Boyutlar

Transkript

Boyutlar
otomasyonda
trendler
2.2015
İlham kaynağı
İllüzyon
sanatı
İllüzyon ustaları:
Ehrlich kardeşlerle söyleşi
İtici güç
SupraCycle
Odak konusu
Boyutlar
Uzaysal mucizeler ve şaşırtıcı özellikler
Süperiletken teknolojisinde
en son gelişmeler
Sinerjiler
Kompakt
Mini 2-D Taşıma sistemi
gerçek gücünü gösteriyor
Tüm dünya
değişim içinde
Sevgili Festo dostları
Eşi görülmemiş boyutlarda mülteci akımları Türkiye’ye ve Almanya’ya doğru
hareket halinde.
Bu iki büyük ülke için muazzam bir sınavdır.
Ancak aynı zamanda, bu konu aracılığıyla ortak çözümler oluşturarak tekrardan olumlu diyaloğu başlatmak için bize büyük bir fırsat vermektedir.
Türkiye ve Almanya uzun ve başarılı bir işbirliği ve kültürel bağ geçmişine sahiptir ve aynı bağı gelecekte de mutlaka sürdüreceklerdir.
Tanrıya şükür!
Otto W. Bauer
Günümüzde Endüstri dünyasına, Endüstri 4.0 konusu yön veriyor:
Akıllı makineler, akıllı fabrikalar, akıllı otomobiller, akıllı bisikletler…
Yönetim Kurulu Başkanı
İnsanların yenilikçi gücünün sınırları yoktur.
Peki, ya insanın kendisi?
İyi bir ilk eğitim ve yaşam boyu öğrenmeyle
kendini geliştiren insan, her şeye ölçüdür.
Endüstri 4.0 için, Eğitim 4.0 da gerekli.
Her iki konuda da biz size öncülük edebiliriz.
Nasıl mı?
Osman Türüdü, Endüstriyel Otomasyon’dan sorumlu bizim Genel Müdürümüzdür ve onun ekibi size makine, fabrika ve proses otomasyonunun tüm
konularında yardım edecektir.
Osman Türüdü
Endüstriyel Otomasyon Genel Müdürü
Alpay Özkan Didaktik’ten sorumlu Genel Müdürümüzdür.
Kendisi ve ekibi size mekatronik alanındaki tüm eğitim ve ileri eğitim, proses
otomasyonu ve elektrikli enerji teknolojisi konularında yardımcı olacaktır.
Nitelikli çalışanlar olmadan, imalat sanayimizdeki prosesler verimli olmaz.
Almanya'ya ihraç edeceğimiz yüksek kaliteli makineler de imal edilemez.
Festo sizin için var.
Bireysel veya işle ilgili tavsiyelerimize ihtiyacınız olduğunda bizi arayın.
Bu zor ve çalkantılı günlerde biraz huzur bulmanızı ve yeni dergimizi keyifle
okumanızı dileriz.
Otto W. Bauer
Yönetim Kurulu Başkanı
Alpay Özkan
Didaktik Genel Müdürü
Küçük dünyada
büyük fikirler
Sevgili okuyucular,
“Bir insan için küçük adım ama insanlık için dev bir sıçrama.” Neil Armstrong ilk kez 21 Temmuz 1969’da aya ayak bastığı zaman bu sözleri söylemişti. Onun bu harika kelime oyunu bize küçük ve büyük tanımlarının nasıl göreceli kavramlar olduğunu gösteriyor.
Bu sayıda küçük ve büyüğün birbiriyle nasıl etkileşim kurduğunu bulacaksınız. Gittikçe daha az yer kaplayan sistemler geçmişin kocaman
makinelerinden daha yüksek çıktılar vermeyi başarıyor. Sonu gelmeyen genişliklerdeki üretim tesislerinin yerine bugün birkaç metrekare
alanda daha fazla üretkenlik elde edilebiliyor.
Dr. Ansgar Kriwet,
Satıştan sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi
Aynı zamanda minyatürleştirme yeni çözümlerin yolunu açıyor. Mobil
cihazlar için küçük, yüksek hassaslığa sahip test sistemi (türünün ilk
örneği) yorucu manuel test yordamlarının yerine geçiyor. Bu test platformunun önemli bir elementi mini 2-D taşıma sistemi EXCM (sayfa
34). Çevrim hızının artması ve sonuçların daha güvenilir hale gelmesi
sayesinde laboratuvar otomasyonu da bu trendden avantaj elde ediyor.
SupraMotion 3.0 uygulamamız büyük yüklerin az güç harcayarak nasıl taşınabildiğini sergiliyor. SupraCycle bu teknolojinin önümüzdeki
yıllarda çalışma biçimimizi nasıl çığır açıcı bir dönüşüme uğratabileceğini gösteriyor. Bu sessiz, az yer kaplayan ve son derece verimli çözümler Festo’nun yenilikçi bir endüstrideki gücünün en iyi kanıtları.
Aya ayak basmanın tarihsel önemini azaltmadan ifade etmek gerekirse, bu görevi tamamlayan kahramanlarla ortak bir şeyi paylaştığımıza
inanıyoruz: Yeni gelişmeler ve Endüstri 4.0 ve Nesnelerin İnterneti
gibi geleceğe dair konular.
Bu sayıyı okumaktan keyif alacağınızı umuyorum.
Ansgar Kriwet
Fotoğraf: © NASA, ESA ve
Hubble Mirası Ekibi
Odak konusu
Boyutlar 1990'dan beri Hubble Teleskopu,
uzayın derinliklerine ait inanılmaz görüntüler
sağlıyor. Renkli fotoğraftaki küçük noktalar,
gerçekte çok büyük kütlelere karşılık gelmektedir. Otomasyonda trendler'in bu sayısında,
büyükle küçüğün birbiriyle nasıl etkileştiğini
öğreneceksiniz. Her zamankinden daha küçük
boyutlu sistemler, daha yüksek verimlilik sağlıyor. Son derece küçük ekipmanlar, yeni imkanlar için alan yaratıyor.
otomasyonda trendler
2.2015
Editörden 3
Panorama 6
Dünya Çapında Festo 41
Bu dergi hakkında 45
Biraz rahatlayalım 46
14
SupraCycle:
süperiletkenlik için geleceğin
yeni konsepti.
Pusula
8
Büyülü anlar: perdeler
Ehrlich Kardeşler için aralanıyor.
İlham kaynağı
İllüzyon sanatı
İllüzyonist Andreas ve Chris Ehrlich,
muhteşem gösterilerinde otomasyondan
büyük ölçüde yararlanıyorlar. Bize, teknolojiyi nasıl heyecana dönüştürdüklerini
anlattılar. 8
Temassız Hareket
SupraMotion 3.0: ilk defa, SupraCycle sergisinde askıya alınmış bir kalıcı mıknatısın
bir süperiletken modülünden diğerine, süperiletkenliği kullanarak aktif transferi
gösteriliyor. 14
2.2015 otomasyonda trendler
İçindekiler 4 – 5
34
Mini 2-D Handling sistemi:
mobil aygıtlar için test sistemi.
Sinerjiler
18
Laboratuvar otomasyonu:
verimli prosesler için
montaja hazır alt sistemler.
İtici güç
Test edin
Laboratuvar otomasyonu: hassas handling sistemleri, yüksek derecede hassas
örnekleri ve akışkanları işler ve taşır. 18
Avrupa'nın genç ulusu
Çek Cumhuriyeti: Avrupa'nın kalbindeki
bu ülke bir durgunluk döneminden sonra,
bir kez daha yükselme trendinde ve özellikle makine imalatçıları için önemli bir satış, pazarlama ve üretim yeri konumunda.
22
Granülden uzun-mesafe kanalına
Festo, hortumlarının yüzde 90'ını Çekoslovakya'nın Česká Lípa şehrinde üretiyor.
Burada, granüller gelişmiş üretim proseslerinde 50 metre uzunluğundaki hortumlara dönüştürülüyor. 27
İşler tıkırında gitsin
AuE Kassel GmbH şirketinin mevcut nesil
makineleri, otomobil dingillerindeki yolu
ve yatıklığı tamamen otomatik olarak 60
saniyeden kısa sürede ayarlıyor. Festo
ekipmanları, doğruluk ve hızı garanti ediyor. 30
Küçük boyutta hassasiyet
Mini 2-D taşıma sistemi, güçlü yönlerini
Finli ekipman üreticisi PKC tarafından geliştirilen mobil aygıt test platformunda
sergiliyor. 34
Kompakt sınıf
Kiefel, kendi tesislerinde infüzyon torbalarının üretimi için VFOF-LE-BAH tek-yönlü
debi kontrol valflerini kullanıyor. Bu valfler, montaj yeri ihtiyacını yüzde 50'den
fazla azaltıyor. 38
Fotoğraf: © Coop Himmelb(l)au
2.2015 otomasyonda trendler
Panorama 6 – 7
Dev bilgi mağazası
190 metre uzunluğunda, 90 metre genişliğinde ve 40 metre yüksekliğinde. Fransa’nın Lyon şehrindeki Kesişimler Müzesinin [Musee des Confluences] cephesi 814.000 m2 kum püskürtmeyle yapılmış paslanmaz çelik, beton ve cam ile kaplı. Kristal bulut
biçimindeki bu fütürist bina Viyana temelli mimari firma Coop
Himmelb(l)au tarafından tasarlandı.
Rhone ve Saone nehirlerinin kesişme noktasında yer alan bu
müze, kapılarını 21 Aralık 2014 tarihinde halka açtı. İki milyon
adetten fazla parça içeren etnolojik ve doğal bilimler koleksiyonlarını tek bir çatı altında toplayan Fransa’daki ilk müze. 24.000
m2 binaya giren ziyaretçiler açık ve kapalı sergi alanları arasında,
bir nehrin yatağını takip eder gibi hareket edip ve rampalar, yürüme yolları ve katlar arasında bilginin geniş dünyasını keşfedebiliyor.
Söyleşi
İllüzyon
sanatı
Andreas ve Chris Ehrlich kardeşler seçkin uluslararası illüzyonistler arasında
yer alıyor. “Yılın Sihirbazları” unvanına
iki kez layık görülmüş olan ikili, turlarında sergiledikleri benzersiz sihirbazlıklarla, yediden yetmişe herkese heyecan yaşatıyor. Ehrlich Kardeşler, Stuttgart’taki
gösterilerinden hemen önce bize, her şeyin nasıl başladığından, fikirlerini nasıl
yaşama geçirdiklerinden ve sıra dışı gösterilerindeki teknik sihirbazlıklarından
bahsettiler.
otomasyonda trendler: Burada Stuttgart gösterinizin sahnesinde oturuyoruz. Ses kontrolü ve ışık testleri sürüyor. Üç adet
40’ar tonluk Megaliner avluda park etmiş duruyor ve yarın bir
sonraki şehirde gösterinin aynısını yapacaklar. Geçmiş yıllarda
hızlı bir biçimde şöhret kazanmanın keyfini yaşadınız. Eskiden
hiç bu büyüklükteki mekanları doldurabileceğiniz aklınıza gelir
miydi?
Chris Ehrlich: Çocukken küçük bir sihirbazlık setiyle başlamıştık.
En uçuk hayallerimizde bile (ki bizim illüzyonlarımız için epey
renkli bir hayal gücü gerekir) bunun bir gün bu kadar büyük bir
başarıya dönüşebileceğini düşünmedik. Başarımızın köşe taşlarından biri ayrıntıya olan düşkünlüğümüz ve her zaman daha iyisini yapma konusundaki kararlılığımızdır. Her gösteriden sonra
programın tam olarak nasıl gittiğini anlamak, hata potansiyelini
elimine etmek ve mümkün olan her noktada illüzyonlarımızı geliştirebilmek için analiz yaparız. Bir gösteri size mükemmel görünse bile bizim için hiçbir zaman yüzde yüz mükemmel değildir.
Gösterilerimizi her seferinde biraz daha iyi yapmak isteriz.
Andreas Ehrlich: Bunun bizim için bir endüstride çalışmaktan
farkı yok. İster küçük hileler isterse büyük ilüzyonlar olsun biz de
sürekli bir iyileştirme süreci içerisinde çalışmalarımızı sürdürürüz.
Gösteriniz birkaç saat içinde başlayacak. Siz ve ekibiniz çok
rahat görünüyorsunuz. Ama buradaki her şey epey büyük bir
teknik çaba gerektiriyor gibi görünüyor. Bütün teknik ayrıntılara
aşina mısınız yoksa işin yaratıcı kısmını yapıp uygulama tarafını
çalışma arkadaşlarınıza mı bırakırsınız?
