bağımsız denetçiler derneği - alfa beta bağımsız denetim

Transkript

BAĞIMSIZ DENETÇİLER DERNEĞİ
Bülten
Bağımsız Denetçiler Derneği’nin Ücretsiz Yayınıdır. Para İle Satılamaz.
Yıl : 2015
Sayı : 001
0
8
a
f
y
Sa
Bağımsız
Denetçiler
Derneği Bülteni
HAKKIMIZDA
Derneğimizin Eğitim Faaliyetleri
Derneğimiz 2 adet ücretli 36 adet
ücretsiz eğitim faaliyeti düzenlemiş,
bağımsız denetçilere yönelik en
etkin eğitim faaliyetleri düzenleyen
dernek olmuştur.
Derneğimizin Seminerleri
Derneğimiz bağımsız denetimle ilgili
güncel konularda Ankara Kalesi’nde
yer alan Bursa Evi’nde çok çeşitli
seminerler düzenlemiştir. Üyemiz
bağımsız denetçiler bu seminerlere
büyük ilgi göstermişlerdir.
Denetim Sektörünün Sorunları
Bağımsız denetim şirketlerinin,
bağımsız denetçilerin çeşitli mesleki
sorunlarını ilgili mercilere iletmeye
çalıştık. Mesleğimizin geleceğine
ilişkin öngörülerimiz yine bu bültende yer almaktadır.
Yüksek Lisans Programı
Derneğiniz bir devlet üniversitesi
olan Yıldırım Beyazıt Üniversitesi ile
yaptığı protokol ile “UFR ve Denetim
Yüksek Lisans Programı”nı iki kez
düzenlemiştir. Bağımsız denetçiler
programa büyük talep göstermiştir.
BADED BÜLTENİ SAYI 1
İçindekiler
Sayfa 2-3 Hakkımızda
Derneğimizin faaliyetlerinin çok genel bir
ifadesi burada yer almaktadır.
Sayfa 6-7 Dernek Yönetimi
Derneğimizin genel kurulunca seçilmiş
yönetim ve denetim kurulu üyeleri ve
görevleri anlatılmıştır.
Sayfa 8-11 Bağımsız Denetimden
Beklentilerimiz ve Sorunlar
Sektörün ve denetçilerin genel olarak
sorunları ele alınmıştır.
Sayfa 12-15 21 Soruda Bağımsız
Denetim
Bağımsız denetim hakkında genel bilgiler
kısaca açıklanmıştır.
Sayfa 16-17 Bağımsız Denetimde
Tarihçe
Bağımsız denetimin tarihçesi ile ilgili
temel bilgiler...
Sayfa 18-19KGK Başkanı İle
Semineriniz
Sayfa 28-29 ASMMMO Ziyaretimiz ve 6552 Sayılı
Yasa Üzerine Seminerimiz
6552 sayılı yasa ve bağımsız denetim konuları üzerine farkındalık seminerimiz...
Sayfa 30-31 Adli Muhasebe ve Hile Denetimi
Bağımsız Denetimin Geleceği Konulu
Seminerimiz...
Seminerimiz
Sayfa 20-21Sayın Feramuz ÜSTÜN,
Sayın E. Savunma Bakanı Vecdi
GÖNÜL Bey’le Savunma Sanayi ve
Bağımsız Denetim Seminerimiz...
Özel Denetim, Hile Denetimi ile ilgili temel bilgiler...
Sayfa 22-23 Sayın Prof. Dr. Şükrü
Kızılot ile Seminerimiz.
Sayfa 32-33 Bilanço ve Gelir Tablosu Okuma
Teknikleri
Tam Set TFRS kapsamında hazırlanan Mali Tabloların Analizi
Sayfa 34-35 Bursa’daki Denetim Seminerimiz
Yeni TTK ve Bağımsız Denetim konulu
seminerimiz...
Sayın Olcay DOĞAN Yüksek Lisans Tezi konusu olan “Türkiye’de ve Dünya’da Bağımsız Denetim” semineri verdiler.
Sayfa 24-25 Müsteşarımız Sayın
İsmail Yücel Beyle semiremiz
Sayfa 36-37 E-Defter E-Fatura Dönüşüm Süreci
Anonim Şirketlerin Bireysel Denetimi
Hakkında...
Sayfa 26-27 ABD’li Misafirlerimiz
ile SOX Yasası
Bağımsız denetiminde bir çığır açan SOX
yasası hakkında bilgilendirmeler...
4
Seminerimiz
Sayın Mehmet ERTÜRK bu konuda bilgilendirme yapmıştır.
Sayfa 38-39 TMS/TFRS Uygulamaları
Sayın Saliha GÖKKAYA TMS ve TFRS Uygulamaları ve Teorik
çerçevesi üzerinde bilgiler vermiştir.
K.G.K. Ziyaret
Sayfa 52-63 Bağımsız Denetim Standartlarına
Hazırlık Kursu
Sınavlara hazırlanmak isteyenlere yönelik ücretli kurstur.
Sayfa 64-65 Daha Şeffaf Bir Türkiye İsimli
SAYDER Semineri
3 Gün süren Sayıştay Denetçiler Derneği Çalıştayı...
Sayfa 40-41 İhtisas Eğitimleri
Bağımsız Denetçiler Derneğimizde Verilen İhtisas
Eğitimleri hakkında...
Sayfa 42-43 Yolsuzlukla Mücadele ve Denetim
Seminerimiz...
Sayfa 66-67 Bağımsız Denetim Yaptırmamanın
Sonuçları
Sayın Burhanettin YAŞARTÜRK’ün çalışmasıdır.
Sayfa 68-69 Bağımsız Denetim Şirketi Kurma
Prosedürleri
Bağımsız Denetçi Sayın İlyas KOCAER’in çalışmasıdır.
Yolsuzluk ve Denetim ilişkisi kısaca açıklanmıştır.
Sayfa 70-71 Bağımsız Denetim Ekipleri
Sayfa 44-45 İş Stresi Stres Kaynakları Belirtileri, Başa
Çıkma Yöntemleri Seminerimiz
Sayın Selçuk GÜLTEN’in hazırladığı çalışmadır.
Sayın Elisa ÇİÇEK Hanım seminerde sunum yapmıştır.
Sayfa 46-47 Şirketlerde Birleşme Bölünme ve Devir
Seminerimiz
Sayfa 72-73 Bağımsız Denetçiler Derneği Faaliyetleri
Derneğin faaliyetlerinin kısaca özetlenmesidir...
Sayfa 74-75 Belediye Şirketlerinde Bağımsız Denetim
Şirketlerde özellikli işlemler ve muhasebesi anlatılmıştır.
Sayfa 48-49 KOBADED ile Müşterek Panelimiz
Sayın Ebubekir KİPEL’in hazırladığı çalışmadır.
KGK Başkanı’nı katılımları ile Bağımsız Denetim ve Mali Farkındalık konulu panelimiz...
Sayfa 76-77 Zaman Yönetimi ve İşleri Planlama
Yöntemleri
Sayfa 50-51 Bağımsız Denetim Uygulamaları
Değerli tiyatro sanatçımızın çok ilginç sunumudur.
Bağımsız denetçilere yönelik Holiday Inn otelde 2 gün süren
ücretli uygulama eğitimimiz...
Sayfa 78-79 İstanbul Bağımsız Denetçiler Derneğinin Ziyareti ve Diğer Sosyal Faaliyetlerimiz
5
Derneğimiz
Hakkında...
Bağımsız Denetçiler Derneği
Bağımsız denetim alanına ilgi duyan ve bağımsız denetçilerin denetim ile ilgili konularda sorunlarını
dile
getirmek
temel
amacımızdır.
Geçiş Dönemi ve K.G.K
Geçiş dönemi olması nedeniyle bağımsız
denetçiler pek çok sıkıntı ve sorunla karşı karşıyadırlar. Bu sorunların
çözümüne katkı sağlayabilmek için varız.
Derneğimiz
Bağımsız denetçilerin örgütlenip bir araya gelerek sorunlarını, tecrübelerini paylaşmaları ve bu alanda eğitsel faaliyetler gerçekleştirebilmek için kurulmuş bir
dernektir. Çok kısa zamanda pek çok eğitim ve seminer düzenleyerek, bağımsız denetçilerin takdirini kazanmış durumdayız. Benzeri derneklerin bizleri örnek
alması her zaman haklı bir kıvanç duymamıza vesile
olmuştur. Kısa zamanda gerçekleştirdiğimiz etkinliklerin 80 sayfalık bu bülteni doldurmuş olması bizleri
mutlu etmiş ve yolumuza devam etme azmi vermiştir.
6
Bağımsız Denetçiler
Derneği-BADED
Ülkemizde denetim alanında faaliyet
gösteren en etkin dernektir. Bu bültende
kısaca faaliyetlerimizi anlatacağız. Burada
anlattığımız etkinliklere katılan ve bizlere
destek veren denetçilere teşekkür ederiz.
01 Kasım 2014 Tarihli Genel Kurulda Seçilen Yönetim Kurulu
Görev Dağılımı Ve Sorumluluk Alanları Aşağıdaki Gibidir
1-Abdullah ÇAVUŞ : Genel Başkan
2-Burhanettin YAŞARTÜRK : Genel Başkan Vekili/Mesleki
Araştırma Ve Geliştirme Başkanı
3- Mehmet ERTÜRK :Genel Başkan Yardımcısı/Eğitim İşleri
Başkanı
4-Cemil TEKİN :Genel Başkan Yardımcısı/Siyasi İlişkiler
Başkanı
5-Olcay DOĞAN :Genel Başkan Yardımcısı/Kurumsal İlişkiler
Başkanı
6-Ebubekir KİPEL :Genel Sayman/İdari Mali İşler Başkanı
7-Songül ÖZKENT : Genel Sekreter
8-Mehmet Murat KARAAHMET : Genel Başkan Yardımcısı/
Ekonomik Ve Stratejik İlişkiler Başkanı
9-Noyan OĞUZ :Genel Başkan Yardımcısı/Sosyal İlişkiler
Başkanı
Yine aynı genel kurulda seçilen denetim kurulumuz ise şu
şekildedir:
1-Osman SARGIN : Denetim Kurulu Başkanı
2-Hakan KARABAY : Üye
3-Mustafa Cenk ALTINTAŞ : Üye
4-Gülcan ŞİMŞEK : Üye
5- Mustafa KÜÇÜKKARA : Üye
Derneğimiz faaliyetlerini yürütürken pek çok alt komisyon
kurmuş ve bu komisyonlar aracılığı ile bağımsız denetim
sektörü içerisinde yer alan bağımsız denetçilerin sorunlarını
çözümlemeye, dile getirmeye çalışmaktadır. Yine faaliyetler
dernek yetkili organlarınca planlanmakta ve sistematik bir
şekilde yürütülmektedir. Böylece dernek içerisinde en etkin ve verimli çalışma gerçekleştirilmeye çalışılmaktadır.
7
BAĞIMSIZ DENETİMDEN
BEKLENTİLERİMİZ VE
SORUNLAR
Türk hukuk sistemi açısından kapsamlı yenilikler ve değişiklikler getiren Yeni Türk Ticaret
Kanunu 14.02.2011 tarihli Resmi Gazete ile
yayımlanmıştır. YTTK ile mevcut Türk Ticaret
Kanunu’nda (TTK) yer almayan birçok hüküm
ihdas edilmiş, var olanlar da büyük değişikliklere uğramıştır.
Bunlardan bir tanesi de denetim ile ilgilidir.
Kanunun temel aldığı Avrupa Birliği (AB)
hukuku içerisinde denetim konusu, 20 yılı
aşkın bir süredir çeşitli direktiflerle düzenlenmiş, önemli ve yenilikçi hükümler getirilmiştir.
Yeni Türk Ticaret Kanununun 397 ila 406 ıncı
maddeleri arasında Bağımsız Denetim ve
Bağımsız Denetçiye ilişkin ayrıntılı düzenlemeler yapılmıştır.
Ayrıca, 660 sayılı “Kamu Gözetimi, Muhasebe
8
Ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat
ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname” ile Kamu Gözetimi, Muhasebe Ve
Denetim Standartları Kurumu kurulmuştur.
660 sayılı KHK ile denetimin kapsam, biçim ve
standartları ile denetçilik mesleğinin etik ilke
ve kurallarını belirleme yetkisi KGK ’ya verilmiştir.
Bu bağlamda, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve
Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından hazırlanan “Bağımsız Denetim Yönetmeliği” 26 Aralık 2012 tarih ve 28509 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
girmiştir.
Yönetmeliğin yayımı tarihi itibarıyla, Yeminli
Mali Müşavir olmaya hak kazananlar ile Serbest Muhasebeci Mali Müşavir olmaya hak
kazanan 15 yıllık mesleki tecrübeye sahip
olanlar, 31/12/2014 tarihine kadar ruhsatları
ile başvurmaları halinde; bağımsız denetçi
olmak için Yönetmeliğin 14 üncü maddesinde
aranan sınav hariç diğer şartları taşımak ve 16
ncı maddede belirtilen sınav konuları itibarıyla
Bağımsız Denetime Bakış
20.000 denetçi ve en fazla 250 şirket ile
25.000 firmanın denetime tabi olacağı öngörülmektedir. SMMM kökenli
bağımsız denetçi sayısı YMM kökenli
denetçi sayısından hep fazla olacaktır.
Kurum tarafından öngörülen eğitim programlarını başarıyla tamamlamak kaydıyla, başarılı
olunan konulardan sınavdan muaf tutulmuşlardır.
Daha sonra eğitim süresi 31.12.2014 tarihine
kadar başvurmak kaydıyla 2015 sonuna kadar
uzatılmıştır.
KGK başkanlığının açıklamalarına göre geçici
maddeden yararlanarak Bağımsız Denetçi
olabilecek meslektaş sayısı 17.000 civarında
olacaktır.
Bu yazının hazırlandığı tarih itibariyle
830.08.2015) KGK ile anlaşmalı üniversitelerden eğitim alarak KGK Bağımsız Denetçi
siciline kayıt olmuş meslektaşımızın sayısı
ise12.082 kişidir.
Keza Bağımsız Denetim Siciline kayıt olmuş
Bağımsız Denetim Kuruluşu sayısı ise 180 dir.
Bununla birlikte mesleğin daha şimdiden
çözüm bekleyen çok sayıda sorunu ortaya
çıkmıştır. Bunlar;
1- Ağustos 2015 sonu itibariyle 12.081
kişi Bağımsız Denetçi olmuş ve yıl sonu iti-
bariyle bu sayı yaklaşık 17.000 kişi olarak
öngörülürken Bağımsız Denetime tabi şirket
sayısın 2015 yılı için civarındadır. Denetim
firması sayısı ise bu tarih itibariyle 180 dir.
Keza bu denetim firmalarında ortak yada
denetçi olarak kaydı bulunan denetçi sayısı ise
yaklaşık 1.700 civarındadır ki buda öngörülen
denetçi sayısının sadece %10 kadardır.
2-An itibariyle denetlenecek firma sayısı
Bağımsız Denetçi sayısının altındadır.6102
sayılı kanununun yasalaşma sürecinde tüm
sermaye şirketlerinin bağımsız denetime tabi
olacağı ön görülmüş ve bu nedenle denetim
kurulları kapatılmıştır. Bununla birlikte uygulama beklentideki gibi gerçekleşmemiştir.
3- Kanun gereği bağımsız denetim en az 3 asıl
3 yedek denetçi tarafından yapılmak zorunda
olup, bağımsız denetçilerin şirketleşmelerinde
fayda görülmektedir.
4- 6102 sayılı kanun ile sermaye şirketlerinin denetim kurulları kapatılır iken bu boşluğu
Bağımsız Denetçilerin doldurması hedeflenmiş
9
iken gelinen noktada BKK ları ile denetime
tabi tutulacak firma sayısı oldukça sınırlı tutulmaktadır.
5- Öte yandan BKK kapsamı dışında kalan
sermaye şirketlerinin kapanan denetim kurulları yerine görev yapacak Bağımsız Denetçiler
ile ilgili yönetmelik kanunun üzerinden 3 yıl
geçmiş olmasına rağmen çıkarılmamıştır.
6- Bununla birlikte duyumlarımıza göre
3568 sayılı yasadan yetki almamış bazı kamu
çalışanlarına da bu denetim yetkisi verilmesine ilişkin hazırlanan taslakta hükümler bulunmaktadır.
7-İlgili mevzuat ile Bağımsız Denetçilere
yüklenilen sorumluluğun boyutlarının oldukça yüksek olmasına rağmen müşteri portföyü oldukça kısıtlanmakta olduğu gibi, KGK
tarafından bir ücret tarifesi yayınlanmamasından dolayı oldukça sıkıntılar yaşanmaktadır.
8- Uluslararası standartlara göre bir denetçinin denetim mesaisi yıllık olarak fazla mesai
ile birlikte azami 2.600 saat olarak belirlenmiş
olmasına rağmen uygulamada piyasayı ele
10
geçirmekte olan bazı büyük firmaların bu kişi
başı mesai saatine uymadıkları görülmektedir.
9- Çalışma Bakanlığınca yapılan sendikalarla
ilgili düzenlemelerde olduğu gibi Bağımsız
Denetçiliği YMM ve SMMM kökenli diye ayırma gibi çalışmaların varlığı mesleğe büyük
sıkıntılar yaşatacaktır.
10- Geçiş dönemi eğitimlerinden hareketle
belge almış tüm meslektaşların fiili denetim
uygulamaları, yasal sorumluluklar, hak ve
kazanımları konusunda ivedi olarak detaylı
eğitimlerden geçirilmesi bir zorunluluk olarak
karşımızda durmaktadır.
11- KAYİK kapsamındaki denetimler için
sorumlu ortak denetçilik konusundaki sınırlamanın geçiş döneminde diğer firmalardakine
benzer şekilde kolaylaştırılması gerekmektedir.
Dernek olarak bu sorunların çözümü noktasında kısa ve uzun vadeli stratejik planlarımızı
yapmış durumdayız.
