802Dsl Torna (TR)
Transkript
802Dsl Torna (TR)
SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna Aşağıdakiler için geçerlidir Kumanda sistemi SINUMERIK 802D sl Baskı 05/2005 Yazılımı sürümü 1 Giriş 1 Tezgahın Açılması Referans Noktası Hareket 2 Ayarlama 3 Manuel Kontrollü Mod 4 AUTOMATIC mod 5 Parça Programlama 6 Sistem 7 Programlama 8 Çevrimler 9 Güvenlik bilgileri Bu Kılavuz kendi güvenliğinizi sağlamak ve malzeme hasarını önlemek için dikkat etmeniz gereken bilgiler içermektedir. Uyarılar bir uyarı üçgeni ile gösterilirler, tehlikenin derecesine göre aşağıdaki şekilde gösterilirler: Tehlike Gerekli önlemler alınmazsa ölüm ya da ciddi yaralanmanın oluşacağını gösterir. Uyarı Gerekli önlemler alınmazsa ölüm ya da ciddi yaralanmanın oluşabileceğini gösterir. Uyarı Küçük bir uyarı üçgeni ile gerekli önlemler alınmazsa küçük yaralanmaların oluşacağını gösterir. Uyarı Güvenlik ikazı göstermektedir. sembolu yok, gerekli önlemler alınmazsa mülkiyet hasarının oluşabiliceğini Not İlgili uyarı dikkate alınmadığında istenmeyen bir olay ya da durumun oluşabileceğini gösterir. Farklı derecelerde birçok tehlike oluşursa, en tehlikeli olanının önceliği vardır. İkaz üçgenli bir uyarı notu kişisel yaralanmayı uyarıyorsa, aynı uyarı notu malzeme hasarı ikazını da içermektedir. Nitelikli Personel Söz konusu cihaz/donanım/sistemin başlatma ve çalıştırması sadece bu belge kullanılarak gerçekleştirilmelidir. Bir cihaz/sistemin başlatılması ve çalıştırılması sadece nitelikli personel tarafından gerçekleştirilir. Bu belgede güvenlik kılavuzlarında belirtildiği anlamı ile nitelikli personel ilgili güvenlik standartlarına göre birimleri, sistemleri ve devreleri başlatma, topraklama ve etiketleme yetkisine sahip olanlardır. Doğru kullanım Aşağıdakilere dikkat ediniz: Uyarı Donanım katalog ve teknik tanımlamada açıkça belirtildiği gibi tek amaçlı uygulamalar için kullanılabilir ve sadece Siemens’in önerdiği yedek parça cihaz ve parçalarla birlikte kullanılabilir. Ürünün doğru ve gerektiği şekilde çalışmasını sağlamak adına ürünün arzu edildiği gibi taşındığı, saklandığı ve takıldığı ve dikkatli bir şekilde korunduğu ve çalıştırıldığı düşünülmektedir. Ticari Markalar Ticari marka sembollü tüm amblemler Siemens AG tescilli markalarıdır. Bu yayındaki diğer isimler üçüncü tarafların kendi çıkarlarına kullanmaları durumunda tescilli marka sahibinin haklarını ihlal edebilecek ticari isimler olabilir. Feragatname Farklılıklar tamamı ile engellenemez olmasına rağmen tanımlı donanım ve yazılımla uyumlu olması için bu yayının içeriğini kontrol etmekteyiz. Bununla beraber, değişiklikler olabilir ve bu nedenle de tamamen benzer olduklarını garanti edemeyiz. Bu yayında verilen bilgiler, düzenli aralıklarla gözden geçirilmekte ve gerekli düzeltmeler bir sonraki baskıda gerçekleştirilmektedir. Siemens AG Otomasyon ve Sürücüler Postfach 4848 90437 NÜRNBERG GERMANY Her hakkı saklıdır (_) Siemens AG 2005. 6FC5398–1CP10–1BA0 Siemens AG 2005 Önceden bildirmeksizin değişiklik yapılabilir. Önsöz SINUMERIK Belgeleri SINUMERIK belgesi 3 kısımda toplanmıştır: • Genel belgeler • Kullanıcı belgesi • Üretici/Servis belgesi SINUMERIK 802D sl ve tüm SINUMERIK kumandalarını (ör. universal interface, ölçme döngüleri…) kapsayan diğer yayınlar hakkında daha fazla bilgi için lütfen yerel Siemens ofisiniz ile görüşün. Yayınların (aylık güncellenir) çevrili oldukları dilleri de gösteren genel bir görünümü Internette şu sayfalarda bulunabilir: http://www.siemens.com/motioncontrol “Support”/“Technical Documentation”/“Overview of Documents” seçin. DOConCD (DOConWEB) Internet sürümü şu adreste bulunur: http://www.automation.siemens.com/doconweb Bu belgenin hedef okur kitlesi Bu belge makine takım üreticileri için tasarlanmıştır. Mevcut belge SINUMERIK 802D sl CNC’yi başlatmak için tüm üretici bilgilerini sağlamaktadır. Standart sürüm Talimat Kılavuzu standart kapsamın işlevlerini tanımlamaktadır. Makine üreticisi tarafından yapılan tüm yenilikler ya da değişiklikler makine üreticisi tarafından belgelendirilir. Bu belgede açıklanmayan diğer işlevler kumanda cihazında mevcut olabilir. Ancak bu yeni bir kumanda cihazıyla birlikte veya servis sırasında bu işlevlerin sağlanması gerektiğini göstermez. Yardım hattı Sorunuz olması durumunda lütfen destek hattımız ile görüşün: A&D Teknik Destek Telefon: 444 0 747 - 0216 459 3906-2542 Faks: 0216 389 6281 Internet: http://www.siemens.com.tr/motionclub Bu belge ile alakalı görüş, önerilerinizi ya da düzeltilmesini istediklerinizi lütfen aşağıdaki faks numarası ya da e-posta adresine gönderin: Faks: 0 216 389 6281 E-posta: [email protected] [email protected] Faks formu: Broşür sonundaki cevap formuna bakınız. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Önsöz III Internet adresi http://www.siemens.com.tr/motionclup IV SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 İçindekiler İçindekiler 1 Giriş...................................................................................................................... 1-11 1.1 Ekran düzeni ................................................................................................... 1-11 1.2 Kullanım Alanları ............................................................................................. 1-14 1.3 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4 Erişilebilirlik seçenekleri .................................................................................. Hesap makinesi .............................................................................................. Çince karakterleri düzenleme .......................................................................... Hotkeys ........................................................................................................... Dosyaları kopyalama ve yapıştırma ................................................................ 1-15 1-15 1-20 1-20 1-21 1.4 The help system............................................................................................... 1-21 1.5 1.5.1 1.5.2 1.5.3 1.5.4 1.5.5 1.5.6 Network çalışması (opsiyonel) ........................................................................ Ağ bağlantısını yapılandırma .......................................................................... Kullanıcıların yönetimi ..................................................................................... Kullanıcı kaydı – RCS kaydı ............................................................................ Bir ağ bağlantısı ile çalışma ............................................................................ Dizinlerin paylaşımı ......................................................................................... Ağ sürücüleri bağlantı / bağlantı çözme .......................................................... 1-23 1-23 1-24 1-25 1-26 1-26 1-27 1.6 1.6.1 1.6.2 1.6.3 1.6.4 1.6.5 RCS802 Takımı .............................................................................................. Offline (çevrimdışı) işlevler .............................................................................. Bağlama .......................................................................................................... Online (çevrimiçi) modu .................................................................................. Toolbox işlevleri .............................................................................................. Project Manager (Proje Yöneticisi) .................................................................. 1-30 1-30 1-32 1-33 1-33 1-34 1.7 Koordinat sistemleri ........................................................................................ 1-36 2 Tezgahın Açılması ve Referans Noktasına Hareket ...................................... 2-39 3 Ayarlama ............................................................................................................ 3-41 3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4 3.1.5 Takımlar ve takım bilgileri girişi ....................................................................... Yeni takım yaratmak için kullanılacak tuş takımı ............................................. Takım bilgilerini belirleme (manuel) ................................................................ Probla takım bilgilerini belirleme ..................................................................... Hassas optik ölçme aygıtları kullanımı ile takım bilgilerini belirleme ................ Prob ayarları ................................................................................................... 3-41 3-43 3-44 3-47 3-48 3-48 3.2 3.2.1 Parça ofset girişi/değişimi ............................................................................... Parça sıfır ofseti belirleme .............................................................................. 3-51 3-52 3.3 Setting Datalar – “Parametre” çalışma alanı ................................................... 3-53 3.4 R parametreler – “Ofset/Parametre” çalışma alanı ......................................... 3-56 Manuel Kontrollü Mod ...................................................................................... 4-57 4.1 4.1.1 JOG modu – “Konum” işlem alanı .................................................................. El Çarklarının atanması .................................................................................. 4-58 4-61 4.2 4.2.1 MDA modu (Manuel giriş) “Makine” işlem alanı .............................................. Alın Tornalama ............................................................................................... 4-62 4-65 AUTOMATIC mod .............................................................................................. 5-69 4 5 5.1 Parça programı seçme / başlatma “Makine" işlem alanı ................................. 5-73 5.2 Blok arama “Makine” işlem alanı .................................................................... 5-75 5.3 Bir parça programını durdurma/iptali .............................................................. 5-76 5.4 İptal sonrasında tekrar hareket ettirme ........................................................... 5-77 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 V İçindekiler 6 7 8 VI 5.5 Kesme sonrası tekrar konumlandırma ............................................................ 5-77 5.6 Harici programı yürütme ................................................................................. 5-78 Parça Programlama .......................................................................................... 6-79 6.1 Yeni bir program girişi “Program” işlem alanı ................................................. 6-82 6.2 Parça programlarını düzenleme “Program” işletim alanı ................................ 6-83 6.3 Kontur programlama ....................................................................................... 6-85 6.4 Simulasyon ..................................................................................................... 6-103 6.5 RS232 interface veri aktarımı ......................................................................... 6-104 Sistem ............................................................................................................. 7-107 7.1 Start up data yaratma / arama / okuma .......................................................... 7-133 7.2 PLC projelerini arama / okuma ...................................................................... 7-136 7.3 7.3.1 7.3.2 Ladder diyagramı görüntülü PLC teşhisi ......................................................... Ekran düzeni .................................................................................................. Çalıştırma seçenekleri .................................................................................... 7-138 7-138 7-139 7.4 Alarm ekranı ................................................................................................... 7-149 Programlama ..................................................................................................... 8-151 8.1 8.1.1 8.1.2 8.1.3 8.1.4 8.1.5 8.1.6 NC Programlama Temel Prensipleri ............................................................... Program adları ................................................................................................ Program yapısı ............................................................................................... Word yapısı ve adresi ..................................................................................... Blok yapısı ...................................................................................................... Karakter seti ................................................................................................... Talimatların genel görünümü .......................................................................... 8-151 8-151 8-151 8-152 8-153 8-154 8-156 8.2 8.2.1 8.2.2 8.2.3 8.2.5 8.2.5 8.2.6 8.2.7 Konum verisi ................................................................................................... Mutlak/artışlı hareket: G90, G91, AC, IC ......................................................... Metrik ve inç ölçü sistemi: G71, G70, G710, G700 ......................................... Boyuta bağlı yarıçap/çap gösterimi: DIAMOF, DIAMON ................................ Programlanabilir ofset: TRANS, ATRANS ...................................................... Programlanabilir ölçek faktörü: SCALE, ASCALE .......................................... Parça sıkma - ayarlanabilir ofset: G54 to G59, G500, G53, G153 .................. Programlanabilir çalışma alanı sınırı: G25, G26, WALIMON, WALIMOF ....... 8-169 8-169 8-170 8-171 8-172 8-173 8-175 8-176 8.3 8.3.1 8.3.2 8.3.3 8.3.4 8.3.5 8.3.6 8.3.7 8.3.8 8.3.9 8.3.10 8.3.11 8.3.12 8.3.13 8.3.14 8.3.15 8.3.16 8.3.17 8.3.18 8.3.19 8.3.20 Eksen hareketleri ............................................................................................ Hızlı hareket ile doğrusal interpolasyon: G0 ................................................... Kesme hızı ile doğrusal interpolasyon: G1 ..................................................... Dairesel interpolasyon: G2, G3 ...................................................................... Ara nokta ile dairesel interpolasyon: CIP ........................................................ Tanjant (teğet) geçişli daire: CT ..................................................................... Sabit hatveli diş kesme: G33 .......................................................................... Programlanır uyumlu ve çıkıntılı G33 yolu: DITS, DITE .................................. Değişken hatveli diş kesme: G34, G35 ........................................................... Diş çekme: G331, G332 ................................................................................. Sabit nokta yaklaşımı: G75 ............................................................................. Referans noktası hareket: G74 ....................................................................... Hassas tetik probla ölçme: MEAS, MEAW ..................................................... F Hızı .............................................................................................................. Tam durma / sürekli kumanda modu: G9, G60, G64 ...................................... İvme şekli: BRISK, SOFT ............................................................................... Hızlanma ivmesi: ACC .................................................................................... Hız artırma kumandası ile çaprazlama: FFWON, FFWOF ............................. 3. Ve 4. eksen ................................................................................................ Bekleme Süresi: G4 ........................................................................................ Son noktaya sıkma ......................................................................................... 8-178 8-178 8-179 8-180 8-183 8-183 8-184 8-187 8-188 8-189 8-191 8-191 8-192 8-193 8-194 8-196 8-197 8-198 8-199 8-199 8-200 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/05 Baskısı 6FC5398-0CP10-1BA0 İçindekiler 9 8.4 8.4.1 8.4.2 8.4.3 8.4.4 8.4.5 İşmili hareketleri .............................................................................................. İşmili devri S, devir yönleri............................................................................... İşmili devir sınırlaması: G25, G26 ................................................................... İşmili pozisyonlama: SPOS ............................................................................. Devir Kademeleri(Şanzıman) .......................................................................... 2. İşmili ............................................................................................................ 8-204 8-204 8-204 8-205 8-206 8-206 8.5 8.5.1 8.5.2 8.5.3 Özel Tornalama Fonksiyonları ........................................................................ Sabit kesme hızı: G96, G97 ............................................................................ Yuvarlatma, pah .............................................................................................. Kontur programlama ...................................................................................... 8-208 8-208 8-210 8-213 8.6 8.6.1 8.6.2 8.6.3 8.6.4 8.6.5 8.6.6 8.6.7 8.6.8 8.6.9 8.6.10 Takım ve Takım ofseti .................................................................................... Genel notlar .................................................................................................... T Takımı ......................................................................................................... Takım ofset numarası D ................................................................................. Takım ucu kompenzasyonu seçimi: G41, G42................................................ Köşe işleme G450, G451 ................................................................................ Takım ucu kompenzasyonu KAPA: G40 ......................................................... Takım ucu kompenzasyonu özel durumları..................................................... Takım ucu kompenzasyonu örneği ................................................................. Freze ağızlarını kullanma ................................................................................ Takım bilgilerinin özel olarak idaresi ............................................................... 8-215 8-215 8-215 8-216 8-220 8-222 8-223 8-224 8-225 8-226 8-228 8.7 Çeşitli işlevler (M)............................................................................................ 8-229 8.8 H işlevi ............................................................................................................ 8-230 8.9 8.9.1 8.9.2 8.9.3 Aritmetik parametreler LUD ve PLC değişkenleri ............................................ Aritmetik parametreler R ................................................................................. Yerel Kullanıcı Datası (LUD) ........................................................................... PLC değişkenlerini okuma ve yazma .............................................................. 8-231 8-231 8-233 8-234 8.10 8.10.1 8.10.2 8.10.3 8.10.4 Program satırı atlamaları................................................................................. Program satırı atlamaları ve atlama hedefi ..................................................... Koşulsuz program satırı atlamaları.................................................................. Koşullu program satırı atlamaları .................................................................... Atlamalar için program örneği ......................................................................... 8-235 8-235 8-235 8-236 8-238 8.11 8.11.1 8.11.2 Alt program işlemleri ....................................................................................... Genel bilgiler ................................................................................................... İşleme Çevrimleri çağrısı................................................................................. 8-239 8-239 8-241 8.12 8.12.1 8.12.2 Saatler ve parça sayaçları............................................................................... Çalışma süresi saati........................................................................................ Parça sayacı ................................................................................................... 8-242 8-242 8-243 8.13 8.13.1 8.13.2 8.13.3 Takım kontrolü dil komutları ............................................................................ Takım kontrolü genel yapısı ............................................................................ Takım ömrü kontrolü ....................................................................................... Parça sayma ................................................................................................... 8-245 8-245 8-246 8-247 8.14 8.14.1 8.14.2 Torna tezgahlarında frezeleme ....................................................................... Ön alında frezeleme – TRANSMIT................................................................ Dış yüzey frezeleme – TRACYL...................................................................... 8-260 8-250 8-252 Çevrimler ........................................................................................................... 9-259 9.1 Çevrimlerin genel bilgileri ............................................................................... 9-259 9.2 Programlama çevrimleri .................................................................................. 9-260 9.3 9.4 9.4.1 Program editörü grafik çevrim desteği ............................................................ Delme çevrimleri.............................................................................................. Genel bilgiler ................................................................................................... 9-262 9-264 9-264 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 VII İçindekiler VIII 9.4.2 9.4.3 9.4.4 9.4.5 9.4.6 9.4.7 9.4.8 9.4.9 9.4.10 9.4.11 9.4.12 9.5.13 9.5.14 Gereklilikler...................................................................................................... Delme, Puntalama - CYCLE81........................................................................ Delme, delik genişletme - CYCLE82 ............................................................... Derin delik delme – CYCLE83......................................................................... Rigid tapping (Kılavuz Çekme)– CYCLE84 ..................................................... Mandrensiz rigit tapping(Kılavuz Çekme) – CYCLE840 ................................. Raybalama1 (delik genişletme 1) – CYCLE85 ............................................... Genişletme (delik genişletme 2) – CYCLE86 ................................................. Stop 1 ile Genişletme (genişletme 3) – CYCLE87 .......................................... Stop 2 ile delme (delik genişletme 4) – CYCLE88 .......................................... Raybalama 2 (delik genişletme 5) – CYCLE89 .............................................. Delik Dizisi(Bir Doğru Boyunca) – HOLES1 ................................................... Daire Şablonu(Bir Daire Etrafına) – HOLES2 ................................................. 9-265 9-266 9-269 9-271 9-275 9-278 9-282 9-285 9-288 9-291 9-293 9-295 9-299 9.5 9.4.1 9.5.2 9.5.3 9.5.4 9.5.5 9.5.6 9.5.7 Tornalama Çevrimleri ...................................................................................... Gereklilikler ..................................................................................................... Kanal Açma – CYCLE93 ................................................................................ Form İşlemeli Kesme (E ve F’den DIN formlarına) – CYCLE94 ..................... Dalmalı Tornalama Çevrimi – CYCLE95 ........................................................ Diş Dibine Kanal Formu Açma – CYCLE96 .................................................... Diş Çekme – CYCLE97 .................................................................................. Sıralı Diş Çekme(Diş Zinciri) – CYCLE98 ....................................................... 9-302 9-302 9-304 9-312 9-316 9-329 9-333 9-339 9.6 9.6.1 9.6.2 9.6.3 9.6.4 Hata mesajları ve hata giderme ...................................................................... Genel notlar .................................................................................................... Çevrimlerde hata giderme .............................................................................. Çevrim alarmlarına genel bakış ...................................................................... Çevrim mesajları ............................................................................................ 9-346 9-346 9-346 9-346 9-348 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/05 Baskısı 6FC5398-0CP10-1BA0 SINUMERIK 802D Tuş Tanımları SINUMERIK 802D Tuş Tanımları Clear (Sil) tuşu Insert (yerleştir) tuşu Tabulator (çizelge) ENTER /Input (Giriş) tuşu “Pozisyon” çalıştırma alanı tuşu “Program” çalıştırma alanı tuşu “Parametre” çalıştırma alanı “Program Yöneticisi” çalıştırma alanı “Alarm/Sistem” çalıştırma alanı boş “Recall (Çağırma)” tuşu PageUp(Önceki sayfa) / PageDown (Sonraki sayfa) tuşları ETC tuşu “Acknowledge alarm (alarmı onayla)” tuşu Ok tuşları boş Seçme tuşu / seçim tuşu Bilgi tuşu Shift (değiştir) tuşu Kontrol tuşu Alt tuşu Alfa sayısal tuşlar Shift (Değiştirme) seviyesinde çift görev Nümerik tuşlar Shift (Değiştirme) seviyesinde çift görev SPACE (boşluk çubuğu) Backspace (geri al) SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 IX Makine Dış Kumanda Paneli Makine Dış Kumanda Paneli Kullanıcı tanımlı LED’li tuş Kullanıcı tanımlı LED’siz tuş INCREMENT (Artış) Artışlı Hareket JOG REFERANSNOKTASINA GÖNDERME AUTOMATIC (Otomatik) SINGLE BLOCK (Adım Adım İşleme) MANUAL DATA INPUT Manuel giriş SPINDLE START CCW (İşmili Çalıştırma CCW) İşmili CCW Devri SPINDLE STOP (İşmili durdurma) RESET (Sıfırla) NC STOP (Durdur) SPINDLE START CW İşmili Çalıştırma CW İşmili CW devri NC START (Başlat) RAPID TRAVERSE OVERLAY Hızlı hareket X ekseni X EMERGENCY STOP (Acil durum kesme) Z ekseni İşmili devrini artırma (Spindle Override) İlerleme Hareket (Feedrate Override) SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1 Giriş 1.1 Ekran düzeni Durum alanı Uygulama alanı İçerik ve tuş takımı alanı Şekil 1-1 Ekran düzeni Ekran aşağıdaki üç ana alana ayrılmaktadır: • Durum alanı • Uygulama alanı • İçerik ve tuş takımı alanı SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1-11 Giriş 1.1 Ekran düzeni Durum alanı Şekil 1-2 Durum alanı Tablo 1-1 Ekran kumandası Durum alanındaki ekran kumandalarının açıklaması Görüntüleme Anlamı Aktif çalıştırma alanı, aktif mod Konum JOG: 1 INC, 10 INC, 100 INC, 1000 INC, VAR INC (JOG modunda artışlarla değerlendirme) MDA AUTOMATIC (Otomatik) Ofset Program Program Yöneticisi Sistem Alarm G291 ile “Siemens Harici Programlama Kodları” olarak işaretli Alarm ve mesaj çubuğu Ayrıca aşağıdakilerde görüntülenir: Metin ya da 1. Alarm metni ile birlikte alarm numarası, ya da 2. Mesaj metni Program durumu RESET Program iptali / varsayılan durum RUN Programı çalıştırma STOP Programı durdurma AUTOMATIC modda program kumandaları Yol N: - NC dahili “sürücü” D: - CF kartı NC mesajları Seçili parça programı (ana program) 1-12 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/05 Baskısı 6FC5398-0CP10-1BA0 1.1 Giriş Ekran düzeni İçerik ve tuş takımı alanı Şekil 1-3 İçerik ve tuş takımı alanı Tablo 1-2 İçerik ve tuş takımı alanında ekran kumandalarının açıklaması Ekran kumandası Görüntüleme Anlamı Çağırma sembolü Çağırma tuşuna basmak sonraki üst menü seviyesine geri dönmenizi sağlar. İçerik çubuğu Operatör için içeriği görüntüler MMC konum bilgileri ETC kullanılabilir (Bu tuşa basmak yatay çubuk tuşunu görüntüleyerek daha fazla işlev sağlar.) Karışık notasyon etkin (büyük harf/küçük harf) Data transferi çalışıyor PLC programlama takımına bağlantı etkin Tuş takımı çubuğu dikey ve yatay Standart tuş takımı Ekran formundan çıkmak için bu tuşu kullanın. Giriş iptali için bu tuşu kullanın; pencere kapatılır. Bu tuşu seçmek girişinizi tamamlar ve hesaplamayı başlatır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1-13 Giriş 1.2 Çalıştırma Alanları Bu tuşu seçmek girişinizi tamamlar ve girdiğiniz değerleri kabul eder. Bu işlev ekran formunu programlamadan yarıçap programlamaya değiştirir. . 1.2 Kullanım Alanları Kumanda sisteminin işlevleri aşağıdaki işlem alanlarında gerçekleştirilebilir: Konum Makinenin çalışması Ofset/Parametreler Ofset değerleri ve ayar verisinin girişi Program Parça programlarının yaratılması Program Yöneticisi Parça programı dizini Sistem Teşhis, start-up Alarm Alarm ve mesaj listeleri Çalışma alanına geçmek için ilgili tuşu kullanın (düğme) Koruma seviyeleri Kumanda sisteminde önemli veri giriş ve değişimi şifrelerle korunur. Aşağıda listelenen menülerde veri giriş ve değişikliği koruma seviye ayarına bağlıdır: 1-14 • Takım bilgileri • Parça Sıfırı bilgileri • Ayar verisi • RS232 ayarları • Program yaratma / program düzeltme SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1.3 1.3 Erişilebilirlik seçenekleri 1.3.1 Hesap makinesi Giriş Erişilebilirlik seçenekleri Hesap makinesi işlevi herhangi bir çalıştırma alanından “SHIFT” ve “=” kullanılarak çalıştırılabilir. Terimleri hesaplamak için dört temel aritmek işlevi ile birlikte “sine”, “cosine”, “kare alma” ve “karekök” işlevi de kullanılabilir. İç içe gruplu terimler için bir köşeli ayraç işlevi bulunmaktadır. Ayraç genişliği sınırsızdır. Giriş alanında bir değer bulunmaktaysa işlev bu değeri hesap makinesi giriş çubuğu içine alacaktır. Input (giriş) tuşuna bastığınızda sonuç hesaplanır ve hesap makinesinde görüntülenir. Accept (onay) tuşunu seçmek sonucu parça programı editörünün mevcut imleç konumundaki giriş alanına girer ve hesap makinesini otomatik olarak kapatır. Not Bir giriş alanı düzenleme modundaysa orijinal durumu “Toggle (seçme)” anahtarı ile seçerek yenilemek mümkündür. Şekil 1-4 Hesap makinesi Giriş için izin verilen karakterler +, – Aritmetik temel işlemleri *, / S Sine fonksiyonu Giriş imleçi önündeki X değeri (derece olarak) sin (X) değeri ile değiştirilir. O Cosine işlevi Giriş imleçi önündeki X değeri (derece olarak) cos (X) değeri ile değiştirilir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1-15 Giriş 1.3 Erişilebilirlik seçenekleri Q Kare alma işlevi Giriş imleçi önündeki X değeri X2 değeri ile değiştirilir. R karekök işlevi Giriş imleçi önündeki X değeri √X değeri ile değiştirilir. () Köşeli parantez işlevi (X+Y)*Z Hesaplama örnekleri İşlem Giriş –> Sonuç Kontur üzerinde yardımcı noktaları hesaplamak için hesap makinesi aşağıdak, işlevleri sağlar: • Yuvarlak bir sektör ile bir düz hat arasında teğet geçişi hesaplama • Düzlemde bir noktayı hareket ettirme • Kutup koordinatları Kartezyen koordinatlara çevirme • Açısal görecelilikle verilmiş bir düz hat/düz hat kontur bölümünün uç noktasını ekleme Tuş takımı Bu işlev daire üzerinde bir noktayı hesaplamak için kullanılır. Ortaya çıkan nokta yaratılan teğet açısı yanında dairenin çapı ve dönüş yönünden de kaynaklanır. Şekil 1-5 Daire merkezi, teğet açısı ve daire çapını girin. 1-16 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Giriş 1.3 Erişilebilirlik seçenekleri Dairenin dönüş yönünü tanımlamak için G2 / G3 tuşunu kullanın. Apsis ve ordinat değerlerini hesaplamak için bu tuşu kullanın. Apsis düzlemin birinci ekseni ve ordinat ikinci eksenidir. Apsis değeri hesap makinesi işlevinin çağrılmakta olduğu giriş alanına kopyalanır ve ordinat değeri ardından takip eden giriş alanına kopyalanır. İşlev parça program editöründen çağrılmaktaysa koordinatlar seçili temel düzlemin eksen adlarıyla kaydedilirler. Örnek: Daire sektörü ve G18 düzlemindeki düz hat arasındaki kesişim noktasını hesaplama. Verili: Çap: 10 Daire merkezi: Z 147 X 103 Düz çizgi birleşim açısı: -45° Sonuç: Z= 154.071 X = 110.071 Bu işlev düzlemde (PP) bir düz çizgi üzerinde bir noktaya bağlanacak olan düzlem üzerindeki bir noktanın Kartezyen koordinatlarını hesaplar. Hesaplama için noktalar ve verili hattın eğimine (A1) göre yaratılacak yeni hattın eğim açısı (A2) arasındaki mesafe bilinmelidir. Resim 1-6 Aşağıdaki koordinatlar ya da açıları girin: • Verili noktanın (PP) koordinatları • Düz hattın (A1) eğim açısı • Yeni noktanın PP’ye göre mesafesi • Bağlanan düz hattın (A2) A1‘e göre eğim açısı SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 1-17 Giriş 1.3 Erişilebilirlik seçenekleri Birbiri ardından sıralı olarak iki giriş alanına kopyalanan Kartezyen koordinatları hesaplamak için bu tuşu kullanın. Apsis değerini hesap makinesi işlevini çağırmakta olduğunuz giriş alanına girin. Ordinat değerini sonraki giriş alanına girin. İşlev parça program editöründen çağrılmaktaysa koordinatlar temel düzlemin eksen adlarıyla kaydedilirler. Bu işlev verili kutup koordinatlarını Kartezyen koordinatlara çevirir. Resim 1-7 Referans noktası, vektör uzunluğu ve eğim açısını girin. Birbiri ardından sıralı olarak iki giriş alanına kopyalanan Kartezyen koordinatları hesaplamak için bu tuşu kullanın. Apsis değerini hesap makinesi işlevini çağırmakta olduğunuz giriş alanına girin. Ordinat değerini sonraki giriş alanına girin. İşlev parça program editöründen çağrılmaktaysa koordinatlar temel düzlemin eksen adlarıyla kaydedilirler. Bu işlevi ikinci düz hattın birinci düz hatta dik olduğu yerde düz hat/düz hat kontur bölümünün kayıp uç noktasını hesaplamak için kullanın. Düz hattın aşağıdaki değerleri bilinir: Düz hat 1: Başlangıç noktası ve eğim açısı Düz hat 2: Kartezyen koordinat sisteminde uzunluk ve tek uç nokta Resim 1-8 1-18 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Giriş 1.3 Erişilebilirlik seçenekleri Bu işlev uç noktanın verili koordinatını seçmek için kullanılır. Ordinat değeri ya da apsis değeri verilir. İkinci düz hat birinci düz hatta göre CW yönünde ya da CCW yönünde 90 derece döndürülür. Kayıp uç nokta hesaplanır. Apsis değerini hesap makinesi işlevini çağırmakta olduğunuz giriş alanına girin. Ordinat değerini sonraki giriş alanına girin. İşlev parça program editöründen çağrılmaktaysa koordinatlar temel düzlemin eksen adlarıyla kaydedilirler. Örnek Resim 1-9 Düz çizgi daire sektörü arasındaki kesişim noktasını hesaplayabilmek için yukarıdaki değeri merkez daire değeri ile toplayın. Teğet geçiş ucu düz çizgiye dik olduğu için kayıp merkez nokta koordinatı hesap makinesi işlevi kullanılarak hesaplanır. Resim 1-10 1. bölümdeki M1’in hesaplanması: SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 1-19 Giriş 1.3 Erişilebilirlik seçenekleri Yarıçap açının tanımlamış olduğu düz hat üzerinde bir 90° dönük CW açısında durur. Doğru dönme yönünü seçmek için tuşu kullanın. Verili son nokta tanımlamak için kullanın. tuşu Kutup koordinatlarını, düz hat eğim açısını, son nokta ordinat açısını ve uzunluk olarak da daire yarı çapını girin. Resim 1-11 Sonuç: X = 60 Z = –44.601 1.3.2 Çince karakterleri düzenleme Bu işlev sadece Çince dil versiyonunda kullanılmaktadır. Kumanda sistemi program editörü ve PLC alarmı metin editöründeki Çince karakterleri düzenlemek için bir işlev sağlamaktadır. Çalıştırdıktan sonra aranan karakterin fonetik alfabesini giriş alanına yazın. Editör daha sonra bu ses için 1 ya da 9 hanelerinden birini girerek istediğiniz bir tanesini seçebileceğiniz farklı karakterler sağlayacaktır. Şekil 1-12 Çince editör Alt 1.3.3 S Editörü açık / kapalı konumda getirmek için bu iki tuş kombinasyonunu kullanın. Hotkeys Bu operatör kumandası özel tuş komutları ile metinlerin seçilmesi, kopyalanması, kesilmesi ve silinmesi için kullanılabilir. Bu işlevler parça programı editörü ve giriş alanlarının her ikisi için kullanılmaktadır. CTRL CTRL CTRL CTRL Alt 1-20 C B X V L Kopyala Seç Kes Yapıştır Sabit notasyona geçiş(Küçük harfe geçiş) SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 1.4 Alt ya da Info tuşu 1.3.4 H Giriş Yardım sistemi Yardım sistemi Dosyaları kopyalama ve yapıştırma Program Yöneticisi alanında (Bölüm 6) ve Dosyaları Başlat işlevi(Start-Up Dosyaları) (Bölüm 7.1) dosyalar ve hatta dizinler Kopyala ve Yapıştır tuş işlevleri kullanılarak başka bir dizin ya da başka bir sürücüye kopyalanabilirler. Bu işlemi yaparken Kopyala işlevi hemen sonrasında Yapıştır işlevi ile taşınan referansları dosyalara ya da listedeki dizinlere girer. Bu işlev gerçek kopyalama işlevini gerçekleştirir. Liste yeni bir kopyalama işlemi bu liste üzerine başka bir kayıt yapana kadar saklanır. Özel durum: RS232 interface veri hedefi olarak seçilmekteyse Yapıştır işlevi Gönder tuşu işlevi ile değiştirilecektir. Dosyalar taranırken (Receive (Al) tuşu) hedef dizin adı veri akışında olmadığı için bir hedef belirlemeye gerek yoktur. 1.4 Yardım sistemi Yardım sistemini etkinleştirmek için Info tuşunu kullanın. Önemli tüm çalıştırma fonksiyonları hakkında kısa tanımlama verir. Ayrıca, online yardım aşağıdaki başlıklarda da yardım sağlamaktadır: • NC komutlarının kısa bir tanımla birlikte genel bakışı • Çevrim programlama • Sürücü alarmlarının açıklaması Şekil 1-13 Yardım sistemi içindekiler Bu işlev seçili başlığı açar. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 1-21 Giriş 1.4 Yardım sistemi Şekil 1-14 Yardım başlığını gösterme tanımı Başlığa git Çapraz referansları kullanmak için bu işlevi kullanın. Bir çapraz referans ”>>....<<” karakterleri ile gösterilir. Bu tuş sadece bir çapraz referans uygulama alanında görüntülenirse açık hale gelir. Başlığa geri dön Bir çapraz referans seçmeniz esnasında, görüntülenecektir. Bu işlev önceki ekrana geri dönmenizi sağlar. Başlığa geri dön tuşu ayrıca Ara İçindekiler bölümünde bir terimi aramak için bu işlevi kullanın. Aradığınız terimi yazın ve arama işlemini başlatın. "Program editörü” alanında yardım Sistem NC talimatı için bir açıklama sağlar. Yardım metnini doğrudan görüntülemek için imleçi doğru talimat sonrasında pozisyonlayın ve Info tuşuna basın. 1-22 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Giriş 1.5 Network çalışması (opsiyonel) 1.5 Network çalışması (opsiyonel) Not Network işlevi sadece SINUMERIK 802D sl için kullanılabilir. Entegre network adaptörü sayesinde kumanda sistemi network uyumludur. Aşağıdaki bağlantıları yapmak mümkündür: • Kumanda sistemi ve çaprazlama kablosu kullanan PC arasında eşler arası doğrudan bağlantı • Bükülmüş çift: Kumanda sisteminin ek kablo ile mevcut yerel ağa yerleştirilmesi. Bir 802D özel iletim protokolü kullanarak kriptolanmış veri aktarımı ile ekranlı network çalışması mümkündür. Bu protokol ör. parça programlarını RCS takımı ile birlikte aktarılması ve yürütülmesi için kullanılır. 1.5.1 Ağ bağlantısını yapılandırma Ön gereksinim Kumanda sistemi PC ya da yerel ağa X5 interface ile bağlanır. Ağ parametreleri girişi “Sistem” çalıştırma alanında Service display (servis ekranı) > Service control (servis kontrolü) menüsünü seçin. Ağ parametrelerini girmek amacıyla interaktif ekran formunu erişim sağlamak için Service network (Servis ağı) tuşunu seçin. Şekil 1-12 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1-23 Giriş 1.5 Network çalışması (opsiyonel) Tablo 1-3 Gerekli ağ parametreleri Parametreler Açıklama Dinamik kiralık devre yapılı karşı IP adresini sunan ve bu nedenle de yetkili ağ kullanıcılarına anlamlı yapılandırma parametreleri gönderen bir TCP/IP servis protokolü. DHCP Burada Hayır'ı girerseniz ağ adresleri sabitlenir. Evet girerseniz, ağ adresleri otomatik atanırlar. İhtiyaç duyulmayan giriş alanları saklanırlar. Genelde Hyr seçilir. Blgs adı Network’deki kumanda sistemi adı IP adresi Kumanda sistemi network adresi girilir (ör. 192.168.1.1) Alt alan maskesi Network tanımlaması (ör. 255.255.255.0 olarak tanımla) İletişim portlarının etkinleştirilmesi Service Firewall (servis güvenlik duvarı) Bağlantı portlarını devreye alma devreden çıkarma için “Servis Firewall” tuşunu kullanın. Muhtemel en yüksek emniyeti sağlamak için ihtiyaç duyulan portların tümü kapatılmalıdır. Şekil 1-16 RCS ağı iletişim için 80 ve 15.97 portunu gerektirir. Port durumunu değiştirmek için imleçle ilgili portu seçin. INPUT tuşuna basmak port durumunu değiştirir. Açık portlar tik kutusu ile kontrol edilirler. 1.5.2 Kullanıcıların yönetimi “Sistem” çalıştırma alanında Service display (servis ekranı) > Service control (servis kontrolü) menüsünü seçin. 1-24 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1.5 Giriş Network çalışması (opsiyonel) Ağ parametrelerini girmek amacıyla interaktif ekran formunu erişim sağlamak için Service network (Servis ağı) > Authorisation (yetkilendirme) tuşunu seçin. Kullanıcı hesapları kullanıcıların kişisel ayarlarını kaydetmek için kullanılır. Yeni bir hesap açmak için kullanıcı adını yazın ve giriş alanında şifreyi girin. Kullanıcı yönetimine yeni bir kullanıcı girmek için Create (yarat) tuşunu kullanın. Şekil 1-17 Seçili kullanıcıyı kullanıcı yönetiminden silmek için Delete (sil) tuşunu kullanın. 1.5.3 User log-in – RCS log in "Sistem” çalıştırma alanında Kullanıcı girişi – RCS girişi,(RCS log-in) tuşunu seçin. Kullanıcı girişi interaktif ekranı açılır. Şekil 1-18 Kullanıcı kaydı SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1-25 Giriş 1.5 Network çalışması (opsiyonel) Giriş(Oturumu Aç) Doğru giriş alanlarına bir kullanıcı adı, şifreyi girin ve paraloyu sakla ibaresini aktif yaparak Oturumu Aç tuşuna basın. Başarılı giriş sonrasında kullanıcı adı Current user (gerçek kullanıcı) çubuğunda görüntülenecektir. Metin kutusundan çıkma için Back (geri) tuşunu kullanın. Not Bu giriş aynı zamanda uzak bağlantılar için kullanıcı tanımlamasına da yarar. Çıkış(Otumu Kapat) Otumu kapat(çık) tuşunu seçin. Mevcut kullanıcıyı çıkarak, tüm kullanıcı tanımlı ayarlar kaydedilecek ve şimdiye kadar yapılanlar iptal edilecektir. 1.5.4 Bir ağ bağlantısı ile çalışma Kumanda sistemine uzaktan erişim (bir PC ya da bir ağdan kumanda sistemine erişim) varsayımsal olarak devre dışı bırakılır. Yerel bir kullanıcı girişinden sonra RCS takımı aşağıdaki işlevler için sağlanır: • Başlama işlevleri • Veri aktarımı (parça programları aktarımı) • Kumanda sistemi uzaktan kontrolü Dosya sisteminin bir kısmına erişim vermek için öncelikle ilgili dizinleri diğer kullanıcılar ile paylaşın. Not: Dizinleri diğer kullanıcılar ile paylaşıyorsanız, yetkili ağ kullanıcılarına kumanda sisteminde paylaşım dosyalarına erişim verilir. Paylaşım opsiyonuna bağlı olarak kullanıcı dosyaları değiştirebilir ya da silebilir. 1.5.5 Dizinlerin paylaşımı Bu işlev uzak kullanıcıların kumanda sistemi dosya sistemine erişim haklarını tanımlar. Paylaşmak istediğiniz dizini seçmek için Program Manager (Program Yöneticisini) kullanın. Seçili dizini paylaşmak amacıyla interaktif ekran formunu açmak için Shares (paylaşım) tuşunu kullanın. 1-26 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1.5 Giriş Network çalışması (opsiyonel) Şekil 1-19 Dizin durumu paylaşım • Seçili dizin paylaşım durumunu seçin: – Dizini paylaşma Dizin diğer kullanıcılar ile paylaşılmaz. – Dizini paylaş Dizin diğer kullanıcılar ile paylaşılır; bir paylaşım adı girin. Bunu işaretleyin. • Share name (adı paylaş) alanında, yetkili kullanıcıların paylaşım dizininde dosyalara erişebilebileceği bir belirteç yazın. • Ardından, kullanıcı listesinden bir kullanıcı seçin. Bunun için Ekle tuşuna basın ve kullanıcıyı ve tekrar Ekle tuşuna baın. Listeye geçmek TAB tuşunu kullanın. • Erişim haklarını tanımla – Tam erişim Kullanıcıya tam erişim verir. – Değiştir Kullanıcıya dosyalarda değişiklik yapma hakkı verilir. – Oku Kullanıcıya dosyaları okuma hakkı verilir. – Sil Kullanıcıya dosyaları silme hakkı verilir. Belirtilmiş özellikleri kurmak için OK tuşunu seçin. Windows’da olduğu gibi paylaşım dizimleri bir “el” ile gösterilir. 1.5.6 Ağ sürücüleri bağlantı / bağlantı çözme “Sistem” çalıştırma alanında Service display (servis ekranı) > Service control (servis kontrolü) menüsünü seçin. Ağ sürücüsü yapılandırma alanına erişim sağlamak için Service network (servis ağı) Connect (Bağlan) > Disconn (Bağlantıyı kes) seçin. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1-27 Giriş 1.5 Network çalışması (opsiyonel) Şekil 1-20 Ağ sürücüleri Connect (bağlan) işlevi ağ sürücüsünü bir yerel sürücü harfine atar. Şekil 1-21 Ağ sürücüsü yapılandırması İmleçi boş bir sürücü harfine pozisyonlayın Path (yol) giriş alanına geçmek için TAB tuşunu kullanın. IP adresini ve paylaşım adını bu alana girin. Örnek: \\192.4.5.23\TEST\ Connect (bağlan) tuşu sunucu bağlantısını bir sürücü harfine atar. Disconnect (Ayırma) Ağ sürücüleri bağlantı çöz bir paylaşım sürücüsü/dizininin ağdan bağlantısını çözmek için Disconnect (Ayırma) işlevini kullanın. 1-28 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1.5 Giriş Network çalışması (opsiyonel) Şekil 1-22 Kursörü doğru sürücü harfine pozisyonlayın ve Disconnect (Ayırma) tuşunu seçin. Doğru sürücünün ağdan bağlantısı çözülür. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/05 Baskısı 6FC5398-0CP10-1BA0 1-29 Giriş 1.6 1.6 RCS Takımı RCS802 Takımı RCS (Remote Control System (Uzaktan Erişim Sistemi)) takımı ile SINUMEIK 802D sl ile çalışmak amacıyla PC/PG’nize bir Explorer sağlanır. Çalıştırdıktan sonra bir Sinumerik 802D sl ve PC’niz arasına veri kopyalayabileceğiniz bir Explorer penceresi açılır. Şekil 1-23 RCS takısı Explorer penceresi Kumanda sistemi ve PC/PG arasındaki bağlantı bir RS232 kablosu ya da ağ kablosundan (opsiyon) sağlanır. Çalıştırdıktan sonra offline (çevrimdışı) modundasınız. Bu sadece PC’nizin dosyalarını yönetebileceğiniz anlamına gelir. Online (çevrimiçi) modunda Control 802D dizini kumanda sistemi ile veri alışverişi için ayrıca mevcuttur. Ayrıca, uzaktan kumanda işlevi işlem kontrolü için sağlanmıştır. 1.6.1 Offline (çevrimdışı) işlevler Veri yönetimi Burada dizinleri uzaktan erişimli olarak kopyalabilir, yapıştırabilir, silebilir ve paylaşabilirsiniz. 1-30 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1.6 Giriş RCS Takımı Ayarlar Bağlantı tipini ayarlamak için Settings (ayarlar) > Connection (Bağlantı) menüsünü kullanın. Şekil 1-24 PC/PG üzerinde bağlantı tipini seçme • İstenilen bağlantı tipini seçin ve bağlantı yapılandırma menüsüne geçmek için “Configure (yapılandır)” kullanın. • Görüntülenmekte olan pencereden tekrar “Configure (yapılandır)” menüsünü seçin; bağlantı ayarları penceresi açılır. RS232 ayarları PC/PG parametrelerini kumanda sistemindeki parametreler ile eşleyin. Kumanda sisteminde, bu ayarlar PLC/Step 7 connect (7. adım bağlan) menüsündeki “System (sistem)” alanından bulunabilirler. Şekil 1-26 PC’de yapılacak ayarlar …kumanda sistemi üzerinde Network ayarları Yeni bir kumanda sisteminin adı ve IP adresini interaktif diyalog ekranında yazın. IP adresleri için ağ yönetiniz ile görüşün; onlar da kumanda sisteminden okunabilirler. İlgili interaktif ekran formu Service display (servis ekranı)/Service network (servis ağı) menü ögesinde “System (sistem)” çalıştırma alanından bulunabilir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1-31 Giriş 1.6 RCS Takımı Şekil 1-26 PC’de yapılacak ayarlar 1.6.2 …kumanda sisteminde Aktif bağlantı RS 232’den bağlantı Kumanda sisteminizden RCS sürücüsünü çalıştırın; yapmak için "System (sistem)" çalıştırma alanındaki PCL/Step 7 connect (7. adım bağlan) açın ve "Connect (bağlan)" tuşunu kullanın. “ON” seçin. Kumanda sistemi RCS suncusunun aktif durumunu Online (çevrimiçi) moda (PC/PG) geçmek için Connect(bağlan) menüsünü kullanın. … ile görüntüler. ikonu ya da Tools(takımlar)/- Bir ağdan bağlanma (opsiyon) Bir ağ bağlantısından kumanda sistemine erişmek için ilk önce kumanda sistemine bir kullanıcı olarak girin. Doğru diyalog metin kutusu RSC login (gir) menü ögesindeki “system (sistem)” çalıştırma alanından bulunabilir. Başarılı giriş sonrasında kullanıcı adı Current user (gerçek kullanıcı) çubuğunda görüntülenecektir. RCS takımınızda bağlantı tipi için Network connection (ağ bağlantısını) seçin ve OK tıklayın ve diyaloğu sonlandırın. Ardından, bağlantı kurmak istediğiniz kumanda sistemini seçin. Kullanıcı adınızı ve şifrenizi açık diyalog metin kutusuna yazın. Online (çevrimiçi) moda geçmek için OK işlevini kullanın; kumanda sistemine erişim izniniz verilecektir. 1-32 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1.6 1.6.3 Giriş RCS Takımı Online (çevrimiçi) modu Online (çevrimiçi) modda, Control 802D sürücüsü ilave olarak “Tool (takım)” penceresine eklenmiştir. Bu sayede PC/PG’niz ve kumanda sistemi arasında dosyaları değişebilir ya da doğrudan kumanda sisteminde dosyaları düzenleyebilirsiniz. Aşağıdaki sürücüler kontrol yolunda görüntülenir: 1.6.4 • NC Drive(N): Çevrimler ve parça programlarını içerir • 802D Data(A): Yapısı kumanda sistemi start-up işlevi ile uyumlu start-up işlevi. Daha fazla bilgi için bkz “System (Sistem)” – “Machine series start-up(Makine serisi start-up)". • Müşteri CF kartı (D): Yerleşik CF kartının içeriğini görüntüler Toolbox işlevleri Toolbox Manager (Takım Yöneticisi) aşağıdaki güncelleme işlevlerini sağlar: • Kumanda sistemine yüklenebilecek bağımsız bir yardım sistemi yaratma • Ek dillerin kumanda sistemine yüklenmesi • Kullanıcı döngüsü metinlerinin ve PLC alarm metninin yaratılması ve kumanda sistemine yüklenmesi Şekil 1-27 Okuyucu notu /BA/ SINUMERIK 802D sl ”Instruction Manual(Talimat Kılavuzu)” SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1-33 Giriş 1.6 RCS Takımı 1.6.5 Project Manager (Proje Yöneticisi) SINUMERIK 802 ile donanımlı makinelerde proje tanımlı veriyi yönetmek için Project Manager (Proje Yöneticisini) kullanın. Çalıştırma sırası Kumanda sistemi tipini seçmek için Settings (Ayarlar) > Toolbox (Takım) > controller (kumanda) kullanın. Bu sayede aktarım tekniği ve doğru kumanda sistemi verisi seçilir. Şekil 1-28 kumanda tipini seçme Gerçek takım kutusunu seçmek için Settings (ayarlar) Toolbox (takım) Select Version and Project (Sürüm ve projeyi seç) kullanın ve onaylamak için OK basın. Şekil 1-29 takım kutusu sürümü seçimi 1-34 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1.6 Giriş RCS Takımı Yeni bir proje (New) yaratın ya da çalışmak istediğiniz projeyi seçin. Şekil 1-30 Proje seçimi Tüm Siemens projeleri yazma korumalıdır ve değiştirilmemelidirler. Bir Siemens projesinin verisini değiştirilmiş bir formda kumanda sistemine yüklemek isterseniz kendi projenizi yaratmak New (yeni) işlevini kullanın. Bu projede, tüm değişiklikleri yapabilirsiniz. • Temel projeyi seçin ve onaylamak için New (yeni) kullanın. • Yeni projeniz için bir ad girin ve projede onaylanayacak dilleri seçin. Şekil 1-31 Yeni bir proje yaratma • Yeni projeyi yaratmak için Create (yarat) kullanın. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1-35 Giriş 1.7 1.7 Koordinat sistemleri Koordinat sistemleri Makine takımları için sağ el, sağ açılı koordinat sistemleri kullanılır. Makine üzerindeki hareketler takım ve parça arasında görece bir hareket olarak tanımlanırlar. Fig. 1-32 Birinden diğerine eksen yönlerinin belirlenmesi; Tornalarda programlama için koordinat sistemi Makine koordinat sistemi (MKS) Makine koordinat sisteminin makineye göre konumlanması ilgili makine tipine bağlıdır. Farklı konumlarda döndürülebilir. Şekil 1-30 Bir Torna tezgahı örneği kullanarak makine koordinatları/makine eksenleri Bu koordinat sisteminin orijini machine zero (Makine sıfırı)‘dir. Bu nokta makine üreticisi tarafından tanımlanır sadece bir referans noktasıdır. Hareketlendirilmesi gerekir. Makine eksenleri hareket aralığı negatif eksende olabilir. 1-36 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 1.7 Giriş Koordinat sistemleri Parça koordinat sistemi (PKS) Parça programında parça geometrisini tanımlamak için de bir sağ el sağ açılı koordinat sistemi kullanılır (bkz. Şek. 1-32). Workpiece zero (parça sıfırı) programcı tarafından Z ekseninde serbestçe seçilebilir. X ekseninde işmili merkezinde bulunur. Parça Parça Parça Parça sıfır Şekil 1-34 Parça koordinat sistemi İlgili koordinat sistemi Makine ve parça koordinat sistemlerine ek olarak kumanda sistemi ilgili bir koordinat sistemi sağlar. Bu koordinat sistemi gerçek parça koordinat sistemine etkisiz serbest seçilir referans noktalarını ayarlamak için kullanılır. Tüm eksen hareketleri bu referans noktalarına göre görüntülenir. Parça sıkma İşleme için parça makine üzerine sıkılır. Parça, parçanın koordinat sistemi eksenlerinin makineninkiler ile paralel işleyeceği şekilde hizalanmalıdır. Parça Sıfırı makine sıfırına göre herhangi bir ofset sonucu Z ekseni boyunca belirlenir ve istenen settable work ofset (ayarlanır ofset) için bir veri alanına girilir. NC programında, bu ofset çalıştırılır. Ör. programlı bir G54 kullanmak gibi (ayrıca bkz. 8.2.6 Alt bölümü). Parça Parça Makine Şekil 1-35 Parça Parça Makinede parça sıfırı SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 1-37 Giriş 1.7 Koordinat sistemleri Gerçek parça koordinat sistemi TRANS programlanabilir ofseti, varolan parça koordinat sisteminde(G54 gibi) parça koordinat sistemine referanslı bir ofset yaratmak için kullanılabilmektedir (bkz. “Programlanabilir parça sıfır ofseti:TRANS” alt Bölümü). 1-38 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Tezgah Açma ve Referans Noktasına Hareketi 2 Not SINUMERIK 802D ve makineyi çalıştırdığınızda çalıştırma ve referans noktası hareket makineye bağımlı işlevler olduklarından lütfen Makine Belgelerini de inceleyin. Bu belgeler 802D standart makine kumanda panelini (MCP) dikkate almaktadır. Başka bir MCP kullanmanız gerektiğinde çalıştırma burada tanımlandığından farklı olabilir. Çalıştırma sırası İlk önce, CNC makinenin güç beslemesini açık konuma getirin. Kumanda sisteminin ön yüklemesi yapıldıktan sonra Jog modunda “Pozisyon” işlem alanındasınız. Referans noktası hareket penceresi aktif. Şekil 2-1 "Jog-Ref” başlatma ekranı "Referans nokta hareketini" başlatmak için makine kumanda panelindeki Ref anahtarını kullanın. “Referans nokta hareketi” penceresi (Şek. 2-1) eksenlerin referanslı olup olmadıklarını (referans noktalarına hareket ettirilip ettirilmedikerini) görüntüler . Eksen referanslı olmalı Eksen referans noktasına erişti Bir doğrultu tuşuna basın. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 2-39 Çalıştırma ve Referans Noktası Hareket Yanlış hareket doğrultusunu seçerseniz, hiçbir hareket gerçekleştirilmez. Referans noktalarına her eksen için sırasıyla hareket edin. Modu (MDA, AUTOMATIC ya da JOG) değiştirerek işlevden çıkın. Not “Referans noktası hareketi” sadece Jog modunda mümkündür. 2-40 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 3 Ayarlama Başlangıç açıklamaları CNC ile çalışmadan önce makineyi, takımları vs. CNC üzerinde Aşağıdaki şekilde ayarlayın: • Takımlar ve takım bilgilerini girin. • Parça sıfır ofsetini girin/değiştirin. • Ayar verisini girin. 3.1 Takımlar ve takım bilgilerini girin İşlev Takım bilgileri geometri, aşınma ve takım tipini tanımlayan birçok veriyi içerir. Her takım takım tipine bağlı olarak tanımlı bir parametre numarası içerir. Takımlar bir numara ile de tanımlanırlar (T numarası). Ayrıca bkz. Bölüm 8.6 “Takım ve takım bilgileri” Çalıştırma sırası Yaratılan takımların bir listesini içeren “Takım ofset verisi” penceresini açmak için bu tuşu kullanın. Ok tuşları ve Önceki / sonraki sayfa tuşlarını bu listeyi taramak için kullanın. Şekil 3-1 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 3-41 Ayarlama 3.1 Takımlar ve takım bilgilerini girin Aşağıdakileri pozisyonlayarak ofsetleri girin • Değiştirilecek giriş alanına kursörü getir, • Değer (leri) girin. Ve onaylama için Input (girişe) basın ya da ok tuşunu kullanın. Özel takımlar için doldurulabilir tam bir parametre listesi sağlayan Extend(Genişlet) tuş işlevini kullanın. Tuş takımı Takım Ölçme Takım bilgileri verisini belirlemek için bu tuşu kullanın. Manuel Ölçme Takım bilgileri menüsünü manuel belirleme (bkz. 3.1.2 Alt Bölümü) Otomatik ölçme Takım bilgileri verisini yarı otomatik olarak belirleme (bkz. 3.1.2 Alt Bölümü) Calibrate probe (Probu ayarla) Hassas probu ayarlamak için bu tuşu kullanın. Takımı sil Takımı silmek için bu tuşu kullanın. Extend (Genişlet) Bir takımın tüm paramatrelerini görüntülemek için bu işlevi kullanın. Paramatrelerin anlamları için lütfen “Programlama” Bölümüne bakınız. Şekil 3-2 özel takımlar giriş ekranı Kesici Uçlar Daha fazla kenar yaratmak ve görüntülemek için gerekli tüm işlevleri sağlayan alt seviye menü çubuğunu açar. Sonraki daha yüksek kesici uç numarasını seçmek için bu tuşu kullanın. Sonraki daha küçük kesici uç numarasını seçmek için bu tuşu kullanın. 3-42 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 3.1 Ayarlama Takımlar ve takım bilgilerini girin Yeni Kesici Uç Yeni kesici uç yaratmak için bu tuşu kullanın. Kesici Uç sıfırla Kenarın tüm kompenzasyon değerlerini sıfırlamak için bu tuşu kullanın. Tipi değiştir Bu işlev takım tipini değiştirmek için bulunmaktadır. Uygun tuşu kullanarak takım tipini seçin. Ara Bir takımı numarasını aramak için bu işlevi kullanın. Yeni takım Yeni bir takım için takım ofset verisini yaratmak için bu tuşu kullanın. 3.1.1 Yeni takım yaratmak için kullanılacak tuş takımı Çalıştırma sırası Yeni takım Bu işlev takım tipini seçmek için diğer iki tuş işlevini sağlar. Takım tipini seçtikten sonra istenen takım numarasını (maks. 3 hane) giriş alanına yazın. Şek. 3-3 “Yeni takım” penceresi Takım numarasının girişi Frezeleme ve delme takımları için frezeleme doğrultuları seçilmelidir. Şek. 3-4 Bir frezeleme takımının işleme yönünün seçimi SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 3-43 Ayarlama 3.1 Takımlar ve takım bilgilerini girin. OK Girişinizi onaylamak için OK seçin. Zero (sıfır) ile yüklü bir veri kaydı takım listesinde bulunur. 3.1.2 Takım bilgilerini belirleme (manuel) İşlev Bir T takımının bilinmeyen geometrisini belirlemek için bu işlevi kullanın. Ön gereksinim İlgili takım yüklenir. JOG modunda, takımın kenarını makine koordinat değeleri bilinen bir makine noktasına hareket ettireceksiniz. Bu bilinen geometrili bir parça olabilmektedir. İşlem Doğru Ø ya da Z0 alanında referans noktasını girin. Lütfen aşağıdaki hususa dikkat edin: 1 ya da 2 uzunluğunun eksene atanması takım tipine bağlıdır (Tornalama takımı, delme). Tornalama takımları için X ekseni referans noktası bir çap boyutudur. F noktası varolan pozisyonunu (makine koordinatı) ve referans noktasını kullanarak kumanda sistemi eksen 1 ya da 2 uzunluğuna atanan ofset değerini hesaplayabilir. Not: Belirli durumda olan bir zero (sıfır)’da kullanabilirsiniz (ör. G54 değeri). Bu durumda, parça zero (sıfır) noktasına hareket etmek için takımın kenarını kullanın. Kenar doğrudan parça zero (sıfır) pozisyonlanır, referans noktası sıfırdır. F – toolholder (takım) referans noktası M - machine zero ( makine sıfırı) W - workpiece zero (parça sıfırı) X varolan pozisyonu Parça Z gerçek pozisyonu Çap Makine Boy 1=? X eksenindeki ofset değeri bir çap değeridir. Makine Boy 2=? Şekil 3-5 Bir Tornalama takımı örneği kullanarak takım ofsetinin belirlenmesi: 3-44 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Ayarlama 3.1 Takımlar ve takım bilgilerini girin. F – toolholder (Takım) referans noktası M - machine zero (makine sıfırı) W - workpiece zero (Parça sıfırı) Makine Z gerçek pozisyonu Parça Makine Boy 1=? Şekil 3-6 bir delme örneği kullanarak uzunluk ofsetinin belirlenmesi: 1 uzunluğu / Z ekseni Not Şek. 3-6 sadece değişkenler MD 42950 TOOL_LENGTH_TYPE ve MD 42940 TOOL_LENGHT_CONST_ makine verisi “0” ise geçerlidir; aksi durumda uzunluk takımı 2 frezeleme ve delme takımları için geçerlidir (ayrıca bkz. Üretici Dokümantasyonu “SINUMERIK 802D sl Talimat Kılavuzu”). Çalıştırma sırası Takım Ölçme Manuel ya da yarı otomatik ölçüm liste kutusunu açmak için bu tuşu kullanın. Şek. 3-7 Manuel ya da yarı otomatik ölçüm seçimi Manuel Ölçme Tool Measur.(Takım ölçüsü) penceresini açmak için bu tuşu kullanın. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 3-45 Ayarlama 3.1 Takımlar ve takım bilgilerini girin. Şek. 3-8 “Takım Ölçme ” penceresi • Parça çapını “Ø” alanında ya da parça uzunluğunu “Z0” alanında girin. Makine koordinatları ve parça sıfır ofseti değerleri geçerli olacaktır. Bir ara parça kullanırken, dikkate alma amaçlı olarak ara parça kalınlığını da girmek mümkündür. • Set length 1 (Boy 1 gir) ya da Set length 2 (Boy 2 gir) tuşunu seçtikten sonra kumanda sistemi ön seçili eksenin taralı Boy 1 ya da Boy 2 uzunluğuna karar verecektir. Belirli ofset değeri kaydedilir. Pozisyonu Kaydet Bu tuşu seçme X pozisyonunu kaydedecektir. Sonrasında, X doğrultusunda hareket ettirebilirsiniz. Bu nedenle, örneğin parça çapını belirlemek mümkündür. Eksen pozisyonu kayıtlı değeri ardından uzunluk bilgisini hesaplama için kullanılacaktır. Tuşun devreye alınması 373 MEAS_SAVE_POS_LENGTH2 ekran makine verisine bağlıdır (ayrıca bkz. Üretici Dokümantasyonu “SINUMERIK 802D dl Talimat Kılavuzu”). 3-46 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Ayarlama 3.1 Takımlar ve takım bilgilerini girin. 3.13 Probla takım bilgilerini belirleme Çalıştırma sırası Takım Ölçme Otomatik Ölçme Tool Measur.(Takım Ölçme) penceresini açmak için bu tuşu kullanın. Şek. 3-9 “Takımı Ölçme” penceresi Bu ekran formunda takım ve kesme ağız kenarı numaralarını girebilirsiniz. Ayrıca, ardından görüntülenir. kenar pozisyonu sembolün Ekran formunun açılmasından sonra giriş alanları çalışmakta olan takımın verisi ile doldurulur. Takım aşağıdaki durumlardan birinde olabilir • NC varolan aktif takımı (parça programından yüklü) ya da • PLC ile yüklü bir takım. Takım PLC ile yüklenmişse, giriş ekran formundaki takım numarası T,F,S penceresindekinden farklı olabilmektedir. Takım numarasını değiştirirseniz, bu işlevi kullanarak otomatik takım değişimi gerçekleştirilmez. Girili takıma buna rağmen ölçüm sonuçları atanır. Ölçme işlemi Proba feedrate override anahtarı ya da el çarkı kullanarak hareket edin. görüntüsünün belirmesinden sonra, Hızlı hareket “Probe tripped (prob başlatıldı)” butonunu serbest bırakın ve ölçüm işlemi tamamlanana kadar bekleyin. Otomatik ölçüm esnasında aktif olan ölçüm işlemini gösteren bir komparatör SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 görüntülenir. 3-47 Ayarlama 3.1 Takımlar ve takım bilgilerini girin. Not Ölçüm yapan programı yaratmak için Settings (Ayarlar) ekran formundan “Safety clearance (Emniyet Mesafesi)” parametreleri ya da Ölçü Prob Data ekran formundan İlerleme hızı kullanılır. (bkz. 3.1.5 alt bölümü). Birden fazla eksen eş zamanlı olarak kullanılırsa ofset data'sının hiçbiri hesaplanamaz. 3.1.4 Hassas optik ölçme aygıtları kullanımı takım bilgilerini belirleme Şek. 3-10 Bir optik ölçme aygıtı kullanımı ile ölçme (T ve D giriş alanları için lütfen bkz. “Bir probla ölçme”) Ölçme işlemi Ölçme için takım ucu ince artı imlecinde belirene kadar takımı hızlandırın. Bir frezeleme takmı ile takım uzunluğunu belirlemek için kesme ağzının en yüksek noktasını kullanın. Ardından, ofset değerlerini seçmek için Set Length (uzunluğu ayarla) seçin. 3.1.5 Prob ayarları Ayarlar Ölçü prob dataları Aşağıdaki ekran formu prob koordinatlarını kaydetmek ve otomatik ölçüm işlemi için eksen ilerleme hızını ayarlamak amacıyla kullanılır: Tüm pozisyon değerleri makine koordinat sistemi ile alakalıdır. 3-48 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 3.1 Ayarlama Takımlar ve takım bilgilerini girin. Şekil 3-11 “Ölçü Prob dataları” interaktif ekran formu Tablo 3-1 Parametreler Anlamı Mutlak pozisyon P1 Probun Z yönünde mutlak pozisyonu Mutlak pozisyon P2 Probun X+ yönünde mutlak pozisyonu Mutlak pozisyon P3 Probun Z+ yönünde mutlak pozisyonu Mutlak pozisyon P4 Probun X- yönünde mutlak pozisyonu Ilerleme hızı Takımın proba hareket ettiği ilerleme hızı Probun ayarlanması(Kalibrasyonu) Ölçü Probu Probu ayarlamak için Settings (ayarlar) ya da Measure tool (takım ölçme) menüsünü kullanın. Probun tüm dört noktasına hareket edilmeli. Ayarlama için 500 tipinde takım ucu pozisyonu 3 ya da 4 olan bir takım kullanın. Dört prob pozisyonunu belirleme için gerekli olan ofset parametreleri iki kesme ağzının veri kayıtlarına yazılabilir. Şek. 3-12 Probun ayarlanması (kalibrasyonu) SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 3-49 Ayarlama 3.1 Takımlar ve takım bilgilerini girin. Ekran formu belirdikten sonra yürütülecek adımı gösteren bir animasyon probun gerçek pozisyonlarının yanında görüntülenirler. Noktaya doğru eksenden hareket edilmelidir. “Probe tripped (prob başlatıldı)” görüntüsünün belirmesinden sonra, ilerleme düğmesini serbest bırakın ve ölçüm işlemi tamamlanana kadar bekleyin. Otomatik ölçüm esnasında aktif olan ölçüm işlemini gösteren bir komparatör Ölçüm yapan programın hesaplamaya yarar. sağladığı pozisyonlar gerçek görüntülenir. prob pozisyonlarını Tüm pozisyonlara hareket edilmeden ölçme işlevinden çıkılabilir. Algılı durumda olan noktalar kaydedilirler. Not Ölçüm yapan programı yaratmak için Settings (Ayarlar) ekran formundan “Safety clearance (Emniyet mesafesi)” parametreleri ya da Ölçü Prob dataları ekran formundan ilerleme hızı kullanılır. Birden fazla eksen hesaplanamaz. eş zamanlı olarak kullanılırsa ofset data'sının hiçbiri Ölçme için gerekli değilse bir noktayı geçmek için Next Step (sonraki adım) işlevini kullanın. 3-50 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 3.2 Ayarlama Bir parça sıfır ofset girişi/değişimi 3.2 Bir parça sıfır ofset girişi/değişimi İşlev Referans nokta hareketi sonrasında gerçek değer belleği ve bu nedenle de gerçek değer ekranı machine zero (makine sıfır değeri) ile ilgili olur. Buna rağmen işleme programı mutlaka workpiece zero (parça sıfır değeri) ile ilgili olur. Bu ofset parça sıfır ofseti olarak girilmelidir. Çalıştırma sırası İşparçası Ofsetleri Parça sıfır ofsetini (bilgilerini) seçmek için Offset Parameter (ofset parametresi) ve Work Offset (İşparçası ofsetleri) tuşunu kullanın. Ayarlanabilir tüm parça ofsetlerinin bir genel sayfası ekranda belirecektir. Ekran formu ayrıca programlanır parça ofsetlerini, aktif ölçek faktörlerini, durum ekranını ve tüm aktif parça bilgileri toplamını içerir. Şek. 3-13 “İşparça Ofsetleri” penceresi Oklu çubuğu değiştirilecek giriş alanı üzerine konumlandırınız ve değer (leri) giriniz. Değerleri giriş alanından parça ofsetlerine onaylamak için oku hareket ettirin ya da Input (giriş) düğmesine basın. Değişimi Aktifle Bu tuşa basılarak değişimin değerleri derhal devreye gireceklerdir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 3-51 Ayarlama 3.2 Bir parça sıfır ofset girişi/değişimi 3.2.1 Parça sıfır ofseti belirleme Ön gereksinim İlgili work offset (İşparçası ofsetleri) (ör. G54) ve ofset için belirlemek istediğiniz eksenle birlikte pencereyi seçmektesiniz. F – toolholder (Takım) referans noktası M - machine zero (makine sıfırı) W - workpiece zero ( parça sıfırı) Z gerçek pozisyonu Parça Boy 2 Makine Parça Ofsetleri Z=? Şek. 3-14 Z ekseni parça ofsetlerini belirleme İşlem Parça Ölçme “Measure workpiece (parça ölçme)” tuşunu seçin. Kumanda sistemi “Pozisyon” işlem alanına geçecektir ve work offset (parça bilgilerini) ölçmek için diyalog metin kutusunu açacaktır. Seçili eksen siyah bir arka plan ile birlikte bir tuş olarak belirecektir. Ardından parçaya takım ucunu değdirin. “Set position to (pozisyonu ayarla)” alanında; parça koordinat sisteminde parça ağzını varsaymak için istediğiniz pozisyonu girin(X veya Z). Şekil 3-15 “X’de work offset (parça ofsetini) belirleme” “ Z’de Work offseti (parça ofsetini) belirle" ekran formu Parçayı Sıfırla Bu tuşu seçmek ofseti hesaplayacak ve sonucu “İşparçası Ofsetleri” alanında görüntüleyecektir. 3-52 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 3.3 Ayarlama Setting Datalar “Ofset/Parametre” çalışma alanı 3.3 Setting Datalar “Parametre” çalışma alanı İşlev Setting Datalar çalıştırma durumları ayarlarını tanımlamak için kullanılır. Bunlar gerekirse değiştirilebilirler. Çalıştırma sırası Setting Datalar Ofset/Param tuşunu kullanarak Setting datalar (Ayar verisini) seçin. Setting data (ayar verisi) tuşu çeşitli kumanda opsiyonlarının ayarlanabileceği diğer menü seviyesine ayrılır. Şekil 3-16 settin data (ayar verisi) başlatma ekranı JOG ilerleme hızı Jog modunda feedrate (ilerleme hızı) Feedrate (ilerleme hızı) değeri sıfırsa kumanda sistemi makine datasında kayıtlı değeri kullanacaktır. İşmili İşmili devri Minimum / maksimum “Max.” (G26) / “Min.” (G25) alanlarındaki bir İşmili devri sınırlaması sadece makine datalarınada tanımlı sınır değerler içerisinde gerçekleştirilebilir. Programlı (sınırlama) Sabit kesme oranında (G96) programlanabilir üst devir sınırlaması (LIMS). Dry run feed (kuru çalışma ilerleme hızı) (DRY) Buradan girilebilecek ilerleme hızı “Dry run feed (kuru çalışma ilerleme hızı)” seçilirse AUTOMATIC moddaki programlı feedrate (ilerleme hızı) yerine kullanılacaktır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 3-53 Ayarlama 3.3 Setting Datalar “Ofset/Parametre” çalışma alanı Diş kesme başlangıç açısı (SF) Diş kesme için bir işmili başlangıç pozisyonu başlangıç açısı olarak belirlenir. Diş kesme işlemi tekrarlanırsa, çok ağızlı bir diş açıyı değiştirerek kesilebilir. Kursörü değiştirmek istediğiniz giriş alanı üzerine konumlandırınız ve değer (leri) giriniz. Input (giriş) tuşuna basın ya da onaylamak için oku hareket ettirin. Tuş takımı Çalışma Limiti Çalışma alanı sınırlaması geometri ve ilave eksenlerle aktiftir. Bir çalışma alanı sınırlaması kullanmak istiyorsanız, değerleri bu metin kutusundan girilebilir. Set Active (aktifle) tuşu seçimi okun gösterdiği eksen değerlerini devreye alır / devreden çıkarır. Resim 3-17 Zaman Sayacı Timers Counters (saatler) Resim 3-18 3-54 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 3.3 Ayarlama Setting Datalar “Ofset/Parametre” çalışma alanı Anlamı: • Parça toplamı: Toplamda üretilen parça sayısı (gerçek toplam) • Gerekli parçalar: Talep edilen parça sayısı (parçaların gerekli sayısı) • Parça sayma: Bu sayaç başlangıç zamanından beri üretilen tüm parçaların sayısını kaydeder. • Toplam çalışma süresi: NC programlarının AUTOMATIC modda toplam çalışma süresi AUTOMATIC modda tüm programların NC START ve program sonu / RESET arasındaki çalışma süreleri toplanır. Saat kumanda sistemi her çalıştırıldığında sıfırlanır. • Program işleme süresi: Takım hareket süresi NC START ve program sonu / RESET arasındaki çalışma süresi seçili NC programı içinde ölçülür. Saat yeni bir NC programının başlatılması ile sıfırlanır. • Parça İşleme zamanı Programdaki G01 kesme hareketlerinin çalışma süresi tüm NC programlarında NC START ve program sonu / RESET arasında hızlı hareket aktif değil ve takım aktifken ölçülür. Ölçüm süresi bekleme süresi aktifken iptal edilir. Saat “Varsayılan değerlerle kumanda çalıştırma” durumunda otomatik olarak sıfır değerine sıfırlanır. Diğer Kumanda sistemi tüm ayar verilerini bir liste formunda görüntülemek için bu işlevi kullanın. Data aşağıdaki kısımlara ayrılır • Genel • Eksene özel • Kanala özel Resim 3-19 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 3-55 Ayarlama 3.4 R parametreler – “Ofset/Parametre” çalışma alanı 3.4 R parametreler – “Ofset/Parametre” çalışma alanı İşlev R parametreleri başlatma ekranı kumanda sisteminde bulunan tüm parametreleri görüntüler (ayrıca bkz. Bölüm 8.9 “R parametreleri”). Bunlar gerekirse değiştirilebilirler. Şek. 3-20 “R parametreleri” penceresi Çalıştırma sırası R Parametre Ofset/Parametre ve R parametre tuşunu kullanın ve değerleri girin. Kursörü değiştirmek istediğiniz giriş alanı üzerine pozisyonlandırmak için Input (giriş) tuşuna basın ya da onaylamak için oku hareket ettirin. Ara R parametrelerini bulun. 3-56 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 4 Manuel Kontrollü Mod Manuel kumandalı mode JOG ve MDA modlarında mümkündür. Temel Ofset Parça Ölçme İşparçası Ofsetleri Takım Ölçme Ayarlar Manuel Ölçme Ölçü prob dataları Otomatik Ölçme Diğer Eksenler Değiş Mm / inç Rel Gir Temel Ofset Sil Prob Kalibrasyonu Hepsini Sifırla Parçayı Sıfırla Geri << Geri << Geri<< Geri << Şekil 4-1 “Jog” menü ağacı Temel Ofset Alın İşleme Üst Yüzey Ayarlar Ölçü Prob dataları Diğer Eksenler Değiş Mm / inç Rel Gir Temel Ofset Sil Hepsini Sifırla Geri << İptal Geri << Şekil 4-2 MDA menü ağacı SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 4-57 Manuel Kontrollü Mod 4.1 JOG modu – “Pozisyon” işlem alanı 4.1 JOG modu – “Pozisyon” işlem alanı Çalıştırma sırası Jog modunu seçmek için tezgahın makine kumanda paneli üzerindeki Jog anahtarını kullanın. Eksenleri hareket ettirmek için X, Y ya da Z eksenlerinin doğru butonlarına basın. Eksenler, buton serbest bırakılana kadar setting datalarda kayıtlı hızda sürekli olarak hızlanacaklardır. Setting datadaki değer sıfırsa makine datalarında kayıtlı veri kullanılacaktır. Gerekirse hızı, Feedrate Override düğmesinden ayarlayın. Ayrıca Rapid traverse override (hızlı hareket) butonuna da basarsanız seçili eksen hızlı harekette her iki buton serbest bırakılana kadar hızlı hareket devrinde hareket edecektir. Jog modunda eksenleri aynı çalışma sırasını kullanarak ayarlanabilir kademelerle(VAR) hareket edecektir. Artışların ayarlı sayısı ekran alanında gösterilir. Jog modunda seçimi kaldırmak için bir kez daha Jog’a basın. Jog başlatma ekranı pozisyon, ilerleme hızı ve işmili değerleri ile birlikte aktif takımı da gösterir. Şekil 4-3 "Jogf” başlatma ekranı 4-58 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 4.1 Manuel Kontrollü Mod JOG modu – “Pozisyon” işlem alanı Parametreler Tablo 4-1 JOG başlatma ekranındaki parametrelerin tanımı Parametreler Açıklama MKS X Z +X -Z Makine koordinat sisteminde (MKS) ya da parça koordinat sisteminde (PKS) bulunan eksenleri görüntüler Position (pozisyon) mm Repos. Offset (tekrar pozisyonlama ofset) G function (G işlevi) Spindle S r.p.m. (Işmili s devir) Feed F mm/min (hız) Tool (takım) Bir ekseni pozitif (+) ya da negatif (-) yönde hızlandırırsanız ilgili alanda bir artı ya da eksi işareti belirir. Eksen gerekli konumdaysa hiçbir işaret görüntülenmez. Bu alanlar eksenlerin MKS ya da PKS'deki gerçek konumlarını görüntüler. , Eksenler Jog modunda “Program interrupted (program durduruldu)” durumunda hızlandırılırlarsa her eksenin hızlandırıldığı mesafe kesinti noktasına göre görüntülenir. Önemli G fonksiyonlarını görüntüler işmili devri gerçek değeri ve set edilen değeri görüntüler İlerleme hızı gerçek değeri ve set edilen değeri görüntüler Çalışmakta olan takımı ve takımın ofset numarası görüntüler Not Sistemi ikinci bir işmili eklenirse, işmili küçük fontta görüntülenecektir. Pencere mutlaka bir işmili datasını görüntüler. Kumanda sistemi işmili verisini aşağıdaki hususlara göre görüntüler: Ana işmili aşağıdaki durumlarda görüntülenir: – Stop durumunda; – Işmili çalıştırılırken; – Her iki işmili aktifken. Işmili aşağıdaki durumlarda görüntülenir: – Işmili çalıştırılırken. Güç gösterge çubuğu çalışmakta olan işmili için geçerlidir. Tuş takımı Setbase (Temel Ofset) Bu tuş ilgili koordinat sisteminde temel ofseti ya da geçici referans noktasını ayarlamak için kullanılır. Açtıktan sonra bu işlev temel ofseti ayarlamak için kullanılır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 4-59 Manuel Kontrollü Mod 4.1 JOG modu – “Pozisyon” işlem alanı Aşağıdaki alt fonksiyonların sağlanma nedenleri: • İstenen eksen konumunun doğrudan girişi Giriş penceresinde kursörü istenen eksen üzerinde pozisyonlayın; ardından yeni konumu girin. Ardından, girişinizi onaylamak için Input (giriş) basın ya da oku hareket ettirin. • Tüm eksenleri sıfıra ayarlama All to zero (hepsini sıfırla) tuş işlevi doğru eksenin gerçek konumunu sıfırlar. • Her bir ekseni sıfıra ayarlama X=0, Y=0 ya da Z=0 tuşunu seçmek gerçek pozisyonu sıfıra ayarlar. Ekranı ilgili koordinat sistemine değiştirmek için Rel gir tuşunu kullanın. Sonraki tüm girişler referans noktasını bu koordinat sisteminde değiştirecektir. Not Değişik bir temel ofset diğer her ofsetten bağımsız hareket eder. Parça Ölçme Ofseti belirlemek için bu tuşu kullanın (bkz. Bölüm 3) Takım Ölçme Takım bilgilerini ölçmek için bu tuşu kullanın (bkz. Bölüm 3) Ayarlar Aşağıda gösterilen ekran formu geri çekilme düzlemini, emniyet mesafesi ve MDA modunda otomatik üretilen parça programları için işmili devir yönünü ayarlamaya yarar. Ayrıca, JOG ilerleme hızı değerleri ve artışların değişken adım ölçüsü değeri ayarlanabilir. Şekil 4-4 Geri çekilme düzlemi: Face (Alın İşleme) işlevi, işlevin yürütülmesi sonrasında takımı belirtilen pozisyona (Z pozisyonu) çeker. 4-60 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 4.1 Manuel Kontrollü Mod JOG modu – “Pozisyon” işlem alanı Emniyet mesafesi: Parça alnına emniyet mesafesi(Takımın G0 ile yanaştığı nokta) Bu değer parça alnı ile parça arasındaki minimum mesafeyi tanımlar. “Face (Alın İşleme)” ve “Automatic tool gauging (otomatik takım ölçme)” işlevleri tarafından kullanılır. JOG-İlerleme hızı: Jog modunda ilerleme hızı değeri. Dir. of rot (devir yönü): JOG ve MDA modlarında otomatik oluşturulmuş programlarda işmili devir yönü. Metrik ve inç ölçü sistemi arasında dönüşüm için bu tuşu kullanın. Switch to mm > inch (metrikten inçe geçiş) 4.1.1 El çarklarını atama Çalıştırma sırası Manual Wheel (El çarkı) Jog modunda Handwheel (el çarkı) penceresini görüntülemek için bu tuşu kullanın. Pencere açıldıktan sonra tüm eksen belirteçleri dikey tuş çubuğunda da beliren “Eksen” kolonunda görüntülenirler. Oku kullanarak istenen el çarkını seçin. Ardından atama ya da seçimi kaldırma amacıyla gerekli eksen için ilgili eksen tuşunu seçin. Aşağıdaki sembol pencerede belirecektir: 5 Şekil 4-5 El Çarkı menü ekranı El çarkı ataması amacıyla makine ya da parça koordinat sisteminden eksenleri seçmek için MKS tuşunu kullanın. Gerçek ayar pencerede görüntülenir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Manuel Kontrollü Mod 4-61 4.2 4.2 MDA modu (Manuel giriş) “Makine” işlem alanı MDA modu (Manuel veri girişi) “Makine” işlem alanı İşlev MDA modunda bir parça programını yaratabilir ya da yürütebilirsiniz. Uyarı Manuel mod tam otomatik moddaki aynı güvenlik bağlantılarına tabidir. Ayrıca aynı ön gereklilikler tam otomatik mod içinde gereklidir. Çalıştırma sırası MDA modunu seçmek için tezgahın makine kumanda paneli üzerindeki MDA anahtarını kullanın. Şekil 4-6 "MDA” başlatma ekranı Klavyeyi kullanarak bir ya da daha fazla bloğu girin. İşlemeyi başlatmak için NC START’a basın. İşleme esnasında blokların düzenlenmesi artık mümkün değildir. İşleme sonrasında içerik NC START’a bir kez daha basıldığında işlemenin tekrarlanabileceği şekilde muhafaza edilir. 4-62 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 4.2 Manuel Kontrollü Mod MDA modu (Manuel giriş) “Makine” işlem alanı Parametreler Tablo 4-2 MDA çalışma penceresi parametrelerin tanımı Parametreler MKS X Z +X -Z Açıklama MKS ya da PKS’de bulunan eksenleri görüntüler Bir ekseni pozitif (+) ya da negatif (-) yönde hızlandırırsanız ilgili alanda bir artı ya da eksi işareti belirir. Eksen gerekli konumdaysa hiçbir işaret görüntülenmez. Position (pozisyon) mm Kalan Yol G function (G işlevi) Spindle S r.p.m. (Işmili s devir) Hız F Tool (takım) Editing window (düzenleme penceresi) Bu alanlar eksenlerin MKS ya da PKS'deki gerçek konumlarını görüntüler. Bu alan eksenlerin MKS ya da PKS'deki kalan mesafe değerleri. Önemli G fonksiyonları görüntüler işmili devri gerçek değeri ve set edilen değeri İlerleme hızı gerçek değerini ve set edilen değeri mm/dak. Ya da mm/devir olarak görüntüler. Çalışmakta olan takımı ve ofset numarası (T…, D…) ile görüntüler. “Reset (sıfırla)” program durumunda bir düzenleme bir parça program bloğunu girmeye yarar. Not Sistemi ikinci bir işmili eklenirse, işmili küçük fontta görüntülenecektir. Pencere mutlaka bir işmili datasını görüntüler. Kumanda sistemi işmili verisini aşağıdaki hususlara göre görüntüler: Ana işmili aşağıdaki durumlarda görüntülenir: – Stop durumunda; – Işmili çalıştırılırken; – Her iki işmili aktifken. Işmili aşağıdaki durumlarda görüntülenir: – Işmili çalıştırılırken. Güç gösterge çubuğu çalışmakta olan işmili için geçerlidir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 4-63 Manuel Kontrollü Mod 4.2 MDA modu (Manuel giriş) “Makine” işlem alanı Tuş takımı Temel Ofset Esas ofseti ayarlamak için bu tuşu kullanın (bkz. Bölüm 4.1). Alın İşleme Alın işleme (ayrıca bkz. Bölüm 4.2.1) Settings (Ayarlar) Bkz. Bölüm 4.1 G fonksiyon (G işlevi) penceresi her bir G işlevinin bir gruba atandığı ve pencerede sabit bir pozisyonu olan G işlevlerini görüntüler. Sonraki G işlevlerini görüntülemek için PageDown (sonraki sayfa) ve PageUp (Önceki sayfa) pencerelerini kullanın. Tuşun tekrarlı seçimi pencereyi kapatacaktır. Yardımcı fonksiyonlar Bu pencere halihazırda aktif olan yardımcı ve M işlevlerini görüntüler. Tuşun tekrarlı seçimi pencereyi kapatacaktır. Eksen ilerleme hızı Eksen ilerleme hızını görüntülemek için bu tuşu kullanın. Tuşun tekrarlı seçimi pencereyi kapatacaktır. MDI programı sil Blokları program penceresinden silmek için bu işlevi kullanın. MDI programı kaydet İstediğiniz MDA programı ile birlikte program dizinine kaydedilecek bir adı giriş alanına girin. Alternatif olarak mevcut bir programı listeden seçebilirsiniz. Giriş alanı ve program listesi arasında geçiş yapmak için TAB tuşunu kullanın. Şekil 4-7 MDA modu gerçek değerleri seçili koordinat sistemine bağlı olarak görüntülenir. İki koordinat sistemi arasında geçiş yapmak için bu tuşu kullanın. 4-64 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 4.2 4.2.1 Manuel Kontrollü Mod MDA modu (Manuel giriş) “Makine” işlem alanı Alın işleme İşlev Bir sonraki işleme hazırlık olması için, bir özel parça programı yaratmadan alın tornalama için bu işlevi kullanın. Çalıştırma sırası MDA modunda, interaktif ekran formunu açmak için Face (Alın İşleme) tuşunu seçin. • Eksenleri başlangıç noktasında pozisyonlayın. • Ekranformunda değerleri girin. Ekran formunu tamamıyla doldurduktan sonra işlev NC START ile başlatılabilecek olan bir parça programı yaratacaktır. Interaktif ekran formu kapatılacak ve “Makine” çalıştırma ekranı belirecektir. Burada program sürecini gözlemleyebilirsiniz. Önemli Geri çekilme düzlemi ve emniyet mesafesi, başlamadan önce “Settings (ayarlar)” menüsünde tanımlanmalıdır. Şek. 4-8 Varolan takım ucu pozisyonu kabulü Tablo 4-3 Face (alın tornalama) çalışma penceresi parametrelerin tanımı Parametreler Tool (takım) Açıklama Kullanılacak takım girişi Takım işlemeden önce yüklenir. Buraya kadar işlev gerekli tüm adımları gerçekleştiren bir iş döngüsü çağırır. Çevrim makine üreticisi tarafından sağlanır. Hız F İlerleme hızının mm/dak. Ya da mm/dev. olarak girme SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 4-65 Manuel Kontrollü Mod 4.2 MDA modu (Manuel giriş) “Makine” işlem alanı Tablo 4-3 Face milling (alın Torna) çalışma penceresi parametrelerin tanımı, devamı Parametreler Spindle S r.p.m. (Işmili s devir) Mach. (makine) Çap DN Z0 Blank dimension Z1 Kesme boyu DZ Kesme ölçüsü UZ Maks. dalma hareketi UX Maks. dalma hareketi Açıklama Işmili devri girme Yüzey kalitesi tanımı. Roughing (kaba Tornalama) ve finishing (Finiş tornalamaa) arasında geçiş yapabilirsiniz. Parçanın kaba çap girişi Z kaba boy için pozisyon girişi(Kesmeye başlama noktası) Z’de kesme boyu, artışlı Z yönünde kesme uzunluk girişi (Kaba paso miktarı) Boyut mutlaka artışlar halinde belirlenir ve parça kenarı olarak bilinir. Z yönünde finişe bırakılacak paso miktarı X yönünde finişe bırakılacak paso miktarı Üst Yüzey Dışçap tornalama Şek. 4-9 Dışçap tornalama Tablo 4-4 Longitudinal turning (Dışçap tornalama) çalışma penceresi parametrelerin tanımı Parametreler Tool (takım) İlerleme F Spindle S r.p.m. (Işmili s devir) Mach. (makine) 4-66 Açıklama Kullanılacak takım girişi Takım işlemeden önce yüklenir. Buraya kadar işlev gerekli tüm adımları gerçekleştiren bir iş döngüsü çağırır. Çevrim makine üreticisi tarafından sağlanır. İlerleme hızının mm/dak. Ya da mm/dev. olarak girme Işmili devri girme Yüzey kalitesi tanımı. Roughing (kaba Tornalama) ve finishing (finiş tornalama) arasında geçiş yapabilirsiniz. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Manuel Kontrollü Mod 4.2 MDA modu (Manuel giriş) “Makine” işlem alanı Tablo 4-4 Longitudinal turning (Dışçap tornalama) çalışma penceresi parametrelerin tanımı, devam Parametreler Açıklama X0 Kaba Çap Parçanın kaba çap girişi X1 Kesme boyu Z0 Konum Z1 Kesme boyu DZ Maks. dalma hareketi UZ UX Kesme uzunluğu, artışlı, X doğrultusunda Parça kenarının Z yönünde girişi(Kesmeye başlama noktası). Kesme uzunluğu, artışlı, Z doğrultusunda Dalma hareketinin X doğrultusunda girişi(Kaba paso miktarı). Z yönünde finişe bırakılacak paso miktarı X yönünde finişe bırakılacak paso miktarı Pozisyon alam Varolan takım ucu pozisyonunu Z0 ya da X0 giriş alanına almak için bu tuşu kullanın. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 4-67 Manuel Kontrollü Mod 4.2 MDA modu (Manuel giriş) “Makine” işlem alanı Notlar 4-68 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 AUTOMATIC (Otomatik) mod 5 Ön gereksinim Makine, makine üreticisinin özelliklerine göre AUTOMATIC mod için ayarlanır. Çalıştırma sırası Makine kumanda panelinde AUTOMATIC düğmesini kullanarak AUTOMATIC modu seçin. AUTOMATIC başlatma ekranı belirir. Burada eksen pozisyonları, ilerleme hızı, işmili programdaki ve o andaki değerlerin yanında, aktif olan program bloğunu da görüntüler. Şekil 5-1 AUTOMATIC başlatma ekranı SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 5-69 AUTOMATIC mod Program kontrol Satır arama Program test Kontura Göre Deneme Çalışması Bitiş Noktasına Şartlı durdurma Hesap yapmadan Perdeleme Tek satır Hassas Program Düzeltme Kesilme Noktasına Ara ROV aktifle Geri << Geri << Geri << Şekil 5-2 AUTOMATIC menü ağacı Parametreler Tablo 5-1 çalışma penceresinde parametrelerin tanımı Parametreler MKS X Z +X -Z Position (pozisyon) mm Kalana yol G function (G işlevi) Spindle S r.p.m. (Işmili s devir) Ilerleme hızı F mm/dak. ya da mm/dev. Tool (takım) Current block (gerçek blok) 5-70 Açıklama MKS ya da PKS’de bulunan eksenleri görüntüler Bir ekseni pozitif (+) ya da negatif (-) yönde hızlandırırsanız ilgili alanda bir artı ya da eksi işareti belirir. Eksen gerekli konumdaysa hiçbir işaret görüntülenmez. Bu alanlar eksenlerin MKS ya da PKS'deki gerçek konumlarını görüntüler. , Bu alanlar eksenlerin MKS ya da PKS'deki gerçek konumlarını görüntüler. , Önemli G fonksiyonlarını görüntüler İşmili devri gerçek değeri ve set edilen değeri görüntüler İlerleme hızı gerçek değeri ve set edilen değeri görüntüler Çalışmakta olan takımı ve ofset numarasını (T…, D…) ile görüntüler. Blok ekranı halihazırda aktif olan parça programının yedi bloğunu görüntüler. Bir bloğun görüntülenmesi pencere genişliği ile sınırlıdır. Birden fazla blok sıralı olarak yürütülürse, “Program progress (program süreci)” penceresine geçilmesi önerilir. Yedi blok ekranına geri dönmek için “Program sequence (program akışı)” tuşunu kullanın. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 AUTOMATIC mod Not Sistemi ikinci bir işmili eklenirse, işmili küçük fontta görüntülenecektir. Pencere mutlaka bir işmili datasını görüntüler. Kumanda sistemi işmili verisini aşağıdaki hususlara göre görüntüler: Ana işmili aşağıdaki durumlarda görüntülenir: – Stop durumunda; – Işmili çalıştırılırken; – Her iki işmili aktifken. Işmili aşağıdaki durumlarda görüntülenir: – Işmili çalıştırılırken. Güç gösterge çubuğu çalışmakta olan işmili için geçerlidir. Tuş takımı Progr. kontrol Program kontrol tuşları görüntülenir (ör. ”Perdele”, ”Program test”). Program test “Program test (sınama)“ seçilirse eksenlerin hareketini ve işmilinin dönmesini devre dışı bırakır. Ayar noktası ekranı hızlanma hareketlerini “simule eder”. Deneme çalışması Bu tuşu seçerseniz, tüm hızlanma hareketleri “Dry run feed (kuru çalışma ilerleme hızı)“ ayar verisinden belirlenen ilerleme hızı ayar noktası ile gerçekleştirilecekler. Diğer bir ifadeyle: Programlı hareket komutları yerine kuru çalışma ilerleme hızı çalışacaktır. Şartlı Durma Bu işlev aktifse, M01 kodunun programlanır olduğu bloklarda program yürütümü durdurulur. Perdele Blok numarası cephesinde bir bölme işareti ile işaretli program blokları program yürütümü esnasında atlanır (rö. “/N100”). Tek satır hassas Bu işlev devreye alınırsa, parça program blokları aşağıdaki şekilde ayrı yürütülürler: Her bir bloğun şifresi ayrı olarak çözülür ve her bir blokta bir durdurma gerçekleştirilir; bir istisnası kuru çalışma ilerleme hızı olmadan diş çekme bloklarıdır. Böyle bloklarda, bir durdurma sadece gerçek diş kilidi sonunda gerçekleştirilir. “Single Block fine (ince Tek Blok)” sadece RESET durumunda seçilebilir. ROV aktifle Ilerleme hızını feedrate override anahtarı ile kumanda imkanı verir. Back << (geri) Ekran formundan çıkmak için bu tuşu kullanın. Satır arama Programda istenen yere gitmek için blok arama işlevini kullanın. Kontura göre Hesaplama ile blok arama sürdürme Blok arama esnasında aynı hesaplamalar normal program çalışma esnasında olduğu gibi gerçekleştirilir fakat eksenler hareket etmez. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 5-71 AUTOMATIC mod Bitiş noktasına Blok son noktasına hesaplama ile blok aramayı devam ettirin Blok arama esnasında aynı hesaplamalar normal program çalışma esnasında olduğu gibi gerçekleştirilir fakat eksenler hareket etmez. Hesap yapmadan Hesaplamasız blok arama Blok arama esnasında hiçbir hesaplama yapılmaz. Kesilme noktasına İmleç kesme noktası ana program bloğu üzerine pozisyonlanır. Ara “Find (bul)” tuşu “Find line (satır bul)”, “Find text (metin bul)” vs. işlevlerini sağlar. Program Düzeltme Hatalı bir program geçişini düzeltmek için bu tuşu kullanın. Herhangi bir değişiklik derhal kaydedilecektir. G fonsiyonları Halihazırda aktif olan tüm G fonksiyonlarını görüntülemek için G fonksiyonları penceresini açar. G işlevleri penceresi her bir G işlevinin bir gruba atandığı ve pencerede sabit bir pozisyonu olan halihazırda aktif olan tüm G işlevlerini görüntüler. Sonraki G işlevlerini görüntülemek için PageUp (önceki sayfa) ve PageDown (Sonraki sayfa) pencerelerini kullanın. Şekil 5-3 Aktif G fonksiyonları penceresi Yardımcı fonsiyonlar Bu pencere halihazırda aktif olan yardımcı ve M işlevlerini görüntüler. Tuşun tekrarlı seçimi pencereyi kapatacaktır. Eksen ilerleme hızı Eksen ilerleme hızını görüntülemek için bu tuşu kullanın. Tuşun tekrarlı seçimi pencereyi kapatacaktır. Program akışı Yedi bloktan üç blok ekranına geçmek için bu tuşu kullanın. MKS/PKS REL Eksen değer ekranını makine, parça ve ilgili koordinat sistemleri arasında değiştirir. 