Cocugunuz nasıl ogreniyor.indd

PERMBAJTJA
A e dini stilin e të mësuarit të fëmijës tuaj?
3
4
5
6
Stili vizual
Stili dëgjimor, stili kinestetik (i prekshmërisë)
Nxënësit e stilit vizual
Nxënësit e stilit dëgjimor, nxënësit e stilit kinestetik (të prekshmërisë)
Metodat e të mësuarit sipas stileve
7
8
Nxënësi i stilit vizual, nxënësi i stilit vizual dhe i stilit të pikturës
Nxënësi i stilit kinestetik, nxënësi i stilit dëgjimor
Tiparet e stileve
9
10
Pikat e forta dhe të dobëta të stileve
10
11
12
12
Stili vizual, stili dëgjimor, stili kinestetik
Stili i prekshmërisë
Nxënësit që bëjnë pjesë në stilin vizual
Nxënësit që bëjnë pjesë në stilin dëgjimor
Nxënësit që bëjnë pjesë në stilin kinestetik
Përfundim
CONTENTS
Do you know your child’s learning style?
15
16
17 18
Learning methods
19
19
19
20
20
Visual style, auditory style
Kinesthetic style (the touching style)
The student of visual style, the student of auditory style
The student of kinesthetic (tactile) style
The visual student
Students of the visual style and painting style
Students of the kinesthetic or tactile style
Students of the auditory style
Characteristics of the styles
Visual style
Memorial International School of Tirana
21
21
22
The weak and strong points of each style
22
23
23
24
Hearing style
Kinesthetic style
Tactile style
The visual student
Students that are part of the auditory style
Students that are part of the kinesthetic style
Conclusion
İÇERİK
Çocuğunuzun öğrenme stilini biliyormusunuz?
27
27
28 28
29
Stillere göre öğrenme metodları
30
30
31
Stillerin özellikleri
31
32
Stillerin iyi ve kötü yönleri
33
34
35
2
Görsel stil
İşitsel stil
Kinestetik / dokunsal stil
Görsel öğrenciler
İşitsel öğrenciler, Kinestetik / dokunsal öğrenciler
Görsel öğrenciler
Kinestetik / dokunsal öğrenciler
İşitsel öğrenci
Görsel stil, İşitsel stil
Kinestetik stil, dokunsal stil
Görseller
İşitseller, kinestetikler / dokunsallar
Sonuç
“The first choise for international education in albania”
Si mëson fëmija juaj?
A e dini stilin e të mësuarit të fëmijës tuaj?
Përse disa fëmijë, pasi luajnë me lodrat e tyre, përpiqen që, menjëherë,
t’i vendosin lodrat në kuti dhe për më tepër e bëjnë këtë veprim jo vetëm kur
lodra është e re, por vazhdimisht, duke e kthyer në zakon, ndërkohë që disa
fëmijë të tjerë i lënë lodrat rrëmujë, duke mos u shqetësuar fare nga kjo gjë?
Përse disa fëmijë, pa i drejtuar asnjë njeri, lodrat e tyre, kur janë
të reja, i vendosin në kuti, ndërkohë që disa fëmijë të tjerë, gjëja e parë që
bëjnë është ta grisin kutinë? Përse bluza që kanë të veshur disa fëmijë është
e mirëmbajtur dhe e rregullt, ndërsa disa fëmijë të tjerë nuk e mirëmbajnë
atë? Çfarë i bën këta fëmijë të jenë të ndryshëm nga njëri-tjetri? Këto mënyra
sjelljesh janë gjithashtu cilësi, të cilat bartin brenda lloje të ndryshme të të
mësuarit dhe janë cilësi që, në të njëjtën kohë, na bëjnë ne të jemi këta që
në të vërtetë jemi. Këto cilësi quhen ndryshe stilet e të mësuarit. Stilet e të
mësuarit janë karakteristikë e cilësive që ne bartim që nga lindja. Këto stile
ndikojnë në sjelljet tona në çdo moment të jetës sonë dhe në çdo lloj mase.
Këto stile ndikojnë tek ne në momentin që ne ecim, kur shtrihemi për të fjetur,
kur ulemi, kur flasim , kur kërcejmë dhe çdo veprim tjetër i yni kryhet sipas
karakteristikave të stilit tonë.
Stilet e të mësuarit i ndajmë në tre grupe: Stili vizual, stili dëgjimor
dhe stili kinestetik ose i quajtur stili i prekshmërise.
a) Stili vizual
Ata nxënës të cilët i përkasin këtij stili në jetën e tyre private në
përgjithësi janë të rregullt dhe shumë të kujdesshëm. Shqetësohen ose, le të
themi, bezdisen nga rrëmuja dhe ambientet e parregullta. Çantat , dollapet i
kanë gjithmonë të rregullta. Edhe në qoftë se nuk kanë dëshirë të shkruajnë,
fletoret i përdorin me rregull dhe i mirëmbajnë, duke i ruajtur gjithmonë të
pastra. Gjithashtu, pjesëtarët e këtij grupi nuk përfitojnë mjaftueshëm nga
metoda e mësimit që quhet “Shpjegim haptaz” (shpjegimi i mësuesit ose
i nxënësit në klasë). Për të kuptuar çdo gjë më mirë, mësimi për ta, duhet
shpjeguar duke përdorur patjetër materiale vizuale. Kështu që ata mësojnë
më mirë dhe më lehtë kur përdoren këto materiale vizuale si: harta, postera
dhe skema gjatë orës së mësimit. Në këtë mënyrë ata përpiqen të kujtojnë
3
Memorial International School of Tirana
çdo gjë që kanë mësuar duke sjellë ndërmend materialet që kanë parë.
b) Stili dëgjimor
Tek ata nxënës, të cilët i përkasin këtij stili, që në moshë të vogël, vihet re që flasin me vetveten. Përgjithësisht janë të ndjeshëm ndaj tingujve dhe
muzikës. Shfaqin dëshirë për të biseduar, për të bërë muhabet si dhe për të
bashkëpunuar me dikë në mënyrë që të mësojë më mirë. Në përgjithësi flasin
bukur dhe janë melodikë. Janë të suksesshëm në përvetësimin e gjuhëve të
huaja. Vihet re që në klasë të parë dhe në klasë të dytë fillore këta nxënës nuk
e dëgjojnë mësuesin kur shpjegon për shkak se flasin me veten. Ndonjëherë
vihet re që nuk munden të kuptojnë kur lexojnë me sy. Për këtë arsye duhet
të lejohen që të lexojnë me zë të lartë aq sa të mund të dëgjojnë vetëm për
vete në mënyrë që të kuptojnë. Janë më rezultativë kur mësojnë duke folur
dhe duke biseduar. Preferojnë më shumë të dëgjojnë se sa të lexojnë kur
janë duke mësuar. Me anë të shpjegimit i kuptojnë më mirë ngjarjet dhe
konceptet. Ky grup kupton më mirë gjatë punës në grup dhe punës me një
partner tjetër për arsye se flasin dhe dëgjojnë në të njëjtën kohë.
c) Stili kinestetik (i prekshmërisë)
Ata nxënës, të cilët i përkasin këtij stili janë në përgjithësi të lëvizshëm. Në klasë nuk rrijnë dot në një vend. Janë në lëvizje vazhdimisht. Duan
gjithmonë të jenë të parët për të fshirë dërrasën , për të hapur dritaren dhe
për të marrë shkumësa. Në qoftë se rrinë shumë kohë duke u përpjekur për
të dëgjuar mësimin nuk arrijnë të kuptojnë më se çfarë ndodh në mësim. Në
përgjithësi këta nxënës kaq të lëvizshëm sa duhet të drejtohen për të bërë
punë të përshtatshme për ta, ndryshe nxjerrin probleme në klasë. Ndikohen
keq nga sistemi mësimor që aktualisht është dhe, në përgjithësi bëhen nxënës të padëshiruar. Për shkak të cilësive të përmendura më lart këta nxënës
klasifikohen si nxënës dembelë, të llastuar dhe nxënës jo të zgjuar. Mjetet e
pranuara tashmë si mjete ideale që përdoren gjatë orës së mësimit siç janë:
skemat, hartat, fotografitë nuk janë aq të vlefshme për këtë grup nxënësish
aq sa janë të vlefshme për grupin e nxënësve që bëjnë pjesë tek stili vizual.
Kjo ndodh sepse për nxënësit e këtij stili sado me ngjyra dhe të gjalla qofshin
materialet vizuale, ato nuk mund ta lehtësojnë mësimin në masën që ata pretendojnë që të kuptojnë. Kështu që ata nuk përfitojnë dot as nga shpjegimi
në këtë formë. Këta nxënës duhet patjetër të përdorin duart duke i praktikuar
vetë teknikat e të mësuarit në mënyrë që të mund të kuptojnë . Më mirë se në
klasë , në oborrin e shkollës ose në laborator, duke prekur me duar, duke
përjetuar vetë çdo teknikë mësimi dhe duke jetuar brenda ngjarjeve që zhvi4
“The first choise for international education in albania”
llohen gjatë mesimit këta nxënës mësojnë shumë më mirë.
Në mënyrë që të tre kategoritë e nxënësve të përfitojnë sa më shumë
nga mësimi duhet të jenë aktivë gjatë orës së mësimit, ndërsa mësuesit duhet
të shpjegojnë mirë. Stilet e të mësuarit nuk janë vetëm stile për të mësuar por
janë pjesë e karakterit të çdo personi. Në fakt personi në bazë të karakterit
që bart, ndahet sipas këtyre stileve. E thënë ndryshe karakteri që na simbolizon na detyron të ndahemi sipas këtyre stileve dhe të mësojmë sipas këtyre
stileve. Domethënë në rast se bëjmë pjesë te stili kinestetik ky është karakteri
që ne kemi, dhe gjithë jeta jonë zhvillohet sipas këtij stili. Madje edhe kur
mësojmë, mësojmë sipas karakteristikave të këtij stili ku ne bëjmë pjesë. Në
të njëjtën mënyrë edhe po t’i përkasim stilit dëgjimor ose atij vizual përsëri do
të jetonim dhe mësonim sipas karakteristikave të këtyre stileve.
Nxënësit e stilit vizual
- Janë shumë të rregullt , veçanërisht fletoret dhe librat i mbajnë
shumë të rregullta.
- Nuk shkaktojnë asnjë problem në klasë për faktin se nuk janë shumë
të lëvizshëm.
- E ndjekin mësuesin me sy gjatë orës së mësimit.
- Janë shumë të vëmendshëm ndaj çdo lloj evenimenti që ndodh në
klasë.
- Tregojnë kujdes të veçantë në përgatitjen e detyrave duke përcaktuar rregulla sipas mënyrës së tyre, përshembull : titujt i shkruajnë me ngjyrë
të kuqe ndërsa nëntitujt i shkruajnë me ngjyra të ndryshme.
- Nuk i zhgarravisin fletoret.
- Hasin vështirësi në ndjekjen e udhëzimeve me gojë. Sa më të gjatë
të jenë udhezimet aq më shumë rritet vështirësia e tyre për të kuptuar. Për
këtë arsye preferojnë që udhëzimet t’i shikojnë të shkruara në dërrasë.
- Veçoritë më të rëndësishme që ata i karakterizojnë janë bindja ndaj
rregullave dhe të qenit të disiplinuar. Pasi kanë mësuar të gjitha rregullat e
ndjejnë veten rehat.
- Mbajnë mend ose i kujtojnë mirë gjërat që kanë parë dhe që shikojnë. Gjërat që shikojnë në përgjithësi i regjistojnë në memorie si imazhe dhe
në këtë mënyrë e kanë më të lehtë për t’i kujtuar.
- Në rregullat e të shkruarit dhe në rregullat e pikësimit bëjnë gabime.
- Krahasuar me dy grupet e tjerë ky grup është grupi më i suksesshëm
i nxënësve. Ky grup nuk mundet të jetë i suksesshëm në leximin bukur për
faktin se nuk bën pjesë në stilin dëgjimor dhe, si rrjedhojë, nuk karakterizohet
5
Memorial International School of Tirana
nga cilësitë e këtij stili.
Nxënësit e stilit dëgjimor
- Nxënësit e këtij stili flasin me veten për këtë arsye paralajmërohen
gjithmonë nga mësuesi dhe shokët.
- Hasin probleme në leximin pa zë për faktin se kanë vështirësi për të
kuptuar kur nuk dëgjojnë. Këta nxënës duhet patjeter të lexojnë me zë, për të
kuptuar gjërat që lexojnë.
- Në mënyrë që pjesëtarët e këtij grupi të përqëndrohen është e
nevojshme të kenë një ambient të qetë dhe pa zhurmë.
- Këta nxënës, përgjithësisht, mësojnë mirë vetëm kur dëgjojnë por
në rast se gjatë shpjegimit të mësimit ata flasin me njëri tjetrin duke shkaktuar
zhurmë atëherë nuk arrijnë të kuptojnë asgjë nga shpjegimi i mësuesit për
shkak se shpërqëndrohen. Ky grup është i aftë në përvetësimin e gjuhëve të
huaja, veçanërisht janë shumë mirë në të folur dhe në të dëgjuar, por nuk
janë të mirë në të lexuar dhe në të shkruar.
- Këta nxënës duan që gjatë gjithë kohës në klasë të flasin dhe kur
nuk e gjejnë mundësinë për të folur gjithmonë i bëjnë të tjerët për të folur.
Kështu që, kur këtyre nxënësve nuk u plotësohet dëshira për të folur gjatë
gjithë kohës, ata nuk munden të përqëndrohen aspak në dëgjimin e mësimit.
- Vetëm duke folur ose lexuar me zë këta nxënës arrijnë të mësojnë
dhe po në të njëjtën mënyrë arrijnë ti kujtojnë gjërat që kanë lexuar, pra sikur
dikush ua lexon dhe ua kujton.
- Duhet të lejohen të mendojnë me zë të lartë kur zgjidhin një problem. Vetëm në këtë mënyrë mund të arrijnë të konceptojnë dhe të zgjidhin
gjërat që u kërkohen në problemin e dhënë.
Nxënësit e stilit kinestetik ose stilit të prekshmërisë
- Nxënësit që i përkasin këtij grupi hasin shumë vështirësi në shkollë
në rast se edhe prindërit e tyre bëjnë pjesë po tek ky stil. Këta nxënës janë
shumë të lëvizshëm dhe nuk rrijnë dot në një vend për një kohë të gjatë.
- Për ta është shumë e vështirë, madje është humbje kohe, të ngrenë
dorën në mësim ose të presin t’i shikojë mësuesi që të përgjigjen. Pa pritur që
t’i shikojë mësuesi dhe pa ngritur fare dorën, këta nxënës ngrihen menjëherë
vetë dhe ia arrijnë qëllimit.
- Kur mësuesi në klasë thotë: “kush do ta fshijë dërrasën?” këta nxënës janë të parët që ngrihen pa i lënë radhë mësuesit të përfundojë fjalinë.
- Vështirësia e nxënësve të stilit kinestetik është fakti që nuk kuptojnë
6
“The first choise for international education in albania”
mesazhet e nxënësve të stileve të tjera, atij vizual dhe dëgjimor. Në momentin
që mësuesi është duke treguar koshin e plehërave (mesazh vizual) dhe thotë
“ju lutem hidhini plehërat në këtë kuti” (mesazh dëgjimor) nxënësit e stilit
kinestetik mund të mos e marrin mesazhin.
- Nxënësi që bën pjesë te stili i kinestetikës dhe prekshmërisë që të
kuptojë mesazhin e mësimit duhet të veprojë bashkë më mësuesin. Si psh: të
fshijë këpucët te fshirësja e këpucëve bashkë me mësuesin, ta mprehë lapsin
afër kutisë së plehërave bashkë me mësuesin. Ky grup nxënësish karakterizohet nga memoria muskulore gjë që mundëson, që këta nxënës, të arrijnë ta
kuptojnë çdo gjë vetëm duke e jetuar atë.
- Kur jeni duke bërë diçka një nxënësi të stilit kinestetik duhet t’i
mbani dorën, ndërsa kur jeni duke shpjeguar diçka duhet t’i hidhni dorën në
sup, këto veprime bëjnë që mesazhi i dhënë të kuptohet më lehtë nga këta
nxënës.
- Komunikimi më i thjeshtë për ta është të prekurit. Mesazhi i stilit
vizual dhe fjalët e bukura nuk janë të mjaftueshme për t’u kuptuar nga ana e
këtyrë nxënësve.
- Në përgjithësi, nxënësit e këtij stili, kërkojnë leje me justifikime të
kota për t’u ngritur dhe pas pesë ose dhjetë minutash përsëri ngrenë dorën
për të kërkuar leje. Këta nxënës lëvizin vetë nga vendet e tyre edhe kur nuk u
është dhënë leje nga mësuesi.
Metodat e të mësuarit sipas stileve të lartpërmendura
Nxënësi i stilit vizual
- Duhet të përdorin lapsa me ngjyrë kur shkruajnë dhe kur lexojnë.
Duhet të nënvizojnë me lapsa me ngjyrë temat e rëndësishme .
- Duhet të mbajnë shënime kur dëgjojnë mësim.
- Duhet të nxjerrin fjalët kryesore të temës dhe pastaj duhet t’i shkruajnë ato nëpër letra.
- Kërkesat dhe të dhënat që kërkohen për të zgjidhur një problem
duhet ti shkruajnë me lapsa me ngjyrë të ndryshme.
- Duhet të përfitojnë nga programet me video dhe kompjuter.
Nxënësit e stilit vizual dhe të stilit të pikturës
- Nxënësit e kësaj kategorie duhet të përgatisin letra për të shënuar
pikat kryesore të mësimit dhe pastaj duhet të vizatojnë figura dhe simbole në
këto letra shënimesh.
7
Memorial International School of Tirana
- Këta nxënës duhet të vendosin te faqja ku e lenë librin figura dhe
simbole të tilla që të kujtohen lehtë. Kjo mënyre do t’i ndihmojë ata t’i kujtojnë më mirë temat e mësimit.
Nxënësi i stilit kinestetik (prekshmërisë)
Për tu përqëndruar para se të fillojë mësimi këta nxënës duhet të:
- Ulen në bankat e para
- Mbajnë vazhdimisht shënime të shkurtra për të kujtuar mësimin e
dëgjuar pa treguar kujdes në rregullat e drejtshkrimit.
Gjatë kohës së shpjegimit dhe gjatë kohës që janë duke mësuar duhet të:
- Lexojnë me zë të lartë duke ecur lart e poshtë, duke mësuar me letra
të vogla shënimesh nëpër duar. Me këtë metodë ata mësojnë më mirë.
- Personi që shpjegon duhet të përdorë mirë mimikën e fytyrës gjate
shpjegimit. Kjo mënyrë shpjegimi lehtëson punën e nxënësit për të kuptuar
më mire.
- Në lojërat formuese (kuba) në përgatitjen e brumit, në përdorimin
e argjilit etj. duhen përdorur materiale të prekshme.
- Duhet lënë shumë kohë për punimet në laborator.
- Për të kujtuar radhën e punës, duhet të shkruhet në letra shënimesh
çdo hap. Më vonë, derisa të jetë në gjendje të vendosë në radhë automatike
letrat e shënimeve, fillimisht duhet thjesht t’i radhisë ato. Këta nxënës duhet
të përpiqen të kuptojnë problemet dhe ekuacionet duke praktikuar me fasule,
gurë shahu apo shkopinj numerimi.
Nxënësit e stilit dëgjimor
- Në këtë stil duhet të punohet në grupe ose me partner. Punimi në
këtë mënyrë mundëson të mësuarin më të përshtatshëm.
- Temat duhet të lexohen duke i përsëritur me zë të lartë.
- Duhet të mësohet me dvd, cd player etj.
- Për temat që duhen mbajtur në memorie (histori, emra, formula)
duhet përdorur përsëritja melodike.
- Duhet të shkruajnë hap pas hapi gjërat që kanë për të mësuar dhe
më pas duhet t’i lexojnë ato me zë të lartë . Kjo metode do të ndikojë pozitivisht
në të mësuar.
- Temat e rëndësishme dhe udhëzimet duhen përsëritur dhe lexuar
me zë të lartë .
- Nxënësit e këtij stili duhet t’i shprehin problemet me fjalët e tyre.
8
“The first choise for international education in albania”
Stili vizual
Mënyra e të kuptuarit:
Mënyra më e mirë e të mësuarit:
- Grafikët kompjuterikë
- Lojërat formuese (puzzle)
- Hartat, grafikët, skemat, tabelat lajmëruese
Të kuptuarit më mirë e asaj çfarë lexojnë:
- Leximi pa zë
- Tregimet me figura dhe vizatime
- Posterat e shkruar
Stili dëgjimor
Mënyra më e mirë e të kuptuarit:
- Kujtojnë çfarë dëgjojnë
- Ndjekin shprehjet e thëna
- Mësojnë duke dëgjuar dhe duke folur
Mënyra më e mirë e të mësuarit:
- Duke folur, duke u pyetur me gojë
- Duke marrë pjesë aktivë në mësim
- Duke pyetur dhe duke u përgjigjur
- Duke dhënë përgjigje me gojë
Të kuptuarit më mirë e asaj çfarë lexojnë
- Këndimi (vokalizimi)
- Leximi me zë të lartë
- Dëgjimi i librave me kasetë dhe dëgjimi i përrallave
- Bisedimi rreth ngjarjeve dhe tregimeve
Stili kinestetik
Mënyra e të kuptuarit:
- Kujtimi i gjërave që kanë jetuar
- Kujtojnë atë që shikojnë
- Ndjekin testin dhe vizatimet
- Njohin dhe konceptojnë me anë të të vrojtuarit njerëzit, orenditë dhe figurat
9
Memorial International School of Tirana
- Ndjekja e gjërave që kanë luajtur dhe gjërave që kanë provuar
- Të mësuarit nëpërmjet aktiviteteve fizike
Mënyra më e mirë e të mësuarit:
- Duke luajtur lojërat fëminore vendase
- Duke formuar dhe prishur atë që bëjnë
- Duke bërë prova
- Duke luajtur rol
- Duke marrë formë
- Duke kërcyer dhe duke vrapuar
Të kuptuarit më mirë e asaj çfarë lexojnë
- Pantomimë (pjesë teatrale që zhvillohet pa zë)
- Të marrin pjesë në role
- Të realizojnë një aktivitet sipas udhëzimeve
Stili i prekshmërisë
Mënyra e te kuptuarit :
- Kujtojnë gjërat që prekin
- Ndjekin gjërat që prekin dhe shkruajnë
- Prekin gjëra, ndryshojnë vendin dhe formën
Mënyra më e mirë e të mësuarit :
- Duke zhgaravitur
- Duke u parapërgatitur
- Duke studiuar dhe duke vëzhguar hartat dhe shkrimet në të
- Duke shkruar, duke lënë shenjë
Të kuptuarit më mirë e asaj çfarë lexojnë:
- Luajtja e lojës sipas rregullave
- Realizimi i aktivitetit sipas udhëzimit
Pikat e forta dhe të dobëta të stileve
Nxënësit që bëjnë pjesë në stilin vizual
Pikat e forta :
- Ato që shikojnë dhe lexojnë i mbajnë mend.
- Mësojnë më mirë duke përdorur figurat me ngjyra
10
“The first choise for international education in albania”
- Mendojne me anë të figurave dhe fjalëve të përdorura gjatë mësimit
- Janë të gatshëm të lexojnë
- I kujtojnë mirë imazhet
- Më shumë se shpjegimin me gojë, për të treguar një ngjarje preferojne
më tepër raportimin me shkrim
- Janë të ndjeshëm ndaj pamjeve me figura
- Preferojnë të përgatisin lista
- Ecin në mënyre të programuar dhe me plane
Pikat e dobëta :
- Nuk mbajnë mend për një kohë të gjatë ato që dëgjojnë
- Gjatë shpjegimit të mësimit nuk janë të qetë në qoftë se nuk mbajnë
shënime
- E kanë të vështirë të kuptojnë menjëherë informacionin e shkruar
- Nxënësit mund të mos jenë të kënaqur nga shpjegimi i mësimit në
laborator.
- Shqetësohen në ambiente të zhurmshme dhe të parregullta
- Hasin vështirësi në mbajtjen mend të emrave
- Materialet, të cilat nuk janë të bazuara në figura dhe që janë të
gjata, nuk janë frytdhënëse
- Nuk durojnë dot rrëmujën dhe parregullsinë
- Nuk ecin dot pa kohë të programuar dhe të paplanifikuar
Nxënësit që bëjnë pjesë në stilin dëgjimor
Pikat e forta:
- Kujtojnë mirë ato që dëgjojnë
- Flasin kur janë duke shkruar
- Janë të përqëndruar edhe në shpjegimet e gjata
- Mund të bëhen oratorë të mirë
- Muzika i ndihmon në kujtesë
- Për shumë njerëz zëri, ritmi melodia mund të mos ketë kuptim por
për ta këto shërbejnë për të kujtuar shumë gjëra
Pikat e dobëta:
- Shqetësohen nga zhurma
- Nuk përqëndrohen dot në mjediset e zhurmshme
- Mund të shqetësohen nga shpjegimi me figura
- Duan që mësimi të shpjegohet me ritëm dhe rregull
11
Memorial International School of Tirana
- Zgjedhin dëgjimin më tepër se leximin
- Dhënia e informacionit me shkrim mund të vështirësojë të kuptuarit
- Kujtojnë emrat por nuk mbajnë mend fytyrat
Nxënësit që bëjnë pjesë në stilin kinestetik
Pikat e forta:
- Kujtojnë sukseset
- Prekja dhe lëvizja është e rëndësishme
- Mësojne duke imituar ose provuar
- Mundohen të nxjerrin kuptim me anë të prekjes
- Preferojnë të vishen në mënyre të rehatshme
- Preferojnë të flasin atë që ndiejnë
- Janë të përshtatshëm për të qenë sportivë
- Pëlqejnë aktivitetet që kanë lëvizje si kërcimi, bisedat, noti, ushqimi,
gatimi, shëtitjet
- Janë shumë të sukseshëm në ambientet laboratorike
Pikat e dobëta :
- Hasin vështirësi për të kujtuar ato që kanë parë dhe dëgjuar
- Hasin vështirësi në lexim
- Nuk janë dëgjues të mirë ose ato që dëgjojne i kuptojne me vështirësi
- Bëjnë gabime në drejtshkrim
- Nuk e pëlqejnë leximin
- Lëvizin pa i vënë rëndësi mjedisit ku ndodhen
- Japin përgjigje me trupin e tyre
- Në qoftë se informacioni nuk jepet sipas mënyrës së tyre, ngelen
mbrapa me të kuptuarit
- Pa e kuptuar, janë të prirur të prekin njerëzit sidomos gjatë bisedës
Si përfundim i këtyre shpjegimeve
Sipas stileve që po përdoren në edukim, më me fat është stili vizual
ose stili i të shikuarit, sepse nxënësit që bëjnë pjesë në këtë stil nuk e ndiejnë
nevojen të lëvizin nga vendi dhe arrijnë ta ndjekin mësimin shumë qetë.
Nxënësit që bëjnë pjesë te stili i dëgjimit kuptojnë më mirë kur dëgjojnë shpjegimin e mësimit, por ky mësim duhet të jetë tërësisht në mënyrën
që ata duan. Në të kundërt nuk tregohet interes duke qenë se për nxënësit
e këtij stili bisedat janë më të rëndësishme. Për këtë arsye nxënësi i këtij stili
duhet që patjetër, pas shpjegimit të mësuesit, për të qenë i sigurt për atë që
12
“The first choise for international education in albania”
ka kuptuar, t’ia shpjegojë edhe një herë mësuesit atë çfarë ka kuptuar. Dhe
në qoftë se përgjigjja e mësuesit është pozitive do ta qetësojë atë dhe do rikthehet përsëri në dëgjimin e mësimit . Por kjo mënyrë e të mësuarit është e
pamundur në sistemin që ndiqet në ditët e sotme për arsyen se prishet rregulli
i klasës dhe bëhet rrëmujë. Kështu mësusesi nuk i jep nxënësit leje të flasë. Si
përfundim nxënësit që i përkasin stilit të dëgjimit që kërkojnë të shpjegojnë
vetë mësimin ngelen në një vend duke mos përparuar dhe nuk kuptojnë
pjesën tjetër të mësimit. Për të ulur në nivelin më të ulët këtë rezultat negativ
mësuesit duhet të pranojnë të marrin mesazhet e dhëna nga këta nxënës.
Nxënësit që përdorin stilin e kinestetikës nuk mund të përfitojnë as
nga shpjegimi e as nga prezantimi në projektor. Këta nxënës mësojnë duke
bërë praktikë dhe duke e jetuar atë çka praktikojnë. Janë të prirur të lëvizin
dhe, kur u ndalohet lëvizja, nuk përqëndrohen në mësim. Për këta nxënës
duhen bërë disa ndryshime në rregullat e klasës .
Nxënësve kinestetikë përderisa;
- përfundojnë të gjitha mësimet;
- nuk shqetësojnë shokët gjatë studimit;
- nuk bëhen pengesë për studimin e ndonjë nxënësi tjetër, duhet t’u
jepet mundësia të ulen ku të dëshirojnë për të studiuar.
Nxënësit kinestetikë nga klasa e parë deri në klasën e tretë tregojnë
veçoritë e tyre kinestetike. Më vonë këto veçori të tyre fillojnë të shuhen.
Përfundim
Të gjithë jemi të detyruar të dimë grupin e gjakut për arsye se ka
rëndesi jetike. Aq sa me rëndësi jetike është që të dimë grupin e gjakut, po
aq me rëndësi është të dimë dhe mënyrën e të mësuarit. Të dimë dhe të njohim stilin e të mësuarit (të të tjerëve ose të vetes sonë) do të na mundësojë
ne që të kuptojmë shumë gjëra të cilat na janë dukur të pakuptimta.
“Përgjatë gjithë jetës stili ynë i të mësuarit nuk ndryshon,
por ky stil arrin të ndryshojë jetën tonë...”
13
Memorial International School of Tirana
Në qoftë se do të ishte e mundur të edukoja edhe njëherë fëmijën tim,
në vend që t’i ngrija gishtin tregues dhe ta qortoja;
- do t’i mësoja që me gishta të vizatonte;
- do t’i korrigjoja më pak gabimet e tij;
- do të mundohesha të krijoja më shumë afrimitet me të;
- do ta vështroja në sy, dhe do të tregoja më shumë dhembshuri për të;
- do të dilja më shumë shëtitje dhe do të ngrija balona me të;
- në vend që të tregohesha serioz ndaj tij, do të qeshja dhe do të luaja
me të;
- do të vrapoja me të nëpër fusha dhe do të vështroja yjet;
- do të grindesha më pak me të dhe do ta përqafoja me fort;
- në fillim do të mundohesha të fitonte respektin ndaj vetes pastaj do
të mundohesha t’i blija një shtëpi;
- nuk do të sillesha rreptë ndaj tij por do ta mbështetja dhe do t’i
jepja zemër më shumë në vendimet e tij;
- do t’i jepja më pak mësim rreth forcës;
- dhe do t’i mësoja më shumë gjëra rreth dashurisë…
14
DIANA LOOMANS
“The first choise for international education in albania”
How does your child learn?
Do you know your child’s learning style?
Why do some children after playing with their toys try to put them in
the toy box immediately? Not only do they make this action when the toy is
new but it turns into a continuous habit. Why do other children not pay attention to a messy room?
Why do some children, without being directed by anyone, place their
new toys in a box, while the first thing others do is tear up the box? Why is
the shirt that some children wear well-kept and clean while other children’s
shirts are not well-maintained? What makes these children different from
each other?
These types of behaviors are also characteristics that contain different
kinds of learning. We are born with inherited habits, called learning styles,
and they make us who we really are.
These styles influence our behaviors throughout our lives in every
way. They influence our walking, when we lay down to sleep, when we sit,
when we talk, when we dance and every other action we do according to the
characteristics of our learning style.
Learning styles are divided into three categories: Visual style, Auditory
style, and the Kinesthetic style or otherwise called Tactile style.
a) Visual Style
All the people that are a part of this group are generally very clean
and attentive in their private life. They are worried or bothered by a mess and
an unclean environment. Their bags and closets are always in order. Even if
they do not wish to write, their notebooks are well-kept. Also, the members
of this group do not benefit from the learning method that is called “Opened
Explanation” or the lecture-style lessons. To better understand the lesson, visual aids such as maps, posters and diagrams should be used during instruction. Therefore, they may learn more effectively. Generally, they associate
what they have been taught with the things which they have seen.
b) Auditory style
Everyone who belongs to this group has been observed talking to
themselves at a very young age. In general, they are sensitive towards sounds
15
Memorial International School of Tirana
and music. They express a desire to talk, to converse and to work with someone so that they may learn better. Overall, they speak well and are melodic.
They are successful in learning foreign languages. It has been seen that in
first and second grade they tend not to listen to the teacher explaining the lesson because they are talking to themselves. Sometimes, it has been observed
that they are unable to understand by reading quietly. For this reason, they
must be allowed to read aloud so they may hear themselves and learn the
material. They have better results in learning when reading and conversing.
They prefer to listen more than read when they are learning. Stories and concepts are better grasped when explained to them. This group comprehends
best during group work and while they are working with a partner because
they can talk and listen at the same time.
c) Kinesthetic Style/ The Touching Style
The members of this group are generally very energetic. In class, they
do not stay in one place. They are continuously in motion. They always want
to clean the board, open the windows and to take chalk. If they stay in one
place for too long while listening to the lesson, they are unable to understand
what is going on. Generally, these energetic students must be directed in appropriate activities to channel their energy otherwise they may cause serious
problems in class. They are negatively influenced by the educational system
and become unwanted students. Due to the qualities explained above, these
students are often classified as lazy, spoiled, and not smart. Visual materials,
already proven to be ideal and used during the lesson hour such as schemes,
maps and photos are not as beneficial for this group as for visual students.
For this group, it does not matter how colorful and vibrant the materials are,
they cannot make the lesson easier so that they can understand. Therefore,
they can not profit from this instructional strategy. These students certainly
need to use their hands. In practicing the teaching methods by themselves,
they can understand the material.
These students learn much better in an interactive environment such
as a school yard or in a lab by touching with their hands, by imaging themselves inside the stories that take place during lesson.
In order for these students’ categories to benefit more from the lesson, they must be active throughout the lesson hour and the teachers must
explain information thoroughly.
Learning styles are not only just styles; they are part of person’s character. In fact, each person in based of the character that possesses becomes
part of its own learning style, or said otherwise the character that character16
“The first choise for international education in albania”
izes us makes us learn according to these styles. This means that if we are
part of the kinesthetic style that this is the character that we have and all our
life is connected to this style. Even when we learn we still learn according to
the characteristics of the style we are part of. In the same way, if we were part
of the Hearing or Visual style we live and learn according to the characteristics of these styles.
The students of visual style:
- Are very organized, their notebooks and books are kept very neat.
- Do not cause any problems in the class because they do not move a lot.
- Follow their teacher with eyes during the lesson hour.
- Are very attentive to any kind of problem, flaw or mistake that happens in class.
- Pay a particular care in the homework preparation by making up
rules according to their way. For example: They write the titles with red pen
and subtitles with different colors.
- Do not scratch their notebooks.
- Have a hard time following the oral instructions. If the instructions
are long, their comprehension becomes very difficult. For this reason, they
prefer to have written instructions.
- The most important trait that characterizes these students is the obedience of rules and being disciplined. They have learned all of the rules and
feel comfortable with them.
- They have good memory and remember well things that they have
seen. In general, the things that they see are registered in memory as images, so are easy to be remembered.
- In spelling and using punctuation marks, they make a few mistakes.
- Compared to the other groups these students are the most successful.
- They can not be successful in reading loudly because they are not
part of the hearing style so they are not characterized by this style’s characteristics.
The students of the Auditory style
- The students of this style talk to themselves, that is why they are
always warned by the teachers and their classmates.
- They have difficulty in reading quietly because they have difficulty
understanding when they do no hear it. These students must
read loudly so that they can understand the things that they read.
- For the members of this group concentrate is necessary that they
17
Memorial International School of Tirana
have a quiet and not noisy environment.
- These students, in general, learn well only when listening but if during the lesson explanation they talk to each-other by making noise they do
not understand anything from the teacher’s explanation because of non-concentration. This group is capable of learning foreign languages, especially in
talking and hearing, but is not very good in reading and writing.
- These students want to talk during all the time in class, and when
they do not find the chance to do it then they always make the others to talk.
Therefore, when the pleasure to talk of these students is not found at all the
times, they can not concentrate at all in the listening of the lesson.
- Only by talking or reading loudly these students reach to learn,
and in the same time like somebody is reading something they manage to
remember the things that they have read.
- Must be allowed to think loudly when are resolving a problem. Only
in this way, they can reach to concept and resolve the information given for
the problem.
Students of kinesthetic style or tactile style
- These students have a difficult time in school if their parents are
members of the same group. They are very energetic and can not stay too
long in the same place.
- For these students, it is very difficult to raise their hand in lesson or
wait until the teacher acknowledges them so that they can answer.
- Without waiting for the teacher to see them and without raising their
hand at all, they get up themselves and reach their purpose.
- When the teacher asks in class: “Who is going to clean the board?”
these students are the first ones to eagerly volunteer without allowing the
teacher to end the sentence.
- The difficulty for these students is the fact that they do not understand the instructional strategies for the other students’ styles, such as Visual
and Auditory. For example, if the teacher is showing the garbage can (visual
message) and says: “Please throw the garbage in here” (Auditory message)
the students have difficulty understanding this situation.
- The students that are part of kinesthetic or tactile style to understand
the lesson’s message must act together with the teacher. For example, to
clean the shoes at the shoe- rug together with the teacher, to sharpen their
pencils next to the garbage can with the teacher. This student group is part
of the muscular memory learning method and, in this sense, everything they
learn is through by living it.
18
“The first choise for international education in albania”
- When you are working with a kinesthetic style student, you must
hold his hand. When you are explaining something, you must put your hand
on his shoulder. These actions make the message to be easier understood by
these students.
- The simplest communication for them is touch. Visual style’s message and beautiful words are not enough to be understood by these students.
- In general, students of this style ask permission to get up and using reasons and then after 5 or 10 minutes raise their hand to ask permission again. These students move themselves from their seats even when the
teacher hasn’t given them permission.
Methods of learning according to the above mentioned styles
The Visual student
- They must use colorful pencils to underline important topics when
they write and read.
- They must take notes while listening to the lesson.
- They must take the key words of the topic and then write it down.
- The questions and the information given to resolve a problem must
be written with different colors pencils.
- They may benefit from the video and computer programs.
Students of the visual style and painting style
- The students of this category must prepare papers by noting the
most important points of the lesson and then they must draw pictures and
symbols in these paper notes.
- These students must put stickers, pictures or symbols on each book
pages that they have read, to remember easier. This method will help them
to remember better the lessons topics.
Students of the kinesthetic or tactile style
To concentrate before the lesson starts, these students must:
- Sit at the desks in the front.
- Continuously keep short notes to remember the lesson heard, without
paying attention to the writing rules.
- During the lesson these students must:
19
Memorial International School of Tirana
- Read loudly by walking up and down and learn with notes in their
hands. They learn best using this method.
- The person that explains this lesson must use facial expressions and dramatic gestures. This kind of method makes it easier for the student to understand.
- In the formative and interactive games, such as in the preparation of
dough, in the clay’s usage, etc. manipulatives must be used.
- Must be allowed a long time for working in lab.
- Learning steps must be written down so that they can be remembered.
- These students must try to understand the problems and equations by
using manipulative such as beans, the chess pieces, and the counting sticks.
Students of Auditory style
- This student must work in groups or with a partner. Working this way
makes learning more efficient.
- Topics must be read by repeating them loudly.
- They must learn with DVD’s, CD’s, etc.
- For topics that must be memorized (history, names, formulas), the melodic repetition must be used.
- They must write step by step the things that they have to learn and later
they must read them loudly. This method will positively, affect learning.
- The important topics and instructions must be read and repeated loudly.
- The students of this style must express problems in their own words.
Visual Style
The best way of understanding:
The best way of learning
- Remember what they see
- Follow tests and drawings
- Recognize and percept by watching people, ornaments, and pictures.
20
- Computerized graphics
- Puzzles
- Maps, graphics, schemes, and announcement tables.
The best understanding of what they read:
- Reading quietly
- Novels with images and drawings
“The first choise for international education in albania”
- Written posters
Hearing Style
The best way of understanding:
- Remember what they hear
- Follow stated explanations.
- They learn by listening and talking.
The best way of learning:
- By talking and asking orally.
- By participating actively in the lesson.
- By asking and answering.
- By reporting orally.
The best understanding of what they read:
- Singing / vocalizing
- Reading loudly
- Listening to taped books and fairy tales.
- Talking about stories and events.
Kinesthetic Style
The way of understanding:
- Remembering the things that they have lived
- Following the things that they have played and tried.
- Learning through physical activities.
The best way of learning:
- By playing children games
- By putting together and dismantling what they have done
- By rehearsing
- By role playing
- By playing with shapes
- By dancing and running
The best understanding of what they read:
- By acting
- By participating in roles
21
Memorial International School of Tirana
- By following an activity using instructions
Tactile style
The way of understanding:
- Remember the things that they have touched.
- Remember things that they touch and write.
- By touching, by changing place and shape of the things they touch.
The best way of learning:
- By doodling
- By being prepared in advance
- By studying and observing the maps and the writings in it.
- By writing, by signing.
The best understanding of what they read:
- Playing games according to the rules.
- Manage to do an activity according to the instructions.
The weak and strong points of each style
The Visual student
Strong points:
- The things that they see and read can easily be remembered.
- They learn better by using colorful images.
- They think using the images and words during the lesson.
- They are willing to read.
- They remember images well.
- To tell a story, they prefer it to be reported in writing than explained orally.
- They are sensitive to images.
- They prefer prepared lists.
- They progress in a programmed and planned way.
Weak points:
- They have poor long term memory in regards to the things that they hear.
- During lesson, they do not feel comfortable unless they are taking notes.
- They have difficulty understanding immediately the written information.
22
“The first choise for international education in albania”
- The students are not fully satisfied with the explanation in the lab.
- Noisy and untidy environments bother them.
- They have a hard time remembering names.
- Blank materials and materials with long explanations on them are inefficient.
- They can not tolerate messiness and untidiness.
- They can not progress without a structured and timed plan.
Students that are part of the Auditory style
Strong points:
- Remember what they hear well.
- Talk while writing
- They hold their concentration even in long explanations.
- They can become good speakers.
- Music helps them to memorize.
- For many people, sound, rhythm and melody may not make any
sense but for auditory learners, they serve to remember things.
Weak points
- Bothered by the noise
- Unable to concentrate in noisy environments
- Can be distracted by images
- Request that the lesson must be explained with rhythm and order.
- Choose listening rather than reading.
- Information given by writing can complicate learning.
- Remember names but forget the faces.
Students that are part of the Kinesthetic style
Strong points:
- Remember what they have done.
- Touching and moving is important
- They like games. They enjoy playing themselves and when others
organize games.
- Learn by imitating and doing.
- Try to understand by touch.
- Prefer to dress in comfortable way
- Prefer to say what they feel
- Suitable to be sportive.
23
Memorial International School of Tirana
- They like interactive activities such as: dancing, conversations,
swimming, cooking, food and walking.
- They are very successful in the lab environments.
Weak points:
- They have a hard time remembering the things that they have
heard and seen.
- They have difficulty in reading
- They are not good listeners.
- They make mistakes in writing.
- They do not like reading.
- They move in such a way that shows that they do not pay attention
to the environment they are in.
- They answer with body language.
- If information is not transmitted according to their way, they do not
understand it.
- During conversation, without realizing, they tend to touch people.
As a conclusion of these explanations
According to the instructional strategies used in education, the Visual
style is the most efficient. The students that are a part of this group, do not
feel the need to move from their place and they are able to follow the lesson
quietly.
The students that are a part of the auditory style benefit from having
the lesson explained according to their needs. Otherwise there is lacking of
interest. For them, conversations are most important. They tend to reiterate
the lesson to ensure their own learning. This kind of learning is impossible
with today’s system because the order in the lesson becomes rearranged and
causes confusion. This is the main concern with this style. The teacher does
not allow the student to talk and the students that are part of the auditory
style, remain in the same place and do not follow the rest of the lesson. To
avoid this, the teachers must understand what messages are being received
by the students.
The students that use the kinesthetic style can not benefit from either
the oral or visual lesson. They learn by practicing and living. They tend to
move and when this is prohibited they do not concentrate in lesson. For these
students some changes in the class rules must be done.
24
“The first choise for international education in albania”
Kinesthetic students:
*When they finish all the lessons
*When their friends are not bothered by them, when reading quietly
*During the time that they do not become a problem when other
students are studying, (but they must obey these rules) can sit anywhere they
like in class and study.
It has been shown that the kinesthetic characteristics will reduce with
time.
Conclusion
All of us are obliged to know our blood type because its importance
for our survival. Knowing the way of learning is of the same importance. To
know and to recognize our styles of learning (for others or ourselves) is going to make us better understand a lot of things that before were making no
sense to us.
“During all our lives, our learning style does not change,
but it changes our lives…”
25
Memorial International School of Tirana
If I had my child to raise over again:
I’d finger paint more, and point the finger less.
I’d do less correcting, and more connecting.
I’d take my eyes off my watch, and watch with my eyes.
I would care to know less, and know to care more.
I’d take more hikes, and fly more kites.
I’d stop playing serious, and seriously play.
I’d run through more field, and gaze at more stars.
I’d do more hugging, and less tugging.
I would be firm less often, and affirm much more.
I’d build self-esteem first, and the house later.
I’d teach less about the love of power,
And more about the power of love.
DIANA LOOMANS
26
“The first choise for international education in albania”
Çocuğunuz nasıl öğreniyor?
Niçin bazı çocuklar oyuncaklarını oynadıktan sonra hemen kutusuna koymak için gayret gösterirken üstelik bunu sadece oyuncağı yeni iken
değil de sürekli olarak devam eden bir alışkanlık halinde yaparken, bazıları
dağınıklıktan hiç rahatsızlık duymazlar?
Niçin bazı çocuklar hiç kimse onları yönlendirmeden, oyuncaklarını
sadece yeni iken kutusuna koyarken, bazıları ilk anda kutusunu parçalar?
Niçin bazı çocukların fanilası sürekli dışarıda gezer de bazılarının ki
hiç çıkmaz?
Bunları birbirinden bu kadar farklı kılan nedir? Bu davranış şekilleri
aynı zamanda farklı öğrenme özelliklerini de içerisine alan adeta bizi biz
yapan özelliklerdir. Bu özelliklere öğrenme stilleri denilmektedir. Öğrenme
stillerimiz doğuştan var olan karakteristik özelliklerimizdir. Yaşamımızın her
anında, her boyutunda davranışlarımızı etkiler. Yürürken, yatarken, oynarken
bizi etkiler ve bu özelliğimize göre bu eylemleri yaparız.
Öğrenme stillerini görsel, işitsel ve kinestetik/dokunsal olmak üzere
üç ana grupta toplarız.
a) Görsel stil
Görseller özel yaşamlarında genellikle düzenli ve titizdir. Karışıklık
ve dağınıklıktan rahatsız olurlar. Çantaları, dolapları her zaman düzenlidir.
Yazmayı sevmeseler bile defterlerini düzenli ve itinalı kullanırlar. Düz anlatım
dediğimiz (okullarda öğretmenin veya bir öğrencinin dersi anlatması) öğretim
yönteminden yeterince yararlanamazlar. Tam olarak anlamaları için dersin
mutlaka görsel malzemelerle desteklenmesi gerekir. Harita, poster, şema gibi
görsel araçlarla kolay öğrenirler ve bu araçlarla öğrendiklerini kolay hatırlarlar.
Öğrendikleri konuları gözlerinin önüne getirerek hatırlamaya çalışırlar.
b) İşitsel stil
İşitseller küçük yaşlarda kendi kendilerine konuşurlar. Ses ve müziğe
duyarlıdırlar. Sohbet etmeyi, birileri ile çalışmayı severler. Genellikle ahenkli
ve güzel konuşurlar. Yabancı dil öğreniminde başarılıdırlar. İlkokul birinci ve
ikinci sınıflarda kendi kendilerine konuşmaları nedeniyle öğretmeni dinleyemezler. Gözle okuma esnasında hiçbir şey anlamayabilirler. Bu nedenle en
azından kendi kulağının duyabileceği bir sesle okumalarına izin verilmelidir.
27
Memorial International School of Tirana
Daha çok konuşarak, tartışarak öğrenirler. Bilgi alırken dinlemeyi okumaya
tercih ederler. Olay ve kavramları birinin anlatması ile daha iyi anlarlar. Grup
ve ikili çalışmalarda konuşma ve dinleme olanakları olduğu için iyi öğrenirler.
c) Kinestetik/dokunsal stil
Kinestetik/dokunsallar oldukça hareketli olurlar. Sınıfta yerlerinde duramazlar. Sürekli hareket halindedirler. Tahtayı silmek, pencereyi açmak, tebeşir getirmek hep onların görevi olsun isterler. Uzun müddet oturmaya zorlanırlarsa derste
ne olup bittiğini anlamazlar. Bu hareketlilik uygun işlere yönlendirilmezse genelde
sınıfta problem çıkarırlar. Bizim eğitim öğretim sistemimizden kötü yönde etkilenirler
ve genelde istenmeyen öğrenci haline gelirler. Bu nedenlerden dolayı da yaramaz
tembel olarak tanımlanabilirler ya da zeki olmadıkları öne sürülür. Sınıflarımızda
ideal ders araçlarımız olarak kabul edilen şema, harita, fotoğraf gibi görsel araçlar
kinestetik öğrenciler için görsel öğrencilere göre daha az değer taşır. Çünkü ne
kadar renkli ve canlı olursa olsun görsel materyaller onların öğrenmesini beklenen ölçüde kolaylaştırmaz. Anlatımdan da yararlanamazlar. Öğrenebilmeleri için
mutlaka ellerini kullanacakları, yaparak yaşayarak öğrenme dediğimiz öğrenme
tekniklerinin uygulanması gerekir. Sınıf yerine okul bahçesi ya da laboratuarda,
dokunarak ellerini kullanarak olayların içinde yaşayarak çok daha iyi öğrenirler.
Her üç stildeki öğrencilerinde dersten yararlanabilmeleri için öğrencilerin
aktif, öğretmenlerin rehber olması gerekmektedir. Öğrenme stilleri sadece
öğrenme stili değil kişinin karakterinin de bir parçasıdır. Kişi aslında sahip olduğu
karakter nedeniyle bu stillere sahiptir. Başka bir deyişle aslında karakterimiz bizi bu
şekilde öğrenmeye zorlar. Yani biz kinestetik isek bu bizim karakterimizdir ve tüm
yaşamımız kinestetik özelliklere göre gelişir ve öğrenirken de kinestetik özelliklere
göre öğreniriz. Aynı şekilde görsel ve işitsel isek bu özelliklere göre yaşar ve bu özelliklere göre öğreniriz.
Görsel öğrenciler:
- Tertipli, düzenli defter ve kitaplarına karşı aşırı titizdirler.
- Çok hareketli olmadıkları için sınıfta sorun oluşturmazlar.
- Öğretmeni gözleriyle takip ederler.
- Sınıf içerisindeki ufak kusurlara bile duyarlıdırlar.
- Ödevlerini itinayla yaparlar, kendi kendilerine kurallar belirlerler. Mesela başlıkları kırmızıyla, alt başlıkları farklı renklerle yazarlar.
Defterlerinde karalama olmaz.
- Sözlü talimatları takip etmekte zorlanırlar. Talimatları ne kadar uzun
olursa o kadar güçlük çekerler. Bu yüzden talimatların tahtaya yazılmasını isterler.
- Kurallara uymak ve disiplinli olmak en önemli özellikleridir. Kuralları
28
“The first choise for international education in albania”
tam olarak öğrendikten sonra kendilerini rahat hissederler.
- Gördüklerini hatırlarlar. Genellikle gördükleri şeyleri görüntü olarak
belleğe kaydeder ve görüntü olarak hatırlarlar.
- Çok az yazım ve noktalama hatası yaparlar.
- Üç grup içerisinde en başarılı öğrenci grubudur. Ancak işitsel özellik
taşımazlarsa, ahenkli ve güzel okuma konusunda başarılı olamazlar.
İşitsel öğrenciler:
- Kendi kendine konuşurlar. Bu nedenle arkadaşları ve öğretmeni
tarafından sürekli uyarılırlar.
- Sessiz okuma konusunda sıkıntı yaşarlar çünkü kulaklarının duymadığını
anlamakta zorlanırlar. Okuduklarını anlamaları, okuma işlevinin yerine getirilmesi için okuduklarını işitmeleri şarttır. Konsantre olabilmeleri için hiçbir sesin
olmaması gerekir, ancak o anda kendi kendilerine konuşabilirler.
- İşitsel öğrenciler en iyi işiterek öğrenirler ancak öğretmenin dersi
anlattığı sırada konuşuyor olma ihtimalleri nedeniyle dersi kaçırırlar.
- Yabancı dil öğrenmeye yatkındırlar, özellikle konuşma ve dinleme
becerileri çok iyidir. Fakat okuma ve yazma becerilerinde güçlük çekerler.
- Konuşmayı seven bu öğrenciler sınıfta mümkün olduğunca çok konuşmak
isterler ve bu olanağı bulamazlarsa sürekli yanındakileri de konuştururlar. Bu tür
öğrencilerin konuşma istekleri karşılanmalıdır aksi takdirde dersi hiç dinlemezler.
- Öğrenirken konuşarak veya sesli okuyarak öğrenirler ve hatırlarken
de aynı şekilde biri kendilerine okuyormuş gibi hatırlarlar.
- Problem çözerken sesli düşünmelerine izin verilmelidir. Bu problemde verilen ve isteneni kavramaları için gereklidir.
Kinestetik/dokunsal öğrenciler:
- Kinestetik/dokunsal öğrenciler özellikle anne ve babası da kinestetik/
dokunsal ise okulda çok zorlanırlar. Çünkü onlar oturdukları yerde uzun müddet
duramazlar.
- Parmak kaldırmak ve öğretmenin kendisini görmesini beklemek
onlar için çok zor hatta gereksiz bir zaman kaybıdır. Onlar derhal harekete
geçer ve amaçlarına ulaşırlar.
- Öğretmenin ‘’tahtayı kim silecek?’’ demesini kinestetik/dokunsal
öğrencinin burnunun dibinde bitmesi için yeterlidir.
- Kinestetik öğrencilerin zorluğu görsel ve işitsel mesajları tam olarak
algılayamamalarından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle öğretmenin çöp kutusunu
göstererek (görsel mesaj), ‘’lütfen çöpünüzü bu kutuya atın’’ (işitsel mesaj) demesi
kinestetik öğrenciler tarafından algılanamayabilir. Kinestetik/dokunsal öğrencinin
29
Memorial International School of Tirana
bizzat paspasın üzerinde öğretmenle birlikte ayaklarını silmesi ya da kalemini
öğretmeni ile birlikte çöp kutusunun yanında açması mesajın anlaşılmasını sağlar.
Kinestetik/dokunsallar kas belleğine sahiptirler ve ancak yaparak algılayabilirler.
- Bir iş yapılırken kinestetik/dokunsal öğrencinin elinden tutmalısınız,
ona bir şey anlatırken omzuna elinizi koymalısınız. Bu davranışlar mesajın
kinestetik/dokunsallar tarafınfan anlaşılmasını kolaylaştırmaktadır.
- Onlar için en kolay iletişim dokunmaktır. Görsel mesaj ve güzel
sözler kinestetik/dokunsallar için yeterli değildir.
- Sudan bahanelerle öğretmenden kalkmak için izin isterler, beş ya da
on dakika sonra başka bir izin için parmaklarını yeniden kaldırırlar. Öğretmen
bu öğrencilere izin vermese de bu öğrenciler yerlerinden kalkacaklardır.
Öğrenme stillerine göre ders çalışma yöntemleri
Görsel öğrenci:
a) Görsel/Sözel öğrenci:
- Yazarken, okurken renkli kalem kullanmalı. Önemli konuların altını
renkli kalemlerle çizmeli.
- Ders dinlerken not almalı.
- Anahtar sözcük kartları hazırlamalı. Bu kartlara kısa not yazmalı.
- Problem çözerken istenenleri, verilenleri ayrı renkteki kalemlerle yazmalı.
- Video ve bilgisayar programlarından yararlanmalıdır.
b) Görsel/Resimsel öğrenci:
- Anahtar noktalar için kartlar hazırlayıp bu kartlara resim ve semboller çizmeli.
- Kitapların kenarlarına bir bakışta ona hatırlatacak sembol ve resimler koymalıdır. Bu durum kolay hatırlamasında yardımcı olacaktır.
Kinestetik/dokunsal öğrenci:
Derse başlamadan önce konsantre olabilmeleri için;
- Ön sıraya oturmalı.
- Yazım kurallarına dikkat etmeksizin işittiklerini hatırlaması için sürekli
kısa notlar tutmalı.
Ders anlatımı ve çalışma sırasında;
- Çalışırken elindeki kartlarla ileri geri yürüyerek yüksek sesle kumalı.
Bu yöntemle öğrenme kolaylaşır.
- Dersi anlatan kişi dersi mimikler ve dramalar ile desteklemeli. Bu
30
“The first choise for international education in albania”
yöntemle dersin anlaşılması kolaylaşır.
- Lego, oyun hamuru, kil vb. dokunsal materyaller kullanılmalı.
- Laboratuar çalışmaları için fazladan zaman ayırmalı.
- Sıralı işlemleri hatırlayabilmesi için, her bir basamağı karta yazmalı. Daha
sonra kartları otomatik olarak sıraya koyacak hale gelinceye kadar sıraya koymalı.
- Problemleri ve denklemleri fasulye, dama taşları, sayma çubukları
kullanarak anlamaya çalışmalı. Bu yöntemle matematik ve teknik bilgilerin
öğrenilmesi kolaylaşır.
İşitsel öğrenci:
- Çalışma grupları oluşturularak ya da çalışma arkadaşı bulunarak
çalışılmalı. Bu şekilde en uygun öğrenme sağlanır.
- Konular yüksek sesle tekrar edilerek okunmalı.
- Kasetçalarla (okuduğunu sesli kaydedebilmek amacıyla) çalışılmalı.
- Bellekte tutulması gereken (tarih, isim, formül) konular için melodik
tekrar kullanılmalı.
- Basamak olarak öğrenmeleri gereken şeyleri basamaklı olarak
yazıp, yüksek sesle söylemeli. Bu yöntem öğrenmeyi olumlu etkileyecektir.
- Önemli konu ve talimatları yüksek sesle okuyup tekrar etmeli.,
- Problemleri kendi sözcükleriyle ifade etmeli.
Görsel stil
Algılama yolu:
- Gördüğünü hatırlar.
- Metin ve çizimleri takip eder.
- İnsanları, eşyaları, resimleri gözlem yoluyla tanır/kavrar.
En iyi öğrenme:
- Bilgisayar grafikleri
- Görsel yap bozlar
- Haritalar, grafikler, şemalar, ilan panoları
Okuduğunu en iyi öğrenme:
- Sessiz okuma
- Resimli roman
- Yazılı poster
İşitsel stil
Algılama yolu:
- İşittiğini hatırlar.
31
Memorial International School of Tirana
- Sözel ifadeleri takip eder.
- Dinleyerek ve konuşarak öğrenir.
En iyi öğrenme:
- Konuşarak, mülakat yaparak
- Derse katılarak
- Soru sorarak ve cevap vererek
- Sözlü rapor vererek
Okuduğunu en iyi öğrenme:
- Seslendirme
- Yüksek sesle okuma
- Masal ve kitap kasetlerini dinleme
- Olay ve öyküler hakkında sohbet etme
Kinestetik stil
Algılama yolu:
- Yaşadıklarını hatırlar.
- Oynayabildiklerini ve prova yapabildiklerini takip eder.
- Fiziksel etkinlikler içinde öğrenir.
En iyi öğrenme:
- Yer oyunlarını oynayarak
- Eşyaları yapıp bozarak
- Deney kurarak
- Rol oynayarak
- Şeklini alarak
- Hoplayarak, koşarak
Okuduğunu en iyi öğrenme:
- Pandomim
- Oyunlarda rol alma
- Yönerge okuyarak bir eylem gerçekleştirme
Dokunsal stil
Algılama yolu:
- Dokunduklarını hatırlar.
- Dokunduklarını ve yazdıklarını takip eder.
- Dokunarak, şeklini ve yerini değiştirerek.
32
“The first choise for international education in albania”
En iyi öğrenme:
- Karalayarak
- Egzersiz yaparak (yapılacak dersin öncesi hazırlık, ısınma turu)
- Kabartma harita ve yazıları inceleyerek
- Yazarak, iz sürerek
Okuduğunu en iyi öğrenme:
- Oyun kurallarını okuyup oynayarak
- Talimatı okuyup eylemi gerçekleştirerek
Stillerin güçlü ve zayıf yanları
Görseller
Güçlü Yanları
- Gördüklerini ve okuduklarını hatırlarlar.
- Net ve güçlü görüntülerle renkleri kullanırlar ve bunlardan zevk
alırlar, düşünür ve öğrenirler.
- Resimlerle veya sözcüklerle düşünmeye yatkındırlar.
- Okumaya düşkündürler( kitap kurdu olmaya müsaittirler)
- Yüzleri iyi hatırlarlar.
- Raporların veya olayın anlatılmasındansa yazılı olarak verilmesini
tercih ederler.
- Bir şeyin görüntüsüne veya konumuna duyarlıdırlar.
- Liste yapmayı severler.
- Planlı ve programlı olurlar.
Zayıf Yanları
- İşittiklerini uzun müddet bellekte tutamazlar.
- Ders anlatırken not alamazlarsa huzursuz olurlar.
- Yazılı olmayan bilgiyi algılayamayabilirler.
- Derslerin laboratuarda işlenmesinden rahatsız olabilirler.
- Karmaşık ve karışık ortamlarda huzursuz olurlar.
- İsimleri hatırlamakta zorlanırlar.
- Görsel materyallere dayanmayan uzun anlatımlara tahammül edemeyebilirler.
- Dağınıklığa ve düzensizliğe tahammülsüzdürler.
- Plansızlığa, programsızlığa tahammül edemeyebilirler.
İşitseller
Güçlü Yanları:
33
Memorial International School of Tirana
- İşittiklerini hatırlarlar
- Yazarken konuşurlar(bunun bazen dezavantaj olduğu da söylenebilir).
- Uzun anlatımlarda bile anlatılanların içerisinde kaybolmazlar.
- İyi bir hatip olabilirler.
- Müzik hatırlamalarını kolaylaştırır.
- Pek çok kişiye anlam ifade etmeyen ses, ritim, melodi onların pek
çok şeyi hatırlamalarını sağlar.
Zayıf Yanları:
- Gürültüden rahatsız olurlar.
- Gürültülü ortamlarda konsantre olamazlar.
- Resimler ve resimli anlatımlar rahatsız edebilir.
- Dersin ahenkli ve melodik bir ses ile anlatılmasını isterler.
- Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.
- Bilgilerin yazılı olarak sunulması bazen anlamlarını zorlaştırabilir.
İsimleri hatırlar ama yüzleri hatırlamakta bazen zorlanırlar.
Kinestetikler/dokunsallar
Güçlü Yanları:
- Yapılanı hatırlarlar.
- Dokunma ve hareket önemlidir.
- Oyunlara bayılırlar. Ya eğlendirmelidirler ya da eğlenmelidirler.
- Taklit ederek ve deneyerek öğrenirler.
- Dokunarak anlam çıkarmaya çalışırlar.
- Rahat giyinmeyi severler.
- Sportif olmaya müsaittirler.
- Hareket içeren etkinlikleri severler: dans etmeyi, koşmayı, yüzmeyi,
yemeyi, yemek pişirmeyi, gezmeyi.
- Laboratuar ortamlarında çok başarılıdırlar.
Zayıf Yanları:
- Konuşulanı veya görüleni hatırlamakta zorlanırlar.
- Okumakta zorlanmışlardır ya da zorlanmaktadırlar.
- Çok iyi işitemeyebilirler ya da işittiklerinden anlam çıkarmakta zorlanırlar.
- Yazım hataları çok yaparlar.
- Okumayı sevmezler.
- Bulundukları ortamın durumuna önem vermeden hareket ederler.
- Vücutları ile karşılık verirler (atarlar, iterler, vururlar)
- Kendi stilinde sunulmazsa sunulan bilgileri algılamakta yavaş kalabilirler.
- Farkında olmadan insanlara dokunmaya yatkındırlar (özellikle
konuşurken).
34
“The first choise for international education in albania”
Tüm bu açıklamaların sonucunda
Uygulanmakta olan eğitim stillerinde en şanslı grup görsellerdir.
Çünkü görsel öğrenciler görsel materyaller ile yerlerinden kalkma ihtiyacı
duymadan dersi çok rahat takip edebilirler.
İşitsel öğrenciler dersin anlatılmasından yararlanırlar ancak anlatım
tamamen onların istediği şekilde olmalıdır. Yani anlatım ahenkli olmalıdır. Aksi
takdirde işitseller ilgilerini kaybederler çünkü onların konuşma gereksinimleri en
üst düzeydedir. Bu yüzden mutlaka anlatım esnasında anladığından emin olmak
için öğretmene anladığını anlatmak isteyecektir ve ondan gelecek yanıt olumlu ise
rahatlayacak ve dinlemeye tekrar geri dönecektir. Ancak bu durum günümüzün
sisteminde mümkün değildir. Çünkü kargaşaya neden olur, bu da sınıf düzenini
bozar. Bu nedenle öğretmen konuşmaya izin vermez ve işitsel takıldığı yerde kalır,
dersin geri kalanından hiçbir şey anlamaz. Bu olumsuz sonucu en aza indirgemek
için, öğretmenin bu tür öğrencilerden gelen mesajlara açık olması gerekmektedir.
Kinestetik öğrenciler ise ne sinevizyondan yararlanabilirler ne de anlatımdan.
Bu öğrenciler sürekli yaparak yaşayarak öğrenebilirler. Karşı koyamadıkları hareket
etme istekleri vardır ve bu karşılanmazsa dersi takip edemez, ders ahengini bozarlar. Bu öğrenciler için sınıf kurallarında bazı değişiklikler yapılmalıdır.
Kinestetik öğrenciler;
- Çalışmalarını tamamladıkları,
- Çevresindekileri rahatsız etmeyecek şekilde sessiz çalıştıkları,
- Başka birinin çalışmasına engel olmadıkları sürece (bu kurallara
uyulması koşuluyla) sınıfta istedikleri yere oturup çalışabilmelidirler.
Kinestetik öğrenciler ana sınıftan 3. sınıfa kadar üst noktalarda kinestetik
özelliklerini gösterirler. Daha sonraki yıllarda bu istekler azalmaya başlar.
Sonuç
Hepimiz kan grubunu bilmek zorundayız. Çünkü bu bilgi yaşamsal
önem taşır. Kan grubumuzu bilmemizin gerekliliği kadar, öğrenme stilimizi
bilmemiz de yaşamsal önem taşır. Öğrenme stilimizi bilmemiz (başkalarında
ya da kendimizde) anlamsız gelen birçok şeyi anlamamıza neden olacaktır.
“Öğrenme stilimiz yaşam boyu değişmez
ama yaşamımızı değiştirir”
35
Memorial International School of Tirana
Çocuğumu yeniden yetiştirmem mümkün olsaydı;
Ona işaret parmağımı kaldırıp yasaklar koymak yerine,
Parmaklarıyla resim yapmayı öğretirdim.
Hatalarını daha az düzeltir,
Onunla daha çok yakınlık kurmaya çalışırdım.
Onu sadece gözlerimle izler, daha çok şefkat gösterirdim.
Onunla daha çok yürüyüşe çıkar, uçurtmalar uçururdum.
Ona karşı ciddi bir tavır içinde olmak yerine, onunla oynardım.
Onunla kırlarda koşar, yıldızları seyrederdim.
Onunla daha az çekişir, ona daha sıkı sarılırdım.
Önce benlik saygısı kazanmasını sağlar,
Sonra bir ev almaya çalışırdım.
Ona katı davranmaz, onu daha çok onaylar ve yüreklendirirdim.
Güç konusunda daha az ders verir,
Sevgi konusunda daha çok şey öğretirdim…
36
DIANA LOOMANS