InDesign ve Quark karfl› karfl›ya

InDesign ve Quark
karfl› karfl›ya
Masaüstü yay›nc›l›kta sayfa mizanpaj›na imzas›n› atm›fl iki dev
program›n benzer özellikleri, farklar›, avantajlar› ve dezavantajlar›...
Deniz Üstünda¤
[email protected]
30 z Mart 2007
M
ac OS X ile birlikte masaüstü
yay›nc›l›kta yeni ufuklara yelken açma vakti geldi. Emektar QuarkXPress’in, hafife al›nmayacak
rakibi InDesign. Ço¤u zaman rakipler
rakip olduklar› ürünlerin veya firmalar›n kendilerini gelifltirmesinde büyük
rol oynar. Örne¤in Quark bugüne kadar yeniliklere ayak uydurmad›¤› için
karfl›s›na ç›kan rakibi InDesign’›n piyasaya sürülmesiyle harekete geçti ve
OuarkXPress program›na biz kullan›c›lara kolayl›k sa¤layacak birçok yenilik
ekledi. InDesign’›n QuarkXPress 6.0
versiyonundan baz› farkl›l›klar tafl›d›¤›n› sadece biz kullan›c›lar de¤il, Quark’da fark etmifl olmal› ki karfl›m›za
yeni nesil 7.0 ile ç›kt›. Quark’›n yönetiminde yap›lan de¤ifliklikler ve yeni sürüm InDesign karfl›s›nda acaba aç›klar›n› kapatabildi mi? Gerçek flu ki QuarkXPress, dünyan›n en çok tercih edilen masaüstü yay›nc›l›kta endüstri
standard› haline gelmifl bir sayfa tasar›m program›. Adobe, Creative Suite’in
kullan›c›lara sundu¤u InDesign yaz›l›m›
QuarkXPress’e rakip ve güçlü bir alternatif oldu. 1988 y›l›nda sayfa tasar›m
ve mizanpaj program› olarak RagTime
ve Ready Set Go kullan›l›yordu. Ard›ndan gelen Design Studio, MultiAd
Creator ve Corel Draw sektördeki sayfa tasar›m zincirinin di¤er halkalar› oldular. 1990 y›l›nda ise QuarkXPress’in
sektöre girmesiyle günümüzde yaflanan ikilem söz konusu olmufltur. Yani
firmalar ve tasar›mc›lar al›flm›fl olduklar› programlardan vazgeçip QuarkXPress’e geçmemek için direnmifllerdir.
Yaklafl›k 17 y›ld›r tüm
dünyada yay›nc›l›k, bas›m
ve grafik sektörünün vazgeçilmezi QuarkXPress’in
biz kullan›c›lar› uzun y›llar
gazete, broflür, dergi, kitap, flayer, insert ve katalog gibi birçok çal›flmay›
bu güçlü programda gerçeklefltirdik. Do¤rusunu
söylemek gerekirse QuarkXPress’e rakip olabile-
cek bir yaz›l›m hayal bile edemiyorduk.
Sadece yeni ç›kacak sürümlerinde ne
gibi yenilikler olaca¤›n› merak ediyorduk. Koflar ad›m ilerleyen ve geliflen
teknoloji bizlere her geçen gün, her
geçen saniye, daha geliflmifl, daha mükemmel cihazlar ve yaz›l›mlar sunmakta. ‹flte yay›nc›l›k sektörünün en yayg›n
kullan›lan yaz›l›m› QuarkXPress’e iddial› bir rakip Adobe’den geldi: InDesign.
Bu ayki kapak konumuzda bu iki yaz›l›m›n birbirlerine hangi bafll›klarda üstünlük sa¤lad›¤›n› ve aralar›ndaki farklar› sizlere anlataca¤›z.
fiimdi QuarkXPress ve InDesign’› biraz
yak›ndan inceleyelim ve farkl›l›klar›na
göz atal›m.
Program menülerinden önce sizi bilgilendirmeden geçemeyece¤im bir konu
var. Biz kullan›c›lar genellikle fareyle
menülere girmek yerine klavye k›sayollar›n› kullanarak ifllemlerimizi yapar›z.
