Ekonomi Araştırmaları 05 - Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi

Transkript

UHEYAD
ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF RESEARCHES ON ECONOMY MANAGEMENT
www. uheyadergisi.com
Temmuz / Ağustos / Eylül – Yaz Dönemi Sayı: 05 Yıl:2015
July / August / September - Summer Issue: 05 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8207 Online 2149-2492
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
(MARKA PATENT NO: TRADEMARK)
(2015/03942-2015-GE-17393)
UHEYAD DERGİMİZ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1. Dergimiz hakemli ve uluslararası indeksli bir dergidir. Her yayın en az iki alan uzmanı
hakem tarafından değerlendirilmektedir. İki alan hakemi tarafından olumlu “yayınlanabilir”
yönünde rapor almayan yayınlar dergimizde yayınlanmaz. Bu durum karşısında hiçbir
yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz. Dergimizde yayınlanmaya
hak kazanan “Etik Kurul Raporu” bulunan yayınlara dair etik kurul bilgileri yazılı olarak
editörlüğe gönderilmesi ve sisteme yayın yüklenirken sisteme yüklenmesi zorunludur.
Etik kurul raporu olan ve sisteme bilgisi girilmeyen ya da yazılı olarak editörlüğe bilgileri
ulaştırılmayan çalışmalardan doğan her türlü sorumluluk yazar(lar)’a aittir. Dergimizin
hiçbir kurulu ve yetkilisi bu konuda maddi ve manevi sorumluluk kabul etmez. Dergi
kurul ve üyeleri “yetkilileri” Hukuki yükümlülük altına alınamaz. Her yazar ve yazarlar bu
durumu peşinen kabul etmiştir.
2. Dergi hakem ve kurullarında yer alan akademisyen ile diğer yetkililer hakkında yazar(lar)
dergi sistem işleyişi sürecine dair bir talepte bulunamaz. Bulunsalar bile herhangi bir bilgi
kendilerine verilmez, sistem süreci değiştirilmez. Dergimiz ile ilgili her türlü bilgi derginin
web sayfasında www.uheyadergisi.com adresinden edinilebilir.
3. Dergimiz yılda dört sayı şeklinde çıkmakta her yılın “Mart – Haziran – Eylül ve Aralık”
aylarının son günü derginin sayısında bulunan tüm makaleler tek cilt halinde dergi web
sistemine yüklenir. Dergi web sisteminden makaleler tüm okuyucular tarafından indirilir
ve ilgili eser “makale” ve dergimize atıf yapılmak koşulu ile kullanılabilir. Dergimizin tüm
sayılarına okuyucular ücretsiz olarak ulaşmaktadır.
4. Dergimizde yayınlanan tüm makaleler (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 140012004 Belge No: 12880) kalite belgeleriyle ve (2015/03942-2015-GE-17293) Marka patent
ile güvence altına alınmıştır. Yayınlanmış olan makaleler kalite, marka patent ve doi bilgileri
ile ilgili çalışmanın yazarlarına eserleri hakkında her türlü hukuki hak ve uluslararası
güvence sağlamaktadır.
II
5. Dergimiz basılı ve e dergi olarak yayınlanmaktadır. Print ISSN NO: 2148-8207 ve Online
ISSN NO:2149-2492 numarası ile T.C. Kültür Bakanlığından dergimiz hakkında her türlü
bilgiye ulaşılabilir.
6. Metin içinde (Yılmaz, 2015: 1) veya (Yılmaz ve diğ., 2015:1) şeklinde kaynak gösterimi,
kaynakçada ise YILMAZ, M., (2015). Çalışanlarda Ödüllendirmenin İş ve Performans
Üzerine Etkisi, UHEYAD Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları
Dergisi, Sayı: 1, Cilt: 1, ss.1-2 şeklinde gösterilir. Tüm yazarlar dergimizin son güncel
sayılarını takip ederek ilgili sayılarda yayınlanan makalelerdeki yazım formatını kendi
çalışmalarında uygulayabilir. İnternet kaynaklarında mutlaka erişim tarihi ve son
ulaşılabilen internet linkinin tamamının başta kaynakça ve metinin kullanıldığı sayfa altında
numaralandırılarak gösterilmesi bir zorunluluktur.
7. Kaynakça Türkçe alfabe sıralamasına göre düzenlenir. Tüm yazarlar için derginin son
sayısındaki yazım formatı dikkate alınmak zorundadır.
8. Dergimiz uluslararası indeksli bir dergi olup dergimizde yayınlanan tüm çalışma ve
makaleler derginin yayınlandığı tarih itibariyle ilgili indekslere mail yolu ile ulaştırılır.
9. Dergimizde özgün araştırma, inceleme, derleme, olgu sunumu, proje ve kitap tanıtımı
“makale formatında olmak zorundadır” türünde yayınlara yer verilmektedir.
10. Dergimize gönderilen tüm çalışmalar sisteme yüklendiği şekil ve an itibariyle başka bir
dergide yayınlanmamış, değerlendirmeye alınmamış ve red edilmemiş olması gerekir.
Tüm sisteme yüklenen makaleler yazar(lar) tarafından bu kurallara uyulduğunu kabul
etmiş sayılır. Aksi durumda ilgili yazar(lar) hakkında dergimiz hukuki haklarını saklı tutar.
Oluşabilecek olumsuzluk karşısında maddi ve manevi tüm sorumluluk ilgili yazar(lar)’a
aittir. Dergimiz T.C. Kanunlarına göre hareket eder.
III
GENERAL INFORMATION ABOUT UHEYAD JOURNAL
1. Our journal is a refereed and internationally indexed journal. Each paper is evaluated by
two referees who are field experts. The articles not reported as “issuable” positively by
two field referees aren’t published in our journal. None of the author(s) can lay a claim on
our journal in this case. Data, concerning the ethics committe of the studies, approved to
be published in our journal, having the Ethics Committee Report, should be submitted to
the editors in written and uploaded to the system with the article. Author(s) should take
the responsibility of their articles, having the Ethics Committee Report, which were not
submitted to the editors in written and were not uploaded to the system. None of the
committes and the authorities in our journal are responsible for financial and emotional
damage. The committes and the authorities in our journal do not have any legal obligations.
Author(s) have accepted this situation beforehand.
2. Author(s) cannot make a demand for the journal’s procedure concerning the academicians
in journal’s referee board and other boards and other authorities. Even if so, they aren’t
given any information, system process cannot be changed. All kinds of information about
our journal can be obtained from the website of the journal www.uheyadergisi.com
3. Our journal publishes four times a year, all articles in the relevant volume of journal are
uploaded to the web system of the journal in one volume on the last day of the months
“Mart - June - September December”.” All readers can download the articles from the
journal’s web system and the relevant paper “article” can be used on condition that our
journal is cited. Readers can download all volumes of our journal for free.
4- All articles published in our journal are assured with certificate of quality (ISO 9001-2008
Doc. No: 12879 & ISO 14001-2004 Doc. No: 12880) and trademark patent (2015/039422015-GE-17293). Articles published provide their authors with all kinds of legal rights
and international assurance regarding their articles with quality, trademark, patent and doi
information.
IV
5. Our journal has both printed and online version. All kinds of information about our journal
can be obtained from the T.R. Ministry of Culture with the number Print ISSN NO: 21488207 ve Online ISSN NO:2149-2492
6. Reference within the text should be (Yılmaz, 2015: 1) or (Yılmaz et al. 2015:1), in the
reference part “YILMAZ, M., (2015)”. It is indicated as Effect of Rewarding in Employees
on Job and Performance, UHEYAD International Refereed Journal of Researches on
Economy Management , Issue:1, Volume:1, pp.1-2. All authors must follow the latest
volumes of our journal and apply the print format of the published articles in their own
papers. It is an obligation to indicate the access date of the internet sources and the last
accessed full internet link in the references and below the page by giving numbers.
7. References are arranged by the Turkish alphabet. The printing format in the last volume of
the journal should be taken into account by all authors.
8. Our journal is an internationally indexed journal, and all articles and papers published in
our journal are sent to relevant indices via e-mail by the publication date of the journal.
9. Original research, analysis, compilation, case study, project and book introduction “have to
be in an article format” and these publications are also included.
10. All papers sent to the journal and uploaded to the system shouldn’t be previously published,
not evaluated and not rejected. All articles uploaded to the system are acknowledged that
author(s) conform to these rules. Otherwise, our journal keeps its legal rights reserved. All
material and moral responsibility regarding a negative situation belong to author(s). Our
journal acts in line with the T.R. Law.
V
İÇİNDEKİLER
ARAŞTIRMA VE UYGULAMA
AKADEMİK PERSONELİN MESLEKİ TÜKENMİŞLİK
1-17
DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ
Murat KORKMAZ, Ali Serdar YÜCEL, Nurullah KARTA
TEKNOLOJİK YAPIYA GÖRE İMALAT SANAYİ
REKABET GÜCÜNÜN ÖLÇÜMÜ: TÜRKİYE ve
18-41
ÇİN ÖRNEĞİ
Dilek ŞAHİN
SPOR GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN 2006-2014 YILLARI
ARASI BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARININ
ANALİZİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ
42-69
Enes IŞIKGÖZ
SANAYİ SEKTÖRÜ İŞGÜCÜ ANALİZİ
70-94
Hatice Nur GERMİR, Murat KORKMAZ
TMS 11 İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ STANDARDI’NA
GÖRE TAMAMLANMIŞ SÖZLEŞME YÖNTEMİ VE
TAMAMLANMA YÜZDESİ YÖNTEMİ
95-118
H. Arif TUNÇEZ
MOBBING IN MEDIA: A RESEARCH ON MOBBING
PERCEPTION OF MEDIA INDUSTRY EMPLOYEES 119-142
Michael (Mihalis) KUYUCU
APPLIED TURKEY EXAMPLE OF THE
RELATIONSHIP OF INVESTMENTS WITH
HEALTH INSTITUTIONS
143-163
Murat KORKMAZ, Hatice Nur GERMİR, Fatih BUDAK
VI
BAŞ EDİTÖR
Murat KORKMAZ
BAŞ EDİTÖR YARDIMCILARI
Ayhan AYTAÇ
Yasemin KESKİN BENLİ
GENEL YAYIN YÖNETMENİ
Ali Serdar YÜCEL
DERGİ SEKRETERYASI VE
İLETİŞİM
Ali Murat KIRIK
Michael KUYUCU
TÜRKÇE DİL EDİTÖRLERİ
Gülsemin HAZER
Yakup POYRAZ
İNGİLİZCE DİL EDİTÖRLERİ
Gökşen ARAS
Feryal ÇUBUKÇU
ULUSLARARASI İLİŞKİLER
Murat ERCAN
Giray SAYNUR DERMAN
Judith Goldstein
Kenneth Schultz
Mike Tomz
İŞLETME VE YÖNETİM
ORGANİZASYON
Sevinç ÜRETEN
Kürşad ZORLU
Ramazan ERDEM
Fikriye TOKER
Cemal ZEHİR
Paul ADLER
Arvind BHAMBRİ
John BOUDREAU
David CARTER
Mihael COMMBS
Christine EL HADDAD
Fast NATHANAEL
MUHASEBE VE FİNANS YÖNETİMİ
Nalan AKDOĞAN
Hacı Arif TUNCEZ
Simon ARCHER
George ALEXANDRIDIS
Adrian BELL
BANKACILIK VE RİSK YÖNETİMİ
Muzaffer AKSOY
David H. PYLE
TARIM EKONOMİSİ
Yener ATASEVEN
Silke HUTTEL
Martin ODENING
EKONOMETRİ
Taner AKÇACI
Mehmet Akif ARVAS
Robert SHERMAN
Rolf LARSSON
PAZARLAMA VE PAZAR
EKONOMİSİ
Aygül YANIK
H. Yelda ŞENER
Marcus MARKTANNER
İKTİSAT
Nur DİLBAZ ALACAHAN
Suat UĞUR
İKTİSAT TARİHİ
Nurullah KARTA
Nejla GÜNAY
İSTATİSTİK
David P. HARRINGTON
Tirhankar DASGUPTA
Luke BORN
Emmanuel J. CANDES
Sourav CHATTERJEE
Amir DEMBO
Persi DIACONIS
Emre DÜNDER
Sercan ALMALI
Naomi ALTMAN
Michael AKRITAS
Le BAO
David ALDOUS
Ani ADHIKARI
Peter BARTLETT
Sandrine DUDOIT
Ching Shui CHENG
Steven EVANS
KAMU YÖNETİMİ
Tamer BUDAK
MALİYE
Mehmet YÜCE
Ahmet Burçin YERELİ
ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE
ENDÜSTRİYEL İLİŞKİLER
Faruk ANDAÇ
Suat UĞUR
Süleyman ÖZDEMİR
Alan BEGGS
Brian BELL
Mark ARMSTRONG
Johannes ABELER
Brian A’HEARN
Martin BROWNING
Lan CRAWFORD
SPOR EKONOMİSİ VE YÖNETİMİ
Çetin YAMAN
Gülten HERGÜNER
Fatih ÇATIKKAŞ
Serdar TOK
Yavuz TAŞKIRAN
Kürşad KARACABEY
Mustafa TÜRKMEN
Selahattin DEVECİOĞLU
Matthew T. BROWN
Gil FRIED
David K. STOTLAR
Kenneth CORTSEN
VII
YAYIN KURULU
Murat KORKMAZ
Tamer BUDAK
Ayhan AYTAÇ
Sefer GÜMÜŞ
Gülten HERGÜNER
Çetin YAMAN
Yavuz TAŞKIRAN
Faruk ANDAÇ
Suat UĞUR
Süleyman ÖZDEMİR
Mehmet YÜCE
Nalan AKDOĞAN
Giray SAYNUR DERMAN
Murat ERCAN
Bülent KILIÇ
Taner AKÇACI
Muzaffer AKSOY
Sevinç ÜRETEN
Kürşad ZORLU
Ramazan ERDEM
Fikriye TOKER
Yener ATASEVEN
Gökşen ARAS
Gülsemin HAZER
Ali Serdar YÜCEL
Cemal ZEHİR
Mustafa TALAS
Şengül HABLEMİTOĞLU
Aslı UÇAR
Ümran SEVİL
ULUSLARARASI DANIŞMA
KURULU
Johann KIRSTEN
Sennye MASIKE
Alvaro ANGUIX
Gautam SENGUPTA
Stephen L.VARGO
Hing KAI CHAN
Mai ISMANDAR DATTA
Min YOUNG LEE
Marco MAFFEI
Javier LIORENS MONTES
David W. STEWART
Patrick VELTE
Ruhei WU
Alhassan BUNYAMİNU
Vincent OMACHONU
Fabio SABATINI
Bruna ECCHIA
Nazrul ISLAM
Grigorios L. KYRIAKOPOULOS
Fernando MATIAS RECHE
Daniel L. RUBINFELD
Mark M. SPIEGEL
Robert S. PINDYCK
Vibha GABA
Nur Adiana HİAU ABDULLAH
Adigun AGBAJE
Kwame GYEKYE
Joshua ALABİ
Rashid SUMAİLA
John KUADA
Bayo OKUNDE
Mawutor AVOKE
Valentina DELLA CORTE
Mohsen ELHAFSI
Richard F. GHISELLI
YAYIN KABUL ETTİĞİMİZ BİLİM DALLARI
³³ Bankacılık ve Risk Yönetimi
³³ Para ve Politika
³³ Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel
İlişkiler
³³ Pazarlama ve Pazar Ekonomisi
³³ Ekonometri
³³ Spor Ekonomisi ve Yönetimi
³³ Sigortacılık ve Risk Yönetimi
³³ Ekonomi
³³ Tarım Ekonomisi
³³ Kamu Yönetimi
³³ Uluslararası İlişkiler
³³ Makro İktisat
³³ İktisat
³³ Mali Hukuk
³³ İktisat Tarihi
³³ Maliye
³³ İstatistik
³³ Mikro İktisat
³³ İşletme ve Yönetim Organizasyon
³³ Muhasebe ve Finans Yönetimi
DISCIPLINES
³³ Bankingand Risk Management
³³ Money andPolitics
³³ LabourEconomicsandIndustrialRelations
³³ Marketing and Market Economy
³³ Econometrics
³³ Insuranceand Risk Management
³³ Economy
³³ Sports Economicsand Management
³³ Public Administration
³³ AgriculturalEconomics
³³ Macroeconomics
³³ International Relations
³³ Financial Law
³³ Economics
³³ Finance
³³ EconomicHistory
³³ Microeconomics
³³ Statistics
³³ Accounting and Financial Management
³³ Business Organisationand Management
VIII
DERGİNİN TARANDIĞI İNDEKSLER
IX
DİĞER DERGİLERİMİZ
1. BESLENME ALIŞKANLIKLARI
2. KADIN HASTALIKLARI VE JİNEKOLOJİ
3. ORTOPEDİ TRAVMATALOJİ
4. PAZARLAMA VE PAZAR ARAŞTIRMALARI
5. MÜHENDİSLİK VE FEN BİLİMLERİ
http://www.dbhadergisi.com
http://www.jacsdergisi.com
http://www.otshdergisi.com
http://www.uhpadergisi.com
6. İKTİSAT VE EKONOMİ YÖNETİMİ
7. MULTİDİSİPLİNER SOSYAL BİLİMLER
8. SPOR SAĞLIĞI TIP BİLİMLERİ
9. EDEBİYAT VE İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI
10. OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ARAŞTIRMALARI
11. HEMŞİRELİK
12. MİMARLIK VE TASARIM
13. PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI
14. MÜZİK VE SAHNE SANATLARI
http://www.iibdergisi.com
http://www.uhbabdergisi.com
http://www.sstbdergisi.com
http://www.uhedergisi.com
http://www.aceddergisi.com
http://www.khsdergisi.com
http://www.mtddergisi.com
http://www.uhpdergisi.com
http://www.uhmadergisi.com
http://www.hmfdergisi.com
X
Murat KORKMAZ
Baş Editör
Değerli Okurlar.,
Dergimizin bu sayısında toplam 7 çalışmaya yer vermiş bulunmaktayız. Yine bu sayıda birbirinden değerli araştırma ve Uygulama çalışmaların sayıya kazandırılmasında aktif görev alan sayı hakemlerimize ve
emeği geçen tüm dergi çalışanlarına teşekkür ederim. Her geçen sayıda farklı yazarlara ve araştırmacılara ait
çalışmalara yer vermekten ayrıca mutluluk duyduğumuzu iletmek isterim. Uluslararası farklı indeks başvurularımız da hızla devam etmektedir. Umut ediyoruz en kısa sürede dergimiz hak ettiği yere gelecektir. Siz
değerli okur ve yazarlarımızın desteği ve katkılarıyla bu inancımızın çok ivedi bir şekilde hayata geçeceğine
olan inancımız tamdır. Her sayımızda olduğu gibi bu sayımızda da değerli çalışmalarını bizlerle paylaşan
yazarlarımıza ayrıca teşekkür ederiz. Bir sonraki sayımız Ekim, Kasım ve Aralık aylarını içine alacak şekilde
sistemdeki yerini alacaktır. Şimdiden tüm okur ve yazarlarımıza esenlikler diler saygılarımızı sunarız.
(Dergimizde etik kurul raporu gerektiren her türlü çalışmada yazar(lar) editörlüğe ve derginin sistemine yayın yüklerken gerekli etik kurul rapor bilgilerini girmekle yükümlüdür. Hiçbir koşul ve şartlarda
oluşan ya da oluşacak bir sorunda – problemde dergimiz, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yazı işleri, hakem
ve bilim kurulları sorumluluk kabul etmez. Yazar(lar) bu bilgiyi dergiye yazılı olarak vermekle yükümlüdür.
Bu konuda tüm sorumluluk yazar(lar) a aittir).
Basın Yayın Kanunun “5187” gereğince basılı eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi
zarar m-13-14 kapsamında dergimizde yayınlanan yayınların içeriği ve hukuki sorumluluğu tek taraflı olarak
yazar(lar) a aittir. Dergimiz, yönetim, hakem, editör, bilim ve imtiyaz sahibi bu yü¬kümlülükleri kabul etmez.
Dergimizde bilimsel içerikli, literatüre katkı yapan, bilimsel anlamda değer ifade eden çalışmalar kabul edilir
ve yayınlanır. Bunun dışında siyasi, politik, hukuki ve ticari içerikli fikri sınai haklar kanununa aykırılık içeren
yayınlara yer verilmez. Olası bir olumsuzluk durumunda yazar(lar) doğabilecek her türlü maddi ve manevi
zararı peşinen kabul etmiş ve yüklenmiştir. Bu nedenle ikinci üçüncü ve diğer şahıs ile kurumlar konusunda
dergimiz yönetimi ve kurulları hiçbir sorumluluğu kabul etmez. Bu yönde dergimiz ve kurulları üzerinde bir
hukuki yaptırım uygulanması söz konusu olamaz. Eserlerin içeriği ve mevcut durumu yazar(lar) ait olup
dergimiz bu yayınların sadece yayınlanması ve literatüre kazandırılması aşamasında görev üstlenmiştir. Tüm
okuyucu, kamuoyu ve takipçilerine ilanen duyurulur.
XI
Dear Readers.,
We have included 7 papers in this volume of the journal. I thank our referees of this volume and all
staff taking an active part in preparation of valuable researches and compilation studies for this volume. We
feel the pleasure of giving place to the studies of different authors and researchers each day. Our applications
for other international indexes are going on. We hope that our journal will reach to the place it deserves. We
believe that this will realize so fast thanks to your support and contributions. Our next volume will be in the
system in a way to include the months of october, november and december. I wish all the readers and authors
welfare and joy.
(In any kind of study requiring ethical board report in our journal, author(s) is/are obliged to enter the
data of necessary ethical board report while uploading their publication in editorship and journal system.
Our journal, publication board, grant holder, editorial office, referee and science boards do not undertake
any responsibility for a problem to occur under any circumstances and conditions. Author(s) is/are obliged
to give this information to journal in written. All liability in this issue belongs to author(s)).
As per the “5187” of Press Law, material and emotional damage arising from the actions via published
works, the content and legal responsibility of the publications published in our journal within the scope of
m-13-14 unilaterally belong to author(s). Our journal, executive board, referees, editor, science board and
publisher don’t accept these obligations. The scientifically valuable papers with scientific content which
contribute to literature are accepted and published in our journal. Apart from this, the papers with political,
legal and commercial content which are against the intellectual property rights are not accepted. in case of
a possible negative situation, author(s) is/are regarded as accepting and undertaking all kinds of possible
material and emotional damage beforehand. Therefore, our journal’s management and other boards don’t
accept any responsibility regarding the second, third and other persons and institutions under any condition.
in this sense, a legal sanction on our journal and its boards is out of question. The content and the current
status of the papers belong to author(s) and our journal only takes part in the publication of these papers
and contribution to literature. Respectfully announced to all readers, public and followers by publication.
XII
UHEYAD
AKADEMİK PERSONELİN MESLEKİ TÜKENMİŞLİK
DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ1
AN EXAMINATION OF THE OCCUPATIONAL BURNOUT LEVELS OF
ACADEMIC STAFF
Murat KORKMAZ1, Ali Serdar YÜCEL2, Nurullah KARTA3
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni İstanbul / Türkiye
Fırat Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Elazığ / Türkiye
3
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Orta Öğretim Sosyal Alanlar A.D. Van / Türkiye
1
2
Öz: Günümüzde çalışma hayatında son yıllarda sıkça üzerinde
durulan konulardan biride tükenmişlik sendromudur. Özellikle
insan ilişkilerinin ve yüz yüze iletişimin yoğun olduğu meslek
gruplarından biri olan akademisyenlik mesleği için tükenmişliğin
önem arz ettiği söylenebilir. Bu doğrultuda çalışmada, akademisyenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi ve tükenmişlik
düzeylerinin bazı sosyo-demografik değişkenlere göre (cinsiyet,
yaş ve eğitim durumu) farklılaşıp farklılaşmadığının saptanması
amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini İstanbul, İzmir, Ankara
ve Bursa illerinde bulunan vakıf Üniversiteleri’nde çalışan 830
sayıda akademik personel oluşturmaktadır. Bu amaçla katılımcıların
tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesine yönelik olarak bir anket
uygulanmıştır. Anketin ilk bölümünde, Katılımcıların demografik
özellikleri ikinci bölümde ise mesleki tutumlarını belirleyici sorular
sorulmuştur. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde PASW
18.0 paket programı kullanılmıştır. Ölçüm aracının güvenirlik
katsayısı (Cronbach Alpha) 0.924 olarak tespit edilmiştir. Analiz
kapsamında, betimleyici istatistikler, güvenilirlik analizi, ANOVA
ve Regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonunda,
katılımcılara ilişkin değişkenlerin (yaş, cinsiyet, eğitim) tükenmişlik
düzeyine yönelik uygulanan ölçeğin çoğu alt boyutlarında farklılık
gösterdiği bulunmuştur. Ayrıca yapılan regresyon analizlerine ilişkin
katılımcıların yaşı arttıkça yaptıkları işin kendilerini tüketmediği,
işinden dolayı insanlara daha az tepki verdiği, işinden hoşnut
olmadığı ve işinin kendisini doyurmadığı ve işte karşılaştığı
sorunlara olumlu yaklaştıkları görüşünde oldukları saptanmıştır.
Ayrıca eğitim seviyesinde artış oldukça katılımcıların yaptıkları
işin kendilerini tükettiği, insanlara daha tepkili davrandıkları, işin
kendilerini doyurduğu ve sorunlara daha olumlu yaklaştıkları
görüşünde oldukları saptanmıştır.
Abstract: In recent years, burnout syndrome has been one of
the frequently addressed issues in relation to working life. It can
be alleged that burnout is an important issue for the occupation
of academics which includes high level of human relations and
face-to-face communication. In this respect, this study aimed to
determine the occupational burnout levels of academicians and
to detect if the burnout levels vary by certain socio-demographic
variables (gender, age and educational level). The samples of the
study included 830 academic staff members working in private
universities located in the provinces of Istanbul, Izmir, Ankara
and Bursa. For this purpose, a questionnaire was applied for the
determination of participants’ burnout levels. The first part of the
questionnaire included questions about the demographic characteristics of the participants while the second part included questions
to determine their occupational attitudes. PASW 18.0 software
was used for the analysis of the data acquired in the research.
Reliability coefficient of the measuring tool (Cronbach Alpha)
was found to be 0.924. Descriptive statistics, reliability analysis,
ANOVA and Regression Analysis were used within the scope of
the analysis. In consequence of the study, it was found that the
variables about the participants (age, gender, education) differed
in many of the sub-dimensions of the scale that was applied for
measuring the burnout level. Furthermore, the regression analysis
revealed that increases in the age did not cause occupational burnout
in the participants, the participants responded less to the people
due to their work, they were not pleased and satisfied with their
jobs, and they approached positively to the problems they faced
in their jobs. Besides, it was found that as the level of education
increased, the participants were exhausted by their jobs, they had
stronger reactions in their behaviors towards others, their job satisfied them, and they approached more positively towards problems.
Anahtar Kelimeler: Meslek, Akademik, Tükenmişlik, Sendrom
Key Words: Occupation, Academic, Burnout, Syndrome
Doi: 10.17373/UHEYAD.2015411122
(1) Sorumlu Yazar: Ali Serdar YÜCEL, Fırat Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi, Elazığ / Türkiye alsetu_23@
hotmail.com Geliş Tarihi / Received: 03.08.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 14.09.2015 Makalenin Türü: Type
ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik
Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
1
UHEYAD
www.uheyadergisi.com
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
(Ekonomi) & (Economy)
ISSN Print: 2148-8207
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
GİRİŞ
SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE
ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
öncelikle kavramsal çerçeve
İNCELENMESİ
ortaya koyulmuş;
dahaAÇIKGÖZ
sonra araştırmanın örneklemini oluşturan
Murat KORKMAZ, Hakan
Çalışma hayatı içerisinde farklı pek
çok farklı
830 akademisyenin tükenmişlik düzeylerinin bazı
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
meslek çalışanının karşı karşıya kaldığı
önemli
demografik değişkenlerle ilişkisi incelenmiştir.
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
sorunlardan birini mesleki tükenmişlik
olarak
ifade edebiliriz.Özet
Mesleki
tükenmişliği sadece KAVRAMSAL ÇERÇEVE
: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile aynı
elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
bireyleri etkileyen
bir süreç
olarak
değil
Edelwich
Brodsky
(1980)
tükenmişliği “ideşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak
hazırlanan ve
çalışmada
ANOVA
modeli
zamanda örgütleri
de etkileyen
bir süreç
olarak
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri
uygulanarakalizm,
araştırmaenerji
daha kapsamlı
hale
getirilmiştir.
ve amaçta sürekli olarak artan bir
Sanayi
ve konutlarda tüketim
aralıklarınatügöre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
değerlendirmemiz
gerekmektedir.
Mesleki
şeklinde
tanımlamıştır.
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik kayıp”
bulgulara göre
de sonuca
gidilmiştir. Elde Maslach ve arkenmişlik yaşayan
performans
veiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
edilen çalışanların
bulgular sonucunda;
sanayi sektörü
kadaşları (2001) ise yaygın şekilde kabul gören
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
verimliliklerindeki
düşüşün
örgüte
yansıyacağı
bir
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydana gelmektedir.
tükenmişlik
tanımını şöyle yapmıştır; “bireyin
gerçektir. Mesleki
tükenmişliğin
çalışan
üzerinAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,
Konut,ile
Anova,
TUİK,diğer
Fiyat insanlarla yüz yüze
işiSanayi,
dolayısı
sürekli
deki olumsuz yansımalarının, işe yönelik verim çalışmak durumunda kalması ve bu esnada yoğun
ve nitelik kaybı yanı sıra dolaylı olarak örgütü, duygusal taleplerle karşılaşması sonucu yaşadığı
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
TOda
CONSUMPTION
IN TERMS OF INDUSTRY AND
çalışanın çevresiniACCORDING
ve toplumu
etkileyeceğiRANGES
duygusal
tükenme, duyarsızlaşma ve düşük kiHOUSES
söylenebilir. Bu bağlamda mesleki tükenmiş- şisel başarı hissi” (Maslach vd., 2001). Shirom
Abstract: In this
study prepared by using
TSI belonging to the years of 2012-2014,
lik, toplumun geleceğini
şekillendirecek
olandata of(1989),
ise tükenmişliği
bireyin işle ilgili stresten
the consumption of electricity and natural gas used
in industry
and houses is statistically
üniversite öğrencileriyle
süreklimodel
iletişim
halinde
analyzed. ANOVA
was applied
to the kaynaklanan
study prepared with
the
use
of
different
negatif duygusal
reaksiyonu olarak
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
olan, onların eğitimleri
konusunda
önemli
roller
made more comprehensive. The purpose was to determine
electricity and
natural gas
ifade etmektedir
(Shirom
veprices
Ezrachi, 2003: 84).
üstlenen, bilime katkı sağlamak adına yoğun
çalışmalarda bulunan kısaca toplumun aynası Günümüzde bireyler, çalışma yaşamının her
konumunda olan akademisyenler açısından da alanında yoğun baskılarla dolu bir iş hayatıyla
karşı karşıyadır. Bu zorlamalar bireyin psikolojik
önem arz eden bir konudur.
dengesini bozarak bireyi çaresiz, savunmasız
Akademisyenleri mesleki tükenmişliğe sürük ve zayıf bırakabilmektedir. Ne var ki, bu günün
leyebilecek ders yükü fazlalığı, yoğun çalışma iş yaşamını zorlayıcı yapan, gerek teknolojik
temposu, iletişim vb. gibi pek çok kurum içi neden değişmeler gerekse hız ve kaliteye ulaşmanın
olabileceği gibi; yaş, medeni durum, eğitim vb. yarattığı stres, çalışanı çalışma gününün sonunda
gibi demografik faktörler de tükenmişliğe neden tükenmişliğe sürüklemektedir (Çavuş vd., 2007).
olabilmektedir.
Akademik personelin yaşadığı düşünülen mesleki
Araştırmada, akademisyenlerin mesleki tüken- ilginin azalması, mesleki saygınlığın yitirildiği
mişlik düzeylerinin bazı demografik değişkenler düşüncesi, yoğun iş yükü, kadro problemleri,
açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada tatmin etmeyen ücret, kişisel yeterliliklerin sürekli
2
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
gerektiren bir çalışma ortamı,
enerjinin tükenişi” olarak tanımlanan tükenmişliğin
İNCELENMESİ
sorgulanmasını
sürekli gelişme çabalarının gerekliliği,
akademik
“Çalışma
ortamıyla bireyin etkileşiminin bir sonuMurat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
çalışmalara verilen yetersiz destek, olumsuz
çalışcu olduğu” varsayımına yönelik gerçekleştirilen
ma koşulları, etkin çalışma gruplarının
olmayışı
çalışmalar; olgunun hem birey hem de örgütler
1
gibi birçok sorun bu beklentiyi artırmaktadır
açısından önemini ortaya koymaktadır (Budak ve
ÖzetGillespie
: 2012-2014vd.,
Yılları2001’den
arasındaki TUİK
kullanılarak 2005’den
hazırlanan bu akt:
çalışma,
sanayi
(Tümkaya, 1999;
akt:verileriSürgevil,
Kayabaşı,
2008).
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
Çavuş vd., 2007).
Tükenmişlik
aynıteknikleri
zamanda,
şeklindedir.
Farklı analiz
kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Tükenmişlik
kendisine büyük hedefler koyan
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
akademik personelin kariyer engellerinden biri
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
edilmesi bu beklentileancak
mesleki
yaşamtespit
sürecinde
olarak da değerlendirilmektedir
(Budak
ve Süryönünde hareket edilmiş
olup, yapılan
istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
rine aralığı
karşılık
üretilmediği
duygusuna kapılarak
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
arttıkça,
elektrik ve doğalgaz
gevil, 2005). Aynı
zamanda tükenmişlik, bireyin
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç
olarak
tüketim
hayal kırıklığı yaşayan ve bunun sonucunda
Kw olarak
cinsindenhissettiği
yükseldikçe,olumsuz
fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
çalışma ortamınaaralığı
ilişkin
yorulduğunu ve enerjisinin tükendiğini hisseden
Kelimeler
: Elektrik,
Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
belirtiler olarak Anahtar
da ifade
edilebilir
(YanDoğalgaz,
ve Jiançalışanlarda daha etkili olmaktadır (Yeniçeri vd.,
xin, 2007).
2009). Tükenmişlik, yaşanan stresle başa çıkaECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
Ülkenin toplumsalACCORDING
değişiminde
etkileriRANGES
mama
sonucunda
gözlenen,
TO önemli
CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND fizyolojik, zihinsel
HOUSES
olan kurumların başında üniversiteler gelmekteve duygusal alanlarda hissedilen bir durumdur.
dir. Üniversiteler,
bilimsel
araştırmalar
ve Çelik,
2002).
Abstract:
In this
study prepared yaparak
by using data of(Tuğrul
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
insanlığın ve ülkenin
sorunlarına çözüm yolları
analyzed. ANOVA model was applied to the study
preparedinsanlarla
with the useyoğun
of different
Özellikle
iletişim gerektiren
techniques
for gereksinim
analysis. Moreover,
tests of hypothesis were applied and the research was
üretmeye çalışan, ülkenin
duyduğu
and natural
gas prices
meslek electricity
gruplarındaki
çalışanlarda
sıkça görülen
insan gücünü yetiştiren eğitim kurumlarıdır. Yüktükenmişlik sendromu (akt: Naktiyok ve Karabey,
seköğretim kurumlarının bu görevlerini başarıyla
2005) iş ve rol özellikleri, örgütsel özellikler ve
gerçekleştirebilmesi işine bağlı ve işini severek
bireysel özellikler gibi unsurlardan kaynaklayapan akademik kadro ile mümkün olabilir. Bu
nabilmektedir. Buna göre yüksek iş yükü ya da
nedenle, birey ve örgüt açısından olumsuz soişlerin karmaşıklığı, zaman baskısı, rol belirsizliği,
nuçlar yaratan tükenmişlik duygusunun yoğun
rol çatışmaları, liderlik ve işbirliği problemleri,
yaşandığı bir çalışma ortamında örgütsel amaçlara
fiziksel şiddet, kontrol eksikliği, esnekliğin az
beklenen düzeyde ulaşılamayacağı ve sonuçta
olmasından kaynaklanan sorunlar ve talepler,
uzun vadede toplumun bundan zarar göreceği
otonomi (özerklik) eksikliği, işlerin yapılmasına
de açıktır (Sağlam, Çiçek, 2011).
yönelik kaynakların azaltılması, takım çalışmalaTükenmişlik olgusu, sosyal bir problem olarak
rının yetersizliği, organize olamamış iş çevresi ve
öneminin anlaşılmasıyla birlikte; araştırmacılar
düşük iş tatmini tükenmişliğe neden olan başlıca
tarafından ilgi duyulan bir çalışma konusu olmuşfaktörler olarak belirtilebilir (Bahrer-Kohler,
tur. En yalın haliyle “Ruhsal ve fiziksel açıdan
2012). Bununla birlikte cinsiyet, yaş, medeni
3
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
sayısı, işte çalışma süresi, kişilik,
kullanılmıştır. Değişkenler
İNCELENMESİ
durum, çocuk
arasında ilişki ve
değerler, aylık maaş ve aylık haneMurat
halkıKORKMAZ,
geliri Hakan
farklarda
0.05 önem düzeyi dikkate alınmıştır.
AÇIKGÖZ
gibi bireysel özellikler tükenmişlikGüven
düzeyinin
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
BULGULAR
farklılaşmasına neden olabilmektedir
(Reddy,
1
2007: 143; Ward, 2009: 38).
Katılımcıların %48,4’ü Bayan, %51,6’sı Bay’dır.
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriAyrıca
kullanılarak
hazırlanan 23-33
bu çalışma,
sanayi
%21,3’ü
yaş
arasında, %40,8’i
Bu bağlamda tükenmişlik
sendromunda
ve konutlarda kullanılan
doğalgaz ileetkili
yaş arasında,
%37,8’i
45 yaş üzerindedir.
Farklı analiz teknikleri kullanılarak34-44
hazırlanan
çalışmada ANOVA
modeli
olabilecek bazı şeklindedir.
demografik
özelliklerin akadeuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakKatılımcıların
araştırma daha kapsamlı
hale
getirilmiştir.
eğitim durumları incelendiğinde
Sanayi ve konutlarda
tüketim aralıklarına
göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
misyenlerin tükenmişlik
düzeylerinde
bir etkiye
%66,7’si
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göreEğitim
de sonucafakültesi
gidilmiştir. ve
Elde%33.3’ü İktisat
neden olup olmadığının
incelenmesi çalışmanın
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
fakültesi mezunudur.
temel amacını oluşturmaktadır.
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
Tablo 1. Katılımcılara İlişkin Demografik
AMAÇ, KAPSAM
veKelimeler
YÖNTEM
Anahtar
: Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
İstatistikler
Bu araştırmanın amacı; akademik personelin
Frekans
%
mesleki tükenmişlik
faktörlerini
öğrenmektir.
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Cinsiyet
Bayan
402
48.4
HOUSES
Bu amaçla İstanbul, İzmir, Ankara ve Bursa İlBay
428
51.6
lerinde bulunan vakıf Üniversiteleri’nde çalışan
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
177
21.3
the consumption
of electricity
and natural
industry and 23-33
houses is statistically
830 sayıda akademik
personel
çalışmaya
dahil gas used inYaş
analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
40.8
edilmiştir. Anketin
ilk bölümü,
techniques
for analysis. katılımcıların
Moreover, tests of hypothesis were applied 34-44
and the research 339
was
made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
45>
314
37.8
demografik özelliklerini belirlemeye yönelik
Fakülte
Eğitim
554
66.7
ikinci bölüm ise mesleki tutumlarını belirleyici
Fakültesi
22 sorudan oluşmaktadır. Çalışmada kullanılan
İktisat
276
33.3
ölçeğin güvenirlik katsayısı 0.924 olarak bulunFakültesi
muştur. Toplanan veriler üzerinde, non-parametrik
ve parametrik istatistiksel testler uygulanmıştır.
Faktör Analizi
Verilerin Analizi
Faktör analizi dâhilinde likert ölçekle sorulmuş
22 adet ifade incelemeye tabi tutulmuştur. Bunun
sonucuna göre 22 ifade ile 4 adet faktör oluşturularak analize devam etme kararı verilmiştir.
Analiz sonuçları aşağıdaki gibi özetlenmiştir;
Analiz kapsamında, betimleyici istatistikler, güvenilirlik analizi, ANOVA ve Regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen
verilerin analizinde PASW 18.0 paket programı
4
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
Tablo 2.
Faktör Analizi ve KMO Bartlett
Buna göre; örneklemin faktör
İNCELENMESİ
analizine uygunTesti
luğunu
ölçen KMO ölçütü 0,8520>0,6 çıkmıştır.
AÇIKGÖZ
Bu da örneklemin analize uygun olduğunu gösGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Kaiser-Meyer-Olkin measure of
,852
termektedir. Küresellik ölçüsü olan Bartlett ölçütü
1
sampling adequacy
ise Sig (0,000)<0,05 olduğundan değişkenler
Bartlett’s testi
Approx. Chi6654,885
Özet : 2012-2014
kullanılarakkorelasyon
hazırlanan bu olduğunu
çalışma, sanayi
dolayısıyla faktör
Square Yılları arasındaki TUİK verileriarasında
uygulanabileceğini
göstermektedir.
231 kullanılarakanalizinin
şeklindedir. df
Farklı analiz teknikleri
hazırlanan çalışmada
ANOVA modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Sig.
,000
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
Faktör
açıklama
tablolarına
bakıldığında elde
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
edilen 4 faktörün şu şekilde olduğu görülmektedir.
Faktör analizininaralığı
uygunluğunu
belirlemekfiyatlarda
üzere da azalma meydana gelmektedir.
Kw cinsinden yükseldikçe,
faktör analizi yapılmış
ve yukarıdaki
sonuçlar
Anahtar Kelimeler
: Elektrik, Doğalgaz,
elde edilmiştir.
HOUSES
5
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
Tablo 3. Faktör Analizi
Döndürülmüş Bileşen Matrisi
İNCELENMESİ
Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
1
2.İş dönüşü kendimi ruhen tükenmiş hissediyorum.
Yaptığım işin
beni tükettiğini düşünüyorum
Bileşen
1
2
3
.809
1.İşimden
soğuduğumu
hissediyorum
.799 sanayi
Özet
: 2012-2014
Yılları arasındaki
TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma,
ve
konutlarda
kullanılan doğalgaz
tüketiminin istatistiksel
olarak analiz
3.Sabah
kalktığımda
bir dahailebuelektrik
işi kaldıramayacağımı
hisse.754 edilmesi
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
diyorum.
Sanayi
ve konutlarda
göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit
8.Yaptığım
işten tükendiğimi
hissediyorum.
.711 edilmesi
20.Yolun
sonuna
geldiğimi
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayihissediyorum.
sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik.612
ve doğalgaz
13.İşimin
beni kısıtladığını
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe, hissediyorum.
fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. .449
6.BütünKelimeler
gün insanlarla
uğraşmak
için
çok Konut,
yıpratıcı.
.326
Anahtar
: Elektrik,
Doğalgaz,benim
Tüketim,
Sanayi,
Anova, TUİK,
Fiyat
10.Bu işte çalışmaya başladığımdan beri insanlara karşı sertleştim
.651
İşimden dolayı insanlara
daha tepkili
davranıyorum
İşimin beni
beslediğini
düşünüyorum
15.İşim
gereği karşılaştığım
insanlara
ne olduğu
umurumda
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY AND.635
HOUSES
değil
5. İşim gereği karşılaştığım bazı kimselere sanki insan değil-
.627
16. doğrudan doğruya insanlarla çalışmak bende çok fazla
stres yaratıyor.
.581
lermiş
gibi davrandığımı
the
consumption
of electricityfark
and ediyorum.
natural gas used in industry and houses is statistically
11. Bu işim
giderek
katılaştırmasından
korkuyorum
techniques
for beni
analysis.
Moreover,
tests of hypothesis
were applied and the research .617
was
17.işim gereği karşılaştığım insanlarla aramda rahat bir hava
yaratırım.
.731
19.bu işte bir çok kayda değer başarı elde ettim.
.624
9. yaptığım iş sayesinde insanların yaşamına katkıda bulunduğuma inanıyorum.
.624
12. çok şeyler yapabilecek güçteyim.
.612
4.işim gereği karşılaştığım insanların ne hissettiğini hemen
anlarım.
.533
18. insanlarla yakın bir çalışmadan sonra kendimi canlanmış
hissederim.
.509
7. işim gereği karşılaştığım insanların sorunlarına en uygun
çözüm yollarını bulurum.
.475
6
4
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
İşimde karşılaştığım
sorunlara
olumlu yaklaşırım
İNCELENMESİ
22. işim gereği karşılaştığım insanların
bazı problemlerini
.663
14. işimde çok fazla çalıştığımı
hissediyorum.
Güven Grup
A.Ş. Finans Yönetmeni
.627
1
21. işimdeki duygusal
serinkanlılıkla
yaklaşırım.
Kilis 7 sorunlara
Aralık Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Bölümü
.521
sanki ben yaratmış gibiMurat
davrandıklarını
hissediyorum.
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Faktörler şu şekilde
İşimin hazırlanan
beni beslediğini
düşünüyorum
Özet : belirlenmiştir.
2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri3.
kullanılarak
bu çalışma, sanayi
Farklı analiz
teknikleri kullanılarak4.hazırlanan
çalışmada ANOVA
modeliolumlu yaklaşırım
1. Yaptığım işinşeklindedir.
beni tükettiğini
düşünüyorum
İşimde karşılaştığım
sorunlara
2.
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
İşimden dolayı
insanlara
daha tepkili
davrayönünde
hareket edilmiş
olup, yapılan
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
nıyorum
Tablo 4. Cinsiyet Değişkenine Göre Ölçeğe İlişkin ANOVA Testi
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Kareler
toplamı
df
Kareler
ortalaması
F
Sig.
Gruplar arasıTO CONSUMPTION
30.057
1 IN TERMS 30.057
31.150
ACCORDING
RANGES
OF INDUSTRY AND
HOUSES
.000
Abstract:
In this study prepared
by using data of
Toplam
829.000
829
ANOVA
was applied to the study
prepared 10.897
with the use of different
İşimden dolayı analyzed.
Gruplar
arası model 10.897
1
11.029
insanlara
madeGruplar
more comprehensive.
The purpose was to 828
determine electricity
and natural gas prices
içi
818.103
.988
.001
Yaptığım işin
beni tükettiğini
düşünüyorum
daha tepkili
davranıyorum
Gruplar içi
798.943
828
.965
Toplam
829.000
829
İşimin beni
beslediğini
düşünüyorum
Gruplar arası
9.003
1
9.003
Gruplar içi
819.997
828
.990
Toplam
829.000
829
İşimde
karşılaştığım
sorunlara
olumlu
yaklaşırım
Gruplar arası
.084
1
.084
Gruplar içi
828.916
828
1.001
Toplam
829.000
829
H1: Katılımcının cinsiyeti faktörler üzerinde
etki etmemektedir.
9.091
.003
.084
.772
0,05’ten büyük olduğu ve bu faktörde cinsiyetin
etkili olmadığı belirlenmiştir. Diğer faktörlerde
ise cinsiyetin faktörler üzerinde etki ettiği görülmektedir.
Katılımcının cinsiyetine göre faktörler incelendiğinde; yalnızca 4. Faktörün sig. değerinin
7
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
Tablo 5. Yaş Değişkenine
Göre Ölçeğe İlişkin ANOVA Testi
İNCELENMESİ
Kareler
df
Kareler
toplamı
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeniortalaması
F
Sig.
Bölümü
Yaptığım işin
Gruplar arası 1Kilis 7 Aralık
.309 Üniversitesi, Elektrik-Enerji
2
.154
.154
beni tükettiğini
Gruplar içi
828.691
827
1.002
düşünüyorum Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Toplam
829.000ile elektrik tüketiminin
829
ve konutlarda
istatistiksel olarak analiz edilmesi
.857
İşimden dolayı uygulanmıştır.
Gruplar arası
11.041
2
5.520
5.581
Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
insanlara Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Gruplar içi
817.959
827
.989
daha tepkili yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
Toplamsonucunda;829.000
829 aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
sanayi sektörü için tüketim
davranıyorum edilen bulgular
.004
İşimin beni aralığı
Gruplar
arası yükseldikçe,
19.922fiyatlarda da azalma
2 meydana gelmektedir.
9.961
10.181
Kw cinsinden
beslediğini
Gruplar
içi : Elektrik,
809.078
827
.978 TUİK, Fiyat
Anahtar
Kelimeler
Doğalgaz, Tüketim,
Sanayi, Konut, Anova,
düşünüyorum
Toplam
829.000
829
.000
İşimde
Gruplar arası ANALYSIS
43.319OF ELECTRICITY
2
21.659 GAS PRICES
22.798
ECONOMETRIC
AND NATURAL
karşılaştığım
Gruplar içi
785.681
827
.950
HOUSES
sorunlara
Toplam
829.000
829
olumlu
yaklaşırım the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
.000
Katılımcının
üzerinde
etki
yük olduğu
ve bu
yaşın
madeyaşı
morefaktörler
comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity
and faktörde
natural gas prices
H2:
etmemektedir.
etkili olmadığı
belirlenmiştir. Diğer faktörlerde ise yaşın faktörler
üzerinde etki ettiği görülmektedir.
Katılımcının yaşına göre faktörler incelendiğinde;
yalnızca 1. Faktörün sig. değerinin 0,05’ten bü-
8
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
Tablo 6. Eğitim Değişkenine
Göre Ölçeğe İlişkin ANOVA Testi
İNCELENMESİ
Kareler
topdf
Kareler ortalamı Grup A.Ş. Finans Yönetmeni laması
Güven
F
Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
Yaptığım işin
Gruplar arası 1Kilis 786.656
3
28.885
32.140
beni tükettiğini
Gruplar içi
742.344
826
.889
düşünüyorum Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Toplam
829.000ile elektrik tüketiminin
829
ve konutlarda
Sig.
.000
İşimden dolayı uygulanmıştır.
Gruplar arası
18.421
3
6.140
6.257
insanlara daha Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Gruplar içi
810.579
826
.981
tepkili davranı- yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
Toplamsonucunda;829.000
829 aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
edilen bulgular
yorum
.000
İşimin beni bes-aralığı
Gruplar
arası yükseldikçe,
17.120
3 meydana gelmektedir.
5.707
5.806
Kw cinsinden
fiyatlarda da azalma
lediğini düşünüGruplar
içi : Elektrik,
811.880
826
.983 TUİK, Fiyat
Anahtar
Kelimeler
yorum
Toplam
829.000
829
.001
İşimde karşılaş- ECONOMETRIC
Gruplar arası ANALYSIS
45.608OF ELECTRICITY
3
15.203 GAS PRICES
16.029
AND NATURAL
tığım sorunlara ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Gruplar içi
783.392
826
.948
HOUSES
olumlu yaklaToplam
829.000
829
şırım
.000
analyzed.
ANOVA
modelüzerinde
was appliedetki
to the olduğu
study prepared
with the use
of different
H3: Katılımcının
eğitimi
faktörler
belirlenmiştir.
Bütün
faktörlerde ise eğitimin
etmemektedir. made more comprehensive. The purpose was to faktörler
üzerinde
ettiği
görülmektedir
andetki
natural
gas prices
Katılımcının eğitimine göre faktörler incelendiğin- Regresyon Analizi
de; bütün faktörlerin değerlerinin 0,05’ten büyük
Tablo 7. Faktör 1’e İlişkin Probit Regresyon Analizi
%95 güven aralığı
Değişkenler
PROBITa
Tahmin
Standart
hata
Z
Sig.
Alt sınır
Üst sınır
Cinsiyet
.128
.348
.367
.714
-.554
.809
Yaş
-.376
.224
-1.679
.093
-.816
.063
Fakülte
.229
.158
1.456
.145
-.079
.538
Sabit
.037
.546
.068
.946
-.509
.583
Yaptığım işin beni tükettiğini düşünüyorum;
ifadesini etkileyen faktörler:
a.PROBIT model: PROBIT (p)= Intercept +
BX.
9
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
katılımcılar kadınlara göre 0,128 birim
3: Eğitimdeki değişim katılma
İNCELENMESİ
1: Erkek
daha fazla katılmaktadır.
oranını 0,229 birim artırmaktadır.
Yani Eğitim seviyesi arttıkça
AÇIKGÖZ
katılımcılar yaptıkları işin kendilerini tükettiğini
Güvenkatılma
Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
2: Her yaş grubu bir üst sınıfa çıktıkça
düşünmektedir.
1
7 Aralık
Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
oranı 0,376 birim azalmaktadır.Kilis
Yani
yaş arttıkça
katılımcılar yaptıkları işin kendilerini tüketmediği
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
kanısına varmaktadır.
uygulanmıştır.
hipotez testleri
araştırmaRegresyon
daha kapsamlı Analizi
hale getirilmiştir.
TabloAyrıca
8. Faktör
2’ye uygulanarak
İlişkin Probit
fiyatlarının
genel seviyesinde
sonucuna varılmaktadır.
Sonuç
Değişkenler
Tahmindüşüş gözlendiği
Standart
Z
Sig. olarak tüketim
Alt sınır
Üst sınır
hata
PROBITa
Cinsiyet
-.145
.320
-.454
.650
-.772
.482
Yaş
-.060
.177
-.339
.735
-.406
.286
Fakülte
.342
.117
2.917
.004
.112
HOUSES
.571
Sabit
-.545
.403
-1.353
.176
-.948
-.142
a.PROBIT model:
PROBIT (p)=
Intercept
+ gas 2:
yaş grubu
bir üst
sınıfa çıktıkça katılma
the consumption
of electricity
and natural
usedHer
in industry
and houses
is statistically
BX.
oranı 0,060 birim azalmaktadır.
İşimden dolayı insanlara daha tepkili davranıyorum; ifadesini etkileyen faktörler:
Yani yaş arttıkça katılımcılar işinden dolayı insanlara daha az tepki vermektedir.
1: Erkek katılımcılar kadınlara göre 0,145 birim 3: Eğitimdeki değişim katılma oranını 0,342
daha az katılmaktadır.
birim artırmaktadır. Katılımcıların eğitim seviyeleri arttıkça İşinden dolayı insanlara daha tepkili
davranmaktadır.
10
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
Tablo 9. Faktör 3’e İNCELENMESİ
İlişkin Probit Regresyon Analizi
Değişkenler
1
PROBITa
a.PROBIT
BX.
Cinsiyet
Tahmin
Standart
Z
Sig.
Alt sınır
Üst sınır
.042
.293
.144
.885
-.532
.616
Kilis 7 Aralık Üniversitesi,
hata Elektrik-Enerji Bölümü
Yaş
.173
-.163
.871
-.367
.311
ve konutlarda
kullanılan-.028
doğalgaz ile elektrik
tüketiminin istatistiksel
olarak
analiz edilmesi
Fakülte
-.165
.098
-1.687
.092
.358
.027
Sanayi
tespit edilmesi
Sabit
.230aralıklarına göre
.441
.521 fiyatlarının
.602
-.211
.671
model:
PROBIT
(p)= Intercept
+
2: Hervarılmaktadır.
yaş grubuSonuç
bir olarak
üst sınıfa
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüş gözlendiği
sonucuna
tüketim çıktıkça katılma
oranımeydana
0,028gelmektedir.
birim azalmaktadır. Yaş artıkça ka-
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,
Sanayi, Konut,
Anova, hoşnut
TUİK, Fiyat
tılımcılar
işinden
olmamakta yani işleri
İşimin beni beslediğini düşünüyorum; ifadesini
onları doyurmamaktadır.
etkileyen faktörler:
3: Eğitimdeki
oranını 0,230
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS OF değişim
INDUSTRYkatılma
AND
1: Erkek katılımcılar kadınlara göre 0,042 birim
HOUSES
birim artırmaktadır. Eğitim arttıkça katılımcılar
daha fazla katılmaktadır.
işin
Abstract: In this study prepared by using data of
TSI kendilerini
belonging to thedoyurduğunu
years of 2012-2014,yani kendilerine
söylemektedir.
analyzed. ANOVA model was applied to the yettiğini
study prepared
made more
comprehensive.
The purpose
was to Probit
determine Regresyon
electricity and natural
gas prices
Tablo
10. Faktör
4’e İlişkin
Analizi
Değişkenler
PROBITa
Tahmin
Standart
hata
Z
Sig.
Alt sınır
Üst sınır
Cinsiyet
-.455
.286
-1.589
.112
-1.016
.106
Yaş
.172
.152
1.133
.257
-.126
.470
Fakülte
-.138
.134
-1.030
.303
-.402
.125
Sabit
.342
.673
.508
.611
-.331
1.016
a.PROBIT model: PROBIT (p)= Intercept +
BX.
İşimde karşılaştığım sorunlara olumlu yaklaşırım; ifadesini etkileyen faktörler:
1: Erkek katılımcılar kadınlara göre 0,455 birim
daha az katılmaktadır. Erkekler işte karşılaştığı
sorunlara kadınlara göre daha az olumlu yaklaşmaktadır.
11
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
bir üst sınıfa çıktıkça katılma
(2013) ve Yoleri ve Bostancı (2012)’nın yaptıkları
İNCELENMESİ
2: Her yaş grubu
oranı 0,172 birim artmaktadır. Yaş Murat
arttıkça
katı- Hakan
çalışmalarda
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ erkek akademisyenlerin tükenmişlik
lımcılar İşlerinde karşılaştıkları sorunlara
olumlu düzeyleri kadınlardan daha yüksek bulunmuştur.
yaklaşmaktadır.
Bu çalışmada katılımcının cinsiyeti yalnızca işimde
1
karşılaştığım sorunlara olumlu yaklaşırım maddesi
3: Eğitimdeki değişim katılma oranını 0,138 birim
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi üzerinde etkiliüzerinde
etkili
değildir.
Diğerleri
azaltmaktadır. Eğitim
arttıkça
katılımcılar
sorunlara
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
dir.hazırlanan
Kadınların
tükenmişlik
düzeyleri erkelerden
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak
çalışmada
ANOVA modeli
olumlu yaklaşmaktadır.
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
yüksek bulunmuştur.
SONUÇ ve DEĞERLENDİRME
Yaş ile tükenmişlik düzeyi arasındaki ilişki inceedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
fiyatlarının genel
düşüş
varılmaktadır.
Sonuç ve
olarak
tüketim
lendiğinde
Konakay
Altaş
(2011), duygusal
Katılımcıların çoğunluğu
bayseviyesinde
ve 34-44
yaşgözlendiği
aralı- sonucuna
ğındadır. Büyük bir kısmı Eğitim fakültelerinden tükenmenin genç akademisyenlerde daha fazla
olduğunu belirlemiştir. Başka bir çalışmada Helmezun olmuştur.
vacı ve Turhan (2013) yaşla birlikte duygusal
- Faktör analizi ECONOMETRIC
sonucu 4 faktör
belirlenmiştir:
ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
tükenmenin de arttığını tespit etmiştir. Budak
ve Sergevil (2005) ve Yoleri ve Bostancı (2012)
oYaptığım işin beni tükettiğini düşünüyorumHOUSES
ise çalışmalarında tükenmişliğin yaş değişkenine
Abstract:
In this study
using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
oİşimden dolayı
insanlara
dahaprepared
tepkilibydavrathe consumption of electricity and natural gas göre
used infarklılaşmadığını
industry and houses tespit
is statistically
etmiştir. Çalışmamızanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
nıyorum
da katılımcının
yalnızca
yaptığım işin beni
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
were applied yaşı
and the
research was
tükettiğini düşünüyorum maddesi üzerinde etkili
oİşimin beni beslediğini düşünüyorum
değildir Diğerleri üzerinde etkilidir. Katılımcıların
oİşimde karşılaştığım sorunlara olumlu yaklaşırım
yaşı arttıkça yaptıkları işin kendilerini tüketmediği,
Cinsiyet ile tükenmişlik düzeyi arasındaki ilişkiye işinden dolayı insanlara daha az tepki verdiği, işinden
yönelik yapılan bir araştırmada araştırmasında hoşnut olmadığı ve işinin kendisini doyurmadığı
kadınların tükenmişlik düzeylerinin erkeklerden ve işte karşılaştığı sorunlara olumlu yaklaştıkları
daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır (Pur- görüşünde oldukları saptanmıştır.
vanova ve Muros, 2010). Bununla beraber GhorBireylerin tükenmişlik düzeyinde etkili olan fakpade, Lackritz ve Singh, (2007) de çalışmalarında
törlerden biride eğitimdir. Bu konuda literatürde
kadın akademisyenlerin tükenmişlik düzeylerinin
farklı sonuçlar ortaya koyulmasına ve çalışmaların
erkeklerden daha yüksek olduğunu tespit etmişbüyük çoğunluğunun eğitim arttıkça tükenmişlikle
tir. Erkek ve kadın akademisyenlerin tükenmilik
mücadelede başarının artacağı ve eğitim düzeyi
düzeylerine ilişkin farklı sonuçlar yapılan çeşitli
ile tükenmişlik arasında ters bir ilişki olacağı
araştırmalarda yer almıştır. Örneğin, Olorunsola,
varsayımında bulunmalarına rağmen, sonuçlara
12
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
bakıldığında
eğitim arttıkça tükenmişliğinİNCELENMESİ
de
Açısından Önemi, Yönetim ve Ekonomi 15
(1): 131-148
arttığı gözlenmektedir. Bu sonuç eğitim
Murat arttıkça
KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
stres yaratan durum ve sorumluluklarlaGüven
karşılaşma
BÄHRER-KOHLER, S., (2012). Burnout for
1
olasılığının artması ile de açıklanabilir
(Çimen,
Kilis 7 Aralık
experts: Prevention in the context of living
2000; Maslach ve diğ., 2001’den akt: Arı ve
and working. Switzerland: Springer Science
Bal., 2008). Çalışmamızda
katılımcıların
eğitim
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
analiz edilmesi
& istatistiksel
Businessolarak
Media
Farklı analizetkili
teknikleri
düzeyinin tüm şeklindedir.
faktörler üzerinde
olduğu
BUDAK,
G.,fiyatlarının
SÜRGEVİL,
O., (2005). Tükenve konutlarda eğitim
göre elektrik
ve doğalgaz
tespit edilmesi
tespit edilmiştir.Sanayi
Katılımcıların
seviyeleri
göre de
gidilmiştir. Elde
vesonuca
Tükenmişliği
Etkileyen Örgütsel
arttıkça yaptıkları
işinbulgular
kendilerini
tükettiğini
ifadeiçin tüketim mişlik
edilen
sonucunda;
sanayi sektörü
aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
gözlendiği sonucunaFaktörlerin
varılmaktadır. Sonuç
olarak tüketim
Analizine
İlişkin Akademik
ettikleri tespit edilmiştir.
Buseviyesinde
durumudüşüş
yukarıda
Personel Üzerinde Bir Uygulama, D.E.Ü.
ifade edildiği biçimde akademisyenlerin yoğun
İ.İ.B.F. Dergisi, 20 (2): 95-108
çalışma hayatı ve üzerlerine aldıkları önemli
sorumlulukların yol açtığını ifade edebiliriz.
Çalışmadan elde
-
ÇAVUŞ,
M.F., GÖK,
KURTAY, F., (2007).
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS T.,
PRICES
Tükenmişlik: meslek yüksekokulu akademik
HOUSES
edilen diğer sonuçlar şöyledir;
personeli üzerine bir araştırma, Ç.Ü. Sosyal
by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Yaptığım işinAbstract:
beni tükettiğini
düşünüyorum
Enstitüsü
Dergisi, 16 (2): 97-108
the consumption of electricity and natural gas used inBilimler
industry and
analyzed.faktörlerden
ANOVA modelen
wasönemlisi;
applied to the study prepared with the use of different
ifadesini etkileyen
were applied
and the research
ÇİMEN,
M., (2000).
Türk was
Silahlı Kuvvetleri
yaş grubudur.made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
Sağlık Personelinin Tükenmişlik, İş Doyumu,
Kuruma Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetlerine
İlişkin Bir Alan Araştırması, Doktora Tezi, T.
C. Genelkurmay Başkanlığı Gülhane Askeri
Tıp Akademisi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Sağlık Hizmetleri Yönetimi Bilim Dalı
- İşimden dolayı insanlara daha tepkili davranıyorum ifadesini etkileyen faktörlerden en
önemlisi; eğitimdir.
- İşimin beni beslediğini düşünüyorum ifadesini
etkileyen faktörlerden en önemlisi; eğitimdir.
EDELWICH, J., BRODSKY, A., (1980). BurnOut: Stages of Disillusionment in the Helping
Professions. Human Sciences Press, NY
- İşimde karşılaştığım sorunlara olumlu yaklaşırım ifadesini etkileyen faktörlerden en
önemlisi cinsiyettir.
GILLESPIE, N.A., WALSH, M., WINEFIELD, A.H., DUA, J., STOUGH, C., (2001).
Occupational Stress in Universities: Staff
Perceptions of the Causes, Consequences
KAYNAKLAR
ARI, SAĞLAM, G., BAL, ÇINA, E., (2008).
Tükenmişlik Kavramı: Birey ve Örgütler
13
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
Moderators of Stress, Work&Stress,
15 SHIROM, A., EZRACH Y.,
İNCELENMESİ
(2003). On The
Validity of Burnout, Depression
Murat KORKMAZ, Hakan Discriminant
AÇIKGÖZ
and Anxiethy: A Re-Examination Of The
Güven
KAYABAŞI, Y., (2008). Bazı Değişkenler
Açısından
Burnout Measure, Anxiety, Stres and Coping,
1
Kilis 7 Aralık
Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik
Düzeyleri,
XVI (1): 83-97
Sosyal Bilimler Dergisi, sayı: 20: 194.
TUĞRUL,
B., ÇELİK,
E.,edilmesi
(2002). Normal Çove konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak analiz
MASLACH, C.,şeklindedir.
SCHAUFELI,
W.B.,
LEITER,
Farklı analiz
teknikleri
cuklarla Çalışan Anaokulu Öğretmenlerinde
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri
uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
M.P., (2001).
Job Burnout.
Annual
Review
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik Tükenmişlik,
ve doğalgaz fiyatlarının
tespit edilmesi
Pamukkale
Üniversitesi Eğitim
Psychology,yönünde
52: 397-422
hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
Fakültesi Dergisi, 12, ss. 1-11
genel seviyesinde
MASLACH, C.,fiyatlarının
SCHAUFELI,
WILMAR
B., sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
TÜMKAYA,
S., (1999). Çukurova Üniversitesi
LEITER, M.P., (2001). Job Burnout, Annual
Öğretim
Tükenmişlik Düzeyleri,
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut, Elemanlarının
Anova, TUİK, Fiyat
Reviews of Psychology, 52: 397-422
4. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri
4, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim
NAKTIYOK, A., ECONOMETRIC
KARABEY, C.N.,
(2005). İşANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDINGSendromu,
TO CONSUMPTION
RANGES IN
TERMS OF
INDUSTRYNo.
AND51: 47-60
Fakültesi
Yayınları;
koliklik Ve Tükenmişlik
Atatürk
HOUSES
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,
WARD, B.K., (2009). The impact of personal and
2: 179-198 Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
the consumption of electricity and natural gas used in
industry and houses
is statistically
organizational
factors
on school administrators’
Dissertation
for was
the Degree Doctor
REDDY, G.L., (2007).
Special
education
teachers:
techniques
for analysis.
Moreover,
tests of hypothesisburnout.
were applied
and the research
of Philosophy, The University of Texas San
Occupational stress, professional burnout
Antonio
& job satisfaction. New Delhi: Discovery
Publishing House
YAN, Z., JIAN-XIN, W., (2007). The Burnout
Phenomenon of Teachers Under Various
SAĞLAM, ÇİÇEK, A., (2011). Akademik persoConflicts. US-China education Review, 4
nelin sosyo-demografik özelliklerinin tüken(1): 37-44
mişlik düzeyleri ile ilişkisi, Mustafa Kemal
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,
YENİÇERİ, Ö., DEMİREL, Y., SEÇKİN, Z.,
8 (15): 407-420
(2009). Örgütsel Adalet İle Duygusal Tükenmişlik Arasındaki İlişki: İmalat Sanayi
SHIROM, A., (1989). Burnout in Work OrgaÇalışanları Üzerine Bir Araştırma, Karamanization, Editörler: C.L. Copper ve I. Ronoğlu Mehmetbey Üniversitesi İİBF Dergisi,
bertson, International Review of Industrial
11(6): 83-99
and Organizational Psychology, Wiley, New
York. pp: 26-48
and
(1): 53-72
14
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
Yazar Notu: Bu çalışma 3-4 Eylül 2015 TarihinİNCELENMESİ
de İstanbul ili Pekom KongreMurat
Merkezinde
düzenlenen 2. Uluslararası Farklı
Şiddet
Boyutları ve Toplumsal Algı
Kongresinde
1
Poster Bildiri Olarak Sunulmuştur. Makale
: 2012-2014
TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ise sunulanÖzet
poster
çalışmasının
geliştirilmiş
ve genişletilmiş
halidir.
şeklindedir.
Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
HOUSES
15
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
EXTENDED ABSTRACT
Meaning and importance: The
concept of burnout, which recently has been faced by many occu1
pations and which negatively affects employees’ efficiency and productivity, can be also suggested
Özet effect
: 2012-2014
Yılları arasındaki TUİK
bu çalışma,
sanayi
to have significant
on academicians,
whoverileri
are kullanılarak
engaged hazırlanan
in a busy
working
environment with
high levels of human
relations
andteknikleri
communication.
Purpose:
The study
to determine the
şeklindedir.
Farklı analiz
kullanılarak hazırlanan
çalışmada
ANOVAaims
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
occupational burnout levels of academicians and to detect whether burnout levels vary by certain
socio-demographic
variables
(gender,
education
Scope:
This study
yönünde
hareket edilmiş
olup, age
yapılanand
istatistik
bulgularalevel).
göre de sonuca
gidilmiştir.
Elde is constrained
with 830 academic staff members working in the faculties of economics and education in private
universities located
the
provinces
of Istanbul,
Izmir,
and Bursa. Method: A questionnaire
aralığıin
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda da
azalmaAnkara
with a scale wasAnahtar
used Kelimeler
in the research.
The first
part Sanayi,
of theKonut,
questionnaire
questions about
Tüketim,
Anova, TUİK,included
Fiyat
the demographic characteristics of the participants while the second part included 22 questions to
determine their occupational
attitudes. The reliability coefficient of the questionnaire was found to
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
be 0.924. Descriptive
statistics,
reliability analysis,
ANOVA
and
Regression
Analysis were used
HOUSES
within the scope of the analysis. PASW 18.0 software was used for the analysis of the data obtained
In this study
prepared by
of TSI
to the years and
of 2012-2014,
in the research. Abstract:
A significance
threshold
ofusing
0.05data
was
set belonging
for the relations
differences among the
analyzed.
ANOVA
was applied to were
the study
prepared
with51.6%
the use were
of different
variables. Findings:
48.4%
ofmodel
the participants
female,
and
male. 21.3% of the
participants were
between
23 and 33
age,
40.8% electricity
were between
made
more comprehensive.
Theyears
purposeofwas
to determine
and natural34
gasand
prices44 years of age,
and 37.8% were above 45. As for the education levels of the participants, 66.7% were graduates of
faculties of education, and 33.3% were graduates of faculties of economics. The variable of gender
was found to have an effect on the first 3 dimensions of the scale which was applied to determine
the burnout levels of the participants whereas the variable of age had an effect on all factors except
the first one. On the other hand, the variable of education was found to have an effect on all factors
of the scale. Compared to the women, more men reported that their job exhausted them, and this
situation was found to be directly proportional to the age and education level. Compared to men,
more women reported that they behaved with stronger reactions towards others due to their job, and
this situation was found to be inversely proportional to age and directly proportional to education
level. Compared to women, more men reported that their job developed them, and this situation was
found to be inversely proportional to age and directly proportional to education level. Compared to
men, more women reported that they approached positively towards problems related to their job,
and this situation was found to be directly proportional to age and education level. Conclusion: In
consequence of the study, it was found that the variables related to the participants (age, gender,
16
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
ID:13 K:02
Online 2149-2492
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISOTRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(MARKA
PATENT
(2015/03942-2015-GE-17393)
varied by many sub-dimensions
of the scale for burnout levels.
İNCELENMESİ
education level)
Furthermore, the
regression analysis revealed that increases
in the age
didAÇIKGÖZ
not cause occupational burnout in the parMurat KORKMAZ,
Hakan
ticipants, the participants responded Güven
less to
the people due to their work, they were not pleased and
satisfied with their jobs, and they
approached positively to the problems they faced in their jobs.
1
Besides, it was found that as the level of education increased, the participants were more exhausted
Özethad
: 2012-2014
Yılları
arasındaki in
TUİK
verileri
kullanılarak
hazırlananothers,
bu çalışma,
sanayi
by their jobs, they
stronger
reactions
their
behaviors
towards
their
job satisfied them
more, and they şeklindedir.
approached
more
positively
towards problems.
Farklı
analiz
teknikleri kullanılarak
hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
HOUSES
17
UHEYAD
TEKNOLOJİK YAPIYA GÖRE İMALAT SANAYİ REKABET GÜCÜNÜN
ÖLÇÜMÜ: TÜRKİYE ve ÇİN ÖRNEĞİ1
MEASURING THE COMPETITIVENESS MANUFACTURING INDUSTRY
BY TECHNOLOGY STRUCTURE: THE CASE OF TURKEY AND CHİNA
Dilek ŞAHİN
Cumhuriyet Üniversitesi Yıldızeli Meslek Yüksek Okulu, Sivas / Türkiye
Öz: Rekabet gücü kavramı, bir ülkenin dünya mal ve hizmet
ticaretinde sahip olduğu payı göstermektedir. Rekabet gücü
kavramı sadece ülkeler için değil, firmalar ve endüstriler içinde
geçerlidir. Ancak küreselleşen dünyada ulusal rekabet gücü
daha fazla önem kazanmıştır. Rekabet gücünün belirleyicileri
fiyat ve fiyat dışı unsurlar olarak incelemektedir. Rekabet
gücünün ölçülmesinde Balassa (1965) tarafından geliştirilen
Balassa Endeksi ve türevleri kullanılmaktadır. Birleşmiş
Milletler tarafından yapılan sınıflandırmaya göre teknoloji
düzeyine göre mallar standart teknolojili, ara teknolojili ve
ileri teknolojili mallar olarak üçe ayrılmaktadır. Bu çalışmada
Türkiye ve Çin’in imalat sanayi rekabet güçleri teknoloji
düzeylerine göre analiz edilmiştir. Çalışmada Balassa tarafından geliştirilen Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler
Yaklaşımı kullanılmıştır. Çalışmada sonuç olarak Türkiye
ve Çin’in standart teknolojili mallarda rekabet gücünün
yüksek olduğu görülmüştür. Ara teknolojili mallarda hem
Çin’in hem de Türkiye’nin rekabet gücü düşük olmakla
birlikte artma eğilimi gösterdiği görülmektedir. Türkiye’nin
ileri teknolojili mallarda rekabet gücünün düşük olduğu
görülmüştür. Çin’in ileri teknolojili mallarda Türkiye’ye
göre rekabet gücünün yüksek olduğu görülmüştür.
Abstract: The concept of competitiveness show that share
the world with goods and services trade a country. The
concept of competitiveness not only for the country, it is
available in firms and industries. But globalized world,
national competitiveness has become more important. It
investigates price and non-price factors as determinants
of competitiveness. The measurement of competitiveness
is used Balassa (1965) developed by Balassa Index and
derivatives. According to the classification made by the
United Nations, the technology level of goods is divided
into three as standard technology, intermediate technology and high-tech technology goods. In this study, It was
analyzed according to their level of technology Turkey
and China’s manufacturing industry competitiveness. In
this study, Revealed Comparative Advantage approach
developed by Balassa is used. In this study, consequently
ıt was found to be high the competitiveness of standard
technology goods in Turkey and China. Although the low
competitiveness, ıt is observed that tend to increase intermediate technology goods both Turkey and China. It was
observed low competitiveness hig-tech goods in Turkey. It
was found to be high competitiveness China’s high-tech
goods in accordance with Turkey.
Anahtar Kelimeler: Rekabet Gücü, Teknolojik Sınıflandırma, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler, İmalat Sanayi
Key Words: Competitiveness, Technology Classification,
Revealed Comparative Advantage, Manufacturing
Doi: 10.17373/UHEYAD.2015512903
(1) Sorumlu Yazar: Dilek ŞAHİN, Cumhuriyet Üniversitesi Yıldızeli Meslek Yüksekokulu Finans-Bankacılık ve
Sigortacılık Programı, Sivas/Türkiye dilek58sahin©hotmail.com Geliş Tarihi / Received: 03.04.2015 Kabul Tarihi/
Accepted: 11.08.2015 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar
Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
18
1.GİRİŞ
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
K:02 Issue: 05 Year: 2015
July / August / SeptemberID:13
- Summer
& (Economy) ID:50 K:03
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
(ISO 9001-2008 Belge
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
/ Document No: 12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
göre yapılan hesaplamalar sonucunda Türkiye ve
İNCELENMESİ
Çin’in
standart teknolojili mallarda rekabet gücü
AÇIKGÖZ
Ticaretin giderek serbestleştiği, iletişimin
hızyüksek
bulunmuştur. Ara teknolojili mallarda ise
Güven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
landığı, yenilik ve teknoloji gereksiniminin
art1
iki ülkede Bölümü
rekabet gücü düşük olmakla beraber
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
tığı ve ekonomik entegrasyonların
yaygınlaştığı
yükselme eğilimi içindedir. İleri teknolojili mallarda
günümüz dünyasında
firmalar kadar sektörlerin,
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriTürkiye’nin
bu gücü
çalışma,
sanayi olmakla beraber
rekabet
düşük
sektörler kadar ülkelerinde
rekabetdoğalgaz
içinde olduğu
Çin’in
bu sektörde
rekabetmodeli
gücünün Türkiye’ye
hazırlanan
çalışmada ANOVA
görülmektedir. uygulanmıştır.
Rekabet gücü
aslında
Ayrıcakavramı
hipotez testleri
göre daha yüksek olduğu görülmüştür.
Sanayi
ve konutlarda
tüketim
sadece ülkeler için
değil,
firmalar
ve aralıklarına
endüstriler
içinde geçerlidir.
Ancak
dünyada
2.Rekabet
Gücüelektrik
Kavramı
edilen
bulgularküreselleşen
sonucunda; sanayi
sektörü için tüketim
aralığı arttıkça,
ve doğalgaz
firma ve endüstrilerin
dış ticarete açık olması ve
Küreselleşme süreci ile birlikte başlayan yeni
bağlı oldukları ülkeleri
temsil etmeleri nedeniyle
dönemde, sınırlar arası ekonomik ilişkiler ve
ulusal rekabet gücü daha fazla önem kazanmıştır.
uluslararası ekonominin entegrasyonu büyük
Rekabet gücü kavramı, ülkenin ihracat yeteneği,
NATURAL GAS
PRICES
ölçüdeAND
güçlenmiş;
üretim
faktörlerinin, mal ve
TO CONSUMPTION
üretim kaynaklarıACCORDING
ve doğal kaynakların
etkinRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
hizmetlerin akışkanlığındaki artış, dünya ekokullanılması ve ülkedeki yaşam standartlarının
nomisindeki ekonomik bağlantıların genişleyip
Abstract:
In this study
prepared bykapsausing data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
artırılmasını sağlayan
verimlilik
artışlarını
in industry and houses
is statistically
derinleşmesine
yol açmıştır.
Bu durum rekabet
yan çok boyutluanalyzed.
bir kavramdır.
Rekabet
gücünü
ANOVA model
was applied
to the study prepared with the use of different
gücünün
were önemini
applied andartırmıştır.
the research was
ölçmek amacıyla
Karşılaştırmalı
madeAçıklanmış
more comprehensive.
The purpose was to determine electricity and natural gas prices
Üstünlükler Endeksi, Ticari Performans Endeksi, Rekabet gücü kavramının ne olduğu konusunda
Ticaret Çakışması Endeksi, Ticaret Entropi En- literatürde henüz bir tanım birliği bulunmamaktadır.
deksi, Uygunluk Katsayısı Endeksi, Net İhracat Rekabet gücü kavramı ele alınan alana (firma,
Endeksi gibi çok sayıda endeks kullanılmaktadır. endüstri ve ülke) rekabet gücünü belirlemede
Rekabet gücünü belirleyen faktörler arasında kullanılan ölçütlere ve bakış açısına bağlı olarak
makroekonomik performans, verimlilik, maliyet, (mikro veya makro) bağlı olarak farklı biçimlerde
kalite ve standartlara uygunluk, reel döviz kuru, tanımlanmaktadır (Aktan ve Vural, 2004: 11).
birim emek maliyeti, dış ticaret göstergeleri ve Genel olarak rekabet gücü, ülkelerin serbest ve
uluslararası ticarette açıklık düzeyi ve altyapı yerleşik pazar koşulları altında vatandaşlarının reel
gelmektedir. Bu çalışmada, Türkiye ve Çin’in gelirlerini artırmaya çalışırken aynı anda ürettiği
imalat sanayi rekabet gücü teknolojik sınıflandır- ürün ve hizmetleri uluslararası pazarlara sunabilmaya göre analiz edilmiştir. Çalışmada Birleşmiş mesi ve bunda başarılı olabilmesidir (Çivi, 2001:
Milletlerin teknoloji sınıflandırması kullanılmıştır. 22). Diğer bir ifadeyle rekabet gücü kuruluşların,
Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksine sanayinin, bölgenin ve ülkenin uluslararası reka19
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
bette göreceli olarak daha yüksek gelir ve istihdam
bulunmakla birlikte, rekabet gücünün kaynakları
İNCELENMESİ
düzeyindeki üretim gücü olarak tanımlanmaktadır.
tabloAÇIKGÖZ
1’de görülmektedir. Tablo 1’e göre rekabet
Küresel ekonomide rekabetçi olmakGüven
ve rekabeti
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
gücünün
temel kaynakları arasında teknoloji, besürdürmek sürekli değişen pazar1Kilis
ortamında
üstün
7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
şeri sermaye, örgütsel yapı, sermaye ve finansal
konum alarak mal ve hizmet farklılaşması, kaÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerisektör
kullanılarak
hazırlanan bu
çalışma, sanayi rolü ve rekabet
ve devletin
ekonomideki
lite, hız ve teknik
açıdan avantaja sahip olmaya
şeklindedir.
Farklı
teknikleri
kullanılarakgücü
hazırlanan
çalışmada ANOVA modeli
bağlıdır. Rekabet
gücünün
çokanaliz
sayıda
kaynağı
gelmektedir.
Tablo 1. Rekabet Gücünün Kaynakları
Gücünün
Kaynakları
fiyatlarının genel seviyesindeRekabet
sonucuna
varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Teknoloji
Beşeri
Örgütsel Yapı
Sermayenin
Devletin
Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK, Fiyat Ekonomideki Rolü
1.İnovasyon ve Anahtar
Sermayenin
Önemi
ve Finansal
teknoloji stratejisi Önemi
1.Takım çalışması ve Sektör
ve Rekabet Gücü
2.Bilgi ve iletişim 1.Beşeri
kümelenmeler
1.Finansal
1.Kamu mallarının
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY ANDpiyasaların
NATURAL istikrarı
GAS PRICES
teknolojisi
sermayenin yapısı
2.Örgütsel
temini
2.Eğitim, öğretim ÖğrenmeHOUSES
ve firma içi
2.İhraç piyasalarına
ve kalkınma
ilişkiler
destek
3.Sanayi politikası
Kaynak :
Kumar
ve Chadee,
2002:
5-19 tests of hypothesis
açısından
olan
mal ve
techniques
for analysis.
Moreover,
were daha
appliedçekici
and the
research
washizmetleri üretme
ve satma yeteneği olarak tanımlamıştır. Ayrıca
girişimcilerin de ürün ve hizmetleri tasarlama,
üretme ve fiyatlandırma aşamalarında rakiplerine göre üstünlük kazanmalarının gerekliliğine
dikkat çekilmiştir (Akiş, 2008: 22). Kibritçioğlu
(1996)’na göre firma düzeyindeki uluslararası
rekabet gücünün belirleyicileri, ülkelerin ihracatını
teşvik eden ve ithalatı caydıran yapay rekabet gücü
yaratan politika ve önlemler hariç tutulduğunda
firmaların maliyetlerini, ürünlerinin fiyatlarını ve
ürün kalitesi, firma/sektör/ülke imajı ve servis
gibi fiyat dışı rekabet unsurlarını etkileyen tüm
etkenlerdir.
Rekabet gücü kavramının literatürde; firma, endüstri ve ulusal(ülke-uluslararası) düzeyde olmak
üzere üç farklı düzeyde ele alınarak tanımlandığı
görülmektedir. Rekabet gücü kavramı üzerine
yapılan en basit ve anlaşılır tanımlama firma
düzeyinde rekabet için yapıldığı görülmektedir.
Firma düzeyinde rekabet gücü piyasa koşullarında
firmaların kârlılıklarını artırarak büyümeye devam
etmeleri olarak tanımlanmaktadır (Albayrak ve
Erkut, 2010: 138). Dünya Ekonomik Forumu
(World Economic Forum-WEF)’nun rekabet
gücü tanımı firma düzeyindedir. WEF, firma
düzeyinde rekabet gücünü firmaların rakipleri
ile karşılaştırıldığında fiyat ve fiyat dışı nitelikler
20
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Endüstri düzeyinde rekabet gücü ise bir endüstedebilme gücünün incelenmesinde
İNCELENMESİ
uluslararası
rinin rakipleri ile aynı ya da daha ileri
seviyede
pazar
payı, ticaret bilançosu, üretim ve istihdam
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
bir verimlilik düzeyine ulaşması, buGüven
verimlilik
gibi çok sayıda gösterge kullanılmaktadır.
düzeyini sürdürme yeteneği ya1Kilis
da7 rakipleri
ile
Şekil 1’deBölümü
firma, endüstri ve uluslararası düaynı ya da rakiplerinden daha düşük maliyetle
zeyde rekabet gücü kavramı açıklanırken önem
: 2012-2014 Yılları
arasındaki 1992:
üretme ve satmaÖzet
yeteneğidir
(Markusen,
verilenistatistiksel
konularolarak
gösterilmiştir.
analiz edilmesi Bu bağlamda
8). Aynı endüstride
rekabetFarklı
edenanaliz
firmaların
birbirşeklindedir.
teknikleri
firma,
endüstri ve uluslararası düzeyde rekabet
uygulanmıştır.
hipotez testleri uygulanarak
lerine karşı rekabet
avantajıAyrıca
sağlayabilmeleri
için
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
gücünü
gösteren
bir piramit
yer almaktadır. Şekil
ürettikleri ürünlerin
rakip
firmaların
ürünleriyle;
yönünde
hareket
edilmiş olup,
yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
1’de firma düzeyinde tanımlamadan uluslararası
kalite, fiyat ve müşteri
memnuniyeti bakımından
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim
düzeyde
tanımlamaya
geçildikçe
önem verilen
yarışabilecek düzeyde
aralığı Kwolması
cinsindengerekmektedir.
yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
konu sayısının arttığı ve tabana doğru inildikçe
Ülke rekabet gücü ise, ülkenin firmaları için daha
rekabet gücü kavramının daha kapsamlı bir hal
fazla değer yaratmasını ve insanları için daha
aldığı görülmektedir. Maliyet, fiyat avantajı ve
fazla refahın sürdürülmesini
sağlayan çevrenin
verimlilik, fiyat dışı rekabet avantajı firma düzeACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
oluşturularak sürdürülme yeteneğidir (Atik, 2005:
yindeki rekabet gücünü yansıtırken; bunlara dış
21). Bir ulusun rekabet gücü, düzenli ve serbest
ticaret performansı eklendiğinde endüstriyel rekabet
the consumption
of electricity
and natural gas used
in industry
houses
is statistically
piyasa şartları altında
halkın reel
gelirini artırırken
gücüne;
kişi and
başına
reel
mili gelir performansı ve
bir yandan da uluslararası
piyasalarda
rekabet
yaşam
kalitesi
techniques for analysis.
Moreover,
tests of hypothesis
were
applied performansı
and the researchdâhil
was edildiğinde ise
edebilirliği olan mal ve hizmetleri üretebilme
uluslararası rekabet gücü kavramına ulaşılmakyeteneği ile doğrudan bağlantılıdır (Gürpınar,
tadır. Firma ve endüstri düzeyinden uluslararası
2007: 21). Ulusal(ülke) rekabet gücünün özeldüzeye geçildiğinde makroekonomik konuların
liklerini şu şekilde sıralayabiliriz (Çivi, 2001:
daha fazla önem kazandığı dikkat çekmektedir.
25): a) Rekabet gücüne sahip olmanın amacı,
Bu bağlamda dar anlamda rekabet gücü firma
ülkedeki yaşam standartlarını ve vatandaşların
düzeyinde (mikro), geniş anlamda rekabet gücü
refahını sağlamaktır. Bu artışlar ticaret, yatırım
ise, uluslararası düzeyde (makro) rekabet gücüne
ve üretim gibi faaliyetlere önem vererek ülkedeki
karşılık gelmektedir.
tüm kurumlar arasındaki dayanışmanın sağlanmasıyla olmaktadır.
b)Ürün ve hizmetlerin üretilip dağıtılmasında
rakip ülkeleri yakalayabilmek için ülkenin kendine has özellik, yetenek ve potansiyellerine
odaklanması gerekmektedir. c) Ülkenin rekabet
21
UHEYAD
Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi
Temmuz / Ağustos / Eylül – Yaz Dönemi Sayı: 05 Yıl:2015
International Refereed Journal of Research on Economics Management
JEL CODE: J14-J18-M2-M40-N30 ID:50 K:03
UHEYAD
EKONOMİ
YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISOULUSLARARASI
14001-2004 Belge HAKEMLİ
No / Document
No: 12880)
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
(2015/03942-2015-GE-17393) Temmuz
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
i başına reel mili gelir performansı ve
daha fazla
July /önem
August /kazandığı
SeptemberID:13
-dikkat
Summer
am
kalitesi
performansı
dâhil
çekmektedir. Bu
dar anlamda
JELbağlamda
CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
ldiğinde ise uluslararası rekabet gücü
rekabet gücü firma
(mikro),
ISSNdüzeyinde
Print: 2148-8207
Online 2149-2492
vramına ulaşılmaktadır. Firma (ISO
ve 9001-2008
geniş Belge
anlamda
rekabet
gücü &
ise, 14001-2004
No
/ Document
& ISO
ISO
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879
No:
düstri düzeyinden uluslararası düzeye
uluslararası düzeyde
(makro)
rekabet
(MARKA
PATENT
NO: TRADEMARK)
ildiğinde makroekonomik konuların
gücüne karşılık gelmektedir.
(2015/03942-2015-GE-17393)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ FİYATLARININ
EKONOMETRİK AÇIDAN
Şekil
Rekabet
Gücü Kavramları
Piramidi
Şekil1. 1.
Rekabet
Gücü Kavramları
Piramidi
(Xj /Xj ) : j ülkesinin t döneminde k malı ihraİNCELENMESİ
kt
t
catının
toplam ihracatı içindeki payı,
AÇIKGÖZ
Maliyet ve Fiyat Avantajı
(1)
1+Verimlilik
(2)
(XwYönetmeni
/ Xw )
1
kt
t
: w ülkesinin t döneminde k malı
ihracatı içindeki payını gös-
FİRMA
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi, Elektrik-Enerji
ihracatının Bölümü
toplam
termektedir.
2+Fiyat-Dışı RekabetÖzet
Avantaj
(3)
endeksinin
kısmı,
malın (sektörün)
3+Dış Ticaret Performansı
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakAKÜ
hazırlanan
çalışmada pay
ANOVA
modeli
ENDÜSTRİ
(4)
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez
testleri uygulanarakulusal
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
ihracattaki payını (%); payda kısmı ise, söz
Sanayi
ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
4+Kişi Başına Reel Milli
Gelir
konusu göre
malın
(sektörün)
dünya
de sonuca
gidilmiştir.
Elde toplam ihracaPerformansı
(5)
tındaki payını göstermektedir. Balassa tarafından
5+Yaşama Kalitesi Performansı
fiyatlarının genel seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
ULUSLARARASI
(6)
geliştirilen
bu formülde, bir endüstrideki ihracatın
Kaynak: Aktan ve Vural,
2004:Kelimeler
12
toplam
ihracatı
içindeki
Anahtar
: Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,ülkenin
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK, Fiyat
payı hesaplaKaynak: Aktan ve Vural, 2004: 12
nıp, aynı endüstrideki dünya ihracatının toplam
Endeksi,
Ticaret
Entropi
Endeksi,
dünyaAND
ihracatı
içindeki payına oranlamaktadır.
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
NATURAL GAS PRICES
Uygunluk
Katsayısı
Endeksi,Net
İhracat
. Rekabet Gücü Ölçüm
2.1.Yöntemleri
Rekabet Gücü
Ölçüm Yöntemleri
ACCORDING
TOolarak
CONSUMPTION
RANGES
TERMS OF
INDUSTRY
Endeksi
gruplandırmak
BuINendeks,
ülkenin
bir AND
maldaki (sektördeki)
mümkündür. Bu endekslere HOUSES
yönelik
kabet
gücünü
ölçmek
amacıyla
Rekabet
gücünü
ölçmek
amacıyla
geliştirilen
yurtiçi uzmanlaşmasını dünyanın (bölgenin)
açıklamalar şu şekildedir:
iştirilen
endeksleri;
Açıklanmış
rşılaştırmalı Üstünlükler
Endeksi,
Ticari
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging to the years
of 2012-2014,
endeksleri; Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükuzmanlaşmasıyla
karşılaştırmaktadır.
Elde edilen
formans Endeksi, Ticaret Çakışması the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
ler Endeksi, Ticari
Performans
Endeksi,
Ticaretto the endeks
analyzed.
ANOVA model
was applied
study prepared
withbirden
the usebüyükse
of differenteğer, ülkenin ele
değeri
Çakışması Endeksi,
Ticaret
EntropiTheEndeksi,
alınan alanda
made more
comprehensive.
purpose was to determine
electricity karşılaştırmalı
and natural gas pricesüstünlüğe sahip
Uygunluk Katsayısı Endeksi,Net İhracat Endeksi
olduğu kabul edilmektedir. Endeks değerinin,
olarak gruplandırmak mümkündür. Bu endekslere
birden küçük olması durumunda ilgili ülkenin
yönelik açıklamalar şu şekildedir:
o malın üretiminde rekabet gücünün olmadığı
anlaşılmaktadır.
Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi:
(AKÜ-Revealed Comparative Advantage): Bu
Ticari Performans Endeksi (TPE): Bu endeks ile
endeks, ulusal rekabet gücünün ölçülmesinde
kastedilen ihracatın ithalat karşısındaki göreceli
yaygın olarak kullanılmaktadır. Balassa tarafından
durumudur. Ticari performans rekabet gücünün
geliştirilen endeks şu şekilde formüle edilmektedir
firma, endüstri veya ulusal düzeyde ele alınmasına
(Balassa, 1965: 99-123):
bağlı olarak ölçülebilir. Ticari performans makro
ve mikro düzeyde ele alınabilir. Makro düzeyde
ticari performans dış ticaret dengesi anlamında
ihracat hacmi ile ithalat hacmi arasındaki ilişkiyi
yansıtırken, mikro düzeyde ise belirlenmiş bir
AKÜj kt : (Xjkt /Xj t ) /(Xw kt / Xwt )
AKÜjkt : j ülkesinin t döneminde k malı ihracatında
açıklanmış karşılaştırmalı üstünlüğünü,
22
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
ihracat ile ithalatı arasındaki ilişkiyi
Ticaret çakışması endeksi şu şekilde gösterilmekİNCELENMESİ
endüstrinin
yansıtmaktadır. Ticari performansınMurat
ulusal
dü- Hakan
tedirAÇIKGÖZ
(Yılmaz, 2003: 13):
KORKMAZ,
zeyde ele alınması durumunda ticari Güven
performans
endeksi şu şekilde formüle edilmektedir
(Aktan
1
ve Vural, 2004: 65):
k
istatistiksel
analiz
edilmesi
Bu eşitlikte,
Xiolarak
i malı
ihracatını,
Mi i malı itşeklindedir.
Farklıij analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
j
ij
minkapsamlı
toplam
dolar terimleriyle
k uygulanmıştır.
i
Ayrıca hipotez testleri uygulanarakhalatını,
araştırma daha
haleticaretin
getirilmiştir.
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
çakışma miktarını göstermektedir. Endeks 0 ile
hareket ‘i’
edilmiş
olup, yapılan
Bu eşitlikte; Xij:yönünde
‘j’ ülkesinin
ürünündeki
yıllık
1 arasında
değişmekle
endeks değeri 1’e
elektrik birlikte
ve doğalgaz
toplam ihracatını,
Mij : ‘j’
ülkesinin
ürününfiyatlarının
genel
seviyesinde‘i’
düşüş
gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
yaklaştıkça endüstri-içi ticaret, 0’a yaklaştıkça
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
deki yıllık toplam
ithalatını
i: 1,2,…k;
‘k’fiyatlarda
dünya da azalma meydana gelmektedir.
i
TPE = ∑ X / ∑ M
ise endüstriler-arası ticaretin ortaya çıktığını
Anahtar
Kelimeler
Doğalgaz,
ticaretinde ticarete
konu
olan: Elektrik,
malların
sayısıj
göstermektedir.
: 1,2,…n; ‘n’ ticaret yapan ülkelerin sayısını
göstermektedir. ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
Ticaret
Entropi
Endeksi
(Trade Entropy IndexAND
NATURAL
GAS PRICES
TE): İlgili ülkenin ticaret akışındaki yoğunluğu
HOUSES
Bu endeks, herhangi bir j ülkesi için her hangi bir
ve yayılmayı ölçmek için kullanılmaktadır. Eni malı çeşidi için
hesaplanabileceği
gibibybirden
Abstract:
deks
değerinin
yüksek
çıkması ülkenin ihracat
in industry
and houses
is statistically
fazla mal çeşidi içinde
hesaplanabilir. Dolayısıyla
veya ithalat yapısının yayılma gösterdiğini ifade
techniques
for analysis.
Moreover,
endüstrinin toplam
ihracatının
toplam
ithalatına
electricity
and natural
gas yükseldikçe
prices
etmektedir.
Endeks
değeri
yayılma
oranı ticari performans ölçütünü göstermektedir.
artmaktadır (Yılmaz ve Ergun, 2003: 5-6). Endeks
Firma, endüstri ya da ülke bazında yapılan hesapşu şekilde ifade edilmektedir (Miral, 2006: 35):
lama sonucunda TPE>1 ise ilgili seviyede rekabet
gücünün yüksek olduğunu, TPE<1 olması ilgili
LnX i = ∑ bij ln 1/ bij
endüstrinin ticari performansının zayıf, rekabet
Bu eşitlikte, Bij i ülkesinin j ülkesi ile gerçekgücünün düşük olduğunu gösterir.
leştirdiği ihracat / ithalat oranını göstermektedir.
Ticaret Çakışması Endeksi (Trade Overlap FormulaEndeksi, ithalat ve ihracat için ayrı ayrı değerTO): İlgili endüstrideki ticaretin endüstri-içi mi
lendirdiğimizde aşağıdaki gibi yazılmaktadır
yoksa endüstriler-arası mı olduğunu açıklamaya
(Şimşek vd., 2010: 109).
çalışmaktadır. Endüstri-içi ticaret aynı endüstriye
ait malların hem ithal hem ihraç edilmesini şeklinde gerçekleşmekte ve ekonominin dışa açılma
derecesini göstermektedir.
(
23
)
arası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi
muz / Ağustos / Eylül – Yaz Dönemi Sayı: 05 Yıl:2015
al Refereed Journal of Research on Economics Management
/ August / September - Summer Issue: 05 Year: 2015
UHEYAD
ISSN Print:
2148-8207 Online 2149-2492
/ Document
No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
kemli
Ekonomi
Yönetimi
(MARKA PATENT
NO:Araştırmaları
TRADEMARK)Dergisi
ustos / Eylül
– Yaz Dönemi Sayı: 05 Yıl:2015
(2015/03942-2015-GE-17393)
UHEYAD
ed Journal of Research on Economics Management
/ September - Summer Issue: 05 Year: 2015
ULUSLARARASI
HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
ndüstri
ya da ülke
2003:
ifade
DE: J14-J18-M2-M40-N30
ID:50 5-6).
K:03 Endeks şu şekilde Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
lama
sonucunda Online edilmektedir
Print: 2148-8207
2149-2492 (Miral, 2006: 35):
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
No: 12879
& ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
eentrekabet
gücünün
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
RKA
PATENTilgili
NO: TRADEMARK)
<1 olması
LnX i  bij ln 1/ bij
- Summer
(2015/03942-2015-GE-17393)