Bağımsız denetimde haksız rekabet yaratan
uygulamaların tamamen giderilerek bağımsız
denetçilerin iş imkanlarının sınınrlandırılmaması gerekir. Bağımsız denetçilerin önlerindeki engellerin mutlaka kaldırılması ve denetim
kalitesini arttıracak düzenlemelere yer verilmesi şarttır.
Dernek olarak bu sorunların çözümü noktasında kısa ve uzun vadeli stratejik planlarımızı
yapmış durumdayız.
Bu kapsamda;
1-2015 yılında Bağımsız Denetime Bakış isimli
süreli bir dergi çıkarılma çalışmalarında sona
gelinmiştir.
2-“Türkiye de ve Dünyada Bağımsız Denetim”
isimli seminerlerimiz ile meslektaşlarımızı bilgilendirmeye başlamış bulunmaktayız.
3-Bu kapsamda Ankara dışında ilk seminerimiz 13 aralık 2014 tarihinde Bursa ilimizde
yapılmıştır.
4- 2015 te ise İzmit ve İzmir illerinde de aynı
seminer yapılacaktır.
5-Derneğimizin sürekli eğitim merkezinde bu
güne kadar verilen ücretsiz eğitimlerin sayısı
yaklaşık 30 a ulaşmıştır.
6-Yıldırım Beyazıt Üniversitesi ile kapsamlı bir
eğitim protokolü imzalanmıştır.
7-Bu kapsamda 2013-2014 eğitim döneminde UFR ve DENETİM isimli yüksek lisans
proğramı açılmış ve 25 meslektaşımız eğitimlerini başarıyla tamamlayarak diplomalarını
almışlardır.
8-2014-2015 dönemi için ikinci grubumuzda
yüksek lisans eğitimlerine başlamıştır.
9-Dernek bünyesinde “Ekonomi ve Sosyal
Araştırmalar Merkezi” kurulmuştur.
10-Bağımsız Denetçiler Derneğinin Yeni Yönetimi Olarak “Ülkemizde Denetim Kültürünün
Yerleşmesi Ve Bağımsız Denetim” Konularında
AB Projesi Hazırlık Çalışması Başlatılmıştır.
Proje Yıldırım Beyazıt Üniversitesinin Değerli
Hocalarının Katkılarıyla Gerçekleştirilecektir
Meslektaşlarımın ve konu ile ilgili olan tüm
tarafların bilgilerine arz ederim.
Abdullah ÇAVUŞ
BADED Genel Başkanı
11
21 Soruda Bağımsız Denetim-1
Cemil TEKİN
Bağımsız Denetimle İlgili Genel
Bilgiler
1-Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerde genel şartlar nelerdir?
Denetime ilişkin AB direktifinde aktif toplam, net satış
hasılatı ve çalışan sayısı olmak üzere 3 kriter belirlenmiş
olup, geçmiş 2 yılda söz konusu 3 kriterden 2 sini sağlayan
şirketler bağımsız denetime tabi olmaktadır. 1 Şubat 2015
tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararıyla
2015 yılı için bu kriterler;
a-50 milyon aktif toplam,
b-100 milyon net satış hasılatı ve
b- 200 çalışan olarak belirlenmiştir.
Dolayısıyla 2013 ve 2014 yıllarında bu 3 kriterden herhangi
ikisini sağlayan şirketler 2015 yılında bağımsız denetime
tabi olacaktır.
2-Yıllara göre bağımsız denetime tabi şirket sayıları kaçtır.?
En büyük şirketlerden başlamak üzere;
a- 2013 yılında 2 bin 500,
b- 2014 yılında 3 bin 500 civarında şirket bağımsız denetime
tabi olmuş olup,
c- 2015 yılında ise yeni Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca 5 bin
12
civarında şirketin bağımsız denetime tabi olacağını tahmin
edilmektedir.
3-Ülkemizde kaç adet bağımsız denetim şirketi vardır?
KGK verilerine göre; Ülkemizde 6 ağustos 2015 tarihi itibariyle 180 adet denetim şirketi kurulmuş ve KGK resmi siciline
kaydedilmiştir.
4-Bağımsız Denetçi sayısı kaçtır.
a-KGK verilerine göre; Ülkemizde 6 ağustos 2015 tarihi
itibariyle 13.645 adet kişinin Bağımsız Denetim Yetkisi onaylanmış ve sicile kayıtları yapılmıştır.
b- Bunlardan 10.283 kişisi erkek, 1.717 kişisi ise kadındır.
5- Bağımsız denetçi olmak için ne tür şartlar vardır?
a-Geçiş döneminde 15 yıl SMMM veya YMMM olarak görev
yapmış olan meslek mensupları KGK tarafından anlaşılan
üniversitelerden alınan eğitim ve bu eğitimler sonucu
düzenlenen sınavlarla Bağımsız Denetçi olmuşlardır.
Bu eğitimler 31.12.2015 sonuna kadar devam edecektir.
Eğitimler sonucu Bağımsız Denetçi sayısının 16.000-16.500
sayısına ulaşması beklenilmektedir.
b-15 yılın altında hizmeti bulunan meslek mensupları ise
KGK tarafından açılan özel sınavlar ile Bağımsız Denetçi
olmaktadırlar.
c-Kanun gereği tüm bağımsız denetçiler 5 yılda bir hizmet
içi eğitim almak zorundadırlar
6- Bağımsız denetim nedir ?
Bağımsız denetim, işletmelerin yıllık finansal tablo ve diğer
finansal bilgilerinin, bu tablo ve bilgiler için belirlenen
kriterlere (örneğin, uluslararası finansal raporlama standartlarına) uygunluğu ve doğruluğu hususunda, makul güvence
sağlayacak yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının
elde edilmesi amacıyla, genel kabul görmüş bağımsız
denetim standartlarında öngörülen gerekli tüm bağımsız
denetim tekniklerinin uygulanarak, defter, kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesi ve değerlendirilerek rapora
bağlanmasını ifade eder.
7-Bağımsız Denetimin Amacı Nedir?
Finansal tabloların bağımsız denetiminin amacı; finansal
tabloların finansal raporlama standartları doğrultusunda
bir işletmenin finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını
tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun ve doğru bir biçimde
gösterip göstermediği konusunda bağımsız denetçinin
görüş bildirmesini sağlamaktır.
8-Bağımsız Denetimin İlkeleri Nelerdir?
a) Mesleki şüphecilik; bağımsız denetçinin, sorgulayıcı bir
yaklaşımla, kanıtların geçerliliğini incelemesi ve kanıtların,
işletme yönetiminin açıklamaları ve diğer bilgi ve belgeler
ile çelişki içinde olup olmadığını değerlendirmesidir.
b) Makul güvence; bağımsız denetim, finansal tabloların
önemli bir yanlışlık içermediği konusunda makul bir
güvenceyi sağlayacak şekilde tasarlanır. Makul güvence, bir
bütün olarak finansal tabloların nitelik ve nicelik bakımından
önemli bir yanlışlık içermediğine dair bir sonuca varmada
yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtının toplanmasıdır.
9- Bağımsız Denetim Teknikleri Nelerdir ?
Bağımsız denetçi, görüşüne esas olan sonuçlara ulaşabilmek
ve yeterli bağımsız denetim kanıtı toplayabilmek için çeşitli
bağımsız denetim tekniklerinden yararlanır.
a) Fiziki inceleme tekniği : Kalemlerin varlığını onaylamak
için kullanılır. Örneğin; stokların mevcudiyeti, maaş alan
personelin mevcudiyeti, işletme faaliyetleri.
b) Doğrulama tekniği : Doğrulama, sunulan bilgilerin veya
var olan şartların dolaysız olarak üçüncü kişilerden teyit
edilme sürecidir. Denetlenen işletmenin alacakları, borçları
ve banka mevduatları ile ilgili olarak doğrulama işlemine
başvurulur.
c) Yeniden hesaplama tekniği : Yeniden hesaplama, belge
ve kayıtların matematiksel olarak doğru olduğunun kontrol
edilmesini ifade eder.Yeniden hesaplama tekniği faiz tahakkukları gibi çeşitli tahakkuklar, belirli muhasebe kayıtlarının
özetleri ve müşteri tarafından yapılan hesaplamaların denetimi için uygun bir yöntemdir.
d) Belge inceleme tekniği : Belge inceleme, kağıt ortamında,
elektronik ortamda veya diğer ortamlarda tutulan, iç veya
dış kaynaklı kayıt ve belgelerin incelenmesini ifade eder. Fatura, makbuz, sözleşme veya iptal edilen çekler gibi belgeler
incelenirken belge inceleme tekniği uygun bir yöntemdir.
e) Bilgi toplama (soruşturma) tekniği : Bilgi toplama, işletme
içinde veya işletme dışında, finansal veya finansal olmayan
bilgilerin, bilgili kişilerden elde edilmesini ifade eder ve
yaygın olarak kullanılan bir tekniktir. Diğer teknikler ile
desteklenen soruşturma tekniği eğer sorular en doğru bilgiye sahip insana sorulursa çok daha fazla ikna edici denetim
kanıtı sağlar.
f ) Analitik inceleme tekniği : Analitik inceleme teknikleri,
finansal ve finansal olmayan verilerin kendi içindeki ve
aralarındaki rasyonel ilişkilere dayanarak finansal bilgilerin
değerlendirilmesini ifade eder.Bu denetim işlemi karşılaştırmalar, oran analizleri, karşılıklı hesaplar arasında ilişki kurma
gibi işlemlerden oluşur.
10-Bağımsız denetime kimlerin ihtiyacı var?
a-Yeni TTK ile tüm sermaye şirketleri (halka açık veya açık
olmayan)
b-Bankalar veya Finansal Kuruluşlar
c-Ortaklıklar
d-Kamu kuruluşları
e-KGK tarafından tespit edilen limitler içerisinde kalan diğer
şirketler
11- Neden bağımsız denetim?
Bağımsız denetim kanunların, yönetmeliklerin, standartların
işletmelere dayattığı bir zorunluluk değil aksine günümüz
işletmeleri için vazgeçilemez bir ihtiyaçtır. Şeffaf, açık ve
anlaşılır bilgi en değerli bilgidir ve bu da ancak bağımsız
denetimle mümkündür.
Aşağıdakilere doğru ve güvenilir bilgi sağlamak için
bağımsız denetim gereklidir:
a-Şirket Yönetimi
b-Hissedarlar
c-Çalışanlar
d-Kredi Verenler
e-Yatırımcılar
f-Kamu kurumları (BDDK, SPK)
12-Bağımsız denetimin faydaları nelerdir?
a-Bağımsız denetimin, hem denetlenen firmaya, hem de
kamuya ve devlete yararları söz konusudur.
b-Yönetime doğru bilgi akışı sağlar.
c-Yönetime mali tablolarla ilgili olarak tahmin ve analiz yapmasında, geleceğe ait sağlıklı kararlar almasında yardımcı
olur.
d-Finansal tabloların gerçeği yansıtıp yansıtmadığını gösterir.
e-İşletme yönetimi ve çalışanlarının hile yapmasının önlenmesine yardımcı olur.
f-Bağımsız denetimden geçmiş mali tablolar ile işletmenin
düşük maliyetli finansman bulması kolaylaşır.
g-Bağımsız dış denetimden geçen bir şirkette tüm ortakların
haklan daha iyi korunmuş olur.
13-Bağımsız Denetçinin Sorumlulukları Nelerdir?
a) Denetçinin Sorumlulukları
13
21 Soruda Bağımsız Denetim-2
21 Soruda Bağımsız
Denetim
Denetimle ilgili bilgiler....
6102 sayılı TTK(Yeni TTK)’nın 554. maddesi uyarınca, şirketin
ve şirketler topluluğunun yılsonu ve konsolide finansal
tablolarını, raporlarını, hesaplarını denetleyen denetçi ve
özel denetçiler; kusurlu hareket ettikleri durumda denetim
yaptığı şirketle birlikte ortaklarına ve alacaklılara karşı da
sorumlu tutulmaktadır.
Diğer taraftan 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve
Denetim Standartları Kurumunun(KGK) Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname(KHK)’nin 24.
maddesinde bağımsız denetim kuruluşları ve bağımsız
denetçilerin, hazırladıkları denetim raporlarının denetim
standartlarına aykırı olması ve bu raporlardaki yanlış, eksik
ve yanıltıcı bilgi ve kanaatler nedeniyle doğabilecek zararlardan hukuken sorumlu olduğu belirtilmiştir. Aynı maddede,
denetçilerin kusurlu davranışlarından dolayı meydana
gelecek zararlardan sorumlu oldukları belirtildiği gibi
bağımsız denetim kuruluşlarının ve bağımsız denetçilerin
verdikleri bu zararları gidermek için genel şartlarını Hazine
Müsteşarlığı’nın belirleyeceği bir sigorta yaptırmak zorunlu14
luğu da bulunmaktadır.
Ayrıca KGK’nın taslak halindeki bağımsız denetim yönetmeliğinin 35. maddesinin denetimde sorumluluk başlığında
denetim kuruluşlarının ve denetçilerin sorumluluğundan
bahsedilmiştir. Denetim raporlarından kaynaklanan zararlardan dolayı denetim kuruluşları sorumludur. Denetim raporlarının Türkiye Denetim Standartları(TDS)’na aykırı olması
ile bu raporlardaki yanlış, eksik, yanıltıcı bilgi ve kanaatler
nedeniyle doğabilecek zararları, denetim kuruluşları denetim ekiplerinde yer alan denetçilere rücu hakları saklıdır.
Mevzuata aykırı hareket edenlere mevzuatta yer alan idari
yaptırımlar uygulanacağı belirtilmiştir. Denetim ekiplerinde,
denetçi olarak görevlendirilenler dışında, denetime yardımcı
olmak üzere yer alan kişilerin sebep olduğu mevzuata
aykırılıklardan, idari yaptırımlar bakımından bu kişiler değil,
gözetiminde çalıştıkları denetim kuruluşları ve denetçiler sorumlu tutulur. Ancak, bu kişilerin genel hükümler, bağımsızlık, tarafsızlık ve sır saklama yükümlülüklerinden doğan
sorumluluk halleri saklıdır.
b)Denetçinin Sır Saklamadan Doğan Sorumluluğu
Yeni TTK’nın 404. Maddesi uyarınca; bağımsız denetim
yapmak üzere yetkilendirilen bir sermaye şirketi, denetim
ekibine yardımcı olmak için yer alan kişiler, yaptığı denetim
esnasında öğrendiklerini saklamakla yükümlüdürler.
Denetim esnasında öğrendikleri işletme sırlarını izinsiz
olarak kullanamaz ve üçüncü kişilerle paylaşamazlar. Zararı
bilerek ya da ihmal ile veren kişi/ler verdikleri zarardan
dolayı sorumludurlar. Bu kişiler verdikleri zarardan dolayı
her bir denetim için yüzbin Türk Lirasına, pay senetleri
borsada işlem gören anonim şirketlerde ise üçyüzbin Türk
Lirasına kadar tazminata hükmedilebilir.
Eğer denetçi, bağımsız denetim yapmak üzere yetkilendirilen bir sermaye şirketiyse sır saklama yükümlülüğü,
yönetim kurulunu, üyelerini ve çalışanlarını da kapsar. Bu
hususlardan dolayı ödenmesi öngörülen tazminat düzenlenecek sözleşmeyle kaldırılamayacağı gibi daraltılması da söz
konusu değildir. Sır saklamadan doğan sorumluluk, denetçinin rapor verdiği tarihten itibaren 5 yılda zamanaşımına
uğrar.
14- Denetim ekipleri Kaç kişiden oluşmaktadır?
Kanun gereği Bağımsız Denetim ekipleri 3 asil 3 yedekten
az olmamak üzere denetlenen şirketin büyüklüğüne göre
belirlenmelidir.
15-Bir firma için asgari denetim süresi varmıdır?
Bağımsız denetime tabi bir firma için asgari 96 saat hizmet
verilmesi zorunludur. Firmanın büyüklüğüne göre bu zaman
daha da artacaktır.
16- Bir Bağımsız Denetçi Kaç saat denetim yapabilir?
Bir bağımsız denetçi normal koşullarda yılda en fazla 2.600
saat denetim yapabilmektedir.
17-Bağımsız Denetim tek bir kişiyle yapılabilirmi?
Mevcut düzenlemeye göre bağımsız denetim 3 asil 3 yedekten az olmamak üzere en az 6 kişilik ekiplerle yapılabilmektedir.
Bir raya gelen 6 kişi şirket kurmadan bağımsız denetim yapabilme yetkisine sahip olsada denetime tabi olan firmalar
karşılarında kurumsallaşmış bir tüzel kişilik istedikleri için
şahıslardan öte kurumsal denetim firmalarından hizmet
almak istemektedirler.
18-Bağımsız Denetim Limitleri düşekcekmi? Denetime tabi
şirket sayısı artacakmı?
AB standartlarında akti büyüklük 4 milyon Euro, yıllık hasılat
ölçüsü ise 8 milyon Euro olarak uygulanmaktadır.
Ülkemizde de bu limitlerin 2017 sonunda uygulanması ön
görülmektedir.
Bu limtler sonucu Bağımsız Denetime tabi olacak olan firma
sayısının yaklaşık 25.000 olacağı öngörülmektedir.
19-Mevcut 180 Bağımsız Denetim Firması ile 25.000 firmanın denetlenmesi mümkünmüdür?
Bir denetçinin yıllık 2.600 saatten fazla hizmet veremeyeceği
düşünüldüğünde, mevcut 180 şirket ile 25.000 firmanın
denetlenmesi mümkün gözükmemektedir.
Tam olarak hesaplanmasa da mevcut şirkteler de en az üç
asi üç yedek denetçi çalıştırılma zorunluluğu kapsamında
180X6=1.080 denetçi bulunmaktadır.
Yıllık bir şirkete 96 saatten az olmayan hizmet verilmesi
zorunluluğu ile denetçi başına 2.600 saat üst zaman dilimi
birlikte ele alındığında bu verilere göre bir denetçi en faz
2.600:96= 27 firmada denetçi olabilecektir.
Sonuç olarak;
a- 25.000 firmanın denetlenmesi için mevcut şirket sayısının
artması gerekmektedir.
b- Şirket sayısının mevcut durumda kalması halinde ise
lisans almış denetçilerin mevcut şirketlerde eleman olarak
çalışması kaçınılmaz olacaktır.
20-Çok sayıda ülkede şubeleri bulunan yabancı menşeili
denetim firmalarına karşı Türk asıllı firmaların rekabet edebilme şansı varmıdır?
Daha önce ifade edildiği üzere mevcut şirket sayısı 180 olup
bunun 100 civarında olanı KGK kurulmadan önce SPK dan
aldıkları izinle zaten bağımsız denetim yapmakta idilier.
Sonuç olarak 13.645 kişi içinden sadece 80 adet şirket kurulmuştur.
Lisans alan bağımsız denetçilerin bir araya gelerek şirketleşmesini temin edecek çeşitli teşvik tedbirleri alınarak
sayının ivedi olarak artırılması gerekmektedir. Bağımsız
denetimde esas olan kurumsallaşmanın sağlanmasıdır.
21-Bağımsız Denetim Sektörünün geleceği hakkında ne
düşünüyorsunuz?
Bağımsız denetim ülkemizde yeni gelişen bir sektör. Yabancı
ülkelerde yüzyılı aşan uygulamaları varken ülkemizde SPK
dönemini de sayarsak 30-35 yıllık bir geçmişi var. Özellikle
Avrupa Birliğine giriş çalışmaları ile devam eden müzakere sürecinde bağımsız denetim alanında zorunlu adımlar
yeni yeni atılmaya başlanmıştır. Ülkemiz insanının azim ve
çalışkanlığı bağımsız denetim alanında da önemli başarılar
göstereceğimizin bir kanıtıdır. Bağımsız denetime geçişte elbette bazı sorunlar ortaya çıkacak ve eksiklikler görülecektir.
Ancak unutmamak gerekir ki günümüzde yabancı ülkelerde
dahi bağımsız denetim skandalları gibi sıkıntılar ortaya
çıkmaktadır. Bağımsız denetimi bir süreç olarak görmek gerekir. Bu süreçte ülkemiz hakettiği konuma mutlaka gelecek
ve bağımsız denetçiler kaliteleri ile tüm dünyada örnek
gösterilecektir.
Bağımsız denetim alanında sadece yerel düşünmemek
gerekir. Türkiye konumu itibarıyla Orta Asya, Orta Doğu gibi
pek çok pazara yakındır. Bu şekilde ülkemiz bağımsız denetim firmalarının kolaylıkla bu pazarlara açılması ve pek çok
ülkede şubeler kurarak örgütlenmesi mümkündür. Ülkemizin dış dünyada görülen olumlu imajı ve ilgili ülkelerle olan
tarihi ve kültürel bağlarımız bağımsız denetim alanında faaliyet gösteren firmalarımıza bu ülkelerde daha rahat faaliyet
gösterme imkanı verecektir.
Son söz olarak bağımsız denetim şirketlerimize ve bağımsız
denetçi meslektaşlarımıza bağımsız denetim alanının ülkemizde çok daha gelişeceği ve ilerleyeceği gerçeğini unutmadan geleceğe hazırlık yapmalarını tavsiye ederim.
15
BAĞIMSIZ DENETİMDE TARİHÇE
Songül Özkent DEMİR BADED Genel Sekreteri
Bağımsız Denetim ile ilgili
adımlar ülkemizde yavaş
ama kararlı bir şekilde
atılmıştır. Denetimde
görülen karmaşık yapı
KGK ile belirli bir düzene
kavuşturulmuştur.
16
2000’li yılların başından itibaren önce ABD’de, daha sonra ise
gelişmiş ülkelerde ortaya çıkan muhasebe ve denetim skanda
sal bilgilerin denetiminde daha sıkı tedbirler almaya sevk etm
güveninin yeniden tesisi amacıyla birçok ülkede bağımsız den
düzenlemeler yapılmıştır. Bu kapsamda, bağımsız denetimin d
te yapılmasına yönelik olarak bağımsız denetim standartları g
üzerinde yeni gözetim ve denetim mekanizmaları oluşturulm
ABD’de Sarbanes-Oxley Kanunu’nun 2002 yılında kabul edilm
denetime ilişkin 8. Direktifi 2006 yılında güncellemesi sonrasın
tim konusu daha yoğun tartışılmaya başlanmış ve bu konuda
Ülkemizde BDDK ve SPK, Hazine Müsteşarlığı, EPDK, TÜRMOB
görev alanlarıyla sınırlı olmak üzere bu konuda düzenleme ya
denetim alanında dağınık, çok başlı bir yapının oluşmasına ne
alanındaki bu dağınık yapı, yapılan denetimlerde farklı usul ve
cunu doğurmuştur. Ayrıca bağımsız denetim alanında kamu g
yetkili bir otoritenin olmaması, bu alandaki düzenlenmelerin
güvence verecek biçimde uygulanmasını engellemiştir.
Yaşanan tüm bu gelişmeler, ülkemizde bağımsız denetim kon
yapının oluşturulabilmesi için bu konuda yetki ve sorumluluğ
gerektirmiştir. Bu amaçla, KGK – Kamu Gözetimi, Muhasebe ve
26/09/2011 tarihli ve 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (
süreci olmak üzere ülkemiz açısından önemli bir kazanım olup
nununun) etkin bir şekilde hayata geçirilmesine önemli katkıl
Bağımsız Denetimde Tarihçe
Almanya, İngiltere gibi diğer
alları kamu otoritelerini finanmiş, sermaye piyasalarına olan
netim alanında bir takım köklü
daha kaliteli ve yeterli güvenilirlikgüncellenmiş ve bağımsız denetim
muştur.
mesi ve Avrupa Birliğinin bağımsız
nda ülkemizde de bağımsız denea somut adımlar atılmıştır.
B gibi kurum ve kuruluşlar kendi
apmışlar ve bu durum bağımsız
eden olmuştur. Bağımsız denetim
e tekniklerin uygulanması sonugözetim fonksiyonunu icra edecek
etkin ve kamuoyuna yeterince
nusunda bütüncül bir hukuki
ğa sahip bir kurumun kurulmasını
e Denetim Standartları Kurumu
(KHK) ile kurulmuştur.
(KGK), özellikle AB müzakere
p, yeni TTK’nın (Türk Ticaret Kalar sağlayacaktır.
AB üyelik müzakereleri kapsamında görüşülen fasıllardan birisi de “Şirketler Hukuku” faslı olup,
söz konusu fasıl 2008 yılında müzakereye açılmıştır. AB Şirketler Hukuku mevzuatı, şirketler ile
muhasebe ve denetime ilişkin mevzuat olmak üzere iki ana unsurdan oluşmaktadır. 6102 sayılı
Türk Ticaret Kanunu’nun 13.01.2011 tarihinde yasalaşması ve 660 sayılı KHK’nın 02.11.2011 tarihinde yürürlüğe girmesiyle Şirketler Hukuku Faslının kapanış kriterlerine ilişkin düzenlemeler
yerine getirilmiş olmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile sermaye şirketlerinin denetimine ilişkin usul ve esaslar
yeniden belirlenmiş ve tüm sermaye şirketleri için bağımsız denetim zorunlu hale getirilmiştir.
Söz konusu Kanunda öngörülen özellikli ve nitelikli denetimin amacına ulaşabilmesi, AB ile
yürütülen müzakereler çerçevesinde Şirketler Hukuku faslının gereklerinin yerine getirilmesi ve ticari hayatın daha güvenilir bir yapıya kavuşturulması amacıyla bağımsız denetimin
gözetimiyle ilgili kurumsal düzenleme de Kamu Gözetimi Kurumunun oluşturulması ile aynı
yılın sonlarında yapılmıştır. Bakanlar Kurulunca 6223 sayılı Kanunun verdiği yetkiye istinaden
26.09.2011 tarihinde kararlaştırılan ve 02.11.2011 tarihli, 28103 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu oluşturulmuş ve bağımsız denetim için kamu gözetimi getirilmiştir.
Yeni TTK ile muhasebe ve bağımsız denetim açısından öngörülen sisteme paralel olarak, 660
sayılı KHK çerçevesinde KGK, uluslararası standartlara uygun finansal raporlama ve denetim standartlarını oluşturmayı, bağımsız denetçilerle denetim kuruluşlarını yetkilendirerek
bağımsız denetimde uygulama birliği sağlamayı ve kamu gözetimi yapmak suretiyle denetim
hizmetinin uluslararası kalite standartlarında verilmesini sağlamayı hedeflemektedir.
Bağımsız denetim mesleğimizin bir parçasıdır. Dünya uygulamaları mesleği ikiye ayırmaktadır.
Mali Müşavir ve Bağımsız Denetçi şeklinde iki ünvan ülkemizde de oluşturulacaktır. Benzer
şekilde bağımsız denetçilerin mesleğimizdeki astlık üstlük bağlantısı olmaksızın ikinci bir
ünvan olarak yer alacağı görülmektedir.
17
KGK Başkanı İle Seminerimiz
Sayın Seyit Ahmet BAŞ
Ankara Kalesi’de Bursa Evi’nde düzenlenen
etkinliğimizde Kamu Gözetim Kurumu Başkanı Sayın
Seyit Ahmet BAŞ “Bağımsız Denetimin Geleceği”
konularında bilgi vererek çok önemli bir sunum
gerçekleştirmiştir. Ayrıca KGK yetkilileri bağımsız
denetimin geçiş dönemine ilişkin bilgilendirmeler
yapmışlardır. Bağımsız denetim sektöründe yapılması
gerekenler, atılması zorunlu adımlar ve geleceğe
yönelik olarak belirlenmesi gereken hedefler yine bu
seminerde değerlendirilmiştir.
Bağımsız denetçiler derneği üyesi olan bağımsız
denetçiler Sayın Başkan’a sorular yönelterek birinci
elden dertlerini yetkililere iletmişlerdir. Ayrıca KGK
Başkanı geçiş dönemine ilişkino larak doğru bilenen
yanlışlar hususunda bilgiler vermiş ve bağımsız
denetçilerin sorularını cevaplamıştır. Bağımsız
denetçilerin soruları arasında bağımsız denetçilik
“asgari ücret tarifesi”, “bağımsız denetim sektöründe
haksız rekabetin önlenmesi” ve “SMMM ve YMM
kökenli bağımsız denetçiler arasında bir ayrım
yapılmaması” gibi konular çok dikkat çekmiş ve uzun
süre tartışılmıştır. Bir diğer tartışma konusu ise geçiş
döneminde bağımsız denetim şirketi kurma şartları
ve prosedürleri ile bu süreçte istenen rehberlerin
hazırlanması KGK sistemine yüklenmesi gibi uygulamaya ilişkin sorunlar olmuştur.
KGK henüz çok yeni bir kurum olmasına rağmen geçiş döneminde çok
önemli çalışmalar gerçekleştirmiştir. Bağımsız denetçilere ve bağımsız
denetim kuruluşlarına ilişkin sicillerin tutulması yeni yönetmelik
taslaklarının hazırlanması bu çalışmalara örnektir. Ayrıca uluslararasası
bağımsız denetim standartlarının tercüme edilerek Resmi Gazete’de
yayınlanmasını sağlayarak bağımsız denetimin ükemizde uluslararası
başarılara imza atabilmesi için gerekli alt yapı oluşturulmak istenmiştir.
Yine bağımsız denetime yönelik eğitsel tüm faaliyetlerin desteklenmesi çeşitli seminer ve çalıştaylarda KGK yetkililerinin mutlaka katılmaya
çalışmaları da önemli bir destektir. KGK bağımsız denetimin ülkemizde
hakettiği yere gelebilmesi için önemli ve etkin çalışmalar yapmakta bu
alanda önemli bir boşulğu doldurmaktadır.
Bağımsız denetçiler derneği olarak bağımsız denetim konusunda tek
yetkili kuruluş olan Kamu Gözetim Kurumu’nun Başkan ve diğer yetkilileri ile etkinlik düzenlemekteki temel amaç henüz çok yeni olan
bağımsız denetim konusunun gündeme taşınmasını sağlayabilmekti.
Ayrıca yine derneğimiz üyesi bağımsız denetçilerin geçiş dönemine
ilişkin olarak derneğimize yöneltiği pek çok sorunun aslında temel muhatap olan KGK’ya birinci elden aktarılmasını sağlamaktı. Bu etkinlikte
yer alan bağımsız denetçilere ve KGK Başkanı ve diğer yetkililere teşekkür etmeyi bir borç biliriz.
18
Sayın Seyit Ahmet BAŞ
Ankara Kalesi’de Bursa Evi’nde düzenlenen etkinliğimizde
Kamu Gözetim Kurumu Başkanı Sayın Seyit Ahmet BAŞ
derneğimizin üyesi bağımsız denetçilere bağımsız denetim
alanındaki öngörülerini, geleceğe ilişkin projeksiyonlarını ve
vizyonunu paylaşarak önemli bir bilgilendirme yapmıştır. Bu
etkinliğimizde ayrıca KGK başkanımız bağımsız denetim sektörünün sorunlarına rağmen gelişmeye çok açık bir sektör olduğunu bağımsız denetim şirketi kurmak isteyenlere her türlü
yasal bilgilendirmeleri yaparak destek olduklarını da ifade etmiştir. Bağımsız denetim lisanslarının “KAYİK İçi” ve “KAYİK Dışı”
şeklinde ikili bir ayırımla ve çeşitli prosedürlere bağlı olarak
verildiğini açıklamıştır. Tüm bu açıklamalara kuruluş sırasında
yapılması gerekenleri özetleyerek devam etmiştir. Bağımsız denetim şirketi kurmak isteyenlerin anasözleşmelerini hazırladıktan sonra Bakanlık’tan izin almaları gerektiği, bağımsız denetim
kadrosunda yer alan bağımsız denetçilere ilişkin olarak 3 asıl 3
yedek bağımsız denetçinin lisans alırken sisteme yükledikleri
evrakları tekrar KGK’ya vereceklerini açıklamıştır. Daha sonra
bağımsız denetim kuruluşunun bağımsız denetim yapmaya
uygun mekan ve fiziki imkanlara sahip olup olmadıklarının bir
KGK yetklisi tarafından incelenerek bir tutanağa bağlandığı
şeklindeki süreci özetlemiştir.
Derneğimiz üyesi bağımsız denetçiler Başkanımıza bağımsız
denetim şirketi kurmaları halinde ne kadarlık bir sürede
bağımsız denetim kuruluşu lisans belgesi sahibi olacaklarını
sormuşlardır. KGK Başkanımız süreci hızlandırmak için ellerinden gelen tüm çalışmaları yaptıklarını ifade ederek evrakların
tamamının eksiksiz olması durumunda yaklaşık 1 ay gibi bir
süreçte lisans alınmasının mümkün olduğunu söylemiştir.
KAYİK dışı olarak alınan lisansların daha sonra KAYİK içi olarak
değiştirilebileceğini ifade eden Sayın Seyit Ahmet BAŞ bu
konularda bağımsız denetçilerin çok geç kalmamalarını,
tavsiye etmiştir.
19
Sayın Feramuz ÜSTÜN
KGK Başkanı ile düzenlediğimiz
seminerimize AKP Gümüşhane
milletvekilimiz Sayın Feramuz
ÜSTÜN Bey katılarak Ankara Kalesi’nde Bursa Evi’nde düzenlenen
Dernek Etkinliğimizde bir konuşma yapmıştır. Bağımsız Denetçilerimize bağımsız denetimle
ilgili olarak TBMM çalışmaları ve
hükümetin bu konudaki görüşleri
üzerine önemli açıklamalar
yapmıştır.
“Bağımsız Denetim ülkemizin ekonomik geleceğinde mutlaka
üzerinde durulması gereken stratejik bir alan olacaktır. “
Ankara Kalesi’de Bursa Evi’nde düzenlenen etkinliğimizde
Kamu Gözetim Kurumu Başkanı Sayın Seyit Ahmet BAŞ
“Bağımsız Denetimin Geleceği” konularında bilgi vererek
çok önemli bir sunum gerçekleştirmiştir. Ayrıca Gümüşhane
Milletvekili Meslektaşımız Sayın Feramuz ÜSTÜN bağımsız
denetim alanının önemine işaret ederek bu alanda yapılması gerekenler olduğu hususlarına dikkat çekmiştir. Yine
konuşmasında meslek mensuplarının bağımsız denetim
alanına mutlaka yönelmeleri gerektiğini vurgulamıştır.
Bağımsız denetimin ülkemizin ekonomik geleceğinde
mutlaka üzerinde durulması gereken stratejik bir alan
olacağını ifade eden Sayın Feramuz ÜSTÜN meslektaşlarımıza bağımsız denetim alanını mutlaka takip ederek değerlendirmelerini tavsiye etmiştir.
Sayın Feramuz ÜSTÜN “Bağımsız denetim konusunda yapılması gereken ne varsa ve üzerine düşen görevler nelerse
meslektaşlarımız adına TBMM ve diğer yerlerde bunu
gerçekleştirmeye hazır olduğunu” ifade etmiştir. Bağımsız
denetim konusunda KGK Başkanımız tarafından verilen
bilgilere ek olarak Sayın Feramuz ÜSTÜN Beyin açıklamaları
20
da bağımsız denetçiler derneğimizin üyeleri olan bağımsız
denetçiler tarafından ilgiyle dinlenmiştir. Yine kendilerine
sorulan sorulara cevap vererek bağımsız denetçilerimizin ilgi
duydukları konularda görüşlerini ifade etmişlerdir. Bağımsız
denetçilerimiz KGK ve bağımsız denetim konularında
geleceğe ilişkin öngörüleri üzerine Sayın Feramuz ÜSTÜN
Bey’e sorular yöneltilmiştir.
Bağımsız denetçiler derneği olarak Ankara Kalesi’nde
gerçekleştirdiğimiz bu etkinliğin o zaman için kurulan
ilk dernekler arasında olmamız nedeniyle bu tip etkinliği
gerçekleştirmenin elzem olduğuna inanmıştık. Yine
gerçekleştirdiğimiz etkinliğe katılımın fazla olması,
salonda boş yer kalmaması bize bu tip etkinliklere olan
ihtiyacın boyutunu da göstermiştir. Derneğimiz herhangi bir
siyasi amaç gözetmeksizin denetim konusunda faaliyet göstermektedir. Bağımsız Denetçiler Derneği olarak elimizden
geldiğince bağımsız denetçilerin sorunlarını ilgili mercilere
iletmeyi görev saymakta ve mesleki konularda bu tip tamamen ücretsiz etkinlikler gerçekleştirmeye çalışmaktayız.
