Nisan 2015
Transkript
Nisan 2015
ÖNSÖZ PETKIM’IN 50’NCI YILININ VE TANAP’IN TEMELINI ATMANIN GURURUNU YAŞIYORUZ Merhabalar, KENAN YAVUZ BAŞKAN (CEO) SOCAR Turkey Enerji A.Ş. MART AYINI TANAP’IN TEMELLERINI ATARAK TAÇLANDIRIRKEN, NISAN AYINDA ISE TÜRKIYE’DEKI ILK GÖZ AĞRIMIZ PETKIM’IN YARIM ASRI GERIDE BIRAKMASINI KUTLADIK. SOCAR Türkiye olarak gerçekleştirdiğimiz faaliyetlerimizi sizlerle paylaştığımız Energy Of Turkey dergimizin beşinci sayısıyla karşınızdayız. Bunu özellikle vurgulamak istedim, çünkü sadece beşinci sayımızı yayınlıyor olmamıza rağmen, her sayımızla birlikte yıllanmış kurumsal dergilere nasip olmayacak kadar çok önemli yatırım haberlerini paylaşma şansına eriştik. Nitekim bu sayımızda da Türkiye ve Azerbaycan kardeşliğinin dünya barışına hediye ettiği en değerli projelerden biri olan TANAP’ın hayata geçirilmesine yönelik en somut adımı atmış olmanın gururunu sizinle paylaşmak istiyoruz. Cumhurbaşkanlarımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve Sayın İlham Aliyev’in direktifleri ve siyasi iradeleri ile çıktığımız TANAP yolculuğunda en önemli aşamayı geride bıraktık. Türk tarihinin en büyük projesi olan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı’nın temeline ilk harcı Cumhurbaşkanlarımızla birlikte Serhat Şehrimiz Kars’ta koyduk. İnşallah bu dev projeyle birlikte “Bir Millet, İki Devlet” ülküsü bir kez daha somut bir şekilde hayat bulacak. TANAP, Türkiye’nin daha ucuz ve güvenilir bir doğal gaz kaynağına kavuşmasının yanı sıra, bölgesel istikrara çok olumlu katkısı olacak bir proje olarak da öne çıkıyor. Bölgesinde bir istikrar adası olarak yükselen Türkiye, bu istikrarın temellerinin atıldığı o büyük zaferi 100. yılında bir kez daha hatırladı. Böylece Hazar’dan Çanakkale’ye uzanan TANAP Projesi, Bakü ve Çanakkale şehitlerini buluşturarak bir kez daha anlam kazandı. Biz de bu anlamlı buluşmayı ölümsüzleştirmek istedik. “Hazar’dan Çanakkale’ye” albümü, Nuri Paşa’nın Bakü’de yatan askerlerinin selamını, Mustafa Kemal Paşa’nın Çanakkale’de yatan askerlerine taşıdı. Çanakkale şehitlerimizi her daim rahmetle anıyor ve uğruna can verdikleri “Bayrağımızı” daha da yükseklerde dalgalandırmaya devam edeceğimize söz veriyoruz. Mart ayını TANAP’ın temellerini atarak taçlandırırken, Nisan ayında ise Türkiye’deki ilk göz ağrımız Petkim’in yarım asrı geride bırakmasını kutladık. Kuruluşundan bugüne Türkiye’deki birçok sektörün hammadde ihtiyacını karşılayan Petkim yüzlerce fabrikanın varlık sebebi oldu. Bu nedenle 1965’ten bu yana birçok şey değişmiş olsa da Petkim’in Türkiye için önemi gün geçtikçe arttı. Petkim’i Türkiye’ye kazandıranlara buradan bir kez daha şükranlarımızı sunuyor ve bugüne kadar emeği geçen ve halen Petkim’in Türk sanayiinin temel direği olmasını sağlayanlara teşekkür ediyoruz. Açık ara Türkiye’nin en büyük doğrudan yatırımcısı olduğumuz bu yolculuk, Petkim ile başladı. Toplam değeri 20 milyar dolara ulaşan tüm yatırımlarımızın 2018’de tamamlanmasıyla Dünya’nın 16. büyük ekonomisinin 2. büyük şirketi haline geleceğiz. Hedefimiz, Cumhuriyet’imizin 100. yılında ülkemizin en büyük sanayi şirketi olmak. Bizi sevindiren bir gelişme de Great Place to Work Enstitüsü tarafından açıklanan “Türkiye’nin En İyi İşverenleri” listesinde SOCAR Türkiye Enerji A.Ş. olarak yer almak oldu. Bu listeyi önemsiyoruz çünkü sadece “çalışan odaklı yönetim anlayışı ile insani dokunuşu yüksek kurum kültürüne sahip” şirketler bu listeye girebiliyor. Bu araştırmayı diğerlerinden ayıran en önemli özelliği ise doğrudan çalışanların görüşlerine dayanılarak hazırlanması. Türkiye’nin G20 Dönem Başkanlığını üstlendiği 2015 yılının ilk B20 Toplantısı’nı Davos’ta gerçekleştirdik. B20 Türkiye İstihdam Görev Gücü üyesi olarak bulunduğum Davos’ta birtakım gözlemlerde bulunma fırsatı bulduk. Bu gözlemlerimizi derginin ilerleyen sayfalarında da sizlerle paylaştık. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Davos’taki temaslarında Haziran ayında Bakü’de gerçekleşecek tarihin ilk Avrupa Olimpiyat Oyunları’nın tanıtımını da yaptı. Sporun yeryüzünün insanlarını birleştirdiğini hatırlatan Sayın Aliyev, Olimpiyat Oyunları sırasında tüm savaşların durdurulması çağrısında bulundu. Biz de Sayın Aliyev’in Davos’taki çağrısına Ulu Önder Atatürk’ün veciz sözünü hatırlatarak katılıyoruz: “Yurtta sulh, cihanda sulh.” Yaşasın “Bir Millet, İki Devlet” ülküsü Yaşasın Azerbaycan ve Türkiye kardeşliği… Sevgilerimle, Kenan Yavuz 2015 |1 İÇİNDEKİLER Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı HABERLER İKİ ÜLKENİN ENERJİSİ TANAP İLE YÜKSELİYOR! KAPAK 10 | Erdoğan: Haydar Aliyev’in İsmini, Ülkemizin Her Köşesinde Yaşatıyoruz Türkiye ve Azerbaycan’ın liderliğinde gerçekleştirilen TANAP projesi, iki ülke için de son derece stratejik bir öneme sahip. 14 | TANAP Heyecanı Halk Konseri ile Kutlandı TANAP, Türkiye için enerji güvenliğinin ve ihtiyacının karşılanması anlamına geliyor, Azerbaycan’ın gücünü yeni pazarlara yansıtıyor. 18 | Petkim “Mükemmellik” Yolculuğunda Yarım Asrı Geride Bıraktı 22 | Petkim 50’nci Gurur Yılını Kutladı 6 7 1 5 2 3 04 | ‘Enerjinin İpek Yolu’nda Temel Atıldı 4 24 | Medya ve İş Dünyası Petkim için İzmir’de Buluştu 26 | İzmirliler 50’nci Yıl Konseri İle Coştu 30| Davos’un Yıldızları Azerbaycan ve Türkiye Oldu 1 2006 SOCAR Türkiye Enerji A.Ş. kuruldu 2 2008 Petkim özelleştirildi SOCAR Rafineri A.Ş. kuruldu 3 2010 Petlim kuruldu 4 2011 SOCAR Power Enerji Yatırımları kuruldu SOCAR Turkey Gaz kuruldu STAR Rafinerisi’nin temeli atıldı TANAP’ın mutabakat zaptı imzalandı 5 2012 Hafriyat çalışmaları başladı TANAP’ta stratejik imzalar atıldı 6 2013 SOCAR, Türkiye’ye gaz satışına başladı APM Terminals ile anlaşma SOCAR Türkiye Fiber Optik A.Ş. kuruldu 7 2015 TANAP Temeli Atma Töreni 32 | Türkiye ve Azerbaycan Serbest Ticaret Yolunda İlerliyor 34 | Güney Gaz Koridoru Danışma Kurulu Toplantısı Düzenlendi 35 | Hazar Ödülleri Sahiplerini Buldu 36 | Hocalı İçin Dünyaya Empati Mesajı 38 | Bakan Fikri Işık Jurong Adası’nı Ziyaret Etti Petkim Ar-Ge Merkezi Hizmete Girdi 39 | Kenan Yavuz’a “Türk Dünyasına Hizmet” Ödülü Petkim İhracatta Ege’nin Zirvesinde 40 | SOCAR Türkiye Ailesinin Acı Kaybı 04 36 TTIP Çalışma Grubu’nun Üçüncü Toplantısı Amsterdam’da Yapıldı 41 | SOCAR Türkiyeli Olmak Bir Ayrıcalıktır! 24 Petkim Çalışanı Daha MBA Diplomasını Aldı 42 | EBSO’dan Petkim’e 5 Dalda 5 Ödül 18 2| Energy Of Turkey STAR Rafinerisi Finansmanına Londra’dan Ödül 44 XÜLASƏ AZERBAYCANCA 58 | “Enerjinin İpək Yolunda Təməl Atıldı” 64 | Ərdoğan: “Heydər Əliyevin Adını Ölkəmizin Hər Guşəsində Yaşadırıq” 68 | TANAP Həyəcanı Xalq Konserti İlə Qeyd Edildi 72 | Petkim “Mükəmməlik” Yolunda Yarım Əsri Geridə Qoydu 76 | Petkim 50-ci İftixar İlini Qeyd Etdi 78 | Media Və İş Dünyası ANALİZ 44 | Petlim, Türk İhracatçısının En Büyük Destekçisi, İç ve Dış Ticaretin Yeni Çıkış Kapısı ve Çözüm Ortağı Olacak Son dönemde Türkiye’de limanlara önemli yatırımlar yapılıyor. 4 Milyon TEU konteyner elleçleme kapasitesi ile Ege Bölgesi’nin en büyük entegre limanı olacak olan Petlim de Türk üreticisi ve ihracatçısının en büyük yardımcısı haline gelecek. 48 Genel Yayın Yönetmeni Berna KÜREKÇİ ŞENDİR Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Necla DEMİRCİ Azerbaycan Dili Editörü Chinara MAMMADOVA Yayın Kurulu Berna KÜREKÇİ ŞENDİR Necla DEMİRCİ Chinara MAMMADOVA Memduh TAŞLICALI Mutlu Serra HATIP Sabiha ARABACI Nilüfer Yalçın EVRENLER İletişim Adresi SOCAR TURKEY ENERJİ A.Ş. Eski Büyükdere Cad. SOCAR Plaza No:231 PK 34398 Maslak-Sarıyer-İstanbul Tel: (0212) 305 00 00 Konsertlə Qeyd Edilməsi Azərbaycan Və Türkiyə Oldu 86 | Xocalı Üçün Dünyaya Empatiya Mesajı SUMMARY 54 İNGİLİZCE 90 | ‘The Foundation For A Silk Road Of Energy Has Been Laid’ 96 | Erdoğan: We Keep The Memory Of Haydar Aliyev Alive Across Our Country 48 | Bakü, İlk Avrupa Olimpiyatlarına Hazır 100 | Excitement for TANAP Was Demonstrated In A Concert Held In Kars Azerbaycan’ın başkenti Bakü, bu yıl ilk kez düzenlenecek olan Avrupa Oyunları’na ev sahipliği yapacak. Oyunların yapılacağı tesisler tamamlandı. 6 bin sporcunun yarışacağı Oyunların Azerbaycan’ın tanıtımına büyük katkı yapması bekleniyor. 104 | Petkim Has Left Half A Century Behind In Its Journey To “Excellence” 116 | Petkim Proudly Celebrated Its 50Th Anniversary PANOROMA Eğer üretim yapımız bu kadar çok ara malı ithalatına bağlı olmasaydı ya da ürettiğimiz ürünler herkesin kolaylıkla üretebildiği harcıalem ürünler değil de, ulusal katma değeri yüksek, ülkeye para bırakan ürünler olsaydı, pekala yüksek cari açıklar vermeden de büyüyebilirdik ve büyüyebiliriz… 80 | Petkim-in 50-ci İlinin İmtiyaz Sahibi SOCAR TURKEY ENERJİ A.Ş. Adına Kenan YAVUZ (Başkan/CEO) 84 | Davos-un Ulduzları BAKIŞ 52 | Yeni Bir Büyüme Modeli Gerekiyor Petkim Üçün İzmirdə Bir Araya Gəldi Energy of Turkey GEZİ 54 | İpek Yolu’nun İncisi: Şeki Tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan Şeki, özgün mimarisi, lezzetli mutfağı ve neşeli insanlarıyla Azerbaycan’ın en önemli turistik destinasyonlarından biri. UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan Han Sarayı, tek başına ziyaret nedeni olabilir. 110 | The Members Of The Press And Business World Came Together For Petkim 112 | 50Th Annıversary Of Petkim Was Celebrated With A Concert 118 | A Message Of Empathy For Khojaly For The Entire World To Hear Direktör Emin GÖRGÜN Yayınlar Koordinatörü Aynur ŞENOL ALTUN Ekonomi Yayınları Yönetici Editörü Nesrin KOÇASLAN Ekonomi Editörü Cenk SARIOĞLU Art Direktör Aziz KOCABAŞ İsmail KESKİN Grafik Tasarım Büşra ÖZTÜRK Güven KARAMAN Fotoğraf Editörü Şeref YILMAZ Kollektif Yayıncılık Reklam Tasarım ve İçerik Hizm. A.Ş. Mat-Set Plaza, Yeşilce Mah. Emektar Sok No: 5 Kat: 4 Kağıthane / İSTANBUL Tel: +90 212 912 11 22 Faks:+90 212 324 02 07 Baskı ve Cilt / Printing UNIPRINT Basım San. ve Tic. A.Ş. Ömerli Mah. Hadımköy-İstanbul Cad. No:159 34555 Arnavutköy / İstanbul Tel : 0212 798 2840 Faks : 0212 798 20 63 Yayın Türü Yaygın, yerel, süreli, ücretsiz kurumsal yayın Yayın Süresi / Dili 2 Aylık / Türkçe-Azerbaycanca İngilizce Dergide yer alan yazı ve fotoğrafarın tamamı ya da bir kısmı SOCAR’ın izni alınmadan hiçbir şekilde kullanılamaz. Contact / İletişim [email protected] www.collective.com.tr 2015 |3 HABERLER ‘ENERJİNİN İPEK YOLU’NDA TEMEL ATILDI Azerbaycan’daki Şah Deniz-2 sahasından çıkarılacak doğal gazı, 1850 kilometrelik bir hat boyunca Türkiye’nin 20 ilinden geçirip Avrupa’ya ulaştıracak tarihi projenin temeli atıldı. Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan Cumhurbaşkanları, Kars’ın Selim ilçesinde düzenlenen törenle Şah Deniz’den Avrupa’ya doğru yol alacak boruyu toprağa indirdi. 4| Energy Of Turkey A zerbaycan doğal gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi TANAP’ın temeli 17 Mart’ta Kars’ta düzenlenen törenle atıldı. Törene Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili katıldı. Kars’ın Selim ilçesindeki temel atma töreni, saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın ardından Azerbaycan ve Gürcistan milli marşlarının çalınmasıyla başladı. Törende, konuklara ‘Hoşgeldiniz’ diyen SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in talimatı ile SOCAR olarak Azerbaycan ve Türkiye arasındaki kardeşlik ilişkilerini ekonomik alanda güçlendirmek, stratejik yatırımlarla desteklemek gibi bir görev üstlendiklerini söyledi. Bir fikir olarak ortaya çıkan TANAP’ın 6 ay gibi rekor sürede devletler arası anlaşmaya dönüştüğünü belirten Abdullayev, projeyi bugüne getiren ve inanıp destek veren herkese teşekkür etti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi’nin (TANAP) temel atma töreninde, Türkiye’nin 2023 hedeflerine hazırlandığını belirtti. 500 milyar dolar ihracat, 2 trilyon dolar milli gelir, tek haneli rakamlardaki işsizlik ve enflasyonla genç ve eğitimli nüfusu en iyi şekilde değerlendirerek dünyanın ilk on ekonomisinden biri olmayı hedeflediklerini dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye’yi bölgesinin enerji dağıtım merkezi haline getirmeyi de planlıyoruz” diye konuştu. Ceyhan’ın dünyanın en önemli petrol dağıtım merkezlerinden biri haline geldiğini vurgulayan Erdoğan, “Irak ve Suriye’de durumun normale dönmesiyle Ceyhan’ın bu konumu daha da güçlenecek, kapasitesi daha da artacaktır” ifadesini kullandı. Diğer ülkelerle olan doğal gaz ve petrol boru hattı projelerinin devam ettiğini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi: “TANAP, tüm bu projelerin içinde güzergahı ve hedefleriyle ayrı bir öneme, yere sahip. Bu proje başka hiçbir projenin alternatifi olmadığı gibi bu proje veya bu projeye alternatif başka bir proje de yoktur. Bu bakımdan gerçekten özgün bir proje olan Güney Gaz Koridoru’nu bütün etaplarıyla tamamen hayata geçirdiğimizde Avrupa ile Hazar Bölgesi arasında güçlü bir bağ oluşturmuş olacağız. Bu projeye Azerbaycan’dan, Gürcistan’tan, Türkiye’den ziyade tüm Avrasya coğrafyasının ihtiyacı var.” Törende AB Genişlemeden Sorumlu Başkan Yardımcısı’nın konuşmasına Türkçe giriş yaptığını, bundan mutluluk duyduğunu belirten Erdoğan, “Şunu hatırlatayım ki bu Türkçe’siyle bile Adriyatik’ten ta Çin Seddi’ne hiç acıkmadan gidebilir. O konuda rahat olsun” dedi. “2018’DE BAŞLAMASINI TEMENNI EDIYORUZ” Projenin ekonomik işlevinin yanında barışa ve huzura da katkı yapacağını dile getiren 2015 |5 HABERLER Törene Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili katıldı. Erdoğan, “Temelini attığımız TANAP, 1850 kilometre uzunluğu ve 10 milyar dolar maliyetiyle bu misyonu ziyadesiyle hak eden bir projedir. 16 milyar metreküpten başlayıp kademeli olarak 24 milyar metreküpe ve 31 milyar metreküpe kadar çıkacak kapasitesiyle bu projede doğal gaz akışının hedeflediğimiz tarihte, inşallah 2018’de başlamasını temenni ediyoruz” 6| Energy Of Turkey ifadelerini kullandı. Erdoğan, TANAP’ın hattın geçtiği Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne’ye hayırlı olmasını diledi. Türkiye’yi en doğundan en batıya kadar katedecek, 20 kentten, 67 ilçeden, 600 İLHAM ALIYEV: AVRASYA BÖLGESINDE ÇOK CIDDI VE YENI MÜTTEFIKLIK FORMATI YARATILIYOR. köyden geçecek 1850 kilometre uzunluğundaki hattın süratle tamamlanarak hizmete girmesini temenni ettiğini dile getiren Erdoğan, törene katılan Cumhurbaşkanlarına da Türkiye’ye teşrif ettikleri için teşekkür etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, çalışmaları yürütecek firmalara, mühendislere, teknisyenlere, işçilere ve projenin bugüne kadar gelmesinde katkısı olanlara da teşekkür etti. “BU PROJE BARIŞ, REFAH VE HUZURLA ZIKREDILECEK” Dünyada petrol ve doğal gaz projelerinin, çoğunlukla çatışmalarla, çekişmelerle, kavgalarla ne yazık ki savaşlarla sömürüyle anıldığını ifade eden Erdoğan, bu projenin barış, refah ve huzurla zikredileceğine inandığını söyledi. Erdoğan, hiçbir zaman başka toplumların ve ülkelerin mağduriyeti üzerine bir refah düzeni kurma peşinde olmadıklarını dile getirerek, böyle bir anlayışı asla kabul etmediklerini vurguladı. “Siz değerli Cumhurbaşkanlarının da aynı yaklaşıma sahip olduğunu çok iyi biliyorum” diyen Erdoğan, “Dünyayı daha adil, daha yaşanabilir, daha huzurlu bir yer haline getirme konusunda hepimiz sorumluluklarımızın bilincindeyiz. Bu projeyle hep birlikte doğal kaynakların kullanımı konusunda yeni bir yaklaşımı tüm dünyaya gösterebileceğimizi düşünüyorum. Türkiye’nin doğu sınırından başlayıp, batı sınırında bitecek olan ve Şah Deniz gazını Avrupa’ya taşıyacak olan bu boru hattının, doğal gazla birlikte barış ve huzurun da taşıyıcısı olmasını tüm kalbimle temenni ediyorum” değerlendirmesinde bulundu. 3T: TEDARIKÇI, TRANSITÇI, TÜKETICI Erdoğan, doğalgazın “3T” üzerinde tanımlandığına işaret ederek, bunların tedarikçi, transitçi ve tüketici olduğunu kaydetti. Azerbaycan’ın, burada birinci derecede tedarikçi konumunda bulunduğunu belirten Erdoğan, şöyle konuştu: “Gürcistan ve bizler, bu işin hem transit hem de tüketicisi konumundayız. Avrupa bu işin tüketicisi konumunda olacak. Ekonomik kaynakların eğer insanların Aliyev: Güney Gaz Koridoru sadece boru hattı değil ciddi siyasi bir teşebbüstür, iktisadi menfaat getiren bir alandır. hizmetinde değilse felaketinin sebebi olduğunu yaşadığımız iki büyük dünya harbiyle, büyüklü küçüklü sayısız savaşla, çatışmayla gördük. Biz bu projeyle aynı zamanda sahip olduğumuz kaynakları, kendi vatandaşlarımızın, onlarla birlikte tüm bölge halklarının, tüm insanlığın hizmetine sunma irademizi de ifade etmiş oluyoruz. Bu yola birlikte çıktığımız için, bu yolda birlikte ilerlediğimiz için her birinize ayrı ayrı teşekkür ediyorum.” “ÜLKEMIZIN ÇEHRESINI DEĞIŞTIRDIK” Erdoğan, Türkiye’nin 12 yılda gerçekleştirdiği büyük reformlarla hem demokrasi hem de ekonomi alanında çok büyük ilerlemeler kaydettiğini aktardı. Bu süreçte ülkeyi her alanda 3 kat büyüterek, temel altyapı yatırımlarını gerçekleştirerek, yatırım ortamını iyileştirerek, geçmişin eksiklerini telafi etme çabası içerisinde olduklarını bildiren Erdoğan, “Bu dönemde malum fert başına milli gelirimiz 3 bin 500 dolardan 11 bin Erdoğan:Hiçbir zaman başka toplumların ve ülkelerin mağduriyeti üzerine bir refah düzeni kurma peşinde olmadık. ABDULLAYEV: SOCAR OLARAK AZERBAYCAN VE TÜRKIYE ARASINDAKI KARDEŞLIK ILIŞKILERINI GÜÇLENDIRME GÖREVI ÜSTLENDIK dolar seviyelerine yükseldi. İhracatımızı, 36 milyar dolardan 158 milyar dolara kadar çıkardık. Turizm gelirlerimizi 12,5 milyar dolardan 34,5 milyar dolar seviyelerine ulaştırdık. 6 bin 100 kilometre olarak aldığımız bölünmüş yollara 17 bin 590 kilometre daha yol ilave ettik. Hızlı tren hatlarıyla, hava limanlarıyla ülkemizin her köşesini süratle ve güvenle ulaşabilir hale getirdik. Buraya gelirken de bu şehrimizin adeta bir şantiye halinde olduğunu gördünüz. Toplu konut projeleriyle tüm dünyada örnek alınan bir şehirleşme hamlesi başlattık. Barajlarla sulama tesisleriyle, arıtma tesisleriyle, kırsal kalkınma projeleriyle her alandaki altyapı yatırımlarıyla ülkemizin adeta çehresini değiştirdik” şeklinde konuştu. ALIYEV: GÜNEY GAZ KORIDORU CIDDI SIYASI BIR TEŞEBBÜSTÜR Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de törende yaptığı konuşmada, 2015 |7 HABERLER Azerbaycan’ın en büyük petrol yatağı Azeri-ÇırakGüneşli (AÇG) havzasının işletilmesini ve petrolün dünya pazarlarına çıkartılmasını öngören anlaşmanın 20 Eylül 1994’te imzalandığını ve “Asrın Anlaşması”nın bugüne gelen yolu açtığını belirtti. Petrol çıkarma çalışmalarının ardından ihraç yollarının düşünülmeye başlandığını, BaküTiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı’nın (BTC) açılmasıyla bu aşamada somut bir adım atıldığını kaydeden Aliyev, 8| Energy Of Turkey RECEP TAYYIP ERDOĞAN: BU PROJE BAŞKA HIÇBIR PROJENIN ALTERNATIFI OLMADIĞI GIBI ALTERNATIF BAŞKA BIR PROJE DE YOK. bugün BTC olmadan bölgenin enerji güvenliğinin düşünülemeyeceğini söyledi. “Biz geleceğimizi tarih esasında kuruyoruz. Türkiye ve Azerbaycan geleceğini müşterek tarih üzerinde kuruyor” diyen Aliyev, son 20 yılda eşsiz tarihi gelişmeler yaşandığını dile getirdi. TANAP’ın tarihinin çok eskiye dayanmadığını ama Güney Gaz Koridoru’nun bölümlerinden biri olarak büyük önem taşıdığını kaydeden Aliyev, koridorun ekonomik büyüklüğünün 45 milyar dolar olacağını bildirdi. Enerji koridorlarının Avrasya için yeni bir işbirliği ortamı da yarattığını söyleyen Aliyev, “Avrasya bölgesinde çok ciddi ve yeni müttefiklik formatı yaratılıyor. Bunun hem siyasi hem de ekonomik etkisi çok büyük olacaktır. Bu ülkelerin tarihi, medeniyeti farklıdır ancak bizi birleştiren iyi niyetimizdir. Güney Gaz Koridoru sadece boru hattı değil ciddi siyasi bir teşebbüstür, iktisadi menfaat getiren bir alandır. Yeni gaz havzası artık Azerbaycan gazı olan Şah Deniz gazıdır” diye konuştu. “Almanya, Romanya, İtalya, Bulgaristan ilerde ben eminim ki bizim gazımızı alacaklardır. Bizim bugüne kadar Türkiye ve Gürcistan ile yaptığımız projeler hep uğurla neticelendi. Bu da öyle olacaktır. TANAP temel atma töreni nevruza da denk gelmiştir. Biz maneviyatımıza da bağlıyızdır. İnşallah 3 yıl sonra TANAP’ın açılışında da beraber olacağız” diye konuştu. “KORIDORUN GÜVENLIĞI IÇIN ÜZERIMIZE DÜŞENI YAPACAĞIZ” Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili de törendeki konuşmasına, ülkeler arasındaki işbirliği ve dostluk sayesinde TANAP’ın başarıyla tamamlanacağına inandığını belirterek başladı. Gürcistan’ın projenin geçiş ülkesi olarak önemli bir sorumluluk üstlendiğine işaret eden Margvelaşvili, “Koridorun TANAP’TA GAZ AKIŞI 2018 YILINDA BAŞLAYACAK • Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi TANAP, Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki Şah Deniz 2 Gaz Sahası ve Hazar Denizi’nin güneyindeki diğer sahalarda üretilen doğal gazı öncelikle Türkiye’ye, ardından Avrupa’ya taşıyacak. • TANAP, Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP) ve Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) ile birleşerek Güney Gaz Koridoru’nu oluşturacak. • TANAP, Türkiye Gürcistan sınırında Ardahan ili Posof ilçesi Türkgözü köyünden başlayarak Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne olmak üzere 20 ilden geçecek ve Yunanistan sınırında Edirne’nin İpsala ilçesinde son bulacak. güvenliğini teminen üzerimize düşeni sonuna kadar yapacağımızı belirtiyoruz” diye konuştu. Margvelaşvili, ülkesinin Avrupa ve Asya arasında yüzyıllardır önemli bir kapı ve geçiş noktası olduğuna dikkati çekerek, “Bugün ülkelerimizin ve uluslarımızın geleceği açısından önemli bir adım atıyoruz. Bu sadece bize değil komşularımıza da fayda sağlayacak bir süreçtir” ifadesini kullandı. Enerji güvenliğinin bölgenin istikrarı açısından taşıdığı öneme de değinen Margvelaşvili, “Kimi güçler, enerji konusunu başka ülkelere karşı kullanma cihetine gidebiliyor. Bu anlamda Avrupa ve Asya arasındaki ekonomik ilişkiler önemli. Proje bu anlamda çok önemli bir koridor oluşturuyor, önemli bir güzergah ortaya koyuyor” değerlendirmesinde bulundu. Margvelaşvili, Gürcistan’ın çok büyük bir ülke olmadığını, ekonomisinin de büyük oranda bölgesel projelere bağlı olduğunu vurgulayarak, bu tür projelere katılımın kendileri için stratejik bir karar olduğunu aktardı. Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan’ın ticaret ortaklığının geliştirilmesi gerektiğini de söyleyen Margvelaşvili, ulaşım ve taşımacılıkta daha iyi bir altyapı sistemi kurarak köklerin derinleşmesinin önemli olduğunu kaydetti. Margvelaşvili, işbirliğinin artmasıyla hedeflenen enerji güvenliği ve çeşitliliğine ulaşılabileceğine vurgu yaptı. Konuşmaların ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve Gürcistan Cumhurbaşkanı Margvelaşvili butona basarak vinçle hatta ilk borunun konmasını sağladılar. • Proje kapsamında Türkiye sınırları içerisinde biri Eskişehir ve diğeri Trakya’da olmak üzere, ulusal doğal gaz iletim şebekesine bağlantı için iki çıkış noktası yer alacak. • Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi’nden gaz akışının 2018’de başlaması ve başlangıç için yıllık 16 milyar metreküp olacak taşıma kapasitesinin kademeli olarak önce 24 milyar, ardından 31 milyar metreküpe çıkarılması hedefleniyor. • TANAP Doğal Gaz Boru Hattı sistemi; 19 kilometresi Marmara deniz geçişi olmak üzere toplam 1850 km ana hat ile Türkiye içerisindeki çıkış noktalarına olan bağlantı hatlarının işletmesinde kullanılmak üzere kompresör, ölçüm ve pig istasyonları, 49 adet blok vana istasyonu ve 2 adet gaz çıkış istasyonundan oluşmaktadır. Giorgi Margvelaşvili de işbirliği ve dostluk sayesinde TANAP’ın başarıyla tamamlanacağına inandığını kaydetti. 2015 |9 HABERLER ERDOĞAN: HAYDAR ALİYEV’İN İSMİNİ, ÜLKEMİZİN HER KÖŞESİNDE YAŞATIYORUZ Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Devleti’nin yaptırdığı Haydar Aliyev Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nin açılışında yaptığı konuşmada, “Haydar Aliyev’in ismini, ülkemizin her köşesinde yaşatmış oluyoruz, yaşatmaya devam edeceğiz” dedi. A zerbaycan Devleti tarafından Kars’ta yaptırılan Haydar Aliyev Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nin açılışı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili 10 | Energy Of Turkey tarafından gerçekleştirildi. Açılış töreninde konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 424 öğrenciye hizmet veren 32 dersliği, 200 öğrenci kapasiteli pansiyonu, spor salonu, modern atölyeleri, laboratuvarları ve diğer üniteleri ile bu okulu, örnek bir eğitim kurumu olarak gördüğünü söyledi. Azerbaycan ile Türkiye arasındaki kardeşlik ilişkisinin samimi bir sembolü olarak gördüğü okulun yapımında emeği geçenlere ve inşasına vesile olan İlham Aliyev’e teşekkür eden Erdoğan, “Haydar Aliyev Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nin şehrimize kazandırılmasında emeği geçen herkese şükranlarımı sunuyorum” dedi. Erdoğan şu görüşleri dile getirdi: “Daha önce de Azerbaycanlı kardeşlerimiz, Ceyhan’da, Haydar Aliyev Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’ni yaptırarak, Adanalı kardeşlerimize armağan etmişlerdi. Biz de Iğdır’da Haydar Aliyev Fen Lisesi’ni hizmete açmıştık. 2011 yılın- da temel atma törenine bizzat katıldığım bu okulumuz, aslında 2013 yılı sonunda eğitim öğretime başladı. Bugün, bu vesileyle resmi açılışını gerçekleştiriyoruz. Böylece, Azerbaycan halkına ve Türkiye-Azerbaycan dostluğuna olan hizmetlerini daima saygıyla, hürmetle, takdirle yad ettiğimiz rahmetli Haydar Aliyev’in ismini, ülkemizin her köşesinde yaşatmış oluyoruz, yaşatmaya devam edeceğiz.” Erdoğan, Azerbaycanlı Şair ve Yazar Bahtiyar Vahabzade’nin, “Bir ananın iki oğlu, bir ağacın iki kolu. O da ulu, bu da ulu, Azerbaycan-Türkiye / Dinimiz bir, dilimiz bir, ayımız bir, ilimiz bir, eşkimiz bir, yolumuz bir Azerbaycan-Türkiye / Anayurtta yuva kurdum, ata yurda gönül verdim. Ana yurdum, ata yurdum, Azerbaycan-Türkiye” dizelerini okudu. Azerbaycan’ın, Türkiye için sadece devletlerden bir devlet, Azerbaycanlıların da sadece milletlerden bir millet olmadığını vurgulayan Erdoğan, “Biz aynı dili konuşan, aynı inanca mensup, ortak tarihi geçmişi paylaşan, sözde değil, özde kardeş, tek millet, iki devletiz” şeklinde konuştu. ALIYEV: TÜRKIYE’NIN ARTAN GÜCÜ BIZI DE GÜÇLENDIRIYOR Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de, yeniden ERDOĞAN: BİZ AYNI DİLİ KONUŞAN SÖZDE DEĞİL ÖZDE KARDEŞ, TEK MİLLET, İKİ DEVLETİZ kardeş Türkiye’de olmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek sözlerine başladı. “Kadim Türk toprağı olan Kars’ta olmaktan çok memnunum. Kars, kadim Türk dünyasının tarihi yeridir” diyen Aliyev, babasının adını taşıyan okulun kentte açılmasının da büyük anlam taşıdığına işaret etti. Kars’ta ilk olarak Haydar Aliyev’in adını taşıyan parktaki büstü 2015 | 11 HABERLER Cumhurbaşkanlarının ziyaret ettiği sınıfta ilk dersin konusu; Azerbaycan oldu. ziyaret ettiğini belirten Aliyev, Haydar Aliyev’e gösterilen saygı için minnet duyduğunu dile getirdi. Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin gelişmesi için büyük çaba gösteren Haydar Aliyev’in “Bir Millet İki Devlet” sözünün herkese örnek olduğunu ve bu politikayı sadakatle sürdürdüklerini ifade etti. İki ülke ilişkilerinin daha da güçlenmesi için çalıştıklarını vurgulayan Aliyev, siyasi ilişkilerin en üst seviyede olduğunu, uluslararası teşkilatlarda Türkiye ve Azerbaycan’ın birbirini desteklediğini anlattı. “Türkiye’nin artan gücü bizi de güçlendiriyor. Türkiye bugün dünyada güç merkezidir” diyen Aliyev, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın liderliğinde son yıllarda Türkiye’de büyük gelişme yaşandığına işaret etti. Aliyev, Türkiye’nin her yerinde kalkınmanın gözlendiğini, Kars’taki çalışmalarla kentin TÜRKIYE’NIN GELECEĞINE YATIRIM SOCAR tarafından yaptırılan okulun temeli 2011 yılında atıldı ve 2013 yılı sonunda tamamlanarak Milli Eğitim Bakanlığı’na hibe edildi. İlk etapta 175 öğrenci ve 12 öğretmen ile eğitim öğretime başlayan Haydar Aliyev Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, halen 24 öğretmen ve 424 öğrenci ile eğitime devam ediyor. Elektrik-elektronik, bilişim, otomotiv ve inşaat olmak üzere dört bölümü bulunan okul, ana 12 | Energy Of Turkey bina, spor salonu ve 200 yataklı pansiyon binası ile iki atölye binasından oluşuyor. 30 tane 24’er öğrencilik sınıf bulunan okulda ayrıca 200 kişilik konferans salonu, 200 kişilik tribünlü kapalı spor sahası ve açık halı saha, 200 kişilik yemekhane, 3 laboratuvar, kütüphane, iki tane 24 öğrencilik bilişim sınıfı, müzik, sergi ve resim salonu ile öğrencilerin gelişimine katkıda bulunuluyor. simasının değiştiğini belirtti. “Bugün dünyada Türkiye ve Azerbaycan gibi gelişen ülkeler bulmak çok zordur” diyen Aliyev, şunları söyledi: “Tüm krizlere rağmen biz gelişiyoruz. Bizim kalkınmamız siyasi irade üzerinde, tarihi gerçekler üzerinde kurulmuştur. Biz geleceğimizi tarihi gerçekler üzerinde kuruyoruz. Tarihi olduğu gibi genç nesillere aktarıyoruz. Başka bazı ülkeler gibi tarihi tahrif etmiyoruz. Geleceği- mizi yalan üzerinde kurmuyoruz. Bugün, Türkiye ve Azerbaycan’a karşı esassız iddialar ileri süren işgalci Ermeni devleti yalan üzerinde kurulmuştur. Onların tarihi de yalandır, onların bize attığı iddialar da esassızdır. Tarih var, belgeler var. Onlar açık belgeler. Biz hak yolundayız, bizim işimiz hak işidir.” Aliyev, konuşmasını “Yaşasın Türkiye-Azerbaycan birliği, kardeşliği” diyerek tamamladı. SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, “Hazar’dan Çanakkale”ye isimli kitabı Sayın Cumhurbaşkanlarına hediye etti. “ORTAK KITAPLARLA ORTAK DEĞERLER PAYLAŞILACAK” Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı da konuşmasında, sadece bir okul açılışının yapılmadığını, Azerbaycan ile Türkiye arasındaki sağlam kardeşlik bağlarının güçlendirildiğini belirtti. İki ülke arasındaki yakınlığın uzun bir tarihi geçmişin armağanı olduğunu kaydeden Avcı, Haydar Aliyev Anadolu Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’ni Azerbaycan’ın Türkiye’ye “çok değerli bir hediyesi” olarak gördüğünü söyledi. Erdoğan ve Aliyev’e iki ülke arasındaki bağları asla kopmayacak şekilde perçinledikleri için teşekkür eden Avcı, “Bu güzel okulun açılması onların bizlere sağladığı çok özel dostluk bağlarının neticesidir” dedi. Okulda misafir öğrencilerin de öğrenim göreceğini, Azerbaycanlı öğretmen ve eğitimcilerin de olacağını ifade eden Avcı, okulun Azerbaycan’daki muadilleriyle işbirliği için sağlam zemin oluşturacağına, mesleki ve teknik eğitimde iki ülke arasında öğrenci ve öğretmen değişimini sağlayacağına vurgu yaptı. BAKÜ VE ÇANAKKALE ŞEHITLERINI BULUŞTURAN KITAP Açılışın ardından Cumhurbaşkanları okulu ziyaret ederek yetkililerden bilgi aldılar. Cumhurbaşkanlarının ziyaret ettiği sınıfta ilk dersin konusu; Azerbaycan oldu. SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, Hazar’dan Çanakkale’ye isimli albümü Sayın Cumhurbaşkanlarına hediye etti. Yavuz, “Törenin anısına Bakü’de ve Çanakkale’de yatan şehitlerimizi buluşturduğumuz bu kitap, günün manasını çok güzel ifade etti. Çanakkale zaferinin 100. yıldönümünde TANAP temelini kadim Türk yurdu Kars’ta atmaktan dolayı gururluyuz. Bu tarihi günün anısına yaptırdığımız bu kitapta Bakü ile Çanakkale şehitlerini buluşturduk. Nuri Paşa’nın Bakü’de yatan askerleri, Mustafa Kemal Paşa’nın Çanakkale’ de yatan askerlerine selam gönderdi” dedi. 2015 | 13 HABERLER TANAP HEYECANI HALK KONSERİ İLE KUTLANDI 14 | Energy Of Turkey TANAP’ın temel atma töreni öncesinde ünlü sanatçı Kıraç ile Azerbaycan’ın tanınmış sanatçıları Azerin, Samir Piriyev ve Natig Ritim Grubu konser verdi. Ücretsiz halk konserini 5 bin Karslı izledi. SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, “TANAP, Bakü’de ve Çanakkale’de yatan şehitlerimizi buluşturacak” dedi. 2015 | 15 HABERLER B ir Millet İki Devlet ülküsüyle kol kola, omuz omuza yürüyen Azerbaycan ve Türkiye arasındaki işbirliğinin, enerjideki somut yansıması kabul edilen Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı’nın temel atma töreni Kars’ta düzenlenen konserle kutlandı. Ünlü sanatçı Kıraç, Azerbaycan’ın tanınmış sanatçıları Azerin, Samir Piriyev ve Natig Ritim Grubu 16 | Energy Of Turkey 16 Mart akşamı, TANAP Projesi’nin temel atma törenini Karslılarla kutlamak için müzik ziyafeti verdiler. İsmail Aydemir Spor Salonu’nda ücretsiz gerçekleştirilen halk konserini yaklaşık 5 bin Karslı izledi. Konser öncesi Karslıları selamlayan SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz konuşmasında; “Türk tarihinin en büyük projesi TANAP, Bakü’de yatan şehitlerimizi, Çanakkale’de KENAN YAVUZ: TANAP BAKÜ’DE VE ÇANAKKALE’DE YATAN ŞEHITLERIMIZI BIR ARAYA GETIRECEK. yatan şehitlerimizle buluşturacak. Bu projeyle Bakü’de yatan 1130 tane Türk şehidi, Çanakkale’de yatan yüz binlerce şehidimize selam gönderecek. Bakü fatihi Nuri Paşa, Çanakkale’nin fatihi Mustafa Kemal Paşa’ya selam gönderecek” dedi. Kars Belediye Başkanı Murtaza Karaçanta da konser öncesi yaptığı kısa konuşmada, “TANAP Projesi Hazar’dan Çanakkale’ye kadar uzanıyor. Bu önemli projenin temel atma törenini Kars’ta yapmaları bizler için büyük bir gururdur. SOCAR’dan bu tür projelerin devamını bekliyoruz” dedi. 2015 | 17 HABERLER PETKİM “MÜKEMMELLİK” YOLCULUĞUNDA YARIM ASRI GERİDE BIRAKTI Petkim’in 50’nci yılı, İzmir’de düzenlenen törenlerle kutlandı. Törenlere Azerbaycan Ekonomi ve Sanayi Bakanı Şahin Mustafayev ve Azerbaycan Enerji Bakanı Natig Aliyev’in yanı sıra, SOCAR ve Petkim yöneticileri, İzmirliler ve Petkim çalışanları da katıldı. 