Sosyal fobik misiniz?

Sosyal fobik misiniz?
Sosyal fobi, başka insanların da bulunduğu ortamlarda aşırı heyecan duymaktır.
Çevrede başka kişi veya kişiler, özellikle de yabancı kişiler, sosyal fobi hastasının
şiddetli bir kaygı, sıkıntı, huzursuzluk ve utangaçlık duymasına yol açar. Bu
durumda sosyal fobik şu tepkilerin bir kısmını veya tamamını gösterir:
- Yüz kızarması
- Ses titremesi
- Konuşamayacağı, tutulup kalacağı duygusu
- El titremesi
- Herkesin kendisine baktığı, kendisini eleştirdiği hissi, küçük düşme endişesi.
Yani sosyal fobik; tanımadığı kişilerin önünde aşağılanmasına veya utanmasına
sebep olacak biçimde davranacağından, yüzünün kızaracağından,
titreyeceğinden aşırı derecede korkan insandır.
Sosyal fobiklerin en büyük tasası topluluk önünde konuşmaktır. Kendi evlerinde
ve aile üyeleri arasında genellikle rahat ederler. Özellikle makam sahibi kişiler
karşısında yukarıda saydığımız belirtilerin ortaya çıkma ihtimali yüksektir. Karşı
cinsle konuşmak sosyal fobili bazı insanlar için başlı başına bir problemdir. Sosyal
fobikler arasında bekarlık oranı yüksektir. Kimi sosyal fobikler ise topluluk önünde
mesela yemek yemek gibi bazı davranışları yapmaktan sıkıntı duyarlar.
Sonunda sosyal fobiğin hayatı bir ıstıraba döner. Öğrenci ise okulda öğretmen
kendisine soru sorduğunda kalkıp cevap vermek, öğretmen ise ders anlatmak
sosyal fobik için büyük bir işkencedir. Pek çok sosyal fobik devlet dairesine,
bankaya gidip işini yaptıramaz. Bazıları telefonla bile konuşamaz. Ağır vakaların
sokağa çıkmaya, bakkala gitmeye, biletçiden otobüs bileti almaya bile tahammülü
yoktur. Bunlar sonunda kendilerini eve hapsederler, okulda başarısız olurlar,
1/4
Sosyal fobik misiniz?
çalışma hayatları sona erer.
Sosyal fobi kimlerde görülür?
Sosyal fobi genellikle ergenlik yıllarında başlayan ve tedavi edilmezse müzmin
seyreden bir bozukluktur. 25 yaşından sonra başlayan sosyal fobi vakası nadirdir.
Ancak sosyal fobikler ekseriya rahatsızlık başladıktan 15-20 yıl sonra doktora
giderler. Çünkü sosyal fobinin tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu bilmezler ve
bozukluğu kişiliklerinin bir parçası olarak görürler.
Kadınlarda da erkeklerde de görülebilir. Kadınlarda 1.5-2 kat daha sık olmakla
birlikte sosyal fobi yüzünden doktora başvuranlar daha çok erkeklerdir.
Sosyal fobisi olanlarda evli olmama oranı, genel topluma göre yüksektir.
Sosyal fobinin sebebi nedir?
Sosyal fobi, ırsiyetin orta derecede katkıda bulunduğu bir hastalıktır. Akrabaları
arasında sosyal fobik olan kişilerin bu hastalığa yakalanma riski bir miktar daha
yüksektir.
Sosyal fobiklerin beyinlerinde bir takım kimyasal ve elektriksel bozukluklar olduğu,
yapılan incelemeler sonucunda anlaşılmıştır. Bazı ilaçların sosyal fobi tedavisinde
oldukça etkili olması, sosyal fobinin temelde �beyinde faaliyetinde bir bozukluk�
olduğu tezini doğrulamaktadır.
Sosyal fobinin genellikle utangaç, çekingen, kendine güveni düşük, reddedilmeye
duyarlı, ama başkaları üzerinde olumlu intiba bırakma arzusu duyan kişilerde
2/4
Sosyal fobik misiniz?
ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu kişiler başkaları tarafından beğenilmediklerinde
bunun değer ve sosyal mevki kaybına yol açacak bir felaketle sonuçlanacağını
inanırlar.
Yani sosyal fobi, bazı kişilik özellikleri zemininde ve bazı ailelerde daha kolay
gelişen bir beyin hastalığıdır.
Sosyal fobi iyileşir mi?
Sosyal fobi günümüzde oldukça iyi tedavi edilen bir rahatsızlıktır. Ama tedavi
edilmediğinde ağır sonuçlara yol açabilir.
Psikiyatristler, sınıfta derse kaldırıldığında duyduğu heyecana dayanabilmek veya
akranlarıyla ilişkilerinde daha az kırılgan ve daha cesur olabilmek için, henüz
ortaokul yıllarında alkol ve madde kullanmaya başlayan çok hasta görürler.
Sosyal fobiklerin eğitim ve iş başarıları, hayatta gösterdikleri performans genelde
düşüktür.
Öte yandan bugün radyoda televizyonda program yapan ve bu işi de başarıyla
yürüten çok sayıda iyileşmiş sosyal fobik vardır. Ancak çoğu sosyal fobik tedavi
başvurusunda bulunmamakta, berbat bir hayata katlanmak zorunda kalmaktadır.
Sosyal fobi nasıl tedavi edilir?
Sosyal fobinin tedavisinde iki silahımız vardır:
3/4
Sosyal fobik misiniz?
1. İlaç tedavisi
Günümüzde sosyal fobi tedavisinde oldukça etkili olan, bağımlılık yapmayan,
uyku-sersemlik gibi yan etkilere yol açmayan ve kalıcı düzelme sağlayabilen
birtakım ilaçlar vardır. İyi bir ilaç tedavisiyle kimi zaman psikoterapiye dahi gerek
kalmadan kişi dertlerinden kurtulmaktadır.
2. Psikoterapi
Psikoterapi, sosyal fobi tedavisinde oldukça etkilidir. Sosyal fobiklerde genellikle
'bilişsel-davranışçı terapi' denilen psikoterapi yöntemi uygulanmaktadır.
4/4