Kimya

Transkript

Kimya

KİMYA SEKTÖRÜ
HS No: (2705-2715, 28-39, 4001-4010, 4014-4017)
Kimya sektörü ürünleri oldukça geniş bir ürün yelpazesine sahiptir. Sektör;
mineral yakıtlar/yağlar (27 GTİP’li), inorganik kimyasallar (28 GTİP’li),
organik Kimyasallar (29 GTİP’li), eczacılık (30 GTİP’li), gübre (31 GTİP’li),
boya, macun, vernik (32 GTİP’li), parfümeri ve kozmetik (33 GTİP’li), sabun
(34 GTİP’li), albüminoid madde (35 GTİP’li), barut,patlayıcı madde (36
GTİP’li), fotoğrafçılık, sinemacılık eşyası (37 GTİP’li), muhtelif kimyasallar (38
GTİP’li), plastik ve plastikten mamul eşya (39 GTİP’li) ve kauçuk ve
kauçuktan eşya (40 GTİP’li) ürünlerini kapsamaktadır.
DÜNYA ÜRETİMİ
Dünyada kimya sanayinin yaklaşık % 38’ini ana kimyasallar, % 27’sini özel
kimyasallar, %25’ini farmasötikler ve % 10’unu tüketici kimyasalları
oluşturmakta olup; kimya üretiminin yaklaşık % 33’ü Asya, % 29’u Avrupa
Birliği, % 25’i NAFTA ülkeleri tarafından gerçekleştirilmektedir.
Kimya sanayi üretiminin dünyada sektörlere hammadde temini açısından
dağılımına bakıldığında sektör üretiminden; tekstil ve hazır giyim sektörünün
%3,2, elektrikli eşya sektörünün %2,2, makine ve elektrik sektörlerinin
%2,8, işlenmiş metal ürünler sektörünün %3,1, madeni ürünler sektörünün
%3,1, inşaat sektörünün %7,9, otomotiv sektörünün %4,3, kağıt ve baskı
ürünleri sektörünün %4,6, toptan ve perakende sektörlerinin %5,1, tarım
sektörünün %7, kauçuk ve plastik sektörünün %13,9, hizmetler sektörünün
%4,9 pay aldıkları görülmektedir.
Firmalar açısından bakıldığında ise, çeşitli ülkelerde tesisleri bulunan BASF,
Dow Chemicals, Eastman Chemical Company, Shell, Bayer, INEOS,
ExxonMobil, DuPont, SABIC, Braskem ve Mitsubishi dünyadaki en büyük
kurumsal kimya ürünleri üreticileri arasında yer almaktadır.
DÜNYA TİCARETİ
Dünya kimya sanayi ihracatı 2013 yılında yaklaşık 5,1 trilyon ABD Doları
olarak gerçekleşmiş olup dünya toplam ihracatı (18 trilyon ABD Doları)
içerisindeki payı %28,9’tür. Aynı yıl itibariyle kimya sanayi ithalatı ise 5,5
trilyon ABD Doları olarak gerçekleşmiş olup, dünya toplam ithalatı (18,7
trilyon ABD Doları) içerisindeki payı %29,3’dir. (ITC Trademap)
Öte yandan, dünyadaki kimyasal madde dış ticaretinin coğrafi dağılımına
bakıldığı zaman her ne kadar son senelerde Asya’nın payının artmasıyla payı
azalsa da, AB’nin halen en büyük dış ticaret hacmine sahip olduğu
görülmektedir. Avrupa Kimya Endüstrisi Konseyi –CEFIC- verilerine göre,
2012 yılında AB-27 ülkeleri
dünya kimya ihracatının %41,6’sını
gerçekleştirirken, Asya ülkeleri %35,2’sini, NAFTA üyesi ülkeler %13,5’ini,
diğer Avrupa ülkeleri %5’ini, Latin Amerika ülkeleri %5,7’sini ve Afrika ve
Okyanusya ise %2’sini gerçekleştirmiştir.
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014
1
Dünya 2013 yılı kimya ürünleri ihracatı rakamlarına göre başlıca ihracatçı
ülkeler ABD, Suudi Arabistan, Rusya Federasyonu, Almanya, Belçika,
Hollanda,
Çin,
Kanada
ve
Birleşik
Arap
Emirlikleri
olarak
sıralanmaktadır. Söz konusu ülkelerin birçoğunun anılan sıralamada ilk
sıralarda yer almalarındaki başlıca etken, bahsi geçen ülkelerin dünya mineral
yakıtlar ve yağlarda yapmış oldukları üretim, işleme veya pazarlama olarak
değerlendirilebilir. Dünya kimya ürünleri ihracatında ülkemiz 2013 yılında
yaklaşık 19,2 milyar ABD doları düzeyindeki ihracatı ve %0,37’lik payıyla 44.
