylıistatistiksel
etkisi vardır.
Katılımcı
olarak emeklilikşeklindedir.
şirketi faaliyetlerinin
gözetimi
Farklı analiz teknikleri
döneminde
seviyesi yüksek bir
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakemeklilik
araştırma daha
kapsamlı hale refah
getirilmiştir.
ve ilgili kurumlara
rapor
edilmesi
yanı
sıra
ve doğalgaz
tespit
edilmesi etmekte, sistem
hayat
sürmekfiyatlarının
amacıyla
tasarruf
hareket edilmiş
katılımcıların veyönünde
kamuoyunun
bilgilendirilmesi
orta ve
uzun
vadeelektrik
diliminde
bireysel ve kurumsal
aralığı
arttıkça,
ve doğalgaz
fonksiyonlarını fiyatlarının
yerine getirmekten
sorumludur.
genel seviyesinde
anlamda tasarruf bilincini aşılamakta, birikimde
HM ve SPK, BES’e
dair gerekli düzenlemeleri
bulunulan tasarrufların yönlendirildiği yatırım
yapıp, denetlemeleri
gerçekleştiren kurumlar
fonları ve oluşan getirileri sayesinde kamu ve/
olarak sistemde yerlerini almaktadır.4
veya özel sektörün istihdam yaratabilecek yeni
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS OF
INDUSTRY ANDönemi olan uzun
yatırımlara
yönelmesinde
2.6. Bireysel Emeklilik
Sistemi
Stratejik
HOUSES
vadeli kaynak temini sağlanabilmektedir. Bu
Planı (2014-2018)
Abstract: In this study prepared by using data ofsürecin
TSI belonging
to themekanizması
years of 2012-2014,
çarpan
ve sağlanabilecek
the nazaran
consumption
of electricity
andemeknatural gas used in industry and houses is statistically
Gelişmiş ülkelere
sigorta
ve özel
analyzed. ANOVA model was applied to the ekonomik
study preparedkalkınmanın
with the use of sürdürülebilirliği,BES’
different
lilik sektörünün techniques
finansal kesim
içerisindeki
oranıof hypothesis were applied and the research was
for analysis.
Moreover, tests
ekatılımla
doğrusal
bir çizgiye
electricity
and natural
gas prices sahiptir. Devlet
nisbeten düşük olmakla birlikte bu sektörlerin
katkısının da devreye girdiği 2013 yıl başından
gelişimini hızlandırmak, sigorta bilinç ve tanıtıitibaren çok hızlı bir artış trendiyle hareket eden
mının planlı bir şekilde gerçekleştirilmesi, ürünsel
BES, Haziran 2013’de3.7 milyon katılımcı ile
çeşitliliğinin arttırılması, sorun ve şikayetlere
23.2 milyar TL fon büyüklüğüne ulaşmıştır. İlk
çözüm mekanizmalarının getirilmesiyle, sektöraltı aylık dilimde 600 bin yeni katılımcı banka
de gerçekleştirilen büyümenin daha da artacağı
ve sigorta acentelerine kendileri gelerek BES’e
beklenmektedir. Tamamlayıcı sağlık sigortacılıkatılmak istediklerini dile getirmişlerdir. Sigorta
ğının ve uzun vadeli hayat sigortası ürünlerinin
sektöründe Türkiye için yeni bir davranış olan
geliştirilmesi ile BES’in daha da genişletilmesi
bu tutum, BES’in dolayısıyla tasarruf bilincinin
mümkün olabilecek, tasarruf oranının arttırılması
yavaş yavaş yer edinmeye başladığının da bir
amacıyla da örtüşecek şekilde atılacak adımlarla,
göstergesidir. Bankalar, sigorta acenteleri ve
Onuncu Kalkınma Planında öngörülen hedefler
finansal kurumlar olarak toplam 17 bin acente
gerçekleştirilebilecektir (Hazine Müsteşarlığı)
BES satış ve pazarlama faaliyetinde bulunmak4 (www.egm.org.tr.)
tadır. Türkiye nüfusu dikkate alındığında toplam
60
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
potansiyel kişiden sadece 3.7 milyon
Çalışmanın kaleme alındığı 26 Aralık
İNCELENMESİ
40 milyon
2014 tarikişiye Haziran 2013 itibariyle ulaşılabilmiştir.
hinde
EGM verilerine göre; 5 milyon 062 bin 659
AÇIKGÖZ
BES’in özellik ve avantajları topluma
daha iyi
katılımcı sayısı ve 34.576,5 milyon TL yatırıma
anlatılabildiği takdirde katılımcı1Kilis
sayısının
daha da
yönlenen tutara ulaşılmıştır. Sigortacılık sektörü
artması mümkün olabilecektir. Bunun aşılabilmesi
içinde Türkiye’de 2001 yılından beri yeni bir
Özet : 2012-2014
TUİK verilerialt
kullanılarak
hazırlanangündemde
için de sektör nitelikli
ve kalifiye
elemanların
sektör olarak
olup, 2003 yılından
istihdamına ihtiyaç
duymaktadır.
Kanun
gereği
BES programlarının
uygulamaya
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri
kullanılarakitibaren
hazırlanandeçalışmada
ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
BES lisanslı aracılar tarafından satılabilmektedir.
konmasıyla yeni işgücüne talep şeklinde BES’in
Ülkede faaliyet gösteren
17 binedilmiş
acente
BES
aracısı
istihdama
etkisi ortaya
yönünde hareket
olup,
yapılan
göredoğrudan
Elde çıkmıştır. 2004
istihdam etmek üzere eleman aramakta olup, bu
yılında sigorta sektöründe istihdam edilen perfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
durum Türkiye’deki
işsizlik
sorununun
kıs- da azalma
sonel
sayısı
yüzde 12 oranındaki artışla 12 bin
aralığı Kw
cinsinden
yükseldikçe, bir
fiyatlarda
meydana
gelmektedir.
mına çözüm olabilecek
niteliktedir.
Sigortacılık
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim,140’a
Sanayi,ulaşmıştır.
sektöründeki ücretler diğer sektörlerden daha az
Grafik 2. Sigortacılık Sektöründe İstihdam
olmayıp, asgari ücretlerin
üzerinde maaş ödenECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
Edilen Personel Seyri
ACCORDING
TO CONSUMPTION
mekte, prim esasıyla
çalışıldığından
kişiler kendiRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
kazançlarını oluşturabilmekte, çok daha fazla
In thisbaşarılı
study prepared
çalışıp enerji sarfAbstract:
eden, daha
olan insanlar
ANOVA model Türkiye’de
was applied to the study prepared with the use of different
çok iyi ücretleranalyzed.
kazanmaktadırlar.
mevcut 17 bin made
sigorta
ortalama
4 to determine electricity and natural gas prices
moreacentesinde
comprehensive. The
purpose was
kişinin çalıştığı varsayıldığında yaklaşık 60 bin
kişilik bir istihdam imkânı ortaya çıkmaktadır.
BES’in daha geniş kitlelere daha fazla tanıtılma2003 yılından itibaren BES programlarının
sıyla iyi bir istihdam imkânı yaratılması böylece
uygulamaya başlanmasıyla sektörün eğitim
işsizlik problemine bir nebze çözüm getirilmesi
profili de yükselme göstermiş, lise mezunlave potansiyel 40 milyon katılımcıya ulaşılması
5
rının oranı düşerken üniversite mezunlarının
mümkün olabilecektir
çalışanlar içindeki oranı yüzde 10 düzeyinde
artış kaydetmiştir. (İstanbul Ticaret Odası)
5 (http://www.manisatempohaber.com/ekonomi/
istihdama-bes-dopingi-h219.html)
61
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Grafik 3.
Sektörün Eğitim Profili İNCELENMESİ
3.1.Bireysel Emeklilik ve İşgücü
Piyasaları-
nın Niteliği
Yönetmeni
Bireysel
emeklilik
şirketlerinin de içinde yer
verileri incelendiğinde,
Milli Reasürans da dahil olmak üzere 65 sigorta
şirketinde
toplam
18analiz
bin edilmesi
137 personel çalıştığı
istatistiksel
olarak
Tablo.4 ve Tablo.5’den izlenebilmektedir. Bu
ve doğalgaz
fiyatlarının
genel
toplamın
6 bintespit
550edilmesi
kişisi pazarlama ve
satış bölümünde istihdam edilmektedir.
1
Bölümü
aldığı sigorta
sektörü
Tablo 4. 31.12.2013 Tarihindeki Merkez ve Bölgelerde Kadrolu, Sözleşmeli, Esnek Zamanlı
ve Tam Zamanlı Çalışan Personel Sayısı (Pazarlama Personeli Hariç)
Em.Ş. Adı
Erkek
Kadın
Toplam
Aegon Emeklilik
ve
Hayat
65
137
202
HOUSES
Allianz Hayat ve Emeklilik
44
64
108
Anadolu Hayat ve Emeklilik
219
265
484
Halk Hayat
ve
Emeklilik
49
50
99
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of
different
BNP ParibasCardif Emeklilik
93
100
193
Metlife Emeklilik
ve
Hayat
67
106
173
Ergo Emeklilik ve Hayat
8
22
30
Cigna Finans Emeklilik ve Hayat
58
140
198
Garanti Emeklilik
76
108
184
Groupama Emeklilik
56
61
117
Allianz Yaşam ve Emeklilik
136
198
334
Ziraat Hayat ve Emeklilik
47
52
99
Ing Emeklilik
65
113
178
Asya Emeklilik
45
15
60
Fiba Emeklilik ve Hayat
2
5
7
Vakıf Emeklilik
102
91
193
Emeklilik Şirketleri Toplamı
1.132
1.527
2.659
Milli Reasürans Dahil Sigorta
4.293
4.635
8.928
Şirketleri Toplamı
Genel Toplam
5.425
6.162
11.587
Kaynak:www.tsb.org.tr/resmi-istatistikler.aspx?pageID=909 (sigortacılık ve özel emeklilik istatistikleri) verilerinden derlenmiştir. ErişimTarihi: 16.12.2014
62
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
itibariyle Türkiye’de sigorta sektöBu toplamınyaklaşık yüzde 23’ünün
İNCELENMESİ
2013 yılı
(2 bin 659
ründe faaliyette bulunan Milli Reasürans
şirketi Hakan
kişi)AÇIKGÖZ
emeklilik şirketlerinde (toplam 16 şirket)
Murat KORKMAZ,
de dahilolmak üzere faaliyette bulunan
toplam
istihdam edildikleri tespit edilmiştir. Emeklilik
65 sigorta şirketinde (pazarlama
kadrosu hariç)
şirketiçalışanlarının yüzde 57.43’ü (1.527 kişi)
1
5 bin 425 erkek ve 6 bin 162 kadından oluşan
kadın, yüzde 42,57’si erkek çalışandır.
Özet
: 2012-2014
Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
toplam 11 bin 587
personel
istihdamedilmektedir.
Tablo 5.
31.12.2013
Tarihli Merkez ve Bölgelerde Kadrolu, Sözleşmeli, Esnek
Sanayi ve Tam
konutlarda
fiyatlarının
tespit edilmesi
Zamanlı
Çalışangöre
Pazarlama
Personeli
Sayısı
edilen bulgular Emekl.Şirk.Adı
sonucunda; sanayi sektörü için tüketimErkek
elektrik ve
doğalgaz
Kadın
Toplam
aralığı
Kw Emeklilik
Aegon
ve Hayatfiyatlarda da azalma255
318
573
Anahtar
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
TUİK,8Fiyat
AllianzKelimeler
Hayat ve
Emeklilik
4 Konut, Anova,
4
Anadolu Hayat ve Emeklilik
122
245
367
ECONOMETRIC
GAS- PRICES
Halk
Hayat ve Emeklilik
- AND NATURAL
116
157
HOUSES 41
Metlife Emeklilik ve Hayat
Ergo Emeklilik ve Hayat
-
-
-
Garanti Emeklilik
170
543
713
Groupama Emeklilik
11
19
30
Ing Emeklilik
63
71
134
Asya Emeklilik
31
1
32
Fiba Emeklilik ve Hayat
-
-
-
Vakıf Emeklilik
188
309
497
Allianz Yaşam ve Emeklilik
178
349
527
Ziraat Hayat ve Emeklilik
56
115
171
Emeklilik Şirketleri Toplamı
1.252
2.341
3.593
Milli Reasürans Dahil Sigorta
Şirketleri Toplamı
1.333
1.624
2.957
Genel Toplam
2.585
3.965
6.550
the
consumption
electricity and
natural gas used76
in industry and
statistically
Cigna
FinansofEmeklilik
ve Hayat
142houses is218
techniques
for analysis.
Moreover,
tests of hypothesis
BNP Paribas
Emeklilik
ve Hayat
57 were applied
109and the research
166 was
Kaynak: www.tsb.org.tr/resmi-istatistikler.aspx?pageID=909
63
Zamanlı ve
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
(sigortacılık ve özel emeklilik istatistikleri) veriYönetmeliğin 5nci maddesinde belirtilen bireysel
İNCELENMESİ
lerinden derlenmiştir. Erişim Tarihi:Murat
16.12.2014
emeklilik
aracılarında olması gereken nitelikler
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır:
31.12.2013 tarihinde sektör genelinde
6 bin
1
550 pazarlama personeli istihdam
ediliyorken;
1)Sınavda başarı göstermek,
bu sayının yüzde 54,85’i olan 3 bin 593 kişinin
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriElektronik
bu çalışma,
sanayiAracıları Sınavı
Bireysel
Emeklilik
emeklilik şirketlerinde
satışkullanılan
ve pazarlama
ve konutlarda
doğalgaz ilefaalielektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
bireyselANOVA
emeklilik
aracısı olmak isteşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak(e-BEAS),
modeli
yetinde bulunduğu
tespit edilmiştir. Emeklilik
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakyenlerin
araştırma daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
mesleki bilgi ve becerilerini ölçmek için
Sanayi ve
konutlarda
tüketim
şirketlerinde istihdam
edilen
3 bin
593 aralıklarına
pazarlama
katıldıkları,
EGM
elektronik ortamda
göre de
sonucatarafından
gidilmiştir. Elde
personelinin yüzde
65,15’i
bin 341sanayi
kişi) sektörü
kadın,için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
edilen
bulgular(2
sonucunda;
çoktan seçmeli olarak gerçekleştirilen bir sınav
genel seviyesinde
kalan 34,85’i ise fiyatlarının
erkek çalışanlardan
oluşmaktadır.
gelmektedir.
olupmeydana
başvuruları
internet üzerinden yapılmakta,
Bu tablodan emeklilik şirketlerinde pazarlama ve
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,yeterli
Sanayi,sayıya
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
ulaşıldığında
sınav tarihi belirlenerek
satış kadrosunda kadın personele ağırlık verildiği
adaylara duyurulmakta ve başvuruların ulaşma
dikkat çekmektedir.6
sırasına
özen
gösterilerek
başvurusu kabul edilen
AND
NATURAL
GAS PRICES
3.2. Bireysel Emeklilik Aracıları
adaylara sınav ataması gerçekleştirilmektedir.7
HOUSES
Emeklilik şirketleri
tarafından
katılımcılara
az dörttoyıllık
fakülte
veya dengi yüksekoAbstract:
In this study
prepared by sunuusing data of2)En
TSI belonging
the years
of 2012-2014,
lan emeklilik sözleşmelerine
aracılık eden veya
kuldan mezun olmak,
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
bu sözleşmeleri emeklilik şirketi adına yapan
electricity
and natural gas
pricesve finans, işletme,
3)Bankacılık,
sigortacılık,
borsa
gerçek kişilere 29 Ağustos 2009 tarih 27334
finans, maliye, menkul kıymetler ve sermaye
sayılı Resmi Gazete (RG)’de ilan edilen Bireypiyasası, muhasebe, para ve sermaye yönetimi,
sel Emeklilik Aracıları Hakkındaki Yönetmelik
pazarlama ve satış yönetimi önlisans programlamadde 3 uyarınca Bireysel Emeklilik Aracıları
rından veya Müsteşarlık tarafından kabul edilen
adı verilmektedir.
benzer eğitim programlarını tamamlamış olmak,
3.3.Bireysel Emeklilik Aracılarının Nitelikleri
4)Lise veya dengi okul mezunu olmak, emeklilik
29 Ağustos 2009 tarih 27334 sayılı Resmi Gazete’de
şirketi, sigorta şirketi, sigorta acenteleri, sigorta
ilan edilen Bireysel Emeklilik Aracıları Hakkınbrokerlerı, bankalar, sermaye piyasası aracı kudaki Yönetmelik bireysel emeklilik aracılarının
rumlarında veya Müsteşarlık tarafından uygun
çalışma esaslarını düzenlemiştir. Bu yönetmelik
görülen benzeri malî kuruluşlar başta olmak üzere
maddeleri 29 Aralık 2012 tarih 28512 sayılı RG’de
sınav başvuru tarihi itibarıyla son üç yıl içinde
ilan edilen Yönetmelikle yeniden düzenlenmiştir.
tam zamanlı çalışan olarak toplam en az bir yıl
6 (www.tsb.org)
7 (www.egm.org.tr/?sid=27)
64
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
süreyle çalışmış
olmak veya HM’nın kabul
9)2009 tarihini taşıyan Yönetmelik uyarınca sınav
İNCELENMESİ
muafiyeti
kaldırılmış olmakla birlikte Yönetmeliğin
ettiği bireysel emeklilik aracılığına ilişkin
kamu Hakan
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
uygulanmaya başladığı tarihten önce muafiyetten
istihdam programları çerçevesinde kurs
stajı
Güvenve
Grup
yararlanan yöneticilerin hakları korunmuştur.
1
başarıyla sonuçlandırmış olmak,
10)Bilgilerinin güncelliğini koruması adına bi5)Türk Ceza Kanunu
maddesinde
belirtilen
Özet :53üncü
2012-2014
reysel istatistiksel
emeklilikolarak
aracılarına
tamamlayıcı eğitim
analiz edilmesi
süreleri tamamlamış
olsa bile; taammüden işlenen
programı uygulanmaktadır. Bu programlara kaAyrıca
hipotez
testleri
bir suçtan dolayıuygulanmıştır.
beş yıl yada
daha
fazla
süreyle
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi EGM tarafından
tılmayan
aracıların
satış
yetkileri
hapis cezasına çarptırılmamış
olmak;
olup,Anayasal
iptal edilerek,
internet
elektriksitesinde
ve doğalgazilan edilmektedir.
düzen ve işleyişine
ilişkingenel
suçlar,
devletdüşüş
sırlarının
fiyatlarının
seviyesinde
varılmaktadır.
Sonuç
olarak
tüketim
Tamamlayıcı eğitim programına
üst üste üç
açıklanması, devletin güvenliğine ilişkin suçlar,
dönem katılımda bulunmayan aracıların BES
milli savunmaya
karşı suçlar ve casusluktan
Lisansı tamamen iptal edilerek satış ve pazarlama
hüküm giymemiş olmak, rüşvet, zimmet, güveni
faaliyetinde bulunması engellenmektedir.8
kötüye kullanma, ACCORDING
bilişim sistemini
engelleme,
3.3.1. Aracılık Tanıtım Kartı ve Sicile Kayıt
HOUSES
banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması,
kartı,
bireysel
kaçakçılık, vergi
kaçakçılığı,
hırsızlık,
irtikap,
Abstract:
In this study
prepared by
using data ofTanıtım
TSI belonging
to the
years of emeklilik
2012-2014, aracısı olmaya
kazanıp lisans alan kişilerin şirket adına
dolandırıcılık, haksız
malANOVA
edinme,
edimin
ifasınato the hak
analyzed.
model
was applied
study prepared with the use of different
were emeklilik
applied and the
research wasyapma yetkisini
bireysel
aracılığını
fesat karıştırma,made
sahtecilik
ve terörün The
finansmanı
more comprehensive.
gösteren belgeye verilen addır. 29 Ağustos2009
suçlarına çarptırılmamak, müflis veya konkordato
tarihinde yürürlüğe giren Yönetmelik uyarınca,
ilan etmemiş olmak,
bireysel emeklilik aracılarına sicil numarası ve
6)Mesleğin gerektirdiği şeref ve haysiyete aykırı
tanıtım kartı verilmesi hüküm altına alınmıştır.
davranışlarda bulunmamak,
Bireysel emeklilik lisansı almaya hak kazanan
bireysel emeklilik aracısı ve sınavdan muaf
7)Adına aracılık yapacağı emeklilik şirketinin BES
olanların sicil kaydı, Emeklilik Gözetim Merkezi
ürünleri hakkında gerekli eğitimleri almış olmak,
tarafından tutulmakta olup, bireysel emeklilik
aracılarının sicile kayıtları sırasında kendilerine
8)Emeklilik şirketi adına emeklilik sözleşmelerine
sicil numarası verilmektedir. Sicil kaydına dair
dair pazarlama ve satış faaliyetlerini emeklilik
gerekli alt yapıyı oluşturup, elektronik ortamda
şirketi bünyesinde veya dışarıda müşteri ilişkileri,
işletilmesini sağlamak, bilgileri güncellemek
çağrı merkezi yada benzer ünvanlarla gerçekleşEGM’nin sorumluluğundadır. Emeklilik şirketi
tirenlerin bireysel emeklilik aracılarında aranan
nitelik ve şartlara sahip olması gerekmektedir.
8 (www.egm.org)
65
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Grafik 4. Bireysel Emeklilik Aracılarının
için Yönetmelikte istenen belgelerİNCELENMESİ
tanıtım kartı
Eğitim Durumlarına Göre Dağılımı
le birlikte EGM’ye başvuruda bulunmaktadır.
Hazine Müsteşarlığı’ndan onay alınarak
içeriği
belirlenen tanıtım kartı, EGM 1tarafından
proseKilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
dürü tamamlayan bireysel emeklilik aracılarına
Özet : 2012-2014
Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
verilmektedir (Topalhan,
2010)
3.4.Bireysel Emeklilik
Aracılarının Eğitim
Durumu
Aracıların eğitim
durumlarını gösteren Grafik.4
ve Tablo.6 bir arada
değerlendirildiğinde
aşağı- da azalma meydana gelmektedir.
aralığı Kw
cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda
daki saptamalaraAnahtar
ulaşılmaktadır.
EGM verilerine
göre 26 Aralık 2014 tarihinde 31 bin 886 BES
Kaynak: http://www.egm.org.tr/weblink/BESaracısı, emeklilik ECONOMETRIC
sözleşmesi ve ürünlerinin
satış
gostergeler.htmZiyaret Trh : 02.01.2015
ACCORDINGbulunmaktadır.
TO CONSUMPTION
ve pazarlanması faaliyetinde
BuRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
Tablo.6 incelendiğinde, bireysel emeklilik aracıaracıların yüzde 84,38’i olan 26 bin 906 kişi üniları içinde eğitim düzeyi üniversite ve üzeri olan
Abstract:
In this study
prepared
versite, yüzde 8.26’yı
oluşturan
2 bin
635 by
kişiusing
lisedata of TSI belonging to the years of 2012-2014,
in industry
and houses
is statistically
kitlenin,
BES’in
gündeme
geldiği ilk günden itianalyzed.
ANOVA
model dilimde
was applied
ve dengi okul kalan
yüzde
7.35’lik
yerto the study prepared with the use of different
applied koruduğu,
and the research
was yılından itibaren
barenwere
ağırlığını
2007
alan 2 bin 345 kişi
yıllık meslek
yüksek
made ise
moreiki
comprehensive.
The purpose
de, 2 yıllık önlisans programını (meslek yüksek
okulu mezunudur.
okulu) tamamlayanların BES aracısı olmaya hak
kazandıkları görülmektedir.
66
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Tablo 6. Bireysel EmeklilikİNCELENMESİ
Aracıları Eğitim Düzeyleri (2003-2014)
Tarih
Lise/ Dengi
Okul
MYO
Üniversite/ Üzeri
Toplam
2.752
6.900
9.652
31.12.2003
31.12.2004
1
3.405
-
10.654
14.059
26.12.2005
1.618
8.817
10.435
ve konutlarda kullanılan 1.689
doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak analiz 12.135
edilmesi
31.12.2006
10.446
31.12.2007
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez
1.532testleri uygulanarak
389araştırma daha10.501
12.422
31.12.2008
795bulgulara göre 11.330
13.735
yönünde hareket edilmiş 1.610
olup, yapılan istatistik
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
25.12.2009
1.793
944
12.928
15.665
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe,
azalma meydana gelmektedir.
31.12.2010
1.821 fiyatlarda da1.155
13.740
16.716
Anahtar Kelimeler : Elektrik,
Anova, TUİK, Fiyat
30.12.2011
1.904Doğalgaz, Tüketim,
1.378Sanayi, Konut,
14.586
17.868
28.12.2012
2.048
1.669
16.422
20.139
AND NATURAL
27.12.2013
2.285 OF ELECTRICITY
2.050
22.219 GAS PRICES
26.554
HOUSES
2.635
2.345
26.906
31.886
26.12.2014
to the verilerinden
years of 2012-2014,
Kaynak: http://www.egm.org.tr/weblink/BESgostergeler.htm
adresi
derlenmiştir. Erithe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
şim Tarihi: 26.12.2014
3.5. Bireysel Emeklilik Aracılarının Coğrafi
Bölgelere Göre Dağılımı
Grafik 5. Katılımcıların Yoğun Olduğu İlk
10 İl Sıralaması
Bireysel emeklilik aracılarının coğrafi olarak ülke
genelinde dağılımına bakıldığında, en fazla katılımcının olduğu ilk on il sıralamasıyla örtüştüğü
görülmektedir.
Kaynak:www.egm.org.tr Erişim Tarihi:02.01.2015
67
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
BES katılımcılarının yoğunluk
başarılı olmuştur. Sınava giriş
İNCELENMESİ
Ülke genelinde
tarihleri itibariyle
aracıların
yaş aralıkları Grafik.7’de sunulmuştur.
gösterdiği ilk on il sıralamasının vurgulandığı
AÇIKGÖZ
Buna
göre en yüksek sınava katılım ve başarı
Grafik 5 ile BES Aracılarının CoğrafiGüven
Bölgelere
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
düzeyi 26-30
yaş aralığında gerçekleşmiştir. Bu
Göre Dağılımını gösteren Grafik.6
arasında
doğru Elektrik-Enerji
1
Kilis
Bölümü
yaş aralığını sırasıyla 31-35, 21-25, 36-40, 41-50,
yönlü bir ilişkiden bahsetmek mümkündür. BES
: 2012-2014
Yılları faaliyette
arasındaki TUİK
kullanılarak
hazırlanan
sanayi
ve üzeri
ile bu20çalışma,
yaş ve
altı aralıkları takip
aracılarının dahaÖzet
yoğun
bir sayıda
bu-verileri51yaş
lunduğu Marmara,
İç Anadolu,
Ege teknikleri
ve Akdeniz
şeklindedir.
Farklı analiz
kullanılaraketmektedir.
bölgelerinde BES’e
yoğun katılımın olduğu dikkat
ve doğalgaz
edilmesi Aracıların Yaş
Grafik
7. E-BEAS’a
Katılan
çekmektedir. yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
Dağılımları
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik
ve doğalgaz
Grafik 6. Aracıların
Coğrafi Bölgelere Göre
Dağılımı
(31.12.2003)
HOUSES
Kaynak: (BES 2013 Gelişim Raporu, 48)
www.egm.org.trErişim Tarihi: 27.01.2014
3.7. Bireysel Emeklilik Aracılarının Cinsiyet
Durumları
3.6. Bireysel Emeklilik Aracılarının Yaş
Durumları
BES aracı adaylarının sınava giriş yılına göre başarı
oranlarını da gösteren Grafik.8 cinsiyet detayı ile
incelendiğinde, 2013 yıl sonuna kadar kümülatif
olarak e-BEAS’a kadınların yüzde 58 erkeklerin
ise yüzde 42 düzeyinde katıldıkları görülmekte-
EGM tarafından hazırlanan BES 2013 yılı Gelişim
Raporu’na göre 2013 yılında e-BEAS’a katılan 14
bin 501 aracı adayının 8 bin 064’ü (yüzde 55,61)
68
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
dir. 2013 yıl
sonunda yüzde 54 kadın, yüzdeİNCELENMESİ
46
Bunu bireysel direk satış, acente,
kurumsal satış
erkek aracı adayı sınava girmiştir. Murat
ErkekKORKMAZ,
aracı Hakan
ve diğer
izlemektedir.
AÇIKGÖZ
adaylarının yüzde 57,5’i kadın aracı Güven
adaylarının
Grafik 9. BES Aracılarının Faaliyette
1
ise yüzde 52.7’si sınavda başarıKilis
gösterebilmiştir.
Bulunduğu Dağıtım Kanalları
Grafik 8. BES Aracılarının
Cinsiyet
Dağılımı
HOUSES
www.egm.org.tr Erişim Tarihi: 28.01.2015
Bireysel Emeklilik Sisteminde sözleşmelerin
3.8. Bireysel Emeklilik Aracıları ve Dağıtım
gerçekleştirildiği dağıtım kanalları bazında da-
Kanalları
ğılımı gösteren Tablo.7 incelendiğinde; yüzde
Bireysel emeklilik aracıları banka, bireysel direk
64 ile bireysel direkt satış yüzde 19,4 ile banka
satış, acente, kurumsal satış ve diğer başlığında
ve yüzde 9,6 oranındaki payı ile acente şeklinde
broker ve çağrı merkezi kanalıyla da BES ürünlerini
bir sıralama ortaya çıktığı dikkat çekmektedir.
pazarlayabilmektedir. Belirtilen kanallar kulla-
(Hazine Müsteşarlığı)9
nılarak BES aracılarının 2013 yıl sonu itibariyle
9 http://www.hazine.gov.tr/default.aspx?nsw=BKsm
UPQeFbnBXCDahrXm1A==-H7deC+LxBI8=&
mid=247&cid=28&nm=43)
yüzde 49,1 oranında 12 bin 019 çalışan şeklinde
banka kanalını en fazla kullandığı görülmektedir.
69
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Tablo 7.
Bireysel Emeklilik Dağıtım İNCELENMESİ
denetim ve gözetim altında
tutmakta, devlet
güvencesi
altında olmayan sisteme olan güveni
AÇIKGÖZ
korumaya çalışmaktadır.
Kanalları
1
Devlet katkısının da uygulanmaya başlandığı
2013 yıl başından itibaren sisteme 1 milyon yeni
katılımcı
giriş yapmıştır.
Bu da yaklaşık yüzde
istatistiksel
30 düzeyinde sistemin genişlemesi anlamını ifauygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
tespit edilmesi
de etmektedir.
Ülke nüfusu
dikkate alındığında
yaklaşık
milyon
potansiyel
aralığı40
arttıkça,
elektrik
ve doğalgazBES katılımcısıfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç
olarak
tüketim
nın olduğu, 26 Aralık 2014
tarihinde yaklaşık
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı, 2013 Yılı Sigor5 milyon 63 bin katılımcı dikkate alındığında
tacılık Sektörü Piyasa
Analiz Raporu, 10
pazarın büyüklüğüne dair büyük resim ortaya
çıkmaktadır. BES tarafından literatüre kazandı4. SONUÇ
rılan
emeklilik
şirketi AND
adına kitlelere satış ve
IN ve
TERMS
OF INDUSTRY
Sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak
HOUSES
pazarlama faaliyetinde bulunan BES aracıları,
getirilen BES, ülke genelinde tasarruf bilincinin
2014
verilerine göre 31
Abstract: In this study prepared by using data of26
TSIAralık
belonging
to the tarihli
years of EGM
2012-2014,
yerleştirilerek orta
ve uzun vadede
toplanan
bi- gas used
the consumption
of electricity
and natural
bin 886 sayısına ulaşmıştır. BES aracılarının
rikimlerin yatırıma
yönlendirilmesiyle
kamu
techniques
for analysis. Moreover,
testsve
of hypothesis
were applied
and the
research
wasönem vermekte,
eğitimlerine
sistem
çok
büyük
özel sektörün ihtiyacı olan uzun vadeli kaynak
belli aşamalardan geçenlere yeterlilik belgesi
teminini gerçekleştirmektedir.
olarak Lisans verilmekte ve ancak bu belge ile
satış ve pazarlama faaliyetinde bulunması mümBES, mikro düzeyde bireylerin emekli olduklakün olabilmektedir. Ayrıca bilgilerin güncelliğini
rında daha müreffeh bir hayat sürdürme düşünkoruyabilmesi adına tamamlayıcı eğitim progcesiyle tasarrufta bulunmaları, makro düzeyde
ramlarını da almaları büyük önem arz etmekte,
ekonomik kalkınmanın devamlılığı, yatırım
bu eğitimi alamamış olanların satış yetkisi iptal
imkanlarınınsağlanmasıyla istihdam olanaklarıedilmekte, eğitim aldıktan sonra satış yetkisi tekrar
nın genişletilmesi, artan üretim sonucu ihracat
iade edilmektedir. Ancak aralıksız üç dönem söz
imkanlarındaki artış sonucu döviz gelirlerinde
konusu eğitimi almayanların Lisansları iptal edip
sağlanan artış şeklinde ifade edilebilen faydaları
aracılık sıfatları ortadan kaybolmaktadır.
da beraberinde getirmektedir.
Ekonomiye kaynak temini ile yeni yatırımların
gerçekleştirilmesi şeklindekidolaylı etkisinin
yanısıra BES, BES aracıları şeklinde yeni bir iş
Kamusal otorite BES’in işleyişine dair çeşitli
aşamalarda BEDK, EGM, HM, SPK, Takasbank
başta olmak üzere birçok kurumla sistemi sürekli
70
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
tanımlaması ile
de istihdama doğrudan pozitif
ANADOLU AJANS, (2013).
İNCELENMESİ
En Az Tasarruf
Oranı Türkiye’de, [http://www.aa.com.tr/
etkide bulunmaktadır. Sigorta sektörünün
alt baş- Hakan AÇIKGÖZ
Murat KORKMAZ,
tr/haberler/257616--en-az-tasarruf-oranilığı olan BES’de satış ve pazarlama faaliyetinde
1
turkiyede](30
bulunan aracılar, aldıkları eğitimler
ve kalifiye
Kilis 7 Aralık
Bölümü Kasım),Ziyaret Trh: 15.12.2014
nitelikleri ile de işgücünün nicelik ve niteliğini
C., (2006).
Dünya’da
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriBAĞLAN,
bu çalışma,
sanayi ve Türkiye’de
arttırmaktadırlar.ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
Bireysel Emeklilik Sistemi, Yayınlanmamış
Yüksek
Lisans Tezi,
Dumlupınar Üniversitesi,
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri uygulanarak araştırma
daha kapsamlı
BES’in geniş kitlelere
daha
fazla
tanıtımının
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya
yapılarak potansiyel
da yapılan
sisteme
yönündekatılımcıların
hareket edilmiş olup,
girişinin sağlanması,
mikro ve makro boyutta ekofiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
olarak tüketim
ÇANAKÇI,
H.Sonuç
İ., (2003).
Emeklilik Fonları
Kw cinsindengerçekleştirilmesi
yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
nomiye beklenenaralığı
kazanımların
Piyasalara Uzun Vadeli Bir Fon Akısı SağAnahtar
Kelimeler
:
Elektrik,
Doğalgaz,
Tüketim,
Sanayi,
sayesinde ekonomik kalkınmada sürdürülebilirlik
layacaktır, İşveren Dergisi, (Kasım)
ilkesi gerçekleştirilebilecektir. Bu aşamada tanıtlar
DAĞALP,
N., (2001).
Tasarrufların Bireysel
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
yoluyla geniş kitlelere
ulaşılabilmesi
ancak
ve
Emeklilik Sistemine Yönelmesi Kalkınma
ancak daha fazla sayıda BES aracısının istihdama
HOUSES
Açısından Çok Önemlidir, TİSK-İşveren
kazandırılması ile gerçekleştirilebilecektir.
(Aralık)
the consumption of electricity and natural gas used inDergisi.
industry and
KAYNAKÇA analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
DAĞALP, N., ( 2002). Bireysel Emeklilik Sistemade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
ALPER, Y., (2002). Sosyal Güvenlikte Yeni Bir
mi ve Son Gelişmeler, Banka ve Ekonomik
Adım: Bireysel Emeklilik, Çimento İşverenleri
Yorumlar Dergisi, (Nisan)
Sendikası Dergisi, Çimento İşveren, C.16/2,
DAVIS, E.P., (2004). Is There a PensionCrisis
12-32 (Mart)
in The UK?, London, 1-30
ANADOLU AJANS, (2013). SGK’ya 74 Milyar
EGEMEN, M. A., (2003). Dünya’da ve Türkiye’de
TL Aktaracağız. [http://ekonomi.haber7.com/
Bireysel Emeklilik Sistemleri, Tekstil İşveren
sosyal-guvenlik/haber/987977-simsek-sgkyaDergisi, (Temmuz)
74-milyar-aktaracagız], (9 Şubat), Ziyaret
Trh: 15.12.2014
ELVEREN, A. H., (2004). Avrasya Ülkelerinde
Sigortacılık Sektörü Geliştirilmesi Projesi,
İstanbul: Ceyma Matbaacılık
ANADOLU AJANS, (2013). E-Haciz Mart’ta
Başlıyor.[http://www.dunya.com/e-haciz-
EMEKLILIK GÖZETIM MERKEZI (EGM),
(2013). Bireysel Emeklilik Sistemi 2013
martta-basliyor-181105h.htm], (9 Şubat),
Ziyaret Trh: 15.12.2014
71
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
PALMER, E., (2004). TheSwedishPension
Raporu, (www.egm.org.tr) Ziyaret
İNCELENMESİ
Gelişim
Trh: : 26.12.2014
Reform
Model: Framework andIssues,
DiscussionPaper, Sweden, 1-50.
IŞIK, A., (2013). SGK Bütçesi Alarm
Veriyor,
1
SIGMA, WORLD INSURANCE IN 2013. Swiss
Hedeflenen Açık Aşılabilir. [http://www.klimik.
Re LtdEconomicResearch&Consulting,
org.tr/2013/07/08/sgk-butcesi-alarm-veriyorÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ve konutlarda kullanılan, doğalgaz
istatistiksel
analiz edilmesi
No:
3/2014olarak
(http://www.tsb.org.tr/images/
hedeflenen-acik-asilabilir/],
(8 Temmuz),
Documents/sigma3_2014_en.pdf)
Ziyaret
Ziyaret Trh:uygulanmıştır.
15.12.2014
Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veTr:
doğalgaz
fiyatlarının tespit edilmesi
13.12.2014
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca gidilmiştir. Elde
İSTANBUL TICARET ODASI (İTO), (2006).
T.C. Başbakanlık
Hazine
Müsteşarlığı
Sigortacılık
fiyatlarınınYeni
genel seviyesinde
olarak
tüketim
Sosyal Güvenlikte
Yaklaşım:düşüş
Bireysel
Genel Müdürlüğü, 2013 Yılı Sigortacılık
Emeklilik, Yayın No: 2006-21, İstanbul: Birlik
Sektörü Piyasa Analiz Raporu, 24 Temmuz
Ofset Basın Yayın Reklamcılık Tic. Ltd Şti.
2014 Tarihli Basın Duyurusu, (http://www.
KALELI, E. (2013).
Sosyal
Güvenlik
ve
Türkiye’de
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITYhazine.gov.tr/default.aspx?nsw=BKsmUP
Sosyal Güvenlik Açıkları, SGK Rehberi,
HOUSES
QeFbnBXCDahrXm1A==-H7deC+LxBI8
[http://www.sgkrehberi.com/makale/269/],
=&mid=247&cid=28&nm=43) Ziyaret Tr:
(Nisan) Ziyaret
Trh:
:
15.12.2014
the consumption of electricity and natural gas used in23.12.2014
industry and houses is statistically
analysis.
Moreover, tests
KILINÇ, F. E.,techniques
(2007). for
Türk
Sigortacılık
Sek-of hypothesis
T.C. Başbakanlık
Stratejik
electricity andHazine
natural gasMüsteşarlığı,
prices
törünün Veri Zarflama Analiz Yöntemi İle
Plan (2014-2018) (http://www.hazine.gov.
Etkinliğinin Araştırılması, Yayınlanmamış
tr/default.aspx?nsw=BKsmUPQeFbnBXC
Yüksek Lisans Tezi, Isparta: Süleyman
DahrXm1A==-H7deC+LxBI8=&mid=251
Demirel Üniversitesi.
&cid=25&nm=39#) Ziyaret Tr: 24.12.2014
KUBILAY, H., (2014). Education of Insurance
Agent Technical Personnel in Turkey, İnönü
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(2),
1-21. (https://www.inonu.edu.tr/uploads/
contentfile/173/files/Huriye%20Kubilay%20
5_2%20tam.pdf ) Ziyaret Trh:11.01.2015
TOPALHAN, T., (2010). Türkiye’de Altıncı Yılında Bireysel Emeklilik Sistemi ve Uygulama
Sonuçları, Kamu-İş; C:11, 190-192 (Şubat)
TUNCA, Z., (2014). Sigorta Aracılığına İlişkin
2002/92/EC Sayılı Avrupa Parlamentosu
ve Konsey Yönergesinin Türk Hukukuna
Yansımaları ve Yönerge İle İlgili Güncel
Gelişmeler,Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Dergisi, 14.01.2014, 2617-2672, (http://journal.
ÖZCAN, S., (2003). Bireysel Emeklilik Sistemine İlişkin Vergi Düzenlemeleri, Yaklaşım Dergisi, (Temmuz)
72
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:18
(Ekonomi)
& K:29
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
yasar.edu.tr/wp-content/uploads/2014/01/14 (www.anadoluhayat.com.tr/Besteneleroluyor/
İNCELENMESİ
Zeynep-TUNCA.pdf) Ziyaret Trh:Murat
05.12.2014
devletKatkisi.aspx ) Ziyaret Tarihi: 26.12.2014
Grup A.Ş. Finans
UĞUR, S., (2004). Sosyal GüvenlikGüven
Sistemle Yönetmeni
(http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMe1
Kilis
7
Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Bölümü
rinde Özel Emeklilik Programlarının Yeri
tin/1.5.4632.pdf)
Ziyaret Tarihi: 21.12.2014
ve Gelişimi, Türkiye İşveren Sendikaları
(http://www.spk.gov.tr/indexpage.aspx?page
Konfederasyonu
Yayını,
No.224
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
id=286&submenuheader=0)
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan
çalışmada ANOVA modeli Ziyaret Tarihi:
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
VAROL, P., (2006). Sosyal Güvenlik ve Türkiye’de
26.12.2014
Karşılaştığıyönünde
Sorunlarla
Çözüm
hareket edilmiş
olup,Önerileri,
(http://www.manisatempohaber.com/ekonomi/
Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunaistihdama-bes-dopingi-h219.html)
Üniversitesi aralığı
Sosyal
KwBilimler
cinsinden Enstitüsü,
yükseldikçe, Ankara
(www.egm.org.tr)
21.12.2014
Ziyaret
15.12.2014
Anahtar Ziyaret
KelimelerTarihi:
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut, Tarihi:
Anova, TUİK,
Fiyat
www.tsb.org.tr/resmi-istatistikler.
aspx?pageID=909
Ziyaret Tarihi:
HOUSES
15.12.2014
73
UHEYAD
SPOR SPONSORLUĞUNDA YÜKSELEN DEĞER:
TÜRK HAVA YOLLARI1
THE RISING VALUE IN SPORTS SPONSORSHIP:
TURKISH AIRLINES
Mustafa TÜRKMEN
Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Spor Yönetim Bilimleri Manisa / Türkiye
Öz: Bu araştırmanın amacı, Türk Hava Yolları
(THY)’nın spor sponsorluğu faaliyetlerinin marka
bilinirliğine katkısını araştırmaktır. Araştırma İlişkisel
Tarama Modeli’ne uygun olarak düzenlenmiştir. Bu
kapsamda araştırmada, THY’nin Avrupa ve dünyadaki
marka bilinirliğinin artması ile spor sponsorluğu çalışmaları arasındaki ilişki incelenmektedir. Araştırmada
geniş kapsamlı literatür taraması yapılarak, elde edilen
bilgiler analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre
THY, 3 bireysel sporcuya, 20 spor takımına, 1 uluslar
arası spor federasyonuna, 15 spor organizasyonuna
ve 5 uluslar arası spor organizasyona isim sponsoru
olarak, spora önemli sponsorluk desteği sağlamaktadır.