Chris Ehrlich: Biz kendi üretimlerimizin ve çalışmalarımızın mimarlarıyız; ilk fikirden en son teknik uygulamaya kadar, hem içlerinde hem üstlerinde çalışıyoruz. Bu her zaman böyleydi. Evde
babamızın atölyesinde saatlerce çalışırdık. 2.2015 otomasyonda trendler
İlham kaynağı 8 – 9
“Teknolojiyi duygulara
dönüştürüyoruz ”
Chris Ehrlich
.
Bugün tadını çıkardığımız başarının temellerini burada attık. Hedefimiz üretimin bütünüyle ilgili her şeyi, her zaman anlamaktı.
Sürekli yeni konular öğreniyoruz ve genellikle atölye odasını
gece yarısından çok sonra, hatta en son terk eden de biz oluyoruz. Hatta kendi PLC programlarımızı yazıyor ve gösterilerimizin
teknik prodüksiyon sürecinin içinde ciddi olarak yer alıyoruz.
Andreas Ehrlich: Ben her zaman bir şeyler inşa etmek fikrini etkileyici bulmuşumdur. Bu aile geleneğimizde var. Babamız yetenekli bir alet üreticisi, makine mühendisi ve meslekten bir öğretmendi. Çok derin bir tecrübeye sahipti ve bize çok şey öğretti. İlk
zamanlarda hilelerimizi inşa etmekte bize yardımcı oldu, ama
herşeyin nasıl çalıştığını öğrenebilmemiz için her zaman ona yardımcı olmamız konusunda ısrar ederdi. Teknolojiye kendisine yönelik ve onu kullanarak insanları büyülemeye karşı duyduğumuz
heves, bizim hayatımızın tekrarlanan konusu oldu.
Yani teknoloji Ehrlich Kardeşler tarafından ortaya konan illüzyonların en önemli elementlerinden biri. Teknolojiye ne kadar zaman ayırıyorsunuz ve ne elde etmeyi bekliyorsunuz?
Andreas Ehrlich: Teknoloji yaşamlarımızda büyük bir rol oynuyor. İşin sanat boyutu izleyicilerin teknolojinin varlığından haberdar olmamasında yatıyor. Bu da bizim teknolojiyi mümkün olan
en küçük alanlara sığdırmamızı, ama aynı zamanda güvenilir olduğundan emin olmamızı gerektiriyor.
Chris Ehrlich: Elbette sihirbazlar hala eski el çabukluğu numaralarını da kullanıyorlar. Ancak binlerce insanı hayretler içinde bırakmak istiyorsanız, artık el çabukluğu yeterli değil. Gerçekten
daha fazlasını sunmanız gerekiyor. Ve bu ancak teknolojinin yaygın kullanımıyla mümkün. Kesin konuşmak gerekirse yaptığımız
şey, son derece özelleştirilmiş makine imalatı. En son illüzyonla-
2.2015 otomasyonda trendler
İlham kaynağı 10 – 11
“Otomasyon bize güvenlik veriyor,
üzerimizdeki baskıyı kaldırıyor ve
sahnedeki performansımıza odaklanmamız için bize özgürlük alanı açıyor.”
Andreas Ehrlich
Andreas ve Chris Ehrlich ile yapılan bu söyleşi 29 Ocak 2015 tarihinde Almanya’nın Stuttgart kentindeki, Porsche Arena’da gerçekleşti
rımızdan biri olan ışınlanma bunun harika bir örneği. Bu illüzyonu geliştirirken bir mühendislik firmasından içeri girip bize bir
ışınlayıcı gerekli diyemedik. Bu son derece özel, sıfırdan yapılması gereken bağımsız bir çözüm.
Andreas Ehrlich: Eskiden anahtar teslim bir çözüm kullanırdık,
ancak bizim gereksinimlerimize yetecek ölçüde güvenilir değildi.
Perde tam olarak gerekli konuma gelmiyordu ve bu nedenle yansıtılan görüntü her zaman ekrana sığmıyordu.
Otomasyonu nerelerde kullanıyorsunuz ve yüksek teknoloji
desteğinden nasıl yararlanıyorsunuz?
Yeni çözümle artık bu sorun kalmadı. Her gösteriden önce bir kez
eğitim veriyoruz ve ondan sonra yüzde yüz güvenilirlikle çalışacağından emin oluyoruz. Otomasyon bize güvenlik veriyor, üzerimizdeki baskıyı kaldırıyor ve sahnedeki performansımıza odaklanmamız için bize özgürlük alanı açıyor.
Chris Ehrlich: Elbette illüzyonlarımızın arkasında yatan sırları
açıklayamayız. Ancak size sözünü edebileceğimiz bir teknik yenilik sahnenin üstünde duran merkezi rulo projeksiyon perdesi;
bunu bir Festo servo motorla çalıştırıyoruz. Bunun avantajı herhangi bir konuma hareket edebilmesi. Yani her gösteri merkezindeki altyapının farklı olmasına rağmen maksimum esnekliğe sahibiz. Rulo projeksiyon perdesi, Festo kontrol birimini çalıştıran
kendi PLC yapımızla kontrol ediliyor.
Festo ekipmanları artık gösterinizin kalıcı bir parçası. Festo’yla
işbirliğiniz nasıl başladı?
Andreas Ehrlich: Festo’yla ilk kurduğumuz irtibat Bielefeld’deki
satış ofisindeydi. 2005 yılında bir gösteri için bir sistem
tasarladık, özel bir basınçlı hava uygulaması yapmak için bize
hem pnömatik donanımı hem de gereken teknik deneyimi sağlayabilecek bir iş ortağı arıyorduk. Bir Festo satış mühendisiyle tanıştık. Ona kısa bir performans yaptıktan sonra sahne arkasına
geldi ve bazı teknik süreçleri iyileştirmek için önerilerde bulundu. İşte o zaman beraber çalışmaya başladık. İlerleyen yıllarda,
geliştirdiği ürünlerin yanı sıra pnömatik bilgisini bizimle paylaşan Festo’nun uzmanlığı çok işimize yaradı. Bir sorun olduğunda
Festo temsilcimiz, tekrar tekrar ayrıntıları gözden geçirip ve bize
olası çözümler sundu. Bizi pnömatikle tanıştıran odur.
Chris Ehrlich: Her performansımızda maksimum güvenilirlik sağlayabilen mükemmel teknolojiye güvenebiliyoruz. Festo’ya ne
kadar güvendiğimizi görebilmeniz için, her akşam burada altına
yattığım testereye bir bakmanız yeterli. Festo’nun ürettiği bir valf
adası, tam adını vermek gerekirse bir CPX/MPA tarafından kontrol ediliyor.
İzleyenler için zaman uçup gidiyor. İnsanlar, onlara gösterdiğiniz küçük hileler ve etkileşimden etkileniyor, ama yüreklerini gerçekten hoplatan şey büyük illüzyonlar. Ehrlich Kardeşler için bir
illüzyon ne zaman mükemmeldir?
Chris Ehrlich: Yüzde yüz güvenilir ve yüzde yüz duygulu olduğu
zaman. İzleyicilerin duyguları son derece önemlidir. Biz yalnızca
teknik özel efektleri sunan bir gösteri ekibi değiliz. Teknoloji, izleyicilerin duygularını maksimum düzeyde ortaya çıkarabilen bir
gösteri oluşturabildiğimiz temelleri sağlar. Teknolojiyi duygulara
dönüştürüyoruz diyebiliriz.
Şu anda dünyanın en büyük illüzyon gösterilerinden birini sahnelemek üzeresiniz. David Copperfield bile sizin bazı hilelerinizi kullanmak istedi. Gelecek hedefleriniz neler?
Chris Ehrlich: Ayın üzerinde bir sihirbazlık gösterisi yapmak. Yerçekimini ortadan kaldıracağız.
Fotoğraf: © Ralph Larmann
Fotoğraf: © Ralph Larmann
2.2015 otomasyonda trendler
İlham kaynağı 12 – 13
Kar taneleri sihri: Şimdiki gösterimizde sahne kış
mevsiminde bir harikalar diyarına dönüşüyor
Kaşıkları bükmek eski bir numara:
Ehrlich Kardeşler çelikten raylara sahip
bütün bir demiryolunu oldukça kolay bir
biçimde büküyor.
Kişi hakkında
Ehrlich Kardeşler
Andreas Ehrlich: Bir uzay istasyonunda bir gösteri yapmanın gerçekten hoş olacağını düşünüyoruz. Ama buna birkaç yıl var daha.
Hiç olacak mı? Bilmiyorum. Her insanın bir hayali olması gerekiyor.
Ve biz her zaman hayallerimizi gerçek haline getirmeye çalıştık ki
diğer insanlar yeni bir gerçekliğin hayalini kurabilsin.
Andreas ve Chris Ehrlich sırasıyla 1978 ve 1982’de Almanya,
Herford’da dünyaya geldi. Çocukken bir sihirbazlık setiyle denemeler yapmaya bayılıyorlardı. Bugün, şahane illüzyon gösterileri 10.000 kişiye varan kapasiteli arenaları dolduruyor.
Ehrlich Kardeşler olarak 2000 yılında güçlerini birleştirmeden
önce solo performansçılar olarak çalıştılar ve sihir gösterileri
için çeşitli ödüller kazandılar. Sırasıyla on yedi ve on sekiz
yaşlarından beri Almanya Sihirbazlık Grubunun üyesi oldular.
David Copperfield ve Siegfried & Roy gibi dünyaca ünlü sihirbazların ardından 2004 ve 2013 yıllarında Ehrlich Kardeşler
“Yılın Sihirbazları” ödülüne layık görüldü.
Kardeşlerin yaptığı dev illüzyon, harika özel efektlerle dolu bir
evrene ışınlanmalarını gösteriyor. Ancak bir illüzyonun sahnede gösterilebilir olması için yıllarca kavramsal ve teknik geliştirme gerekiyor. Burada otomasyon önemli bir rol oynuyor. İster bir iPad ekranından dışarı bir motosikletle çıkmak olsun,
ister Chris’i parçalara ayıran altı bıçaklı bir testere, ister demiryolu raylarını kolayca bükmek, ister tek bir portakal çekirdeğinden kocaman bir portakal ağacı büyütmek olsun, teknik
mükemmellik, duyuların illüzyonu için gereken altyapıyı sağlıyor.
www.ehrlich-brothers.com
SupraCycle, bir manyetik nesne taşıyıcının bir süperiletken modülünden
diğerine transferini gösteriyor.
2.2015 otomasyonda trendler
Pusula 14 – 15
SupraMotion 3.0
Temassız Hareket
Temassız taşıma, asılı halde bulunan nesneleri nakletme, herhangi bir bağlayıcı
mekanik sistem olmaksızın duvarların arkasından çalışma. Süperiletken
modüllerine dayanan otomasyon, daha önce olanaksız olanı mümkün kılıyor.
SupraCycle gibi, Festo'nun süperiletkenlik için en yeni konseptleri, bu büyüleyici
teknolojinin imkanlarını gösteriyor.
B
azı otomasyon proseslerinde, taşınacak nesneyi taşıma arabasından ayırma avantajları vardır. Temassız taşıma, özelikle hijyenik
ortamlarda daha kolay temizleme ve hassas nesnelerin taşınması bakımından yeni
perspektifler sunuyor. Bu artık, Festo'nun
birkaç yıldır araştırmakta olduğu süperiletkenlik teknolojisi sayesinde yapılabiliyor. Uzmanlar, temassız hareketin gelecekte otomasyonda büyük ilerlemelere
yol açacağına inanıyor. Süperiletken oto-
masyon modülleriyle, ürünler görülmez
bir el tarafından kumanda ediliyormuş
gibi üretim hollerinden sessiz, temiz ve
enerji tasarruflu şekilde taşınır. Bundan
böyle muhafazalar, kanallar, v.b. engel
teşkil etmediğinden, prosesleri kesintisiz
çalıştırmak mümkün olabilir. Süperiletkenliğe dayalı handling sistemleri, yüksek-saflık veya zorlu ortamların ihtiyaç
duyduğu gereksinimleri karşılayabilir. Festo, mevcut SupraMotion 3.0 projeleriyle,
otomasyonun daha önce nadiren düşünü-
lebilir olduğu alanlara nasıl girebileceğini
gösteriyor. Festo'nun en yeni projelerinden birini SupraCycle sergisi oluşturuyor.
Bu sergide ilk kez, askıda duran bir kalıcı
mıknatısın, süperiletkenliği kullanmak suretiyle bir süperiletken elemandan diğerine nasıl aktarılabileceği gösteriliyor.