Hemen hemen bütün programlar varsay›lan bir k›sayol tan›mlamas› mevcut
olarak gelir. Bunlar›n içinde k›sayollar›n› kendimize göre kiflisellefltirme özelli¤i bulunanlar da mevcut. InDesign’da
tabii ki kendine göre k›sa yollar oluflturmufl, fakat bizim flimdiye kadar kulland›¤›m›z tüm k›sayollardan farkl› komutlarla. Bu yeni k›sayollar› ezberlemek yerine daha önce Quark kullanm›fl olan ve Indesign’a geçenlere bir
tavsiyede bulunaca¤›m.
1) Seçim arac›
2) Do¤rudan seçim arac›
3) Kalem arac›
4) Yazma arac›
5) Kurflunkalem arac›
6) Çizgi arac›
7) Dikdörtgen çerçeve arac›
8) Dikdörtgen arac›
9) Döndürme arac›
10) Ölçek arac›
11) E¤riltme arac›
12) Serbest dönüfltürme arac›
13) Damlal›k arac›
14) Geçifl arac›
15) Dü¤me arac›
16) Makas arac›
17) El arac›
18) Büyültme, küçültme arac›
Keyboard Shortcuts
E¤er siz yeni k›sa yollar›
ö¤renmek istemiyorsan›z,
bildi¤iniz Quark k›sayollar›n› InDesign’a atay›n. Nas›l m›?
(Edit > Keyboard Shortcuts) Buradan
aç›lan pencereden Set k›sm›n›n alt menüsünden Shortcuts for QuarkXPress
4.0 seçin ve OK’i t›klay›n. ‹flin zor k›sm›n› atlatt›n›z hepsi bu kadar. Art›k
al›flm›fl oldu¤unuz QuarkXPress klavye
k›sayollar›n› kullanarak InDesign’da çal›flmaya bafllayabilirsiniz.
New Document
QuarkXPress Tool Bar (Araç Paleti)
1) Alanladaki seçim arac›
2) Alan›n içinde bulunan nesnelerin ifllemleri
3) Döndürme arac›
4) Büyütme, küçültme
5) Çeflitli geometrik flekillerde yaz›
alan› açma
6) Çeflitli geometrik flekillerde resim alan› açma
7 Tablo arac›
Indesigns Tool Bar
(Araç Paleti)
8) Çizgi arac›
9) Çizgi üzerine yaz› yazma arac›
10) Yaz› alanlar›n› birbirlerine ba¤lama
11) Birbirine ba¤l› yaz› alanlar›n›n›n ba¤›n› koparma
12) Birden fazla kullan›c›
13) Kesim arac›
14) Aç›lan poligon arac›
QuarkXPress 7.0 versiyonunda yeni bir
sayfa oluflturmak için File > New >
Project denildi¤inde QuarkXPress 6.5
versiyonundan tan›d›¤›m›z bir pencere
karfl›m›za ç›k›yor. Eski sürümünden
farkl› olarak Single Layout Mode eklenmifl.
InDesign’da t›pk› Quark’ta oldu¤u gibi
seçeneklerin bulundu¤u pencerede
ekstra olarak Bleed ve Slug bulunmakta. Bleed seçene¤i FreeHand program›ndan aflina oldu¤umuz taflma pay›.
Ne ifle yarar?
Çal›flm›fl oldu¤umuz materyal bask›
aflamas›na geldi¤inde sayfalar›n kesimleri yap›l›rken her ne kadar özenilse de
kenarlar›nda milimetrik kaymalar söz
konusu olabilmekte. Bu durumdan do¤abilecek sorunlar› ortadan kald›rmak
için sayfalara 3 ile 5 mm aras›nda taflma pay› verilmelidir. Bu tüm programlarda ofset bask› için geçerli bir bilgidir. Slug ise sayfan›n alt›nda not ya da
bilgi yazabilece¤imiz bir alan yarat›r.