ormansının zayıf,
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
lduğunu
gösterir. 2003: 5-6). Endeks şu şekilde ifade
ya
da ülke
ISSN
Print:
2148-8207
Online 2149-2492
i
ülkesinin
j
ülkesi
ile
Bu
eşitlikte,
B
sionucunda
(Trade Overlap edilmektedir (Miral,ij2006: 35):
(ISO
9001-2008
Belge
No
/ Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
gerçekleştirdiği
ihracat
/
ithalat
oranını
(ISO
9001-2008
Belge
No:
12879
&
No:
tüstrideki
gücününticaretin
göstermektedir.
Endeksi,
ithalat
ve
ihracat
ndüstriler-arası
mı
ması
ilgili
(2015/03942-2015-GE-17393)
LnX için
bij ln ayrı
1/ bij değerlendirdiğimizde
i  ayrı
nın çalışmaktadır.
zayıf,
SANAYİ
VE
KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE
aşağıdaki
gibi
yazılmaktadır
(Şimşek
vd.,
nıgösterir.
endüstriye ait
2010: 109):
Bij i ülkesinin j ülkesi ile
edilmesini Bu eşitlikte,
Formülde X ihracatı, M ise ithalatı göstermektedir.
e ihraç
Overlap
İNCELENMESİ
ve ekonominin gerçekleştirdiği ihracat / ithalat oranını
i ticaretin
, 0
göstermektedir.
Endeksi,
ithalat
veaihracat
TEmi   a
İthalatın
ihracattan farkının dış ticaret hacmine
ij  1 ,
stermektedir.
ij ln 1/ aij 
r-arası
mı
AÇIKGÖZ
eksi şu şekilde için ayrı jayrı değerlendirdiğimizde
şmaktadır.
bölünmesiyle net ihracat oranı elde edilmektedir.
aşağıdaki
yazılmaktadır (Şimşek vd.,
j agibi
ij  1
,striye
2003: 13):
ait
2010: 109):
edilmesini
Bu endeksBölümü
+100 ile -100 arasında yer almakta, 1Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
TExi   bij ln 1/ bij 
konominin
M
Xi  Mi 

j
i /
,
,
0

a

1
TEmi   aij ln 1/ aij 
ij
edir.
dır. Endeksin negatif olması ithalatın ihracattan
0 j bij  1 ,  bij  1
Mi i malı
uacatını,
şekilde
j
Özet
: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileribüyük
kullanılarak
hazırlanangösterirken,
olduğunu
pozitif olması ihra13):ticaretin dolar  aij  1
ma
miktarını j
catın ithalattan büyük olduğunu göstermektedir.
,
yine aij ve bij, ülkeler arasındaki
TExi Burada
  bda
ij ln 1/ bij  şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
0Xile M
1 arasında
deks
i
i
ithalatj ve ihracatı göstermektedir.
değeri
1’e
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakDolayısıyla
halepozitif
getirilmiştir.
endeksin
çıkması ele alınan
Burada
aSanayi
b
 1bij, ülkeler arasındaki ithalat
bij  da
1 , yine

ij ve
i malı 0’a 0 
iMi ticaret,
ij
ve
konutlarda
tüketim
aralıklarına
göre
elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
j
tin
dolarticaretin
ler-arası
endüstrinin
uluslararası
piyasalarda
rekabet güyönünde
edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göre de
sonuca gidilmiştir.
Elde
ve
ihracatı
göstermektedir.
Uygunluk
Katsayısı
Endeksi:
Buhareket
endeks ile
miktarını
ktedir.
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
ülkeler arasındaki
Burada
da yine
aij ve bij, ihracat
ilgili
ülkelerin
yapılarının
cünün olduğunu ifade etmektedir.
arasında
fiyatlarının
seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
ithalatbenzerliği
ve ihracatı
göstermektedir.
karşılaştırılmaktadır.
Bugenel
endeks
eğeri
Uygunluk
Katsayısı
Endeksi:
Bu
endeks
ile
i (Trade1’eEntropy
aralığı Kw cinsinden
aşağıdaki gibi gösterilmektedir
(Miral, yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
ret,
ticaret 0’a
akışındaki
2.2. Rekabet Gücünün Belirleyicileri
2006: 35):
ilgili
ülkelerin ihracat yapılarının benzerliği
ayıticaretin
ölçmek için Uygunluk
Anahtar
Kelimeler
Katsayısı Endeksi:
Bu endeks
ile : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
değerinin yüksek ilgili
nximi
ülkelerin
ihracat
yapılarının
karşılaştırılmaktadır.
Bu endeks aşağıdaki gibi
i  1
Rekabet gücünün analizinde önemli bir konuda
at veya ithalat benzerliği karşılaştırılmaktadır. Bu endeks
eösterdiğini
Entropy ifade
n (Miral, 2006:
n
gösterilmektedir
35):
aşağıdaki
gibi
gösterilmektedir
(Miral,
UK  i 1 
Xi Xi i 1
Xi Xi

akışındaki
rekabet gücünü etkileyen fiyat ve fiyat dışı faktörlerin
ğeri yükseldikçe 2006: 35):
mek
için
ılmaz ve Ergun,
IN TERMS OF
INDUSTRY
AND
bilinmesidir.
Rekabet
gücünün
belirleyicilerini;
in yüksek
 nximi
HOUSES

i
1
a ithalat
makroekonomik performans, verimlilik, maliyet,
ni ifade
n
UK  i 1 
Xi Xi i 1 n Xi Xi

ükseldikçe
Abstract: In this study prepared by using data ofkalite
TSI belonging
to the years of
2012-2014, reel döviz kuru,
ve standartlara
uygunluk,
ve Ergun,
analyzed. ANOVA model was applied to the birim
study prepared
the use dış
of different
emek with
maliyeti,
ticaret göstergeleri ve
uluslararası
ticarette
açıklık
düzeyi ve altyapı
electricity
and natural
gas prices



 
 
 
 


