RC Ders sunusu- IX. hafta (02.12.2008)

Transkript

YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Ruminant Cerrahisi IX. Hafta
Ders Sunusu – 02.12.08
Tırnak biyomekaniği, topallık
patofizyolojisi, etyopatogenezis
BÜ
U.
Prof.Dr. O. Sacit GÖRGÜL
Öğr.Gör.Dr. Göksen ÇEÇEN
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
SÜT SIĞIRLARINDA AYAK
HASTALIKLARI
Prof. Dr. O. Sacit GÖRGÜL
Öğretim Görevlisi Dr. Göksen ÇEÇEN
Uludağ Üniversitesi
Veteriner Fakültesi
BÜ
U.
Cerrahi Anabilim Dalı
TĠGEM Eğitim Semineri - Karacabey
28 Mayıs 2008
Sunum Ġçeriği
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
GiriĢ
Ayak Hastalıklarının Önemi ve Nedenleri
Tırnak Biyomekaniği
Topallık ve Topallığın Patofizyolojisi
Tırnak Bakımı, Neden Önemli?
Tırnak Neden Kesilmeli ?
Tırnak Kesimi (Chiropody) Nasıl Yapılır?
Ayak Hastalıkları
* Bakım ve Barındırma (Travmatik) Nedenli
Hastalıklar (Non-enfeksiyöz ve Enfeksiyöz)
* Beslenme Nedenli Hastalıklar
 Ayak Hastalıklarının Sağaltımı








14.08.2009
TİGEM-Karacabey Eğitim Semineri 28 Mayıs 2008 BURSA
3
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Süt Sığırcılığında En Önemli
Ekonomik Problemler
TOPALLIKLAR
3
U.
Süt Sığırlarında
Dünyada % 26
1
2
BÜ
FERTĠLĠTE
14.08.2009
MASTĠTĠS
4
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Ekonomik Kayıplar
 Azalan-düĢük süt verimi,
U.
Azalan-düĢük reproduktif performans,
Yüksek oranda yetiĢtirmeden çıkarma,
Sütün dökülmesi,
Topallayan ineğin özel bakım masrafları,
Ġlaç gideri,
Veteriner Hekim ücreti.
BÜ






14.08.2009
5
I
HASTALIK
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
Başlangıç ilk 10-12 saat
Her saat için % 1 süt verimi kaybı
2-3 gün devam
eden süreç
BÜ
U.
% 20 süt verimi
14.08.2009
kaybı (1-1.5 ton)
% 20 ağırlık kaybı (100 kg)
6
!!!
Bakıma Önem
Vermemek
Barındırma
Yaralanma
Beslenme
U.
!!!
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Ayak
Hastalıkları
Nedenleri
Ayak
Hastalıkları
Nedenleri
Kalıtım
BÜ
Enfeksiyon
14.08.2009
7
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Kalıtımla Geçen Bozukluklar
Ekstremitelerin Hatalı
Tutuluşu (AMUDĠYET)
Çok Küçük Tırnak Yapısı
BÜ
U.
Yüksek Verim
14.08.2009
8
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
BÜ
U.
AMUDĠYET
14.08.2009
9
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
BĠR SÜRÜNÜN BAKIMINDA
ĠLK ÖNEMLĠ HUSUS;
AYAKLARIN DURDUKLARI
YER , BAKIMI ve
BESLENMEDĠR !
14.08.2009
10
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
11
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
TIRNAĞIN
BĠYOMEKANĠĞĠ
Tırnağın anatomik ve fizyolojik
yapısı
U.
 TaĢıyıcı ve asıcı sistemler
 Vücut ağırlığının taĢınması
BÜ
 Vasküler yapılar
14.08.2009
12
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
Ayak
Anatomisi
14.08.2009
13
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Vücut Ağırlığının TaĢınması
14.08.2009
14
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Vasküler Yapıların Etkilenmesi
14.08.2009
15
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
Biyomekaniğin Olumsuz
Etkilenmesi
14.08.2009
16
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
BÜ
U.
TOPALLIK ve
TOPALLIĞIN
PATOFĠZYOLOJĠSĠ
14.08.2009
17
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Topallık
BÜ
U.
 Süt sığırlarında ciddi bir sağlık problemidir
14.08.2009
18
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Klinik Tanı
Normal (0)
BÜ
U.
 DuruĢ ve yürüyüĢ normal
 Tüm ayaklar aynı Ģekilde hareket eder
Duruşta Sırtın Pozisyonu : Düz
14.08.2009
Yürüyüşte Sırtın Pozisyonu : Düz
19
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Klinik Tanı
Hafif Dereceli Topallık (+)
BÜ
U.
 DuruĢ sırasında sırt düz, fakat yürüyüĢte kavislenme
 YürüyüĢte çok hafif düzeyde anormallik
Duruşta Sırtın Pozisyonu : Düz
14.08.2009
Yürüyüşte Sırtın Pozisyonu : Kavislenme
20
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Klinik Tanı
Orta Dereceli Topallık (++)
BÜ
U.
 Dururken ve yürürken sırtta kavislenme
 Bir ya da daha fazla ekstremite ile kısa adımlar
Duruşta Sırtın Pozisyonu : Kavislenme
14.08.2009
21
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Klinik Tanı
ġiddetli Topallık (+++)
BÜ
U.
 Dururken ve yürürken sırtta kavislenme
 Ağırlığı taĢıyacak en azından bir ya da daha fazla ekstremite
14.08.2009
22
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Klinik Tanı
ġiddetli Topallık (+++)
BÜ
U.
 Sırtta kavislenme, bir ekstremite üzerine ağırlık vermekten
kaçınma
 Yatar pozisyondan ayağa kalkmada zorlanma ya da ayağa
kalkmaktan vazgeçme
14.08.2009
23
TOPALLIĞIN PATOFĠZYOLOJĠSĠ
Squamos epitelyum
 Farklı sinir uçları
 Reseptör hücreler
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Corium ungulae
Tırnak uzaması corium papillarından,
lezyonlar keratinizasyon anormalliklerinden
oluĢurlar
Bağ doku
EPĠTELYUM
 Sellüler
değiĢim
 Özel
hücreler
DeğiĢik stimuluslar
 Mekanoreseptör hücreler ( Tırnağın
yerle pozisyonunu düzenler)
 Nocireseptör hücreler ( Ağrı
oluĢumunu stimule ederler)
U.
Hiperplastik arterosklerozis
(dolaĢım bozuklukları)
UzamıĢ tırnaklarda, lateral ve medial tırnaklara ağırlık
dağılımı düzensizlikleri, nocireseptörleri stimule eder.
Normal tırnak 409.9. N / cm2
UzamıĢ tırnak 580.2 N / cm2
Ġkemi-sellüler hipoksi
LEZYON
Anormal tırnak dokusu üretimi
14.08.2009
BÜ
UzamıĢ, kesilmiĢ tırnak 494.6 N / cm2
AĞRI
Anormal keratogenezis
TOPALLIK
24
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
PATOGENESĠS –IDeforme Tırnak Yapıları
Tırnak Biyomekaniği Bozulur
Ağırlık Dağılımı Dengesizliği




Contusio
Eritem
Ġmbibisyon
Ülser-ulkus
BÜ
U.
Corium ungulae DeğiĢik Derecelerde Etkilenir
Non enfeksiyöz- enfeksiyöz Ayak Hastalıkları
14.08.2009
25
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
PATOGENESĠS-IIBeslenme Bozuklukları
Yüksek Enerjili Proteince
Zengin Yemler
Rumen-Asidozis
Amonyak
U.
Karaciğerde Detoksifikasyon
Bozukluğu
BÜ
 Corium’da dolaĢım bozukluğu
 Yapısal bozukluklar
 Aseptik yangı
14.08.2009
Karbonhidratlar ve Küflü Yemler
 Histamin
 Laktik asit
 Endotoksinler
Corium ungulae etkilenir
 Vazodilatasyon
 Permeabilite artıĢı
 Eksudasyon
 Capsula ve corium bağlantıları gevĢer
 Kornü tabakası kalitesi bozulur
26
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
PATOGENESĠS-IIIBarındırma
Bozuk Ahır Hijyeni
 Ezikler
 Yaralar
U.
 Enfeksiyon
 Dermatitis
 Hiperkeratoz
 Maserasyon
Barındırma Bozuklukları
BÜ
Non enfeksiyöz- enfeksiyöz Ayak Hastalıkları
14.08.2009
27
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
28
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
Ayak, Tırnak Bakımı Neden Önemli
?
?
BÜ
Nasıl Yapılmalı
14.08.2009
29
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
30
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
BÜ
U.
Barındırma koĢulları
14.08.2009
31
Uygun olmayan
ızgaralar
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Hareket - yürüyüş
14.08.2009
32
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
33
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
BÜ
U.
Ayak banyoları
14.08.2009
34
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Bakırsülfat (Göztaşı)
% 2.5-3-5 – 8- 10
2.5 – 3-5-8-10 kg + 100 lt su
U.
Banyo solusyonları
Çinkosülfat
% 5 - 10
BÜ
Formaldehit (Formalin)
% 3-5 - 10
14.08.2009
% 40 formaldehit
3-5-10 lt + 100 lt su 15 °C
35
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Formalin % 2 + bakır sülfat % 10
karışım
Formalin % 1 + bakır sülfat % 5
BÜ
U.
Uygulama:
 ilk hafta günde 2 kez
 Ġkinci hafta günde 2 kez
 Üçüncü hafta haftada 1
 Dördüncü hafta haftada 1
14.08.2009
36
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Antibiyotikli Banyolar
 Eritromisin
gün
 Oksitetrasiklin
 Tetrasiklin
 Linkospektin
350 mg / Litre – 210 gr/100 Lt 2
24 gr/ Litre üç kez
1-10 gr/ Litre 4-5 gün
150 gr/200 Litre su
U.
 Linkomisin + Spektinomisin
(33 gr)
(66 gr)
* Terapötik etki
* Koruyucu etki
200 Litre suda
400 Litre suda
! Ayak Banyolarında antibiyotikler
süratle nötralize olurlar.
Bu nedenle 150-200 inek geçiĢi için
kullanılırlar.
BÜ
Ayda bir kez ve üç gün süreyle
% 1 sol.
14.08.2009
37
!!! Uyarı:
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Ayak banyolarının uygulanmasında şu hususlara
dikkat edilmelidir:
1. Hayvanların banyo suyunu içmemeleri için
önceden sulanmış olmaları gerekir,
U.
2. Banyo ilaçlı suyunun tırnak üzeri kısımlarda
deriyi etkilememesi için ilaçlı su yüksekliğinin 8 - 10
cm’ den fazla olmamasına dikkat edilmelidir,
BÜ
3. Buharlaşma ile su kaybı nedeniyle ilaç
yoğunlaşması oluşacağı göz önüne alınarak, ilaç
etkisi kaybolmayacak, ancak zarar vermeyecek su
ilavesi yapılmalıdır.
14.08.2009
38
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
Rovimix-H 100 Biotin 20 mg/gün/sığır 6 ay
Gabiotan
Avidin
40 mg/gün/sığır 50 gün
I
Vitamin ilavesi
Mineraller
U.
Çinkometionin 70 mg/gün/sığır 40 hafta
EDDI koruyucu: 0.2 gr/gün/sığır
sağaltım: 1.0 gr/gün/sığır 30 gün
Antibiyotik
BÜ
Klortetrasiklin 50 mg/kg ağız yolu 28 gün
14.08.2009
39
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
40
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
TIRNAK
NEDEN
KESĠLMELĠ
14.08.2009
?
41
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Tırnağın Uzaması
BÜ
5 – 13 mm
14.08.2009
3 – 5 mm
42
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Normal Tırnak
Özellikleri
A
BÜ
B
14.08.2009
43
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
DEFORME TIRNAK
YAPILARI
14.08.2009
44
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Sivri ve uzun tırnak
14.08.2009
45
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
BÜ
U.
Yayvan – geniş tırnak
14.08.2009
46
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
Dik tırnak
BÜ
U.
50 - 55
14.08.2009
Ayrık tırnak
47
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
Burulmuş tırnak
14.08.2009
48
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Makasvari tırnak
14.08.2009
49
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
50
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
BÜ
U.
TIRNAK
NASIL
KESĠLĠR
14.08.2009
?
51
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
TIRNAK KESĠMĠ (CHIROPODY)
 Fonksiyonel tırnak kesimi (fonksiyonların
fizyolojik devamlılığı için)
BÜ
U.
 Korrektif / Terapötik tırnak kesimi ( Deforme
tırnağın kesilerek düzeltilmesi ve lezyonun
açığa çıkarılması, sağaltım uygulanması)
14.08.2009
52
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Hayvancılıkta Ġleri Ülkelerde Tırnak
Kesimi Yapılma Oranları
U.
Yılda bir kez (% 44)
 Yılda iki ya da daha fazla (% 34)
 Gerektiğinde (% 22)
BÜ
YetiĢtiricilerin % 71 profesyonel
tırnak bakım teknisyeninden
yardım alıyor
14.08.2009
53
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
Tırnağın kesilip, düzeltilmesinde
kullanılan aletler
14.08.2009
54
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
55
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
56
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
57
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
58
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
59
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
60
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
61
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
TIRNAĞIN KESĠLEREK
DÜZELTĠLMESĠ
BÜ
U.
TIRNAĞIN
KESĠLEREK
14.08.2009
62
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
63
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
?
BÜ
Ayak Hastalıkları
14.08.2009
64
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
SINIFLANDIRMA
 Beslenme Nedenli
Laminitis
Beyaz çizgi
ayrılması
Taban ulkusu
Ökçe erezyonu
BÜ
U.
 Bakım ve Barındırma
Nedenli (Travmatik)
Non-enfeksiyöz
Enfeksiyöz
14.08.2009
65
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
PODODERMA (CORIUM UNGULAE)
HASTALIKLARI

U.
 Pododermatitis aseptica acuta ve chronica
* Pododermatitis aseptica acuta circumscripta
* Pododermatitis aseptica profunda
* Pododermatitis aseptica diffuza ( Laminitis)
Pododermatitis enfeksiyoza
BÜ
* Pododermatitis purulenta (supf., profunda)
* Pododermatitis gangrenosa
* Pododermatitis necroticans
14.08.2009
66
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Özel Pododermatitis’ler
Rusterholz spesifik travmatik
taban ulkusu (ülseri)
U.
 Ġrinli ve fistüllü travmatik yan
duvar ulkusu (ülseri)
BÜ
 Tabanda yabancı cisim batması
14.08.2009
67
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Capsula Ungulae Ġçerisindeki Bölümlerin
Hastalıkları
 Ayak Ekleminin Yangısı (Podoartritis)
* Aseptik
* Purulent
 Distal sesamum ungulae nekrozu
U.
 M. Flex. Dig.prof. Tendosu nekrozu
BÜ
 Ayak Kemiği (III.Phalanx) Hastalıkları
* Kırığı
* Nekrozu (Tırnak ucu nekrozu)
* Apse
14.08.2009
68
Ayak Derisi ve Tırnak Sınırı (Subungular)
Hastalıkları
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
 Korona bölgesi yaraları (attent)
* Koroner flegmon
* Koroner apse
 Ökçe Çürüğü
 Ökçe Erezyonu
DSDS
(Digital skin
disorder syndrom)
U.
 Digital ve interdigital dermatitis
BÜ
 Panaritium (korona, deri, deri altı, tendo, eklem ve
kemik, interdigital)
 Limax, Tylom, Hyperkeratoz, Fibroma
14.08.2009
69
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
limax
U.
Koroner apse
BÜ
Beyaz çizgi hastalığı
14.08.2009
70
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
Çift taban oluşumu
14.08.2009
71
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Tabanda Yabancı Cisim Penetrasyonu
BÜ
U.
 Tabanın herhangi bir
kısmında sert, sivri,
organik ya da inorganik
cisimler nedenli
yaralanmalar oluĢabilir
 Yabancı cismin
uzaklaĢtırılması yeterli
değildir, sağlıklı doku
bırakana kadar tabanda
inceltme yapılmalıdır
 Yangı durumuna göre
küretaj, iyotlu tampon ve
bandaj uygulanır
14.08.2009
72
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Tabanda Yabancı Cisim Penetrasyonu
14.08.2009
73
Tırnak Çatlakları
Tip II
BÜ
U.
Tip IV
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Tip I
14.08.2009
Tip III
Tip V
74
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
Yatay oluk ve çatlak
14.08.2009
75
Solea Apsesi
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
 Nedenler
– yaralanmalar
– beyaz çizgide ayrılma
(taban-tırnak duvarı sınırında)
 Genellikle topallık akuttur (klinik bulgular ani baĢlar)
– travma ile karıĢabilir
– inek etkilenmiĢ ayak
üzerine ağırlığını
vermekten sakınır
 Enfeksiyon daha derin yapılara ulaĢabilir
-Koroner bantta ĢiĢlik görülebilir
14.08.2009
76
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Tırnak ucu ve solea apsesi, ülseri
14.08.2009
77
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Solea Apsesi
14.08.2009
78
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Sağaltım
BÜ
U.
 Anestezi !! (ĠVRA)
 Lezyon alanının
inceltilmesi
 Drenajın
sağlanması
14.08.2009
79
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Sağaltım
BÜ
U.
Lezyonlu tırnağın yerden
yükseltilmesi
– tahta blok
– ayakkabı
Bandaj
– antiseptik
– antibiotikli (topikal uygulamabandaj ile)
– iyileĢme aĢamasında düzenli
bandaj değiĢimi
14.08.2009
80
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
Yüzlek ve komplike olmayan
taban ulkusu
I
Taban Ulkusu (Ülseri)(Rusterholz)
BÜ
U.
 Tek taraflı eĢit olmayan ağırlık
yüklenmesi
 Ayak ekleminin aĢırı gerilmesi
 III.phalanx tuberositas
flexoria’da ostitis
 III. Phalanx arka kenarı basıncı
nedeniyle ökçe taban geçiĢ
bölgesinde
* infiltrasyon
* vasküler değiĢiklikler
* anemi, nekroz
* Kornü hücrelerinin
deformasyonu
* Kornuasyonun durması
* Corium ungulae prolapsusu
!!! Perforasyon yok
14.08.2009
81
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
Komplike olmayan, yüzlek ulkus
14.08.2009
82
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Komplike Taban Ulkusu (Ülseri)
BÜ
U.
 Corium ungulae’de
perforasyon
 Ülseratif yara
 Sondalamada farklı
derinlikte kanal
 Prof.tendo parsiyel
nekrozu
 III. Phalanx
 Distal sesamum
ungulae
 Bursa podotrochleare
 Ayak eklemi
 Prof ve supf. Tendo
ortak tendovaginaları
14.08.2009
83
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
84
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
85
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Taban Ulkusu (Ülseri)
BÜ
U.
 Pododermatitis
Circumscripta
 Taban-ökçe geçiĢinde
Aseptik (non-enfekte)
nekroz
 Genellikle
arka ayaklarda lateral
tırnakta
14.08.2009
86
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
BÜ
U.
 DüĢünülen mekanizması
– taban-ökçe geçiĢinde tırnakta aĢırı uzama
– ↑ bu bölgeye binen ağırlıkta
– tırnaktaki aĢırı büyüme sonrası ezik ve hemoraji
– aseptik laminar nekroz
 Beton zeminde kalan
hayvanlar gözlenmeli
14.08.2009
87
Sağaltım
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
BÜ
U.
 EtkilenmiĢ tabanın
inceltilmesi
 Lezyonu açığa çıkarmak
 Bandaj
 Tırnak protezi
– 2-4 kez ve 4-8 gün
arayla değiĢtirme
– iyileĢme prosedürü
tamamlanana kadar
14.08.2009
88
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
Travmatik Spesifik Yan Duvar Ülseri
14.08.2009
89
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Ökçe Erozyonu
BÜ
U.
 Süt sığırlarında
yaygın bir problem
 Diğer ayak
yaralanmaları için
artan risk
 Nemli, ıslak ve dıĢkı
dolu yerlerde daha
çok görülür fakat
diğer risk faktörleri
tam olarak
bilinmemektedir
14.08.2009
90
Ökçe çürüğü
BÜ
U.
Sağlıklı ökçe
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Ökçe Çürüğü ve Erozyonu
14.08.2009
 Ökçelerin normal
yumuşak kısımlarında
yıpranma / aşınma
 Ayağın arkaya doğru
rotasyonu ile
sonuçlanabilir, tırnak
ucunun yukarı kalkmasına
neden olabilir
 Derin erozyon sonrası
ökçelerde enfeksiyon
 Beyaz çizgide axial
oluklanma
91




YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Etiyoloji ve Patogenesis
BÜ
U.
Dichelobacter nodosus
Miks enfeksiyon
Serbest sistemde daha fazla görülür
Bulbar (ökçe) kapsulasında maserasyon, oblik oluklar
ve bu bölge kapsulasının ayrılması
 Corium kısmının açığa çıkması
14.08.2009
92
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Ökçe erezyonu
BÜ
Ökçe coronası ayrılması
14.08.2009
93
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Sağaltım ve Kontrol
• Ayak banyoları
• GevĢek ve ayrılmıĢ
tırnak dokularının
uzaklaĢtırılması
• Topikal antibakteriyel
uygulaması
BÜ
U.
• Çevresel faktörlerin
iyileĢtirilmesi
- Islak zeminin
temizliği
- Kuru, bol altlık
- Kuru ve temiz
ayaklar
- Tırnak bakımı
14.08.2009
94
Digital Dermatitis
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
 BulaĢıcı bir hastalıktır
 Ġlk olarak 1974 yılında tanımlanmıĢtır (Mortellaro
Diseases)
14.08.2009
95
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
BÜ
U.
Digital dermatitis
Ġnterdigital dermatitis
14.08.2009
96
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Digital Dermatitis
BÜ
U.
 Etiyoloji bilinmiyor fakat
lezyonlardan
genellikle spirochetes treponema (Borgellia
durcfreii) izole edilir.
 Lezyonların görünümü ve
yerleĢimi farklıdır
 Genellikle hijyenik olmayan
yerde bakılan
sığırlarda gözlenir
14.08.2009
97
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
DD/PDD
BÜ
U.
 Papillomatous digital dermatitis (PPD) ve digital
dermatitis (DD) aynı hastalığın farklı safhaları
olarak düĢünülür
 PPD daha kronik olan formdur, papilloma-benzeri
vejetatif yapılar ile karakterizedir
 Papillamatous lezyon oluĢumundan birkaç hafta
sonra epidermal proliferation gözlenir
14.08.2009
98
Çoğunlukla plantar, bazen dorsal yerleĢim
Deri ve capsula ungulae geçiĢinde (subungular)
2-6 cm boyutlarında
dairesel, oval ya da “U” biçiminde
Demarke, ağrılı, travmatize oldukta kanamalı, kırmızı,
gri, siyah renkli ve fena kokulu lezyonlar
• Eroziv ya da proliferatif
• Histopatolojik olarak stratum spinosum içerisinde
spirochetes’ ler görülür
BÜ
U.
•
•
•
•
•
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Klinik Bulgular
14.08.2009
99
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
100
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Ġnterdigital Dermatitis
BÜ
U.
 Ġnterdigital
necrobacillosis’te
karĢılaĢılan yarık ve
ayrılmalar olmaksızın
interdigital derinin yangısı
 F. necrophorum ve
Dichelobacter
(Bacteroides) nodosus
 DD ile iliĢkili olabilir
 Kontrol ve sağaltım DD’te
olduğu gibidir
14.08.2009
101
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Digital Dermatitis
BÜ
U.
• Kontrol / Önlem
• Sağaltım
– topikal antimikrobiyaller – spreyler
– ayak banyoları
• Oxytetracycline
• Lincomycin /
spectinomycin
• Erytromycin
• Cefquinome
14.08.2009
102
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
Ayak Banyosu
* Koruyucu
BÜ
* Terapötik
14.08.2009
103
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Digital Dermatitis
BÜ
U.
• AĢı ??
– Anekdotal – baĢarı / yetersiz
– Ekonomik değil
14.08.2009
104
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Digital Dermatitis
BÜ
U.
Altlık temizliği / bakımı
• Biyogüvenlik (Biosecurity)
– Tırnak Bakımı yapan kiĢiler / yeni sığırların izolasyonu
14.08.2009
105
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Ayak Çürüğü
BÜ
U.
Yaygın adlandırma
- Interdigital Necrobacillosis
- Footrot
- Foul-in-the-foot
- Interdigital Pododermatitis
- Phlegmona Interdigitalis
- Rot foot
- Panaritium
- Paronchia contagiosa
14.08.2009
106
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Tanım
• Enfeksiyöz hastalık
– Fusobacterium necrophorum
– Bacteroides melaninogenicus
U.
• En yaygın Ģikayet topallıktır, anoreksi,
genel durum bozulur
BÜ
• Dokularda Yangı (ĢiĢkinlik), özellikle
interdigital aralıkta
14.08.2009
107
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Nedenler
• Fusobacterium necrophorum
– leukotoxin üretir (fagositozisi inhibe eder)
BÜ
U.
• Bacteroides melaninogenicus
– proteasları üretir (bir collagenase içerir)
subcutaneous doku ve tendonlara zarar verir
14.08.2009
108
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Klinik Bulgular
BÜ
U.
• Topallık
– Ģiddetli olabilir
– bir ya da daha fazla ekstremiteyi içerebilir
– arka ayaklar > ön ayaklar
– tipik olarak duruĢ sırasında ilgili ayak istirahat
halindedir
14.08.2009
109
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Klinik Bulgular
• Ġnterdigital bölgede ĢiĢlik
– yumuĢak ökçeler ve koroner bölgeye kadar ulaĢabilir
– ĢiĢlik proksimal yönde de yayılabilir fakat çok yaygın
değildir
BÜ
U.
* Korona
* Subkutan- derialtı
* Ġnterdigital
* Tendo
* Kemik
* Eklem
14.08.2009
110
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Klinik Bulgular
BÜ
U.
• Ağrı
• AteĢ (Ģiddetli vakalarda)
• Nekrotik dokular
• “Kötü koku !”
14.08.2009
111
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Komplikasyonlar
BÜ
U.
• ġiddetli vakalarda
– ayağın diğer yapıları içerisine
enfeksiyon ulaĢabilir
– septik arthritis –
tenosynovitis
14.08.2009
112
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
panarisyum
14.08.2009
113
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
• Kaba temizlik, nekrotik dokuların debridmanı
I
Sağaltım
BÜ
U.
• Bandaj / Pansuman
– Antimikrobiyal (CUSO4, tetracycline, sulfa)
• Antimikrobiyaller (sistemik) 3-5 gün
– Sulfonamitler (sulfamethazine)
– Oxytetracycline (uzun etkili LA)
– Procaine penicillin
- Amoxicillin (I.M., S.C)
- Ceftiofur (I.M.,S.C.)
- Erytromycin
- Sulfadimethoxine
• Klinik etkiye göre kullanım
• Ayak banyoları (Cu SO4 , Zn SO4 )
• Fusobacterium necrophorum aĢıları
14.08.2009
114
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
115
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
BESLENME NEDENLĠ
AYAK HASTALIKLARI
14.08.2009
116
LAMĠNĠTĠS
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
“Pododermatitis aseptica diffuza”
BÜ
U.
 Tırnak dermisi (corium ungulae)’nin subklinik,
akut, subakut ve kronik seyirli diffuz ve
aseptik yangısıdır
14.08.2009
117
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
LAMĠNĠTĠS
 Sığır topallıklarının %17- 55’ inin laminitis’e ilişkin
şekillendiği bildirilmiştir
 Ancak gerçek insidansın belirlenmesi güçtür (SL !!!)
BÜ
U.
Subklinik (SL)
Klinik bulgu göstermeksizin dermis,
bazal membran ve laminar
epidermisin normal yapılarında küçük
değişiklikler (mikroskopik patoloji ya
da bunların fizyolojisindeki
değişiklikler)
SL, sürülerde topallıkların büyük bir
etiyolojik faktörüdür (% 37)
14.08.2009
Kanama odakları
118
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Laminitis Ġnsidansı
BÜ
U.
 Akut vakalar --- sporadik
 Subakut
 Kronik
yaygın
 Subklinik
14.08.2009
119
Etiyoloji
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
LAMĠNĠTĠS
BÜ
U.
 Multifaktöriyel
 Histamin
 Laktik asit
 Endotoksinler ile
 Kortikostreoid
 Östrojen gibi hormonların kan seviyelerinin
değişmesi önemli rol oynar
14.08.2009
120
 Etiyoloji
14.08.2009
U.
Beslenme hataları
Kalıtım (Jersey ırkı)
Doğum (özellikle genç hayvanlar)
Travma (Ayaklara aĢırı yük binmesi)
Sistemik hastalıklar (Metritis, mastitis, panarisyum)
Bakım (barındırma, altık , egzersiz, tırnak bakımı)
Hormonal faktörler
Viral respiratorik hastalıklar (endarteritis)
Yüksek dozda kortikosteroid uygulamaları
Postparturient laminitis (otointoksikasyon)
BÜ










YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
LAMĠNĠTĠS
121
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
Asidozis
Laminitis
BÜ
U.
Beslenme
14.08.2009
122
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Yüksek verimli süt ineklerinde karbonhidratça yüksek
yemlere ihtiyaç duyulur
MISIR
Buğday
U.
Tahıl
taneleri
Rumen
BÜ
Uçucu Yağ Asitleri
İnek için önemli
enerji kaynağı
14.08.2009
123
Rumen
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Uçucu yağ asitleri üretimi çok fazla olursa
BÜ
U.
• pH
• Akut asidozis
< 5.0
• Subklinik
asidozis < 5.5
14.08.2009
Sistemik
Değişiklikler
Sistemik
Değişiklikler
• Organik asit artışı
• Genelliklede laktik asit
• Ruminal motilitede
azalma
• Stazis
• Rumenitis
• Hiperkeratozis
• Düzensiz iştah
• Kilo kaybı
• Diyare
• TOPALLIK
124
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
Aşırı
I
Rasyon
Bozuk Gıdalar
Karbonhidrat
Histamin
Karbonhidrat
Gereksinimi
Karaciğer
U.
Asidozis
Laktik asit
BÜ
Endotoksinler
14.08.2009
125
Protein
Aşırı Protein
Gereksinimi
RASYON
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Enerji Açığı
Amonyak
KARACĠĞER
Detoksifikasyon
Süt Proteinlerinin
Oluşumu
BÜ
U.
Tırnak Yapılarının
Oluşumu
14.08.2009
126
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Asidozis ile Laminitis’in bağlantısı
14.08.2009
127
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Laminitis geliĢiminde beslenme, hastalık ve
çevre iliĢkisi
Histamin Teorisi
14.08.2009
128
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Subklinik Laminitis’in GeliĢim AĢaması
14.08.2009
129
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Kronik Laminitis’in GeliĢim AĢaması
14.08.2009
130
Tırnak Yapısı ve Mikrosirkülasyonun Olumsuz Etkilenmesi,
Diskeratotik DeğiĢiklikler
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Vasküler yapıda değişiklik yapan
mediatörler
Mikrosirkülasyon
bozuklukları
Epidermiste reaktif
değişiklikler
U.
Epidermal
vaskularizasyonu
n kesilmesi
BÜ
L
A
M
Ġ
İştah kaybı
N
Ateş
Kan
Ġ
Kapillerlerde
n kan
damarları
T
sızıntısı
hücrelerinde
Ġ
Kemik
ölüm
reabsorbsiyon
S
u
131
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
 Laminitis, predispose faktörlerin bir kombinasyonu
olarak; Tırnak epidermisinde boynuzsu tırnak
oluşumu, normal hücre farklılaşmasının, vasküler
reaktivite ve mikrosirkülasyonun kesintiye uğraması
nedeniyle oluşur
BÜ
U.
 Düşük kaliteli capsula ungulae gelişimine neden
olarak
 Taban ülseri
 Beyaz çizgi hastalığı vb..
 Birçok ayak hastalığının
oluşumuna yolaçar
14.08.2009
132
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Klinik Bulgular
 Subklinik Laminitis
BÜ
U.
 Hayvanda duruş ve yürüyüş bozukluğu yoktur
 Tabanın inceltilmesini takiben, daha çok ağırlık
taşıyan taban yüzeylerinde gözlenen hemoraji,
sarımtırak renk değişikliği ile karakterize
balmumu kıvamı ve tırnak duvarındaki
konkavite
 Birçok araştırıcı tarafından, beyaz çizgi
hastalığı, taban ülseri, yumuşak ökçe erozyonu,
çift taban oluşumu gibi ayak hastalıklarına yol
açan bir sendrom olarak değerlendirilir
14.08.2009
133
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Subklinik Laminitis
Sellüler nekroz ve yaygın
kanamaların görülmesi
tırnağın dış katmanlarında
özellikle beyaz çizgi ve
U.
solea’da 40-60 gün sonra
Laminar sellüler nekroz
nedenli beyaz çizgi
BÜ
ayrılması 120 gün sonra
14.08.2009
134
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
Subklinik laminitis
14.08.2009
135
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Klinik Bulgular
 Akut Laminitis
BÜ
U.
 Genel Bulgular
Sırt kamburlaşmış
Ön ekstremiteler normalden daha geride, arka
ekstremiteler karın altına toplanmış duruş tipiktir
Yürümeye isteksizlik
Genelde birden fazla ayakta topallık
Şiddetli olgularda basış süresi ve adım boyu
kısalmıştır
14.08.2009
136
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Akut Laminitis
14.08.2009
137
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Klinik Bulgular
 Akut Laminitis
 Lokal Bulgular
BÜ
U.
Ayaklarda sıcaklık ve şiddetli ağrı
Akut bulguların başlamasını takip eden günlerde
tırnakta şekil değişiklikleri
Ayak tabanında yumuşama (balmumu kıvamı)
Yabancı cisim penetrasyonu
İncik arterlerinde pulzasyon artışı
14.08.2009
138
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
 Subakut Laminitis
I
Klinik Bulgular
BÜ
U.
 Daha çok doğumdan sonraki 1-2 ay içerisinde ortaya çıkar
 En fazla arka ayak lateral tırnakta görülür
 Corium’un dolaşım sisteminde belirgin bir bozulma oluşur
 Tabanda ve beyaz çizgide kırmızı-sarımtırak renk
değişiklikleri belirgindir
 Çoğunlukla akut topallık görülmez
 Ancak sıkıntılı ve bozuk yürüyüş dikkati çeker
 Arka ayaklarda lateral tırnakların 3. phalanxın posterior
kenarına yakın bölgelerde taban ülseri oluşabilir
 Ön ayaklarda ise iç tırnakların aynı kısımlarında hemorajik
alanlar oluşur
139
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Klinik Bulgular
 Kronik Laminitis

14.08.2009
U.




Sistemik bulgular azalmıştır
Hayvanda kilo kaybı ile birlikte tutukluk gözlenir
Tırnaklar uzamış, genişlemiş, taban düzleşerek dışbükey bir görünüm almıştır
Tırnağın dorsal yüzündeki konkavite ile birlikte corium coranarium’a paralel,
abaksiyal yönde ökçeye doğru birbirinden ayrılan çizgiler oldukça belirgindir
Genelde lateral tırnak medial tırnaktan daha yüksektir
Ökçeler yükselmiştir
Taban yontulduğunda yumuşaklık, hemoraji ve şekil değişiklikleri görülür,
Hemorajiler özellikle tabadan ökçeye geçiş bölgesinde ve abaksiyal beyaz
çizgide yerleşir
Yer yer yabancı cisim penetrasyonu görülür
BÜ




140
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Tanı
BÜ
U.
 Klinik Bulgular
 Kronik laminitis
* Radiyografi – rotasyon P3
* Akut laminitiste belirleyici değil
*Tırnak duvarı dorsalinde konkavite
 Tırnak kontrolü
 Tırnak tabanında aĢınma
– diğer hastalıklar
(tırnak tabanında ezik, subsolar abse,
beyaz çizgi hastalığı gibi) dışında
14.08.2009
141
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
 Beslenmenin düzenlenmesi
– Dengeli rasyon (zn, methionine)
I
Sağaltım
 BESLENMEDE NELERE DĠKKAT EDĠLMELĠ !!
BÜ
U.
 Postpartum dönemde, yüksek verim için ani rasyon
ilavesi ( gebelikte % 10-12 protein ve 13 MCal enerji
gerekir). Doğum günü ve sonrasında protein % 18 ve
MCal 17.5 olacak Ģekilde yükseltilirse, SL 40-60 gün
içerisinde oluĢur
 Gebelerde uygulanan rasyon ile yüksek verim rasyonu
arasında yeterli bir geçiĢ süresi olmaması. Yeterli olan
bu rasyon yerine, yüksek verim rasyonu verildiğinde,
enerji ve protein aniden yükselerek SL riskini artırır
142
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
 BESLENMEDE NELERE DĠKKAT EDĠLMELĠ !!
BÜ
U.
 Diyetteki enerji düzeyinin 0.2 MCal olarak ani yükselmesi
 Diyetteki protein oranının, % 0.5 oranında ani yükselmesi
ve % 17.5-18.0 protein oranı SL riski oluĢturur
 Enerji düzeyini ani yükseltecek laktozlu spesiyaliteler ve
farklı süt ürünleri verilmesi
 Yazın kontrolsüz olarak kesilmiĢ süt, peynir altı suyu
içirilmesi enerji düzeyini aniden yükseltir
 Günlük 2 Kg dan fazla portakal kabuğu verilmesine
aniden baĢlanması (sitrik asit nedenli rumen pH sında ani
düĢme nedenli SL geliĢir)
 Aniden günlük olarak 0.5 Kg ya da daha çok melas ve silaj
verilmesi (yüksek enerji nedenli SL riski)
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ
VETERİNER FAKÜLTESİ
CERRAHİ
ANABİLİM
DALI
BÜYÜK2008
HAYVANBURSA
CERRAHİSİ BİLİM DALI
TİGEM-Karacabey
Eğitim
Semineri
28
Mayıs
143
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Sağaltım
 Mastitis, metritis ile komplike durumlarda bu hastalıkların
sağaltımının yapılması
 Yapıcı nedenlerin ortadan kaldırılmasının yanında mineral
madde, antibiyotik, sıvı sağaltımı, antiendotoksin serum
uygulamaları
BÜ
U.
 Hastalığın baĢlangıcında akut bulgular oluĢmadan
endotoksinlere iliĢkin oluĢan vazokonstrüksiyonu önlemek
için vazodilatator ilaç uygulamaları (acepromazine 0.06
mg/kg im günde 4 kez, phenoxybenzamine 0.66 mg/kg iv)
14.08.2009
144
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Sağaltım
 Hastalığın baĢlangıç döneminde pıhtılaĢmayı önleyici
etkisinden yararlanmak için heparin (40-70 IU/kg, sc),
aspirin (5-10 mg/kg/gün) ve antiendotoksik dozunda
flunixin meglumine (0.25 mg/kg, iv) uygulaması
hastalığın geliĢimine engel olur
BÜ
U.
 Belirgin bir ağrı ile birlikte sistematik hipertansiyon ve
periferal vazokonstruksiyon devam ettiği sürece akut
dönemde de vazodilatator etkili bu tedaviye devam
edilir. Ġlave olarak ağrı ve ödemi azaltmak ve
sirkülasyona yardımcı olmak için anti-inflamatuar
sağaltım yapılır
14.08.2009
145
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
 Akut Laminitis’ te
I
Sağaltım
BÜ
U.
 NSAID
Phenylbutazone (4.4 mg/kg PO, ĠV baĢlangıç dozu,
bulgular azalınca günde 2 kez 1 g doz azaltımı uygulanır)
Flunixin meglumine (1.1 mg/kg PO, ĠV günde 2 kez 3-5
gün)
DMSO (steril %20’lik sol. 1 g/kg, yavaĢ ĠV, laminar yangı
ve ödemi engeller)
 Soğuk / ılık su uygulamaları (vazokonstrüksiyonun oluĢtuğu
ilk 1-2 saat içinde sıcak uygulamalar etkili olur, sonraki
günlerde soğuk terapi dilatasyonu azaltıp vasküler
yıkımlanmayı önler)
 Ġstirahat, bol altlık uygulaması
TİGEM-Karacabey
Eğitim
Semineri
Mayıs
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ
VETERİNER FAKÜLTESİ
CERRAHİ
ANABİLİM28
DALI
BÜYÜK 2008
HAYVAN BURSA
CERRAHİSİ BİLİM DALI
146
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
 Kronik Laminitis’te
I
Sağaltım
BÜ
U.
 Deforme tırnakların kesilerek mümkün olduğunca normal
Ģekline getirilmesi
147
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Koruyucu Önlemler
BÜ
U.
 Özellikle yüksek verimli hayvanlarda; yumuĢak bol
yataklık ve egzesiz
 Özellikle gebelik ve doğum sürecinde hayvanların
konforuna özel ilgi gösterilmesi
 Özellikle düvelerin yeni barındırma koĢullarına
adaptasyon sürelerine dikkat edilmesi
 Yeterli beslenme
 Sistemik hastalıklardan koruma
 Komplikasyon olarak karĢılaĢılan tırnak hastalıklarının
sağaltımları
 Periyodik tırnak kesimi
14.08.2009
148
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
BÜ
U.
AYAK
HASTALIKLARI
SAĞALTIMI
14.08.2009
149
Ayak Hastalıkları Sağaltımı-IYÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
Medikal
I
Küratif Sağaltım
Lokal- Topikal Uygulama
• Antiseptik kompres (bandaj, bot)
• Antibakteriyeller(toz,spray,liniment,pomat)
• Astrigent ilaçlar
• Solüsyon halindeki ilaçlar (banyo)
U.
• Ġlaç taĢıyıcı ve dağıtıcı sistemler
Sistemik Uygulama
• Uzun süreli etkili sulfonamidler
• GeniĢ spektrumlu antibiyotikler
Tylan 200
Naxcel
Mikotil
Sefaleksin
Seftifor sodyum(Excenel)
Prokain penisilin
Oksitetrasiklin LA
BÜ
Regional intravenöz uygulama (ĠVRAGAB)
• Suda eriyen antibiyotikler
150
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
ĠVRAGAB
 Sulfamonometoksin (SMM) 4 gr 500 kg /can.ağr.
(turnike 20 dk. yerinde bırakılır)
U.
 Sodyum benzil penisilin 20.000 IU /kg. can.ağr.
+
% 2 lidokain HCL 15 ml
(turnike 30-60 dk. yerinde bırakılır)
BÜ
 Seftriakson 500 mg / 1.0 gr
(turnike 25-30 dk. yerinde bırakılır)
14.08.2009
151
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
152
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Ayak Hastalıkları Sağaltımı-IIOperatif Sağaltım
Küçük operasyonlar
Büyük Operasyonlar
• Terapötik tırnak kesimi
• Limax operasyonu
• Lezyon bölgesinin inceltilmesi
• Ayak ekleminin açılması
• Eksizyon
• M. flex.dig.prof.tendo rezeksiyonu
• Ġrrigasyon
• Drenaj
• Bandaj
• Distal sesamum ung.rezeksiyonu
U.
• Küretaj
• Ayak eklemi artrodezi
• Parmak amputasyonu
BÜ
• Sağlam tırnağa protez uyg.
14.08.2009
• III. Phalanx rezeksiyonu
• Parmağın dezartikülasyonu
153
BÜ
U.
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Ayak Pansumanı
14.08.2009
154
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
155
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
156
• Genetik yapı
• Barındırma
• Ġklim
• Beslenme
• Hijyen
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
Profilaktif Sağaltım
I
Ayak Hastalıkları Sağaltımı-III-
U.
• Periyodik ayak bakımı
• Periyodik tırnak kesimi (fonksiyonel)
• AĢılama
• Ayak banyoları
BÜ
• Terapötik yem ilaveleri
14.08.2009
157
Hayvan Sahibi
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Multidisipliner Topallıklardan
Korunma Sistemi
Tırnak Bakım
Teknisyeni
U.
Sağlıklı sürü
Nutrisyonist
BÜ
Veteriner Hekim
14.08.2009
158
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
I
Topallık Koruma Programı
BÜ
U.
 Topallık yönünden ineklerin günlük kontrolü,
 Hareket derecelenmesi yönünden, topallığın erken tanısı,
 Fonksiyonel ve terapötik tırnak kesimi için iĢinin ehli bir personel
bulundurulması,
 Her inek için yılda iki ya da daha fazla tırnak kesimi,
 Topallayan ineğin süratle sağaltımı,
 Uygun sağaltım ve doğru tırnak kesimi,
 Rahat bir iyileĢme (hospitalizasyon) alanı oluĢturulması,
 Topallayan ineklerin tekrar kontrolü,
 Tırnak-ayak sağlık kayıtları tutulması,
 Ġneklerin bakım ve kontrollerinin, tırnak kesiminden ayrı tutulması,
 Koruyucu amaçlı ayak banyolarının doğru ve düzenli kullanılması,
 Barındırma alanlarının kuru ve temiz olması,
 Altlık ya da yumuĢak kauçuk zemin ve %2-3 eğim sağlanması.
14.08.2009
159
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
160
I
YÜ C Ü
K ER . VE
HA R T
E
A
YV H Rİ
AN İ A NR
NA F
CE B AK
RR İLİ Ü
AH M LTE
İS DA Sİ
İ B LI
İL
İM
DA
L
U.
BÜ
14.08.2009
161

RC Ders sunusu- IX. hafta (02.12.2008)

Transkript

Benzer belgeler

Slayt 1 - Uludağ Üniversitesi

Büyük Hayvan Cerrahisi Ders Sunusu – VIII

Bursa Subcutanea Hastaliklari