Mart 2007 z 31
Çal›flma alan› paletleri
QuarkXPress’te ayr› bölümlerden oluflan araç kutular› mevcut. Bu sayede
araç kutular› ekranda eski versiyonlar›na nazaran daha az yer kapl›yor. Araç
kutular›n›n derli toplu gözükmesi sebebiyle kullan›m› kolaylaflt›rm›fl ve pratik bir hale dönüfltürmüfltür. Paletlerde
bulunan menüler stil oluflturma, alan
tipini de¤ifltirme ifllemlerini kolaylaflt›rm›flt›r. Item ve Content daha esnek
hale gelmifl. Örnek vermek gerekirse;
seçili durumdayken resim alan›na resim alabilir ayn› zamanda resmin içeri¤ini kontrol edebilirsiniz.
ti¤imiz hemen hemen her özelli¤i buradan yapabiliyorsunuz. Paletin bu kadar çok ifllevi üzerinde bar›nd›rmas› oldukça iyi bir özellik. ‘Palet bu kadar
çok ifllevi nas›l bir arada tutup yönetmemize izin veriyor’ diyecek olursan›z,
bunu Mac OS X'den esinlenildi¤ini ve
bu ifllevi de son derece baflar›yla yap›ld›¤›n› söyleyebiliriz. Ölçülendirmek için
paletin üzerine geldi¤inizde t›pk› Mac
OS X'de yer alan Dock gibi bir menü
karfl›n›za ç›k›yor ve buradan istedi¤iniz
seçene¤i kullanabiliyorsunuz. Çerçeve,
gölgelendirme, hizalama, font ve di¤er
ifllemleri gerçeklefltirebiliyorsunuz.
InDesign paletleri genifl bir çal›flma alan› sunuyor. Ekran›n kenarlar›na dikey
formatta yap›flm›fl olan ve ihtiyaç duyuldu¤unda aç›lan esnek uygulama
pencereleri, palet ve alt menüler bizlere daha genifl bir çal›flma alan› yarat›yor ve çal›flma s›ras›nda karfl›m›za ç›kan pencere karmaflas›n› ortadan kald›r›yor. Bu paletleri kifliye özel yerlefltirmek mümkündür. Sizin için uygun
olan paletleri aç›p yerlefltirdikten sonra
Windows > Work Space > Save Work
Space komutu verildi¤inde paletlerin
yerlerini kaydeder. Yeni bir doküman
açt›¤›n›zda kaydetmifl oldu¤unuz çal›flma alan› karfl›n›za ç›kacakt›r.
leri Edit > Find > Change seçene¤i içerisinde More Options’› t›klayarak bulabilirsiniz. Fakat bize çizgi yani stroke
ve doldurulmufl alan içerisinde yard›mc› olamaz. Bu konuda k›lavuzluk edecek Seperations Preview’dir. Window
> Output seçene¤ini t›klad›ktan sonra
Seperation’lar› görmeyi etkin hale getirin. Bu palet doküman içinde kullan›lan tüm CMYK ve spot renkleri ayr› ayr› gösterir. Bulmak istedi¤iniz spot rengin göz ikonu hariç di¤er gözleri kapatt›¤›n›zda sadece o renk doküman›n›zda gözükür. Yaln›zca bir Seperation
aç›k kald›¤› taktirde InDesign o rengi
koyu renk olarak gösterecektir. San›r›m akl›n›zda flu soru belirmifl olmal›;
‘E¤er arad›¤›m renk CMYK veya RGB
ise ne yapabilirim?’ Bu noktada yapman›z gereken, örne¤in çal›flma sayfan›zda CMYK de¤eri C29 M35 Y10 K0
olan bir rengi bulmak istiyorsunuz.
Swatch paletinde bu rengin üstüne
gelerek çift t›klay›n ve rengi Process’den Spot’a çevirin. Tekrar Seperation Preview paletine geldi¤inizde
oluflturdu¤unuz bu rengi palette göreceksiniz. Oluflturmufl oldu¤unuz rengin
göz ikonu hariç di¤er renkleri kapad›¤›n›zda renginizi dokümanda kullan›lan yerlerde görebileceksiniz.
InDesign renk
paletinde neler var?
Composition Zones
Ölçü paleti
Kulland›¤›m›z objelerin, resimlerin ve
alanlar›n ölçülendirmesini sa¤layan palet QuarkXPress 7'de karfl›m›za yeni bir
yüzle ç›k›yor. Asl›nda yukar›da bahset-
32 z Mart 2007
Indesign Layout’da kulland›¤›m›z renk-
(Paylaflt›r›lm›fl çal›flma alan›) Bu özellik
QuarkXPress'in en de¤iflik özelliklerin-
TIFF ve Photoshop dosyalar›na Alfa kanall› maskeleme ve bununla birlikte
Drop Shadow uygulamak da mümkün.
InDesign'a gelince Adobe tabanl› bir
yaz›l›m›n bana kal›rsa en büyük art›lar›ndan biri. Sanki Photoshop kullan›rcas›na rahat ve pratik bir biçimde görselleri dekupe yapabiliyorsunuz. Hatta
isterseniz seçeneklerden Path'i görebiliyor ve gerekli düzeltmeleri yap›p istedi¤iniz efekti verebiliyorsunuz.
Adobe InDesign yaz›l›m›yla ayn› temelde çal›flmas› sebebiyle tüm Photoshop
formatl› resimleri Import etmek mümkün. Herhangi bir Photoshop (ayr›ca
World, Excel ) dosyas›n› resim alan› açmadan InDesign içine sürükleyerek
hiçbir bozulma (Word ve Excel dosyalar› için metinlerde kayma) olmadan
açabilirsiniz. Örne¤in bir resmi yuvarlak içine ça¤›rmak istiyorsak, InDesign
sayfas›nda yuvarlak aç›p Import etmeden sayfaya sürükleyerek çizdi¤iniz yuvarla¤›n üstüne b›rakt›¤›n›zda yuvarla¤›n içine otomatik olarak al›r. Ça¤›rd›¤›m›z resim Layer’l› ise Object > Layer
Option’da Layer’lar› görebilirsiniz. Doküman›n›za Path’li bir görsel ça¤›rd›¤›n›zda görsel Path ile birlikte gelir. InDesign’da Path’e müdahale etmemize
olanak sa¤lar. Yani Photoshop’ta uygulam›fl oldu¤unuz Path birebir InDesign doküman›nda gözükür ve Path’te
istenilen de¤ifliklik yap›labilir.
den biri asl›nda. Composition Zones
büyük bir dokümanda çal›flt›¤›n›zda o
doküman› birkaç arkadafl›n›zla birlikte
çal›flman›za olanak sa¤l›yor. E¤er isterseniz doküman›n belirli bir bölümünü
Composition Zones ile paylafl›ma açma
flans›n›z da var. Böylece olas› kazalar›
ve sizin çal›flt›¤›n›z alan›n zarar görmesini engelleyebiliyorsunuz. Composition Zones'u aktif hale getirdi¤inizde
çal›flaca¤›n›z doküman›n bir bölümünü
tümünü veya sadece sizin seçti¤iniz
yerlerin üzerinde çal›flma imkan› veriyorsunuz. Bir di¤er özelli¤i ise iki farkl›
flekilde ayarlayabiliyor olman›z. Bunun
için Internal (çal›flt›¤›n doküman üzerinde tutup kaydetmek) ya da External
(farkl› bir isimle kaydetmek) seçene¤ini
belirtmeniz yeterli olacakt›r.
PSD ve Path’li
görsellerin kullan›m›
QuarkXPress 7 versiyonunda Photoshop format›ndaki görselleri Import etmek art›k mümkün. Quark doküman›na ça¤›rm›fl oldu¤unuz görsel, t›pk›
Photoshop’taki Layer yap›s›yla birlikte
gelir. QuarkXPress’te, bu Layer ve kanallara ifllem yap›labilir. Window >
PSD Import menüsüne girdi¤inizde
görselin tüm Layer’lar›n›, renk kanallar›n› ve e¤er varsa Path’ini görebilirsiniz. QuarkXPress'te belki de en çok
güçlük çekilen konulardan biri Path seçene¤i olmufltur. Daha önceki versiyonlarda dekupe ç›karmak oldukça
güçtü. Bunun en büyük nedeni Path'in
Photoshop'taki gibi esnek ve k›vrak
hareket yetene¤i yoktu. Quark 6.5 versiyonu ile Path kendini oldukça gelifltirdi. Önceden bir dekupeyi doküman›n›za yerlefltirmeden Photoshop'ta iflleyip daha sonra kullanabiliyordunuz.