Bu eşitlikte, i ülkesinin karşılaştırması yapılan ülke
ya da ülkelere olan ihracatını, n ise karşılaştırması
yapılan ülke veya ülkelerin i ülkesine ihracatını
göstermektedir. Endeks değeri 0 ile 1 arasında
yer almakla birlikte katsayının değerinin yüksek
olması durumunda ülkelerin ihracat yapılarının
benzer olduğu anlaşılmaktadır.
oluşturmaktadır. Bu faktörler aşağıda açıklanmıştır:
Makroekonomik Performans: Ülkelerin rekabet
gücünün tespitinde içinde bulundukları ekonomik
ve sosyal düzeyde son derecede önemlidir. Kişi
başına düşen GSYH’daki istikrarlı artış, işsizlik
oranının düşük düzeyde olması, hane halkının harcanabilir gelir düzeyi ve sosyal yardım miktarı bir
bölgedeki ekonomik aktiviteyi göstermek açısından
son derecede önemlidir (Kotan,2002:4). Makro
ekonomik ortam uluslararası rekabet gücünün
sağlanmasında ön koşul olmakla birlikte uluslararası rekabet gücünün geliştirilmesi bakımından
tek başına yeterli olmamakla birlikte beraberinde
Net İhracat Endeksi: Uluslararası rekabet ölçümünde kullanılan bir başka endeks de net ihracat
endeksidir. Bu endeks net ihracatın göreli büyüklüğünü göstermektedir. Bu endeks şu şekilde
formüle edilmektedir:
(NETXi) : ( X i − M i ) / ( X i − M i ) .100
24
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
kurumsal yapı ve iş ortamı gibi mikro ekonomik
dış ticarette koruma engellerinin
İNCELENMESİ
azaltılması
hususlarında bulunması gerekmektedir
(Bedir, Hakan
kalite
ve standartlara uygunluk ve belgelendirme
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
2009: 19). Ayrıca bu faktörler ülkelerinGüven
gelişmişlik
hususunun önemini artırmıştır. Fiyat dışı rekabet
düzeylerine göre farklılık arz etmektedir.
UHEYAD daha dar anlamda kaliteye dayalı rekabet olarak
1
Elektrik-Enerji Bölümü
adlandırılmaktadır.
Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi
Araştırmaları Dergisi
/ Ağustos / oranı
Eylül – Yaz Dönemi Sayı: 05 Yıl:2015
Verimlilik : Girdilerle çıktılarTemmuz
arasındaki
Özet : 2012-2014
YıllarıRefereed
arasındaki
TUİK
hazırlanan
International
Journal
of verileri
Researchkullanılarak
on Economics
Management
July / August
/ September
- Summer
Issue:
05
Year: 2015
ifade eden verimlilik,
işgücü
piyasasının
esnekDış
pazarlara
ihracat
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak yapabilmek,
analiz edilmesi kaliteli malların
şeklindedir. Farklı analizISSN
teknikleri
kullanılarak
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
Print: 2148-8207 Online
2149-2492
liği, teknoloji veuygulanmıştır.
yenilikler,Ayrıca
altyapı,
girişimcilik,
üretimi
ile
mümkün
olmaktadır.
Dünya piyasalatestleri
uygulanarak
araştırma Belge
daha No
kapsamlı
haleNo:
getirilmiştir.
No hipotez
/ Document
No: 12879
& ISO 14001-2004
/ Document
12880)
(MARKA
PATENT
NO:
TRADEMARK)
Sanayiyapılanması
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit
sanayinin yeniden
gibiaralıklarına
faktörler
rında
rekabetin
artışının
enedilmesi
önemli gereklerinden
(2015/03942-2015-GE-17393)
tarafından belirlenmektedir.
biri de
kalitedir
(Atik,2005:
60). Kalite unsuru
edilen bulgular
sonucunda;
aralığı
arttıkça,artırmıştır.
elektrik veFiyat
doğalgaz
hususunun
önemini
dışı
yeniden
yapılanması
gibisanayi
faktörler
fiyatlarının
genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuçseviyesi,
olarak tüketim
rekabet
daha
dar anlamda
kaliteye
dayalı
tarafından
belirlenmektedir.
ülkelerin
gelişmişlik
ürünlerin kalitesiyle
Maliyet: Üretimaralığı
maliyetleri,
uluslararası
Kw cinsinden
yükseldikçe, rekabet
meydana
gelmektedir.
rekabet
olarak adlandırılmaktadır.
fiyatı,
maliyeti
ihracat performansı,
Dış
pazarlara
ihracat verimliliği,
yapabilmek, kaliteli
Maliyet: Üretim maliyetleri, uluslararası
gücünü fiyat-maliyet
ilişkisi
bakımından
doğrudan
Anahtar
Kelimeler
Sanayi,üretimi
Konut, Anova,
TUİK, olmaktadır.
Fiyat
rekabet
gücünü
fiyat-maliyet
ilişkisi Tüketim,
malların
ile mümkün
ihracat
kompozisyonu,
farklılaştırması,
reklam
bakımından
doğrudan
etkileyen
piyasalarında
rekabetinürün
artışının
en
etkileyen unsurlardandır.
Üretim
maliyeti
içinde Dünya
unsurlardandır. Üretim maliyeti içinde
önemli
gereklerinden
biri
de
kalitedir
harcamaları, karlılığı ile ilişkilidir (Bedir, 2009:
(Atik,2005: 60). Kalite unsuru ülkelerin
girdi, işçilik,
enerji,
vemaliyetler
vergisel
girdi, işçilik, enerji,
sermaye
ve sermaye
vergisel
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
AND
NATURAL
GAS PRICES
maliyetler yer almaktadır. Bu girdilerden
gelişmişlik
seviyesi,
ürünlerin
kalitesiyle
42).INMüşterilerin
değişen
ihtiyaç ve beklentilerine
ACCORDING
TO
CONSUMPTION
RANGES
TERMS
OF
INDUSTRY
yer almaktadır.
Bu girdilerden
herhangi
fiyatı,
maliyeti
verimliliği, AND
ihracat
herhangi
birinin maliyetinin
yüksek birinin
oluşu
cevap veren
kalite
anlayışı işletmelerin
rakipleri
performansı,
ihracat
kompozisyonu,
ürün
üretim maliyetini artırarak piyasaya HOUSES
maliyetinin yüksek
sürülen oluşu
malın üretim
fiyatını maliyetini
yükseltip dışarfarklılaştırması,
reklam
harcamaları,
karşısında
avantajlarını
artıracaktır.
Şekil 2’de
karlılığı
ile ilişkilidir
(Bedir,of 2009:
42).
piyasalardaki
rekabet
gücünü
Abstract:
this study
prepared
by using data of
TSI belonging
to the years
2012-2014,
tırarak piyasaya
sürülenInmalın
fiyatını
yükseltip
Müşterilerin
değişen
ihtiyaç
ve
azaltmaktadır.
in industry
and houses
is statistically
kalite
rekabetini
artıran
faktörlerin ekonomik
cevap
kalite
anlayışı
ANOVA
model
was applied to thebeklentilerine
study prepared
with veren
the use
of different
dış piyasalardakianalyzed.
rekabet
gücünü
azaltmaktadır.
Kalite
ve Standartlara
Uygunluk:
işletmelerin
rakipleri
karşısında
faktörler,
girdiler
faktörler
olarak üçe
techniques
for analysis.
Moreover,Dünya
tests of hypothesis
were applied
and ve
the diğer
research
was
artıracaktır.
piyasalarında
giderek The purpose
artan was toavantajlarını
made more comprehensive.
and Şekil
natural2’de
gas kalite
prices
ayrıldığıartıran
görülmektedir.
Kalite ve Standartlara
Uygunluk:
piya- rekabetini
faktörlerin ekonomik
küreselleşmeyle
birlikte, Dünya
dış ticarette
koruma engellerinin azaltılması kalite ve
faktörler, girdiler ve diğer faktörler olarak
salarında giderek
artan küreselleşmeyle
birlikte, üçe ayrıldığı görülmektedir.
standartlara
uygunluk ve belgelendirme
Şekil
2. Kalite Rekabeti
Şekil 2. Kalite Rekabeti
Kalite Rekabetini Artıran Faktörler
Ekonomik
Faktörler
1.Yüksek gelir
2.Risk sermayesi
3.Girişimcilik
4. Kalite konusunda
bilgi
5.Sertifikalar, Kalite
etiketleri
Girdiler
1.Ar-Ge
2.Kalifiye İşgücü
3.Bilgi ve İletişim
Teknolojisi
4. Bilgi ve hizmet
girdileri
Diğer Faktörler
Eğitim, mesleki
ve yaşam boyu
eğitim
Emek
piyasasında
esneklik
Serbestleştirme
Kaynak: Aktan ve Vural, 2004: 55
25
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Uluslararası kalite standartlarına uygun mal
ve Bu eşitlikte; S(A/B) çapraz kurda beklenen değişmeyi,
İNCELENMESİ
hizmet üreten firmalar iç ve dış piyasalarda
re- Hakan
PA, AAÇIKGÖZ
ülkesinde beklenen enflasyon hızını, PB, ise
Murat KORKMAZ,
kabet üstünlüğü elde edeceklerdir. İster
iç piyasa B ülkesinde beklenen enflasyon hızını göstermekGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
da isterse dış piyasada standart1Kilis
numarası
ile be- tedir. Döviz kurunun rekabet gücünün artırması
lirlenmiş bir ürünün satışında bütün özelliklerin yanı sıra yerli üretimin dış piyasalardaki rekabet
Özet : 2012-2014
TUİK verileri
kullanılarak
hazırlanan
bu ikameci
çalışma, sanayi
tanımlanması mümkün
olduğundan
dolayı, ortaya
gücünü
artırarak
ithal
üretken kaynakların
çıkabilecek karışıklık
ve anlaşmazlıkların
iç piyasaya
yönelik mal
üreten
sektörlerden diğer
şeklindedir.
Farklı analiz teknikleriönüne
kullanılarak
ANOVA
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
geçilmiş olacaktır. Böylelikle işgücü, hammadde sektörlere transfer edilmesini sağlayarak ihracatın
ve zamandan tasarruf
olacaktır
(Erkevedeödemeler
bilançosunda
cari işlemler
yönünde sağlanmış
hareket edilmiş
olup, yapılan
istatistikartmasına
bulgulara göre
Elde
koğlu, 2008: 46).
hesabına olumlu katkıda bulunmaktadır.
Reel Döviz Kuru: Döviz kurları bir ülkenin dünyadaki Birim Emek Maliyeti: Rekabet gücünü belirleyen
ürün ya da hizmet sektörü ve sermaye piyasaları bir diğer faktör de birim emek maliyetidir. Birim
ile olan önemli bağlantılarından biridir. Rekabet emek maliyetinin belirleyicileri nominal ücretler
gücü göstergelerinin
hesaplamalarında, nominal ve emek verimliliğidir. Birim işgücü maliyeti,
döviz kurların fiyat artışlarından arındırılması HOUSES
ile çalışan başına üretim (katma değeri) değerinin
elde edilen reel döviz kurlarının kullanımı daha döviz kuruyla çarpımı ile elde edilmektedir:
consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
güvenilir kabul the
edilmektedir.
kurumade
ticarete
konu olan The
ve olmayan
more comprehensive.
purpose was to determine electricity and natural gas prices
Reel döviz
malların göreli fiyatı olarak tanımlanmaktadır. Ticarete konu olan malların yurt içi üretim maliyetinin
göreli olarak artması diğer göreli fiyatları yükseltmekte diğer bir deyişle reel kurun değerlenmesine
neden olmaktadır. Diğer koşulların değişmediği
varsayımı altında ticarete konu malların yurt içi
üretimi göreceli olarak verimsizleşerek ülkenin
uluslararası rekabet gücü olumsuz etkilenmektedir
(Kotan, 2002: 2). Satın alma gücü paritesine göre
reel kur şu şekilde hesaplanmaktadır (Erkekoğlu,
2008: 42).
S(A/B) =(1+PA) /(1+PB)
ULCit : (Wit/VAit).€
Wit: PCit/Eit.Lit
i: 1,2….n
ve
t: 1,2…n
Bu eşitlikte;
ULCit, i ülkesindeki/sektöründeki t zamanındaki
birim işgücü maliyetini, Wit, t zamanındaki i
sektöründeki işgücü maliyetini (PCit, i sektöründe
personel maliyetini/ Eit i sektöründe ücretli çalışanların sayısı x Lit i sektöründe istihdam edilen
kişi sayısını), VAit, i sektöründe katma değeri
(sabit fiyatlarla) ve €, yerli para karşılığında döviz
26
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
kurunun değerini göstermektedir. Eşitlikte İNCELENMESİ
reka- Türkiye dâhil bu beş ülkenin emek yoğun malların
bet gücünün artması verimlilik artışlarına,
ulusal Hakan
ihracatında
karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
paranın değer kaybetmesine (devalüasyonuna)
görülmüştür. Türkiye, Çek Cumhuriyeti, RomanGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
ve reel ücret artışının verimlilik1Kilis
artışından
düşük ya ve kısmen Bulgaristan emek yoğun malların
olarak gerçekleşmesine bağlıdır.
ihracatında yüksek bir rekabet gücüne sahiptir.
kullanılarak
hazırlanan bu çalışma,
sanayi yoğun malların
Çek
Cumhuriyeti’nin
hammadde
Dış ticaret göstergeleri
vekullanılan
uluslararası
ve konutlarda
doğalgazticarette
ihracatında
karşılaştırmalı
sahip olduğu
Farklı analiz teknikleri kullanılarak
ANOVAüstünlüğe
modeli
açıklık düzeyi: şeklindedir.
Küreselleşme
ile birlikte ülkeler
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
görülmüştür. Sermaye yoğun malların ihracatında;
Sanayiaçarak
ve konutlarda
tüketim
aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
ekonomilerini dışa
dünya
ekonomisine
Cumhuriyeti,
Bulgaristan
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik Çek
bulgulara
göre de sonuca
gidilmiştir. ve
Eldekısmen Romanya
entegre olmaya edilen
başlamışlardır.
Günümüzde dışa
bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
nispi rekabet gücüne sahiptir. 5 ülke ve Türkiye,
fiyatlarının
genel
seviyesindevazgeçilmez
açıklık uluslararası
rekabet
gücünün
kolaymeydana
taklitgelmektedir.
edilen araştırma bazlı mallar ve zor
bir unsurudur. Ülkelerin ihracat potansiyeli, döviz
taklit
edilen
Sanayi,
Konut, araştırma
Anova, TUİK,bazlı
Fiyat malların ihracatında
kaynağı yaratabilme kapasitesi uluslararası rekarşılaştırmalı dezavantaja sahiptir. Fakat Macaristan
kabet gücünün belirlenmesinde önemli faktörler
nispi olarak diğer ülkelerden daha iyi durumdadır.
arasındadır.
TERMS OF INDUSTRY
AND
ÇekINCumhuriyeti
ve Macaristan
diğer dört ülke
HOUSES
Altyapı: Ülkelerin rekabet güçlerinin belirlenmesinde ile kıyaslandığında ihracat yapılarını emek yoğun
In this
study prepared
by using
data of
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
mallardan
sermaye
yoğun
ve kolay taklit edilen
altyapı önemli birAbstract:
unsurdur.
Ulaşım,
iletişim,
enerji
analyzed.yanı
ANOVA
model was
to the ve
study
with thearaştırma
use of different
zorprepared
taklit edilen
bazlı mallara doğru
gibi temel faktörlerin
sıra teknik
ve applied
bilimsel
Türkiye
hammadde
yoğun ve
altyapı, çevre vemade
sağlık
da altyapı
kritermorekoşulları
comprehensive.
The purpose
was to kaydırmaktadır.
determine electricity and
natural gas
prices
leri kapsamında yer almaktadır. Yeterli altyapının emek yoğun malların ihracatında karşılaştırmalı
olması, ulusal zenginliğin yaratılmasında kolaylık üstünlüklere sahip olup, kolay taklit edilen ve zor
taklit edilen araştırma bazlı malların ihracatında
sağlayan bir unsurdur.
karşılaştırmalı dezavantaja sahiptir. AB-15 de,
3.Literatür Taraması
sermaye yoğun ve zor taklit edilen araştırma bazlı
Literatürde AKÜ kapsamında yapılan bazı ça- malların ihracatında karşılaştırmalı üstünlüğe sahiptir.
lışmaları aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür
Amighini (2005), bilgi ve iletişim teknolojileri
Yılmaz (2003), Türkiye’nin AB’deki rekabet sanayilerinde Çin’in dünya piyasasındaki yeri
gücü, AB-15 ve 5 aday ülke (Bulgaristan, Çek araştırılmıştır. Çalışmada Balassa’nın AçıklanCumhuriyeti, Macaristan, Romanya, Polonya) mış Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi ve net
ile kıyaslanarak ölçülmüştür. Çalışmada SITC ticaret endeksi kullanılarak 1991 ve 2001 yılı
teknoloji sınıflandırmasına göre rekabet gücü için analiz yapılmıştır. Çalışmada SITC 5 haneli
ölçümü 1996-1999 dönemlerine ilişkin yapılmıştır. ürün sınıflandırması kullanılmıştır. Sonuç olarak,
27
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Çin 1991-2001 yılları arasında niteliksiz emek
gruplarının rekabet gücünde önemli düşüşler olduğu
İNCELENMESİ
yoğun sektörlerde uzmanlaşmıştır. Teknoloji
yoğun Hakan
görülmektedir.
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ Bu nedenle Türkiye’nin başta AB
sektörlerde Çin halen karşılaştırmalıGüven
dezavantaja
olmak üzere dünya piyasalarında sahip olduğu
sahip olmakla birlikte, seçilen1Kilis
bazı7 Aralık
alt sektörde
rekabet gücünü kaybetmemesi için, teknolojik
rekabet gücü yükselmektedir. 1990’lardan itibaren gelişme ve Ar-Ge’ye önem vermesi ve verimlilik
: 2012-2014
TUİK verileri
kullanılarak
hazırlanan
teknoloji yoğun Özet
sektörlerde
rekabet
gücü artmakta
artışı
sağlaması
gerekmektedir.
özellikle de sonşeklindedir.
on yıldaFarklı
elektronik
makine,kullanılarak
bianaliz teknikleri
Çoban
vedaha
Kök
(2005),1989-2001 dönemine ilişuygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
kapsamlı hale getirilmiştir.
lişim, telekom ve ofis ekipmanları ve elektrikli
tespit edilmesi
kin Türkiye’nin
AB ülkeleri
karşısında tekstil ve
eşyalarda rekabet
gücühareket
yükselmektedir.
Bilgiistatistik
ve bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
yönünde
edilmiş olup, yapılan
hazır giyim sektörlerindeki rekabet gücü SITC
iletişim teknolojilerindeki
gelişmelerde ülkeye
Sonuç sınıflandırmaya
olarak tüketim
Rev.3 varılmaktadır.
iki ve üç haneli
göre analiz
giren yabancı sermaye
yatırımları
ve fiyatlarda
ülkeninda azalma meydana gelmektedir.
yükseldikçe,
edilmiştir. Türkiye’nin hem tekstil, hem de hazır
küresel üretim ağlarındaki
rolü: etkin
Anahtar Kelimeler
Elektrik,olmuştur.
Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
giyim ihracatında AB ülkeleri karşısında rekabet
Çakmak (2005), Türk tekstil ve hazır giyim sek- gücüne sahip olduğu fakat son yıllarda rekabet
törünün karşılaştırmalı
üstünlük ve rekabetçiliği gücünün azaldığı sonucuna ulaşılmıştır.
HOUSES
tüm alt sektörler itibariyle belirlenmiştir. Bu amaçla
Vergil ve Yıldırım (2006), Türkiye’nin AB piyasaöncelikle tekstil ve hazır giyim endüstrisindeki
TSI belonging
to the gücünü
years of 2012-2014,
larındaki
rekabet
ölçmek amacıyla 1993the consumption
of electricity
and natural gas used in industry and houses is statistically
tüm alt sektörlere
ait Balassa’nın
Açıklanmış
analyzed. ANOVA model was applied to the 2002
study yılları
preparediçin
with215
the ihracat
use of different
sektörünün açıklanmış
Karşılaştırmalı Üstünlükler
Endeksi
hesaplanmış
Moreover,
üstünlük
endeksleri
made more comprehensive. The purpose was to karşılaştırmalı
and natural
gas prices hesaplanmıştır.
ve daha sonra Vollrath’ın endeksi kullanılarak söz
Türkiye’nin AB piyasalarındaki rekabet gücü ile
konusu endüstrilerin toplam mal grupları açısından
gümrük birliği arasındaki ilişkinin tahmin edildiği
rekabet gücü belirlenmiştir. Balassa endeksinin
sabit etkiler panel veri analizinde, gümrük birlisonuçlarına göre gerek SITC iki gerekse üç hağinin hem Türkiye’nin ileri teknoloji mallarında
neli ürün gruplarında, dünya piyasasında rekabet
hem de taklidi zor araştırma yoğun mallarındaki
gücü oldukça yüksek olan Türkiye’nin, Vollrath’ın
rekabet gücünü olumlu yönde etkilediği sonucuendeks sonuçlarına göre SITC iki hane ürün grupna ulaşılırken, sermaye yoğun mallardaki ve ara
larında rekabet gücü daha düşüktür. Ancak gerek
teknoloji mallarındaki rekabet gücünü olumsuz
Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler gerekse
yönde etkilediği sonucuna varılmıştır. Başka bir
göreli ihracat ve göreli ticaret avantaj endeksleri
ifadeyle Türkiye’nin ileri teknoloji mallarındaki ve
hazır giyim (konfeksiyon) ve aksesuarlarının yer
taklidi zor araştırma yoğun mallarındaki rekabet
aldığı SITC 84 ürün grubunun dünya piyasalarında
gücü ile gümrük birliği arasındaki ilişki yakalama
rekabet gücü, SITC 65 dokumacılık grubundan
paradigmasını desteklerken, sermaye yoğun maloldukça yüksektir. Ancak son yıllarda tüm ürün
lardaki ve ara teknoloji mallarındaki rekabet gücü
28
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
birliği arasındaki ilişki kutuplaşma
endüstrilerde rekabet gücüne sahiptir.
İNCELENMESİ
ile gümrük
Bununla
teorisini destekleyen sonuçlar üretmiştir.
birlikte
Türkiye’nin özellikle sermaye yoğun az
AÇIKGÖZ
da olsa kolay ve zor taklit edilen araştırma bazlı
Grup
Eroğlu ve Özdamar (2006), çalışmadaGüven
beyaz
eşya
endüstrilerde rekabet gücü potansiyelinin bulunduğu
1
Kilis 7 Aralıkgörülen
sektörünün karşılaştırmalı üstünlüğünde
da görülmektedir. Ayrıca çalışmada Türkiye’nin
olumlu durumun daha çok sektörün kendi içsel
kullanılarak
çalışma, sanayi
AB
dışındahazırlanan
yer alanburakiplerine
karşı daha yüksek
dinamiklerinden ve
kaynaklandığı,
Gümrük
Birliği’nin
konutlarda kullanılan
doğalgaz
rekabet
gücüne
sahip
olduğu
belirlenmiştir.
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
getirdiği yüksekşeklindedir.
düzeydeki
rekabetçi yapıya sekuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Sanayi ve olduğu
konutlardave
tüketim
aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
tespit edilmesi giren tüm sektörtörün uyum sağlamış
Türker
(2009),fiyatlarının
SITC gruplamasına
üstünlüğün giderek
arttığı görülmüştür.
lerde gümrük birliğinin Türkiye’nin rekabet gücünü
varılmaktadır.
Sonuç
olarak konulmuştur.
tüketim
ne yönde
etkilediği
ortaya
Rekabet
Şimşek vd. (2007),
1993-2005
arasında
Türkiye’nin
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
gücünün ölçümünde Açıklanmış Karşılaştırmalı
AB ülkeleri karşısındaki
açıklanmış
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Üstünlükler yönteminden yararlanılmıştır. Analiz
üstünlükleri SITC Rev.3, üç haneli bazda teknoloji
dönemi olarak 1990-2005 dönemi seçilmiştir. Bu
sınıflandırmasına göre
analiz etmiştir. Sonuç olarak,
dönem 1990-1995 ve 1996-2005 olmak üzere iki
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Türkiye’nin hammadde
ve emek
yoğun malların
HOUSES
alt döneme ayrılmıştır. Çalışma sonucunda gümrük
ihracatında avantaja sahip olduğu; sermaye yoğun
birliğinin Türkiye’nin rekabet gücünü genel olarak
Abstract:
In this study
prepared
by using
data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
malların ihracatında
da mutlak
olarak
olmasa
da,
the consumption of electricity and natural gas artırmadığı
used in industryve
and
houses
is statistically
bazı
ürün
gruplarında gümrük biranalyzed. sağladığı
ANOVA model
was appliedArto the study prepared with the use of different
nispi anlamda üstünlük
görülmüştür.
liğininwere
Türkiye’nin
rekabet
olumlu katkı
applied and the
researchgücüne
was
Ge bazlı malların
ise karşılaştırmalı
madeihracatında
more comprehensive.
sağladığı ve Türkiye’nin bu ürünlerde düşük bir
dezavantaj durumu olduğu görülmüştür.
rekabet gücü sergilediği görülmüştür.
Altay (2008), Türkiye’nin en önemli hedef pazarı
Şahinli (2012), çalışmada Türkiye ve AB üyesi 27
konumunda bulunan AB (15) pazarında Türk enülkede canlı hayvancılık sektörünün rekabet gücü
düstrilerinin rekabet gücü düzeyleri belirlenmiştir.
tüm alt gruplar itibariyle ele alınmıştır. Çalışmada
Çalışmada İhracat benzerlik endeksi, Balassa en2008 yılına ait veriler Birleşmiş Milletler Gıda ve
deksi ve Vollrath endeksi kullanılmıştır. Ulaşılan
tarım Örgütü’nden alınmıştır. Çalışmada AKÜ
sonuçlar itibariyle Türkiye’nin AB-15 pazarındaki
yöntemi kullanılmış ve sonuç olarak Türkiye’nin
en yakın rakiplerine (Polonya, Romanya, Portebu sektörde AB üyesi ülkelere göre piyasalarda
kiz, Çin, Hindistan, Endonezya, İtalya, Tayland,
karşılaştırmalı üstünlük ve rekabet gücüne sahip
Slovenya, Fas ve İsrail) karşı rekabet gücü faktör
olmadığı görülmüştür.
yoğunluğuna göre ele alınmıştır. Bu ülkelerle karşılaştırmalı olarak yapılan rekabet gücü analizine
göre ise Türkiye emek yoğun ve hammadde yoğun
29
4.Veri Seti
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
ve Yöntem
SITC 81 (Prefabrik yapılar), SITC 82
İNCELENMESİ
(Mobilya),
SITCAÇIKGÖZ
83 (Seyahat eşyası, el çantaları vb. taşıyıcı
Birleşmiş Milletler (1986) ve Foders
(1996) ‘in
eşya), SITC 84 (Giyim eşyası ve aksesuarları),
Güven Grup
SITC Rev.3 teknoloji sınıflandırmasına
göre
SITC 85 (Ayakkabılar), SITC 89 (Başka yerde
1
ürünler standart teknolojili, ara teknolojili
ve ileri Elektrik-Enerji Bölümü
belirtilmeyen Çeşitli mamul eşyalar).
teknolojili mallar olarak sınıflandırılmaktadır.
Standart teknolojili
ürünler,
malların
üretiminde
Ara teknolojili
3 (Madeni yakıt,
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile elektrik tüketiminin
istatistikselmallar:
olarak analizSITC
edilmesi
basit düzeyde teknik gerektiren, karmaşık ol- yağlar ve ilgili maddeler), SITC 5 (Başka yerde
ve konutlarda
tüketimüretilmesine
ve doğalgaz Kimya
fiyatlarınınsanayi
tespit edilmesi
mayan ve daha Sanayi
çok ilksel
malların
belirtilmeyen
ürünleri ve buna bağlı
dayalı ürünlerdir.edilen
Arabulgular
teknolojili
ürünler, ülkelerin sanayi ürünleri (54 hariç)), SITC 61 (İşlenmiş deri
sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
seviyesinde düşüş
gözlendiği sonucuna
Sonuç olarak
tüketim
ekonomik gelişmelerini
sağlamalarına
yardımcı
ve derivarılmaktadır.
ürünleri), SITC
62 (Kauçuktan
eşya), SITC
araç ve gereçlerin, yapılması ve üretilmesi için 64 (Kağıt, karton ve kağıt hamurundan eşya),
yerel olanaklardan yararlanarak uygun materyal SITC 71 (Güç veren makine ve cihazlar), SITC
ve bilginin birleştirilmesiyle oluşturulan ürünlere 73 (Metal işleme makineleri), SITC 76 (Ses kayıt
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
işaret etmektedir. İleri
teknolojiliANALYSIS
ürünler, gelişmiş
cihazları (764 hariç)), SITC 77 (Evlerde kullanıACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
ülkelerde yüksek refah düzeyine ulaşılmasını
lan cihazlar (772,774,776,778 hariç)), SITC 78
sağlayan uygun araçların üretilmesi için gerekli (Motorlu Kara Taşıtları).
the consumption
of electricityileri
and natural
bilgi ve yeteneklerin
daha karmaşık,
bilim-gas used in industry and houses is statistically
analyzed. ANOVA model was applied to the İleri
studyteknolojili
prepared with
the use SITC
of different
mallar:
54 (Tıp ve eczacılık
sel tekniklere dayalı
ve for
yüksek
techniques
analysis.düzeyde
Moreover, Ar-Ge
SITC 72
için özel mamade more comprehensive. The purpose was to ürünleri),
and (Belirli
natural gasendüstri
prices
harcamaları gerektiren ürünleri ifade etmektedir.
kine), SITC 74 (Genel endüstri makine cihaz ve
Bu ürün grubu SITC Rev.3’e göre şu şekilde
aksamı), SITC 75 (Bilgisayar ve büro makineleri
sınıflandırılmaktadır:
ve otomatik veri işleme makineleri), SITC 764
Standart teknolojili mallar: SITC 0 (Gıda mad- (İletişim cihazları), SITC 772 (Elektrik devreleri,
deleri ve canlı hayvanlar), SITC 1 (İçkiler ve rezistansları), SITC 774 (Tıbbi Gereçler), SITC 776
tütün), SITC 2 (Yenilemeyen hammadde (akaryakıt (Yarı iletkenler), SITC 778 (Elektrikli makine ve
hariç)), SITC 4 (Hayvansal ve bitkisel yağlar), gereçler), SITC 792 (Hava taşıtları, uzay araçları),
SITC 63 (Mantar ve odun ürünleri, ahşap eşya SITC 793 (Gemiler ve suda yüzen taşıtlar), SITC
(mobilya hariç)), SITC 65 (Dokuma ürünleri), 87 (Başka yerde belirtilmeyen mesleki bilimsel
SITC 66 (Metal dışı maddeden yapılan eşya), kontrol alet ve cihazları), SITC 88 (Fotoğrafçılık
SITC 67 (Demir ve çelik), SITC 68 (Demir dışı cihazları ve optik gereçler)
metaller (demir ihtiva etmeyen madenler)), SITC
Bu çalışmada imalat sanayi sektörleri standart, ara
69 (Başka yerde belirtilmeyen Metal mamuller),
ve ileri teknolojili olarak sınıflandırıldıktan sonra,
SITC 79 (Diğer taşıt araçları (792,793 hariç)),
30
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
5. Bulgular ve Değerlendirmeler
Çin’in imalat sanayi rekabet güçleri
İNCELENMESİ
Türkiye ve
bu yapıya göre analiz edilmiştir. Çalışmada
imalat Hakan AÇIKGÖZ
Murat KORKMAZ,
Burada öncelikle Türkiye ve Çin için standart
sanayi rekabet gücünün ölçümünde Balassa
(1965)
Yönetmeni
teknoloji
grubundaki malların, ara teknoloji grutarafından geliştirilen BalassaEndeksi(Açıklanmış
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, bundaki
Elektrik-Enerji
Bölümüardından ileri teknoloji grubunmalların
Karşılaştırmalı Üstünlükler-AKÜ) kullanılmıştır.
daki malların AKÜ endeks değerleri hesaplanarak
Özet : 2012-2014
Yıllarıyazılmaktadır:
arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Söz konusu bu endeks
şu şekilde
yorumlanmıştır.
AKÜij=
5.1.Standart
Teknoloji
Grubunda Rekabet
(Xij)/(Xyönünde
)/ (Mijhareket
)/(Mit)edilmiş olup, yapılan istatistikGücünün
bulgulara göreÖlçümü
de sonuca gidilmiştir. Elde
it
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim
Tablo 2’de
Türkiye’nin
standart
teknoloji grubunda
AKÜ endeksleri yer almaktadır. Türkiye’nin stanBu eşitlikte de yer
alanKelimeler
AKÜij,: Elektrik,
i ülkesinin
j mal
Anahtar
Doğalgaz,
dart teknoloji grubunda rekabet gücünün yüksek
grubundaki açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük
olduğu sektörler arasında; SITC 0, SITC 1, SITC
katsayısını; (Xij) ECONOMETRIC
i ülkesinin j mal
grubundaki
ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND65,
NATURAL
GASSITC
PRICES
63, SITC
SITC
66,
67, SITC 69, SITC
ACCORDING
TO
CONSUMPTION
RANGES
IN
TERMS
OF
INDUSTRY
AND
ihracatını; (Xit) i ülkesinin toplam ihracatını; (Mij)
HOUSES
81, SITC 82, SITC 84, SITC 89 yer almaktadır.
i ülkesinin j mal grubundaki ithalatını, (Mit) ise
Rekabet gücünün düşük olduğu sektörler arasında
Abstract:
In this göstermektedir.
i ülkesinin toplam
ithalatını
Birdata of TSI belonging to the years of 2012-2014,
the consumption of electricity and natural gas ise
used; in
industry
houses
statistically
SITC
2, and
SITC
4, isSITC
68, SITC 79 yer alanalyzed.
ANOVA
was applied
ülkenin farklı mal
grupları
için model
hesaplanan
AKÜ
maktadır.
were SITC
applied 83
and ve
the SITC
research85
wassektörlerinde ise
endeksi ne kadarmade
büyükse
(küçükse), ülkenin
o mal
more comprehensive.
The purpose
was to determine electricity and natural gas prices
bazı dönemlerde rekabet gücünün 1’den büyük
grubundaki ticaret performansı o kadar büyüktür
bazı dönemlerde ise 1’den küçük olduğu görül(küçüktür). AKÜ endeksini hesaplayabilmek için
mektedir. Genel itibariyle değerlendirdiğimizde
gerekli olan ticaret verilerine Birleşmiş Milletlerin
Türkiye’nin standart teknolojili mallar grubunda
(UN) Comtrade veri tabanından ulaşılmıştır. Çalışrekabet gücünün yüksek olduğu görülmektedir.
mada 1996-2014 dönemi için analiz yapılmıştır.
31
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Tablo 2. Türkiye’nin Rekabet
Gücü: AKÜ Endeksi (1996-2014)
İNCELENMESİ
Sektörler
1996
2000
2005
0
3,15
4,62
7,94
1
3,94
2,70
4,85
KORKMAZ,
Hakan AÇIKGÖZ
2006Murat 2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2,90
3,57
3,22
3,60
2,66
3,06
2,62
2,91
0,46
0,44
1,01
0,76
1,11
1,62
2,77
2,91
3,33
3,26
2
0,35
4
0,73
63
1,08
65
2,18
66
2,51
67
1,54
68
0,60
69
0,89
79
0
81
1,40
82
0,95
83
3,14
84
61,95
85
2,39
89
0,82
1
6,057 Aralık4,13
2,88
3,89
3,21
Kilis
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Bölümü
4,40
3,71
3,09
2,98
2,75
0,38
0,34
0,32
0,33
0,28
0,34
0,30
0,31
0,39
şeklindedir.
Farklı
analiz
teknikleri
kullanılarak
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
0,46
1,07
0,74
0,57
0,53
0,58
0,45
0,83
0,97
0,57 ve konutlarda
1,00
1,04 aralıklarına
1,10 göre1,29
1,92
1,20
1,22
Sanayi
tüketim
elektrik ve
doğalgaz1,14
fiyatlarının
tespit edilmesi
3,22
3,13
2,57
2,42
2,63
2,50
1,89
2,32
3,06
fiyatlarının
genel
gözlendiği
sonucuna5,09
varılmaktadır.
olarak tüketim
4,81
4,86 seviyesinde
2,88 düşüş3,43
4,41
3,58 Sonuç3,61
4,30
1,43
1,70
1,41
1,37
1,77
1,81
1,45
1,81
2,10
1,46
1,57
0,63
0,60
0,47
0,45
0,52
0,53
0,46
0,53
0,61
0,51
0,54
1,60
2,76
2,19
2,42
2,53
2,86
2,19
2,52
3,08
2,53
2,83
0,47
0,40
3,23
3,34
3,59
4,12
0,73
0,78
7,60
8,56
0,04
0,59
0,21
0,09
0,10
0,16
0,03
0,23
0,39
HOUSES
1,50
4,38
3,04
3,51
3,41
4,24
2,91
3,07
4,06
1,78
2,55
2,95
3,29
2,70
2,92
4,21
Abstract:
In3,81
this study2,43
prepared by
using data
of TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
1,87
0,69
0,51
0,50
0,55
0,76
0,73
0,85
1,05
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
were
applied
and
the
research
was
46,13 29,59
17,44
14,46
9,72
8,23
6,20
6,93
9,52
1,86
1,02
0,73
0,90
0,81
0,82
0,82
0,82
1,12
1,12
1,25
1,04
1,97
1,47
1,59
1,60
1,60
1,42
1,67
2,29
2,13
2,68
Kaynak : UN Comtrade Veri tabanından yola almaktadır. Rekabet gücünün düşük olduğu
çıkılarak tarafımızca hesaplanmış ve düzenlenmiştir. sektörler arasında ise; SITC 2, SITC 4, SITC 68
yer almaktadır. Ayrıca, rekabet gücünün bazı
Tablo 3’de Çin’in standart teknoloji grubunda
dönemler yüksek bazı dönemler ise düşük olduğu
AKÜ endeks değerleri yer almaktadır. Çin’in
sektörler arasında ise SITC 1, SITC 67, SITC 79
standart teknoloji grubunda rekabet gücünün
gelmektedir. Genel itibariyle değerlendirildiğinde
yüksek olduğu sektörler arasında; SITC 0, SITC
Çin’in standart teknolojili ürünlerde rekabet gü63, SITC 65, SITC 66, SITC 67, SITC 69, SITC
cünün yüksek olduğu görülmektedir.
81, SITC 82, SITC 83, SITC 84, SITC 89 yer
32
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Tablo 3. Çin’in Rekabet
İNCELENMESİ
Murat KORKMAZ,
Hakan
2006
2007
2008 AÇIKGÖZ
2009
Sektörler
1996
2000
2005
2010
2011
2012
2013
2014
0
1,71
2,37
2,161Kilis 72,22
2,18
1,82
1,74 Bölümü
1,59
Elektrik-Enerji
1,55
1,35
1,18
1,11
1
2,55
1,87
1,36
0,54
0,54
0,51
0,54
Özet 0,20
: 2012-20140,09
TUİK
kullanılarak
0,08
0,06 verileri
0,05
0,04hazırlanan
0,04 bu çalışma,
0,04 sanayi
0,04
şeklindedir.
teknikleri 0,03
kullanılarak
0,10 Farklı
0,07analiz 0,08
0,04hazırlanan
0,03 çalışmada
0,03 ANOVA
0,04 modeli
0,04
6,05tüketim
9,22
10,29
10,46 ve doğalgaz
11,21 fiyatlarının
12,01 tespit
13,78edilmesi
13,34
Sanayi1,41
ve konutlarda
aralıklarına
göre elektrik
yönünde
edilmiş olup,
istatistik3,14
bulgulara3,16
göre de sonuca
1,15hareket 2,39
2,57yapılan2,74
3,63 gidilmiştir.
4,41 Elde
4,42
1,79 genel2,39
2,45
2,33
2,50 varılmaktadır.
2,57
2,28
2,08 tüketim
2,48
fiyatlarının
seviyesinde
sonucuna
Sonuç olarak
0,04
0,05
0,05
0,06
10,41
9,02
4,38
4,86
2,07
0,98
2,16
2,26
2,83
2
0,35
4
0,21
63
0,98
65
0,95
66
2,56
67
0,45
68
0,52
69
2,56
79
1,07
81
5,67
82
27,76
83
84
85
89
0,41
0,66
0,99
1,30
0,81
1,74
0,62
2,04
0,66
0,70
0,65
1,32
1,80
0,45
0,57
0,69
0,47
0,47
0,25
0,30
0,36
0,36
0,39
0,45
3,54
3,78
3,83
3,92
3,84
3,33
3,52
4,03
4,63
4,70
4,59
ECONOMETRIC
ELECTRICITY
PRICES 3,50
0,67
0,07 ANALYSIS
0,48 OF0,44
0,64 AND
0,46NATURAL
0,70 GAS1,30
HOUSES
15,64
22,49
26,63
25,56
21,61
11,53
7,42
18,75
27,16
2,80
2,03
31,43
34,09
21,77
19,91
15,79
15,10
29,51
26,89
24,70
24,31
23,74
21,05
21,50
19,40
19,84
18,41
23,29
of electricity
used in industry
houses is15,66
statistically
107,50 the consumption
108,60
40,69
32,35and natural
25,39 gas20,41
17,88 and16,57
15,58
applied43,13
and the 33,90
research was
22,73 techniques
27,81 for analysis.
41,13 Moreover,
47,92 tests
47,75of hypothesis
41,33 were
46,08
32,41
19,07
28,25
31,76
31,06
28,50
22,93
25,18
26,66
23,76
24,08
23,03
21,78
5,07
5,82
4,83
4,72
4,27
4,57
4,29
4,53
5,44
7,05
7,13
7,43
Kaynak : UN Comtrade Veri tabanından yola SITC 78 yer almaktadır. Rekabet gücünün düşük
çıkılarak tarafımızca hesaplanmış ve düzenlenmiştir. olduğu sektörler arasında ise ; SITC 3, SITC 5,
SITC 64, SITC 71, SITC 73 yer almaktadır.
5.2. Ara Teknoloji Grubunda Rekabet GücüGenel itibariyle değerlendirildiğinde Türkiye’nin
nün Ölçümü
ara teknolojili ürünlerde AKÜ endeks değerlerinin
Tablo 4’de Türkiye’nin ara teknoloji grubunda AKÜ 1’den küçük olduğu yani rekabet gücünün düşük
endeks değerleri yer almaktadır. Türkiye’nin ara olduğu görülmektedir. Ancak dikkat çeken bir
teknoloji grubunda rekabet gücünün yüksek olduğu husus da Türkiye’nin ara teknolojili ürünlerde
sektörler arasında; SITC 62, SITC 76, SITC 77, rekabet gücünün yükselmeye başladığıdır.
33
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Gücü AKÜ Endeksi: (1996-2014)
İNCELENMESİ
Sektörler
1996
3
0,07
5
0,27
61
0,25
62
1,52
64
0,27
71
0,34
73
0,15
76
0,04
77
2,44
78
0,46
2000
2006Murat2007
2008 2009 2010
2005
2011
2012
2013
2014
0,52
0,64
0,49
0,48
0,44
0,49
1,15
1,47
2,02
2,37
0,94
1,04
0,51
0,67
1
0,07
0,33
0,27
0,35
0,36
0,29
0,22
Özet
arasındaki
bu
çalışma,0,52
sanayi
0,28: 2012-2014
0,37 Yılları
0,34
0,36TUİK verileri
0,40 kullanılarak
0,42 hazırlanan
0,37
0,41
şeklindedir.
Farklı analiz
çalışmada
ANOVA 1,17
modeli
0,39
0,75
0,66 teknikleri
0,65 kullanılarak
0,60 hazırlanan
0,76
0,65
0,86
1,90 ve konutlarda
2,67 tüketim
2,05 aralıklarına
2,32 göre
2,29
2,08
2,56tespit edilmesi
2,52
Sanayi
elektrik2,37
ve doğalgaz
fiyatlarının
0,33
0,63
0,47
0,55
0,64
0,68
0,58
0,73
0,99
fiyatlarının
genel
gözlendiği
varılmaktadır.
olarak 0,66
tüketim
0,53
0,74 seviyesinde
0,69 düşüş
0,73
0,63sonucuna
0,46
0,43 Sonuç
0,59
0,44
0,50
0,45
0,63
0,76
0,64
0,60
0,58
0,73
0,68
0,71
4,41
9,34
5,88
4,07
2,94
2,99
1,84
2,08
2,52
1,94
2,25
2,25
4,25
3,71
4,33
4,22
4,23
3,60
3,96
5,07
3,96
4,29
1,55
1,87
0,51
1,78 TO1,67
2,12
2,30
2,08
1,41
1,49 AND
1,84
ACCORDING
CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
HOUSES
Kaynak : UN Comtrade Veri tabanından yola SITC 61, SITC 73 yer almaktadır. SITC 71’de
çıkılarak tarafımızca
hesaplanmış
ve düzenlenmiştir.
gücünün
ele alınan
dönemler itibariyle
the consumption
of electricity
and natural gas rekabet
used in industry
and houses
is statistically
giderek
artış
gösterdiği;
SITCwas78’de ise rekabet
were
applied
and the research
Tablo 5’de Çin’in
grubunda
AKÜ
madeara
moreteknoloji
comprehensive.
The purpose
gücünde azalma olduğu görülmektedir. Genel
endeks değerleri yer almaktadır. Çin’in ara tekitibariyle değerlendirildiğinde Çin’in ara teknoloji
noloji grubunda rekabet gücünün yüksek olduğu
ürünlerde rekabet gücünün düşük olduğu ancak
sektörler arasında; SITC 62, SITC 64, SITC 76,
yıllar itibariyle rekabet gücünde artış olduğu
SITC 77 yer almaktadır. Rekabet gücünün düşük
gözlenmektedir.
olduğu sektörler arasında ise, SITC 3, SITC 5,
34
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Gücü AKÜ Endeksi (1996-2014)
İNCELENMESİ
Sektörler
1996
3
0,81
5
0,46
61
0,19
62
2,23
64
0,26
71
0,45
73
0,10
76
9,80
77
1,89
78
1,11
2000
2006Murat2007
2008 2009 2010
2005
2011
2012
2013
2014
0,10
0,09
0,09
0,09
0,55
0,61
0,39
0,37
2,17
2,38
3,19
3,43
1,27
1,32
1
0,34
0,24
0,17
0,16
0,14
0,13
0,11
Özet
arasındaki
TUİK verileri
bu
çalışma,0,58
sanayi
0,36: 2012-2014
0,41 Yılları
0,44
0,45
0,52 kullanılarak
0,43 hazırlanan
0,49
0,56
şeklindedir.
Farklı analiz
çalışmada
ANOVA 0,37
modeli
0,30
0,60
0,57 teknikleri
0,40 kullanılarak
0,25 hazırlanan
0,24
0,26
0,31
2,29 ve konutlarda
2,43 tüketim
2,02 aralıklarına
2,27 göre
2,03
1,66
2,07
2,21
Sanayi
elektrik1,76
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
0,33
0,83
1,44
1,40
1,43
1,58
1,77
2,30
2,81
fiyatlarının
genel
gözlendiği
sonucuna
varılmaktadır.
olarak tüketim
0,52
0,60 seviyesinde
0,71 düşüş
0,79
0,88
0,81
0,88 Sonuç
1,02
1,20
0,22
0,17
0,21
0,29
0,39
0,36
0,29
0,29
0,34
0,44
0,44
36,04
15,68
11,31
8,86
8,89
8,41
7,66
5,65
4,01
3,07
3,83
2,33
2,74
2,68
2,66
2,78
2,58
2,72
2,93
3,41
3,55
5,01
0,77
0,70
1,68
1,60 TO1,40
1,46
1,36
0,80
0,75
0,80 AND
0,80
ACCORDING
CONSUMPTION
RANGES
IN
TERMS
OF INDUSTRY
HOUSES
Kaynak : UN Comtrade Veri tabanından yola teknoloji grubunda rekabet gücünün yüksek olduğu
hesaplanmış
ve düzenlenmiştir.
arasında;
SITC
793 bulunmaktadır. İleri
the consumption
of electricity
and natural gas sektörler
used in industry
and houses
is statistically
teknoloji
grubunda
yer alan
wereürün
applied
and the research
wasdiğer sektörlerde
5.3.İleri Teknoloji
Rekabet
Gücümade Grubunda
more comprehensive.
The purpose
ise Türkiye’nin AKÜ değerlerinin 1’den küçük
nün Ölçümü
olduğu dolayısıyla rekabet gücünün düşük olduğu
Tablo 6’da Türkiye’nin ileri teknoloji grubunda görülmektedir.
AKÜ endeksleri yer almaktadır. Türkiye’nin ileri
35
54
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
1996
2000
2005
0,23
0,20
0,19
72
0,07
74
0,19
75
0,04
764
0,19
772
0,34
774
0,02
776
0,01
778
0,25
792
0,25
0,41
0,36
0,61
1
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
2006Murat2007
2008Hakan2009
2010
2011
2012
2013
2014
Grup A.Ş.
Finans 0,16
Yönetmeni0,17
0,16 Güven
0,17
0,15
0,19
0,29
0,28
0,29
Kilis
Üniversitesi,
Bölümü 0,53
0,367 Aralık
0,43
0,67 Elektrik-Enerji
0,79
0,53
0,62
0,55
0,66
0,77
0,63
0,76
0,07
0,08
0,08
0,06
0,93
1,05
0,09
0,09
0,07
0,08
0,48
0,55
0,61
0,64
0,58
0,66
0,05
0,05
0,06
0,07tüketiminin
0,05 istatistiksel
0,05 olarak
0,06
0,07
ve0,07
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile elektrik
analiz edilmesi
0,07
0,09
0,08 uygulanarak
0,10 araştırma
0,07 daha0,06
0,12
uygulanmıştır.
Ayrıca 0,07
hipotez testleri
kapsamlı0,07
Sanayi
tüketim
elektrik0,92
ve doğalgaz
fiyatlarının
0,47 ve konutlarda
0,88
0,82 aralıklarına
0,88 göre
0,83
0,73
0,85tespit edilmesi
1,06
0,04 bulgular
0,04sonucunda;
0,04 sanayi
0,03
0,05
0,05 elektrik
0,05 ve doğalgaz
0,09
edilen
sektörü 0,04
için tüketim
0,02
0,03
0,04
0,05
0,07
0,06
0,07
0,08
0,09
0,30
0,17
0,16
0,22
0,25
0,32
0,33
0,41
0,48
0,53
0,63
0,02
1,33
1,60
0,43
0,75
0,23
0,41
0,12
0,14
0,28
0,45
0,32
793
0,19
1,71
2,31
9,34
4,67
4,93
2,33
1,47
1,37
1,43
1,95
4,48
87
0,07
0,28
0,29
88
0,03
0,12
0,14
ACCORDING
CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
0,11
0,17 TO0,17
0,21
0,21
0,22
0,17
0,21
0,29
HOUSES
0,08
0,06
0,06
0,08
0,08
0,09
0,08
0,09
0,13
consumptionveri
of electricity
and natural
used in industry
and housesSITC
is statistically
Kaynak : UN the
Comtrade
tabanından
yolagas sektörler
arasında;
74, SITC 75, SITC
hesaplanmış
ve Moreover,
düzenlenmiştir.
764 SITC
778, SITC
yerwas
almaktadır. Ayrıca
techniques
for analysis.
tests of hypothesis
were applied
and the793
research
diğer ileri teknolojili sektörlerde Çin’in rekabet
Tablo 7’de ileri teknoloji grubunda Çin’in AKÜ
gücünün ele alınan dönemler itibariyle yükseldiği
endeks değerleri yer almaktadır. Çin’in ileri tekgörülmektedir.
noloji grubunda rekabet gücünün yüksek olduğu
36
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
Sektörler
1996
2000
54
4,09
1,72
72
0,07
74
0,36
75
1,86
764
0,82
772
0,67
774
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
2006Murat
2007
2008Hakan2009
2010
2005
2011
2012
2013
2014
0,92
0,78
0,67
0,61
0,91
0,92
1,67
1,71
3,47
3,43
3,02
3,49
0,83
0,87
0,14
0,16 : 2012-2014
0,32 Yılları
0,40arasındaki
0,45TUİK 0,59
0,54
0,45
0,51
Özet
verileri kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,0,86
sanayi
0,69
0,96
1,06
1,25
1,23
1,10
1,19
1,34
1,64
uygulanmıştır.
hipotez testleri
kapsamlı3,34
1,57
2,79Ayrıca2,86
2,98 uygulanarak
2,95 araştırma
2,89 daha
3,03
3,27
0,92
2,04 edilmiş
2,25olup, yapılan
2,64 istatistik
2,77 bulgulara
2,82 göre3,18
3,26
3,22Elde
yönünde
hareket
de sonuca
gidilmiştir.
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
0,57
0,55
0,58
0,57
0,60
0,58
0,65
0,71
0,83
0,15 Kw 0,31
0,44
0,47
0,49
0,48
aralığı
cinsinden yükseldikçe,
fiyatlarda0,50
da azalma0,44
meydana 0,47
gelmektedir.
0,47
0,49
776
0,29
0,23
0,19
0,20
0,23 Sanayi,
0,23 Konut,
0,29
0,34
Anahtar
Kelimeler
: 0,20
Elektrik, Doğalgaz,
Tüketim,
Anova, 0,31
TUİK, Fiyat
0,39
0,32
778
1,08
1,16
1,73
1,71
792
0,06
0,22
0,10
0,10
0,10
0,12
0,07AND NATURAL
0,08
0,10
0,08
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
GAS PRICES
1
1,47
1,11
1,43
1,09
1,26
1,12
1,14
1,21
1,01
1,16
1,11
1,26
1,49
1,72
793
2,57
4,46
8,73
13,23
10,05
11,90
9,05
22,09
18,91
19,98
HOUSES
87
0,43
0,53
0,37
0,37
0,41
0,42
0,45
0,46
0,52
0,61
0,07
0,08
12,50
16,88
0,60
0,60
88
1,66
1,46consumption
0,81 of electricity
0,68
0,71natural0,64
0,69
0,75is statistically
0,83
0,86
0,88
the
and
gas used0,62
in industry
and houses
Kaynak : UN made
Comtrade
Veri tabanından
yola
AKÜgas
değerleri
more comprehensive.
The purpose
was to lışmada
determine hesaplanan
prices doğrultusunda
çıkılarak tarafımızca hesaplanmış ve düzenlenmiştir. Türkiye ve Çin’in standart teknolojili ürünlerde
rekabet gücünün yüksek olduğu sonucuna ulaşıl6. SONUÇ
mıştır. Ara teknolojili ürünlerde Türkiye ve Çin’in
Rekabet gücü kavramı, bir ülkenin dünya mal ve rekabet gücü düşük ancak artış eğilimindedir. İleri
hizmet ticaretinde sahip olduğu payı göstermektedir. teknolojili ürünlerde Türkiye rekabet dezavantajına
Rekabet gücü firma, endüstri ve ulusal düzeyde sahiptir. Çin’in bu ürün grubunda rekabet gücü
olmak üzere üç kategoride ele alınmaktadır. Türkiye Türkiye’ye göre daha iyi durumdadır.
ve Çin’in imalat sanayi rekabet gücünün ölçül7. KAYNAKÇA
düğü bu çalışmada Birleşmiş Milletlerin teknoloji
yoğunluğuna göre yapmış olduğu sınıflandırma AKİŞ, E., (2008). Küreselleşme Sürecinde Türkiye’nin
kullanılmıştır. Teknoloji yoğunluğuna göre mallar
Uluslararası Rekabet Gücü: Türk Beyaz Eşya
ara, standart ve ileri teknolojili olarak üçe ayrılarak,
Sanayi İçin Bir Uygulama. İstanbul Üniversiimalat sanayi rekabeti Açıklanmış Karşılaştırmalı
tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış
Üstünlükler endeksi yardımıyla hesaplanmıştır. ÇaDoktora Tezi
37
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
ALBAYRAK, A.N., ve ERKUT, G., (2010).
ÇİVİ, E., (2001). Rekabet Gücü:
İNCELENMESİ
Literatür
Taraması. Yönetim ve Ekonomi Dergisi,
Türkiye’de Bölgesel Rekabet Gücü
MuratAnalizi.
8(29), 21-38
Megaron, 5(3), 137-148
1
ÇOBAN, O., ve KÖK, R., (2005). Türkiye Tekstil
Endüstrisi ve Rekabet Gücü: AB Ülkeleriyle
Teorisi Kapsamında
Türk
Endüstrilerinin
Özet : 2012-2014
Yılları
istatistiksel olarak
edilmesi
Karşılaştırmalı
Biranaliz
Analiz
Örneği. 1989-2001.
Avrupa Birliği(15)
Pazarındaki Rekabet
İktisat
ve Finans,
20(228), 68-81
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
dahaİşletme
kapsamlı hale
getirilmiştir.
Gücü Düzeylerinin
incelenmesi:1995-2007.
ALTAY, H., (2008). Karşılaştırmalı Üstünlükler
Dumlupınaryönünde
Üniversitesi
Sosyal
hareket edilmiş
olup, Bilimler
yapılan istatistik bulgulara
göre de sonuca
DULUPÇU,
M.A.,gidilmiştir.
(2001).Elde
Küresel Rekabet
Dergisi, 21,fiyatlarının
215-240genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunaGücü
Türkiye
Üzerine
Bir Değerlendirme.
varılmaktadır.
Sonuç
olarak tüketim
Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
AMİGHİNİ, A.,Anahtar
(2005).Kelimeler
China in: Elektrik,
the International
ERKEKOĞLU, H., (2008). İmalat Sanayi Rekabet
Fragmentation of Production: Evidence from
Gücü Araştırması: Kayseri Örneği Ankara,
the ICT Industry.
The European Journal of
ACCORDING TO
CONSUMPTION
TERMSYayıncılık
OF INDUSTRY AND
Comparative Economics,
2(2),
203-219 RANGES INPalme
HOUSES
EROĞLU, Ö. ve ÖZDAMAR, G., (2006). Türk
ATİK, H., (2005).
Yenilik
Ulusal
Abstract:
In thisve
study
preparedRekabet
the consumption of electricity and natural gas used inİmalat
industry Sanayinin
and houses isRekabet
statistically Gücü ve Beyaz
Gücü. Ankara:
Detay
Yayıncılık.
analyzed.
ANOVA
model was applied to the study prepared with the use of different
Sektörü
Birwas
İnceleme. Akdeniz
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesisEşya
were applied
andÜzerine
the research
BALASSA, B., (1965). Trade Liberalization
Üniversitesi İBBF Dergisi, 11: 85-104
and Revealed Comparative Advantage. The
GÜRPINAR, K., (2007). Türk Mobilya SekManchester School of Economic and Social
törünün Rekabet Gücü Üzerine Bir AraştırStudies, 33(2), 99-123
ma. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış
BEDİR, A., (2009). Uluslararası Ticarette Fiyata
Doktora Tezi
Dayalı Rekabet Gücü ile Endüstri-İçi Ticaret
Arasındaki İlişki: Türk İmalat Sanayi Örneği.
KİBRİTÇİOĞLU, A., (1996). Uluslararası
Rekabet Gücüne Kavramsal Bir Yaklaşım.
Uluslararası Makro İktisat Okumalar. Ankara:
TDFOB Yayıncılık
DPT ISBN978-975-19-4482-5, 1-223
ÇAKMAK, Ö., (2005). Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler ve Rekabet Gücü: Türkiye
Tekstil ve Hazır Giyim Endüstrisi Üzerine
KOTAN, Z., (2002). Uluslararası Rekabet Gücü Göstergeleri Türkiye Örneği.
TCMB Araştırma Genel Müdürlüğü, 1-20
Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış, 5(1),
65-76
38
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
R., and CHADEE, D., (2002). InterİNCELENMESİ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
KUMAR,
Dergisi, 26: 1-21
national Competitiveness of Asian
Firms
An Hakan AÇIKGÖZ
Murat
KORKMAZ,
Analytical Framework. ERD Working
Paper
YönetmeniB., (2003). Turkey’s Competitiveness
YILMAZ,
Series, 4, 1-33
1
Bölümü
in the European
Union: A Comparision with
Five Candidate Countries Bulgarıa, The Czech
MARKUSEN, J., (1992). Productivity, ComÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Republic,Hungary,Poland,Romanıa
and The
petitiveness,
Trade performance
and
real tüketiminin
ve konutlarda
ile elektrik
EU 15. Ezoneplus Working Paper, 12, 1-20
Income: theuygulanmıştır.
Nexus Among
Four Concepts.
ve konutlarda
tüketim Canada,
aralıklarına göre
Minister of Sanayi
Supply
and Services,
8 elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
YILMAZ,
ERGUN,
S.,Elde
(2003). The Foreing
göreB.,
de ve
sonuca
gidilmiştir.
Trade Pattern an Foreing Trade Specialization
MİRAL, Z., (2006). Açıklanmış Karşılaştırmalı
of Candidates
of European Union. Ezoneplus
Üstünlükleraralığı
ve Türkiye’nin
Birliği’ne
Kw cinsinden Avrupa
yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma meydana
gelmektedir.
Working
Paper,
19,Fiyat
1-28
Karşı Rekabet
Gücü:Kelimeler
Seçilmiş: Elektrik,
Tarımsal
Ürünler
Anahtar
Doğalgaz,
Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK,
İçin Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Enstitüsü Yayınlanmamış
IN TERMS OFKAYNAKLARI
INDUSTRY AND
İNTERNET
Yüksek LisansACCORDING
Tezi. İzmirTO CONSUMPTION RANGES
HOUSES
UN. Comtrade Database http://comtrade.
ŞAHİNLİ, MA., (2012). Rekabet Gücü: Türkiye
consumption
electricity and Canlı
natural gas used inun.org/data/.
industry and houses
is statistically
(Erişim
Tarihi: 14.03.2015)
ve Avrupa the
Birliği
Üyesiof Ülkelerde
Hayvancılık
Sektörünün
Durumu.
techniques
for analysis.
Moreover, YYÜ
http://www.adb.org/sites/default/files/publimade more comprehensive. The purpose was to determine
electricity and natural gas prices
TAR BİL Dergisi, 22(2): 91-98
cation/28440/wp004.pdf. (Erişim Tarihi:
19.03.2015)
ŞİMŞEK, N., SEYMEN, D., ve UTKULU, U.,
(2010). Turkey’s Competitiveness in The EU
http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/8f1e5897Market: A Comparison of Different Trade
1460-47be-b652-617232f1eddf/dpaper53.
Measures. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal
pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=8f1e5897Bilimler Enstitüsü, 12( 2), 107-139
1460-47be-b652-617232f1eddf (Erişim
Tarihi:16.02.2015)
TÜRKER, O., (2009). Gümrük Birliği Sonrası
Türkiye’nin Dış Ticaretinin Rekabet Gücü.
http://www.ezoneplus.org/archiv/ezoneplus_wp_
Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler
twelve.pdf. (Erişim Tarihi: 11.02.2015)
Fakültesi Dergisi, 32, 281-302
VERGİL, H., ve YILDIRIM, E., (2006). ABTürkiye Gümrük Birliği’nin Türkiye’nin
Rekabet Gücü Üzerindeki Etkiler. Erciyes
39
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
1
EXTENDED ABSTRACT
The liberalization of trade, the accelerated communication, innovation and technology requirements
increased and thevespread
ofkullanılan
economic
integration
intüketiminin
today’s world
is seen
inedilmesi
competition company,
konutlarda
doğalgaz
ile elektrik
istatistiksel
olarakthat
analiz
industry and country. The increase in the number of exporting countries and an increase in exports
Sanayito
veparticipate
konutlarda tüketim
aralıklarına
göre
fiyatlarının tespit edilmesi
has led to countries
in world
trade
increasing
their competitiveness.
In this context, the
concept of competitiveness
has become important. The concept of competitiveness show that share
fiyatlarının
genel
seviyesinde
düşüşa gözlendiği
varılmaktadır.
Sonuç olarak tüketim not only for the
the world with goods
and
services
trade
country.sonucuna
The concept
of competitiveness
country, it is available in firms and industries. But, globalized world, national competitiveness has
become more important. Firm-level competitiveness is defined as a company producing national
and international markets have a lower cost than its competitors, product quality and presented
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GASof
PRICES
terms of service toECONOMETRIC
be equivalentANALYSIS
or superior
to its competitors.
The level
competitiveness of the
HOUSES
industry, an industry is reached to the same level
of efficiency or advanced with competitors. Country
competitiveness is formed to create more value for the country’s firms and for human which the
consumption
of electricity
natural gas used
in industry
and housesThe
is statistically
environment is the
created
that allows
the and
continuation
of more
prosperity.
competitiveness of the
country dependstechniques
on theforlevel
of development
R & D were
activities
productivity,
analysis.
Moreover, tests ofofhypothesis
applied and
and the
research was the production
of high-tech goods, trade surplus countries, the performance of the various sectors and the presence
of skilled manpower. The scope of concept of competitiveness is expanding company-level competition towards the national level of the competition definition. However, national competitiveness
in the globalized world has become more important. Technology, human capital, organizational
structure, capital and financial sector, the state’s role and competitiveness of the economy has been
consist of the sources of competitiveness. Innovation and technology strategy and information
and communication technology is located in the technology group. The structure of human capital,
education, training and development is located in the human capital group. Teamwork and clusters,
organizational learning and intra-firm relations is located in the organizational structure group. Stability of financial markets is located in the capital and financial industry groups. The provision of
public goods, support to export markets, industrial policy is located in the the role of government
in the economy and the competitiveness of the group. It investigates price and non-price factors as
determinants of competitiveness. Price competition is consists of exchange and unit labor costs.
Non-price competition is consists of productivity, macroeconomic environment, human capital,
40
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
2014
02 Volume:
01 Autumn
International
Refereed
Journal
of Research
onIssue:
Economics
Management
Winter
- Summer
JEL CODE:(Ekonomi)
J14-J18-M2-M40-N30
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
technology, quality, marketing, infrastructure,
taxation, energy and raw material. The measurement of
İNCELENMESİ
competitiveness is used Balassa (1965)
Balassa
Index and derivatives. There are a large
Muratdeveloped
KORKMAZ, by
Hakan
AÇIKGÖZ
number of national and internationalGüven
studies
of measuring competitiveness. It is possible to group the
index developed to measure the
1 competitiveness as Revealed Comparative Advantage Index, Trade
Performance Index, Trade Conflict Index, Trade Entropy Index Eligibility Factor Index, Net Exports
Özetto: 2012-2014
TUİK
kullanılarak
hazırlanan
çalışma, sanayilevel of goods is
Index. According
the classification
made
by verileri
the United
Nations,
thebutechnology
divided into three
as standard
intermediate
technology
and ANOVA
high-tech
technology goods.
şeklindedir.
Farklı technology,
analiz teknikleri
çalışmada
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
Standard-tech products that require a basic level of technical production of goods and merchandise
are uncomplicated.
İntermediate
technology
that are
created
forgidilmiştir.
the production
of tools and
yönünde
hareket edilmiş
olup, yapılan products
istatistik bulgulara
göre
de sonuca
Elde
equipment help to ensure the economic development of the country. High-tech products are based
on advanced scientific
and products
that
require
a high
level of R & D spending. Higharalığı Kwtechniques
fiyatlarda da
azalma
meydana
gelmektedir.
tech products isAnahtar
produced
in more
developed
countries.
It wasAnova,
analyzed
according to their level
Kelimeler
: Elektrik,
Sanayi, Konut,
TUİK, Fiyat
of technology Turkey and China’s manufacturing industry competitiveness. In this study, Revealed
Comparative Advantage
approach developed by Balassa is used. In this study, consequently ıt was
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
found to be high the
competitiveness
of standard
technology
goods
in TurkeyAND
and China. Although
HOUSES
the low competitiveness, ıt is observed that tend to increase intermediate technology goods both
Abstract:
In this
study prepared
using data of TSI belonging
to the
years of
Turkey and China.
It was
observed
lowbycompetitiveness
hig-tech
goods
in2012-2014,
Turkey. It was found to
analyzed. ANOVA
model
was applied
to theinstudy
prepared with
use of different
be high competitiveness
China’s
high-tech
goods
accordance
withtheTurkey.
41
UHEYAD
SPOR GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN 2006-2014 YILLARI ARASI BÜTÇE
UYGULAMA SONUÇLARININ ANALİZİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ1
BUDGET APPLICATION RESULT ANALYSIS AND EVALUATION
BETWEEN YEARS 2006 – 2014 OF SPORTS GENERAL DIRECTORATE
Enes IŞIKGÖZ
Batman Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Batman / Türkiye
Öz: Spor dünya endüstrisi içerisinde kültürel ve ekonomik
etkisi ile önemli bir kamusal hizmet sağlamaktadır. Ayrıca
kamusal alanda hizmet vermesi nedeniyle finansman ihtiyacı
duymaktadır. Türkiye’de Spor Bakanlığı’na bağlı olarak
merkezde katma bütçeli ve tüzel kişiliğe sahip Spor Genel
Müdürlüğü hizmet vermektedir. Taşrada ise özel bütçeli
Gençlik Hizmetleri ve Spor İl ve İlçe Müdürlükleri yıllık
bütçeleri ile bu hizmetleri sağlamaktadır. Bu çalışmada;
Spor Genel Müdürlüğünün 2006-2014 yılları arası kurumsal
faaliyetlerine ilişkin bütçe ödenekleri ve harcama dağılımları
kurum bazında genel, harcama birimleri bazında ise ayrı ayrı
analiz edilerek değerlendirilmiştir. Ayrıca bütçe ödenekleri
ile harcamalar arasında bazı değişkenlere ilişkin fark oluşup
oluşmadığı ANOVA modeli kullanılarak analiz edilmiştir.
Sonuç olarak; Spor Genel Müdürlüğünün 2006-2014 yılları
arası bütçe ödeneklerinin % 48,54’ ünün taşradaki Spor
Genel Müdürlüğü (SGM) İl Başkanlıklarına, % 24,71’
inin Tesisler Dairesi Başkanlığına, % 16,76’sının Spor
Faaliyetleri Dairesi Başkanlığına, geri kalan % 9,9’ unun
ise diğer harcama birimlerine tahsis edildiği görülmüştür.
Kurumun bütçesinde en çok artış % 62,37 ile 2010 yılında,
en az artış ise % 0,62 ile 2014 yılında gerçekleşmiştir.
Kurumun toplam bütçe ödenekleri ile toplam harcamaları
yıllar bazında doğrusal bir seyir izlemiş, kurum ve birimler
bazında bütçe ödenekleri ile harcamalar arasında anlamlı
bir farklılık görülmemiştir.
Abstract: Sports provide an important public service in
world industry with its cultural and economic impact.
Besides it requires financing as it provides service in
public area. In Turkey, Sports Geenral Directorate which
is bound to Ministry of Sports and which has annexed
budget and is a legal entity, provides service. In rural areas
youth services and city and district general directorates
with special budget provide these services. In this study,
budget allowances and expense distributions of public
activities of sports general directorate between 2006 and
2014 were analyzed and evaluated generally in terms of
institution and separately in terms of expense units. Besides
the fact whether difference related with some variables
between budget allowances and expenses occurred or not
was analyzed by using ANOVA model. As a result it was
observed that Sports General Directorate allocated 48.54%
of the budget allowances to sports general directorate city
headships in rural areas, 24.71% to facilities administration
headship, 16.76% to sports activities office headship and
remaining 9.9% to other expense units between years 2006
and 2014. The most significant increases in the budget of
institution were realized in 2010 by 62.37% and in 2014
by 0.62%. The total budget allowances and total expenses
of the institution demonstrated a linear progress and no
significant difference could be observed between budget
allowances and expenses in terms of institution and units.
Anahtar Kelimeler: Bütçe, Spor Genel Müdürlüğü, Ödenek, Harcama
Key Words: Budget, Sports General Directorate, Allowance, Expense
Doi: 10.17373/UHEYAD.2015512900
(1) Sorumlu Yazar: Enes IŞIKGÖZ, Batman Üniversitesi Beden Eğitim Spor Yüksekokulu, Batman/Türkiye pdgenes@
gmail.com Geliş Tarihi / Received: 01.06.2015 Düzeltme Tarihi / Revision Date: 02.07.2015 Kabul Tarihi/ Accepted:
27.08.2015 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması /
Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
42
GİRİŞ
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Genel Müdürlüğünce (SGM) yerine
İNCELENMESİ
getirilmektedir. SGM, Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı
İnsan yaşamı ile birlikte başlayan Murat
spor KORKMAZ,
olgusu Hakan AÇIKGÖZ
olarak
faaliyet gösteren, merkezde özel bütçeli
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
çeşitli merhaleler kat ederek günümüzGüven
dünyasının
1
ve tüzel kişiliğe
7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümüsahip bir kuruluştur. Merkez ve
en önemli faaliyet alanı haline Kilis
gelmiştir.
Çünkü
taşra teşkilatından oluşan SGM’ nin merkezi Anspor sağlıklı yaşam,
boş zamanları değerlendirme
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerikara’dadır.
çalışma,ve
sanayi
Beden bu
eğitimi
spor faaliyetlerinin
konutlarda
doğalgaz
ve insanlar arasıve sosyal
ağkullanılan
oluşturma
açısından
yaygınlaştırılması,
hazırlanan çalışmada geliştirilmesi,
ANOVA modelitanıtılması, teşvik
insanlar için ideal
bir yaşam
biçimi
oluşturmakuygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
edilmesi ve desteklenmesi için gerekli tedbirleri
Sanayi ve
tüketim ülkelerinde
tadır (Stewart, 2007:
7).konutlarda
Tüm dünya
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik almak
bulgularaSGM’
göre dene
sonuca
gidilmiştir.
Elde hizmetler arasınverilen
kamusal
birçok alanda olduğu
gibisonucunda;
spor alanının
tümiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
edilen bulgular
sanayi sektörü
dadır.varılmaktadır.
Ayrıca spor
konuları
ile ilgili kamu kurum
Sonuç
olarak tüketim
hücrelerinde dearalığı
küreselleşme
rüzgârının
etkisi
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarını yönhissedilmektedirAnahtar
(Çeyiz
ve Özbek, 2014: 489).
Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
lendirme ve bu kuruluşlarla işbirliğinde bulunma
Küreselleşme açısından sporun en belirgin ortak
kuruma verilmiş görevlerdir. SGM ülkemizdeki
özellikleri medya popülaritesi ve çekiciliğinin
ANDbilimi
NATURAL
GAS PRICES
yönetim
açısından,
Devlet eliyle yönetilen
CONSUMPTION
olmasıdır (Doczi,ACCORDING
2007’ denTOaktaran
KozmaRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
spor faaliyetlerinin merkezi olarak görülmektedir
and Andras, 2014: 34). Ayrıca spor, ekonomik
(Alyurt, 2002: 31).
this study prepared bybiridir
kalkınmanın daAbstract:
çok netIngöstergelerinden
Genel Müdürlüğü’nün
temeli, 14 Temmuz
(Baade and Matheson,
analyzed. 2011:
ANOVA6).
model was applied to the Spor
study prepared
1922’deelectricity
16 spor
birleşerek, oluşturmade more comprehensive. The purpose was to determine
andkulübünün
natural gas prices
Küreselleşme ölçeğinde bu denli önemli bir
dukları “Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı”nın
yere sahip olan spor alanının rast gele sevk ve
(TİCİ) ile atılmıştır. Kurum; 1936 yılında Türk
idaresinin düşünülmeyeceği bir gerçektir. Dünya
Spor Kurumu (TSK), 1938 tarihinde Başbakanlığa
üzerinde endüstrisi kurulmuş sayılı alanlardan
bağlı olarak kurulan Beden Terbiyesi Genel Mübiri olan spor, sosyo ekonomik ve sağlık etkileri
dürlüğü, 1942 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’na,
ile bütün dikkatleri üzerinde toplamakta, spora
1960 yılında Başbakanlığa, 1970 yılında Gençlik
dönük beklentiler spor politikalarının oluşmasında
ve Spor Bakanlığı’na, 1983 yılında Milli Eğitim
etkili olmaktadır. Bu politikalar doğrultusunda
Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlanmıştır. 28
programlar oluşturulmakta ve faaliyetler yürütülMayıs 1986 tarih ve 3289 sayılı “Beden Terbiyesi
mektedir. Çünkü spor faaliyetleri dünya çapında
ve Spor Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevtüm bireyler tarafından oldukça ilgi görmektedir
leri Hakkında Kanun” hükümleri doğrultusunda
(Coates and Humphreys, 2003: 336).
yeniden teşkilatlanan genel müdürlük, 02 Mart
Ülkemizde spora dönük oluşturulan politikalar, 1989 tarihine kadar Milli Eğitim Gençlik ve Spor
plan ve programlar kamusal hizmet olarak Spor Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyetlerini yürütmüştür.
43
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Müdürlük daha sonra 356 sayılı Kanun
faaliyet göstermekte ve vatandaşlara hizmet sunİNCELENMESİ
Genel
Hükmünde Kararname ile Gençlik veMurat
SporKORKMAZ,
Genel Hakan
maktadır.
Kamuda, bütçede yer almayan hiçbir
AÇIKGÖZ
Müdürlüğü adı ile yeniden Başbakanlığa
bağlanmış
faaliyete
para harcanmaz ve bütçede yer almayan
Yönetmeni
ve 2011 yılına kadar hizmetlerini
sürdürmüştür.
gelirler tahsil
edilmez. Bu nedenle bütçede yer
1
Bölümü
Son olarak 03.06.2011 tarihli ve 638 sayılı Kaalan gelir ve gider tahminlerinin incelenmesi
: 2012-2014
arasındaki
TUİK verilerivatandaşlardan
bu çalışma,
sanayi ne kadar tahsil
nun Hükmünde Özet
Kararname
ileYılları
teşkilat
yapısında
hangi
gelirlerin
değişikliğe gidilerek
“Gençlik
ve Spor
Genel
ve toplanacak
gelirlerin vatandaşşeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri
kullanılarakedileceğini
ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
Müdürlüğü” ibaresi “Spor Genel Müdürlüğü”
lara hangi kamu hizmetleriyle geri döneceğini
1
olarak değiştirilmiştir.
3289 edilmiş
Sayılıolup,
Spor
Genel
yönünde hareket
yapılan
göre açısından
de sonuca gidilmiştir.
Elde
göstermesi
önem taşımaktadır.
SGM’
Müdürlüğünün fiyatlarının
Teşkilat genel
ve Görevleri
Hakkında
nün merkez
teşkilatı
taşra teşkilatı ise özel
seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuçkatma,
olarak tüketim
aralığı
Kw cinsinden yükseldikçe,
Kanununun ikinci
maddesinde
kurumunfiyatlarda
yerine da azalma
bütçelidir.
Gençlik ve Spor İl ve İlçe MüdürlükAnahtar
Kelimeler : Elektrik,
Doğalgaz,
Tüketim,lerinin
Sanayi, Konut,
TUİK, Fiyat
getireceği görevler
sıralanmıştır
(Ek-1).
SGM
bütçeAnova,
işlemleri
“Gençlik ve Spor Genel
kanunla kendisine verilen bu görevleri merkez
Müdürlüğü Taşra Teşkilatı Bütçe, Muhasebe ve
ve taşra teşkilatları
eliyle yürütmektedir
ECONOMETRIC
ANALYSIS(Ek-2).
OF ELECTRICITY
AND NATURALhükümlerine
GAS PRICES göre yürütülmekBilet Yönetmeliği”
tedir (Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Taşra
HOUSES
Kamusal bir hizmet kuruluşu olan SGM’ nün
Teşkilatı Bütçe, Muhasebe ve Bilet Yönetmeliği,
görevleri içerisinde
sayılan
hizmetleri
yerine
ge-data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Abstract:
In this
study prepared
by using
2007).
SGM’
bütçe
ve mali hükümleri ile
in industry
andnün
houses
is statistically
tirmesi için finansmana
ihtiyacı vardır. Kuruluş bu
gelirleri
teşkilat
kanununun
techniques
analysis. Moreover,Bütçe;
tests of hypothesis
wereise
applied
and the
research was13-17. maddeleri
ihtiyaçlarını bütçe
yoluylaforkarşılamaktadır.
arasında düzenlenmiştir (Ek-3). Anayasanın 58
kamu kesiminin ürettiği hizmetlerin finansman
ve 59’ uncu maddeleri, 3289 Sayılı Spor Genel
aracıdır. Genel olarak devletin bir yıllık gelir ve
Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında
giderlerini tahmin eden ve bir belge niteliğinde
Kanun hükümleri, kalkınma planları, hükümet
olan bütçelerin aynı zamanda ekonomik, mali,
politikaları ve AB’ kriterleri dikkate alınarak besiyasi ve sosyal birtakım etkileri bulunmaktadır
lirlenen SGM’ nün idari amaç ve hedefleri 2014
(Erkan, 2013: 191). Toplumsal ihtiyaçların karyılı faaliyet raporuna şöyle yansıtılmıştır (Ek-4).
şılanmasına yönelik olan hizmetlerle ilgili kamu
harcamaları, önemli ekonomik ve sosyal etkilere
neden olabilmektedir. Devlet; yüklenmiş olduğu
mali ve mali olmayan nitelikteki görevlerini gerçekleştirebilmek bakımından kamu harcamalarını
bir araç olarak kullanmaktadır (Karaaslan, 2012:1).
Günümüzde tüm dünyada en çok kullanılan ve
sürekli değişimi beraberinde getiren performans
esaslı bütçeleme sistemine ülkemizde 5018 Sayılı
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile
geçilmiştir. Bu sistemle her kurum ve kuruluş
Kamuya bağlı idareler, her yıl hazırlanıp karar
mercii tarafından onaylanan bütçe planına göre
1 http://www.bursa-smmmo.org.tr/yazarlar/
makaleler/149OTU.pdf. Erişim Tarihi:05.07.2015
44
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
plan, performans programı, ve faaliyet
genellikle yatırım hizmetleri ile ilgilidir
İNCELENMESİ
stratejik
ve süraporunu ayrı ayrı düzenlemekte, Murat
performans
reklilik
arz etmez (Maliye Bakanlığı Performans
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
denetimi ile birlikte bunların tamamının
konEsaslı Bütçeleme Rehberi, 2004: 18).
solide edilmesiyle devletin bütçe
sistemi oluş1
Bölümü
Kamu idareleri
faaliyet raporlarını mali saydamlık
turulmaktadır (Badem, Kılınç ve Kavas, 2013:
ve hesap verme sorumluluğunu sağlayacak şekilde
Özet : 2012-2014
2). Stratejik planların
konjonktürel
değişmelere
hazırlar.
Faaliyet
raporlarında
yer alan bilgilerin
istatistiksel
olarak
analiz edilmesi
uygun olarak belirli
bir dönem
sonunda
revize
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri
doğru, güvenilir, önyargısız ve tarafsız olması
Ayrıca hipotez
testlerigeniş
edilebilmesi ve uygulanmıştır.
hazırlık sürecine
katılımın
ve doğalgaz
tespit edilmesi
zorunlu
olup,fiyatlarının
bu raporlarda
yer alan bilgilerin
kapsamlı olmasıyönünde
performans
hareketesaslı
edilmişbütçeleme
olup, yapılaniçin
eksiksiz olması, faaliyet sonuçlarını tüm yönleriyle
önemli bir altyapı
oluşturmaktadır. Dolayısıyla
varılmaktadır.
Sonuç
olarak tüketim
açıklaması
gerekir.
(Kamu
İdarelerince Hazırlastratejik planlama,
planlamaya
performans
aralığı
Kw cinsindendayalı
yükseldikçe,
nacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik,
esaslı bütçelemeAnahtar
için olmazsa
olmaz
koşul
olarak
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
2006). Küreselleşmenin getirdiği yeni ekonomik
görülebilir (Özen, 2008: 54).
düzen ve giderek azalan kaynaklara karşılık genel
Performans programı
ise, bir kamu idaresinin
nüfus artışı ülke kaynaklarının özellikle kamu
HOUSES
program dönemine ilişkin performans hedefkaynaklarının kullanımını çok önemli hale getirmiş
lerini, bu hedeflere ulaşmak için yürütecekleri
ve kamu kaynaklarının daha etkili, ekonomik ve
the consumption
of electricity
and natural
in industry
and houses
is statistically
faaliyetler ile bunların
kaynak
ihtiyacını
ve gas used
verimli
kullanımı
konusunda
yeni arayışları, yeni
performans göstergelerini
uygulamaları
ortaya
çıkarmıştır.
techniques foriçeren
analysis.program
Moreover,olarak
tests of hypothesis
were applied
and the
research wasEtkili, ekonomik,
tanımlanmaktadır. Ülkemizde stratejik plan ve
verimli ve aynı zamanda denetlenebilir bir kamu
bütçe ilişkisi performans programları aracılığı ile
mali yönetim sisteminin oluşturulması ihtiyacı,
gerçekleştirilmektedir (Kurnaz, 2010: 4).
bu durumun bir sonucudur (SGM Kurumsal Mali
Durum ve Beklentiler Raporu, 2013: 1).
Kamu idareleri performans hedeflerini gerçekleştirmek üzere hangi tür faaliyet ve projeleri yerine
Günümüzde sporun toplum hayatında, ekonomiden
getireceklerine karar verirler. Stratejik amaç ve
turizme, sağlıktan emniyet ve asayişin sağlanmahedefler ile performans hedefleri, idarenin neyi
sına kadar çok önemli rolleri bulunmaktadır. Bu
başaracağını, faaliyet ve projeler ise bunun nasıl
nedenle, Devletin spor alanındaki kaynak aktaran,
başarılacağını ifade eder. Faaliyet ve proje, belirli
teşvik eden, düzenleyen ve denetleyen rolünün
bir amaca ve hedefe yönelen ve başlı başına bir
yeniden tanımlanması suretiyle söz konusu faabütünlük oluşturan yönetilebilir ve maliyetlendiliyetlerin verimli ve etkin bir şekilde yürütülmerilebilir üretim veya hizmet birimidir. Faaliyetler
sinin sağlanması, Devlet açısından Anayasal bir
idarenin cari ve sürekli nitelikteki hizmetlerin
sorumluluktur (Devlet Denetleme Kurulu Raporu,
karşılanmasına dönük oluşturulurken, projeler
2009: 1). Çünkü sporun kamu yararı açısından
45
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
etkileri bulunmaktadır (Watt, 2003: İNCELENMESİ
35).
Spor Genel Müdürlüğünün kamusal hizmetlerine
önemli
Bu etkiler bilhassa eğitim, sağlık ve dış
ilişkilerde
dönük
merkezi yönetim kapsamında gelir ve giMurat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
büyük bir politik alan oluşturmaktadır
(Booth,
derlerine ilişkin bütçe verilerinin analizi yapılarak
1995: 1). Merkezi yönetim bütçesi
kapsamında
anlamlı tablolar haline getirilmesi ve dokuz yıllık
1
özel bütçesi olan SGM’ nün performansa dayalı
bütçe verilerinin istatistiğine bakılarak kurumun
2012-2014 Yılları
arasındaki
TUİK verileribütçesi
kullanılarak
hazırlananbilgi
bu çalışma,
bütçeleme sistemiÖzet
ile :oluşturduğu
bütçe
politikaları,
hakkında
sahibisanayi
olunması açısından
stratejik hedefleri,
bütçe fonksiyonları
ve etkileri
çalışmanın
spor yönetimi
ve ekonomisi alanına
şeklindedir.
kullanılarakbuhazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
ile 2006-2014 yılları arası bütçesinin incelenmesi
katkı sağlayacağı düşünülmüştür. Bu kapsamda
bu çalışmanın kapsamını
oluşturmaktadır.
aşağıdaki
aranmıştır;
yönünde hareket
edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göresorulara
de sonucayanıt
gidilmiştir.
Elde
Amaç
varılmaktadır.
Sonuç olarak tüketim
1- Spor
Genel Müdürlüğünün
2006- 2014 yılları
arası bütçe uygulama sonuçları kurumsal bazda
Merkezi yönetimAnahtar
bütçesiKelimeler
kapsamında
özel
bütçesi
: Elektrik,
Doğalgaz,
genel, harcama birimleri bazında ise ayrı ayrı
bulunan Spor Genel Müdürlüğünün 2006-2014
olarak nasıl gerçekleşmiştir?
arasını kapsayan ECONOMETRIC
dokuz mali yıla
ilişkin yıllık
ACCORDING TO CONSUMPTION
IN TERMS
OFMüdürlüğünün
INDUSTRY AND 2006-2014 yılları
faaliyet raporları doğrultusunda
bütçe uygula-RANGES
2- Spor
Genel
HOUSES
ma sonuçlarının kurumsal ve harcama birimleri
arası bütçe uygulama sonuçları arasında anlamlı
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSIfarklılık
belonging to
themıdır?
years of 2012-2014,
bazında nasıl gerçekleştiğinin analiz edilmesi ve
bir
var
analyzed.
ANOVA 2006-2014
model was applied
değerlendirilmesi
şeklindedir.
yıllarıto the study prepared with the use of different
Yöntem
were applied and the research was
arası Spor Genelmade
Müdürlüğünün
kurumsal
web
more comprehensive.
The purpose
sitesinde yayınlamış olduğu2 faaliyet raporlarında
Bu çalışma tarama modeli kapsamında betimsel
ki dokuz mali yıla ilişkin bütçe sonuç verileri ile
analiz tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Tarama
sınırlandırılmıştır.
modelleri, geçmişte ve hala var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan
Mali saydamlık ve hesap verme sorumluluğunun
araştırma yaklaşımlar olup araştırmaya konu olan
hayata geçirilmesi ve ilgili taraflar ile kamuoyunun
olay, birey ya da nesne kendi koşulları içinde ve
bilgi sahibi olmasını sağlayacak şekilde önemli
var olduğu gibi tanımlanmaya çalışılır (Karasar,
bir kamu mali yönetimi aracı olarak Spor Genel
2008). Çalışmada nitel araştırma yaklaşımı
Müdürlüğünün düzenli bir biçimde yayınlamış
çerçevesinde “dokuman incelemesi” yöntemi
olduğu faaliyet raporlarındaki yılsonu bütçe
kullanılmıştır. Dokuman incelemesi, araştırılması
verilerinin incelenmesi ve değerlendirilmesi bu
hedeflenen olgu ve olgular hakkında bilgi içeren
çalışmayı önemli kılacağı düşünülmüştür. Ayrıca
yazılı materyallerin analizini kapsar. Doküman
analizi kendi başına bir araştırma yöntemi olarak
2 http://sgm.gsb.gov.tr/Sayfalar/259/114/faaliyetkullanılabilir (Yıldırım ve Şimşek, 2006).
raporlari.aspx. Erişim Tarihi:15.05.2015
46
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Çalışmanın evrenini, 2006-2014 yılları arası
ket programı kullanılmış, anlamlılık
İNCELENMESİ
düzeyi p<
Spor genel Müdürlüğünün yılsonu
0,05AÇIKGÖZ
olarak alınmıştır. İstatistiksel olarak veriler
Muratfaaliyet
KORKMAZ, Hakan
raporları oluşturmaktadır. Çalışmada,
evrenin
tanımlayıcı ve çıkarımsal istatistik kapsamında
tamamına ulaşıldığından örneklem
alma yoluna
ele alınmıştır. Bu çerçevede, öncelikle bütçe
1
gidilmemiştir. Çalışmada dokuman olarak; Spor
verilerinin yüzdelik ve oransal dağılımları ele
Özet : 2012-2014
Yıllarıweb
arasındaki
TUİK verilerialınmış,
kullanılarak
hazırlanankarşılaştırılmasında
kurumsal
sitesinde
verilerin
ise tek yönlü
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
yayınladığı3 resmi
yıllık faaliyet
raporları
analiz
(ANOVA)
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri
kullanılarakvaryans
hazırlanan
çalışmada analizlerinden
ANOVA modeli yararlanılmıştır.
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
getirilmiştir.
birimleri olarak kullanılmış ve toplam dokuz rapor
Elde edilen bulgularhale
tablolar
ve grafikler halinde
incelemeye tabiiyönünde
tutulmuş,
verileri
bu
sunulmuştur.
hareketaraştırma
edilmiş olup,
yapılan istatistik
bulgulara
göre de sonuca gidilmiştir. Elde
raporların bütçe uygulama sonuçlarından aynen
BULGULAR
alıntılar yapılarak
ya da
atıfta bulunarak
aralığı
Kwraporlara
elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Spor
Müdürlüğünün
2006-2014 yılları
Sanayi,Genel
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
arası dokuz yıllık toplam bütçe ödenekleri ile
Elde edilen verilerin analizinde (SPSS-Statistical
toplam harcama tutarlarının dağılımı, ödenek
Package for Social
Sciences)
22.0
istatistik
paACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS
INDUSTRY
harcama
ve OF
artış
oranlarıAND
yıllık bazda tablo 1.’
HOUSES
de gösterilmiştir.
3 http://sgm.gsb.gov.tr/Sayfalar/259/114/faaliyetraporlari.aspx.Abstract:
Erişim Tarihi:15.05.2015
In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
47
Tablo 1.
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Spor Genel Müdürlüğünün Kurum
Bazında 2006-2014 Yılları Arası Toplam
İNCELENMESİ
Bütçe
Ödeneği
ve Harcama Dağılımı
Yıl
Toplam
Toplam
1
Ödenek (TL)
Harcama (TL)
Ödenek
Harcama
Oranı (%)
Ödenek
Artış
Oranı (%)
Yılları arasındaki TUİK verileri
kullanılarak hazırlanan bu çalışma,
2006 Özet : 2012-2014
333.318.266
298.463.451
89,54sanayi
26,93
2007
25,08
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Toplam
416.903.315
389.023.134
93,31modeli
şeklindedir. Farklı
analiz teknikleri kullanılarak
hazırlanan çalışmada ANOVA
493.231.728
470.445.374
95,38
tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz fiyatlarının tespit
edilmesi
yönünde hareket
edilmiş olup, yapılan istatistik635.655.310
bulgulara göre de sonuca gidilmiştir.
645.859.921
98,42 Elde
seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır. Sonuç olarak
tüketim
1.048.694.374
1.033.336.239
98,54
18,31
30,94
62,37
1.188.741.200
1.167.131.016
98,18
13,35
1.232.900.100
1.227.367.890
99,55
3,71
1.587.635.750
1.563.009.018
98,45
28,77
1.597.422.540
1.564.420.925
97,93
ACCORDING
TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS OF INDUSTRY
AND
HOUSES
8.544.707.194
8.348.852.357
97,70
0,62
22,99
industry
and houses
is 2011
statistically
Kaynak: http://sgm.gsb.gov.tr/Sayfalar/259/114/
Yineintablo
verilerine
göre;
yılında 1.188.741.200
faaliyet-raporlari.aspx.
Tarihi:15.05.2015
TL olan
techniquesErişim
for analysis.
Moreover, tests of hypothesis
wereödeneğin
applied and1.167.131.016
the research was TL (%98,18)’i,
2012 yılında 1.232.900.100 TL olan ödeneğin
ablo 1’ e göre Spor Genel Müdürlüğüne 2006
1.227.367.890 TL (% 99,55)’ i harcanmıştır.
yılında toplam 333.318.266 TL ödenek tahsis
2006-2014 yılları arasında en fazla harcamanın
edilmiş olup bu ödeneğinin 298.463.451 TL’ si
% 99,55’ lik oranla 2012 yılının ilk sırada, %
mali yılı içinde harcanmıştır. Yıl bazında en az
98,54’ lük oranla 2010 yılının ikinci sırada yer
ödeneğin harcandığı yıl 2006 mali yılıdır. 2007
aldığı görülmüştür. 2013 yılında 1.587.635.750
yılında 416.903.315 TL olan ödeneğin 389.023.134
TL’ lik ödeneğin 1.564.420.925 TL (%97,93)’ ü,
TL (% 93,31)’i, 2008 yılında 493.231.728 TL
2014 yılında ise 1.597.422.540 TL olan ödeneğin
olan ödeneğin 470.445.374 TL (% 95,38)’i, 2009
1.564.420.925 TL (% 96,59)’ unun harcandığı
yılında 645.859.921 TL’ lik ödeneğin 635.655.310
görülmüştür. Tablo verilerine göre 2006 yılı
TL (% 98,42)’ i, 2010 yılında 1.048.694.374 TL’
hariç diğer yıllarda bütçe ödeneklerinin harcama
lik ödeneğin 1.033.336.239 TL (% 98,54)’i ilgili
oranları birbirine yakın olarak gerçekleşmiştir.
mali yılı içerisinde harcanmıştır.
Yine tabloda görüleceği üzere yıllar bazında bir
önceki yıla göre ödenek artışının en çok 2010
48
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
gerçekleştiği, 2009 yılında 645.859.921
yılı % 3,71, 2013 yılı % 28,77, 2014
İNCELENMESİ
yılında
yılı % 0,62
TL olan ödeneğin 2010 yılında 1.048.694.374
oranında
bütçe ödeneğinin bir önceki yıla göre
AÇIKGÖZ
TL’ ye çıkarak % 62,37 oranında arttığı
görülarttığı görülmüştür.
müştür. En az artış ise 1.587.635.750
TL olan
1
Bölümü
Spor Genel
Müdürlüğünün 2006-2014 yılları
2013 ödeneğinin 1.597.422.540 TL’ ye çıkarak
arası toplam bütçe ödenekleri 8.544.707.194 TL,
Özet2014
: 2012-2014
Yılları
% 0,62’ lik artışla
yılında
gerçekleşmiştir.
toplamistatistiksel
harcamaolarak
miktarı
ise 8.348.852.357 TL
analiz edilmesi
2006 yılı bütçeşeklindedir.
ödeneğiFarklı
diğeranaliz
yılların
tersine
teknikleri
olup, toplam ödeneklerinin % 97,70’ i harcanuygulanmıştır.göre
Ayrıca
hipotezyılı
testleri
2005 yılı bütçe verilerine
(2005
toplam
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
mıştır.
Kurumun
yıl bazında
bütçe ödenekleri ile
bütçe ödeneği; 456.191.006
%olup,
26,93
azalış
yönünde hareket TL)
edilmiş
yapılan
harcamalarının dağılımını ve ödenek artışlarını
göstermiştir. 2007
yılı % 25,08, 2008 yılı % 18,
varılmaktadır.
Sonuç olarak
gösteren
grafik şekil
1.’ detüketim
verilmiştir.
31, 2009 yılı %aralığı
30,94,
yılıyükseldikçe,
% 13,35,
2012 da azalma meydana gelmektedir.
Kw2011
cinsinden
fiyatlarda
Şekil 1. Spor Genel Müdürlüğünün 2006-2014 Arası Toplam Bütçe Ödenekleri ve Harcama
Dağılımı
HOUSES
faaliyet-raporlari.aspx. Erişim Tarihi:15.05.2015
49
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Tablo 2. Spor Genel Müdürlüğünün
2006-2014 Yılları Arası Gelirleri
İNCELENMESİ
Yıl
2005
Gelir Miktarı (TL)
1
Bir Önceki Yıla Göre Gelir
Artışı (%)
Bölümü
389.889.863,00
2006
349.763.995,00
-10,29
2011
987.177.457,53
-1,83
2012
1.207.332.266,81
22,30
2013
1.572.202.340,49
30,22
ve
konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
2007
344.356.060,00
-1,55
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
daha kapsamlı hale getirilmiştir.
2008
398.910.754,20
15,84
2009 hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
711.298.675,90
yönünde
göre de sonuca gidilmiştir. 78,31
Elde
2010
1.005.604.671,45
41,38
fiyatlarının
IN TERMS OF INDUSTRY AND2,82
2014
1.616.578.438,59
HOUSES
nin 711.298.675,90 TL’ ye çıktığı 2009 yılında
the consumption
electricity and natural gas %
used78,31
in industry
faaliyet-raporlari.aspx.
Erişimof Tarihi:15.05.2015
ile and
gerçekleştiği
görülmektedir. 2005
applied and the research
was elde eden genel
yılındawere
389.889.863,00
TL gelir
Spor Genel Müdürlüğü
özel bütçeliThe
birpurpose
kuruluş
müdürlüğün, 2006 yılında geliri % 10,29 düşerek
olup, kendi gelirleri ve hazine yardımları ile
349.763.995,00 TL, 2007 yılında bir önceki yıla
harcamalarını karşılamaktadır. Genel Müdürlük,
göre % 1,55 düşerek 344.356.060,00 TL, 2011
teşkilat kanunu ve diğer kanunlar ile sağladığı
yılında ise bir önceki yıla göre % 1,83 düşerek
gelirlerle spor hizmetlerini yürütmektedir. (SGM,
987.177.457,53 TL olarak gerçekleşmiştir.
2014 Faaliyet Raporu).
Genel Müdürlüğün, 2012 yılında 1.207.332.266,81
2006-2014 arası Spor Genel Müdürlüğünün gelir
TL, 2013 yılında 1.572.202.340,49 TL, 2014 yılında
dağılımına ilişkin Tablo 2. verileri incelendiğinde;
ise 1.616.578.438,59 TL gelir elde etmiştir. Gelir
kurumun gelirlerinde bir önceki yıla göre en çok
dağılımında ilişkin grafik şekil 2’ de verilmiştir.
artışın 398.910.754,20 TL olan 2008 yılı geliri-
50
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Şekil 2. Spor Genel Müdürlüğünün
2006-2014 Yılları Arası Yıllık Gelirleri (TL)
İNCELENMESİ
1
HOUSES
consumption
of electricity and
natural gas used
in industry
houses Verilerine
is statistically İlişkin TanımTablo 2. Spor the
Genel
Müdürlüğünün
2006-2014
Yılları
ArasıandBütçe
techniques for analysis. Moreover, tests oflayıcı
hypothesis were applied and the research was
İstatistik Sonuçları
N
BÜTÇE
ÖDENEĞİ (TL)
HARCAMA
MİKTARI (TL)
153
153
0
0
55847759,4379
54567662,4641
144185090,63061
143753913,09033
20789340360157448,000
20665187528781640,000
3,956
4,001
,196
,196
18,462
18,829
,390
,390
Geçerli
Kayıp
Ortalama
Standart Sapma
Varyans
Çarpıklık
Çarpıklığın Standart Hatası
Basıklık
Basıklığın Standart Hatası
Toplam
8544707194,00
51
8348852357,00
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Tablo 2.’ de Spor Genel Müdürlüğünün 2006-2014
sapma, varyans değerleri ile birlikte değişkenlerin
İNCELENMESİ
yılları arası dokuz yıllık toplam bütçe Murat
ödenekleri
ile Hakan
dağılma
şekli ile ilgi bilgi sağlayan çarpıklık,
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
harcama miktarlarına ilişkin tanımlayıcı
istatistikler basıklık ve standart hataları hesaplanmıştır.
gösterilmiştir. Her değişken için1Kilis
ortalama,
standart
Tablo 3. Spor Genel Müdürlüğünün Birimlerine Göre 2006-2014 Yılları Arası Toplam Bütçe
Ödenekleri
Harcama
Dağılımları
doğalgaz ile ve
elektrik
tüketiminin
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri
uygulanarak araştırma
daha kapsamlı hale
getirilmiştir.
Toplam
Bütçe
Toplam
BİRİMLER Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Ödenek
İçersindeki
Harcama
(TL)
Payı (%)
(TL)
Özel Kalem Müdürlüğü
0,31
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş26.659.726
gözlendiği sonucuna varılmaktadır.
Sonuç 20.542.954
olarak tüketim
aralığı Kw
cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
1
Savunma Uzmanlığı
İdari ve Mali
Başkanlığı
519.065
0,01
382.943
Anahtar
İşler
Dairesi
75.640.561
0,25
0,00
65.517.559
0,78
Personel ve Eğitim Dairesi
