İnsan hakları ihlallerinin kurbanlarında uzlaşmaya hazırlık hakkında

İnsan hakları ihlallerinin kurbanlarında uzlaşmaya hazırlık hakkında bir anketin
oluşturulması
Nadine Stammel, Frank Neuner, Maria Böttche, Christine Knaevelsrud
Özet
Arkaplan: Çatışma sonrası uzlaşmanın savaş ve çatışma yaşayanlar üzerinde olumlu bir etkisi
olduğu düşünülmektedir. Ancak, insan hakları ihlalleri bağlamında uzlaşmaya yönelik
bireysel hazırlığı değerlendirmek için geçerli anketler hakkındaki bilgi kısıtlıdır. Amaçlar: Bu
çalışma insan hakları ihlallerinin kurbanlarında uzlaşmaya yönelik bireysel hazırlığı
değerlendirmek amacıyla bir anket geliştirmeyi ve bu anketin pilot testini uygulamayı
hedeflemiştir. Yöntem: Anket geliştirilmiştir ve Türkiye’deki 60 yetişkin Kürt mülteciden
oluşan bir örneklemde pilot testi yapılmıştır. Ankete ek olarak, travmaya maruz kalma,
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB), depresyon, anksiyete, Kürt bireylere yönelik
algılanan duygusal yakınlık ile katılımcıların failleri ve genel olarak insanları ayırt etme
becerisi yapılandırılmış görüşmeler yoluyla değerlendirilmiştir ve uzlaşmaya hazırlık ile
ilişkileri analiz edilmiştir. Sonuçlar: Faktör ve madde analizi üç alt ölçeği olan (etkileşime
açıklık; intikam duygularının yokluğu; uyuşmazlık çözümlenmesine açıklık) 18 maddelik bir
anket meydana getirmiştir. Alt ölçekler için Cronbach α 0.74 ile 0.90 aralığında bulunmuştur
ve toplam varyansın %61’ini açıklamıştır. Failleri ve genel olarak insanları ayırt etme becerisi
ile algılanan duygusal yakınlığın uzlaşmaya hazırlığı en iyi yordadığı bulunmuştur. Travmaya
maruz kalma düzeyi uzlaşmaya hazırlık ile ilişkili bulunmamıştır. Her ne kadar uzlaşmaya
hazırlık TSSB, depresyon ve anksiyete ile olumsuz ilişki içinde olsa da, bu ilişkilerin hiçbiri
istatistik anlamlılık düzeyine ulaşmamıştır. Tartışma: Anket iyi psikometrik özellikleri olan
güvenilir bir ölçüm olarak görünmektedir. Farklı örneklemlerde daha ileri geçerlik
çalışmalarına ihtiyaç bulunmaktadır.
Anahtar kelimeler: affetme; travma; uyuşmazlık; anket; hayatta kalanlar
Citation: European Journal of Psychotraumatology 2012, 3: 15785 - DOI: 10.3402/ejpt.v3i0.15785