Antalya Milletvekili E.Savunma Bakanı Sayın
Vecdi GÖNÜL Beyle Seminerimiz
Savunma Sanayi ve Bağımsız Denetim isimli seminerimiz
Ankara Kalesi’nde Bursa Evi’nde başarı ile gerçekleştirilmiş
ve geniş bir katılımla tamamlanmıştır.
Sayın Vecdi GÖNÜL
Eski Savunma Bakanımız ve Antalya Milletvekili Sayın Vecdi
GÖNÜL Bey “Savunma Sanayisindeki Gelişmeler” konusunda çok
değerli bilgileri derneğimiz üyesi olan bağımsız denetçilere
aktardılar. Böylece savunma sanayisinde yer alan şirketler ve
üretimleri konusunda önemli bilgiler edinmiş olduk. Ülkemizin
geliştirdiği savunma teknolojileri ve yerli üretim savunma sanayi
üretimleri konusunda çok önemli bilgileri Sayın Vecdi GÖNÜL
Bey’in etkili ve ilgi çekici anlatımları ile öğrendik...
Bağımsız denetim özellikle devasa yatırımlar yapan savunma
şirketleri içinde önemli bir konudur. Bu alanda ülkemizin son
yıllarda önemli başarılar gösterdiği bilinmektedir. Özellikle yerli
savunma sanayi ürünlerimizin bir kısmının yine ihraç edilerek dışa
bağımlılığımızın azaltıldığı ve modernizasyon işlemlerinin yine
ülkemizde gerçekleştirildiği Sayın Vecdi GÖNÜL Bey tarafından
açıklanmıştır. ASELSAN, HAVELSAN gibi başarılı savunma sektörü
kuruluşlarımızın mali tablolarının bağımsız denetime tabi oldukları
ve bu tip savunma sanayi şirketlerinin uzun yıllardır bağımsız
denetime tabi olduğu ifade edilmiştir. Bağımsız denetimin bu
alandaki etki ve sounçlarını da yine birinci elden öğrenme imkanı
sahibi olduk.
Bağımsız denetim konusunun kapsadığı alanın büyüklüğünü
göstererek bağımsız denetçilerimize gelecekte denetim sektörünün büyüyüp gelişeceği ve bugünküne göre kıyaslanamayacak şekilde ileri aşamalara ulaşabileceğini de göstermekti.
Yine değerli katılımcılara ilgilerinden dolayı teşekkür ederiz.
21
Prof. Dr. Şükrü KIZILOT ile Yeni T.T.K
ve Bağımsız Denetim Seminerimiz...
Bağımsız Denetim
Yeni Türk Ticaret Kanunu çıktığında kanunda yer alan
eksiklikleri medyada gündeme getirerek kanun
uygulamaya başlanmadan değiştirilmesini sağlayan Sayın
Şükrü Kızılot Hocamız bağımsız denetçilere bu konuda
kapsamlı ve zengin içerikli bir seminer verdi.
22
PROF.DR.ŞÜKRÜ KIZILOT HOCAMIZ ANKARA KALE TOPLANTILARIMIZDA DERNEĞİMİZİN KONUĞU OLDU.
YENİ TTK KONUSUNDA ÇOK FAYDALI BİR SUNUM OLDU.
HOCAMIZIN KENDİNE ÖZGÜ ANLATIMI VE ESPİRİLERİ İLE
HAFIZALARIMIZDAN UNUTULMAYACAK ANLAR YAŞADIK.
YÜKSEK LİSANSTAN ARKADAŞLARIMIZ SAYIN SEZGİN
ÖZCAN VE EKREM SARISU AYNI ZAMANDA HOCAMIZIN
ÇALIŞMA EKİBİNDELER.
BU ETKİNLİKTE EMEKLERİ ÇOKTUR.KENDİLERİNE VE
HOCAMIZA ÇOK ÇOK TEŞEKKÜR EDERİZ.
DEĞERLİ HOCAMIZIN BİR AN ÖNCE ESKİ SAĞLIĞINA
KAVUŞMASINI VE EĞİTİMLERİNE DEVAM ETMESİNİ TEMENNİ
EDERİZ.
ABDULLAH ÇAVUŞ
BADED GENEL BAŞKANI
Madde 400 – (1) Denetçi, bağımsız denetim yapmak üzere,
1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre ruhsat
almış yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali
müşavir unvanını taşıyan ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve
Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen kişiler ve/
veya ortakları bu kişilerden oluşan sermaye şirketi olabilir.
Aşağıdaki hâllerden birinin varlığında, yeminli mali müşavir,
serbest muhasebeci mali müşavir ve/veya sermaye şirketi ve
bunların ortaklarından biri ve bunların ortaklarının yanında
çalışan veya bu cümlede anılan kişilerin mesleği birlikte
yaptıkları kişi veya kişiler, ilgili şirkette denetçi olamaz.
Şöyle ki, önceki cümlede sayılanlardan biri;
a) Denetlenecek şirkette pay sahibiyse,
b) Denetlenecek şirketin yöneticisi veya çalışanıysa veya
denetçi olarak atanmasından önceki üç yıl içinde bu sıfatı
taşımışsa,
c) Denetlenecek şirketle bağlantısı bulunan bir tüzel kişinin,
bir ticaret şirketinin veya bir ticari işletmenin kanuni temsilcisi veya temsilcisi, yönetim kurulu üyesi, yöneticisi veya
sahibiyse ya da bunlarda yüzde yirmiden fazla paya sahipse
yahut denetlenecek şirketin yönetim kurulu üyesinin veya
bir yöneticisinin alt veya üst soyundan biri, eşi veya üçüncü
derece dâhil, üçüncü dereceye kadar kan veya kayın
hısmıysa,
d) Denetlenecek şirketle bağlantı hâlinde bulunan veya
böyle bir şirkette yüzde yirmiden fazla paya sahip olan bir
işletmede çalışıyorsa veya denetçisi olacağı şirkette yüzde
yirmiden fazla paya sahip bir gerçek kişinin yanında herhangi bir şekilde hizmet veriyorsa,
e) Denetlenecek şirketin defterlerinin tutulmasında veya
finansal tablolarının düzenlenmesinde denetleme dışında
faaliyette veya katkıda bulunmuşsa,
f ) Denetlenecek şirketin defterlerinin tutulmasında veya
finansal tablolarının çıkarılmasında denetleme dışında
faaliyette veya katkıda bulunduğu için (e) bendine göre
denetçi olamayacak gerçek veya tüzel kişinin veya onun
ortaklarından birinin kanuni temsilcisi, temsilcisi, çalışanı,
yönetim kurulu üyesi, ortağı, sahibi ya da gerçek kişi olarak
bizzat kendisi ise,
g) (a) ilâ (f ) bentlerinde yer alan şartları taşıdığı için denetçi
olamayan bir denetçinin nezdinde çalışıyorsa,
h) Son beş yıl içinde denetçiliğe ilişkin meslekî faaliyetinden
kaynaklanan gelirinin tamamının yüzde otuzundan fazlasını
denetlenecek şirkete veya ona yüzde yirmiden fazla pay
ile iştirak etmiş bulunan şirketlere verilen denetleme ve
danışmanlık faaliyetinden elde etmişse ve bunu cari yılda da
elde etmesi bekleniyorsa,
denetçi olamaz.
Bağımsız denetim Yeni
T.T.K’da yer alan 400’ncü
madde kapsamında
şekillenmiştir. Sözkonusu
madde Meslek mensubu
olmayanların bağımsız
denetçi de olamayacağını
düzenler...
23
Sayın Müsteşarımız İsmail YÜCEL
Bey’le Seminerimiz...
Ankara Kalesi’de Bursa Evi’nde düzenlenen etkinliğimizde Müsteşarımız Sayın İsmail Yücel Bey
ve İç Ticaret Genel Müdürü “Anonim Şirketlerin
Denetlenmesinde Bireysel Ön Bağımsız Denetim” konularında hazırlanan yönetmelik taslağı
hakkında çok değerli bilgiler vermişlerdir. Ayrıca yapılan tüm bu düzenlemelerde bağımsız
denetçilerin rolü ve meslek mensuplarımızın
kazanacağı yeni çalışma alanları hususunda da
açıklamalarda bulunmuşlardır. Bağımsız denetime hazırlık denetimi diyebileceğimiz detayları yayınlanacak bir yönetmelikle belli
olacak bu denetimi bağımsız denetçilik belgesi sahibi meslek mensuplarımız gerçekleştirebilecektir.
Bilindiği üzere eski mevzuatımızda anonim şirketlerde ilkokul mezunun dahi olsa bir denetçi
seçilir ve denetim raporları şeklende olsa genel
kurullar için hazırlanırdı. Şimdiki mevzuatta ise
bağımsız denetime tabi olmayan şirketler için
tümüyle denetim raporlarının ortadan kalkması bir eksiklik olarak göze çarpmaktadır.
24
İşte bu alanda ön denetim diyebileceğimiz bir denetim çalışmasını bağımsız denetçilerin yapması
beklenmektedir. Bağımsız denetim raporu kadar
kapsamlı olmasa da anonim şirketler için yine bir denetim raporu hazırlanacaktır.
Bağımsız denetçiler derneği olarak bağımsız denetçilerimizin sahip olduğu imkan ve yetkilerin farkında olmaları ve mesleki fırsatlar konusunda bilgi sahibi olmaları için etkinlikler düzenlemeye devam edeceğiz.
Değerli konuşmacımız İsmail Yücel Beye ve İç Ticaret
Genel Müdürümüze teşekkür ederiz.
Ülkemizde var olan 65.000 kadar Anonim Şirketten
bağımsız denetim kapsamına giren şirket sayısı 5000
civarındadır. Bağımsız denetime tabi olma şartları
değiştirilse bile denetlenecek anonim şirket sayısı
15.000 civarında kalacaktır. Diğer anonim şirketlerin
hiç bir denetime tabi olmaması kamu için yarardan
çok zarar meydana getirir. İşte bu eksikliği gidermek amacıyla bu yönetmelik taslağı hazırlanmış ve
anonim şirketlerin tabi olacakları ön denetime ilişkin
hususlar düzenlenmiştir.
Bu raporun formatı yine yayınlanacak yönetmelikte belirlenecek ve bağımsız denetçilerin rapor konusunda bir hizmet
içi eğitimden geçirilerek tutulacak sicil kayıtlarına göre bu ön denetimi gerçekleştirmesi sağlanacaktır.
Bağımsız denetim bireysel olmaz, bir ekip işidir. Ancak bu ön denetim diyebileceğimiz çalışma bireysel bağımsız
denetçiler tarafından sadece defter tutma hizmeti verilen müşteriye ön denetim hizmeti verilememesi şartına bağlı
olarak gerçekleştirilecektir. Bu raporun düzenlenmesi zorunlu olup rapor düzenletmeyen anonim şirkete 8.000,0010.000,00 TL arası bir ceza öngörülmektedir.
Yönetmelik taslağı bakanlar kurulu gündemine gelemeden ülke seçim ortamına girmiştir. Halen bağımsız denetçiler
bu yönetmeliğin bir an önce uygulamaya konulmasını beklemektedirler. Böylece bağımsız denetim belgesi almış olup
kurumsal bir yapı oluşturmak amacıyla bağımsız denetim şirketi kuramayacak durumda olan bağımsız denetçiler de iş
imkanı sahibi olacaklardır. Üstelik bu ön denetim raporunun düzenlenmesi bağımsız denetim raporunun düzenlenmesine göre daha kolaydır. Anonim şirketlerin bir şekilde ön bağımsız denetim kapsamında bile olsa denetime tabi tutulması bu şirket türünde ortakların, azınlık paylarının korunmasına da yardımcı olacaktır. Yine anonim şirketlerin muhasebe uygulamalarının ikinci bir göz tarafından kontrol edilmesi yine şirketin kendisi için dahi olumlu sounçlar meydana
getirebilecektir.
25
Bağımsız Denetimin en etkin yürütüldüğü ve en ön planda
olduğu ülke olan Amerika Birleşik Devletleri’nden Bağımsız
Denetçi Misafirlerimiz kendi ülkelerindeki bağımsız denetim
gelişmeleri hakkında çok faydalı bilgiler verdiler.
Sarbanes Oxley, ABD ve Avrupa’da yaşanılan ekonomik krizler, ekonomik skandallar (Enron, Worldcom, vb) neticesinde
ortaya çıkan kurumsal yönetişim (corporate governance)
ve daha güvenilir, kaliteli bir bağımsız denetim anlayışı
gereksinimi sonucunda gelişen bir yasadır. Kurumsal
yönetişim, yatırımcılar arasındaki problemlerin çözümüne
ve şirketin çıkar sahipleri ve paydaşları arasındaki çıkar
çatışmalarının uzlaştırılmasına yardımcı olan ve bağımsız
denetim ile şirketin finansal raporlamasının daha sağlam temellere dayanmasını sağlayan bir kavramdır. Ayrıca, dünya
çapında görülen “Kurumsal Yönetişimi İyileştirme” çalışmalarının yoğunluğu nedeniyle hükümetlerin ve iş dünyasının
dikkati bu alana yönelmiş ve bağımsız denetimin kalitesinin
arttırılarak bağımsız denetim skandallarının azaltılması
hedeflenmiştir.
Şirket skandallarından sonra bağımsız denetim komitesi, iç
kontrol, yönetici sorumluluğu ile ilgili “çok daha sıkı” yasal
düzenlemelerin “derlenmiş şekli” olarak adlandırılan Sarbanes Oxley yasası 30 Temmuz 2002’de yürürlüğe girmiştir.
Yasa, ABD Sermaye Piyasası Kurulu’na (Securities and Exchange Commission-SEC) kayıtlı şirketlerin, finansal raporlama üzerindeki iç kontrollerin etkinliğini değerlendirecek
bir iç kontrol sistemi oluşturmalarını ve bağımsız denetim
26
komitesi tarafından bağımsız denetim sürecinin gözden
geçirilmesini öngörmektedir. SoX yasasında düzenleme
yapılan alanlara ilişkin ana başlıklara aşağıda yer verilmiştir:
Halka Açık Şirketler Muhasebe Gözetim Kurulu (9 alt kısımdan oluşan bir bölümdür)
Denetçinin Bağımsızlığı (bu başlıkta 9 alt bölümden oluşmaktadır)
Kurumsal Sorumluluk (8 alt bölümden oluşmaktadır)
Gelişmiş Finansal Bilgi (Kamunun Aydınlatılması) Açıklamaları (9 alt kısımdan oluşan bölümdür)
Finansal Analist Çıkar Çatışması (1 alt kısımdan oluşan
bölümdür)
Komisyonun (SEC) Kaynakları ve Otorite (4 alt kısımdan
oluşan bir bölümdür)
Çalışmalar ve Raporlar (5 alt kısımdan oluşan bir bölümdür)
Kurumsal Hesap Verme Sorumluluğu
ile Suç Teşkil Eden Hilelerle İlgili Hesap
Verme Sorumluluğu (7 alt kısımdan
Beyaz Yakalı (Yönetici) Personel
Tarafından İşlenen Suçlara İlişkin
Cezaların Artırılması (6 alt kısımdan
Kurumlar Vergisi Beyannamesi (1 alt
kısımdan oluşan bir bölümdür)
Kurumsal Hilekarlığa İlişkin Hesap
Verme Sorumluluğu (7 alt kısımdan
oluşan bir bölümdür.
ABD’de meydana gelen Enron, Worldcom ve Xerox gibi büyük şirketlerin
finansal skandallarından sonra 2002
yılında yürürlüğe giren Sarbanes
Oxley Kanunu ile özellikle halka açık
şirketlerin denetiminin izlenmesi,
denetçi bağımsızlığının güçlendirilmesi, şirket sorumluluğunun ve üst
yönetim düzeyinde açıklama sorumluluğunun artırılması, halka açık
şirketlerin finansal raporlama sürecindeki kalite ve şeffaflığın artırılması
ve kurumsal yönetim alanlarında
getirdiği düzenlemelerle yeni bir
dönem başlamıştır. Tüm dünyada,
Sarbanes Oxley Kanunu’nun etkileri
yapılan düzenlemelerle görülmüştür.
Türkiye’de ise Sermaye Piyasası Kurulu
(SPK) tarafından Sarbanes Oxley Kanunu’na paralellik gösteren düzenlemeler yapılmıştır. İş dünyası, iç kontrol
değerlendirmeleri, finansal raporlama,
kurumsal yönetişim ve etkinlik
kavramları ile çalkalanırken sonunda herkesin beklediği gerçekleşti.
Sarbanes Oxley (SOX) etkilerine maruz
kalan ülkeler, yasayı yerel uygulamalarına dahil etmeye başladılar. Türkiye
bu konuda hızlı davranan ülkelerden
biri oldu. Sermaye Piyasası Kurulu
(SPK) mevzuatında ve BDDK’nın bankacılık sektörü ile ilgili yasal düzenlemelerinde SOX benzeri uygulamalara
yer verdiler.
Derneğimiz bağımsız denetim
konusunda böyle bir çalışmaya imza
atarak yabancı bağımsız denetim şirketleri ile rekabet edebilmek için onların düşünme mantığını da öğrenme
çabası içinde olan bağımsız denetçilere imkan sağlamıştır. Yurt dışında
bağımsız denetime verilen önem ve
bakış açısı ülkemiz bağımsız denetçilerine yeni ufuklar kazandırmıştır.
Bu anlamda seminerimize katılan
yabancı misafirlerimize bağımsız denetim konusunda bizlere aktardıkları
değerli bilgiler için teşekkür ediyoruz.
27
ASMMMO Ziyaretimiz
Oda Başkanımız Sayın Mehmet OKKALI Beyi
Makamında ziyaret ettik...
Ankara Odası seçimlerini yeni kazanmış olması nedeni ile Sayın Mehmet OKKALI Bey’i makamında ziyaret ederek
mesleki konularda kendisi ile fikir alışverişinde bulunduk. Derneğimizin yönetim ve danışma kurulu üyelerinin katılımı
ile hem tebriklerimizi hem de bağımsız denetim alanında bağımsız denetçilerin yaşadıkları sorunları Sayın Mehmet
OKKALI Bey’e ilettik.Bütün bunların yanı sıra ASMMMO Başkanı’nın “Bağımsız Denetimin Geleceği” konularında fikirlerini
almış olduk. Özellikle bağımsız denetçilerin farklı bir oda şeklinde örgütlenmesi yerine şu an var olan meslek odaları ve
TÜRMOB çatısı altında bağımsız denetime ilişkin sorunlarının yetkili mercilere taşınması gerektiği konusunda fikir birliğine
vardık. Böylece ASMMMO gibi mesleki odalarımızın bağımsız denetçilerin sorunlarına daha çok sahip çıkması gerektiği
konusunda fikirlerimizi aktarmış olduk. Bağımsız denetçiler derneği olarak ASMMMO ve diğer odalarla iletişim ve diyalog halinde olmaktan mutlu olacağımızı da ifade ettik. Bağımsız denetçiler derneği olarak bağımsız denetim konusunda meslek kuruluşlarımızın ve TÜRMOB’un daha etkin rol alması gerektiğine inanıyoruz. Her ne kadar dernek olarak
gösterdiğimiz çeşitli faaliyet ve etkinlikler ile bağımsız denetçilerin sesini duyurmaya çalışsakta imkanlarımızın meslek
kuruluşları ile yarışamayacağının da farkındayız. Sınırlı bütçe ve olanaklar ile elimizden geldiğince yine etkinliklerimizi
sürdürmeye ve siz bağımsız denetçilere faydalı olmaya çalışacağımıza söz veriyoruz.
28
6552 Sayılı Yasa Eğitimi
ASMMMO danışmanlarından SMMM Erbil GÜZEL
6552 sayılı yasa ve uygulamaları konusunda
bağımsız denetçiler derneğinin üyelerine bilgi
vermiştir. Gündemde olan bir konu olması ve
bağımsız denetçilerimizden bu konuda eğitim
verilmesi konusunda gelen talepler doğrultusunda
bu seminer planlanmıştır. Sayın Erbil GÜZEL bu
konudaki bilgi ve tecrübelerini etkin bir sunum
çerçevesinde bağımsız denetçilerimize aktarmıştır.
Kamu ve özel sektör ayrımı yapılmadan, yıllık
izin hakkı ve izin süresine hak kazanılması ile hak
edişten kesme yetkisine ilişkin değişiklikler, alt işveren işçilerinin mağduriyetlerini önlemek bakımından önemli ve yerinde düzenlemelerdir.
Sürekli olarak torba yasalarla çeşitli vergi kanunlarında düzenlemeler yapılmasının zaten karışık
olan vergi mevzuatını çok daha karmaşık hale
getirdiği hususu vurgulanarak 6552 sayılı yasa
kanun tekniği açısından da ele alınmıştır. Bağımsız
denetime tabi olan bir işletmenin kasa, stok affı gibi
uygulamalardan yararlanmasının bağımsız denetimin itibarına vereceği zararlarda burada konuşulmuştur. Etkinliğimizin son bölümünde bağımsız
denetçilerimizin 6552 sayılı yasa hakkındaki
sorularını Sayın Erbil GÜZEL örneklerle açıklayarak
cevaplamıştır.
Bağımsız denetçiler derneği olarak üyelerimizden
gelen eğitim taleplerini öncelikle ücretsiz olarak
karşılamak temel hedefimizdir. Yine bu çerçevede
“6552 Sayılı Torba Yasa İle İlgili Bilgilendirmeler”
konulu seminerimiz değerli üyelerimizin
istifadesine sunulmuştur.
29
Adli Muhasebe
Hukuk, muhasebe, denetim ve kriminoloji gibi çeşitli uzmanlık
alanlarının bilgilerini sentezleyerek mahkemeye intikal etmiş
veya edecek olayların muhasebesel boyutunun delil ve belgeye
dayalı olarak çözümlenmesi ve sonuçlarının rapora bağlanması
işlemidir.
30
Adli Muhasebe ve Hile Denetimi
Seminerimiz...
Dernek merkezimizde oluşturulan sürekli eğitim merkezinde bağımsız denetçilerimize “özel denetim” veya “Hile denetimi” kavramları içerisinde değerlendirilebilecek olan Adli Muhasebe konusunda yine bu alanda kitabı olan bir kaç yazardan birisi olan
Sayın Selçuk GÜLTEN tarafından sunumda bulunulmuştur. Konu hakkındaki detaylı slaytlar ve örnekler bağımsız denetçilerimiz
tarafından ilgi ile dinlenmiştir.
Bağımsız denetçiler derneği olarak bağımsız denetim konusundaki yeni açılımları meslektaşlarımız ve üyemiz olan bağımsız
denetçilere duyurmayı görev saymaktayız. Bu kapsamda adli muhasebe ve Türkiye’de uygulanabilirliği ve bağımsız denetim
standartlarındaki yeri konularında tartışmalar bu etkinliğimizde gerçekleştirilmiştir. Yine soru ve cevap köşesi ile dile gelen
sorular konuşmacımız tarafından yanıtlanmıştır.
Bağımsız denetçiler derneği olarak faaliyetlerimizi üyelerimizden gelen taleplerin yanı sıra bağımsız denetçilere yeni bakış
açıları da kazandırabilmek adına farklı konularla da geliştirmeyi hedefliyoruz. Bu kapsamda gerçekleştirdiğimiz ücretsiz “Adli
Muhasebe ve Hile Denetimi” seminerinde yer alan değerli konuşmacı ve katılımcılara teşekkür ediyoruz.
Özel denetim kapsamında
şirketlerde yaşanan hile,
yolsuzluk gibi olumsuz
mali olaylar tespit edilir...
Bağımsız denetçiler
karşılaştıkları hile yolsuzluk gibi olayların mali
tablolar üzerindeki etki
ve sonuçları ile ilgilenir.
Hile denetçisi ise hile
olayını gerçekleştiren
fail, olayın mali boyutu
ve oluş yöntemi ile de
ilgilenir.
31
Bilanço ve Gelir Tablosu
Okuma Teknikleri
Seminerimiz
D
D
erneğimiz sürekli eğitim merkezinde düzenlediğimiz “Bilanço ve Gelir Tablosu Okuma
Teknikleri” isimli eğitimiz ile bağımsız denetçiler
derneği üyesi denetçilerimize bağımsız denetim
sırasında kullanmaları gereken analitik inceleme
tekniklerinden birisi olan mali tablo analizleri konusunda
açıklamalarda bulunduk.
eğerli konuşmacımız Sayın Mustafa Yalçın bu
konularda çok iyi hazırlanmış etkili bir sunum gerçekleştirmiştir. Tekdüzen hesap planı
kapsamında hazırlanan bilanço ve gelir tablosu
analizleri ile TFRS/TMS kapsamında hazırlanan
finansal durum tablosu analizleri konusunda bağımsız
denetçilere eğitim vermeyi uygun gördük. Bu eğitimin
sonunda yer alan soru cevap köşesi ile bağımsız denetçilerimiz konu hakkında öğrenmek istedikleri konularda
çeşitli sorular yöneltiler ve değerli konuşmacımız soruları
yanıtlamıştır. Günümüzde mali tablolarda, klasik mali tablo
hazırlanmasından tam set TFRS’ye geçişle beraber pek çok
32
değişiklik meydana gelmektedir. Mali tabloların tam set
TFRS’ye uyumlu hazırlanmasıyla beraber kullanılan terminolojide de önemli değişiklikler olmuştur. Pek çok yeni hesap
ve grubu kullanırken, bazı hesap gruplarının da isimleri
değişmiştir. Bu nedenle mali tablolar analizinde kullanılan
oranlarında değişmesi gerekmektedir.
B
ağımsız denetçiler derneği olarak üyelerimizden
gelen eğitim taleplerini öncelikle ücretsiz olarak
karşılamak temel hedefimizdir. Yine bu çerçevede
“Bilanço ve Gelir Tablosu Okuma Teknikleri ” konulu
seminerimiz değerli üyelerimizin istifadesine
sunulmuştur.
Mali Tablo Okuma
Bağımsız denetim bir işletmenin mali tabloları hakkında
bağımsız tarafsız bir uzman görüşü verme olduğuna göre
mali tabloları okuma ve anlama bir bağımsız denetçinin
bilmesi gereken elzem konular arasında yer almaktadır.
TFRS ve TMS uygulamaları ile mali tablolar analizi önemli
bir dönüşüm yakalamış olup, bu anlamda bağımsız
denetçilerin bu yeni analiz bilgilerine de sahip olması
gerekmektedir. Aksi halde sağlıklı bir denetim yapılması
ve istenilen kalitede bir bağımsız denetim raporunun
hazırlanması mümkün olmayacaktır.
Mali tablo analizlerinde birinci kural öncelikle analizi gerçekleştirilecek olan mali tablonun yapısının .ok iyi
bilinmesidir. Tam set TFRS’ye Uyumlu olarak Bilanço ve Gelir Tablosu yerine hazırlanması gereken tablolar
şunlardır.
1-Finansal Durum Tablosu
2-Kar veya Zarar ve Diğer Kapsamlı Gelir Tablosu
a) Tek Tablolu Yaklaşım
b) İki Tablolu Yaklaşım
3-Özkaynaklar Değişim Tablosu
4-Nakit Akış Tablosu
a) Doğrudan Yöntem
b) Dolaylı Yöntem
5-Dipnotlar
Bu mali tablolar, oranlar analizi, yüzdeler analizi, eğilim trendleri analizi ve karşılaştırmalı mali tablolar
analizi gibi modern analiz teknikleri kullanılarak analiz edilecektir. Tam set TFRS kapsamında hazırlanan
mali tabloların analizi tekdüzen hesap planı kapsamında hazırlanan mali tabloların analizinden farklılıklar
göstermektedir.
33
Bursa’daki Denetim
Seminerimiz
Denetçilikte en temel ilke bağımsızlık ilkesidir. ABD’de
mesleğin ahlaki kurallarını belirleyen ve sermaye piyasasını
düzenleyen kuruluş olan Securities and Exchange Commissıon (SEC), bağımsız denetçinin müşterilerine sunacağı yeni
hizmetlerde bağımsızlık ilkesinin ihlal edilip edilmediğine
aşağıdaki 4 ana prensip çerçevesinde bakmaktadır.
1. Müşteri ile ortak veya çelişen bir çıkar ilişkisi yaratıyor mu?
2. Kendi işini denetler bir pozisyonda kalıyor mu?
3. Müşterinin yöneticisi veya çalışanı gibi hareket etmesine
sebep oluyor mu?
4. Müşterinin tarafını tutmak zorunda bırakıyor mu?
SEC’e göre bağımsızlığın bozulabileceği özel durumlar ana
başlık olarak şunlardır.
•
Finansal İlişkiler
•
İstihdam İlişkileri
•
İş İlişkileri
•
Denetim dışı hizmetler
Bugün dünya uygulamaları göz önüne alındığında KGK benzeri kurumların gelişmiş ülkelerin hemen hepsinde bulunduğu, gelişmekte olan ülkelerde ise oluşturulma çabalarının
34
devam ettiği gözleniyor. Dünya örneklerine bakıldığında
kamu gözetim kurumları genellikle halka açık şirketler için
oluşturulmakta, KOBİ ve halka açık olmayan şirketlerin denetimlerinin gözetimi ise daha çok meslek örgütleri tarafından yapılmaktadır.
Türk Dil kurumunda denetim; Kamu ya da özel bir kuruluşa
ilişkin bilgilerin önceden belirlenmiş ölçütlere uygunluğunun saptanması ve rapor edilmesi amacı ile bir uzman
birimi tarafından kanıt toplama ve değerlendirme süreci
olarak tanımlanmaktadır.
Denetim, bir işletmenin ekonomik faaliyetleri sonucunda
hazırlanan finansal tablo ve diğer finansal bilgilerin önceden
belirlenmiş ölçütlere uygunluğu ve doğruluğunun makul
güvence sağlayacak yeterli ve uygun bağımsız denetim
kanıtları ile bağımsız denetim standartlarında öngörülen
gerekli tüm bağımsız denetim tekniklerinin uygulanarak,
defter, kayıt ve belgeler üzerinden değerlendirilmesi ve
sonuçlarının bir rapora bağlanmasıdır. Muhasebe ve denetim birbirleriyle ilişki içinde iki kavramdır. Çünkü muhasebesiz denetim olmaz. Denetimin gerekliliği, muhasebenin de
Seminerin konusu “Tükiyede Ve Dünyada Bağımsız Denetim” olup, semineri dernek genel başkan yardımcısı Sayın
Olcay DOĞAN hazırladı.
Konu Olcay DOĞAN’ın “ufrs ve denetim” isimli yüksek
lisans proğramında bitirme ödevidir. Başarılı ve faydalı
bir sunum olmuştur.
Ev sahibimiz Cemil Tekin ve Sayın Olcay DOĞAN’a
derneğimiz ve şahsım adına teşekkür ederim.
Abdullah Çavuş
BADED Genel Başkanı
gerekliliğini beraberinde getirir. Muhasebesiz denetleme
dayanaksız; denetimsiz muhasebe ise sağlamasızdır. Hemen hemen bütün ülkelerde denetçilik, muhasebecilikten
sonra gelen bir üst unvandır.
Türkiye’nin idari yapısına, dünya ekonomisi ile uyum,
Uluslar arası Standartlar, AB standartları v.b. nedenlerle
dâhil olan yeni kurumlar maalesef daha önce aynı fonksiyonları yürüten kurumlarla bir süre gerek yetki kullanımı
gerekse kanuni düzenlemeler yönünden çatışmakta ve
daha sonra “Kervan Yolda Düzülür” atasözünde olduğu
gibi taşlar yerine oturmaktadır. KGK bu alanda yer alan
çok başlı ve karmaşık yapıyı ortadan kaldırmıştır. Geçiş
dönemi uygulamaları diyebileceğimiz uygulamalar ile
bağımsız denetim sürecinin ülkemizde hakettiği konuma
ulaşabilmesi için pek çok çaba sarfetmiştir.
Bağımsız denetim bir kültürün farklı bir bakış açısının
ifadesidir. Ülkemizde şirketler bağımsız denetime maliyet
getiren yeni bir yasal yükümlülük olarak baktıkları sürece
bağımsız denetimden istenilen fayda ve sonuçlar elde
edilemeyecektir.
35
E-Fatura ve
E-Defter
Dönüşüm Süreci
Seminerimiz
Sayın Mehmet ERTÜRK derneğimiz üyesi bağımsız
denetçilere yönelik “E Defter ve E Fatura Uygulamaları” hakkında blgiler vermiştir.
E defter şekil hükümlerinden bağımsız VUK ve/veya TTK
uyumlu tutulması zorunlu olan defterlerde yer alması
gereken bilgileri ve elektronik kayıtları kapsar. E defter ile
hedeflenen amaçlar şunlardır:
Vergiye gönüllü uyumu sağlamak.
Kağıt yükümlülükleri ortadan kaldırmak.
Ticari hayata yeni açılımlar kazandırmak
Uluslararası ve uzaktan denetimin kapısını aralamak
Elektronik denetim için uygun altyapıyı oluşturmak
Kağıt süreçleri ihtiyaçlara uygun biçimde revize etmek
Uluslararası standartlara uyum sağlamak
E Defterde XBRL adı verilen tek format kullanılmaktadır.
Böylece,
-Dönüşüm ve yeniden üretim süreçlerini ortadan kaldırır.
-Standart denetim & analiz araç ve uygulamalarının
kullanımına imkan sağlar.
-Standart raporların üretilmesine imkan verir.
-Muhasebe döngüsü içerisinde ve finansal raporlama
zincirinde bilgilerin hızlı, ucuz iletimini sağlar.
-Uluslararası finansal bilginin kullanıcıları tarafından
anlaşılabilir olmasını sağlar.
Elektronik defterler, istenildiğinde ibraz edilmek
üzere ilgili olduğu beratları ile birlikte muhafaza
edilmek zorundadır. E Defter ve E faturaya yönelik mevzuat
şu şekilde özetlenebilir.
-397 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile getirilen uygulama,
başlangıçta anonim ve limited şirketlerin kullanımına
açılmıştır.
• 416 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile gerçek kişi mükellefler
uygulamaya katılmışlardır.
• 421 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile Kritik sektörler için
e-Fatura ve e-Defter kullanma zorunluluğu ve Özel
Entegratörlük getirilmiştir.
• 424 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile Mükelleflerin eFaturalarının Özel Entegratörler Tarafından İmzalanma
imkanı getirilmiştir.
Maliye Bakanlığı E Uygulamaların yaygınlaşmasını hedeflemektedir. Böylece;
-E-defter ve e-fatura uygulamalarının yaygınlaştırılması
36
sağlanacaktır
• E-faturanın uluslararası dolaşımı sağlanacaktır
-Kamuya gönderilecek faturaların e-fatura olması zorunlu
olacaktır
-Ödeme entegrasyonu gerçekleştirilecektir
E -Arşiv: Kağıt ortamında düzenlenmek, muhafaza ve ibraz
edilmek zorunluluğu bulunan ‘faturanın’ elektronik biçimde
oluşturulmasına, iletilmesine, saklanmasına ve
istenildiğinde ibraz edilmesine imkan sağlayan bir
uygulamadır. Bu kapsamda elektronik ortamda oluşturulan
faturanın, alıcısına kağıt olarak gönderilen veya
elektronik ortamda iletilen şekli belgenin aslı, düzenleyen
nezdinde saklamaya konu elektronik hali ikinci nüsha
hükmündedir.
e-Arşiv izni alan mükellefler ve özel entegratörlerden e-Arşiv
hizmeti alanlar, bu Tebliğ çerçevesinde oluşturdukları
ikinci nüsha elektronik belgelerini ve e-Arşiv Raporlarını
birbirleriyle ilişkili şekilde, vergi kanunları ve diğer
kanuni düzenlemelerin kağıt nüshalar için öngörmüş
olduğu süreler dahilinde muhafaza ve istendiğinde ibraz
etmekle yükümlüdür.
Bağımsız denetçilerin sorularını yanıtlayan Sayın Mehmet
ERTÜRK sorular kapsamında belgesiz ortamda denetim,
elektronik denetim, uzaktan erişim metodlarını kullanarak
denetim gibi konularda da bilgiler vermiştir. Bağımsız
denetim konusunda gelecekte önemli bir yer tutacak
olan bilişim sistemlerinin denetim sürecinde kullanılması
elektronik kanıt elde etme ve elde edilen elektronik kanıtın
güvenilirliğini denetleme konularında da açıklamalar
yapmıştır.
Bağımsız Denetçiler Derneği olarak bağımsız denetçilere
mesleğin yeni alanları hakkında bilgilendirmeler yapmayı
bu konuda seminerler vermeyi kendimize görev kabul
ediyoruz. Değerli katılımcılara ve konuşmacımıza ilgi ve
desteklerinden ötürü teşekkür ederiz.
37
TMS/TFRS Uygulamaları Seminerimiz
Sayın Saliha GÖKKAYA
Sayın Saliha GÖKKAYA Bağımsız
Denetçiler Derneği üyesi bağımsız
denetçilere TMS/TFRS Uygulama
ve Teorik Çerçeve eğitimleri vermiş
denetçilerden gelen soruları
anında yanıtlamıştır. Etkili
sunumu ve harika anlatımı
nedeniyle kendisine teşekkür
ederiz.
Derneğimiz sürekli eğitim merkezinde düzenlediğimiz “TFRS/TMS Uygulamaları” isimli eğitimiz ile
bağımsız denetçiler derneği üyesi denetçilerimize
halen meslektaşlarımız arasında gündemde olan
Muhasebe Standartları konusunda açıklamalarda bulunduk. Değerli konuşmacımız Sayın Saliha
GÖKKAYA bu konularda çok iyi hazırlanmış etkili bir
sunum gerçekleştirmiştir.
Uluslararası muhasebe standartları ülkemizde
Türkçe yayınlanmış olmasına meslek mensuplarımız
tarafından benimsenmemiş ve uygulama sürecine
aktarılamamıştır. Bunun temel nedeni ülkemizin
tek düzen hesap planı gibi sabit uygulamaları en iyi
uygulayan ülke olmasıdır. Oysa muhasebe standartları ilke bazlıdır. Yani standart bir hesap planı veya
mali tablo dayatmanın yerine belirli kuralları
getirirler. Böylece uygulama alanını çok esnek
bırakırlar.
Standartların bazıları belirli sektörlere, bazıları hesaplara, bazıları sınıflandırmaya, bazıları değerleme
ölçülerine yöneliktir. Standartların çokluğu bu tip
gruplandırmaların akılda daha kalıcı olmasına yol
açmaktadır. Ülkemizde bağımsız denetim standartları gibi uluslararası muhasebe standartları da
anlaşılacak ve yaygın olarak kullanılacaktır.
38
TMS/TFRS ve Bağımsız Denetim
TMS/TFRS kapsamında hazırlanan bağımsız denetim raporlarının yabancı dile çevrilmesi ile bağımsız denetim çalışmalarımızın uluslararası alanda kabul görmesi mümkündür. Böylece uluslararası şirketler ile aynı dili
konuşmak, aynı formatta bağımsız denetim raporu ve mali tablo sunmak mümkün olmaktadır.
Dünyada ve özellikle Avrupa’da binlerce şirket 2005 yılında
UFRS’yi kullanmaya başladı. Türkiye’de SPK ve BDDK
kendilerine bağlı kurumlarda kullanılmak üzere UFRS’ye
uyumlu muhasebe standartlarını geçtiğimiz yıllarda
yürürlüğe soktu. Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu
UFRS’yi Türkçe’ye çevirerek 2006 yılında Türkiye Muhasebe
Standartları olarak yayınladı.
Yeni Türk Ticaret Kanunu ülkemizde kullanılacak standartların artık Türkiye Muhasebe Standartları olacağını belirtti.
Ancak Avrupa Birliği ülkelerinde yaygın görülen KOBİ TFRS
uygulamama eğilimine uygun olarak ülkemizde de tam set
TFRS uygulanmak istenmiştir. Yine meslek mensuplarının
TFRS uygulamalarına hazır olmaması nedeniyle standartların
uygulaması ertelenmiştir.
Ülkemizde eninde sonunda muhasebe standartları uygulanacaktır. Bu sebeple TFRS/TMS uygulamalarının eğitimlerinin
önem kazanacağı ortadadır.
39
İhtisas Eğitimleri
40
İhtisas Eğitimlerimiz
Dernek üyesi bağımsız denetçilerimize bu alanda uzmanlaşma eğitimleri
verilmiş ve böylece belirli alanlarda dernek üyelerimizden ilgi gösterenlerin
uzmanlaşması hedeflenmiştir. Bağımsız denetimde kalite için bu tip eğitimlere
özel önem vermekteyiz.
41
Yolsuzlukla Mücadele ve
Denetim Seminerimiz...
Yolsuzluk Algısı Endeksi, 1995 yılından bu yana Uluslararası Şeffaflık Örgütü adlı araştırma şirketi tarafından düzenli olarak her yıl yayımlanan bir rapordur. Raporda konunun uzmanlarının görüşleri
ve kamuoyu araştırmaları sonucunda ülkelerdeki yolsuzluk algısı tespit edilir ve ülkelere 10 (temiz) ile 0 (yüksek derecede yolsuz) arasında bir puan verilir. Türkiye’nin 2012 notu 4,9 olmuştur.
Yolsuzluk gözlenmesi zor bir olaydır, çünkü kapalı kapılar ardında ve yasal olmayan yollarda gerçekleştirilir.
Yolsuzluğun dünya bankası tarafından da kullanılan en basit tanımıyla “kamu gücünün özel çıkar
sağlamak için kötüye kullanılmasıdır.” Yolsuzluğun şekli kamu kesimi faaliyetinin şekline göre değişir.
Yolsuzluğun daha tarafsız bir tanımı ise “yakın ilişkiler kurarak kendisi ve yakınları için davranıştan bazı
avantajlar sağlamaya yönelik kasıtlı ve uygunsuz olaylardır.” Sözü edilen kamu gücünün kullanımının
bir kişinin çıkarı için olması gerekli değildir, bu çıkar bir partinin, bir sınıfın, bir aşiretin çıkarları için de
olabilir. Özellikle demokrasinin iyi gelişmediği ülkelerde yolsuzluk olayları, aile veya bir sınıfın çıkarları için yapılmaktadır. Bir çok ülkede ise siyasi partilerin finansmanı için ortaya çıkmaktadır. Her yolsuzlukta rüşvet ödenmesi gerekmez. Mesela hasta olduğu için izin alan bir kamu görevlisinin tatile
çıkması da görevi kötüye kullanması olarak görülebilir. Bir başbakanın veya siyasinin programda olmadığı halde kendi memleketine yatırım yapması rüşvet olmadığı halde yolsuzluk olarak kabul edilir.
42
Yolsuzlukla Mücadele
Günü
9 Aralık Yolsuzlukla
Mücadele Günü olarak
kutlanmaktadır. Bağımsız
denetçiler derneği olarak
yolsuzlukların önlenmesinde denetimini önemini
vurgulamak için böyle bir
seminer vermeyi uygun
görmekteyiz.
Yolsuzluk bir insanlık suçu. Ve insanlık tarihi kadar da eski bir sorun. Bu suça karışanların ortaya çıkartılması ise son derece zor.
Ne yazık ki, mağdur olanlar, genellikle olaya
tanıklık etmiyor. Ama sonuçları nesiller boyu
hissediliyor. Daha temiz bir Türkiye’de yaşamak için bu insanlık suçuyla birlikte mücadele
etmeliyiz. Yolsuzluk, siyasi rejimleri ne olursa olsun, kalkınmış, kalkınmakta olan ve az
gelişmiş
bütün
ülkelerde
görülmektedir.
Hukuk sisteminin doğası (kendisine güç ve
yetki verilecek kişilerin seçilme süreçlerini belirleyen yasama ve yürütme kuralları) siyasi rejimlere nazaran, yolsuzluk düzeyinde çok büyük bir
fark yaratmaktadır. Çünkü demokrasilerde dahi,
çok yüksek düzeyde olmasa da yolsuzluk bulunmakta ve hiçbir demokrasi yolsuzluktan tamamen arınmış durumda değildir. Politik yolsuzluk,
rüşvet, seçimlere hile karıştırma, para sızdırma, kadrolaşma, siyasi tekelcilik, muhalefet
gruplarını resmi kanallar aracılığıyla korkutma
ve ülkenin geleceğini belli bir klik elinde bulundurma gibi unsurları kapsarken, bürokratik
yolsuzluk ise bürokratların sürekli ve karlı eylemlere girişerek gelirlerini arttırmaları, alınan
rüşveti üstleriyle paylaşmaları, siyasi ve ekonomik
bağımlılık yaratarak yerlerini garantiye almaları anlamına gelir. Bu tür eylemler, nihai olarak demokrasiye zarar vermekte, yönetişimi daha kırılgan hale
getirmekte ve demokrasi ilkelerinin uygulanmaması veya gayrisamimi şekilde uygulanması nedeniyle kötü yönetim ortaya çıkmakta, bürokratik
ve siyasi yolsuzluklarla ilgili hesap verme ortadan
kalkmaktadır. Bu da, demokrasi kurallarının daha
sıkı uygulandığı gelişmiş ülkelerin, gelişmekte
olan ve az gelişmiş ülkelere nazaran yolsuzluk olgusuna daha az maruz kaldığını göstermektedir.
Günümüzde, uluslararası örgütler, STK’lar ve akademisyenler, yönetimlere, hükümetlere ve refahın
adil dağılımına katkıda bulunmak ve bu bağlamda,
yolsuzluğun nedenlerini belirlemek ve yolsuzlukla
mücadele stratejileri oluşturmak için, diğer ülkelerin tecrübelerini incelemektedirler. Yolsuzlukla mücadelede temel çözüm etkin denetim mekanizmaları kurmak ve denetim sisteminin çalışmasını
özerk hale getirmektir. Bağımsız ve tarafsız uzmanlarca yapılan denetim yolsuzluğu azaltacaktır.
43
İş Stresi Stres Kaynakları Belirtileri, Başa
Çıkma Yöntemleri Seminerimiz
SAYIN EMİNE ELİSA ÇİÇEK HANIM, DERNEĞİMİZ SÜREKLİ EĞTİM MERKEZİNDEKİ
CUMARTESİ TOPLANTILARI KAPSAMINDA İŞ HAYATINDA STRES KAYNAKLARI,
BELİRTİLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA YÖNTEMLERİ KONUSUNDA İNTERAKTİF
KATILIMLI ÇOK GÜZEL BİR SUNUM YAPMIŞTIR.
Bağımsız denetimde en önemli Stres günümüz toplumlarında çok yaygın
maliyet zamandır. Sürekli olarak görülmektedir. Stres, kişinin bedensel ve ruhzaman baskısı altında çalışma
sal sınırlarının tehdit edilmesi ve zorlanması
bağımsız denetçilerde strese
ile ortaya çıkan bir durumdur. Stres şu olumyol açabilir. Stres bize yabancı suzlara neden olur.
bir kelime olmasa da çözüm
-Verimliliği düşürür.
yolları çok bilinmemektedir. İşte -Kararsızlık yaşanabilir.
bu konuda bir seminer vermeyi -Hayattan zevk almayı engelleyebilir.
Derneğimizce uygun bulduk... -Duygusal ilişkilerinizden uzaklaştırabilir.
-Öfke, düşmanlık ve kızgınlığa neden olabilir
-Değersizlik, güvensizlik gibi duyguları yaşatabilir
44
Stres isteklerimize karşı gösterdiğimiz tepkilerimizdir. Birçok
insan stresin, başkaları tarafından kendilerine karşı yapılan
davranışlardan dolayı olduğunu
düşünür. Gerçekte ise stres bizim
aşırı duygularımız ve isteklerimiz
sonucunda ortaya çıkan durumlara karşı bizim göstermiş olduğumuz tepkilerdirduyguları yaşatabilir. Stres, kişi üzerinde aşırı
fizyolojik ve psikolojik talepler
yaratan bir uyarıcıya karşı, kişinin uyum sağlayabilme tepkisidir.
Olumlu düşünce ve olumlu
tavrın geliştirilmesi
a) Zihinsel düzenleme,
makul olmayan inançlarla
mücadele
b) Görsel imaj tekniklerinin
kazanılması
2) Davranışçı Teknikler
a. İnsanlar arası ilişkiler
(iletişim becerisinin geliştirilmesi, etkin dinleme ve
empatinin geliştirilmesi
b. Zaman düzenleme
tekniklerinin uygulanması
c. Güvenli davranışın
geliştirilmesi
d. Fizyolojik kontrol
1- Nefes egzersizleri
2- Gevşeme cevabının
geliştirilmesi
e. Fizik egzersiz ve
beslenme
Eğer kişi başarılı bir biçimde stresle başa çıkmayı öğrenmek istiyorsa;
• Olayları ve insanları oldukları gibi görmeyi öğrenmeli,
• İnsanlarla ilgili gerçekçi beklentileri olmalı,
• Kendine ait beceri ve sınırları tanıyıp geliştirerek, onlarla yaşamayı bilmelidir.
45
Şirketlerde Birleşme,
Bölünme ve Devir
İşlemleri Semineri
Şirketlerde
Birleşme
İki veya daha fazla şirketin
biraraya gelerek şirketlerden birisinin bünyasinde
veya yeni bir şirket kurularak onun bünyesinde
birleşmeleridir. Birleşme
işlerinde vergi ve şerefiye hesaplamaları önem
taşır.
Ayrıca
birleşme
işlemleri sırasında bilançoların aktarılması ve
birleşme işlemlerinin muhasebe bilgi sistemine
aktarılması işlemleri de
oldukça zordur. Birleşme
şirketler için çok önemli bir işlem ve karardır.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Devir, bölünme ve
hisse değişimi” başlıklı 19’uncu maddesinde; “(1) Bu Kanunun
uygulanmasında aşağıdaki şartlar dahilinde gerçekleşen birleşmeler devir hükmündedir:
a) Birleşme sonucunda infisah eden kurum ile birleşilen
kurumun kanunî veya iş merkezlerinin Türkiye’de bulunması.
b) Münfesih kurumun devir tarihindeki bilanço değerlerinin, birleşilen kurum tarafından bir bütün halinde devralınması
ve aynen bilançosuna geçirilmesi.
(2) Kurumların yukarıdaki şartlar dahilinde tür değiştirmeleri de devir hükmündedir…” hükmüne yer verilmiş olup,
Anılan Kanun’un “Devir, bölünme ve hisse değişimi
hallerinde vergilendirme” başlıklı 20’nci maddesinde ise,
“(1) Devirlerde, aşağıdaki şartlara uyulduğu takdirde, münfesih
kurumun sadece devir tarihine kadar elde ettiği kazançlar
vergilendirilir; birleşmeden doğan kârlar ise hesaplanmaz ve
vergilendirilmez:
a) Şirket yetkili kurulunun devre ilişkin kararının Ticaret
Sicilinde tescil edildiği tarih, devir tarihidir. Münfesih kurum ile
birleşilen kurum;
1) Devir tarihi itibarıyla hazırlayacakları ve müştereken
imzalayacakları münfesih kuruma ait kurumlar vergisi beyannamesi ile,
2) Devir işleminin hesap döneminin kapandığı aydan
kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar
geçen süre içerisinde yapılması halinde, münfesih kurumun
önceki hesap dönemine ilişkin olarak hazırlayacakları ve müştereken imzalayacakları münfesih kuruma ait kurumlar vergisi beyannamesini, birleşmenin Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edildiği
tarihten itibaren otuz gün içinde münfesih kurumun bağlı bulunduğu vergi dairesine verirler.
46
b) Birleşilen kurum, münfesih kurumun tahakkuk etmiş ve
edecek vergi borçlarını ödeyeceğini ve diğer ödevlerini yerine
getireceğini münfesih kurumun birleşme sebebiyle verilecek olan
kurumlar vergisi beyannamesinin ekinde vereceği bir taahhütname ile taahhüt eder. Mahallin en büyük mal memuru, bu hususta birleşilen kurumdan ayrıca teminat isteyebilir…”hükmüne
yer verilmiştir. Öte yandan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun
98’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca; Gelir Vergisi
Kanunu’nun 94’üncü maddesi gereğince vergi tevkifatı yapmaya
mecbur olanlar, bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk
ettirdikleri kârlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri
ertesi ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar, ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye
mecbur tutulmuşlardır.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Vergi kesintisi” başlıklı 15’inci
maddesinin beşinci fıkrasında da, bu madde gereğince vergi
kesintisi yapmak zorunda olanların, bu vergileri ödeme veya
tahakkukun yapıldığı yer itibarıyla bağlı oldukları vergi dairesine,
vergilendirme dönemini izleyen ayın yirmiüçüncü günü akşamına
kadar muhtasar beyanname ile bildirmeye mecbur oldukları ve
Gelir Vergisi Kanunu’nda belirlenen usul ve esasların, bu maddeye
göre verilecek muhtasar beyannameler hakkında da uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
KDVK’nu 17/4-c maddesinde; Gelir Vergisi Kanunu’nun
81’inci maddesinde belirtilen işlemler ve Kurumlar Vergisi
Kanunu’na göre yapılan devir ve bölünme işlemlerinin KDV’den
istisna olduğu belirtilmiştir.
Dernek merkezimizde yer alan sürekli eğitim merkezinde YMM
Sayın Osman SARGIN şirketlerde Birleşme ve Bölünme konularında detaylı örnekler içeren çok kapsamlı ve etkili bir
sunum yapmıştır. Derneğimizin üyesi olan bağımsız denetçiler
kendilerine birleşmeler ve bölünmeler ile ilgili çeşitli sorular sormuşlardır. Özellikle denetlenen dönemde bir birleşme
veya bölünme olması durumunda bu özel olayın bağımsız
denetim raporlarına ne şekilde yansıyacağı hususu detaylı olarak
tartışılmıştır. YMM Osman SARGIN Beye derneğimiz
adına teşekkür ediyoruz.