ECONOMETRIC ANALYSIS OF
ELECTRICITY AND
PRICES
33.353.857
0,39NATURAL GAS
28.375.766
Başkanlığı
0,34
Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı
0,07
HOUSES
6.772.368
0,89
Harcamalar
İçersindeki
Payı (%)
0,08
6.098.504
Teftiş Kurulu Başkanlığı
0,31 to the years24.548.780
Abstract: In this study prepared by26.224.913
using data of TSI belonging
of 2012-2014,
the consumption
of electricity and11.757.024
natural gas used in industry
is statistically
Spor Kontrolörleri
Kurul Başkanlığı
0,14 and houses10.946.001
techniques
for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
Strateji Geliştirme
Dairesi
29.248.562
23.598.054
made
more
comprehensive. The purpose
was to determine0,34
gas prices
Başkanlığı
Hukuk Müşavirliği
0,29
0,13
0,28
18.958.899
0,22
15.478.271
0,19
Spor Genel Müdürlüğü (SGM)
İl Başkanlıkları2
4.147.316.306
48,54
4.145.382.306
49,65
Spor Federasyonları Başkanlığı
108.930.443
1,27
99.817.955
1,20
2.111.458.102
24,71
2.014.812.918
24,13
Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı
15.271.868
0,18
12.566.245
0,15
Spor Eğitimi Dairesi Başkanlığı
50.018.215
0,59
39.997.510
0,48
Uluslararası Organizasyonlar
Dairesi Başkanlığı3
302.039.606
3,53
278.075.695
3,33
Spor Kuruluşları Dairesi Başkanlığı
148.690.608
1,74
142.565.395
1,71
1.431.847.071
16,76
1.420.145.501
17,01
100,00
8.348.852.357
100,00
Tesisler Dairesi Başkanlığı
Spor Faaliyetleri Dairesi
Başkanlığı
Toplam
8.544.707.194
52
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
verileri incelendiğinde; Spor GenelİNCELENMESİ
Mü- Tablo 3’ teki verilere göre; 2006-2014
Tablo 3.
yılları aradürlüğünün 2006-2014 yılları arası Murat
toplam
bütçe Hakan
sındaAÇIKGÖZ
ana hizmet birimi olarak görev yapan Spor
KORKMAZ,
ödenekleri ile toplam harcamaları arasında,
SGM Federasyonları Başkanlığı’na % 1,27, Sağlık İşleri
İl Başkanlıklarının 4.147.316.306
TL ödenek (% Dairesi Başkanlığı’na % 0,18, Spor Eğitimi Dairesi
1
48,54) ve 4.145.382.306 TL (% 49,65) harcama Başkanlığı’na % 0,59, Uluslararası Organizasyonlar
Özet ilk
: 2012-2014
TUİK verileri
kullanılarak
hazırlanan bu
sanayiSpor Kuruluşları
ile birimler arasında
sırada olduğu
görülmüştür.
Dairesi
Başkanlığı’
naçalışma,
% 3,53,
Spor Genel müdürlüğünün
ödeneğinin
Dairesi
Başkanlığı’na
ise % 1,74,
şeklindedir. Farklıtoplam
analiz teknikleri
kullanılarak
hazırlanan
çalışmada ANOVA
modeli oranında ödenek
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
yarısını Spor Genel Müdürlüğü (SGM) İl Baş- tahsis edildiği görülmüştür.
kanlıklarının kullandığı
söylenebilir.
Harcama
yönünde hareket
Yine tablo 3 verilerine göre, danışma ve deneedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
birimleri arasında ikinci sırayı 2.111.458.102 TL
varılmaktadır.
Sonuçgörev
olarak tüketim
tim birimleri
olarak
yapan Teftiş Kurulu
ödenek ve 2.014.812.918
TL harcama
ilefiyatlarda
Tesislerda azalma meydana gelmektedir.
yükseldikçe,
Başkanlığına % 0,31, Hukuk Müşavirliği’ne %
Dairesi Başkanlığı
almaktadır.
Tesisler
Dairesi
Anahtar
Doğalgaz,
0,22, Spor Kontrolörleri Kurul Başkanlığı’na ise
Başkanlığı, Spor Genel Müdürlüğünün 2006-2014
% 0,14 oranında ödenek tahsis edildiği görülmüşyılları arası toplamECONOMETRIC
bütçe ödeneklerinin
% 24,71’
tür. Yardımcı birimler olan Personel ve Eğitim
ACCORDING
TO CONSUMPTION
ine, toplam harcamanın
ise % 24,13’
üne sahiptir.
HOUSES
Dairesi Başkanlığı’na % 0,39, İdari ve Mali İşler
Spor Faaliyetleri Dairesi Başkanlığının 2006-2014 Dairesi Başkanlığı’na % 0,89, Dış İlişkiler Dairesi
the consumption
of electricity
andmiktarı
natural gas Başkanlığı’na
used in industry and
is statistically
yılları arasında kullandığı
toplam
ödenek
isehouses
% 0,08,
oranında ödenek tahsis
1.431.847.071 TL
olup buforödeneğin
1.420.145.501
edildiği
Son olarak
Özel Kalem
techniques
analysis. Moreover,
tests of hypothesis
weregörülmüştür.
applied and the research
was
TL ’ sini harcamıştır. Genel Müdürlük içerisinde Müdürlüğü’ne % 0,31, Strateji Geliştirme Dairesi
tahsis edilen ödenek miktarı bakımından; SGM Başkanlığı’na ise % 0,34, oranında ödenek tahsis
İl Başkanlıkları birinci sırada, Tesisler Dairesi edildiği belirlenmiştir.
Başkanlığı ikinci sırada, Spor Faaliyetleri Dairesi
Bazı harcama birimleri arasındaki bütçe ödenek
Başkanlığı ise üçüncü sırada yer almıştır. Bu üç
artış ve azalışlarının nedeni olarak; kurumun
harcama birimi Genel Müdürlüğün 2006-2014
teşkilat yasası ile idari teşkilat yapısındaki değiyılları arası toplam bütçe ödeneklerinin % 90,79’
şikliklerin meydana gelmesi nedeniyle olmuştur.
unu kullanmışlardır. 29.5.2009 tarihli ve 5902
Ayrıca hükümet politikaları, kalkınma planı ve
sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının
programlarında spora dönük belirlenen politikalar
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 25 inci
ile hedefler yıllara göre değişiklik göstermektedir.
maddesinin beşinci fıkrasıyla yürürlükten kaldırılan
Spor Genel Müdürlüğü birimlerinin 2006-2014
Savunma Uzmanlığı ise Spor Genel Müdürlüğü
yılları arası toplam bütçe ödenekleri ile harcama
içerisinde 519.065 TL (% 0,01) ile en az ödeneğe
dağılımları grafikle şekil. 3’ de gösterilmiştir.
sahip birim olmuştur.
53
Şekil 3.
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Spor Genel Müdürlüğü Birimlerinin
2006-2014 Arası Toplam Harcama Dağılımları
İNCELENMESİ
(TL)
1
HOUSES
Tablo 4. Toplam Bütçe Ödeneklerinin Bütçe Yılına Göre Farklılaşıp Farklılaşmadığını Belirlemek Üzere Yapılan Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) Sonuçları
BÜTÇE ÖDENEKLERİ
Statistic
df1
df2
p
Welch
,876
8
58,729
,542
BrownForsythe
,674
8
76,325
,713
Spor Genel Müdürlüğünün 2006-2014 yılları arası sonucu (sig: 0,01:p<0,05) Welch ve Brown-Forsythe
bütçe ödenekleri arasında yıllara göre anlamlı bir testleri gerçekleştirilmiştir. Testler sonucunda; Spor
fark bulunup bulunmadığına ilişkin Levene testi Genel Müdürlüğünün 2006-2014 yılları arası toplam
54
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
bütçe ödenekleri arasında yıllara göre anlamlı
bir
İNCELENMESİ
fark bulunmamıştır (p>0,05).
Güven Grup
A.Ş.Göre
Finans Farklılaşıp
Yönetmeni
Tablo 5. Toplam Harcamaların Bütçe
Yılına
Farklılaşmadığını Belirlemek
1
Kilis
7
Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Bölümü
Üzere Yapılan Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) Sonuçları
bu çalışma,
Statistic
df1
df2 sanayi
p
,942hazırlanan çalışmada
8
58,540modeli ,490
şeklindedir. Farklı analiz Welch
ANOVA
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
HARCAMALAR
BrownSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
tespit edilmesi
,681 ve doğalgaz8fiyatlarının 75,599
,706
yönünde hareket edilmiş Forsythe
olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
varılmaktadır.testleri
Sonuç olarak
tüketim
2006-2014
yılları sonucuna
Brown-Forsythe
gerçekleştirilmiştir.
Testler
Spor
arası toplam harcamaları arasında yıllara göre sonucunda; Spor Genel Müdürlüğünün 2006-2014
anlamlı bir fark bulunup bulunmadığına ilişkin yılları arası toplam harcamaları arasında yıllara
Levene testi sonucu (sig: 0,01:p<0,05) Welch ve göre anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05).
Genel
Müdürlüğü Birimlerinin
Bütçe Ödenekleri ile Harcamalarının
HOUSES
Tablo 6. Spor
Bütçenin
Toplamına Göre Farklılaşıp Farklılaşmadığını Belirlemek Üzere Yapılan Tek Yönlü Varyans
Analizi (ANOVA) Sonuçları
Varyansın
Moreover, tests of hypothesis were applied
and the research was
Kareler
Kareler
Kaynağı
F
made more comprehensive. The purpose was tosddetermine electricity and natural gas prices
Toplamı
Ortalaması
Gruplar Arası
4857986253466
60670,000
8
6072482816833
2592,000
Gruplar İçi
1199821565824
6314000,000
135
8887567154256
5296,000
Toplam
1248401428359
2974000,000
143
Spor Genel Müdürlüğü birimlerinin 2006-2014
yılları arası kullanmış oldukları bütçe ödenekleri
ile harcamalarının bütçe toplamına göre aralarında
anlamlı bir fark bulunup bulunmadığına ilişkin
Levene testi sonucu (sig: 0,01:p<0,05) Welch
ve Brown-Forsythe testleri gerçekleştirilmiştir.
Testler sonucunda; Spor Genel Müdürlüğü birim-
,683
p
,706
lerinin 2006-2014 arası kullanmış oldukları bütçe
ödenekleri ile gerçekleştirdikleri harcamalarında
birimler arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır
(p>0,05). Spor Genel Müdürlüğünün 2006-2014
yılları arasındaki toplam bütçe ödenekleri ile
toplam harcamaları arasındaki artış yıllar bazında
doğrusal bir seyir izlemiştir. Spor Genel Müdür-
55
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
harcama birimleri olan 16 birimi için
de kullanmıştır. Bu sonuca ilişkin Bayansalduz (2002)
İNCELENMESİ
lüğünün
aynı durum söz konusudur.
tarafından
hazırlanan doktora tezinde de kurumun
AÇIKGÖZ
devlet bütçesinden ayrılan kaynakların büyük bir
kısmını taşra teşkilatına aktarmak durumunda
1
Spor Genel Müdürlüğünün 2006-2014 yıllarına kaldığına vurgu yapılmıştır. Ayrıca SGM 2014 yılı
Özet
: 2012-2014
kullanılarakmali
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
durum
ve beklentiler
raporunda4;
arası dokuz yıllık
bütçeleri
incelendiğinde
aşağı-verilerikurumsal
taşra
teşkilatlarının
gençlik
değişim programı
daki sonuçlara ulaşılmıştır;
hazırlanan
çalışmada ANOVA
modeli
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
faaliyetleri ile il ve ilçelerde gençlik merkezleri
Spor Genel Müdürlüğünün
2006-2014
arası bütspor tesislerinin
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistikve
bulgulara
göre de sonuca yapımlarının
gidilmiştir. Elde devam edeceği
çelerine ilişkin ödenek
8.544.707.194 TL, toplam
belirtilmiş, mevcut spor tesislerinin bakım-onarım
fiyatlarının genelTL’dir.
seviyesinde
harcaması ise 8.348.852.357
Kurumsal
gelir sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
ve modernizasyon
işlerinin tamamlanacağı bilgiaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
artışı yalnız altı mali yılı içinde (2008-2009-2010sine
yerKonut,
verilmiştir.
Raporda
Sanayi,
Anova, TUİK,
Fiyat ayrıca; 2016 ve 2020
2012-2013-2014) gerçekleşmiş, üç mali yıl içinde
Olimpiyat Oyunlarına başarılı sporcular yetiştir(2006-2007-2011) ise azalış meydana gelmiştir.
mek amacı ile 17 spor branşında (Ek-5) faaliyet
Kurumun 2009 yılıECONOMETRIC
bütçesine
göre
%78,31
oranla
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
göstermek
üzere
19 il’de merkezlerin
kurulduğu
HOUSES
en yüksek, 2014 yılı bütçesine göre ise en az artış
(Ek-6), Aksaray, Diyarbakır ve Muğla’da yeni mersağlandığı saptanmıştır.
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
kezlerin
yılsonuna
kadar
açılmasının planlandığı,
analyzed.
ANOVA
modelilewas
applied
to the bu
study
prepared withihtiyaç
the useduyulan
of different
merkezlerde
spor malzemeleri,
Yıl bazında 2010
yılında
% 62,37
bütçe
ödetechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
gereçleri
ile sporcu
sağlık giderlerinin
neğinde en fazlamade
artışmore
oluşurken,
2014Theyılında
comprehensive.
purpose ise
was to eğitim
determinearaç
electricity
and natural
gas prices
% 0,62 ile en az artış oluşmuştur. Kurumun elde kurumca karşılanacağı vurgusu yapılmıştır (SGM
ettiği gelirler ödenek artışında etkili olmuştur. Bütçe Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu,
gelirleri ile ayrılan ödeneklerin artış ve azalışı yıl- 2013:5). Dolaysıyla taşra teşkilatlarınca belirtilen
lara göre farklılık göstermiş, sabit ya da ortalama tüm bu görevlerin yerine getirilmesi için bütçeden
oranlı bir artış veya azalış oluşmamıştır. Kuruma önemli bir payın ayrılması araştırma sonucu ile
tahsis edilen ödenekler içerisinde bütçe gelirleri örtüşmektedir.
haricinde ayrıca hazine yardımları da sağlanmıştır.
Kurumun 2006-2014 arası bütçe harcamaları içeYıl bazında ortalama olarak bütçenin % 96,50’ si
risinde Tesisler Dairesi Başkanlığının ikinci büyük
kullanılmış, ödenek üstü harcama yapılmamıştır.
paya sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Politik
Taşra teşkilatı olarak Spor Genel Müdürlüğü ve stratejik önemde gençlik ve spor hizmetlerine
(SGM) İl Başkanlıkları 2006-2014 arası dokuz dönük faaliyet ve programlara verilen önemin
yıllık toplam bütçenin % 49,65’ ini kullanırken,
bütçenin geri kalan % 50,35’ ini merkez teşkilatı 4 http://sgm.gsb.gov.tr/Sayfalar/260/114/maliSONUÇ
durum-ve-beklentiler.aspx Erişim Tarihi:15.05.2015
56
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
yol açtığı düşünülmüştür. Nitekim
bir fark oluşmamış, toplam bütçe ödenekleri
İNCELENMESİ
bu sonuca
ile
62. Hükümet Programında (2014),
sağlıklı
ve Hakan
toplam
harcamaları doğrusal bir seyir izlemiştir.
Murat
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
hareketli bir yaşamın gereği olarak toplumumun
Araştırma sonucunda; Spor Genel Müdürlüğünün
bütün katmanlarının spor ile tanışması
için spor düzenli bir biçimde yayınlamış olduğu faaliyet
1
faaliyetlerine dönük büyük yatırımların yapıldığı, raporları ile mali saydamlık ve hesap verme soÖzet :spor
2012-2014
TUİK verileri
bu çalışma,
sanayi
bütün vatandaşların
yapabilmesi
için büyük,
rumluluğunun
hayata
geçirilmesi,
ilgili taraflar
yaygın ve çeşitlişeklindedir.
spor tesislerinin
açıldığı
belirtilile hazırlanan
kamuoyunun
bilgi
sahibimodeli
olmasını sağlayacak
Farklı analiz
teknikleri
kullanılarak
çalışmada
ANOVA
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
mektedir. Hükümet programı açısından bakıldığında şekilde önemli bir kamu mali yönetimi aracı olduğu
spor tesislerine verilen
bu önem
araştırma
sonucu
yönünde hareket
edilmiş
olup, yapılan
istatistik ortaya
bulgularaçıkmıştır.
ile örtüşmektedir.
KAYNAKLAR
Gençlik ve Spor Bakanlığının 2015 yılı bütçe
ALYURT,
Sanayi, Konut,S.Ö.,
Anova,(2002).
TUİK, FiyatTürkiye’de Gençlik
görüşmelerinde ilgili bakan tarafından şu hususHizmetlerinde Gençlik ve Spor Genel Müdürlara yer verilmiştir; yatırım amacıyla tahsis edilen
lüğünün Yeri ve Önemi. Abant İzzet Baysal
ödeneklerle 65 yüzme
havuzu,
304
adet
futbol
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN
TERMS OF INDUSTRY
AND Enstitüsü Dergisi,
Üniversitesi
Sosyal Bilimler
sahası, 203 gençlik merkezi, 238 spor salonu, HOUSES
28
(4), ss.29-45
atletizm pisti, TOKİ ve belediyeler ile protokol
consumption
of electricity
and natural
used in industry
and AND
houses isMATHESON,
statistically
kapsamında 29 the
stadyum
ve 102
diğer spor
tesisigas BAADE,
R.A.
V., (2011).
olmak üzere toplam
969 projenin
hayata
geçirildiği
Sports Facilities,
techniques
for analysis.
Moreover,
tests of hypothesisFinancing
were applied Professional
belirtilmiştir. Bu projelerden 410’ unun tamamlandığı
College Of The Holy Cross, Department Of
ayrıca 129 yeni spor tesisinin yapımının 2015 yılı
Economıcs, Faculty Research Serıes, Paper
5
bütçesi yatırım programına alındığı açıklanmıştır.
No. 11-02, http://college.holycross.edu/RePEc/
Araştırma sonucunda Tesisler Dairesi Başkanlığı
spe/MathesonBaade_FinancingSports.pdf,
ile Spor Faaliyetleri Dairesi Başkanlığının yapmış
olduğu harcamaların diğer birimlere göre daha fazla
BADEM, A.C., KILINÇ, Y., VE KAVAS, T.,
çıkması, hükümet programı ile Gençlik ve Spor
(2013). Türkiye’de Uygulanan Performans
Bakanlığının hedefleri ile de uyumlu görülmüştür.
Esaslı Bütçeleme Süreci: Kocaeli Üniversitesi
Spor Genel Müdürlüğünün 2006-2014 arasında
Örneği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler
dokuz yıllık toplam bütçe ödenekleri ile toplam
Dergisi, (26), ss. 77-104. http://kosbed.kocaeli.
harcamaları arasında yıl ve birimler bazında anlamlı
edu.tr/sayi26/5.pdf. Erişim Tarihi:10.06.2015
5 http://www.gsb.gov.tr/HaberDetaylari/1/27743/
bakan-cagatay-kilic-bu-yil-154-spor-tesisininyapimi-tamamlandi.aspx Erişim Tarihi:01.07.2015
57
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
D., (1995). Sports Policy in Australia
İNCELENMESİEtkisinin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi.
BOOTH,
“Righty Just And Rational”. The
Australian
Murat
KORKMAZ, Hakan Gençlik
AÇIKGÖZ ve Spor Bakanlığı Gençlik AraşQuarterly, 67, (1), ss. 1-10
tırmaları Dergisi, (1), 1, ss. 188-209. http://
www.dergipark.ulakbim.gov.tr/genader/article
1
7 Aralıkve
Üniversitesi,
BAYANSALDUZ, M., (2002). Kilis
Gençlik
Spor Elektrik-Enerji Bölümü
/view / 5000047044. Erişim Tarihi:02.06.2015
Genel Müdürlüğünü Merkez ve Taşra TeşÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
kilatının Finansal
Kaynaklar
De- tüketiminin
KAMUistatistiksel
İDARELERİNCE
HAZIRLANACAK
ve konutlarda
kullanılan Açısından
olarak analiz edilmesi
ğerlendirilmesi.
Yayınlanmamış Doktora
FAALİYET RAPORLARI HAKKINDA
Sanayi
aralıklarına
göre elektrik YÖNETMELİK.
ve doğalgaz fiyatlarının (2006).
tespit edilmesi
Tezi, Marmara
Üniversitesi,
Sağlık
Bilimleri
T.C. Resmi Gazete,
Enstitüsü, İstanbul
26111, 17 Mart 2006
BÜYÜKÖZTÜRK,
KILIÇ,yükseldikçe,
Ç.E., AKGÜN,
KAMU
MALÎ
YÖNETİMİ VE KONTROL
aralığı Ş.,
Kw cinsinden
meydana
gelmektedir.
Ö.E., KARADENİZ,
Ş.,: Elektrik,
DEMİREL,
KANUNU
(5018
SAYILI
KMYKK). (2003).
Anahtar Kelimeler
Doğalgaz, F.,
Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK,
Fiyat
(2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. AnT.C. Resmi Gazete, 25326, 24 Aralık 2003
kara, Pegem Yayınları
KARAARSLAN, E., (2012). Kamu Harcamaları ve
HOUSES Kamusal Mal ve Hizmetler http://www.erkankaCOATES, D., AND B. R. HUMPHREYS., (2003).
Professional Sports Facilities, Franchises and
raarslan.org/wp-content/uploads/2012/10/25.4.pdf.
the consumption
of electricity
andFinance
natural gas used in
industryTarihi:10.06.2015
Urban Economic
Development.
Public
Erişim
and Management,
ss. 335-357
techniques(3),
for analysis.
Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
N., and
(2008).
made more comprehensive. The purpose was to KARASAR,
naturalBilimsel
gas prices Araştırma YönÇEYİZ, S.,VE ÖZBEK, O., (2014). Küreselleşme
temi, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım
ve Spor Etkileşimi. International Journal of
KOZMA, M. AND ANDRAS, K., (2014). WinScience Culture and Sport. July, Special Issue
ning in Europe: International Strategies for
(1), ss.487-495. http://www.iscsjournal.com/
Hungarian Professional Sports Clubs, EntrepMakaleler/1571604633_si_1_30cey%c4%b1z.
reneurial Business and Economics Review,
pdf. Erişim Tarihi: 18. 06. 2014
2 (2), ss: 31-49
DEVLET DENETLEME KURULU (2009).
KURNAZ, A.C., (2010). Kamuda Performans Esaslı
Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün FaBütçe Uygulama Sonuçlarının Değerlendirilmesi
aliyetlerinin Denetimi ile Özerk Federasyon
Ve Bu Çerçevede Part (Program Assessment
Uygulamalarının Değerlendirilmesi, Rapor
Rating Tools) Sisteminin İncelenmesi. Mesleki
Sayısı:2009/3, Ankara
Yeterlilik Tezi. Maliye Bakanlığı, Ankara. www.
ERKAN, A., (2013). Bütçe Politikalarının Üniversgb.gov.tr/MaliyeUzmYrdArasRaporlari/A.
site Gençliğine Sunulan Hizmetler Üzerindeki
CemilKURNAZ.pdf. Erişim Tarihi:06.06.2015
58
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
T.C. BAŞBAKANLIK GENÇLİK
ÖZEN, A., (2008). Performans Esaslı Bütçeleme
İNCELENMESİ
VE SPOR
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2006). Faaliyet
Sistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği.
Ma- Hakan AÇIKGÖZ
Murat KORKMAZ,
Raporu,https://sgm.gsb.gov.tr/Public/Edit/
liye Bakanlığı Strateji GeliştirmeGüven
Başkanlığı,
1
images/SGM/faaliyet%20Raporları/2006.
Ankara, Ümit Ofset Matbaacılık
Bölümü
pdf. Erişim Tarihi:01.06.2015
PERFORMANSÖzet
ESASLI
BÜTÇELEME REH: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ve konutlarda
doğalgaz
istatistiksel olarak analizGENÇLİK
edilmesi
T.C. BAŞBAKANLIK
VE SPOR
BERİ. (2004).
Maliye kullanılan
Bakanlığı
(BUMKO)
GENEL
MÜDÜRLÜĞÜ
Bütçe ve Mali
Kontrol
Genel
Müdürlüğü,
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri uygulanarak araştırma
daha kapsamlı
hale getirilmiştir.(2007). Faaliyet
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veRaporu,
doğalgaz fiyatlarının
tespit edilmesi
https://sgm.gsb.gov.tr/Public/Edit/
Ankara. http://www.sgb.gov.tr/Mevzuat/
/2007.
Rehber/Performans%20Esasl%C4%B1%20
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim images/SGM/faaliyet%20Raporları
B%C3%BCt%C3%A7eleme%20Rehberi%20
(Aral%C4%B1k%202004).pdf.
Erişim TaAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
T.C. BAŞBAKANLIK GENÇLİK VE SPOR
rihi:02.06.2015
ECONOMETRIC ANALYSIS
OF ELECTRICITYRaporu,https://sgm.gsb.gov.tr/Public/Edit/
AND NATURAL GAS PRICES
SPOR GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN
TEŞKİLAT
HOUSES
images/SGM/faaliyet%20Raporları/2008.
VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN.
(1986). T.C. Resmi Gazete, 19120, 28
Mayıs 1986the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
T.C. prepared
BAŞBAKANLIK
VE SPOR
with the use ofGENÇLİK
different
GENEL
SPOR GENELmade
MÜDÜRLÜĞÜ
( 2013).
Kumore comprehensive.
The purpose
was to determine
electricityMÜDÜRLÜĞÜ
and natural gas prices (2009). Faaliyet
Raporu,https://sgm.gsb.gov.tr/Public/Edit/
rumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu,
images/SGM/faaliyet%20Raporları/2009_1%20
https://sgm.gsb.gov.tr/Public/Edit/images/
(1).pdf. Erişim Tarihi:01.06.2015
SGM/StratejiBütçe/2013_Yili_Kurumsal_
Mali_Durum_Ve_Beklentiler_Raporu.pdf.
T.C. BAŞBAKANLIK SPOR GENEL MÜErişim Tarihi:01.06.2015
DÜRLÜĞÜ (2010). Faaliyet Raporu, https://
sgm.gsb.gov.tr/Public/Edit/images/SGM/
STEWART, B., (2007). Sport Funding and Finance,
faaliyet%20Raporları/2010%20faliyet%20
Oxford, Elsevier. http://www.imd.inder.cu/
%20raporu%20kitap%20EN%20SON%20
adjuntos/article/563/Sport%20Funding%20
DÜZENLEME.pdf. Erişim Tarihi:01.06.2015
and%20Finance.pdf, Erşim Tarihi:15.07.2015
T.C. GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞI, www.
gsb.gov.tr/HaberDetaylari/1/27743/ bakancagatay-kilic-bu-yil-154-spor-tesisinin-yapimitamamlandi.aspx, Erişim Tarihi:02.07.2015
T.C. BAŞBAKANLIK 62. HÜKÜMET PROGRAMI, (2014). http://www.basbakanlik.gov.
tr/docs/KurumsalHaberler/HProgram.pdf,
59
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
T.C. GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞI SPOR
İNCELENMESİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2011).
Faaliyet
Raporu, https://sgm.gsb.gov.tr/Public/Edit/
images/SGM/faaliyet% 20Raporları/Spor%20
images/SGM/Strateji Bütçe/SGM_2014_Fa1
Bakanlığı%20Faaliyet%20Raporu-1.pdf.
aliyet_Raporu.pdf. Erişim Tarihi: 01.06.2015
Özet01.06.2015
Erişim Tarihi:
YILDIRIM,
A. VE
ŞİMŞEK,
H., (2006). Sosyal
istatistiksel
olarak
analiz edilmesi
Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara,
Sanayi ve konutlarda (2012).
göre elektrik Seçkin
ve doğalgaz
GENEL MÜDÜRLÜĞ
Faaliyet
Yayıncılık
WATT, D.C., (2003). Sports Management and
fiyatlarının genel20Raporları/2012yili
images/SGM/faaliyet%
http://basijcssc.ir/sites/
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma Administration.
FaaliyetKitap_.pdf Erişim Tarihi: 01.06.2015
default/files/%D9%85%D8%AF%DB%
Konut, Anova, TUİK, Fiyat
8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA%20
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
(2013). Faaliyet
%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4%DB%8C.
TERMS
OF INDUSTRY
AND
pdf,
Erişim
Tarihi:01.07.2015
HOUSES
images/SGM/StratejiBütçe/ 2013_SGM_FaAbstract: Erişim
In this study
prepared
aliyet_Raporu.pdf.
Tarihi:
01.06.2015
60
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
EXTENDED ABSTRACT
The purpose of this study is to
1 analyse and review the budget application results on the basis of
institutional and expenditure units according to the activity reports for nine fiscal years from 2006
Özet : is
2012-2014
arasındaki
TUİKresult
verileridata
kullanılarak
hazırlanan
çalışma,
sanayi Directorate for
to 2014. The study
limitedYılları
to the
budget
published
bybuthe
General
Sports from 2006
to 2014.
Theanaliz
examination
and review
of theçalışmada
data of ANOVA
end yearmodeli
published regularly
şeklindedir.
Farklı
hazırlanan
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
by the General Directorate for Sports, which is an important fiscal management tool for the fiscal
transparency and
explanation
of money
received,
andbulgulara
will also
concerned
and general
yönünde
hareket edilmiş
olup, yapılan
istatistik
göre inform
de sonucaparties
gidilmiştir.
Elde
public, is thought to make this study important. Furthermore, this study is thought to be beneficial
from the point of
having
information
about
the dabudget
of the gelmektedir.
institution by looking at the statistics
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
azalma meydana
of nine-year budget
data
and creating
tables
byKonut,
analysing
budget
data related to income
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik, meaningful
Sanayi,
Anova, TUİK,
Fiyat
and expense which is within the scope of central management addressed to the public services of the
General Directorate
for Sports. Within this context the following questions are tried to be answered:
HOUSES
1. How were the budget implementation results
of the General Directorate for Sports realized separately on the basis of general and expenditure units from 2006 to 2014?
2. Is there a
torate for
analyzed. ANOVA
modelbetween
was applied
the study
prepared with the results
use of different
significant
difference
thetobudget
implementation
of the
Sports
2006 to 2014?
made from
more comprehensive.
General Direc-
In the qualitative study frame “document examination” was used in the study. The universe of the
study is the annual activity reports of the general directorate for the sports from 2006 to 2014. Since it
was possible to reach the complete universe sample collection was not followed. The annual activity
reports of the General Directorate for Sports, published on its web site, are used as documents, nine
of them were examined and research data was obtained by quoting directly or by citing these reports.
IBM SPSS statistics 22.0 is used for the analysis and significance level is taken as p< 0,05. Statistically, data is treated within the scope of restrictive and inferencing statistics, and for the comparison
single way variance (ANOVA) analysis is used. The findings of the study can be listed as follows::
total budget of the General Directorate for Sports is 8.544.707.194 TL from 2006 to 2014 and total
expenditure is 8.348.852.357 TL. 97.70% of the budget fund is spent. The highest fund raise occurred in 2010 as 1.048.694.374 TL compared to 645.859.921 TL fund of 2009, meaning a 62.37%
increase. The lowest increase occurred in 2014 with 0.62%, from 1.587.635.750 TL of 2013 fund, to
1.597.422.540 TL. From 2006 to 2014 the minimum amount of money spent is the2006 fiscal year.
61
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
expenditure was 99.55% in 2012
and 2010 follows with an expenditure rate
İNCELENMESİ
The highest
of 98.54%.
Except 2006 all expenditure rates ofMurat
following
years
are AÇIKGÖZ
close to each other. The General Directorate
KORKMAZ,
Hakan
for Sports is an institution with special
budget that covers its own expenses from self-income and
treasury aids. The general directorate
carries out sport services with its revenues, organization and
1
other laws. These revenues are, sports activities incomes, the football pools shares, unearned income
: 2012-2014
arasındaki
verileri
kullanılarak
hazırlanan
from real estate,Özet
security
andYılları
interest
yield,TUİK
fines,
contracts,
printed
documents,
forms, books, pubve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
lications, debt receivable
and interest
yield of
debt receivable
registered
analiz teknikleri
kullanılarak
hazırlanan which
çalışmadaboth
ANOVA
modeli as income and
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
treasury aids. Within the given time frame when compared to the previous year the highest income
increase was seen
in 2009
(78.31%)
andyapılan
income
lossbulgulara
is seengöre
in 2006
(10.29%),
2007 (1.55%) and
yönünde
hareket
edilmiş olup,
istatistik
de sonuca
gidilmiştir.inElde
in 2011 (1.83%). Provincial headquarters are the highest spending units of the general directorate with
the fund of 4.147.316.306
TL (48.54%)
and thedaexpenditure
4.145.382.306 TL (49.65%). It can
yükseldikçe, fiyatlarda
azalma meydanaof
gelmektedir.
be pronounced that
halfKelimeler
of the :budget
is spentTüketim,
by provincial
headquarters.
biggest spending
Anahtar
Elektrik, Doğalgaz,
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,Second
Fiyat
unit with the 2.111.458.102 TL fund and 2.014.812.918 TL expenditure is Department of Facilities
having the 24.71%
of the budget and the expenditure of 24.13%. The reason for the increase or the
TO CONSUMPTION
RANGESfunds
IN TERMS
OFresult
INDUSTRY
AND
decrease between ACCORDING
some expenditure
units and budget
is the
of changes
in organization
HOUSES
law, management structure, government programmes, development plans and programmes, policy
Abstract:
this study
prepared
by using data of
TSI belonging
the years of between
2012-2014, years and units
and objectives for
sportsIn by
years.
No significant
difference
hasto occurred
analyzed.
ANOVA
applied
to the study of
prepared
with the use
of different for Sports from
from the point of
budget
fundsmodel
andwas
total
expenditures
the General
Directorate
2006 to 2014. Itmade
can more
clearly
be seen that
reports
comprehensive.
The regularly
purpose was published
to determine activity
electricity and
naturalpublished
gas prices by the General
Directorate for Sports and the accomplishment of the responsibility of explanation of expenditures
and fiscal transparency have become important public fiscal management tool for concerning parties
and public opinion.
62
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
EKLER
(EK-I)
1
tesis ve malzemeleri yapmak, yaptırmak, işletmek
ve bu tesisleri vatandaşın istifadesine sunmak,
Madde 2 –Spor Genel Müdürlüğünün görevleri
şunlardır:
g) Sporcu
sağlığıolarak
ile ilgili
istatistiksel
analiztedbirleri
edilmesi almak, sporcu
sağlık merkezleri açmak, açtırmak, işletmek, işletiluygulanmıştır.
Ayrıca hipotez testleri
a) (Değişik: 3/6/2011
–KHK–638/31
md.)uygulanarak
VaSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
edilmesi sigortalanması
mesine
yardımcı
olmak,tespit
sporcuların
tandaşın ve okuldışı
fizik,
yönündegençlerin
hareket edilmiş
olup,moral
yapılan güç
işlemlerini yapmak ve yaptırmak,
ve yetenekleriniedilen
sağlayan
beden eğitimi, oyun,
jimnastik ve sporaralığı
faaliyetlerini
sevk
ve idarefiyatlarda
etmek,da azalma
h) Spor
müsabakalarında
milletlerarası kuralların
Kw cinsinden
yükseldikçe,
meydana
gelmektedir.
veSanayi,
her türlü
uygulanmasını
sağlamak,
Konut,talimatın
Anova, TUİK,
Fiyat
b) Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bütün öğretim
kurumlarının; yurt içi ve yurt dışı spor faaliyetlerini i) (Mülga: 3/6/2011 –KHK–638/31 md.),
ECONOMETRIC
ANALYSIS
programlamak, beden
eğitimi ve spor
faaliyetlerinin
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
j) Beden
eğitimi
ve spor alanında
teknik bilgi ve
HOUSES
esaslarını tespit etmek, yürütmek, bu faaliyetlere
spora ilgiyi artıracak yayınlar yapmak, faaliyetait araç, gereç ve benzeri ihtiyaçları sağlamak,
TSI belonging
to the years of 2012-2014,
lerde
bulunmak,
analyzed.–KHK–638/31
ANOVA model was
applied
c) (Değişik: 3/6/2011
md.)
Okulk) (Mülga:
3/6/2011
md.),
were applied
and the–KHK–638/31
research was
dışı izcilik ve spor
programlamak,
made faaliyetlerini
more comprehensive.
düzenlemek, yönetmek ve gelişmesini sağlamak; l) Milletlararası spor temas ve münasebetlerinde
spor idarecisi, antrenör, monitör, spor elemanları resmi merci görevi yapmak,
ve hakemleri yetiştirmek, eğitmek, sayılarını
m) Bu Kanuna göre tescili yapılmış bulunan
artırmak, eğitim merkezleri kurmak,
spor klüp ve kuruluşları ile spor amacını taşıyan
d) (Değişik: 3/6/2011 –KHK–638/31 md.) Sporcu teşekkül, sporcu ve spor elemanlarını denetlemek,
ve spor kulüplerinin tescil, vize, aktarma işlemn) Başarılı sporculara ve çalıştırıcılarına ayni ve
lerini yapmak,
nakdi yardım yapmak ve yapılmasını sağlamak,
e) Spor Federasyonları Bşk.nın kurulması ve spor ödüllendirmek,
dallarını belirlemek için gerekli usul ve esasları
o) (Ek: 1/7/2005-5378/33 md.) Engelli bireylerin
tayin ve tespit etmek,
spor yapabilmelerini sağlamak ve yaygınlaştırmak
f) (Değişik: 3/6/2011 –KHK–638/31 md.) Beden üzere; spor tesislerinin engellilerin kullanımına da
eğitimi ve spor faaliyetleri için gerekli olan saha, uygun olmasını sağlamak, spor eğitim programları
63
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
destekleyici teknolojiler geliştirmek, gerekli
c) Spor Kontrolörleri Kurul Başkanlığı,
İNCELENMESİ
ve
malzemeyi sağlamak, konu ile ilgili bilgilendirme
Yardımcı Birimler;
ve bilinçlendirme çalışmaları ile yayınlar
yapmak,
Güven
spor adamları yetiştirmek, engelli
bireylerin spor
1
a) PersonelBölümü
ve Eğitim Dairesi Başkanlığı,
yapabilmesi konusunda ilgili diğer kuruluşlarla
İdari vehazırlanan
Mali İşler
Dairesi
Başkanlığı,
kullanılarak
bu çalışma,
sanayi
işbirliği yapmak,Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerib)
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakc)hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
Dış İlişkiler
Dairesi
Başkanlığı.
p) İlgili mevzuatuygulanmıştır.
ve Bakanlıkça,
verilen benzeri
görevleri yapmak.
Genel Müdürlüğün taşra teşkilatı; Gençlik Hizyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
aralığı
ve doğalgaz
metleri
vearttıkça,
Sporelektrik
İl Müdürlükleri
ile Gençlik
Hizmetleri
ve Spor İlçe Müdürlükleridir.
(EK-II)
Genel Müdürlüğün merkez teşkilatı;
(EK-III)
Ana Hizmet Birimleri,
Danışma
Denetim Bi-RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
TOve
CONSUMPTION
HOUSES
rimleri, Yardımcı Birimler ve Bağlı Birimlerden
Bütçe ve mali hükümler (1)
meydana gelir. Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Madde
13 and
– (Değişik
: 30/5/1991 – 3751/1
in industry
Ana Hizmet Birimleri;
md.) were
(2) applied and the research was
a) Spor Federasyonları Başkanlıkları,
Genel Müdürlük merkez teşkilatı katma, taşra
b) Tesisler Dairesi Başkanlığı,
teşkilatı ise özel bütçelidir. Merkez teşkilatı
Sayıştay’ın denetimine tabi olup, merkez ve taşra
c) Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı,
teşkilatı Devlet İhale ve Muhasebe-i Umumiye
d) Spor Eğitimi Dairesi Başkanlığı,
kanunlarına tabi değildir.
e) Uluslararası Organizasyonlar Dairesi Başkanlığı,
Özel Bütçeler bu Kanunun 14 üncü maddesindeki
esaslar ve Genel Müdürlük direktifleriyle illerin
f) Spor Kuruluşları Dairesi Başkanlığı,
ihtiyaçları gözönünde tutularak il müdürlükle-
g) Spor Faaliyetleri Dairesi Başkanlığı,
rince valiler tarafından Ekim ayı başında Genel
Müdürlüğe gönderilir. Bu bütçeler Genel Müdür-
Danışma ve Denetim Birimleri;
lükçe incelendikten sonra Genel Müdürün onayı
a) Teftiş Kurulu Başkanlığı,
ile yürürlüğe girer, bölüm maddeleri arasında
b) Hukuk Müşavirliği,
yapılacak aktarmalar valinin onayı ile bölümler
64
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
yapılacak aktarma ise Genel Müdürün
Ayrıca, Genel Müdürlük, gelirlerinden
İNCELENMESİ
arasında
onayı ile yapılır.
her yıl
belirlenecek
AÇIKGÖZ belli bir oranı, il bütçelerine yardım olarak iller emrine gönderir. İl bütçeleri, bu
Genel Müdürlüğün gelirleri
esaslar göz önünde bulundurularak düzenlenir.
1
İl bütçelerinin ita amiri validir.
Madde 14 –Spor Genel Müdürlüğünün gelirleri
şunlardır;
Federasyonlar
istatistiksel fonu
a) Spor – Toto veuygulanmıştır.
Spor – Loto’dan
alınacak hisseler,
Ayrıca hipotez testleri uygulanarakMadde
araştırma daha
15 –kapsamlı
(Mülga:
21/2/2001 – 4629/1 md.)
b) Genel bütçeden
ayrılacak
ödenek,
yönünde
hareket edilmiş
Müsabaka hasılatları
seviyesinde
c) Spor musabakalarından
alınacak
hisse,
Madde
16gelmektedir.
– Müsabakalardan elde edilecek brüt
meydana
gerekli
d) Milli ve temsili
müsabakaların
gelirleri,
Anahtar
Doğalgaz, Tüketim,hasılattan
Sanayi, Konut,
Anova,masraflar
TUİK, Fiyat çıktıktan sonra geriye
kalan miktar; (...) (1) müsabakanın yapıldığı spor
e) Her türlü reklam gelirleri ile Türkiye Radyo
il müdürlüklerine ve müsabaka yapan kulüplere
ve Televizyon Kurumundan
naklen
yayın
hakkı
IN TERMS
INDUSTRY
AND
dağıtılır.
Bu OF
konudaki
uygulama,
usul ve esaslar
HOUSES
geliri,
bir yönetmelikle belirtilir.
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
f) Her türlü işletme gelirleri ile kiralar,
in industry and houses is statistically
Muafiyet
g) Muhtelif fonlardan
hisseler,
techniquesverilecek
for analysis.
Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
Maddeelectricity
17 – Bu
göre yapılacak spor
and Kanuna
natural gas prices
müsabaka ve gösterilerinden elde edilecek gelirler
h) Matbaa, yayın ve basılı evrak gelirleri,
Katma Değer Vergisi hariç her türlü vergi, resim
i)Her türlü bağışlar,
ve harçtan muaftır.
j) İtiraz ve ceza gelirleri,
––––––––––
k) Kayıt, tescil ücretleri ile aidatlar,
(1) Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak
10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kanunun 81
l) (Mülga: 7/12/2004-5272/87 md.)
inci maddesine bakınız.
m) Gayrimenkul satışlarından elde edilen gelirler,
(2) Bu maddenin birinci fıkrasında geçen “Genel
n) Diğer gelirler.
Müdürlük merkez teşkilatı katma, taşra teşkilatı
ise özel bütçelidir” ibaresi ve ikinci fıkrası ile
(Mülga ikinci fıkra: 7/12/2004-5272/87 md.)
ilgili olarak, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı
(Mülga üçüncü fıkra: 7/12/2004-5272/87 md.)
65
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
ihtiyaç duyulan spor tesislerinin zamanında
12 ve 81 inci maddeleri ile Kanuna
İNCELENMESİ
Kanunun,
bağlı (II) sayılı cetvele bakınız.
ya-
pılmasını
sağlamak,
AÇIKGÖZ
5. Yönetmeni
Faaliyetlerin,
(EK-IV)
amaç ve politikalara, kalkınma
stratejik planlara, perfor
İdarenin Amaç ve Hedefleri6
mans programlarına ve mevzuata uygun olarak
planlanması
ve olarak
yürütülmesi,
1. Spor hizmet ve
vekonutlarda
faaliyetlerinin
genelinde
kullanılanülke
doğalgaz
istatistiksel
analiz edilmesi
yaygınlaştırılmasını
sağlamak, ileriye götürmek
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak6.
araştırma
kapsamlı göre
Spordaha
dallarına
spora başlama yaşında
tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
ve ülkemizin başarısını
arttırmak,
bulunangöre
çocuklarımızın,
eğitim
Elde ve öğretimleriedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
ni aksatmadan elit sporcu olarak yetişmelerini
2. Sporun vatandaşlarımızca vazgeçilmez bir
sağlamak,
spor kulüplerine ve milli takımların
yaşam biçimi olarak
benimsenmesini
vefiyatlarda
geniş da azalma
aralığı Kw
yapısına
kaynağı
kitlelere yaygınlaştırılmasını
sağlamak,
Anahtar Kelimeler
: Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,alt
Sanayi,
Konut, sporcu
Anova, TUİK,
Fiyat oluşturmak,
1
Bölümü
planına, programlara,
7. Yerel yönetimlerin, spor hizmet ve faaliyetlerin3. Her spor branşında sporun geniş halk kitleECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
deki gücünün artırılması amacıyla ihtiyaç duyulan
lerine yayılmasını ACCORDING
sağlayarak,TO
insanların
yaşam
CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
hukuki ve kurumsal düzenlemeleri yapmak,
tarzının ve alışkanlıklarının değişmesine katkıda
bulunmak ve sporun
alt yapısını oluşturmasını
Abstract: In this study prepared by using data of8.
TSISporun,
belongingilköğretim
to the years of
2012-2014,başlatılmak üzere
çağından
the consumption
electricity
and natural
sağlamak amacıyla,
inşaatı ofdevam
eden
spor gas used in industry and houses is statistically
analyzed. ANOVA model was applied to the çocuklarımıza
study prepared withbenimsetilmesi
the use of different
ve bilimsel prog
tesislerini tamamlamak,
spor
tesislerinin
techniques foryeni
analysis.
Moreover,
ramlarlaelectricity
eğitilmeleri
içingasilgili
and natural
pricesbirimler ile ortak
yapımını sağlamak, mevcut spor tesislerinin bakım
projeler geliştirmek, uygulamak ve uygulanmasını
ve onarımları ile modernizasyonunu sağlamak,
sağlamak,
4. Universiade Spor Oyunları, Akdeniz Oyunları,
9. Beden ve ruh sağlığı yerinde erdemli inAvrupa Gençlik Oyunları, Dünya Salon Atletizm
sanlarımızın yetişmesi, spor alanında ulusal ve
Şampiyonası gibi ülkemizde yapılan uluslararası
uluslararası seviyede daha başarılı olabilmemiz
spor organizasyonları ile ülkemizin aday olduğu
ve başarılarımızın devamlılığını sağlamak amaOlimpiyat Oyunları, Avrupa Futbol Şampiyonası
cıyla spor eğitimine daha fazla önem verilmesini
gibi uluslararası organizasyonların yapılmasında
sağlamak,
10.Her yaştaki vatandaşlarımıza beden eğitimi
ve spor faaliyetlerinin önemini anlatmak, sporu
sevmelerini ve serbest zamanlarında spor yapmalarını sağlamak, sporcu sayımızı arttırmak
ve bu amaçla sporcularımıza bilimsel eğitim
6 T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel
Müdürlüğü 2014 Faaliytet Raporu, ss:41-42
Erişim: http://sgm.gsb.gov.tr/Public/Edit/images/
SGM/StratejiBütçe/SGM_2014_Faaliyet_Raporu.
pdf Erişim Tarihi:15.05.2015
66
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
programları dâhilinde eğitim görmüş nitelikte
17.İmzalanan spor protokollerinin
İNCELENMESİ
ve yıllık
değişim
programlarının uygulamaları izlenerek,
antrenörler yetiştirilip gelişmeleriniMurat
sağlamak,
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
işlemlerin
Yönetmeniaksamadan sürdürülmesi için gerekli
11.Ulusal ve uluslararası spor müsabakalarında
1
tedbirleri almak,
Bölümü
başarılı olan sporcularımıza ödüllerini zamanında
18.Avrupa Konseyinin Sporda Şiddet, Sporun
vermek,
istatistikselvb.
olarak
analiz edilmesi
Geliştirilmesi
komisyonlarının,
uluslararası
şeklindedir.
Farklı yaygınlaştırılması,
analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
12.Türk sporunun
geliştirilmesi,
vetlerine
ve ülkemizde yapılması
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakda
araştırma
dahaiştirak
kapsamlıetmek
sporcu sayısınınSanayi
artırılması
ve
sporla
ilgili
bütün
ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
gerekli
uluslararası
toplantı
taleplerini değerlenyönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
kaynakların en etkili şekilde devreye sokulması
dirmek,
özellikle
olimpik
dallarında yetenekli
aralığı
arttıkça, elektrik
ve spor
doğalgaz
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüşeğitimi
için gerçek ve tüzel
kişilerce
özel beden
sporcuların yetiştirilmesi için mahalli idareler ve
ve spor tesisleri kurulması ve bu tesislerin işleakademik kurumlarla işbirliği içinde yeni projeleri
tilmesi ile ilgili İl Müdürlüklerinin yapacakları
hayata geçirmek,
iş ve işlemleri takip etmek,
AND NATURAL
GAS PRICES
19.Engelli
yurttaşlarımızın
spor hizmetlerinden ve
13.Yönetmelikte ihtiyaç duyulacak değişiklikleri
HOUSES
faaliyetlerinden daha çok yararlanmaları için tesis,
yapmak, özel beden eğitimi ve spor tesislerinin
araç-gereç ve malzeme ihtiyaçlarını karşılamak,
projelerinin uygunluğu
hususunda
çıkabilecek
in çok
industry
daha
organizasyon
yapmak,
problemlerin çözümüne
yardımcı
olmak
ve
bu
20.Sporla
ilgili and
kulüp,
dernek,
vakıf, federasyon,
made more ile
comprehensive.
Thehakkında
electricity
natural
gas prices
tesislerde spor yapanlar
antrenörler
konfederasyon ve üniversitelerin beden eğitimi ve
istatistiksel veriler hazırlamak,
spor yüksekokulları öğretim üyelerinin katılacağı
14.Söz konusu tesislerin yaygınlaştırılması ve
bilgi paylaşım toplantıları düzenlemek,
bunların mevzuatlara göre işletilmesi ile ilgili
21.Sporcu kamp eğitim merkezlerinin moderplanlamalar ve toplantılar yapmak,
nize edilerek Türk sporuna, federasyonlara ve
15.Ülkemiz sporunun gelişmesi ve uluslararası
Spor Genel Müdürlüğü personeline en verimli
alanda başarılı olmak için çalışan sporcularımıza,
hizmeti sunmak,
sağlık yönünden mümkün olan her türlü desteği
22.Genel Müdürlük merkez ve taşra teşkilatı
sağlamak ve bu yönde karşılaşılabilecek sorunları
görevlerinin verimli ve etkili yürütülebilmesi
en alt düzeyde tutmak,
için, gerekli nitelikte ve nicelikte insan gücü
16.AB ülkelerindeki spor sektörüyle ilgili mevzuat,
planlamasını, personelin göreve yatkınlığını ve
teşkilat yapısı ve benzeri hususlarda araştırmalar
işi benimsemesini sağlayıcı tedbirler alınmasını,
yapmak,
personel hareketleri ve personelin mali ve özlük
67
hakları ile
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
ilgili işlerin yapılmasını sağlamak
ve
Kaynak: http://sgm.gsb.gov.tr/Public/Edit/images/
İNCELENMESİ
bu işlere yardımcı olmak,
AÇIKGÖZ
SGM/StratejiBütçe
/SGM_2014_Faaliyet_Raporu.
23.Kurumun ve genel anlamda1Kilis
Türk
sporunun
7 Aralık
yeniden yapılanma içine girdiği bu dönemde, ge
(EK-VI)
konutlarda
rekli hukuksal altveyapının
hazırlanmasını
sağlamak,
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak 1hazırlanan çalışmada
Ankara ANOVA modeli
24.Belirlenen hükümet
politikalarına
olaSanayi ve konutlarda
tüketim uygun
aralıklarına
göre elektrik
2 ve doğalgaz Adana
3 aralığı arttıkça,
Antalya
rak, kaynaklarınedilen
sürdürülebilirlik
standartlarına
bulgular sonucunda;
4
Artvin
uygun bir şekilde
etkili,
ekonomik
ve verimli
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
5
Bolu
6
Bursa
7
Edirne
9
Gaziantep
kullanılmasını sağlamaktır.
(EK-V)
ECONOMETRIC
OF INDUSTRY AND
8 IN TERMS Erzurum
HOUSES
1
Atıcılık
2
Atletizm
10
İzmir
prepared
with
Bisiklet
11
Kahramanmaraş
Boksmade more comprehensive. The purpose was to determine
electricity
12
Kayseri
3
4
5
Buz Pateni
13
Kocaeli
6
Cimnastik
14
Konya
7
Eskrim
15
Mersin
8
Güreş
16
Rize
9
Halter
17
Sakarya
10
Judo
18
Samsun
11
Kano
19
Trabzon
12
Kayak
13
Kürek
Kaynak: http://sgm.gsb.gov.tr/Public/Edit/images/
14
Taekwondo
15
Tenis
SGM/StratejiBütçe /SGM_2014_Faaliyet_Raporu.
16
Okçuluk
17
Yüzme
68
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
Q12-Q48-R41-Z1
ID:51 K:58
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
(Footnotes)
ve Spor İl Başkanlıkları, 2012 yılında SGM
İNCELENMESİ
İl
Başkanlıkları olarak değiştirilmiştir.
1 29.5.2009 tarihli ve 5902 sayılıMurat
AfetKORKMAZ,
ve Acil Hakan AÇIKGÖZ
Güven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni yasasındaki değişiklik ile 2010 yılına
Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat
ve Gö3 Teşkilat
1
Kilis
7 Aralık
Bölümü birimi adı Gençlik Hizmetleri
revleri Hakkında Kanunun 25
inci
maddesinin
kadar harcama
beşinci fıkrasıyla yürürlükten kaldırılmıştır.
Dairesi Başkanlığı iken, 2011 yılında UluslaÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
rarasıistatistiksel
Organizasyonlar
olarak analizDaire
edilmesiBaşkanlığı olarak
2 Teşkilat yasasındaki
2010 yılına
şeklindedir.değişiklik
Farklı analizileteknikleri
değiştirilmiştir (3.6.2011 –KHK–638/31 md)
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri
kadar harcama
birimi adı
GSGM
İl BaşkanSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
lıkları iken, 2011
Gençlik
yönündeyılında
hareket edilmiş
olup,Hizmetleri
HOUSES
69
UHEYAD
SANAYİ SEKTÖRÜ İŞGÜCÜ ANALİZİ1
INDUSTRIAL SECTOR LABOR FORCE ANALYSIS
Hatice Nur GERMİR1, Murat KORKMAZ2
1
Celal Bayar Üniversitesi, Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Bankacılık ve Finans Bölümü, Manisa/Türkiye
2
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni, İstanbul/Türkiye
Öz: Sanayileşme bilgi - teknoloji toplumuna giden yolun kilometre taşlarından birisi olduğu gibi aynı zamanda sosyoekonomik
kalkınmanın temelini oluşturan vazgeçilmez bir süreçtir. Inovatif
girişimlerle teknolojinin geliştirilmesi, sanayileşme sürecini
gerçekleştirirken ileri teknolojiyi kullanarak yeni alan ve ürünler
oluşturma adına ülkeler arasında giderek daha ileri bir boyuta ulaşan
ve dünya piyasaları için büyük bir rekabet alanı haline gelen bu
yarışta ileri teknolojiye erişme sürekli kalite, ürün yelpazesinde
zenginlik, donanımlı ve iyi eğitim almış nitelikli iş gücü yanı sıra
işgücünün maliyeti ve elde edilen verimlilik başarılı olmanın temel
şartları olarak karşımıza çıkmaktadır. Hammadde ve emek yoğun
ağırlıkta olan bir sanayi yerine üretim ve transfer yoluyla dahi
olsa bilgiye, teknolojiye sahip olma üzerine odaklanmış kalitenin
egemen olduğu bir sanayi anlayışı günümüz ekonomilerine hakim
olmaktadır. Tüm dünyada sanayi sektöründe gerçekleşen yapısal
dönüşümlerin etkisiyle hızlı bir sürece girilmiş; özellikle teknoloji
sayesinde Ar-Ge faaliyetlerinin hızla sonuçlanarak ticarileştiği
modern, bilgi teknolojilerinin uygulandığı sistemlerin gelişmiş
ekonomilerin imalat sanayilerinde benimsendiği ham madde ve
emeğe dayalı üretim metotlarının ağırlıkta kullanıldığı mukayeseli
üstünlük teoremi yerine teknolojik yapıların egemen olduğu bir
görünüm yaşanmaktadır. Sürdürülebilir büyümenin sağlanması
ve uluslararası rekabet gücünün kazanılmasının ancak teknolojik
gelişme temelinde üretkenlik artışlarının gerçekleşmesine bağlı
olduğu noktasından hareketle, üretkenlik artışlarının nedenleri ve
bileşenlerinin incelenmesi sanayi, teknoloji ve yenilik politikalarının
geliştirilmesi açısından önem arz etmektedir. 2007-2014 arasındaki
döneme dair sanayi sektörü iş gücü maliyeti ve kazanç ilişkisini
E-Views 8.0 programı ile analiz edilmesi üzerine kurulu olan bu
çalışmada; brüt kazanç ile saatlik iş gücü maliyeti indeksi ve işgücü
maliyeti endeksi ile ortalama çalışma süresi arasında yüksek dereceli
pozitif ilişki, işgücü maliyeti endeksi ile ortalama çalışma süresi
ve ortalama çalışma süresi ile kazanç endeksi arasında yüksek
dereceli negatif ilişki bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Abstract: Industrialization is an indispensable process being one
of the building stones of the path to informative-technology society
and also laying the ground for socioeconomic development. In this
race being a great competition area for world markets and getting
a further dimension between countries in terms of bringing new
areas and products by means of advanced technology while ensuring industrialization process and developing technology through
innovative initiatives; continuous quality, rich spectrum of products,
qualified and well-educated labor force, cost of the labor force and
the efficiency are the main factors of being successful in access
to advanced technology. An industrial approach, in which quality
focusing on information and technology even through manufacturing and transfer instead of a raw material and labor-intensive
industry is dominant, is dominating the economies of our day.
A rapid process has started by the effect of structural transitions
experienced in industrial sector all over the world; R&D activities are rapidly concluded and commercialized, systems including
modern, information technologies are adopted in manufacturing
industries of developed economies; theoretical structures are prevailing instead of comparative superiority theory in which mostly
raw material and labor-based manufacturing methods are used.
Taking stand from the fact that sustainable growth and international
competition power can be ensured only by means of improvement
on productivity based on technology development, the investigation of reasons and components of productivity improvement is
important to implement technology and innovation policies. This
study is based on the analysis of the industry sector labor force
cost and profit correlation in the period between 2007-2014 via
E-Views 8.8 program; high-level positive correlation was found
between gross earning and hour-based and labor force cost index
and also between labor force cost index and average working
period; high-level negative correlation was found between labor
force cost index and average working period and also between
average working period and earning index.
Anahtar Kelimeler: Sanayileşme, İşgücü, İşgücü Maliyet İndeksi,
Kazanç Endeksi, Rekabet
Key Words: Industrialization, Labor Force, Labor Force Cost Index,
Earning Index, Competition
Doi: 10.17373/UHEYAD.2015512902
(1) Sorumlu Yazar: Hatice Nur GERMİR, Celal Bayar Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Bankacılık ve
Finans Bölümü, Manisa/Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 09.05.2015 Kabul Tarihi/
70
GİRİŞ
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
vasyon göstergelerinde ortalamanın
İNCELENMESİ
üzerinde bir
başarı
gösterdiği belirtilmektedir (TÜSİAD-REF
AÇIKGÖZ
Sanayi devriminin yaygınlık kazanarak
tüm
ve SEDEFED,
2014)
Yönetmeni
dünyanın kapitalizme yönelmesi, sanayileşme
1
Kilis 7değer
Bölümü
sürecindeki ülkeler arasında kayda
bir re- Elektrik-Enerji
Küresel Üretim
Rekabetçilik Raporu 2013 dökabet ortamının oluşmasına zemin hazırlamıştır. nemine göre, ticaret, finansal ve mali yapı, niteÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
İşletme ve kuruluşlar
emek
yoğun
geleneksel
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
istatistiksel
olarak analizbir
edilmesi
likli işgücü
ile maliyeti
ülkenin rekabetçilik
üretim sistemlerinden
teknoloji yoğun sistemlere
belirleyen
en önemli
göstergeler olarak
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakdüzeyini
araştırma daha
kapsamlı hale
getirilmiştir.
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
doğru yönelim göstermekte;
nitelikli,
donanımlı
ifade
edilmektedir.
Küresel
gayri safi hasılanın
ve yetişmiş insan
gücüne
bu noktada
2013’de
2.2, elektrik
2014’de
% 3, 2015’de % 3.3
edilen
bulgularde
sonucunda;
sanayi ihtiyaç
aralığı%
arttıkça,
ve doğalgaz
fiyatlarının
genel
seviyesinde
düşüş
gözlendiği
sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç
olarak
tüketim
hasıl olmaktadır (Duran vd, 2011:237)
olarak gerçekleşmesi öngörülmekte; gelişmekte
olan ekonomilerdeki büyüme 2013’de % 5.1,
Anahtar
Kelimeler
Dünya Ekonomik
Forumu
(WEF)’nun
düzenli
olarak yayımladığı Küresel Rekabetçilik Raporu’nun 2014’de % 5.6 ve 2015 yılında ise % 5.7 olarak
beklenmektedir. Hızlı büyüme gösteren ekonomiTürkiye’ye ait bölümünde;
2009-2010
yıllarında
ECONOMETRIC
ANALYSIS
TERMS OFaşamasında
INDUSTRY AND
lerinINbaşlangıç
düşük maliyetli işgücü
133 ülkenin yer aldığı
listede 61nci sırada, 2010HOUSES
2011 döneminde 139 ülke arasında 61nci sırada, üzerine kurulu ucuz ve düşük teknolojiye sahip
Abstract: In this study prepared by using data ofmal
TSI belonging
to the
years of zaman
2012-2014,
ihraç eden
yapıdan
içinde modelleme
2011-2012 yıllarında
142 ülke
arasındaand59uncu
the consumption
of electricity
analyzed.
ANOVAbir
model
was applied
to the yapan
study prepared
with the use önem
of different
veya Ar-Ge’ye
veren ileri teknoloji
sırada, 2012-2013
döneminde
önceki
döneme
içeren ürünlere
made
more comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity yönelen
and naturalbir
gasyapısal
prices dönüşüm içine
göre 16 basamak
yukarı
çıkıp 4.3 olan
puanını
da 4.5’e yükselterek 144 ülke arasında 43üncü girdiği böylece hızla gelişen bu ekonomilerin
sıraya yerleşmiştir. 2013-2014 yıllarında 148 zamanla daha üst grup teknoloji içeren sektörülke arasında 4.45 puan ile 44üncü olarak yerini lerle rekabet avantajını yakaladıkları bildirilmiştir
almıştır. 2013–2014 yıllarını içeren raporda 148 (Kalkınma Bakanlığı, 2013; TÜSİAD-REF ve
ülke ile Türkiye’nin verileri analiz edilerek kar- SEDEFED, 2014)
şılaştırıldığında Türkiye’nin Küresel Rekabetçilik
Endeksi (KRE)’ni oluşturan oniki parametreden
Emek Piyasalarının Etkinliği ve Makro-Ekonomik
İstikrar olmak üzere iki göstergesinin ortalamanın
altında kaldığı, Pazar Büyüklüğü, Kurumsal Yapı,
İş Dünyasının Gelişmişlik Düzeyi, Finansal Piyasaların Gelişmişliği, Ürün Piyasalarının Etkinliği,
Yüksek Öğretim ve İşbaşında Eğitim, Altyapı,
Sağlık ve İlköğretim, Teknolojik Altyapı ve İno-
KURAMSAL ÇERÇEVE
Taymaz ve Suiçmez (2005) çalışmasında klasik
iktisatçılar arasında yer alan Karl Marx’ın 1894’de
yayımlanan Kapital adlı kitabının 3üncü cildinde
şirketler arası rekabet ve kapital-emek çelişkisi
sonucunda makineleşmenin artacağını, nihayetinde
şirketlerin kar realizasyonlarının uzun dönemli
perspektifte düşme eğilimine gireceğini, rekabet
71
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
ile mukayeseli üstünlük teorilerinde
yapısal dönüşümün gerçekleşmeye
İNCELENMESİ
üstünlüğü
başladığını,
belirtildiği gibi ülkeler arası ya da sektörler
arası Hakan
tarım
sektörünün GSYH’daki payında düzenli
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
üretkenlik farklılıklarının uluslararası
ticareti
bir gerileme yaşanarak 2000 yılına gelindiğinde
açıklamakta da yaygın olarak kullanıldığını,
iktarımın GSYH içindeki payının yaklaşık % 131
tisatçıların özellikle 1980’lerden sonra konuya
14 düzeyine indiğini, sanayinin GSYH içindeki
: 2012-2014
arasındaki
TUİK verileripayının
kullanılarak1950’li
hazırlanan yıllarda
ilgilerinin daha daÖzet
arttığını,
içselYılları
büyüme
teorilerini
% 15’den başlayıp
savunan yaklaşımların
ekonomik
28’e çıktığını,
büyümenin
şeklindedir.uzun
Farklıvadede
analiz teknikleri
kullanılarak1989’da
hazırlanan%çalışmada
ANOVA ekonomik
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
büyümenin mihenk taşının teknolojik gelişme ile
yüksek oranlarında gerçekleştirildiği bu dönemde
elde edilen verimlilik
artışı
olduğuna
işaretyapılan
ettiğini,
büyümegörevedeverimlilik
artışının
yönünde
hareket
edilmiş olup,
Elde gerçekleşmesi
cumhuriyetin kuruluşundan
2003 yılına kadar ülke
bakımından sanayinin ciddi bir görev yüklendifiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
nüfusunun 5.7 kat
(yılda
ortalama
%2.2) fiyatlarda
artarak da azalma
ğini,meydana
ancakgelmektedir.
1990’larda büyümenin yavaşladığını
Anahtar
KelimelerGSYH’nın
Tüketim,yaşanan
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,
Fiyat
71.2 milyon kişiye
çıkarken
32 kat
ekonomik
istikrarsızlıklar
sonucu sanayi
arttığını bu artışta en önemli etkenin ekonominin
sektörünün eski performansını gösteremediğini,
yaşadığı yapısal dönüşüm
olduğunu,
fert başına
GSYH
içindeki
oranının
(2003’de % 26) düşmeye
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND
NATURAL
GAS PRICES
GSYH’nın sektörlerdeki işgücü verimlilikleribaşladığını, 1972-1999 dönemi verilerine göre
HOUSES
nin sektörün istihdam payı ile ağırlıklandırılmış
çalışan başına reel katma değeri ifade eden emek
ortalamasına eşittheolduğunu,
verimliliğinin
Türkiye’de
1972-1999 döneminde
consumption sanayinin
of electricityhizmetler
in industry and
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of
different
sektöründen, hizmetler
sektörünün de tarımdan
yıllık ortalama % 3.8 oranıyla % 87 arttığını,
madeverimliliğine
more comprehensive.
and gerçekleşmeyip
natural gas prices
daha yüksek emek
sahipThe
olduğunu,
yapısal electricity
dönüşüm
tarım, sanayi
ekonomide tarım sektörünün payının giderek
ve hizmetlerin istihdam içindeki dilimlerinin
azaltılması, bilhassa sanayi sektörünün payının
değişmediği durumda işgücü verimliliğindeki
arttırılması ile işgücü verimliliğinin artmasına
artışın yıllık olarak yaklaşık % 2.3 artışla en fazla
katkıda bulunulduğunu, 1930’lu yılların başında
% 46 olabileceğini, sonuç olarak bu süreçte gerrealize edilen hızlı sanayileşme dönemi hariç olmak
çekleşen işgücü verimliliğindeki artışın ortalama
üzere, 1950’li yıllara kadar önemli bir yapısal
% 55’inin tarım, sanayi ve hizmet sektörlerindeki
dönüşümün gerçekleştirilmediğini, 1923-1950
artıştan kalan % 45’lik dilimin ise yapısal dönüyılları arasında tarım sektörünün GSYH içindeki
şüm kaynaklı olduğunu, tarımın payının giderek
payının ortalama % 45 seviyesinde kaldığını,
düşmesiyle sektörler arası yapısal dönüşümün
sanayinin GSYH’nın ortalama % 15’ini realize
etkisinde azalma beklendiğini, sanayileşme
ettiğini, ulaştırma ve ticaret sektörlerinin % 12süreci ile istihdam dağılımının tarımdan sanayi
13 ve diğer hizmetlerin payının ortalama % 30
ve hizmet sektörlerine yönelmesinin ortalama
seviyesinde kaldığını, 1950’li yıllardan başlayarak
işgücü verimliliğinin bir başka deyişle kişi başına
benzer konumdaki ülkeler kadar hızlı olmasa da,
GSYH’nın artmasına katkı sağladığını, ancak
72
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
sanayileşme ile gerçekleşen kentleşme sürecinin
Çetin (2005) araştırmasında, Türkiye’de
İNCELENMESİ
1990’lı
yıllarda
sanayi sektöründe bir kişiyi istihdam edeemek üretkenliğinin düşmesine yolMurat
açtığını,
sa- Hakan
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
bilmek için yapılması gereken yatırım maliyetinin
nayileşmenin kendiliğinden ortalamaGüven
verimlilik
ortalama 70bin
USD olduğunu, 1999 depremi
1
artışını gerçekleştiremediğini, ulusal
gelirin
artış Elektrik-Enerji
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi,
Bölümü
ardından 2000’li yıllarda yaşanan ekonomik
kaydederek istihdam yaratılması yani yatırım
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerikrizlerin
kullanılarakkaynak
hazırlanan
bu çalışma, daha
sanayi da arttırdığını ve
sıkıntısını
olanaklarının geliştirilmesi
ile ilişkili
olduğunu
doğalgaz
maliyetin 80bin USD’ı bulduğunu, milli gelirde
belirtmektedir. şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakmeydana
araştırma daha
kapsamlı
gelen
%1’lik
artışın 60bin kişiye istihSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Massey (1983) sanayi
olarak
dam imkanı
olarak %1’lik
yönünde üretiminde
hareket edilmişfordizm
olup, yapılan
göre deyaratabildiğini
sonuca gidilmiştir.tersine
Elde
azalmanın da 60bin kişinin işsiz kalmasına sebep
adlandırılan üretim
bandıgenel
yönteminin
bir üretim
fiyatlarının
aralığı Kw cinsindenbaşlanmasından
yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydana dile
gelmektedir.
olduğunu
getirmiştir.
biçimi olarak kullanılmaya
itibaren, işçilikAnahtar
maliyetlerini
azaltmak adına
Kaytancı (2010) çalışmasında, Türkiye işgücü
firmaların üretimlerini gelişmekte olan ülkelere
piyasasına uygun ücret politikalarının nasıl
ECONOMETRIC
ANALYSIS
yönelttiklerini ve işgücü
piyasasından
ana
beklenti
olması
gerektiğine
dair tartışmalara
katkıda buACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
HOUSES
olarak emeğin daha ucuza kullanılması amacıyla
lunmak gayesiyle “Etkin Ücret Teorisi” olarak
kadın emeği üzerine
yaklaşımı incelemiştir.
Abstract: yoğunlaştıklarını
In this study prepared bykadın
using data ofadlandırılan
TSI belonging toKeynesyen
the years of 2012-2014,
Etkin ücret teorisinde işçilerin fiziksel sağlık
emeğinin özellikle
geleneksel
kadınwassektörleri
analyzed.
ANOVA model
were applied
and the research
durumları,
üretkenlikleri
vewas
işgücüne ödenen
olarak görülen dokuma,
konfeksiyon, dayanıklı
ücretler incelenmekte, firmaların yüksek ücret
tüketim malı grupları, elektronik ve oyuncak gibi
ödemesinde bulunarak işçilerin daha sağlıklı
ihraç ağırlıkta sanayiler üzerinde yoğun olarak
ve verimli olmalarını sağlamaya çalıştığını ileri
kullanılmakta olduğunu ifade etmektedir.
sürmekte ve değişkenler arasında pozitif bir
Ansal (1989) 1970’li yıllarda yaşanan ekonomik
ilişkinin varlığını ileri sürmektedir. Bu teorinin
krize çözüm olarak getirilen yapılanma süreç1963-1998 döneminde Türkiye imalat sanayiinde,
kısmen açıklayıcı bir özelliğe sahip olduğunu
leri bünyesinde emeğin fiyatının ucuz olması
belirterek araştırma sonuçlarının bazı sektörlerde
yanı sıra işgücünden beklentilerin de farklılık
bu kuramı desteklediğini, bazı sektörlerde ise
kazandığını belirterek, işe giriş-çıkış koşullarıdesteklemediğini ifade etmektedir.
na uyum sağlayarak esnek çalışma koşullarını
benimsemesi, farklı ürünler için gerekli üretim
Barrett (1995) kapitalist sistemde işçiler arasındaki
işbölümünün belirgin bir cinsiyet ayrımcılığını
yansıttığını; kadın işgücünün kötü çalışma koşullarına sahip, kazancı sistematik olarak erkeklerden
süreçlerine adapte olabilmesi ve belirli bir alanda
uzmanlaşma yerine genel becerilere sahip olması
şeklinde işgücünden beklentileri sıralamaktadır.
73
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
düşük ve daha az güvenceli olan belirli
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma
İNCELENMESİ
daha
Örgütü
endüstri ve hizmet sektörlerinde yoğunlaştığını
(OECD)’nün
AÇIKGÖZ 2010 yılı Eylül ayı Türkiye Rapobelirtmektedir.
runda, yüksek işgücü maliyetlerinin iş yaratmayı
zorlaştırarak rekabet gücünü zayıflattığı ileri sü1
Kiliseğilimler
7 Aralık Üniversitesi,
Kadın ve çocuk işçiler, küresel
bo- Elektrik-Enerji Bölümü
rülmekte, uzun vadeli büyüme stratejileri içinde
yutunda düzenli ve güvenceli olmayan, düşük
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriönerilen
kullanılarakreformlar
hazırlanan bukapsamında
çalışma, sanayi işgücü maliyetücretli işleri daha
ve daha
kolay
bir şekilde
ve fazla
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
aşağı
çekilmesi
gerektiği
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılaraklerinin
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli belirtilmektedir.
kabul ettiklerinden
dolayı, kar maksimizasyonu
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakFirmanın
araştırma daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
gerek yurt içi gerekse yurtdışı piyasada
konutlarda
tüketimyapan
aralıklarına
amacıyla hareketSanayi
edenveve
ayrımcılık
işverekabetgöre
gücünü
koruyabilmesi
de sonuca
gidilmiştir. Eldeadına işgücünün
ren, uygunsuz çalışma
koşullarını kabul eden bu
etkin kullanımına dair istihdam üzerindeki yasal
fiyatlarının
geneletmekte
seviyesindedolayısıyla
grupları çalıştırmayı
tercih
yüklerin
azaltılması
meydana
gelmektedir. büyük önem arz etmektedir.
kapitalist düzende kadın ve çocuklar erkeklere
son
zamanlarda
reform
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Zira
Sanayi,
Konut,
Anova, TUİK,
Fiyat niteliğinde yapılan
göre çok daha fazla sömürülmektedir (Massey,
tüm düzenlemelere rağmen, istihdam vergileri1983; Poster, 1989; Barrett, 1995).
nin OECD normlarına göre oldukça yüksek bir
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
seviyede
olduğuna
işaretAND
edilmektedir. İşgücü
Ayvaz vd (2006) kapital
seviyesi
ve yatırımlarıRANGES
HOUSES
piyasasına dair kıdem tazminatı başta olmak üzere
arttıkça işgücü ve kapital değişkenlerinin birbirini
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
belonging to thedair
yearsyapılacak
of 2012-2014,çözüm niteliğinişTSIgüvencesine
ikame derecesinin arttığını, iktisat teorisinde çapraz
model was
applied to the deki
study prepared
with the usegeçici
of different
düzenlemelerin,
istihdama ve belirli
üretim etkisi adıanalyzed.
verilenANOVA
bu durumun
verimliliği
süre iş yapılabilmesine
veren sözleşmelerin
arttırdığını, üretim
faktörlerinden
birinin
made
more comprehensive.
The diğerine
electricity and naturalizin
gas prices
hayata geçirilmesiyle Türk iş gücü piyasasının
göre daha ivedi olarak artış kaydetmesi halinde
katı görüntüsünün yumuşatılarak OECD ülkeleri
kendisinin üretkenliği azalıyor olsa bile ikame ettiği
arasındaki en katı ülke görüntüsünden kurtarılfaktörün üretkenliğini arttırdığını belirtmektedir.
masının gerekliliği üzerinde durulmaktadır. İş
Duruoğlu (2007) Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nde
güvencesi başta olmak üzere iş gücü piyasasındaki
bulunan toplam 150 kadın ve erkek işçinin çakatı uygulamaların ve yüksek orandaki işgücü
lıştığı üç tekstil fabrikasında yaptığı araştırmada,
maliyetlerinin firmaları kayıt dışı uygulamalara
erkek işçilerin ücretinin düşük olduğunu kadın
yönelttiği, kayıt dışı çalışan firmaların rekabeti
işçilerin erkek işçilerden de düşük hatta asgari
kayıtlı çalışan firmalar nezdinde olumsuz olarak
ücret seviyesinden bile daha aşağıda ücret aletkilediğini belirterek, kayıtlı çalışan firmaların
dığını genç yaştaki kadın işçilerin yaşlı kadın
gelişimini de olumsuz yönde etkileyen kayıt dışı
işçilere göre ücretlerinin daha düşük olduğunu
işletmelerin kendilerinin de konumları gereği
vurgulamaktadır.
yabancı sermaye, finansman, nitelikli işgücü
74
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
unsurlara erişimlerinin güç olduğunu İNCELENMESİ
dile
ve hedeflerle ilgili açık bilgilendirmenin
gibi
getirmektedir (OECD, 2010).
olmadığı,AÇIKGÖZ
zorunlu sosyal ihtiyaçların giderilmediği
sanayi çevrelerinde (ulaşım, barınma, çalışma
Güven
GrupyıA.Ş. Finans Yönetmeni
Avrupa İstatistik Kurumu (Eurostat)’nca
2010
saatlerindeki yoğunluk) taleplerin ücret artışında
1
7 Aralık
lında gerçekleştirilen araştırmada,Kilis
AB’de
işgücüne
odaklanıldığını, bu ihtiyaçların karşılandığı sanayi
dair maliyetlerin 2010 yılı Haziran döneminde
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriorganizasyonlarında
kullanılarak hazırlanan bu çalışma,
sanayi
ise taleplerin
ikinci derece
yaklaşık % 1,1 artış
kaydettiği
belirtilerek,
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ileEuro
haklara
yöneldiğini
ortaya koymuştur.
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılaraksosyal
hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
Bölgesinde işgücü
maliyeti en fazla artış gösteren
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakZorunlu
araştırma daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
ihtiyaçlar için ücret artışı, daha iyi bir
ve konutlarda
tüketim
aralıklarına
ülkenin % 6,2 ileSanayi
Romanya
olduğu
Türkiye
Metal
sosyal çevre,
talepyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göre de daha
sonuca nitelikli
gidilmiştir.sosyo-kültürel
Elde
Sanayicileri Sendikası
(MESS)’nca altı ayda bir
lerin geldiğini belirterek benzer iş kollarındaki
düşüş
gözlendiği
yapılan “Ücret Araştırmaları”
sonucuna
göre
sa- sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
ücret
ve sosyal
haklarla ilgili kıyaslama, yapılan
meydana
gelmektedir.
atlik işgücü maliyetlerindeki artışın % 6,1 oranı
yapılması
planlanan
iyileştirmeler, iş koluyla
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,ve
Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
ile Türkiye’ yi ikinci sıraya yerleştirdiğini, sonuç
ilgili vizyon ve hedeflerin tanımlanması, bunolarak işgücü üzerindeki maliyetlerin rekabet edilen
ların paylaşılmasının olumlu bir iletişim ortamı
birçok ülkeden daha
hızlı
yükselmesinin
rekabet
IN TERMS
OF INDUSTRYsosyal
AND çevrenin üretime
yarattığını
vurgulayarak
HOUSES
gücü anlamında risk içerdiğini bildirmektedir.
olumlu anlamda geri döndüğünü, gelir artışını
Türkiye’deki yüksek işgücü maliyetlerinin büyük
Abstract: In this study prepared by using data ofsürdürmek
TSI belongingve
to the
years ofdaha
2012-2014,
böylece
yüksek sosyal hayat
the consumption
of yaptığı
electricity ödemeler
bir diliminin işverenin
devlete
prepared
with the use
different üretim artışının
standardı
sağlamanın
iş of
yerlerinde
ile sosyal yardımlardan
geldiğini,
techniquesmeydana
for analysis.
Moreover,işgücü
gerçekleşmesinde
motivasyon unsuru
electricity and önemli
natural gasbir
prices
maliyetlerinin artmasının yatırımlarda gerilemeye
olduğunun altını çizmektedir.
neden olduğunu yatırımlarda gerilemenin de
istihdam oranının düşmesine dolayısıyla kayıt
TÜRKİYE’DE SANAYİ SEKTÖRÜNDE
dışılığın artmasına yol açtığı ifade edilmektedir.
İŞGÜCÜ MALİYETİ VE KAZANÇ İLİŞKİSİ(Eurostat, 2010; MESS, 2010)
NİN ULUSLARARASI KARŞILAŞTIRMASI
Yılmaz vd (2014) çalışmasında, sanayi çağında
daha rasyonel ücret politikalarının uygulanmasıyla
üretim artışının sağlandığını ifade ederek, ücret
artışının oranı ve başkaca hangi faktörlerin üretim
artışında etkili olup olmadığını araştırmıştır. İşçinin
daha yüksek ücret talep etmesinin nedenleri ve
hangi organizasyonlarda işçi taleplerinde ücret
artışına yoğunlaşıldığı, hangilerinde taleplerin
değişkenlik gösterdiğini inceleyerek şeffaflığın
Groningen Growth and Development Centre’da
Türkiye’ye dair veriler bulunmadığından, benzerliğinden dolayı Yunanistan için olan verilerin
Türkiye için de kullanılabileceğini varsayarak;
1960’lı yılların başında 2200 saat olan yıllık ortalama çalışma süresinin 1985’’lere doğru 1920
ila 1930 saate kadar düştüğünü ve sonrasında da
aynı düzeyde kaldığını belirtmiştir. İmalat Sanayii
Anketi sonuçları ise Türkiye’de çalışma süresini
75
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
bazda yaklaşık % 18 fazlasıyla 2270 İNCELENMESİ
saat
yıllık
şeklinde bildirmiştir (Taymaz ve Suiçmez,
2005:11).
Murat
Güven GrupÜlkelerle
Şekil 1. 1962-2002 Yılları Arası Seçilmiş
Türkiye Arasında Kişi Başına Çalışılan
1
Kilis
7
Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Bölümü
Saat Karşılaştırması (Yıl Bazında)
HOUSES
Kaynak: Taymaz ve Suiçmez, 2005:12
ile kıyaslandığında Kore’nin % 17, Türkiye’nin
% 13, Brezilya’nın % 8, Finlandiya’nın % 4,
İspanya’nın % 3 daha fazla çalıştığını, Kore dışındaki tüm ülkelerde çalışma sürelerinin zaman
içinde azalma eğilimine girdiğini, bu anlamda en
kayda değer düşüşün 1960 yılında ABD’den % 3
fazlasıyla 2040 saat çalıştığı halde 2002 yılına gelindiğinde ABD’ye göre % 14 daha düşük seviyede
1595 saat ile Finlandiya’da gerçekleştiğini, 1960
yılından sonraki yıllarda ABD ile kıyaslandığında
istihdam/nüfus oranı ile yıllık ortalama çalışma
ABD’de 1960 yılında yıllık bazda yaklaşık 1990
saat olan çalışma süresi 1970 yılına gelindiğinde
hızla düşüş kaydetmiş ve 1980’li yıllarda 1820
saat civarında dalgalanma göstermiştir. 1990’lı
yıllardan itibaren çalışma süresi kısmi orandaki
artışla 2000’li yıllara gelindiğinde yaklaşık 1875
saat olarak gerçekleşmiştir.
Şekil.1’de belirtilen ülkelerin çalışma sürelerinin
1960 yılında ABD’den daha fazla olduğunu; ABD
76
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
bazında gerilemesine rağmen arasındaki
ulaşılacağı varsayımında bulunmaktadır (Taymaz
İNCELENMESİ
süresi
gelir farklılığını Finlandiya’nın sektörel
olarak Hakan
ve Suiçmez,
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ 2005:12-13)
realize ettiği verimlilik artışı ile kapatabildiğini,
24 Yönetmeni
Ocak 1980 tarihinden sonra yürürlüğe giren
Brezilya ve İspanya’nın yanı sıra
Türkiye’deki
1
Bölümüsanayileşme hamlesinde ihracat
ihracata yönelik
çalışma süresinin 1960 yılından sonra ABD’ye
artışlarının sağlanabilmesi amacıyla reel devaÖzet : 2012-2014
TUİK
nazaran gerilediğini,
Kore’ninYılları
çokarasındaki
farklı bir
ge-verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
lüasyonistatistiksel
uygulanarak
ihracata
olarak analiz
edilmesiyönelik malların
lişim kaydederekşeklindedir.
çalışma Farklı
süresini
gerek
ABD’ye
analiz
teknikleri
fiyatları nispeten düşürülmeye ayrıca ücretlerin
uygulanmıştır.
hipotez testleri
kıyasla % 17’den
% 46’yaAyrıca
yükseltmesi
gerekse
tespit edilmesi
düşürülmesi
ile de işgücü
maliyetlerinin düşük
2300 saat olan yönünde
çalışma
süresini
doğru
hareket
edilmiş1985’e
olup, yapılan
kalması sağlanmaya ve ihracata yönelik sağlaedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
yaklaşık 2600 saate
arttırmasının Kore’de çalışma
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim imalat sanayii
nan nakdi
teşviklerin
de etkisiyle,
sürelerinin fazlalığı
veKw
zaman
içinde
giderek
daha da azalma meydana gelmektedir.
aralığı
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
ürünlerinde 1980’de 2.2 milyar USD olan ihracat
da artmasının göreli
olarak
işgücü
verimliliğindeki
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
değeri 10 yıl içinde beş kat değerinde artış kaybüyük artışın önemli parametrelerinden birisi
dederek 1990’da 12.1 milyar USD’a ulaşmıştır.
olduğunu, Türkiye
ile karşılaştırıldığında 1960
İhracat artışıyla aynı doğrultuda imalat sanayii
TO CONSUMPTION
yılında Kore’de kişiACCORDING
başına GSYH’nın
Türkiye’ninRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
istihdam oranı, verimliliği ve üretim artışında da
yarısı kadar olduğunu 2000’li yıllara gelindiğinde
kayda değer gelişmeler izlenmiştir. 1980-1988
Abstract:
In this study
ise yaklaşık olarak
Türkiye’nin
3 prepared
katına by
çıktığıthe consumption of electricity and natural gas used
in industry imalat
and houses
is statistically
döneminde
sanayii
istihdamının düzenli
analyzed. ANOVA
model was applied
nı, bu süreçte Türkiye’de
istihdam/nüfus
oranıto the study prepared with the use of different
artarak
toplam
istihdam artışının
were
applied %28
and theoranında
research was
ve çalışma süresinin
düşmesine
karşın
made more
comprehensive.
The Kore’de
gerçekleştiğini, aynı yıllarda ücretlerde artış sağistihdam/nüfus oranının çalışma süresindeki
lanmayarak reel ücretlerin % 30 düşürülmesiyle
artışla aynı paralelde 1985 yılına kadar sürekli
imalat sanayii üretkenliğinin 1984 yılına kadar
artış kaydettiğini, bu değişkenlerin Kore’de kişi
değişmeden devam ettiğini, 1984 yılından sonra
başına GSYH’nın Türkiye’ye nazaran daha fazla
5 Nisan 1994 krizine kadar sürecek bir büyüme
artış kaydetmesine açıklık getirebildiğini, sektörel
temposu içine girildiğini, 1980-1988 yıllarında
düzeyde emek üretkenliğinin farklı hızlarda arttıişgücü verimliliğinin % 49, istihdam oranının
ğını, Türkiye’de istihdam/nüfus oranı ve çalışma
da % 28 düzeyinde artması ile reel üretimin
süresinin değişmeyip aynı kalsaydı 1960-2002
de yaklaşık % 90 artış kaydettiğini, 1988-1993
döneminde Türkiye ve ABD arasındaki gelir
yılları arasında ücretler ile verimliliğin hızlı bir
farklılığının kayda değer bir şekilde kapanacağını,
tempoda arttığını, uzun bir süre düşen reel ücbu veriler ışığında 1960 yılında Türkiye’de kişi
retlerin 5 yıllık dönemde % 160 düzeyinde artış
başına GSYH’nın ABD’nin % 20 seviyesinde
yaşadığını, verimliliğin de yüksek bir büyüme
iken 2002 yılında % 62 seviyesine çıkarak aynı
temposu yakalayarak aynı dönemde yaklaşık %
düzeydeki artışla 2020 yılında ABD seviyesine
77
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
90 arttığını, ihracat rakamlarındaki artışın azaldığı
yılında istihdam oranı ortalama % 4
İNCELENMESİ
düzeyinde
bu dönemde istihdamın ortalama %Murat
4 düzeyinde
geriledikten
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZsonra, 1998 yılına kadar düzenli artışla
gerileme kaydettiğini, 1994 ekonomik
krizi son- ortalama % 29 olduğunu, 1999 krizinde ise %
rasında 2000 yılına kadar imalat1Kilis
sanayiinin
gelişi- 8’lik bir gerileme yaşayarak reel ücretlerin 1994
minin olumsuz bir süreç yaşadığını, 1993 yılından yılındaki % 100’ü aşan enflasyon sonucu hızlı
Yıllarıihracatın
arasındaki TUİK
hazırlanan bu sonra
çalışma,artış
sanayitrendine girdiğini
itibaren devam Özet
eden: 2012-2014
7 yıl içinde
2 katverileribirkullanılarak
şekilde düştükten
düzeyinde artış şeklindedir.
kaydetmesine
karşın,
verimlilik
vurgulamıştır.
(Taymaz
ve Suiçmez,
2005:16-17)
Farklı analiz
teknikleri
kullanılarak
ANOVA
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
artışının neredeyse hiç gerçekleşmediğini, 1994
Tablo
1. edilen
Bazıbulgular
Ülkeler
İle Türkiye’nin İşgücü Göstergeleri Karşılaştırması
(2004)
HOUSES
Kaynak: Germir, 2012:133
ve Polonya’dan daha fazla çalışıldığı halde işgücü
maliyetinin yüksekliği ve çalışılan başına verimBirçok alanda gerçekleştirilen yapısal reformlar
lilik faktörünün düşüklüğü nedeniyle genel bazda
ve ulaşılan makroekonomik istikrar düzeyine
verimlilik yönünden Polonya ve Romanya’nın
rağmen Türkiye’nin rekabet gücü yeterince gedahi gerisinde kalındığı Tablo.1’de görülmektedir
liştirilemediğinden yıllık ortalama çalışılan saat
(Germir, 2012:133-134).
olarak gelişmiş ülkelerin yanı sıra Çin, Romanya
78
Tablo
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
2. Türkiye ile Bazı Ülkeler Karşılaştırmalı
İNCELENMESİ İşgücü Verimliliği Göstergeleri
(2006)
1
Kaynak:
Germir,
2012:144
aylık ortalama
maliyetini
fiyatlarının
varılmaktadır.işgücü
Sonuç olarak
tüketim
meydana
gelmektedir.
(Erdoğdu,2013:175).
yansıtmaktadır
Türkiye’de hizmet
içi eğitim ve yaşam boyu eğitimin
bir kültür olarak algılanmasındaki noksanlıklar, Bir birim mal yada hizmet üretebilmek için
mesleki ve teknik eğitimin beklenen seviyenin gerekli olan ücret maliyeti birim ücret olarak
altında olması, sermaye
birikimi,TO
teknolojik
süreçteki
adlandırılmaktadır.
İşgücüAND
verimliliği arttığında
ACCORDING
CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS OF INDUSTRY
HOUSES
noksanlıklar ve tasarruf birikiminin düşüklüğü başta aynı düzeydeki işgücü miktarı ile daha fazla mal
olmak üzere birçok
parametre
yıllık
ortalama
saat
veTSIhizmet
Abstract:
In this study
prepared
by using
data of
belongingüretilebileceğinden
to the years of 2012-2014,birim ücretlerin
diğer ülkelere göre
yüksek
olmasına
işgücü
eğilimine
girmesi
beklenmekte; ücretler
analyzed.
ANOVA
model karşın
was applied
to the düşme
study prepared
with the
use of different
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
were
applied
and
the
research
was sağlanan artış
verimliliğinin Tablo.2’de
görüldüğü üzere düşük artarken işgücünün verimliliğinde
çıkmasına sebep olmaktadır (Germir, 2012:144) ücret artışlarından daha fazla gerçekleşir ise birim
ücretlerin düşüş kaydetmesi beklenmektedir. Birim
İşveren tarafından ücretli olarak çalışan kesime
ücretler gerilediği takdirde katma değeri oluşturan
yapılan toplam ödemelere (kazanç) ilaveten sosyal
ücret, kar, faiz ve rantın içinde işgücüne ödenen
güvenlik ödemesi ve başkaca işgücü üzerindeki
ücretlerin payında gerileme olması dolayısıyla birim
maliyet oluşturan ödemelerin tümüne işgücü maücretlerde meydana gelen gerileme fonksiyonel
liyeti adı verilmektedir. İşverence ücretli çalışların
olarak gelir dağılımının da bozulmasına sebep
istihdam edilmesine ilişkin referans alınan yılda
olmaktadır (Erdoğdu,2013:178).
ödemek zorunda kalınılan maliyetin aylık ortalaması
79
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Tablo 3. Birim Ücret
Endeksindeki Gelişmeler
İNCELENMESİ
1
Kaynak: Erdoğdu,2013:179
yılından başlayarak birim ücretin düşme eğiliminde olduğunu, katma değer içindeki ücret payının
Tablo.3 sanayi sektöründeki reel ücret artışlarının
azalma gösterdiğini ve Türkiye’de işlevsel olarak
üretkenlik artışlarının
gerisinde kaldığını, 2005
AND NATURAL
GAS PRICES göstermektedir.
gelir dağılımının
bozulduğunu
HOUSES
Tablo 4. 2007-2015 Yılları Arası Saatlik İşgücü Maliyet İndeksi ve Değişim Oranları
Ekonomik
Yılused in industry and houses
Saatl.isİşg.
Mal. İnd.(Yıllık Ort.)
the Faaliyet
consumption of electricity and natural gas
statistically
made more comprehensive. The purpose was
to determine electricity and natural gas prices
Sanayi
2007
75.3
2008
84.7
2009
92.3
2010
100.0
2011
109.2
2012
121.5
2013
136.1
2014
153.5
2015*
166.4
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr/ (Erişim Tarihi:
22.08.2015)
ve Saatlik Kazanç Endeksi değişim oranlarını
gösteren Tablo.5’de sanayi sektöründe saatlik işgücü maliyeti ve saatlik kazanç endeksinin sürekli
arttığı izlenmektedir.
*2015 yılı I.çeyreği verilerini yansıtmaktadır.
2007-2015 yılları arası Saatlik İşgücü Maliyet
İndeksi yıllık değişim oranlarını gösteren Tablo.4
80
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Tablo 5. 2007-2015 Yılları ArasıİNCELENMESİ
Saatlik Kazanç Endeksi Değişim Oranları
Ekonomik Faaliyet (Sanayi)
1
Yıllar
Saatlik Kazanç Endeksi
2007
75.1
2008
83.2
2009
91.4
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik
tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
2010
100.0
2011 araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
109.5
2012bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
121.6
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik
2013
135.9
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda 2014
da azalma meydana gelmektedir.
153.5
2015* Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
164.9
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr/ (Erişim Tarihi: *2015 yılı I.çeyreği verilerini yansıtmaktadır.
22.08.2015)TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
HOUSES
Tablo 6. 2005-2015 Yılları Arası Sanayi Üretim Endeksi
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr/ (Erişim Tarihi:
22.08.2015)
Amaç, Kapsam ve Yöntem
Bu araştırma sanayi sektöründe, iş gücü maliyeti
Tablo.6’da 2008 krizinin etkilerinin hissedildiği ve kazanç ilişkisinin uygulamalı olarak incelenmesi
dönem hariç 2005-2015 yılları arası sanayi üretim şeklindedir. Değişkenler 2007-2014 arasındaki
indeksi sürekli yükselen bir grafik çizmektedir. dönem için belirlenmiştir.
81
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Verilerin Analizi
KORELÂSYON ANALİZİ
İNCELENMESİ
Bu araştırmadan elde edilen veriler
E-Views H0: Değişkenlerin arasında ilişki bulunmamakGüven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni
8.0 programı ile analiz edilmiştir. Yapılan
birim
tadır.
1
Kilis 7 Aralık
kök, granger nedensellik ve regresyon
analizleri
Yapılan Korelâsyon analizine ilişkin sonuçlar
sonucunda eğitimi en çok etkileyen faktörler
kullanılarakgibi
hazırlanan
aşağıdaki
gösterilmiştir.
belirlenmiştir. ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
• Brüt kazanç ile saatlik iş gücü maliyeti inuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Araştırmanın Hipotezleri
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrikdeksi
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
arasında
yüksek
dereceli pozitif ilişki

