docAd›m 2 - AİA
download 
Şikayet Transkript
Ad›m 2 - AİA
KOB‹’ler için internet KOB‹’ler için internete ve e-ticarete girifl Haziran 2 0 0 7 KOB‹’ler için internet 1 KOB‹’ler için internet 2 ‹stanbul Avrupa Bilgi Merkezi, ‹SO, KOSGEB ve ‹KV ortakl›¤›nda yürütülen ve k›smen Avrupa Komisyonu taraf›ndan finanse edilmekte olan bir giriflimdir. Bu yay›n, Avrupa Komisyonu ve di¤er Avrupa Birli¤i kurumlar›n›n resmi görüfllerini yans›tmak üzere haz›rlanmam›flt›r. Bu yay›nda ad› geçen üçüncü firma, kurum ve internet sitesi isim ve adreslerine, sadece örnek olarak yer verilmifltir ve tavsiye niteli¤i tafl›mamaktad›r. ‹Ç‹NDEK‹LER Niye internet? ......................................................................................6 Önce Strateji..................................................................................10 Ad›m 1: ‹nternete ba¤lan›n. .................................................................11 Ad›m 2: ‹nternet sitenizi kurun..............................................................13 Ad›m 3: e-Ticareti keflfedin...................................................................18 3 ‹stanbul Avrupa Bilgi Merkezleri’nin sundu¤u e-hizmetler........................28 Örnek e-ticaret siteleri.................................................................30 KOB‹’ler için internet Ad›m 4: e-Ticaretinizi gelifltirin..............................................................23 KOB‹’ler için internet 4 G‹R‹fi Günümüzde internet, önemli bir yere sahiptir. Her gün daha fazla say›da insan›n internete ba¤lanmakta oldu¤unu, ifllerini internet üzerinden yürüten firmalar›n ço¤ald›¤›n› görmekteyiz. Örne¤in, 2005 y›l› sonunda sadece AB’nde yap›lan e-ticaret hacmi 1 milyar Euro tutar›n› aflm›flt›r. H›zla büyümekte olan bu pazar›n 2009 y›l›n›n sonuna dek ikiye katlanaca¤› beklenmektedir. Bu kitap盤›n amac›, KOB‹’lere mevcut ifllerinde h›zla geliflen internet ifl ortam›ndan nas›l faydalanabilecekleri konusunda baz› temel bilgiler vermektir. 5 KOB‹’ler için internet Ancak ülkemizde internet üzerinde faaliyet gösteren özellikle küçük ve orta ölçekli firma say›s›n›n beklenen düzeyde olmad›¤› gözlemlenmektedir. Faaliyetlerini uzun y›llard›r sürdüren KOB‹’lerin bile ço¤u zaman bu yeni mecradan nas›l faydalanacaklar›ndan emin olamad›klar› görülmektedir. Niye internet? ‹lk baflta bir iletiflim arac› olarak tasarlanan internet, biliflim alan›ndaki di¤er geliflmelerin de katk›s›yla günlük yaflama birçok yeni olanak getirmifltir. Bu olanaklardan en çok faydalanan kesimlerden biri de ifl dünyas›d›r. ‹nternet, ticari faaliyetlerin gerçeklefltirilmesinde art›k yayg›n bir flekilde kullan›lmaktad›r ve firmalar›n rekabet gücüne önemli katk›lar sunan bir mecra halini almakla kalmay›p, firmalar›n mutlaka yer almas› gereken bir platform niteli¤ini kazanm›flt›r. ‹statistikler, internet ba¤lant›s›n›n geliflmifl ülkelerde bulunan iflletmeler için vazgeçilmez bir unsur halini ald›¤›n› ortaya koymaktad›r. Örne¤in, 2005 y›l›nda yap›lan bir çal›flmaya göre AB’nde faaliyet gösteren ve en az on çal›flan› olan firmalar›n %91’inde internet ba¤lant›s› bulundu¤u gözlemlenmifltir. Ayr›ca, halen haz›rl›k aflamas›nda olan yeni Türk Ticaret Kanununun, her flirket için bir internet sitesi oluflturma zorunlulu¤u getirmesi beklenmektedir. KOB‹’ler için internet 6 ‹nternetin ifl dünyas›nda bu denli popüler olmas›n›n nedeni, iflletmelere birçok avantaj sunmas›ndan kaynaklanmaktad›r. Bu avantajlar aras›nda öncelikli olarak h›zl› ve düflük maliyetli haberleflme, co¤rafi k›s›tlar›n ortadan kalkmas› ve bilgiye eriflimde kolayl›k gibi etkenler say›lsa da, potansiyel kazan›mlar bunlarla s›n›rl› kalmamaktad›r. Özellikle internetin yayg›nlaflmas›na paralel olarak geliflen internet tabanl› uygulamalar›n da yard›m›yla birçok ticari alanda maliyet düflüflü ve verimlilik art›fl› gibi ek faydalar sa¤lanabilmektedir. Bir dan›flmanl›k firmas› olan Andersen Consulting’in bir araflt›rmas›na göre, interneti etkin bir flekilde kullanan firmalar›n maliyetlerinde %20-%45 aras›nda düflüfl gözlemlenmektedir. Daha çok, daha h›zl›, daha ucuz iletiflim ve tan›t›m. ‹fl dünyas›n›n internet ile tan›flmas›n›n ilk nedeni, internetin h›zl› ve ucuz iletiflim sa¤lamas› olmufltur. ‹nternet yoluyla gönderilen bilgilerin dünyan›n herhangi bir köflesine an›nda ve neredeyse ücretsiz bir flekilde ulafl›yor olmas›, internetin sa¤lad›¤› e-posta, eticaret vb. çeflitli uygulamalar›n dünya ekonomisinde h›zla önemli bir yer edinmesinin temel nedeni olmufltur. ‹nterneti etkin bir flekilde kullanan firmalarda afla¤›daki kazan›mlar gözlemlenmektedir: • Firman›n flirket içi ve flirket d›fl› haberleflme faaliyetlerinde h›z, maliyet düflüflü ve buna ba¤l› olarak d›fl dünya ile etkileflim hacminde art›fl. Firma çal›flanlar›n›n internet sayesinde daha çok ve daha çeflitli firma, kurum vb. ile Niye internet? etkileflim kurmas› mümkün olmaktad›r. Dolay›s›yla internet kullan›m›, firma çal›flanlar›n›n ifllerini daha kolay bir flekilde takip etmelerini, daha güçlü ifl ba¤lant›lar› kurmalar›n›, piyasadaki güncel geliflmeler konusunda daha rahat haberleflmelerini, dolay›s›yla ifllerinde daha verimli olmalar›n› sa¤lamaktad›r. • Ürün bilgisi, siparifl takip, ifllem tarihçesi gibi bilginin yarat›lmas›, ifllenmesi ve bilgiye eriflimde bas›l› dokümanlara yap›lan harcamalarda önemli düflüfl ve zamandan tasarruf. ‹stendi¤i takdirde internette yap›lan tüm ifllemlerin kayd› tutulabilmektedir. Ayr›ca, bu bilgilerin otomatik olarak derlenmesi, bilgilere çok h›zl› bir flekilde eriflilmesi mümkündür. Örne¤in, geçmiflte internet üzerinden al›nan siparifllerin veya internet üzerinde yap›lan yaz›flmalar›n kayd› maliyetsiz bir flekilde tutulabilmekte, yine maliyetsiz bir flekilde ço¤alt›labilmektedir. Firma içi ve firma d›fl› bilgi da¤›t›m›, yaz›flma ve raporlama gibi faaliyetlerin ka¤›t kullan›lmaks›z›n gerçeklefltirilmesi sayesinde k›rtasiye harcamalar›nda önemli düflüfller sa¤lamak mümkündür. • Pazarlama stratejileri ile uygun koordinasyon sa¤land›¤› durumlarda pazarlama faaliyetlerinin etkinli¤inde art›fl ve ilgili maliyetlerde düflüfl. • Firmalar aras› ticarette al›c› ve tedarikçi konumunda olan firmalar›n mevcut bilgi ifllem sistemlerinin birbirileriyle konuflmas›n›n sa¤lanmas›. ‹ki firma aras›ndaki bilgi paylafl›m›, koordinasyon, ifllem, stok, teslimat takibi gibi faaliyetlerde büyük etkinlik art›fl› sa¤lamaktad›r. Yeni pazarlara eriflimde kolayl›k. ‹nternet, co¤rafi ve fiziki k›s›tlara tabi de¤ildir. ‹nternet üzerinde gerçeklefltirilen herhangi bir çal›flmaya veya bilgiye, herhangi bir ülkeden, günde 24 saat ve haftan›n 7 günü ulaflmak mümkündür. Dolay›s›yla internette gerçeklefltirilen ifller uluslararas› ve saat dilimlerine ba¤l› k›s›tlardan ba¤›ms›z bir platformda gerçeklefltirilmektedir. 7 KOB‹’ler için internet o Daha az sürede daha fazla müflteriye ulaflma (örne¤in otomatik bilgi da¤›t›m› sistemleriyle genifl kitlelerle veya istenen müflteri gruplar›yla h›zl› iletiflim) olana¤›, o Müflteriyi pazarlama süreçlerine dahil etmede, müflteriye özel hizmetlerde daha h›zl› ve daha etkin hizmet verme olana¤›, o Sat›fl öncesi ve sat›fl sonras› desteklerinin daha kolay bir flekilde al›nmas› veya verilmesi ve bu kapsamda gerçeklefltirilen iletiflim maliyetlerinde azalma, o Ürün tan›t›mlar›n›n ve bunlar hakk›ndaki bilgilerin (ürün katalogu, broflür, bilgilendirme, vb.) an›nda yay›nlanmas› ve güncel tutulabilmesi. Niye internet? 2007 y›l› verilerine göre dünyada 1.1 milyar internet kullan›c›s› bulunmaktad›r. Dolay›s›yla internet, göz ard› edilemeyecek büyüklükte küresel bir pazara aç›lan bir kap› niteli¤indedir ve firmalara uluslararas› pazarlara eriflimde büyük f›rsatlar sunmaktad›r. Örne¤in, tek bir ülkede çok küçük bir kitleye hitap eden bir ürün, küresel pazarda çok daha büyük kitlelere hitap edecektir. Dolay›s›yla yerel pazarda ekonomik olmayan bir ürünün veya hizmetin küresel pazara sunulmas› çok karl› bir faaliyete dönüflebilmektedir. Böylelikle internet, bir yandan co¤rafya ve zaman engellerini ortadan kald›rarak uluslararas› ticareti kolaylaflt›rmakta, di¤er yandan ise yerel pazarlarda karl› olmayan alanlarda yeterli pazar büyüklü¤ü sa¤layarak yeni ifl olanaklar› yaratmaktad›r. Pazar bilgilerine eriflimde kolayl›k. ‹nternet, eskisine nazaran çok daha kaliteli masa bafl› araflt›rmas› yapma, daha çok bilgiye daha çabuk eriflme olana¤› sa¤lamaktad›r. Eskiden haftalar süren araflt›rmalar›n anl›k bir mesele halini almas› s›k yaflanan bir durumdur. ‹nternet, araflt›rma safhas›nda; KOB‹’ler için internet 8 • zamandan tasarruf, • hedef pazarlar›n ve kitlelerin özellikleri, hedef pazarda geçerli mevzuat ve vergilendirme bilgileri, al›c› firmalar, tedarikçiler veya tedarik edilecek ürünler hakk›ndaki güncel verilere, bilgi kayna¤› niteli¤indeki ilgili kurum ve mercilere h›zl› bir flekilde ulaflma kolayl›¤›, • birçok teklifin bir arada bulundu¤u platformlar arac›l›¤›yla daha fazla tedarikçi seçene¤ine ve daha do¤ru ürüne/tedarikçiye daha h›zl› eriflim, • daha az sürede daha çok alternatif ve rakip tedarikçilerin izlenmesini kolaylaflt›rarak piyasadaki geliflmelere ve fiyatland›rma gibi unsurlara h›zl› tepki verme olana¤› sunmaktad›r. Dolay›s›yla bir firman›n araflt›rma çal›flmalar›nda interneti kullanmas›, piyasa hakk›nda daha genifl bilgiye sahip olmas›na yard›mc› olacakt›r. Böylece firman›n en do¤ru sat›fl fiyat›n› belirleyerek karl›l›¤›n› art›rmas›, en ucuz tedarikçileri saptayarak maliyetlerini azaltmas› kolaylaflacakt›r. ‹fllem takibinde kolayl›k. Do¤al olarak, baz› firma faaliyetlerinin internet üzerinden gerçeklefltirilmesi bu faaliyetlerin bilgisayar ortam›na Niye internet? ‹nternet üzerinde ticari ifllemlerin kolaylaflt›r›lmas› amac›yla özel olarak gelifltirilen, internet üzerinden haz›r hizmetler sunan sitelerde (bkz.: Ad›m 3: e-Ticareti keflfedin) raporlama ve planlamaya yönelik bu tarz hizmetlerin de sunuldu¤u s›kça görülmektedir. Ekonomik ‹flbirli¤i ve Kalk›nma Örgütü (OECD)’nün bir çal›flmas›na göre bu sitelerde sunulan hizmetlerin de sa¤lad›¤› uygulama ve raporlama olanaklar›, firmalar›n stok gereksinimlerini daha iyi planlamas›n› ve stoklar›n› daha iyi yönetmesini sa¤layarak dünya genelinde görülen stok maliyetlerinde %20-%25 oran›nda, ürün da¤›t›m maliyetlerinde ise %50-%90 oran›nda düflüfl sa¤lam›flt›r. 9 KOB‹’ler için internet tafl›nmas›na neden olmaktad›r. Dolay›s›yla istendi¤i takdirde, bu faaliyetler kapsam›nda gerçeklefltirilen ifllemlerin otomatik olarak kayda al›nmas› ve derlenmesini sa¤lamak mümkündür. Bu sayede geçmiflte yap›lan ifllemler hakk›nda an›nda bilgi al›nabilmesi, ifllerin takibini kolaylaflmaktad›r. Daha etkin raporlama olanaklar› ile daha çok veriye daha h›zl› eriflilebilmesini, geçmifle yönelik analizlerin yap›lmas›n›, gelece¤e yönelik öngörülerin oluflturulmas›n› büyük oranda kolaylaflmaktad›r. Böylelikle firma faaliyetlerinin planlamas›nda sa¤lanan kolayl›k, firman›n de¤iflen flartlara daha h›zl› bir flekilde uyum sa¤lamas›n› mümkün k›lmaktad›r. Otomatik siparifl izleme ve gerçek zamanl› raporlama gibi uygulamalar sayesinde firmalar, siparifllerdeki hata oranlar›n› düflürebilmekte, dolay›s›yla maliyetlerinde azalma ve verimliliklerinde art›fl yaflamaktad›r. Sat›fllar›n yak›ndan takibi ve sat›fl bazl› stok yönetimi gibi sistemlerin uygulanmas›yla stok maliyetlerinde de düflüfl sa¤lanmaktad›r. Önce strateji Teknolojik çözümler ancak iyi bir ifl stratejisiyle birleflti¤inde baflar›l› olmaktad›r. ‹nternetin sundu¤u potansiyeli fayda haline getirmek için firman›z›n ihtiyaç ve koflullar›na uygun bir internet stratejisi belirlemeniz ve uygun bir eylem plan› haz›rlaman›z önem tafl›maktad›r. ‹nternetin getirdi¤i olanaklardan en etkin flekilde faydalanmak için internetin firman›z›n hangi hedeflerine en iyi flekilde hizmet edebilece¤ini araflt›rman›z, interneti hangi ifl süreçlerinin iyilefltirilmesine yönelik kullanmak istedi¤inize karar vererek bir strateji oluflturman›z gerekmektedir. ‹nternetin hangi faydalar›ndan, nas›l yararlanmak istiyorsunuz? ‹flinizi oluflturan tedarik, pazarlama, tahsilat ve siparifl alma gibi süreçlerden hangisi veya hangilerini internet yard›m›yla daha iyi yapabilirsiniz? ‹nterneti haberleflme arac› olarak m›, tan›t›m arac› olarak m›, sat›fl kanal› olarak m› kullanman›z daha faydal› olacakt›r? ‹nterneti sadece, müflteri ve tedarikçileriniz ile bilgi paylaflt›¤›n›z bir platform olarak m› kullanmak istiyorsunuz, yoksa baz› ticari ifllemlerinizin internet üzerinden gerçeklefltirilmesini mi istiyorsunuz? Stratejiniz zaman içinde nas›l geliflmelidir? KOB‹’ler için internet 10 Her teknolojide oldu¤u gibi internete ad›m atmak isteyen her iflletme de, her fleyden önce bu teknolojilerden neden ve nas›l faydalanmak istedi¤ini ortaya koymal›, firman›n genel stratejisi ile uyumlu hedeflere odakl› kararlar vermelidir. At›lacak ad›mlar ve ulafl›lacak hedefler, firman›n mevcut kaynaklar› ve flirket çal›flanlar›n›n mevcut bilgi birikimi ›fl›¤›nda de¤erlendirilerek belirlenmelidir. Ön araflt›rma yaparak, iflletmenizin hangi süreçlerinde internetin katma de¤er veya maliyette kazanç yaratma olas›l›¤› oldu¤unu belirlemelisiniz. Örne¤in, müflterilerinizin büyük ço¤unlu¤u internet kullanm›yorsa internet üzerinden tan›t›m yapman›z›n bir anlam› olamayacakt›r. Ancak müflterileriniz zamanlar›n›n ço¤unu bilgisayar bafl›nda geçiren çal›flanlarsa, interneti bir an önce süreçlerinize dahil etmenizde fayda olacakt›r. Bu aflamada Google, Yahoo gibi arama motorlar›n› kullanarak sektörünüzde faaliyet gösteren yurt içi, yurt d›fl› ve rakip firmalar›n sitelerini gezerek uygulanan stratejiler hakk›nda bir tak›m ipuçlar› da elde etmeniz mümkündür. Hangi alanlarda hangi olanaklardan öncelikli olarak yarar sa¤lamak istedi¤inize önceden karar vermeniz, yapaca¤›n›z yat›r›mlar›n daha isabetli olmas›n› sa¤layacakt›r. ‹nternetin sundu¤u olanaklardan ad›m ad›m ve aflamal› olarak faydalanman›z, firman›z›n bilgi birikimi artt›kça bu alandaki faaliyetlerinizi geniflletmeniz belki en do¤ru strateji olacakt›r. ‹htiyaçlar›n›z› ve hedeflerinizi ne kadar net bir flekilde ortaya koyabilirseniz, elde edilen çözümler o kadar net, yap›lan harcamalar da o kadar isabetli olacakt›r. Ad›m 1: ‹nternete ba¤lan›n Küçük ölçekli, kaynaklar› k›s›tl› iflletmeler yukar›da s›ralanan faydalardan nas›l yararlanmaya bafllayabilir? Do¤al olarak, bu yönde at›lacak ilk ad›m, bir internet ba¤lant›s› edinilmesi ve her çal›flana özel bir e-posta adresinin tahsis edilmesi olacakt›r. Çok düflük bir yat›r›m gerektiren bu ifllem, firman›z›n elindeki imkanlar› çok h›zl› bir flekilde geniflletecektir. 11 KOB‹’ler için internet ‹nternet üzerinden iletiflim kurun. ‹nternet haberleflmede vazgeçilmez bir araç olma niteli¤ini kazanm›flt›r. ‹nternet üzerinden iletiflimde en çok kullan›lan araç olan e-posta, ucuz ve çok h›zl› bir iletiflim arac›d›r. Bir e-posta iletisinin normal flartlar alt›nda al›c›s›na ulaflmas› birkaç dakika, en fazla bir gün almaktad›r. Birçok firma, yaz›flmalar›n›n büyük bölümünü e-posta ortam›na tafl›yarak yaz›flma maliyetlerini büyük oranda azaltm›flt›r. E-posta, son derece h›zl› olmakla kalmamaktad›r: ofis d›fl›nda veya yurt d›fl›nda bulunan personelin herhangi bir bilgisayar arac›l›¤›yla iletiflimini çok az bir maliyetle sürdürmesini mümkün k›lmakta, mobil uygulamalar sayesinde cep telefonu arac›l›¤›yla haberleflmeye devam etmesini sa¤layabilmektedir. Ad›m 1: ‹nternete ba¤lan›n ‹nternetin iletiflime yönelik sundu¤u daha ileri olanaklar da bulunmaktad›r. Uluslararas› telefon görüflmelerini de (örne¤in, Skype (www.skype.com) benzeri yaz›l›mlar arac›l›¤›yla) internet üzerinden gerçeklefltiren firmalar, haberleflme maliyetlerinde büyük indirimlere gitmifltir. Pazar araflt›rmalar›n›zda interneti kullan›n. ‹nternet, çal›flanlar›n pazar araflt›rmas› yapmalar›n› büyük oranda kolaylaflt›rmaktad›r. Temel bir internet ba¤lant›s›, detayl› ve son derece etkin masa bafl› araflt›rmalar›n› mümkün k›larak ba¤lant› maliyetlerinin çok üzerinde bir getiri sa¤lamaktad›r. ‹flletmeler, internetin sundu¤u genifl bilgi havuzu üzerinden son derece faydal› bilgilere ulaflarak daha do¤ru firma stratejileri oluflturabilmekte, mevcut hedeflerin uygunlu¤unu araflt›rabilmektedir. ‹nternet arac›l›¤›yla güncel mevzuat ve pazar bilgilerine, rakipler hakk›ndaki haberlere ulaflmak, potansiyel al›c› ve ifl ortaklar› hakk›nda bilgi edinmek mümkün olmaktad›r. Birçok resmi ve özel kurum, yapt›klar› çal›flmalar› internet üzerinden ücretli veya ücretsiz olarak kamuoyuna sunmaktad›rlar. KOB‹’ler için internet 12 ‹nternet ba¤lant›s›n›n kurulmas›ndan sonra çal›flanlar›n›z, örne¤in internet üzerinden sat›fl yapan firmalar›n sitelerini inceleyerek firman›z›n önce k›rtasiye ve bilgisayar malzemeleri gibi basit ihtiyaçlar›n›n teminine bafllayabilecektir. Böylece birçok ürünü ve fiyat› inceleme, e-postayla daha detayl› bilgi talep etme hatta siparifl verme flans› elde edilecektir ve firman›z ilk e-ticaret faaliyetlerini gerçeklefltirmeye bafllayabilecektir. E¤er firman›z tedarikçi ise, siparifllerin e-posta arac›l›¤›yla al›nmas› siparifllerin karfl›lanmas›ndaki hata oranlar›n›n düflmesine yard›mc› olacakt›r. Di¤er yandan, masa bafl› araflt›rmalar› sayesinde rakiplerinizin ürün ve fiyat politikalar› veya pazarlama yöntemleri hakk›ndaki bilgi alma süreciniz h›zlanacak ve büyük oranda kolaylaflacakt›r. ‹nternet üzerinde bulunan bilgi hizmetlerinin birço¤u ücret karfl›l›¤› abonelik gerektirmektedir. Firmalar›n bu sitelerden faydalanmalar› devlet taraf›ndan da faydal› görülmekte, hatta baz› durumlarda somut olarak desteklenmektedir. Örne¤in, ihracata yönelik devlet yard›mlar› mevzuat› kapsam›nda firmalar›n baz› araflt›rma sitelerine üyeli¤i parasal olarak desteklenmektedir: “fiirketler ile Sektörel D›fl Ticaret Firmalar›n›n yurt d›fl›na yönelik pazarlama stratejileri ve eylem planlar›n›n oluflturulabilmesi amac›yla, D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›nca uygun görülen pazar araflt›rmas› hizmeti veren kurum ve/veya kurulufllardan sat›n alacaklar› pazar araflt›rmas› raporlar› ve istatistikler vb.’ne iliflkin giderler ile bu kurum ve/veya kurulufllara üyelik giderleri, flirketler için %50, Sektörel D›fl Ticaret fiirketleri için %60 oran›nda ve y›ll›k en fazla 30.000 ABD Dolar› tutar›nda”, ‹GEME arac›l›¤›yla desteklenmektedir (Pazar araflt›rmas› ve pazarlama deste¤i hakk›nda 2006/6 No.lu tebli¤ –www.igeme.gov.tr/tur/devlet/devlet.htm). Ad›m 2: ‹nternet sitenizi kurun. ‹nternet, büyük kitlelerin kulland›¤› bir mecra haline gelmifltir. fiirketlerin televizyon ve radyo gibi al›fl›lm›fl medyalara ay›rd›¤› reklam pastas›ndan gün geçtikçe daha büyük tutarlar›n internet reklamc›l›¤›na kayd›¤› gözlemlenmektedir. Di¤er yandan, birçok firma pazar araflt›rmalar›n›n kayda de¤er bölümünü internet arac›l›¤›yla gerçeklefltirmekte ve di¤er firmalar hakk›ndaki bilgilere eriflmek için öncelikli olarak internetteki bilgileri taramaktad›r. Günümüzde bir firman›n kurumsal internet sitesinin olmas›, firman›n güvenilirli¤i ve olumlu bir imajla iliflkilendirilmektedir. Art›k her firman›n internette de en az›ndan bir künyeye, hatta bir vitrine sahip olmas› gerekmektedir ve ço¤u firman›n internette tan›t›m amaçl› kurumsal internet sitesini oluflturmakta oldu¤u görülmektedir. ‹lk ad›mda basit bir kurum sitesinin oluflturulmas›, maliyet ve zaman aç›s›ndan her boyuttaki firman›n kolayca üstesinden gelebilece¤i bir çal›flmad›r. Firman›z ve ürünleri hakk›nda sade, net ve aç›k bilgiler içeren bir internet sitesi edinmeniz iyi bir bafllang›ç teflkil edecek, firman›z›n geliflmesi için önemli ad›mlardan biri olacakt›r. Kurumsal sitenizin firman›za ‘www.firmam.com’ veya ‘www.firmam.com.tr’ adresinden sonra, amac›na uygun olarak tasarlanmas› ve her f›rsatta tan›t›lmas› siteden azami flekilde fayda sa¤lanmas› anlam›na gelecektir. Daha ileri safhalarda internet, firma tan›t›m›n› yapmak, firma imaj›n› güçlendirmek, ürün bilgilerini sunmak gibi eylemlere ek olarak; müflteri ile iletiflimi kolaylaflt›rarak, örne¤in bir ürünün tasar›m ve uygulamas›nda onay süreçlerini h›zland›rmak, müflteri iliflkileri yönetimini etkinlefltirmek gibi daha geliflmifl uygulamalara ev sahipli¤i yapacak flekilde de kullan›labilecektir. Stratejinizi gözden geçirin… …ve sitenin stratejinizdeki yerini belirleyin. ‹nterneti tan›t›m amac›yla kullanmak isteyen bir KOB‹, firma ve ürünleri için vitrin niteli¤ini tafl›yacak kurum sitesinin baz› 13 KOB‹’ler için internet 2005 istatistiklerine göre, AB’nde bulunan iflletmelerin %61’inin internet sitesi sahibi oldu¤u, bu oran›n büyük flirketler için %90, orta ölçekli iflletmeler için ise %79 oldu¤u görülmektedir. 2006 y›l›n›n bafl›nda Türkiye’de 1.3 milyon flirket bulunmas›na ra¤men sadece 70-80 bin firman›n internet sitesi sahibi oldu¤u tahmin edilmektedir. Dolay›s›yla Türkiye’de bu geliflmelerin geriden takip edildi¤i öne ç›kmaktad›r. Halbuki internet, küçük iflletmelerin ve özellikle yurt d›fl› ile ba¤lant›s›n› güçlendirmek isteyen, d›fl ticaret ifllem hacmini art›rmak isteyen KOB‹’ler için çok büyük f›rsatlar sunmaktad›r. Di¤er yandan, haz›rl›k aflamas›nda olan yeni Türk Ticaret Kanununun 1502. maddesine uyar›nca Türkiye’deki her flirketin bir internet sitesi oluflturmas›n›n zorunlu hale getirilmesinin beklendi¤i de göz ard› edilmemelidir. Ad›m 2: ‹nternet sitenizi kurun. unsurlara sahip olmas›na dikkat etmelidir. Öncelikli olarak kurulacak sitenin amac› ve hedefleri belirlenmelidir. Siteden hangi ticari faydalar›n beklendi¤i tespit edilmelidir. E¤er zaman içinde tan›t›m d›fl›ndaki baz› di¤er operasyonlar›n da internete tafl›nmas› ve internet üzerinden gerçeklefltirilmesi düflünülüyorsa bunlar›n bafltan düflünülerek uygun bir planlama yap›lmas›, stratejiye uygun bir internet ifl modelinin tasarlanmas› ve projeniz için yeterli kaynaklar›n ayr›lmas› önem tafl›yacakt›r. Bu aflamada gözden geçirilmesi gereken sorular flöyledir: 3 KOB‹’ler için internet 14 Müflteriler Müflterileriniz kimlerdir? Sitenizin hedef kitlesi kimdir? Müflterilerinizin ihtiyaçlar› nelerdir? Müflterilerinize siteniz üzerinden hangi faydalar› sa¤laman›z mümkündür? Müflterileriniz, sat›n alma karar›n› verirken hangi bilgilere ihtiyaç duymaktad›r? 3 Vitrin Hangi ürünlerinizi, sundu¤unuz hangi faydalar› öne ç›karman›z daha uygun olacakt›r? Ürün veya hizmetlerinizin nas›l sunulmas›, nas›l tan›t›lmas› gerekmektedir? 3 Sat›fl hizmetleri Sat›fl öncesinde müflterilerinizin sordu¤u sorular, sat›fl sonras›nda karfl›laflt›klar› sorunlar nelerdir? Kuraca¤›n›z sitenin bu alandaki katk›s› ne olacakt›r? 3 Üyelik/Abonelik sistemi Sitenizde müflterilerinize özel bilgiler saklanacak veya müflteriye (veya belli müflteri gruplar›na) özel bilgi sunulacak m›d›r? Örne¤in, sitenizdeki güncellemelerden veya promosyonlardan haberdar olmak isteyen müflterilere haber bültenleri gönderilecek midir? Veya müflterilerin, eriflim bilgileri gibi verileri girmeleri veya güncellemeleri gerekecek midir? 3 Çevrimiçi (Online) Sat›fl Siteniz üzerinden online sat›fl yap›lmas› söz konusu olacak m›d›r? 3 ‹fllemler Siparifller, vergi, teslimat ve ödeme nas›l yap›lacakt›r? Siparifller nas›l zaman›nda teslim edilecektir? 3 Sat›fl Sonras› Hizmetler Ek müflteri deste¤i sunulmas› düflünülmekte midir? Müflteriler siparifllerinin kargodaki durumunu takip edebilecekler mi? 3 Pazarlama Verisi Analizi Sat›n alma sürecinden ne tip bilgiler edineceksiniz? ‹flinizi gelifltirmek için bu bilgiyi nas›l kullanacaks›n›z? ‹nternette gerçeklefltirilecek ifllemlerin hangileri hakk›nda bilgi ve istatistik toplaman›z faydal› olacakt›r (ziyaretçi say›s›, sat›fl hacmi, en çok be¤enilen ürünler, en çok okunan sayfalar, ziyaretçi profili)? Ad›m 2: ‹nternet sitenizi kurun. Bir sitenin baflar›l› olmas› için önde gelen faktörler aras›nda; sitenin hedef kitleye odaklanmas›, site müflterilerinin ihtiyaçlar›na hizmet etmesi ve müflterileri do¤rudan etkileyen süreçlere (ürün bilgisi araflt›rmas›, fiyat araflt›rmas›, ödeme, teslimat vb.) katk› sa¤lamas› bulunmaktad›r. Sitenizin ayr›ca, müflteri iliflkilerini kolaylaflt›racak (iletiflim formu, tercihlerin kayd›, e-bülten, vb.) ve müflterilerin ihtiyaçlar›n› ek deste¤e ihtiyaç duymaks›z›n karfl›layabilmelerini sa¤layacak araçlar (ürün katalogu, fiyat listesi, firma bilgisi, arama motoru vb.) içermesi büyük fayda sa¤layacakt›r. ‹lerleyen aflamalarda sitenizin, sitenizi ziyaret eden müflterilere kifliye özel hizmet (üyelik ve ziyaretçi bilgi ve tercihlerinin kaydedilmesi vb. olanaklar) sunacak flekilde gelifltirilmesi, ziyaretçilerin sitenize tekrar dönmelerini, dolay›s›yla pazarlama faaliyetlerinize ek katk› sa¤layacakt›r. Sitenizi tasarlay›n. Yap›lan araflt›rmalar kullan›c›lar›n neredeyse yar›s›n›n, site sahibi firman›n güvenilirli¤ini söz konusu sitenin kalitesi ile ba¤daflt›rd›¤›n› ortaya koymaktad›r. ‹nternet siteniz, firman›z›n vitrini olacakt›r: Almanya’da yap›lan bir araflt›rma, al›c› firmalar›n %76’s›n›n araflt›rmalar›n› öncelikli olarak internet üzerinde yapt›¤›n›, %29’unun sadece internet üzerinde araflt›rma yapt›¤›n› göstermektedir. Dolay›s›yla, internette karfl›lafl›lan görüntünün al›m kararlar› üzerinde ciddi etki yaratt›¤› aç›kt›r. Sitenizde sade, güncel, güven veren ve kapsaml› firma tan›t›m›, irtibat bilgileriniz ve/veya bir irtibat formu ve ürünleriniz hakk›ndaki belirleyici bilgiler bulunmas›, internet stratejinizin “olmazsa olmaz”lar› aras›nda olmal›d›r. Kurumsal siteleri baflar›l› k›lan temel unsurlar aras›nda içeri¤in tatmin edici ve kaliteli olmas›, sade yaz›, ifade ve menülerle anlafl›l›r ve kullan›m›n›n kolay olmas›, bilgilerin h›zl› bir flekilde ekrana gelmesi (yüklenmesi) ve sürekli güncelleniyor olmas› say›lmaktad›r. Sitenin ilk aç›ld›¤›nda b›rakt›¤› etki, kurumsal kimli¤inizle ba¤dafl›r olmal›, göze hofl görünmelidir. ‹nternet sitenizi ziyaret edecek potansiyel müflterilerin en az›ndan sizin kadar acelesi oldu¤unu göz önünde bulundurarak sitenizde sundu¤unuz bilgilere kolay ulafl›lmas›n› sa¤laman›z önemli olacakt›r. Müflteriye verilmesi istenen temel 15 KOB‹’ler için internet Ön araflt›rma yap›n. Kurumsal internet sitenizi kurmadan önce araflt›r›lmas› ve üzerinde karar k›l›nmas› gereken baz› unsurlar bulunmaktad›r. Kurulacak sitenin iç ifl süreçlerinizle nas›l iliflkilendirilece¤i, hedef kitlenizin internet kullan›m al›flkanl›klar›n›n ve gereksinimlerinin hesaba kat›lmas›, internet sitesinin müflterilerinize sa¤layaca¤› olas› ek faydalar›n ve sunulacak olas› katma de¤erin düflünülmesi uygun olacakt›r. Kurumsal sitenizin oluflturaca¤› internet alan› firman›z›n elektronik dükkan› olacakt›r. Dolay›s›yla sitenin ifllevselli¤ine ve güncelli¤ine gereken dikkatin verilmesi, sitede bulunan bölümlerden hangilerinin hangi çal›flanlar›n sorumlulu¤u alt›nda olaca¤›n›n belirlenmesi gerekecektir. Di¤er yandan, rakiplerinizin internette nas›l bir yaklafl›m sergiledi¤i, hangi hedefleri güttü¤ü ve mevcut sitelerinin müflterilerin üzerindeki etkilerinin ne oldu¤unun araflt›r›lmas› siteniz için örnek teflkil edecektir. Ön araflt›rman›z ayr›ca, firman›z› ve ürünlerinizi siteniz arac›l›¤›yla müflterilerin gözünde nas›l farkl›laflt›rabilece¤iniz konusunda fikir edinmenizi sa¤layacak, sitenizin nas›l bir site olmas› gerekti¤i konusunda da size yön verecektir. Ad›m 2: ‹nternet sitenizi kurun. mesajlar ve firman›zca sunulan hizmetler ön planda olmal›d›r. Siteniz arac›l›¤›yla vermek istedi¤iniz bilgi ve mesaj ile do¤rudan ba¤lant›l› olmayan konular, ba¤lant›lar ve bilgiler arka plana at›lmal›d›r. Sitenizin aç›lmas›n› yavafllatan resim, grafik, video, flash animasyon gibi ‘süs’leri asgari düzeyde kullanan, temiz ve kullan›ma odakl› tasar›mlar tercih edilmelidir. Tasarlanacak sitenin kaç dilde olaca¤›, ürünlerinizin nitelikleri ve nas›l tan›t›lmalar› gerekti¤i (pazarlama stratejinizin nas›l internete tafl›naca¤›) önceden kararlaflt›r›lmal›d›r. Hizmet sa¤lay›c›lar›n›zla anlafl›n. Sonraki aflamada, kurumsal sitenizin tasar›m›n› gerçeklefltirecek, sitenizi internette yay›nlayacak, sitenize alan ad› tahsis edecek baz› hizmet sa¤lay›c›lar›yla anlaflman›z gerekecektir. Bu hizmetlerin her birini farkl› bir sa¤lay›c›dan alman›z veya hepsinin entegre hizmet olarak temin edilmesi mümkündür. Tasar›m› gerçeklefltirecek olan flah›s veya firmaya, internet stratejinizin ve haz›rlad›¤›n›z kurgunun, gelece¤e yönelik stratejilerinizin net bir flekilde anlat›lmas›, oluflturulacak sitenin bunlar› tam olarak yans›tmas› sa¤lanmal›d›r. Dolay›s›yla tasar›m› gerçeklefltirmek üzere rahat iletiflim kurdu¤unuz, önceden gerçeklefltirdi¤i çal›flmalar› be¤endi¤iniz, iyi referanslar verebilecek bir flah›s veya firma ile anlafl›lmal›d›r. KOB‹’ler için internet 16 Firmaya özel (örne¤in: www.firma.com, www.firma.com.tr, vb.) bir internet adresinin tescil edilerek al›nmas›, kurumsall›k ve güvenilirlik sa¤layacakt›r. Çok düflük bir fiyata yap›lan tescil ifllemi, firman›z›n bir alan ad›na sahip olmas›n›, ay›ca kendi alan ad›n›z›n uzant›s›n› bar›nd›ran e-posta adresleri kullanman›z› mümkün k›lacakt›r (örne¤in: [email protected]). Firman›z›n alan ad› uzant›s›n› tafl›yan bir eposta adresinden (örn.: [email protected]) yap›lan yaz›flmalar, firman›n mevcudiyeti ve gerçekli¤i konusunda daha güçlü bir izlenim yaratacakt›r. Sitenizin yay›nlanmas› için internete ba¤l› bir bilgisayarda (bir ‘sunucu’da) bulunmas› gerekecektir. Bunu kendi firman›zda özel olarak tahsis edece¤iniz bir bilgisayarda gerçeklefltirmeniz veya bar›nd›rma (‘hosting’) hizmeti sunan bir firmadan paket hizmet olarak alman›z mümkündür. Siteniz için d›flar›dan bar›nd›rma hizmeti almaya karar verdi¤iniz takdirde, beraber çal›flaca¤›n›z firmadan referans bilgileri istemeniz, verdi¤i çeflitli bar›nd›rma hizmeti paketleri ve fiyatlar› hakk›nda bilgi alman›z, firman›z›n gereksinimlerine en uygun hizmet paketini seçmeniz gerekecektir. ‹nternet üzerinden siparifl, al›m veya sat›m (e-ticaret) gibi süreçlerin gerçeklefltirilmesinin uygun görülerek siteye entegre edilece¤i durumlarda bunlara iliflkin ekranlar›n ve süreçlerin planlanmas›, beraber çal›fl›lacak hizmet sa¤lay›c›lar›n›n araflt›r›larak belirlenmesi gerekecektir. Beraber çal›flaca¤›n›z hizmet sa¤lay›c›s›n›n, internet üzerinden sat›fl yap›ld›¤› takdirde destek al›nacak lojistik veya kargo firmas›n›n, ödemelerin en güvenli ve en pratik flekilde gerçekleflmesine olanak tan›yacak bankan›n dikkatlice seçilerek ilgili anlaflmalar›n yap›lmas› gerekecektir. Ad›m 2: ‹nternet sitenizi kurun. Sitenizi tan›t›n. Yeni kurdu¤unuz internet sitesinin azami fayda sa¤lamas› için tan›t›lmas› ve eriflilebilir olmas› gerekecektir. Firman›z›n internet ortam›nda duyurulmas› için, arama motoru ve katalog servislerine kay›t ettirilmesi gerekmektedir. Sitenizi mutlaka hem yabanc› hem yerli internet arama motorlar›na kaydettirmeniz, firman›z›n kartvizit, broflür ve bas›l› tan›t›m araçlar›nda internet adresinize yer vermeniz yerinde olacakt›r. Müflterilerinizin s›k s›k kulland›¤›n› bildi¤iniz veya sektörünüzde önemli yer edinmifl di¤er sitelerde reklam vermeniz de sitenizin görünürlü¤ünü art›racakt›r. Sitenizi arama motorlar›na kaydettirin: 17 Sitenizi kaydettirebilece¤iniz birçok internet rehberi ve arama motoru bulunmaktad›r. Bunlar›n baz›lar› flöyledir: KOB‹’ler için internet Di¤er yandan, internet sitenizi tasarlayacak olan hizmet sa¤lay›c›s› firmadan ürünleriniz ve hizmetlerinizi tan›mlayan anahtar kelimeler belirlemenize yard›mc› olmas›n› ve bu anahtar kelimeleri sitenizin kodunda bulunan “meta tag”lar›n içine yerlefltirmesini talep etmeniz faydal› olacakt›r. “Meta tag”lar, arama motorlar›na sitenizin içeri¤i hakk›nda bilgi verir. Böylelikle, seçti¤iniz ve “meta tag”lara dahil edilen anahtar kelimeleri kullanarak internet üzerinde araflt›rma yapan internet kullan›c›lar›n›n sitenizi bulmas› kolaylaflm›fl olacakt›r. Google, http://www.google.com.tr Yahoo, http://www.yahoo.com/ Altavista, http://www.altavista.com/ Excite, http://www.excite.com/ MSN, http://www.msn.com/ Web Crawler, http://www.webcrawler.com/ Infoseek, http://www.infoseek.com/ Hotbot, http://www.hotbot.com/ Lycos, http://www.lycos.com/ Yerli ve yabanc› arama motorlar›n›n listelerine, http://www.philb.com/countryse.htm ve http://search-engine-index.co.uk sitesinden ulaflmak mümkündür Ad›m 3: e-Ticareti keflfedin. ‹flletmelerin bilgisayar ve elektronik sistemler arac›l›¤›yla gerçeklefltirdikleri faaliyetler aras›nda, net bir para ak›fl› ile sonuçlanan faaliyetlere “e-ticaret” ad› verilir. Bilgisayar, telefon, faks, internet, elektronik banka ve ödeme sistemleri arac›l›¤›yla gerçeklefltirilen mal ve hizmetlerin temini, elektronik sat›n alma ve stoklama faaliyetlerinin tümü e-ticaret ifllemleridir. ‹nternetin önem kazanmas›yla günlük hayatta ‘e-ticaret’, özellikle al›m ve sat›m, siparifl ve gönderime iliflkin ifllemlerin internet üzerinden yap›ld›¤› durumlar› anmak için kullan›lan bir tan›m haline gelmifltir. Dolay›s›yla, art›k internete ba¤lant›s› bulunan, siparifllerini internet üzerinden veren, çal›flanlar› e-posta ile haberleflen firman›z asl›nda çoktan e-ifl süreçlerini bafllatm›fl ve çoktan e-ticarete ilk ad›m›n› atm›fl olacakt›r. E-ticaret deyince akla ilk olarak, “B2C” (“Business to Consumer” / ”‹flletmeden Tüketiciye”) olarak adland›r›lan; tüketicilerin internetten kitap, giysi, hediye vs. ald›klar›nda gerçeklefltirdikleri ifllem gelmektedir. Örne¤in, herhangi birinin internet arac›l›¤›yla bir firmadan ürün almas› veya ayakkab› siparifli vermesi B2C kapsam›na girmektedir. KOB‹’ler için internet 18 ‹flletmeler aras›nda internet üzerinden gerçekleflen ve “B2B” (“Business to Business” / “‹flletmeden ‹flletmeye”) ad›yla tabir edilen ticaret, herhangi bir firman›n internet arac›l›¤›yla müflteri bulmas›, siparifl vermesi, müflterilerine stok ve fiyat bilgisi sa¤layarak sat›fl gerçeklefltirmesi gibi ifllemleri kapsar. “B2B” faaliyetleri e-ticaretin içinde çok daha önemli bir hacime ve öneme sahiptir: dünyada yap›lan e-ticaretin %80’inden fazlas› flirketler aras›nda gerçekleflmektedir ve asl›nda her KOB‹, potansiyel bir e-tüccar konumundad›r. Bir araflt›rmaya göre, ‹ngiltere’deki firmalar›n en az %50’sinin biliflim a¤lar› üzerinden siparifl verdi¤i, AB genelinde ise iflletmelerin en az %24’ünün internet üzerinden al›m yapt›klar›n› ortaya koymufltur. Dolay›s›yla, internet arac›l›¤›yla ve firmalar aras›nda gerçekleflen al›m ve sat›mlar›n göz ard› edilemeyecek bir hacime ulaflt›¤›, internetin asl›nda her gün büyüyen ve rekabet yar›fl›nda tüm iflletmeler taraf›ndan dikkatle izlenmesi gereken bir pazar›n anahtar› konumuna ulaflt›¤› aç›kt›r. Haz›r çözümler Ticari faaliyetler birçok farkl› ve karmafl›k süreçleri içermektedir. Örne¤in, al›m yapmak isteyen bir iflletmenin tedarikçi aray›fllar›, mal teslimatlar›n›n ve ödemelerin takibi, sat›fl yapan bir firman›n pazar araflt›rmalar›, potansiyel müflteriler ile yap›lan bilgi al›flverifli ve müzakereler, fatura gönderimleri, ödemelerin gerçeklefltirilmesi ve müflteri takibi gibi karmafl›k süreçler söz konusudur. Do¤al olarak, bu süreçlerin internet ortam›nda gerçeklefltirecek yaz›l›m çözümlerinin gelifltirilmesi de bir o kadar karmafl›k ve pahal› birer süreçtir. Dolay›s›yla ilk bak›flta e-ticaretin; ufak çapl›, biliflim deneyimi olmayan ve kaynaklar› k›s›tl› fir- Ad›m 3: e-Ticareti keflfedin. malar taraf›ndan anlafl›lmas› güç ve bilinmeyenlerle dolu, riskli bir faaliyet alan› olarak alg›lanmas› gayet do¤ald›r. Neyse ki, internetin yayg›nlaflmas› ve internet teknolojisindeki geliflmelere paralel olarak, iflletmelerin ticari süreçlerinin internet üzerinden gerçeklefltirilmesine imkan veren elektronik altyap› hizmetleri sunan siteler de gittikçe daha etkin ve daha kapsaml› haz›r çözümler üretmeye bafllam›flt›r. Bu giriflimler sayesinde KOB‹’ler, söz konusu haz›r çözümleri sunan internet sitelerini kullanarak uygulama gelifltirmeye ve buna iliflkin yat›r›m maliyetlerine katlanmak zorunda kalmadan kapsaml› bir flekilde e-ticaret faaliyetlerinin büyük bölümünü yapabilme olana¤›na kavuflmufltur. Bu siteler, ücretsiz olarak veya belli bir ücret karfl›l›¤›nda firmalar›n internet üzerinden pazar ve sektör araflt›rmas› yapabildi¤i, al›c›lar› ve tedarikçileri buluflturan uygulamalar ve sanal pazaryerleri bar›nd›ran, müflteri iliflkileri yönetimi gibi ticarete yönelik çeflitli faaliyetlerini kolaylaflt›ran ve ticari süreçleri daha verimli k›lma olana¤› sa¤layacak nitelikte çeflitli hizmetler sunmaktad›r. 3 Arama motorlar›, rehberler ve çeflitli bilgi kaynaklar›. Arama motorlar›, tüm internet kullan›c›lar›n›n araflt›rma yapt›klar› zaman baflvurduklar› ilk adreslerdendir. Sat›fl ve tedarikçi aç›s›ndan bak›ld›¤›nda, arama motorlar›n›n ilgilenilen pazar veya ürünlerle ilgili kaynaklar hakk›ndaki mevcut bilgilere ulafl›m› kolaylaflt›rd›¤› görülmektedir. Arama motorlar›n›n geliflmifl arama ifllevlerinden faydalanarak sonuca çok h›zl› bir flekilde ulaflmak mümkündür. Baz› arama motorlar›, kendi tercihlerinize uygun kiflisellefltirilmifl arama motorlar› yaratman›z› mümkün k›lmaktad›r. Örne¤in, baz› siteler sadece oluflturaca¤›n›z bir internet sitesi listesinde yer alan sitelere s›n›rl› bir arama motoru yaratman›z› mümkün k›lmaktad›r. Böylelikle, araflt›rmalar›n›zda zamandan tasarruf sa¤lanmaktad›r. ‹nternet arama motorlar›n› etkin bir flekilde kullanmay› ö¤renmek ve sunulan hizmetlere aflinal›k, ihtiyaç duydu¤unuz verilere en h›zl› flekilde ulaflman›za yard›mc› olacakt›r. Genel arama motorlar›n›n yan› s›ra konusunda uzmanlaflm›fl arama motorlar› da mevcuttur: firma rehberleri (örn.: Kompass (www.kompass.com.tr), British Exporters (www.export.co.uk), Wer Liefert was? (www.wlw.com) farkl› ülkelerdeki 19 KOB‹’ler için internet ‹nternet üzerindeki hizmet seçenekleri Firman›z›n sat›fl, pazarlama ve tedarik süreçleri gibi faaliyetlerinin birço¤unun internet üzerinden gerçeklefltirilmesine izin veren nitelikte uygulamalar içeren, farkl› kullan›m kolayl›klar› sunan yüzlerce hizmet sa¤lay›c› internet sitesi mevcuttur. Firmalar›n sahip oldu¤u ticari süreçlerin çeflitlili¤i nedeniyle, internet üzerinde ifl dünyas›na sunulan hizmetlerin çeflitlili¤i de çok genifltir. Her ne kadar her site birden fazla hizmet çeflidine yer verse de, genellikle bir veya birkaç farkl› ifl sürecine daha fazla odaklanmaktad›r. Ad›m 3: e-Ticareti keflfedin. ticaret ve sanayi odalar› veya ihracat› teflvik merkezleri gibi kurumlar›n internetten eriflim sa¤lad›¤› firma kataloglar› ve rehberler vb.), ülke bilgileri ve belli sektörlere yo¤unlaflm›fl arama motorlar›ndan (örn.: kimya sektörü için www.chemtechsearch.com veya www.cheminitaly.it vb.) da faydalanmak mümkündür. Pazar verileri, sektör raporlar› ve pazar araflt›rmalar›na yönelik de çok büyük say›da site bulunmaktad›r. Örne¤in, bu siteler aras›ndan Dünya Ticaret Merkezi’nin ITC Trademaps (www.trademaps.org) ve ITC Product Maps (www.p-maps.org) siteleri ve Birleflmifl Milletler’in Comtrade (comtrade.un.org) sitesi, ülkeler aras›ndaki ticaret verilerine eriflim sunmaktad›r. Pazar bilgilerinin sa¤lanmas›na odaklanan siteler aras›nda CBI (www.cbi.nl), Market Research (www.marketresearch.com), Research and Markets (www.researchandmarkets.com), AC Nielsen Trends & Insights (www.acnielsen.com), Synovate (www.synovate.com) bulunmaktad›r. Türkiye’de ve çeflitli ülkelerde firmalara yönelik hizmet veren kurumlar›n (‹GEME (www.igeme.gov.tr), bakanl›klar›n, yat›r›m promosyon ajanslar›n›n, ticaret ve/veya sanayi odalar›n›n vb.) siteleri de ço¤u zaman de¤erli bilgiler bar›nd›rmaktad›r. Firman›z›n ihtiyaçlar›na ve bilgi aray›fllar›na en uygun bilgi sa¤lay›c›lar›n› ve bilgi kaynaklar›n› araflt›rarak düzenli olarak baflvurman›z firman›za avantaj sa¤layacakt›r. 3 KOB‹’ler için internet 20 e-Ticaret Siteleri. Firmalar›n ticari ifllemlerini kapsaml› bir flekilde internet üzerinden gerçeklefltirmelerini sa¤layan e-ticaret siteleri, uzmanlaflt›klar› hizmet alan›na göre farkl›l›k gösterirler. Dolay›s›yla, farkl› flekilde iflleyen farkl› tiplerde eticaret sitelerine rastlamak mümkündür. Bunlar aras›nda; • firmalar›n veya kurumlar›n ihale duyurular›n› yapt›¤› ihale siteleri (örn.: Merkezi Finans ‹hale Birimi - www.mfib.gov.tr, Elance Online www.elance.com, Tenderlink - www.tenderlink.com, www.vergabe-bayern.de, vb.), • al›c›lar›n ve tedarikçilerin birbirlerini bulmalar›na ve fiyat üzerinde anlaflmalar›na olanak sa¤layan araçlar sunan borsa ve aç›k art›ma (müzayede) platformlar› (örn.: Dovebid - www.dovebid.com, Pefa - www.pefa.com, Go Industry - www.goindustry.com, Surplex - www.surplex.com), • firmalar›n kendi aralar›nda al›m ve sat›m yapt›klar› sanal pazaryerleri ve • firma ürün ve hizmet bilgilerinin sergilendi¤i sanal fuarlar gibi site çeflitlerini saymak mümkündür. Sanal Fuarlarda firmalar›n, ürünlerini sergileyebildikleri sanal ürün kataloglar› oluflturmalar›na olanak tan›n›r. Bir sanal fuar örne¤i olan Anadolu Yakas› Avrupa Bilgi Merkezi taraf›ndan gelifltirilen ABM Sanal Fuar (www.abmfuar.com) hem firma rehberi olarak kullan›labilen, hem de ücret ödemeden kay›t yapt›rarak firman›z› ve ürünlerinizi tan›tabilece¤iniz bir internet alan› sunmaktad›r. Ad›m 3: e-Ticareti keflfedin. Sanal pazaryerlerinde firmalar, ticari eylemlerinin büyük bir bölümünü sanal ortamda gerçeklefltirme olana¤› bulur. Örnekler aras›nda Ali Baba (www.alibaba.com), Toptan Pazaryeri (www.toptanpazaryeri.com) vb. siteleri de saymak mümkündür. Dikey pazaryeri ad›yla tan›mlanan e-ticaret siteleri, sadece belirli bir sektörün al›c›lar›na ve tedarikçilerine odaklanmaktad›rlar (örn.: www.kotonline.com, www.textileonly.com, www.chembargains.com vb.). Yatay pazaryerlerinde ise farkl› sektörlerde faaliyet gösteren al›c›lar ve tedarikçiler yer al›r. Örne¤in, Resale (www.resale.de) sitesi çeflitli sektörlere hitap eden ikinci el makinelerin sat›ld›¤› bir sanal pazaryeridir. e-ticaret sitelerinin sundu¤u genel faydalar aras›nda; • daha k›sa sürede daha fazla tedarikçi veya al›c›ya ulaflma flans›, birden fazla alternatifi standart k›staslar üzerinden karfl›laflt›rma olana¤›, • alternatifler, fiyatlar, ürün bilgilerindeki yeni geliflmeler konusunda önemli verilere gerçek zamanda kolay eriflim, geliflmeleri otomatik flekilde izleme ve otomatik haber edinme olana¤›, • sat›nalma sorumlusu olan çal›flanlara verilen yetkilere k›s›tlama getirme olana¤› (örne¤in, belli çal›flanlar›n yapabilece¤i al›mlar› sadece belli bir ürün hacmi veya parasal tutar ile s›n›rland›rma olana¤›), • siparifllerin fiziki konumdan ba¤›ms›z olarak, günün herhangi bir vaktinde verilebilmesi ve izlenebilmesi, • tüm taleplerin tek noktadan izlenmesi olana¤› sayesinde gelece¤e yönelik al›m ve zamanlama tahminlerinin daha etkin bir flekilde yap›lmas› gibi olanaklar› saymak mümkündür. 21 KOB‹’ler için internet E-ticaret sitelerinin birço¤u, uzmanlaflt›klar› hizmetlere ek olarak firmalar›n iflini kolaylaflt›rmaya ve ticari süreçlerinin etkinli¤ini art›rmaya yönelik ek hizmetler de sunmaktad›rlar. Üye kullan›c›lar aras›nda mesajlaflma olana¤›, site üzerinden yap›lan ifllemlerin tarihçesini görme ve raporlama olanaklar›, ürün-fiyat takibi, siparifl ve teslim takibi, belli ürünleri veya firmalar› izleme ve geliflmeler konusunda haber alma vb. olanaklar, sunulan ek hizmetlerden sadece baz›lar›d›r. Örne¤in, tedarik zinciri optimizasyonu hizmetleri, al›c› ve sat›c›lar› bir araya getirirken talep tahmini, stok yönetimi gibi baz› süreçlere iyilefltirme ve analiz deste¤i sa¤layan bir ek hizmet örne¤idir. Firman›z›n kullanaca¤› e-ticaret platformunun seçiminde bu ek hizmetleri de araflt›rman›z, k›yaslad›¤›n›z sitelerin faaliyetlerinize ekleyece¤i verimlili¤i karfl›laflt›rman›z gerekecektir. Ad›m 3: e-Ticareti keflfedin. El çantas› üreticisi Carbotti firmas›n›n Sanal fuar deneyimi ‹talya’da bulunan Carbotti deri fabrikas› (www.carbotti.it), kad›nlara yönelik el çantalar› üreten bir ‹talyan firmas›d›r. Carbotti firmas›, www.italianmoda.com sitesinden faydalanarak uluslararas› bir müflteri kitlesine sahip olmufltur. ‹talianmoda sitesi, ‹talyan deri ve tekstil üreticilerine ve AB ile Kuzey Amerika’ya odaklanan bir internet platformudur. Potansiyel al›c›lardan üyelik ücretinin al›nmad›¤› sitede firmalar, ürünlerini ve fiyatlar›n› sergilemekte, al›c›lar ise arama yaparak istedikleri ürünlere ulaflmaktad›r. Carbotti, ‹talianmoda sitesine 2001 y›l›nda üye olarak uluslararas› müflteriler edinme flans›n› yakalam›flt›r. Ürünleri be¤enen müflteriler, önce firmadan ürün katalogu ve ek bilgiler göndermesini talep etmifller, sonraki aflamada ise müflteriler, deneme amaçl› ufak siparifller vermifllerdir. Bu site ile e-ticarete ad›m atan Carbotti’nin yerel müflteri kitlesi yerini art›k, %75’i Kuzey Amerikal›, %14’ü Asyal›, %9’u AB’li ve %2’si di¤er ülkelerde bulunan müflterilere b›rakm›flt›r. Kaynak: emarketservices.com KOB‹’ler için internet 22 Özellikle al›c› konumundaki firmalar›n e-ticaret siteleri yoluyla elde etti¤i avantajlar aras›nda; • genifl seçenek yelpazesi ve tek adreste al›flverifl, • arama ve karfl›laflt›rma yapma olana¤›, • al›m hacmine ba¤l› ›skonto elde edebilme olana¤›, • her gün her saatte al›m yapabilme olana¤›, • birçok tedarikçiden tek al›m yapma olana¤›, • detayl› bilgi kayna¤›, • yeni tedarikçilere eriflim, • daha önce yap›lm›fl al›mlar›n tekrar›nda kolayl›k, • h›zl› teslimat, • al›mlar› kontrol/disiplin alt›nda tutma olana¤›n› saymak mümkündür. Di¤er yandan, tedarikçi konumundaki firmalar için, • küresel pazara daha kolay ulaflabilme, • yeni sat›fl kanallar›, • fiziki bir ofis/ma¤aza kurma gereksinimi ve buna ba¤l› masraflar›n olmamas›, • siparifllerde daha az hata yaflanmas›, • bir e-ticaret sitesinde var olman›n getirdi¤i ek tan›t›m olanaklar›, • stok fazlalar›n› eritme olana¤› gibi avantajlar söz konusudur. Ad›m 4: e-Ticaretinizi gelifltirin ‹nternet ba¤lant›s› edinmifl, kurumsal sitesini oluflturmufl bir firma, aç›l›fl› yap›lm›fl yeni bir ma¤azada oldu¤u gibi, yeni sitenin tan›t›m›n› yapmak ve potansiyel müflterilerin bu siteden faydalanmalar›n› sa¤lamak durumundad›r. Di¤er yandan, internette bir kimli¤i olan ve interneti ticari faaliyetlerinde kullanmaya bafllam›fl bir firma olarak art›k internetin sundu¤u daha odakl› hizmetlerden faydalanma zaman› gelmifl olacakt›r. Firman›z›n tan›t›m›n› gerçeklefltirmek ve sitenize ziyaretçi çekmek üzere sunulan birçok hizmet ve uygulamadan faydalanman›z mümkündür. Arama motorlar›na sitenizi kaydettirebilir, popüler sitelere internet üzerinden reklam verebilir, müflterilerinize belli aral›klarla e-posta bültenleri gönderebilir, Google Adwords (adwords.google.com.tr) gibi hizmetler kullanarak arama motorlar› üzerinden pazarlama araç ve yöntemlerini kullanabilirsiniz. Ancak, her ne kadar ço¤u firma interneti sadece site kurarak tan›t›m amac›yla kullanmakta ise de tan›t›m ve pazarlama, flirketlerin ticarete yönelik süreçlerinin sadece ikisidir. Art›k daha çok say›da ticari faaliyeti internet üzerinden gerçeklefltirmeniz, firman›z›n tedarik ve al›m süreçlerine destek verecek haz›r hizmetler sunan siteleri araflt›rman›z, faaliyetlerinize ve stratejinize en iyi hizmet edecek siteleri belirleyerek kullanman›z gerekecektir. E-ticaret sitelerinin ve uygulamalar›n›n çeflitlili¤i ve farkl› sitelerde sunulan hizmetlerin farkl› süreçlere odaklanmas› sebebiyle, e-ticarete ad›m atmak isteyen her firman›n öncelikle genel stratejisine sad›k kalmas›, hangi ticari süreçlerini elektronik ortama tafl›nmak istedi¤ini önceden kararlaflt›rarak oluflturdu¤u internet stratejisini göz önünde bulundurmas› gerekmektedir. ‹nternette mevcut siteleri ve hizmetlerini önceden belirlemifl oldu¤unuz hedefler ›fl›¤›nda araflt›rman›z ve stratejinize en yak›n hizmet paketini sunan e-ticaret sitelerini belirlemeniz, firman›z›n e-ticaretten en etkin flekilde faydalanmas›n› sa¤layacakt›r. KOB‹’ler için internet 23 Bir yandan sunulan hizmetlerin çeflitlili¤i ve hangi sitenin hangi faydalar› sa¤layaca¤› konusundaki soru iflaretleri, di¤er yandan internet ortam›nda baz› risklerin söz konusu olmas› ço¤u firman›n e-ticaret yapma konusundaki tereddütlerini beslemektedir. Do¤al olarak ço¤u firma hangi sitenin arzu edilen faydalar› sa¤layaca¤›n› belirlemekte, hangi sitelerin güvenilir oldu¤unu anlamakta zorluk çekmektedir. Ad›m 4: e-Ticaretinizi gelifltirin Riskler. ‹nternet ortam›nda faaliyet gösterenlerin kimli¤inin her zaman belli olmamas› ve internet kullan›m›na paralel olarak artan internet suçlar› hakk›ndaki çeflitli haberler, birçok firman›n e-ticarete at›lma hevesini k›rmaktad›r. Do¤al olarak, sanal olmayan her ticari faaliyette de oldu¤u gibi, e-ticaret alan›nda da ticari riskler söz konusu olabilmektedir. Ancak, internet üzerinden gerçeklefltirilecek faaliyetlere iliflkin riski, do¤ru hizmet sa¤lay›c›lar›n›n seçilmesiyle en aza indirgemek mümkündür. Risklerin bilincinde olmak ve baz› unsurlar konusunda dikkatli olmak yeterli olacakt›r. En önemlisi, kullan›lacak e-ticaret hizmet sa¤lay›c›s›n› seçmeden önce araflt›rma yapmak, referans› olan hizmet sa¤lay›c›lar› ile çal›flmay› tercih etmek en do¤ru tutum olacakt›r. Özellikle al›c› konumundaki firmalar›n, bilinmeyen, iyi tan›mad›klar› sat›c›lar ile çal›flmak durumunda olmalar› risk kayna¤› olabilmektedir. Ancak, e-pazaryeri yönetimi taraf›ndan sa¤lanan belli güvencelerle sanal pazaryerleri al›c› firmalar için daha güvenilir hale gelmektedir. KOB‹’ler için internet 24 Baz› e-ticaret sitelerinde tedarikçilerin karfl› karfl›ya kalabilece¤i bir risk, büyük al›c›lar›n anlaflarak veya bir arada hareket ederek sanal pazaryerindeki fiyatlar üzerinde afla¤›ya do¤ru bask› oluflturmas›d›r. Tedarikçi firmalar›n karfl›laflt›¤› risklerden biriyse, sanal ortamda müflteri ile iletiflimin k›s›tl› olmas›ndan ve rekabetin daha çok fiyatlara ba¤l› bir flekilde gerçekleflmesinden kaynaklanmaktad›r. Örne¤in, normalde rekabetin önemli bir etkeni olarak öne ç›kan sat›fl sonras› hizmetler gibi katma de¤erleri sanal ortamda ortaya koymak zor olabilmektedir. Dolay›s›yla, internet ortam›nda müflteri edinmek daha kolay olsa da, edinilen müflterileri kaybetmek de o kadar kolay olabilmektedir. Bu tür olas›l›klara ve her tür riske karfl›, üye olunacak e-pazaryerini seçerken seçilen e-pazaryerini yöneten kuruluflun nas›l bir çal›flma sistemi sundu¤u, üye firmalara ürünlerini ve hizmetlerini tan›tabilmeleri için ne gibi olanaklar›n verildi¤i, uygunsuz davran›fllarda bulunan üyeler oldu¤u durumlarda nas›l bir tavr›n sergilendi¤i gibi konulara dikkat edilmesi gerekmektedir. Ad›m 4: e-Ticaretinizi gelifltirin Do¤ru e-ticaret platformunu seçin. ‹flletmenizin faydalanaca¤› e-ticaret sitelerini belirlerken baz› temel unsurlara dikkat edilmesi ve çeflitli siteler taraf›ndan sunulan hizmetlerin kalitesi konusunda iyi bir fikir edinilmesi önemlidir. Afla¤›da e-ticaret platformunu seçerken dikkat edilmesi gereken hususlar› içeren bir liste bulunmaktad›r. Bu liste, özellikle uluslararas› ticari faaliyetlerini internet üzerinden e-ticaret araçlar› sunan sitelerden faydalanarak gelifltirmek isteyen KOB‹’lere yönelik bir giriflim olan eMarket Services (www.emarketservices.com) taraf›ndan haz›rlanan bir çal›flmaya dayanmaktad›r. eMarket Services, Avrupa’n›n çeflitli ülkelerindeki resmi ticaret destek kurumlar› taraf›ndan yürütülen ve Avrupa Komisyonu taraf›ndan desteklenen bir projenin ürünüdür ve KOB‹’lere yönelik, eticarete iliflkin birçok faydal› bilgi ve kayna¤› içeren bir internet sitesidir. 1. Sektörünüze ve hedef pazarlar›n›za yönelik e-pazaryerlerini belirleyin. ‹lk aflamada, faaliyet alan›n›z› ilgilendirebilecek hangi pazaryerlerinin bulundu¤u saptanmal›d›r. 3 Bunun için www.e-marketplaces.com ve benzeri e-ticaret sitesi rehberlerinden faydalanman›z mümkündür. Bu araflt›rmay› yapmadan önce stratejinizi belirlemeniz, iflletmenizin hangi amaca yönelik bir platform aray›fl› içinde oldu¤unu saptaman›z gerekmektedir. 3 Size hizmet sunacak olan firma hakk›nda bilgi edinmeniz, istikrarl› ve güvenli bir ortam sa¤lad›¤›ndan emin olman›z gerekmektedir. Söz konusu kurumun internet sitesinde bulunan numaras› mutlaka aranmal›, ek bilgi talep edilmelidir. Kimi zaman ilgilendi¤iniz site, sektörünüzde rakibiniz veya müflteriniz konumunda olan bir kurum taraf›ndan yönetiliyor olabilmektedir. Site yetkililerinden ald›¤›n›z cevaplar, sitenin tüzel kiflili¤i, zaman içindeki sürdürülebilirli¤i, yap›sal istikrar›n› ve finansal güvenirli¤ini ortaya ç›karmal›d›r. 3. Kullan›c› kitlesi ve ifllem hacmi. ‹lgilenilen siteye üye kaç kullan›c› bulunmaktad›r? Referans olarak verilen tan›nm›fl firmalar bulunmakta m›d›r? Site üzerinden gerçeklefltirilen ifllem hacmi nedir? 3 Baz› siteler, sunduklar› platform üzerinden gerçekleflen ifllemler ile ilgili istatistikleri potansiyel kullan›c›lar›n bilgisine sunmaktad›rlar. Gerçeklefltirilen toplam sat›fl hacmi, sat›fl say›s›, duyurulan mal talebi say›s›, baflar› hikayeleri gibi veriler söz konusu sitenin firman›za sunaca¤› kitle ve pazar konusunda karl›l›k tahminlerine yönelik önemli ipuçlar› verecektir. 4. Üyelik ve maliyet. Sitede söz konusu olan üyelik koflullar› firman›z› kaps›yor mu? Hizmetlerden faydalanabilecek konumda m›s›n›z? Kullan›c›lar›n kay›t olmas› 25 KOB‹’ler için internet 2. E-pazaryerinin sahibi ve tarihçesi konusunda bilgi edinin. Site hangi kurum taraf›ndan iflletilmektedir? Söz konusu site ne kadar zamand›r faaliyettedir? Siteyi iflleten firma siteden kar etmekte midir (en az›ndan maliyetlerini karfl›layabilmekte midir?) ve/veya güçlü yat›r›mc›lar/sermaye taraf›ndan desteklenmekte midir? ‹flletmenin stratejik ortaklar› kimdir? Ad›m 4: e-Ticaretinizi gelifltirin istenmekte midir? Kullan›c›lar›n imzalad›¤› anlaflman›n maddeleri nelerdir? Üyelik maliyetleri nedir, ücretler neye ba¤l›d›r, nas›l ve ne zaman ödenmektedir? Hangi kullan›c›lar ödeme yapmak durumundad›r? 3 E-ticaret sitelerinin birço¤u, kullan›c› kayd› yapmadan herhangi bir ifllemin yap›lmas›na izin vermemektedir. Bu, belli oranda bir güvenilirli¤in sa¤lanmas›n› amaçlamaktad›r. Sunulan hizmetler için ödenecek ücretler, siteden beklenen faydalar ve alternatif sitelerin maliyetleri ›fl›¤›nda de¤erlendirilmelidir. 5. Hizmete sunulan ticari araçlar. ‹nceleme alt›ndaki site, üyelerinin ticaret yapmas›n› kolaylaflt›rmaya yönelik hangi araçlar› hizmete sunmaktad›r? Sunulan araçlar ve ek hizmetler, ticareti kolaylaflt›racak nitelikte midir? Sunulan araçlar, firman›z›n ihtiyaçlar›n› karfl›layacak nitelikte midir? 3 Farkl› sitelerin sundu¤u araç say›s› ve niteli¤i (örn.: ürün sergileme, al›m ifllemleri, müzayede hizmetleri, raporlama olanaklar›, firman›n mevcut biliflim sistemleriyle entegrasyon olanaklar› vb.) çok farkl› olabilmektedir. Dolay›s›yla sunulan imkanlar›n ne oldu¤unu ö¤renmek, bunlar›n hangilerinin fayda getirece¤ini anlamak önemli olacakt›r. KOB‹’ler için internet 26 6. Çal›flma eti¤i. ‹lgilenilen site, tek bir kullan›c›n›n fiyatlar› etkilemesini önleyecek kadar büyük bir kullan›c› kitlesine sahip midir? Firman›z, ürün fiyatlar› ve gerçeklefltirilen ticari ifllemler hakk›ndaki hangi bilgiler sitede kayda al›nmaktad›r? Firman›za ait bu bilgilerin istenmeyen flekilde kullan›lmayaca¤› konusunda hangi güvenceler verilmektedir? Hizmeti sunan iflletme, tarafs›zl›¤›n› garanti etmekte midir? Hassas bilgilerin güvenli¤i konusunda güvence verilmekte midir? Kullan›c›lar nas›l seçilmektedir veya sisteme kabul edilmektedir? 3 ‹ncelenen sitenin gizlilik politikas›, veriler konusunda yeterli güvence sa¤lamal›d›r. Di¤er yandan, site üzerinden gerçeklefltirilen süreçlerin nas›l gerçeklefltirildi¤i ve hangi prensiplere dayand›r›ld›¤›na dikkat edilmelidir. 7. Güvenlik ve gizlilik. Sitede faaliyet gösteren üyelerin kimlikleri aç›klanmakta m›d›r, kimliklerin sakl› kalmas› hususundaki tutum nedir? Örne¤in sitede gerçeklefltirilen ifllemler hakk›nda aç›klanan istatistik ve bilgilerde kullan›c› kimliklerinin gizlili¤i korunmakta m›d›r? Firmalara ait hassas bilgiler sitenin kendi internet sunucusu üzerinde mi, yoksa üye firmalar›n kendi sisteminde mi saklanmaktad›r? Bu bilgilere kimlerin eriflimi olacakt›r? Hizmeti sunan sistem gizlilik aç›s›ndan ba¤›ms›z olarak denetlenmekte midir? Hizmet sa¤lay›c› firman›n, çal›flanlar›n›n uymak durumunda oldu¤u bir gizlilik politikas› mevcut mudur? 3 Baz› kullan›c›lar (örne¤in baz› büyük firmalar) baz› ifllemlerini gizli bir flekilde gerçeklefltirmeyi tercih edebilmektedir. Di¤er yandan, veri güvenli¤i, hizmeti sunan firman›n hem teknik altyap› hem de firman›n süreçlerine ba¤l› olan bir unsurdur. Özellikle parasal ifllemlere dair veriler, hem güvenli bir flekilde depolan›yor, hem internet üzerinden güvenli bir flekilde iletiliyor olmal›d›r. Ad›m 4: e-Ticaretinizi gelifltirin 8. Ticari risk yönetimi. ‹ncelemeye ald›¤›n›z site, siparifllerin ödenmemesi veya kalitesiz ürün teslimat› gibi risklerin yönetilmesine destek sa¤layacak çözümler sunmakta m›d›r? 3 Baz› siteler, bankalarla iflbirli¤i yaparak ticari riskler aç›s›ndan ek güvence sunmaktad›r. Bu güvenceler genellikle elektronik akreditif (www.escrow.com), senetlendirme ve/veya kur riski yönetimi hizmetleri sa¤layan, kredi notu veren banka veya kurulufllar (www.dnb.com), sertifikaland›rma (www.sgs.com, www.bureauveritas.com) ve denetleme kurulufllar› gibi kurumlarla iflbirli¤i çerçevesinde sunulabilmektedir. Bu tarz ek hizmetlerin site hizmetleri dahilinde sunulmas› burada yap›lacak ifllemlerin ticari risklerine karfl› koruma sa¤layacakt›r. 9. Hukuki risk yönetimi. Araflt›rmakta oldu¤unuz sitenin hukuki yaklafl›m›n›, üyeli¤in hukuki boyutunu ve üyelik anlaflmas›n› göz ard› etmeyiniz ve flartlara iliflkin belgeleri talep ederek dikkatle inceleyiniz. 3 Sitede gerçeklefltirilen ifllemlere iliflkin ihtilaflar do¤du¤u takdirde adil bir çözüm sürecinin söz konusu olaca¤›ndan emin olmal›s›n›z. 10. Lojistik destek ve maliyet hesab›. Kullanmay› düflündü¤ünüz hizmet sa¤lay›c›s›n›n site üzerinden yap›lacak al›flveriflin gerçeklefltirilmesini kolaylaflt›rma amac›yla herhangi bir lojistik kuruluflu ile anlaflmas› bulunmakta m›d›r? Sat›lan/al›nan ürünlerin nakliye maliyetleri ve nakliye süreleri ne olacakt›r? 27 Gerçeklefltirilen ifllemlerin lojistik yönünü kolaylaflt›ran platformlar, zaman ve maliyet aç›s›ndan avantajl› olacakt›r. Baz› siteler, lojistik süreç maliyetlerinin hesaplanmas›na destek veren araçlar sunmaktad›r. Kimi siteler ise, örne¤in uluslararas› gümrük tarifesi verilerini bar›nd›ran Uluslararas› Gümrük Tarifeleri Ofisi (International Tariffs Bureau – www.bitd.org) gibi kurulufllar›n sitelerine pratik ba¤lant›lar vererek muhtemel araflt›rmalar›n›z› kolaylaflt›rmaktad›r. 11. Mevcut firma sistemlerine uyum. Kullanmay› düflündü¤ünüz e-ticaret platformunun varolan kurumsal biliflim altyap›n›zla ne kadar uyumlu olmas› gerekmektedir? 3 E¤er firman›z›n kulland›¤› elektronik bilgi sistemleri mevcut ise, kullan›lacak sitenin bunlarla entegre bir flekilde çal›flmas› arzusunda olabilirsiniz. Bu durumda site seçimi esnas›nda bu boyutu da irdelemeniz gerekebilir. 12. Hizmet anlay›fl›, e¤itim ve kullan›c› deste¤i. ‹ncelemekte oldu¤unuz site veya siteler, günde 24 saat, haftada 7 gün kullan›labilmekte midir? Hizmet sa¤lay›c› kuruluflun çal›flanlar› ile kolayca iletiflim kurmak mümkün müdür? Kullan›c› e¤itimi, kullan›c› destek hizmetleri sunulmakta m›d›r, bulundu¤unuz saat dilimindeki çal›flma saatlerinde destek sa¤lanmakta m›d›r? Üye olmadan önce sistemin nas›l çal›flt›¤›n› denemenize f›rsat tan›nmakta m›d›r? 3 Kullan›m esnas›nda bir sorun yaflad›¤›n›zda destek alabilece¤inizden emin olman›z önem tafl›maktad›r. Yeni kullan›c›lar›n e¤itimine yönelik hizmetler de firman›za zaman kazand›racakt›r. KOB‹’ler için internet 3 Avrupa Bilgi Merkezi ve Sundu¤u e-Hizmetler Avrupa Bilgi Merkezleri, hizmetlerinin bir k›sm›n› internet üzerinden de sunmaktad›r. Böylelikle, verilen hizmetlere masan›zdan kalkmadan faydalanman›z mümkün olmaktad›r. abm-istanbul.org ‹stanbul Avrupa yakas› Avrupa Bilgi Merkezi taraf›ndan her gün güncellenen abm-istanbul.org sitesinde özellikle KOB‹’lere yönelik çeflitli bilgi ve haberlere yer verilmektedir. Site arac›l›¤›yla çeflitli ülke ve pazar verilerinin yan› s›ra, KOB‹’leri yak›ndan ilgilendiren d›fl ticaret, Avrupa Birli¤i ve Türkiye’nin AB’ye uyumu gibi konulara iliflkin e¤itimler, bilgilendirme toplant›lar›, ikili görüflmeler ve merkezimize ulaflan mal ve hizmet talepleri hakk›ndaki duyurulara eriflmek, Avrupa Bilgi Merkezi taraf›ndan ç›kar›lan yay›nlar› indirmek mümkündür. abm-istanbul.org sitesine üye olan kullan›c›lar, istedikleri takdirde sitede yay›nlanan haber, bilgi ve merkezin faaliyetlerine iliflkin duyurular›n otomatik günlük e-posta iletileriyle kendilerine iletilmesini sa¤layabilmektedirler. Siteden indirilebilen ufak bir yaz›l›m olan ABM Haberciyi bilgisayarlar›na kuran kullan›c›lar, yay›na giren bilgilerin an›nda bilgisayar ekranlar›nda belirmesini sa¤layabilmektedirler. KOB‹’ler için internet 28 Site üzerinden D›fl Ticaret Forumu’na kaydolan kullan›c›lar, d›fl ticarete iliflkin konular›n tart›fl›ld›¤›, bu alandaki bilgilerin paylafl›ld›¤› bir e-posta listesine üye olabilmektedirler. Site ziyaretçileri, abm-istanbul.org sitesindeki iletiflim formu arac›l›¤›yla (veya [email protected] adresine e-posta göndererek) Avrupa Birli¤i, Avrupa pazar› ve KOB‹’lerin AB sürecine uyumuna iliflkin sorular›n› merkezimize ileterek cevap alabilmektedirler. ABMFuar.com Halen 20 ülkeden 2,300’ün üzerinde firman›n üye oldu¤u Avrupa Bilgi Merkezi Sanal Fuar, iflletmelere ürünlerini internet üzerinde sergileme imkan› vermektedir. Firmalar Sanal Fuar arac›l›¤›yla herhangi bir ücret ödemeksizin, ürünlerinin hem yurtiçinde hem de yurtd›fl›nda internet üzerinde tan›t›m›n› yapabilmektedirler. Sanal Fuar’a üye olan her firma, kendi parola ve flifresi ile sisteme girifl yaparak kendine ait internet sayfas›nda adresi, ürünleri ve tan›t›m› ile ilgili tüm bilgileri güncelleyebilmektedir. Üye firmalar fuar alanlar›na ‹ngilizce ve Türkçe firma tan›t›m bilgileri, ürünleri hakk›nda resim veya dokümanlar ve bir adet k›sa tan›t›m filmi ekleyebilmektedirler. Avrupa Bilgi Merkezi ve Sundu¤u e-Hizmetler Sanal Fuar’da yer alan tüm firmalar ürünlerine veya kendilerine iliflkin anahtar kelimeler belirleyerek sitede arama yap›ld›¤›nda kendilerine daha kolay ulafl›lmas›n› sa¤layabilmektedirler. Tüm üyelik ve bilgi güncelleme ifllemleri merkeze u¤ramaks›z›n, internet ortam›nda gerçeklefltirilmektedir. ‹stanbul Anadolu Yakas› Avrupa Bilgi Merkezi taraf›ndan gelifltirilen ABM Sanal Fuara, www.abmfuar.com adresinden eriflmek mümkündür. ABM ‹fl Ortakl›¤› Veri Taban› Tüm Avrupa Bilgi Merkezleri dahil olmak üzere 600’den fazla ortak kurumun eriflebildi¤i bir veri taban› olan ABM ‹fl Ortakl›¤› Veri Taban›, çeflitli alanlarda ifl orta¤› arayan, ABM’lerce onaylanm›fl 3.000’i aflk›n firma bar›nd›rmaktad›r. AB Komisyonu’nun ABM a¤› arac›l›¤›yla kurmufl oldu¤u bu veri taban›na dahil olan firmalar, aray›fllar›n› Avrupa Bilgi Merkezlerinin bulundu¤u tüm ülkelere duyurabilme flans›n› yakalamaktad›r. Veri taban›nda bulunan ifl ortakl›¤› tekliflerinin %55’i ticari ‹flbirli¤i, %30’u teknik/üretime yönelik iflbirli¤i, %15’i ise finansal iflbirli¤ine yöneliktir. Firman›z›n hedefleri do¤rultusunda nas›l bir ifl ortakl›¤› arad›¤›n›za karar verdikten sonra ‹fl Ortakl›¤› Veri Taban› Kay›t Formunu internet sitemizden Ticari ‹flbirli¤i bölümünden (www.abm-istanbul.org) temin ettikten ve formu dikkatlice doldurduktan sonra e-posta veya faks ile bize ulaflt›rman›z yeterli olacakt›r. 29 KOB‹’ler için internet Firma profilini ve talebi uygun gören di¤er Avrupa Bilgi Merkezleri, internet siteleri ve çeflitli yay›nlar› yoluyla duyuruda bulunmakta ve zaman içinde ifl ortakl›¤› teklifi ile ilgilenen firmalar›n bilgileri Merkezimiz taraf›ndan ilgili üyemize iletilmektedir. Ayn› flekilde, ülkemize yönelik iflbirli¤i talepleri ‹nternet sitemizde yay›nlanmakta ve ilgi belirten firmalar›n bilgileri, ilgili ABM’ye iletilmektedir. Örnek e-ticaret siteleri KOB‹’ler için internet 30 africabusinesspoint.com arabtradepoint.com b2b.tradeholding.com elcamino.citd.org exportbureao.com gbx.worldchambers.com iserve.wtca.org marketmeeting.com tradescandinavia.com tradeturkey.com tradewithlatinamerica.com www.aimlink.com/partner.html www.alibaba.com www.allactiontrade.com www.allproducts.com www.allworldautomotive.com www.ameinfo.com (Ortado¤u Ülkeler) www.arabia.com (Arap Dünyas›) www.asia.manufacturers.globalsources.com/ www.asiannet.com www.asiatrade.com/forum/index.php www.b2bpointer.com www.bisnis.doc.gov (Türki Cumhuriyetler) www.bizeurope.com (Dünya geneli ithalatç› ve distribütör firma profilleri) www.bsbin.com www.busytrade.com/ www.buysellco.com/ (Teknoloji, savunma) www.citd.org www.cometotrade.com www.commerce.com.tw www.commerceasia.com/services.htm www.distributormatch.com (Distribütör ve üretici-ücretsiz) www.dubai-bizdirectroy.com www.easytrade.com www.ec21.com www.eceurope.com www.ecoframeb2b.com/sell.asp www.emarketservices.com (Genel b2b siteleri hakk›nda bilgi) www.emerix.de www.europages.com (Avrupa) www.eurotradeconcept.nl (International Distribution Network Associated Importers & Distributors ) www.export.gov/eac/trade_leads.asp www.exporthotline.com www.export-leads.com www.extrade.com www.fita.org www.foreign-trade.com www.freetradefront.com www.fuzing.com www.germanybusinesshub.com www.globalsources.com www.go4worldbusiness.com www.impexpobiz.com www.importers.com www.importers-trade-leads.com www.import-export-guide.com www.KobiExport.com www.kobinet.org.tr www.kompass.com: (Dünya geneli üretici, ihracatç›, ithalatç›, distribütör ve servis sa¤lay›c› firmalar) www.mac.doc.gov Merkezi ve Do¤u Avrupa www.mbendi.co.za/orgs/co4s.htm (COMESA) www.mercantil.com (L. Amerika) www.nambuyerseller.com/english/html/default .asp www.rusbiz.com www.sektorel.com www.selectoryonline.com/Selectory/Login.aspx (ABD, Kanada) www.smetc.com www.tbc-world.com www.tpage.com www.tradeattache.com/userinterface/list.aspx www.tradeasy.com www.tradechannel.com www.trade-directory.com www.tradepoint.org www.traderlisting.com www.tradeturkey.com www.trem.biz (Thomas Global Register Europe) www.turkfreezone.com www.turkticaret.net www.usgtn.net/ www.worldbid.com www.worldtradeaa.com www.worldtradedb.com www.WorldTradExnet.com www.worldvideobusiness.com www.yescoltd.com www2.thomasregister.com (ABD-Kanada) Yararalan›lan bafll›ca kaynaklar: - ‹GEME (www.igeme.gov.tr) - www.europa.eu.int - e-business W@tch (www.e-businesswatch.org) - eMarket Services (www.emarketservices.com) Avrupa Bilgi Merkezi Avrupa Bilgi Merkezleri (ABM), Avrupa Komisyonu taraf›ndan, KOB‹’lerin AB uygulamalar› hakk›nda bilgilendirilmeleri ve Avrupa’da ifl yapmalar›n›n kolaylaflt›r›lmas› amac›yla kurulmufltur. ‹lki 1987 y›l›nda faaliyete geçmifl olan ABM’lerin say›s› bugün 300 civar›ndad›r. Türkiye’deki ilk Avrupa Bilgi Merkezi 1994 y›l›nda Ankara’da KOSGEB’in bünyesinde Ba¤lant› Noktas› olarak kurulmufltur. 2002 y›l›nda Türkiye’nin AB’ye aday ülke olmas› ile birlikte, 2003 y›l›nda,Türkiye’de 8 ilde 9 Avrupa Bilgi Merkezi faaliyete geçmifltir. Bu iller; Ankara, ‹stanbul, Gaziantep, Denizli, Bursa, Adana, Samsun ve Konya’d›r. ‹stanbul’da biri Anadolu yakas›nda, di¤eri Avrupa yakas›nda olmak üzere iki Avrupa Bilgi Merkezi faaliyet göstermektedir. Anadolu yakas›ndaki ABM, KOSGEB ‹stanbul ‹mes ‹fl Gelifltirme Merkez Müdürlü¤ü’nün bünyesinde, Avrupa yakas›ndaki ABM, ‹stanbul Sanayi Odas›’n›n bünyesinde yer almaktad›r. Avrupa Bilgi Merkezi’nin en önemli faaliyeti ekonomik, yasal, sosyal, teknik ve finansal konularda AB mevzuat›, düzenlemeleri ve sektör politikalar› hakk›nda KOB‹’lere bilgi sa¤lamakt›r. Bu sorular›n yo¤unlaflt›¤› konularda münferit bilgi deste¤i vermenin yan› s›ra e¤itim seminerleri de düzenlenmektedir. KOB‹’leri AB hakk›nda bilgilendirmenin yan› s›ra, Avrupa’daki ifl f›rsatlar›ndan haberdar etmeyi de hedefleyen Avrupa Bilgi Merkezlerinin tümü bir ‹flbirli¤i Veritaban›’na dahildir. Bu veritaban› arac›l›¤› ile ticari, finansal ve teknolojik alanda ortak arayan firmalar›n profilleri veritaban›nda yay›nlanmakta ve ortak bulma aray›fllar› h›zland›r›lmaktad›r. ABM faaliyetleri ve sorumluluk alan›na giren tüm konular hakk›nda sorular›n›z için ‹stanbul Avrupa Bilgi Merkezi Avrupa Yakas›’na baflvurabilirsiniz. ‹rtibat: ‹stanbul Avrupa Bilgi Merkezi Avrupa Yakas› ‹stanbul Sanayi Odas› Telefon : (212) 292 21 57 Faks : (212) 293 55 65 E-mail : [email protected] www.abm-istanbul.org § 31 KOB‹’ler için internet ‹stanbul Avrupa Bilgi Merkezi Avrupa Yakas› ekibi, 5 uzmandan oluflmakta ve sorumlu oldu¤u bölgede yer alan KOB‹’lerin Avrupa Birli¤i mevzuat› ve uygulamalar› ile ilgili sorular›na cevap vermekte, onlar› Avrupa ülkelerinde varolan ticaret ve yat›r›m imkanlar›ndan haberdar etmektedir. Ayr›ca, ‹stanbul Sanayi Odas›’n›n farkl› konularda uzman olan deneyimli personeli de gerekti¤inde Avrupa Bilgi Merkezi ekibine destek vermektedir. Bu hizmetleri KOB‹’lere sunmakta kullan›lan en önemli araç, her gün güncellenen Avrupa Bilgi Merkezi internet sitesidir. K›sa sürede birçok KOB‹ için baflvuru noktas› haline gelen bu sitede (www.abm-istanbul.org), ticaret ve yat›r›m teklifleri, fuar, heyet ve seminer duyurular›, mevzuat, AB ve pazarlar hakk›nda bilgi bankalar› bulunmaktad›r.
