Ders4

Anksiyolitik ilaçlar
Anksiyolitik
ilaçlar
(
(trankilizan ilaçlar)
ç )
Anksiyete nedir?
Anksiyete bozuklukları nedir?
Anksiyete > Otonomik belirtiler
Anksiyete > Otonomik belirtiler
• Kalp hızında, tansiyonda, kalp kasılmasında, nefes hızında vs artışş
• Norepinefrin • “Alarm” nörotransmitteri
“Al
” ö
i i
• Yohimbin > noradrenerjik sistem uyarılması > j
y
panik atak
• OKB, YAB, şizofreni ve depresyonda OKB YAB i f i d
d
anksiyeteyi artırmazlar
Serotonin Serotonin
• Akut serotonin artışı > korku ve kaçınma ş
(
y ) SSRI’lardaki ilk davranışı artar (anksiyete) –
dönemde gözlenen anksiyete artışıdır…
• Kronik serotonin artışı > CRF düşer > kortizol Kronik serotonin artışı > CRF düşer > kortizol
düşer > stres düşer
• Özellikle yaygın anksiyete boz., OKB, depresyonda etkin
depresyonda etkin
GABA
•
•
•
•
•
•
•
Temel nörotransmitter
Anksiyete
Kas gevşetici
Uyku Hafıza (rohypnol?)
Hafıza (rohypnol?)
Antiepileptik Analjezi Diğerleri Diğerleri
•
•
•
•
•
•
•
•
Histamin
NMDA
Asetil kolin
P maddesi
Dopamin Dopamin
Kannabinoid sistem
Endorfin
Melatonin
Melatonin Panik belirtilerine yol açan ilaçlar
Panik belirtilerine yol açan ilaçlar
•
•
•
•
•
•
•
Kafein
Dopamin ve epinefrin içeren tansiyon ilaçları
Dopamin ve epinefrin içeren tansiyon ilaçları
Efedrin Diyet ilaçları
Nikotin
Tiroid ilaçları
İnsulin Panik belirtilerine yol açan ilaçlar
Panik belirtilerine yol açan ilaçlar
Kokain
MDMA
LSD
Esrar yoksunluğu
Alkol yoksunluğu
Alkol yoksunluğu
Opiyat (afyon, eroin, morfin, kodein) yoksunluğu
• Nikotin yoksunluğu
Nikotin yoksunluğu
•
•
•
•
•
•
Benzodiazepinler Benzodiazepinler
Kısa etkililer (hızlı etki ama kısa süreli)
• Xanax (alprazolam) Xanax (alprazolam) – panik atak
panik atak
• Ativan (lorazepam) – çok hızlı
• Dormicum (midazolam)‐ anestezi
• Lexotonil (bromazepam)
Lexotonil (bromazepam)
Benzodiazepinler
Uzun etkililer
• Diazem, nervium (diazepam) Diazem, nervium (diazepam) – anksiyolitik, kas anksiyolitik, kas
gevşetici, antikonvülzan
• Tranksilen (klorazepat)
T k il (kl
)
• Librax, klipaks (klordiazepoksid) –
, p
(
p
) alkol yoksunluğu, anestezi öncesi, mide barsak
• Rivotril (Klonazepam ) –
Ri t il (Kl
) epilepsi, bağımlılık il i b ğ l l k
yüksek, insomni, mani
• Rohypnol (flunitrazepam) ‐ hipnotik
Benzodiazepinler
• Bağımlılık yapar, yeşil reçete (4‐8 hafta en fazla))
• Zehirlenme çok yüksek dozlarda (nistagmus, solunum baskılanması)
solunum baskılanması)
• Kısa etkililerin toleransı daha hızlı
• Alkolle alınmaz
• “Araç kullanma!”
“A k ll
!”
Barbitüratlar Barbitüratlar
• Luminal (Fenobarbital
• Pentotal (tiyopental)
Pentotal (tiyopental)
Diğer Diğer
• Buspon (buspiron) – etkileme 4 hafta, YAB’da y
y
ğ
y
iyi, sedasyon nadir, bağımlılık yok
• Atarax, Vistaril (hidroksizin) – antiallerjik, sedatif alkolle alınmaz geç etki eder
sedatif, alkolle alınmaz, geç etki eder
• Benadryl (difenhidramin) – antiallerjik, sedatif
• Etanol
• Imovane (zopiklon) –
I
( ikl ) uyku için
k i i
• Beta blokerler – sadece otonomik belirtileri yok eder
SSS
•
•
•
•
•
Bağımlı olur muyum?
Sersem olacak mıyım?
Sersem olacak mıyım?
Araba kullanabilir miyim?
Alkol alabilir miyim?
Az az kullansam ne olur?
Az az kullansam ne olur?
Duygudurum Dengeleyicileri
Duygudurum
Dengeleyicileri
(
(mood stabilizator)
)
Lityum (lithuril)
Lityum (lithuril) • Antimaniktir.
• Manik atakların tekrarının önlenmesinde Manik atakların tekrarının önlenmesinde
etkindir
• Depresyon ataklarının tekrarında da D
kl
k
d d
kullanılabilir
• Günlük 900‐1600mg (300 x3)
• Toksiktir, kan düzeyi izlenmelidir
T k ikti k dü i i l
lidi
• İdeal kan düzeyi 0.6‐1.2
• Mani profilaksisi: 2 yıl süreyle Lityum yan etkiler
Lityum yan etkiler
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Tremor
Ataksi – yürüme bozukluğu
Konfüzyon ‐ şaşkınlık
Hipotiroidi
Susuzluk
Çok işeme
Böbrek bozukluğu
Kilo alma
Libido bozukluğu
İlaç etkileşimi yüksektir
İshal *** (zehirlenme!)
Tegretol (karbamazepin)
Tegretol (karbamazepin)
• Antiepileptik, duygudurum dengeleyici, p
g
j
antiimpulsif, trigeminal nevralji
• Kan düzeyi takip edilmelidir
• Çift görme, dengesizlik yapabilir
Çif ö
d
i lik
bili
• Kan hücrelerini azaltabilir
Diğer Diğer
• Depakin (sodyum valproat) ‐ Antiepileptik, yg
g y
p
g
duygudurum dengeleyici, antiimpulsif, migren tedavisinde… Başağrısı, ishal yapabilir
• Lamictal (lamotrijin)‐
Lamictal (lamotrijin) özellikle kr. Depresyon özellikle kr Depresyon
ve depresyon tekrarının önlenmesi
• Topamax (topiramate)
SSS
• Kanım da tuz mu düşük?
• Kanımda lityum düşük mü?
Kanımda lityum düşük mü?
• Ne kadar süre kullanacağım?