H0: Değişkenlerin
arasında ilişki bulunmabulunmuştur.
maktadır. fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
• Brüt
kazanç
ile saatlik kazanç indeksi arasında
meydana
gelmektedir.

H0: Değişkenlerin
hiçbirinde
birimDoğalgaz,
kök buyüksek
dereceli
pozitif
ilişki bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Tüketim, Sanayi,
Konut,
Anova, TUİK,
Fiyat
lunmamaktadır.
• İşgücü maliyeti endeksi ile ortalama çalışma
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
ANDarasında
NATURALyüksek
GAS PRICES

H0: İşgücü istatistikleri
ile kazanç istatistikleri
süresi
dereceli negatif ilişki
arasında nedensellik bulunmamaktadır. HOUSES bulunmuştur.
In this
prepared
by using data of
belonging
to the years
of 2012-2014,

H0: İşgücüAbstract:
maliyeti
ilestudy
diğer
değişkenler
•TSIİşgücü
maliyeti
endeksi
ile ortalama kazanç
ANOVA model was applied to the study
prepared yüksek
with the dereceli
use of different
arasında ilişkianalyzed.
bulunmamaktadır.
arasında
pozitif ilişki buluntechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
muştur.
UYGULAMA VE ANALİZLER
• Kazanç endeksi ile ortalama çalışma süresi araDeğişkenlerin Özetleri
sında yüksek dereceli negatif ilişki bulunmuştur.
• IME: Saatlik işgücü maliyeti endeksi
• Kazanç endeksi ile ortalama kazanç arasında
yüksek dereceli pozitif ilişki
• KE: Saatlik kazanç endeksi
• OCS: Ekonomik faaliyete göre ortalama çalışma süreleri
• OK: Tam yıl çalışanların (12 ay) ekonomik
faaliyete göre ortalama kazancı
• BK: Tam yıl çalışanların (12 ay) ekonomik
faaliyete göre yıllık brüt kazancı
82
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
BK
IMEİNCELENMESİ
KE
OCS
OK
BK
-
IME
0,77
AÇIKGÖZ Güven
- Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni 1
KE
Bölümü
0,79Kilis 7 Aralık
1,00
OCS
-
-0,77
-0,79
-
veOK
doğalgaz
0,77
0,79 istatistiksel
-1 olarak analiz
- edilmesi
BİRİM KÖK ANALİZİ
masıvesebebiyle
H0 hipotezi
kabul edilmektedir.
tespit edilmesi
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistikDolayısıyla
bulgulara göre değişkenlerin
Elde
hiçbirisinin
birim kök
edilenhiçbirinde,
bulgular sonucunda;
H0: Değişkenlerin
birimsanayi
kök sektörü
bulun-için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
içermediği
bundan
dolayı
da ileriki analizlerde
varılmaktadır.
Sonuç
olarak tüketim
mamaktadır. aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
kullanılabilecekleri belirlenmiştir.
Anahtar
Kelimeler :göre;
Elektrik,
kök
testlerine
probability
Yapılan birim
değerlerinin 0,05 güven düzeyinden büyük ol-
Group
unit root test:
ACCORDING
TO Summary CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Series: BK, IME, KE, OCS, OK
HOUSES
Date: 03/15/15 Time: 14:29
Sample:
18
the consumption
of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
Exogenous
variables:
effects
techniques for
analysis. Individual
Moreover, tests
of hypothesis were applied and the research was
made more selection
comprehensive.
The purpose
Automatic
of maximum
lags
Automatic lag length selection based on SIC: 0
Newey-West automatic bandwidth selection and Bartlett kernel
Balanced observations for each test CrossMethod
Statistic
Prob.**
sections
Obs
5
35
Null: Unit root (assumes common unit root process) Levin, Lin & Chu t*
9.62006
1.0000
Null: Unit root (assumes individual unit root process) Im, Pesaran and Shin W-stat 5.01446
1.0000
5
35
ADF - Fisher Chi-square
2.96403
0.9823
5
35
PP - Fisher Chi-square
2.83201
0.9851
5
35
** Probabilities for Fisher tests are computed using an asymptotic Chi
-square distribution. All other tests assume asymptotic normality.
83
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
GRANGER NEDENSELLİK TESTİ İNCELENMESİ

İşgücü maliyeti indeksi ile işgücü maliyeti in-
deksi
arasında nedensellik ilişkisi bulunmaktadır.
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
H0: İşgücü istatistikleri ile kazançMurat
istatistikleri
Yönetmeni çalışma süresi ile işgücü maliyeti inarasında nedensellik bulunmamaktadır.

Ortalama
1
Bölümünedensellik ilişkisi bulunmaktadır.
deksi arasında
Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkileri
TUİK verileri
hazırlanan
bu çalışma,
incelendiğinde, Özet
bazı: 2012-2014
prob değerlerinin
0,05’ten
kullanılarak

Ortalama
çalışma
süresisanayi
ile kazanç indeksi
küçük olduğu veşeklindedir.
H0 hipotezinin
kabul
ret etmek
arasındaçalışmada
nedensellik
ilişkisi
bulunmaktadır.
Farklı analiz
teknikleri
ANOVA
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
gerektiği belirlenmiştir. Dolayısıyla kadın istatisSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
tikleri arasında nedensellik
ilişkisi
yönünde hareket
edilmişbulunmaktadır.
fiyatlarının
genel seviyesinde
Pairwise
Granger
Causality düşüş
Testsgözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Date:
03/15/15 Time: 14:30
Anahtar
Sample:
1 8Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Lags: 1
Null Hypothesis:
Prob. ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN Obs
TERMS OFF-Statistic
INDUSTRY AND
HOUSES
IME does not Granger Cause BK
7
0.46377
0.0333
1.07161
0.3591
0.88017
0.4013
0.05171
0.8313
0.00776
0.0340
0.46377
0.5333
0.00776
0.9340
0.46377
0.5333
1.07161
0.0091
0.49822
0.5192
1.07161
0.3591
0.49822
0.5192
BKthedoes
not Granger Cause IME
0.00776
0.9340
consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
analysis.Cause
Moreover,
and the research0.5192
was
KEtechniques
does notfor
Granger
BK tests of hypothesis were
7 applied 0.49822
BK does not Granger Cause KE
KE does not Granger Cause IME
7
IME does not Granger Cause KE
OCS does not Granger Cause IME
7
IME does not Granger Cause OCS
OK does not Granger Cause IME
7
IME does not Granger Cause OK
OCS does not Granger Cause KE
7
KE does not Granger Cause OCS
OK does not Granger Cause KE
7
KE does not Granger Cause OK
84
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
REGRESYON ANALİZİ

Ortalama çalışma süresindeki artış,
İNCELENMESİ
işgücü
maliyetini
AÇIKGÖZ 0,28 birim artırmaktadır.
H0: İşgücü maliyeti ile diğer değişkenler
arasında
Yönetmeni kazançtaki artış, işgücü maliyetini
ilişki bulunmamaktadır.

Ortalama
1
Bölümü
0,04 birim
artırmaktadır.
İşgücü maliyeti ile diğer işgücü istatistiklerinin bir
: 2012-2014
arada incelendiğiÖzet
regresyon
analizine
bakıldığında
şu sonuçlar eldeşeklindedir.
edilmiştir.
Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Dependent
Variable:tüketim
IME aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Method:
Least Squares
edilen bulgular
Date: 03/15/15 Time: 15:08
Sample: 1 8
Included observations: 8
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob. ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
OCS
0.281179
0.094239
2.983691
0.0245
Adjusted R-squared
0.530795
S.D. dependent var
27.17634
S.E. of regression
18.61541
Akaike info criterion
8.898174
Sum squared resid
2079.200
Schwarz criterion
8.918034
Log likelihood
-33.59270
Hannan-Quinn criter.
8.764224
Durbin-Watson stat
0.967083
OK
0.043723
0.0232
the consumption of electricity
and natural gas 0.014445
used in industry 3.026787
made more comprehensive. 0.597824
The purpose was to Mean
determinedependent
electricity and
prices
R-squared
varnatural gas
109.3750
Kazanç endeksi ile diğer işgücü istatistiklerinin bir 
Ortalama kazançtaki artış, kazanç endeksini
arada incelendiği regresyon analizine bakıldığında
0,0017 birim artırmaktadır.
şu sonuçlar elde edilmiştir.

İşgücü maliyetindeki artış, kazanç endeksini

Ortalama çalışma süresindeki artış, kazanç
endeksini 0,00012 birim artırmaktadır.
85
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
Dependent Variable: KE
Method: Least Squares Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
Date: 03/15/15 Time: 15:09
Sample: 1 8
1
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri
kullanılarak
çalışmada
ANOVAProb. modeli
Variable
Coefficient
Std.hazırlanan
Error
t-Statistic
OCS
0.000127
0.026053
0.9802
yönünde hareket edilmiş olup,
yapılan istatistik0.004865
bulgulara göre de
Elde
OK
0.001745
0.000752
2.319273
0.0681
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe,
IME
0.974606
0.013373
72.87889
0.0000
R-squared
0.999640
Mean dependent var
108.7500
Adjusted
R-squared
0.999496
S.D. dependent var
27.14906
S.E. ACCORDING
of regression TO CONSUMPTION
0.609783 RANGES
Akaike
info criterion
2.128569
HOUSES
Sum squared resid
1.859177
Schwarz criterion
2.158360
Log
-5.514277
1.927644
the likelihood
consumption of electricity
and natural gas Hannan-Quinn
used in industry andcriter.
Durbin-Watson
stat Moreover,
2.889622
Ortalama çalışma süresi ile diğer işgücü istatistik- 
İşgücü maliyetindeki artış, ortalama çalışma
lerinin bir arada incelendiği regresyon analizine
süresini 5,37E-11 birim azaltmaktadır.
bakıldığında şu sonuçlar elde edilmiştir.

Kazanç endeksindeki artış, ortalama çalışma

Ortalama kazançtaki artış, ortalama çalışma
süresini 5,53E-11 birim artırmaktadır.
süresini 1,02 birim azaltmaktadır.

Brüt kazançtaki artış, ortalama çalışma süresini
86
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
Dependent Variable: OCS
Date: 03/15/15 Time: 15:10
Sample: 1 8
1
şeklindedir. Farklı analiz Coefficient
hazırlanan t-Statistic
çalışmada ANOVA
modeli
Variable
Std. Error
Prob. uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
OKyönünde hareket edilmiş olup,
-1.022308
3.07E-13
-3.32E+12
0.0000Elde
yapılan istatistik
bulgulara göre
IME
-5.37E-11
2.73E-11
-1.968748
0.1203
fiyatlarda da
azalma meydana1.975953
gelmektedir.
KEaralığı Kw cinsinden yükseldikçe,
5.53E-11
2.80E-11
0.1194
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK, 0.0000
Fiyat
BKAnahtar Kelimeler : Elektrik,
0.088446
2.69E-14
3.28E+12
R-squared
1.000000
Mean dependent var
199.3750
Adjusted
R-squared
1.000000
S.D. dependent var
0.517549
HOUSES
S.E. of regression
3.82E-11
Akaike info criterion
-44.83317
Sum
residof electricity
5.83E-21
Schwarz
criterion
thesquared
consumption
and natural gas
used in industry
and houses is -44.79344
statistically
Logtechniques
likelihood
183.3327tests of Hannan-Quinn
criter.
-45.10107
for analysis. Moreover,
hypothesis were applied
and the research
was
Durbin-Watson stat
2.801331
Ortalama kazanç ile diğer işgücü istatistiklerinin
bir arada incelendiği regresyon analizine bakıldığında şu sonuçlar elde edilmiştir.

Kazanç endeksindeki artış, ortalama kazancı

Ortalama çalışma süresindeki artış, ortalama
kazancı 8,95E-16 birim azaltmaktadır.

İşgücü maliyetindeki artış, ortalama kazancı
1,43E-15 birim artırmaktadır.