Temassız aktarma
Festo'dan yeni SupraCycle, bir manyetik
nesne taşıyıcıyı herhangi bir temas
olmaksızın iki süperiletken eleman
Süperiletkenli üç kriyostat bir taban plakası üzerine monte edilir ve iki manyetik nesne
taşıyıcı, sırasıyla bir sonraki kriyostat'a temassız olarak aktarılır.
arasında nakleder. Sistem, kalıcı bağlantının nasıl etkin bir şekilde serbest bırakılıp
ve yeniden kurulabileceğini göstermektedir. Süperiletken içeren üç kriyostat bir taban plakası üzerine monte edilir. İki adet
manyetik nesne taşıyıcı, sırasıyla bir kriyostat'tan diğerine nakledilir. Sıvıyla doldurulmuş olan iki adet küçük, açık şişe,
bu nesne taşıyıcılara bağlıdır. Manyetik
nesne taşıyıcılar, süperiletkenlerden birkaç milimetre mesafede kriyostatların
içinde dondurulur. Kriyostat'lar, ERMB döner modüller kullanılarak 360 derece döndürülebilir. Bunlardan ikisi tam olarak birbirinin karşısına yerleştirildiğinde, biri
SupraMotion 3.0
Festo, geleceğin süperiletken uygulamalarını göstermek için “SupraMotion 3.0”
sergilerini geliştirdi. Gerçekleştirilen en son sergiler arasında SupraCarrier, SupraCycle ve SupraHelix yer alıyor. Ürünler, SupraCarrier sergisi ile askıya alınan
makaralar üzerinde desteklenebilir ve taşınabilir. Festo SupraCycle, iki süperiletken eleman arasında bir manyetik kütlenin temassız transferini gösteriyor. Kaydedilmiş kalıcı bağlantı etkin şekilde ayrılabilir ve yeniden kurulabilir. Diğer taraftan, SupraHelix, halka şekilli ürünleri aktif ve temassız olarak taşımak veya
dönme hareketi sırasında işlemek için kumanda edilebilen, askıya alınmış bir vidalı mildir.
www.festo.com/en/supramotion
manyetik nesne taşıyıcıyı diğerine devreder. Kriyostat'lar üzerindeki bir PCB, gerekli yerleşik zekayı sağlar. SupraCycle'ın
olası birçok pratik uygulamalarından biri,
bir iş parçası taşıyıcısının nesne taşıyıcıya
sabitlenmesidir. Sergide örnek olarak cam
şişeler kullanılarak gösterildiği gibi, taşıyıcı, nesneleri taşımak için iki sistem arasında aktarılabilir.
Çok sayıda yeni uygulama
Süperiletken otomasyon modülleri,
çeşitli yatak versiyonları ve aktif sürücüler
kullanılarak tasarlanabilir. Böylece, askıya
alınmış herhangi bir kinematik diziliş
ayarlanabilir. Bir mekik kullanımıyla nesnelerin transferi tamamen temassız olarak
yapılabilir. Yani, sistemler sterillik konusunda en sıkı talepleri karşılar. Modüller,
uzaysal hizalamaya bakmaksızın, sistemin
yapısal sıfırlama kuvvetleri sayesinde önceden tanımlanmış konumlarını korurlar.
Gelecekteki Festo modülleri için vizyonumuz, tamamen aşınmaya dayanıklı yatakları ve 10 yıla kadar uzun kullanım
ömrüne sahip soğutma sistemlerini içermeleridir. Temassız hareket ve tutma,
aşınmayı ve tozu engelledikleri için, sıkı
hijyen gerekliliklerine sahip ortamlarda
kullanım için uygundur. Aynı zamanda, tanımlanabilen bir hava boşluğu, modüllerin duvarların arkasından çalıştırılmasına
izin vererek, taşıma işleminin kirlenmeye
2.2015 otomasyonda trendler
Kapsam 16 – 17
Dr. Susanne Krichel,
Portföy Yönetimi,
Süperiletken
Proje Ekibi, Festo
Özel çalışma ilkesi: –180 °Celsius'ta süperiletken
halde askıya alma.
Bir soru daha
otomasyonda trendler:
SupraMotion'ın sizi etkileyen yönü nedir?
müsait ve temizlenmesi zor yerlerde korumalı ve kapalı alanlarda yapılmasına olanak sağlar. Sistemlerin depolama ve tutma fonksiyonları, yataklara giren
manyetik-olmayan malzemelerden etkilenmediğinden, büyük miktarlarda malzeme parçacıkları içeren alanlarda kullanımı
da mümkün olmaktadır. Kullanılan soğutma sistemleri, soğutma ünitesi başına 80
watt maksimum enerji tüketimiyle son derece verimlidir.
www.festo.com/en/supramotion
Dr. Susanne Krichel: Halihazırda nesneleri temassız bir
şekilde depolamak ve taşımak için çeşitli çözümler
mevcut. Fakat herhangi bir uzaysal yönde 360° dönme karmaşık kontrol teknolojisi olmaksızın ve minimum
enerji tüketimiyle - sadece süperiletkenlikle mümkün.
Şu anda bu büyüleyici teknoloji için olası uygulama
alanlarını araştırıyoruz. Bizim için bu tamamen keşfedilmemiş bir alan ve fikirlerimiz için yaratıcılıkta bize büyük bir özgürlük veriyor.
SupraMotion geçtiğimiz üç yıl boyunca Hannover
Messe'deydi - gelecek için planlarınız neler?
Krichel: Sadece süperiletken teknolojisinin etkileyici
kaldırma etkilerini ve olanaklarını göstermekten, otomasyon endüstrisindeki potansiyelini etkin olarak tartışma aşamasına geldik. Son yıllarda müşterilerimizle
yaptığımız sayısız görüşmeler sonucunda, gelecek konseptlerimize ait bireysel öğelerin günümüzde de kullanılabileceği sonucuna vardık. Şu anda ilk pilot projelerimizi başlatma konusunda çalışıyoruz.
Önümüzdeki yıl Festo SupraMotion ekibini
bekleyen en büyük zorluklar neler?
Krichel: Şu anda, halihazırda mümkün bir çözüm bulunmayan veya sadece karmaşık geçici çözümlerle çözülebilen sorunlar için teknolojiyi nasıl kullanabileceğimiz
konusuyla ilgileniyoruz. Aynı zamanda, teknolojinin pazarda başarılı olmasını sağlayacak doğru koşulların yaratılması da önemli. Bu konuları müşterilerimizle tartışıyoruz ve ekibimiz, hem Satış bölümünün hem de
uzmanların ve teknoloji ortaklarının bilgi ve tecrübesine
başvuruyor.
Bir tahlil laboratuvarında otomasyon
Test edin
Tahlil laboratuvarları kısa sürede güvenilir sonuçlar sağlamalıdır. Hız ve tekrarlanabilirlik burada önemli bir rol oynar. Modern otomasyon teknolojisi zamandan
kazandırır, kaliteyi artırır, örneklerin taşınması ve dağıtımı için maliyetleri azaltır.
Festo'nun montaja hazır alt sistemleri, laboratuvar otomasyonunda verimli prosesler için yeni olanaklar yaratıyor.
M
uayenehanede bir kan örneği
vermek çok az zaman alır. Ancak, bir laboratuvarda doğru
bir teşhise ulaşmak için ihtiyaç duyulan çok sayıda işlem adımı, laboratuvar çalışanlarının uzun bir zaman harcamasını ve işlem üzerinde yoğunlaşmasını gerektirir. Örneğin, kan alındığında, yapılacak ilk şey hasta adı veya yapılacak analizler gibi kişisel bilgileri almak
ve daha sonra bunları örnek şişesi üzerin-
de bir barkodla kodlamaktır. Örnekler
analizi yapacak laboratuvara ulaştıktan ve
bilgiler alındıktan sonra yapılacak işlem,
kanı katı ve sıvı bileşenlerine ayırmak için
yüksek hızda dönme hareketinin kullanıldığı santrifüjlemedir. Ancak o zaman laboratuvar numuneyi belirli antikorlar veya
virüsler için kontrol edebilir.
Güvenilir sonuçlar elde etmek için, titizlikle tanımlanmış laboratuvar süreçleri, tek-
rarlanabilir, verimli ve güvenilir bir tarzda
gerçekleştirilmelidir. Otomasyon teknolojisi, bireysel işleme istasyonları arasında
taşıma için yüksek hız ve hassasiyet elde
etme söz konusu olduğunda çok önemlidir. Dolayısıyla, tıp ve teşhis sektöründe
önemi giderek artan bir rol oynamaktadır.
Bireysel çözümler için platform
Toplam tahlil süreci, örnek şişelerinin açılması gibi her gün tekrar tekrar
2.2015 otomasyonda trendler
İtici güç 18 – 19
Hızlı ve titiz: Modern handling
sistemleri, çok hassas örneklerin
ve sıvıların verimli bir şekilde
kullanılmasını ve güvenilir şekilde
taşınmasını sağlıyor.
Gelecek başladı
Esslingen'de Festo’nun Teknoloji Merkezi'nde 30 Ekim
2014'te yapılan Laboratuvar Otomasyonu Sempozyumu'nun ziyaretçileri, modern laboratuvar otomasyonundaki güncel gelişmeleri ve gelecekteki gelişme potansiyellerini öğrenme şansını yakaladılar. Sempozyumda;
otomasyonun biyoişaretçiler, biyobanka, örnek arşivleme,
kişiselleştirilmiş tıp ve refakatçi teşhisi gibi alanlarda daha
geniş bir perspektifte kullanılması konusu ele alındı. Ünlü
uluslararası uzmanlar, halen zahmetli manuel işlemlerle
yapılan işin gelecekte nasıl standartlaştırılacağını ve otomasyon kullanılarak daha yüksek verimlilik ve tekrarlanabilirlikle uygulanacağını anlattılar.
Yaşam bilimleri alanlarında çalışan birçok fuar katılımcısı,
bunun pratikte halihazırda nasıl uygulanabilir olduğunu
tanıttılar. Katılımcılar arasında LGC Genomics, Hettich, ttp
labtech, Greiner bio-one ve GerenTec., gibi firmalar da yer
aldılar.
“oKtopure, başarılı işbirliğinin sonucudur. Her
iki taraf, diğerinin bilgisinden yararlandı.”
Paul Kendall, Elektronik Hafif Montaj Grubu Ekibi, Festo İngiltere
oKtopure – tamamen otomatikleştirilmiş
DNA ekstraksiyonu
Başarılı laboratuvar otomasyonunun bir örneği, İngiltere'deki LGC Genomics'in oKtopure DNA ekstraksiyon robotudur. Bu yüksek teknoloji platformu, bitki yaprağından ve çekirdek dokusundan, hayvan dokusundan, saç
ve kandan elde edilebilen standartlaştırılmış DNA ekstraksiyonu sayesinde
yetiştirme programlarını ve daha birçok moleküler biyoloji prosesini hızlandırıyor. Sistem, 8 x 96 Derin kuyucuklu plakaların paralel saflaştırma işlemini destekliyor.
Bu da, günde 5.000 örneğin işlenmesini mümkün kılıyor. Ulaşılan yüksek
otomasyon düzeyi, LGC'yle yakın işbirliği içerisinde geliştirilen Festo handling sistemi sayesinde elde edildi. 3-D Handling sistemi için gerekli yüksek
hassasiyet, X- ve Y- eksenleri üzerindeki EGC elektrikli kayışlı eksenlerle
sağlandı. Vidalı milli çift EGSK ile elde edilen Z ekseni, dağıtma kafasının
tam konumlandırmasını sağlıyor. Sıvı işleme için kullanılan Festo 3-D
Handling Sistemi ise komple bir sistem olarak ve sürücü ve kontrolör paketi önceden konfigüre edilmiş bir şekilde sağlanır.
www.lgcgroup.com
yapılması gereken birçok adım içerir. Örnek malzemenin küçük miktarları bile
analiz amaçları için yeteri olduğundan, örnek şişeleri küçülmekte ancak elle açılmaları zorlaşmaktadır. Örnekleri elle işlemesırasında oluşabilecek hatalar, otomasyon
süreçleri kullanılarak asgariye düşürülür.
Aynı durum, örneklerin kontamine olma
riski için de geçerlidir.
Festo'nun yenilikçi laboratuvar platformu,
gelecekte laboratuvar otomasyonunun
nasıl olabileceğini gösteriyor. Dokuz adet
modül, tahlil öncesinden tahlil işlemine ve
tahlil sonrasına kadar tüm işlem sırasını
göstermektedir. Bu, örnek taşıyıcıdan kaldırılan veya örnek taşıyıcıya eklenen bireysel örnek şişelerinin otomatik olarak
kullanılmasını, örnek şişelerinin açılıp kapatılmasını ve mililitre, mikrolitre ve mikrolitre-altı ölçekte sıvıların alınmasını veya
edilmesi gibi işlemleri içerir.
