BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİNDE PATENT KORUMASININ ÖNEMİ1

Transkript

UHEYAD
ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF RESEARCHES ON ECONOMY MANAGEMENT
BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİNDE PATENT KORUMASININ ÖNEMİ1
IMPORTANCE OF PATENT PROTECTION IN INFORMATION AND
RECORDS MANAGEMENT
Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU
İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü İstanbul / Türkiye
Öz: İnsanoğlunun tarihsel süreçte sürekli yeni buluşlarla günümüze bir bilgi birikimi aktarmıştır. Bu
bilginin hem bilgi sahibinin haklarının korunması
hem de geleceğe aktarılması misyonu için tesciline
yönelik dokümante çalışmaları önemlidir. Dokümante
çalışmaları hak sahibi ve buluşun tüm detaylarını
belirten patent belgesi ile sonlanır. Ancak bunun
öncesinde başvuru ve kabul süreçlerinde sürekli
bir dokümantasyon söz konusudur. Ülkemizde bu
alanda çalışan ulusal yetkilendirme ofisi Türk Patent
Enstitüsü (TPE) ve uluslararası patent ofisleri bu
belgelendirme çalışmalarını sürdürmektedir. Patentin
temelini oluşturan fikri mülkiyet hakları ulusal ve
uluslararası kanunlarla garantörlük altına alınmıştır.
Bu garanti, bilimsel ve teknolojik gelişmenin temelini
teşkil etmektedir. Çalışmada patent kavramı, patent
belgesinin elde edilebilmesi için gerekli olan süreç
ayrıntılı olarak anlatılmış, Bilgi ve Belge Yönetimi
bilim dalının bu süreçteki rolü vurgulanmıştır. Patent
belgesinin elde edilmesi ve bu bilgi yönetim sisteminin oluşturulmasında bilgi ve belge yönetimi bilim
dalı ile birlikte pek çok formasyonundisiplinlerarası
çalışma ile ortak çalışmalar yapması önemli katkılar
sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler: 5846 sayılıFikir ve Sanat Eserleri
Kanunu, Patent, Bilgi ve Belge Yönetimi, Patent Belgesi
Abstract: In history of mankind, new findings knowledge has been transfer to present. Documentation
studies of this knowledge is essential for a mission
of both information owner rights protection and and
to be transferred to the future. These studies end with
patent document which consists information about
right owner and all details of the invention. But prior
to that result, documentation is an ongoing issue in
application and admission proces. In Turkey, national
authorising office is Turkish Patent Institute (TPE)
and the international patent offices carry out their
work of this certification. Intellectual property rights
that are the basis of patent is secured by national and
international laws. This warranty is the basis of the
scientific and technological development. In the study,
it is empasized that Concept of patent, description of
the procedures required to obtain the patent, role of
the Information and Records Management science in
this process. Information and Records Management
science’s joint efforts with interdisciplinary work for
Obtaining the patent document and establishing document management system will provide a significant
contribution to this field.
Key Words: Law on Intellectual and Artistic Works
(Law No:5846), Patent, Information and Documentation Management, Paten Document
Doi: 10.17373/UHEYAD.201539649
(1) Sorumlu Yazar: Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU, İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü
İstanbul / Türkiye [email protected]ş Tarihi / Received: 09.12.2014 Kabul Tarihi/ Accepted: 9.03.2015 Makalenin Türü: Typeofarticle (Literatür Derleme / Review of the Literature) Çıkar Çatışması
/ Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok - NoneofEthicsCommittee”
123
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
EKONOMİ YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
ManagementMANAGEMENT
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter
January / February/March 2015Issue:03Volume:02Winter
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
& (PolicyManagement)
www.uheyadergisi.com
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(ISO
9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GİRİŞ:
SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE
ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
kullanılmaktadır. Bu tür bilim sahteciliğinin önüne
İNCELENMESİ
geçmek
için “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu”1
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Bilgi ve belge yönetimi bilim dalı üretilenMurat
düşüncelerin,
düzenlenmiştir.Bu
kanunun içine bilgisayar
Güven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
eserlerin vb. bilimsel tekniklerle kayda
geçirilip
1
programlarıBölümü
ve bilgisayar programlarıyla yapılan
7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
korunması ve yeri geldiği zaman Kilis
ortaya
çıkarılması
olarak adlandırılmaktadır.
Üretilen bilgiyi saklamak intihaller gibi teknolojik unsurlar da girmektedir.
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
FSEK’in
ilk maddesinde Kanunun amacı “fikir
konutlardageleceğe
kullanılan doğalgaz
ile elektrik
istatistiksel olarak analiz edilmesi
ve başkalarıyla vepaylaşıp
taşımak
için tüketiminin
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak
hazırlanan
çalışmada meydana
ANOVA modeli
ve sanat eserlerini
getiren eser sahipleri
kağıdadökülmekte,
kağıda Ayrıca
dökülen
butestleri
eserlerin
uygulanmıştır.
hipotez
uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
ile bu
eserlerifiyatlarının
icra eden
yorumlayan icracı
ve konutlarda
tüketim
aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
tespitveya
edilmesi
de düzgün ve Sanayi
kronolojik
olarak
sıralanması
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
sanatçıların,
seslerin ilk tespitini yapan fonogram
önem kazanmaktadır.
Bu süreçten
sorumlu
bilgiiçin tüketim
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
ve belge yönetimi, çalışmaların en etkin, hızlı yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
ve güvenilir birAnahtar
şekildeKelimeler
gerçekleşmesini
sağlar. yapımcıların ve radyo-televizyon kuruluşlarının
: Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
İstenilen bir belgeyi yeri ve zamanı geldiğinde ürünleri üzerindeki manevi ve mali haklarını
ortaya çıkarmakta ve delil olarak kullanılabilir hale belirlemek, korumak, bu ürünlerden yararlanma
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
şartlarını
düzenlemek,
öngörülen
esas ve usullere
Ülkemizde bilgi ve belge yönetimi, arşivcilik ve
HOUSES
aykırı yararlanma halinde yaptırımları tespit
kütüphanecilik bölümlerinin birleştirilmesiyle
Abstract: In this study prepared by using data ofetmektir.”
TSI belongingolarak
to the years
of 2012-2014, (FSEK, 1951).
belirtilmiştir
the consumption
of electricityBölümün
and natural gas used in industry and houses is statistically
ortaya yeni çıkmış
bir kavramdır.
analyzed. ANOVA model was applied to the FSEK’te
study prepared
with
the use5393
of different
2004
yılında
sayılı kanunla yapılan
asıl amacı üretilen
bilgiyi
kayda Moreover,
geçirip doğru
techniques
for analysis.
tests of hypothesis were applied and the research was
made more comprehensive. The purpose was to determine
electricity
and natural
gas prices Bu değişikliğin
değişiklik
kapsamlı
niteliktedir.
saklama teknikleriyle yeri geldiğinde yeniden
başlıca amacı korsanlığın önlenmesidir. Bu
kullanmaktır.Bölüm, arşivcilikten gelen saklamayı
kütüphanecilikten gelen bilgi ve bilgi üretimini amaçla sadece FSEK’te değil 1580 sayılı Belediye
birleştiren bir vizyon çerçevesinde hareket ederek Kanunu’nda, 2464 sayılı Belediye Gelirleri
ortaya daha gelişmiş ve çok amaçlı çözümler Kanunu’nda, 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların
Kuruluş ve Yayınları Hakkındaki Kanunda,
sunan bir bilim dalı haline gelmiştir.
