VII. Hafta 18.11.2008

Transkript

Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Büyük Hayvan Cerrahisi
Ders Sunusu – VII. Hafta
18.11.2008
BÜ
YÜ
U.
Prof. Dr. O. Sacit GÖRGÜL
Öğr. Gör. Dr. Göksen ÇEÇEN
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
BÜ
YÜ
U.
Rektum ve Anüs
Hastalıkları
BÜ
YÜ
U.
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Prolapsus Ani; anüs mukozasının prolabe olması ve anal
sfinkterin boğması sonrasında ödemleşme ile karakteristik
patolojisidir. Prolapsus Recti; rektumun anüsten kısa yada uzun
bir kısmının prolabe olmasıdır. Bu patoloji sabit olan anal
sfinkterden peristaltiği artmış rektum kısmının bir invaginasyon
benzeri prolapsusu olgusudur.
BÜ
YÜ
U.
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Anal sfinkterin boğması ile ve dış etkiler ile dışarıda kalma
süresine bağlı olarak travmatik yaralanmalar ve dolaşımın
bozulmasına bağlı olarak gangrenleşme gibi patolojiler
gelişebilir
Prolapsus ani
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Nedenleri
• Hazırlayıcı Nedenler
– Anüs sfinkterinin gevşekliği
– Rektum mukozasını rektum kaslarına
bağlayan perirektal bağdokunun zayıflığı
• Yapıcı Nedenler
BÜ
YÜ
U.
– Şiddetli ıkınma
– Konstipasyon, paraziter irkiltiler, sancı, sıcak
ve irkitsel lavmanlar, operasyon için yatırılan
hayvanlarda anestezi ve tespitin iyi
yapılamaması, kuyruğun bükülerek rektuma
tampone edilmemesi
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Semptomlar
BÜ
YÜ
U.
• Anüsten dışarı sarkan belirli büyüklükte
kangalvari şekilde, mukoza ile kaplı, eski
olaylarda rengi morarmış, üzerinde yer yer
doku parçaları bulunan şişkin bir çıkıntı ile
karakterizedir
• Çıkıntının ucundaki
delikten her zaman
sulu dışkı çıkışı gözlenir
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Prognoz
BÜ
YÜ
U.
• Olayın eski yada yeni oluşuna, enfekte ve
nekroze olup olmadığına göre değişir
• Uç kısımda nekroz şekillendiğinde
prognoz şüphelidir hatta olumsuz kabul
edilir
• Anüs sfinkterinin kısa sürede çıkan
rektum kısmını boğması nedeniyle kısa
sürede ödem ve gangren gelişimi özellikle
atlar için olumsuzdur, diğer hayvanlar
daha dayanıklıdır
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
• SAĞALTIM (yeni olgularda)
BÜ
YÜ
U.
– Dekompresyon
– Red
– Tespit
Prolapsus ani et recti sağaltımı
•
•
U.
ılık) el ile ya da sargılarla ılımlı basınç
uygulaması
Ilımlı hareketlerle red işlemi
Elle ya da irrigasyon yapılarak düzeltme
Tütün kesesi ağzı dikişi (48-72 saat
sonra alınır)
Ikınmaları önlemek için analjezikler
Diyet uygulanır
BÜ
YÜ
•
•
•
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
• Mekaniksel temizlik ve antisepsi
• Epidural anestezi
• Dekompresyon (% 30 -50 dekstroz sol.
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
U.
BÜ
YÜ
BÜ
YÜ
U.
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Rectum Amputasyonu
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Rectum amputasyonu sedasyon ve epidural
anestezi yada genel anestezi altında yapılır
BÜ
YÜ
U.
• Ilık su ile yıkama /antiseptik solusyon ile
antisepsisi
• Kuyruk kaideden itibaren steril dolanımlar
ile uç kısma kadar sarılır, kranial yönde
sabitlenir
• Rektumun sağlam kısmına ulaşmak için
anal sfinkterden 2-3 cm dışarıya çekilir
• Lümen çapına uygun kauçuk silindir lümene
yerleştirilir
BÜ
YÜ
U.
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
• Sağlıklı rectum dokusunda ve anal
sfinkterden 1 cm mesafede tüm katlardan
geçen “yatay U” dikişleri yardımıyla dört
noktada tespit dikişi uygulanır (amputasyon
sonrası sağlıklı kısmın pelvis boşluğuna
kaçmasını önlemek için)
• Tespit dikişinden 0.5-1 cm mesafeden
bistüri ile gangrenleşmiş kısım rezeke edilir
• Takiben tespit dikişleri arasına yeterli
sayıda absorbe edilemeyen bir dikiş
materyali ile basit ayrı dikişler uygulanır
BÜ
YÜ
U.
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Rectum amputasyonu aşamaları
BÜ
YÜ
U.
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
BÜ
YÜ
U.
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
BÜ
YÜ
U.
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
• Yara hattına antibiyotik pomad
uygulandıktan sonra anal sfinkterden pelvik
boşluğa red edilir
• Ikınmalara karşı tütün kesesi ağzı dikişi
uygulanır
• Postoperatif diyet ve antibiyotik,
• Ikınmalara karşı analjezik ve spazmolitik
ilaçlar kullanılır
• Tütün kesesi ağzı dikişi 24-48 saat sonra
uzaklaştırılır
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
U.
BÜ
YÜ
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
U.
BÜ
YÜ
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Klinik Bulgular (Atresia coli)
• Anüs bulunmasına karşı yavrunun
U.
•
•
•
•
dışkılayamaması
Sık sık ıkınması
Bağırması
Abdominal iki taraflı gerginlik
Radyolojik ve US bulgular ile desteklenen tanı
• Anüs bulunmaması, ancak hayvanın ıkınmaları
BÜ
YÜ
sırasında perianal bölgede bir şişkinliğin
şekillenmesi atresia ani bulgusudur
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Atresia ani sağaltımı
U.
• Epidural ya da infiltrasyon anestezisi
• Perineal bölgede deri ensizyonu
• Rectuma ulaşmak için diseksiyon
• Rectum punksiyonu
• Rectum ensizyonu
• Rectum mukoza ve serozasından
BÜ
YÜ
geçen basit ayrı dikişlerle çepeçevre
deriye tespit
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
+
U.
Ensizyon şekilleri
BÜ
YÜ
Atresia ani operasyonu
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
U.
BÜ
YÜ
Buzağı ve kuzuda atresia ani
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Atresia coli sağaltımı (anüspreaternaturalis)
• Genel anestezi
• Sol açlık çukurluğu ventro kaudalinde
U.
•
•
BÜ
YÜ
•
•
•
laparatomi
Karın boşluğunda eksplorasyon
Atresik kolonun laparatomi açıklığına çekilmesi
Atresik kolonun karın duvarı kaslarına
retensiyon dikişleri ile tespiti
Atresik kolonun ensizyonu
Atresik kolon mukoza ve serozasından geçen
basit ayrı dikişlerle kaslara ve deriye iki kat
halinde tespiti
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
BÜ
YÜ
U.
Atresia coli
BÜ
YÜ
U.
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Üriner Sistem Hastalıkları
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Ġdrar taĢları (urolithiasis)
• Genellikle erkek hayvanlarda rastlanır
• Atlarda çoğunlukla karbonatlı taşlar (sarı-
BÜ
YÜ
U.
kahverengi renkte ve dış yüzleri pürüzlü),
sığırlarda fosfat (beyaz renkli, yumuşak ve
yüzeyleri düz) ve silisli taşlar görülmektedir
• Taşın oluşumuna idrarın kolloid ve kristalloid yapısı
arasındaki dengenin bozulması neden olur, buna da
mukoza parçacıkları, epitel hücreleri ve kan pıhtıları
gibi organik bir matriks odak teşkil eder
• Ayrıca üriner sistemde idrarın birikmesine neden
olan hastalıklar ve A vitamini yetmezliği oluşumu
kolaylaştırır
U.
Böbrek (nefrolit)
Üreter (kalkuli üretralis)
V.urinaria ( kalkuli vesikalis)
Urethra (ürolit – ürolitiyazis)
BÜ
YÜ
•
•
•
•
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Sınıflandırma
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
U.
BÜ
YÜ
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Semptomları
• İdrar yaparken güçlük, sırtta kamburluk
• Sancı (sık sık yatıp kalkma, arka ayakları ile
U.
•
BÜ
YÜ
•
•
•
karnına vurma)
Preputium ucundaki kıllara idrar kumları yapışır
İdrar genelde kanlıdır
Dışarıya atılamayan idrar ruptura neden olabilir
yada asendens olarak böbreklere basınç yapar ve
işlevini engeller, hayvanda üremi başlar
Sığırlarda fleksura sigmoidea da, atlarda ise arcus
ischiadicus önünde intrapelvik üretrada görülür
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Obstruktif urolityazis için kritik bölge
+
+
Flexura sigmoidea
BÜ
YÜ
U.
a
b
Uretrotomi için seçim
yeri
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Tanı
• Büyük hayvanlarda rektal muayene ile
U.
•
•
•
•
BÜ
YÜ
•
mesane dolgunluğunu tespiti
Üretra kateterizasyonu ile tıkanıklığın
saptanması
İdrarın fiziksel ve kimyasal analizleri
Kandaki üre düzeyinin kontrolü
Direkt ve kontrast radyografiler
US muayene
Klinik muayenelere ilave olarak tanı
koymada destekleyicidir
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Sağaltım
BÜ
YÜ
U.
• Profilaktik
• Konservatif
• Operatif sağaltım
U.
Tek yönlü beslenmeden kaçınılması
Konsantre yem yanı sıra kaba yem verilmesi
Yemleme öğünlerinin muntazam olması
Yemlerde protein dengesine dikkat edilmesi
Rasyonda Ca / P dengesinin 1-0 / 2.0 olması
Su tüketimini artırıcı önlemler alınması (tuz)
Vit. A ilavesi
Koyun başına 5 g/ gün NH4 Cl ilavesi
BÜ
YÜ
•
•
•
•
•
•
•
•
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Profilaktif Sağaltım
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Obstruktif Urolityazis Sağaltımı
• Medikal sağaltım
BÜ
YÜ
U.
* Fenotiyazin grubu trankilizanlar
(acepromazin, propionyl promazin)
* Spazmolitik ilaçlar (Buscopan compositum,
novalgin )
* Parsiyel obstruksiyonlarda diüretikler
(kontrollü !)
* İdrar yolu antiseptikleri
* Antibiyotik ve sulfonamidler
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Obstruktif Urolitiyaziz Sağaltımı
BÜ
YÜ
U.
• Operatif Sağaltım
* Ascendens kateterizasyon
* Proccessus urethralis amputasyonu
* Urohidropropulsyon
* Urethrotomi
* Urethrostomi
* Penis amputasyonu
* Sistotomi
* Parapenil urethral penetomi
V. vulva
a. vestibulum vulvae
b. vagina
c. klitoris
d. diverticulum
suburethrale
e. urethra
BÜ
YÜ
U.
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Vesica urinaria kateterizasyonu (inek)
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Erkek ruminantların kateterizasyonu
(ascendens kateterizasyon)
• Özellikle penis prolapsusu sağlayacak sedatif uygulaması (
•
•
•
•
•
•
BÜ
YÜ
U.
•
propionyl promazin – combelen v.b.)
Ostium preaputiale çevresi kılları kesilir
Preaputium derisi kaudal yönde çekilirken, glans penis kaymaması
için gazlı bez yardımıyla tutularak dışarı çekilir
Penis bir yardımcı tarafından tutulurken, uygun çaplı ve mandrenli
uretral kateter (antisepsisi sağlanmış ve kayganlaştırıcı jel
uygulanmış) orificium urethra externa’dan, urethral pasaja ılımlı
hareketlerle sokulur ve ilerletilir
Kateter scrotal bölge, flexura sigmoidea ve arcus ischiadicus
bölgelerindeki urethral dirseklenmelerde biraz geri çekilir ve
tekrar ilerletilir
Kateterin v. Urinaria içerisine girmesi ile dayanım ortadan kalkar
ve mandrenin geri çekilmesi ile idrar akışı sağlanır
Bu uygulama diyagnostik amaçlı olarak urethral pasajın açıklığını
saptamaktada kullanılır.
Amaç sağlandıktan sonra mandren kateter lümenine yerleştirilir
ve kateter
ılımlı hareketlerle geri çekilerek çıkarılır
• Urethral
U.
•
kateterizasyon
(ascendens ve
descendens)
V. Urinaria’nın
abdominal punksiyonu
(trokar ile ya da Foley
kateri uygulaması)
Vesica urinarıa’nın
rectal yolla
abdominal
punksiyonu (Flora
trokarı ya da Foley
kateteri
ile)
BÜ
YÜ
•
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Kateterizasyon ve Sistosentez
Yöntemleri
rectal
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
BÜ
YÜ
U.
ERKEK GENİTAL ORGAN
HASTALIKLARI
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
U.
BÜ
YÜ
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Testis Keseleri ve Testislerin
Hastalıkları
• Scrotum derisi yara, flegmon, apse, nekroz ve
•
•
•
neoplasileri
Testislerin yangısı (orchitis)
Gizli testislilik (kriptorşismus)
* Abdominal
* İnguinal
Hidrosel (processus vaginalis içerisinde seröz
BÜ
YÜ
U.
eksudat toplanması)
• Varikosel (Plexus panpiniformis’de v.spermatica
interna’nın variköz genişlemesi)
• Hematosel ( Processus vaginalis içerisnde kan
toplanması)
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
U.
BÜ
YÜ
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Testislerin yangısı (orĢitis)
• Eksojen nedenler
– Kontüzyon ve yaralar testisin doğrudan
yangılanmasına neden olur
• Endojen nedenler
BÜ
YÜ
U.
– Ruam, bruselloz ve tuberküloz gibi
hastalıklar metastatik orĢitise sebep
olurlar
– Yine strongylus edentatus ve parafilaria
multipapillosa gibi paraziter irkiltiler de
yangısal bozukluklara neden olur
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
OrĢitis Semptomları
• Akut OrĢitisler
– Testisler ĢiĢ, ağrılı ve sıcaktır
– Hayvan bacaklarını açarak yürür, hatta
topallar
– Yangı seyrek olarak apseleĢebilir
– Genel durum bozukluğuda bulunur
U.
• Kronik OrĢitisler
BÜ
YÜ
– Testis kesesi yavaĢ yavaĢ ĢiĢer ve sert bir yapı
gösterir
– Isı ve ağrı azdır
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
OrĢitis Sağaltımı
• Akut OrĢitisler
– Hayvan dinlendirilir
– Ilık antiseptik yaĢ kompresler uygulanır
– Subakut dönemde pom camphree ve iode
iodure gibi merhemler sürülür
• Kronik OrĢitisler
BÜ
YÜ
U.
– Günde 2-3 defa 15-20 dk testis keseleri
üzerine ılık duĢlar
– Septik ve gangrenli yangılarda antibiyotik
kullanılır
– Sonuç alınmaz ise kastrasyon yapılır
KriptorĢismus
U.
•
keslerine inmesi gerekir
Bazı durumda keseler 15. aya kadar inmeyebilir, bu
süre sonunda inmeyen testisler karın boĢluğunda
kalırlarsa ABDOMĠNAL, inguinal kanalda kalırlarsa
ĠNGUĠNAL kriptorĢidi olarak adlandırılırlar
Seyrek olara testisler vücudun herhangi bir yerinde
yerleĢebilirler, bu duruma ECTOPĠA TESTĠS adı
verilir
BÜ
YÜ
•
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
• Gizli testislik
• Genellikle erkek domuz ve atlarda rastlanır
• Atlarda normal olarak testislerin 10-11. aylarda
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
KriptorĢismus Semptomları
• Kastrasyon yapılmamıĢ hayvanda testislerin
BÜ
YÜ
U.
bir yada ikisinin birden keselerinde
görülmemesi ile kendini belli eder
• KriptorĢitli hayvanlar yaĢıtlarına göre daha
fazla hırçın, ısırgan ve saldırgan olurlar
• Bu huylarının alıĢkanlık göstermesi
durumunda 2 yıl içerisinde operatif sağaltım
yapılması önerilir
•
•
•
•
Testislerin keselerine inmemesi
Hayvanın saldırgan olması
Testis keseleri ve inguinal kanalların dıĢarıdan palpasyonun
Abdominal olanda testisleri karın boĢluğunda saptayabilmek
için rektal palpasyon
Rektal palpasyonda karın içindeki testisler orta çizginin sağ
yada solunda pelvisin önünde, anulus inguinalis’in
yakınlarında kuru bir incir tanesi Ģeklinde, basınca duyarlı,
hareket edebilen yumuĢak ĢiĢkinlikler olarak bulunurlar
Bazan da büyümüĢ kistik tümoral oluĢumlar Ģeklinde yer
alabilirler
•
BÜ
YÜ
U.
•
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
KriptorĢismus Tanı
• SAĞALTIM OPERATĠFTĠR
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Hydrosel / hematosel
Semptomlar
• Akut olaylarda testis keselerinde hafif sıcaklık ve ağrı
• ġiĢkinlik, fluktuasyonlu (bazen 2-3 katı büyüklükte)
• Kronik olgularda ĢiĢkinlik yavaĢ yavaĢ geliĢir ve
U.
Dinlendirme, soğuk ve ılık duşlar, sonuç
alınamayan durumda kastrasyon yapılır
BÜ
YÜ
•
bununla ilĢkili testislerde atrofi vardır
Hematoselde palpasyonda hafif ağrılı hamurumsu
kıvamlı bir ĢiĢkinlik palpe edilir
Prepusyum ve Penis Hastalıkları
•
•
U.
•
•
kongenital ya da edinsel darlığı nedeniyle penisin
prepusyum içerisinde hapsolması)
Parafimozis(paraphimosis) ( Penisin, prepusyum
dıĢına çıkması sonrasında, prepusyal boĢluğa
dönememesi)
Balanitis (penis yangısı)
Balanopostitis (prepusyum ve penisin birlikte
yangılaĢması)
Penis yaraları
Penis ve prepusyum neoplasileri
BÜ
YÜ
•
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
• Prepusyum mukozasının yangısı (postitis)
• Fimozis (phimosis)(Ostium preputiale’ nin
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Postitis ve Balanitis Etiyolojisi
• En önemli neden preputium içinde smegma toplanmasıdır
•
U.
•
BÜ
YÜ
•
•
(smegma: talg, epiteller ve idrar tortularından oluĢur, fena
kokulu yağlı irkitsel bir maddedir), idrar fermantasyonu
smegma oluĢumunu kolaylaĢtırır
Kastrasyon sonrası ödemli ĢiĢkinlikler
Preputium tümörleri penisin dıĢarı çıkmasını önleyerek etki
eder
Smegma zamanla yapıĢkan, hamurumsu ve kabuk gibi bir
hal alır bundan glans penis taĢları Ģekillenebilir
Ahır zeminin dışkı ve idrarla bulaşık olması ve sürekli
preputiumun uç kısmının bunlar ile irkiltisi ile oluşan yangı
balanitese kadar yol açar
U.
•
•
•
Çoğunlukla preputium şişmiş kanalı daralmıştır
Basınca duyarlıdır
Bazı kısmlarda ulkuslar şekillenebilir
Daha sonraları preputium kalınlaşır ve halkavari
sikatriksiyel bir oluşum şekillenir, sonuçta preputial
delik daha da daralır
İdrar akışı engellenebilir
Hayvan sancılanır
Mesane ve böbrek yangılarına neden olur
BÜ
YÜ
•
•
•
•
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Postitis ve Balanitis Semptomları
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Postitis ve Balanitis Sağaltımı
U.
• Profilaktif sağaltım
• Bakım koşullarının iyileştirilmesi
• Küratif sağaltım
• Penis ve preputiumun mekanik temizliği
• Antiseptik solusyonlar ile irrigasyon
• Antibiyotik pomad uygulamaları
• Sikatriksiyel oluşumlarda preputiumun
BÜ
YÜ
ensizyonu / kama tarzında eksizyonu
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
U.
BÜ
YÜ
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
BÜ
YÜ
U.
Peniste tümör ve ekstirpasyonu
U.
Kanlı kastrasyon
* Açık
* Kapalı
•
Kansız kastrasyon
* Burdizzo pensi ile
* Elastratör ile
45 güne kadar !
* Kimyasal
intratestiküler Glserol,
etanol CaCl2 , steroidler vb
(Biyolojik-organik
hayvancılık için sakıncalı ! )
BÜ
YÜ
•
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Kastrasyon
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
U.
BÜ
YÜ
BÜ
YÜ
U.
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
ligatür
Ü.
K CER V
HA R ET
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
U.
BÜ
YÜ

VII. Hafta 18.11.2008

Transkript

Benzer belgeler

RC Ders sunusu- VII. hafta (11.11.08)

Büyük Hayvan Cerrahisi Ders Sunusu – VIII

üriner sistem-3