MADDE 1Aksi belirtilmedikçe, bu kon imentoda (kon imentolara ili
Transkript
MADDE 1Aksi belirtilmedikçe, bu kon imentoda (kon imentolara ili
MADDE 1-Aksi belirtilmedikçe, bu konimentoda (konimentolara ilikin baz kurallarn birletirilmesi için 25 A ustos 1924 tarihinde Brüksel'de imzalanan Uluslararas Anlama, bu anlamaya ek 23 ubat 1968 tarihli Brüksel'de imzalanan protokol ile 21 Aralk 1979 tarihli yine Brüksel'de imzalanan SDR ile ilgili protokol) Hague Kurallar, ayet tatbik edilecekse Hague Visby Kurallarnn kstlamalar , fakat zorunlu olarak tatbik edilecekse Hague Visby Kurallarnn artlarn kapsayan Türk Hukuku artlar Tama için uygulanacaktr MADDE 2- bu konimentodan doan tüm anla mazlklar yalnzca Türkiye'de stanbul Mahkeme ve cra Dairelerinde çözümlenecek ve sonuçlandr lacakt r. bu Türk Mahkemelerinin karar tayan, yükleten, gönderilen veya yük sahibi için kesin ve ba lay c olacakt r. MADDE 3- Tayan, yükün, gemi bordas hizasn geçmek suretiyle yüklenmesinden önce ve ayni tarzda bo altlmas n takiben her ne suretle olursa olsun olu acak ziya, hasar veya alkonulmasndan sorumlu deildir. Tayan acentelerinin veya müstahdemlerinin koruma ve gözetimi altndaki yükün,yüklemeden önce veya bo altmadan sonra gemiye veya gemiden sevk olunduu; gemiye yüklenmek üzere bekletildii; rhtmda, karada, depoda, antrepoda veya tayan n tasarrufu altnda olsun veya olmas n mavna yahut atta bulundu u devre zarfnda karlaaca tüm riskler yükletene ve/veya gönderilene ve/veya yükün sahibine aittir. Ayni hükümler, yolculu un herhangi bir devrinde aktar lmasna veya geçici bo altlmasna giriilecek yükler hakknda da uygulanr. MADDE 4-a) Yükün yüklenmek üzere teslim alnmas yla tayan pe in veya ödenmemi navlunun tümüne kesin olarak hak kazanr. Gemi veya yük ziya uras n veya uramas n pein ödenen navlun iade edilemeyecei gibi, ödenmemi navlunun, tamamnn ödenmesi zorunludur. Yolculuk tamamlanm olsun veya olmas n yahut herhangi bir hükümet, makam veya bunlar adna hareket ettiini iddia eden bir kimse tarafndan eyann ithal veya ihrac men edilmi. bulunsun, bütün bu hallerde yükleyici ve gönderilen navlunun tamamndan tayana kar müteselsil en sorumludurlar. b)Yük gemiye yüklendikten sonra ancak tayan n izni üzerine ve navlun ile tayann bu yüzden urayaca dier bütün zararlar n n ödenmesi karlnda geri verilebilir. c)Bozulan veya hasara urayan yük için tam navlun ödenir. d)Tayan ve gemi, ambalajlarn yetersizliinden sorumlu deildir. Yükün, ambalajlarn yetersizlii yahut yetersizliin ba göstermesi ve sonucundan tayan n sorumlu bulunmad haller yüzünden dalan yüklerin toplanmas , tasnifi, ambalajlar na yerle tirilmesi, ambalajlarnn onarm veya iyiletirilmesi ve yeniden istifi amacyla yaplacak tüm masraflar yükleten, gönderilen veya yükün sahibine aittir ve bunlar tarafndan ödenir. e)Gönderilen tarafndan ödenecek navlun ve masraflar, ödemenin yapld ülkenin paras ile yaplacaktr. Bu ödeme, pein ödemede konimentonun, havale ödemede, ordinonun verildii tarihte yürürlükte olan döviz sat kuru üzerinden yaplacaktr. MADDE 5- Yükleten veya gönderilenin gümrük düzenlemelerine uymamas , yükün ithalinin veya ihrac n n yasaklanmas yahut reddedilmesi, veya zorunlu belge ve lisanslarn salanmas nda kusur nedeni ile veya yükün markalarnn içeriinin veya ölçüsünün yanl ve eksik belirtilmesinden ötürü, ve benzeri her türlü nedenlerle tayann, geminin veya yükünün kar la aca zararlardan ve para cezalarndan yükleten veya gönderilen sorumludur. MADDE 6-a) Her yük parças üzerine 5 santimetreden küçük olmayan harflerle markas, numaras, boaltma ve yanama liman yazlacaktr. Aksi halde gemi bunlar n karmas ndan sorumlu olmayaca gibi yanl , ç kar ldklar yerden var yerlerine gönderilme masraflar da yükletenlere veya gönderilenlere ait olacaktr. b) Yükün içeri i, arl, olgusu veya de erine ait verilen bilgilerin sa lkl olmamas halinde ta yan yükün gerçek durumu için ödenmesi gereken navlunun iki misline hak kazan r. Yükün gerçek içerii, arl ambalajlar olgusu ve de erini saptamak için tayan ilemde bulunduunda yükleten orijinal faturalan ibraz ile yükümlüdür. MADDE 7- Yüklemeden önce tayann açk izni olmakszn veya nitelii tamamen aç klanmaks zn gemiye yüklenen parlar, patlar, botar yahut tehlikeli yüklerin gemi veya yüküne oluturaca her turlu zarar ve ziyandan; ister acil ister temsilci s fat yla hareket etsinler, yükleyiciler sorumludurlar, bu türlü yük tazminat ödenmesine gerek kalmakszn her zaman denize atlaca gibi yok edilebilir de. MADDE 8- htiyari istif ve güverte yükü a) Mallar Tayc veya hizmetçisi veya acentesi tarafndan konteynr ve/veya bir baka nevi nakliye aracna(ekipmanna) istif edilebilir b) Konteynr içindeki paketlenmi veya paketlenmemi Mallar, Tüccara bir ihbarda bulunmadan ve Bu konimento üzerinde belirgin bir notasyon koymadan güverte üstünde veya altnda tanabilir ve güverte üstünde veya güverte altnda tansn tüm yükler Genel Avarya'ya dahil olacak ve Madde 1'de belirtilen Hague Kurallarnn muvacehesinde mal tanm içinde kabul edilecek, ve uygulanabilir tüm durumlarda o kurallara göre tanacaktr c) Yine de 2 numaral alt madde kapsamna girip güvertede tanan tüm yükler için Tay c ne artlarda ve nasl olu ursa olusun kayp, hasar veya gecikmelerle ilgili sorumlu olmayacaktr MADDE 9- 3000 kiloyu asan parçalarn liman veya gemi vinci ile gemiye alnmasnda riziko yükleyicilerine aittir. Bu tür yüklerin güverte veya ambara koyma, askda kaydrma, istif balama masraf ve rizikosu yükleyiciye aittir. Yükün ayn suretle gemiden çkar lmas masraf ve rizikosu gönderilene aittir. Ancak Kontinant limanlar için bu arlk 5000 kg.dr. MADDE 10- Tayan n yükleme ba lamadan önce gemiyi yola ve yükü kabule elverili k lmak, gerei gibi teçhiz etmek, adamlar nn kumanya ve yakt salama konular nda gerekli özeni göstermi olmas kouluyla ne gemi ne de tayan, frigorifik ambar ve bölmelerde tanan yükün, yüklemeden önce veya sonra, gemi teknesinin veya frigorifik ambar, bölme, makine ve aygtlarnn veya bunlar n aksamnn yahut da so utmay salama dolay s yla kullanlan malzemenin ayplar ndan veya yetersizliinden veya klavuzun, kaptann, zabtan n, makine zabtann, mürettebatn, frigorifik bölmelerle görevlilerin ve tayan n istihdam ettii kiilerin ihmal ve kusur veya mahkeme ve kararlarndaki hatalardan veya yola veya yüke elverisizlikten dolay doan zarar, ziyan veya hasar ndan sorumlu deildir. Su hususu da açkça kararlatr lmtr ki; söz konusu frigorifik ayg tlar n iletilmesindeki herhangi bir ihmal, kusur veya hata i bu kon imento hükümleri dairesinde tekniki dairede bir hata veya kusur niteliinde olup frigorifik bölme veya ambarlarda tanan yükün korunmas , tanmas ve istifinde bir kusur veya usulsüzlük olarak anlalmayacak ve kabul olunmayacaktr. MADDE 11- bu sözleme uyar nca tayana ödenmesi gereken tüm tutarlar ve bunlar n tahsil masraflar ndan dolay tayan yük ü zerinde hapisle rehin hakkini elinde bulundurur, alacaklarn tahsili amacyla açk arttrma yolu ile yükü sattrmaya yetkilidir. Eer yükün satnda sat geliri alacaklar ve yaplan masraflar karlamazsa tayan, aradaki fark, yükleten, gönderilen veya yük sahiplerinden talep ve tahsile yetkilidir. MADDE 12- Geminin i bu konimento ile belirtilsin veya belirtilmesin allm belirli veya ilan edilen corafi rota veya sra üzerinde yahut dndaki limanlara uramas ve hatta geminin boaltma liman yönünde seyretmemesi allm ve corafi rotadan ayrlmas halleri i bu sözleme ile üstlenilen yolculu un gereklerindendir. Gemi var olan önceki ve sonraki yolculuk program ile ilgili olarak, herhangi bir limana birden çok u rayabilece i gibi yolculuk program kapsam ndaki bir limana da uramayabilir. Geminin bo altma liman na yönelmeden veya yöneldikten sonra, yüklü veya yüksüz olarak pusulalar n: yolda düzeltmesi, havuza, kza a, onar m tersanelerine alnmas ,yak t kumanya ve malzeme almas , limanda kalmas , demir yerinin deitirilmesi; k lavuzsuz seyretmesi baka gemileri geçmesi veya kendini geciktirmesi, can veya mal kurtar lmas na balamas veya girimesi, silah, mühimmat harp malzemesi ve askeri malzeme ve her tur yük tanmas ve silahl yahut silahsz seyretmesi ayn ekilde tamamen i bu sözleme konusu yolculuun gereklerindendir. MADDE 13- Önceden kararlatrlm olmasa dahi, tayan yükün tamam veya bir ksmn,boaltma limanna doru sefer yapsn veya yapmas n kendisine ve bakalar na ait dier gemi veya gemilerle tamaya; karadan veya denizden göndermeye var yerinden baka bir limana kadar tay p yada rizikosu yükleyiciye ve masraflarn kendisine ait olmak üzere denizden veya karadan aktarmalar yapmaya, karaya ç karmaya, depolamaya, yeniden gemiye yükleyip göndermeye ve mavnalarda gemiden karaya, karadan gemiye sevk ettirmeye yetkilidir.Tayan n, geminin bo altma liman ndan baka son var yerine kadar yükün tanmas n üstlendii hallerde tayan nakliye komisyoncusu yerine geçer. Tayann sorumlulu u, iletilmesi kendi idaresi altnda bulunan bir gemi ile gerçekletirilen tama devresi ile sinirlidir. Bütün tamann navlunu tayan taraf ndan tahsil edilmi olsa dahi, bakalar n n sorumlulu u altnda yaplan tama devreleri içinde yükün ziya veya hasar ndan dolay hiçbir bak mdan tayan sorumlu deildir. Yük mümkün olduu kadar çabuk sevk olunur. Fakat tayan herhangi bir gecikmeden sorumlu deildir. MADDE 14-a) Kaptan veya tayan, geminin yüklenmesi, hareketi, rotas , urama limanlar beklemeleri, var yerine gelmesi, bo altmas yükün teslimi ve dier konularda herhangi bir hükümet veya böyle bir hükümet adna hareket eden veya ettiini belirten ki i yahut kurul tarafndan veya gemi tekne sigortas koullar na göre yetkili bulunan bir kurul veya kii tarafndan verilen emir, talimat veya tavsiyelere uyup uymamakta serbesttir. b)Eer sava sava a benzer haller veya çarpmalar n var oluu, yahut ta kuvvetle beklenir durumda olmas nedeniyle kaptan veya tayan yolculu un güvensiz, elveri siz hale geldii kan s na var lrsa yük, yükleme liman nda veya kaptan yahut tayann elveri li ve güvenilir kabul ettikleri baksa herhangi bir limanda bo alt labilir. c)Bulac hastalk tehlikesi, bulac hastalklar, karantina, buzlanma, elverisiz hava ve deniz artlar , grev, lokavt çalma kesintileri, k s nt lar ithal yasa yükleme bo altmada güçlükler yahut da t kan klk yüzünden alkoymaks z n, haciz olunmaks zn, gecikmeksizin, zarara uramakszn veya yükün tamamen yahut ksmen bir kay pla kar lamakszn yükleme limanndan ayrlmasnn bo altma limanna girmesinin yahut ula mas n n ve buradan allan tarzda bo altmaya giritikten sonra ayrlarak yolculu una devam etmesinin mümkün olmayaca konusunda bir kuku veya tereddüde dütükleri takdirde yükler yükleme liman nda veya güvenilir veya elverili kabul ettikleri dier herhangi bir limanda bo altlabilir. , . . . . d)Yukar daki paragraflarda söz konusu edilen Dumalarda ta yan veya kaptan herhangi bir anda hatta yükün teslimin-den ve yüklenmesinden ve konimentolar n düzenlenmesinden önce, sözlemeyi erteleme, geciktirmeyi veya feshetmeye yetkilidirler. i bu madde kararlarnn sn rlar içerisinde herhangi bir yükün bo altlmas veya yukar da belirtilen öneri, talimat yahut emirlere uyulmas sebebi ile yolculuun sona erdirilmesi halleri ibu sözlemenin tamamen yerine getirilmesi seklinde anlalacaktr, e)Tayann veya kaptann yukarda belirtildii gibi hareket etmeleri veya daha önce belirtilen geminin. bo altma limanna urayama mas yahut uram sa yükünü bo altamamas ve yükünü elveri li ve güvenli bir limana tamas veya bir sonraki seferinde bo altmak üzere gemide alkoymalar nedeni ile yaptklar veya yüke dü en tüm masraflardan yüklenen, gönderilen kon imento hamili, alici veya yükün sahibi müteselsilen sorumludurlar. f) bu maddede belirtilen Hallerde gönderilen mümkün oldu u takdirde haberdar edilecektir. MADDE 15- Say lan opsiyonlu bo altan limanlar ndan ilkine geminin var na en az 48 saat önce bo altma liman tayann bu ilk limandaki acentesine bildirilecektir. Bu bildirimin yoklu u halinde ta yan diledi i opsiyonlu limanda yükü bo altmaya yetkilidir. Bu durumda i bu sözle me tamamen gerçekletirilmi say lr. Opsiyon ibu konimentoda belirtilen yüklerin tamamn kapsar, ksmen kullanlamaz. MADDE 16- bu konimentoda, var, yerinde geminin varnn bildirimini isteyenlerin adlarn belirten herhangi bir kay t sadece gemi nin acentelerine verilen bir bilgi niteli inde olup, acente tarafmdan bir bildirimin yaplmamas ta yana herhangi bir sorumluluk yükleyemeyecei gibi gönderilen veya aliciyi da sözlemeden do an sorumluluktan kurtarma anlamnda deildir. MADDE 17-Aksine yerel liman teamülü olsa dahi, rhtmda veya aç kta gündüz veya gecenin herhangi bir saatinde, pazar ve dier resmi tatil günlerinde gemi bo altmaya hazr olur olmaz alclar veya temsilcileri gemi bordas hizasndan yükü teslim almak üzere hazr bulunmak zorundadrlar. Gemi herhangi bir ön bildirime gerek kalmaks zn boaltmaya balayabilir. E er yük alici tarafndan zaman nda teslim alnmaz veya gecikmeksizin gemi bordasndan çekilmezse tayan masraf ve rizikosu, alcsna alt olmak Üzere yükü bo altmaya, karaya çkartmaya veya göndermeye, maunaya veya depoya yahut antrepoya koydurmaya yetkili olup bu suretle tama sözlemesi tümüyle yerine getirilmi say lr. MADDE 18- Yükün bo altma liman nda i bu tama sözle mesi hükümlerinin s n rlar içinde teslim almaya yetkili olan kii-ye verilmesinden önce veya en geç bu kii tarafmdan kaldrld anda ve öngörülebilir nitelikte deilse böyle bir kiiye tesliminden itibaren 72 saat içinde zarar, hasar veya ziyan genel nitelii yazl olarak ta yan ve/veya acentesine bildirilecektir. böyle bir bildirimin yoklu u yükün konimento hükümlerinin snrlar içinde kusursuz teslim alndnn kantdr. Tayan ve gemi, yüklerin tesliminden veya yükün teslim edilmesi gereken tarihten itibaren bir sene içinde zarar, ziyan veya noksanlk sebebi ile dava alamad takdirde her türlü sorumluluktan kurtulurlar. MADDE 19-a) Ne tayc ne de gemi; yükleme öncesi gönderici tarafndan mallar için açkça daha yüksek bir tutar deklere edilip, konimentoya ilenip, navlun da yükün deeri baz alnarak hesaplanmad (ad valorem bazda) taktirde hangisi daha yüksekse beher kiloda 2 SDR veya beher pakette 667 SDR veya karlk gelen baka bir para birimi üstünde bir de ere sahip sradan navlun d paketlemeli yükler ile balantl herhangi bir kayp ve/veya hasar için hiçbir artta sorumlu olmayacaktr. b) bu konimentoda gösterilen Sat sözle mesi ve/veya sipari , mektubu veya Akreditif mektubu ve/veya proforma veya tediye faturalanma ait bilgiler konimentonun ciro kabiliyetini art rmakla sinirli olarak yükleyicinin istemiyle ve ona kolaylk olmak üzere kon imentoya konulmutur. Bu bilgiler mantken, tayan ve/veya kaptan, ve/veya gemi acentesi tarafmdan kontrol edilemeyecei gibi gerçekte de edilmemi tir, ve bunlara ili kin herhangi bir kan tlay c belge, rezervasyon ve/veya yüklemeden önce kendilerine ibraz edilmi / verilmi deildir. Bundan ötürü navlun, tayanca bilinmeyen, di er üzerinden deil, fakat sadece arlk yahut hacim ve yükün özel nitelikleri üzerinden tahakkuk ve/veya tahsil edilmi tir. Bu nedenle, bu ve benzeri bilgilerin bu kon imentoya konulm u olmas n n taraflarca yüklenen mala de er bildirimi olarak de erlendirilemeyeceini/kullanlmayacan ve bütün yük ilgililer ve hallilerinin böyle bir iddiada bulunmayacaklar konusunda tayan ile bütün halefleri dahil yük çkarlarn temsil eden i bu konimento hamili arasda karlkl olarak anlamaya varmlardr. . c)Yükleme öncesi hasarlardan ve bunlar n tama esnas nda artmas ndan ve bo altma sonras hasarlardan armatör sorumlu olmayacaktr. d) stif ve vantilasyon kusuru dnda oluacak hasarlardan ve çürüme bozulmalardan tayan sorumlu olmayacakt r. e) Yükün torbalar halinde bulunduu tamalarda tayan torbalar n saysndan sorumlu olmayacaktr. MADDE 20- a) New Jason Maddesi Yasa, anlama ve dier artlar altnda taycnn ihmali dahil herhangi bir sebeple seferin balangcndan önce veya sonra meydana gelen kaza, tehlike, hasar veya afetten dolay; mallar, gönderici, alc ve yükün sahipleri taycya ortaya çkan kurtarma ve yüklerle ilgili di er masraflar için katkda bulunacaklardr Kurtarma ile ilgili masraflar kurtarc gemi veya gemiler taycnn kendisine ait veya kendisi tarafndan iletilen bir gemi olsa da, yabanc bir ahsa ait bir gemiymi gibi tam olarak ödenecektir. Bu depozito; mallarn tahmini katilim pay üzerinden tayann veya acentesinin yeterli görecei miktarda ve talebi halinde her türlü kurtarma ücreti ve özel masraflarn katlm pay olarak; mal, gönderici, alici veya mal sahibi tarafndan yükün tesliminden önce tay cya ödenecektir b) Both to Blame Çarpma Maddesi ayet gemi bir baka gemi ile, dier geminin kusuru ve Taycnn seyirdeki veya iletimindeki Kaptan, Denizci, Pilot veya Hizmetlilerinin hareketi, ihmali veya hatas sonucu bir çarpma yaarsa, burada tanan yüklerin sahipleri Tayc gemi veya Tay c aleyhine hak talebinin bir parças olarak Taycy; dier veya tayc olmayan gemi veya Sahiplerine yük sahibine verdii kayp veya hasar veya herhangi bir hak talebi ile ilikili bu ekilde kayp veya sorumlulu un dier veya tay c olmayan gemi veya sahipleri tarafndan ödenmi olsun veya ödenebilir olsun telafi edilmesi veya ödenmesi ile ilgili sorumlu tutulmayacaktr MADDE 21-Genel Avarya Genel Avarya York-Antwerp 1994 Kurallarna göre stanbul'da ayarlanacak, belirtilecek ve çözülecektir. Genel Avarya'ya konu Yük Katk pay, bu avarya Kaptan, Pilot veya mürettebat n bir kusur, ihmali veya hatasndan kaynaklansa dahi Tay cya ödenecektir MADDE22-Yükleme ve bo altma giderlerinin yükleyiciye.gönderilene veya al c ya ait olma durumu yükleme ve bo altma limanlar nda geçerli olan teamüle göre kararlatrlr. MADDE 23- Geminin seyrüseferi ile veya idaresi ile veya yükleme veya bo altmas ile ilgili olarak, veya ba ka yolla kaptan güverte zabiti makinistler, k lavuz,tayfa,stevedor,gemi sahiplerinin acenteleri veya di er hizmetlilerin kusuru veya ihmallerinden do an zarar, ziyan ve kay p için gemi sahipleri sorumlu olmayacakt r.