Kamu Yönetiminde Sürdürülebilirlik

Transkript

Kamu Yönetiminde
Sürdürülebilirlik
Yeflil Kalem
Yak›n Plan
Ayraç
Yeni Türk Ticaret Kanunu’na
Haz›rl›k ve Uyum Sürecinde
‹ç Denetimin Rolü ve
Katma De¤eri
Süper Lig ve FIFA Hakemi
Meslektafl›m›z Bülent Y›ld›r›m:
“Mesle¤imizde fark›ndal›k
yaratmal›y›z”
Meslek Evim T‹DE
Mühür
Perçin
T‹DE, ‹ç Denetimde
Fark›ndal›k Yaratanlar›
Ödüllendirdi
Üniversite Denetim Kulüplerinin
Mesleki Kariyer Aç›s›ndan Rolü ve
Denetim Kulüpleri Faaliyetleri
Çizgi Ötesi
“Karbon ayak izi ölçümü”nün
Alt›nda Neler Yat›yor?
Yans›ma
Toplumsal Fark›ndal›k
‹lkö¤retimde Bafllar...
3
Merhaba
D
e¤erli okuyucular›m›z, dergimizin yeni say›s› ile sizlerle tekrar birlikte olman›n mutlulu¤u içindeyiz. Mesle¤imiz aç›s›ndan oldukça önemli geliflmelerin oldu¤u bir dönemi daha geride b›rakt›k. Enstitümüzün, Kamu ‹ç Denetçileri Derne¤i (K‹DDER) ile birlikte gerçeklefltirdi¤i Kamu ‹ç Denetim Konferans›, "Kamu Yönetiminde Sürdürülebilirlik" ana temas›yla 11 Mart 2011 tarihinde Ankara'da gerçeklefltirildi. Büyük ilgi gören, Bakanl›klar, kamu kurum ve kurulufllar›n›n yönetici ve iç denetçilerinden 400’ün üzerinde kat›l›mc›n›n oldu¤u konferansta, kamu ve özel sektörden konuflmac›lar tecrübelerini paylaflt›. Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü’nün iki y›lda bir tekrarlamay› hedefledi¤i kamu iç denetim konferans›n›n ilkinde yap›lan konuflmalar ve sunumlara dergimizin Aysberg bölümünde
genifl bir flekilde yer vermeye çal›flt›k.
Bildi¤iniz üzere May›s ay› tüm dünyada iç denetim fark›ndal›k ay› olarak kutlan›yor.
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü taraf›ndan mesle¤imiz ile ilgili fark›ndal›¤› art›rmak
amac›yla May›s ay› boyunca çeflitli etkinlikler gerçeklefltirildi. Platin dergisiyle yap›lan iflbirli¤i sonucu haz›rlanan ve dergiyle da¤›t›m› yap›lan iç denetim özel eki,
üyelerimize özel düzenlenen ücretsiz Uluslararas› ‹ç Denetim Standartlar› e¤itimi
ve ‹ç Denetim Fark›ndal›k Ödülleri bu etkinliklerin en önemlileriydi. Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü’nün ilk kez düzenledi¤i ve bundan sonra her y›l tekrar etmeyi hedefledi¤i ‹ç Denetim Fark›ndal›k Ödüllerini kazanan kurulufllara ödülleri düzenlenen
bir törenle teslim edildi. Mesle¤imizin fark›ndal›¤›n› art›ran ve büyük ilgi gören bu
etkinlik hakk›nda detayl› bilgileri dergimizde bulabilirsiniz.
Meslektafl›m›z olan ve ayn› zamanda sekiz y›ld›r Türkiye Süper Ligi’nde, befl y›ld›r
FIFA hakemi olarak uluslararas› müsabakalarda görev alan baflar›l› hakemlerimizden Bülent Y›ld›r›m ile bir röportaj gerçeklefltirdik. Röportaj› ilgiyle okuyaca¤›n›z›
umuyoruz.
Derginin di¤er bölümlerinde ise yine iç denetimle ilgili güncel geliflmelere ve faydal› olaca¤›, ilgiyle okunaca¤› düflünülen makale ve yaz›lara yer verildi.
Gürdo¤an Yurtsever
Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü
[email protected]
‹Ç DENET‹M / Bahar - Yaz 2011
Dergimizi keyifle okuman›z› diliyor, her türlü görüfl ve önerilerinizi bekliyoruz. Bir
sonraki say›m›zda tekrar görüflmek dile¤iyle...
4
‹Ç‹NDEK‹LER
“Yapt›klar› iflin do¤rulu¤una inanan insanlar çal›fl m a l a r › n › n d e n e t l e n m e s i n d e n , k a r fl › f i k i r l e r i n o rt a y a
at›lmas›ndan ve tercihleri üzerinden münakafla yap maktan zevk al›rlar”
Mustafa Kemal Atatürk
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü Derne¤i
Adına İmtiyaz Sahibi
Ali Kamil UZUN
Emekli Subayevleri Müşir Derviş İbrahim Sokak
1. Blok No: 6 D: 16 Esentepe / İstanbul
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Gürdoğan YURTSEVER
Editör
Ersin GÜNERALP
Aysberg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Kamu Yönetiminde Sürdürülebilirlik
Yeflil Kalem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Ali Kamil Uzun - Gürdo¤an Yurtsever
Yeni Türk Ticaret Kanunu’na Haz›rl›k ve Uyum Sürecinde
‹ç Denetimin Rolü ve Katma De¤eri
Ataç. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Stefano Perazzini
“Sertifikal› denetçi say›m›z› art›rmay› amaçl›yoruz”
Mühür . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
T‹DE, ‹ç Denetimde Fark›ndal›k Yaratanlar› Ödüllendirdi
KATKIDA BULUNANLAR
A. Ünal Mercimek, Ali Kamil Uzun, Bayram Barun,
Bülent Bozdoğan, Bülent Yıldırım, Cüneyt Güler,
Erhan Usta, Esra Işıkara, F. Devrim Eren,
Gürdoğan Yurtsever, H. Abdullah Kaya,
İ. İlhan Hatipoğlu, Jean-Pierre Garitte, Levent Küçük,
M.Kemal Tapkan, Menteş Albayrak, Müge Alşan,
Dr. Nazif Burca, Nil Akan Palacios, Prof.Dr. Nuran Cömert,
Özlem Aykaç, Salim Kadıbeşegil, Stefano Perazzini,
Zekeriya Şardak
REKLAM
Sevilay Çalışkan, Şebnem Kabasakal
İLETİŞİM ADRESİ
Tel: 0 212 212 55 25 Faks: 0 212 212 55 26
E-posta: [email protected] / [email protected]
http://www.tide.org.tr
Y›ll›k Abone Bedeli: 60 TL KDV dahildir.
‹ki Y›ll›k Abone Bedeli: 120 TL KDV dahildir.
YAPIM
Rota Yayın Yapım Tanıtım Ticaret Ltd. Şti.
Prof. N. Mazhar Ökten Sk. No: 1 Rota Binası
34360 Şişli-İstanbul
Tel: 0 212 224 01 44 Faks: 0 212 233 72 43
E-Posta: [email protected]
http://www.rotaline.com
YAYIN TÜRÜ
Yaygın Süreli Yayın
Yak›n Plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Süper Lig ve FIFA Hakemi Meslektafl›m›z Bülent Y›ld›r›m:
“Mesle¤imizde fark›ndal›k yaratmal›y›z”
Perçin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Marmara Üniversitesi Denetim Kulübü Örne¤i
Ayraç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Nil Akan Palacios
Meslek Evim T‹DE
Çizgi Ötesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
BASKI TARİHİ
Temmuz 2011
BASKI ve CİLT
TOR Ofset San.ve Tic. Ltd. Şti.
Akçaburgaz Mh. 116. Sk. No: 2
Esenyurt - İstanbul
Tel: (0212) 886 34 74 (Pbx)
Faks: (0212) 886 34 80
E-Posta: [email protected]
Türkiye İç Denetim Enstitüsü Derneği tarafından
üç ayda bir yayımlanır.
Yazıların fikri sorumluluğu yazarlarına aittir.
VİZYON
Mesleki yayıncılıkta küresel değer yaratmak
MİSYON
Kurumsal Yönetimin güvencesi iç denetim ile ilgili;
pay ve menfaat sahipleri, mesleğin profesyonelleri
ve çözüm ortağı olarak hizmet gören kurum
ve kuruluşlar için iletişim, paylaşım ve
referans kaynağı olmak.
Yans›ma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
TÜS‹AD - TKYD - TURKONFED - T‹DE
Aile fiirketleri Seminerleri Gerçeklefltirildi
(The Institute of
Internal Auditors
Chairman’s Special
Recognition Award)
(The Institute of
Internal Auditors
Publication Contest
Newsletter Category)
Pano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Quiz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
“Güncel kalmak, farkl› olmak için...”
DAĞITIM
Doğan Dağıtım
Salim Kad›beflegil
“Karbon ayak izi ölçümü”nün Alt›nda Neler Yat›yor?
Ali Kamil Uzun
Toplumsal Fark›ndal›k ‹lkö¤retimde Bafllar...
TÜRK‹YE ‹Ç DENET‹M ENST‹TÜSÜ
MESLEK‹ GEL‹fi‹M AKADEM‹S‹
(The Institute of
Internal Auditors
Membership
Competition)
(The Institute of
Internal Auditors
International
Mastering Advocacy
Program Award)
Mesleki Geliflim E¤itimleri:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Yeni Bafllayan Denetim Uzman› için Araç ve Teknikler
Denetim Müdürü için Araç ve Teknikler
Katma De¤erli ‹fl Kontrolleri
Denetim Raporu Yaz›m›
‹ç Kontrollerin De¤erlendirilmesi: COSO Merkezli Bir Yaklafl›m
Hile Denetimi
Bilgi Sistemleri Denetimi
Denetçiler için Sunum Becerileri
Denetçiler için ‹letiflim Becerileri
Denetim Yöneticileri için Liderlik Becerileri
Denetçile r için Mülakat Becerileri
Kurumsal Risk Yönetimi
Sertifika S›nav›na Haz›rl›k E¤itimleri:
CIA (Sertifikal› ‹ç Denetçi)
CFSA (Sertifikal› Mali Hizmetler Denetçisi)
CCSA ( Sertifikal› Kontrol Özde¤erlendirme Uzman›)
CGAP (Sertifikal› Kamu Denetçisi)
Daha fazla bilgi için: [email protected], [email protected] mail adresinden ulaflabilir ya da
www.tide.org.tr web sitemizden bilgi alabilirsiniz.
6
7
AYSBERG
AYSBERG
Kamu Yönetiminde
Sürdürülebilirlik
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü (T‹DE), Kamu ‹ç Denetçileri Derne¤i (K‹DDER) ile birlikte
Kamu ‹ç Denetim Konferans› düzenledi. Bu y›l ilki düzenlenen kongrede, ‘sürdürülebilirlik’
temas› ele al›nd›. Kongrede gerçekleflen iki oturum kapsam›nda “Kamuda ‹ç Denetimin
Fonksiyonel Ba¤›ms›zl›¤› ve Denetim Komiteleri” ve “‹ç Denetimde Kalitenin Güvence
Alt›na Al›nmas›” konular› konufluldu.
Ankara’da Rixos Grand Otel’de 11 Mart 2011
tarihinde gerçekleflen kongre, kamu ve özel
sektörün, konusunda uzman kiflilerini bir araya
getirdi. T‹DE ve K‹DDER iflbirli¤iyle ilki gerçeklefltirilen kongre, aç›l›fl konuflmalar›yla bafllad›.
Kamu ‹ç Denetçileri Derne¤i (K‹DDER) Baflkan›
Cüneyt Güler, ‘Kamu Yönetiminde Sürdürülebilirlik’ bafll›kl› kongrenin düzenlenmesinde
eme¤i geçenlere teflekkür etti. T‹DE ile birlikte
organize edilen konferans›n gelenekselleflmesini ve önümüzdeki y›llarda da gerçeklefltirilmesini diledi¤ini vurgulayan Güler sözlerine flöyle
devam etti: “Kamu iç denetim prati¤i, dördüncü y›l›n› bitirip, beflinci y›l›na girmifl durumda.
Geçti¤imiz dört y›l içinde ciddi mesafeler ald›¤›m›z› düflünmekteyim. Bir dört y›l sonra da farkl› bir konumda olaca¤›m›zdan flüphem yoktur.
Ayn› zamanda derne¤imiz, 8 Mart 2011 tarihinde dördüncü yafl›n› bitirip beflinci yafl›na girmifl
oldu. Geriye dönüp bakt›¤›mda, bu dört y›la çok
ciddi faaliyetler s›¤d›rd›¤›m›z› düflünüyorum.
K‹DDER yönetiminde de¤iflik çal›flma komitelerinde, organizasyonlar›m›zda, denetimin her
türlü organlar›nda görev alan ve elinden gelen
deste¤i esirgemeyen meslektafllar›ma huzurlar›n›zda teflekkür etmek istiyorum.
Geçti¤imiz dört y›ll›k süreç, Kamu ‹ç Denetim
Sisteminin art›k kronikleflen yap›sal sorunlar›n›
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü (T‹DE)
Baflkan› Özlem Aykaç
gün yüzüne ç›kard›. Bahse konu sorunlar›n çözülmesi konusunda Maliye Bakanl›¤›m›z ve ‹ç
Denetim Koordinasyon Kurulumuzun gerekli
çal›flmalar› bafllatt›¤›n› ve flu ana kadar önemli
mesafeler kat ettiklerini biliyoruz.
Konferansta özellikle iki konunun ele al›nmas›n›n hem sektör prati¤i aç›s›ndan hem de yurt
d›fl› uygulamalar›n kamu taraf›ndan ö¤renilmesi bak›m›ndan faydal› olaca¤›n› düflünüyoruz.
Bu hususta kamusal iç denetimin geldi¤i seviye itibar›yla yap›sal iki sorundan bahsetmek istiyorum. Birincisi, iç denetimin fonksiyonel
ba¤›ms›zl›¤›n›n nas›l garanti edilece¤i sorununa
yan›t aranmas›, ikincisi de iç denetimin kalitesinin de nas›l art›r›laca¤› sorusuna yan›t aranmas›d›r. Her iki hususta verilecek bilgilerin kamuya yol gösterece¤ine inan›yorum.”
Kamu yönetiminde iç denetimin
önemi
Cüneyt Güler’in yapt›¤› konuflma sonras›nda
sözü Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü (T‹DE) Baflkan› Özlem Aykaç ald›. Aykaç konuflmas›na
K‹DDER ile birlikte konferans düzenlemekten
dolay› çok mutlu olduklar›n› ifade ederek
bafllad› ve sözlerine flöyle devam etti: “T‹DE
olarak biz de bu etkinli¤in süreklili¤ini istiyoruz.
‹ç denetimin sürdürülebilirli¤i ve geliflimi aç›-
Kamu ‹ç Denetçileri Derne¤i (K‹DDER)
Baflkan› Cüneyt Güler
8
9
AYSBERG
AYSBERG
“Devleti de bir flirket olarak
de¤erlendirebiliriz ve devlet
içinde de kurumsal yönetim
ilkelerinin yayg›nlaflt›rmal›y›z.
‹tibar›n art›r›lmas› ve
sürdürülebilirli¤in sa¤lanmas›
konular›nda, kurumsal
yönetim uygulamalar›n›n
devlete de flirket mant›¤›yla
yerlefltirilmesinin çok faydal›
olaca¤›n› düflünüyorum.”
T‹DE Akademi’nin kurulmas›yla birlikte 33
e¤itmenimiz var. K‹DDER’le yapaca¤›m›z iflbirli¤iyle, Ankara’da da sizlerin ihtiyaçlar› do¤rultusunda e¤itim vermeyi planl›yoruz. Bunu en
k›sa zamanda hayata geçirebiliriz. T‹DE olarak
uluslararas› geçerlili¤i olan sertifikasyon s›navlar› gerçeklefltiriyoruz. Bunlar da meslekte geliflimin bir yetkinli¤in sembolüdür.
Konferansta etkili bir iç kontrol sisteminin ne
kadar vazgeçilmez oldu¤unun fark›nda olarak,
kamu yönetiminde de iç denetimin öneminden
bahsedece¤iz. Konferansta özel sektör tecrübesinin Kamu sektörünün sorunlar›na acaba
cevap olabilir mi diye de bu oturumlar› gerçeklefltirdik. Reel sektördeki iç denetçilerin de hemen hemen ayn› sorunlar› var.
fiu ana kadar çözümlerini buldu¤umuz baz›
uygulamalar kamuda sizin sorunlar›n›za çözüm
olabilece¤ini umuyoruz. Paylaflarak geliflmek ilkemize paralel olarak bu y›l ilki gerçeklefltirilen
konferans›n baflar›l› geçmesini diliyorum.”
“T‹DE ve K‹DDER’in bu iflbirli¤i göz
kamaflt›r›yor”
Türkiye Kurumsal Yönetim Derne¤i (TKYD) Yönetim Kurulu Üyesi Nazif Burca, Özlem Aykaç’tan sonra konuflmas›n› yapmak üzere sahnedeki yerini ald›. Burca, konuflmas›nda
TKYD’nin yapt›¤› iflbirliklerinden bahsetti. Burca konuflmas›na flöyle devam etti: “T‹DE ve
K‹DDER’in bu iflbirli¤i göz kamaflt›r›yor. Kendilerini tebrik ediyor, TKYD olarak kendilerini her
zaman destekledi¤imizi, iflbirliklerine de haz›r
oldu¤umuzu aç›kça ifade ediyorum. TKYD’nin
görev alan›, kurumsal yönetim. Kurumsal yönetim ve iç denetimin en önemli görev alanlar›ndan bir tanesi risk yönetimi ve iç kontrol. Bu
anlamda bu üç derne¤in de iflbirliklerini
art›racaklar›n› ve denetçilerin gelifltirilmesi konusunda da önemli katk›lar sa¤layacaklar›na
inan›yorum.
Kurumsal yönetimin birçok alanda katk›lar› var.
Kurumsal yönetimi sadece flirketler olarak de¤erlendirmemek laz›m. Devleti de bir flirket
olarak de¤erlendirebiliriz ve devlet içinde de
kurumsal yönetim ilkelerinin yayg›nlaflt›rmal›y›z. ‹tibar›n art›r›lmas› ve sürdürülebilirli¤in
sa¤lanmas› konular›nda, kurumsal yönetim uygulamalar›n›n devlete de flirket mant›¤›yla yerlefltirilmesinin çok faydal› olaca¤›n› düflünüyorum. Kurumsal yönetimin dört temel tafl› flunlard›r: ‹ç denetim, d›fl denetim, üst yönetim ve
denetim komitesi üst kurullar›.
TKYD olarak biz iç denetimi kurumsal yönetimin sigortas›, temel tafl› olarak görüyoruz. ‹ç
denetim yönetim kuruluna güvence verir. Yönetim kurulu da yat›r›mc›lara güvence verir. D›fl
denetim yat›r›mc›lara güvence ve dan›flmanl›k
faaliyetini sa¤lam›fl olur.
Konferans›n ana konusu olan sürdürülebilirli¤e
k›saca de¤inmek istiyorum. Kamu ve flirketlerinde sürdürülebilirli¤e, iç denetimin sürdürülebilirli¤i olarak da bak›labilir. Sürdürülebilirlik denilince çeflitli tan›mlar yap›l›yor. Tüm paydafllar›n beklentilerini ve görüfllerini dikkate alarak,
sosyal ve çevresel faktörlere de dikkat etmeliyiz. Yani sürdürülebilirlik, kâr amaçl› yaklafl›m
yerine sosyal sorumlulu¤u esas alan bir yaklafl›m olarak ele al›n›yor. Sürdürülebilirlik birtak›m
riskler do¤urur. Biz bunlar› zaman›nda tan›yamazsak bu riskler tehditlere dönüflebilir. Her
Bizim için en büyük tehditlerden birinin katma
de¤er yaratmamak oldu¤unu düflünüyorum.
Bizim paydafllar›m›z›n ne istedi¤ini anlamam›z
laz›m. Yapt›¤›m›z çal›flmalar› iyi ifade etmeliyiz.
Masada bir yerimiz var bu çok önemli. Biz iflimizi iyi yapamazsak, katma de¤erimizi iyi ifade
edemezsek, iç denetim onlar›n gözünde daha
da küçülecektir. Bir di¤er konu da de¤iflimi yakalayamamak. Teknoloji çok h›zl› de¤ifliyor. Veri analiz bak›fl aç›l› denetimlerimizi art›rmam›z
laz›m. Kurum için uygun denetim metodolojilerini çok iyi seçebiliyor olmam›z laz›m diye düflünüyorum. Bir di¤er önemli konu da müflteri
odakl› olmamam›z. E¤er müflterimizin ihtiyaçlar›n› tespit edemezsek, yap›c› iliflkiler kuramazsak, bu da bizi önemli flekilde tehdit eder.
Yönetimin deste¤ini almam›z ve nitelikli personeli de tutabilmemiz laz›m.
‹ç denetim Kamuda önemli mesafeler kat etti.
Özellikle ba¤›ms›zl›k ve raporlama konular›nda
birtak›m sorunlar oldu¤unu biliyorum. Uluslararas› standartlarda tüm iç denetimi kapsayan kalite güvence program›n›n uygulanmas›ndan iç
s›ndan bu tür paylafl›mlar›n daha s›k bir flekilde
gerçeklefltirilmesi önemlidir.
fleyden önce kurumlar›n, sürdürülebilir stratejilerini belirlemesi laz›m. Bu stratejiler belirlendikten sonra yönetim kurullar›, bu stratejileri
uygulamak, performanslar›n› takip etmek, birtak›m riskleri ortaya koymak, iç denetim birimleri ise bu sürdürülebilirlikle ilgili faaliyetlerinin
verimlili¤ini ölçmek zorunda.
10
11
AYSBERG
AYSBERG
“‹ç denetçiler olarak bizler, ba¤›ms›z
güvence sa¤lamak zorunday›z”
Konferans›n davetlileri aras›nda Uluslararas› ‹ç
Denetçiler Enstitüsü (IIA) Eski Baflkan› Jean
Pierre Garitte de vard›. Garitte konferansta iki
konuflma yapt›. Konferans›n aç›l›fl›nda yapt›¤›
konuflmada, kurumsal yönetimden bahseden
Garitte, sözlerine flöyle devam etti: “Kurumsal
yönetim denildi¤inde ilk akl›m›za gelen d›fl paydafllarla olan iliflkilerdir. Bir de iç kurumsal yönetimden bahsedece¤iz. Denetim kurumlar›n›n ya da komitelerinin bir önemli görevi de,
flirket içindeki iç kurumsal yönetimin güvencesini vermektir.
‹ç kurumsal yönetimle ilgili bilgi vermeden önce üç seviyede yap›lan kontrollerden bahsetmek istiyorum. Bu model hem reel hem özel
hem de kamu sektöründe kullan›lacak bir model. Birinci seviye defans dedi¤imiz k›s›m iç
kontrol sistemidir. Bu seviye ayn› zamanda yönetim kontrollerini de kaps›yor. ‹kinci seviye
defans destek fonksiyonu dedi¤imiz fonksiyonlar var. Bunlar; finansal kontrol, risk yönetimi gibi günlük operasyonu yürüten de¤il destek olan finansal kontrol, yolsuzluklar›n araflt›r›lmas› gibi fonksiyonlard›r. Burada teftifl ve
uyum departmanlar›na bakt›¤›m›zda bunlar›n finans sektöründe yayg›n olarak görüldü¤ünden
bahsedebiliriz. Teftifl ayn› zamanda kamu sektöründe de karfl›laflt›¤›m›z bir fonksiyondur.
Risk yönetimine bakt›¤›m›zda bunun çok yeni
bir fonksiyon oldu¤unu görüyoruz. Türkiye için
bakt›¤›m›zda hâlâ çok yeni ve birçok kurumda
olmayan bir fonksiyon. Finansal kontrol fonksiyonunun da asl›nda kamuda uyguland›¤›n›
görüyoruz. ‹ç kontrol departmanlar›yla hem
özel hem de kamu sektöründe karfl›lafl›yoruz.
Reel sektörde özellikle d›flar›da yat›r›m› olan firmalarda bu departman› s›kl›kla görüyoruz. Sonras›nda üçüncü seviye kontrolde iç denetim
departmanlar›n› görüyorsunuz. Bu üç seviyeyi
görmemiz önemli. Bunun bir nedeni iç denetim olarak oynayaca¤›m›z rolü daha iyi anlamak
içindir. ‹kinci seviyedeki kontrollere bakt›¤›m›zda bunlar›n birinci seviyede yap›lan ifllemleri
kontrol etmek ve güvence vermek oldu¤unu
görüyoruz.
Öncelikle neye odaklanmam›z gerekiyor? ‹kinci seviyedeki fonksiyonlar›n do¤ru çal›fl›p çal›flmad›klar›na odaklanmam›z gerekiyor. Onlar bu
görevi yerine getirmiyorsa iç denetim olarak
buna dikkat çekmek gerekiyor. En önemli seviyelerden biri de raporlamalard›r. Birinci seviyeye bakt›¤›n›z zaman asl›nda flirketin üst düzey
yöneticilerine rapor verildi¤ini görüyoruz. Bu
ayn› flekilde ikinci seviye için de gerekli. Onlar
da direkt üst yönetime raporlar›n› veriyor.
Üçüncü seviyedeki farkl›l›k, burada çift raporlama var. Bir tanesi idari raporlama üst yönetime di¤eri de fonksiyonel raporlama yönetim
kuruluna ya da denetim komitesine sunulur.
Bu üç seviye flirketin özel ve iç kurumsal yönetimi için önemli fonksiyonlard›r. Dördüncü seviye defans› da d›fl ba¤›ms›z denetim olarak görebilirsiniz.