Sırada yer almıştır.
Tablo 5. Ürün Bazında Dünya Kimya Sektörü İhracatı (Bin ABD $)
Fasıl
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
ÜRÜN
Mineral
Yakıtlar /
Yağlar
İnorganik
Kimyasal
Organik
Kimyasallar
Eczacılık
Ürünleri
Gübreler
Boya,
Macun,
Vernik
Parfümeri,
Kozmetik
Sabunlar
Albüminoid
Madde
Barut,Patlayı
cı Madde
Fotoğrafçılık,
Sinemacılık
Eşyası
Muhtelif
Kimyasallar
Plastik Ve
Plastikten
Mamul Eşya
Kauçuk Ve
Kauçuktan
Eşya
Toplam
2010
2011
2012
12/13
Değişim
(%)
2013
2.162.233.913
3.021.417.613
3.087.134.857
2.897.917.822
-6
115.698.566
141.857.702
129.296.672
120.603.110
-7
372.652.338
446.574.729
442.665.274
450.465.347
2
444.175.069
467.789.825
465.001.149
487.719.327
5
54.786.221
75.922.924
75.449.613
67.157.824
-11
70.569.627
81.906.791
79.309.792
81.078.409
2
89.062.808
102.093.372
102.725.653
108.440.545
6
47.216.099
54.887.530
55.687.308
57.176.549
3
22.486.797
26.026.918
26.570.436
27.948.500
5
3.821.211
4.234.109
4.395.066
4.644.522
6
17.969.596
18.862.132
17.663.024
16.697.632
-5
153.240.617
183.482.117
177.633.052
182.363.681
3
485.988.429
565.322.234
561.712.613
581.589.439
4
97.234.314
138.166.773
126.183.564
110.709.718
-12
4.137.135.605
5.328.544.769
5.351.428.073
5.194.512.425
-3
Kaynak: International Trade Center (ITC)-Trademap
2
Tablo 6. Ülkelere Göre Dünya Kimya Sektörü İhracatı (Bin ABD $)
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
44
Ülke Adı
ABD
S. Arabistan
Rusya
Almanya
Belçika
Hollanda
ÇHC
Kanada
BAE
İngiltere
Fransa
Katar
G.Kore
Singapur
Hindistan
Türkiye
Liste Toplamı
Genel Toplam
2010
2011
2012
2013
12/13
Değişim
(%)
280.567.869
237.506.991
271.731.084
238.039.816
171.973.989
168.597.102
135.445.377
122.432.831
94.520.010
136.325.328
124.223.192
71.448.186
86.928.521
98.955.747
64.228.556
13.275.572
2.316.200.171
4.137.135.605
341.780.599
348.695.186
361.831.833
276.313.329
197.606.786
204.867.329
174.725.092
150.651.880
141.332.097
157.281.323
141.539.419
110.587.671
121.438.917
135.474.137
89.749.506
17.138.299
2.971.013.403
5.328.544.769
353.180.786
371.277.875
385.164.832
271.764.784
190.709.349
210.156.652
182.776.383
149.738.886
149.389.153
154.715.825
137.493.917
126.974.297
126.476.125
132.351.093
91.222.882
19.112.909
3.052.505.748
5.351.428.073
369.802.440
349.030.846
317.682.204
288.830.046
225.447.844
204.185.192
195.881.592
155.150.486
153.005.212
146.888.556
138.803.348
130.947.102
127.544.035
124.133.146
111.889.605
19.181.868
3.058.403.522
5.194.512.425
5
-6
-18
6
18
-3
7
4
2
-5
1
3
1
-6
23
0,36
0,2
-3
2013
Pay
(%)
7
7
6
6
4
4
4
3
3
3
3
3
2
2
2
0,37
59
100
Tablo 7. Ürün Bazında Dünya Kimya Sektörü İthalatı (Bin ABD $)
FASIL
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
ÜRÜN
Mineral
Yakıtlar /
Yağlar
İnorganik
Kimyasal
Organik
Kimyasallar
Eczacılık
Ürünleri
Gübreler
Boya,Macun,
Vernik
Parfümeri,
Kozmetik
Sabunlar
Albüminoid
Madde
Barut,
Patlayıcı
Madde
Fotoğrafçılık,
Sinemacılık
Eşyası
Muhtelif
Kimyasallar
Plastik Ve
Plastikten
Mamul Eşya
Kauçuk Ve
Kauçuktan
Eşya
Toplam
2010
(1000 $)
2011
(1000 $)
2012
(1000 $)
12/13
2013
(1000 $)
Değişim
(%)
2.229.213.227
3.038.602.343
3.198.510.730
3.118.030.512
-3
121.906.416
149.631.425
138.960.821
130.362.417
-6
398.795.975
480.704.124
470.391.827
478.631.680
2
451.518.243
