Parti Tüzüğü için tıklayınız.

TÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSİ
TÜZÜK
* 5 Ocak 2014 tarihinde gerçekleşen Olağan Büyük Kongre'de değiştirilen tüzük maddeleri Tüzük
metnine işlenmiştir.
BÖLÜM I: GENEL NİTELİKLER
PARTİNİN ADI VE AMBLEMİ
Madde 1 – Partinin adı, Türkiye Komünist Partisi’dir. Merkezi Ankara’dadır. Simgesi TKP’dir. Amblemi
daire biçiminde kırmızı zemin üzerine iç içe geçmiş sarı ÇARK ÇEKİÇ, sarı YILDIZ, üstte yarım daireyi
çerçeveleyecek şekilde TÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSİ ibaresi ve altta TKP kısaltmasıdır.
BÖLÜM II: ÜYELİK
Madde 2 – Parti üyesi
a) Parti program ve tüzüğünü benimseyen,
b) Bir parti organında görev alan ve görev aldığı organın çalışma ve toplantılarına düzenli olarak
katılan, parti görevlerini yerine getiren,
c) Düzenli aidat ödeyen kişidir.
d) TKP üyesi, hangi alanda çalışırsa çalışsın, daha fazla kişinin partili mücadeleye katılımı
konusunda çaba gösterir.
Parti üyesi, bir başka siyasal parti ya da örgüte üye olamaz, geçmişteki üyeliğini devam ettiremez.
Madde 3 – Üyelik Başvurusu
a) Üyelik başvurusu bireysel olarak yapılır.
b) Parti program ve tüzüğünü okuyarak benimseyen kişi, bağlantıda olduğu parti örgütüne kendisiyle
ilgili bilgileri içeren bir formu doldurarak başvuruda bulunur.
c) Üyelik için başvuran kişi, başvurusunu iki parti üyesinin referansını alarak ilçe örgütüne; henüz
ilçe örgütü kurulmamışsa il örgütüne yapar.
d) Başvuru formu il örgütleri tarafından Merkez Komitesi’ne iletilir. Üyeliğe karar verecek organ
Merkez Komitesi’dir.
e) İlgili örgüt, başvuranın üyelik talebini gerekçe göstermeksizin reddedebilir. Başvuran kişi
başvurusunun reddi halinde, Merkez Komitesi’ne itiraz edebilir. Merkez Komitesi itirazı bir ay
içinde karara bağlar. Bu karar kesindir.
f) Üyelik başvurusu doğrudan Merkez Komitesi’ne de yapılabilir. Merkez Komitesi, bir ay içinde
başvuruyu karara bağlar. Bu karar kesindir.
g) Olumlu karar alması halinde, başvuran kişi için bir parti kimlik kartı düzenlenir. Parti üyeliği parti
kimlik kartının ilgili kişiye teslim edildiği anda başlar.
Madde 4 – Partililik
Parti, devrimcilerin gönüllü birlikteliğine dayanır. Üye, partililiği dışarıdan dayatılmış bir kurallar
manzumesi olarak değil, bir yaşam biçimi olarak kavrar. Üye, partinin ideolojisine, program ve
politikalarına, komünist değerlere ve parti içi kolektif çalışma ilkelerine uygun davranır. Üye, bilimsel
sosyalist teori ve sosyalizm programı çerçevesinde ve sınıf mücadelelerinin gerekleri doğrultusunda
kendisini eğitmek ve yoldaşlarının eğitimine katkıda bulunmak konularında sorumluluk sahibidir.
1
Parti merkezi, üyelik normlarına yönetmelik ve genelgelerle partililiğin tanımını geliştirir, ayrıntılandırır
ve zenginleştirir.
Madde 5 – Parti kimlik kartı
Parti kimlik kartları, üyeliğe kabul kararı sonunda verilir. Parti Merkezi tarafından düzenlenen parti
kimlik kartları partiye aittir. Partiden çıkarılan ya da istifa eden kişiler kimlik kartlarını bağlı bulundukları
örgüte iade eder. Parti üyesi, parti çalışmaları sırasında parti kimlik kartını üzerinde taşır. Parti kimlik
kartı geçerlilik süresi 1 yıldır. Her yılın Ocak ayında kimlik kartları MK tarafından tarafından
mühürlenerek ya da imzalanarak yenilenir.
Madde 6 – Yer değiştirme
Parti üyesi, oturduğu ya da çalıştığı yeri değiştirirken, en son bağlı bulunduğu parti örgütünden nakil
talebinde bulunabilir. İlgili örgütün yönetici organı bu talebi değerlendirerek Merkez Komitesi’ne
bildirir. Üye, talebinin yanıtını en son bağlı bulunduğu parti örgütünden öğrenerek yeni örgütüyle
bağlantısını kurar.
Madde 7 – Üyelikten çıkarma
Partiye başvuran üye eğer başvuru formunda yanlış veya gerçek dışı beyanda bulunmuşsa ya da üyeliğe
başvuru sırasında yasaların ve Tüzük’ün gerekli kıldığı niteliklere sahip değilse üyelikten çıkarılması için
ilçe ya da il örgütleri yazılı olarak durumu Merkez Komitesi’ne bildirir.
Bu durum dışındaki diğer üyelikten çıkarma başlıkları Disiplin maddelerinin konusudur.
Madde 8 – Üyelikten ayrılma
Partililikten ayrılmak isteyen üye, talebini yazılı olarak ve gerekçeleriyle birlikte bağlı bulunduğu organa
bildirir. Üyelikten ayrılma Merkez Komitesi’nin bilgisi dahilinde ve ilgili üyeye doğrudan bildirilerek
uygulamaya konur. Ayrılma talebinde bulunan kişinin üyelik sorumlulukları, parti kimlik kartını,
kendisinde bulunan parti evrak ve mallarını ve çalışma yaptığı alanla ilgili tüm bilgi ve belgeleri partiye
aktardığında sona erer.
Madde 9 – Fahri Üyelik
Partili mücadeleye katkısı bulunabilecek kişiler, Merkez Komitesi’nin onayıyla fahri üye olarak kayıt
edilir. Fahri üyelerden tüm parti kademelerinde en etkin bir şekilde yararlanılabilmesi için gerekli
yönetmelikler MK tarafından çıkarılır.
BÖLÜM III: PARTİ ORGANLARI
Parti Kongresi (Büyük Kongre)
Madde 10 – Parti Kongresi üç (3) yılda bir toplanır. Kongre, partinin en yüksek siyasal ve örgütsel karar
organıdır. Parti program ve tüzüğünü değiştirmeye yetkili tek organdır. Parti Genel Başkanı’nı, Merkez
Komitesi’ni (MK) ve Merkez Disiplin Kurulu’nu (MDK) seçer.
Parti Kongresi MK kararıyla zamanından önce toplanabilir. Parti Kongresi’nin yer ve tarihi MK
tarafından saptanarak iki ay öncesinde parti örgütünde duyurulur.
Parti Kongresi, ilan edilen toplantı yer ve saatinde delege sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Salt
çoğunluk sağlanmazsa, önceden belirlenmiş ikinci bir yer, gün ve saatte bu kez delege çoğunluğu
aranmaksızın mevcut delegelerle toplanır.
Parti Kongresi’nin il kongrelerinde seçilecek olan delegelerinin sayısına esas olacak oranlar MK
tarafından karara bağlanır. MK üyeleri, MDK üyeleri, üyeliği devam eden parti kurucuları ile partili
milletvekili ve bakanlar Parti Kongresi doğal delegeleridir. Doğal delegeler il kongrelerinde Parti Kongre
delegesi seçilemez.
Parti Kongre öncesinde partinin siyasal ve örgütsel hedefleri konusunda yürütülecek çalışma ve
tartışmalar MK tarafından yayınlanacak genelgelerle belirlenir.
Madde 11 – Olağanüstü Parti Kongresi (Olağanüstü Büyük Kongre)
Olağanüstü Parti Kongresi, MK kararıyla ya da bir önceki Parti Kongresi delegelerinin en az beşte birinin
yazılı istemi üzerine, kararın alındığı tarihten itibaren 45 gün içerisinde ve son Parti Kongresi
delegeleriyle toplanır.
2
Madde 12 – Parti Konferansı
Parti Konferansı iki Kongre arasında Parti’nin siyasal ve örgütsel faaliyetlerini değerlendirmek, gözden
geçirmek ve güncelleştirmek, Merkez Komitesi ve diğer kurulların çalışmalarına yön vermek amacıyla
toplanır. Parti Konferansı’nın zamanı, toplanma biçimi ve bileşimi Merkez Komitesi tarafından belirlenir
ve parti örgütüne duyurulur.
Merkez Komitesi (MK)
Madde 13 – Merkez Komitesi, iki Parti Kongresi arasında partinin en yetkili karar organıdır. Kongre ve
Konferanslar tarafından karara bağlanan siyasal ve örgütsel çalışmaların hayata geçirilmesinden
sorumludur.
Büyük Kongre tarafından seçilir. En az ayda bir toplanır.
Genel Başkan ile Büyük Kongre tarafından seçilen 24 (yirmidört) asıl ve 3 (üç) yedek üyeden oluşur.
Merkez Komitesi, kendisinin belirleyeceği parti üyelerini ve fahri üyeleri toplantılarına (oy hakkı
olmaksızın) çağırabilir. MK, kendisinin belirleyeceği parti üye ve fahri üyelerinin katkılarından
yararlanmak üzere onları “MK Danışmanları” olarak çalışmalarına katabilir. MK, ilk toplantısında kendi
içinden işbölümünü yapar. MK, kendi sorumluluğunda kurulan Büroların ve Komisyonların çalışmalarını
değerlendirir ve denetler, Konferans ve Kongre süreçlerini örgütler, partililerin siyasal ve örgütsel
açılımlar konusunda en kısa sürede bilgilenmelerini sağlar, parti içindeki tartışma ve katılım kanallarının
işlemesini güvence altına alır.
MK, yeni parti örgütü kurma, yurtdışı temsilciliği açma, merkezi ya da yerel süreli yayın çıkarma, genel,
yerel ve ara seçimlere katılım konularında gelen önerileri değerlendirerek karara bağlar.
MK, partinin İl, İlçe ve Belde Örgütleri’ni feshetme, İl ve İlçe Kongreleri’ni iptal etme ve yenilenmesine
karar verme, İl ve İlçe Komiteleri ile İl Disiplin Kurulları’nı görevden alma yetkisine sahiptir. Bu
doğrultudaki kararlarını tüm parti örgütüne açıklar. Ancak bu konudaki kararlarını üye tam sayısının üçte
iki çoğunluğu ile alır. MK, tüzüğün uygulanabilmesi, güncel ihtiyaçlara yanıt verebilmesi ve etkili
kılınması için yönetmelik ve genelgeler çıkarır.
Kongre, Konferans ve Merkez Komitesi toplantılarında alınan kararlar doğrultusunda partinin gündelik
siyasal ve örgütsel faaliyetleri, MK tarafından yönlendirilir ve koordine edilir. Bunun için MK içinde
işbölümüne gidilir. Kendi içinden MK sözcülüğünü ve temsilciliğini üstlenen MK Sözcüsü’nü belirler.
Merkez Komitesi (MK) Sözcüsü
Madde 14 – MK Sözcüsü, Merkez Komitesi’ni temsil eder. Partinin kolektif önderliği olan MK’nın
sözcüsü ve temsilcisidir. Merkez Komitesi içinden MK toplantılarında seçilir. Görev süresini MK belirler.
Seçilen MK Sözcüsü, bir genelgeyle parti örgütüne ilan edilir.
Genel Başkan
Madde 15 - Genel Başkan, Siyasi Partiler Kanunu’nda belirtilen yetki ve sorumluluklara sahiptir. Büyük
Kongre’de gizli oyla ve delege tam sayısının salt çoğunluğu ile seçilir. İlk iki turda çoğunluk
sağlanamazsa üçüncü turda en çok oyu alan aday Genel Başkan seçilir.
Genel Başkanlığın boşalması halinde MK kendi içinden bir Genel Başkan vekili seçer ve 45 gün içinde
Olağanüstü Büyük Kongre’yi toplar. Genel Başkan'ın yokluğunda Merkez Komitesi içinden seçilen bir
MK üyesi Genel Başkan'a vekalet eder.
Genel Merkez Büroları, Komisyonlar ve İdari Sekreterlikler
Madde 16 - Partinin merkezi siyasal faaliyetlerini sürdürmek, örgütsel çalışmaları beslemek ve genel
merkez fonksiyonlarını yerine getirmek için belirli alanlarda uzmanlaşan, partinin örgütsel ve çeşitli
kaynaklarını bu alanlar için seferber ve koordine eden, parti dışından katkıların verimli bir şekilde parti
çalışmasıyla bütünleşmesini sağlayan merkezi bürolar, komisyonlar ve idari sekreterlikler kurulur. Söz
konusu bürolar ve komisyonlar MK tarafından oluşturulur ve sorumluları MK içinden belirlenir. Genel
Merkez bürolarının ve komisyonların yönlendirilmesi ve koordine edilmesi Merkez Komitesi’nin
görevleri arasındadır.
Bu organlardan bürolar, süreklileşmiş alan ve görevler için komisyonlar ise belirli süreli ya da geçici
yoğunlaşma isteyen amaçlara yönelik oluşturulur.
3
Büroların kurulması, görev alanlarının belirlenmesi ve düzenlenmesi Merkez Komitesi yetkisindedir.
Büroların altında birim kurulabilir. Büro yönetimleri Merkez Komitesi ve Parti Konseyi üyelerinden
oluşur. Her büronun Merkez Komitesi’nde karşılık gelen bir sorumlusu vardır.
Komisyonların kurulması, görev alanlarının daraltılıp genişletilmesi ve faaliyetlerinin sona ermesi,
Merkez Komitesi yetkisindedir. Komisyonda görev alan parti üyeleri Parti Konseyi üyesidirler.
Genel Merkez fonksiyonlarını yerine getirmek amacıyla Merkez Komitesi’nin kararıyla basın-protokol
işleri, mali işleri, kayıt işleri, yayın dağıtım işleri, arşiv işleri ve hukuk işleri vs. gibi idari sekreterlikler
kurulabilir. İdari sekreterler Merkez Komitesi’ne yardımcı olurlar, ona bağlı çalışırlar. Merkez Komitesi
ihtiyaca göre ve istenilen sayıda idari sekreterlik kurabilir.
Bölge Sekreterlikleri
Madde 17 – Farklı illerde bulunan parti örgütlerinin faaliyetlerinin koordinasyon, takip ve denetimi için
bölge sekreterlikleri oluşturabilir. Bölge sekreterliklerinin yetki ve görevleri Merkez Komitesi’nin
çıkaracağı yönetmeliklerle belirlenir.
İl Örgütü
Madde 18 – İl Kongresi
İl Kongresi, sayısı 600’ü geçmeyecek şekilde ilçe kongrelerince seçilen delegelerden ve doğal
delegelerden oluşur. İl Komitesi ve İl Disiplin Kurulu üyeleri ile o ilin partili milletvekilleri İl
Kongresinin doğal delegeleridir. İlçe kongrelerinde seçilecek delegelerin sayısal oranı İl Komiteleri
tarafından belirlenir.
İl Kongresi olağan olarak üç yılda bir, İl Komitesi tarafından saptanan gün, yer ve gündemle toplanır.
Olağanüstü İl Kongresi ise İl Komitesi’nin kararı ve bu kararın Merkez Komitesi tarafından
onaylanmasıyla toplanır.
İl Kongresi, ilin Büyük Kongre delegelerini, İl Başkanı’nı, İl Komitesi’ni ve İl Disiplin Kurulu’nu seçer.
Madde 19 – İl Komitesi (İl Yönetim Kurulu)
İl Komitesi, İl Kongresi tarafından seçilen İl Başkanı dahil 7 (yedi) üyeden oluşur. İl Komitesi, üye tam
sayısının salt çoğunluğu ile kendi üyeleri görev bölüşümlerini gerçekleştirir. İl Başkanı, İl Komitesi ve İl
Disiplin Kurulu, Merkez Komitesi üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun kararı ile görevden alınabilir.
Görevden alınmalar veya istifalar nedeniyle boşalan İl Komitesi üyeliklerine Merkez Komitesi tarafından
yeni üyeler atanır.
İlçe Örgütü
Madde 20 – İlçe Kongresi
İlçe kongresi, o ilçeye bağlı tüm üyelerden oluşur. Eğer ilçe üyelerinin toplam sayısı 400’ü aşacak olursa,
İl Komitesi, o ilçede kaç ilçe kongresi delegesi seçileceğini ve seçim şeklini belirler. İlçe Komitesi
üyeleri, ilçe kongresinin doğal delegeleridir.
İlçe Kongresi, İlçe Başkanı, İlçe Komitesi ve İl Kongresi’ne gönderilecek delegeleri seçer.
İlçe Kongresi olağan olarak üç yılda bir, İl Komitesi tarafından belirlenen kongre dönemi içinde toplanır.
İlçe Kongresi’nin gün, yer ve gündemi İlçe Komitesi tarafından belirlenir. Olağanüstü İlçe Kongresi ise,
İlçe Komitesi’nin kararı ve bu kararın İl Komitesi ve Merkez Komitesi tarafından onaylanmasıyla
toplanır.
Madde 21 - İlçe Komitesi (İlçe Yönetim Kurulu)
İlçe Komitesi, İlçe Kongresi tarafından seçilen İlçe Başkanı dahil 5 (beş) üyeden oluşur. İlçe Komitesi,
üye tam sayısının salt çoğunluğu ile görev bölüşümlerini gerçekleştirir.
İlçe Başkanı ve İlçe Komitesi, İl Komitesi tarafından, İl Komitesi’nin üye tam sayısının üçte iki çoğunluk
kararı ve Merkez Komitesi onayı ile görevden alınabilir.
Görevden alma ya da İlçe Komitesi üyelerinin istifaları ile boşalan İlçe Komitesi üyeliklerine, İl Komitesi
tarafından ve Merkez Komitesi onayı ile yeni üyeler atanır.
4
Madde 22 – Belde Örgütleri
İl ve ilçe merkezleri dışında belediye teşkilatı olan yerlerde ilçe başkanlığına bağlı olarak belde örgütleri
kurulur. Bir belde örgütü en az üç üyeden oluşur. Yönetiminden İlçe Komitesi sorumludur, ayrıca bir
başkan ya da yönetim kurulu bulunmaz. Belde üyeleri bağlı bulundukları ilçe örgütü ve bu ilçe örgütünün
bağlı bulunduğu il örgütünün yönetim kurullarında görev alabilir. Belde örgütü herhangi bir resmi defter
kaydı tutmaz. Üyelik ve mali işlemlere ait defterler de dahil olmak üzere tüm kayıtlar beldenin bağlı
bulunduğu ilçe örgütünün defterlerinde birleşik olarak tutulur.
Madde 23 – Parti Temsilcisi
Bir il, ilçe ya da beldede parti örgütü kurulmamışsa bu il, ilçe ya da beldede parti örgütünü kurmak,
partiyi temsil etmek, parti yayınlarını dağıtmak ve parti adına bağış toplamakla yetkilidir. Parti Temsilcisi
Merkez Komitesi tarafından atanır, atama yazılı görevlendirmeyle yapılır.
Madde 24 – Parti Temsilcilikleri, Parti Lokalleri ve İrtibat Büroları
Parti örgütünün bulunduğu il ve ilçelerin mahalle ve köylerinde ilgili yönetici organ tarafından ve Merkez
Komitesi onayıyla, parti örgütünün bulunmadığı yerlerde ise Merkez Komitesi tarafından Parti
Temsilcilikleri, Parti Lokalleri ve İrtibat Büroları açılabilir. Temsilcilik, lokal ve irtibat büroları Merkez
Komitesi tarafından feshedilebilir.
Madde 25 – Yurtdışı Temsilcilikleri
MK, yurtdışında:
a) ALMANYA’da: Münih, Berlin, Frankfurt, Hamburg, Köln, Essen, Bremen, Duisburg, Dusseldorf ve
Stutgart kentlerinde;
b) FRANSA’da: Paris, Strazburg, Lyon, Marsilya kentlerinde;
c) İSVİÇRE’de: Lozan, Zürih, Basel, ve Cenevre kentlerinde;
d) HOLLANDA’da: Amsterdam, Rotterdam, Lahey kentlerinde;
e) BELÇİKA’da: Brüksel kentinde;
f) AVUSTURYA’da: Viyana kentinde;
g) İNGİLTERE’de: Londra kentinde;
h) AVUSTRALYA’da: Sydney ve Melbourne kentlerinde;
ı) İTALYA’da: Roma kentinde;
i) DANİMARKA’da: Kopenhag kentinde;
j) İSVEÇ’te: Stockholm kentinde;
k) İSPANYA’da: Madrid kentinde;
l) PORTEKİZ’de: Lizbon kentinde;
m) YUNANİSTAN’da: Atina ve Selanik kentlerinde;
n) SİRBİSTAN’da: Belgrad kentinde;
o) RUSYA’da: Moskova ve Sen Petersburg kentlerinde;
ö) BEYAZ RUSYA’da: Minsk kentinde;
p) UKRAYNA’da: Kiev kentinde;
r) BULGARİSTAN’da: Sofya kentinde;
s) KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ’nde: Lefkoşa kentinde;
ş) KÜBA’da: Havana kentinde;
t) ABD’de: Washington ve New York kentlerinde;
u) KORE HALK CUMHURİYETİ’nde: Pyongyang kentinde;
ü) ÇİN HALK CUMHURİYETİ’nde: Pekin kentinde;
v) ROMANYA’da: Bükreş kentinde;
Parti temsilcilikleri açılabilir. Bu temsilcilikler 3(üç) kişilik komitelerden ve bir lokalden oluşur. Her
komite kendi içinde birinci derecede sorumlu olmak üzere bir sekreter seçer. Bir ülkede birden fazla
temsilcilik kurulmuş ise, diğer kent komiteleri, o ülkenin Başkentindeki komiteye bağlı olarak çalışırlar.
Türkiye’deki örgütlenme anlayışı, Yurtdışı Temsilcilikleri aracılığı ile partiye üye olanlar için de
geçerlidir. Yurtdışı üyelikleri, MK onayından sonra kesinleşir. Yurtdışı temsilcilikleri, üye ödentilerini,
liste halinde Genel Merkeze iletirler. Genel Merkez, ödenti ve bağışlar karşılığında makbuz kesip,
temsilcilikler aracılığı ile ilgili üyelere gönderir.
5
Yurtdışı temsilcilikleri, önceden Genel Merkez tarafından bildirilen sayıda delege seçerek parti Konferans
ve Kongrelerine gönderirler. Yurtdışındaki üyeler de yurt içindeki üyeler kadar seçme ve seçilme hakkına
sahiptirler.
MK kendi içinde bir üyeyi, Yurtdışı temsilcilikleri ile olağan teması yürütmek üzere görevlendirir.
Madde 26 – Birimler
Birimler, partinin temel örgütleridir. Parti faaliyetleri birimler aracılığıyla yürütülür. Her üye, ilgili YK
tarafından aksi yönde bir karar alınmadığı sürece, parti çalışmalarına bir birimin üyesi olarak katılır. Parti
birimleri, en az beş (5) en fazla on beş (15) kişiden oluşur. Birim üyelerinden biri, birim sekreterliği
görevini yürütür. Birimin bağlı olduğu yönetici organ, merkezi kararları birim sekreterine ya da doğrudan
birime aktarmak, birim çalışmalarını yönlendirmek ve birim ile partinin üst organları arasındaki bağlantıyı
kurmak üzere bir birim sorumlusu atar. Birim sekreteri, birimi toplantıya çağırır, birim gündemini
oluşturur, aidatları toplayarak birim sorumlusuna teslim eder.
Birim ilk kez oluştuğunda birim sekreteri ilgili komite tarafından atanır. Altı aylık bir faaliyet sonrasında
birim üyeleri kendi sekreterlerini seçebilir. Seçilen birim sekreteri, ilgili komitenin onayıyla göreve başlar.
Birimler olağan olarak haftada bir toplanır.
MK, birim çalışmalarının sağlıklı ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için yönetmelikler çıkarır.
Meclis Grupları
Madde 27
(a) TBMM Parti Grubu
Partinin meclis grubu partili milletvekillerinden oluşur. Parti Meclis Grubunun çalışmaları MK’nın görüş
ve tavsiyeleri doğrultusunda, grubu oluşturan milletvekilleri tarafından hazırlanan yönetmelikler
çerçevesinde gerçekleştirilir.
(b) Mahalli Meclis Grupları
Bağlı bulundukları İl ve İlçe YK’ları denetiminde belediye ve il genel meclislerinin partili üyelerinden
kurulur. Mahalli Meclis Grupları oluştukça çalışma ve işleyişleri MK tarafından hazırlanacak iç
yönetmeliklerle düzenlenir.
YAN ÖRGÜTLER
Madde 28 – TKP, Parti Kongresi, Konferansı ya da Merkez Komitesi kararıyla yan örgütler kurabilir.
Yan örgütlerin yasal ve siyasal sorumluluğu Türkiye Komünist Partisi’ne aittir. Yan örgütlerinin
çalışmaları MK tarafından hazırlanan yönergelerle düzenlenir. Yan örgütlerin çalışmalarına parti üyesi
olmayanlar da katılabilir. Yan örgütler TKP binalarını kullanabilecekleri gibi MK kararıyla çalışmaları
için kendi adıyla bina, temsilcilik, büro ya da lokal açabilirler. Çalışmalarını yürütmek için, her türlü
kapalı salon ve açık hava toplantıları ile konferans, panel, miting ve yürüyüşler düzenler, her türlü yayın
çalışmasında bulunur.
Madde 29 – Sosyalistlerin Meclisi
Sosyalistlerin Meclisi(SM), partinin, bilimsel dünya görüşü olan sosyalizmin tanıtılması, sosyalist
politikaların oluşturulması, sosyalizmin bir ideoloji olarak yaygınlık kazanması amacıyla oluşturduğu yan
örgütüdür.
SM, sosyalist birey ve kanaat önderlerinin (aydınların, sanatçıların, akademisyenlerin, sendikacıların,
yazarların ve benzeri kesimlerin) yan yana gelerek oluşturduğu siyasal, akademik ve bilimsel bir
platformdur. Bu platform bütün il, ilçe, belde ve köylerin yanı sıra mahallelerde, kampüslerde,
işyerlerinde vs. kendi adıyla yerel ayaklarını oluşturur. Sosyalistlerin Meclisi çalışmaları için bina
açabilir. Çalışmalarına parti üyesi olmayanları da katabilir. Sosyalistlerin Meclisi bir platform olarak hem
ülke çapında hem de yukarıda sayılan yerelliklerde aktivistleriyle toplantılar yapar, etkinlikler düzenler,
yayınlar dağıtır. Sosyalistlerin Meclisi aktivistleriyle haberleşmek ve koordinasyon sağlamak için iletişim
formları hazırlar, e-posta grupları oluşturur. Bu çalışmaların yasal ve siyasal sorumluluğu Türkiye
Komünist Partisi’ne aittir. Sosyalistlerin Meclisi çalışmaları MK tarafından hazırlanan yönergelerle
düzenlenir.
Madde 30 – Marksist-Leninist Araştırmalar Merkezi (MLAM)
6
Marksist Leninist Araştırmalar Merkezi, ülke ve dünya sorunlarına bilimsel sosyalizmin bakış açısıyla ele
alarak teorik ve bilimsel çözümler üretmek, teorik üretimde bulunmak, bilimsel, tarihsel, kültürel ve
siyasal araştırmalar yapmak üzere kurulmuştur. Türkiye Komünist Partisi’nin yan örgütüdür.
Marksist Leninist Araştırmalar Merkezi, teorik araştırma, üretim ve çalışmalarını yaymak için yayınlar
çıkarır, kitap çalışmaları yapar, panel, konferans, sempozyum, kurultay gibi etkinlikler düzenler.
Madde 31 – TKP İşçi Dayanışma Merkezi
TKP İşçi Dayanışma Merkezi, işçi ve emekçilerle, işçi sınıfı örgütleriyle ve sendikalarla dayanışmak, işçi
ve emekçilerin güncel sorunlarının çözümü konusunda siyasi, hukuki, maddi ve moral destek içinde
bulunmak, işçi ve emekçilerin hak gasplarına karşı mücadele yürütmek, işçi ve emekçlerin birliği ve
örgütlenmesi için yardımcı olmak, işçi ve emekçilerin aydınlanması için yayın, eğitim ve araştırma
faaliyetinde bulunmak için kurulan partinin yan örgütüdür. TKP İşçi Dayanışma Merkezi, Parti Genel
Merkezi bünyesinde kurulur ve çalışmalarını yürütür. Çalışmaları için bina açabilir. Çalışmalarına parti
üyesi olmayanları da katabilir. Yukarıdaki amaçları doğrultusunda yayınlar çıkarır, propaganda
çalışmaları yapar, işçi ve emekçilerle toplantılar düzenler, “İŞÇİ OKULU” adıyla eğitim çalışmaları
yapar. İşçi ve emekçilerle dayanışmak için, her türlü kapalı salon ve açık hava toplantıları ile konferans,
panel, miting ve yürüyüşler düzenler, her türlü yayın çalışmasında bulunur. Bu çalışmaların yasal ve
siyasal sorumluluğu Türkiye Komünist Partisi’ne aittir. TKP İşçi Dayanışma Merkezi çalışmaları MK
tarafından hazırlanan yönergelerle düzenlenir.
BÖLÜM V: DENETLEME VE DİSİPLİN HÜKÜMLERİ
Denetleme Kurulu
Madde 32 - İl ve ilçe örgütlerinin çalışmalarına yardımcı olmak ve katkı koymak, partinin merkezi
siyasal açılımlarının uygulanmasında yol göstermek, bu çalışmaları zenginleştirmek, ilgili örgütün
çalışmalarını ortaklaşa planlamak, partinin deneyimlerini bu alanlara taşıyarak verimliliği artırmak, ilgili
örgütü izlemek ve denetlemek için Merkez Komitesi tarafından MK ve PK üyeleri arasından 3 kişiden
oluşan Denetleme Kurulu ihtiyaç halinde kurulur. Merkez Komitesi adına ilgili il ya da ilçe örgütü
çalışmalarını inceler, ortak çalışma planı hazırlar ve izlenimlerini raporla Merkez Komitesi’ne sunar.
Disiplin Kurulları
Madde 33 - Merkez Disiplin Kurulu (MDK)
Büyük Kongre tarafından seçilen 7 asıl ve 1 yedek üyeden oluşur. Kendi içinden bir başkan seçer.
Madde 34 - İl Disiplin Kurulu
İl Kongresi tarafından seçilen 3 üyeden oluşur. Kendi içinden bir başkan seçer.
Madde 35 - TBMM Parti Grubu Disiplin Kurulu
TBMM Grup Genel Kurulu tarafından seçilen 7 üyeden oluşur. Kendi içinden bir başkan seçer.
Disiplin Kurullarının İşleyişi
Madde 36 - Parti programına, tüzüğüne ve kararlarına, parti çıkarlarına ve komünist değerlere aykırı
davranan üyelere disiplin cezası verilir. Disiplin başlığı siyasal bir konu olarak ele alınır. Partili kimlik,
partilinin yaşam biçimi ve parti işleyişi ile ilgili konular “adli” sorunlar olarak değerlendirilmez.
a) Üyeleri İl Disiplin Kurulları’na sevk etme yetkisi İl Komitelerine, MDK’ya sevk etme yetkisi ise
MK’ya aittir.
b) Partiden “geçici ve kesin çıkarma” cezaları MDK tarafından verilir.
c) “Uyarma ve kınama cezası gerektiren” suçları işleyen üyeler, İl Komitesi tarafından İl Disiplin
Kurulu’na sevk edilirler. İl Disiplin Kurulu, bu üyelerin savunmasını almak üzere yazılı çağrıda
bulunur. İlgili üye, yazılı veya sözlü savunmasını 15 gün içinde İl Disiplin Kurulu’na verir. İlgili
üye 15 gün içinde yazılı çağrıya yanıt vermezse, İl Disiplin Kurulu toplanıp, İl Komitesi’nin
iddiasını görüşüp karara bağlar. Bu kararını 15 gün içinde ilgili üyeye yazılı olarak bildirir. İlgili
üye 15 gün içerisinde, İl Disiplin Kurulu kararına karşı, Merkez Komitesi aracılığı ile Merkez
Disiplin Kurulu’na itirazda bulunur. Merkez Disiplin Kurulu, bir ay içinde itirazı görüşüp karara
bağlar ve bir yazı ile ilgili üyeye bildirir. Merkez Disiplin Kurulu’nun kararı kesindir.
7
d) İlçe, İl, Merkez Komitesi ve Merkez Disiplin Kurulu üyeleri ile ilgili disiplin suçlarına Merkez
Disiplin Kurulu bakar. “Geçici ve kesin çıkarma cezası gerektiren” suçları işleyen üyeler ile ilgili
disiplin suçlarına da MDK bakar. İlgili suçlamaları Merkez Komitesi değerlendirip, suçlamayı
ciddi görürse, Merkez Disiplin Kurulu’na sevk eder. MDK, bu üyelerin savunmasını almak üzere
yazılı çağrıda bulunur. İlgili üye, yazılı veya sözlü savunmasını 15 gün içinde MDK’ya verir.
İlgili üye 15 gün içinde yazılı çağrıya yanıt vermezse, MDK toplanıp, iddiaları görüşüp karara
bağlar. Bu kararını 15 gün içinde ilgili üyeye yazılı olarak bildirir. Bu kararlar kesindir.
e) Partili Bakanlar ve Milletvekilleri ile ilgili disiplin suçlarına TBMM Parti Grubu Disiplin Kurulu,
Merkez Disiplin Kurulu ile müşterek olarak bakar. Partili Bakanlar ve Milletvekilleri ile ilgili
suçlamaları Merkez Komitesi değerlendirip, suçlamayı ciddi görürse, TBMM Parti Grubu
Disiplin Kuruluna sevk eder. TBMM Parti Grubu Disiplin Kurulu, bu kişilerin savunmasını almak
üzere yazılı çağrıda bulunur. İlgili kişi yazılı veya sözlü savunmasını 15 gün içinde verir. İlgili
kişi 15 gün içinde yazılı çağrıya yanıt vermezse, TBMM Parti Grubu Disiplin Kurulu Merkez
Disiplin Kurulu ile müşterek olarak toplanıp, iddiaları görüşüp karara bağlar. Bu kararını 15 gün
içinde ilgili üyeye yazılı olarak bildirir. Bu kararlar kesindir.
f) MDK, disiplin konularının araştırılıp incelenmesi için parti üyeleri arasından geçici olarak
“İnceleme Komisyonu”nu atayabilir. İnceleme Komisyonları en az 2 en fazla 5 kişiden oluşabilir.
İnceleme Komisyonları raporlarını MDK’ya iletirler. İnceleme Komisyonu’nun inceleme süresi
ve raporunu iletme süresi 15 günü geçemez.
Madde 37 - Disiplin Suçları
a) Uyarma cezası gerektiren disiplin suçları:
 Yetkili organlar tarafından verilen parti görevlerini mazeretsiz yerine getirmemek.
 Parti çalışmalarını mazeretsiz aksatmak.
 Parti varlıklarını gerektiği gibi korumamak, israf etmek veya kaybetmek.
 Parti kolektif işleyişini zorlayacak davranışlarda bulunmak.
b) Kınama cezası gerektiren disiplin suçları:
• Görev ve yetkilerini aşmak.
• Üye ve yöneticiler hakkında yalan ve yanlış beyanda bulunmak.
• Parti iç toplantılarındaki konuşma ve değerlendirmeleri, alınan kararları, yetkili organ
kararı olmaksızın açıklamak.
• Uyarma cezası gerektiren disiplin suçlarını ikinci kez işlemek.
c) Geçici çıkarma cezasını gerektiren disiplin suçları:
• Geçerli bir mazeret olmaksızın üç ay üst üste aidat ödememek.
• Geçerli bir mazeret olmaksızın bağlı bulunduğu örgüt üye toplantısına üç kez üst üste
katılmamak.
• Parti binalarına ve mallarına zarar vermek.
• Parti organlarına kasıtlı olarak yanlış bilgi vermek.
• Parti üyelerine yönelik sözlü veya eylemli saldırılarda bulunmak.
• Kınama cezası gerektiren disiplin suçlarını ikinci kez işlemek.
d) Kesin çıkarma cezasını gerektiren disiplin suçları:
• Parti programı, tüzük ve kararlarına karşı topluca muhalefet etmek.
• Parti program, tüzük ve kararlarına aykırı siyasal çalışmalara ve eylemlere katılmak,
katkıda bulunmak.
• Parti eylem ve etkinliklerine karşı eylem ve etkinliklerde bulunmak.
• Başka bir siyasi partiye üye olmak.
• Yayın yolu ve medya aracılığı ile parti aleyhinde konuşmak.
• Parti işlerinden özel çıkar sağlamak.
• Partinin veya partililerin güvenliğini tehdit etmek.
• SPK gereği üyelik haklarını sonradan yitirmek.
• Geçici çıkarma cezası gerektiren disiplin suçlarını ikinci kez işlemek.
8
Madde 38 - Disiplin Cezaları
Disiplin cezaları “uyarma”, “kınama”, “geçici çıkarma” ve “kesin çıkarma”dır.
Uyarma cezası, üyenin yazılı olarak dikkatinin çekilmesidir.
Kınama cezası, üyenin yazılı olarak kusurunun bildirilmesidir. Kınama cezası alan üyeler altı ay süre ile
parti organlarına yönetici olarak seçilemezler, seçilmiş iseler görevlerinden alınırlar. Kınama cezası
alanların bilgileri bağlı bulundukları organa iletilir.
Geçici çıkarma cezası, üyenin partiden üç aydan bir yıla kadar ilişkisinin kesilmesidir. Geçici çıkarma
cezası alan üyeler bu süre içerisinde parti üyelerine tanınan hakları kullanamazlar ve cezalarının
tamamlanmasından itibaren altı ay süre ile parti organlarına yönetici olarak seçilemezler. Ancak bu
durum, ceza alan üyelerin parti programına, tüzüğüne, yönetmeliklerine ve kararlarına uyma
yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Geçici çıkarma cezası alanların bilgileri bütün parti örgütüne
duyurulur.
Geçici çıkarma cezası alan üye, kendisinde bulunan parti evrak ve mallarını ve çalışma yaptığı alanla
ilgili tüm bilgi ve belgeleri bağlı bulunduğu organa teslim eder. Bu süre zarfında partiyle bağı
tanımlanmış bir yönetici tarafından sağlanır. Parti kimlik kartı bu süre zarfında bağlı bulunduğu yönetici
kurul tarafından tutulur.
Kesin çıkarma cezası, üyenin parti ile ilişkisinin süresiz olarak kesilmesidir. Kesin çıkarma cezası
alanların bilgileri bütün parti örgütüne duyurulur. Partiden kesin olarak çıkarılan ilgili kişi, parti kimlik
kartını, kendisinde bulunan parti evrak ve mallarını ve çalışma yaptığı alanla ilgili tüm bilgi ve belgeleri
partiye teslim eder.
Partiden geçici ya da kesin çıkarma talebiyle disiplin kuruluna sevk edilen üyeler, karar alınana kadar
parti çalışmalarına katılamaz, parti organ ve kurullarına öneride bulunamaz, partide görev alamaz ve
partiyi temsil edemez. Ancak bu süre boyunca program, tüzük ve yönetmeliklere ve parti organlarının
kararlarına uymak zorundadır.
Madde 39 - Cezanın Kaldırılması
Kesinleşen cezaları bağışlama yetkisi Merkez Komitesi’ndedir. Geçici çıkarma cezası için 3 ay, kesin
çıkarma cezası için 6 ay süre geçtikten sonra cezanın kaldırılması Merkez Komitesi tarafından gündeme
alınabilir.
BÖLÜM VI: MALİ HÜKÜMLER
Madde 40 - Her üyeden giriş aidatı ve aylık olarak üyelik aidatı alınır. Giriş aidatı ile aylık aidatların
miktarı, üyenin maddi durumu gözetilerek, ilgili yönetim organı tarafından belirlenir. En düşük aidat 1
TL, en yüksek aidat ise 5.000 TL’dir. Aidattan muaf tutma yetkisi Merkez Komitesi’ne aittir.
Parti adına harcamalar yetkili kurulların onayı ile ve belgelenerek yapılır. Bütçe ve bilançolar, gelir ve
gider cetvelleri ile kesin hesapların nasıl düzenleneceği Siyasi Partiler Yasası’nın ilgili hükümleri
uyarınca belirlenir.
BÖLÜM VII: ORTAK HÜKÜMLER
Madde 41 - Seçimler:
Kongrelerin yapılması için gazete ilanı veya Belediye duyurusu şartı aranmaz.
Kongrelerin toplantı yeter sayısı sağlanamadığı hallerde birinci ve ikinci toplantı arasındaki süreyi
kongreleri toplantıya çağıran kurul ayrıca saptar.
Seçimlerden önce yoklama yapılarak oylamaya katılacak üye sayısı belirlenir. Genel Merkez, İl ve İlçe
organları seçimleri ile İl Kongresi ve Parti Kongreleri delegelerinin seçimleri gizli oy açık tasnif esasına
9
göre yapılır. Ancak seçilecek üye sayısından fazla aday olmadığı takdirde açık oylama ile seçim yoluna
gidilebilir.
Oylamalarda kullanılacak oy pusulalarında adayların isimleri önceden liste halinde yazılabilir. Adayların
listesini içeren oy pusulasını alan üye veya delege, listedeki aday isimlerinden bazılarını üzerini çizerek
iptal edebilir ya da listeye başka aday isimleri ekleyebilir.
Seçilecek üye sayısından az aday ismi yazılmışsa, bir ismin okunmaması ya da aynı ismin birden fazla
yazılmış olması veya aday olmayana oy verilmiş olması dolayısıyla, sonuçta pusulada seçilecek üye
sayısından az aday ismi kalmışsa, pusula özel olarak işaretlenmişse, o pusula geçersiz sayılır.
İlçe kongrelerinin yapılması için ilçe üye listesinin en az 5 kişiden oluşması yeterlidir. Başkaca şart
aranmaz.
İl kongrelerinin yapılması için il delege listesinin en az 10 kişiden oluşması yeterlidir. Başkaca şart
aranmaz.
İlçe ve il kongrelerinde aday olabilmek için parti üyesinin o ilçe veya il örgütüne kayıtlı olması veya
kongre listesinde isminin bulunması zorunluluğu yoktur. Aday olabilmek için parti üyesi olmak yeterlidir.
İlçe, il ve büyük kongrelerin yapılabilmesi için ilk toplantıda kongre üye veya delege listesindeki sayının
salt çoğunluğunun kongreye katılması şarttır. Çoğunluk sağlanamadığı taktirde yapılacak ikinci toplantı
ise toplantıya katılan üye veya delegelerle yapılır. İkinci toplantının yapılabilmesi için kongreye katılacak
üye ve delegeler için asgari bir sayı sınırlaması yoktur.
Büyük Kongrede asıl ve yedek üye seçimleri birlikte yapılır. Asıl üyeler belirlendikten sonra kalanlar
arasında en çok oy alan aday veya adaylar yedek üye olarak seçilmiş olur.
Merkez Komitesi Kongrelerin usul ve şekilleri ile seçimlerde kullanılacak oy pusulası ve listelerin
düzenlenmesini çıkaracağı Kongre Yönetmeliği ile belirler.
Madde 42 – Çeşitli Hükümler:
Parti üyesinin, üyesi olduğu ilçede veya ilde ikametgahının bulunması gerekmez. Parti üyesi hangi ilçe
örgütünde çalışmak istiyorsa o ilçe örgütüne üye olabilir.
İlçe örgütünün üye sayısı 250'den az ise her mahalle veya köy için ayrı defter tutulmaz, üye defteri
mahallelere ve köylere bölünmez, üyenin kayıt tarihine göre üye defteri tutulur.
Madde 43 - Tutulacak Defterler
Parti örgütlerinde aşağıda belirtilen defterlerin tutulması zorunludur.
a) Üye Defteri
b) Karar Defteri
c) Yazışma Defteri
d) Gelir ve Gider Defteri
e) Demirbaş Defteri
10