Zor Meslek Gruplarına Ait İşçi Duruşlarının uMEDErgonomi Yazılımı

Zor Meslek Gruplarına Ait İşçi
Duruşlarının uMEDErgonomi
Yazılımı ile REBA ve RULA
Yöntemleri Uygulanarak
Ergonomik Risk
Değerlendirilmeleri
WWW.AKROMUHENDISLIK.COM
MEHMET EROL ÇAKIR
BİLGİSAYAR MÜHENDİSİ
CAN ÖZCAN
YÜKSEK MAKİNE MÜHENDİSİ
Sunum Planı















REBA ve RULA Yöntemleri 
uMEDErgonomi 
uMEDErgonomi Özellikleri 
o Açı Ölçüm Aracı
Örnek REBA Uygulaması – 1 
Örnek REBA Uygulaması - 2 
Örnek RULA Uygulaması - 1 
Örnek RULA Uygulaması – 2 
Ekler 
REBA ve RULA Yöntemleri
REBA(RapidEntire BodyAssessment),yöntemi statik ve dinamik tümvücut faaliyetleri
esnasındaçalışanın duruşunuanaliz ederek, mesleki kas ve iskelet rahatsızlıklarına neden olabilecek
çalışma şeklinin saptanmasına ve önlem alınmasına olanak sağlayan gözleme dayalı bir duruş analiz
metodudur.
Amaç: Statik ve dinamik durumsal yüklenmefaktörleri, insan-yük ara yüzü ve yerçekimi destekli
üstekstremite pozisyonu kavramlarının tespit edilmesi ve değerlendirilmesi.
RULA(RapidUpperLimpAssessment), üst ekstremite bozuklukları ile ilgili işyerlerinin
ergonomikaraştırmalarında kullanılmak üzere geliştirilmiş bir anket yöntemidir. LynnMcAtamney ve
NigelCorlett tarafından İngiltere’nin Nottingham Üniversitesi’nde geliştirilmiştir.
Amaç: RULAile herhangi bir araç gereç kullanmadan sadece gözlem ile bireyin kasfonksiyonları,boyun,
gövde ve üst ekstremiteleri ile ilgili riskleri belirlenebilir. Sistemli yapılan gözlemlerle çalışan bireyin
riskleri önceden belirlenerek önlem alınabilir. RULAbu güne kadar özellikle; el ve makineyle paketleme
işlemleri, bilgisayar ve klavye ile çalışma, giysi dikim işlemleri, süper market kasiyerliği gibi işlerde
çalışanların ergonomik risklerini belirlemede kullanılmıştır.
uMEDErgonomi
uMEDErgonomi;
 Hareket yakalama verilerinin AnyBody yazılımına kolay aktarımı, 

 Mesleki risklerin azaltılması ve iş verimliliğinin arttırılması amacı ile ergonomi analizlerin
yapılmasıamacıyla geliştirilen, bünyesinde risk değerlendirme yöntemlerini içeren bir
mühendislik yazılımıdır. 
Şekil 1 - Hareket Yakalama Evresi
uMEDErgonomi Özellikleri
1. .bvh(Biovision Hareket Dosyası) biçimindeki dosyaları okuyabilir.
2. .txt biçimindeki “ipisoftstudiobiomechaddon” yazılımı çıktısı olan zamana bağlı eklem açısı ve
konum bilgilerini okuyabilir.
3. Aktarılan görüntü verisi 3D olarak görselleştirilebilir.
Şekil 2 - Dijital Manken
4. Seçilen eklemi 3 boyutlu gösterim içerisinde diğer eklemlerden ayrı gösterebilir.
Şekil 3 - Kemik Listesi
5. Eklemler için 3 yönde konum ve 3 yönde rotasyon bilgisini ayrı grafiklerde kullanıcıya
grafik olarak aktarabilir.
6. Konum ve rotasyon için farklı ölçü birimlerinde görselleştirme imkânı sunar.
Şekil 4 - Konum ve Rotasyon Grafiği
7. Yazılım 32bit ve 64bit Windows 7, Windows 8, Windows 10 işletim sistemlerinde çalışabilir.
8. Akro Mühendislik geliştirici ekibi tarafından sağlanan e-posta ve telefon ile teknik
destek hizmeti içerir.
9. uMEDErgonomi yazılımında Türkçe ve İngilizce olmak üzere iki dil desteği mevcuttur.
Açı Ölçüm Aracı
Ergonomi analizleri yapabilmek için bir takım tahminlere ya da göz kararı seçimlere ihtiyaç duyulur.