18 | Energy Of Turkey 3 Nisan 1965 tarihinde kurulan ve yarım yüzyıllık tarihinde Türk sanayii için en önemli hammadde üreticilerinin başında gelen Petkim’in 50. kuruluş yıl dönümü İzmir’de düzenlenen törenle kutlandı. İzmir’in Aliağa ilçesindeki Petkim Kültür Merkezi’ndeki törene Azerbaycan Ekonomi ve Sanayi Bakanı Şahin Mustafayev, Azerbaycan Enerji Bakanı Natig Aliyev, İzmir Valisi Mustafa Toprak, Aliağa Kaymakamı Bayram Yılmaz, MUSTAFAYEV: PETKIM, AZERBAYCANTÜRKIYE ILIŞKILERININ UĞURLU INKIŞAFININ BIR SIMGESIDIR. İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Sırrı Aydoğan, Aliağa Belediye Başkanı Serkan Acar, SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev, SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz ile Petkim çalışanları katıldı. Program, Mustafa Kemal Atatürk ve Haydar Aliyev için yapılan saygı duruşuyla başladı. Ardından İstiklal Marşı ve Azerbaycan Milli Marşı’nın okunduğu tören, Petkim 50. yıl belgeseli ile devam etti. Törene ev sahipliği yapan Petkim Genel Müdürü Sadettin Korkut, şirketin 3 Nisan 1963’ten bu yana Türkiye sanayisinin can damarlarından biri olduğunu söyledi. Petkim’in üretim kapasitesini her geçen gün arttırdığına işaret eden Korkut, “Kuruluş yıllarında petrokimya sektörünün kalkınmış ekonomilerin en önemli motorlarından biri olacağını gören vizyon, Petkim’i kurarak çok büyük projeye imza attı” dedi. Yarım yüzyıldır hiç bitmeyen bir üretim sevdası ve her geçen gün artan bir kararlılıkla çalıştıklarını anlatan Korkut, “Sanayileşmek ve yerli üretim gücünü artırmak için sanayi tesisleri kurmak ve geliştirmek zorunda olan ülkemizde Petkim ve benzer birkaç ağır sanayi kuruluşu sayesinde birçok sanayi kolu gelişti” dedi. Petkim’in Türkiye’nin demokrasi tarihindeki gibi iniş çıkışlar yaşadığını kaydeden Petkim Genel Müdürü, “Özelleştirme süreci 22 yıl sürdü. Petkim’in çok karlı dönemleri de oldu, zaman zaman ekonomik krizlerden dolaylı ya da doğrudan etkilendi. Burada üretilen kaynağı, burada değerlendirme imkanı olmadığından atılması gereken adımlar atılamadı. Belki o adımlar zamanında atılsaydı ülkemizde bir değil birden fazla Petkim olacaktı” diye konuştu. “YILLIK 3,6 MILYON TON BRÜT ÜRETIM” Petkim Yarımadası’ndaki rüzgar enerji santralinin çok yakın zamanda enerji üretmeye başlayacağını vurgulayan Korkut, şunları söyledi: “Hammadde güvenliğimizi yüzde 100 noktasına taşıyacak STAR Rafinerisi için geri sayım devam ediyor. Aliağa’da 15 fabrika ve 7 yardımcı ünitemiz ile yılda 3,6 milyon ton brüt üretim gerçekleştiriyoruz. Kısa süre önce tamamladığımız yatırımlarla toplam üretim kapasitesi yüzde 13 arttı. Petkim’de 1 kişiyi işe aldığımızda çarpan etkisiyle bağlı endüstrilerde 5 kişiye iş sahası açtığımızı hesaplayabiliyoruz. Petkim’de üretimi 1 gram artırsak, 1 gram daha az mal ithal ediyoruz. Başta plastik, ambalaj, kimya, boru, boya, tekstil olmak üzere imalat sanayiinin temel sektörlerine hammadde sağlayan şirketimiz bu sektörlerin ülkemizde çok başarılı bir şekilde gelişmesinde 50 yıldır kaldıraç işlevi görüyor. 2014 yılı sonu itibariyle 4 milyar TL’nin üzerindeki ciromuz ve yaklaşık 2 bin 500 çalışanımızla Ege Bölgesi’nin en büyük, Türkiye’nin 13. büyük şirketi konumundayız. Faaliyet gösterdiğimiz Aliağa ilçemizin bir sanayi kenti olmasında Petkim’in rolünü özellikle vurgulamak isterim.” “PETKIM, SOCAR ILE YENIDEN VÜCUT BULDU” Mustafa Kemal Atatürk’ün “Azerbaycan’ın sevinci bizim sevincimiz, kederi bizim kederimizdir” ve Haydar Aliyev’in “Bir Millet, İki Devlet” sözlerini hatırlatan İzmir Valisi Mustafa Toprak 2015 | 19 HABERLER Azerbaycan Enerji Bakanı Natig Aliyev ise, “İki lidere de minnettarız. Özelleştirme öncesi ve sonrası kendini yenileyen, katma değer üreten, istihdam üreten çok önemli bir tesis. Ar-Ge ve inovasyon faaliyetlerini de ihmal etmeden çalışmalarını sürdüren Pektim, verimlilik artışı sağlayan yeni fabrikalar açıyor, ürettiği katma değeri ve istihdamı temiz çevre anlayışla gerçekleştiriyor. Petkim SOCAR ile yeniden vücut buldu. Yapımı devam eden Star Rafinerisi ile yakın zamanda devreye girecek konteyner limanı ilimize, ülkemize önemli katkılar sağlayacaktır” dedi. “PETKIM AZERBAYCAN IÇIN ÇOK ÖNEMLI” SOCAR’la ilgili sinevizyon gösteriminin ardından kürsüye gelen Azerbaycan Ekonomi ve Sanayi Bakanı Şahin Mustafayev, “Çok güzel istatistikler gösterildi. Rakamlar her şeyi anlattı. SOCAR’ın Türkiye’deki ilk yatırımı olan Petkim, Azerbaycan-Türkiye ilişkilerinin uğurlu inkişafının bir simgesidir. Bu yarımadaya yapılacak yatırımlar 2008- 20 | Energy Of Turkey Azerbaycan Ekonomi ve Sanayi Bakanı Şahin Mustafayev 2018 arasındaki 10 yılda 10 milyar doları bulacak. Azerbaycan artık Türkiye’de en büyük yatırımcılardan birisidir. Önderlerimiz Haydar Aliyev ve Mustafa Kemal Atatürk’ün sözleri ‘Bir Millet, İki Devlet’ ülküsü ile bizlere rehberlik ediyor. Bu emekdaşlık çok derin köklere dayanıyor. SOCAR’ın 2023 yılında Türkiye’nin en büyük sanayi şirketi olması hedefine tam destek veriyoruz. Azerbaycan’ın Türkiye’deki sermayesi 18-20 milyar dolara yükselecektir. Bu işbirliği derin köklere dayanmaktadır. Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı bu işbirliğinin ilk meyvesidir. Bu işbirliği, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in siyasi iradesine dayanır. İki ülke arasındaki bu dostluk daimi ve ömürlük olacaktır” ifadesini kullandı. “TÜRKIYE’NIN 2023 HEDEFINI YÜREKTEN ISTIYORUZ” Azerbaycan Enerji Bakanı Natig Aliyev, Petkim’in 50. kuruluş yıl dönümünü bir bayram olarak niteleyerek, “Türkiye ile Azerbaycan arasındaki stratejik iktisadi Fikrimce Öneri Sistemi’ne 5000’inci öneriyi veren Petkim çalışanı Emrah Yörük’e otomobil hediye edildi. işbirliğinin bayramı olarak kabul ediyoruz. Bu işbirliği Azerbaycan’ın bağımsızlığını kazanmasından hemen sonra 1994 yılında başladı, geçen 21 yılda, her yıl artan bir ivme ile çok önemli projelere imza attık. Asrın Projesi olarak adlandırılan Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı, BaküTiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi, Petkim Yarımadası’na yapılan yatı- rım projeleri ve son olarak 17 Mart 2015 tarihinde temelini attığımız Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi bu vizyonun önemli adımları olarak tarih sahnesinde yerini alıyor. Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ifade ettiği gibi Türkiye, 2023 yılında dünyanın 10 büyük ekonomisi arasına girecek. Biz bunu yürekten istiyoruz. O gün, Türkiye ve Azerbaycan işbirliği dünyaya örnek olacak” dedi. Şefliğini SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, Petkim Genel Müdürü Saadettin Korkut ve SOCAR Türkiye Başkan Birinci Yardımcısı Samir Kerimli’nin yaptığı koro sahnede “Samanyolu” şarkısını söyledi. “TÜRKİYE VE AZERBAYCAN OLMADAN ENERJİ GÜVENLİĞİ OLMAZ” SOCAR’ın enerji yatırımlarının dünyada dikkati Türkiye ve Azerbaycan’ın üzerine çevirdiğini anlatan Aliyev, şöyle devam etti: “Türkiye ve Azerbaycan olmazsa enerji güvenliğinden bahsetmek mümkün olmaz. 2008 yılında Petkim’e yapılan yatırımla kurulan işbirliği büyük anlam taşıyor. SOCAR’ın tuttuğu yol, Petkim’in ortaya çıkmasında önemlidir. Petkim, 2023 yılında Türkiye’nin en büyük sanayi tesisi olacaktır. Azerbaycan’ın burada önemli bir rolü olacaktır. İzmir’de büyük bir sanayinin ortaya çıkması yeni istihdam ve sosyal yapının ortaya çıkması adına önemlidir.” 50. yaşını kutlayan Petkim’in son 32 senesine bizzat tanıklık ettiğine dikkat çeken Petrol İş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Öztaşkın da, “Petkim sadece bir işyeri olarak değil sosyal konutları, lokalleri, misafirhaneleri, her türlü sportif faaliyet alanları, plajlarıyla, okullarıyla tam bir yaşam alanıdır. Türkiye’nin farklı yerlerinden çalışmak üzere insanlar Aliağa’ya gelmişlerdir. Bu anlamda Petkim bir okuldur. Petkim Ege bölgemize çok önemli katkılar sunmuştur. Sendika- mız Petkim’in her zaman arkasında durmuştur. Petkim’i yaşatacağız ve büyüteceğiz. Petkim de Türkiye için üretmeye devam edecektir” diye konuştu. SOCAR BAŞKANI VE PETKİM AYNI TARİHTE DOĞDU Petkim’in 50. kuruluş yıldönümü töreninde hoş bir sürpriz de yaşandı. SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev, kendisinin de 3 Nisan 1965 doğumlu olduğunu belirterek, “Petkim’in kurulduğu gün benim doğum günüm. Petkim’in kaderinin benim kaderime yazıldığının en önemli göstergesi budur. Bu kaderi bir ömür boyu taşıyacağım” dedi. Abdullayev, törene katılanların yoğun alkışını alan bu sözleri sonrasında, Fikrimce Öneri Sistemi’ne 5000’inci öneriyi veren Petkim çalışanı Emrah Yörük’e Renault Clio marka bir otomobil hediye etti. Otomobilin anahtarını, Yörük ve kızı Buğlem’e, SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz ile SOCAR Dünya Başkanı Rövnag Abdullayev birlikte takdim etti. 2015 | 21 HABERLER PETKIM 50’NCI GURUR YILINI KUTLADI 50’nci gurur yaşını kutlayan Petkim, yıl dönümü nedeniyle düzenlenen özel programda kapılarını basın mensuplarına açtı. SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz ve Petkim Genel Müdürü Sadettin Korkut kurumun geleceğe dönük hedeflerini anlattı. S tratejik öneme sahip petrokimya sektöründe Türkiye’de ilklerin öncüsü olarak yola çıkan ve tek yerli hammadde üreticisi sıfatıyla yarım yüzyılı geride bırakan Petkim’in 50’nci yıldönümü nedeniyle düzenlenen özel programda, Petkim kapılarını basın mensuplarına açtı. Konukları ağırlayan SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz ve Petkim Genel Müdürü Sadettin Korkut, geleceğe dönük güçlü mesajlar verdi. İzmir Aliağa’daki Petkim Yarımadası’nda düzenlenen programda, basın mensupları sahayı gezdi. SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, Petkim Genel Müdürü Sadettin Korkut ve projelerin yöneticileri inşaatı süren iki dev yatırım STAR Rafinerisi ile Petlim Limanı hakkında bilgi verdi. Kenan Yavuz, 50 yıldır insana ve hayata değer katmak için üreten Petkim’in, Türkiye ile Azerbaycan arasındaki dostluğun ve stratejik ortaklığın yansıması olduğunu söyledi. Yavuz, “Türkiye ve Azerbaycan’ın stratejik ortaklığı ve iki liderin, siyasi iradeleri olmasaydı, bu yatırımların hiçbiri olmazdı. Çünkü ekonomik fizibilite kadar dayanıklılık da çok önemli. Cumhurbaşkanı 22 | Energy Of Turkey Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in siyasi iradesi ve kararlılığı sayesinde başarıya ulaştık. Her iki lider de yatırımlarımızın her aşamasında desteklerini hiç esirgemediler. Onların vizyonu ve kararlılığı bizim azmimizi artırdı” dedi. 17 Mart’ta temeli atılan 10 milyar dolarlık TANAP projesinin; bu işbirliğinin yansıması olduğunu belirten Yavuz, “TANAP projesini, rafineri doğurdu. Petkim’in varlığı ve özelleştirilmesi, hem Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin, hem bu projelerin tetikleyicisi ve hızlandırıcısıdır” diye konuştu. mizi Türkiye’nin en büyük yatırımlarının merkezine taşımayı başardık. Bununla gurur duyuyoruz. 2020’de burası Avrupa’nın entegrasyona dayalı en büyük üretim merkezlerinden bir tanesi olacak.” “Türkiye’ye Petkim’den 4 tane lazım” diye devam eden Kenan Yavuz bir de çağrı yaptı: “Eğer birisi ülkeye petrokimya tesisi yapmak isterse gelsin, tüm gücümüzle yardımcı oluruz. Bilgi, tecrübe, doküman ne isterse. Yeter ki bir tane daha petrokimya tesisi olsun.” “SIFIRDAN KURMAK EN AZ 5 MILYAR DOLAR” SOCAR Türkiye Başkanı Yavuz, STAR Rafinerisi’ni anlatırken, Türkiye’de 40 yıl aradan sonra yapılacak ilk rafineri olacağını hatırlattı. Yavuz şöyle konuştu: “Bugüne kadar Türkiye’de rafinerileri ve petrokimya üretim tesislerini devlet yaptı. Hiçbir özel sektör kuruluşu rafineri ve petrokimya üretim tesisi yapmaya cesaret edemedi, biz ettik. Onun için biz Türkiye’nin en babayiğit şirketiyiz. Varsa meydan okuyan çıksın ortaya. Bir ülkenin sanayileşmesinin en temel noktası ara malı üretimidir. Eğer hammaddeniz yoksa hammaddeyi getirip ara malını burada üretemezseniz, Kenan Yavuz, “Türkiye’nin en büyük yatırımlarının merkezi haline getirdik” dediği Petkim’i şöyle anlattı: “50 yılı kısa sürede anlatmak zor. Türkiye’nin sanayileşme tarihi Petkim’in tarihiyle bire bir örtüşüyor. Bugün Petkim’i sıfırdan kurmanın maliyeti; 5 milyar dolardan aşağı olmaz ama sadece parayla yapılacak bir iş değil. Türkiye’de böyle bir arazi yok. Petkim özelleştirildiğinde 26 çarpanla satıldı. Türkiye’nin en pahalı özelleştirmesidir. 50’nci yılda kamuoyu karşısına gururla ve onurla çıktık. Biz şirketi- “TÜRKIYE’NIN EN BABAYIĞIT ŞIRKETIYIZ” size sadece işçilik kalır. Ara malını ithal edersiniz, montajını burada yaparsınız üstüne işçiliği koyar tekrar satarsınız ama böyle bir yapı Türkiye’yi ayakta tutmaya yetmez. Ara malı üretmeden sanayileşme iddiası olmaz. Bu ülke ara malı üretimini, Tüpraş’ı ile Petkim’i ile Ereğli Demir Çelik ile zamanında doğru bir şekilde algılamış ve kendi sınırları içerisinde konuşlandırmaya gayret etmiş. Biz ara malı üretiyoruz. Ara malı demek teknoloji demek, bilgi transferi demek, yetiştirdiğiniz okuttuğunuz mühendisten faydalanmak demek.” “LIMAN, PIRE’DEN KURTARACAK” İnşaatı süren Petlim’in de gezildiği turda Kenan Yavuz, limanın önemine değindi: “Limanı 400 milyon dolar yatırımla tamamlıyoruz. Ekipman yatırımını işletici yapacak, altyapıyı biz yapıyoruz. 300 milyon civarında bir harcama yapıyoruz. Limanı bitince teslim edeceğiz. 28 yıllığına işletmesini dünyanın en büyük konteyner elleçleme firması olan APM üstelenecek. Limanın en büyük özelliği Pire Limanı’nın alternatifi olacak. Ege’de büyük gemilerin gireceği bir liman yok. Büyük gemiler önce Pire Limanı’na gidiyor. Yükleri daha küçük gemilere bölündükten sonra bölgeye gelebiliyor. Dünyanın en büyük konteyner gemilerini limanımıza kabul edebileceğiz. Alsancak Limanı da kruvaziyer ve yat limanı olsun, diyoruz. Petlim için hedefimiz, sonbaharda cumhurbaşkanlarımızın teşrifleriyle limanı açmak. Petkim güvenilir bir kurum. Kaliteden asla taviz vermiyoruz. Türkiye’deki petrokimyasal ürün talebinin ortalama yüzde 20’sini karşılıyoruz. Yüzde 80’i dışarıdan geliyor. O yüzden Petkim’deki üretim artışı KENAN YAVUZ: PETKİM’İ TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK YATIRIMLARININ MERKEZI HALINE GETIRDIK. ve verimlilik kritik bir faktör. SOCAR, Petkim için büyük şans oldu. Petkim’de gelişmiş bir petrokimya tecrübesi var. SOCAR da hammadde kaynaklarına sahip çok güçlü bir şirket. İkisinin birleşmesi müthiş bir sinerji yaratmış. Yatırımcı vizyonuyla Petkim merkezli geliştirilen projeler önünü açmış, bugün 10 milyar dolarlık TANAP’tan, toplamda 20 milyar dolarlık bir yatırımdan bahsediyoruz. Bunlar gurur verici. Petkim’in elinden tutmuş, geleceğe taşıyan adımları atmış. Ülke ekonomisi için çok önemli.” 2015 | 23 HABERLER MEDYA VE İŞ DÜNYASI PETKİM İÇİN İZMİR’DE BULUŞTU Petkim’in 50. kuruluş yıl dönümü kutlamaları çerçevesinde İstanbul ve İzmir’den iş ve medya dünyası temsilcileri ile İzmir protokolü gala yemeğinde bir araya geldi. Gecede konuşma yapan SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, “Özelleştirmede Petkim’in Azerbaycan’ın devlet petrol şirketi SOCAR tarafından satın alınması beni çok mutlu etmiştir” dedi. P etkim’in 50. yıl kutlamaları çerçevesinde düzenlenen Petkim Yarımadası’ndaki basın gezisinin ardından İstanbul ve İzmir’den iş ve medya dünyası temsilcileri, Swissotel Büyük Efes’te verilen 50’nci yıl yemeğinde bir araya geldi. İzmir protokolünün de katıldığı yemekte konuklar Türk ve Azerbaycan müziği- 24 | Energy Of Turkey nin seçkin örnekleriyle keyifli bir gece yaşadı. Gecede yaptığı konuşmada, göreve başladığında Petkim’in 39. kuruluş yıl dönümünü kutlarken kafasında “acaba bu şirketin 50. yılını görebilecek miyiz” sorularının bulunduğunu belirten SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, “Özelleştirme öncesinde Ege Bölgesi Sanayi Odası’nda bir konuşma yapmış ve Petkim KENAN YAVUZ: PETKIM’IN SOCAR TARAFINDAN ALINMASI BENI ÇOK MUTLU ETMIŞTIR. özelleştirilecek ama Petkim özelleştirildikten sonra buraya bir rafineri yapılmazsa 2015 yılından sonra Petkim’i herkes unutsun demiştim. Petkim’in ayakta kalması için bir rafineri entegrasyonuna kesinlikle ihtiyacı vardı. Bugün, rafinerimizin inşası hızla ilerliyor ve 2018 yılında devreye alacağız. Bu özelleştirmede Petkim’in Azerbaycan’ın devlet petrol şirketi SOCAR tarafından satın alınması beni çok mutlu etmiştir. Çünkü bu güzel tesis acaba yaban ellere mi gidecek korkusuyla uyuyamadığım o kadar çok geceler oldu ki. Ama çok şükür Rabbime o korkuların hiç biri gerçekleşmedi ve Rabbim aynı dili konuştuğumuz, aynı kültürü paylaştığımız SOCAR ile yolumuza devam etmeyi nasip etmiştir. Onun için çok mutluyuz ve gururluyuz” dedi. PETKIM’E EMEĞI GEÇENLERE TEŞEKKÜR Petkim’in kurulmasından bu güne emeği geçen herkese teşekkür ederek konuşmasına başlayan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu da, “Türkiye’nin en önemli konusu üretimdir. Bunu sağladığımızda Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün gösterdiği hedefe daha da yaklaşacağız ve böylece Türkiye’yi, muasır medeniyetler düzeyinin üzerine çıkaracağız” dedi. SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, Aziz Kocaoğlu’na SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’na “Hazar’dan Çanakkale’ye” kitabını takdim etti. konuşmasının ardından TANAP Temel Atma Töreni’ne katılan üç ülke cumhurbaşkanına hediye ettikleri “Hazar’dan Çanakkale’ye” kitabını takdim etti. İzmir Devlet Türk Dans Topluluğu ve Alihan Samedov’un sahne aldığı gecenin finalinde SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, Azerbaycanlı sanatçı Tunzale Ağayeva ile düet yaptı. Birlikte ‘Çırpınırdı Karadeniz’ türküsünü söyleyen Kenan Yavuz ve Tunzale Ağayeva’ya tüm davetliler de eşlik etti. 2015 | 25 HABERLER İZMİRLİLER 50’NCİ YIL KONSERİ İLE COŞTU Petkim’in 50’nci yaş kutlamaları kapsamında Gündoğdu Meydanı’nda düzenlenen konser, İzmirlilere unutulmaz bir gece yaşattı. 2 Nisan’da Aliağa Petkim Tesisleri’nde çalışanlar için hazırlanan ilk törenle başlayan kutlamalar, 10 bin İzmirlinin katıldığı Göksel konseriyle sona erdi. 26 | Energy Of Turkey 2015 | 27 HABERLER E ge’nin En Büyük 100 Sanayi Kuruluşu listesinde birinci sırada yer alan Petkim, 50’nci yıl dönümünü Gündoğdu Meydanı’nda İzmirlilerle birlikte kutladı. 4 Nisan Cumartesi günü saat 19.30’da DJ performansıyla başlayan konsere 10 bin İzmirli katıldı. Petkim Çalışan Korosu, SOCAR 28 | Energy Of Turkey Türkiye Başkanı Kenan Yavuz şefliğinde Berkant’ın unutulmaz şarkısı Samanyolu’nu söyledi. Petkim çalışanlarına bu şarkıda Sinema Senfoni Orkestrası eşlik etti. Meydandaki binlerce İzmirlinin de eşlik ettiği Samanyolu şarkısının ardından, içinden İzmir geçen şarkılarıyla Sinema Senfoni Orkestrası sahnedeydi. Binlerce İzmirli, ‘İzmir’in kavakları’ ve ‘Ah bir ataş ver’ gibi şarkıları orkestrayla birlikte söyledi. PETKIM IÇIN SENFONI ORKESTRASI’YLA ILK DEFA Petkim’in 50’nci yıl kutlamaları için Sinema Senfoni Orkestrası ile ilk defa sahne alan Göksel sevilen şarkılarını İzmir halkı ve Petkim çalışanları için söyledi. Gecede yakın zamanda aramızdan ayrılan Kayahan’ın anısına sözü ve bestesi sanatçıya ait olan “Kar Taneleri” parçasını seslendirdi. Kayahan’ın İzmir doğumlu olduğunu yolda gelirken öğrendiğini söyleyen Göksel, Gündoğdu Meydanı’nı ışıklarıyla aydınlatan binlerce İzmirliye “Çok güzelsiniz hepiniz ‘Kar Taneleri’ gibi görünüyorsunuz. Büyük sanatçı Kayahan da ışıklar içinde yatsın” dedi. GÜNDOĞDU’DA ZEYBEK Konserde, İzmir efelerinin Gündoğdu Heykeli’nin önünde oynadığı Zeybek ve İzmir semalarında renkli bir ışık şöleni yaratan havai fişek gösterisi izleyenlerin beğenisini topladı. Petkim’in 50. yıl dönümü kutlama gecesinin sonunda sanatçılarla sahneye çıkan SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz ve Petkim Genel Müdürü Sadettin Korkut, İzmir Marşı’nı meydandaki binlerce İzmirli ile birlikte seslendirdi. Büyük bir coşkuyla söylenen İzmir Marşı’nın ardından Kenan Yavuz, Türkiye ve Azerbaycan arasındaki kardeşliğe vurgu yaparak, SOCAR ve Petkim adına tüm İzmir halkına teşekkür etti. 2015 | 29 HABERLER DAVOS’UN YILDIZLARI AZERBAYCAN VE TÜRKİYE OLDU Bu yıl 45. kez düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nda G20 Dönem Başkanı Türkiye ve 1’inci Avrupa Olimpiyat Oyunları’na ev sahipliği yapacak olan Azerbaycan öne çıktı. D ünya Ekonomik Forumu İsviçre’nin Davos kasabasında bu yıl 45’inci kez düzenlendi. Ana teması “Yeni Küresel Çerçeve” olan forumda 40’tan fazla lider, farklı sorunlarla ilgili görüşlerini dünya kamuoyuyla paylaştı. Davos toplantılarında, siyaset ve iş dünyası liderlerinin yanı sıra akademisyenler, sanatçılar ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinden oluşan toplam 2 bin 500’den fazla katılımcı çeşitli konuları tartıştı. 4 günlük forumda, Paris’teki terör saldırıları gündemin ilk sıralarında yer alırken petrol fiyatlarının düşüşü, Rusya ve Ukrayna arasındaki kriz, Euro borç krizinin yeniden ortaya çıkması olasılığı, iklim değişikliği ve yoksullukla mücadele diğer önemli konular arasındaydı. “Krizler ve İşbirliği”, “Büyüme ve İstikrar”, “Yenilikler ve Endüstri” ile “Toplum ve Güvenlik” toplantılarda ana tartışma konularını oluşturdu. Top- 30 | Energy Of Turkey lantıların ana ekseninde ise bölgesel sorunlar, çatışmalar, finansal kriz, iklim değişikliği, Ebola salgını, ekonomik büyüme, güvenlik ve çevresel sorunlar ile dini hoşgörü gibi konular yer aldı. Bu yılki toplantılar, hem Davos hem de Türkiye açısından çok önemliydi. Sayın Cumhurbaşkanımızın “One Minute” çıkışından sonra Türkiye ilk kez hem de çok geniş bir heyetle Başbakan düzeyinde Davos’a katıldı. G20 Dönem Başkanı Türkiye, ilk B20 Toplantısı’nı da Davos’ta gerçekleştirdi. B20 Türkiye İstihdam Görev Gücü üyesi olarak Davos’ta bulunan SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, Davos’taki izlenimlerini ve düşüncelerini Energy of Turkey dergisi ile paylaştı. Türkiye’nin 6 yıl aradan sonra Davos’a bu düzeyde ve böylesine geniş bir heyetle katılmasının önemine işaret eden Yavuz, “Davos’ta, Başbakanımız Sayın Ahmet Davutoğlu’nun çok iyi hazırlanmış bir programı olduğunu gözlemledim” dedi. UCUZ ARA MALI ITHALATIYLA REKABET GÜCÜ ARAMAK ÇOK YANLIŞTIR VE EKONOMI IÇIN ÇIKMAZ BIR SOKAKTIR. “INSANLIĞIN BAKANLARI GIBI DAVRANIN” TOBB tarafından B20 Toplantıları çerçevesinde onuruna verilen resepsiyonda Başbakan Ahmet Davutoğlu’nu dinleme fırsatı bulduğunu belirten Kenan Yavuz, şu görüşleri dile getirdi: “Sayın Davutoğlu Türkiye’nin dönem başkanı olarak üç ana prensibi ve kriteri bulunduğunu belirterek bunların katılımcılık, uygulanabilirlik ve yatırım olduğunu anlattı. Sayın Başbakan katılımcılığın son derece hayati olduğuna işaret etti ve G20 liderlerine sadece ülkelerimizin liderleri değil, insanlığın ekonomi bakanlarıymışız gibi davranmaları çağrısında bulundu. Ekonominin, ticaretin bakanları, insanlığın iklim bakanları gibi davranmalarını istedi” dedi. Bu yıl Türkiye’nin ev sahipliğinde düzenlenecek olan G20 Zirvesi’nin SOCAR Türkiye için ayrı bir anlamı olduğuna dikkat çeken Kenan Yavuz, şunları söyledi: “Zira bu yıl G20 Zirvesi’ne Azerbaycan da katılıyor. Türkiye, G20’de başkan olarak dışarıdan ülke davet etme haklarından birini Azerbaycan için kullandı. Biliyorsunuz, SOCAR Türkiye’nin kuruluş temelinde ‘Bir Millet, İki Devlet’ anlayışı yer alır. Azerbaycan’ın davet edilmesi bu anlayışın Hükümetimiz tarafından de benimsendiğinin somut ve güçlü örneklerinden biri olduğuna inanıyorum. Bu nedenle Türkiye’nin ev sahipliğinde ve Azerbaycan’ın da katılacağı G20 ve iş dünyasına yönelik B20 toplantıları bizim için büyük önem taşıyor.” “OLIMPIYAT OYUNLARI, DÜNYA IÇIN NADIR BIR FIRSATTIR” Türkiye ile birlikte Davos’un bir diğer yıldız ülkesi ise Haziran ayında Bakü’de gerçekleşecek Avrupa Olimpiyat Oyunları’nın tanıtımıyla öne çıkan Azerbaycan’dı. Tanıtım toplantısında bir konuşma yapan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev: “Spor yeryüzünün insanlarını birleştirir. Olimpiyat Oyunları sırasında tüm savaşlar durdurulmalıdır. Birbiriyle savaş durumunda olan ülkelerin sporcuları yarışlar sırasında adil şekilde mücadele ediyor, ellerini sıkıyor ve galip geleni tebrik ediyorlar. İşte spor budur. Bu, Olimpiyat hareketini ve tüm dünya halklarını birleştiren nadir fırsattır” dedi. Dünya Ekonomik Forumu’nda bu yıl, küresel krizlere ve terör tehditlerine çözüm arandı “AVRUPA’DA KRIZ DEVAM EDECEK” Davos’ta Avrupa’nın uzun zamandır içinde bulunduğu ekonomik krizden kolay kolay çıkamayacağı yönündeki görüşlerinin pekiştiğini vurgulayan SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, Avrupa’nın bu problemlere düşmesine neden olan temel nedenlerin değişmeden devam ettiği görüşünü paylaştı. Kenan Yavuz şu görüşleri dile getirdi: “Almanya’yı bu noktada ayrı tutmak gerekiyor. Almanya dışında, Avrupa’nın bu krizi sürdüreceğini düşünüyorum. Avrupa’nın krizden çıkması için, belki ABD’nin etkin bir yardımı olması lazım. ABD’nin Avrupa’yla müzakerelerine Haziran 2013’te başladığı Transatlantik Yatırım ve Ticaret İşbirliği Anlaşması’nın (TTIP) temelinde de bu yer alıyor. ABD ve AB arasındaki ekonomi dünya ticaretinin neredeyse yarısını oluşturuyor. TTIP, genel olarak uluslararası ekonomide tüm dengeleri yeniden şekillendirecek bir etkiye sahip.” “TÜRKIYE YA TTIP’E TARAF OLMALI YA DA GÜMRÜK BIRLIĞI’NDEN ÇIKMALI” Hükümetin geçen yılın Kasım ayında açıkladığı yeni reform paketinin birçok önemli tedbiri öngördüğünü hatırlatan SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, “Örneğin; ithalata bağımlılığın düşürülmesi tedbiri var ama bunun gerçekleşebilmesi için çözülmesi gereken kronik birkaç problemimiz bulunuyor. Öncelikle bunların çözülmesi gerekiyor” dedi. Gümrük Birliği’nde revizyonun şart olduğunu dile getiren Yavuz, haksız rekabet yaratan, yerli üretimi sekteye uğratan, ithalat karşısında önemli ölçüde mağdur durumda bırakan hususların mutlaka yeniden düzenlenmesi gerektiğine işaret etti. TTIP Anlaşması’na Türkiye’nin de taraf olması gerektiğini vurgulayan Yavuz, şu görüşleri paylaştı: “Taraf olamaz isek mutlaka Türkiye’nin Gümrük Birliği’ni revize etmesi veya askıya alması lazım. ALIYEV: SPORCULAR YARIŞLARDA ADIL ŞEKILDE MÜCADELE EDIYOR. BU, DÜNYAYI BIRLEŞTIREN NADIR BIR FIRSATTIR. Bunun yanında serbest bölgeler, Türkiye’nin içinde ithalata bağımlılığımızı hızlandıran, ekonomiyi ve sanayiyi ucuz ithalat ve ucuz ara malıyla rekabet gücü arayışından alıkoyacak tedbirler lazım. Çünkü ucuz ara malı ithalatıyla rekabet gücü aramak çok yanlıştır ve ekonomi için çıkmaz bir sokaktır. Kronik problemlerimizden biri olan bu konuyu çözmemiz ve üretim gücümüzü arttırmamız lazım. Bu noktada ama Sayın İlham Aliyev’in bu sözleri Davos’ta bir araya gelmiş dünyanın önde gelen siyasetçileri ve işadamlarına verilmiş en önemli mesajlardan biri oldu. üretime yönelik teşviklerin genişletilmesi gerektiğine inanıyorum.” “2015 TÜRKIYE IÇIN ÖNEMLI FIRSATLAR SUNUYOR” Son dönemde yaşanan gelişmeler ışığında 2015 yılının Türkiye için çok önemli fırsatları beraberinde getirdiğini belirten Kenan Yavuz, bu fırsatları hayata geçirebilmek için üretimin sürmesi gerektiğine dikkat çekti. 2014 yılı içinde 2015 ile ilgili daha karamsar bir tablo çizildiğini hatırlatan SOCAR Türkiye Başkanı, “Özellikle ABD’nin parasal genişlemeye son vereceği, faiz artırımlarına başlayabileceği beklentisi yüksekti. Avrupa’nın durumu da net değildi. Olumsuz senaryolar gerçekleşmedi. FED’in parasal genişleme politikasını bir süre daha sürdürme kararıyla parasal kısıtlamaya gitmemesi, ayrıca Avrupa’nın da parasal genişlemesi ve bunların üstüne petrol fiyatlarının düşüşü Türkiye için çok önemli bir fırsat oldu” dedi. 2015 | 31 HABERLER TÜRKİYE VE AZERBAYCAN SERBEST TİCARET YOLUNDA İLERLİYOR Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ticaretin kısa sürede 15 milyar dolara ulaşması için ticaretin serbestleştirilmesi gerektiğini, uygulamanın tarımdan başlayacağını söyledi. Zeybekci, “Asıl hedefimiz ticaretin toptan serbest hale gelmesi” dedi. E konomi Bakanı Nihat Zeybekci, 5 Şubat’ta çeşitli temaslarda bulunmak üzere gittiği Azerbaycan’da Ekonomi ve Sanayi Bakanı Şahin Mustafayev ve Azerbaycan Başbakan Yardımcısı Abid Şerifov ile ayrı ayrı görüştü. Bakü temasları kapsamında Türk işadamları ile yuvarlak masa toplantısı gerçekleştiren Zeybekci, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından da kabul edildi. Temasları kapsamında merhum Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in mezarını 32 | Energy Of Turkey ziyaret eden Bakan Zeybekci, Bakü Türk Şehitliğini ve Bakü Şehitler Hiyabanı’nı da ziyaret etti. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ve Azerbaycanlı mevkidaşı Şahin Mustafayev, Bakü Biznes Merkezi’nde bir araya geldi. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkiye-Azerbaycan kardeşlik ilişkilerinin geliştirilmesi için çok işlerin yapıldığını fakat ilişkilerin daha da iyiye götürülmesinin gerekli olduğunu vurguladı. Türkiye-Azerbaycan arasındaki ilişkilerin gelecek nesillere sağlam şekilde aktarılması- nın önemine dikkat çeken Zeybekçi, “Çok güçlü ortaklık kurmalıyız” dedi. “DIŞ TICARET HACMINI 15 MILYAR DOLARA ÇIKARMALIYIZ” Türkiye’nin son yıllarda elde ettiği başarıları anlatan Bakan Zeybekci, 1980’li yıllarda 2 milyar dolar civarında olan ihracatın bugün 170 milyar dolara ulaştığı bilgisini verdi. Türk sanayisinin son 30 yılda dünyaya açıldığını ve bu şekilde dünya ile rekabet eder hale geldiğini söyleyen Zeybekçi, şöyle konuştu: “Azerbaycan ve Türkiye, tercihli ticaret veya serbest ticaret anlaşması imzalamalıdır. Kademeli şekilde dünyaya açılmak, Azerbaycan’ı güçlendirecektir. Her iki ülkede de karşılıklı ve başarılı yatırımlarımız var. Bu yatırımları artırmalıyız. Dış ticaret hacmimiz 5 milyar dolar. Bu rakam, kardeşliğimize yakışmıyor. 15 milyar dolara çıkarmalıyız.” Dünyada Avrupa Birliği’yle Gümrük Birliği olan tek ülkenin Türkiye olduğunu hatırlatan Bakan Zeybekci, “Şu anda Avrupa Birliği’yle ticaret hacmimiz, dış ticaret hacmimizin yüzde 40’ını ZEYBEKCI: 5 MILYAR DOLAR OLAN TÜRKIYE AZERBAYCAN DIŞ TICARET HACMINI 15 MILYAR DOLARA ÇIKARMALIYIZ. oluşturuyor. Avrupa’yla olan ticaretimizde tarım ürünlerini açmadık. Kapalı tuttuk. Türkiye tarım ürünlerini açacaksa, tarım ürünlerinde serbestliğe gidecekse, onu sadece ama sadece ilk önce kardeş ülke Azerbaycan’la yapmayı düşünüyoruz” diye konuştu. “BAKÜ-TIFLIS-KARS DEMIRYOLU BU YIL FAALIYETE GEÇIYOR” Azerbaycan Ekonomi ve Sanayi Bakanı Şahin Mustafayev’le gerçekleştirdiği görüşmenin ardından basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Bakan Zeybekci, şunları söyledi: “2015 yılında Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı faaliyete başlayacak. TANAP projemiz var. Buradaki boruların yüzde 80’i Türk sanayiciler tarafından üretilecek. Türk ve Azerbaycan tarım ürünlerinin karşılıklı olarak serbest ticareti için çalışıyoruz. Teknik ekipler üç kez görüştü. Bu işi hızlandıracağız. 2015’te bu konuda somut bir sonuca varmak istiyoruz. Ardından asıl hedefimiz iki ülke arasındaki ticaretin toptan serbest hale gelmesi. Artı gerek işadamları, gerek de vatandaşlar için vizelerin serbest olması lazım. İnşallah bu yıl içerisinde de bu konuların takibinde olacağız.” Kardeş ülkenin bakanını ağırlamaktan duyduğu memnuniyeti dile getiren Azerbaycan Ekonomi ve Sanayi Bakanı Şahin Mustafayev de, TürkiyeAzerbaycan ilişkilerinin dünyaya örnek olduğunu vurguladı. Bakan Mustafayev, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin çok iyi düzeyde olduğunu söyleyerek bu ilişkilerin daha da geliştirilmesi gerektiğini belirtti. İki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesinde devlet başkanlarının karşılıklı ziyaretlerinin büyük önem arz ettiğini belirten Mustafayev, bugüne kadar 40’ı ekonomi alanında olmak üzere iki ülke arasında 190’a yakın anlaşma imzalandığını hatırlattı. Mustafayev, şunları söyledi: “Azerbaycan’da halen 2600’den fazla Türk şirketi, Türkiye’de ise 1600’e yakın Azerbaycan şirketi faaliyet göstermektedir. Azerbaycan Türkiye’de 5 milyar dolar, Türkiye ise ülkemizde 6,3 milyar dolar tutarında yatırım gerçekleştirmiştir. Azerbaycan ve Türkiye çok önemli enerji ve ulaşım projelerinde ortaktırlar. Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu hattı, Asya ile Avrupa arasındaki ulaşımın ana hattını oluşturarak ülkelerimizin transit imkanlarını artıracaktır.” Şahin Mustafayev iki ülke arasında karşılıklı ve transit taşımacılığın geliştirilmesi, Türk özel sektörünün Azerbaycan’da yatırımlarının teşvik edilmesi, ihracat ve sanayi alanlarında tecrübelerin paylaşılması ve işbirliğinin geliştirilmesi ile üçüncü ülkelerde ortak yatırımların yapılmasına yönelik olanakların değerlendirilerek daha da geliştirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Azerbaycan-Türkiye-Gürcistan ve Azerbaycan-Türkiye-İran arasında üçlü iş forumlarının oluşturulması önerisinin taraflarca olumlu karşılandığını ve en kısa sürede hayata geçirileceğini vurgulayan Mustafayev, benzer bir uygulamanın Türkmenistan ve Kazakistan ile de gerçekleştirilebileceğine dikkat çekti. CUMHURBAŞKANI ALIYEV ZEYBEKCI’YI KABUL ETTI Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Şahin Mustafayev ile görüşmesinin ardından Başbakan Yardımcısı Abid Şerifov ile basına kapalı bir görüşme gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından da kabul edilen Zeybekci, Cumhurbaşkanı Aliyev’in kendilerini samimi kabullerinden dolayı memnuniyetini belirterek görüşmede iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin ele alındığını kaydetti. Bakan Zeybekci, ayrıca Bakü Büyükelçiliğinde, Azerbaycan’da faaliyet gösteren Türk işadamlarıyla yuvarlak masa toplantısında bir araya geldi. 2015 | 33 HABERLER GÜNEY GAZ KORIDORU DANIŞMA KURULU TOPLANTISI DÜZENLENDİ Güney Gaz Koridoru Danışma Kurulu toplantısında, ortak ülke ve şirketler, projenin gerçekleştirilmesinde kararlı olduklarına dair mutabakat zaptı imzaladı. 1 2 Şubat 2015 tarihinde Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen Güney Gaz Koridoru Danışma Kurulu toplantısı Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in açılış konuşması ile başladı. Toplantıya Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Maroş Şefçoviç, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız Azerbaycan Enerji Bakanı Natig Aliyev, Gürcistan Başbakan Yardımcısı ve Enerji Bakanı Kakha Kaladze, Yunanistan Çevre ve Enerji Bakanı Panagiotis Lafazanis, Arnavutluk Enerji ve Sanayi Bakanı Damian Gjiknuri, Bulgaristan Enerji Bakanı Temenujka Petkova, İtalya Sanayi Bakan Yardımcısı Claudio De Vincenti ve farklı şirket ile kurum yetkilileri katıldı. Bakanlar ve yetkililer, toplantı sonrasında, Güney Gaz Koridoru projesinin gerçekleştirilmesi yönünde kararlılıklarını ifade eden mutabakat zaptını imzaladı. 34 | Energy Of Turkey “GÜNEY GAZ KORIDORU’NU KARARLILIKLA SÜRDÜRECEĞIZ” Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, imza töreni öncesinde, Azerbaycan ve Gürcistan’la daha önce gerçekleştirdikleri Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol, Bakü-Tiflis-Erzurum doğal gaz boru hatları projelerinin Güney Gaz Koridoru’nun da gerçekleşeceğine şüphe bırakmadığını söyledi. Bakan Yıldız, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı’nın (TANAP) da bir ayağını oluşturduğu Güney Gaz Koridoru projesini kararlılıkla devam ettireceklerini, gerçekleştirecekleri diğer projelerin bu projenin kararlılığını kesinlikle bozmayacağını belirtti. Proje için teknik, siyasi ve finansman olarak tüm kesimlerin desteğinin alındığını ifade eden Yıldız, bir sonraki toplantının Türkiye’de yapılmasını önerdi. Rusya ile gerçekleştirilecek YILDIZ: BIZ TANAP’IN ORTAĞIYIZ. TANAP, BIZIM EN GÖZDE PROJEMIZDIR. TANAP’LA ILGILI TEREDDÜT GEREKTIREN BIR HUSUS YOKTUR. olan Türk Akımı projesinden de bahseden Yıldız, şunları kaydetti: “Acaba TANAP’a rakip mi olacak’ diye bahsedilen bu projeyi anlatmak isterim. Uluslararası Enerji Ajansı’nın verilerine göre AB ülkelerinin 559 milyar metreküp doğal gaz ihtiyacı olduğu düşünülürse bu projelerin orta ve uzun vadede birbirlerine rakip olmayacaklarını rahatlıkla söyleyebiliriz. Biz TANAP’ın ortağıyız. TANAP, bizim en gözde projemizdir. TANAP’la ilgili herhangi bir tereddüt gerektiren husus yoktur. TANAP’ı 2018’de tamamlayıp hizmete sunacağız.” Azerbaycan ve Türkiye arasında, “Elektrik enerjisi geliştirilmesi ve mübadelesi alanında işbirliği” protokolü de imzalandı. Protokole, Türkiye adına Enerji Bakanı Taner Yıldız, Azerbaycan adına da Enerji Bakanı Natig Aliyev imza attı. Hazar Ödülleri Sahiplerini Buldu Hazar World Dergisi’nin düzenlediği “Hazar Kısa Film Yarışması” sonuçlandı. Ödüllerin sahiplerini bulduğu geceye Azerbaycan Milletvekili Ganire Paşayeva’nın yaptığı konuşma damga vurdu. H azar Strateji Enstitüsü tarafından yayınlanan Hazar World dergisinin düzenlediği “Ermenistan İşgali Altındaki Karabağ” temalı “Hazar Kısa Film Yarışması”nın ödül töreni 16 Şubat gecesi Feriye Sineması’nda yapıldı. Ödül törenine aralarında Hazar Strateji Enstitüsü Genel Sekreteri Haldun Yavaş, Ayşenur Arslan, Ardan Zentürk, Mustafa Karaalioğlu, Hazar Strateji Enstitüsü Yüksek İstişare Kurulu Üyesi Halil Akıncı‘nın da bulunduğu birçok önemli isim katıldı. Hazar Strateji Enstitüsü Genel Sekreteri Haldun Yavaş törende yaptığı konuşmada Azerbaycan ve Türkiye’nin birbirinden ayrılması mümkün olmayan iki sorunu olduğunu belirterek şöyle konuştu: “Birincisi ortaya atıldığı andan itibaren sürekli evrim geçirerek günümüze ulaşan Ermeni meselesi, ikincisi de yüzde 20’si Ermenistan tarafından işgal edilmiş Karabağ meselesidir. 100 yılı aşkın bir süredir farklı bahanelerle Türkiye ve Azerbaycan’a karşı terör saldırıları, işgaller, katliamlar, sabotaj ve suikastlar gerçekleştirildi. Bunlardan biri de hafızalarımızda tazeliğini koruyan Hocalı katliamı oldu. Ermeniler bir gün içinde Hocalı kasabasını yok ederken yüreklerimize de dindiremediğimiz bir acı bıraktı.” Ödül törenine katılan Azerbaycan Milletvekili Ganire Paşayeva da konuşmasına hunharca katledilen Özgecan Aslan’ı anarak başladı: “Son iki gündür hepimiz bir şok yaşıyoruz; bir kızımızın, kardeşimizin hunharca, vahşice katledilmesinin şokunu. Ona Allah’tan rahmet diliyor, ailesinin acısını paylaşıyoruz. İki gündür Özgecan’ın gözleri, 23 yıldır da, Hocalı’da tecavüze, şiddete uğrayıp katledilen kadınlarımızın gözleri, gözlerimizin önünden gitmiyor. Onlarca kadınımız, Özgecan’ın yaşadıklarını yaşadılar. Biz hiçbir zaman, dünyanın hiçbir yerinde insanların öldürülmesine taraftar olan bir toplum olmadık ama Charlie Hebdo için yürüyen batılı liderler, yüzlerce insan, Ermenistan askerleri tarafından katledilirken neden yürüyüş yapmadılar? Neden seslerini hiç duymadık? Ölenler hangi milletten olursa olsun önce insandı. Biz hala o sesleri duymuyoruz! Bu bir insanlık utancıdır! Biz sadece adalet istiyoruz! O katliamı yapan insan- Hazar Kısa Film Yarışması’nın ödül törenine Azerbaycan Milletvekili Ganire Paşayeva katıldı. lar, Ermenistan’da önemli görevlerdeler. Dünyanın “insan hakları” diye bar bar bağıran örgütleri, devletleri, 1 milyon insanın kendi evinde yaşama hakkının Ermenistan tarafından ihlaline çok sakin bakıyor! Fransa Cumhurbaşkanı sözde Ermeni soykırımının 100. yılı için “Erivan’a gideceğim” diyor. Senin babanın bile görmediği olaylarla gidiyorsun da, neden her şeyini gördüğün Hocalı için bir açıklama yapmıyorsun? Sözde Ermeni soykırımı iddialarıyla, milletimize karşı neler yapıldığı ortada. Ben böyle bir şeyi hazmetmem, dedelerime de böyle bir leke vurulmasını asla kabul etmem”. SOCAR’DAN FINALISTLERE SÜRPRIZ Yarışmada birincilik ödülünü Cennet Çiçekleri isimli filmiyle Ömer Miraç Tunç alırken ikincilik ödülü Reşad Zeynalov’un, üçüncülük ödülü Gökalp Yamen’in oldu. Zümrüt Karatekin’in jüri özel ödülüne layık görüldüğü yarışmada SOCAR, sürpriz yaparak dereceye giremeyen finalistlere 1000’er liralık çekler hediye etti. 2015 | 35 HABERLER HOCALI İÇİN DÜNYAYA EMPATİ MESAJI 2011 Eurovision şarkı yarışması birincisi Azerbaycanlı sanatçı Nigar Cemal, Hocalı Katliamı’nın yıl dönümü nedeniyle Ankara’da düzenlenen gecede “Broken Dreams” isimli şarkısıyla dünyaya empati mesajı verdi. H ocalı Katliamı, Azerbaycan’ın önde gelen insan sermayesinin gelişimi merkezlerinden INDEX’in organize ettiği gecede anıldı. 21 Şubat’ta Ankara Congresium’da gerçekleşen Empathy 2015 organizasyonunda 2011 Eurovision şarkı yarışması birincisi Azerbaycanlı sanatçı Nigar Cemal, katliamın yıl dönümünde dünyaya etkileyici bir mesaj verdi. Nigar Cemal, seslendirdiği “Broken Dreams” isimli şarkıyla ülkesinin yalnızlığını anlatırken, salonun dev sahnesinde ‘3D Mapping’ ve ‘Projection Mapping’ teknolojilerinin kullanıldığı fotoğraf ve Video gösterisi yapıldı. Nigar Cemal’in seslendirdiği Broken Dreams adlı şarkıyı dinlemek için QR kodu okutunuz. “2015 EMPATI YILI OLSUN” Yaklaşık üç bin kişinin katıldığı gecenin açılış konuşmasını yapan INDEX Başkanı Reşad Abdullayev, “Bugün burada, yüreklerimize dindiremediğimiz bir acı ile kazınan Hocalı Katliamı’nın, şehitlerini ve gazilerini hatırlamak için bir araya geldik. Bu vahşetten etkilenen on binlerce insanın acısını paylaşırken, acının hiç değmediği insanları da, bizimle birlikte ‘empati kurmaya’ davet ediyoruz” dedi. Dünyadan Azerbaycan ve Türkiye’nin acıları için empati kurmasını beklediklerini kaydeden Abdullayev, “Her ülkenin, her milletin, 36 | Energy Of Turkey insan olan herkesin bu acıyı anlamasını istiyoruz. Bu yüzden 2015’in empati yılı olmasını diliyoruz” diye ekledi. Katliam mağdurlarından Reşat Zeynallı, Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı İdaresi Siyasi ve Sosyal İşler Daire Başkanı Ali Hasanov, AK Parti Adana Milletvekili, Türkiye-Azerbaycan Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Başkanı Necdet Ünüvar’ın da konuşmacı olarak katıldığı gecenin kapanış konuşmasını ise Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın gerçekleştirdi. ERMENISTAN YÖNETIMINE ÇAĞRI Türkiye olarak Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan arasında tam bir barış, huzur, istikrar ve refah ortamı istediklerini belirten Kalın, “Bunun için yapılması gerekenler bellidir. 92’den beri HOCALI KATLIAMI’NDA NELER YAŞANDI? atılan uluslararası adımlar bellidir, BM Güvenlik Konseyi’nin aldığı kararlar ortadadır. Burada barıştan sürekli kaçan Ermenistan yönetimine bir çağrı yapmak istiyorum. Biz Türkiye olarak Kafkaslar’da barış, istikrar, refah ve huzuru herkes için istiyoruz. Türkiye hazır, Azerbaycan hazır. Ermenistan yönetimi buna hazır mı? İşgale son vererek Karabağ sorununun çözümüne katkı sunacak dirayeti, cesareti gösterebilecekler mi? Türkiye düşmanlığı yaparak, çarpıtılmış bir tarihin muharris sayfala- rından efsaneler çıkartarak bir yere varmanın mümkün olmadığını kendileri artık anlamak durumundalar. Bizim herkesin acısına saygımız var ama herkesin bizim acımıza saygı göstermesini beklemek bizim en doğal hakkımızdır. Hocalı Katliamı’nda hayatını kaybeden insanların hatıralarını yaşatacağız ki, bu acılar tekrar yaşanmasın. Onların aziz hatıralarını hep canlı tutacağız. Özgüvenle, alnımız açık bir şekilde her yerde anlatmaya devam edeceğiz ki bu acılar bir daha yaşanmasın” diye konuştu. Ermeni güçlerinin 1991’in sonlarına doğru ablukaya aldığı Hocalı, 936 kilometre karelik alana sahip, 2 bin 605 ailenin, toplam 11 bin 356 kişinin yaşadığı bir kasabaydı. Aralık 1991’de Karabağ’ın başkenti olarak kabul edilen Hankendi şehrini işgal eden Ermenilerin bir sonraki hedefi, bölgenin tek havaalanına sahip ve stratejik önem taşıyan Hocalı’yı ele geçirmekti. Hocalı’nın etrafındaki bütün köy ve yolları tek tek ele geçiren Ermeni güçleri, kasabanın diğer illerle karayolu bağlantısını kesti. Hocalı’nın diğer bölgelerle tek ulaşım bağlantısı olan helikopter ulaşımı, 28 Ocak 1992’de, Şuşa Ağdam seferini yapan helikopterin Ermeniler tarafından vurulmasıyla ortadan kalktı. Bu olayda, çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan 44 sivil hayatını kaybetti. Ocak ayının başlarından itibaren elektrik enerjisi de kesilen Hocalı’nın savunması, sadece hafif silahlarla silahlanmış yerel savunma güçleri ve az sayıdaki milli ordu askerlerinden ibaretti. 1992 yılı Şubat ayının 25’ini 26’sına bağlayan gece Hocalı’ya saldırıya başlayan Ermeniler, bölgede bulunan Sovyet Ordusu 366. Zırhlı Alayı’nın bütün araçlarını kullanarak, şehri iki saat boyunca top ve tank ateşine tuttu. Saldırıdan bir gün sonra ise hafızalardan yıllarca silinmeyecek olan “Hocalı Katliamı” yaşandı. Resmi verilere göre, Hocalı Katliamı’nda savunmasız durumdaki 106’sı kadın, 83’ü çocuk olmak üzere toplam 613 Azerbaycan vatandaşı hayatını kaybetti. Katliamdan 487 kişi ağır yaralı olarak kurtulurken, Ermeni güçleri bin 275 kişiyi rehin aldı. Bunlardan 150’sinden haber alınamadı. Esirler yıllarca uluslararası kurumlardan gizli olarak köle gibi çalıştırıldı. Tüm dünyanın gözleri önünde meydana gelen Hocalı Katliamı’na, uluslararası kurumlar sessiz kalmayı tercih etti. BM Güvenlik Konseyi 1993’te 4 karar kabul etmiş olsa da, bu kararlar Hocalı Katliamı ile ilgili değil, “Ermenistan’ın Azerbaycan topraklarını işgal ettiğine” yönelikti. Meksika Senatosu, Pakistan Senatosu, Kolombiya Parlamentosu, Çek Cumhuriyeti Parlamentosu Dış İlişkiler Komitesi, ABD’nin Teksas, New Jersey, Massachusetts, Georgia eyaletlerinde kabul edilen kararlarda Hocalı Katliamı “soykırım” olarak nitelendirildi. 2015 | 37 HABERLER BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANI FIKRI IŞIK JURONG ADASI’NI ZIYARET ETTI Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz ile birlikte Singapur’un Jurong Island Petrokimya Özel Sanayi Bölgesi’ni ziyaret etti. B ilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık 14 Şubat’taki Singapur temasları kapsamında Jurong Island Petrokimya Özel Sanayi Bölgesi’ni ziyaret etti. Firma temsilcisi Mao Whey Ying ile görüşerek firma hakkında bilgi alan Işık, petrokimya özel sanayi bölgesini gezdi. Bakan Işık ile birlikte Singapur Jurong Island’ı ziyaret eden SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, “Petkim Yarımadası’nda yürüttüğümüz yatırımlar ile hedefimiz 2018’de Jurong örneğindeki gibi bir modeli hayata geçirmek. Jurong mucizesinin altında yatan üç temel girdi teknik devlet, entegrasyon ve ölçek ekonomisi. Singapur dünyanın en kolay yatırım yapılabilen ülkesi. Bizim Türkiye olarak yatırım süreçlerimizi acilen iyileştirmemiz gerekiyor. El elden üstündür der bir atasözümüz. Bakanımız Fikri Işık ile yaptığımız bu ziyaretin ülkemiz lehine sonuçlar yaratacağına inanıyorum” dedi. Jurong Adası’nın ardından TÜBİTAK muadili bir bilim ve araştırma kuruluşu olan A-Star gelen Bakan Işık, burada Prof. Raj Thampuran ile işbirliği konularında görüştü. Fusionpolis Bilim Parkını ziyaret eden Işık, geliştirilen ürünleri inceledi. Işık, Singapur ziyareti kapsamında, Osmanlı İmparatorluğu’nun Singapur Başkonsolosu Ahmet Ataullah Efendi’nin kabrini ziyaret etti. Ba’alwie Cami ve Müzesini de ziyaret eden Işık, burada Osmanlı döneminden kalan bazı eserleri inceledi ve yetkililerden bilgi aldı. “SERBEST TICARET ANLAŞMASI EN KISA SÜREDE İMZALANMALI” Türkiye’nin Singapur Büyükelçiliğinde, Ticaret ve Sanayi Bakanı Lim Hng Kiang ile bir araya gelen Bakan Işık, müzakereleri devam eden Serbest Ticaret Anlaşmasının en kısa sürede imzalanarak, yürürlüğe girmesinin iki ülke arasındaki ticari ilişkilere büyük katkı sağlayacağını ifade etti. Petkim Ar-Ge Merkezi Hizmete Girdi İnşaatına 2014 yılının ikinci yarısında başlanan ve 6 aydan kısa sürede tamamlanan 1200 metrekarelik Petkim Ar-Ge Merkezi onay alarak hizmete girdi. T ürkiye’nin petrokimya alanında tek yerli hammadde üreticisi olan Petkim’in yeni Ar-Ge Merkezi 15 Ocak’ta hizmete girdi. Petkim, İzmir Aliağa’ya geçtikten sonra farklı binalarda faaliyetlerine devam eden Ar-Ge birimini, 350 metrekaresi pilot tesisler, 850 metrekaresi laboratuvar ve ofislerden oluşan toplam bin 200 metrekarelik kullanım alanlı yeni merkezine taşıdı. Ar-Ge Merkezi, Bilim Sanayii ve Teknoloji Bakanlığı’nın onayıyla resmen hizmet vermeye başladı. 38 | Energy Of Turkey Petkim Genel Müdürü Sadettin Korkut, şirketin özelleştirilmesinden sonra SOCAR Türkiye tarafından planlanan yeni yatırımlar ve teknolojik gelişmeler paralelinde ortaya çıkan beklentilerin, Ar-Ge faaliyetlerine duyulan ihtiyacı artırdığını söyledi. Korkut, şu bilgileri verdi: “Merkezimizin hizmete girmesiyle Petkim’in katma değerli ürünler üretme süreci yeni bir ivme kazandı. Merkezde, ağırlıklı olarak kimya ve kimya mühendisliği disiplinlerinden olmak üzere, 14’u yüksek lisans ve üzeri eğitim alan 40’ın üzerinde personelimiz görev yapıyor. Ar-Ge Merkezimizde ürün ve proses geliştirme, enerji tasarrufu, maliyet düşürme ve çevre faaliyetleri kapsamında yürütülen projelerde kullanılmak üzere güçlü bir cihaz ve ekipman altyapısı bulunuyor. Hükümetimizin son yıllarda Ar-Ge yatırımlarına ve faaliyetlerine verdiği önemi memnuniyetle karşılıyoruz. 2023 yılı için belirlenen yüzde 3’lük hedefi, Türkiye’nin Ar-Ge yatırımlarına en fazla önem veren şirketlerinden biri olarak yürekten destekliyoruz. Petkim, Türk sanayiine katma değeri daha yüksek ürünler kazandırma sürecinin en önemli halkası olmaya devam edecek.” İhracatta yüksek katma değer sağlamanın sanayi kuruluşlarının Ar-Ge çalışmaları ve inovatif faaliyetleriyle mümkün olacağına değinen Korkut, “Bugün Almanya’da 4,1 dolar olan ihracatın kilogram değeri, ülkemizde 1,5 dolar düzeyinde. Bu değeri ilk etapta 3 dolara çıkarmak gerekiyor. Ar-Ge yatırım ve teşvikleri burada biz sanayi şirketlerine önemli bir katkı sağlıyor” dedi. Kenan Yavuz’a “Türk Dünyasına Hizmet” Ödülü SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, Türkiye-Azerbaycan enerji politikası ve ekonomi ortaklığına hizmetleri nedeniyle TÜRKSAV Türk Dünyası Hizmet Ödülü’ne layık görüldü. T ürk Dünyası Yazarlar ve Sanatçılar Vakfının (TÜRKSAV) kuruluşundan bu yana her yıl vermeyi sürdürdüğü “Türk Dünyasına Hizmet Ödüllerinin” bu yılki sahipleri açıklandı. Merkezi Ankara Çankaya’da bulunan TÜRKSAV Yönetim Kurulu Başkanı Yahya Akengin, düzenlediği basın toplantısında; bu yıl 9 ülkeden 16 kişi, kurum ve kuruluşa ödül verilmesinin kararlaştırıldığını açıkladı. Akengin, 2015 yılında TÜRKSAV’ın yapacağı etkinliklerde, Ermeni diasporasının Türkiye aleyhinde dünya genelinde yürütmekte olduğu kampanyalarla ilgili Türk ve Türk dünyası kamuoyunu bilgilendirme ve aydınlatmayı ön planda tutmayı amaçladıklarını belirtti. SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, Türkiye-Azerbaycan enerji politikası ve ekonomi ortaklığına hizmetleri nedeniyle ödüle layık görülürken, ödül alan diğer kişi ve kuruluşlar şu şekilde sıralandı: Hazar Strateji Enstitüsü, Giresun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Aygün Attar, Bizim Külliye Edebiyat Dergisi, Sanatçı Cüneyt Arkın, Türk Dünyası Mühendisler ve Mimarlar Birliği Başkanı Mehmet Cahit Turhan, TRT Avaz Çevirmeni Yılmaz Batıbay, Azerbaycan Televizyonu, Kırgızistan Türkiye Büyükelçisi İbrahim Cunusov, Kosova Kalkınma Bakanı Mahir Yağcılar, KKTC Yükseköğretim Planlama, Denetleme, Akreditasyon ve Koordinasyon Kurulu (YÖDAK) Başkanı Hüseyin Gökçekuş, Macar Turan Vakfı ve Ressam Lekim İbragimov. Ödüller nisan ayı başında Ankara’da gerçekleştirilecek törenle sahiplerine verilecek. PETKİM İHRACATTA EGE’NİN ZİRVESİNDE Petkim, geçen yıl Ege Bölgesi’nde en fazla ihracat yapan sanayi şirketi oldu. Petkim Genel Müdürü Sadettin Korkut, Türkiye’nin ihracat gelirini sağlama, Ege’ye katma değer oluşturma konusunda da önemli bir görev üstlendiklerini kaydetti. E ge İhracatçı Birlikleri’nin İhracatın Yükselen Yıldızları Ödül Töreni, 31 Ocak 2015 akşamı İzmir Kaya Termal Otel’de düzenlendi. 2004 yılından itibaren her yıl geleneksel olarak düzenlenen ve bu yıl 11. kez gerçekleştirilen törene Başbakan Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan da katıldı. Türkiye çapında 18,8 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren Ege Bölgesi ve Ege İhracatçı Birlikleri, 2014 yılında 54 şirkete 57 ödül sundu. Geçen yıl 40’tan fazla ülkeye yapılan 560 milyon dolarlık ihracatla Petkim, Ege Bölgesi’nde en fazla ihracat yapan sanayi şirketi oldu. Petkim Genel Müdürü Sadettin Korkut, en başarılı ihracatçı ödülünü Başbakan Ahmet Davutoğlu’ndan aldı. Petkim’in sanayi şirketleri için temel hammadde üreticisi olduğunu belirten Sadettin Korkut, Türkiye’nin ihracat gelirini sağlama, Ege’ye katma değer oluşturma konusunda da önemli bir görev üstlendiklerini kaydetti. Petkim’in yüzde 90’ın üzerine ulaşan kapasite kullanımıyla iç pazarın yanı Petkim Genel Müdürü Sadettin Korkut, en başarılı ihracatçı ödülünü Başbakan Ahmet Davutoğlu’ndan aldı. sıra ihracatta da öne çıktığını vurgulayan Korkut, “Hedefimiz petrokimyada Türkiye’nin cari açığının en aza inmesi. Bu amaçla iç pazarda müşterisi olan tüm ürünleri iç pazara sağlamak istiyoruz. Penetrasyonu buna göre yapıyoruz. Bazı ürünlerimizde de tek müşterimiz yurtdışı. İhracatta pazar çeşitliliğine her zaman önem veriyoruz” dedi. Başbakan Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu yaptığı konuşmada tarih boyunca İzmir’in her dönem önemli bir konumda yer aldığını vurgulayarak “İzmir’i yükselen Asya ekonomilerinin Akdeniz’e iniş şehri olarak görüyoruz. Hava, kara, demiryolu yatırımlarımızla ihracatı daha da artırmanın yollarını açacağız” dedi. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ise Ukrayna, Rusya, İran, Irak, Suriye, Mısır ve Libya ekonomilerinde yaşanan olumsuzluklara rağmen Türkiye’nin 2014 yılında 157,6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdiğine dikkat çekti. 2015 | 39 HABERLER SOCAR Türkiye Ailesinin Acı Kaybı TANAP Ailesinin saygıdeğer üyesi Turgay Günay, geçirdiği ani rahatsızlık sonucu 5 Şubat’ta aramızdan ayrıldı. 2 012 yılında SOCAR Türkiye Ailesine katılan Hasan Turgay Günay, 5 Şubat’ta geçirdiği ani rahatsızlık sonucu aramızdan ayrıldı. 2012 yılı Nisan ayından itibaren TANAP Projesi kapsamında çalışmaya başlamış olan Günay, 2014 yılının Mart ayında da SOCAR Grubu bünyesinde SOCAR Gaz Dağıtım şirketinde çalışmaya başlamıştı. TANAP Ailesi- nin saygıdeğer üyesi Turgay Günay, SOCAR Türkiye Enerji A.Ş. ve TANAP yöneticileri ile çalışanlarının katıldığı törenle İzmit Karamürsel’de toprağa verildi. 2 Şubat 1964 yılında Kars’ta doğan Turgay Günay, Yıldız Üniversitesi Kocaeli Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği’nden 1985 yılında mezun oldu. 1989 yılından itibaren BOTAŞ bünyesinde aralarında İran-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı, Blue-Stream (Mavi Akım), Şah Deniz, BaküTiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı, Mısır - Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı, Ceyhan-Samsun Ham Petrol Boru Hattı, Irak- Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı gibi projelerin de bulunduğu pek çok önemli çalışmada görev aldı. Çalışma arkadaşlarıyla her zaman tecrübelerini paylaşan Turgay Bey, birçok çalışanımızın mesleki gelişimine katkıda bulunurken, yönetici olarak da genç arkadaşlarımıza yol gösterici oldu. TANAP Ailesi adına değerli üyemiz merhum Turgay Günay’a Allah’tan rahmet, kederli ailesine başsağlığı ve sabır dileriz. TTIP ÇALIŞMA GRUBU’NUN ÜÇÜNCÜ TOPLANTISI AMSTERDAM’DA YAPILDI ABD ve AB arasında müzakereleri devam eden “Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı” Anlaşması, Hazar Strateji Enstitüsü tarafından Amsterdam’da Masaya yatırıldı. H azar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi tarafından 27 Mart 2015 tarihinde “Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı ve Muhtemel Etkileri” başlıklı yuvarlak masa toplantısı düzenlendi. İki panelden oluşan toplantının birinci panelinde TTIP anlaşmasının global ekonomiye etkileri, ikinci panelde ise TTIP anlaşmasının Türkiye ekonomisine etkileri üzerinde duruldu. Toplantılara Rusya, İtalya, Hollanda, Çin ve Türkiye’den üst düzey devlet yöneticileri, özel sektör temsilcileri ve akademisyenler katıldı. Toplantıda Türkiye’nin aslında uzun zamandan beri Atlantik ittifakının üyesi 40 | Energy Of Turkey olduğu ve bunun 11 Mart 1947 tarihinde Türkiye’nin IMF’e kabul edilmesi ile başladığına dikkat çekildi. TTIP Anlaşması ile dünyanın en büyük iki ekonomik bloğunun ortak bir pazar oluşturmayı hedefledikleri ve bu anlaşma kapsamında sadece ikili ticarette uygulanan gümrük tarifelerinin ortadan kalkmayacağı, aynı zamanda tarife dışı engeller ile iş hayatıyla ilgili tüm idari ve yasal düzenlemeler arasındaki farklılıkların da giderileceğinin altı çizildi. TTIP anlaşmasıyla hizmet sektöründe AB ve ABD firmalarının yerli firma gibi muamele göreceği ve anlaşmadan en çok zarar görecek olanların AB ve ABD’nin geleneksel ortakları olacağı, bunun Türkiye’yi de ciddi etkileyeceği belirtildi. ABD’nin özellikle enerji yoğun ve sermaye yoğun sektörlerde önemli bir rekabet avantajı kazanacağı belirtilirken, bu çerçeveden bakıldığında TTIP Anlaşmasının otomotiv ve tekstil gibi sektörleri olumsuz etkilemesinin yanında Türkiye’nin net ithalatçı olduğu kimyasal maddeler ve petrokimya gibi kalemlerde rekabet gücünün daha da düşmesine neden olacağı vurgulandı. Türkiye’de rafineri ürünleri, petrokimya ve kimya maddeleri, ana metal sanayi ile makine ve teçhizat sanayisinin geliştirilmesi için teşviklerin artırılması ve bu ürünlerde yerli üretimin ithalattan daha cazip hale getirilmesinin gerekliliğinin vurgulandığı toplantıda ayrıca, Türkiye’nin TTIP anlaşmasına karşı imalat sanayisini destekleyerek kendini koruma altına alabileceğinin altı çizildi. SOCAR Türkiyeli Olmak Bir Ayrıcalıktır! SOCAR Türkiye Enerji A.Ş., Great Place to Work Enstitüsü tarafından açıklanan 2015 yılı Türkiye’nin ‘en iyi işverenleri’ listesinde yer aldı. T ürkiye’de 3’üncü kez açıklanan ‘Türkiye’nin En İyi İşverenleri 2015’ (Great Place to Work) listesinde siz değerli çalışanlarımızın katkıları ve şirketimize olan inancı sayesinde doldurmuş olduğunuz anketler ve şirket uygulamaları sonucunda; 80’den fazla şirketin arasından 15’inci sırada yerimizi aldık ve geçtiğimiz hafta düzenlenen törende ödül almaya layık görüldük. Listede üst sıralarda yer almamız; bir yandan sizlerin şirketimize olan inancını, güvenini, burada çalışmaktan duyduğu gururu ifade ederken bir yandan da iki kardeş ülkenin geleceği ve umutla inşa etmeye çalıştığımız kendi geleceklerimiz için umut vadediyor, mutluluk veriyor. Bu başarıyı hep birlikte daha da ilerilere taşımak ve ‘mükemmel işyeri’ hedefiyle iş dünyasına örnek olmak dileğiyle.. Bütün çalışma arkadaşlarımıza teşekkür ederiz. TL ödediğini kaydeden Kenan Yavuz, çalışanların kariyer yolculuklarına büyük önem verdiklerini belirterek “Bu kapsamda harcadığımız kaynağın, şirketin geleceğine yaptığımız bir yatırım olduğunun bilincindeyiz. Türk iş dünyasının kronik problemleri arasında yetişmiş ve yetkin işgücünün geldiğini çok iyi biliyoruz. Mezun olan çalışanlarımız, başarılarını sürdürdükleri takdirde gelecekte şirketimizin tepe yöneticisi olacaklar” şeklinde konuştu. “Şirketimizi emanet ettiğimiz gençlerimizin geleceklerine yatırım yapıyoruz. Çalışanlarımıza verdiğimiz önemin bundan daha iyi göstergesi olamaz” diyen Yavuz, MBA programının aynı zamanda çok önemli bir sosyal sorumluluk olduğunu kaydetti. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Recep Pekdemir de lisansüstü eğitimde 60 yıllık deneyime sahip olan enstitünün, ülkenin yüz akı eğitim kurumlarının başında geldiğini söyledi. Türk özel sektöründe ve iş dünyasında çok önemli başarılara imza atan mezunlar verdiklerini kaydeden Prof. Pekdemir, Türkiye’de çağdaş anlamda işletmeci ve yönetici yetiştiren ilk eğitim kurumu olmalarının yanında, işletmecilik alanında ilk kez lisansüstü eğitimini başlatan kuruluş olduklarını vurguladı. 24 PETKIM ÇALIŞANI DAHA MBA DIPLOMASINI ALDI Petkim ve İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü işbirliği ile gerçekleştirilen MBA Programı 24 mezun daha verdi. İ stanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü ile 2011 yılında imzalanan protokol kapsamında başlatılan MBA programından mezun olan 24 Petkim çalışanı diplomalarını aldı. Petkim Kültür Merkezi’nde düzenlenen törende konuşan SOCAR Türkiye Başkanı ve Petkim Yönetim Kurulu Üyesi Kenan Yavuz, kendisinin de olduğunu hatırlatan Yavuz, “İş hayatımın 30 yılını geride bıraktım. Bu 30 yılın her aşamasında, bürokrasi ve özel sektördeki görevlerimde İşletme İktisadı Enstitüsü’nde aldığım eğitimin yararını gördüm. Karşılaştığımız sorunlar karşısında çözümün bir tane olmadığını, analitik ve çözüm odaklı düşünebilmeyi hocalarımızdan mezunları arasında olmaktan gurur duyduğu İşletme İktisadı Enstitüsü’nün, analitik düşünce yapısını öğrencilerine sevdiren ve öğreten eğitim kurumlarından biri olduğunu söyledi. Türk iş dünyasının yönetim kademelerinde, enstitüden mezun olan pek çok iş adamı çok iyi öğrendik. Aynı eğitim kalitesinin bugün de sürdüğünü görmek mutluluk veriyor. Bizlere emeği geçen hocalarımızdan hayatta olanlara uzun ömürler, vefat edenlere rahmet diliyorum” dedi. Üç sömestr süren MBA programına katılan her çalışanı için Petkim’in toplam 13 bin 500 2015 | 41 HABERLER EBSO’dan Petkim’e 5 Dalda 5 Ödül Petkim, Ege’de en fazla üretim, en fazla yatırım, en fazla istihdam, en fazla ihracat alanlarında ikinci sırada yer alırken inovasyon çalışmalarında ise başarı ödülünü aldı. E ge Bölgesi Sanayi Odası, yatırım, üretim, ihracat, istihdam ve vergi ile Ar-Ge ve inovasyon alanlarında başarılı sanayicileri Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun katıldığı törenle ödüllendirdi. Petkim, Ege’de en fazla üretim, en fazla yatırım, en fazla istihdam, en fazla ihracat alanla- rında ikinci sırada yer alırken inovasyon çalışmalarında ise başarı ödülünü aldı. EBSO Geleneksel Başarılı Sanayiciler Ödül Töreni’nde ayrıca Oda üyeliğinde 50 yılı geride bırakan sanayicilerle yılın genç ve kadın girişimcilerine plaket verildi. EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar ve Meclis Başkanı Salih Esen ile birlikte TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, İzmir Milletvekilleri Oktay Vural, Alaattin Yüksel, Mustafa Moroğlu, İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Yardımcısı Sırrı Aydoğan, İzmir Vergi Dairesi Başkanı Rıfat Engin ile Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Füzün törende plaket ve ödülleri veren isimler oldu. STAR Rafinerisi Finansmanına Londra’dan Ödül SOCAR Türkiye’nin Star Rafinerisi yatırımı, Project Finance International tarafından “Yılın En İyi Rafineri Finansmanı Anlaşması” ödülüne layık görüldü. T ürkiye’nin özel sektör eliyle yapılan ilk rafinerisi olma özelliği taşıyan Star Rafinerisi’nin 3,29 milyar dolar değerindeki proje finansmanı, Uluslararası Finans Proje Ödülleri kapsamında, “En İyi Rafineri Finansman Anlaşması” ödülünü aldı. Project Finance International’ın (PFI), dünya devi şirketlerin finans projelerini ödüllendirdiği tören İngiltere’nin başkenti Londra’da yapıldı. Törende ödülü SOCAR adına Başkan Yardımcısı Süleyman Gasimov aldı. 42 | Energy Of Turkey SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, anlaşmanın kredi tutarı, teminat yapısı ve vade özellikleriyle Türkiye’de bugüne kadar gerçekleştirilmiş en büyük, en çok kaynaklı ve en sofistike proje finansmanı işlemi olduğunu vurguladı. Yavuz, şunları kaydetti: “Projemizin finansman paketine 6 farklı ülkeden 7 ithalat kredi kuruluşu, 13 uluslararası ticari banka, iki yabancı kalkınma bankası ve bir Türk bankası iştirak ediyor. Kaynak çeşitliliği açısından da Türkiye’de bir ilk oldu. Anlaşmanın aynı zamanda 2014 yılında Avrupa-Ortadoğu-Afrika bölgesinde gerçekleşmiş en büyük petrol ve doğal gaz bazlı proje finansmanı olmasını bekliyoruz. 2017 sonunda devreye almayı planladığımız rafinerimiz ile Türk ekonomisinin cari işlemler açığı sorununun çözümüne, asgari 2,5 milyar dolarlık katkı sağlayacağız. Bunun gibi 10 proje daha olsa, cari açığın enerji ithalatı dışında kalan kısmı ortadan kalkar. Yılda işleyeceğimiz 10 milyon ton ham petrol, ülkemizin net ithalatçı olduğu ürünlere dönüşürken, dövizimiz yurt dışına gitmeyecek. Yaratılacak katma değer ülkemizde kalacak, insanımızın refahına ve ülkemizin kalkınmasına hizmet edecek.” STAR Rafinerisi’nin toplam maliyetinin 5,7 milyar dolara ulaşacağını belirten Yavuz, “Bu tutarın 3,29 milyar dolarının proje finansman kredisiyle, kalan bölümünü ise öz kaynaklarımızla gerçekleştireceğiz” dedi. STAR Rafinerisi, tek noktaya yapılan en büyük yatırım olmasının yanında, dünyanın en çevreci, en verimli ve en ileri teknolojisine sahip olma özelliğini taşıyor. EBSO’dan Petkim’e 5 Dalda 5 Ödül Petkim, Ege’de en fazla üretim, en fazla yatırım, en fazla istihdam, en fazla ihracat alanlarında ikinci sırada yer alırken inovasyon çalışmalarında ise başarı ödülünü aldı. E ge Bölgesi Sanayi Odası, yatırım, üretim, ihracat, istihdam ve vergi ile ArGe ve inovasyon alanlarında başarılı sanayicileri Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun katıldığı törenle ödüllendirdi. Türkiye’nin tek yerli petrokimya hammadde üreticisi Petkim, Ege’de en fazla üretim, en fazla yatırım, en fazla istihdam, en fazla ihracat alanlarında ikinci sırada yer alırken inovasyon çalışmalarında ise başarı ödülünü aldı. EBSO Geleneksel Başarılı Sanayiciler Ödül Töreni’nde ayrıca Oda üyeliğinde 50 yılı geride bırakan sanayicilerle yılın genç ve kadın girişimcilerine plaket verildi. İZMİR YENİ İŞYERİ AÇILIŞINDA TÜRKİYE LİDERİ EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar ve Meclis Başkanı Salih Esen ile birlikte TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, İzmir Milletvekilleri Oktay Vural, Alaattin Yüksel, Mustafa Moroğlu, İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Yardımcısı Sırrı Aydoğan, İzmir Vergi Dairesi Başkanı Rıfat Engin ile Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Füzün törende plaket ve ödülleri veren isimler oldu. Törende, İzmir ekonomisinin durumu hakkında değerlendirmelerde bulunan TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, yeni iş yeri açma sayısı açısından geçen yıla göre tüm Türkiye’de yüzde 18 artış yaşanırken, bu artışın İzmir’de yüzde 34 oranında olduğunu belirtti. Hisarcıklıoğlu, İzmir-İstanbul Otoyolu, İzmir-Ankara Hızlı Treni ve yeni fuar alanı projeleriyle İzmir’in vizyonunun daha da ileri gideceğini dile getirdi. SOCAR TÜRKIYE İŞ SAĞLIĞI, GÜVENLIĞI VE ÇEVRE (İSG-Ç) POLITIKASI SOCAR Türkiye Uluslararası İSG-Ç çalışma standartlarını benimsemiş ve kendine ilke edinmiştir. Bu ilkemiz İş Sağlığı, Güvenliği ve Çevre politikamızın temelini oluşturur. İş Sağlığı: Tüm şirket çalışanlarımızın müteahhit çalışanlarımızın ve komşularımızın sağlığı ve güvenliği, bizim için hayati önem taşır. İş Güvenliği: İş güvenliği çalışma ehliyetimizdir. İş güvenliğini sağlamadan çalışmayız! Çevre: Doğal kaynaklarımızın sadık bekçileriyiz. Gelecek nesillere temiz bir çevre bırakmak için liderlik yapıyoruz. ANA İLKELERIMIZ SOCAR Türkiye olarak inanıyoruz ki: • Tüm kazalar engellenebilir. • Şirketimizde çalışmak için İSG-Ç ilkelerine bağlılık zorunludur. • Başarımız için çevresel sorumluluklarımıza önem veririz. • SOCAR Türkiye için çalışan herkes seviyelerine ve kıdemlerine bakılmaksızın İSG-Ç politikamızdan sorumludurlar. • Verdiğimiz sözleri tutarız. • İSG-Ç politikamıza uygun çalışmak ve bu politika taahhütlerine uymak başarılı İSG-Ç performansının garantisidir. 2015 | 43 ANALİZ PETLIM, TÜRK İHRACATÇISININ EN BÜYÜK DESTEKÇISI, IÇ VE DIŞ TICARETIN YENI ÇIKIŞ KAPISI VE ÇÖZÜM ORTAĞI OLACAK 2023 yılında 500 milyar dolar ihracat hedefine ulaşmada limanların önemi büyük. Son dönemde Türkiye’de limanlara önemli yatırımlar yapılıyor. 4 Milyon TEU konteyner elleçleme kapasitesi ile Ege Bölgesi’nin en büyük entegre limanı olacak olan Petlim de Türk üreticisi ve ihracatçısının en büyük yardımcısı haline gelecek. K üreselleşeme ile birlikte dünya ticaretinin önündeki engellerin azalması ve artan doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının etkisiyle dünya ticareti, 2008 yılındaki küresel krize kadar son 30 yılda çok hızlı bir büyüme sürecine girdi. Bu dönemde ticari taşımalar büyük oranda deniz yolu ile yapılırken gemi ve liman işletmecileri için önemli fırsatlar yarattı. Bugün dünya 44 | Energy Of Turkey ticaretinin yüzde 90’ı, Türkiye ticaretinin ise yüzde 88’i denizyoluyla yapılıyor. Bunun başlıca nedeni, denizyolu taşımacılığının karayoluna göre 6,5 kat, demiryoluna göre ise 3,5 kat daha ucuz olmasıdır. Ayrıca denizyolu ile taşımacılık diğer ikisine göre çok daha güvenli ve pratik bir ulaşım yöntemidir. En büyük çıkışını 1960’lardaki “Konteyner Devrimi”nde yapan limanlar, 2000’li yıllarda bilgi teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişme ile bir kez daha eşik atladı. Küreselleşme süreci aynı zamanda dünyanın en büyük limanları listesini de değiştirdi. 