üçüncülük ödülü

Yarýna
bir ‘deðer’
býrak
TURÝZM SEKTÖRÜ
ÜÇÜNCÜLÜK ÖDÜLÜ
Mehmet Kemal Dedeman
Araþtýrma ve Geliþtirme
HIZLA DEÐÝÞEN DÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI
VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
HAZIRLAYAN
SÜLEYMAN UYAR
2007
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
ÖZET VE ANAHTAR KELÝMELER
Turist sayýsý ve turizm gelirleri açýsýndan artýk dünyanýn ilk on ülkesi arasýnda yer alan
Türkiye’nin deðiþen turizm eðilimleri ve yoðun rekabet koþullarýnda turizm tanýtým ve
pazarlamasýnýn yerel ve merkezi boyutta nasýl ele alýnmasý konusu turizm sektörünün
gündemine oturmaktadýr.
Türk turizmi dünya turizmindeki payýný hýzla artýrmýþtýr. Bu artýþta en büyük katký “denizkum-güneþ” turizminden gelmiþtir. Muhtemelen Türk turizminin ana temasý bu olmaya devam
edecektir.Ancak,ülkemiz büyük çeþitlilik arz eden turizm potansiyeli ve dünyada giderek
farklýlaþan talep eðilimleri göz önüne alýndýðýnda “daha bilinçli” bir vizyon ile sahip olduðu
pek çok turizm ürününü geleceðe hazýrlamak ve pazara sunmak durumundadýr.
Günümüze deðin tanýtým,nitelik ve niceliðin saptanmasý, planlanma ve benzeri tüm
fonksiyonlarý tek baþýna yürüten kamu otoritesi artýk bu iþlevleri sivil inisiyatifle ortaklaþa
yürütmek ve uygun örgütlenme modelini de oluþturmak zorundadýr.
- Anahtar kelimeler: Türkiye, Turizm, Tanýtým, Örgütlenme, Bütçe, Kamu, Kaynak.
1
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
ÖNSÖZ
Yarýna bir deðer býrak parolasý ile her yýl turizm dalýnda proje yarýþmasýný açan
Dedeman ailesine ve fikirlerimi can kulaðýyla dinleyen,gece ve günün herhangi bir saatinde
bana yaratýcý bir çalýþma ortamý saðlayan aileme teþekkür etmek istiyorum.
Bizim gerçekleþtirmek istediklerimizi daha önce gerçekleþtirenleri bulup onlarýn iyi
yönlerini örnek alýrsak, taklit edersek daha bilimsel bir ifadeyle tam olarak modellersek onlarýn
baþardýklarýný bizde baþarabiliriz.
Bu çalýþmamda 20 yýllýk turizm birikimlerimin yaný sýra, ayný gemide yolculuk yaptýðým;
acenteci,otelci,rehber dostlarýmdan,bu iþin içinde bulunan usta turizm yazarlarýn fikirlerinden
ve Kültür ve Turizm Bakanlýðý verilerinden faydalandým.
2
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
ÝÇÝNDEKÝLER
1234567-
Projenin önemi ve amacý
Projenin aktörleri
Önerilen çözümler
Yapýlacak iþler
Bütçe ve kaynaklar
Takibi görev ve sorumluluklarý
Sonuç
TABLO LÝSTESÝ
Tablo 1 : Seyahat acentelerine iliþkin sayýsal veriler
Tablo 2 : Belgeli turizm iþletmelerinin tür ve sýnýflarý
Tablo 3 : Tureb üyesi kuruluþlar
Tablo 4 : Turizm yatýrýmcýlarýnýn tür ve kapasiteleri
Tablo 5 : Turist sayýsý ve turizm gelirlerinin yýllara göre daðýlýmý
Tablo 6 : Kültür ve Turizm bakanlýðýnýn yurt dýþý müþavirlik ve ataþelikleri
Tablo 7 : Turizm bakanlýðý’nýn katýldýðý uluslararasý fuarlar
Tablo 8 : Dünya’da en çok turist çeken ilk 10 ülke
Tablo 9 : Türkiye’ gelen turistlerin bölgelere göre daðýlýmý
Tablo 10 : Dünya turizminde tanýtým bütçelerinin ürünlere göre daðýlýmý
Tablo 11 : Tanýtým bütçelerinin pazarlama araçlarýna göre daðýlýmý
Tablo 12 : Ulusal turizm örgütlerinin tanýtým bütçeleri
Tablo 13 : Türkiye’ye turist gönderen ilk 10 ülke
3
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
ÞEKÝLLER LÝSTESÝ
Harita 1 : Türkiye’nin tarihi haritasý
Harita 2 : Türkiye’nin bölgeler haritasý
Resim 1 : Efes antik kent
Resim 2 : Bergama antik þehir
Resim 3 : Bodrum Kalesi
Resim 4 : Pamukkale Travertenleri
Resim 5 : Ýstanbul- Ayasofya camisi
Resim 6 : Çanakkale-Truva atý
Resim 7 : Antalya-Falezler
Resim 8 : Alanya-Kalesi
Resim 9 : Kapadokya-Peribacalarý
Resim 10 : Konya-Mevlana Semazenleri
Resim 11 : Gaziantep-Zeugma
Resim 12 : Adýyaman-Nemrut Daðý
Resim 13 : Aðrý-Ýshakpaþa Sarayý
Resim 14 : Urfa-Balýklý Göl
Resim 15 : Trabzon-Sümela Manastýrý
Þema-1 : Türkiye’nin turizm konsey þemasý
Þema-2 : Türkiye turizm þemasý
Þema-3 : Fransa turizm örgütlenme þemasý
Þema-4 : Yerel örgütlenme þemasý
Þema-5 : Bölgesel örgütlenme þemasý
Þema-6 : Ulusal örgütlenme þemasý
Þema-7 : Türkiye turizm örgütlenme þemasý
Logo-1 : Bakanlýk logosu (2006)
Logo-2 : Ýstanbul-Medeniyetler Þehri
Logo-3 : Antalya- Akdeniz’in Ýncisi
Logo-4 : Konya- Kim Olursan Ol Yinede Gel
Logo-5 : Pamukkale-Beyaz Cennet
Logo-6 : Kapadokya-Masalcý Bacalarýn Dünyasý
Logo-7 : Efes-Tarihin Deðiþmeyen Yüzü
Logo-8 : Nemrut- Tanrýlarýn Tahtý
Logo-9 : Sümela- Meryem’in manastýrý
Logo-10 : Zeugma- Çingene kýz
Logo-11 : Urfa- Bereketli Hilal
Logo-12 : Didim-Yaþayan Efsane
4
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
KISALTMALAR VE SÝMGELER
-
WTO
DMO
STIC
TÜRSAB
TÜROB
TÜREB
T.Y.D
T.H.Y
T.O
K.T.B
T.Ý.K.
B.D.T
M.O.K
UNESCO
T.K
K.T.M
K.T.A
K.M
K.A
ARED
KARED
KURED
ÇARED
KARDER
BORED
ARO
ÝRO
AB
(World Travel Organization) = Dünya Turizm Örgütü
(Destýnatýon Managemant Organýzation) = Varýþ Yeri Yönetimi
(Sport Tourism International Council ) = Spor Turizmi Uluslararasý Konseyi
(Türkiye Seyahat Acenteler Birliði)
(Türkiye Otelciler Birliði)
(Türkiye rehberler Birliði)
(Turizm Yatýrýmcýlar Derneði)
(Türk Hava Yollarý)
(Ticaret Odasý)
(Kültür ve Turizm Bakanlýðý)
(Türkiye Ýstatistik Kurumu)
(Baðýmsýz Devletler Topluluðu)
(Milli Olimpiyat Komitesi)
(Birleþmiþ Milletler Eðitim, Bilim ve Kültür Örgütü)
(Turizm Konseyi)
(Kültür ve Tanýtma Müþavirliði)
(Kültür ve Tanýtým Ataþeliði )
(Kültür Müþavirliði)
(Kültür Ataþeliði)
(Ankara Rehberler Derneði)
(Kapadokya Rehberler Derneði)
(Kuþadasý Rehberler Derneði)
(Çanakkale Rehberler Derneði)
(Karadeniz Rehberler Derneði)
(Bodrum Rehberler Derneði)
(Antalya Rehberler Derneði)
(Ýstanbul Rehberler Derneði)
(Avrupa Birliði)
5
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
1. PROJENÝN ÖNEMÝ VE AMACI:
Turizm, Dünya’da en hýzlý geliþen sektörlerden biridir.Öyle ki son yýllarda pek çok ülkede
en önemli gelir kaynaðý konumuna gelmiþtir.Turizm ülkemizin dünya pazarlarýndaki en
rekabete açýk ve üstünlüðe sahip olduðu bir ürünüdür.Ayný zamanda katma deðeri de en
yüksek ürünlerden biridir.Geleceðe yönelik bakýldýðýnda, istihdam imkanlarýnýn en fazla olduðu
ve toplumsal refahýn en kýsa sürede yükseltilmesine katký saðlayabilecek,ayný zamanda
Türkiye için geliþme potansiyeli en yüksek olan sektördür.
Dünya Turizm Örgütü’nün ( WTO ) verilerine göre 2006 yýlýnda 850 milyon insan yaklaþýk
700 milyar dolar harcayarak dünyanýn çeþitli ülkelerini ziyaret etmiþtir.2020 yýlýnda dünyadaki
turist sayýsýnýn 1,5 milyar kiþiye,toplam turizm gelirinin ise 2 trilyon dolar’a ulaþacaðý
öngörülmektedir.Öte yandan turist profili,turistlerin tatil süreleri ve beklentileri deðiþmektedir.
Bu geliþmelere paralel olarak dünya üzerindeki bölgelerin ve ülkelerin dünya turizm pastasýndan
aldýklarý paylarýnda deðiþime uðramasý beklenmektedir.Bu baðlamda ülkeler arasý rekabetin
de önemi ortaya çýkmaktadýr.
Turizm sektörü bir iktisadi faaliyet olarak ülkelerin amacý, yabancýlarýn ziyaretinden doðan
faydayý maksimize etmeye yöneliktir.Bu sektör kar amacý güden veya gütmeyen turizm
organizasyonlarý,pazarlama hizmetleri,konaklama ve yeme-içme hizmetleri,ulaþtýrma hizmetleri
ve diðer çeþitli etkinlikler gibi birbirinden farklý hizmetleri ve faaliyetleri bir þemsiye altýnda
toplayan koruyucu ,uyarýcý ve sürükleyici bir sektördür.
2- Projenin aktörleri :
TURÝZM KONSEYÝ
Türkiye
Seyahat
Acenteleri
Birliði
Türkiye
Otelciler
Birliði
Turistik
Rehberler
Birliði
Turizm
Yatýrýmcýlarý
Birliði
Kültür &
Turizm
Bakanlýðý
Þema-1
2-1 : TÜRSAB
Tablo-1 : Seyahat Acentelerine iliþkin sayýsal veriler.
MERKEZ
ÞUBE
ADET
A
2632
1103
3735
A-G
640
42
682
B
196
21
217
C
317
35
352
TOPLAM ( 2006 )
3795
1201
4.996
GRUP
6
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
2-2 : TÜROB
Tablo-2 : Belgeli Turizm iþletmelerinin Tür ve Sýnýflarý
TÜRÜ
SINIFI
HOTELLER
TATÝL KÖYÜ
MOTELLER
5 yýldýz
4 yýldýz
3 yýldýz
2 yýldýz
1 yýldýz
1.sýnýf
2.sýnýf
1.sýnýf
2.sýnýf
ÖZEL BELGELÝ HOTEL
APART HOTELLER
PANSÝYONLAR
KAMPÝNGLER
BUTÝK HOTELLER
TOPLAM : ( 2006 )
YATIRIM BELGELÝ
TESÝS
143
203
229
216
55
32
23
1
7
29
4
60
7
6
1.015
YATAK
92.863
83.111
34.400
16.780
2.972
21.400
12.047
130
215
1.803
1.010
2.139
2.046
550
271.466
ÝÞLETME BELGELÝ
TESÝS
189
384
577
687
113
72
22
2
9
138
110
85
7
YATAK
121.860
121.708
87.684
58.175
6.196
49.410
8.300
216
417
9.562
11.173
2.754
1.626
2.395
479.021
2-3 : TUREB
Tablo-3 : Tureb üyesi kuruluþlar
KURULUÞLAR
ARED
KARED
KURED
ÇARED
KARDER
BORED
ARO
ÝRO
TOPLAM REHBER SAYISI : ( 2006 )
BÖLGESEL+ ÜLKESEL
10.278
2-4 : TYD
Tablo-4 : Turizm yatýrýmcýlarýnýn tür ve kapasiteleri
TÜRÜ
Konaklama
Uçak taþýmacýlýðý
Marina
TOPLAM ÜYE SAYISI : ( 2006 )
KAPASÝTE
200.000
20.000
8.000
185
7
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Halk dilinde bacasýz fabrika olarak adlandýrýlan Turizm ; dinlenmek,eðlenmek,görmek ve
tanýmak amacýyla yapýlan gezi demektir.Bu geziye çýkan kiþilere turist,bu iþlerle uðraþan
kimselere de turizmci denir.
Türkiye’nin 1970 yýllarda tanýþtýðý ,ancak 1990 yýllarýn sonlarýnda girebildiði uluslar arasý
turizm pazarýnda,dünya turizm gelirleri pastasýndan azami payý alabilmesi,diðer ülkelerden
ayrýcalýklý olarak sahip olduðu kültürel ve tarihi zenginliklerin etkin bir þekilde tanýtýlmasýna
baðlýdýr.
Tablo-5 : Turist sayýsý ve turizm gelirlerinin yýllara göre daðýlýmý
YILLAR
TURÝST SAYISI
TURÝZM GELÝRLERÝ ( m.dolar)
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
5.517.897
7.076.096
6.500.638
6.670.618
7.726.896
8.614.085
9.689.004
9.752.697
7.487.285
10.428.153
11.618.969
13.256.028
14.029.558
17.517.610
21.124.886
19.819.833
14.122.410( ocak-aðustos)
2.654.000
3.639.000
3.959.000
4.321.000
4.957.000
5.650.000
7.002.000
7.177.000
5.203.000
7.636.000
8.090.000
8.473.000
9.676.000
15.900.000
18.002.000
16.900.000
Yukarýdaki tablo, 1990-2007 yýllarý arasýnda ülkemize gelen turist sayýsý ve turizm
gelirlerini göstermektedir.Akdeniz çanaðýndaki rakipleri (Ýspanya, Ýtalya, Fransa, Portekiz,
Yunanistan)’a göre geç baþlayan ülke olmasýna raðmen sürekli artýþ görüntüsü sergilediði
görülmektedir.
Ülkemizin içinde bulunduðu bölgede ve dünyada yaþanan türlü olumsuzluklara raðmen
Türkiye’nin 700 bin olan uluslar arasý standarttaki yatak sayýsý ve 1 milyon kiþiye istihdam
saðlayan turizm sektöründe,yüzde 2.5 olan pazar payýný, yüzde 3-3.5’lere ,1 milyon yatak
ve 2 milyon kiþiye iþ istihdam saðlanmasý hedeflenmelidir.
Ülkemizde Turizm denildiðinde akla sadece kamu sektörü gelmektedir.Halbuki bu
kesimde uðraþan her insan elini bu taþýn altýna koymasý ve üzerine düþen görevi layýkýyla
yerine getirmesi için devlet-özel sektör iþ birliðiyle ülke tanýtýmýný beraber olarak yapmak
zorundadýr.
8
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Sektördeki kamu-özel kesimin fonksiyonel iliþkisi, çaðdaþ ihtiyaçlara göre yeniden
düzenlenmeli ve mevcut týkanýklar hýzla çözümlenmelidir. Devlet, siyasi irade, turizm
bürokrasisi ve sektör kuruluþlarý, iþleyiþ içinde özgün ve verimli bir iþ birliðine girmelidir.
Tüm sektör kurum ve kuruluþlarýnýn ( u.t.ç ) ulusal turizm çatýsý altýnda bir araya getirmemiz
gerekmektedir.
Devletin koordinatör,Özel sektörün uygulayýcý olmasý ve devletin finansman olarak
tanýtýmýnda özel sektöre destek vermesi konusunda teþvikler ve kredilerde farklý yaklaþýmlarýn
geliþtirilmesi saðlanmalýdýr.Türkiye turizmini doðrudan etkileyen,terörist faaliyetlerin, demokrasi,
insan haklarý gibi konulara iliþkin olarak, dýþ basýnda yer alan olumsuz yayýnlar ve Türkiye’nin
coðrafi konumu nedeniyle yakýn bölgesinde yaþanan savaþlar ile siyasi istikrarsýzlýklarýn
neden olduðu imaj sorunlarýnýn olumsuz etkilerini azaltmaya dönük tanýtým çalýþmalarý yaparak
iyi imajýn sürekliliðini saðlamalýdýr.
Turistik tanýtma faaliyetlerine baþlamadan önce:
1- Neyin tanýtýlacaðý ( turistik ürün yada ürünlerin tespiti ve tanýtýlmasý )
2- Kime tanýtýlacaðý ( hedef kitle )
3- Nerede tanýtýlacaðý ( hedef Pazarlar )
4- Ne zaman tanýtýlacaðý ( fuarlar )
5- Nasýl tanýtýlacaðý ( uygulama ), olarak bölümlendirmeliyiz. Þimdi bunlarý açýklayalým.
1- Neyin tanýtýlacaðý :
TÜRKİYE TURİZM ŞEMASI
Kıyı
Turizmi
Kültür
Turizmi
Kongre
Turizmi
Spor
Turizmi
Sağlık
Turizmi
Kış
Turizmi
Kırsal
Turizmi
Þema-2
Yýl boyu talep yaratacak aktivitelerin ve kültürel etkinliklerin oluþturulmasýna aðýrlýk
verilmesi gereklidir.Ýstanbul’dan Mersin’e kadar 2000 km kýyý þeridi bulunan ülkemizde; deniz,
kum-güneþin yaný sýra tarihi ve kültürel zenginlerimize gelen yabancý turistlerin % 50 civarý
gezi ve eðlence amaçlý olarak,geri kalan % 50 bölüm ise kültür turizmi,kongre Turizmi, saðlýk
turizmi,Kýþ turizmi,spor turizmi,Kýyý turizmi baþta gelmektedir.
Bunlara alternatif turizmler ekleyerek; yayla turizmi, dað-doða yürüyüþü, akarsu turizmi,
atlý doða yürüyüþü, kuþ gözlemciliði, botanik turizm, golf turizmi, yat turizmi, av turizmi, olta
balýkçýlýðý, maðara turizmi, bisiklet turlarý vb. dallarýný da çoðaltabiliriz.
2 – Kime tanýtýlacaðý :
Ülkemizin tarihi ve kültürel deðerleri, doðal güzellikleri ve tüm çeþitliliði ile mevcut turizm
potansiyelinin en iyi þekilde tanýtýlmasý amacýyla “hedef kitlelere doðrudan ulaþmamýz”
gerekmektedir.Kimdir bu hedef kitleler:
1- Ülkemizi son yýllarda tur programlarýna alan yabancý tur operatörleri
2- Seyahat acenteleri
3- Hava yolu temsilcileri
4- Turizm yatýrýmcýlarý
9
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
5- TV ve Radyo programý yapýmcýlarý
6- Film çekim ekipleri ve fotoðrafçýlarý
7- Yayýn bölgelerinde milyonlarca tiraj/ adet yayýmlanan yabancý gazetelerin yazarlarý
8- Rehber ve seyahat kitabý yazarlarý
9- Bulunduklarý ülkede kamu oyunu etkileme gücü olan üst düzey kiþiler vb. kiþi ve sektörleri
ülkemize daveti saðlanarak reklam faaliyetlerine aðýrlýk verilmelidir.
3. Nerede tanýtýlacaðý:
Türkiye, dünyada tanýtým bütçesinin tamamýný devletin saðladýðý ve en çok tanýtým ofisinin
bulunduðu ülkelerin baþýnda gelmektedir.Tablo-6’de görüldüðü gibi 2006 yýlý sonu itibariyle
yurt dýþýndaki 35 olan ataþelik ve müþavirlik bürolarýmýza + 5 ülke ilave edilerek
Tablo 6: Kültür & Turizm Bakanlýðý’nýn yurt dýþý müþavirlik ve ataþelikleri.
NO
MÜÞAVÝRLÝK/ ATEÞELÝK
ÜLKE
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
NEW YORK
WASHINGTON
LOS ANGELES
BERLÝN
FRANKFURT
VÝYANA
BAKÜ
BÜRÜKSEL
PEKÝN
KOPENHAG
DUBAÝ
HELSÝNKÝ
PARÝS
LAHEY
LONDRA
MADRÝD
ROMA
TAHRAN
TEL-AVÝV
STOCKHOLM
ZÜRÝH
TOKYO
ALMATI
BÝÞKEK
KAHÝRE
ÜSKÜP
KUALA LUMPUR
TAÞKENT
VARÞOVA
MOSKOVA
SARAYBOSNA
ÞAM
AÞKABAT
DUÞANBE
KÝEV
YENÝ DELHÝ
SOFYA
RÝYAD
AMMAN
BEYRUT
AMERÝKA
AMERÝKA
AMERÝKA
ALMANYA
ALMANYA
AVUSTURYA
AZERBEYCAN
BELÇÝKA
ÇÝN
DANÝMARKA
DUBAÝ
FÝNLANDÝYA
FRANSA
HOLLANDA
ÝNGÝLTERE
ÝSPANYA
ÝTALYA
ÝRAN
ÝSRAÝL
ÝSVEÇ
ÝSVÝÇRE
JAPONYA
KAZAKÝSTAN
KIRGIZÝSTAN
MISIR
MAKEDONYA
MALESYA
ÖZBEKÝSTAN
POLANYA
RUSYA
SARAYBOSNA
SURÝYE
TÜRKMENÝSTAN
TACAKÝSTAN
UKRAYNA
HÝNDÝSTAN
BULGARÝSTAN
S.ARABÝSTAN
ÜRDÜN
LÜBNAN
( K.T.A )
( K.T.A )
( K.T.A )
( K.M )
( K.A )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.A )
( K.T.A )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M)
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.M )
( K.T.A )
( K.T.A )
( K.T.A )
( K.T.A )
( K.T.A )
( K.T.A )
10
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
toplam 40’a ulaþacaktýr.
Not: Türk turizm ofislerinin tanýtýma katkýsý % 3,3 civarýndadýr.
4. Ne zaman tanýtýlacaðý:
Ülkemizin sahip olduðu tarihi,turistik ve kültürel dengelerin etkili ve geniþ bir þekilde
tanýtýlmasý ve uluslar arasý turizm pazarýndaki payýmýzýn arttýrýlmasý amacýyla,katýlmakta
olduðumuz uluslararasý 53 ülkede 6 büyük, 95 kamu/özel sektör iþbirliði ve 40 yurt dýþý
temsilciliklerimizle toplam 139 turizm fuarlarýnda gerçekleþtirilmekte olan reklam kampanyalarýyla
ön plana çýkarýlmasý amaçlanmalýdýr.
Tablo-7 : Turizm Bakanlýðý’nýn katýldýðý uluslararasý fuarlar
NO
FUARLARIN ADI
ÜLKE
1
ITB BERLÝN TURÝZM FUARI
ALMANYA
2
MITT MOSKOVA TURÝZM FUARI
RUSYA
3
WTM LONDRA DÜNYA TURÝZM FUARI
ÝNGÝLTERE
4
BÝT MÝLANO TURÝZM FUARI
ÝTALYA
5
MADRÝD FÝTUR TURÝZM FUARI
ÝSPANYA
6
UTRECHT TURÝZM FUARI
HOLLANDA
Not . Turizm fuarlarý ve sergilerin tanýtýma katkýsý %3.1
Yukarýdakileri kýsaca özetlemek gerekirse ,40 ülkedeki ataþelik ve müþavirlik
ofisleri ile 53 ülkedeki turizm fuarlarýna katýlmamýza ve son yýllarda 20 milyon turiste ulaþmamýza
raðmen, turizmde yaþanan sýkýntýnýn temeline baktýðýmýzda, rakiplerimizin ülkemiz üzerindeki
propagandalarý ( siyasi oyunlar,teröre vermiþ olduklarý destek,kuþ gribi karikatür krizi,) içte
ise tatil yörelerindeki patlamalarýn olumsuz etkisinin yaný sýra, diðer taraftan fiyat-kalite
dengesinin bozulmasý nedeniyle yatak arzýndaki plansýz artýþýn getirdiði düþük fiyatlamadan
gelen yetersiz kazanç ile hantal ülke tanýtým politikalarýnýn olumsuz etkilerini görüyoruz.
Tablo-8 : Dünya’da en çok turist çeken 10 ülke
NO
ÜLKE
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
FRANSA
ÝSPANYA
ABD
ÇÝN
ÝTALYA
ÝNGÝLTERE
MEKSÝKA
ALMANYA
TÜRKÝYE
AVUSTURYA
TURÝST SAYISI ( milyon)
TURÝZM GELÝRÝ ( m.dolar )
%
76.00
55.60
49.40
46.80
36.50
30.00
21.90
21.50
19.81
18.95
42.3
47.9
41.7
29.3
35.4
30.4
29.2
29.1
16.9
15.5
9.4
6.9
6.1
5.8
4.5
3.7
2.7
2.7
2.5
2.5
11
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Tüm bu olumsuzluklara raðmen ülkemiz turizmi dünya sýralamasýnda ilk 10 içinde
bulunmaktadýr. Türkiye’nin son yýllarda turizm alanýnda kaydettiði geliþmenin durma noktasýna
geldiðini, alanda yeni alternatifler üretmenin zorunluluðu oluþmaktadýr.
Bence, “yeni imaj yaratmaktansa,var olaný yönetmek” daha olumlu olacaktýr. Turizm
pazarýnda yarýþabilmek ve pazar payýný kaybetmemek için imajýn sürekliliði saðlamasý için
yeni stratejiler belirlemeliyiz.
5- Nasýl tanýtýlacaðý :
Turizm’de pazarlama diðer mal ve hizmetlerdeki pazarlamalardan hem teknik hem de
elde edilmek istenen sonuçlar açýsýndan biraz farklýdýr.Diðer bir deðiþle normal mal ve
hizmetleri pazarlama stratejisinin içersinde sahip olduðumuz mal ve hizmetleri müþterinin
bulunduðu mekana ulaþtýrmak söz konusudur.Ancak turizm hizmetinin pazarlamasý aþamasýnda
sonuca ulaþmak için öncelikle müþteriyi kendi mekanýmýza çekmek zorunluluðumuz vardýr.
Bunun için ülkemizin, hedef pazarlarýný belirlemesi gereklidir.
1- Avrupa pazarý:
Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa, Ýspanya, Portekiz, Ýngiltere, Hollanda, Ýtalya,
Makedonya, Ýsviçre ve Yunanistan
2- Orta Asya pazarý:
Rusya, Tacakistan, Türkmenistan, Ukrayna, Kýrgýzistan, Kazakistan, Azarbeycan, Polanya,
Özbekistan.
3- Doðu Asya Pasifik pazarý:
Japonya, Malezya, Çin, Güney Kore, Hindistan
4- Amerika ve Uzak Doðu Pazarý :
Amerika, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda.
5- Orta doðu:
Mýsýr, Ýran, Suriye, Ýsrail, Dubai
6- Ýskandinav pazarý:
Ýsveç, Finlandiya, Danimarka olmak üzere 40 ülkede gerçekleþmektedir.
Türkiye’nin hedef pazarlarý ; 6 grup olarak belirlenmiþtir. Bu pazar gruplarýndan 2006 yýlý
itibariyle ülkemize gelen turist sayýsýný ve yüzdelerini aþaðýdaki tablodan görebilmekteyiz.
Tablo-9 : Türkiye’ye gelen turistlerin bölgelere göre daðýlýmý.
NO
ÜLKE
TURIST SAYISI
%
1
AB ÜLKELERÝ
10.320.661
52.0
2
OECD
11.704.772
59.1
3
DOÐU AVRUPA
5.616.123
28.3
4
ASYA
2.171.159
11.0
5
AFRÝKA
232.905
1.1
6
LATÝN AMERÝKA
75.407
0.4
7
DÝÐER
19.467
0.1
12
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Tablodan anlaþýldýðý üzere; Ülkemize gelen turist sayýnýn büyük bir kýsmý % 50 civarý AB
Pazarý, % 50 OECD, % 28 Doðu Avrupa, % 11 Asya, % 2 diðer pazar grubunu teþkil
etmektedir.
Bu notlardan çýkarýlan sonuç ise, Avrupa-Asya-Amerika vb. ülkelerdeki pazar payýný
sürdürülebilir turizm ürünlerinin tanýtýmýyla arttýrmalýyýz. Diðer yandan Turizm açýsýndan hýzla
büyüyen Doðu Asya Pasifik bölgesi ve özellikle Hindistan-Çin,orta doðu ülkeleri,Ýran ve orta
Asya’daki Türk cumhuriyetlerinde bölgeye yönelik özel tanýtým kampanyalarý düzenleyerek
pazar payýný artýrmayý hedeflemeliyiz.
Talep çeþitliliði paralelinde arz çeþitliliðinin saðlanmasý ve turizm pazarlarýnda, Türkiye
markasýnýn oluþturulmasý gereklidir.Türkiye turizmi dünya normlarýna uygun bir prensip
olarak bir önceki yýl elde ettiði turizm gelirlerinin % 1‘ini genel ülke tanýtýmýna programlý ve
sürekli bir bütçe halinde ayýrmalý, verimli ve etkili bir þekilde kullanmalýdýr.
Tanýtým faaliyetlerimizi, pazar ülkelerin turist profilleri,tatil dönemleri ve alýþkanlýklarý göz
önüne alýnarak,her ülke için geçerli özel þartlar doðrultusunda sürdürülmeli,reklamlarýmýz
yüksek izleyici kitlesine sahip basýlý ve görsel/iþitsel medya organlarýnda gerçekleþtirilmek
de olup,T.v,Radyo,merkezi yerlerde açýk hava panolarý,nitelikli dergi ve gazeteler,elektronik
medya kanallarý ve reklamlarýn yayýn dönemi olarak her ülke için tatil rezervasyonlarýnýn
aðýrlýklý bir þekilde yapýldýðý dönemleri hedef alarak yapmalýyýz.
3- Önerilen çözümler :
3-1 : Ülkemizdeki turizmin çeþitlendirilmesi.
Tablo-10 : Dünya turizminde ;Tanýtým bütçelerinin ürünlere göre daðýlýmý
Yukarýdaki þekilden yola çýkarak, ülkemizdeki turizm çeþitlendirilmesini anlatacaðým.
13
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
3-1.1 : Kültür turizmi
Türkiye’de turizmin çeþitlendirilmesi konusunda yapýlan çalýþmalar içinde Kültür
turizmi en önemli turizm çeþitlerinden biridir. Yurdumuzun, insanlýðýn bilinen tarihinden
bu yana, gerek doðudan batýya, gerekse batýdan doðuya süre giden göç yollarý üzerinde
bulunmasý, bu önemi daha da arttýrmaktadýr. Anadolu’ya yerleþen pek çok kavim, tarih
boyunca bu topraklarda sayýsýz kalýntý býrakmýþ, her uygarlýk kendisinden sonra gelen
yeni uygarlýðý etkilemiþ, onun geliþmesine katkýda bulunmuþtur. Ýlk çaðlardan bu yana
stratejik önemini kaybetmeyen 2 temel ürün “zeytinyaðý ve þarap” bu topraklarda doðmuþ,
buradan tüm dünyaya yayýlmýþtýr. Ýnsanoðlu uygarlýðýn temeli sayýlan çanak-çömlek
yapýmýna, maden ve para kullanýmýna ilk kez bu topraklarda baþlamýþtýr. Yeryüzündeki
ilk planlý þehirleþme ile ilk imparatorluk tohumlarý da gene bu topraklarda yeþerdi. Tanrý
kültü, ana tanrýçanýn somut, elle tutulur þekle dönüþme düþüncesi buralarda ortaya çýktý,
geliþti ve tüm dünyaya yayýldý. Ýnsanlýk ilk narh, ilk enflasyon, ilk ticaret kolonisi, ilk ithalat
– ihracat gibi kavramlarla bu topraklarda tanýþtý. Tek tanrýlý dinlerden Musevilik ve
Hýristiyanlýk, diasporadaki ilk tapýnaklarýný bu topraklarda yükseltti ve buralardan dünya
üzerine yayýldý. Felsefe, geometri, coðrafya gibi müspet ilimler bu topraklarda þekillendi.
Müzelerimiz ve arkeolojik ören yerlerimiz tüm bu uygarlýklarýn günümüze ulaþan eþsiz
miraslarýyla dolu. Kýsacasý, Anadolu topraklarý Ýnsanoðlu’nun uygarlýk çizgisinde geliþiminin
ve ilerlemesinin sergi salonu gibi. Ýþte bu sergi salonunun belli bir turistik organizasyon
ile gezilip gösterilmesi olgusuna Kültür Turizmi denir. Ülkemize gelen turistlere yalnýzca
güneþ, kum ve deniz olanaklarý sunulmuþ dünyanýn bir çok ülkesinde var olan bu
olanaklarýn dýþýnda kültür ve diðer alternatif turizm olanaklarý göz ardý edilmiþtir. Bugüne
kadar kitle turizmine önem verilmiþ turistlerin konakladýklarý tesislerin dýþýna çýkabilmelerine
olanak saðlayacak özendirmeler göz önüne alýnmamýþtýr. Bu nedenle gelen turistler
halkýmýzla hiçbir kültür alýþveriþ olanaðý bulamadan ülkelerine geri dönmek zorunda
býrakýlmýþlardýr. Oysa kültür turizmi daha az turistin daha çok harcama yaptýðý bir
alternatiftir. Bugün alternatiflerin yeterince geliþtirilememiþ olmasý nedeniyle düþük gelir
seviyesindeki turistlerle yetinmek zorunda kalmamýza yol açmaktadýr. Kýsacasý, ülkemizde
turizm sektörüne ulusal geliri arttýrýcý, ülke ekonomisindeki darboðazý aþýcý, dýþ ticaret
açýðýný kapatýcý olarak kýsa vadeli bakýlmýþ, turizm politikalarý bu yönde geliþtirilmiþtir.
Nedense, politikalarýn; döviz, ülke ekonomisi, ulusal gelir gibi unsurlarý göz ardý etmeden,
ülkemizin doðal ve kültürel varlýklarýný koruyarak gelecek nesillere aktarabilecek bir
planlama disiplini içinde ele alýnarak "sürdürülebilir bir sektöre" yönelik oluþturulmasý
düþünülememiþtir. Mevcut sayýsýz kilisenin yanýnda Anadolu'da Hýristiyanlar tarafýndan
kutsal kabul edilen bazý merkezler þunlardýr:
Antakya
Hýristiyanlýðýn en önemli merkezlerindendir. Hýristiyanlýk, bu ismi ilk defa burada almýþtýr.
Havarilerin tüm tanýtým seyahatlerinin rotalarý burada hazýrlanmýþtýr. St. Pierre'nin Antakya'ya
geldiðinde ilk konuþmasýný yaptýðý St. Pierre Kilisesi ve Manastýrý kentten 2 km. uzaklýkta
Reyhanlý yolu üzerindedir. Reyhanlý ilçesinde bulunan "Kýzlar Sarayý"nýn 5.yüzyýlda yapýldýðý
sanýlýr. Ýlk Hýristiyanlýk döneminde Kuzey Suriye'nin en önemli dinsel merkezi olup kilise,
manastýr ve bunlarla ilgili yapýlardan oluþmaktadýr. Yöreye "Rahibeler Manastýrý" da
denilmektedir. St. Barlohom Manastýr Kilisesi ise antik Cossios (Keldað) Daðý'nda, Yeditepe
köyünün 3 km. güneybatýsýndadýr. St. Barlohom adýna yapýlmýþ kilise iki nefli ve haç biçimi
planlýdýr.
14
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Tarsus
St. Paulus'un doðum yeri olmasý nedeniyle Tarsus, Hýristiyanlýk’ ýn önemli kentlerinden biridir.
St. Paulus'un öðrencilerinden olan Aya Thekla'nýn Ikenion (Konya) ve Pisidya Antiokheiasý'nda
(Yalvaç) sürdürdüðü Hýristiyanlýðý yayma çabalarý, yörenin diðer önemli dinsel merkezi olan
Silifke'de sona ermiþtir. Aya Thekla 5. yüzyýl Hýristiyanlýk dünyasýnýn saygýn kiþilerindendir.
Bu azize, Silifke'nin eski kent tanrýçasý Athena'nýn yerini almýþtýr. 1. yüzyýlda azizenin sýðýndýðý
yeraltý maðarasýnýn üzerine yapýlan Thekla Bazilikasý plan bakýmýndan Suriye kiliseleriyle
benzeþmektedir. Bazilikanýn yaklaþýk 150 m. kuzeyindeki kubbeli kilise, orta sofanýn doðu
bölümü üstündeki kubbesiyle dikkat çekmekte ve ayný zamanda bazilikanýn kubbe ile birleþtiðini
göstermektedir. Kilise ayrýca, sonraki yýllarda Ýstanbul'daki Ayasofya'da doruk noktasýna
ulaþan; kubbenin orta sofanýn tam merkezine konularak diðer bölümlerin bu merkeze göre
düzenlenmesi tekniðinin ilk aþamasýný göstermesi bakýmýndan büyük bir öneme sahip
bulunmaktadýr. Yöredeki diðer Hýristiyanlýk merkezlerinden biri de Alahan Manastýrý yapýlar
topluluðudur. Kayalara oyulmuþ keþiþ manastýrlarý buranýn baþlangýçta bir inziva merkezi
olduðunu göstermektedir. Maðaralarýn yakýnýnda ise ilginç süslemeleri ile dikkat çeken büyük
bir bazilika bulunmaktadýr. Bazilikanýn kapý süslemelerindeki kabartmalarda Cebrail ve Mikail
olduklarý kabul edilen iki meleðin bir takým simgesel yaratýklarý ezdikleri görülür. Bunlarýn
Anadolu'nun çok tanrýlý inançlarýndaki kutsal varlýklarýn simgeleri olabileceði ileri sürülmektedir.
Efes
Dünyanýn ilk yedi kilisesinin ilki olan ve Hýristiyanlýðýn yayýlýþýnýn odak noktasý olarak görülen
Efes, Meryem Ana'nýn son günlerini geçirdiði ve öldüðü yer olarak kabul edilmektedir. Nitekim
Ýsa'nýn 12 havarisinden biri olan St. Jean, Ýsa'nýn ölümünden sonra Meryem'i de yanýna alarak
Batý Anadolu'ya gelmiþ (M.S. 42-44 ve dönemin en büyük kentlerinden olan Efes'e yerleþmiþtir.
Meryem'in Efes'te yaþadýðý sanýlan ev, Hýristiyanlýðýn kutsal merkezlerinden biri olup, ziyaret
yeri olarak önemini günümüzde de sürdürmektedir. M.S. 53-56 tarihlerinde St. Paul de kente
gelmiþ ve kaldýðý süre içerisinde yörede Hýristiyanlýðýn yayýlmasý için çalýþmalar yapmýþtýr.
Bu çalýþmalar sonucu ise Efesos (Selçuk), Symrna (Ýzmir), Pergamon (Bergama), Sardes
(Sart), Philedephia (Alaþehir), Laodikeio (Denizli) ve Tyateiro'da (Akhisar) Hýristiyanlýðýn ilk
yedi kilisesi oluþmuþtur. Ayrýca M.S. 435'te Hýristiyanlýðýn III. Konsülü Efes Meryem Ana
Bazilikasý'nda toplanmýþ ve ýsa ile Meryem'in tanrýsal nitelikleri tartýþýlmýþtýr.
Ýznik
Hýristiyanlýk tarihine yön veren iki önemli konsül M.S. 325 ve 381 tarihlerinde Ýznik'te
toplanmýþtýr. M.S. 325 tarihinde Roma Ýmparatoru Konstantinus tarafýndan Hýristiyanlar
arasýndaki ayrýlýklarý gidermek için toplanan Ýznik Konsülü Roma Ýmparatorluðu'nun resmen
Hýristiyanlaþmasý açýsýndan ilk önemli adým olmuþtur. M.S. 381 yýlýnda ikinci kez toplanan
Ýznik Konsülü ile de Ortodoksluk Doðu Roma'nýn resmi dini olarak kabul edilmiþtir.
Ýstanbul
Dünyanýn dört büyük Ortodoks merkezlerinden biri olan Ýstanbul'da V. Konsül toplantýsý
yapýlmýþtýr. Ayrýca tüm devirlerin en görkemli yapýtý olan Ayasofya da bu kentte bulunmaktadýr.
Kapadokya
Erken Hýristiyanlarýn kayalarý oyarak yaþadýklarý yeraltý kentlerinin, kilise ve manastýrlarýnýn
bulunduðu Kapadokya bölgesi, bugün ayný zamanda ilginç yeryüzü þekilleri ve peribacalarý
ile de tanýnmaktadýr.
15
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Demre
M.S. 4. yüzyýlda yaþayan ve hümanist fikirleriyle tanýnan ünlü Noel Baba'nýn (St. Nicholas)
yaþadýðý ve piskopos olduðu yerdir. Her yýl Aralýk ayýnda düzenlenen Noel Baba Törenleri;
noel tatillerini bu antik Likya þehrinin sýcak kumsallarýnda geçiren çok sayýda turisti bir araya
getirmektedir.
Antalya
Ýncil'de adý geçen ve Aziz Paul'ün ziyaret ettiði yerler arasýndadýr. Ayrýca eþsiz güzellikteki
doðasý, modern otelleri, spor etkinlikleri, yat limanlarý ve çok sayýda kamping alanlarý ile
ülkenin en önemli turizm merkezidir.
Yalvaç
Hýristiyanlýðýn yayýlmasýnda önemli bir rol oynamýþtýr. Aziz Paul'ün ziyaret ettiði yerler
arasýndadýr.
Þanlýurfa
Tarihi 9000 yýl öncesine dayanan Þanlýurfa; Müslümanlýðýn, Museviliðin ve Hýristiyanlýðýn
genetik olarak büyükbabasý olan Hz. Ýbrahim'in doðduðu, Hz. Eyyüb'ün yaþadýðý ve Hz.
Ýsa'nýn kutsadýðý ülkenin önemli bir inanç merkezidir.
Harran
Kutsal kitaplarda adý geçen Harran, Ýnanç Turizmi'nin Türkiye'deki odak noktalarýndan biridir.
Kutsal kitaplarda yazýlanlara göre Ýbrahim Peygamber, Þanlýurfa'dan güneye doðru göç
ederken Harran'da konaklamýþtýr. Ýbrahim peygamberin babasý Terah burada ölmüþtür. Ayrýca
Hz. Musa, Hz. Ýsa ve Hz. Muhammed'i oluþturacak olan genetik ürünlerin temelleri de
Harran'da atýlmýþtýr.
Aðrý Daðý
Tufandan sonra Nuh'un gemisinin Aðrý Daðý eteklerinde karaya oturduðuna dair kutsal
kitaplarda bilgiler bulunmaktadýr.
Trabzon
Ortodoks dünyasýnýn kutsal dað manastýrlarý Trabzon çevresinde bulunmaktadýr. Sümela
(Meryem Ana) Manastýrý, Konagio Thaoskepostas (Kýzlar Manastýrý), Kaymaklý Manastýrý,
Vazelen Manastýrý ve Gregorius Peristere (Kustul) Manastýrý bunlardan bazýlarýdýr.
Konya
Ýncil'de ismi geçen önemli bir dinsel merkezdir. St. Paulin'in MS 47-50 ve 53 yýllarýnda ziyaret
ettiði ileri sürülen þehir 2. yüzyýldan itibaren önemli bir din merkezi olarak ilan edilmiþtir. Kent
Roma Ýmparatorluðunun kuruluþundan sonra da önemini korumuþtur.
3-1.2 : Kýyý turizmi
Ortalama olarak beþ aylýk kýyý turizminin yaþandýðý ülkemizde,önemli bir gelir kaynaðý
olmakla birlikte bu güne kadar ülke tanýtýmý görevini de baþarýyla yerine getirmiþtir.
Günümüzde kýyý turizm kültürü,Ege,Akdeniz,Karadeniz kýyý güzelliði yanýnda tarihi
dokusu,dünyada eþsiz güzelliklere sahiptir.
16
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Kýyý alanlarýmýzýn uzunluðu ve çeþitliliðiyle, bu alanlarýmýzda bulunan doðal kaynaklar
ve kültürel deðerlerden dolayý dünyanýn en þanslý ülkelerinden birisi olan ülkemizde bütünleþik
kýyý yönetiminin,ülkemizin ekonomik ve kültürel geliþimi,insanlarýmýzýn bu günkü ve gelecekteki
varlýklarýn durumlarý ve mutluluklarý açýlarýndan büyük önem taþýdýðýnýn bilincinde olarak,1990’lý
yýllardan baþlayarak çeþitli çabalarýn gösterilmesine karþýn bütünleþik kýyý yönetiminin hala
çok yakýn olmayan bir hedef olduðunu görerek,kýyý alanlarýndaki yanlýþ geliþmelerin ve alan
kullanýmlarýnýn ve bunlarýn yol açtýðý kullaným çeliþkilerinin,bir yandan uzun dönemdeki
ekonomik geliþmeyi olumsuz etkilediðini,diðer yandan doðal kaynaklara,çevresel ve kültürel
deðerlere zarar verdiðini izleyerek,kýyý alanlarýmýzýn iyi yönetilebilmesi için yatay ve düþey
yönlerde etkileþmeye olanak veren iþlevsel bir yönetim yapýsýnýn yaný sýra kýyý ve deniz
alanlarýmýzla ilgili deðiþik türde veri ve bilgilerin gerekli olduðunun bilincinde olarak,bunlarýn
ülke genelinde yeterli olmaktan çok uzak olduðunu, mevcut bilgilere eriþimin de çeþitli engeller
içerdiðini saptamaktayýz.
Bu anlamda,hükümet,kamu yöneticisi,yerel yönetici ve genel halk olarak tüm düzeylerde
kýyý alanlarýmýz ve denizlerimizle ilgi ve bilgi düzeylerinin çok düþük olduðu,bu deðerli
kaynaklarýn iyi yönetilmesi ve korunmasý doðrultusundaki bilincin, zayýflýðýn ve bu bilincin
oluþmasý ve geliþmesi amacýyla eðitim etkinliklerinin yeterli olmadýðýný,üniversitelerimizde
kýyý alanlarýyla ilgili eðitim ve araþtýrma programlarýnýn çok sýnýrlý sayýda olduðunu izlemekteyiz.
Türkiye üç tarafý denizlerle çevrili bir yarýmada þeklindedir ve kýyý turizmi açýsýndan
oldukça önemlidir. Güney Ege Ýzmir, Çeþme, Ayvalýk, Kuþadasý, Bodrum, Datça, Boz Burun,
Marmaris, Göcek, Fethiye, özellikle Akdeniz sahillerimiz Kalkan, Kaþ, Finike, Kemer ve
Antalya, Mersin doða harikasý kýyýlarýmýzdýr.
Akdeniz, Ege Denizi, Karadeniz ve Marmara Denizi yatçýlarýn her gece deðiþik, özel
demir atacaklarý koy, körfez ve plajlarýn hazinesidir.Yatçýlýk Türkiye'de oturanlar ve ziyaretçiler
için popüler bir etkinliktir. Geçen kýrk yýlda sanayi geliþme göstermiþ,Ýstanbul
ile Antalya arasýnda kýyý çizgisi bugün çok sayýda Marino ile doludur. Bunlar mühimmat,
önemli tatil merkezi ve güvenli limanlarda kýyýya çýkma imkaný saðlamaktadýr.
Türkiye'nin en donanýmlý marinalarý güney Ege ve Akdeniz kýyýlarýnda Ýzmir, Kuþadasý,
Bodrum, Datça, Boz Burun, Marmaris, Göcek, Fethiye, Kalkan, Kaþ, Finike, Kemer ve
Antalya'da yer almaktadýr. Bu limanlarda, yatçýlar gereksinim duyduklarý hizmet ve mühimmatý
bulabilmektedirler.
Antalya, Dalaman, Ýzmir ve Ýstanbul havaalanlarý tüm Türk marinalarýna süratli baðlantý
kurabilmektedir. Bodrum, Boz Burun, Marmaris, Ýstanbul, ve Karadeniz kýyýlarýndaki tersanelerde
inþa olunan bu gemiler, motorlarýyla birlikte tam deniz aracý teçhizatýyla donatýlmaktadýrlar.
Guletlerdeki yolcu sayýsý geminin boyuna baðlý olmakla birlikte, çoðu sekiz ile on iki kiþi
barýndýrabilmektedir. Bu gemiler yolculara müstakil konaklama saðlayabilmekte, kiralandýklarýnda
hizmet ve eðlence satýn alabilmektedir. Modern Guletler evin tüm konforuyla donatýlmýþ olup
kendinize tümüyle hoþ vakit saðlayacaðýnýz bir çevreye özendirmektedir. Mürettebatsýz
kiralama, Türkiye'de yeni bir yat kiralama yöntemi olarak baþlanmýþtýr. Yelken açmadan önce,
mürettebatsýz kiralama þirketleri müþterilerine çevrenin özellikleri, hava koþullarý, mühimmatýn
nereden temin olunacaðý, tehlike anýnda ne yapýlacaðý ve benzeri konularda bilgi verirler.
17
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Ýzmir þehri, gemi ve yatlarýn devamlý dolaþtýðý dar ve uzun bir körfezin baþýnda yer alýr. Ýklimi
ýlýmlýdýr ve yazýn sürekli serinletici deniz meltemi güneþin ýsýsýný yumuþatýr. Palmiye aðaçlý
yollar ve rýhtýma paralel caddeler arkasýnda yatay balkonlarýyla þehir civardaki dað yamaçlarýný
zarif þekilde devam ettirir. Kozmopolit ve canlý þehir, galeriler, tiyatrolar ve kültür olaylarý
Ýzmir'e özel bir hareketlilik kazandýrýr. Levent Marina bir yatçýlýk macerasý baþlatmak için
uygundur. Urla iskelesinde kýyýyý dolduran küçük adalarda güzel plajlar ve demir atýldýðýnda
aletli ve aletsiz dalýnacak, yüzülecek þaheser köþeler mevcut bulunmaktadýr. Karaburun'da
güzel oteller, çay bahçeleri ve balýk lokantalarý güzel dað dekoru ve berrak temiz su arasýnda
yer almaktadýr. Çeþme Yarýmadasý adýný bu bölgedeki çok sayýda su kaynaðýndan almýþtýr.
16. yüzyýlda Osmanlýlar tarafýndan restore edilip geniþletilen 14. yüzyýl Cenova Kalesi, küçük
Çeþme limanýna hakim konumdadýr. Çeþme civarýnda Büyük Altýn Yunus Setur Marina
kompleksi ve Ilýca Dalyan'daki Çekek mahalleri güvenlik açýsýndan kayda deðerdir. Ýlçede,
kalenin yanýnda, Kanuni Sultan Süleyman tarafýndan inþa olunan 16. yüzyýl kervansarayý
otele dönüþtürülmüþtür. Mükemmel alýþ veriþ imkanýyla, en iyi kalite halýlar, deri eþyalar ve
hatýra eþyalarý satýn alýnabilir. Gece, özellikle ana cadde üzerindeki lokanta, kafe, bar, diskolarý
bir eðlence atmosferi kaplar.
Çeþme'nin uluslararasý þarký yarýþmasý, ilçeye heyecan ve þenlik katan dünyaca ünlü
icracýlarý cezbe eder. Bu bölgedeki termal hamamlar, Ilýca Körfezi'nde deniz suyuna karýþan
kýyýdaki doðal kaynaklarý, Çeþme'nin güneydoðusunda güzel koylar muhteþem bir manzara,
rüzgar ve dalgalarla güvenlikte sakin gece demir atma imkaný saðlar. Kuþadasý Körfezi, Ege
s ahilinin p laj, kö rfez ve koyla rýyla gün ey ve g üneydoðu ya açýlm akta dýr.
Kuþadasý Turban marinasý, gemilere kýþlama saðlayan Türkiye'nin en iyi donatýlmýþ
marinalarýndan biridir. Tüple dalmak çok popüler hale gelmiþtir.Bar, caz kulübü, disko ve
kabareleri ile sahil boyunca ünlü bir gece hayatý vardýr. Kuþadasý'nýn güney kýyýlarý ile
Pamukkale arasýnda Priene, Milet, Didim, Afrodisias ve Pamukkale dahil çeþitli eski uygarlýklarýn
önemli yerleþimler kurduklarý Menderes Irmaðý vadisi yer alýr. Didim'deki
Apollo Tapýnaðý antik çaðlarýn en kutsal yerlerinden biriydi. Arkeolojik mekandan uzak olmayan
Altýnkum Plajý tüm ziyaretçilerin yelken açma, yüzme ve rahatlama imkaný sunmaktadýr.
Gökova Körfezi'ni kuzey sahilindeki Bodrum ilk "Mavi Seyahatçi" Cevat Þakir Kabaaðaç
yada "Halikarnas Balýkçýsý'nýn" memleketi idi. Tartýþmasýz Ege sahillerinin "en can alýcý
noktasýdýr." Bohem atmosferi ile çalkalanan þarký söyleyen, dans eden ilçe Türkiye'nin
artistlerini, aydýnlarýný ve güzel hayat meraklýlarýný toplamaktadýr.
Bodrum'da alýþ veriþi zevk haline gelmiþtir. Hatýra eþyalarý her yeri doldurmuþ, bazý
sokaklarda yerel artistler, her þekle giren eserlerini satmak üzere bir araya gelmiþlerdir.
Bodrum Turban Marinasý sevimli ve iyi donatýlmýþ marinalarýndan biridir. Demir atýlacak
yerlerden biri, güzel manzaralý Ak Bük'tür. Sedir Adasý böcek kabuklarýndan kaynaþan kum
ile plajýn ve körfezin karþý yakasýndaki Kýran Daðý'nýn manzarasýný ön plana çýkarmaktadýr.
Marmaris Koyu sakin bir gölü andýrmakta ve yatlara Çekek mekaný oluþturmaktadýr. Eski
Marmaris, Fizikos, Anadolu - Rodos - Mýsýr - ticaret yolu üzerinde önemli bir merhale idi.
Çam ormanlarý Marmaris'i çevreleyen ormanlarý kaplamýþtýr; sahilde beyaz bir kum ve kaya
çizgisi yeþili maviden ayýrmaktadýr. Sörf ve su kayaðý yapanlar Marmaris’in koþullarýnda
kaynaþmaktadýrlar. Deri ve süet eþyalar, bakýr ve pirinç ürünleri mücevherat ve oniksten
18
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
oyma eþyalar bulabilirsiniz. Türk halýlarý, tekstil ve iðne oyalarý gayet iyi el sanatý ürünleri
oluþturur ve mahalli ürün olarak çam kokulu bal þahanedir.
Türkiye’nin en büyük ve iyi donanýmlý marinalarýndan biri olan Marmaris Netsel Marina
ile kýþlama ve yat bakýmý konusunda en iyilerinden Marmaris Albatros Marina, Marmaris’i
Ege kýyýsýnda mavi seyahat baþlangýç noktasý haline getirmiþtir. Delikli Ada Ekincik ’in
güneydoðu kýyýsý dýþýnda yer almaktadýr. Yatçýlar adaya demir atýp Dalyan Deltasý’ný daha
küçük bir gemi ile gezerek, tarz deðiþtirmekten hoþlanmaktadýrlar. Aðzýndaki uzun, altýn
rengi, kumlu plajda delta, bir doða koruma alaný ve deniz kaplumbaðalarý (caretta caretta)
ile mavi yengeçlerin sýðýnaðýdýr. Irmaðýn kavis yaptýðý yerde, eski liman þehri Kaunos’un
üzerindeki yamaç yüzünde, kayaya mezarlar oyulmuþtur. Delikli Ada’nýn güneydoðusunda
Sarý Germe bulunur.
Göcek Körfezi, Akdeniz’in en iyi yatçýlýk merkezlerinden biridir. Adalarla çevrilmiþ ve
deniz manzarasý Körfezin en güney ucundaki eski Arimeksa þehrinin kalýntýlarý, mavi sularýn
uzantýsýnda yer alýr. Tersane Adasý’nýn karþýsýnda, eski tersanelerinde bulunduðu Bizans
harabeleri yer alýr.
Fethiye’nin önemli bir marinasý bulunmaktadýr ve Adalarla kaynaþan güzel bir körfeze
bakmaktadýr. Eski binalarýn ön cephelerini örnek alan çok sayýda Likya kaya mezarý tepenin
yüzüne oyulmuþtur. Belceðiz Körfezi ile, sakin, kristal duruluðunda suyun yüzme ve diðer
su sporlarý için ideal olduðu yer Ölü Deniz'dir. Gemiler Adasý’nda Bizans harabeleri çamlar
arasýna sýkýþmýþtýr
3-1.3 : Spor turizmi
Spor, deyince Türkiye’de ne yazýk ki futbol anlaþýlýyor. Son yýllarda bir çok spor dalýnda
geliþmeler oldu. Hiç kolay olacaðýný düþünmediðimiz Formula 1.Türkiye’de spor
turizmi bakýmýndan çok önemliydi.
Dünyanýn önde gelen turizm ve spor örgütleri dünya turizm gelirinin yüzde 32’sinin
spor turizminden kaynaklandýðý görüþünde uzlaþýyorlar. Türkiye, yükselen bu pazardan ciddi
bir pay alabilmek için spora uygun bir alt ve üst yapý geliþtirmek zorunda. Son yýllarda turizmle
iliþkisi gittikçe artan sportif aktiviteler,Türkiye’nin turizmde geliþme potansiyeli olan alanlardan
biri olarak ortaya çýkýyor.
Türkiye’de özellikle de doða sporlarýndan kaynaklanan sportif turizm, son yýllarda baþ
döndürücü bir hýzla geliþti. Bundan 15-20 yýl öncesine kadar isimleri büyük bir çoðunluk
tarafýndan bilinmeyen ve turizm endüstrisince de henüz birer ürün olarak keþfedilmemiþ
Golf,Rafting, Paragliding,Trekking, Diving, gibi pek çok doða sporu türü Türkiye’nin yapýlabilir
sporlarý envanterine girdi. Bu geliþmelerin turizm için önemi bu spor dallarýnýn
tümünün turizm ile birlikte ortaya çýkmasý ve geliþmesi oldu. Tüm bu geliþmeler, 1997 yýlýnda
1. Dünya Hava Oyunlarý’nýn Türkiye’de gerçekleþtirilmesi ve ardýndan 1999 yýlýnda da Avrupa
Yüzme Þampiyonasý’nýn ülkemizde yapýlmasý ile zirveye ulaþtý. Türkiye 2000, 2004 ve 2008
olimpiyatlarýna talip olacak kadar bu alanda kendine güven hissetmeye baþladý. Þimdiye
kadar olimpiyatlarý elde etmede baþarýsýz olsa dahi bu sayede Ýstanbul’a çok modern tesisler
kazandýrýldý.
Tüm bu geliþmelerin baþlýca sürücüsünün turizm olduðunu söylemeye hacet yok elbette.
19
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Görüldüðü gibi sporun turizme olasý katkýlarý iki farklý alandan geliþiyor: Sportif faaliyetler
popüler özellikler taþýmasý nedeniyle bir yandan tanýtým konusunda mükemmel bir araç
olabilirken, diðer yandan kitlesel seyahat hareketlerine yol açarak doðrudan turizmin bir
parçasý olabiliyor. Ancak, geleceðin baþarýlý turizm ürünlerini yaratmak için iyi bir pazar
araþtýrmasý ve pazarýn segmentlerinin iyi tanýnarak müþterilerin isteklerine göre düzenlenebilen
modüler ürünlere geçilmelidir.”
Görüldüðü gibi çok daha kompakt tatiller ve seyahatler önümüzdeki yýllarýn modasý
olacak. Bu modanýn içinde çevresine ve saðlýðýna daha duyarlý, kendini daha mükemmel
biçimde yeniden üretmek isteyen ve bunun en dolaysýz aracý olarak da sportif faaliyetleri
gören bir büyük tüketici kesimi geliþiyor. O halde þimdi bizim sormamýz gereken soru Türkiye
ve Türk turizm endüstrisi olarak bu geliþmelere hazýr olup olmadýðýmýzdýr. Kuþkusuz yukarýda
aktarýlan trendler sporu bir hobi olarak gören sýradan bireysel tüketicinin eðilimleri ile ilgili.
Oysa, bu trendlerin yanýnda sporun gittikçe geliþen ve büyüyen bir sektör olarak profesyonel
aktiviteler nedeni ile yarattýðý bir seyahat pazarý olduðunu da unutmamak gerekir.
Uluslararasý spor organizasyonlarýnýn sayýsý ve bu organizasyonlara katýlan sporcu
sayýsý her geçen gün artarken, diðer yandan da profesyonel sporcularýn antrenman ve
eðitim gibi faaliyetleri için yaptýklarý seyahatler de büyük bir hýzla geliþen,olaðanüstü fýrsatlarla
dolu bir pazarý turizm ve seyahat ürünü sunucularýnýn önüne getiriyor. Özellikle Antalya
civarýnda, Golf sahalarýnýn dünya standartlarýna ulaþmasý ve Avrupa’nýn bir çok büyük futbol
takýmýnýn Antalya’yý antrenman kampý olarak tercih etmeye baþladýðý görülüyor. Türkiye,
büyük bir profesyonel sporcu kitlesini nüfusu içinde barýndýran Avrupa ve BDT ülkelerine
yakýnlýðý ve uygun konaklama imkanlarýnýn varlýðý ile bu turizm türünün en önemli iki bileþenine
sahip.Geriye bu takýmlarýn çalýþmalarýný rahatlýkla ve dünya standartlarýna uygun bir þekilde
yapabilecekleri spor tesislerinin bu olanaklara eklenmesi ve bu alanda gerekli özel tanýtým
çalýþmasýnýn yapýlmasý kalýyor.
Türkiye’nin önemli turizm kaynaklarýný bir araya getirmeyi hedeflediði bir çalýþmanýn
ilk sonuçlarýna göre Türkiye’de belli baþlý doða sporlarý yapýlabilen 178 turizm kaynaðý
saptanmýþ bulunuyor. Bu turizm kaynaklarýnda TÜRSAB’ýn saptadýðý 15 çeþit sportif turizm
türü ifa edilebiliyor.Bunlar arasýnda;daðcýlýk yapýlabilen 23, kar sporlarý yapýlabilen 16,rafting
yapýlabilen 8, yamaç paraþütü yapýlabilen 4, doða yürüyüþü yapýlabilen 31, kanyoning
yapýlabilen 10, diving yapýlabilen 10 merkez saptanmýþ bulunuyor.
Ancak, bu rakamlar bile, doða sporu olanaklarýnýn ne kadar bol olduðu bir ülkede
yaþadýðýmýzý göstermeye yetiyor. Doða sporlarýndaki bu hýzlý geliþmeye karþýn Türkiye’nin
yüzme, atletizm, voleybol, basketbol gibi salon sporlarý alanýnda alt ve üst yapýsýnýn yetirince
geliþmiþ olduðunu söylemek o kadar da kolay deðil.Bu spor türlerinin turizm
açýsýndan büyük önemi var.Çünkü popüler spor dallarý uluslararasý medya tarafýndan takip
ediliyor ve uluslar arasý organizasyonlar büyük kitleler halinde seyirci ve sporcu çekiyor.
Türkiye’de son yýllarda Olimpiyat oyunlarýna adaylýðýn da verdiði motivasyonla popüler
salon sporlarýna iliþkin alt ve üst yapý geliþimi konusunda yoðun bir çalýþma baþlatýlmýþ
bulunuyor.(M.O.K ) Milli Olimpiyat Komitesi’nin baþarýlý çalýþmalarý, Ýstanbul’un olimpiyat
oyunlarýna talip olmasý ve bunun paralelinde Ýstanbul’a kazandýrýlan tesisler bu yolda atýlan
önemli adýmlar arasýndadýr. Tüm bu çabalamalarýn sonucunda ;Ýzmir unýversite
20
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
oyunlarý,Antalya’da, 1500 takýmýn kamp yapmasý, Kemer’de Sualtý Dalýþ Sporu ,18 Mart
tarihinde 2. Öger Antalya Uluslararasý Maratonu, Alanya’da Triathlon gibi örnekler verebiliriz.
Düþünün bu sporcular ile bu etkinliði izlemeye gelenlerin yarattýðý turizm hareketini ve
saðladýðý ekonomik girdiyi. Medyada yarattýðý tanýtým fýrsatý, bu sporcularýn geldiði ülkelerle
sýnýrlý deðil, tüm dünyada yaygýn bir bilinirlik saðlamaktadýr.
Spor Turizmi Uluslararasý Konseyi’nin (STIC) yaptýrdýðý ve bu kuruluþun resmi yayýn
organý Journal of Sport Tourism’de yayýnlanan bir araþtýrmaya göre spor turizminden
elde edilen gelirler, dünyadaki toplam turizm aktivitesinin yüzde 32’sini oluþturuyor.
Bu oran, dünyada elde edilen yaklaþýk 476 milyar dolar tutarýndaki turizm geliri
üzerinden hesaplandýðýnda 152 milyar dolara tekabül ediyor. Spor turizmi öylesine kazançlý
bir turizm kolu ki bazý kentler kendilerini spor kenti olarak tanýtmaya özel itina gösteriyorlar
ve bu alanda alt ve üstyapý yatýrýmlarýný geliþtiriyorlar. Bu alanda baþarýlý bazý kentlerden
örnekler verelim:
-1996 Olimpiyatlarý’na ev sahipliði yapan Seul’a o yýl gelen turist sayýsý yüzde 10,4
oranýnda artmýþtý.
- 2000 yýlýnda Siydney Olimpiyatlarý’na ev sahipliði yapan Avustralya’ya da o yýl gelen
turist sayýsýnda yüzde 10’a yakýn bir artýþ kaydedilmiþti.
- Avustralya’nýn Perth kenti 1 yýl içinde 20 adet uluslararasý spor organizasyonuna
sahne olmayý baþaran nadir kentlerden biri olarak tarihe geçti.
- ABD’nin Lake Placid kenti iki kez dünya kýþ olimpiyatýna ev sahipliði yapmýþ ve kent
hala, giriþindeki büyük bir pankartla bu özelliðini gelenlere yansýtýyor.
- Olimpiyatlarýn baþkenti olarak kendini tanýtan Lozan, Uluslararasý Olimpiyat Komitesi
ne ev sahipliði yapýyor ve spor turizmi açýsýndan çok önemli bir cazibe merkezi konumundaki
Modern Olimpiyat Müzesi’ni bünyesinde barýndýrýyor.
- Commonwealth Oyunlarý’na ev sahipliði yapan Kuala Lumpur, bir spor turizmi fonu
kurmuþ ve geçen yýllardan birini ulusal spor ve rekreasyon yýlý olarak ilan etmiþti.
3-1.4 : Kongre turizmi
Kongre sektörü,girdileri ve diðer sektörlerin etkileþimiyle diðer turizm dallarýndan
ayrýlýyor. Çünkü diðer turizm alanlarýný da canlandýrýyor.Tek baþýna ele alacak olursak,normal
turiste nazaran bir delegenin en az 3.5 kat fazla rant yarattýðýný biliyoruz.Kongre delegeleri
kaldýklarý oteller,4-5 yýldýzlý yedikleri yemekler,yaptýklarý alýþveriþler vb. ile çok daha farklý
bir duruþa sahiptir.Sosyo-ekonomik düzeyleri nedeniyle gezme,yeme,içme,dünyayý
tanýma,seyahat etme ve konaklama kültürü çok yüksek insanlar ülke tanýtýmý ve yeni
organizasyonlar konusunda pazarlama açýsýndan da çok etkililer,bilinçli insanlardan söz
ediyoruz.Bunun içine kongre için reklam ajanslarýnýn,matbaalarýn Promosyon ürünleri
üreticilerinin, acentelerin vb. çalýþmalarýný katarsak 40 sektörü harekete geçiren dev bir
güçtür.Dünyadaki 620 milyar dolarlýk bu büyük pastadan küçük bir pay almak bile turizmde
ülkemizin geleceðini deðiþtirebilecek, ekonomisi için katma deðer yaratabilecek açýlýmlar
yaratabilir.Bu alanda Türkiye’nin gelirinin de 6 milyar dolar ulaþmasý hedeflenmelidir.
Örneðin, Ýstanbul’u dünyanýn sayýlý kongre merkezlerinden biri haline getirmek yalnýzca
turizmcilerimizin deðil hepimizin milli görevidir.Dünya ticaret odalarý birliði kongresi 2007
yýlýnda Ýstanbul’da yapýldý..Ýstanbul,dünyanýn en büyük tüccarlarýný, iþ adamlarýný,
sanayicilerini aðýrladý.Bu tür toplantýlarla uluslararasý ticaretten hak ettiði payý almýþtýr.
21
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
3-1.5 : Kýrsal turizm
Dünyada artýk keþfetmek amaçlý olarak yapýlan eko turizm, son yýllarda ülkemizde de
sýk sýk gündeme gelmekte, fakat sadece yayla turizmi olarak düþünülmektedir. Oysa bir
bütün olarak ele alýnmasý gereken eko turizm, sosyal ve kültürel faaliyetleri de içine alan,
geniþ alanlarda bir çok aktiviteyi kapsayan bir etkinliktir. Turizm Bakanlýðý eko turizmi; yayla
turizmi, ornitoloji (kuþ gözleme) turizmi, foto safari, akarsu sporlarý (kano-rafting) çiftlik turizmi,
botanik (bitki inceleme) turizmi, bisiklet turlarý, atlý doða yürüyüþü, kamp-karavan turizmi,
maðara turizmi, dað turizmi ve doða yürüyüþü, botanik (bitki inceleme) gibi baþlýklar altýnda
deðerlendirmektedir. Ülkemizin, Akdeniz’deki en önemli turizm alanlarýndan birisi olduðu
açýktýr. Yaklaþýk 8000 km. uzunluðundaki sahilleri, çeþitli uygarlýklardan kalan zengin tarihi
ve kültürel mirasýn yaný sýra iklimsel çeþitliliði nedeniyle olaðan üstü bir bio çeþitliliðe sahiptir
ve tek baþýna bütün bir Avrupa kýtasý ile karþýlaþtýrýlabilir. Örneðin, tüm Avrupa’da 500 kuþ
türü bulunmasýna karþýlýk, Türkiye’de 420 civarýnda kuþ türü tespit edilmiþtir. Ayrýca Avrupa’da
tespit edilen yaklaþýk 12.000 bitki türünden yaklaþýk 9.000’i ülkemizdedir. Türkiye, gerek
daðlarý, ormanlarý, yaylalarý, kýyýlarý,gölleri, akarsularý gibi doðal varlýklarý; gerek flora ve
faunasý ve gerekse maðaralarý ve kanyonlarý gibi ilginç jeolojik oluþumlarý açýsýndan diðer
ülkelerle kýyaslanamayacak düzeyde bir zenginliðe sahiptir ve bu zenginlikler ülkemizi
gündemde olan eko turizm için oldukça ilgi çekici bir ülke konumuna getirmektedir. Bilindiði
üzere, her türlü doðal zenginliðin kullanýmýndaki temel ilke, koruma kullanma dengesinin
saðlanmasýdýr. Bu dengenin saðlanmasý, turizm sektörü için de büyük önem taþýmaktadýr.
Turizm sektörü, doðal varlýklarýn sergilendiði güzellikler, dinlenme, saðlýk, spor, bilim
ve eðlence faaliyetlerine uygun ortamlardýr. Ekonomik, sosyal, kültürel pek çok yararý olan
turizm sektörünün iyi kontrol edilememesi halinde, aþýrý doðal kaynak kullanýmý ve yanlýþ yer
seçimleri nedeniyle doðal alanlarýn, tarihsel deðerleri ve kýyý alanlarýnýn tahrip edilmesi gibi
olumsuz çevresel etkileri olabilmektedir. Nitekim ülkemizde giderek büyüyen turizm sektöründe
doðal yaþam alanlarý modern tatil sitelerine, nesli tehlike altýndaki deniz kaplumbaðalarý
üreme kumsallarý da turistik tesislere dönüþtürülmüþlerdir. Denizlere daha fazla atýk su
boþaltýlmýþ, bu da ekosistemdeki dengeleri bozmuþtur. Son 30 yýlda sahildeki insan baskýsý
üç katýna çýkmýþ, kýyýlarýn büyük bölümü insan müdahalesi ile deðiþim göstermiþ, kýyý
alanlarýndaki araziler büyük rant kazanýrken, pek çok turizm alanýnda yerel halk ve endüstriyi
olumsuz etkileyen önemli boyutlarda su sýkýntýsý yaþanmaya baþlanmýþtýr.
3-1.6 : Diðer
Kýþ turizmi :
Ýnsanlarýn çevreyle ilgisi giderek artan bir duyarlýlýða dönüþmektedir. Çevre insanlara,
günlük yaþantýlarýný sürdürdükleri yerden farklý bir ortam ve olumlu bir çeliþki sunabildiði
ölçüde çekiciliðini koruyabilmektedir. Bu yüzden turistlerin tatil anlayýþý ve beklentilerinde de
deðiþmeler olmuþ, ana unsurunu insanlarýn oluþturduðu turizm, geçmiþteki basit tanýmýnýn,
yani seyahat ve konaklamanýn çok dýþýna taþmýþ, uygarlýk kavramý içinde akla gelebilecek
pek çok çaðdaþlýk anlamýnýn karþýlýklý tamamlayýcý niteliklerini içeren yepyeni bir kimliðe
bürünmüþtür. Bireysellik,yani turistin özellikle kendisine hazýrlanmýþ bir ürünün sunulduðunu
görme arzusu,ön plana geçmeye baþlamýþtýr. Bu baðlamda konulu seyahatler kiþilere geniþ
seçim olanaðý tanýyan çok alternatifli ürün tipleri ve çeþitlilik önem kazanmýþtýr.
Bir milyon yatak kapasitesine sahip olma aþamasýna gelen Türkiye’de, turizm
hareketlerinin Ege ve Batý Akdeniz kýyýsýnda yoðunlaþtýðý bilinmektedir. Turizm yatýrýmlarýnýn
22
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
yoðunlaþtýðý kýyý yöreleri dýþýnda özellikle Ýç Anadolu, Doðu Anadolu ve Karadeniz Bölgelerinde
var olan turizm olanaklarýnýn deðerlendirilmesi ve bu yörelerin ekonomisine turizm yoluyla
katkýda bulunulmasý bu amaçla bölgesel turizm alanlarýnýn rehabilitasyonu üzerinde program
çalýþmalarý yapýlmalý, bu çalýþmada, rehabilitasyonu öncelikli olan kuþaklarýn tespit edilerek
oluþturulacak yeni turizm politikasýnýn temel ilkelerinden hareket eden pazar oryantasyonlu
dinamik dönüþüm planlarý ile turizm alanlarýnýn çeþitlendirilmesi ve yaygýnlaþtýrýlmasý
amaçlanmalýdýr.
Gerçekten de Türkiye dað ve kýþ turizmi bakýmýndan zengin kaynaklara sahiptir. Bu
kaynaklarýn iç ve dýþ turizme yönelik olarak deðerlendirilmesi amacýyla, Turizm Bakanlýðý 12
adet kýþ sporlarý merkezini Turizm Merkezi olarak ilan etmiþtir.
Yalnýzca bugün Türkiye’de 100 bin dolayýnda insan kýþ sporlarý ve kýþ turizmiyle
ilgilenmektedir. Gelecek 5 – 10 yýl içinde Türkiye’de Ýstanbul – Bursa – Uludað, Ýstanbul –
Erzurum – Palandöken – Sarýkamýþ, Antalya – Saklýkent, Alanya – Ak Dað yörelerinde dýþ
pazara yönelik bir kýþ turizmi hareketliliði beklenmektedir.
Geçtiðimiz yýl içinde Türkiye’nin Uludað’dan sonra ikinci eðlence ve kayak merkezi
durumuna gelen Palandöken’e gelen turist sayýsý giderek artarken, bölge yatýrýmcýlarýnda
büyük ilgi odaðý haline gelmiþtir. Kayak için en uygun olan kristal karýn 6 ay süreyle yerde
kaldýðý Sarýkamýþ ise, çam ormanlarý içindeki kayak pistiyle kýþ turizminin vazgeçilmez bir
merkezi olmaya hazýrlanmaktadýr.
Bütün bu çalýþmalarla, bugün Türkiye de bulunan 7.500 kýþ turizmi yatak kapasitesinin
artýrýlarak 25 bin düzeyine çýkarýlmasý ve turizmin bu yörelere kaydýrýlmasý planlanmalýdýr.
Turizmde aþama yapmýþ Fransa ve Ýtalya gibi Akdeniz ülkeleri ile Avusturya örnek
alýndýðýnda dað ve kýþ turizmine hizmet veren yatak sayýsý toplamýnýn genel yatak sayýsý
içinde 1/2 ile 1/4 oranýnda yer tuttuðu görülmektedir. Türkiye için ise bu oranýn önümüzdeki
5 yýllýk dönemde 1/10 düzeyinde olmasý planlanmalýdýr.
Saðlýk turizmi :
Kaplýca kaynaklarý ve termal turizm açýsýndan dünyanýn en zengin 3 ülkesinden biri
olan Türkiye,elindeki bu bulunmaz kaynaklarý doðru ve verimli þekilde deðerlendiremiyor.Isýtma
enerji,ilaç ve kozmetik sanayilerinde de yararlanýlan termal kaynaklarýn saðlýk turizmi içerisinde
hak ettiði yeri alabilmesinin önündeki tek eksiklik uygulamadýr.Ýþletme yönetimindeki
zayýflýklar,insan kaynaklarý ve müþteri iliþkileri konusunda yaþanan sorunlar profesyonel web
sitelerinin eksikliði,var olanlarýn zayýflýklarý vb. etkenler bu büyük avantajýn atýl kalmasýna
neden oluyor.Termal kaynaklarýn ve yer altý sularýnýn yalnýzca %6 ‘sý kullanýlýyor.Yani
Türkiye’nin sahip olduðu en büyük zenginliklerden biri olan yer altý sularýnýn büyük çoðunluðu
boþa akýyor.Türkiye saðlýk turizmi derneðinin son raporlarýna göre,Türkiye’nin termal yatak
kapasitesi en üst seviyeye çekildiði takdirde yýlda en az 20 milyar dolar daha turizm girdisinin
saðlanabileceðini belirtiyor.Türkiye saðlýk turizminde, termal kaynaklar konusunda dünya
lideri olan Ýtalya karþýsýnda rekabet gücünü arttýrmak amacýyla beraber ortak çalýþma
yapmasý gerekmektedir.
Türkiye’de saðlýk turizmin geliþmesi için niteliklerin en önemli bölümüne sahibiz.Ýklim,
doða, tarih, hastaneler, insan kaynaðý, teknolojik imkanlar, uzmanlýklar, uygun fiyatlar, þifalý
23
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
sular, sektörün bu özelliklere ek olarak ihtiyaç duyduðu tek þey tüketici ile sektörü buluþturacak
profesyonel organizasyonlarýn varlýðýdýr.
Bu olumsuzluklarýn karþýsýnda, Kültür ve Turizm Bakanlýðý 2007 yýlý içinde,Türkiye’nin
saðlýk turizmi alanýnda avantajlarýný yurt içinde ve yurt dýþýnda tanýtmak için çeþitli fuar ve
workshoplar hazýrlamakta ve sektörde iki yönlü atýlým yapmak konusunda önemli çalýþmalar
içindedir. Bu çalýþmanýn bir ayaðýný batý diðer ayaðýný doðu oluþturuyor. Çünkü batý için fiyat,
doðu içinse kendi ülkelerinde bulunmayan hizmet altyapýsý nedeniyle Türkiye her iki tarafta
da büyük avantajlara sahiptir.
Çaðlardan beri bilinen doðal saðlýk tedavisi, kaplýca tedavisi, Türkiye'deki termal
merkezlerden saðlanabilir.
- Osmanlý Hamamlarý, Bursa'nýn Çekirge semtindeki Hotel Kervansaray içinde faaliyetini
sürdürmektedir. Bu termal kaynaklar romatizma hastalýklarýna, hepatit ve kan hastalýklarýna,
metabolik bozukluklara, doðum hastalýklarýna ve ameliyat sonrasý sorunlara iyi gelmektedir.
- Yalova termal kaynaklarý Yalova þehrinin 11 km. güneybatýsýnda yer almaktadýr.Yalova
termal kaynaklarý romatizma, sindirim hastalýklarý, nörolojik ve ürolojik bozukluklar ve
metabolizma bozukluklarýnda tedavi özellikleriyle ün yapmýþlardýr.
- Balçova termal kaynaklarý, Agamemnon Hamamlarý mevkiinde yer almaktadýr. Balçova
Ege'deki Ýzmir limanýnýn batýsýnda yer almaktadýr. Bu termal kaynaklar, romatizma, sindirim
hastalýklarý, yaralanma, ameliyat sonrasý sorunlara, kireçlenme ve metabolizma bozukluklarýna
tavsiye edilmektedir.
- Çeþme'de çok sayýda termal kaynak bulunmaktadýr. Ýzmir'in 70 km. batýsýnda Ege kýyýsýnda
yer alan tatil yöresinde, þifalý sular ýsýtýlarak, romatizma, deri ve doðum hastalýklarý tedavisinde
kullanýlmaktadýr.
- Pamukkale ve Karahayýt ‘da tabiat göz alan güzellikte bir manzara oluþturdu. Toprak
altýnda çok derine yerleþik bir yeraltý kaynaðý, binlerce yýldýr termal mineral yoðunlukta su
akýtmaktadýr. Romatizma, deri ve doðum hastalýklarý, sinirsel ve fiziksel yorgunluk, sindirim
hastalýklarý ve hazým bozukluklarýnda tavsiye edilmektedir.
- Köyceðiz Gölü doðal termal kaynaklarý ve çamur banyolarý ile ünlüdür. Göl daralýp
Akdeniz'de, Caretta Caretta deniz kaplumbaðalarýnýn üreme alaný olan plajlarýndan birine
sularýný boþaltan Dalyan Nehri'ne kanal oluþturur. Köyceðiz Gölü ile Rýza Çavuþ termal
banyolarý, romatizma, deri ve doðum hastalýklarý, asabi ve fiziksel yorgunluðun tedavisinde
yararý olmaktadýr.Tedavi, vücudu bir çamur tabakasýyla örtmek ve daha sonra termal mineral
suyuna girmek þeklindedir.
- Ömerterler kaplýcasý termal kaynaklarý romatizma, deri sorunlarý, mide ve baðýrsak
bozukluklarý, doðum, üroloji ve metabolizma sorunlarýna da yararlý olmaktadýr.
- Sivas- Kangal (Balýklý çermik)Termal Kaynaklarý Sivas'a Kangal ilçesi yoluyla 85 km.
ve kangalýn merkezine 15 km. mesafededir. Karbondioksit gazýnýn mevcudiyeti deri hastalýklarý,
romatizma ve sinirsel bozukluklarýn tedavisinde önem taþýmaktadýr. Suda mevcut balýklar,
sadece temizleme iþlevi mahiyetinde hastalýklý alaný emmektedirler. Türkiye'de birçok doktor
ve klinik, hastalarýna Kangal termal sularýný tedavi amacýyla tavsiye etmektedir
- Afyon termal kaynaklarý,
Hiç bir ile nasip olmayacak derecede çok ve çeþitli sýcak su ve çeþitli termal kaynaklar
Afyon’da mevcut. Yýllardýr sadece Afyon'lulara ve bilenlere þifa daðýtan termal kaynaklarýmýz,
Turizm Bakanlýðýnýn 4 mevsim Turizm projesi çerçevesinde tüm Türkiye'ye dünyaya sesini
24
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
duyurmaya baþladý. Son yýllarda özel sektörün getirdiði dinamizm ve kalite tüm sektörlere
yansýdý.üst üste gelen projeler ve otellerle birlikte yatak sayýsý hýzla arttý.
Romatizmadan eklem bozukluklarýna, kadýn hastalýklarýndan çocuk felcine, solunum
yollarý hastalýklarýndan, þiþmanlýða, nevrotik bozukluklardan , kalp rahatsýzlýklarýna kadar
geniþ tedavi portföyüne sahip olan Afyon Kaplýca ve içmelerinin yaný sýra Afyon Kocatepe
Üniversitesi Hastanesi ve Ýkbal termal Otel' in giriþimleriyle Afyon’a kazandýrýlan sporcu kamp
ve rehabilitasyon tesisleri Avrupa'daki bir çok benzerini geride býrakacak niteliktedir. Hastalýklarý
tedavi etmesinin yanýnda þehir hayatýndan uzak , ancak uygarlýðýn getirdiði nimetlerden de
nasibini alarak alternatif arayanlarýn tercihi Afyon termallerinden birisi olmalýdýr.
Ülkemiz kaplýca ve þifalý sular açýsýndan son derece önemli kaynaklara sahiptir.
Türkiye’nin coðrafik þekli ve jeolojik yapýsý uygun iklimiyle birleþerek, termal kaynaklar
açýsýndan zengin bir potansiyel ortaya çýkarmýþtýr. Ülkemizde termal kaynak sayýsý 2000’i
aþmaktadýr. Ancak bu kaynaklardan turizm açýsýndan yeteri kadar yararlanýldýðý söylenemez.
3-2: Ülke-Bölge-Nokta bazýnda markalaþmanýn ve imajýn sürekliliðinin saðlanmasý….
Marka, Ürün ve hizmetleri birbirinden ayýrt etmek,tanýmlamak,ürün veya hizmet
hakkýnda bilgi vermek,imaj yaratmak konusu ürün veya hizmet için belli bir kimlik kazandýrmak
amacýyla ilave edilen bir isim,sözcük,terim,harf veya bunlarýn bütününe marka denir.
Dünya turizm örgütü araþtýrma sonuçlarýna göre en çok turist çeken ülkeler
sýralamasýnda, Türkiye sahip olduðu zenginliklere raðmen alt sýralarda yer almaktadýr.
Sahilleri,kumsallarý ve plajlarý 1990 yýllarýn baþýndan itibaren keþfedilen,Türkiye’de turizmin
tarihi 27 yýlý geçmiyor. Geriye bakýldýðýnda gelinen noktayý kimse küçümsemiyor.Eskinin
küçük Pansiyonlarýndan bu gün dünya standartlarýnda milyonlarca dolarlýk 5 yýldýzlý tesislere
gelindi.Bu geliþmeler ýþýðýnda turizm yatýrýmlarý da, yatýrýmcýlarý da, turizm birlikleri de boþ
durmamasýna raðmen hala bir Türkiye imajý yaratamadýk.
Dünya turizm ve seyahat konseyinin, Türkiye raporuna göre,2014 yýlýnda turizm geliri
64 milyar dolar olacaktýr. Ama biz hala bir marka olamadýk..Bu ülkemiz için çok acý bir gerçek.
Örneðin son zamanlar da, Dubai çöl iken 20 yýlda nasýl turizm merkezine dönüþtüðünden
ders çýkarmasýz gerekiyor.Bu anlamda biz neler yapabiliriz. Turizmin, Türk ekonomisi içindeki
payýnýn mutlaka arttýrýlmasý gereklidir.Dünyada turizm eðilimleri destinasyonlardan çok; Golf,
Spa,Wellness,Kongre gibi turizm çeþitlerindeki kaliteye göre bir deðiþim içindedir.Burada
devlet ve özel sektörün yatýrýmlarý bir sinerji içinde yapmasý gerekmektedir. Turizmde
deðiþimler yaþanýyor.Bazen eski destinasyonlar önem kazanýyor.Ülkelerin turizmi algýlama
yöntemleri deðiþiyor, buna baðlý olarak yeni çevre bilinci geliþiyor.Güvenlik daha önemli bir
problem haline geliyor.
Türkiye kimliði karýþýk bir Müslüman ülke olarak algýlanmaktadýr ve daha çok Ortadoðulu
olmakla birlikte,doðu ile batý arasýnda bir sentez, Avrupa’nýn dýþýnda ,dünyanýn kenarýnda
bir ülke olarak görülmektedir.Doðu köklerine sarýlmasýnýn yaný sýra,batý’nýn yaþam tarzýný,
deðerlerini arzulayan bir tavýr sergilemektedir.
Turizmde marka olmak için, öncelikle diðer ülkeler nezdinde kaliteli bir imaja sahip
olmasý gereklidir.Ne yazýk ki günümüz Türkiye’si için genel bir önyargý söz konusudur.Bu ön
25
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
yargýyý oluþturan temel sebepleri þöyle sýralayabiliriz.
- Siyasi ve ekonomik istikrarsýzlýk
- Terörist faaliyetler
- Doðal afetler
- Tanýtým yetersizliði vb.
Çýkan sonuç ise; Uluslar arasý platformda imajýn yetersiz olmasý,Türkiye’nin global
anlamda markalar oluþturmasýnda engel teþkil etmektedir.
3-3 : Ýnsan Sermayesi ve Eðitime özel ihtimam gösterilmesi:
Ülke turizminin itibarý ve karlýlýðý,eðitim kalitesinin sürekliliðine baðlýdýr.Turizmde eðitim,
turizm kaynaklarýnýn farkýna varýlmasý,korunmasý ve ülke ekonomisine turizm
katkýsýnýn en üst seviyeye çýkarýlmasýný amaçlamalýyýz.Eðitim kapsamýnda öðrencilere her
turiste eþit ve dürüst hizmet verme ahlaki, konukseverlik ve uzun vadeli kazançlarý dikkate
alýnarak temel eðitim verilmelidir.Turizm eðitiminin meslek odaklý olmasý ve ölçülebilir sonuçlar
içermesi þarttýr.
Üniversitelerin ‘’ turizm iþletmeciliði ve otelcilik bölümlerinde ‘’okutulmakta olan,genel
turizm, yabancý dil,ön büro hizmetleri,kat hizmetleri,örgütsel davranýþ,iþletme yönetim ve
organizasyon ekonomi,turizm ekonomisi,turizm pazarlamasý,turizm mevzuatý,turizm politikasý
ve uygulamasý turizm rehberliði,servis uygulamalarý,insan kaynaklarý yönetimi,
yiyecek-içecek hizmetleri yönetimi,seyahat acenteciliði ve tur operatörlüðü,konaklama
iþletmelerinde muhasebe uygulamasý, konaklama iþletmelerinde finansal yönetim gibi derslerin
yaný sýra;turizmde sosyolojisi,dünya mutfaklarý ve kültürleri,Anadolu uygarlýklarý ve
kültürleri,turizmde araþtýrma yöntemleri,turizmde yeni varýþ noktalarý oluþturma,davranýþ
bilimleri,yeni turizm ürünü ve çeþidi araþtýrmalarý ve branþlaþma( yatçýlýk,maðaracýlýk,su
altý,daðcýlýk,rafting ) vb. eðitimleri gibi turizm sektörünün deðiþen gereksinimleri karþýlayacak
derslere yer verilmelidir.Bu eðitimi veren kurumlarýn kurumsal kapasitelerinin geliþtirilmesi
saðlanmalýdýr.
3.4 : Örgütlenme modelinin oluþturulmasý:
Dünya turizmi açýsýndan bir þemsiye örgüt olarak hareket eden DTÖ, teknoloji
transferlerinin ve uluslar arasý iþbirliðinin geliþtirilmesinde kamu-özel sektör ortaklýklarýnýn
canlandýrýlmasý ve geliþtirilmesinde, turizmde küresel mesleki ahlak yasasýnýn uygulanmasýnýn
teþvik edilmesinde üye ülkelere, turizm destinasyonlarýna ve iþletmelerine bir yandan turizmin
olumlu düzeydeki ekonomik,sosyal ve kültürel etkinliklerini en üst düzeye çýkarýrken,diðer
yandan olumsuz sosyal ve çevresel etkilerini en alt düzeye indirmelerini saðlayacak bir bakýþ
açýsý sunmaktadýr.
DTÖ turizm yoluyla ekonomik büyümenin istihdam artýrýmýnýn canlandýrýlmasýný,çevre
ve kültürel mirasýn korunmasý için teþvikler saðlanmasýný ve barýþ refah ve insan haklarýna
olan saygýnýn artýrýlmasý amaçlamaktadýr.
Turizm endüstrisinin kendine özgü mekanizmasýnda rol oynayan bu çok önemli özelliðin
altý çizilerek son 5 yýldýr dünya turizm örgütü tarafýndan þiddetle tavsiye edildiði ( DMO:
Destination Manegemant Organization ; Varýþ yeri yönetimi ) gibi bir kavram, son yýllarda
Türkiye tarafýndan yeterince algýlanamadýðý, tüm dünyadaki turizm geliþmelerinde baþarýlý
26
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
bir þekilde uygulanan söz konusu “ÖRGÜTLENME” tarzýnýn henüz tek bir örneði bile
olmayan ülkemizde hala kavram ve yöntem karmaþasýnýn hakim olduðu izlenmektedir.
Tanýtma bütçesi denince akýllara Turizm bakanlýðý dýþýnda baþka bir alternatif
gelmemekte, münferit otel veya alt yöre tanýtýmlarý da piyasada randýmansýz kalmaya mahkum
olmaktadýr. Oysa, gerekli ülkesel tanýtýmýn devletçe ele alýnmasý paralelinde tüm bölgesel
tanýtýmlarýnýn piyasaya dönük ve profesyonel olarak varýþ yerleri yönetimlerince organize
edilmesi gerçekleþtirilmesidir.
Türkiye turizminin üzerine düþeni yaparak,içine girdiði kýsýr döngülerden hýzla
kurtulabilmesi, çaðdaþ nitelikteki örgütlenmeler ile deðiþime ayak uydurabilmesine baðlý bir
olgudur.Bu süreçte rakip ülkelerdeki örgütlenme modellerinden bize yakýn olanlarý örnek alýp
acilen ülkesel-bölgesel ve yerel destinasyonlarýmýzý belirleyip ve çeþitlendirmeliyiz.
Aþaðýda örneklerini çoðaltabileceðimiz ülkelerden Fransa modelini açýklayacaðým.
Fransa:
TURÝZM BAKANLIÐI
TURÝZM GENEL MÜDÜRLÜÐÜ
Strateji
Araþtýrma
Konseyi
Turizm Politikalarý
Genel Md. Yrd.
Ýletiþim, Teknoloji
Tanýtým Kurulu
Uluslararasý
Ýliþkiler Kurulu
Turizm Deðerlendirme
Ýstatistik Dairesi
(25 bölgeden oluþan)
Þema-3
Avrupa pazarýnda Fransa yýlda 76 milyon turistle dünyada en çok turist çeken bir
ülkedir. Peki bunu nasýl gerçekleþtiriyor;Ülke tanýtýmýný üstlenen ‘’ Maison de la France ‘’
þirketi dünyanýn bir çok ülkesinde workshoplar düzenliyor.Fransa’ya daha fazla turist çekmek
için, Fransa destinasyonunu ülke içinde ve dýþýnda tüm þekillerde tanýtmak,reklam faaliyetlerini
yürütmek,bilgilendirme ve tanýtým amaçlý broþürler hazýrlamak,tüm dünyadan gelen tur
operatörleri ve seyahat acentelerini aðýrlamak,fuarlar düzenlemek, profesyoneller için her
sene çalýþma atölyeleri düzenlemek vb. çalýþmalar yapýyor.
Türkiye turizminin mevcut ve geleceðe dönük potansiyeli kendini yeteri kadar
kanýtlamýþtýr. Plansýz ve programsýz da olsa ,son 20 yýl içinde turizmin saðlamýþ olduðu 135
milyar dolarlýk net ülkesel gelirin önümüzdeki 15 yýl için beklenen toplam 350 milyar dolar
düzeyindedir.
Türkiye turizmde yakalamýþ olduðu ivmeyi sürdürerek, dünya pazarlarýndaki rekabet
konumunu koruyabilmesi ve içine düþmüþ olduðu bunalýmlý dönemden kurtulabilmesinin
önde gelen þartý olan ‘’yerel örgütlenme’’ eksikliðini hýzla giderebilmesi gerekmektedir.Son
zamanlarda üzerinde durulan ‘’sektörel örgütlenme’’ ve ‘’ülkesel konsey’’ gibi gecikmiþ
modeller ise,gerekli olsa da yeterli deðildir.
Dünya’ya baktýðýmýzda aralarýnda Türkiye’nin de bulunduðu birkaç ülke dýþýnda hiçbir yerde,
Turizm bakanlýðý gibi bir bakanlýk yoktur.Turizm iþini turizm profesyonelleri yapmalýdýr.
27
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
1-
Yerel Örgütlenme:
ANTALYA TANITIM A.Þ.
TÜRKÝYE SEYAHAT ACENTELER BÝRLÝÐÝ
Antalya
Belediyesi
Antalya
Ticaret
Odasý
Türk Hava
Yollarý
Turim
Yatýrýmcýlarý
Derneði
Türkiye
Otelciler
Birliði
Turistik
Rehberler
Derneði
Turizm
Bakanlýðý
Þema-4
Yukarýda Antalya için örnek verdim. Bunlarý Ýstanbul Tanýtým A.Þ., Kapadokya tanýtým A.Þ.
Konya tanýtým A.Þ., Ýzmir Tanýtým A.Þ. vb. çoðaltabiliriz.
2- Bölgesel Örgütlenme:
1- Ege destinasyonu
2- Marmara destinasyonu
3- Akdeniz destinasyonu
4- Ýç Anadolu destinasyonu
5- Doðu ve güney doðu destinasyonu
6- Karadeniz destinasyonu
Ege destinasyonunda örgütlenme þemasý aþaðýdaki þekilde olmalýdýr.
Þema-5
28
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
3- Ulusal Örgütlenme:
Þema-6
1- Ulusal turizm konseyi :
Türkiye turizm stratejisinin uygulanmasý sürecinde en üst düzeyde politika belirleme
karar alma, deðerlendirme ve yönlendirme organýdýr.
BAÞKANLIK SÝSTEMÝ :
- Türkiye tanýtým a.þ. her 2 yýlda deðiþerek iþ baþýna gelecek. Örneðin;
ilk 2 yýl Türsab baþkaný
4.yýl Turob baþkaný
6.yýl Türeb baþkaný
8.yýl Tyd baþkaný þeklinde olmalýdýr.
- Ülke genelinde turizm yönetiminin koordinasyonunu saðlayacak.
- Türkiye’nin yurt içi ve yurt dýþýnda tanýtým ve pazarlama aktivitelerini yürütecek.
- Turizm fonu oluþturacak.
- Ülke için tanýtým ve pazarlamalardan oluþacak giderlerin bütçelerini, Bakanlýkla
ortaklaþa çözümleyecek.
2- Bölgesel Turizm Konseyleri :
Ulusal Turizm konseyine bölgede yer alan tüm paydaþlarý temsil edecek þekilde turizm
geliþimine iliþkin görüþ, talep ve önerileri sunarak ulusal turizm konseyinin saðlýklý kararlar
almasýna katkýda bulunacaktýr.Yine yerel örgütlenme gündeme geldiðinde üzerinde durulan
bir model olarak ‘’altyapý birlikleri ‘’modeli de yararlý olsa da yetersiz ve dar kapsamlý bir
hizmet organizasyonudur.Kendine yeterli bir donanýmla yöresel turizm ürünlerini etkili bir
þekilde devreye sokabilecek olan, Anadolu’nun yeni destinasyonlarý,ülke turizminde son
yýllarda gözetilen yeni ve alternatif turizm ürünlerini saðlýklý bir þekilde devreye alacaktýr.
3- Kültür ve Turizm Bakanlýðý :
Turizm sektörünün geliþimi için düzenleyici bir rol üstlenecek olan,bakanlýk planlama,
uygulama,belgelendirme,tanýtým,pazarlama ve turizm eðitiminin yönlendirilmesinde rol
alacaktýr.
29
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Þema-7
YÖNETÝM BÝRÝMLERÝ :
KONSEY
DESTÝNASYON
TÜRSAB
TÜROB
TYD
TÜREB
:
:
:
:
:
:
Turizm Yönetim Baþkanlýðý
Varýþ Yeri Yönetimleri
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliði
Türkiye Otelciler Birliði
Turizm Yatýrýmcýlar Derneði
Turistik Rehberler Birliði
Son verilere göre 75 milyon insanýn yaþadýðý,Ege,Akdeniz,Kara deniz kýyý güzelliði yanýnda
tarihi dokusu dünyada eþsiz güzelliklere sahip olan ülkemiz,dünya turizm pastasýndan daha
fazla pay alabilmesi için ülke,bölge,nokta bazýnda destinasyonlara ihtiyacý vardýr.
30
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Þimdi ülkemizde öncelikli destinasyonlardan örnekler vermek istiyorum.
Harita-1 : Türkiye’nin tarihi ve turistik haritasý
Harita-2 : Türkiye’nin bölgeler haritasý
1-Ege destinasyon grubu
Herodot’un deyimiyle ‘’ dünyanýn en güzel gökyüzünü ve en iyi iklimine sahip’’ ege
kýyýlarý boyunca Anadolu en güzel manzaralarýný ege kýyýlarýnda sunar dersek abartmýþ
olmayýz dünyanýn en güzel gökyüzünü ve en iyi iklimine sahip’’ ege kýyýlarý boyunca körfezler
ve yarým adalar ,koylar,plajlar peþ peþe sýralanýr.Asýrlar boyu sayýsýz mitolojik olaylarla iç
31
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
içe yaþamýþ bu bölgede adým baþýna tiyatrolarý,tapýnaklarý,agoralarý ile ünlü kentlere rastlamak
mümkündür.Bunlarýn baþýnda Ýzmir gelmektedir.Ýzmir turistik potansiyeli çok olmasýna raðmen,
Ýstanbul ve Antalya’ya nazaran turizm yönünden fazla geliþememiþtir.
Bu destinasyonda; Efes, Bergama, Kuþadasý, Bodrum, Çeþme, Fethiye,Marmaris ve
Afrodisyas, Laodikya, Pamukkale olarak sýnýflandýrabiliriz.
Resim 1: Efes
Ýzmir ili Selçuk ilçesi sýnýrlarý içindeki Efes antik kentinin ilk kuruluþu M.Ö. 6000 yýllarýna,
Neolitik döneme (Cilalý Taþ Devri) kadar inmektedir. Son yýllarda yapýlan araþtýrmalar ve
kazýlarda, Efes çevresindeki höyükler ve kalenin bulunduðu Ayasuluk Tepesi'nde Tunç çaðlarý
ve Hititlere ait yerleþimler saptanmýþtýr. Hititler Dönemi'nde kentin adý Apasas'týr. M.Ö. 1050
yýllarýnda Yunanistan'dan gelen göçmenlerin de yaþamaya baþladýðý liman kenti Efes M.Ö.
560 yýlýnda Artemis Tapýnaðý çevresine taþýnmýþtýr. Bugün gezilen Efes ise, Büyük Ýskender'in
generallerinden Lysimakhos tarafýndan M.Ö. 300 yýllarýnda kurulmuþtur. Lysimakhos, kenti
Milet'li Hippodamos'un bulduðu "Izgara Plan"a göre yeniden kurar. Bu plana göre, kentteki
bütün cadde ve sokaklar birbirini dik olarak keser. Hellenistik ve Roma çaðlarýnda en görkemli
dönemlerini yaþayan Efes, Roma Ýmparatoru Augustus zamanýnda, Asya Eyaleti'nin baþkenti
olmuþ ve nüfusu o dönem (M.Ö. 1.-2. yüzyýl) 200.000 kiþiyi aþmýþtýr. Bu dönemde her yer
mermerden yapýlmýþ anýtsal yapýlarla donatýlýr. M.Ö.4. yüzyýlda limanýn dolmasýyla Efes'te
ticaret geriler. Ýmparator Hadrian limaný birkaç kez temizletir. Liman kuzeyden gelen Marnas
Çayý ve Küçük Menderes nehrinin getirdiði alüvyonlarla dolar. Efes denizden uzaklaþýr. 7.
yüzyýlda Araplar bu kýyýlara saldýrýr.Bizans döneminde tekrar yer deðiþtiren ve ilk kez kurulduðu
Selçuk'taki Ayasuluk Tepesi'ne gelen Efes, 1330 yýlýnda Türkler tarafýndan alýnýr. Aydýn
oðullarý'nýn merkezi olan Ayasuluk, 16. yüzyýldan itibaren giderek küçülmeye baþlamýþtýr.
Günümüzde bölgede, 30.000 nüfuslu turistik Selçuk ilçesi bulunmaktadýr.Efes ören yerinde,
Hadrianus Tapýnaðý giriþindeki frizde Efes'in 3 bin yýllýk kuruluþ efsanesi þu cümlelerle yer
alýr: Atina kralý Kodros'un cesur oðlu Androklos, Ege'nin karþý yakasýný keþfetmek ister. Önce,
Delfi kentindeki Apollon Tapýnaðý'nýn kahinlerine danýþýr. Kahinler ona, balýk ve domuzun
iþaret ettiði yerde bir kent kuracaðýný söyler. Androklos bu sözlerin anlamýný düþünürken
Ege'nin lacivert sularýna yelken açar... Kaystros (Küçük Menderes) Nehri'nin aðzýndaki körfeze
32
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
geldiklerinde karaya çýkmaya karar verirler. Ateþ yakarak tuttuklarý balýklarý piþirirlerken
çalýlarýn arasýndan çýkan bir yabandomuzu, balýðý kaparak kaçar. Ýþte kehanet gerçekleþmiþtir.
Buraya bir kent kurmaya karar verirler...Doðu ile Batý arasýnda baþlýca kapý durumunda olan
Efes önemli bir liman kenti idi. Bu konumu Efes'in çaðýnýn en önemli politik ve ticaret merkezi
olarak geliþmesini ve Roma Devrinde Asia eyaletinin baþkenti olmasýný saðlamýþtýr. Efes,
antik çaðdaki önemini yalnýzca buna borçlu deðildir. Anadolu'nun eski ana tanrýça (Kybele)
geleneðine dayalý Artemis kültünün en büyük tapýnaðý da Efes'te yer alýr. Efes'teki Artemis
Tapýnaðý dünyanýn yedi harikasýndan biri olarak kabul edilir.Hýristiyan alemi için çok önemli
olan ‘’ Meryem ana kilisesi ve evi’’Ýzmir ili Selçuk ilçesine 9 km. uzaklýkta, 420 m. yükseklikteki
Bülbül Daðý üzerinde bulunan Meryem Ana Kilisesi ve Evi Hýristiyan inancýna göre kutsal
sayýlmaktadýr. Panaya Kapulu olarak isimlendirilen bu yere Hz. Ýsa’nýn ölümünden sonra
Aziz Jean tarafýndan Hz. Meryem’in getirildiðine inanýlmýþtýr. Hýristiyan din adamlarý Hz.
Ýsa’nýn ölümünden sonra Hz. Meryem’in Panaya Kapulu’da yaþadýðý görüþünü benimsemiþlerdir.
Monsenyör Timoni 1892’de burada dini bir tören yapýlmasýna izin vermiþtir. Katolik Kilisesi
bu konu üzerinde önceleri çekimser kalmýþ ve Papa 23.Johannes 1961 yýlýnda bu tartýþmalara
son vererek burasýný bir haç yeri olarak ilan etmiþtir. Hýristiyanlarýn kutsal olarak nitelendirdiði
suyun bulunduðu sarnýcýn yanýndaki yolun sonunda haç planlý, üzeri küçük kubbe ile örtülmüþ
bir kilise bulunmaktadýr. Moloz taþ ve tuðladan yapýlmýþ olan bu kilise VII.-VIII. yüzyýlda
yapýlmýþtýr. Meryem Ana Evi’nin kutsal haç yeri ilan edilmesinden sonra buradaki Meryem
Ana Evi’nin kalýntýlarý üzerine küçük bir þapel yapýlmýþtýr. Eski yapý ile sonradan yapýlan
þapelin duvarlarýnýn birbirinden ayrýlmasý için her ikisi arasýna kýrmýzý renkte boya ile bir çizgi
çekilmiþtir. Ýki tarafýnda niþler bulunan kemerli bir giriþten sonra tonozlu bir sahanlýða
gelinmektedir. Buradaki Apsist Hz. Meryem’in heykeli bulunmaktadýr. Bu heykelin XIX.
yüzyýlda buraya konulduðu sanýlmaktadýr. Bunun önünde gri renkli taban mermerlerinden
ayrýlan bölümün ocak olduðu saptanmýþtýr. Nitekim burada yapýlan kazýlarda MS. I. yüzyýla
tarihlendirilen ev temellerinin kalýntýlarý ile kömür parçalarý bulunmuþtur. Bu bölümün
güneyindeki küçük odanýn doðusunda bir niþ bulunmaktadýr. Bu odada Müslümanlar tarafýndan
namaz kýlýnmaktadýr. Duvarlarýnda Kuran’da ismi geçen Meryem Ana ile ilgili surelere yer
verilmiþtir. Bazý araþtýrmacýlar tarafýndan bu odanýn Meryem Ana’ya ait yatak odasý olduðu
iddia edilmiþtir. Bu þapeli Papa VI.Paulus 1967’de Papa II.Johannes Paulus 1979’da ve en
son Benedit’de 2006 yýlýnda ziyaret etmiþlerdir.
Resim 2: Bergama -Akropol
33
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Ýzmir'in kuzeyinde 100 km uzaklýkta, Bakýr Çay Havzasýnda yer alan ve ülkemiz uygarlýk
tarihinin en eski yerleþmelerinden biri olan Bergama, tarih öncesi dönemlerden baþlayarak
Ýon, Roma ve Bizans uygarlýklarý ile devam eden dönemde, Dünya çapýnda önemi olan
arkeolojik eserlere sahip olmuþtur. Bergama'nýn güneybatýsýnda Antik Dönemin önemli saðlýk
merkezlerinden Asklepion, ilk yerleþim alaný olan 300 m. yüksekliðinde dik bir tepe üzerinde
kurulan Akropol ve M.S. 2. yüzyýla tarihlenen Serapis Tapýnaðý (Kýzýl Avlu) yörenin turistik
cazibesini oluþturmaktadýr.Zeus Sunaðý 1897 yýlýnda Almanya'ya kaçýrýlmýþtýr. Bergama
güzellik ýlýcalarýyla, meþhur Kozak yaylasýyla, plajlarýyla ünlü Ayvalýk ilçesi baðlantýsýyla,
geliþmiþ dokumacýlýðý ve kilimciliðiyle ünlü bir ilçedir.Bugünkü adý antik dönemdeki ismi olan
Pergomon 'dan gelmektedir. Ýlk çaðda muhteþem abideleriyle büyük bir þehir ve ayný adý
taþýyan krallýðýn merkezi olmasýnýn yaný sýra Ortaçaðýn önemli stratejik mevkii, Karesi
oðullarýnýn merkezi ve son olarak Osmanlý Ýmparatorluðunun önemli merkezlerindendir Kesin
kuruluþ tarihi bilinmeyen kentte yapýlan arkeolojik kazýlardan elde edilen bilgilere göre M.Ö.7.
yüzyýllarda sur duvarlarýnýn inþa edildiði saptanmýþ olup, bu yýllarda kentleþmenin baþladýðý
anlaþýlmaktadýr. Bergama, Pers, Büyük Ýskender, Frigya, Trakya Krallýðý, Selevkos Krallýðý,
Roma ve Bizans dönemlerini görmüþtür.1302 yýlýnda Bizans hakimiyeti ortadan kalkan þehirde
Karesi oðullarý Beyliði idareyi ele almýþ, 1341 yýlýndan hemen sonra ise Bergama Osmanlýlar
tarafýndan alýnmýþtýr.
Resim 3: Bodrum-Kale
M.Ö. 5'ci yüzyýlda yaþamýþ olan ve "Tarihin Babasý" olarak tanýnan Herodot, Halikarnas'ta
doðmuþtur. Herodot, Dorlar'ýn, Peleponez'in doðu kýyýlarýnda Trözen'den geldiðini yazmýþtýr.
Dorlar, yeni adalarýna Zefiriya, yerleþtikleri bölgeye de Zefiriyum adýný verdiler.Tarihçiler,
Harikarnas'ýn temellerinin nereye dayandýðý hakkýnda çok az bilgiye sahiptirler. Halikarnas
hakkýndaki ilk bilgiler M.Ö. 7.y.y.'a dayanýr. Halikarnas, Heksapolis-Dor Konfederasyonu'na
baðlý altý üyeden biriydi. Ayrýca karada Knidos þehri, Kos adasý ve Rodos üzerindeki üç þehir
de bu üyeler arasýndaydý. Bu þehirleri kurmak, oraya sonradan gelerek çevreyi önceki
sakinleriyle paylaþmak zorunda kalan Dorlar için hiç de kolay deðildi. Karyalýlar olarak bilinen
bölge yerlilerinin yoðun ve þiddetli saldýrýlarýndan kendilerini korumak zorundaydýlar. Homeros
"Ýliyada"sýnda Karyalýlar'dan "dil barbarlarý" diye söz etmiþtir. Bununla birlikte, bir çok dilbilimci,
Bodrum'un da içinde bulunduðu bölgedeki lehçenin,Türkiye'nin batýsýndaki en kaba lehçe
34
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
olduðunu belirtmiþtir. Eski tarihçiler, Karyalýlarýn Yunanlýlara miðferlerinin üzerindeki sorgucu
nasýl takacaklarýný ve önceleri omuz hizasýna savrularak kullanýlmakta olan kalkan kabzasýný
nasýl kullanacaklarýný öðrettiklerini yazmýþlardýr. Bunlarýn dýþýnda çok eski dönemlerden beri
bu bölgede yerleþim olmasý dolayýsýyla pek çok tarihi kalýntý vardýr. Termera, Mindos,
Telmissus, Pedesa, Antik tiyatro, Mausoleion, Göktepe ve Mindos kapýsýdýr. Bodrum
plajlarýyla,gece hayatýyla,Bodrum kalesiyle tüm dünyada bilinen turizm merkezlerinden
biridir.Ýlçe merkezindeki plajýn yanýnda, Gümbet, Turgut Reis, Yalý Kavak, Gümüþlük,Türk
Bükü gibi bu gün belde olmuþ eski köylerdeki plajlar yeþile mavinin en güzel birleþtiði yerler
olarak bilinir.Ayrýca yat turizmi ilçede geliþmiþtir.
Resim 4 : Pamukkale- Travertenler
Pamukkale, kaynak sularýnýn kirecinden oluþmuþ bir tepe. Türkiye’nin en tanýnmýþ
doða harikasýdýr; ve Denizli’dedir. Pamukkale 2700 metre uzunluðunda ve yüksekliði 160
metredir. Parlak beyaz rengiyle Pamukkale'yi 20 km uzaklýktan görmek mümkündür. Tepesinde
antik Romalýlardan kalma kutsal þehir Hierapolis adlý antik þehir bulunur.20'nci yüzyýlda
Pamukkale'nin güzelliðini kendi gözleriyle görmek isteyen turistlerin akýnlarýyla baþa çýkabilmek
için gitgide daha çok oteller inþa edildi. O zamanlarda çok hasar meydana geldi. Bazý otellerin
inþa edilebilmesi için antik þehir Hierapolis'in bir kýsmý yýkýldý. UNESCO 'nun koruma altýna
almasýyla hasar bir miktar telafi edilmiþtir. Bembeyaz travertenleri, kaplýcalarý ve antik
kentleriyle önemli bir turizm merkezi olan Pamukkale, Denizli ilinin 18.km kuzeyinde yer alan
Hierapolis antik kentinin arkeoloji literatüründe Kutsal Kent olarak adlandýrýlmasý, kentte
bilinen bir çok tapýnak ve diðer dinsel yapýnýn varlýðýndan kaynaklanmaktadýr.
Hierapolis coðrafi konumu ile kendisini çevreleyen çeþitli tarihi bölgeler arasýnda yer
almaktadýr. Ýlk Çað´da yaþayan Strabon ile Ptolemaios verdikleri bilgilerde, Karia bölgesine
sýnýr olan Laodikeia ve Tripolis kentlerine yakýnlýðý ile Hierapolis´in bir Frigya kenti olduðunu
ileri sürerler.Travertenler yaratan karstik alanlardan çýkan sular; bünyesindeki kireç çözeltisi
genellikle beyaz renkte ve pamuk balyalarýný andýran kalker tüflerini,Pamukkale travertenlerini
oluþturmaktadýr. Pamukkale termal suyunun tedavi edici özelliði, çok eski çaðlardan beri
anlaþýlmýþ, yüzyýllar sonra þifa niteliði bilimsel olarak kanýtlanmýþtýr. Kaynaklar etrafýnda dini
ayinler yapýlmýþ, þenlikler düzenlenmiþ, büyük devlet adamlarý ve zengin kiþiler antik dönemde
tedavileri için Hierapolis´e gelmiþlerdir.
35
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
2.Marmara destinasyonu:
Resim 5: Ýstanbul – Ayasofya camisi
Baþkentler baþkenti olarak bilinen önce Roma ardýndan Bizans ve en son Osmanlý
imparatorluðuna baþkentlik yapan Ýstanbul, geçmiþin ihtiþamýný gururla korurken modern bir
geleceðe doðru ilerlemektedir.
2007 yýlý itibariyle Ýstanbul’da; Kültür ve Turizm Bakanlýðýndan “Ýþletme belgeli”
konaklama tesislerinin toplam yatak kapasitesi 55.354,‘’ Belediye belgeli’’ konaklama tesisleri
yatak sayýsý 34.043, halen inþasý devam eden 20.567 yatak kapasitesi bulunmaktadýr.Toplam
olarak yapýlacaklarla birlikte 100.000 yatak kapasiteye ulaþacaktýr.
‘’Dünyanýn merkezindeki þehir ‘’ olarak 2010 yýlýnda Avrupa kültür baþkenti programý
için, 2 yýl gibi kýsa bir hazýrlýk dönemi kalmýþ ve uluslar arasý çok kritik bir organizasyon
niteliðindeki bu olay adeta kapýya dayanmýþ iken,Ýstanbul aktörlerinin gündeminde hala
uygun bir örgütlenme modelinin dahi somutlaþmamýþ olmasý olacak iþ deðildir.Turizmde
sivil toplum örgütlenmesi kavramý yýllardýr ihmal edildiði için,konuya bu gözle bakabilme ve
gereðini hýzla yapabilme eyleminden herkes ateþten gömlek misali kaçmaktadýr.Bu bakýmdan
Ýstanbul’un örgüt ve organizasyon sorunlarýnýn ‘’varýþ yeri yönetimi ‘’ kavramýna uygun þekilde
ve acilen rayýna oturtulmasý gerekmektedir.
Diðer bir konuda Ýstanbul’un spor turizm potansiyelinin yüksek oluþudur.Ýstanbul’un
tarihsel arka planý bir anlamda bunu zorunlu kýlýyor.Bu potansiyeli ekonomiye kazandýrmak
için; Formula 1,Þampiyonlar ligi finali gibi büyük organizasyonlara ev sahipliði yapmayý
sürdürmemiz gerekiyor. Daha önce yapýlan Habitat 2, Nato zirvesi gibi uluslar arasý büyük
toplantýlardaki baþarýlar sürdükçe yeni yatýrýmlar ihtiyaç haline gelecek ve özel teþebbüs
tarafýndan kendiliðinden yapýlacaktýr.
36
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Ýstanbul, Kongre, kültür, eðlence, alýþveriþ ve eðitimin de içerisinde yer aldýðý þehir
turizmi istikrarlý bir yapýya sahiptir. Kazanýlan istikrarda, sektörün ortak çalýþmasýnýn payý
büyüktür.
Bu oluþumlar çekirdekten baþlamalýdýr.Bölgelerdeki turizmle ilgili herkes bu platformlara
katýlýp en küçük sorunlara bile çözüm olabilmelidir.Bu örgütlenme yukarý doðru gidip,
Türkiye’deki turizm politikalarýný belirleyen bir platform halini almalýdýr.Çünkü sorunlarýmýz
ortak.Bu platform,bileþeni olan her sektörün çözümünü ortak üretebilecektir.
Bizim hepimizin patronu ülkemize gelen turisttir.Sonuçta verdiðimiz hizmet karþýlýðýnda
karar verecek olan odur.Ne kadar koordineli çalýþýrsak o kadar iyi hizmet sunarýz.Bu önerileri
hayata geçirmek için,öncelikle kamuoyu oluþturmak þarttýr.Herkese bunun bilgisi defalarca
verilmeli.Tüm bu önerilerin,projelerin kamuoyuna iyice özümsetilip baský grubu oluþturulmalýdýr.
Resim 6 : Çanakkale-Truva
Çanakkale tarihi ; Türk insaný için övünç ve gurur vesilesidir.90 yýl önce yaþanan
Türkiye cumhuriyetinin temelindeki en iri ve anlamlý taþ olan bu olaylar,günümüzde de
geçerliliðini korumakta olup,her yýl binlerce yerli turistin yaný sýra Avustralya,Zeni Zelanda
vatandaþlarýnýn akýnýna uðramaktadýr.( Gelibolu filmi tanýtým için çok yararlý çalýþmaydý. )
Çanakkale’ye 30 kilometre uzaklýkta bulunan Truva Antik Kenti'nin tanýtýmý için büyük
çaba harcanýrken, Troy adlý filmin vizyona girmesinin ardýndan Truva'yý ziyaret eden yerli ve
yabancý turist sayýsýnda büyük artýþ yaþanmýþtýr..
O dönemlerde sýnýr bölgesindeki en güçlü yerleþim yeriydi. Coðrafik avantajlarý
nedeniyle Truva güçlü bir merkez haline gelmiþtir. Bu durumu, çok uzun bir dönem ayakta
kalmýþ olan görkemli kale duvarlarý ortaya koymaktadýr. Güçlü kale duvarlarýnýn boyutlarýný
37
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
ve köþeli olarak kesilmiþ taþlarýný göz önüne aldýðýmýzda, bu kalitede bir yerleþim merkezinin
Avrupa'da olmadýðýný görmekteyiz. Eðer Truva kalesi gibi bir yerleþim Belgrad’da olsaydý,
kuþkusuz tüm tarihçiler burayý Balkanlarýn merkezi olarak kabul ederlerdi.'' Truva'nýn, demirin
bilinmediði bir dönemde, dikdörtgen olarak kesilmiþ taþlarýn Asya ve Avrupa arasýndaki sýnýr
bölgede kullanýldýðý ilk yer olduðunu belirten uzmanlar,Truva,2 binli yýllarda Mezopotamya,
Mýsýr ve Anadolu'daki ticaretin geçiþ noktasý olarak önem kazanmaktadýr. Truva önemli bir
merkez olduðu için tarih boyunca devamlý olarak tehdit almaktaydý.
Truvalýlar da buna karþý kendilerini savunmak için, o zamanlarda yaþayanlarýn pek
kullanmadýðý demiri, inþa ettikleri kulelerde ve kalelerinde kullanmýþlardýr. Truvalýlar ayný
zamanda yaptýklarý surlarý da depreme karþý dayanýklý olarak inþa etmiþlerdir. Ayrýca Truva
sadece madencilik alanýnda deðil, geliþmiþ çanak çömlekçilik yapýmýnýn ilk görüldüðü önemli
merkezlerden biridir.'' Farklý kültür iliþkilerinin Çanakkale Boðazý'ndaki sýnýr bölgesinde hiçbir
iz býrakmadan yok olup gitmiþ olamayacaðýna, Truva'daki Tunç Çaðý tekrar tekrar ön plana
çýkmaktadýr. Çünkü burasý çok geniþ bir bölgenin en büyük yerleþim yeridir. Doðunun devlet
özelliði sýnýrý Truva’da bitmektedir.
3-Akdeniz destinasyonu :
Resim 7: Antalya-falezler
Bergama kralý 2.Aktalos akýncýlarýna “ gidin bana yeryüzünün cennetini bulun” der. Akýncýlar
kralý bu emirle yola çýkýp diyar,diyar dolaþýr ve sonunda Antalya’nýn bulunduðu yere geldiklerinde
karþýlarýndaki eþsiz güzelliðe bakarak cenneti bulduk derler.Ýþte o gün kurulan kent ‘’Attalia’’
bu gün size cenneti hissettirecek durumdadýr.Antalya sahip olduðu arkeolojik ve doðal
güzellikler sayesinde ‘’ Türk Rivearesi’’ adýný almýþtýr. Deniz, Kum, Güneþ, Tarih ve doðanýn
sihirli bir uyum içinde bütünleþtiði Antalya Akdeniz’in en güzel ve temiz kýyýlarýna sahiptir.630
km uzunluðundaki Antalya kýyýlarý boyunca antik kentler,anýt mezarlar,dantel gibi
koylar,kumsallar,yemyeþil ormanlar ve akarsular yer alýr. Palmiyelerle sýralanmýþ
bulvarlarý,uluslar arasý ödül sahibi,marinasý geleneksel mimarisi ile þirin bir köþe oluþturan
38
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Kaleiçi ve modern mekanlarý ile Türkiye’nin en önemli turizm merkezi olan Antalya,Aspendos
opera ve bale festivali,Uluslar arasý plaj voleybolu, Triathlon, Golf müsabakalarý, Okçuluk,
Tenis, Kayak yarýþmalarý vb. etkinlikleri yaný sýra plastik sanatlar, müzik, tiyatro, sergi gibi
bir çok kültürel ve sanatsal etkinliðe ev sahipliði yapmaktadýr. Bu destinasyona, Side,
Manavgat, Kemer, Kaþ, Finike, Serik, Demre gibi yerleri de ilave etmeliyiz Akdeniz bölgesinin
kalkýnma anahtarý olan turizm,Türkiye’nin rekabet gücü en yüksek sektöründen biri.Ancak
bir yandan kamunun altyapý sorunlarýný görmezlikten gelmesi,diðer yandan furya ekonomisinin
kaçýnýlmaz bir sonucu olarak sahillerde küçük tesis patlamasý ve pazarlamaya dönük haksýz
rekabet olaylarý turizmi baltalamaktadýr.Bu durumda kaybeden sadece sektör deðil ayný
zamanda ülkemiz olmaktadýr. Bu talihsiz durumu önlemek için de bölge illerinin tümünü
kapsayan turizm mastýr planýnýn hazýrlanmasý ve uygulanmaya konulmasý ve doðru bir teþvik
sistemi þarttýr.Turizm potansiyelinin sportif turnuvalar,golf müsabakalarý,kongre ve fuar gibi
etkinliklerle çeþitlendirilmesi markalaþmayý beraberinde getirecektir. Marka þehir olmak
konusunda zengin potansiyele sahip Antalya’da markalaþmayý sürdürülebilir kýlmak amacýyla
turistlere alýþageldikleri tatil anlayýþýnýn ötesini sunabilmemiz,tarih ve kültür zenginliðimiz öne
çýkarmamýz,ülkemizin ve milletimizin kendine has deðerlerini iyi tanýtmamýz ve turistlerin
güvenlerini saðlamaya yönelik ses getiren tanýtým kampanyalarý gerçekleþtirmemiz halinde
turizm gelirlerimizin patlamasý ülkemizin, turizm gelirlerinde birinci lige yükselmesi adeta iþten
bile deðildir. Anyalya tüm yýl boyunca; Kültür Turizmi, Deniz Turizmi, Kýþ Turizmi, Golf
Turizmi, Kongre Turizmi, Yayla Turizmi, Turizm Amaçlý Su Sporlarý, Dað ve Doða Yürüyüþü,
Maðara Turizmi Kamp ve Karavan Turizmi, Bitki Ýnceleme, Yaban Hayatý (Av Turizmi), Ýnanç
Turizmi vb. yapabilecek kapasiteye sahiptir. Antalya ve alt destinasyonlarla birlikte 1000
adet tesis ve 320 bin yatak kapasitesine sahiptir.
Resim 8 : Alanya-kale
Alanya, geniþ plajlarý, tarihi eserleri, modern otel ve motellerin sayýsýz balýk lokantalarý, kafe
ve barlarýyla mükemmel bir tatil merkezidir. Gelenleri ilk karþýlayan, Alanya Yarýmadasý´nýn
üzerinde bir taç gibi kurulmuþ olan ve 13. yüzyýldan kalma þahane Selçuklu Kalesidir. Etkileyici
kalenin yaný sýra eþi benzeri olmayan tersanesi ve anýtsal güzellikteki sekizgen Kýzýl Kule
görülmeye deðerdir. Limaný çevreleyen kafeler ve barlar akþam saatlerinde liman yolu
boyunca el sanatlarý, deri, giysi, mücevherat, el çantalarý ve yöreye özgü ilginç renklere bezeli
39
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
su kabaklarýnýn satýldýðý butikler yer alýr.Eðer maðaralarý keþfetmekten hoþlanýyorsanýz Damla
Taþ Maðarasýný gezmeniz gerekir.Maðara yakýnýnda Etnografya Müzesi yer almaktadýr.
Tekneyle üç deniz maðarasýna ulaþabilirsiniz: fosforlu kayalarýyla Fosforlu Maðara, korsanlarýn
kadýn esirleri tuttuklarý Kýzlar Maðarasý ve Aþýklar Maðarasý.
Alanya’nýn 15 km. doðusunda yer alan Dim Çaðý Vadisi gölgelerin serinliðinde dinlenmek
için ideal bir yerdir. Tüm sahillerinden denize girilebilen Alanya tam bir güneþ, deniz, kum
cennetidir. Ýlçe, 745 adet turistik tesis ve toplam 104.711 yatak kapasitesine sahip Türkiye'nin
en çok turist çeken yeridir.Denizi, kumu, güneþi, kalesi, Dim çayý, yerleþik Almanlarý ve Amat
Bilir'i ile meþhurdur. Alanya Kleopatra plajý ülke turizminde önemli paya sahiptir. 1980'li
yýllarda baþlayan turizm atýlýmý sayesinde þehir, bu günkü halini almýþtýr.ilk baþlarda apart
otellerin yoðun olduðu ilçede, günümüzde 1.000 kiþi kapasiteli tesislerden 3.500 kiþi kapasiteli
devasa tesislere kadar pek çok çeþit ve türde turistik tesis mevcuttur.
4.Ýç Anadolu destinasyonu :
Resim 9 : Kapadokya- Peri bacalarý
Kapadokya bölgesi, doða ve tarihin dünyada en güzel bütünleþtiði yerdir. Coðrafik olaylar
Peribacalarýný oluþtururken, tarihi süreçte, insanlar da, bu peribacalarýnýn içlerine ev, kilise
oymuþ, bunlarý fresklerle süsleyerek, binlerce yýllýk yaþlý medeniyetlerin izlerini günümüze
taþýmýþtýr. Roma Ýmparatoru Augustus zamanýnda Antik Dönem yazarlarýndan Strabon 17
kitaplýk 'Geographika' adlý kitabýnda (Anadolu XII,XIII,XIV) Kapadokya Bölgesi'nin sýnýrlarýný
güneyde Toros Daðlarý, batýda Aksaray, doðuda Malatya ve kuzeyde Doðu Karadeniz
kýyýlarýna kadar uzanan geniþ bir bölge olarak belirtir.Bu günkü Kapadokya Bölgesi
Nevþehir,Aksaray, Niðde, Kayseri ve Kýrþehir illerinin kapladýðý alandýr. Daha dar bir alan
olan kayalýk Kapadokya Bölgesi ise Uç Hisar, Ürgüp, Avanos, Göreme, Derinkuyu, Kaymaklý,
Ihlara ve çevresinden ibarettir.Kayalara oyulmuþ geleneksek Kapadokya evleri ve güvercinlikler
yörenin özgünlüðünü dile getirirler.Bu evler 19. yüzyýlda yamaçlara ya kayalarýn yada kesme
40
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
taþtan inþa edilmiþlerdir.Bölgenin tek mimarý malzemesi olan taþ yörenin volkanik yapýsýndan
dolayý ocaktan çýktýktan sonra yumuþak olduðundan çok rahat iþlenebilmekte ancak hava
ile temas ettikten sonra sertleþerek çok dayanaklý bir yapý malzemesine dönüþmektedir.
Kullanýlan malzemenin bol olmasý ve kolay iþlenebilmesinden dolayý yöreye has olan taþ
iþçiliði geliþerek mimari bir gelenek halini almýþtýr.Gerek avlu gerekse ev kapýlarýnýn malzemesi
ahþaptýr.Kemerli olarak yapýlmýþ kapýlarýn üst kýsmý stilize sarmaþýk veya rozet motifleriyle
süslenmiþtir.Yöredeki güvercinlikler 19. yüzyýlýn sonlarý, 18. yüzyýlda yapýlmýþ küçük yapýlardýr.
Ýslam resim sanatýný göstermek açýsýndan önemli olan güvercinliklerin bir kýsmý manastýr
veya kilise olarak inþa edilmiþlerdir. Güvercinliklerin yüzeyi yöresel sanatçýlar tarafýndan
zengin bir bezemeler, kitabeler ile süslenmiþlerdir.
Resim 10 : Konya-semazenler
Alaeddin Camisi, Sahip Ata Külliyesi, Karatay Medresesi, Ýnce Minareli Medrese,
Sýrçalý Medrese Selçuklu dönemi eserlerindendir. Selçuklu ve Beylikler dönemine ait pek
çok cami, hamam, çeþme, köprü, tekke, kervansaray, hastane, su yolu ve diðer altyapý
kuruluþlarýna sahip bulunan Konya'da Osmanlý dönemine ait eserlerin en tanýnmýþý ise Sultan
Selim ve Aziziye Cami'leridir. Konya 12. Yüzyýlýn ilk yarýsýnda Sultan Alaeddin Keykûbat
(1219,1236) devri ve sonrasýnda Dünyanýn ilim ve sanat merkezi özelliðini kazanmýþtýr. TürkÝslam Dünyasý'nýn her tarafýndan gelen bilim ve sanat adamlarý Konya'da toplanmýþlardýr.
Bahaeddin Veled, Muhyiddin Arabî, ve Mevlânâ Celaleddin Rûmî, Sadreddin Konevî,
Þemsî Tebrizî, Kadý Burhaneddin, Kadý Siraceddin, Urmemi gibi bilgin, mutasavvýf ve filozoflar
kýymetli eserlerini Konya'da hazýrlayarak, dünyaya ýþýk tutmuþlardýr. "Konya'nýn Altýn Çaðý"
denilebilecek bu özelliði, 12. yüzyýl ortalarýna kadar devam etmiþtir.Bu þahsiyetlerin ve
Anadolu'nun yeni sahiplerinin engin hoþgörüleri, bilim, sanat ve teknik alanlardaki üstünlükleri,
köklü kültürel ve sosyal yapýlarý, Anadolu'nun "Ana Yurdumuz" olmasýnda büyük etken
olmuþtur. Böylece ne Bizans saldýrýlarý, ne Moðol istilâsý, ne Haçlý ordularý, ne Ýtalyan, ne
41
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Yunan iþgalleri, Türk'ün Anadolu'daki egemenliðini yok edememiþtir. Konya ve millî kültürümüzün
manevi mimarlarý, Mevlânâ Celâleddin Rûmî; yaþama sevinci, dünya görüþü ve hayat felsefesi
ile dünyaya ýþýk tutarken; Nasreddin Hocamýz, Türk Milleti'nin hazýr cevaplýlýðýný nükteleriyle
dile getirmiþ; Yunus Emre ise insan ve insanlýk sevgisiyle adeta Ortaçað karanlýðýndaki
Avrupa'ya “medeniyet dersleri” vermiþtir.Yine Nasreddin Hoca da güldüren ve düþündüren
fýkralarý ile Konya'nýn kültür ve sosyal hayatýnýn geliþmesinde asýrlardýr devam eden bir bilge
kiþidir. Selçuklular dönemi Konya’sýnda Kütüphaneler açýlmýþ, bu dönemde Tarih, Edebiyat,
Felsefe, Sanat, Týp, Kozmografya, Hukuk ve Din alanýnda büyük tarihi ve kültürel atýlýmlar
yapýlmýþ, buna baðlý olarak Medreseler, Camiiler, Kütüphaneler, türbeler, çeþmeler, kaleler,
hanlar, hamamlar, çarþý ve bedestenler, köprüler, saraylar yapýlmýþtýr.
5- Doðu ve Güney Doðu Destinasyonu :
Resim 11: G.antep ( Zeugma )
Güneydoðu bölgesinin kültür turizmiyle kalkýnabileceði, tarihi ve kültürel açýdan zengin
olan Gaziantep, Þanlýurfa, Adýyaman, Aðrý ve Antakya illerine yýlda 1.2 milyon turistin
gelebileceði ve 1 milyar dolarlýk gelir saðlanabileceði bilinmektedir. Gaziantep'te çok ciddi
turistik deðerler olduðunu, bunlarýn baþýnda Zeugma mozaikleri ve Antik Kenti'nin geldiðini
dünyanýn en büyük ikinci mozaik müzesi olan Gaziantep Arkeoloji Müzesi'nin ve Dülül ören
yerinin eski dönemde dünyanýn en önemli inanç merkezlerinden olduðunu, Yesemek Açýk
Hava Müzesi ve Hitit Heykel Atölyesi'nin dünyada baþka benzeri olmadýðý,Karkamýþ
harabelerinin de dünyaca ünlü olduðu herkes tarafýndan bilinmektedir. Eðer Karkamýþ'ta
kazýlarla arkeolojik deðerler ortaya çýkartýlýrsa, en az bir Zeugma daha olur. Gaziantep'e yýlda
100 binin üzerinde turist geliyor, bununda yüzde 20'sini yabancý turistler oluþturuyor.
Gaziantep Müzesi'nde ise 2 bin metrekarenin üzerinde. Üstelik Gaziantep'teki mozaikler
dünyanýn en güzel mozaikleri. Gerekli tanýtým yapýlýrsa Gaziantep'teki müzeyi yýlda 2 milyon
turist gezebilir. Gaziantep'teki kültürel deðerlerimiz doðru kullanýlabilirse, sanayiden elde
42
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
edilen gelirden çok daha fazlasýný turizmden elde etme þansýmýz vardýr.
GAP bölgesinin turizm açýsýndan çekim merkezi olduðunu, bölgedeki sosyal ve iþsizlik
sorununun temelinde ekonomik nedenlerin yattýðýný, bölge turizminin canlanmasýyla
ekonomik kalkýnmanýn saðlanacaðýný “Sadece Gaziantep deðil Antakya, Osmaniye bölgesinde
özellikle, Bizans mozaikleri yönünden inanýlmaz zengin kaynaklar vardýr. Gaziantep'in
çevresinde, korumak için üstü toprakla örtülen belki on binlerce metrekare mozaik var. Bunlar
ortaya çýkartýlmalý. Kültür turizmi dünyada yükselen deðer. Güneydoðu bölgesi bu yönden
çok þanslýdýr.
Resim 12: Adýyaman ( Nemrut )
Nemrut daðý,Adýyaman’ýn 86 km. doðusunda Kahta Ýlçesinin Karadut köyünde,dünyanýn
8.inci harikasý olarak tanýnan,tepesinde küçük kýrma taþlarýn yýðýlmasýyla oluþmuþ konik bir
tümülüsün bulunduðu 2150 metre yükseklikte,görkemli bir kültür ve turizm merkezidir.
Ý.Ö.1.yüzyýla tarihlenen ve orijinali 55 metre olan tümülüsün bu günkü yüksekliði 50 metre,çapý
150 metredir.Gündoðumu ve Gün batýmýnýn tüm ihtiþamý ile izlenebildiði bu tepede Kommagene
Kralý 1.Antiochos’un kendisi için görkemli anýt mezar,mezar odasýnýn üzerine kýrma taþlardan
oluþan bir Tümülüs ve tümülüsün üç tarafýný çevreleyen kutsal alanlar inþa ettirmiþtir. Tümülüs
Kral 1.Antiochos’un þerefine tertiplenen törenlere mahsus 3 terasla çevrilir.Doðu,batý ve
kuzey teraslarý olarak adlandýrýlan bu alanlardan doðu ve batý teraslarda,sýra halinde dizilmiþ
blok halinde 8 yontma taþýn üst üste oturtulmasýyla oluþturulan 8-10 metre yüksekliðinde
muhteþem heykeller,kabartmalar ve yazýtlar bulunmaktadýr.Heykeller, bir aslan ve bir kartal
heykeliyle baþlar ve ayný düzende son bulur.Hayvanlarýn kralý olan aslan yeryüzündeki
gücü,tanrýlarýn habercisi olan kartal ise göksel gücü sembolize eder. Kral 1. Antiochos (Theos);
Fortuna (Theichye-Kommagene-Tanrýça) Zeus (Oromasdes); Apollo (Mithras-Helios-Hermes),
Herakles (Ares-Artagnes). Tarih boyunca ev sahipliði ettiði sayýsýz medeniyetten gelen
deðerlerle Adýyaman ili bu gün Türkiye’nin önemli turizm merkezlerinden biri olarak dünyanýn
her yerinden gelen konuklarý aðýrlamaktadýr.
43
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Resim 13 : Aðrý ( Ýshak paþa sarayý )
Aðrý Ýli adýný, 5165 metre yüksekliðiyle,Türkiye’nin en büyük daðý olan Aðrý daðýndan almýþtýr.
Nuh tufaný ile ilgisinden dolayý Tevrat'ta adý geçen Ararat Daðý ve ülkesinin, Aðrý ve çevresinin
olduðu sanýlmasý dolayýsýyla Aðrý'ya batýlýlar tarafýndan Ararat da denilmektedir. Aðrý, turizm
bakýmýmdan özel ve önemli bir yapýya sahiptir. Coðrafî konumu, doðal güzellikleri ve Ýshak
Paþa Sarayý gibi tarihî zenginlikler, il Turizminin ana kaynaklarýdýr. Turizm endüstrisi için
önemli olan ulaþým, otel, lokanta, motel ve turistik tesis yapýmýnda faaliyetler gittikçe
artmaktadýr.Aðrý îli, Selçuklular, Osmanlýlar ve Cumhuriyet dönemlerinde hep sýnýr þehri
olarak kalmýþtýr.Tarih boyunca Ýran ve Kafkaslardan Anadolu'ya geçen kavimlerin yolu
olmuþtur.Aðrý, bir bakýma Anadolu'nun giriþ kapýsýdýr. Urartulardan günümüze kadar birçok
kültür ve medeniyet izlerine rastlanýr. Ancak bölgenin sýk sýk el deðiþtirmesi, baskýnlara
uðramasý, göçler ... buradaki maddî kültür deðerlerinin tahrip edilmesine sebep olmuþtur.
Moðol, Safevi, Rus ve Ermeni iþgalleri, insanlara olduðu kadar tarihî yapýlara da zarar
vermiþtir. Aðrý Daðý, Meteor çukuru, Diyadin kaplýcalarý, Kudret köprüsü, Meya maðaralarý,
Balýk gölü, Anzavur Tepe, Toprak Kale ve de Ýshak paþa sarayý görülmeðe deðer turizm
köþeleridir. Geçen yýl tedavüle giren 100 YTL.lik banknotun arka yüzünde Ýshakpaþa Sarayý
resminin yer almasýndan sonra sarayý merak edip ziyarete gelen turist sayýsýnda büyük bir
artýþ olmuþtur ve yýllýk ortalama 30 bin olan ziyaretçi sayýsý geçen yýl sonunda 100 bini
aþmýþtýr. Ýstanbul Topkapý Sarayý'ndan sonra ikinci teþkilatlý saray olan Ýshakpaþa Sarayý,
Lale Devrinde yapýlmýþ son büyük anýt yapýsý olarak biliniyor.Sarayýn yapýsý aþaðýdaki
bölümlerden oluþmaktadýr. 1 -Ê Dýþ cephe,2 -Ê Birinci ve ikinci avlu,3 -Ê Selamlýk dairesi,4
-Ê Cami binasý,5 -Ê Aþevi (Darüzziyafe),6 -Ê Hamam,7 -Ê Harem dairesi odalarý,8 -Ê Merasim
ve eðlence salonu,9 -Ê Takkapýlar,10 - Cephanelik ve erzak odalarý,11 - Türbe binasý,12 Fýrýn,13 - Zindan, 14 - Ýç mimariden bazý bölümler (kapýlar, pencereler, dolaplar, þerbetlikler,
þömineler vs.)
44
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Resim 14 : Þanlý urfa -Balýklýgöl
Þanlýurfa,tarihte dünya kültür ve medeniyetinin merkezi kabul edilen ve arkeoloji literatüründe
"Bereketli Hilal" olarak adlandýrýlan bölge üzerinde yer almaktadýr.Arkeolojik kazýlardan elde
edilen buluntular, þehir merkezindeki Balýklý Göl civarýnýn günümüzden 11.000 Yýl önce
Neolitik Çað insanlarý tarafýndan iskan edildiðini kanýtlamýþtýr. Bu çað, Anadolu'da mimarlýk
sanatýnýn baþlangýcý sayýlmaktadýr. Mimarlýk tarihi bu kadar eskilere dayanan Þanlýurfa,
günümüzde de mimari eserlerinin zenginliði bakýmýndan Anadolu'nun önde gelen illeri arasýnda
yer almakta ve bu özelliðinden dolayý "Müze Þehir" adýyla tanýnmaktadýr.Þanlýurfa, dinler
tarihi ve inanç turizmi yönüyle de dünya kültüründe önemli bir yere sahiptir. Ýl merkezi
yakýnýndaki Göbekli Tepe'de yapýlan arkeolojik kazýlarda, ilkel dinlere ait olan ve günümüzden 11.000 yýl öncesine tarihlenen dünyanýn en eski tapýnaklarý bulunmuþ ve Þanlýurfa'nýn
inanan insanlarýn dünyadaki en eski merkezi olduðu anlaþýlmýþtýr.Ýlkel dinlerin dünyada bilinen
en eski merkezi Þanlýurfa, çok tanrýlý (politeist) dinler ile tek tanrýlý (monoteist) dinlerin de
önemli merkezlerinden biridir.Assur ve Babil dönemlerinde; Ay, güneþ ve gezegenlerin kutsal
sayýldýðý politeist bir din olan Paganizm'in baþ tanrýsý "Sin"in mabedi Harran'da bulunuyor
ve Soðmatar bu dinin önemli bir merkezi þehri sayýlýyordu.Musevi, Hýristiyan ve Ýslâm dinleri
peygamberlerinin atasý olan Hz. Ýbrahim (A.S.) Þanlýurfa'da doðmuþ, Nemrut ve Halkýnýn
taptýðý putlarla mücâdele ettiði için burada ateþe atýlmýþtýr. Lut Peygamber, amcasý Hz.
Ýbrahim'in ateþe atýlmasýný görmüþ ve daha sonra Þanlýurfa'dan Sodom'a doðru yola çýkmýþtýr.
Ýbrahim Peygamber'in torunu ve Ýsrail oðullarýnýn atasý Yakub Peygamber Harran'da evlenmiþ,
Eyyub Peygamber Þanlýurfa'da hastalýk çekmiþ ve Þanlýurfa'da vefat etmiþtir. Hz. Eyyub'u
arayan Elyasa' Peygamber O'nun yaþadýðý Eyyub Nebi Köyü'ne kadar gelmiþ, ancak kendisini
göremeden orada vefat etmiþtir. Þuayb Peygamber, Harran'a 37 km. mesafedeki Þuayb
Þehri'nde yaþamýþ, Musa Peygamber, Þuayb Þehri yakýnýndaki Soðmatar'da Þuayb
Peygamberle buluþmuþtur. Bu nedenle Urfa'nýn bir adý da "Peygamberler Þehri"dir. Ýsa
Peygamber, Þanlýurfa'yý kutsadýðýna dair bir mektubunu ve yüzünü sildiði mendile çýkan
mûcizevi portresini Þanlýurfa Kralý Abgar Ukkama'ya göndermiþ, Hýristiyanlýk devlet dini olarak
dünyada ilk defa bu dönemde Þanlýurfa'da kabul görmüþtür.Bütün bunlardan, Þanlýurfa'nýn
dinler tarihi ve inanç turizmi yönünden Mekke ve Kudüs'ten sonra dünyanýn önemli inanç
merkezlerinden biri olduðu anlaþýlmaktadýr.
45
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
6-Kara deniz destinasyonu :
Resim 15 : Trabzon ( Sumela Manastýrý )
Karadeniz bölgesi ; Þile-Sinop/ Samsun-Hopa arasýndaki kýyý koridor boyunca,doða
ve kültür turizmi,saðlýk turizmi,eko turizmin yapýlabileceði eþsiz yerlerden birisidir.
Trabzon ili Maçka ilçesinin 17 km. güneyinde Altýndere köyü’nde, Meryemana (Panagia)
deresinin batý yanýnda, Mela Daðý’nýn deniz seviyesinden 1,150 m. yükseklikteki kayalarý
oyarak ve doðal maðaralardan da faydalanýlarak yapýlmýþ manastýrýn adý “Sümela”, Rumca
karanlýk, siyah anlamýna gelen “melas” kelimesinden gelmektedir.
ünyanýn hiç bir yerinde eþine rastlanmayan manastýrýn doðal güzelliði yanýnda efsanevi
kuruluþ ve eski kaderi hakkýnda inanýlmaz masallar üretilmiþtir. Manastýrdaki Meryem Ana
ikonasýnýn kutsiyeti dolayýsýyla, papazlarýn beslenmeleri için bir gelir kaynaðý halini almýþtý.
Bununla yetinmeyen bu papazlar, edindikleri bu dilencilik mesleðini Rusya, Tuna boylarý ve
Anadolu’nun içlerine kadar geniþletmiþler, ellerine aldýklarý sahte ikonalarla akçeler elde
etmiþlerdir. Bu ikonadan biraz farklý olarak, Ýsa’nýn çarmýha gerildiði odunun bir parçasý
olarak kabul edilen ve 3. Manuel tarafýndan Trabzon hazinesinden Sümela’ya hediye edilen
gümüþ kaplamalý bir de haç vardý. Her ayýn ilk Pazartesi günü bu haç ile takdis edilen su,
uygun bir fiyatla inançlýlara daðýtýlýrdý.
Kilisenin içi fresklerle kaplýdýr:
Asýl kilisenin absid kýsmýnda, güney duvarýnda yukarýda Meryem'in doðuþu ve mabede
sunuluþu, teblið, Hz. Ýsa'nýn doðuþu, mabede sunuluþu ve hayatý, altta Ýncil’den resimler.
Güney kapýsýnda Hz. Meryem'in ölümü ve havariler. Kilisenin doðuya bakan yukarý kýsmýnda
2. sýrada Genesis, Ademin yaratýlýþý, Havva'nýn yaratýlýþý, Tanrý'nýn tembihi, Ýsyan (Adem ile
Havva’nýn yasak meyveyi yemeleri), Cennetten kovulma. 3. sýrada: Yeniden dirilme, Thomas'ýn
þüphesi, Kabirde bir melek, Nikaia konsülü. Absid kýsmýnýn dýþýnda, yukarýda Mikaiþ, Cebrail
bulunmaktadýr.
46
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
4-Yapýlacak iþler:
4-1 . Tanýtým.
Asya ile Avrupa coðrafyasýný birleþtiren ve köprü vazifesi gören,bir çok uygarlýða ev
sahipliði yapmýþ,zengin arkeolojik ve kültürel hazineleri bünyesinde barýndýran,dört bir yaný
tarihi eserlerle dolu Türkiye’nin vazgeçilmez bir kýyý turizmi,saðlýk turizmi,spor turizmi,kongre
turizmi cenneti haline getirmemiz , en önemlisi bir Türkiye imajý,markasý hedeflemeliyiz.
Türkiye’yi kucaklayan çeþitliliðini,doðasýný,tarihi zenginliðini,ihtiþamýný öne çýkarýrken,
insanýnýn sýcaklýðýna,eðlence ve dinlenceye dikkat çekmeliyiz.
Aþaðýda DTÖ.verilerine göre ulusal turizm örgütlerinin tanýtým bütçelerine göre daðýlýmý
görülmektedir.
Tablo-11 : Tanýtým bütçelerinin pazarlama araçlarýna göre daðýlýmý
Türkiye’de bir logo ve tanýtým karmaþasý yaþanmaktadýr.Her yýl turizm bakanlýðý milyon
dolarlar ödeyip tanýtým bütçesi için yeni ihaleler açýyor.Bence bu tür ihaleler 5 yýl/ 10 yýlda
bir yapýlmalýdýr.Örneðin,Türkiye’nin turizmdeki rakipleri Ýspanya,Yunanistan gibi ülkeler 20
yýldýr ayný sloganý kullanmaktadýr.Bakanlýðýn 2006 yýlýnda yapmýþ olduðu ihale sonucunda
Almanya’daki firmanýn yaptýðý logo ve slogan çalýþmasýný bizde uzun süre kullanmalýyýz.
47
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Logo 1- Ýstanbul : medeniyetler þehri
Logo 2 – Antalya : Ak denizin incisi
7’den 77’ye tatil cenneti
7’den 77’ye tatil cenneti
.
TÜRKIYE
.
TÜRKIYE
Logo 3- Konya : kim olursan ol yinede gel
Logo 4- Pamukkale : beyaz cennet
7’den 77’ye tatil cenneti
7’den 77’ye tatil cenneti
.
TÜRKIYE
.
TÜRKIYE
Logo 5- Kapadokya : masalcý bacalarýn dünyasý
Logo 6- Nemrut : Tanrýlarýn tahtý
7’den 77’ye tatil cenneti
7’den 77’ye tatil cenneti
.
TÜRKIYE
.
TÜRKIYE
Logo 7- Efes: tarihin deðiþmeyen yüzü
Logo 8- Bodrum : yeryüzünün cenneti
7’den 77’ye tatil cenneti
7’den 77’ye tatil cenneti
.
TÜRKIYE
.
TÜRKIYE
48
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Logo 9- Sümela: Meryem’in manastýrý
Logo 10- Zeugma : Çingene kýz
7’den 77’ye tatil cenneti
7’den 77’ye tatil cenneti
.
TÜRKIYE
.
TÜRKIYE
Logo 11- Urfa : Bereketli hilal
Logo 12- Didim : yaþayan efsane
7’den 77’ye tatil cenneti
7’den 77’ye tatil cenneti
.
TÜRKIYE
.
TÜRKIYE
4-1.2 : Enfermasyon
Bir durum ve olay hakkýnda, bir kaynaktan bir hedefe, onu aydýnlatmaya dönük her türlü
bilgi iletilmesi sürecidir. Enformasyon aydýnlatma iþlevini, o ülke toplumunun politik, ekonomik,
sosyal ve kültürel yapýsýna göre deðiþik statü, yön ve içeriklerde yerine getirir. Bir kýsým
ülkede enformasyon kýsmen özel sektör, kýsmen de kamu sektörünün elinde iken, diðer bir
kýsým ülkelerde tümüyle devletin kontrolü altýnda gerçekleþtirilen bir faaliyettir. Turizm söz
konusu olduðunda enformasyon, turizm bölgelerinin her türlü zenginlik ve olanaklarýndan
hedef kitlelerin haberdar edilmesi olarak nitelendirilebilir. ( Ýnce oðlu-1995:55 )
4-1.3 : Medya
Tanýtým ve reklam faaliyetlerimizi,yüksek izleyici kitlesine sahip basýlý ve görsel/iþitsel
medya organlarýyla gerçekleþtirmeliyiz. Önceliði; Televizyonlara,Radyolara, Ýnternete ve
Mega boardlarda,Otobüs ve Tren kaplamalarýna vermeliyiz. Örneðin dünyada en çok izlenen
(CNN ) televizyonunda tanýtýcý filmler yayýnlatýlabilinir.
Diðer yandan Türkiye’de yabancý filmlerin çekilmeye baþlamasýný da saðlamalýyýz.
Ayrýca ;Yabancý basýn mensuplarý için gruplar halinde eðitim turlarý organize edilerek yabancý
basýnda Türkiye ile ilgili röportajlarýn yayýnlanmasýný saðlayacak pazarlama ve reklam
faaliyetlerine aðýrlýk verilmesine önem vermeliyiz.
Örneðin 2007 yýlý haziran ayýnda Çin Halk Cumhuriyeti’nin Þangay kentinden gelen
gazetecilerin Ankara’da Anadolu Ajansý,TRT,Ýzmir Gazeteciler cemiyeti ziyareti,Ayrýca
49
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
Bodrum’a; Belçika, Polonya, Fransa, Ukrayna, Almanya, Finlandiya, Litvanya, Moskava,
Hollanda ülkelerinden davet edilen yabancý gazetecilerin tek amacýlarý,Türkiye’yi ülkelerinde
daha fazla tanýtmak olacaktýr.
4-1.4 : Ýnternet
Devlet ve özel sektör iþbirliði,yeni iletiþim teknolojilerinin kullanýmý ve markalaþmasýný
saðlamalýdýr.Turizmde yeni bilgi ve iletiþim teknolojilerine uyum saðlanmasý ve müþteriyle
baðlantýnýn daha çok bu yönde yapýlmasýna aðýrlýk vermeliyiz.Tanýtýmdan,ürün pazarlamaya
bilgilendirmeye kadar,internetin geniþ bir yelpazede kullanýlmasý, ayrýca ( e-tanýtým,epazarlama, e-ticaret gibi yeni geliþmekte olan ve turizmi etkileyen teknolojilere kamu özel
sektörce yeterli tanýtým yapýlmasý saðlanmalýdýr.
4-1.5 : Diðer
Onlarýn içersinden çýkan ve onlarý etkileyecek düzeydeki kiþilerin, Türkiye’ye davet
edilmesi:
Örneðin, 2006 yýlýnda Hýristiyanlýk aleminin baþkaný ‘’PAPA’’nýn ülkemize yapmýþ
olduðu ziyareti,Türk turizmi için çok önemliydi.Bu ve bunun gibi baþka kiþilerin davet edilmesi
ülkemizin sunduðu turizm olanaklarýný görerek,yaþayarak tanýmalarý ve ülkelerine dönüþte
Türkiye’ye iliþkin olumlu yayýnlar üretmeleri ve etkinliklerde bulunmalarýný saðlamak amacýyla
sürdürülen aðýrlama faaliyetleri turizm tanýtýmýnda önemli bir yer tutmaktadýr.
Uluslararasý baþarýlara imza atarak,ülkemizden övgüyle söz ettiren kiþilerden faydalanýlmasý:
Örneðin; Eurovizyondaki dünya birinciliðimiz,Futbolda dünya üçüncülüðümüz,Halterde
dünya ve olimpiyat þampiyonluðumuz,Dünya güzellik yarýþmasýndaki birinciliðimiz,yakýn
zamanda alýnan Nobel ödülü vb.
5-Bütçe ve Kaynaklar :
5-1 : Tanýtým bütçelerinin oluþturulmasý
Tablo-12: Ulusal turizm örgütlerinin tanýtým bütçeleri ( 2006 )
( milyon euro )
50
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
5-2 : Ülkemize turist gönderen ülkelerinin belirlenmesi
Tablo 13 : Türkiye’ye turist gönderen ilk 10 ülke
NO
ÜLKE
TURIST SAYISI
%
1
ALMANYA
3.762.475
19.0
2
RUSYA FEDERASYONU
2.890.687
14.6
3
ÝNGÝLTERE
1.678.845
8.5
4
BULGARÝSTAN
1.177.906
5.9
5
HOLLANDA
997.556
5.0
6
ÝRAN
865.941
4.4
7
FRANSA
657.859
3.3
8
ABD
532.419
2.7
9
BELÇÝKA
459.824
2.3
10
AVUSTURYA
429.709
2.1
6.366.612
32.2
DÝÐER
Ülkemizde ’de öncelikli olarak tanýtýmla ilgili ciddi düzenlemeler yapýlmalýdýr. Bunun
için;Turizmde bir önceki sezonun verileri taban alýnmalýdýr.
Örneðin, Almanya’dan taban alýnan sezonda 3.5 milyon kiþi ,Rusya’dan 2.8 milyon
kiþi Ýngiltere’den 1.5 milyon kiþi gelmiþ olsun.Daha sonra bu gibi kilit 10 ülkeden reklam
ajanslarý arasýnda ihale açýlmalýdýr ve þartlar þöyle olmalýdýr.
Almanya’yý örnek alalým.Baz kabul edilen bu ülkeden 3.5 milyon kiþi gelmiþ.Kiþi baþý
5 euro reklam bütçesi verilir.3.5 milyon x 5 euro=17.5 milyon euro. ilan bütçesi ajansa verilir.
Þartnamede taban olarak belirtilen 3.5 milyon kiþiyi aþan her bir extra turist için 5 euro daha
verilir.Yani bir sene sonra muhtemelen 4 milyon turist getirmesine karþýn ( ki bu 500 bin)
extra turist demektir. 500 bin kiþi x 5 euro = 2. 5 milyon euro. Ajansa prim verilir.
Sistem budur.Artýk bir sonraki senenin tabaný 4 milyon kiþidir. 4 milyon kiþi x 5 euro kiþi baþý
tanýtým bütçesi 20 milyon euro ajans bütçesidir. Eðer reklam ajansý bir sonraki yýl o ülkeden
5 milyon turist gelmesine vesile olursa 1.5 milyon x 5 euro kiþi baþý prim alýr. Bütçe ise 25
milyon euro’ya çýkar.
Kaynak:
Tanýtým bütçesini oluþturmamýz için kaynaklarý belirlemeliyiz.Örneðin Türkiye’nin bütçesi
Turizm bakanlýðý tarafýndan 2006 için 77 milyon euro olarak açýklanmýþtýr.Bu kaynaklarýn
daðýlýmý aþaðýdaki gibi olmalýdýr.
1- % 75, Kültür ve Turizm Bakanlýðýndan
2- % 15, Turizm konseyinin vermiþ olduðu hizmetlerden
3- % 1,5,Turizm konsey üyelerinden
4- % 1.5,Özel projelerden
5- % 7, 6 bölgeden oluþan destinasyonlardan elde edilen gelirlerden.
51
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
6- Takibi görev ve sorumluluklarý :
Türkiye Turizm Konsey Baþkanlýðý
Kültür ve Turizm Bakanlýðý
Dýþiþleri Bakanlýðý & Çevre Bakanlýðý
Valilikler & Belediye baþkanlýklarý
Üniversiteler & Vakýflar
Ticaret Odalarý
Türk Hava Yollarý
Türkiye destinasyonunu ülke içinde ve dýþýnda tüm þekillerde tanýtmak
Reklam faaliyetlerini yürütmek
Yurt dýþýndaki tüm fuarlara katýlmak
Ülkemize gelen turistlerin güvenliðinden sorumlu olmak
Çevreyle ilgili sorunlarý çözümlemek
Her ay düzenli toplantý yapýlýp, turizmle ilgili bilgileri kamu oyuna duyurmak.
52
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
7. SONUÇ
Yukarýda ülkemiz için turizmde tanýtým ve örgütlenme modelinin nasýl olmasý gerektiðine
kýsaca deðindim.Globalleþen dünyada,diðer ülkelerle bu pazarda yarýþabilmemiz ve
pastadan daha fazla pay almamýz için ;
Devletin denetleyici ve destekleyici,özel sektörün uygulayýcý olarak bir bütün içersinde
çalýþmasý gerekmektedir.
Ülkemizin, tanýtým ve reklamda destinasyon pazarlamasýna ve marka yaratýlmasýna
gerek olduðu görülmektedir.Buna ek olarak ülkemizin turizm potansiyeli uyarýnca farklý turizm
bölgelerine ayrýlmasý ve bu turizm bölgelerinde ilgili turizm türüne göre yatýrým,satýþ pazarlama
çalýþmalarýna girilmesi gerekmektedir.Temel olarak ülkemizin sahip olduðu turizm potansiyeli
dikkate alýndýðýnda spor turizmi ( golf,yelken,futbol ),inanç turizmi,kongre turizmi,kýþ turizmi,3s
olarak adlandýrýlan deniz,kum,güneþ,turizmine yönelik bölgelere ayrýlmalý ve bu bölgeler
tamamen ayrý olarak farklý pazar dilimlerinde farklý hedef kitleye yönelik olarak marka
oluþturmak amacýyla pazarlanmalýdýr.Bu bölgelerdeki yatýrýmlarýnda turizm çeþidine göre
yapýlmasý gerekmektedir.
Turist artýk sadece denize,kuma ve güneþe gitmiyor dünyada.Gittiði yerde ona keyfince
vakit geçirmesini saðlayacak cazibe merkezleri de istiyor.Binlerce yýllýk kalýntýlara sahip olan
en eski kiliseler ( Efes’teki Meryem ana kilisesi,Demre’deki Noel Baba kilisesi,Antakya’daki
mozaikleri ile ünlü St.Paul Kilisesi,Ýskender’in düðümü kestiði Gordiyon, Nemrut,
Kapadokya,Pamukkale,Bergama,Perge,Aspendos ) Anadolu’nun bitmez tükenmez
hazineleri,Þifalý termal sularý ve Spor turizmi ile ilgili acilen cazibe merkezleri yaratmamýz,
pazarlamamýz gerekmektedir. Ayrýca Temalý parklar yani; ( Disneyland,Sea World,Unýversal
Studýos ) vs. benzerlerini de ülkemize kazandýrmak zorundayýz
53
MEHMET
KEMAL
DEDEMAN
ARAÞTIRMA
VE
GELÝÞTÝRME
PROJE
YARIÞMASI
-
2007
HIZLA DEÐÝÞEN D ÜNYADA TÜRKÝYE’NÝN TURÝZM TANITIMI VE ÖRGÜTLENME MODELÝ NASIL OLMALIDIR?
KAYNAKLAR :
Dergiler ve Gazeteler
-
Sabah Gazetesi
Hürriyet Gazetesi
Radikal Gazetesi
Resort Dergisi
Ýnternet Kaynaklarý
-
www.kulturturizm. gov.tr
www.turob.org
www.tureb.net
www.ttyd.org.tr
www.tursab.org.tr
www.tuik.gov.tr
www.turizmdebusabah.com
www.turizm gazetesi.com
54
TURÝZM SEKTÖRÜ
ÜÇÜNCÜLÜK ÖDÜLÜ