Sonuç olarak, THY’ nin spor unsurlarını kullanarak
yaptığı sponsorluk faaliyetleri, Türk Hava Yolları
markasının marka bilinirliğinin artmasına ve THY’nin
bir dünya markası olmasına önemli katkı sağlamıştır.
Özellikle “FC Barcelona, Manchester United, Lionel
Messi, Kobe Bryant, Turkish Airlines Euroleague ve
Turkish Airlines Euroleague Final Four” sponsorlukları ile THY markası, dünyanın her yerinde marka
bilinirliğini arttırmıştır.
Abstract: The purpose of this research is to determine
the effect of Turkish Airlines sports sponsorships’
on the company brand awareness in Europe. The
study used The Relational Scanning Model. In this
concept, the relation between Turkish Airlines sports
sponsorships’ and the increase in the company brand
awareness was studied. A detailed research on the
literature was executed and used in order to analyze
the data gathered. According to the study, THY is a
sponsor of 3 athletes, 20 teams, 1 international sport
federation, 15 sports organization and 5 international
sports Federation while providing major benefits to
the sports. As a result, Turkish Airlines’ sponsorship
of the activities done by using the sports elements
have contributed significantly to the Turkish Airlines
to increase the brand awareness of Turkish Airlines
in the world to become a global brand. Especially,
with the “ FC Barcelona , Manchester United , Lionel
Messi, Kobe Bryant , Turkish Airlines Euroleague
and Turkish Airlines Euroleague Final Four “ sponsorships, THY brand increased brand awareness all
over the world.
Anahtar Kelimeler: Türk Hava Yolları, Sponsorluk,
Spor Sponsorluğu, Marka Bilinirliği
Key Words: Turkish Airlines, Sponsorship, Sports
Sponsorship, Brand Awareness
Doi: 10.17373/UHEYAD.201539647
(1) Sorumlu Yazar: Mustafa TÜRKMEN, Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Spor Yönetim
Bilimleri Manisa / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 15.11.2014 Kabul Tarihi/ Accepted:
19.02.2015 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma / Research) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok /
None“Etik Kurul Raporu Yok - Noneof Ethics Committee”
79
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:19
(Ekonomi)
& K:40
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
GİRİŞ
Spor sponsorluğunun en çok
İNCELENMESİ
tercih edilen sponsorluk
türü olmasının sebepleri arasında: sporun
AÇIKGÖZ
Sponsorluk, belirlenmiş amaçlara ulaşmak
için
global düzeyde milyarları bulan sayıda izleyiciGrup ve
destekleyen ve desteklenen arasındaGüven
yapılan
ye ulaşması; sağladığı tanıtım olanağının diğer
1
karşılıklı yararlar sağlayan iş düzenlemesidir
(Güç- Elektrik-Enerji Bölümü
sponsorluk türlerinin sağladığından çok daha
lü,2001; Karademir ve diğ., 2010a). Sponsorluk
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerifazla
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayispor etkinliğinin
olması;
sponsor
olunan
1970’li yıllarda,vepazarlama
ve kurumsal
konutlarda kullanılan
doğalgaziletişim
görüntülerinin
ek olarak
konu olması,
ANOVAhaberlere
modeli
için kullanılırken,
günümüzde önemi ve etkisi
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanaraközetlerinin
araştırma daha yayınlanması
ve tekrarlanması yer
ve konutlarda
tüketim
aralıklarına
artarak; satışlarıSanayi
olumlu
etkilemek,
hedef
pazara
Busonuca
faaliyetler
sponsorun
görünürlüyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik almaktadır.
bulgulara göre de
gidilmiştir.
Elde
ulaşmak, marka edilen
farkındalığını
arttırmak, kurumsal
ğünü arttırmakta ve fazla sayıdaki görünürlük,
seviyesinde
imaj bilincini vefiyatlarının
örgütsel genel
ilişkileri
geliştirmek
için sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
kurum
imajı
oluşturmada önemli bir paya sahip
meydana
gelmektedir.
kullanılmaktadır (Masterman, 2007).
olduğundan,
spor sponsorluğu
işletmeler tarafınAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,
TUİK, Fiyat
Şirketler belirlediği hedeflere ve hedef kitlelerine dan diğer sponsorluk türlerine oranla daha fazla
ulaşmak için farklı
sponsorluk alanlarını tercih tercih edilmektedir. Spor sponsorluğu, sponsorluk
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS ve
OF INDUSTRY
AND
edebilirler. Bu sponsorluk
türleri
arasında sporRANGES
anlaşmaları
harcamaları
içerisinde en büyük
HOUSES
sponsorluğu önemli bir yere sahiptir (Karadeniz, paya sahiptir. 2010 yılında 46 milyar dolar olan
Abstract:
this study prepared
by using data oftoplam
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
2009; Karademir
ve diğ.In 2009b).
Spor, dünyada
sponsorluk
pazarı
içerisinde aslan payı,
analyzed.
ANOVA model
applied to the 40
study
prepared
with thesponsorluk
use of different
ve ülkemizde geniş
bir çevreye
hitap was
etmesinden
milyar
dolarlık
pazar payıyla, spor
dolayı, ürünlerinimade
hedef
ulaştırmak
isteyen
sponsorluğu
tarafından
Bu, spor
morekitleye
comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity
and naturaloluşturulmuştur.
gas prices
şirketler tarafından üzerinde durulan bir sektör- sponsorluğunun toplam sponsorluk pazarı içerisindür. Sporun bu evrensel etkisinden dolayı, spor deki payının %87 olduğunu göstermektedir. 2011
sponsorluğu da, en çok tercih edilen sponsorluk yılı için öngörüle 48 milyar dolarlık sponsorluk
türlerinden birisidir. Firmalar, spor ve sportif pazarı içerisinde, spor sponsorluğunun payının
faaliyetler sayesinde, markayla özdeşleşecek giderek artacağı tahmin edilmektedir (Gök, 2011).
kişiler, kurumlar, kulüpler veya organizasyonlar
Ülkemizde ise, spor sponsorluğunun öneminin
bularak (toplum tarafından bilinen ve benimsefarkında olan Türk Hava Yolları, son yıllarda spor
nen) ulaşılmak istenen hedef kitleye daha kısa
sponsorluğu konusunda hatırı sayılır derecede
yoldan ve etkili şekilde ulaşmaktadırlar. (Gwinner
yatırımlar yapmaktadır. THY, %49.12’si T.C.
ve Swanson, 2003; Nicholls ve Roslow, 1999;
Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na,
Baş, 2008; Karademir ve diğ, 2009; Akyıldız ve
%50.88’i ise halka açık olan ulusal havayolu
Marangoz, 2008).
şirketidir. Star Alliance üyesi olan THY, şu anda
139 dış hat ve 42 iç hat olmak üzere toplam 181
80
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:19
(Ekonomi)
& K:40
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
noktaya sefer düzenlemektedir. Bu 181 uçuşİNCELENMESİ
ağı
çalışmaktadır. Bu kapsamda
çalışmanın amacı,
ile en çok uçuş ağı bulunan havayolları
TürkAÇIKGÖZ
Hava Yolları’nın spor sponsorluğu faaliyetleri
MuratlistesinKORKMAZ, Hakan
de Avrupa’da 3, tüm dünyada ise 8.Güven
sırada
yer
arasında
yer alan, bireysel sporcu sponsorlukları,
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
almaktadır. THY A.O 2011 yılı
1 verilerine göre
isim sponsorlukları,
spor takımları sponsorlukları,
Bölümü
de Dünya’nın en büyük 9. havayolu şirketidir.
spor organizasyonları sponsorlukları ve THY’nin
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerikurumsal
kullanılarakolarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayiorganizasyonların
katıldığı
sportif
THY’nin belirlediği
sponsorluk
stratejisi,
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz hedefile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
olarak
incelenmemektir.
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakdetaylı
hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli Bununla birlikte
leri ve kriterleri uygulanmıştır.
ile ulaşmakAyrıca
istediği
hedefe emin
hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
çalışmada, Türk Hava Yolları’nın, sponsor olacağı
tüketimsponsorluk
aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
adımlarla ilerlemektedir.
THY’nin
de ya
sonuca
gidilmiştir. Elde seçerken hangi
sporcu, göre
takım
da organizasyonu
stratejisi: “Kurumsal
amaçlar
açısından
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi kurum
faktörlere
dikkat ettiği
sponsorluk
faaliyetlerinin,
fiyatlarınınmarka
genel seviyesinde
varılmaktadır.
Sonuç ve
olarak
tüketim
imajını desteklemek,
bağımlılığını
ve sonucuna
Türk Hava Yolları’nın Avrupa ve dünya havacılık
farkındalığını arttırmak, hedef kitlede iyi niyet
sektöründeki konumuna etkileri araştırılmaktadır.
ve anlayışı oluşturmak gibi nedenlerle geniş
bir yelpazede ticari, sportif, kültürel ve sanatsal
YÖNTEM
alanlarda gerçekleştirilen
programları
destekACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
Araştırma Amacı
leyerek; aktif, dinamik ve katılımcı kimliğiyle
ilişkilendirilmişAbstract:
ticari faaliyetlerini
arttırmayı
by using data ofBu
TSIçalışmada,
belonging to the
yearsHava
of 2012-2014,
Türk
Yolları’nın spor sponthe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
hedeflemektir”.analyzed.
Sponsorluk
hedefleri:
“Marka
faaliyetlerinin
Avrupa
ve dünyadaki marka
ANOVA model was applied to the sorluğu
study prepared
with the use
of different
techniquesarttırmak,
for analysis. marka
Moreover,
değerini ve bilinirliğini
imajını
bilinirliğine
katkısının
araştırılması
electricity
and natural
gas pricesamaçlanmaktadır.
yükseltmek, uzun vadede marka sadakati tesis
Araştırma Modeli
etmek, müşteriler ile marka arasında gönül
bağı kurmak ve müşterilerle iletişim kuracak
Araştırma, betimsel olarak İlişkisel Tarama
platformlar oluşturmaktır”. Sponsorluk kriterleri
Modeli’ne uygun olarak düzenlenmiştir. Taraise: “Marka stratejisine uygunluk, uluslararası
ma modelleri geçmişte ya da halen var olan bir
düzeyde kitlelere ulaşabilmek, TV ve medya
durumu, var olduğu şekli ile betimlemeyi amaç
kapsama alanı, bölgesel pazarlama stratejilerine
edinen araştırmalar için uygun bir modeldir. Beuygunluk, katılımcı sayısı, müşterileri ağırlama
timsel tarama modelleri kendi içinde iki bölüme
imkanları, etkinlik, stand, faaliyet imkanları
ayrılmaktadır. Bu bölümler; genel tarama ve
ve dijital platform ve sosyal medya imkanları”
örnek olay taramalarıdır. İlişkisel tarama modeli
şeklindedir [Gök, 2011;[9].
genel tarama yöntemi içine giren bir yöntemdir.
Genel tarama modelleri; çok sayıda elemandan
THY, spor sponsorluğunun büyük katkısıyla diğer
oluşan bir evrende, evren hakkındaki genel yarhavayolu şirketleri arasında bir adım öne çıkarak,
Avrupa’da ve dünyada marka değerini arttırmaya
gıya varmak amacı ile evrenin tümü ya da ondan
81
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:19
(Ekonomi)
& K:40
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
alınacak bir grup örnek ya da örneklem üzerinde
Hava Yolları’nın, çeşitli kategorilerde
İNCELENMESİ
sponsoryapılan tarama düzenlemeleridir. BuMurat
grupKORKMAZ,
içinde Hakan
luklarını
üstlendiği, sporcular, spor kulüpleri ve
AÇIKGÖZ
yer alan ilişkisel tarama modelleriGüven
ise; Grup
iki ve
organizasyonlar
bulgular bölümde detaylarıyla
A.Ş. Finans
Yönetmeni
daha çok değişken arasındaki1Kilis
birlikte
değişim
ele alınmaktadır.
Bölümü
varlığını veya derecesini belirlemeyi amaçlayan
Türk Hava Yolları Bireysel Sporcuların SponÖzet :için
2012-2014
Yılları arasındakibu
TUİK
araştırma modelleri
kullanıldığından
türverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
sorlukları
araştırmalar içinşeklindedir.
uygun görülmektedir
(Karasar,
2006). Bu kapsamda
araştırmada, THY’nin Av veCaroline
Wozniacki:
Uluslararası marka
tespit edilmesi
rupa ve dünyadaki
marka
bilinirliğinin
artması
göreçalışmaları
Elde
bilinirliği
çerçevesinde
THY 2010
ile spor sponsorluğu
çalışmaları
arasındaki
ilişki
varılmaktadır.
Sonuç tenisçi
olarak tüketim
yılında,
ünlü bayan
ve 2010 yılının bir
aralığı
incelenmektedir.
Araştırmada
geniş kapsamlı
numarası Caroline Wozniacki ile sponsorluk
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
literatür taraması
yapılarak,
elde
edilen
bilgiler
anlaşması yaparak, ünlü tenisçiyi Türk Hava
analiz edilmiştir.
Yollarının Business Class yüzü yapmıştır [1].
Problem Cümlesi ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
 Kobe Bryant: Uluslar arası marka bilinirliği
HOUSES
çalışması kapsamında, basketbol dünyasının en
Araştırmanın amacı çerçevesinde problem cümlesi:
değerli
oyuncularından
Kobe Bryant, THY’nin
“Türk Hava Yolları’nın
spor sponsorluğu
faaliyetthe consumption
of electricity and
natural gas used
in industry
and houses is statistically
lerinin dünyada techniques
ve Avrupa’da
marka bilinirliğini
küresel marka tanıtım elçiliğini yapmaktadır [2].
for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
made
more comprehensive.
arttırmaya olumlu
etkisi
vardır.” şeklindedir.
 Lionel Messi: THY 2012 yılında, dünya
Veri Toplama Yöntemi
futbolunun günümüzdeki en değerli futbolcusu
olarak gösterilen Lionel Messi ile dünyadaki
Araştırmada veri toplama yöntemi olarak geniş
yeni reklam yüzü olarak sponsorluk anlaşması
çaplı literatür taramasına başvurulmuştur. THY’nin
yapılmıştır [9].
spor sponsorluğu faaliyetleri ile ilgili, yazılı ve
görsel alanyazın taraması yapılarak, gerekli bilgiler elde edilmiştir.
Türk Hava Yolları İsim Sponsorlukları
 Turkish Airlines Euroleague ve Turkish
Airlines Euroleague Final Four: THY, Avrupa’nın
en büyük basketbol organizasyonu Euroleague
Basketball’un ana isim sponsorluğunu yapmaktadır.
Bu anlaşma sporda tarihi bir sponsorluk anlaşması
olarak nitelendirilmektedir. Çünkü bu anlaşma,
Euroleague tarihinde ilk kez bir marka ile ana
BULGULAR
Türk Hava Yolları, elinde bulundurduğu kaynakları
topluma fayda sağlayacak alanlarda kullanma
konusunda sponsorluk faaliyetlerine önem vermektedir. Bu sponsorluk faaliyetleri arasında da,
en önemli yeri spor sponsorluğu almaktadır. Türk
82
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:19
(Ekonomi)
& K:40
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
yapmış olması bakımından
da
ünlü takımı Manchester United
İNCELENMESİ
isim sponsorluğu
ayrı bir öneme sahiptir [5].
takımı ile 3.5
yıl sürecek
AÇIKGÖZsponsorluk anlaşması yapmıştır. Bu
anlaşma
ile THY, Manchester United futbol taGüven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
 Turkish Airlines World Golf Final:
Türk
1
kımının “Resmi
BölümüSponsoru” olmuştur [11].
Hava Yolları ve Türkiye Golf
Federasyonu,
aralarında Tiger Woods’un da bulunduğu, dünya
 Shakhtar Donetsk Futbol Takımı : THY
klasmanında ilkve12’de
yerkullanılan
alan 8 doğalgaz
golf oyuncukonutlarda
istatistikselUkrayna’nın
2011 yılında,
Shakhtar Donetsk
sunun katıldığı uygulanmıştır.
“2012 Turkish
Airlines World
takımı
ile 1.5hale
yılgetirilmiştir.
sürecek olan sponsorluk
Ayrıca hipotez testleri uygulanarakfutbol
araştırma
daha kapsamlı
ve konutlarda
Golf Final” golfSanayi
turnuvasının
anatüketim
sponsorluğunu
anlaşması yapmıştır. THY sponsorluk anlaşması
yapmıştır. 50 den
fazla
ülkede
yayınlanan
buiçin tüketim
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
elektrik ve
doğalgaz
çerçevesinde,
kulübün
resmi
sponsoru unvanını
fiyatlarının
genel
seviyesinde
düşüş
gözlendiği
sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç
olarak
tüketim
final, THY’nin prestiji ve tanınırlığı açısından
almıştır
[12].
meydana
gelmektedir.
önemli bir organizasyon olmuştur [4].
 Ajax Futbol Kulübü: THY, Hollanda’nın
 Turkish Airlines Challenge: THY, The
ünlü futbol kulübü Ajax ile 2010-2011 sezonunun
European Challenge
Tour’un “Turkish
ECONOMETRIC
ANALYSISAirines
ikinci
yarısını
“Saha Kenarı Digital
IN TERMS
OF kapsayan
INDUSTRY AND
Challenge” adı altında,
Belek Carya Golf Club’da
HOUSES
Reklam Anlaşması” imzalamıştır [13].
düzenlenen golf turnuvasının ana isim sponsorAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
 in Urawa
Reds
Futbol
Takımı: THY, 2009
luğunu yapmıştır
the[7].
consumption of electricity and natural gas used
industry and
houses
is statistically
yılında Japonya’nın Urawa Reds takımına 1 yıllık
techniques
for analysis.
Moreover,
 Turkish Airlines
Ladies
Open:
THY, tests
2010of hypothesis were applied and the research was
electricity
and natural
gas prices[15].
sponsorluk
desteği
sağlamıştır
yılında Belek’te düzenlenen “Turkish Airlines
Ladies Open” bayanlar golf turnuvasının ana
 Türkiye A Milli Futbol Takımı: THY ve
isim sponsorluğunu yapmaktadır [8].
Türkiye Futbol Federasyonu arasında 2008-2015
Türk Hava Yolları Spor Takımları Sponsorlukları
yılını kapsayan ana sponsorluk anlaşması yapılmıştır (Kurt, 2011;41).
 Barcelona Futbol Takımı: Türk Hava
Yolları ve FC Barcelona takımı, 18 Ocak 2010
tarihinde 3 yıl sürecek olan sponsorluk anlaşması
imzalamıştır. Sponsorluk anlaşması çerçevesinde
THY, Barcelona’nın “Resmi Sponsoru” unvanını
almıştır [10].
 Türkiye A Milli Basketbol Takımı: Daha
önce Türkiye Basketbol Federasyonu’na ulaşım sponsoru olarak hizmet veren THY, 2010
tarihinde Türkiye A Milli Basketbol Takımı ile
2,5 yıl sürecek olan ana sponsorluk anlaşması
imzalanmıştır [16].
 Manchester United Futbol Takımı: THY,
2010 yılında İngiltere Premier Lig’in dünyaca
 Valencia Basket Basketbol Takımı: THY,
2010 yılında Euro Cup şampiyonu olan Valencia
83
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:19
(Ekonomi)
& K:40
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
 PTT Thailand Open:
Takımı’nın ulaşım sponsorluğunu
İNCELENMESİ
THY, Thailand’ta
yapılan
ve Kraliyet ailesinin de destek sağladığı,
AÇIKGÖZ
Rafael Nadal gibi birçok ünlü tenisçinin katıldığı,
 Kavala Basketbol Takımı: THY,
2011
2010 Uluslarararası PTT Thailand Open’ın platin
1
yılında Yunanistan’ın Selanik/Kavala
kentinde
sponsoru olmuştur [26].
Kavala Basketbol
Takımı
ile
“İşbirliği
AnlaşmaÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
 WTA
İstanbul
Cup:edilmesi
THY, Sony Ericson
ve konutlarda
kullanılan
doğalgazsponsor
istatistiksel
olarak analiz
sı” yaparak Kavala
Basketbol
Takımına
İstanbul Cup 2010 Uluslararası Bayanlar
olmuştur [20]. uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakWTA
ve doğalgaz
fiyatlarınınana
tespit
edilmesi
Tenis
Turnuvası’nın
sponsorluğunu
yapmıştır
hareket edilmiş
olup, yapılan
 Maroussi yönünde
BC Basketbol
Kulübü:
THY,
[27].aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
2010 tarihinde fiyatlarının
itibaren genel
Yunanistan’ın
başarılı
seviyesinde düşüş
gelmektedir.
 meydana
İrlanda
Golf Turnuvaları: THY, İrlanda’nın
basketbol kulüplerinden
Maroussi Basketbol
Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,en
Sanayi,
Konut,
Anova,etkinliklerinden
TUİK, Fiyat
önemli
turizm
Holiday World
Kulübü’nün anaAnahtar
sponsorluğunu
yapmıştır [21].
Show 2012 kapsamında düzenlenecek olan, 12
 Ethnikos Alaksandropolis Voleybol TakıGolf turnuvasının
ana
sponsorluğunu
üstlenmiştir
AND NATURAL
GAS
PRICES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS OF INDUSTRY AND
mı: THY, Batı Trakya’nın
Dedeağaç
İli voleybolRANGES
[29].
HOUSES
takımlarından “Ethnikos Aleksandroupolis” in
Endülüs
Golf
Abstract: yapmaktadır
TSI belonging
to the
yearsTurnuvası:
of 2012-2014, THY, 2011 yıreklam sponsorluğunu
[22].by using data of
lında İspanya’nın Malaga kentinde düzenlenen
 Uluslararası
Okçuluk
Federasyonu:
techniques
for analysis.
Moreover, THY,
tests of hypothesis
were Golf
appliedTurnuvası’nın
Endülüs
ana sponsorluğunu
141 ülkenin üye olduğu Uluslar arası Okçuluk
yapmıştır [3].
Federasyonu’ nun global havayolu sponsorluğunu
 Parlementolar Arası Golf Turnuvası: THY,
yapmaktadır [17].
2010 yılında Antalya’da düzenlenen “Parlamentolar
Türk Hava Yolları Spor Organizasyonları
Arası Golf Turnuvası”na “Ulaşım Sponsorluğu”
Sponsorlukları
yapmıştır [24].
Basketbol
yapmıştır [19].
 Euro Cup: THY, Avrupa’nın Euroleague’den
sonraki ikinci büyük organizasyonu olan Euro
Cup’ın da “Global Sponsorluğu” nu yapmaktadır [23].
 Black Mountain Masters Golf Organizasyonu: THY 2010 yılında, Thailand Black
Mountain Golf Club’de gerçekleşen “Black
Mountain Masters”a ulaşım sponsorluğu desteği
sağlamıştır [6].
 Türk Hava Yolları Business League: Basketbola gönül vermiş, iş dünyasının sporcu ruhlu
insanlarının buluştuğu Business League’e Türk
Hava Yolları sponsorluk desteği sağlamaktadır [25].
 Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu:
THY 2010 ve 2012 yılında, Türkiye’nin en
prestijli yarışlarından biri olan Cumhurbaşkanlığı
84
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:19
(Ekonomi)
& K:40
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Uluslararası Türkiye Bisiklet Turunun ana sponfaaliyetlerinde bulunarak, spor
İNCELENMESİ
sayesinde marka
imajını
tüm dünyaya tanıtmak istemektedir.
sorlarından biri olarak destek sağlamıştır
[14]. Hakan
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
Türk Hava Yolları, spor sponsorluğu faaliyetleri
ile “dünyada hava yolunu kullanan herkesin
nu: THY 2010 yılında, Türkiye’nin uluslararası
tercih etmesini” kendisine amaç olarak
nitelikteki en önemli
maraton
yarışı
olanTUİK
Ge-verileriTHY’yi
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki
edinmiştir.
Bunu
başarmak
için THY, yıllardır
istatistiksel
olarak
analiz edilmesi
leneksel 32. Kıtalararası
Avrasya Maratonu’na
tanıtım ve spora destek aktivitelerinde
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
resmi ulaşım sponsoru
olmuştur
[18]. testleri uygulanarakreklâm,
tespit edilmesi
bulunmaktadır.
Çünkü THY
özellikle, Kobe Bryant,
 Avrupa Bowling
Şampiyonası: THY, 2008
Lionel
Messi,
Barcelona,
aralığı
arttıkça,Caroline
elektrik ve Wozniacki,
doğalgaz
fiyatlarının
genel
seviyesinde
düşüş
gözlendiği
sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç
olarak
tüketim
yılında Avrupa Bowling Turu’nun 16. Ayağı olan,
Manchester United, Shakhtar Donetsk, Turkish
Ankara Açık Bowling Şampiyonası’nın ulaşım
Airlines EuroLeague, Turkish Airlines EuroleaAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
gue Final Four, 2010 FIBA Dünya Şampiyonası,
ve bagaj sponsorluğunu yapmıştır [28].
PTT Tahailand Open ve Turkish Airlines Ladies
 Golf Business
Form: THY,
2010 yılında
ECONOMETRIC
ANALYSIS
Open
gibi, spor
unsurlarınıAND
kullandığı sponsorluk
IN TERMS
OF INDUSTRY
golfle ilgisi bulunan 250’den fazla profesyonel
HOUSES
çalışmaları ile adını dünyaya daha iyi duyurarak
sektörün katıldığı Golf Business Forum’a sponsor
markası
olmuştur.
Abstract: In this study prepared by using data ofbir
TSIdünya
belonging
to the years
of 2012-2014,
the consumption
of electricity
olarak golf dünyası
ile güçlü ve
kalıcı bağlantılar
analyzed. ANOVA model was applied to the THY,
study prepared
the use oftenis,
different
futbol,with
basketbol,
golf ve bütün spor
kurmuştur [30].techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
and natural
prices ve ortak kültürü
dallarınıelectricity
dünyanın
ortakgas
değeri
TARTIŞMA
olarak görmektedir. Bu kültürün gücünün farkında olan THY, spor ile THY markasını yan yana
Sporun, taşıdığı güçlü imajı, uluslar arası izleyici
koyarak bütünleştirmektedir. Bu nedenle THY,
potansiyeli ve her kesime hitap etmesi nedeni ile
sponsorluk çalışmalarını yürütürken “spor alanında
sponsorluk için çok önemli bir faaliyet alanı olduğu
dünyaya mâl olmuş kişi, kulüp ya da organizasyadsınamaz bir gerçektir (Gwinner ve Swanson,
yonları” seçmeye özen göstermektedir. Bunun
2003:277; Karademir ve diğ, 2009c:105). Spoyanında THY sponsor olmayı düşündüğü spor
run bu gücü, kitle iletişim araçları ve meydanın
unsurlarını seçerken “spor unsurunun daha önce
devreye girmesiyle artarak, toplumu yönlendirelde ettiği başarılara, spor unsurunun gelecekte
mekte ve etkilemektedir. Bu gücü kullanmak
elde edeceği potansiyel başarılara, sefer açmayı
isteyen birçok firma, kendi tanıtımlarını yapmak
planladığı yada girmeyi düşündüğü pazarların
için sportif etkinliklere ve unsurlara sponsorluk
potansiyeline ve hedeflenen pazar bölgesinde
yapmaktadır. Bu firmalar arasında bulunan Türk
seçilen spor unsuruna yönelik ilgiye” de dikkat
Hava Yolları, sporun birçok alanında sponsorluk
etmektedir. Çünkü, THY’nin sponsor olduğu,
 Geleneksel Kıtalararası Avrasya Marato1
85
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:19
(Ekonomi)
& K:40
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
organizasyonları takip eden,
yüksek sponsorluk Euroleague isim sponsorluğu
İNCELENMESİ
sporcu, kulüp ve
olmuştur.
Euroleague’in isminin Turkish Airlines
izleyen ve organizasyonlara katılanMurat
milyarlarca
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Euroleague olması, THY’nin seferlerinin yoğun
insan THY ile spor unsurunu özdeşleştirmektedir.
olduğu Avrupa’daki
marka bilinirliğine katkısı
1
Bu tanınmış unsurların, alanlarında
başarıyı
da Elektrik-Enerji
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi,
Bölümü
yüksek olmuştur. Bunların yanında 2011-2012
beraberlerinde getirmiş olmaları, THY’nin dünÖzet : 2012-2014
arasındaki TUİK verileriNBA
kullanılarak
hazırlananlokavt
bu çalışma,
sanayi geç başlaması,
sezonunun
sebebiyle
yadaki marka bilinirliğini
dahaYılları
da güçlendirmiştir.
önemli
NBAANOVA
oyuncusunun
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakbirçok
hazırlanan
çalışmada
modeli Euroleague’de
THY’nin en önemli
sponsorluk
faaliyetleri
arasınuygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri
uygulanarakoynamasına
hale
getirilmiştir.
neden olmuştur. Bu durum hiç şüpSanayisponsorluğu
da Euroleague isim
yer almaktadır.
hesiz ki,
THY’nin
bilinirliğini,
göre
Elde kurum imajını
THY, Avrupa’daedilen
marka
bilinirliğini
içiniçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
bulgular
sonucunda;artırmak
sanayi sektörü
ve marka algısını global anlamda yükseltmiştir
NBA’den sonraaralığı
en önemli
basketbol
organizasKw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydana
gelmektedir.
[Gök,
2011].
yonu olan Euroleague’e
isim
sponsoru
olarak,
Bunun dışında özellikle, Barcelona ve Manchester
organizasyonun adını tüm dünyaya Turkish
United sponsorlukları THY’nin, dünyada bilinirAirlines Euroleague olarak tanıtmış ve marka
liğini
% 100OF
arttırmış
ve THY’yi
dünya markası
ACCORDING
CONSUMPTION
IN TERMS
INDUSTRY
AND
değerini arttırmıştır.
THY ile TO
Euroleague
isimRANGES
HOUSES
haline getirmiştir. Barcelona ile yapılan üç yıllık
sponsorluğu 5+5 yıl olarak yapılmıştır. Turkish
Türk Hava
Abstract:
by using
TSI belonging anlaşması
to the years ofçerçevesinde,
2012-2014,
Airlines Euroleague
organizasyonu,
40 Avrupa
vedata ofsponsorluk
Barcelona’nın “Resmi Sponsoru” unvanı
157’si Avrupa dışından
olmak üzere
197applied
ülkedeto the Yolları
analyzed. ANOVA
model was
were
applied stadındaki
and the research
was panoları başta
ile Nou Camp
reklam
takip edilmektedir.
verilerine
göre,
made 2010-2011
more comprehensive.
The purpose
olmak üzere, tüm ortamlarında reklam ve logoları
Turkish Airlines Euroleague maçları 1500 saatlik
ile yer alacaktır. Ayrıca THY, Barcelona’lı futbolcanlı yayınlarla; 1 550 bin maç seyircisine, 556
cularla reklam filmleri çekme ve tüm dünyada
milyon TV seyircisine ulaşmakta ve web sitesi
bu sponsorluğun iletişim ve reklamlarını yapma
1 milyondan fazla tıklanmaktadır. THY’nin IFM
hakkına sahip olmuştur. Bu anlaşma ile THY,
Sports Group’a yaptırdığı araştırmada Euroleague
Barcelona’yı İspanya dışında gerçekleştirilecek
sponsorluğunun önemi açıkça görülmektedir. 16
turnuvalara ve kamplara taşımaktadır.
ülke ve 99 TV kanalına göre yapılan bu araştırmaya göre, THY ismi 2010-2011 sezonunda;
THY resmi sponsor unvanı ile Manchester Unimaç yayını, özet ve haberlerde toplam 4588 kez
ted futbol takımını üç yıl boyunca, oynayacağı
belirmiştir. 5 yıl sürecek olan bu sponsorluğun;
tüm maçlara, turnuvalara ve yapılacak olan tüm
medya geri dönüşümü garanti edilen yıllık tutarı 6
kamplara taşıyacak. Ayrıca THY’nin, reklam
milyon 700 bin Euro, dünyadaki tahmini değeri
filmleri çekmesi, internet dahil, dijital boardlar,
ise 63 miyon 500 bin Euro olarak gösterilmekreklam panoları (Old Trafford stadı dahil), diğer
tedir. THY adına, en değerli ve geri getirisi en
tüm ortamlarda reklam ve logoların bulunması,
86
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:19
(Ekonomi)
& K:40
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
reklam filmlerinin çekilmesi gibi faaliyetler sponTHY stratejik ve önemli sponsorluk
İNCELENMESİ
çalışmaları
arasında,
THY’nin Business Class yüzü olarak
sorluk sözleşmesinde kapsamında gerçekleştirileMurat KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Caroline
Wozniacki, marka tanıtım elçisi olarak
cektir. Bu anlaşma imzalandıktan birGüven
süre Grup
sonra,
A.Ş. Finans
Yönetmeni
1
Kobe BryantBölümü
ve reklam yüzü olarak Lionel Messi’yi
Manchester United futbolcularının
aldığı
ilk Elektrik-Enerji
Kilis 7yer
Aralık
Üniversitesi,
seçmesidir. Futbol dünyada en çok takip edilen
reklam filmi çekilerek, yurt içi ve yurt ışındaki
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerive
kullanılarak
çalışma, sanayi
en çokhazırlanan
seyirci bu
kitlesine
sahip spor branşıdır.
ulusal kanallarda
gösterime girmiştir. Bazı PR
yanında
Lionel
Messi’de
Farklı analiz
kullanılarakBunun
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli futbol dünya(public relations)şeklindedir.
aktivitelerinde
takımteknikleri
oyunculauygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
sının önemli bir yıldızı konumundadır. THY, bu
rının yer alması,Sanayi
takımın
dünyada
ve İngiltere’de
ve konutlarda
tüketim
göre anlaşması
Elde
sponsorluk
ile tanıtımlarda,
reklam yüzü
bu sponsorluğunedilen
iletişim
ve reklamını yapması
olarakvarılmaktadır.
Lionel Messi’yi
kullanarak
dünyanın bir
fiyatlarınınarasında
genel seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna
Sonuç olarak
tüketim
sponsorluk faaliyetleri
yer almaktadır.
çok yerinde markasının reklamını yapmaktadır.
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
Anlaşma kapsamında,
THY’nin
Boeing
tipi iki
THY, özellikle Kobe Bryant’ı, Amerika kıtasında
uçağını Barcelona ve Manchester United kulübünün
daha iyi tanınmak ve THY’nin bilinirliğini arttırrenklerine boyatarak,
bütün uçuşların
bu uçakla
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
ANDseçmiştir.
NATURAL Çünkü
GAS PRICES
mak için
THY, Kobe Bryant ile
yapılması sağlamıştır. Aynı zamanda THY’nin
HOUSES
yapılan sponsorluk anlaşmasının ardından, başta
ana sponsoru olduğu Manchester United ve
ABD olmak üzere, Kobe Bryant’ın hayranlarının
the consumption
electricityABD’nin
in industryUzak
and houses
statistically
Barcelona, 30 Temmuz
2011 oftarihinde
bulunduğu
Doğuis ve
Orta Doğu ülkelerinde
Kobewere
Bryant’ı
buluşarak
başkenti Washington’da
techniquesTHY’nin
for analysis.sponsor
Moreover,olduğu
tests of hypothesis
appliedkitlelerle
and the research
was THY markasını
tanıtmıştır. Bunun yanında THY, Kobe Bryant ile
maçta bir araya gelmiştir. Manchester United ve
anlaştıktan sonra, 3 Mart 2011 tarihinde en uzak
Barcelona, 2011 UEFA Şampiyonlar Ligi’nde finale
uçuş noktası olan, İstanbul- Los Angeles uçuş hattı
kalarak büyük başarı elde etmiştir. THY’nin ana
seferine başlamıştır. Böylece THY, New York,
sponsoru olduğu bu iki kulübün Şampiyonlar Ligi
Chicago ve Washington’dan sonra, ABD’nin Batı
finalinde karşılaşması, THY’nin marka değerine
kıyısının en büyük şehri Los Angeles da direkt
ve prestijine büyük katkı sağlamıştır. THY’nin
seferlerle İstanbul’a bağlanmıştır.
yaptığı bir araştırmanın sonuçları bunu destekler
niteliktedir. Bu araştırmaya göre, 2009 yılının
Türk Hava Yolları, önemli pazarlarından biri olan
ve altı ayrı şehrine uçtuğu (Kiev, Donetsk Lviv,
Odessa, Simperefol, Dnepropetrovsk) Ukrayna’nın
ünlü futbol kulübü FC Shakhtar Donetsk ile yaptığı sponsorluk anlaşması sonrasında, Ukrayna
ve Rusya pazarında markalaşma adına önemli
bir adım atmıştır. Çünkü, Türkiye’ye gelen tu-
başlarında THY, Avrupa ülkelerindeki insanlar
üzerinde yaptığı anket çalışmasında, 100 kişiden
4’ünün THY’yi tanıdığını sonucuna ulaşılmıştır.
Ancak Barcelona ve Mancester United sponsorlukları ile THY’nin tanınırlığı, Avrupa’da önemli
seviyelere gelmiştir.
87
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:19
(Ekonomi)
& K:40
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
önemli bir yüzdeye sahip olanİNCELENMESİ
bu
takım promosyon malzemelerinin satışları, medya
rist sayısında
haberleri
ve ortak kamplar gibi faaliyetlerde bupazarda THY, Shakhtar Donetsk sponsorluğu
ile Hakan
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
lunarak, Türkiye-Japonya dostluğunu pekiştirmek
rakiplerinin bir adım önüne geçmiştir.
ve çeşitli faaliyetlerle THY isminin Japonya’da
1
Yunanistan’ın Maroussi BC ve Kavala
takımları
daha çok tanınması planlanmaktadır.
ile sponsorluk anlaşması
sonucunda
THY,
10
Türk Hava
Yolları,
yaptığı PTT
konutlarda kullanılan
doğalgaz
istatistiksel
olarak sponsorluğunu
analiz edilmesi
yıl aradan sonrave İstanbul
- Selanik
seferlerine
Tahailand Open Tenis Turnuvası ve Black Mounyeniden başlamıştır.
Haftada
sefer
yapıluygulanmıştır.
Ayrıcadört
hipotez
testleri
ve konutlarda
göre elektrik
tespit edilmesi ile Tayland’da
tainveMasters
Golf Organizasyonu
maya başlanmışSanayi
ve doluluk
oranları
%70’den,
marka
imajını
yönelik büyük bir
% 90’lara çıkmıştır.
aralığı
arttıkça, arttırmaya
varılmaktadır.
Sonuç
olarak
tüketim
girişimde bulunmuştur. Özellikle, dünyanın en
THY, Ajax ile yaptığı
sponsorluk anlaşması ile
yüksek gökdelenleri arasında yer alan (304 metre)
Hollanda pazarında
marka bilinirliği arttırmıştır.
Bangkok Baiyoke Tower’daki THY reklamı ile
Ajax’ın 50 bin kapasiteli Arena Stadı’nda her
Türk Hava Yolları kendini, Tayland halkına daha
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITY
hafta gösterilen THY
reklamları,ANALYSIS
televizyon
baiyi tanıtma
imkanı
yakalamıştır.
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND Bunların yanında,
HOUSES
şındakilerde dahil olmak üzere milyonlarca kişi
Kobe Bryant, Caroline Wozniacki, Barcelona
tarafından izlenmektedir. Bu nedenle Ajax takımının
United sponsorlukları,
Abstract: In this study prepared by using data ofve
TSIözellikle
belonging toManchester
the consumptionTHY
of electricity
and natural
sponsor olarak seçilmesinin
için stratejik
bir gas used
Tayland’da Türk Hava Yolları’nı, alanında birinci
önemi vardır. Çünkü,
THY,
İstanbul
techniques
for Hollanda’dan
analysis. Moreover,
tests of hypothesis
were applied and
research
was
lige çıkarmıştır.
Enthe
somut
gelişme
ise, 20 yıldır
aktarmalı olarak Bangladeş’in başkenti Dakka ve
Bangkok’a sefer düzenleyen THY, sponsorluk
Vietnam’ın başkenti Ho Chi Minh City’e seferler
sonrasında İstanbul- Bangkok arasındaki haftalık
düzenlemektedir. Hollanda’dan bu ülkelere direk
sefer sayısını 7’den 11’e çıkarmıştır. Ayrıca bu ilgi
uçuşlar bulunmamaktadır. Bu nedenle THY, rakipsonucunda THY, İstanbul- Bangkok seferlerinde
leri ile rekabette spor sponsorluğunu kullanarak,
Boeing 777 uçakları kullanarak, Tayland halkına
Hollanda’da marka imajını arttırmak, sefer sayısı
Comfort Class’ta yolculuk yapma imkânı sağlave koltuk sayısı bakımından rakiplerinin önüne
mıştır. Bu girişimlerin sonucunda 2011 yılının
geçmeyi planlamaktadır.
Aralık ayında Türk Hava Yolları ile Tayland
Havayolları arasında Free Sale (Serbest Satış)
THY, Urawa Reds ile yapılan sponsorluk anlaşCodeshare anlaşması imzalanmıştır.
masıyla, Japonya’da marka tanıtımını yapmanın
yanında, gelecekte Urawa Reds kulübü ile bir
Türk Hava Yolları gibi dünyada, Fly Emirates ve
Türk takımı arasında ortaklık anlaşması yapEtihad Airways havayolu şirketleri spor sponsorlumayı amaçlamaktadır. Bu anlaşma kapsamında,
ğuna önemli yatırımlar yapmaktadır. Fly Emirates
karşılıklı futbolcu değişimleri, dostluk maçları,
ve Etihad Airways, başta futbol olmak üzere çeşitli
88
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:19
(Ekonomi)
& K:40
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
sayısız sponsorluk faaliyetleri
hareketlenme içindedir. Bunun
İNCELENMESİ
spor branşlarında
yanında uluslar
arasıAÇIKGÖZ
kuruluşların değerlendirmeleri de THY’nin
bulunmaktadır. Bu faaliyetler incelendiğinde
bu Hakan
Murat KORKMAZ,
yükselen bir değer olduğunu ortaya koymaktadır.
iki havayolu şirketinin spora milyarlarca
dolarlık
Güven
Bu kuruluşlara göre; “2011 yılı Avrupa’nın en
1
sponsorluk yatırımı bulunmaktadır.
Fly EmiraKilis 7 Aralık
iyi havayolu şirketi, 2009 ve 2011 yılları Güney
tes, Birleşik Arap Emirlikleri ve tüm dünyada,
Özet : 2012-2014
arasındaki
çalışma, sanayi
en iyi bu
havayolu
şirketi, 2011 En iyi
Etiad Airways Dubai
ve tümYılları
dünyada
ve TUİK
TürkverileriAvrupa’nın
koltuğu,
2010 yılı en iyi 3.
Hava Yolları Türkiye
veFarklı
tüm analiz
dünyada
birçok
şeklindedir.
teknikleri
kullanılarakPremium
hazırlanan ekonomi
çalışmada ANOVA
modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakhavayolu,
araştırma daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
2010 yılı en iyi Pazar liderliği ödülü,
spor etkinliğine Sanayi
sponsorluk
yapmaktadır. Bu üç
ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
ekonomik
ikram
hizmeti
hareket edilmiş olup, havayolu
göre sınıfta
de sonuca
gidilmiştir.
Elde ile dünyanın en
havayolu şirketiyönünde
spor sponsorluğunun,
iyisi, hizmet verdiği her kategoride 4 yıldız alan
pazarlama stratejisi
ve yolcularla
bağlantı
kurmak
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüş
tek havayolu
şirketi” olarak THY, dünyanın sayılı
için çok önemli bir
alan olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,havayolları
Sanayi, Konut, arasına
Anova, TUİK,
Fiyat
girmiştir.
Bu şirketlere göre,
özellikle yolcuların ilgi duydukları spor alanlarında yapılan sponsorluklar,
THY’nin sponsorluk faaliyetlerinde başarılı olmaANALYSIS
onlarla daha yakınECONOMETRIC
bir ilişki kurmada
çokOF
etkili
sının
diğerOF
nedeni
olarak,
sponsorluk faaliyetleri
INbir
TERMS
INDUSTRY
AND
HOUSES
olmaktadır.
için getirdikleri kriterler gösterilebilir. Çünkü
kriterler
THY’nin
marka bilinirliğine
by using data ofgetirilen
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
Görüldüğü gibiAbstract:
THY sponsorluk
çalışmalarına
ve dünya çapında olumlu etkiler sağlayacak
oldukça önem vermektedir.