Şirketlerde Nevi
Değişikliği
İşletmelerin ekonomik,
örgütsel ve sermaye yapısına
bağlı olarak tür değiştirmeleri
hep gündemde olmuştur. İlk
kuruluşta kolaylıklar nedeniyle basit şirket türlerini
tercih ederlerken ilerleyen
zamanlarda daha komplike
olan ancak güven veren ve
karşılaştırıldığı zaman daha
avantajlı şirket türleri tercih edilmektedir. Bu tercih
mevcut hukuki türden başka
bir hukuki türe dönüşmeyi
gerektirmektedir.
47
KOBADED İle Müşterek
Panelimiz...
Kocaeli Bağımsız Denetçiler Derneğinin Düzenlediği KGK Başkanı Sayın
Seyit Ahmet BAŞ’ın konuşmacı olduğu Prof. Dr. Ersan ÖZ Hocamızın
moderatörlüğünü yaptığı yine Saliha GÖKKAYA hanımının etkin sunumları ile göz dolduran “Bağımsız Denetim ve Mali Farkındalık” konulu
seminer çok başarılı olmuştur. Bağımsız denetim konusunda güncel
konuların ele alındığı seminerimizde KGK Başkanı Sayın Seyit Ahmet
BAŞ bağımsız denetim sektörünün gelişmesine ilişkin öngörülerini
ve güncel mesleki konuları açıkladı. Yine konuşmacı olan Sayın Saliha
GÖKKAYA ise bağımsız denetim konusundaki fikirlerini Kocaeli Bağımsız
Denetçiler Derneği Üyeleri ile paylaştı. Kocaeli Bağımsız Denetçiler
Derneği Genel Başkanı SMMM/Bağımsız Denetçi Sayın Şakir SÜLOĞLU
Bey ise açılış konuşmasında “Bağımsız denetimde kalite, etik ve kurumsallaşma” konuları hakkında geniş bir çerçeve ve vizyon çizdi. Derneğin
hedeflerini, kısa zamanda gerçekleştirdikleri etkinliklerden bahseden
Dernek Başkanı Sayın Şakir SÜLOĞLU’nun konuşması bağımsız denetçi
meslektaşlarımızdan büyük alkış ve takdir almıştır. Panelin moderatörü
olan Prof Dr Ersan ÖZ Hoca’nın esprileri ve sunumları panelin neşeli bir
ortamda tamamlanmasını sağlamıştır.
48
Seminerin Moderatörlüğünü
yapan Sayın Prof. Dr. Ersan ÖZ
Hoca’mıza plaketini takdim
ederken kendilerine harkia
yönetimleri için en içten
teşekkürlerimizi sunduk...
Kocaeli Bağımsız Denetçiler Derneği çok kısa
zamanda etkin bir şekilde örgütlenerek bu
tip önemli etkinlikler yapabilecek kapasiteye
kavuşmuştur. Dernek Başkanı Sayın Şakir Bey’in
dernek çalışmalarında gösterdiği çaba, ilgi ve
titizlik takdire şayandır. Derneğe üye olmak
isteyenler için gerekli belgeler :
- Üye Kayıt Formu (Derneğimizden temin edilecek)
- Nüfus Cüzdanı önlü - arkalı fotokopisi,
- Bağımsız Denetçi Olmaya Hak Kazananların
Belge fotokopisi,
- Bağımsız Denetçi Belgesi olanların, Kimlik Kartı
önlü - arkalı fotokopisi,
- Bir adet fotoğraf,
- Giriş Aidatı
Kocaeli’nde bulunan bağımsız denetçilerin sesi
olan bu derneğimize başarılar diliyoruz.
49
Bağımsız Denetim Uygulamaları Eğitimi
S.M.M.M.Selçuk GÜLTEN
Holiday Inn Otel
Cumartesi pazar iki günde Türkiye’nin
her yerinden katılan bağımsız denetçi
meslektaşlarımıza eğitim notları
ücretsiz olmak üzere sunum yaptık...
50
Derneğimiz Türkiye’de ilk olan
bir eğitimi üyelerimizin talep etmesi nedeniyle “Bağımsız Denetim Uygulamaları” eğitimini başarı ile gerçekleştirmiştir.
Eğitim ücretli olup eğitim notları, öğlen yemeği gibi pek çok
ücretsiz etkinlikte içermektedir.
İlk gün değerli katılımcılara Bağımsız Denetim Standartları Uygulamaları Sayın Selçuk
GÜLTEN tarafından anlatılırken ikinci gün Karar Denetimin Yönetim Kurulu Başkanı Sayın
Ali Osman EFLATUN Bey muhasebe standartları uygulamaları hakkında açıklamalar yapmıştır. Program boyunca teorik anlatımlardan kaçınılarak doldurulması gereken formlar, örnek çalışma kağıtları, denetim raporu gibi konular ele alınmıştır. Ayrıca Ali Osman
Bey muhasebe standartlarına ilişkin uygulama örnekleri vererek konuyu yine uygulama
düzeyinde açıklamıştır. Anlatımları ilgi ile dinlenen değerli konuşmacılarımıza hem anlatımları hem de hazırladıkları uygulama notları için teşekkür ediyoruz.
51
Bağımsız Denetçilik Sınavlarına Hazırlık Kursu
Bağımsız denetçilik sınavlarına hazırlanan bağımsız denetçi adaylarına yönelik
olarak aşağıdaki derslere yönelik yine ders metaryallerinin ücretsiz dağıtıldığı
bir kurs düzenlemiş bulunmaktayız.
-Kurumsal Yönetim
-Bağımsız Denetim
-Muhasebe Standartları
-Bankacılık, SPK ve Sigortacılık Mevzuatı
Önce konu anlatımlarının yapıldığı kursumuzda sonra daha önce çıkmış sınav
soruları çözülmüştür. Yine kursiyerlerimize çeşitli deneme sınavları yapılarak
seviyelerinin gelişimi izlenmeye çalışılmıştır. Kurs çalışmaları sırasında ilave
dersler konularak kursiyerlere maksimum fayda sağlanmaya çalışılmıştır. Yine
dernek merkezinde verdiğimiz eğitimlere katılanlara teşekkür ediyoruz. Sınava
hazırlık için yeterli sayıda kurs bulunmaması bu alanda önemli bir eksikliktir.
Sınavla bağımsız denetçi belgesi sahibi olacaklar için bu tip kursların düzenlenmesini destekliyoruz.
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
Daha Şeffaf Bir
Türkiye İsimli
SAYDER Semineri
D
aha Şeffaf Türkiye” Projesi. Daha şeffaf,
hesap verilebilir mekanizmaların işlediği etik değerlerin üstün olduğu bir
Türkiye...”Sayıştay Denetçileri Derneği
olarak 2013 yılının Kasım ayında Merkezi
Finans ve İhale Programına sunduğumuz “Daha
Şeffaf Türkiye” isimli projemiz kabul edilmiş ve
15.10.2014 tarihinde imzalanan sözleşme ile
uygulanmaya başlamıştır.
u projenin ve çalıştayın amacı
-Türkiye’de şeffaflık, hesap verilebilirlik
ve yolsuzluğun önlenmesi ile ilgili iyi
uygulamasın benimsenmesini sağlayacak araçlar geliştirmek ve sosyal alt
yapının hazırlanmasına katkıda bulunmak
B
64
Y
olsuzluğun önlenmesi ve ihbarcının
korunması ile ilgili raporlar hazırlanarak siyasi reformların uygulanmasına
destek olmak
SAYDER ve Transparency International Turkey’in
kurumsal kapasitelerinin arttırılmasını sağlamak
AB üyesi ülkelerdeki STK’lar ile anlaşma protokol
ve işbirliği anlaşmaları imzalanarak işbirliğinin sürekliliğini sağlamak
Daha Şeffaf Bir Türkiye...
OLARAK SAYIŞTAY DENETÇİLERİ
DERNEĞİ TARAFINDAN DÜZENLENEN
VE 3 GÜN SÜREN DAHA ŞEFFAF BİR
TÜRKİYE İSİMLİ ÇALIŞTAYA BAŞKAN
VEKİLİMİZ BURHANETTİN YAŞARTÜRK
İLE BİRLİKTE KATILDIK. SAYDER
BAŞKANI SAYIN NURAY YILMAZ VE
DERNEK YÖNETİMİNİ BÖYLESİNE
ÖNEMLİ BİR KONUDAKİ ÇALIŞMALARINDAN DOLAYI TEBRİK EDİYORUM.
Abdullah ÇAVUŞ
Ankara’daki çalıştay SAYDER tarafından organize edilmiş olup “yolsuzluğun önlenmesi” konusundadır.
Türkiye’deki kamu kurum yetkilileri, yerel yönetim temsilcileri, üniversite öğretim görevlileri ve öğrencileri ve STK temsilcileri ile AB’li uzmanların katılım sağladığı çalıştayda “yolsuzluğun önlenmesi” ne ilişkin
geniş ölçekli bir rapor hazırlanmıştır. Projenin ikinci adımı şöyledir.
İstanbul’da Transparency International Turkey öncülüğünde gerçekleştirilecek “İhbarcının korunması”
konferansı için ise özellikle ortağımız Transparency International Irealand ve iştirakçimiz Transparency
International Italy’den uzman katılımı sağlanacaktır. 2 gün sürecek olan çalıştayın ardından, tamamlayıcı
nitelikte 2 günlük bir atölye çalışması yapılacak ve whistlebloowing raporu bu çalışmada üretilecektir.
Türkiye’den ve AB’den konusunda uzman kişilerin katılacağı çalıştay ve atölye çalışmasının ardından bir
basın toplantısı düzenlenerek, rapor kamuoyunun bilgisine sunulacaktır. Sayıştay denetçileri bağımsız
denetimin kamu kaynağı kullanan şirketlerin denetimi aracılığıyla yolsuzluğu engelleyecek bir rol ifa
edebileceğine inandıklarını belirttiler. Belediye şirketlerinin denetimi noktasında önemli bir fayda
sağlayacak olan bağımsız denetimin önemine de vurgu yapıldı.
65
Bağımsız Denetim
Yaptırmamanın Sonuçları
Bağımsız Denetçi Burhanettin YAŞARTÜRK
6102 Sayılı TTK’nın denetime ilişkin hükümlerine göre
bağımsız denetim yaptırmamanın sonuçları aşağıda belirtilmiştir.
1- Denetime tabi olanlar, hazırlanmış olan finansal tablolarının denetimden geçip geçmediğini, denetimden geçmiş
ise denetçi görüşünü ilgili finansal tablonun başlığında
açıkça belirtmek zorundadır. Bu hüküm, yönetim kurulunun
yıllık faaliyet raporu için de uygulanır. Denetime tabi olduğu
hâlde, denetlettirilmemiş finansal tablolar ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, düzenlenmemiş hükmündedir
(TTK Md. 397/2).
2- Finansal tabloların düzenlenmemiş sayılması, bu tabloların genel kurul tarafından incelenmesi, tartışılması be
ibrası söz konusu olmaz.
3- Finansal tabloların düzenlenmemiş sayılması şirketin;
a- Kar dağıtmasına,
b- Sermaye artırmasına,
c- Sermaye azaltmasına, Engel olur.
4- Finansman sağlayan şirketlere mali tablolar sunulamaz.
Bu durum kredilendirmeyi etkiler. Mali tabloları YMM ve
SMMM’ler tarafından onaylanamaz.
5- Denetçi seçilmemesinden doğacak zararlardan yönetim
kurulu sorumlu olur.
6- Seçilen denetçinin bağımsız denetime tabi şirketlere
ait internet siteleri üzerinden duyurulmaması durumunda
Türk Ticaret Kanunun 562. maddesinin 12. bendi gereği
66
1524. maddede öngörülen internet sitesini oluşturmayan
şirketlerin yönetim organı üyeleri, yüz günden üçyüz güne
kadar adli para cezasıyla cezalandırılır (Para cezası günlük 20
TL -100 TL olup 300 gün için 6.000 TL – 30.000 TL’ dir).
6362 SAYILI SPK DA İDARİ PARA CEZALARI ...
İdari Para Cezası Gerektiren Fiiller Genel esaslar
MADDE 103 – (1) Bu Kanuna dayanılarak yapılan düzenlemelere, belirlenen standart ve formlara ve Kurulca alınan
genel ve özel nitelikteki kararlara aykırı hareket eden kişilere
Kurul tarafından yirmi bin Türk Lirasından iki yüz elli bin Türk
Lirasına kadar idari para cezası verilir. Ancak, yükümlülüğe
aykırılık dolayısıyla menfaat temin edilmiş olması hâlinde
verilecek idari para cezasının miktarı bu menfaatin iki katından az olamaz.
(2) Birinci fıkradaki yükümlülüklere aykırı hareket eden
kişinin bir özel hukuk tüzel kişisinin organ veya temsilcisi olması veya organ veya temsilcisi olmamakla birlikte bu tüzel
kişinin faaliyeti çerçevesinde görev üstlenen bir kişi olması
hâlinde, ayrıca tüzel kişi hakkında da birinci fıkra hükmüne
göre idari para cezası verilir. Aykırılığın, temsilcisi olunan
veya adına hareket edilen tüzel kişinin zararına bir sonuç
doğurması hâlinde, tüzel kişiye idari para cezası verilmez.
(3) 26 ncı madde uyarınca ve gerekirse Kurulca verilebilecek
ek süre zarfında pay alım teklifi zorunluluğunu yerine getirmeyen gerçek ve tüzel kişiler hakkında, Kurul tarafından
pay alım teklifine konu payların toplam bedeline kadar idari
para cezası verilir.
(4) 106 ncı maddede belirtilen nitelikte bir bilginin varlığı
aranmaksızın, Kurulca izin verilen hâller hariç olmak üzere ve
Kurulca belirlenen zaman dilimi içinde ilgili sermaye piyasası araçlarının alım satımından kazanç elde eden ihraççıların
yönetim kurulu üyeleri ve yöneticileri elde ettikleri net kazancı
ihraççıya vermekle yükümlüdürler. Bu yükümlülüğü otuz gün
içinde yerine getirmeyenler hakkında Kurul tarafından elde
ettikleri menfaatin iki katı idari para cezası verilir.
(5) 75 inci maddenin altıncı fıkrasındaki yükümlülüğe uymayan
üyelere, Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği tarafından beş bin
Türk Lirasından elli bin Türk Lirasına kadar idari para cezası
verilir.
(6) Halka açık ortaklıklar ve kolektif yatırım kuruluşları ile
bunların iştirak ve bağlı ortaklıklarının, esas sözleşmeleri veya
iç tüzükleri çerçevesinde basiretli ve dürüst bir tacir olarak
veya piyasa teamülleri uyarınca kârlarını ya da malvarlıklarını
korumak veya artırmak için yapmaları beklenen faaliyetleri
yapmamaları yoluyla ilişkili oldukları gerçek veya tüzel kişilerin
kârlarının ya da malvarlıklarının artmasının sağlanması hâlinde
ilgili tüzel kişiye Kurul tarafından yirmi bin Türk Lirasından iki
yüz elli bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir. Ancak,
verilecek idari para cezasının miktarı elde edilen menfaatin iki
katından az olamaz.
67
Bağımsız
Denetim
Şirketi
Kurma
Prosedürleri
Bağımsız denetim şirketi kurmak, meslekte
kurumsal bir kimlik kazanmak için atılan ilk
adımdır. 15.000 civarında bağımsız denetçi
olmasına rağmen kurulan şirket sayısı 180
civarındadır. İdeal olan 6 bağımsız denetçinin
bir araya gelerek bir bağımsız denetim şirketi
kurması olduğuna göre en az 2500 kadar şirket
olması gerekirdir. Önümüzdeki yılın sonuna
kadar kurulacak ve KGK’dan lisans alacak
şirket sayısının 250 kadar olacağı tahmin
edilmektedir.
Bağımsız Denetçi İlyas KOCAER
Bağımsız denetim şirketi kurmak isteyen
bağımsız denetçilerin birinci yapması gereken husus ne tür bir şirket kuracağına karar
vermektedir. Alışılagelmiş uygulama bağımsız
denetim şirketlerinin anonim şirket olarak
örgütlenmeleridir. Bağımsız denetim şirketi
olarak anonim şirket kurulacak ise isim seçimi
kısmı önemlidir. KGK listesinde daha yukarılarda görünmek için “A” harfi ile başlayan isimler
seçildiği bilinmektedir. İsim belirlendikten sonra özellikle ana sözleşmenin hazırlanması noter
aşamasından sonra Bakanlığa izin almak için
başvuru yapılması gerekmektedir. Bakanlıktan
alınan izni müteakip ticaret sicilinde tescil ve
ilan işlemleri yapılır.
Kuruluş yeri olarak seçilen mekanın bağımsız
denetçi sayısı başına 20 m2 çalışma alanı
sağlayacak fiziki imkanlara sahip olması da
gerekir. Ayrıca uygun mobilya ve bilgisayar
gibi demirbaşlar (faturaları ile tevsik edilmek
üzere) söz konusu mekanda bulunmalıdır.
Yönetim kurulu başkanı e-imza paketi alacak
68
Bağımsız Denetçi İlyas KOCAER
ve KGK başvuruları yine bu e-imza ile sistem üzerinden yapılacaktır. Bağımsız denetim kuruluşu
lisans başvurusu yapabilmek için öncelikle 400600 sayfalık bir denetim rehberi hazırlanmalıdır.
Bu rehberde bağımsız denetim kuruluşu nasıl
denetim yapacağını açıklar. Ayrıca yine 100-250
sayfa arası bir kalite rehberi hazırlanmalıdır. Bu
rehberde bağımsız denetim kuruluşu bağımsız
denetim kalite güvence sisteminin esaslarını
açıklar. Son olarak 50-100 sayfa arası arşiv ve
dökümantasyon rehberi hazırlanmalıdır. Tüm
bu rehberler KGK sitesine yükleneceği için hazır
olmalıdır. Denetim rehberinde ise hangi sayfanın
hangi bağımsız denetim standartı ile ilgili
olduğunun tek tek gösterilmesi gerekmektedir.
na dair taahhütname de alınacaktır. Yine kadroda
yer alan denetçilerin KGK’dan bağımsız denetçi
belge alırken sisteme yükledikleri tüm evraklar
alınacak ve sisteme tekrar yüklenecektir.
Ortakların her birinden başka bir denetim şirketinde ortak, yönetici veya denetim kadrosunda
olmadıkları konusunda yazılı beyan alınacaktır.
Ayrıca bağımsız denetime aykırı bir hali olmadığı-
Bağımsız denetim kuruluşlarının yıldan yıla
yapacağı genel kurullarda da dikkatli olması gerekmektedir. Yine bakanlıktan izin alınarak genel
kurul yapılacaktır.
Başvuru yapıldıktan sonra KGK’dan bir yetkili
şirket merkezine gelerek bir tutanak hazırlayacak
ve hazırlanan tutanak/rapor KGK’ya iletilecektir.
KGK ruhsat başvurularını her perşembe yönetime
sunulmakta ve değerlendirilmektedir. Başvuru
uygun görülürse ilgili lisans harcının yatırılması
yönünde yazı bağımsız denetim şirketine ulaşınca harç yatırılmalıdır. Tüm bu süreçlerin sonunda
bağımsız denetim kuruluşu Lisans Belgesi “KAYİK
içi” veya “KAYİK Dışı” olmak üzere alınır.
69
Bağımsız Denetim Ekipleri
S.M.M.M. SELÇUK GÜLTEN
Bağımsız denetim şirketleri isterlerse denetim ekibinde yer alan üyelere 6 yıl denetçilikte
geçmiş ise kıdemli denetçi, 10 yıl denetçilikte
geçmiş ise baş denetçi ünvanlarını verebilir.
BDDK, SPK, EPDK gibi kurullar denetim ekipleri için KGK şartlarına ilave şartlar getirebilirler. Esasen SPK bağımsız denetim yönetmeliğinden kaynaklanan
bu
yetkisini kullanarak özel şartlar getirmiştir.
Denetim ekiplerinde o denetim sözleşmesinde
yer alamayan denetçiler, denetçi yardımcıları,
bilişim uzmanları gibi uzmanlar ve denetime
yardımcı diğer kişilerde denetçi olarak görevlendirilmemek ve yetkili denetçi gibi hareket etmemek şartı ile denetim ekibinde yer alabilirler.
Denetim ekiplerinin oluşturulması her zaman
zordur. Bağımsız denetim şirketleri denetim ekiplerini oluştururken ekip üyelerinin uyumuna çok dikkat etmelidirler. Denetim ekibinin iyi seçilmesi denetimin başarılı
ve kaliteli yürütülmesinde de önemlidir.
B
ağımsız denetim yönetmeliğinin 27’nci maddesinde denetim ekipleri düzenlenmiştir. Denetim
ekiplerine yönelik olarak bağımsız denetim yönetmeliği çok çeşitli sınırlamalar getirmiş, denetim ekibine katılacak denetçilerin meslekte 6 yılını
doldurmuş ise kıdemli denetçi, 10 yılını doldurmuş ise baş
denetçi olarak ünvanlandırılabileceği hükme bağlanmıştır.
Uygulamada sadece bağımsız denetçi kavramı ile sorumlu
denetçi kavramı bilinirken, kıdemli denetçi, baş denetçi gibi
ünvanlar bilinmemektedir. Esasen bu ünvanlar SPK döneminde uygulanan ünvanlarla paralellik göstermektedir.
Söz konusu denetim yönetmeliği hükmü aynen aşağıdadır.
1
mevzuat uyarınca sadece denetim kuruluşları
tarafından yapılması gereken denetimler, işin gerektirdiği sayı ve nitelikte denetçiden oluşan denetim
ekipleri tarafından gerçekleştirilir. Denetim ekipleri,
denetlenen işletmenin büyüklüğü, faaliyetleri ile tabi
olduğu düzenlemelerin özelliği ve benzeri hususlar dikkate
alınarak denetimi Kurum düzenlemelerine uygun bir şekilde
gerçekleştirebilecek yetki, bilgi, beceri ve tecrübeye sahip
olan yeterli sayıda denetçiden oluşturulur. Ancak denetim
70
ekipleri üç denetçiden az olamaz. Denetim ekiplerindeki sorumlu denetçi ve belirlenen diğer kademeler için en az birer
yedek denetçi belirlenir. Yedek denetçiler yerini aldıklarının
sorumluluklarını üstlenebilecek nitelikte olmalıdır. Denetime tabi işletmelerin özellikleri itibarıyla, Kurum tarafından
farklı asgari denetçi ve yedek denetçi sayıları belirlenebilir.
2
3
) Belirli alanların düzenlenmesi ve denetlenmesinden sorumlu kurum, kurul veya kuruluşların görüşlerini alarak, bu alanlarda denetim faaliyetinde bulunacaklar için Kurum
ilave şartlar belirleyebilir. Denetim ekibindeki
tüm denetçiler denetlenen işletmenin özelliğine uygun
olarak Kurum tarafından öngörülen ilave şartları taşırlar.
) Denetim ekiplerinde; söz konusu denetim için yetkisi bulunmayan denetçiler, denetçi yardımcıları,
bilgi sistemleri denetimi de dahil olmak üzere
teknik bilgisine başvurulacak uzmanlar ve denetime yardımcı diğer kişiler de denetçi olarak görevlendirilmemek kaydıyla yer alabilir. 19/10/2005 tarihli ve
5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanan bankalar ve
Bağımsız Denetim Ekipleri
Bağımsız denetim ekipleri, denetim şirketinin denetim kalitesinin ölçüsüdür. Denetim şirketlerinin denetim ekiplerini oluştururken
denetçiler arasındaki uyumu arttırmak için çeşitli similasyonlar yapması gerekebilir.
Kurumca belirlenen diğer işletmelerin
denetimlerinde bilgi sistemleri denetimi konusunda Kurumca öngörülen
şartları taşıyan yeterli sayıda denetçi
ya da uzman bulundurulur. Bu kişiler,
denetçilerin sorumluluk, gözetim ve
kontrolü altında çalışır, ancak denetimin herhangi bir aşamasında karar
verici konumunda bulunamaz. Bu
kişiler, asgari denetçi sayısı hesabında
dikkate alınmaz ve genel hükümler,
bağımsızlık, tarafsızlık ve sır saklama
yükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla denetimden sorumlu tutulmaz.
4
) Denetim ekipleri, denetimlerini sorumlu denetçinin gözetim ve idaresi altında gerçekleştirir.
5
D
)
Denetim
kuruluşları
tarafından,
denetçilere
denetçi, kıdemli denetçi
ve başdenetçi unvanları
verilebilir.
Denetçilikte
altı yılını doldurmayanlara kıdemli
denetçi ve on yılını doldurmayanlara başdenetçi unvanı verilemez.
enetim ekipleri denetim
şirketleri için çok önemlidir.
Denetim
tanınımından
sonra denetim derslerinde
hemen söylenen husus
denetimin bir ekip işi olduğudur. Denetim ekip işidir ve denetimin başarısı
ve kalitesi denetim etkibinin seçimine,
uyumuna bağlıdır. Denetim ekibinin
uyumlu çalışması denetime ayrılan
zamanı azaltacağından denetim maliyetlerinin düşürülmesi noktasında da
önemlidir. Ayrıca denetim ekipleri
denetim sırasında denetim şirketini
de temsil ettiklerinden bir anlamda
şirketin görünür yüzüdürler. Denetim
ekibinin kendi içerisinde tartışmalar
hatta kavgalar denetim şirketinin itibarını sarsacağı gibi denetime olan
güveni de olumsuz etkileyecektir. Denetim şirketleri kurulurken KGK’dan
lisans alabilmek için denetim kadrosu
bildirilmektedir. Yapılan denetim sözleşmelerinde denetim ekibi üyeleri
sözleşmeye 3 asıl 3 yedek olmak üzere
yazılmaktadır. İşte bu aşamada denetim ekibinin üyelerinin alınan işle uygun tecrübede olması, birlikte uyum
içinde çalışabilmesi gibi kriterler dikkate alınarak seçilmesi gerekir. Denetim için insan kaynaklarının bir araya
getirilerek etkin ve verimli çalışmasının
sağlanması denetim şirketinin kar marjını da arttıracak risklerini azaltacaktır.
71
Bağımsız Denetçiler Derneği
72
Bağımsız Denetçiler
Derneği Faaliyetleri
Derneğimiz kısa sürede pek çok başarılı faaliyete imza atmış olup, yaptığı
eğitimler, gerçekleştirdiği seminerler, düzenlediği kurslar, yüksek lisans
programı ile bağımsız denetçiler tarafından beğeni ve ilgi ile izlenmektedir.
73
Belediye Şirketlerinde
Bağımsız Denetim
Bağımsız Denetçi Ebubekir KİPEL
Bağımsız denetim günümüzün modern bir
konusudur. Daima seçmenler siyasilerden
toplanılan vergiler ve diğer kamu gelirlerinin nelere harcandığı hususunda bilgi
talep etmektedirler. Kamu yönetiminde
hesap verebilirlik ve şeffaflık her zaman
seçmenler tarafından beğeni toplayan ve
kabul gmren bir durum olmuştur. Ancak
seçmenlerin kendi kendilerine siyasilerin harcamalarını sorgulaması mümkün
değildir. Zaten seçmenlerin muhasebe,
hukuk, bütçe, hukuk gibi çok değişik ve
geniş alanlarda bilgi sahibi olması da
beklenemez. İşte bu durumda bağımsız
denetim önem kazanmaktadır. Kamu kaynaklarının kullanımını denetleyen Sayıstay
gibi kurumlar olsa da bu kurumlarda
Devlet organının bir parçasıdır. Böylece
hükümetin siyasilerin kendi kendilerini
denetliyor olma gibi bir ikilemi ortaya
çıkmaktadır. Bağımsız ve tarafsız bir uzman tarafından verilecek olan denetim
raporunun çok daha etkili olacağı ve kamu
vicdanında takdir toplayacağı ortadadır.
Belediyeler yerinden yönetim kuruluşları olarak halka en yakın idareler
konumuna sahiptirler. Belediyeler bazı
hizmetleri maliyetleri düşürmek ve himzet
kalitesini yükseltmek amacıyla kendi
kurdukları belediye şirketleri aracılığıyla
gerçekleştirirler. Belediye şirketlerinin etkin
ve verimli hizmetleri göz doldursa da bu
tip şirketlerde çeşitli yolsuzluklar yapıldığı74
na ilişkin yaygın bir düşünce de oluşmaktadır. Sanki bu şirketler belediyenin kendi
yönetsel ve mali denetimi altında değillermiş gibi yanlış bir kanaat oluşmuştur.
Bağımsız denetim bu noktada devreye
girmektedir. Belediye şirketlerinin Kamu
Gözetim Kurumu tarafından yetkilendir-
Bağımsız Denetçi Ebubekir KİPEL
Bağımsız denetim ülkemizin geleceğinde hesap verilebilirlik,
şeffaflık gibi kriterlerle birlikte anılacak kadar kamu kurum
ve kuruluşları tarafından da beğeni görecektir.
ilen bağımsız ve tarafsız bir bağımsız denetim kuruluşu tarafından denetlenmesi
önemli olumlu etkiler yapacaktır. Belediye
şirketlerinin mali tablolarının bağımsız
denetçiler tarafından denetlenmesi ve denetim sonuçlarının bir rapora bağlanarak
kamuoyuna ilan edilmesi belediyeler için
önemli bir şeffaflık göstergesi de olacaktır.
6102 sayılı Kanun’un şirketlerde finansal
raporlama ve bağımsız denetime ilişkin
emredici düzenlemeleri gereğince belediye şirketleri de dahil olmak üzere sermaye
şirketleri finansal tablolarını muhasebe
standartlarına uygun olarak hazırlamak
ve bağımsız denetimden geçirmek zorundadır. KGK tarafından ilan edilen ölçütlere
uygun büyüklüklere sahip belediye şirketlerinin bağımsız denetimden geçmesi
gerekmektedir. Belediye şirketlerinin ciro,
çalışan sayısı ve aktif büyüklüğü gibi kriter-
leri dikkate alarak bağımsız denetime tabi
olup olmadıklarının tespit edilmesi gerekmektedir. 2015 yılının bağımsız denetime
tabi olup olmayacağı yine bu kriterlere
göre belirlenecektir. Daha sonra denetime
tabi iseler bu şirketler, KGK tarafından
ilan edilen listede yer alan yaklaşık 180
bağımsız denetim kuruluşundan birisi ile
denetim sözleşmesi yaparak mali tablolarının bağımsız denetimden geçmesini
sağlayacaklardır. Aksi halde yönetim ibra
edilemeyecek, sayıştay incelemesi başlayabilecek, şirketin vergi incelemesine tabi
olması dahi söz konusu olabilecektir. Finansal tablolar geçerli olmadığı için genel
kurulda bu mali tablolara dayalı işlemlerde
yapılamayacaktır. Tüm bu olumsuzluklar
ile karşı karşıya kalmamak için belediye
şirketlerinin bağımsız denetim konusuna
önem vermesi gerekmektedir.
75
ZAMAN YÖNETİMİ
Değerli Tiyatro
Sanatçımız bizlere çok
önemli bilgiler sundu.
Zaman Yönetimi ve İşleri
Sınıflandırma Yöntemleri
Değerli Tiyatro sanatçımız bağımsız denetçilere zaman yönetimi ve işleri zamana göre sınıflandırma yöntemleri hakkında hiç bir yerde görmediğimiz kadar
güzel bir sunumla bilgilendirmeler yaptılar. Dernek olarak kendisine
şükranlarımızı sunuyor ve teşekkür ediyoruz...
İşleri Sınıflandırırken;
1- Önemli ve Acil
2- Önemli ama Acil Değil
3- Önemsiz ama Acil
4- Önemsiz ve Acil Değil
Zamanı kullanırken;
1-Zamanla Yarışanlar
2-Zamanı Planlayanlar
3- Zamanı Yetmeyenler
4- Zamanı Yanlış kullananlar
5- Zamanı Özensiz
kullananlar
76
1. Planlama ve organizasyon için
zaman ayırın.
2. Amaç ve hedefleri belirleyin
3. Öncelikleri doğru belirleyin.
4. Yapılacak işler listesi oluşturun.
5. Esnek olun. Planlarda hata
payları bırakınız.
6. Biyolojik olarak en enerjik
olduğunuz zamanı göz önünde
bulundurun.
7. Yapılması gereken şeyleri ilk
seferde doğru yapın
8. Oyalanmaktan ve
işleri ertelemekten vazgeçin.
77
İstanbul Bağımsız
Denetçiler Derneği
İstanbul Bağımsız Denetçiler
Derneği’nin Dernek merkezimizi
ziyareti ...
İstanbul Bağımsız Denetim Uzmanları Derneği
Başkanı sayın Recep ÖNEN başkanlığında bir heyet
Ankara da derneğimizi ziyaret ettiler.Bağımsız
Denetim Mesleğinin kurumsallaşması adına fikir
alış verişinde bulunduk.Çok verimli bir görüşme
gerçekleşti.Aklın yolu bir sözünden hareketle başta
eğitim çalışmaları ve AB projeleri olmak üzere benzer konularda çalışmalar yapıldığını gördük. Sayın
Recep ÖNEN ve arkadaşlarına dernek yönetimi
olarak teşekkür eder , çalışmalarında başarılar dileriz.
Kapımız tüm bağımsız denetçi derneklerine açık
olup diğer derneklerle işbirliği ile bağımsız denetim
konularında ortak etkinlikler düzenleyebiliriz. Diğer
derneklere de elimizden gelen desteği sağlamaktan
mutlu olmaktayız.
78
erbi Maçını
D
y
a
r
a
s
a
t
la
a
G
Fenerbahçeizledik...
e
d
iz
im
z
e
k
r
e
Dernek m
Derneğimizin etkinliklerini kısaca tanıtmak için bu bülten çalışmasını hazırlamaya
başladğımızda gördük ki 80 değil 800 sayfa hazırlasak yine de unuttuğumuz ve bültende
yer veremediğimiz faaliyetlerimiz olacaktır. Sosyal faaliyetlerimize küçük bir örnek olması
için dernek merkezimizde Fenerbahçe-Galatasaray Derbisini izlediğimiz günün resimlerini
paylaşmak istedik. Kısa zamanda yaptığımız etkinlikler elbette daha da iyisi yapılabilirdi
veya bazı etkinliklerimizin süresini uzatmamız gerekirdi gibi hisleri bizde oluştursa da dolu
dolu geçen bir süreyi bize gösterdi. Bağımsız denetçiler derneği olarak düzenlediğimiz
kurs, seminer, eğitim ve yüksek lisans çalışmaları, çeşitli kurumlara aktardığımız bağımsız
denetçi sorunları ve çözüm önerileri raporları ile yaptığımız çalışmalar derneğimiz üyelerince çok olumlu karşılanmıştır. Çalışma raporlarımız, kitap çalışmalarımız, bağımsız
denetçilerin sorunlarına yönelik yapacağımız çalıştay ile bağımsız denetim camiasına
faydalı olmayı hedeflemekteyiz.
Abdullah ÇAVUŞ- BADED Başkanı
79
Bagımsız Denetçiler Dernegi
Bülteni
Adresimiz : Çetin Emeç Bulvarı 1330 Sokak Merve Apartmanı
No : 16/5 Öveçler/Dikmen /ANKARA
Telefon
Faks
80
: 0312 482 25 32
: 0312 473 41 30

bağımsız denetçiler derneği - alfa beta bağımsız denetim

Transkript

Benzer belgeler

HAYATIM DENETİM Ortaöğretimde fen bilimleri,üniversitede işletme

LİMASOL TÜRK KOOPERATİF BANKASI. LİMİTED. Banka Yönetim

kgk.gov.tr

YAPI KRED S GORTA A.Ş. / YKSGR [] 03.03.2011

Letter to care recipient advising of visit

değişim için denetim

General Procurement Notice (Türkçe Tercümesi)

European CV Template