Brüt kazançtaki artış, ortalama kazancı 1,0
birim artırmaktadır.
87
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
Dependent Variable: OK
Date: 03/15/15 Time: 15:10
Sample: 1 8
1
kullanılarak
çalışmada
modeli
Variable
Coefficient
Std. hazırlanan
Error
t-StatisticANOVAProb. uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
IME
1.43E-15
7.04E-14
0.020336
0.9847
yönünde hareket edilmiş olup,
yapılan istatistik
bulgulara göre de
Elde
KE
0.08
7.22E-14
0.000000
1.0000
OCS
-8.95E-16
7.86E-16
-1.138702
0.3184
Anahtar Kelimeler : Elektrik,
Sanayi, Konut,5.71E+15
Anova, TUİK, Fiyat
BK
1.000000
1.75E-16
0.0000
R-squared
1.000000
Mean dependent var
1219.375
Adjusted
R-squared
1.000000
S.D. dependent var
483.9085
HOUSES
S.E. of regression
TARTIŞMA
9.85E-14
Sum squared resid
3.88E-26
Durbin-Watson
0.333333
the consumption stat
of electricity
Uzun süredir gündemde olan Ulusal İstihdam
Stratejisi işverenlerin üzerinde yasal yüklerin
Türkiye’ nin önemli sanayi kuruluşları arasında
yapılan araştırmaların sonuçları işletmelerin
rekabet edebilirliklerinin, verimliliklerinin, büyümelerinin önündeki en büyük engelin işgücü
maliyetleri olduğunu ortaya koymaktadır. İstihdam
vergilerinin düşürülerek işgücü maliyetlerinin
ve enerji maliyetlerinin azaltılması ile işyerlerinin teknoloji yatırımlarına daha fazla kaynak
ayırabilmesi için devlet tarafından maliyetleri
azaltıcı teşviklerin uygulanması büyük önem arz
etmektedir. Maliyetlerin yüksekliği işletmelerin
yenilikçilik faaliyetlerini gerçekleştirirken karşılaştığı sorunların başında gelmektedir.
azaltılarak esnek çalışma biçimlerinin yaygınlaşacağına dair umut verici düzenlemeler içermektedir.
Türkiye’nin uzun dönemli büyüme sağlayabilmesi
için işgücü piyasasına yönelik reformlara hız
vermesi, kayıtlı ve kayıt dışı sektörler arasında
istihdam ve ücret koşullarında bulunan derin
farklılıkların giderilerek kayıtlı işletmeler için
çok yüksek olan istihdam yaratma maliyetinin
yapılacak düzenlemelerle giderilmesi ve kayıt
dışılığın da tamamen ortadan kaldırılamasa da
daha ivedi bir şekilde ekonomi içindeki payının
azaltılmasına çalışılmalıdır. Orta Vadeli Programda
88
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
belirtilen istihdamın arttırılması ve kayıtİNCELENMESİ
dışı- • İşgücü maliyeti endeksi ile ortalama
da
çalışma
lığın azaltılması için esnek istihdamMurat
biçimlerinin
süresi
arasında yüksek dereceli negatif ilişki
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
güvenceli esneklik konseptine uygun
biçimde
bulunmuştur.
geliştirilerek yaygınlaştırılması1Kilis
gerekmektedir.
Bölümü endeksi ile ortalama kazanç
• İşgücü maliyeti
Sanayi sektörünün üretim ve ihracat anlamında
arasında yüksek dereceli pozitif ilişki bulunÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
gerçekleştirdiği başarılara
muştur.
ve konutlardarağmen,
kullanılan aşması
doğalgaz gereken
bazı sorunları dauygulanmıştır.
bünyesinde
barındırmakta olduAyrıca hipotez testleri uygulanarak
daha
kapsamlıile
hale
getirilmiştir.
•araştırma
Kazanç
endeksi
ortalama
çalışma süresi araSanayi ve
konutlarda
aralıklarına
ğu; üretim ve ihracat
olarak
ortatüketim
ve üst
teknoloji
sındagöre
yüksek
dereceli
negatif
ilişki bulunmuştur.
de sonuca
gidilmiştir.
Elde
grubunda değerlendirilen
malların payının giderek
genel seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç
tüketim kazanç arasında
artmasına karşınfiyatlarının
geleneksel
olarak değerlendiri• Kazanç
endeksi
ileolarak
ortalama
len düşük teknoloji grubundaki malların da hala
yüksek dereceli pozitif ilişki
önemini koruduğu bir yapı mevcuttur. Coğrafi
• Yapılan birim kök testlerine göre değişkenlefarklılıklar ve işsizlik gibi sosyal alanlarda katkı
rin hiçbirisinin birim kök içermediği bundan
sağlama potansiyeli
yüksek
olan
geleneksel
sekACCORDING TO CONSUMPTION RANGESdolayı
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND kullanılabilecekleri
da ileriki
analizlerde
HOUSES
törlerin mevcut durumlarını daha ileriye taşıyacak
belirlenmiştir.
politika ve düzenlemelere ihtiyaçı bulunmaktadır.
the consumption
of electricity
and natural
usedİşgücü
in industry
and houses
is statistically
Sanayi sektörünün
ekonomik
büyümede
temelgas •
maliyeti
indeksi
ile işgücü maliyeti inanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
itici güç olma özelliğinin
güçlenerek
kalıcı
deksi
nedensellik
Moreover,
tests ve
of hypothesis
werearasında
applied and
the researchilişkisi
was bulunmaktadır.
hızlı büyümenin sürdürülebilir kılınması, uzun
• Ortalama çalışma süresi ile işgücü maliyeti indönemli strateji ve politikaların temel hedefinin
deksi arasında nedensellik ilişkisi bulunmaktadır.
üretim komposizyonunda yüksek teknoloji grubuna giren malların lehine değişmesi ile mümkün • Ortalama çalışma süresi ile kazanç indeksi
olabileceği bildirilmektedir.
arasında nedensellik ilişkisi bulunmaktadır.
SONUÇ ve DEĞERLENDİRME
• Ortalama çalışma süresindeki artış, işgücü
maliyetini 0,28 birim artırmaktadır.
• Brüt kazanç ile saatlik iş gücü maliyeti indeksi arasında yüksek dereceli pozitif ilişki • Ortalama kazançtaki artış, işgücü maliyetini
bulunmuştur.
• Brüt kazanç ile saatlik kazanç indeksi arasında
yüksek dereceli pozitif ilişki bulunmuştur.
• Ortalama çalışma süresindeki artış, kazanç
endeksini 0,00012 birim artırmaktadır.
89
•
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Ortalama kazançtaki artış, kazanç endeksini
İNCELENMESİİncelemesi, Yönetim ve Ekonomi
Dergisi,
Murat KORKMAZ, Hakan 13(1):177-186
AÇIKGÖZ
Güven
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni M., (1995). Günümüzde Kadına
• İşgücü maliyetindeki artış, kazanç
endeksini
BARRETT,
1
Bölümü
0,97 birim artırmaktadır. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Uygulanan
Baskı: Marksist Feminist Çözümlemede Sorunlar, Pencere Yayınları, İstanbul
Özet : 2012-2014
arasındaki
• Ortalama kazançtaki
artış,Yılları
ortalama
çalışma
süresini 1,02şeklindedir.
birim azaltmaktadır.
ÇETİN,
R.çalışmada
(2005).ANOVA
An Empirical
Investigation
hazırlanan
modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
of The Impacts of Foreign Direct Investment
tüketim
aralıklarınaçagöre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
• İşgücü maliyetindeki
artış artış,
ortalama
on The
Performance
göre Trade
de sonuca
gidilmiştir. Eldeof Turkey: 1970lışma süresiniedilen
5,37E-11
birim azaltmaktadır.
1999, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal
Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora
• Kazanç endeksindeki
artış, yükseldikçe,
ortalama fiyatlarda
çalışmada azalma Bilimler
Tezi,
Isparta
süresini 5,53E-11
artırmaktadır.
Anahtarbirim
Kelimeler
: Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut,
Anova, TUİK, Fiyat
• Brüt kazançtaki artış, ortalama çalışma süresini DURAN, E., ENER, M., KORKMAZ, M., YAHECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
YAOĞLU, G., (2011). 2008 Küresel Krizinin
HOUSES Kocaeli İşgücü Piyasası Üzerindeki Olumsuz
• İşgücü maliyetindeki artış, ortalama kazancı
Etkilerinin Uygulamalı Olarak Araştırılması,
Abstract:
1,43E-15 birim
artırmaktadır.
the consumption of electricity and natural gas used in
industry and houses
is statistically
Uluslararası
Hakemli
Akademik Sosyal Bianalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
Dergisi
1(1):was
236-261
• Kazanç endeksindeki
ortalama
techniques forartış,
analysis.
Moreover,kazancı
tests of hypothesislimler
were applied
and(İİB),
the research
DURUOĞLU, T., (2007). Emek Piyasasında Cinsiyetçi Ücret Ayrımı: Bursa Organize Sanayi
• Ortalama çalışma süresindeki artış, ortalama
Bölgesinde Bir Araştırma, İletişim Kuram ve
kazancı 8,95E-16 birim azaltmaktadır.
Araştırma Dergisi, 24:61-76
• Brüt kazançtaki artış, ortalama kazancı 1,0
ERDOĞDU, S., (2013). Ücretlere İlişkin Temel
birim artırmaktadır.
Kavramlar, Sendikacılık Akademisi Ders Notları
KAYNAKÇA
2, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu
(Türk-İş), Aydoğdu Ofset, Ankara
ANSAL, H., (1989). Kapitalist Üretimde Cinsiyetçilik, Uluslararası Yayıncılık, Onbirinci
GERMİR, H.N., (2012). Türkiye’de İstihdam
Tez Kitap Dizisi, No:9, İstanbul
Politikalarının Etkinliği, Adalet Yayınevi,
Ankara
AYVAZ, Y.Y., BALDEMİR, E., ÜRÜT, S., (2006).
Yabancı Sermaye Yatırımlarının Verimlilik
ve Kalkınmaya Etkilerinin Ekonometrik
90
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
KAYTANCI, U.B., (2010). Etkin Ücret Teorisi
İNCELENMESİEndekslerde Türkiye’nin Rekabet
Gücüne
ve Türkiye İmalat Sanayii Üzerine
Murat UygulaKORKMAZ, Hakan İlişkin
AÇIKGÖZBir Değerlendirme, İstanbul (http://
ma, Ekonomik Yaklasim. ; 21(76):
93-118,
ref.sabanciuniv.edu/sites/ref.sabanciuniv.edu/
doi: 10.5455/ey.20041 1Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
files/tkrd_2013-14-print.pdf)
(Erişim Tarihi:
Bölümü
22.08.2015)
MASSEY, D., (1983). Industrial Restructuring
as Class Restructuring,
Regional
YILMAZ,
S., FİDAN,
Y., YÜCER,
H.M., (2014).
doğalgaz Studies
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi
17(2):73-89uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
Demir
Çelik Sektöründe Çalışan işçilerin
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve
doğalgaz fiyatlarının tespit
edilmesi İş Tatminleri ve
Sosyo-Ekonomik
Durumları,
MİLLİ PRODÜKTİVİTE
(2004).
yönünde hareketMERKEZİ,
Sektör Vizyonları: Karabük Örneği, Business
İmalat Sanayi
ve Alt Kollarında Verimlilik
Sonuç olarak
tüketim
&varılmaktadır.
Management
Studies:
An International
Göstergeleri,
Yayın
No: 678,
Ankarafiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
Journal (BMSI), 2(2):218-242
POSTER, M., (1989). Eleştirel Aile Kuramı,
İNTERNET KAYNAKLARI
Ayrıntı Yayınları, İstanbul
http://www.uis.gov.tr/ (Erişim Tarihi:23.08.2015)
ACCORDING
CONSUMPTION
TAYMAZ, E., SUİÇMEZ,
H. TO
(2005).
Türkiye’de
HOUSES
Verimlilik, Büyüme ve Kriz, Türkiye Ekonomi http://www.tuik.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 22.08.2015)
Abstract:Metni
In this 2005/4,
study prepared
by using
Kurumu, Tartışma
Ankara,
http
the consumption of electricity and natural gas http://www.oecd.org/
used in industry and houses (Erişim
is statistically
Tarihi:20.08.2015)
ANOVA Tarihi:
model was
://www.tek.analyzed.
org.tr, (Erişim
20.08.2015)
Tarihi:20.08.2015)
made more comprehensive. The purpose was to https://www.mess.org.tr/
determine electricity and natural(Erişim
gas prices
T.C. KALKINMA BAKANLIĞI, (2013). Onuncu
Kalkınma Planı (2014-2018), Ankara. (https:// http://www.weforum.org/ (Erişim Tarihi:22.08.2015)
www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem24/yil01/
http://ec.europa.eu/eurostat (Erişim Tarihi:20.08.2015)
ss476.pdf) (Erişim Tarihi:22.08.2015)
http://www.rug.nl/research/ggdc/ (Erişim TariTÜSİAD-SABANCI ÜNİVERSİTESİ REKABET
hi:23.08.2015)
FORUMU (REF), SEKTÖREL DERNEKLER FEDERASYONU (SEDEFED), (2014). https://www.marxists.org/turkce/m-e/kapital/(Erişim
Türkiye’nin Küresel Rekabet Düzeyi, Küresel
Tarihi:23.08.2015)
91
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
1
EXTENDED ABSTRACT
Industrializationşeklindedir.
is an indispensable
one ofhazırlanan
the building
stones
of the
path to informativeFarklı analizprocess
teknikleribeing
kullanılarak
çalışmada
ANOVA
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
technology society and also laying the ground for socioeconomic development. In this race being a
great competition
area hareket
for world
markets
and istatistik
gettingbulgulara
a further
betweenElde
countries in terms
yönünde
edilmiş
olup, yapılan
göredimension
of bringing newfiyatlarının
areas andgenel
products
by means of advanced technology while ensuring industrialization
yükseldikçe,
fiyatlarda
da azalma initiatives;
process and developing
technology
through
innovative
continuous quality, rich spectrum
Anahtarand
Kelimeler
Sanayi,
Anova,force
TUİK,and
Fiyat the efficiency are the
of products, qualified
well-educated
labor Tüketim,
force, cost
ofKonut,
the labor
main factors of being successful in access to advanced technology. An industrial approach, in which
quality focusing on
information ANALYSIS
and technology
even through
manufacturing
and transfer instead of
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
a raw material and labor-intensive industry is HOUSES
dominant, is dominating the economies of our day. A
rapid process had started by the effect of structural transitions experienced in industrial sector all over
the world; R&DAbstract:
rapidly and
concluded
including modern,
theactivities
consumptionare
of electricity
natural gasand
used commercialized,
in industry and housessystems
is statistically
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of
different
information technologies
are adopted in manufacturing industries of developed economies; theoretitechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
more comprehensive.
Thecomparative
electricity
and in
natural
gas prices
cal structures aremade
prevailing
instead of
superiority
theory
which
mostly raw material
and labor-based manufacturing methods are used. Taking stand from the fact that sustainable growth
and international competition power can be ensured only by means of improvement on productivity
based on technology development, the investigation of reasons and components of productivity
improvement is important to implement technology and innovation policies. Aim, Scope, and
Method: This research aims to practically analyze the relationship between labor force expenditure
and income in industry sector. The variables are determined for the period between 2007 and 2014.
Analysis of Data: Acquired data from this research were analyzed with E-Views 8.0 program. As
a result of the carried out root, granger, causation, and regression analyses, the factors that affect
the education most were specified. Results of the researches conducted among Turkey’s important
industrial enterprises demonstrate that the most significant obstacle before the competitiveness,
effectiveness, and expansion of companies is labor force cost. State initiatives to decrease costs are
very important in order to ensure enterprises to allocate more sources for technology investments by
means of reducing labor force costs and energy costs through the decrease in employment taxes. High
costs are among the biggest problems encountered by enterprises while carrying out innovativeness
92
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Discussion: Being among the topİNCELENMESİ
issues for a long time, National Employment
activities.
Strategy
includes promising regulations withMurat
regard
to extending
flexible working types through decreasing
KORKMAZ,
Hakan AÇIKGÖZ
the legal burdens on employers. To enable
long-term improvement, Turkey should accelerate reforms
relevant to labor market; eliminate
the significant differences of employment and payment between
1
registered and unregistered sectors through removing significantly high employment generation costs
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK verileri
çalışma,
for registered companies;
and,
reduce
all kind
of informalities
as soonbu as
and sanayi
as much as possible
even it cannot be
totally Farklı
prevented.
Flexiblekullanılarak
employment
types
shouldANOVA
be improved
and extended
şeklindedir.
analiz teknikleri
hazırlanan
çalışmada
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
in accordance with covered flexibility concept to increase employment and decrease informality as
specified in Medium
spiteistatistik
of the bulgulara
successgöre
gained
by the
industry
yönündeTerm
hareketProgram.
edilmiş olup,Inyapılan
de sonuca
gidilmiştir.
Elde sector in manuedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
facture and exportation, there are still some problems to be overcome; although the share of goods
considered as medium
top technology
groups
in manufacture
and exportation, lower technology
aralığı Kwand
cinsinden
da azalma
groups considered
as traditional
maintain
theirTüketim,
importance.
Policies
are needed to
Anahtar
Doğalgaz,
Sanayi, Konut,
Anova, and
TUİK,regulations
Fiyat
improve present situation of traditional sectors, which have potential to contribute social domains
such as geographical
differences and unemployment. It is stated that for industry sector to continue
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES
IN TERMSthe
OF main
INDUSTRY
to be the driving force
and to make
the growth rate
sustainable,
targetAND
of long-term strategy
HOUSES
and policies should be changed for the benefit of the goods that are considered in top technology
Abstract:composition.
by using dataAofhigh-graded
TSI belonging topositive
the years relationship
of 2012-2014, between gross
group in manufacture
Conclusion:
analyzed.
modelindex
was applied
to theAstudy
prepared with
the userelationship
of different between gross
earning and hourly
laborANOVA
force cost
is found.
high-graded
positive
earning and hourly
is found.The
A purpose
high-graded
negative
relationship
made income
more comprehensive.
was to determine
electricity
and naturalbetween
gas prices labor force cost
index and average operation time is found. A high-graded positive relationship between labor force
cost index and average income is found. A high-graded negative relationship between income index
and average operation time is found. A high-graded positive relationship between income index and
average income is found; and, it is determined that according to the conducted unit root tests, none
of them contains unit root, therefore, they can be used in the future analyses. There is a causality
relationship between labor force cost index and labor force cost index. There is a causality relationship
between average operation time and labor force cost index. There is a causality relationship between
average operation time and income index. The rise in average operation time increases labor force
cost 0.28 units. The rise in average income increases labor force cost 0.04 units. The rise in average
operation time increases income index 0.00012 units. The rise in average income increases income
index 0.0017 units. The rise in labor force cost increases income index 0.97 units. The rise in average
income decreases average operation time 1.02 units. The rise in labor force cost decreases average
operation time 5.37E-11 units. The rise in income index increases average operation time 5.53E-11
units. The rise in gross earnings increases average operation time 0.08 units. The rise in labor force
93
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
JEL CODE: D1-H20-L10-L16-R23-R32-Z13
ID:54 K:02
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
cost increases the average income 1.43E-15 İNCELENMESİ
units. The rise in income index increases average income
0.08 units. The rise in average operation
time decreases
average income 8.95E-16 units. The rise in
Murat KORKMAZ,
Hakan AÇIKGÖZ
gross earnings increases average income
1.0 unit.
1
HOUSES
94
UHEYAD
TMS 11 İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ STANDARDI’NA GÖRE
TAMAMLANMIŞ SÖZLEŞME YÖNTEMİ VE TAMAMLANMA YÜZDESİ
YÖNTEMİ1
COMPLETED CONTRACT METHOD AND PERCENTAGE OF
COMPLETION METHOD ACCORDING TO TAS 11 CONSTRUCTION
CONTRACTS STANDARD
H. Arif TUNÇEZ
Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksekokulu Konya/ Türkiye
Öz: Uluslararası Muhasebe Standardı Komitesi’nin
düzenlediği 41 standardı, Türkiye’de Türkiye Muhasebe Standart (TMS)’ları ismi ile tercüme edilmiştir.
Bunlardan biri de TMS 11 İnşaat Sözleşmeleri’dir.
TMS 11 İnşaat Sözleşmeleri Standardı’nın amacı;
inşaat faaliyetlerinde ortaya çıkan gelir ve maliyetlerin tespit edilip, gelir tablosunda ne zaman gelir
ve gider göstereceklerini ortaya koymaktır. İnşaat
sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesinde, temelde
iki yöntem vardır. Bunlar tamamlanmış sözleşme
yöntemi ve tamamlanma yüzdesi yöntemidir. Türkiye’deki yasal mevzuata göre tamamlanmış sözleşme
yöntemi uygulanmaktadır. Ancak TMS 11’e göre
ise inşaat sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesinde
tamamlanma yüzdesi yöntemi kullanılmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, inşaat sözleşmelerine ilişkin
muhasebe işlemlerini her iki yöntem çerçevesinde
incelemek ve ortaya çıkan farklılığı vurgulamaktır.
Abstract: Organized by the International Accounting
Standards Committee (IASC) 41 standards has been
translated into Turkish by the name of the Turkish
Accounting Standard (TMS). One of them is TMS
11 Construction Contracts. The aim of the TMS 11
Construction Contracts Standard is to define how to
calculate and record the cost and revenue construction
activity and to precise the time of booking of those cost
and revenues. There are two accounting methods for
construction contracts. These are completed contract
method and percentage of completion method. According to Turkish legal laws the completed contract
method is used. But, IAS 11 is used the percentage
of completion method to be used fort he recognition
of construction contracts. This study aims to examine
the accounting in relation to the construction contracts
whin the frame of both methods and to emphasize
the resultant differences of them.
Anahtar Kelimeler: TMS, İnşaat Sözleşmeleri, Tamamlanmış Sözleşme Yöntemi
Key Words: TAS 11, Construction Contracts, Completed Contract Method
Doi: 10.17373/UHEYAD.2015512905
(1) Sorumlu Yazar: H. Arif TUNÇEZ, Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksekokulu Muhasebe ve Vergi Uygulamaları
Programı Akşehir Konya/Türkiye hatuncez©selcuk.edu.tr Geliş Tarihi / Received: 14.05.2015 Kabul Tarihi/
95
1. GİRİŞ
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Piyasası Kurulu (SPK) tarafından
İNCELENMESİ
oluşturulmuştur.
Ancak bu düzenlemelerin kapsamı
AÇIKGÖZ
Muhasebe uygulamaları, kaynağını
muhasadece
Sermaye Piyasası Kanunu’na tabi işGüven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
sebenin temel kavramlarından, genel
kabul
1
letmelerle Bölümü
sınırlı kalmıştır. Ülkemizde en geKilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
görmüş muhasebe ilkelerinden
ve muhasebe
niş kapsamlı muhasebe düzenlemesi 1992 yıstandartlarındanÖzet
almaktadır.
Muhasebe uygu: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerilında
kullanılarak
hazırlanan
çalışma,yılında
sanayi yürürlüğe giçıkarılan
vebu1994
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
lamalarının belirli
temellere
uyması
zorunlurenhazırlanan
Maliyeçalışmada
Bakanlığı’nın
Muhasebe Sistemi
ANOVA modeli
dur ve bu nedenle
muhasebe
kavram
ve ilkeleuygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri
Uygulama Genel Tebliği (MSUGT)’dir. 1987
ve konutlarda
rine dayanarakSanayi
muhasebe
standartları
geliştiyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik yılı
bulgulara
göre deAB’ne
Elde başvurusunda
sonrası
tam üyelik
rilmiştir (Akgüledilen
ve Akay,
4).sanayi
Muhasebe
bulgular 2002;
sonucunda;
sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
bulunulması
ileSonuç
AB olarak
düzenlemelerinin
ve son
varılmaktadır.
tüketim
standartları, muhasebe
uygulamalarına
yön
zamanlarda küreselleşme hareketlerinin hızveren ve finansal
tabloların hazırlanmasında
lanmasıyla hemen hemen tüm dünyada oldudüzen getiren normlar olarak tanımlanabilir
ğu gibi ülkemizde de Uluslararası Finansal
(Elitaş, 2011: 7).
AND NATURAL
GAS PRICES etkisinde kalınRaporlama
Standartları’nın
Muhasebe standartları; finansal raporlama
HOUSES
mıştır.
standartları ve yorumlardan oluşmaktadır. Bu
Abstract: In this study prepared by using data of2499
TSI belonging
years of 2012-2014,
sayılıto the
Sermaye
Piyasası Kanunu’na
the consumption
of electricity
standartlar Uluslararası
Muhasebe
Standartlatarihtheveuse4487
sayılı Kanunla ekanalyzed. ANOVA model was applied to the 18.12.1999
study prepared with
of different
rı Kurulu tarafından
Uluslararası
techniquesyayınlanan
lenen Ek-1
madde
uyarınca
kurulan, idari ve
electricity
and natural
gas prices
Muhasebe Standartları (UMS), Uluslararası
mali özerkliğe sahip olan Türkiye Muhasebe
Finansal Raporlama Standartları (UFRS) ve
Standartları Kurulu (TMSK) 07.03.2002 tariyorumların aynen Türkçe’ye çevrilmiş şeklihinde faaliyete başlamıştır. Türkiye’de muhadir (Akdoğan, 2007: 101-102).
sebe standartlarını yayınlama yetkisi bu kuruTürkiye’de muhasebe düzenlemelerinde eko- luşa verilmiştir.
nomik ve siyasi olarak ilişkilerimizin yoğun
Uluslararası gelişmelerin gereği olarak yeni
olduğu ülkelerin etkileri görülmektedir. TürTürk Ticaret Kanunu uyarınca öngörülen bakiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında muhaseğımsız denetim alanını düzenlemek üzere 660
be düzenlemelerinde Fransa ve Almanya’nın
sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 2 Kaetkisi altında kalınmıştır. 1950’li yıllarından
sım 2011 tarihinde Kamu Gözetimi Muhasesonra ise ABD ile olan ticari ve siyasi ilişkileri
be ve Denetim Standartları Kurumu (KGK)
sonucunda ABD’lerinin etkisinde kalınmıştır.
kurulmuş olup,1 KGK, Uluslararası MuhaTürkiye’de özel sektöre ilişkin ilk muhasebe
düzenlemesi 1981 yılında kurulan Sermaye 1 (http://www.kgk.gov.tr, E.T.: 10.03.2015)
96
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Standartları’yla uyumlu Türkiye Mune zaman gelir ve gider olarak gösterilecekleİNCELENMESİ
sebe
ri konusunda
Kavramsal Çerçeve’de belirtihasebe Standartları (TMS)’nı oluşturmak
ve Hakan
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
len muhasebeleştirme ilkelerini esas alır. Ayyayınlamak görevini üstlenmiştir. Güven
MaliGrup
tablo
rıca standart,
anılan ilkelerin uygulanmasına
1
ilkelerinin uygulamasını sağlayan
esaslar
ve Elektrik-Enerji
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi,
Bölümü
yönelik bir rehber niteliğindedir. Bu Standart
yöntemlerden oluşan muhasebe standartlarıÖzet : 2012-2014tüm
Yılları
arasındaki TUİK
bu çalışma,
sanayi tablolarındaki
işletmelerin
finansal
nın bazıları ekonomideki
sektörleri,
ba-verileriyüklenici
inşaat
sözleşmelerinin
zıları ise bir sektörü
kapsamaktadır.
TMSkullanılarak
11
şeklindedir.
hazırlanan
çalışmada ANOVA muhasebeleştirilmemodeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanaraksinde
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
uygulanır (TMS 11, m., 1).
İnşaat Sözleşmesi Standardı da UMSK taraSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
yönünde
hareket
edilmiş
olup, yapılanteristatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
fından yayınlanan
IAS
11’in
Türkçe’ye
İnşaat
sözleşmesi;
birve varlığın
aralığı
arttıkça, elektrik
doğalgaz veya tasarım,
cümesidir.
varılmaktadır.
Sonuç
olarak
teknoloji ve fonksiyon yatüketim
da nihai amaç veya
kullanım açısından birbiriyle yakından iliş2. TMS 11 İNŞAAT
SÖZLEŞMELERİ
kili ya da birbirine bağımlı bir grup varlığın
TMS 11 İnşaat Sözleşmeleri Standardı
inşası için özel olarak yapılmış bir sözleşmeECONOMETRIC
ANALYSIS OF
ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
31/12/2005 tarihinden
sonra başlayan
hesap
dir.INYüklenicinin
sabit AND
bir sözleşme fiyatını
TERMS OF INDUSTRY
HOUSES
dönemleri için uygulanmak üzere ilk olarak
(ihale bedeli) veya üretim birimi başına sabit
26/10/2005 tarih ve 25978 sayılı Resmi Ga(birim
fiyat)
kabul ettiği ancak belli
Abstract: In this study prepared by using data ofbir
TSI tutarı
belonging
to the years
of 2012-2014,
the consumption
of electricity
zetede yayınlanarak,
Uluslararası
Muhasebe
koşullarda maliyet güncelleştirmesine (eskaanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
Standartları’nda
meydana
gelen Moreover,
değişiklikletechniques
for analysis.
tests of hypothesis
werekonu
appliedolan
and the
researchsözleşmesine,
was
lasyon)
inşaat
sabit
re göre farklı tarihlerde tebliğler aracılığıyla
fiyatlı sözleşme denir. Yükleniciye kabul
güncellenmiştir.
edilebilir ya da başka bir şekilde tanımlanmış
maliyetler üzerine bu maliyetlerin bir yüzdesi
Bu Standardın amacı, inşaat sözleşmelerine
veya sabit bir tutar eklenerek ödeme yapılan
ilişkin gelir ve maliyetlerle ilgili muhasebe
inşaat sözleşmelerine ise, maliyet artı kar
uygulamasının açıklanmasıdır. İnşaat sözsözleşmesi denir (TMS 11, m., 3).
leşmelerine konu olan işlerin özelliği gereği, sözleşme kapsamındaki işin başlamasıyla
Bir inşaat sözleşmesi köprü, bina, baraj, katamamlanması farklı hesap dönemlerine girnal, yol, gemi veya tünel gibi tek bir varlığın
mektedir. Bu nedenle inşaat sözleşmelerine
inşası için yapılmış olabilir. İnşaat sözleşmeilişkin muhasebe uygulamasındaki esas konu,
si tasarım, teknoloji ve fonksiyon veya nihai
sözleşme kapsamında elde edilen gelir ve maamaç ya da kullanım açısından birbiriyle yaliyetlerin inşaat işinin gerçekleştirildiği hesap
kından ilişkili veya birbirine bağımlı birden
dönemlerine dağıtılmasıdır. Bu Standart, sözçok varlığın inşası ile ilgili de olabilir. Bu tür
leşme gelir ve maliyetlerinin gelir tablosunda
sözleşme örnekleri rafineri inşaatı ve diğer
97
fabrika
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
veya tesislerdeki karmaşık parçaların
17 no.lu Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım
İNCELENMESİ
inşasını içerir (TMS 11, m., 4).
liyetleri
hesap
AÇIKGÖZ
Ma-
gurubunda;
Bu Standardın amaçları çerçevesinde inşaat
170-177 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım
sözleşmeleri aşağıdakilerini kapsar (TMS 11,
Maliyetleri,
1
m., 5).
178 Yıllara
Yaygın
İnşaat
Enflasyon Düzeltve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi
şeklindedir.
Farklı
analiz
teknikleri
kullanılarak
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
(a) Bir varlığın inşasıyla doğrudan ilişkili
me Hesabı,
tüketim
aralıklarına
hizmetlerin verilmesine
yönelik
örneğin
pro179 Taşeronlara
Verilen
Avanslar,
göre de sonuca
gidilmiştir.
Elde
je yöneticileri edilen
ve mimarların
hizmet
bulgular sonucunda;
sanayisözleşsektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
3 No.lu Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Hemeleri,
sap Sınıfında;
: Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
(b) VarlıklarınAnahtar
yıkımKelimeler
veya restorasyonu
ile
35 no.lu Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Havarlıkların yıkımı sonrası çevre düzenlemesiECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
kedişleri
hesap grubunda;
ne yönelik sözleşmeler.
HOUSES
350-357 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Ha-
3. TEKDÜZEN MUHASEBE SİSTEMİ-
In this study prepared by using data ofkediş
TSI belonging
Bedelleri,
NE GÖRE Abstract:
İNŞAAT
İŞLEMLERİNİN
MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
were applied
and theİnşaat
research Enflasyon
was
358 Yıllara
Yaygın
Düzelt-
me Hesaplarıdır.
Türkiye’de en geniş uygulama alanı olan
Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği
17. grup, yıllara yaygın inşaat ve onarım işleri
(MSUGT) ile getirilen Tekdüzen Hesap Planı
yapan işletmelerin, bu işleri dolayısıyla yap-
(TDHP)’nda, yıllara yaygın inşaat işinin mu-
tıkları harcamaların izlendiği hesapları kap-
hasebeleştirilmesinde kullanılacak hesaplar
sar. Üstlenilen İnşaat ve Onarım İşleri ile ilgi-
uluslararası alanda Tamamlanmış Sözleşme
li olarak dönem içinde bir gider yapıldığında
olarak adlandırılan yönteme uygun olarak ya-
“740 Hizmet Üretim Maliyetleri” hesabına
pılandırılmıştır. İnşaat işlemleri yıllara yay-
borç yazılır. Dönem sonlarında “740 Hiz-
gın inşaat onarım ve işlerine ilişkin finansal
met Üretim Maliyetleri” hesabında toplanan
nitelikteki işlemlerini TDHP’nda özellikle bu
giderler, inşaatın devam etmesi durumunda
amaçla oluşturulmuş hesaplarda izlenir. Bun-
“741 Hizmet Üretim Maliyetleri Yansıtma”
lar (Ağca, 2008: 241).
hesabı alacağı ile bu hesaba borç yazılır (Ak-
1 No.lu Dönen Varlıklar hesap sınıfında;
doğan ve Sevilengül, 2007; 204-205).
98
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Taahhüt işletmesi okul inşaatı İNCELENMESİ
için
v.b. malzemeyi banka hesabından
Örnek: A
150.000 TL+27.000 KDV’lik demir,
satın
almıştır.
Muratçimento
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
ödeyerek
Güven
../../….
1
1
740 HİZMET ÜRETİMKilis
MALİYETLERİ
150.000
191 İNDİRİLECEK
27.000
Özet : 2012-2014 KDV
Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma,
sanayi
Dönem
1
analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
102 BANKALAR
sonunda
ise yevmiye kaydı şöyledir:
fiyatlarının genel seviyesinde ../../….
170 YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM
177.000
177.000
MALİYETLERİ
741 HİZMETANALYSIS
ÜRETİM OF
MAL.
YANSITMA
ECONOMETRIC
ELECTRICITY
HOUSES
177.000
35. grup, yıllara yaygın taahhüt işleri yapan
çici kabul sonucunda alınan hakediş tutarları
işletmelerin üstlendiği
gerçekleştirhesaplarına
aktarılarak
kapatılır.
Abstract: Inişlerden,
this study prepared
by using data ofgelir
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
dikleri kısım karşılığında,
aldıkları
hakkedişanalyzed. ANOVA
model was
Örnek: A Taahhüt işletmesi okul inşaatı için
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
lerin izlendiği made
hesapları
kapsamaktadır.
Gemore comprehensive. The purpose was to determine
and natural
gas prices hakediş bedeli
250.000electricity
TL+45.000
KDV’lik
karşılığında çek almıştır.
../../….
1
101 ALINAN ÇEKLER
295.000
350 YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE
250.000
ONARIM HAKEDİŞ BEDELLERİ
391 HESAPLANAN KDV
45.000
Geçici kabul kaydı sonucunda alınan hakkedişlerin gelir hesaplarına aktarılması ise şöyledir:
99
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
../../….İNCELENMESİ
1
Murat KORKMAZ,
Hakan AÇIKGÖZ
350 YILLARA YAYGIN İNŞAAT
VE ONARIM
295.000
HAKEDİŞ BEDELLERİ
1
600 YURT İÇİ SATIŞLAR
295.000
konutlardaİNŞAAT
analizsözleşmeleri
edilmesi
4. TMS 11’E veGÖRE
SÖZLEŞve bu istatistiksel
nedenleolarak
inşaat
ile ilgili
MELERİNİN uygulanmıştır.
MUHASEBELEŞTİRİLAyrıca hipotez testleri uygulanarakmuhasebe
araştırma daha uygulamalarındaki
kapsamlı hale getirilmiştir. esas konunun;
ve doğalgaz
fiyatlarının tespit elde
edilmesiedilen gelir ve
MESİ
sözleşme
kapsamında
maliyetlerin,
inşaat
gerçekleştirildiği
elektrik işinin
ve doğalgaz
Her bir inşaat sözleşmesine
ayrı ayrı
uygulafiyatlarının genel seviyesinde
düşüş
hesap dönemlerine dağıtılması gerektiği vurKw cinsindenbir
yükseldikçe,
nır. Ancak bazıaralığı
koşullarda,
sözleşmenin
gulanmaktadır. Aynı zamanda bu durum muAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz,
ayrı ayrı belirlenebilen/tanımlanabilen
böhasebenin temel kavramlarından dönemsellik
lümlerine veya (bir sözleşme veya sözleşmekavramının bir gereğidir (Şen, 2012; 84-85).
ler grubunun özünü
yansıtmakANALYSIS
amacıyla)
bir
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITY
sözleşmeler grubuna birlikte de uygulanabilir
4.1. Sözleşme Gelirleri ve Maliyetleri
HOUSES
(TMS 11, m., 7). Birden çok varlığı kapsayan
yer alan gelirler şunIn this study prepared by using data ofSözleşme
TSI belongingkapsamında
bir sözleşmedeAbstract:
aşağıdaki
durumlar mevcutsa
lardır (TMS 11, m., 11).
analyzed.
ANOVA
model sözleşmesi
was applied to the study prepared with the use of different
her varlığın inşaatı
ayrı
bir inşaat
made more
comprehensive.
electricity andbaşlangıçta
natural gas pricesüzerinde anlaşolarak değerlendirilir
(TMS
11, m.,The
8).purpose was to determine
a) Sözleşmede
maya varılmış bedel,
a) Her bir varlık için ayrı teklif verilmiş olması,
b) Sözleşmeye konu işteki değişiklikler, ek
ödeme talepleri ve teşvik ödemelerinden:
b) Her bir varlığın ayrı bir müzakereye konu
olması ve yüklenici ile müşterinin sözleşmei) Gelir olarak sonuçlanması muhtemel olannin her bir varlığa ilişkin kısmını kabul veya
lar,
reddetme hakkının olması,
ii)Güvenilir biçimde ölçülebilenler.
c) Her bir varlığın maliyetleri ve gelirlerinin
Sözleşme geliri alınan veya alınacak olan
ayrı ayrı belirlenebilmesi.
hakedişlerin gerçeğe uygun değeri ile ölçüStandartta, inşaat sözleşmelerine konu olan
lür. Sözleşme gelirinin ölçülmesi gelecekteki
işlerin özellikleri gereği sözleşme kapsaolayların sonuçlarına bağlı çeşitli belirsizlikmındaki işin başlanması ile tamamlanmalerden etkilenir. Olaylar meydana geldikçe
sının farklı muhasebe dönemlerine girmesi
ve belirsizlikler çözümlendikçe tahminlerin
100
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
gözden geçirilmesi gerekir. Bu İNCELENMESİ
nenin neden olduğu gecikmelerden,
sık sık
özelliklerdenle sözleşme geliri tutarı dönemden
dö- Hakan
dekiAÇIKGÖZ
veya tasarımdaki hatalardan ve sözleşMurat KORKMAZ,
neme artabilir veya azalabilir (TMS
11, m.,
meye konu işte yapılan ihtilaflı değişikliklerGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
12). Örneğin; Yüklenici işletme
ve müşteri
den ortaya çıkabilir. Ek ödeme taleplerinden
1
sözleşme tarihinden sonra sözleşme gelirini
kaynaklanan gelir tutarlarının ölçülmesi bü: 2012-2014
Yıllarıya
arasındaki
TUİK verileriyük
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,konu
sanayi olup, çoğu kez
veya tazminat Özet
haklarını
artıran
da azaltan
ölçüde
belirsizliğe
bir değişiklik üzerinde
sabit fiyat
sonucuna
dayanmaktadır. Bu
şeklindedir. anlaşabilir,
kullanılarakmüzakerelerin
ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
sözleşmesinde üzerinde anlaşmaya varılmış
nedenle ek ödeme talepleri sözleşme geliriSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
gelir tutarı dahayönünde
sonrahareket
maliyet
güncelleştirme
ne ancak
durumlar
edilmiş
olup, yapılan istatistik bulgulara
göreaşağıdaki
Elde mevcutsa dahil
(eskalasyon) hükümleri nedeniyle artabilir,
edilir (TMS 11, m., 14).
yüklenici işletmenin
sözleşmeye
konufiyatlarda
işi za- da azalma meydana gelmektedir.
aralığı Kw
a) Müzakerelerin müşterinin ek ödeme talemanında tamamlamamasından
kaynaklanan
bini kabul etmesini muhtemel kılan olumlu
yaptırımlar sonucu sözleşme geliri azalabilir
bir aşamaya ulaşması,
veya eğer bir sabit
fiyat sözleşmesi üretim biECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
TERMS tarafından
OF INDUSTRYkabul
AND edilmesi muhterimi başına sabit fiyat
koşulunu
taşıyorsa, bi-RANGES
b)IN
Müşteri
HOUSES
rim sayısı artırıldıkça sözleşme geliri de artar.
mel olan tutarın güvenilir biçimde ölçülebilAbstract: In this study prepared by using data ofmesi.
the consumption
of electricity işle
and natural
Değişiklik, sözleşme
kapsamındaki
ilgili gas used in industry and houses is statistically
bir değişiklik yapmak
üzere
verilen
talimatı
Teşvik
belirlenmiş
techniques for
analysis.
Moreover,
tests of hypothesis
wereödemeleri,
applied and the
research was başarı
ifade eder. Değişiklik sözleşme gelirinde bir
standartlarına ulaşılması veya aşılması
artış veya azalışa yol açabilir. Varlığın özellikleri veya tasarımındaki değişiklikler ve
durumunda yükleniciye ödenen ek tutarlarsözleşme süresindeki değişmeler değişiklik
dır. Örneğin sözleşmeye konu işin süresinden
örnekleridir. Müşterinin değişikliği ve değiönce tamamlanması durumunda, sözleşme
şiklikten kaynaklanan gelir artışını onaylayükleniciye teşvik ödenmesini mümkün kılamasının muhtemel olması ve gelir tutarının
bilir. Sözleşmeye konu işin belirlenmiş başarı
güvenilir biçimde ölçülebilmesi durumunda
standartlarına ulaşılmasını veya aşılmasını
değişiklik sözleşme gelirlerine dahil edilir
muhtemel kılacak düzeyde ilerlemiş olması
(TMS 11, m., 13).
ve teşvik ödemesi tutarının güvenilir biçimde
ölçülebilmesi teşvik ödemeleri sözleşme geEk ödeme talepleri, yüklenicinin müşteriden
lirine dahil edilir (TMS 11, m., 15).
veya bir başka taraftan tahsil etmeyi talep ettiği, sözleşme fiyatına dahil edilmemiş maliSözleşme gelirleri aşağıdaki şekilde hesaplayetlerdir. Ek ödeme talebi, örneğin, müşterinabilir (Elitaş, 2011; 98):
101
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
Sözleşme
Geliri
=
Başlangıç
+/Değişimler
+
Sözleşme Bedeli
Ek Ödenek
+
Teşvik
Ödemeleri
Kilis
Bölümü
Sözleşme maliyetleri ise (TMS
117 Aralık
m., 16).
büyük onarımlara
ilişkin öngörülen maliyetler,
a) Belli bir sözleşmeyle
doğrudan
ilişkiliTUİK
ma-verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Özet : 2012-2014
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi
liyetler,
h) Üçüncü
kişilerin
ödeme
talepleri.
1
b) Genel olarakSanayi
sözleşmeye
ilişkiBu vemaliyetler;
sözleşme
gelirine dahil edilve konutlardakonu
tüketim işle
aralıklarına
göre elektrik
tespit edilmesi
yönünde
hareket edilmiş
olup, yapılan istatistik bulgulara
de sonuca
gidilmiştir.
Elde satışı ve sözsi kurulabilen ve
sözleşmeye
yüklenebilecek
memiş,göre
örneğin
artık
malzeme
olan maliyetler,fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
leşmeye
konu işin
varılmaktadır.
Sonuçbitiminde
olarak tüketimtesis ve teçhizaaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
tın elden çıkarılmasıyla sağlanan gelirler gibi
c) Sözleşme hükümlerine
göre
özellikle
müşAnahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
arızi gelirlerle azaltılabilir.
teriye yüklenebilecek olan diğer maliyetler.
Genel olarak sözleşme kapsamındaki işle
ECONOMETRIC
ANALYSIS
Belli bir sözleşmeyle
doğrudan
ilişkiliOFmaACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
ilişkisi
kurulabilen
ve AND
belli bir sözleşmeye
liyetler aşağıdakilerini kapsar (TMS 11, m.,
HOUSES
yüklenebilecek olan maliyetler aşağıdakileri
17).
(TMSto11,
m., 18).
Abstract: In this study prepared by using data ofiçerir
TSI belonging
the years
of 2012-2014,
a) Gözetim dahil
inşaat
alanımodel
işçilik
analyzed.
ANOVA
wasmaliyetapplied to the study prepared with the use of different
a) Sigorta,
leri,
b) Belli bir sözleşmeyle doğrudan ilişkisi kub) İnşaatta kullanılan malzeme maliyetleri,
rulamayan tasarım ve teknik destek hizmeti
maliyetleri,
c) İnşaatta kullanılan tesis ve makinelerin
amortismanı,
c) İnşaat genel giderleri.
d) Tesis, makine ve malzemelerin inşaat alaSözleşme maliyetleri, bir sözleşmeye taraf
nına getirilmesi ve buradan götürülmesi ile
olunmasından sözleşmenin nihai olarak tailgili taşıma maliyetleri,
mamlanmasına kadar geçen sürede o sözleşmeye yüklenebilecek olan maliyetleri içerir.
e) Tesis ve makine kiralama maliyetleri,
Ancak bir sözleşmeyle doğrudan ilişkilendif) Sözleşmeyle doğrudan ilişkili tasarım ve
rilebilen ve sözleşmenin yapılabilmesi için
teknik destek hizmeti maliyetleri,
katlanılmış maliyetler de sözleşmenin yapılmasının muhtemel olması ve bu maliyetlerin
g) Tahmini garanti maliyetleri dahil olmak
ayrı ayrı belirlenip, güvenilir şekilde ölçüleüzere, garanti kapsamında yapılan işler ve
102
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
durumunda sözleşme maliyetlerinin
2008: 240). Ayrıca bu yöntem muhasebenin
İNCELENMESİ
bilmesi
bir parçası olarak kabul edilir. Eğer
sözleşmedönemsellik
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ ve tahakkuk ilkeleri ile çelişmeknin yapılabilmesi için katlanılmışGüven
maliyetler
tedir. Bu yöntem kullanıldığında her dönemin
yapıldıkları dönemde gider 1olarak
kaydedil- gelir ve giderleri gerçekleştirildiği dönemde
mişse, sözleşmenin izleyen bir dönemde ya- kaydedilmediği için dönem sonucu ile ilgili
: 2012-2014maliyetlerine
verileri
kullanılarak
sanayi zorlaştırmakpılması halindeÖzet
sözleşme
dahil
sağlıklı
değerlendirme
yapmak
edilmezler (TMS
11, m.,Farklı
21).analiz teknikleri kullanılarak
tadır
(Yereli,
Kayalı,
Demiroğlu;
2011: 116).
şeklindedir.
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
tüketim
aralıklarına
göre elektrik
tespit edilmesi
Muhasebe uygulamasında
yıllara
yaygın
inşaTamamlanmış
sözleşme
yönteminde, yapılyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
at ve onarım işlerinde
maliyet ve gelirlerin öl- makta olan inşaat yapım sözleşmesine ilişkin
varılmaktadır.
Sonuç
olarak tüketim
çülmesi, muhasebeleştirilmesi
ve dönem
faali- sonucuna
maliyetler,
inşaat
tamamlanana
kadar bilanaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
yet sonucunun belirlenmesinde tamamlanmış çoda varlıklar bölümünde takip edilirken, düAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
sözleşme ve tamamlanma yüzdesi yöntemle- zenlenen hakediş bedelleri faturaları da yine
rinden yararlanılmaktadır (Alagöz, 2009; 1).
inşaat tamamlanana kadar bilançonun borçlar
(yabancı kaynaklar) kısmında takip edilmekACCORDING
TOYöntemi
CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
4.2.Tamamlanmış
Sözleşme
HOUSES
tedir. Dolayısıyla inşaat sözleşmesine ilişkin
Tamamlanmış sözleşme yönteminde, sözleş- maliyetler ve hakedişler inşaat tamamlanana
the consumption
of electricity
and natural
used in industry
and houses
is statistically
bilançoda
sırasıyla
bir varlık ve bir kaymeye bağlı olarak
gerçekleştirilen
yıllara
yay-gas kadar
nak olarak
raporlanmaya
devam
gın inşaat işinden
kaynaklanan
maliyet,
techniques
for analysis. gelir,
Moreover,
tests of hypothesis
were applied
and the research
was edilmektedir.
gider ve karın kayda alınması için söz konusu İnşaatın tamamlandığı dönemde, tamamlanan
işin tamamen veya büyük ölçüde bitirilmiş ol- inşaata ilişkin maliyet ve hakkedişler gelir
ması gerekmektedir. Sözleşmeyle ilgili mali- tablosuna alınmaktadır. Bu işlemde maliyetler
yet ve gelirlerin makul bir biçimde izleneme- satışların maliyetine aktarılırken, hakedişler
diği durumlarda bu yöntem en ideal seçenektir. toplamı da hasılata (satışlar) aktarılmaktadır.
Ancak bu yöntemin muhasebe anlamında en Bu yöntemde, inşaat tamamlanmadıkça inönemli eksikliği yüklenici işletmenin yürüttü- şaata ilişkin gelir ve giderleri gelir tablosuna
ğü projeler tamamen veya önemli ölçüde ta- aktarılmamakta ve kâr/zarar hesaplamasında
mamlanmadan finansal tablolarda elde edilen dikkate alınmamaktadır. İnşaatın tamamlandıgelire ilişkin hiçbir açıklama yapılmasını izin ğı yıl, inşaatın tüm gelirlerinin ve giderlerinin
vermemesidir. Bu durum muhasebe bilgi kul- gelir tablosuna aktarılması, işletmenin gerçek
lanıcılarının yüklenici firmanın finansal tablo- faaliyet durumunu yansıtmadığı için yanıltıcı
ları üzerinden sağlıklı değerlendirme yapma- sonuçlar doğurmaktadır (Yılmaz, 2009: 10larını önemli ölçüde engellenmektedir (Ağca, 11).
103
4.3.
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Tamamlanma Yüzdesi Yöntemi İNCELENMESİ
alacağı temsil eder ve yapılmakta
olan işler
olarak
sınıflandırılır (Akgün, 2013: 84).
AÇIKGÖZ
Finansal tablolara yansıtılacak gelir
ve giderGrup A.Ş. Finans
Yönetmeni
lerin belirlenmesinde sözleşmeninGüven
tamamlanTMS
11 İnşaat Sözleşmeleri Standardı’nda
1
Kilis
7
Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Bölümü
ma aşamasının baz alınması “tamamlanma inşaat sözleşmelerinin
gelir ve giderlerinin
yüzdesi yöntemi” olarak adlandırılır. Bu yön- hangi muhasebe döneminde raporlanacağıÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
temde sözleşme
geliri, ulaşılan
tamamlanma
nın belirlenmesinde
etkili
olan faktör; inşaat
ve konutlarda
istatistiksel olarak analiz
edilmesi
aşamasına kadar
katlanılan inşaat maliyetiyle sözleşmesinin sonucunun güvenilir biçimde
tüketim gelir,
aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz fiyatlarının(Şengür,
tespit edilmesi
eşleştirilerek, bitirilen
işle orantılı
gider
öngörülebilmesidir
2013: 358). Stanyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
ve kârın raporlanması
sağlanır. Bu yöntem, il- darda; bir inşaat sözleşmesinin sonucu güveedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
gözlendiği
varılmaktadır.
Sonuç olarak tüketim inşaata ilişkin
gili dönemde sözleşme
kapsamındaki
işin
aşa- sonucuna
nilir biçimde
öngörülebiliyorsa,
ması ve işteki ilerleme konusunda yararlı bilgi gelir ve maliyetler raporlama dönemi sonu
sağlar (TMS 11, m., 25).
itibariyle sözleşmeye konu işin tamamlanma
aşaması esas alınarak, gelir ve giderler olarak
Tamamlanma yüzdesi
yöntemi; inşaat taahhüt
finansal tablolara yansıtılır (TMS 11, m., 22).
ACCORDINGişin
TO CONSUMPTION
sözleşmesinde belirlenen
tamamlanma
HOUSES
Sabit fiyatlı sözleşmede aşağıdaki koşulların
aşamasına (derecesine) göre, her dönemin sotamamı mevcutsa inşaat sözleşmesi sonucu
Abstract:
study prepared
nunda gelir, gider,
kar Invethiszararın
hesaplanmathe consumption of electricity and natural gas güvenilir
used in industry
and houses
is statistically
biçimde
tahmin
edilebilir (TMS 11,
analyzed.
ANOVA
model was finansal
sı, kaydedilmesi
ve gelir
tablosunda
m., 23).
tablo ilkelerinemade
ve kavramsal
çerçeveye
uygun
more comprehensive.
The purpose
olarak bilgi alıcılarına bildirilmesidir (Örten, a) Toplam sözleşme gelirinin güvenilir biçimKaval ve Karapınar, 2007: 118). Dolayısıy- de ölçülebilmesi,
la, bir işin sözleşme geliri işin yapıldığı ilgib) Sözleşmeye ilişkin ekonomik yararların işli hesap dönemlerinin kâr veya zararda gelir
letmeye akışının muhtemel olması,
olarak gösterilirken, sözleşme maliyetleri ise
ait oldukları işin yapıldığı hesap dönemlerinin c) Sözleşme konusu işin bitirilmesi için gekâr veya zararında gider olarak gösterilmesini reken inşaat maliyetleri ile işin tamamlanma
gerektirir. Ayrıca, bir yüklenici sözleşme kap- aşamasının raporlama dönemi sonunda güvesamında gelecekte yapılacak işlere ilişkin ma- nilir biçimde belirlenebilmesi,
liyetlere katlanmış olabilir. Bu tür sözleşme
d) Sözleşmeye yüklenebilecek inşaat malimaliyetleri, geri alınabileceklerinin muhtemel
yetlerinin açıkça belirlenebilmesi ve güvenilir
olması koşuluyla, bir varlık olarak finansal
biçimde ölçülebilir olması sonucu, katlanılan
tablolara alınır. Bu maliyetler müşteriden olan
104
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
maliyetlerinin önceki tahminlerle
dönemsellik ilkesi göz önünde alınmaksızın
İNCELENMESİ
fiili inşaat
karşılaştırılabiliyor olmasıdır.
içinde
bulundukları
AÇIKGÖZ
dönemin sonuçlarına yansıtılır. Diğer taraftan sözleşme sonucunun güGüven GrupkoA.Ş. Finans Yönetmeni
Maliyet artı kâr sözleşmesinde, aşağıdaki
venilir biçimde tahmin edilmesini engelleyen
1
Kilis 7 Aralık
şulların tamamı mevcutsa inşaat
sözleşmesi
belirsizliklerin ortadan kalkması durumunda,
sonucu güvenilir biçimde tahmin edilebilir
kullanılarak
inşaat
sözleşmesine
ilişkinsanayi
maliyet ve gelirler
(TMS 11, m., 24).
yeniden
tamamlanma
yüzdesi
hazırlanan
çalışmada ANOVA
modeliyöntemine göre
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
a) Sözleşmeye ilişkin ekonomik yararların iş- muhasebeleştirilmelidir (Alagöz, 2009: 19).
letme tarafından
eldehareket
edilmesinin
yönünde
edilmiş olup,muhtemel
Standart, işin tamamlanma aşamasının tesedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
olması,
olarakalan
tüketim
pitindevarılmaktadır.
maliyetiSonuç
temel
yöntemin kullaaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
b) Sözleşmeye yüklenebilecek inşaat mali- nılması durumunda hesaplamanın yapılacağı
yetlerinin, geri tahsil edilebilir nitelikte olsun güne kadar yapılan sözleşme maliyetleri olaveya olmasın, açıkça belirlenebilmesi ve gü- rak sadece yapılan işi yansıtan sözleşme maECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
liyetlerinin temel alınacağını, özellikle sözvenilir biçimde ölçülebilmesidir.
HOUSES
leşme konusu iş için imal edilen malzemeler
Bir inşaat sözleşmesinin sonucunun güvenihariç olmak üzere, sözleşme kapsamında geAbstract:
lir biçimde tahmin
edilememesi
durumunda
the consumption of electricity and natural gas lecekte
used in industry
and houses
is statistically
yapılacak
işlere
ilişkin olarak inşaat
analyzed. ANOVA
model maliyetleriwas applied to the study prepared with the use of different
ise; sadece katlanılmış
sözleşme
alanına
veya kullanılmak
üzere
wereteslim
applied edilen
and the research
was
nin geri kazanılabilmesi
muhtemelThe
olan
kısmı
purpose
ayrılmış ancak henüz kullanıma yönelik olakadar gelir kaydedilir ve sözleşme maliyetlerak kurulmamış, kullanılmamış veya uygulanri oluştukları dönemin gideri olarak finansal
mamış malzeme maliyetleri ve yapılan ikincil
tablolara yansıtılır (TMS 11, m., 32). Ayrıca
sözleşme gereği, henüz iş yapılmadan taşeTMS 11’de, toplam sözleşme maliyetlerinin
ronlara yapılan ödemelerin sözleşme maliyettoplam sözleşme gelirini aşması muhtemelse
lerine dahil edilmeyeceğini vurgulamaktadır
beklenen zarar doğrudan gider olarak finansal
(Ağca, 2008: 254).
tablolara yansıtılacağı belirtilmiştir (TMS 11,
Standarda göre tamamlanma yüzdesi oranı,
m., 36).
dönem sözleşme gelir ve maliyetlerin hesapSözleşme sonucunun güvenilir bir şekilde
lanması şöyledir (Alagöz, 2009: 12).
ölçülememesi halinde sözleşme maliyet ve
giderlerinin ölçülmesi ve raporlanmasında
ihtiyatlılık ilkesi ön plana taşınır. Bu ilke gereğince, yapım sözleşmesine ilişkin maliyetler
105
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
Fiili Maliyet
Tamamlanma Yüzdesi (TY)
= Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
Tahmini Sözleşme Maliyeti
Dönem Sözleşme
Geliri
1
=
Toplam Sözleşme Bedeli
x
Tamamlanma Yüzdesi
Dönem Sözleşme
Tahmini Toplam
= Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
x
Tamamlanma
uygulanmıştır.
daha
kapsamlı haleYüzdesi
getirilmiştir.
Maliyeti Sanayi ve konutlardaSözleşme
Maliyeti
edilen bulgular
sonucunda; sanayi
arttıkça, elektrik yüzdesi
ve doğalgazyönteminde ise
Tamamlanma yüzdesi
yönteminde
her dönem
miştir.aralığı
Tamamlanma
işin tamamlanma
oranı
dikkate
alınarak
gelirda azalma
iktisadi
bakış
açısı ile değerlendirilerek birden
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
meydana
gelmektedir.
ve giderler raporlanması
gerekir.
Dönemselfazla
dönemde
tamamlanacak
inşaat işine ait
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
lik ilkesinin ön planda bulunduğu bu yöntem, maliyet ve gelirlerin işin tamamlanması bekfinansal tablo kullanıcılarına işletmenin faa- lenmeksizin döneme ait tutarların sonuç heECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
TO CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND benimsenmiştir.
liyetleri hakkındaACCORDING
faydalı dönemsel
bilgiler
saplarına
aktarılması
görüşü
HOUSES
sunarken, yapacakları finansal analizlerin de
b) Tamamlanmış sözleşme yönteminde katı
daha gerçekçi Abstract:
olmasını
sağlamaktadır
(ŞenIn this
ihtiyatlılık
ilkesi,
tamamlanma yüzdesi
the consumption of electricity and natural gas bir
used in
industry and houses
is statistically
gür, 2012: 136).analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
yönteminde
iseand
dönemsellik
ilkesi ön planda
were applied
the research was
4.4. Tamamlanmış Sözleşme ve Tamamlan- tutulmaktadır.
ma Yüzdesi Yöntemlerinin Karşılaştırılması
c) Tamamlanmış sözleşme yöntemi vergiye
Yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerine ait tabi kazancın, tamamlanma yüzdesi yöntemaliyet ve gelirlerin muhasebeleştirilmesi ve mi ise ticari karın doğru bir şekilde tespitini
raporlanmasına ilişkin olarak kullanılan ta- amaçlamaktadır. Bu nedenle, tamamlanmış
mamlanmış sözleşme ve tamamlanma yüzde- sözleşme yöntemi vergi kanunlarında, tamamsi yöntemleri arasındaki farklılıklar aşağıdaki lanma yüzdesi yöntemi ise IFRS, TMS ve SPK
gibi sıralanabilir (Alagöz 2008: 37-39).
mevzuatında tercih edilen uygulamalardır.
a) Tamamlanmış sözleşme yönteminde maliyet ve gelirler hukuki bakış açısı ile ele alınarak maliyet ve gelirlerin işin tamamlanma
anına kadar bilanço hesaplarında izlenmesi,
tamamlanma sonrasında biriken tutarların sonuç hesaplarına aktarılması görüşü benimsen-
d) Tamamlanmış sözleşme yönteminde hazırlanan mali tablolar bilgi kullanıcıları tarafından yapılabilecek analiz ve değerlendirmeleri
engelleyici bir yapıya sahipken, tamamlanmış
sözleşme yöntemi bu eksiklikleri ortadan kaldıran bir uygulamadır.
106
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
e) Belirsizlik ve risklerin düşük olması halinminde ortadan kalkmakta ve mali
İNCELENMESİ
tablolar ve
de tamamlanma yüzdesi yöntemi,
belirsizlik
faaliyet
sonuçlarının anlamlılığı artmaktadır.
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
ve risklerin artması halinde ise “ihtiyatlılık”
4.5.Yönetmeni
Örnek Uygulama
ilkesi çerçevesinde tamamlanmış
sözleşme
1
yöntemi tercih edilmelidir.
A İnşaat Taahhüt Turizm Sanayi Limited ŞirÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri
kullanılarak
çalışma, sanayi Köprü inşaat
keti
2012 hazırlanan
yılındabukurulmuştur.
f) Tamamlanma
yüzdesikullanılan
yöntemi,
inşaat
ma- tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ve konutlarda
doğalgaz
ile elektrik
ihalesini
ve yapılan
hazırlanankazanmış
çalışmada ANOVA
modelisözleşme sonuliyet ve gelirlerinin
tahakkuk esasına göre kauygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
cunda 2015 yılı temmuz ayında köprü inşaaSanayi ve
tüketim
aralıklarına
yıt altına alınmasını
vekonutlarda
dönemsel
olarak
sonuç
başlamıştır.
İşin
tamamlanma
süreci 18
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik tına
bulgulara
göre de sonuca
gidilmiştir.
Elde
hesaplarına aktarılması
sağlamaktadır.
aydır. İhale bedeli 30.000 TL. olarak belirlenfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
g) Tamamlanmış
sözleşme
yöntemi,
inşaat
işi-da azalma
miştir.
Sözgelmektedir.
konusu inşaatın tahmini maliyet ise
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
meydana
nin devam ettiği
hesapKelimeler
dönemlerinde
genellik21.000
TL.’dir.
İnşaata
ait giderler ve hakkeAnahtar
Tüketim,
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK, Fiyat
le faaliyet sonuçlarının zarar ile neticelenmesi dişler şöyledir;
veya düşük düzeyde
karların oluşması nedeniyle
2015
2016
TO CONSUMPTION
ortaklara kar payıACCORDING
dağıtımı konusunda
engeller
HOUSES
ortaya çıkartırken, tamamlanma yüzdesi yönteİlk madde ve
8.000
5.000
malzeme
gider.
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI
belonging
to
the
years
of
2012-2014,
minde faaliyet sonucunun dönemsel olarak bethe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
1.250
analyzed. kararlarının
ANOVA modelsağlıklı
was applied
to the study Direkt
preparedişçilik
with the use of 2.000
different
lirlenmesi, kar dağıtım
faalitechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesisgiderleri
yet sonucu bilgilerine
dayanmasını
made more
comprehensive.sağlar.
Diğer giderler
750
750
h) Tamamlanmış sözleşme yönteminde geliAmortisman
1.500
1.750
rin doğduğu hesap dönemi ile sonuç hesaplarıgiderleri
na aktarıldığı dönemin farklı hesap dönemleri
Hakkedişler
17.400
12.600
olarak ortaya çıkmasının yarattığı uyumsuzluklar tamamlanma yüzdesi yönteminde söz
konusu olmamakta, böylece mali tabloların ve İnşaatın başlamasıyla birlikte ilgili makamca
4.500 TL. avans banka mevduat hesabına yafaaliyet sonuçlarının anlamlılığı artmaktadır.
tırılmıştır ve ödemler banka hesabı üzerinden
i) Tamamlanmış sözleşme yönteminde geli- gerçekleşmiştir.
rin doğduğu hesap dönemi ile sonuç hesaplarına aktarıldığı dönemin farklı hesap dönem- a) Tamamlanmış Sözleşme Yöntemine Göre
leri olarak ortaya çıkmasının ortaya çıkardığı 2015 yılına ait muhasebe kayıtları şöyledir;
uyumsuzluklar tamamlanma yüzdesi yönte-
107
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
…/../2015
1
102 BANKALAR
4.500
340 ALINAN AVANSLAR
1
2
4.500
…/../2015
740 HİZMET
ÜRETİM
MALİYETİ
10.750
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma,
sanayi
740.01şeklindedir.
İlk MaddeFarklı
Malzeme
8.000
analiz Gideri
teknikleri
ve Gideri
konutlarda
740.02Sanayi
İşçilik
2.000
bulgular
sonucunda;
740.03edilen
Diğer
Giderler
750 sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
aralığı Kw 102
cinsinden
yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
BANKALAR
10.750
…/../2015
3
740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ
1.500
257 BİRİKMİŞ
AMORTİSMAN
ACCORDING
TO CONSUMPTION
HOUSES
1.500
…/../2015
4
Abstract:
In this
preparedMALİYETİ
170 Y.Y.
İNŞAAT
VEstudy
ONARIM
12.250
741 HİZMET ÜRETİM MALİY. YANS
12.250
…/../2015
5
102 BANKALAR
12.900
340 ALINAN AVANSLAR
4.500
350 Y.Y. İNŞ. ON. HAKEDİŞ BEDEL
17.400
…/../2015
6
741 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ YANS.
12.250
12.250
Tamamlanmış sözleşme yönteminde inşaat TL. ve amortisman giderleri 1.750 TL. olup
tamamlanmadan kar veya zarar hesaplanması hakkedişlerin toplamı 12.600 TL’dir.
yapılmamaktadır. 2016 yılında gerçekleşen ilk
madde ve malzeme giderleri 5.000 TL., direkt
işçilik giderleri 1.250 TL., diğer giderler 750
108
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
…/../2016
1
1
7.000
740.01 İlk Madde Malzeme Gideri 5.000
740.02veİşçilik
Gideri
1.250doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
konutlarda
kullanılan
740.03uygulanmıştır.
Diğer Giderler
Ayrıca750
hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
2
740
102 BANKALAR
yönünde hareket
edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
fiyatlarının genel seviyesinde…/../2016
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
HİZMET ÜRETİM MALİYETİ
1.750
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMAN
7.000
1.750
…/../2016
3
170 Y.Y. ACCORDING
İNŞAAT VE TO
ONARIM
MALİYETİ
8.750
CONSUMPTION
HOUSES
4
102
…/../2016
BANKALAR
12.600
8.750
12.600
…/../2016
5
8.750
8.750
…/../2016
6
30.000
30.000
…/../2016
7
622 SATILAN HİZMET MALİYETİ
21.000
170 Y.Y. İNŞAAT VE ONARIM MAL.
…/../2016
109
21.000
8
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
30.000
690 DÖNEM KAR VEYA ZARAR
30.000
9
1
…/../2016
21.000
Özet : 2012-2014
TUİKMALİYETİ
verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
622 SATILAN
HİZMET
21.000
2016 yılında tamamlanmış
sözleşme
yöntemiBu
yöntemde
yıllarhale
itibariyle
uygulanmıştır. Ayrıca
hipotez testleri
uygulanarak
araştırma
daha kapsamlı
getirilmiştir.inşaatın tamamSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
ne göre gelir tablosu aşağıdaki gibidir;
lanma durumu yüzde olarak tespit edilmekteyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
dir. Aynı
muhasebe işlemedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığıveriler
arttıkça, kullanılarak
fiyatlarının genel seviyesinde30.000
Satış Gelirleri
leri aşağıdaki gibidir.
(21.000)
Sat. Hizmet Maliyeti
Sanayi,
2015
yılında;
Brüt Satış Karı
9.000
12.250
Tamamlanma Yüzdesi
=
Tamamlanmış sözleşme
yöntemine
göre, inACCORDING
TO CONSUMPTION
HOUSES
21.000
şaat işi tamamlandıktan sonra dönem sonu
hesapları kapatılıp
gelirIn tablosu
düzenlenmekAbstract:
this study prepared
by using data of Tamamlanma
TSI belonging to theYüzdesi
years of 2012-2014,
= 0,58
the
consumption
of
electricity
and
natural
gas
used
in
industry
and
houses
is statistically
tedir. Brüt satışanalyzed.
karı ikinci
yıl
belirlenmiş
ve
ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
9.000 TL olaraktechniques
hesaplanmıştır.
Dönem Geliri
=
0,58 x 30.000
b) Tamamlanma Yüzdesi Yöntemine Göre
Dönem Geliri = 17.400 TL.
…/../2015
1
102 BANKALAR
4.500
340 ALINAN AVANSLAR
4.500
…/../2015
2
10.750
740.02 İşçilik Gideri 2.000
740.03 Diğer Giderler 750
102 BANKALAR
10.750
110
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
…/../2015
3
1.500
1
4
5
1.500
…/../2015
170 Y.Y.
VEYılları
ONARIM
MALİYETİ
12.250
ÖzetİNŞAAT
: 2012-2014
arasındaki
TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma,
sanayi
HİZMET
ÜRETİMkullanılarak
MALİY. YANS
şeklindedir.741
Farklı
analiz teknikleri
Sanayi ve konutlarda tüketim…/../2015
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir.
Elde
102 BANKALAR
12.900
340 ALINAN AVANSLAR
4.500
350 Y.Y.: Elektrik,
İNŞ. ON.
HAKEDİŞ
BEDEL
Anahtar Kelimeler
Doğalgaz,
Tüketim,
Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
12.250
17.400
…/../2015
5
6
741 HİZMET
ÜRETİM ANALYSIS
MALİYETİ
12.250
ECONOMETRIC
OFYANS.
HOUSES
…/../2015
Abstract: In this study prepared
350 Y.Y.
İNŞ. ON. HAKEDİŞ BEDEL
17.400
YURT İÇİThe
SATIŞLAR
made more600
comprehensive.
12.250
17.400
…/../2015
7
12.250
170 Y.Y. İNŞAAT VE ONARIM MAL.
12.250
…/../2015
8
17.400
17.400
…/../2015
9
12.250
111
12.250
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
yılında tamamlanma yüzdesi yöntemine
2016 yılında;
İNCELENMESİ
2015
göre gelir tablosu aşağıdaki gibidir;
Satış Gelirleri
1
Tamamlanma
Yönetmeni Yüzdesi
17.400
(12.250)
=
8.750
21.000
Tamamlanma Yüzdesi = 0,42
Brüt Satış Karı
5.150
=
0,42 x
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak Dönem
hazırlananGeliri
çalışmada ANOVA
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri sonuygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
İnşaatın ilk yılına
ait kayıtlar
yapıldıktan
ra gelir tablosuyönünde
düzenlendiğinde
yılında
Dönemgöre
Geliri
= 12.600
TLElde
hareket edilmiş 2015
olup, yapılan
de sonuca
gidilmiştir.
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
brüt satış karı 5.150 TL’dir.
30.000
…/../2016
1
7.000
740.02
İşçilik Gideri 1.250
HOUSES
740.03 Diğer Giderler 750
102 BANKALAR
analyzed. ANOVA
model was applied to the study prepared with the use of different
made more comprehensive. …/../2016
2
7.000
1.750
1.750
…/../2016
3
170 Y.Y. İNŞAAT VE ONARIM MALİYETİ
8.750
8.750
…/../2016
4
102 BANKALAR
12.600
12.600
…/../2016
5
…/../2016
112
8.750
8.750
6
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
12.600
12.600
7
8
9
1
…/../2016
8.750
Özet : 2012-2014
arasındaki
verileriMAL.
kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
170 Y.Y.Yılları
İNŞAAT
VE TUİK
ONARIM
…/../2016kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
600 YURT
SATIŞLAR
Sanayi İÇİ
ve konutlarda
tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit12.600
edilmesi
690 sonucunda;
DÖNEM sanayi
KAR VEYA
ZARAR
edilen bulgular
sektörü için
tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
…/../2016
8.750
12.600
690 DÖNEM
KAR VEYA ZARAR
8.750
8.750
2016 yılında tamamlanma
yüzdesi
yöntemineRANGES
beraberinde
getirmektedir.
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS OF
INDUSTRY AND Bu nedenle inşaHOUSES
at sözleşmelerine ilişkin muhasebe uygulagöre gelir tablosu aşağıdaki gibidir;
esas
konu,
sözleşme kapsamında
Abstract: In this study prepared by using data ofmasındaki
TSI belonging to
the years
of 2012-2014,
the
consumption
of
electricity
and
natural
gas
used
in
industry
and
houses
is
statistically
Satış Gelirleri
12.600
elde prepared
edilen with
gelirtheveusemaliyetlerin
inşaat işinin
of different
(8.750)
gerçekleştirildiği
hesapgasdönemlerine
dağıtılmade more comprehensive. The purpose was to determine
prices
masıdır.
Brüt Satış Karı
3.850
SONUÇ
TMS 11 standardı, yıllara yaygın inşaat gibi
yapım işi ile uğraşan firmaları kapsamakta,
gelir ve maliyetlerin ne zaman finansal tablolara aktarılacağı konusunda rehber bir rol
oynamaktadır.
İnşaat sözleşmelerine konu olan işlerin özelliği gereği, sözleşme kapsamındaki işin başlamasıyla tamamlanması farklı hesap dönemlerine girmektedir. Faaliyetlerin birden fazla
hesap döneminde gerçekleştirilmesi, sözleşme ile ilgili gelir ve giderlerin ne zaman
faaliyet sonuçlarına aktarılacağı sorununu da
İnşaat sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesinde uygulamada temel olarak iki yöntemden söz edilmektedir. Bunlardan ilki Gelir
Vergisi Kanunu’nun 42. maddesi hükmü gereği dikkate alınacak tamamlanmış sözleşme yöntemi, diğeri ise TMS 11’de belirtilen
tamamlanma yüzdesi yöntemidir. Tamam-
İnşaatın 2016 yılına ait kayıtlar sonucunda
düzenlenen gelir tablosunda brüt satış karı
3.850 TL’dir.
113
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
sözleşme yönteminde, sözleşmeye
ait finansal tabloların güvenirliği de
İNCELENMESİ
lanmış
sağlanmış
inşaat işinden sağlanan kar/zararın
olmaktadır.
Muratfinansal
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
tablolarda raporlanabilmesi için söz
konusu
Yönetmeni öngörülen tamamlanma yüzdesi
Standartta
inşaat işinin tamamlanması1Kilis
gerekmektedir.
Bölümü
yöntemi hem
işletmelerin gelir ve maliyetleri,
Dolayısı ile inşaat tamamlanıncaya kadar herdolayısıyla karlılıkları daha doğru bir şekilde
Özet : 2012-2014
arasındaki
hangi bir kar/zarar
tutarınınYılları
gelir
tablosunda
raporlanmakta,
finansal
istatistiksel olarak
analiz tablo
edilmesi kullanıcılarının
raporlanması mümkün
olmamaktadır.
analiz teknikleri İnşakullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
bilgisine
zamanında sunulmaktadır. Bu yöuygulanmıştır.
Ayrıcabaşlama
hipotez testleri
at işinin özelliği
gereği işin
ve uygulanarak
bitiş
ve doğalgaz
fiyatlarınınve
tespit
edilmesi
nüyle,
dönemsellik
tam
açıklama kavramsüreci birkaç hesap
yönündedönemine
hareket edilmişyayılmaktadır.
larının da gereği yerine getirilmiş olacak, bir
İnşaat tamamlanıncaya
kadar kar/zarar tutafiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim aydınlatılabibakıma
kamu doğru
bir şekilde
rının gelir tablosunda
raporlanmaması
muha-da azalma meydana gelmektedir.
lecektir.
sebenin temel Anahtar
kavramlarından
dönemsellik,
tahakkuk esası ve tam açıklama kavramları ile TMS 11’den önce TDHP’ye göre finansal
çelişmektedir. ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
tablolarını
hazırlayan işletmeler, bugüne dek
IN TERMS OFsözleşme
INDUSTRYyöntemini
AND
tamamlanmış
uygulamışHOUSES
Tekdüzen Hesap Planı’nda V.U.K.’nun da etlardır. Bu bağlamda sözleşme içerisinde inşakisi ile tamamlanmış sözleşme yöntemine uyAbstract: In this study prepared by using data of
belongingişiyle
to the years
2012-2014, maliyet ve hak
atTSI
taahhüt
ilgiliof mevcut
the consumption
of electricity and
gun bir kayıt düzeni
önerilmektedir.
Yöntem,
analyzed. ANOVA model was applied to the edişler
study prepared
with the
use of ettiği
differentdönemin sonuçfaaliyetin
devam
inşaat işine ait kâr/zarar
hesaplanmatechniques fortutarının
analysis. Moreover,
bilanço
hesaplarında
made more comprehensive. The purpose was to larına
determineyansıtılmaksızın
electricity and natural gas
prices
sında doğru ve güvenilir tutarları esas almakla
izlenmektedir. Bu da kâr ve zararın işin tabirlikte, zaman açısından ciddi bir gecikmemamlandığı döneme ilişkin hesaplamaya tabi
yi de beraberinde getirmektedir. Bu durum,
tutulduğu bilgisini beraberinde getirmektedir.
yönteme göre düzenlenen finansal tabloları,
Ancak IAS 11’in çevirisi olan TMS 11’de “taortaklar, kredi kuruluşları vb. bilgi kullanıcımamlanma yüzdesi” yöntemine eğilinmektelarının gereksinim ve ihtiyaçlarını karşılama
dir. Bu da şirketlerin hesaplarını tamamlanmış
açısından yetersizliğe sürüklemektedir.
sözleşme yöntemine göre değil, o anki işin taTamamlanma yüzdesi yönteminde ise; işin mamlanmış olan kısmına göre şekillendirmebitimi beklenmeden, her finansal raporlama leri anlamına gelmektedir.
döneminin gelir ve maliyetleri ilgili dönem
KAYNAKÇA
içerisinde karşılaştırılarak muhasebeleştirilerek kâr zarar tespiti yapılır. Böylece gelir ve AĞCA, A., (2008). TMS 11 İnşaat Sözleşmemaliyetler ilgili dönemlere dağıtılmakta ve
leri, (Editörler: Necdet SAĞLAM ve Diğerleri), Türkiye Muhasebe Standartları
114
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Uygulaması, Maliye ve Hukuk Yayınları,
ELİTAŞ, C., (2011). UFRS (TMS-TFRS)
İNCELENMESİ
Ankara
UyHipotez Yayınları, Ankara
Murat KORKMAZ, Hakan gulamaları,
AÇIKGÖZ
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
AKDOĞAN, N., (2007). “TürkiyeGüven
Muhasebe/
ÖRTEN,
R., KAVAL, H., KARAPINAR, A.,
1
Kilis
7
Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
Finansal Raporlama Standartlarının Uy(2007).Bölümü
Türkiye Muhasebe-Finansal Ragulanma Süreci: Sorunlar, Çözüm Öneporlama Standartları TMS-TFRS, Gazi
rileri”, İSMMMO
Çözüm
Kitabevi,
Ankara
ve konutlardaMali
kullanılan
doğalgazDergisi,
istatistiksel
Sayı: 80, 101-118
araştırma
hale“TMS
getirilmiştir.
ŞEN,
İ.,daha
K.,kapsamlı
(2012).
11- İnşaat SözleşSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
AKDOĞAN, yönünde
N. vehareket
SEVİLENGÜL,
O., bulgulara
meleri
Standardına
Göre
edilmiş olup, yapılan istatistik
göre de
Elde Tamamlanma
(2007). Türkiye Muhasebe Standartları
Yüzdesi Yöntemi”, Çukurova Üniversitefiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
İle Uyumluaralığı
Tekdüzen
Muhasebe
Sistemida azalma meydana
si İİBFgelmektedir.
Dergisi, Cilt:16, Sayı:2, 83-94
Kw cinsinden
Uygulaması,
GaziKelimeler
Kitabevi,
Ankara
Anahtar
: Elektrik,
ŞENGÜR, E., D., (2012). “İnşaat SözleşmeleAKGÜL, B. A., AKAY, H., (2002). Uluslarari Muhasebesi Ve Finansal Performansın
rası Muhasebe
Standartları ve Türkiye’de
Ölçülmesinde Maliyeti Kurtarma YönACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES temi”, İSMMMO Mali Çözüm Dergisi,
Uygulama Etkinliğine İlişkin Bir Araştırma, Türkmen Kitabevi, İstanbul
Sayı: 113, 123-154
ANOVA
model was
applied to the ŞENGÜR,
study prepared E.,
with D.,
the use
of different
AKGÜN, A., analyzed.
İ., (2013).
“İnşaat
Sözleşme(2013).
“İnşaat Sözleşmetechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
lerinin Finansal
lerinde
Zararın
Muhasebeleştirilmesi
ve
made moreTablolarda
comprehensive. Sunuluşuna
The purpose was to determine
electricity
and natural
gas prices
Yönelik Kullanılan Yöntemlere Bakış”,
Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:58,
77-95
Raporlanması”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi
Dergisi, Cilt:18, Sayı:2, 357-371
ALAGÖZ, A., (2008). Türkiye’de Muhase- TÜRKİYE MUHASEBE STANDARDI 11
beye Yön Veren Hukuki Düzenlemeler
İnşaat Sözleşmeleri, Kamu Gözetimi,
Çerçevesinde İnşaat Sözleşmeleri, Nobel
Muhasebe ve Denetim Standartları KuruYayın Dağıtım, Ankara
mu http://www.kgk.gov.tr
ALAGÖZ, A., (2009). “TMS 11: İnşaat Söz- YERELİ, A., N., KAYALI, N., ve DEMİleşmeleri Standardı Çerçevesinde İnşaat
ROĞLU, L., (2011). “İnşaat Sözleşmeleİşlerinde Sözleşme Maliyet ve Gelirlerine İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı
rinin Muhasebeleştirilmesi”, Muhasebe
(TMS 11) Çerçevesinde Yıllara Yaygın
ve Vergi Uygulamaları Dergisi, Cilt:2,
İnşaat Taahhüt İşlerinin MuhasebeleştiSayı:1, 1-36
rilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sos115
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:13,
İNCELENMESİGören Bir İnşaat Şirketi”, İstanbul
yal
Sayı:3, 113-135
ÜniMurat KORKMAZ, Hakan versitesi
AÇIKGÖZ İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, Sayı:64, 8-26.
GüvenSözleşGrup A.Ş. Finans Yönetmeni
YILMAZ, F., (2009). “TMS-11 İnşaat
1
Kilis 7 Aralık
meleri Standardının İşletmeler
Üzerindeki Etkisi: İMBK’de Hisse Senetleri İşlem
HOUSES
116
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
EXTENDED
ABSTRACT
By force of features of works1Kilis
subjected
to construction contracts, beginning and completing of
works within the scope of contract are entered different accounting period. Therefore, the main
Özet : practice
2012-2014 Yılları
arasındaki
TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan
issue in accounting
related
to construction
contracts
is to distribute
revenues and costs
obtained withinşeklindedir.
the scope
of analiz
contract
to the
accounting
period
that ANOVA
construction
Farklı
teknikleri
kullanılarak
hazırlanan
çalışmada
modeli works carried
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
out. The aim of the TMS 11 Construction Contracts Standard is to define how to calculate and
record the costyönünde
and revenue
construction
and togöre
precise
thegidilmiştir.
time ofElde
booking of those
hareket edilmiş
olup, yapılan activity
de sonuca
cost and revenues.
The construction contract; is a contract especially done for the construction
aralığıthat
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da azalma
meydana
of an asset group
are closely
related
to each
other
or gelmektedir.
interdependent in terms of asset or
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Sanayi,
Anova,construction
TUİK, Fiyat
design, technology
and
function
or ultimate
purpose
or Konut,
use. The
contract that are
the contractor accepts fixed contract value or a fixed amount per production unit, however subjected to cost update
under certain
conditions
is calledAND
fixed
price GAS
contract.
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
NATURAL
PRICES The construction
contract that done payment by adding a fixed
amount or a percentage of them on costs defined
HOUSES
as acceptable or otherwise to the contractor is also called as cost plus profit agreement. There
are two accounting
methods
construction
contracts.
These
completed
contract method
the consumption
of for
electricity
and natural gas
used in industry
andare
houses
is statistically
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of
different
and percentagetechniques
of completion
method. According to Turkish legal laws the completed contract
moreIAS
comprehensive.
The the
purpose
was to determine
gas prices
method is used.made
But,
11 is used
percentage
of completion
method
to be used fort he
recognition of construction contracts. In completed contract method, the work should be completely or majorly finished for recording revenue, cost, expense and profit caused by construction work spread over the years performed depending on the contract. This method is optimum
selection in situation that costs and revenues related to contract cannot be monitored comprehensibly. However, the most important deficiency of this method in terms of accounting is not
allowed to make any explanation related to revenue obtained in the financial statements without
completing projects carried out by Contractor Company completely or majorly. This situation
is prevented users of accounting information significantly to make healthy assessment over financial statement of Contractor Company. Moreover, this method is conflicted with periodicity
and recognition criteria of accounting. In this method, it is complicated to make assessment
at the end of period due not to recording revenues and expenses of each period which realized.
In completed contract method, while costs related to the construction contract in progress are
followed in asset section of balance sheet until completion of construction, prepared progress
payments are followed in payable section of balance sheet until completion of construction. At
117
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi)
& (Economy)
JEL CODE:
M40-M41-M49
ID:47 K:57
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
when construction is completed,
costs and progress payments related to
İNCELENMESİ
the period
completed
construction are taken in income statement.
TheHakan
completion
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZpercentage method; is to calculate,
record revenues, expenses, profits and
losses at the end of each period and to notify information
receiver in accordance financial
statement principles and conceptual framework in income sta1
tement according to completion stage of work specified in construction standby arrangement.
Özet : 2012-2014
hazırlanan
Accordingly, while
the contract
revenueTUİK
of verileri
workskullanılarak
are shown
as revenue
in profits or losses
of accounting period
to period
that
work done,
contract
is required
to show as
şeklindedir.related
Farklı analiz
teknikleri
kullanılarak
hazırlanan
çalışmadacosts
ANOVA
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
expense in profit and losses of accounting period belonging to work that done. The revenues
and expenses should
reported
by considering
completion
rate
of each
yönünde be
hareket
edilmiş olup,
yapılan istatistikwork
bulgulara
göre de sonuca
gidilmiştir.
Eldeperiod in compedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
letion percentage method. This method given particular importance to periodicity concept are
presented useful
periodic
information
to the da
financial
statement
users, therewithal is ensured
aralığı
Kw cinsinden
azalma meydana
gelmektedir.
that the financial
analysis
to be
doneDoğalgaz,
by them
willSanayi,
be more
Both
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Tüketim,
Konut,realistic.
Anova, TUİK,
Fiyat revenue and cost of
production units and accordingly profitability can be reported more correctly with completion
state method envisaged
in standard and can be presented financial statement to the information
ACCORDING
CONSUMPTION
RANGES
TERMS OF INDUSTRY
of financial statement
users.TOFrom
this aspect,
the IN
requirements
of bothAND
periodicity and full
HOUSES
statement are done, in a way, will be able to illuminate public correctly.
118
UHEYAD
MOBBING IN MEDIA: A RESEARCH ON MOBBING PERCEPTION OF
MEDIA INDUSTRY EMPLOYEES1
MEDYADA MOBBING: MEDYA ENDÜSTRİSİ ÇALIŞANLARININ
MOBBING ALGISI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Michael (Mihalis) KUYUCU
Communication Faculty, Istanbul Aydın University, Istanbul / Turkey
Öz: Çalışma hayatı içinde yer alanlar, zamanlarının büyük çoğunluğunu işyerlerinde geçirmektedirler. Ekonomik gelişmelerle
birlikte daha da güçlenen rekabet ortamı, örgütlerin çalışanlarına
baskı yapmalarına ve onları daha çok çalışmaya yönlendirmelerine neden olmaktadır. Çalışanlar örgütün onlardan beklediklerini
karşılayabilmek için daha büyük bir hırsla çalışmakta ve kariyer
basamaklarını hızla tırmanmak için kendilerine göre yöntemler
geliştirmektedirler. Çalışanların örgütün isteklerine cevap verebilmek adına verdiği bu mücadele, onların strese girmesine neden
olmaktadır. Bu durum örgütte çatışma ortamı oluşmasına neden
olmaktadır. İş yerinde psikolojik şiddet, bir ya da birkaç kişinin tek
bir kişiye sistemli olarak etik dışı iletişim ile düşmanca davranışlarda bulunulması olarak tanımlanmaktadır. Dünyanın hemen her
yerinde işyerinde psikolojik şiddet eylemlerinin bulunduğu kabul
edilmektedir. Özel sektör sorunu gibi görünen mobbing aslında tüm
sektör ve kurumları ilgilendirmektedir. Bu çalışmada da mobbing
kavramının tanımı, özellikleri ve özellikleri ile nedenleri ve etkileri üzerinde bir araştırma yapılmıştır. Bu kapsamda çalışmanın
araştırma bölümünde Türkiye’de medya endüstrisinde çalışan 85
kişi ile mülakatlar yapılmıştır. Yapılan mülakatlarda medya çalışanlarının çalıştıkları endüstride yaşadıkları ve “mobbing” olarak
yorumladıkları vak’aları anlatmaları hedeflenmiştir. Mülakatlar
sonucunda elde edilen veriler gruplandırılarak medya endüstrisinde
yaşanan mobbing türleri ve medya çalışanlarının bu davranışlara
karşı verdiği tepkiler analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda
Türkiye medya endüstrisinde çok yüksek oranda mobbing vakası
yaşandığı ve çoğu medya çalışanının buna işsiz kalma endişesi
nedeniyle katlanmak zorunda kaldığına ve medya işletmelerinde
yaşanan mobbinge karşı işçilerin haklarını koruyacak bir aktif
hukuki sistemin olmadığına dikkat çekilmiştir.
Abstract: Individuals playing an active role in the work life spend
most of their time in their work places. Competition environment
growing stronger as a result of economic developments causes
organizations to put leverage on employees and they require them
to work harder. Employees display more effort in order to meet
the expectations of the organization and they develop their own
methods in order to climb the career ladder faster. This fight put
up by employees in order to meet the demand of the organizations
stresses them. This situation creates an environment of conflict
within the organization. Psychological violence at the workplace is
described as the hostile behaviours of one or more persons displayed
against a certain individual in a systematic manner and through an
unethical communication. It is accepted that psychological violence
shows presence almost in all of the workplaces around the world.
In fact, mobbing that appears as a private sector problem concerns
all sectors and organizations. The present study is focused on the
definition of the term mobbing, its aspects, causes and impacts.
For this purpose, 85 individuals working in Turkish media industry
were interviewed in the reearch part of the study. The aim of the
interviews was to hear the comments of the media employees
on the cases they experienced in the industry and considered as
“mobbing”. Data collected through interviews were classified for
the purpose of analysing the types of mobbing experienced in
the media industry and reactions of the media employees against
such behaviours. The study revealed remarkable results reflecting
that high number of mobbing cases are present in Turkish media
industry and most of the media employees put up with it due to
the concerns on losing their jobs and an active legal system is not
implemented to protect the rights of employees against mobbing
experienced in the media organizations.
Anahtar Kelimeler: Medya, Mobbing, Medyada Şiddet
Key Words: Media, Mobbing, Violence in Media
Doi: 10.17373/UHEYAD.2015512904
(1) Sorumlu Yazar: Michael (Mihalis) KUYUCU, İstanbul Aydın University, Communication Faculty, Istanbul/ Turkey
[email protected] Received: 03.04.2015 Accepted: 11.08.2015 Type ofarticle (Research -Application)
Conflict of Interest: None “None of Ethics Committee”
119
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
INTRODUCTION
by top management, and in some
İNCELENMESİ
cases, it
occurs
between the company’s employees
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
The quality of the time spent by Murat
an individof lower
ranks without being noticed by the
Yönetmeni
ual in the workplace is very important.
It is
1
top management. Media industry is one of the
crucial to establish healthy Kilis
relationships
in Elektrik-Enerji Bölümü
sectors where mobbing shows presence as a
the course of career. Mobbing, also known
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerifactor
kullanılarak
çalışma, sanayi
thathazırlanan
inflictsbupsychological
and physical
as psychological
violence
at thedoğalgaz
workplace,
ve konutlarda
kullanılan
damage
individuals
reducing the perşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak
hazırlanantoçalışmada
ANOVAand
modeli
is brought on the
agenda increasingly in the
formance. Mobbing experienced in the media
tüketim
aralıklarına
recent years. Combating
against
mobbing
that
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik organizations
bulgulara göre de sonuca
gidilmiştir.
damages
bothElde
the organizations
may be described
systematic
putiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
edilenas
bulgular
sonucunda;leverage
sanayi sektörü
and the
target groups
under
the responsibility
seviyesinde
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim
by a person or fiyatlarının
persons genel
in the
workplace
in an sonucuna
attempt to reduce the productivity of another of such media organizations. A news program
person and even making that person quit his/ produced under pressure would serve to the
her job has become compulsory particularly good of neither a media employee nor readECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
NATURAL
GAS PRICES
ers. AAND
media
employee
under pressure would
for the organization’s
performance.
ACCORDING
TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
fail to fulfil his/her responsibilities towards
In our day, organizations are aware of the fact two target group under his/her responsibility,
that the most Abstract:
important
maintaining
the
consumptioncapital
of electricity
in industry
and houses
is statistically
namely,
owner
of the
organization and audianalyzed.
ANOVA
model
was applied
an organization’s
presence
and
leading
that
ence.were
Thisapplied
willand
have
an impact
the research
was on the quality
more comprehensive.
The purpose
organization tomade
success
is “human”
under
of the product and damage the broadcasting
ever-increasing competition conditions. Or- responsibility. An article written under presganizations’ need for creative, intellectual, sure, a radio or TV program produced under
hard-working and skilled employees with
psychological discomfort will have no conhigh level of motivation for success increases
tribution for anyone, destroy the functions of
day by day. Therefore, employees must be
the media and bring the media to a dysfuncsupported psychologically in order to ensure
tional position.
that they work efficiently and in peace in the
workplace. Mobbing is of crucial importance Reflections of mobbing to the media indusat this point. The required working conditions try are addressed in the present study. For this
must be established in order to increase the purpose, an extensive research on mobbing
output in organizations. Mobbing appears as was conducted in the first part of the study
an important factor that hinders such condi- and reflections of mobbing outside the media
tions. Mobbing is sometimes committed by sector were referenced. In the second part of
the owners of organizations and sometimes the study, mobbing experiences of the media
120
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
were compiled and analysed statistias a case threatening the job satisfaction
İNCELENMESİ
workers
and
business
branch. Mobbing involves harassing
cally. Questions for which answersMurat
are KORKMAZ,
sought Hakan
AÇIKGÖZ
andYönetmeni
unethical words and actions targeted at
in the study:
1
one or more
employees in a workplace in a
Bölümü
1. Is there mobbing in Turkish
media indussystematic manner (Gul and Armagan, 2011:
try?
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri28).
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma, both
sanayi extensive and
Many
definitionsve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
2. What type ofşeklindedir.
behaviours
considered
as
narrow
made
Farklı are
analiz
hazırlananscopedçalışmada were
ANOVA
modeliabout mobbing.
‘mobbing’ by
the media employees?
Bilka addressing the problem from a broad
göre de defined
Elde as psychologiperspective,
the term
3. What are theedilen
reactions
by sanayi
media
em-için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
bulgular given
sonucunda;
sektörü
cal violence,
pressure,
surrounding,
harassing
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim
ployees against
behaviours
experienced
or distressing, the leverage put by an individby them andAnahtar
considered
as ‘mobbing’?
ual or a group holding the power particularly
4. How do media employees describe the
in groups with hierarchic organization and
ECONOMETRIC
AND NATURAL
GAS PRICES
factors effecting
‘mobbing’?
organizations
exercising
weak control against
HOUSES
others psychologically, for extended periods
CONCEPT OF MOBBING
and in a systematic manner (Mercanlioglu,
Mobbing, also the
known
as psychological
vio- gas used
consumption
of electricity and natural
in industry
2010:
38). and houses is statistically
lence at the workplace
is usually
described
techniques for
analysis. Moreover,
testsas
According
to and
thenatural
International
Labour Ormade more comprehensive. The purpose was to determine
electricity
gas prices
the abusive and bad behaviours displayed by
ganization (ILO), mobbing is the type of beemployees against each other in a disturbing
haviour that involves vengeance, cruel, illand hassling manner. Mobbing is considered
tempered and humiliating attitudes displayed
as a problem that hinders healthy functioning
for the purpose of sabotaging an individual
of an organization and causing negative efor a group (Cakiroglu and Tengimoglu, 2014:
fects on job satisfaction as it creates a tense
168; Incirlioglu 2013: 103). Ministry of Laand conflicting environment in the work life
bour and Social Security in Turkey defined
(Acar and Dundar, 2008: 112).
the term as bad and negative attitudes and
Mobbing is a disease that prevails in almost
behaviours targeted at a person or persons in
all business fields, affects the targeted person
the workplace by one or more persons that
both physically and mentally and reduces his/
continue systematically for a certain periher productivity, thus damages the organizaod of time, aiming to discourage, pacifying
tions greatly. 2008: 41). Mobbing is seen as
and eliminating from the work environment;
an organizational problem and considered
damaging personal values, professional posi121
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
relations and health of the victim
hold the same power in the beginning,
İNCELENMESİ
tion, social
or victims (CSGB, 2014: 9).
this
balance
would be disturbed in time because
AÇIKGÖZ
behaviours such as intimation, mockery and
Mobbing involves systematic torture,
putlooking down would eliminate the power and
1
ting on leverage, systematic
assimilation,
create power differences (Sahin, 2013: 4).
discouraging through
certain
discourses
and
Mobbing
showing
presence
ve konutlarda
kullanılantodoğalgaz
istatistiksel
olarak analiz
edilmesiin work life in
behaviours from
simple jokes,
humiliating
different forms such as shouting to the face
words, continuous
criticism,
threat,
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez sabotage,
ve konutlarda
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit off
edilmesi
of an
employee,
telling
by shouting, critiignorance and Sanayi
explicit
slandering
(Palaz et
cizing
his/her
continuously,
threatening
al., 2008: 44). edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığı
arttıkça, job
elektrik
ve doğalgaz
varılmaktadır.
Sonuç
olarak
tüketim
verbally, assigning tasks in a discriminating
In Turkish literature,
the term mobbing is
manner, attempting to lower and ridicule,
used, however,Anahtar
various
phrases such as psymaking fun of his/her religion, political view
chological abuse, mental abuse at the workand private life, assigning tasks requiring
ANALYSISat
OF ELECTRICITY
place, emotionalECONOMETRIC
torture, bullying
the
lower
skillsOF
than
the skills
IN TERMS
INDUSTRY
ANDhe/she has, changHOUSES
workplace, “discouraging” and psychological
ing the job of an employee continuously, asassault aimed at discouragement in the worktasks
leading
to a negative influence
Abstract: In this study prepared by using data ofsigning
TSI belonging
to the
years of 2012-2014,
consumption
of electricity
and 2011:
place are also the
used
(Gul and
Ozcan,
on self-confidence, forcing to do heavy physanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
108). Turkish techniques
meaningforofanalysis.
the term
mobbing
Moreover,
tests of hypothesis
were applied
and thesexual
research abuse
was
ical works,
direct
and similar
is provided as “bullying” by Turkish Lanother forms (Bayram, 2011: 317).
guage Society (Inciroglu, 2013: 104).
In a study classifying psychological abuse
Despite showing presence in different types
as assaults against personality and assaults
and to various extents, common aspect of the
against job, Beswick, Gore and Palferman
words and behaviours considered as mobbing
(2006) explained extensively which behavis harassing, alienating and humiliating a periours could be considered as a part of mobson or persons (Gul and Agirgoz, 2011: 30).
bing. In the study, ignoring, alienating, gosIn addition, as the definitions reveal, three
siping, lies told about a person, humiliating
conditions must be present to consider somebehaviours, questioning the ideas, making
thing as mobbing. These are “frequency, confool of a person in front of other people,
tinuity and power differences”. Some studies
shouting, telling off, unpleasant jokes, critisuggest that power differences may not be
cizing, threatening, physical assaults, critipresent. Accordingly, even if the person who
cism and assaults against ideas, gender, relicommits mobbing and the victim of mobbing
gious belief and political view of a person,
122
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
implications of mental disorders, harassing

It must be committed with the
İNCELENMESİ
aim of distelephone calls, damaging personal
property,
pacifying and eliminating from
Murat
KORKMAZ, Hakancouraging,
AÇIKGÖZ
humiliating in the social media, making
inthe workplace.
sinuations are considered within
the scope of
1
Bölümü

It should
not damage the personality, proassaults against personality while assigning
fessional position or health of the victim.
Özet
: 2012-2014
ridiculous tasks,
making
a person
do unpleasve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ant jobs and jobs
below Farklı
his/her
capacity,

Negative
attitude
or behaviours
against a
şeklindedir.
analiz
teknikleri hidkullanılarakhazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
ing announcements about work, not taking
person may be implied or explicit.
opinions of a person
criticizing
yönünde into
hareketaccount,
edilmiş olup,
Ozler, Atay and Sahin (2008) suggested that
the job done continuously, providing false
varılmaktadır.
Sonuç
olarakaspects:
tüketim
mobbing
has five
main
information, assigning
tasks without
yükseldikçe,reasonfiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
able deadline, Anahtar
lowering
personal
and
They
areAnova,
applied
continuously within a
Kelimeler
: Elektrik,skills
Doğalgaz,
Tüketim,•Sanayi,
Konut,
TUİK, Fiyat
talents are considered as assaults against job.
certain period of time and in a hostile attitude,
Godin suggests ECONOMETRIC
that
mobbing
may
involve
HOUSES
words, gestures, mimics, behaviours and
• There must be power imbalance between
even written statements aimed against reputathe victim and committing person,
the consumption
of electricity
and natural
tion, physical and
psychological
integrity
of gas used in industry and houses is statistically
the use oftwo
different
• Itprepared
may bewithbetween
persons, groups or
the victim. Gates
stated
that mobbing
may
techniques
for analysis.
Moreover, tests
it may
comeandfrom
group
electricity
naturalagas
prices against certain
be bad treatment displayed through various
persons,
tactics such as gossiping with colleagues,
discouraging, humiliating, lowering, disgrac• Hostile behaviours are displayed intening and isolating (Sabanci and Yucel, 2013:
tionally and willingly through a certain
349). Ministry of Labour and Social Security
strategy,
(CSGB) (2014; 9) reported the main aspects
• Physical and sexual assaults are not a part
of mobbing as follows:
of mobbing behaviours.