2000’li yıllara kadar farklı kriterlere göre Hollanda’nın Rotterdam limanı ve Singapur Limanı dünyanın en büyük limanları unvanına sahipti. Ancak Başta Çin olmak üzere Uzakdoğu ülkelerinin dünya üretiminden ve ihracatından aldığı payın hızla artmasıyla birlikte 2005 yılından itibaren Çin limanları hızla listenin üst sıralarına yükseldi. Bugün Şanghay limanı toplam 33,6 milyon TEU’luk yük elleçlemesiyle dünyanın en yoğun limanı haline geldi. Hala dünya ticaretindeki önemini koruyan Singapur 32,2 milyon TEU ile ikinci sırada yer alırken yine Çin’in Şenzen ve Hong Kong limanları üçüncü ve dördüncü sıraya yükseldi. Listede Uzakdoğu limanları dışında yer alan tek liman dokuzuncu sıradaki Dubai oldu. Bir zamanların en BUGÜN DÜNYA TICARETININ YÜZDE 90’I, TÜRKIYE TICARETININ ISE YÜZDE 88’I DENIZYOLUYLA YAPILIYOR. büyük limanı Rotterdam ise kendisine ancak 11. sırada yer bulabildi. TÜRKIYE’DE LIMANCILIK HIZLA GELIŞIYOR Dünya limancılığındaki bu gelişmelere paralel olarak Türkiye’deki limancılık sektöründe de önemli değişimler yaşandı. 1990’lı yıllara kadar kamu, en büyük liman işletmecisiydi. 1987 yılında Türkiye’de ilk özel liman işletmesi faaliyete geçti. Ardından kamu idaresindeki limanların özelleştirilmesi süreci başladı. 1997 yılında başlayan liman özelleştirme süreci ile kamu limanlarının özelleştirmesi büyük ölçüde tamamlandı. Üç tarafı denizlerle çevrili olan ve 8 bin 333 kilometre kıyı şeridine sahip ülkemizde 172 adet liman ve iskele Türk sanayicisine hizmet veriyor. Bu limanlardan 6 tanesi Türkiye Denizcilik İşletmeleri tarafından, 3 tanesi de Türkiye Devlet Demir Yolları tarafından işletiliyor. Türkiye’nin artan dış ticaretinin yanı sıra transit yüklerden de pay almak isteyen yerli liman işletmecileri bunun için kapasite yatırımlarının yanı sıra altyapı yatırımlarını da hızlandırdı. Uzakdoğu ve Avrupa uluslararası konteyner gemi hattının üzerindeki stratejik konumu göz önüne alındığında Türkiye’deki limanların transit geçişlerde bu potansiyeli tam olarak 2015 | 45 ANALİZ devreye alamadığını rakamlar gösteriyor. Elleçlenen yükler içinde konteyner taşımacılığında transit yüklerin payı yüzde 23’te kalırken, toplam yükler içinde ise bu oran sadece yüzde 12. Bu oranlar transit geçişlerde Türkiye limanlarının halen bölgede bir çekim merkezi olması için zaman olduğunu gösteriyor. Doğu Akdeniz ve Karadeniz denizcilik hatları üzerinde oldukça stratejik bir konumda bulunan Türkiye limanları, Doğu-Batı ve Kuzey-Güney yönlü uluslararası ulaştırma koridorlarının kesişim noktasında bulunuyor. Ancak limanların denizcilik hatları tarafından tercih edilmesi için operasyonların verimliliği, hizmet kalitesi, uygun altyapı ve üstyapı fonksiyonları, liman tarifeleri ve liman emniyeti de belirleyici olarak öne çıkıyor. Bu açıdan bakıldığında özel sektör tarafından işletilen limanların demiryolu bağlantısına sahip olmayışı en önemli altyapı eksikliği olarak ortaya çıkıyor. Özellikle konteyner trafiğinde yüzde 86 paya sahip olan özel limanların demiryolu bağlantılarının bulunmaması, kombine taşımacılığın maliyet avantajlarından yararlanılamamasına yol açıyor. LIMAN KAPASITESI 2023’TE IKI KAT ARTACAK Son yıllarda Türkiye’de limanlara önemli yatırımlar yapılıyor. Son 10 yılda Türk limanlarında elleçlenen yük miktarı yüzde 80 oranında arttı. İhracatta yaşanan hızlı TÜRKIYE’DE ELLEÇLENEN YÜKLER IÇINDE TRANSIT YÜKLERIN PAYI YÜZDE 12’DE KALIYOR. artışın da etkisiyle elleçlenen yük miktarı 2004 yılındaki 213 milyon ton seviyesinden, 2014 yılında 383 milyon tona ulaştı. Türkiye Liman İşletmecileri Derneği’ne (TÜRKLİM) göre Türkiye’nin kurulu liman kapasitesi 500 milyar dolar ihracatın hedeflendiği 2023 yılında 2 katına çıkacak. Bakanlığın gündeminde olan İzmir Çandarlı, Mersin Konteyner ve Filyos Limanı gibi dev projelerin yanı sıra mevcut özel limanlar da PETLİM’IN ÖZELLIKLERI • Petkim Konteyner Limanı başlangıçta 1,5 Milyon TEU ve potansiyeli ile 4 Milyon TEU olan konteyner elleçleme kapasitesi Ege Bölgesi’nin en büyük entegre limanı olacak. • Yüzde 100 Petkim iştiraki olan Petlim Limancılık A.Ş. tarafından yapılacak yatırımın ilk fazı 2015 yılında, ikinci fazı 2016 yılında tamamlanacak. • Petkim Konteyner Limanı tamamlandığında; Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgesi’nde 11 bin TEU kapasiteli konteyner gemilerinin rahatlıkla yanaşabileceği tek liman olacak. • Petkim Limanı, Alsancak Limanı’nın bugünkü kapasitesinden yaklaşık yüzde 50 daha fazla başlangıç kapasitesine sahip olacak. • Türk sanayicileri Pire ve İskenderiye gibi limanlarda zaman kaybetmekten kurtulacak; ihracatçı firmaların navlun maliyeti azalacak. • İzmir-Çanakkale Karayolunun yanında oluşturulacak geri hizmet sahası, mevcut demiryoluna entegre edilecek. 46 | Energy Of Turkey • Konteyner depolanması için liman sahasında 42 hektar, geri hizmet alanında ise 6 hektar olmak üzere toplam 48 hektar lojistik saha yapılacak. kapasite artıracaklar. Mevcut altyapı ve kapasite ile en fazla 366 metre uzunluğundaki gemileri ağırlayan limanlarımız artık en son jenerasyon, yaklaşık 400 metre boyundaki 18 bin TEU’luk gemileri ağırlayabilecek. Buna yönelik yatırımlardan biri de Petkim Limanı’nı “Ege Bölgesi’nin En Büyük Entegre Limanı” hâline getirecek olan yatırım olarak öne çıkıyor. EGE’DEN DÜNYAYA AÇILAN KAPI: PETLIM Petkim Limanı’nın geliştirilmesi ve daha ekonomik olarak işletilebilmesi amacıyla 22 Kasım 2010’da Petlim Limancılık Ticaret AŞ kuruldu. Petlim Limancılık, elleçleme kapasitesini artırarak Petkim Yarımadası’nın bugünkü ve gelecekteki lojistik ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik gerekli yatırımları yapmak üzere Hollanda’nın konteyner terminali operasyonlarında ve yönetiminde dünya lideri olan APM Terminals şirketi ile anlaşma imzaladı. 22 Şubat 2013’te imzalanan anlaşmaya, Petkim ve Petlim adına SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz ile SOCAR Türkiye Birinci Başkan Yardımcısı Samir Kerimli; APM Terminal İşletmeleri A.Ş. ve APMT BV adına ise Birleşme ve Satın Almalar Direktörü Theo Dersigni imza koydu. Petkim Yarımadası’nın, “Türkiye’nin en kapsamlı kümelenme örneği olma” hedefinin en önemli lojistik adımlarından biri olan Petkim Konteyner Limanı yatırımının ilk fazının 2015 yılında, ikinci fazının ise 2016 yılında tamamlanması hedefleniyor. 11 BIN TEU KAPASITELI GEMILER YANAŞABILECEK Altyapı ve inşaat yatırımları Petlim, makina ve ekipman PETKIM KONTEYNER LIMANI, TÜRKIYE’DE 11 BIN TEU KAPASITELI GEMILERIN YANAŞACAĞI ILK LIMAN OLMA ÖZELLIĞI TAŞIYACAK. TÜRKIYE LIMANLARINDA ELLEÇLENEN* YÜK MIKTARI (BIN TON) Yıl Yükleme Boşaltma Transit Toplam 2004 71.816 135.490 5.799 213.105 2005 69.114 138.261 5.649 213.024 2006 77.988 154.762 11.252 244.002 2007 85.354 171.657 34.562 291.573 2008 92.168 171.688 50.753 314.609 2009 92.076 159.348 58.013 309.437 2010 102.494 182.019 64.123 348.636 2011 103.034 195.934 64.379 363.347 2012 114.177 216.525 56.724 387.426 2013 115.630 215.643 53.657 384.930 2014 113.523 220.525 49.072 383.120 *Gümrük gözetimi altındaki eşyanın asli niteliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi, kapların yenilenmesi veya tamiri, karıştırılması ve benzeri işlemler. yatırımları ise APM Terminals tarafından yapılacak olan projede, Petlim’in yapacağı yatırım bedelinin 300 milyon dolar civarında olacağı öngörülüyor. Petkim Konteyner Limanı 28 yıl süre ile APM Terminals tarafından işletilecek. 700 metrelik tek parça rıhtım yapısı ile Petkim Konteyner Limanı, Türkiye’de 11 bin TEU kapasiteli gemilerin yanaşabileceği ilk liman olma özelliği taşıyacak. Türk sanayicileri Pire ve İskenderiye gibi limanlarda zaman kaybetmekten kurtaracak, ihracatçı firmaların navlun maliyeti azalacak ve liman kapasitesi yetersizliklerinden kaynaklanan sorunlara çözüm sağlayacak. SOCAR Türkiye’nin Petkim Yarımadası için belirlediği “RafineriPetrokimya-Lojistik-Enerji Entegrasyonu” vizyonunun “Lojistik” adımını oluşturan Petkim Konteyner Limanı’nın kapasitesi, Alsancak Limanı’nın bugünkü kapasitesinden yaklaşık yüzde 50 daha fazla olacak. Yıllık 1,5 milyon TEU kapasiteli liman, toplam 48 hektar lojistik des- tek sahasına sahip olacak. Petkim Limanı, daha hizmete açılmadan yabancı işletmecilerin ilgi odağı haline geldi. Dünyanın en büyük yatırım bankalarından Goldman Sachs, Petlim Limancılık’ın yüzde 30’una ortak oldu. Petlim Limancılık Ticaret AŞ’nin yüzde 30’unu temsil eden 45 milyon adet hissenin 250 milyon dolar bedel karşılığında Goldman Sachs’a devredilmesi hususunda anlaşma imzaladı. 2015 | 47 BAKIŞ BAKÜ, İLK AVRUPA OLİMPİYATLARINA HAZIR Azerbaycan’ın başkenti Bakü, bu yıl ilk kez düzenlenecek olan Avrupa Oyunları’na ev sahipliği yapacak. Oyunların yapılacağı tesisler tamamlandı. 6 bin sporcunun yarışacağı Oyunların Azerbaycan’ın tanıtımına büyük katkı yapması bekleniyor. A 12-28 Haziran 2015 48 | Energy Of Turkey vrupa’nın ilk kıtasal oyunları olma özelliğini taşıyan Bakü 2015 Avrupa Oyunları için geri sayım sürüyor. Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de 12-28 Haziran 2015 tarihleri arasında düzenlenecek Avrupa Oyunları’nın meşalesi, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından 26 Nisan’da ‘Ateşgah’ Alev Mabedi’nde düzenlenen törenle yakıldı. Törene Avrupa Olimpiyat Komitesi (EOC) Başkanı Patrick Hickey ve Avrupa Oyunları Organizasyon Komitesi Başkanı Mehriban Aliyeva da katıldı. Meşale bin sporcu tarafından ülkenin dört yanını dolaşacak ve 8 Haziran’da tekrar Bakü’ye ulaşacak. Meşalenin ulaştığı 50’ye yakın şehirde törenler düzenlenecek. Altı binden fazla sporcunun toplam 239 madalya için yarışacağı Avrupa Oyunları’nda 16’sı olimpik olmak üzere 20 spor dalında 29 disiplinde yarışmalar yapılacak. Sporcular, atletizm, okçuluk, voleybol, plaj voleybolu, bisiklet, atıcılık, yüzme, masa tenisi, tekvando, triatlon, boks ve güreş dallarında Rio 2016 kotalarına yönelik puan alma Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, EOC Başkanı Patrick Hickey ve Avrupa Oyunları Organizasyon Komitesi Başkanı Mehriban Aliyeva’nın da katıldığı törende Bakü 2015 Avrupa Oyunları’nın meşalesini yaktı. şansına sahip olacak. Türkiye 23 branşta 190 sporcuyla katılmayı garantilemiş durumda. MASKOTLAR “CEYLAN” VE “NAR” 2002’den bu yana farklı dallarda 36 uluslararası turnuvaya ev sahipliği yapan Azerbaycan’da son olarak Avrupa Ritmik Jimnastik Şampiyonası düzenlenmişti. Azerbaycan bugüne kadar Olimpiyatlarda 26, Avrupa ve Dünya Şampiyonaları’nda ise 2000’e yakın madalya kazandı. Azerbaycan’ın doğasından ve mirasından ilham alınarak belirlenen maskotlar “Ceylan” ve “Nar” ülkenin gururlu tarihini ve umut dolu geleceğini yansıtıyor. Azerbaycan’da koruma altındaki ceylan, ülkedeki doğal güzelliklerin, lütuf ve saflığın sembolü olarak gösteriliyor. Güneşi seven ve “neşeli” anlamına gelen nar ise Azerbaycan’da Bakü’ye yakın Göyçay şehrinde yetiştirilen ve Göyçayı dünyaya tanıtan meyvesi. ‘Nar’ aynı zamanda Azerbaycan folklorunda birliği sembolize ediyor. Avrupa Oyunları’nda dağıtılacak altın, gümüş ve bronz madalyalarda ise Bakü 2015 marka görünümü ile uyumlu olarak geliştirilmiş özgün bir ikonografi yer alıyor. Arka yüzünde Avrupa Olimpiyat Komiteleri Birliği logosu ve yazısı, ön yüzünün ortasında Bakü 2015 logosu yer alan tasarım, kültürel ve doğal güzelliklere sahip ev sahibi kentin dinamizmine bir gönderme yapıyor. KAFKASLARIN EN BÜYÜK STADYUMU Oyunların yapılacağı spor ve konaklama tesislerindeki hazırlıklarda da sona gelindi. Avrupa’nın her ülkesinden gelecek olan 6 bin sporcunun konaklayacağı “Atlet Köyü” inşa edildi. Sporcuların konaklayacağı lüks rezidanslarda güvenlik ve konfor için her şey düşünülmüş durumda. 13 bloktan oluşan Atlet Köyü’nde sporcular için 3 bin 755 oda var. Avrupa Oyunlarını takip edecek olan basın mensupları için ise 4 bloktan oluşan bin 464 odalı “Medya Köyü” inşa edildi. Açılış ve kapanış törenlerinin yapılacağı Büyük Şor Gölü yakınındaki Bakü Olimpiyat Stadyumu SOCAR’ın sponsor- AVRUPA OYUNLARI’NIN MASKOTLARI “CEYLAN” VE “NAR” ÜLKENIN GURURLU TARIHINI VE UMUT DOLU GELECEĞINI YANSITIYOR. luğunda Türk şirketi Tekfen tarafından inşa edildi. 68 bin kişi kapasiteli stadyum, Kafkasya’nın en büyüğü unvanını kazanmış durumda. 496 bin metrekare toplam saha alanında yerleşen ve 204 bin metrekare kapalı inşaat alanı bulunan proje, ticari alanlar, engelli, genel kullanım, basın ve özel kullanıma ayrılmış kısımları içeriyor. Stadyumun 640 milyon dolara mal olduğu belirtiliyor. Teknik donanımı ve görselliği ile en dikkat çekici yapılardan biri olarak gösterilen stadın temel atma törenine, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, FIFA ve UEFA Başkanları Sepp Blatter ve Michel Platini katılmıştı. Olimpik Stadyum ile birlikte Bakü’de yarışların düzenleneceği dört yeni tesis daha inşa edildi. Bu tesisler 7 bin kapasiteli Ulusal Jimnastik Arenası, 1600 kapasiteli BMX Velopark, Bakü Atıcılık Merkezi ve Bakü Su Sporları Sarayı. Bakü 2015 Avrupa Oyunları için yeni inşa edilen tesislerin yanı sıra, birçok mevcut me2015 | 49 BAKIŞ 2015 Bakü Avrupa Oyunları’nda sporculara dağıtılacak madalyaları Olimpiyat şampiyonu Azerbaycanlı sporcular Namig Abdullayev (orta), Teymur Memmedov (sağ) ve İlham Zekiyev (sol) tanıttı. Altın, gümüş ve bronz madalyalar yaklaşık 380 gram ağırlığında olacak. dırılan gönüllüler, 1. Avrupa Oyunları süresince sporculara ve devlet adamlarına yardım etmek, spor yarışmalarında çalışmak, seyirci veya medyaya yardımda bulunmak gibi birçok konuda görev üstlenecekler. ARDA’LI ATLETICO MADRID’DEN TANITIMA DESTEK kan da yenilenerek oyunlara hazır hale getirildi. 2012 yılında Eurovision’a ev sahipliği yapan Bakü Crystal Hall, 2015 Avrupa Oyunları’nda hentbol ve benzeri kapalı alan sporlarına ev sahipliği yapacak. “BAKÜ, AVRUPA OYUNLARI IÇIN MUHTEŞEM BIR START” Mart ayı başında yeni inşa edilen ve yenilenen tesisleri gezen EOC Başkanı Patrick Hickey iki yıl içerisinde çok büyük işler yapıldığını belirterek “Azerbaycan, unutamayacağımız bir organizasyona ev sahipliği yapmaya hazır. Avrupalı sporcular, onları bekleyen spor tesislerinden memnun kalacak. Bakü 2015, Avrupa Oyunları için muhteşem start platformu olacak” dedi. EOC Koordinasyon Komisyonu Başkanı Spyros Capralos ise hazırlık sürecinden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, “Azerbaycan, taahhütlerini başarıyla gerçekleştirmiş. İşlerin kalite ve hızını takdir ediyorum. Azerbaycan’ın başarılı bir organizasyon yapacağından eminim” diye konuştu. ON ALTI YAŞINDAN KÜÇÜKLER ÜCRETSIZ IZLEYECEK Avrupa Oyunları’nı 1 milyon seyircinin, 750 de basın mensubunun izlemesi bekleniyor. Müsabaka biletleri oturma 50 | Energy Of Turkey bölümü ve turuna göre 2 ila 5 Manat arasında olacak. 16 yaşından küçükler, biletli bir yetişkin eşliğinde olmaları koşuluyla birçok müsabakaya sadece kimlikleriyle ücretsiz olarak girebilecekler. Çocuklar için ücretsiz giriş politikasının uygulanmayacağı müsabaka alanları Haydar Aliyev Arena ve Milli Jimnastik Arenaya çocuklar sadece 1 Manata bilet alabilecekler. Açılış ve Kapanış törenleri için ayrı bir fiyat tarifesi uygulanacak. Bilet fiyatları Açılış Töreni için 20, Kapanış Töreni için 10 Manat’tan başlayacak. OYUNLARIN GÖNÜLLÜLERI: “ALEV BEKÇILERI” Bakü 2015 Avrupa Oyunları süresince görev yapacak gönüllüler “Alev Bekçileri” (Flamekeepers) olarak adlandırılacak. Bu isim, etkinlik ruhunun teşvik edilmesinde gönüllülerin merkez rolünü yansıtacak ve Azerbaycan’a, Alevler Ülkesi’ne, ülke halkının tutkusu ve sıcaklığına bir saygı göstergesini ifade edecek. Bugüne kadar 16 binden fazla kişinin gönüllülük için başvuruda bulunduğu Azerbaycan’da Oyunların başlayacağı 12 Haziran tarihine kadar sürecek mülakatlar sonrasında 12 bin 500 gönüllünün organizasyonda görev yapacağı belirtildi. ‘Alev Bekçileri’ olarak adlan- EOC BAŞKANI PATRICK HICKEY: AVRUPALI SPORCULAR, ONLARI BEKLEYEN SPOR TESISLERINDEN ÇOK MEMNUN KALACAK. İspanya La Liga takımlarından Atletico Madrid, Şubat ayından bu yana formasında Bakü 2015 Avrupa Oyunları’nın tanıtımı ile sahayı çıkıyor. Ünlü futbolcu Arda Turan’ın da top koşturduğu Atletico Madrid, 2014-2015 sezonunun sonuna kadar oynanacak tüm La Liga, Şampiyonlar Ligi ve diğer maçlarda “Bakü 2015 Avrupa Oyunları” logosunu kullanacak. Atletico Madrid CEO’su Miguel Angel Gil Marin, “Avrupa Oyunları kıtamızda sporun gelişimine büyük katkı sağlayacak. İspanya ve Avrupa futboluna liderlik eden bir kulüp olarak Bakü 2015 Oyunlarıyla işbirliği yapmaktan son derece memnunuz” dedi. HANGI MÜSABAKA NEREDE YAPILACAK? Mekan Bakü Ulusal Stadyum Spor Kapasite Açılış Kapanış Törenleri, Atletizm 68,000 Ulusal Jimnastik Arena Jimnastik 6,862 Bakü Aquatics Centre Yüzme, Dalma, Sekronize Yüzme 6,000 Su Topu 2,400 Plaj Voleybolu, Plaj Futbolu 3,900 Water Polo Arena Beach Arena Basketball Arena Crystal Hall Bakü Sports Hall Tofiq Bahramov Stadyumu 3x3 Basketbol 2,500 Voleybol 6,000 Boks 3,400 Eskrim, Karate, Tekvando 2,000 Badminton, Masa Tenisi 1,700 Okçuluk 31,200 Heydar Aliyev Arena Judo, Güreş, Sambo 7,700 Bakü Shooting Centre Atış 500 Mountain Bike Velopark Dağ Bisikleti 1,670 BMX Velopark Bisiklet BMX 1,600 Bilgah Sahili Triatlon 1,500 Mingachevir Kano Sprint 1,300 SOCAR TÜRKİYELİ OLMAK BİR AYRICALIKTIR! Türkiye’de 3’üncü kez açıklanan “Türkiye’nin En İyi İşverenleri” (Great Place to Work) 2015 listesinde siz değerli çalışanlarımızın katkıları ve şirketimize olan inancı sayesinde doldurmuş olduğunuz anketler ve şirket uygulamaları sonucunda; 80’den fazla şirketin arasından 15’inci sırada yerimizi aldık ve geçtiğimiz hafta düzenlenen törende ödül almaya layık görüldük. Listede üst sıralarda yer almamız; bir yandan sizlerin şirketimize olan inancını, güvenini, burada çalışmaktan duyduğu gururu ifade ederken bir yandan da iki kardeş ülkenin geleceği ve umutla inşa etmeye çalıştığımız kendi geleceklerimiz için umut vadediyor, mutluluk veriyor. Bu başarıyı hep birlikte daha da ilerilere taşımak ve “mükemmel işyeri” hedefiyle iş dünyasına örnek olmak dileğiyle.. Bütün çalışma arkadaşlarımıza teşekkür ederiz. PANORAMA HAKAN GÜLDAĞ Dünya Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Eğer üretim yapımız bu kadar çok ara malı ithalatına bağlı olmasaydı ya da ürettiğimiz ürünler herkesin kolaylıkla üretebildiği harcıalem ürünler değil de, ulusal katma değeri yüksek, ülkeye para bırakan ürünler olsaydı, pekala yüksek cari açıklar vermeden de büyüyebilirdik ve büyüyebiliriz… YENI BIR “BÜYÜME MODELI” GEREKIYOR 2 015’te üzerinde konuşulacak çok konu var. Enflasyon, büyüme, yatırımlar, FED’in hareketleri, Avrupa’nın sorunları, Çin’in yavaşlaması vb… Tabii, bizde en önemli konulardan biri cari açık meselesi… Dünyada ise enerji... Ben de bu yazıda, kesişen alanlarını da dikkate alarak bu iki konudaki görüşlerimizi sizlerle paylaşmak istiyorum. Ama baştan bir meseleye açıklık getirelim... Ben ekonomist değil, ekonomi gazetecisiyim. İşim bir iktisatçı gibi sorunlara çözüm üretmek değil, soru sormak. Bu devirde güzel bir lüks değil mi? Sadece toplumdan aldığımı yine topluma yansıtıyorum, o kadar... Ve bunu olabildiğince bir ayna gibi yapmaya çalışıyorum. Tabii, toplum tek bir görüşten oluşmuyor. Çeşitli çıkar grupları, çeşitli görüşler var... Bu çerçevede, ben de bir konuyla ilgilendiğim zaman pek çok insanla konuşuyorum, birçok uzmanın fikrini dinliyor ya da okuyorum. Dolayısıyla, aşağıda sizinle paylaşacağım bilgi ve düşüncelerin çoğu, benim başkalarından edindiklerim... Size bunları beynimin kıvrımlarından süzüldüğü şekliyle aktarmak istiyorum... TEMEL SARMAL CARI AÇIK-BÜYÜME… Artık ezberledik; Türkiye ekonomisinin dengesini en çok bozan mesele cari açık… Kazandığımızdan çok daha fazla döviz harcıyoruz. İç tasarruflarımız da düşük. Dolayısıyla büyümek, yatırım yapmak için başkalarının tasarrufunu kullanıyoruz. Kısacası, Türkiye ekonomisinin mevcut yapısı büyüdükçe cari açık üretiyor. Yüksek hızda büyüyünce, cari açık da hızla büyüyor ve kırılganlaşıyoruz. Krizlere karşı korunmasız hale geliyoruz. Borç verenler bu kadar yüksek açığı kaldıramayacağımızı düşünüyor ve kredi şartlarını ağırlaştırıyor. Döviz bulmakta zorlanınca kriz çıkıyor ve bu süreç genellikle yüksek oranlı bir devalüasyonla sonuçlanıyor. Peki bu yıl ne olur? Orta Vadeli Program’da cari açık/ gayrisafi yurtiçi hasıla oranının yüzde 5,4 olması öngörülüyor. Miktar olarak söylersek, 2015’te beklenen cari açık 46 milyar dolar. Cari açık azaldı azalmasına ama büyüme hızımız da düştü. Büyümenin önemli bir kısmı ihracattan geliyor. Ancak cari işlemlerin en önemli bileşeni olan dış ticarette son dönemde biraz patinaj yapıyoruz. 2013’te ihracatımız yüzde 6,7’lik bir artış göstermişti. 2014’te, Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin verilerine göre, artış yüzde 4’te kaldı. 52 | Energy Of Turkey SEVINECEK MIYIZ, ÜZÜLECEK MIYIZ? Petrol fiyatlarındaki düşüş, enerji ithalatı faturası 55 milyar dolar civarında olan bir ülke için her durumda sevindirici. Ancak madalyonun bir de öbür yüzü var. Amerika ve Avrupa’nın Rusya’ya uyguladığı ambargo, Türkiye’ye yarayacak gibi görünüyordu. Oysa Rusya ekonomisi daralmaya başladı ve bu daralma uzun sürecek gibi… Bu bizim için sadece dış ticaret değil, turizm açısından da iyi haber sayılmaz. Sadece Rusya meselesi de değil... Yapılan hesaplamalara göre, dünyada petrol ihracatı toplam ihracatının yüzde 65’inden fazla olan 28 ülke var. Bu ülkelere Türkiye’nin yaptığı ihracat 50 milyar doların üzerinde. Yani ihracatımızın yaklaşık üçte biri... Birçoğunda Türk müteahhitleri hacimli işler yapıyor. 2013’te elde ettiğimiz 32,5 milyar dolarlık yurtdışı müteahhitlik gelirinin büyük kısmı bu ülkelerdendi... Yıl içinde hangi gelişmelerin yaşanacağını şimdiden kestirmek güç ama petrol fiyatlarındaki düşüşün tadını bu yıl istediğimiz gibi çıkaramayacağız gibi görünüyor. Bu konudaki ufuk turumuzu dört noktaya daha dikkat çekerek toparlayayım: Bir, ABD Doları’nın dünyanın diğer önemli para birimleri karşısında değer kazanması varil başına petrol fiyatının düşmesinde etkili. 2014’ten 2015’e dünya ekonomisi üzerinde en etkili hikaye Amerika’nın para politikasının değişmesi... Amerikan Merkez Bankası konumundaki Fed faiz artırımlarına başlayacak. Dikkatli ve yavaş adımlarla yapsa bile Amerikan para politikasındaki bu köklü değişiklikten kaynaklanan portföy kaymalarının ciddi etkileri olacağı şüphesiz. İki, petrol fiyatları bugün bulundukları 60 dolar seviyesinde istikrar kazanmayabilir. Uluslararası Enerji Ajansı petrol fiyatının bu seviyede uzun süre kalmayacağı ve yukarı yönlü hareket beklediğini açıklarken kimi başka ciddi uluslararası kurumların, bankaların analistleri 40 dolar seviyesinin görülebileceğini bir olasılık olarak görüyor. Üç, petrol fiyatlarındaki düşüşü sadece ABD’nin Rusya’ya ‘ders verme’ çabasının bir sonucu olarak yorumlamak doğru olmaz. Amerika’nın kaya gazı ve petrolünü devreye sokması da bu alanda önemli bir değişime yol açıyor. Yani işin ekonomik yönü yine de ağır basıyor. Dört, petrol fiyatlarındaki baş döndürücü gelişmelere rağmen, enerji şirketlerinden yorum yok! Ne olumlu ne olumsuz... Bu arada, ilginçtir, finans piyasalarının en etkili kesimi olarak kabul edilen hedge fonlar petrolde alım pozisyonunda. Göremediğimiz bir şeyler mi var diye şüphe ediyor insan... Bütün bunlara konuşulmayan bir boyut daha eklemek gerekiyor: Petrol ticareti... Daha doğrusu petrol ticaretinin hangi para birimi ile yapılacağı meselesi... ‘Bu da soru mu, tabii ki dolarla’ diyeceksiniz… Haklısınız... . 1970’li yıllardan beri öyle... ABD’nin kaya gazı ve petrolünü bulmasından sonra dışarıdan enerji ithal etmeye pek ihtiyacı yok. Hatta, yakında önemli bir enerji ihracatçısı olacak. Ama tedirgin olduğu şey, petrol ve genel olarak enerji ticaretinin doların dışına kayması... POZITIF GERÇEKÇILIKTEN ŞAŞMAYALIM… Neyse... Konuyu çok dallandırıp budaklandırmadan, Türkiye’nin kabarık enerji faturasından hareketle petrol fiyatlarındaki gelişmelerin 2015’te cari açığımıza olası etkileri meselesine geri dönelim. Doğrusu ben, ‘petrol faturamız bir azalsa, bak ne cari açık kalır, ne bir şey, Türkiye uçar gider’ iyimserliğine kapılanlardan değilim... Zaten gazetecilerin herhangi bir meseleye iyimserlik-kötümserlik ekseninde bakmasını da doğru bulmam. Çağımızda, meseleleri bu ikilem çerçevesinde değerlendirmenin modası da geçti. Çünkü her iki yaklaşım da bizi gerçeklikten kopardığı gibi geleceğin risklerine karşı da korumuyor. Onun için, petrol faturamızı cari açığımızın yegane sebebi sayan herkese ‘Güney Kore de petrol ithal ediyor. Ama ihracatı bizim 2023 hedefimiz olan 500 milyar doları çoktan aştı. ( 2014 ihracatı 573 milyar dolar) 2015’te vermesi beklenen cari fazla tutarı ise 100 milyar dolar. Buna ne buyrulur? Keza Almanya... Geçen yıl tam 255 milyar dolar cari fazla verdi. Petrol üreticisi mi? Yoo… Yerlerde sürünüyor diye küçük gördüğümüz Avrupa’da Euro bölgesini oluşturan 18 ülke toplamda 350 milyar dolar cari fazla veriyor. Alplerde petrol bulunduğunu duymadık ama İsviçre geçen yıl 104 milyar dolar cari fazla verdi… CARI AÇIK SARMALINDAN ÇIKMAMIZ GEREKLI. BUNUN FORMÜLÜ DE, CARI AÇIĞA YOL AÇAN ARA MALLARINI VE ILERI TEKNOLOJILI ÜRÜNLERIN YERLI ÜRETIMINI SAĞLAMAK… Lafı uzatmayayım… Demek ki, bir ülkenin cari açık vermesi tek başına enerji faturasıyla ya da petrol üreticisi olup olmamasıyla ilgili değil. Enerjiyi ithal edip, katma değerli ürün üretmekte kullanıp fazla vermek de pekala mümkün. Aynı şekilde ‘cari açık vermezsek büyüyemeyiz’ argümanının altı da dolu değil! Eğer üretim yapımız bu kadar çok ara malı ithalatına bağlı olmasaydı ya da ürettiğimiz ürünler herkesin kolaylıkla üretebildiği harcıalem ürünler değil de, ulusal katma değeri yüksek, ülkeye para bırakan ürünler olsaydı, pekala yüksek cari açıklar vermeden de büyüyebilirdik ve büyüyebiliriz… Son söz; Türkiye son 30 yılda önemli bir başarı hikayesi yazdı. 1980’li yıllarda pamuk, üzüm, fındık gibi ağırlıklı olarak tarım ürünlerine dayanan ihracatının yapısını sanayi ürünlerine çevirmesini bildi. 80’li yıllarda ihracatımızın yüzde 90’ı tarım ürünleriydi. Bugün yüzde 90’ı sanayi ürünleri... Gelgelelim, bu başarı hikayesinin sonuna geldik! Türkiye’ye yeni bir başarı hikayesi, dolayısıyla yeni bir hızlı büyüme modeli lazım. Mademki hükümetiyle muhalefetiyle dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmak istiyoruz, bilelim ki, var olan model bizi o hedeflere taşıyamaz. Biraz hızlı büyüsek, cari açık hortluyor, biz de eskisi gibi krize girmemek için frene basmak zorunda kalıyoruz. Son olarak da öyle yaptık. Ekonomi yönetiminin bilinçli bir tercihi olarak, kendi elimizle hızlı büyümeyi engelledik. Bir dönem Dünya Bankası Başkan Vekilliği de yapan rahmetli Atilla Karaosmanoğlu, “Türkiye, hep imkanlarının üstünde yaşadığı için potansiyelinin altında bir performans gösterdi” diye özetlemişti içinde bulunduğumuz durumu… Öyleyse Türkiye’nin yeni başarı hikayesinin cari açık-büyüme sarmalına meydan okuması lazım! Ekonominin potansiyelinin altında büyümesine neden olan cari açık sarmalından çıkmamız gerekli. Bunun formülü de, cari açığa yol açan ara mallarını ve ileri teknolojili ürünlerin yerli üretimini sağlamak… 2015 | 53 KEŞİF İPEK YOLU’NUN INCISI Tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan Şeki, özgün mimarisi, lezzetli mutfağı ve neşeli insanlarıyla Azerbaycan’ın en önemli turistik destinasyonlarından biri. UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan Han Sarayı, tek başına ziyaret nedeni olabilir. A zerbaycan’ın önemli tarihi ve turistik bölgelerinin başında yer alan Şeki, ülkenin kuzeyinde, Büyük Kafkas sıradağlarının eteklerinde konuşlanmış bir dağ kentidir. Başkent Bakü’nün 370 kilometre kuzeybatısında yer alan Şeki, Kiş Çayı’nın sağ kıyısı boyun- 54 | Energy Of Turkey ca uzanır. Eski şehir 1772’de sel ve heyelan nedeniyle yıkılınca ahali daha yukarıda bulunan Nuha köyü yakınında kendilerine yeni bir kent inşa eder. Bu yüzden kent bir süre özellikle Ruslar tarafından Nuha olarak adlandırılsa da 1960 yılında “Şeki” adı yeniden ve resmen geri döner. Tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan Şeki, Azerbaycan’ın en eski şehirlerinden biridir. Adını M.Ö. 7. yüzyılda buraya gelmiş ve asırlarca yaşamış olan Sakalardan aldığı kabul edilir. Çeşitli göç ve ticaret yollarının kesişim noktasında yer alan kent birçok kültürün izlerini taşımaktadır. 7’nci yüzyılda Arapların işgal ettiği Şeki, 11’inci yüzyıla kadar Araplar ile Hazarlar arasında sürekli el değiştirir. Bu yüzyılda Şirvanşahların, daha sonra İldenizlilerin egemenliğine giren kent, İldenizliler zayıf düşünce bir süre bağımsız kalsa da Safevi Devleti tarafından işgal edilir. 1578 yılında Osmanlı Devleti’nin egemenliğine girerek Şeki Sancağı’nın merkezi haline gelen kent Yeşil ormanlarla kaplı Kafkaslara yaslanmış bu şehirde cami, kervansaray, kilise, kale gibi çok sayıda tarihi yapı bulunuyor. Bu yapıların başında ise, sadece Şeki’nin değil, Azerbaycan’ın da gurur kaynağı Han Sarayı geliyor. Müştak mahlasıyla şiirler de yazan Hacı Çelebi’nin torunu Hüseyin Han tarafından 1762 yılında Şeki kalesinin içerisinde inşa edilen iki katlı saray, hanların yazlık ikametgâhı olarak kullanılmış. Sarayın mimarı tam olarak bilinmese de duvarda nakkaş olarak adı yer alan Abbaskulu’nun aynı zamanda sarayın mimarı olduğu düşünülüyor. HAN SARAYI UNESCO LISTESINDE birkaç kez Osmanlı ve Safevi devletleri arasında el değiştirir. Safevilerin denetimindeyken Hacı Çelebi önderliğinde çıkan isyanın ardından Şeki Hanlığı kurulur. 1805’te Rus egemenliğine giren Şeki Hanlığı 1819 yılında lağvedilir. BURSA’YA BENZETILIYOR Bugün 63 bin nüfuslu bir şehir olan Şeki, aynı ismi taşıyan bölgenin merkezidir. Dünyadaki 78 tarihi şehir listesinde bulunan Şeki, hem doğal görünüş ve zenginlik, hem de tarım alanları ve ipek böcekçiliği şehri olması nedeniyle, özellikle Bursa’ya benzetilmektedir. Türk dünyasının önde gelen şairlerinden merhum Bahtiyar Vahabzade Şekilidir. Sarayın her katının merkezinde büyük bir salon yer alıyor. Alt kattaki salonda ve yanındaki odalarda zengin bezemeli ocaklar bulunuyor. Şeki Han Sarayı mimarisiyle beraber bir sanat eseri olarak da büyük ilgi çekiyor. Burada sıva üzerindeki renkli işlemeler, motifler, salon ve odalardaki duvar resimleri, ahşap oymalar, ağaçtan hazırlanmış ve aralarındaki boşluklara çeşitli renklerde cam monte edilmiş geometrik desenli vitraylar etkileyici güzelliktedir. Tavanında, beş binden fazla resimli geometrik şekil ve figürlerden oluşturulmuş bir süsleme kompozisyonu bulunan alt salon ile duvarlarında av ve savaş sahnelerinin tasvir edildiği üst salonun incelikle işlenen zengin bezemeleri görenleri bir tablo gibi etkilemektedir. Duvar resimleri 18. yüzyılda işlenmiş olup, 19. yüzyılda birkaç kez onarılmıştır. Sarayın en önemli özelliği yapımında çivi ve benzeri birleştirici unsurlara yer verilmemiş olmasıdır. UNESCO tarafından korunması gereken Dünya Kültür Mirası Listesine dahil edilerek dünya kültür varlıkları arasında yerini alan Saray, 2004 yılında esaslı bir restorasyondan geçirilmiştir. Sarayın bahçesindeki çınarlara değinmeden geçmemek gerekiyor. Sarayın inşasından yaklaşık 250 yıl önce 1530 yılına tarihlenen çınarlar 30 metreyi aşan yükseklikleri ve 10 metreye ulaşan çaplarıyla sarayın koruyucusu gibi göğe yükseliyor. Ağaçlar da saray gibi “Han Çınarı” olarak anılıyor. Han Sarayı 20’nci yüzyıla kadar Şeki evlerine de örnek teşkil etti. Şeki evleri sofasız ve dış sofalı evler şeklinde 2015 | 55 KEŞİF ikiye ayrılıyor. Evlerin en erken tarihlisi 18’inci yüzyılın ikinci yarısına ait olan Şekihanovlar Evi’dir. Şeki’de birçok ev aynı zamanda ipek imalathanesi olarak da faaliyet gösterdiği için ipek kozalarının yetiştirilmesi amacıyla çatılar yüksek tutulurdu. İPEK ILE ILGILI HER ŞEY ŞEKI TARIH MÜZESI’NDE “HALK ŞAIRI” BAHTIYAR VAHABZADE AZERBAYCAN-TÜRKIYE Bir ananın iki oğlu, Bir ağacın iki kolu. O da ulu, bu da ulu Azerbaycan-Türkiye. Dinimiz bir, dilimiz bir, Ayımız bir, yılımız bir, Aşkımız bir, yolumuz bir Azerbaycan-Türkiye. Bir milletiz, iki devlet Aynı arzu, aynı niyet. Her ikisi cumhuriyet Azerbaycan-Türkiye İki devlet, bir millet kavramını çok güzel özetleyen bu dizelerin sahibi Mahmud oğlu Bahtiyar Vahabzade, 16 Ağustos 1925’te Şeki’de doğdu. 9 yaşında ailesiyle Bakü’ye taşındı. 1942 yılında girdiği Bakü Devlet Üniversitesi Filoloji Bölümü’nden 1947 yılında mezun oldu ve aynı bölümde öğretim üyesi olarak ders vermeye başladı. 1964 yılında Azerbaycanlı ünlü şair Samed Vurgun’un hayatı ve yaratıcılığı isimli monografisi ile filoloji doktoru unvanını aldı. 1980 yılında Azerbaycan İlimler Akademisi üyeliğine seçilen Vahabzade, 2001 yılındaemekli olana kadar ders verdi. 1959’da kaleme aldığı Gülistan isimli 56 | Energy Of Turkey Bahtiyar Vahabzade 1925-2009 şiirinde, İran ve Rusya arasında bölünmüş Azerbaycan halkının yaşadığı felaketleri anlattı. Sovyet rejiminin baskılarına rağmen özgürlük mücadelesinden yılmayan Vahabzade, Azerbaycan halkının sıkıntılarını konu ettiği pek çok eserini yurt dışına kaçırarak yayınladı. Halk Şairi adıyla anılan Vahabzade, 1995 yılında Azerbaycan özgürlük mücadelesindeki hizmetlerinden dolayı İstiklal nişanı ile ödüllendirildi. 19802000 yılları arasında 5 defa milletvekili seçildi. 13 Şubat 2009’da Bakü’de vefat etti. Tanınmış şair, edebiyatçı, bilim ve siyaset adamlarının mezarlarının bulunduğu Fahri Hıyaban’da toprağa verildi. Han Sarayı’nı barındıran Şeki Kalesi, 1960’lı yıllarda sıkı bir restorasyondan geçtiği için sapasağlam ayakta. Kalenin biri kuzeyde, diğeri güneyde iki kapısı var. Kalenin içinde Han Sarayı’nın yanı sıra iki önemli müze yer alıyor. Bunlardan ilki içinde çeşitli dönemlere ait el sanatları ürünlerinin sergilendiği “Şeki Tarih Müzesi”. Müzenin ünü, özellikle ipek üretimini ve ticaretini anlatan objelerden kaynaklanıyor. 3-5. yüzyıldan kalma bir Alban Kilisesi ise artık bir sanat eserleri müzesi olarak hizmet veriyor. Şeki’deki camilerin içinde en ünlüsü “Aka Han camii” de denilen “Cuma Camii”dir. 40 metre yüksekliğindeki minaresiyle hemen göze çarpan cami 18. yüzyılda inşa edilmiş. Cami, medrese ve hamamdan oluşan Ömer Efendi Camii, Sovyet döneminde 1940 yılında spor okuluna dönüştürülmüş. Camı 1992 yılında Aziz Mahmut Hüdai vakfı tarafından restore edilmiş. Kentin merkezindeki kervansaray ise turistleri Han Sarayı’ndan sonra en fazla cezbeden ikinci yerdir. bugün otel olarak hizmet veren Kervansaray’ın yan tarafındaki dükkanlarda ipek şallar ve halılar, piti çömlekleri, Şeki helvası gibi yöreye özgü ürünleri bulabilmeniz mümkün. Ayrıca, Şekili eğitimci ve yazar Raşitbey Efendi’nin evi de müzeye dönüştürülmüş. Han Sarayı’na giderken, tam yol üzerinde bulunuyor. Şehir merkezinin dışında, “Gelersen-Görersen” adını taşıyan bir kalenin kalıntıları da Şeki’de gezisinde görülmesi gereken yerlerin başında geliyor. Şehrin hemen kuzeyinde bulunan kaleye bu adın verilmesinin hikayesi de ilginç. Kale kumandanı kendisini tehdit eden düşmana “Gelirsen, (gününü) görürsün” diye haber yolluyor. Kumandanın sözleri etkili olmuş mu, tarihler onu kaydetmemiş ama kale o gün bugündür bu isimle anılıyor. Şehre sadece 15 dakika uzaklıkta, Kiş Vadisi’nin yukarısında sipsivri çatısıyla Kiş Alban Kilisesi de görülmesi gereken yerlerden biri. İsa’nın havarisi tarafından 1. yüzyıl sonu, 2. yüzyıl başında inşa edilen bu yapı, Kafkasların ilk kilisesi olarak biliniyor. Kilise eski bir Alban tapınağının üzerine kurulmuş. Yüzyıllardır şifa ve dilekte bulunmak için ziyaret edilen kilise, restore edilerek müzeye dönüştürülmüş. İçinde ve bahçedeki nişlerde toprak kaplar, paralar sergileniyor. Gelersen-Görersen Kalesi ve Alban kilisesi’ni ziyaret etmek “İpek Kombinat” adını taşıyan fabrika 1931’den bu yana üretim yapıyor. Sadece doğal ipek kumaşların kullanıldığı tesiste boyalar da sadece doğal yöntemlerle elde ediliyor. Bu arada Han Sarayı’nın zarif vitraylarının varlığını bu ipek sanayine borçlu olduğunu hatırlatalım. Vitraylar, Venedikli tüccarların ipek ticareti için getirdiği renkli camlarla yapılmış. ŞEKI MUTFAĞINDAN YÖRESEL LEZZETLER için size farklı bir önerimiz var. Şeki’nin Daşüz köyünde bulunan Azerbaycan Turizm Kültür Bakanlığı bünyesindeki Atlı Turizm Merkezi Şeki’nin çeşitli yerlerine bir ve iki günlük atlı turlar düzenliyor. Bu turlarda bölgenin zengin doğasını görebilir ve tarihi anıtları, şirin köyleri ziyaret edebilirsiniz. Arap ve İngiliz yarış atları, Alman trakehnerleri, Ahaltekeler olmak üzere cins atların yetiştirildiği merkezde ayrıca yılda iki kez Azerbaycan’ın ulusal oyunu “Çovgan” yarışları düzenleniyor. GÖZ NURU IPEK HALILAR Şeki’nin tarihi İpek Yolu üzerinde olduğunu belirtmiştik. Üçüncü yüzyıldan itibaren ipek üretimi ve ithalinin yapıldığı kaydedilen Şeki, 12’nci yüzyılın başlarından itibaren Azerbaycan’ın ipek merkezi olarak biliniyor. Kentin ipek dokumaları zaman içinde Azerbaycan sınırlarını aşan bir üne kavuşmuş. El yapımı ipek halılar şehrin gözde ürünü. Eski Sovyetler Birliği’nin en büyük ipekçilik tesisleri de burada kurulmuş. Bugün Şeki’de tüm Azerbaycan’da olduğu gibi lezzetli yemekler ve nefis tatlılar bulabilirsiniz ama bunlardan ikisi, neredeyse tüm dünyada meşhur olmuş: Piti ve Şeki Helvası… Bir porsiyonluk bardağa benzeyen toprak çömleklerde pişirilen piti kuzu eti, nohut ve kuyruk yağı ile pişiriliyor. Piti yemenin ritüeli de ayrı. Bir tabağa lavaş ya da pide doğranıyor ve bu pidelerin üzerine pitinin suyu boca ediliyor. Çömleğin içinde kalan nohut ve et de ayrı bir kapta ezilerek püre haline getiriliyor. Şeki ile özdeşleşmiş yemeklerden biri de han pilavı. Safran ile terbiye edilmiş Kuzu eti, tavuk eti, kızarmış soğan, kuru kayısı ve kuru üzüm, pirinç ve tereyağı ile hazırlanan han pilavı da fırında pişiriliyor. Tencerenin etrafına yağlanmış lavaşlar yerleştiriliyor. İçine pirinç ve diğer malzemeler konduktan sonra üstü yine lavaş ile kapatılıp fırına veriliyor. Şeki helvası ise kadayıfa benzer yufkaların arasına bolca fındık ve ceviz doldurularak yapılıyor. Bal ve şerbetle tatlandırılan helvanın üzerine safranla yapılan bezemeler de ilginç. Han Sarayı’na çıkan Ahundov caddesinde yer alan “Ali Ahmed” Şeki’deki en iyilerinden biri. Kolay bozulmayan helvayı Türkiye’ye de getirebilirsiniz. TÜRK DILLERINDEKI ILK TIYATROYU YAZDI 1812 yılında Şeki’de doğan Mirza Fetali Ahundov, modern Azerbaycan edebiyatının kurucusudur. 1814’te ailesi Tebriz yakınlarındaki Hamene kasabasına göçen Ahundov, 1825’te annesi ile Şeki’ye döndü. 1832’de Gence medresesinde, 1833’te Şeki Rus okulunda eğitim gördü. 1834 yılından Tiflis’te Kafkas başkomutanlığında Şark dilleri tercümanı olarak çalışmaya başladı ve ömrünün sonuna kadar bu görevde çalıştı. Azerbaycan’da ve İslam dünyasında moderndramaturjinin temelini attı ve bir Türk dilinde tiyatroyu ilk yazan kişi oldu. İlk Osmanlı ve İran tiyatro eserleri Ahundov’un komedilerinden sonra ortaya çıktı. 1857’de tamamladığı “Aklanmış Kevakib” adlı eseri ile modern Azerbaycan edebiyatının kurucusu oldu. Mirza Fethali Ahundov 1812-1878 Türk dilleri için Latin alfabesi kullanılması önerisini getirdi ve bu alanda çalışmalar da yaptı ancak destek bulamadı. Ahundov’un “Hacı Kara” komedisinin Bakü’de gösterildiği 1873 yılı Azerbaycan millî tiyatrosunun doğuş günü kabul edildi. Mirza Fethali Ahundov, 10 Mart 1878’de Tiflis’te vefat etti. 2015 | 57 XÜLASƏ “ENERJİNİN İPƏK YOLUNDA TƏMƏL ATILDI” Azərbaycandakı Şahdəniz-2 sahəsindən hasil ediləcək təbii qazı 1850 km-lik bir xətt boyunca Türkiyənin 20 vilayətindən keçirib, Avropaya çatdıracaq olan tarixi layihənin təməli atıldı. Türkiyə, Azərbaycan və Gürcüstan prezidentləri Qars vilayətinin Səlim rayonunda keçirilən tədbirdə Şahdəniz-dən Avropayadək yol qət edəcək xəttin ilk borusunu xüsusi məxanizmin düyməsinə basaraq torpağa endirdi. 58 | Energy Of Turkey A zərbaycanın təbii qazını Türkiyə üzərindən Avropaya daşıyacaq olan Trans Anadolu Təbii Qaz Boru Xətti Layihəsi–TANAP-ın təməli mart ayının 17-ində Qars vilayətində təşkil olunmuş tədbirdə atıldı. Tədbirdə Türkiyə Respublikasının prezidenti Rəcəb Tayyip Ərdoğan, Azərbaycan Respublikasının prezidenti İlham Əliyev və Gürcüstan Respublikasının prezidenti Georgi Marqvelaş- vili iştirak edirdi. Qarsın Səlim rayonunda baş tutan tədbir, ehtiram duruşu və Türkiyənin milli himninin ardından Azərbaycan və Gürcüstan milli himnlərinin səsləndirilməsi ilə başladı. Mərasimdə qonaqlara “Xoş gəlmişsiniz” deyən SOCAR prezidenti Rövnəq Abdullayev, prezident İlham Əliyevin təlimatı ilə SOCAR olaraq Azərbaycan və Türkiyə arasındakı qardaşlıq əlaqələrini iqtisadi sahədə gücləndirmək, strateji investisiyalarla dəstəkləmək kimi olduqca mühüm bir missiya daşıdıqlarını söylədi. Bir fikir olaraq ortaya çıxan TANAP-ın 6 ay kimi rekord müddətdə dövlətlərarası anlaşmaya çevrildiyini qeyd edən Abdullayev, layihəni bu günə gətirib-çıxaran və inanıbdəstək verən hər kəsə təşşəkkür etdi. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyip Ərdoğan, Trans Anadolu Təbii Qaz Boru Xətti Layihəsinin (TANAP) təməlatma mərasimində Türkiyənin 2023-cü il hədəflərinə hazırlaşdığını nəzərə çatdırdı. 500 milyard USD tutarında ixracat, 2 trilyon USD məbləğində milli gəlir, tək xanalı rəqəmlər nisbətində olan işsizlik və inflyasiya göstəriciləri ilə gənc və təhsilli əhalini ən münasib şəkildə dəyərləndirərək, dünyanın ilk on iqtisadiyyatından biri olmağı hədəflədiklərini çatdıran prezident Ərdoğan, “Türkiyəni bölgənin enerji distribyusiya mərkəzi halına gətirməyi də planlayırıq” deyə sözlərinə əlavə etdi. Ceyhanın, artıq dünyanın ən önəmli neft distribyusiya mərkəzlərindən biri olduğunu vurğulayan Ərdoğan, “İraq və Suriyada vəziyyətin sabitləşməsi ilə Ceyhanın bu mövqeyi daha da güclənəcək, potensialı daha da artacaqdır” deyə qeyd etdi. Digər ölkələr ilə olan təbii qaz və nəft boru xətti layihələrinin davam etdiyini ifadə edən Türkiyə prezidenti, bunları söylədi: “TANAP bütün bu layihələrin içərisində marşrutu və hədəfləri ilə ayrı bir önəmə, yerə sahibdir. Bu layihə başqa heç bir layihənin alternativi olmadığı kimi, bu layihəyə də alternativ olan başqa bir proyekt yoxdur. Bu baxımdan, doğrudan da, özünəməxsus bir layihə olan “Cənub Qaz Dəhlizi”ni bütün mərhələləri ilə tamamən həyata keçirdiyimizdə, Avropa ilə Xəzər bölgəsi arasında güclü bir əlaqə yaratmış olacağıq. Bu layihəyə Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə ilə yanaşı, bütün Avrasiya coğrafiyasının ehtiyacı vardır”. Tədbirdə AB İnkişaf üzrə vitse-prezidentinin nitqinə 2015 | 59 XÜLASƏ türk dilində başladığını və bundan şad olduğunu nəzərə çatdıran Ərdoğan, “Xatırlatmaq istəyirəm ki, sahib olduğu bu türk dili səviyyəsi ilə Adriatikdən Çin səddinədək heç acmadan gedə ilər. Bu baxımdan rahat olsun” dedi. “2018-Cİ İLDƏ BAŞLAMASINI TƏMƏNNİ EDİRİK” Layihənin iqtisadi mahiyyətindən başqa, sülhə və əmin-amanlığa da dəyər qatacağını dilə gətirən Ərdoğan: “Təməlini qoyduğumuz TANAP, 1850 km uzunluğu və 10 milyard USD dəyərindəki maliyyəti ilə bu missiyaya artıqlaması ilə layiqdir. 16 milyard kubmetrdən başlayıb, mərhələli surətdə 24 milyard kubmətrə və 31 milyard kubmetrədək çatacaq olan həcmi ilə bu proyektdə təbii qaz axışının hədəflədiyimiz tarixdə, inşallah 2018-ci ildə başlamasını təmənni edirik” deyə əlavə etdi. 60 | Energy Of Turkey Ərdoğan TANAP xəttinin keçəcəyi Ardahan, Qars, Ərzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozqat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanaqqala, Tekirdağ və Ədirnəyə xeyirli olmasını arzu etdi. Türkiyəni ən şərqdən ən qərbədək qət edib, 20 vilayətdən, 67 rayondan, 600 kənddən keçəcək olan 1850 km uzunluğundakı xəttin sürətlə tamamlanaraq istismara verilməsini arzuladığını dilə gətirən Ərdoğan, tədbirdə iştirak edən Prezidentlərə də Türkiyəyə təşrif etdikləri üçün təşəkkür etdi, Türkiyə dövlətinin başçısı, eyni zamanda çalışmaları həyata kəçirəcək olan şirkətlərə, mühəndislərə, texniklərə, işçilərə və layihənin bu günə gəlib- çıxmasında əməyi olan hər kəsə minnətdarlığını bildirdi. BU LAYİHƏ SÜLH, RİFAH VƏ ƏMİN-AMANLIQLA ZİKR EDİLƏCƏKDİR Dünyadakı neft və təbii qaz layihələrinin əsasən toqquşmalarla, çəkişmələrlə, davalarla, çox təəssüflər olsun ki, müharibələrlə və talançılıqla gündəmə gəldiyini ifadə edən Ərdoğan, bu layihənin sülh, rifah və əmin-amanlıqla zikr ediləcəyinə inandığını söylədi. Ərdoğan, heç bir zaman başqa cəmiyyətlərin və ölkələrin zərərinə səbəb olacaq bir rifah sistemi qurmağa çalışmadıqlarını dilə gətirərək, belə bir anlayışı da əsla qəbul etmədiklərini vurğuladı. “Siz dəyərli Prezidentlərin də eyni mövqəyə sahib olduğunu çox yaxşı bilirəm” deyərək çıxışına davam edən Ərdoğan, “Dünyanı daha ədalətli, daha yaşanması mümkün, daha dinc bir yer halına gətirmək xüsusunda hamımız məsuliyyətimizi dərk edirik. Bu proyekt vasitəsilə hamımızın birlikdə təbii resursların istifadəsinə dair yeni bir yanaşma tərzini bütün dünyaya göstərə biləcəyini düşünürəm. Türkiyənin şərq sərhədindən başlayıb, qərb sərhədində bitəcək və Şahdəniz qazını Avropaya daşıyacaq olan bu boru xəttinin, təbii qaz ilə birlikdə sülh və əmin-amanlığın da daşıyıcısı olmasını bütün qəlbimlə arzu edirəm” dedi. TƏDARÜKÇÜ, TRANZİTÇİ, İSTEHLAKÇI Ərdoğan, təbii qazın tədarükçü, tranzitçi və istehlakçı zənciri üzərində qurulduğunu söylədi. Azərbaycanın burada birinci dərəcəli tədarükçü olduğunu diqqətə çatdıran Türkiyə prezidenti, fikirlərinə belə davam etdi: “Gürcüstan və bizlər bu işin həm tranzit, həm də istehlakçısı mövqeyindəyik. Avropa isə bu işin sadəcə istehlakçısı mövqeyində olacaq. Ortada belə bir vəziyyət var. İqtisadi qaynaqların insanlara xidmət etmədiyi zaman fəlakətlərə səbəb olduğunu iki böyük dünya müharibəsinə şahidlik edərək, irili-xırdalı saysız-hesabsız savaş və toqquşmalarla gördük. Biz bu layihə ilə sahib olduğumuz qaynaqları öz vətəndaşlarımızın və onlarla birlikdə bütün bölgə xalqlarının və bütün insanlığın xidmətinə verməklə bağlı iradəmizi də göstərmiş oluruq. Bu yola birlikdə çıxdığımız üçün, bu yolda birlikdə irəlilədiyimiz üçün hər birinizə ayrı-ayrı təşəkkür edirəm”. “ÖLKƏMİZİN ÇÖHRƏSİNİ DƏYİŞDİRDİK” Ərdoğan, Türkiyənin 12 ildə gerçəkləşdirdiyi böyük reformlarla həm demokratiya, həm də iqtisadiyyat sahəsində çox böyük irəliləyişlər qət etdiyini söylədi. Bu prosesdə ölkəni istənilən sahədə 3 qat böyüdərək, başlıca infrastruktur investisiyalarını həyata keçirərək, investisiya şəraitini yaxşılaşdıraraq keçmişdən qalan əksiklikləri aradan qaldırmaq niyyətində olduqlarını nəzərə çatdıran Rəcəb Tayyip Ərdoğan, “Bu periodda bildiyiniz üzrə, adambaşına milli gəlirimiz 3500 dollardan 11 min dollar səviyyəsinə yüksəldi. İxracatımızı 36 milyard dollardan 158 milyard dollaradək artırdıq. Turizm gəlirlərimizi 12.5 milyard DÜNYANI DAHA ƏDALƏTLI, DAHA YAŞANMASI MÜMKÜN, DAHA DINC BIR YER HALINA GƏTIRMƏK XÜSUSUNDA HAMIMIZ MƏSULIYYƏTIMIZI DƏRK EDIRIK. dollardan 34.5 milyard dollar səviyyəsinə çatdırdıq. 6100 km olaraq təhvil aldığımız bölünmüş yollara 17.590 km daha yol əlavə etdik. Sürətli qatar xətləri, hava limanları ilə ölkəmizin hər guşəsinə sürətlə və təhlükəsiz bir şəkildə çatmağı təmin etdik. Buraya gələrkən də bu vilayətimizin sanki bir inşaat sahəsi olduğunu gördünüz. Ümumi mənzilləşmə layihələri ilə bütün dünyada nümunəvi bir şəhərləşmə hərəkatı başlatdıq. Su anbarları, suvarma və drenaj müəssisələri, şəhərkənarı inkişaf layihələri və hər sahədəki infrastruktur investisiyaları ilə ölkəmizin, demək olar ki, çöhrəsini dəyişdirdik” deyə qeyd etdi. İLHAM ƏLİYEV: “CƏNUB QAZ DƏHLİZİ CİDDİ BİR SİYASİ TƏŞƏBBÜSDÜR” Azərbaycan Respublikasının prezidenti İlham Əliyev mərasimdə etdiyi çıxışında Azərbaycanın ən böyük neft yatağı olan Azəri – Çıraq – Günəşli hövzəsinin istismarını və neftin dünya bazarlarına 2015 | 61 XÜLASƏ çıxarılmasını hədəfləyən müqavilənin 20 sentyabr 1994-cü ildə imzalandığını və “Əsrin Müqaviləsi”nin hazırkı günə gətirib-çıxaran yolu açdığını qeyd etdi. Neft hasiletmə çalışmalarının ardından ixrac yollarının düşünülməyə başlandığını, Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin açılması ilə bu mərhələdə konkret bir addım atıldığını nəzərə çatdıran İlham Əliyev, bu gün BTC olmadan bölgənin 62 | Energy Of Turkey enerji təhlükəsizliyinin düşünülə bilməyəcəyini söylədi. “Biz gələcəyimizi tarix əsasında qururuq. Türkiyə və Azərbaycan gələcəyini müştərək tarix üzərində bina edir” deyə əlavə edən Əliyev, son 20 ildə bənzəri olmayan tarixi hadisələr yaşandığını dilə gətirdi. TANAP-ın qədim tarixə sahib olmadığını, ancaq “Cənub Qaz Dəhlizi”nin tərkib hissələrindən biri olaraq önəm ərz etdiyini nəzərə çatdıran Azərbaycan Prezidenti, Dəhlizin iqtisadi böyüklüyünün 45 milyard ABŞ dolları olacağını söylədi. Enerji dəhlizlərinin Avrasiya üçün yeni bir əməkdaşlıq mühiti yaratdığını qeyd edən Əliyev, “Avrasiya bölgəsində çox ciddi və yeni müttəfiqlik formatı yaradılır. Bunun həm siyasi, həm də iqtisadi təsiri çox böyük olacaqdır. Bu ölkələrin tarixi, mədəniyyəti fərqlidir, ancaq bizi birləşdirən xoş məramımızdır. “Cənub Qaz Dəhlizi” sadəcə bir boru xətti deyil, eyni zamanda ciddi bir siyasi təşəbbüs, iqtisadi mənfəət gətirən sahədir. Yeni qaz hövzəsi artıq Azərbaycan qazı olan Şahdəniz qazıdır” deyə fikirlərini bölüşdü. “Almaniya, Rumıniya, İtaliya, Bolqarıstan, əminəm ki, gələcəkdə bizim qazımızı alacaqdır. Bizim bu günədək Türkiyə və Gürcüstan ilə həyata keçirdiyimiz proyektlər daim uğurla nəticələnmişdir. Bu proyekt də uğurlu olacaqdır. TANAP təməlqoyma mərasimi Novruz bayramına təsadüf edir. Biz mənəviyyatımıza bağlıyıq. İnşallah, 3 il sonra TANAP-ın açılışında da bərabər olacağıq” dedi. “DƏHLİZİN TƏHLÜKƏSİZLİYİ ÜÇÜN ÖHDƏMİZƏ DÜŞƏNİ EDƏCƏYİK” Gürcüstan Respublikasının prezidenti Georgi Marqvelaşvili də tədbirdəki çıxışına ölkələr arasındakı işbirliyi və dostluq sayəsində TANAP-ın müvəffəqiyyətlə yekunlaşacağına inandığını ifadə edərək başladı. Layihənin keçəcəyi ölkələrdən biri olaraq Gürcüstanın mühüm öhdəlik daşıdığını qeyd edən Georgi Marqvelaşvili, “Koridorun təhlükəsizliyini təmin etmək üçün öhdəmizə düşəni sonunadək edəcəyik” deyə qeyd etdi. Georgi Marqvelaşvili ölkəsinin Avropa və Asiya arasında yüz illərdir ki önəmli bir qapı və keçiş nöqtəsi olduğunu diqqətə çatdıraq, “Bu gün ölkələrimizin və millətlərimizin gələcəyi TANAP-DA İLK QAZ AXIŞI 2018-Cİ İLDƏ BAŞLAYACAQ • Trans Anadolu Təbii Qaz milyard, ardından 31 milBoru Xətti Layihəsi-TANAP yard kubmətrə çatdırılması Azərbaycanın Xəzər dənizindəki hədəflənməkdədir. Şahdəniz-2 qaz sahəsi və Xəzər dənizinin cənubundakı digər • TANAP Təbii Qaz Boru sahələrdən hasil ediləcək təbii Xətti Sistemi: 19 kilometri qazı əvvəla Türkiyəyə, ardınca Mərmərə dənizindən keçmək Avropaya çatdıracaqdır. üzrə, ümumilikdə 1850 km-lik mərkəzi xətt və 7 kompressor, • TANAP Cənubi Qafqaz Boru ölçmə və piq stansiyaları, 49 Xətti (CQBX) və Trans Adriatik ədəd blok ventil stansiyası və 2 Boru Xətti (TAP) ilə birləşərək, ədəd qaz çıxışı stansiyasından “Cənub Qaz Dəhlizi”nin ən müibarətdir. hüm hissəsini təşkil edəcək. • TANAP, Türkiyə-Gürcüstan • Layihə çərçivəsində Türkiyə sərhədində Ardahan vilayətinin sərhədləri daxilində biri EskiPosof rayonunun Türkgözü şehir, digəri Trakyada olmaq kəndindən başlayaraq, Ardahan, üzrə, milli təbii qaz çatdırma Qars, Ərzurum, Erzincan, şəbəkəsinə qoşulmaq üçün iki Bayburt, Gümüşhane, Giresun, çıxış nöqtəsi mövcud olacaqdır. Sivas, Yozqat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, • Trans Anadolu Təbii Qaz Kütahya, Bursa, Balıkesir, ÇaBoru Xəttindən ilk qaz axışının naqqala, Tekirdağ və Ədirnə ol2018-ci ildə başlaması və maq üzrə, 20 vilayətdən keçəcək başlanğıc üçün illik 16 milyard və Yunanıstan sərhədindəki kubmetr olacaq daşıma həcminin Ədirnənin İpsala rayonunda mərhələli surətdə əvvəlcə 24 yekunlaşacaqdır. baxımından önəmli bir addım atırıq. Bu sadəcə bizlərə deyil, qonşularımıza da fayda gətirəcək bir prosesdir” deyə ifadə etdi. Enerji təhlükəsizliyinin bölgənin istiqrarı prizmasından daşıdığı önəmi də nəzərə çatdıran Georgi Marqvelaşvili, “Bəzi ölkələr enerji məsələsindən başqa ölkələrin əleyhinə istifadə edə bilir. Bu baxımdan Avropa və Asiya arasındakı iqdisadi əlaqələr önəmlidir. Layihə bu nöteyinəzərdən çox mühüm bir koridor formalaşdırır və önəmli bir marşrutu ortaya çıxarır” deyərək sözlərinə əlavə etdi. Georgi Marqvelaşvili Gürcüstanın çox böyük bir ölkə olmadığını, iqtisadiyyatının da böyük ölçüdə regional layihələrdən aslı olduğunu vurğulayaraq, bu qəbildən olan proyektlərdə iştirakın özləri üçün strateji bir qərar olduğunu diqqətə çatdırdı. Türkiyə, Azərbaycan və Gürcüstan arasındakı ticari ortaqlığın inkişaf etdirilməsinə ehtiyac olduğunu söyləyən Georgi Marqvelaşvili, nəqliyyat və daşımada daha yaxşı bir infrastruktur sistemi quraraq, qarşılıqlı əlaqələrin mövcud köklərinin dərinləşdirilməsinin mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyi- ni qeyd etdi. Georgi Marqvelaşvili əməkdaşlığın artması ilə hədəflənən enerji təhlükəsizliyi və diversifikasiyasına nail oluna biləcəyini dedi. Çıxışların ardından Türkiyə Respublikasının prezidenti Rəcəb Tayyip Ərdoğan, Azərbaycan Respublikasının prezidenti İlham Əliyev və Gürcüstan Respublikasının Prezidenti Georgi Marqvelaşvili müvafiq mexanizmin düyməsinə basaraq, ling vasitəsilə ilk borunu xəttə endirdilər. 2015 | 63 XÜLASƏ ƏRDOĞAN: “HEYDƏR ƏLİYEVİN ADINI ÖLKƏMİZİN HƏR GUŞƏSİNDƏ YAŞADIRIQ” Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyip Ərdoğan Azərbaycan Dövlətinin inşa etdirdiyi Heydər Əliyev Texniki-Peşə Anadolu Liseyinin açılışında etdiyi çıxışında “Heydər Əliyevin adını ölkəmizin hər guşəsində yaşadırıq və yaşatmağa davam edəcəyik” dedi. A zərbaycan Dövləti tərəfindən Qarsda inşa etdirilən Heydər Əliyəv Texniki-Peşə Anadolu Liseyinin açılışı Türkiyə Respublikasının prezidenti Rəcəb Tayyip Ərdoğan, Azərbaycan Respublikasının prezidenti İlham Əliyev və Gürcüstan Respublikasının prezidenti Georgi Marqvelaşvili tərəfindən gerçəkləşdirildi. 64 | Energy Of Turkey Açılış mərasimində çıxış edən Türkiyə Respublikasının prezidenti Rəcəb Tayyip Ərdoğan, 424 şagirdin təhsil aldığı və 32 sinif otağı, 200 şagird tutumlu yataqxanası, idman zalı, müasir emalatxanaları, laboratoriyaları və digər bölmələri ilə bu məktəbi nümunəvi bir təhsil müəssisəsi olaraq gördüyünü söylədi. Azərbaycan ilə Türkiyə arasındakı qardaşlıq əlaqələrinin səmimi bir rəmzi olaraq gördüyü məktəbin inşasında əməyi keçən hər kəsə və ərsəyə gətirilməsinə vəsilə olan İlham Əliyevə təşəkkür edən Ərdoğan, “Həydər Əliyev Texniki-Pəşə Anadolu Liseyinin şəhərimizə qazandırılmasında əməyi olan hər kəsə minnətdarlığımı bildirirəm” dedi və davam etdi: “Daha əvvəl də Azərbaycanlı qardaşlarımız Ceyhanda Heydər Əliyev Texniki- Peşə Anadolu Liseyini inşa etdirərək Adanalı qardaşlarımıza ərməğan etmişdilər. Biz də Iğdırda Heydər Əliyev Fənn Liseyini xidmətə açmışdıq. 2011-ci ildə baş tutan təməlqoyma mərasimində şəxsən iştirak etdiyim bu məktəbimiz də əslində 2013-cü ilin sonundan etibarən təlim-tədris prosesinə başlayıb. Bu gün bu vəsilə ilə rəsmi açılışını həyata keçiririk. Beləliklə, Azərbaycan xalqına və Türkiyə-Azərbaycan dostluğuna olan xidmətlərini daim hörmətlə, ehtiramla, təqdirlə yad etdiyimiz mərhum Heydər Əliyevin adını ölkəmizin hər guşəsində yaşatmış oluruq, yaşatamağa davam edəcəyik”. Ərdoğan, Azərbaycanlı şair və yazıçı Bəxtiyar Vahabzadənin “Bir ananın iki oğlu, bir ağacın iki qolu. O da ulu, bu da ulu, Azərbaycan-Türkiyə. Dinimiz bir, dilimiz bir, ayımız bir, ilimiz bir, eşqimiz bir, yolumuz bir, Azərbaycan-Türkiyə. Ana yurdda yuva qurdum, ata yurda könül verdim. Ana Yurdum, ata yurdum, AzərbaycanTürkiyə” misralarını oxudu. Azərbaycanın Türkiyə üçün sadəcə dövlətlərdən bir dövlət, Azərbaycanlıların da sadəcə millətlərdən bir millət olmadığını vurğulayan Ərdoğan, “Biz eyni dildə danışan, eyni inanca sahib, ortaq tarixi keçmişi bölüşən, sözdə deyil, həqiqətdə qardaş olan, bir millət, iki dövlətik” deyə vurğuladı. ƏLİYEV: “TÜRKİYƏNİN ARTAN GÜCÜ BİZLƏRİ DƏ GÜCLƏNDİRİR” Azərbaycan Respublikasının prezidenti İlham Əliyev yenidən qardaş Türkiyədə olmaqdan duyduğu məmnuniyyəti dilə gətirərək sözlərinə başladı. “Qədim Türk torpağı olan Qarsda olmaqdan çox məmnunam. Qars qədim Türk dünyasının tarixi yeridir” deyən Əliyev, atasının adını daşıyan məktəbin bu şəhərdə açılmasının da böyük anlam daşıdığını bildirdi. Qarsda, ilk olaraq, Heydər Əliyevin adını daşıyan parkdakı büstü ziyarət etdiyini bildirən İlham Əliyev, Heydər Əliyevə göstərilən ehtiram üçün minnətdar olduğunu söylədi. Eyni zamanda, Türkiyə-Azərbaycan əlaqələrinin inkişafı üçün böyük səy göstərmiş Heydər Əliyevin “Bir Millət, İki Dövlət” idealogiyasının hər kəsə nümunə təşkil etdiyini və bu siyasəti sədaqətlə davam etdirdiklərini ifadə etdi. İki ölkə arasındakı münasibətlərin daha da güclənməsi üçün çalışdıqlarını vurğulayan cənab Əliyev, siyasi əlaqələrin ən üst səviyyədə olduğunu, beynəlxalq 2015 | 65 XÜLASƏ təşkilatlarda Türkiyə və Azərbaycanın bir-birini dəstəklədiklərindən bəhs etdi. “Türkiyənin artan gücü bizi də gücləndirir. Türkiyə bu gün dünyada güc mərkəzidir” deyən prezident İlham Əliyev, Rəcəb Tayyip Ərdoğanın liderliyində son illər ərzində Türkiyədə böyük tərəqqi yaşandığını diqqətə çatdırdı. Əliyev, Türkiyənin hər yerində inkişafın müşahidə olunduğunu, Qarsdakı çalışmalarla şəhərin simasının dəyişdiyini sözlərinə əlavə etdi. “Bu gün dünyada Türkiyə və Azərbaycan kimi inkişaf edən ölkələr tapmaq çox çətindir” deyən Əliyev, nitqinə davam etdi: “Bütün böhranlara rəğmən, biz inkişaf edirik. Bizim TÜRKİYƏNİN GƏLƏCƏYİNƏ İNVESTİSİYA SOCAR tərəfindən inşa etdirilən məktəbin təməli 2011ci ildə atılmış və 2013-cü ilin sonunda tamalanaraq Təhsil Nazirliyinə təhvil verilmişdir. Birinci mərhələdə 175 şagird və 12 müəllim ilə təlim-tədris prosesinə başlayan Heydər Əliyev Texniki-Peşə Anadolu Liseyi, hazırda 24 müəllim və 440 şagird ilə məlum prosesə davam etməkdədir. Elektrik-elektronika, informasiya texnologiyaları, mexanika və inşaat olmaq üzrə 4 bölməsi olan məktəb, mərkəzi bina, 66 | Energy Of Turkey idman zalı və 200 çarpayısı olan bina və iki emalatxanadan ibarətdir. 30 ədəd hər biri 24 şagird tutumlu sinif otaqlarının yer aldığı məktəb, eyni zamanda 200 nəfərlik konfrans zalı, 200 nəfərlik həcmi olan tribunalı qapalı idman sahəsi və açıq yaşıl meydançası, 200 nəfər tutumlu yeməkxana, 3 laboratoriya, kitabxana, 2 ədəd 24 şagirdilik informasiya texnologiyaları sinfi, musiqi, sərgi və rəsm salonu ilə şagirdlərin yüksək səviyyəli təhsil almaları üçün fəaliyyət göstərməkdədir. inkişafımız siyasi iradə, tarixi gerçəklər üzərində qurulmuşdur. Biz gələcəyimizi tarixi həqiqətlər üzərində qururuq. Tarixi olduğu kimi gənc nəsillərə ötürürük. Bəzi başqa ölkələr kimi tarixi təhrif etmirik. Gələcəyimizi yalan üzərində qurmuruq. Bu gün Türkiyə və Azərbaycana qarşı əsassız iddialar irəli sürən işğalçı Erməni dövləti yalan üzərində qurulmuşdur. Onların tarixi də yalandır, onların bizə atdığı iddialar da əsassızdır. Tarix var, sənədlər var. Onlar açıq sənədlərdir. Biz haqq yolundayıq, bizim işimiz haqq işidir”. İlham Əliyev çıxış nitqini, “Yaşasın Türkiyə-Azərbaycan birliyi, qardaşlığı” deyərək tamamladı. ORTAQ KİTABLARLA ORTAQ DƏYƏRLƏR PAYLAŞILACAQ Təhsil naziri Nabi Avcı da nitqində sadəcə bir məktəb açılışının edilmədiyini, Azərbaycan ilə Türkiyə arasındakı sağlam qardaşlıq əlaqələrinin gücləndirildiyini söylədi. İki ölkə arasındakı yaxınlığın uzun bir tarixi keçmişin ərməğanı olduğunu qeyd edən Avcı, Heydər Əliyəv Texniki-Peşə Anadolu Liseyinin Azərbaycanın Türkiyəyə çox dəyərli bir hədiyyəsi olduğunu bildirdi. Ərdoğan və Əliyevə iki ölkə arasındakı əlaqələri əsla qopmayacaq şəkildə pərçimlədikləri üçün təşəkkür edən Avcı, “Bu gözəl məktəbin açılması onların bizlərə nəsib etdikləri çox məxsusi dostluq əlaqələrinin nəticəsidir” dedi. Məktəbdə qonaq şagirdlərin də təhsil alacağını, Azərbaycanlı müəllim və təlimçilərin də çalışacağını, eyni zamanda məktəb kollektivinin Azərbaycandakı həmkarları ilə əməkdaşlığı üçün sağlam zəmin yaranacağını, texniki-peşə təlimi üzrə liseyin iki ölkə arasında şagird və müəllim mübadiləsinə töhfə verəcəyini vurğuladı. BAKI VƏ ÇANAQQALA ŞƏHİDLƏRİNİ BİR ARAYA GƏTİRƏN KİTAB Açılışın ardından Prezidentlər məktəbi ziyarət edərək, məsul şəxslərdən məlumat əldə aldılar. Prezidentlərin ziyarət etdiyi sinifdə ilk dərsin mövzusu Azərbaycan idi. SOCAR Türkiyə baş icraçı direktoru Kənan Yavuz, “Xəzərdən Çanaqqalaya” adlı albomu Prezidentlərə hədiyyə etdi. Yavuz, “Mərasimin xatirəsinə Bakıda və Çanaqqalada yatan şəhidlərimizi bir araya gətirdiyimiz bu kitab, günün mənasını çox gözəl ifadə etdi. Çanaqqala zəfərinin 100-cü ildönümündə TANAP-ın təməlini qədim türk yurdu olan Qarsda atdığımız üçün qürurluyuq. Bu tarixi günün xatirəsi üçün hazırladığımız bu kitabda Bakı ilə Çanaqqala şəhidlərini bir araya gətirdik. Nuru Paşanın Bakıda yatan əsgərləri Mustafa Kamal Paşanın Çanaqqalada yatan əsgərlərinə salam göndərdi” dedi. 2015 | 67 XÜLASƏ TANAP HƏYƏCANI XALQ KONSERTİ İLƏ QEYD EDİLDİ 68 | Energy Of Turkey TANAP-ın təməlatma mərasimindən öncə Türkiyəli məşhur müğənni Kıraç ilə Azərbaycanın tanınmış sənətçiləri Azərin, Samir Piriyev və Natiq Ritm Qrupu konsert verdi. Pulsuz keçirilən xalq konsertini 5000 Qarslı izlədi. SOCAR Türkiyə baş icraçı direktoru Kənan Yavuz, “TANAP Bakıda və Çanaqqalada yatan şəhidlərimizi bir araya gətirəcəkdir” dedi. 2015 | 69 XÜLASƏ B ir Millət, İki Dövlət məfkurəsi ilə qolqola, çiyin-çiyinə yeriyən Azərbaycan və Türkiyə əməkdaşlığının enerji sahəsindəki əyani yansıması olaraq qəbul edilən Trans Anadolu Təbii Qaz Boru Xəttinin təməlqoyma mərasimi Qarsda təşkil olunan konsertlərlə qeyd edildi. Türkiyəli populyar sənətçi Kıraç, Azərbaycanın məşhur müğənniləri Azərin, Samir Piriyev və Natiq Ritm 70 | Energy Of Turkey Qrupu 16 mart tarixində axşam, TANAP layihəsinin təməlqoyma mərasimini Qarslılarla qeyd etmək üçün möhtəşəm konsert verdilər. İsmayıl Aydəmir idman zalında pulsuz keçirilən xalq konsertini təxminən 5000 nəfər Qarslı izlədi. Konsertdən əvvəl Qarslıları salamlayan SOCAR Türkiyə rəhbəri Kənan Yavuz, çıxışında “Türk tarixinin ən böyük layihəsi olan TANAP, Bakıda yatan şəhidlərimizi TANAP, BAKIDA YATAN ŞƏHIDLƏRIMIZI ÇANAQQALADA YATAN ŞƏHIDLƏRIMIZ ILƏ BIR ARAYA GƏTIRƏCƏK. Çanaqqalada yatan şəhidlərimiz ilə bir araya gətirəcək. Bu layihə vasitəsilə Bakıda yatan 1130 nəfər Türk şəhidi, Çanaqqalada yatan yüz minlərlə şəhidimizə salam göndərəcək. Bakı fatehi Nuru Paşa Çanaqqalanın fatehi Mustafa Kamal Paşaya salam yetirəcək” dedi. Qars Bələdiyyəsinin sədri Murtaza Karaçanta da konsertdən əvvəl etdiyi qısa çıxışında “TANAP layihəsi Xəzərdən Çanaqqalaya qədər uzanır. Bu mühüm layihənin təməlatma mərasiminin Qarsda kəçirilməsi bizlər üçün böyük bir qürur qaynağıdır. SOCAR-dan bu qəbildən olan layihələrin davamını gözləyirik” söylədi. 2015 | 71 XÜLASƏ PETKIM “MÜKƏMMƏLIK” YOLUNDA YARIM ƏSRI GERIDƏ QOYDU Petkim-in 50 illiyi İzmirdə təşkil olunan konsertlər ilə qeyd edildi. Konsertdə Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat və Sənaye naziri Şahin Mustafayev, Azərbaycan Respublikası Energetika naziri Natiq Əliyev ilə birlikdə SOCAR və Petkim-in İdarə Heyətinin üzvləri və İzmirlilər iştirak etdi. 72 | Energy Of Turkey 3 aprel 1965-ci ildə qurulan və yarım əsrlik tarixində Türkiyə sənayəsi üçün ən önəmli xammal istəhsalçıları sırasında ön cərgədə duran Petkim-in 50-ci quruluş ildönümü İzmirdə keçirilən tədbirlə qeyd edildi. Petkim Mədəniyyət Mərkəzində təşkil olunan tədbirdə Azərbaycan İqtisadiyyat və Sənaye naziri Şahin Musatafayev, Azərbaycan Energetika naziri Natiq Əliyəv, İzmir şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Musta- fa Toprak, Əliağa qəsəbəsi icra müvəkkili Bayram Yılmaz, İzmir Bələdiyyəsinin sədr vəkili Sırrı Aydoğan, ARDNŞ prezidenti Rövnəq Abdullayev, SOCAR Türkiyə Enerji Şirkətinin baş icraçı direktoru Kənan Yavuz, Petkim Petrokimya Holdinqin baş direktoru Sadettin Korkut ilə ARDNŞ və Petkim-in rəhbər heyəti iştirak edirdi. Proqram Heydər Əliyəv və Mustafa Kamal Atatürkün xatirələrinin yad edilməsi ilə başladı. Ardınca hər iki dövlətin milli himnlərinin oxunduğu tədbir Petkim-in 50-ci ilinə həsr edilmiş sənədli filmi ilə davam etdi. Mərasimə ev sahibliyi edən Petkim baş direktoru Sadettin Korkut, şirkətin 1963-cü ildən bu yana Türkiyə sənayesinin qan damarlarından biri olduğunu söylədi. Petkim-in istehsal potensialını hər kəçən gün artırdığını diqqətə çatdıran Korkut, quruluş illərində neft-kimya sektorunun inkişaf etmiş iqtisadiyyatların ən önəmli motorlarından biri olacağını müəyyənləşdirən vizyon, Petkim-i quraraq çox böyük layihəyə imza atdığını söylədi. Yarım əsrdir heç bitməyən bir istehsalat sevdası və hər keçən gün artan bir qərarlılıqla çalışdıqlarını ifadə edən Korkut “Sənayeləşmək və yerli istehsal gücünü artırmaq üçün sənaye müəssisələri qurmaq və inkişaf etdirmək məcburiyyətində olan ölkəmizdə Petkim və bənzər bir nəçə ağır sənaye kompleksi sayəsində xeyli sənaye sahəsi inkişaf etdi” dedi. Petkimin Türkiyənin demokratiya tarixində olduğu kimi enişliyoxuşlu yollardan keçdiyini qeyd edən Petkim baş direktoru, “Özəlləşdirmə müddəti 22 il davam etdi. Petkim-in çox qazanclı dövrləri də oldu, bəzi iqtisadi böhranların bilvasitə vəya bilavasitə təsirlərinə məruz qaldığı dövrləri də. Burada istehsal edilən resursu burada dəyərləndirmə imkanı olmadığından lazımi addımlar atıla bilmədi. Bəlkə, bu addımlar vaxtında atılsa idi, indi ölkəmizdə bir deyil, bir neçə Petkim olacaqdı” deyə əlavə ətdi. “İLLIK 3.6 MILYON TON ÜMUMI İSTEHSAL”. Petkim yarımadasındakı Külək Enerji Stansiyasının çox yaxın zamanda enerji istehsal etməyə başlayacağını qeyd edən Sadettin Korkut: “Xammal təhlükəsizliyimizi 100%lik nöqtəyə daşıyacaq olan STAR neft-emalı zavodu üçün geri sayım davam edir. Əliağada 15 zavod və 7 yardımçı müəssisəmiz ilə ildə 3.6 milyon ton ümumi istehsal gərçəkləşdiririk. Qısa müddət ərzində tamamladığımız investisiyalarla ümumilikdə istehsal həcmimiz 13% artdı. Petkimdə 1 nəfəri işə qəbul etdiyimiz zaman vurma effekti ilə əlaqədar sənaye sahələrində 5 nəfər üçün iş sahəsi açdığımızı həsablaya bilirik. Petkim-də istehsalı 1 qram artırdıqda, ölkə olarak 1 qram az mal idxal etmiş oluruq. Başda plastik, qablaşdırma, kimya, boru, boya, toxuculuq olmaq üzrə, emal sənayəsinin təməl sektorlarına xammal təmin edən şirkətimiz, bu sektorların ölkəmizdə çox uğurlu bir səkildə inkişaf yolu qət etməsində 50 ildir ki ling funksiyasını icra edir. 2014-cü ilin sonu etibarilə 4 milyard Türk Lirəsinin üzərində olan gəlirimiz və təxminən 2500 işçimiz ilə Egey bölgəsinin ən böyük, Türkiyənin isə 13-cü böyük şirkətiyik. Fəaliyyət göstərdiyimiz Əliağa qəsəbəsinin bir sənaye zonası olmasında Petkim-in rolunu xüsusilə vurgulamak istərdim”. “PETKIM SOCAR ILƏ YENIDƏN DIRÇƏLDI”. Mustafa Kamal Atatürkün “Azərbaycanın sevinci bizim sevincimiz, kədəri bizim kədərimizdir” və Heydər Əliyevin Bir Millət, İki Dövlət” sözlərini xatırladan İzmir Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Mustafa Toprak isə “ İki liderə də minnəttarıq. Petkim özəlləşdirmədən əvvəl və 2015 | 73 XÜLASƏ sonra özünü yeniləyən, əlavə dəyər istəhsal edən, məşğulluq yaradan çox önəmli bir müəssisədir. AR-GE və innovasiya fəalliyyətlərini də gözardı etmədən çalışmalarını davam etdirən Petkim, məhsuldarlığını artıran yeni zavodlar açır, istehsal etdiyi əlavə dəyəri və yaratdığı məşğulluğu təmiz ətraf mühit anlayışı ilə həyata keçirir. Petkim SOCAR ilə yənidən dirçəldi. İnşası davam edən STAR neft-emalı zavodu ilə yaxın zamanda istismara vəriləcək olan PETLİM konteyner limanı şəhərimizə, ölkəmizə önəmli dəyərlər qatacaqdır ” dedi. “PETKIM AZƏRBAYCAN ÜÇÜN ÇOX MÜHÜMDÜR”. SOCAR ilə əlaqədar sinevizyon nümayişinin ardından kürsüyə çıxan Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat və Sənaye naziri Şahin Mustafayev: “Çox gözəl statistikalar göstərildi. Rəqəmlər hər şeyi anlatdı. SOCAR-ın Türkiyədəki ilk investisiyası olan Petkim, Azərbaycan və Türkiyə əlaqələrinin uğurlu inkişafının bir nişanəsidir. 