Çizelge ve şekiller nasıl hazırlanır ?

Çizelge ve şekiller nasıl
hazırlanır ?
Prof Dr Fatih Ağalar
Genel
Cerrahi
Departman
Tarih
Verileri tablo halinde sunmak, bilimsel makalenin
kalbi, daha da ötesi beynidir
Peter Morgan
21.01.2013
1
Çizelge-Şekil
• Bilimsel bir çalışmada elde olunan bilgiler hazırlanan
makalede çizelge ve şekillerle sunulur
• Çizelge= Çizgilerle bölümlere ayrılmış kağıt, cetvel (TDK,
1998)
– Tablo= Basım karakterli harflerden ve rakamlardan oluşur.
• Şekil= Çizelge dılındaki grafik, resim ve benzer sunum
araçları
– Basım karakterinde yazılamayan resimler, daigramlar, histolojik
radyolojik vb çizimler
21.01.2013
2
Kendi başına anlaşılır olmalıdır
• Şekil ve tablolar düzenlenirken
–
–
–
–
21.01.2013
3
Metni okumaya gerek duyulmayacak
Metinden bağımsız olsa bile anlaşılır olacak
Metin içinde geçtği yere göre numaralandırılmalıdır.
Şekil 1 veya Tablo I gibi. . .
Şekil veya tabloya atıf
• Doğrudan veya değiştirilerek yapılabilir.
• Her iki durumda makalede atıfta bulunulan
görselin altında uygun şekilde belirtilmelidir.
– . . . .izniyle…
21.01.2013
4
Görsel gerekir mi?
• Kolaylıkla metinde geçebilecek veriler için
zorlama tablo yapmak doğru değildir.
• Tablo: Fazla ayrıntısı olan bilgilerin bir arada
değerlendirilmesine olanak tanır.
– Mesaj ulaştırmada çok başarılıdır.
21.01.2013
5
Görselin başlığı
• Şekillerde alt yazı, tablolarda ise üst yazı
şeklinde olur.
• İnformatif olduğu için önemlidir.
• Kısaltma ve simge kullanılabilir. Bunların ne
olduğu dip notta belirtilir.
21.01.2013
6
Görselin bilgi özerkliği
• Şekil ve tablolarda geçen bilgiler ve başlık metin
içince tekrar edilmez.
• Makaleden ayrıldığında bile tam anlaşılır
olmalıdır.
21.01.2013
7
Şekil tipleri
• Grafikler
• Diğerleri
– Resim,
– Akış şeması
– Algoritm
21.01.2013
8
Grafikler
• Tabloların resim türüdür
• Görsel özelliği baskın olduğu için irdelenmesi
gereken alanları ortaya koymak için idealdir
• Kullanım koşulları için kesin kriterler yoktur
21.01.2013
9
Yüzey grafiği
6
5
4
Seri 1
3
Seri 2
Seri 3
2
1
0
Kategori 1
21.01.2013
10
Kategori 2
Kategori 3
Kategori 4
Dağılım grafiği
Y-Değerleri
3,5
3
2,5
2
Y-Değerleri
1,5
1
0,5
0
0
21.01.2013
0,5
11
1
1,5
2
2,5
3
Sütun grafikleri: değerleri kategoriler arasında
karşılaştırır
21.01.2013
12
Radar grafik: Bir merkez noktaya göre değerlerdeki
değişimleri görüntüler
01.09.2002
01.08.2002
21.01.2013
13
01.05.2002
35
30
25
20
15
10
5
0
01.06.2002
Seri 1
Seri 2
01.07.2002
Pasta grafik: Her değerin bir toplama yaptığı katkıyı
gösterir
Satışlar
1. Çeyrek
2. Çeyrek
3. Çeyrek
4. Çeyrek
21.01.2013
14
Halka grafik: ayrılmış pasta grafiği gibidir, çoklu
seriler içerebilir
Satışlar
1. Çeyrek
2. Çeyrek
3. Çeyrek
4. Çeyrek
21.01.2013
15
Çubuk grafik: Değerleri kategoriler boyunca
karşılaştırır
Kategori 4
Kategori 3
Seri 3
Seri 2
Kategori 2
Seri 1
Kategori 1
0
21.01.2013
16
1
2
3
4
5
6
Alan grafiği: Her değerin zaman ya da kategorilere
yaptığı katkının eğilimini görüntüler
50
45
40
35
30
25
Seri 2
20
Seri 1
15
10
5
0
01.05.2002
21.01.2013
17
01.06.2002
01.07.2002
01.08.2002
01.09.2002
Çizgi grafik: Her veri değerinde görüntülenen imleçli
çizgi
14
12
10
8
Seri 3
Seri 2
6
Seri 1
4
2
0
Kategori 1
21.01.2013
18
Kategori 2
Kategori 3
Kategori 4
Şekil hazırlarken dikkat gerektiren noktalar
• Harfler, numaralar, semboller baskı için
küçültüldüğünde okunur olmalıdır
• Her şekilde, şekil numarası, yazar ismi ve şeklin
alt tarafını gösterir belirteç olmalıdır
• Metin içinde geçtiği sırada olmalıdır
• Başka yerden alındı ise uygun atıf yapılmalıdır
21.01.2013
19
Tablo
• Verilerin yineleyerek kullanılması gerekmeyen
durumlarda tablo kullanılmalıdır
• Sayfa sayısını azaltır
• Dar alanda en geniş bilgiyi sunmaya yarar
21.01.2013
20
Tablo nasıl hazırlanır?
• Veriler yatay veya düşey sunulabilir
• Aşağı doğru okunacak şekilde yerleştirilmesi
önerilir
• Başlık, metne atıfta bulunmadan verilerin
anlaşılmasına olanak tanımalıdır
• Kısaltmalar ve semboller için dip not kullanılır,
istatistiksel çok fazla ayrınıtya girilmemelidir
• Metin içinde tabloya atıf gerekir.
– … tablo 4 de …
21.01.2013
21
Tablo
• İnsanların soldan sağa yukarıdan aşağıya
okuduklarını unutmayın, dikkat çekici kısımlar
buna göre planlanmalıdır
• Başlık ile diğer kısımları ayırmak için kalın enine
çizgi kullanılır
• tren garı zaman çizelgesi
• Kullanılacak tablo özellikleri için dergi yazım
kurllarına bakınız
21.01.2013
22
Tablo yerleştirlmesi
• Mümkünse metinde atıftan hemen sonra
konumlandırılmalıdır
• Sayfanın sonuna gelirse ikiye ayrılmaz, sonraki
sayfanın hemen başına yerleştirilir
21.01.2013
23
Tablo bölümleri
•
•
•
•
•
•
Başlık: Tablonun üstündedir.
Tablo numarası: I,II, III, IV
Veriler
Verileri oluşturan gruplar
Kullanılan istatistik teknikler
Alt ve üst kısımlar
21.01.2013
24
Fotoğraflar
• Tanınmayı önleyecek önlemler alınmalı
• Resim sahibinden ve resmi kullanılacak kişiden
yazılı olur alınmalıdır
• Başlık, numara ve açıklayıcı bilgi olmalıdır
• İrdelenmesi gereken yerlere oklar belirteçler
yerleştirilebilir. Bunlar, dipnotta belirtilir
21.01.2013
25
• KAYNAKLAR
21.01.2013
26
21.01.2013
27
21.01.2013
28
21.01.2013
29
21.01.2013
30