Elde
edilen
somutto the ülke
analyzed. ANOVA
model
was applied
werebelirlenmiştir.
applied and the research
was
şekilde
Bu kriterler
“THY’ye ölverilerde gösteriyor
ki, THY’nin
izlediği
sponmade more
comprehensive.
The purpose
çülebilir değerler kazandırmak, THY’nin marka
sorluk politikası olumlu sonuçlar vermektedir.
kimliği ve stratejisi ile uyum göstermek, müşteri
THY’nin, 2010 yılında tanıtım ve reklam için
ilişkileri ve müşteri sadakatine olumlu etkiler
ayırdığı bütçe, 100 milyon dolar civarında olup,
yapmak, marka bilinirliği ve farkındalığına katkı
bu bütçenin büyük kısmını sponsorluklar oluşsağlamak, rakipleri ile arasında farklılık oluştuturmaktadır. Öyle ki bu oran, 2010 yılı Türk Tarabilmek ve müşteri portföyüne çeşitli fırsatlar
nıtma Fonu’nun bütçesi ile aynı orandadır. Uzun
sunabilmek” şeklindedir (thy.org).
vadeli büyüme hedefleri doğrultusunda yapılan
yatırımlar ve tanıtımlar sonucunda, Türk Hava
THY, sosyal sorumluluk bilinciyle ülkesine ve
Yolları’nın 2010, 2011 ve 2012 yılı altı aylık
insanlara katkı sağlayacak spor, bilim, eğitim,
mali tablosuna bakıldığında; Arzedilen Koltuk
sanat ve kültür alanlarındaki birçok projeye
Kilometre, Ücretli Yolcu Kilometre, taşınan yolcu
destek vermektedir. THY, bu sponsorluk faalisayısı, taşınan kargo, yolcu doluluk oranı, sefer
yetlerinde başarının yanında, başarılı insanlara
sayısı, şirket sayısı, filosuna katılan uçak sayısı
destek olmak, nitelikli sporcular yetiştirilmesine
ve net kârındaki artış ile sürekli ileri doğru bir
katkı sağlamak ve topluma fayda sağlamak gibi
89
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:19
(Ekonomi)
& K:40
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
KAYNAKLAR
kendine hedef edinmiştir. THY,
İNCELENMESİ
görevleri de
kurum vizyonuyla paralel olarak bundan
sonra Hakan AÇIKGÖZ
Murat KORKMAZ,
AKYILDIZ, M., ve MARANGOZ, M., (2008).
da, sponsorluk faaliyetlerine yatırım yapmak
için
Sporda Sponsorluğun Tüketicilerin Satınalma
çalışmalarına aralıksız devam etmektedir.
1
Niyetine Yansıması, Ege Akademik Bakış /
SONUÇ
Ege Academic Review 8 (1): 153-166
THY’ nin sporşeklindedir.
unsurlarını
kullanarak
yaptığı
A., çalışmada
(2011). ANOVA
Kurummodeli
İmajı Oluşturmada
Farklı
analiz teknikleri
kullanılarakGÖK,
hazırlanan
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
sponsorluk faaliyetleri, THY markasının marka
Sponsorluk Faaliyetlerinin Etkileri ve Türk
bilinirliğinin arttırılmasına
ve
dünya
markası
göreYolları
de sonuca
gidilmiştir.
EldeEge Üniversitesi
Hava
A.O.
Örneği,
olmasına önemli
katkı sağlamıştır. Bu sonuç,
Bilimler
İşletme Anabilim
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunaSosyal
varılmaktadır.
SonuçEnstitüsü
olarak tüketim
aralığıkabulü
Kw cinsinden
yükseldikçe,
problem cümlesinin
anlamına
gelmektedir.
Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Anahtar Kelimeler
Özellikle “FC Barcelona,
Manchester
United,
İzmir.
Lionel Messi, Kobe Bryant, Turkish Airlines
GÜÇLÜ, M., (2001). Olympic Games And Sports
Euroleague ve Turkish
Airlines Euroleague
Final
ECONOMETRIC
ANALYSIS OF
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INSponsorship,
TERMS OF INDUSTRY
AND Eğitim Fakültesi
G.Ü. Gazi
Four” sponsorlukları
ile THY markası, dünyanın
HOUSES
Dergisi Cilt 21(3); 223-239
her yerinde ve her eve girerek, marka bilinirliIn this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
ğini arttırmıştır. Abstract:
Özellikle
2010
yılındanand
itibaren
the
consumption
of electricity
natural gas used
in industry and
is statistically S.R., (2003). A
GWINNER,
K.,houses
and SWANSON
analyzed.
ANOVA
model
was
appliedve
to the study prepared with the use of different
başlayan %4’lüktechniques
büyüme
ile
beraber,
yurtiçi
Of Fan
for analysis. Moreover, tests of hypothesisModel
were applied
and Identification:
the research wasAntecedents And
made more
comprehensive.
The purpose
yurtdışı uçuş ağında,
havayolu
işletmesi
uçak
Sponsorship Outcomes. Journal of Services
sayısında, havayolu koltuk kapasitesinde ve kargo
Marketing. 17 (3), 275-294.
kapasitesindeki artışla dünyada en hızlı büyüyen
KARADENİZ, M., (2009) Pazarlama İletişimi
havayolu şirketi olmuştur. 2010 Uluslar arası
Kapsamında Sponsorluk Faaliyetlerinin Önemi,
Pazar Liderliği Ödülü, 2011 yılı Türkiye pazar
Journal of Naval Science and Engineering,
lideri, 2011 yılı faaliyet gösterdiği tüm bölgelerde
Vol. 5(1), pp. 62-75
Uluslararası Hava Taşımacılığı Örgütü (IATA)
ortalamasının üzerinde kapasite artışı ve “Skytrax
World Airline Awards” 2011 yılı değerlendirmesinde “Avrupa’nın En İyi Havayolu Şirketi”,
“Güney Avrupa’nın En İyi Havayolu Şirketi” ve
“En İyi Premium Ekonomi Koltuğu” ödüllerini
kazanmıştır. Bu büyüme ve kazanılan ödüllerde
spor sponsorluklarının etkisi yadsınamaz bir
gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır.
KARADEMİR, T., DEVECİOĞLU, S., ÇOBAN,
B., AÇAK, M., ve KAFKAS, M. E., (2009a).
Spor Sponsorluğunda Sektörel Yaklaşımlar,
Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri
Dergisi, VII (4) 151-157.
KARADEMİR, T., ÇOBAN, B., DEVECİOĞLU,
S., KAFKAS, M.E. ve MENDEŞ, B., (2009b).
90
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:19
(Ekonomi)
& K:40
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Yetenek Seçiminde Sponsorluğa
İNCELENMESİ to2782530/story.shtml (Erişim
Sporcu
Tarihi: 09
Mayıs 2012)
Alternatif Bir Yaklaşım, e-Journal
New Hakan AÇIKGÖZ
Muratof
KORKMAZ,
World Sciences Academy, SportGüven
Sciences,
[4]http://www.turkishairlines.com/tr-tr/ku1
2009, Volume: 4(2);104-114
rumsal/basin-odasi/basin-bultenleri/13700/
dunyanin-en-iyi-golf-oyunculari-turkishKARASAR, N.,
(1991).
Bilimsel
Araştırma
Özet
: 2012-2014
ve konutlarda
kullanılan doğalgaz
ile elektrik
airlines-world-golf-final-icin-turkiyeyeYöntemi, Sanem
Matbaacılık,
Ankara,
81 tüketiminin
geliyor
(Erişimhale
Tarihi:
19 Eylül 2012)
daha kapsamlı
getirilmiştir.
KURT, M.,(2011).
Türk
Hava tüketim
Yollarıaralıklarına
Empaty,
Sanayi
ve konutlarda
yönünde
edilmiş
olup, yapılan
[5] http://www.turkishny.com/english-neTHY Kurum
İçi hareket
İletişim
Dergisi,
Nisan
fiyatlarının
2011-Sayı:4:
40-41 genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunaws/5-english-news/35196-turkish-airlinesaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
becomes-euroleague-sponsor (Erişim TariMASTERMAN,
G., (2007).
For
Anahtar
Kelimeler Sponsorship
hi: 05.05.2011)
a Return On Investment, Butterworth-He[6] http://wwwdownload.thy.com/download/
inemann is an
imprint of Elsevier
Linacre
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
House, Jordan Hill, Oxford,UK, 2007:11.HOUSES investor_relations/annual_reports/2010_
Faaliyet_Raporu.pdf (Erişim Tarihi: 25
NICHOLLS, J.A.F.
and
S., by
(1999).
Abstract:
In ROSLOW
this study prepared
2012)
the consumption of electricity and natural gas used inOcak
industry
Brand Recall
and Brand Preference At Sponanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
[7] http://www.turkishairlines.com/tr-tr/kurumsored Golf And
Tennis Tournaments, Europen
sal/basin-odasi/basin-bultenleri/4954/turkJournal of Marketing, Vol.33(3-4); 365-386.
hava-yollari-sponsorluk-anlasmalarinaİNTERNET KAYNAKLAR
devam-ediyor.aspx (Erişim Tarihi:
[1] http://www.wtatennis.com/page/OffCo01.12.2011)
urtNews/Read/0,,12781~2248577,00.
[8] http://www.turkishairlines.com/en-int/corhtml(Erişim Tarihi: 10 Kasım 2011)
porate/press-room/press-releases/10891/
[2] http://www.turkishairlines.com/en-int/
turkish-airlines-to-be-the-main-sponsor-ofcorporate/press-room/press-releases/5995/
europe-ladies-golf-tournament-for-the-3rdturkish-airlines-brand-ambassador-kobetime.aspx(ErişimTarihi:01Aralık 2011)
bryants-commercial-has-been-completed.
[9]http://www.turkishairlines.com/tr-tr/kurumaspx (20.05.2011)
sal/sponsorluklar/spor-kultur-sanat-turizm[3] http://tr.eurosport.com/golf/open-andaluciais-ekonomi-toplum-havacilik/barcelonade-golf/2011/sampiyon-christelboeljonsmanchester (https://thy--proposals.sponsor.
91
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:19
(Ekonomi)
& K:40
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
com/?lang=tr)
(Erişim Tarihi: 19 EylülİNCELENMESİ
[16]http://www.sponsorluk.gov.tr/haberler.
aspx?newsid=334
2012)
(Erişim Tarihi: 12 Ma-
yıs 2011)
[10]http://gulfnews.com/business/aviation/
1
[17]http://www.sportsmillenium.
com/2010/12/27/turunun-basarili-ornegithree-seasons-1.570616
Tarihi:TUİK
19 verileri kullanılarak
Özet : 2012-2014(Erişim
thy/
(Erişim:
05.05.2011)
istatistiksel
olarak
analiz edilmesi
Eylül 2011)şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
turkish-airlines-to-sponsor-barcelona-for-
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak[18]http://www.turkishairlines.com/tr-at/sponaraştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
[11]http://www.manutd.com/en/Club/Sponsors.
sorluklar/6160/istanbul-avrasya-maratonu.
aspx?sponsorid=%7B3ECCFFEB-094Aedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
aspx (Erişim Tarihi: 25 Ocak 2012)
4BC3-B558-338C581BA2EE%7D
(Eriaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
[19]http://www.turkishairlines.com/en/int/
şim Tarihi: Anahtar
17 Nisan
2011)
Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
skylife/2010/december/news/turkish[12]http://www.turkishny.com/english-news/5airlinessponsorship-for-valencia.aspx (EriECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
english-news/49811-turkish-airlines-setTarihi:
19 Eylül AND
2011)
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INşim
TERMS
OF INDUSTRY
HOUSES
to-sign-sponsorship-agreement-with[20]http://airnewstimes.com/thy-kavalaukrainian-soccer-team
Tari-by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Abstract: In this(Erişim
study prepared
the consumption of electricity and natural gas used inbasketbol-takimina-sponsor-oldu-12558industry and houses is statistically
hi:17.09.2011)
analyzed. ANOVA model was applied to the study haberi.html
prepared with the
use of different
(Erişim:21.12.2011)
[13]http://www.haberup.com/dunya/thy[21]http://www.sporkeyfi.com/detay/maroussisponsorluga-yenilerini-katti.html (Erişim
basketbol-kulubu-ana-sponsoru-olarakTarihi: 09 Ocak 2012)
thyyi-secti(Erişim:21.12.2011)
[14]http://www.halklailiskiler.com.tr/yazi.
[22]http://www.airporthaber.com/havacilik-haberleri/thyden-yeni-bir-sponsorluk-35646h.
html(Erişim Tarihi:01.09.2011)
php?id=4954&baslik=Cumhurba%C
5%9Fkanl%C4%B1%C4%9F%C4
%B1%20T%C3%BCrkiye%20Bisik-
[23]http://www.turkishairlines.com/en-int/
corporate/investor-relation/ise-announcement/2010 (Erişim Tarihi: 09.05.2012)
let%20Turu%20Sponsorlar%C4%B1%20
Belli%20Oldu (Erişim Tarihi: 25 Ocak
2012)
[24]http://thytest2.medyasoft.com.tr/tr-tr/sponsorluklar/6113/parlamentolar-arasi-golfturnuvasi.aspx (Erişim Tarihi: 25 Ocak
2012)
[15]http://www.sponsorluk.gov.tr/haberler.
aspx?newsid=312 (Erişim Tarihi: 12 Mayıs 2011)
92
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:19
(Ekonomi)
& K:40
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
[25]http://www.turkishairlines.com/tr-TR/ İNCELENMESİ
[29]http://airkule.com/default.
sponsorluklar/6108/business-league.aspx
asp?page=haber&id=10954 (Erişim Tarihi:
(Erişim:01.12.2011)
09.05.2012)
1
Bölümü
[26]http://www.turkishairlines.com/en-uk/
[30] http://www.turkishairlines.com/tr-TR/
corporate/press-room/press-releases/5348/
sponsorluklar/6112/golf-business-form.
turkish-airlines-signs-ptt-thailand-openaspx(Erişim:01.12.2011
sponsorship-deal.aspx
(Erişim:01.12.2011)
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakYazar
araştırmaNotu:
daha kapsamlı
Bu çalışma
12. Uluslararası
[27]http://www.turkishairlines.com/tr-TR/sponSpor Bilimleri
Kongresinde
(12-14 Aralık
göre de sonuca
gidilmiştir. Elde
sorluklar/6119/wta-istanbul-championship.
2012 Denizli Pamukkale Üniversitesi) Sözel
aspx (Erişim:01.12.2011)
Bildiri
Olarak
Sunulmuştur.
meydana
gelmektedir.
28]http://www.thy.com/trCY/corporate/skylife/
article.aspx?mkl=518 (Erişim Tarihi: 19
Mart 2012) ECONOMETRIC
HOUSES
93
UHEYAD
SAĞLIK HİZMETLERİNDE ETKİN LİDERLİK MODELİ ARAYIŞI1
QUEST FOR EFFECTIVE LEADERSHIP MODEL IN
HEALTH CARE SERVICES
Arzu KURŞUN
Giresun Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Giresun / Türkiye
Öz: İşletmelerde teknolojinin gelişmesi ile birlikte, yeni yönetimsel yaklaşımlar belirmiştir.
Özellikle, liderlik anlayışındaki değişimler küreselleşmenin sonucu olarak yeni modellerin
ortaya çıkmasına yol açmıştır. Hizmet sektörünün bir parçası olan sağlık hizmetleri de, bu
yaklaşımlardan etkilenmiş ve en etkin anlayışın hangisi olduğuna dair birçok araştırma
yapılmıştır. Liderlik modellerinin etkinliği tartışılırken, unutulmaması gereken nokta
çalışan üzerinde bıraktığı etkidir. Üyenin performansını ve motivasyonunu artıracak
liderlik modeli, işletmenin ve üyelerin verimliliğini etkileyecektir. Örgütsel başarının
sağlanmasında, yöneticiler ve liderler tarafından seçilen ve yönetim anlayışlarını yansıtan
uygun liderlik tarzı seçimi, önemli bir rol oynamaktadır. Çünkü liderlik tarzı, liderin
örgütsel amaçları gerçekleştirmesinde, karşılaşılan sorunların çözümünde, çalışanların
motivasyonunu ve iş ortamını dikkate alarak seçmiş olduğu davranış biçimidir. Liderlik
modellerine bakıldığında; otokratik, simbiyotik,paternalist,transformasyonel, katılımcı/
demokratik, liberal, transaksiyonel, hizmetkar ve karizmatik liderlik bulunmaktadır.
İşletmelerin rekabet ortamında ayakta kalabilmesi ve teknolojiye entegre olabilmesi
yenilikleri takip eden, vizyon sahibi, kitleleri etkileme gücüne sahip, dönüşümcü bir
liderin varlığı ile doğru orantılıdır. Etkin lider, işletmenin misyonuna kişilik özelliklerini katarak, takımı geliştiren kişidir. Bu çalışmada, liderlik modelleri üzerine yapılan
araştırmalar incelenmiş; sağlık hizmetlerinin sunumunda faydalı olabilecek yönetimsel
süreçler detaylandırılmıştır.
Abstract: With the development of technology, new managerial approaches have
emerged in businesses. In particular, changes in leadership approach and globalization
has led to the emergence of new models. Health services that are part of the services
sector affected by this approach, and many researches have been carried out that which
is the most effective approach. When discussing of the effectiveness of the leadership
models, the point to be remembered is the effect on the employees. A leadership model
that will increase the member’s performance and motivation will affect the productivity
of the company and its members. Choosing the appropriate leadership style selected by
managers and leaders and reflecting the management approaches plays an important role
in achieving organizational success. Because leadership style is a behavior style selected
by taking into account the motivation of employees and the business environment in
the realization of organizational goals and in the solution of the problems encountered.
When we look at the leadership models, there are autocratic, symbiotic, paternalistic,
transformational, participatory / democratic, liberal, transactional, servant and charismatic
leadership models. Survival of the business in a competitive environment and being
integrated with technology is proportional to the presence of a visionary, innovative,
transformational leader with the ability to influence people. Effective leader is the person
who developed the team by adding the personality traits to the mission of business. In this
study, the researches on leadership models were examined and administrative processes
that may be useful in the provision of health services were detailed. It is said that one
of the important tasks of managers is to behave in order to increase the confidence in
the organization and to give directions to the business policy in this way.In addition,
one of the answers sought to the question “how should a leader be like?” is the study
performed. They investigated the devastating leadership approach and its outcomes by
drawing attention to the destructive and constructive leadership relationship. Accordingly,
social learning may be the most important reason to understand the destructive leadership.
Members learn by mimicking the destructive behaviors of superiors. Similarly, the reasons
such as deterioration in perceptions of fairness, extreme social stress and environmental
factors make leaders destructive. A study mentions the definiton of ‘Global Leadership’.
Global Leadership is the ability to manage events and to adapt the lack of the dominant
powers to the group successes or the ability to to persuade individuals to demonstrate
the performance of the tasks given. Effectiveness in leadership is defined as positive
power of the leader, the structure of the mission, the combination of leader-member
interaction. The question “how should be an effective leader be like?” was asked in the
results of the literature review and although the properties that should be and should
not be in a leader were included in the studies a precise and clear answer could not
be obtained. Because the word meanings of the words “effective” and “inefficiency”
were known but the track left in the minds was different. The “effectiveness” concept
directed at a certain sampling will differ according to the point of view of the sampling.
For example, if the community can react quickly to even the moderate directions and
if the responsibility awareness is established, it will not decay scheme of business
even in management of the liberal leaders. However, literature indicates that there is
no standard type of a leader. Leaders in healthcare show effort to promote ideas and
organizational commitment among the many stakeholders within the organization. The
desired leaders will vary depending on the nature of the community where they are. As
a result, leadership, one of the basic concepts of quality improvement, has become a
need and expectation of hospital managements of today. Taking managerial decisions
and following the developments are the duties of the hospital administrator. Therefore,
passing from the current management system to Total Quality Management, and the
implementation of Total Quality practices in hospitals shall be subject to the decisions
taken by the administrator. The contribution and participation in this realization of staff
working in the hospital can not be ignored. This contribution will increase as the commitment and trust to the manager increase. (For this to occur it is clear that there is a
need for hospital administrators showing effective and participative leadership behaviors).
Anahtar Kelimeler: Liderlik modelleri; Sağlık Hizmetleri; Etkin liderlik
Key Words: Leadership Models; Health Care Services; Effective Leadership
Doi: 10.17373/UHEYAD.201539644
(1) Sorumlu Yazar: Arzu KURŞUN, Giresun Üniversitesi Sağlık Hizmetleri MYO Giresun/ Türkiye a.kurshun@gmail.
comGeliş Tarihi / Received: 16.12.2014 Kabul Tarihi/ Accepted: 28.02.2015 Makalenin Türü: Typeofarticle (Araştırma
/ Research) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok - NoneofEthicsCommittee”
89
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:20
(Ekonomi)
& K:30
(Economy)
(Yönetim Organizasyon)
& (Management and Organization)
(ISO
1.GİRİŞ
vd.,2014: 374). Bu uyuşmazlıkların
İNCELENMESİ
çözümünde
de lider
önemli rol oynamaktadır.
AÇIKGÖZ
Liderlik, hem sanat hem de bir bilimdir
ve her
ikisinin de homojen karışımı ile ele alınan uygu- Liderlik; belirli koşullar altında belirli kişisel
1
lamalar, işletmeleri bir adım öteye taşıyan itici ve grup amaçlarınıgerçekleştirmek üzere, bir
kimsenin başkalarının faaliyetlerini etkilemesi
gücü oluşturur. Günümüzde
liderliğin
yansımaları
Özet : 2012-2014
analiz edilmesi
sürecidir.
Liderlik, insanları
hemen hemen her
sektörde kendini göstermiş; veyönlendirmesi
birdaha
amacayöneltme
kapasitesi ve isteği olup,
uygulanmıştır. Ayrıca
hipotez testleri
uygulanarakortak
araştırma
yöneticilikte vazgeçilmez
bir unsur
olmuştur.
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
dinamik
ve kişisel
bir süreç
olarak ifade edilirken;
Lider ile yönetici
aynıhareket
olmamakla
birlikte,
yönünde
edilmiş olup,
yapılan her
bireyler
veelektrik
gruplar
vasıtasıyla belirli bir
arttıkça,
ve doğalgaz
yöneticinin liderlik
özelliği taşıması gerekmektedir. lider,aralığı
zamanperiyodunda belirli çevre ve şartlar altında
Sağlık hizmetlerinin yönetimi de, özellikle insan örgütteki diğer insanlara ve gruplaranüfuz ederek
sağlığının açısından gittikçe önem kazanmaktadır. bireylerin ve grubun amaçlarını gerçekleştirmesini
Sağlığın ikamesinin olmaması ve bu sektörde sağlamayaçalışan kişi olarak tanımlanmaktadır
yapılan yanlış uygulamaların
geri
dönüşününRANGES
ACCORDING TO
CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
(Yörük
ve Dündar,
2011:96).
HOUSES
kolay olmaması gibi nedenlerden ötürü yönetimin
Liderlik bireysel, grup ve organizasyonel seviyede
Abstract: In elzemdir.
this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
doğru ve etkin çalışması
in industry
and houses
is statistically
istenilen
birçok
çıktıya
yol açar. Organizasyonu
daha were
verimli
veandyüksek
performans
çıktılarına
Bu çalışmada, yöneticinin,
techniques for doğru
analysis.kararlar
Moreover,alması
tests of hypothesis
applied
the research
was
ve takımı iyi yönetebilmesi için hangi özelliklere yöneltir. Günümüzde liderlik, yoğun rekabet
sahip olması gerektiğine dair literatür araştırıl- ortamında işletmelerin rekabet güçlerinin gösmış; çok çeşitli lider tanımları ve liderlik tipleri tergesi durumundadır. Sürdürülebilir örgütsel
olmasına rağmen sağlık sektöründe beliren ya da başarı ve firmaların varlıklarını korumaları için
kullanılabilecek olan liderlik çeşitlerine öncelik anahtar kavram olarak görülmektedir. Liderlik, bir
grup içindeki diğer kişilerin motivasyonlarını ve
verilmiştir.
yeterliliklerini etkileme yeteneğidir. Dolayısıyla
2. Liderlik Kavramı
liderliğin üç özelliği, değişim odaklı olmak, inSağlık hizmetleri, sağlık hizmeti sağlayıcıları, sanları etkileme kabiliyeti ve amaçlara ulaşmaktır.
sağlık hizmeti organizasyonları, sağlık bakanlığı, Etkili bir lider, ferdi, grup veya örgütsel amaçların
tamamlanmasına odaklıdır (Keklik, 2012: 75).
sağlık sigorta şirketleri, sağlıkla ilişkili işler ve
akademisyenler ile hastaları içeren paydaşların
Organizasyonel sistem teorisi, sağlık hizmetleri
organizasyonunu yaşama adapte bir organizma
olarak görür. Çevreden kaynaklı dalgalanmalar
geniş bir yelpazeye sahiptir. Bu paydaşların sıklıkla ayrıldıkları nokta; uyuşmazlıktır (Trastek
90
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:20
(Ekonomi)
& K:30
(Economy)
(ISO
beklenmedik durumlar organizasyonun
3.1.2. Simbiyotik liderlik:Simbiyosis, iki organizİNCELENMESİ
ya da
değişimine neden olur. Böylece değişimin
doğası, Hakan
ma türünün
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ birlikte yaşaması ve bu birliktelikten
sağlık hizmetleri, planlama ve kültürel etmenlerden
karşılıklı
fayda sağlamasını ifade etmektedir.
Yönetmeni
ötürü stratejik olabilmektedir (Martin,
2010: 991).
1
Türler arasındaki
Bölümü simbiyotik ilişkide, iki tür de
Bu stratejik değişimlerin her safhasında liderlik
baskın değildir. Biri diğerine fayda sağlayarak
Özet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
özelliklerin, ön plana çıkarılması gerekmektedir.
(ortak
yaşayarak) yaşama şansını artırabilmekteve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
Çünkü liderler, stratejik
hareket
zorundadır.
şeklindedir.
Farklı etmek
analiz teknikleri
kullanılarakdir.
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
Simbiyotik
ilişki,
sosyal
seviyede insanların
hayatlarını
ettirme
çabası içinde ortaya
Sanayi ve Tipolojisi
konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgazdevam
fiyatlarının
tespit edilmesi
3. Liderlik Modelleri
koydukları davranışlar bağına benzetilebilmekedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Örgütsel başarının
sağlanmasında,
yöneticiler
ve
varılmaktadır. Sonuç olarak
tüketim
tedir (Köksal,2011a:57).
Simbiyotik
liderlik tarzı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
liderler tarafındanaralığı
seçilen
ve yönetim
anlayışlarını
özellikle bilgi işçilerinin ihtiyaçlarına uygun bir
: Elektrik,önemli
Doğalgaz,bir
yansıtan uygun Anahtar
liderlikKelimeler
tarzı seçimi,
tarz olabilmektedir.
rol oynamaktadır. Çünkü liderlik tarzı, liderin
3.1.3.AND
Babacan
(Paternalist)
Liderlik:Paternalist
örgütsel amaçlarıECONOMETRIC
gerçekleştirmesinde,
ANALYSISkarşılaOF ELECTRICITY
NATURAL
GAS PRICES
liderlik, lidere kişisel sadakat ve sorgusuz itaat
şılan sorunların çözümünde,
çalışanların motiHOUSES
gibi değerler üzerine inşa edilmiştir. Weber’e göre,
vasyonunu ve iş ortamını dikkate alarak seçmiş
olduğu davranışthebiçimidir.
kavramına
geleneksel
otorite,
köklerini ataerkil aile
consumptionLiderlik
of electricity
in industrybabacıl
and houses
is statistically
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of
different
ilişkin herkes tarafından
kabul görmüş tek bir
yapısından almaktadır.Paternalist liderlik, güçlü
The purpose
was to determine
and natural
gas prices
tanım olmadığı made
gibi more
her comprehensive.
örgüte ve gruba
uygun
disiplinelectricity
ve otoriteyi,
babacan
bir yardımseverlik
tek tip liderlik tarzı da bulunmamaktadır (Bakan
ve ahlaki dürüstlük ile harmanlayan bir tarzı
ve Büyükbeşe, 2010:75).
ifade etmektedir.
3.1. Liderlik Modelleri
Astlarla yakın ve kişisel ilişkiler kurmakta, işle
ilgili olmayan alanlara dahil olmakta, sadakat
beklemekte, çalışanların otorite ve statü konularına dikkat etmelerini arzu etmektedir. Paternalist lider için çalışan birçok kişinin, örgütlerini,
daha yüksek ücret veya daha iyi imkanlar için
terk etmeyecekleri varsayılmaktadır (Köksal,
2011b:105). Ancak babalar çocuklarına çoğunlukla
eşit davranırken, bu modelde üst astları arasında
tercih yapabilmekte ve eşitliği bozabilmektedir
(Köksal, 2011b:106).
3.1.1. Otokratik Liderlik: Liderler ellerinde
bulundurdukları pozisyonel güçlerine (yasal güç,
cezalandırma gücü, ödüllendirme gücü) güvenirler.
Otokratik liderlere sahip gruplardan başlarında
lider bulundukça performans alınabilir. Ancak
çalışanlar bu sıkı otoriteye karşı düşmanlık beslerler. Otokratik liderler esas itibarıyla izleyicileri
yönetimin dışında tutan; amaçların ve vizyonun
belirlenmesinde onlara hiçbir söz hakkı tanımayan
liderlerdir (Uysal vd., 2012:31).
91
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:20
(Ekonomi)
& K:30
(Economy)
(ISO
Dönüşümcü (Transformasyonel)
Çalışanların ölçülü riskler almasına izin verirken;
İNCELENMESİ
3.1.4.
zorluk
ve çatışmaların kolayca üstesinden gelir.
Liderlik:Dönüşümcü liderlik modeli,
kariz- Hakan
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
Katılımcı lider, yönetim sürecinin odak noktası ve
matik lider anlayışından kök almakta,
işlemsel
Güven
liderlik-yönetim döngüsünde ana bileşen olarak
liderliğin içinde gelişmektedir. 1İşlemsel
liderlik,
Kilis 7 Aralık
yer almalıdır.
dönüşümcü liderlik modeli ile ilerlemiştir. Bu
Özet :büyük
2012-2014
modele göre, dört
davranış
kategorisi
Liderler,
sağlık olarak
bakım
hizmetleri
istatistiksel
analiz
edilmesi süreci içindeki
bulunmaktadır. şeklindedir.
Bu kategoriler;
vizyon
yaratıcı,
Farklı analiz
teknikleri
bilgiye nasıl erişeceğini idrak etmelidir. (Durum
standartları olan,
entegre
eden
ve
gelişimcidir
ve doğalgaz
fiyatlarının
edilmesi
oluşturma
fazı).
Çeşitlitespit
kademelerdeki
yöneticiler,
olup, yapılan
(Bottomley vd.,2014:5).Etkili
bir lider
olmanın
organizasyonda
olan
insanların ihtiyaçlarını
aralığı arttıkça, var
elektrik
ve doğalgaz
ön koşulu, vizyon
yaratıcı
güce
sahipdüşüş
olmaktır.
fiyatlarının
genel
seviyesinde
varılmaktadır.
Sonuç
olarak
tüketim
en iyi nasıl karşılanacağına
dair kararlar almaaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
Vizyon sahibi; özel ve mümkün olabilen başarılar
lıdır (Planlama fazı). Her kademede çalışan
sunarken, başlangıç
eylemleri ve diğerlerinin göinsanların sorumluluğu, yerleşmiş taleplerin
reve katılımını sağlamalıdır. Ancak liderlerin şunu
değişmesi ya da ek ihtiyaçların dile getirilmesi
ECONOMETRIC
ANALYSIS
bilmesi gerekir; organizasyonel
dönüşüm
liderlerin
ve meşrulaştırılması
için liderlikle
bağdaştırılmış
IN TERMS OF INDUSTRY
AND
HOUSES
kişisel dönüşümleri ile başlar. Organizasyonlar
olmalıdır. Bu dinamik değişim boyunca, bilgi bir
dönüşmez, insanlar dönüşür. Dönüşümsel çeşitlilik
bildirim döngüsü içine
Abstract: In this study prepared by using data ofbölümden
TSI belongingdiğerine
to the yearsgeri
of 2012-2014,
the consumption
electricity
and natural
olmaksızın, liderlerin
vizyonofsahibi
olması
çok gas used
girer ve tatmin edici sonuçlar için etkin ve etkili
zordur. Etkili lider,
aynı zamanda
standartları
olanof hypothesis
techniques
for analysis.
Moreover, tests
were applied
and the
research was fazı). Prosedür
metodlar
kullanılır
(Uygulama
bireydir. Etik standartların ve hesap verebilirliğin
ile ilgili rehberlik üst düzey yönetimden alınır
varlığı, bu liderler tarafından anlaşılmıştır. Etik
ve kişisel çıktılar, gelecek süreçler boyunca
anlayışla insan yönetimi kalitesi yükselerek örgütte
sürecin gelişimi için potansiyel bir kar sağlayıcı
ahlaki bir yapı oluşmaya başlayacaktır. Bununla
olan alt düzey yönetim tarafından değerlendirilir
birlikte, etkili lider bütünleşmiş edendir. Entegre
(DeğerlendirmeFazı). Süreç parametreleri içinde
edici lider, grup aktiviteleri ve değişimden ilham
oluşan başarı ya da başarısızlık tamamen bilginin
alır. Başarıları değerlendirir. Fırsatları tanımlar ve
kullanımı ile ilgilidir (VanVactor, 2012: 559-60).
kaydettiği kaynakları çalışanların toplu başarısına
3.1.6. Liberal/ Tam Serbestçi Liderlik:Bu
kanalize eder. Son olarak, etkili lider olmanın
liderlik anlayışı gereği, otoritenin yetkilerinin
diğer davranışı, gelişimci olmaktır (Bottomley
sınırlandırılması esastır. Ekonomide insanın
vd.,2014:7).
rasyonel olduğu kabul edilir ve akılcı insandan
3.1.5. Katılımcı/Demokratik Liderlik: Katılımcı
başka kimse daha iyi bilemez. Otoritenin müliderlik kültürünü inşa etme,öğrenmeyi ve profesdahale etmesi, bireylerin ve toplumun refahını
yonel büyümeyi cesaretlendirme ile mümkündür.
baskılamaktan öteye geçmez. Bu nedenle, liberal
92
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:20
(Ekonomi)
& K:30
(Economy)
(ISO
anlayışta bireyleri
ve toplumu mümkün olduğu
3.1.9. Karizmatik Liderlik:Bu yaklaşıma göre,
İNCELENMESİ
karizmatik
kadar serbest bırakmak vardır. Bırakınız
yapsınlar,
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZlider, sahip olduğu karizmayaratan
özellikleri
bırakınız geçsinler ilkesini benimseyen
bu otorite
Güven
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeniile izleyicilerini, istediği yönde dav1
ranmaya yöneltebilen
kişidir. Karizma kelimesi
tipi, bireylerin özgür hareket etmesinden
Kilis 7 Aralıkyanadır
Bölümü
MacWeber tarafından sosyolojiye ve yönetim
(Közleme, 2013:242).
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileribilimine
kullanılarak
sanayi özellikleri ortaya
kazandırılmıştır.
Kişisel
3.1.7. İşlemsel(Transaksiyonel)
Liderlik: Liderolağanüstülük
yarattığı
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakkoyup
hazırlanan
çalışmada ANOVA
modeli için kelimenin
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
lerin yönettikleri astlarından beklentilerini net bir
aslında psikolojik bir ifadesi vardır. Fakat karizSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
şekilde ifade eden
ve
kendilerinden
beklenilen
göre de sonuca
gidilmiştir.ve
Elde
manın sağladığı
meşrutiyet
hakimiyet ile yani
performansı göstermeleri
karşılığında
ne gibi
bir sonucuna
liderlik
gücü ileSonuç
yönetsel
bir anlam kazandığı
gözlendiği
varılmaktadır.
olarak tüketim
Kw cinsinden
yükseldikçe,
ödül alacaklarınıaralığı
açıklayan
liderdir.
Bu liderlik
için de, kelime sosyolojiktir. Karizma, lidere
biçiminde davranış sergileyen yöneticiler yetkigüvenmeyi ve koşulsuz itaati sağlayan gizemli
bir çekim gücünü ifade etmektedir.
lerini çalışanları ödüllendirmeyi, daha çok çaba
ECONOMETRIC
ANALYSIS
göstermeleri için para
ve statü verme
biçiminde
IN TERMSliderler;
OF INDUSTRY
AND
Karizmatik
yol gösteren,
ilham ve güven
HOUSES
kullanırlar.İşlemsel liderler, liderlik davranışlarını
veren, saygı uyandıran, geleceğe yönelik olumlu
örgütte dört alt Abstract:
boyutta Ingerçekleştirmektedirler.
this study prepared by using data ofdüşünmeye
TSI belonging teşvik
to the years
of 2012-2014,
eden,
izleyicilerin yaşamlarında
Bunlar; koşullu analyzed.
ödüllendirme,
aktif
olarak
istisANOVA model was applied to the gerçekten
study prepared
with the
use şeyleri
of different
önemli
olan
görmelerini kolaytechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
nalarla yönetim,made
pasifmore
olarak
istisnalarla yönetim
laştıran,electricity
misyonduygusu
and natural gasaktaran
prices ve güdeleyici
ve serbest bırakıcı liderlikten oluşmaktadır (Eren
davranışlar sergileyen liderlerdir (Gül ve Aykanat,
ve Titizoğlu, 2014:278-79).
2012:19). Karizmaya sahip bir lider hiçbir zaman
reaksiyoner ve tutucu değildir. Kişisel düzeyde
3.1.8. Hizmetkar Liderlik:İş birliğini, güveni,
sahip olduğu saygınlık iktidarın temelini oluştugeleceği tahmin edebilmeyi, dinlemeyi ve sahip
rur ve kişi iktidarı iyi ya da kötüye kullanabilir
olunan güç ve yetkilendirmenin etik kullanımını
(Çapçıoğlu vd.,2010: 62).
teşvik eden liderlik biçimidir. Greenleaf’a göre
4. Literatür Araştırması
hizmetkâr lider “Bir yol gösterici olmaktan öte,
hizmet etmeye istekliolan” kişidir. KâhyalıkTeorisi’ne
Farklı liderlik tanımlamaları ve tipolojisi olduğu
gibi, hangi liderlik modelinin yönetimde ön plana
çıkacağına dair birçok araştırma bulunmaktadır.
Çalışmalarda, belli liderlik tipleri ele alınmış
olup, genelde sağlık personellerinin memnuniyeti
ölçülmüştür.
göre lider; güvene ve ahlaki ilkelere bağlı, kendi
çıkarından ziyade tümortakların çıkarlarına hizmet
etme odaklı,organizasyona ve çalışanlarına uzun
dönemli bağlılık duyan, alıcı değil verici olan bir
davranış sergiler(Aslan ve Özata, 2011:140-141).
93
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:20
(Ekonomi)
& K:30
(Economy)
(ISO
diğerlerinin (2012:7-9) yaptığıİNCELENMESİ
bir
liderin etkinliği üzerinde değişikliğe yol açacağını
Çitaku ve
çalışmada; liderlik anlayışı açısından
doktorlar
belirten
ve motivasyonun örgütsel verimlilikve
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
ve diğer sağlık personeli arasında önemli
etkinliği
artırmaya yönelik fonksiyonel bir araç
Güven farklıGrup A.Ş. Finans
Yönetmeni
1
lıklar bulunmuştur. Liderlik; sosyal
olarak da Bölümü
kullanması gerektiğini vurgulayan
Kilis 7sorumluluk,
Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
inovasyon, öz yönetim, görev yönetimi ve adalet
araştırma (Tunçer, 2011: 79) bulunmaktadır.
Özet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
dağıtımı olmak üzere beş başlık altında incelenve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
olarak analiz
edilmesi
Liderlikistatistiksel
modellerinin
etkinliği
tartışılırken, unutulmiştir. Sosyal sorumluluk
beklentisi,
sağlık
analiz diğer
teknikleri
gereken
nokta
çalışan üzerinde bıraktığı
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakmaması
araştırma daha
kapsamlı
personelinde doktorlardan
daha
fazla
çıkmıştır.
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
etkidir.
Üyenin
performansını
ve motivasyonunu
yönünde
hareketve
edilmiş
olup, yapılan
Buna karşın, adalet
dağıtımı
inovasyon
doktorartıracak
modeli,
işletmenin ve üyelerin
aralığıliderlik
arttıkça, elektrik
ve doğalgaz
ların talebinde daha
fazladır.
liderlik
fiyatlarının
genel Çalışmanın
verimliliğini etkileyecektir. Örneğin, Yılmaz ve
tipolojisine göre;aralığı
simbiyotik
ve işlemsel liderlik
Karahan’ın (2010:156) yaptığı çalışmaya göre;
modellerinin bileşenlerinden
oluştuğu söylenebilir.
vizyonodaklı liderlik davranışının örgütsel yaraJones ve diğerlerinin (2014:260-66) bir çalışması
tıcılık üzerinde çalışan odaklı liderlik davranışına
CONSUMPTION RANGES
INdaha
TERMS
OF INDUSTRY
AND ve vizyon odaklı
‘Evrensel Liderlik’ACCORDING
tanımındanTObahsetmektedir.
göre
fazla
etkili olduğunu
HOUSES
Evrensel liderlik, olayları yönetmek ve baskın
liderlik davranışının aynı zamanda iş gören perAbstract:
this study prepared
using data offormansı
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
güçlerin yokluğunu
grup In
başarılarına
adaptebyetmek
üzerinde
pozitif
yönde etkisi olduğunu
ya da bireyleri verilen
analyzed. görevlerdeki
ANOVA model performans
was applied to the ortaya
study prepared
with the use of different vizyon odaklı
koymuştur.Araştırmada,
sergilemeleri içinmade
bireyleri
ikna etme yeteneğidir.
liderlikdavranışının
işgören
performansını etkimore comprehensive.
electricity and natural
gas prices
Liderlik içindeki etkinlik ise, liderin pozitif gücü,
leyen örgütlerdeki tek değişken olduğu daortaya
misyon yapısı, lider-üye etkileşiminin kombinasçıkmıştır.
yonu olarak tanımlanmaktadır. Ancak, burada
Aynı zamanda Akkoç ve Erdoğan’ın (2011) bir
değinilmesi gereken şey; çevresel elementlerin,
çalışmasında;organizasyon yapısı ve liderlik
grup ve üyelerin motivasyonunun liderin etkintürü ile iş performansı arasındaki ilişkiyi ortaya
liğini tamamen etkileyebileceğidir. Sonuç olarak,
koymak amaçlanmış; liderlik türleri ve organiliderlik üzerine yönetim tarihinin geçen altmış
zasyon yapısını oluşturan boyutlar ile performans
yılında etkin liderliğin bileşenlerine dair bir fikir
arasında varsa ilişkiler ve bu ilişkilerin yönleri
birliği oluşturulamamıştır. Çalışmada yönetimin
tespit edilmeye çalışılmıştır.Çalışmaya göre; liilerleyebilmesi için evrensel liderliğin yapısı 4
beral liderlik ve iş performansı arasında anlamlı
A (Four A) olarak adlandırılan boyutlarla analiz
bir ilişki bulunamamıştır.
edilmiştir: Yetenek (Ability), Uyum yeteneği
İşlemsel liderlik ile iş performans arasında pozitif
(Adaptability), Elçilik (Ambassadorship) ve
Farkındalık (Awareness). Yine, motivasyonun
yönlü düşük düzeyde anlamlı bir ilişki vardır.
94
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:20
(Ekonomi)
& K:30
(Economy)
(ISO
Ayrıca,
dönüşümcü liderliğin iş performansı
Bunun yanında, ‘Lider nasıl olmalıdır?’sorusuna
İNCELENMESİ
aranan
cevaplardan biri de, Schyns ve Schilling
ile ilişkili olduğu ve iş performansını
pozitif
ve Hakan
Murat
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
tarafından
anlamlı olarakartırdığı belirlenmiştir.Güven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni (2013:151-152) yapılan çalışmadır.