Fakat Quark 7 ile birlikte Path seçene¤i oldukça esnek ve k›vrak bir yap›ya
bürünmüfl. Bir foto¤raf› dekupe etmek
oldukça basit. Ayr›ca QuarkXPress’te
Yüksek görüntü kalitesi
InDesign ile ilk çal›flmaya bafllad›¤›mda
hiç beklemedi¤im bir özellikle karfl›laflt›m ki bu da görsellerin doküman›mda
Mart 2007 z 33
çok daha iyi göründü¤ünü farketmem
oldu. Bu özellik sayesinde EPS format›ndaki görselleri ve görseldeki detaylar› çok daha net görebilme imkan›na
sahip oluyorsunuz. Bu detay özellikle
dekupe yaparken kullan›c›ya büyük
avantaj sa¤l›yor. QuarkXPress foto¤raf›
%800’e kadar büyütme olana¤› sa¤larken resimdeki detaylar büyük ölçüde kayboluyor. InDesign’a bakt›¤›m›zda %4000’e kadar zoom yapabiliyorsunuz. Görselde ise detay kayb› ve pikselleflme daha az olufluyor.
kal›nan bir di¤er özelli¤i ise Opacity
seçene¤iydi. Bir foto¤raf üzerine Opacity'si düflük bir yaz› yazmak ya da
Opacity'si azalt›lm›fl bir foto¤raf› kullanmak için yine Photoshop'tan yard›m
al›yorduk. Quark 7.0 versiyonunda
görsel, yaz› ve di¤er alanlar›n saydamlaflt›rmak için herhangi bir de¤eri verip
renk paletinden saydaml›k de¤erini
ayarlayabilirsiniz.
InDesign’da Windows > Object Style
Option ile objeye çizgi, transparanl›k,
gölge gibi istenilen style verilebilir. Haz›rlam›fl oldu¤unuz bu style birkaç objeye birden uygulamak istiyorsak, Shift
tufluna bas›l› tutarak uygulama yapmak istedi¤imiz tüm objeleri seçip Object Style üstüne t›klad›¤›m›zda otomatik olarak haz›rlad›¤›m›z style tüm objelere uygulan›r.
Open Type ve Unicode
Drop Shadow
(Gölge vermek) Do¤rusunu söylemek
gerekirse birçok uygulamada var olan
bu özellik QuarkXPress'te yer alm›yordu. 7.0 versiyonunda ise Drop Shadow
QuarkXPress'te yerleflik olarak geliyor.
Asl›nda Drop Shadow sadece bir (Extension) geniflletmeden ibaret. ‹sterseniz bu özelli¤i Extension klasöründen
kapat›p açabiliyorsunuz. Eski sürümünde ise Photoshop’ta dekupe yap›p ard›ndan da gölge veriyorduk. fiimdi ise
Drop Shadow özelli¤i ile dekupe ç›kard›¤›n›z foto¤raflarda yaz›larda veya
herhangi bir alana gölge verebilmek
oldukça rahat...
InDesign’da gölge vermek istedi¤iniz
objeyi ya da resmi seçip sa¤ t›kla Drop
Shadow’u iflaretleyerek arzu etti¤imiz
gölge ayarlar›n› yapabiliriz. Ayr›ca yine
objeyi seçip sa¤ t›klad›¤›m›zda Father
vermek de mümkün.
Opacity
(Transparanl›k) Quark'›n yine Photoshop'a ba¤l› olarak kullanmak zorunda
34 z Mart 2007
InDesign'da var olup da QuarkXPress'te neden yok dedi¤imiz önemli
bir özellik bu versiyonda karfl›m›za ç›k›yor. Daha önceki QuarkXPress sürümlerinde Open Type font kullanmam›za
olanak vermeyen, kullan›ld›¤›nda birçok Türkçe karakterin bozuk ç›kmas›na
ya da karakter yerine boflluk olarak
gözükmesine neden oluyordu.
QuarkXPress'in bu eksikli¤i gidermifl
olmas› belki de InDesign ile aras›ndaki
rekabette önemli ölçüde söz sahibi yap›yor. Unicode deste¤i sayesinde PC
üzerinde çal›fl›lm›fl bir ifli sorunsuz olarak kullanman›z› sa¤l›yor ve yaflanan
font sorununu ortadan kald›r›yor.
InDesign’da Open Type deste¤i, görsel
hizalama, italik, metinlerin ve paragraf
stillerinin düzenlenmesi, çoklu stillerin
tek bir tufl ve komutla di¤er metin ve
paragraflara uygulanmas›, sitillerin
fontlar› de¤ifltirsek bile bozulmamas›,
metinlerde varolan kompozisyonlar,
gelifltirilmifl kelime, karakter ve stilleri
yine gelifltirilmifl olan ara/bul fonksiyonlar› biz kullan›c›lara hem tasar›mlar›m›zda hem de tipografik uygulamalar›m›zda h›z kazand›rmaktad›r.
PDF dosya oluflturma
Adobe InDesign yaz›l›m›nda haz›rlam›fl oldu¤unuz dokümanlar›n PDF dosyas›na
dönüfltürülmesi oldukça kolay ve pratik.
Standart ç›k›fllara göre daha
önce haz›rlanm›fl PDF dosyas›
oluflturma seçenekleri InDesign
program›nda hatas›z kay›t yapmay› sa¤lamaktad›r. Acrobat
4.0, 5.0, 6.0, 7.0 için ayr› ayr›
PDF dosyalar› oluflturabilirsiniz.
Ayr›ca Uluslararas› ISO bas›m ve
yay›nc›l›k standart› olan PDF/X1a ve PDF/X-3 kay›tlar›n› yapa-
bilirsiniz. PDF dosyalar› olufltururken iste¤e ba¤l› olarak dokümana koruma ve güvenlik için parola ekleyebilirsiniz.
Binlerce yenilik ve özeliklerden sadece birkaç›n› sizlerle paylaflabildim.
Tasar›m yelpazesine yeni eklenmifl
Indesign ve QuarkXPress yeni versiyonu
7.0 yaz›l›m›n›n sadece birkaç özelligini
sizlerle paylaflt›m. Bunlar›n d›fl›nda
InDesign yaz›l›m›nda 5.49 m X 5.49 M
boyutlar›nda sayfa açabilme, serbest
sütun ölçüleri oluflturma, s›n›rs›z geri alma
(Undo-Redo), metin editörü, dipnotlar,
degradeler, otomatik doküman tamiri gibi
daha birçok faydal› özellik mevcut.
Sonuç olarak bu iki program birbirleriyle
karfl›laflt›r›labilir; fakat eflit de¤illerdir. Her
iki program›da, detayl› flekilde inceledikten sonra sizin ufkunuzu geniflletece¤ini
ve çal›flmalar›n›zda en az sorunla size kolayl›k sa¤layaca¤›n› düflündü¤ünüz program hangisi ise onu tercih edin. Bana sorarsan›z InDesign’›n kelebe¤i Quark’›n çiçe¤ine konmufl. Sevgiler. ML
Yazar hakk›nda
Deniz Üstünda¤ 1978 y›l›nda ‹stanbul’da do¤du.
Beykent Üniversitesi Güzel Sanatlar Akademisi Grafik
Tasar›m bölümünde e¤itim gören Üstünda¤ bir
tasar›mc›n›n bask› aflamas›n› bilmesi gereklili¤inin bilinciyle 1 y›l matbaa sektöründe Macintosh Operatörü
olarak çal›flt›. Daha sonra Reklam ajans›nda Art Director
olarak çal›flt›¤› dönemde kurumsal kimlikler, fuar standlar›, firmalar›n reklam kampanyalar›, sektörde çeflitli
dergilerin tasar›mlar›n› gerçeklefltirdi. Grafik tasar›m›nda
kullan›lan Illustrator, InDesign, Photoshop, Freehand,
QuarkXpress ve Acrobat ile ilgili özel dersler verdi.
Halen bir yay›n kuruluflunda görevini sürdürmektedir.