480.275.981
480.707.196
500.951.957
4
58.404.973
84.695.503
82.098.862
74.472.299
-9
70.496.532
81.048.629
78.644.883
81.003.561
3
86.279.552
97.113.322
99.906.028
107.278.903
7
47.455.648
54.272.112
54.389.666
57.471.549
6
23.268.451
27.515.913
28.158.232
29.767.148
6
3.940.774
4.438.933
4.783.618
4.901.002
2
17.882.710
18.680.925
17.453.422
17.161.165
-2
158.288.025
191.820.115
185.442.470
188.837.505
2
500.459.453
576.361.832
567.731.714
594.753.005
5
102.545.287
138.080.518
124.687.110
117.555.881
-6
4.270.455.266
5.423.241.675
5.531.866.579
5.501.178.584
-1
3
Tablo 8. Ülkelere Göre Dünya Kimya Sektörü İthalatı (Bin ABD $)
Sıra
Ülke Adı
1
ABD
2
ÇHC
3
Almanya
4
Japonya
5
G.Kore
6
Hindistan
7
Fransa
8
Hollanda
9
Belçika
10
İtalya
11
İngiltere
12
Singapur
13
İspanya
14
Kanada
15
Tayvan
24
Türkiye
Liste Toplamı
Genel Toplam
2010
567.600.089
343.682.993
274.178.135
245.509.520
155.488.805
139.013.766
176.184.380
162.561.088
156.807.451
156.786.238
141.298.942
104.905.341
107.079.727
88.379.661
82.382.585
51.692.241
2.953.550.962
4.270.455.266
2011
699.183.086
461.910.210
341.936.868
331.803.682
209.588.802
188.928.319
222.734.133
196.859.657
185.991.251
188.380.227
177.797.863
147.948.331
131.563.984
107.640.059
97.578.774
53.336.906
3.743.182.152
5.423.241.675
2012
2013
666.566.779
491.261.806
336.784.920
358.123.868
223.058.771
219.281.399
218.166.887
213.106.496
183.417.583
181.313.391
177.135.990
152.981.258
128.945.579
106.895.205
101.233.290
52.185.458
3.810.458.680
5.531.866.579
623.094.233
502.133.686
343.498.178
333.762.379
219.614.240
218.179.452
213.633.986
211.371.450
210.447.245
171.184.279
168.272.541
145.437.960
127.578.235
106.721.028
101.336.681
54.161.746
3.750.427.319
5.501.178.584
12/13 2013
Değişim Pay
(%)
(%)
-7
11
2
9
2
6
-7
6
-2
4
-1
4
-2
4
-1
4
15
4
-6
3
-5
3
-5
3
-1
2
0
2
0
2
4
1
-2
68
-1 100
TÜRKİYE’DE KİMYA SEKTÖRÜ ÜRETİMİ
Türk kimya endüstrisi, ağırlıklı olarak petrokimya, sabun, deterjan, gübre,
ilaç, boya-vernik, sentetik elyaf, soda gibi çeşitli kimyasal hammadde ve
tüketim ürünlerinin üretiminin gerçekleştirildiği tesislerden oluşmaktadır.
Sektörde faaliyet gösteren firmalar ölçek ve sermaye kaynakları açısından
farklılık göstermektedir. Sektörde faaliyet gösteren firmaların önemli bir kısmı
küçük ve orta ölçekli işletmelerden oluşmakla birlikte, büyük ölçekli firmalar
ile çok uluslu şirketler de faaliyet göstermektedir.
Kimya sektörü ithalata bağımlı bir sektördür. Kullanılan hammaddenin yüzde
70’i ithal edilmekte,%30’u ise yerli üretimle karşılanmaktadır. Plastik üretimin
ana girdisi %90 oranında petrokimya sektöründen sağlanmaktadır.
Petrokimya sektörü ise büyük ölçekli, sermaye ve teknoloji yoğun bir
sektördür. Plastik ve kauçuk sektörü %90’ın üzerinde ithalata bağımlı bir
sektördür.
Kimya sektörü sermaye-teknoloji yoğun bir sektör olduğu için işgücü
yoğunluğu düşüktür. Bu nedenle, sektörün imalat sektörü istihdamı içindeki
payı, son beş yıldır %8 düzeyinde seyretmiştir. TÜİK verilerine göre 2004
yılında kimya sektöründe 191.348 kişi istihdam edilirken bu rakam beş yılda
% 19,92 artarak 2009 yılında 229.465’e ulaşmıştır. 2009 yılı itibarıyla kimya
sektöründe 21.836 işyeri bulunmaktadır. İmalat sanayindeki firmaların %
6,81’i kimya sektöründe yer almaktadır.
Kimya Sanayi, lojistik önemi açısından çoğunlukla ülkenin kıyı bölgelerinde
lokalize olmuştur. Petrol ve petrol ürünleri, deterjan, sabun, ilaç kimyasalları,
boya gibi ürünleri üreten kimya firmalarının çoğu Marmara Bölgesinin üç
büyük sanayi ili olan İstanbul, Kocaeli ve Sakarya’da, Ege Bölgesinde İzmir’de
4
yerleşim gösterirken, gübre ve petrol ürünleri firmalarının çoğu Akdeniz
Bölgesinde toplanmıştır. Ayrıca Akdeniz bölgesinde ana ham maddelerden
olan soda, bikromat gibi önemli üretim merkezleri de bulunmaktadır.
Türkiye’deki en büyük petrokimya şirketi eskiden bir kamu kuruluşu olan ve
2007 yılında özelleştirilerek SOCAR & TURKAS A.Ş. tarafından satın alınan
Petkim’dir. Petkim’in İzmir’deki Aliağa petrokimya tesisinin yıllık kapasitesi 3,2
milyon tondur. Petkim’in ürün yelpazesi içinde LDPE, HDPE, PVC ve PP
ürünleri, masterbatch’ler, elyaf ve aromatikler yer almaktadır. Bu ürünler
inşaat, elektrik, elektronik, ambalaj, tekstil ve ayrıca tıp, boya, deterjan ve
kozmetik sektörleri açısından önem taşımaktadır.
Petkim, birçok sektöre hammadde olarak ürettiği söz konusu ürünleri için ana
girdi olarak kullandığı naftayı, gerek yurt içindeki tek üretici olan Tüpraş’tan,
gerekse ithalat yoluyla yurt dışından temin etmektedir. Aynen Petkim gibi,
eskiden bir kamu kuruluşu olan ve 2005 yılında özelleştirilen Tüpraş,
ülkemizde ham petrol işleyen tek kuruluş olup, faaliyetlerini İzmit, İzmir,
Kırıkkale ve Batman’daki petrol rafinerilerinde sürdürmektedir. Şirketin
üretimini yaptığı ürünler; LPG, benzin, hafif ve ağır nafta, kerosen, hafif ve
ağır dizel (motorin) ve fuel oil yakıtıdır.
Türkiye’nin en büyük 500 üretici firması listesinde yer alan kimya firmalarının
başında da petrokimya sanayinde faaliyet gösteren TÜPRAŞ ve PETKİM yer
almaktadır.
Öte yandan, temeli 25 Ekim 2011 tarihinde atılan ve 2018 tarihinde
tamamlanması planan SOCAR Türkiye Ege Rafinerisi (STAR), yeni Teşvik
Yasası kapsamındaki Stratejik Yatırımlar çerçevesinde onaylanan ilk yatırım
olmuştur. 10 milyon ton kapasiteli rafineri, sektörün ihtiyacı olan temel
kimyasalların yurt içinde üretilmesi açısından önem taşımaktadır.
Kimya sektöründe kapasite kullanımı, diğer sektörlere verdiği girdileri de göz
önünde bulundurulduğunda, ülkenin genel eğilimine bağlı olarak gelişme
göstermiştir. 2013 yılında, ağırlıklı kapasite kullanım oranı kimyasalların ve
kimyasal ürünlerin imalatı sektöründe %78,6, temel eczacılık ürünlerin ve
eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı sektöründe %72,5 ve kauçuk ve plastik
ürünleri imalatı sektöründe %74,3, kök kömürü ve rafine edilmiş petrol
ürünlerinde ise %73,6 olmuştur.
19/06/2012 tarihli ve 28328 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren 15/06/2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları
Hakkında Karar” ile düzenlenen esaslar çerçevesinde Kimya yatırımları Genel
Teşvik Uygulamaları, Bölgesel Teşvik Uygulamaları, Büyük Ölçekli Yatırımlar
ve Stratejik Yatırımlar kapsamında desteklenmektedir.
Bu çerçevede; 01.01.2013-31.07.2014 tarihleri arasında kimya ürünleri
imalatı konusunda; genel ve bölgesel destekten faydalanan yabancı sermayeli
23; genel, bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik yatırımlardan faydalanan yerli
sermayeli 132 adet belge bulunmakta olup, söz konusu toplam 155 belgenin
5
toplam sabit yatırım tutarı 7.916 milyon TL’dir. Anılan belgeler kapsamında
5.037 kişi istihdam edilmektedir.
Öte yandan, 01.01.2013-31.07.2014 tarihleri arasında plastik ürünleri imalatı
konusunda; genel destekten faydalanan yabancı sermayeli 31, genel ve
bölgesel destek verilen yerli sermayeli 406 adet belge bulunmakta olup, sabit
yatırım tutarı 3.491 milyon TL’dir. Anılan belgeler kapsamında 10.058 kişi
istihdam edilmektedir.
KİMYA SEKTÖRÜ 2023 İHRACAT STRATEJİSİ
Mayıs 2010 tarihinde yayımlanan TİM İhracatçı Raporu kapsamında 20082023 Stratejik Hedeflerine göre, ülkemizin, 2023 yılında, 500 milyar dolar
değerindeki genel ihracat rakamı ile dünya ihracatındaki payını ikiye
katlayarak ilk 20 ülke arasında yer alacağı belirtilmektedir. Söz konusu
raporda aynı dönem itibariyla, kimya sektörü ihracat gelirinin de, 4.8 kat
artarak 14,6’dan 50 milyar dolara yükselmesi, % 0,44 oranındaki dünya pazar
payının 1.8 kat artarak % 0.79’a çıkartılması hedeflenmektedir.
İhracat hedefinin 50 milyar dolara ulaşılması için güçlü olduğumuz alt sektör
ihracat değerlerinin;
· Organik ve anorganik kimyasalların 1.5’den 5.9’a milyar dolara
· Mineral Yakıtlar, yağları
5.1’den 11.7 milyar dolara
· Boya ve Hammaddelerin
· Sabun, Deterjan, Kozmetiğin
1,0’den 3.3 milyar dolara
· Plastik Kauçuk ve Mamüllerinin
· Eczacılık Ürünlerinin
yükselmesi hedeflenmektedir.
Kimya Sektöründe Hedef Pazarlar; Rusya, Cezayir, İran, Kazakistan, Libya,
Mısır, Romanya, Suudi Arabistan, Tunus, Ukrayna, AB ülkeleri, ABD, Çin,
Pakistan, Macaristan, Azerbaycan, Irak, Ürdün, Suriye, Fas, BAE, İsrail, Katar,
Yunanistan, Bulgaristan, Makedonya, Arnavutluk, Avustralya, Hong Kong,
Malezya, Güney Afrika, Endonezya, Tayland, Filipinler ve Vietnam olarak
belirlenmiştir.
TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARETİ
İhracat
Kimya sektörü ihracatımız 2009 yılında bir önceki yıla göre %30 oranında
değer kaybederken, 2010 yılında %22 oranında artarak 13,4 milyar ABD
Doları olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılında ise kimyasal ürünler ihracatımız
olumlu bir performansla %29 düzeyinde artış göstermiş ve 2011 yılını
otomotiv sektörünün ardından 2. büyük ihracatçı sektör olarak kapatmıştır.
Benzer şekilde, kimya ihracatımız 2012 yılında %12 oranında artışla 19,11
milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiş ve sektörün toplam ihracatımız içindeki
payı %12,6 olarak kaydedilmiştir. 2013 yılında ise, kimya sektörü ihracatımız
19,18 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiş ve sektörün toplam ihracatımız
içerisindeki payı %12,6 olmuştur.
6
Tablo 1. Kimya Sektörü İhracatımız (Bin ABD $)
Fasıl
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
ÜRÜN
2010
Mineral Yakıtlar /
Yağlar
İnorganik Kimyasal
Organik
Kimyasallar
Eczacılık Ürünleri
Gübreler
Boya,Macun,
Vernik
Parfümeri,
Kozmetik
Sabunlar
Albüminoid Madde
Barut, Patlayıcı
Madde
Fotoğrafçılık,
Sinemacılık Eşyası
Muhtelif
Kimyasallar
Plastik Ve
Plastikten Mamul
Eşya
Kauçuk Ve
Kauçuktan Eşya
Toplam
12/13
2011
2012
2013
4.217.292
6.257.519
7.281.157
6.429.900
-12
930.971
1.216.054
1.267.399
1.200.112
-5
520.326
545.361
646.895
598.507
-7
558.281
205.587
566.797
200.598
661.800
147.832
754.894
98.810
14
-33
532.754
611.677
701.583
764.533
9
492.057
558.728
621.234
706.342
14
678.234
94.368
767.760
135.575
854.899
183.542
916.448
197.187
7
7
15.581
18.306
23.575
23.964
2
14.048
17.496
25.440
26.278
3
399.848
451.667
497.268
554.910
12
3.717.427
4.580.545
5.014.997
5.610.671
12
898.798
1.210.216
1.185.288
1.299.312
10
13.275.572
17.138.299
19.112.909
19.181.868
Değişim
(%)
0,36
Alt sektörler itibariyle 2013 yılı kimya ihracatımıza bakıldığında ilk sırada yer
alan ürünlerin mineral yakıtlar ve yağlar, plastik ve plastikten mamul
eşyalar, kauçuk ve kauçuktan eşyalar, inorganik kimyasallar ve
sabunlar ürün grupları olduğu görülmektedir.
Tablo 2.Ülkelere Göre Kimya Sektörü İhracatımız (Bin ABD $)
Sıra
Ülke Adı
1
2
3
Mısır
Irak
Almanya
Rusya
Federasyonu
BAE
İran
İtalya
Hollanda
İspanya
Malta
Azerbaycan
İngiltere
KKTC
ABD
ÇHC
Romanya
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
2010
2011
2012
2013
12/13
Değişim
(%)
-19,4
10,1
3,8
2013
Pay
(%)
7,7
6,6
5,1
483.721
709.523
753.152
1.127.631
933.424
954.326
1.823.808
1.156.367
947.397
1.469.519
1.273.100
983.757
620.356
730.043
816.331
796.092
-2,5
4,2
468.197
509.819
479.942
207.148
281.537
85.197
339.482
481.865
350.660
418.401
318.194
379.886
946.057
534.731
611.231
382.026
302.438
477.941
415.377
564.765
441.783
421.058
408.812
423.663
862.378
626.533
637.885
503.086
388.737
815.978
500.564
567.532
455.170
498.023
424.695
392.204
707.829
646.454
637.709
611.643
609.083
599.213
564.630
546.888
515.137
456.907
397.374
357.822
-17,9
3,2
0,0
21,6
56,7
-26,6
12,8
-3,6
13,2
-8,3
-6,4
-8,8
3,7
3,4
3,3
3,2
3,2
3,1
2,9
2,9
2,7
2,4
2,1
1,9
7
17
Fransa
18
Bulgaristan
19
Libya
20
Gürcistan
Liste Toplamı
Genel Toplam
253.703
212.023
211.375
195.449
7.759.630
332.184
250.700
68.095
251.194
10.577.479
312.500
282.108
222.195
273.898
12.507.389
345.825
333.581
299.429
288.676
12.440.668
10,7
18,2
34,8
5,4
-0,5
1,8
1,7
1,6
1,5
64,8
13.275.572
17.138.299
19.112.909
19.181.868
0,4
100,0
Ülkeler bazında kimya sektörü ihracatımız incelendiğinde, 2013 yılında başlıca
pazarlarımızın; Mısır, Irak, Almanya, Rusya Fed., Birleşik Arap Emirlikleri
olduğu görülmektedir. 2013 yılında söz konusu sektörde Avrupa pazarına
ihracatımızda artış yaşanırken, bazı Arap ülkelerinde yaşanan iç karışıklıklar
nedeniyle bu pazarlarda ihracatımızın bir önceki seneye göre azalış gösterdiği
görülmektedir.
İthalat
Tablo 3. Kimya Sektörü İthalatımız (Bin ABD $)
FASIL
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
ÜRÜN
Mineral Yakıtlar /
Yağlar
İnorganik Kimyasal
Organik Kimyasallar
Eczacılık Ürünleri
Gübreler
Boya, Macun, Vernik
Parfümeri, Kozmetik
Sabunlar
Albüminoid Madde
Barut, Patlayıcı Madde
Fotoğrafçılık,
Sinemacılık Eşyası
Muhtelif Kimyasallar
Plastik Ve Plastikten
Mamul Eşya
Kauçuk Ve Kauçuktan
Eşya
Toplam
12/13
Değişim
(%)
2010
(1000 $)
2011
(1000 $)
2012
(1000 $)
2013
(1000 $)
23.403.921
18.220.277
19.126.037
18.848.954
-1,4
1.423.788
4.400.320
4.410.051
1.016.777
1.545.048
984.293
625.558
429.274
35.951
1.721.687
5.504.435
4.697.445
1.374.399
1.884.497
1.071.449
813.407
492.773
52.854
1.592.244
5.064.621
3.995.651
1.382.708
1.828.419
1.027.870
806.543
494.950
48.003
1.592.956
5.314.051
4.151.044
1.492.105
1.965.995
1.141.557
870.815
527.656
55.176
0,0
4,9
3,9
7,9
7,5
11,1
8,0
6,6
14,9
223.866
239.763
214.223
214.872
0,3
1.795.419
2.204.854
2.053.155
2.123.677
3,4
9.730.441
12.578.492
12.505.303
13.881.111
11,0
1.667.534
2.480.574
2.045.731
1.981.777
-3,1
51.692.241
53.336.906
52.185.458
54.161.746
3,8
Alt sektörler itibariyle 2013 yılı kimya ithalatımıza bakıldığında, ilk sırada yer
alan ürünlerin ihracatımızdaki sıralamaya benzer şekilde, mineral yakıtlar
ve yağlar ile plastik ve plastikten mamul eşyalar olduğu ve bunları
organik kimyasallar ile eczacılık ürünleri ürün gruplarının takip ettiği
görülmektedir.
8
Tablo 4.Ülkelere Göre Kimya Sektörü İthalatımız (Bin ABD $)
Sıra
Ülke Adı
Rusya
Federasyonu
2
Almanya
3
İtalya
4
Hindistan
5
Yunanistan
6
ABD
7
ÇHC
8
Fransa
Suudi
9
Arabistan
10
İsrail
11
Belçika
12
G.Kore
13
Hollanda
14
İspanya
15
İngiltere
16
Mısır
17
Bulgaristan
18
İran
19
İsviçre
20
Cezayir
Liste Toplamı
Genel Toplam
1
2010
2011
2012
2013
12/13
Değişim
(%)
2013
Pay
(%)
9.076.289
4.404.589
5.204.949
6.038.706
16,0
11,1
3.977.568
2.777.843
1.443.991
851.504
2.098.278
1.542.438
1.918.245
4.671.478
4.060.427
3.933.840
1.970.784
3.252.931
2.236.037
2.190.359
4.413.097
4.606.417
3.489.840
2.740.313
2.846.755
2.076.859
2.138.268
4.810.526
3.875.553
3.681.350
3.378.839
2.663.132
2.406.749
2.132.660
9,0
-15,9
5,5
23,3
-6,5
15,9
-0,3
8,9
7,2
6,8
6,2
4,9
4,4
3,9
2.399.592
1.930.322
2.122.121
1.963.900
-7,5
3,6
804.052
1.420.941
793.044
1.218.672
1.107.578
1.260.581
404.041
309.078
4.576.528
866.017
933.326
39.779.606
1.429.206
1.691.279
1.473.165
1.609.036
1.463.623
1.326.358
683.256
681.410
666.980
975.318
1.136.525
41.786.923
1.144.488
1.602.074
1.135.635
1.347.514
1.445.050
1.277.375
743.556
1.031.846
726.261
759.193
914.560
41.766.171
1.937.002
1.759.109
1.419.695
1.388.507
1.347.013
1.161.239
905.458
868.111
813.287
762.579
701.862
44.015.277
69,2
9,8
25,0
3,0
-6,8
-9,1
21,8
-15,9
12,0
0,4
-23,3
5,4
3,6
3,2
2,6
2,6
2,5
2,1
1,7
1,6
1,5
1,4
1,3
81,3
51.692.241
53.336.906
52.185.458
54.161.746
3,8
100,0
Ülkeler bazında kimya sektörü ithalatımız incelendiğinde, 2013 yılında kimya
ürünleri ithalatı yaptığımız başlıca ülkelerin; Rusya, Almanya, İtalya ve
Hindistan olduğu görülmektedir.
REACH TÜZÜĞÜ VE AB’NİN KİMYASALLAR MEVZUATI
AB mevzuatında kimya sanayine ilişkin çevre konulu birçok düzenleme
bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi 2005 yılında Avrupa Parlamentosu
tarafından kabul edilen REACH (Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi ve
İzni) Tüzüğü’dür.
Avrupa Birliği Kimyasallar Politikasını teşkil eden REACH Tüzüğü 1 Haziran
2007’de yürürlüğe girmiştir. Söz konusu tüzüğe göre, AB+AEA (İzlanda,
Norveç ve Lihtenştayn) ülkelerinde faaliyet gösteren ve yılda 1 ton veya daha
fazla miktarda kimyasal madde üreten veya ithal eden firmaların söz
konusu kimyasal maddeleri AB örgütlenmesi içerisinde yer alan Avrupa
Kimyasallar Ajansı (AKA) yönetimindeki merkezi bir veri tabanına
kaydettirmesi zorunludur. Tüzüğün tüm uygulamalarından AB’deki üreticiler
veya ithalatçılar sorumlu olsalar da, bu yükümlülüklerin AB dışından mal
tedarik edilen firmalarla paylaşılmak zorunda olunması nedeniyle, AB dışındaki
pazarların da REACH’ten etkilenmesine neden olmaktadır.
Söz konusu durumun, sektörde faaliyet gösteren firmalarımıza, AB mevzuatını
ve geçiş sürecini takip edebilecek yetkin personel istihdam etmeleri ve geçiş
9
sürecinde yapılacak düzenlemelere ilişkin maliyet unsurlarına katlanmaları
yönüyle önemli zorluklar doğuracağı öngörülmektedir.
AKA’da kaydı bulunmayan ürünlerin AB’ye girişi mümkün değildir (No data-no
market). REACH’in getirdiği mali ve idari yükümlülükler bir takvime
bağlanmıştır. Bu takvime göre 1 Haziran 2008 tarihinde başlayan ön kayıt
süreci 1 Aralık 2008’de son bulmuştur. Ön-kayıt yaptıran firmalar ürettikleri
ya da ithal ettikleri maddelerin tonajına ve tehlike statüsüne bağlı olarak kayıt
geçiş sürecinden yararlanabilecektir. AB'ye 100-1000 ton/yıl madde (kendi
halinde ya da karışım içinde) ihraç eden firmalar için son kayıt tarihi 31 Mayıs
2013'te sona ermiştir. 1 ton/yıl ve üzeri olan maddelerin kaydı için 1 Haziran
2018 son tarih olarak belirtilmiş olup, konu ile ilgili güncel gelişmeleri
aşağıdaki internet adreslerinden takip edilmesinde fayda görülmektedir.
İnsan sağlığının ve çevrenin korunmasının yanı sıra piyasanın rekabetçi ve
etkin yapısının korunmasının da hedeflendiği söz konusu mevzuat, hem
kimyasallardan kaynaklanan risklerin yönetiminde, hem üretilen kimyasallar
hakkında sağlıklı bilgilerin sağlanması konusunda, sanayiye büyük
sorumluluklar yüklemektedir.
Öte yandan, Avrupa Birliğinin Kimyasalların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve
Ambalajlanmasına ilişkin (Classification, Labelling and Packaging) CLP Tüzüğü
(1272/2008/EC) 20 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe girmiştir. CLP Tüzüğü
kademeli olarak Tehlikeli Maddeler (67/548/EEC) ve Tehlikeli Karışımlar
(1999/45/EC) sayılı Direktiflerin yerine geçecektir.
AB’nin kimyasallarla ilgili politikasında değişiklik getiren her iki düzenleme de
AB’ye yapılan sektörel ihracatımızı doğrudan etkilemesi açısından önem arz
etmektedir.
Bu çerçevede, kimya sektöründe farkındalığı artırmak ve üretici ve ihracatçı
firmalara destek sağlamak amacıyla, Bakanlığımız desteğiyle kurulan “REACH
Sanayi Yardım Masası” 2007 yılı Eylül ayından itibaren İstanbul Maden ve
Metaller İhracatçıları Birliği (İMMİB) bünyesinde faaliyet göstermektedir. 2009
yılı Haziran ayındaki yapılanmayla REACH Yardım Masası, “REACH-CLP Sanayi
Yardım
Masasına”
dönüştürülmüştür.
Söz
konusu
Yardım
Masası
kurulduğundan beri aktif bir şekilde düzenlediği seminerler ile sektörü
bilgilendirmektedir.
Anılan yardım masalarına ilişkin internet siteleri aşağıda yer almaktadır:
·
·
http://reach.immib.org.tr/web/index.php?option=com_frontpage&Itemid=1
http://clp.immib.org.tr/web/index.php
İLGİLİ İHRACATÇI BİRLİKLERİ
§
İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri (http://www.immib.org.tr)
§
Akdeniz İhracatçı Birlikleri (http://www.akib.org.tr)
KAYNAKLAR
§
§
§
§
T.C. Ekonomi Bakanlığı, Bilgi İşlem Merkezi Verileri
International Trade Center (ITC), Trade-Map (http://www.trademap.org/)
Avrupa Kimya Endüstrisi Konseyi (CEFIC) verileri (http://www.cefic.org/)
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kimya Sektörü Raporları
(http://www.sanayi.gov.tr/)
10

Kimya

Transkript

Benzer belgeler

TOPLUMSAL ÜRETKENLİĞE ODAKLI KİMYA MÜHENDİSLİĞİ

Kimya Sektör Raporu

kimya öğretmenlerinin öğretim yaklaşımlarının lise 1. ve 2. sınıf

Genel Kimya - Yard. Doç. Dr. Hasan YOLCU

9. 10. 11. 12. Sınıf Kimya Konuları İçin Tıklayınız

Kimya ve Biyoloji Mühendisliği

calendar of actıvıtıes

Kimya bölümünden mezun olduktan sonra neler yapabilirim?