1
Yıkıcı ve yapıcı
Bölümüliderlik ilişkisine dikkat çekerek,
Dönüşümcü liderliğin etkilerinin araştırıldığı bir
yıkıcı liderlik anlayışı ve onun getirdiği çıktıları
analiz de; Avcı veÖzet
Turunç’un
yaptığı
: 2012-2014(2012:52-53)
TUİK verileriincelemişlerdir.
kullanılarak hazırlananAraştırma
sonucunda, liderin
araştırmadır. Buşeklindedir.
analizde, Farklı
dönüşümcü
liderlik
ve
tatmini,ANOVA
ertelenen
niyet, bağlılık ve
analiz teknikleri kullanılaraktutumu,
hazırlananiş çalışmada
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
örgüte güvenin çalışanların kariyer memnuniyetine
refah gibi yapıcı ve yıkıcı lider çıktıları ele alınmış
etkisi ve bu etkide
lider-üye
etkileşiminin
aracılık
Elde
ve farklıgöre
değişkenlerle
incelenmiştir.
Buna göre;
rolü araştırılmıştır.
Sağlıkgenel
gibiseviyesinde
hizmet sektöründe
sosyalvarılmaktadır.
öğrenme Sonuç
yıkıcıolarak
liderliği
fiyatlarının
tüketim anlamak için en
aralığı
Kw cinsindeninsan
yükseldikçe,
olan işletmelerin
başarısında
kaynağının
önemli neden olabilir. Üyeler, amirlerinin yıkıcı
davranışını taklit ederek öğrenir. Aynı şekilde,
rolünün ve öneminin her geçen gün daha fazla
adalet algısında bozulma, aşırı sosyal stres ve
artmasıyla birlikte, var olan kaynağı yönetecek
ANALYSISAyrıca
OF ELECTRICITY
ANDetmenler
NATURALgibi
GASnedenlerde
PRICES
çevresel
liderleri yıkıcı
liderlerin niteliği ECONOMETRIC
de
ön plana çıkmıştır.
HOUSES
hale getirmektedir.
sağlıkta yapılan dönüşüm programı ile, günümüz
hastane anlayışında
otelcilik
hizmetleri
deusing
ayrıdata ofVanvactor’un(2012:557)
Abstract:
In this study
prepared by
‘Sağlık hizmetleri
bir önem kazanmıştır.
Bu
nedenle,
araştırmada
katılımcı
modeli’ adlı çalışanalyzed. ANOVA model was applied to the yönetiminde
study prepared with
the use liderlik
of different
belirlenen bulgular,
sağlık hizmetleri için de
masına electricity
göre; katılımcı
and naturalliderlik
gas pricesyönetimi sinerjik
düşünülebilir.
iş çevresi içerir ve etkili ilerleme ve deneyimleri
arttırmak adına birçok bölüm birlikte çalışır.
Dönüşümcü liderlik ve örgüte güven, kariyer
Bu çalışmanın amacı ise, katılımcı liderlik ile
memnuniyeti üzerinde anlamlı ve pozitif düzeyde
yönetimsel taktikler arasındaki ilişkiyi analiz
etkilidir. Ayrıca, her iki değişkenin lider üye etkietmektir. Çalışmada katılımcı liderlik ile ilgili
leşimi üzerinde anlamlı düzeyde vepozitif etkisi
ortak bir tanımın eksikliği tartışılmıştır. Sağlık
bulunmaktadır. Bu bulgulara göre, yöneticilerinin
hizmetlerinde liderler, organizasyon içinde birçok
dönüşümcü liderlik tarzı benimsemesinin kariyer
paydaş arasında fikir ve örgütsel bağlılığı teşvik
memnuniyetine olumlu etkisi olduğu gibi, lider-üye
etmek için çaba gösterirler. Katılımcı liderlik ile
etkileşimini de olumlu etkileyeceğini belirtmek
sağlık hizmetleri performansı üzerindeki etkisine
gerekir. Yöneticilere düşen önemli görevlerden
dair çok az bilgi bulunmaktadır. Ancak, sağlık
birisinin örgüte olan güveni arttırmaya yönelikhizmetleri yönetimi içinde katılımcı süreçler daha
davranışlar sergilemek ve işletme politikasına bu
yaygın hale gelmiştir ve bir yöneticinin sahip
şekilde yön vermek olduğu söylenebilir.
olması gereken 4 yetenek şöyle tarif edilmiştir:
95
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:20
(Ekonomi)
& K:30
(Economy)
(ISO
a) Paydaş seçimi b) İş birliği c) Öğrenilen dersler
nizasyonlar adına hareket eder
İNCELENMESİ
ve eğer yönetici
pasifAÇIKGÖZ
liderlik davranışları sergiler ise, bu durum
d) Çalışanların bilgi ve beceri setleriniMurat
oluşturmak.
KORKMAZ, Hakan
çalışanlar arasında ‘Çalışanların iyiliğinin dikkate
Çalışmanın sonucunda, katılımcı liderliğin
benalınmadığı’ sonucunu doğurabilir.
1
zersiz bir liderlik modeli olduğu,
katılımcılığın
Literatürde tanımlanmış 3 büyük işyeri stresörü
herkesin sesininÖzet
zamanında
ve etkin bir şekilde
: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
vardır;istatistiksel olarak analiz edilmesi
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile elektrik tüketiminin
duyulmasını sağladığı
ortaya
koymuştur.
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak•
araştırma
Rol çatışması
Serinkan ve İpekçi’nin
(2005: 290) uyguladığı
edilmiş olup,
yapılan
bir araştırmada,yönünde
sağlık hareket
sektöründe
görev
yapan
• Rol
belirsizliği
aralığı
arttıkça, elektrik ve doğalgaz
yöneticilerin liderlik
konusuna
önem vermelerini
fiyatlarının
genel seviyesinde
meydana
gelmektedir.
• Rol
yüklenmesi
vurgulamak ve Denizli’de bulunan üç hastanenin
yönetici konumundaki
hemşirelerin liderliğe
Pasif liderlerin bu 3 stresörü doğurması muhyönelik algılarını belirlemektir. Anket sonuçlatemeldir. Çünkü, birincil olarak pasif liderlerin
ECONOMETRIC
ANALYSISliderlik
rına göre; hemşirelerin
benimsedikleri
astları
çelişen
arasında
öncelikleri yaACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS
OF talepler
INDUSTRY
AND
HOUSES
tipi sorulduğunda, % 3,3’ü otokratik lider %
pamayabilir. İkincisi, pasif liderler, çalışanlarını
63,3’ü demokratik liderlik tipini tercih ettiklerini
iş taleplerinden
koruyamazlar ve otorite
Abstract: In this study prepared by using data ofyayılmış
TSI belonging
to the years of 2012-2014,
the consumption
of electricity
and tipini
açıklamıştır. %33,3’ü
de katılımcı
lider
eksikliği nedeni ile işler zamanında tamamlanaanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
benimsemiştir. Araştırmaya
katılanMoreover,
yöneticilere
techniques for analysis.
tests of hypothesis
andpasif
the research
was
maz. were
Sonapplied
olarak,
liderlerdeki
geri bildirim
sunulan liderlik özelliklerine ilişkin sıralamada,
eksikliğidir. Tamamlanması istenen görevlerin
ilk beş sırada dürüstlük, sorumlulukları belirleaçıkça tanımlanmamasından dolayı kaynaklanır.
me, iş birliği ve ekip, bilgiyi paylaşma ve dikkat
Sağlık personelleri arasında yapılan bu çalışmaözellikleri yer almaktadır.
nın sonucunda; pasif liderliğin rol çatışması, rol
belirsizliği, rol yüklenmesi arasında pozitif bir
korelasyon bulunurken, aktif bağlılık ile negatif
bir bağlantısı bulunmaktadır. Rol stresörleri içinde,
sadece rol belirsizliği ile aktif bağlılık arasında
(negatif)anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir.
Chênevert ve diğerlerinin (2013:278) yaptığı
araştırmada ise, sağlık çalışanları arasında pasif
liderlik, rol stresörleri ve aktif örgütsel bağlılık
arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmaya göre,
pasif liderler olaylarla yüzleşme konusunda
çekimser ve kararlarını iptal etme ya da başka
bir karar alma eğilimindedirler. İhtiyaç olunan
kaynakları ve görevleri çalışanlara etkin bir şekilde tanıtamaz ve bu nedenle, çalışanların örgüte
bağlılık hissinde azalma olur. Yöneticiler, orga-
Çınar ve Kaban’ın (2012:198-204) oluşturduğu
bir araştırmada, hastane organizasyonlarında
çatışma yönetimi ve vizyon sahibi liderlik konusunda yapılmıştır. Vizyon sahibi lider için zaman
kavramı çok önemlidir. Bu lider stilinde, geleceği
96
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:20
(Ekonomi)
& K:30
(Economy)
(ISO
planlamayı
hedefler ve uygun çatışma yönetimi
Sonuç olarak, kalite gelişiminin
İNCELENMESİ
temel kavramlarından
birisi olan liderlik, günümüz hastane
tarzları ile çatışmaları çözerek, organizasyonu
en Hakan
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
yönetimlerinin
de ihtiyacı ve beklentisi haline
iyi pozisyona taşır. Yönetimsel sorunlar
genellikle
Güven
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
1
gelmiştir. Yönetsel
kararların alınması ve geliderlik davranışları ile alakalıdır.
göre; Elektrik-Enerji
KilisSonuca
Bölümü
lişmelerin takip edilmesi hastane yöneticisinin
vizyon sahibi liderlik ile çatışma nedenleri ve
görevidir. Bu nedenle mevcut yönetim sisteçatışma yönetim
tarzları arasında kuvvetli bir
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakminden,
hazırlananToplam
çalışmada Kalite
ANOVAYönetimine
modeli
geçilmesi
anlamlılık bulunmuştur.
ve Toplam
uygulamalarının
hastanelerde
ve doğalgazKalite
fiyatlarının
tespit edilmesi
SONUÇ VE ÖNERİLER
hayata geçirilmesi, yöneticinin vereceği kararlara
fiyatlarının
genel seviyesinde
bağlı varılmaktadır.
olarak gerçekleşecektir.
Bu gerçekleşmede
İşletmelerin rekabet
ortamında
ayakta kalabilmesi
hastanede çalışan personelin katkısı ve katılımı
ve teknolojiye entegre olabilmesi yenilikleri takip
göz ardı edilemez. Bu katkı yöneticiye bağlılık
eden, vizyon sahibi, kitleleri etkileme gücüne
ve güven arttıkça fazlalaşacaktır. Bunun tesisi
sahip, dönüşümcü bir liderin varlığı ile doğru
içinde
etkin OF
veINDUSTRY
katılımcıAND
liderlik davranışlarını
orantılıdır. Etkin lider,
işletmenin
misyonunaRANGES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS
HOUSES
sergileyen hastane yöneticilerine ihtiyaç olduğu
kişilik özelliklerini katarak, takımı geliştiren kişidir.
Abstract: In this study prepared by using data ofaçıktır.
Yapılan literatür the
taraması
sonucunda,
‘Etkin
consumption
of electricity
and Lider
KAYNAKLAR
nasıl olmalıdır?’ diye
sorulmuş;
ancakMoreover,
çalışmalarda
techniques
for analysis.
liderde olması gereken ya da olmaması gereken
AKKOÇ, İ., ERDOĞAN, B. Z., (2011). ‘‘Organizasyon Yapısı ve Liderliğin İş Performansına
Etkisi’’Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler
Dergisi, 8(1), (79-108)
vasıflar yer aldığı halde kesin ve net bir cevap
elde edilememiştir. Bunun nedeni ise; ‘Etkin’
ve ‘Etkinsizlik’’in kelime anlamları bilinirken,
zihinlerde bıraktığı izin farklı olmasından kay-
ASLAN, Ş., ÖZATA, M., (2011). ‘‘Sağlık Çalışanlarında Hizmetkâr Liderlik: DennisWinston ve Dennis-Bocernea Hizmetkâr
Liderlik Ölçeklerinin Geçerlik ve Güvenirlik
Araştırması’’Yönetim ve Ekonomi Dergisi,
18 (1), (139-154)
naklanmaktadır. Belirli bir örnekleme yöneltilen
‘Etkinlik’ kavramı o örneklemin bakış açısına göre
değişecektir. Örneğin; topluluk, ılımlı direktiflere
dahi hızlı tepki verebiliyor ve sorumluluk bilinci
yerleşmiş ise, liberal lider yönetiminde bile işletmenin düzeni bozulmayacaktır. Bununla birlikte,
literatür belirtmektedir ki; standart bir lider tipi
AVCI, U., TURUNÇ, Ö., (2012). ‘‘Dönüşümcü
Liderlik ve Örgüte Güvenin Kariyer Memnuniyetine Etkisi: Lider-Üye Etkileşiminin
bulunmamaktadır. Arzu edilen lider, içinde bulunduğu topluluğun niteliğine göre değişecektir.
97
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:20
(Ekonomi)
& K:30
(Economy)
(ISO
ÇITAKU, F., VIOLATO, C., BERAN, T., DONAracılık Rolü.’’International Journal of Alanya
İNCELENMESİ
Faculty of Business,4 (2), (45-55)
NON, T., HECKER, K., CAWTHORPE, D.,
(2014). ‘‘Leadership Competencies For MeGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
BAKAN, İ., BÜYÜKBEŞE, T., (2010).
‘‘Liderlik
1
dical Educationand
Health Care Professions:
Bölümü
“Türleri” Ve “Güç Kaynakları”na
İlişkin
Population-BasedStudy’’ British Medical of
Mevcut-Gelecek
Durum Karşılaştırması:
Journal Open, 2 (2), (1-9)
ve konutlarda
Eğitim Kurumu
Yöneticilerinin
Algılarına
Dayalı Bir Alan
Araştırması’’KMÜ
Sosyal
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez testleri
uygulanarakEREN,
araştırma daha
hale getirilmiştir. Ö. Ç., (2014).
M.kapsamlı
Ş., TİTİZOĞLU,
Sanayi
ve
konutlarda
tüketim
aralıklarına
göre
elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12 (19),
‘‘Dönüşümcü
Etkileşimci
göre de sonucave
gidilmiştir.
Elde Liderlik Tarz(73-84) edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim larının
aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Örgütsel Özdeşleşme ve İş Tatmini
gelmektedir.
Üzerindeki
Etkileri’’Selçuk
Üniversitesi
BOTTOMLEY, K., BURGESS, S., FOX, M.,
Konut, Anova,
TUİK,
Fiyat
İktisadi
ve İdari
Bilimler
Fakültesi Sosyal
(2014). ‘‘AretheBehaviors
of Transformat
ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14 (27),
ionalLeadersImpactingOrganizations?ASt
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY(275-302)
udy of TransformationalLeadership’’Intern
ational Management Review, 10 (1), (5-9)HOUSES
GÜL, H., AYKANAT, Z., (2012). ‘‘Karizmatik
In this study prepared by using
the Örgüt
years of 2012-2014,
CHÊNEVERT,Abstract:
D., VANDENBERGHE,
C.,data of TSI belonging
Liderliktove
Kültürü İlişkisi Üzerine
DOUCET, analyzed.
O., BEN
AYED,
A. was
K., applied
(2013).to the study Bir
ANOVA
model
prepared
with the use
of different
Araştırma.’’
Atatürk
Üniversitesi Sosyal
‘‘PassiveLeadership,
Role Stressors,
andAfBilimler
Enstitüsü
The purpose
was to determine
electricity
and naturalDergisi,
gas prices 16 (1), (17-36)
fectiveOrganizationalCommitment: A Time-La
JONES, R. P., LYU, J., RUNYAN, R., FAIRggedStudyamongHealthCareEmployees’’Re
HURST, A., KIM,Y-K., JOLLY, L., (2014).
vueEuropéenne De PsychologieAppliquée,
‘‘Cross CulturalConsensus: Development Of
63 (5), (77–86)
The Universal Leadership Model.’’International
ÇAPÇIOĞLU, İ., ŞAHİN, M.C., ERDOĞRUJournal of Retail& Distribution Management,
CA, N., (2010). ‘‘MaxWeberSosyolojisinde
42 (4), (240-266)
Karizmatik Otorite ve Dini Liderlik’’Türkiye
KEKLİK, B., (2012). ‘‘Sağlık Hizmetlerinde
Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14 (2), (61-76)
Benimsenen Liderlik Tiplerinin Belirlenmesi:
ÇINAR, F., KABAN, A., (2012). ‘‘Conflict
Özel Bir Hastane Örneği’’Afyon Kocatepe
Management andVisionaryLeadership: An
Üniversitesi, İİBF Dergisi, 14(1), (73-92)
Application in HospitalOrganizations.’’Pr
KÖKSAL, O., (2011a). ‘‘Organizasyonel Etocedia - SocialandBehavioralSciences, 58
(1), (197–206)
kinliği Sağlamanın Yeni Yolu: Simbiyotik
98
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:20
(Ekonomi)
& K:30
(Economy)
(ISO
Liderlik’’C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler
TUNÇER, P., (2011). ‘‘Örgütsel
İNCELENMESİ
Dergisi, 12 (1), (55-72)
Değişim ve
Liderlik.’’ Sayıştay Dergisi, 80 (1),(57-83).
Güven
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
KÖKSAL, O., (2011b). ‘‘Bir Kültürel
Liderlik
UYSAL,
Ş.A.,KEKLİK, B., ERDEM, R., ÇELİK,
1
Kilis
7
Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Bölümü
Paradoksu: Paternalizm’’Mustafa Kemal
R., (2012).
‘‘Hastane Yöneticilerinin LiderÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,
likÖzellikleri İle Çalışanların İş Üretkenlik
8 (15), (101ve–konutlarda
122) kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
Düzeyleri
İncelenmesi’’
istatistikselArasındaki
olarak analiz İlişkilerin
edilmesi
Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 15 (1),
Ayrıca hipotez
testleri Otouygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
KÖZLEME, O.,uygulanmıştır.
(2013). ‘‘Liderlik,
Siyasal
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve(25-57)
doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
rite Tipleri yönünde
ve Karizma’’Toplum
hareket edilmiş olup, Bilimleri
Dergisi, 7 (13),
(239-250)
VANVACTOR, J. D., (2012). ‘‘Collaborativefiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Leadership
Model in The Management of
gelmektedir.
MARTIN, C.M., (2010). ‘‘Making Sense of
HealthCare’’Journal
of Business Research,
Polarities in HealthOrganizationsforPolic65 (4), (555-61)
yandLeadership’’, Journal of Evaluation in
ClinicalPractice,16
(5), (990-93)
YILMAZ, H., KARAHAN, A., (2010). ‘‘Liderlik
HOUSES
Davranışı, Örgütsel Yaratıcılık ve İş gören
SCHYNS, B., SCHILLING, J., (2013). ‘‘How
Performansı Arasındaki İlişkilerin İncelenAbstract: of
In this
study preparedA
byMetausing data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
BadAreTheEffects
BadLeaders?
the consumption of electricity and natural gas used inmesi:
industry
and houses
statistically
Uşak’ta
Biris Araştırma.’’
Yönetim ve
ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
Analysis ofanalyzed.
DestructiveLeadershipAndItsO
17 (2),was(145-58)
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesisEkonomi
were appliedDergisi,
and the research
utcomes.’’TheLeadershipQuarterly,
24 (1),
made more comprehensive. The purpose
(138-58)
YÖRÜK, D., DÜNDAR, S., (2011). ‘‘Türkiye’deki
Yerel Yöneticilerin Benimsedikleri Liderlik
SERİNKAN, C., İPEKÇİ, İ., (2005). ‘‘Yönetici
Tarzlarına Göre Boyun Eğici Davranışlarının
Hemşirelerde Liderlik ve Liderlik Özelliklerine
İncelenmesi’’ Atatürk Üniversitesi İktisadi ve
İlişkin Bir Araştırma.’’ Süleyman Demirel
İdari Bilimler Dergisi 2011, 25 (1),(93-106)
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,
10 (1), (281-294)
TRASTEK, V. F., HAMILTON, N.W., NILES,
E. E., (2014). ‘‘LeadershipModels in HealthCare- A Case forServantLeadership’’
MayoClinic, 89(3),(374-81)
99
UHEYAD
XIX. YÜZYIL OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN
EKONOMİK İŞLEYİŞİNDE YABANCI SERMAYENİN ROLÜ1
THE ROLE OF FOREIGN CAPITAL IN ECONOMIC LIFE OF
OTTOMAN EMPIRE IN THE NINETEENTH CENTURY
Nurullah KARTA
Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Van /Türkiye
Öz: İnsanoğlu yer yüzünde sınırlı durumda bulunan ekonomik kaynakları belli bir disiplin içinde kullanmakzorunda
kalmıştır. İktisadi kaynakların kıtlığı zaman içerisinde
bu kaynakların adil olmayan bir şekilde dağılımına da
neden olmuştur. Avrupa’da ‘Feodal dönem’ olarak ifade
edilen yapı siyasi, mali ve askeri güç bakımından toprak
sahiplerinin elinde bulunuyordu. Yani bütün yönetim
fonksiyonları ellerinde toplanmış vergilendirme araçları
ile askeri araçlar devletin elinde değil toprak sahiplerinin
elinde idi. 1650 yıllarına gelindiğinde Avrupa’da birçok
devletin ekonomik ve askeri yönü özellikle askeri devrim
olarak nitelendirilen ateşli silahların gelişmesiyle değişti.
17. ve 18. Yüzyıllara gelince meydana gelen mali krizleri
aşmak için de dengeyi sağlamanın en etkin yolu devletin
askeri güçleri elinde tutmasına imkân verecek bir mali gelirin
sağlanması karşılığında tüccarlara, tarımsal ve endüstriyel
iş sahiplerine mülkiyet hakkını sağlamakla yeni ekonomik
yapıların ortaya çıkmasıyla sonuçlandı. Bu bağlamda Osmanlı
İmparatorluğu geleneksel tarıma dayalı ekonomik yapısı
özellikle 19.yüzyılda Batı Avrupa’da gelişen ekonomilerden önemli ölçüde etkilenerek yeni bir yapılanma sürecine
girmiştir. Bu çalışmada Osmanlı ekonomisinin kısa bir
genel panoramasını ortaya koyduktan sonra, 19.yüzyılda
meydana gelen ekonomik gelişmeler karşısında Osmanlıda
yabancı sermayenin etkisi değerlendirilecektir. Ayrıca, yabancı sermayenin ilişkili olduğu dış borçlanma ve dış ticaret
konuları da, çalışmanın tamamlayıcı unsurları olduğundan
değerlendirme içerisinde yer verilecektir.
Abstract: Humanbeing must use the limited resources around
the world in a disciplined way. Over the time, sharing the
limited resources, occured in an unsust distribution among
people. It is not our purpose to discuss economic developments in preage times. However, in this study, economic
development in europe and its effectc on Ottoman Empire
will be discussed. In Europe, in an era called as feudal era,
land owners had power in terms of political, economic, and
military. In other words, all functions of the administration
are handled by feudals. Taxation and military devices were
handled by feudals as well. In the1650s, economic and
military functions of the states were changed significantly
because of the development of fire arms. For overcoming
economic crises in the sevententh and eightenth centuries,
the best solution was accepted as state must have military
power. For having a military power required a substantial
financial income. For having a financial income, ownership
of some property is given to some industrial and agricultural business owners. These economic developments in
Europe also affected the economic life in Ottoman Empire.
After that traditional economic life in Ottoman Empire was
restructured.in this study, a general panaroma of economic
life of Ottoman Empire will be presented. Then, the effects
of Europen economic developments on Ottoman Empire
will be evaluated. In addition, foreign capital and its effetc
on foreign debts and foreign commerce (as related subjects)
will be included in this evaluation.
Key Words: Ottoman Empire, Economic Structure, Foreign
Capital, Europe
Anahtar Kelimeler: Osmanlı İmparatorluğu, Ekonomik
Yapı, Yabancı Sermaye, Avrupa
Doi: 10.17373/UHEYAD.201539643
(1) Sorumlu Yazar: Nurullah KARTA, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim FakültesiVan / Türkiye nurullahkarta@hot-
mail.com Geliş Tarihi / Received: 15.01.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 07.03.2015 Makalenin Türü: Typeofarticle
(Araştırma / Research) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok - NoneofEthicsCommittee”
100
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
GİRİŞ
üretilen mallarla dolmuş, gümrüklerazalmış
İNCELENMESİ
ve
iç üretim
yeterince üretmez hale gelmiştir. Güçlü
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Osmanlı İmparatorluğu gelenekselMurat
ekonomik
bir mali teşkilatın olmaması da vergi kaybına yol
işleyişinin aksayan yönlerini gidermede,vergi
açarak dışborçlanmanın önemli bir nedenini oluş1
sisteminde ve mali idaresinde gereklireformların
turmuştur.19. yüzyılda batı hammadde ihtiyacını
zamanında yapılmamasının
bir
sonucu
olarak
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerikarşılamak
bu çalışma,sermaye
sanayi
aynı zamanda
birikimini de
ve konutlarda
kullanılan mali
doğalgaz
17. ve 18. Yüzyıllarda
karşılaştığı
bunalımı
dolaylı
veyaçalışmada
dolaysız
olarakmodeli
şirketleri aracılığı ile
hazırlanan
ANOVA
ortadan kaldırılamamıştır.
mali
durumu
uygulanmıştır.Devletin
Ayrıca hipotez
testleri
uygulanarakyeni
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
pazarlara aktarma yolunu tercih etmiştir. Bu
Sanayi
giderek daha da
ağırlaşmıştır.
Bu durumdan
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik ortam
bulgularaOsmanlıİmparatorluğu’nu
göre de sonuca gidilmiştir. Elde çok etkilemiştir.
kurtulmak için bir
takım
önlemler
alınmış
ise deiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
Öyle ki kapitalizm elindeki fonları, Batımallarına
yeterince isabetkaydedilememiştir.
Paranın
tağşiş
meydanaduyan
gelmektedir.
hayranlık
Osmanlılara, tüketici kredisi olaedilmesi,esham kavaimi
çıkarılması,
iç
borçlanma
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,
Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
rak
vermiştir.
Buşekilde
eski, geleneksel malların
gibi önlemlere rağmen açık vermeyedevam eden yerini batılı, yeni mallar almıştır. Böylece Osmanlı
bütçeler, devletin malisorunlara kalıcı çözüm- bütün Avrupa’nın açık pazarı haline gelmişti.(
TO CONSUMPTION
bulma yerine kısaACCORDING
vadeli bir yaklaşımla
sadeceRANGES
Kazgan,2005:
68-69).Meydana gelen bu gelişmeler
HOUSES
Darphaneyi kısasüreliğinerahatlatmaya yaramış, karşısında Osmanlı Batı ile entegrasyon çabasını
Abstract: In this study
by using
uzun vadede İmparatorluğu
bir prepared
dış borç
içinedata ofTanzimat
sonrası
derinleştirme
in industry
and houses
is statistically yoluna giderek,
sokmuştur(Yılmaz,
2002ANOVA
:192). Öte
fetihanalyzed.
modelyandan,
was applied
to the ülkeye
study prepared
with
the
use
of akışını
different hızlandırma ile
yabancı sermaye
lerin durması, savaş
azalıp The
giderlerinin
madegelirlerinin
more comprehensive.
purpose was to determine
electricity and
natural gas prices
mali sorunların
giderileceği
varsayılmıştır.
artması, merkezi güçlerin etkinliğinin zayıflaması,
merkezidevlete aktarılamayan vergi gelirleri, Osmanlı Devleti’nin Yabancı Sermaye
üretim düşüşü ve çeşitli ayaklanmalar ilebütçe Öncesi Ekonomik Durumu
açıkları giderek artmıştır (Güran, 1998: 15). Bütçe Osmanlılar, 14. Yüzyılın başlarında Anadolu’nun
açıklarını gidermek ve sermaye darlığını aşmak kuzeybatısında ticaret yolları üzerinde kurulmuş
amacıyla dış borçlanma yolunagidilmiştir.Dış bir beylik iken, 16. ve 17. Yüzyılda kıtalararası
borçlanmanın ana nedenlerinden biri de ödemeler ticaret kavşağı ile küresel boyutta maden akışının
bilançosundakidengesizlik olmuştur. Osmanlı da ortasında kalan geniş bir imparatorluğa dönüşİmparatorluğu’nca yabancı ülkelerebaşlangıçta meyi başardılar (Pamuk, 2000 :21). İmparatorluk
gelir elde etme amacıyla verilen kapitülasyonlar, iktisadi açıdan kendinden önceki devletlerin eko1740 yılındansonra süreklilik kazanmış; verilen nomilerinden etkilendiği gibi kapitalizm sürecini
bu tavizler İmparatorluğun daralma döneminde de yaşamıştır. Osmanlı askeri ve mali açıdan tamda
giderek aleyhine bir yapıya dönüşmüştür. Sanayi zirvede olduğu bir dönemde, Avrupa’da yeni
devrimisonrası İmparatorluğun pazarları ucuz bir değişim süreci yaşandı. Özellikle,1550-1660
101
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
arasında askeri devrim olarak nitelendirilen ateşli
mesi gibi önerilerin yanı sıra asker-sivil devletin
İNCELENMESİ
silahların gelişmesiyle birlikte feodal
askeri
or- Hakan
ileriAÇIKGÖZ
gelenlerinin haklarında ciddi suçlamalar
Murat
KORKMAZ,
ganizasyonu güçsüz kılacak aynı zamanda
savaş
tespit edilmeden mahkûm olmamaları yönünde
taktiklerini değiştiren tüfeğinde1Kilis
orta7 Aralık
çıkması
ile
isabetli ve tutarlı ilkeler belirlemiştir. Ayrıca, has,
birlikte disiplinli bir eğitim ortamına geçildi.
tımar ve zeametlerin toprağı işleyecek, vergisini
Özet : 2012-2014
Yılları kurulmasıyla
arasındaki TUİK verileriverecek
kullanılarak
Sürekli ve profesyonel
ordunun
vehazırlanan
askeri besleyecek
olanlara verilmesi,
birliktesaldırıdanşeklindedir.
savunmaya
doğru
dönüşüme
çevresindeki
verilmemesi, rüşvet
Farklı
analizbir
teknikleri
kullanılaraksaray
hazırlanan
çalışmada asalaklara
ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
geçildi.Hatta top ve silahlardan korumak için
ve zulmün ortadan kaldırılması ve reayanın yokSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
yeni siperler veyönünde
istihkâm
yöntemi
ortaya
çıktı.
sullaşmasının
geçilmesiElde
gerekliliğini ortaya
hareket
edilmiş olup,
yapılan
göre de önüne
Savaşlar uzun savunma
kuşatmaları şeklinde
koymuştur (Tanör, 2006:27). Netice itibariyle,
cinsindendaha
yükseldikçe,
meydanasaltanatının
gelmektedir.
meydana geldiğiaralığı
gibi Kw
askerlere
uzun fiyatlarda
süreler da azalma
“Osmanlı
şevket ve kudreti asker ile,
Anahtar
Tüketim,askerin
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK, Fiyat
ihtiyaç duyulmaya
başlandı(Weiss
ve Doğalgaz,
Hobson,
ayakta
durması
hazine iledir. Hazinenin
1995:41).Ayrıca, 17. Yüzyılda orduların boyutu
geliri ise reaya iledir. Reayanın ayakta durması
büyüdüğü gibi askeri
harcamalaraANALYSIS
dabüyük oranda
adaletAND
iledir.
ŞimdiGAS
âlem
harap, reaya perişan,
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITY
NATURAL
PRICES
yansıdı(Weiss ve Hobson, 1995:42). Avrupa’da
hazine noksan üzere…Kılıç erbabı bu halde…”
HOUSES
söz konusu bu gelişmeler yaşanırken Osmanlı
şeklinde dile getirmiştir. (Tanör,2006:28).Öte
İmparatorluğu hem
bu gelişmeler
karşısında
hem gas used
yandandevletin
askeri-mali
sorunlarının arttığı
the consumption
of electricity
and natural
in industry and houses
is statistically
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of
different
de kendi iç dinamiklerinden
doğan olumsuzbir sırada yani yüzyılın sonlarına doğru IV.
electricity
and natural gas
prices
lukları ortadan kaldırmaya
yönelik faaliyetlerde
Mehmet’in
Sadrazamı
Kara
Mustafa Paşanın
bulunmaktaydı. 1580-1640 yılları arası parasal
1683 yılında başlattığı İkinci Viyana seferinin on
açıdan oldukça çalkantılı geçti. Sık sık yapılan
altı yıl sürmesi sonucunda Macaristan, Mora ve
tağşişler ve paranın ayarındaki dalgalanmalar,
Azak kalesinin elden çıkması ve yüzbinlerce insan
Anadolu ve Balkanlarda bulunan darphanelerin
kaybına neden olmasıyla (Uzunçarşılı,1988:202)
kapatılmasına yol açtı ve piyasalarda işlemler
Osmanlı İmparatorluğu geri dönülemez bir şeAvrupa sikkeleriyle yapıldı (Pamuk, 2000: 21).
kilde daralma sürecine sokulmuştur.Osmanlı bu
17.Yüzyılın başlarında Osmanlı kesintisiz bir
kuşatmada maksadı Avrupa’da gelişen kapitalizm
daralma sürecine girmese de bu konuda Koçi
serüvenini durdurmak bir yana Batı Avrupa
Bey IV. Murat’a sunduğu “Risele” sinde oldukça
merkezli ticaret ve finans ağlarının içine çekilciddi uyarılarda bulunmuştur. Özetle; Osmanlıda
miştir (Pamuk, 2000 :21). Ayrıca, bu dönemde
çöküntünün Kanuni Sultan Süleyman döneminzirai üretimin kıtlık yaratacak kadar azaldığı bir
den itibaren başladığını ileri sürerek padişahların
dönemdir. Sanayi kesiminde de üretimi artıracak,
Divan-ı Hümâyun’a bizzat katılıp devlet işleri ile
maliyetleri düşürecek bir teknoloji mevcut değildir
ilgilenmelerini, herkesin Sultan’a derdini anlatabil(Tabakoğlu, 1985:214-215).
102
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Osmanlı devleti önemli ölçüde özerkliğe sahipti.
kişisel servet ve mülkün bazı
İNCELENMESİ
ailelerin elinde
Piyasa değerleri değil statü merkezli Murat
değerler
öne Hakan
toplanmasının
önüne geçilerek Avrupa’dakine
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
çıkmakta ekonomik güç ile siyasal güçGüven
arasındaki
benzer
aristokrasi sınıfın oluşması önlenmiş
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
1
ilişki Batı Avrupa’nın uygulamalarının
tam
tersi Elektrik-Enerji
oluyordu. Bir
diğer yönden de ilerleyen yıllarda
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi,
Bölümü
bir durum sön konusudur. Şöyle ki, ekonomik
sermaye sahibi girişimcilere duyulan ihtiyaç baÖzet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
bu çalışma,
sanayi
güç ile siyasal güç kazanılmıyor, siyasal güç
kımından
bir olumsuz
tutum
gibi görülen tarihi
ile ekonomik zenginliğe
erişilebilir.
Bu anlayış
muhafazakârlık
da söz konusudur
denilebilir.
analiz teknikleri
kullanılarakbirhazırlanan
çalışmada ANOVA
modeli
kalıcı zenginliğe
yani sermaye birikimine yol
Şöyle ki; devlet gümrük velonca üretimi düzenSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
yönünde
hareket
edilmiş
olup, yapılan
görefiyatlara
de sonuca üst
gidilmiştir.
açmıyordu. Çünkü
gerek
teoride
gerekse
pratikte
lemeleri,
sınır Elde
getirmesi, malların
devlet bu üst makamlarda
ve gözlendiği
ciddi sonucuna
kalitevarılmaktadır.
ve ölçülerinin
pazarda
denetlenmesi gibi
fiyatlarının genelbulunmuş
Sonuç olarak
tüketim
zenginliği ulaşmış
kimselere geleneği gereği
bazı zorunlu ihtiyaç maddelerinin imalat ve satıAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
müsadereye tabi tutmaktaydı. Bu yönüyle de
şına konan kontrol ve kısıtlamalarda amaç daima
Osmanlı Devleti Batı Avrupa’da olduğu gibi
devletin fiskal (gelirci) çıkarları ile iç pazardaki
ECONOMETRIC
ANALYSIS önünü
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
güçlü bir tüccar sınıfın
ortaya çıkmasının
tüketicilerin
korunması
üzerine yapılanmıştı.
HOUSES
kapatmıştır(Candan, 2011 :162).
Fakat, devlet tarımsal bir temel üzerinde sınaî,
ticarî ve denizci bir üstyapının yükselmesine ve
Abstract:üzere
In thiskapitalizm
study prepared
Yukarıda da söz edildiği
dönemini
industry anduluslararası
aynıinzamanda,
ticaret kârlarının büyük
de yaşayan Osmanlı
İmparatorluğunun
mevcutto the study prepared with the use of different
analyzed.
ANOVA model was applied
bir bölümümü
çabasının
were appliedkendi
and thehalkına
research alıkoyma
was
sosyo-ekonomikmade
yapısı
kodlardan
ayrı
more kültürel
comprehensive.
The purpose
gerçekleşmesine yönelik koşulları oluşturamamıştır.
şekilde düşünülemez.Avrupa’daçok geniş şahsi
Oysa Batı merkantilizmi altın vegümüş birikimitoprak sahipleri bulunurken, Osmanlı İmparatornin hazinede tutulması dışında yerli sanayilerde
luğunda devlete ait mülkiyet yani miri topraklar
ve ihracatta sürekli bir büyümeyle sağlanacak
söz konusuydu. Bu çok büyük araziler çiftçiler
elverişli bir ticaret dengesine bağlı olduğu ileri
tarafından tarım amaçlı işlenir ve buradan elde
sürmüştür. Bu uygulama onsekizinci yüzyıldan
edilen gelirin bir bölümü vergi olarak devlete
itibaren Batı ekonomilerinde farklılaşma meydana
ödenirdi. Gelen itibariyle rakabesi devlete ait
getirdi. Böyle bu farklılaşma sanayi devrimine
olan miri topraklar yanında, hakiki sahipleri
giden yol açtığı gibi serbest piyasa ekonomisine
bulunan mülk topraklardamevcud idi. (Barkan,
götürdü.Halbuki,Osmanlı devleti bu dönemde
2000:1290).İmparatorluk ekonomisi ve maliyesi
ülke içinde sistematik olarak işleyen ekonomik
esas olarak devletin toprak mülkiyetini elinde
doktrine ulaşamamıştır (İnalcık, 2000: 86-89).
tutması ve başlıca zenginlik kaynağı olan üretimi
kontrol etmesi şeklindeydi (İnalcık, 2000:86).
Osmanlılar güçlü oldukları dönemde Batı’dan
Bu uygulama ile yukarıda da söz edildiği gibi,
alınan bir takım uygulamaları sorun olarak
103
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
İmparatorluk daralma sürecineİNCELENMESİ
gietkisinin azalmasıyla Avrupa’da
görmemiştir.
büyüktoprak
rince Batı’nın askeri kurumları ve silah
gücünün
sahipleri
ile burjuvazi olarak nitelendirilen serMurat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Osmanlıya taşınması önemli bir devlet
sorunu
maye
sahibi yatırımcı denilen bir kesim ortaya
Yönetmeni
olarak görülmüş ise de,III. Ahmet
zamanın1
çıkmıştır(Candan.
Bölümü 2011:161).Gelişen ve değişen
da (1703-1730) Sadrazam Nevşehirli İbrahim
bu ekonomik yapı sosyal hayatı etkilemiştir.EkoÖzet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
kullanılarak bu
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi sermaye ve işçi
Paşa’nın girişimiyle Batı’dan örnek almakbir çeşit
nomideki
gelişmeler
zamanla
teşvik amacı görmüş
ve bugirişimler
I.Mahmut
sınıflandırma
şeklindedir.
kullanılarakşeklindebir
ANOVAmeydana
modeli getirmiştir. Bu
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
(1730-1754), I. Abdülhamit (1774-1789) ve III.
dönemden sonraAvrupa’daki girişimcilik ortamı
Selim döneminde
(1789-1807)
hız
kazanmıştır.
göre deserbestlik
için gereken
ortamıElde
yavaş yavaşsağlanedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Osmanlının geleneksel
yapısı bir süreliğine
mış ve
ekonomik
kalkınma
anlamında giderek
varılmaktadır.
Sonuç
olarak tüketim
yükseldikçe,
Batı’dan alınan örnekleri
engellemiş
ve sistematik
büyüyenbir sürece dönüşmüştür (Çakmak, 2003:
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
olarak Batı’da elçiliklerin
açılması
ve diplomatik
72). Özelliklesanayi devriminin İngiltere merkezli
amaçla görevlendirilen hariciye memurlarının
olması, kapitalist ekonomik yapı vetoplum biçimi
desteği ile II. Mahmut
döneminde
(1808-1839)
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
İngiltere’nin
bu alanda
dünyanın öncüsü olmaACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
‘Tanzimat’a giden köklü değişikliklerin yolu açılHOUSES
sını sağlamıştır(Candan, 2011:162). İngiltere’de
mıştır (Mardin, 1997: 10-11). Osmanlı askeri ve
başlayan ve daha sonra Batı Avrupa’nın diğer
mali sorunları gidermek
için
devlet
yönetiminde
in industryde
andkapsayan
ülkelerini
düşük maliyetlerle ve
analyzed.
ANOVA model
was applied
değişim ve dönüşüm
süreçlerini
yaşarken
Batı’da
büyük
miktarlarda
mallar üretebilen
were
applied and themamul
research was
madebaşlamıştı.Tüccarlar
more comprehensive. The purpose
da yeni bir dönem
bilinçli
ekonomiler ortaya çıkmıştır (Pamuk, 2014:85).
birşekilde hareket etmeselerde sanayi devriminin
Bu değerlendirmeler çerçevesindeOsmanlı İmpaortaya çıkmasına zeminhazırlamışlardır. Ne zaman
ratorluğunun bulunduğu koşullar dikkate alınarak
ortaya çıktığına dair tartışmalar olsa da ilk sanayi
Batı Avrupa’da gelişen sermaye ve finans kurumları
inkılâbı İngiltere’de 1760 orta çıkmıştır. Tarihin
ile entegrasyon içine girme çabası ele alınacaktır.
devamlılığına vurgu yapan tarihçi Nef bu tarihi
ileri sürdükten sonra İngiltere’nin sınai üretimiyle
ilgili indeks hazırlayan İktisatçı Hoffmann 1780
tarihini işaret etmektedir. W.Rostow ise 17831802 dönemini modern toplumların hayatında
bir dönüm noktası olarak görmektedir(Deane ve
Güran, 1994:2-3). Bu dönem sadece ekonomik
alanla sınırlı kalmadığı gibi, siyasi, hukuki ve
kültüreldeğişikliklerin ve bu değişiklerin oluşturacağı yeni dünya düzenine yol açmıştır.Kilise
Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa’daki
Sermaye ve Finansal Kurumları ile Entegrasyon Çabaları
Osmanlı İmparatorluğunun özellikle Tanzimat
sonrası Batı ile olan siyasi ve ekonomik entegrasyonunudeğerlendirebilmek için Avrupa’nın
17. yüzyıldan itibaren askeri ve mali yapısında
meydana gelen hızlı değişimlere bakmak gerekir.
104
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Tarihin akışını radikal şekilde değiştiren kapitalizm
tarıma dayalıydı. Hatta Osmanlı ekonomisi bilinçli
İNCELENMESİ
olarak ifade edilen bu süreci dikkate
almadan
olarak
dış ticaret açığı da vermek gibi bir yanılgıya
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
yapılacak her analiz ve değerlendirmeGüven
eksikGrup
olur.
düşmekteydi.
Kapitülasyonlarınve ekonomiyi
A.Ş. Finans
Yönetmeni
1
Kapitalizm bu dönemde Avrupa’daki
devletlerin
korumaya Bölümü
yönelik imtiyazların verilmesine bir
Kilis 7 Aralık
tümünde tekil bir şekilde olmamıştır.Dolayısıyla
de bu yönüyle bakmak gerekir. Tarım merkezli
Özet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
bu süreçte Osmanlılar entegrasyona nasıl dahil
ürünler
öne
çıkarılıp
sanayisanayi
teknoloji emeklerin
olmuşlardır? İstenilen
hedef
mıdır?
sonucumodeli
ülkede ithal mallar
şeklindedir.