Bunlar örneğin; boyun açısı, üst kol açısı, bacak açıları vb. gibi materyallerdir. Eski anket
yönteminde bu şekilde ilerlemekteydi. Ancak uMEDErgonomi yazılımı ile açı ölçmek oldukça
basitleştirildi.
Açı ölçüm aracının çalışma mantığı seçilen 3 noktanın ortasında kalan açıyı dinamik olarak
göstermesidir.
Özellikleri


3 noktanın dinamik olarak seçilebilmesi.
Açı seçiminden sonra belirtilen 3 noktanın istenilen biçimde taşınabilmesi/hareket
ettirilebilmesi.
Nasıl kullanılır?
1.
2.
3.
4.
Açı ölçüm butonuna basın.
Başlangıç noktasını seçin.
Orta noktayı seçin.
Bitiş noktasını seçin.
Bu işlemlerden sonra dinamik olarak 3 nokta koordinatları sahne üzerinde “+” ikonu ile
değiştirilebilir.
Örnek – Montaj hattında çalışan bir işçinin boyun açısının alınması
1.
2.
3.
4.
“Resim Ekle” butonu basın ve bir resim yükleyin.
Yüklenen resim sahne üzerinde görüntülendikten sonra “Açı Ölçüm” butonuna basın.
İşçi üzerinde boyun açısı alabilmek için 1, 2 ve 3.cü noktaları belirleyin.
Açı doğrudan bize verilecektir.
Sonuç: 24.2° fleksiyon var.
Örnek REBA Uygulaması – 1
Hafriyat işinde çalışan bir işçinin REBA yöntemi ile tüm vücudunun değerlendirilmesi
Şekil 5- Hafriyat işinde çalışan bir işçi
1. uMEDErgonomi yazılımını çalıştırın.
2. “Resim Ekle” butonu ile bir resim ekleyin.
Şekil 6- Resim Ekle butonu
3. Menüdeki “Ergonomi Analizleri” bölümünü açın ve REBA butonuna basın.
Şekil 7- Ergonomi Analizleri-REBA
4. Açılan pencerede, her bir uzuv ve değer için resim üzerindeölçümler yapın.
a. Boyun– 10° Fleksiyon ve yana dönmesi var.
Şekil 8- Boyun
b. Gövde – 80° Fleksiyon ve yana esnemesi var.
Şekil 9- Gövde
c. Bacaklar – Çift taraflı basma var.
Şekil 10- Bacaklar
d. Yük – 5 kg’dan az yük var ve ani kuvvet artışı var.
Şekil 11- Yük
e. Üst kol – 45°-90° Fleksiyon, üst kolda abdüksiyon ve omuz yükselmesi var.
Şekil 12- Üst Kol
f.
Alt kol – 0°-60° Fleksiyon veya 100° dereceden büyük fleksiyon var.
Şekil 13- Alt Kol
g. Bilek – 0°-15° fleksiyon ve bilekte yana esneme var.
Şekil 14 - Bilek
h. Kavrama
Şekil 15- Kavrama
i.
Aktivite
Şekil 16- Aktivite
5. Açı ve kavrama-aktivite değerlerinin girilmesinden sonra “Sonuç” butonuna basın ve
sonuçları ekrana yazdırın.
Şekil 17- Hafriyat işçisinin REBA sonuçları
6. Son olarak “PDF Oluştur” butonu ile bu analiz uygulamasının raporunu oluşturun. *EK-01]
Örnek REBA Uygulaması – 2
İnşaat işinde ölçüm yapan bir teknik elemanın tüm vücut uzuvlarının değerlendirilmesi
Şekil 18- Ölçüm yapan teknik eleman
1. uMEDErgonomi yazılımını çalıştırın ve REBA Uygulama-1’deki 1-5 arası maddeleri uygulayın.
2. Açıların ölçümü sonrasında ortaya çıkan risk durumuna göz atın.*EK-02]
Şekil 19 - Ölçüm yapan teknik elemanın REBA sonuçları
Örnek RULA Uygulaması – 1
Montaj hattında çalışan bir işçinin üst uzuvlarının değerlendirilmesi
Şekil 20 - Montaj hattında çalışan bir işçi
1. uMEDErgonomi yazılımını çalıştırın.
2. “Resim Ekle” butonu ile bir resim ekleyin.
Şekil 21- Resim Ekle butonu
3. Menüdeki “Ergonomi Analizleri” bölümünü açın ve RULA butonuna basın.
Şekil 22 - Ergonomi Analizleri-RULA
4. Açılan pencerede, her bir uzuv ve değer için resim üzerinde ölçümler
yapın. a. Üst kol – 20°-45° arası fleksiyon ve üst kolda abdüksiyon var.
Şekil 23- Üst Kol
b. Alt kol – 100° dereceden büyük fleksiyon var.