Ba¤›ms›z denetim, flirketin iç kontrol sistemiyle direkt olarak ilgileniyor ama asl›nda bunlar›n
da ifllerini etkin olarak yapacaklar› zaman odaklanacaklar› nokta iç denetim departman›n›n iflini do¤ru yap›p yapmad›¤›na bakmakt›r. fiimdi
bu üç seviyeye tekrar bakal›m: Üst yönetimin
sadece günlük iflleri yürütmenin yan›nda risklerle ilgili sorumluluklar›n›n bulundu¤unu ve onlar›n görevlerinin bir parças› oldu¤unu hat›rlamam›z gerekiyor. Önce riskleri, olas› etkilerini
tan›mlamak laz›m. Daha sonra üst yönetimin,
kurumun kabul etti¤i riskler çerçevesinde stratejileri de belirlemesi gerekiyor. Bu görevlerin
icra edilmesinde risklerin kimin taraf›ndan
kontrol edilece¤ine iliflkin olarak, kurum içinde
gerekli bilgilendirmenin yap›lm›fl olmas› flart.
Hâlâ kamu yönetiminde risklerin üstlenilmesi,
hesap verilebilirlik olarak de¤erlendirilmektedir.
‹kinci seviyeye bakal›m: Buradaki amaç mikro
bazda riskleri yönetmek de¤il. Amaç daha çok
üst yönetimle birlikte risk yönetimiyle ilgili strateji belirlemek. Risk stratejisi denilince de; kurum hangi riskleri alabilir hangi risklerden kaç›nabilir bunlar›n da belirlenmesi gerekiyor.
Üçüncü seviyeye bakt›¤›m›zda; iç denetçiler
olarak bizler ba¤›ms›z güvence sa¤lamak zorunday›z. Ba¤›ms›zl›k; kime rapor etti¤imizin d›fl›nda, birinci ve ikinci fonksiyonlar›n içinde fiili olarak yer almamak demek. ‹ç denetimin kapsam›
birinci seviyeyi de¤il ikinci seviyeyi de kaps›yor
bunu unutmamak laz›m. Bu da flöyle özetlenebilir; bizim fonksiyonumuz sadece iç kontrolle
ilgili güvence vermek de¤il bu sistemin iflledi¤iyle ilgili gerekli testleri yapmak. Ayn› zamanda belli stratejilerin da flirket içinde do¤ru uyguland›¤›ndan emin olmam›z gerekiyor.
En büyük hesap soracak kurum parlamento.
Parlamento, kurumlar› sorumlu tutmad›¤› sürece biz o sorumlulu¤u hissetmeyiz. Kimse hesap vermek istemez. Parlamentodan bafllayarak kurumlar› daha ifllevsel hale getirerek, yeni
ticaret kanunu denetimde de¤ifliklik getirir. ‹ç
denetim üst yönetimin tavr›na ba¤l›. Üst yöneticilerin fark›nda olmas›na ba¤l›. Bu zamanla
olacakt›r. Umutlu olmak gerekir.”
Kamu sektöründe bunlardan baz›lar› politik olarak, di¤erleri de idari olarak al›nan kararlar olmufl olabilir. Biri kapsam›m›z içinde di¤eri de¤il. ‹ç denetim departman› olarak belirlenmifl
çerçeve içinde ve bakanl›¤›n verdi¤i kararlar
çerçevesinde, ba¤›ms›z olarak güvence fonksiyonunu sa¤lamak zorunday›z.
Konferans›n aç›l›fl konuflmalar›ndan sonuncusu ‹ç Denetim Koordinasyon Kurulu (‹DKK)
Baflkan› ‹. ‹lhan Hatipo¤lu’ydu.
Burada iç kontrol konusunda güvence verirken, ba¤›ms›z olarak güvence vermek sorumlulu¤umuz var. Bunu yaparken ikinci seviye
kontrollerini tekrarlamadan, bunlar›n do¤ru iflledi¤iyle ilgili do¤ru testler yaparak bu konuda
güvence verebiliriz. Bu modeli gelifltirdi¤imizden beri Avrupa’daki birçok düzenleyici flirkette kullan›yor ve savunuyoruz.”
“Biz hâlâ sanayi toplumunun
bürokrasisini kurmufl de¤iliz”
Jean Pierre Garitte’den sonra sözü ‹çiflleri Bakanl›¤› Müsteflar Yard›mc›s› Zekeriya fiardak ald›. fiardak konuflmas›nda flu konulara de¤indi:
“Yönetimde üç fley çok önemli; kat›l›m, fleffafl›k ve hesap verebilirlik. Bu ilkeler, her kanunumuza girmeye de bafllad›. Bu üç ilke tüm kamu
yönetimine hâkim olursa, iç denetimin de sorunlar›n›n ortadan kalkaca¤›n› düflünüyorum.
Türkiye 1999 y›l›nda önemli bir deprem yaflad›.
Bu deprem ülkeyi sallad›. Yönetimi de tekrar
gözden geçirme ihtiyac› hissedildi. Hem kamu
yönetiminde hem mali yönetimde ciddi düzenlemeler yap›ld›.
Hayata geçirilmesi çok kolay de¤i. Hâlâ yaflad›¤›m›z sürecin geçifl süreci oldu¤unu görüyorum. Umutsuz olmaya gerek yok herkes bulundu¤u mevkide elinden gelenin en iyisini yapmal›. Biz hâlâ sanayi toplumunun bürokrasisini
kurmufl de¤iliz. Bürokrasi Türkiye’de henüz
oluflmufl de¤il. Her geçen gün iyilefliyor.
“Oluflturulan bu sinerjinin devam›n›
diliyorum”
Hatipo¤lu, T‹DE ve K‹DDER’in birlikte düzenledi¤i konferansa ‹DDK ad›na kat›lmaktan dolay›
memnuniyetini getirerek, oluflturulan bu sinerjinin devam›n› diledi. Hatipo¤lu konuflmas›na
flöyle devam etti. “Ülkemizde yaflanan önemli
bir geliflme de mali yönetim reformudur. 5018
say›l› kanunla kurulan yeni sistemin en önemli
konular›ndan biri de kaynaklar›n etkin kullan›m›
konusunda, güvence ve dan›flmanl›k hizmeti
sa¤layan iç denetim faaliyetlerinin kamu mali
faaliyetlerine dahil olmas›d›r. Yönetim sorumlulu¤u esas›na dayal› bulunan kamu mali
kontrol sistemi görev ve yetkilerini art›rm›fl
merkezi uygulaflt›rma fonksiyonu ba¤lam›nda,
standart yönetimleri belirlemek, düzenlemeleri
yapmak, koordinasyonu sa¤lamak görevleri yürütülmektedir.
Kamuda iç denetimin geldi¤i nokta, üçüncü düzey mevzuata gelmektedir. Üçüncü düzey
mevzuat›n kamu iç denetim standartlar›n›, raporlama standartlar›n› incelenmesini planl›yoruz. ‹ç denetimin sa¤l›kl› bir flekilde yürütülmesi için elimizden gelen gayreti gösteriyoruz.
Önemli olan sizlerle kurul aras›nda iletiflimin
sa¤lanmas›n›n yürütülmesini sa¤lamaya çal›fl›yoruz.
Kanunlar›, yönetmelikleri de¤ifltiriyoruz ama
yaklafl›mlar›m›z daha zor de¤ifliyor. ‹DKK olarak
bunun fark›nday›z ve T‹DE ve K‹DDER gibi kurumlarla faaliyetlerimiz devam edecektir. ‹ç denetimin fonksiyonel ba¤›ms›zl›¤›n›n olmazsa olmaz oldu¤unun fark›nday›z. 5018 say›l› kanunun fonksiyonel ba¤›ms›zl›¤› tam olarak ald›¤›n› söyleyebiliriz.”
denetim yöneticileri sorumlu. Kalite güvence
denilince bir tak›m iç de¤erlendirmeler, d›fl de¤erlendirmeler akla geliyor. Kendi flirketimizde
kalite ekibi kurduk. ‹ç denetçilerimiz tüm süreçleri gözlemliyor ve raporlar›n› sunuyorlar.
Befl y›lda bir ba¤›ms›z bir kurulufltan kalite güvence hizmeti almak gerekiyor.”
12
13
AYSBERG
AYSBERG
Jean Pierre Garitte, Bülent Bozdo¤an, Erhan Usta, Bayram Barun, Levent Küçük
Oturum Baflkanl›¤›n› ‹DDK Üyesi ve Devlet
Planlama Teflkilat› (DPT) Müsteflar Yard›mc›s›
Erhan Usta’n›n yapt›¤›, “Kamuda iç denetimin
fonksiyonel ba¤›ms›zl›¤› ve denetim komiteleri” bafll›kl› birinci oturumda, ‹stanbul Teknik
Üniversitesi (‹TÜ) ‹ç Denetim Birimi Baflkan›
Levent Küçük, H.Ö. Sabanc› Holding Denetim
Bölüm Baflkan› Bülent Bozdo¤an, Uluslararas›
‹ç Denetçiler Enstitüsü (IIA) Eski Baflkan› Jean
Pierre Garitte, Say›fltay Uzman Denetçisi ve Araflt›rma Grubu Baflkan› Bayram Barun söz ald›.
Oturum baflkan› Erhan Usta, iç denetim tan›mlar›na bak›ld›¤›nda ba¤›ms›zl›k ve tarafs›zl›k kelimelerinin dikkati çekti¤inden bahsederek ba¤›ms›zl›ktan ne anlamam›z gerekti¤ini konuflmac›lara sordu? Konuyla ilgili uluslararas› uygulamalar›n neler oldu¤u ve ülkemizde bu uygulamalar›n neler oldu¤unu sorarak oturuma bafllad›. ‹lk sözü ‹stanbul Teknik Üniversitesi (‹TÜ)
‹ç Denetim Birimi Baflkan› Levent Küçük ald›.
Küçük, konuflmas›nda flu konulara de¤indi:
“Kongrenin bafll›¤›n›n sürdürülebilirlik olarak
seçilmesini çok anlaml› buluyorum. Çünkü yaflad›¤›m›z ekonomik krizler hem devletler hem
flirketler aç›s›ndan sürdürülebilirli¤in önemini
ortaya koydu. Kamuda iç denetim çok yeni olmas›na ra¤men çok de¤erli üstatlar›m›z taraf›ndan çok say›da araflt›rma, kitap yay›nland›¤›n›
gördüm. Bunun da mesle¤imizin geliflimi aç›s›ndan önemli oldu¤unu ifade etmek isterim.
5018 say›l› yasan›n önemini hepimiz çok iyi biliyoruz. Kamunun yeniden yap›land›r›ld›¤›n› hepiniz biliyorsunuz. Kamu mali kontrol uygulamas›, ülkemiz için çok önemli. Fonksiyonel ba¤›ms›zl›k iç denetimin uygulanmas› için de¤iflmez bir kural. ‹ç denetimin baflar›ya ulaflmas›
için en önemli fley fonksiyonel ba¤›ms›zl›kt›r.
Ba¤›ms›zl›k dedi¤imizde ne anlayaca¤›z? Biz
denetçiler olarak, denetimin ayr›lmaz parças›d›r. Bu konuda uluslararas› uygulamalara ve
AB’nin iç denetim ba¤›ms›z uygulamalar›na
bakt›¤›m›zda öncelikle iç denetçinin do¤rudan
üst yönetime ba¤l› olmas›, ikinci konu olarak
da iç denetçinin denetim alanlar›n›n belirlenmesinde tamamen serbest, özgür olmas› konusu vurgulanmakta. Fonksiyonel ba¤›ms›zl›k
ise AB’nde ayr› bir yaklafl›m konusu olmufl.
Fonksiyonel ba¤›ms›zl›¤› sa¤layan unsurlar olarak; bir, iç denetçi özel bir statüye sahip olmal›, iki, yönetimden sorumlu olanla iç denetçi
aras›nda bir denge bulunmal›, üç, merkezi iç
denetim biriminin olmas› gereken kurallard›r.
Ülkemizde, 5018 say›l› yasan›n düzenlemelerine bakt›¤›m›zda, yasada fonksiyonel ba¤›ms›zl›¤› sa¤layan unsurlar olarak iç denetçilerin do¤rudan üst yöneticiye ba¤l› olmalar›, iç denetçilerin istekleri d›fl›nda baflka göreve atanamayacaklar›, kamuda yönetmelik d›fl›nda, iç denetçiye baflka görevler verilemeyece¤i, denetim faaliyetlerinin planlanmas›, yürütülmesinde iç de-
‹ç denetim ve iç denetimin yeterlili¤i konusunda siyasi kararl›l›kta bir zay›flama oldu¤u inanc›nda. Di¤er sorun bofl kadrolara iç denetçi atamalar›n›n yap›lamamas›, bu konuda iç denetim
birim baflkanl›klar›n›n kurulamamas›. Üniversite mensubu oldu¤um için üniversitelerde yaflanan soruna da de¤inmek istiyorum. Üniversitelerde daha önce bir denetim birimi olmad›¤› ve
d›fl denetime tabi olduklar› için birdenbire üniversitelerde iç denetimin ve denetçilerin olmas› yönetimle bir çat›flmaya neden olmakta.
Özellikle üniversitelerde rektörler seçimle iflbafl›na geliyor. Rektörlerin, denetim program›n›n
yap›lmas›nda, akademik kadroyu ilgilendiren
denetimlerde üst yönetimin çekingen davrand›¤›n› söylemek istiyorum. Rektörlerin yo¤un
temsil programlar› var. Bu, iç denetçiyle rektör
aras›nda sorunlar›n yaflanmas›na neden olmakta. Bilgi istedi¤inizde bilginin temininde önemli sorunlar yafl›yoruz. Yaz›flma usulü kanununun ç›kmas›, ifllerimiz kolaylaflt›rd›.
Özetle mahalli idarelerde görev yapan iç denetçilerin mülkiye müfettiflleri taraf›nda de¤erlendirilmeye tabi tutulmas›, ba¤›ms›zl›k aç›s›ndan karfl›m›za ç›kan sorunlardan biri. 5018 say›l› kanunla iç denetim sistemi dört y›ld›r uygulan›yor. Fonksiyonel ba¤›ms›zl›k konusunda yetersiz oldu¤unu, bunlar›n da düzeltilece¤ini düflünüyoruz. Buna siyasi idarenin tam destek
vermesini ve kararl› olmas›n› ve ifllevinin art›r›lmas›n› isteriz. Üst yöneticilerin iç denetimi sahiplenmesi sa¤lanmal›d›r. ‹ç denetçilerin görev
ve sorumluluklar› yasalarla belirlenmeli ve düzenlenmelidir. D›fl denetimin deste¤i sa¤lanmal›d›r.”
“Bizim faaliyetlerimiz yönetim kurulu
baflkan›n›n sorumlulu¤unda”
Levent Küçük’ten sonra söz alan H.Ö. Sabanc›
Holding Denetim Bölüm Baflkan› Bülent Bozdo¤an, özel sektör uygulamas› olarak Sabanc›
Grubu’nun neler yapt›¤›yla ilgili bilgi verdi. Bozdo¤an konuflmas›nda flu konulara de¤indi:
Kamuda ‹ç Denetimin Fonksiyonel
Ba¤›ms›zl›¤› ve Denetim Komiteleri
netimin ba¤›ms›z olmas›na iliflkin bir tak›m yasal düzenlemeler yer al›yor. 5018 say›l› yasada
iç denetçinin üst yönetime ba¤l› olmas›, onun
da sicil amiri olmas›, fonksiyonel ba¤›ms›zl›¤›
k›s›tlayan ya da 5018 say›l› yasan›n eksikli¤i
olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r. ‹ç denetimin ba¤›ms›zl›¤›n› etkileyen dolayl› faktörlere gelince,
iç denetçinin ba¤›ms›z ticari faaliyetlerinden
bahsedebiliriz. Dan›flmanl›k faaliyetlerinin denetim faaliyetlerinin yerine geçmesi halinde iç
denetimin fonksiyonel ba¤›ms›zl›¤›n› zedeleyece¤i yönünde yaklafl›mlar söz konusu. Tüm denetim raporlar›n›n fleffafl›¤›, hesap verilebilirli¤i
aç›s›ndan bu konuda da bir tak›m s›k›nt›lar söz
konusu olabilmekte.
14
15
AYSBERG
AYSBERG
Bu yap›y› neden seçtik? Ba¤›ms›zl›¤› sa¤lamak
için bulundu¤unuz kuruluflun en tepesindeki
organa rapor veriyor olman›z laz›m. Bizde de
fonksiyonel ba¤›ms›zl›k, denetimin etkinli¤i ve
katma de¤er sa¤lamak, icradan ba¤›ms›z performans de¤erlendirmesi için faaliyetlerimiz
yönetim kurulu baflkan›n›n sorumlulu¤undad›r.
Denetim komitemiz, denetim sonuçlar› ve flirketlerdeki iç kontrol sistemlerinin etkin çal›fl›p
çal›flmad›¤›yla ilgili sorumluluklar›n› yerine getirir. Denetim bölümünün ba¤›ms›zl›¤›n› sa¤layan çal›flma flekli, toplulu¤un icrac› yönetim organlar›n› denetçilerin performans de¤erlendirmeleriyle ilgili herhangi bir organik ba¤, bir astüst iliflkisi bulunmuyor. Ba¤›ms›zl›ktan kastettiklerimizden bir tanesi de bu. Denetçi olarak
çal›flanlar bu görevlerini yürütürken icrai sorumluluk almazlar, ifli hem yap›p hem de denetlemezler.
Y›ll›k denetim plan› takvimi oluflturulurken, örne¤in 2011 denetim plan›n› olufltururken 2010-
2009-2008 y›llar› içinde flirketlerin risk ve
önem derecelerine bak›p kendi planlar›m›z› yap›yoruz. ‹fl grubundaki yöneticiler, bunlar› öngörüyor ve bunlar› denetleyece¤iz diyor. Biz
grup olarak bu konular› yöneticilerle konufluyor, hiçbir zaman yapaca¤›m›z ifli ‘bu da uygun
mudur?’ diye gidip onaylatm›yoruz. Hiçbir yönetici bu konuya bakmay›n, denetlemeyin deme hakk›na sahip de¤ildir.
‹flimizi yapmak için bütçeye ihtiyac›m›z var. Bizim iflimizin yüzde 80’i seyahattir. Denetim döneminde holding merkezinde hiçbir denetçi
bulamazs›n›z. Holdingin operasyonel bütçe plan› dahilinde biz de bütçemizi haz›rlay›p o bölüme göndermekle yükümlüyüz. Ancak bütçe,
gerekçeleriyle birlikte onayland›ktan sonra yetkilendiriliyorum. Yapt›¤›m›z ifllerdeki baflar›lar›
uluslararas› standartlarda kabul görmüfl olan ölçütlere göre yapabilmiflsek o zaman evrensel
bir baflar›dan bahsediyoruz demektir. Kendi baflar›m›z› kendimiz ölçüyorsak o zaman performans›m›z› ve kalitemizi ölçüyoruz demek olmuyor.
D›flar›dan ba¤›ms›z denetim firmas› taraf›ndan,
uluslararas› standartlara göre yap›yor muyuz diye biz de denetleniyoruz. Denetçinin denetimini biz de yap›yoruz. Bunun befl y›lda bir yap›lmas› gerekiyor. Ba¤›ms›z iç denetim için temel
faktörler nelerdir diye bakt›¤›m›zda, en üst organa ba¤l› çal›flmak, denetçi olarak icrac› gö-
revlerde bulunmamak, yönetim kurulunca
onaylanm›fl yönetmelik tüzük gibi çal›flman›n
olmas›, ba¤›ms›z yürütülen bir bölüm bütçesinin olmas›, denetim anlay›fl›n›n bir kurum kültürü olarak yerlefltirilmesi ve etkin çal›flan bir
denetim komitesinin olmas› gerekiyor.
Kamuda sizlerin yaflad›¤› gibi sorunlarla karfl›laflm›yoruz. Bu bir kurum kültürü haline gelip
sahiplenildi¤i zaman denetçi olarak hayat›m›z
da kolay oluyor. ‹stedi¤imiz rapor geliyor. Sorunlar›m›z kamuda yaflan›lanlar›n yan›nda yok
denecek kadard›r. Ne yap›lmas› gerekti¤ini hepimiz biliyoruz. Tek sorun özel sektör ve kamu
aras›nda h›z sorunu var. Bunlar›n faydalar›na
inan›p da kendilerine geri dönüflü oldu¤u zaman ve bu anlay›fl yerleflti¤inde kamuda da
h›zl› yol alaca¤›m›za inan›yorum.
“Kurumlar ba¤›ms›z, tarafs›z
iç denetim fonksiyonuna sahip mi?”
Oturumun konuflmac›lar› aras›nda yer alan
Uluslararas› ‹ç Denetçiler Enstitüsü (IIA) Eski
Baflkan› Jean Pierre Garitte, konferansta ikinci
kez söz ald›. Birinci oturumda, iç denetimin denetim komitesiyle iliflkisini ele alan Garitte, konuflmas›na denetim komitesinin iç denetim
hakk›nda sormas› gereken ana soruyla bafllad›:
Organizasyon gerçekten ba¤›ms›z, tarafs›z iç
denetim fonksiyonuna sahip mi? Garitte sözlerine flöyle devam etti: “Burada ba¤›ms›zl›¤›n alt›n› çizmek istiyorum. ‹ç denetim ba¤›ms›z m›
derken kâ¤›t üzerindeki ba¤›ms›zl›ktan bahsetmiyoruz. Uygulamada da ba¤›ms›z hareket ediyor mu? ‹ç denetçi riskli alanlar› denetleme
yetkisine sahip mi? ‹ç denetçi istedi¤i flekilde
raporunu kaleme alma özgürlü¤üne sahip mi?
Elde etti¤i bulgular, tarafs›zca yönetime iletiliyor mu? ‹ç denetçi gelece¤inden, kariyerinden
korkmadan raporunu üst yönetime iletebiliyor
mu?
Di¤er önemli soru: ‹ç denetçilerin atamas›n›
kim yap›yor, performans›n› kim de¤erlendiriyor, sicil amiri kimdir? ‹ç denetim plan› nas›l haz›rland›? Risk önceliklerini kim yapt›, nas›l belirlendi? Denetim plan› üst yönetim taraf›ndan m›
dikte ediliyor? Denetim komitesine sormas›
gereken bir di¤er soru da al›nan aksiyon planlar›yla ilgili bir takip yap›l›yor mu, nas›l yap›l›yor?
Denetim plan› içinde risk yönetimi, teftifl ve
uyumla ilgili alanlar var m›? ‹ç denetim bunlar›
denetleyecek mi? ‹ç denetim genel risk yönetimiyle ilgili bir fikir beyan ediyor mu?
Kamu sektöründe denetim komitesi kurman›n
zorluklar›ndan k›saca bahsedece¤im. Baz› yerlerde tek bir denetim komitesine raporlama
düflüncesi var. Baz› ülkelerde her bakanl›¤›n
denetim komitesi olmas› gerekti¤i düflünülüyor. Kosova’da 25 tane denetim komitesi bulunuyor. Yerel idarelere bakt›¤›m›zda belediyelerde ölçek devreye giriyor. Ankara ve ‹stanbul
için tek bir denetim komitesi olabilir ama daha
“Sabanc› Holding’in denetim bölümü organizasyonuna bakt›¤›m›zda, denetim bölüm baflkan› yönetim kurulu baflkan›na direkt rapor
eder. Denetim bölüm baflkan› ayn› zamanda
denetim bölümünün raportörüdür. Merkezi denetim bölümü, ben ve asistan›m dahil 12 kifliden olufluyor. Benzer organizasyonlar bizim
flirketlerimizde de var.
16
17
AYSBERG
AYSBERG
D›fl denetim, iç denetçilerin çal›flmalar›na güven duymas› ve böylece bizzat yapmalar› gereken ayr›nt›l› çal›flmalar› azaltmak durumunda
olmas› aç›lar›ndan, temel bir unsurdur.
D›fl ve iç denetimin iflbirli¤i, gerek denetim
planlamas›nda, uygulanmas›nda gerekse raporlanmas›nda mümkün olan iflbirli¤i ve koordinasyondur. ‹ç denetçinin denetimde tarafs›z
ve ba¤›ms›z olmas›, bir iç denetçiyle koordineli iflbirli¤i içinde çal›fl›p çal›flmamaya ve iç denetimin çal›flmas›n› ne derece kullanabilece¤ine karar vermesi bak›m›ndan yüksek denetim
kurulu için önemli faktörlerdir.
Etkin, ba¤›ms›z, tarafs›z, fleffaf, uluslararas›
standartlarda çal›flan iç denetim ayn› zamanda
d›fl denetim için de güvence sa¤lar. ‹ç denetim
hizmetleri bulunduklar› kurumun yöneticisine
ba¤l›d›r. Ancak yasal çerçevede organizasyonel ba¤›ms›zl›klar›na bu husus hiçbir flekilde
engel teflkil etmemelidir.
‹ç ve d›fl denetimin iflbirli¤inde
yöntemler neler olabilir?
Bakanlar kuruluna raporlayan bir denetim komitesinin kurulmas› daha uygun olacakt›r. Tamamen ba¤›ms›zl›¤› sa¤lamak için sadece bakanlar kuruluna de¤il parlamentoya da raporlayacak
bir yolun olmas› laz›m. Her fleyi de¤il ama genel
prensipler üzerindeki ba¤›ms›zl›k konular›ndaki
belli raporlamalar› yapmalar›n› bekleyebiliriz. Bir
baflka zorluk denetim komitesinin kompozisyonu, kimlerden oluflacak, kimleri atayacak? Buradaki ilk kriter tarafs›zl›klar›. Kamu sektöründe
yönetim kurulu gibi bir yap› yok. Yönetim’de
politikac›lar var. Politikac›lar denetim sonuçlar›n› muhalefet aç›s›ndan da kullanabilirler. Potansiyel ç›kar çat›flmas› riski olmas› aç›s›ndan özel
sektörde çal›flanlar kamunun denetim komite-
sinde çal›flmalar› pek uygun olmaz, çünkü özel
sektörün kamuyla iliflkileri var. Önümüze ç›kacak bir baflka engel de yeterli deneyime bilgi ve
birikime sahip olunmas› denetim komitesi üyesi olmak için. Öncelikle denetim komitesinde
çal›flacak kifliler kamuda nas›l çal›flaca¤›n› bilmeli. Denetim komitesi üyelerinin denetim, iç
kontrol konular›nda bilgi sahibi olmalar› gerekiyor ve bu konularda da sorular sormalar›n› bekliyoruz. Bu zorluklar nedeniyle kamu sektöründe çal›flanlar, di¤er ülkelerde sihirli formülü bulmaya çal›fl›yorlar.”
tim yapan, can gözü performans de¤erlendirmesi yapan gözdür. Denetimin de bir gözü olmal›. E¤er öyle olursa yönetimin vazgeçilmez
unsuru olur, etkin olur ve ba¤›ms›z olur. Kaynaklar daha etkin kullan›l›r. Hata, sahtecilik oran› azal›r. Yönetime de¤er katar. Biz iç ve d›fl denetlemeyi sanki yönetimde ayr›ym›fl gibi alg›l›yoruz. Oysa öyle de¤il. O gören gözün bu yönetimin ayr›fl›k de¤il bütünleflik oldu¤unu hiçbir
zaman gözden ›rak tutmamam›z› gerektiriyor.
“‹ç denetim d›fl denetim için
önemlidir”
Dünyada yaflanan de¤iflimler denetimin gerek
fonksiyon gerekse yürüttü¤ü faaliyetler olarak
bir alg›lama de¤iflikli¤ini zorunlu k›ld›. De¤iflen
denetim anlay›fl› nas›ld›r?
Oturumun son konuflmac›s› Say›fltay Uzman
Denetçisi ve Araflt›rma Grubu Baflkan› Bayram
Barun oldu. Barun konuflmas›nda flu konulara
de¤indi: “Mevlana; ‘el ile aya¤a k›lavuzluk
eden gözdür. Bas›lacak, tutulacak yeri de o görür.’ diyor. Denetim asl›nda yönetim sistemimizin önemli bir gözü. Zahiri olarak bir göz de¤il yani sadece gördü¤ünü raporlayan, üst yönetime aktaran, sadece uygunluk denetimi yapan bir göz de¤il, ayn› zamanda bu göz içten bir
kulak, anlayan bir kalp, yani tasavvufta ten gözü, can gözü kavramlar› vard›r. Ten gözü dene-
Biz, uygunlu¤un tespitinden performans›n de¤erlendirilmesine do¤ru bir yönelifl oldu¤unu
görüyoruz. Keyfi de¤il, standartlara dayal›,
uluslararas› standartlara dayal› bir denetim anlay›fl›, yarg›lamak sorgulamak yerine de¤er katan, hesap verilebilirli¤i ve saydaml›¤›n yerleflmesine katk› sa¤layarak, iyi yönetiflimi destekleyen bir denetim anlay›fl› görüyoruz. Bu ba¤lamda iç denetime bakt›¤›m›z zaman, söz
konusu faaliyet, iyi yönetimin önemli unsurlar›ndan biridir.
Denetim planlar› karfl›l›kl› olarak birbirleriyle
paylafl›lmal›, düzenli toplant›lar yap›lmal›, bilgi
paylafl›mlar›nda bir tak›m düzenlemeler yap›lmal›, denetim raporlar›n›n birbirlerine gönderilmesi, ortak e¤itim programlar›n›n düzenlenmesi, ortak denetim metodolojilerinin gelifltirilmesi, denetim çal›flma dokümanlar›n›n paylafl›m›,
yönetim dokümanlar›n›n eriflilebilir olmas›, personelin geçici olarak görevlendirilmesi, denetim prosedürlerinin niteli¤i, denetim prosedürlerinde iflbirli¤i yap›lmas› gibi hususlar olabilir.
Bu iflbirli¤inin faydas› ne olacak?
Her fleyden önce görüfl ve bilgi paylafl›m› gerçekleflmifl olacak. ‹yi yönetim ve hesap verilebilirlik uygulamalar›n›n desteklenmesine yönelik
ortak çabalar güçlendirilecek ve iç kontrol öneminin idarece daha fazla anlafl›lmas› sa¤lanm›fl
olacak. Denetim görev ve sorumluluklar›n›n daha aç›k ve net bir flekilde anlafl›lmas›n› kolaylaflt›racak ve denetlenen kurumlar, risklere karfl›
daha bilinçli diyalogun oluflturulmas› sa¤lanacak. Böylece daha anlaml› denetim yap›lacak.
Daha koordineli iç ve d›fl denetim gerçeklefltirilmifl olacak, gereksiz detaylardan kaç›n›lmas› ortaya ç›kacak, risk de¤erlendirilmeleri denetim
sisteminin iyilefltirilmesi mümkün olacak.“
küçük idareler için ne olmal›d›r sorusu devreye
giriyor. Baz› ülkelerde bölgesel olarak denetim
komitesi kurulmas›n› gündeme getiriyor. Bununla ilgili olarak yöneticilerin baz› çekinceleri
var. Bu tür oluflumu pek desteklemiyorlar. Denetim komitesinin çal›flmas›n›n bir baflka zorlu¤u da denetim komitesinin raporlar›n› sundu¤u
merciler. Örnek olarak maliye bakanl›¤›n›n alt›nda denetim komitesi kurup di¤er bakanl›klar›n maliye bakanl›¤› denetim komitesine raporlamas›n› istemek do¤ru olmaz.
18
19
AYSBERG
AYSBERG
“‹ç de¤erlendirmeler iç denetimin
yöneticisinin sorumlulu¤unda. D›fl
de¤erlendirme ise kurum d›fl›nda
ba¤›ms›z, vas›fl›, iç denetim
standartlar›na hakim, bir ya da daha
fazla kifliden oluflan ekipler halinde
yap›lan de¤erlendirmelerdir. Amac›m›z,
iç denetim faaliyetinin kuruma katma
de¤er yaratmas›, katma de¤er
yaratacak flekilde faaliyet göstermesi,
sürekli kendini gelifltirmesi ve
uluslararas› standartlarda
“‹ç Denetimde Kalitenin Güvence
Alt›na Al›nmas›”
Konferans›n ikinci oturumunda, iç denetimde
kalitenin güvence alt›na al›nmas› konusu ele
al›nd›. Oturum Baflkanl›¤›n› T‹DE Kurucu ve
Onursal Baflkan› Ali Kâmil Uzun’un yapt›¤› oturumda, Deloitte Türkiye Kurumsal Risk Hizmetleri K›demli Müdürü Müge Alflan, Anadolu
Grubu Denetim Koordinatör Yard›mc›s› Mentefl Albayrak, ‹DKK Üyesi ve Milli Emlak Genel
Müdürü H. Abdullah Kaya, ‹ç ‹flleri Bakanl›¤› ‹ç
Denetim Birimi Baflkan› A. Ünal Mercimek konuflmac› olarak yer ald›.
“‹ç de¤erlendirmeler iç denetimin
yöneticisinin sorumlulu¤unda”
Oturumda ilk sözü Deloitte Türkiye Kurumsal
Risk Hizmetleri K›demli Müdürü Müge Alflan
ald›. Alflan konuflmas›na, kalite güvence de¤erlendirmeleri konusunda hem tecrübelerini
aktarmak hem de Deloitte olarak tecrübelerini
paylaflmak istedi¤ini ifade ederek bafllad›. Alflan sözlerine flöyle devam etti: “Uluslararas›
iç denetim standartlar›na bakt›¤›m›zda, nitelik
standartlar›ndan 1/100 numaral› standart der
ki, iç denetim yöneticisi kurum içinde iç denetim faaliyetinin etkin bir biçimde yürütülmesini ve de¤erlendirilmesini sa¤layan bir kalite
güvence gelifltirmesinden sorumludur. Kalite
güvence gelifltirme program›na bakt›¤›m›zda
iki alt bafll›k görüyoruz; iç ve d›fl de¤erlendirmeler.
‹ç de¤erlendirmeler iç denetimin yöneticisinin
sorumlulu¤unda. D›fl denetim ise kurum d›fl›nda ba¤›ms›z, vas›fl›, iç denetim standartlar›na
hâkim, bir ya da daha fazla kifliden oluflan ekipler halinde yap›lan d›fl de¤erlendirmelerdir.
Amac›m›z, iç denetim faaliyetinin kuruma katma de¤er yaratmas›, katma de¤er yaratacak
flekilde faaliyet göstermesi, sürekli kendini gelifltirmesi ve uluslararas› standartlarda faaliyetlerini sürdürmesini sa¤lamakt›r.
‹ç de¤erlendirmelere bakarsak, kendi içinde ikiye ayr›l›yor. ‹ç de¤erlendirmeler sürekli ve peri-
faaliyetlerini sürdürmesini sa¤lamakt›r.”
yodik olarak gerçeklefltiriliyor. Sürekli olarak izlemeden kast›m›z bir tak›m metriklerle iç denetim faaliyetini gözetmek. Periyodik de¤erlendirme de iç de¤erlendirmenin bir türü. Burada
esas amaç uluslararas› iç denetim standartlar›n›
kapsayacak flekilde iç denetim departman›n›n
kendi kendini de¤erlendirmesi. Befl y›lda bir bu
yap›lmal›. Çal›flma kâ¤›tlar›n›n daha üst bir yönetim taraf›ndan gözden geçirilmesi, müflteri
memnuniyet anketlerinin gönderilmesi, bir tak›m anahtar performans göstergeleri belirleyerek bunun sürekli takip edilmesi olarak s›ralayabiliriz. Bir tak›m metriklere siz karar verebilirsiniz. Bu hedeflerin iç denetim yöneticisi taraf›ndan izlenmesi. D›fl de¤erlendirmede standartlar
befl y›lda bir d›fl de¤erlendirmenin zorunlu oldu¤unu söylüyor. D›fl de¤erlendirme tamamen
ba¤›ms›z bir kaynak taraf›ndan gerçeklefltirilebilir ya da iç denetim kendi öz denetimini yaparak
bunu rapora ba¤layabilir ve ba¤›ms›z bir kaynak
gelerek bu raporu onaylayabilir.
D›fl de¤erlendirme sonucunda bir görüfl bildiriliyor. Amaç genel uyumlu görüflünü almak.
Uyumsuz ya da k›smen uyumlu de¤erlendirme
al›nd›¤›nda hemen aksiyon planlar› al›narak üst
yöneticiyle birlikte iyilefltirmeye aç›k alanlar›
aksiyon planlar›na ba¤layarak üzerinde çal›flmak olacakt›r. D›fl de¤erlendirmelerde kapsam›m›z iç denetim departman›n›n yönetmeli¤i,
çal›flma esaslar›, varsa, ba¤l› bulundu¤u mevzuat, üst yönetimin beklentileri kurumsal yönetim ilkeleri, insan kayna¤›, teknik araçlar, faaliyetler, d›fl de¤erlendirme kapsam›nda tüm
bunlar de¤erlendirilen konulard›r. Biz bunlar›
de¤erlendirirken bir tak›m araçlardan faydalan›yoruz. Anketlere ve mülakatlara de¤inmek istiyorum. Bir anket gerçeklefltiriyoruz, web üzerinden yap›yoruz ve iç denetim denetçilerine
gönderiliyor ve iç denetimin müflterilerine iletiliyor. Anket sonucunda iç denetim departman›n›n iyi yapt›¤› ve iyilefltirmeye aç›k alanlar ortaya ç›k›yor.
Kalite güvence de¤erlendirmesi sonucunda
kuruma katma de¤er yaratan bir departman
ana hedefimiz. ‹ç denetim yöneticisinin sorumluluklar›: Kalite güvencesinin oluflturulmas› iç
denetim yöneticisinin sorumlulu¤unda, raporlar›n haz›rlanmas› ve aksiyon planlar›n›n al›nmas› iç denetim yöneticisinin sorumlulu¤unda, d›fl
de¤erlendirme ekibinin seçimi ve bunlar›n ba¤›ms›z olmas›n›n sa¤lanmas› konusunda sorumluluklar› var.
H. Abdullah Kaya, A. Ünal Mercimek, Ali Kâmil Uzun, Mentefl Albayrak, Müge Alflan
20
21
AYSBERG
AYSBERG
uygun olarak haz›rlanm›fl durumda. Kurul haz›rlayaca¤› kalite güvence gelifltirme program› ile
üst yöneticiye kalite güvence gelifltirme program› oluflturup sürdürmede iç ve d›fl gözden
geçirmecilere bu program› nas›l test edecekleri konusunda bir k›lavuz rehber haz›rlam›fl olacak. Kurul ayn› zamanda iç denetim birimlerinin
faaliyetlerini izleme yetkisine sahip. Bu izleme
de, kalite güvencenin bir parças› olarak yönetmelikte tan›mlanm›fl.
“Neden denetimde kaliteye
ihtiyaç var?”
‹kinci oturumda daha sonra Anadolu Grubu Denetim Koordinatör Yard›mc›s› Mentefl Albayrak
söz ald›. Mentefl Albayrak Anadolu Grubu’nun
d›fl de¤erlendirme süreciyle ilgili deneyimlerini
paylaflt›. Albayrak konuflmas›na flöyle bafllad›.
“Ba¤›ms›z iç denetimde ba¤›ms›z d›fl de¤erlendirme konusundan sizlere k›saca bahsedece¤im. Neden denetimde kaliteye ihtiyaç var?
Ba¤›ms›z denetim, ba¤›ms›z d›fl de¤erleme
hakk›nda bilgi verece¤im.
5018 say›l› kanunla birlikte Kamu iç denetim
standartlar› geldi, kamu iç denetim standartlar›
asl›nda uluslararas› standartlar› benimsemifl
durumda. Bakt›¤›m›zda 1300. madde kalite güvence program›n›n kurulmas›n› zorunlu hale
getiriyor. 1310. madde kurulan kalite güvence
program›n›n de¤erlendirmelere tabi tutulmas›n› gerekli k›l›yor. Bu de¤erlendirmelerin de iki
yolu var: ‹ç ve d›fl de¤erlemeler. D›fl de¤erleme, ba¤›ms›z bir kurulufl ya da ekip taraf›ndan
befl y›lda bir yap›l›r.
1312. maddeyse, ba¤›ms›z d›fl de¤erleme
kapsam›, iç denetimin görev alan› ba¤›ms›zl›¤›
ve tarafs›zl›¤›, nitelik ve nicelik olarak yeterlili¤i,
stratejisi ve program formülasyonunun etkilili¤i
ve verimlili¤i, standartlara ve ‹DKK taraf›ndan
yap›lan düzenlemeler ile di¤er mevzuata uygunlu¤u, kurumun di¤er faaliyetlerine katma
de¤er sa¤lamas›, performans göstergelerinin
oluflmas› ve iç denetimde gözetimin oluflmas›
ba¤›ms›z d›fl de¤erlendirmenin kapsam›n› oluflturuyor diyor.
Ba¤›ms›z d›fl de¤erlendirici kimdir? Bunu kim
yapar? Her fleyden önce ba¤›ms›z d›fl de¤erlendiricinin yetkin ve sertifikalara sahip olmas›
gerekiyor. Yeterli tecrübeye sahip, standartlar
ve uygulamalar hakk›nda bilgiye sahip ve herhangi kiflisel iliflkisi olmayan ba¤›ms›zl›¤› öngörüyor. Kamu kurumu bir di¤er kamu kurumuna
d›fl de¤erlendirme yapamaz deniliyor. Öz de¤erlendirme yöntemini kullanarak, yapaca¤›n›z
iç de¤erleme harici bir profesyonel taraf›ndan
do¤rulanmak suretiyle ba¤›ms›z d›fl de¤erlendirmeyi gerçeklefltirmifl olabilirsiniz. Biz Anadolu Grubu’nda tam kapsaml› d›fl de¤erleme
seçene¤ini uygulad›k.
Anadolu Grubu’nda denetim organizasyonundan bahsetmek gerekirse, grup flirketlerinde iç
denetim ekipleri holding bünyesinde de denetim koordinatörü bulunuyor. Direkt yönetim kurulu baflkan›na rapor sunuyoruz. Ba¤›ms›zl›k
konusunda s›k›nt›m›z yok. Sektörel ve IT denetimi de ihtisas alan› ve bu birimler için ekibimiz
bulunuyor. Grubumuzda 30 y›l›k bir denetim
grubu bulundu¤undan, denetim kültürünün temelinin at›ld›¤›n› görüyoruz, biz de modern
yöntemlerle bunu gelifltiriyoruz.”
Kalite güvence gelifltirme program›n›n
kurumlar aç›s›ndan önemi
Oturumun son konuflmac›s› ‹DKK Üyesi ve Milli Emlak Genel Müdürü H. Abdullah Kaya oldu.
Kaya yapt›¤› sunumda, kalite güvence gelifltirme kapsam›nda, kurulun rolü ve uygulamalar›
hakk›nda bilgi verdi. Kaya konuflmas›na flöyle
devam etti: “Yasal dayana¤a bakt›¤›m›zda 5018
say›l› kanunun 67. maddesinde, kalite güvence
ve gelifltirme program›n› düzenlemek ve iç denetim birimlerini bu kapsamda de¤erlendirmek
görevi yasal olarak verilmifl. ‹ç denetçilerin çal›flmalar› hakk›ndaki yönetmelikte ise bu program›n ne oldu¤u tan›mlanm›fl. Bu tan›m uluslararas› standartlardaki tan›ma uygun olarak yap›lm›flt›r. ‹ç denetim birimince ya da iç denetim
koordinasyon kurulunca ilgili kamu idaresinde
kullan›lan iç denetim faaliyetinin tüm yönleriyle
de¤erlendirilmesi, standartlara ve etik kurallara
uygunlu¤unun izlenmesi ve gelifltirilmesine iliflkin program olarak tan›m› yap›lm›flt›r.
Kalite güvence gelifltirme program›n›n kurumlarda kurulmas› üst yönetim sorumlulu¤unda
olarak ayn› yönetmelikte düzenlenmifltir. Yönetmeli¤imizin haz›rl›¤› sürecinde baz› eksikler
oldu. Bu üst yönetici olarak yönetmelikte belirtildi. Bunlar taslakta uluslararas› standartlara
‹ç denetim biriminde kalite güvence gelifltirme
program›n› oluflturman›n, yönetmelikte üst yönetimin sorumlulu¤unda oldu¤u belirtiliyor. Bunu iç denetim birim baflkan› arac›l›¤›yla yerine
getirece¤iz. ‹ç denetimin yönergesinde, kurumun mevzuata uygun etkin ve verimli çal›fl›p
çal›flmad›¤›n›, katma de¤er yarat›p yaratmad›¤›n›, kurumun faaliyetlerinin iyilefltirici oldu¤una dair makul bir güvence sa¤layacak bu program gözden geçirecek.
Bu gözden geçirme aflamas›nda gözetim süreci ve dönemsel iç de¤erlendirmeler var. Kalite
güvencenin sürekli izlenmesi var ve dönemsel
d›fl de¤erlendirmeleri ihtiva edecek. Yani bu
dört hususu, iç denetim birimlerinin haz›rlayacaklar› kalite güvence gelifltirme programlar›
ihtiva edecek.
Kurumun d›fl de¤erlendirmedeki rolü, çal›flma
usulleri hakk›ndaki yönetmelikte belirtildi¤i
üzere, kamu idarelerindeki iç denetim sistemlerinin düzenlenmesi, onlar›n izlenmesi, gelifltirilmesi, uyumlaflt›r›lmas› ve koordine edilmesidir. Bunlar› sa¤layabilmek için kurum, iç denetim birim raporlar›n› takip edecek, ona ilave ola-
Standartlara uyumsuzluklar gerçeklefltiriyorsa
bunun hemen üst yönetime aktar›lmas› ve düzeltilmesi de sorumluluklar› aras›ndad›r.“
Kurula yönetmelikte verilen izleme yetkisi dört
ana bafll›kta belirtilmifltir. ‹ç denetim sisteminin
ve faaliyetlerinin mevzuata uygunlu¤unu takip etmek, iç ve d›fl kalite de¤erlendirme sonuçlar›yla
uluslararas› geliflmeleri takip etmek, iç denetim
sistemi ve iç denetim mevzuat›yla ilgili eksiklikleri ve iyilefltirilmesi gerekli alanlar› tespit etmek, iç
denetim birimlerinin faaliyet alanlar›n› karfl›laflt›rarak en iyi iç denetim uygulamalar›n› belirlemek ve
kamu idarelerinde yayg›nlaflmas›n› sa¤lamak, iç
denetim sonuçlar›n› de¤erlendirmek için üst yöneticiyle, iç denetim birim baflkanlar›yla, iç denetçilerle periyodik toplant›lar yapmak.
22
AYSBERG
rak d›fl de¤erlendirmelere yer verecek. D›fl de¤erlendirmeyi bizim yetkin uzmanlarla yapmam›z gerekiyor. fiu anda d›fl de¤erlendirmenin
yap›labilmesi için bir uzmanda aranan nitelikler;
ba¤›ms›zl›k, dürüstlük, objektiflik ve yetkinlikten olufluyor. Ba¤›ms›zl›ktan kastedilen; kurumdan ve iç denetimden denetimi yapacak kiflinin ba¤›ms›z olmas› gerekiyor. Yetkinlik konusunda bu de¤erlendirmeyi yapacak sertifikal› d›fl de¤erlendirmeciler olmal›d›r. ‹ç Denetim
Koordinasyon Kurulu’nda bu denetimleri yapacak yetkin elemanlar›m›z yok.
Sonuçta bu d›fl de¤erlendirmelerin raporlanmas› gerekiyor. Bu raporlar›n ilk taslaklar›n›n, iç
denetim birim baflkanlar›yla ve koordinatörleriyle detayl› bir flekilde tart›fl›lmas› sonucunda
oluflturulan nihai raporun da iç denetim birim
baflkanlar›na verilmesi gerekiyor. Sonra bu raporlar›n üst yönetime ve iç denetim koordinasyon kuruluna gönderilmesi gerekecek. Bu raporda iç denetim faaliyetinin kamu iç denetim
standard›na ve meslek etik ve ahlak kurallar›na
uygun oldu¤u, k›smen uyumlu ya da uyumsuz
oldu¤uyla ilgili üçlü bir sonuç oluflturulacak.
‹DKK olarak d›fl de¤erlendirmeye bir an önce
geçemeyece¤imiz için iç denetim koordinasyon
kurulunun uyumlaflt›rma rolünün ifas›nda sekretarya güçlendirilerek bu manada ba¤›ms›z d›fl
denetimi onaylayacak yetkin kurumlar öz de¤erlendirmeye yönlendirilecek. Kurumlar befl y›lda
bir yap›lacak de¤erlendirmelere haz›rl›k olarak
kendi öz de¤erlendirmelerini kendileri yapacak-
lar. Baz› kurumlar›m›z s›n›rl› say›da denetçi ihtiva
edecekler. Onlar da d›fl de¤erlendirmelerini öz
de¤erlendirme olarak yapacaklar.
Öz de¤erlendirmeye bakt›¤›m›zda, iç denetim
kontrol sisteminde flu hususlar yer alacak. Kurumda iç denetçi var m›? Bu kadrolar varsa
atama yap›lm›fl m›? Yap›lm›flsa iç denetim birim baflkan› var m›? Koordinatör do¤rudan üst
yöneticiye ba¤l› olarak m› çal›flmaktad›r? ‹ç denetim yönergesi haz›rlanm›fl m›d›r? ‹ç denetim
rehberleri haz›rlanarak kuruma gönderilmifl midir? ‹ç denetim plan›na uygun olarak y›ll›k
programlar› var m›d›r? ‹ç denetim faaliyet sonuçlar› toparlan›p bir rapor olarak kuruma gönderiliyor mu?
Bu rehberde yine uluslararas› standartlara uygun olarak iç de¤erlendirme nas›l yap›lacak
bunlar ortaya konulacak. Denetim faaliyetinde
denetimi izleme yetkisine sahip sorumlusu olarak, iç denetçi kendi bafl›na bir ifl yapmamal›,
denetim gözetmeni olmal›, art›k sözel bir denetimden yaz›l› olan bir denetime geçilmeli, denetimlerin tamamlanma k›staslar› takip edilmeli, k›staslar iç de¤erlendirmede ele al›narak, kurumlar böylece d›fl de¤erlendirmeye haz›rlanm›fl olacaklar.
Kurumumuzca son flekli verilerek yay›nlanacak bir
düzenlemeye sahip olmufl olacak. Bunu kamuda
yetkin bir flekilde yapacak yetkin insanlar›m›z flu
anda yok. Özel sektörden hizmet alabilmek için
belki düzenleme yapmam›z gerekecek.”
24
25
YEfi‹L KALEM
YEfi‹L KALEM
Haz›rl›k ve Uyum Sürecinde
‹ç Denetimin Rolü ve Katma De¤eri
Ali Kamil Uzun - Gürdo¤an Yurtsever
6102 say›l› Yeni Türk Ticaret Kanunu 14 fiubat
2011 tarih ve 27846 say›l› Resmi Gazete'de yay›mland›. Kanun, baz› istisnalar d›fl›nda, 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlü¤e girecek olup, bilgilendirme mekanizmas›n› düzenleyen internet
sitesine iliflkin hükümler 1 Temmuz 2013’den,
Gerçek ve tüzel kiflilerin uluslararas› muhasebe
standartlar›na tabi olmalar›n› öngören finansal
raporlamaya iliflkin hükümler ise 1 Ocak
2013’den itibaren geçerli olacak.
Ticari iflletme, ticaret flirketleri, k›ymetli evrak,
tafl›ma iflleri, deniz ticareti ve sigorta hukuku
konular›nda 1535 madde ve 6 geçici maddeden oluflan Yeni Türk Ticaret Kanunu'nu genel
olarak kurumsal yönetim ilkelerinin, fleffafl›¤›n
ve teknolojik geliflmelerin flekillendirdi¤i bir düzenleme olarak belirtmek yanl›fl olmayacak.
Kanunun getirdi¤i düzenlemeler dikkate al›nd›¤›nda ifl dünyas›n› derinden etkileyece¤ini belirtmek gerekli.
Kurumsal yönetim ilkeleri esas al›narak haz›rlanan yeni Türk Ticaret Kanunu; pay ve menfaat
sahipleri, yönetim organlar› ile ilgili kamuyu ayd›nlatma ve fleffafl›k aç›s›ndan modern yaklafl›mlar› içermektedir. Bilgi toplumu hizmetleri
ile kurumsal bilgilerin fleffaflaflmas› amaçlanmaktad›r. Bu amaçla Genel Kurul ve Yönetim
Kurulu toplant›lar› elektronik ortamda yap›labilecektir. Her sermaye flirketi (Anonim, limitet ve
sermayesi paylara bölünmüfl komandit flirket)
mali raporlar›, denetim raporlar›, pay ve menfaat sahiplerini ilgilendiren önemli bilgileri web sitesinde yay›nlayacak ve güncel tutacakt›r.
Öte yandan, yönetim kurulunun etkin, verimli
ve hesap verebilir bir flekilde çal›flmas› ön pla-
na ç›kar›lm›flt›r. Profesyonel yönetim teflvik
edilmifltir. Hisse senetleri borsada ifllem gören
flirketler için “Risklerin Erken Teflhisi Komitesi” kurulmas› zorunlu tutularak risk yönetimi
öngörülmüfltür. Ba¤›ms›z denetçi taraf›ndan
gerekli görüldü¤ü takdirde halka kapal› flirketlerde de “Risk Komitesi” kurulacakt›r.
Yeni kanunda yönetim kurulunun özen borcuna iliflkin “tedbirli yönetici” ölçüsü getirilmifl ve
basiretli ifl adam› ölçüsünden vazgeçilmifltir.
Tedbirli yönetici kavram› ile görevi yerine getirebilmek için yetkin olma, ilgili bilgileri de¤erlendirebilme, uygulamay› ve geliflmeleri izleyebilme ve denetleyebilmek için gereken yetenek ve ö¤renime sahip olmak anlafl›lmaktad›r.
Yeni TTK uyar›nca tedbirli yönetici ölçüsüne
göre hareket eden yönetim kurulu üyesinin
ekonomideki bütün krizlerden, pazar flartlar›ndaki de¤iflikliklerden ve belirsizliklerden do¤an
riskleri önceden teflhis etmesi ve gerekli önlemleri almas›, aksi halde sorumlu tutulmas›
gerekecektir.
Kanunun denetim ile ilgili bölümleri incelendi¤inde ise, mevcut kanunda yer alan murak›pl›k
müessesesinin kald›r›ld›¤›, mali denetimin ba¤›ms›z denetçiler taraf›ndan gerçeklefltirilece¤i
görülmektedir. fiirketlerin, ölçe¤ine göre, ba¤›ms›z denetim kuruluflu, Serbest Muhasebeci
Mali Müflavir (SMMM) ve Yeminli Mali Müflavir (YMM) taraf›ndan denetlenmesi gerekmektedir. Anonim flirketin ve flirketler toplulu¤unun finansal tablolar› ve y›ll›k faaliyet raporundaki finansal bilgiler denetçi taraf›ndan uluslararas› denetim standartlar›yla uyumlu Türkiye
Denetim Standartlar›na göre denetlenecek, bu
denetimden geçmeyenler düzenlenmemifl
Yeni Ticaret Kanunu’nda, denetçi görüflünün
önemli bir ifllevi bulundu¤u görülmektedir. Denetim sonucunda denetçi, olumlu veya olumsuz görüfl, flartl› görüfl verebilir ya da görüfl
vermekten kaç›nabilir. Denetçi görüflü, genel
kurul kararlar›n› ve yönetim kurulunun görevde
kal›p kalmayaca¤›n› etkileyici niteliktedir.
Olumsuz denetçi görüflü sonucunda yönetim
kurulunun istifa etmesi gerekecektir. Görüldü¤ü üzere, ba¤›ms›z denetimin ortakl›k düzeni
üzerinde oldukça çarp›c› etkileri vard›r. Olumlu
veya s›n›rl› olumlu görüflün al›namad›¤› durumlarda, yönetim kurulu mali konularda karar alma yetene¤ini yitirme tehlikesiyle karfl› karfl›ya
kalacakt›r.
Bugüne kadar al›fl›lagelen düzenden farkl› olacak bu yeni dönemde kurumsal varl›¤›n sürdürülebilirli¤i, yeni f›rsatlar›n de¤erlendirilebilmesinde, ba¤›ms›z denetim, iç denetim faaliyeti,
risk yönetimi ve kurumsal yönetim yaklafl›m›n›n önemli rolü bulunmaktad›r.
fiirketlerin bu yeni dönemde yukar›da belirtilen
risklerle karfl›laflmayarak güvenli bir flekilde faaliyetlerini sürdürebilmesinin yolu, flirketlerin
Uluslararas› Finansal Raporlama Sistemi
(UFRS) ile Türkiye Muhasebe Standartlar›’na
(TMS) uyumlulu¤unun h›zla sa¤lanmas›, iç denetim mekanizmalar›n›n oluflturulmas› ve ba¤›ms›z denetimden önce kendi kendilerini denetler hâle gelmesinden geçmektedir. Bu ba¤lamda yeni Türk Ticaret Kanunu’nda Yönetim
Kurulu’nun iç denetim amac›yla, içlerinde yönetim kurulu üyelerinin de bulunabilece¤i komiteler ve komisyonlar kurabilece¤i belirtilmektedir. Bu kanunda iç denetim komitesi veya biriminin oluflturulmas› zorunlu tutulmamakla birlikte, flirket bünyesinde iç denetim faaliyetinin oluflturulmas›n›n önemli yararlar sa¤layaca¤› aç›kt›r.
Bu yararlar› afla¤›daki flekilde özetlemek
mümkündür.
• fiirket ve kurumlar›n risk yönetimi, kontrol ve
kurumsal yönetim süreçleri ile ilgili ba¤›ms›z ve
tarafs›z güvence sa¤lama ve dan›flmanl›k faali-
Yeni Türk Ticaret Kanunu’na
hükmünde olacakt›r. fiirket kuruluflu, birleflme,
bölünme, tür de¤ifltirme, sermaye art›r›m›,
azalt›lmas›, vb önemli ifllemler için ifllem denetimi yapt›r›lacakt›r.
26
YEfi‹L KALEM
yeti olan iç denetim, yönetsel hesap verebilirli¤in yerleflmesine katk› sa¤layacakt›r. ‹ç denetim, iflletmenin kurumsal yönetim uygulamalar›na yönelik yapt›¤› etkinlik ve verimlilik
de¤erlendirmeleri ile yönetimin bilinçlendirilmesi, adillik, fleffafl›k, hesap verebilirlik ve sorumluluk ilkelerine uygun yönetim uygulamalar›n›n gelifltirilmesi ve bu flekilde iflletmenin
kurumsal devaml›l›¤› ve itibar›n›n artt›r›larak,
amaçlar›n›n gerçeklefltirilmesine yard›mc› olacakt›r.
• ‹fl süreçlerinin etkinli¤i ve verimlili¤i, mali raporlama sistemini güvenilirli¤i, yasa ve düzenlemelere uygunluk konular›nda makul bir güvence sa¤lamak için flirket yöneticilerince tasarlanan iç kontrol sisteminin gelifltirilmesinde
iç denetimin önemli bir rolü vard›r. Böylece hata ve hilelerin, gelir ve varl›k kay›plar›n›n önlenmesi mümkün olabilecektir.
• ‹ç denetimin risk yönetiminin bir parças› olarak önleyici bir niteli¤i de bulunmaktad›r. ‹ç denetim, iflletmedeki risk yönetim sistemine iliflkin yapt›¤› denetim çal›flmalar› ve de¤erlendirmeleri ile bu sistemi etkinlefltirmede çok
önemli bir role sahiptir. Böylece flirketlerin karfl› karfl›ya kald›klar› riskleri bilmesi, ölçmesi, de¤erlendirmesi ve yönetebilmesi mümkün olabilecek, çeflitli risklerden kaynaklanan zararlar
engellenebilecektir.
• ‹ç denetçiler taraf›ndan yap›lan çal›flmalar flirketin ba¤›ms›z denetime haz›r olmas› aç›s›ndan
büyük önem tafl›maktad›r. ‹ç denetçilerin gerçeklefltirdikleri çal›flmalar ba¤›ms›z d›fl denetçiler için önemli bir kan›t kayna¤›d›r ve denetçilerin ifllerini kolaylaflt›r›r. Ayr›ca ba¤›ms›z d›fl denetçiler, iç denetçilerin çal›flmalar›ndan faydalan›rlarsa denetim maliyetleri de azalacakt›r.
Sonuç olarak;
fiirketlerimizin yeni Türk Ticaret Kanunu’nun getirdiklerini dikkate alarak; mevcut insan kayna¤›,
teknoloji ve yetkinliklerini h›zla gözden geçirmeleri, ihtiyaçlar› ile ilgili do¤ru ifl ve çözüm ortaklar›n› seçebilmeleri, iflletme genelinde e¤itim ve
bilgilendirme faaliyetleri düzenlemeleri gerekmektedir. Bu haz›rl›k ve uyum sürecinde iflletmelerimizin iç denetim faaliyetinden yararlanmalar› ve yeni dönemde iç denetim fonksiyonuna organizasyonlar› içinde mutlaka yer vermeleri tavsiye edilmektedir. fiirket bünyesinde etkin
bir iç denetim fonksiyonunun oluflturulmas› her
flirket ve kuruma katma de¤er sa¤layacakt›r.
Ali Kamil Uzun, CPA, CFE, MA
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü
Kurucu Baflkan›
Gürdo¤an Yurtsever, CPA, CFE
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü
Yönetim Kurulu Üyesi
28
29
ATAÇ
ATAÇ
Türkiye’de iç denetime iliflkin
düzenlemelerin bankac›l›k sektörüyle
bafllad›¤›n› belirten Yap› Kredi Teftifl Kurulu
Baflkan› Stefano Perazzini, bu nedenle
denetim ekiplerinin yetkinlik seviyelerinin
art›r›lmas›n› amaçlad›klar›n› söylüyor.
Türkiye’de iç denetim ile ilgili son y›llarda çok
önemli düzenlemeler yap›ld›. Yap›lan bu düzenlemeler ve Türkiye’deki iç denetimin bulundu¤u yer hakk›nda düflünceleriniz nelerdir?
Türkiye’de iç denetime iliflkin düzenlemelerin
bankac›l›k sektörüyle bafllad›¤›n› söyleyebiliriz.
Hepinizin bildi¤i gibi; 2001 y›l›nda bankac›l›k
sektörünün yaflad›¤› büyük kriz, sonras›nda
dünyan›n önde gelen firmalar›nda yaflanan büyük iflaslar dünyan›n yan› s›ra Türkiye’de de
denetim, kontrol ve risk yönetiminin öneminin
artmas›na sebep oldu. Ayn› y›l BDDK taraf›ndan yay›mlanan “Bankalar›n ‹ç Denetim ve
Risk Yönetimi Sistemleri Hakk›ndaki Yönetmelik” kapsam›nda bankalara yeterli, etkin iç denetim sistemi kurma zorunlulu¤u getirildi, bu
ba¤lamda da bankalar›n yönetim ve denetim
kurullar› ile üst düzey yönetimin görev ve sorumluluklar› flekillendirildi. Bu kapsamda 2003
y›l›nda denetim komitesi oluflturulmas› henüz
bir zorunluluk de¤ilken Türkiye’de denetim komitesini kuran öncü bankalardan olduk.
Hem bankalar›n iç sistemlerine yönelik düzenlemeler hem de kurumsal yönetim ilkeleri kapsam›ndaki düzenlemeler, iç denetimin etkinli¤ini ve ba¤›ms›zl›¤›n› art›rmay› amaçl›yor. Yasal
otoriteler, özellikle de BDDK, bankalarda iç denetim faaliyetlerini yak›ndan takip ediyor. ‹lkeler tebli¤i, yönetim beyan› gibi düzenlemeler
de bankac›l›k sektöründe iç denetimin önemini
vurgular nitelikte… Ancak iç denetim faaliyetini sadece yasal bir zorunluluk olarak de¤erlendirmek do¤ru olmaz. Yap› Kredi olarak bu alandaki vizyonumuz, uluslararas› standartlarda de-
netim yaparak tüm paydafllar›n yan› s›ra Denetim Komitesi, Yönetim Kurulu, yasal kurumlar
ve d›fl denetim firmalar› gibi tüm taraflar›n beklentilerini en üst düzeyde karfl›layacak bir denetim anlay›fl›d›r. Denetimleri kurumun hedef
ve stratejileriyle paralel olarak planlaman›n
önemli oldu¤unu ve bu faaliyetlerin sonuçlar›n›n kuruma ve tüm denetim müflterilerine fayda sa¤lamas› gerekti¤ini düflünüyorum.
2003 y›l›ndan bu yana Türkiye’de görev yapmam sebebiyle, Türkiye’de iç denetim alan›ndaki önemli geliflmeleri bizzat yaflama ve gözlemleme f›rsat› buldum. Özellikle bankalarda,
baz› kurumsal ve halka aç›k flirketlerde denetim komitesi kurulmas› zorunlu k›l›nd›. Ancak,
iç denetimin öneminin vurgulanmas›na hâlâ ihtiyaç var. Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun kurumsal yönetim yaklafl›m›yla haz›rlanm›fl olmas›,
bu anlamda iç denetimin reel sektör taraf›ndan
da daha iyi anlafl›laca¤› fleklinde yorumlanabilir.
Bu da iç denetimin etkinlik alan›n› geniflletmesi aç›s›ndan oldukça umut verici...
‹ç denetim ile ilgili son önemli düzenleme olan
BDDK’n›n Yönetim Beyan› Genelgesi hakk›ndaki düflünceleriniz nedir? Banka olarak bu konuda yapt›¤›n›z çal›flmalar nelerdir?
Bilindi¤i üzere, BDDK’n›n geçen y›l yay›nlad›¤›
ve 01.01.2011 tarihi itibar›yla yürürlü¤e giren
“Yönetim Beyan›” uygulamas›; bankalara, her
y›l sonunda olmak üzere bankac›l›k ve bilgi teknolojisi süreçleri içinde yer alan iç kontrollerinin
etkinli¤i, efektifli¤i ve uyumlulu¤una iliflkin tüm
y›l› kapsayan bir güvence verme yükümlülü¤ü
getirdi. Genifl ölçüde SOX Metodolojisi ilkeleri
ve bak›fl ak›fl› çevresinde oluflturulan bu yeni
yaklafl›mla, yasal otoritenin bankac›l›k sektöründe uluslararas› denetim standartlar›yla
uyumlu bir iç kontrol sistemi oluflturulmas›n›
ve bu sistemin de etkin bir flekilde ifllerli¤inin
sa¤lanmas›n› hedefledi¤ini düflünüyorum.
BDDK’n›n hem bankalara hem de ba¤›ms›z denetçilere getirmifl oldu¤u bu yükümlülük, her
iki taraf›n da ifl ak›fllar›nda de¤ifliklikler yaparak
aksiyon almalar› sonucunu do¤uruyor. Bundan
böyle bankalar ilgili birimleri vas›tas›yla tüm süreçlerindeki iç kontrollerinin ifllerli¤ini test etmek ve sonuçlar›n› yönetim kurullar›nda onaylatarak, ba¤›ms›z denetçisine sunmak için bir
çal›flma plan› oluflturacak. Denetçi ise denetim
örneklerinde ‘Yönetim Beyan›’n›n sonuçlar› ve
bu sonuçlara mesnet teflkil eden çal›flmalar›n
incelenmesine de yer verecek.
Bankam›zda, yönetim beyan›na iliflkin ak›flta, iç
kontrollerin testine yönelik çal›flmalar›n ‹ç Denetim Yönetimi’nce gerçeklefltirilmesi ve ‹ç
Denetim Yönetimi’nin bu süreçte Risk Yönetimi ve Organizasyon Bölümü ile iflbirli¤i içinde
hareket etmesine karar verildi.
Yap› Kredi olarak bu beyan›n temelini oluflturacak süreç ve risk matrislerine iliflkin çal›flmalar
2007 y›l›nda ‹talyan orta¤›m›z UniCredit’in uymak zorunda oldu¤u “262 Savings Law”a
uyum projesiyle bafllad›. Dolay›s›yla, BDDK’n›n
geçen y›l yay›nlad›¤› “Yönetim Beyan›” genelgesi bize yabanc› de¤il. Organizasyon Yönetimi
taraf›ndan yönetilen 262 Saving Law çal›flmas›;
finansal tablolar› etkileyen süreçlere iliflkin ifl
ak›fl flemalar›, risk kontrol matrisleri ve süreç
sahibinin kendini de¤erlendirme çal›flmalar›n›
içerir. Söz konusu çal›flma düzenli olarak güncelleniyor.
Yönetim beyan›na iliflkin genelge yay›nland›ktan sonra Organizasyon Yönetimi ve ‹ç Denetim Yönetimi bir araya gelerek bir proje kapsam›nda konuyu de¤erlendirdi. Öncelikle dan›flman bir firmayla sürece iliflkin metodoloji üzerinde çal›fl›ld›, daha sonra ”Ba¤›ms›z Denetim
Kurulufllar›’nca gerçeklefltirilecek Banka Bilgi
Sistemleri ve Bankac›l›k Süreçlerinin Denetimi
Hakk›ndaki Yönetmelik”, “‹lkeler Tebli¤i” ve
BDDK’n›n ilgili di¤er tebli¤leri dikkate al›narak
Organizasyon Yönetimi taraf›ndan eksik olan
süreçler üzerinde çal›fl›lmaya baflland›. Risk
kontrol matrisleri de bu do¤rultuda güncellendi. Sonras›nda süreçlere iliflkin risk de¤erlendirmesi yap›larak, oluflturulan denetim plan›na
göre May›s ay›nda kontrollerin testine bafllanmas› hedefleniyor. ‹ç Denetim Yönetimi olarak
kontrollerin testinden ve yönetim beyan›n›n
haz›rlanmas›ndan sorumlu yeni bir ekip oluflturduk.
“Geleneksel denetim teknikleri yerini
bilgisayar destekli denetime b›rak›yor”
‹ç denetimin gelecekteki konumu hakk›ndaki
düflüncelerinizi ö¤renebilir miyiz?
Yasal düzenlemeler, teknolojik geliflmeler, süreçlerin otomasyonu, sunulan ürün ve hizmet-
“Sertifikal› denetçi say›m›z›
art›rmay› amaçl›yoruz”
“BDDK’n›n yay›nlad›¤› “Yönetim
Beyan›” genelgesi bize yabanc› de¤il”
30
31
ATAÇ
ATAÇ
‹fltiraklerdeki genifl yelpaze, denetçilerin sigorta gibi farkl› sektörlerde uzmanlaflma gereklili¤ini getirdi. Ayr›ca sermaye piyasalar›nda ifllem
gören, yat›r›m menkul de¤erler, portföy yönetimi gibi ifltiraklerin denetlenebilmesi için sertifikasyon (ileri düzey SPK lisans›) zorunluluklar›
bulunuyor. Etkin bir denetim fonksiyonu riske
odaklanmal›, faydal› öneriler bar›nd›ran etkin raporlar yazarak riskleri kapatacak aksiyonlar ile
sonuçlanmas› gereken yeterli takip aktivitesini
de üstlenmeli…
Önemli oldu¤unu düflündü¤üm di¤er bir nokta
ise, de¤er yaratan modern bir denetim fonksiyonunun üst yönetimin tam deste¤i ile anlay›fl›n› kazanmas› ve sadece bir disiplin otoritesi
gibi alg›lanmamas›d›r.
“Denetim ekiplerimizin yetkinlik
seviyelerinin art›r›lmas›n› amaçl›yoruz”
lerin daha da karmafl›k, riskli hale gelmesi gibi
sebeplerle iç denetim giderek daha da önem
kazan›yor. ‹ç denetimin amac› ilgili taraflara en
yüksek kalitede güvence hizmeti sunman›n yan› s›ra bu hizmeti kurumun hedefleri ile uyumlu olacak flekilde yerine getirmek.. Dolay›s›yla,
yerinde denetimlerde kullan›lan geleneksel denetim teknikleri yerini bilgisayar destekli denetim ile merkezi uzaktan denetim tekniklerine
b›rak›yor. Yap› Kredi olarak, 2008 y›l›nda özellikle flube denetimlerimiz kapsam›nda merkezi
denetim uygulamas›na bafllad›k ve merkezileflmeyi aflamal› olarak art›rmaya devam ediyoruz.
fiube denetim ekibimizce; krediler, operasyon
ve suiistimal riski tafl›yan ifllemler merkezden
(sistem üzerinden) yaklafl›k yedi gün içerisinde
inceliyor, sonras›nda flubede yerinde denetime
bafllan›yor. Yerinde denetim ekibindeki arkadafllar›m›z merkezden tespit edilen kredilere yönelik bulgular›n flubeyle mutabakat›ndan, operasyon ve suiistimale yönelik fiziki denetimlerinden
ve flube denetim raporunun yaz›lmas›ndan sorumlu. Bir flubenin toplam denetim süresi ortalama 11-13 gün sürüyor. Merkezi denetimle birlikte; riske daha çok odakland›¤›m›z› ve denetimin etkinlik ve kalitesini art›rd›¤›m›z› söyleyebilirim. Bunun yan› s›ra tespit edilen eksiklikler ise
flubelerimiz taraf›ndan önceki y›llara göre daha
h›zl› flekilde tamamlanmaya baflland›.
Ayr›ca son y›llarda süreç denetimleri giderek
önem kazan›yor. Süreç denetimi alan›nda d›fl
denetimle iç denetim yaklafl›mlar› giderek benzeflmeye bafllad›. Benzer/mükerrer denetim ya
da kontrollerin yap›lmas›n›n engellenmesi ve
kaynaklar›n do¤ru yönetilmesi de öne ç›kan ve
dikkate al›nmas› gereken bir konu.
Risk ve güvence odakl› denetimlerin yan› s›ra
‹ç Denetim Yönetim’leri olarak bizlerin de müflteri memnuniyeti ve verimlilik gibi konulara
odaklanmam›z, ifl birimlerine dan›flmanl›k hizmeti vermemiz gerekti¤i kanaatindeyim.
Tüm bunlar›n yan› s›ra denetim faaliyetlerinin
uluslararas› standartlara uygun flekilde gerçeklefltirilmesi ve mesle¤in profesyonel flekilde icra edilmesi aç›s›ndan denetim standard›yla,
metodolojilerine uygun hareket edilmesi giderek önem kazan›yor. Bu do¤rultuda, ‹ç Denetim Yönetimi, 2007 y›l›nda Deloitte taraf›ndan
yap›lan kalite de¤erlendirmesi ile ‘Uluslararas›
Denetim Standartlar›na Uygunluk’ ald›. 2012
y›l›nda söz konusu de¤erlendirme tekrarlanacak. Benzer standartlar›, farkl› otoritelere ve iç
‹ç denetimin sertifikal› kiflilerce yap›lmas›n›n
ne tür faydalar› vard›r? CIA gibi uluslararas› geçerlili¤i bulunan sertifikalar›n al›nmas› konusunda personelinize yönelik bir program›n›z
bulunuyor mu?
Bankac›l›k sektöründe bir iç denetçinin yetiflmesi ve etkin flekilde denetim yapmaya bafllamas› yaklafl›k üç y›l› al›yor. Bu bilgi ›fl›¤›nda iç
denetim kadrolar›n›n yetkinlik seviyesinin önemi daha kolay anlafl›lacakt›r diye düflünüyorum. Biz de denetim ekiplerimizin hem yetkinlik seviyelerinin art›r›lmas›n› hem de onlar›n daha genifl bir vizyona sahip flekilde yetiflip geliflmelerini amaçl›yoruz. Bu do¤rultuda da Yap›
Kredi Bankac›l›k Akademisi’nin de katk›s›yla,
2010 y›l›nda tüm ‹ç Denetim ve ‹ç Kontrol kadrolar›m›z için T‹DE ve Bo¤aziçi Üniversitesi iflbirli¤iyle haz›rlanan “Denetim Sertifika Program›”n› haz›rlad›k. Program kapsam›nda ayn› y›l
içerisinde ‹ç Denetim kadromuza 10 bin saat
e¤itim verilmifltir, ki bu denetçi bafl›na ortalama 89 saat ediyor. Bu oldukça iddial› bir e¤itim
yat›r›m›.
Program›n süresi denetçinin k›demine göre de¤iflmekte olup müfettifl yard›mc›lar›m›z ve müfettifllerimiz için bu süre üç y›l iken k›demli müfettifllerimiz için bu süre iki y›la iniyor. Bu prog-
ramla beraber denetçilerimize sürekli bir e¤itim f›rsat› sunuluyor. Ayr›ca program› baflar›yla
tamamlayan ve yüksek performans sergileyen
denetçilerimize, “Fast Tracker” ad›n› verdi¤imiz özel bir kariyer f›rsat› sunuyoruz.
T‹DE Akademi arac›l›¤›yla temin etti¤imiz ve
dört modülden oluflan CIA e¤itimleri de ilgili
program kapsam›nda. Sertifikasyonu zorunlu
tutmamakla birlikte ald›klar› e¤itimler sonras›nda s›nava girmeleri yönünde denetçilerimizi
teflvik ediyor, onlara sponsor oluyoruz. Dolay›s›yla sertifikal› denetçi say›m›z› da art›rmay›
amaçl›yoruz.
Yap› Kredi ‹ç Denetim Yönetimi olarak devam
eden projeniz var m›?
UniCredit’in grup bankalar› bünyesinde denetim metodolojilerini incelemeyi ve farkl› denetim yaklafl›mlar›n› harmanlay›p ortak standartlar› tan›mlamay› amaçlad›¤› TAF (Target Audit
Framework) projesinin en büyük kat›l›mc›lar›ndan biriyiz. Proje birkaç fazdan oluflmakta olup
ilk faz› halen devam ediyor.
‹ç denetim mesle¤inin geliflmesine ve devam›na
katk›da bulunmak, niteli¤ini yükseltmek, mesle¤in nitelikli meslek mensuplar› taraf›ndan yürütülmesini sa¤lamak için yetifltirilmeleri ve
mesleki geliflimleriyle ilgili olarak ulusal ve
uluslararas› nitelikte kurslar, seminerler, sempozyumlar, çal›fltaylar ve e¤itim programlar›
düzenlemek amac›yla Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü Mesleki Geliflim Akademisi (T‹DE Akademi) kuruldu. Bu konudaki düflüncelerinizi ve
hem T‹DE’den hem de T‹DE Akademi’den beklentilerinizi alabilir miyiz?
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü olarak iç denetim
mesle¤inin öneminin anlat›lmas› ve mesleki
geliflime katk›da bulunulmas› konusunda
önemli bir rol üstleniyorsunuz. Bu anlamda
T‹DE ve T‹DE Akademi olarak önemli ifl ortaklar›m›zdans›n›z. Bir meslek örgütü olarak, Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü’nün; T‹DE Akademi
ile e¤itim alan›nda da büyük bir yat›r›m gerçeklefltirdi¤ini görüyorum. ‹ç Denetim ile ilgili e¤itimlerin, konusunda uzman ve pratik bilgiye sahip kiflilerden al›nmas› çok önemli. Türkiye’de
‹ç Denetim nüfusunun büyük bir bölümünün
bankac›l›k sektörü kadrolar›ndan olufltu¤u düflünüldü¤ünde, sektörümüze özel hizmetlerinizin artarak devam etmesini bekliyoruz.
düzenlemelere tabi olan ifltiraklerimize de uygulamay› amaçl›yoruz.
32
33
MÜHÜR
MÜHÜR
T‹DE, ‹ç
Denetimde
Fark›ndal›k
Yaratanlar›
Ödüllendirdi
‹ç denetimin uluslararas› standartlara
kavuflmas›n› ve iç denetim mesle¤inin
faaliyetlerini mükemmele tafl›may›
hedefleyen Türkiye ‹ç denetim Enstitüsü
(T‹DE), bu y›l bir ilke imza att›. Fark›ndal›k
ay› kapsam›nda, ilk defa düzenledikleri ‹ç
Denetim Fark›ndal›k Ödül Töreni’yle
meslektafllar›n› ödüllendiren T‹DE,
‘paylaflarak geliflmek, katl›mla ilerlemek’
mottosunu bir kez daha ortaya koydu.
Törende bir konuflma yapan T‹DE Yönetim Kurulu Baflkan› Özlem Aykaç, 2011 y›l›nda, meslekleri ad›na birçok ilki gerçeklefltirmeye çal›flt›klar›n› söyledi. Bunlardan birinin de ödül töreni oldu¤unu belirten Aykaç, “May›s ay› hepimiz için çok farkl› bir ay oldu. May›s ay›n›, dünyadaki meslektafllar›m›zla birlikte ‘fark›ndal›k
ay›’ olarak kutlad›k. Fark›ndal›k dedi¤imiz zaman neden bahsediyoruz? Mesle¤imizin potansiyelini ortaya ç›karmak için iç denetim konusunda fark›ndal›k yaratmaktan, mesle¤imizin uluslararas› standartlar çerçevesinde uygulanmas›ndan ve meslektafllar›m›z›n sertifikal›
olmas›ndan bahsediyoruz. Bugün bu alanlarda
fark yaratan kurumlar› kutlamak için bir araya
geldik” dedi.
Çal›flma komiteleri, yeni f›rsatlar›
do¤uruyor
Konuflmas›nda çal›flma komitelerinden de bahseden Aykaç, komitelerde 100’den fazla kiflinin görev ald›¤›n› anlatt›. Komitelerde görev yapanlar›n çok farkl› alanlarda çal›flma f›rsat› bulduklar›na de¤inen Aykaç, sözlerine flöyle devam etti: “Komiteler, paylafl›m platformu oluflturmak için de büyük bir f›rsat oluflturuyor.
Farkl› flirketlerden farkl› kurumlardaki arkadafllarla beraber mesle¤iniz için bir fleyler yapmaya, bir de¤er yaratmaya çal›fl›yorsunuz. Kiflisel
geliflim ad›na da çal›flma grubunun çok büyük
katk›s› oldu¤unu düflünüyorum. Ayr›ca, bu y›l
çal›flma komitelerinden bir arkadafl›m›z› IIA’in
yurt d›fl›nda yapm›fl oldu¤u konferansa göndermeye karar verdik.”
“Misyonumuz, meslekte küresel
geliflim ve mükemmelli¤in
paydafl› olmak”
Toplant›ya olan ilgi ve kat›l›m›n mesle¤imiz ad›na kendisini çok heyecanland›rd›¤›n› söyleyerek
konuflmas›na bafllayan T‹DE Onursal Baflkan›
Ali Kamil Uzun, Türkiye’de meslekleriyle ilgili
fark›ndal›¤›n milad›n›n, T‹DE’nin kuruldu¤u gün
bafllad›¤›n› ifade etti. Uzun, T‹DE’yle birlikte ne-
ler baflard›klar›n› anlat›: “Bafllatt›¤›m›z bu fark›ndal›k, bugün akademik, sivil, mesleki, sektörel,
kamu, finans ve reel sektörde faaliyet gösteren
kurulufllar›m›z sayesinde yay›ld›. Paylaflarak geliflmek, katl›mla ilerlemek mottosuyla bafllatt›¤›m›z bu serüven bugün farkl› bir iddiay› gündeme
tafl›yor. Meslekte küresel geliflim ve mükemmelli¤in paydafl› olmak, T‹DE’nin önümüzdeki
dönem iddial› vizyonunu oluflturuyor.”
Kurumsal fark›ndal›ktan, toplumsal
fark›ndal›¤a yükselifl
Küresel birikimlerden ulusal bir de¤er yaratt›klar›na dikkat çeken Uzun, bu anlamda iç denetçilere çok büyük rol ve sorumluluklar düfltü¤ünü söyledi.
Hedeflerinin, yaratt›klar› kurumsal fark›ndal›¤›
toplumsal fark›ndal›¤a dönüfltürmek oldu¤unun alt›n› çizen Uzun, “Gelecekteki fark›ndal›¤›n kayna¤›, ilkö¤retimde bafllat›lacak bir seferberlikle yarat›lacak. Yar›n›n büyükleri, meslek
adamlar› olan çocuklar›m›za denetimi anlatmal›
ve denetimin hayal dünyalar›nda yer bulmas›n›
sa¤lamal›y›z. Bu, dürüst bireylerden oluflan bir
toplumun yurttafllar› olmak ad›na önemli bir
misyonumuzu oluflturuyor. ‹lkö¤retimde far-
k›ndal›k seferberli¤ini bafllatmay› da yine sizlerle birlikte gerçeklefltirmeyi düflünüyoruz. Bugüne kadar birlikte yürüttü¤ümüz bu u¤rafl›, yine sizlerle birlikte anlaml› bir sonuca ulaflt›rmak
arzusunday›z. Kurumsal fark›ndal›k ad›na gayret gösteren ve ödüllendirilecek kurumlar›n de¤erli temsilcilerini ve meslek mensuplar›n› bu
anlamda kutluyorum” dedi.
Konuflmalar›n ard›ndan ülkemizde iç denetim faaliyetlerinin yayg›nlaflmas› ve uluslararas› standartlara uygun olarak yürütülmesini sa¤lamak
için katk›da bulunan kurulufllara ödülleri verildi.
Ödül alan kurumlar
Ödül töreninde, Akademik ‹liflkiler, ‹fl Birli¤i ve
Destek, En Fazla Sertifikal› ‹ç Denetçi Bulunduran Kurulufl, T‹DE’de En Fazla Üyesi Olan Kurulufl, ‹ç Denetim Kalite Güvence kategorilerinde toplam 27 ödül sahiplerine verildi.
T‹DE ‹ç Denetim Fark›ndal›k ödülünü Akademik ‹liflkiler kategorisinde Marmara Üniversitesi kazan›rken; ‹fl Birli¤i ve Destek ödülünü ‹ç
Denetim Koordinasyon Kurulu (‹DKK), Muhasebe Ö¤retim Üyeleri Bilim ve Dayan›flma Vakf› (MÖDAV), ‹stanbul Serbest Muhasebeci Mali
T‹DE, fark›ndal›k ay›n›n son faaliyetini görkemli bir törenle tamamlad›. Sak›p Sabanc› Müzesi’nde 24 May›s akflam› gerçeklefltirilen ‹ç Denetim Fark›ndal›k Ödül Töreni, mesle¤e katk›da bulunan denetçileri bir araya getirdi. ‹ç denetim mesle¤inin geliflimine katk›da bulunan
ve bu alanda yat›r›m yapan kurumlar›, akademisyenleri, iç denetçileri desteklemek amac›yla düzenlenen törende, befl kategoride 27 ödül
da¤›t›ld›.
34
35
MÜHÜR
MÜHÜR
‹DKK
‹SMMMO Akademi
TKYD
TÜS‹AD
Müflavirler Odas› Akademisi (ISMMMO Akademi), Türk Sanayicileri ve ‹fladamlar› Derne¤i (TÜS‹AD), Türkiye Kurumsal Yönetim Derne¤i
(TKYD), Kamu ‹ç Denetçileri Derne¤i (K‹DDER)
kazand›.
nomi Bankas›, Akbank, Anadolu Endüstri Holding, Kuveyt Türk Kat›l›m Bankas› ödül kazand›lar.
Dr. Ömer Lalik, TKYD ad›na Baflkan Muharrem
Y›lmaz, ‹SMMMO ad›na Baflkan Yahya Ar›kan,
K‹DDER ad›na Yönetim Kurulu Üyesi Süleyman Tütüncü, Marmara Üniversitesi ad›na
Rektör Prof. Dr. M. Zafer Gül, TCMB ad›na
Denetim Genel Müdürü Bilal San, Hazine Müsteflarl›¤› ad›na ‹ç Denetim Birim Baflkan› Arslan
Bafl, TEB ad›na Teftifl Kurulu Baflkan Yard›mc›lar› Baflak Kaya ve Emre Ertürk, Akbank ad›na
Teftifl Kurulu Baflkan› Eyüp Engin, Garanti
Bankas› ad›na Teftifl Kurulu Baflkan› Osman
Turgut, PWC ad›na Türkiye Baflkan› Cansen
Baflaran Symes, Finansbank ad›na Teftifl
Kurulu Baflkan› Ersin Emir, Asya Kat›l›m Bankas› ad›na Teftifl Kurulu Baflkan› Hilali Y›ld›r›m,
Anadolu Endüstri Holding ad›na Denetim
Koordinatörü Ahmet Bal, Kuveyt Türk Kat›l›m
Bankas› ad›na Teftifl Kurulu Baflkan› Bahattin
Akça, Yap› Kredi Bankas› ad›na Teftifl Kurulu
Baflkan› Stefano Perazzini, H.Ö. Sabanc› Holding ad›na Denetim Bölüm Baflkan› Bülent
Bozdo¤an, Coca-Cola ‹çecek ad›na ‹ç Denetim
Direktörü Özlem Aykaç ‹¤delip›nar, TAV
Havalimanlar› Holding ad›na ‹ç Denetim Direktörü Altu¤ Koraltan, Türkiye ‹fl Bankas› ad›na
Teftifl Kurulu Baflkan› Turgay Atalay, Alternatifbank ad›na Yönetim ve Denetim Kurulu
Üyesi Kemal Semerciler, Türk Telekomünikasyon ad›na ‹ç Denetim Baflkan› Nazif Burca
ald›lar.
En Fazla Sertifikal› ‹ç Denetçi Bulunduran Kurulufl kategorisinde ödül alanlar; Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas›, T.C. Baflbakanl›k Hazine
Müsteflarl›¤›, Türk Ekonomi Bankas›, Akbank,
T.C. Garanti Bankas›, Pricewaterhousecoopers
ve Finansbank oldu.
T‹DE’de En Fazla Üyesi Bulunan Kurulufl
kategorisinde Asya Kat›l›m Bankas›, Türk Eko-
‹ç Denetim Kalite Güvence kategorisinde ödül
alan kurulufllar içerisinde Hac› Ömer Sabanc›
Holding, Anadolu Endüstri Holding, Coca-Cola
‹çecek, TAV Havalimanlar› Holding, Yap› ve
Kredi Bankas›, Türkiye ‹fl Bankas›, Alternatifbank ve Türk Telekomünikasyon yer ald›.
Ödülleri; ‹DKK ad›na ‹ç Denetim Merkezi
Uyumlaflt›rma Daire Baflkan› Cüneyt Güler,
TÜS‹AD ad›na Yönetim Kurulu Üyesi Cansen
Baflaran Symes, MÖDAV ad›na Baflkan Prof.
MÖDAV
Marmara
Üniversitesi
36
37
YAKIN PLAN
YAKIN PLAN
Süper Lig ve FIFA Hakemi Meslektafl›m›z Bülent Y›ld›r›m:
“Mesle¤imizde fark›ndal›k
yaratmal›y›z”
Bir hakemde ne tür özellikler bulunmal›d›r?
Bir hakemin öncelikle sportif anlamda bir engelinin bulunmamas› ve fiziksel yap› ile sa¤l›¤›n›n üst düzey performansa uygun özellikler tafl›mas›, k›saca tam anlam›yla bir ‘sporcu’ olmas› gerekmektedir. Zira tüm dünyada, -son y›llarda bu süre zaman zaman uzayabilmekle birlikte- profesyonel sporcular›n genel olarak aktif sporu b›rakma yafllar› 35’lerde iken, üst düzey hakemli¤in neredeyse bafllang›ç yafllar›
30’lu yafllard›r ve bu süre 45’e kadar uzayabilmektedir.
Bülent Y›ld›r›m
Tabii bunlar bir araya geldi¤i zaman, fiziksel uygunlu¤un d›fl›nda, bir di¤er zaruri donan›m olarak mental ve psikomotor özellikler öne ç›kmaktad›r. Güçlü kiflilik, yönetsel yetenek, kararl›l›k, çabuk karar verme, bask›ya dayan›kl›l›k,
çal›flma azmi ve baflar› h›rs› burada, olmazsa
olmazlardand›r.
Baflbakanl›k D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› ‹ç Denetim Birim Baflkan› Bülent Y›ld›r›m ayn›
zamanda 17 y›ld›r profesyonel futbol hakemli¤i yap›yor. Y›ld›r›m, iç denetim mesle¤i
konusunda fark›ndal›k yarat›lmas› için hem düzenleyici kurulufllara hem meslek
örgütlerine hem de denetim elemanlar›na ciddi görevler düfltü¤ünü söylüyor. Y›ld›r›m
ayr›ca denetim ve hakemlik mesleklerinin ortak özellikler tafl›d›¤›n› vurguluyor.
Hakemli¤e nas›l bafllad›n›z?
Hakemli¤e, ODTÜ’de 1994 y›l›nda aç›lan ‘Aday
Hakem Yetifltirme Semineri’ni tamamlayarak
bafllad›m. Asl›nda aç›lan kursa kat›lmam konusunda, okul arkadafllar›m›n yo¤un bask›lar› olsa
da çok zor karar vermifltim. Daha öncesinden
amatör kümede ve okul tak›mlar›nda lisansl›
olarak futbol, voleybol ve hentbol oynam›fl olmama ra¤men, hakemlik kursuna kat›lmakta
temel amac›m, bafllang›çta sadece bilinçli bir
seyirci olmak ve oyun kurallar›n› ö¤renmekti.
Ancak, Hakem Kursu’nu baflar›yla tamamlay›nca, sahada da bu duyguyu yaflamak istemifl-
tim. O merak duygusu, zaman›n ‹l Hakem Kurulu üyelerinin s›cak ilgisi ve deste¤iyle birleflince, sadece bir hobi olarak bafllad›¤›m hakemlik, zaman içerisinde geliflerek ve sürekli
dönüflerek neredeyse bir yaflam biçimi haline
geldi. Dört y›l› Ankara amatör kümelerinde, befl
y›l› üçüncü ve ikinci profesyonel liglerde olmak
üzere, Türkiye Süper Ligi’nde sekizinci y›l›m›
tamamlad›m. Ayr›ca bunun son befl y›l›nda ise
FIFA Hakemi olarak uluslararas› müsabakalarda da görev yapmaktay›m. Bugünden geriye
bakt›¤›m zaman, ac›s›yla, tatl›s›yla tam 17 y›l›
geride b›rakt›¤›m› görüyorum.
Bunun yan› s›ra, kaliteli bir hakemin sahip olmas› gereken di¤er özellikleri ise; kendini sürekli gelifltirmeye ve elefltirmeye aç›k bir düflünce tarz›, deneyimden her anlamda yararlanabilme yetene¤i, içsel fark›ndal›k, müsabaka
ve antrenmanlara iyi haz›rl›k için zaman ay›rabilmek ve futbolla ilgili tüm de¤iflkenleri iyi takip
etmek ve öz motivasyon ile konsantrasyon konusunda baflar›l› ve uzman olmak fleklinde s›ralayabiliriz.
“Kurumumuza art› de¤er kat›yoruz”
Önemli bir kamu idaresinde iç denetim baflkan›s›n›z. ‹ç denetim mesle¤i hakk›nda düflünceleriniz nedir?
Kendi kurumumuzda, iç denetim konusundaki
geliflmeleri yak›ndan takip eden ve vizyonlar›na
sayg› duydu¤um arkadafllar›ma güvenerek hep
Bülent Y›ld›r›m
1972 Kayseri do¤umlu olan Bülent Y›ld›r›m, ilk, orta ve lise e¤itimimi Kayseri’de
tamamlad›. Orta Do¤u Teknik Üniversitesi, ‹ktisadi ve ‹dari Bilimler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü’nden mezun olan Bülent Y›ld›r›m,
Baflbakanl›k D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›’nda
1996 y›l›ndan bu yana çal›fl›yor. Y›ld›r›m,
1996-2003 y›llar› aras›nda ‘D›fl Ticaret
Kontrolörü’; 2003-2009 tarihleri aras›nda
‘DTK Kurul Baflkan Yard›mc›s›’; 2007 tarihinden itibaren “‹ç Denetim Birim Baflkan›” ve ‘D›fl Ticaret Kontrolörleri Kurulu
Baflkan Vekili’ olarak sürdürdü¤ü çal›flma
hayat›na, 05.10.2009 tarihinden bu yana
“‹ç Denetim Birim Baflkan›’ olarak devam ediyor.
birlikte bu yola ç›kt›k. ‹ç Denetim Birimini kurdu¤umuz günden bu güne kadar çok k›s›tl› kadromuzla kurumumuza “art› de¤er” katmaya ve
iç denetim kavram›n› kurumumuza tan›tmaya
çal›flt›k. 5018 say›l› Kanun ve uygulamalar› ile iç
denetim faaliyetleri yürüdükçe bu konuda aflama aflama yol kat etti¤imizi ve gidilecek daha
çok uzun bir yol oldu¤unu düflünüyoruz.
Oyunun süratinin sürekli yükseldi¤i, topun
oyunda kalma süresinin devaml› artt›¤›, futbolcu kondisyon ve yap›sal uygunluklar›n›n ve
taktik uygulamalar›n sürekli iyileflti¤i bir ortamda, hakemlerin de bu de¤iflime ayak uydurmalar› zaruridir. Bugün bir Süper Lig müsabakas›nda, bir hakem ortalama 9 - 12 km aras›nda bir mesafe kat etmek zorunda olup bu
süre içerisinde de hep do¤ru kararlar verilmesi ve hata yap›lmamas› beklentileriyle de mücadele etmektedir.
38
39
YAKIN PLAN
YAKIN PLAN
20. yüzy›lda denetim alan›nda gerçekten çok
önemli de¤iflimler yafland›¤›na tan›kl›k ediyoruz. Özellikle bilgi ifllem ve teknoloji kullan›m
imkânlar›n›n artmas›yla, denetim günümüzde
çok daha farkl› bir noktaya gelmifltir. Konuya
“iç denetim” anlam›nda bak›ld›¤›nda, kamu ve
özel sektör aras›nda elbette ciddi yaklafl›m
farkl›l›klar› bulundu¤unu düflünmekteyiz.
ze kadar her fleye çok dikkat etmek ve gerçekten “sayg›n” olmak durumundas›n›z.
Ancak, ülkemiz genelinde hem mesleki geliflimin sa¤lanmas› ve hem de güçlü bir fark›ndal›k yarat›lmas› için hem düzenleyici kurulufllara
hem meslek örgütlerine hem de denetim çal›flanlar›na ciddi görevler düfltü¤üne inan›yoruz.
Üçüncüsü, sürekli sab›rl›, gayretli ve yenilikçi
olmal›s›n›z, “statik” kald›¤›n›z anda kaybetmekle yüzleflmeniz an meselesidir.
Hakemlik ve denetçili¤in ortak
özellikleri nelerdir?
Gerçekten ilginç görülebilir ama denetim elemanl›¤›yla hakemlik aras›nda çok ilginç ortak
özellikler bulundu¤unu düflünmekteyim. Birincisi, ikisi de “sorumluluk ve temsil mesle¤i.”
Kendinizi çok iyi tafl›mak ve ba¤l› oldu¤unuz
kurumun sayg›nl›¤› için hep kontrollü ve örnek
olmak zorundas›n›z. Yapt›¤›n›z esprilere ve nerede-kiminle, neyi-ne kadar paylaflabilece¤ini-
Dördüncü ortak özellik ise her iki görevin de
“çok meflakkatli görevler” olmas›. Zaman zaman eme¤inizin gerçek karfl›l›¤›n› alamayaca¤›n›z hissine kap›labilirsiniz.
Ancak, olay›n içine biraz “idealizm” ve “ulvi”
bir bak›fl aç›s› katamazsan›z, mutsuzlu¤unuz
garanti olur. Bir di¤er ortak özellik ise, “kaliteli
iletiflim yetisi”nin her iki görev için de kaç›n›lmaz olmas›d›r.
Gerek yönetti¤iniz gerekse de denetledi¤iniz
evrenin/organizasyonun/çevrenin tüm kat›l›mc›
ve taraflar›yla, her durumda ve her ortamda uygun ve sa¤l›kl› iletiflimi sa¤lamak yükümlülü¤ünüz bulunmaktad›r.
Hakemli¤inizde ilginç ve unutamad›¤›n›z bir an›n›z› paylaflabilir misiniz?
Hakemlikte, özellikle bizim tarz kültürlerde ailenizi, bir dostunuzu müsabakan›za kolay kolay ça¤›ramazs›n›z, zira sonuçlar›n›n ne olaca¤›n› kestirebilmek maalesef mümkün olam›yor. Ben de alm›fl oldu¤um bir kararla, hiçbir
profesyonel maç›mda, stadyuma bugüne kadar ailemi ve yak›nlar›m› davet etmedim.
Adana’da 18 Nisan 2004 tarihinde yönetmifl
oldu¤um “Adanaspor A.fi.-Çaykur Rizespor”
Süper Lig maç›ndan sonra, Stadyum Müdürü
soyunma odama gelerek, “Hocam, sizi çok
özel insanlar izledi, mümkünse odadan ç›k›nca sizi görmek için koridorda bekleyecekler!”
dedi. Ben de; “Allah Allah, benim hiç misafirim olmaz, kimmifl o arkadafllar?” dedim,
“Dufltan ve herkes gittikten sonra getirece¤im hocam” diye cevaplad›.
Neyse ben, merakla duflumu al›p giyindikten
sonra, stad› terk eden koridorlara ç›kt›¤›mda,
hayat›m›n en güzel floklar›ndan birisine u¤rad›m. Karfl›mda Kayseri’den yola ç›k›p, ilk kez
beni izlemeye gelen annem ve babam duruyordu. Annem bana; “O¤lum, baban bu maç
normal bir maç, hiçbir önemi yok, hiçbir fley
olmaz, gel hem gidip bizim o¤lan› izleriz hem
de akrabalar›m›za ziyarete gideriz deyip beni
kand›rd›, inflallah k›zmad›n yavrum!” dedi.
Çok flafl›rm›flt›m, maç da çok iyi geçmiflti, k›zamad›m, hem ekibim hem annem babam
birlikte gidip yemek yedik. Bugün düflünüyorum da, iyi ki gelmifllerdi! Zira rahmetli annemi, bu maçtan üç y›l sonra, çok genç yafl›nda,
53 yafl›ndayken kaybettim. Bu, onun beni
stadyumdan canl› izledi¤i ilk ve son maç›md›.
“T‹DE önemli ve sayg›n bir
meslek örgütüdür”
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü ile ilgili düflünceleriniz, Enstitü’den talep ve beklentileriniz nelerdir?
T‹DE’yle tan›flmam›n henüz birkaç y›ll›k geçmifli var. Müsteflarl›¤›m›zda ‹ç Denetim Birimi
kurulduktan sonra, öncelikle uzun uzun web
sayfas›n› incelemifltim. Maalesef çok yo¤un
program›mdan ötürü henüz Enstitünün hiçbir
aktivitesine fiilen kat›lamad›m. Enstitü faaliyetlerini, dergi ve bas›n yoluyla ve mesai arkadafllar›m›n katk›lar›yla, uzaktan takip edebiliyorum. Ancak, hemen flunu ifade etmeliyim ki,
T‹DE, hem kuruluflundan bu yana sürdürmüfl
oldu¤u faaliyetler hem de akreditasyon gücüyle çok önemli ve sayg›n bir meslek örgütü. Bu
vesileyle, bir denetim eleman› olarak, vizyoner kurucular›n› ve Enstitü yöneticilerini yapt›klar› de¤erli çal›flmalardan dolay› tebrik ediyorum.
‹ç denetim dergisini takip ediyor musunuz?
Dergiye iç denetim olarak aboneliklerimiz oldu-
¤u için, dergiyi zevkle takip ediyoruz. Çok profesyonel ve modern bir yaklafl›m› oldu¤unu ve
memnuniyetimizi özellikle belirtmeliyim.
Bir hakem ve denetçi olarak, mesleki baflar›
için meslek profesyonellerine tavsiyeleriniz
var m›?
Her meslekte oldu¤u gibi bu mesleklerde de,
sürekli geliflim zorunlulu¤unun yads›namaz bir
gerçek oldu¤unu düflünüyorum. Temel e¤itimini iyi alm›fl, mesle¤e uygun seçilmifl kiflilerin, hem kiflisel hem de kurumsal geliflimi sa¤lamak için, sab›rla, inatla ve özveriyle ama bir
disiplin ve tutarl›l›k içinde çal›flmalar› sonucunda, hem bireysel hem de kurumsal anlamda
sonuçlara ulafl›labilecektir.
Yönetimlere de bu anlamda ciddi sorumluluklar düflmektedir. Her bir denetim eleman›n›n
sürekli e¤itimi ve performans gelifliminin izlenmesi için tüm idari ve mali önlemlerin sab›rla
al›nmas› gerekti¤ini düflünüyorum. Bu vesileyle, T‹DE kurucu ve yöneticilerini, dergi çal›flanlar›n› ve tüm meslektafllar›m› sayg›yla selaml›yorum.
Ben, iç denetimin özellikle, özel sektörde fonksiyonel anlamda çok h›zl› bir geliflim gösterece¤ine inan›yorum.
‹kincisi, her iki görevde de “günah keçisi” olman›z sadece an meselesi! Do¤ru karar ve uygulamalar›n alk›fllar› ve övgüsü her zaman üstlerinize ait; yanl›fl karar ve uygulamalar›n sorumlulu¤u ise her zaman size aittir.
40
41
PERÇ‹N
PERÇ‹N
MARMARA ÜN‹VERS‹TES‹
DENET‹M KULÜBÜ ÖRNE⁄‹
mak, bu konuda Üniversitede ulusal ve uluslararas› özel sektör ve kamu giriflimlerini sivil
toplum kurulufllar›n› buluflturarak, daha nitelikli
e¤itime ve bilimsel araflt›rmaya destek verebilecek imkânlar› M.Ü.’ye çekmek, ö¤rencilerin
bu imkânlardan yararlanmas›n› sa¤lamak, mezunlar›n bu alanda istihdam›n› kolaylaflt›racak
çal›flmalar yapmakt›r.
Kulübün vizyonu; denetim mesle¤inden önce
son ad›m olmakt›r.
Kulübün misyonu; özgüveni ve sorumluluk bilinci yüksek, temsil yetene¤i olan, evrensel
yetkinliklere ve etik de¤erlere sahip, denetimde kariyer düflünen ve ifl dünyas›n›n tercih etti¤i ö¤rencilerin geliflmesi için de¤er yaratmakt›r.
M.Ü. Denetim Kulübü’nün ‹lkeleri
• Etik de¤erlere ba¤l›, dürüst, tarafs›z ve
güvenilir olmak
• fieffaf ve hesap verebilir olmak
• Kulüp içi ba¤l›l›k ve kurumsal süreklilik
sa¤lamak
• Birlikte de¤er yaratmak
• Evrensel bak›fl aç›s›na sahip olmak
• ‹leri görüfllü, yenilikçi ve geliflime aç›k
olmak
• Kat›l›mc›, yarat›c› ve özgün olmakt›r.
Marmara Üniversitesi ‹.‹.B.F.’nin geçmifli,
1883 y›l›na dayan›yor ve 127 y›ll›k geçmiflinde,
100’e yak›n profesör baflta olmak üzere, 300
civar›nda ö¤retim üyesiyle, ö¤rencilerini özellikle ifl hayat›na haz›rlayacak nitelikte e¤itim veriyor.
Denetim mesle¤inin öneminin giderek artmas›, mesle¤e kaliteli adaylar yetifltirilmesini zorunlu k›l›yor.
Bu nedenle ö¤rencileri, üniversitelerde al›nan
e¤itimlerin yan› s›ra denetim mesle¤ine bir
ad›m daha yaklaflt›rmak amac›yla denetim kulüpleri kurulmaya baflland› ve ilk Marmara Üniversitesi (M.Ü.) Denetim Kulübü kuruldu.
Çal›flmada, M.Ü. Denetim Kulübü ö¤rencilerinin faaliyetleri ve mesleki kariyerleri aç›s›ndan
üstlendikleri roller anlat›lmaya çal›fl›ld›.
1. Girifl
M.Ü. Denetim Kulübü’nün hayata geçirilmesi,
T‹DE Kurucu Baflkan› Ali Kamil Uzun ve M.Ü.
ö¤retim görevlisi ayn› zamanda T‹DE üyesi
Prof. Dr. Nuran Cömert’in deste¤iyle gerçekleflti. Kuruldu¤u günden bu yana Kulüp, gerçeklefltirdi¤i bir dizi etkinlikle, ö¤rencileri hayata haz›rlamada önemli bir rol üstleniyor.
Kulüp, 14 fiubat 2008 tarihinde Marmara Üniversitesi Denetim Kulübü ad›yla kurulmufl
olup, merkezi M.Ü. ‹.‹.B.F. Anadoluhisar› yerleflkesinde yer al›yor. Kulüp demokratik, laik,
ba¤›ms›z ve tarafs›z, kâr amac› gütmeyen ve
hiçbir politik partiye ba¤l› olmayan bir ö¤renci
oluflumudur.
2. M.Ü. Denetim Kulübünün
Temel Amac›
Denetim mesle¤ini M. Ü. ö¤rencilerine tan›t-
M.Ü. Denetim Kulübü’nün Hedefleri
• Muhtemel üyeler için kulübe ilgi ve
mesle¤e karfl› bilinç uyand›r›lmas›
• Program dâhilinde konferans, çal›fltay,
örnek olaylara dayal› e¤itim programlar›
düzenlenmesi
• Ö¤rencilerin denetim mesle¤i ile ilgili
s›navlara en iyi flekilde haz›rlanmalar›n›
sa¤layacak imkânlar›n araflt›r›larak,
sertifikasyon programlar›n›n duyurulmas› ve
ö¤rencilerin sertifika almalar›n› sa¤layacak
çal›flmalar yap›lmas›
• Denetim alan›nda sa¤lanan staj burs ve
mesleki desteklerin araflt›r›larak ö¤rencilere
sunulmas›
• Dünyada ve ülkemizde benzer faaliyetler
de bulunan üniversite, kulüp ve mesleki
organizasyonlarla iflbirli¤i imkânlar›n›n
araflt›r›lmas›
• Denetim alan›ndaki profesyonel her türlü
kurum ve kuruluflla iletiflim halinde olmak
ve bu kurulufllarla M.Ü. kampüslerinde her
y›l kariyer günleri düzenlenmesidir.
3. M.Ü. Denetim Kulübü’nün
Çal›flma fiekli
Kulüp; genel kurul, yönetim kurulu, denetleme
kurulu ve disiplin kurulundan olufluyor. Tüm
kurullar en üst karar organ› olan genel kurula
karfl› sorumludur.
Genel kurul ve yönetim kurulu, Kulüp üyelerinden seçilerek oluflturuluyor ve yönetim, gerekli oldu¤u hallerde daha s›k olmakla beraber, ayda bir defa toplan›yor. M.Ü. ö¤rencileri, Kulübe
üye olabilir. Toplant›lar bütün üyelere aç›k olarak yürütülüyor. A¤açlara de¤il ormana bakan
bir meslek olan denetim mesle¤inin potansiyel
meslek mensuplar› olarak M.Ü. Denetim Kulübü slogan›n›; ‘DENET‹M MESLE⁄‹NDEN ÖNCE SON ADIM OLMAK!’ fleklinde belirledi.
4. M.Ü. Denetim Kulübü’nün
Faaliyetleri
Kulüp aç›ld›¤›ndan bu yana denetim konusunda bilgi sahibi olmak isteyen pek çok ö¤renciye yol gösterici nitelikte faaliyetlerde bulundu.
M.Ü. Denetim Kulübü’nün Etkinlikleri:
• 1. etkinli¤i: “18 Mart 2008 Gelece¤in
Yönetiminde Baflar› Faktörleri Denetim
Üzerine Kariyer F›rsatlar›”
• 2. etkinli¤i: “27 May›s 2008 Sermaye
Piyasas›nda ‹ç Denetim Paneli”
• 3. etkinli¤i: “9 Ocak 2009 Yeni Y›lda
Denetim Kulübü, Denetçilik Mesle¤inin
Önemi M.Ü. Denetim Kulübünün Vizyonu,
Misyonu, Kulübün Gelece¤i ve Stratejileri”
• 4. etkinli¤i: “10 Nisan 2009 Modern
‹flletme Yönetiminde ‹ç Denetimin
De¤iflen Rolü ve ‹ç Denetçilikte Kariyer
F›rsatlar›”
• 5. etkinli¤i: “9 Haziran 2009 Serbest
Muhasebecilik Mali Müflavirlik Mesle¤inin
Bugünü ve Gelece¤i, Meslekte Yeni
Aç›l›mlar”
• 6. etkinli¤i: “4 Ocak 2010 Kariyer Yolunda
Denetçilik Mesle¤inin Yeri ve Önemi”
• 7. etkinli¤i: “17 May›s 2010 “Baflar›ya
Giden Yolda Denetçilik’10”
• 8. etkinli¤i: “11 Ocak 2011 “Baflar›ya
Giden Yolda Denetçilk’11”
Üniversite Denetim Kulüplerinin Mesleki Kariyer
Aç›s›ndan Rolü ve Denetim Kulüpleri Faaliyetleri:
42
43
PERÇ‹N
AYRAÇ
Meslek Evim T‹DE
Ayr›ca üyeler aras›ndaki sosyal dayan›flmay›
art›rmak amac›yla 15-18 May›s 2008 tarihinde
bir gezi tertip edildi.
•
M.Ü. Denetim Kulübü’nün Kat›ld›¤› Faaliyetler
• 21 Nisan 2008 / Günümüz Yönetiminde
Yolsuzluk Riski / MÖDAV
• 2-3 Haziran 2008 / ‹flletmelerde ‹ç Kontrol
ve ‹ç Denetim / DELOITTE ACADEMY
• 7 Kas›m 2008 / 7.T‹DE Kongresi & Geliflen
Gelifltiren ‹ç Denetim / T‹DE
• 13-15 Kas›m 2008 / Saydaml›¤a Ulaflma
Yolu / MÖDAV
• 17 Ekim 2009 / Hile Denetimi ve
‹flletmelere Yönelik Suçlar›n
Araflt›r›lmas›nda Adli Muhasebecilerin
Rolü / MÖDAV
• 23 Ekim 2009 / Uluslararas› Muhasebe
Standartlar›ndaki Son De¤iflme ve
Geliflmeler ve KOB‹’ler ‹çin Uluslararas›
Finansal Raporlama Standard› / MÖDAV
• 4-5 Aral›k 2009 / Kriz Döneminde Yönetim
Muhasebesinin Rolü / MÖDAV
• 13 May›s 2010 T‹DE Akademik Forum
• 15 Ekim 2010 De¤iflen Koflullarda
Muhasebe ve Hukuk ‹liflkisi Konulu
7. Uluslararas› Konferans / MÖDAV
• 22 Ekim 2010 14. ‹ç Denetim Konferans›
T‹DE
• Aral›k 2010 Yolsuzlukla Mücadele-Retori¤i
Aflmak / fiEFFAFLIK DERNE⁄‹
•
•
25 Aral›k 2010 Ola¤anüstü Genel Kurul
T‹DE
15 Ocak 2011 Akademik ‹liflkiler Komitesi
Toplant›s› / T‹DE
24 May›s 2011 Denetim Mesle¤inde Son
Geliflmeler, Yeni Türk Ticaret Kanunu
Sonras›nda Ortaya Ç›kan Kariyer F›rsatlar›
5. SONUÇ
Muhasebecilik kariyerinin bir ad›m ötesi olan denetçilik mesle¤i, kariyer yolunda en üst yönetim
kademelerine geçiflte önemli bir rol oynamakta.
Dünyadaki de¤iflim ve geliflmeleri birlikte izledi¤imiz hocalar›m›z›n denetçilik mesle¤ine talip
olmam›z yönündeki çabalar›n›n bir ürünü olarak
ortaya ç›kan M.Ü. Denetim Kulübü, Türkiye’de
bir ilki oluflturuyor.
Aç›ld›¤› günden bu yana Kulüp pek çok faaliyette bulunarak, gerek ö¤rencilere gerekse denetim konusunda bilgi sahibi olmak isteyen di¤er
kiflilere kendilerini gelifltirebilmeleri için olanak
sa¤lad›.
Kulüp tüm bu çal›flmalardan sonra daha istikrarl›, bilinçli ve daha iyi organize olmufl flekilde
faaliyetlerine devam edecek.
Esra Ifl›kara, CIA, CCSA
M. Ü. Denetim Kulübü Ö¤rencileri
‹nsanlara “evin nerede?” sorusunu yöneltti¤inizde ço¤unluk size bir flehir ismi söyler. ‹stanbullular büyük bir gururla, “do¤ma-büyüme ‹stanbulluyum” der. Veya ‹zmirlilerin bir k›sm› ‹zmirliyim bile demez, “Karfl›yakal›y›m” der. Benim içinse bu, cevab› en zor sorulardan biridir.
Ben bir iç denetciyim ve mesle¤imi 14 y›ld›r
büyük bir aflkla yap›yorum. Mesle¤imin benim
hayat›mdaki en büyük etkisi “ev” kavram›n›
global hale getirmesi oldu. Mesle¤imin peflinden, önce Türkiye’yi kar›fl kar›fl gezdim, ard›ndan Avrupa’da birbirinden farkl› ve de bir o kadar renkli kültürler içinde yine mesle¤imin peflinde 10 y›l gezdim. Avrupa’da geçirdi¤im bu
süre sonunda birkaç ay önce tekrar Türkiye’ye
döndüm. Etraf›mdaki insanlar Türkiye’ye dönüfl karar›m› sorgulayan gözlerle karfl›lad›lar.
“Herkes Mersin’e giderken sen neden tersine
gidiyorsun?” dediler. Hatta bir arkadafl›m, bir
gün dayanamay›p bana flu soruyu sordu: “Evime dönüyorum diye seviniyorsun. Ama 10 y›l
gibi uzun bir ayr›l›ktan sonra Türkiye’de bir evinin kald›¤›ndan emin misin? 10 y›l önceki ifl
dünyas›nda tan›d›¤›n insanlar› 10 y›l sonra bulamazsan ne olacak?”
Böyle bir düflünce o ana kadar akl›mdan hiç
geçmemifl olmas›na ra¤men soru yerinde bir
soruydu ve benim cevab›m gayriihtiyari dudaklar›mdan dökülüverdi: “Hakl›s›n. Mesle¤imle ilgili olarak beni nelerin ve kimlerin bekledi¤i
hakk›nda fikrim yok. Ancak orada benim ‘meslek evim’ T‹DE var.”
Globalleflen dünyada insan›n “ev” ihtiyac› iyiden iyiye art›yor. Ve bana kal›rsa günümüzde
herkesin bafl›n› sokacak bir evinin yan›nda bafl›n› sokacak bir de ‘meslek evi’ edinmesi ya¤murlu günler için yap›labilecek en ak›ll›ca haz›rl›k. 10 y›l önce b›rakt›¤›m T‹DE ilk ad›mlar›n› atmaya çal›fl›rken, 10 y›l sonra buldu¤um T‹DE
mesle¤imizi lay›k›yla kucaklayan bir “meslek
evine” dönüflmüfl. Ve ben bu ailenin bir parças› oldu¤um için kendimi flansl› say›yorum, gurur duyuyorum.
Uzun bir ayr›l›¤›n ard›ndan hepinize koca bir
‘MERHABA’ diyor ve sevgi ve sayg›lar›m› sunuyorum!
Nil Akan Palacios, CIA
Nil Akan Palacios
44
45
Ç‹ZG‹ ÖTES‹
Ç‹ZG‹ ÖTES‹
Bu ne ifade ediyor? Veya, flirketlerin yöneticileri bundan ne anlamal›d›r?
‹flin özü flu; sanayi devrimi ile birlikte bu gezegeni “yaflam kalitesini yükseltece¤iz” iddias›
ile o kadar kirlettik ve vurdumduymaz davrand›k ki flimdi iflin içinden nas›l ç›kaca¤›z bilemiyoruz! Do¤al kaynaklar› hâlâ h›zla tüketiyoruz,
küresel ›s›nmaya neden olan üretim ve tüketim politikalar›n› de¤ifltiremiyoruz, çevresel etkileri oldukça olumsuz olan yaflam tarz›m›z› bir
türlü terk edemiyoruz!
Çok de¤il on y›l kadar önce flirketlerin “karbon
ayak izlerinin ölçümü” ile ilgili bir gündeminin
olmas› gerekti¤ini öne süren bir flirket çal›flan›na acaba hangi gözle bak›l›rd›?
Asl›nda simgesel olarak bakt›¤›m›zda, “karbon
ayak izi ölçümü” beraberinde, de¤iflim rüzgârlar› olarak adland›rabilece¤imiz ve ifllerin “eskisi gibi yönetilmedi¤ini” ortaya koyan “onlarca”
örnekten sadece bir tanesi.
Günümüzde, flirketlerin üst düzey yöneticilerinin on y›l önce ifli yönetme al›flkanl›klar›yla bugünün gündemi aras›nda ça¤lar oluflturabilecek farkl›l›klar bulunuyor. Birkaç örnek vermek
gerekirse; Fortune 1000 flirketlerinin tamam›
bugün Birleflmifl Milletler taraf›ndan tasar›mlanm›fl “küresel ilkeler sözleflmesini” imzalad›lar. 2001 y›l›nda bu say› 43 idi!
Günümüzde Fortune 1000 flirketlerinin tamam›,
Global Reporting Initiative ad› verilen üçlü raporlama standartlar›na uyumlu raporlama yap›yor!
Bu raporlamaya baz al›nan kriterler yöneticilerin
performans kriterleri aras›na dâhil edildi.
Sosyal yat›r›m fonlar›n›n hacmi 2000’lerin bafl›nda birkaç yüz milyar dolar düzeyinde idi.
2008 Wall Street krizi zaman›nda bu fonlar›n
hacmi 14 trilyon dolar› bulmufltu. Sürdürülebilirlik fonlar› olarak adland›r›lan DJSI, FT4GOOD
ve di¤er endekslerde hisseleri ifllem gören flirketlerin say›lar› on y›l önce “bir avuç” iken günümüzde binlerle ifade ediliyor.
Kurumsal yönetim ilkeleri, 2000’lerin bafl›nda
ifl dünyas›n›n “kenar süsleri” iken, günümüzde
öncelikli ve zorunlu bir yönetim alan› haline dönüfltü.
Yöneticilerin “paketleri” iflin do¤as› ve gere¤i
olarak CEO’lar liginin temel “düsturu” iken,
günümüzde sistem sil bafltan yeniden de¤erlendirilmeye muhtaç bir konuma geldi.
Bu konformist tutum -kimileri fark›nda, kimileri de¤il- gelecekte iflimizin sürdürülebilirli¤i
ile ilgili bir gündem oluflturuyor. Çünkü böyle
giderse günün birinde ortada, ürün ve hizmetlerimizi sat›n alabilecek “tüketici” kalmayabilir. Onlar o s›rada, do¤al afetlerin y›k›c› gücü
karfl›s›nda yaflam savafl› veriyor olabilir, açl›k
ve yoksulluk s›n›r›nda yafl›yor olabilirler veya
sosyal patlamalar›n sonucunda birbiri ile k›ran
k›rana silahl› savafla tutuflmufl kamplardan bir
tanesinde gece nöbeti bekliyor olabilirler. Hollywood senaryolar›nda görmeye al›fl›k oldu¤umuz bu tablolar asl›nda flu anda bu gezegende
birebir yaflan›yor.
On y›l kadar önce “çal›flan memnuniyeti” ile
yetinen kurumsal performans, günümüzde
duygular›n yönetilmesi gibi soyut bir kavram›n
ç›kt›s› olan “çal›flan ba¤l›l›¤›na” küçümsenmeyecek bir yat›r›m yap›yor.
Tek bafl›m›za flirket olarak, çevresel etkiler konusunda bizden beklenenleri yerine getirmek
de yetmiyor durumu kurtarmak için. Tüm sektörlerde bütün flirketlerin bu duyarl›l›¤a gelmesi ve harekete geçmeleri gerekiyor ki istenen
sonuçlar al›nabilsin.
Ve sonuçta, kurum itibar› sevgiden, flefkatten
ve ilgiden yoksun üvey evlat iken, günümüzde
flirketlerin ayakta durabilmesinin ve geleceklerine güven içinde bakabilmelerinin “tek ç›kar
yolu” oldu.
Bizler çal›flt›¤›m›z flirketin karar mercileri olarak
bu konulara duyarl› olabiliriz ve politika ve süreçleri gereken de¤iflikliklerle toplum taraf›ndan takdir görecek yerlere tafl›m›fl olabiliriz.
Ancak, finansal rekabet, cahillik, vurdumduy-
mazl›k vb. nedenlerden ötürü, ifl dünyas›n›n
herhangi bir alan›nda faaliyet göstermekte olan
kurulufllar, “kirlenmenin ve tehdidin” bafl sorumlusu olarak içimizde var olmaya devam ettikleri sürece arzulanan çözüme ulaflma flans›
olmamakta. ‹flte bu noktada devreye, “kamuoyu bask›s› ve vicdan›” girmektedir ki, bu kurum
itibar›n›n sürdürülebilir kalk›nma politikalar›yla
buluflmufl olmas›n›n temel nedeni oldu. Yani,
tüketici, sivil toplum kurulufllar›, yerel yönetimler veya sözünü etti¤imiz olgunluk düzeyine
gelmifl kamuoyu paydafllar›, duyars›zl›klar› kendine göre cezaland›rmakta veya yapt›r›mlar uyguluyorlar. Ürünlerin ve flirketlerin boykot edilmesi, sanal ortamda kurum itibar›n› zedeleyici
giriflimlerin ortaya ç›kmas›, regülatörlerin kamuoyunun sesine kulak vererek flirketlerin
üzerine gitmeye bafllamas›n›n arkas›nda yatan
neden de bu olmakta.
Bu geliflmeler yat›r›mc›lar›n da ilgi alan›na girdi.
Özellikle kurumsal yat›r›mc›lar, kurum itibar›n›n
ana girdilerinden biri olan sürdürülebilir kalk›nma esasl› ifl modelleri olmayan flirketlerden
son on y›l içinde h›zla uzaklaflt›lar. Yani kendileri için “risklerden” ar›nd›lar. ‹flte, “karbon ayak
izi ölçümü” özelinde ama esas›nda auras› çok
daha genifl bir alana yay›lmakta olan gündem
birbiriyle bu derece yak›ndan iliflkili, ayn› kompart›man›n yolcular› hâline dönüfltü.
2000’lere kadar ifli yönetmekle ilgili temel dürtüler flöyleydi; önce iflimi yönetmeliyim, sonra
insan›, sonra gezegeni...
fiimdi ise durum tersine döndü; önce gezegeni
kurtarmal›y›m, sonra insan› sonra da iflimi!
‹flte karbon ayak izi ölçümü, standart bir ölçümleme ve bunun raporlamas›n›n yap›lmas›n›n
ötesinde “var olmakla yok olmak “ aras›nda bir
yere oturuyor. Bu çal›flma, birtak›m kutucuklar›n içine baz› rakamlar›n girilmesi ve “s›n›f› geçecek bir notun al›nmas›” de¤il, yaflam tarz›m›z› toptan de¤ifltirmeye yönelik süreçlerin raporlama dönemlerinin d›fl›nda da çal›flt›r›lmas› ile ilgili bir mesele oalrak karfl›m›zda duruyor.
Denetçilerin rolü de iflte burada bafll›yor!
ORSA Stratejik ‹letiflim Dan›flmanl›¤›
“Karbon ayak izi ölçümü”nün
Alt›nda Neler Yat›yor?
Söz konusu de¤iflim rüzgarlar› ister istemez,
denetim, kontrol ve risk alanlar›n›n yeniden tan›mlanmas›n› zorunlu hale getirdi. Bu süreç beraberinde hem yeni ifl alanlar› ve mesleklerin
ortaya ç›kmas›na neden oldu hem de bu uzmanl›k alanlar›na paralel kurumsal yap›larda
köklü de¤ifliklikleri beraberinde getirdi. Daha
önceleri finansal süreçler ve raporlarla yo¤unlafl›lan denetsel zincir, kendi içinde bu de¤iflime
uyum sa¤layacak aç›l›mlar› da h›zla sistemin
içine dâhil etti. Bunlardan biri de “karbon ayak
izi ölçümü” ile ilgili raporlamalard›r...
46
47
YANSIMA
YANSIMA
Dün, meslek adamlar› olarak Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü ile bafllatt›¤›m›z mesleki fark›ndal›k, bugün ülkemizin önde gelen kurulufllar›
ile kurumsal düzeyde bir fark›ndal›¤a dönüflmüfltür. ‹ç denetim alan›nda sa¤lanan mesleki
ve kurumsal fark›ndal›¤›n toplumsal fark›ndal›¤a dönüflerek tüm ülke genelinde yayg›nl›k kazanmas› mesle¤imiz ve ülkemizin gelece¤i için
büyük önem tafl›maktad›r.
Temiz toplum, fleffaf kurum ve dürüst bireylerden oluflan bir ülkenin yurttafl› olmak, denetimin rolü, ifllevi ve katma de¤erinin bilinmesi,
denetlenebilirli¤in her birey ve kurum için gereklili¤inin anlafl›lmas› ile mümkündür. Ülkemizin ayd›nl›k gelece¤ini ilgilendiren bu hedefe
ulaflmak toplumsal fark›ndal›¤›n gücüne ba¤l›d›r. Toplumsal fark›ndal›k ise ilkö¤retimde bafllayan bir süreçtir. Bireyin ilk olarak aile ve yak›n
çevresinden ald›¤› bilgi, görgü, terbiye ve al›flkanl›klar, okul ça¤›na gelip ilkö¤retime bafllad›¤› an bir sistem ve disiplin ile de¤iflim, geliflim
göstererek bireyin gelece¤ine yön verir. ‹lkö¤retimde bafllat›lacak bir e¤itim seferberli¤i ile
temiz ve fleffaf toplum olmak için denetim ve
denetlenebilirli¤in yar›n›n büyükleri, ülkemizin
gelece¤i çocuklar›m›za anlat›lmas›, hayal dünyalar›nda yer bulmas›n›n sa¤lanmas› toplumsal
bir sorumlulu¤umuzdur.
Ali Kâmil Uzun
Dünyada modern iç denetimin 70 y›ll›k geçmifli bulunuyor. Denetim mesle¤inin geçmifli çok
daha eski olmas›na ra¤men modern iç denetim, Uluslararas› ‹ç Denetçiler Enstitüsü’nün
1941 y›l›nda kuruluflu ile birlikte bafllam›fl, iç
denetim alan›nda da mesleki disiplinin gerekleri olan mesleki standartlar, etik kurallar, mesleki yetkinlik belgesi (sertifikasyon) Uluslararas›
Enstitü ile birlikte küresel kabul görmüfltür.
Uluslararas› Enstitü, 165 ülkede mesle¤in yay›l›m ve geliflimi konusunda ulusal enstitüleri ile
birlikte hizmet vermektedir. Mesle¤in tan›nmas›, tan›t›lmas›, iç denetimin toplum, ifl hayat› ve
iflletmeler için kurumsal ifllevi ve katma de¤erinin anlat›lmas› ile ilgili may›s ay› tüm dünyada
uluslararas› iç denetim fark›ndal›k ay› olarak kabul görmüfltür. May›s ay› boyunca iç denetim
üzerine meslek mensuplar›, ifl dünyas› ve toplumun ilgili kesimlerinin bilgi sahibi olmas› için
etkinlikler düzenlenmektedir.
Türkiye’de iç denetim mesle¤i ile ilgili fark›ndal›¤›n milad›, 19 Eylül 1995 tarihinde 47 meslektafl›m›zla gerçeklefltirdi¤imiz Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü’nün kurulufludur.
Türkiye’de uluslararas› standartlarda mesleki
geliflim ve paylafl›m platformu oluflturmak,
meslekle ilgili de¤iflimi ve gelece¤i yönetmek
için 1995 y›l›nda 47 meslektafl›m›zla birlikte ku-
ruluflunu gerçeklefltirdi¤imiz Enstitümüz; paylaflarak geliflmek, kat›l›mla ilerlemek prensibi ile
yola ç›kt›¤›m›z birlikte baflarma düflüncemizin
bir eseridir. Birlikte baflarma düflüncemizin eseri olan Enstitümüz, kuruluflu ile birlikte, birbirinden farkl› kurumlar›n temsilcileri olan bizleri buluflturmufl, bir araya getirmifl, birlikte paylafl›m
ve kat›l›m arzumuzu harekete geçirerek, farkl›l›klar›m›z›n zenginli¤ini, birlikteli¤imizin sinerjisi
ile de¤er yaratan bir güce dönüfltürmüfltür.
‹ç denetim alan›nda Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü ile bafllat›lan fark›ndal›k, bugün akademik,
sivil, mesleki, sektörel, kamu, finans ve reel
sektörde faaliyet gösteren kurulufllar›m›zda ifade ve yay›l›m gösteren bir seviye ve birikime
ulaflm›flt›r.
Bu sorumlulu¤un gere¤ini yerine getirmek için
tüm sivil ve mesleki kurulufllar ilkö¤retimde temiz ve fleffaf bir toplum için toplumsal fark›ndal›k seferberli¤ini bafllatmal›d›r. Bu seferberli¤in
bafllat›lmas› için; sivil ve mesleki kurulufllar taraf›ndan bir sosyal sorumluluk projesi olarak sahiplenilmesi, toplumun her kesimi ile paylafl›lmas› sa¤lanmal›, seferberli¤e kat›l›m ve destek
için meslek adamlar› olarak rol üstlenilmelidir.
Meslek adam› olarak “Meslekte küresel geliflim ve mükemmelli¤in paydafl› olmak” iddiam›z› gerçeklefltirmenin, birey olarak “Temiz
toplum, fleffaf kurum ve dürüst bireylerden
oluflan bir ülkenin yurttafl› olmak” hedefimize
eriflmenin teminat› çocuklar›m›z ile ülkemizin
ayd›nl›k gelece¤i için s›ra d›fl›, farkl› bir katk› ile
fark›ndal›k yaratal›m!...
Ali Kâmil UZUN, CPA, CFE, MA
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü Kurucu Baflkan›
Toplumsal Fark›ndal›k
‹lkö¤retimde Bafllar...
48
49
YANSIMA
YANSIMA
Aile fiirketleri Seminerleri
Gerçeklefltirildi
Seminerler Ankara ve Mersin
toplant›lar›yla devam etti
“Aile fiirketleri Platformu” ad› alt›nda düzenlenen seminer dizisi; ‹ç Anadolu Sanayi ve ‹fladamlar› Dernekleri Federasyonu’nun (‹ÇAS‹FED) deste¤i ile 24 May›s 2011 tarihinde Ankara Sanayi Odas›’n›n ve 25 May›s 2011 tarihinde Mersin Sanayicileri ve ‹fladamlar› Derne¤i’nin (MES‹AD) ev sahipli¤inde gerçekleflti.
Toplant›larda Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü
Yönetim Kurulu Üyeleri Murat Ça¤lar ve Kemal
Tapkan’da birer konuflma yaparak, iç denetimin aile flirketlerinde de kuvvetlenmesine
katk›da bulunacaklar›n› belirttiler.
24 May›s 2011 tarihinde Ankara’da gerçeklefltirilen seminerin aç›l›fl konuflmalar›, TÜS‹AD Yönetim Kurulu Baflkan› Ümit Boyner, TKYD Yönetim
Kurulu Baflkan› ve TÜS‹AD Yönetim Kurulu Üyesi Muharrem Y›lmaz, TÜRKONFED Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›s› Azmi Kelemcisoy, ‹ÇAS‹FED Yönetim Kurulu Baflkan› Nihat Güçlü ve Ankara Sanayi Odas› Baflkan› M. Nurettin Özdebir
taraf›ndan yap›ld›. 25 May›s 2011 tarihinde Mersin’de düzenlenen seminerde ise, TKYD Yönetim Kurulu Üyesi ve TÜS‹AD Kurumsal Yönetim
Çal›flma Grubu Baflkan› Dr. Murat Do¤u, TÜRKONFED Yönetim Kurulu Baflkan› Erdem Çenesiz ve MES‹AD Yönetim Kurulu Baflkan› Ali Do¤an birer aç›l›fl konuflmas› gerçeklefltirdi.
Türk sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i (TÜS‹AD)
ve Türkiye Kurumsal Yönetim Derne¤i (TKYD),
Türk Giriflim ve ‹fl Dünyas› Konfederasyonu
(TÜRKONFED) ve Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü’nün (T‹DE) destekleri ile “Aile fiirketleri
Platformu” oluflturuldu. Oluflturulan platform,
Microsoft’un ana sponsorlu¤unda, Türkiye çap›nda bir dizi seminer düzenliyor. Yeni Türk Ticaret Kanunu çerçevesindeki uygulamalar› tan›tmak amac›n› tafl›yan seminerlerin ilki, 2
Mart 2011 tarihinde ‹stanbul Sabanc› Center’da, ikincisi, 6 Nisan 2011 tarihinde, Kayseri
Sanayi Odas›’nda gerçeklefltirildi.
‹stanbul’da “Aile fiirketleri Semineri” bafll›¤›nda gerçeklefltirilen ve flirketlerde kurumsal yönetim anlay›fl›n›n kuvvetlenmesine katk›da bulunmas› amaçlanan seminerin aç›l›fl konuflmalar›, TÜS‹AD Yönetim Kurulu Baflkan› Ümit
Boyner, TÜS‹AD Yönetim Kurulu Üyesi ve
TKYD Yönetim Kurulu Baflkan› Tayfun Bayaz›t
ve TÜRKONFED Baflkan Yard›mc›s›, TÜS‹AD
ve TKYD Yönetim Kurulu Üyesi Muharrem Y›lmaz taraf›ndan yap›ld›.
“Aile fiirketleri Platformu”nun ikinci
semineri Kayseri’de
Kayseri’de düzenlenen seminerin aç›l›fl konuflmalar›, TÜS‹AD Kurumsal Yönetim Çal›flma
Grubu Baflkan› ve Türkiye Kurumsal Yönetim
Derne¤i (TKYD) Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Murat Do¤u ve Kayseri Sanayi Odas› Baflkan›
Mustafa Boydak taraf›ndan yap›ld›. Seminerde
ayr›ca, TÜS‹AD ‹ç Denetim Alt Çal›flma Grubu
Baflkan› Ali Kâmil Uzun, Türkiye ‹ç Denetim
Enstitüsü Baflkan› Özlem Aykaç ‹¤delip›nar birer konuflma gerçeklefltirdi.
“Aile fiirketleri Platformu”, 2011 y›l›nda yasalaflan Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde yeni
uygulamalar› aile flirketlerine tan›tmay› ve uluslararas› yönetim standartlar›n›n kurulufllar
taraf›ndan benimsenmesine ve hayata geçirilmesine katk›da bulunmay› amaçl›yor
50
51
PANO
PANO
Uluslararas› ‹ç Denetim Fark›n dal›k Ay›n› Etkinliklerle Kutlad›k
May›s ay›n›, tüm dünyadaki meslektafllar›m›zla birlikte “Uluslararas› ‹ç Denetim
Fark›ndal›k Ay›” olarak kutluyoruz. Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü olarak, Türkiye’deki
iç denetim uygulamalar›n›n uluslararas› standartlara kavuflmas›, mesle¤imizin
mükemmelli¤e tafl›nmas› ve mesle¤imizle ilgili fark›ndal›¤› art›rmak amac›yla May›s ay›
boyunca etkinlikler gerçeklefltirdik.
Platin Dergisi ‹ç Denetim Özel Eki Yay›mland›
May›s ay›nda kutlad›¤›m›z ‹ç Denetim Fark›ndal›k Ay› etkinliklerimiz çerçevesinde mesle¤imizin
yaratt›¤› de¤erin tüm paydafllar›m›z taraf›ndan alg›lanmas›n› sa¤lamak, ifl dünyas›nda iç denetime olan fark›ndal›¤› art›rabilmek amac›yla haz›rlanan özel çal›flma Platin Dergisi ile da¤›t›ld›.
Fark›ndal›k Ödülleri Sahiplerini Buldu
Uluslararas› ‹ç Denetim Standartlar› E¤itimi Gerçeklefltirildi
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü üyelerine özel,
ücretsiz “Uluslararas› ‹ç Denetim Standartlar› ve Mesleki Uygulama Çerçevesi“ seminerlerinin ikincisi 28 May›s 2011 tarihinde
gerçeklefltirildi.
“Uluslararas› ‹ç Denetim Fark›ndal›k” ay› et-
kinlikleri kapsam›nda Finansbank Genel Müdürlük Konferans Salonu’nda gerçeklefltirilen seminer, Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü
Baflkan› Özlem Aykaç ‹¤delip›nar ve Baflkan
Yard›mc›s› Prof. Dr. Nuran Cömert taraf›ndan verildi.
Ödül töreninde, Akademik ‹liflkiler, ‹fl Birli¤i ve
Destek, En Fazla Sertifikal› ‹ç Denetçi Bulunduran Kurulufl, T‹DE’de En Fazla Üyesi Olan Kurulufl, ‹ç Denetim Kalite Güvence kategorilerinde toplam 27 ödül sahiplerine verildi.
Türkiye’deki iç denetim uygulamalar›n›n uluslararas› standartlara kavuflmas›n› ve iç denetim
mesle¤inin faaliyetlerini mükemmelli¤e tafl›may› hedefleyen Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü
(T‹DE) 24 May›s Sal› günü Sabanc› Müzesi’nde
bu y›l ilk kez düzenlendi¤i törenle, T‹DE ‹ç Denetim Fark›ndal›k Ödülleri’ni da¤›tt›.
52
53
PANO
PANO
1. Kamu ‹ç Denetim
Konferans› Gerçeklefltirildi
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü’nün kuruluflunun
15. Y›l›nda, Enstitü Baflkan›m›z, Kurucu üyelerimiz, Yönetim, Denetim, Etik ve Dan›flma Kurulu üyelerimiz ve meslektafllar›m›zla birlikte Cumhuriyetimizin Kurucusu, Büyük Önder, Eflsiz
Devlet Adam› Yüce Atatürk'ün huzurundayd›k.
11 Mart 2011 tarihinde gerçeklefltirilen 1. Kamu
Konferans› öncesinde 10 Mart 2011 tarihinde
yapt›¤›m›z ziyarette, Atatürk'e flükranlar›m›z›
sunduk.
Enstitü Kurucu Baflkan›m›z Ali Kamil Uzun'un
An›tkabir özel defterine yazd›¤› yaz›:
400’ün üzerinde kat›l›mc›n›n oldu¤u konferansta, kamu ve özel sektörden konuflmac›lar tecrübelerini paylaflt›.
"Kamuda ‹ç Denetimin Fonksiyonel Ba¤›ms›zl›¤› ve Denetim Komiteleri" ile "‹ç Denetimde
Kalitenin Güvence Alt›na Al›nmas›" konulu panellerin yer ald›¤›, Bakanl›klar, kamu kurum ve
kurulufllar›n›n yönetici ve iç denetçilerinden
Kamu ‹ç Denetçileri Derne¤i
Yönetim Kurulu ile Bir Araya Geldik
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi ve Türk Telekom ‹ç Denetim Baflkan› Dr. Nazif Burca’n›n ev sahipli¤inde Türk
Telekom Ahlatl›bel tesislerinde Kamu ‹ç Denetçileri Derne¤i (K‹DDER) Yönetim Kurulu
Baflkan› Cüneyt Güler ve Yönetim Kurulu
üyeleri ile yemekli toplant›da bulufltuk.
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü Yönetim Kuru-
lu’nun kat›ld›¤› yemek, 10 Mart 2011 akflam›
gerçekleflti. Toplant›da Türkiye ‹ç Denetim
Enstitüsü ve Kamu ‹ç Denetçileri Derne¤i aras›ndaki mevcut iflbirli¤inin daha da art›r›lmas›na
yönelik görüfller paylafl›ld›. Oldukça s›cak bir
ortamda gerçekleflen buluflmaya, IIA Eski Yönetim Kurulu Baflkan› J. Pierre Garitte ve Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü Eski Baflkan› Çetin
Özbek de kat›ld›.
An›tkabir’i Ziyaret Ettik
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü’nün, Kamu ‹ç
Denetçileri Derne¤i (K‹DDER) ile birlikte gerçeklefltirdi¤i 1. Kamu ‹ç Denetim Konferans›,
"Kamu Yönetiminde Sürdürülebilirlik" ana temas›yla 11 Mart 2011 tarihinde Ankara'da gerçeklefltirildi.
54
55
PANO
PANO
Bosna Hersek’li Meslektafllar›m›z
Enstitümüzü Ziyaret Etti
IIA Genel Kurulu'nun yap›ld›¤› 2011 y›l› Küresel Konsey (Global Council) toplant›s› 1-4 May›s 2011
tarihleri aras›nda Avusturya'n›n Viyana kentinde yap›ld›. Bütün dünyadan iç denetim enstitüleri yöneticilerinin kat›ld›¤› toplant›ya ülkemizden Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü Baflkan› Özlem Aykaç
‹¤delip›nar da kat›ld›. Toplant› sonras›nda Avusturya ‹ç Denetçiler Enstitüsü'nün 50. kurulufl y›l›,
düzenlenen bir yemek ile kutland›.
Bosna-Hersek ‹ç Denetim Enstitüsü’nden 29
meslektafl›m›z, 9-10 Haziran 2011 tarihlerinde
Enstitümüzü ziyaret etti. 9 Haziran'da Taksim
Elit Otel'de yap›lan toplant›da, Enstitümüz Yönetim Kurulu ile bir araya gelen meslektafllar›m›za Enstitümüz ve Türkiye’deki iç denetim
uygulamalar› hakk›nda bilgiler aktar›ld›. Toplant›da ayr›ca Türkiye’de bankac›l›k sektörü ve teftifl/iç denetim uygulamalar› konusunda TEB ve
Bank Asya taraf›ndan bilgilendirme yap›ld›.
Bosna Hersek’li meslektafllar›m›z 10 Haziran’da ise Türkiye’deki telekomünikasyon ve
reel sektör iç denetim uygulamalar›n› yerinde
görmek amac›yla Türk Telekom ve Sabanc›
Holding iç denetim birimlerini ziyaret etti. Ol-
dukça verimli geçen ziyaret ile Enstitümüz ve
Bosna-Hersek Enstitüsü aras›nda iflbirli¤i imkânlar› gelifltirildi.
Küresel ‹ç Denetim Anketi (CBOK)
Sonuçlar› Aç›kland›
Dubrovnik’te ‹ç Denetim Sempozyumu
Bosna-Hersek ve H›rvatistan ‹ç Denetim Enstitüleri'nin birlikte düzenledi¤i iç denetim konferans› 14-16 Nisan 2011 tarihlerinde Dubrovnik'te gerçeklefltirildi.
Konferansa Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü Bafl-
kan› Özlem Aykaç ‹¤delip›nar da davetli olarak
kat›ld› ve “‹ç Denetimin Etik Standartlar›n Benimsenmesindeki Rolü” ile “‹ç Denetimde
Öne Ç›kan Uygulamalar” konular›nda sunumlar yapt›.
2010 y›l›nda, IIA Araflt›rma Birimi taraf›ndan
Ortak Bilgi Havuzu (CBOK) Çal›flmas›,
107’den fazla ülkede ve 22 dilde 13.500 uygulay›c›s› ile ikinci global anket olarak
gerçeklefltirildi. Anket sonucunda, ‹ç
Denetim Fonksiyonunun Özellikleri,
Günümüz ‹ç Denetçisi için Temel Uzmanl›klar, ‹ç Denetimin De¤erinin Ölçülmesi, ‹ç Denetim için S›rada Ne
Var?, De¤iflimin fiartlar›, Aksiyona Ça¤r›:
Paydafllar›n Beklentileri ve Alg›lad›klar›, bafll›klar›n› tafl›yan alt› rapor yay›mland›. ‹ç denetim stratejik planlamas› ve karar verme mekanizmalar› için pratik bir kaynak olan
global iç denetim uygulamalar›, trendler ve anlay›fllar üzerinde perspektif
kazan›lmas›n› sa¤layan flimdiye kadar
ortaya konmufl en kapsaml› anket sonuçlar›na üye girifli yap›larak www.tide.org.tr arac›l›¤›yla ulaflabilirsiniz.
2011 Küresel Konsey
Avusturya’da Yap›ld›
56
57
PANO
PANO
Yenilenen T‹DE Resmi Web Sitesi Yay›nda
T‹DE Kurumsal Filmi Haz›rland›
"Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü'nün resmi web sitesi
www.tide.org.tr’nin içeri¤i güncellenerek, tasar›m›
de¤ifltirildi ve sitenin yeni hali 2011 y›l› fiubat ay›nda
yay›na aç›ld›. Mesle¤in iletiflim ve paylafl›m portal›
haline getirilmesi amac›yla yürütülen bu çal›flmalar
sayesinde, T‹DE web sitesi güncel, ça¤dafl ve daha
interaktif bir yap›ya kavuflturuldu. Büyük be¤eni kazanan web sitesinin yan› s›ra 10 y›ld›r yay›n hayat›n›
sürdüren ‹ç Denetim Dergisi, 14 y›ld›r gerçeklefltirilen Türkiye ‹ç Denetim Kongresi ve 2010 y›l›nda kurulan Mesleki Geliflim Akademisi için ayr› web siteleri tasarlanarak yay›na al›nd› ve bu siteler de T‹DE
web sitesine entegre edildi.
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü olarak Türkiye’deki iç denetim uygulamalar›n›n uluslararas›
standartlara kavuflmas›, mesle¤imizin mükemmelli¤e tafl›nmas› ve mesle¤imizle ilgili fark›ndal›¤› art›rmak amac›yla 15 y›ld›r büyük bir özveriyle çal›fl›yoruz. Kongreler düzenliyoruz, yay›nlar ortaya koyuyoruz, e¤itimler ve akademik
ölçekte etkinlikler düzenliyoruz. Yapt›¤›m›z çal›flmalar, elde etti¤imiz sonuçlar uluslararas›
arenada da ses getiriyor. 1995 y›l›nda kurulan
ve 15 y›l› geride b›rakan Türkiye ‹ç Denetim
Enstitüsü bugün 1200’ü geçen üye say›s› ile iç
denetim mesle¤inin Türkiye’deki tek referans
kayna¤› ve adresi haline geldi. Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü’nü ve yapt›¤›m›z çal›flmalar›,
mesle¤imizi daha iyi anlatabilmek amac›yla kurumsal bir film haz›rlad›k. Bu filmi haz›rlarken
amac›m›z ayn› zamanda 15 y›l önce yola ç›karken ve hâlâ içimizde duydu¤umuz heyecan ve
istekle yapt›¤›m›z çal›flmalar› ve sonuçlar›n› da
gözler önüne sermekti. ‹ç denetim mesle¤ine
gönül veren, mesle¤in geliflimine destek olan
herkese bu vesileyle bir kez daha teflekkür ediyoruz.
Sitelere afla¤›daki adreslerden ulaflabilirsiniz:
www.icdenetimdergisi.org
www.icdenetimkongresi.org
www.icdenetimakademisi.org
Haz›rlanan kurumsal filme Türkiye ‹ç Denetim
Enstitüsü web sitesi ‘Hakk›m›zda’ bafll›¤› alt›ndaki ‘Kurumsal Film’ sayfas›ndan ulafl›p izleyebilirsiniz.
16. Ola¤an Genel Kurul Gerçeklefltirildi
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü’nün kuruluflundan itibaren geliflen süreci yaz›l› ve
görsel olarak aktarabilmek amac›yla Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü Sanal Müzesi
oluflturuldu.
Sanal müzede, Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü’nün kuruluflu ve faaliyetlerinin geliflimi hakk›nda çeflitli bilgilere, baz› önemli belge ve foto¤raflara yer verildi. Türkiye
‹ç Denetim Enstitüsü Sanal Müzesi'ne
www.tidemuze.org adresinden ulaflabilirsiniz.
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü'nün 16. Ola¤an
Genel Kurulu, 26 Mart 2011 Cumartesi günü
Point Otel'de gerçeklefltirildi. Genel Kurul’da
Yönetim Kurulu Baflkan› Özlem Aykaç ‹¤delip›nar ve konuklar›n konuflmalar›ndan sonra
Yönetim Kurulu 2010 y›l› Faaliyet Raporu, Gelir/Gider Durumu, Denetim Kurulu Raporu ve
Ba¤›ms›z Denetçi Raporlar› sunuldu. Ayn› za-
manda Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu’nun 2010 y›l› faaliyetleri oybirli¤i ile ibra
edildi. Tüzük de¤iflikli¤i ile yeni haz›rlanan
Bütçe, Muhasebe, Gider ve Al›m Sat›m Yönetmeli¤i ve Etik Kurul Yönetmeli¤i oylanarak
oybirli¤i ile kabul edildi. Genel Kurul dilek ve
temennileri içeren konuflmalardan sonra sona
erdi.
Sanal Müze Kuruldu
58
59
PANO
PANO
T‹DE Mesleki Geliflim Akademisi Çal›fltay›
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü, Mesleki Geliflim Akademisi bünyesinde verilen seminerlerin teorik bilgilerin d›fl›nda uygulamaya yönelik
pratik araç ve tekniklerle verilebilmesini sa¤lamay› hedefliyor. Seminerlerin etkinli¤ini art›rmaya yönelik yerel ve sektörel vakalar haz›rla-
mak amac›yla, 12 Mart 2011 tarihinde Mesleki Geliflim Akademisi e¤itmenleri ile Türkiye ‹ç
Denetim Enstitüsü Yönetim Kurulu’nun kat›ld›¤› çal›fltay düzenlendi. Point Otel’de tam
gün olarak gerçeklefltirilen Çal›fltay ile seminerlerde aktar›lacak vakalar haz›rland›.