Dozajlama hassasiyeti ve aynı zamanda
sistemin modülerliği, esnekliği ve genişletilebilirliği, tüm süreçlerin ana odak noktasıdır. Aynı zamanda, Festo ekipmanları-
2.2015 otomasyonda trendler
İtici güç 20 – 21
Tıbbi teknolojide Festo
Tıbbi cihaz teknolojisinde trend mümkün olan en küçük ve en hafif
ekipmanın kullanımına doğrudur. Bu ekipmanların aynı zamanda, önceki modellerden daha uygun maliyetli olmaları ve uzun süreler boyunca
her gün kullanılmanın yüküne dayanmaları gerekir. Piyasa, daha hızlı
ve daha hassas analitik cihazları ve aynı zamanda en son teknoloji tıbbi
gereçleri talep etmektedir. Festo, gaz ve sıvı işleme için sıkı gereklilikleri karşılayan özel çözümler geliştirmek amacıyla müşterileriyle yakın
ilişki içerisinde çalışmaktadır.
Medical technology
Piezo valfler ve MH minyatür valfler, tıbbi teknolojide var olan küçük
debiler için ideal çözümdür. Mükemmel teknik özellikleri sayesinde
özellikle tıbbi teknoloji alanında valf işlevleri için ve örneğin, mobil oksijen sistemi aygıtları için çok uygundurlar. Sessiz çalışırlar, çok az
enerji tüketirler, ısı üretmezler ve orantılı şekilde çalışabilirler. Küçük
valfler, diyaliz makineleri, cerrahi aletler, ve tıbbi yataklar dahil, çok çeşitli uygulamalarda kullanılabilirler.
www.festo.com/medtech
Kısa mesafeler: Festo 2-D Handling sistemi EXCM ile, iğneler yerine örnek şişeleri hareket eder. Bu,
pipetin hareketini asgariye düşürür.
nın yanı sıra diğer üreticilerin ürünleri de
bu platforma entegre edilebilir. Böylece,
her bir uygulama için özel çözümler tasarlanmasını olanaklı kılar.
Tamamen otomatik pipetleme işlemi
Şekilde yer alan pipetleme işleminde görülebildiği gibi, laboratuvar platformu
üzerinde kan örneği işleme süreçleri tamamen otomatiktir. İlk önce, bir merkezi
taşıma sistemi, kan örneğini bir örnek taşıyıcı üzerindeki pipetleme modülüne getirir. Burada, yüksek derecede hassas bir
pipet, toplama tüpünden her bir şişeye
belirli bir miktarda sıvı kan bileşeni ilave
eder. Dağıtım sistemi daha sonra şişeleri
prosesteki bir sonraki modüle aktarır.
Klasik bir 3D handling sistemi kullanılarak, birkaç yüz grama kadar yükler, hassas ve güvenli şekilde taşınabilir. Handling sistemi, XY yönünde hareket için 360
x 700 mm maksimum çalışma alanını kapsayan bir elektrikli 2-D Handling sistemi
EXCM'den ve aynı zamanda 100 mm'ye
kadar stroklara sahip dikey Z hareketi için
bir elektrik ekseni EGSK'dan oluşur. Sis-
tem; step motorları, motor sürücüleri ve
ayrıca bir Motion PLC ile tamamlanır.
Adım adım optimizasyon
Otomasyon, daha önceki tüm manuel işlemlerin tamamen otomatikleştirilmesi
anlamına gelmesi gerekmez. Geçiş, genellikle bireysel modüllerin ve modül bağlantılarının otomatikleştirilmesinden, laboratuvarın ihtiyaçları ve şartları temelinde
tüm proseslerin tamamen otomatikleştirilmesine kadar adım adım gerçekleştirilir.
Böylece ihtiyaç ve şartların esnekliği mu-
hafaza edilir ve herhangi bir zamanda
şartlardaki değişikliğe uyarlanabilirler.
Bunun sonucunda daha hızlı, daha doğru
ve daha ekonomik analiz sonuçları, gelecekte hasta tedavilerinin başarısına katkıda bulunacaktır.
www.festo.com/labor
Çek Cumhuriyeti: Yükselmekte olan bir ülke
Avrupa’nın genç
ulusu
Çeklerin bin beş yüz yıldan daha uzun bir tarihleri olduğu halde Çek Cumhuriyeti
yalnızca yirmi yıldır var. Avrupa’nın kalbinde yer alan bu ülke liberal düşüncenin
genellikle öncüsü ve Orta ve Doğu Avrupa’nın en güçlü ekonomilerinden biri. İki
yıllık bir ekonomik durgunluk dönemi sonrasında, Çek ekonomisi yeniden canlanıyor.
Fotoğraflar: © Shotshop.com
2.2015 otomasyonda trendler
Sinerjiler 22 – 23
Çek Cumhuriyeti 22. doğum gününü 1 Ocak 2015’te kutladı. Slovakya’yla beraber Avrupa Birliği’ndeki en genç iki ulustan birisi.
Ancak bu ülkenin kökleri 5. yüzyıla, Avrupalıların büyük göç zamanlarına kadar uzanıyor. Politik egemenlik kazanılana kadar
birçok yüzyıl geçmesine rağmen, Bohemya Ormanları, Karpatya
Dağları ve Sudeten Dağları arasında yaşayan insanlar genellikle
çeşitli alanlarda öncü oldular. 1348 yılında, Charles IV, Alplerin
kuzeyindeki ilk üniversiteyi, Prag Üniversitesini kurdu. Jan Hus
14. ve 15. yy. civarında yaşamış en önemli reformculardan biriydi
ve “Kafkaesk” kelimesine adını veren Franz Kafka ise hala edebiyatının en büyük yazarlarından birisidir. 1968 yılındaki Prag Baharı ve 1989 yılındaki Kadife Devrim’le Çekler özgürlük ve kendi
kaderini belirleme hakkına ne kadar düşkün olduklarını gösterdi-
ler ve 1 Ocak 1993'te tarihte ilk kez kendi devletlerini kurabildiler. 10,5 milyon nüfusuyla 1999’dan beri NATO üyesi olan Çek
Cumhuriyeti, 2004 yılında Avrupa Birliğine katıldı. 2012 ve
2013’teki ekonomik gerileme dönemi dışında kendi tarihi boyunca kararlı bir biçimde yükseliş gösterdi.
Cennette mantılar var
Çek Cumhuriyeti kuzeybatısında Polonya, güneydoğusunda Slovakya güneyinde Avusturya ve batısında Almanya olmak üzere,
Avrupa’nın kalbinde konumlanıyor. 78.867 kilometrekare yüzölçümüne sahip olan ülke, güzel ve değişken manzaralarıyla tanınıyor. Kuzeydoğuda Çek Cumhuriyetindeki ilk UNESCO Geopark’ı
olarak seçilmiş olan “Bohemya Cenneti” yer alıyor. İlham kaynakları
İsimler, ciltlere sığmayacak bilgileri anlatır: Karlovy Vary,
Marianske Lazne, Frantiskovy Lazne. Doğal kaynakları
sayesinde yüzlerce yıldır Çek Cumhuriyeti termal
kaplıcaların ülkesi olarak biliniyordu. Bu iyileşme yerleri,
politika, bilim ve kültür dünyasının ünlü simalarını
bugüne kadar hep kendine çeken dünyaca ünlü
şehirlere dönüştüler. Johann Wolfgang von Goethe son
eserlerinden biri olan “Marienbad Elegy”i, buradaki
kaplıcaları ziyaretinden sonra yazdı.
Çek Cumhuriyetinde kaplıcalarla tedavi uzun bir geleneğe
sahip. Frantiskovy Lazne’ın Cheb sularının iyileştirici gücü
12. Yüzyıldan beri biliniyor. Karlovy Vary kaynak suları 14.
yüzyılda, Charles IV zamanında belgelenmişti. Bohemya
Spa Üçgeni denilen bölgede bugün çeşitli sağlık faydaları
sunan 230 kaynak bulunuyor. Bu sağlık faydaları sadece
rahatlama amaçlı olanları dışında mineral kaynak suları,
kardiyo-vasküler hastalıklar yanı sıra kas-iskelet sistemini
de iyileştirme olasılığı sunuyor.
Marianske Lazne: Spa kemer altında kapalı yürüyüş yolu.
Demir döküm konstrüksiyon 1890’lara dayanıyor.
2.2015 otomasyonda trendler
Sinerjiler 24 – 25
Sanat, kültür ve spor
Çek Cumhuriyetinin ünlü vatandaşları arasında sanat
ve kültür dünyasının bir çok büyük ismi de bulunuyor.
Franz Kafka (1883-1924) 20. yüzyılın en çok etki
bırakan yazarlarındandır. Şimdi 85 yaşında olan Milan
Kundera, arasında “Var Olmanın Dayanılmaz Hafifliği”
de bulunan edebi eserleri için çeşitli uluslararası
ödüller almıştır. Dokuz senfonisiyle tanınan Antonin
Dvorak ve en iyi bilinen orkestra eseri “The Moldau”
olan Bedrich Smetana, dünyanın en ünlü bestecileri
arasında yer alıyor.
Ayrıca birçok önemli Çek atlet vardır. Efsane tenisçi
Ivan Lendl sekiz grand slam birinciliği kazanmış ve 270
hafta boyunca dünya birincisi pozisyonda kalmıştır.
Martina Navrartilova tüm zamanların en ünlü
tenisçilerinden biridir. Ayrıca dünyaca ünlü maraton
koşucusu, birden çok kez Olimpiyat şampiyonu ve
taklit edilemeyen koşu stiline sahip dünya rekortmeni
“Çek lokomotifi” lakaplı Emil Zatopek hala çoğu
kişinin hafızalarındadır.
Adına “taş kentler” denen harika kumtaşı oluşumlarına sahip bu
manzara alçak dağların üzerine kurulu. Yüzyıllardır insanları Avrupa’nın dört bir yanından Batı Bohemya’ya çeken ünlü hamamları da unutmamak gerek. İçlerinde en ünlüleri Karlovy Vary (Carlsbad) ve Marianske Lazne (Marienbad). Şair Goethe “Marienbad
Elegy” adlı romantik şiirini bahsi geçen ikinci şehre adamıştır. Ülkenin coğrafi merkezinin hafifçe kuzeybatısında “Altın Şehir”
Prag yer alır. Bu ünlü metropol, tarihsel Charles Köprüsü, Prag
Şatosu, yüzlerce kilise kulesi ve büyüleyici eski şehriyle her yıl
20 milyon turisti çekmektedir. Ülkenin güneybatısını ziyaret
edenler, tepelerdeki bozulmamış ormanları ve aralarındaki yer
alan küçük gölleri görebilir. Doğuda Moravya’da Çek Cumhuriyetinin ikinci en büyük şehri yer alır, Brno. Güzel manzaralı Moravya ovalarında, şarap bağlarının yer aldığı Akdeniz büyüleyiciliğine sahip şarap bağları vardır. Çek mutfağının sunduğu tatlar
doyurucu lezzetler ve tatlılar arasında değişkenlik gösterirken;
en özel yemekler her çeşitten mantı türevleridir. Genellikle et yemeklerine garnitür olarak servis edilen mantılar ayrıca meyve
dolu üzeri pudra şekerli hamur tatlısı formunda da sunulur.
Endüstriye dayalı Çek ekonomisi
İleri ekonomik gelişme geleneğine sahip olan Çek Cumhuriyeti,
bugün orta ve doğu Avrupa’nın lider ekonomi ülkeleri arasında
yer alıyor. En önemli endüstri segmentleri arasında, makine imalatı, otomotiv, enerji, elektronik, plastik ve metalürji yer alan ülkenin, ana ticari ortakları Almanya, Avusturya, Slovakya, Rusya
ve İtalya'dır. Toplamda Çek endüstrisi 1,2 milyon işçi istihdam
eder. Çek Cumhuriyetindeki en önemli ve en dinamik gelişime
sahip endüstri segmenti otomotiv endüstrisidir.
Alman-Çek Endüstri ve Ticaret Odası istatistiklerine göre Çek
otomotiv endüstrisi ülkenin ekonomisinde her zaman önemli bir
rol oynamıştır ve şu anda ülkenin toplam endüstri üretiminin değer olarak yüzde 19’unu karşılamaktadır. 2010 yılında, üç araba
üreticisi Skoda Auto, TPCA ve HMMC ilk kez bir milyondan fazla
araba üretti.
Diğer önemli segmentler ise otobüs ve kamyon üretimidir. Irisbus Iveco, SOR Libchavy ve Mercedes-Benz otobüs alanında pazar liderleriyken, en büyük kamyon üreticileri Avia ve Tatra'dır.
Çek otomotiv endüstrisinin ana yatırımcısı Almanya olduğu için
yerel şirketler Alman imalatçılarla yoğun olarak birlikte çalışır ve
otomotiv endüstrisinin küresel tedarik ağıyla yakın ilişkileri vardır.
Gerileme sonrası kalkınma
Çek Cumhuriyetinin gayrı safi milli hasılası 1992 yılında 33 miyar
dolardan 2011 yılında 216 milyar dolara yükseldi. Berlin’deki Alman Yabancılar Ofisine göre, 2012 yılında Çek gayrı safi milli hasılası yüzde 1,0 ve 2013’te yüzde 0,9 düştükten sonra ülke 2013
sonbaharında geçici gerilemesinden çıktı. 2014 yılının ilk çeyreğinde GSMH yüzde 2,5 büyüdü. 2014 için Çek Ulusal Bankası
(CNB) yüzde 2,6, 2015 için yüzde 3,3 bir büyüme tahmin ediyor.
2012 ve 2013 yılarındaki GSMH'daki düşüş, diğer etkenlerin
“Önemli başarı faktörlerimizden
birisi müşterimizle sahip
olduğumuz mükemmel iş
ortaklığıdır.”
Jiri Petranek, Festo Çek Cumhuriyeti Genel Müdürü
yanı sıra zayıf yurtiçi talebe ve devlet harcamalarındaki kesintilere bağlı olarak gerçekleşti. Öte yandan aynı dönemde dış ticaret
önceki yıllara oranla daha yavaş olsa da büyümeye devam etti.
Avrupa Komisyonu Çek Cumhuriyetinin GSMH’sinde 2014 yılında
yüzde 2,5, 2015 ve 2016 yıllarında yüzde 2,7 büyüme tahmin
ediyor. Bu büyüme her şeyden önce ihracatla sağlanacak. Örneğin, Ulusal İstatistik Bürosuna göre 2014 yılında ihracat bir önceki yıla göre yüzde 18,3 arttı. Büyüyen kişisel tüketim ve yükselen
gerçek ücretler ekonomiyi 2015 yılında daha da kararlı hale getirecektir.
Makine imalatına yüksek talep
Çek Cumhuriyeti makine imal edenler için özellikle önemli bir pazar ve üretim merkezidir. Alman Ticaret ve Yatırım Kurumuna
göre son ekonomik kriz esnasında bile, özellikle enerji sektörü,
kimya endüstrisi ve otomotiv endüstrisi makineleri için talep
yüksek seviyede kaldı. Çek üretim mallarının üreticileri esas olarak ihracat için üretim yapıyor. Yine Alman Ticaret ve Yatırım Kurumuna göre en büyük pazar potansiyeli otomotiv endüstrisinde,
çevre mühendisliğinde ve makine imalatındadır. Kimya ve elektrik endüstrileri, bilgi ve iletişim teknolojisi, sağlık teknolojisi, lojistik, inşaat ve metalürji için de pozitif tahminler bulunmaktadır.
Festo en baştan beri oradaydı
Festo, Çek Cumhuriyetinde “demir perde”nin yıkılmasından hemen sonra, Festo s.r.o. adıyla Prag’da 1990 yılında kuruldu. Bugün, teknoloji, müşteri hizmetleri ve endüstri eğitimleri alanında
74 Festo çalışanı Çek Cumhuriyetindeki müşterilere otomasyon
ekipmanları ve bilgi sağlıyor. Festo’nun en önemli endüstri segmentleri arasında önce otomotiv endüstrisi, ardından özel makine imalatçıları ve alet imalatçıları geliyor. Festo bağımsız ekipmanların yanı sıra müşterinin özel gereksinimlerine uyan
kuruluma hazır eksiksiz çözümler satarken, Festo Didaktik şirketlere ve eğitim kurumlarına modern otomasyonunun tüm cepheleri hakkında kapsamlı bilgi sağlıyor.
2.2015 otomasyonda trendler
Sinerjiler 26 – 27
Endüstriyel otomasyon için hortum üretimi
Granülden
uzun hortuma
Festo, hortumlarının yaklaşık yüzde 90'ını Çekoslovakya'nın kuzeyindeki Česká Lípa şehrinde bulunan tesisinde
üretiyor. Burada, küçük granüller gelişmiş üretim proseslerinde 50 metre uzunluğunda hortumlara dönüştürülüyor.
Tesis, sadece sıfır stoklu üretim esasına göre çalışıyor.
M
amül ürün basit görünse de,tüm hortumların birbiriyle
aynı olmaması ve farklı uygulamalarda ideal güvenilirlik
için tam olarak doğru malzemenin kullanılmasının gerekmesi yüzünden, hortum
sisteminin otomatik üretimi, kapsamlı bir
uzmanlık ve maksimum hassasiyet gerektiriyor.
Prag'ın yaklaşık 100 km kuzeyinde bulunan Festo Česká Lípa Tesisi, poliüretan,
polietilen ve poliamid'den hortumlar üretiyor. Poliüretanla başlarsak, tesis üç temel malzeme işliyor: yarı-kristal poliüretan, amorf poliüretan ve yüksek derecede
alev geciktirici özel versiyon. Polietilen
durumunda ise farklı tip vardır: çapraz-bağlı ve çapraz-bağlı olmayan. Kullanılan her bir malzeme, o malzemenin gereksinimlerine göre hassas şekilde
tanımlanması gereken farklı bir üretim
hattına ihtiyaç duyar. Aynı zamanda, boyutlar açısından da büyük farklılıklar vardır. Česká Lípa'da, halihazırda en büyük
standart ölçü 20 mm iken, üretilen en küçük hortum 3 mm çapa sahiptir. Daha kü-
çük bir ölçekte, Festo Česká Lípa Tesisi
aynı zamanda özel iletkenliğe sahip hortumlar gibi özelleştirilmiş çözümler de
üretmektedir.
Yüksek kaliteli seri üretime ilave olarak,
Festo Česká Lípa Tesisi'nin yerel özelliklerinden biri, iki veya daha fazla hortuma
kaynak yapılmasıdır. Basit görünmekle
birlikte, bu hiç de kolay değildir. Kaynak
yapılan kenarlar daha sonra ayrıldığında,
yüzeylerinde herhangi bir hasar görülmemeli ve uçları bağlantı parçalarına kolayca
oturmalıdır.
Üretimi tamamlanan hortumlar daha sonra Almanya'da Festo'ya teslim edilir. St.
Ingbert-Rohrbach'daki Müşteri Hizmetleri
Merkezi'nde işlenen siparişler sonrasında
hortumlar müşterilere teslim edilirler.
1
Malzeme: Festo Česká Lípa Tesisi,
poliüretan, polietilen ve poliamid'den hortumlar üretmektedir. Temel hammadde,
tesise granül şeklinde teslim edilir.
5
Şekillendirme: ekstruder başlığı
hortuma şeklini verir. Vakum odasında
istenen boyutlarda şekillendirilir. Hortum tek parça halinde sertleşemediğinden,
kademeli olarak soğutulur.
3
Kurutma: malzemelerin yüzde 90'ı, kullanılmadan önce
istenen düzeye kadar kurutulmalıdır. Kurutucu hacmine
ve malzemenin türüne bağlı olarak, üretilecek miktar, işleme için sürekli olarak toplanabilmesi amacıyla çok doğru şekilde belirlenmelidir.
2
Renkli granüller hortuma rengini
verir. Şeffaf renkli hortum en popüler
olanıdır.
6
Çekme: Hortum, ürünün boyutuna
göre hat boyunca 30 m/dk hızla
hareket eder. Doğru hortum yapısını korumak için hızlanma dikkatli
bir şekilde izlenmelidir. Çekme hızı, Festo ekipmanları kullanılarak kontrol
edilir.
4
Ekstrüzyon: dispenser, kuru malzemeyi önceden tanımlanmış oranda pigmentle veya polietilen durumunda bir
çapraz bağlanma ajanıyla karıştırır. Karışım, ekstrüder'de
200-220 °C'de eritilir ve homojenleştirilir.
2.2015 otomasyonda trendler
Sinerjiler 28 – 29
7
Soğutma: Hortumun son soğutma işlemi, tesis çalışanları tarafından
güvenli şekilde tutulabilmelerini sağlar. Soğutma işleminin kendisi,
hortumun şeklini etkilemez.
10
Spiral hortum: Festo Česká
Lípa Tesisi'nin en önemli
özelliklerinden biri, bir siyah ve
bir mavi hortumdan oluşan son derece esnek spiral hortum imalatıdır.
8
Sarma: Tamamlanmış hortumların baskısı yapılır ve 50
metrelik makaralara sarılır.
9
Ambalaj: Karton kutulara yerleştirildikten sonra, hortumların yüzde 90'ı
Almanya'daki Festo'ya gönderilir. Kalan yüzde 10, ayrı olarak sevk edilen özelleştirilmiş çözümler için kullanılır.
Araç dingillerinin otomatik ayarı
İşler
tıkırında
gitsin
Araç dingillerinin yol ve yatıklık
ayarı sürüş davranışı üzerinde
büyük bir etkiye sahiptir. Otomotiv üretiminde, yol ve yatıklık
ayarı, eskiden elle yapılan zaman alıcı bir işlemdi. AuE Kassel
GmbH şirketinin yeni nesil makineleri, yolu ve yatıklığı tamamen
otomatik olarak 60 saniyeden
kısa sürede ayarlıyor. Festo ekipmanları, bu işlemde doğruluk ve
hızı garanti ediyor.
2.2015 otomasyonda trendler
Sinerjiler 30 – 31
AuE Kassel GmbH
şirketinin en son nesil
makineleri, yolu ve
yatıklığı sadece 60
saniyede ayarlıyor.
O
tomotiv üretiminin ilk zamanlarında, dingiller çelik iş tablaları
üzerine kenetlendikten sonra
problar ve kadranlı göstergeler
kullanılarak kabaca ayarlanırdı. Şasinin
son ölçümü, “hattın sonu”na kadar yapılmazdı. Bu son adımın uygulanması on dakika kadar zaman alır ve araba fabrikasının üretim hızını etkilerdi. Günümüzde,
ayarlama otomatikleştirilmiş olup çok
bağlantılı arka dingilli araç üreticilerinin
verim gereksinimlerini karşılıyor. AuE Kassel GmbH, ünlü bir Alman otomobil üreticisi
için sadece dokuz ay içinde yeni bir arka
dingil ayarlama sistemini tamamladı. Bu
yeni sistem sayesinde dingil ayarlandıktan
sonra hemen araca monte edilebiliyor. Bir
handling sistemi tasarımına dayanan, Festo
sürücüleri ve valf adalarıyla donatılmış olan
sistem, yol ve yatıklık ayarını 60 saniyeden
kısa sürede yapıyor.
(B)
(A)
bilir. Bir yatak ünitesi üzerindeki Festo
SMAT sensörü, Lastik (tekerlek) içerisinde
yer alan diskin seviyesini algılar. Böylece,
bir kızak ünitesinin dingili kaldırması gereken yükseklik belirlenebilir.
(B)
(A) ADNH yüksek-kuvvet silindirleri
dingili araca vidalanmış
gibi sisteme kenetler.
(B) Güçlü bir iddia: yüksek-kuvvet silindirlerinin avantajı, aynı piston çapı
ve strokuna sahip dörtlü silindir dizisinde yatmaktadır.
Emniyetli kenetleme
Otomobil üreticisinin üretim sürecine doğrudan entegre edilen lineer konveyör teknolojisi, dingili bir iş parçası taşıyıcısı üzerinde makine boyunca boylamasına veya
çapraz yönde taşır. Dingilin hemen üstünde indirilebilen bir kaldırma çatkısı, yol ve
yatıklık ayarı için tüm Festo ekipmanlarını
ve takımları tutar. Dingilin kenetlenmesininin ardından, karşı-tutucular dingilin alt
şasi bağlantıları altında döner ve daha
sonra otomobil gövdesi için bağlantı noktaları sağlar. 100 mm piston çaplı ADNH
yüksek-kuvvet silindirleri, dingili araca
sanki vidalanmış gibi doğru olarak dört
pozisyonda kenetler. ADNH yüksek-kuvvet silindirlerinin avantajı, aynı piston çapı
ve strokuyla iki, üç veya dört silindirin seri
bağlanabilmesidir. Yani, geleneksel silindirle karşılaştırıldığında, ileri strok sırasında kuvvet iki, üç ve hatta dört katına çıka-
Hızlı ayar
Bir sonraki adımda, ADNH yüksek-kuvvet
silindirleri tarafından kontrol edilen tutucular kendilerini hub'lara kenetler. Elektrik motorları tarafından sürülen yay yer
değiştirme aygıtları dingile karşı ilerler ve
yayların daha sonra oturacağı konumları
otomatik olarak tespit eder.
Ardından, lastik bağlantılar ve ek yerleri
üzerinde ayarlama davranışını elde etmek
için dingile yük altında darbe uygulanır.
Dingil K0 konumuna hareket ettirilir. Bu,
dingilin ideal konumudur ve araç tanımlanmış bir ağırlıkla yüklendiğinde normal
yüke karşılık gelir. Yol ve yatıklık, bu konumda doğrudan fren diskine hareket
eden bir pnömatik silindirle ölçülür. Ayar
vidaları, yine pnömatik silindirlerle sürülen yol ve yatıklık tornavidaları kullanılarak bağımsız şekilde yerleştirilir. Makine,
probları kullanarak tekerleklerin yerleşeceği konumlarını otomatik olarak algılar.
2.2015 otomasyonda trendler
Sinerjiler 32 – 33
“Festo valf adaları sayesinde,
sistemdeki montaj ve hortum
tesisatı işçiliğini asgariye düşürmeyi
başardık.”
Valerio Loi, Proje Yönetimi, AuE
Ayarlama aletleri, yol ve yatıklık değerlerini gerçek zamanda ayarlar son vidalama
torkuyla dengeler. Daha sonra takımlar
uzağa hareket eder ve dingil tekrar iş parçası taşıyıcısı üzerine yerleştirilir. Sistem,
kendisini yerleşeceği döngülerde bir ana
ölçü aletine göre referanslar.
hortumu, bir güç kaynağı ve bir bus sistemidir.
www.festo.com/catalog/adnh
www.festo.com/catalog/vtsa
Makine bakımı sırasında üretim sürecini
kesintiye uğratmaktan kaçınmak için, makine, kremayer dişlileri ve kılavuz raylar
yoluyla konveyör teknoloji alanından özel
olarak hazırlanmış bir bakım alanına taşınabilir.
Akıllı besleme
Yeni makinenin özelliklerinden biri, doğrudan kaldıraç çerçevesine ve dikey kızaklara takılan valf adalarıdır; bu özellik,
hortum tesisatı ve kablaj için gereken işçiliği asgariye düşürür. Dingili kaldıran kaldıraç çerçevesi, CPX giriş modüllerine sahip, sol ve sağ tarafa ayrılmış iki VTSA valf
adasına sahiptir. Hub tutucuyu taşıyan dikey kızakta, her biri kızağın hareketli kablo kanalının altındaki aktüatörlerin tamamını kontrol eden dört valfe sahip iki adet
daha küçük VTSA valf adası vardır. Bu çözüm sayesinde, tüm gereken bir besleme
AuE Kassel GmbH
Heinrich-Hertz-Str. 52
34123 Kassel
Almanya
www.aue-kassel.com
İş Alanı:
Dingiller, şasi ve benzeri işlerle
ilgili tüm üretim faaliyetleri için
otomasyon uzmanı
Hortum tesisatı ve kablo bağlantısı işçiliğini
asgaride tutmak için, CPX-VTSA valf adaları
doğrudan sistemin kaldırma çatkısına bağlanır.
Mobil cihazlar için mini 2D handling sistemi EXCM ile gerçekleştirilen test platformu
Küçük boyutta hassasiyet
Mobil elektronik cihazlar, yüksek derecede otomatikleştirilmiş süreçlerde
geliştirildiği halde, dokunmatik ekranları ve tuşları genellikle halen manuel
olarak test edilmektedir. PKC Electronics, kendisine ait Chameleon test platformu ile tamamen yeni doğrultuda ilerlemeye karar verdi ve şirket, farklı adaptörler kullanmak suretiyle mobil aygıtlar için otomatik, hızlı ve güvenilir bir test
sistemi hazırladı. Mini 2-D Handling sistemi EXCM, tüm fonksiyonlarıyla bu
test sisteminde yer alıyor.
2.2015 otomasyonda trendler
Sinerjiler 34 – 35
(A) Kendi çalışma alanı içerisinde yer
alan herhangi bir konuma gidebilir:
mini 2-D Handling sistemi EXCM.
(B) Yüksek derecede otomatik: manuel olarak yapılan tek iş, mobil aygıtların yerleştirilmesidir.
tadır. Sadece 2013'te, dünya genelinde
1,4 milyar adet akıllı telefon kullanılmaktaydı. Tablet bilgisayarların sayısı ise 2010
yılında 17 milyon iken geçtiğimiz yıl 195
milyona çıktı.
(A)
Otomasyon için talep çağrıları
“Günümüzde, yapmanız gereken tek şeyin
farklı terminal formatları için hızlı bir şekilde adaptörü değiştirmek ve aşağı yukarı tek bir tuş dokunuşuyla test yordamı
için doğru yazılıma ulaşmak olduğu anahtar teslim test cihazları sunabilmek bizim
için önemli” diyor, Finlandiya'daki PKC
Electronics'in Test Çözümü Bölge Müdürü
Kimmo Hyrynkangas. Hyrynkangas, "Çoğu
son kullanıcınınn, adaptörleri ve ilgili
programları günde ortalama iki defa değiştirmesi gerekiyor" diye devam ediyor.
(B)
F
inli ekipman üreticisi PKC Electronics'in adaptif test platformu, şimdiye
kadar çoğunlukla manuel olarak yapılagelen, elektronik cihazların testi
alanında yeni bir dönemi müjdeliyor. Akıllı
telefonlar, tablet PC'ler veya navigasyon
cihazları gibi mobil cihazların, dokunmatik
ekranları, sofistike ses ve görüntü özellikleriyle birlikte gitgide daha karmaşıklaşmakta ve bunların kapsamlı şekilde test
edilmesi de zorlaşmaktadır. Kullanıcı arayüzü performans testleri, dokunmatik ekran çalışma testleri, mobil aygıtların kenarlarındaki tuş ve düğmelerin çalıştırılması, hoparlör ve mikrofon testleri, kapsamlı ve kalite garantili test prosedürleri
gerektirmektedir. Akıllı telefon ve tablet
PC piyasasının hızla genişlemesi de güvenilir test cihazlarına olan talebi arttırmak-
Elektrobit'in İşletme Müdürü Marko Anttila ise "PKC Electronics, Chameleon markasıyla tam olarak istediğimiz esnek test
cihazını geliştirdi" diyor. Elektrobit, mobil
cihazlar ve otomobiller için bilgi-eğlence
sistemleri üreten bir Fin firması. Anttila,
"Gerekli adaptörlerle kullanılarak oluşturulan çözüm, 10.000 ile 100.000 üniteden
oluşan küçük ve orta boyutlu serilerin bile
hızlı ve güvenilir şekilde test edilmesini
mümkün kılıyor" diye ekliyor.
Son derece esnek çözüm
Test cihazının yüksek esneklik ve adaptiflik düzeyi, müşterilerin mobil cihazların
geniş çeşitliliğine ve giderek azalan yaşam döngülerine yanıt vermesini mümkün
kılıyor. Geliştirme süreleri sürekli olarak
kısalırken, artık, kapsamlı testlerin geliştirme aşaması sırasında yapılması gerekiyor. İdeal olarak, test sistemleri hem geliştirme aşamasında hem de seri üretim
sırasında kullanılabilmelidir. Son müşteriler, seri üretimde yüksek iş/zaman oranını
garanti edebilmek için, çok sayıda test
fonksiyonunu bir tek test aşamasında en-
2.2015 otomasyonda trendler
Sinerjiler 36 – 37
"Kompakt mini 2-D Handling sistemi
EXCM olmadan test platformumuzu
geliştiremezdik."
Kimmo Hyrynkangas, PKC Electronics Test Çözümü Bölge Müdürü
tegre etmeye ihtiyaç duyuyorlar. Bahsi geçen test fonksiyonları, ekran/dokunma
testlerini, performans testlerini, ses testlerini, radyo frekansı testlerini ve aynı zamanda ses testi sonuçlarının tamamen
entegre edilmiş analiz gibi kapsamlı değerlendirmeleri içerir. Bu yüzden, Chameleon sistemi entegre test cihazlarında yeni
bir standart oluşturuyor ve testlerin küçük
boyutlu bir tek platformda yapılmasını
mümkün kılıyor.
Bir tek ünite halinde entegrasyon
Başka bir endüstri trendi de ufukta: test
olanakları üretim hücreleri halinde entegre edildikçe, test cihazlarının giderek
daha küçük hale getirilmesi gerekiyor.
Aynı zamanda, test işleminin besleme tıkanıklıklarına yol açmaması için yeterli
test kapasitesine sahip olması önemlidir.
"Bu, Chameleon serisi test cihazlarının,
piyasadaki diğer cihazlardan farklı olmalarını sağlayan başka bir yönüdür - çünkü
testleri cihaz içinde analiz edebilirler" diyor, Hyrynkangas.
Mükemmel konum
"Festo mini 2-D Handling sistemi EXCM,
piyasaya kesinlikle doğru zamanda girdi"
diyen PKC Electronics'in Başmühendisi
Risto Mäkelä sözlerine şöyle devam ediyor: "Bu küçük boyutlu, montaja hazır 2-D
Handling sistemiyle, sıkı montaj koşulla-
rında hassas ve hızlı konumlandırma artık
son derece kolay."
Festo Finlandiya Özel Müşteri Yöneticisi
Jukka Merisalo bunlara ilaveten şunları
söylüyor: "2-D Handling sistemi EXCM,
gerçekten güçlü yönlerini her milimetrenin değerli olduğu durumlarda gösteriyor." Kompakt 2-D Handling sistemi, kendi çalışma alanı içerisinde herhangi bir
konuma hareket edebilir. Sadece bir DIN
A4 sayfasına eşdeğer bir alana ihtiyaç duyar. Tek bir dişli kayışı, kızağı iki boyutlu
bir alan (X- ve Y- eksenleri) içerisinde hareket ettirir. Sabit motorlar kızağa bağlanır ve paralel-kinematik tahrik prensibi
sayesinde, hareket eden kütleler düşük
kalır. Bu, 500 mm/sn'ye kadar hızlarda
hızlı konumlandırmaya ve ±0.05 mm mertebesinde tekrarlama hassasiyetine imkan verir.
Elektrikli kızak EGLS ile birlikte, Z-ekseni,
dokunma ve vuruş testlerinin doğru çalışmasından sorumludur. Pnömatik kızak
DGSL; ses, kamera ve ekran testlerinin yapılmasına olanak sağlayan bir mikrofon ve
ışığın hareketinden sorumludur.
Montaja hazır sistem çözümü
Handling sisteminin devreye alınması kolaydır ve hızlı bir şekilde makinelere entegre edilebilir. Önceden konfigüre edil-
miş sürücü ve kontrolör paketi,
kullanıcılara otomasyon teknolojisi hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olmadan kendi temel uzmanlıkları üzerine yoğunlaşabileceklerini bilmenin güvenini sunuyor.
"Festo'nun bize donanım, yazılım ve danışmanlıktan oluşan komple bir hizmet
paketi sunabilmesi, sonucu kendi lehlerine değiştiren şey oldu" diyor, Mäkelä.
www.festo.com/excm
PKC Electronics Oy
Pajuniityntie 43
92120 Raahe
Finlandiya
www.pkcelectronics.com
www.pkcgroup.com
İş Alanı:
Test, güç yönetimi ve aynı zamanda
elektromekanik tasarım ve üretimi
için anahtar teslim çözümler.
İnfüzyon ve kan torbaları üretimi
Kompakt sınıf
Otomasyon teknolojisindeki yönelim, daha küçük ve çok fonksiyonlu
ekipmanlara doğru ivme kazanıyor. VFOF-LE-BAH tipi kompakt tek yönlü debi
kontrol valfleri, pnömatik alanındaki en son gelişmelerden biridir. Bu yeni valflerin kullanımı, Kiefel GmbH şirketinde infüzyon ve kan torbalarının üretimi
için kullanılan makine ve sistemlerde, montaj süresini kısaltıyor ve gerekli
montaj alanını yüzde 50 azaltıyor.
2.2015 otomasyonda trendler
Sinerjiler 38 – 39
T
ıbbi akışkanlar için torbalar üretirken, yüksek hassasiyet ve yüksek
üretim hızları çok önemlidir. Polimer filmlerinin ısıl-şekillendirilerek birleştirilmesi için sistemler geliştirip
üretmekte uzmanlaşmış küresel bir teknoloji lideri olan Kiefel GmbH tarafından üretilen sistemler, her iki şartı da karşılıyor.
Yüksek frekanslı kaynak yöntemine göre
kan torbaları üretmek için kullanılan sistemleri saatte 2.500 ünite üretim yaparken, temaslı kaynak yöntemine göre infüzyon torbaları üretmek için kullanılan
makineleri, saatte 6.500 torba üretmektedir. Festo'nun yenilikçi pnömatik ekipmanları, Kiefel makinelerinde kullanılmaktadır, örneğin; "Üçü bir arada"
fonksiyonuna sahip son derece küçük boyutlu VFOF-LE-BAH tek yönlü debi kontrol
valfleri sadece montaj süresinden kazandırmaz, aynı zamanda montaj yeri gerekliliklerini de azaltır ve bakımı kolaylaştırır.
Her işte her yönde Festo
Yeni tek yönlü debi kontrol valfleri, silindirlerin piston hızını kontrol etmenin yanı
sıra, önceden tanımlanmış bir konumda
bir ara duruşa da izin verir. Parçalar bu konumda tutularak işlenebilir ve basınçlı havanın kısa süreli kesilmesi durumunda
kontrolsüz hareket engellenebilir. Makine
Direktifi 2006/42/EC'ye göre potansiyel
riskleri azaltmak için, basınçlı hava beslemesinin kesilmesi halinde sürücüyü enerjisiz hale geçiren manuel bir egzoz işlevi
kullanılır. VFOF-LE-BAH ile birlikte, başka
birtakım Festo ekipmanları, Kiefel sistemlerinde verimli pnömatik işlemler sağlar.
Bunlar, basınçlı hava hazırlama için şartlandırıcı üniteleri, valf adalarını ve tekli
valfler ile silindirleri içerir. Tekli valfler ve
silindirler, örneğin filmi beslemek için tutucuları hareket ettirmek ve zımbalama,
kabartma, baskı ve kaynak ekipmanını çalıştırmak amacıyla kullanılır.
Montaj yerinden kazandırır: tek yönlü debi
kontrol valfi VFOF-LE-BAH.
Hızlı ve hassas: infüzyon torbaları üretmek için
tasarlanan sistem, saatte 6.500 adet üretim yapıyor.
“VFOF ile, montaj süresini ve
montaj alanını azalttık. Üç parça
yerine, şimdi sadece tek parça
monte etmemiz gerekiyor."
Peter Kronawitter, Pnömatik Tasarım Mühendisi, Kiefel GmbH
Filmden torbaya
Kiefel'in her bir sistemi farklı ürünler üretmek için kullanılmakla birlikte, tıbbi teknoloji makinelerinin arkasındaki temel
otomasyon prensibi aynıdır. Proses, en iyi
şekilde, infüzyon torbaları üretmek için
kullanılan yeni bir sistemle açıklanabilir.
İlk adımda, film açılır. Döner silindirler,
senkronize hareket dizilerini hafifletmek
için bir tampon işlevi görür. Gücü, ana silindire hareket vermek için gerekli olan
makineden ayırırlar. Bunu, filmin temassız
elektrostatik temizliği ve baskı istasyonunda ürüne özel bilginin uygulanması takip eder. Sistem, baskı maddesiyle yanal
olarak bir film beslemesi yapar. Daha sonra, kan veya infüzyon çözeltileri gibi sıvılar
için giriş ve çıkış hortumları kaynaklanır.
Bir sonraki proses adımında tüm torba
kaynaklanır ve ardından soğutma sistemleri, kaynaklanan kısımların sıcaklığını düşürür. Son olarak, torbalar zımbalama
veya kesme yoluyla ayrılır, bir konveyör
üzerine yerleştirilir ve ileriye taşınır.
Üç işlev, tek valf
Bir yıl öncesine kadar, iki pnömatik kontrol elemanı – tek yönlü debi kontrol valfi
GRLA ve kapama valfi HGL – birçok silindirde hala gerekliydi. HGL, bir yönde akışı
engellerken, GRLA, debi miktarını ayarlamak için kullanılıyordu. Engellenen bağlantı, bir kontrol sinyaliyle tekrar açılabiliyordu. Her iki valf, tasarım özelliklerinin
gerektirdiği durumlara göre hala sistemlere monte edilmektedir. Bununla birlikte,
başka alanlarda, kompakt VFOF-LE-BAH
çok işlevli valfler kullanılmaktadır. Yeni
ekipmanlar üç işlevi birleştirmektedir: değişken piston hızı, kısa ara duruş ve bireysel manuel egzoz. Dolayısıyla, verimli
kontrol elemanı zamandan ve maliyetten
kazandırır ve montaj alanını yüzde 50'den
fazla azaltır. Çalıştırılması ve montajı kolay olup, her yerde kullanılabilir. Pnömatik
kontrol elemanları çok yönlü işlevsellik
sunar, enerji tasarrufludur, kirletici değildir ve basınçlı hava kayıplarını azaltır.
Üçte iki daha az montaj süresi
Kiefel'in Pnömatik Tasarım Mühendisi Peter Kronawitter'e göre, VFOF-LE-BAH valfleri kullanıldığı her noktada kendi maliyetinin karşılığını veriyor. “Daha önce,
montaj teknisyenlerimiz üç farklı parça
monte etmek zorundaydı. Şimdi, sadece
bir pnömatik ekipman monte ediyorlar.
Şimdi montaj, daha öncekinin sadece üçte
biri kadar zaman alıyor" diyor, Kronawitter. Aynı zamanda, Festo pnömatik ürünlerinin kapsamlı portföyünde ve dünya genelinde hızlı yedek parça dağıtım
hizmetinde kendi şirketi için avantajlar
görüyor. Kronawitter “Bu imkan, depolama ihtiyaçlarımızı kalıcı olarak azalttı”, diyor. Festo, tek yönlü debi kontrol valfi
VFOF-LE-BAH ile, Kiefel için zaman ve yer
tasarrufu açısından yeni olanaklar yarattı.
www.festo.com/vfof
Ayarlanması kolay: silindir hızı kolayca ayarlanır.
Kiefel GmbH
Sudetenstraße 3
83395 Freilassing
Almanya
www.kiefel.com
İş Alanı:
Polimer filmlerini ısılşekillendirerek birleştirmek
için sistemler geliştirme üretme
2.2015 otomasyonda trendler
Sinerjiler/Dünya Çapında Festo 40 – 41
Almanya
EMMS-AS-70 serisi motorlar (yukarıdaki fotoğraf )
ve CMMP serisi kontrolörler (aşağıdaki fotoğraf ),
son derece sessiz hava beslemesi sağlar.
Sessizliğin sesi
Tarihi org tamamen otomatikleştirildi
Geçmişte, bir kilise orgunun körüğünü çalıştırmak hatırı sayılır
bir kas gücü gerektirirken, bugün, bu iş modern otomasyon teknolojisi kullanılarak yapılabiliyor. Örneğin,18. yüzyılın ortalarına
ait bir İtalyan orguna, son derece sessiz bir yarı otomatik körük
kaldırma sistemi takıldı.
meleri anlamına gelen tamamen sessiz çalışmayla sonuçlandı.
Festo çözümü, düşük hava tüketimiyle duraklamalar ve yüksek
hava tüketimiyle tam çalışma arasında dinamik bir geçişe izin verir. İki körükten birinin daima yedekte yeterli havayı tutabilmesi
için, gerekli 4,5 mbar'lık hava basıncı sabit kalmalıdır.
Org yapımcısı Jörg Bente'ye bir org restorasyon projesi için sözleşme verildiğinde, kendisini org pompasını bir otomatik körük
kaldırma sistemiyle değiştirme zorluğuyla karşı karşıya buldu.
Görev, çok sessiz ve düzenli hava akışı sağlayabilecek bir çözüm
geliştirmekti. Başka bir koşul, orgun özgün tarihsel işlevinin korunması ve güç düğmesi dışında PLC veya başka kontrol elemanlarının kullanılmamasıydı.
1752 yılına ait olan otomatik körük kaldırma sistemiyle tamamen restore edilen enstrüman, Temmuz 2014'ten bu yana
Regensburg'daki Katolik Kilisesi Müzik ve Müzikal Eğitim Kolejinde kullanılıyor. 18. yüzyıl İtalyan müziğini orijinaline sadık kalarak üretmek için derslerde geniş ölçüde kullanılmaktadır.
Festo'yla yakın işbirliği içinde çalışarak, EMMS-AS-70 serisinden
motorlar ve CMMP serisinden kontrolörler kullanmaya kadar verildi. Kontrolörün son derece sofistike kablo bağlantısı ve parametrizasyonu, sistemin detaylı optimizasyonuna olanak sağladı.
Bu ise, müzisyenlerin en yumuşak seslerle bile rahatsız edilme-
www.bente-orgelbau.de
İngiltere
Başarıya hazırlanın
CPX, maliyetleri azaltır ve işlevsellik sağlar.
Tuvalet ekipmanı kalıplama: kalıplar
otomatik olarak açılıyor ve bir robot,
enjeksiyon kalıplama makinesini boşaltmak için işlem alanına giriyor.
19. yüzyılın sonlarında, İngiliz çömlekçi Thomas Twyford, ilk tek-parça
seramik tuvaleti üreterek tuvalet ekipmanı tarihindeki yerini aldı. Günümüzde, PCL Ceramics Ltd., seramik tuvalet ekipmanları için önde gelen
basınçlı döküm sistemleri geliştirici ve üreticilerinden biridir. PCL Ceramics, pazardaki yerini daha fazla genişletmek amacıyla makine yapım maliyetlerini azaltmayı hedefleyen bir program uygulamak için Festo'yla birlikte çalıştı. En yeni teknolojileri kullanarak, işlevsellik veya
güvenilirlikten taviz vermeden verimlilikte uzun süreli bir kazanç sağlamak mümkün oldu.
PCL Ceramics'in Mühendislik Müdürü Nick Riddington; “Valflere ayrı bir
24 V güç kaynağı sağlayabilmemiz nedeniyle, valf adaları üzerindeki ilave güç kaynakları, iki-kademeli bir güvenlik sistemi yaratmamızı mümkün kılıyor” diyerek sözlerine şöyle devam ediyor: “Yani, makine muhafazasının kapısını açtığınızda, bazı valfler çalışmaya devam ederken,
bazılarının enerjisi kesilir ve çalışmaları durur. Kapı açıldığında alt katman etkinleşir ve sadece makine üzerinde hareketle ilişkili olan valfleri
etkiler. Eğer acil durdurma düğmesine basılırsa, işlemin güvenliğini sağlamak amacıyla makine üzerindeki diğer tüm valflerin enerjisi kesilir."
Özel işlev: CPX için ilave güç kaynağı, Giriş/Çıkış modüllerinin altına monte edilirek ilave güvenlik özelliği
sağlıyor.
PCL Ceramics, en yeni makinelerindeki CPX manifoldlarını en
yeni valf opsiyonu MPA-L ile teçhiz etti. Bu uygulama, esneklikten ve CPX
klemensinin fonksiyon entegrasyonundan taviz vermeden maliyetleri
azalttı. İlave bir CPX manifoldu, sadece valfsiz elektrik Giriş/Çıkış modülü
olarak kullanılıyor. Sekiz ilave manifold, elektrikli ve pnömatik valf kombinasyonlarına yerleştiriliyor.
www.pclceramics.com
Küçük kaplama alanı: IP65 ve IP67 koruma sınıfları sayesinde, CPX terminali ve Giriş/Çıkış modülleri, ilave dolap olmaksızın doğrudan makine üzerine monte edilebiliyor.
2.2015 otomasyonda trendler
Dünya Çapında Festo 42 – 43
İspanya
Otomotiv pazarında yaratıcılığı destekliyoruz
Festo AutoMotion Merkezi, Bilbao'da açıldı
Bilbao'daki yeni Festo AutoMotion Merkezi 19 Kasım 2014'te kapılarını açtı. Festo, AIC-Otomotiv Bilgi Merkezi'ndeki bu
yeni mükemmellik merkeziyle birlikte otomotiv endüstrisine olan bağlılığını güçlendirdi. Bu merkezde, teknoloji transferi,
rekabet yeteneğini artırma, farklılaşma ve verimlilik konularında açık inovasyon ve endüstriye özel eğitim ve danışma
desteği sunuyor.
Merkezin açılmasıyla koordineli olarak düzenlenen “Otomotiv endüstrisinin geleceği için hazır olmak” konulu konferansta konuşan Festo İspanya Genel Müdürü Xavier Segura, yeni Festo AutoMotion merkezini “piyasaya giriş kapısı” olarak
tanımladı. Merkez, otomotiv endüstrisi için geliştirilen yeni projeleri uluslararası düzeyde destekleyecek. Dr. Ansgar
Kriwet, merkezin amacının “yenilikçi bir ortamda yaratıcılığı desteklemek” olduğunu söylüyor. Odak noktası, Festo müşterileri için verimliliği artırmak ve otomasyonu basitleştirmek, aynı zamanda eğitim ve öğrenme sistemleri alanında yeterliği artırmak olacaktır.
Festo AutoMotion Merkezi: Festo
AirPenguin, açılış töreni sırasında
AIC'in orta avlusunda bir hava akrobasi performansı sergiledi.
Slovakya
Bir bilim macerası
Bratislava'daki Araştırmacılar Gecesi 2014
Genç insanları esinleyerek ilgilerini teknolojiye çekmek ve bilimsel kariyer yapmaları için motive etmek olan ve Slovakya, Bratislava'da düzenlenen Araştırmacılar Gecesi etkinliği, öğrenciler ve
diğer teknoloji heveslileri için Eylül 2014'ün sonunda gerçekleştirildi. “Bilim Maceradır” sloganıyla, genç izleyicilere bilim ve
teknoloji alanlarından konuların eğlenceli bir şekilde sunulduğu
etkinlikte, Festo da birkaç biyonik projesi ve ilginç sunumlarla
yer aldı. Bionic Learning Network; diğerlerinin yanı sıra Biyonik
Handling Yardımcısı, BionicOpter, SmartBird ve AirJelly ile farklılığını sergiledi.
AirJelly dahil, geçen yıllara ait çok çeşitli biyonik projelerinin sunulduğu Bratislava'daki Araştırmacılar gecesinde Festo ön plandaydı.
İtalya
CPX/MPA'nın valf adası konsepti, montaj süresini ve gereken
montaj alanını yaklaşık üçte bir oranında azaltır.
Biraz yer kazanın!
CPX/MPA sayesinde daha küçük ambalajlama makineleri
İtalyan ambalajlama makinesi üreticisi Cama'nın “Yeni Nesil Makineleri” ile, müşterilerinde kendi fabrikalarında tamamen
yeni bir mekan hissini yaşatıyor. Cama'nın yeni makineleri, CPX/MPA valf adası konsepti sayesinde üçte bir daha az yer
kaplıyor.
Geleneksel makinelerin karakteristik bir özelliği, makinenin dışındaki büyük kontrol panosuna sahip olmalarıdır. Bu pano
içindeki kontrol cihazları, çok sayıda kablo ve birkaç metre uzunluğundaki hortumlarla sürücülere, sensörlere ve valflere
bağlanır. Cama, “Yeni Nesil” serisiyle kendi makinelerini tamamen yeniden tasarladı ve böylece makinelerin ihtiyaç duyduğu alan miktarının azaltılmasını sağladı. Yeni tasarımda elektrik ve pnömatik ekipmanlar içeren kontrol panoları, makine şasesine entegre edildi. Makinenin küçük kaplama alanı, kablolamayı asgariye indirir ve kullanılan modül ve ekipmanların ihtiyaç duyuldukları yerlere yerleştirilmelerini kolaylaştırarak daha kolay ulaşılmalarını sağlar. Bu çözümün ana
ürünü, IP65 koruma sınıfına sahip Festo valf adası CPX/MPA'dır. CPX, pnömatik ve elektrikli kontrol zincirlerini birleştirir
ve bunları basit, hızlı, esnek ve sorunsuz şekilde ve müşterinin istediği standartlara uygun olarak herhangi bir otomasyon
konseptine bağlar. Aynı zamanda makine güvenliği konusuna da dikkat edilmiştir. Sistem havasını boşaltmak için güvenli
yol verme/çabuk egsoz valfi MS6-SV kullanılmıştır. Beklenmedik çalışmaya karşı güvenilir koruma sağlar ve basınçlandırma kapasitesinin 1,5 katı boşaltma kapasitesine sahiptir.
Yan yükleme ünitesi, ara konumlara hassas hareket için bir elektrik ekseni EGC'ye ve pnömatik mini kızak DGSL'ye sahip
bir handling ünitesinden ibarettir. EGC, önceki monte edilmiş müşterinin kendi yaptığı elektrik eksenlerine göre montaj
sürelerini yüzde 30 azaltır. Hem pnömatik hem de elektrikli kumanda teknolojisinin planlı kullanımı, yüksek yük kapasitesiyle birlikte yüksek hassasiyetin elde edilmesine olanak sağlar.
www.camagroup.com
2.2015 otomasyonda trendler
Dünya Çapında Festo 44 – 45
Almanya
Küçük kesim, büyük kazanç
Pnömatik boyun folyo çıkarıcısı geri dönüşümü
optimize ediyor
Şarap şişeleri için vidalı kapaklar giderek daha çok popüler hale geliyor. Kullanım kolaylığı, şarabın mantar kokusuyla bozulma riskinin
olmayışı ve şişenin yeniden kapatılabilmesi, başka bir şey söylemeye gerek bırakmayan avantajlardır. Bununla birlikte, şişe açıldıktan
sonra kapağın alt kısmı şişenin boynunda kaldığından, örneğin bulaşık yıkama sistemleri için bu şişelerin bazı sorunları vardır.
Bu yayın
hakkında
otomasyonda trendler
2.2015
Rink, boyun folyosunun kolay ve etkili şekilde çıkarılması için patentli bir yöntem kullanarak bir makine geliştirdi. Makine, montaj işçiliğini asgariye düşüren ve dolayısıyla maliyetleri azaltan Festo valf
adası VTSA ile kontrol ediliyor.
Makine, bir yaylı bıçak kullanarak boyun folyosunda aşağıdan bir
kesik açar ve şişe omzu üzerine iter. Şişe dişlerine ve boynuna zarar
vermeksizin folyolar yırtılır ve güvenilir şekilde çıkarılır. Makine,
5.000 şişe/saat döngü hızında çalışır ve farklı şişe boyutları için hızlı değişimi destekler.
www.rink.de
Yayınlayan:
Lütfen dikkat:
Müşteri, kullanıcı, uzman veya teknik
danışman gibi bütün terimler hem
kadın hem erkekleri kasteder.
Telif Hakkı Festo AG & Co. KG
Tüm hakları saklıdır.
Kullanılan tüm görüntüler, grafikler ve
metinler telif ve diğer fikri mülkiyet
yasalarınca korunur. Festo AG & Co. KG.
tarafından verilmiş açık izin olmadan,
başka bir basılı veya elektronik yayında
her tür yeniden üretimi, modifikasyonu
veya kullanımı yasaktır.
www.festo.com/facebook
www.festo.com/twitter
www.festo.com/youtube
Kompakt tasarım: VTSA valf adalı pnömatik boyun folyo çıkarıcısı
www.festo.com/linkedin
2.2015 otomasyonda trendler
Biraz rahatlayalım 46
Formunu nasıl
koruyorsun Julia?
Çok hareket ederek ve sağlıklı beslenerek. Spor her zaman yaşantımın büyük bir parçasıydı. Gençken bile badminton oynardım. Ayrıca bisiklete binmeyi, koşmayı ve yüzmeyi de seviyorum.
O nedenle sağlık yönetimi konusunda ve biliminde bir derece
yapmak, uzmanlaşmak benim için en iyi seçenekti. Spor hakkında gerçekten en sevdiğim şey, insanın kendini canlı hissetmesini
sağlaması ve egzersizler sırasında ve sonrasında iyi hissettirmesi. Festo’daki Şirket Sağlığını İyileştirme rolümde iş arkadaşlarıma aktarmak istediğim de bu pozitif duygu.
2012 yılından beri iki iş arkadaşımla birlikte yeni sağlık konseptleri geliştiriyor ve fikirlerimizi çeşitli kampanyalarda uyguluyoruz. Ana hedefimiz sağlık için bütünsel bir yaklaşımı adapte edebilmek. Çeşitli fitness eğitimleri sunarak çalışanların sağlıklarına
dikkat etmesini destekliyoruz. Ayrıca işyerinde sağlıklarını geliştirmek ve kendilerini iyi hissetmelerini sağlamak için yapabilecekleri şeyler hakkında öneriler sunuyoruz; önerilerimiz arasında
doğru duruş pozisyonları, rahatlama için kısa araları kullanmak,
arada bir bel egzersizleri ve elbette sağlıklı beslenme var. Festo,
çok çeşitli beslenme atölyelerinin yanı sıra ayrıca kantinde özel
yemek pişirme dersleri veriyor. Ek olarak, sağlıklı uyku alışkanlıkları, kanser taraması ve hafıza eğitimi konularında dersler organize ediyoruz.
Benim yaptığım bu işte, egzersizlerden ve beslenme biçiminden
gelen sağlıkla ilgili pozitif bir tutum takınmam çok önemli. Kimseyi suçlayarak bir yere varamazsınız. Benim deneyimime göre
insanları motive etmenin en iyi yolu onlara iyi örnek olmaktır –
benim için bu aktif yaşamanın önemini vurgulamaktır. Örneğin,
mümkün zamanlarda asansör yerine merdivenleri kullanıyorum
ve masamda oturup telefonu kullanmak yerine iş arkadaşlarımın
yanına gidip yüz yüze konuşmayı tercih ediyorum. Bunlar gibi
küçük adımların sağlığınız üzerindeki etkisi büyük olabilir.
Yönetim
seviyesi
Kontrol
seviyesi
Bu
gelecektir!
Saha seviyesi
Sensör/aktüatör seviyesi
Hedefleriniz yükseklerde ve daha fazlasını
başarmak mı istiyorsunuz?
Size ilerlemenin yeni yollarını gösteriyoruz.
BİZ ÜRETKENLİK MÜHENDİSLERİYİZ.
WE ARE THE ENGINEERS OF PRODUCTIVITY.
Proses ve fabrika otomasyonunda uzman: CPX
Akışkan ve hareket konusunda dünya çapında uzmanlığı ile Festo, CPX ile tüm
ihtiyaçlarınıza tek elden çözüm üretiyor. IP65 koruma sınıfına sahip olan CPX,
elektro-pnömatik konseptinde standart I/O modüllerinden, Profisafe ve hızlı sensör girişine kadar tüm beklentileri karşılamakta. CPX farklı uygulamalar için,
fonksiyonel MPA, ekonomik MPAL ve ISO standartlarında VTSA valf blokları ile
entegre olabilir.
www.festo.com.tr
Fotoğraf: © NASA, ESA ve
Hubble Mirası Ekibi
Son sınır bölgesi
Nisan 1990’da devreye alınışından beri, Hubble Uzay Teleskobu
uzayın gizemli derinliklerine ait etkileyici görüntüler sunuyor. Bu
“otomasyonda trendler” sayısının kapağında yer alan Maymun
Başı Nebulasının kızılötesi portresi birçok ayrı görüntünün birleştirilmesinden oluşturulan bir mozaik ve Hubble’ın yörüngeye
fırlatılmasının 24. yıl dönümünü kutlamak için yapılmış bir çalışma.
TN 56434 – ISSN 1438-0560
Görüntüde koyu renkli toz bulutlarının dış uzaya fırlatılmasıyla
doğan yıldızlar görünüyor. Büyük Maymun Başı Nebulası
(bilimsel adıyla NGC 2174 ve Sharpless Sh2-252) kırmızı
sıcak gazdan oluşuyor. 6.400 ışık yılı uzakta dev miktarlarda
enerji üretiliyor. Parlak yıldızlardan gelen ultraviyole ışık tozu
dev katmanlara ve tuhaf şekillere ayırmaya yardımcı oluyor.
Radyasyon bulutun ana maddesini, hidrojen gazı iyonize ediyor.
Hidrojen gazı ısınıyor ve onun yıldızlararası toz partikülleri
kızılötesi dalga boylarında parlamaya başlıyor.

Benzer belgeler

H2O brochure2.pub

H2O brochure2.pub “Bir insan için küçük adım ama insanlık için dev bir sıçrama.” Neil Armstrong ilk kez 21 Temmuz 1969’da aya ayak bastığı zaman bu sözleri söylemişti. Onun bu harika kelime oyunu bize küçük ve büyük...

Detaylı

otomasyonda

otomasyonda adetten fazla parça içeren etnolojik ve doğal bilimler koleksiyonlarını tek bir çatı altında toplayan Fransa’daki ilk müze. 24.000 m2 binaya giren ziyaretçiler açık ve kapalı sergi alanları arasınd...

Detaylı