It must take place in the workplace.
HISTORICAL DEVELOPMENT OF

It may be committed by seniors, employMOBBING
ees of lower rank or peers.
Although psychological abuse experienced

It must be carried out systematically, conin the workplaces go back a long way, it has
tinuously and intentionally.
been addressed as a problem for the first time
123
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Studies addressing this issueİNCELENMESİ
in• Assaults against communication:
in 1970s.
creased in number in 1980s.
Behavaimed at restricting the communicaMurat KORKMAZ, Hakaniours
AÇIKGÖZ
tion of an individual with his/her environGüven Grup of
Lorenz who studied mobbing behaviours
ment, interrupting the speech of a person
1
7 Aralık
animals observed that someKilis
bird
specifies
continuously, telling someone off loudly,
make sounds individually or in a group against
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
keeping
someone
out ofsanayi
the decision-maklarger animals in
order tokullanılan
protectdoğalgaz
youngilebirds
ve konutlarda
ing process,
verbal
abuse
and threat.
Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
or themselves. şeklindedir.
This situation
was described
Sanayimobbing
ve konutlardathat
tüketim
aralıklarına
göre elektrik
edilmesi
by using the term
comes
from
• Assaults
againsttespit
social
relations: Being
the word mobile
vulgus which means indeignored by colleagues or seniors, being
fiyatlarının
seviyesinde2011:
varılmaktadır.
cisive crowd (Gul
andgenel
Agirgoz,
30). sonucuna
subject
to behaviours
as if you don’t exaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
Peter Paul Heinemann who conducts studies
ist, being designated a room isolated from
in the field of industry psychology used the
others.
term mobbing in order to describe the bul• Assaults against the personal image:
lying behavioursECONOMETRIC
of
children
in
a
classroom
TERMS OFrumours
INDUSTRYabout
AND the victim, makSpreading
HOUSES
against one child (Mercanlioglu, 2010: 38).
ing fun of his/her disability, the way he/
Heinmann used mobbing term of Lorenz in
Abstract: In this study prepared by using data of TSIshe
belonging
to thespeaks,
years of 2012-2014,
walks,
humiliating jokes on
the consumption
of electricity
order to show the
seriousness
of suchandbehavanalyzed. ANOVA model was applied to the studyhis/her
preparedethnic
with theorigin,
use of different
giving nicknames.
iours that can techniques
even lead
a victim
to suicide
for analysis.
Moreover,
due to the psychological destruction encoun• Assaults against professional career: Not
tered (Guveyi, 2013: 1457). In 1980s, Swedgiving any tasks to the victim or giving
ish Heinz Leymann used the term implying
him/her tasks that are meaningless or bethe meaning “psychological violence in the
low his/her capacity.
office” for the first time in his report “Occu• Category five: Assaults against health
pational Health and Safety”. Subsequently,
(forcing victim to do heavy, dangerous
people started to use the term for representing
and challenging tasks, violence and direct
the mental abuse suffered mostly in the work
sexual abuse)
life (Gul and Ozcan, 2011: 109).
In another study, Sandvik (2003: 478-493)
FORMS and CAUSES of MOBBING
suggested a different model based on the
Leymann studied mobbing in 5 categories in
studies of Leymann. In this model, stages of
consideration of its effects on victims (Merthe problem were classified as follows:
canlioglu, 2010: 39):
124
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
event (start of the cycle): Victim
• Horizontal mobbing: Mobbing
İNCELENMESİ
• Starting
case where
starts being subject to negativeMurat
pressures.
KORKMAZ, Hakanperson
AÇIKGÖZapplying mobbing and the victim
have similar positions.
Güven GrupinA.Ş. Finans Yönetmeni
• Continuous behaviours: Organization
1
Kilis
7 Aralık
creases the level of pressure
based
onÜniversitesi,
vari- Elektrik-Enerji
• UpwardBölümü
mobbing: Person applying mobous legal ground.
bing has a lower rank than the victim.
•
Turning point:
VictimFarklı
is subjected
to speis difficult
to associate
the source of mobşeklindedir.
analiz teknikleri
kullanılarakIt hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
cial, repeated negative applications. Vicbing with one reason. In this case, numerous
tim seeks support
collaboration
at this
factors göre
maydeappear
as a cause.
yönünde and
hareket
Elde Leyman stated
point.
that the most important factors are causes
originating
from the personality of assaulter
• Organizational dilemma: Members of the
and Anova,
the victim,
and the causes origiAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,(bully)
Sanayi, Konut,
TUİK, Fiyat
top management get involved in this stage
nating from the organizational culture. Perwhere mobbing will be stopped and the
sonality traits of people displaying bullying
victim will focus
on
his/her
job
better
or
IN TERMS OF
AND are of great imbehaviours
in INDUSTRY
the workplace
the victim will be detached from work. HOUSES
portance when compared with other causes of
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
mobbing.
• Isolation and remaining silent: The supthe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
analyzed.
ANOVA
model
was applied to the study prepared with the use of different
port from work
and
family
environment
Technological
developments
were applied and
the research was that occurred
is reduced. Victim
colleagues
made moreand
comprehensive.
The start
purposerewas to determine electricity and natural gas prices
after 1980 brought about social and structural
maining silent.
transformations and organizational and social
pressure that lead to mobbing became more
• Leaving: The victim quits his/her job, is
visible. Particularly increased competition,
made redundant or transferred to another
classification of workers and poor participalocation. Other victims are targeted.
tion mechanisms in the workplaces lead to a
Mobbing appears in 3 different forms with
competition between individuals in work life.
respect to the relationship between the victim
Consequently, mobbing tendencies threatand the individual applying mobbing. Acening both employees and the organization
cordingly, Cakiroglu and Tengimoglu, 2014:
started increasing (Palaz, et al., 2008: 43).
170):
It is suggested that the mobbing experienced
• Vertical mobbing: Person instigating the
in work life has two main reasons that are the
mobbing is in a higher rank than the vicpersonality of victim and psychosocial factim.
tors. In addition, adverse working conditions
125
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
considered as caused of mobbing
ings, fears and insecurities by humiliating
İNCELENMESİ
are also
(Yaman, 2009: 969).
someone
else
AÇIKGÖZ
(Gokturk and Bulut, 2012: 56).
A.Ş. Finans
Yönetmeni where individualism prevails, the
Evaluations on the psychological Güven
abuseGrup
sufA society
1
Kilis 7studies
Bölümü
fered by the mobbing victim and
car- Elektrik-Enerji
pressure of
continuous innovation and effiried out in an attempt to determine whether
ciency, relentless competition and freedom of
such victims have
common
characteristics
executives
in doing
anything
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi they want with
revealed that uygulanmıştır.
victims have
high level of
motivation of success are the social norms
doğalgaz
fiyatlarının tespit
edilmesi
emotional intelligence,
they tüketim
are successful,
thatvelead
to mobbing
behaviours
(Cobanoglu,
productive, idealist,
compliable and highly
2005: 67). Furthermore, focusing on success
genel seviyesinde
varılmaktadır. Sonuç
olarakand
tüketim
skilled personsfiyatlarının
who devote
themselves
to sonucuna
and establishing
short
shallow relationaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
their career, perform well while doing their
ships may lead to mobbing as they did in the
jobs and pursuing certain principles at work
American Society (Davenport et al., 2003:
(Gokturk and Bulut, 2012: 56). In addition,
58).
personality of anACCORDING
individualTO
is CONSUMPTION
the most im-RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Mobbing should be studied carefully and
HOUSES
portant factor that indicates the possibility of
prevented. Mobbing has psychological conbeing subject to psychological discourageAbstract: In this study prepared by using data ofsequences
TSI belonging for
to thethe
yearssociety,
of 2012-2014,
organizations and
the consumption
of electricity
and reacnatural gas used in industry and houses is statistically
ment and the extent
and quality
of the
analyzed. ANOVA model was applied to the victims.
study prepared with the use of different
tion shown to techniques
such discouragement.
for analysis. Moreover, If
testsan
individual has a neurotic, asocial, introverted
Mobbing does not only make victims suffer,
personality with low communication skills
it also damages his/her environment, family,
and sees even unrelated problems as his/her
organization and even social life. Leymann
own fault, there is a higher possibility for that
who started initial studies on mobbing stipuperson to be a victim of mobbing (Cobanolated effects of mobbing in certain categories.
glu, 2005: 22).
These effects appears in the form of social
(inability to socialize, voluntary unemployPeople who apply mobbing are usually anxment), socio-psychological (effects caused
ious about losing their status, they are jealous
by the loss of social status), psychological
and have weak emotional intelligence, thus
(depression, helpless and loneliness), psythey act based on their perception skills and
chosomatic (physical problems), psychiatric
instincts of defence and defeating (Calis and
(murder, suicide and decline in mental health
Tokat, 2013: 106). Individuals who use mobas a result of depression), economic effects
bing often try to compensate for shortcomon the organization and society. Di Martino
126
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
5-6) classified the effects of mobbing
nose with depression, adjustment
İNCELENMESİ
(2002:
disorder
as direct and indirect effects. Direct
effects
are Hakan
and post-traumatic
stress disorder (Ege, 2010:
Murat
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
absence of an individual, accidents,
illnesses 235).
and even death. Indirect effects
are reduced
1
Bölümü
Mobbing has
effects in the economic sphere,
quality, performance and functionality.
too. Particularly consequences such as treatÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Mobbing has numerous
effects
ment expenses
order to recover the
ve konutlarda psychological
kullanılan doğalgaz ile
elektrik tüketiminin
istatistiksel incurred
olarak analizin
edilmesi
on a victim. Most
frequently experienced ef- mental and physical health of the individual
Sanayi
aralıklarına
göre elektrik
fiyatlarının
edilmesias a result of refects are stress,
unhappiness,
grief,
tension,
and ve
thedoğalgaz
loss of
regulartespit
income
insecurity, motivational
disorder, unwilling signing from work arise (Tinaz, 2006). Mobedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
fiyatlarının
gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç
olarak tüketim
to go to work,
have genel
a continuous
defence
bing victims
may
resign
as a result of their
mechanism in place, aggressiveness, exagger- own choice or they may be dismissed by the
ated reactions or unresponsiveness, depressive organization. In general, both cases lead to
mental state, lack of self-confidence, fear of economic losses (Gokturk and Bulut, 2012:
losing job, thinking
about resigning, laughing/ 58). General effects of mobbing on organizaACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
crying attacks, anxiety, paranoia, confusion,
tions may be summarized as follows: (CSGB,
offensiveness, low self-esteem, panic attacks, 2014: 19).
the bad
consumption
of electricity
and natural
nightmares and
dreams
(Erkan,
2009:gas used in industry and houses is statistically
analyzed. ANOVA model was applied to the •
study
prepared with
the use
of different
Adverse
effects
arise
in connection with
971).
general
productivity,
electricity
Mobbing behaviours damage the health, pride,
• Business affairs and occupational peace dehonour of a victim as well as his/her financline in the workplace where there is mobcial condition and relationship with the fambing and disharmony arises between workily members and friends (Yuceturk and Oke,
ers and managers.
2005: 61). In addition, social environment of
a victim is also effected by the experiences • Absence, leaves and medical reports inof that victim indirectly. The organization
crease in number.
and colleagues of the victim are also effected
• Organizational loyalty is damaged.
negatively by mobbing up to a certain extent
if not fully. Mobbing victims report physical • It leads to the loss of experienced and
problems such as irregular sleeping pattern,
skilled employees.
loss of memory and concentration, digestive
• Labour turnover rate increases.
problems and sexual problems. In most of the
cases, this situation leads specialists to diag127
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Spreading of the problem outside theİNCELENMESİ
or- sary expenditures and leads to the
loss of
ganization damages the reputation
of or- Hakan
personnel,
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZtime and labour force. In addiganization and image of the brand.
tion, expenses incurred in connection with the
lawsuits brought by victims and attempts of
1
The presence of mobbing in Kilis
a workplace
re- Elektrik-Enerji Bölümü
finding new employees are other factors that
duces organizational productivity, prevents
kullanılarak
bu çalışma,
sanayi
damage
anhazırlanan
organization
(Sandvik,
2003: 473).
institutionalization,
and kullanılan
increases
unnecesve konutlarda
doğalgaz
•
uygulanmıştır.
hipotez testleri uygulanarak
araştırma daha
kapsamlı
getirilmiştir.
Table 1. Ayrıca
Psychological
and Economic
Effects
ofhale
Mobbing
Sphere of Influence
Psychological Cost
Financial Cost
olarak tüketim
Individuals
Stressdüşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır.
TreatmentSonuç
as outpatient
Emotional problems
Therapy
Doğalgaz,
Tüketim, Sanayi, Konut,
Anova,
Physical
problems
Doctor
billsTUİK, Fiyat
Accidents
Hospital bills
Disability
Accident costs
NATURAL
GAS PRICES
Isolation OF ELECTRICITY AND
Insurance
premiums
Grief of separation
Attorney fees
HOUSES
Losing Professional
Unemployment
Working
the2012-2014,
actual capacity
Abstract: In this study Identity
prepared by using data of TSI belonging
to theunder
years of
natural gas used in industry
and houses
statistically
Losingand
Friends
Searching
for aisjob/
moving
Suicide / Murder
Families
Organizations
was to determine electricity
and natural
gas prices
GriefThe
ofpurpose
being helpless
Loss of family
income
Complexity and conflicts
Grief of separation and/or
divorce
Effects on children
Separation or divorce
Costs
Cost of separation and/ or divorce
Therapy
Disputes
Unhealthy corporate
culture
Low morale
Restricted creativity
Increased sick leaves
High personnel turnover rate
Cost
Low productivity
Low work quality
Loss of expertise
Indemnity payments to employees
Unemployment costs
Legal action/lawsuit costs
Early retirement
Increased personnel costs
128
Society
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
Unhappy individuals
Medical expenses
Political
negligenceHakan AÇIKGÖZ
Insurance expenses
Murat KORKMAZ,
Loss of taxes arising from unemployment
and working under the actual capacity
1
Bölümü demand for public aid programs
Increased
Increased demand for mental health
programs
hazırlanan bu çalışma, sanayi
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel
analizfor
edilmesi
Increasedolarak
demand
retirement due to
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan
disability
Source: (Davenport
al. 2003:
largegidilmiştir.
companies
yönündeethareket
edilmiş146-148).
olup, yapılan istatistik compared
bulgulara göre to
de sonuca
Elde
al., 2003: 46).
genel seviyesinde
düşüşMOBgözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
PREVIOUS fiyatlarının
STUDIES
ABOUT
BING
(Davenpor et
Studies on mobbing increased in 1990 Results
of a report published by ILO in 1998 indicate
Mobbing has been addressed in many studthat 15800 persons were interviewed in the
ies particularly ECONOMETRIC
in developed ANALYSIS
countriesOFafter
ELECTRICITY
AND NATURAL
EU INstates
and
4%GAS
of PRICES
the
employees (6 milACCORDING
TO
CONSUMPTION
RANGES
TERMS
OF
INDUSTRY
AND
1980. Studies carried out particularly in EuHOUSES
lion employees) have been subject to physical
rope revealed that mobbing is very common
violence, 2% (3 million employees) have been
In thisbehaviours
study prepared by
usingto
in workplaces Abstract:
and such
lead
the consumption of electricity and natural gas subject
used in industry
and houses
is statistically
to sexual
abuse
and 8% (12 million
ANOVA
model
adverse effectsanalyzed.
on both
victim
andwasorganizaemployees)
have
subject
were applied
and been
the research
was to mobbing in
tion. Leymann
and
other The
researchers
made
moremany
comprehensive.
the previous year (Altunay, Oral and Yalcinmainly focused in Scandinavian and European
kaya, 2014: 63).
countries and scales aimed at Western Europe
culture were used. Some researchers devel- A study carried out in Germany suggested that
oped different scales by enhancing the exist- 1.5 million employees are subject to mobing scale with evaluations on the culture and bing and this situation leads to a loss of 13
work conditions of their respective region and billion Euro in the economic sphere. 2.7% of
countries and conducted their studies based on the employees in Germany reported that they
such parameters (Sandvik, 2003).
are subject to mobbing. In addition, it is stated
that psychological abuse is the cause of 10%
It is considered that any sector may be stage
of the suicides (Palaz et al., 2008: 45).
to mobbing. However, results of a study conducted in Scandinavia show that mobbing be- A study conducted in the EU in 2000 revealed
haviours are widespread mainly in non-profit that 9% (13 million) of the public and private
organizations, schools and healthcare sector sector employees encounter discouraging
129
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
the intensity of the discouraging
this issue are indicators showing that
İNCELENMESİ
treatments,
awaretreatment varies from one country
to KORKMAZ,
another Hakan
nessAÇIKGÖZ
on mobbing have increased.
Murat
based on the cultural aspects, legalGüven
system
and
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
Studies
on mobbing in the workplace that
whether it is recognized or not,
and
Finland,
1
Bölümü
started to be
discussed particularly in the reEngland and Netherlands take the lead (Gucent years in Turkey showed that the intensity
veyi, 2013: 1459).
of mobbing
behaviours
is a lot higher than
istatistiksel
Studies focuseduygulanmıştır.
on genderAyrıca
differences
in mob- the overall average in the EU and the most
hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Sanayi mobbing
aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
bing showed that
may be
experiof the
European
countries
(Gokturk and Buyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
enced among both
women and men. A study lut, 2012: 62). Data from the Association for
seviyesinde
düşüş
gözlendiği
varılmaktadır.
Sonuç olarak
carried out in fiyatlarının
the USAgenel
showed
that
58%
of sonucuna
Combatting
Mobbing
thattüketim
was established in
the individuals applying mobbing are women Turkey show that at least 30 complaints are
and 42% are men. In addition it was reported filed per day, thus this figure can be considthat in 63% of the cases, both victim and per- ered as an evidence on the intensity of mobECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
son applying mobbing
are women and in 62% bing (Sahin,2013: 2)
HOUSES
of the cases, both victim and person applying
In 2012, Era Danismanlik and Consultancy
mobbing are men (Akgeyik et al., 2009: 108).
TSIFuturebright
belonging to the years
of 2012-2014,
and
conducted
a quantitative surthe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
analyzed. ANOVA
applied in
to the vey
study on
prepared
with thein
useTurkey
of different
Although the relevant
studies model
werewas
initiated
mobbing
(316 employees
the mid-90s in made
Turkey,
the numberTheofpurpose
studies
12electricity
cities inandTurkey).
the second stage,
more comprehensive.
was to from
determine
natural gas In
prices
increased in 2000s. In Turkey, mobbing has qualitative and in-depth interviews were made
been addressed in the administrative legisla- with mobbing victims for the purpose of detion by virtue of a Ministry communique pub- termining the feelings and opinions of the inlished in 2011. The increased number of cases dividuals who were subjected to mobbing (5
referred to courts throughout the country, vari- mobbing victims) Findings obtained as a reous media organs carrying the problem onto sult of survey have been compiled as shown
the agenda, civil organizations focusing on in figure 1.
130
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Figure 1. RateİNCELENMESİ
of Experiencing Mobbing
1
HOUSES
(Source: Era Danışmanlık
Abstract: In this ve
studyConsultancy
prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
and Futurebright
Survey)
purpose
to determineExperienced
Figure 2.TheType
ofwas
Mobbing
(Source: Era Danışmanlık ve Consultancy
and Futurebright Survey)
National and international researches show
that the number of mobbing victims is higher
131
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
number of victims of other violent
ing disorders, increased smoking,
İNCELENMESİ
than the
and abusive behaviours.
accidents
due to
lack of focus, emotional breakdowns,
AÇIKGÖZ
as well as health problems such as increased
Intense stress, decline in the social Güven
and profesasthma attacks, increased pulse rate, high ten1
Kilis 7and
Aralık
Üniversitesi,
sional position in the workplace
the
pos- Elektrik-Enerji Bölümü
sion, diabetics, migraine and skin rash (Busibility of facing with risks such as loss of inÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri
kullanılarak
gun,
2015:17).
come and fear of
losing job,
not doğalgaz
being able
to tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ve konutlarda
kullanılan
ile elektrik
find a job and being
unemployed for extended Data from the Association for Combating Mobuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
ve konutlarda
doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
periods create Sanayi
heavy
stress tüketim
on employees.
bingveshow
that
6.6 percent
of Turkish people
Okutan stated that
stress caused by mobbing who are subject to mobbing in the workplace
fiyatlarının
seviyesinde According
düşüş gözlendiği sonucuna
Sonuç
olarak tüketim
makes individuals
feelgenel
worthless.
resignvarılmaktadır.
while 14.8
percent
of them ask for aparalığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
to Okutan, consequences irritability, sleeping pointment in another location. One out of five
disorders, pessimistic state of mind, feeling persons who are victims of mobbing prefer to
worthless, violence, feeling threatened, de- get away from that environment. For mobbing
pression and emotional
changes. This situa- victims, the most frequently used method is
HOUSES
tion causes behavioural changes such as eatsharing the problem with friends.
Abstract:
In this study
prepared by using
data of (Source:
TSI belongingGazete
to the years
of 2012-2014,
Table 2.
Reactions
of Mobbing
Victims
Habertürk,2015)
Reactions
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was Percentage
Individuals who do not take any action
30
Individuals filing a complaint within the organization
33
Individuals filing a complaint to the union
8.7
Individuals bringing a lawsuit
7.3
Individuals referring to European Court of Human Rights
0.7
Individuals referring to MMD
5.3
Individuals referring to BIMER
6.6
Individuals resigning
6.6
Individuals calling the help line at 170
7.1
Individuals asking for appointment in another location
Individuals attacking abuser physically/ psychologically
Individuals sharing the problem only with friends
14.8
7.3
46.4
Individuals sharing the problem with friends and consulting to a specialist
9.7
Individuals receiving only specialist support
9.8
Individuals filing a complaint to other public authorities
3.6
132
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
to combat mobbing, first, mobbing
• Help describing the psychological
İNCELENMESİ
In order
abuse,
should be recognized as a workplace
disease Hakan AÇIKGÖZ
Murat KORKMAZ,
• Recommend therapies and find therapist
(Gul and Agirgoz, 2011: 34). Company
ownGüven Grup A.Ş. Finansnames,
YönetmeniOffer help for calling,
ers and managers have the highest
level
of
re1
sponsibility in terms of preventing mobbing. • Recommend seeing a doctor, Tell them
Özetindividuals
: 2012-2014 Yılları
arasındaki
TUİK verileri kullanılarak
çalışma, sanayi
Therefore, these
must
be aware
medicalhazırlanan
sciencebuwould
have solutions,
of organizational
conflicts,
display
fair kullanılarak
and
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri
•araştırma
Recommend
legal assistance, Find lawyer
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
constructive behaviours towards solution and
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektriknames
ve doğalgaz
fiyatlarının
and
offer tespit
helpedilmesi
for getting an apanalyse causes yönünde
and outcomes
very
well
(Merhareket edilmiş
olup,
yapılan
pointment,
canlioglu, 2010:
42).
• Recommend
ways of keeping financial poaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
Davenport et al. (2003) made some recomsition
under
control,
Konut,
Anova,
TUİK, Fiyat
mendations for both the individual in question
and supporting family members and friends in • Recommend searching for different job opECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
order to minimize
the adverse effects of psyportunities without wasting time,
HOUSES
chological abuse on the victim of mobbing.
• Help preparing a curriculum vitae, find and
These recommendations can be easily applied
Abstract: In this study prepared by using data of TSI
belonging to thejob
years
of 2012-2014,
recommend
opportunities,
consumption
of electricity
and natural
by a victim andthe
family
members
and friends
ofgas used in industry and houses is statistically
that victim. 94-103).
• Offer
such
were joint
applied activities
and the research
wasas going to the
cinema, going out for dinner, walking,
• Do not isolate yourself.
• Call, send postcards and flowers.
• Improve your self-confidence,
It is very important to overcome psychologi• Face with anger, losses and betrayals,
cal abuse in a healthy state. Individuals who
• Spare time for your hobbies and loved ones, manage to do that can be considered as strong
and determined individuals with high level of
• Approach from a broader perspective,
self-confidence, analytic thinking skills. The
• Get rid of the victim psychology,
analysis on strategies applied by individuals
who manage to overcome psychological abuse
• Do not forget that you hold the power.
revealed three different methods (Gokce,2008:
Recommendations for families and friends are 72-73).
summarized as follows:
1. Drawing clear lines. It is about victim
• Always listen,
acting determined about overcoming this
133
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
game that is defined as psychological
the media organizations operating in
İNCELENMESİ
bad
abuse.
Istanbul.
Thus,AÇIKGÖZ
the study is limited with the employMurat KORKMAZ, Hakan
ees of the media organizations operating in
Güven Victim
2. Establishing the personal balance
Istanbul. Participants were asked five differ1
Aralıkpurpose
receives professional helpKilis
for7 the
ent open-end questions to collect data and anof recovering.
kullanılarak
bu çalışma,Two
sanayi questions were
swers
werehazırlanan
categorized.
demographic
and three
them were related
3. Moving to şeklindedir.
anotherFarklı
environment.
analiz teknikleri This
kullanılarak
ANOVAofmodeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
method is usually applied by the top man- with mobbing.
agement foryönünde
the purpose
of preventing
the bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
hareket edilmiş
olup, yapılan istatistik
Findings and Discussion
psychological abuse and making objective
changes in the
work
conditions.
Target
group
of the study consists of 85 peraralığı
Kw cinsinden
meydana
gelmektedir.
sons
in Konut,
total.Anova,
Among
interviewed,
Sanayi,
TUİK,individuals
Fiyat
THE RESEARCH: AIM and METHOD of
43 are male and 42 are female. Individuals
THE STUDY
who participated in the survey are within the
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES
TERMSofOF18-58
INDUSTRY
age INrange
andAND
most of them have
In the present study,
an evaluation
was made
HOUSES
in connection with the perspective of the me- work experience of 5-10 years in the media
Abstract: In this
study mobbing.
prepared by using
data of
TSI belonging
years ofthe
2012-2014,
sector.
Tableto3theshows
demographical chardia industry employees
about
The
analyzed.
ANOVA
modelkind
was of
applied
to the acteristics
study preparedofwith
participants:
objective was to
determine
what
mobtechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
bing is appliedmade
to more
media
workersThe
of purpose
various
comprehensive.
Table 3. Genders of Participants
ranks who work in different media organiza(n)
(%)
tions in Istanbul, Turkey. ‘Depth interview’ technique, a qualitative research method, was Female
42
49.12
used in the study. Data collection techniques Male
43
50.48
such as document analysis, interview, obserTotal
85
100
vation are the quantitative research methods.
Table 4. Age of Participants
This method facilitates determining how individuals behave, what they like and don’t like
or what they react to / don’t react to.
Target group of the study consists of the media
employees, in other words, media workers in
Turkey. Sample group consists of 85 persons
randomly selected among the employees of
134
(n)
(%)
18 /-25
11
12.94
26 /-35
36
42.35
36 /-45
26
30.58
45 /-55
12
14.11
85
100
Total
Table
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
5. Approximate EmploymentİNCELENMESİ
Duration of Participants in the Media
(n)
1-5 Years
6-10 Years
15
1
22
Sector
(%)
17.64
25.88
11-15
Years Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak
38 hazırlanan bu çalışma,
44.70
Özet
: 2012-2014
sanayi
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
15 Year and above
10
11.76
uygulanmıştır. Ayrıca hipotezTotal
testleri uygulanarak araştırma85
100
Table 6. “Have You Ever Been Subject to Mobbing?”
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
Female
(n) %gelmektedir. Male (n)
aralığı
meydana
YES Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,73
(85.88%)
65 (76.47%)
Anahtar
Sanayi,
Konut, Anova, TUİK,
Fiyat
NO
12 (14.12%)
20 (23.52%)
Total
85 (100%)
85 PRICES
(100%)
ECONOMETRIC
AND NATURAL GAS
HOUSES
Table 7. Answers Given Against the Question “Do You Think That the Media Employees
are
Ever
to Mobbing
inofthe
oftheTheir
Abstract:
In Subject
this study prepared
by using data
TSICourse
belonging to
years ofCareer?”
2012-2014,
techniques for analysis. Moreover,
MALEtests of hypothesis were applied
FEMALE
(n)
(%)
(n)
(%)
Yes
73
85.88
81
95.30
No.
12
14.12
4
4.70
Total
85
100
85
100
135
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Table 8. Behaviours Experienced
and Considered as ‘Mobbing’ by the
İNCELENMESİ
Media Employees 1
1
Type of Mobbing
MALE
(n)
FEMALE
(%)
(n)
(%)
6.16
40
6.64
23
3.82
28
4.65
34
5.64
38
6.31
39
6.46
Anahtar of
Kelimeler
Tüketim, Sanayi, Konut, Anova,
Fiyat
Restriction (Restriction
the performancePassivating)
38 TUİK,7.32
38
6.31
Imposing heavier working conditions (discouraging)
31
5.14
Forcing to resign ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL
27
GAS5.20
PRICES
39
6.47
Gossiping
41
6.81
42
6.97
31
5.14
42
6.97
Sexual Abuse
32
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel
Verbal Abuse (Cursing)
35 olarak analiz
6.74edilmesi
Physical Abuse (Physical
assault-fight)
31
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı
hale 5.97
getirilmiştir.
Psychological Violence
(Lowering-Humiliating)
43
8.28
edilen
bulgularand
sonucunda;
sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça,
ve doğalgaz
Economic Violence
(Salary
other allowances)
42 elektrik 8.09
Social Security Violations
(breachyükseldikçe,
of SSI andfiyatlarda
similarda
rights)
40
7.71
azalma meydana gelmektedir.
31
5.97
(spreading manipulative rumours about someone)
38
7.32
HOUSES
Slandering
32
6.16
the consumption
statistically
Ideological-Political
Pressure of electricity and natural gas used in industry and
18 houses is3.46
Sexual Discrimination
7 and the research
1.34 was
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied
Intervention to Physical Appearance and Life Style
11
2.11
31
5.14
Violation of secondary rights
23
4.43
30
4.98
Dialogues that are a result of egocentric behaviours
40
7.70
40
6.64
Punishment (threatening with firing- overtime- fines)
31
5.97
35
5.81
602
100
Total Number of Answers Received
519
100
1 Since multiple answers were received for this question, the number of answers is higher than the interviewers.
Women were subject to mobbing more than
men in the media organizations. 95.3% of the
women were subject to mobbing while this
rate is 85.88% for men.
In the interviews, media employees were
asked to list the behaviours they experienced
and considered as ‘mobbing’. Participants of
the interview were asked to tell about violent
events they experienced and encountered in
the course of their media career. Data obtained during interviews were classified under
different headlines. Answers received were
categorized under 17 different headlines. Ac-
136
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
majority of the media employees
violations on social security rights
İNCELENMESİ
cordingly,
create a
complain about egocentric behaviours
of Hakan
mobbing
effect on them.
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
managers, wages and overtime fines
applied
Yönetmeni
Most
of the answers showed that defence rein the media organizations,1Kilispsycho
logic
Bölümü initiated with a supressed
lated behaviours
and social abuses and breach of social secupsychology and state of mind when particiÖzet : 2012-2014
rity rights. Women
participants
statedTUİK
thatverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
pants were
asked
do and how they
istatistiksel
olarakwhat
analiz they
edilmesi
the most frequently
experienced
is
şeklindedir.
Farklı analiz mobbing
protect
themselves against mobbing.
Ayrıcathat
hipotez
testleri uygulanarak
‘sexual abuse’ uygulanmıştır.
and men told
mostly
the
Table 9.
Answers
Given to the Question ‘What do you do When you Think
2
fiyatlarının genel seviyesindeExperience
düşüş gözlendiği Mobbing?”
sonucuna varılmaktadır.
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova,MALE
TUİK, Fiyat
What do you do against mobbing?
(n)
FEMALE
(n)
(%)
I prefer to remain silent
40 GAS PRICES
25.47
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL
42
23.86
I object to the
38
21.59
19
10.80
12
6.18
40
22.72
upper management
23
14.64
HOUSES
I discuss- enter into an argument
I
I
(%)
you
12
7.64
prefer to resignthe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses
5 is statistically
3.18
share the problem
with my
43 the research
27.39was
techniques
for friends
analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and
I try to stay close and establish food relations with the mobbing
person
Total number of answers
34
21.65
25
14.20
157
100
176
100
2 Since multiple answers were received for this question, the number of answers is higher than the interviewers.
137
Table
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
10. Opinions of the Media Employees
on ‘Factors Leading to Mobbing
İNCELENMESİ
encedMurat
in the
Media Organizations’
Factors That Cause Mobbing
1
Lack of unionisation in the media
Experi-
3
(n)
(%)
24
8.21
43
14.72
Presence of managers with high ego in the media industry
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz40edilmesi
Loss of media independence
Absence of lawsuygulanmıştır.
on legal rights
of media
38
Ayrıca
hipotez employees
Lack of economic
independence in the media (they are controlled by
businessmen) edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve25
doğalgaz
Media is nested with politics
38
13.69
13.01
8.56
13.01
Media employees
do not have employment guarantee and they remain
silent due to the fear of unemployment
43
14.72
Ambition in the media industry about getting a promotion lays
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OFpresence
ELECTRICITY
foundations of mobbing
among employees
(the
of media
employees courting favour to put it colloquially) HOUSES
41
14.04
292
Total number of answers received
3
100
model was
applied
to the study
preparedofwith
the use
of different
Since multipleanalyzed.
answersANOVA
were received
for this
question,
the number
answers
is higher
than the interviewers.
The present study revealed that majority of
employees remain silent against mobbing with
the fear of losing their jobs. Participants stated
that high-ego managers, employees who have
ambition to get promotion in order to have a
good position in the media and fear of losing
their job as the most important factors laying
foundation to mobbing. Media employees cannot defend their rights and encounter violence
in the media organizations due to the aforementioned factors. One of the remarkable aspects is the fact that employees feel like they
have to live with this violence due to the fear
of losing their jobs and they cannot do anything against this violence.
CONCLUSION
Mobbing that can be overlooked, ignored or
is not shown reaction because of various interests damage people who are the most important treasure of organizations. Such behaviours that can be addressed in different dimensions from assaults against communication
abilities of an individual to his/her reputation
and health do not only damage the targeted individual but also the organization.
138
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
organization, it has reflections such
as fact that media organizations enter
İNCELENMESİ
In the
into politireduced performance among employees,
re- Hakan
cal relationships
and use their media organiMurat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
duced satisfaction in the workplace,
unexpect- zations like ideological and political weapons
ed resignations of the key personnel
and high in order to protect individual interests of the
1
employment turnover rate. However, despite capital owners who control and own the media
Özet : employees
2012-2014 Yılları
TUİK verileri
çalışma, sanayi
the fact that many
inarasındaki
many workorganizations
alsobu threaten
the occupational
places are in the
same Farklı
situation
mostkullanılarak
of safety
of the
media
employees
and reflects
şeklindedir.
analiz and
teknikleri
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
the workplaces experience problems caused onto them as mobbing. Particularly after Gezi
by mobbing, these
problems
are olup,
not seen
a Protests,
terms
such
as dissident
media- paryönünde
hareket edilmiş
yapılan as
istatistik
bulgulara göre
de sonuca
gidilmiştir.
Elde
disease, measures are not taken and no activi- tisan media and parallel media have emerged
ties are carried aralığı
out towards
improvement.
and meydana
media gelmektedir.
organizations have been polarized.
Kw cinsinden
Consequently,
media
started to be
TUİK,employees
Fiyat
In the present day, a substantial part of the
judged with their ideological-political views
media employees face with a twisted system
and they have been subject to pressure and
and mobbing applied
by
managers
and
bosses
IN TERMS
OF INDUSTRY
ANDthis matter in Turviolence
in connection
with
HOUSES
with high-ego keeping their personal charackey. This was felt in the media organizations
teristics in the forefront and they are left deal
belonging to the
years of particularly
2012-2014,
atTSIsubstantial
levels
after 2013
the consumption
of electricity
and natural
with violence they
encounter
in various
waygas used in industry and houses is statistically
analyzed. ANOVA model was applied to the and
studyincreased
prepared with
themobbing
use of different
the
experienced in the
in the workplaces.
Media
employees
techniques
for analysis.
Moreover,cannot
adding
new gas
dimension
to it.
made more comprehensive. The purpose was to media
determineby
electricity
andanatural
prices
do anything against this psychological and
physical violence they experience. Although Symptoms on the experiences of victims must
the mobbing encountered in the media appears be focused deeply and good observations must
as physical violence, it is mostly psychologi- be made in order to prevent mobbing. Mobcal. Long working hours, economic pressure, bing must be described as an event that leads
breach of social security rights, restrictions to aggressive behaviours. In addition, psychothat stop them from using their skills lead to logical conditions supporting and facilitating
very severe psychological and traumatic dam- mobbing must be determined in organizations.
ages on the media employees. In addition, ide- Diagnosis of the mobbing in the workplace by
ological discrimination that emerged in Tur- the management is important towards estabkey particularly after Gezi Protests that was lishing peace among employees, thus improvaddressed extensively in the media threatens ing the performance of the workplace. The
the occupational safety of the media employ- presence of uncomfortable and unwilling emees and cause them to encounter mobbing. The ployees in a workplace lead to the loss of la-
139
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
REFERENCES
There is no doubt about the extent
İNCELENMESİ
bour force.
of losses it will cause in terms ofMurat
economics
ACAR, A. B., DÜNDAR, G., (2008). “İşyerinand prestige of a workplace.
de Psikolojik Yıldırmaya (Mobbing) Ma1
Kilis
7
Aralık
Üniversitesi,
Elektrik-Enerji
BölümüSıklığı İle Demografik Özelruz Kalma
Media organizations must take certain measlikler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”,
ures in order to prevent mobbing. Measures
İstanbul
İşletme Fakültesi
that should be vetaken
may
be summarized
as tüketiminin
konutlarda
kullanılan
istatistikselÜniversitesi
Dergisi, Vol. 37, No: 2
follows:
-
GÜNGÖR,
M., USEN, Ş.,
A legal system
established
for AKGEYİK,
yönündemust
hareket be
edilmiş
olup, yapılan istatistik
bulgulara göre deT.,
sonuca
gidilmiştir. Elde
(2009). “İşyerinde Psikolojik Taciz Olguthe purpose of eliminating the control and
Niteliği,
Yaygınlığı ve Mücadele Strapower of thearalığı
businessmen
political
ide-da azalma su:
Kw cinsinden and
yükseldikçe,
fiyatlarda
meydana
gelmektedir.
tejisi”,
Üniversitesi
Sosyal Siyaologies on the
media
organizations.
At this
Anahtar
Kelimeler
Tüketim, Sanayi,
Konut,İstanbul
Anova, TUİK,
Fiyat
set Konferansları Dergisi, No: 56
point, media ownership structure must be
redesigned. ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ALTUNAY, E., ORAL, G., YALÇINKAYA,
HOUSES M., (2014). “Eğitim Kurumlarında Mob- The way to unionisation in the media must
bing Uygulamalarına İlişkin Nitel Bir
be opened. Unions must be established for
the consumption
of electricity
and natural gas used in
industry and houses
is statistically
Araştırma”,
Sakarya
University Journal
the media employees
and
media organizaanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
Education,
4, No:was1
tions preventing
subscription
to such
techniques
testsunof hypothesisofwere
applied and Vol.
the research
ions must be punished.
BAYRAM, S., (2011) “Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Başbakanlık Genelgesi”, Mali
- Personal and employment-related rights
Çözüm Dergisi, March-April
of the media employees must be protected
through some legal sanctions.
BESWİCK, J. J., GORE and PALFERMAN,
D., (2006). Bullying At Work: A Review Of
- Legal regulations must be made to elimiThe Literature. Health and Safety Laboranate the required bureaucracy in order to
tory, Harpur Hill, Buxton, Derbyshire
ensure that lawsuits brought in connection with ‘mobbing’ are finalized in shorter
BUGÜN NEWSPAPER (2015). Mobbing
times and precedent decisions in the favour
Kalp Damar Düşmanı, 24 Temmuz 2015,
of employees are granted.
s.17
ÇAKIROĞLU, E., TENGİMOĞLU, D.,
(2014). “Mobbing (Yıldırma) Davranış-
140
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Tıbbi Sekreterlerin Tükenmişliği
İNCELENMESİ ye Mobbing Araştırması 2012,
larının
http://fuÜzerine Etkisi”, Electronic Murat
Journal
of Hakan AÇIKGÖZ
turebright.com.tr/img/media/haberturk/
KORKMAZ,
Vocational Colleges - BÜROKON
Spemobbing/ERA_Research_and_ConsulGüven Grup
1
cial Issue
tancy_FutureBright_Mobbing_ArastirKilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
masi.pdf, (Reached at:27.02.2015)
ÇALIŞ, M., TOKAT,
B., (2013). “Örgüt YaÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ve konutlarda
pısı ve Mobbing
İlişkisinin
Özel HastaGAZETE HABERTÜRK (2015). İşte mobşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
nelerde İncelenmesi:
Giresun
Örneği”,
dahauğrayan
kapsamlı hale
getirilmiştir.
binge
beş
kişiden biri kaçıyor ,
Sanayi
ve
konutlarda
tüketim
aralıklarına
göre
elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
Ankara Üniversitesi SBF Journal Vol.
21 göre
Haziran
2015,
p.11 Elde
de sonuca
gidilmiştir.
68, No. 4 edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
GÖKÇE, A. T., (2008). Mobbing: İşyerinde
ÇOBANOĞLU,
Ş., (2005). Mobbing: İşyeYıldırma Nedenleri ve Başa Çıkma YönAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
rinde Duygusal
Saldırı ve Mücadele Yöntemleri, Ankara: Pegem A Publishing
temleri. İstanbul: Timaş Publishing
AND NATURAL
GÖKTÜRK
, G. GAS
Y., PRICES
BULUT, S., (2012).
ACCORDING TO
CONSUMPTION
ÇSGB (2014). İşyerlerinde
Psikolojik
TacizRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
“Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz”,
(Mobbing) Bilgilendirme Rehberi, AnkaAbant İzzet
Üniversitesi SBE DerAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging
to the Baysal
years of 2012-2014,
ra: ÇSGB Publishing
Vol.
No:
analyzed. ANOVA model was applied to the study gisi,
prepared
with1,the
use24
of different
DAVENPORTtechniques
, N., for
SCHWARTS,
D.,
analysis. Moreover,R.tests
GÜL, H., AĞIRGÖZ, A., (2011). “Mobbing
ELLİOT , G. P., (2003). Mobbing, İstanve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkiler:
bul: Sistem Publishing
DI MARTION , V., (2002). Violence at The
Workplace: The Global Response, Afr
Newslett on Occupational Health and
Safety, No: 12
EGE H., (2010). Different Typologies of
Workplace Conflict and Their Connections with Post Traumatic Embitterment
Disorder (Pted), Health, Vol. 2, No: Approval
hemşireler Üzerinde Bir Uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi,
Vol. XIII, No: 2
GÜL, H., ÖZCAN, N., (2011). “Mobbing ve
Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkiler:
Karaman İl Özel İdaresinde Görgül Bir
Çalışma”, KSÜ İİBF Journal, No: 2
GÜVEYİ, Ü., (2013). “Memur Disiplin Hu-
ERA DANIŞMANLIK (2012). Danışmanlık
ve Consultancy ve Futurebright, Türki141
kukunda Mobbing”, Gazi Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Dergisi , Vol:17, No:
1–2
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
& (Economy)
JEL (Ekonomi)
CODE: I10-I12
ID:53 K:62
/ Document
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO No
9001-2008
BelgeNo:
No: 12879
12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCİROĞLU, L., (2013). “İşyerinde PsikoİNCELENMESİ ma Davranışları”, Hacettepe Üniversitesi
lojik Taciz (Mobbing) Konusunda
İşve- Hakan AÇIKGÖZ
Eğitim Fakültesi Dergisi, Vol: 28, No: 2
Murat KORKMAZ,
renlerin Sorumluluk ve YükümlülükleGüven Grup A.Ş. Finans
YönetmeniM., (2013). “Mobbing Olgusuna
ŞAHİN,
ri”, Kamu İş Dergisi, Vol.1Kilis
13,7 No:
1
Bölümü
Anatomik
Bir Bakış: Üniversite Özelinde
MERCANOĞLU, Ç., (2010). “Çalışma HaVaka Analizi”, Akademik Bakış Dergisi,
yatında Psikolojik
Tacizin
Nedenleri,
So- tüketiminin
No:
38 olarak analiz edilmesi
ve konutlarda
kullanılan
istatistiksel
nuçları ve Türkiye’deki
Hukuksal Gelişiuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakSANDVIK,
getirilmiştir.
P. L., hale
(2003).
The CommunicatiSanayi ve konutlarda
mi”, Organizasyon
ve Yönetim
Bilimleri
ve göre
Cycle
of Employee
Emotional Abuse:
de sonuca
gidilmiştir. Elde
Dergisi, Vol.
2, No: 2
Generation And Regeneration of Workfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
ÖZLER, D. E.,aralığı
ATALAY,
C. G.,
ŞAHİN,
M. da azalma meydana
place gelmektedir.
Mistreatment, Management ComKw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
(2008). “Mobbing’in
Örgütsel
Bağlılık
munication
Anahtar Kelimeler
Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova,Quarterly,
TUİK, Fiyat Vol. 16, No: 4
Üzerine Etkisini Belirlemeye Yönelik
TINAZ, P., (2006). İşyerinde Psikolojik Taciz
Bir Araştırma”,
Dumlupınar Üniversity
(Mobbing), İstanbul: Beta Publishing
TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
SBE Journal ACCORDING
No: 22
HOUSES
YAMAN, E., (2009). “Psikoşiddet (Mobbing)
PALAZ, S., ÖZKAN, S., SARI, N., GÖZE,
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging
the years of 2012-2014,
Ölçeği:toGeçerlik
ve Güvenilirlik Çalışthe N.,
consumption
of electricity
F., ŞAHİN,
AKKURT,
Ö., and
(2008).
analyzed. ANOVA model was applied to the study ması”,
prepared Kuram
with the use
of different
ve Uygulamada
Eğitim Bi“İş Yerindetechniques
Psikolojik
TacizMoreover,
(Mobbing)
for analysis.
limleri,
Vol.
No:gas
2 prices
electricity
and9,
natural
Davranışları Üzerine Bir Araştırma: Bandırma Örneği”, İş Güç Dergisi, Vol. 10,
YÜCETÜRK,, E., ELİF ve M. EMAL OKE
No: 4
(2005). “Mobbing and Bullying: Legal
Aspects Related to Workplace Bullying
SABANCI, A., YÜCEL, E., (2013). “İlköğin Turkey” , South-East Europe Review,
retim Okullarında Öğretmen Veli İlişkiNo 2
lerinde Veliye Yönelik Psikolojik Yıldır-
142
UHEYAD
APPLIED TURKEY EXAMPLE OF THE RELATIONSHIP OF
INVESTMENTS WITH HEALTH INSTITUTIONS1
YATIRIMLARIN SAĞLIK KURUMLARI İLE İLİŞKİSİNİN
UYGULAMALI TÜRKİYE ÖRNEĞİ
Murat KORKMAZ1, Hatice Nur GERMİR2, Fatih BUDAK3
Güven Group Finance Manager, Istanbul / Turkey
Celal Bayar University School of Applied Sciences, Manisa / Turkey
3
Hacettepe University I.I.B.F. Health Management Department, Ankara / Turkey
1
2
Öz: Küreselleşme olgusunun ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasi
pek çok alanda dünya ölçeğinde sağladığı bütünleşme süreci, insan
haklarının korunarak toplumsal refah düzeylerinin yükseltilmesi
ve bireylerin yaşam kalitesine dair beklentilerinin de artmasına
sebep olmuştur. Kamusal otoritenin sosyal devlet anlayışıyla
sağlık ve eğitim gibi önemli altyapı gerektiren yatırımları kendi
eliyle gerçekleştirmesi sağlıklı ve iyi yetişmiş vatandaşlara sahip
olabilmesi için asli görevidir. Sağlık hizmetinin yüksek kalitede,
etkili, karşılanabilir maliyette ve toplumca kabul gören tarzda
olması gerekmektedir. Bilim ve teknoloji alanında sağlanan tüm
gelişmelere karşın bir toplumun en değerli kaynağı sağlıklı insan
gücüdür. Ülkeler sağlık hizmetlerine dair planlama ve geliştirme
aşamalarında strateji ve programlarını bu hususları dikkate alarak
oluşturmak durumundadırlar. Sağlık hizmetleri ve sağlık harcamaları
ülke ekonomisi içinde çok önemli bir yer tutmaktadır. Sosyoekonomik yönden kamusal sistemin yeterli olmadığı noktalarda özel
sağlık kurumları teşekkül etmiştir. Belirli bir ihtisas alanında veya
birden fazla alanı kapsayan kompleks bir disiplinde sağlık hizmeti
üreten özel sağlık kuruluşları, günümüz yaşam koşullarında hayati
öneme sahip kayda değer birer unsur haline gelmişlerdir. Türkiye’de
2000’li yılların başından itibaren başlayarak 2004 yılından sonra
ivme kazanan Sağlıkta Dönüşüm Projesi (SDP) kapsamında reform
niteliğindeki uygulamalara imza atılarak sektörel iyileştirmeler
yapılmıştır. Bu çalışmada TÜİK 1999-2012 yılları arasında yapılan
sağlık harcamaları ile sağlık kurumu sayısı ve toplam yatak sayısı
verileri SPSS.18 paket programında analiz edilerek, frekans tabloları,
regresyon testlerinden faydalanılarak kamu ve özel kurumların sağlık
harcamalarının Türkiye’deki hastanelerin toplam yatak sayısı ve
sağlık kurumu sayısına nasıl etki ettiği belirlenmeye çalışılmıştır.
Türkiye’de sağlık sisteminde gerçekleştirilen sektörel iyileştirme
ve kalite çıtasının yükseltilmesi gayretlerine rağmen uluslararası
göstergeler açısından yapılanların olumlu ancak yeterli olmadığı
sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Yatırım, Sağlık Kurumları, Kamu-Özel
Sektör, Yatak Sayısı
Abstract: Integration process of globalization phenomenon across
the world in many economic, social, cultural and political areas
caused rise of welfare levels by protecting human rights and increase of life quality expectations of individuals. Public authority’s
making investments that require significant substructure such as
health and education in line with social state is its fundamental duty
in order to have healthy and well-trained citizens. Health services
need to be in good quality, efficient, affordable and acceptable by
the society. In spite of all developments in science and technology
areas, the most valuable source of a society is healthy manpower.
Countries should shape their strategies and programs by taking
these matters into consideration in the processes of planning
and development with regard to health services. Health services
and healthcare expenditures take important place within country
economy. Private health institutions were established at the points
where public system was not sufficient socio-economically. Today,
private health institutions that produce health care services in a
specific expertise field or in a complex discipline involving more
than one field have become a crucial factor in our today’s living
conditions. Within the scope of Transformation Project in Health
(TPH) that has started in the beginning of 2000s and gained momentum after 2004 in Turkey, sectorial enhancements have been
made through reformist applications. In this study, it was tried
to determine how healthcare expenditures of public and private
institutions affect total bed number and health institution number
in Turkey by benefiting from frequency tables, regression tests and
analyzing data of Turkish Statistical Institution (TSI) regarding
healthcare expenditures, number of health institutions and beds
between 1999 and 2012 with SPSS.18 packet program. In spite of
the efforts shown for sectorial enhancement and increasing quality
level in health system in Turkey, it was found that those efforts
were positive but not sufficient in terms of international indicators.
Key Words: Investment, Health Institutions, Public-Private Sector,
Number of Beds
Doi: 10.17373/UHEYAD.2015512901
(1) Sorumlu Yazar: Murat KORKMAZ, Güven Grup A.Ş. Finance Manager, Istanbul/ Turkey hakanturk06@mynet.
com Received: 11.06.2015 Accepted: 28.08.2015 Type ofarticle (Research -Application) Conflict of Interest: None
“None of Ethics Committee”
143
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
(Ekonomi) & (Economy) ID:55 K:02
JEL CODE: I12-H1-H11-O12-P21-P41
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
INTRODUCTION
qualified life. It has been an unavoidable
İNCELENMESİ
necessity
for health institutions providing health
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Providing treatment and care forMurat
the society
services
to develop their service quality patGüven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
and individuals when they are sick
and pro1
terns in line
with the demands and expectati7 Aralıkpeople
Bölümü
tecting their health, enabling Kilis
disabled
ons of customers and to determine their goals
to maintain their lives without depending on
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri(Taş,
kullanılarak
2012:79)
others; therefore
performing
alldoğalgaz
practices
in tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ve konutlarda
kullanılan
ile elektrik
order to increase
social health level is called
state
carries
health services in order
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakThe
araştırma
daha
kapsamlıout
Sanayi ve 2009:
konutlarda
tüketim aralıklarına göre elektrik
tespit edilmesi
health service (Keçe,
156).
to maintain
social health
and raise healthy
individuals.
Realizing
health serviedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
elektrik vequalified
doğalgaz
Law on Socializing
Health Services numbefiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
ce sufficiently
may mean serious amount of
yükseldikçe,
fiyatlarda
red 224 which entered
into force
in 1961
afterda azalma
costs. It is very important to enhance health
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
being publishedAnahtar
explains
health
services
with
the definition of “annihilating factors which conditions in order to annihilate factors deranging health and not to give rise to health
are harmful to human
health ANALYSIS
and protecting
ECONOMETRIC
IN TERMSThe
OF INDUSTRY
AND
problems.
state allocates
a significant
society from the effects
of these factors, treaHOUSES
ting patients, adapting people to work whose amount of budget for healthcare expenditures
Abstract: In this study prepared by using data ofso
TSIas
belonging
to the
years
of 2012-2014,
to meet
the
financial
statement arising
bodily and psychical
abilities
and skills
are gas used
the consumption
of electricity
and natural
in industry and houses is statistically
ANOVA model
wasLaw,
appliedthe
to the as
study
preparedof
with
the useproblems.
of different Presenting qua result
health
waned”. As in analyzed.
the definition
in the
alified health
made
more comprehensive.
was to determine
electricityservices
and natural in
gasterms
prices of quality and
main purpose of
health
services isThetopurpose
enable
individuals not to be sick and protect them quantity is also a significant indicator for nafrom sickness. Health services are in interac- tional developmental level. Health services,
tion with economy and other policy compo- which have been provided by public institutinents which form the society (Korkmaz and ons for a long time in Turkey, are also provided by private sector in recent years. PresenGüney, 2012:150)
ting health services efficiently for the use of
Health services are presented under three hepublic and reaching world standards depends
adings which are preventive health services,
on increasing added value; thus, being able to
medicinal and therapeutic health services and
develop correct and rational strategies (Derinrehabilitation services (Derindağ et al., 2011:
dağ et al., 2011:53).
56).
THEORETICAL FRAMEWORK
The presentation of health services, whose
subject is human and whose final product is According to Köse (2003), developments
health, is a milestone in sustainability of a in technological and medical fields prolong
144
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
life that is anticipated in birth İNCELENMESİ
and
Korkmaz and Yılmaztürk (2011)
length of
state that
increase life quality expectation of
an KORKMAZ,
indivi- Hakan
the AÇIKGÖZ
number of public and private institutions
Murat
dual. Political reforms as well as Güven
socio-ecoproviding
Grup A.Ş. Finans
Yönetmenihealth services is so high in develonomic policies realized for increasing
social
1
ped worldBölümü
countries; however developing coKilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
welfare in all world countries are the determiuntries have a reverse situation and in countÖzet
:
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
verileri
kullanılarak
bu çalışma,
sanayiservices are not
nants in increasing economic welfare level.
ries
wherehazırlanan
sufficient
health
Directly proportional
of
provided,
it is encountered
with inadequacy
şeklindedir. with
Farklı globalization
analiz teknikleri kullanılarak
ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma
daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
the world, practices made in order to protect
of technological equipment, qualified health
freedom and environment
as
well
as
human
göre de
Elde physicians and
personnel
(mainly
specialist
rights and welfare
level of the society are trinurses)
and health
These inadequafiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuçmaterials.
olarak tüketim
aralığı
Kw cinsinden
gelmektedir.
ed to be taken to
upper
levels.yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
ciesmeydana
in health
sector trigger other social probAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
lems, mainly lack of materials in pharmaceuTutar and Kılınç (2007) evaluate health sertical and medical industry. In countries where
vices and expenditures as a significant part of
NATURAL
GAS
PRICES
healthAND
services
are
inadequate,
the facilities
national economy.
It is asserted
that qualityRANGES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
HOUSES
provided by social insurance institutions are
and competence in health services, which are
in sufficient level, as well. On the other
stated to form aAbstract:
majorInservice
is andata ofnot
this studyindustry,
prepared by using
in industry
and houses whose
is statistically
hand,
in countries
economic powers
important parameter
in terms of socio-econoanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
are not
in healthcare field
techniques
for analysis.
Moreover,and
tests it
of hypothesis
wereadequate,
applied and problems
the research was
mic developmental
level
of a country
and delays in treatment process are in highly
moves in the same parallel with developmenserious levels. When compared with devetal power of a country.
loped countries, it is observed that medicine
Derindağ et al. (2011) argue that radical
expenditures and mainly healthcare expenchanges and developments have been expeditures are much higher in these developing
rienced in Turkey since 2010 and particularly
countries.
those regulations made in preventive health
Taş (2012) specifies that developments and
service field possess the ability to increase
changes in informatics and technology fields
our development level to high levels. It is an
accelerate featuring of efficiency pattern by
important issue to maintain well-being of the
comprehending the importance of service
public with preventive practices through raisector better; service sector makes producsing awareness of the public before catching
tion in mainly health as well as many other
disease. Providing quality and transparency
different areas such as education, banking,
in health services has restored trust of public
to the system.
transportation, tourism, communications and
145
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Taş (2012) argues that health İNCELENMESİ
secKorkmaz et al. (2012/b) highlight
insurance.
that some
private
and public university hospitals as well
tor is a bit more different from other
Muratservice
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
a research hospitals have implemented floasectors because of its direct relationship
with
Güven Grup
ting capital as the policies of State Planning
1
human health and hospital services
in health
Kilis 7 Aralık
Organization (SPO) and government in order
system require a service network whose cost
Özet : on
2012-2014
TUİK verilerito
kullanılarak
bu çalışma,imbalance
sanayi
be ablehazırlanan
to eliminate
in health
is high depending
its content,
structure,
in çalışmada
Turkey;ANOVA
hot money
process and results.
Moreover,
is pointed
şeklindedir.
Farklı analizit teknikleri
kullanılarakbudget
hazırlanan
modeli flow has been
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakprovided
araştırma daha
kapsamlı
hale
getirilmiştir.
in health sector with the placement
out that mainlySanayi
physicians,
health personnel
ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
of floating
applications
to hospital
yönünde
hareket edilmiş
olup, yapılan
göre de capital
Elde
possess advanced
training
processes
whose
system, mainly to developed hospitals and it
cost is high andfiyatlarının
both material
and personnel
genel seviyesinde
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
hasmeydana
been gelmektedir.
tried to perceive hospitals as conquality feature aralığı
efficiency
in health services.
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,temporary
Sanayi, Konut, professional
Anova, TUİK, Fiyatestablishments. It is
Korkmaz et al. (2012/a) state that health serstated that it is needed for a mechanism which
vices create serious cost pressure on national
is competitive
andGAS
in which
AND NATURAL
PRICESthe performances
ACCORDING
TO CONSUMPTION
economy in terms
of quality
and quantity,RANGES
of those working efficiently are rewarded in
HOUSES
state should allocate a significant budget in
health sector.
Abstract:
In this study
order to meet this
situation
andprepared
the allocated
and Güney (2012) specified that debudget may show
difference
to co-to the Korkmaz
analyzed.
ANOVA according
model was applied
study prepared with the use of different
were
applied
the research
wasTurkey starting
velopments in and
health
field in
untries in line made
withmore
population
structure
and
comprehensive.
The purpose
from 2000s, especially 2004, were in remardevelopment level of the country. When the
kable dimensions. It was reported that from
last one decade of perspective is examined by
that date on, access of all citizens to health
2012, it is argued that budget rate of Ministry
services had been facilitated by taking them
of Health 3%, health budget rate has not higwithin the scope of General Health Insuranher than 5% throughout the history of Turkish
ce and many hospitals had become research
Republic and the lowest rate of health budget
and application hospital in order to perform
rate was allocated as 2.3% in 2000. This rate
detection and treatment of health problems
which is quite lower than the rate of 15% proin contemporary and hygienic conditions as
posed to be allocated from general budget by
a result of which the quality of service proviWorld Health Organization reveals the imbaded for citizens had been increased.
lance in health budgets of some developing
countries such as Turkey and emphasizes the
Toker et al. (2014) assert that applications
inadequacy of social service quality generahave been performed which feature quality
ted by deficiencies in health system.
aspect of hospitals under the name of Trans146
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Project in Health (TPH) for theİNCELENMESİ
last
customer-based principle which grounds
formation
on
ten years in Turkey by the Ministry
of KORKMAZ,
Health Hakan
patient
satisfaction in order to possess comMurat
AÇIKGÖZ
and which directly affect human Güven
health
and
petition superiority.
life quality. Korkmaz and Güney
(2012) sta1
Bölümü EXPENDITURES IN
HEALTHCARE
te that it is among the aims of TPH to enabTURKEY and INTERNATIONAL
Özet :sustainability
2012-2014 Yılları arasındaki
le formation and
of institutiCOMPARISON
ons which canşeklindedir.
support Farklı
and empower
health
analiz teknikleri
Ayrıca
testleriinstiuygulanarakWhile
araştırma daha
getirilmiştir. to health secsystem as welluygulanmıştır.
as training
andhipotez
science
the kapsamlı
share hale
allocated
tutions by employing
health
personnel
who
tor from
gross Elde
domestic product
yönünde hareket
edilmiş
olup, yapılan
görecountries’
are well motivated and possess sufficient in(GDP) varies between 8-12% in developed
formation and aralığı
skillsKwand
to provide
enhanceandmeydana
between
2-4% in developing countries,
cinsinden
yükseldikçe,
gelmektedir.
ment in terms of
access
to efficient
is estimated
that
over
4 trillion US Dollars
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,informatiDoğalgaz, Tüketim,itSanayi,
Konut, Anova,
TUİK,
Fiyat
on in decision making mechanisms regarding
are spent for health all over the world in gehealth sector as aECONOMETRIC
result of which
interrelated
neral. Comparison of Turkey and developed
ACCORDING
TO applied
CONSUMPTION
IN TERMS
INDUSTRY AND
issues shall be addressed
and
in ac-RANGES
countries
byOFassociating
healthcare expendiHOUSES
cordance with the aims of TPH. Gümüş et al.
tures with GDP does not put a difference nuAbstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging however,
to the years ofit2012-2014,
(2014) inform that there have been remarkabmerically;
is needed to examine
analyzed.
ANOVA
model was
appliedesto the study
preparedfeature
with the of
use healthcare
of different expenditures.
le changes within
general
service
sector,
structural
pecially health made
service
in Turkey;
comWhile electricity
over 50%
of healthcare
expenditures
more sector
comprehensive.
The purpose
was to determine
and natural
gas prices
petition has intensified due to rapidly increin Turkey are made for medical equipment
asing numbers of private health institutions;
and ambulatory treatment services, a signipatients can get service from both private and
ficant part of the healthcare expenditures in
public health institutions with the regulatideveloped countries is made for preventive
ons made and it has been compulsory for the
health services (Yılmaztürk and Korkmaz,
health institutions to act in accordance with
2011:263).
147
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Table 1. Turkey in Healthcare Area–
Comparison of International Economic
İNCELENMESİ
Indicators (2013)
Indicator
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni WHO Areas
1
Turkey Elektrik-Enerji
OECD Bölümü
(2011 or the closest year)
Average
Europe
Countries
(2012) hazırlanan bu çalışma, sanayi
Area
of Mediumve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
High Income
Group
World
tüketimto
aralıklarına
tespit edilmesi
Rate of Public Healthcare
Expenditures
4,2göre elektrik 6,7
GDP (%)
-
fiyatlarınınExpenditures
genel seviyesinde
Rate of Total Healthcare
to düşüş gözlendiği
5,4 sonucuna
9,3varılmaktadır.9,0
5,8
GDP (%)
9,1
Public Healthcare Expenditure per capita
(US $)
458
-
1.782
226
613
Total Healthcare Expenditure
per capita
2.370 GAS PRICES408
ECONOMETRIC
ANALYSIS OF584
ELECTRICITY- AND NATURAL
(US $)
1.007
Public Healthcare Expenditure per capita
793
2.548
2.168
330
(SGP US $)
619
Total Healthcareanalyzed.
Expenditure
per model
capita was applied
1.010
3.484
2.886
586
ANOVA
to the study
prepared with
(SGP US $)
1.053
GDP per capita (US $)
10.358
HOUSES
10.824
Source: Ministry of Health, TSI, World
Bank, World Health Statistics 2013,
OECD Health Data
Source: Atasever, 2014:226
37.804
29.439
6.962
While the rate of total healthcare expenditures to GDP was 5.4% in 2013 in Turkey, it
was analyzed as 9.1% for world average and
9.3% for OECD countries (Table 1).
148
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Chart 1. Development of Healthcare
Expenditures Between 2002 and 2013
İNCELENMESİ
Within GDP Share
1
HOUSES
the consumption
in industry expenditures
Source: Atasever,
2014:81 of electricity and natural gas used
healthcare
from GDP was the
were
applied
and
the
research
was that financial
same as 5.4%, it was observed
made more
comprehensive. The
In spite of reformist
developments
inpurpose
health
services in Turkey since 2004, it fell behind
OECD countries with 5.4% share from GDP
for healthcare expenditures (Chart 1). In
2012, the share of healthcare expenditures
within GDP share for OECD countries was
9.3% (Table 1). While the share allocated for
structure of healthcare expenditures changed;
that is, while healthcare expenditures were
financed by the state as 3.8% from GDP in
2002, the share of state increased to 4.23% in
2013 and the development of private health
institutions decreased from 1.57% to 1.16%
(Chart 1).
149
Chart
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
2. Public and Private Healthcare
Expenditures Between 2002 and 2013
İNCELENMESİ
(%)
1
Source: Atasever, 2014:88
29.3% by private sector in 2002,
HOUSES
the share of
state increased to 78.5% and the share of priIt is observed Abstract:
from Chart
2 that
thereby were
In this study
prepared
vatein sector
decreased
to 21.5% in 2013. It is
industry and
significant changes
in ANOVA
the financial
analyzed.
model wasstructure
seen were
thatapplied
state and
share
in financing
healthcare
the research
was
of healthcare expenditures
between 2002 and
expenditures showed increase in Turkey bet2013 in Turkey; while healthcare expendituween 2002 and 2013.
res were financed by the state as 70.7% and
150
Chart 3.
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Comparison of Healthcare Expenditures
İNCELENMESİ Between 2002 and 2013 According
to
the Functions
1
HOUSES
Source: Atasever,
2014:151
which
showsto the
process
of expenditures from
Abstract:
In this study prepared by using data of
TSI belonging
the years
of 2012-2014,
the consumption of electricity and natural gas 2002
used in to
industry
and
houses
is
statistically
2013 and the second most prominent
analyzed.ofANOVA
appliedout
Based on the prices
2013, model
it is was
pointed
were
applied in
and Public
the research
was
increase was
Health
and Family
purpose was
that the most prominent
increase The
realized
in to determine electricity and natural gas prices
Practice.
112 Emergency Health Services in Chart 3
151
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Chart 4. Hospital Information
Based on Sector in Turkey (2013)
İNCELENMESİ
1
HOUSES
Source:
analyzed. ANOVA
model2014:71
was applied to the 107394
study prepared
with the
of different
Ministry
of Health,
in 2002