Şekil 24- Alt Kol
c. Bilek – 15°-(-15°) arası açı var ve bilek orta hattan bükülmüş durumda.
Şekil 25- Bilek
d. Pronasyon ve Supinasyon – Bilek ağırlıklı olarak el sıkışma pozisyonunda.
Şekil 26- Pronasyon Supinasyon
e. Boyun – 0°-10° derece arası fleksiyon var.
Şekil 27- Boyun
f.
Bacaklar – destekli olarak yere basılı durumda.
Şekil 28- Bacaklar
g. Gövde – dik durumda.
Şekil 29- Gövde
h. Yük – 2 kg’dan az ve postür statik durumda.
Şekil 30- Yük
5. Açı değerlerinin girilmesinden sonra “Sonuç” butonuna basın ve sonuçları ekrana yazdırın.
Şekil 31- Montaj işçisinin RULA sonuçları
6. “PDF Oluştur” butonu ile RULA raporunu oluşturun ve görüntüleyin.*EK-03]
Örnek RULA Uygulaması – 2
Montaj hattında çalışan bir işçinin üst uzuvlarının değerlendirilmesi-2
Şekil 32- Tekstil işinde kesim yapan bir işçi
1. uMEDErgonomi yazılımını çalıştırın ve RULA Uygulama-1’deki 1-5 arası maddeleri uygulayın.
2. Açıların ölçümü sonrasında ortaya çıkan risk durumuna göz atın.*EK-04]
Şekil 33- Kesim yapan işçinin RULA sonuçları
Ekler
REBA Analiz Raporu-[EK-01]
3/18/2016
Çalışan Bilgileri
İşçinin Adı :
Şirket :
Bölüm :
Fonksiyon :
Görev Açıklaması :
İşçi
İnşaat
Kazı Çalışması
El arabasına kum doldurma
Test
Analiz Sonuçları
Boyun,Gövde ve Bacaklar
Boyun :
0° - 20° Fleksiyon
Boyun dönmesi veya
esnemesi VAR
Gövde :
> 60° Fleksiyon
Gövdenin dönmesi veya
yana esnemesi VAR
Bacaklar :
Çift taraflı basma, yürüme
veya oturma
Yük
5 kg ' dan az
Ani veya hızlı kuvvet artışı VAR
Üst kol, Alt kol ve Bilek
Üst Kol :
45° - 90° Fleksiyon
Alt Kol :
0° - 60° Fleksiyon
veya
> 100° Fleksiyon
Bilek :
0° - 15° Fleksiyon veya
Ekstensiyon
Üst kolda abdüksiyon VAR
Omuz yükselmesi VAR
Bileklerde yana esneme
veya dönme VAR
Kavrama
İyi
İyi bir tutma kolu ve orta şiddette kavrama gücü
Aktivite
VAR
Bir veya daha fazla vücut bölgesi sabit (ör: 1 dakikadan
uzun süre tutma)
Kısa aralıklarla tekrar eden işler (ör: 1 dakikada
4’ten fazla tekrar eden iş) (yürüme hariç)
Yapılan iş duruşta hızlı ve büyük değişikliğe neden
oluyorsa veya sabit olmayan zeminde çalışılıyorsa
VAR
YOK
Skor : 12
Skor
1
2 ya da 3
4 - 7 Arası
8 - 10 Arası
11 ve daha fazlası
Risk
Önemsiz risk
Düşük risk. Değişiklik gerekli olabilir
Orta risk. Daha fazla araştırma. Yakında değiştirilebilir
Yüksek risk. Araştırılmalı ve değişim uygulanmalı
Çok yüksek risk. Değişim uygulanmalı
REBA Analiz Raporu-[EK-02]
3/18/2016
Çalışan Bilgileri
İşçinin Adı :
Şirket :
Bölüm :
Fonksiyon :
Görev Açıklaması :
Mühendis
İnşaat
Ölçüm
Metre ile ölçüm alınması
Test
Analiz Sonuçları
Boyun,Gövde ve Bacaklar
Boyun :
0° - 20° Fleksiyon
Boyun dönmesi veya
esnemesi YOK
Gövde :
20° - 60° Fleksiyon
Gövdenin dönmesi veya
yana esnemesi VAR
Bacaklar :
Çift taraflı basma, yürüme
veya oturma
Diz(ler)de >60° fleksiyon
(Oturma hariç)
Yük
5 kg ' dan az
Ani veya hızlı kuvvet artışı YOK
Üst kol, Alt kol ve Bilek
Üst Kol :
(-20°) - 20° arası
Alt Kol :
0° - 60° Fleksiyon
veya
> 100° Fleksiyon
Bilek :
0° - 15° Fleksiyon veya
Ekstensiyon
Üst kolda abdüksiyon VAR
Bileklerde yana esneme
veya dönme VAR
Kavrama
İyi
İyi bir tutma kolu ve orta şiddette kavrama gücü
Aktivite
VAR
Bir veya daha fazla vücut bölgesi sabit (ör: 1 dakikadan
uzun süre tutma)
Kısa aralıklarla tekrar eden işler (ör: 1 dakikada
4’ten fazla tekrar eden iş) (yürüme hariç)
Yapılan iş duruşta hızlı ve büyük değişikliğe neden
oluyorsa veya sabit olmayan zeminde çalışılıyorsa
VAR
YOK
Skor : 8
Skor
1
2 ya da 3
4 - 7 Arası
8 - 10 Arası
11 ve daha fazlası
Risk
Önemsiz risk
Düşük risk. Değişiklik gerekli olabilir
Orta risk. Daha fazla araştırma. Yakında değiştirilebilir
Yüksek risk. Araştırılmalı ve değişim uygulanmalı
Çok yüksek risk. Değişim uygulanmalı
RULA Analiz Raporu-[EK-03]
3/18/2016
Çalışan Bilgileri
İşçinin Adı :
Şirket :
Bölüm :
Fonksiyon :
Görev Açıklaması :
İşçi
Fabrika
Montaj
Vida montajlama
Test
Analiz Sonuçları
Üst kol, Alt kol ve Bilek
Üst Kol :
20° - 45° Fleksiyon
Alt Kol :
>100° Fleksiyon
Bilek :
15° - 15° Arası
Pronasyon Supinasyon :
Bilek ağırlıklı olarak el
sıkışma pozisyonunda
Üst kolda abdüksiyon var
Bilek orta hattan bükük
durumda
Üst kol, Alt kol ve Bilek Kas Kullanımı ve Yük
Yük 2kg'dan az (Ara ara)
Postür statik durumda. Örneğin 1 dakikadan daha
uzun duruş veya dakikada 4'den fazla tekrarlanma
Boyun,Gövde ve Bacaklar
Boyun :
0° - 10° Fleksiyon
Gövde :
Dik
Bacaklar :
Bacaklar destekli durumda
Boyun,Gövde ve Bacaklar Kas Kullanımı ve Yük
Yük 2kg'dan az (Ara ara)
Postür statik durumda. Örneğin 1 dakikadan daha
uzun duruş veya dakikada 4'den fazla tekrarlanma
Skor : 4
Skor
Etki Seviyesi
1 ya da 2
1
3 ya da 4
5 ya da 6
2
3
7
4
Risk
Önemsiz bir risk, herhangi bir eylem
gerekli değil
Düşük risk, değişim gerekli olabilir
Orta risk, daha fazla araştırma ve
kısa bir sürede değiştirmek
gerekebilir
Yüksek risk, değişimi hemen
uygulamak gerekir
RULA Analiz Raporu-[EK-04]
3/18/2016
Çalışan Bilgileri
İşçinin Adı :
Şirket :
Bölüm :
Fonksiyon :
Görev Açıklaması :
İşçi
Tekstil fabrikası
Kesim
Kumaş kesimi
Test
Analiz Sonuçları
Üst kol, Alt kol ve Bilek
Üst Kol :
45° - 90° Fleksiyon
Alt Kol :
>100° Fleksiyon
Bilek :
0° Düz
Pronasyon Supinasyon :
Bilek el sıkışma
durumundan uzak
bükülmüş durumda
Üst kolda abdüksiyon var
Omuz yüksekte
Üst kol, Alt kol ve Bilek Kas Kullanımı ve Yük
Yük 2kg'dan az (Ara ara)
Postür statik durumda. Örneğin 1 dakikadan daha
uzun duruş veya dakikada 4'den fazla tekrarlanma
Boyun,Gövde ve Bacaklar
Boyun :
10° - 20° Fleksiyon
Gövde :
20° - 60° Fleksiyon
Bacaklar :
Bacaklar destekli durumda
Boyun,Gövde ve Bacaklar Kas Kullanımı ve Yük
Boyun sağa veya sola yatık
durumda
Yük 2kg'dan az (Ara ara)
Postür statik durumda. Örneğin 1 dakikadan daha
uzun duruş veya dakikada 4'den fazla tekrarlanma
Skor : 6
Skor
Etki Seviyesi
1 ya da 2
1
3 ya da 4
5 ya da 6
2
3
7
4
Risk
Önemsiz bir risk, herhangi bir eylem
gerekli değil
Düşük risk, değişim gerekli olabilir
Orta risk, daha fazla araştırma ve
kısa bir sürede değiştirmek
gerekebilir
Yüksek risk, değişimi hemen
uygulamak gerekir