3257 sayılı Sinema, Video ve Müzik eserleri
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü kayda geçirdiği
Kanunu’nda değişiklikler yapılmıştır (Özderinyol,
eserleri sadece yazılı ve elektronik ortamlara kayıt
2006). Teknolojik gelişmelerle birlikte kanunun
etmekle değil aynı zamanda korumaklada yükümlüdür.
uygulanmasında Yargıtay İçtihatlarına sıklıkla
Günümüzde küreselleşen dünyada teknolojik
başvurulmuştur.
kaynaklar da büyük bir bilgi kaynağı haline gelmiştir.
Artık bilgi teknolojiyle üretilip,korunup,yayılmaya 1 Türkiye’de 5 Aralık 1951 tarihinde kabul edilmiş ve
halen yürürlükte olan 5846 sayılı kanundur. Resmî
başlamıştır.Aşırmacılık,intihal denilen bilim sahteciliği
Gazete’nin 7981 no.lu sayısında yayımlanarak, 13
teknolojik ortamlarda çok daha etkin bir şekilde
Aralık 1951 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
124
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Kütüphane ve arşivler gibi “Bilgi merkezleri”nde
hakkının korunması ile ilgili kanunlar yürürlüğe
İNCELENMESİ
yer alan bilgi kaynaklarını nitelikleri
açısından
girmiştir.
Bir patentten hak iddia edebilmek için
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
ve ikincil kaynaklar olarak iki genel Güven
grup Grup
içinde
en önemli delil ise “patent belgesi” dir. Patent
A.Ş. Finans Yönetmeni
yer almaktadır. Bunlardan birincil
kaynaklar;
belgesi sahibi olmayan bir buluş sahibinin hak iddia
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
arşiv belgeleri yanısıra araştırma ve geliştirme
etmesi de söz konusu olmamaktadır. Dolayısıyla
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK verileripatent
kullanılarak
hazırlanan hukuki
bu çalışma,süreçte
sanayi
çalışmalarının sonuçlarını
ya da
sanat
yapıtlarını
belgeleri
doğabilecek
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
doğrudan doğruya
verenFarklı
bilgianaliz
taşıyıcılarından
nedeniyle
bir temel
öge niteliğindedir.
şeklindedir.
teknikleri kullanılarakdavalar
hazırlanan
çalışmada ANOVA
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
oluşur. Bunlar arasında başlıcaları kitaplar,
Bu belgelerin envanter içinde değerlendirilerek
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
monografiler, derleme
eserler,
resmi
korunması
bilgi gidilmiştir.
ve belgeElde
yönetimi biliminin
yönünde hareket
edilmiş
olup, yayınlar,
yapılan istatistik bulgulara
göre da
de sonuca
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
süreli yayınlar, ile teknik yayınlar başlığı altında
amaçları arasında yer alır.
2
tanımlanan raporlar,
patentler fiyatlarda
, tezler, da azalma meydana gelmektedir.
aralığıstandartlar,
Kw cinsinden yükseldikçe,
AMAÇ:
teknik kataloglardır.
İkincil
Kaynaklar
ise;Doğalgaz,
istenilen
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
konu ya da konularda birincil kaynaklara ya
Çalışma kapsamında; “Bilgi Merkezlerinde”
da bu kaynaklardaECONOMETRIC
yer alan bilgilere
erişimi
en
bulunan
kaynakları
arasında yer alan patent
ANALYSIS OF ELECTRICITY
ANDbilgi
NATURAL
GAS PRICES
ACCORDING
TO
CONSUMPTION
RANGES
IN
TERMS
OF
INDUSTRY
AND
hızlı ve güvenilir bir şekilde ulaştırma amacıyla
belgeleri ve bunların envanterlerinin
yapılıp bir
HOUSES
hazırlanmışlardır. Bu kaynaklar arasında başlıcaları
“Patent Yönetim Sistemi” içinde yer alması ile
Abstract:
In this study
prepared byve
using
TSI belonging to the years of 2012-2014,
bibliyografyalar,
kataloglar,
indeksler
özdata ofbirlikte
patentle
bir eserin
korumasının önemi
the consumption of electricity and natural gas used in industry
and houses
is statistically
analyzed.
ANOVA model was applied to the vurgulanmış
study prepared with
the
use
of
different
dergileridir (Çakın,
2011).
olup, dünya ve Türkiye’deki (Türk
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
and Standartları)
natural gas prices
Patent electricity
Enstitüsü
İnsanoğlu var olduğundan beri geliştirdiği buluşlar
süregelmiş ve zaman içinde buluş yani patent
2 Patent, bir buluşun bütün haklarının ya da belli
bir süre kullanılma hakkının devlet tarafından
buluş sahibine verilmesidir. Böylelikle buluş
sahibi, bu süre içinde başkalarının kendi buluşunu
uygulamalarına devlet gücü ile engel olur.
Diploma gibi tek nüshalık bir belge olup, her
ülkenin özel patent büroları eliyle buluş sahibine
verilir. Yasayla belirlenmiş bir koruma süresi
vardır. Bilgi merkezleri için önem taşıyan nesne,
patentin kendisi değil, patenti veren ilgili büronun
patente konu olan buluş için hazırlayıp çoğalttığı
‘patent yazısı’ diye adlandırabileceğimiz belgedir.
Bu belgeler, yeni buluşları tarihçeleriyle birlikte
tanıtmaya, teknik gelişmeleri yönlendirmeye
ve böylelikle bazı konular için yeniden emek
harcanmasını önlemekte yardımcı olurlar (Çakın,
2011)
uygulamalarla
hem patent hem de patent kategorisindeki bilgi
kaynaklarının en etkin kullanımı değerlendirilmiştir.
Bununla birlikte bir bilgi kaynağı olan patent
belgelerinin bilgi ve belge yönetimi bilim dalının
konuları arasında olduğu da vurgulanmıştır.
KAPSAM:
Çalışmada vurgulanan patent, patent hakkı (fikri
mülkiyet hakkı), patent belgelerinin ilgili alanlarda
çalışan akademisyeler, özel sektör/kamu sektörü
patent kurum çalışanları ve fikri mülkiyet hakkı
bulunan ve patent almak isteyen kişiler açısından
mevzuat çerçevesinde patent kullanma hakları
ve diğer toplum bireylerinin de bu haklardan
125
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
kapsam dahilinde tutulmuştur.
İnsanların fikirlerinin korunması eserin özgünlüğü
İNCELENMESİ
faydalanmaları
Patent belgeleriyle ilgili olarak disiplinlerarası
için AÇIKGÖZ
önemlidir hem de kanuni bir haktır. Bunun için
Murat KORKMAZ, Hakan
bir çalışmanın gerekliliği vurgulanmıştır.
ulusla
ve uluslararası patent kanunları yürürlüğe
Yönetmeni
1
konarak gerek
ulusal düzeyde gerekse uluslararası
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
YÖNTEM:
düzeyde patentler koruma altına alınmıştır. Bu
Özet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Patentin açıklanabilmesi, buluşun açıklanmasına
koruma
hakları bir kitap eserinden bilgisayar
yani buluşun belgelenmesine
dayanır.