Çal›flma Komiteleri Yeni Dönem
Çal›flmalar›na Bafllad›
Mesleki Geliflim Akademisi’nin Seminerleri
Büyük ‹lgi ve Talep Görüyor
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü’nün meslekte sürekli geliflimi sa¤lamak, iç denetim
mesle¤iyle ilgili bilgi, beceri
ve yetkinliklerin art›r›lmas›
amac›yla kurmufl oldu¤u
Mesleki Geliflim Akademisi’nin düzenledi¤i e¤itim ve
seminerler büyük ilgi ve talep görüyor.
‹ç Denetim Fark›ndal›k Ay›
nedeniyle May›s ay› içinde
gerçeklefltirilen tüm seminerlerde T‹DE üyelerine özel
yüzde 30 indirim avantaj› sunuldu. Seminer konular› ve
seminer takvimi ile ilgili detayl› bilgiye T‹DE web sitesi
üzerinden ulaflabilirsiniz.
Maliye Bakanl›¤› Kamu ‹ç Kontrol Standartlar›na Uyum Eylem Plan›’nda yer alan
düzenlemeye göre, Bakanl›k yöneticilerine yönelik düzenli bilgilendirme toplant›lar› gerçeklefltiriliyor.
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü, 2011 - 2012 dönemi çal›flma komitelerinde görev alacaklar belirlendi ve yeni çal›flma dönemi bafllad›. Gönüllülük
esas›na dayal›, 23 May›s 2011 tarihine kadar
üyelerimizden yap›lan baflvurular esas al›narak
oluflturulan çal›flma komiteleri, ilk toplant›s›n›
4 Haziran 2011 tarihinde ‹stanbul Dedeman
Otel'de gerçeklefltirdi.
Yeni çal›flma döneminde; Sertifikasyon,
Standartlar, Kurumsal ‹letiflim, Üyelik, Akademik
‹liflkiler, E¤itim, Konferans, Yay›nlar, Web/Sosyal
Medya, Bütçe/Finans, Mesleki Mevzuat, Kalite
Güvence (QAR), Kamuyla ‹liflkiler, Uluslararas›
‹liflkiler, Mesleki Araflt›rma Komiteleri oluflturuldu.
10 Mart 2011 Perflembe günü Maliye
Bakanl›¤› Konferans Salonu'nda Türkiye
‹ç Denetim Enstitüsü (T‹DE) Yönetim Kurulu Baflkan› Özlem Aykaç ‹¤delip›nar’›n
konuflmac› olarak kat›ld›¤›, "‹ç Kontrolde
Risk Yönetimi ve Harcama Birimlerinin
Sorumlulu¤u" konulu bir bilgilendirme
toplant›s› düzenlendi. Toplant›ya Maliye
Bakanl›¤› birim yöneticileri ve personeli
kat›ld›.
“‹ç Kontrolde Risk Yönetimi ve
Harcama Birimlerinin Sorumlulu¤u”
60
61
PANO
PANO
TKYD yeni Yönetim Kurulu Baflkan›n› seçti
‹lki 2010 y›l›nda Dubai’de gerçeklefltirilen Telekomünikasyon Sektörü ‹ç Denetim Çal›fltay›’n›n ikincisi 30-31 Mart 2011 tarihleri aras›nda ‹stanbul Ataköy Sheraton Otel’de düzenlendi. ‹ç denetimle ilgili en son geliflmelerin paylafl›lmas› ve telekomünikasyon sektöründeki iflbirli¤inin art›r›lmas›n› amaçlayan çal›fltay, Türk
Telekom ‹ç Denetim Baflkanl›¤›’n›n liderli¤inde
gerçeklefltirildi ve çal›fltaya yurt içi ve yurt d›fl›ndan yine birçok kat›l›mc› ifltirak etti.
Çal›fltay›n birinci günü Türk Telekom ‹ç Denetim Baflkan› Dr. Nazif Burca’n›n dilek ve temennilerini içeren aç›l›fl konuflmas›yla bafllad›.
Dr. Burca, yapt›¤› aç›l›fl konuflmas›nda kat›l›mc› flirketleri k›saca tan›tt›ktan sonra çal›fltay
program›n›n ana bafll›klar› hakk›nda bilgi verdi.
Sekiz telekomünikasyon flirketinin iç denetçilerinin ve Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü Yönetim
Kurulu Baflkan›’n›n kat›ld›¤› çal›fltay, flirket yöneticilerinin yapt›klar› sunumlarla devam etti.
fiirket temsilcileri sunumlar›nda; flirketlerinin
2010 y›l›na ait mali sonuçlar›na, piyasadaki en
son durumlar›na, abone say›lar›ndaki son geliflmelere ve flirketlerindeki iç denetim departmanlar›na iliflkin genel bilgilere yer verdiler.
Çal›fltay›n ö¤leden önceki ikinci bölümüne Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü Yönetim Kurulu Baflkan› ve Coca Cola ‹çecek ‹ç Denetim Direktörü
Özlem Aykaç ‹¤delip›nar da kat›ld›. ‹¤delip›nar
çal›fltayda, Denetim Komitesiyle Yap›lan Çal›flmalarda ‹yi Uygulama Örnekleri konusunda bir
sunum yapt›.
Sunumunda denetim komitesi üyelerinin iç denetim birimiyle kurmas› gereken iliflkinin önemine dikkat çeken ‹¤delip›nar, denetim komitesiyle iliflkilerin fleffafl›k, karfl›l›kl› güven ve sürekli diyalog içinde yürütülmesi hususundaki
görüfllerini dile getirdi. Sunumunun sonunda
denetim komitesiyle toplant›lar öncesinde al›nmas› gereken önlemleri anlatan ve karfl›laflt›¤›
iyi uygulama örnekleri konusunda bilgiler veren
‹¤delip›nar, sunumunu Coca Cola ‹çecek denetim komitesi ile paylaflt›¤› önemli bafll›klar› s›ralayarak tamamlad›.
gerek kamu bütün kurumlarca ana ilkeleriyle benimsenmesi, yerleflmesi ve do¤ru uygulanmas›
için önderlik ve yol göstericilik yapma misyonu
do¤rultusunda faaliyette bulunuyor. TKYD’nin
Genel Kurul toplant›s›nda, kurumsal yönetim ilkeleri aç›s›ndan, birçok uygulamay› hayata geçirecek olan Türk Ticaret Kanunu’nun yasalaflt›¤›,
‹MKB Kurumsal Yönetim Endeksi’nde yer alan
flirket say›s›n›n otuzu aflt›¤›, iyi örneklerin aile flirketleri, futbol kulüpleri, sivil toplum kurulufllar› taraf›ndan tan›nmaya, benimsenmeye ve en iyi uygulamalar›n hayata geçirilmeye baflland›¤› bir dönemde, Derne¤in sorumluluklar›n›n artt›¤› vurguland›.
Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› Ziyaret Edildi
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü olarak genifl bir
ekip ile 10 Mart 2011 tarihinde Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› ‹ç Ticaret Genel Müdür Vekili ‹mdat Ersoy'u ziyaret ettik. Ziyarette, Yeni Türk
Ticaret Kanunu hakk›nda karfl›l›kl› bilgi al›flveriflinde bulunuldu. Görüflmede Türk Ticaret Kanunu'nda yer alan denetim ile ilgili düzenlemelere yönelik Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› taraf›ndan yap›lacak alt düzenlemelerde Türkiye ‹ç
Denetim Enstitüsü olarak yer almam›z›n gereklili¤i konusunda karfl›l›kl› mutabakata var›ld›.
Say›fltay Kamu ‹flletmeleri Denetleme Bölüm
Baflkan›yla Bir Araya Gelindi
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü Baflkan› Özlem
Aykaç ‹¤delip›nar, Kurucu Baflkan› Ali Kâmil
Uzun, Baflkan Yard›mc›s› H. ‹brahim Ayafll› ve
Genel Sekreter Bülent Bozdo¤an'dan oluflan
bir ekip, Say›fltay Kamu ‹flletmeleri Denetleme
Bölüm Baflkan› Sebahattin Kalyoncuo¤lu’nu ziyaret etti. 10 Mart 2011 tarihinde gerçekleflen
ziyarette, Yeni Türk Ticaret ve Say›fltay Kanunlar› hakk›nda görüfl al›flverifli yap›ld›. Ayr›ca, Say›fltay ile Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü aras›ndaki iflbirli¤i imkânlar› de¤erlendirildi.
Telekomünikasyon Sektörü ‹ç Denetim Çal›fltay›’n›n
‹kincisi ‹stanbul’da Gerçeklefltirildi
Türkiye Kurumsal Yönetim Derne¤i (TKYD), 30
Mart tarihinde V. Ola¤an Genel Kurulu’nu gerçeklefltirdi. Seçilen yeni Yönetim Kurulu, ilk toplant›s›n› yaparak Sütafl Yönetim Kurulu Baflkan›
Muharrem Y›lmaz’›, 2011-2012 dönemi için Yönetim Kurulu Baflkan› seçti. Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›l›klar›na ise Boydak Grubu’ndan Bekir Boydak ve Sabanc› Grubu’ndan Mehmet Göçmen seçildi. 2007 y›l›ndan bu yana baflkanl›k görevini Yap› ve Kredi Bankas› Yönetim Kurulu Baflkan› Tayfun Bayaz›t’›n yürüttü¤ü TKYD, ülkemiz
kurumlar›n›n yüksek performansl›, rekabetçi ve
iyi yönetilen kurumlar haline gelmesi vizyonu ve
“Kurumsal Yönetim”in, Türkiye'de gerek özel
62
63
PANO
PANO
XXX. Türkiye Muhasebe E¤itimi
Sempozyumu Antalya’da Yap›ld›
“Sektörlerin Muhasebe E¤itiminden Beklentileri” ana temal› sempozyumun “Sivil Mesleki
Oluflumlar, Muhasebe ile ‹liflkileri ve Üniversitelerden Beklentiler” konulu aç›l›fl panelinde
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü Akademik ‹liflkiler Komitesi Baflkan› Ali Kâmil Uzun bir tebli¤
sunarak, Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü’nün
mesleki ve akademik e¤itim konusunda faaliyetleri hakk›nda kat›l›mc›lar› bilgilendirdi.
Sempozyum s›ras›nda, T‹DE Yay›nlar› ile ‹ç Denetim Dergimiz sempozyuma kat›lan akademisyenlere da¤›t›ld›.
Marmara Üniversitesi Denetim Kulübü, 24 May›s
2011 tarihinde üniversitenin Bahçelievler Yerleflkesinde “Denetim Mesle¤inde Son Geliflmeler,
Yeni Türk Ticaret Kanunu Sonras›nda Ortaya Ç›kan Kariyer F›rsatlar›” konulu bir panel gerçeklefltirdi. Panelin aç›l›fl konuflmalar› M.Ü. ‹flletme Bölüm Baflkan› Prof. Dr. Osman Altu¤, Türkiye ‹ç
Denetim Enstitüsü Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›s› Prof. Dr. Nuran Cömert, M.Ü. S.B.E. Muhasebe Denetim Yüksek Lisans Program› Koordinatörü Prof. Dr. Nejat Bozkurt, M.Ü. Denetim
Kulübü Efl Baflkan› Ayfle Çelik, M.Ü. S.B.E. Muhasebe Denetim Yüksek Lisans Ö¤renci Temsil-
Maltepe Üniversitesi’nde ‹ç Denetim
Kulübü Kuruldu
Gaziantep Üniversitesi’nde ‹ç Denetim
Semineri Gerçeklefltirildi
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü (T‹DE) ve Gaziantep Üniversitesi Yönetim Kariyer Toplulu¤u katk›lar›yla 25 Nisan 2011'de Gaziantep
Üniversitesi’nde “Geliflen Türkiye'de ‹ç Denetimin Yeri ve ‹ç Denetimde Kariyer F›rsatlar›” konulu bir seminer gerçeklefltirildi.
"Türkiye'de ‹ç Denetim Mesle¤i Yeni Yaklafl›mlar ve Uygulamalar" bafll›kl› panel, 6 Nisan 2011
tarihinde Maltepe Üniversitesi’nde düzenlendi.
Ayn› zamanda üniversitede ‹ç Denetim Kulübü’nün kuruluflu gerçekleflti.
Aç›l›fl› Maltepe Üniversitesi ‹‹BF Muhasebe ve
Denetim Bölümü Baflkan› Doç. Dr. Melek Akgün taraf›ndan yap›lan panelin baflkanl›¤›n› T‹DE Yönetim Kurulu Üyesi , Marmara Üniversitesi Ö¤retim Üyesi Prof. Dr. Nuran Cömert
yapt›. Panelde T‹DE Baflkan Yard›mc›s› Selma
Odabafl›, T‹DE faaliyetlerini ö¤rencilere ve ö¤retim üyelerine aktard›. Panele konuflmac› olarak, Anadolu Grubu Denetim Koordinatör Yard›mc›s› Mete Türky›lmaz, Bank Asya Teftifl Kurulu Baflkan› Hilali Y›ld›r›m ve T‹DE Akademik
‹liflkiler Komitesi Baflkan Yard›mc›s› Esra Ifl›kara kat›ld›lar. Panelde Bilgi Sistemleri Denetiminin Rolü, Banka Teftifl Kurullar› ve Müfettifllik
mesle¤i ve Denetim Kulüpleri konular›nda sunumlar yap›ld›.
cisi Mustafa Durak taraf›ndan yap›ld›. Aç›l›fl konuflmalar› sonras› Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü
Kurucu Baflkan› Ali Kamil Uzun’un oturum baflkanl›¤›nda gerçeklefltirilen panelde, Hesap Uzman› Özcan Konak, Gelirler Kontrolörü Dr. fieref
Demir, M.Ü. ‹ç Denetçisi Nihat Ar›, BDO Denet
Orta¤› Bülent Üstünel, Deloitte Türkiye Orta¤›
Saim Üstünda¤, PWC Müdürü Dr. Mehmet Ali
Demirkaya, Sabanc› Holding ‹ç Denetim Müdürü
Soner Akkaya denetim mesle¤inin gelece¤i üzerine ö¤rencileri bilgilendirdiler. Ö¤rencilerin büyük ilgi gösterdi¤i etkinlik plaket töreniyle tamamland›.
Gaziantep Üniversitesi Rektörü Prof Dr. M.
Yavuz Coflkun ve Dekan Prof. Dr. Yusuf
Akan’›n ziyareti akabinde bafllayan panelde,
Üniversite ad›na ‹flletme Bölüm Baflkan› Yrd.
Doç. Dr. Nurettin ‹brahimo¤lu bir konuflma
yapt›. Panelde T‹DE Kurucu Baflkan› ve Akademik ‹liflkiler Komitesi Baflkan› Ali Kâmil
Uzun, “Meslek Adam› Olmak ve Kariyer Üzerine Baflar›n›n S›rlar›” bafll›kl› bir sunum gerçeklefltirildi. T‹DE Baflkan Yard›mc›s› Prof.
Dr. Nuran Cömert’in baflkanl›¤›nda yap›lan
panele ise konuflmac› olarak T‹DE Baflkan
Yard›mc›s› Selma Odabafl›, Yönetim Kurulu
Üyesi ve Akademik ‹liflkiler Baflkan Yard›mc›s› Esra Ifl›kara, Etik Kurul Baflkan› Meral Safsoy ve Yönetim Kurulu Üyesi Selim Dai kat›ld›. Konuflmac›lar s›ras›yla Türkiye ‹ç Denetim
Enstitüsü Faaliyetleri, De¤er Yaratan ‹ç Denetim, Dan›flman Olarak ‹ç Denetim Faaliyeti ve Denetimde Kariyer Yol Haritalar› bafll›kl›
sunumlar›n› ö¤rencilere aktard›lar.
Gazi Üniversitesi’nin ev sahipli¤inde düzenlenen XXX. Türkiye Muhasebe E¤itimi Sempozyumu 27 Nisan – 1 May›s 2011 tarihleri aras›nda Antalya Side’de gerçeklefltirildi.
Marmara Üniversitesi Denetim Kulübü Yeni TTK
ve Kariyer F›rsatlar› Paneli Düzenledi
64
65
PANO
QUIZ
CPE Quiz
b) Çalışma kağıtlarının üst yönetim tarafından
gözden geçirilmesi
1. ‹ç Denetimde ba¤›ms›zl›k iç denetçinin
do¤rudan üst yönetime ba¤l› olmas› ve iç
denetçinin denetim alanlar›n›n
belirlenmesinde tamamen özgür olmas› ile
mümkündür.
d) Bağımsız bir gözden geçirme ekibi tarafından
değerlendirme yapılması
a) Doğru b) Yanlış
5. Afla¤›dakilerden hangisi yeni Türk Ticaret
Kanunu’nda yer almamaktad›r?
a) Denetim planlarının karşılıklı olarak birbirleriyle
paylaşılması, düzenli toplantılar bilgi
paylaşımlarında bir takım düzenlemeler yapılması,
b) Genel Kurul ve Yönetim Kurulu toplantılarının
elektronik ortamda yapılabilecek olması
c) Yönetim dökümanlarının erişilebilir olması,
personelin geçici olarak görevlendirilmesi,
d) Dış denetim tarafından iç denetim birimlerinin
denetlenmesi,
BAfiSA⁄LI⁄I
IIA ve ECIIA Eski Baflkan›, T‹DE Akademi e¤itmenlerinden
Jean Pierre Garitte’in efli Hedwig Garitte vefat etti.
Merhumeye rahmet, Mr. Garitte’e baflsa¤l›¤› dileriz.
Afla¤›da yer alan 2 soruyu “‹ç Denetimde
Kalitenin Güvence Alt›na Al›nmas›” konulu
panele göre cevapland›r›n›z.
3. “‹ç denetim yöneticisi kurum içinde iç
denetim faaliyetinin etkin bir biçimde
yürütülmesini ve de¤erlendirilmesini
sa¤layan bir kalite güvence gelifltirmesinden
sorumludur” ifadesi afla¤›daki standartlardan
hangisini aç›klamaktad›r?
a) İç Denetim Faaliyetinin Yönetimi
b) Görevin Yapılması
a) Mali denetimin bağımsız denetim kuruluşu
yerine murakıplar tarafından gerçekleştirlmesi,
c) Borsada işlem gören şirketler için “Risklerin
Erken Teşhisi Komitesi” kurulması
d) Yönetim kurulunun özen borcuna ilişkin
“tedbirli yönetici” ölçüsü getirilerek, basiretli
iş adamı ölçüsünün genişletilmesi,
6. Afla¤›dakilerden hangisi yeni TTK ile
birlikte flirketlerin iç denetim faaliyeti
oluflturmas› ile sa¤layaca¤› yararlar
aras›nda say›labilir?
a) Şirket ve kurumların risk yönetimi,
kontrol ve kurumsal yönetim süreçleri ile ilgili
bağımsız ve tarafsız güvence sağlama ve
danışmanlık faaliyeti olan iç denetim, yönetsel
hesap verebilirliğin yerleşmesine katkı
sağlayacaktır.
b) İş süreçlerinin etkinliği ve verimliliği, mali
raporlama sistemini güvenilirliği, yasa ve
düzenlemelere uygunluk konularında makul bir
güvence sağlamak için şirket yöneticilerince
tasarlanan iç kontrol sisteminin geliştirilmesinde iç
denetimin önemli bir rolü vardır.
4. Afla¤›dakilerden hangisi kalite güvence
gelifltirme program›nda ye alan iç
de¤erlendirmelerden say›lmaz?
c) İç denetim işletmedeki risk yönetim sistemine
ilişkin yaptığı denetim çalışmaları ve
değerlendirmeleri ile bu sistemi etkinleştirmede
çok önemli bir role sahip olup böylece şirketlerin
karşı karşıya kaldıkları riskleri bilmesi, ölçmesi,
değerlendirmesi ve yönetebilmesi mümkün
olabilecek, çeşitli risklerden kaynaklanan zararlar
engellenebilecektir.
a) Müşteri memnuniyet anketlerin gönderilmesi,
d) Hepsi
c) Kalite Güvence ve Geliştirme Programı
d) Bağımsızlık ve Objektifliğin Bozulması
K‹DDER Üyesi ve Bay›nd›rl›k ve ‹skan Bakanl›¤›
‹ç Denetim Birimi Eski Baflkan› ayn› zamanda Türkiye
‹ç Denetim Enstitüsü Üyesi ‹brahim Küçüker, 12 Mart
2011 tarihinde kalp krizi sonucu vefat etti. Merhuma
rahmet, ailesine baflsa¤l›¤› dileriz.
Afla¤›da yer alan 2 soruyu “Yeni Türk Ticaret
Kanunu’na Haz›rl›k ve Uyum Sürecinde ‹ç
Denetimin Rolü ve Katma De¤eri” adl›
makaleye göre cevapland›r›n›z.
2. Afla¤›dakilerden hangisi Say›fltay Uzman
Denetçisi ve Araflt›rma Grubu Baflkan›
Bayram Barun’un konuflmas›na göre, iç ve
d›fl denetimin iflbirli¤inde yöntem olarak
say›lamaz?
b) Denetim raporlarının birbirlerine gönderilmesi,
ortak eğitim programlarının düzenlenmesi, ortak
denetim metodolojilerinin geliştirilmesi, denetim
çalışma dökümanlarının paylaşılması
Galatasaray Üniversitesi’nde ‘Denetim Kulübü’ kuruldu. Bu amaçla, Galatasaray Üniversitesi Rektör Yard›mc›s› ve ‹ktisadi ve ‹dari Bilimler Fakültesi Dekan› Prof. Dr. Mehmet fiakir Ersoy ile Ö¤retim Üyesi Prof. Dr. ‹dil Kaya ziyaret edildi. Ziyarete, T‹DE Baflkan› Özlem Aykaç ‹¤delip›nar, Yönetim Kurulu Üyeleri Gürdo¤an Yurtsever ve Esra Ifl›kara kat›ld›. Kulüp, 1 Haziran 2011 tarihli rektör onay›yla çal›flmalar›na resmen bafllad›.
c) Anahtar performans göstergeleri belirlenerek
sürekli takip edilmesi
Bu uygulamayla CIA unvan›na sahip olan iç denetçiler, 1 y›l için 12 krediyi aflmamak kayd›yla CPE kredisi kazanma flans›na
sahip olacaklard›r. Bu çerçevede, derginin her say›s›nda verilen sorular›n en az %75’ini do¤ru cevapland›ranlar 3 CPE kredisine
hak kazanacaklard›r. Sorular›n yan›tlar›n› isminiz, e-mail adresiniz ve üyelik numaran›zla birlikte [email protected] adresine ya da
0212 212 55 26 numaral› faksa gönderebilirsiniz.
Galatasaray Üniversitesi Denetim
Kulübü Çal›flmalar›na Bafllad›
Afla¤›da yer alan 2 soruyu “Kamuda ‹ç
Denetimin Fonksiyonel Ba¤›ms›zl›¤› ve
Denetim Komiteleri” konulu panele göre
cevapland›r›n›z.
64
SUMMARY
English Summary
Our dear readers, we feel the pleasure of meeting
you again with the new volume of our magazine.
We have left behind another period with a number
of significant developments in terms of our
profession. The Public Internal Audit Conference
was held by our Institute together with the Public
Internal Auditors Association (K‹DDER) under the
theme of “Sustainability in Public Administration”
on 11th March 2011, in Ankara. The conference
has drew a great attention and was attended by
over 400 participants. Speakers from public and
private sectors shared their experiences with the
participants, including, managers and internal
auditors of ministries, public organizations and
institutions. In the Iceberg section of our
magazine, we tried to give a broad space to the
speeches and presentations made in the first of
the public internal audit conferences targeted to
be held in every two years by the Institute of
Internal Auditing-Turkey (T‹DE).
As our colleagues know, the month of May is
celebrated as the awareness month of internal
audit worldwide. Various activities were
performed by the Institute of Internal Auditing Turkey during May in order to increase the
awareness to our profession. The special
supplement of internal audit was prepared in
collaboration with Platin Magazine and distributed
with the magazine, a free International Internal
Audit Standards training arranged specially for
our member, and Internal Audit Awareness
Awards Organization were the most notable
activities of the awareness month. Institute of
Internal
Auditing-Turkey
awarded
the
organizations with the Internal Audit Awareness
Awards for the first time and targeted to repeat
the event every year. You can find the details
about the event that increased the awareness of
our profession and drew a great attention in our
magazine.
We made and interview with our colleague Bülent
Y›ld›r›m, who is also one of the most successful
referees at the Turkish Super League for eight
years and a referee of FIFA at the international
competitions for five years. We hope you will read
the interview with great interest.
Actual affairs and progress about internal audit,
articles and writings thought to be useful and to
be read with interest are also included in the
remaining sections of our magazine.
We wish you will read our magazine with pleasure
and we will be waiting for any kind of opinions,
comments and recommendations of yours. We
wish to meet you again in our next volume…
Ülkemizde iç denetim mesle¤inin uluslararas› standartlarda geliflimi,
tan›t›m› ve yayg›nlaflmas› konusunda yapt›klar› çal›flmalar, göstermifl
olduklar› kararl›l›k, destek ve sa¤lad›klar› iflbirli¤i nedeniyle
“‹ç Denetim Fark›ndal›k Ödülü”nü kazanan kurum ve
kurulufllar›m›za teflekkür ederiz.
Türkiye ‹ç Denetim Enstitüsü Yönetim Kurulu

Kamu Yönetiminde Sürdürülebilirlik

Transkript

Benzer belgeler

değişim için denetim

Letter to care recipient advising of visit

General Procurement Notice (Türkçe Tercümesi)

European CV Template

kgk.gov.tr

Risk

ULTRAPROBE 10,000