Farklıyakalanmış
analiz teknikleri
kullanılarakdesteklenmemesi
hazırlanan çalışmada ANOVA
Bu sorulara sağlıklı
bir cevap oluşturabilmesi
gereğinden fazla artmıştır (İnalcık, 2000:88).
yönündeİmparatorluğunu
hareket edilmiş olup, siyasi
yapılan istatistik
bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
bakımından Osmanlı
ve
XVI.aralığı
Yüzyıl
sonlarında
Avrupalıların Osedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
arttıkça,
elektrik ve Batı
doğalgaz
mali bakımdan etkileyen
Avrupa’nın
gelen sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
seviyesindeönde
manlılarla, Osmanlılarında Batı ile ilgilendiği
ülkelerinin maliaralığı
altyapılarının
oluşumuna kısaca
bir dönemdir.Osmanlılar bu döneme kadar yakın
değinilecektir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
ilişkide bulunduğu Balkan hakları, Slavlar, Nem17. yüzyıl hemen başından itibaren Fransa’da askeri
çeliler, İtalyanlar ve İspanyollardı. Daha sonra
ACCORDING
CONSUMPTION
IN TERMS İngilizleri,
OF INDUSTRY
AND
harcamaların karşısında
üretimTO
ilişkileri
yenidenRANGES
Fransızları,
Felemenkleri,
İsveçlileri
HOUSES
düzenlenerek rant ve vergilerin toplanmasında
ve Almanları tanımıştır (Berkes, 2013 :174). Söz
Abstract:
In this
study prepared
using data ofkonusu
TSI belonging
to the years of
2012-2014,
soylularla bir çatışma
içine
girilerek
büyükbyoranda
bu devletlerle
olan
sermaye akışı ve ticari
köylülerden doğrudan
toprak
Osmanlı
analyzed.toplanan
ANOVA model
wasvergileriapplied to the münasebetler
study prepared withüzerinde
the use of durulacaktır.
different
ne bağımlı ve düşük
düzeyde
ticarileşmeye
yol
ekonomisinin
ile entegrasyona
girmesine
made more
comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity Batı
and natural
gas prices
açıldı. Böylece ihtiyaçlar kırsal üretim sisteminin
sadece ekonomik ihtiyaçların giderilmesi gözüyle
şekillenmesinde rol oynadı. İngiltere’de ise tam
bakılamaz. Aynı zamanda siyasi ve politik yanı
tersi bir durum söz konusudur. Devlet siyasi ve
da bulunmaktadır. Şöyle ki; 18. Yüzyılın başında
askeri birikim stratejileri uygularken kapitalizme
Osmanlı Devleti, Karlofça Antlaşması ile Avrupa
doğru ilerliyordu. Devlet yüksek derecede topdevletler hukuk sisteminin bir tarafı oldu. Böylece
lumsal nüfus etkisine sahipti. Buda gelişmekte
Osmanlı İmparatorluğu ticaret, kara ve deniz
olan değişim ilişkilerini etkilemekteydi. Hazinenin
trafiği ve dış ilişkilerin tümünde devletlerarası
geliri denizaşırı ticarete egemen olan tüccarların
örf ve adet, antlaşma ve diplomasi kurallarına
faaliyetlerinden çok, köylüler ve kırsal bölgelerdeki
göre hareket etmek zorundaydı. Nitekim 1718
aracıların faaliyetleriyle elde ediliyordu. Sonuçta
Pasarofça ve 1739 Belgrad Antlaşması sonrası
altyapısı oluşmuş nüfuz edici devlet gücü ve
ticaret ve seyrüsefain sözleşmeleri bu sistemin
ticarileşmiş bir ekonomik yapı ortaya çıkmıştı
benimsendiğini göstermektedir (Ortaylı, 2005
(Weiss ve Hobson, 1999: 83-84).Osmanlı İm: 90). Kapitalizmin gelişme sürecinde Osmanlı
paratorluğundaise ekonomikyapı ağırlıklı olarak
Devletine az gelişmiş bir çevre ülkesi olarak
105
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
bakılabilir. Sanayileşmesini tamamlamış ülkeler
Kapitalizmin doğuş yeri olan Batı Avrupa’nın, yeni
İNCELENMESİ
ekonomik
merkez nokta olarak güçlenirken, Murat
diğerKORKMAZ,
çevre Hakan
AÇIKGÖZsürecini feodalizm yerine oturtmaya
çalışırken
ülkelerse az gelişmiş kategorisinde olduklarından,
Yönetmenibu hedefi coğrafi olarak Batı Avrupa
1
ile sınırlı tutmuştur.
Osmanlı Devletinin de artık
sanayileşmiş ülkelere hammadde
sağlama
Kilisakışı
7 Aralık
Bölümü
daralma dönemine girdiği 18.Yüzyılda bu süreç
konumundaki ülkelerdir. Osmanlı Devleti de
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriiyice
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,başlamıştı.
sanayi
kendini
göstermeye
Avrupa’da
Batı ülkeleri nazarında
hammaddesi alınabilecek
hammadde
kıtlığından
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri
kullanılaraksermaye
hazırlananveçalışmada
ANOVA
modeli doğan kaynak
bir ülke niteliğindeydi.
Napolyon
sonrası
ortaya
paylaşımı başlamıştı. Bu paylaşımdan istediği
çıkan ekonomikSanayi
süreçte
ise Osmanlı
ve konutlarda
tüketimDevleti’nin
göre de düşünen
EldeNapolyon öncüpayı almayı
Fransa,
dış pazara açıklığı
büyük oranda genişlemiştir.
lüğünde
AvrupaSonuç
savaşlarının
ateşleyicisi oldu.
varılmaktadır.
olarak tüketim
aralığı Kwtarihten
Osmanlı ekonomisinin
aldığı ideallerini
Böylece ekonomik yayılma kendini toprak işgali
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,en
Doğalgaz,
gerçekleştirme girişimlerinin
önündeki
önemli
şeklinde de gösterdi. Bundan Doğu Avrupa ve
engelin kapitalizm olduğu konusuna değinilmişti.
Ortadoğu’nun etkilenmemesi düşünülemezdi.
Batının gücünü kırmak
için bu minvalde
yapılanasECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
Napolyon
sonrası dönemde
Doğu toprakları, başta
keri seferlerden başarısız sonuç alınmasıyla birlikte
HOUSES
Fransa olmak üzere Batı Avrupa ülkeleri için
mali sistemdeki gedikler gittikçe büyümüştür.
iki ayrı öneme sahipti: Bunlar; ucuz hammadde
the consumption
of electricity
in industry
and houses
is statistically
Uzun üren savaşlar
ve yeniçerilerin
maaşlarının
bölgesi
ve malın
satılacağı
dış pazar olmasıdır
(Biber,were
2009:30-31).Napolyon
sonrasında
ödenememesi nedeniyle
ayaklanmaları
techniquesyeniçerilerin
tests of hypothesis
applied and the research Savaşları
was
Osmanlı artık Batı için yok edilecek değil, daha
siyasi ve toplumsal bunalımı daha da derinleştirçok sömürülecek bir pazar konumundaydı. Bu
miştir. Ek gelir yaratmak için başvurulan tağşiş
da kaçınılmaz olarak Osmanlı Devletinin Batı
işlemleri ise fiyat artışlarına neden olmuştur. Bu
sermaye ve mali sistemleriyle bütünleşmesini
süreçte merkezde oluşan siyasi boşluk, devletin
gerektiriyordu.
taşra üzerindeki denetiminin zorlaşmasına neden
olmuş, bununla beraber, tımar sisteminden iltizam
yöntemine geçiş, güçlü bir ayan hiyerarşisini
ortaya çıkarmıştır. Kapıkulları, sipahiler, yeniçeri
serdarları, mültezimler, eminler, eski beylerbeyleri,
sancak beyleri, kadı ve müderrislerden oluşan
ayan sınıfı vergi toplama yetkisi ile üreticilerden
ürünün yasal olarak belirlenen kısmını almakla
kalmıyor, hazineye ödenmesi gereken kısmını da
kendilerine ayırıyorlardı (Kıray, 1995: 60-61).
Kapitalizmin sömürü anlayışı bağımsız bakabilen, iyi iradeli bir insan için akıl dışı ve uzak
durulması gereken bir durum olarak gelebilir.
Bunun eleştirileri halen devam etmektedir. Peki
kapitalizm bu irrasyonel açısına rağmen tamamen
kaba kuvvetle mi ayakta durabildi? Bu sorunun
cevabı ideolojik eksikliğini tamamlamadaWeber’in
seçilmesi şeklinde bakılabilir. Weber’e göre
kapitalizm görünüşte irrasyonel bir açılımdır ve
106
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
iradesiyle hiçbir şekilde bağdaşmaz.
ile sınırlı üretim değil, fabrika
İNCELENMESİ
insanın iyi
ile seri üretimler
söz AÇIKGÖZ
konusudur. Bu kadar fazla üretilen mal için
O halde kapitalizm kendi oluşumMurat
serüvenini
KORKMAZ, Hakan
ise daha çok pazar bulmak gerekiyordu. Böylece
toplumsal muhalefeti de engelleyecek
ideolojik
Güven
iki ekonomik toplum şekillenmiş oldu. Bunlar:
1
bir altyapıyı oluşturmalıydı. Bunu
‘ProtestanKilisda
7 Aralık
Üreten kapitalist ülkeler vebu ürünleri alacak dış
Ahlakı’ ile çözümledi. Weberbu düşüncesi için üç
Özet : 2012-2014
arasındaki
TUİK verileripazar
kullanılarak
konumundaki
ülkelersanayi
(Gülalp, 1983:17).
ilişki kurarak Protestanlık
ile Yılları
kapitalizm
arasınve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
durumu
tamda Batılıların
daki tamamlayıcılığı
ortaya
(Torun,
şeklindedir.
Farklıkoymuştur
analiz teknikleri
kullanılarakOsmanlı
hazırlanan Devletinin
çalışmada ANOVA
modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakaradığı
araştırma bir
daha konumda
kapsamlı haleidi.
getirilmiştir.
Avrupa’da Napolyon
2002:91). DinselSanayi
altyapıdan
da beslenen bu yorum
Savaşları’nın
sona gidilmiştir.
ermesinden
edilmiş
göre de sonuca
Elde sonra Osmanlı
ile,kapitalizmin yönünde
kendi hareket
içindeki
irrasyonelyapıyı
İmparatorluğunun Batı ve Orta Avrupa ile ticareti
asırlara yayılan bir
makyajla
fiyatlarının
genel örtmeyi
seviyesindebaşarmıştır.
dahameydana
öncekigelmektedir.
dönemlere göre oldukça arttı. GenişÖte yandan;sanayi
devriminin
yol
açtığı
yeni
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,leyen
Sanayi,dış
Konut,
Anova,
TUİK,üretimi
Fiyat
ticaret
hacmi
iki yönde etkiledi.
durum karşısında Osmanlı Devletinin nerede
Birincisi dış pazarlar için tarımsal meta üretimi
durduğu konusuna değinmek gerekir. Şöyle ki;
yaygınlaştı.
İkincisiGAS
de PRICES
sanayileşmiş ülkelerden
AND NATURAL
ACCORDING
TO CONSUMPTION
‘Sanayi Devrimi’ öncelikle
iki sonuç
doğurmuştur.RANGES
ithal edilen mamul malların rekabeti karşısında
HOUSES
Bunlardan ilki işbölümünün sınırları aşması, diğer
zanaata dayanan üretim geriledi.1830’lu yılların
Abstract: In
this study
prepared byortaya
ise iki farklı ekonomik
toplum
modelini
sonunda
paraand
tağşişi
in industry
housesile
is sağlanan
statistically ek gelirler bütçe
çıkarmasıdır. Ayrıca,
analyzed.Sanayi
ANOVADevrimi
model wasİngiltere
applied to the açıklarını
study prepared
with
the
use
of
kapatmada yeterlidifferent
olmayınca piyasalarda
başta olma üzeremade
Batımore
Avrupa’nın
diğer
ülkelerini
electricity
and naturalyanı
gas prices
belirsizliği
gidermenin
sıra Yunan isyanı ve
düşük maliyetlerle ve büyük miktarlarda mamul
Rus Savaşının giderleri ve ödenmek zorunda
mallar üretebilen ekonomilere dönüştürdü. Böylece
kalınanağır savaş tazminatından dolayı 1839’da
mamul mallarına yeni pazarlar ve bol ucuz gıda
“kaime” çıkarılmasına karar verildi (duVelay,
maddeleri ile hammadde kaynakları elde etme
1978: 70). Yine de 19.Yüzyılbir yönüyle Osçabasına girdiler. Mamul mallar-tarımsal malların
manlı Devleti’nin dış pazara açıldığı en verimli
ticareti hızla genişledi. Yüzyıl ilerledikçe Avrudönemdir. Ancak uluslararası dış ticaretin en
pa ülkeleri bu kez sermaye ihracına yöneldiler
olumsuz sonucu Anadolu zanaatkârlarına yönebiriken sermayenin yaklaşık yüzde kırkını faizi
lik olmuştur. Zira seri üretim karşısında hiçbir
ile borç olarak verdiler. Öte yandandemiryolları,
şansı olmayan Anadolu atölyelerinin mücadelesi
limanlar ve ticareti genişletmeye yönelik altyapı
kepenk indirmek şeklinde seyretmiştir(Pamuk,
yatırımlarına önem verdiler (Pamuk, 2014: 85).
1994:16). Örneğin İngiltere’nin Osmanlı Devletine
Kapitalizm daha 19. yüzyılda sınır kavramını kalyünlü ve pamuklu dokuma ihracatı 1825 yılında
dırarak, ürünlerin pazarları değerlendirme amaçlı
8.318 Sterlin iken 1855 yılında 142.772 Sterline
her yere dağılımını başlatmıştır. Artık manifatura
yükselmiştir(Yerasimos, 1977:657).
107
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Osmanlı Devletinin dış pazar ekonomisine eklemlabildi (Önsoy, 1988:35-36).
İNCELENMESİ
Bütün bu olayların
lenmesini ciddi anlamda başlatan enMurat
önemli
olay Hakan
1760-1840
KORKMAZ,
AÇIKGÖZyılları arasına sıkışması ve Osmanlı
1838 yılında İngiltere ile yapılan Balta
Limanı
İmparatorluğunu hem siyasi hem de ekonomik
Ticaret Anlaşmasıdır. Bu anlaşmanın
Osmanlı
yönden bir hayli zayıflatmıştır.Öte yandan iş gücü
1
ekonomisi üzerindeki etkilerini değerlendirmebakımından önem arz eden nüfusda da ciddi bir
Özet : 2012-2014
arasındaki
TUİK
kullanılarak
hazırlanan
den iktisadi ve siyasi
olaylar Yılları
birbirine
bağlı
birverilerioranda
düşüş
söz konusudur.
Osmanlıların Balve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
şekilde seyrettiğinden,
konunun
kaybetmesinin
şeklindedir.
Farklı 18.
analizYüzyıla
tekniklerikadar
kullanılarakkanlarda
hazırlanantoprak
çalışmada
ANOVA modeliardından toplam
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
götürülerek siyasi gelişmelere de bakmak gerekir.
nüfus azalmış, 1844’te
26.000.000 kişi iken, bu
1768-1774 yılları
arasında
savaşı
nüfus 1885’te
kişiye
yönünde
hareketOsmanlı-Rus
göre de 18.000.000
Eldedüşmüştür (Hale,
meydana gelmişfiyatlarının
bu savaşgenel
sonrası
Osmanlı toprak
2003:3). Yukarıda da belirtildiği üzere bütün bu
seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
aralığı
Kwtazminat
meydana
kaybettiği gibi ağır
mali
ödemek zorunda
sorunlar
üstgelmektedir.
üste gelmiştir. Tarımda verim azalmış,
Anahtar ilk
Kelimeler
Tüketim,sanat
Sanayi,ve
Konut,
Anova,
TUİK, Fiyat
kalmıştır. 1784 yılında
kez Müslüman
toprağı
ticaret
gerilemiş,
kaybedilen toprakların
olan Kırım Osmanlıların elinden çıkmıştır. 1798
yanı sıra ordunun gittikçe artan masrafları ve çok
yılında Fransızların
Mısır’a çıkarma
yapmasını
sayıdaAND
bürokrasinin
giderlerini
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
NATURAL GAS
PRICES karşılamak için
III. Selim Rus-İngiliz desteği ile bu tehlikeyi
ilave vergiler getirilmiştir.Bu durum ahaliyi zor
HOUSES
bertaraf etti ise de Ruslardan destek alınması
durumda bıraktığı gibi, pek çok insan toprağını
hazmedilemedi.theIII.consumption
Selim tahtan
uzaklaştırıldı.
ve işini
terketmek
durumunda
kalmıştır (Önsoy,
of electricity
in industry
and houses
is statistically
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of
different
Arkasından otorite
boşluğundan istifade eden ve
1988: 36). Bütün bu gelişmeler, Osmanlı İmpatechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
made ayan
more comprehensive.
Thebir
purpose
was to determine
electricity
and natural
gas prices
öteden beri taşradan
olarak bilinen
takım
ratorluğunu
sanayi
kapitalizmine
ve ardından
mütegallibe türedi. Yine 1806 yılında Rusya’ya
finans kapitalin egemenliği altına girmesi ve
karşı yapılan savaş altı yılın sonunda Bükreş
Avrupa kapitalizminin pazarı haline gelmesinin
Anlaşması ile sonuçlandı. Bu arada Fransız İhtiyolunu açmıştır. Osmanlı İmparatorluğu bu dulali sonrası Osmanlı tebaası olan gayrimüslimler
rumda dünya-sistemine eklemlenme sürecinin bir
arasında milliyetçilik hareketleri hız kazandı. Bu
bakımdan en önemli halkası olmuştur. Osmanlı
olaylarla birlikte 1804-1817 yılları arasında Sırp
İmparatorluğu söz konusu 1838 anlaşmasınıisyanları ve Yunan isyanları takip etti. Yunan
sessiz bir biçimde imzalamıştır (Kazgan, 1999:
isyanları 1815 yılında Osmanlı devletini Rusya,
31).Bu anlaşma ile Batının sermaye ve finansal
İngiltere ve Fransa ile karşı karşıya getirdi. 1829
ayağı Ortadoğu’ya kadar uzanmıştır. Bu anlaşma
Edirne anlaşması ile Rus ticaret gemilerine Boğazsonucu Yed-i Vahid denilen Tekel kaldırılmış,
lardan serbestçe geçme hakkı tanındığı gibi ağır
devlet müdahale gücünden ve tabi vergilendirme
tazminatta ödendi. Öte yandan Mısır Valisinin II.
avantajından vazgeçme durumunda kalmıştır. İnMahmut’a karşı 1831’de başlattığı isyan Batılı
gilizlerin verdiği gümrük vergisi ise sadece %12
devletlerin desteği ile 1840 yılında ancak bastırıile sınırlandırılmıştır. İthalat vergisi ise %3’den
108
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
çıkarılmıştır(Pamuk,1994:18). Bunun
dış pazara yöneliş başladı. Bu
İNCELENMESİ
%5’e
ülkeler gümrük
sonuçları ise kısa süre içinde ortaya
çıkmıştır.
duvarları
ile kendi yerli üreticilerini korumaya
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
1827-1832 arası 743.000 Sterlin ithalat
gerçekalmıştı.
Oysaki aynı hassasiyet ve kararlı tutuGüven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
leştiren Osmanlı Devleti, 1833-1838
arasında
1
mun Osmanlı
Devletinde olmadığı görülüyor.
Bölümü
1.543.000 Sterlin mal ithal etmiştir. 1845-1850
Bu da yerli üreticilerin çok büyük sıkıntı içine
Özet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
arası ise 3.769.000 Sterlin tutarında ithalat değeri
girmesine
neden olmuştur.
Osmanlı Devletinin
oluşmuştur(Kurmuş,1977:
43).analiz teknikleri kullanılarakİngiltere
yabancı
hazırlanandışında
çalışmadadiğer
ANOVA
modeli mallara da ülke
sınırlarının açması sonucu, mali bütçesi gerekli
Sanayidış
ve konutlarda
1838 yılında hiçbir
borcu olmayan
Osmanlı
göre de
sonuca gidilmiştir. Elde
önlemlerin
alınmamasından
dolayı ciddi sarsınDevleti, Balta Limanı
Ticaretsonucunda;
Antlaşması
edilen bulgular
sanayisonrası
tılar geçirmiştir.
Bunun
sonucu
fiyatlarının genelbaşvuracaktır.
seviyesinde düşüş 1860gözlendiği sonucuna
olarak
tüketimdış borçlanmalar
çok yüklü dış borçlanmalara
artmış ve Duyun-u Umumiye-i Osmaniye’nin
61 yılları ise Osmanlı Devleti için finansal kriz
kurulmasına kadar gitmiştir. 1881’de kurulan bu
dönemidir. Buna karşı bazı önlemler alınmıştır.
idare ile Osmanlı Devleti girdiği borç krizinden
İhracattan alınan gümrük vergisi oranları %5’den
ANDçalışmıştır(Koçtürk
NATURAL GAS PRICESve Eker, 2012:37).
çıkmaya
%1 oranına düşürülmüştür.
İthalat
vergileri iseRANGES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
HOUSES
Görüldüğü üzere Napolyon Savaşları sonrası
%5’den %8’e daha sonra kademeli olarak 1907
büyük devletler lehine şekillenen Yeni Dünya
yılında %11’e ve
1913’de
%15
çıkarılAbstract:
In this
studyoranına
prepared by
consumption of electricity and natural gas used
in industry kapitalizm
düzeninde
bugüne kadar sürecek
mıştır (Özdemir,the
2009:9).
sağlam
çimentosunu
Bu yeni ekonomik
were
applied and theatmıştır.
research was
made Avrupalı
more comprehensive.
The purpose
Kapitalizm öncesi
tüccarlar
gerekli
düzenden Osmanlı Devletinin etkilenmemesi
sermayeyi sağlayarak, ev içi üretim denilebilecek
mümkün değildi.
faaliyet gösteren zanaatkârlarla imalat sürecini
19.Yüzyılda önemli ölçüde başlayan dış borçlangerçekleştiriyordu. Bu imalatta gelişmemiş el
malar ise Osmanlı ekonomisinin Batı finansıyla
aletleri kullanılıyordu. Marx bunu makineli
artık entegre halde çalıştığını göstermektedir.1854
üretimden ayırmak için aletli el üretimi şeklinde
yılındaki son durum iç borçlanmanın artık mümtanımlamıştır. Bu terim dilimize manifatura ile de
kün hale gelmemesidir. Kırım Savaşı sonrası
girmiş olup dünyada ‘manufacture’ olarak halen
dış borçlanma dışında başka çare kalmamıştı.
kullanılmaktadır. Makineli üretim için ise Marx’ın
1854 yılında dış borçlara yönelik ilk sözleşme
tanımı machinofacture’dir. Makineli üretim denilen
imzalanmıştır. 1854 yılında %6 faiz oranından
bu biçim kapitalizmin gelişmesindeki en belirgin
ilk gelen tutar 5 milyon Sterlin idi, bir yıl sonra
değişikliktir (Dobb, 1981:15). Makineli üretimin
ise %4 faizle 3 milyon Sterlin daha dış borçlansayesinde İngiltere ve diğer sanayileşmekte olan
maya gidilmiştir. Toplamda ise 1854-1874 arası
ülkeler bir yandan güçlenirken bir yandan da
hammadde ve pazar sıkıntısı çekiyordu. Böylece
20 yıl boyunca 220 milyon Sterlin borçlanmaya
109
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
yılına gelindiğinde ise devlet
İngilizlere kapitülasyon anlamında nitelikli ayrıİNCELENMESİ
gidilmiştir. 1876
iflas ederek borçlarını ödeyemeyeceğini
bil- Hakan
calıklar
verilmesiyle birlikte yabancı sermayenin
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
dirmiştir.1881’deki Muharrem Kararnamesi
ve
ülkeye
girişinin imkânı doğmuştu. Sanayi devGüven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
sonrasında Duyun-u Umumiye1Kilis
bu 7süreç
içinde
rimini tamamlayan
İngiltere böylece geniş bir
Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
kurulmuştur (Anbar, 2009:30-31).
coğrafyaya egemen olan Osmanlı Devleti gibi
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriönemli
kullanılarak
bu çalışma, sanayiOsmanlının Batı
birhazırlanan
pazara kavuşmuştu.
1839 Tanzimat veFermanı
sistemin
ile tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
konutlardamali
kullanılan
doğalgazBatı
ile elektrik
bir pazar
haline
gelmesi bir bakıma
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakmallarına
hazırlanan açık
çalışmada
ANOVA
modeli
entegre olmasında
önemli sonuçlar doğurmuşuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
yabancı sermaye dışında bankacılık sisteminin
Sanayi
ve konutlardaen
tüketim
tur. Kuşkusuz bu
sonuçlardan
çokaralıklarına
etkilenen
göreaçmıştır.
de sonuca gidilmiştir. Elde
de önünü
Osmanlı tebaasıedilen
arasında
oldu.
1839 sanayi
yılında
aşariçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
bulgular
sonucunda;
sektörü
fiyatlarının
genel seviyesinde
ve hayvan vergisi
kaldırılmıştır.
Bu durum,
gay- sonucuna
İslam dininde faizin yasak olması kredi ilişkiaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
rimüslimlerden alınan vergilerin kaldırılmasıyla
lerinin gelişmesini önlediği ileri sürülse de, iş
Batı dünyasının da ilgisini çekmiştir. Sadece cizye
ortakları ile kredi düzenlemeleri, borç transferleri
vergisi yürürlükte kalmıştı. 17.yüzyıla uzanan bütçe
ve kredi mektupları ekonomik ilişkilerde geçerECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
açıkları için vergilendirme
yöntemi
19.yüzyılda
IN TERMS
OF INDUSTRY
liydi.
Osmanlı
kredi ve AND
finans kurumları, 17.
HOUSES
da sürmüştür. 1845 yılında damga vergisi ve 1858
Yüzyılın sonlarına kadar Avrupa’daki gelişmeyılında mülk vergisi
getirilmiştir
(Anbar,
2009:22).
Abstract:
In this study
prepared
by using data oflerden
TSI belonging
pek etkilenmemiştir.
İslam’ın faizi (riba)
Mali vergi sisteminde
Batı
ile
uyum
çalışmaları
analyzed. ANOVA model was applied to the yasaklamasına
study prepared withkarşın,
the use Osmanlılar
of different iş ortaklıkların
analysis. bugüne
Moreover, değin
devam ederken techniques
OsmanlıforDevleti
toplum electricity
hayatında
olarak
andyaygın
natural gas
prices kullandılar. Yani
uzanacak etkileri olan para politikasında da eski
Osmanlılar vergi toplamak için hem de kısa
klasik sistemden arınma yoluna gitmiştir. Para
vadeli borçlanmak amacıyla iltizam yöntemimi
politikası düzenlemelerinden biri paranın değeriyle
kullanmışlardır (Pamuk, 2000 : 84-85).Ayrıca
ilgilidir. Bu amaçla 1844 yılında yerli paranın
Çizakça’nın 16.Yüzyıldan 18. Yüzyılın sonuna
itibarı için Tashih-i Sikke adı altında bir reform
kadar Bursa’da faaliyet gösteren para vakıflarına
paketi hazırlanmıştır. Ondalık sistemde Lira ve
dair yapmış olduğu çalışmada bu vakıfların hane
Kuruş para birimleri benimsenmiş ve altın-gühalklarına ve küçük iş sahiplerine düşük miktarmüş ölçekleri dikkate alınarak çift değerli maden
larda borç verdiklerini, tüketim amaçlı olarak
üzerinden para sistemi geliştirilmiştir. Kuşkusuz
kullanılan bu borç verilen paraların faiz oranları
bunlardan Lira ve Kuruş sistemine geçiş son
yüzde 11 ile 13 arasında olduğunu belirtmektederece önemlidir (Öner, 2001:306).
dir (Çizakça,1995 : 331-336). Bununla birlikte
18. Yüzyılın ortalarına ait kadı sicillerine göre
Osmanlı Devletinin Batı sistemiyle bütünleş‘Eyüp’te Sosyal Yaşam’ adlı çalışmada İnalcık,
mesindeki en önemli adım bankacılık alanında
olmuştur. 1838 Balta Limanı Anlaşması sonrası
sicillerin incelenmesinde elde edilen verilere göre
110
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
borçlanma ve faiz Osmanlı cemiyetinde çok İNCELENMESİ
yaygelmekteydi. Bu yeni statüko
kapitalizm engın olduğunu ifade ederekköy ağasının
deksli
olup Osmanlı Devletinin ömrünün uzama
Muratköylüye
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
küçük miktarlarda yaptığı ikrazları tespit
nedenlerinden
biri şeklinde de yorumlanabilir.
Güvenederek,
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
1
devamında kadı listesinde Müslümanlardan
faiz Elektrik-Enerji
Bankacılığın
kurulmasının zemininin ise Balta
Bölümü
alacağı gösterilmemiş ise de gayrimüslimlerden
Limanı Anlaşmasına dayandığı söylenebilir.İlk
Özet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
faiz alınacağı gösterilmiştir(İnalcık, 1998: 9)
kurulan
banka;
1847
yılındasanayi
kurulan Bank-ı Derve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
Anlaşıldığına göre
Osmanlıların
bir teknikleri
şekilde faiz
İstanbul
Bankası’dır.
İki Galata bankerinin
şeklindedir.
Farklı analiz
kullanılaraksaadet
hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
uygulamalarına Sanayi
yer verdiğini
göstermektedir.
kurduğu bu banka sayesinde Batı ile finansal
göre de sonuca
gidilmiştir.
Elde sağlanmış oldu.
bütünleşmede
ilk rahat
iletişim
Batı’da Hollanda,edilen
İngiltere
vesonucunda;
Fransa gibi
ülkelerde
bulgular
sanayi
Amaçvarılmaktadır.
yerli paranın
karşısındaki değerini
SonuçPaund
olarak tüketim
17. Yüzyılın başlarında
bankalar
kurulmuş,
hisseli
korumaktı. Ancak bu ilk denemenin ömrü 1852
sermaye şirketleri
oluşmuş ve borsalar etrafında
yılına kadar sürmüştür. Bu banka beş yıllık kısa
sermaye piyasaları teşekkül etmişti. Osmanlı’da
sürede entegrasyonkonusunda başarısız olduğu
ciddi ve modern ilk bankacılık kurumlaşmaları
AND NATURAL
GAS PRICES
gibi şaibeli
işlere karıştığı
için tasfiye edilmiştir
CONSUMPTION
Batı’dan yaklaşıkACCORDING
iki yüzyılTOsonra
olmuşturRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
(Anbar, 2009:27).
(Cezar, 1998:16-17). Osmanlı Devleti Avrupa
In this study
by using
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
ile entegrasyonaAbstract:
girmesiyle
hemprepared
özel hem
dedata ofYabancı
finansal
borsa
hareketlerinde Osmanlı
kurumsal finansanalyzed.
kurumlarını
bünyesine
Osmanlı hazinesini
ANOVA
model wastaşımaya
applied to the tahvillerindeki
study prepared with oynamalar
the use of different
başladı. Batı tipi made
bankacılık
sistemi henüz
mevcut
sıkıntıyaelectricity
da sokuyordu.
Dışprices
borç alabilmek çok
more comprehensive.
The purpose
was to determine
and natural gas
olmadığından Avrupa ile finansal işlemler Galata
acil ve zaruret haline dönüşen Osmanlı ekonobankerleri eliyle yürütülüyordu. Ancak Tanzimat
mi işleyişi bankacılık kurma faaliyetlerine hız
sonrası başlayan Batılılaşma hareketi kapsamında
verdi. Osmanlı hazine yetkilileri aynı zamanda
finansal entegrasyonda olduğundan Türkiye’de ilk
yerli finansör ve trader’lerin de banka kuruluş
defa Batı tipi bankacılık sistemine zemin hazıraşamasında rol oynamasını istiyordu. Böylece
lanmış oldu. Kapitalizmin güçlenerek ilerlemesi
yerli banker ve yabancı üyelerden müşterek bir
sonucunda Batı ile yapılacak işlemlerin yapısı da
banka modelinin oluşmasına karar verildi. Osmanlı
değişiyordu. Mevcut Galata bankerleri ise banbunun sosyo-ekonomik ve siyasi getirilerini hesap
kacılık sisteminin hepsini gerçekleştirmiyordu.
etmekteydi. Ancak para kaynağına olan acil ihtiyaç
Onların ilgilendikleri alanlar senet kırdırma, vergi
en öncelikli konuydu (Bayraktar, 2002:79). Osiltizamı, kambiyo, devlet hazinesine borç vermek
manlı Bankası ilk olarak İngiliz sermayeli olarak
gibi işlemlerdi. Bankacılığındirekt etkilendiği
Ottoman Bank adıyla 1856 yılında kuruldu. Daha
bu dışa açılma politikası aynı zamanda Batının
sonra bu girişim 15 Eylül 1862 yılında Fransız
kapitalist yeni paradigmasına katılım anlamına
MayerAmschelRothschild katılımıyla birleşti. 16
111
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Paris’te bankanın kuruluşu imzagibi bu sermayeyi verimli biçimde
İNCELENMESİ
Kasım’da da
kullanabilme AÇIKGÖZ
kabiliyeti de önemlidir (Cipolla, 2012 :57).
landı. Bu arada taraflar İngiliz sermayeli
Muratkurulan
KORKMAZ, Hakan
Osmanlılarda sermaye sorununu gidermek için
Ottoman Bank’ın kapanmasını da istedi.
Güven İngiliz
doğrudan yabancı yatırımcıların teşvikine ve dış
1 huzurunda ayrı
ve Fransız banka yetkilileri noter
borçlanmaya başvurmuşlardır. Yabancı sermaye
tarihlerde bir araya geldi. Ayrıca Osmanlı Ban: 2012-2014
TUİK verilerigirişimi
kullanılarak
ilkhazırlanan
kez Osmanlılarla
başlamış değildir.
kasının kuruluş Özet
aşamaları,
hissedarların
durumu
süreci çalışmada
primitifANOVA
ve farklı
anlamda Asur ve
gibi konular sonraki
görüşmelerde
şeklindedir.
Farklı analiz tartışılmaya
teknikleri kullanılarakBu
hazırlanan
modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakAntik
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
Yunan koloni dönemlerine kadar götürmek
devam edilmiştirSanayi
(Autheman,
1996:24-25). Osve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
mümkündür.
konubaşlığı
yönünde
hareket edilmiş
olup, yapılan
göre deAncak,
Eldeve bütünlüğü bamanlı Bankasının
kuruluşuyla
birlikte
hem dış
kımındanesas almamız gereken dönem, 19.Yüzyıl
borç alma olanağıyla
ilgili
fiyatlarının
genelpratiklik
seviyesindeelde
düşüş edildi
ve sonrasındadünyada
sanayi ve ticaretin gelişhem Batının hızla
gelişmekte olan kapitalist
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,mesine
Sanayi, Konut,
TUİK,
Fiyat
katkıAnova,
sağlayan
doğrudan
yabancı sermaye
finansal sistemine
entegreolundu hem de doğhareketleridir.Osmanlıların İngilizlerle yapmış
rudan yabancı sermaye işlemlerinde bankacılık
oldukları
Ticaret
serbest ticaret
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND 1838
NATURAL
GASAnlaşması,
PRICES
gibi gerekli bir kuruluşun
çalışması
tamamlandı.
şartlarını oluştururken, 1839 “Tanzimat Fermanı”
HOUSES
Osmanlı Bankası 2001 yılında Garanti Bankasına
ise, ağırlıklı olarak Batı yararına düzenlenen dışa
katılana dek varlığını sürdürmüştür.
bağımlılığı
in industry da
and taşıyan
houses is unsurları
statistically ile idari, mali,
analyzed. ANOVA
model Doğrudan
was applied to the hukuki
study prepared
with
the
use
of
different sokmuştur. Bu
19. Yüzyılda Osmanlı
Devletine
vb. reformları uygulamaya
Yabancı Sermaye
madeGirişi
more comprehensive. The purpose was to determine
electricitykapalı
and natural
gas pricesdışa açıldığı gibi,
yolla Osmanlı
ekonomisi
Avrupa ekonomisi ile entegrasyona girince ticareti
Bir ülkenin dış ödemeler dengesi ve içerdeki
de gelişti (Quataert, 1987 : 18). Bu gelişmeler
mali disiplini sağlamasında sermayenin önemi
karşısında Osmanlıda tarım siyaseti değişerek
son derece büyüktür. De Soto; Sermayeyi tadaha çok Avrupa sanayisinin ihtiyaçlarına yönelik
nımlarken, “işgücünün verimliliğini arttıran ve
ihracat amaçlı pamuk, tütün, keten ve benzeri taulusların servetini yaratan kuvvettir” diyor ( De
rım ürünlerine ağırlık verildi. Avrupa menşeli her
Soto, 2005:4). Osmanlıda tarım, el sanatları ve
türlü ticari mal Osmanlı ülkesine girdi. Özellikle
ticaret ile zenginleşen pek az kimse bulunmakBatı Avrupa üreticilerinin olağanüstü rekabetiyle
tadır.Batı benzeri müteşebbis bir kesimden söz
karşılaşan Osmanlı üreticileri, imalatçıları karşılık
edilemez. Bu yüzdendir ki, yabancı sermayeye
verme ve uyum sağlama yöntemlerine başvurarak
ihtiyaç duyulmasının en önemli nedeni de içerde
bu rekabetle başa çıkmaya çalıştılar (Quataert,
yeterince birikmiş yerli bir sermayenin olmamasıdır.
1999: 38). Devlet 1858’de Arazi Kanunnamesi
Hiç şüphesiz bir toplumun yaşayabilmesi ve
çıkararak fertlerin toprağın tapusuna sahip olması
ilerleyebilmesi için sermayeye ihtiyacı olduğu
ve devlet arazisini işletme hakkına elde etmekle
112
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
ve vergilerin artmasını teşvik
(Tilly,2001:155). Bu sağlanan
İNCELENMESİ
istikrar, üretim
gelirler yatırım
yapmaya
ve sorunları gidermede yeterli sermaye
etmeyi amaçlıyordu (İnalcık ve Quataert,
2004 Hakan
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
birikimi oluşturmamıştır. Avrupa Devletlerinden
:974).Ancak, Avrupa ticaret anlaşmalarından
doGüven Grup
doğrudan yabancı sermayenin ilk adımı demir1
ğan imkânlar ve kendi sanayi mallarının
yardımı
Kilis 7 Aralık
yolları yapımı ile başlamıştır. 1856’daİngiliz
ile Osmanlı üzerine ticari ve ekonomik baskıları
Özet : 2012-2014
TUİK verileridemiryolu
bu çalışma,
sanayi Köstence-Çerşirketlerine
66 km’lik
Osmanlı ekonomisinin
gelişmesini
engelledi
131çalışmada
km’likANOVA
İzmir-Aydın
(Kodaman, 1990
: 28).Önceden
deteknikleri
belirtildiği
şeklindedir.
Farklı analiz
kullanılaraknovave
hazırlanan
modeli demiryolu hattı
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakkonusunda
araştırma daha çalışma
kapsamlı hale
getirilmiştir.
izni verilmiştir (Çetinkaya,
üzere 19. Yüzyılın
ikinci yarısından itibaren dış
2004:244).Osmanlının
bu tarz
yönünde
hareket edilmiş
olup,kapatmak
Elde uygulamalarına
ticaret dengesi açık
verince
bu açığı
rağmenAvrupa’da gerçekleşen sanayi devrimi
üzere ağır dış borçlanmalar
fiyatlarının genelbaşladı.
seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
meydana
gelmektedir. önünün açılması sürerken,
ve özel
teşebbüsün
19. Yüzyılda meydana
gelenekonomik
ve
siyasi
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Osmanlı
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,
Fiyat
Devleti
devletçilik
politikası mihveolaylar ile maliyenin iflasından sonra ülke zenrinde bir yol alıyordu. Yani ülke içindeki ticaret
ginliklerinin tekelci imtiyazlar halinde yabacılara
yaşamında
devletinGAS
fazlasıyla
AND NATURAL
PRICESbir müdahalesi söz
ACCORDING
TO CONSUMPTION
verilmesi süreci hızlandı
(Ortaylı,
1983:35).RANGES
konusuydu (Çakır, 2000:40). Devletin ekonomiye
HOUSES
Avrupa ticaret sermayesince finanse edilen ulamüdahalesi şehir-taşra ilişkisi içinde süregelen
Abstract:
In this study
prepared by
şım ve iletişim ağları
zamanla
ekonomik
fazlayı
ticari
faaliyetlerde
sektörelmal değişimlerine
in industry
and houses
is statistically
denetlemede devletin
vergi
toplama
yerinito the neden
analyzed.
ANOVA
modelağının
was applied
study prepared
with
the
use
of
different
olurken aynı zamanda dış ticarete konu
aldı (Kıray, 1995:75).
1880’lerden
itibaren
gelen
electricity
and natural
prices
olacak ürün
satışının
dagashazırlanması
anlamını
dolaysız yabancı sermaye yatırımı önem kazandı
taşıyordu. İhracata konu olacak mallarda ham(Keyder, 1993:11). Diğer yönüyle Batılılar 19.
madde ya da mamul madde sıkıntısı söz konusu
Yüzyılın sonlarında Osmanlı Devletinin dağılaolduğundaithalat yoluyla karşılanıyordu. Bu aynı
cağına kesin gözle baktıklarından Osmanlı mizamanda Osmanlı Devletinin bir çeşit re-export
rasının paylaşılmasında ortaya çıkacak fırsatları
işlemi için yerli dışsatımcıların çalışma zeminine
kaçırmamak için siyasi veekonomik nedenlerle
kolaylık sağlıyordu (Pamuk, 2005:66). Bu olude sermaye getirmişlerdir (Geyikdağı, 2008: 92).
şumlara rağmen Osmanlı pamuk ipliği üreticileri
Bu dönemde Osmanlı yöneticileri savaş masrafOsmanlı pazarlarına iplik fiyatlarını sürekli olarak
larını karşılama sorunuyla karşı karşıyaydılar.
düşüren İngiliz ve İtalyan rakipleriyle karşılaştılar
Çok farklı mali stratejiler benimsediler. Özellikle
ve 19. Yüzyılın başlarından itibaren Osmanlı ürekira ve harçlar ayni olarak toplanırken, dolaylı
ticilerinin ürettiği ipliklerin yerini İngiliz iplikleri
vergi olarak dolamış harçları, üretim vergisi,
aldı. Böylece iplik ithalatı piyasasına neredeyse
gümrük, geçiş harcı, işlem harcı ve ticaret ve
tamamenhakim oldu. Kalan az kısmı kısa bir sünakliyeden alınan ödemelerden oluşmaktaydı
reliğine Belçika ürünleri doldurdu ise de 1870’li
113
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
ithal edilen ipliklerin yüzde
açıdan dış ticaret dengesi Osmanlı lehine bir türlü
İNCELENMESİ
yıllarda İzmir’den
doksanını İngilere’den gelen kımızı ağartılmamış
sağlanamamış,
hedeflenenler gerçekleşememiş
AÇIKGÖZ
İngiliz iplikleri oluşturmaktaydı. İngilizler
sonraki
ve önemli ölçüde cari açık verilmiştir. Bu durum
yılarda bu tekelciliklerini kaybederek
Almanya,
aşağıdaki iki tablonun karşılaştırılmasında daha
1
İsviçre ve Avusturya-Macaristan’a bırakmıştır
da belirgin olarak görülmektedir.
Özet : Öte
2012-2014
Yıllarıgümrük
arasındakivergiTUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
(Quataert, 1999:59).
yandan
Vergi gelirlerini
artırmada
ithal mallara vergi
analiz edilmesi
lerinin 19.Yüzyıldan
itibaren
lehine
bir nevi
şeklindedir.
FarklıBatı
analiz
teknikleri
koyma faaliyetlerine gidilse de, dış ticaretin ülke
uygulanmıştır.
hipotezyaratılması
testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
kapitülasyon olarak
işlediğiAyrıca
ortamın
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
esnafına
yönelik
olumsuz
etkileri derinleşmişti.
bütçe açıklarının
derinleşmesine
üretim
yönünde
hareket edilmiş ve
olup,içyapılan
1886 yılında ithal ürünlere %8 civarında vergilenedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
dengesinin aleyhine
bir durum oluşturacaktı. Bu
varılmaktadır.
dirilmeye
gidilmiştir(Kepenek
ve Yentürk, 2005:2
Tablo 1. 1830-1911
Yılları
Arasında
Osmanlı
Devleti’nin
İhracatının
Göre Dağılımı
Anahtar
Kelimeler
Tüketim,
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,Ülkelere
Fiyat
İhracat
1830–32
1840–42
1850–52
1860–62
1870–72
Milyon
İngiltere
Fransa
Almanya
Avusturya
Sterlin
(%)
(%)
(%)
(%)
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
4
13
14
2
31
HOUSES
5
20
17
2
29
the consumption
of electricity
9
20 and natural gas
16 used in industry1and houses is statistically
28
techniques
tests of 30
hypothesis were applied
12 for analysis. Moreover,
24
1 and the research
17 was
Rusya
(%)
13
10
8
10
19
27
25
0
14
15
1880–82
15
24
28
1
6
14
1890–92
18
26
25
4
6
4
1900–02
20
26
19
7
8
4
1908–11
26
18
14
11
8
4
Kaynak: (Güven, 1998:28).
114
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Tablo 2.
1830-1911 Yılları Arasında Osmanlı
Devleti’nin İthalatının Ülkelere
İNCELENMESİ
İthalat
Milyon
Sterlin
1830-32
4
1840-42
1850-52
1860-62
1870-72
1880-82
1890-92
1900-02
1909-11
Kaynak:
6
İngiltere
Fransa
Almanya
Güven Grup A.Ş. (%)
Finans Yönetmeni(%)
(%)
1
Kilis 7 19
Aralık Üniversitesi,10
Elektrik-Enerji Bölümü
3
29
9
5
Göre Dağılımı
Avusturya
(%)
Rusya
(%)
17
31
22
17
ve konutlarda
istatistiksel
10 kullanılan doğalgaz
26 ile elektrik tüketiminin
9
10 olarak analiz edilmesi
26
uygulanmıştır.
13 Ayrıca hipotez
27testleri uygulanarak
12 araştırma daha 10
17
32 yapılan istatistik
12bulgulara göre de
14sonuca gidilmiştir.
13 Elde
yönünde 22
hareket edilmiş olup,
15genel seviyesinde45düşüş gözlendiği 12
2 Sonuç olarak 12
fiyatlarının
tüketim
14
12
9
10
19
36
12
10
10
10
20
30
10
10
15
10
38
24
8
14
14
9
HOUSES
(Güven, 1998:28).
this borçlarıfinansal
study prepared by using
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
Osmanlı DevletiAbstract:
alınanIndış
vedata ofbölüme
ayırarak
yabancı
sermayenin durumunu
analyzed.
ANOVA model
was dış
applied
study prepared with the
use of different
gerekir.
yatırım alanlarına
sarf ediyordu.
Burada
borçto the değerlendirmek
niteliğinde
made
more comprehensive.
Thekullanım
alınan
yabancı
sermayenin
şeklini iki evreye ayırmak gerekiyor. 19.Yüzyılın
ortalarında başlamak üzere bu yabancı sermaye
daha çok mali ödemelere ayrılıyordu. İkinci
dönemde ise sosyal ve kalkınma alanlarına ayrılarak altyapı hizmetlerine yönelmiştir (Bulut,
2012:83).19.Yüzyılda ülkeye giren yabancı
sermaye dağılımında üç ülke öne çıkmaktadır.
Bunlar İngiltere, Fransa ve Almanya’dır. Bu
doğrudan yabancı yatırımlar daha çok altyapı
hizmetlerine yönelik gerçekleşmiştir. Bu dönemde
doğrudan yabancı sermayenin geliştiği dönem için
Duyun-u Umumiye bir dönüm noktası sayılır. Bu
nedenle Duyun-u Umumiye öncesi ve sonrası iki
1878 yılındaki Berlin Anlaşması’nda da yer alan
bir maddeye göre Osmanlı mali sistemi için uluslararası bir komisyon çalışmaya başlayacaktı. Bu
minvalden yola çıkılarak Duyun-u Umumiye’nin
kurumsal olarak kuruluş çalışmaları başlamış
oldu. Batı Avrupa temsilcilerinin ve Osmanlı
Devleti mali idaresi ile Osmanlı Bankasının yer
aldığı komisyon çalışmaları 1882 yılından itibaren
başlamıştır. 1898 yılına gelindiğinde ise ülke
genelinde 26 bölge müdürlüğü, 720 il ve ilçe
müdürlüğüne ulaşılmıştı. Bu sonuçlar örgütün
ülkenin her yerine nüfuz etmeyi başardığını göstermektedir (Narin, 2009:52). Osmanlı Devletinin
altyapı hizmetlerine yönelik doğrudan yabancı
115
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
girişimlerinin merkezinde demiryolları
açık hale getirilmesi doğrudan
İNCELENMESİ
sermaye
yabancı sermaye
hareketlerine
toplanmıştır. Bunun ise oldukça önemli
bir ne- Hakan
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ ivme kazandırmıştır. Kuşkusuz bu
kaynakların bütçe açıklarını gidermede ve dış
deni bulunmaktadır. Yabancı sermayeye
teşvik
Güven Grup
ödemeler de yarar sağlamıştır. Yabancı serma1
niteliğindeki bu hususa göre kilometre
Kilis 7 Aralık başına
yenin madencilik sektörüne girmeden önce ise,
yabancı şirketler yıllık belli bir kâr payı alıyordu
Özet
TUİK verileribazı
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi gayrimüslimler
ocakların
Osmanlı
uyruklu
ki, bu da önemli
bir: 2012-2014
gelir kaynağı
olduğundan
işletilip ihracat
demiryolu yatırımlarına
sermaye
şeklindedir. yabancı
Farklı analiz
teknikleriilgisi
kullanılaraktarafından
ANOVA geliri
modeli olarak hazineye
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakkaydedildiği
hale
getirilmiştir.
görülmektedir. Maden mevzuatının
yoğunlaşmıştı. Ulaşım
ve haberleşme dışında ise
19.Yüzyılda
lehineElde
değişmesi öncesinyönünde
hareket edilmiş
göre deyabancılar
doğrudan yabancı
sermayeyi
cesaretlendirecek
deki ihracat rakamlarına da maden dışsatımının
fazla bir etken bulunmuyordu.
Sanayileşmeden
fiyatlarının genel seviyesinde
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
yansımaları
söz konusuydu (Biber, 2009:40).
uzak bir Osmanlıaralığı
ekonomisi
gelişmekten uzak bir
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Fransızların
TUİK, Fiyat doğrudan yabancı
gerçekleştirdiği
görünüm sergilediğinden
yabancı sermaye daha
sermayenin ise 3/2’lik bölümünün demiryolu
çok faiz kaynaklı gelir elde etme yönündeydi
ve limanlar
üzerinde
yoğunlaştığı
görülmektedir
ANALYSISdünyaOF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS
PRICES
(Biber,2009:39). ECONOMETRIC
Osmanlı Devletinin
(Keyder, 2000:66). İngiltere ve Almanya diğer
HOUSES
daki mevcut konjonktürde bugünün deyimiyle
yabancı sermaye girişi sağlayan ülkelerdir. Ancak
‘Emerging Market’ (gelişmekte olan) ülkeler
Alman
sermayesinin
başında artmasının
the consumption
of electricity
in industry
and houses20.Yüzyıl
is statistically
içinde yer almaması
en büyük
dezavantajıydı.
analyzed. ANOVA model was applied to the önemli
study prepared
with
the
use
of
different
bir nedeni mevcut Ortadoğu politikası ve
Ayrıca serbest piyasa
dinamikleri
techniqueskoşullarının
electricity
and natural
gas pricesyaptığı 1. Dünya
sonrasında
Osmanlı
ile ittifak
de çalışmadığından doğrudan yabancı sermaye
Savaşı’dır.
girişi faal bir durumda değildi. Ağırlıklı olarak
dış ticaret, dış borç verme şeklinde ilerleyen bir
yabancı para hareketlenmesi söz konusuydu.
Demiryolları gibi madenler de doğrudan yabancı
sermayenin ilgisini çekmekteydi. Özellikle kapitalizmin gelişme sürecinde olan Avrupa’nın hammadde gereksinimini madenler yoluyla karşılaması
Osmanlı Devletini ilgi odağı yapıyordu. 1890
yılından sonra madenlerin aranması ve çıkarılması
konusunda devletin yabancı şirketlerin önünü açmak
adına kolaylık sağladığı görülmektedir. Fransa
mevzuatı esas alınarak yapılan düzenleme sonucu
yerli maden ocaklarının işletilmesinin yabancılara
Osmanlı ekonomi işleyişindeki önemli bir değişim II.Abdülhamit ile yaşanmıştır. 1880’li
yıllara girerken II.Abdülhamit yabancı sermaye
akışının borç şeklinden çıkarılarak doğrudan
yatırıma dönüştürülmesi teşvik edilmiştir (Kodaman, 1990:21). Yabancı sermaye 1860-1880
tarihleri arasında doğrudan yatırımlarda önemli
bir gelişme göstermez iken, 1890-1914yılları
arasında önemli ölçüde artışlar kaydedilmiştir
(Quartaert,1987:19).
II.Abdülhamit döneminin ekonomik işleyişteki
diğer bir etkisi de Alman nüfuzunun ülkede art-
116
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
ma eğilimidir. Anadolu Demiryollarının imtiyazı
Alman Merkez Bankası’nın
İNCELENMESİ
direkt ya da aracı
1888 yılında Almanlara verilmesi 1903’te
Bağdat Hakan
olarak
katıldığı yatırım miktarı 1880’de 40 milMurat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
Demiryollarının imtiyazına kadar uzanacaktı.Aynı
yon Mark iken, 33 yıliçinde olağanüstü artarak
zamanda deniz yollarında da Alman
yabancı ser1913 yılında 600 milyon Mark’a yükselmiştir
1
maye girişimleri olmuştur.DeutscheLaventeLinie
(Yıldırım, 2001:323).
Özetkurulmuştu.
: 2012-2014 Yılları
arasındaki
bu politik iklimde
Alman
etkisinin
19.Yüzyılda
durum
istatistiksel
olarakböyleyken
analiz edilmesiaşağıdaki tabloda
hissedilmesi en çok
19.Yüzyılın
sonlarına
doğru
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri
ise 1.Dünya Savaşı başlangıcına rastlayan Osmanlı
Ayrıca hipotez testleri
gerçekleşmiştir uygulanmıştır.
(Önsoy, 1979:22-23).
Deutche
tespit
edilmesi sermaye verileri
Devletindeki
doğrudan
yabancı
Bank ise Almanyönünde
sermaye
merkezi
hareketgirişiminde
yer almaktadır (Yavan ve Kara, 2003:25).
sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
rol oynamıştır.edilen
Zirabulgular
bir mukayese
yapılırsa
Tablo 3. 1914 Yılı Osmanlı Devletinin Doğrudan Yabancı Sermayenin Sektörlere ve
Ülkelere Göre Dağılımı
Sektörler
Sektörlerin
Payı
ECONOMETRIC
ANALYSIS İngiltere
OF ELECTRICITY AND Almanya
NATURAL GAS PRICES
Fransa
Toplamdaki
HOUSES
Bin
Bin
Bin
%
%
%
Sterlin*
Sterlin
Sterlin
Demiryolları analyzed.23ANOVA
247
49,6was applied
4 588
9,8prepared17with
248the use of different 36,8
model
to the study
Bankacılık- made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
3 850
40,7
3 050
32,3
1 750
18,5
sigorta
Belediye
hizmetleri
1 701
44,6
363
9,5
304
8,0
Ticaret
3 031
70,7
757
17,6
300
7,0
Sanayi
1 220
30,8
1 665
42,1
300
7,6
Limanlar
2 206
69,1
409
12,8
576
18,1
Madencilik
2 007
73,5
450
16,5
175
6,4
Toplam
37 262
50,1
11 281
15,2
20 653
27,8
117
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Sektörler
İNCELENMESİ
Diğer Ülkeler
Bin
Sterlin*
Demiryolları
Bankacılıksigorta
Belediye
hizmetleri
Ticaret
Sanayi
Limanlar
Madencilik
Toplam
* 1 Sterlin =
1 785
Toplam
1
Sektörlerin Toplamdaki Payı
Bin
%Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
%
Sterlin
3,8
46 869
100
63,1
800
8,5
9 450
100
12,7
uygulanmıştır.
araştırma
1 449 Ayrıca hipotez
38,0 testleri uygulanarak
3 816
100
5,1
200 sonucunda;
4,7sanayi sektörü
4 289
100 arttıkça, elektrik ve doğalgaz
5,8
edilen bulgular
için tüketim aralığı
fiyatlarının
genel seviyesinde
774
19,6düşüş gözlendiği
3 959 sonucuna varılmaktadır.
100
5,3
3191
4,3
100
3,7
2 732
100
3,7
5 108
6,9
74 305
100
100,0
HOUSES
1,10 Osmanlı Lirası (OL)
Abstract:
In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
(Kaynak: Pamuk,
1994:75)
SONUÇ
were applied
and the research
was başta İngilizler
Tanzimat’la
başlamıştır.
Özellikle
Osmanlı Devletinin coğrafi durumu ve ekonomik
zenginliği Batı ülkelerinin her daim dikkatini
çekmiştir. Ağırlıklı olarak tarım ve ticarete dayalı
Osmanlı ekonomisi, 16.yüzyıldan başlayarak
Avrupa’da gelişmeye başlayan kapitalizm diğer bir yönüyle finans ve sermaye birikimi ve
sonrası sanayileşme karşısında adeta bir seyirci
durumunda kalmıştır. Kapalı bir ekonomiye
sahip olan Osmanlılar, Batı’daki ekonomik gelişmelerle 1830 yılları sonrası ciddi bir şekilde
ilgilenmeye başlamışlardır. Osmanlının mevcut
sanayisi ülkenin tarım ve maden zenginliğini
değerlendirmede yetersiz idi. Finansal ve reel
ekonomi anlamında Batı ile entegrasyon süreci
ile1838 Ticaret Anlaşması dışa karşı koruma
tedbirleri getirilmeden uygulamaya sokulması
Osmanlı Devletini Avrupa’nın açık pazarı haline
getirirken, Osmanlı ekonomisini de dışa bağımlı
kılmıştır.Tarım ülkesi olmasına rağmen tarım
ürünleri kendine yetmeyen, ticareti azınlık ve
yabancıların elinde olan, ayrıca madenleri yabancı şirketler tarafından işletilen ve dış borçlar
ile maliyesini döndüren bir ülke konumundadır.
19.Yüzyıldaki bu ekonomik uygulama daha çok
dış borçlanma, yabancı sermayenin girişinin
hızlanması yatırım amaçlı liman ve demir yolları
yapımının yabancı şirketler ihale edilmesiyle
gerçekleşmiştir. 19.yüzyılda mevcut sosyo-eko-
118
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
nomik bunalım dönemi sonucunda şiddetle artan
BERKES, N., (2013). Türkiye İktisat Tarihi,Yapı
İNCELENMESİ
mali krize çözüm olarak borçlanmaların
Kredi Yayınları, İstanbul
Murat artması
ve hazinenin likidite sıkıntısı sonucu
yabancı
Güven
BİBER, A.E., (2009). Osmanlı İmparatorluğu’nun
1
şirketlere doğrudan yatırım amaçlı
para
girişi Elektrik-Enerji Bölümü
dünya sistemine eklemlenme süreci ve aziçin madenler başta olmak üzere kaynakların
gelişmişliğinin
evrimi,sanayi
Uluslararası İnsan
Özet : 2012-2014
arasındaki
TUİK verileri kullanılarak
açılmasıyla birlikte,
devrin Yılları
küresel
şirketleri
istatistikselDergisi,
olarak analiz
edilmesi
Bilimleri
Cilt:6
Sayı:1
Osmanlı coğrafyasından
önemli
imkânlar
analiz
teknikleri elde
etmişlerdir. Dış borçlanmanın
vardığı son noktada
BULUT,
M., fiyatlarının
(2012). Osmanlı
Ekonomi Politiği’ne
ve doğalgaz
tespit edilmesi
yönünde hareket
edilmiş olup,
yapılan ise
göre deBir
sonuca
gidilmiştir.
‘Duyun-u Umumiye’nin
kurulması
sonrası
Yeniden
Bakış,
YAZ Elde
/ SAYI 62 ss.63-96
doğrudan yabancı
sermayenin
girişi
hızlanmış,
CANDAN,
H., (2011). Osmanlı’dan Günümüze
finansal işlemlerde
Osmanlı Bankası bu konuda
Türk
Topraklarında
Girişimcilik Serüvenine
Konut,
Anova, TUİK, Fiyat
önemli bir rol üstlenmiştir.
Bütün bu olumsuz
Dair Bir Değerlendirme, sayı:2, ss.157-174.
gelişmeler karşısında yine de 19. Yüzyılın ikinci
Pdf.
: 12.12.2014
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
ANDErişim
NATURAL
GAS PRICES
yarısından itibaren
yabancı sermaye
girişi
ile
HOUSES
birlikte Osmanlı Devletinde ciddi bir kalkınma
CEZAR, Y., (1998). 18. Yüzyılda Eyüp’te Para
hamlesi olduğudur.
ve Kredi Konuları Üzerine Gözlemler, EdiKAYNAKÇA
tör. Tülay Artan, Tarih Vakfı Yurt Yayınları,
İstanbul
ANBAR, A., (2009).Osmanlı İmparatorluğu’nun
Avrupa’yla Finansal Entegrasyonu: 18001914”, Maliye Finans Yazıları Dergisi, Yıl:
23, Sayı: 84, Temmuz, ss. 17-37
AUTHEMAN, A., 1996). La BanqueİmperialeOttomane, Paris
BARKAN, Ö.L., (2000). İslam-Türk Mülkiyet
Hukuku Tatbikatının Osmanlı İmparatorluğunda Geldiği Şekiller, Yayına Hazırlayan
HüsyinÖzdeğer, Cilt.II İstanbul
BAYRAKTAR, K., (2002). Osmanlı Bankasının
Kuruluşu, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler
Dergisi, Cilt 3, Sayı 2
CIPOLLA., (2012). Dünya Nüfusunun İktisat
Tarihi, Çev. Mehmet Sırrı Gezgin, Ötüken,
Ankara
ÇAKIR, C., (2000). “Tanzimat’tan Önce Osmanlı
Devleti’nde Ticaretin Organizasyonu ve
Tüccarlar”, Çerçeve Dergisi, Yıl: 8 Sayı:25,
ss.40–52
ÇAKMAK, O., (2003). Girişimciliğin Tarihsel
Gelişimi, Piyasa Dergisi 8 (kış), ss.61-77
ÇETİNKAYA,M., (2004).Türkiye ekonomisinde
doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının
sektörel dağılımının önemi, Selçuk Üni-
119
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,
İNCELENMESİ Bugünü”, Dış Ticaret Dergisi,
versitesi
S.11, ss.239-260
Yıl:3 Özel
Sayı, ss.26–41
ÇIVGIN, İ., (2012). Avrupa ve Doğu Güven
Akdeniz’de
HALE, W., (2003). Türk Dış Politikası, Çev.
1
tarih öncesikolonileşmeler ve kültürel değişPetek Demir, Mozaik, İstanbul
me, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,
İNALLCIK, H., (1998). Eyüp Sicillerinde Toprak,
Cilt: 5, Sayı:
Güz.s.126-148
ve 23,
konutlarda
kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
çalışmada
Köy ve
Köylü,ANOVA
Editör.modeli
Tülay Artan, Tarih
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
ÇİZAKÇA, M., (1995). “Cash Waqfs of Bursa,
Yurt
Yayınları,
İstanbul
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veVakfı
doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
1555-1823”yönünde
Journal
of edilmiş
theEconomicandhareket
İNALCIK, H., (2000). Osmanlı İmparatorluğu’nun
SocialHistory
of the Orient 38 ss. 313-354
gelmektedir.
Ekonomik
ve Sosyal Tarihi: 1300-1600.
DE SOTO, H., (2005). Sermayenin Sırrı, Çev.
Konut,İstanbul:
Anova, TUİK,
FiyatYayıncılık
Cilt:1,
Eren
Murat Aygen, Liman Kitapları, Ankara
KAZGAN, G., (1999). Tanzimat’tan XXI. Yüzyıla
DOBB., (1981). Maurice,
Kapitalizm,
sosyalizm,
ECONOMETRIC
ANALYSIS
Ekonomisi
: 1. KüreselACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INGirerken
TERMS OFTürkiye
INDUSTRY
AND
az gelişmiş ülkeler
ve iktisadi kalkınma,Çev.
HOUSES
leşmeden 2. Küreselleşmeye, Altın Kitaplar
MehmetSelik, Ankara
to the
years of 2012-2014,
Yayınları,
İstanbul.
DU VELAY, A.,analyzed.
(1978).ANOVA
Türkiye
Maliye Tarihi,
KAZGAN,
H., (2005).
Galatawas
Bankerleri, I. Cilt,
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests of hypothesis
were applied
and the research
(Der. Maliye Tetkik Kurulu) M.B.
Tetkik
Orıon Yayınları, Ankara
Kurulu Yayınları No: 178-1978, Ankara
GEYİKDAĞI, V. N., (2008). Osmanlı Devleti’nde
Yabancı Sermaye 1854-1914, Hil Yayın,
İstanbul
KEPENEK, Y.,& YENTÜRK, N., (2005). Tür-
GÜLALP, H., (1983). Gelişme Stratejileri ve
Gelişme İdeolojileri, Yurt Yayınları, Ankara
KEYDER, Ç., (1993). Dünya Ekonomisi İçinde
GÜRAN, T., & PHYLLIS, D., (1994). İlk Sanayi
İnkılâbı, Türk Tarih Kurumu, Ankara
GÜRAN, T., (1998). 19. Yüzyıl Osmanlı Tarımı,
Eren Yayıncılık, İstanbul
kiye Ekonomisi, 17.Basım, Remzi Kitapevi,
İstanbul
Türkiye (1923-1929), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul
KEYDER, Ç., (2000). Türkiye’de Devlet ve
Sınıflar, İletişim Yayınları, İstanbul
KIRAY, E., (1995). Osmanlı’da Ekonomik Yapı
GÜVEN, T. C., (1998). “Cumhuriyetin 75. Yıldönümünde Dış Ticaretimizin Geçmişi ve
120
ve Dış Borçlar, 2. Baskı, İletişim Yayınları,
İstanbul
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
KOÇTÜRK, M.,& EKER, M., (2012). Dünyada
ÖNSOY, R., (1979).Osmanlı-Alman Ticari MünaİNCELENMESİ
ve Türkiye’de doğrudan yabancı
Muratsermaye
KORKMAZ, Hakan sebetleri,
AÇIKGÖZ Hacettepe Üniversitesi, basılmamış
Doçentlik Tezi, Ankara
Güven
yatırımları ve çok uluslu şirketlerin
gelişimi,
1
Tarım Ekonomisi Dergisi,18(1):ss.35-42
ÖZDEMİR, B., (2009). Osmanlı Devleti Dış
Borçları:
1854-1914
Galata
: 2012-2014
Yılları
arasındaki TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,Borçlanmaları
sanayi
KODAMAN, B.,Özet
(1980).
“Avrupa
Emperyalizminin
analiz edilmesi
Bankerleri
ve Osmanlı
Bankası Düyun-u
Osmanlı İmparatorluğu’na
Giriş
Vasıtaları
şeklindedir. Farklı analiz
teknikleri
Umumiye
İdaresi
daha kapsamlı
hale Türkiye
getirilmiştir.Cumhuriyeti’nin
(1838-1914Sanayi
)”, Milli
Kültür,
cilt:aralıklarına
2, sayı göre
:1, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
ve konutlarda
tüketim
Kabul Ettiği Osmanlı Devlet borçları, Ankara
Ankara, ss.23-33
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketimTicaret
ve doğalgaz
Odasıelektrik
Yayını,
Ankara
aralığı KwEmperyalizmin
KURMUŞ, O., (1977).
Türkiye’ye
PAMUK, Ş., (1994). Osmanlı Ekonomisinde BaAnahtar
Kelimeler
:
Elektrik,
Doğalgaz,
Tüketim,
Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Girişi, Bilim Yayınları, İstanbul
ğımlılık ve Büyüme (1820-1913), 2. Baskı,
Tarih Vakfı Yurt Yay. İstanbul
MARDİN, Ş.,(1997). Makaleler 4 Türk ModernECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
leşmesi, İletişim,İstanbul
PAMUK, Ş., (2005). Osmanlı-Türkiye İktisat TaHOUSES
rihi (1500–1914), İletişim Yayınları, İstanbul
NARİN, R., (2009).
“Düyûn-ı Umûmiye İdaresi
PAMUK, Ş., (2000). Osmanlı İmparatorluğu’nda
ve Adapazarı”,
Karadeniz
Cilt:
analyzed.
ANOVAAraştırmaları,
model was applied
Paranın Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları,
6, Sayı: 21,made
Bahar,
moress.49-59.
comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
İstanbul
ORTAYLI, İ., (1983). Osmanlı İmparatorluğu’nda
PAMUK, Ş., (2014). Türkiye’nin 200 Yıllık
Alman Nüfusu, Timaş Yayınları, İstanbul
İktisadi Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür
ORTAYLI, İ.,(2005). İmparatorluğun En Uzun
Yayınları, İstanbul
Yüzyılı, İletişim, İstanbul
QUARTAERT, D., (1987). Osmanlı Devleti’nde
ÖNER,E., (2001).Mali Olaylar ve Düzenlemeler
Avrupa İktisadi Yayılımı ve Direniş, (18811908), Ankara
Işığında Osmanlı İmparatorluğu ve Cumhuri-
yet Döneminde Mali İdare, Maliye Bakanlığı
QUARTAERT, D., (1999). Sanayi Devrimi
Çağında Osmanlı İmalat Sektörü, İletişim
Yayınları, İstanbul
ÖNSOY, R., (1988). Tanzimat Dönemi Osmanlı
Yayınları, Ankara
Sanayii ve Sanayileşme Politikası, Türkiye İş
Bankası Kültür Yayınları, Ankara
QUARTAERT, D., (2004). Osmanlı İmparatorluğu’nun
Ekonomik ve Sosyal Tarihi, Editör, Halil
121
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:21
(Ekonomi)
& K:12
(Economy)
(Ekonomi)
& (Economy)
(ISO
İnalcık-Donald Quataert, Cilt: 2, ErenİNCELENMESİ
Ya- YERASİMOS, S., (1977). Azgelişmişlik Sürecinde
yıncılık, İstanbul
Murat KORKMAZ, Hakan Türkiye,
AÇIKGÖZ Tanzimattan I. Dünya Savaşına, Cilt
2, Çev: Babür Kuzucu, Gözlem Yayınları,
TABAKOĞLU, A., (1985).GerilemeGüven
Dönemine
İstanbul
1
KilisDergâh
Girerken Osmanlı Maliyesi,
Yayın- Elektrik-Enerji Bölümü
ları, İstanbul
YILDIRIM, İ., (2001). Ondokuzuncu Yüzyıl OsÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
manlı
Ekonomisi
Üzerine
Bir Değerlendirme
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi
TANÖR, B., (2006).
Osmanlı-Türk
Anayasal
şeklindedir.
(1838-1918), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler
Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Gelişmeleri,uygulanmıştır.
YKY, İstanbul
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik Dergisi,
ve doğalgazCilt:11
fiyatlarının
tespit edilmesi
Sayı:2,
ss.313-326, Elazığ
TİLLY, C., (2001).
Zor, Sermaye ve Avrupa Devedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
YILMAZ, B. E., (2002). Osmanlı İmparatorluğu’nu
letlerinin Oluşumu,
Çev.seviyesinde
Kudretdüşüş
Emiroğlu,
Borçlanmaya
İten Nedenler ve İlk Dış
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma Dış
meydana
gelmektedir.
İmge Kitapevi, Ankara
Borç,
Akdeniz
İ.İ.B.F.
Dergisi (4), ss. 186-198
Konut,
Anova, TUİK,
Fiyat
TORUN, İ., (2002). Kapitalizmin zorunlu şartı
WEISS, L., HOBSON, J. M., (1999). Devletler
“Protestan ahlâk”,
C.Ü. İktisadi ve İdari BiECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ve Ekonomik Kalkınma Karşılaştırılmalı Bir
RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
limler Dergisi,ACCORDING
Cilt 3, SayıTO2,CONSUMPTION
Sivas
HOUSES Tarihsel Analiz, Çev. Kıvanç Dündar, Dost
Yayınları, Ankara
UZUNÇARŞILI, İ.H., (1988). Osmanlı Tarihi,
theTarih
consumption
of electricity
Cilt.III, Türk
Kurumu,
Ankara
KARA,
(2003). Türkiye’de
made moreH.,
comprehensive.
YAVAN, N., &
Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve
Bölgesel Dağılışı, Coğrafi Bilimler Dergisi,
1 (1), ss.19-42
122
UHEYAD
BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİNDE PATENT KORUMASININ ÖNEMİ1
IMPORTANCE OF PATENT PROTECTION IN INFORMATION AND
RECORDS MANAGEMENT
İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü İstanbul / Türkiye
Öz: İnsanoğlunun tarihsel süreçte sürekli yeni buluşlarla günümüze bir bilgi birikimi aktarmıştır. Bu
bilginin hem bilgi sahibinin haklarının korunması
hem de geleceğe aktarılması misyonu için tesciline
yönelik dokümante çalışmaları önemlidir. Dokümante
çalışmaları hak sahibi ve buluşun tüm detaylarını
belirten patent belgesi ile sonlanır. Ancak bunun
öncesinde başvuru ve kabul süreçlerinde sürekli
bir dokümantasyon söz konusudur. Ülkemizde bu
alanda çalışan ulusal yetkilendirme ofisi Türk Patent
Enstitüsü (TPE) ve uluslararası patent ofisleri bu
belgelendirme çalışmalarını sürdürmektedir. Patentin
temelini oluşturan fikri mülkiyet hakları ulusal ve
uluslararası kanunlarla garantörlük altına alınmıştır.
Bu garanti, bilimsel ve teknolojik gelişmenin temelini
teşkil etmektedir. Çalışmada patent kavramı, patent
belgesinin elde edilebilmesi için gerekli olan süreç
ayrıntılı olarak anlatılmış, Bilgi ve Belge Yönetimi
bilim dalının bu süreçteki rolü vurgulanmıştır. Patent
belgesinin elde edilmesi ve bu bilgi yönetim sisteminin oluşturulmasında bilgi ve belge yönetimi bilim
dalı ile birlikte pek çok formasyonundisiplinlerarası
çalışma ile ortak çalışmalar yapması önemli katkılar
sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler: 5846 sayılıFikir ve Sanat Eserleri
Kanunu, Patent, Bilgi ve Belge Yönetimi, Patent Belgesi
Abstract: In history of mankind, new findings knowledge has been transfer to present. Documentation
studies of this knowledge is essential for a mission
of both information owner rights protection and and
to be transferred to the future. These studies end with
patent document which consists information about
right owner and all details of the invention. But prior
to that result, documentation is an ongoing issue in
application and admission proces. In Turkey, national
authorising office is Turkish Patent Institute (TPE)
and the international patent offices carry out their
work of this certification. Intellectual property rights
that are the basis of patent is secured by national and
international laws. This warranty is the basis of the
scientific and technological development. In the study,
it is empasized that Concept of patent, description of
the procedures required to obtain the patent, role of
the Information and Records Management science in
this process. Information and Records Management
science’s joint efforts with interdisciplinary work for
Obtaining the patent document and establishing document management system will provide a significant
contribution to this field.
Key Words: Law on Intellectual and Artistic Works
(Law No:5846), Patent, Information and Documentation Management, Paten Document
Doi: 10.17373/UHEYAD.201539649
(1) Sorumlu Yazar: Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU, İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü
İstanbul / Türkiye [email protected]ş Tarihi / Received: 09.12.2014 Kabul Tarihi/ Accepted: 9.03.2015 Makalenin Türü: Typeofarticle (Literatür Derleme / Review of the Literature) Çıkar Çatışması
/ Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok - NoneofEthicsCommittee”
123
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
& (PolicyManagement)
(ISO
GİRİŞ:
kullanılmaktadır. Bu tür bilim sahteciliğinin önüne
İNCELENMESİ
geçmek
için “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu”1
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Bilgi ve belge yönetimi bilim dalı üretilenMurat
düşüncelerin,
düzenlenmiştir.Bu
kanunun içine bilgisayar
Yönetmeni
eserlerin vb. bilimsel tekniklerle kayda
geçirilip
1
programlarıBölümü
ve bilgisayar programlarıyla yapılan
korunması ve yeri geldiği zaman Kilis
ortaya
çıkarılması
olarak adlandırılmaktadır.
Üretilen bilgiyi saklamak intihaller gibi teknolojik unsurlar da girmektedir.
FSEK’in
ilk maddesinde Kanunun amacı “fikir
konutlardageleceğe
ile elektrik
ve başkalarıyla vepaylaşıp
taşımak
için tüketiminin
hazırlanan
çalışmada meydana
ANOVA modeli
ve sanat eserlerini
getiren eser sahipleri
kağıdadökülmekte,
kağıda Ayrıca
dökülen
butestleri
eserlerin
uygulanmıştır.
hipotez
ile bu
eserlerifiyatlarının
icra eden
yorumlayan icracı
ve konutlarda
tüketim
aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
tespitveya
edilmesi
de düzgün ve Sanayi
kronolojik
olarak
sıralanması
sanatçıların,
seslerin ilk tespitini yapan fonogram
önem kazanmaktadır.
Bu süreçten
sorumlu
bilgiiçin tüketim
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
ve belge yönetimi, çalışmaların en etkin, hızlı yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren
ve güvenilir birAnahtar
şekildeKelimeler
gerçekleşmesini
sağlar. yapımcıların ve radyo-televizyon kuruluşlarının
: Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
İstenilen bir belgeyi yeri ve zamanı geldiğinde ürünleri üzerindeki manevi ve mali haklarını
ortaya çıkarmakta ve delil olarak kullanılabilir hale belirlemek, korumak, bu ürünlerden yararlanma
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
şartlarını
düzenlemek,
öngörülen
esas ve usullere
Ülkemizde bilgi ve belge yönetimi, arşivcilik ve
HOUSES
aykırı yararlanma halinde yaptırımları tespit
kütüphanecilik bölümlerinin birleştirilmesiyle
Abstract: In this study prepared by using data ofetmektir.”
TSI belongingolarak
to the years
of 2012-2014, (FSEK, 1951).
belirtilmiştir
the consumption
of electricityBölümün
ortaya yeni çıkmış
bir kavramdır.
analyzed. ANOVA model was applied to the FSEK’te
study prepared
with
the use5393
of different
2004
yılında
sayılı kanunla yapılan
asıl amacı üretilen
bilgiyi
kayda Moreover,
geçirip doğru
techniques
for analysis.
electricity
and natural
gas prices Bu değişikliğin
değişiklik
kapsamlı
niteliktedir.
saklama teknikleriyle yeri geldiğinde yeniden
başlıca amacı korsanlığın önlenmesidir. Bu
kullanmaktır.Bölüm, arşivcilikten gelen saklamayı
kütüphanecilikten gelen bilgi ve bilgi üretimini amaçla sadece FSEK’te değil 1580 sayılı Belediye
birleştiren bir vizyon çerçevesinde hareket ederek Kanunu’nda, 2464 sayılı Belediye Gelirleri
ortaya daha gelişmiş ve çok amaçlı çözümler Kanunu’nda, 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların
Kuruluş ve Yayınları Hakkındaki Kanunda,
sunan bir bilim dalı haline gelmiştir.
3257 sayılı Sinema, Video ve Müzik eserleri
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü kayda geçirdiği
Kanunu’nda değişiklikler yapılmıştır (Özderinyol,
eserleri sadece yazılı ve elektronik ortamlara kayıt
2006). Teknolojik gelişmelerle birlikte kanunun
etmekle değil aynı zamanda korumaklada yükümlüdür.
uygulanmasında Yargıtay İçtihatlarına sıklıkla
Günümüzde küreselleşen dünyada teknolojik
başvurulmuştur.
kaynaklar da büyük bir bilgi kaynağı haline gelmiştir.
Artık bilgi teknolojiyle üretilip,korunup,yayılmaya 1 Türkiye’de 5 Aralık 1951 tarihinde kabul edilmiş ve
halen yürürlükte olan 5846 sayılı kanundur. Resmî
başlamıştır.Aşırmacılık,intihal denilen bilim sahteciliği
Gazete’nin 7981 no.lu sayısında yayımlanarak, 13
teknolojik ortamlarda çok daha etkin bir şekilde
Aralık 1951 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
124
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Kütüphane ve arşivler gibi “Bilgi merkezleri”nde
hakkının korunması ile ilgili kanunlar yürürlüğe
İNCELENMESİ
yer alan bilgi kaynaklarını nitelikleri
açısından
girmiştir.
Bir patentten hak iddia edebilmek için
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
ve ikincil kaynaklar olarak iki genel Güven
grup Grup
içinde
en önemli delil ise “patent belgesi” dir. Patent
yer almaktadır. Bunlardan birincil
kaynaklar;
belgesi sahibi olmayan bir buluş sahibinin hak iddia
1
arşiv belgeleri yanısıra araştırma ve geliştirme
etmesi de söz konusu olmamaktadır. Dolayısıyla
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK verileripatent
kullanılarak
hazırlanan hukuki
bu çalışma,süreçte
sanayi
çalışmalarının sonuçlarını
ya da
sanat
yapıtlarını
belgeleri
doğabilecek
doğrudan doğruya
verenFarklı
bilgianaliz
taşıyıcılarından
nedeniyle
bir temel
öge niteliğindedir.
şeklindedir.
teknikleri kullanılarakdavalar
hazırlanan
çalışmada ANOVA
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
oluşur. Bunlar arasında başlıcaları kitaplar,
Bu belgelerin envanter içinde değerlendirilerek
monografiler, derleme
eserler,
resmi
korunması
bilgi gidilmiştir.
ve belgeElde
yönetimi biliminin
yönünde hareket
edilmiş
olup, yayınlar,
göre da
de sonuca
süreli yayınlar, ile teknik yayınlar başlığı altında
amaçları arasında yer alır.
2
tanımlanan raporlar,
patentler fiyatlarda
, tezler, da azalma meydana gelmektedir.
aralığıstandartlar,
AMAÇ:
teknik kataloglardır.
İkincil
Kaynaklar
ise;Doğalgaz,
istenilen
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
konu ya da konularda birincil kaynaklara ya
Çalışma kapsamında; “Bilgi Merkezlerinde”
da bu kaynaklardaECONOMETRIC
yer alan bilgilere
erişimi
en
bulunan
kaynakları
arasında yer alan patent
ANDbilgi
NATURAL
GAS PRICES
ACCORDING
TO
CONSUMPTION
RANGES
IN
TERMS
OF
INDUSTRY
AND
hızlı ve güvenilir bir şekilde ulaştırma amacıyla
belgeleri ve bunların envanterlerinin
yapılıp bir
HOUSES
hazırlanmışlardır. Bu kaynaklar arasında başlıcaları
“Patent Yönetim Sistemi” içinde yer alması ile
Abstract:
In this study
prepared byve
using
bibliyografyalar,
kataloglar,
indeksler
özdata ofbirlikte
patentle
bir eserin
korumasının önemi
the consumption of electricity and natural gas used in industry
and houses
is statistically
analyzed.
ANOVA model was applied to the vurgulanmış
study prepared with
the
use
of
different
dergileridir (Çakın,
2011).
olup, dünya ve Türkiye’deki (Türk
and Standartları)
natural gas prices
Patent electricity
Enstitüsü
İnsanoğlu var olduğundan beri geliştirdiği buluşlar
süregelmiş ve zaman içinde buluş yani patent
2 Patent, bir buluşun bütün haklarının ya da belli
bir süre kullanılma hakkının devlet tarafından
buluş sahibine verilmesidir. Böylelikle buluş
sahibi, bu süre içinde başkalarının kendi buluşunu
uygulamalarına devlet gücü ile engel olur.
Diploma gibi tek nüshalık bir belge olup, her
ülkenin özel patent büroları eliyle buluş sahibine
verilir. Yasayla belirlenmiş bir koruma süresi
vardır. Bilgi merkezleri için önem taşıyan nesne,
patentin kendisi değil, patenti veren ilgili büronun
patente konu olan buluş için hazırlayıp çoğalttığı
‘patent yazısı’ diye adlandırabileceğimiz belgedir.
Bu belgeler, yeni buluşları tarihçeleriyle birlikte
tanıtmaya, teknik gelişmeleri yönlendirmeye
ve böylelikle bazı konular için yeniden emek
harcanmasını önlemekte yardımcı olurlar (Çakın,
2011)
uygulamalarla
hem patent hem de patent kategorisindeki bilgi
kaynaklarının en etkin kullanımı değerlendirilmiştir.
Bununla birlikte bir bilgi kaynağı olan patent
belgelerinin bilgi ve belge yönetimi bilim dalının
konuları arasında olduğu da vurgulanmıştır.
KAPSAM:
Çalışmada vurgulanan patent, patent hakkı (fikri
mülkiyet hakkı), patent belgelerinin ilgili alanlarda
çalışan akademisyeler, özel sektör/kamu sektörü
patent kurum çalışanları ve fikri mülkiyet hakkı
bulunan ve patent almak isteyen kişiler açısından
mevzuat çerçevesinde patent kullanma hakları
ve diğer toplum bireylerinin de bu haklardan
125
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
kapsam dahilinde tutulmuştur.
İnsanların fikirlerinin korunması eserin özgünlüğü
İNCELENMESİ
faydalanmaları
Patent belgeleriyle ilgili olarak disiplinlerarası
için AÇIKGÖZ
önemlidir hem de kanuni bir haktır. Bunun için
bir çalışmanın gerekliliği vurgulanmıştır.
ulusla
ve uluslararası patent kanunları yürürlüğe
Yönetmeni
1
konarak gerek
ulusal düzeyde gerekse uluslararası
Bölümü
YÖNTEM:
düzeyde patentler koruma altına alınmıştır. Bu
Özet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
Patentin açıklanabilmesi, buluşun açıklanmasına
koruma
hakları bir kitap eserinden bilgisayar
yani buluşun belgelenmesine
dayanır.
şeklindedir. Farklı analiz
teknikleriBilgi
kullanılarakprogramı
ANOVA
modeli
yazılımına
kadar
çok çeşitli patent
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
kaynaklarından olan patent belgelerinin nasıl elde
veya
eser koruması
mevzuatı
ve doğalgaz
edilmesiiçerir. Patent ile
edildiği ve bunların
dokümantasyonu
amaçlayan
korumanın olumlu yönleri;
bu araştırma, var
olan
durumu
ortaya
koyan
• Bir
sertifikasyona
Kw cinsinden
yükseldikçe, fiyatlarda
meydana
gelmektedir. sahip olması (patent belgesi,
tarama türü biraralığı
çalışmadır.
Araştırmada
örnek da azalma
Anahtar Kelimeler
Elektrik, Doğalgaz,
Tüketim, Sanayi,
Konut,
Anova, belgesi
TUİK, Fiyat
faydalı
model
vb.)
olay yöntemi kullanılmıştır.
Bu:yöntem,
belli bir
ünitenin derinliğine ve genişliğine, kendisini ve
• Bilgilendirme amaçlı yayın yapılması
çevresiyle olan ilişkilerini
belirleyerek
ünite
ECONOMETRIC
ANALYSISoOF
hakkında bir yargıya
varmayı amaçlayan tarama
• Rekabet gücünü ve piyasa canlılığını sağlamasıdır.
HOUSES
modelidir (Karasar, 2014: 86).
ile korumanın
olumsuz
Abstract: In this study prepared by using data ofPatent
TSI belonging
to the years of
2012-2014,yönleri ise;
PATENT KORUMASI
• Başvuru
yapmadan
önce açıklanan
bilgi patent
were applied
and the research
was
made more
comprehensive.
Bir eserin korunması
izinsiz
çoğaltılamayacağı
alma şansını yok etmektedir,
anlamına gelmektedir.Yani eserin çoğaltılması ve
• Esere göre koruma süresi kısadır(Koruma
kullanılması için sahibinden lisans alması gerekir.
süresi eserlerde yazarın yaşamı bittikten70
Çünkü eser özgündür ve kişi ürettiği için kendi
malı sayılır.Bir buluşun korunmasında ise patent
koruma sağlama sürecinin nispeten daha basit ve
ucuz olmasının, özellikle küçük ve orta ölçekli
hakkı kullanılır.Patent ile kullanımda;buluşun izinsiz
sanayicilerimizin ve araştırma kuruluşlarımızın
kullanılmasını engelleyen yasalar bulunmaktadır.
buluş yapmalarını ve
Bununda temelini patent hakkının kullanabileceğini
bunları sanayiye uygulamalarını özendireceği
düşünülmüştür.
Diğer
taraftan,
özellikle
gösteren patent belgeleri oluşturur. Bununla
günümüzde, küçük ve
beraber “faydalı model”3 belgesi de bulunmaktadır.
orta büyüklükteki işletmelerin gerçekleştirdiği
3
Faydalı model, dünya çapında yeni olan ve
sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine
koruma sağlayan bir sınai mülkiyet hakkıdır.
Faydalı model belgesi patentle karşılaştırıldığında
hem daha kısa zamanda hem de daha az bir
masrafla alınabilmektedir. Faydalı model ile fikri
126
yenilikçi ürün ve yöntemlerin, rakipleri tarafından
hemen hemen aynısının yapılması suretiyle taklit
edilmesi tehlikesi mevcuttur. Küçük ve orta
büyüklükteki bu işletmelerin, mütevazı de olsa, bu
buluşlarını faydalı model belgesi vererek korumak,
onların ekonomik varlıklarının idamesine hizmet
edecektir (TPE,2013).
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
kadar devam ederken, patentİNCELENMESİ
de
teknolojik alanlarıyla ilgili patentlerin alınmasıyla
yıl sonraya
sadece 20 yıldır),
alakalı
hizmet
AÇIKGÖZ
veren özel sektör kuruluşları da
vardır.
Tüm dünyada eserin patentinin korunmasına
Yönetmeni
• Patentin verilmesi için bir araştırma
süreci
1
dair mevzuatlar
7 Aralık
Bölümügeliştirilmektedir. Bu ülkelerin
bulunmaktadır Bu sürece Kilis
göre
geçerlilik
gelişiminde önemli rol oynayan teknolojik
süreleri de değişmektedir4,
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileribuluşları
kullanılarakda
hazırlanan
bualtına
çalışma,almaktadır.
sanayi
koruma
Teknolojik
• Patent maliyetşeklindedir.
açısından
da oldukça
yüksektir.
yasalarla
korunmaması
durumunda
Farklı
analiz teknikleri
kullanılarakgelişmelerin
ANOVA
modeli
kolay bir şekilde kopyalanarak taklit ürünlerin
Sanayi veile
konutlarda
Bilgisayar yazılımları
ilgili olarak;
Amerika
göreve
de piyasaya
Elde riski meydana
yapılması
sürülmesi
Birleşik Devletleri
ve Avrupa
edilen (ABD)
bulgular sonucunda;
sanayiPatenti
gelebilmektedir.
Alınan
birtüketim
patent kanuni koruma
fiyatlarının
genel seviyesindeyazılımlara
olarak
Sistemi’nde bazı
özel durumlarda
ile tüm dünyada geçerliliğini korumaktadır.
patent verebilmektedir ama genel olarak patent
vermek için bir cihaz olması gereklidir. ABD
Patent esere saygınlık kazandırmakta ve piyasada
sisteminin özü dikkate alındığında buluşun
rekabet gücünü artırmaktadır. Rekabet gücüyle
yapıldığı tarihinreferans
alınması
anlaşılır
bir
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND bulundurana da
birlikte
patent
hakkını elinde
HOUSES
uygulamadır. Eğer başvuru tarihinden önceki
maddi bir menfaat sağlamaktadır. Yasal korumayla
bir belgebuluşunAbstract:
yeni olmadığını
gösteriyorsa,
In this study prepared by using data ofbirlikte
TSI belonging
to the
years of 2012-2014,
buluş
sahibinin
rakiplerine karşı da bir
consumption
electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
buluş sahibindenthebuluşun
buofdokümandanönce
sağlanmaktadır.
şekilde patent koruması
analyzed. ANOVA model was applied to the koruma
study prepared
with the use Bu
of different
for analysis.
Moreover,
gerçekleştirdiğinetechniques
dair kanıtlar
sunması
ve yeminli
özendirici
bir uygulama
olup,
yeni gelişmelerin
electricity
and natural gas
prices
beyanı beklenmektedir (Okat, 2011). Türkiye’de
önünü de açmaktadır. Bununla birlikte patent sahibi
bu tür yazılımlara patent vermek için bir donanım
olunabilmesi için takip edilmesi gereken zorunlu
olması gerekmektedir.
yasal mevzuat, patent sahipleri için bürokratik
5
Türkiye’de patent verme hakkına Türk Patent Enstitüsü
engel olarak da görülmektedir. Yasal mevzuatlarla
(TPE) sahiptir. Bununla birlikte bilgisayar,elektronik,
patent kapsamında olmayan eserlerin de patent
koruması altına alınması gerekir.
4 Bu süre; buluşların başvuru tarihlerinden itibaren
incelemeli patentler için 20 yıl, incelemesiz
patentler için 7 yıl ve faydalı modeller için 10
yıldır.
5 TPE, 544 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile
24 Haziran 1994 tarihinde kurulan ve çalışmalarını
bugüne kadar çıkarılan 3 kanun, 6 kanun hükmünde
kararname ve taraf olunan 11 uluslararası anlaşma
çerçevesinde çeşitli yönetmelik ve tebliğlerden
oluşan bir mevzuat kapsamında yürüten TPE,
öncelikle AB mevzuatındaki emsallerinden
tercüme suretiyle birkaç kanun dışında esas
Patentin yanında teknolojik gelişmelerle birlikte
oluşan problemlere getirilen teknik çözüm buluş
kavramı ile açıklanmaktadır. Buluş, teknoloji
alanında belirli bir sorunun çözümüne ilişkin,
teknik özelliği olan fikirürünüdür. Aynı teknik
problemin her farklıçözümü farklı bir buluştur.
127
mevzuatını oluşturmuştur (Demiroğlu, 2003).
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
niteliğe haiz olmalıdır. Aksi
mülkiyet oldukça önem taşımaktadır.
İNCELENMESİ
Buluş, teknik
Diğer bir
ifadeyle,
koruma kapsamı istemlerlebelirlenir.
takdirdesadece soyut ve kavramsal
düzeyde
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Korunması yazılmayan özellikler korunamaz.
birönermeden bahsedilebilir.Teknik nitelik
Güvenürünün
istenen özellikler istemlere yazılmalıdır. İstemlerde
1 niteliğinden ya
fiziksel niteliklerinden,faaliyetin
korunmak istenen patent unsurları belirtilir.
da teknik nitelikteolmayan bir faaliyette teknik
Özet : 2012-2014
Yılları arasındaki TUİK verileribelirtilmeyen
bu çalışma,
sanayi
özellikler
korunamaz.
Onun için
araçların kullanılmasından
kaynaklanabilmektedir
önem
taşımaktadır.
Bu yüzden bütün
(TPE,2013). Buluşun,
tekniğin
bilinen
şeklindedir.
Farklı
analiz durumundaki
teknikleri kullanılarakbüyük
hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakdetaylar
araştırma atlatılmadan
daha kapsamlı hale
getirilmiştir.
verilmelidir. Belgeler titizlikle
(mevcut) teknoloji
ya da ürünlere göre getirdiği
hazırlanmalıdır.
İstemlerin
dayanağı
tarifnamedir.
yönünde hareket
edilmiş olup,
göre de sonuca
gidilmiştir.
Elde
yenilikler, inovasyonlar,
yenilikten
öteyapılan
ilk kez
İstemlerde bahsedilen konuların tarifnamedemutlaka
bulunan kavramlar,
sağladığı
avantajlar,
ortadan
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüş
açıklanmış
olması gerekir. Diğer bir ifadeyle,
kaldırdığı dezavantajlar
veya çözdüğü problemler
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK, Fiyat buluşun kapsamını
tarifnamedeanlatılan
anlatılmalıdır. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,istemler,
aşamaz. Bu yüzden tarifnamenin detaylı bir şekilde
TPE’nin hazırladığı rehberlerde başvuruların ve
anlatılması
gerekir. GAS
Tarifname
AND NATURAL
PRICES de bahsedilmeyen
ACCORDING
TO CONSUMPTION
hazırlanacak belgelerin
nasıl olacağı
açıklanmıştır.RANGES
konularda istemlerde bahsedilemez. Tarifnamede
HOUSES
Buna göre; şekillerde bulunan parçalar, işlem
bahsedilmeyen konularda istemlerde bahsedilirse
Abstract:gibi
In thisunsurlar
study prepared
adımları ve özellikler
içinverilen
belge
geri çevrilir.İstemler,
buluşa konu olan temel
in industry
numaralara, referans
numaraları
analyzed.
ANOVA denir.
model Bu
was kısımda,
applied to the özellikleri
study preparediçeren
with the
use
of
different
ana (bağımsız) istem ve buana
referansnumaraları.Her
parça/özellik
için,
farklı
electricity
and natural
gas prices
istemdeki
özelliklere
ek olarak
korunmak istenen
bir referans verilmelidir. Ayrıca, verilen referanslar
alt teknik özellikleriiçeren bağımlı istemler şeklinde
tarifnamenin her yerinde söz konusu parça/özellik
düzenlenmiş olmalıdır. Bir patent başvurusunda
için kullanılmalıdır.Buluşun açıklaması şekil ve
ana (bağımsız) istem bulunması zorunludur, ancak
referansların açıklanmasından sonra, (teknolojik
bağımlı istem bulunması zorunlu değildir (bir
bilgininyaygınlaşmasını sağlamak için) buluşun
başvuruda sadece bir istem bulunuyorsa, bu istem
tüm detayı ile anlatılmaya başlandığıkısımdır.
bağımsız istemdir). Her iki tür (bağımsız-bağımlı)
Bu anlatım sırasında, daha önce numara verilen
istem de birden fazla olabilir. İstem sayısı, buluş
parçalardan/özelliklerden bahsedildikçe, hemen
özelliklerini ayrıntılı şekilde belirtecek sayıda
devamında parantez içinde ilgili referans numarası
olmalıdır. Birden fazla istem olması durumunda,
da yazılmalıdır.İstemler, buluşun koruma talep edilen
tüm bağımsız ve bağımlı istemler kendi aralarında
belirtildiği kısımdır.bu konu oldukça önemlidir.
en uygun biçimde gruplandırılmalı ve her istem
Fikri mülkiyetin sağlanması açısından büyük önem
sırasıyla numaralandırılmalıdır.İstemler açık şekilde
taşımaktadır. Fikri mülkiyetin nasıl sağlanacağı
anlaşılır yazılmalıdır. İstemler, sadece tarifnameye
kısmını daha önce de işlenmiştir. Bu açıdan fikri
ya daresimlere atıf yapılarak açıklanamaz. Her
128
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
parçanın ismi (varsareferansıİNCELENMESİ
ile
için tarifname dili EPO’nun
özelliğin ya da
resmi dilleri olan
İngilizce,
Almanca veya Fransızca dillerinden biri
birlikte) açık şekilde yazılmalıdır. Özet,
Murat buluşla
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
olmak zorundadır. Ana dilli bu dillerin dışında
ilgili genel teknik bilgi verilen kısımdır.
Özet,
Güven Grup
olan ülkelerde yapılan başvurular kendi dillerinde
1
tercihen 50-100 arasındakelimeden
Kilis 7oluşur.
Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
yapılabilmekte ancak başvuru tarihinden itibaren
Özet, koruma kapsamının
belirlenmesinde
ve
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri3kullanılarak
bu çalışma,
sanayi itibaren 13 ayı
ay içindehazırlanan
(ilk rüçhan
tarihinden
ve konutlarda kullanılan doğalgaz
tekniğin bilinen durumununsınırlarının
çizilmesinde
şekilde)
bahsedilen
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakgeçmeyecek
ANOVA
modeli resmi dillerden
kullanılamaz .Özetuygulanmıştır.
sayfası yeniAyrıca
bir sayfada
hipotez başlayacak
testleri uygulanarakbirine
araştırmaçevrilerek
daha kapsamlı EPO’ya
iletilmelidir. Eğer
Sanayi
ve konutlarda
tüketimkullanılarak
şekilde, çizgisiz A4
kağıdının
biryüzü
bir başvuru,
tarihinden
göre de başvuru
Elde veya en erken
düzenlenmelidir.Özetin
başınasanayi
“ÖZET”,
edilen bulgularen
sonucunda;
rüçhan tarihinden itibaren 14 ay içinde EPO’ya
bunun altına daaralığı
“Buluş
Başlığı”
yazılmalıdır.
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydana
gelmektedir.
ulaşmaz
ise
geri çekilmiş kabul edilir.Başvuru,
BuradabelirtilenAnahtar
buluşKelimeler
başlığı,: Elektrik,
başvuru
formu
Doğalgaz, Tüketim,başvuru
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,
tarihinden
veyaFiyat
varsa rüçhan tarihinden
ve tarifnamenin başındaki başlıkla aynıolmalıdır.
itibaren 18 ay sonra araştırma raporu ile birlikte
Her bir sayfanın altına ilgili sayfa numarası (özet
yayınlanır.
BaşvuruGAS
aşamaları:
AND NATURAL
PRICES
TO CONSUMPTION
sayfası, istemlerinACCORDING
sonsayfasından
sonra gelenRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
Şekli İnceleme:Şekli inceleme aşamasında
numara ile numaralandırılır) yazılmalıdır.Özet
dilekçesi
veof içeriği,
by using data ofbaşvuru
TSI belonging
to the years
2012-2014,buluş sahibinin
sayfasında satır Abstract:
numaralandırması
yapılmalıdır.
belirtilip belirtilmediği, rüçhan hakkı istenip
analyzed.
was applied to the study prepared with the use of different
Özet sayfaları iki
nüshaANOVA
halindemodel
hazırlanmalıdır
were applied
and thebir
research
was olup olmadığı
istenmediği,
vekilli
başvuru
(TPE,2012). made more comprehensive. The purpose was to determine
ve ücretlerin zamanında ödenip ödenmediği
Avrupa’da konu ile ilgili yetkili kurum olarak
kontrol edilir.Başvuru sahibi, araştırma raporunun
Avrupa Patent Ofisi (EPO) kurulmuştur. Bu
ilan edildiği tarihten itibaren 6 aylık süre içinde
patent kuruluşu sayesinde kuruluşlar hem daha iyi
şekli inceleme talebi yapmış olmalıdır. İnceleme
denetim altına alınmış, hem de hukuki haklar daha
talebinde bulunulabilmesi için inceleme ücretinin
iyi kontrol edilmiştir. Avrupa Patent Sözleşmesi
aynı süre içerisinde ödenmesi gerekmektedir.Şekli
(EPC), tek bir başvuru ile EPC’ye üye ülkelerde
inceleme yapıldıktan sonra başvurunun alındığına
patent elde edilmesine olanak sağlamaktadır.
dair başvuru sahibine yazı ile bildirim yapılır.
Avrupa patentinin hangi ülkeleri kapsayacağına
Araştırma Raporu: Şekli incelemeye paralel
başvuru sahibi karar vermektedir.
olarak Avrupa araştırma raporu da hazırlanmaya
Bölünmüş başvurular doğrudan Avrupa Patent
başlanır. Araştırma raporu esas olarak istemler
Ofisi (EPO) ’ne yapılmalıdır. Avrupa patenti
dikkate alınarak hazırlanır ancak tarifname ve
başvurusu, EPO’nun ofislerine ya da Türkiye
resimler de göz önünde bulundurulur. Araştırma
için TPE’ye yapılabilir. Avrupa patenti başvurusu
raporunda bahsi geçen diğer tüm dokümanların
129
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
da yer almaktadır ve raporla
aynı zamanda söz konusu kağıt
İNCELENMESİ
birer kopyaları
birlikte başvuru sahibine iletilir.
belgeler dijital
ortama
aktarılmakta yada en son gelişme olarak
AÇIKGÖZ
belgeler
doğrudan elektronik ortamda üretilmektedir.
Yönetmeni
Detaylı İnceleme: İnceleme talebi,
Avrupa
Elektronik belgeden sonradan dijitalleştirilen ve
1
Patent Bülteninde, Avrupa araştırma
raporunun
elektronik olarak üretilen belgeleranlaşılmaktadır.
yayınlandığı tarihten sonraki 6 ayın sonunda
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriElektronik
bu çalışma,
sanayi
belgeler
kağıt ortamdaki
belgelerle
biten bir süre içinde
başvuru
sahibi
tarafından
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
çok daha
kolaykopyalandığından
dijital
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakgöre
hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
yapılabilir. İnceleme
ücreti ödenene kadar talep
ortamda telif hakkı ihlalleri oldukça fazladır
yapılmış sayılmayacaktır
ve taleptüketim
geri çekilemez.
(Sert,2011).2000-2013
yılları arası
Eldeveritabanlarındaki
İnceleme sonucuedilen
olumsuz
isesonucunda;
başvuru reddedilir
veiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
bulgular
sanayi sektörü
Yargıtay Kararları’nın incelenmesi sonucunda
genel ile
seviyesinde
başvuru sahibinefiyatlarının
gerekçeleri
birliktedüşüş
bildirilir.
meydanagelen
gelmektedir.
meydana
telif uygulama ihlalleri incelenmiş
Anahtar Yayını:İnceleme
Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz,
Tüketim,uygulama
Sanayi, Konut,sorunlarının
Anova, TUİK, Fiyat
Patent Fasikülünün
sonucu
aşağıdaki başlıklarda
olumlu ise patent tescil edilir ve patent fasikülü
oluştuğu tespit edilmiştir:
yayınlanır. Patentin
verildiğine
dair ilandan
ECONOMETRIC
ANALYSIS
• IN
Kitapların
ve yayın
TERMS OFbasım
INDUSTRY
AND hakkı ihlali
itibaren 9 aylık süre içinde üçüncü kişiler itiraz
HOUSES
edebilmektedir. Patent verildikten sonra başvuru
• Bandrol yükümlülüğü ihlali
sahibi EPO’ya the
üyeconsumption
olan ülkeler
içinden
of electricity
and tercih
• İzinsiz bilgisayar programlarının kullanılması
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
ettiği ülkelere patentini
genişletebilir.Ülke
seçme/
made
more comprehensive.
electricity
and natural programı
gas prices kullanımı
genişleme ücretleri
başvurunun
dosyalanmasından
• Lisanssız
bilgisayar
veya rüçhan hakkı istenmişse en erken rüçhan
• Şiirlerin sahibinden izin alınmaksızın eserde
tarihinden sonraki on iki ay içinde ödenmelidir.
yer alması
Rüçhan hakkı istenmesi durumunda başvuru
• Bandrolsüz kaset CD, VCD, DVD satma vs.
tarihinden itibaren 1 aylık süre içinde eğer bu
suçları
süre 12 aylık süreden daha sonra bitiyorsa ödeme
hala yapılabilir.
• Görevsizlik.(Turan ve Yılmaz, 2014).
BİLGİ KAYNAĞI OLARAK PATENT
Bu ihlallerin yaşanmaması ve patent korumasının
BELGELERİ
sağlanabilmesi için tüm eserlerin tekniğinin detaylı
olarak dokümanlara geçirilmesi, bu dokümanlarda
Patent belgeleri arasında her türlü patentin
eserin teknik özellikleri, nasıl geliştirildiğine dair
lisanslamasına temel olan dokümanlar, raporlar,
açıklamalar bulunmalıdır. Eser sahibi ile ilgili
basılı belgeler, internet belgeleri, sertifikasyonlar
belgeler de bu dokümanlarda yer almalıdır. Fransız
yer alır. Teknolojik gelişmelerle birlikte günümüzde,
belgeler kağıt ortamda üretilmeyedevam ederken,
Telif Kanunun L112-2 maddesi aşağıdaki hükmü
130
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
içermektedir. Buna göre; Özellikle zihinsel eserler
14. Mevsimlik giyim ve süsleme
İNCELENMESİ
endüstrileri
yaratımları.
Mevsimlik giyim ve süslemeendüstrileri,
olarak, bu kanun anlamında kabul edilenler:
AÇIKGÖZ
moda
gereksinimlerinden dolayı, ürünlerin
Yönetmeni
1.Kitaplar, broşürler, diğer edebi, sanatsal,
ve
1
şekillerini, Bölümü
özellikle, dikişini, kürkü, iç çamaşırı,
bilimsel eserler,
nakış, moda, ayakkabı, eldiven, deri ürünleri,
Özet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
kullanılarak
hazırlanan
çalışma,tasarıma
sanayi
2. Konferanslar, kısa söylevler, vaazlar, savunmalar
yüksek
kaliteli
ya budaözel
özgü kumaş
ve aynı nitelikteki
diğer eserler,
ve ayakkabı
şeklindedir.
Farklı analiz teknikleri kullanılarakimalatını,
hazırlanan kuyumcu
çalışmada ANOVA
modeli yapımcılarının
ürünlerini ve döşemelik kumaşlar imalatını sık sık
3. Tiyatral ya daSanayi
tiyatral-müzikal
eserler,
göre
Elde
yenileyen
endüstriler
olarak sayılırlar
(Turan,2014).
4. Koreografik,
sirk hareketleri
vedüşüş
hileleri,
fiyatlarının
genel seviyesinde
Buluş sahibinin tüm bu geliştirdiği yeniliklerle
pantomimalar, uygulanması yazılı ya dabaşka
ilgili bir mülkiyet hakkı söz konusudur. Mülkiyet
türlü tespit edilen
pantomimalar,
hakkı sadece gayrimenkul sektöründe değil fikri
5. Sözlü ya da sözsüz müzik besteleri,
açıdan da terminolojide bulunmaktadır.
HOUSES
Mülkiyet kişinin haklarının korunması açısından
Sinematografik/sinema ve diğer hareketli
6.
çok önemlidir. Mülkiyet, mâlike eşya üzerinde
görüntüler dizisinden ibaret eserler, sesliya da
the consumption
of electricity
in industry and houses
is statistically
düşünülebilecek
en kapsamlı
yetkileri sağlayan
sessiz, görsel-işitsel
olarak birlikte
adlandırılan
haktır.were
Eşya
üzerindeki
haklarınwasen güçlüsü sayılan
eserler,
applied
and the research
mülkiyet, günümüz hukuk terminolojisinde daha
7. Çizim, resim, mimarlık, heykelcilik, gravür,
çok Roma hukuku temeline dayanan ve bazı Batı
litografikeserler,
dillerinde “property” kelimesiyle karşılanan hakkı
ifade eder (Hacak, 2006). Kişiye bir çok hak tanır.
8. Grafik ve tipografik eserler,
Bu yüzden kişinin mülkiyeti önem taşımaktadır.
9. Fotografik eserler ve fotoğrafa benzer teknikler
Kişiye malları hakkında tasarruf etme özgürlüğü
yardımıyla gerçekleştirilen eserler,
verir. Üçüncü kişilerin malları hakkında tasarruf
10. Uygulamalı sanat eserleri,
etme yetkisini elinden alır. Hırsızlıklara karşı kişiyi
koruma altına alır. Mülkiyet; Taşınır mülkiyet,
11. Resimlemeler/ilustrasyonlar, haritalar,
taşınmaz mülkiyet ve fikri mülkiyet olarak üç
12. Planlar, krokiler ve coğrafya, topografya,
kısımda değerlendirilebilir. Çalışma kapsamında
mimarlık ve bilimle ilgili üç boyutlu eserler,
fikri mülkiyet hakkı vurgulanmıştır.
13. Hazırlık niteliğindeki tasarımlar dâhil bilgisayar
programları,
Fikri mülkiyet; ilim ve edebiyat, müzik güzel
sanat ve sinema olmak üzere dört ana kategoriden
131
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
ve sanat eserleri telif hakları
dolması ile birlikte yayınlanmaktadır. Bu süreçte
İNCELENMESİ
teşekkül eden fikir
geçici
koruma sağlanmaktadır. Daha sonra başlayan
(copyrights) ile patent, marka ve tasarım
gibi
sinai Hakan
Murat
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
inceleme sürecinde ise red çıkma durumunda
mülkiyet haklarını kapsayan bir üstGüven
kavramdır
inceleme raporu hazırlanır. Olumlu görülmesi
1
(Suluk,2004).
durumunda ise patent fasikülü yayınlanarak
Fikri mülkiyet bilimsel
sanatsal
vs.
çeşitleri
ile
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriolası
kullanılarak
bu çalışma,
sanayi
itirazhazırlanan
işlemlerine
zemin
hazırlanır. Bu da
ile elektrik
ayrılır. Fikrin korunmasını
esas doğalgaz
alır. Fikir
bu tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
tarihinden
itibaren
aylık bir süreyi içerir.
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakyayın
hazırlanan
çalışmada
ANOVA9 modeli
şekilde korumauygulanmıştır.
altındadır.Ayrıca
Her hipotez
türlü testleri
hırsızlığa
uygulanarakGörüldüğü
araştırma dahaüzere
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
başvurunun başlangıç ve sonuç
ve konutlarda
karşı korunur. Sanayi
Taşınır
ve taşınmaz
mülkiyet
sürelerigöre
yukarıda
açıklandığı
de sonucada
gidilmiştir.
Elde üzere sürekli
haklarına göre çeşitli
yönlerden
ayrılır.
edilen bulgular
sonucunda;
sanayiOnlara
bir dokümantasyon sürecini gerektirmektedir
göre süre kısıtlamaları
vardır. Taşınır ve taşınmaz
(TPE,2007).
Dünya Fikri Haklar Örgütü’nün
mülkiyetlerde süre
sınırı
yoktur.
Yasal
vasilere
yaptığı
patent
tanımında
da dokümantasyon
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,(WIPO)
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK,
Fiyat
aktarma yapılabilir. Ancak fikri mülkiyetlerde böyle
tanımına dikkat çekilmiş ve patent: “Bir devlet
bir durum söz konusu değildir. Fikri mülkiyetlerin
dairesince
(veya birGAS
çokPRICES
ülke adına hareket eden
AND NATURAL
ACCORDING TO
süre kısıtlaması bulunmaktadır.
BuCONSUMPTION
durumu dahaRANGES
bölgesel bir ofis), talep üzerine verilen, bir buluşu
HOUSES
önce de dile getirmiştik. Bu yüzden fikri mülkiyet
tanımlayan ve patentli buluşun sadecepatent
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging
to the yetkisiyle
years of 2012-2014,
bazı eksiklikler içermektedir.
belgesi
sahibinin
işlenebilmesine imkan
analyzed. ANOVA model was applied to the sağlayan
study prepared
use of oluşturan
different
bir with
yasalthedurum
dokümandır”
Patent her türlü esere
verilmez.
BelliMoreover,
başlı koruma
techniques
for analysis.
6
and natural gas
prices .
şeklindeelectricity
ifade edilmiştir
(WIPO)
altına alacağı durumlar vardır. Sanatsal ve bilimsel
gibi kategorileri mevcuttur. Şiir, kitap gibi alt
SONUÇ
kategorileri vardır. Bu şekilde eserler koruma
Çalışma bütününde de bahsedildiği üzere, bilgi
altına alınır. Patent kategori olarak sinai mülkiyet
kaynaklarından olan patent kavramında bir buluş
haklarına girer.
sahibi yani eseri meydana getiren ve eser söz
konudur. Patent, ürün veya buluş sahibine, icat
Avrupa Patent Sözleşmesi (EPC) ile de üye 32
ettiği ürünün satışı, pazarlanması, çoğaltılması, bir
ülkede patent elde edilmesine olanak sağlanmaktadır.
benzerinin üretilmesi gibi alanlarda ayrıcalıklar
Avrupa Patentinin hangi ülkeleri kapsayacağına
getiren resmi bir belge ve ünvandır.Buluşla ilgili
patent sahibi karar vermektedir. Avrupa Patent
her şey patent koruması kapsamına dahildir. Buluşu
Ofisi (EPO) patent başvurularını öncelikle şekli
yapılan bir ürün ya da sistemin bütün hakları patent
olarak incelemekte, daha sonra araştırma raporunun
sahibine ait olur ve ondan izinsiz kullanılamaz.
hazırlanması sürecine geçilmektedir. Araştırma
raporu ve ekleri, buluş konusu ile ilgili dokümanları
ortaya koymaktadır. Başvuru 18 aylık sürenin
6 Licensing Guide forDevelopingCountries. WIPO.
s.27 ( Şehirali, F., 1997).
132
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
araçlar, aygıtlar, kimyasal bileşikler
Buluşlara patent verilebilmesi için bir başvurunun
İNCELENMESİ
Makineler,
ve işlemleri ile her türlü üretim yöntemleri
de Hakan
yapılması
yani dokümante edilmesi bunun sonucunda
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
patent korumasının altındadır. AncakGüven
bu şekilde
tescil
sürecinde de yine bir dokümantasyon süreci
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
teknolojik gelişmeler sağlanarak,1Kilis
ulusal
ve küresel
bulunmaktadır.
7 Aralık
Bölümü Kütüphanelerdeki kataloglar
bazda rekabet etme şansı elde edilebilir. Bunun
ya kitap adlarının yazıldığı defterlerden artık
Özet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
yanında bu ürünlerin tanıtılması ve buluş sahibinin
günümüzde
modern bilgisayar teknolojilerinin
teşvik edilmesi şeklindedir.
de bu amacın
çıktılarıdır.
Farklı farklı
analiz teknikleri
kullanılarakkullanıldığı
modeli
yazılımlarANOVA
vasıtasıyla
bu bilgi kaynakları
Bu anlamda Patent
Kanunlarının amacı; buluş
dokümante
ve kayıt
altına alınmaktadır.
ve doğalgazedilmekte
edilmesi
yönünde
edilmiş
olup,
yapmayı, yenilikleri
vehareket
yaratıcı
fikri
faaliyetleri
Bilgi ve Belge Yönetimi bilim dalı da patent
teşvik etmek için
gerekli
olan
korumayı
ve
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim ile bu ürünlerin
başvuru
ve sertifikasyon
süreçleri
buluşlarla elde edilen teknik çözümlerin sanayide
tanıtımlarında sahip olduğu misyon ile önemli
uygulanmasını sağlamaktır. Verilen patentler ve
bir rol üstlenmektedir. Hukuk ve Bilgi-Belge
bunların sanayide uygulanması ile teknik, ekonomik
Yönetim gibi farklı formasyondaki bilim dallarının
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
ve sosyal ilerlemenin gerçekleşmesi sağlanır.
yürüteceği
çalışmaların faydalı
IN TERMSdisiplinlerarası
OF INDUSTRY AND
HOUSES
Sanayi alanında gelişmiş ülkelerde verilen patent
olacağı değerlendirilmektedir.
sayılarının yüksekliği bu düşüncenin doğruluğunu
Patentler
firmaların
the consumption
of electricity
and hakkı
natural gas used
in industry
and housesrekabetten
is statistically korunmak veya
kanıtlamaktadır.Bu
nedenle fikri
mülkiyet
piyasa şartlarında rakiplerinden daha önde
ülkemizde Anayasa
ve Kanunlar
uluslararası
techniques
for analysis.ile
Moreover,
electricity
natural gas prices
olabilmeleri
içinand
kullanmaları
gereken çok önemli
seviyede Kanun ve anlaşmalar ile garanti altına
bir araçtır. Firmalar hem ürünlerinde, hem de
alınmıştır.
üretim tekniklerinde piyasa da oluşan taleplerin
FSEK’nun 1951 yılında yürürlüğe girmesinden
çözümü için teknolojik açıdan muhakkak yenilikler
günümüze kadar pek çok kanun değişikliği ve
yapmalıdırlar. Bu yeniliklerin de patentle tescili
yönetmelik çıkartılarak patent, marka ve eserlerin
sayesinde haklarının korunması sağlanabilecektir.
korunması yani fikri mülkiyet hakkının korunması
Bunun için yapılacak farkındalık çalışmalarında yine
sağlanmıştır. Bilgi ve Belge Yönetimi bilim dalının
Bilgi ve Belge Yönetimi bilim dalı “Enformatik”
teknolojik gelişmelerin hızla devam ettiği bir
gibi argümanlarıyla patent kavramına ciddi katkılar
süreçte yeni gelişen kanunlar ve patent kaynakları /
sağlayacaktır. Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemlerinin
dokümanlarına yönelik çalışmalar yapması, patent
de özel ve değerli belgelerin sistematik olarak
belgelerinin envanteri ve korunmasına yönelik
saklanması konusunda teknolojik gelişmelerle
AR-GE çalışmaları yaparak bunların belgelenmesi,
katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.
saklanması ve şeffaf bir şekilde yayınlanması
konusunda teknolojilerden faydalanması önemlidir.
133
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
KAYNAKÇA:
İNCELENMESİ Tezi, Kültür Ve Turizm BakanlığıKütüphaneler
Ve Yayımlar Genel Müdürlüğü
ÇAKIM, İ.,(2011). Bilgi ve Belge Murat
Yönetimine
Giriş, Hacettepe Üniversitesi Bilgi
ve Belge
SULUK, C., (2004). Telif Hakları ve Korsanlıkla
1
Yönetimi Bölümü, Ekim 2011 (www.egitim.
Mücadele, İstanbul: Hayat Yayıncılık, s.21
bilgiyonetimi.net
adresinden 01.03.2015
ŞEHİRALİ, F., (2007). Patent Hakkının Korunması,
tarihinde erişildi)
ANOVA Sosyal
modeli Bil. Ens., Özel
Ankaraçalışmada
Üniversitesi,
DEMİROĞLU,Sanayi
M., (2003).
Patent
Mevzuatı
Ana Bilim Dalı Y.
ve konutlarda
tüketim
aralıklarınave
göre elektrik veHukuk
doğalgaz(Ticaret
fiyatlarınınHukuku)
tespit edilmesi
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
Uygulamaları , Avrupa Birliğinde Marka ve
Lisans Tezi
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüş Yayın
Tasarım Koruma
Yolları,
İTO Yayını,
gelmektedir. (1982). 09 Kasım 1982 tarih
T.C.meydana
ANAYASASI.,
No:2003-46
Anova,
TUİK,
Fiyat Gazete
veKonut,
17863
sayılı
Resmi
FIKIR VE SANAT ESERLERI KANUNU.,
TPE., (2012). Patent Başvurusu Nasıl Hazırlanır?,
(1951). 13 Aralık
1951 tarihANALYSIS
ve 7981OF
sayılı
ECONOMETRIC
2012
(http://www.tpe.gov.tr/Turk
Patent
RANGES INOcak
TERMS
OF INDUSTRY
AND
Resmi GazeteACCORDING TO CONSUMPTIONHOUSES
Enstitusu/resources/temp/F43BBFF2-B738HACAK, H., (2006).
İslam
Abstract:
In Ansiklopedisi,
this study preparedMülkiyet
by using data of TSI belonging
4A14-9B1D-EF1B4ADB88E9.pdfadresinden
Maddesi, cilt:
31, ss. 543-548
analyzed. ANOVA model was applied to the study 05.03.2015
prepared with the
use of different
tarihinde
erişildi)
moreBilimsel
comprehensive.
N. made
(2014).
Araştırma
KARASAR,
Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın, 26. Baskı.
TPE., (2013). Patent / Faydalı Model, Ocak 2013
OKAT, T,. (2011). Amerika Birleşik Devletleri
Patent Mevzuatındaki Değişiklikler ve
Etkileri, FikriMülkiyet Hukuku Yıllığı, ss.
339 – 340
(http://www.tpe.gov.tr/TurkPatentEnstitusu/
resources/temp/9CAA5181-49A3-46529D99-182E61EB9BB7.pdfadresinden
03.03.2015 tarihinde erişildi).
ÖZDERYAL, T., (2006). Fikir ve Sanat Eserleri
Kanunu’nda Düzenlenen Suçlar, İstanbul:
Vedat Kitapçılık, s.13
SERT, M., (2011). Elektronik Belgelerde Telif
Hakları Ve Kütüphane Ve Yayımlar Genel
Müdürlüğünde Dijital Ortama Aktarılan
Belgelerin Telif Hakkı SorunlarıUzmanlık
TPE., (2007). Avrupa Patenti, Temmuz 2007
resources/temp/B6614AFA-44C9-4010AA37-E1A63E00251C.pdfadresinden
TURAN, M., ve YILMAZ, B., (2014). Türkiye’de
134
Telif Hakları İhlalleri: Yargıtay Kararları
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Çerçevesinde bir Değerlendirme, Bilgi
İNTERNET KAYNAKLARI
İNCELENMESİ
Dünyası, 15 (1) ss.55-75
Güven
TURAN, M., (2014). Fikir ve Sanat
Eserleri
resources/temp/9CAA5181-49A3-46521
Kilis
7
Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Bölümü
Kanununda Eser Çeşitleri, Bilgi Dünyası,
9D99-182E61EB9BB7.pdfadresinden
15 (1) ss.125-158
551 Sayılı Patent
Haklarının
şeklindedir.
Farklı analizKorunması
teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
(1995). 5/11/1995
tarihedilmiş
ve 22454
sayılı
yönünde hareket
olup, yapılan
Resmî Gazete
HOUSES
135
DERGİ HAKKINDA
UHEYAD Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi; 2014 yılı itibariyle
yayın hayatına girmiştir. Dergimizde literatüre kaynak sağlayacak nitelik ve değerde olan yayınlara
yer verilmektedir. Dergimiz uluslararası hakemli bir dergi olup, yılda DÖRT sayı çıkarmaktadır.
Dergimizin sayıları MART, HAZİRAN, EYLÜL ve ARALIK aylarında sistem üzerinden yayınlanmaktadır. Dergimiz gerek basılı, gerekse de internet üzerinden ulaşılabilen bir dergidir. Dergimizde
İktisat, Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler, Uluslararası İlişkiler, İşletme, Finans,
Yönetim Organizasyon, Ekonometri, İstatistik ve Ekonomi alanında her türlü yayına yer verilebilmektedir. Dergimizin baş editörü Murat KORKMAZ olup, dergi yönetim kurulunun aldığı
kararlar doğrultusunda faaliyetlerini gerçekleştirilmektedir. Yönetim kurulu başkanı derginin o anki
yönetim kurulundaki en üst unvana sahip hocamız olup yönetim kurulunun %51’ inin aldığı kararlar
uygulanmaktadır. Gönderilen her yayın kendi alanında uzman iki hakemin onayından geçmeli ve
hakemler tarafından yayınlanabilir görüşüne sahip olmalıdır. Aynı sayı içerisinde yazarın bir yayınına
yer verilir. Birden fazla hakem ve yönetim kurulu onayından geçen çalışmalar sıraya alınarak ilerleyen
sayılarda yayınlanır. Hiçbir yazar hakem ve yönetim kurulu üyeleri üzerinde etkili değildir. Dergimizde
yayınlanmak üzere sisteme yüklenen çalışmalar için yayın telif hakkı sözleşmesi istenmez. Sisteme
yüklenen çalışmalar dergiye devredilmiş olarak kabul edilir. Yazar ya da yazarlar bu durumu kabul
etmiş ve derginin yayın kabul şartlarına uygun hareket etmeyi teyit ederek bu sisteme dâhil olmuştur.
Dergimiz hakem ve bilim kurullarında yer almak isteyen akademisyen ve bilim araştırmacılarının
mutlaka Dr. unvanı almış ve alanında uzman olması gerekmektedir. Ayrıca bilimsel çalışmalar yapmış
olması şartı aranır. Dr. ya da Uzman unvanına sahip olmayan ve alanında yayın yapmayan hiç kimse
bilim, danışma ve hakem kurullarında yer alamaz. Dergi yönetim kurulu derginin en üst karar ve
yürütme mekanizmasını oluşturur. Yönetim kurulunun aldığı her türlü karar kesin ve değiştirilemez
niteliktedir. Yönetim kurulu kararı olmaksızın hiçbir koşul ve şartta dergi üzerinde işlem gerçekleştirilemez ve uygulamaya gidilmez. Dergi baş editörü hakem onayına gönderilmeyen çalışmaların
dergide kabul edilip edilmeyeceğine, hakem sürecine gönderilip gönderilmeyeceğine karar verebilir.
Bu karar sürecinde yönetim kuruluna bilgi vermek zorunda değildir. Dergimiz bünyesinde hakem,
bilim ve danışma kurulunda yer almak isteyen bilim insanlarının katılımına ancak yönetim kurulu
karar verebilir.
Dergimizde bazı ulusal ya da uluslararası kongrelerde yayınlanmış sözlü ve hakem onayından geçmiş
çalışmalar için özel sayılar şeklinde çalışmalar da gerçekleştirilmektedir. Bu tip özel sayılar ancak
anlaşma yapılan kongrelerde sunulmuş sözlü bildiriler için geçerlidir. Bu bildirilerin mutlaka kongre
bilim kurulundan onay almış hakem değerlendirmesi yapılmış olmalıdır. Hakem değerlendirilmesi
yapılmamış hiçbir çalışma yayına alınmaz. Yayınlanmak için gönderilen çalışmalar dergi hakem
onayına gönderilir. Ancak her iki hakemden olumlu dönüş alan çalışmalar yayına alınır. Ayrıca sözlü
sunulan bildirilerin mutlaka basılı materyali ile hakem onay raporları dergimiz yönetim kuruluna ve
baş editörüne sunulmuş olmalıdır. Bu bilgi ve materyallere sahip olmayan bildirilere dergimizde yer
verilmez. Dergimizde işlem sürecine dair bilgiler yazar ve yazarlara yazılı olarak dergi internet adresinden bildirilir. Ayrıca dergimize üye olup sisteme giriş yapan her bir yazar süreç ile ilgili bilgileri
derginin web sayfasından kendisi izleyip gelişmeleri takip edebilir. Dergimizdeki koşul ve şartlar her
bir yazar ve yazarlar için aynıdır. Hiçbir kimse için bu kurallar ve koşullar değiştirilmez. Farklılık
sağlanması istenemez talep edilemez. Dergimiz bünyesinde yayınlanması istenen eserlerin mutlaka
derginin yayın kabul ettiği alanlardan olması şartı aranır. Bu özellikleri taşımayan hiçbir yayına
dergimizde yer verilemez. Hakem sürecine dair işleyiş baş editör kontrolünde gerçekleştirilir. Baş
editör yayının dergide hakem sürecine dair işleyişine yönelik bilgi ve karar verme yetkisine sahip
bulunur. Baş editörün uygun bulmadığı ya da kabul etmediği bir yayın dergide sürece dâhil edilmez.
Bu konuda yazar ya da yazarlar dergi ile diğer organlar üzerinde bir yükümlülük oluşturamaz. Hakem
onayından geçse bile editörler ya da yönetim kurulu mevcut çalışmanın yayınlanmasına olumlu görüş
bildirmemesi veya makale sistemde yayına alınsa bile kurulların kararı ile iptal edilebilir. Böyle bir
durumda yazar ya da yazarlar dergiye bir yaptırım uygulamaz. Her türlü yetki tek taraflı olarak dergi
yönetim ve editörler kuruluna aittir.
Dergimiz T.C. hukuk kuralları çerçevesinde “5846” sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanun ve Hükümleri ’ne tabi hareket eder. Bu kanunun gerekliliklerini yerine getirmeyen yazar ya da yazarlar
hakkında dergimiz tek taraflı olarak hukuki haklarını korumaya sahiptir. Dergimizde yayınlanması
amacıyla gönderilen çalışmalarda yapılan ilgili kanunlara uygun olarak gerçekleştirilmeyen alıntılar,
intihal gibi konularda yazar ya da yazarlar tek taraflı olarak sorumludur. Her bir yazar ve yazarlar
uluslararası akademik, bilimsel etik kurallara uymak zorundadır. Bu kurallara uymayan yazarlar
hakkında ilgili kurum ve kuruluşlara dergimiz doğrudan resmi olarak bilgi verir. Doktora, Yüksek
Lisans ve Uzmanlık tezlerinden yararlanılarak hazırlanan çalışmalarda mutlaka kaynakça ya da özet
altında hangi çalışmadan yararlanılarak hazırlandığı belirtilmelidir. Aksi durumda bu tip çalışmalar
etik kabul edilmez ve intihal çerçevesinde değerlendirilir. Tez ve uzmanlık tezlerinde mutlaka ilgili
yayının asıl sahibinin ismi bulunmalıdır. İlk sırada etik kurallar çerçevesinde tezin “yayının” asıl
sahibi konumundaki kişi ilk sırada yer almalıdır. Danışman ve diğer yazarlar tezin sahibinin önünde
yer alamaz. Bu tip çalışmalarda tez danışmanı dışında farklı yazar isimleri bulunuyor ise çalışmaya
ne tür bir katkı sağlandığı kaynakça kısmında açıkça belirtilmelidir. Dergimiz basılı ve online olarak
hareket eden bir yayın organıdır. Akademik alanda hazırlanan çalışmaların yer aldığı bir materyal
olarak bilimsel araştırma yapan kurum ve kişilere fayda sağlamak amacıyla toplumsal hizmet sunan
sosyal bir organdır. Dergimiz paralı bir dergi olmayıp, hiçbir yazara ya da yazarlara basılı materyal
göndermek zorunda değildir. Dergimizde kabul edilen ve basıma hak kazanan çalışmalar dergi yayın
kabul şartları ve yazım kurallarına uygun olarak mizanpajı yapılır ve sisteme yüklenir. İhtiyacı olan
yazar ya da yazarlar ile okuyucular sistemden bu sayıyı indirerek ihtiyacını giderebilir. Mizanpaj
yazar tarafından örnek makale baz alınarak yapılmaktadır.
ABOUT THE JOURNAL
UHEYAD International Refereed Journal of Researches on Economy Management began to
be published as of the year 2014. Our journal gives place to the publications having the qualification
and value that will provide source to the literature. Our journal is an international refereed journal
and it is issued FOUR times a year. The volumes of our journal are published in MARCH, JUNE,
SEPTEMBER and DECEMBER on the system. Our journal has both a printed version and can
be reached online. All kinds of publications within the field of Economics, Labor Economics and
Industrial Relations, International Relations, Business Administration, Finance, Management
Organization, Econometrics, Statistics and Economy can be incorporated in our journal. Our
journal2s editor-in-chief is Murat Korkmaz, and carries out the diligent activities in line with the
decisions taken by the executive board of the journal. The head of the executive board is the professor
with the highest title in the journal at that time and the decisions given by 51% of the executive board
are performed. Each publication sent must be gone through two referees of that field and it must
be approved by referees for publication. Only one submission of the same author is included in the
same volume. The publications approved by more than one referee and executive board are taken to
queue and published in next volumes. None of the authors can affect referees and executive board.
Publication copyright agreement is not demanded for the submissions uploaded to the system for the
publication. The submissions uploaded to the system are regarded as assigned to the journal. Author
or authors should accept this condition and they have been included in this system by confirming that
they will act in line with the publication principles of the journal. The academicians and researchers
who want to be in our journal’s referee and science boards must bear the title Dr. and they must carry
out scientific studies in their fields. No one without the title Dr. and publication in her/his field can
be involved in science, advising and referee boards. Executive board is the highest decision-making
and execution mechanism of the journal. All decisions made by the executive board are absolute
and unchangeable. Under no circumstances, an operation can be conducted on journal without the
decision of the executive board. Editor-in-chief can decide on whether the submissions not sent to
referee approval are accepted in the journal and whether they will be sent to referee approval. It isn’t
required to inform the executive board during this decision process. The participation of scientists in
referee, science and advisory boards are only up to the decision of the executive board.
Some special issues are also published in our journal for the submissions published in some national
and international congresses and approved by referees. Such special issues are only valid for verbal
papers presented in the agreed congresses. Those papers must get the approval of congress science
board and that of the referees. None of the submissions not evaluated by referees can be published.
Papers submitted for publication are sent to the referees for approval. The submissions with approval of both referees are taken into publication. Hard copy and referee approval reports of the verbal
papers must be presented to the executive board and editor-in-chief. Our journal doesn’t include the
papers without this information and materials. Author or authors are informed about the process of
our journal as written via the internet address. Every author logging in as a member of our journal
can monitor the course of process from the journal’s website and follow the developments. Conditions
of our journal are the same for all authors. Those rules and conditions cannot be changed for anyone.
A privilege cannot be demanded. The submissions to be published in our journal must be within
a field accepted by the journal. None of the submissions not suitable with those conditions can be
published in our journal. The referee process is performed under the supervision of editor-in-chief.
Editor-in-chief has the authority to inform and decide on the course of referee process. A submission
not approved or accepted by the editor-in-chief isn’t included in the process. In this regard, author
or authors cannot put the responsibility on the journal or other organs. Even if the submission is
approved by the referees and it is accepted for publication on the system, it can be cancelled with
negative opinions of editors or executive board and the decisions of the boards. In that case, author
or authors cannot impose sanctions on the journal. All kinds of authority belong to the executive
board and editorial board unilaterally.
Our journal acts as per the provisions of Law on Intellectual and Artistic Works No. 5846 within
the framework of legal rules of T.R. Our journal has the right to protect its legal rights unilaterally
about author or authors who do not fulfill the requirements of this law. Author or authors shall be
unilaterally responsible regarding plagiarism and the citations not suitable with the relevant laws in
the submissions sent for publication. All authors have to comply with the international academic,
scientific codes of conduct. Our journal directly and formally informs the relevant institutions and
organizations regarding the authors who do not comply with these rules. Citation must be absolutely
stated or the resources used must exist under the summary in the papers prepared by using Doctoral,
Master’s theses and Dissertation. Otherwise, such papers aren’t accepted as ethical and considered
within the framework of plagiarism. The name of the real owner of the relevant paper must be stated
in thesis and dissertation. The name of the person as the real owner of thesis “publication” must be
in the first place within the framework of codes of conduct. Advisor and other authors cannot rank
before the owner of thesis. If there are other author names apart from the advisor in such kinds of
papers, type of contributions made must be clearly stated in the references. Our journal is a media
organ with printed and online versions. As a material incorporating academic studies, it is a social
organ offering social service to the institutions and individuals carrying out scientific researches. Our
journal is a free journal and doesn’t have to send a written material to any author or authors. The
submissions accepted in our journal and approved for publication are sent to edit for layout in line
with the journal’s publication principles and spelling rules and it is uploaded to the system. Author/
authors and readers can download the volume from the system. Layout is conducted by the author
on the basis of the sample article.
YAZARLARA BİLGİ
1. Dergimizin yazım dili Türkçedir.
2. Farklı dillerde hazırlanan yayınlar ve çalışmalar editör başta olmak üzere derginin yönetimi onay
vermesi durumunda kabul edilir. Bu durum tek taraflı olarak dergimize aittir.
3. Dergimiz basılı olarak çıkarılmakta olup, internet ortamında sadece İngilizce özet ve Türkçe
özet şeklinde yer alır. Tam metinler pdf şeklinde parçalı ve cilt halinde sisteme yayın tarihinin
son gününde yüklenir.
4. Dergimiz sistemine üye olmadan yayın kabul edilmez.
5. Hiçbir yazar dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz.
6. Yapılan her bir çalışmanın sorumluluğu tek taraflı olarak yazar(lar) aittir. Dergimiz bu konuda
bir yükümlülük altına alınamaz sokulamaz.
7. Dergimiz bünyesinde değerlendirilmek koşulu ile gönderiler çalışmaların, her hangi bir nedenle
bir başka yerde kullanılmamış veya değerlendirmeye gönderilmemiş olması gerekir. Böyle bir
olumsuzluk ile karşılaşılması durumunda tekzip yayınlanması koşulu ile çalışma reddedilir ve
yazar hakkında hukuki işlem başlatılır.
8. Her bir çalışma alanında uzman iki hakem tarafından değerlendirilip, iki hakemden olumlu görüş
alan çalışmalar sıraya alınmak koşulu ile yayına alınır.
9. Hiçbir çalışmanın bir başka çalışmadan farklılığı veya üstünlüğü yoktur. Her bir yazar ve çalışma
aynı hak ve eşitliğe sahiptir. Her hangi bir ayrıcalık tanınmaz.
10. Yazarlar çalışmalarının hangi hakemler tarafından değerlendirildiğini bilemez ve bilmek isteme
hakkına sahip olamaz. Bu durum sadece sistem yönetici ve editör tarafından bilinir ve gizli
tutulur.
11. Düzeltmeler majör ve minör şeklinde yapılır. Her bir düzeltme sadece iki hakka sahiptir. İki talep
doğrultusunda istenen düzeltmenin yapılmaması durumunda çalışma otomatik olarak ret alır.
12. Tez, sunum ve bildiri şeklinde daha önce kullanılmış çalışmalar makaleye dönüştürülüyor ise
mutlaka daha önceki kullanımına yönelik bilgi makalenin dipnotunda bulundurulmalı ve açıklanmalıdır. Aksi durumda intihal olarak kabul edilir ve dergimiz bu yükümlülüğü kabul etmez.
13. Dergimizin yayın kabul ettiği alanları dışında yapılan çalışmalar ilgili yönetim veya editör
tarafından tek taraflı olarak kabul edilir veya red edilir. Bu durumda yazar bir hak iddiasında
bulunamaz.
14. Dergimize yüklenen çalışmaların her türlü hakkı yazar tarafından dergiye verilmiştir. Bu işlem
için yazardan bir imza ve onay bilgisi istenmez. Sisteme yüklenen çalışmalar her hakkı ile dergimize devredilmiş olur.
15. Dergimizin yayınları değerlendirme süresi hakemlerden gelen dönüşlere göre iki aydır. İki ay
içerisinde dönüş alınamayan çalışmalar bir başka hakeme yönlendirilir. Bu durumda süre uzayabilir ve bir talep oluşturulamaz. Yazar bu durumda hiçbir hak iddiasında bulunamaz, makaleyi
sistemden çekemez.
16. Dergimiz bünyesinde değerlendirmeye alınan çalışmalarda dergimiz ilk sırada yer alan sorumlu
yazarı muhatap alır, diğer yazarlarla bir ilişki içerisinde bulunmaz ve birinci yazar dışındaki
kişilere bilgi vermez, vermek zorunda değildir.
17. Çalışmaları değerlendiren hakemler tamamen bağımsız hareket ederler. Bu konuda dergimizin
hakemler üzerinde bir yaptırımı ve özel talebi oluşmaz oluşturulamaz.
18. Dergimizin yayın süresi yılda dört defa olmak üzere; Mart, Haziran, Eyül ve Aralık aylarına
gelen süredir. Bu süreler derginin yayın sistemine bağlı olarak kaymalar oluşturabilir. Bu nedenle
dergimiz hiçbir talep ve sorumluluk altında bulunmaz.
19. Yayın değerlendirmesine ilişkin hakem görüş bildirir raporu ilgili birinci yazara gönderilir. Düzeltme istenen çalışmaların düzeltme süresi 15 gündür. Bu süre içerisinde düzeltmesi yapılmayan
çalışmalar sistemden çıkarılıp reddedilir. Bu durumda yazar dergimiz hakkında bir yaptırım
hakkına sahip olamaz.
20. Türkçe dışında hazırlanan çalışmalarda mutlaka Türkçe Özet bulunmalıdır. Anahtar kelime sayısı
3 ile 7 tanedir. Her bir çalışma en fazla 25 sayfa olmalıdır. Ekler bu 25 sayfaya dâhil değildir.
Özet Türkçe ve İngilizce olmak üzere 150 ile 200 Türkçe 500 + üzerinde İngilizce genişletilmiş
özet istenir. Dergimizin yazım şekli TIMES NEW ROMAN olup 12 puntodur. Satır aralığı 1
tir. Çalışmanın konu başlığı 14 punto ve kalındır. Yazar isim ve bulunduğu kurum bilgileri 12
punto kalın ve italik şeklindedir. Türkçe ve İngilizce özet 10 punto özetler alt alta gelecek şekilde
hazırlanmalıdır.
MAKALE İÇİ REFERANSLAR:
• Yazılarda referans gösterim yöntemi olarak yalnızca metin içi kaynak gösterme (APA) yöntemi
kullanılır. Yani kullanılan kaynakçalar ana metinin yanında, parantez içinde, yazarın adı, basım
yılı ve sayfa numaraları ile belirtilir. (Soyad, Yayın Yılı: Sayfa Sayısı) (Yılmaz, 2014: 1-2) ya da
(Hall, at el; 2014: 1-2) şeklinde gösterilmelidir. İnternet erişim adresleri ise sayfa altında verilmelidir. İnternet kaynaklarında mutlaka erişim tarihi belirtilmelidir (Erişim Tarihi: 14.08.2014)
gibi.
• İçeriğe ilişkin ekstra açıklamaların dipnotları ve diğer açıklamalar sayfa altında verilmelidir.
Metnin içinde numaralandırılan notlar, sayfa altında numara sırası ile ve yanında açıklaması ile
yerini alır.
• Sayfa altı açıklamaların dipnotları için de aynı şekilde metin içi referans yöntemi (APA) kullanılır.
• Bir kaynaktan yapılan alıntılar metin içinde çift tırnak içinde gösterilir. “………………………….”
Gibi.
• 30-40 kelimeden uzun alıntılar, tırnak kullanılmadan girintili (indent) paragraf olarak verilir.
• Referans gösterirken, yazar ismi metin içinde geçmiyorsa parantez içinde yazarın soyadı ve yayın
tarihi belirtilir: (Korkmaz, 2007)
• Belli bir sayfa söz konusuysa, yazar soyadı ve yayın tarihine ilave olarak sayfa numarası da
yazılır: (Kırık, 2010: 13)
• Yazar ismi metin içinde geçiyorsa, parantez içinde yalnızca kaynağın yayın tarihi ve sayfa numarası yazılır: (2005: 33)
• Birbirini takip etmeyen sayfalar şu şekilde ifade edilir: (Joyce, 2002: 21, 48 ve 59)
• Birbirini takip eden sayfalar şu şekilde ifade edilir: (Mandel, 2007: 21-4 ve 33-5)
• İki yazarlı kaynaklarda, her iki yazarın soyadı da kullanılır: (Morley ve Robins, 2007: 19)
• İkiden fazla yazarlı kaynaklarda “vd.” ibaresi yer alır: (Yücel vd., 2012).
• Aynı yazarın, aynı yıl yayınlanmış birden fazla eseri kullanılıyorsa, basım yılına a, b, c, gibi
harfler eklenerek birbirinden ayrılır: (Ortaylı, 1999a) (Ortaylı, 1999b) gibi.
• Metin içinde aynı konuda birden çok kaynağa referans verilecekse kaynaklar birbirinden noktalı
virgül ile ayrılır: (Geray, 2005: 31; Moran; 2006: 37)
KAYNAKÇA YAZIM METODU:
Kaynaklar listesinde sadece yazıda göndermede bulunulan kaynaklara yer verilmeli ve bu kaynaklar
yazar soyadına göre alfabetik olarak sıralanmalıdır. Bir yazarın birkaç çalışması kaynakçada yer
alacaksa, yayın tarihine göre (eskiden yeniye doğru) bir sıralama yapılmalıdır.
* Kitap
OSKAY, Ü., (2005). 19. Yüzyıldan Günümüze Kitle İletişimin Kültürel İşlevleri Kuramsal Bir Yaklaşım, Der Yayınları, İstanbul. ss.1-2
* Çeviri Kitap
* Derleme Kitap
* Derleme Kitapta Makale
HALL, S., (1997). “The Work of Representation” Representation: Cultural Represantations and
Signifying Practies, Stuart Hall (der.) içinde London: Sage Publications
* Derleme Kitapta Çeviri Makale
PAZ, O., (2000). “Tarihin Sonu’nda Batı Doğu’ya Dönüyor” Yüzyılın Sonu, Büyük Düşünürler
Çağımızı Yorumluyor, Nathan Gardels (der.) içinde, Çev., B. Çorakçı Dışbudak, İstanbul: Türkiye
İş Bankası Kültür Yayınları, (137-144)
* İki Yazarlı Kitap
MATTELART, A., & NOVEAU, E., (2007). Kültürel İncelemelere Giriş, Çev. Hüsnü Dilli, İstanbul
Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul. pp.1-2
* Dergide Makale
KÖKER, L., (2007). “Modern Hukuk Devletinin Eleştirisi Bağlamında Neumann ve Habermas”
Toplum ve Bilim Dergisi, 110 (36-46)
* Yayınlanmamış Tez
KIRIK, A.M., (2010). IP Televizyon Yayın Teknolojisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. ss.1-2
* Gazete Yazısı
“Dünyanın en büyük adamı” (12.07.2012) Hürriyet Gazetesi
* İnternette Yazarı Belli Olan Yazı
KELLNER, D., (2012). “Cultural Studies and Philosophy: Intervention” http://pages.gseis.ucla.edu/
faculty/kellner/essays/culturalstudiesphilosophy.pdf, 12.03.2012 (ERİŞİM TARİHİ MUTLAKA
BELİRTİLMELİDİR!!!!!!!!!!!!)
* İnternette Yazarı Belli Olmayan Yazı
“Anonim” (2012) http://tebesirtozu.blogcu.com/akademik-dergiler/3050689, 12.03.2012 (ERİŞİM
TARİHİ MUTLAKA BELİRTİLMELİDİR!!!!!!!!!!!!)
GUIDELINES FOR THE AUTHORS
1. The language of the journal is Turkish.
2. If the editorial board and the administrative board approve the papers prepared in different languages, it is accepted. The journal acts unilaterally.
3. The journal doesn’t have a printed version. In the electronic version, only the Turkish and English abstracts are included.Full texts are uploaded to the system in pdf format seperately and in
volumes on the last day of publication date.
4. Papers are accepted on condition that the author is registered to be a member of the journal.
5. None of the authors can assert legal rights on the journal.
6. The journal cannot be held responsible for the papers; however, the author himself/herself is
responsible for the articles unilaterally.
7. The papers, submitted to the journal, should not have been sent to another journal previously and
under consideration of another journal for publication simultaneously. If such cases occur, the
article is rejected on condition that refutation is published and the journal imposes the required
sanctions on the author(s).
8. Each study is evaluated by the two referees, and the approved papers by the two referees are
saved to be published in the following issues.
9. None of the studies and authors has privileges in the journal. Each author and study has the same
rights and they’re equal. No privilege is granted.
10. The names of the referees-experts in their fields-will not be revealed to the authors. Information
concerning the authors is known only by the system manager and the editor. It is kept confidential.
11. Major and minor corrections are made. These corrections are requested from the authors twice.
If the required corrections are not made, the publication is rejected by the system automatically.
12. If the article is produced from the thesis, presentation, and so on, it should be stated and explained
in the footnote. Otherwise the author is accused of plagiarism. In that case, the journal cannot
be held responsible for this situation.
13. If the paper is not within the scope of the journal, it is the editors and the administrators who
will accept or reject the paper unilaterally. The author cannot assert any legal rights.
14. The uploaded study belongs to the journal with its exclusive rights. For this reason, it is not
necessary for the authors to sign any other documents. The studies uploaded to the system are
regarded as being transferred to our journal with all rights.
15. The evaluation process of the studies uploaded to the system takes two months. Studies that are
not evaluated within this period are sent to a different referee. So this process may take longer
and a demand cannot be asserted. The author cannot assert any legal rights and withdraw his/
her article in this process.
16. In the articles with more than one author, the first mentioned author is regarded as the addressee,
other authors are not communicated. The journal is not supposed to give information to other
authors.
17. The referees act independently in the journal. Authors cannot exercise power over the referees
or cannot demand anything from the referees.
18. The journal publishes four times in a year as March, June, September and December. However,
there might be changes in the periods depending on the publication process. The journal cannot
be held responsible for this.
19. Following the evaluation process of the studies, the referee report is sent to the first author. The
authors should make the required corrections in 15 days. If the corrections are not made in 15
days, the article is rejected by the system automatically. None of the authors can impose sanctions
on the journal in this case.
20. In the studies prepared in languages other than Turkish, there must be an abstract in Turkish.
Key words should be between 3-7 words. Articles should not exceed 25 pages. Appendices
are not included in this number. Turkish and English abstracts must be between 150 and 200
words and extended English abstract must be 500 words and above.. The text should be written
in TIMES NEW ROMAN font, 12 sized. The whole study should be single spaced. The titles
should be written in bold, Times New Roman font, 14 sized. The names and institutions of the
authors should be written in bold, italic, Times New Roman font, 12 sized. Turkish and English
abstracts should be in Times New Roman font, 10 sized one under the other.
REFERENCES IN THE ARTICLE:
• Only APA method is used as the method for reference in papers. In other words, references are
indicated with the name of author, year of publication and page numbers between parentheses
beside the main text. (Surname, Year of Publication: Page Number). Indicated as ( Yılmaz, 2014:
1-2) or (Hall, et all; 2014: 1-2). Access address must be given at the bottom of the page. Access
date must be absolutely stated for internet resources Like (Access Date: 14.08.2014).
• Footnotes of extra explanations about the content and other explanations must be given below the
page. Notes numbered in the text are located below the page by numbers with its explanation.
• APA method is also used for the footnotes of explanations below the page.
• Citations made from a source are indicated between double quotes in the text. E.g. “……..”
• Citations longer than 30-40 words are given as an indented paragraph without using quotes.
• While providing reference, if the name of the author isn’t within the text, the surname of the
author and date of publication are indicated between parenthesis: (Korkmaz, 2007)
• In indicating a certain page, page number is given in addition to the surname of the author and
date of publication: (Kırık, 2010: 13)
• If the name of the author is in the text, only the publication date of source and page number are
given between parenthesis: (2005: 33)
• Not sequential pages are indicated as: (Joyce, 2002: 21, 48 and 59)
• Sequential pages are indicated as: (Mandel, 2007: 21-4 and 33-5)
• In sources with two authors, the surnames of both authors are indicated: (Morley and Robins,
2007: 19)
• In sources with more than two authors, “et all.” is indicated: (Yücel et all. 2012).
• If more than one study from the same author published in the same year must be used, the sources are separated by adding the letters like a, b, c: Such as (Ortaylı, 1999a) (Ortaylı, 1999b).
• If more than one source about the same subject is indicated as reference within the text, sources
are separated with semicolon: (Geray, 2005: 31; Moran; 2006: 37)
METHOD OF WRITING REFERENCES:
Only the sources cited in the text must be included in the references and those sources must be put
in order alphabetically by the surnames of authors. If more than one study belonging to the same
author is included in the references, it must be sorted by the date of publication (from old to new).
*Book
OSKAY ü., (2005) 19. Yüzyıldan Günümüze Kitle İletişimin Kültürel İşlevleri Kuramsal Bir Yaklaşım, Der Yayınları, İstanbul. pp. 1-2
*Translated Book
*Compilation Book
*Article in a Compilation Book
HALL, S., (1997) “The Work of Representation” Representation: Cultural Representations and Signifying Practices, Stuart Hall (comp.) inside London: Sage Publications
*Translated Article in a Compilation Book
PAZ, O., (2000) “Tarihin Sonu’nda Batı Doğu’ya Dönüyor” Yüzyılın Sonu, Büyük Düşünürler Çağımızı Yorumluyor, Nathan Gardels (comp.) inside, Translated by B. Çorakçı Dışbudak, İstanbul:
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, (137-144)
* Book with Two Authors
MATTELART, A., & NOVEAU, E., (2007) Kültürel İncelemelere Giriş, Translated by Hüsnü Dilli,
İstanbul Bilgi University Publications, İstanbul, pp.1-2
*Article in a Journal
KÖKER, L., (2007) “Modern Hukuk Devletinin Eleştirisi Bağlamında Neumann ve Habermas”
Toplum ve Bilim Dergisi, 110 (36-46)
*Unpublished Thesis
KIRIK, A.M., (2010) IP Televizyon Yayın Teknolojisi, Unpublished Master’s Thesis, Marmara University Institute of Social Sciences, İstanbul. pp.1-2
*Column
“Dünyanın en büyük adamı” (12.07.2012) Hürriyet Newspaper
*Onymous Article on the Internet
KELLNER, D., (2012) “Cultural Studies and Philosophy: Intervention” http://pages.gseis.ucla.edu/
faculty/kellner/essays/culturalstudiesphilosophy.pdf, 12.03.2012 (ACCESS DATE MUST BE ABSOLUTELY STATED)
*Anonymous Article on the Internet
“Anonim” (2012) http://tebesirtozu.blogcu.com/akademik-dergiler/3050689, 12.03.2012. (ACCESS
DATE MUST BE ABSOLUTELY STATED)
YAYIN İLKELERİ
1. UHEYAD “Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi”; 4 ayda bir
yayınlanan akademik ve bilimsel nitelikli uluslararası hakemli bir dergidir. Ancak derginin özel
durumlarda ara dönem içerisinde de yayın çıkarma hakkı bulunmaktadır.
2. Dergimizde İktisat, İşletme, Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler, Ekonometri, İstatistik,
Ekonomi ve Uluslararası İlişkiler alanlarından bilimsel ve özgün nitelikli çalışmalar yer almaktadır. Çalışmaların bilimsel kaygılarla yazılmış olması, alana katkıda bulunacak nitelikte olması,
alandaki önemli kaynakları referans göstermesi, önyargı ile yazılmamış olması, slogan niteliğinde
cümleler içermemesi beklenir. Ayrıca tarama, araştırma, bildiriden geliştirilme vb. niteliklerinden
birine sahip olmalıdır.
3. Birden fazla yazarın bulunduğu çalışmalarda sorumlu yazar olarak belirtilen yazar muhatap kabul
edilir. Bu durum belirtilmemiş ise ilk sırada yer alan yazar muhatap kabul edilir.
4. Kullanılan kaynaklar derginin yayın kurallarına uygun şablona göre hazırlanmalıdır.
5. Düzenleme ve çalışmanın dizgisi apa 6 sistemine uygun olarak hazırlanmalı, çalışma içerisinde
kaynak gösterimi bu şekilde düzenlenmelidir.
6. Yazıların değerlendirilmesi aşamasında öncelikle hakem ve yazarların aynı kurumdan olmamasına özen gösterilir. Hakem ve yazarların isimleri titizlikle saklanır ve hiçbir şekilde açıklanmaz.
Hakem Kurulu her sayıda değişir ve yazıların konusuna göre oluşturulur.
7. Her yazının alanına göre ilk aşamada iki hakem tayin edilir. Hakem raporlarından birinin “Yayınlanamaz”, diğerinin “Düzeltilerek Yayınlanabilir” ya da “Yayınlanabilir” olması durumunda
ilgili alandan 3. hakem tayin edilebilmekte ve onun raporu beklenebilmektedir. Yazardan sadece
üç defa düzeltilme istenir. Her üç düzeltmede de istenilen düzeltmeler gerçekleştirilmemiş ise
yayın sistem tarafından reddedilir.
8. Yazarların, kendilerinden istenen düzeltmelere titizlikle ve ivedilikle uymaları, yazının son
şeklini düzeltilmiş haliyle dergiye 15 gün içinde göndermeleri beklenir. Düzeltmeler konusuna
yeterince uyulmadığı anlaşılırsa bu durum yazara bildirilir. Belirtilen sürede düzeltilmiş olarak
geri gönderilmeyen yazılar yayınlanacaklar listesine alınmaz.
9. Dergimizin yayın dili Türkçe ve İngilizcedir. Farklı dünya dillerinden de çalışmalar kabul edilmektedir. Bu durum ancak baş editörün onayı ve kabul etmesi doğrultusunda işleme alınır.
10. Dergiye yayınlanmak üzere gönderilen yazıların, daha önce başka bir yayın organında yayınlanmamış olması ya da yayın için değerlendirme aşamasında bulunmaması gerekmektedir.
11. Daha önce akademik alanda ulusal ya da uluslararası nitelikli bilimsel toplantı, kongre, konferans
ya da sempozyumda sunulmuş olan bildiriler, başka bir dergi ya da yayında yayınlanmamış olması ve makale formatına ve içeriğine dönüştürülmesi ve makalede belirtilmesi koşulu ile kabul
edilebilir ve hakem sürecine alınır.
12. Çeviri metinler, eğer o metin Türkçe’de ender bulunabiliyorsa, çevirisinin alana katkı sağlayacağı
düşünülüyorsa editör ve yayın kurulunun onayı ile kabul edilir ve hakem süreci başlatılır. Ancak
her sayıda yayınlanacak çeviri sayısı sınırlıdır. Özgün metinler tercih nedenidir.
13. Dergiye gönderilecek yazılar, MS Word Programı kullanılarak, Times New Roman karakterinde,
12 Punto ve 1,5 satır aralığında yazılmalıdır. Sayfanın üst, alt, sol ve sağ taraflarında 3’er cm’lik
boşluklar olmalıdır.
14. Yazılar toplamda 15 sayfayı geçmemeli ve alt ortada sayfa numarası verilmiş olmalıdır. Yazıda
paragraf girintisi olmamalıdır. Sayfa sayısını tablo ve grafik sayıları etkilemez. Tablo ve grafiklerin sayıları 15 + şeklinde düşünülmelidir.
15. Türkçe yazılarda 500 kelime ve üzerinde İngilizce özet, özetin altında 5 anahtar sözcük(ler) yer
almalıdır. Özetin, yazıldığı yabancı dilde başlığı ve anahtar kelimeleri (keywords) de bulunmalıdır.
16. İngilizce yazılarda 150-200 kelimeyi geçmeyen Türkçe özet, başlık ve anahtar kelimeler bulunmalıdır.
17. Özette araştırmanın kapsamı, amacı, yöntemi, ulaşılan sonuçlar ve konudan kısaca söz edilmelidir.
18. Yazar adı ya da adları, kapak sayfasında yer almalıdır. Kapak sayfasında ayrıca, yazarın akademik
ünvanı ve çalıştığı kurumun adı, adresi, iş ve cep telefonu, faks numarası ve e-posta adresi de
bulunmalıdır.
19. Yazıların yayınlanması konusunda son karar baş editöre aittir. Baş editörün yazı hakkındaki
değerlendirmesi, yazar(lar)a en kısa zamanda hakem raporlarıyla birlikte iletilir.
20. Dergiye gönderilen yazılar, yayınlansın veya yayınlanmasın geri gönderilmez.
21. Yazıların tüm sorumluluğu yazar(lar)ına aittir.
22. Yayımlanan çalışmaların yayın ve telif hakkı dergimize aittir. Sisteme yüklenen her bir çalışmanın
yayın hakkı yazar tarafından otomatik olarak dergiye devredilir. Bu işlem için hiçbir yazardan
telif hakkı sözleşmesi imza etmesi istenmez. Sisteme yüklenen çalışma için yazar bu şartları
peşinen kabul etmiştir. İtiraz hakkı bulanmamaktadır.
23. Yazar(lar) ulusal ve uluslararası akademik bilgi paylaşımını desteklemek amacıyla yazılarının
tam metin olarak ticari niteliği bulunmayan elektronik veri tabanlarında yer almalarını onaylarlar.
24. “Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi” elektronik sistemle çalışan bir
dergi olup, basılı olarak da yayınlanmaktadır. Basılı yayın almak isteyen kişilerin dergi bedelini
ilgili basım yapan firmaya ödemesi karşılığında temin etme hakkı bulunmaktadır. Dergimiz hiçbir yazara veya bireye, kuruma basılı dergi vermek zorunda değildir. Yine dergimize gönderilen
çalışmalar için yıllık üyelik ücreti ilgili basım firmasına ödenmelidir. Bu ücret sadece derginin
yıllık basım ve diğer giderleri için basım evimin yaptığı harcamalara istinaden alınır. Dergimiz
ücretli bir dergi değildir.
25. Sisteme yüklenen çalışmaların değerlendirme süresi iki aydır. Bu süre içerisinde değerlendirilmeyen ve hakkında ilgili bilgi rapor alınmayan çalışmalar farklı bir hakeme daha gönderilir.
26. Yazar(lar) uygulama içerikli “DENEYSEL”, “VAKA” ve “KURUMSAL” içerikli araştırmalarda
ETİK KURUL raporu gerektiren çalışmalarında mutlaka çalışmanın sisteme yüklenmesi durumunda ETİK KURUL raporunun “TARİHİ” ve “RAPOR BİLGİSİ – RAPOR NUMARASI”
çalışma sisteme yüklenirken sistemde bulunan “ETİK KURUL RAPOR BİLGİSİ” kısmına
gerekli bilgileri yazmak zorundadır. Olası bir olumsuzluk ve eksiklik durumunda dergimiz ulusal
ya da uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde bir sorumluluk yüklenmez. Bu konuda her türlü
sorumluluk yazar(lar) aittir. Etik kurul raporu ve araştırmaya ilişkin resmi bilgiler bulunmakta ise
mutlak surette bu bilgiler çalışma sisteme yüklenirken girilmelidir. Bu konuda, dergi editörleri,
sistem editörleri, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yayın yönetmeni, hakem kurulu ve değerlendirme
yapan hiçbir hakem yükümlülük ve sorumluluk altında değildir. Oluşabilecek her türlü maddi,
manevi ve hukuksal bir olumsuzlukta yazar(lar) sorumludur. DERGİMİZ ADINA OLUŞABİLECEK HER TÜRLÜ MADDİ, MANEVİ VE HUKUKİ BİR DURUMDA “OLUMSUZLUKTA”
DERGİMİZ TEK TARAFLI OLARAK HUKUKİ HAKLARINI ULUSAL VE ULUSLARARASI OLARAK SAKLI TUTAR.
YUKARIDA BELİRTİLEN 26 MADDELİK YAYIN İLKESİ VE BİLGİLERİ SİSTEME DÂHİL
OLAN YAZAR veya YAZARLAR TARAFINDAN KABUL EDİLMİŞ SAYILIR. HİÇ BİR YAZARIN
BU YAYIN İLKELERİNE İTİRAZ ETME HAKKI YOKTUR. DERGİMİZ YAYIN İLKELERİ ve
ÇALIŞMALARIN YAYINLANMASI, DEĞERLENDİRİLMESİ veya RED EDİLMESİNDE TEK
TARAFLI HAKKA SAHİPTİR. BU HAK HİÇ BİR KOŞUL ve ŞARTA BAĞLI OLMAKSIZIN
DEĞİŞTİRİLEMEZ. İLGİLİ İLKELER veya KURALLAR ÇERÇEVESİ DIŞINDA HAREKET
EDEN YAZAR/YAZARLAR HAKKINDA DERGİMİZ İLGİLİ KANUN VE YÜKÜMLÜKLER
ÇERÇEVESİNDE KANUNİ HAKKINI TEK TARAFLI OLARAK KULLANMA HAKKINA
SAHİPTİR. SİSTEME DÂHİL OLAN HERKES BUNLARI PEŞİNEN KABUL ETMİŞTİR.
PUBLICATION PRINCIPLES
1. UHEYAD International Refereed Journal of Researches on Economy Management is an
international refereed journal with an academic and scientific attributions published in every 4
months. However, the journal holds the right to publish interim issues on special occasions.
2. Scientific and original studies in the fields of Economics, Labor Economics and Industrial Relations, International Relations, Business Administration, Finance, Management Organization,
Econometrics, Statistics and Economy are included in the journal. The papers must be written
with scientific concerns, should contribute to the field, indicate the important resources as references, not be written with prejudice, not include motto-like sentences. They should also have
one of the qualities of scanning, research and developing from a notice.
3. In studies where there is more than one author, the author being in the first place is seen as
addressee.
4. Sources used should be prepared in accordance with the publication template of the journal.
5. Editing and typesetting of the study should be prepared in accordance with the APA 6 system;
citation in the study should be made in this manner.
6. Referees and authors shouldn’t be from the same institution regarding the stage of evaluation.
Names of referees and authors are kept confidential and announced by no means. Referee Board
changes in every volume and it is constituted according to the subject of studies.
7. Two referees are assigned according to the field of study in the first place. If one of the referee
evaluations is “Unpublishable” and the other one is “Publishable with editing” or “Publishable”,
a third referee from the related field can be assigned and her/his evaluation is demanded. Only
three editing can be requested from the author. If the requested editing fails to be done in three
times, the submission is rejected by the system.
8. Authors are expected to do the requested editing delicately and to send the edited version of the
paper to the journal within 15 days. If it is noticed that editing hasn’t been conducted properly,
the author is informed. The edited version of submissions not sent back within the prescribed
time are not taken into the publication list.
9. The publication language of our journal is Turkish and English. However, papers prepared in
other world languages can also be accepted. This case is only valid with the approval of editorin-chief.
10. The studies demanded to be published in our journal should bear the feature that they weren’t
published in another place or not in evaluation process for publication at that time.
11. Papers presented in national and international academic scientific meetings, congresses, conferences and symposiums can be accepted and taken into referee evaluation process on condition
that they weren’t published in another journal before and they comply with the article formats
and contents and they are indicated in the article.
12. Translated texts are accepted with the approval of editorial and publication board and referee
evaluation process is initiated if the related text is rarely found in Turkish and if its translation
is thought to contribute to the field. But there are a limited number of translations allowed for
each volume. Original texts are preferred.
13. Submissions to the journal must be written in MS Word Program, with 12 pt Times New Roman
and single line spacing. There must be 3 cm margins in all sides of the page.
14. Papers shouldn’t be over 15 pages; page number must exist at the bottom of the page as centered.
Paragraphs shouldn’t be indented. Number of pages isn’t affected from tables and charts. The
number of tables and charts must be considered as +15..
15. For papers in Turkish, there must be extended English abstract of 500 words and above and 5
key words below the abstract. The abstract must include the title of the article and keywords in
that foreign language.
16. For papers in English, there must be a Turkish abstract no more than 150-200 words, title and
key words.
17. The scope of research, its purpose, method, results obtained and subject should be shortly indicated in the abstract.
18. Name(s) of the author must be indicated on the cover page. Academic title of the author, name
of the institution where s/he works, address, work and mobile phone, fax number and e-mail
must exist on the cover page.
19. The decision to publish the papers belongs to editor-in-chief. The evaluation of editor-in-chief
about the paper is sent together with the referee report within the shortest time.
20. Submissions sent to the journal are not sent back whether or not it is published.
21. All responsibility of the submissions belongs to the concerned author(s).
22. Publication and copyrights of the published papers belong to our journal. The copyright of the
each study uploaded to the system is automatically transferred to the journal. No sign for the
copyright agreement is requested from the authors for this operation. The author accepts these
conditions in advance for the paper uploaded to the system. The person reserves no right of
opposition.
23. Author(s) approve(s) the placement of the full texts of their papers on electronic databases bearing
a non-commercial character with the purpose of supporting national and international academic
knowledge sharing.
24. UHEYAD is operated through an “e” electronic system, and also published in a printed version.
Those who wish to have the journal as hardcopy have the right to do so by paying the cost of
the journal to the printing company. Our journal is not obliged to give the printed version to
any institution or individual. Annual fees for the studies sent to our journal should also be paid
to the printing company. The fee is received as based on only the expenses paid by the journal
to the printing company for the annual printing and other expenditures.
25. The evaluation period of the studies uploaded to the system is two months. Studies not evaluated
within this period and not provided with an evaluation report are sent to a different referee.
26. Author(s) are required to write the necessary information in “ETHICAL BOARD INFORMATION
OF REPORT” part while uploading the article to the system with “DATE” and “INFORMATION
of REPORT -REPORT NUMBER” as given by the ETHICAL BOARD if the studies require
ETHICAL BOARD report and have “EMPIRICAL”, “CASE” and “CORPORATE” content.
Our journal doesn’t bear any responsibility in case of a possible negative situation and deficiency
within the framework of national or international rules of law. The whole responsibility belongs
to the author(s) in this sense. If formal information regarding the report of ethical board and
research exist, they must be inserted while uploading the study to the system. In this regard,
editors of the journal, system editors, editorial board, publisher, executive editor, referee board
and the other referees conducting evaluation bear no responsibility. Author(s) are responsible
for any material, moral and legal negative situation that may occur. IN CASE OF ALL KINDS
OF MATERIAL, MORAL AND LEGAL SITUATION “PROBLEM”, OUR JOURNAL UNILATERALLY RESERVES ITS LEGAL RIGHTS IN NATIONAL AND INTERNATIONAL
TERMS.
27-26-ITEM PUBLICATION PRINCIPLES AND INFORMATION STATED ABOVE ARE CONSIDERED AS ADOPTED BY THE AUTHOR OR AUTHORS INCLUDED IN THE SYSTEM.
NONE OF THE AUTHORS HAVE THE RIGHT TO OBJECT THESE PUBLICATION PRINCIPLES. OUR JOURNAL HOLDS THE UNILATERAL RIGHT IN PUBLICATION, EVALUATION or DENIAL OF THE PUBLICATION PRINCIPLES and PAPERS. THIS RIGHT
CAN NOT BE CHANGED NOTWITHSTANDING ANY CONDITION. OUR JOURNAL
HAS THE RIGHT TO USE ITS LEGAL RIGHTS UNILATERALLY WITHIN THE FRAMEWORK OF RELEVANT RULES AND LIABILITIES AGAINST THE AUTHOR/AUTHORS
ACTING OUT OF THE FRAMEWORK OF THE RELEVANT PRINCIPLES or RULES.
EVERYBODY INCLUDED IN THE SYSTEM ACCEPTS THESE RULES IN ADVANCE.
HAKEM KURULU
ÜNVANI
ADI SOYADI
BAĞLI OLDUĞU KURUM
DR.
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ali Serdar YÜCEL
FIRAT ÜNİVERSİTESİ
DR.
YENİ YÜZYIL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Aygül YANIK
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayhan AYTAÇ
DR.
Aylin ZEKİOĞLU
CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ
DR.
Bülent KILIÇ
ÖZEL HEKİM
DR.
Cemal ZEHİR
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Çetin BEKTAŞ
ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ
DR.
Çetin YAMAN
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ebru ONURLUBAŞ
DR.
Emine DEMİRAY
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ
DR.
Emine ÖZMETE
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Fatih ÇATIKKAŞ
DR.
Fikriye TOKER
DR.
Giray SAYNUR DERMAN
DR.
Gülten HERGÜNER
DR.
H. Arif TUNCEZ
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ
DR.
H. Yelda ŞENER
DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ
DR.
Kürşad ZORLU
AHİEVRAN ÜNİVERSİTESİ
DR.
Mehmet Akif ARVAS
YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Mehmet YÜCE
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Michael KUYUCU
İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ
DR.
Murat ERCAN
BİLECİK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Mustafa TÜRKMEN
DR.
Muzaffer AKSOY
ARAB BANKING
DR.
Nalan AKDOĞAN
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nezahat GÜÇLÜ
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nilgün SARP
LEFKE AVRUPA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nur DİLBAZ ALACAHAN
ÇANAKKALE 18 MART ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ramazan ERDEM
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Sefer GÜMÜŞ
BEYKENT ÜNİVERSİTESİ
DR.
Serdar TOK
DR.
Serpil AYTAÇ
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Sevinç ÜRETEN
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
DR.
Suat UĞUR
ÇANAKKALE 18 MART ÜNİVERSİTESİ
DR.
Sudi APAK
BEYKENT ÜNİVERSİTESİ
DR.
Süleyman ÖZDEMİR
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Tamer BUDAK
İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Taner AKÇACI
KİLİS ÜNİVERSİTESİ
DR.
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Yavuz TAŞKIRAN
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Yener ATASEVEN
DR.
Ömer Okan FETTAHOĞLU
KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM
ÜNİVERSİTESİ
DR.
Şebnem ASLAN
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Şengül HABLEMİTOĞLU
I
UHEYAD Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi
Adres : Atakent Mah. Akasya 1 Evleri C2-23 Blok Kat 4 Daire 17 Halkalı Küçükçekmece İstanbul
Web: http://www.uheyadergisi.com/
Mail: [email protected]
II

Ekonomi Araştırmaları 03 - Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi

Transkript

Benzer belgeler

TÜKETİM İÇGÜDÜSÜ Gad SAAD Felsefe dünyasındaki en ünlü söz

BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİNDE PATENT KORUMASININ ÖNEMİ1

Presentation File

Tek Pencere S - Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü

Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. - TC Başbakanlık Özelleştirme