şeklindedir. Farklı analiz
teknikleriBilgi
kullanılarakprogramı
hazırlanan çalışmada
ANOVA
modeli
yazılımına
kadar
çok çeşitli patent
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
kaynaklarından olan patent belgelerinin nasıl elde
veya
eser koruması
mevzuatı
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının tespit
edilmesiiçerir. Patent ile
edildiği ve bunların
dokümantasyonu
amaçlayan
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
korumanın olumlu yönleri;
bu araştırma, var
olan
durumu
ortaya
koyan
• Bir
sertifikasyona
Kw cinsinden
yükseldikçe, fiyatlarda
meydana
gelmektedir. sahip olması (patent belgesi,
tarama türü biraralığı
çalışmadır.
Araştırmada
örnek da azalma
Anahtar Kelimeler
Elektrik, Doğalgaz,
Tüketim, Sanayi,
Konut,
Anova, belgesi
TUİK, Fiyat
faydalı
model
vb.)
olay yöntemi kullanılmıştır.
Bu:yöntem,
belli bir
ünitenin derinliğine ve genişliğine, kendisini ve
• Bilgilendirme amaçlı yayın yapılması
çevresiyle olan ilişkilerini
belirleyerek
ünite
ECONOMETRIC
ANALYSISoOF
ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
hakkında bir yargıya
varmayı amaçlayan tarama
• Rekabet gücünü ve piyasa canlılığını sağlamasıdır.
HOUSES
modelidir (Karasar, 2014: 86).
ile korumanın
olumsuz
Abstract: In this study prepared by using data ofPatent
TSI belonging
to the years of
2012-2014,yönleri ise;
the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
PATENT KORUMASI
analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
• Başvuru
yapmadan
önce açıklanan
bilgi patent
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
were applied
and the research
was
made more
comprehensive.
The purpose was to determine electricity and natural gas prices
Bir eserin korunması
izinsiz
çoğaltılamayacağı
alma şansını yok etmektedir,
anlamına gelmektedir.Yani eserin çoğaltılması ve
• Esere göre koruma süresi kısadır(Koruma
kullanılması için sahibinden lisans alması gerekir.
süresi eserlerde yazarın yaşamı bittikten70
Çünkü eser özgündür ve kişi ürettiği için kendi
malı sayılır.Bir buluşun korunmasında ise patent
koruma sağlama sürecinin nispeten daha basit ve
ucuz olmasının, özellikle küçük ve orta ölçekli
hakkı kullanılır.Patent ile kullanımda;buluşun izinsiz
sanayicilerimizin ve araştırma kuruluşlarımızın
kullanılmasını engelleyen yasalar bulunmaktadır.
buluş yapmalarını ve
Bununda temelini patent hakkının kullanabileceğini
bunları sanayiye uygulamalarını özendireceği
düşünülmüştür.
Diğer
taraftan,
özellikle
gösteren patent belgeleri oluşturur. Bununla
günümüzde, küçük ve
beraber “faydalı model”3 belgesi de bulunmaktadır.
orta büyüklükteki işletmelerin gerçekleştirdiği
3
Faydalı model, dünya çapında yeni olan ve
sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine
koruma sağlayan bir sınai mülkiyet hakkıdır.
Faydalı model belgesi patentle karşılaştırıldığında
hem daha kısa zamanda hem de daha az bir
masrafla alınabilmektedir. Faydalı model ile fikri
126
yenilikçi ürün ve yöntemlerin, rakipleri tarafından
hemen hemen aynısının yapılması suretiyle taklit
edilmesi tehlikesi mevcuttur. Küçük ve orta
büyüklükteki bu işletmelerin, mütevazı de olsa, bu
buluşlarını faydalı model belgesi vererek korumak,
onların ekonomik varlıklarının idamesine hizmet
edecektir (TPE,2013).
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
kadar devam ederken, patentİNCELENMESİ
de
teknolojik alanlarıyla ilgili patentlerin alınmasıyla
yıl sonraya
sadece 20 yıldır),
alakalı
hizmet
AÇIKGÖZ
veren özel sektör kuruluşları da
vardır.
Tüm dünyada eserin patentinin korunmasına
Yönetmeni
• Patentin verilmesi için bir araştırma
süreci
1
dair mevzuatlar
7 Aralık
Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümügeliştirilmektedir. Bu ülkelerin
bulunmaktadır Bu sürece Kilis
göre
geçerlilik
gelişiminde önemli rol oynayan teknolojik
süreleri de değişmektedir4,
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileribuluşları
kullanılarakda
hazırlanan
bualtına
çalışma,almaktadır.
sanayi
koruma
Teknolojik
• Patent maliyetşeklindedir.
açısından
da oldukça
yüksektir.
yasalarla
korunmaması
durumunda
Farklı
analiz teknikleri
kullanılarakgelişmelerin
ANOVA
modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
kolay bir şekilde kopyalanarak taklit ürünlerin
Sanayi veile
konutlarda
tüketim aralıklarına
göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Bilgisayar yazılımları
ilgili olarak;
Amerika
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göreve
de piyasaya
sonuca gidilmiştir.
Elde riski meydana
yapılması
sürülmesi
Birleşik Devletleri
ve Avrupa
edilen (ABD)
bulgular sonucunda;
sanayiPatenti
sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
gelebilmektedir.
Alınan
birtüketim
patent kanuni koruma
fiyatlarının
genel seviyesindeyazılımlara
düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır. Sonuç
olarak
Sistemi’nde bazı
özel durumlarda
ile tüm dünyada geçerliliğini korumaktadır.
patent verebilmektedir ama genel olarak patent
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
vermek için bir cihaz olması gereklidir. ABD
Patent esere saygınlık kazandırmakta ve piyasada
sisteminin özü dikkate alındığında buluşun
rekabet gücünü artırmaktadır. Rekabet gücüyle
yapıldığı tarihinreferans
alınması
anlaşılır
bir
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND bulundurana da
birlikte
patent
hakkını elinde
HOUSES
uygulamadır. Eğer başvuru tarihinden önceki
maddi bir menfaat sağlamaktadır. Yasal korumayla
bir belgebuluşunAbstract:
yeni olmadığını
gösteriyorsa,
In this study prepared by using data ofbirlikte
TSI belonging
to the
years of 2012-2014,
buluş
sahibinin
rakiplerine karşı da bir
consumption
electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
buluş sahibindenthebuluşun
buofdokümandanönce
sağlanmaktadır.
şekilde patent koruması
analyzed. ANOVA model was applied to the koruma
study prepared
with the use Bu
of different
for analysis.
Moreover,
gerçekleştirdiğinetechniques
dair kanıtlar
sunması
ve yeminli
özendirici
bir uygulama
olup,
yeni gelişmelerin
electricity
and natural gas
prices
beyanı beklenmektedir (Okat, 2011). Türkiye’de
önünü de açmaktadır. Bununla birlikte patent sahibi
bu tür yazılımlara patent vermek için bir donanım
olunabilmesi için takip edilmesi gereken zorunlu
olması gerekmektedir.
yasal mevzuat, patent sahipleri için bürokratik
5
Türkiye’de patent verme hakkına Türk Patent Enstitüsü
engel olarak da görülmektedir. Yasal mevzuatlarla
(TPE) sahiptir. Bununla birlikte bilgisayar,elektronik,
patent kapsamında olmayan eserlerin de patent
koruması altına alınması gerekir.
4 Bu süre; buluşların başvuru tarihlerinden itibaren
incelemeli patentler için 20 yıl, incelemesiz
patentler için 7 yıl ve faydalı modeller için 10
yıldır.
5 TPE, 544 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile
24 Haziran 1994 tarihinde kurulan ve çalışmalarını
bugüne kadar çıkarılan 3 kanun, 6 kanun hükmünde
kararname ve taraf olunan 11 uluslararası anlaşma
çerçevesinde çeşitli yönetmelik ve tebliğlerden
oluşan bir mevzuat kapsamında yürüten TPE,
öncelikle AB mevzuatındaki emsallerinden
tercüme suretiyle birkaç kanun dışında esas
Patentin yanında teknolojik gelişmelerle birlikte
oluşan problemlere getirilen teknik çözüm buluş
kavramı ile açıklanmaktadır. Buluş, teknoloji
alanında belirli bir sorunun çözümüne ilişkin,
teknik özelliği olan fikirürünüdür. Aynı teknik
problemin her farklıçözümü farklı bir buluştur.
127
mevzuatını oluşturmuştur (Demiroğlu, 2003).
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
niteliğe haiz olmalıdır. Aksi
mülkiyet oldukça önem taşımaktadır.
İNCELENMESİ
Buluş, teknik
Diğer bir
ifadeyle,
koruma kapsamı istemlerlebelirlenir.
takdirdesadece soyut ve kavramsal
düzeyde
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Korunması yazılmayan özellikler korunamaz.
birönermeden bahsedilebilir.Teknik nitelik
Güvenürünün
Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
istenen özellikler istemlere yazılmalıdır. İstemlerde
1 niteliğinden ya
fiziksel niteliklerinden,faaliyetin
korunmak istenen patent unsurları belirtilir.
da teknik nitelikteolmayan bir faaliyette teknik
Özet : 2012-2014
Yılları arasındaki TUİK verileribelirtilmeyen
kullanılarak hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
özellikler
korunamaz.
Onun için
araçların kullanılmasından
kaynaklanabilmektedir
önem
taşımaktadır.
Bu yüzden bütün
(TPE,2013). Buluşun,
tekniğin
bilinen
şeklindedir.
Farklı
analiz durumundaki
teknikleri kullanılarakbüyük
hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakdetaylar
araştırma atlatılmadan
daha kapsamlı hale
getirilmiştir.
verilmelidir. Belgeler titizlikle
(mevcut) teknoloji
ya da ürünlere göre getirdiği
hazırlanmalıdır.
İstemlerin
dayanağı
tarifnamedir.
yönünde hareket
edilmiş olup,
istatistik bulgulara
göre de sonuca
gidilmiştir.
Elde
yenilikler, inovasyonlar,
yenilikten
öteyapılan
ilk kez
İstemlerde bahsedilen konuların tarifnamedemutlaka
bulunan kavramlar,
sağladığı
avantajlar,
ortadan
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüş
gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydana gelmektedir.
açıklanmış
olması gerekir. Diğer bir ifadeyle,
kaldırdığı dezavantajlar
veya çözdüğü problemler
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK, Fiyat buluşun kapsamını
tarifnamedeanlatılan
anlatılmalıdır. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,istemler,
aşamaz. Bu yüzden tarifnamenin detaylı bir şekilde
TPE’nin hazırladığı rehberlerde başvuruların ve
anlatılması
gerekir. GAS
Tarifname
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
PRICES de bahsedilmeyen
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS OF INDUSTRY AND
hazırlanacak belgelerin
nasıl olacağı
açıklanmıştır.RANGES
konularda istemlerde bahsedilemez. Tarifnamede
HOUSES
Buna göre; şekillerde bulunan parçalar, işlem
bahsedilmeyen konularda istemlerde bahsedilirse
Abstract:gibi
In thisunsurlar
study prepared
by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
adımları ve özellikler
içinverilen
belge
geri çevrilir.İstemler,
buluşa konu olan temel
the consumption of electricity and natural gas used
in industry
and houses is statistically
numaralara, referans
numaraları
analyzed.
ANOVA denir.
model Bu
was kısımda,
applied to the özellikleri
study preparediçeren
with the
use
of
different
ana (bağımsız) istem ve buana
referansnumaraları.Her
parça/özellik
için,
farklı
electricity
and natural
gas prices
istemdeki
özelliklere
ek olarak
korunmak istenen
bir referans verilmelidir. Ayrıca, verilen referanslar
alt teknik özellikleriiçeren bağımlı istemler şeklinde
tarifnamenin her yerinde söz konusu parça/özellik
düzenlenmiş olmalıdır. Bir patent başvurusunda
için kullanılmalıdır.Buluşun açıklaması şekil ve
ana (bağımsız) istem bulunması zorunludur, ancak
referansların açıklanmasından sonra, (teknolojik
bağımlı istem bulunması zorunlu değildir (bir
bilgininyaygınlaşmasını sağlamak için) buluşun
başvuruda sadece bir istem bulunuyorsa, bu istem
tüm detayı ile anlatılmaya başlandığıkısımdır.
bağımsız istemdir). Her iki tür (bağımsız-bağımlı)
Bu anlatım sırasında, daha önce numara verilen
istem de birden fazla olabilir. İstem sayısı, buluş
parçalardan/özelliklerden bahsedildikçe, hemen
özelliklerini ayrıntılı şekilde belirtecek sayıda
devamında parantez içinde ilgili referans numarası
olmalıdır. Birden fazla istem olması durumunda,
da yazılmalıdır.İstemler, buluşun koruma talep edilen
tüm bağımsız ve bağımlı istemler kendi aralarında
belirtildiği kısımdır.bu konu oldukça önemlidir.
en uygun biçimde gruplandırılmalı ve her istem
Fikri mülkiyetin sağlanması açısından büyük önem
sırasıyla numaralandırılmalıdır.İstemler açık şekilde
taşımaktadır. Fikri mülkiyetin nasıl sağlanacağı
anlaşılır yazılmalıdır. İstemler, sadece tarifnameye
kısmını daha önce de işlenmiştir. Bu açıdan fikri
ya daresimlere atıf yapılarak açıklanamaz. Her
128
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
parçanın ismi (varsareferansıİNCELENMESİ
ile
için tarifname dili EPO’nun
özelliğin ya da
resmi dilleri olan
İngilizce,
Almanca veya Fransızca dillerinden biri
birlikte) açık şekilde yazılmalıdır. Özet,
Murat buluşla
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
olmak zorundadır. Ana dilli bu dillerin dışında
ilgili genel teknik bilgi verilen kısımdır.
Özet,
Güven Grup
A.Ş. Finans Yönetmeni
olan ülkelerde yapılan başvurular kendi dillerinde
1
tercihen 50-100 arasındakelimeden
Kilis 7oluşur.
Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
yapılabilmekte ancak başvuru tarihinden itibaren
Özet, koruma kapsamının
belirlenmesinde
ve
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri3kullanılarak
bu çalışma,
sanayi itibaren 13 ayı
ay içindehazırlanan
(ilk rüçhan
tarihinden
ve konutlarda kullanılan doğalgaz
ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
tekniğin bilinen durumununsınırlarının
çizilmesinde
şekilde)
bahsedilen
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakgeçmeyecek
ANOVA
modeli resmi dillerden
kullanılamaz .Özetuygulanmıştır.
sayfası yeniAyrıca
bir sayfada
hipotez başlayacak
testleri uygulanarakbirine
araştırmaçevrilerek
daha kapsamlı EPO’ya
hale getirilmiştir.
iletilmelidir. Eğer
Sanayi
ve konutlarda
tüketimkullanılarak
aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
şekilde, çizgisiz A4
kağıdının
biryüzü
bir başvuru,
tarihinden
göre de başvuru
sonuca gidilmiştir.
Elde veya en erken
düzenlenmelidir.Özetin
başınasanayi
“ÖZET”,
edilen bulgularen
sonucunda;
rüçhan tarihinden itibaren 14 ay içinde EPO’ya
bunun altına daaralığı
“Buluş
Başlığı”
yazılmalıdır.
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydana
gelmektedir.
ulaşmaz
ise
geri çekilmiş kabul edilir.Başvuru,
BuradabelirtilenAnahtar
buluşKelimeler
başlığı,: Elektrik,
başvuru
formu
Doğalgaz, Tüketim,başvuru
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,
tarihinden
veyaFiyat
varsa rüçhan tarihinden
ve tarifnamenin başındaki başlıkla aynıolmalıdır.
itibaren 18 ay sonra araştırma raporu ile birlikte
Her bir sayfanın altına ilgili sayfa numarası (özet
yayınlanır.
BaşvuruGAS
aşamaları:
AND NATURAL
PRICES
TO CONSUMPTION
sayfası, istemlerinACCORDING
sonsayfasından
sonra gelenRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
Şekli İnceleme:Şekli inceleme aşamasında
numara ile numaralandırılır) yazılmalıdır.Özet
dilekçesi
veof içeriği,
In this study prepared
by using data ofbaşvuru
TSI belonging
to the years
2012-2014,buluş sahibinin
sayfasında satır Abstract:
numaralandırması
yapılmalıdır.
belirtilip belirtilmediği, rüçhan hakkı istenip
analyzed.
was applied to the study prepared with the use of different
Özet sayfaları iki
nüshaANOVA
halindemodel
hazırlanmalıdır
were applied
and thebir
research
was olup olmadığı
istenmediği,
vekilli
başvuru
(TPE,2012). made more comprehensive. The purpose was to determine
electricity and natural gas prices
ve ücretlerin zamanında ödenip ödenmediği
Avrupa’da konu ile ilgili yetkili kurum olarak
kontrol edilir.Başvuru sahibi, araştırma raporunun
Avrupa Patent Ofisi (EPO) kurulmuştur. Bu
ilan edildiği tarihten itibaren 6 aylık süre içinde
patent kuruluşu sayesinde kuruluşlar hem daha iyi
şekli inceleme talebi yapmış olmalıdır. İnceleme
denetim altına alınmış, hem de hukuki haklar daha
talebinde bulunulabilmesi için inceleme ücretinin
iyi kontrol edilmiştir. Avrupa Patent Sözleşmesi
aynı süre içerisinde ödenmesi gerekmektedir.Şekli
(EPC), tek bir başvuru ile EPC’ye üye ülkelerde
inceleme yapıldıktan sonra başvurunun alındığına
patent elde edilmesine olanak sağlamaktadır.
dair başvuru sahibine yazı ile bildirim yapılır.
Avrupa patentinin hangi ülkeleri kapsayacağına
Araştırma Raporu: Şekli incelemeye paralel
başvuru sahibi karar vermektedir.
olarak Avrupa araştırma raporu da hazırlanmaya
Bölünmüş başvurular doğrudan Avrupa Patent
başlanır. Araştırma raporu esas olarak istemler
Ofisi (EPO) ’ne yapılmalıdır. Avrupa patenti
dikkate alınarak hazırlanır ancak tarifname ve
başvurusu, EPO’nun ofislerine ya da Türkiye
resimler de göz önünde bulundurulur. Araştırma
için TPE’ye yapılabilir. Avrupa patenti başvurusu
raporunda bahsi geçen diğer tüm dokümanların
129
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
da yer almaktadır ve raporla
aynı zamanda söz konusu kağıt
İNCELENMESİ
birer kopyaları
birlikte başvuru sahibine iletilir.
belgeler dijital
ortama
aktarılmakta yada en son gelişme olarak
AÇIKGÖZ
belgeler
doğrudan elektronik ortamda üretilmektedir.
Yönetmeni
Detaylı İnceleme: İnceleme talebi,
Avrupa
Elektronik belgeden sonradan dijitalleştirilen ve
1
Patent Bülteninde, Avrupa araştırma
raporunun
elektronik olarak üretilen belgeleranlaşılmaktadır.
yayınlandığı tarihten sonraki 6 ayın sonunda
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriElektronik
kullanılarak hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
belgeler
kağıt ortamdaki
belgelerle
biten bir süre içinde
başvuru
sahibi
tarafından
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
çok daha
kolaykopyalandığından
dijital
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakgöre
hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
yapılabilir. İnceleme
ücreti ödenene kadar talep
ortamda telif hakkı ihlalleri oldukça fazladır
Sanayi ve konutlarda
yapılmış sayılmayacaktır
ve taleptüketim
geri çekilemez.
(Sert,2011).2000-2013
yılları arası
göre de sonuca gidilmiştir.
Eldeveritabanlarındaki
İnceleme sonucuedilen
olumsuz
isesonucunda;
başvuru reddedilir
veiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
bulgular
sanayi sektörü
Yargıtay Kararları’nın incelenmesi sonucunda
genel ile
seviyesinde
başvuru sahibinefiyatlarının
gerekçeleri
birliktedüşüş
bildirilir.
meydanagelen
gelmektedir.
meydana
telif uygulama ihlalleri incelenmiş
Anahtar Yayını:İnceleme
Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz,
Tüketim,uygulama
Sanayi, Konut,sorunlarının
Anova, TUİK, Fiyat
Patent Fasikülünün
sonucu
aşağıdaki başlıklarda
olumlu ise patent tescil edilir ve patent fasikülü
oluştuğu tespit edilmiştir:
yayınlanır. Patentin
verildiğine
dair ilandan
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
• IN
Kitapların
ve yayın
TERMS OFbasım
INDUSTRY
AND hakkı ihlali
itibaren 9 aylık süre içinde üçüncü kişiler itiraz
HOUSES
edebilmektedir. Patent verildikten sonra başvuru
• Bandrol yükümlülüğü ihlali
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
sahibi EPO’ya the
üyeconsumption
olan ülkeler
içinden
of electricity
and tercih
natural gas used in industry and houses is statistically
• İzinsiz bilgisayar programlarının kullanılması
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to the study prepared with the use of different
ettiği ülkelere patentini
genişletebilir.Ülke
seçme/
made
more comprehensive.
The purpose was to determine
electricity
and natural programı
gas prices kullanımı
genişleme ücretleri
başvurunun
dosyalanmasından
• Lisanssız
bilgisayar
veya rüçhan hakkı istenmişse en erken rüçhan
• Şiirlerin sahibinden izin alınmaksızın eserde
tarihinden sonraki on iki ay içinde ödenmelidir.
yer alması
Rüçhan hakkı istenmesi durumunda başvuru
• Bandrolsüz kaset CD, VCD, DVD satma vs.
tarihinden itibaren 1 aylık süre içinde eğer bu
suçları
süre 12 aylık süreden daha sonra bitiyorsa ödeme
hala yapılabilir.
• Görevsizlik.(Turan ve Yılmaz, 2014).
BİLGİ KAYNAĞI OLARAK PATENT
Bu ihlallerin yaşanmaması ve patent korumasının
BELGELERİ
sağlanabilmesi için tüm eserlerin tekniğinin detaylı
olarak dokümanlara geçirilmesi, bu dokümanlarda
Patent belgeleri arasında her türlü patentin
eserin teknik özellikleri, nasıl geliştirildiğine dair
lisanslamasına temel olan dokümanlar, raporlar,
açıklamalar bulunmalıdır. Eser sahibi ile ilgili
basılı belgeler, internet belgeleri, sertifikasyonlar
belgeler de bu dokümanlarda yer almalıdır. Fransız
yer alır. Teknolojik gelişmelerle birlikte günümüzde,
belgeler kağıt ortamda üretilmeyedevam ederken,
Telif Kanunun L112-2 maddesi aşağıdaki hükmü
130
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
içermektedir. Buna göre; Özellikle zihinsel eserler
14. Mevsimlik giyim ve süsleme
İNCELENMESİ
endüstrileri
yaratımları.
Mevsimlik giyim ve süslemeendüstrileri,
olarak, bu kanun anlamında kabul edilenler:
AÇIKGÖZ
moda
gereksinimlerinden dolayı, ürünlerin
Yönetmeni
1.Kitaplar, broşürler, diğer edebi, sanatsal,
ve
1
şekillerini, Bölümü
özellikle, dikişini, kürkü, iç çamaşırı,
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
bilimsel eserler,
nakış, moda, ayakkabı, eldiven, deri ürünleri,
Özet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
kullanılarak
hazırlanan
çalışma,tasarıma
sanayi
2. Konferanslar, kısa söylevler, vaazlar, savunmalar
yüksek
kaliteli
ya budaözel
özgü kumaş
ve aynı nitelikteki
diğer eserler,
ve ayakkabı
şeklindedir.
Farklı analiz teknikleri kullanılarakimalatını,
hazırlanan kuyumcu
çalışmada ANOVA
modeli yapımcılarının
ürünlerini ve döşemelik kumaşlar imalatını sık sık
ve konutlarda tüketim
3. Tiyatral ya daSanayi
tiyatral-müzikal
eserler,
göre
de sonuca gidilmiştir.
Elde
yenileyen
endüstriler
olarak sayılırlar
(Turan,2014).
4. Koreografik,
sirk hareketleri
vedüşüş
hileleri,
fiyatlarının
genel seviyesinde
Buluş sahibinin tüm bu geliştirdiği yeniliklerle
pantomimalar, uygulanması yazılı ya dabaşka
ilgili bir mülkiyet hakkı söz konusudur. Mülkiyet
türlü tespit edilen
pantomimalar,
hakkı sadece gayrimenkul sektöründe değil fikri
5. Sözlü ya da sözsüz müzik besteleri,
açıdan da terminolojide bulunmaktadır.
HOUSES
Mülkiyet kişinin haklarının korunması açısından
Sinematografik/sinema ve diğer hareketli
6.
çok önemlidir. Mülkiyet, mâlike eşya üzerinde
görüntüler dizisinden ibaret eserler, sesliya da
the consumption
of electricity
and natural gas used
in industry and houses
is statistically
düşünülebilecek
en kapsamlı
yetkileri sağlayan
sessiz, görsel-işitsel
olarak birlikte
adlandırılan
haktır.were
Eşya
üzerindeki
haklarınwasen güçlüsü sayılan
eserler,
applied
and the research
made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
mülkiyet, günümüz hukuk terminolojisinde daha
7. Çizim, resim, mimarlık, heykelcilik, gravür,
çok Roma hukuku temeline dayanan ve bazı Batı
litografikeserler,
dillerinde “property” kelimesiyle karşılanan hakkı
ifade eder (Hacak, 2006). Kişiye bir çok hak tanır.
8. Grafik ve tipografik eserler,
Bu yüzden kişinin mülkiyeti önem taşımaktadır.
9. Fotografik eserler ve fotoğrafa benzer teknikler
Kişiye malları hakkında tasarruf etme özgürlüğü
yardımıyla gerçekleştirilen eserler,
verir. Üçüncü kişilerin malları hakkında tasarruf
10. Uygulamalı sanat eserleri,
etme yetkisini elinden alır. Hırsızlıklara karşı kişiyi
koruma altına alır. Mülkiyet; Taşınır mülkiyet,
11. Resimlemeler/ilustrasyonlar, haritalar,
taşınmaz mülkiyet ve fikri mülkiyet olarak üç
12. Planlar, krokiler ve coğrafya, topografya,
kısımda değerlendirilebilir. Çalışma kapsamında
mimarlık ve bilimle ilgili üç boyutlu eserler,
fikri mülkiyet hakkı vurgulanmıştır.
13. Hazırlık niteliğindeki tasarımlar dâhil bilgisayar
programları,
Fikri mülkiyet; ilim ve edebiyat, müzik güzel
sanat ve sinema olmak üzere dört ana kategoriden
131
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
ve sanat eserleri telif hakları
dolması ile birlikte yayınlanmaktadır. Bu süreçte
İNCELENMESİ
teşekkül eden fikir
geçici
koruma sağlanmaktadır. Daha sonra başlayan
(copyrights) ile patent, marka ve tasarım
gibi
sinai Hakan
Murat
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
inceleme sürecinde ise red çıkma durumunda
mülkiyet haklarını kapsayan bir üstGüven
kavramdır
inceleme raporu hazırlanır. Olumlu görülmesi
1
(Suluk,2004).
durumunda ise patent fasikülü yayınlanarak
Fikri mülkiyet bilimsel
sanatsal
vs.
çeşitleri
ile
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriolası
kullanılarak
bu çalışma,
sanayi
itirazhazırlanan
işlemlerine
zemin
hazırlanır. Bu da
ve konutlarda kullanılan
ile elektrik
ayrılır. Fikrin korunmasını
esas doğalgaz
alır. Fikir
bu tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
tarihinden
itibaren
aylık bir süreyi içerir.
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakyayın
hazırlanan
çalışmada
ANOVA9 modeli
şekilde korumauygulanmıştır.
altındadır.Ayrıca
Her hipotez
türlü testleri
hırsızlığa
uygulanarakGörüldüğü
araştırma dahaüzere
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
başvurunun başlangıç ve sonuç
ve konutlarda
tüketim aralıklarına
göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
karşı korunur. Sanayi
Taşınır
ve taşınmaz
mülkiyet
sürelerigöre
yukarıda
açıklandığı
de sonucada
gidilmiştir.
Elde üzere sürekli
haklarına göre çeşitli
yönlerden
ayrılır.
edilen bulgular
sonucunda;
sanayiOnlara
bir dokümantasyon sürecini gerektirmektedir
göre süre kısıtlamaları
vardır. Taşınır ve taşınmaz
meydana gelmektedir.
(TPE,2007).
Dünya Fikri Haklar Örgütü’nün
mülkiyetlerde süre
sınırı
yoktur.
Yasal
vasilere
yaptığı
patent
tanımında
da dokümantasyon
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,(WIPO)
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK,
Fiyat
aktarma yapılabilir. Ancak fikri mülkiyetlerde böyle
tanımına dikkat çekilmiş ve patent: “Bir devlet
bir durum söz konusu değildir. Fikri mülkiyetlerin
dairesince
(veya birGAS
çokPRICES
ülke adına hareket eden
AND NATURAL
ACCORDING TO
IN TERMS OF INDUSTRY AND
süre kısıtlaması bulunmaktadır.
BuCONSUMPTION
durumu dahaRANGES
bölgesel bir ofis), talep üzerine verilen, bir buluşu
HOUSES
önce de dile getirmiştik. Bu yüzden fikri mülkiyet
tanımlayan ve patentli buluşun sadecepatent
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging
to the yetkisiyle
years of 2012-2014,
bazı eksiklikler içermektedir.
belgesi
sahibinin
işlenebilmesine imkan
analyzed. ANOVA model was applied to the sağlayan
study prepared
use of oluşturan
different
bir with
yasalthedurum
dokümandır”
Patent her türlü esere
verilmez.
BelliMoreover,
başlı koruma
techniques
for analysis.
6
and natural gas
prices .
şeklindeelectricity
ifade edilmiştir
(WIPO)
altına alacağı durumlar vardır. Sanatsal ve bilimsel
gibi kategorileri mevcuttur. Şiir, kitap gibi alt
SONUÇ
kategorileri vardır. Bu şekilde eserler koruma
Çalışma bütününde de bahsedildiği üzere, bilgi
altına alınır. Patent kategori olarak sinai mülkiyet
kaynaklarından olan patent kavramında bir buluş
haklarına girer.
sahibi yani eseri meydana getiren ve eser söz
konudur. Patent, ürün veya buluş sahibine, icat
Avrupa Patent Sözleşmesi (EPC) ile de üye 32
ettiği ürünün satışı, pazarlanması, çoğaltılması, bir
ülkede patent elde edilmesine olanak sağlanmaktadır.
benzerinin üretilmesi gibi alanlarda ayrıcalıklar
Avrupa Patentinin hangi ülkeleri kapsayacağına
getiren resmi bir belge ve ünvandır.Buluşla ilgili
patent sahibi karar vermektedir. Avrupa Patent
her şey patent koruması kapsamına dahildir. Buluşu
Ofisi (EPO) patent başvurularını öncelikle şekli
yapılan bir ürün ya da sistemin bütün hakları patent
olarak incelemekte, daha sonra araştırma raporunun
sahibine ait olur ve ondan izinsiz kullanılamaz.
hazırlanması sürecine geçilmektedir. Araştırma
raporu ve ekleri, buluş konusu ile ilgili dokümanları
ortaya koymaktadır. Başvuru 18 aylık sürenin
6 Licensing Guide forDevelopingCountries. WIPO.
s.27 ( Şehirali, F., 1997).
132
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
araçlar, aygıtlar, kimyasal bileşikler
Buluşlara patent verilebilmesi için bir başvurunun
İNCELENMESİ
Makineler,
ve işlemleri ile her türlü üretim yöntemleri
de Hakan
yapılması
yani dokümante edilmesi bunun sonucunda
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
patent korumasının altındadır. AncakGüven
bu şekilde
tescil
sürecinde de yine bir dokümantasyon süreci
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
teknolojik gelişmeler sağlanarak,1Kilis
ulusal
ve küresel
bulunmaktadır.
7 Aralık
Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü Kütüphanelerdeki kataloglar
bazda rekabet etme şansı elde edilebilir. Bunun
ya kitap adlarının yazıldığı defterlerden artık
Özet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
yanında bu ürünlerin tanıtılması ve buluş sahibinin
günümüzde
modern bilgisayar teknolojilerinin
teşvik edilmesi şeklindedir.
de bu amacın
çıktılarıdır.
Farklı farklı
analiz teknikleri
kullanılarakkullanıldığı
modeli
yazılımlarANOVA
vasıtasıyla
bu bilgi kaynakları
Bu anlamda Patent
Kanunlarının amacı; buluş
dokümante
ve kayıt
altına alınmaktadır.
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgazedilmekte
fiyatlarının tespit
edilmesi
yönünde
edilmiş
olup,
yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
yapmayı, yenilikleri
vehareket
yaratıcı
fikri
faaliyetleri
Bilgi ve Belge Yönetimi bilim dalı da patent
teşvik etmek için
gerekli
olan
korumayı
ve
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim ile bu ürünlerin
başvuru
ve sertifikasyon
süreçleri
buluşlarla elde edilen teknik çözümlerin sanayide
tanıtımlarında sahip olduğu misyon ile önemli
uygulanmasını sağlamaktır. Verilen patentler ve
bir rol üstlenmektedir. Hukuk ve Bilgi-Belge
bunların sanayide uygulanması ile teknik, ekonomik
Yönetim gibi farklı formasyondaki bilim dallarının
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
AND NATURAL GAS PRICES
ve sosyal ilerlemenin gerçekleşmesi sağlanır.
yürüteceği
çalışmaların faydalı
IN TERMSdisiplinlerarası
OF INDUSTRY AND
HOUSES
Sanayi alanında gelişmiş ülkelerde verilen patent
olacağı değerlendirilmektedir.
sayılarının yüksekliği bu düşüncenin doğruluğunu
Patentler
firmaların
the consumption
of electricity
and hakkı
natural gas used
in industry
and housesrekabetten
is statistically korunmak veya
kanıtlamaktadır.Bu
nedenle fikri
mülkiyet
piyasa şartlarında rakiplerinden daha önde
ülkemizde Anayasa
ve Kanunlar
uluslararası
techniques
for analysis.ile
Moreover,
electricity
natural gas prices
olabilmeleri
içinand
kullanmaları
gereken çok önemli
seviyede Kanun ve anlaşmalar ile garanti altına
bir araçtır. Firmalar hem ürünlerinde, hem de
alınmıştır.
üretim tekniklerinde piyasa da oluşan taleplerin
FSEK’nun 1951 yılında yürürlüğe girmesinden
çözümü için teknolojik açıdan muhakkak yenilikler
günümüze kadar pek çok kanun değişikliği ve
yapmalıdırlar. Bu yeniliklerin de patentle tescili
yönetmelik çıkartılarak patent, marka ve eserlerin
sayesinde haklarının korunması sağlanabilecektir.
korunması yani fikri mülkiyet hakkının korunması
Bunun için yapılacak farkındalık çalışmalarında yine
sağlanmıştır. Bilgi ve Belge Yönetimi bilim dalının
Bilgi ve Belge Yönetimi bilim dalı “Enformatik”
teknolojik gelişmelerin hızla devam ettiği bir
gibi argümanlarıyla patent kavramına ciddi katkılar
süreçte yeni gelişen kanunlar ve patent kaynakları /
sağlayacaktır. Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemlerinin
dokümanlarına yönelik çalışmalar yapması, patent
de özel ve değerli belgelerin sistematik olarak
belgelerinin envanteri ve korunmasına yönelik
saklanması konusunda teknolojik gelişmelerle
AR-GE çalışmaları yaparak bunların belgelenmesi,
katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.
saklanması ve şeffaf bir şekilde yayınlanması
konusunda teknolojilerden faydalanması önemlidir.
133
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
KAYNAKÇA:
İNCELENMESİ Tezi, Kültür Ve Turizm BakanlığıKütüphaneler
Ve Yayımlar Genel Müdürlüğü
KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
ÇAKIM, İ.,(2011). Bilgi ve Belge Murat
Yönetimine
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Giriş, Hacettepe Üniversitesi Bilgi
ve Belge
SULUK, C., (2004). Telif Hakları ve Korsanlıkla
1
Yönetimi Bölümü, Ekim 2011 (www.egitim.
Mücadele, İstanbul: Hayat Yayıncılık, s.21
bilgiyonetimi.net
adresinden 01.03.2015
ŞEHİRALİ, F., (2007). Patent Hakkının Korunması,
tarihinde erişildi)
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan
ANOVA Sosyal
modeli Bil. Ens., Özel
Ankaraçalışmada
Üniversitesi,
DEMİROĞLU,Sanayi
M., (2003).
Patent
Mevzuatı
Ana Bilim Dalı Y.
ve konutlarda
tüketim
aralıklarınave
göre elektrik veHukuk
doğalgaz(Ticaret
fiyatlarınınHukuku)
tespit edilmesi
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
Uygulamaları , Avrupa Birliğinde Marka ve
Lisans Tezi
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüş Yayın
Tasarım Koruma
Yolları,
İTO Yayını,
gelmektedir. (1982). 09 Kasım 1982 tarih
T.C.meydana
ANAYASASI.,
No:2003-46
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Anova,
TUİK,
Fiyat Gazete
veKonut,
17863
sayılı
Resmi
FIKIR VE SANAT ESERLERI KANUNU.,
TPE., (2012). Patent Başvurusu Nasıl Hazırlanır?,
(1951). 13 Aralık
1951 tarihANALYSIS
ve 7981OF
sayılı
ECONOMETRIC
ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
2012
(http://www.tpe.gov.tr/Turk
Patent
RANGES INOcak
TERMS
OF INDUSTRY
AND
Resmi GazeteACCORDING TO CONSUMPTIONHOUSES
Enstitusu/resources/temp/F43BBFF2-B738HACAK, H., (2006).
İslam
Abstract:
In Ansiklopedisi,
this study preparedMülkiyet
by using data of TSI belonging
to the years of 2012-2014,
4A14-9B1D-EF1B4ADB88E9.pdfadresinden
Maddesi, cilt:
31, ss. 543-548
analyzed. ANOVA model was applied to the study 05.03.2015
prepared with the
use of different
tarihinde
erişildi)
moreBilimsel
comprehensive.
The purpose was to determine electricity and natural gas prices
N. made
(2014).
Araştırma
KARASAR,
Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın, 26. Baskı.
TPE., (2013). Patent / Faydalı Model, Ocak 2013
OKAT, T,. (2011). Amerika Birleşik Devletleri
Patent Mevzuatındaki Değişiklikler ve
Etkileri, FikriMülkiyet Hukuku Yıllığı, ss.
339 – 340
(http://www.tpe.gov.tr/TurkPatentEnstitusu/
resources/temp/9CAA5181-49A3-46529D99-182E61EB9BB7.pdfadresinden
03.03.2015 tarihinde erişildi).
ÖZDERYAL, T., (2006). Fikir ve Sanat Eserleri
Kanunu’nda Düzenlenen Suçlar, İstanbul:
Vedat Kitapçılık, s.13
SERT, M., (2011). Elektronik Belgelerde Telif
Hakları Ve Kütüphane Ve Yayımlar Genel
Müdürlüğünde Dijital Ortama Aktarılan
Belgelerin Telif Hakkı SorunlarıUzmanlık
TPE., (2007). Avrupa Patenti, Temmuz 2007
resources/temp/B6614AFA-44C9-4010AA37-E1A63E00251C.pdfadresinden
TURAN, M., ve YILMAZ, B., (2014). Türkiye’de
134
Telif Hakları İhlalleri: Yargıtay Kararları
ULUSLARARASI
HAKEMLİ
YÖNETİMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
ULUSLARARASI
HAKEMLİEKONOMİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
International
Refereed
Journal OF
of Researches
on Economy
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
RESEARCHES
ON ECONOMY
Ekim Ocak
/ Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:
02 Cilt:
01 Sonbahar
/ Şubat
/ Mart
2015
Sayı:
03 Cilt:
02 Kış Kış
ID:13 K:02
ID:23
(Ekonomi)
& K:04
(Economy)
(Siyaset Yönetimi)
(ISO
Çerçevesinde bir Değerlendirme, Bilgi
İNTERNET KAYNAKLARI
İNCELENMESİ
Dünyası, 15 (1) ss.55-75
Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
Güven
TURAN, M., (2014). Fikir ve Sanat
Eserleri
resources/temp/9CAA5181-49A3-46521
Kilis
7
Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Bölümü
Kanununda Eser Çeşitleri, Bilgi Dünyası,
9D99-182E61EB9BB7.pdfadresinden
15 (1) ss.125-158
551 Sayılı Patent
Haklarının
şeklindedir.
Farklı analizKorunması
teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
(1995). 5/11/1995
tarihedilmiş
ve 22454
sayılı
yönünde hareket
olup, yapılan
istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
Resmî Gazete
HOUSES
made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
135

BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİNDE PATENT KORUMASININ ÖNEMİ1

Transkript

Benzer belgeler

Topları Düşürmeden Yönetmek Mümkün mü?

TTO`da Hangi Servislere Ulaşabilirim? Üzerinde çalıştığınız

TÜRKİYE`NİN BİLİM ve TEKNOLOJİ POLİTİKASINA İLİŞKİN

Kitabı İncelemek İçin Tıklayınız

ErkanSevinc - REC Türkiye

TÜKETİM İÇGÜDÜSÜ Gad SAAD Felsefe dünyasındaki en ünlü söz

Marka ve Patent Tecavüzünün Önlenmesi İhtarı

Ekonomi Araştırmaları 03 - Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi