B‹LG‹SAYAR ÇEVRE B‹R‹MLER‹

Transkript

>>>
TEMEL B‹LG‹LER
B‹LG‹SAYAR
ÇEVRE B‹R‹MLER‹
Bir bilgisayardan de¤iflik donan›mlar ekleyerek çok farkl› ifllerde
faydalanmak mümkündür. Bu yaz›da olas›l›klar› gözden geçirece¤iz.
20. yüzy›l›n ortalar›nda gelifltirilen ilk bilgisayarlar öncelikli olarak bilimsel araflt›rmalarda
kullan›l›yordu. Bunlar çok büyük ve çok pahal› cihazlard›, üstelik onlar› ancak bu konuda uzmanlaflm›fl bir grup bilimadam› kullanabiliyordu. Zaman içinde daha karmafl›k sistemler gelifltirildi,
bunlar ilk modellere oranla çok daha yetenekliydiler, ancak daha ucuz ya da kullan›m› kolay say›lmazlard›. Uzun zaman sadece askeri ve bilimsel araflt›rmalar için, ve k›s›tl› olarak da büyük
flirketler taraf›ndan kullan›labildiler.
Günümüzde ise bir bilgisayara hemen her yerde
rastlamak mümkündür. Özellikle son on y›lda sa¤lanan büyük geliflmeler sayesinde, bugün bilgisayarlar herhangi bir ev eflyas› kadar makul fiyatlara mal olmaktad›r. Üstelik bunlar kullan›m› oldukça kolay ve yetenekleri bir hayli geliflmifl sistemlerdir. Yayg›n ve geliflmifl bir yaz›l›m pazar›n›n deste¤i sayesinde, bir PC üzerinde proje çizimlerinden tutun da oyunlara kadar herfleyle u¤raflmak mümkündür.
Tabii farkl› ifllerde kullan›c›ya kolayl›k sa¤lamas› için de¤iflik çevre birimleri de gelifltirilmifltir.
Bu birimler de¤iflik ilgi alanlar› olan kullan›c›lara
hitap ederler ve bilgisayar›n belirli konularda daha verimli çal›flacak flekilde optimize edilmesine
imkan tan›rlar. Do¤al olarak bu gibi donan›mlardan baz›lar› o konularla lgilenmeyen insanlar›n
hiç ifline yaramayacakt›r, bu yüzden sat›n al›nmalar› bofla masraf olur. Öte yandan bu gibi çevre
donan›mlar› ile güçlendirilmifl bir bilgisayarla di¤er konularda hiç çal›flma yap›lamaz diye bir fley
söz konusu de¤ildir, mesela çeflitli oyun ayg›tlar›
ile donat›lm›fl bir bilgisayarla pekala film izlenebilir. Burada basit bir çizelge
ile çeflitli konularda kullan›lan çevre donan›m tiplerini
gösterdik, izleyen sayfalarda detayl›
aç›klamalar
mevcuttur.
Kullan›lacak ‹fl
Monitör
Genel Donan›m
Çevre Birimleri
Resim, grafik ve film iflleme
19-21 inç hi-res
Pentium 3-800 ya da üstü
256 MB RAM
Dijital kamera, taray›c›,
CD yaz›c›, hi-res yaz›c›,
20-40 GB sabit disk
32-64 MB grafik kart›,
tablet
Internet PC
15-17 inç
Celeron ya da P-2 ifllemci
64 MB RAM
8-10 GB sabit disk
Modem, Internet kamera,
Ses kart›, kulakl›k, mikrofon,
hoparlör seti
Oyun Bilgisayar›
17-19 inç hi-res
Pentium 3-600 ya da üstü
128 MB RAM
32-64 MB 3D grafik kart›,
3D ses kart›, hoparlör seti,
Ofis Bilgisayar›
15-17 inç
15 inç LCD ekran
15-20 GB sabit disk
Pentium 3-500
64-128 MB RAM
kulakl›k, oyun kontrol ayg›tlar›
Ink-jet ya da Laser yaz›c›,
ergonomik klavye ve fare,
8-10 GB sabit disk
klavye bilekli¤i, ka¤›t sehpas›
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
TEMEL B‹LG‹LER
105
<<<
TEMEL B‹LG‹LER
RES‹M VE GRAF‹K ‹fiLEME
Bilgisayarlar resim ve grafik iflleme konusunda
oldukça yeteneklidirler. Özellikle gerekli yaz›l›m
ve donan›ma sahip bir sistemle, profesyonel anlamda çal›flmalar yürütebilirsiniz. Unutulmamas›
gereken önemli bir husus, çal›flman›z› kolaylaflt›racak iyi bir fare ve detayl› çizim ifllerine yard›mc› olacak kaliteli bir tablet edinmeniz gerekti¤idir.
Bu konuda pek çok yaz›l›m mevcuttur, ancak biz
burada öncelikle donan›ma de¤inece¤iz.
Dijital Kamera
Bir dijital kamera ile çekilen resimler do¤rudan
say›sal veriler olarak kaydedilirler. Bu yüzden onlar› bilgisayara aktarmak ve orada ifllemek çok
kolayd›r. Tabii e¤er profesyonel anlamda çal›flmalar yapacaksan›z, o zaman kameran›n yüksek kaliteli olmas› ve bilgisayara kolayca ba¤lanabilmesi özellikle dikkat etmeniz gereken konulard›r.
Bilgisayar
Bilgisayarda resim ya da grafik ifllemek oldukça
fazla ifllem gücü ve haf›za kapasitesi gerektirebilir. Özellikle yüksek çözünürlükteki detayl› resim
dosyalar› oldukça büyük boyutlara ulaflabilmektedir. Yüksek ifllemci gücü size bu dosyalar› h›zl› bir
biçimde iflleyebilme imkan› tan›r, böylece zamandan büyük tasarruf edersiniz. Ayn› flekilde yüksek
haf›za kapasitesi de hem gerekli yaz›l›mlar› çal›flt›r›rken, hem de resim dosyalar›n› ifllerken sisteminizin zorlanmas›n› önleyecektir. Yüksek kapasiteli bir sabit disk ise verilerinizi rahatça iflleyip
depolaman›za imkan tan›d›¤›ndan özellikle önemlidir.
Tablet
Resimler üzerinde çal›fl›rken kendi çizimlerinizi
ya da olan resimler üzerinde ince de¤ifliklikler yapabilmek için tablet denilen kontrol ayg›t›ndan
faydalanabilirsiniz. Görünüm olarak bir fare altl›¤›n› and›ran bu cihaz bilgisayara ba¤lan›r ve kendi özel kalemi sayesinde duyarl› yüzeyinde yap›lan
çizimleri alg›layarak çizim uygulamalar›na iletir.
Özellikle profesyonel çal›flmalar yapacaksan›z, en
hassas fareden bile çok daha detayl› ve kolay çal›flabilmenize imkan tan›yan bu araçtan yararlanman›z tavsiye olunur.
Monitör
Resim ve grafik ifllerken hem daha az yorulman›z› sa¤lamas›, hem de yap›lan ifli detayl› görebil-
106
●
TEMEL B‹LG‹LER
menize imkan tan›mas› aç›s›ndan mümkün oldu¤unca büyük bir monitör kullanman›z elzemdir.
Her ne kadar 15-17 inç büyüklü¤ündeki monitörlerle de çal›flmak mümkün olsa da, bu tür uygulamalar için en az›ndan 19 inçlik ve çok yüksek çözünürlüklere ç›kabilen kaliteli bir monitöre yat›r›m yapman›z uzun vadede iflinizi çok kolaylaflt›racakt›r.
CD-ROM Yaz›c›
Çal›flmalar›n›z sonucunda ortaya ç›kacak olan
resim dosyalar›n›n boyutu genellikle disketlerin
kapasitesinin çok üzerinde olacakt›r. Bu yüzden
çal›flmalar›n›z›n sonuçlar›n› saklamak ve aktarmak için CD-ROM kullanmak en uygun yöntemdir. Bir CD-ROM yaz›c› sayesinde ifllerinizi çok
düflük bir maliyetle CD üzerine kaydedebilir, bunlar› rahatl›kla baflka sistemlere aktarabilir ya da
arfliv oluflturabilirsiniz. Böylelikle ayn› zamanda
sabit diskinizin dolmas› ya da bir aksilik sonucu
tüm arflivinizin silinmesi gibi dertlerden de kurtulmufl olacaks›n›z.
Yüksek Kaliteli Yaz›c›
Özellikle foto¤raf ve resim ifllerken ihtiyac›n›z
olacak bir baflka çevre birimi de, özel ka¤›t üzerine bask› yapabilen yüksek kaliteli bir yaz›c›d›r.
Her ne kadar ço¤u yaz›c› oldukça kabul edilebilir
kalitede ç›kt›lar verebilse de, her yaz›c› özel foto¤raf ka¤›d› üzerine bask› yapamaz. Bu tür yaz›c›lar sadece özel ka¤›t de¤il, ayn› zamanda özel
mürekkep de kullan›rlar ve genellikle al›nan ç›k›fl›n kalitesi oldukça profesyonel seviyelerdedir.
Taray›c›
Ka¤›t üzerindeki resimleri iflleyebilmek için onlar› önce bir taray›c› yard›m›yla say›sal veri dosyalar› haline dönüfltürmeniz gerekir. Ço¤u taray›c›
bu ifli yapabilir, ancak kalitenin de fiyatla beraber
yükselece¤ini unutmay›n. Ciddi
çal›flmalar
için çok yüksek çözünürlükte tarama yapabilen bir taray›c›ya
ihtiyac›n›z olacakt›r, yoksa iflinizin kalitesi nispeten düfler. Bu arada dia
taramak gerekti¤inde bunun için özel bir adaptör
kullanabilir ya da tamamen bu ifle özel bir taray›c› alabilirsiniz, ancak bu nispeten pahal› bir çözüm olacakt›r.
>>>
V‹DEO ‹fiLEME
Modern bilgisayarlar video görüntülerini ifllemekte oldukça marifetlidirler, bu konuda pek çok
yaz›l›m mevcuttur ve günümüzde çekilen hemen
her filmde mutlaka bilgisayar teknolojisinden faydalan›lmaktad›r. Günümüzde kullan›lan PC s›n›f›
sistemler kendi filmlerinizi çekebilmenize ya da
onlar› düzenleyebilmenize yetecek kadar güçlüdürler. Ancak bu konuda çal›flmak istiyorsan›z baz› çevre birimlerine de ihtiyac›n›z olacakt›r.
Dijital Video Kamera
T›pk› dijital foto¤raf makineleri gibi, dijital video kameralar da görüntüleri say›sal veri dosyalar› fleklinde depolarlar. Kaset üzerine say›sal olarak depolanan görüntülerin kalitesi genellikle eski
tür analog görüntülere nazaran çok daha yüksektir, ayr›ca do¤rudan bilgisayara aktar›larak ifllenebilirler. Bu tür bir dijital kamerayla kasete ald›¤›n›z görüntüleri bir
ara ba¤lant› sayesinde sabit diskinize
aktarabilir ve uygun yaz›l›mlar kullanarak iflleyebilirsiniz. Ancak her zaman ki gibi farkl› fiyat ve kalitede kameralar bulundu¤unu unutmay›n.
Bilgisayar
Bilgisayarda video görüntüleri ifllemek çok büyük ifllemci gücü ve
haf›za kapasitesi
gerektiren bir u¤raflt›r. Resim ifllerken tek bir kare ile
u¤raflman›za karfl›n,
bir saniyelik bir video görüntü dosyas›nda ortalama 2030 civar›nda resim
karesi bulundu¤unu
düflünürseniz bilgisayara binen yükü
anlayabilirsiniz. Bu
yüzden hem ifllemciniz mümkün olabildi¤ince güçlü, hem de haf›za
kapasiteniz yüksek olmal›d›r. Böylece büyük video
dosyalar›n› h›zl› ve kaliteli bir biçimde iflleyebilir-
TEMEL B‹LG‹LER
siniz. Ayr›ca yüksek kapasiteli bir sabit disk kullanmak da size uzun metrajl› video görüntüleri
rahatça iflleme ve depolama imkan› verecektir.
Grafik Kart›
Yeni nesil yüksek kapasiteli grafik kartlar› video
görüntülerin ifllenmesinde büyük kolayl›klar sa¤lamaktad›r. Üzerlerindeki özel ifllemciler sayesinde bilgisayar›n ana ifllemcisine binen yükü büyük
ölçüde azaltabilir, pek çok özel efekti rahatl›kla
görüntüye ekleyebilirler. Ancak bunun d›fl›nda bir
kart al›rken dikkat etmeniz gereken husus, kart›n
üzerinde televizyon ve video kamera gibi özel ayg›tlar›n ba¤lanabilmesine imkan tan›yan
özel girifllerin bulunmas›d›r. Ayr›ca çok ileri
profesyonel
çal›flmalar
yapmak isteyenler için özel gelifltirilmifl video kartlar› da tavsiye edilebilir, bu tür
kartlar öncelikli olarak bu tarz uygulamalar için
tasarlanm›flt›r.
Monitör
Yine resim ifllemede oldu¤u gibi yüksek kaliteli
ve büyük boyutlu bir ekran kullanman›z tavsiye
olunur. Ancak e¤er bu konuda çok afl›r› titiz davranmayacaksan›z, iyi bir 17 ya da 19 inçlik monitör rahatl›kla iflinizi görecektir.
●
TEMEL B‹LG‹LER
107
<<<
TEMEL B‹LG‹LER
INTERNET PC
Internet her geçen gün dünya çap›nda daha fazla kullan›c›ya ulafl›yor. E¤er evinizden Internet’e
ba¤lanmak ve sundu¤u imkanlardan faydalanmak
istiyorsan›z, o zaman birkaç yaz›l›m ve nispeten
ucuz bir sistem iflinizi görecektir. Browser ve eposta yaz›l›mlar› gibi uygulamalar› çeflitli kaynaklardan ücretsiz olarak temin edebilirsiniz, gereken
donan›ma ise afla¤›da detayl› olarak de¤inilmifltir.
Ses Kart›, Hoparlör, Kulakl›k ve Mikrofon
Internet ba¤lant›s› size sadece çeflitli sitelere
ulaflma de¤il, ayn› zamanda dostlar›n›zla video
konferans ya da sesli görüflme yapabilme imkan›
da tan›r. Ayr›ca çeflitli kaynaklardan bulabilece¤iniz ses ve video dosyalar›n› çal›flt›rabilirsiniz. Bunun d›fl›nda baz› radyo
istasyonlar› yay›nlar›n› ayn› zamanda Internet üzerinden de yapmaktad›rlar. Tüm bunlar için
bir ses kart›na, hoparlörlere ve
mikrofona ihtiyac›n›z olacakt›r.
Ayr›ca etraf› rahats›z etmeden
müzik dinlemek ya da film izlemek isterseniz kulakl›klar›n bu ifl için
oldukça uygun oldu¤unu göreceksiniz.
Bilgisayar
Internet ba¤lant›s› yapmak ve çeflitli siteleri ziyaret etmek belki de en az ifllemci gücü ve haf›za
kapasitesi gerektiren ifllerden biridir. Bu yüzden di¤er uygulamalarda oldu¤u gibi
afl›r› güçlü bir sisteme
ihtiyac›n›z yoktur,
tabii bu ayn› zamanda daha ucuz
bir sistem demektir.
Asl›nda afl›r› antika
say›lmayacak hemen her bilgisayar
gerekli ek donan›ma sahip oldu¤u
sürece yeterli bir
Internet eriflimi
sa¤layabilir. Ancak
e¤er s›rf bu amaçla yeni bir
bilgisayar topluyorsan›z, o zaman nispeten ucuz
bir sistem toplaman›z tavsiye edilir.
108
●
TEMEL B‹LG‹LER
Monitör
Genel Internet eriflimi için kullan›lacak bir bilgisayar›n çok büyük ekranl› ve yüksek kaliteli bir
monitöre ihtiyac› yoktur. Ortalama kalitede 15 ya
da 17 inçlik bir monitör rahatl›kla iflinizi görecektir. Tabii daha büyük bir monitör her zaman
için daha kullan›fll›d›r, ancak bunun ayn› zamanda
sistemin toplam maliyetini de oldukça yükseltece¤i unutulmamal›d›r.
Modem
Internet ba¤lant›s› sa¤layabilmek için gereken
en temel donan›m bir modemdir. Tabii ki çok
farkl› Internet ba¤lant› yöntemleri vard›r, ancak
bunlar›n içinde en basit ve masrafs›z olan› standard bir modem ile telefon hatt› üzerinden ba¤lant› kurmakt›r. Günümüzde piyasada 56 Kb alt›nda sürate sahip modem bulmak pek mümkün
de¤ildir, bu yüzden iyi bir markan›n 56 Kb modemi iflinizi rahatl›kla görecektir. Modemlerin kasa içine
ve d›fl›na tak›lan iki farkl› tipi bulunur, kasa
d›fl› modeller bir ara
kablo ile bilgisayara ve
telefon hatt›na ba¤lan›rlar,
bunlar biraz daha pahal›d›rlar.
Kasa içi modemler ise görünüm olarak ses ya da
grafik kartlar›n› and›r›rlar ve kasan›n içinde anakart üzerindeki bofl bir slota tak›larak kullan›l›rlar.
Internet Kameras›
Internet kameras› denilen ayg›t esasen küçük ve
daha basit bir dijital video kamerad›r. Bu ayg›t
genellikle monitör üzeri gibi yüksek bir noktaya
yerlefltirilir ve buradan kullan›c›ya çevrilir. Burada esas
amaç Internet
üzerinde yapaca¤›n›z video konferanslarda görüntünüzü
bu ayg›t vas›tas›yla di¤er kiflilere iletmektir. Video konferans di¤er sohbet uygulamalar›n aksine
sadece yaz›yla de¤il, ayn› zamanda ses ve görüntüyle de haberleflmenize imkan tan›r. Ancak tabii
ki bu uygulama için kamera, ses kart›, mikrofon
gibi ek donan›ma sahip olman›z gerekir.
>>>
OYUN B‹LG‹SAYARI
Son y›llarda bilgisayarlar›n gerek grafik, gerek
ses iflleme konusunda büyük geliflmeler göstermesi
sayesinde, PC s›n›f› bilgisayarlar sadece ifl de¤il,
ayn› zamanda e¤lence için de kullan›l›r olmufltur.
Özellikle oyun pazar› çok geliflmifltir, hemen her
tür kullan›c›n›n zevkine hitap edecek türden oyunlar bulmak mümkündür. Evdeki bilgisayar›n›z›
oyun konusunda ek çevre birimleriyle güçlendirebilirsiniz, bu konuda piyasada pek çok seçenek
mevcuttur.
Oyun Kumandalar›
Bilgisayar›n›zda oyun oynamak için genellikle
klavye ve fare yeterlidir. Ancak pek çok oyun özel
kumanda ayg›tlar›yla daha rahat ve
keyifli oynanabilir. Farkl› oyun türlerine yönelik pek çok de¤iflik tür ve
tasar›mda oyun kumanda ayg›t› bulunur. Yar›fl oyunlar› için direksiyon
türünde olanlar, uçufl oyunlar› için
ise "joystick" tipindekiler daha
kullan›fll›d›r. Hareketli oyunlardan hofllanan kullan›c›lar
ise "game pad" tabir edilen kumandalar› oldukça kullan›fll› bulacaklard›r.
Bilgisayar
E¤er özellikle oyun oynamak için kullanacaksan›z, o zaman bilgisayar›n›z›n mümkün oldu¤unca
fazla ifllemci gücüne ve haf›zaya ihtiyac› olacakt›r. Oyun piyasas› devaml› geliflen bir pazard›r ve
genellikle her yeni oyun özellikle grafik ve ses aç›s›ndan çncekilerden daha geliflmifl özellikler tafl›maktad›r. Haliyle bu durum ev bilgisayarlar›n›n
kapasitesini zorlayabilmektedir. Mümkün oldu¤unca h›zl› bir ifllemci ve ortalaman›n üzerinde
haf›za kapasitesi oyunlar›n ak›c› bir biçimde oynanabilmesi için gereklidir. Ayr›ca yüksek kapasiteli bir sabit disk al›rsan›z bilgisayar›n›z›n depolama kapasitesini de yükseltmifl olursunuz.
Monitör
Bilgisayar oyunlar› öncelikli olarak göze hitap
eden yaz›l›mlard›r, bu yüzden monitörünüzün kalitesi çok önemlidir. Genel olarak yüksek çözünürlüklere ç›kabilen bir monitör alman›z tavsiye edilir, ancak ekran boyutunun çok büyük olmas› gerekmez. Ço¤unlukla 17 inçlik bir monitör oyunlar
TEMEL B‹LG‹LER
için idealdir, fakat e¤er isterseniz 19 inç de kullanabilirsiniz. Ancak fluna dikkat etmelisiniz ki 19
inç ve üzeri monitörler genelde iyi bir fikir gibi
görünseler de, özellikle düflük çözünürlüklü grafiklere sahip oyunlarda bu denli büyük ekranlar›n
kullan›lmas› grafiklerin kötü görünmesine sebep
olacakt›r.
3D Grafik Kart›
Günümüz bilgisayar oyunlar› ço¤unlukla oldukça
geliflmifl grafiklere sahipirler. Bu
grafikleri h›zl› ve verimli
bir biçimde iflleyebilmek,
oyunu ak›c› bir biçimde çal›flt›rabilmek için flartt›r. Piyasada bunun için özel olarak tasarlanm›fl grafik kartlar› mevcuttur.
Bu kartlar üzerlerindeki özel ifllemciler ve yüksek kapasiteli haf›za modülleri sayesinde en karmafl›k grafikleri bile h›zl›
bir biçimde iflleyebilmektedir. Bunun iki önemli
faydas› vard›r, öncelikle grafikler çok daha detayl›
tasarlanabilmektedirler, çünkü bu tür kartlar onlar› rahatl›kla iflleyebilir. ‹kincisi de bu kartlar
grafik iflleme iflini üzerlerine ald›klar› için, ana ifllemciyi ve haliyle tüm sistemi olf,dukça rahatlat›rlar. Piyasada farkl› kapasitede kartlar bulmak
mümkündür, ancak e¤er en yeni oyunlar› sorunsuz
çal›flt›rabilmek istiyorsan›z, o zaman 32 ya da 64
MB RAM kullanan modelleri tercih etmeniz gerekecektir.
Ses Kart›, Hoparlör ve Kulakl›klar
Modern bilgisayar oyunlar› sadece göze de¤il,
ayn› zamanda kula¤a da hitap edecek biçimde tasarlanmaktad›r. Ço¤unlukla ses efektleri ve müzikler oyun atmosferini tamamlarlar, ancak tabii
e¤er uygun donan›m›n›z yoksa bundan faydalanamazs›n›z. Yeni nesil ses kartlar› sadece yüksek kaliteli ses üretmekle kalmazlar, ayn› zamanda 3D
etkisi de sa¤larlar. Tabii iyi bir ses kart› yan›nda
kaliteli bir hoparlör seti ya da kulakl›k yoksa kullan›c›ya pek faydal›
olamayacakt›r. Bu yüzden ses kart›n›zla uyum içinde çal›flabilecek bir hoparlör seti edinmeniz oldukça önemlidir.
Kulakl›klar ise çevreyi rahats›z etmeden oyun oynamak istedi¤iniz zamanlarda
oldukça iflinize yarayacakt›r.
●
TEMEL B‹LG‹LER
109
<<<
OF‹S B‹LG‹SAYARI
Bilgisayarlar sadece e¤lence amaçl› kullan›lmazlar, aksine günümüzde bu araçlar ço¤u iflyerinin yükünü çekmektedirler. Herfleyden önce ofis
bürokrasisinin büyük bir k›sm› art›k bilgisayarlar
kullan›larak yürütülmektedir. Bu hem ka¤›ttan,
hem de zamandan büyük tasarruf demektir, çünkü
bilgisayarlar aras›nda iletiflim ço¤u zaman insanlar aras› iletiflimden daha süratlidir. Ayr›ca ka¤›t
üzerinde haz›rlanmas› çok zaman alan projeleri
tamamlamak ya da büyük miktarda veriyi yaz›c›lar yard›m›yla ka¤›t üzerine dökmek gibi iflleri de
bilgisayarlar yard›m›yla çabucak bitirmek mümkündür.
Yaz›c›
Her ne kadar bilgisayarlar ofis ifllerinin büyük
bir k›sm›n› dijital olarak yürütüyor olsa da, halen
ka¤›t üzerinde depolanm›fl bilgilerin önemi çok
büyüktür. Raporlardan çizelgelere de¤in ço¤u bilginin s›k s›k ka¤›t üzerinde olmas› gerekir, bunu
da yaz›c›lar sayesinde halledebiliyoruz. Günümüzde siyah-beyaz bask› yapabilen Laser yaz›c›lar›n
fiyatlar› oldukça uygundur, ayr›ca bunlar çok düflük maliyetle bas›m yapabildiklerinden, yo¤un
ofis ifllerinde verimli bir biçimde
de kullan›labilirler. Öte yandan
mürekkep püskürtmeli yaz›c›lar daha kaliteli
ve renkli bask›lar› biraz daha
yüksek maliyetle
yapabilmektedirler.
Burada yeni bir yaz›c› al›rken önemli olan ayg›t›n
daha ziyade hangi ifllerde kullan›laca¤›n› belirlemek, karar› bu yönde vermektir.
Bilgisayar
Ço¤u ofis uygulamas› çal›flmak için çok güçlü
bir sisteme ihtiyaç duymaz. Bu yüzden ofis için
bir bilgisayar al›rken ortalama bir ifllemci ve haf›za kapasitesinin yeterli olaca¤› dikkate al›nmal›d›r. Ayn› flekilde sabit disk kapasitesinin de çok
yüksek olmas› gerekmez, çünkü ço¤u ofis belgesi
sabit disk üzerinde resim ya da video görüntü dosyalar› kadar büyük bir alan kaplamaz.
110
●
TEMEL B‹LG‹LER
Monitör
Ço¤u ofis uygulamas› için 15 inçlik standart bir
monitör yeterlidir, ancak çal›fl›rken gözlerin biraz
daha az yorulmas› aç›s›ndan 17 inçlik modeller
de tercih edilebilir. Ofis ifllerinde
kullanmak için
ayr›ca LCD teknolojisiyle üretilmifl monitörleri
de tercih edebilirsiniz. Bunlar
biraz daha net
görüntü ve düflük
radyasyon özelliklerine sahiptirler, ayr›ca gözleri daha az yorarlar, ancak fiyatlar› nispeten çok daha yüksektir.
Klavye ve Fare
Ofis uygulamalar› ile çal›fl›rken devaml› olarak fare ve klavyeyi kullanman›z
gerekecektir. Bu durumda ergonomik ve kullan›c›y› yormayan
ürünler tercih etmeniz gerekir. Bunlar biraz daha pahal› olabilirler, ancak uzun
vadede sizi çok daha az
yoracaklard›r.
Ergonomik Aksesuarlar
Masa bafl›nda uzun saatler boyunca çal›flan insanlara hitap eden pek çok özel
ürün vard›r. Bunlar›n temel amac› çal›flmay› kolaylaflt›rmak ve yorgunlu¤u hafifletmektir. Ekran
filtreleri, evrak sehpalar›, klavye
için bileklikler ve daha benzeri
pek çok bu türden aksesuar›
ofis malzemeleri
satan ma¤azalarda bulabilirsiniz.
Ofis Yaz›l›mlar›
Metin editörlerinden veri taban› yaz›l›mlar›na
dek ofis uygulamalar› için gelifltirilmifl pek çok
yaz›l›m vard›r. Bunlar ofis içindeki çal›flmalar için
özel haz›rlanm›flt›r ve kullan›c›n›n iflini büyük ölçüde kolaylaflt›r›rlar. Bu yaz›l›mlar› bilgisayar
ma¤azalar›ndan kolayl›kla sat›n alabilirsiniz.
>>>
TEMEL B‹LG‹LER
>>>
D‹SK B‹RLEfiT‹R‹C‹S‹
WINDOWS
Bilgisayar›n›zdaki veriler sabit disk üzerine yaz›larak depolan›r.
Ancak zaman içinde önemli bir sorunla karfl›laflabilirsiniz.
Bir sabit diskin genel görünümü. Disk birlefltirme ifllemi sabit diskinize hem yer, hem de sürat kazand›r›r.
<
<
<
Bilgisayarla çal›flt›¤›n›z her an sabit disk üzerine büyük miktar veri yaz›l›r ve silinir. Bu verilerin
kolayca depolanabilmesi ve gerekti¤inde bulunabilmesi için sabit diskin yüzeyi bölgelere ayr›lm›flt›r. Yazma ifllemi yap›l›rken en uygun bofl alan bulunur ve veri oraya kaydedilir. Ne var ki zaman
içinde bu yazma ve silme ifllemi s›ras›nda geriye
kalan ifle yaramayan veri parçalar› birikmeye,
gittikçe daha fazla yer kaplamaya bafllarlar. Yer
kaplaman›n d›fl›nda yapt›klar› bir di¤er olumsuz
etki de, veri arama iflleminin yavafllamas›na sebep
olmakt›r, çünkü bilgisayar ihtiyac› olan› bulabilmek için sabit disk üzerinde belirli bir araflt›rma
yapmak durumundad›r. ‹flte bu at›k dosyalar›n birikimi hem sabit disk üzerinde gereksiz yer iflgal
edilmesine, hem de sistemin genel süratinin düflmesine sebep olur.
Bu durumda yap›lmas› gereken ifl sabit diski bu
at›k veri dosyalar›ndan ar›nd›rmak ve tekrar düzenlemektir. Bunun için Windows iflletim sistemi
içinde bulunan "Disk Birlefltiricisi" adl› uygulmaya› kullanmak gerekir. Bu uygulama ile sabit diski temizleyebilir ve düzenleyebilirsiniz. Her ne kadar günümüzde üretilen sabit diskler büyük ve
h›zl› olsalar da, bu ifllemi en az›ndan ayda bir kez
yinelemek faydal›d›r. ‹flte flimdi size bu uygulamay› nas›l kullanaca¤›n›z› gösterece¤iz.
*<
‹PUCU >
"Disk Birlefltirme" ifllemi sabit diskinizin
büyüklü¤üne ve ne denli "da¤›n›k" oldu¤una
göre de¤iflen miktarlarda zaman alabilir,
sab›rl› olmal›s›n›z.
>>>
Ad›m 1.
Öncelikle "Bafllat" tuflu menüsü alt›nda bulunan
"Programlar" seçene¤inden s›ras›yla "Donat›lar" ve
"Sistem Araçlar›" fl›klar›na girin. Burada "Disk
Birlefltiricisi" seçene¤ini bulun ve üzerine t›klay›n.
●
WINDOWS
61
<<<
WINDOWS
Ad›m 2.
"Disk Birlefltiricisi" uygulamas› çal›flt›¤›nda ekrana ilgili diyalog penceresi gelecektir, buradan
hangi diskin "temizlenece¤ini" seçebilirsiniz. E¤er
birden fazla sabit diskiniz varsa, o zaman uygun
olan› seçmelisiniz.
Genellikle "Disk Birlefltirme" ifllemini ayda bir yapman›z
yeterlidir. Ancak e¤er bilgisayar›n›z› devaml› kullanm›yor
ya da çok s›k program kurup kald›rm›yorsan›z, o zaman
bunu üç ayda bir yapabilirsiniz.
Ad›m 3.
‹fllemi bafllatt›ktan sonra geriye oturup beklemek kal›yor, bu süre diskin büyüklü¤üne göre de¤iflebilir.
Ad›m 4.
‹fllem bittikten sonra uygulama size baflka bir
disk üzerinde çal›flmak isteyip istemedi¤iniz soracakt›r, e¤er iflinizi bittiyse uygulamay› sona erdirebilirsiniz.
>>>
*<
‹PUCU >
Sabit diski temizlemek ve sistemin genel
bak›m›n› yapmak için çok daha geliflmifl ve
h›zl› uygulamalar mevcuttur. Windows içindeki sistem araçlar› genellikle bu tür uygulamalar›n basit benzerleridir ve çok verimli
çal›flt›klar› söylenemez.
>>>
62
●
WINDOWS
>>>
MET‹NDE ARAMA VE DE⁄‹fi‹KL‹K
PROJELER
MET‹NDE ARAMA
VE DE⁄‹fi‹KL‹K
Bazen büyük bir metin belgesi içinde belirli bir kelimenin nerelerde
geçti¤ini bulup, onlar› de¤ifltirmeniz ya da düzeltmeniz gerekebilir.
‹flte flimdi bunun kolay yolunu görece¤iz.
Ad›m 1.
Metin içinde yaz› imlecini araman›n bafllamas›n›
istedi¤iniz noktaya getirin. Word arama ifllemini
bu noktadan itibaren afla¤› do¤ru yapacakt›r.
Ad›m 3.
"Aranan" bafll›kl› sat›r›n içine aramakta oldu¤unuz anahtar kelime ya da cümleyi girin.
Ad›m 4.
Bundan sonra yapman›z gereken "Sonrakini Bul"
tufluna t›klamakt›r, Word her t›klamada sizi bulunan anahtar kelimenin üzerine getirecektir. Burada istedi¤iniz de¤ifliklikleri yapabilirsiniz.
Ad›m 2.
Sonra ekran›n üst k›sm›ndaki araç çubu¤undan
"Düzen" seçene¤inin alt›nda bulunan "Bul" fl›kk›n›
seçin ve t›klay›n. "Bul ve De¤ifltir" bafll›kl› diyalog
penceresi ekrana gelecektir.
Ad›m 5.
Belgenin sonuna varana dek "Sonrakini Bul" tufluna t›klamaya devam edin, arama ifllemi sonuçland›¤›nda Word sizi bu konuda uyaracakt›r.
●
PROJELER
53
<<<
MET‹NDE ARAMA VE DE⁄‹fi‹KL‹K
E¤er metin içinde belirli bir kelimeyi bir baflkas›yla de¤ifltirmeniz gerekiyorsa o zaman flu ad›mlar› izleyin:
Ad›m 1.
Yine imleci araman›n bafllat›laca¤› noktaya getirin.
Ad›m 2.
"Düzen" seçene¤i menüsünden "Bul" fl›kk›n›n
alt›ndaki "De¤ifltir" bafll›¤›na t›klay›n.
Ad›m 3.
Burada üstteki sat›ra neyin aranaca¤›n›, alttakine ise onun yerine hangi de¤erin girilece¤ini yaz›n. Bundan sonra ifllemi ba¤latmak için "Sonrakini Bul" tufluna t›klay›n.
*<
‹PUCU >
Word arama ifllemini yaz›m imlecinden
afla¤› do¤ru yapar ve metin sonuna gelindi¤inde en bafla dönerek buradan imlece do¤ru devam eder. "Bul" diyalog kutusu içindeki "Tüm Seçenekler" fl›kk›ndan araman›n
yönünü ve farkl› özelliklerini de¤ifltirebilmeniz mümkündür.
>>>
54
●
PROJELER
Ad›m 4.
Burada iki seçene¤iniz var, öncelikle "Tümünü
De¤ifltir" tufluna t›klayarak metin içindeki tüm
aranan kelimelerin yenisiyle de¤ifltirilmesini sa¤layabilirsiniz. Ya da her defas›nda "De¤ifltir" tufluna t›klayarak ifllemin kontrolünüz alt›nda yap›lmas›n› sa¤layabilirsiniz. E¤er bulunan kelimeyi
de¤ifltirmek istemezseniz tüm yapman›z gereken
yine "Sonrakini Bul" tufluna t›klamakt›r.
>>>
PROJELER
>>>
WORD’E RES‹M YAPIfiTIRMAK
PROJELER
WORD’E RES‹M
YAPIfiTIRMAK
Bir metin belgesi içine resim eklemenin yolunu burada beraberce görece¤iz.
Ad›m 1.
Öncelikle araç çubu¤undaki "Ekle" seçene¤i içindeki "Resim" menüsünden "Dosyadan" fl›kk›na t›klay›n.
Ad›m 3.
Resmi ekledikten sonra yerini ayarlamak için
"Görünüm" seçene¤i içindeki "Araç Çubuklar›" menüsünden "Resim" fl›kk›na t›klay›n.
Ad›m 2.
Aç›lan diyalog penceresi içinde arad›¤›n›z resim
dosyas›n› bulun, pencerenin sa¤ taraf›nda önizlemeyi görebilirsiniz. Resmi eklemek için "Ekle" tufluna t›klay›n.
Ad›m 4.
Resim üzerinde gerekli ayarlamalar› yapman›za
imkan tan›yacak araç çubu¤u ekrana gelecektir.
●
PROJELER
55
<<<
WORD’E RES‹M YAPIfiTIRMAK
Ad›m 5.
E¤er belgeyi siyah-beyaz olarak bast›rmay›
palnl›yorsan›z o zaman resim araçlar› çubu¤undan "Gri Ton" fl›kk›n› seçin.
Ad›m 7.
Burada görülen pencereden ise resimle ilgili di¤er ayarlar› yapabilir, mesela ›fl›¤› ya da kontrast›
de¤ifltirebilirsiniz.
>>>
PROJELER
Ad›m 6.
Bundan sonra yap›lmas› gereken resmin biçimini
ve yaz›n›n içine nas›l yerlefltirilece¤ini ayarlamakt›r. Bunun için çok farkl› seçenek oldu¤unu göreceksiniz, uygun bir tanesini seçin.
Resim k›rpma
Çizgi biçemi
Metin kayd›rma
Geçirgen renk ayar›
Resim yerlefltirme
Resim detaylar› ayar›
Kontrast ayar›
Parlakl›k ayar›
56
●
PROJELER
Nesne
Önceki ayarlara dönüfl
>>>
INTERNET EXPLORER: ‹NCE AYARLAR
INTERNET
INTERNET EXPLORER:
‹NCE AYARLAR
Bu bölümde Internet Explorer yaz›l›m›n›n baz› özel ayarlamalar›n›
görecek ve kullanabilece¤iniz k›sayol tufllar›na bir göz ataca¤›z.
Bu uygulamada iflinizi kolaylaflt›racak iki farkl›
unsur mevcuttur. Bunlardan biri yaz›lan adreslerin tamamlanmas›n›, di¤eri de Web üzerinde arama yapabilmenizi sa¤lar.
<
<
<
OTOMAT‹K TAMAMLAMA
Daha önce gidilen adresler uygulama taraf›ndan
haf›zada tutulurlar. Önceden ziyaret etti¤iniz sayfalardan birine tekrar gitmek istedi¤iniz ve adres
sat›r›ndan buran›n adresini yazmaya bafllad›¤›n›zda, browser girilen veriye uygun olarak haf›zadaki adresleri tarayacak ve denk gelenleri size sat›rda gösterecektir. E¤er gitmek
istedi¤iniz adres buradakilerden birine uyuyorsa, o zaman
do¤rudan üzerine t›klayarak
oraya ba¤lanabilirsiniz. E¤er
de¤ilse o zaman tüm yapman›z
gereken adresi yazmaya devam
Ayn› adresi tekrar girerken otomatik taetmektir.
mamlama size yard›mc› olacakt›r.
<
<
<
OTOMAT‹K ARAMA
Internet Explorer araç çubu¤unda bir büyüteç
ve dünya ile iflaretlenmifl olan tufl size Web üzerinde arama yapma imkan› sunan bir uygulamay›
çal›flt›r›r. Bunu kullanarak tüm Internet üzerinde
belirli bir tan›ma uyan siteleri aratabilirsiniz. T›pk› Yahoo ya da AltaVista gibi çal›flan bu sistem
asl›nda browser içine entegre edilmifl bir arama
motorudur. Tufla bast›¤›n›zda ekran›n sol taraf›nda diyalog penceresi aç›lacakt›r, buradaki sat›ra
uygun tan›m› ya da anahtar kelimeyi girdikten
sonra aramay› bafllatabilirsiniz. Tan›ma uyan site
isimlerinin bir listesi ekrana gelecektir, bunlar› ziyaret etmek için tüm yapman›z gereken üzerlerine
t›klamakt›r.
Internet üzerinde bir arama yapt›r›rken, arama
koflullar›n› kendi istedi¤iniz biçimde belirleyebilmeniz de mümkündür. Bunun için "Özellefltir" tufluna t›klaman›z ve aç›lan pencereden beliren çe-
flitli seçenekleri de¤ifltirmeniz yeterlidir. Burada
pek çok seçenek mevcuttur, mesela aramay› de¤iflik kategorilere ya da servis sa¤lay›c›lara göre
yapt›rmay› seçebilirsiniz.
Internet sayfalar› ayn› zamanda adres sat›r›ndan da arat›labilir. Burada yapman›z gereken belirli bir tan›m› girip sonuna "?" iflareti eklemektir,
bu tan›ma uyan siteler aranmaya bafllanacakt›r.
Internet Explorer uygulamas› kendi arama motoruna sahiptir.
●
INTERNET
109
<<<
INTERNET
INTERNET EXPLORER: ‹NCE AYARLAR
WINDOWS GÜNCELLEMES‹
Hemen her uygulama gibi Internet Explorer da
zaman içinde eskiyebilir. Bu durumda "Araçlar"
seçene¤indeki "Güncelle" fl›kk›na t›klayarak Microsoft Web sayfas›na ba¤lanabilir ve uygulaman›n
yeni bir sürümü ç›kt›ysa indirip güncelleme ifllemini yapabilirsiniz. Ancak tabii ki bunun için In-
ternet ba¤lant›s›n› yapm›fl ve uygulamay› çal›flt›rm›fl olman›z gereklidir.
KISAYOL TUfiLARI
Burada Internet Explorer ile çal›fl›rken kullanabilece¤iniz k›sayol tufllar›n›n bir listesini veriyoruz. Bunlar günlük çal›flman›z› daha h›zl› ve kolay hale getirecektir.
>>>
<
<
<
Güncelleme seçene¤i sizi Microsoft Web sayfas›na tafl›r.
<
<
<
Browser uygulaman›z› s›k s›k güncelleyebilirsiniz.
Adres Çubu¤u Tufllar›
Tufl
F1
F11
TAB
‹fllev
Yard›m dosyas›n› açar
Pencere ve tam ekran modlar› aras›nda geçifl sa¤lar
Web sayfas›, adres çubu¤u ya da ba¤lant› listesindeki
SHIFT + TAB
unsurlar aras›nda geçifl yapar
Web sayfas›, adres çubu¤u ya da ba¤lant›
listesindeki unsurlar aras›nda geriye do¤ru geçifl yapar
ALT + HOME
Bafllang›ç sayfas›na gider
ALT + Sa¤ ok tuflu Sonraki sayfaya geçer
ALT + Sol ok tuflu Önceki sayfaya geçer
SHIFT + F10
Yerel menüyü açar
CTRL + F
O anki sayfa içinde arama yapar
110
F5
ESC
Aç›k sayfay› yeniden yükler
Sayfa yüklemeyi durdurur
CTRL + O
CTRL + A
CRTL + W
Yeni bir Web sayfas› açar
Yeni bir pencere açar
Aç›k pencereyi kapat›r
CTRL + S
CTRL + P
Aç›k sayfay› kaydeder
Aç›k sayfay› yaz›c›da bast›r›r
ENTER
CTRL + E
CTRL + I
Seçili ba¤lant›y› açar
Explorer arama motoru penceresini açar
S›k Kullan›lanlar penceresini açar
CTRL + H
Geçmifl penceresini açar
●
INTERNET
Tufl
F4
CTRL + Sol ok
CTRL + Sa¤ ok
CTRL + ENTER
‹fllev
Adres çubu¤unun geçmifl listesini açar
‹mleci sonraki kelimeye tafl›r
‹mleci önceki kelimeye tafl›r
Yaz›lan adrese "www" ve ".com" ibarelerini ekler
Yukar› ok
Listede yukar› ç›kar
Afla¤› ok
Listede afla¤› iner
S›k Kullan›lanlar Tufllar›
Tufl
CTRL + D
‹fllev
Sayfay› listeye ekler
CTRL + B
Düzenleme penceresini açar
ALT + Yukar› ok Düzenleme penceresinde seçili adresi yukar› tafl›r
ALT + Afla¤› ok Düzenleme penceresinde seçili adresi afla¤› tafl›r
Çal›flma Tufllar›
Tufl
CTRL + X
CTRL + C
‹fllev
Seçili unsuru "keser" ve panoya yap›flt›r›r
Seçili unsuru "kopyalar" ve panoya yap›flt›r›r
CTRL + V
CTRL + A
Panodakileri seçili noktaya yap›flt›r›r
Web sayfas›ndaki tüm unsurlar› seçili hale getirir
>>>
WEB SAYFASI HAZIRLAMAK II
INTERNET
Önceki bölümde sayfa haz›rlaman›n temek kurallar›n› görmüfltük.
fiimdi ise sayfadaki metni biçimlendirmenin yollar›na bakaca¤›z.
HEAD (Bafll›k)
HTML dilinde afla¤›daki resimde de görüldü¤ü
üzere 6 farkl› Head mevcuttur.
H1</H1>
<H1>
<H1>H2</H1>
<H1>H3</H1>
<H1>H4</H1>
<H1>H5</H1>
<H1>H6</H1>
Burada alt› farkl› Head seviyesi görülüyor.
<H1> ve </H1> komutlar› aras›nda kalan sat›r
en büyük flekilde yaz›lacakt›r.
Not Defteri uygulamas›n› çal›flt›r›n. Daha önceki
derste oluflturdu¤umuz htm ekli dosyay› bulun ve
bunu aç›n. Bundan sonra dosyan›n ad›n› de¤ifltirerek tekrar kaydedin ki üzerinde çal›flabilesiniz.
Yeni isimle kaydetti¤iniz dosya ikinci Web sayfas›
tasar›m›n›z› oluflturacak. Bu flekilde davranarak
s›f›rdan yeni bir dosya oluflturmaktan ve zaman
kaybetmekten kurtulmufl olduk.
fiimdi afla¤›daki resimde görmekte oldu¤unuz
herfleyi aynen bu metin belgesine aktar›n. ‹fliniz
bitti¤inde de dosyay› kaydetmeyi ve sonra da çal›flma penceresini kapatmay› unutmay›n. Bundan
sonra dosyay› kaydetti¤iniz yeri bulun ve üzerine
çift t›klayarak Internet Explorer ile Web sayfas›
halinde çal›flt›r›n. Afla¤›daki resimde de görece¤iniz gibi, verdi¤iniz farkl› komutlar örnekleriyle
görülecektir.
*<
‹PUCU >
Ço¤u kullan›c›n›n ekran çözünürlü¤ünü
800x600 olarak ayarlad›¤›n› gözönüne
alarak, Web sayfan›z› tasarlarken kullanaca¤›n›z font büyüklü¤ünü buna göre
seçmeniz gerekir. Genellikle H2 boyutundaki fontlar› kullanabilirsiniz
>>>
●
INTERNET
111
<<<
MET‹N DÜZENLEME
HTML belgeleri olufltururken metnin düzenlenmesi asl›nda genellikle metin editörleriyle yap›lan
çal›flmadan çok farkl› say›lmaz. Ne var ki browser uygulamalar›n›n çal›flmada uydu¤u baz› özel
kurallar vard›r, bu yüzden metnin düzenlenmesinde de yer yer özel komutlar kullanmak gerekir.
Bir sonra ki bölümde bu komutlara detayl› biçimde yer verecek ve resim yerlefltirme ifllemini de
ele alaca¤›z.
lan metin parças› belgenin tan›m›n› oluflturur ve
sayfa görüntülenirken gösterilmez.
● 3) <TITLE> ve </TITLE> komutlar› aras›nda kalan k›s›m sayfan›n bafll›k k›sm›na yaz›lacak
tan›m› içerir.
● 4) <BODY> ve </BODY> komutlar› aras›nda
kalan k›s›m ise sayfan›n ana içerik k›sm›n› iflaretler.
>>>
INTERNET
HTML BELGES‹N‹N
TEMEL YAPISI
● 1) Her belgenin bafl›na
<HTML> ve sonuna da
</HTML> komutlar› gelmelidir. Böylece browser bunun
ana kod oldu¤unu anlar.
● 2) <HEAD> ve </HEAD> komutlar› aras›nda ka-
M‹N‹ SÖZLÜK
<HTML>...</HTML>
<B>...</B>
HTML belgesinin bafl›n› ve sonunu iflaretler
<HEAD>...</HEAD>
Sayfa bafll›¤›n› gösterir, içinde genellikle <TITLE> komutu kullan›l›r
<TITLE>...</TITLE>
Web sayfas›n›n ana bafll›¤›n› belirtir
112
Kal›n karakterler
<I>...</I>
‹talik karakterler
<U>...</U>
Alt› çizili karakterler
<TT>...</TT>
<BODY>...</BODY>
Ana belge gövdesini belirtir
<H1>...</H1>
En büyük yaz› tipi (Head)
Daktilo harfleri
<SUP>...</SUP>
Üste dayal› yaz›
<SUB>...</SUB>
<H2>...</H2>
Daha küçük yaz› tipi
<BR>
<H3>...</H3>
...
<H4>...</H4>
Yeni sat›r
<P>...</P>
Paragraf oluflturma komutu
...
<H5>...</H5>
<HR>
...
<H6>...</H6>
En küçük yaz› tipi
konutlar içerebilir
●
INTERNET
Alta dayal› yaz›
Yatay çizgi, NOSHADE ya da SIZE gibi ek
>>>
INTERNET ÜZER‹NDE SPOR
INTERNET
Internet üzerinde sadece futbol de¤il, baflka pek çok spor dal›yla ilgili
sayfalar da bulabilirsiniz.
Tüm dünyada futboldan sonra en çok
oynanan ve sevilen spor dal› flüphesiz
baskerboldur. Bu konuda da Amerikan
NBA liginin ünü tart›flmas›z çok yayg›nd›r. NBA ligi ve karfl›laflmalar›, ayr›ca
tak›mlar hakk›ndaki yeni haberleri ö¤renmek istiyorsan›z, o zaman size
www.nba.com adresine u¤raman›z› tavsiye ederiz.
Dünyadaki en sert sporlardan biri olan
boks çok fazla seyirci çekmektedir. ‹ki
kiflinin birbirine meydan okumas› ve
ringde k›yas›ya dövüflmesinde ilginç bir
çekicilik olsa gerek. Tarihteki en eski
sporlardan biri olan boks konusunda
daha fazla bilgi ve haber ar›yorsan›z, o
zaman do¤ruca www.houseofboxing.com
adresine gidin, arad›¤›n›zdan fazlas›n›
bulacaks›n›z.
Tehlikeyi sever misiniz? Bir ipin ucunda kayalardan sallanmak ya da vahfli
nehirlerde küçük bir sal›n üzerinde dalgalarla savaflmak size çekici mi geliyor?
E¤er adrenalin seviyenizin tavana vurmas›n› sa¤layan uç noktadaki sporlar ilgi alan›n›za giriyorsa, do¤ruca www.extremesports.com adresine gidin, burada
en uç noktadaki sporlara iliflkin bolca
bilgi ve haber bulacaks›n›z.
Baz› insanlar oturup izlemeyi, baz›lar›
da eline raketi al›p oynamay› tercih eder.
Evet, tenisten bahsediyoruz, flüphesiz
dünyadaki en popüler sporlardan biri
olan tenis ço¤u insan›n ilgisini çekiyor.
Siz hangi gruptan olursan›z olun, eminiz
ki http://sportsillustrated.cnn.com/tennis/
adresinde sizi bekleyen CNN özel tenis
sayfalar›ndan oldukça memnun kalacaks›n›z.
Denizin derinlikleri her zaman için ilginizi çektiyse ve her f›rsat buldu¤unuzda dal›fl tak›mlar›n› kuflan›p engin derinlikleri keflfe ç›kmay› seviyorsan›z, o
zaman http://faculty.washington.edu/ekay/ adresine bir u¤ray›n. Dalg›çl›kla ilgili genifl bilgi ve haberlerin yer
ald›¤› bu sayfada ayr›ca konuyla ilgili
di¤er pek çok siteye ba¤lant›llar›n da
bulundu¤unu göreceksiniz.
Paintball bir spor mudur, yoksa bir
hobi midir? Buras› belki tart›flmaya aç›k
olabilir, ancak bu konuyla ilgilenenlerin
say›s›n›n gün geçtikçe artt›¤› bir gerçek.
E¤er konu ilginizi çekiyorsa www.onlinepaintball.com adresinde pek çok
haber ve bilgi bulabilirsiniz. Bu e¤lenceli
hobi/spor hakk›nda daha fazla bilgi edinmek isteyenlere özellikle tavsiye olunur.
●
INTERNET
113
<<<
INTERNET
http://www.motorsporlari.net
Di¤erlerinden oldukça farkl› bir dal olan
motor sporlar› konusunda arad›¤›n›z her
fleyi bulabilece¤iniz bu sitede özellikle
ralli ve formüla1 dallar›nda bilgiler, haberler, foto¤raflar, videolar, duvar ka¤›tlar› ve ekran koruyucular› yer al›yor. Bunun yan›nda otomobil bölümünde yer
alan arfliv sayfas›nda 330 farkl› markaya ait 6293 otomobilin teknik verisine
de ulaflmak mümkün oluyor. Merakl›lar›
için efli benzeri görülmemifl bu arfliv ile
Türkiye' de ilk kez bir otomobilin maksimum gücünü elde etti¤i devirdeki tork
de¤erlerini ö¤renebilirsiniz.
http://www.yelkendunyasi.com
Tam 17 y›ld›r sektörde olan denizcinin
dergisi Yelken dünyas›n›n bu resmi sitesinde en son say›da bulunan konular hakk›nda ilgili bafll›klar›n listesini bulabilirsiniz. Bunun yan›nda konu ile ilgili ba¤lant›lar›n bulundu¤u bir bölüm ile yelkenciler için oldukça önemli olan hava
durumu ve marinalar bölümleri de sitenin di¤er önemli bölümlerini oluflturuyor.
Siteye yeni eklenen Boat Show bölümü
ise bu sporla çok yak›ndan ilgilenmeyen
ancak yine de gidip yeni teknolojileri
görmek isteyenler için bir fuarlar listesini de kullan›c›ya sunuyor.
http://www.waterpolotr.com
Türkiye’de bireysel sporlar›n d›fl›nda kalan tak›m sporlar› içinde asl›nda futboldan farkl› bir spordan eskiden pek bahsedilmezdi. Yeni yeni basketbol ve voleybol gibi sporlar›n da popülerli¤i artarken
herhalde henüz ülkemize yabanc› olan
sutopu için daha çok yol kat edilmesi gerekiyor. Ancak yine de bu spora merak
sard›ysan›z Türkiyeńin ilk sutopu web
sayfas›nda istedi¤iniz ilgili her konuyu
bulabilirsiniz. Turnuva, maç ve tak›mlara özel genel haberlerin yan›nda e¤lence
amaçl› olarak da Webvole ad›nda bir bölüme de site içinde yer verilmifl.
http://www.dsm.com.tr
Türkiye’de konusunda ilk ve tek olan Do¤a Sporlar› Merkezi s›ra d›fl› tan›t›m ve
organizasyonlar, gerçek outdoor e¤itimleri ve grup etkinlikleri, lansmanlar ,
Bungee Jumping organizasyonlar› yapan
bir firma. Bu firman›n Web sitesinde ise
da¤c›l›k, trekking ve kampç›l›k, t›rmanma, ma¤arac›l›k, yamaç paraflütü, su alt›, kurtarma, kanyon gezileri ve daha
birçok konuda verilecek e¤itimlerin içerikleri ve süreleri hakk›nda tüm bilgilere
ulaflabiliyorsunuz.
http://www.egepaintball.com
Asl›nda bunu spor olarak nitelendirmek
ne kadar do¤ru bilemeyiz ama sonuçta
paintball’u spor olarak ve e¤lenerek yapan birçok insan var. Sonuçta kavga etmek de kötüdür ama boks, judo ve gürefl
spordur. O halde e¤lence ve yar›flma
amaçl› savaflmak da pekala spor olarak
kabul edilebilir. Paintball hakk›nda bilgiler içeren sitede nas›l rezervasyon yapt›raca¤›n›z, ödemeniz gereken fiyat, oyunu
oynayaca¤›n›z sahalar ve oyunda kullan›lan malzemeler hakk›nda detayl› bilgiler
alman›z mümkün oluyor.
http://www.deltakanat.com
Yer ve su sporlar›n›n d›fl›nda yerden oldukça yukarda yap›lan hava sporlar› de
oldukça ilginç, e¤lenceli ve heyecanl› aktiviteler aras›nda yer almaktad›r. Özellikle motorsuz uçaklar olarak nitelendirilebilecek Delta Kanatlar ile kufllar
gibi uçmak da mümkün olabilmektedir.
‹flte, farkl› sporlar aras›nda yer alan bu
konu hakk›nda Türkiye’de en detayl› bilgiyi bulabilece¤iniz web sayfalar›ndan
biri de Delta Kanatt›r.
114
●
INTERNET
>>>
PC VE F‹LM DÜNYASI
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
Art›k filmlerin baflrol oyuncular› insanlar de¤il, bilgisayar
taraf›ndan yarat›lan dijital görüntüler.
Sinemada bir film seyrederken gördü¤ünüz fleylerin ne kadar› gerçektir? Ne kadar› bilgisayar
ürünüdür? Bunu söylemek art›k çok zor, gün geçtikçe daha fazla filmde, daha fazla miktarda bilgisayar›n eme¤i geçiyor. En büyük has›lat› yapan
filmlerde hemen her zaman detayl› bir bilgisayar
efektleri listesi geçiyor. Tabii bunun maliyeti çok
ucuz de¤il, ama önceden çekilmesi imkans›z gibi
görünen sahneleri beyaz perdeye getirmek art›k
çok daha kolay. Peki bir filmde bilgisayarlar›n
rolü ne denli büyük olabilir? Bunu üç kategoriye
ay›rabiliriz.
‹lk kategoriye giren filmler klasik yöntemlerle
çekilirler ve bilgisayar efektleri sadece küçük
ayarlamalar ve de¤ifliklikler yapmakta kullan›l›r.
Bunlar genel olarak çok pahal› ve büyük filmler
say›lmazlar, perdeye yans›yan görüntülerde de bilgisayar›n çok büyük bir rolü yoktur.
*<
‹PUCU >
Bilgisayar kullanarak filmler çekmek
kolay bir ifl de¤ildir. Filmde bilgisayara
düflen ifl artt›kça üretilen ve ifllenen verinin
miktar› da artar. Bu yüzden oldukça güçlü
sistemlerin ve çok özel yaz›l›mlar›n kullan›lmas› kaç›n›lmazd›r.
>>>
●
MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE
37
<<<
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
‹kinci kategorideki filmlerde ise bilgisayarlara
çok büyük ifl düfler. Büyük sahnelerin s›f›rdan
oluflturulmas›ndan tutun da en ince özel efektlere
kadar pek çok konuda bilgisayarlar›n grafik gücü
kullan›l›r. Mesela Titanic filminde birkaç kiflilik
bir grubun görüntüsü bilgisayarda ço¤alt›larak
batan geminin güvertesini dolduran bin kiflilik
kalabal›¤›n görüntüsü baflar›yla elde edilmifltir.
Ayn› flekilde Terminatör 2 adl› filmdeki T-1000
modeli "s›v› metal" robotun rol ald›¤› hemen tüm
sahneler bilgisayarla oluflturulmufltur. Casper ve
Godzilla filmlerinin baflrol kahraman› olan tiplemeler ise tamamen bilgisayarda tasarlanm›fl ve
canland›r›lm›flt›r.
Üçüncü ve son kategoriye giren filmler ise tamamen bilgisayarla yarat›lm›fl yap›mlard›r. Bunlarda
çevre tasar›m›ndan oyunculara herfley bilgisayarda tasarlan›r, canland›r›l›r ve çekilir. ‹lk bafllarda
sadece Disney yap›m› çizgi filmlerde kullan›lan bu
yöntem, teknolojinin geliflmesiyle gittikçe daha
ciddi ve inand›r›c› filmlerin yap›lmas›na imkan
tan›r hale gelmektedir. Halen üzerinde çal›fl›lan
baz› filmlerde herfley bilgisayar ürünüdür ancak
buna ra¤men canl›l›k ve inand›r›c›l›k inan›lmaz
ileri seviyededir.
Gerçekten de bilgisayar teknolojisinin film dünyas›nda daha fazla kullan›lmas› pek çok aç›dan
oldukça yararl›d›r. Öncelikle aktörleri ve hareketlerini bir kez say›sal halde kaydetmek, onlar›n
daha az yorulmas›na imkan tan›r, ayr›ca dublörlere de daha az ifl ve tehlike düfler. Bunun d›fl›nda
film çekmek için art›k hava flartlar›na olan
ba¤›ml›l›k ortadan kalkt›¤› için filmleri daha k›sa
sürede ve düflük maliyetle bitirebilmek mümkün
olmaktad›r.
E¤er tüm bunlar› okuduktan sonra, masan›z›n
üzerinde duran yeni ve güçlü bilgisayara bakarak
akl›n›zdan pofesyonel filmler yapmay› geçiriyorsan›z, size çok fazla ümitlenmemenizi öneririz.
Her ne kadar PC ile oldukça iyi filmler yapabiliecek olsan›z da, Hollywood filmlerinde kullan›lan sistemler ve yaz›l›mlarla karfl›laflt›r›ld›¤›nda en güçlü PC bile oldukça yetersiz kalacakt›r.
Fakat tabii bu da bir gün de¤iflebilir.
>>>
Filmlerde bilgisayar hilelerini nas›l tan›mlars›n›z?
> Genellikle bilgisayar hileleri k›sa süreli olarak ekrana
getirilir, böylece insanlar›n farketmesi önlenir.
> Bilgisayar hileleri kullan›lan çekimlerde mekanlar nispeten daha karanl›k tutulur.
> Uzak plan çekimlerde bilgisayar hilelerinin farkedilmesi oldukça zordur, bu yüzden özellikle bu tür genifl plan
uzak çekimlerde çokça kullan›l›rlar.
38
●
MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE
>>>
U HARF‹
SÖZLÜK
U:
US Robotics Inc
Amerika merkezli bir firmad›r. Ülkemizde ve dünyada
ürettikleri kaliteli modemlerle
tan›n›rlar. Eskiden beri piyasan›n en aranan markalar›ndan biri olmufltur.
UART
"Universal Asynchronous Receiver Transmitter" kelimelerini bafl harflerinden oluflan
bir k›saltmad›r. Bilgisayar›n
serial port ba¤lant›s› üzerinden asenkronize veri transferini sa¤lamaya yarayan bir entegre
devredir. Serial-parallel ba¤lant›lar›
aras›ndaki farkl›
türdeki sinyalleri
dönüfltürmek için
tasarlanm›flt›r, ayr›ca yüksek h›zl› veri
transferi esnas›nda
gelen bilgiyi depolayabilmek
için özel bir tampon belle¤e
sahiptir.
UDMA
Ultra DMA (Ultra Direct
Memory Access) kelimelerinin k›saltmas›d›r. Quantum
Corporation ve Intel taraf›ndan, bilgisayarlar›n Ultra
ATA tipi h›zl› disk sürücüleri
kullanabilmesi için gelifltirilmifl bir veri transfer protokolüdür. Daha sonra UDMA/33
ve 66 versiyonlar› da gelifltirilmifltir. Bu protokoller sayesinde PC’lerde kullan›lan
disklerin veri iletim h›z› eskisine oranla iki ila üç kat daha
artm›flt›r.
UHF
"Ultra High Frequency" kelimelerinin k›saltmas›d›r. 300
ila 3000 megahertz aras›ndaki frekanslara sahip olan
elektromanyetik dalgalar› tan›mlamak için kullan›l›r. Baz›
televizon ve radyo yay›nlar›nda UHF band› kullan›l›r.
UNDELETE
Önceden sabit disk üzerinden silinmifl olan bir veri dos-
yas›n›n kurtar›lmas› ifllemine
verilen add›r. Ayn› zamanda
eski DOS iflletim sisteminde
benzer bir ifllem için kullan›lan komuttur. Norton Utilities
gibi baz› özel yaz›l›mlar bu ifl
için özel olarak gelifltirilmifl
uygulamalar içermektedir.
Bunlarla herhangi bir sebeple
silinmifl dosyalar› tekrar geri
kazanabilmek mümkün olabilmektedir.
UNDER CONSTRUCTION
Internet üzerinde gezinirken
s›k s›k karfl›n›za ç›kabilecek
olan bu terim, ziyaret etmekte oldu¤unuz Web sitesinin
henüz tamamlanmam›fl oldu¤unu gösterir.
UNICODE
UNICODE her karakter için
16 bit (2 byte) kullanan bir
kodlama sistemidir. Bu yüzden sadece 8-bitlik karakterler kullanan ASCII kodlama
sisteminden çok daha yüksek
kapasitelidir. ASCII kodu sadece 256 karakter tafl›yabilmektedir. Bu tek bir dil için
yeterlidir, ancak uluslaras›
kullan›m için yetersiz kalmaktad›r. UNICODE ise
65,356 karakter tan›mlayabilir, bu da birden fazla dil deste¤i anlam›na gelir. Bu yüzden özellikle Internet uygulamalar› baflta olmak üzere
ço¤u yerde kullan›lmaktad›r.
UNINSTALL
Bilgisayara kurulmufl herhangi bir yaz›l›m›n özel yard›mc› yaz›l›mlarla sistemden
kald›r›lmas› ifllemine verilen
isimdir. Bu ifllemde sadece
sabit disk üzerine yaz›lm›fl
olan program ve veri dosyalar› silinmekle kalmaz, ayn› zamanda sistemde yap›lm›fl olan
de¤ifliklikler mümkün oldu¤unca düzeltilip eski haline
getirilir.
UNIX
AT&T'nin Bell Laboratories’de gelifltirilmifl çok kullan›c›l› ve multitasking özelli¤ine
sahip bir iflletim sistemidir.
Asl›nda mini-bilgisayarlar
için tasarlanm›flt›r, ancak
sonradan PC ve Mainframe
s›n›f› sistemler için yeniden
elden geçirilip düzenlenmifltir.
Yaz›lmas›nda kullan›lan C
programlama dili de ayn› firma taraf›ndan gelifltirilmifltir.
Bu sistemin en büyük özelli¤i
ayn› anda birden fazla kullan›c›n›n, üzerinde çok say›da
program çal›flan bir bilgisaya-
ra rahatça eriflebilmesine imkan tan›mas›d›r. Bu yüzden
baflta e¤itim kurumlar› ve büyük flirketler olmak üzere ço¤u yerde büyük ilgi görmüfltür.
UNPACK
Veri s›k›flt›rma
yaz›l›mlar› taraf›ndan s›k›flt›r›larak
paketlenmifl olan
dosyalar›n tekrar
aç›larak okunabilir
hale getirilmesi ifllemine verilen
isimdir. Bu ifl için
bazen veri s›k›flt›rma yaz›l›mlar›
●
SÖZLÜK
36
<<<
SÖZLÜK
U HARF‹
kullan›l›r, bazen de belirli uygulamalar kendi veri dosyalar›n› kendili¤inden "unpack"
ederler. Mesela oyun kurulumu esnas›nda özel dosyalar›n
"unpack" edilmesinde kurulmakta olan program›n kendisi
kullan›labilir, bu ifllemler
genellikle otomatik olarak
yap›l›r.
UNZIP
WinZip veri s›k›flt›rma yaz›l›m› ile daha az yer kaplamas› için s›k›flt›r›lm›fl olan veri
dosyalar›ndan oluflan bir veri
pakedinin, yine ayn› yaz›l›mla
aç›larak kullan›labilir hale
getirilmesi ifllemine verilen
isimdir. WinZip yaz›l›m s›k›flt›rma program› Internet ve
baflka kaynaklar üzerinden
Shareware olarak temin edilebilir.
mak yerine, do¤rudan "yama"
(patch) kullan›larak çabuk ve
kolay biçimde güncellenmesini sa¤lamakt›r.
USB
"Universal Serial Bus" kelimelerinin k›saltmas›d›r.
Yak›n zamanda gelifltirilmifl
olan ve kiflisel bilgisayarlara
yönelik tasarlanm›fl bir veri
yolu standard›n› tan›mlar. Bu
veri yolu
yard›m›yla
bir bilgisayara teorik olarak 127 farkl›
çevre birimi
ba¤layabilmek
mümkündür. Veri transfer h›z›
ilk versiyonunda
saniyede 1,5
MB olarak tasarlanm›fl olup,
ba¤lant› için 5
metreye kadar
olan uzunluklarda fazla pahal› olmayan veri kablolar› kullan›lmas›na izin verir.
USER
Bir bilgisayar ya da uygulamay› çeflitli amaçlarla çal›flt›ran ve kullanan kifliye verilen
isimdir. Genellikle "user" (kullan›c›) ve "programmer"
(programc›) iki farkl› bilgi se-
UPDATE
Bir yaz›l›m›n ek veri
paketleri kurularak
güncellenmesi ifllemine
verilen isimdir. Burada
amaç özellikle büyük
yer kaplayan programlar›n eski sürümlerini
kald›rmak, yeni sürümünü kurmak ve tüm
ayarlar› yeniden yap-
37
●
SÖZLÜK
viyesindeki insanlar›
tan›mlamak için kullan›l›r.
USENET
"Users’ Network" kelimelerinin bir
k›saltmas›d›r
ve "Kullan›c›
A¤›" anlam›na gelir.
Gerçekte Internet üzerinde bulunan
dev bir haberleflme sistemine verilen isimdir. 1979 y›l›nda
Duke University ve University
of North
Carolina
mezunlar›
taraf›ndan
UUCP haberleflme protokolü kullan›larak
kurulmufltur.
Bu sistem
temelde
haber gruplar› ve e-pos-
ta için bir "mesaj panosu"
niteli¤inde olmakla
beraber, zaman içinde
çok geliflmifl ve dünyan›n
her köflesinden milyonlarca insan›n kulland›¤› bir
tart›flma ortam›
haline gelmifltir.
Bugün
USENET
üzerinde
12,000’den fazla
bafll›k alt›nda toplanm›fl haber ve tart›flma grubu bulmak
mümkündür, her
gün bu gruplar›n her birine binlerce
e-posta mesaj› gelir.
UTILITY
Günlük kullan›mda bil-
gisayarda yap›lan pek çok ifli
daha kolay k›lmak amac›yla
yaz›lm›fl olan küçük çaptaki
yard›mc› yaz›l›mlara verilen
genel isimdir. Bu yaz›l›mlar
veri s›k›flt›rma, resim dosyalar›n› görüntüleme ya da
benzeri küçük çapl› iflleri
yaparlar, bu aç›dan daha
büyük ve detayl› programlardan ayr›l›rlar. Ço¤unlukla Internet üzerinde Shareware ve
Freeware olarak pek çok
"utility" program› bulmak
mümkündür.

B‹LG‹SAYAR ÇEVRE B‹R‹MLER‹

Transkript

Benzer belgeler

PE Körkasa Bandı

kapak

B‹LG‹SAYAR DENET‹ML‹ KONTROL KAPAS‹TEM‹Z

ButylSeal (TDS)

Dinosaur - Gökhan Sönmez`in Notları