andusethis
number increased to
with a and
growth
in 2013 by
made more comprehensive. The purpose was to 121269
natural of
gas 12.92%
prices
In Turkey, there were 1517 hospitals in total
which were hospitals of Ministry of Health,
University, Private and Others in 2013. The
number of beds is 202031 in these hospitals
(Chart 4).
When Chart 4 and 5 are examined by assessing
them together, the number of Ministry of Health hospitals was 774 in 2002 and this number increased to 854 with a growth of 10.33%
in 2013 by years starting from 2002 (except
from 2010 and 2011). Similarly, the number
of beds in the Ministry of Health hospitals was
years starting from 2002. While number of
university hospitals was 50 in 2002, it reached up to 69 in 2013 with an increase of 38%;
on the other hand, while number of beds was
26341 in 2002, it reached up to 36056 in 2013
with an increase of 36.88%.
While number of private sector hospitals was
271 in 2002, it reached up to 550 in 2013 with
an increase of 102.95%; on the other hand,
while number of beds was 12387 in 2002, it
reached up to 37983 in 2013 with an increase
of 206.63%.
152
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Chart 5. Hospital Bed
Numbers by Years and Sectors
İNCELENMESİ
1
HOUSES
Source: Ministry of Health, 2014:71
Chart 6. Comparison
ofnatural
BedsgasPer
Individuals
With International
the consumptionof
of Number
electricity and
used10.000
in industry
Indicators (2012)
Source: Ministry of Health, 2014:74
153
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
data of turkey reflects 2013 while
PASW Statistic 18 (SPSS-Statistical
İNCELENMESİ
In Chart 6,
Package
other data reflects 2012 and Turkey
and in- Hakan
for Social
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZSciences) packet program. Within
ternational indicators are compared
based on the scope of the analysis, it was benefitted
number of beds per 10.000 1individuals.
It is from frequency tables and regression tests.
seen that 50.8 beds fall to per 10.000 individuH1: Total number of health institutions is afÖzet :in
2012-2014
Yıllarıand
arasındaki
als in EU, 27 beds
the world
26.4TUİK
bedsverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
fected by
healthcare
investments.
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi
in Turkey and it
is understood
thatteknikleri
despitekullanılarak
all
şeklindedir.
Farklı analiz
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotezcontinue
araştırma
kapsamlı
getirilmiştir.in order to test
reforms and efforts,
works
should
in Two
datadahasets
werehaleincluded
healthcare field.yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistikthe
hypothesis
between
total
bulgulara
göre de sonuca
gidilmiştir.
Eldehealth institutiedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
ons and total healthcare investments and the
fiyatlarının
genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Purpose, Scope
and Method
following
were acquired.
meydana results
gelmektedir.
In this study, data
regarding
expenAnahtar
Kelimelerhealthcare
When the significance of regression is exaditures as well as number of health institutions
mined in general, it is seen that significance
and total beds between
1999 and 2012 were
value of regression is lower than 0,05 and the
ACCORDING
TO Turkish
CONSUMPTION
used which was acquired
from
StatisHOUSES
regression is significant.
tical Institution. The purpose of the study is
Abstract:
In this study
prepared by usingof
data of
TSI belonging
the years sector
of 2012-2014,
to determine how
healthcare
expenditures
When
other toprivate
investments increthe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
analyzed.
ANOVA model
was numbers
applied to the ase
studyone
prepared
the number
use of different
public and private
institutions
affect
unit,with
total
of health institutitechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
of total beds and
institutions
hospiincreases
unit.gasWhen
madehealth
more comprehensive.
Thein
purpose
was to ons
determine
electricity1,48
and natural
prices private sector
tals in Turkey.
household investments increase one unit, total
number of health institutions decrease 1,18
For this purpose, the relationship of total bed
unit.
number and institution number was observed
by using data of total investment and total he- When social security investments of the state
althcare expenditures. Regression method was increase one unit, total number of health insused in order to determine the relationships titution decreases 1,65 units. When local staand find out how effective they were.
te healthcare investments increase one unit,
total number of health institutions decreases
Data Analysis
0,48 unit. When central state healthcare inData acquired from web site of Turkish Sta- vestments increase one unit, total number of
tistical Institute was analyzed with data set of health institutions increase 1,92 unit.
154
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
c,d
ANOVA
Sum
of Squares
Square
Murat
KORKMAZ,dfHakanMean
AÇIKGÖZ
Model
1
Regression
Residual
Total
2,755E9
5
5,510E8
3349314,575
1
3349314,575
1
F
Sig.
164,497
,005a
Kilis 7 Aralık
Bölümü
2,758E9
6
a,b
Coefficients
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik
tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
Model
Standardized
şeklindedir.
Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez
araştırma
Unstandardized
Coefficients
Coefficients
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına
göre
ve doğalgaz
B
Std.elektrik
Error
Beta fiyatlarının
t tespit edilmesi
Sig.
1
Diğer
221,256
136,044
1,481
2,626
,035
Other
Households
Hanel
halkları
-157,293
140,761
-1,180
-2,117
,046
Social
Security
Sosyal
güvenlik
-49,193
15,609
-1,658
-3,151
,019
Local
Government
Yerel devlet
81,597
20,577
,480
3,965
,015
Anahtar
Kelimeler
Central
State : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Merkezi devlet
28,735
8,671
1,929
3,314
,018
total
number
of health
a. Dependent Variable: The
Toplam
sağlık
kurumu
sayısı institutions.
b. Linear Regression through the Origin
HOUSES
H2: Total number of beds is affected by heWhen other private sector investments increAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
althcare investments.
one
unit,andtotal
of beds decreases
the consumption of electricity and natural gas ase
used in
industry
housesnumber
is statistically
1,64 units. When private sector household intechniques
for analysis.
Moreover,
teststhe
Two data sets were
included
in
order
to
test
made more comprehensive. The purpose was to vestments
and natural
pricestotal number of
increase
onegas
unit,
hypothesis between total number of beds and
beds increases 2,05 units.
total healthcare investments and the following
results were acquired.
When social security investments of the state
increase one unit, total number of beds decWhen the significance of regression is exareases 1,38 units. When local state healthcare
investments increase one unit, total number of
beds increases 0,65 unit. When central state
healthcare investments increase one unit, total
number of beds decreases 0,03 unit.
155
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
İNCELENMESİ
ANOVAc,d
Model
1
Sum of Squares
Regression
Residual
df
Mean Square
1
1,859E11
5
3,718E10
9,393E9
1
9,393E9
F
Sig.
,036a
3,959
Total
1,953E11
Özet : 2012-2014
TUİK verileri 6kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Coefficientsa,b
Model
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgularaStandardized
edilen bulgular sonucunda;
sanayi sektörüCoefficients
için tüketim aralığı
arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Unstandardized
Coefficients
B
Error
Sig.
fiyatlardaStd.
da azalma
meydanaBeta
gelmektedir. t
1
Diğer
-2073,804
7204,408
-1,649
-,288
Other
Hanel halkları
Households
2303,512
7454,205
2,053
,309
,008
,008
Sosyal
güvenlik
-9,463
826,622
-,038
-,011
,009
Social
Security
Yerel devlet
941,644
1089,663
,659
,864
,005
Local
GovernmentTO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
HOUSES
Merkezi devlet
-4,039
459,172
-,032
-,009
,009
Central State
a. Dependent Variable: Total
Toplam
yatak
sayısı
number of beds
b. Linear
Regression
through
the Origin
H3: Number of beds per one thousand individuals is affected by healthcare investments.
When other private sector investments increase one unit, number of beds per one thousand
individuals decreases 1,8 units. When private sector household investments increase one
Two data sets were included in order to test
unit, number of beds per one thousand indivithe hypothesis between number of beds per
duals increases 2,25 units.
one thousand individuals and total healthcare
investments and the following results were ac- When social security investments of the state
quired.
increase one unit, number of beds per one thousand individuals decreases 0,11 units. When
When the significance of regression is exalocal state healthcare investments increase one
unit, number of beds per one thousand indivalue of regression is lower than 0,05 and the
viduals increases 0,74 unit. When central staregression is significant.
te healthcare investments increase one unit,
156
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
beds per one thousand individuals
İNCELENMESİ
number of
decreases 0,07 unit.
c,d Yönetmeni
Güven Grup ANOVA
A.Ş. Finans
Model
1
Sum of
Mean
SquaresTUİK verileri
df kullanılarak
Squarehazırlanan
F bu çalışma,
Sig. sanayi
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki
a
1
Regression
36,156
7,231
2,993
şeklindedir.
kullanılarak5 hazırlanan
çalışmada
ANOVA,041
modeli
Residualtüketim aralıklarına
2,416 göre elektrik
1 ve doğalgaz
2,416 fiyatlarının tespit edilmesi
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan bistatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
Total
38,572
6
edilen bulgular
sonucunda; sanayi
a,b
Coefficients
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz,
Model
Standardized
Unstandardized
Coefficients AND
Coefficients
OF ELECTRICITY
NATURAL GAS PRICES
HOUSES
B
Std. Error
Beta
t
Sig.
1
Other
Diğer
-,032
,116
-1,838
-,281
Hanel halkları
,036 to the study
,120 prepared with
2,258
Households
analyzed.
ANOVA model was applied
the use of,298
different
Sosyal
güvenlik
,000 was to determine
,013
made
more
comprehensive. The purpose
electricity-,113
and natural -,030
gas prices
Social
Security
,026
,016
,008
Yerel
devlet
Local
Government
,015
,017
,746
,857
,049
Merkezi devlet
Central State
,000
,007
-,079
-,019
,008
The number
of beds
per yatak
1000 people.
a. Dependent Variable: 1000
kişi başına
düşen
sayısı
H4: Total number of health institutions is
affected by total healthcare expenditures.
Two data sets were included in order to test
the hypothesis between total health institutions and total healthcare expenditures and the
following results were acquired.
When the significance of regression is examined in general, it is seen that significance
When other private sector expenditures increase one unit, total number of health institutions decreases 1,32 units. When private sector
household expenditures increase one unit, to157
tal number
units.
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
of health institutions increasesİNCELENMESİ
1,25 te health expenditures increase one
unit, total
number
of health institutions increases 0,72
AÇIKGÖZ
unit. When central state health expenditures
Grup
When social security expendituresGüven
of the
state
increase one unit, total number of health insti1
Kilisof
7 Aralık
Üniversitesi,
increase one unit, total number
health
ins- Elektrik-Enerji Bölümü
tutions decreases 1,52 unit.
titutions increases 1,18 units. When local staÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ANOVAc,d
Model
Sum of
Mean
Squares
df
Square
F
Sig.
1
Regression
3,535E9
5
7,069E8 62,589
,000a
Residual : Elektrik, 1,017E8
Anahtar Kelimeler
Doğalgaz, Tüketim,9 Sanayi,1,129E7
Total
3,636E9
14
HOUSES a,b
Coefficients
Model
1
Standardized
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging
Unstandardized
Coefficients
analyzed. ANOVA model
was applied Coefficients
to the study prepared
B purpose was
Std.toError
Beta and natural gas
t prices
made more comprehensive. The
Other
Diğer
Sig.
-6,076
1,850
-1,322
-3,285
,009
Hanel halkları
Households
2,556
1,217
1,259
2,101
,005
Sosyal
güvenlik
Social
Security
1,351
,276
1,822
4,897
,001
Yerel devlet
20,422
8,561
,727
2,385
,041
Merkezi devlet
-2,014
,708
-1,521
-2,845
,019
Local Government
Central State
total number
health institutions.
a. Dependent Variable:The
Toplam
sağlık of
kurumu
sayısı
H5:Total number of beds is affected by total
health expenditures.
and total healthcare expenditures and the following results were acquired.
Two data sets were included in order to test When the significance of regression is exathe hypothesis between total number of beds mined in general, it is seen that significance
158
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
regression is lower than 0,05 and
the When social security expenditures
İNCELENMESİ
value of
of the state
increase
one unit, total number of beds increaMurat KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
ses 0,55 units. When local state health expenGüven Grup
When other private sector expenditures
increditures increase one unit, total number of beds
1
7 Aralık
ase one unit, total number ofKilis
beds
decreases
increases 1,26 unit. When central state health
1,07 units. When private sector household exÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri
bu çalışma,
expenditures
increase
onesanayi
unit, total number
penditures increase
one unit,
total
number
of tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile elektrik
of hazırlanan
beds decreases
unit.
çalışmada 0,98
ANOVA
modeli
beds increases şeklindedir.
1,19 units.
ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
ANOVAc,d
edilen bulgular
sonucunda; sanayi
sektörü
için tüketimMean
Model
Sum
of
Square
F
Sig.
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe,Squares
fiyatlarda dadfazalma meydana
gelmektedir.
a
1
Regression
3,964E11Tüketim,5 Sanayi,
7,928E10
27,656 TUİK,
,000 Fiyat
Anahtar Kelimeler
Konut, Anova,
Residual
2,580E10
9
Total
4,222E11
14
2,867E9
HOUSES
Coefficientsa,b
Abstract:
In this study prepared by using data of TSI belonging
Model
Standardized
Coefficients
Coefficients
analyzed. ANOVA model Unstandardized
was applied to
the study prepared
Std. Error
Beta
t
made more comprehensive. TheBpurpose was
to determine electricity
and natural
gas Sig.
prices
1
Diğer
Other
-53,240
29,466
-1,075
-1,807
,010
26,015
19,383
1,190
1,342
,021
4,469
4,395
,559
1,017
,033
Yerel devlet
383,479
136,387
1,267
2,812
,020
Merkezi devlet
-14,040
11,280
-,984
-1,245
,024
Hanel halkları
Households
Sosyal güvenlik
Social Security
Local Government
Central State
a. Dependent Variable: Total
Toplam
yatak sayısı
number
of beds.
H6: Number of beds per one thousand individuals is affected by total healthcare expenditures.
expenditures and the following results were
acquired.
When the significance of regression is exaTwo data sets were included in order to test mined in general, it is seen that significance
the hypothesis between number of beds per value of regression is lower than 0,05 and the
one thousand individuals and total healthcare regression is significant.
159
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
other private sector expenditures İNCELENMESİ
incthousand individuals increases 0,52
When
units.
rease one unit, number of beds per
oneKORKMAZ,
thou- Hakan
When
local state health expenditures increase
Murat
AÇIKGÖZ
sand individuals decreases 1,17 units.
When
one unit, number of beds per one thousand
private sector household expenditures
increaindividuals increases 1,40 unit. When central
1
se one unit, number of beds per one thousand
state health expenditures increase one unit,
Özet : 2012-2014
Yılları arasındaki TUİK verilerinumber
kullanılarakofhazırlanan
bu çalışma,
sanayi
individuals increases
1,27 units.
beds per
one thousand
individuals
1,09 unit.
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakdecreases
ANOVA modeli
When social security
expenditures of the stauygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
konutlarda of
tüketim
aralıklarına
te increase oneSanayi
unit,venumber
beds
per one
c,d
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörüANOVA
için tüketim
seviyesinde
düşüş
gözlendiği
sonucuna
Model
Sum of
Mean
Squares
df
Square
F
Sig.
Anahtar Kelimeler
Tüketim,
Sanayi,
Konut,22,383
Anova, TUİK,
Fiyat
1
Regression
80,732
5
16,146
,000a
Residual
Total
6,492
9
87,224b
14
,721
HOUSES
Coefficientsa,b
Abstract:
Model
In this study prepared by using data of TSI belonging
Standardized
Unstandardized Coefficients
Coefficients
techniques for analysis. Moreover,
tests
of
hypothesis
were
applied and thet research Sig.
was
B
Std. Error
Beta
1
Diğer
-,001
,000
-1,174
-1,787
,010
Other
Hanel halkları
Households
,000
,000
1,276
1,304
,022
6,028E-5
,000
,525
,865
,041
Yerel devlet
,006
,002
1,402
2,819
,020
Merkezi devlet
,000
,000
-1,090
-1,249
,024
Sosyal güvenlik
Social
Security
Local Government
Central State
a. Dependent Variable:1000
1000 The
kişi number
başına düşen
yatak
of beds
persayısı
capita.
CONCLUSION
Turkey showed an important development
and transformation in many parameters in
terms of service manner, citizen/customer
expectation, financial structure, personnel
behaviors, allocated resource amount and fi-
nancial sustainability with TPH carried out
between 2002 and 2013 in health system.
Turkey has covered significant distances in
healthcare field with TPH. However, when
many variables in health system such as allocated share from GDP, number of bed per
160
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
number of hospitals are taken İNCELENMESİ
into
• Social security expenditures of
capita and
the state
consideration at this point, it is seen
that
Tur- Hakan AÇIKGÖZ
affect number of health institution positiMurat
KORKMAZ,
key falls behind World, OECD and
EU avevely, total number of beds positively and
rages and this indicates that it1Kilis
has7 aAralık
longÜniversitesi,
way Elektrik-Enerji
number
of beds per one thousand indiviBölümü
to go.
duals positively.
• Other private
sectorkullanılan
investments
affect
• Local
stateolarak
healthcare
investments affect
ve konutlarda
doğalgaz ile
elektrik tüketiminin
istatistiksel
analiz edilmesi
number ofuygulanmıştır.
health institution
positively,
number of health institution positively,
Sanayi
ve konutlarda
göre elektrik vetotal
doğalgaz
fiyatlarının
total number
of beds
negatively
and numnumber
of tespit
bedsedilmesi
positively and numyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
ber of bedsedilen
per bulgular
one thousand
individuals
ber of beds per one thousand individuals
negatively.fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunapositively.
• Other private
sector
expenditures
affect
Local
healthcare
Anahtar
Kelimeler
Tüketim,•Sanayi,
Konut,state
Anova,
TUİK, Fiyat expenditures affect
number of health institution negatively,
number of health institution positively,
total numberECONOMETRIC
of beds negatively
and numtotal number of beds positively and numANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
TERMS
OF INDUSTRY
ber of beds per
one thousand
individualsRANGES INber
of beds
per oneAND
thousand individuals
HOUSES
negatively.
positively.
the consumption
of electricity
and natural
industry and
houses
is statisticallyinvestments af• Private sector
household
investments
af- gas used
• inCentral
state
healthcare
fect number
of health
institution
negatinumber
institution posititechniques
for analysis.
Moreover,
tests of hypothesis fect
were applied
and of
the health
research was
vely, total number of beds positively and
vely, total number of beds negatively and
number of beds per one thousand indivinumber of beds per one thousand individuals positively.
duals negatively.
• Private sector household expenditures
affect number of health institution positively, total number of beds positively and
number of beds per one thousand individuals positively.
• Central state healthcare expenditures affect number of health institution negatively, total number of beds negatively and
number of beds per one thousand individuals negatively.
• Social security investments of the state
affect number of health institution negatively, total number of beds negatively
and number of beds per one thousand individuals negatively.
REFERENCES
ATASEVER, M., (2014). Türkiye Sağlık
Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013 Dönemi,
Bakanlık Pub. No: 983, Ankara (http://
161
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/
İNCELENMESİki Sağlık Sisteminin Literatür
Açısından
SH%20Kitap%20BASILAN%2024%20
International RefereMurat KORKMAZ, Hakan Değerlendirilmesi,
AÇIKGÖZ
12%202014.pdf) (Accessed: 17.08.2015)
ed Academic Journal of Sports (SSTB),
2(4):1-21
1
KilisM.,
7 Aralık
DERİNDAĞ, M., KORKMAZ,
ÇİMEN,
V., BAZ, M., (2011). 2010 Öncesi ve Son- KORKMAZ, M., GÜNEY, S., YAHYAOĞLU,
rası SağlıkveEmeklilik
Sisteminin
G.,istatistiksel
(2012/b).
Özel
Kamu Sağlık Kukonutlarda kullanılan
doğalgaz Kıyaslı
olarak
analizve
edilmesi
Analizi, International
Refereed Academic
rumlarının İşletme Esasları, Hasan Kaluygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Sanayi ve
konutlarda
tüketim1(1):52-71
aralıklarına göre elektrik yoncu
ve doğalgaz
fiyatlarının tespit
edilmesiof Law Journal,
Social Sciences
Journal
(İİB),
University
Faculty
1:127-147
GÜMÜŞ, S., edilen
KORKMAZ,
M., KILIÇ, B.,
YÜCEL, A.S.,
AYTAÇ,
TOKER,
F.,da azalma
KÖSE,
H.Ö.,
(2003). Küreselleşme Sürecinde
aralığı Kw
cinsinden A.,
yükseldikçe,
fiyatlarda
meydana
gelmektedir.
(2014). Sağlık
veDoğalgaz,
UygulaDevletin
Yapısal
AnahtarPazarlaması
Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK,ve
Fiyatİşlevsel Dönüşümü,
maları, International Refereed Journal of
Sayıştay Journal, Ankara, 49:3-46
Marketing and
Market Researches (UHECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
TAŞ, D., (2012). Sağlık Hizmet Kalitesinin
PAD), 2(1):95-108
HOUSES Ölçümüne İlişkin Bir Araştırma, Sağlıkta
KEÇE, F., (2009). Türkiye’de Sağlık HizmetPerformans ve Kalite Dergisi, Refereed
consumptionKoruyucu
of electricity Hekimlik
and natural gas used in
industry andJournal,
leri, Sağlıkthe
Bakanlığı
Scientific
4:79-102
Sistemi, Ankara
SAĞLIK
SAĞLIK ARAŞmade more comprehensive. The purpose was to T.C.
determine
electricityBAKANLIĞI
KORKMAZ, M., YILMAZTÜRK, A., (2011).
TIRMALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ,
Sağlık Harcamalarının Yıllara Göre Kar(2014). Sağlık İstatistikleri Yıllığı, 2013,
şılaştırılması ve Sağlık Harcamalarını
Ministry of Health Pub. No: 956, Sentez
Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi, InterMatbaacılık ve Yayıncılık, Ankara
national Refereed Academic Journal of
TOKER, F., KORKMAZ, M., YÜCEL, A.S.,
Sports (SSTB), 1(1):96-115
KILIÇ, B., (2014). Factors Affecting the
KORKMAZ, M., GÜNEY, S., (2012). HastaPerceived Hospital Quality, Advances in
nelerde Mali Performansın İncelenmesi:
Environmental Biology, AENSI Journals,
Ümraniye Araştırma ve Uygulama Hasta8(17):199-208
nesi Üzerine Örnek Bir Uygulama, KaraTUTAR, F., KILINÇ, N., (2007). Türkiye’nin
deniz Journal, 5(17): 148-164
Sağlık Sektöründeki Ekonomik GelişmişKORKMAZ, M., YİĞİTER, Ş.Y., GÜNEY, S.,
lik Potansiyeli ve Farklı Ülke ÖrnekleriyCEYLAN, N., (2012/a). 2010 Öncesinde162
UHEYAD
Uluslararası
Hakemli
Ekonomi
Yönetimion
Araştırmaları
Dergisi
International
Refereed
Journal
of Researches
Economy Management
Temmuz
/ Ağustos
/ Eylül
– Yaz
05 Yıl:2015
Ekim / Kasım
/ Aralık
2014
Sayı:Dönemi
02 Cilt: Sayı:
01 Sonbahar
Kış
October
/ November
/ December
Issue: 02
01 Autumn
Winter
International
Refereed
Journal2014
of Research
onVolume:
Economics
Management
- Summer
No
/
Document
No:
12879
& ISO
ISO14001-2004
14001-2004Belge
Belge
No12880)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 &
No:
(2015/03942-2015-GE-17393)
Mukayesesi, Afyon Kocatepe UniverİNCELENMESİ
le
sity, İİBF Journal, 9(1):31-32Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
YILMAZTÜRK, A., KORKMAZ, Güven
M., (2011).
1
Küresel Kriz ve KüreselKilisKrizin
Sağlık Elektrik-Enerji Bölümü
Sektörü Üzerindeki Olumsuz Etkisinin
Literatür ve
Açısından
Değerlendirilmesi,
doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
International
Refereed Academic Social
Sanayi ve(İİB),
konutlarda
tüketim
Sciences Journal
1(1):
262-283
HOUSES
163
DERGİ HAKKINDA
UHEYAD Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi; 2014 yılı itibariyle
yayın hayatına girmiştir. Dergimizde literatüre kaynak sağlayacak nitelik ve değerde olan yayınlara
yer verilmektedir. Dergimiz uluslararası hakemli bir dergi olup, yılda DÖRT sayı çıkarmaktadır.
Dergimizin sayıları MART, HAZİRAN, EYLÜL ve ARALIK aylarında sistem üzerinden yayınlanmaktadır. Dergimiz gerek basılı, gerekse de internet üzerinden ulaşılabilen bir dergidir. Dergimizde
İktisat, Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler, Uluslararası İlişkiler, İşletme, Finans,
Yönetim Organizasyon, Ekonometri, İstatistik ve Ekonomi alanında her türlü yayına yer verilebilmektedir. Dergimizin baş editörü Murat KORKMAZ olup, dergi yönetim kurulunun aldığı
kararlar doğrultusunda faaliyetlerini gerçekleştirilmektedir. Yönetim kurulu başkanı derginin o anki
yönetim kurulundaki en üst unvana sahip hocamız olup yönetim kurulunun %51’ inin aldığı kararlar
uygulanmaktadır. Gönderilen her yayın kendi alanında uzman iki hakemin onayından geçmeli ve
hakemler tarafından yayınlanabilir görüşüne sahip olmalıdır. Aynı sayı içerisinde yazarın bir yayınına
yer verilir. Birden fazla hakem ve yönetim kurulu onayından geçen çalışmalar sıraya alınarak ilerleyen
sayılarda yayınlanır. Hiçbir yazar hakem ve yönetim kurulu üyeleri üzerinde etkili değildir. Dergimizde
yayınlanmak üzere sisteme yüklenen çalışmalar için yayın telif hakkı sözleşmesi istenmez. Sisteme
yüklenen çalışmalar dergiye devredilmiş olarak kabul edilir. Yazar ya da yazarlar bu durumu kabul
etmiş ve derginin yayın kabul şartlarına uygun hareket etmeyi teyit ederek bu sisteme dâhil olmuştur.
Dergimiz hakem ve bilim kurullarında yer almak isteyen akademisyen ve bilim araştırmacılarının
mutlaka Dr. unvanı almış ve alanında uzman olması gerekmektedir. Ayrıca bilimsel çalışmalar yapmış
olması şartı aranır. Dr. ya da Uzman unvanına sahip olmayan ve alanında yayın yapmayan hiç kimse
bilim, danışma ve hakem kurullarında yer alamaz. Dergi yönetim kurulu derginin en üst karar ve
yürütme mekanizmasını oluşturur. Yönetim kurulunun aldığı her türlü karar kesin ve değiştirilemez
niteliktedir. Yönetim kurulu kararı olmaksızın hiçbir koşul ve şartta dergi üzerinde işlem gerçekleştirilemez ve uygulamaya gidilmez. Dergi baş editörü hakem onayına gönderilmeyen çalışmaların
dergide kabul edilip edilmeyeceğine, hakem sürecine gönderilip gönderilmeyeceğine karar verebilir.
Bu karar sürecinde yönetim kuruluna bilgi vermek zorunda değildir. Dergimiz bünyesinde hakem,
bilim ve danışma kurulunda yer almak isteyen bilim insanlarının katılımına ancak yönetim kurulu
karar verebilir.
Dergimizde bazı ulusal ya da uluslararası kongrelerde yayınlanmış sözlü ve hakem onayından geçmiş
çalışmalar için özel sayılar şeklinde çalışmalar da gerçekleştirilmektedir. Bu tip özel sayılar ancak
anlaşma yapılan kongrelerde sunulmuş sözlü bildiriler için geçerlidir. Bu bildirilerin mutlaka kongre
bilim kurulundan onay almış hakem değerlendirmesi yapılmış olmalıdır. Hakem değerlendirilmesi
yapılmamış hiçbir çalışma yayına alınmaz. Yayınlanmak için gönderilen çalışmalar dergi hakem
onayına gönderilir. Ancak her iki hakemden olumlu dönüş alan çalışmalar yayına alınır. Ayrıca sözlü
sunulan bildirilerin mutlaka basılı materyali ile hakem onay raporları dergimiz yönetim kuruluna ve
baş editörüne sunulmuş olmalıdır. Bu bilgi ve materyallere sahip olmayan bildirilere dergimizde yer
verilmez. Dergimizde işlem sürecine dair bilgiler yazar ve yazarlara yazılı olarak dergi internet adresinden bildirilir. Ayrıca dergimize üye olup sisteme giriş yapan her bir yazar süreç ile ilgili bilgileri
derginin web sayfasından kendisi izleyip gelişmeleri takip edebilir. Dergimizdeki koşul ve şartlar her
bir yazar ve yazarlar için aynıdır. Hiçbir kimse için bu kurallar ve koşullar değiştirilmez. Farklılık
sağlanması istenemez talep edilemez. Dergimiz bünyesinde yayınlanması istenen eserlerin mutlaka
derginin yayın kabul ettiği alanlardan olması şartı aranır. Bu özellikleri taşımayan hiçbir yayına
dergimizde yer verilemez. Hakem sürecine dair işleyiş baş editör kontrolünde gerçekleştirilir. Baş
editör yayının dergide hakem sürecine dair işleyişine yönelik bilgi ve karar verme yetkisine sahip
bulunur. Baş editörün uygun bulmadığı ya da kabul etmediği bir yayın dergide sürece dâhil edilmez.
Bu konuda yazar ya da yazarlar dergi ile diğer organlar üzerinde bir yükümlülük oluşturamaz. Hakem
onayından geçse bile editörler ya da yönetim kurulu mevcut çalışmanın yayınlanmasına olumlu görüş
bildirmemesi veya makale sistemde yayına alınsa bile kurulların kararı ile iptal edilebilir. Böyle bir
durumda yazar ya da yazarlar dergiye bir yaptırım uygulamaz. Her türlü yetki tek taraflı olarak dergi
yönetim ve editörler kuruluna aittir.
Dergimiz T.C. hukuk kuralları çerçevesinde “5846” sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanun ve Hükümleri ’ne tabi hareket eder. Bu kanunun gerekliliklerini yerine getirmeyen yazar ya da yazarlar
hakkında dergimiz tek taraflı olarak hukuki haklarını korumaya sahiptir. Dergimizde yayınlanması
amacıyla gönderilen çalışmalarda yapılan ilgili kanunlara uygun olarak gerçekleştirilmeyen alıntılar,
intihal gibi konularda yazar ya da yazarlar tek taraflı olarak sorumludur. Her bir yazar ve yazarlar
uluslararası akademik, bilimsel etik kurallara uymak zorundadır. Bu kurallara uymayan yazarlar
hakkında ilgili kurum ve kuruluşlara dergimiz doğrudan resmi olarak bilgi verir. Doktora, Yüksek
Lisans ve Uzmanlık tezlerinden yararlanılarak hazırlanan çalışmalarda mutlaka kaynakça ya da özet
altında hangi çalışmadan yararlanılarak hazırlandığı belirtilmelidir. Aksi durumda bu tip çalışmalar
etik kabul edilmez ve intihal çerçevesinde değerlendirilir. Tez ve uzmanlık tezlerinde mutlaka ilgili
yayının asıl sahibinin ismi bulunmalıdır. İlk sırada etik kurallar çerçevesinde tezin “yayının” asıl
sahibi konumundaki kişi ilk sırada yer almalıdır. Danışman ve diğer yazarlar tezin sahibinin önünde
yer alamaz. Bu tip çalışmalarda tez danışmanı dışında farklı yazar isimleri bulunuyor ise çalışmaya
ne tür bir katkı sağlandığı kaynakça kısmında açıkça belirtilmelidir. Dergimiz basılı ve online olarak
hareket eden bir yayın organıdır. Akademik alanda hazırlanan çalışmaların yer aldığı bir materyal
olarak bilimsel araştırma yapan kurum ve kişilere fayda sağlamak amacıyla toplumsal hizmet sunan
sosyal bir organdır. Dergimiz paralı bir dergi olmayıp, hiçbir yazara ya da yazarlara basılı materyal
göndermek zorunda değildir. Dergimizde kabul edilen ve basıma hak kazanan çalışmalar dergi yayın
kabul şartları ve yazım kurallarına uygun olarak mizanpajı yapılır ve sisteme yüklenir. İhtiyacı olan
yazar ya da yazarlar ile okuyucular sistemden bu sayıyı indirerek ihtiyacını giderebilir. Mizanpaj
yazar tarafından örnek makale baz alınarak yapılmaktadır.
ABOUT THE JOURNAL
UHEYAD International Refereed Journal of Researches on Economy Management began to
be published as of the year 2014. Our journal gives place to the publications having the qualification
and value that will provide source to the literature. Our journal is an international refereed journal
and it is issued FOUR times a year. The volumes of our journal are published in MARCH, JUNE,
SEPTEMBER and DECEMBER on the system. Our journal has both a printed version and can
be reached online. All kinds of publications within the field of Economics, Labor Economics and
Industrial Relations, International Relations, Business Administration, Finance, Management
Organization, Econometrics, Statistics and Economy can be incorporated in our journal. Our
journal2s editor-in-chief is Murat Korkmaz, and carries out the diligent activities in line with the
decisions taken by the executive board of the journal. The head of the executive board is the professor
with the highest title in the journal at that time and the decisions given by 51% of the executive board
are performed. Each publication sent must be gone through two referees of that field and it must
be approved by referees for publication. Only one submission of the same author is included in the
same volume. The publications approved by more than one referee and executive board are taken to
queue and published in next volumes. None of the authors can affect referees and executive board.
Publication copyright agreement is not demanded for the submissions uploaded to the system for the
publication. The submissions uploaded to the system are regarded as assigned to the journal. Author
or authors should accept this condition and they have been included in this system by confirming that
they will act in line with the publication principles of the journal. The academicians and researchers
who want to be in our journal’s referee and science boards must bear the title Dr. and they must carry
out scientific studies in their fields. No one without the title Dr. and publication in her/his field can
be involved in science, advising and referee boards. Executive board is the highest decision-making
and execution mechanism of the journal. All decisions made by the executive board are absolute
and unchangeable. Under no circumstances, an operation can be conducted on journal without the
decision of the executive board. Editor-in-chief can decide on whether the submissions not sent to
referee approval are accepted in the journal and whether they will be sent to referee approval. It isn’t
required to inform the executive board during this decision process. The participation of scientists in
referee, science and advisory boards are only up to the decision of the executive board.
Some special issues are also published in our journal for the submissions published in some national
and international congresses and approved by referees. Such special issues are only valid for verbal
papers presented in the agreed congresses. Those papers must get the approval of congress science
board and that of the referees. None of the submissions not evaluated by referees can be published.
Papers submitted for publication are sent to the referees for approval. The submissions with approval of both referees are taken into publication. Hard copy and referee approval reports of the verbal
papers must be presented to the executive board and editor-in-chief. Our journal doesn’t include the
papers without this information and materials. Author or authors are informed about the process of
our journal as written via the internet address. Every author logging in as a member of our journal
can monitor the course of process from the journal’s website and follow the developments. Conditions
of our journal are the same for all authors. Those rules and conditions cannot be changed for anyone.
A privilege cannot be demanded. The submissions to be published in our journal must be within
a field accepted by the journal. None of the submissions not suitable with those conditions can be
published in our journal. The referee process is performed under the supervision of editor-in-chief.
Editor-in-chief has the authority to inform and decide on the course of referee process. A submission
not approved or accepted by the editor-in-chief isn’t included in the process. In this regard, author
or authors cannot put the responsibility on the journal or other organs. Even if the submission is
approved by the referees and it is accepted for publication on the system, it can be cancelled with
negative opinions of editors or executive board and the decisions of the boards. In that case, author
or authors cannot impose sanctions on the journal. All kinds of authority belong to the executive
board and editorial board unilaterally.
Our journal acts as per the provisions of Law on Intellectual and Artistic Works No. 5846 within
the framework of legal rules of T.R. Our journal has the right to protect its legal rights unilaterally
about author or authors who do not fulfill the requirements of this law. Author or authors shall be
unilaterally responsible regarding plagiarism and the citations not suitable with the relevant laws in
the submissions sent for publication. All authors have to comply with the international academic,
scientific codes of conduct. Our journal directly and formally informs the relevant institutions and
organizations regarding the authors who do not comply with these rules. Citation must be absolutely
stated or the resources used must exist under the summary in the papers prepared by using Doctoral,
Master’s theses and Dissertation. Otherwise, such papers aren’t accepted as ethical and considered
within the framework of plagiarism. The name of the real owner of the relevant paper must be stated
in thesis and dissertation. The name of the person as the real owner of thesis “publication” must be
in the first place within the framework of codes of conduct. Advisor and other authors cannot rank
before the owner of thesis. If there are other author names apart from the advisor in such kinds of
papers, type of contributions made must be clearly stated in the references. Our journal is a media
organ with printed and online versions. As a material incorporating academic studies, it is a social
organ offering social service to the institutions and individuals carrying out scientific researches. Our
journal is a free journal and doesn’t have to send a written material to any author or authors. The
submissions accepted in our journal and approved for publication are sent to edit for layout in line
with the journal’s publication principles and spelling rules and it is uploaded to the system. Author/
authors and readers can download the volume from the system. Layout is conducted by the author
on the basis of the sample article.
YAZARLARA BİLGİ
1. Dergimizin yazım dili Türkçe ve İngilizcedir.
2. Farklı dillerde hazırlanan yayınlar ve çalışmalar editör başta olmak üzere derginin yönetimi onay
vermesi durumunda kabul edilir. Bu durum tek taraflı olarak dergimize aittir.
3. Dergimiz basılı olarak çıkarılmakta olup, internet ortamında sadece İngilizce özet ve Türkçe
özet şeklinde yer alır. Tam metinler pdf şeklinde parçalı ve cilt halinde sisteme yayın tarihinin
son gününde yüklenir.
4. Dergimiz sistemine üye olmadan yayın kabul edilmez.
5. Hiçbir yazar dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz.
6. Yapılan her bir çalışmanın sorumluluğu tek taraflı olarak yazar(lar) aittir. Dergimiz bu konuda
bir yükümlülük altına alınamaz sokulamaz.
7. Dergimiz bünyesinde değerlendirilmek koşulu ile gönderiler çalışmaların, her hangi bir nedenle
bir başka yerde kullanılmamış veya değerlendirmeye gönderilmemiş olması gerekir. Böyle bir
olumsuzluk ile karşılaşılması durumunda tekzip yayınlanması koşulu ile çalışma reddedilir ve
yazar hakkında hukuki işlem başlatılır.
8. Her bir çalışma alanında uzman iki hakem tarafından değerlendirilip, iki hakemden olumlu görüş
alan çalışmalar sıraya alınmak koşulu ile yayına alınır.
9. Hiçbir çalışmanın bir başka çalışmadan farklılığı veya üstünlüğü yoktur. Her bir yazar ve çalışma
aynı hak ve eşitliğe sahiptir. Her hangi bir ayrıcalık tanınmaz.
10. Yazarlar çalışmalarının hangi hakemler tarafından değerlendirildiğini bilemez ve bilmek isteme
hakkına sahip olamaz. Bu durum sadece sistem yönetici ve editör tarafından bilinir ve gizli
tutulur.
11. Düzeltmeler majör ve minör şeklinde yapılır. Her bir düzeltme sadece iki hakka sahiptir. İki talep
doğrultusunda istenen düzeltmenin yapılmaması durumunda çalışma otomatik olarak ret alır.
12. Tez, sunum ve bildiri şeklinde daha önce kullanılmış çalışmalar makaleye dönüştürülüyor ise
mutlaka daha önceki kullanımına yönelik bilgi makalenin dipnotunda bulundurulmalı ve açıklanmalıdır. Aksi durumda intihal olarak kabul edilir ve dergimiz bu yükümlülüğü kabul etmez.
13. Dergimizin yayın kabul ettiği alanları dışında yapılan çalışmalar ilgili yönetim veya editör
tarafından tek taraflı olarak kabul edilir veya red edilir. Bu durumda yazar bir hak iddiasında
bulunamaz.
14. Dergimize yüklenen çalışmaların her türlü hakkı yazar tarafından dergiye verilmiştir. Bu işlem
için yazardan bir imza ve onay bilgisi istenmez. Sisteme yüklenen çalışmalar her hakkı ile dergimize devredilmiş olur.
15. Dergimizin yayınları değerlendirme süresi hakemlerden gelen dönüşlere göre iki aydır. İki ay
içerisinde dönüş alınamayan çalışmalar bir başka hakeme yönlendirilir. Bu durumda süre uzayabilir ve bir talep oluşturulamaz. Yazar bu durumda hiçbir hak iddiasında bulunamaz, makaleyi
sistemden çekemez.
16. Dergimiz bünyesinde değerlendirmeye alınan çalışmalarda dergimiz ilk sırada yer alan sorumlu
yazarı muhatap alır, diğer yazarlarla bir ilişki içerisinde bulunmaz ve birinci yazar dışındaki
kişilere bilgi vermez, vermek zorunda değildir.
17. Çalışmaları değerlendiren hakemler tamamen bağımsız hareket ederler. Bu konuda dergimizin
hakemler üzerinde bir yaptırımı ve özel talebi oluşmaz oluşturulamaz.
18. Dergimizin yayın süresi yılda dört defa olmak üzere; Mart, Haziran, Eyül ve Aralık aylarına
gelen süredir. Bu süreler derginin yayın sistemine bağlı olarak kaymalar oluşturabilir. Bu nedenle
dergimiz hiçbir talep ve sorumluluk altında bulunmaz.
19. Yayın değerlendirmesine ilişkin hakem görüş bildirir raporu ilgili birinci yazara gönderilir. Düzeltme istenen çalışmaların düzeltme süresi 15 gündür. Bu süre içerisinde düzeltmesi yapılmayan
çalışmalar sistemden çıkarılıp reddedilir. Bu durumda yazar dergimiz hakkında bir yaptırım
hakkına sahip olamaz.
20. Türkçe dışında hazırlanan çalışmalarda mutlaka Türkçe Özet bulunmalıdır. Anahtar kelime sayısı 3 ile 7 tanedir. Her bir çalışma en fazla 25 sayfa olmalıdır. Özet Türkçe ve İngilizce olmak
üzere 20 ile 200 Türkçe 750 + üzerinde İngilizce genişletilmiş özet istenir. Dergimizin yazım
şekli TIMES NEW ROMAN olup 12 puntodur. Satır aralığı 1 tir. Çalışmanın konu başlığı 14
punto ve kalındır. Yazar isim ve bulunduğu kurum bilgileri 12 punto kalın ve italik şeklindedir.
Türkçe ve İngilizce özet 10 punto özetler alt alta gelecek şekilde hazırlanmalıdır.
MAKALE İÇİ REFERANSLAR:
• Yazılarda referans gösterim yöntemi olarak yalnızca metin içi kaynak gösterme (Sitedeki Örnek
Makaleye Göre) yöntemi kullanılır. Yani kullanılan kaynakçalar ana metinin yanında, parantez
içinde, yazarın adı, basım yılı ve sayfa numaraları ile belirtilir. (Soyad, Yayın Yılı: Sayfa Sayısı)
(Yılmaz, 2014: 1-2) ya da (Hall, at el; 2014: 1-2) şeklinde gösterilmelidir. İnternet erişim adresleri
ise sayfa altında verilmelidir. İnternet kaynaklarında mutlaka erişim tarihi belirtilmelidir (Erişim
Tarihi: 14.08.2014) gibi.
• İçeriğe ilişkin ekstra açıklamaların dipnotları ve diğer açıklamalar sayfa altında verilmelidir.
Metnin içinde numaralandırılan notlar, sayfa altında numara sırası ile ve yanında açıklaması ile
yerini alır.
• Sayfa altı açıklamaların dipnotları için de aynı şekilde metin içi referans yöntemi (Örnek Makaleye Göre) kullanılır.
• Bir kaynaktan yapılan alıntılar metin içinde çift tırnak içinde gösterilir. “………………………….”
Gibi.
• 30-40 kelimeden uzun alıntılar, tırnak kullanılmadan girintili (indent) paragraf olarak verilir.
• Referans gösterirken, yazar ismi metin içinde geçmiyorsa parantez içinde yazarın soyadı ve yayın
tarihi belirtilir: (Korkmaz, 2007)
• Belli bir sayfa söz konusuysa, yazar soyadı ve yayın tarihine ilave olarak sayfa numarası da
yazılır: (Kırık, 2010: 13)
• Yazar ismi metin içinde geçiyorsa, parantez içinde yalnızca kaynağın yayın tarihi ve sayfa numarası yazılır: (2005: 33)
• Birbirini takip etmeyen sayfalar şu şekilde ifade edilir: (Joyce, 2002: 21, 48 ve 59)
• Birbirini takip eden sayfalar şu şekilde ifade edilir: (Mandel, 2007: 21-4 ve 33-5)
• İki yazarlı kaynaklarda, her iki yazarın soyadı da kullanılır: (Morley ve Robins, 2007: 19)
• İkiden fazla yazarlı kaynaklarda “vd.” ibaresi yer alır: (Yücel vd., 2012).
• Aynı yazarın, aynı yıl yayınlanmış birden fazla eseri kullanılıyorsa, basım yılına a, b, c, gibi
harfler eklenerek birbirinden ayrılır: (Ortaylı, 1999a) (Ortaylı, 1999b) gibi.
• Metin içinde aynı konuda birden çok kaynağa referans verilecekse kaynaklar birbirinden noktalı
virgül ile ayrılır: (Geray, 2005: 31; Moran; 2006: 37)
KAYNAKÇA YAZIM METODU:
Kaynaklar listesinde sadece yazıda göndermede bulunulan kaynaklara yer verilmeli ve bu kaynaklar
yazar soyadına göre alfabetik olarak sıralanmalıdır. Bir yazarın birkaç çalışması kaynakçada yer
alacaksa, yayın tarihine göre (eskiden yeniye doğru) bir sıralama yapılmalıdır.
* Kitap
OSKAY, Ü., (2005). 19. Yüzyıldan Günümüze Kitle İletişimin Kültürel İşlevleri Kuramsal Bir Yaklaşım, Der Yayınları, İstanbul. ss.1-2
* Çeviri Kitap
* Derleme Kitap
* Derleme Kitapta Makale
HALL, S., (1997). “The Work of Representation” Representation: Cultural Represantations and
Signifying Practies, Stuart Hall (der.) içinde London: Sage Publications
* Derleme Kitapta Çeviri Makale
PAZ, O., (2000). “Tarihin Sonu’nda Batı Doğu’ya Dönüyor” Yüzyılın Sonu, Büyük Düşünürler
Çağımızı Yorumluyor, Nathan Gardels (der.) içinde, Çev., B. Çorakçı Dışbudak, İstanbul: Türkiye
İş Bankası Kültür Yayınları, (137-144)
* İki Yazarlı Kitap
MATTELART, A., & NOVEAU, E., (2007). Kültürel İncelemelere Giriş, Çev. Hüsnü Dilli, İstanbul
Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul. pp.1-2
* Dergide Makale
KÖKER, L., (2007). “Modern Hukuk Devletinin Eleştirisi Bağlamında Neumann ve Habermas”
Toplum ve Bilim Dergisi, 110 (36-46)
* Yayınlanmamış Tez
KIRIK, A.M., (2010). IP Televizyon Yayın Teknolojisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. ss.1-2
* Gazete Yazısı
“Dünyanın en büyük adamı” (12.07.2012) Hürriyet Gazetesi
* İnternette Yazarı Belli Olan Yazı
KELLNER, D., (2012). “Cultural Studies and Philosophy: Intervention” http://pages.gseis.ucla.edu/
faculty/kellner/essays/culturalstudiesphilosophy.pdf, 12.03.2012 (ERİŞİM TARİHİ MUTLAKA
BELİRTİLMELİDİR!!!!!!!!!!!!)
* İnternette Yazarı Belli Olmayan Yazı
“Anonim” (2012) http://tebesirtozu.blogcu.com/akademik-dergiler/3050689, 12.03.2012 (ERİŞİM
TARİHİ MUTLAKA BELİRTİLMELİDİR!!!!!!!!!!!!)
GUIDELINES FOR THE AUTHORS
1. The language of the journal is Turkish and English.
2. If the editorial board and the administrative board approve the papers prepared in different languages, it is accepted. The journal acts unilaterally.
3. The journal doesn’t have a printed version. In the electronic version, only the Turkish and English abstracts are included.Full texts are uploaded to the system in pdf format seperately and in
volumes on the last day of publication date.
4. Papers are accepted on condition that the author is registered to be a member of the journal.
5. None of the authors can assert legal rights on the journal.
6. The journal cannot be held responsible for the papers; however, the author himself/herself is
responsible for the articles unilaterally.
7. The papers, submitted to the journal, should not have been sent to another journal previously and
under consideration of another journal for publication simultaneously. If such cases occur, the
article is rejected on condition that refutation is published and the journal imposes the required
sanctions on the author(s).
8. Each study is evaluated by the two referees, and the approved papers by the two referees are
saved to be published in the following issues.
9. None of the studies and authors has privileges in the journal. Each author and study has the same
rights and they’re equal. No privilege is granted.
10. The names of the referees-experts in their fields-will not be revealed to the authors. Information
concerning the authors is known only by the system manager and the editor. It is kept confidential.
11. Major and minor corrections are made. These corrections are requested from the authors twice.
If the required corrections are not made, the publication is rejected by the system automatically.
12. If the article is produced from the thesis, presentation, and so on, it should be stated and explained
in the footnote. Otherwise the author is accused of plagiarism. In that case, the journal cannot
be held responsible for this situation.
13. If the paper is not within the scope of the journal, it is the editors and the administrators who
will accept or reject the paper unilaterally. The author cannot assert any legal rights.
14. The uploaded study belongs to the journal with its exclusive rights. For this reason, it is not
necessary for the authors to sign any other documents. The studies uploaded to the system are
regarded as being transferred to our journal with all rights.
15. The evaluation process of the studies uploaded to the system takes two months. Studies that are
not evaluated within this period are sent to a different referee. So this process may take longer
and a demand cannot be asserted. The author cannot assert any legal rights and withdraw his/
her article in this process.
16. In the articles with more than one author, the first mentioned author is regarded as the addressee,
other authors are not communicated. The journal is not supposed to give information to other
authors.
17. The referees act independently in the journal. Authors cannot exercise power over the referees
or cannot demand anything from the referees.
18. The journal publishes four times in a year as March, June, September and December. However,
there might be changes in the periods depending on the publication process. The journal cannot
be held responsible for this.
19. Following the evaluation process of the studies, the referee report is sent to the first author. The
authors should make the required corrections in 15 days. If the corrections are not made in 15
days, the article is rejected by the system automatically. None of the authors can impose sanctions
on the journal in this case.
20. In the studies prepared in languages other than Turkish, there must be an abstract in Turkish.
Key words should be between 3-7 words. Articles should not exceed 20 pages. Appendices
are not included in this number. Turkish and English abstracts must be between 150 and 200
words and extended English abstract must be 750 words and above.. The text should be written
in TIMES NEW ROMAN font, 12 sized. The whole study should be single spaced. The titles
should be written in bold, Times New Roman font, 14 sized. The names and institutions of the
authors should be written in bold, italic, Times New Roman font, 12 sized. Turkish and English
abstracts should be in Times New Roman font, 10 sized one under the other.
REFERENCES IN THE ARTICLE:
• Manuscripts should be prepared according to the sample article format in the system. In other
words, references are indicated with the name of author, year of publication and page numbers
between parentheses beside the main text. (Surname, Year of Publication: Page Number). Indicated as ( Yılmaz, 2014: 1-2) or (Hall, et all; 2014: 1-2). Access address must be given at the
bottom of the page. Access date must be absolutely stated for internet resources Like (Access
Date: 14.08.2014).
• Footnotes of extra explanations about the content and other explanations must be given below the
page. Notes numbered in the text are located below the page by numbers with its explanation.
• Manuscripts should be prepared according to the sample article format in the system.
• Citations made from a source are indicated between double quotes in the text. E.g. “……..”
• Citations longer than 30-40 words are given as an indented paragraph without using quotes.
• While providing reference, if the name of the author isn’t within the text, the surname of the
author and date of publication are indicated between parenthesis: (Korkmaz, 2007)
• In indicating a certain page, page number is given in addition to the surname of the author and
date of publication: (Kırık, 2010: 13)
• If the name of the author is in the text, only the publication date of source and page number are
given between parenthesis: (2005: 33)
• Not sequential pages are indicated as: (Joyce, 2002: 21, 48 and 59)
• Sequential pages are indicated as: (Mandel, 2007: 21-4 and 33-5)
• In sources with two authors, the surnames of both authors are indicated: (Morley and Robins,
2007: 19)
• In sources with more than two authors, “et all.” is indicated: (Yücel et all. 2012).
• If more than one study from the same author published in the same year must be used, the sources are separated by adding the letters like a, b, c: Such as (Ortaylı, 1999a) (Ortaylı, 1999b).
• If more than one source about the same subject is indicated as reference within the text, sources
are separated with semicolon: (Geray, 2005: 31; Moran; 2006: 37)
METHOD OF WRITING REFERENCES
Only the sources cited in the text must be included in the references and those sources must be put
in order alphabetically by the surnames of authors. If more than one study belonging to the same
author is included in the references, it must be sorted by the date of publication (from old to new).
*Book
OSKAY ü., (2005) 19. Yüzyıldan Günümüze Kitle İletişimin Kültürel İşlevleri Kuramsal Bir Yaklaşım, Der Yayınları, İstanbul. pp. 1-2
*Translated Book
*Compilation Book
*Article in a Compilation Book
HALL, S., (1997) “The Work of Representation” Representation: Cultural Representations and Signifying Practices, Stuart Hall (comp.) inside London: Sage Publications
*Translated Article in a Compilation Book
PAZ, O., (2000) “Tarihin Sonu’nda Batı Doğu’ya Dönüyor” Yüzyılın Sonu, Büyük Düşünürler Çağımızı Yorumluyor, Nathan Gardels (comp.) inside, Translated by B. Çorakçı Dışbudak, İstanbul:
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, (137-144)
* Book with Two Authors
MATTELART, A., & NOVEAU, E., (2007). Kültürel İncelemelere Giriş, Translated by Hüsnü Dilli,
İstanbul Bilgi University Publications, İstanbul, pp.1-2
*Article in a Journal
KÖKER, L., (2007). “Modern Hukuk Devletinin Eleştirisi Bağlamında Neumann ve Habermas”
Toplum ve Bilim Dergisi, 110 (36-46)
*Unpublished Thesis
KIRIK, A.M., (2010). IP Televizyon Yayın Teknolojisi, Unpublished Master’s Thesis, Marmara
University Institute of Social Sciences, İstanbul. pp.1-2
*Column
“Dünyanın en büyük adamı” (12.07.2012) Hürriyet Newspaper
*Onymous Article on the Internet
KELLNER, D., (2012). “Cultural Studies and Philosophy: Intervention” http://pages.gseis.ucla.
edu/faculty/kellner/essays/culturalstudiesphilosophy.pdf, 12.03.2012 (ACCESS DATE MUST BE
ABSOLUTELY STATED)
*Anonymous Article on the Internet
“Anonim” (2012). http://tebesirtozu.blogcu.com/akademik-dergiler/3050689, 12.03.2012. (ACCESS
DATE MUST BE ABSOLUTELY STATED)
YAYIN İLKELERİ
1. UHEYAD “Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi”; 4 ayda bir
yayınlanan akademik ve bilimsel nitelikli uluslararası hakemli bir dergidir. Ancak derginin özel
durumlarda ara dönem içerisinde de yayın çıkarma hakkı bulunmaktadır.
2. Dergimizde İktisat, İşletme, Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler, Ekonometri, İstatistik,
Ekonomi ve Uluslararası İlişkiler alanlarından bilimsel ve özgün nitelikli çalışmalar yer almaktadır. Çalışmaların bilimsel kaygılarla yazılmış olması, alana katkıda bulunacak nitelikte olması,
alandaki önemli kaynakları referans göstermesi, önyargı ile yazılmamış olması, slogan niteliğinde
cümleler içermemesi beklenir. Ayrıca tarama, araştırma, bildiriden geliştirilme vb. niteliklerinden
birine sahip olmalıdır.
3. Birden fazla yazarın bulunduğu çalışmalarda sorumlu yazar olarak belirtilen yazar muhatap kabul
edilir. Bu durum belirtilmemiş ise ilk sırada yer alan yazar muhatap kabul edilir.
4. Kullanılan kaynaklar derginin yayın kurallarına uygun şablona göre hazırlanmalıdır.
5. Makaleler dergimizin web sitesinde yüklü olan örnek makaleye göre düzenlenmelidir.
6. Yazıların değerlendirilmesi aşamasında öncelikle hakem ve yazarların aynı kurumdan olmamasına özen gösterilir. Hakem ve yazarların isimleri titizlikle saklanır ve hiçbir şekilde açıklanmaz.
Hakem Kurulu her sayıda değişir ve yazıların konusuna göre oluşturulur.
7. Her yazının alanına göre ilk aşamada iki hakem tayin edilir. Hakem raporlarından birinin “Yayınlanamaz”, diğerinin “Düzeltilerek Yayınlanabilir” ya da “Yayınlanabilir” olması durumunda
ilgili alandan 3. hakem tayin edilebilmekte ve onun raporu beklenebilmektedir. Yazardan sadece
üç defa düzeltilme istenir. Her üç düzeltmede de istenilen düzeltmeler gerçekleştirilmemiş ise
yayın sistem tarafından reddedilir.
8. Yazarların, kendilerinden istenen düzeltmelere titizlikle ve ivedilikle uymaları, yazının son
şeklini düzeltilmiş haliyle dergiye 15 gün içinde göndermeleri beklenir. Düzeltmeler konusuna
yeterince uyulmadığı anlaşılırsa bu durum yazara bildirilir. Belirtilen sürede düzeltilmiş olarak
geri gönderilmeyen yazılar yayınlanacaklar listesine alınmaz.
9. Dergimizin yayın dili Türkçe ve İngilizcedir. Farklı dünya dillerinden de çalışmalar kabul edilmektedir. Bu durum ancak baş editörün onayı ve kabul etmesi doğrultusunda işleme alınır.
10. Dergiye yayınlanmak üzere gönderilen yazıların, daha önce başka bir yayın organında yayınlanmamış olması ya da yayın için değerlendirme aşamasında bulunmaması gerekmektedir.
11. Daha önce akademik alanda ulusal ya da uluslararası nitelikli bilimsel toplantı, kongre, konferans
ya da sempozyumda sunulmuş olan bildiriler, başka bir dergi ya da yayında yayınlanmamış olması ve makale formatına ve içeriğine dönüştürülmesi ve makalede belirtilmesi koşulu ile kabul
edilebilir ve hakem sürecine alınır.
12. Çeviri metinler, eğer o metin Türkçe’de ender bulunabiliyorsa, çevirisinin alana katkı sağlayacağı
düşünülüyorsa editör ve yayın kurulunun onayı ile kabul edilir ve hakem süreci başlatılır. Ancak
her sayıda yayınlanacak çeviri sayısı sınırlıdır. Özgün metinler tercih nedenidir.
13. Dergiye gönderilecek yazılar, MS Word Programı kullanılarak, Times New Roman karakterinde,
12 Punto ve 1,5 satır aralığında yazılmalıdır. Sayfanın üst, alt, sol ve sağ taraflarında 3’er cm’lik
boşluklar olmalıdır.
14. Yazılar toplamda 20 sayfayı geçmemeli ve alt ortada sayfa numarası verilmiş olmalıdır. Yazıda
paragraf girintisi olmamalıdır. Sayfa sayısını tablo ve grafik sayıları etkilemez. Tablo ve grafiklerin sayıları 15 + şeklinde düşünülmelidir.
15. Türkçe yazılarda 750 kelime ve üzerinde İngilizce özet, özetin altında 3-7 anahtar sözcük(ler)
yer almalıdır. Özetin, yazıldığı yabancı dilde başlığı ve anahtar kelimeleri (keywords) de bulunmalıdır.
16. İngilizce yazılarda 150-200 kelimeyi geçmeyen Türkçe özet, başlık ve anahtar kelimeler bulunmalıdır.
17. Özette araştırmanın kapsamı, amacı, yöntemi, ulaşılan sonuçlar ve konudan kısaca söz edilmelidir.
18. Yazar adı ya da adları, kapak sayfasında yer almalıdır. Kapak sayfasında ayrıca, yazarın akademik
ünvanı ve çalıştığı kurumun adı, adresi, iş ve cep telefonu, faks numarası ve e-posta adresi de
bulunmalıdır.
19. Yazıların yayınlanması konusunda son karar baş editöre aittir. Baş editörün yazı hakkındaki
değerlendirmesi, yazar(lar)a en kısa zamanda hakem raporlarıyla birlikte iletilir.
20. Dergiye gönderilen yazılar, yayınlansın veya yayınlanmasın geri gönderilmez.
21. Yazıların tüm sorumluluğu yazar(lar)ına aittir.
22. Yayımlanan çalışmaların yayın ve telif hakkı dergimize aittir. Sisteme yüklenen her bir çalışmanın
yayın hakkı yazar tarafından otomatik olarak dergiye devredilir. Bu işlem için hiçbir yazardan
telif hakkı sözleşmesi imza etmesi istenmez. Sisteme yüklenen çalışma için yazar bu şartları
peşinen kabul etmiştir. İtiraz hakkı bulanmamaktadır.
23. Yazar(lar) ulusal ve uluslararası akademik bilgi paylaşımını desteklemek amacıyla yazılarının
tam metin olarak ticari niteliği bulunmayan elektronik veri tabanlarında yer almalarını onaylarlar.
24. “Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi” elektronik sistemle çalışan bir
dergi olup, basılı olarak da yayınlanmaktadır. Basılı yayın almak isteyen kişilerin dergi bedelini
ilgili basım yapan firmaya ödemesi karşılığında temin etme hakkı bulunmaktadır. Dergimiz hiçbir yazara veya bireye, kuruma basılı dergi vermek zorunda değildir. Yine dergimize gönderilen
çalışmalar için yıllık üyelik ücreti ilgili basım firmasına ödenmelidir. Bu ücret sadece derginin
yıllık basım ve diğer giderleri için basım evimin yaptığı harcamalara istinaden alınır. Dergimiz
ücretli bir dergi değildir.
25. Sisteme yüklenen çalışmaların değerlendirme süresi iki aydır. Bu süre içerisinde değerlendirilmeyen ve hakkında ilgili bilgi rapor alınmayan çalışmalar farklı bir hakeme daha gönderilir.
26. Yazar(lar) uygulama içerikli “DENEYSEL”, “VAKA” ve “KURUMSAL” içerikli araştırmalarda
ETİK KURUL raporu gerektiren çalışmalarında mutlaka çalışmanın sisteme yüklenmesi durumunda ETİK KURUL raporunun “TARİHİ” ve “RAPOR BİLGİSİ – RAPOR NUMARASI”
çalışma sisteme yüklenirken sistemde bulunan “ETİK KURUL RAPOR BİLGİSİ” kısmına
gerekli bilgileri yazmak zorundadır. Olası bir olumsuzluk ve eksiklik durumunda dergimiz ulusal
ya da uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde bir sorumluluk yüklenmez. Bu konuda her türlü
sorumluluk yazar(lar) aittir. Etik kurul raporu ve araştırmaya ilişkin resmi bilgiler bulunmakta ise
mutlak surette bu bilgiler çalışma sisteme yüklenirken girilmelidir. Bu konuda, dergi editörleri,
sistem editörleri, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yayın yönetmeni, hakem kurulu ve değerlendirme
yapan hiçbir hakem yükümlülük ve sorumluluk altında değildir. Oluşabilecek her türlü maddi,
manevi ve hukuksal bir olumsuzlukta yazar(lar) sorumludur. DERGİMİZ ADINA OLUŞABİLECEK HER TÜRLÜ MADDİ, MANEVİ VE HUKUKİ BİR DURUMDA “OLUMSUZLUKTA”
DERGİMİZ TEK TARAFLI OLARAK HUKUKİ HAKLARINI ULUSAL VE ULUSLARARASI OLARAK SAKLI TUTAR.
YUKARIDA BELİRTİLEN 26 MADDELİK YAYIN İLKESİ VE BİLGİLERİ SİSTEME DÂHİL
OLAN YAZAR veya YAZARLAR TARAFINDAN KABUL EDİLMİŞ SAYILIR. HİÇ BİR YAZARIN
BU YAYIN İLKELERİNE İTİRAZ ETME HAKKI YOKTUR. DERGİMİZ YAYIN İLKELERİ ve
ÇALIŞMALARIN YAYINLANMASI, DEĞERLENDİRİLMESİ veya RED EDİLMESİNDE TEK
TARAFLI HAKKA SAHİPTİR. BU HAK HİÇ BİR KOŞUL ve ŞARTA BAĞLI OLMAKSIZIN
DEĞİŞTİRİLEMEZ. İLGİLİ İLKELER veya KURALLAR ÇERÇEVESİ DIŞINDA HAREKET
EDEN YAZAR/YAZARLAR HAKKINDA DERGİMİZ İLGİLİ KANUN VE YÜKÜMLÜKLER
ÇERÇEVESİNDE KANUNİ HAKKINI TEK TARAFLI OLARAK KULLANMA HAKKINA
SAHİPTİR. SİSTEME DÂHİL OLAN HERKES BUNLARI PEŞİNEN KABUL ETMİŞTİR.
PUBLICATION PRINCIPLES
1. UHEYAD International Refereed Journal of Researches on Economy Management is an
international refereed journal with an academic and scientific attributions published in every 4
months. However, the journal holds the right to publish interim issues on special occasions.
2. Scientific and original studies in the fields of Economics, Labor Economics and Industrial Relations, International Relations, Business Administration, Finance, Management Organization,
Econometrics, Statistics and Economy are included in the journal. The papers must be written
with scientific concerns, should contribute to the field, indicate the important resources as references, not be written with prejudice, not include motto-like sentences. They should also have
one of the qualities of scanning, research and developing from a notice.
3. In studies where there is more than one author, the author being in the first place is seen as
addressee.
4. Sources used should be prepared in accordance with the publication template of the journal.
5. Manuscripts should be prepared according to the examples that are installed on the website of
the journal article.
6. Referees and authors shouldn’t be from the same institution regarding the stage of evaluation.
Names of referees and authors are kept confidential and announced by no means. Referee Board
changes in every volume and it is constituted according to the subject of studies.
7. Two referees are assigned according to the field of study in the first place. If one of the referee
evaluations is “Unpublishable” and the other one is “Publishable with editing” or “Publishable”,
a third referee from the related field can be assigned and her/his evaluation is demanded. Only
three editing can be requested from the author. If the requested editing fails to be done in three
times, the submission is rejected by the system.
8. Authors are expected to do the requested editing delicately and to send the edited version of the
paper to the journal within 15 days. If it is noticed that editing hasn’t been conducted properly,
the author is informed. The edited version of submissions not sent back within the prescribed
time are not taken into the publication list.
9. The publication language of our journal is Turkish and English. However, papers prepared in
other world languages can also be accepted. This case is only valid with the approval of editorin-chief.
10. The studies demanded to be published in our journal should bear the feature that they weren’t
published in another place or not in evaluation process for publication at that time.
11. Papers presented in national and international academic scientific meetings, congresses, conferences and symposiums can be accepted and taken into referee evaluation process on condition
that they weren’t published in another journal before and they comply with the article formats
and contents and they are indicated in the article.
12. Translated texts are accepted with the approval of editorial and publication board and referee
evaluation process is initiated if the related text is rarely found in Turkish and if its translation
is thought to contribute to the field. But there are a limited number of translations allowed for
each volume. Original texts are preferred.
13. Submissions to the journal must be written in MS Word Program, with 12 pt Times New Roman
and single line spacing. There must be 3 cm margins in all sides of the page.
14. Papers shouldn’t be over 20 pages; page number must exist at the bottom of the page as centered.
Paragraphs shouldn’t be indented. Number of pages isn’t affected from tables and charts. The
number of tables and charts must be considered as +15..
15. For papers in Turkish, there must be extended English abstract of 750 words and above and 3-7
key words below the abstract. The abstract must include the title of the article and keywords in
that foreign language.
16. For papers in English, there must be a Turkish abstract no more than 150-200 words, title and
key words.
17. The scope of research, its purpose, method, results obtained and subject should be shortly indicated in the abstract.
18. Name(s) of the author must be indicated on the cover page. Academic title of the author, name
of the institution where s/he works, address, work and mobile phone, fax number and e-mail
must exist on the cover page.
19. The decision to publish the papers belongs to editor-in-chief. The evaluation of editor-in-chief
about the paper is sent together with the referee report within the shortest time.
20. Submissions sent to the journal are not sent back whether or not it is published.
21. All responsibility of the submissions belongs to the concerned author(s).
22. Publication and copyrights of the published papers belong to our journal. The copyright of the
each study uploaded to the system is automatically transferred to the journal. No sign for the
copyright agreement is requested from the authors for this operation. The author accepts these
conditions in advance for the paper uploaded to the system. The person reserves no right of
opposition.
23. Author(s) approve(s) the placement of the full texts of their papers on electronic databases bearing
a non-commercial character with the purpose of supporting national and international academic
knowledge sharing.
24. UHEYAD is operated through an “e” electronic system, and also published in a printed version.
Those who wish to have the journal as hardcopy have the right to do so by paying the cost of
the journal to the printing company. Our journal is not obliged to give the printed version to
any institution or individual. Annual fees for the studies sent to our journal should also be paid
to the printing company. The fee is received as based on only the expenses paid by the journal
to the printing company for the annual printing and other expenditures.
25. The evaluation period of the studies uploaded to the system is two months. Studies not evaluated
within this period and not provided with an evaluation report are sent to a different referee.
26. Author(s) are required to write the necessary information in “ETHICAL BOARD INFORMATION
OF REPORT” part while uploading the article to the system with “DATE” and “INFORMATION
of REPORT -REPORT NUMBER” as given by the ETHICAL BOARD if the studies require
ETHICAL BOARD report and have “EMPIRICAL”, “CASE” and “CORPORATE” content.
Our journal doesn’t bear any responsibility in case of a possible negative situation and deficiency
within the framework of national or international rules of law. The whole responsibility belongs
to the author(s) in this sense. If formal information regarding the report of ethical board and
research exist, they must be inserted while uploading the study to the system. In this regard,
editors of the journal, system editors, editorial board, publisher, executive editor, referee board
and the other referees conducting evaluation bear no responsibility. Author(s) are responsible
for any material, moral and legal negative situation that may occur. IN CASE OF ALL KINDS
OF MATERIAL, MORAL AND LEGAL SITUATION “PROBLEM”, OUR JOURNAL UNILATERALLY RESERVES ITS LEGAL RIGHTS IN NATIONAL AND INTERNATIONAL
TERMS.
27-26-ITEM PUBLICATION PRINCIPLES AND INFORMATION STATED ABOVE ARE CONSIDERED AS ADOPTED BY THE AUTHOR OR AUTHORS INCLUDED IN THE SYSTEM.
NONE OF THE AUTHORS HAVE THE RIGHT TO OBJECT THESE PUBLICATION PRINCIPLES. OUR JOURNAL HOLDS THE UNILATERAL RIGHT IN PUBLICATION, EVALUATION or DENIAL OF THE PUBLICATION PRINCIPLES and PAPERS. THIS RIGHT
CAN NOT BE CHANGED NOTWITHSTANDING ANY CONDITION. OUR JOURNAL
HAS THE RIGHT TO USE ITS LEGAL RIGHTS UNILATERALLY WITHIN THE FRAMEWORK OF RELEVANT RULES AND LIABILITIES AGAINST THE AUTHOR/AUTHORS
ACTING OUT OF THE FRAMEWORK OF THE RELEVANT PRINCIPLES or RULES.
EVERYBODY INCLUDED IN THE SYSTEM ACCEPTS THESE RULES IN ADVANCE.
HAKEM KURULU
ÜNVANI
ADI SOYADI
BAĞLI OLDUĞU KURUM
DR.
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ali Serdar YÜCEL
FIRAT ÜNİVERSİTESİ
DR.
Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU
YENİ YÜZYIL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Aygül YANIK
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayhan AYTAÇ
DR.
Ayla TAŞKIRAN
DÜZCE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Aylin ZEKİOĞLU
CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ
DR.
Baki YILMAZ
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Bülent KILIÇ
ÖZEL HEKİM
DR.
Cemal ZEHİR
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Çetin BEKTAŞ
ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ
DR.
Çetin YAMAN
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Colin C. WILLIAMS
SHEFFIELD UNIVERSITY
DR.
Ebru ONURLUBAŞ
DR.
Emine DEMİRAY
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ
DR.
Emine ÖZMETE
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Fatih ÇATIKKAŞ
DR.
Feryal ÇUBUKÇU
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Fikriye TOKER
DR.
Giray SAYNUR DERMAN
DR.
Gülten HERGÜNER
DR.
Gökşen ARAS
ATILIM ÜNİVERSİTESİ
DR.
H. Arif TUNCEZ
DR.
H. Yelda ŞENER
DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ
DR.
Kürşad ZORLU
AHİEVRAN ÜNİVERSİTESİ
DR.
Lordwell C.T. NKHWANGWA
PENTECOSTAL LIFE UNIVERSITY
DR.
Marijana BARIC
THE UNIVERSITY OF BUCKINGHAM
DR.
Mehmet Akif ARVAS
YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Mehmet YÜCE
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Michael KUYUCU
İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ
DR.
Murat ERCAN
BİLECİK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Mustafa TÜRKMEN
DR.
Muzaffer AKSOY
ARAB BANKING
DR.
Nalan AKDOĞAN
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nezahat GÜÇLÜ
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nilgün SARP
LEFKE AVRUPA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nur DİLBAZ ALACAHAN
ÇANAKKALE 18 MART ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ramazan ERDEM
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Sefer GÜMÜŞ
BEYKENT ÜNİVERSİTESİ
DR.
Serdar TOK
DR.
Serpil AYTAÇ
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Sevinç ÜRETEN
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
DR.
Suat UĞUR
ÇANAKKALE 18 MART ÜNİVERSİTESİ
DR.
Sudi APAK
BEYKENT ÜNİVERSİTESİ
DR.
Süleyman ÖZDEMİR
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Tamer BUDAK
İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Taner AKÇACI
KİLİS ÜNİVERSİTESİ
DR.
Yagoub ELRYAH
XIAMEN UNIVERSITY
DR.
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Yavuz TAŞKIRAN
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Yener ATASEVEN
DR.
Ömer Okan FETTAHOĞLU
KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM
ÜNİVERSİTESİ
DR.
Şebnem ASLAN
DR.
Şengül HABLEMİTOĞLU
UHEYAD Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi
Adres : Atakent Mah. Akasya 1 Evleri C2-23 Blok Kat 4 Daire 17 Halkalı Küçükçekmece İstanbul
Web: http://www.uheyadergisi.com/
Mail: [email protected]

Ekonomi Araştırmaları 05 - Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi

Transkript

Benzer belgeler

Amirnia Auto parts manufacturer

Ekonomi Araştırmaları 06 - Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi

Dünyadan İşbirliği Teklifleri: Alım Teklifler

sunum-muhsin ersoy

Mühendislik ve Fen Bilimleri 04

eBay / GittiGidiyor

İnternetten elektrik tedarikçisi değiştirerek yüzde 20`ye

06 - Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi