İspanya Teknik Gezi

TEKNİK GEZİ
Doç. Dr. Renan TUNALIOĞLU
17 – 21 Şubat 2015
(Jaen-Cordoba-Sevilla)
İSPANYA
Sındelli-Akhisar
16 Kasım 2014
O 1.gün: İSTANBUL-MALAGA-JAEN
O 2.gün: Martos-JAEN
 Kooperatif Olivarera-OLEOMAR-Virgen de laVilla-
S.C.A.
 Pydasa - Özel Zeytinyağı İşletmesi
 Tuccioliva-Gran Seleccion-Martos
O 3.gün: CORDOBA :
 Cordoba Üniversitesi
 IFAMA
 Baena Ekolojik Çiftlik)
O 4.gün: SEVİLLA
O Cooperativa Agraria Las Virtudes - Sofralık zeytin İşleyen
Kooperatif
O 5.gün: MADRİD -İSTANBUL
TÜSSİDE (3) ----- GTHB (7)
Teknik Komite (4)
MALAGA
O Martos-JAEN
O 17-18 Şubat 2015
Martos-JAEN
1--Kooperatif Olivarera-OLEOMAR
Virgen de la Villa-S.C.A.
O Kuruluş Yılı: 1954
O Üye Sayısı: 450
O Kooperatifte zeytinyağı üretilmektedir.
O Üretim Picual çeşidinden yapılmaktadır.
O Kooperatifin pirina ekstraksiyon ünitesi
bulunmaktadır.
O Taş baskıdan 2 fazlı sisteme geçilmiş
O Zeytinler
ayıklandıktan sonra
bunkerlerde bekletilmekte,
O Hammaddenin
yıkanıp
beklemesi
gerektiğinde
kızışma olmaması için gerekenden daha
fazla sayıda bunker kullanılmakta,
BUNKER !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
NE KASA NE ÇUVAL
O Kooperatif risturn vermeden önce işletme
masraflarını düşüyor,
O Geri kalanı (kâr) üyelerine yağ randımanları
oranında dağıtıyor,
O Yeni bir yatırım yapıldığı zaman yatırım tutarı
üyelerden yine yağ oranları dikkate alınarak
alınıyor,
O Kooperatifin
zeytinyağı üretimi, Tarım
Bakanlığı kalite müfettişleri tarafından
denetleniyor,
O Üretilen
O
O
O
O
O
O
ürünlerin satışı sadece kooperatif
bünyesinde yapılıyor,
Kooperatifin
ürününü
almak
isteyen
şirket/aracılar kooperatife gelerek ürünleri
alıyorlar,
Kooperatif aynı zamanda fason üretim de yapıyor
Natürel sızma = 3,50 euro/lt (9,83 TL/lt),
Natürel 1. = 3,30 euro/lt (9,27 TL/lt),
Fabrikada elde edilen çekirdekler dışarıya
kilogramı 0,10 euro’ya (0,28 TL/kg) üyelere ise
0,07 (0,196 TL/kg) euro’ya satılıyor,
İlçe içerisindeki pek çok evde zeytin çekirdeği
yakıt olarak kullanılıyor,
2---Pydasa - Özel Zeytinyağı İşletmesi
Martos – JAEN
O Özel bir işletme, işletmenin sahibinin evi de
O
O
O
O
O
işletme ile aynı alan içerisinde,
Bina 1920 yılında yapılmış,
Zeytinyağı tesisi ise 1940 yılında kurulmuş,
Üretimin %20’si kuru pres (süper),
%80’i ise kontinü sistemde yapılıyor,
Özellikle susuz baskı ile üretilen ürünler özel
ürün niteliğinde pazara sunuluyor ve
pazarda daha yüksek bir bedelle satılıyor,
Süper Pres=Kuru Pres
Kimler ve neden özel işletmeleri tercih ediyor???
O Kooperatife üye olmak zor,
O Peşin para beklentisi olanlar,
O Kooperatife üye olanlar paralarını almak için
eylül – ekim aylarına kadar beklemek zorunda
kalıyorlar.
O Bazı
üreticiler ürettikleri zeytinleri özel
işletmelerde sıktırtıp, istedikleri zaman (fiyatlar
yükseldiğinde) satmayı tercih ediyorlar,
O Ülkemizdeki gibi hak yağ alımı olayı yok.
O Üretici zeytinlerini fabrikaya getirdiğinde 0,055
euro/kg (0,15 TL/kg) sıkım ücreti ödüyor,
3--Tuccioliva-Grand Seleccion
O Kooperatif 1960 yılında kurulmuş,
O Günümüzde 700 üyesi bulunuyor,
O 2 fazlı sistemde çalışıyor,
O İspanya’da
zeytinle ilgilenen bakanlıklar (Tarım,
Turizm, Sanayi vb.) ortak bir karara vararak, her bir
kooperatife, kooperatifin özelliklerini de dikkate
alarak, özel bir misyon yüklemiş. Tuccioliva’nın görevi
de «zeytin turizmi» ve «kalite» alt başlığı altında
uzmanlaşmak,
O Zeytin turizmi kapsamında düzenlenen turlarda
Tuccioliva tura dâhil olan kooperatif işletmelerinden
birisi,
O Bazı kooperatifler ise «üretim» açısından tur zincirine
dahil oluyor,
O Ürettikleri zeytinyağı dünya genelinde kalite açısından
en iyi 21. zeytinyağı olarak belirlenmiş,
O Kitlesel üretime geçmeden önce bir deneme
O
O
O
O
yapıyorlar,
Üretimden 8 -9 gün önce fabrikayı açıyorlar,
yeni hasat edilen zeytinlerden az bir
miktarını alarak özel sıkım yapıyorlar ve
buradan
elde
ettikleri
zeytinyağını
yarışmalara gönderiyorlar,
Daha sonra hattı temizleyerek genel kontinü
sistemde üretim sezonunu başlatıyorlar,
güzel şişe tasarımlara sahipler ve her birini
kendi elemanları ile tasarlıyorlar,
İşletme içerisinde laboratuvarları var. Ayrıca
dışarıdan çalışan bir «tadım uzmanları«da
bulunuyor ,
O Kooperatifin kurum imajını geliştirmeye yönelik
çalışmaları çok güzel,
O Çiftçileri ile çekilmiş olan ve profesyonelce
hazırlanmış ve etkileyici bir kooperatif tanıtım
filmi,
O Gelen ziyaretçilere tadım yapılıyor
O İngiltere, İtalya, Japonya, ABD, Fransa’ya
ihracat yapıyorlar,
O İhracat
işlemleri
kendi
elemanları
ile
yapılıyor,
O Sadece
ABD’de
ihracat
işlemlerine
(ilişkilerine) yardımcı olan bir ithalatçıları var,
O Üreticilere yapılan ödemeler diğer
kooperatifler ile aynı olup, yağ randımanına
göre yapılıyor,
O Martos-JAEN -----Ortak Konular
 Fabrikaların ve kooperatiflerin atık suları farklı
bir kanalizasyon sistemi ile şehrin dışındaki bir
havuzda toplanıyor,
 Atık suların bir kısmı sulama amaçlı olarak
kullanılırken, bir kısmı da arıtma sistemine
yollanıyor,
 Söz konusu sistem, 4 km’lik borulardan
oluşuyor ve tün Martos’daki zeytinyağı tesisi
atık sularını topluyor,
 Yeraltı kanalları yapılırken bunun masrafı tüm
işletmelerden kapasiteleri oranında alınıyor,
(fabrikalar ortak para ödemişler ve kanallar
bu şekilde yapılmış)
OKUPAJ
OCORDOBA
O 19 Şubat 2015
1--Cordoba Üniversitesi
Prof. Dr. Luis Rallo
Prof. Dr. Diego Barranco
Prof. Dr. Juan M.Caballero
Sikitita; Melez bir çeşit (UCO-IFAPA)
O Tarımsal istihdamın %30’u zeytincilik yapıyor
O Andalucia’da zeytinliklerin dağılımı
 Jaen %39
 Cordoba %23
 Sevilla %14
 Diğer iller %24
o Dağlık alanlarda 100 -150 ağaç/ha;
o Verim <2.000 kg/ha
o Ovadaki zeytinliklerde (geleneksel) <100 ağaç/ha (2
– 3 gövdeli);
o Verim 2000 – 4000 kg/ha
o 13*13 m
o 15*15 m
O 2 – 3 gövdeli ağaçlar yaklaşık 100 sene önce dikilmiş, o
dönemlerde elle hasat olduğu için bu dikim şekli avantaj
yaratırken, günümüzde makineli hasatın yaygınlaşması ile
birlikte bu avantajını kaybetmiş, bu nedenle artık dikimi çok
azalmış……………………………..
O Entansif üretim (sık dikim) Endülüs bölgesinde
O
O
O
O
O
300.000 ha.
En fazla Picual ve Arbequina çeşitleri). >200
ağaç/ha; tek gövde
Verim >4000 kg/ha; en fazla 2 – 3 çeşit dikiliyor.
Süper entansif bahçeler konusunda çalışmaları ve
modern bahçe sistemleri için yeni çeşitlerin ıslah
edilmesi çalışmalarına devam ediliyor.
Süper entansif dikimde 500 – 2000 ağaç/ha
hedefleniyor. Dünya genelinde süper entansif
dikimlerin 100.000 ha’dan fazla olduğu ifade
edildi
Sık dikim çalışmaları 1990 yılında başlamış ve
halen de devam etmekte
O Bu bahçelerin ilk kurulum masrafları yüksek
O 2.000 – 8.000 euro/ha arasında değişiyor
O Hektara su ihtiyacı 2.000 m3
O Hektarda 1975 ağaç olan bir bahçede;
O Sıra arası: 3,75 m
O Sıra üstü: 1,35 m
Sofralık zeytin üretiminin %90’ı Sevilla’da
gerçekleşiyor
O Sofralık zeytin sektöründe kooperatiflerin rolü
%50’nin üzerinde
O Üretilen sofralık zeytinlerin %90’ı yeşil sofralık
Zeytinyağı üreten 800 fabrika var
O %52’si kooperatif
O %48’i özel işletme
O 1994 – 1999 yılları arasında özellikle AB’nin
verdiği destekler ile 500 fabrikada
modernizasyon yatırımı yapılmış (yenilenmiş)
O Üzüm
hasat makinelerinin aparatları
değiştirilip aynı makine ile zeytin hasadı
yapılabiliyor.
O Her bahçenin hasat makinesi yok, bölgeler
genelinde hasat makineleri var.
O Bunlar
kiralanarak, hasat döneminde
randevu sistemi ile çalışılarak bahçelere
gönderiliyor ORTAK KULLANIM KÜLTÜRÜ
2---IFAPA-Cordoba
Dünya’nın İlk Zeytin Gen Bankası
O Projenin adı: BEFORE RICE Partnerleri İspanya, İtalya,
O
O
O
O
O
Yunanistan, Ürdün, Fas ve Fransa
Dünya’daki çeşitler toplanarak bahçe oluşturulmuş,
her bir çeşitten en az iki tane var.
Genç fidanları koruyabilmek için (özellikle
Verticilliuma karşı) aralarına ülkemizdeki hardal otu
ekilmiş. Bu ot çiçeklendiği dönemde çiçek
tohumlarını dökerek mantarlara karşı koruma
sağlıyor.
Her bir çeşidin markerları çıkartılarak parmak izi
çalışmaları yapılıyor.
Çeşitlerin benzerlik ve farklılıkları araştırılıyor.
Bu sayede başka bir ülkede başka ad ile anılan
ancak çeşit özellikleri açısından aynı olan çeşitler
belirlenebiliyor (sinonim adlar da ortaya çıkmış
oluyor)
3--Cortijo De Suerte Alta
Ekolojik Zeytin Çiftliği
(Baena)
Soledad Serrano Lopez
(Q V Extra Başkanı)
Manuel Heredia Halcon
(Q V Extra İkinci Başkanı)
O Özel işletme, 14. yy’dan beri zeytincilik
yapıyorlar
O Organik üretim yapıyorlar yaklaşık 250 ha
araziye sahip bir işletme, bu arazi üzerinde
25.000 ağaç bulunuyor.
O Dikim aralıkları 13 x 13
O Yeraltı sulama sistemi kullanıyorlar. 2 ağacın
ortasından bir boru hattı geçiyor. Su verilen
noktanın ağaca olan mesafesi 1 m. Bunu
damla sulamadan daha başarılı bulmuşlar.
Çünkü damla sulamada su ağacın dibine
verildiğinden ağaç suyu köklerini uzatma
gereği duymadan kolaylıkla alıyor. Ancak, su
1 m uzaklığa verildiği zaman ağaç köklerini
suya doğru uzatmak zorunda kalıyor.
Köklerin güçlenmesi ve uzaması sayesinde,
sulama
yapılmadığı,
yağmur
yağdığı
zamanlarda
da
ağaç
daha
uzak
mesafelerdeki
sudan
faydalanabiliyor.
Böylece civardaki suları da toplayabiliyor.
O Yatırım masrafı 10 da için 3.000 euro
O Zeytinyağı fabrikasının binası çok iyi dizayn
edilmiş, çatı tarafından ama yan cepheden
güneş panelleri var. Güneş panellerinin
altında yerleşimi ve büyüklüğü özel olarak
hesaplanmış pencereler var. Bu pencereler
sayesinde işletme içindeki ısı ve nem kontrol
altına alınabiliyor ve işletmenin içindeki iyi
havalandırma zeytinyağı tanklarında
depolanmış olan zeytinyağlarının da daha az
enerji ve çaba sarf edilerek korunmasını
sağlıyor
 Zeytin
sineği
mücadelesinde
kola
şişelerinin içine konan:
sirke + diamonyum
fosfat
preparatı
kullanıyorlar.
 Kola şişelerine üç delik
açarak, hazırladıkları
solüsyonu
içine
koyuyorlar,
 Her 25 ağaçta bir kola
şişesini asıyorlar. (10
yada 5 ağaç)
O Fabrika içerisindeki her aksam (sandalyeler ve
masa dahil) paslanmaz çelik
O Okupaj; farklı çeşit zeytinlerden elde edilen
zeytinyağlarına verilen ad, BİR TÜR BLEND
O Acılık, yakıcılık, meyvemsiLİK ÖZELLİKLERİ
O Farklı çeşitlerin farklı baskın özelliklerinin aynı
zeytinyağı içerisinde toplanmasını sağlamak
amacıyla yapılıyor (örn; birinin iyi aroma
özellikleri ile diğer çeşidin yüksek polifenol
özelliğini bir araya getirerek daha kaliteli bir
zeytinyağı elde etmek gibi)
O İşletmenin
bazı bahçelerinde 3 gövdeli
ağaçlarda her bir gövdede ayrı çeşit kullanılmış.
Hasat
sonrası
bunlardan
elde
edilen
zeytinyağları da doğal okupaj zetinyağı elde
edilmiş,
O İşletmeye
sıkılıyor,
gelen
zeytinler
yıkanmadan
O Sadece çok çamurlu gelmesi durumunda
yıkama işlemi yapılıyor,
O Hediye paketlerinin fabrika satış fiyatı litresi
20 litre/euro,
O Dışarıdaki satış fiyatı ise 50 Litre/ euro
O Fabrikada 7 euro/500 ml satılan bir ürün;
O Ulusal pazarda X 2 katı
O Avrupa pazarında X 3 katı
O Denizaşırı ülke pazarında X 4 katı fiyata
satılıyor,
O 1 lt picual zeytinyağının fiyatı ½ lt cam
ambalajdaki okupajın fiyatına denk
geliyor…………………
– Sevilla
O İşletme coğrafi işarete sahip, coğrafi işaretin adı
BAENA,
O Bu, İspanyanın en eski PDO’su (meşe adlı coğrafi
işareti). Bakanlığın anlaştığı özel kontrol şirketleri
var. Bu kontrol şirketleri coğrafi işaret sınırları
içerisindeki ürünleri denetliyor,
O Coğrafi işaret sınırları içerisinde üretilen ürünler
ayrı bir tanka konuluyor ve tank mühürleniyor.
Denetim şirketi yetkilileri gelip mühürü açıp
tanktan numune alıyor eğer tank içerisindeki
ürünün kalitesi coğrafi işaret kriterlerine uygunsa
onay veriliyor ve ürün coğrafi işaret logolu
ambalajlara doldurularak satışı yapılabiliyor,
O SEVİLLA
O 21 Şubat 2015
1---Cooperativa Agraria Las Virtudes
Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı
Kooperatifi
O Kooperatif 1961 yılında kurulmuş ,
O 2000’den fazla üyesi var,
O Kalite belgelerine sahip,
O Kocher sertifikası da var,
O Sofralık zeytin ve zeytinyağı ve
O Pamuk ve tahıllarla da ilgileniyorlar
O Zeytin
O
O
O
O
O
bahçelerinin ilaçlanması için alt
yüklenicilerden yararlanılıyor ve ilaçlamalar ortak
yapılıyor,
Zeytinyağından elde edilen gelirin üyelere
dağılımında iki kriter dikkate alınıyor; yağ
randımanı ve asitlik derecesi
İki üretici üye aynı miktar zeytinyağı elde etmiş
olsa bile asitlik dereceleri farklı ise elde
edecekleri fiyat da farklı olmakta,
Sofralık zeytin için üyelere bedel ödenirken
dikkate alınan kriterler; kalibre, çeşit ve kusurlar
Sofralık yeşil olarak hasat ediliyor mutlaka-risk
almıyorlar,
Üyelere avans verilmiyor ancak gerekirse kredi
veriliyor.
O Çeşide göre ödeme yapıldığı için kooperatifin
O
O
O
O
teknik bölümü ileride hangi çeşitlerin yetiştirilmesi
gerektiği konusunda üyelere danışmanlık hizmeti
veriyor,
Özellikle yeni kurulacak ya da yenilenecek
bahçeleri bu çeşitlere yönlendiriyorlar,
AB yardımlarından sorumlu bir bölüm var. Bu
bölümde AB yardımları ile ilgili bilgiler üreticilere
iletiliyor.
Aynı zamanda üreticiler desteklerden en fazla
yararlanabilecek ve en düşük maliyetle
çalışabilecek bir şekilde yönlendiriliyorlar.,
Kooperatif tamamen üretici üyelerinin çıkarlarına
hizmet edecek yönde hareket ediyor,
Avrupa Birliği DESTEKLERİ
O AB zeytin üreticisini performansına göre
destekliyor,
O Kooperatifler ve özel işletmeler AB ve devlet
kaynaklarından proje bazlı destek alıyor,
O Önce proje hazırlayarak başvuruyor, projesi
onaylanırsa
makine,
depolama
vb.
konularda hibe kullanabiliyorlar,
Avrupa Birliği DESTEKLERİ
O Eski dönemde hektar başına destek varmış,
günümüzde üreticilerin 4 yıllık üretim
ortalaması dikkate alınıyor.
O Zeytinyağı üretim miktarı destek için dikkate
alınan kriter (zeytin üretim miktarı değil).
O Üreticilerin aldığı destek hektar başına 300
– 1600 Euro arasında değişiyor,
TEKNİK GEZİ
Doç. Dr. Renan TUNALIOĞLU
17 – 21 Şubat 2015
(Jaen-Cordoba-Sevilla)
İSPANYA