74 | Energy Of Turkey Bu yarımadaya qoyulacaq investisiyalar 2008-2018-ci illər arasındakı 10 illik periodda 10 milyard dollara çatacaqdır. Azərbaycan artıq Türkiyədə ən böyük investorlardan biridir. Öndərlərimiz Heydər Əliyev və Mustafa Kamal Atatürk “ Bir Millət, İki Dövlət” məfkurəsi ilə bizlərə rəhbərlik etməyə davam edirlər. SOCAR-ın 2023-cü ildə Türkiyənin ən böyük sənaye şirkəti olmaq hədəfinə tam dəstək veririk. Azərbaycanın Türkiyədəki sərmayəsi 18-20 milyard dollara yüksələcəkdir. Bu əməkdaşlıq dərin köklərə malikdir . Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru xətti bu əməkdaşlığın ilk meyvəsidir. Bu işbirliyi Türkiyə Respublikasının Prezidənti Rəcəb Tayyip Ərdoğan ilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin siyasi iradəsinə əsaslanır. İki ölkə arasındakı bu dostluq daimi və ömürlük olacaqdır” deyə qeyd etdi. “Türkiyənin 2023-cü il hədəfinə nail olmasını ürəkdən istəyirik”. Azərbaycan Energetika naziri Natiq Əliyev, Petkim-in 50-ci quruluş ildönümünün bir bayram olduğunu söyləyərək: “ Bu ildönümünü Türkiyə ilə Azərbaycan arasındakı strateji iqtisadi işbirliyinin bayramı olaraq qəbul edirik. Bu əməkdaşlıq Azərbaycanın müstəqilliyini qazanmasından dərhal sonra, 1994-cü ildə baş- ladı. Aradan kəçən 21 ildə hər il artan bir təkan ilə çox önəmli layihələrə imza atdıq. Əsrin Layihəsi olaraq adlandırılan Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru xətti, Bakı-Tbilisi-Ərzurum təbii qaz boru xətti, BakıTbilisi-Qars dəmiryol layihəsi, Petkim yarımadasına qoyulan investisiya layihələri və son olaraq 17 mart 2015 tarixində təməlini atdığımız Trans Anadolu Təbii Qaz Boru Xətti bu vizyonun önəmli addımları olaraq tarix səhnəsində yerini almaqdadır. Cənab prezident Rəcəb Tayyip Ərdoğanın ifadə etdiyi kimi, Türkiyə 2023-cü ildə dünyanın ən böyük 10 iqtisadiyyatı sırasına daxil olacaqdr. Biz bunu ürəkdən istəyirik. O gün Türkiyə və Azərbaycan işbirliyi dünyaya örnək təşkil edəcəkdir’’ deyə fikirlərini bölüşdü. SOCAR-ın enerji investisiyalarının dünyada diqqəti Türkiyə və Azərbaycanın üzərinə yönəltdiyini vurğulayan Əliyev, qeyd etdi ki: “Türkiyə və Azərbaycan olmazsa, enerji təhlükəsizliyindən bəhs etmək mümkün olmaz. 2008-ci ildə Petkim-ə qoyulan investisiya ilə bina edilən bu işbirliyi böyük məna kəsb edir. SOCAR-ın izlədiyi yol Petkim-in ortaya çıxmasında önəmli anlam daşıyır. Petkim 2023-cü ildə Türkiyənin ən böyük sənayə müəssisəsinə çevriləcək və Azərbaycanın bunda önəmli bir rolu olacaqdır. İzmirdə böyük bir sənayenin müəssisəsinin mövcud olması yeni məşğulluq və sosial sistemin formalaşması baxımından mühümdür’’. 50-ci yaşını qeyd edən Petkimin son 32 ilinə şəxsən şahidlik etdiyini dilə gətirən Neft-İş Həmkarlar İttifaqının sədri Mustafa Öztaşqın da “Petkim sadəcə bir iş yeri olaraq deyil, sosial mənzilləri, klubları, qonaq evləri, hər cür idman fəaliyyət sahələri, çimərlikləri və məktəbləri ilə tam bir həyat guşəsidir. Türkiyənin fərqli yərlərindən çalışmaq üçün insanlar Əliağaya gəliblər. Bu baxımdan Petkim bir məktəbdir. Petkim Egey bölgəsinə çox önəmli dəyərlər qatmışdır. Həmkərlar ittifaqımız Petkim-in hər zaman dəstəkçisi olmuşdur. Petkim-i yaşadacağıq və böyüdəcəyik. Petkim də Türkiyə üçün istehsal etməyə davam edəcəkdir’’ dəyə fikirlərini paylaşdı. SOCAR PREZIDENTI VƏ PETKIM AD GÜNÜ EYNI TARIXƏ TƏSADÜF EDIR. Petkimin 50-ci quruluş ildönümü mərasiminində xoş bir sürpriz yaşandı. SOCAR Prezidenti Rövnəq Abdullayev özünün də 3 aprel 1965-ci il təvəllüdlü olduğunu ifadə edərək “Petkimin qurulduğu gün mənim də ad günümdür. Petkim-in taleyinin mənim taləyimə yazıldığının ən önəmli göstəricisi budur. Bu taleyi bir ömür boyu daşıyacağam” dedi. Rövnəq Abdullayev mərasim iştirakçılarının böyük alqışına səbəb olan bu sözlərinin ardından “Fikrimcə Təklif Sistemi”nə 5000-ci təklifi vərən Petkim işçisi Əmrah Yörükə ‘Renault Clio’ markalı son model bir avtomobil hədiyyə etdi. Avtomobilin açarını Yörük və qızı Buğləmə SOCAR Türkiyə baş icraçı direktoru Kənan Yavuz və SOCAR prezidenti Rövnəq Abdullayev birlikdə təqdim etdi. 2015 | 75 XÜLASƏ PETKIM 50-CI IFTIXAR ILINI QEYD ETDI 50-ci iftixar yaşını qeyd edən Petkim-də, ildönümü səbəbi ilə təşkil olunan özəl proqramda media mənsubları qəbul edildi. SOCAR Türkiyə baş icraçı direktoru Kənan Yavuz və Petkim baş direktoru Sadəttin Korkut, qurumun gələcəyə dair hədəflərini anlatdı. S trateji önəmə sahib neft-kimya sektorunda Türkiyədə ilklərin öncüsü olaraq yola çıxan və tək yerli xammal istəhsalçısı statusu ilə yarım əsri geridə qoyan Petkim-də 50-ci ildönümü tədbirləri çərçivəsində media mənsubları qəbul edildi. Qonaqları səmimi salamlayan SOCAR Türkiyə rəhbəri Kənan Yavuz və Petkim baş direktoru Sadəttin Korkut gələcəyə dair güclü mesajlar verdi. İzmir Əliağadakı Petkim Yarımadasında keçirilən proqramda mətbuat nümayəndələri sahəni gəzdi. SOCAR Türkiyə baş icraçı direktoru Kənan Yavuz, Petkim baş direktoru Sadəttin Korkut və layihələrin idarəçiləri inşaatı davam edən 2 nəhəng investisiya – STAR neft-emalı zavodu ilə PETLİM limanı haqqında məlumat verdi. Kənan Yavuz 50 ildir insana və həyata dəyər qatmaq üçün istehsal edən Petkimin Türkiyə ilə Azərbaycan arasındakı dostluğun və strateji ortaqlığın yansıması olduğunu söylədi. Yavuz: “Türkiyə və Azərbaycanın strateji ortaqlığı və 2 liderin siyasi iradələri olmasa idi, bu investisiyaların da heç biri olmazdı. Çünki iqtisadi yararlılıq qədər, qətiyyət də çox önəmlidir. Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyip Ərdoğan və Azərbaycan Respublikasının 76 | Energy Of Turkey Prezidenti İlham Əliyəvin siyasi iradəsi və qərarlılığı sayəsində müvəffəqiyyətə nail olduq. Hər iki lider də investisiyalarımızın istənilən mərhələsində dəstəklərini əsirgəmədi. Onların vizyonu və qətiyyəti bizim əzmimizi artırdı” sözlərinə əlavə etdi. 17 mart tarixində təməli atılan 10 milyard ABŞ dolları dəyərindəki TANAP layihəsinin bu əməkdaşlığın yansıması olduğunu ifadə edən Yavuz: “TANAP layihəsinə neft emalı zavodu stimul oldu. Petkim-in varlığı və özləlləşdirilməsi həm TürkiyəAzərbaycan əlaqələrinin, həm də bu proyektlərin stimulverici qüvvəsi və sürətləndirici gücüdür” deyə qeyd etdi. özəlləşdirməsidir. 50-ci ildə ictimaiyyət qarşısına qürur və şərəflə çıxdıq. Biz şirkətimizi Türkiyənin ən böyük investisiyalarının mərkəzinə daşımağı bacardıq. Bununla qürur duyuruq. 2020-ci ildə bura Avropanın inteqrasiyaya əsaslanan ən böyük istehsal mərkəzlərindən biri olacaqdır”. “Türkiyəyə Petkim-dən 4 ədəd daha lazımdır” deyə fikirlərinə davam edən Kənan Yavuz, bir də müraciət ünvanladı: “Əgər birisi ölkəyə nəft-kimya müəssisəsi qurmaq istəyərsə, gəlsin, bütün gücümüz ilə kömək edərik. Məlumat, təcrübə, sənəd, yəni, nə istəsələr təmin edərik.. Yetər ki, bir neft-kimya kompleksi daha inşa edilsin”. “SIFIRDAN QURMAQ ƏN AZ 5 MILYARD DOLLARDIR” Kənan Yavuz, “Türkiyənin ən böyük investisiyalarının mərkəzi halına gətirdik” dediyi Petkim barəsində bu sözlərə yer verdi: “50 ili qısa müddətdə anlatmaq çox çətindir. Türkiyənin sənayeləşmə tarixi Petkim-in tarixi ilə üst-üstə düşür. Bu gün Petkim-i sıfırdan qurmağın maliyyəti 5 milyard dollardan az ola bilməz. Ancaq bu sadəcə pul ilə edilməsi mümkün olan bir iş deyil. Türkiyədə belə bir ərazi yoxdur. Petkim özəlləşdirildiyi zaman 26 qatına satıldı. Bu, Türkiyənin ən bahalı “TÜRKIYƏNIN ƏN CƏSARƏTLI ŞIRKƏTIYIK” SOCAR Türkiyə baş icraçı direktoru Kənan Yavuz, STAR neft emalı zavodundan bəhs edərkən, Türkiyədə 40 il sonra inşa ediləcək ilk neft-emalı zavodu olacağını xatırlatdı. Kənan Yavuz qeyd etdi ki: “Bu günədək Türkiyədə neft-emalı zavodlarını və neft kimya istehsal müəssisələrini sadəcə dövlət inşa etdi. Heç bir özəl sektor quruluşu neft-emalı və neft-kimya istehsal müəssisəsi inşa etməyə cəsarət edə bilmədi, ancaq biz etdik. Buna görə də biz Türkiyənin ən cəsarətli şirkətiyik. Varsa meydan oxuyan, çıxsın ortaya. Bir ölkənin sənayeləşməsinin ən təməl nöqtəsi ara malı istehsalıdır. Əgər xammalınız yoxdursa, xammalı gətirib ara malını burada istehsal edə bilməsəniz, o zaman sizə sadəcə işçilik qalar. Ara malını idxal edər, montajını burada gerçəkləşdirər və üzərinə işçiliyi də əlavə edib təkrar sata bilərsiniz, amma belə bir sistem Türkiyəni ayaqda tutmağa yetməz. Ara malı istehsal etmədən sənayeləşmə iddiası ola bilməz. Bu ölkə ara malı istehsalını TÜPRAŞ, Petkim, EREĞLİ DEMİR ÇELİK ilə zamanında doğru bir şəkildə əxz etmiş və öz sərhədləri daxilində yərləşdirməyə səy göstərmişdir. Biz ara malı istəhsal edirik. Ara malı dəmək, texnologiya, məlumat transferi, yetişdirdiyiniz və oxutduğunuz mühəndislərinizdən faydalanmaq deməkdir”. PETLİM LIMANI PİRE LIMANINDAN ASILILIĞA SON VERƏCƏK İnşası davam edən PETLİM limanının da gəzildiyi ekskursiyada Kənan Yavuz limanın önəminə toxundu: “Limanı 400 milyon dollarlıq investisiya ilə tamamlayacağıq. 300 milyon dollar dəyərində bir xərcləmə gerçəkləşdirdik. İnşası bitdiyi zaman təslim edəcəyik. 28 illik müddətə limanın istismarını dünyanın ən böyük konteyner işlətmə şirkəti olan APM həyata kəçirəcək. PETLİM limanının ən mühüm xüsusiyyəti Pire limanının alternativi olmasıdır. Egey bölgəsində böyük gəmilərin yanaşa biləcəyi bir liman yoxdur. Böyük gəmilər əvvəlcə Pirə limanına gedir və yükləri daha kiçik gəmilərə bölündükdən sonra bölgəyə gələ bilirlər. Dünyanın ən böyük konteyner gəmilərini limanımıza qəbul edə biləcəyik. Limanımız inteqrativ sistemə malikdir. Burada istənilən ehtiyaca cavab vərə biləcəyik, odur ki, Alsancak limanın da sadəcə sərnişin gəmiləri və yaxtalara xidmət etməsini təklif edirik. PETLİM üçün hədəfimiz payızda Prezidentlərimizin təşrifləri ilə limanımızı açmaqdır. Biz müştəriyə çox yaxınıq. Onlara təmas edirik. Petkim etibarlı bir qurumdur. Keyfiyyətdən əsla güzəştə getmirik. Türkiyədəki neft-kimya məhsullarına olan tələbatın ortalama 20%-ni ödəyirik. Geri qalan 80% isə xaricdən gəlir. Bu səbəbdən, Petkim-dəki istehsal artışı və məhsuldarlıq kritik bir faktordur. SOCAR Petkim üçün böyük bir şans oldu. Petkim mütərəqqi bir neft-kimya təcrübəsinə sahibdir. SOCAR da xammal resurslarına malik çox güclü bir şirkətdir. İkisinin birləşməsi möhtəşəm bir sinergiya yaratmışdır. Bu gün biz 10 milyard dollarlıq TANAP-dan, ümumilikdə isə 20 milyard dollarlıq bir investisiyadan bəhs edirik. Bunlar olduqca qürurvericidir. SOCAR Petkim-in əlindən tutmuş və onu gələcəyə aparan addımları atmışdır. Bu, Türkiyə iqdisadiyyatı üçün çox mühümdür” 2015 | 77 XÜLASƏ MEDİA VƏ İŞ DÜNYASI PETKIM ÜÇÜN İZMİRDƏ BİR ARAYA GƏLDİ Petkim-in 50-ci quruluş ildönümündə İstanbul və İzmir şəhərlərindən biznes və media sektorlarının nümayəndələri və İzmir şəhər protokolu qala yeməyində bir araya gəldi. Gecədə çıxış edən SOCAR Türkiyə baş icraçı direktoru Kənan Yavuz: “Özəlləşdirmə zamanı Petkimin Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti – SOCAR tərəfindən satın alınması məni çox sevindirmişdir“ deyə qeyd etdi. P etkim yarımadasındakı proqramdan sonra İstanbul və İzmirdən biznes və media sektorunun nümayəndələri Swissotel Böyük Efes-də təşkil olunmuş 50-ci il ziyafətində bir araya gəldi. İzmir protokolunun da iştirak etdiyi yığıncaqda qonaqlar Türkiyə və Azərbaycan 78 | Energy Of Turkey musiqilərinin seçkin örnəkləri sədasında xoş bir gecə kəçirdilər. Gecədə etdiyi çıxışında vəzifəsinin icrasına başlarkən Petkim-in 39-cu quruluş ildönümünü qeyd etdikləri zaman ağlında “görəsən bu şirkətin 50-ci ilini görə biləcəkmiyik?” kimi suallar olduğunu ifadə edən Kənan Yavuz, “Özəlləşdirmədən əvvəl Egey bölgəsi sənaye palatasında bir nitq söyləmiş və Petkim özəlləşdiriləcək, ancaq Petkim özəlləşdirildikdən sonra burada bir neft-emalı zavodu inşa edilməzsə, 2015-ci ildən sonra Petkim-i hər kəs unutsun demişdim. Petkim-in ayaqda dura bilməsi üçün bir neft-emalı inteqrasi- yasına mütləq ehtiyac var idi. Bu gün neft-emalı zavodumuz sürətlə inşa edilir və 2018-ci ildə istismara veriləcəkdir. Bu özəlləşdirmədə Petkim-in Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti tərəfindən satın alınması məni çox şad etmişdir. Çünki bu dəyərli müəssisə, görəsən, yadlaramı qismət olacaq qorxusu ilə yata bilmədiyim o qədər çox gecələr oldu ki.. Ancaq çox şükür Rəbbimə, bu qorxularımın heç biri gerçəkləşmədi və Rəbbim eyni dili danışdığımız, eyni mədəniyyəti paylaşdığımız SOCAR ilə yolumuza davam etməyi nəsib etdi. Buna görə çox xoşbəxt və qürurluyuq” dedi. Petkim-in qurulduğu tarixdən bu günədək əməyi keçən hər kəsə təşəkkür edərək çıxışına başlayan İzmir şəhər bələdiyəsinin sədri Əziz Kocaoğlu “Türkiyənin ən mühüm mövzusu istehsaldır. Bunu gerçəkləşdirdiyimizdə ulu öndərimiz Mustafa Kamal Atatürkün göstərdiyi hədəfə daha da yaxınlaşacağıq və bələcə Türkiyəni müasir mədəniyyətlər səviyəsinin üzərinə çıxaracağıq” dedi. SOCAR Türkiyə baş icraçı direktoru Kənan Yavuz, Əziz Kocaoğluna çıxışının ardından TANAP təməlqoyma mərasimində iştirak edən 3 ölkə Prezidentinə hədiyyə etdikləri “Xəzərdən Çanaqqalaya” kitabını təqdim etdi. PETKIM-IN AZƏRBAYCAN DÖVLƏT NEFT ŞIRKƏTI TƏRƏFINDƏN SATIN ALINMASI MƏNI ÇOX ŞAD ETMIŞDIR. İzmir Dövlət Türk Rəqs Qrupu və Əlixan Səmədovun səhnəyə çıxdığı gecənin sonunda SOCAR Türkiyə rəhbəri Kənan Yavuz Azərbaycanlı sənətçi Tünzalə Ağayeva ilə duet oxudu. Birlikdə “Çırpınırdı Qara dəniz” mahnısını ifa edən Kənan Yavuz və Tünzalə Ağayevanı bütün qonaqlar müşayiət etdi. 2015 | 79 XÜLASƏ PETKIM-IN 50-CI ILININ KONSERTLƏ QEYD EDILMƏSI 1965-ci ildən etibarən Türkiyə üçün istehsal edən Petkim-in 50-ci yaş tədbirləri çərçivəsində Gündoğdu meydanında təşkil olunan konsert İzmirlilərə unudulmaz bir gecə yaşatdı. Aprel ayının 2-ində Əliağa Petkim müəssisələrində işləyənlər üçün hazırlanan ilk tədbirlə başlayan şənliklər 10 min İzmirlinin iştirak etdiyi Türkiyənin məşhur müğənnisi Gökselin konserti ilə yekunlaşdı. 80 | Energy Of Turkey 2015 | 81 XÜLASƏ E geyin ən böyük 100 sənaye quruluşu arasında 1-ci sırada yer alan Petkim, 50-ci ildönümünü Gündoğdu meydanında izmirlilərlə birlikdə qeyd etdi. 4 aprel şənbə günü saat 19:30-da DJ performansı ilə başlayan konserti 10 min tamaşaçı izlədi. Petkim işçilərindən təşkil olunmuş xor, SOCAR Türkiyə prezidenti Kənan 82 | Energy Of Turkey Yavuzun drijorluğunda Türkiyəli sənətçi Berkantın unudulmaz mahnısı olan “Samanyolu”nu ifa etdi. Petkim işçilərini bu mahnıda Sinema Simfoniya Orkestrı müşayiət etdi. Meydandakı minlərlə İzmirlinin də qoşulduğu Samanyolu mahnısının ardından sözlərində İzmir ismi keçən mahnılarla Sinema Simfoniya Orkestrı səhnədə çıxış etdi. Minlərlə İzmirli “İzmirin Kavakları” və “Ah Bir Ataş Ver” kimi mahnıları orkestr ilə birlikdə söylədi. PETKIM ÜÇÜN SIMFONIYA ORKESTRI ILƏ ILK DƏFƏ.. Petkim-in 50-ci il tədbirləri üçün Sinema Simfoniya Orkestrı ilə səhnəyə çıxan müğənni Göksel, sevilən mahnılarını İzmir camaatı və Petkim işçiləri üçün söylədi. Konsertdə yaxın zamanda vəfat edən Türkiyənin məşhur sənətçisi Kayahanın xatirəsinə sözü və bəstəsi mərhuma aid olan “Kar Taneleri” mahnısını oxudu. Kayahanın İzmirdə doğulduğunu yolda gələrkən öyrəndiyini söyləyən Göksel, Gündoğdu meydanını işıqları ilə aydınlatan minlərlə İzmirliyə “Hamınız çox gözəlsiniz, ‘kar taneleri’ kimi görünürsünüz. Böyük sənətçi Kayahan nur içində yatsın” dedi. GÜNDOĞDU MEYDANINDA ZEYBƏK RƏQSI.. Konsertdə İzmir efelərinin (Efe (türkçə) – igid; qoçu) Gündoğdu heykəlinin önündə oynadığı Zeybək rəqsi və İzmir səmalarında möhtəşəm işıq şöləsi yaradan atəşfəşanlıq izləyən hər kəsin təqdirini qazandı. Gecənin sonunda sənətçilər ilə səhnəyə çıxan SOCAR Türkiyə baş icraçı direktoru Kənan Yavuz və Petkim baş direktoru Sadettin Korkut İzmir marşını meydandakı minlərlə İzmirli ilə birlikdə söylədi. Böyük bir coşğu ilə söylənən İzmir marşının ardından Kənan Yavuz, Türkiyə və Azərbaycan arasındakı qardaşlığa vurğu edərək, SOCAR və Petkim adından bütün İzmir əhlinə dərindən təşəkkür etdi. 2015 | 83 XÜLASƏ DAVOS-UN ULDUZLARI AZƏRBAYCAN VƏ TÜRKIYƏ OLDU Bu il 45-ci dəfə keçirilən Dünya İqtisadi Forumunda G20 qrupuna 2015-ci ildə sədrlik edən Türkiyə və 1-inci Avropa Olimpiya Oyunlarına ev sahibliyi edəcək olan Azərbaycan ön plana çıxdı. D ünya İqtisadi Forumu İsveçrənin Davos qəsəbəsində bu il 45-inci dəfə təşkil olundu. Başlıca mövzusu “Yeni Qlobal Çərçivə” olan forumda 40-dan artıq lider fərqli problemlərlə əlaqədar fikirlərini dünya ictimaiyyəti ilə bölüşdü. Davos iclaslarında siyasət və biznes aləminin liderlərindən savayı, akademiklər, sənətçilər və vətəndaş cəmiyyətlərinin təmsilçilərindən ibarət olan ümumilikdə 2 min 500dən artıq iştirakçı müxtəlif mövzuları müzakirə etdi. 4 günlük forumda Parisdəki terror hücumları gündəmin ilk sıralarında yer alarkən, neft qiymətlərinin düşüşü, Rusiya və Ukrayna arasındakı krizis, Avro borc böhranının yenidən ortaya çıxması ehtimalı, iqlim dəyişikliyi və yoxsulluqla mübarizə digər önəmli temalar arasındaydı. “Böhranlar və İşbirliyi”, “Böyümə və İstiqrar”, “Yeniliklər və Sənaye” ilə “Cəmiyyət və Təhlükəsizlik” məsələləri iclaslarda başlıca diskussiya mövzularını təşkil etdi. İclasların mərkəzi hissəsində isə regional problemlər, toqquşmalar, maliyyə böhranı, iqlim dəyişikliyi, Ebola epidemiyası, iqtisadi böyümə, təhlükəsizlik 84 | Energy Of Turkey və ətraf mühit problemləri ilə dini tolerantlığa dair mövzular yer aldı. Bu ilki iclaslar həm Davos, həm də Türkiyə baxımından çox əhəmiyyətli idi. Türkiyə Respublikasının Prezidenti cənab Rəcəb Tayyip Ərdoğanın “One Minute” çıxışından sonra Türkiyə ilk dəfə, həm də çox geniş bir heyətlə Baş nazir səviyyəsində Davos-da iştirak etdi. G20 period sədri olan Türkiyə ilk B20 iclasını da Davos-da gerçəkləşdirdi. B20 Türkiyə Məşğulluq Vəzifə Gücünün üzvü qismində Davos-da olmuş SOCAR Türkiyə baş icraçı direktoru Kənan Yavuz, Davos-dakı müşahidələrini və düşüncələrini “Energy of Turkey” jurnalı ilə bölüşdü. Türkiyənin 6 il aradan sonra Davos-da bu səviyyədə və belə geniş bir heyətlə iştirakının önəmini vurğulayan Yavuz, “Davos-da Baş nazirimiz cənab Ahmet Davutoğlunun çox yaxşı hazırlanmış bir proqramı olduğunu müşahidə etdim” dedi. “INSANLIĞIN NAZIRLƏRI KIMI DAVRANIN” TOBB tərəfindən B20 iclasları çərçivəsində şərəfinə verilən qəbulda Baş nazir Ahmet Davutoğlunu dinləmə fürsəti tapdığını söyləyən Kənan Yavuz, bu fikirləri dilə gətirdi: “Cənab Davutoğlu Türkiyənin period sədri olaraq üç prioritet prinsipi və kriteriyası olduğunu qeyd edərək, bunların iştirakçılıq, faydalılıq və investisiya olduğunu anlatdı. Cənab Baş nazir iştirakçılığın son dərəcə həyati olduğuna işarət edərək, G20 nazirlərinə sadəcə mənsub olduqları ölkələrin deyil, insanlığın iqtisadiyyat nazirləri kimi davranmaları xüsusunda müraciət dilə gətirdi. İqtisadiyyatın, ticarətin nazirlərindən insanlığın iqlim nazirləri kimi özlərini aparmalarını istədi” dedi. Bu il Türkiyənin ev sahibliyində baş tutacaq olan G20 Zirvəsinin SOCAR Türkiyə üçün ayrı bir məna daşıdığına diqqət çəkən Kənan Yavuz, bunları söylədi: “Belə ki, bu il G20 Zirvəsində Azərbaycan da iştirak edəcək. Türkiyə G20-də sədr olaraq kənardan ölkə davətetmə haqlarından birini Azərbaycan üçün istifadə etdi. Bilirsiniz ki, SOCAR Türkiyənin quruluşunun təməlində ‘Bir millət, iki dövlət’ anlayışı yer alır. Azərbaycanın dəvət edilməsi bu anlayışın Hökumətimiz tərəfindən də mənimsəndiyinin konkret və güclü örnəklərindən biri olduğuna inanıram. Bu səbəbdən, Türkiyənin ev sahibliyində və Azərbaycanın da iştirak edəcəyi G20 və biznes aləminə dair B20 iclasları bizim üçün böyük önəm daşıyır.” “AVROPADA BÖHRAN DAVAM EDƏCƏK” Davos-da Avropanın uzun zamandır içində yer aldığı iqtisadi krizisdən asanlıqla çıxa bilməyəcəyi yönündəki düşüncələrinin gücləndiyini vurğulayan SOCAR Türkiyə rəhbəri Kənan Yavuz, Avropanın bu problemlərə düçar olmasına gətirib-çıxaran təməl səbəblərin dəyişmədən hazırda da davam etdiyini söylədi. Kənan Yavuz müsahibısində bu fikirlərə yer verdi: “Almaniyanı bu nöqtədə ayrı tutmaq lazımdır. Almaniya- OLIMPIYA OYUNLARI DÜNYA ÜÇÜN NADİR FÜRSƏTDIR” Türkiyə ilə birlikdə Davosun bir digər populyar ölkəsi isə iyun ayında Bakıda gerçəkləşəcək Avropa Olimpiya Oyunlarının təqdimatı ilə önə çıxan Azərbaycan idi. Təqdimat iclasında çıxış edən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev: “İdman yer üzündəki insanları birləşdirir. Olimpiya Oyunları zamanı bütün savaşlar durdurulmalıdır. Bir-biriylə müharibə mövqeyində olan ölkələrin idmançıları yarışlar ərzində adil şəkildə mübarizə aparır, əllərini sıxır və qalib gələni təbrik edirlər. İdman budur. Bu, Olimpiya hərəkatını və bütün dünya xalqlarını dan savayı, Avropanın bu krizisi davam etdirəcəyini düşünürəm. Avropanın böhrandan çıxması üçün, bəlkə, ABŞ-ın effektiv bir yardım göstərməsinə ehtiyac vardır. ABŞ-ın Avropa ilə müzakirələrinə 2013-cü ilin iyun ayında başladığı Transatlantik İnvestisiya və Ticarət İşbirliyi Anlaşmasının (TTIP) təməlində də bu niyyət yer alır. ABŞ və AB arasındakı iqtisadiyyat dünya ticarətinin hardasa yarısını əhatə edir. TTIP ümumilikdə beynəlxalq iqtisadiyyatda bütün tarazlıqları yenidən formalaşdıracaq bir təsirə sahibdir. Bu anlaşmayla Amerikanın Avropaya böhrandan çıxa bilməsi üçün yardım etməyi planladığına inanıram. Başqa cür Avropa bu böhrandan təkbaşına yaxa qurtara bilməz. Bu arada, Avropa Mərkəz Bankının Davos davam edərkən açıqladığı 60 milyard Avroluq monetar genişlənmə proqramının inflyasionist effektə səbəb ola bilmə potensialını da göz ardı etmədən, Türkiyə baxımından müsbət bir hadisə olacağını düşündüyümü də ifadə etmək istərdim.” “TÜRKIYƏ YA TTIP-YƏ TƏRƏF OLMALI, YA DA GÖMRÜK BIRLIYINDƏN ÇIXMALIDIR” Hökumətin keçən ilin noyabr ayında açıqladığı yeni reform paketinin bir çox mühüm tədbirləri proqnozlaşdırdığını xatırladan SOCAR Türkiyə baş icraçı direktoru Kənan Yavuz, “Məsələn; idxalatdan asılılığın azaldılması tədbiri var, amma bunun gerçəkləşə bilməsi üçün həll edilməsi gərəkən xroniki bir neçə problemimiz mövcuddur. Başlıca olaraq, bunların həll edilməsi lazımdır” dedi. Gömrük Birliyində düzəlişin şərt olduğunu dilə gətirən Yavuz, haqsız rəqabət yaradan, yerli istehsalı uğursuzluğa düçar edən və idxalat qarşısında önəmli ölçüdə zərərə düşürən xüsusların mütləq yenidən təşkil edilməsinin gərəkli olduğuna diqqət çəkdi. TTIP Anlaşmasına Türkiyənin də tərəf olması gərəkdiyini vurğulayan Yavuz, qeyd etdi ki: “Tərəf ola bilməriksə, mütləq Türkiyənin Gömrük Birliyinə düzəliş etməsi, və ya təxirə salması lazımdır. Bundan başqa, sərbəst bölgələr, Türkiyənin daxilində idxalatdan asılılığımızı sürətləndirən, iqtisadiyyatı və sənayeni ucuz idxalat və ucuz ara malı ilə rəqabət gücü axtarışından çəkindirəcək tədbirlərə ehtiyac vardır. Çünki ucuz ara malının idxalatı ilə rəqabət gücü axtarmaq çox yanlışdır və iqtisadiyyat üçün çıxışı olmayan bir döngədir bu. Xroniki problemlərimizdən biri olan bu mövzunu həll etməyimiz və istehsal gücümüzü artırmağımız lazımdır. Bu nöqtədə istehsal yönümlü təşviqlərin genişləndirilməsinin gərəkli olduğuna inanıram.” Son zamanlar yaşanan hadisələr birləşdirən nadir fürsətdir” dedi. Dünya İqtisadi Forumunda bu il qlobal böhranlara və terror təhdidlərinə həll yolları axtarıldı, amma cənab İlham Əliyevin bu sözləri Davos-da bir araya gəlmiş dünyanın qabaqcıl siyasətçiləri və iş adamlarına verilmiş ən önəmli mesajlardan biri oldu. təmayülündə 2015-ci ilin Türkiyə üçün çox önəmli fürsətləri ehtiva etdiyini diqqətə çatdıran Kənan Yavuz, bu fürsətləri həyata keçirə bilmək üçün istehsalatın davam etməsi gərəkdiyini vurğuladı. 2014-cü il ərzində 2015 təqvim ili ilə bağlı daha bədbin bir mövqe formalaşdığını xatırladan SOCAR Türkiyə rəhbəri, “Xüsusən ABŞ-ın monetar genişlənməyə son verəcəyi, faiz artırma prosesinə başlayacağına dair proqnozlar güclü idi. Avropanın vəziyyəti də konkretlik daşımırdı. Neqativ ssenarilər baş vermədi. FED-in monetar genişlənmə siyasətini bir müddət daha davam etdirmə qərarı ilə pul siyasətində məhdudlaşdırmaya getməməsi, eyni zamanda Avropanın da monetar genişlənməsi və bunlarla yanaşı, neft qiymətlərinin düşüşü Türkiyə üçün çox önəmli bir fürsət oldu” dedi. 2015 | 85 XÜLASƏ XOCALI ÜÇÜN DÜNYAYA EMPATIYA MESAJI 2011-ci ildə keçirilən Avroviziya mahnı müsabiqəsinin qalibi olmuş Azərbaycanlı müğənni Nigar Camal, “Xocalı Soyqırımı”nın ildönümü ilə əlaqədar Ankarada təşkil olunan gecədə “Broken Dreams” adlı mahnısı ilə dünyaya empatiya mesajı verdi. X ocalı Soyqırımı, insan kapitalının inkişafı üzrə Azərbaycanın mühüm mərkəzlərindən biri olan INDEX-in təşkil etdiyi gecədə yad edildi. 21 fevralda Ankara Congresium-da gerçəkləşən “Empathy 2015” tədbirində 2011-ci ildə baş tutmuş Avroviziya mahnı müsabiqəsinin birincisi Azərbaycanlı müğənni Nigar Camal, soyqırımın ildönümündə dünyaya olduqca təsirli bir mesajla səsləndi. Nigar Camal ifa etdiyi “Broken Dreams” adlı mahnı ilə Vətəninin yalnızlığından bəhs edərkən, salonun nəhəng səhnəsində ‘3D Mapping’ və ‘Projection Mapping’ texnologiyalarının istifadə edildiyi foto və video nümayişi etdirildi. “2015 EMPATIYA İLI OLSUN” Təxminən üç min nəfərin iştirak etdiyi gecənin açılış nitqini edən INDEX rəhbəri Rəşad Abdullayev, “Bu gün burada ürəklərimizə məlhəmsiz bir yara ilə qazınan Xocalı Soyqırımını, şəhidlərini və veteranlarını yad etmək üçün bir araya gəlmişik. Bu vəhşətdən yara alan on minlərlə insanın acısını paylaşarkən, acının heç dəymədiyi insanları da bizimlə birlikdə ‘empatiya qurmağa’ dəvət edirik” dedi. Dünyadan Azərbaycan və Türkiyənin acıları üçün empatiya qurmalarını gözlədiklərini qeyd edən Abdullayev, “Hər ölkənin, hər 86 | Energy Of Turkey Nigar Camal-ın səsləndirdiyi Broken Dreams adlı mahnını dinləmək üçün QR kodu okutunuz. millətin, insan olan hər kəsin bu acıyı anlamasını istəyirik. Bu səbəbdən 2015-ci ilin empatiya ili olmasını diləyirik” deyə əlavə etdi. Soyqırımı qurbanlarından Rəşad Zeynallı, Azərbaycan Prezident Administrasiyası İctimai-Siyasi Məsələlər Şöbəsinin müdi- ri Əli Həsənov, AK Partiya Adana Millət vəkili, TürkiyəAzərbaycan Parlamentlərarası Dostluq Qrupunun rəhbəri Necdet Ünüvarın da natiq olaraq iştirak etdiyi gecənin qapanış çıxışını isə Türkiyə Respublikası Prezident Administrasiyasının Sözçüsü İbrahim Kalın etdi. ERMƏNISTAN RƏHBƏRLIYINƏ MÜRACIƏT Türkiyə olaraq, Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstan arasında tam bir sülh, əminamanlıq, istiqrar və rifah şəraiti olmasını istədiklərini ifadə edən Kalın, “Bunun üçün edilməsi XOCALI SOYQIRIMINDA NƏLƏR YAŞANDI? gərəkənlər bəllidir. 1992-ci ildən bəri atılan beynəlxalq addımlar məlumdur, BMT Təhlükəsizlik Şurasının aldığı qərarlar ortadadır. Burada barışdan daim qaçan Ermənistan rəhbərliyinə bir müraciət ünvanlamaq istəyirəm. Biz Türkiyə olaraq, Qafqazda barış, istiqrar, rifah və sabitliyi hər kəs üçün istəyirik. Türkiyə hazır, Azərbaycan hazırdır. Bəs, Ermənistan rəhbərliyi buna hazırdır mı? İşğala son verərək Qarabağ probleminin həllinə dəstək olacaq dəyanəti, cəsarəti göstərə biləcəklərmi? Türkiyə düşmənliyi edərək, təhrif edilmiş bir tarixin qəzəb və tamah doğurucu səhifələrindən əfsanələr çıxardaraq bir yerə gəlib-çıxmağın mümkün olmadığını özləri də artıq dərk etməlidirlər. Bizim hər kəsin acısına hörmətimiz var, amma hər kəsdən bizim acımıza da hörmət etməsini gözləmək bizim ən təbii haqqımızdır. Xocalı Soyqırımında həyatını itirən insanların xatirələrini yaşadacağıq ki, bu acılar təkrar yaşanmasın. Onların əziz xatirələrini həmişə canlı tutacağıq. Özünəinamla, alnımız açıq bir şəkildə hər yerdə anlatmağa davam edecəyik ki, bu ağrılar bir daha yaşanmasın ” deyə fikirlərini səsləndirdi. Erməni qüvvələrinin 1991-ci ilin sonlarına doğru mühasirəyə aldığı Xocalı, 936 kvadrat kilometrlik əraziyə sahib, 2 min 605 ailənin, ümumilikdə isə 11 min 356 nəfərin yaşadığı bir rayon idi. 1991-ci ilin dekabr ayında Qarabağın baş şəhəri olaraq qəbul edilən Xankəndi şəhərini işğal edən ermənilərin növbəti hədəfi bölgənin tək hava limanına malik və strateji önəm daşıyan Xocalını ələ keçirmək idi. Xocalının ətrafındakı bütün kənd və yolları tək-tək ələ keçirən erməni qüvvələri qəsəbənin digər rayonlarla quruyolu əlaqəsini kəsdi. Xocalının digər bölgələrlə tək əlaqə yolu olan vertolyot əlaqəsi 28 yanvar 1992-ci ildə Şuşa-Ağdam səfərini edən vertolyotun ermənilər tərəfindən vurulmasıyla aradan qalxdı. Bu faciəvi hadisədə əksəriyyəti qadın və uşaqlardan ibarət olan 44 mülki şəxs öldürüldü. Yanvar ayının başlarından etibarən elektrik enerjisi də kəsilən Xocalının müdafiəsi sadəcə yüngül silahlarla silahlanmış yerli müdafiə gücləri və az sayıdakı milli ordu əsgərlərindən ibarət idi. 25 fevral 1992-ci ildən etibarən Xocalıya hücuma başlayan ermənilər, bölgədə olan Sovet Ordusunun 366-cı Zirehli Alayının bütün vasitələrini istifadə edərək, şəhəri iki saat boyunca top və tank atəşinə tutdu. Hücumdan bir gün sonra isə hafizələrdən illərcə silinməyəcək olan “Xocalı Soyqırımı” törədildi. Rəsmi məlumatlara görə, Xocalı Soyqırımında müdafiəsiz vəziyyətdəki 106-sı qadın, 83-ü uşaq olmaq üzrə, ümumilikdə 613 Azərbaycan vətəndaşı qətl edildi. Soyqırımından 487 nəfər ağır yaralı olaraq qurtularkən, erməni gücləri min 275 nəfəri əsir aldı. Əsirlərin 150-sindən bir daha xəbər alına bilmədi. Əsirlər illərlə beynəlxalq qurumlardan gizli olaraq qul kimi işlədildilər. Bütün dünyanın gözləri qarşısında meydana gələn Xocalı Soyqırımı ilə bağlı beynəlxalq qurumlar səssiz qalmağı üstün tutdu. BMT Təhlükəsizlik Şurası 1993-cü ildə 4 qərar qəbul etmiş olsa da, bu qərarlar Xocalı Soyqırımı ilə əlaqədar deyil, “Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarını işğal etməsi” ilə bağlı idi.Meksika Senatı, Pakistan Senatı, Kolumbiya Parlamenti, Çexiya Respublikası Parlamentinin Xarici Əlaqələr Komitəsi, ABŞ-ın Texas, New Jersey, Massachusetts, Georgia ştatlarında qəbul edilən aktlarda Xocalıdakı qətliam “soyqırımı” olaraq adlandırıldı və qəbul edildi. 2015 | 87 XÜLASƏ CƏNUB QAZ DƏHLIZI MƏŞVƏRƏT ŞURASININ İCLASI KEÇIRILDI Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurasının iclasında ortaq ölkə və şirkətlər layihənin gerçəkləşdirilməsində qərarlı olduqlarına dair anlaşma memorandumu imzaladılar. 12 fevral 2015-ci il tarixində Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində keçirilən Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurasının iclası Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin açılış nitqi ilə başladı. İclasda Avropa Komissiyasının Enerji Birliyi üzrə vitse-prezidenti Maroş Şefçoviç, Türkiyə Enerji və Təbii Ehtiyatlar naziri Taner Yıldız, Azərbaycan Energetika naziri Natiq Əliyev, Gürcüstan Baş nazirinin müavini və Enerji naziri Kakha Kaladze, Yunanıstan Ətraf mühit və Enerji naziri Panagiotis Lafazanis, Albaniya Enerji və Sənaye naziri Damian Gjiknuri, Bolqarıstan Enerji naziri Temenujka Petkova, İtaliya Sənaye nazirinin müavini Claudio De Vincenti, eyni zamanda fərqli şirkət və qurumların səlahiyyətli nümayəndələri iştirak edirdi. 88 | Energy Of Turkey Nazirlər və məsul şəxslər iclasdan sonra Cənub Qaz Dəhlizi proyektinin gerçəkləşdirilməsi yönündə qərarlılıqlarını ifadə edən anlaşma memorandumunu imzaladı. “CƏNUB QAZ DƏHLIZI LAYIHƏSINI QƏRARLILIQLA DAVAM ETDIRƏCƏYIK” Enerji və Təbii Ehtiyatlar naziri Taner Yıldız imzalanma mərasimindən öncə, Azərbaycan və Gürcüstanla daha əvvəl həyata keçirilən Bakı-Tbilisi-Ceyhan Neft Boru Kəməri, Bakı-TbilisiƏrzurum Təbii Qaz Boru Xətti proyektlərinin Cənub Qaz Dəhlizi layihəsinin həyata keçirilməsinə dair şübhə yeri buraxmadığını söylədi. Nazir Yıldız, Trans Anadolu Təbii Qaz Boru Xəttinin (TANAP) də bir hissəsini təşkil etdiyi Cənub Qaz Dəhlizi layihəsini qərarlılıqla davam etdirəcəklərini, həyata keçirəcəkləri digər proyektlərin bu layihəyə dair qətiyyətli mövqelərinə hər hansı mənfi təsir göstərməyəcəyini ifadə etdi. Layihə üçün texniki, siyasi və maliyyələşdirmə məsələləri üzrə bütün əlaqədar qurumların dəstəyinin alındığını vurğulayan Yıldız, növbəti iclasın Türkiyədə keçirilməsini təklif etdi. Rusiya ilə gerçəkləşdiriləcək olan Türk Axımı proyektindən də bəhs edən Taner Yıldız, bunları söylədi: “Görəsən, TANAP-a rəqibmi olacaq?” deyə bəhs edilən bu proyekti izah etmək istəyirəm. Beynəlxalq Enerji Agentliyinin datalarına görə, Aİ ölkələrinin 559 milyard kubmetr təbii qaz ehtiyacı olduğu düşünülərsə, bu proyektlərin orta və uzun vədədə bir-birlərinə rəqib olmayacaqlarını rahatlıqla söyləyə bilərik. Biz TANAPın ortağıyıq. TANAP bizim ən prioritet layihəmizdir. TANAP-la əlaqədar hər hansı bir tərəddüd gərəkdirən məsələ yoxdur. TANAP-ı 2018-ci ildə tamamlayıb, istismara verəcəyik.” İclasın ardınca Azərbaycan və Türkiyə arasında “Elektrik enerjisinin təkmilləşdirilməsi və mübadiləsi sahəsində işbirliyi” protokolu imzalandı. Protokolu Türkiyə adına Enerji naziri Taner Yıldız, Azərbaycan adına da Energetika naziri Natiq Əliyev imzaladı. XƏZƏR MÜKAFATLARI SAHIBLƏRINƏ TƏQDIM EDILDI “Hazar World” jurnalının keçirdiyi “Xəzər Qısa Film Yarışması” nəticələndi. Qaliblərə mükafatlarının təqdim olunduğu gecədə Azərbaycan Millət vəkili Qənirə Paşayevanın etdiyi çıxış böyük rəğbətlə qarşılandı. X əzər Strategiya İnstitutu tərəfindən yayımlanan “Hazar World” jurnalının təşkil etdiyi “Ermənistan İşğalı Altındakı Qarabağ” mövzulu “Xəzər Qısa Film Yarışması”nın mükafatlandırma mərasimi 16 fevral 2015 tarixində İstanbuldakı Feriye kinoteatrında gerçəkləşdirildi. Mükafatlandırma mərasimində aralarında Xəzər Strategiya İnstitutunun baş katibi Haldun Yavaş, Ayşenur Arslan, Ardan Zentürk, Mustafa Karaalioğlu, Xəzər Strategiya İnstitutu Ali Müşavirə Heyətinin üzvü Xəlil Akıncının da yer aldığı bir çox önəmli şəxs iştirak edirdi. Xəzər Strategiya İnstitutunun baş katibi Haldun Yavaş tədbirdə etdiyi çıxışında Azərbaycan və Türkiyənin bir-birindən ayrı tutulması mümkün olmayan iki ortaq problemi olduğunu qeyd edərək: “Birincisi, ortaya atıldığı andan etibarən davamlı təkamül keçirərək günümüzədək gəlib-çatan Erməni Məsələsi, ikincisi də, 20%-i Ermənistan tərəfindən işğal edilmiş Qarabağ məsələsidir. 100 ildən artıq bir müddətdir ki, fərqli bəhanələrlə Türkiyə və Azərbaycana qarşı terror hücumları, işğallar, qətliamlar, sabotaj və sui-qəsdlər gerçəkləşdirildi. Bunlardan biri də hafızələrimizdə yeniliyini qoruyan Xocalı Soyqırımı oldu. Ermənilər bir gün içərisində Xocalı rayonunu yox edərkən, ürəklərimizdə də silinməz bir acı qazıdılar”. Mükafatlandırma mərasimində iştirak edən Azərbaycan Millət vəkili Qənirə Paşayeva da nitqinə amansızcasına qətl edilən Özgecan Aslanı anaraq başladı: “Son iki gündür hamımız bir şok içərisindəyik; bir qızımızın, bacımızın amansızlıqla, vəhşicəsinə qətlə yetirilməsinin şokunu yaşayırıq. Ona Allahdan rəhmət diləyir, ailəsinin dərdini paylaşırıq. İki gündür Özgecanın gözləri, 23 ildir ki də Xocalıda təcavüzə, dəhşətli şiddətə məruz qalıb qətl edilən qadınlarımızın gözləri gözlərimizin önündən getmir. Onlarla qadınımız Özgecanın yaşadıqlarını yaşadılar. Biz heç bir zaman dünyanın heç bir yerində insanların öldürülməsinə tərəfdar olan bir cəmiyyət olmadıq, amma “Charlie Hebdo” üçün yürüş keçirən qərbli liderlər yüzlərlə insan Ermənistan əsgərləri tərəfindən öldürülərkən niyə yürüş etmədilər? Niyə səslərini heç eşitmədik? Ölənlər hansı millətdən olursa olsun, öncə insandırlar. Biz hələ o səsləri duymuruq! Bu bir insanlıq ayıbı, utancıdır! Biz sadəcə ədalət istəyirik! O qətliamı edən insanlar Ermənistanda mühüm vəzifələrdə yer tuturlar. Dünyanın “insan haqları” deyə bar-bar bağıran təşkilatları, dövlətləri 1 milyon insanın öz evində yaşama haqqının Ermənistan tərəfindən tapdanmasına çox sükunətlə yanaşır! Fransa prezidenti sözdə Erməni soyqırımının 100-cü ili üçün “Yerevana gedəcəyəm” deyir. Sənin atanın dəxi görmədiyi hadisələrlə əlaqədar durub oralara gedirsən, bəs, niyə hər şeyini gördüyün Xocalı üçün bir açıqlama vermirsən? Qondarma Erməni soyqırımı iddiaları ilə milətimizə qarşı nələr edildiyi ortadadır. Mən belə bir şeyi həzm edə bilmərəm, dədələrimə də belə bir ləkə vurulmasını əsla qəbul etmərəm”. SOCAR-DAN FINALISTLƏRƏ SÜRPRIZ Yarışmada birincilik mükafatını “Cənnət Çiçəkləri” isimli filmiylə Ömər Miraç Tunç qazanarkən, ikincilik mükafatı Rəşad Zeynalova, üçüncülük mükafatı isə Gökalp Yamenə təqdim edildi. Zümrüd Karatekinin münsiflər heyətinin özəl mükafatına layiq görüldüyü yarışmada SOCAR, sürpriz edərək dərəcəyə girə bilməyən finalistlərin hər birinə 1000 lirəlik çeklər hədiyyə etdi. 2015 | 89 SUMMARY ‘THE FOUNDATION FOR A SILK ROAD OF ENERGY HAS BEEN LAID’ The foundation has been laid for a project of historic proportions that would transport to Europe the natural gas to be extracted from Shah Deniz-2 site in Azerbaijan through a pipeline that is 1850 km long passing through 20 provinces in Turkey. The presidents of Turkey, Azerbaijan and Georgia, in the ceremonies that took place in Selim District of the Province of Kars, laid down the pipeline that would be routed from Shah Deniz to Europe. 90 | Energy Of Turkey T he groundbreaking ceremonies for Trans Anatolian Natural Gas Pipeline –TANAP that will transmit the natural gas extracted in Azerbaijan to Europe through Turkey took place in Kars on the 17th of March. In the ceremonies, the President of the Republic of Turkey Recep Tayyip Erdoğan, President of Azerbaijan Ilham Aliyev and President of Georgia Giorgi Margvelashvili were in attendance. The groundbre- aking ceremonies that were held in the district of Selim of Kars started with the national anthems of Azerbaijan and Georgia being played after a moment of silence followed by the singing of the national anthem of Turkey. In the ceremonies, SOCAR President Rövnag Abdullayev welcomed the guests and stated that under President Ilham Aliyev’s directions, they have undertaken a duty to strengthen the relations bet- ween Turkey and Azerbaijan in the economic field while providing support with strategic investments. Abdullayev stated that TANAP, which was just an idea a short while ago, has turned into an agreement between the two states in as short a time as 6 months. Abdullayev relayed his thanks to all who believed in and supported the project and contributed to its establishment and development. In the groundbreaking ceremonies for Trans Anatolia Natural Gas Pipeline –TANAP – President Recep Tayyip Erdoğan stated that Turkey has been getting ready to achieve its targets set for the year 2023. President Erdoğan stated that they aspire to become one of the first 10 economies in the world as they are set to reach USD 500 billion in exports, USD 2 trillion of national income, unemployment in single digits and young and well educated population that could serve the purposes set in the best manner possible. He added the following; “We plan to render Turkey the energy distribution center in its region”. Erdoğan emphasized the fact that Ceyhan has become one of the most important energy distribution centers in the world and added that the status of Ceyhan would further strengthen and its capacity would further increase as the situation in Iraq and Syria turns to normal. President Erdoğan, stating that the natural gas and pipeline projects with other countries have been progressing, commented as follows: “TANAP, among all these projects has a special place and significance with its route and targets. This project is not an alternative to any other and there is no alternative to this project. When we fully complete the Southern Gas Corridor project that is actually a very unique undertaking, a very strong connection will be established between Europe and the Caspian. This is a project that is not only needed by Azerbaijan, Turkey and Georgia but also needed 2015 | 91 SUMMARY by the entire Eurasian geography.” Erdoğan stated his pleasure in hearing the Turkish introduction to the speech of the Vice-President responsible for expansion in EU in the ceremonies and continued as follows: “I can comfortably say that he would be able to travel from the Adriatic to the Great Wall of China with his Turkish.” “WE WANT IT COMMISSIONED IN 2018” Erdoğan stated that the project, in addition to being economically functional would also contribute to the peace and comfort and added the following: “The TANAP project that we laid the foundation for is a well deserving undertaking with its 1850 km length and cost of 10 billion US Dollars. The capacity shall initially be 16 billion cubic meters that will then be increased to 22 billion cubic meters 92 | Energy Of Turkey and eventually to 31 billion cubic meters in stages. In this project, we intend to have the natural gas flowing in 2018 as planned in this project.” Erdoğan wished all the best for the cities of Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ, and Edirne through which the TANAP pipeline passes. Erdoğan expressed his wishes for the fast completion and commissioning of the pipeline that will be crossing through 20 provinces, 67 districts, and 600 villages going 1850 km from the east-end to the west-end of Turkey. He also expressed his thanks to the Presidents that graced the ceremonies in Turkey. Erdoğan also extended his thanks to the firms, engineers, technicians, workers and all others that have worked and will be working on the project. PROJECT WILL BE CITED IN PEACE, WELFARE, AND PROSPERITY Erdoğan stated that the oil and natural gas projects in the world are unfortunately the major reasons for and subjects of skirmishes, conflicts, fights, wars, and exploitation. He continued to express his belief that this project will be cited in peace and prosperity. President Erdoğan stated that they have never been interested in a state of welfare based on other nations, countries’ suffering and underlined the fact that such an idea is totally unacceptable to them. Erdoğan continued as follows: “I know that the Presidents in attendance here share my approach. We all are aware of our responsibilities in rendering the world a better, peaceful and just place to live. I believe that with this project we will be able to demonstrate a new approach in utilizing natural resources to the entire world. It is my dearest wish that this pipeline, starting from the eastern border of Turkey and ending on the west end carrying the natural gas extracted from Shah Deniz to Europe, would also be a portent of peace in addition to being a means of transmitting gas from one end to the other.” ject we also express our will to provide and use the resources we possess for the benefit of the entire humanity as well as our own citizens, and the nations in our region. I would like to thank each and every one of you separately for partnering with us on this journey that we have embarked on.” 3T: SUPPLIER, TRANSMITTER, CONSUMER WE HAVE CHANGED THE VISAGE OF OUR COUNTRY Erdoğan said that natural gas can be defined on the basis of “3T” and that the 3 Ts are the Supplier, Transmitter and consumer (tedarikçi, transitçi, tüketici). Erdoğan, stating that Azerbaijan in the present Erdoğan stated that Turkey has displayed great progress both in the field of democracy and economy with the reforms it has undertaken in the last 12 years. He indicated that they have been in an effort to remedy the deficiencies passed on from the past and as a result of the infrastructure investments, and a better investment environment the country has grown 3 times its former size in all essential fields. Erdoğan continued his comments as follows: “In this period, the per capita income increased from USD 3,500 to USD 11,000 level while exports went up to USD 158 billion from USD 36 billion. situation is the supplier, continued his speech as follows: “Georgia and we are in the position of both transmitters and consumers. Europe on the other hand will be a consumer in the process. We have witnessed how economic resources could cause disasters if they are not used in the service of people. The two World Wars and other various wars of all scales are all examples of this phenomenon. With this pro- ERDOĞAN: THIS PROJECT IS NOT AN ALTERNATIVE TO ANY OTHER AND THERE IS NO ALTERNATIVE TO THIS PROJECT. The tourism income has been increased to USD 34.5 billion from USD 12.5 billion. We have added 17,590 kilometers to the 6,100 kilometers of choppy roads we have taken over. We have rendered each and every part of our country safely accessible thanks to the fast train railways and airports we have established. In entering this city you must have noticed that it generally gave the impression of being a large construction site. We have started an exemplary urbanization initiative with the mass housing projects we have undertaken. We have changed the visage of our country with the dams, irrigation facilities, treatment facilities built, rural development projects and infrastructure investments undertaken in all areas.” ALIYEV: “SOUTH GAS CORRIDOR IS A SIGNIFICANT POLITICAL ENTERPRISE” Azerbaijan President, Ilham Aliyev, also in the speech 2015 | 93 SUMMARY he gave in the ceremony stated that the agreement which proposed operating Azeri-Cirak-Gunesli (ACG) field, the biggest oil field of Azerbaijan, and the oil being provided to the world markets was signed on September 20th, 1994, and that this “Deal of the Century” had paved the way to the present. Aliyev, who noted that export routes started to be considered following the drilling 94 | Energy Of Turkey of oil and a concrete step had been taken in this phase with the opening of Baku-TbilisiCeyhan Pipeline (BTC), stated that currently energy security of the region could not be taken into consideration without the BTC. Aliyev, who said: “We establish our future on the basis of history. Turkey and Azerbaijan establish their future on common history” mentioned that historical developments had been experienced in the last two decades. Aliyev, who noted that history of TANAP did not go far back but that it was crucial as one of the sections of the Southern Gas Corridor, stated that the economic scale of the corridor would be 45 billion dollars. Aliyev, who said that the energy corridors have created a new cooperation environment for Eurasia, continued as follows: “A very serious and new alliance format is being created in the Eurasia region. Both political as well as economic effects of this will be substantial. The history and civilization of these countries are different, but what unites us is our goodwill. The Southern Gas Corridor is not only a pipeline, but is a significant political enterprise, an area that provides economic benefit. The new gas field is now the Shah Deniz gas, which is Azerbaijani gas.” He said, “I am certain that Germany, Romania, Italy, Bulgaria will be buying our gas in the future. The projects we have undertaken up to now with Turkey and Georgia have had fortunate conclusions. This one shall also be the same. TANAP groundbreaking ceremony has coincided with Nawruz. We are also attached to our moral values. Hopefully we will also be together in the inauguration of TANAP in three years time.” “WE SHALL DO WHAT WE HAVE TO DO TO ENSURE THE SECURITY OF THE CORRIDOR” Giorgi Margvelashvili , President of Georgia also started his speech in the ceremony by stating that he believed TANAP would be successfully completed thanks to the coordination and friendship among the countries. Margvelashvili, who pointed out that Georgia assumed an important responsibility as the transit country of the project, said; “We hereby declare that we shall fully undertake what WHAT IS TANAP? is required of us to ensure the security of the corridor.” Margvelashvili drew attention to the fact that his country had been an important gate and transit point between Europe and Asia for centuries, and said; “We are taking an important step today for the future of our countries and nations. This is a process that will not only benefit us, but our neighbors as well.” Margvelashvili, who also mentioned the importance of energy security with respect to the stability of the region, made the following assessment: “Certain powers may opt to use the subject of energy against other countries. In this sense economic relations between Europe and Asia are important. The project in this sense constitutes a very important corridor, and sets up an important route.” Margvelashvili cited that Georgia was not a very big country, and emphasized that its economy depended to a large extent on regional projects, and that participation in these types of projects was a strategic decision for them. Margvelashvili, who stated that the trade partnership of Turkey, Azerbaijan, and Georgia had to be developed, noted that it was important to establish a better infrastructure in transportation and freight and thus have deeper roots. Margvelashvili pointed • The Trans-Anatolian Natural Gas Pipeline Project, TANAP, will connect the natural gas extracted in Shah Deniz 2 Gas Field at the Caspian Sea of Azerbaijan as well as the natural gas extracted in other fields in southern Caspian Sea primarily to Turkey, and then to Europe. TANAP will constitute the South Natural Gas Corridor by joining the South Caucasus Pipeline (SCP) and Trans-AdriaticPipeline (TAP). • TANAP will begin on Turkey’s Georgian border in the village of Turkgozu, district of Posof, Province of Ardahan, and end at the Greek border in the district of Ipsala of the province of Edirne after going through 20 provinces that are Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ, and Edirne. • There will be two outlet points inside the Turkish borders within the scope of the project, one being in Eskisehir and the other in Thrace for connection to the national natural gas distribution network. • The gas flow from TANAP is targeted to start in 2018 and the annual transportation capacity, which will be 16 billion cubic meters initially is planned to be progressively increased first to 24 billion, and then to 31 billion cubic meters. • TANAP Natural Gas Pipeline system consists of a total of 1850 km main line including 19 kilometers of Marmara Sea passage, and compressor, measurement, and pigging stations, 49 block valve stations, and two outlet stations that will be used to operate connection lines to outlet points within Turkey. out that with the increase in the cooperation of countries, energy potential of countries could be fully used, and targeted energy security and diversity could be achieved. Following the speeches, President Erdoğan, Azerbaijan President Aliyev, and President of Georgia Margvelashvili pressed the button and had the first pipe placed in the line by crane. While boulevards in Kars were covered with Turkish and Azerbaijan flags for the ceremony, the inauguration of Haydar Aliyev Vocational and Technical Anatolian High School constructed by Azerbaijan State was also realized by the presidents. 2015 | 95 SUMMARY ERDOĞAN: WE KEEP THE MEMORY OF HAYDAR ALIYEV ALIVE ACROSS OUR COUNTRY President Recep Tayyip Erdoğan commented as follows in the speech he gave at the opening of Haydar Aliyev Technical and Vocational Anatolian High School: “Haydar Aliyev’s memory is being kept alive all across our country, and what is more, we will continue to keep it alive”. T he opening of Haydar Aliyev Technical and Vocational Anatolian High School, which has been commissioned by the state of Azerbaijan, was realized by President Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaijan President Ilham Aliyev and Georgia President Giorgi 96 | Energy Of Turkey Margvelashvili. President Recep Tayyip Erdoğan, in the speech he gave during the opening ceremonies of the school, commented on how he viewed the school as an exemplary educational institution with its 424-student capacity, 32 classrooms, 200-student capacity dormitories, sports hall, modern workshops, laboratories and other units. Erdoğan, after relaying his thanks to the people who were involved in the building of the school, which he viewed as a genuine symbol of the fellowship that exists between Azerbaijan and Turkey, as well as Ilham Aliyev, who conceived the whole project, continued his speech as follows: “I would like to express my gratitude to all who contributed to the building of Haydar Aliyev Vocational and Technical Anatolian High School. Previously, our brothers from Azerbaijan had another `Vocational and Technical Anatolian High School built in Ceyhan in memory of Haydar Aliyev and donated it to the people of Adana. On the other hand, we opened Haydar Aliyev Science High School in Igdir. This school, whose groundbreaking ceremonies I attended in person in 2011, started providing education by the end of 2013. As such we are able to keep Haydar Aliyev’s memory alive all across our country and, what is more, we will continue to do so.” Erdoğan read a poem from Azerbaijani poet and author Bahtiyar Vahabzade, which goes as follows: “Two sons of a mother two arms of a porter, both of them are paramount, Azerbaijan-Turkey/we share a religion, language, moon, a city, and direction, Azerbaijan-Turkey / I set up my home in my mainland, I gave my heart to this homeland, my mainland my homeland, Azerbaijan-Turkey. Erdoğan emphasized the fact that Azerbaijan is not just one of the countries and Azerbaijanis are not just a nation among others and expressed his thoughts as follows: “We are a single nation in two states speaking the same language, practicing the same religion, sharing a common history and background; we are not brothers in words but rather in deeds.” ALIYEV: THE INCREASING POWER OF TURKEY LENDS US STRENGTH, TOO Meanwhile, Azerbaijan President Ilham Aliyev expressed the pleasure he derived from being in Turkey, the sister country to Azerbaijan, and continued his speech as follows: “I am very happy to be in this historical land of Kars. Kars is a historical site in the world of Turks going back in time.” Aliyev emphasized the significance of opening a school bearing his father’s name and stated that he visited the bust in the park bearing Haydar Aliyev’s name upon first arriving in the city and expressed his gratitude for the respect shown to Haydar Aliyev. Ilham Aliyev stated Haydar Aliyev’s efforts to develop the relations between Turkey and Azerbaijan and added that his phrase of “Two States One Nation” was of an exemplary nature for everyone and that they will be committed to sustaining this policy. Aliyev emphasized the efforts put into strengthening 2015 | 97 SUMMARY the relations between the two countries and indicated that the political relations are maintained at the highest level while Turkey and Azerbaijan lend support to each other where international organizations are concerned. Aliyev after adding; “the increasing power of Turkey lends Azerbaijan strength. Turkey today is a center of power in the world.” Commented on how great the developments have been in Turkey in recent years under the leadership of the President Erdoğan. Aliyev stated that the development in Turkey could be observed everywhere and that the work performed in Kars altered the appearance of the city. He continued his speech as follows: “In today’s world, it is hard to find countries developing as fast as Turkey and Azerbaijan. In spite of the crisis, our progress continues. Our development has been based on political will INVESTMENT IN TURKEY’S FUTURE The foundation of the school that was commissioned by SOCAR was laid in 2011 and the school was donated to the Ministry of Education after being completed in 2013. Haydar Aliyev Technical and Vocational Anatolian High School, which initially started providing education with 175 students and 12 teachers, now has 424 students and 24 teachers. The school, which has four departments consisting of Electrics-Electronics, Communication, Automotive and Construction, is 98 | Energy Of Turkey comprised of a main building, a sports hall, a 100-bed dormitory building and two workshops. In addition to the 30 classrooms with 24-student capacity, the school boasts a conference hall for 200, an indoor sports hall with stands of 200-seat capacity, an outdoor turf field, a 200-seat food hall, 3 laboratories, two informatics classrooms with 24-student capacity, as well as a music, exhibition and picture display hall that contributes to the development of the students. and historical facts. We pass on our history to the young generations, as it is, without distorting it, like some other countries. We don’t base our future on lies. Armenia, which has been making groundless claims against Turkey and Azerbaijan, has been founded on lies and deceptions. Their history is a lie in itself. The claims they make against us are groundless. You have to look at history and the documents available. The documents are very clear. We look out for and defend our rights as Godworshipping nations.” Aliyev ended his speech by saying: “Long Live the Unity and brotherhood of Turkey and Azerbaijan”. “THE COMMON VALUES WILL BE SHARED BY MEANS OF COMMON BOOKS” In his speech, the Minister of Education Nabi Avcı stated that they did not only open a school today but also streng- thened the ties of brotherhood between the two nations of Turkey and Azerbaijan. Avcı emphasized that the close relations between the two countries were a gift handed by a shared history and added that he viewed Haydar Aliyev Anatolian Vocational and Technical High School as a very valuable gift of Azerbaijan to Turkey. Avcı, thanking Erdoğan and Aliyev for strengthening the ties between the two countries, added: “The opening of this beautiful school is a result of the very special relations established between the two countries.” Avcı indicated that guest students will also be receiving education at this school and that there will also be Azeri teachers and trainers. He added that the school will have a strong base as it establishes cooperation with corresponding schools in Azerbaijan and emphasized the fact that students and teachers will be exchanged between the two countries in the field of vocational and technical education. THE BOOK THAT BRINGS TOGETHER THE MARTYRS OF BAKU AND ÇANAKKALE Following the opening ceremony, the Presidents visited the school and obtained information from authorized personnel. The subject of the first class that the presidents visited was Azerbaijan. SOCAR Turkey President Kenan Yavuz gave Çanakkale titled Album as a gift to both presidents. Kenan Yavuz said the following: “This book, in which the martyrs of Baku and Çanakkale were brought together in commemoration of TANAP Groundbreaking Ceremonies, is the best means to express the meaning of today. On the 100th anniversary of the Çanakkale victory, we are proud to be able to lay the foundation for TANAP in Kars, the historical land of the Turks. This book has been published in memory of this historic day and brings together the martyrs fallen in Baku and Çanakkale. The fallen soldiers of Nuri Pasha salute from Baku the fallen soldiers of Mustafa Kemal Pasha in Çanakkale.” 2015 | 99 SUMMARY EXCITEMENT FOR TANAP WAS DEMONSTRATED IN A CONCERT HELD IN KARS 100 | Energy Of Turkey Prior to the start of TANAP’s groundbreaking ceremony, the famous performer Kıraç and renown performers of Azerbaijan Azerin, Samir Piriyev and Natik Rhythm Group performed delectable musical pieces before the people of Kars. 5,000 people from Kars attended the free of charge public concert. 2015 | 101 SUMMARY T he groundbreaking ceremony for the Trans Anatolia Natural Gas Pipeline that is considered to be the concrete reflection of the cooperation between Turkey and Azerbaijan, which shows solidarity under the ideal of “Two States One Nation” in the field of energy, was celebrated in a magnificent concert held in Kars. The 102 | Energy Of Turkey famous performer Kıraç and renowned performers of Azerbaijan Azerin, Samir Piriyev, and Natik Rhythm Group performed delectable musical pieces on the night of March 16th in celebration of the groundbreaking ceremony held for the TANAP Project together with the people of Kars. Five thousand people from Kars watched the public concert that was held free of charge at İsmail Aydemir Sports Hall. SOCAR Turkey President Kenan Yavuz commented as follows after saluting the viewers prior to the commencement of the concert: “TANAP, the largest project undertaken in Turkish History, shall bring together the martyrs that were laid to rest in Baku and Çanakkale. By means of this project, 130 Turkish martyrs that were laid to rest in Baku will be saluting the hundreds of thousands of martyrs fallen at Çanakkale. Baku conqueror Nuri Pasha will be saluting Çanakkale conqueror Mustafa Kemal Pasha.” On the other hand, in the short speech he gave, Kars Mayor Murtaza Karacanta expressed his thoughts as follows: “The TANAP project covers an area extending from the Caspian Sea to Çanakkale. The fact that the groundbreaking ceremony for this important project is held in Kars is a source of pride for us. We expect to see more of this type of projects arranged by SOCAR.” 2015 | 103 SUMMARY PETKİM HAS LEFT HALF A CENTURY BEHIND IN ITS JOURNEY TO “EXCELLENCE” Petkim celebrated its 50th year foundation anniversary with a ceremony organized in Izmir. The Minister of Economy and Industry of Azerbaijan Sahin Mustafayev, Minister of Energy of Azerbaijan Natig Aliyev and Petkim employees attended the ceremony held at Petkim Cultural Center. 104 | Energy Of Turkey E stablished on April 3, 1965, and one of the leading producers of raw materials for the Turkish industry, Petkim celebrated its 50th year foundation anniversary with a ceremony organized in Izmir. The Minister of Economy and Industry of Azerbaijan Sahin Mustafayev, Minister of Energy of Azerbaijan Natig Aliyev, Governor of Izmir Mustafa Toprak, Aliaga District Governor Bayram Yilmaz, Deputy Mayor of Izmir Metropolitan Municipality Sirri Aydogan, Aliaga Municipality Mayor Serkan Acar, SOCAR President Rovnag Abdullayev, SOCAR Turkey President Kenan Yavuz, Petkim General Manager Sadettin Korkut, and Petkim employees attended the ceremony held at Petkim Cultural Center in the Aliaga district of Izmir. The program started with a moment of silence for Mustafa Kemal Ataturk and Haydar Aliyev. After the Turkish and Azerbaijan National Anthems were sung, the ceremony continued with a documentary on Petkim’s 50th year. General Manager of Petkim, Sadettin Korkut, who hosted the ceremony, said that the company has been one of the vital points of the Turkish industry since April 3, 1963. Korkut, who pointed out that Petkim has been increasing its production capacity from day to day, said: “The vision, which saw that the petrochemical sector would be one of the most important engines of developed economies at the time of its establishment, took a major step forward by establishing Petkim”. Korkut, who mentioned that they worked with a never-ending production passion with ever increasing determination with each passing day for half a century, said: “In our country, which is obliged to establish and develop industrial facilities in order to become industrialized and increase its domestic production power, many branches of industry have developed thanks to Petkim and a few similar heavy industries”. Petkim General Manager, who noted that Petkim, like the democracy history of Turkey, had experienced many ups and downs, continued by saying: “Privatization process took 22 years. Petkim had many very profitable periods as well as being affected either directly or indirectly from economic crisis from time to time. As there was no possibility to make use here of the source that was produced here, the steps that should have been taken were not taken. If those steps had been taken then maybe we would now have not one but more Petkims.” “ANNUAL GROSS PRODUCTION OF 3.6 MILLION TONS” Korkut, who emphasized that the wind power plant at Petkim Peninsula would start to generate energy very soon, went on to say: “The countdown for STAR Refinery, which will take us to the 100 percent raw material security, continues. We realize an annual gross production of 3.6 million tons at Aliaga with 15 factories and 7 auxiliary units. The total production capacity increased by 13 percent with the investments we completed a short while ago. We are able to calculate that we contribute to the creation of jobs for 5 persons in related industries with the multiplier effect when we employ 1 person at Petkim. If we increase production by 1 gram, we import 1 gram of goods less. Our company, which provides raw material to the basic sectors of the manufacturing industry and primarily to plastic, packaging, chemical, pipe, paint, and textile sectors, has had a leverage affect in the development of these sectors in a very successful manner in our country for 50 years. We are the largest company of the Aegean Region and the 13th largest in Turkey with our revenues exceeding 4 billion TL and with our approximately 2,500 employees as of the end of 2014. I would like to specifically emphasize Petkim’s role in turning Aliaga district, where we operate, to an industrial town.” “PETKIM IS REVIVED WITH SOCAR” Whereas Izmir Governor Mustafa Toprak, who evoked the sayings “Azerbaijan’s joy is our joy, sorrow is our sorrow” of Mustafa Kemal Ataturk, and “One Nation, Two States” of Haydar Aliyev, said: “We are grateful to both leaders. It is a very important facility that has been renewing itself both pre and post privatization, generating added value 2015 | 105 SUMMARY and employment. Petkim, which continues its operations by also attaching importance to R&D and innovation activities, is opening new factories that provide productivity growth, and realizes the added value and employment it generates with the clean environment understanding. Petkim is revived with SOCAR. The Star Refinery under construction and the container port that will be commissioned soon will make important contributions to our country”. “PETKİM IS VERY IMPORTANT FOR AZERBAIJAN” Minister of Economy and Industry of Azerbaijan Sahin Mustafayev, who took the bench following the cinevision show about SOCAR, stated, “Inspiring statistics were displayed. The figures said everything. Petkim, the first investment of SOCAR in Turkey, is a symbol of the fortuitous development of Azerbaijan-Turkish relations. Investments to be made to this peninsula will reach 10 billion Dollars in 10 years between the years 2008-2018. 106 | Energy Of Turkey Azerbaijan is now one of the largest investors in Turkey. The sayings of our leaders Haydar Aliyev and Mustafa Kemal Ataturk guide us with the ‘One Nation, Two States’ ideal. This close endeavor is based on very deep roots. We fully support the target of SOCAR to be the largest industrial company of Turkey in 2023. The capital of Azerbaijan invested in Turkey will increase to 18-20 billion Dollars. This cooperation is based on deep roots. BakuTbilisi-Ceyhan Pipeline is the first fruit of this cooperation. This cooperation has its basis in the political will of the President of the Republic of Turkey Recep Tayyip Erdogan and President of Azerbaijan Ilham Aliyev. The friendship between the two countries will be permanent and lifelong”. Minister of Energy of Azerbaijan, Natig Aliyev, characterized the 50th establishment year of Petkim as a holiday and continued as follows; “We regard it as the rejoicing of the strategic collaborative economic efforts between Turkey and Azerbaijan. This cooperation commenced in 1994, right after Azerbaijan gained its inde- pendence, and we signed very important projects throughout the 21 years that have passed, with ever increasing momentum each year. The BakuTbilisi-Ceyhan Oil Pipeline, referred to as the Project of the Century, the Baku-TbilisiErzurum Natural Gas Pipeline, the Baku-Tbilisi-Kars Railway Project, investment projects made to Petkim Peninsula, and finally, the Trans Anatolian Natural Gas Pipeline Project, whose foundation we laid on 17th of March 2015, have taken their place in history as the major steps of this vision. As esteemed President Mr. Recep Tayyip Erdogan expressed, Turkey will be among one of the 10 largest economies of the world in 2023. We have set our heart on this. On that day the cooperation of Turkey and Azerbaijan will set an example to the world.” Aliyev, who stated that the energy investments of SOCAR had turned the focus in the world to Turkey and Azerbaijan, went on to say that “It would not be possible to mention energy security without Turkey and Azerbaijan. The cooperation that was established with the investment made in Petkim in 2008 carries great meaning. The path SOCAR follows is important in the emergence of Petkim. Petkim will be the biggest industrial facility of Turkey in 2023. Azerbaijan will have an important role in this. The emergence of a large industry in Izmir is important on behalf of the emergence of new employment and social structure.” Mustafa Oztaskin, Labor Union Leader of Petrol Is, who point- ed out that he had personally witnessed the last 32 years of Petkim, which is celebrating its 50th year also stated that “Petkim is not only a workplace but a complete living space with its social dwellings, clubs, guest houses, all kinds of sports activity areas, beaches, and schools. People from different parts of Turkey have come to Aliaga to work. In this sense Petkim is a school. Petkim has made extremely important contributions to our Aegean Region. Our Union has always stood by Petkim. We will have Petkim thrive and grow. Petkim on the other hand will continue to produce for Turkey”. SOCAR PRESIDENT AND PETKIM WERE BORN ON THE SAME DATE A pleasant surprise was experienced in the 50th anniversary ceremony of Petkim. SOCAR President Rovnag Abdullayev mentioned that he was also born on 3rd of April 1965, and said, “The day Petkim was founded also turns out to be my birthday. This is the most important indicator that Petkim was in my destiny. I will carry this destiny hereafter.” Abdullayev, following these words that attracted loud applause from the participants of the ceremony, gave a Renault Clio brand car as a gift to Petkim employee, Emrah Yoruk, who had submitted the 5000th suggestion to the ‘In my Opinion Suggestion System’. SOCAR Turkey President Kenan Yavuz, together with SOCAR President Rovnag Abdullayev, presented the key to the car to Yoruk and his daughter Buglem. SOCAR Turkey President Kenan Yavuz, who gave the car key to Yoruk, said that more than 5000 suggestions had been made until now to the “In my Opinion” portal and that Petkim had saved 50 million Dollars thanks to these suggestions. 2015 | 107 SUMMARY PETKİM PROUDLY CELEBRATED ITS 50TH ANNIVERSARY Petkim, welcomed the members of the press in the special program which was organized in celebration of its anniversary. SOCAR Turkey President Kenan Yavuz and Petkim General Manager Sadettin Korkut related to participants the future oriented objectives of the institution. P etkim, opened its doors to members of the press in the ceremonies organized to celebrate the 50th anniversary of the institution. SOCAR Turkey President Kenan Yavuz and Petkim General Manager Sadettin Korkut welcomed the guests and relayed powerful future oriented messages to those who participated. In the program that was arranged to take place on Petkim Peninsula at Izmir Aliaga, the members of the press browsed around the site and SOCAR Turkey President Kenan Yavuz and Petkim General Manager Sadettin Korkut provided information to the guests on two giant investment projects, namely STAR Refinery and Petkim port, which are under construction. Kenan Yavuz indicated that Petkim that has been in this business for the last 50 years for purposes of adding value to humanity and life in general, is a reflection of the friendly relations and strategic collaborative efforts between Turkey and Azerbaijan. Yavuz continued as follows: “If it were not for the strategic 108 | Energy Of Turkey cooperation between Turkey and Azerbaijan and the political wills of the two leaders. These investments would have never been made. Durability is a factor that is almost as important as economic feasibility. Thanks to the political will and determination of President Recep Tayyip Erdogan and Azerbaijan President Ilham Aliyev, we have been able to achieve success.” Yavuz indicated that the 10 Billion-Dollar worth TANAP project, whose foundation was laid on March 17th, was a reflection of this cooperation and added the following; “The refinery gave rise to the TANAP Project. The existence and privatization of Petkim is a trigger and facilitator of the relations between Turkey and Azerbaijan as well as the projects concerned.” THE COST OF BUILDING FROM SCRATCH WOULD AT LEAST BE 5 BILLION DOLLARS Kenan Yavuz commented as follows: “We turned Turkey into a center for great investments.” And made the following comments regarding Petkim; “It is difficult to express the achievements spread over 50 years in a short period of time. The industrialization process in Turkey has been going head to head with Petkim’s development. Today, the cost of establishing an institution like Petkim could not be less than 5 Billion Dollars and even if all that money were to be invested our work still wouldn’t be done. There is no such land as Petkim’s in Turkey. When Petkim was privatized a multiplier of 26 was applied. It is the highest priced privatization that has been undertaken in Turkey. We face the public proudly on the 50th anniversary of the establishment of this amazing institution. We have been able to turn our company into one of the greatest investments in Turkey. We are proud of our accomplishments. In 2020, this place will be one of the largest centers of production based on integration in Europe.” Yavuz continued: “Turkey is in need of 4 Petkims.” Yavuz also sent out a call to interested parties: “If anyone is interested in erecting a petrochemical facility in the country, we would like to hear about it. We are ready to provide any assistance we are capable of. As long as there is one more petrochemi- cal facility available in Turkey, we will provide whatever they might need; be it knowledge, experience, or documents.” “WE ARE THE BRAVEST COMPANY IN TURKEY” In commenting on STAR Refinery, SOCAR Turkey President Yavuz reminded that it was the first refinery built in 40 years in Turkey. He continued: “Until recently, the refineries and petrochemical facilities in Turkey were only built by the government. None of the private sector companies were brave enough to establish refineries or petrochemical facilities, but we did. That’s why we qualify to be the bravest company in Turkey. Anyone out there wishing to challenge us must show their faces. The production of intermediate goods plays a pivotal role in the industrialization of a country. If you don’t have the raw material, you cannot import the raw material to produce the intermediate goods. This would only be the addition of labor. An alternative would be to import the intermediate goods for assembly in Turkey for purposes of resale as labor is added to the goods. However, this would not be sufficient to support Turkey. Industrializa- tion cannot be achieved unless the country itself produces the intermediate goods. ” THE PORT WILL BE AN ALTERNATIVE TO PIRAEUS In the touring of the site, Kenan Yavuz emphasized the significance of the port and commented as follows: “An Investment of USD 400 million is being made to complete the port. We are building the infrastructure, whereas the operator will be making the investment required to equip the facility. Approximately USD 300 million has been spent. Its operating will be undertaken for a period of 28 years by APM, which is one of the largest container handling firms in the world. The port will most significantly be an alternative to the Port of Piraeus. There is no other port that can accommodate large ships on the Aegean. We have built an integrated facility that would be able to meet all requirements. We also consider turning Alsancak Port into a marina for cruises and yachts. Petkim is a reliable institution. We never make any compromises on quality as we meet on average 20 percent of the demand for petrochemi- cals in Turkey. 80 percent of the demand is being met from sources abroad. For this reason, it is critically important to be able to increase production as well as productivity at Petkim. SOCAR has been a lucky break for Petkim. Petkim has vast experience in petrochemicals, while SOCAR is a very powerful company in possession of raw material resources. The combination of these two creates a great synergy. Today, an investment potential of USD 20 billion, including the TANAP project worth USD 10 billion, is being considered.” 2015 | 109 SUMMARY THE MEMBERS OF THE PRESS AND BUSINESS WORLD CAME TOGETHER FOR PETKİM The members of the press and business world from Istanbul and Izmir came together in the 50th Anniversary Dinner. SOCAR Turkey CEO Kenan Yavuz stated in the speech he gave on the night “The acquisition of Petkim by Azerbaijan’s state oil company in this privatization process has made me very happy. I spent many sleepless nights worrying that this magnificent facility would end up in the hands of foreigners.” F ollowing the program arranged at Petkim Peninsula, the members of the press and business world from Istanbul and Izmir came together in the 50th Anniversary Dinner organized at Buyuk Efes Swissotel. 110 | Energy Of Turkey During the dinner, at which members of the protocol from Izmir were also in attendance, guests enjoyed select pieces from a repertoire of Turkish and Azeri music. Kenan Yavuz, in the speech he gave on the night, talked about his doubts regarding whether they would be able to see the 50th anniversary when he first took over the office and they were celebrating the 39th anniversary of the company. Yavuz continued: “In the speech I gave in the meeting of the Aegean Region Chamber of Industry that was held prior to the privatization, I remember talking about Petkim’s privatization and how we should forget about Petkim after 2015 if following privatization a refinery was not built here. Petkim definitely needed to be integrated with a refinery to be able to survive. Today we see that the construction of the refinery is progressing rapidly. It is expected to be commissioned in 2018. The acquisition of Petkim by Azerbaijan’s state oil company in this privatization process has made me very happy. I spent many sleepless nights worrying that this magnificent facility would end up in the hands of foreigners. I am thankful that none of my fears was realized and God made it possible for us to continue on the journey with SOCAR, a company that speaks the same language and shares the same culture as us. At this point in time we are happy and proud.” Aziz Kocaoglu, Metropolitan Municipality Mayor, started his speech expressing his thanks to everyone who took part in the development of Petkim since the day it was established and continued: “Production is pivotal for Turkey. When we achieve our targets regarding production we will be that much closer to the goals set by our great leader Mustafa Kemal Ataturk. Then, we will be able to raise Turkey to a level even higher than modern civilizations.” Following the speech given by Aziz Kocaoglu, SOCAR Turkey President Kenan Yavuz presented a book titled “From Caspian to Canakkale”, which was also presented as a gift to the three presidents that attended TANAP groundbreaking ceremonies. At the end of the night, in which the Izmir State Turkish Dance Group and Alihan Samedov took to the stage, SOCAR Turkey President Kenan Yavuz performed a duet with Tunzale Agayeva, a performer from Azerbaijan. Kenan Yavuz and Tunzale Agayeva sang “Cirpinirdi Karadeniz” (Choppy Waters of the Black Sea), a Turkish folk song, and the audience sang along. 2015 | 111 SUMMARY 50TH ANNIVERSARY OF PETKIM WAS CELEBRATED WITH A CONCERT The concert that was performed at Gundogu Square in celebration of the 50th anniversary of Petkim, which has been working for the Turkish Nation since 1965, turned out to be a magnificent experience that would not be forgotten for a long time for the people of İzmir. 112 | Energy Of Turkey 2015 | 113 SUMMARY P etkim, which ranks first among the 100 largest Industrial Enterprises in the Aegean Region, celebrated the 50th anniversary of its establishment together with citizens of Izmir in the ceremonies organized at Gundogu Square. In the concert that started with the performance of the DJ on April 4th, Saturday at 114 | Energy Of Turkey 7:30 pm, ten thousand people from Izmir were in attendance. The Choir of Petkim Employees accompanied by SOCAR Turkey President Kenan Yavuz sang Berkant’s unforgettable song “Samanyolu” (Oh Lady Mary). The Cinema Symphony Orchestra accompanied the Choir in this song. Following the choir sing-a-long with the public, the Orchestra took to the stage with songs on Izmir. Thousands of people from Izmir sang numbers such as “Izmir’in Kavaklari” (Izmir’s Poplars) and “Ah bir ates ver” (Lend me your fire) together with the orchestra. FOR THE FIRST TIME WITH THE SYMPHONY ORCHESTRA FOR PETKIM Goksel, who took to the stage for the first time with the Symphony Orchestra on the occasion of the celebration of the 50th anniversary of Petkim, sang his much loved songs for the people of Izmir and employees of Petkim. On the night, in commemoration of his memory, Goksel also sang “Kar Taneleri” (Snow Flakes) a song written by Kayahan, who recently passed away. Goksel expressed the happiness he feels to be with and sing to the people of Izmir in celebration of the 50th anniversary of Petkim and performed some of his much loved songs. The Zeibek Dance that the folk dance group from Izmir performed at the concert was received with appreciation along with the fireworks show that turned the night into a banquet of lights. SOCAR Turkey President Kenan Yavuz and Petkim General Manager Sadettin Korkut, who took to the stage together with the performers at the end of the night, sang Izmir’s Marching Song together with the thousands of people who gathered from Izmir in the square. Following the Marching Song that was sung with great enthusiasm by the crowd, Kenan Yavuz, in reference to the friendly relations between Turkey and Azerbaijan, thanked all the citizens of Izmir on behalf of SOCAR and Petkim. 2015 | 115 SUMMARY AZERBAIJAN’S AND TURKEY’S STARS SHINED AT DAVOS At The World Economic Forum, which has been organized for the 45th time this year, G20 Term Chair Turkey and Azerbaijan that will be hosting the 1st European Olympic Games occupied the center stage. T he World Economic Forum was held for the 45th time at the town of Davos in Switzerland this year. In the forum that was organized on the main theme of the “New Global Framework”, more than 40 leaders shared their opinions regarding various issues with the public. In the meetings held at Davos, more than 2,500 participants consisting of academicians, artists and representatives of the non-governmental organizations in addition to the leaders of the political and business world, discussed varied subjects. In the Forum that continued for 4 days, the terrorist attacks in Paris occupied the agenda along with other important issues such as the drop in the oil prices, the crisis between Russia and Ukraine, probability of reemergence of Euro debt crisis, and climate changes and the fight against poverty. The main subjects of discussion at the meetings revolved around the issues of “Crisis and 116 | Energy Of Turkey Cooperation”, “Growth and Stability”, “Innovations and Industry” and “Society and Security”. On the other hand the meetings were mainly based on the subjects of regional issues, skirmishes, financial crisis, climate changes, Ebola outbreak, economic growth, security and environmental issues and religious tolerance. The meetings were essentially important in terms of Turkey and Azerbaijan this year. After the “One Minute” outburst of our President, Turkey participated in the events at Davos at the level of the Prime Ministry with a large delegation, for the first time this year. Turkey, as the term chairman for G20, realized the first B20 meeting at Davos. Kenan Yavuz, SOCAR Turkey President, who was present at Davos in the capacity of a member of B20 Turkey’s Employment Task Force, shared his impressions and opinions with Energy of Turkey Magazine. Yavuz, after emphasizing the significance of the high level of participation by a large delegation at Davos by Turkey, said; “I observed that our Prime Minister Ahmet Davutoğlu had a wellexecuted agenda at Davos.” “ACT AS IF YOU ARE THE MINISTERS OF HUMANITY INSTEAD OF YOUR COUNTRIES” Kenan Yavuz stated that he had the opportunity to listen to the speech given by the Prime Minister Ahmet Davutoğlu in the reception arranged in his honor by TOBB within the framework of B20 meetings and added that; “Prime Minister Davutoğlu stated that Turkey, as the term Chair, had three main principles and criteria consisting of participation, implementation, and investment. The Prime Minister emphasized the importance of participation and called out to the G20 leaders to act as the ministers of economy of the humanity in general instead of the leaders of only their countries. He asked them to act as the ministers of economy, trade and climate in a global sense.” Kenan Yavuz, who underlined the significance for SOCAR Turkey of the G20 Summit, which will be hosted by Turkey this year, continued as follows: “This year Azerbaijan will take part in the G20 Summit. Turkey, as the term chair of G20, exercised one of its rights to invite a state outside the group in favor of Azerbaijan this year. As you might know, SOCAR Turkey has been established on the understanding of ‘One nation two states’. I believe that the invitation extended to Azerbaijan has been an absolute and strong sign of this understanding also being adopted by our government. Due to this reason the G20 Summit to be held as hosted by Turkey and with the participation of Azerbaijan as well as the B20 meetings oriented to the business world carries great importance for us.” “THE CRISIS IN EUROPE WILL CONTINUE” Kenan Yavuz, SOCAR Turkey President, emphasized that the predictions on Europe not be- “OLYMPICS WILL GIVE US THE OPPORTUNITY TO HALT ALL SKIRMISHES” Another country whose star was shining at Davos besides Turkey was Azerbaijan, which has made its presence known through the promotion of the European Olympic Games that will be held in Baku in June this year. Ilham Aliyev, President of Azerbaijan, said the following in his speech given at the introductory meeting; “Sports bring together the people of the world. All skirmishes must be halted during Olympic Games. The athletes from countries that are at war with each other compete fairly in the competitions. They shake each other’s hand to celebrate a win. This is what sports mean. This is a rare opportunity to bring Olympic Games and ing able to overcome extensive economic crisis was reinforced at Davos and shared his opinion that the fundamental reasons putting Europe in this position are still in existence. Kenan Yavuz expressed his opinions regarding the subject as follows; “We must think of Germany separately at this point. Other than Germany, I am of the opinion that the crisis in Europe will continue. Assistance on the part of the USA might help Europe to overcome the crisis. The Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP), for which discussions have been initiated between the USA and Europe in June 2013 is fundamentally based on this premise. The economic relations between the USA and EU make up almost half of the world trade. TTIP, generally, has the influence to reshape the entire balance of international economics. I believe that the USA intends to assist Europe in overcoming the crisis by means of this agreement. Otherwise it would not be possible for Europe to resolve its issues. In the meantime, without disregarding the inflationary effect it could have, I am of the opinion that the 60 billion Euro expansion program announced by the EU central Bank during Davos could prove to be a positive development for Turkey.” “TURKEY MUST EITHER BE A PARTY TO TTIP OR LEAVE THE CUSTOMS UNION” Kenan Yavuz, SOCAR Turkey President, highlighting that the new reform package announced by the government in November last year included many important measures, added; “To give an example, there is the initiative of reducing the dependency on imports, however, to be able to achieve this we are required to resolve a few chronic problems. Before all else we need to resolve these issues.” Yavuz commenting that a revision regarding customs union is necessary, pointed out the necessity of rearranging the issues that lead to unfair competition, disrupt domestic production and create exposure to imports. Yavuz emphasizing the necessity of Turkey becoming a party to TTIP agreement shared his opinions regarding the subject as follows; “If we don’t become a part to the said agreement, then Turkey would definitely need to revise or suspend its role vis-à-vis the Customs Union. Additionally, measures are required that would prevent the facilitation of Turkey’s dependency on imports through free zones as well as the efforts of the economy and industry to achieve competitive power through cheap imports and interim goods. It is wrong to attempt to achieve competitive strength through cheap interim goods imports. Such an approach puts the economy in a oneway street. We need to resolve this issue that has been one of our chronic problems and increase our production capacity. At this point, I am of the belief that the incentives oriented to production must be expanded.” people of the world together.” This year solutions to global crisis and terrorist threats were sought in the World Economic Forum, however, this message of Ilham Aliyev topped in terms of its significance all others that were relayed to the leading politicians and businessmen, who gathered at Davos. “THE YEAR 2015 PRESENTS IMPORTANT OPPORTUNITIES FOR TURKEY” Kenan Yavuz indicated that the year 2015 presents new opportunities for Turkey, especially in the light of the developments experienced recently, and he underlined the fact that production must continue as it is for us to benefit from such opportunities. SOCAR Turkey President, reminding that a bleaker picture has been drawn regarding 2015 when we were in 2014, added the following; “Especially the expectations that the USA would end monetary expansion and start increasing the interest rates were high. The situation in Europe was also not clear. The negative scenarios were not realized. The decision of the FED to continue monetary expansion instead of a monetary tightening and also the monetary expansion experienced by Europe in addition to the drop in oil prices gave rise to significant opportunities for Turkey.” 2015 | 117 SUMMARY A MESSAGE OF EMPATHY FOR KHOJALY FOR THE ENTIRE WORLD TO HEAR Nigar Jamal, the performer from Azerbaijan who won the 2011 Eurovision song Contest, sent a message of empathy to the entire world as she sang her “Broken Dreams” song on a night organized in Ankara in commemoration of the anniversary of Khojaly Massacre. T he Khojaly Massacre was commemorated at a night organized by INDEX, one of the leading human capital development centers available in Azerbaijan. In the Empathy 2015 event that was organized to take place on February 21st at Ankara Congresium, Nigar Jamal, the Azerbaijani singer who won the Eurovision song contest in 2011, sent a high-impact message across the world on the anniversary of the massacre. As Nigar Jamal told about the solitude of her country in her song titled “Broken Dreams”, a video clip as well as photographs were shown on the giant screen of the hall by employing ‘3D Mapping’ and ‘Projection Mapping’ technologies. “THE YEAR OF EMPATHY; 2015” Reshad Abdullayev, the President of INDEX, made the following comments in his opening speech at the night that approximately three thousand people were in attendance; “Today, we came together, in commemoration of the fallen and the injured at Khojaly massacre. As we share the pain of tens of thousands of people that were impacted by this vicious massacre, we invite those who have not 118 | Energy Of Turkey been harmed to feel empathy.” Abdullayev stated their expectations of the world to show empathy to Azerbaijan and Turkey due to the suffering they endured and added the following; “We would like everyone to understand the depth of pain felt as a human. To serve this purpose we want 2015 to be a year of empathy.” On the night where Reshad Zeynalli, one of the victims of the massacre, Ali Hasanov, Director of Political and Social Affairs Department of Presidency of Azerbaijan, Necdet Ünüvar, member of the parliament from Adana under the Justice and Development Party (AKP) and the president of the Inter-Parliamentary Friendship Group between Azerbaijan and Turkey were present as speakers, the closing speech was given by İbrahim Kalın, the Speaker of the Presidency of the Republic of Turkey. A CALL TO THE ARMENIAN ADMINISTRATION Kalin, on behalf of Turkey, stated their desire for the establishment of a peaceful, stable environment that would foster welfare between Azerbaijan, Armenia and Georgia, and added the following: “The things we need to do to address this issue are clear. The international steps taken and the decisions reached by the Security Council of the UN in this direction since 1992 are also out in the open. I would like to take this opportunity to call out to the Armenian Adminis- THE LYRICS OF THE BROKEN DREAMS: My only home, where are you now? Where do I go? My home is broken now. I will never stop, I will pray for you, till the sun comes down. Every hurt and pain wouldn’t mean a thing if we just forget, Our memories won’t fade away. The generation is torn apart. The rain has gone but the fire remains Nowhere to run when you have been walking on broken dreams. tration, which continuously avoids the establishment of peace. As Turkey, we want peace, stability and welfare to reign all through the Caucasian countries. Turkey and Azerbaijan are ready WHAT HAPPENED DURING KHOJALY MASSACRE? to act towards achieving this objective. Is the Armenian Administration ready to take part in the process? Will they be able to show the determination and bravery to contribute to the resolution of the issues regarding Montenegro? They should be able to realize that they would achieve nothing by bearing a grudge against Turkey and trying to create legends from the belligerent pages of history. We have respect for everyone and anyone who suffers and in return it is our natural right to expect some respect for our own suffering. We will sustain the memory of the suffering of the people who lost their lives in the Khojaly massacre so that we can avoid the repetition of similar events. We will always aspire to keep their sacred memories alive. With a clear conscience, we will continue to tell their stories anywhere and everywhere so that any more suffering of this type can be avoided.” The Armenian Forces laid siege to towards the end of 1991 in Khojaly, a town covering an area of 936 square kilometers, housing a total of 2,605 families and 11,356 people. The next target for the Armenians, who invaded Khankendi, the capital of Montenegro, in December 1991, was to capture Khojaly because it had the only airport in the area as well as having strategic significance. Armenian Forces, after seizing all the villages and roads surrounding Khojaly, cut off the highway connection of the town to other cities. The only means of transportation available to Khojaly for access to other areas in the region was through helicopters, which was also eliminated when the helicopter flying to Şuşa Ağdam was shot down on January 28th, 1992 by Armenians. In this incident 44 people, mostly women and children lost their lives. As the power to the town was cut off by the beginning of the month of January, the only defense left available to the town was the local defense force equipped with light weapons as well as the small number of National Army soldiers. The Armenian forces started their attack on Khojaly on February 25th 1992, bombarding the town for two hours straight as they used all weaponry available to the 366th Armored Regiment of the Soviet Army. One day after this attack, the “Khojaly Massacre” took place that would never be erased from memories. According to official data, a total of 613 defenseless Azerbaijani, 106 women and 83 children, lost their lives in the massacre. While 487 people were badly wounded, 275 people were taken hostage by the Armenian Forces. No news could be obtained on 150 of the people that were taken hostage. The hostages were worked like slaves for years hidden from international organizations. The international organizations chose to remain silent in the face of the Khojaly massacre, which occurred in front of the entire world. Although, the UN Security Council resolved on 4 issues in 1993, none of these was related to the Khojaly Massacre, but rather to the occupation of the land belonging to Azerbaijan by Armenia. The decisions reached in the Mexican Senate, Pakistani Senate, Colombian Parliament, Foreign Relations Committee of the parliament of Czech Republic, Texas, New Jersey, Massachusetts and Georgia States of the USA qualified the Khojaly Massacre as “genocide”. 2015 | 119 SUMMARY SOUTHERN GAS CORRIDOR CONSULTANCY BOARD MEETING TOOK PLACE In the meeting of the Southern Gas Corridor Consultancy Board, the partnering countries and companies signed a Memorandum of Understanding stating their determination to see the project concluded. T he Southern Gas Corridor Consultancy Board meeting that was arranged to take place on February 12th 2015 in Baku, the capital of Azerbaijan, was ensued with the opening speech given by Ilham Aliyev, the President of Azerbaijan. Marosh Sefchovich, European Commission Vice-President, Taner Yıldız, Minister of Energy and Natural Resources, Natig Aliyev, Azerbaijan’s Minister of Energy, Kakha Kaladze, Georgia’s Deputy Prime Minister and Minister of Energy, Panagiotis Lafazanis, Greece’s Minister of Environment and Energy, Damian Gjiknuri, Albania’s Minister of Energy and Industry, Temenujka Petkova, Bulgaria’s Minister of Energy, Claudio De Vincenti, Italy’s Deputy Minister of Industry 120 | Energy Of Turkey were in attendance together with the executives of various corporations and institutions. The Ministers and Authorized persons signed the Memorandum of Understanding demonstrating their determinedness to realize the Southern Gas Corridor Project. “WE ARE DETERMINED TO CONTINUE BUILDING THE SOUTHERN GAS CORRIDOR” Prior to the commencement of the ceremonies for the signing of the Memorandum of Understanding, Taner Yıldız, Minister of Energy and Natural Resources, stated that the previously completed Baku-Tbilisi-Ceyhan Oil and Baku-Tbilisi-Erzurum Natural Gas Pipelines together with Azerbaijan and Georgia left no room for doubt that the Southern Gas Corridor will also be completed. Minister Yıldız stated their determination to complete the Southern Gas Corridor project for which Trans Anatolia Natural Gas Pipeline (TANAP) is a branch, and emphasized that the other projects they will be working on shall have no impact on the progress made on this project. Yıldız indicated that they have received all the technical, political and financial support they need and suggested that the next meeting should be held in Turkey. Yıldız, also mentioning the Turkish Stream project that will be realized in cooperation with Russia, made the following comments; “I would like to elaborate on this project that is considered to possibly be in competition with TANAP. In consideration of the data released by the International Energy Agency as to the 559 billion cubic-meter natural gas requirements of EU countries, I think it would be safe to say that these two projects would not in any way be in competition with each other neither in the short or long term. We are one of the partners in the TANAP project. TANAP is our favorite project and there is no point of concern regarding TANAP. We will complete and commission TANAP in the year 2018.” In the aftermath of the meeting a protocol on “Cooperation in the Field of Development and Exchange of Electrical Energy” was signed between Azerbaijan and Turkey. The Minister of Energy Taner Yıldız, on behalf of Turkey, and the Minister of Energy Natig Aliyev, on behalf of Azerbaijan signed the protocol.