5-72 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 5.1 5.1 AUTOMATIC mod Parça programı seçme / başlatma “Makine" işlem alanı Parça programı seçme / başlatma “Makine" işlem alanı İşlev Programı başlatmadan önce kumanda sistemi ve makinenin ayarlı olduğundan emin olun. Makine üreticisinin ilgili güvenlik notlarına dikkat edin. Çalıştırma sırası Makine kumanda panelinde AUTOMATIC düğmesini kullanarak AUTOMATIC modu seçin. Program Yöneticisi açılır. NC dizinini (varsayımsal seçim) ya da Müşteri CF kartı tuşlarını doğru dizinlere gitmek için kullanın. Şekil 5-4 "Program Yöneticisi” başlatma ekranı Oklu çubuğu istenen program üzerine pozisyonlayın. Execute (Çalıştır) yürütme amacıyla programı seçmek için Execute (çalıştır) (NC dizini) ya da Ext. execution (CF kartıyla) tuşunu kullanın. Seçili programın adı “Program name (adı)” ekran satırında belirecektir. Progr. Kontrol İstendiği takdirde programı yürütme şeklini belirleyebilirsiniz. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 5-73 AUTOMATIC mod 5.1 Parça programı seçme / başlatma “Makine" işlem alanı Şekil 5-5 Program kumandası Parça programı yürütmesini başlatma için NC START basın. 5-74 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 5.2 5.2 AUTOMATIC mod Blok arama “Makine” işlem alanı Satır arama “Makine” işlem alanı Çalıştırma sırası Ön şart: Gerekli program seçili durumda (bkz. Bölüm 5.1) ve kumanda sistemi RESET durumunda. Satır arama Blok arama işlevi programın parça programı içinde gerekli olan bloğa doğru ilerlemesini sağlar. Aranan hedef oklu çubuk doğrudan parça programı içindeki gerekli bloğa pozisyonlama ile ayarlanır. Şekil 5-6 Blok arama Kontura göre Blok başlatmada blok arama Bitiş noktasına Blok sonunda blok arama Hesap yapmadan Hesaplamasız blok arama Kesilme noktasına Kesinti noktası yüklenir. Ara Aradığınız terimi girerek blok taramasını gerçekleştirmek için bu tuşu kullanın. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 5-75 AUTOMATIC mod 5.3 Bir parça programını durdurma/iptali Şekil 5-7 Aranan terimi girme Hangi pozisyondan tanımlanmıştır. terimi arayacağınızı tanımlamak için bir seçme alanı Arama sonucu Gerekli blok Current block (gerçek blok) penceresinde görüntülenir. 5.3 Bir parça programını durdurma/iptali Çalıştırma sırası Bir parça programını durdurmak için NC STOP’a basın. Parça programı yürütmesini devam ettirmek için NC START basın. Halihazırda çalışmakta olan programı iptal etmek RESET'i kullanın. Tekrar NC START'a basmak iptal etmekte olduğunuz programı yeniden başlatacak ve programı başından yürütecektir. 5-76 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 5.4 5.4 AUTOMATIC mod İptal sonrasında tekrar hareket ettirme İptal sonrasında tekrar hareket ettirme Bir program iptali sonrası (NC RESET) takımı Manuel moddaki (Jog) konturdan çekebilirsiniz. Çalıştırma sırası AUTOMATIC modu seçin. Satır arama Blok arama penceresini iptal noktasını girmek amacıyla bu tuşu kullanın. Kesilme noktası Kesilme noktası yüklenir. Kontura göre Bu tuşu seçmek blok aramasını, yarıda kesilen satırda başlatacaktır. Kesintili bloğun başlangıç pozisyonuna bir ayarlamaya göre hareket edecektir. Parça programı yürütmesini devam ettirmek için NC START basın. 5.5 Kesme sonrası tekrar konumlandırma Bir program iptali (NC STOP) sonrasında takımı Manuel Jog modundaki konturdan çekebilirsiniz, iptal noktası koordinatları kumanda sistemi tarafından kaydedilir. Eksenlerin hareket ettirildiği mesafe farkları görüntülenir. Çalıştırma sırası AUTOMATIC modu seçin. Parça programı yürütmesini devam ettirmek için NC START basın. Uyarı İptal noktasına tekrar hareket ederken tüm eksenler eşanlı olarak hareket edecektir. Hareket alanının tıkalı olmadığından emin olun. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 5-77 AUTOMATIC mod 5.6 Harici programı yürütme 5.6 Harici programı yürütme İşlev CF kartından harici bir programı kumanda sistemine aktarmak için bu tuşu kullanın; bu programı yürütmek için NC START basın. Ara bellek içeriği işlenirken bloklar otomatik olarak tekrar yüklenirler. CF kartından bir programı yürütürken çalıştırma sırası Ön şart: Kumanda sistemi RESET durumundadır. Makine kumanda paneli üzerinde doğru düğmeleri kullanarak AUTOMATIC modu ve Program Yöneticisini seçin. Customer CF card (müşteri CF kartı) Tuşu seçin. Yürütülecek program ok kullanılarak seçilir. Harici çalıştır Tuşu seçin. Program ara belleğe aktarılır ve seçilir ve Program Seçiminde otomatik olarak seçilir ve görüntülenir. Programı yürütmesini başlatmak için NC START basın. Program sürekli olarak tekrar yüklenir. Program sonunda ya da RESET durumunda program otomatik olarak kumanda sisteminden çıkarılır. 5-78 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Parça Programlama 6 Çalıştırma sırası Program Yöneticisini çağırmak için Program Manager düğmesini kullanın. Şekil 6-1 "Program Yöneticisi” başlatma ekranı Program dizininde tarama için ok tuşlarını kullanın. Program adlarını hızlı bulmak için sadece program adlarının baş harfini girin. Kumanda sistemi otomatik olarak oku uyan karakterle birlikte bir program üzerine pozisyonlayacaktır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 6-79 Parça Programlama Tuş takımı NC directory (dizin) NC dizinlerini görüntülemek için bu tuşu kullanın. Çalıştır Kursörün çalıştırmak için üzerine konumlandırıldığı programı seçmek için bu tuşu kullanın. Kumanda sistemi pozisyon ekranına geçecektir. Sonraki NC START ile program başlatılır. Yeni Yeni bir program yaratmak için New (yeni) tuşunu kullanın. Aç İşleme amacıyla kursörün belirttiği dosyayı açmak için “Open (aç)” tuşunu kullanın. Tümünü İşaretle Sonraki işlemler içib tüm dosyaları seçmek amacıyla bu tuşu kullanın. Seçim tuşa bir kez daha basılarak iptal edilebilmektedir. Not Dosyaları tek tek seçme: Kursörü doğru dosya üzerine getirin ve Select (seç) tuşuna basın. Seçili satır rengini değiştirecektir. Select (seç) düğmesine bir kez basarsanız seçim iptal edilir. Kopyala Bu işlev kopyalanacak dosyaların bir listesine (“geçici taşıma panosu” olarak bilinen) bir ya da daha fazla dosya girecektir. Yapıştır Bu işlev dosya ya da dizinleri panodan gerçek dizine yapıştıracaktır. Sil “Delete (sil)” tuşunu seçerken, kursör tarafından seçili dosya bir onay ikazının ardından silinir. Birden fazla dosya seçilmekteyse tüm bu dosyalar bir onay ikazının ardından silineceklerdir. Silme talebini yürütmek için OK tuşuna basın ve iptal etmek için İptal’e basın. 0 Devam… Sonraki işlevleri açmak için bu tuşu kullanın. İsmini değiştir Rename (yeniden adlandır) tuşunu seçmek oku kullanmadan önce seçtiğiniz programı tekrar adlandırabileceğiniz yerde bir pencere açar. Yeni adı girdikten sonra onaylamak için OK basın ya da iptal için İptal’e basın. Öngörünüş Bu işlev kursör belli bir süre program adı üzerinde pozisyonlanmaktaysa ilk yedi satırı görüntüleyen bir pencere açar. 6-80 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Parça Programlama Customer CF card (müşteri CF kartı) Bu tuşu seçme dosyaların RS232 interface ve “Program execution from external (harici programı yürütme)’den” aranması / okunması için gerekli işlevleri sağlar. İşlev seçilirken CF kartı dizinleri görüntülenir. Harici çalıştır Kursörü, çalıştırma için üzerine konumlandırıldığı programı seçmek için bu tuşu kullanın. CF kartı seçilirse, program NC tarafından harici bir program olarak yürütülür. Bu program NC dizininde kayıtlı olmayan parça programlarının her çağrısını içermemelidir. RS232 Dosyaları okuma/arama işlevleri RS232 interface’den sağlanır. Gönder Dosyaları panodan RS232’ye bağlı bir PC’ye aktarmak için bu işlevi kullanın. Al Dosyaları RS232 interface’den yüklemek için bu tuşu kullanın. İnterface ayarları için lütfen System (sistem) çalıştırma alanına bakın (Bölüm 7). Parça programları metin formatı kullanılarak aktarılmalıdır. Hata Protokolü Error log (hata girişi) SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 6-81 Parça Programlama 6.1 Yeni bir program girişi “Program” işlem alanı 6.1 Yeni bir program girişi “Program” işlem alanı Çalıştırma sırası Program Yöneticisini seçtiniz. NC directory (dizin) Yeni programı kaydetmek istediğiniz yeri seçmek için NC directory (NC dizini) tuşunu ya da Müşteri CF kartı tuşunu kullanın. Yeni New (yeni) tuşunu seçin; yeni ana program ya da alt programın adını girebileceğiniz bir metin kutusu belirecektir. Ana programların uzatmaları “.MPF” otomatik olarak girilir; alt programların uzatmaları “.SPF” program adı ile birlikte girilmelidir. Şekil 6-2 Yeni program interaktif ekran formu Yeni program adını girin. Girişinizi onaylamak için OK tuşunu kullanın. Yeni parça programı dosyaıs yaratılacak ve editör penceresi otomatik olarak açılır. Program yaratmayı iptal için İptal'i kullanın; pencere kapanacaktır. 6-82 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 6.2 6.2 Parça Programlama Parça programlarını düzenleme “Program” işletim alanı Parça programlarını düzenleme “Program” işletim alanı İşlev Bir parça programı yalnızca otomatikte aktif değilse düzenlenebilir. Parça programında herhangi bir değişiklik derhal kaydedilmeli. Şekil 6-3 "Program Editörü” başlatma ekranı Menü ağacı Kontur Yaz Delme Frezeleme Tornalama Simülasyon Çalıştır Otomatik görüntüle Blok işaretle Orjine Blok kopyala Hepsini göster Blok yapıştır Büyüt Blok sil Küçült Ara Ekranı Sil Numaralandır Yeniden Derle Kursör Kaba/ince Şekil 6-4 “Program” menü ağacı (olağan atama) SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 6-83 Parça Programlama 6.2 Parça programlarını düzenleme “Program” işletim alanı Çalıştırma sırası Düzenlemek istediğiniz programı seçmek için “Program Yöneticisini” kullanın ve programı açmak için Open (Aç) kullanın. Tuş takımı Yaz Bir dosyayı düzenlemek için bu tuşu kullanın. Çalıştır Seçili dosyayı yürütmek için bu tuşu kullanın. Blok işaretle Varolan imleç pozisyonuna kadar bir metin segmenti seçmek için bu tuşu kullanın (alternatif olarak:<Ctrl>B). Blok kopyala Panoya seçili bir bloğu kopyalamak için bu tuşu kullanın (alternatif olarak:<Ctrl>B). Blok yapıştır Gerçek kursör pozisyonunda panodan bir program bloğunu yapıştırmak için bu tuşu kullanın (alternatif olarak:<Ctrl>V). Blok sil Seçili bir metni silmek için bu tuşu kullanın (alternatif olarak:<Ctrl>X). Ara Görüntülü program dosyasında bir dizgi aramak için Ara tuşunu kullanın. Aradığınız terimi giriş satırına yazın ve aramayı başlatmak OK tuşunu kullanın. Arama sürecini başlatmadan metin kutusunu kapatmak için "İptal’i” kullanın. Numaralandır Programın sonuna kadar gerçek kursör konumundan blok numaralarını değiştirmek için bu tuşu kullanın. Kontur Konturu programlamak için (“blueprint programming (kontur programlama)” bkz. Bölüm 6.3 Delme Bkz “Çevrimler” bölümü Frezeleme Bkz. “Çevrimler” Bölümü (“Aktar” ve “Tracyl” seçenekleri ile) Tornalama Bkz “Çevrimler” bölümü Yeniden derle Yeniden derleme için kursörü programdaki çevrim çağırma satırı üzerine pozisyonlandırın. Bu işlev çevrim adının kodunu çözer ve ekran formunu ilgili parametreler ile hazırlar. Geçerlilik aralığının ötesinde herhangi bir paramatre varsa işlev otomatik olarak varsayılan değerleri kullanacaktır. Ekran formunu kapadıktan sonra orijinal parametre bloğu düzeltilen blokla değiştirilir. Not: Sadece otomatik olarak üretilen bloklar tekrar derlenebilirler. Simulasyon Simulasyon Bölüm 6.4’te tanımlanır. 6-84 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 6.3 6.3 Parça Programlama Blueprint programming (Kontur programlama) Blueprint programming (Kontur programlama) İşlev Kumanda sisteni hızlı ve güvenilir parça programları yaratma için farklı kontur ekran formları sağlar. Gerekli parametreleri girmek için bu ekran formlarını kullanın. Aşağıdaki kontur elemanları ya da kontur bölümleri kontur ekran formları kullanılarak programlanabilirler: • Düz hat bölümü, uç nokta ya da açı belirlemeli • Kontur bölümü düz hat – açı ve uç nokta belirlemeli düz çizgi • Daire sektörü merkez nokta / uç nokta / uç belirlemeli • Kontur bölümü düz çizgi - teğet geçişli daire; açı, uç ve sondan hesaplamalı • Kontur bölümü düz çizgi – her geçişli daire; açıdan, merkez ve son noktadan hesaplamalı • Kontur bölümü düz çizgi - teğet geçişli daire; açı, uç ve sondan hesaplamalı • Kontur bölümü daire – her geçişli düz çizgi; açı, merkez nokta ve sondan hesaplamalı • Kontur bölünü daire – düz hat - teğet geçişli daire • Kontur bölümü daire - teğet geçişli daire; merkez nokta, uç ve sondan hesaplamalı • Kontur bölümü daire – her geçişli daire; merkez nokta ve sondan hesaplamalı • Kontur bölümü daire – daire - teğet geçişli daire • Kontur bölümü düz hat – daire - düz hat - teğet geçişli daire Şekil 6-5 tuş takımı işlevleri Koordinatlar mutlak, artışlı ya da kutup değeri olarak girilebilirler. Giriş Toggle (seçme) anahtarı kullanılarak değiştirilir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 6-85 Parça Programlama 6.3 Blueprint programming (Kontur programlama) Tuş takımı Kontur elemanlarının her birine girmek için bu tuş işlevlerini kullanın. Bir kontur ekran formu ilk kez açılıyorsa kontur bölümü başlatma noktası kumanda sistemine raporlanmalı. Sonraki tüm hareketler bu noktaya göre olacaktır. Oku kullanarak giriş çubuğunu hareket ettirirseniz tüm değerlerin yeniden girilmesi gerekir. Şekil 6-6 başlangıç noktasını ayarlama Aşağıdaki kontur bölümlerinin yarı çap ya da çap programlama ile programlanıp programlanmayacağını tanımlama ya da transformasyon eksenlerinin TRANSMIT ya da TRACYL için kullanılıp kullanılmayacağını tanımlamak için bu interaktif ekran formunu kullanın. Approach start point (hareket başlangıç noktası) tuşu işlevi girili koordinatlara hareket eden bir NC bloğunu üretecektir. Düz hat bölümleri programlama programlama yardımı Şekil 6-7 Düz hattın son noktasını mutlak boyutlarda artışlı boyutlarda (başlangıç noktasına göre) ya da kutup koordinatlarında girin. Gerçek ayarlar interaktif ekran formunda görüntülenir. 6-86 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 6.3 Parça Programlama Blueprint programming (Kontur programlama) Son nokta bir koordinat ve eksen ve düz hat arasındaki bir açı ile de tanımlanır. Son nokta kutup koordinatlarında belirlenirse, kutup ve son nokta arasındaki vektör ile birlikte vektörün kutba göre açısına da ihtiyacınız olacaktır. Buna rağmen ön şart bir kutbun ayarlanıyor olmasıdır. Bu kutup yeni bir kutup ayarlanana kadar geçerlidir. Set Pole (kutbu ayarla) Kutbun koordinatlarının girilmesi gereken yerde bir metin kutusu açılacaktır. Kutup noktası seçili düzleme göre olacaktır. Resim 6-8 G0/G1 Bu işlev seçilirse şeçili blok hızlı hareket ya da programlı ilerleme hızı ile hızlandırılır. Ekleme işlevleri Gerekirse alanlara ilave işlevler ekleyebilirsiniz. Komutlar birbirlerinden boşluklar, virgüller ya da noktalı virgüller ile ayrılabilirler. Resim 6-9 İnteraktif ekran formu tüm kontur elemanları için sağlanmıştır. OK OK tuşuna basmak tüm komutları parça programına alacaktır. Değerleri kaydetmeden ekran interaktif formundan çıkmak için İptal’i seçin. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 6-87 Parça Programlama 6.3 Blueprint programming (Kontur programlama) Bu işlev iki düz hat arasındaki kesişim noktasını hesaplamaya yarar. İkinci düz hattın son noktasının ve düz hatların açılarının koordinatlarını belirleyin. Şek. 6-10 iki düz çizgi arasında kesişim noktasının hesaplanması Tablo 6-1 interaktif ekran formunda giriş Düz hat 2 son noktası E Düz hat 1 açısı A1 Düz hat 2 açısı A2 Ilerleme hızı F Düz hattın son noktasını girin. Açı 0 ile 360 derece arasında saatin tersi yönde belirlenir. Açı 0 ile 360 derece arasında saatin tersi yönde belirlenir. Ilerleme hızı Koordinatların son noktası ve merkez noktayı kullanarak bir daire blok yaratmak için bu interaktif ekran formunu kullanın. Şekil 6-11 Son nokta ve merkez nokta koordinatlarını giriş alanlarına girin. İhtiyaç duyulmayan giriş alanları saklanırlar. 6-88 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 6.3 Parça Programlama Blueprint programming (Kontur programlama) Devir yönünü G2’den G3’e değiştirmek için bu tuşu kullanın. G3 ekranda görüntülenir. Bu tuşu seçme sürekli olarak G2’ye döndürür. OK OK tuşuna basmak bloğu parça programına alacaktır. Bu işlev bir kontur ve daire sektörü arasındaki teğet geçisi hesaplayacaktır. Düz hat başlangıç noktası ve açı ile tanımlanmalıdır. Daire uç ve son nokta ile tanımlanmalıdır. Her geçiş açısı ile kesişim noktalarını hesaplamak için POI tuşu işlevi merkez nokta koordinatlarını görüntüleyecektir. Şekil 6-12 Düz hat - teğet geçişli daire Tablo 6-2 interaktif ekran formunda giriş Daire son noktası Düz hat açısı E O Daire çapı R Ilerleme hızı Daire merkezi F M Daire son noktasını girin. Açı 0 ile 360 derece arasında saatin tersi yönde belirlenir. Daire çapı giriş alanı Ilerleme hızı interpolasyonu giriş alanı Düz hat ve daire arasında teğet geçişi yoksa daire merkezi bilinmelidir. Belirleme önceli blokta seçili hesaplama (mutlak, artışlı ya da kutup koordinatları) türüne göre gerçekleştirilir. G2/G3 Devir yönünü G2’den G3’e değiştirmek için bu tuşu kullanın. G3 ekranda belirecektir. Bu tuşa basmak ekranı G2'ye geri döndürecektir. Ekran G2’ye değişir. POI Teğer ya da her geçiş arasında seçim yapabilirsiniz. Ekran formu girmekte olduğunuz veriden bir düz hat ve bir daire blok üretir. Birden fazla kesişim noktası varsa, istenen kesişim noktası metin kutusundan seçilmelidir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6-89 Parça Programlama 6.3 Blueprint programming (Kontur programlama) Koordinatlar girilmemişse, program onu varolan özelliklerden hesaplamaya çalışır. Birçok seçenek varsa içinden seçim yapılabilmesi için bir metin kutusu sağlanır. Bu işlev bir kontur ve daire sektörü arasındaki teğet geçisi hesaplayacaktır. Daire sektörü parametre başlangıç noktası ve uç ile ve düz hat parametreler son nokta ve açı ile tanımlanmalıdır. Şekil 6-13 teğet geçiş Tablo 6-3 interaktif ekran formunda giriş Düz hat son noktası E Merkez nokta M Daire çapı R Düz hat 1 açısı O Ilerleme hızı F Düz hattın son noktasını mutlak, artışlı ya da polar koordinatlarda girin. Daire merkezini mutlak, artışlı ya da polar koordinatlarda girin. Daire çapı giriş alanı Açı 0 ile 360 derece arasında saatin tersi yönde ve kesişim noktasına göre belirlenir. Ilerleme hızı interpolasyonu giriş alanı G2/G3 Devir yönünü G2’den G3’e değiştirmek için bu tuşu kullanın. G3 ekranda belirecektir. Bu tuşa basmak ekranı G2'ye geri döndürecektir. Ekran G2’ye değişir. POI Teğer ya da her geçiş arasında seçim yapabilirsiniz. Ekran formu girmekte olduğunuz veriden bir düz hat ve bir daire blok üretir. Birden fazla kesişim noktası varsa, istenen kesişim noktası metin kutusundan seçilmelidir. Bu işlev iki daire sektörü arasına bir düz hattı tanjant olarak yerleştirir. Sektörler merkez noktaları ve yarıçaplarından belirlenirler. Seçili devir yönüne göre kesişimin farklı tanjant noktaları oluşur. 6-90 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6.3 Parça Programlama Blueprint programming (Kontur programlama) Sektör 1 merkez nokta ve çap parametreleri ve sektör 2 son nokta, merkez ve çap parametrelerini girmek için görüntülü ekran formunu kullanın. Ayrıca dairelerin devir yönleri de seçilmelidir. Varolan ayarları görüntülemek için bir yardım ekranı da sağlanmıştır. OK basmak girili değerlerden üç bloğu hesaplar ve onları parça programına girer. Resim 6-14 Tablo 6-4 interaktif ekran formunda giriş Son nokta E Daire 1 merkezi M1 Düzlem 1 ve 2. geometri ekseni Hiçbir koordinat girilmezse, bu işlev kesişim noktasını girmekte olduğunuz daire sektörü ve 2 sektörü arasında sağlar. Düzlemin 1 ve 2. geometri ekseni (mutlak koordinatlar) Daire 1 çapı R1 Çap 1 giriş alanı Daire 2 merkezi M2 Düzlemin 1 ve 2. geometri ekseni (mutlak koordinatlar) Daire 2 çapı R2 Çap 2 giriş alanı Ilerleme hızı F Ilerleme hızı interpolasyonu giriş alanı Ekran formu girmekte olduğunuz veriden bir düz hat ve iki daire blok üretir. G2/G3 İki daire sektörünün devir yönünü tanımlamak için bu tuşu kullanın. Aşağıdakiler arasında seçim yapabilirsiniz Sektör 1 Sektör 2 G2 G3 G3 G2 G2 G2 G3 G3 Son nokta ve merkez nokta koordinatları mutlak ölçüler, artışlı ölçülerde ya da kutup koordinatları olarak girilebilirler. Gerçek ayarlar interaktif ekran formunda görüntülenir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6-91 Parça Programlama 6.3 Blueprint programming (Kontur programlama) DIAMON örneği Resim 6-15 Verili: R1 R2 R3 M1 M2 M3 50 mm 100 mm 40mm Z -159 X 138 Z –316 X84 Z -413 X 292 Başlangıç noktası: X = 138 ve Z = –109 mm (–159 – R50) noktaları başlangıç noktası olarak düşünülürler. Şekil 6-16 başlangıç noktasını ayarlama Başlangıç noktasını onaylamanızdan sonra, kontur bölümünü hesaplamak için ekran formunu kullanın -. İki daire sektörü (G1IG3) devir yönünü ayarlamak için G2/G3 tuşunu kullanın ve parametre listesini doldurun. 6-92 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6.3 Parça Programlama Blueprint programming (Kontur programlama) Merkez nokta koordinatları mutlak koordinatları olarak yani sıfıra referanslı X koordinatı olarak girilmeliler. Son nokta açık kalır. Resim 6-17 İnteraktif ekran formunu doldurduktan sonra ekran formundan çıkmak için OK tıklayın. Kesişim noktaları hesaplanır ve iki blok üretilir. Şekil 6-18 1 adımı sonucu Son nokta açık bırakıldığından düz hattın daire sektörü arasındaki kesişim noktası aynı zamanda sonraki kontur tanımlaması için başlangıç noktası olur. Artık kontur bölümünü hesaplamak için ekran formunu çağırın bölümünün son noktası Z= –413.0 ve X=212’dir. - Kontur Şekil 6-19 ekran formunu çağırma SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6-93 Parça Programlama 6.3 Blueprint programming (Kontur programlama) Şekil 6-20 2 adımı sonucu İşlev iki daire sektörü arasındaki teğet geçişi hesaplar. Daire sektörü 1 başlangıç noktası, merkez ve çap parametreleri ve daire sektörü 2 son nokta ve çap parametreleri ile tanımlanmalıdır. Şekil 6-21 teğet geçiş Tablo 6-5 interaktif ekran formunda giriş E Düzlemin 1 ve 2. geometri ekseni Daire 1 merkezi M1 Düzlemin 1 ve 2. geometri ekseni Daire 1 çapı R1 Çap giriş alanı Daire 2 merkezi M2 Düzlemin 1 ve 2. geometri ekseni Daire 2 çapı R2 Çap giriş alanı Ilerleme hızı F Ilerleme hızı interpolasyonu giriş alanı Daire 2 son nokta Noktaların belirlenmesi başlamadan önce seçili hesaplama (mutlak, artışlı ya da kutup koordinatları) türüne göre gerçekleştirilir. İhtiyaç duyulmayan giriş alanları saklanırlar. Sadece tek bir merkez nokta koordinatı girilirse yarı çap’ta girilmelidir. 6-94 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6.3 Parça Programlama Blueprint programming (Kontur programlama) Devir yönünü G2’den G3’e değiştirmek için bu tuşu kullanın. G3 ekranda belirecektir. Bu tuşa basmak ekranı G2'ye geri döndürecektir. Ekran G2’ye değişir. Teğer ya da her geçiş arasında seçim yapabilirsiniz. Ekran formu iki daire bloğunu girmekte olduğunuz veriden üretir. Kesişim noktası seçimi Birden fazla kesişim noktası varsa, istenen kesişim noktası metin kutusundan seçilmelidir. Şekil 6-22 kesişim noktası seçimi Kontur kesişim noktası 1 kullanılarak çizilecektir. Resim 6-23 Kontur kesişim noktası 2 kullanılarak çizilecektir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6-95 Parça Programlama 6.3 Blueprint programming (Kontur programlama) Resim 6-24 OK OK’ye basma görüntülü konturun kesişim noktasını parça programına alacaktır. Bu işlev bitişik iki daire sektörü arasına bir daire sektörü yerleştirecektir. Daire sektörleri merkez noktaları ve daire yarıçapları ile tanımlanırlar ve yerleştirilen sektör sadece kendi yarıçapı ile tanımlanır. Operatör için kendisinin daire sektörü 1 merkez, çap parametreleri ve daire sektörü 2 son nokta, merkez ve çap parametrelerini gireceği bir ekran formu sağlanır. Ayrıca yerleşik daire sektörü 3 çapı girilmeli ve devir yönü tanımlanmalı. Seçili ayarları görüntülemek için bir yardım ekranı da sağlanmıştır. OK basmak girili değerlerden üç bloğu hesaplar ve onları parça programına girer. Şekil 6-25 daire-daire-daire kontur bölümü hesaplama ekran formu 6-96 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6.3 Parça Programlama Blueprint programming (Kontur programlama) Tablo 6-6 interaktif ekran formunda giriş Son nokta E Daire 1 merkezi M1 Düzlem 1 ve 2. geometri ekseni Hiçbir koordinat girilmezse, bu işlev kesişim noktasını girmekte olduğunuz daire sektörü ve 2 sektörü arasında sağlar. Düzlemin 1 ve 2. geometri ekseni Daire 1 çapı R1 Çap 1 giriş alanı Daire 2 merkezi M2 Düzlemin 1 ve 2. geometri ekseni Daire 2 çapı R2 Çap 2 giriş alanı Daire 3 çapı R3 Çap 3 giriş alanı Ilerleme hızı F Ilerleme hızı interpolasyonu giriş alanı Önceki bloklardan başlangıç noktasını tayin etek mümkün değilse doğru koordinatları girmek için “Starting point (başlangıç noktası)” ekran formunu kullanın. İki dairenin devir yönünü tanımlamak için bu tuşu kullanın. Aşağıdakiler arasında seçim yapabilirsiniz Sektör 1 Yerleşik sektör Sektör 2 G2 G 3, G2 G2 G2 G2. G2 G2 G3 G2 G3 G3 G3 G2 G2 G3 G3 G2 G3 G2 G3 G3 G3 G3 0,Merkez ve son noktalar mutlak boyutlar, artan boyutlar olarak ya da kutup koordinatları kullanılarak elde edilebilirler. Gerçek ayarlar interaktif ekran formunda görüntülenir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6-97 Parça Programlama 6.3 Blueprint programming (Kontur programlama) Örnek DIAMON – G23 Resim 6-26 Verili: (C1) (C2) (C3) (C4) (C5) M1 M2 M3 R1 R2 R3 R4 R5 Z -111 X 196 Z –233 X 260 Z -390 X 162 39 mm 69 mm 39 mm 49 mm 39 mm Z –72, X 196 koordinatları başlangıç noktası olarak seçileceklerdir.. Başlangıç noktasını onaylamanızdan sonra, kontur bölümünü hesaplamak için ekran formunu kullanın . Koordinatlar bilinmediklerinden son nokta açık bırakıldı. İki dairenin (G2 – G2 – G3) devir yönünü ayarlamak için parametre listesini doldurun. tuşunu kullanın ve Şekil 6-27 başlangıç noktasını ayarlama 6-98 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6.3 Parça Programlama Blueprint programming (Kontur programlama) Şekil 6-28 1 adımı girişi Şekil 6-29 1 adımı sonucu İşlev daire sektörü 2 ve daire sektörü 3 arasında kesişme noktasını son nokta olarak sağlar. İkinci adımda aşağıdakileri hesaplamak için ekran formunu kullanın . Hesaplama için, G2 – G3 – G2 devir yönünü seçin. Başlangıç noktası ilk hesaplamanın son noktasıdır. Şekil 6-30 2 adımı girişi SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6-99 Parça Programlama 6.3 Blueprint programming (Kontur programlama) Şekil 6-31 2 adımı sonucu İşlev daire sektörü 4 ve daire sektörü 5 arasında kesişme noktasını son nokta olarak sağlar. . ve kullanın. . arasındaki teğet geçişi hesaplamak için “Daire- düz hattı” ekran formunu Şek. 6-32 “Daire – düz hat” ekran formu Şekil 6-33 3 adımı sonucu 6-100 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Parça Programlama 6.3 Blueprint programming (Kontur programlama) İşlev iki düz hat arasına bir daire sektörü (teğet geçişli) yerleştirir. Daire sektörü merkez ve çap ile tanımlanır. İkinci düz hattın son noktasının ve opsiyonel olarak da, A2 açısının koordinatlarını belirleyin. Birinci düz hat başlangıç noktası ve A1 açısı ile tanımlanır. Aşağıdaki durumlar sağlanırsa ekran formu kullanılabilir: Point (iptal noktası) Başlangıç noktası Daire sektörü Son nokta Point (iptal noktası) Başlangıç noktası Daire sektörü Son nokta Verili koordinatlar • • • • • • Kartezyen koordinat sistemindeki her iki koordinat Kutup koordinatı olarak başlangıç noktası Kartezyen koordinat sistemindeki iki koordinat ve çap Kutup koordinatı olarak merkez noktası Kartezyen koordinat sistemindeki her iki koordinat Kutup koordinatı olarak son nokta Verili koordinatlar • • • • • • Kartezyen koordinat sistemindeki her iki koordinat Kutup koordinatı olarak başlangıç noktası Kartezyen koordinat sistemindeki tek koordinat ve çap A1 ya da A2 açısı Kartezyen koordinat sistemindeki her iki koordinat Kutup koordinatı olarak son nokta Önceki bloklardan başlangıç noktasını tayin etek mümkün değilse başlangıç noktası operatör tarafından ayarlanmalıdır. Şekil 6-34 düz hat – daire – düz hat Tablo 6-7 interaktif ekran formunda giriş Düz hat 2 son noktası E Düz hattın son noktasını girin. Daire merkezi M 1. Düzlemin 1 ve 2. geometri ekseni Düz hat 1 açısı A1 Açı saatin tersi yönde belirlenir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6-101 Parça Programlama 6.3 Blueprint programming (Kontur programlama) Düz hat 2 açısı A2 Açı saatin tersi yönde belirlenir. Ilerleme hızı F Ilerleme hızı giriş alanı Son ve merkez noktalar mutlak, artışlı ya da kutup koordinatlar olarak belirlenebilirler. Ekran formu girmekte olduğunuz veriden bir daire ve iki düz hat bloğunu üretir. Devir yönünü G2’den G3’e değiştirmek için bu tuşu kullanın. G3 ekranda belirecektir. Bu tuşa basmak ekranı G2'ye geri döndürecektir. Ekran G2’ye değişir. 6-102 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Parça Programlama 6.4 Simulasyon 6.4 Simulasyon İşlev Kesik çizgili grafikleri kullanarak programlı takım izi çizilebilir. Çalıştırma sırası AUTOMATIC moddasınız ve çalıştırmak için bir program seçiyorsunuz (bkz. Bölüm 5.1). Simulasyon Başlama ekranı görüntülenir. Şekil 6-35 "Simulasyon” başlatma ekranı Seçili parça programı simulasyonunu başlatmak için NC START’a basın. Tuş takımı Otomatik görüntüle Bu tuşu seçerseniz kayıtlı takım izi otomatik olarak ayarlanır. Orjine Bu tuşu seçerseniz varsayılan ayar ölçekleme için kullanılır. Hepsini göster Parçanın tümünü görüntülemek için bu tuşu seçin. Büyüt Görüntülü bölümü büyütmek için bu tuşu kullanın. Küçült Görüntülü bölümü küçültmek için bu tuşu kullanın. Ekranı sil Görülür resmi silmek için bu tuşu kullanın. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6-103 Parça Programlama 6.5 RS232 interface veri aktarımı Kursör Kaba/ince Ok hızını değiştirmek için bu tuşu kullanın. 6.5 RS232 interface veri aktarımı İşlev Kumanda sistemi RS232 interface harici veri yedekleme aygıtına veri çıkarma (ör. parça programı) ya da oradan veri okuma için kullanılabilir. RS232 interface ve veri yedekleme aygıtınız arasında uyum olmalı. Çalıştırma sırası Program Yöneticisi çalışma alanını seçmektesiniz ve yaratılı durumda olan NC programlarının genel görünümündesiniz. Aktarılacak veriyi kursör ya da Mark all (tümünü seç) tuşu ile seçin. Kopyala Ardından veriyi panoya kopyalayın. RS232 tuşunu seçin ve istenilen aktarım modunu seçin. Şekil 6-36 bir programı okuma Gönder Veri aktarımını başlatmak için Send (gönder) kullanın. Panoya kopyalanan tüm veri aktarılacaktır. İlave tuş takımları Al Dosyaları RS232 interface’den yüklemek için bu tuşu kullanın. 6-104 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6.5 Parça Programlama RS232 interface veri aktarımı Hata Protokolü Aktarma kaydı Bu kayıt aktarılmış tüm dosyaları durum bilgileri ile birlikte içerir: • Çıkarılacak dosyalar: - Dosya adı - Bir hata tanımlaması • Girilecek dosyalar için: - Dosya adı ve izi - Bir hata tanımlaması Aktarma mesajları: OK Aktarım başarıyla tamamlandı ERR EOF Metin son karakteri alındı fakat arşiv dosyası eksik Time Out (süre doldu) Zaman kontrolü bir veri aktarımı iptali bildiriyor User Abort (kullanıcı iptali) Veri aktarımı Stop tuşu ile iptal edildi Error Com COM 1 port hatası NC / PLC Error Error Data (hata verisi) NC hata mesajı Veri hatası 1. Dosyalar başlıklı / başlıksız taranıyor veya Error File Name (yanlış dosya adı) 2. Dosyalar punched tape format’ta dosya adları olmadan aktarıldı Dosya adı NC isim konvansiyonuna uymuyor. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 6-105 Parça Programlama 6.5 RS232 interface veri aktarımı Notlar 6-106 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 7 Sistem İşlev “Sistem” çalışma alanı NCK ve PLC parametreleme ve analizi için gerekli tüm işlevleri sağlar. Şekil 7-1 "Sistem” başlatma ekranı Seçili işleve göre yatay ve dikey tuş çubukları değişir. Aşağıda gösterilen menü ağacı yatay tuşları gösterir. Devreye Alma Makine Dataları Start up Dosyaları Servis ekranı Genel MD Servis Eksenler Step 7 Bağlantı Eksen MD Servis Sürücü PLC Durum Kanal MD Servis profibus Durum Listesi Sürücü MD Servis kontrolü CF Kart Program Listesi USB Sürücü Ekran MD Servo trace Servo trace Versiyon PLC alarm txt Şekil 7-2 “Sistem" menü ağacı (sadece yatay seviye) SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-107 Sistem Tuş takımı Şifreyi Gir Şifreyi ayarlama Kumanda sisteminde farklı erişim hakları sağlayan üç şifre türü ayırt edilir: • Sistem şifresi • Üretici şifresi • Kullanıcı şifresi Erişim seviyelerine bağlı olarak (ayrıca bkz. “Teknik Kılavuz”) belirli veri değiştirilebilir. Şifreyi bilmiyorsanız erişim engellenecektir. Şekil 7-3 Şifre girişi OK tuşunu seçme şifreyi ayarlar. Herhangi bir hareket gerçekleştirmeden Sisteme geri dönmek için İPTAL’i kullanın. Şifreyi Değiştir Şifre değiştirme Şekil 7-4 Şifre değiştirme 7-108 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Sistem Erişim hakkına bağlı olarak şifre değişimi için tuş takımı çubuğunda çeşitli seçenekler sunulur. Doğru tuşları kullanarak şifre seviyesini seçin. Yeni şifreyi girin ve girişinizi tamamlamak için OK basın. Onay için yeni şifreyi bir kez daha girmeniz istenecektir. Şifre değişimini tamamlamak için OK basın. Herhangi bir işlem yapmadan ana ekranına dönmek için İPTAL kullanın. Şifreyi Sil Erişim hakkı sıfırlama RCS log-in Ağ kullanıcı girişi (bkz. Bölüm 1.5) Change language Dili değiştir ön plan ve arka plan arasında geçiş yapmak için Change language (dili değiştir) tuşunu Dataları Kaydet Veri kaydı Bu işlev uçucu bellek içeriğini kalıcı bir bellek alanına kaydeder. Ön şart: Halihazırda yürütülen bir program yok. Veri yedekleme çalışıyorken herhangi bir operatör işlemi gerçekleştirmeyin! Devreye Alma Başlatma NC NC çalıştırma modunu seçin. Doğru modu seçmek için imleçi kullanın. • Normal çalıştırma Sistem tekrar çalıştırıldı. • Varsayılan veri ile çalıştırma Tezgahın mevcut dataları silinir ve tezgh fabrika ayarlarına döner. • Kayıtlı veri ile çalıştırma “Dataları kaydet” fonksiyonu ile kaydedilmiş dataları yükleyerek açılır.(bkz. “Veri yedekleme”) PLC aşağıdaki modlarda çalıştırılabilir: • Restart Yeniden başlatma • Overall reset Tamamını sil. Ayrıca başlatmayı sonraki debug – mode ile bağlamak mümkündür. Kumanda sistemini RESET’leme ve seçili modda bir tekrar başlangıç gerçekleştirmek OK kullanın. Herhangi bir işlem yapmadan Sistem başlatma ekranına dönmek için RECALL’u kullanın. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-109 Sistem Makine dataları Makine verisindeki herhangi bir değişiklik makineye önemli etki yapar. MD no Ad Değer Birim Etki Şekil 7-5 bir makine veri hattı yapısı Aktifleşme so Hemen aktif olur. cf Güncelle re Reset po Tezgahı kapat/aç Uyarı Yanlış parametrelendirme makinenin bozulması ile sonuçlanabilir. Makine verisi aşağıda tanımlı gruplara ayrılır. Genel MD Genel makine verisi penceresini açın. İleri / geri taramak için önceki sayfa / sonraki sayfa tuşlarını kullanın. Şekil 7-6 "Makine Verisi” başlatma ekranı Eksen MD Eksen tanımlı makine verisi penceresini açın. Tuş takımı çubuklarına Eksen + ve Eksen - tuşları eklenecektir. 7-110 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Sistem Şekil 7-7 eksen tanımlı makine verisi 1 ekseni verisi görüntülenir. Axis + sonraki ya da önceki eksen makine alanına geçmek için Axis + ya da Axis’i kullanın. Ara Aradığınız makine verisi numarası ya da adını (ya da adın bir kısmını) girin ve OK basın. Kursör arana veriye geçecektir. Aramay Devam Sonraki uyanı aramaya devam etmek için bu tuşu kullanın. Grup Seç Bu işlev varolan makine veri grubuna farklı ekran filtreleri sağlar. İlave tuş takımları sağlanır: Uzman tuşu: Expert modunun tüm veri gruplarını ekran için seçmek amacıyla bu tuşu kullanın. Filtre Aktif tuşu: Seçili tüm veri gruplarını aktif hale getirmek için bu tuşu kullanın. Pencereden çıktıktan sonra sadece makine veri ekranında seçili veriyi göreceksiniz. Hepsini Seçtuşu: Expert modunun tüm veri gruplarını ekran için seçmek amacıyla bu tuşu kullanın. Seçimler İptal tuşu: Bu tuşu seçmek tüm veri grupları seçimini kaldırır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-111 Sistem Şekil 7-8 ekran filtresi Kanal MD Kanal tanımlı makine verisi penceresini açın. İleri / geri taramak için önceki sayfa / sonraki sayfa tuşlarını kullanın. Sürücü MD “Makine verisi sürücüsü" metin kutusunu açın. İlk metin kutusu varolan yapılandırma ile birlikte kumanda, güç besleme ve sürücü birimlerin durumlarını görüntüler. Şekil 7-9 yapılandırma genel bakışı Tüm parametreleri görüntülemek için kursörü doğru birim üzerine pozisyonlayın ve Parametre ekranları tuşunu seçin. Parametrelerin bir tanımı için lütfen SINAMICS sürücüleri belgelemesine bakın. 7-112 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Sistem Şekil 7-10 Parametre listesi Ekran MD Makine verisini görüntüle penceresini açın. İleri / geri taramak için önceki sayfa / sonraki sayfa tuşlarını kullanın. Okuyucu notu Makine verisinin bir tanımı için lütfen Üretici Belgelendirmesine bakın: “SINUMERIK 802D sl Instruction Manual(Talimat Kılavuzu)” ”SINUMERIK 802D sl Description of Functions(fonksiyonların tanımı)” Renklari değiştir Kullanıcı tanımlı renk ayarlarını belirlemek için Renk tuşları ve Renk penceresi tuşlarını kullanın. Görüntülü renk kırmızı, yeşil ve mavi parçalardan oluşmaktadır. Edit colors (renkleri düzenle) penceresi giriş alanlarında ayarlı durumda olan değerleri görüntüler. İstenen renk bu değerler değiştirilerek üretilebilir. Ayrıca parlaklık değiştirilebilir. Sonraki karışım oranı bir girişin tamamlanması ardından geçici olarak görüntülenir. Giriş alanları arasında geçiş yapmak için ok tuşlarını kullanın. Ayarlarınızı onaylamak ve pencereden çıkmak için OK tuşunu seçin. İptal tuşunu seçme değişikliklerinizi kaydetmeden pencereden çıkar. Renk Tuşları İçerik ve tuş takım alanı renklerini değiştirmek için bu işlevi kullanın. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-113 Sistem Şekil 7-11 “Renk” tuşu Renk Penceresi Metin kutularının sınırlarının rengini değiştirmek için bu tuşu kullanın. Active window (aktif pencere) tuş işlevi ayarlarınızı bakılan pencereye atayacaktır ve Inactive window (pasif pencere) işlevi de aktif olmayan pencereye atayacaktır. Şekil 7-12 “Renk penceresi” Service display (servis ekranı) Bu tuşu seçmek Servis eksenleri penceresini görüntüler. Servis eksenleri Bu pencere eksen çalışmasındaki bilgileri görüntüler. Eksen + ya da Eksen – tuşu ayrıca görüntülenir. Bunlar sonraki ya da öncek eksen değerlerini görüntülemek için kullanılabilirler. Servis sürücü Bu pencere dijital sürücü ile ilgili bilgileri görüntüler. Servis profibus Bu pencere PROFIBUS ayarları ile ilgili bilgileri görüntüler. Servis kontrolü Hareket kaydını aktif duruma getirmek için bu tuşu kullanın. 7-114 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Sistem Şekil 7-13 "Servis kontrolü” ekranı Servis network Ağ yapılandırma (bkz. Bölüm 1.5) Seyir defteri Action log (seyir defteri) işlevi bakıma yarar ve kayıtlı tüm hareketleri bir liste formunda görüntüler. Figure 7-14 Action log Ayarlama Bu metin belli olayları görüntüleme amacıyla seçmek için kullanılabilir. “Display all data (tüm veriyi görüntüle)” ve “Display data groups (veri gruplarını görüntüle)” alanları arasında geçiş yapmak için TAB tuşunu kullanın. Tablo 7-1 Veri grupları Grup Keys operated (kullanılan anahtarlar) Time stamp (zaman damgası) Error messages (hata mesajları) Windowmanager (pencere yöneticisi) Error messages (hata mesajları) Operating system (işletim sistemi) Anlamı Basılan tuşlar Time stamp (zaman damgası) Windows yöneticisinin bildirdiği hata (sadece sistem içi anlam) QW işletim sisteminin bildirdiği hatalar (sadece sistem içi anlam) SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-115 Sistem Tablo 7-1 Veri grupları, devam Grup Anlamı Error messages TCS (TCS hata mesajları) Mode change (mod değiştirme) Channel status (kanal durumu) IPO override switch (IPO hızlandırma anahtarı) MCP Incoming alarm (Gelen alarm mesajları) Deleted alarm (Silik alarm mesajları) Obje talep brokerinin bildirdiği hata (sadece sistem içi anlam) Selected mode (seçili mod) Channel status (kanal durumu) Set override value (hızlanma değerini ayarla) Makine kumanda paneli NC / PLC alarmları İptal NC / PLC alarmları Resim 7-15 Ara Aradığınız girili terimi olay listesinde taramak için bu işlevi kullanın. Arama varolan imleç pozisyonundan ya da liste başlangıcından başlayabilir. Resim 7-16 Service Firewall (servis güvenlik duvarı) Firewall yapılandırma (bkz. Bölüm 1.5) 7-116 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Sistem Optimizasyon Sürücüleri en iyileme için grafik sunum için bir osiloskop işlevi sağlanmıştır • Hız ayar noktası Hız ayar noktası +10V interface’e karşılık gelir. • Kontur ihlali • Sonraki hata • Güncel pozisyon değeri • pozisyon ayar noktası • Tam durma kaba / ince İzleme başlangıcı iç kumanda durumlarının senkronize izlenmesini sağlayan farklı kriterlere bağlanabilir. Bu ayar “Select signal (sinyal seç)” işlevi kullanılarak yapılmalıdır. • Sonucu analiz etmek için aşağıdaki işlevler sağlanmıştır: • Apsis ve ordinatı değiştirme ve ölçekleme; • Yatay ya da dik işareti kullanarak bir değerin ölçümü; • Apsis ve ordinat değerlerini iki işaret pozisyonu arasında bir fark olarak ölçme; Sonucu parça program dizininde bir dosya şeklinde kaydetme. Ardından, dosyayı RCS802 ya da CF kartını kullanarak gönderme ve veriyi MS Excel'de işlemek mümkündür. Şekil 7-17 Servo trace (servo iz) başlatma ekranı Şema başlığı varolan apsis ölçeklemesi ve işaretlerin fark değerini içermektedir. Yukarıda gösterilen şema görünür ekran alanından ok tuşları ile taşınabilir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-117 Sistem Şekil 7-18 Alanların anlamı Sinyal seçimi Ölçüm kanalını parametrelendirmek için bu menüyü kullanın. Resim 7-19 • Ekseni seçme: Ekseni seçmek için “Eksen” seçme alanını kullanın. • Sinyal tipi: Following error (sonraki hata) System deviation (sistem sapması) Contour deviation (kontur sapması) Actual position value (varolan pozisyon değeri) Hız güncel değeri Hız ayar noktası Compensation value (kompenzasyon değeri) Set of parameters (parametre grubu) Controller input position setpoint (kumanda giriş pozisyonu ayar noktası) Controller input speed setpoint (kumanda giriş hız ayar noktası) Controller input acceleration setpoint (kumanda giriş hızlanma ayar noktası) Hız sürdürme kontrol değeri Exact fine stop (tam ince duruş) sinyali Exact coarse stop (tam kaba duruş) sinyali • Durum: On (açık) Kayıt bu kanalda gerçekleştirilir Off (kapalı) kanal devre dışı. Süre ölçme ve 1 kanalı başlatma tipi parametreleri ekran alt yarısında ayarlanabilir. Kanal kanallar bu ayarı kabul edeceklerdir. • 7-118 Ölçüm süresini belirleme: Milisaniye olarak ölçüm süresi doğrudan “Ölçme süresi” giriş alanına girilir (maks. 6,133 ms). SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Sistem Tetikleme tipi: Oku “Başlatma konumu” alanına pozisyonlandırın ve seçme tuşunu kullanarak ilgili durumu seçin. Başlatmasız yani ölçme doğrudan “Start” tuşu seçildikten sonra başlar; • Yükselen kenar; • Alçalan kenar; • Tam ince durmaya erişildi; • Tam kaba durmaya erişildi; D-işareti kaba Marker on (işaret açık) / Marker off (işaret kapalı) tuşlarını ızgara çizgilerini saklama / açma için kullanın. Z-işareti kaba D-işareti sabit Z-işareti sabit Yatay ya da dikey yönde işaretleri belirlemek için işaretleri kullanın. Buraya kadar işareti başlangıç konumuna pozisyonlayın ve “Fix V – Mark” ya da “Fix T-Mark” tuşunu seçin. Başlangıç noktası ve varolan işaret konumu arasındaki fark durum çubuğu üzerinde görüntülenir. Tuş düzenlemeleri “Free V-Mark’a” değişecektir. Ya da “Free TMark. Trace Göster Bu işlev şemaları saklayan /açan tuşları sağlayan başka bir menü seviyesini açar. Bir tuş siyah ard alanda görüntülenirse şemalar seçili iz kanalı için görüntülenir. Zaman ölçek + Zaman ölçek – Zaman esasını yakınlaştırma / uzaklaştırma için bu işlevi kullanın. Dikey ölçek + Dikey ölçek – Çözünürlüğü artırma / azaltma için bu işlevi kullanın (genlik). Adım birimler İşaretlerin adım büyüklüklerini tanımlamak için bu tuşları kullanın. Resim 7-20 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-119 Sistem İşaretler ok tek bir artım büyüklüğünde bir adımda kullanılarak hareket ettirilir. Daha büyük adım ebatları giriş alanları kullanılarak ayarlanabilir. Değer <SHIFT> + ok hareketi başına ne kadar ızgara biriminin hareket ettirilmesi gerektiğini belirler. Bir işaret şemanın köşesine erişirse ızgara yatay ya da dikey yönde otomatik olarak belirir. Dosya İz verisini kaydetmek ya da yüklemek için bu tuşu kullanın. Resim 7-21 “File name (dosya adı)” alanında uzatma olmadan istenen dosya adını yazın. Veriyi belirtili adla parça program dizininde kaydetmek için Save (kaydet) tuşunu kullanın. Ardından, dosya gönderilebilir ve veri MS Excel’de işlenebilir. Belirtili dosyayı yüklemek ve veriyi grafik olarak görüntülemek için Load (yükle) tuşunu kullanın. Versiyon Bu pencere sürüm numaralarını ve her bir CNC parçasının üretildiği tarihi görüntüler. HMI detaylar HMI details (detayları) menüsü bakım yapmaya yarar ve sadece kullanıcı şifre seviyesinden erişilir. Operatör birimi tarafından sağlanan tim programlar kendi sürüm numaraları ile birlikte görüntülenirler. Yazılım parçalarını tekrar yükleyerek sürüm numaraları birbirlerinden farklılaştırılabilir. 7-120 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Sistem Şekil 7-22 “HMI sürüm” menü alanı Registry içeriği Bu işlev bir liste formunda başlatılacak olan programların düğmelerinin (“Machine (makine)”, “Offset (ofset)”, “Program"… işlev tuşları) atamasını görüntüler. Kolonların her birinin anlamları için lütfen aşağıdaki tabloya bakınız. Resim 7-23 Tablo 7-2 [DLL arrangement] altındaki girişlerin anlamı Grup Anlamı Tuş takımı SK1 ile SK7 1 ile 7 düğme ataması DLL name (DLL adı) Yürütülecek programın adı Class name (Sınıf adı) Start method (başlatma metodu) Execute flag (yürüt bayrağı) (kind of executing) (yürütüm tipi) Text file name (metin dosya adı) Softkey text ID (SK ID) (tuş metni ID) Mesajları alma belirteci Program başlatma sonrası yürütülü işlev numarası 0 Program esas sistem üzerinde idare edilir. 1 esas sistem programı başlatır ve kumanda yüklü programı aktarır. Metin dosya adı (uzatmasız) Rezerve SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-121 Sistem Tablo 7-2 [DLL arrangement] altındaki girişlerin anlamı, devam Grup Anlamı Şifre seviyesi Programın yürütülmesi şifre seviyesine bağlıdır. SK sınıfı Rezerve SK dosyası Rezerve Font detayları Bu işlev yüklü karakter grubu verisini bir liste formunda görüntüler. Resim 7-24 Start DLL Değiştir Başlatma programını tanımlar Sistemin ön yüklemesi sonrası kumanda sistemi otomatik olarak "Makine" çalıştırma alanını (SK1) başlatır. Farklı bir başlatma şekli istenirse bu işlevi farklı bir başlangıç şekli olarak kullanabilirsiniz. Sistemin buradaki ön yüklemesi sonrasında başlatılacak programın (“Softkey (tuş) kolonu) numarasını yazın. Şekil 7-25 startup DLL değişimi 7-122 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Sistem PLC Bu tuş teşhis ve PLC start-up için daha fazla işlev sağlar. STEP 7 bağlanı Bu tuş STEP 7 bağlantısı için interface parametreleri yapılandırma diyaloğunu açar (ayrıca bkz. Programlama Aleti tanımı, “İletişimler” Bölümü). RS232 veri transferi ile meşgul durumda ise kumanda sistemini aktarım tamamlanırsa Programlama Takımına bağlayabilirsiniz. RS232 interface bağlantının aktifleştirilmesi ile başlatılır. Şek. 7-26 Baud rate’i ayarlama Baud rate seçim alanı kullanımı ile ayarlanır. Aşağıdaki değerler mümkündür: 9600/19200/38400/57600/115200. Şekil 7-27 modem açıkken ayarlar Modem aktifken (“ON”) ayrıca 10 ya da 11 bit veri formatları arasında seçim yapabilirsiniz. • Eşitlik: • Durma bitleri: 1 (varsayımlı ayarlı; kumanda sisteminin başlatılması ile aktif) • Data bitler: 8 (varsayımlı ayarlı; kumanda sisteminin başlatılması ile aktif) 10 bit için 11 bit için “yok” “denk” SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-123 Sistem Bağlantı aktif Kumanda sistemi ve PC/PG arasındaki bağlantıyı aktifleştirmek için bu tuşu kullanın. Programlama Takımının çağrısı için bekletilir. Bu durumda ayarlara her değişikliği yapmak mümkündür. Bağlantı pasif değişikliklerini gösteren tuş. Bağlantı pasif seçerek kumanda sisteminden aktarımı her noktada iptal edebilirsiniz. Şimdi ayarlarda tekrar değişiklik yapmak mümkündür. Aktif ya da devre dışı durum Power On (açık konum) sonrasında bile sürdürülür (varsayılı veri ile açık konuma getirme hariç). Aktif bir bağlantı durum çubuğundaki bir sembol ile görüntülenir (bkz. Tablo 1-2) Menüden çıkmak için RECALL tuşuna basın. Modem settings Bu alanda, modem ayarları yapılır. Muhtemel modem tipleri aşağıdaki gibidir: Analog modem ISDN kutu Mobil telefon Her iki iletişim aygıtı birbirleri ile uyumlu olmalıdır. Şekil 7-28 analog bir modem ayarları Farklı AT dizgilerini belirleme esnasında AT’yi sadece bir kez başlatın; kalan tüm komutlar sadece sona eklenebilirler, ör. AT&FS0=1E1X0&W. Her bir komutun ve kendi paramatrelerinin tam notasyonu için lütfen doğru üreticilerin kılavuzlarına bakın. Kumanda sisteminin varsayılan değerleri bu nedenle sadece gerçek bir minimumdur ve ilk kez kullanımları öncesinde her durumda tam kesin olarak onaylanmalıdırlar. Tedbir olmak adına aygıtların ilk önce bir PC/PG’ye bağlanması ve ardından bağlantı şeklinin sınanması ve en iyilenmesi önerilir. 7-124 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Sistem Şekil 7-29 bir ISDN kutu ayarları PLC durum Tablo 7-3’de listelenen bellek ayarlarını görüntüleme ve varolan durumlarını değiştirmek için bu işlevi kullanın. 16 işlemciyi eşanlı olarak görüntülemek mümkündür. Tablo 7-3 Bellek alanları Girişler Çıkışlar I Bayraklar M Saatlar Sayaç Veri Format T V B Giriş biti (IBx), giriş kelime (lwx), çift giriş kelimesi (IDx) Çıkış biti (Qbx), çıkış kelimesi (Qwx), çift çıkış kelimesi (QDx) Bayrak bit (Mx) bayrak kelime (Mw), çift bayrak kelimesi (MDx) Saat (Tx) Sayaç (Zx) Data bit (Vbx), data kelime (Wmx), çift data word (VDx) ikili H Onaltılı D Ondalık Q C İkili gösterim çift kelime ile mümkün değildir. Sayaçlar ve saatler ondalık olarak gösterilirler. Şekil 7-30 PLC durum ekranı SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-125 Sistem Adres + İşlemci adresi 1 artırılan değeri görüntüler. Adres – İşlemci adresi 1 düşürülen değeri görüntüler. Sil Tüm işlemcileri silmek için bu tuşu kullanın. Değiştir Bu tuş değerlerin çevrimli güncellemesini iptal edecektir. Ardından işlemcilerin değerlerini değiştirebilirsiniz. Durum listesi PLC sinyallerini görüntüleme ve değiştirme için PLC durum listesini kullanın. Aşağıdakilerden seçilebilir 3 liste bulunmaktadır: • Girişler (varsayılan ayar) sol liste • Bayraklar (varsayılan ayar) merkez liste • Çıkışlar (varsayılan ayar) sağ liste • Değişken Şekil 7-31 PLC durum listesi başlatma ekranı Değiştir Belirtili değişkenin değerini değiştirmek için bu tuşu kullanın. Değişikliklerinizi kaydetmek için Accept (onay) tuşunu kullanın. Blok yaz Aktif kolona yeni bir alan atamak için bu tuşu kullanın. Buraya kadar interaktif ekran formu seçim için dört alan önerir. Her bir kolon için ilgili giriş alanından girilmesi gereken bir başlama adresi atanabilir. İnteraktif ekran formundan çıkarken kumanda sistemi değişikliklerinizi kaydedecektir. 7-126 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Sistem Şekil 7-32 "Veri tipi” seçim ekranı Kolonlar içinde ve arasında tarama yapmak için Ok ve Önceki sayfa / sonraki tuşlarını kullanın. PLC program Bir ladder diagram kullanan PLC teşhis (bkz. Bölüm 7.3) Program listesi PLC kullanılarak, programları seçebilirsiniz ve PLC ile başlatabilirsiniz. Buraya kadar, PLC kullanıcı programı PLC interface’e daha sonra bir referans listesi kullanılarak bir program adına dönüştürülür bir program numarası yazar. En fazla 255 programı yönetmek mümkündür. Resim 7-33 Bu metin tüm CUS dizini dosyalarını ve kendilerinin referans listesindeki atamalarını (PLCPROG.LST) bir liste formunda görüntüler. İki kolon arasında geçiş yapmak için TAB tuşunu kullanabilirsiniz. Kopyala, Yerleştir ve sil tuş işlevleri belirli bağlama referansla görüntülenirler. Ok sol tarafa pozisyonlanırsa sadece Kopyala işlevi kullanılabilir. Sağ tarafta ise, Ekle ve Sil işlevleri referans listesini değiştirmek için bulunurlar. Kopyala ... Panoya seçili dosya adını yazar SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-127 Sistem Yapıştır ... Dosya adını varolan ok konumunda yapıştırır Sil ... Seçili dosya adını atama listesinden siler Referans liste yapısı (PLCPROG.LST dosyası) 3 alana ayrılır: Numara Alan Koruma seviyesi 1 ... 100 Kullanıcı alanı Kullanıcı 101 ... 200 Makine üreticisi Makine üreticisi 201 ... 255 Siemens Siemens Notasyon her bir program için satırlarla yapılır. Her satır için birbirlerinden TAB, çubuk ya da “I” harfi ile ayrılması gereken iki kolon amaçlanmıştır. İlk kolonda PLC referans numarası belirtilmeli ve ikinci kolonda da dosya adı. Örnek: 1 | shaft.mpf 2 | taper.mpf PLC alarm txt Bu işlev PLC kullanıcı alarm metinlerini ekleme ya da değiştirmek için kullanılır. Oku kullanarak istenen alarm numarasını seçin. Aynı zaman varolan geçerli metin giriş satırında görüntülenir. Şekil 7-34 PLC alarm metnini düzenleme Giriş alanına geçiş için TAB tuşunu kullanın. Giriş alanında yeni metni girin. Girişinizi tamamlamak için Input düğmesine basın ve kaydetmek için Save'i seçin. Metinlerin notasyonları için lütfen Start-Up Kılavuzuna bakın. 7-128 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Sistem Start up dosyaları Start-up data ve PLC projelerini yaratma, arama/okuma için bu işlevi kullanın (ayrıca bkz. Bölüm 7.1). Pencere seçili sürücünün içindekileri bir ağaç yapısında görüntüler. Yatay tuşlar seçim için kullanılabilecek sürücüleri bir liste formunda görüntüler. Dikey tuşlar söz konusu sürücünün kullanılabilir kumanda işlevlerini sağlarlar. Aşağıda sabit varsayılan atamalar bulunmaktadır: • 802D data Start-up data(802D verileri) • Müşteri CF kart CF kart üzerinde Müşteri verisi • RS232 Seri interface Veri “Kopyala & Yapıştır" prensibi ile taşınır. Resim 7-35 802D Verileri “802D data” alanındaki her bir veri grubu aşağıdaki anlamlara sahiptir: • Datalar : Makine Dataları Setting Dataları Takım bilgileri R parametreler Sıfır noktası kaydırma Kompenzasyon: Hatve hatası (SSFK) Global kullanıcı verisi (kullanıcı verisi) Bu veri özel başlatma verisidir ve ASCII dosyasında aktarılırlar. • Start-up archive (NC/PLC): NC verileri NC dizinleri Sürücü makine dataları Kompenzasyon: Hatve hatası PLC kullanıcı alarm metinleri PLC projesi Ekran makine Bu veri NC ve PLC veri için bir start up dosyası oluşturur ve ikili formatta HMI arşiv formatı kullanılarak aktarılırlar. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-129 Sistem • Start-up arşivi (HMI) Kullanıcı çevrimleri Kullanıcı dizinleri SP1 dil dosyaları SP2 dil dosyaları Başlatma ekranı Online (çevrimiçi) yardım HMI bit haritalar Bu veri bir HMI veri için bir start up dosyası oluşturur ve ikili formatta HMI arşiv formatı kullanılarak aktarılırlar. • PLC projesi (PT802D *.PTE) Kumanda sistemi ve Programlama Takımı arasında dönüşüm olmadan doğrudan bir değişim bir PLC programının taşınmasını destekleyerek mümkündür. Customer CF card (müşteri CF kartı) Bir CompactFlash (flaş bellek) kartından veri değişimi için bu tuşu kullanın. Aşağıdaki işlevler size destek olması için yaratıldı: İsmini değiştir Oku kullanmadan önce seçili dosyanın adını değiştirmek için bu işlevi kullanın. Yeni dizin CF kartı üzerinde yeni bir dizin yaratmak için bu tuşu kullanın. Kopyala Panoya bir ya da daha fazla dosya kopyalamak için bu tuşu kullanın. Yapıştır Dosya ya da dizinleri panodan varolan dizine yapıştırmak için bu tuşu kullanın. Sil ... Seçili dosya adını atama listesinden siler Tümünü işaretle Sonraki işlemler içib tüm dosyaları seçmek amacıyla bu tuşu kullanın. RS232 RS232 interface ile veri arama/okuma için bu tuşu kullanın. Ayarlar İnterface parametrelerini görüntülemek ve değiştirmek için bu işlevi kullanın. Ayarlarda yapılan herhangi bir değişiklik derhal devreye girecektir. Save (kaydet) tuşunu seçme ayarları kapalı konuma getirme sonrasında bile kaydedecektir. Default Settings (standart sıfırlayacaktır. 7-130 ayarlar) tuşu tüm ayarları varsayılan ayarlarına SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Sistem Şekil 7-36 RS232 interface parametreleri Interface parametreleri Tablo 7-4 Interface parametreleri Parametreler Cihaz tipi Baud rate Stop Bit Parite Tanım RTS/CTS RTS sinyali (Gönder Talebi) veri aktarım cihazının Gönder modunu kumanda eder. Aktif: Gönderilecek veri. Pasif: Gönder modundan sadece tüm veri aktarıldıktan sonra çıkılabilir. CTS sinyali verinin gönderilmek için hazır olup olmadığını RTS için bir onaylama sinyali olarak gönderir. Baud oranını ayarlama. 300 Baud 600 Baud 1.200 Baud 2.400 Baud 4.800 Baud 9.600 Baud 19.200 Baud 38.400 Baud 57.600 Baud 115.200 Baud Senkronize olmayan aktarımla durma bitlerinin sayısı Giriş: 1 Durma biti (varsayılan) 2 durma biti Eşitlik bitleri hata tespiti için kullanılır. Bunlar “1” ayarlı hane sayısını tek ya da çift sayıya dönüştürmek için kodlu karaktere eklenirler. Giriş: Eşitsiz (varsayılan) Denk Denk değil SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-131 Sistem Tablo 7-4 ınterface parametreleri, devam 7-132 Parametreler Tanım Data bitler Tanım Senkronize olmayan aktarımla data bitlerinin sayısı Giriş: 7 data bit 8 data biti (varsayılan) Onaylama ile çiğneme Y: Aranırken dosyanın NC’de varolan durumda olup olmadığı denetlenir. N: Dosyalar onay ikazı olmadan çiğnenirler. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7.1 7.1 Sistem Start up data yaratma / arama / okuma Start up data yaratma / arama / okuma Okuyucu notu /BA1/ SINUMERIK 802D sl ”Talimat Kılavuzu”, ”Data yedekleme ve makine serisi start-up” bölümü Çalıştırma sırası Start up files (başlangıç dosyaları) “Sistem” çalıştırma alanında Start up files tuşunu seçin. Bir start-up arşivi yaratma Bir start-up data tüm parçalar ya da seçili bazı parçalar ile yaratılabilir. Seçili parçalar ile bir arşiv yaratmak için operatörün aşağıdaki işlemleri yapması gereklidir: 802D Verileri Start up data (NC/PLC) satırını 802D veri menüsünden ok tuşlarını kullanarak seçin. Dizini açmak için ENTER’a basın ve istenen dosyaları ok tuşlarını kullanarak seçin. Kopyala Dosyaları panoya kopyalamak için Kopyala tuşunu seçin. Şekil 7-37 tüm bir start-up data'yı kopyalama SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-133 Sistem 7.1 Start up data yaratma / arama / okuma Şekil 7-38 start up data içeriği Start up datayı CompactFlash (flaş bellek) kartına yazma Ön şart: CF kartı takılır ve start-up data panoya kopyalanmaktadır. Çalıştırma sırası: Customer CF card (müşteri CF kartı) Müşteri CF kartı katını seçin ve kayıt yerini (dizin) belirleyin. Yapıştır Start-up data yazımını başlatmak için Yapıştır tuşunu seçin. Görünmekte olan metin kutusunda önerili ismi onaylayın ya da metni onaylamak için OK basın. Resim 7-39 7-134 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7.1 Sistem Start up data yaratma / arama / okuma Start-up datayı RS232 ile okuma(Reading Out) Ön şart: Start-up data panoya kopyalanmaktadır ve RS232 bağlantısı ayarlandı. Çalıştırma sırası: RS232 RS232 menüsünü seçin ve Gönder’e basın. Gönder PC üzerinde: • WinPCln’i başlatın. • İkili aktarım modunu çalıştırın. • Receive Data (Veri Al) menüsünü seçin ve dosya adlarını tanımlayın. İlk önce tüm veri okunur ve ara belleğe yazılır. Tüm veri bellekte kaydedilirse, aktarım işlemi otomatik başlatılır ve PC (WinPCln) veriyi alacaktır. Arşivi başlatırken herhangi bir hata oluşursa (örnek sürücü kapalı konuma getirilirse) hiçbir veri transferi olmaz. Üretim süreci ve hatayı görüntüleyen bir kayıt penceresi açılır. Start-up datayı RS232 ile arama(Reading İn) Bir start-up datayı aramak için aşağıdaki operatör işlemlerini gerçekleştirin: RS232 RS232 menüsünü seçin ve aramayı başlatmak için Receive (Al) kullanın. Al PC üzerinde: • WinPCln’i başlatın. • İkili aktarım modunu çalıştırın. • Arşiv dosyasını açın ve veri aktarımını başlatmak için Veri Gönder'i seçin. • Metni başlat'ı kumanda sisteminde onaylayın. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-135 Sistem 7.2 PLC projelerini arama / okuma Start-up datayı CompactFlash (flaş bellek) kartından arama Bir start-up datayı aramak için aşağıdaki operatör işlemlerini gerçekleştirin: 1. CF kartı yerleştirin. 2. Customer CF kartı tuşunu seçin ve istenen arşiv dosyasının olduğu satırı seçin. 3. Dosyayı panoya kopyalama için Copy (Kopyala)’yı kullanın. 4. 802D veri tuşunu seçin ve oky Start up arşivi (NC/PLC) satırına pozisyonlayın. 5. Start-up başlatmak için Yapıştır’ı seçin. 6. Metni başlat'ı kumanda sisteminde onaylayın. 7.2 PLC projelerini arama / okuma(Reading İn/Out) Bir projeyi ararken bu PLC dosya sistemine aktarılacak ve ardından aktifleştirilecektir. Aktifleştirmeyi tamamlamak için kumanda sistemi yeniden başlatılır (NCK-Reset) RS232’den bir projeyi okuma(Reading İn) Bir projeyi aramak için aşağıdaki operatör işlemlerini gerçekleştirin: 1. RS232 menüsünü seçin ve aramayı başlatmak için orada Receive (Al) kullanın. 2. PC’nizde WinPCln’i başlatın. 3. İkili aktarım modunu çalıştırın. 4. Arşiv dosyasını açın ve veri aktarımını başlatmak için Veri Gönder'i seçin. 5. Metni başlat'ı kumanda sisteminde onaylayın. RS232’den bir projeyi okuma(Reading Out) Aşağıdaki operatör işlemlerini gerçekleştirin: 1. PLC proje (PT802D *.PTE) satırını 802D data menüsünden seçmek için ok tuşlarını kullanın. 2. Dosyayı panoya kopyalamak için Copy (Kopyala) tuşunu seçin. 3. RS232 menüsüne geçin ve Send (Gönder) tuşunu seçin. 4. PC’nizde WinPCln’i başlatın. 5. İkili aktarım modunu çalıştırın. 6. Receive Data (Veri Al) menüsünü seçin ve dosya adlarını tanımlayın. Kumanda sisteminden RS232 ile okurken bir dosya arşiv formatında sonuçlanır. 7-136 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7.2 Sistem PLC projelerini arama / okuma Not Programlama Takımı ve kumanda sistemi arasında PLC projesini değiştirmek için CF kartını da kullanabilirsiniz. İşlem: • Dosyaları seçme ve gönderme (PT802D*.PTE) için Programlama Takımını kullanın; • Gönderili projeyi doğrudan CF kartına yazın ya da projeyi CF kartına kopyalama için Explorer’ı kullanın. • CF kartını kumanda sistemine yerleştirin ve projeyi aşağıda anlatıldığı gibi arayın. CompactFlash (flaş bellek) kartında bir proje arama(Reading İn) Bir PLC projesini aramak için aşağıdaki operatör işlemlerini gerçekleştirin: 1. CF kartı yerleştirin. 2. Satırı gerekli proje dosyası ile PTE formatında Customer CF card (Müşteri CF kartı) menüsünden seçin. 3. Dosyayı panoya kopyalama için Copy (Kopyala)’yı kullanın. 4. 802D data (802D veri) menüsünü seçin ve oku PLC proje (PT802D *.PTE) satırına pozisyonlayın. 5. Aramayı başlatmak için Paste (Yapıştır)’ı seçin ve aktifleştirmeyi başlatın. Projenin CompactFlash (flaş bellek) kartına yazma Aşağıdaki operatör işlemlerini gerçekleştirin: 1. CF kartı yerleştirin. 2. PLC proje (PT802D *.PTE) satırını 802D data menüsünden seçmek için ok tuşlarını kullanın. 3. Dosyayı panoya kopyalamak için Copy (Kopyala) tuşunu seçin. 4. Customer CF card (Müşteri CF kartı) menüsünü seçin. 5. Kaydetme yeri arayın ve Paste (Yapıştır)’tuşunu seçin. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-137 Sistem 7.3 Ladder diyagramı görüntülü PLC teşhisi 7.3 Ladder diyagramı görüntülü PLC teşhisi İşlev Bir PLC kullanıcı programı güvenlik işlevlerini tanıma ve işlem sıralarını destekeleme için büyük oranda mantık işlemlerinden oluşur. Bu mantık işlemleri farklı kontakları ve röleleri bağlamayı içerir. Bir kural olarak tek kontak ya da röle arızası tüm bir sistem/kurulum arızasına neden olur. Arıza/arızaların ya da program hatasının nedenlerini tespit etmek için “Sistem” çalışma alanında farklı teşhis işlevleri bulunmaktadır. Not Burada programı düzenleme mümkün değildir. Çalıştırma sırası PLC "Sistem" çalışma alanında bulunabilecek PLC tuşunu seçin. PLC program Kalıcı bellekte kayıtlı proje açılır. 7.3.1 Ekran görünümü Ekranın ana alanlara bölünmüş hali ile görünümü Bölüm 1.1'de tanımlananın aynısıdır. PLC teşhisi ile alakalı her sapma ya da düzeltme aşağıda gösterilir. 7-138 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7.3 Sistem Ladder diyagramı görüntülü PLC teşhisi Şekil 7-40 Ekran düzeni Ekran kumandası Görüntüleme Anlamı Uygulama alanı Destekli PLC programı dili Aktif program bloğu adı Gösterim: Sembolik adı (mutlak adı) Program durumu Program çalışıyor RUN STOP Program durdu Uygulama alanı durumu Sym Sembolik gösterim abs Mutlak gerilim Aktif anahtarlar ekranı Focus ok yerine kullanılır Tip line arama notlarını içerir 7.3.2 Çalıştırma seçenekleri Tuşlar ve tarama düğmelerine ek olarak bu alan daha da fazla anahtar kombinasyonları sağlar. Anahtar kombinasyonları Tuş anahtarları fokusu PLC kullanıcı programına hareket ettirir. Pencere sınırlarına erişirken otomatik olarak taratılır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-139 Sistem 7.3 Ladder diyagramı görüntülü PLC teşhisi Tablo 7-5 Anahtar kombinasyonları Anahtar kombinasyonu Hareket Sıranın ilk satırına veya Sıranın son satırına veya Önceki ekran Sonraki ekran Sola bir alan Sağa bir alan Önceki alan Sonraki alan veya veya İlk ağ ilk alanına İlk ağ son alanına Aynı pencerede sonraki program bloğunu açar Aynı pencerede önceki program bloğunu açar Seç anahtarı işlevi giriş fokus konumuna göre değişir. • Tablo hattı: Tüm metin satırını görüntüler • Ağ başlığı: Ağ görüşünü görüntüler • Komut: Tüm işlemcileri görüntüler Girili fokus bir komuta pozisyonlanırsa görüşlerde dahil tüm işlemciler görüntülenirler. 7-140 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7.3 Sistem Ladder diyagramı görüntülü PLC teşhisi Tuş takımı PLC info “PLC Info” menüsü (normal olarak “About ...” Olarak bilinir – çev. ) PLC modelini, PLC sistem sürümünü, çevrim zamanını ve PLC kullanıcı programı çalışma zamanını görüntüler. Şekil 7-41 PLC info İşlem süresi reset Penceredeki veriyi yenilemek için bu tuşu kullanın. PLC durumu Program yürütme esnasında kontrol ve değişim için “PLC durumunu” kullanın. Şekil 7-42 PLC durum ekranı Durum listesi PLC sinyallerini görüntüleme ve değiştirme için PLC durum listesini kullanın. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-141 Sistem 7.3 Ladder diyagramı görüntülü PLC teşhisi Şekil 7-43 Durum listesi Pencere 1 xxxx Pencere 2 xxxx Bu pencere doğru program bloğunda çalışan PLC programının tüm mantık ve grafik bilgilerini görüntüler. LAD (ladder diagram) mantığı açık yapılı program parçalarına ve ağlar olarak bilinen varolan izlere ayırılır. Genel olarak LAD’larda yazılı programlar farklı mantık işlemlerini kullanarak elektrik akımını gösterir. Şekil 7-44 Pencere 1 Bu menüde işlemcinin sembolik ve mutlak gösterimi arasında geçiş yapabilirsiniz. Program bölümleri farklı büyütme faktörleri kullanılarak görüntülenebilir; işlemcileri çabuk bulabilmek için bir arama işlevi bulunur. Program block Bu tuş PLC program liste blokları listesini görüntülemek için kullanılabilir. Açılacak PLC program bloğunu seçmek için Yukarı Ok/ Aşağı ok ya da Önceki sayfa / sonraki sayfa tuşlarını kullanın. Varolan program bloğu liste kutusunun Info satırında görüntülenir. 7-142 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Sistem 7.3 Ladder diyagramı görüntülü PLC teşhisi Şekil 7-45 PLC blok seçimi Özellikler Bu tuşu seçmek PLC projesi yaratıldığında kaydedilen seçili program bloğunun tanımını görüntüler. Şekil 7-46 seçili PLC program bloğu özellikleri Local Değişkenler Bu tuşu seçme seçili program bloğu yerel değişkenler tablosunu görüntüler. İki program bloğu vardır. • OB1 Sadece geçici yerel değişken • SBRxx Geçici yerel değişken Her program bloğu için bir değişkenler tablosu bulunmaktadır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-143 Sistem 7.3 Ladder diyagramı görüntülü PLC teşhisi Şekil 7-47 seçili program bloğu yerel değişkenler tablosu Kolon genişliğinden uzun olan metinler tüm tablolarda kesilir ve “~“ karakteri eklenir. Böyle bir durumda, varolan ok pozisyonu metninin görüntülendiği bu şekildeki tablolardaki yüksek bir seviyede ki metin alanı bulunur. Metin “~” ile kesilirse, yüksek seviye metin alanındaki ok'un rengi ile görüntülenir. Daha uzun metinlerle, SELECT tuşuna basarak metnin tümünü görüntülemek mümkündür. Aç Bu tuşu seçme seçili program bloğunu görüntüler; adı (mutlak) “Pencere ½” tuşunda görüntülenir. Program durum Açık Program durum kapat Program durum ekranını aktifleştirme / durdurma için bu tuşu kullanın. Burada PLC çevrimi sonundan ağ varolan durumlarını kontrol edebilirsiniz. Tüm işlemcilerin durumları “Program durumu” ladder diyagramında görüntülenirler. LAD farklı PLC çevrimlerinde durum ekranı değerlerini alır ve ardından durum ekranını yeniler. Şekil 7-48 “Program durumu” ON – sembolik gösterim 7-144 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7.3 Sistem Ladder diyagramı görüntülü PLC teşhisi Şekil 7-49 “Program durumu” ON – mutlak gösterim Sembol adresleri Mutlak adresler İşlemcilerin mutlak ve sembolik gösterimi arasında geçiş yapmak için bu tuşu kullanın. Seçili gösterim tipine göre işlemciler mutlak ya da sembolik belirticiler ile görüntülenirler. Bir değişken için sembol yoksa bu otomatik olarak mutlak şekilde görüntülenir. Büyüt + Küçült - Uygulama alanında gösterim adım adım yaklaştırılır ya da uzaklaştırılır. Aşağıdaki büyütme fazları bulunmaktadır: 20% (varsayılan), 60%, 100% ve 300% Ara Sembolik ya da mutlak gösterimdeki işlemcileri aramak için kullanılabilir. Farklı arama kriterinin seçilebileceği bir metin kutusu görüntülenir. “Mutlak/Sembolik adres” tuşunu kullanarak her iki PLC penceresinde bu kritere uyan belli bir işlemciyi arayabilirsiniz. Ararken, büyük ve küçük harfler ihmal edilirler. Üst seçim alanında seçim: • Mutlak ve sembolik işlemcileri arayın • Ağ numarasına gidin • SBR komutunu bulun Diğer arama kriteri: • Aşağı doğru arama (varolan ok pozisyonundan) • Tüm program bloğu (başlangıçtan) • Tek program bloğunda • Tüm program blokları üzerinde İşlemcileri ve sabitleri birleşik kelimeler (belirteçler) halinde arayabilirsiniz. Ekran ayarlarına göre sembolik ya da mutlak işlemcileri arayabilirsiniz. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-145 Sistem 7.3 Ladder diyagramı görüntülü PLC teşhisi Aramayı başlatmak için OK tuşuna basın. Bukunan arama elemanı fokus ile belirtilir. Hiçbirşey bulunmazsa doğru bir hata mesajı notlar satırında belirecektir. Metin kutusundan çıkmak için İptal tuşunu kullanın; hiçbir arama yapılmaz. Şek. 7-50 Sembolik işlemcileri arama Mutlak işlemcileri arama Aranan bulunursa, aramaya devam etmek için Continue search (aramaya devam et) kullanın. Sembol İnfo Bu tuşu seçme belirtilen ağdaki tüm sembolik belirteçleri görüntüler. Şekil 7-51 Ağ sembolik Çapraz ref. Çapraz referansların listesini görüntülemek için bu tuşu kullanın. PLC projede kullanılan tüm işlemciler görüntülenir. Bu liste hangi ağda bir giriş, çıkış, bayrak vs. kullanılır olduğunu gösterir. 7-146 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7.3 Sistem Ladder diyagramı görüntülü PLC teşhisi Şekil 7-52 “Çapraz referanslar” ana menü (mutlak) (sembolik) Doğru program segmentini doğrudan 1/2 pencerede Open in Window 1/2 (1/2 pencerede aç) işlevini kullanarak açabilirsiniz. Sembol adresleri Aktif gösterim tipine göre elemanlar mutlak ya da sembolik belirteçler ile görüntülenirler. Mutlak adres Bir belirteç için hiçbir sembol yoksa tanım otomatik olarak mutlaktır. Belirteçlerin bu gösterim tipi durum çubuğunda görüntülenir. Temsilcilerin mutlak gösterimi varsayılan olarak ayarlanır. Pencere 1’de Aç Pencere 2’de Aç Çapraz referanslar listesinden seçili işlemci doğru pencerede açılır. Örnek: Mutlak işlemci M251.0'ın mantık ara ilişkisini 1 ağında OB1 program bloğunda görüntülemek istiyorsunuz. İşlemci çapraz referans listesinden seçildikten ve Open in Window 1 (1 penceresinde aç) kumanda edilme durumu sonrasında doğru program böümü 1 penceresinde görüntülenir. Şekil 7-53 Ok "OB1 2 ağında M251.0) 2 ağı 1 penceresinde M251.0 Ara ... Çapraz referans listelerinde işlemcileri aramak için kullanılır. İşlemcileri birleşik kelimeler (belirteçler) halinde arayabilirsiniz. Ararken, büyük ve küçük harfler ihmal edilirler. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-147 Sistem 7.3 Ladder diyagramı görüntülü PLC teşhisi Arama seçenekleri: • Mutlak ve sembolik işlemcileri arayın • Satıra gidin Arama kriteri: • Aşağı (varolan ok pozisyonundan) • Tüm program bloğu (başlangıçtan) Şekil 7-54 çapraz referanslarda işlemcileri arama Aradığınız metin notlar satırında görüntülenir. Metin bulunmazsa OK ile doğrulanması gerekli bir hata mesajı görüntülenir. Aranan bulunursa, aramaya devam etmek için “Continue search (aramaya devam et)” kullanın. 7-148 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7.4 7.4 Sistem Alarm ekranı Alarm ekranı Çalıştırma sırası Alarm penceresi açılır. Tuşları kullanarak NC alarmlarını sıralayabilirsiniz; PLC alarmları sıralanmayacaktır. Şekil 7-55 Alarm penceresi Tuş takımı En yüksek öncelik Önceliğine göre sıralı tüm alarmları görüntülemek için bu tuşu kullanın. En önemli alarm listenin en başında bulunur. En yeni alarm Oluşma zamanlarına göre sıralı alarmları görüntülemek için bu tuşu kullanın. En sonuncu alarm listenin başında bulunur. En eski alarm Oluşma zamanlarına göre sıralı alarmları görüntülemek için bu tuşu kullanın. En eski alarm listenin başında bulunur. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 7-149 Sistem 7.4 Alarm ekranı Bu sayfa notlarınız için boş bıraktırılmaktadır. 7-150 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 8 Programlama 8.1 NC Programlama Temel Prensipleri 8.1.1 Program adları Her programın kendi program adı bulunur. Bir program yaratırken program adı aşağıdaki kurallara uyularak serbestçe seçilebilir: • İlk iki karakter harf olmalıdır; • Sadece harfler, haneler ya da altçizgi kullanın. • Sınır belirteçleri kullanmayın (bkz. Bölüm “Karakter grubu”). • Ondalık ayraç sadece dosya uzantısını ayırmak için kullanılır. • 16 karakterden fazla kullanmayın. Örnek: SHAFT 527 8.1.2 Program yapısı Yapı ve içerik NC programı blok sıralarından oluşur (bkz. Tablo 8-1). Her blok bir işleme adımını gösterir. Talimatlar bloklarda kelimeler biçiminde yazılır. Yürütme sırasındaki son blok program sonu için özel bir kelime içerir: M2. Tablo 8-1 NC program yapısı Blok Kelime Kelime Kelime Görüş Blok 1. Blok Blok 2. Blok Blok Blok Blok Program sonu SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 8-151 Programlama 8.1 NC Programlama Temel Prensipleri 8.1.3 Word yapısı ve adresi İşlev/yapı Bir kelime bir blok elemanıdır ve bir kumanda komutunu oluşturur. Kelime aşağıdakilerden oluşmaktadır • Adres karakteri. Genel olarak bir harf • Nümerik değer: Belli adreslerin adres önüne bir işaret konarak ve bir ondalık ayraçla eklenebildiği bir haneler sırası. Pozitif bir işaret (+) ihmal edilebilir. Kelime Adres Değeri Kelime Adres Değeri Kelime Adres Değeri Örnek: Açıklama : Doğrusal interpolasyonlu hızlı hareket X ekseni pozisyonu: -20,1 mm İlerleme hızı: 300 mm/dak Şekil 8-1 Word yapısı (örnek) Çeşitli adres karakterleri Bir kelime de çeşitli adres harflerinden oluşabilir. Buna rağmen bu durumda nümerik değer ortadaki karakterden "=" atanmalıdır. Örnek: CR=5.23 Ayrıca, G fonksiyonlarıni sembolik bir işlev kullanarak çağırmak da mümkündür (ayrıca bkz. “Talimatlar listesi” Bölümü) Örnek: SCALE ; ölçek faktörünü devreye alın Uzantılı adres adresle R R parametre H H fonksiyonu I, J, K Enterpolasyon parametreleri/ara nokta(Merkez pozisyonu) M Çeşitli M kodları, sadece İşmili ile alakalı S İşmili devri (İşmili 1 ya da 2), Adres 1 ile uzatılır… Daha çok sayıda adres elde etmek için 4 hane. Bu durumda, değer bir eşitlik işareti “=” kullanılarak atanmalılar (ayrıca bkz. “talimatlar listesi” bölümü). Örnekler: R10=6.234 H5=12.1 I1=32.67 M2=5 S2=400 8-152 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 8.1 8.1.4 Programlama NC Programlama Temel Prensipleri Blok yapısı İşlev Bir blok bir işleme adımını yürütmek için gerekli olan veriyi içermelidir. Genel olarak bir blok birden fazla kelimeden oluşur ve mutlaka end-of-block character (blok sonu karakteri “LF” (hat hızı) ile tamamlanır. Bu karakter hat hızı düğmesine ya da Input (giriş) tuşuna basıldığında otomatik olarak üretilir. Kelime1 Kelime2 Boşluk Boşluk Boşluk Kelimen Görüş Boşluk Blok talimatları Blok numarası – talimatların önünde durur; sadece gerekliyse; “N” yerine, iki nokta “: “ ana bloklarda kullanılır. Blok geçme; sadece gerektiğinde başta bulunur Blok sonu karakteri Sadece gerektiğinde sona yazılır, bloğun kalan kısmından “;” le ayrılır Bir bloktaki toplam karakter sayısı: 512 Şekil 8-2 Blok yapı şeması Kelime sırası Blokta birden fazla talimat varsa aşağıdaki sıra önerilir: N... G... X... Z... F... S... T... D... M... H... Blok numaraları ile ilgili not İlk önce 5 ya da 10 adımlarında blok numaralarını seçin. böylece daha sonra blokları ekleyebilirsiniz ve bu sayede de blokların artan sırasını görebilirsiniz. Blok Atlama Programın her çalışması ile yürütülmeyecek bir programın blokları blok numarası önünde bir “ / ” işareti ile gösterilir. Blok atlama işleminin kendisi operasyondan (Program kumandası:”SKP”) ya da PLC’den (sinyal) aktifleştirilir. Bir bölüm sırasıyla “ / “ kullanılarak geçilebilir: Program yürütme esnasında bir bloğun atlanması gerekiyorsa, “/” ile işaretli tüm program blokları yürütülmezler. Söz konusu bloklarda bulunan talimatların tümü dikkate alınmayacaklardır. Program sonraki blokla işaretlemeden devam ettirilir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 8-153 Programlama 8.1 NC Programlama Temel Prensipleri Görüş, açıklama Bir programın bloklarındaki talimatlar görüşleri kullanarak açıklanabilirler (açıklama). Öneri mutlaka noktalı virgülle “;” ve blok sonu ile sonlanır. Görüşler var olan blok ekranında kalan bloğun içeriği ile birlikte görüntülenirler. Mesajlar Mesajlar ayrı bir blokta programlanırlar. Bir mesaj özel bir alanda görüntülenir ve yeni bir mesajlı bir blok yürütülür olana ya da programın sona erişilir olana kadar aktif kalır. Mesaj metinlerinde en fazla 65 karakter görüntülenebilir. Mesaj metinsiz bir mesaj önceki bir mesajı siler. MSG (”THIS IS THE MESSAGE TEXT(bu mesaj metnidir)”) Programlama örneği N10 ; G&S şirketi, sipariş no. 12A71 N20 ;Pompa parça 17, şekil no.: 123 677 N30 ;H. Adam tarafından yaratılan program, TV 4 Dept. N40 MSG(”BLANK ROUGHING (kaba talaş işleme)”) :50 G54 F4.7 S220 D2 M3 ; Ana blok N60 G0 G90 X100 Z200 N70 G1 Z185.6 N80 X112 /N90 X118 Z180 ; Blok atlanabilir N100 X118 Z120 N110 G0 G90 X200 N120 M2 ; Program sonu 8.1.5 Karakter takımı Aşağıdaki karakterler yorumlanırlar programlar için kullanılırlar; ilgili tanımlamalara göre Harfler, haneler A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N,O, P, Q, R, S, T, U, V, W X, Y, Z 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Büyük ve küçük harf ayrımı yoktur. Basılır özel karakterler ( ) [ 8-154 Sola yuvarlak ayraç Sağ yuvarlak ayraç Kare sol ayraç “ . Baş aşağı virgüller Alttan çizgi (bir harfe ait) Ondalık ayraç SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 8.1 ] < > : = / * + - Sağ kare ayraç Küçük Büyük Ana blok, işaret tamamlama Atama; eşitliğin bir bölümü Bölme; blok geçme Çarpma Toplama; artı işareti Çıkarma; Negatif işaret , ; % & ‘ $ ? ! Programlama NC Programlama Temel Prensipleri Virgül, ayraç Görüş başlangıcı Rezerve; kullanmayın Rezerve; kullanmayın Rezerve; kullanmayın Sistem iç değişken belirteci Rezerve; kullanmayın Rezerve; kullanmayın Basılamaz özel karakterler LF Boş Çizelge Blok sonu karakteri Kelimeler arası ayraç; Rezerve; kullanmayın SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 8-155 Talimatların genel görünümü SINUMERIK 802D sl plus ve pro ile kullanılabilir işlevler Adres Anlamı Değer atama Bilgi D Takım ofsetleri numarası 0 ... 9, tek tamsayı, işaretsiz F İlerleme hızı F Blokta G4 ile bekleme süresi G fonksiyonları (hazırlık işlevi) 0.001 ... 99 999.999 0.001 ... 99 999.999 Tek tamsayı, belirtili değerler Belirli bir takım T için ofset verisini içerir… ; D0–> ofset Değerler=0, Takım başına en fazla 9D numarası Takım/parça ilerleme hızı; birim mm/dak (freze) ya da mm/dev (torna) G94 ya da G95’e göre Saniye olarak bekleme süresi G SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 G0 G1 * G2 Hızlı hareket ile doğrusal interpolasyon Kesme hızında doğrusal interpolasyon Dairesel interpolasyon CW G3 CIP CT Dairesel interpolasyon CCW Ara nokta ile dairesel interpolasyon Dairesel interpolasyon; teğet geçiş G33 Sabit hatveli diş kesme (mandrensiz): Programlama D... F... G4 F... ; ayrı blok G fonksiyonları G gruplarına ayrılırlar. Bir grubun sadece bir G işlevi bir blokta programlanabilir. Bir G işlevi model (aynı grubun bir başka işlevi tarafından iptal edilene kadar) ya da sadece modelsiz programlanır olduğu blokta etkin G grubu: G... ya da sembolik ad, ör.: CIP 1: Hareket komutu G0 X... Z... G1 X...Z... F... G2 X... Z... I... K... F... ; Merkez ve son noktalar G2 X... Z... CR=... F... ; yarı Çap ve son nokta G2 AR=... I... K... F... ; açıklık açısı ve merkez noktası G2 AR=... X... Z... F... ; açıklık açısı ve son nokta G3 .... ; diğer durumda G2 ile olduğu gibi CIP X... Z... I1=... K1=... F... ;I1, K1 ara noktadır N10 ... N20 CT Z... X... F... ; daire; teğet geçiş önceki N10 yol segmentine ; sabit hatve G33 Z... K... SF=... ; silindirik diş G33 X... I... SF=... ; alın dişi G33 Z... X... K... SF=..; konik diş (Z ekseninde; X eksenindekinden daha geniş yol) G33 Z... X... I... SF=... ; konik diş (X ekseninde; ; Z eksenindekinden daha geniş yol) (interpolasyon tipi) Model olarak etkin Programlama ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8-156 8-154 8.1.6 Diş kesme, artan hatveli G35 Diş kesme, azalan hatveli G331 Diş çekme, Girişi G332 Diş çekme – geri çıkışı G4 Bekleme Süresi G33 Z... K... SF=... ; silindirik diş, sabit hatve G34 Z... K... F17.123 ; 17.123 mm/rev2. ile artan hatve G33 Z... K... SF=... ; silindirik diş G35 Z... K... F17.321 ; 7.123 mm/rev.2 ile artan hatve N10 SPOS=... ;İşmili pozisyonlaması(Açısal) N20 G331 Z... K... S... ; Rigit tapping , ör. Z ekseninde Sağ ya da sol dişler hatve işareti ile tanımlanırlar (ör. K+): + : M3'le birlikte olduğu gibi – : M4 ile birlikte olduğu gibi G332 Z... K... ; Rigit tapping , ör. Z ekseninde, Çekilme hareketi G331 ile olduğu gibi hatve işareti 2: Özel hareketler, bekleme süresi modelsiz G4 F... veya G4 S.... ; ayrı blok, F: Saniye olarak zaman ; ayrı blok, S: İşmili devirlerinde SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 G74 Referans noktası hareket G74 X1=0 Z1=0 ; ayrı blok, (makine eksen belirteci!) G75 Sabit nokta yaklaşımı G75 X1=0 Z1=0 ; ayrı blok, (makine eksen belirteci!) TRANS Programlanabilir ofset SCALE (ölçek) Programlanabilir ölçek faktörü ROT Programlanabilir koordinat döndürme ROT RPL=... MIRROR Programlanabilir aynalama MIRROR X0 ATRANS Ek programlanabilir ofset ATRANS X... Z... ASCALE Ek programlanabilir ölçek faktörü ASCALE X... Z... AROT Ek programlanabilir döndürme AROT RPL=... 3: Bellek yaz modelsiz TRANS X... Z... ; ayrı blok SCALE X... Z... ; belirlenen eksen yönünde ölçekleme faktörü; ayrı blok ; varolan yüzeyde döner G17 ... G19, ayrı blok ; doğrultusu değiştirilir koordinat ekseni; ; ayrı blokta ; ayrı blok ; belirlenen eksen yönünde ölçekleme faktörü; ayrı blok ; varolan yüzeyde döner G17 ... G19, ayrı blok Programlama ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8-157 G34 Ek programlanabilir aynalama AMIRROR X0 ; Aynalama yönü değiştirilir koordinat ekseni; ayrı blok G25 Alt İşmili devri sınırlaması veya Alt çalışma alanı sınırı Üst İşmili devri sınırlaması ya da veya Üst çalışma alanı sınırı G25 S... ; Ayrı blok G25 X... Y ... Z... G26 S... ; Ayrı blok ; Ayrı blok G26 X... Y ... Z... ; Ayrı blok G26 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 G17 * X/Y düzlemi (merkezlemeli delmede, TRANSMIT frezeleme gerekli) G18 Z/X düzlemi (standart döndürme) G19 Y/Z düzlemi (TRACYL frezeleme için gerekli) G40 * Takım ucu telafisi KAPA G41 Takım ucu telafisi sol kontur G42 Takım ucu telafisi sağ kontur G500 * Ayarlanabilir ofset KAPA G54 1. ayarlanabilir ofset G55 2. ayarlanabilir ofset G56 3. ayarlanabilir ofset G57 4. ayarlanabilir ofset G58 5. ayarlanabilir ofset G59 6. ayarlanabilir ofset G53 Ayarlı ofseti modelsiz geçme G153 Baz kare de dahil ayarlı ofseti modelsiz geçme G60 * Tam duruş G64 Sürekli yol kumanda modu 6: Düzlem seçimi 7: Takım ucu telafisi kapa model olarak efektif 8: Ayarlanabilir ofset model olarak efektif 9: Ayarlanabilir ofseti modelsiz geçme 10: Hareket davranışı model olarak efektif Modelsiz tam duruş 11: Modelsiz tam duruş G601 * Tam duruş pencere, ince G60, G9 ile 12: Tam duruş pencere efektif G602 Tam duruş pencere, kaba G60, G9 G9 Programlama ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8-158 AMIRROR İnç ölçü girişi 13: İnç / metrik ölçü girişi G71 * Metrik ölçü veri girişi G700 İnç ölçü veri girişi; İlerleme hızı F için de G710 Metrik ölçü veri girişi; İlerleme hızı F için de G90 * Mutlak ölçü veri girişi G91 Artan ölçü veri girişi G94 Feed F mm/min (hız) G95 * İlerleme hızı F mm/İşmili devri G96 G97 Sabit kesme hızı ON (F mm/dev., S m/dak olarak) Sabit kesme hızı İPTALİ G450 * Geçiş daire G451 kesişim BRISK * Jerk ivmesi SOFT Jerk sınırlı ivmesi FFWOF * Hız artırma kumandası KAPA FFWON Hız artıma kumandası AÇ WALIMON * WALIMOF Çalışma alanı sınırı AÇ Çalışma alanı sınırı KAPA DIAMOF Yarı çap ölçekleme 29: Yarı çap/çap ölçü girişi DIAMON * Çap ölçekleme model olarak efektif G290 * SIEMENS mod 47: Harici NC dilleri G291 Harici mod (802D-bl'siz) model olarak etkin 14: Tam / artışlı ölçü model olarak efektif 15: İlerleme hızı / İşmili devri model olarak efektif G96 S... LIMS=... F... 18: takım ucu telafisi ile çalışırken kenar işleme model olarak efektif 21: Hızlanma profili model olarak efektif 24: Hız artırma kumandası model olarak efektif 28: Çalışma alanı sınırlama model olarak efektif model olarak efektif Asterisk (*) ile işaretli işlevler programı çalıştırırken çalışırlar (kumanda sisteminin varsayılı durumunda, aksi belirtilmediği sürece ve makine üreticisi tornalama teknolojisi için varsayılan ayarları tutmaktayken). Ayar verisinden çalıştırılan tüm eksenler için geçerlidir; değerler G25, G26 ile ayarlanırlar Programlama ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8-159 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 G70 Anlamı H işlevi H0= düz H9999= I İnterpolasyon parametreleri K İnterpolasyon parametreleri I1= Dairesel interpolasyon Orta noktası Dairesel interpolasyon Orta noktası K1= Değer atama _ 0.0000001 ... 9999 9999 (8 hane) ya da Bir parçanın Üstü ile: ± (10–300 ... 10+300 ) ± 0.001 ... 99 999.999 Diş: ± 0.001 ... 2000.000 ± 0.001 ... 99,999.999 Diş: ± 0.001 ... 2,000.000 ± 0.001 ... 99 999.999 ± 0.001 ... 99 999.999 Bilgi PLC’ye değer aktarımı; makine üreticisinin tanımladığı anlam Programlama H0=... H9999=... Ör.: H7=23.456 X eksenine ait; G2, G3 bloklarında daire merkezi ya da G33, G34, G35 G331, G332 –> diş hatvesi Z eksenine ait, aksi durumda I ile olduğu gibi SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 X eksenine ait; CIP dairesel enterpolasyon tanımlaması Z eksenine ait; CIP dairesel enterpolasyon tanımlaması Serbest ad yerine, L1...L9999999 seçmek de mümkündür; bu aynı zamanda ayrı bir blokta alt programı da (UP) çağırır, Unutmayınız: L0001 mutlaka L1’e eşit değildir. “LL6” adı takım değiştirme alt programına rezervedir. Örneğin çalıştırma hareketlerini başlatmak için Soğutma suyu ON” gibi;aynı blokta en çok 5 adet M kodu yazılabilir. İşleme M0 içeren blok sonunda Durdurulur; devam etek için NC START basın. L Alt program, ad ve çağrısı 7 hane; tek tamsayı, işaretsiz M Yardımcı Kodlar 0 ... 99 tek tamsayı, işaretsiz M0 Programlı durma M1 Opsiyonel durma M0’daki gibi fakat durma sadece özel bir sinyal varsa (Program kumandası: “M01”) gerçekleşir. M2 Program sonu Süreç sırası son bloğunda bulunabilir M30 – Rezerve; kullanmayın M17 – Rezerve; kullanmayın M3 CW İşmili dönme yönü (ana silindir için) M4 CCW İşmili dönme yönü (ana İşmili için) bkz G2, G3 ve G33, G34, G35 bkz G2, G3 ve G33, G34, G35 Bkz CIP Bkz CIP L…. ; ayrı blok M... M5 İşmilini durdurma (ana İşmili için) Mn=3 CW İşmili dönme yönü (n İşmili için) n = 1 ya da = 2 M2=3 ;2 İşmili için CW dönme yönü Mn=4 CCW İşmili dönme yönü (n İşmili için) n = 1 ya da = 2 M2=4 ;2 İşmili için CCW dönme yönü Mn=5 İşmilini durdurma (n İşmili için) n = 1 ya da = 2 M2=5 ;2 İşmili için durdurma Programlama ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8-160 Adres H Anlamı Değer atama Takım değiştirme Bilgi Programlama Sadece makine kumanda panelinden çalıştırılırsa; aksi durumda doğrudan T komutu kullanarak değiştirin SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 M40 Otomatik devir kademesi geçişi (ana İşmili için) Mn=40 Otomatik devir kademesi geçişi (n İşmili için) M41 ile M45 Mn=41 ile Mn=45 M70, M19 1 ile 5 arasında dişli fazı (ana İşmili için) – Rezerve; kullanmayın M... Kalan M fonksiyonları N Bir yardımcı bloğun blok numarası İşlev kumanda sistemi tarafından belirlenmez ve bu nedenle de makine üreticisince serbest kullanılır Blokları bir numara ile ayırt etmek için kullanılır; blok başlangıcında yazılır : Ana blok numarası P Alt program çalıştırma sayısı R0 için R299 Aritmetik parametreler 1 ile 5 arasında devir kademesi (n İşmili için) 0 ... 9999 9999 Sadece tamsayı, işaretsiz 0 ... 9999 9999 Sadece tamsayı, işaretsiz 1 ... 9999 Sadece tamsayı, işaretsiz _ 0.0000001 ... 9999 9999 (8 hane) ya da Bir parçanın Üstü ile: ± (10–300 ... 10+300 ) Aritmetik işlevler n = 1 ya da = 2 n = 1 ya da = 2 Özel blok tanımlama, N yerine kullanılır… ; böyle bir blok tam bir sonraki işleme için tüm talimatları içermelidir. Alt program birden fazla kez çalıştırılırsa ve aynı bloka çağrı olarak içerilirse kullanılır M1=40 ;otomatik devir kademesi ; İşmili 1 için M2=41 ; İşmili 2 1. devir kademesi N20 :20 L781 P... N10 L871 P3 ; ayrı blok ; üç kez çalıştır R1=7.9431 R2=4 Bir üstün belirlenmesi ile: R1=–1.9876EX9 ; R1=–1 987 600 000 4 temel aritmetik işlevine + – * /, ek olarak aşağıdaki aritmetik fonksiyonlar bulunur: SIN( ) Sine Derece R1=SIN(17.35) COS( ) Cosine Derece R2=COS(R3) TAN( ) Tanjant Derece ASIN( ) Arc sine R10=ASIN(0.35) ; R10: 20.487 derece ACOS( ) Arc cosine R20=ACOS(R2) ; R20: ... derece R4=TAN(R5) Programlama ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8-161 Adres M6 Anlamı Değer atama Arc tanjant2 Bilgi Toplam vektörü açısı birbirlerine göre dik olan 2 vektörden hesaplanır. Belirtili 2. vektör mutlaka açı referansı için kullanılır. Aralıktaki sonuç: –180 ile +180 derecedir Programlama R40=ATAN2(30.5,80.1) ; R40: 20.8455 derece SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 SQRT( ) Kare kök R6=SQRT(R7) POT( ) Kare R12=POT(R13) ABS( ) Miktar R8=ABS(R9) TRUNC( ) Tam sayı kısmı R10=TRUNC(R2) LN( ) Doğal logaritma R12=LN(R9) EXP( ) Üs işlevi R13=EXP(R1) RET Alt program sonu S... 0.001 ... 99 999.999 S1=... İşmili devri (ana İşmili) İşmili 1 için İşmili devri M2 yerine kullanılır – sürekli yol kumanda modunu sağlamak için İşmili devir ölçü birimi 0.001 ... 99 999.999 İşmili devir ölçü birimi S1=725 ;hız 1. İşmili için 725 devir S2=... İşmili 2 için İşmili devri 0.001 ... 99 999.999 İşmili devir ölçü birimi S1=730 ;hız 2. İşmili için 730 devir S G96 aktifken kesme oranı Blokta G4 ile bekleme süresi 0.001 ... 99 999.999 0.001 ... 99 999.999 G96 ile İlerleme oranı birimi m/dak ; sadece ana İşmili için İşmili devirlerinde bekleme süresi G96 S G4 F... T Takım numarası Eksen Eksen Eksen Takım değişimi doğrudan T komutu ya da M6 ile gerçekleştirilebilir. Bu makine verisinde ayarlanabilir. G komutu Pozisyon verisi, ör. TRACYL, TRANSMIT ile G komutu T... X Y Z 1 ... 32 000 Sadece tamsayı, işaretsiz ± 0.001 ... 99 999.999 ± 0.001 ... 99 999.999 ± 0.001 ... 99 999.999 AC Mutlak koordinat – ACC[eksen] Yüzde yol hızlanma ivmesi Mutlak koordinat; döner eksen, İşmili pozitif yönde hareket konumu) 1 ... 200, tam Ölçü G91’den bağımsız olarak belli eksen sonu ya da merkez noktası için belirlenebilir. Eksen ya da İşmili hızlanma ivmesi; yüzde olarak belirtili Döner eksen son noktası ölçülerini ACP(…) ile G90/G91’den bağımsız olarak belirmek de mümkündür; İşmili pozisyonlama için de geçerlidir. N10 G91 X10 Z=AC(20) Z - mutlak N10 ACC[X]=80 N20 ACC[S]=50 N10 A=ACP(45.3) S ACP – RET ; ayrı blok S... ; ayrı blok X... Y... Z... N20 SPOS=ACP(33.1) ;X – artışlı ölçü, ;X ekseni için: 80% ;İşmili için: 50% ;A ekseni mutlak konumuna mutlak pozisyonda hareket ;İşmili pozisyonla Programlama ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8-162 Adres ATAN2( , ) 8-163 Anlamı Değer atama Bilgi – Dairesel interpolasyon açıklık açısı Doğrudan çevrim çağrısı 0.00001 ... 359.99999 CHF Pah;genel kullanım 0.001 ... 99 999.999 CHR Pah; kontur tanımı 0.001 ... 99 999.999 CR Dairesel interpolasyon CYCLE... İşleme çevrimleri 0.010 ... 99 999.999 Negatif işaret – Daire seçme için Yarı daireden büyük Sadece belirtili değerler CYCLE82 Delme, delik genişletme CYCLE83 Deep hole drilling (derin delik açma) N5 RTP=110 RFP=100 .... N10 CYCLE82(RTP, RFP, ...) N10 CYCLE83(110, 100, ...) CYCLE84 Rigit tapping(Kılavuz Açma) N10 CYCLE84(...) ; değerleri ata ; ayrı blok ; ya da doğrudan değerleri aktar; ayrı blok* ;ayrı blok CYCLE840 Mendrensiz kılavuz çekme: N10 CYCLE840(...) ;ayrı blok CYCLE85 Raybalama N10 CYCLE85(...) ;ayrı blok CYCLE86 Boring (delik genişletme) N10 CYCLE86(...) ;ayrı blok CYCLE88 Stop ile genişletme N10 CYCLE88(...) ;ayrı blok CYCLE93 Kanal Açma N10 CYCLE93(...) ;ayrı blok ANG AR CALL ±0.00001 ... 359.99999 – Döner eksen son noktası ölçülerini ACN (…) ile G90/G91’den bağımsız olarak belirmek de mümkündür; İşmili pozisyonlama için de geçerlidir. Derece olarak belirli; G0 ya da G1 kullanırken düz bir hat belirlemenin bir olasılığı düzlemin sadece tek son nokta koordinatı biliniyor ya da son noktanın tümü birçok blokta sıralanan konturla birlikte biliniyorsa Programlama Mutlak koordinat; döner eksen, İşmili negatif yönde hareket konumu) Kontur tanımı için düz hat tanımlama açısı SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Derece olarak belirtili; G2/G3 kullanırken daireyi tanımlamanın bir yolu Çevrim çağrı özel formu; parametre transferi yok; çevrimin adı bir değişkende saklanır; sadece amaçlanan iç çevrim için Belirtili pah uzunluğunda bir pahı iki kontur blok arasına yerleştirir Belirtili bacak uzunluğunda bir pahı iki kontur blok arasına yerleştirir G2/G3 kullanırken bir daire tanımlamanın bir yolu N10 A=ACP(45.3) ;A ekseni mutlak pozisyonuna negatif yönde hareket N20 SPOS=ACN(33.1) ;İşmili pozisyonla N10 G1 X... Z.... N11 X... ANG=... Ya da çeşitli bloklada kontur: N10 G1 X... Z... N11 ANG=... N12 X... Z... ANG=... Bkz G2, G3 N10 CALL VARNAME ; değişken adı N10 X... Z.... CHF=... N11 X... Z... N10 X... Z.... CHF=... N11 X... Z... Bkz G2, G3 İşleme çevrimlerinin çağrısı ayrı bir blok gerektirir; doğru aktarım parametreleri değerlerle yüklenmelidir. Özel çevrim çağrıları ilave bir MCALL ya da CALL ile de mümkündür. Programlama ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Adres ACN Anlamı Değer atama Bilgi Programlama SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 CYCLE94 Form İşleme DIN76 (E ve F formları), N10 CYCLE94(...) ;ayrı blok CYCLE95 Dalmalı kaba tornalama Çevrimi N10 CYCLE95(...) ;ayrı blok CYCLE97 Tornalayarak Diş Açma N10 CYCLE97(...) ;ayrı blok DC (Doğru Akım) - DEF Mutlak koordinat; pozisyona doğrudan hareket et (döner eksen, İşmili) Tanımlama talimat DITS G33 dişli uyumlu yol DITE G33 dişli çıkıntılı yol FRC Pah/yuvarlatma modelsiz İlerleme hızı Pah/yuvarlatma model İlerleme hızı –1 ... < 0, 0, >0 –1 ... < 0, 0, >0 0, >0 FRCM 0, >0 Döner eksen son noktası ölçülerini DC(…) ile G90/G91’den bağımsız olarak belirmek de mümkündür; İşmili pozisyonlama için de geçerlidir. BOOL, CHAR, INT, REAL, tipinde yerel kullanıcı değişkeninin doğrudan programın başında tanımlama Yapılı eksen hızlanması ile başlama; ani hızlanma ile başlama; belirli uyumlu yol, gerekirse eksen fazla yükü ile Yapılı eksen hızlanma ile kesme Ani hızlanma ile kesme, çıkıntılı yolu belirleme, yuvarlatma ile FRC=0 durumunda: İlerleme hızı F geçerli olacaktır FRCM=0 durumunda: İlerleme hızı F geçerli olacaktır FXS [eksen] 2. İşmili için parça yakalama noktası. = 1: Seçme = 0: Seçimi kaldırma Eksen : Makine tanımlayıcısını kullanın FXST[eksen] Sıkma torku > 0.0 ... 100.0 FXSW [eksen] İzleme penceresi > 0.0 %, maks olarak. 100% maks’dan. Tahrik torku, eksen: Makine tanımlayıcısını kullanın Ölçüm birimi mm ya da derece, eksene tanımlı, eksen: Makine tanımlayıcısını kullanın GOTOB GoBack Talimatı (Geri satıra git). - Bir GoTo işlemi etiket ile işaretli bir bloğa yapılır; geçme mesafesi program başlangıcı yönündedir. GOTOF İlerle talimatı (İleri satıra git). - Bir GoTo işlemi etiket ile işaretli bir bloğa yapılır; geçme mesafesi program sonu yönündedir. N10 A=DC(45.3) ; A ekseni mutlak konumuna doğrudan hareket N20 SPOS=DC(33.1) ;İşmili pozisyonla DEF INT VARI1=24, VARI2 ; INT tipi 2 değişken ; kullanıcı tanımlı ad N10 G33 Z50 K5 DITS=4 Dişe giriş mesafesi N10 G33 Z50 K5 DITE=4 Diş bitiminde çıkış mesafesi Birim için F ve G 94, G95’e bakın; pah/yuvarlama için bkz. CHF, CHR, RND Birim için F ve G 94, G95’e bakın; yuvarlama/model yuvarlama için bkz. RND, RNDM N20 G1 X10 Z25 FXS[Z1]=1 FXST[Z1]=12.3 FXSW[Z1]=2 F... N30 FXST[Z1]=12.3 N40 FXST[Z1]=2,4 N10 LABEL1: ... ... N100 GOTOB LABEL1 N10 GOTOF LABEL2 ... N130 LABEL2: ... Programlama ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8-164 Adres IC Anlamı Değer atama Bilgi Artan ölçü kullanır koordinat tanımlı Geçme durumu (İrdeleme EĞER). - 0.001 … 99 999.999 $A_DBB[n] $A_DBW[n] $A_DBD[n] $A_DBR[n] G96, G97'li İşmili devri üst sınır değeri Gidilecek mesafe silme ile ölçme Gidilecek mesafe silmesiz ölçme Data bit Data kelime Data çift kelime Gerçek data $A_MONIFACT Takım ömrü kontrol faktörü >0.0 Başlama değeri: 1.0 $AA_FXS [eksen] $AA_MM [eksen] Durum, son noktaya sıkma Makine koordinat sisteminde bir eksen için ölçüm sonucu Parça koordinat sisteminde bir eksen için ölçüm sonucu Ölçüm iş durumu - Değerler: 0 ... 5 Eksen: makine eksen belirteci Eksen : Bir eksenin belirteci (X, Y, Z,…) ölçme esnası N10 R1=$AA_MM[X] - Eksen : Bir eksenin belirteci (X, Y, Z,…) ölçme esnası N10 R2=$AA_MW[X] – Varsayılan durum: 0: Varsayılan durum, prob çalışmadı 1: Prob başlatıldı N10 IF $AC_MEAS[1]==1 GOTOF .... ; probe açıldığında programa devam et… IF LIMS MEAS MEAW SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 $AA_MW [eksen] $AC_MEA [1] - +1 -1 +1 -1 Ölçü G90’den bağımsız olarak belli eksen sonu ya da merkez noktası için belirlenebilir. Atlama koşulu sağlanırsa, blok’a aşağıdaki işaret ile GoTo işlemi geröekleştirilir; aksi durumda, sonraki talimat/blok tek blokta izleyecektir, birçok IF talimatı mümkündür. İlgili işlemciler == eşit <> eşit değil > büyük < küçük >= büyük ya da eşit <= küçük ya da eşit G96 işlevi devredeyken İşmili devrini sınırlar – sabit kesme oranı ve G97 =+1: 1 girişini ölçme, yükselen kenar =–1: Ölçme yeri, azalan kenar =+1: 1 girişini ölçme, yükselen kenar =–1: Ölçme yeri, azalan kenar PLC değişkenlerini okuma ve yazma Programlama N10 G90 X10 Z=IC(20) ;Z – artışlı ölçü, X - mutlak ölçü N10 IF R1>5 GOTOF LABEL3 ... N80 LABEL3: ... Bkz G96 N10 MEAS=–1 G1 X... Y... Z... F... N10 MEAS=–1 G1 X... Y... Z... F... N10 $A_DBR[5]=16.3 ; gerçek değişken yaz ; ofset 5 pozisyonu ile ; (pozisyon, tip ve anlam NC ve PLC arasında anlaşmalı) N10 $A_MONIFACT=5.0 ; takım ömrü geçti 5 kez hızlı N10 IF $AA_FXS[X1]==1 GOTOF .... Programlama ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8-165 Adres Anlamı Değer atama Çalıştırma süresi saati: $AN_SETUP_TIME $AN_POWERON_TIME $AC_OPERATING_TIME $AC_CYCLE_TIME $AC_CUTTING_TIME 0.0 ... 10+300 Min (salt okunur değer) Min (salt okunur değer) s s s $AC_..._ PARTS Parça sayacı: $AC_TOTAL_PARTS $AC_REQUIRED _PARTS $AC_ACTUAL_PARTS $AC_SPECIAL_PARTS Aktif ana İşmili sayısı 0 ... 999 999 999, Tam sayı SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 $AC_ MSNUM $P_ MSNUM $P_NUM_ SPINDLES $AA_S[n] $P_S[n] $AC_ SDIR[n] $P_ SDIR[n] $P_ TOOLNO $P_TOOL $TC_MOP 1[t,d] $TC_MOP 2[t,d] $TC_MOP 3[t,d] $TC_MOP 4[t,d] Bilgi Sistem değişkeni: Kumanda sistemi son yüklenmekte olduğundan beri süre Kumanda sistemi son normal ön yüklenmekte olduğundan beri süre Tüm NC programlarının toplam çalıştırma zamanı NC program çalışma zamanı (sadece seçili program için) Takım hareket süresi Sistem değişkeni: Toplam gerçek sayı Parça ayar numarası Varolan gerçek sayı Parça sayma – kullanıcı tanımlı N10 IF $AC_ACTUAL_PARTS==15 .... Salt okunur Programlı ana İşmili sayısı Yapılı İşmili sayısı Salt okunur N İşmili varolan devri İşmili numarası n =1 or =2,, salt okunur N İşmili son programlı devri İşmili varolan devir yönü İşmili numarası n =1 or =2,, salt okunur Salt okunur İşmili numarası n =1 or =2,, salt okunur İşmili n son programlı devir yönü Aktif takım sayısı T Aktif takım aktif D numarası Takım ömrü ikaz sınırı Kalan takım ömrü 0.0 ... Ön ikaz sınırını say 0 ... 999 999 999, Tam sayı 0 ... 999 999 999, Tam sayı Kalan parça miktarı Programlama N10 IF $AC_CYCLE_TIME==50.5 .... İşmili numarası n =1 or =2,, salt okunur – Salt okunur N10 IF $P_TOOLNO==12 GOTOF .... – Salt okunur N10 IF $P_TOOL==1 GOTOF .... 0.0 ... Dakika olarak, t dakm değerlerini yazma ya da okuma, d D numarası Dakika olarak, t dakm değerlerini yazma ya da okuma, d D numarası t takım değerlerini yazma ya da okuma, d D numarası t takım değerlerini yazma ya da okuma, d D numarası N10 IF $TC_MOP1[13,1]<15.8 GOTOF .... N10 IF $TC_MOP1[13,1]<15.8 GOTOF .... N10 IF $TC_MOP1[13,1]<15 GOTOF .... N10 IF $TC_MOP1[13,1]<8 GOTOF .... Programlama ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8-166 Adres $A..._..._ TIME Anlamı Takım ömrü ayar noktası Hedef parça miktarı Değer atama SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Takımın durumu 0 ... 999 999 999, Tam sayı – $TC_TP9[t] Takımın kontrol tipi 0 ... 2 MSG( ) Mesaj En çok 65 karakter OFFN – Sadece takım ucu telafisi G41, G42 aktifken etkindir RND TRACYL ile yiv, aksi durumda yer payı belirleme Yuvarlama 0.010 ... 99 999.999 RNDM Model yuvarlama 0.010 ... 99 999.999 İki kontur blok arasına belirli yarı çap değeri ile teğet olarak bir yuvarlatma yerleştirir. - aşağıdaki kontur kenarlarına belirtili çap değerinde tanjant olarak yuvarlatmalar yerleştirir; özel İlerleme hızı mümkün: FRCM= ... - Model yuvarlatma KAPA Derece olarak belirleme; varolan G17 ile G19 düzleminde programlanabilir bir dönüşün açısı N10 X... Z.... RND=... N11 X... Z... N10 X... Y.... RNDM=.7.3 N11 X... Y... .... N100 RNDM=.0 SET: Çeşitli değerler, belirtili elemandan aşağıdakine kadar: Değerlere göre REP: Aynı değer, belirtili elemandan düzlemin sonuna kadar DEF REAL VAR2[12]=REP(4.5) ; tüm elemanlar değeri 4.5 N10 R10=SET(1.1,2.3,4.4) ; R10=1.1, R11=2.3, R4=4.4 n : İşmili sayısı, sadece SETMS ayarlıysa, olağan ana İşmili geçerlidir Derece olarak belirli; G33 ile başlayan belirli değerle ofset edilir n=1 ya da n=2 eksen belirteci: ör. “SP1” ya da “C” N10 SETMS(2) ;ayrı blok, 2. İşmili seçili derece olarak belirtili; İşmili belirtili pozisyonda durur (buna erişmek için İşmili doğru teknik şartları sağlamalıdır: Pozisyon kumanda) N İşmili numarası: 1ya da 2 N10 SPOS=.... N10 SPOS=ACP(...) N10 SPOS=ACN(...) N10 SPOS=IC(...) N10 SPOS=DC(...) Özel işlev; ara belleği STARTFIFO’ya kadar yükleme, “Ara bellek dolu” ya da “Program sonu” tespit edilir. STOPFIFO ;ayrı blok, doldurma başlangıcı N10 X... N20 X... ROT, AROT dönüş açısı SET( , , , ) Farklı alanlar ayar değerleri 0 _0.00001 ... 359.9999 REP() SETMS(n) SETMS SF SPI(n) SPOS İşmilini ana İşmili olarak tanımla G33 kullanırken diş başlatma noktası N İşmili numarasını aks belirtecine çevirir n = 1 ya da = 2 İşmili pozisyonu 0.0000 ... 359.9999 Hızlı işleme adımını durdurur - 0.001 ... 359.999 SPOS(n) STOPFIFO Dakika olarak, t dakm değerlerini yazma ya da okuma, d D numarası t takım değerlerini yazma ya da okuma, d D numarası Olağan durum - T takımı için bitlerle kodlama (bit 0 ile bit 4) Takım t kontrol tipi, yazma ya da okuma 0: Kontrolsüz, 1: Takım ömrü, 2: Sayma Ters çevrik virgüllerde mesaj metni Programlama $TC_MOP 11[t,d] $TC_MOP 13[t,d] $TC_TP8[t] RPL 0.0 ... Bilgi N10 $TC_MOP11[13,1]=247.5 N10 $TC_MOP13[13,1]=715 N10 IF $TC_TP8[1]==1 GOTOF .... N10 $TC_TP9[1]=2 ; Sayma kontrolü seç MSG(“MESSAGE TEXT”) ; ayrı blok ... N150 MSG() ; öncekş mesajı iptal eder N10 OFFN=12.4 ;model yuvarlatma ON ;model yuvarlatma OFF Bkz ROT, AROT Bkz G33 Programlama ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8-167 Adres Anlamı Değer atama Bilgi - Özel işlev; ara bellek aynı zamanda yüklenir. STOPRE Hızlı işleme adımını başlatır Süreç durma - TRACYL(d) Dışçap frezeleme d: 1.000 … 99 999.999 Özel işlev; sonraki blok sadece STORPE öncesindeki blok tamamlanırsa kodu çözülür. Kinematik dönüşüm (sadece doğru yapılandırıldığında kullanılır) TRANSMIT Alın frezeleme TRAFOOF Devre dışı bırakma. TRANSMIT, TRACYL Kinematik dönüşüm (sadece doğru yapılandırıldığında kullanılır) Tüm kinematik transformasyonları devre dışı bırakır Programlama N30 X... STARTFIFO ;ayrı blok, doldurma sonu STOPRE ;ayrı blok TRACYL(20.4) ; ayrı blok ; Silindir çapı: 20.4 mm TRACYL(20.4,1) ; da mümkün TRANSMIT ;ayrı blok TRANSMIT(1) ;mümkündür TRAFOOF ; ayrı blok SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/2005 Baskısı 6FC5398-1CP10-1BA0 Programlama ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8-168 Adres STARTFIFO 8.2 Programlama Pozisyon verisi gramlama 8.2 Pozisyon verisi 8.2.1 Mutlak/artışlı hareket: G90, G91, AC, IC İşlev G90/91 talimatları ile birlikte yazılı pozisyon verisi X ,Z, … bir koordinat noktası (G90) ya da (G91)’e çapraz bir eksen olarak konumlandırılırlar. G90/G91 tüm eksenler için geçerlidir. G90/G91’den bağımsız olarak belli konum verisi belli bloklar için mutlak/artışlı boyutlarda AC/IC kullanılarak belirlenebilir. Bu talimatlar son noktalara erişilen yolu belirlemez, bu bir G grubu ile (G0, G1, G2 ve G3... bkz Bölüm 8,3 “Eksen Hareketleri”). Programlama G90 G91 ; Mutlak boyutlandırma : Artışlı ölçüm Z=AC(…) ; Belirli bir eksenin mutlak boyutlandırması (burada: Z ekseni), modelsiz Z=IC(…) ; Belirli bir eksenin arttırımlı boyutlandırması (burada: Z ekseni), modelsiz G90 mtl. ölçekleme G91 art. ölçekleme Şekil 8-3 Çekmede farklı boyutlandırma tipleri Mutlak boyutlandırma G90 Mutlak boyutlandırma ile ölçü verisi aktif varolan koordinat sisteminin sıfırı (zero) anlamına gelmektedir (parça ya da varolan parça koordinat sistemi ya da makine koordinat sistemi). Bu hangi ofsetin gerçekte aktif olduğuna bağlıdır: Programlanabilir, ayarlanabilir ya da ofsetsiz. Program başlangıcında G90 tüm eksenler için aktiftir ve sonraki blokta G91 tarafından (artışlı ölçü verisi) (model olarak aktif) seçimi kaldırılana kadar aktif kalır. Artışlı ölçüm G91 Artışlı ölçümler yol bilgisi nümerik değeri hareket ettirilecek eksen yoluna karşılık gelir. Baş işaret hareket yönünü gösterir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-169 Programlama 8.2 Pozisyon verisi G91 tüm eksenler için geçerlidir ve sonraki bir blokta G90 ile seçimi kaldırılır (mutlak ölçme). =AC(...), =IC(...) ile belirleme Son nokta koordinatından sonra bir eşitlik işareti yazın. Değer yuvarlak ayraçlar içine alınmalı. Mutlak ölçüler daire merkez noktaları için =AC (…) de mümkündür. Aksi durumda daire merkezi referans noktası daire başlama noktasıdır. Programlama örneği 8.2.2 N10 G90 X20 Z90 ; Mutlak ölçme N20 X75 Z=IC(–32) ... N180 G91 X40 Z20 N190 X-12 Z=AC(17) ;X ölçme hala mutlak, Z artışlı öçme ; Artışlı ölçeğe geçiş ; X – hala artışlı ölçme , Z mutlak Metrik ve inç ölçü sistemi: G71, G70, G710, G700 İşlev Kontrolün taban sistem ayarlarından sapan parça ölçüleri bulunur (inç ya da mm), boyutlar doğrudan programa girilebilir. Taban sistemine gerekli dönüştürme ardından kumanda sistemi tarafından gerçekleştirilir. Programlama G70 G71 ;Inç ölçülü notasyon ;Metrik ölçülü notasyon G700 G710 ;İnç ölçülü notasyon, F hızı içinde ;Metrik ölçülü notasyon, F hızı içinde Programlama örneği N10 G70 X10 Z30 ; İnç ölçü notasyonu N20 X40 Z50 ;G70 aktif kalır ... N80 G71 X19 Z17.3 ; Metrik ölçülü notasyon buradan ... 8-170 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.2 Programlama Pozisyon verisi Bilgi Seçtiğiniz olağan ayarlara bağlı olarak kumanda tüm geometrik değerleri metrik ya da inç ölçüler olarak değerlendirir. Takımbilgilieri ve görüntüleri de dahil ayarlananabilir sıfır ofset geometrik değerler olarak anlaşılacaklardır; bu İlerleme hızı F mm/dak ya da inç/dak. İçin de geçerli olacaktır. Olağan ayar makine datasından değiştirileblir. Bu kılavuzda listelenen tüm örnekler metrik varsayılan ayarlara dayanır. G70 ya da G71 parça ile alakalı olan tüm geometrik parametreleri inç ya da metrik birimler olarak değerlndirir, örnek: • Pozisyon veri X, Z, ... G0,G1,G2,G3,G33, CIP, CT için • Interpolasyon verileri I, K (aynı zamanda diş hatve) • Daire yarıçapı CR • Programlanabilir ofset (TRANS,ATRANS) Doğrudan parça parametresi olmayan kalan tüm geometrik parametreler örneğin İlerleme hızları, parça bilgileri ve ayarlanabilir ofsetler G70/G71’den etkilenmezler. G700/G710 buna rağmen İlerleme hızı F’yi de etkilemektedir (inç/dak, inç/dev ya da mm/dak, mm/dev). 8.2.3 Boyuta bağlı yarıçap/çap gösterimi: DIAMOF, DIAMON İşlev Torna tezgahlarında parçaları işleme için, X ekseni için (Çap ekseni) çap ölçüsü olarak pozisyon verisini programlama oldukça geneldir. Gerekirse, programdaki çap ölçüsünü değiştirmek mümkündür. DIAMOF ya da DIAMON X ekseni son nokta tanımlamasını yarı çap ya da çap belirleme olarak yorumlar. Ayrıca, gerçek değer parça koordinat sistemi ile görüntülenir. Programlama DIAMOF DIAMON ;Yarıçap ölçü ;Çap ölçü Yarı çap ölçekleme Çap ölçekleme Çap ekseni Boyuna eksen Çap ekseni Boyuna eksen Şek. 8-4 Çap ekseni için çap ve yarıçap ölçme SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-171 Programlama 8.2 Pozisyon verisi Programlama örneği N10 DIAMON X44 Z30 N20 X48 Z25 N30 Z10 ... N110 DIAMOF X22 Z30 N120 X24 Z25 N130 Z10 ... ;X ekseni çapı ;DIAMON aktif kalır ;X ekseni için buradan yarı çap ölçümüne geçiş Not TRANS X... ya da ATRANS X... programlanabilir bir ofset mutlaka yarıçap ölçme olarak değerlendirilir. Bu işlevin tanımı: Sonraki bölüme bakın. 8.2.5 Programlanabilir ofset: TRANS, ATRANS İşlev Programlanır ofset bir parça üzerinde farklı pozisyonlarda yineli formlar/düzenlemeler olarak ya da sadece ölçü bilgisinin yeni bir referans noktası olarak seçimi için ya da bir kaba Torna payı olarak kullanılabilir. Bu varolan parça koordinat sisteminde sonuçlanır. Tekrar yazılan ölçü bunu bir referans olarak kullanır. Ofset tüm eksenlerde mümkündür. Not: X ekseninde, parça sıfır DIAMON ile “çap programlama” ve G96 ile “sabit kesme oranı” fonksiyonları nedeniyle Torna merkezinde durur. Bu nedenle, X ekseninde ofset kullanmayın ya da küçük ofset (ör. pay olarak) kullanın. Parça orijinali Parça varolan varolan Parça Ofset X...Z... Parça “ofset” Şek. 8-5 Programlanabilir ofset etkisi 8-172 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.2 Programlama Pozisyon verisi Programlama TRANS Z... ;Programlanabilir mutlak ofset; (Parça sıfırı kaydırma) ATRANS Z... ;Programlanabilir artırımlı ofset, TRANS; Değerler olmadan: ; Ofset, dönme, ölçek faktörü, aynalama talimatlarını iptal eder. TRANS/ATRANS’lı talimatın mutlaka ayrı bir bloğu olması gerekir. Programlama örneği N10 ... N20 TRANS Z5 ;programlanabilir ofset, Z ekseninde 5 mm kaydır M30 L10 ; Alt program çağrısı; ofsetlenecek(kaydırılmış) geometriyi içerir. ... N70 TRANS ; Parça sıfırı tekrar orijinal değerine döner. ... Alt program çağrısı – bkz. Bölüm 8.11 “Alt program tekniği” 8.2.5 Programlanabilir ölçek faktörü: SCALE, ASCALE İşlev Bir ölçek faktörü tüm eksenler için SCALE, ASCALE ile programlanabilir. Bu yol alakalı belirtili eksende bu faktörle geniştilir ya da azaltılır. Varolan ayarlı koordinat sistemi ölçek değişme için referans olarak kullanılır. Programlama SCALE X... Z... ; Programlanabilir ölçek faktörü; ofset, dönme, ölçek faktörü, aynalam eski talimatlarını siler ASCALE X... Z... ; Programlanabilir ölçek faktörü, varolan talimatlara eklenir SCALE ; Değer yok: ; ofset, dönme, ölçek faktörü, aynalam eski talimatlarını siler SCALE, ASCALE talimatın mutlaka ayrı bir bloğu olması gerekir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-173 Programlama 8.2 Pozisyon verisi Notlar • Daireler için aynı faktör her iki eksende kullanılmalıdır. • ATRANS SCALE/ASCALE aktifken programlanırsa bu ofset değerler de ölçeklenir. Parça orijinali Parça Parça Parça – X ve Z'de geniş Şek. 8-6 programlanabilir ölçek faktörü örneği Programlama örneği N20 L10 ; Programlanabilir orijinal kontur N30 SCALE X2 Z2 ; X ve Z’de iki kat genişletilen kontur N40 L10 ... Alt program çağrısı – bkz. Bölüm 8.11 “Alt program tekniği” Bilgi Programlanır ofsete ve ölçek faktörüne ek olarak aşağıdaki işlevler mevcuttur: ROT, AROT programlanabilir koordinat döndürme ve MIRROR, AMIRROR programlanır aynalama. Bu işlevler öncelikle frezelemede kullanılır. Torna tezgahlarında, bu TRANSMIT ve TRACYL ile mümkündür (bkz. 8.14 “Torna tezgahlarında frezeleme” bölümü). Koordinat döndürme ve aynalama örnekleri: 8.1.6 “Talimatların genel görünümü” alt bölümüne bakın Ayrıntılı bilgi: Referanslar: “Kullanım ve Programlama – Frezeleme” SINUMERIK 802D sl 8-174 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.2 8.2.6 Programlama Pozisyon verisi Parça sıkma - ayarlanabilir ofset(Parça Sıfır Noktaları): G54 ile G59, G500, G53, G153 İşlev Ayarlanabilir ofset parçanın makine üzerinde sıfır nokta pozisyonunu belirler (parça sıfır noktasının makine sıfıra göre ofseti). Ofset parçanın makineye sıkılmasıyla belirlenir ve ilgili veri alanına operatör tarafından girilmelidir. Değer program tarafından muhtemel altı gruplamadan seçilerek aktifleştirilir: G54 ile G59. Çalışma bilgileri için bkz. Bölüm “parça bilgilerini ayarlama/değiştirme” Programlama G54 G55; G56 G57 G58 G59 G500 ; 1. ayarlanabilir ofset 2. ayarlanabilir ofset ; 3. ayarlanabilir ofset ; 4. ayarlanabilir ofset ; 5. ayarlanabilir ofset ; 6. ayarlanabilir ofset ; Ayarlanabilir ofset KAPA –(Temel Ofset) model G53 ; Ayarlanabilir ofset KAPA - modelsiz Programlanabilir ofsetide bastırır ; G53 ile olduğu gibi; ayrıca baz çerçeveyi bastırır G153 (Makine) Parça Parça (Makine) Parça Ofseti sadece Z ekseninde belirle! Şekil 8-7 Ayarlanabilir ofset Programlama örneği N10 G54 ... N20 X... Z... ... N90 G500 G0 X... ; 1. ayarlanabilir ofset çağrısı ; Parça işleme ; Ayarlanabilir ofset KAPA SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-175 Programlama 8.2 Pozisyon verisi 8.2.7 Programlanabilir çalışma alanı sınırı: G25, G26, WALIMON, WALIMOF İşlev G25, G26 ile içinde hareketlerin mümkün olduğu bir çalışma alanı tanımlanabilir, bu alanın dışında hızlanmaya izin verilmez. Takım ölçü blgileri aktifken takım ucu belirgindir; Koordinat parametreleri makine tabanlıdır. Çalışma alanı sınırını kullanabilmek için ilgili eksenlerin ayar verisinde (ofset altı/ayar verisi/çalışma alanı sınırı) aktifleştirilmelidir. Bu diyalogda çalışma alanı sınırı da ön ayarlanabilir. Bu onları JOG modunda aktif hale getirir. Parça programında eksenlerin her birinin değerleri ayar verisindeki çalışma alanı sınırlamasının değerlerinin çiğnendiği yerde G25/G26 ile değiştirilebilir. Çalışma alanı sınırlaması WALIMON/WALIMOF ile programda çalıştırılabilir/kapatılabilir. Programlama G25 X... Z... G26 X... Z... ; Alt çalışma alanı sınırı ; Üst çalışma alanı sınırı WALIMON WALIMOF ; Çalışma alanı sınırı AÇ ; Çalışma alanı sınırı KAPA Destek referans noktası (Makine) Takım ucu (Makine) Çalışma alanı Şek. 8-8 programlanabilir çalışma alanı sınırı Notlar 8-176 • G25, G25 20080 AXCONF_CHANAX_NAME_TAB makine verisi içeren için kanal belirteci kullanılacaktır. SINUMERIK 802D sl ile, kinematik transformasyonlar (TRANSMIT, TRACYL) mümkündür. Bazı durumlarda, MD 20080 için farklı belirteçler yapılandırılır ve geometri ekseni için MD 20060 yapılandırılır. AXCONF_GEOAX_NAME_TAB. • G25, G26’da İşmili devri sınırlaması için S adresi ile bağlantılı kullanılır (ayrıca bkz. “İşmili devri sınırlaması”alt bölümü). • Bir çalışma alanı snırlaması sadece ilgili eksenin referans noktasına erişilmiş durumdaysa aktifleştirilebilir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.2 Programlama Pozisyon verisi Programlama örneği N10 G25 X0 Z40 N20 G26 X80 Z160 N30 T1 N40 G0 X70 Z150 N50 WALIMON ... N90 WALIMOF ;alt çalışma alanı sınırlaması değerleri ;üst çalışma alanı sınırlaması değerleri ; Çalışma alanı sınırı AÇ ; sadece çalışma alanı içinde ; Çalışma alanı sınırı KAPA SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-177 Programlama 8.3 Eksen hareketleri 8.3 Eksen hareketleri 8.3.1 Hızlı hareket ile doğrusal interpolasyon: G0 İşlev G0 ilgili takımın hızlı konumlanması için kullanılır, doğrudan parça işleme için değil. Tüm eksenler eş zamanlı hızlandırılabilirler – düz bir yolda. Her eksen için maksimum hız (hızlı hareket) makine verisinde tanımlanır. Sadece tek eksen hızlanırsa, hızlı hareketini kullanır. İki eksen eş zamanlı hızlandırılırsa, eksen hızı (nihayetleme hızı) her iki eksen dikkate alınarak mümkün en fazla eksen hızına erişmek için seçilir. Programlı her İlerleme hızı (F kelimesi) G0 için uygun değildir. G0 bu G grubundan (G0, G1,G2,G3 ..) başka bir talimatla iptal edilene kadar aktif kalır. Şekil 8-9 P1 noktasından P2’ye kadar hızlı hareket ile doğrusal interpolasyon Programlama örneği N10 G0 X100 Z65 Not: Doğrusal programlama için diğer seçenek ANG= açı tanımlaması ile bulunur (bkz. “Kontur tanımı programlama” alt bölümü). Bilgi Pozisyona hareket için başka bir G grubu fonksiyonları bulunmaktadır (bkz. Bölüm 8.3.14 “Tam durma / sürekli yol kumanda modu: G60, G64”). G60 tam durma için farklı kesinlik değerlerinde bir pencere başka bir G grubu ile seçilebilir. Tam durma için modelsiz etkinlikli bir alternatif talimat bulunmaktadır: G9. Pozisyonlama işlerinize adaptasyon için seçenekleri göz önünde bulundurmalısınız. 8-178 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.3 8.3.2 Programlama Eksen hareketleri Kesme hızı ile doğrusal interpolasyon: G1 İşlev Takım bir düz yol boyunca başlangıç noktasından bitiş noktasına hareket eder. Yol hızı programlı F harfi ile belirlenir. Tüm eksenler eş zamanlı olarak hızlandırılabilirler. G1, bu G grubundan (G0, G2, G3 ..) başka bir talimatla iptal edilene kadar aktif kalır. Şek. 8-10 G1 ile doğrusal interpolasyon Programlama örneği N05 G54 G0 G90 X40 Z200 S500 M3 ;takım hızlı hareket yapar, İşmili devri = 500 devir, saat yönünde N10 G1 Z120 F0.15 ;0.15 mm/devir hızla doğrusal interpolasyon N15 X45 Z105 N20 Z80 N25 G0 X100 ; hızlı hareketle çekilme N30 M2 ; Program sonu Not: Doğrusal programlama için başka bir seçenek açı tanımlaması ANG=… ile mümkündür. (bkz. “Kontur tanım programlama" alt bölümü"). SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-179 Programlama 8.3 Eksen hareketleri 8.3.3 Dairesel interpolasyon: G2, G3 İşlev Takım bir dairesel yol boyunca başlangıç noktasından bitiş noktasına hareket eder. Yön G fonksiyonu ile belirlenir: Saatin tersi yönde Saat yönünde Şek. 8-11 G2/G3 dairesel interpolasyon yönü tanımı İstenen dairenin tanımı farklı şekillerde verilebilir: G2/G3 ve merkez nokta parametresi (+son nokta): G2/G3 ve yarıçap parametresi (+son nokta): Son nokta X, Z Son nokta X, Z Ör. G2 X… Z... CR=... Ör. G2 X… Z... I... K... Daire çapı CR Merkez nokta I,K Başlama noktası X, Z Başlama noktası X, Z G2/G3 ve açıklık açısı parametresi (+merkez nokta) G2/G3 ve açıklık açısı parametresi (+son nokta) Son nokta X, Z Ör. G2 AR=... I... K... Ör. G2 AR=... X... Z... AR açısı AR açısı Merkez nokta I,K Başlama noktası X, Z Başlama noktası X, Z Şek. 8-12 G2/G3 ile G2 örnek olarak dairesel yol programlama G2/G3 bu G grubundan (G0, G1, ..) başka bir talimatla iptal edilene kadar aktif kalır. İlerleme hızı programlı F harfi ile belirlenir. Not Dairesel interpolasyon programlama ilave seçenekleri aşağıdakiler ile mümkündür CT – teğet bağlantılı daire ve CIP – orta noktadan daire (sonraki bölümlere bakın). 8-180 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.3 Programlama Eksen hareketleri Daire giriş toleransları Daireler sadece belirli bir ölçü toleransı ile kumanda sistemi tarafından kabul edilirler. Başlama ve son noktalardaki daire yarıçapı burada karşılaştırılırlar. Fark tolerans içindeyse merkez noktası kesinlikle dahili olarak ayarlanır. Aksi durumda bir alarm oluşur. Tolerans değeri makine datasından ayarlanabilir (bkz “Talimat Kılavuzu” 802Dsl). Programlama örneği: Merkez ve son nokta tanımı Başlangıç noktası Son nokta Merkez nokta Şekil 8-13 Merkez nokta ve son nokta belirleme örneği N5 G90 Z30 X40 N10 G2 Z50 X40 K10 I–7 ; N10 daire başlama noktası ;Son nokta ve merkez nokta Not: Merkez nokta değerleri daire başlama noktası ile ilgilidir! Programlama örneği: Son nokta ve yarıçap tanımı Başlangıç noktası Son nokta Merkez nokta?) Şekil 8-14 Son nokta ve yarıçap tanımlama örneği SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-181 Programlama 8.3 Eksen hareketleri N5 G90 Z30 X40 N10 G2 Z 50 X 40 CR=12.207 ; N10 daire başlama noktası ; Son nokta ve yarıçap Not: CR=-… değeri için negatif baş nokta ile yarı daireden geniş olan bir daire segmenti seçilir. Programlama örneği: Son nokta ve açıklık açısı tanımı Başlangıç noktası Son nokta (Merkez nokta?) Şekil 8-15 Son nokta ve açıklık açı tanımlama örneği N5 G90 Z30 X40 N10 G2 Z 50 X 40 AR=105 ; N10 daire başlama noktası ; Son nokta ve açı tanımlama Programlama örneği: Merkez nokta ve açıklık açısı tanımı Başlangıç noktası (Son nokta?) Merkez nokta Şekil 8-16 Merkez nokta ve açıklık açı tanımlama örneği N5 G90 Z30 X40 ; N10 daire başlama noktası N10 G2 K10 I–7 AR=105 ; Merkez nokta ve açıklık açısı Not: Merkez nokta değerleri daire başlama noktası ile ilgilidir! 8-182 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.3 8.3.4 Programlama Eksen hareketleri Ara nokta ile dairesel interpolasyon: CIP İşlev Daire yönü ara nokta pozisyonundan burada sonuçlanır (başlangıç ve son noktalar arası). Ara nokta belirlenmesi: I1=... X ekseni için, K1=... Z ekseni için. CIP bu G grubundan (G0, G1, ..) başka bir talimatla iptal edilene kadar aktif kalır. Yapılı ölçü verisi G90 ya da G91 son nokta ve ara nokta için geçerlidir. Ara nokta I1=…, K1=…. Başlangıç noktası Son nokta Şekil 8-17 G90 örneği kullanılarak son ve ara nokta tanımlı daire Programlama örneği N5 G90 Z30 X40 N10 CIP Z50 X40 K1=40 I1=45 8.3.5 ; N10 daire başlama noktası ;Son nokta ve ara nokta Tanjant (teğet) geçişli daire: CT İşlev Varolan düzlemde (G18:Z/X düzlemi) CT ve programlı son nokta ile önceki yol segmentine (daire ya da düz çizgi) teğet olarak bağlanan bir daire üretilir. Bu önceki yol bölümü ve programlı daire son noktansının geometrik ilişkisinden dairenin çap ve merkez noktasını tanımlar. Programlama: N10 G1 Z20 F3 N20 CT X... Z... ; Düz hat ; Tanjant (teğet) bağlantılı daire Daire son nokta Şekil 8-18 Önceki yol bölümüne teğet geçişli daire SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-183 Programlama 8.3 Eksen hareketleri 8.3.6 Sabit hatveli diş kesme: G33 İşlev G33 işlevi aşağıdaki tip sabit uçla dişleri işleme için kullanılabilir: • Silindirik yapılarda dişler • Konik yapılarda dişler • Dış/iç diş • Tek ya da çok ağızlı diş • Çok bloklu diş (diş serileri) Pozisyonlu ölçme sistemli bir İşmili gerektirir. G33 bu G grubundan (G0, G1,G2,G3 ..) başka bir talimatla iptal edilene kadar aktif kalır. Harici İç Şek. 8-19 silindirik diş bir örnek olarak dış/iç diş Sağ ya da sol diş açma Sağ ya da sol vida dişleri İşmili devir yönü ile ayarlanır (M3 sağ (CW), M4 sol (CCW) – bkz. Bölüm 8.4 “İşmili hareketi”). Bunu yapmak için devir değeri S adresi ya da devir hızı ayarında programlanmalı. 8-184 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.3 Programlama Eksen hareketleri Programlama Açıklama: Uyumlu ve çıkıntılı yollar diş uzunlukları için dikkate alınmalı. (daha fazla bilgi için sonraki alt bölüme bakın) Yan görünüm Son nokta Üstten görünüm Uyumlu ve çıkıntılı diş uzunluğu Başlangıç noktası Işmili kodlayıcısı sıfır derecesi işareti Ofset Hatve uç I ya da K (değer bir G 33 bloğunun tüm uzunluğu boyunca sabit kalır) M3 ya da M4 sağ ya da sol diş Şek. 8-20 G33 dişleri programlı değerleri Hatve: Silindir dişi Konik diş Konikte açı 45 dereceden az Hatve: (K yazılır. Çünkü en geniş mesafe Z ekseninde) Hatve: Konikte açı 45 dereceden fazla (I yazılır. Çünkü en geniş mesafe X ekseninde) Alın dişi Hatve: Şek. 8-21 silindirik, konik ve alın dişlerde hatve tanımlama. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-185 Programlama 8.3 Eksen hareketleri Konik diş Konik dişler (2 eksen değeri gerekli), eksenin geniş turla (daha büyük diş uzunluğu) gerekli I ya da K ön adresi kullanılmalıdır. İkinci bir Hatve gerekli değildir. Başlangıç noktası ofset SF= Başlangıç noktası ofseti ofset bölümünde çoklu dişler ya da dişlerin işlenmesi gerekiyorsa İşmili için gereklidir. Başlangıç noktası ofseti diş bloğunda G33 ile SF adresi altında programlanır (mutlak pozisyon). Başlangıç noktası ofset SF yazılmazsa “Diş başlangıç açısı”(SD 4200:THREAD_START_ANGLE) ayar verisinden değer aktif durumdadır. Unutmayınız: SF programlı bir değer mutlaka ayar verisi ile girilecektir. Programlama örneği Silindirik diş, çift diş, başlangıç nokta ofseti 180 derece, diş uzunluğu (uyum ve çıkıntı dahil) 100 mm, diş hatvesi 4 mm/dev. Sağ diş, silindirin imali yapılmış durumdadır: N10 G54 G0 G90 X50 Z0 S500 M3 ;Hareket başlangıç noktası, İşmili yönü saat yönünde N20 G33 Z-100 K4 SF=0 ;Hatve: 4 mm/dev. N30 G0 X54 N40 Z0 N50 X50 N60 G33 Z-100 K4 SF=180 ;2. diş, ofset 180 derece N70 G0 X54 ... Çok bloklu diş Çoklu diş bloklar sırasıyla programlanırsa (çok bloklu diş), sadece 1. diş bloğunda bir başlangıç nokta ofseti tanımlama anlamlı olacaktır. Değer sadece burada kullanılacaktır. Çok bloklu dişler G64 sürekli daimi yol kontrol modu ile otomatik olarak bağlanırlar (bkz. 8.3.14 “Tam durma/daimi yol kontrol modu:G60, G64” Alt Bölümü). G33’lü 3. blok G33’lü 2. blok G33’lü 1. blok Şek. 8-22 Çok Bloklu Diş Örneği (diş sıralama) 8-186 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.3 Programlama Eksen hareketleri Eksen hızı G33 dişleri ile diş uzunlukları eksen hızlarının İşmili devri ve diş hatve temelinde belirlenir. İlerleme hızı F doğru değil. Buna rağmen kaydedilir. Buna rağmen, makine verisinde tanımlı maksimum eksen hızı (hızlı hreket) aşılamaz. Bu bir alarm ile sonuçlanacaktır. Bilgi Önemli 8.3.7 • İşmili devri hızlı hareket anahtarı diş işleme için değişmez kalmalıdır. • İlerleme hızı Feedrate Override anahtarının (hızlı hareket) bu blokta anlamı yoktur. Programlanır uyumlu ve çıkıntılı G33 yolu: DITS, DITE İşlev Uyumlu ve çıkıntılı yol da gerekli dişe G33 dişi ile hızlandırılır. Eksenin (konik dişler durumunda her iki eksen) başlangıcı ve kesilmesi bu alanlarda gerçekleştirilir. Bu yol diş hatvesine, İşmili devrine ve eksen dinamiklerine bağlıdır (yapılandırma). Uyumlu ve çıkıntılı için kullanılabilir yol sınırlıysa İşmili devrini bu yolun yeterli olacağı şekilde sınırlamak yeterli olacaktır. Bu durumda uyumlu ve çıkıntılı yollar uygun kesme değerleri ve kısa işleme sürelerine erişmek ya da konunun basitleştirilmesini sağlamak amacıyla program içinde ayrı olarak belirlenir. Değerler belirlenmezse ayar verisindeki (SD) değerler geçerlidir. Programdaki özellikler SD 42010’a yazılır: THREAD_RAMP_DISP[0] ... [1]. Bu yol yapılı eksen hızlanması ile hızlanma için yeterli değilse, eksen hızlanma anlamında fazla yüklenir. Ardından alarm 22280 (“Programlı uyumluyol çok kısa”) diş uyumu için çıkar. Alarm sadece bilgi içindir ve parça programı yürütmesinde hiçbir etkisi yoktur. Çıkıntılı dişin sonunda yuvarlatma boşluğu olarak davranır. Bu yükseltme işlemi esnasında hafif bir değişikliğe erişir. Programlama DITS=... DITE=... ; G33’lü dişin giriş mesafesi ; G33’lü dişin çıkış mesafesi. DITS ve DITE ya da SD 42010 değerleri: THREAD_RAMP_DISP: –1 ... < 0: İlerleme hızı ekseni başlatma/kesmesi yapılandırılmış hızlanma ile yürütülür. Varolan BRISK/SOFT programlamaya göre Jerk. 0: İlerleme hızı ekseni diş kesme esnasında yanlış başlama/kesilmesi. > 0: Dişin uyumlu/çıkıntılı yolu G33 için ön tanımlıdır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-187 Programlama 8.3 Eksen hareketleri Çıkıntılı yollarda 22280 alarmını önlemek için eksenlerin hızlanma sınırlarını inceleyin. Not: Sıfırlama/program sonrasında SD 42010 değeri -1’dir. Çıkış mesafesi Giriş mesafesi Başlangıç noktası Şek. 8-23 G33 dişi köşe yuvarlamalı uyumlu yolu ve çıkıntılı yolu Programlama örneği ... N40 G90 G0 Z100 X10 M3 S500 N50 G33 Z50 K5 SF=180 DITS=4 DITE=2 N60 G0 X30 ... 8.3.8 ; Giriş 4 mm, çıkış 2 mm Değişken hatveli diş kesme: G34, G35 İşlev Değişken hatveli dişler tek blok içinde G34 ya da G35 içinde üretilebilir. • G34 ; (doğrusal) artan hatveli diş • G35 ; (doğrusal) azalan hatveli diş Her ikiside aksi durumda G33 ile aynı işlevsellik ve aynı ön şartlara sahip olmaları durumunda çalışırlar. G34 ya da G35 bu G grubundan (G0, G1,G2,G3,G33 ...) başka bir talimatla iptal edilene kadar aktif kalır. Hatve: • I ya da K ; mm/ dev olarak başlangıç dişi hatvesi, X ya da Z ekseni ile alakalı Hatve değişimi: G34 ya da G35’li blokta F adresi hatve değişimi anlamını içermektedir: Hatve (devir başı mm) devir başına değişir. • F mm/dev.2 olarak hatve değişimi Not: G34, G35 dışında F adresi de G4 için hız ya da bekleme süresini gösterir. Orada programlı değerler kayıtlı kalırlar. 8-188 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.3 Programlama Eksen hareketleri F belirleme Bir dişin ilk ve son hatvesini bilir durumdaysanız programlanacak F diş hatve değişimini aşağıdaki eşitliğe hesaplayabilirsiniz. [mm/dev.] ki Ke Ka LG eksen hedef koordinatının diş hatvesi [mm/dev.] başlangıç diş hatvesi (I, K altında programlı) [mm/U] diş uzunluğ [mm] olarak Programlama G34 Z... K... F... G35 X... I... F... G35 Z... X... K... F... ; azalan uçlu konik diş ; artan hatveli silindirik diş ; azalan hatveli enine diş Programlama örneği ; Silindirik diş N10 M3 S40 N20 G0 G54 G90 G64 Z10 X60 N30 G33 Z–100 K5 SF=15 N40 G35 Z-150 K5 F0.16 N50 G0 X80 N60 Z120 N100 M2 8.3.9 ; azalan hatveli ile takip edilir ; İşmili çalıştır ; Başlangıç noktasına hareket et ; Diş; sabit hatve 5mm/dev., ; 15 derecede başlangıç noktası ; Başlangıç dişi 5 mm/dev ; Diş azaltma 0.16 mm/dev. 2, ; Diş uzunluğu 50 mm, ; Blok sonunda istenen diş 3 mm/dev. ; X’de çekilme Diş çekme: G331, G332 İşlev Torna tezgahları ile bu işlev tercihen 2. İşmili için amaçlanır (tahrikli takım) – bkz. “2. İşmili” Alt bölümü. Ön şartı, devir okuyucu sistemli bir pozisyon düzenlemeli İşmilidir. G331/G332 kullanarak dişler İşmili ve eksenin dinamik özellikleri izin verirse mandren olmadan kılavuz çekilebilir. Buna rağmen bir mandren kullanılırsa mandrenle kompanse edilecek yol farkları azaltılır. Bu yüksek devirlerde kılavuz çekmeyi sağlar. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-189 Programlama 8.3 Eksen hareketleri Kılavuzun parçaya girişi G331 kullanılarak, parçadan geri çıkışıda G332 kullanılarak yapılır. Z ekseni boyunca kılavuz çekmede, diş hatvesi K ile belirtilir. G332 için aynı hatve G331 için programlanır. İşmilin devir yönünün tersi otomatik olarak gerçekleşir. İşmili devri S ile ve M3/M4 olmadan programlanır. G331/G332 satırından önce İşmili SPOS=… pozisyon kodu ile kılavuzun çekileceği açı pozisyonlanmalıdır. (ayrıca bkz Alt bölüm 8.4.3 “İşmili pozisyonlama”). Sağ ya da sol taraf dişleri Diş hatvesi değerinin ön işareti İşmili devir yönünü belirler: Pozitif: Sağ taraf Ör: K2.5 gibi(M3’de olduğu gibi) Negatif: Sol taraf Ör: K-2.5 gibi (M4’de olduğu gibi) Açıklama: Diş çekme ile tam kılavuz çekme çevrimsü CYCLE84 standart çevrim ile sağlanır. Eksen hızı G331/G332 için diş uzunluk eksen hızı İşmili devri ve diş hatvesinden kaynaklanır. İlerleme hızı F doğru değil Buna rağmen kaydedilir. Buna rağmen, makine verisinde tanımlı maksimum eksen hızı (hızlı hreket) aşılamaz. Bu bir alarm ile sonuçlanacaktır. Programlama örneği Metrik diş 5, Devir başına hatve: 0.8 mm/dev., ön işlemeli durumdaki kılavuz N5 G54 G0 G90 X10 Z5 N10 SPOS=0 N20 G331 Z-25 K0.8 S600 N40 G332 Z5 K0.8 N50 G0 X... Z... 8-190 ; Hareket başlama noktası ; Kılavuzun açılacağı İşmili pozisyonu ; Kılavuzun girişi, K pozitif = İşmili saat yönü devri, son nokta Z–25 mm ; Kılavuzun çıkışı SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.3 Programlama Eksen hareketleri 8.3.10 Sabit nokta yaklaşımı: G75 İşlev G75 kullanımı ile makine üzerinde bir sabit nokta ör. takım değiştirme noktası hareket edilebilirdir. Pozisyon kalıcı olarak tüm eksenler için makine verisinde kaydedilir. Hiçbir ofset efektif değildir. Her eksenin hızı kendisinin hızlı hareketidir. G75 ayrı bir blok gerektirir ve modelsizdir. Makine eksen belirteci programlanmalıdır! G75 sonrası blokta “Interpolasyon tipi” grup (G0, G1,G2…) önceki G komutu tekrar aktiftir. Programlama örneği N10 G75 X1=0 Z1=0 Açıklama: X1, Z1 programlı pozisyon değerleri (burada = 0) ihmal edilir fakat hala yazılması gerekir. 8.3.11 Referans noktası hareket: G74 İşlev Referans noktası NC programında G74 ile hareketlendirilebilinir. Her eksenin yön ve hızı makine verisinde kaydedilir. G74 ayrı bir blok gerektirir ve modelsizdir. Makine eksen belirteci programlanmalıdır! G74 sonrası blokta “Interpolasyon tipi” grup (G0, G1,G2…) önceki G komutu tekrar aktiftir. Programlama örneği N10 G74 X1=0 Z1=0 Açıklama: X1, Z1 programlı pozisyon değerleri (burada = 0) ihmal edilir fakat hala yazılması gerekir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-191 Programlama 8.3 Eksen hareketleri 8.3.12 Hassas tetik probla ölçme: MEAS, MEAW İşlev Bu İşlev SINUMERIK 802D sl plus ve pro için kullanılabilir. MEAS=… ya da MEAW=… talimatı eksenlerin çapraz hareketi ile bloktaysa bağlı ölçme probunun geçiş kanadı hızlı eksenleri pozisyonları kaydedilir ve saklanır. Ölçüm sonucu her eksen için programda okunabilir. MEAS için eksenlerin hareketi probun seçili geçiş kanadı belirdiğinde ve kalan mesafe silinirken bekletilir. Programlama MEAS=1 G1 X... Z... F... ;Prob yükselen kenar ucu ile ölçme; kalan uzaklığın ölçümü MEAS = -1 G1 X... Z... F... ;Prob azalan kenar ucu ile ölçme; kalan uzaklığın ölçümü MEAW=1 G1 X... Z... F... ;Prob yükselen kenar ucu ile ölçme; kalan uzaklık silinmeden MEAW = –1 G1 X... Z... F... ;Prob azalan kenar ucu ile ölçme; kalan uzaklığın ölçümü; kalan uzaklık silinmeden Uyarı MEAW için: Probu tetiklendikten sonra programlı pozisyona dönerken ölçme. Bozulma riski! Ölçüm iş durumu Prob açık konuma getirilirse ölçme bloğu sonrasındaki $AC_MEA[1] değişkeni = 1 değerine sahip olacaktır; aksi halde değer = 0. Bir ölçme bloğu başlangıcında değişken = 0 değerine eşitlenir. Ölçüm sonucu Ölçme probu başarılı şekilde çalıştırıldığında, ölçüm sonucu ölçme bloğu sonrasında ölçme bloğunda hızlı eksen için aşağıdaki değişkenlerle birlikte mümkündür: makine koordinat sisteminde: $AA_MM[eksen] parça koordinat sisteminde: $AA_MW[eksen] X ya da Z ekseni. 8-192 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.3 Programlama Eksen hareketleri Programlama örneği N10 MEAS=1 G1 X300 Z-40 F4000 ; Kalan mesafenin silinmesi ile ölçme, Yükselen kenar ile N20 IF $AC_MEA[1]== 0 GOTOF MEASERR ; Ölçme hatası? N30 R5=$AA_MW[X] R6=$AA_MW[Z] ; Süreç ölçme değerleri .. N100 MEASERR: M0 ; Ölçme hatası Not: IF talimatı – bkz Bölüm ”Şartlı program atlamaları” 8.3.13 Hız(İlerleme) F İşlev F, ilgili eksenin programlanır ilerleme hızıdır ve dahil olan tüm eksenlerin hız parçaları toplamının geometrik toplam değerini ifade eder. Eksen hızları tüm yolun eksen yolundaki paydan belirlenir. İlerleme hızı F G1, G2, G3, CIP ve CT interpolasyon tipleri için etkilidir ve yeni bir F sözcüğü yazılana kadar tutulur. Programlama F... Açıklama: Tam sayı değerler için, ondalık kısım gerekmez, ör.: F300 F için G94, G95 ile ölçme birimi F kelimesi boyut birimi G fonksiyonları ile belirlenir: • G94 F mm/dak olarak İlerleme hızıdır • G95 F mm/dev olarak devir başına ilerleme hızıdır (sadece İşmili dönerken aktiftir) Açıklama: Ölçme birimi metrik ölçüler için geçerlidir. 8.2.2 “Metrik ve inç ölçümler” Alt bölümüne göre inç ölçüler ile ayarlamalar da mümkündür. Programlama örneği N10 G94 F310 ... N110 S200 M3 N120 G95 F15,5 ; İlerleme hızı mm/dak ; İşmili devri ; mm/dev. Olarak hız Açıklama: G94 – G95 değiştirirseniz yeni bir F sözcüğü yazın! SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-193 Programlama 8.3 Eksen hareketleri Bilgi G94, G95’li G grubu da sabit kesme ağız devri için G96, G97 fonksiyonlarını içerir. Bu işlevler S sözcüğü üzerinde de etkiye sahiptirler (bkz. 8.5.1 “Sabit kesme ağzı oranı” Alt Bölümü). 8.3.14 Tam durma / sürekli kumanda modu: G9, G60, G64 İşlev Blok sınırlarında hareket davranışını ayarlamak ve sonraki blokla devam etmek için G fonksiyonları farklı ihtiyaçlara en iyi uyumu sağlamak amacıyla sağlanmışlardır. Örneğin, eksenlerle hızlı pozisyonlama yapmak ya da birden fazla blok üzerinde yol konturlarını işlemek isteyebilirsiniz. Programlama G60 G64 ; Tam durma – model olarak efektif ;Yol kumanda modu G9 ; Tam durma - modelsiz G601 G602 ; tam durma ince pencere ; tam durma kaba pencere Tam durma G60, G9 Tam durma işlevi (G60 ya da G9) aktifse hareket, ilgili blok sonuna ulaşınca ilerleme hızı sıfıra doğru azalır. Başka bir model G grubu bu bloğun çaprazlama hareketinin sonlandığı düşünüldüğünde ve sonrakinin başlatıldığında ayarlama için burada kullanılabilir. 8-194 • G601 tam durma pencere ince Blok avansı tüm eksenler “Tam durma penceresi inceye” eriştiğinde başlar (makine verisindeki değer). • G602 tam durma pencere kaba Blok avansı tüm eksenler “Tam durma penceresi kabaya” eriştiğinde başlar (makine verisindeki değer). SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.3 Programlama Eksen hareketleri Tam durma penceresinin seçimi birçok pozisyonlama işlemi gerçekleştiriliyorsa toplam zaman üzerinde önemli etkisi vardır. İnce ayarlar daha çok zaman alır. “kaba” / “ince” için blok değişimi işlet (kaba) (ince) Şekil 8-24 Tam durma penceresi kaba ya da ince, G60/G9 için etkili; pencerelerin büyütülmüş görüntüsü Programlama örneği N5 G602 tam durma penceresi kaba N10 G0 G60 Z... N20 X... Z... ... N50 G1 G601 ... N80 G64 Z... ... N100 G0 G9 Z... N111 ... ; Tam durma - model ; G60 etkinliğini sürdürüyor ; Tam durma penceresi ince ; Sürekli kumanda moduna geçiş ; Tam durma sadece bu blok için efektif ; Sürekli yol kumanda modu tekrar Açıklama: G9 komutu sadece içinde programlandığı bloğun tam durmasını sağlar; G60, buna rağmen G64 tarafından iptal edilinceye kadar aktif kalır. Sürekli yol kumanda modu G64 Sürekli yol kumanda modunun amacı blok sınırlarında yavaşlamayı önleme ve mümkün olduğu kadar sabit yol hızında sonraki bloğa geçiştir (teğet geçişler durumunda). İşlev düz doğrultu hızı kumandası ile birçok bloktan çalışır. Teğet olmayan geçişler için (kenarlar) hızlanma hızla eksenlerin kısa bir süre içine görece yüksek hız değişimine maruz kalacağı şekilde yeterli hızda azaltılmalıdır. Bu önemli jerke neden olabilir (hızlanma değişimi). Jerk büyüklüğü SOFT işlevi devreye alınarak sınırlanabilir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-195 Programlama 8.3 Eksen hareketleri Programlama örneği N10 G64 G1 Z... F... N20 X.. ... N180 G60 ... ;Sürekli yol kumanda modu ;Sürekli yol kumanda modu devamı ;Tam durmaya geçiş Düz doğrultu hızı kumandası G64’lü sürekli yol kumanda modunda kumanda farklı NC blokları için hızı önceden otomatik olarak belirler. Bu neredeyse teğet geçişlerle birçok blok arasında hızlanma ve yavaşlamayı sağlar. NC bloklarında kısa bölümlerden oluşan yollar için yüksek hızlar düz doğrultu olmadan erişilebilir. Kesme hızı G64 ; Sürekli yol kumanda modu LookAhead var Programlı hız F G60 – tam durma Blok yolu Şekil 8-25 G60 ve G64 hız şeklinin bloklarda kısa yollarla karşılaştırma 8.3.15 İvme şekli: BRISK, SOFT BRISK Makinenin eksenleri son hıza erişene kadar mümkün son hız değerine kadar hızlarını değiştirirler. BRISK zaman en iyi çalışmayı sağlar. Ayarlı hıza kısa sürede erişilir. Buna rağmen hızlanma şeklinde atlamalar bulunur. SOFT Makinenin eksenleri son hıza erişilene kadar doğrusal olmayan, sabit eğrilerle hızlanır. Bu jerksiz hızlanma ile SOFT düşürülmüş makine yükünü sağlar. Aynı davranış frenleme işlemlerine de uygulanır. 8-196 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.3 Hız (yol) Programlama Eksen hareketleri SOFT (makine parçalarını ayırır) BRISK (zaman en iyili) ayar nokta Zaman Şekil 8-26 BRISK/SOFT kullanılırken yol hız kurs prensibi Programlama BRISK SOFT ; Kademeli ivmlenme ;Jerk sınırlama ile yol ivmelenmesi Programlama örneği N10 SOFT G1 X30 Z84 F6,5 ... N90 BRISK X87 Z104 ... ; Jerk-sınırlı yol ivmelenmesi ; Kademeli yol ivmelenmesi ile devam 8.3.16 Hızlanma ivmesi: ACC İşlev Program bölümlerinde eksenin ve makine datasından ayarlanan İşmili ivmelenmesinin tekrar programlanması gerekir. Bu programlanabilir hızlanma bir ivmelenme yüzdesi düzeltmesidir. Her eksen için (ör.: X) ya da İşmili (S) bir yüzde değer > 0% ve _ 200% programlanabilir. Eksen interpolasyonu ardından bu oranlı hızlanma ile devam ettirilir. Referans değeri (100%) hızlanma için geçerli makine datası değeridir (eksen ya da İşmili olmasına göre; İşmili için daha çok dişli fazına ve pozisyonlama ya da devir modunda olup olmadığına bağlıdır). Programlama ACC[eksen ismi] = yüzde değer ACC[S] = yüzde değer ; eksen için ; İşmili için Programlama örneği N10 ACC[X]=80 N20 ACC[S]=50 ... N100 ACC[X]=100 ;X ekseni 80% hızlanma ;İşmili için 50% hızlanma ; X ekseni hızını kes SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-197 Programlama 8.3 Eksen hareketleri Çalıştırma Sınırlama AUTOMATIC ve MDA mod tipi tüm interpolasyonlarda efektiftir. Sınırlama JOG ve referans nokta hareket esnasında aktif değildir. ACC […] = 100 değer ataması düzeltme (MD değerlerinin 100%’ü) ile RESET ve program sonunu da devre dışı bırakır. Programlı hızlı hareket değeri kuru çalışma için ilerleme hızında da aktiftir. Uyarı 100%’den fazla bir değer sadece bu yük makine mekaniği için izin verilebilir ve tahrikler ilgili rezervlere sahipse programlanabilir. Sınırlara uymama mekanik parçalara hasar gelmesine ve/veya hata mesajlarına neden olmaktadır. 8.3.17 Satır okuma hızının arttırılması ile hareket: FFWON, FFWOF İşlev İleri satır okuma kontrolünü kullanarak sonraki satırlardaki hata sıfıra doğru düşürülür. Satır okuma hız artırma kumandası daha fazla yol doğruluğu sağlar ve böylelikle işleme sonuçlarını artırır. Programlama FFWON FFWOF ; Satır okuma hız artırma AÇ ; Satır okuma hız artırma KAPA Programlama örneği N10 FFWON N20 G1 X... Z... F9 ... N80 FFWOF 8-198 ; Satır okuma hız artırma kumandası AÇ ; Satır okuma hız artırma kumandası KAPA SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.3 Programlama Eksen hareketleri 8.3.18 3. ve 4. eksen İşlev Ön şart: Kumanda sistemi 3 ya da 4. eksenler için tasarlanmalı. Makine tasarımına göre bir 3. eksen ve hatta bir 4.eksen gerekebilir. Bu eksenler doğrusal ya da döner eksenler olarak uyarlanabilirler. Buna göre de bu eksenlerin belirleyicileri yapılandırılabilir ör: U, C ya da A vs. döner eksenler için hareket aralığı 0…< 360 derece arasında yapılandırılabilir (model davranış şekli). Bir 3. ya da 4. eksen kalan eksenlerle doğrusal olarak ilgili makine tasarımı ile eş zamanlı biçimde doğrusal hızlandırılabilirler. Eksen G1 ya da G2/G3’lü bir blok içinde kalan eksenlerle (X, Z) hızlanıdırılırsa F İlerleme hızının bir komponenti eksene atanmaz; hızı X ve Z eksenlerinin yol zamanına bağlıdır. Hareketi kalan yol eksenleri ile başlar ve sona erer. Hız buna rağmen tanımlı sınır değerden daha büyük olmamalıdır. Sadece G1’li blok içinde programlanırsa, eksen aktif F İlerleme hızı ile hızlanacaktır. Döner bir eksense F ölçme birimi derece/dak (G94’lü) ya da İşmili derece/devirdir (G95’li). Bu eksenler için, ofsetler ayarlanabilir (G54 ...G59) ve programlanabilir (TRANS, ATRANS). Programlama örneği 4. eksen döner eksen ve A ile belirtilir: N5 G94 ;F mm/dak ya da derece/dak N10 G0 X10 Z30 A45 ;X-Z yolunu hızlı hareketle hızlandırın, aynı anda A eksenini N20 G1 X12 Z33 A60 F400 ;X-Z yolu 400 mm/dak’da, aynı anda A eksenini N30 G1 A90 F3000 ;yalnızca A 90 derece döner. Pozisyon ;3,000 derece/dak hız Döner eksenlerin özel talimatları: DC, ACP, ACN Ör. döner eksen A: A=DC(…) A=ACP(…) A=ACN(…) Örnek: N10 A=ACP(55.7) ; Mutlak ölçüler, doğrudan hareket pozisyonu (en kısa yol üzerinde) ; mutlak ölçüler, pozitif yönde hareket pozisyonu ; mutlak ölçüler, negatif yönde hareket pozisyonu ; Mutlak pozisyon 55.7 derece yaklaşma pozisyonu pozitif ;yönde 8.3.19 Bekleme Süresi: G4 İşlev İki NC bloğu arasında işlemeyi, örneğin dalmalı(relief cut) bir işlem için, başka bir bloğu G4 ile tanımlanmış bir süre işlemeyi kesebilirsiniz. F… ya da S…olan sözcükler belirli bir süre sadece bu blokta kullanılırlar. Daha önceden programdaki ilerleme hızı F ya da bir İşmili S geçerli kalır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-199 Programlama 8.3 Eksen hareketleri Programlama G4 F... G4 S... ;Saniye olarak bekleme süresi ;İşmili devirlerinde bekleme süresi Programlama örneği N5 G1 F3,8 Z-50 S300 M3 N10 G4 F2.5 N20 Z70 N30 G4 S30 N40 X... ; İlerleme hızı F, İşmili devri S ; Bekleme süresi 2.5 saniye ;İşmili 30 tur bekleme süresi; S=300 devir ve 100 % hızlı harekete karşılık gelir: t=0.1 dak ;İlerleme hızı ve İşmili devri etkin kalır Açıklama G4 S sadece kumandalı İşmili devri varsa mümkündür (devir ön ayarı da S …ile programlanırsa). 8.3.20 Parça sıkma yöntemi(fixed stop) İşlev Bu İşlev 802D sl plus ve 802D sl pro için kullanılabilir. Son noktaya sıkma (FXS = Sabit Durma) işlevi manşon ve yakalayıcılar için gerekli olanlar gibi parçaları sıkma için tanımlı kuvvetleri sağlama için kullanılabilir. Bu işlev mekanik referans noktalarına hareket için de kullanılabilir. Yeterince düşük torkla bir prob bağlamadan basit ölçüm işlemlerini gerçekleştirmek de mümkündür. Programlama FXS[eksen] = 1 FXS[eksen] = 0 FXST[eksen] = ... FXSW[eksen] = ... ; ”Son noktaya sıkmayı” seç ; ”Son noktaya sıkmayı” seçimini kaldır ; Kelepçeleme torku, tahrikin maks. tork %'si olarak belirtili ; mm/derece olarak sabit duruş izleme penceresi genişliği Açıklama: Makine eksen belirteci, ör: X1, eksen belirteci olarak kullanılmalı. X1 Kanal eksen belirteci (ör.: X) sadece izin verilir, ör. hiçbir koordinat devri aktif değilse ve eksen doğrudan bir makine eksenine atanmışsa. Komutlar modeldir. Hızlanma yolu ve FXS[eksen]=1 fonksiyonu seçimi ayrı bir blokta programlanmalıdır. 8-200 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.3 Programlama Eksen hareketleri Programlama örneği - seçim N10 G1 G94 ... N100 X250 Z100 F100 FXS[Z1] = 1 FXST[Z1] = 12.3 FXSW[Z1] = 2 ; Z1 Makine ekseni FXS işlevi seçiliyse, ; sıkma torku 12,3%, ; pencere genişliği 2 mm Notlar • Seçildiğinde, sabit durma başlangıç ve son pozisyonlar arasına yerleştirilmeli. • Tork FXST[ ] = ve pencere genişlik FXSW[ ] = parametreleri opsiyoneldir. Bunlar yazılmazlarsa, mevcut ayar datası (SD) geçerlidir. Programlı değerler ayar datasına alınırlar. Başlangıçta ayar datası makine datasından değerlerle yüklenir. FXST[ ] = … ya da FXSW[ ] = programda her zaman değiştirilebilir. Değişiklikler blokta hızlandırma hareketlerinden önce aktifdirler. Varolan pozisyon (sabit durma erişimli) Başlama konumu Hedef pozisyon (Programlı son pozisyon) Sabit duruş kontrol penceresi ( FXSW[Z1] ) Şekil 8-27 Son noktaya sıkma örneği: Punta parçaya itilir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-201 Programlama 8.3 Eksen hareketleri Diğer programlama örnekleri N10 G1 G94 ... N20 X250 Z100 F100 FXS[X1] = 1 ; FXS X1 makine ekseni, sıkma torku SD’lerden pencere genişliği için seçili N20 X250 Z100 F100 FXS[X1] = 1 FXST[X1] = 12.3 ; FXS X1 makine ekseni için seçilir, kelepçeleme torku 12.3%, SD pencere genişliği 2 mm N20 X250 Z100 F100 FXS[X1]=1 FXST[X1]=12.3 FXSW[X1]=2 ; FXS X1 makine ekseni için seçilir, kelepçeleme torku 12.3%, pencere genişliği 2 mm N20 X250 Z100 F100 FXS[X1]=1 FXSW[X1]=2 ; FXS X1 makine ekseni için seçili, SD’den sıkma torku ve pencere genişliği 2 mm Sabit durma noktasına ulaşıldı Sabit durma noktasına ulşıldıktan sonra: • Kalan mesafe silindi ve pozisyon ayar noktası izlendi. • Tahrik torku programlı sınır değerine FXST[ ] =… ya da SD’de değere arttı ve ardından sabitlendi. • Sabit durma izleme belirli pencere genişliğinde akiftir (FXSW[ ]=… ya da SD’den değer). İşlev seçimini kaldırma İşlevin seçimini kaldırma ön işlemci durmasını tetikler. FXS[X1]=0’li blokta, hızlandırma hareketleri durmalı. Örnek: N200 G1 G94 X200 Y400 F200 FXS[X1] = 0 ; X1 ekseni X= 200 mm’ye sabit durmaya çektirilir. Önemli Çekme konumuna hızlandırma hareketi sabit durmadan başlamalıdır; aksi durumda durma ya da makinede hasar meydana gelir. Blok değişimi çekilme konumuna erişildiğinde gerçekleşir. Hiçbir çekilme pozisyonu tanımlı değilse blok değişimi tork sınırının devreden çıkarılmasının hemen ardından gerçekleşir. 8-202 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.3 Programlama Eksen hareketleri Ek bilgi • “Kalan mesafe ölçme ve silme" (“MEAS” komutu) ve “Son noktaya sıkma” aynı blokta programlanamaz. • “Son noktaya sıkma” aktifken kontur kontrolü gerçekleşmez. • Tork sınırı çok azaltılırsa eksen belirtili ayar noktasını izleyemez; pozisyon kumandası ardından sınıra gider ve kontur sapması artar. Bu çalıştırma konumunda tork sınırında bir artış ani, jerk hareketlere neden olur. Eksenin hala takip edebildiğinden emin olun. Bu nedenle, kontur sapması sınırsız torktan daha büyük olmadığının onaylanması gerekir. • Yeni tork limiti hız artış oranı tork sınır ayarında herhangi bir anormal değişim olmaması için MD’de tanımlanabilir (ör. İşmili manşon ya da masurası ekleme). Konum sistem değişkeni: $AA_FXS[eksen] Bu sistem değişkeni belirtili eksenin “Sabit noktaya sıkma" konumunu sağlar: Değer = 0: Eksen stop’ta değil 1. Stop başarılı şekilde hareket edildi (eksen sabit durma kontrol penceresinde) 2: Durmaya hareket başarısız (eksen durma da değil) 3: Son noktaya sıkma aktifleştirildi 4: Durma tespit edildi 5: Sabit durmaya hareketin seçimi kaldırılacak. Seçim kaldırma tamamlanmadı. Sistem değişkeninin parça programında sorgulanması bir blok arama durmasını başlatır. SINUMERIK 802D sl için seçme/seçimi kaldırma öncesi ve sonrasında sadece statik durumlar tespit edilebilir. Alarm İptali Aşağıdaki alarmların oluşması makine datası ile iptal edilir: • 20091 “Sabit durma erişimsiz” • 20094 “sabit durma iptal” Referanslar: “Fonksiyonların Tanımı” Bölümü “Son noktaya sıkma” SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-203 Programlama 8.4 İşmili hareketleri 8.4 İşmili hareketleri 8.4.1 İşmili devri S, devir yönleri İşlev İşmili devri, kumandalı İşmiline sahipse RPM altındaki S adresinde programlanır. Devir yönü ve hareketin başlangıç ya da sonu M komutlarından belirlenir (ayrıca bkz. 8,7 "Çeşitli M işlevi"). M3 ; İşmili CW saat yönünde M4 ; İşmili CCW saat tersi yönünde M5 ; İşmili durma Açıklama: Tam sayı S değerleri için ondalık ayraç ihmal edilebilir ör S270 Bilgi Eksen hareketli bloklara M3 ya da M4 yazarsanız eksen hareketleri öncesi M komutları aktif olurlar. Varsayılan ayar: Eksen hareketleri, İşmili (M3, M4) yönüne ilgili devire ulaştıktan sonra başlayacaktır. M5’de eksen hareketinden önce verilir. Buna rağmen, İşmilin durmasını beklemez. Eksen hareketleri İşmili durmadan önce başlar. İşmili program sonu ya da RESET kullanılarak durdurulur. Program başlangıcında, İşmili devri sıfır (S0) devrededir. Açıklama: Diğer ayarlar makine datasından yapılandırılır. Programlama örneği N10 G1 X70 Z20 F3 S270 M3 ... N80 S450 ... ... N170 G0 Z180 M5 8.4.2 ;İşmili CW’yi 270 devire ulaşır ve sonra ;X ve Z eksenlerinin hareketi başlar. ; Devir değişimi ; Z hareketi, İşmili durur İşmili devir sınırlaması: G25, G26 İşlev Programda, G25 ya da G26 kodları ile ve S İşmili adresini kullanarak İşmili devirlerini sınırlayabilirsiniz. Bu aynı zamanda ayar verisine girili değerleri görmezden gelmiş olur. G25 ya da G26'nın her ikisi birden ayrı bloğa ihtiyaç duyar. Önceden programlı bir S devri sağlanır. 8-204 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.4 Programlama İşmili hareketleri Programlama G25 S.... G26 S... ; Alt İşmili devri sınırlaması ; Üst İşmili devri sınırlaması Bilgi İşmili devri en dış limitleri makine datasında ayarlanır. Operatör panelinden girişler yaparak sonraki sınırlama için ayar verisi aktif olur. G96 “Sabit kesme hızı” fonksiyonu ile çalışırken, ilave bir üst sınır (LIMS) programlanabilir/girilebilir. Programlama örneği N10 G25 S12 N20 G26 S700 8.4.3 ; Alt İşmili devri limiti : 12 devir ; Üst İşmili devri limiti : 700 devir. İşmili pozisyonlama: SPOS İşlev Ön şart: İşmili pozisyon kumandası için teknik olarak tasarlanmalıdır. SPOS = işlevi ile İşmili belirli açısal pozisyona pozisyonlayabilirsiniz. İşmili pozisyonunda pozisyon kumanda ile tutulur. Pozisyonlamanın hızı, makine datasında tanımlanır. M3/M4 hareketinden SPOS = değer ile ilgili devir yönü pozisyonlama sonuna kadar tutulur. Bekleme konumundan pozisyonlanırken pozisyona en kısa yoldan erişilir. Doğrultu ilgili başlama ve son nokta ile sonlanır. İstisna: Ölçme sistemi henüz senkronize edilmemişken İşmili hareketi önce tamamlanır. Bu durumda doğrultu makine datasınde belirlenir. İşmilinin diğer hareket özellikleri döner eksenlerde olduğu gibi SPOS = ACP (…), SPOS = ACN (...), ... ile mümkündür (bkz. Alt Bölüm "3. ve 4. eksen"). Hareket aynı blokta her eksen hareketine paralel olarak gerçekleşir. Bu blok her iki hareket sonlandırıldığından sonlanır. Programlama SPOS=... SPOS=ACP(…) SPOS=ACN(…) SPOS=IC(…) SPOS=DC(…) ; Mutlak konum: 0 ... <360 derece ; mutlak ölçüler, pozitif yönde hareket pozisyonu ; mutlak ölçüler, negatif yönde hareket pozisyonu ; artışlı ölçüler, ön işaret hızlanma doğrultusunu belirler ; Mutlak ölçüler, doğrudan hareket pozisyonu (en kısa yolda) SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-205 Programlama 8.4 İşmili hareketleri Programlama örneği N10 SPOS=14.3 ; İşmili pozisyonu 14.3 derece ... N80 G0 X89 Z300 SPOS=25.6 ; İşmilinin eksen hareketleri ile pozisyonlaması. Bu blok, her iki harekette işlevini tamamladıktan sonra sonlanır. N81 X200 Z300 8.4.4 ; N81 bloğu sadece N80 ‘den sonraki İşmili pozisyonuna erişilirse başlayacaktır. Devir kademeleri(Şanzıman) İşlev Devir / tork adaptasyonu için bir İşmili ile ilgili olarak en çok 5 devir kademesi yapılandırılabilir. Bir devir kademesi seçimi M komutları ile programda gerçekleşir (bkz. Bölüm 8.7 “Çeşitli M fonksiyonu”): 8.4.5 • M40 ; Otomatik devir kademesi seçimi • M41 ile M45 ; 1 ile 5 devir kademesi 2. İşmili İşlev SINUMERIK 802D sl plus ve 802D sl pro ile 2. bir İşmili sağlanmıştır. Bu kumandalar ile TRANSMIT ve TRACYL transformasyon fonksiyonları Torna Tezgahlarında frezeleme için kullanılır. Bu fonksiyonlar tahrikli frezeleme takımı için ikinci bir İşmiline ihtiyaç duyar. Bu fonksiyonları kullanırken, ana İşmili bir döner eksen olarak çalıştırılır (bkz. Bölüm 8.14). Ana İşmili Bu nedenle ana İşmili ve 2. İşmilinin kullanımı ile ilgili kodlar kullanılır: 8-206 • G95 ;Devir başına ilerleme hızı • G96, G97 ;Sabit kesme hızı • LIMS ;G96, G97 üst devir sınır limiti • G33, G34, G35 G331, G332 ; Tornalama ile diş açma, kılavuz ile diş çekme • M3, M4, M5, S... ; devir yönü, durma ve devir talimatları SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.4 Programlama İşmili hareketleri Ana İşmili yapılandırmadan tanımlanır (makine verisi). Genel olarak ana İşmilidir (İşmili 1). Farklı bir İşmili programda ana İşmili olarak tanımlanabilir: • SETMS(n) ;İşmili n (= 1 ya da 2) şu an itibarı ile ana İşmilidir. Geri dönüş aşağıdakiler ile de gerçekleştirilebilir: • SETMS ;Yapılandırılmış ana İşmili tekrar ana İşmili ya da • SETMS(1) ;İşmili 1 artık tekrar ana İşmili. Ana İşmilin programda değiştirilen tanımı sadece program sonuna/program iptaline kadar geçerlidir. Sonrasında yapılı ana İşmili tekrar aktiftir. İşmili numarasından programlama Bazı İşmili fonksiyonları İşmili numarasından da seçilebilir: • S1=..., S2=... ;1. İşmili ya da 2 İşmili devri • M1=3, M1=4, M1=5 ;devir yönleri talimatları, İşmili 1 durma • M2=3, M2=4, M2=5 ;devir yönleri talimatları, İşmili 2 için durma • M1=40, ..., M1=45 ;İşmili 1 dişli fazları (varsa şayet) • M2=40, ..., M2=45 ;İşmili 2 dişli fazları (varsa şayet) • SPOS[ n ] ;n İşmilini pozisyonlama • SPI (n) ;İşmili n numarasını eksen belirtecine çevirir, ör. “SP1” ya da “CC” ; n geçerli bir İşmili numarası olmalı (1 ya da 2) ; SPI (n) ve Sn İşmili belirteçlerinin fonksiyonları aynıdır. • $P_S[ n ] ; n İşmili son programlı devri • $AA_S[ n ] ; n İşmili gerçek programlı devri • $P_SDIR[ n ] ; İşmili n son programlı devir yönü • $AC_SDIR[ n ] ; İşmili n varolan programlı devir yönü 2 işmili takıldı Aşağıdakiler sistem değişkeninden programda sorgulanabilir: • $P_NUM_SPINDLES ;Yapılandırılmış İşmililerin sayısı (kanalda) • $P_MSNUM ;programlı ana İşmili sayısı • $AC_MSNUM ;aktif ana İşmili sayısı SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-207 Programlama 8.5 Özel tornala fonksiyonları 8.5 Özel tornalama fonksiyonları 8.5.1 Sabit kesme hızı: G96, G97 İşlev Ön şart: Enkoderli bir işmili mevcut olmalı. Çalıştırılır G96 işlevi ile İşmili devri işlenmekte olan parça çapına (çapraz eksen) programlı bir kesme ağzı hızı S takım kenarında aynı kalacak şekilde uyarlanır: İşmili devri x çap = sabit S kelimesi G96’lı bloğun kesme hızı olarak yorumlanabilir. G96 (G94, G95, G97) grubunun başka bir G fonksiyonu tarafından iptal edilene kadar model olarak etkindir. Programlama G96 S... LIMS=... F... G97 ;Sabit kesme hızı ON ; Sabit kesme hızı KAPA S ; Kesme hızı, ölçü birimleri m/dak LIMS= ; G96, G97 etkinken İşmilin üst sınır değeri F ; ölçü birimlerinde hız mm/devir – G95 te olduğu gibi Açıklama: G95 yerine G94 daha önce aktifse, doğru bir F değeri programlanmalı! (Çap ekseni) SD = Işmili devri D1, D2 = Çap sabit Şek. 8-28 G96 sabit kesme hızı Hızlı hareket G0 hızlı hareket ile hız da değişim olmaz. İstisna: Kontura hızlı hareket ile yaklaşılır ve sonraki G1 ya da G2, G3, CIP, CT (kontur blok) tipi interpolasyonu içerirse, bu durumda kontur blok hızı G0 ile hareket bloğunda uygulanır durumdadır. 8-208 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.5 Programlama Özel tornala fonksiyonları Üst devir sınırı LIMS= Genişten dar çaplara doğru işlerken, İşmili devri önemli oranda artar. Bu durumda üst işmili devir sınırının LIMS=…olması önerilir . LIMS sadece G96 ve G97 ile efektiftir. If LIMS=... programlıysa, ayar verisinde girili değer (SD 43230: SPIND_MAX_VELO_LIMS) çiğnenir. Bu ayar verisi LIMS programlı değilse etkindir. G26 ile programlı ya da makine verisi ile tanımlı üst sınır devri LIMS= ile aşılamaz. Sabit kesme hızı seçimini kaldır: G97 “Sabit ağız kesme hızı” fonksiyonunun G97 ile seçimi kaldırılabilir. G97 aktifse, programlı bir S sözcüpü tekrar dakika başı devir olarak belirli Işmili devri olarak düşünülür. Yeni S kelimesi programlanmazsa, Işmili G96 işlevinin en son aktif olduğu zamandaki hızda dönmeye devam edecektir. Programlama örneği N10 ... M3 ; İşmili devir yönü N20 G96 S120 LIMS=2500 ; sabit ağız kesme hızını devreye al, 120 m/dak, son devir 2,500 devir N30 G0 X150 ; Hız değişimsiz, N31 bloğu G0 ile devam ettiği için N31 X50 Z... ; hız değişimsiz, N32 bloğu G0 ile devam ettiği için N32 X40 ; kontura hareket; yeni hız N40 bloğu başlatılması için gerekli olduğu gibi otomatik olarak ayarlanacaktır. N40 G1 F0.2 X32 Z... ; İlerleme hızı 0,2 mm/dev. ... N180 G97 X... Z... ; Sabit kesme hızı seçimini kaldır N190 S... ; Yeni işmili hızı, devir Bilgi G96 işlevinin de G94 ya da G95 ile seçimi kaldırılabilir (aynı G grubu) Bu durumda son programlı işmili devri, yeni bir S devri programlanmazsa kalan işleme sırası için aktiftir. TRANS ya da ATRANS programlanır ofseti (bkz. bu isimli bölüm) X çap ekseninde kullanılmamalı ya da sadece düşük değerlerle kullanılmalı. Parça sıfır noktası dönme merkezinde olmalı. Sadece bu durumda G96’nın tam işlevi garanti edilebilir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-209 Programlama 8.5 Özel tornala fonksiyonları 8.5.2 Yuvarlatma, pah İşlev Pah (CHF ya da CHR) ya da yuvarlatma elemanlarını bir kontur kenarı için yerleştirebilirsiniz. Birçok kontur kenarını aynı şekilde sıralı yuvarlatmak isterseniz “Model Yuvarlatma" (RNDM) komutunu kullanın. Pah/yuvarlatma İlerleme hızını FRC (modelsiz) ya da FRCM (modelli) ile programlayabilirsiniz. FRC/FRCM programlı değilse, normal İlerleme hızı F geçerlidir. Programlama CHF=... CHR=... RND=... RNDM=... ; Pah’ı girin, değer: Pah uzunluğu(hipotenüs). ; Pah’ı girin, değer: Pah yan uzunluğu ; Yuvarlatma’yı girin, değer: Yuvarlatma yarı çapı ; Model yuvarlama: Değer > 0: Yuvarlatma yarı çapı, model yuvarlama AÇ Bu yuvarlatma sonraki tüm kontur kenarlarına yerleştirilir. Değer = 0: Model yuvarlatma KAPA FRC=... ; Pah/yuvarlatma modelsiz İlerleme hızı Değer > 0, mm/dak G94 için ya da mm/dev. G95 için İlerleme hızı FRCM=... ; Pah/yuvarlatma model İlerleme hızı Değer > 0: mm/dak (G94) ya da mm/dev. (G95) İlerleme hızı, pah/yuvarlatma model İlerleme hızı AÇ Değer = 0 Pah/yuvarlatma model İlerleme hızı KAPA İlerleme hızı pah/yuvarlatma için geçerlidir. Bilgi CHF = ... ya da CHR =... ya da RND =... ya da RNDM =... doğru talimatı köşeyi oluşturan eksen hareketleri ile birlikte blok içine yazılırlar. Pah ve yuvarlatma programlı değeri dahil olan blok kontur uzunluğu yetersizse otomatik olarak azaltılır. Pah/yuvarlama aşağıdaki durumlarda yerleştirilmez, • Bağlantıda düzlemde hızlanma için bilgi içermeyen üçten fazla blok programlanır. • Ya da bir düzlem değişimi gerçekleştiriliyorsa. F, FRC, FRCM bir pah G0 ile hızlandırılırken aktif değildirler. İlerleme hızı F pah/yuvarlatma için aktifse olağan olarak köşeden uzaklaşan blok değeridir. Diğer ayarlar makine datasından yapılandırılır. 8-210 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.5 Programlama Özel tornala fonksiyonları CHF ya da CHR Pah Doğrusal bir kontur elemanı, doğrusal ve daire konturlarının arasına her kombinasyonda yerleştirilir. Köşe kırılır. Pah Açı açıortayı Şekil 8-29 Şu örneği kullanarak CHF’li bir pahı yerleştirme: İki doğrusal çizgi arasına Pah Açı açıortayı Şekil 8-30 Şu örneği kullanarak CHR’li bir pahı yerleştirme: İki doğrusal çizgi arasına Pah örnekleri programlama N5 F... N10 G1 X... CHF=5 ;5 mm uzunluğunda bir pah yerleştirin N20 X... Z... ... N100 G1 X... CHF=2 ;2 mm kenar uzunluğunda bir pah yerleştirin N110 X... Z... ... N200 G1 FRC=200 X... CHR=4 ;FRC İlerleme hızı ile bir pah yerleştirin N210 X... Z... SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-211 Programlama 8.5 Özel tornala fonksiyonları RND ya da RNDM yuvarlatma bir daire kontur elemanı doğrusal ve daire konturları arasına her kombinasyonda teğet bağlantı ile birlikte yerleştirilebilir. Doğrusal hat/doğrusal hat: Doğrusal hat/daire: Yuvarlama Yuvarlama Şek. 8-31 yuvarlatmaları örnekler olarak ekleme Yuvarlatma programlama örnekleri N5 F... N10 G1 X... RND=4 ;4 mm yarı çaplı, F İlerleme hızlı 1 yuvarlatma ekleme N20 X... Z... ... N50 G1 X... FRCM= ... RNDM=2.5 ;Model yuvarlama, çap 2.5 mm ;FRCM (model) özel İlerleme hızında N60 G3 X... Z... ;Bu yuvarlatmayı eklemeye devam edin – N70’e N70 G1 X... Z... RNDM=0 ;Model yuvarlatma KAPA… ... 8-212 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Programlama Özel tornala fonksiyonları 8.5 8.5.3 Kontur programlama İşlev Kontur Doğrudan son nokta değerleri işleme resminde görünür değilse, doğrusal hat tespiti için açı değerleri de kullanılabilir. Bir konur köşesinde, pah ya da yuvarlatma elemanlarını da yerleştirebilirsiniz. İlgili talimat CHR = … ya da RND = … köşe oluşmasına neden olan blok içinde yazılır. Kontur tanımlama programlama G0 ya da G1 bloklarında kullanılabilir. Teorik olarak doğrusal hat bloklarının her numarası bağlanabilir ve bir yuvarlatma ya da bir pah aralarına yerleştirilebilir. Her doğrusal hat açık şekilde nokta değerler ve/veya açı değerleri ile belirli olmalıdır. Programlama ANG=... ; Doğrusal bir çizgiyi tanımlama için açı değeri RND=... ; Yuvarlatma’yı girin, değer: Yuvarlatma yarı çapı CHR=... ; Yuvarlatma’yı girin, değer: Pah yan uzunluğu Bilgi Yarıçap ve pah bir blokta programlanırsa sadece çap programlama sırasından bağımsız olarak yerleştirilir. Açı ANG= Doğrusal bir hat için düzlemin sadece tek bir son nokta koordinatı ya da çoklu bloklar arasındaki konturların birikimli son noktası biliniyorsa doğrusal hat yolu için bir açı parametresi kullanılabilir. Açı mutlaka Z ekseni ile alakalıdır (normal durum: G18 aktif). Pozitif açılar saatin tersi yönde hizalanırlar. Programlama Contour (kontur) N20 son noktası tam olarak bilinmiyor N10 G1 X1 Z1 N20 X2 ANG=... Ya da: N10 G1 X1 Z1 N20 Z2 ANG=... Değerler sadece semboliktir.. Şek. 8-32 Düz hattın belirlenmesi için açı değeri SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-213 Programlama 8.5 Özel tornala fonksiyonları Contour (kontur) Programlama N20 son noktası bilinmiyor N10 G1 X1 Z1 N20 ANG=...1 N30 X3 Z3 ANG=...2 Değerler sadece semboliktir. N20 son noktası bilinmiyor; pah yerleştir: N10 G1 X1 Z1 N20 ANG=...1 RND=... N30 X3 Z3 ANG=...2 benzer şekilde Pah yerleştir: N10 G1 X1 Z1 N20 ANG=...1 CHR=... N30 X3 Z3 ANG=...2 N20 son noktası bilinmiyor; yuvarlatma yerleştir: N10 G1 X1 Z1 N20 ANG=...1 RND=... N30 X3 Z3 ANG=...2 benzer şekilde Pah yerleştir: N10 G1 X1 Z1 N20 ANG=...1 CHR=... N30 X3 Z3 ANG=...2 N20 son noktası bilinmiyor; yuvarlatmaları yerleştir: N10 G1 X1 Z1 N20 ANG=...1 RND=... N30 X3 Z3 ANG=...2 benzer şekilde Pah yerleştir: N10 G1 X1 Z1 N20 ANG=...1 CHR=... N30 X3 Z3 ANG=...2 Şek. 8-33 çok bloklu kontur örnekleri 8-214 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.6 8.6 Takım ve Takım ofseti 8.6.1 Genel notlar Programlama Takım ve Takım ofseti İşlev Parça işleme program yaratımı esnasında takım uzunluklarını ya da kesme yarı çapını dikkate almak zorunda değilsiniz. Parça boyutlarını ör. çekmede belirtildiği gibi doğrudan programlayabilirsiniz. Takım verisi özel veri alanında ayrı olarak girilebilir. Programda sadece gerekli takımı ofset verisi ile çağıracaksınız. Kumanda tanımlı parçayı oluşturmak için gerekli yol düzeltmelerini bu veriye dayanarak yürütür. F – toolholder (takım) referans noktası M - machine zero (makine sıfırı) W - workpiece zero (parça sıfırı) Şek. 8-34 Farklı takım boyutları ile parça işleme 8.6.2 T Takımı İşlev Takım seçimi T sözcüğü programlanırken gerçekleşir. Bunun takım değişimi ya da ön seçim olup olmadığı makine datasında tanımlanır: • Bir takım değişimi (takım işlevi) doğrudan T sözcüğü ile (ör. Taretli Torna tezgahları için geneldir) gerçekleşir ya da • Değişim M6 ilave talimatı ile T sözcüğü ön seçimi sonrasında gerçekleşir (ayrıca bkz. Bölüm 8.7 "Çeşitli işlevler M"). Unutmayınız: Belli bir takım etkinleştirildiğinde programın sonunun sistemi açık/kapalı konuma getirildikten sonra bile aktif takımı manuel olarak değiştirirseniz değişimi değişimi böylece kumanda sistemi doğru takımı "bilir". Örneğin, MDA modunda başlatabilirsiniz. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 çok sonrasına ve kumanda takım olarak kayıtlı kalır. Bir kumanda sistemine de girin bir bloğu yeni T sözcüğü ile 8-215 Programlama 8.6 Takım ve Takım ofseti Programlama T... Takım numarası 1 ... 32 000 Not Aşağıdaki kumanda da eş zamanlı olarak kaydedilebilecek max. takım numarası: • SINUMERIK 802D sl değeri: 32 takım • SINUMERIK 802D sl plus: 64 takım • SINUMERIK 802D sl pro: 128 takım. Programlama örneği M6’sız takım değiştirme: N10 T1 ; Takım 1 ... N70 T588 ; Takım 588 8.6.3 Takım ofset numarası D İşlev 1 ile 9 (12) arasında veri alanını farklı ofset blokları ile (çoklu ağızlar için) belli bir takıma atama mümkündür. Özel bir kesme ağzı gerekirse, D ve ilgili numara ile programlanabilir. D sözcüğü yazılırsa, D1 otomatik olarak devrede olacaktır. D0 programlanırsa, takım ofseti geçerli değildir. Programlama D... ;Takım bilgileri numarası: 1 ... 9, D0: Hiçbir ofset aktif değil! Not Aşağıdaki takım bilgileri blokları maksimum değerleri eş zamanlı olarak kumanda sisteminden kaydedilir: • SINUMERIK 802D sl değeri: 32 veri alanı (D numaraları) • SINUMERIK 802D sl plus: 64 veri alanı (D numaraları) • SINUMERIK 802D sl pro: 128 veri alanı (D numaraları). Her takım ayrı ofset bloğuna sahiptir - maks. 9. Şekil 8-35 takım ofset numaralarını / takımı atama örnekleri 8-216 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.6 Programlama Takım ve Takım ofseti Bilgi Takım uzunluk ofsetleri takım aktifse derhal aktif olacaktır; hiçbir D numarası programlanır durumda değilse, D1 değerleri kullanılacaktır. Ofset ilgili ölçü kompenzasyon ekseninin ilk programlı çaprazı ile geçerli olur. Takım yarıçapı telafisi bilgileri de G41/G42 tarafından aktifleştirilmeli. Programlama örneği Takım değiştirme N10 T1 N11 G0 X... Z... N50 T4 D2 ... N70 G0 Z... D1 ;Takım 1 ilgili D1 ile aktifleştirilir ; ölçü dengeleme burada paylaştırılır ; Yük takımı 4, T4 D2 aktif ; takım 4 aktif için D1 ; sadece ağzı değişik Ofset bellek içeriği • Geometrik boyutlar: Uzunluk, yarıçap. Farklı parçalardan oluşurlar (geometri, aşınma). Kumanda parçaları belirli bir ölçüye hesaplar (ör. Toplam uzunluk 1, toplam yarıçap). İlgili toplam boyut ofset bellek devreye alındığında aktif hale gelir. Bu değerlerin eksenlerde hesaplanma yolu takım tipi ve G17, G18, G19 varolan düzleminden belirlenir (aşağıdaki şekillere bakın). • Takım tipi Takım tipi (delme, tornama takımı ya da ağzı) hangi geometri verisinin gerekli olduğunu ve nasıl hesaplanacaklarını belirler. • Kesme ağzı pozisyonu “Tornalama takımı” takım tipi için kesme ağzı pozisyonunu da girmek zorundasınız. Aşağıdaki şekiller ilgili takım tipi için gerekli takım parametre bilgilerini sağlarlar. Torna takımı Takım referans noktası Boy 1 Çalıştırma X’de 1 uzunluğu Z’de 2 uzunluğu P Takım tipi (kesme ağzı) Boy 2 Şek. 8-36 Tornalama takımları uzunluk ofset değerleri SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-217 Programlama 8.6 Takım ve Takım ofseti Takım referans noktası Kanal Açma Takımı İki ofset bloğu gerekli, ör.: D1 – kesme ağzı 1 D2 – kesme ağzı 2 Boy 1 Boy1 Çalıştırma Boy 2 X’de 1 uzunluğu Z’de 2 uzunluğu P Takım tipi (kesme ağzı 1=D1) P Takım tipi (kesme ağzı 2=D2) Şek. 8-37 D1 ve D2 iki kesme ağızlı Tornalama takımı – uzunluk ofseti 8-218 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.6 Programlama Takım ve Takım ofseti Torna takımı Boy 1 P takım tipi (kesme ağzı) Boy 2 Çalıştırma R – kesme ağzı yarı çapı (takım ucu X’de Boy 1 Z’de Boy 2 yarıçapı) S – kesme ağzı merkez noktası Takım ucu pozisyonu, 1 ve 9 arasında pozisyon değerleri mümkündür: Not: Uzunluk 1 ve uzunluk 2 değerleri ağız 1..8 pozisyonları için P noktasına bakın; 9 pozisyonu için buna rağmen, S (S=P)’ye. Şek. 8-38 takım yarıçap bilgileri ile Tornalama takımı bilgileri Çalıştırma Delme F – toolholder (takım) referans noktası Z’de Boy1 Tornalama Takımları Boy 1 Şek. 8-39 Alında çalışacak takım ofseti(Matkap, freze gibi) SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-219 Programlama 8.6 Takım ve Takım ofseti Merkeze delik delme Merkeze delik uygulaması için G17’ye geçilir. Bu uzunluk ofsetinin Z ekseninde delme için geçerli olmasını sağlar. Deldikten sonra G18 kullanarak tornalama takımları için standart ofsete geri dönülür. Örnek: N10 T... ; Delme takımı N20 G17 G1 F... Z... ; Ölçü dengeleme Z ekseni boyunca geçerlidir. N30 Z... N40 G18 .... ; Delme sonu Şek. 8-40 Bir merkeze delik uygulaması 8.6.4 Takım ucu telafisi seçimi: G41, G42 İşlev D’ye karşılık gelen bir takım aktif olmalı. Takım yarıçap bilgileri (takım ucu yarıçap bilgileri) G41/G42 ile çalıştırılır. Kumanda eşit uzaklıktaki gerekli takım yollarını ilgili varolan takım ucu yarıçapı programlı konturu için otomatik olarak hesaplar. G18 aktif olmalıdır. Kesme ağzı yarıçapı Şek. 8-41 Takım ucu yarıçapı bilgileri (takım ucu yarıçap telafisi) 8-220 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.6 Programlama Takım ve Takım ofseti Programlama G41 X... Z... ; Takım ucu radüs telafisi sol tarafa G42 X... Z... ; Takım ucu radüs telafisi sağ tarafa Açıklama: Seçim sadece doğrusal enterpolasyon için yapılabilir (G0, G1). Mutlaka her iki ekseni programlayın. Sadece tek ekseni belirlerseniz, ikinci eksen son programlı değerle otomatik olarak tamamlanır. Şekil 8-42 Takım ucu radüs sol/sağ tarafa telafi Telafiyi başlatma Takım doğrudan bir doğrusal hatta kontura hareket eder ve konturun başlangıç noktasında teğet yola dik pozisyonlanır. Çarpışmasız hareketin sağlanacağı başlangıç noktasını belirleme. Başlatma konturu: ; Düz çizgi Başlatma konturu: Daire P0-başlama noktası Düzeltilmiş takım yolu P0-başlama noktası R – Takım ucu radüsü Daire yarıçapı P1-kontur başlama noktası Düzeltilmiş takım yolu Tanjant Şek. 8-43 Takım ucu radüs bilgilerinin G42 örneği ile başlaması, takım ucu pozisyonu =3 Bilgi Kural olarak, G41/G42'li blok parça konturlu blok ardından gelir. Buna rağmen, kontur tanımı kontur yolu bilgisi içermez araya giren bir blok tarafından kesilebilir, ör. sadece M komutu. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-221 Programlama 8.6 Takım ve Takım ofseti Programlama örneği N10 T... F... N15 X... Z... N20 G1 G42 X... Z... N30 X... Z... 8.6.5 ; P0-başlama noktası ; Konturun sağını seçme, P1 ; İlk Kontur, daire ya da düz hat Köşe işleme G450, G451 İşlev G450 ve G451 fonksiyonları kullanılarak bir kontur elemanından diğerine süreksiz geçiş davranışını (köşe işleme) G41/G42 aktifken ayarlayabilirsiniz. Dahili ve dış köşeler kumanda sistemi tarafından otomatik tespit edilir. Dahili köşeler için eşit uzaklıktaki yolların kesişimi mutlaka hareket edilir. Programlama G450 G451 Harici köşe ; geçiş dairesi ; Kesişim noktası Teğet daire yarıçapı = takım yarıçapı) Harici köşe Kesişim Şekil 8-44 dış köşede köşe işleme Dahili köşe Kesişim Şekil 8-45 iç köşede köşe işleme Geçiş daire G450 Takım merkez noktası parça dış köşesi etrafını bir yay içinde takım ucu yarıçapı ile dolaşır. Veri görüntüsünde örneğin, ilerleme hızı değeri göz önünde bulundurulduğunda geçiş daire hızlandırma hareketlerinin olduğu sonraki bloka aittir. 8-222 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.6 Programlama Takım ve Takım ofseti G451 Kesişim noktası Eşit mesafe yolları bir G451 kesişimi için takımın (daire ya da düz hat) merkez nokta yollarından sonlanan noktaya (kesişim) hareket edilir. 8.6.6 Takım ucu radüs telafisi KAPA: G40 İşlev Telafi modunun (G41/G42) G40 ile seçimi kaldırılır. G40'da program başlangıcında aktivasyon pozisyonudur. Takım normal pozisyonda bloğu G40 öncesi sonlandırır (son noktada teğete dikey telafisi vektörü); hareket açısından bağımsız olarak. G40 aktifse, referans noktası takım merkez noktasıdır. Takım ucu daha sonra seçimin kaldırılması ile birlikte programlı noktaya hareket eder. Mutlaka çarpışmasız hızlanmanın garanti edilir olacağı şekilde G40 bloğu son noktasını seçin! Programlama G40 X... Z... ; Takım ucu radüs telafisi KAPA Açıklama: Sadece doğrusal enterpolasyon ile telafisi modu seçimi kaldırılabilir (G0, G1). Her iki ekseni programlayın. Sadece tek ekseni belirlerseniz, ikinci eksen son programlı değerle otomatik olarak tamamlanır. Nihai kontur: ; Daire Nihai kontur: ; Düz çizgi Tanjant Daire yarıçapı R – kesme ağzı çapı P1 – son nokta, ör. G42 ile son blok P2-son nokta, G40’lı blok Şek. 8-46 Takım ucu yarçapı bilgilerini G40 ile sonlandırma, G42 örneği ile, kesme ağzı pozisyonu =3 Programlama örneği ... N100 X... Z... N110 G40 G1 X... Z... ; Konturda son blok, daire ya da düz hat, P1 ; Takım ucu radüs telafisi seçimini kaldır, P2 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-223 Programlama 8.6 Takım ve Takım ofseti 8.6.7 Takım ucu radüs telafisi özel durumları Telafi yönünün değişimi Telafi yönü G41 <-> G42 G40 yazılmadan değiştirilebilir. Eski telafisi yönlü son blok son noktada telafisi vektörü normal pozisyonu ile sonlanır. Yeni telafisi yönü yeni bir telafisi başlangıcı olarak yürütülür (başlama noktasında normal pozisyon). G41, G41 ya da G42, G42 tekrarı Aynı kontur G40 yazılmadan da programlanabilir. Yeni telafisi çağrısı alnındaki son blok son noktada telafisi vektörü normal pozisyonu ile sonlanır. Yeni telafisi bir telafisi başlangıcı olarak gerçekleştirilir (telafisi doğrultusu değişiminde tanımlandığı gibi işleme). D Ofset numarasını değiştirme D ofset numarası telafisi modunda değiştirilebilir. Değişik bir takım çapı D numarasının programlanır olduğu bloktan geçerlilikle aktiftir. Tam değişimi blok sonunda erişilebilir. Diğer bir ifadeyle: Modifikasyon tüm blok boyunca hızlandırılır. Telafinin M2 ile iptali Ofset modu M2 (program sonu) ile G40 komutu yazılmadan sonlandırılırsa koordinatlı son blok normal ofset ayarından sonlanır. Hiçbir telafisi hareketi yürütülmez. Program takım pozisyonu ile sonlanır. Kritik işleme durumları Programlama esnasında kontur devrinin takım yarı çapından daha küçük olduğu durumlara dikkat edilen; arka arkaya iki dahili köşede bu çaptan daha küçük olacaktır. Bu durumlardan kaçınılmalıdır. Ayrıca konturun “darboğaz” içerip içermediği ile ilgili olarak da çoklu blokları kontrol edin. Sınama/kuru çalışma gerçekleştirirken önerilir en geniş takım çapını kullanın. Keskin kontur açıları Konturda G451 kesişimi ile oldukça keskin dış köşeler (≤10º) oluşursa kumanda sistemi otomatik olarak geçiş dairesine geçecektir. Bu uzun avara hareketlerini önler. 8-224 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.6 8.6.8 Programlama Takım ve Takım ofseti Takım ucu radüs telafisi örneği Şek. 8-47 Takım ucu yarıçapı bilgileri örneği Programlama örneği N1, Kontur kesme N2 T1 N10 DIAMON F... S... M... N15 G54 G0 G90 X100 Z15 N20 X0 Z6 N30 G1 G42 G451 X0 Z0 N40 G91 X20 CHF=(5* 1.1223 ) N50 Z-25 N60 X10 Z-30 N70 Z-8 N80 G3 X20 Z-20 CR=20 N90 G1 Z-20 N95 X5 N100 Z-25 N110 G40 G0 G90 X100 N120 M2 ;Takım 1 D1 ofsetli ;Çap ölçüsü, teknolojik değerler ;Telafi modunu başlat ;Pah ekle, 30 derece ;Telafi modundan çık SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-225 Programlama 8.6 Takım ve Takım ofseti 8.6.9 Freze çakılarının kullanılması İşlev TRANSMIT ve TRACYL kinematik dönüştürme fonksiyonları Torna tezgahlarında freze çakıları ile alakalıdır (bkz. Bölüm 8.14). Freze çakısı takım bilgileri, tornalama takımlarından farklı hareket eder. F – toolholder (takım) referans noktası Çalıştırma Z’de Boy 1 X/Y’de çap Y’de Boy 1 X/Z’de çap Yarıçap X’de Boy 1 Y/Z çap Boy 1 Şek. 8-48 Freze çakısı tipindeki takımın ofsetleri Çalıştırma Boy 3 Z’de Boy 1 Y’de Boy 2 X’de Boy 3 X/Y’de çap Boy 2 Y’de Boy 1 X’de Boy 2 Z’de Boy 3 Z/X’de çap X’de Boy 1 Z’de Boy 2 Y’de Boy 3 Y/Z çap Çap delme tipi için dikkate alınmaz. F – toolholder (Takım) referans noktası Boy 1 Şekil 8-49 Takım ölçü bilgileri etkisi – 3D (özel durum) 8-226 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.6 Programlama Takım ve Takım ofseti Freze çakısı yarıçapını düzeltme G41, G42 Parça konturu Şekil 8-50 Freze çakısı yarıçapını kontur sağ/soluna telafisi Telafiyi başlatma Takım doğrudan bir doğrusal hatta kontura hareket eder ve konturun başlangıç noktasında teğet yola dik pozisyonlanır. Çarpışmasız hareketin sağlanacağı başlangıç noktasını belirleme. Contour (kontur): ; Düz çizgi P1-kontur başlama noktası Contour (kontur): Daire Daire yarıçapı Tanjant Takım çapı düzeltilmemiş düzeltilmemiş Düzeltilmiş takım yolu P0-başlama noktası Düzeltilmiş takım yolu P0-başlama noktası Şekil 8-51 Freze çakısı yarıçap telafisi G42 ile örnek başlangıcı Bilgi Aksi durumda kesme ağzı yarıçapı telafisi tornalama takımı ile çalışırken yarıçap telafisi olarak geçerli olur (bkz. 8.6.5 ile 8.6.7 alt bölümleri). Detaylı bilgi için lütfen Referanslara bakın: “Kullanım ve Programlama – Frezeleme” SINUMERIK 802D SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-227 Programlama 8.6 Takım ve Takım ofseti 8.6.10 Takım bilgilerinin özel kullanımı SINUMERIK 802Dsl plus ve 802Dsl pro ile, aşağıdaki özel hareketler takım bilgileri için geçerlidir. Ayar verisi etkisi Aşağıdaki ayar verisinin kullanımı ile operatör/programcı kullanılan takımın uzunluk ofsetlerinin hesaplanması üzerinde etkili olabilir: • SD 42940: TOOL_LENGTH_CONST (takım ofsetlerinin geometri eksenlerine dağılımı) • SD 42950: TOOL_LENGTH_TYPE (takım ofsetlerinin takım tipinden bağımsız dağılımı) Not: Ayarlanmış ayar verisi, sonraki kesme ağzı seçimi için geçerli hale gelecektir. Örnekler SD 42950 ile: TOOL_LENGTH_TYPE =2 Bir torna takımında olduğu gibi yüklü freze ağzı için Boy ofseti: • G17: Y ekseninde Boy 1, X ekseninde Boy 2 uzunluğu • G18: X ekseninde Boy 1, Z ekseninde Boy 2 uzunluğu • G19: Z ekseninde Boy 1, Y ekseninde Boy 2 uzunluğu SD 42940 ile: TOOL_LENGTH_CONST =18 ölçü ataması tüm G17 ile G19 düzlemlerinde G18’de olduğu gibi gerçekleştirlir: • X ekseninde Boy 1, Z ekseninde Boy 2 uzunluğu Programda veri ayarlama Operatör girişinden ayar verisini ayarlamaya ek olarak bunlar da programda yazılabilir. Örnek: N10 $MC_TOOL_LENGTH_TYPE=2 N20 $MC_TOOL_LENGTH_CONST=18 Bilgi Takım bilgileri özel hareketleri detaylı bilgileri Referanslar: İşlevlerin tanımı, Bölüm “Takım bilgileri özel kullanımın’da” bulunabilir. 8-228 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.6 8.7 Programlama Takım ve Takım ofseti Çeşitli işlevler (M Kodları) İşlev Özel M fonksiyonu örneğin “Soğutma suyu AÇ/KAPA” ve makinedeki diğer işlemler gibi işlemlere geçişi başlatır. Kalıcı işlevler bazı M fonksiyonlarına kumanda üreticisi tarafından atanmış durumdadır. Diğer fonksiyonların iptali makine üreticisi tasarrufundadır. Not: Kumanda da kullanılan ve kayıtlı M özel fonksiyonlarının bir genel görünümü 8.1.6 “Talimatların Genel Görünümünde” bulunabilir. Programlama M... ; blok başına en çok 5 adet M fonksiyonu yazılır. Çalıştırma Bloklarda eksen hareketleri ile etki: M0, M1, M2 fonksiyonları eksenlerin hızlandırma hareketleri ile bir blok içinde bulunuyorlarsa ardından bu M fonksiyonları hızlandırma hareketleri sonrasında geçerli hale gelirler. M3, M4, M5 fonksiyonları hızlandırma hareketlerinden önce dahili PLC’ye çıkarlar. Eksen hareketleri yalnızca kumandalı işmili M3, M4 için hızlandırılmakta olduklarında başlarlar. Buna rağmen M5 işmili bekleme durumu beklenir değildir. Eksen hareketleri işmili durmadan önce başlamış durumdadır (olağan ayar). Kalan M fonksiyonları hızlandırma hareketleri ile PLC2'de görüntülenirler. Bir M işlevini doğrudan eksen hareketi öncesi ya da programlamak isterseniz bu M işlevi ile birlikte ayrı bir blok ekleyin. Unutmayınız: Bu blok daimi G64 yol modunu iptal eder ve kesin durma sağlar! Programlama örneği N10 S... N20 X... M3 ; Bu eksen hareketi ile bir blokta M işlevi İşmili X ekseni hareketinden önce hızlanır N180 M78 M67 M10 M12 M37 ; blokta en fazla 5 M işlevi Not M ve H fonksiyonlarına ilave olarak T, D ve S fonksiyonları de PLC'ye aktarılabilir (programlanabilir mantık kumandası). Tamamında en fazla bu gibi 10 işlev görüntüsü bir blokta mümkündür. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-229 Programlama 8.8 H işlevi Bilgi SINUMERIK 802D sl plus ve 802Dsl pro ile, iki işmili tanımlamak mümkündür. Bu M komutları kullanılırken İşmili için uzatılmış programlama olanakları sağlar. M1=3, M1=4, M1=5, M1=40, ... ; M3, M4, M5, M40, ... İşmili 1 için M2=3, M2=4, M2=5, M2=40, ... ; M3, M4, M5, M40, ... İşmili 2 için 8.8 H fonksiyonları İşlev H fonksiyonları ile kayan noktalı veri (REAL veri tipi – aritmetik parametreler ile birlikte olduğu gibi, bkz.Alt Bölüm Aritmetik Parametreler R”) programdan PLC’ye aktarılabilirler. Verili H işlevi için değerlerin anlamı makin üreticisince tanımlanır. Programlama H0 = ... ile H9999=... ; Blok başına en çok 3H işlevi Programlama örneği N10 H1=1.987 H2=978.123 H3=4 N20 G0 X71.3 H99 = –8978.234 N30 H5 ; blokta 3 H fonksiyonları ; blokta eksen hareketi ile ; şuna karşılık gelir: H0=5.0 Not M ve H fonksiyonlarına ilave olarak T, D ve S fonksiyonları de PLC'ye aktarılabilir (programlanabilir mantık kumandası). Toplamda bu şekilde 10 fonksiyon çıktısı NC bloğunda mümkündür. 8-230 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.9 Programlama Aritmetik parametreler LUD ve PLC değişkenleri 8.9 Aritmetik parametreler LUD ve PLC değişkenleri 8.9.1 Aritmetik parametreler R İşlev Aritmetik parametreler bir NC programı sadece bir kez atanmış değerler için geçerli olmadıklarına ya da değerleri hesaplamak zorunda olduğunuzda kullanılırlar. Gerekli değerler programın yürütülmesi esnasında ayarlanabilir ya da kumanda ile hesaplanabilirler. Aritmetik parametre değerleri operatör girişleri ile de ayarlanabilirler. Değerler aritmetik parametrelere atanmaktaysalar program içindeki diğer değişken ayarlı NC adreslerine atanabilirler. Programlama H0 = ... ile H9999=... R[R0] = ... X = R0 ; aritmetik parametrelere değerler atayın ; Dolaylı programlama: Numarası içerilir R parametresine bir değer atayın ör. R0’da ; NC adreslerine aritmetik parametreler atayın ör. X ekseni için Değer atama aritmetik parametrelere aşağıdaki sırada değerler atayabilirsiniz: ± (0.000 0001 ... 9999 9999) (8 ondalık hane ve ön işaret ve ondalık nokta) Ondalık nokta tam sayı değerler için ihmal edilebilir. Bir pozitif bir işaret mutlaka ihmal edilir. Örnek: R0=3.5678 R1=–37.3 R2=2 R3=–7 R4=–45678.123 Uzatılmış numara aralığı atamak için üssel notasyonu kullanın: ( 10–300 ... 10+300 ). Üssün değeri EX karakterlerinden sonra yazılır; en fazla toplam karakter sayısı: 10 (ön işaret ve ondalık nokta dahil) EX değer aralığı: –300 ile +300 Örnek: R0 = –0.1EX-5 R1=1.874EX8 ; Anlam: R0 = -0,000 001 ;Anlam: R1 = 187 400 000 Açıklama: Aritmetik ifadelerin atanması da dahil bir blokta birçok atama olabilir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-231 Programlama 8.9 Aritmetik parametreler LUD ve PLC değişkenleri Diğer adreslere atama Bir NC programının esnekliği bu aritmetik parametrelerin ya da ifadelerin diğer NC adreslerine aritmetik parametreler ile birlikte atanmasında yatar. Değerler, aritmetik ifadeler ve aritmetik parametreler tüm adreslere atanabilirler; İstisna: N, G ve L adresleri. Atama yaparken “=” işaretini adres karakterinden sonra yazın. Bir eksi işareti ile bir atamay sahip olmak da mümkündür. Eksen adreslerine atamalar için ayrı bir blok adresi de gereklidir (G0 fonksiyonları). Örnek: N10 G0 X=R2 ; X eksenine atama Aritmetik işlemler/aritmetik işlevler İşlemciler/aritmetik işlevler kullanılırken bilinen matematik notasyonunu kullanmak gereklidir. İşleme öncelikleri parantezlerle ayarlanır. Aksi durumda çarpma ve bölme toplama ve çıkarmanın önüne geçer. Dereceler trigonometrik işlevler için kullanılırlar. İzinli aritmetik işlevler: Bkz. “Talimatların genel görünümü” bölümü Programlama örneği: R parametreleri ile hesaplama N10 R1 = R1+1 N20 R1=R2+R3 R4=R5–R6 N30 R13=SIN(25.3) N40 R14=R1*R2+R3 N50 R14=R3+R2*R1 ; Yeni R1 eski R1 artı 1 ile sonuçlanır R7=R8* R9 R10=R11/R12 ;R13 sine 25.3 dereceyi elde eder ;Çarpma öncesi toplama R14=(R1*R2)+R3 ;N40 bloğu olarak sonuç N60 R15 = SQRT(R1*R1+R2*R2) R12 + R15 anlam: R15 = ; N70 R1 = –R1 ; Yeni R1 negatif eski R1’dir Programlama örneği: R parametrelerini eksenlere atayın N10 G1 G91 X=R1 Z=R2 F300 ;Ayrı bloklar (hızlanan bloklar) N20 Z=R3 N30 X = –R4 N40 Z = SIN(25.3)–R5 ; aritmetik işlemli ... Programlama örneği: Dolaylı programlama N10 R1=5 ... N100 R[R1] = 27.123 8-232 ;5 değerini (tam sayı) doğrudan R1’e atayın ; 27.123 değerini dolaylı olarak R5’e atayın SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.9 8.9.2 Programlama Aritmetik parametreler LUD ve PLC değişkenleri Yerel Kullanıcı Datası (LUD) İşlev Operatör/programlayıcı (kullanıcı) verisi kendi değişkenini farklı veri tiplerini programda tanımlyabilir (LUD = Yerel Kullanıcı Verisi). Bu dğişkenler yalnızca tanımlı oldukları programda bulunabilirler. Tanımlama programın hemen başında başlar ve aynı zamanda bir değer ataması ile de alakalı olabilir. Aksi durumda başlangıç değeri sıfırdır. Bir değişkenin adı programcı tarafından tanımlanabilir. İsim verme aşağıdaki kurallara bağlıdır: • En çok 32 karakter kullanılabilir. • İlk iki karakter harf olmalıdır. Sadece harfler, haneler ya da altçizgi kullanın. • Kumanda da kullanılmakta olan bir adı kullanmayın (NC adresleri, anahtar kelimeler, program adları, alt programlar vs.). Programlama / veri tipleri DEF BOOL varname1 DEF CHAR varname2 DEF INT varname3 DEF REAL varname4 ; ”Bool” tipi, değerler: TRUE (= 1), FALSE (= 0) ; ”Char” tipi, ASCII kodunda 1 karakter: “a”, “b”, ... ; Kod sayısal değeri: 0 ... 255 ; Tam sayı tipi, tam sayı değerler, 32–bit değer aralığı: ;–2 147 483 648 to +2 147 483 648 (onluk) ; ”Real” tip, doğal sayı (aritmetik R parametresi gibi), ; Değerler aralığı: (0.000 0001 ... 9999 9999) ; (8 ondalık hane ve ön işaret ve ondalık nokta) ya da ; üssel notasyon: _ ( 10–300 ... 10+300 ) DEF STRING[dizge uzunluğu] varname41 ; STRING tipi, [dizge uzunluğu]: En çok karakter sayısı Her verinin kendi program satırı olması gerekir. Buna rağmen aynı farklı değişkenler tek bir satırda tanımlanabilirler. Örnek: DEF INT PVAR1, PVAR2, PVAR3 = 12, PVAR4 ; INT tipinin 4 değişkeni Atamalı STRING tipi örneği: DEF STRING[12] PVAR=”Hallo” ; PVAR değişkenini 112 maksimum karakter uzunluğu hello dizgesi ile tanımla Alanlar Her bir değişkene ilave olarak bu veri değişkenlerinin bir ya da iki boyutlu alanları da tanımlanabilir: DEF INT PVAR5[n] ; INT tipi tek boyutlu alanı, n: Tam sayı DEF INT PVAR6[n,m] ; INT tipi iki boyutlu alanı, n,m: Tam sayı Örnek: DEF INT PVAR7[3] ; INT tipi 3 elemanlı alan SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-233 Programlama 8.9 Aritmetik parametreler LUD ve PLC değişkenleri Program için her bir alan elemanlarına alan indeksinden erişilebilir ve ayrı değişkenler olarak işlem yapılabilir. Alan indeksi 0’dan elemanların küçük bir sayısına kadar işler. Örnek: N10 PVAR7[2]=24 ;Dördüncü alan elemanına 24 değeri atanır (endeks 2 ile) SET talimatı ile alan değer ataması: N20 PVAR5[2] = SET(1,2,3) ; 3. alan elemanından başlayarak, farklı değerler atanırlar. REP talimatı ile alan değer ataması: N20 PVAR7[4] = REP(2) ; alan elemanı [4] itibarı ile, tüm elemanlara aynı değer atanır, burada 2. 8.9.3 PLC değişkenlerini okuma ve yazma İşlev NC ve PLC arasında hızlı veri değişimi için 512 bit uzunluğunda özel bir veri alanı PLC kullanıcı ara biriminde mevcuttur. Bu alanda PLC verisi veri tipi ve pozisyon ofset ile uyumludur. NC programında bu uyumlu PLC değişkenleri okunabilir ya da yazılabilir. Özel sistem değişkenleri burada sağlanır: $A_DBB[n] $A_DBW[n] $A_DBD[n] $A_DBR[n] ; Data bit (8-bit değeri) ; Data word (16-bit değeri) ; Data double word (32-bit değeri ; REAL data (32-bit değeri) “n” burada bit olarak pozisyon ofsetini ifade eder (veri alanı başlama ve değişken başlangıcı için) Örnek: R1 = $A_DBR[5] ; bir REAL değerini okuma, ofset 5 (bu aralığın 5 bitinden başlar) Notlar 8-234 • Değişkenlerin okunması bir ön işleme durması sağlar (dahili STOPRE). • Eş zamanlı olarak en fazla 3 değiken yazılabilir (bir blok içine). SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.10 8.10 Programlama Program satırı atlamaları Program satırı atlamaları 8.10.1 Program satırı atlamaları ve atlama hedefi İşlev Bir etiket ya da blok numarası, program satırı atlamaları için programda hangi satıra atlanacağını belirtir. Program atlamaları program sırasını alt dallara ayırmak için kullanılır. Etiketler rastgele seçilebilir fakat en az 2 ve en çok 8 harf ya da numara içermelidirler ve ilk iki karakter harf ya da alt çizgi olmalıdır. Blokta atlama adresi(etiket) olmaya yarayan etiketler : (iki nokta üst üste) ile sonlandırılırlar. Mutlaka bir blokun başlangıcındadırlar. Eğer bir blok numarası da varsa etiket blok numarasından sonra belirlenir. Etiketler bir program içinde tek olmalıdır. Yani bir program içinde aynı etiketten 2 tane olmamalıdır. Programlama örneği N10 LABEL1: G1 X20 ... TR789: G0 X10 Z20 N100 ... ... ; LABEL1 atlama adresi etiketidir. ; TR789 atlama adresi etiketidir. - hiç blok numarası yok ; Bir blok numarası atlama adresi olabilir. 8.10.2 Koşulsuz program satırı atlamaları İşlev NC programlar, AUTO’da yazıldıkları sıraya göre sırası ile işlenirler. İşleme sırası program etiketleri kullanılarak değiştirilebilir. Atlama adresleri bir etiket ya da bir blok numarası ile bir blok olabilir. Bu blok program içinde belirtilmiş olmalıdır. Koşulsuz atlama talimatı ayrı bir blok ile belirtilir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-235 Programlama 8.10 Program satırı atlamaları Programlama GOTOF etiketi GOTOB etiketi Etiket ; ; İleri doğru etiketteki adrese git (program son bloğuna doğru) ; Geri doğru etiketteki adrese git (program ilk bloğuna doğru) Etiket (atlama adresi) ya da blok numarası seçili karakter dizini Program yürütme LABEL0 N20 GOTOF LABEL0 etiketine atlama N51 GOTOF LABEL1 etiketine atlama LABEL2: X... Z... N100 M2 LABEL1: X... Z... ; Program sonu LABEL2 N150 GOTOF LABEL2 etiketine atlama Şekil 8-52 bir örnek kullanarak koşulsuz atlama 8.10.3 Koşullu program satırı atlamaları(IF-Eğer) İşlev Atlama koşulları IF talimatı sonrasında formüle edilir. Atlama koşulu (sıfır olmayan değer) sağlanırsa atlama gerçekleşir. Atlama adresi bir etiket ya da bir blok numarası ile bir blok olabilir. Bu blok program içinde belirtilmiş olmalıdır. Koşullu satır atlama talimatları ayrı bir blok gerektirir. Bir çok koşullu satır atlama talimatları aynı blok içine yerleştirilebilir. Koşullu program satırı atlamalarını kullanarak programı gerekirse önemli miktarda kısaltabilirsiniz. Programlama IF durumu GOTOF etiketi IF durumu GOTOB etiketi GOTOF GOTOB Etiket IF Koşul 8-236 ;İleri doğru etiketteki satıra git ;Geri doğru etiketteki satıra git ; İleri atlama yönü (programın son bloğu yönünde) ; Geri dönüş yönü (programın ilk bloğu yönünde) ; etiket(atlama etiketi) ya da IF blok numarası için Seçili dizge ; atlama koşulunu başlatma(EĞER) ; Aritmetik parametre, koşulu formüle etme aritmetik ifadesi SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.10 Programlama Program atlamaları Karşılaştırmalı işlemler Operatörler == <> > < >= <= Anlamı Eşit Eşit değil Büyük Küçük büyük ya da eşit küçük ya da eşit Karşılaştırmalı işlemleri bir atlama koşulunun formüle edilmesini desteklemektedir. Aritmetik idadeler de karşılatırılabilir. Karşılaştırma işleminin sonucu “tatmin edici” ya da “tatmin edici değil’dir.” “Tatminkar değil” değeri sıfıra eşit olarak ayarlar. Karşılaştırma operatörleri programlama örneği R1>1 1 < R1 R1<R2+R3 R6>=SIN(R7*R7) ; R1 1’den büyük ; 1 R1’den küçük ; R1 R2 artı R3’den küçük ; R6 SIN (R7)2’den büyük ya da eşit Programlama örneği N10 IF R1 GOTOF LABEL1 ... N90 LABEL1: ... N100 IF R1>1 GOTOF LABEL2 ; Eğer R1 sıfır değilse, LABEL1 olan bloka gidin ; Eğer R1 1’den büyükse, LABEL2 olan bloka gidin ... N150 LABEL2: ... ... N800 LABEL3: ... ... N1000 IF R45==R7+1 GOTOB LABEL3 ; Eğer R45 R7 artı 1’e eşitse, LABEL3 olan bloka gidin ... Blokta birçok koşullu atlama: N10 MA1: ... ... N20 IF R1==1 GOTOB MA1 IF R1==2 GOTOF MA2 ... ... N50 MA2: ... Açıklama: Atlama ilk sağlanmış koşul için yürütülür. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-237 Programlama 8.10 Program atlamaları 8.10.4 Atlamalar için program örneği İşlem Bir dairesel bölüm üzerindeki noktalarda hareket: Verili: Başlama açısı: Daire yarıçapı : Pozisyonların uzaklığı: Nokta sayısı: Z’de daire merkezi pozisyonu: X’de daire merkez nokta pozisyonu: 30° 32 mm 10° 11 50 mm 20 mm R1’de R2’de R3’de R4’te R5’de R6’de R4 = 11 (noktaların sayısı) 10 noktası 3 noktası 2 noktası 11 noktası 1 noktası Şek. 8-53 bir dairesel bölüm üzerinde noktaların doğrusal hareketi Programlama örneği N10 R1=30 R2=32 R3=10 R4=11 R5=50 R6=20 ;başlangıç değerlerini atama N20 MA1: G0 Z=R2 *COS (R1)+R5 X=R2*SIN(R1)+R6 ; eksen adreslerini hesaplama ve atama N30 R1=R1+R3 R4= R4–1 N40 IF R4 > 0 GOTOB MA1 N50 M2 Açıklama N10 bloğunda başlma koşulları ilgili aritmetik parametrelere atanır. X ve Z'd koordinatların hesaplanması ve işleme N20'de gerçekleşir. N30 bloğunda R1 R3 boşluk açısı ile artırılır ve R4 1 azaltılır. R4>0 ise N20 tekrar yürütülür; aksi durumda program sonu N50 satırına gider. 8-238 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.11 8.11 Programlama Alt program tekniği Alt program tekniği 8.11.1 Genel bilgiler Kullanım Temelde, ana bir program ile bir alt program arasında bir fark yoktur. Sık yineli işleme sıraları alt programlarda kaydedilirler ör. belli kontur şekillerinde. Bu alt programlar ana programda doğru yerlerde çağrılırlar ve ardından yürütülürler. Alt programın bir çeşidide, parça işleme çevrimleridir. İşleme çevrimleri üniversal işleme senaryoları içermektedirler (ör. Diş açma, kaba tornlama, vs.). Dahili aktarım parametre değerlerini atayarak, kendi özel uygulamanıza alt program adapte edebilirsiniz. Yapı Bir alt program yapısı ana program yapısına benzer (bkz. Alt Bölüm 8.1.2 “Program yapısı”). Ana programlar gibi alt programlarda program sırasının son bloğunda M2program sonunu içerirler. Bu alt programın çağrıldığı program seviyesine geri dönüşü ifade eder. Program sonu RET talimatı da alt programda M2 program sonu yerine kullanılabilir. RET ayrı bir blok gerektirir. RET talimatı G64 sürekli yol modu bir geri dönüş ile iptal edilmeyecekse kullanılır. M2 ile G64 ile kesilir ve tam durma başlatılır. Ana program Sıra Alt program Alt program Çağrı Sıra Dönüş Sıra Çağrı Dönüş Şekil 8-54 Bir alt programı iki kez çağırırken sıra örneği SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-239 Programlama 8.11 Alt program tekniği Alt program adı Alt programa özel bir ad verilerek diğerleri arasından seçilmesi sağlanır. Programı yaratırken program adı rastgele seçilerek aşağıdaki uzlaşımların dikkate alınmasını sağlar: Aynı kurallar ana programların adlarında olduğu gibi geçerlidir. Örnek: BUCHSE7 L… adres sözcüğünü alt programlarda da kullanmak mümkündür. Değer 7 ondalık haneye sahip olabilir (sadece tam sayılar). Lütfen aşağıdaki hususa dikkat edin: L adresi ile ön sıfırlar fark almada anlamlıdırlar. Örnek: L128, L0128 ya da L00128 değildir! Üç farklı alt program bulunmaktadır. Not: LL6 alt program adı takım değiştirmeye rezervedir. Alt program çağrısı Alt programlar bir program içinde (ana ya da alt program) adları ile çağrılırlar. Bunu yapmak için Ayrı bir blok gereklidir. Örnek: N10 L785 N20 SHAFT7 ; alt program L785 çağrısı ;SHAFT7 alt program çağrısı P… program tekrarı Eğer alt program sırasıyla birkaç kez yürütülecekse P adresi altındaki alt program adı sonrasında çağrı bloğu içinde yürütüleceği sayıyı yazın. En fazla 9,999 çevrim mümkündür (P1…P9999). Örnek: N10 L785 P3 ; alt program L785 çağrısı, 3 geçiş İç içe gruplama derinliği Alt programlar sadece bir ana programdan değil bir ara programdan da çağrılabilirler. Toplamda ana program seviyesi de dahil en fazla 8 program seviyesi bu tip iç içe gruplama çağrısı için kullanılabilir. 1. seviye 2. seviye 3. seviye 8. seviye Ana program Alt program Alt program Alt program Şekil 8-55 8 program seviyesi ile sıra 8-240 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.11 Programlama Alt program tekniği Bilgi G model fonksiyonları alt programda değiştirilebilir ör. G90 ->G91. Çağrı programına geri dönerken tüm model fonksiyonlarınin ihtiyacınız olacağı şekilde ayarlanır olduklarından emin olun. Üst program seviyelerinde kullanılan aritmetik parametre değerlerinizin düşük program seviyelerinde istemsiz olarak değişmediklerinden emin olunuz. SIEMENS çevrimleri ile çalışırken en fazla 4 program seviyesi gereklidir. 8.11.2 İşleme çevrimleri çağrısı İşlev Çevrimler, genel olarak delme ya da diş çekme gibi belli bir işleme sürecini tanıyan teknoloji alt programlarıdır. Sorunun tümüne adaptasyon ilgili çevrim çağrılırken doğrudan besleme parametreleri/değerleri ile gerçekleştirilir. Programlama örneği N10 CYCLE83(110, 90, ...) ; CYCLE83 çağrısı, değerleri doğrudan aktar, ayrı blok ... N40 RTP=100 RFP= 95.5 ... ; CYCLE82 için aktarım parametrelerini ayarlayın N50 CYCLE82 (RTP, RFP, ...) ; CYCLE82 çağrısı, ayrı blok SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-241 Programlama 8.12 Saatler ve parça sayaçları 8.12 Saatler ve parça sayaçları 8.12.1 Çalışma süresi saati İşlev Saaetler programdaki teknolojik süreçleri kontrol etme ya da sadece ekranda kullanılabilir sistem değişkenleri ($A...) olarak hazırlanırlar. Bu saatler sadece okunabilirler. Mutlaka aktif olan saatler vardır. Diğerlerinin makine datasından etkinliği kaldırılır. Saatler-mutlaka aktif • $AN_SETUP_TIME – Son “olağan değerlerle kontrol ön yüklemesi” (dakika olarak) sonrasında süre “Olağan değerlerle kontrol ön yüklemesi” ile birlikte otomatik olarak sıfıra ayarlanır. • $AN_POWERON_TIME – Kontrolun son ön yüklemesi sonrasında geçen süre (dakika olarak) Kumanda her ön yüklenmesinde otomatik olarak sıfıra ayarlanır. Etkinlikleri sonlandırılabilir saatler Aşağıdaki saatler makine datasından etkinleştirilir (olağan değer). Başlangıç saat özelliklidir. Her aktif yürütme zamanı ölçümü durdurulmuş program durumu ya da Feedrate Override =sıfır otomatik olarak kesilir. Aktif kuru beslemeli çalışma ve program sınamasında aktive zaman ölçüleri şekli makine verisi ile tanımlanabilir. • $AC_OPERATING_TIME • $AC_CYCLE_TIME – NC programlarının AUTOMATIC modda toplam çalışma süresi (saniye olarak) NC çalıştırma ve program sonu/sıfırlama arasındaki tüm programların çalıştırma süresi AUTOMATIC modda toplanırlar. Saat kumanda sistemi her kapatılıp açıldığında sıfırlanır. – Seçili NC programının çalışma süresi (saniye olarak) NC çalıştırma ve program sonu/sıfırlama arasındaki çalışma süresi seçili NC programı içinde ölçülür. Saat, yeni bir NC programının başlaması ile sıfırlanır. • 8-242 $AC_CUTTING_TIME – Takım çalıştırma süresi (saniye olarak) Yol eksenlerinin çalışma süresi tüm NC programlarında NC başlangıç ve program sonu / sıfırlama arasında aktif hızlı hareketsiz aktif takım ile ölçülür. Ölçüm aktif bekleme süresi ile de kesilir. Saat, otomatik olarak “Olağan değerlerle kumanda etme süreci’nde” sıfırlanır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Programlama 8.12 Saatler ve parça sayaçları Programlama örneği N10 IF $AC_CUTTING_TIME>=R10 GOTOF WZZEIT ; Takım hareket zamanı sınır değeri? ... N80 WZZEIT: N90 MSG (”Takım hareket zamanı: Sınır değere erişili”) N100 M0 Görüntüleme Aktif sistem değişkenlerinin içindekiler ekranda “OFFSET/PARAM” çalışma alanından –> “Setting data” tuşu (Zaman/sayıcı) görüntülenir: Toplam Çalıştırma zamanı = $AC_OPERATING_TIME Program işleme zamanı = $AC_CYCLE_TIME Kesme zamanı = $AC_CUTTING_TIME Ayar zamanı = $AN_SETUP_TIME Çalıştırma zamanı = $AN_POWERON_TIME “Program işleme zamanı” bilgi satırında “Pozisyon" çalıştırma alanında AUTOMATIC moda da görünebilir. 8.12.2 Parça sayacı İşlev “Parça sayacı” işlevi sayaçların parçaları saymasını sağlar. Bu sayaçlar programdan ya da operatör girişi ile yazma ve okuma erişimi ile sistem değişkeni olarak bulunmktadırlar. Makine verisi sayaç aktivasyonunu, sayaç sıfırlama zamanlaması ve sayma algoritmasını kumanda etmek için kullanılabilir. Sayaç • $AC_REQUIRED_PARTS – Gerekli parça sayısı (parça hedefi) Takip edilen parça sayısındaki parça sayısı $AC_ACTUAL_PARTS sıfıra ayarlanır bu sayaçta tanımlanabilir. 21800 “Parça ayar noktasına erişildi” alarm ekranının yaratılması makine datasından aktifleştirilebilir. • $AC_TOTAL_PARTS – Üretili durumda toplam parça sayısı (toplam varolan ) Sayaç başlama zamanından beri üretilen parçaların toplam sayısını belirler. Sayaç kumanda sisteminin her ön yüklenmesinde(start-up) otomatik olarak sıfıra ayarlanır. • $AC_ACTUAL_PARTS – Varolan parçaların sayısı (varolan güncel) Bu sayaç başlangıç zamanından beri üretilen tüm parçaların sayısını kaydeder. Parça ayar noktasına erişildiğinde ($AC_REQUIRED_PARTS, sıfırdan büyük değer) sayaç otomatik olarak sıfırlanır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-243 Programlama 8.12 Saatler ve parça sayaçları • $AC_SPECIAL_PARTS – Kullanıcı tanımlı parça sayısı Bu sayaç Kullanıcı tanımlı parça saymayı sağlar. Alarm çıkışı kimlik durumu için aşağıdaki ile tanımlanabilir $AC_REQUIRED_PARTS (parça hedefi). Kullanıcı sayacı kendisi sıfırlamalı. Programlama örneği N10 IF $AC_TOTAL_PARTS==R15 GOTOF SIST ;Sayıya erişildi mi? ... N80 SIST: N90 MSG (”Parça ayar noktasına erişildi”) N100 M0 Görüntüleme Aktif sistem değişkenlerinin içindekiler ekranda “OFFSET/PARAM” çalışma alanından –> “Setting data” tuş (2. sayfa)’da görüntülenir: Parça toplamı = $AC_TOTAL_PARTS Gerekli parça = $AC_REQUIRED_PARTS Parça sayma = $AC_ACTUAL_PARTS $AC_SPECIAL_PARTS (görüntülü değil) “Parça sayma” bilgi satırında “Pozisyon" Kullanım alanında AUTOMATIC moda ekli olarak görünebilir.Bunun için Makine datalarındaki “ Kanal MD” parametresindeki 27780 PART_COUNTER : 3771H değeri set edilmiş olmalıdır. 27882 PART_COUNTER_MCODE[0] : 2 (M02 için) veya 30 (M30 için) 27882 PART_COUNTER_MCODE[1] : 2 (M02 için) veya 30 (M30 için) 27882 PART_COUNTER_MCODE[2] :2 (M02 için) veya 30 (M30 için) program sonu modu set edilir. 8-244 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.12 8.13 Programlama Saatler ve parça sayaçları Takım kontrolü komutları 8.13.1 Takım kontrolü genel bakışı Bu İşlev SINUMERIK 802D sl plus ve pro için kullanılabilir. İşlev Takım kontrolü makine datasından çalıştırılır. Aktif kesme ağızları kontrolünün aşağıdaki tipleri aktif takım için mümkündür: • Hizmet ömrü kontrolü(Zaman olarak) • Parça sayma kontrolü Bir parça için yukarıda belirtilen kontroller eş zamanlı olarak aktifleştirilir. Parça kontrolü kumanda / veri girişi tercihen operatör girişi ile yapılır. Ayrıca işlevler de programlanabilirdir. Kontrol sayacı Sayaçların kontrolü her kontrol tipi için mevcuttur. Kontrol sayaçları > 0 ayarlı değerinden aşağı sıfıra kadar sayılabilir. Bir sayaç bir <=0 değerine düştüğünde sınır değerine erişilir. İlgili bir alarm çalar. Kontrolün tip ve durum sistem değişkeni • $TC_TP8[t] • $TC_TP9[t] Takımın t numarası ile durumu: Bit 0 =1: Takım aktif =0: Takım aktif değil Bit 1 =1: Takım serbest bırakılır =0: Serbest bırakılı değil Bit 2 =1: Takım devre dışı =0: devrede Bit 3 : Rezerve Bit 4 =1: Ön ikaz sınırına erişildi =0: erişilmedi ; t numaralı takımın kontrol işlevi tipi : = 0: Kontrol yok = 1: (servis ömrü) zamanı ile kontrollü takım = 2: Parça sayısı ile kontrollü takım Bu sistem değişkenleri NC programında okundu/yazılı. Takım kontrol verisi sistem değişkenleri Tablo 8-2 Takım kontrol verisi Belirteç Tanım $TC_MOP1[t,d] $TC_MOP2[t,d] $TC_MOP3[t,d] $TC_MOP4[t,d] Veri tipi Olağan ayar Takım ömrü ön ikaz sınırı (dakika) REAL 0.0 Kalan takım ömrü (dakika) REAL 0.0 Ön ikaz sınırını say INT 0 Kalan parça kalitesi INT 0 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-245 Programlama 8.12 Saatler ve parça sayaçları .. ... $TC_MOP11[t,d] $TC_MOP13[t,d] Takım ömrü ayar noktası REAL 0.0 Hedef parça kalitesi INT 0 t, T takım numarası için, d, D numarası için Aktif takım sistem değişkenleri Aşağıdakiler sistem değişkenlerinden NC programında okunabilirler: • $P_TOOLNO ; T aktif takım sayısı • $P_TOOL ; Aktif takım aktif D numarası 8.13.2 Takım ömrü kontrolü Takım ömrü kontrolü halihazırda kullanımda olan takım kesme ağzı için gerçekleştilir (aktif T takımı aktif D kesme ağzı). Eksenler hızlanmaya başladıklarında (G1, G2, G3 …..GO için değil), bu takımın kesme ağzı ($TC_MOP[t,d] ) kalan takım ömrü güncellenir. Takımın kesme kalan takım ömrü “takım ömrü ön ikaz sınır” ($TC_MOP2[t,d]) değeri altındaysa PLC'ye bir interface sinyalinden bildirilir. Kalan takım ömrü <=0 ise bir alarm verilir ve ilave bir interface sinyali ayarlanır. Takım “devre dışı" duruma geçer ve bu durum değişene kadar programlanamaz. Operatör müdahale etmelidir: Operatör takımı değiştirmeli ya da işleme için bir operasyonel takıma sahip olduğundan emin olmalı. $A_MONIFACT sistem değişkeni $A_MONIFACT sistem değişkeni (REAL veri tipi) kontrol saatinin yavaş ya da hızlı çalışmasını sağlar. Bu faktör farklı yıpranma çeşitlerini kullanılan parça malzmesine göre örneğin dikkate almak için takımı kullanmadan önce ayarlanabilir. Kumandayı sıfırlama / program sonu ön ayarına getirdikten sonra $A_MONIFACT faktörü 1.0 değerine sahip olur. Gerçek zamanlı çalışma geçerlidir. Hesaplama örnekleri: $A_MONIFACT=1 1 dakika gerçek zamanı = düşürülmüş 1 dakika servis ömrü $A_MONIFACT=0.1 1 dakika gerçek zamanı = düşürülmüş 0,1 dakika servis ömrü $A_MONIFACT=5 1 dakika gerçek zamanı = düşürülür 5 dakika servis ömrü RESETMON( ) ile ayar noktası güncellemesi The RESETMON (t, d, mon durumu) gerçek değeri ayarlı noktaya ayarlar: 8-246 • sadece ağızlar ya da bir aletin özel ağzı • tüm kontrol tipleri ya da sadece özel bir kontrol tipi için. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.12 Programlama Saatler ve parça sayaçları Aktarım parametreleri: Komut yürütme INT durumu: = 0 Komut başarılı yürütüldü = -1 belirli D numaralı d’li ağız yok. = -2 T belirli takım t numarası yok. = -3 Belirli t takımı tanımlı kontrol işlevine sahip değil. = -4 Kontrol işlevi başlatılmaz yani komut yürütülmez. INT t Dahili T numarası: = 0 tüm takımlar için <> 0 bu takım için (t < 0 : Mutlak değer formasyonu ltl) INT d >0 için d/ = 0 opsiyonel:: T numaralı takım D numarası: Bu d’siz D numarası t takımı tüm kesme ağızları INT mon opsiyonel: Kontrol tipi için bit kodlu parametre ($TC_TP9 benzer değerler): = 1: Hizmet ömrü = 2: Mon’suz ya da = 0 parça sayısı: T takımı için aktif olan kontrol tiplerinin tü varolan değerleri ayar noktalarına ayarlanırlar. Notlar: – RESETMON( ) “Program sınama” esnasında etkisizdir. – Durum hali geri bildirim değişkeni program başlangıcında DEF bildirimi kullanılarak tanımlanmalı: DEF INT durumu Değişken için farklı bir ad da tanımlayabilirsiniz (durum yerine, en çok 15 karakterli, 2 harfle başlayan). Değişken sadece bu programda tanımlanmışsa programda kullanılır. Aynısı mon. Kontrol tipi değişken içinde geçerlidir. Bir veri tartışmasız şartsa bu durumda bu da doğrudan bir numara (1 ya da 2) olarak aktarılır. 8.13.3 Parça sayma Aktif takım aktif kesme ağzı parça sayma kontrol edilir. Parça sayma bir parça üretmek için kullanılan tüm takım kesme ağızlarını kaydeder. Sayı yeni parametrelerle değişirse izleme verisi son birim sayımından beri aktif olan tüm takım kesme ağızlarına uyarlanır. Parça sayısını operatör girişi ya da SETPIECE( ) ile güncelleme Parça sama bir operatör girişi (HMI) ya da NC programından SETPIECE ( ) dil komutu ile güncellenebilir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-247 Programlama 8.12 Saatler ve parça sayaçları SETPIECE işlevi ile kullanıcı işleme sürecinde kullanılan parça sayma verisini güncelleyebilir. SETPIECE (n) programlanırsa dahili parça ayar belleği taranır. Bu “bellek” bir takımın bir kesme ağzı için ayarlanırsa ilgili kesme ağzının parça miktarı (kalan parça miktarı – $TC_MOP4) belirli değerle düşürülür ve ilgili "bellek" (parça ayar belleği) silinir. SETPIECE(n, s ) ; n : = 0... 32000 SETPIECE fonksiyonunun son yürütülmesinden beri üretilmekte olan parça sayısı. Kalan parça miktarı sayaç durumu ($TC_MOP4[t,d]) bu değer ile azaltılır. s : = 1 ya da 2 gereklidir İşmili 1 ya da 2 (toolholder), sadece 2 İşmili mevcut durumdaysa Programlama örneği N10 G0 X100 N20 ... N30 T1 N50 D1 ... T1, D1 ile işleme N90 SETPIECE (2) N100 T2 N110 D2 ... T1, D1 ile işleme N200 SETPIECE (1) ... N300 M2 ;T komutu kullanılarak takım değişimi ; $TC_MOP4[1,1 ] (T1,D1) 2'er azaltılır ; $TC_MOP4[2,2 ] (T2,D2) 1'er azaltılır Notlar: • SETPIECE( ) blok taramada aktif değildir. • $TC_MOP4[t,d] doğrudan yazımı sadece basit durumlarda önerilir. STOPRE komutlu sonraki bir blok gereklidir. Ayar nokta güncellemesi Ayar noktası güncellemesi yani kalan ($TC_MOP4[t,d]) parça sayaçlarını parça sayacı ($TC_MOP13[t,d]) ayar noktasına ayarlama genel olarak operatör girişinden (HMI) yapılır. Buna rağmen hizmet ömrü kontrolünde belirtilmiş olduğu gibi RESETMON (durum, t, d, mon) işlevinden de gerçekleştirilebilir. Örnek: DEF INT durumu ;Değişkeni şunun için tanımla ;program başında durum geri bildirimi ... N100 RESETMON(durum,12,1,2) ;T12, D1,Ayar nokta 2 parça sayacı ayar nokta güncellemesi ... 8-248 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.12 Programlama Saatler ve parça sayaçları Programlama örneği DEF INT durumu ; RESETMON () durum geri bildirimi için değişken tanımlama ; G0 X... ; Çekilme T7 ;Yeni takım yükle, muhtemelen M6 ile $TC_MOP3[$P_TOOLNO,$P_TOOL]=100 ; Ön ikaz sınırı 100 parça. $TC_MOP4[$P_TOOLNO,$P_TOOL]=700 ; Kalıntı sayısı $TC_MOP13[$P_TOOLNO,$P_TOOL]=700 ; Sayma ayar noktası ; Ayar sonrası devreye alma $TC_TP9[$P_TOOLNO,$P_TOOL]=2 ; Sayma kontrolünü aktifleştirme, aktif takım STORPE ANF: BEARBEIT ; Parça kontrolü alt programı SETPIECE(1) ; Güncelleme sayacı M0 ; Sonraki takım ; devam etmek NC START basın IF ($TC_MOP4[$P_TOOLNO,$P_TOOL]]>1) GOTOB ANF MSG(”takım T7 yıpranmış– Lütfen değiştirin”) M0 ;takım sonrasında devam için NC START basın ; değiştir RESETMON(durum,7,1,2) ; Parça sayacı ayar nokta değeri IF (durum<>0) GOTOF ALARM GOTOB ANF ALARM: ; hataların ekranı: MSG(”Hata RESETMON: ” <<durum) M0 M2 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-249 Programlama 8.14 Torna tezgahlarında frezeleme 8.14 Torna tezgahlarında frezeleme 8.14.1 Ön alında frezeleme - TRANSMIT Bu İşlev SINUMERIK 802D sl plus ve pro için kullanılabilir. İşlev • TRANSMIT kinematik transformasyon fonksiyonu, aynada sıkılı parçaların ön alınlarında frezeleme/delmeyi sağlar. • Bu işleme işlemlerini programlama için, bir Kartezyen koordinat sistemi kullanılır. • Kumanda Kartezyen koordinat sisteminin programlı hızlanma hareketlerini gerçek makine eksenlerinin hızlandırma hareketlerine döndürür. Ana işmili fonksiyonları burada makine döner eksenidir. • TRANSMIT özel makine datasından yapılandırılmalıdır. Dönme merkezine relatifli bir merkez takım bilgilerine izin verilir ve ayrıca makine datası elemanlarından yapılandırılırlar. • Takım ölçü bilgilerine ek olarak takım yarıçapı bilgileri ile çalışmakta mümkündür (G41, G42). • Hız kumandası devirler için tanımlı payı da sağlar. Şek. 8-56 Alın Frezeleme Programlama TRANSMIT ; TRANSMIT aktifleştir (ayrı blok) TRAFOOF ; seçimi kaldır (ayrı blok) TRAFOOF ile, aktif her transformasyon fonksiyonunun seçimi kaldırılır. 8-250 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.14 Programlama Torna tezgahlarında frezeleme Programlama örneği Şek. 8-57 Programlama esnasında dönüş merkezi orijinli X, Y, Z Kartezyen koordinat sistemi TRANSMIT ; kare delme, eksantrik ve dönük N10 T1 F400 G94 G54 ;Kesme takımı, ilerleme hızı, ilerleme hızı tipi N20 G0 X50 Z60 SPOS=0 ;Hareket başlangıç pozisyonu N25 SETMS(2) ;Ana işmili artık frezeleme işmili N30 TRANSMIT ;TRANSMIT fonksiyonunu aktifleştir N35 G55 G17 ;Parça bilgileri; X/Y düzlemini aktifleştir N40 ROT RPL=–45 ;X/Y düzleminde programlanır devir N50 ATRANS X–2 Y3 ;Programlanır devir N55 S600 M3 ;Frezeleme işmilini aktifleştir N60 G1 X12 Y–10 G41 ;Takım yarıçapı telafisini aktifleştir N65 Z-5 ;Ilerleme hızı da N70 X-10 N80 Y10 N90 X10 N100 Y-12 N110 G0 Z40 ;Kesme takmını çek N120 X15 Y-15 G40 ;Takım yarıçapı telafisi seçimini kaldır N130 TRANS ;Programlanır ofset ve koor. döndürme seçimini kaldır N140 M5 ;Frezeleme işmilini durdur N150 TRAFOOF ;TRANSMIT seçimini kaldır N160 SETMS ;Ana işmili şimdi tekrar ana işmili olur. N170 G54 G18 G0 X50 Z60 SPOS=0 ;Hareket başlama pozisyonu N200 M2 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-251 Programlama 8.14 Torna tezgahlarında frezeleme Bilgi Dönme merkezi X0/Y0 ile kutup olarak düzenlenir. Kutba yakın parça işleme işlemleri bunların döner eksenin aşırı yüklenmesini önleme amacıyla keskin ilerleme hızı azaltmaları gerekli olacağından önerilmez. Takım tam kutup üzerine pozisyonlanırken TRANSMIT’i seçmekten kaçının. Takım merkez nokta yolunun X0/Y0 kutbuna hareket etmediğinden emin olun. Referanslar: İşlevlerin tanımı, Bölüm “Takım bilgileri özel kullanımın’da” bulunabilir. 8.14.2 Dış yüzey işleme - TRACYL Bu İşlev SINUMERIK 802D sl plus ve pro için kullanılabilir. İşlev 8-252 • Kinematik dönüşüm işlevi TARCYL silindirik nesnelerin dış yüzeylerini freze işleme için kullanılır ve kanalların herhangi bir pozisyonda üretilmesini sağlar. • Mantıksal olarak özel bir işleme silindiri çapı için geliştirilen kanalların yolu düzlem dış yüzeyinde programlanır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.14 Programlama Torna tezgahlarında frezeleme Şekil 8-58 TRACYL programlanırken X,Y,Z koordinat sistemi • Kumanda X,Y,Z Kartezyen koordinat sisteminde programlı hızlandırma hareketlerini gerçek makine eksenleri hızlandırma hareketine dönüştürür. Ana işmili fonksiyonları burada makine döner eksenidir. • TRACYL özel makine datası kullanılarak yapılndırılmalıdır. Y=0 olduğu yerde döner eksen pozisyonu da burada tanımlanır. • Makine gerçek makine Y ekseni (YM)’ye sahipse, büyütülmüş bir TRACYL değişkeni de yapılandırılabilir. Bu kanalların kanal duvar ofseti ile üretilebilmesini sağlar: Kanal duvarı birbirlerine diktirler- frezeleme takım yarıçapı kanal eninden dar olsa bile. Bu aksi durumda sadece tam uyumlu freze ağızları ile mümkündür. Y ya da CM Z ya da ZM Şek. 8-59 ilave makine Y ekseni özel makine kinematikleri (YM) SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-253 Programlama 8.14 Torna tezgahlarında frezeleme Boyuna kanal Çapraz kanal Kanal duvar ofsetsiz Paralel boyuna kanalda kanal çeper ofseti ile sınırlıdır Şekil 8-60 Kesitte farklı kanallar Programlama TRACYL(d) TRAFOOF ; TRACYL aktifleştir (ayrı blok) ; şeçimi kaldır (ayrı blok) d - mm ölçüsünde silindir çapını işleme TRAFOOF ile, aktif her transformasyon fonksiyonunun seçimi kaldırılır. OFFN adresi Kanal çeperinden programlı yol kadar uzaklık Kanal merkez hattı genel olarak programlanır. OFFN aktif takım yarıçapı telafisi kanal genişliğini (yarım) tanımlar (G41, G42). Programlama: OFFN=... ; mm mesafesi Not: Kanal tamamlanmak üzereyken OFFN=0 ayarlayın. OFFN TRACYL dışında da kullanılır - G41, G42 ile ofset programlama. 8-254 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.14 Programlama Torna tezgahlarında frezeleme Şekil 8-61 kanal genişliği için OFFN kullanımı Programlama notları TARCYL ile frezeleme için kanal merkez hattı koordinatlarla parça programında programlanır ve (yarı) kanal OFFN ile programlanır. OFFN sadece takım yarıçapı kompenzasyonu seçili iken geçerli hale gelir. Ayrıca, OFFN ters kanal çeperine hasar gelmesini önlemek için takım yarıçapından büyük ya da eşit olmalı. Bir kanalı frezeleme parça programı genel olarak aşağıdaki adımlardan oluşmaktadır: 1. Bir takım seçme 2. TRACYL seçme 3. Uygun bir ofset seçme 4. Pozisyonlama 5. OFFN'yi programla 6. Takım ucu kompenzasyonu seç 7. Bloka hareket et (TRC’yi pozisyonla ve kanal çeperine hareket et) 8. Kanal yolunu kanal merkez hattından programla 9. Takım yarıçap bilgileri seçimini kaldır. 10. Geri çekilme bloğu (TRC’yi kanal çeperinden çek) 11. Pozisyonlama 12. OFFN’yi sil 13. TRAFOOF (TRACYL seçimini kaldır) 14. Orijinal ofseti tekrar seç (aşağıdaki program örneğine de bakın) SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-255 Programlama 8.14 Torna tezgahlarında frezeleme Bilgi • Kanalları tanımla: Kanal enine tam denk gelen bir takım yarıçapı kullanarak tam bir kanal üretmek mümkündür. Takım ucu kompenzasyonu bu durumda etkinleştirilmez. TRACYL ile takım yarıçapı kanal eninden dar olan kanallar da üretilebilir. Bunun için takım yarıçapı bilgileri (G41, G42) ve OFFN kullanılır. Doğruluk sorunlarından kaçınmak için takım yarıçapı kanal genişliğinden çok az miktarda dar olmalıdır. • Kanal yarıçapı ofsetli TRACYL için ofset için kullanılan eksen (YM) Torna merkezinde bulunmalıdır. Bu nedenle kanal yaratılır programlı kanal merkez hattına ortalanır. • Takım ucu kompenzasyonu seçimi (TRC) : TRC programlı kanal merkez hattı için geçerlidir. Kanal çeperi sonuçları. G42 takım kanal çeperi (kanal merkez hattı sağına) soluna hızlanacak şekilde girilir. Buna göre de G41 kanal çeperi sağ tarafına yazılacaktır (kanal merkez hattının soluna). G41<->G42 değişimine bir alternatif olarak kanal genişliğini OFFN’de bir eksi işareti ile girebilirsiniz. • TRACYL olmadan da OFFN TRC aktifken dahil edildiği için OFFN TRAFOOF sonrasında sıfırlanmalıdır. OFFN TRACYL ile TRACYL olmadığı duruma göre daha farklı davranır. • OFFN’yi bir parça programı içinde değişmek mümkündür. Bu gerçek kanal merkez hattının merkezden ofsetlenmesini sağlar. Referanslar: İşlevlerin tanımı, Bölüm “Takım bilgileri özel kullanımın’da” bulunabilir. Programlama örneği Kanca desenli kanal oluşturma Şekil 8-62 Bir kanal oluşturma (örnek) 8-256 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8.14 Programlama Torna tezgahlarında frezeleme Şekil 8-63 Kanalı programlama, kanal tabanındaki değerler ; Kanal tabanında silindir işleme çapı: 35.0 mm ; İstenen toplam kanal genişliği: 24.8 mm, kullanılan ağzın yarıçapı: 10,123 mm N10 T1 F400 G94 G54 ; Kesme takımı, ilerleme hızı, ilerleme hızı tipi, ofset N30 G0 X25 Z50 SPOS=200 ; Hareket başlangıç noktası N35 SETMS(2) ; Ana işmili artık frezeleme işmili N40 TRACYL (35.0) ; TRACYL aktifleştir , işleme çapı 35.0 mm N50 G55 G19 ; ofset, düzlem seçimi: Y/Z düzlemi N60 S800 M3 ; Frezeleme işmilini aktifleştir N70 G0 Y70 Z10 ; Y/Z başlama poisyonu N80 G1 X17.5 ; kesme ağzını kanal tabanına hızlandırma N70 OFFN=12.4 ;12.4 kanal merkez hattına kanal çeper mesafesi N90 G1 Y70 Z1 G42 ; TRC aktifleştir, kanal çeperine hareketlen N100 Z-30 ; Silindir eksenine paralel kanal bölümü N110 Y20 ; Döngeye paralel kanal bölümü N120 G42 G1 Y20 Z-30 ; TRC’yi tekrar başlar, diğer kanal çeperine hareketlen, ; kanal uzaklığı kanal merkezine 12.4 mm olmaya devam eder;hat N130 Y70 F600 ; Döngeye paralel kanal bölümü N140 Z1 ; Silindir eksenine paralel kanal bölümü N150 Y70 Z10 G40 ; TRC seçimini kaldır N160 G0 X25 ; Ağzı geri çek N170 M5 OFFN=0 ; Frezeleme işmili seçimini kaldır, kanal çeperi mesafesini sil N180 TRAFOOF ; TRACYL seçimini kaldır N190 SETMS ; Ana işmili şimdi tekrar ana işmili N200 G54 G18 G0 X25 Z50 SPOS=200 ; Hareket başlangıç noktası N210 M2 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-257 Programlama 8.14 Torna tezgahlarında frezeleme Notlar 8-258 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9 Çevrimler 9.1 Çevrimler genel bilgileri Çevrimler genel olarak kılavuz çekme gibi belirli işleme süreçlerini gerçekleştirmek için kullanılabilir teknoloji alt programlarıdır. Bu çevrimler parametre ataması ile işlerin her birine uyarlanırlar. Burada tanımlanan çevrimler SINUMERIK 840D/810D için verilenlerle aynıdırlar. Delme çevrimleri ve Tornalama çevrimleri Aşağıdaki standart çevrimler SINUMERIK 802D kumanda sistemi kullanılarak gerçekleştirilebilir: • Delme çevrimleri CYCLE81 Delme, merkezleme(puntalam) CYCLE82 Delme, delik genişletme CYCLE83 Derin delik delme CYCLE84 Rijit taping(kılavuz çekme) CYCLE840 Mendrensiz kılavuz çekme CYCLE85 Raybalama 1 (delme 1) CYCLE86 Delik genişletme(delme 2) CYCLE87 Durma 1 ile delme (delme 3) CYCLE87 Durma 2 ile delme (delme 4) CYCLE89 Raybalama 2 (delme 5) HOLES1 Eşit aralıklarla bir doğru boyunca delik delme HOLES2 Eşit aralıklarla bir daire etrafına delik delem SINUMERIK 840D ile, genişletme çevrimleri CYCLE85 ... CYCLE89 genişletme 1 olarak adlandırılır... genişletme 5, fakat buna rağmen işlevlerinde benzer. • Tornalama çevrimleri CYCLE93 Kanal Açma CYCLE94 Form işleme (E ve F’den DIN’e kadar formlar) CYCLE95 Dalmalı kaba tornalama çevrimi CYCLE96 Diş dibine kanal formu açama CYCLE97 Diş çekme(tornalayarak) SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-259 Çevrimler 9.2 Programlama çevrimleri CYCLE98 Diş zinciri Çevrimler takım kutusu(tool box CD’si) ile birlikte verilir. RS232 interface’inden parça programı belleğine kumanda sistemi başlangıcında(Start-up) yüklenirler. Çevrim alt programları Çevrim paketi aşağıdaki yardımcı alt programları içerir: cyclest.spf steigung.spf ve meldung.spf. Bunlar mutlaka kumanda da yüklü olmalıdır. 9.2 Programlama çevrimleri Standart bir çevrim ad ve parametre listesi ile birlikte bir alt program olarak tanımlanır. Çağrı ve geri dönüş koşulları G fonksiyonları çevrim çağrısı öncesinde geçerlidir ve programlanır ofsetler çevrim sonrasında da aktif kalırlar. Delme çevrimleri için G17 işleme düzlemi ve Tornalama çevrimleri için de G18 işleme düzlemi, çevrim çağrılmadan önce tanımlanır. Delme çevrimleri ile delme işlemi varolan düzleme dik olan eksende gerçekleştirilir. Bir çevrim yürütülürken çıkan mesajlar Bazı çevrimler işleme esnasında durumu ile ilgili mesajlar program yürütülmesi esnasında kumanda sistemi ekranında görüntülenirler. Bu mesajlar program yürütülmesini iptal etmezler ve sonraki mesaj belirene kadar görüntülenmeye devam edeceklerdir. Mesaj metinleri ve anlamları refere edildikleri çevrimsü ile birlikte listelenirler. İlgili tüm mesajların bir özeti 9.4 Bölümünde bulunur. Bir çevrim yürütülürken blok görüntüsü Çevrim çağrısı çevrim süresi için varolan blok ekranında görüntülenir. Çevrim çağrısı ve parametre listesi Çevrimlerin tanımlayıcı parametreleri çevrim çağrılırken parametre listesinden aktarılırlar. 9-260 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.2 Çevrimler Programlama çevrimleri Not Çevrim çağrıları mutlaka ayrı bir blokta programlanmalıdır. Standart çevrim parametresi ataması ile ilgili temel talimatlar Programlama Kılavuzu her çevrimnün parametre listesini aşağıdakiler ile birlikte tanımlar • Sıra ve • Tip. Tanımlayıcı parametrelerin sırasını dikkate almak şarttır. Bir çevrimin her tanımlayıcı parametresi belirli bir veri tipine sahiptir. Kullanılmakta olan parametre çevrim çağrılırken tanımlanmalıdır. Parametre listesinde aşağıdakileri aktarabilirsiniz • R parametreleri (sadece numerik değerler) • Sabitler Aktarılabilirler. R parametreleri parametre listesinde kullanılırsa, çağrı programında ilk önce atanmış değerler olmalıdırlar. Çevrimler şöyle çağrılabilirler • Eksik bir parametre listesi kullanımı veya • Parametreleri dışarıda bırakarak. Parametre listesi sonundaki aktarım parametreleri ihmal edilirse, parametre listesi ham durumda “)” ile sonlanmalıdır. Listede herhangi bir parametre ihmal edilecekse bir yer tutucu olarak bir virgül “…, ,…” yazılmalıdır. Bir hata tepkisi bir çevrim için özellikle tanımlanmamaktaysa sınırlı değer aralığında parametre değerleri için hiçbir doğruluk sınaması yapılmaz. Çevrim çağrısı esnasında parametre listesi parametrenin çevrim esnasında tanımlanır olduğu girişlerden daha fazlasını içeriyorsa, genel NC 12340 “Çok fazla parametre” alarmı görüntülenir ve çevrim yürütülmez. Çevrim çağrısı Bir çevrim çağrı yazma her bir olasılığı için lütfen çevrimlerin her birinin programlama örneklerine bakın. Çevrimlerin simulasyonu Çevrim çağrıları olan programlar ilk simulasyonda sınanabilirler. Simulasyon esnasında çevrim hızlandırma hareketleri ekranda gösterilir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-261 Çevrimler 9.3 Program editörü grafik çevrim desteği 9.3 Program editörü grafik çevrim desteği Kumanda sistemindeki program düzenleyicisi çevrim çağrılarını programa eklemeniz ve parametreleri girmeniz için programlama desteği sağlar. İşlev Çevrim desteği üç parçadan oluşur: 1. Çevrim seçimi 2. Parametre ataması için ekran formları girişi 3. Çevrim başına yardım ekranı Gerekli dosyaların genel görünümü Aşağıdaki dosyalar çevrim desteği esasını içerir: • sc.com • cov.com Not Bu dosyalar kumanda sistemi start-up esnasında yüklenirler ve mutlaka yüklü kalmalıdırlar. Çevrim desteğini çalıştırma 9-262 • Çevrim çağrısını gerçekleştirin: • Çevrimlerin her biri için yatay çubuk tuşundan varolan “Delme” ve “Tornalama” tuşlarını kullarak seçim çubuklarına gidebilirsiniz. • Çevrim seçimi, ekran formu yardım ekranı ile birlikte ekranda belirene kadar dikey bar çubuk kullanılarak gerçekleştirilir. • Değerleri (nümerik değerler) doğrudan ya da dolaylı olarak (R parametreleri, ör. lR27 ya da R parametrelerinden ifadeler, ör. R27+10) girebilirsiniz. • Nümerik değerleri giriyorsanız, değerin izin verilir aralık içinde olup olmadığını belirlemek için bir kontrol gerçekleştirilir. • Sadece bazı parametreler seçme tuşu kullanılarak seçilirler. • Delme çevrimleri için dikey “Model Çağrısı” tuşunu kullanarak bir çevrimi model olarak çağırmak mümkündür. • Model çağrısı seçimi delme çevrimlerini seçme liste kutusundaki “Deselect modal’dan” kaldırılır. • Girişinizi tamamlama için “OK” basın (ya da hata durumunda “Iptal”). programa eklemek için sırasıyla aşağıdaki adımları SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.3 Çevrimler Program editörü grafik çevrim desteği Yeniden derleme Program kodlarının tekrar derlenmesi varolan bir programa çevrim desteği kullanılarak değişiklikler yapmaya yarar. Buraya kadar, kursörü değiştirilecek satırın üzerine pozisyonlayın ve “Yeniden Derle” tuşunu seçin. Bu program parçasının yaratılmakta olduğu grafik ekran formunu yeniden açacaktır ve değerleri değiştirebilir ve kabul edebilirsiniz. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-263 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri 9.4 Delme çevrimleri 9.4.1 Genel Bilgi Delme çevrimleri delme, genişletme, kılavuz çekme vs. ile olarak DIN 66025’e hareket sıralarıdır. Bir alt program formunda tanımlı bir isim ve bir parametre listesi ile çağrılırlar. Tümü farklı bir teknolojik prosedürü izler ve bu nedenle de farklı parametrelendirilirler. Delme çevrimleri model olarak geçerli olabilirler yani hareket komutları içeren her bloğun sonunda yürütülürler (bkz. Bölüm 8.1.6 ya da 9.3). Kullanıcı tarafından yazılan diğer çevrimler de model olarak çağrılabilirler. İki tip parametre vardır: • Geometrik parametreler ve • İşleme parametreleri Geometrik parametreler tüm delme çevrimlerinde benzerdirler. Referans ve geri çekilme yüzeylerini, güvenli yaklaşma mesafesi ve mutlak ya da relatif deliğin boyunu tanımlar. Geometrik parametreler, ilk delme çevrimi CYCLE 82'de bir kez atanırlar. İşleme parametreleri çevrimlerin her birinde farklı bir anlama ve etkiye sahiptir. Bu nedenle her çevrimde ayrı programlanırlar. Güvenli emniyet mesafesi Geri çekilme düzlemi Referans düzlemi Delik derinliği Geometrik parametreler Resim 9-1 9-264 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.4 9.4.2 Çevrimler Delme çevrimleri Şartlar Çağrı ve geri dönüş koşulları Delme çevrimleri varolan eksen adlarından bağımsız olarak programlanırlar. Çevrim çağrılmadan önce yüksek program seviyesinde delme pozisyonuna hareket edilmelidir. İlerleme hızı gerekli değerleri, işmili devri ve işmili devir yönü delme çevriminde tanımlayıcı hiçbir parametre yoksa parça programında programlanmalıdır. G işlevleri ve gerçek veri kaydı çevrim sonrasında çevrim aktif kalma çağrısından önce aktiftir. Düzlem tanımı Delme çevrimleri durumunda işleme işleminin gerçekleştirileceği parça koordinat sisteminin G17 düzleminin seçimi ve programlanabilir ofset aktive edilmesi ile tanımlanır. Delme ekseni mutlaka varolan düzleme dik duran bu koordinat sisteminin eksenidir. Bir takım ölçü bilgisi çevrim çağrılmadan önce seçilmelidir. Etkisi mutlaka seçili düzleme diktir ve çevrim sonrasında da aktif kalır. İşlemede, delme ekseni bu nedenle Z eksenidir. Delme parçanın son alnına kadar gerçekleştirilir. Delme eksenleri Takım ölçü bilgileri Resim 9-2 Bekleme zamanı programlama Delme çevrimlerinde bekleme süre parametreleri mutlaka F sözcüğüne atanırlar ve bu nedenle de saniye olarak değerlerle atanırlar. Bu prosedürden herhangi bir sapma açıkça belirtilmelidir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-265 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri 9.4.3 Delme, merkezleme - CYCLE81 Programlama CYCLE81(RTP, RFP, SDIS, DP, DPR) Tablo 9-1 CYCLE81 parametreleri RTP gerçek Geri çekilme düzlemi (mutlak) RFP gerçek Referans düzlemi (mutlak) SDIS gerçek Güvenli yaklaşma mesafesi (işaretsiz girin) DP gerçek Deliğin son noktası(mutlak) DPR gerçek Referans düzlemine noktası(işaretsiz girin) göre deliğin son İşlev Takım, programlanmış işmili devrinde, ilerleme hızında deliğin son noktasına kadar hareket ederek delme işlemini gerçekleştirir. Sıra Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Delme pozisyonu seçili düzlemin iki eksenindeki pozisyonudur. Çevrim, hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: • Referans düzlemine doğru hareket,önce mesafesine(SDIS) kadar hızlı olarak yanaşır. G0 ile güvenli yaklaşma • Deliğin son noktasına kadar, programda (G1) programlı ilerleme hızı(F) ile delme işlemini gerçekleştirir. • Sonra G0 ile geri çekilme düzlemine kadar geri çıkar. Parametrelerin açıklaması RFP ve RTP (referans düzlemi ve Geri çekilme düzlemi) Normal olarak referans düzlemi(RFP) ve geri dönüş düzlemi (RTP) farklı değerlere sahiptirler. Çevrimde geri çekilme düzleminin referans düzleminden ileride olduğu varsayılır. Geri çekilme düzleminden deliğin son noktasına kadar olan uzaklığın, referans düzleminden deliğin son noktasına kadar olan uzaklıktan daha fazla olduğu anlamına gelmektedir. SDIS (güvenli yaklaşma mesafesi) Güvenli yaklaşma mesafesi (SDIS), takım referans düzlemine G0 hızlı hareketi ile güvenli yaklaşma mesafesi farkı olarak belirtilmiş mesafeye kadar hızlı olarak gelir. Güvenli yaklaşma mesafesi hareket ettiği yön çevrim tarafından otomatik olarak belirlenir. 9-266 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.4 Çevrimler Delme çevrimleri DP ve DPR (deliğin son noktası) Deliğin son noktası referans düzlemine göre mutlak (DP) ya da relatif (DPR) olarak belirlenebilir. Relatif belirleme ile çevrim nihayetlenen derinliği referans ve Geri çekilme düzlemlerinin pozisyonlarını kullanarak otomatik olarak hesaplayacaktır. Resim 9-3 Not Eğer DP ve DPR her ikiside girilmişse, deliğin son noktası DPR değeri kadar olur. DP ile programlı mutlak derinlikten farklı olursa “Derinlik: Relatif derinlik değerine karşılık gelir" mesajı mesaj satırında çıkar. Referans ve geri çekilme düzlemlerin değerleri aynıysa relatif derinlik belirlemesine müsaade edilmez. 61101 hata mesajı “Referans düzlemi yanlış tanımlı” ve çevrim yürütülmez. Bu hata mesajı geri çekilme düzlemi referans düzlemi sonrasında yerleştirilmişse yani deliğin son noktasına olan uzaklığı daha küçükse de çıkar. Programlama örneği: Delme_Merkezleme Farklı parametre kullanımı olarak adlandırılan yerde CYCLE81 delme çevrimsü kullanarak 3 delik delmek için bu programı kullanabilirsiniz. Delme ekseni mutlaka Z eksenidir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-267 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri Resim 9-4 9-268 N10 G0 G17 G90 F200 S300 M3 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N20 D3 T3 Z110 Geri çekilme düzlemine hareket N30 X40 Y120 İlk delme pozisyonuna hareket N40 CYCLE81(110, 100, 2, 35) Mutlak deliğin son noktası, güvenli yaklaşma mesafesi ve eksik parametre listesi ile çevrim çağrısı N50 Y30 Sonraki delme pozisyonuna hareket N60 CYCLE81(110, 102, , 35) Güvenli yaklaşma mesafesiz çevrim çağrısı N70 G0 G90 F180 S300 M03 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N80 X90 Sonraki konuma hareket et N90 CYCLE81(110, 100, 2, , 65) Relatif deliğin son noktasına güvenli yaklaşma mesafesi ile çevrim çağrısı N100 M02 Program sonu SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Çevrimler Delme çevrimleri 9.4 9.4.4 Delme, delik genişletme - CYCLE82 Programlama CYCLE82(RTP, RFP, SDIS, DP, DPR, DTB) Parametreler Tablo 9-2 CYCLE82 parametreleri RTP gerçek Geri çekilme düzlemi (mutlak) RFP gerçek Referans düzlemi (mutlak) SDIS gerçek Güvenli yaklaşma mesafesi (işaretsiz girin) DP gerçek Deliğin son noktası(mutlak) DPR gerçek Referans düzlemine noktası(işaretsiz girin) DTB gerçek Delik dibinde bekleme zamanı (talaş kırma) göre deliğin son İşlev Takım, programlanmış işmili devrinde, ilerleme hızında deliğin son noktasına kadar hareket ederek delme işlemini gerçekleştirir. Deliğin son noktası erişildiğinde bekleme süresinin geçmesi beklenir. Sıra Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Delme pozisyonu seçili düzlemin iki eksenindeki pozisyondur. Çevrim hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: • Referans düzlemine doğru hareket,önce mesafesine(SDIS) kadar hızlı olarak yanaşır. G0 ile güvenli yaklaşma • Deliğin son noktasına kadar, programda (G1) programlı ilerleme hızı(F) ile delme işlemini gerçekleştirir. • Delik dibinde DTB kadar bekler. • Sonra G0 ile geri çekilme düzlemine kadar geri çıkar. Parametrelerin açıklaması RTP, RFP, SDIS, DP, DPR parametreleri için, bkz. CYCLE81 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-269 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri Resim 9-5 DTB (bekleme süresi) Delik dibinde(talaş kesme) bekleme süresi DTB altında saniye olarak programlanır. Not Eğer DP ve DPR her ikiside girilmişse, deliğin son noktası DPR değeri kadar olur. DP ile programlı mutlak derinlikten farklı olursa “Derinlik: Relatif derinlik değerine karşılık gelir" mesajı mesaj satırında çıkar. Referans ve geri çekilme düzlemlerin değerleri aynıysa relatif derinlik belirlemesine müsaade edilmez. 61101 hata mesajı “Referans düzlemi yanlış tanımlı” ve çevrim yürütülmez. Bu hata mesajı geri çekilme düzlemi referans düzlemi sonrasında yerleştirilmişse yani deliğin son noktasına olan uzaklığı daha küçükse de çıkar………... Programlama örneği: Delme, delik genişletme Program 20 mm derinlğinde tek bir deliği X0 pozisyonunda CYCLE82 ile işlenir. Programlı bekleme süresi 3 s, delme ekseni Z’de, güvenli yaklaşma mesafesi 2,4 mm. 9-270 N10 G0 G90 G54 F2 S300 M3 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N20 D1 T6 Z50 Hareket geri çekilme düzlemi N30 G17 X0 Delme pozisyonuna hareket N40 CYCLE82(3, 1.1, 2.4, –20, , 3) Mutlak deliğin son noktasına güvenli yaklaşma mesafesi ile çevrim çağrısı N50 M2 Program sonu SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Çevrimler Delme çevrimleri 9.4 9.4.5 Derin delik delme - CYCLE83 Programlama CYCLE83(RTP, RFP, SDIS, DP, DPR, FDEP, FDPR, DAM, DTB, DTS, FRF, VARI) Parametreler Tablo 9-3 CYCLE83 parametreleri RTP gerçek Geri çekilme düzlemi (mutlak) RFP gerçek Referans düzlemi (mutlak) SDIS gerçek Güvenli yaklaşma mesafesi (işaretsiz girin) DP gerçek Deliğin son noktası(mutlak) DPR gerçek Referans düzlemine noktası(işaretsiz girin) FDEP gerçek Puntalama derinliği (mutlak) FDPR gerçek Referans düzlemine (işaretsiz girin) DAM gerçek Gagalama miktarı (işaretsiz girin) DTB gerçek Delik dibinde bekleme zamanı (talaş kırma) DTS gerçek Başlama noktası ve talaş giderme bekleme zamanı FRF gerçek VARI int göre göre deliğin puntalama son derinliği Puntalama derinliği ilerleme hızı faktörü (işaretsiz girin) Değerler aralığı: 0.001 ... 1 İşleme tipi: Talaş kırarak = 0 Talaş boşaltarak = 1 İşlev Takım, programlanmış işmili devrinde, ilerleme hızında deliğin son noktasına kadar hareket ederek delme işlemini gerçekleştirir. Derin delik delme, delik son noktasına ulaşıncaya kadar, DAM ile belirtilmiş mesafede kademeli olarak, birçok sefer dalarak delme işlemini gerçekleştirir. Delme, her DAM mesafesi kadar dalma sonrasında ya güvenli yaklaşma mesafesine (SDIS) kadar(talaş boşaltma), ya da her defasında 1 mm kadar (talaş kırma) geri çıkar. Sıra Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Delme pozisyonu seçili düzlemin iki eksenindeki pozisyondur. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-271 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri Çevrim, hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: Talaş boşaltmalı derin delik delme (VARI=1): • Referans düzlemine doğru hareket,önce mesafesine(SDIS) kadar hızlı olarak yanaşır. G0 ile güvenli yaklaşma • Puntalama derinliğini(FDEP) G1 ile , çevrimden önce tanımlı ilerleme hızının FRF (ilerleme hızı faktörü) parametresinde belirtilmiş faktöre göre işlenir. • Delik dibinde bekleme zamanı (DTB parametresi) • G0 hareketi ile emniyetli yaklaşma mesafesine(SDIS) geri çıkar. • Başlangıç noktasında bekleme süresi (DTS parametresi) • Tekrar G0 hareketi ile delmeye devam edeceği noktaya 1 mm kalana kadar gelir. • Sonraki derin delmeye G1 ile çevrim öncesindeki ilerleme ile deliğin son noktasına kadar işleme devam edilir. • Deliğin son noktasına ulaşınca G0 hareketi ile geri çekilme düzlemine geri çıkar. Şek. 9-6 talaş boşaltmalı derin delik delme Talaş kırmalı derin delik delme (VARI=0): • Referans düzlemine doğru hareket,önce mesafesine(SDIS) kadar hızlı olarak yanaşır. 9-272 G0 ile güvenli yaklaşma • Puntalama derinliğini(FDEP) G1 ile , çevrimden önce tanımlı ilerleme hızının FRF (ilerleme hızı faktörü) parametresinde belirtilmiş faktöre göre işlenir. • Delik dibinde bekleme zamanı (DTB parametresi) • G1 hareketi ile çevrim öncesinde belirtilen ilerleme hızı ile delme derinliğinde 1 mm geri çıkar (talaş kırma). • Sonraki derin delmeye G1 ve çevrim öncesindeki ilerleme ile deliğin son noktasına kadar işlemeye devam edilir. • Deliğin son noktasına ulaşınca G0 hareketi ile geri çekilme düzlemine geri çıkar. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.4 Çevrimler Delme çevrimleri Fig. 9-7 Talaş kesme derin delik açma Parametrelerin açıklaması RTP, RFP, SDIS, DP, DPR parametreleri için, bkz. CYCLE81 DP (ya da DPR), FDEP (ya da FDPR) ve DAM arasındaki ilişki Ara derin delik delme, deliğin son noktası, puntalama derinliği ve gagalama miktarı temelinde aşağıdaki şekilde hesaplanırlar: • İlk adımda, ilk puntalama ile parametrelenen derinlik, toplam delme derinliğini aşmadığı sürece hareket eder. • İkinci derin delik delmeden itibaren, delme stroku gagalama miktarını son delme derinliği strokunda, bu derinlik strokunun programlı gagalama miktarından daha büyük olmasının sağlanacağı şekilde çıkarılması ile elde edilir. • Sonraki delme strokları, kalan derinlik gagalama miktarının iki katından daha fazla olduğu sürece gagalama miktarına karşılık gelir. • Son iki delme stroku eşit olarak bölünür ve hareket ettirilir ve bu nedenle de mutlaka gagalama miktarının yarısından daha fazladır. • İlk puntalama derinliği değeri toplam derinlikle uyumlu değilse 31107 "İlk delme derinliği yanlış tanımlı” hata mesajı çıkar ve çevrim yürütülmez. FDPR parametresi çevrimde DPR parametresi ile aynı etkiye sahiptir. Referans ve çekime düzlemi değerleri aynıysa, ilk puntalama derinlik değeri relatif bir değer olarak tanımlanır. Puntalama derinliği, deliğin son noktasıdan daha fazla programlanırsa deliğin son noktası asla aşılmaz. Çevrim puntalama derinliği deliğin son noktası sadece bir kez delmede erişilirse otomatik olarak azaltacak ve bu nedenle de bir kez delecektir. DTB (bekleme süresi) Delik dibinde(talaş kırma) bekleme süresi DTB altında saniye olarak programlanır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-273 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri DTS (bekleme süresi) Başlama noktasında bekleme süresi sadece VARI = 1 (talaş boşaltma) olursa gerçekleştirilir. FRF (puntalama ilerleme hızı faktörü) Bu parametre ile çevrimde sadece puntalama hareketi, geçerli olan aktif ilerleme hızı için bir azaltma faktörü girebilirsiniz. VARI (işleme tipi) VARI=0(talaş kırma) parametresi ayarlanırsa matkap her talaş kesme delme derinliğine eriştikten sonra 1 mm çekilir. VARI=1 (talaş boşaltma) ise matkap referans düzleminin güvenli yaklaşma mesafesine kadar her seferinde geri çıkıp delme işlemini yapar. Not Öngörü uzaklığı çevrimde iççap olarak aşağıdaki gibi hesaplanır: • Delme derinliği 30 mm ise öngörü uzaklığı değeri mutlaka 0.6 mm’dir. • Daha derin delme derinlikleri için delme derinliği/50 formülü kullanılır (en yüksek değer 7 mm). Programlama örneği-derin delik delme Bu program CYCLE83 çevrimini X0 pozisyonunda yürütür. İlk delme ve bekleme süresi sıfır ve işleme tipi talaş kırma ile delinir. Son delik noktası ve ilk puntalama mutlak değerler olarak girilirler. Delme ekseni Z eksenidir. N10 G0 G54 G90 F5 S500 M4 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N20 D1 T6 Z50 Hareket geri çekilme düzlemi N30 G17 X0 Delme pozisyonuna hareket N40 CYCLE83(3.3, 0, 0, –80, 0, –10, 0, 0, 0, 0, 1, 0) Çevrim çağrısı; mutlak değerli derinlik parametreleri Program sonu N50 M2 9-274 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.4 9.4.6 Çevrimler Delme çevrimleri Rijit taping(Kılavuz çekme) – CYCLE84 Programlama CYCLE84 (RTP, RFP, SDIS, DP, DPR, DTB, SDAC, MPIT, PIT, POSS, SST, SST1) Parametreler Tablo 9-4 CYCLE84 parametreleri RTP Gerçek Geri çekilme düzlemi (mutlak) RFP Gerçek Referans düzlemi (mutlak) SDIS Gerçek Güvenli yaklaşma mesafesi (işaretsiz girin) DP Gerçek Dişin son noktası(mutlak) DPR Gerçek Referans düzlemine göre dişin son noktası(işaretsiz girin) DTB Gerçek Delik dibinde bekleme zamanı (talaş kırma) SDAC İnt MPIT Gerçek PIT gerçek POSS gerçek SST gerçek Kılavuzun giriş devri SST1 gerçek Kılavuzun çıkış devri Çevrim sonu sonrası devir yönü Değerler: 3, 4 ya da 5 (M3, M4 ya da M5 için) Diş ebadı olarak hatve (işaretli): Değerler aralığı 3 (M3 için)… 48 (M48 için); işaret dişte devir yönünü belirler Değer olarak hatve (işaretli) Değer aralığı: 0.001 ... 2000.000 mm); işaret dişte devir yönünü belirler Çevrimde tanımlı işmili duruşu ile işmili pozisyonu (derece olarak) İşlev Takım, programlanmış işmili devrinde, ilerleme hızında dişin son noktasına kadar hareket ederek diş çekme işlemini gerçekleştirir. CYCLE84 rijit kılavuz çekme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılır. Not CYCLE84 işmilin genişletme işlemi için kullanılacak olması teknik anlamda pozisyon kumandalı işmili işleminden çalıştırılabilirse kullanılabilir. Mendrensiz kılavuz çekme için ayrı bir CYCLE840 çevrimi bulunmaktadır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-275 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri Sıra Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Delme pozisyonu seçili düzlemin iki eksenindeki pozisyondur. Çevrim, hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: • Referans düzlemine doğru hareket,önce mesafesine(SDIS) kadar hızlı olarak yanaşır. G0 ile güvenli yaklaşma • Tanımlı işmilinin pozisyonlama yapması için (POSS parametresindeki değer) işmili bir eksen işlemine geçer. • Dişin son noktasına kadar SST devri ile giriş yapar. • Dişin dibinde bekleme zamanı (DTB parametresi) • Referans düzlemine geri çekilme, güvenli yaklaşma mesafesi, SST1 devri ile ters yönde dönerek parçadan geri çıkar. • Geri çekilme düzlemine G0 ile geri çekilir; işmili modu işmili devrini çevrim çağrılmadan önce aktif olmasının tekrar programlanması ve SDAC altında programlı devir yönü ile tekrar başlatılır. Parametrelerin açıklaması RTP, RFP, SDIS, DP, DPR parametreleri için, bkz. CYCLE81 Resim 9-8 DTB (beklme süresi) Bekleme süresi saniye olarak programlanmalıdır. Kör kanallara kılavuz çekerken bekleme süresinin verilmemesi önerilir. SDAC (Çevrim sonu sonrası devir yönü) İşmili devir yönü çevrim sonu ardından SDAC altında programlanmalı. Kılavuz çekme esnasında, işmilinin ters yönde dönmesi, çevrim içinde otomatik olarak gerçekleştirilir. 9-276 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.4 Çevrimler Delme çevrimleri MPIT ve PIT (bir diş ebadı ve bir hatve değeri olarak) Diş hatve değeri diş ebadı (metrik dişler için sadece M3 ve M48 arasında) ya da bir değer olarak (nümerik bir değer olarak birinden sonrakine bir diş devri) olarak tanımlanır. Her durumda gerekli olmayan parametre çağrıda ihmal edilir ya da sıfır değerine atanır. Sağ ya da sol dişler hatve parametre işareti ile tanımlanırlar: • Pozitif değer → (M3 ile olduğu gibi) Sağ diş • Negatif değer → M4 ile olduğu gibi) Sol diş İki diş hatve parametresi çakışan değerlere sahip olursa 61001 alarmı “Diş hatve yanlış” oluşur ve çevrim yürütme iptal edilir. POSS (işmili pozisyonu) Kılavuz çekme öncesi işmilide, işmili pozisyonlama ile durdurulur ve SPOS komutu kullanılarak pozisyon kontrolüne ayarlanır. Bu durma işmili pozisyonu, SPOS altında programlanır. SST (Giriş devir) SST parametresi, kılavuzun parçaya giriş devrini içerir. SST1 (geri çekilme devri) Kılavuzun parçadan çıkarken devri, SST1 ile G332 ile programlanır. Bu parametreye sıfır değeri atanırsa geri çekilme SST altında programlı devirde gerçekleştirilir. Not Kılavuz çekme esnasında, çevrimde devir yönü mutlaka otomatik olarak tersine çevrilir. Programlama örneği: Rigit kılavuz çekme Rigit kılavuz çekme X0 pozisyonunda gerçekleştirilir; delme ekseni Z eksenidir. Hiçbir bekleme süresi programlanmaz; derinlik relatif değer olarak programlanır. Devir yönü ve hatve parametreleri atanmış değerler olmalıdırlar. M5 metrik dişi çekilsin. N10 G0 G90 G54 T6 D1 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N20 G17 X0 Z40 Delme pozisyonuna hareket SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-277 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri 9.4.7 N30 CYCLE84(4, 0, 2, , 30, , 3, 5, , 90, 200, 500) Çevrim çağrısı; PIT parametresi ihmal edilmektedir; mutlak derinlik ya da bekleme süresi hiçbir değer girilmedi; işmili 90 derecede durur; giriş devriı 200, geri çekilme devri 500 N40 M2 Program sonu Mandrensiz kılavuz çekme – CYCLE840 Programlama CYCLE840 (RTP, RFP, SDIS, DP, DPR, DTB, SDR, SDAC, ENC, MPIT, PIT) Parametreler Tablo 9-5 CYCLE840 parametreleri RTP gerçek Geri çekilme düzlemi (mutlak) RFP gerçek Referans düzlemi (mutlak) SDIS gerçek Güvenli yaklaşma mesafesi (işaretsiz girin) DP gerçek Dişin son noktası(mutlak) gerçek Referans düzlemine göre dişin son noktası(işaretsiz girin) Diş dibinde bekleme zamanı (talaş kırma) DPR DTB gerçek int SDR SDAC int int ENC MPIT gerçek gerçek PIT Geri çekilme devir yönü Değerler: 0 (otomatik yön geri dönüşü) 3 ya da 4(M3 ya da M4 için) Çevrim sonu sonrası devir yönü Değerler: 3, 4 ya da 5 (M3, M4 ya da M5 için) Enkoderli/Enkodersiz kılavuz çekme Değerler: 0 = Enkoderli 1 = Enkodersız Diş ebadı olarak hatve (işaretli): Değerler aralığı 3 (M3 için)… 48 (M48 için) Değer olarak hatve (işaretli) Değer aralığı: 0.001 ... 78.740 mm İşlev Takım, programlanmış işmili devrinde, ilerleme hızında dişin son noktasına kadar hareket ederek diş çekme işlemini gerçekleştirir. Mendrensiz kılavuz çekmeyi gerçekleştirmek için bu çevrimi kullanın. 9-278 • Enkodersiz • Enkodrerli. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.4 Çevrimler Delme çevrimleri Enkodersiz mandrensiz kılavuz çekme sırası Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Delme pozisyonu seçili düzlemin iki eksenindeki pozisyondur. Çevrim hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: • Referans düzlemine doğru hareket, mesafesine(SDIS) kadar hızlı olarak yanaşır, önce G0 ile güvenli yaklaşma • Dişin son noktasına kadar kılavuz çekme, • Diş dibinde bekleme zamanı (DTB parametresi), • Referans düzlemine geri çekilme güvenli yaklaşma mesafesi ile sağlanır, • G0 ile geri çekilme düzlemine geri çıkması. Resim 9-9 Enkoderli mandrensiz kılavuz çekme sırası Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Delme pozisyonu seçili düzlemin iki eksenindeki pozisyondur. Çevrim hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: • Referans düzlemine doğru hareket, mesafesine(SDIS) kadar hızlı olarak yanaşır, önce G0 ile güvenli yaklaşma • Dişin son noktasına kadar kılavuz çekme, • Diş dibinde bekleme zamanı (DTB parametresi), • Referans düzlemine geri çekilme güvenli yaklaşma mesafesi ile sağlanır, • G0 ile geri çekilme düzlemine geri çıkması. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-279 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri Resim 9-10 Parametrelerin açıklaması RTP, RFP, SDIS, DP, DPR parametreleri için, bkz. CYCLE81 DTB (bekleme süresi) Bekleme süresi saniye olarak programlanmalıdır. Sadece enkodersiz kılavuzda geçerlidir. SDR (Geri çekilme devir yönü) SDR=0 işmili devri otomatik olarak tersine çevrilecekse ayarlanmalı. Makine devri hiçbir kodlayıcının ayarlı olmadığı şekilde tanımlanırsa (bu durumda makine datası MD30200 NUM_ENCS 0’dır) parametreye devir yönü için 3 ya da 4 değeri atanmalı; aksi durumda 61202 alarmı “Hiçbir işmili yönü programlı değil” çıkar ve çevrim iptal edilir. SDAC (dönüş yönü) Çevrimin model olarak da çağrılabilir olması nedeniyle (bkz. Bölüm 9.3) kılavuzu çalıştırmak için bir dönüş yönü tanımlamak şarttır. Bu SDAC parametresinde programlanır ve yüksek seviye programında ilk çağrı öncesinde programlı devir yönüne karşılık gelir. SDR =0 ise SDAC’a atanan değerin çevrimde hiçbir anlamı yoktur ve parametrelemede ihmal edilebilir. ENC (tapping) Kılavuz enkoder varken, enkoder olmadan gerçekleştirilecekse ENC parametresine 1 değeri atanmalıdır. 9-280 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.4 Çevrimler Delme çevrimleri Buna rağmen hiçbir enkoder eklenmemiş ve parametreye 0 değeri atanmışa çevrimde ihmal edilir. MPIT ve PIT (bir diş ebadı ve bir hatve değeri olarak) İşmili hatve parametresi enkoder ile yapılırsa geçerlidir. Çevrim ilerleme hızını işmili devir ve hatveden hesaplar. Diş hatve değeri diş ebadı (metrik dişler için sadece M3 ve M48 arasında) ya da bir hatve değeri olarak (nümerik bir değer olarak birinden sonrakine bir diş devri) olarak tanımlanır. Her durumda gerekli olmayan parametre çağrıda ihmal edilir ya da sıfır değerine atanır. İki diş hatve parametresi çakışan değerlere sahip olursa 61001 alarmı “Diş hatve yanlış” çevrim tarafından çıkarılır ve çevrim yürütme iptal edilir. Ek bilgi Makine MD30200 NUM_ENCS makine datasındaki ayarlara bağlı olarak, çevrim kılavuz çekmenin enkoderli ya da enkodersiz gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceğini seçer. İşmili devir yönü M3 ya da M4 ile programlanmalıdır. G63 diş bloklarında ilerleme hızı anahtarı ve işmili devri anahtarı değerleri 100%’de sabitlenir. Daha uzun bir kılavuz çekme, genelde enkodersiz kılavuz çekme için gereklidir. Programlama örneği: Enkodersiz kılavuz çekme Kılavuz çekme enkodersiz X0 pozisyonunda gerçekleştirilir; delme ekseni Z eksenidir. Dönme yönü SDR ve SDAC parametreleri atanmalıdırlar; ENC parametresine 1 değeri atanmalıdır, derinlik değeri mutlak değerdir. Hatve parametresi PIT ihmal edilebilir. işlemede bir kılavuz çekme kullanılır. N10 G90 G0 G54 D1 T6 S500 M3 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N20 G17 X0 Z60 Delme pozisyonuna hareket N30 G1 F200 Yol ilerleme hızını belirleme N40 CYCLE840(3, 0, , –15, 0, 1, 4, 3, 1, , ) Çevrim çağrısı, bekleme süresi 1 s, M4 geri çekilmesi devir yönü, M3 çevrim sonrasında devir yönü, güvenli yaklaşma mesafesi yok. MPIT ve PIT parametreleri ihmal edilmektedir. N50 M2 Program sonu SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-281 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri Örnek: Enkoderli kılavuz çekme Bu program X0 pozisyonunda enkoderli ile kılavuz çekme için kullanılır. Delme ekseni Z eksenidir. Hatve parametresi tanımlanmalı, dönme yönü otomatik ters çevrimi programlanır. işlemede bir kılavuz çekme kullanılır. 9.4.8 N10 G90 G0 G54 D1 T6 S500 M3 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N20 G17 X0 Z60 Delme pozisyonuna hareket N30 G1 F200 Yol hızını belirleme N40 CYCLE840(3, 0, , –15, 0, 0, , ,0, 3.5, ) Güvenli çağrısı N50 M2 Program sonu yaklaşma mesafesiz çevrim Raybalama1 (delik genişletme 1) – CYCLE85 Programlama CYCLE85(RTP, RFP, SDIS, DP, DPR, DTB, FFR, RFF) Parametreler Tablo 9-6 CYCLE85 parametreleri RTP gerçek Geri çekilme düzlemi (mutlak) RFP gerçek Referans düzlemi (mutlak) SDIS gerçek Güvenli yaklaşma mesafesi (işaretsiz girin) DP gerçek Deliğin son noktası(mutlak) DPR gerçek Referans düzlemine noktası(işaretsiz girin) DTB gerçek Delik dibinde bekleme zamanı (talaş kırma) FFR gerçek Raybanın giriş İlerleme hızı RFF gerçek Raybanın geri çıkış ilerleme hızı göre deliğin son İşlev Takım, programlanmış işmili devrinde, ilerleme hızında deliğin son noktasına kadar hareket ederek delme işlemini gerçekleştirir. Atanmış ilerleme hızında gerçekleştirilen içeri ve dışarı hareket FFR ve RFF’dir. 9-282 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.4 Çevrimler Delme çevrimleri Sıra Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Delme pozisyonu seçili düzlemin iki eksenindeki pozisyondur. Resim 9-11 Çevrim, hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: • Referans düzlemine doğru hareket, mesafesine(SDIS) kadar hızlı olarak yanaşır, önce G0 ile güvenli yaklaşma • G1 ve FFR parametresi altında ilerleme hızı programlı olarak deliğin son noktası kadar hareket eder. • Delik dibinde bekleme süresi • Referans düzlemine çıkışı G1 ile güvenli yaklaşma mesafesi ve RFF parametresi altında tanımlı geri çekilme ilerleme hızı ile geri çıkar. • G0 ile geri çekilme düzlemine geri çıkar. Parametrelerin açıklaması RTP, RFP, SDIS, DP, DPR parametreleri için, bkz. CYCLE81 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-283 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri Resim 9-12 DTB (bekleme süresi) Delik dibinde bekleme süresi DTB altında saniye olarak programlanır. FFR (Giriş ilerleme hızı) FFR altında programlı ilerleme hızı değeri delmede aktiftir. RFF (Çıkış ilerleme hızı) RFF altında programlı ilerleme hızı değeri, delikten referans düzlemine + güvenli yaklaşma mesafesine hareketlenirken aktiftir. Programlama örneği: İlk genişletme geçişi CYCLE85 Z70 X0’de çağrılır. Delme ekseni Z eksenidir. Çevrim çağrısında deliğin son nokta değeri relatif bir değer olarak programlanır; hiçbir bekleme süresi programlanmaz. Parça üst ağzı Z0’dadır. N10 G90 G0 S300 M3 9-284 N20 T3 G17 G54 Z70 X0 Delme pozisyonuna hareket N30 CYCLE85(10, 2, 2, , 25, , 300, 450) Çevrim çağrısı, hiçbir bekleme süresi programlı değil N40 M2 Program sonu SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.4 9.4.9 Çevrimler Delme çevrimleri Delik Genişletme (genişletme 2) – CYCLE86 Programlama CYCLE86 (RTP, RFP, SDIS, DP, DPR, DTB, SDIR, RPA, RPO, RPAP, POSS) Parametreler Tablo 9-7 CYCLE86 parametreleri RTP gerçek Geri çekilme düzlemi (mutlak) RFP gerçek Referans düzlemi (mutlak) SDIS gerçek Güvenli yaklaşma mesafesi (işaretsiz girin) DP gerçek Deliğin son noktası(mutlak) DPR gerçek Referans düzlemine noktası(işaretsiz girin) DTB gerçek Delik dibinde bekleme zamanı (talaş kırma) SDIR int RPA gerçek RPO gerçek RPAP gerçek POSS gerçek göre deliğin son Devir yönü Değerler: 3 (M3 için) 4 (M4 için) Düzlemin 1. ekseni boyunca geri çekilme miktarı (artışlı, işaretle girilecek) Düzlemin 2. ekseni boyunca geri çekilme miktarı (artışlı, işaretle girilecek) Delme ekseninde geri çekilme miktarı (artışlı, işaretle girin) Çevrimde tanımlı işmili duruşu ile işmili pozisyonu (derece olarak) İşlev Çevrim delikleri genişletmeyi genişletme çubuğu ile destekler. Takım, programlanmış işmili devrinde, ilerleme hızında deliğin son noktasına kadar hareket ederek delik genişletme işlemini gerçekleştirir. Genişletme 2 ile, işmili durma pozisyonu son delme noktasına ulaşıldığında seçilir. Ardından programlı geri çekilme pozisyonlarına hızlı hareketle hareket edilir ve oradan geri çekilme düzlemine hareket edilir. Sıra Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Delme pozisyonu seçili düzlemin iki eksenindeki pozisyondur. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-285 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri Çevrim hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: • Referans düzlemine doğru hareket,önce mesafesine(SDIS) kadar hızlı olarak yanaşır. G0 ile güvenli yaklaşma • Deliğin son noktasına kadar, programda (G1) programlı ilerleme hızı(F) ile delme işlemini gerçekleştirir. • Delik dibinde DTB kadar bekler. • POSS altında programlı işmili pozisyonunda işmilinin durması • G0 ile en çok üç eksene kadar çapraz geri çekilme yolu • Genişletme ekseninde referans düzlemine geri çekilme G0 kullanılarak güvenli yaklaşma mesafesine kadar hareketi sağlanır • G0 ile geri çekilme düzlemine geri çıkar. Parametrelerin açıklaması RTP, RFP, SDIS, DP, DPR parametreleri için, bkz. CYCLE81 Resim 9-13 DTB (bekleme süresi) Deliğin son noktasında (talaş kırmada) bekleme süresi DTB altında saniye olarak programlanır. SDIR (dönüş yönü) Bu parametre ile çevrimde genişletmenin gerçekleştirildiği dönüş yönünü belirleyebilirsiniz. 3 ya da 4 (M3/M4)’den farklı değerler üretilirse, 61102 alarmı “Hiçbir işmili yönü programlı değil” oluşur ve çevrim yürütülmez. RPA (1. eksen boyunca geri çekilme miktarı) Deliğin son noktası ve işmili durma pozisyonunda durduktan sonra gerçekleştirilir. 1. eksen (apsis) boyunca geri çekilme hareketini tanımlama için bu parametreyi kullanın. 9-286 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.4 Çevrimler Delme çevrimleri RPO (2. eksen boyunca geri çekilme miktarıi) Deliğin son noktası ve işmili durma pozisyonunda durduktan sonra gerçekleştirilir. 2. eksen (ordinat) boyunca geri çekilme hareketini tanımlama için bu parametreyi kullanın. RPAP (delme ekseninde geri çekilme miktarı) Deliğin son noktası ve işmili durma pozisyonunda durduktan sonra gerçekleştirilir. Delme eksenindeki bir geri çekilme hareketini tanımlama için bu parametreyi kullanın. POSS (işmili pozisyonu) Deliğin son noktasına erişildikten sonra gerçekleştirilen kademeli duran işmili için, işmili pozisyonunu programlamak amacıyla POSS kullanın. Not Aktif işmilini durdurmak mümkündür. Açısal değer bir aktarım parametresi kullanılarak programlanır. CYCLE86 çevriminde genişletme işlemi için kullanılacak işmili, pozisyon kumandalı işmili çalışması içine girmek için teknik olarak yeterliyse kullanılabilir. Programlama örneği: İkinci genişletme geçişi CYCLE86 XY düzleminde X70 Y50 pozisyonunda çağrılır. Delme ekseni Z eksenidir. Nihai delme derinliği mutlak bir değer olarak programlanır; hiçbir güvenli yaklaşma mesafesi belirlenmez. Deliğin son noktasında bekleme süresi 2 sn’dir. parça üst köşesi Z110’da pozisyonlanır. Çevrimde işmili M3 ile dönecek ve 45 derecede sonlanacaktır. Resim 9-14 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-287 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri N10 G0 G17 G90 F200 S300 M3 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N20 T11 D1 Z112 Geri çekilme düzlemine hareket N30 X70 Y50 Delme pozisyonuna hareket N40 CYCLE86 (112, 110, , 77, 0, 2, 3, -1, -1, 1, 45) Mutlak delme derinliği ile çevrim çağrısı N50 M02 Program sonu 9.4.10 Raybalama-2 (genişletme 3) – CYCLE87 Programlama CYCLE87 (RTP, RFP, SDIS, DP, DPR, SDIR) Parametreler Tablo 9-8 CYCLE87 parametreleri RTP gerçek Geri çekilme düzlemi (mutlak) RFP gerçek Referans düzlemi (mutlak) SDIS gerçek Güvenli yaklaşma mesafesi (işaretsiz girin) DP gerçek Deliğin son noktası(mutlak) DPR gerçek SDIR int Referans düzlemine noktası(işaretsiz girin) Devir yönü Değerler: 3 (M3 için) 4 (M4 için) göre deliğin son İşlev Takım, programlanmış işmili devrinde, ilerleme hızında deliğin son noktasına kadar hareket ederek delme işlemini gerçekleştirir. Genişletme 3 esnasında, işmilinin M5 ile tanımlı duruşu M0 programlı duruşu sonrasında deliğin son noktasına erişildikten sonra olur . NC START anahtarına basma, geri çıkış hareketini geri çekilme düzlemine erişilene kadar hızlı harekette devam ettirir. Sıra Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Delme pozisyonu seçili düzlemin iki eksenindeki pozisyondur. 9-288 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.4 Çevrimler Delme çevrimleri Çevrim, hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: • Referans düzlemine doğru hareket,önce mesafesine(SDIS) kadar hızlı olarak yanaşır. G0 ile güvenli yaklaşma • Deliğin son noktasına kadar, programda (G1) programlı ilerleme hızı(F) ile delme işlemini gerçekleştirir. • M5 ile işmili durması • NC START’a basın • G0 ile geri çekilme düzlemine geri çıkar. Parametrelerin açıklaması RTP, RFP, SDIS, DP, DPR parametreleri için, bkz. CYCLE81 Resim 9-15 SDIR (devir yönü) Bu parametre çevrimde delme işleminin gerçekleştirildiği devir yönünü belirler. 3 ya da 4 (M3/M4)’den farklı değerler üretilirse, 61102 alarmı “Hiçbir işmili yönü programlı değil” çıkar ve çevrim iptal edilir. Programlama örneği: Üçüncü genişletme CYCLE87 XY düzleminde X70 Y50 pozisyonunda çağrılır. Delme ekseni Z eksenidir. Deliğin son noktası mutlak bir değer olarak belirlenir. Güvenli yaklaşma mesafesi 2 mm’dir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 8-289 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri 8-290 DEF REAL DP, SDIS Parametrelerin tanımlaması N10 DP=77 SDIS=2 Değer Atama N20 G0 G17 G90 F200 S300 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N30 D3 T3 Z113 Geri çekilme düzlemine hareket N40 X70 Y50 Delme pozisyonuna hareket N50 CYCLE87 (113, 110, SDIS, DP, ,3) M3 işmili dönme yönü ile çevrim çağrısı N60 M02 Program sonu SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Çevrimler Delme çevrimleri 9.4 9.4.11 Delme Stop 1 ile Genişletme (genişletme 4) – CYCLE88 Programlama CYCLE88 (RTP, RFP, SDIS, DP, DPR, DTB, SDIR) Parametreler Tablo 9-9 CYCLE88 parametreleri RTP gerçek Geri çekilme düzlemi (mutlak) RFP gerçek Referans düzlemi (mutlak) SDIS gerçek Güvenli yaklaşma mesafesi (işaretsiz girin) DP gerçek Deliğin son noktası(mutlak) DPR gerçek Referans düzlemine noktası(işaretsiz girin) DTB gerçek Delik dibinde bekleme zamanı (talaş kırma) int Devir yönü Değerler: 3 (M3 için) 4 (M4 için) SDIR göre deliğin son İşlev Takım, programlanmış işmili devrinde, ilerleme hızında deliğin son noktasına kadar hareket ederek delme işlemini gerçekleştirir. Delik dibinde bekleme süresi esnasında M0 (programı durdur)daki gibi işmilini M5 ile durdurur. Tekrar NC START butonuna basılarak takım geri çekilme noktasına G0 hareketi ile gelir. Sıra Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Delme pozisyonu seçili düzlemin iki eksenindeki pozisyondur. Çevrim hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: • Referans düzlemine doğru hareket,önce mesafesine(SDIS) kadar hızlı olarak yanaşır. G0 ile güvenli yaklaşma • Deliğin son noktasına kadar, programda (G1) programlı ilerleme hızı(F) ile delme işlemini gerçekleştirir. • Delik dibinde DTB kadar bekler. • Takım delik dibine ulaştığında, çevrim M0 gibi M5 ile durur. Program durması sonrası NC START düğmesine basılır. • G0 ile geri çekilme düzlemine geri çıkar. Parametrelerin açıklaması RTP, RFP, SDIS, DP, DPR parametreleri için, bkz. CYCLE81 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-291 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri Resim 9-17 DTB (bekleme süresi) Deliğin son noktasında (talaş kesme) bekleme süresi DTB altında saniye olarak programlanır. SDIR (devir yönü) Programlı devir yönü delik delme için aktiftir. 3 ya da 4 (M3/M4)’den farklı değerler üretilirse, 61102 alarmı “Hiçbir işmili yönü programlı değil” oluşur ve çevrim iptal edilir. Programlama örneği: Dördüncü genişletme geçişi CYCLE88 X0’de çağrılır. Delme ekseni Z eksenidir. Güvenli yaklaşma mesafesi 3 mm ile programlanır; deliğin son noktası referans düzlemine göre belirlenir. Çevrimde M4 aktiftir. N10 T1 S300 M3 9-292 N20 G17 G54 G90 F1 S450 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N30 G0 X0 Z10 Delme pozisyonuna hareket N40 CYCLE88 (5, 2, 3, , 72, 3, 4) M4 işmili devri yönü ile çevrim çağrısı N50 M2 Program sonu SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Çevrimler Delme çevrimleri 9.4 9.4.12 Delme-Stop 2 (genişletme 5) – CYCLE89 Programlama CYCLE89 (RTP, RFP, SDIS, DP, DPR, DTB) Parametreler Tablo 9-10 CYCLE89 parametreleri RTP gerçek Geri çekilme düzlemi (mutlak) RFP gerçek Referans düzlemi (mutlak) SDIS gerçek Güvenli yaklaşma mesafesi (işaretsiz girin) DP gerçek Deliğin son noktası(mutlak) DPR gerçek Referans düzlemine noktası(işaretsiz girin) DTB gerçek Delik dibinde bekleme zamanı (talaş kırma) göre deliğin son Fonksiyon Takım, programlanmış işmili devrinde, ilerleme hızında deliğin son noktasına kadar hareket ederek delme işlemini gerçekleştirir. Deliğin son noktasına erişildiğinde, bir bekleme süresi programlanabilir. Sıra Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Delme pozisyonu seçili düzlemin iki eksenindeki pozisyondur. Çevrim hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: • Referans düzlemine doğru hareket,önce mesafesine(SDIS) kadar hızlı olarak yanaşır. G0 ile güvenli yaklaşma • Deliğin son noktasına kadar, programda (G1) programlı ilerleme hızı(F) ile delme işlemini gerçekleştirir. • Delik dibinde DTB kadar bekler. • Referans düzlemine kadar geri çekilme G1 ve aynı ilerleme hızı değeri kullanılarak güvenli yaklaşma mesafesine kadar çıkar. • G0 ile geri çekilme düzlemine geri çıkar. Parametrelerin açıklaması RTP, RFP, SDIS, DP, DPR parametreleri için, bkz. CYCLE81 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-293 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri Resim 9-18 DTB (bekleme süresi) Deliğin son noktasında (talaş kesme) bekleme süresi DTB altında saniye olarak programlanır. Programlama örneği: Beşinci genişletme geçişi XY düzleminde X80 Y90’da delme çevrimi CYCLE89 5 mm’lik bir güvenli yaklaşma mesafesi ve deliğin son noktasınin mutlak bir değer olarak belirlenmesi ile çağrılır. Delme ekseni Z eksenidir. Resim 9-19 9-294 DEF REAL RFP, RTP, DP, DTB Parametrelerin tanımlaması RFP=102 RTP=107 DP=72 DTB=3 Değer Atama N10 G90 G17 F100 S450 M4 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N20 G0 X80 Y90 Z107 Delme pozisyonuna hareket SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri N30 CYCLE89(RTP, RFP, 5, DP, , DTB) Çevrim çağrısı N40 M2 Program sonu 9.4.13 Delik Şablonu-HOLES1(Bir doğru boyunca) Programlama HOLES1 (SPCA, SPCO, STA1, FDIS, DBH, NUM) Parametreler Tablo 9-11 HOLES1 parametreleri DBH gerçek Düz bir hatta bir referans noktası düzlem ekseni (apsis) (mutlak) Bu referans noktasının Düzlem 2. ekseni (ordinat) (mutlak) 1. eksenin düzlemle açısı (apsis) Değerler aralığı: –180<STA1<=180 derece Referans noktasına birinci delikten uzaklık (işaretsiz girin) mesafesi Delikler arası mesafe (işaretsiz girin) NUM İnt Deliklerin sayısı SPCA SPCO STA1 FDIS gerçek gerçek gerçek gerçek İşlev Bu çevrim, bir doğru boyunca delik üretmek için yani bir düz hat boyunca ya da kanal ızgarası boyunca sıralanan delik sayısı için kullanılır. Delik dizisi tipi model olarak çağrılı durumda olan delik delme çevrimi ile belirlenir. Sıra Gereksiz turdan kaçınmak için çevrim deliklerin sırasını ilk delikten başlayarak ya da düzlem eksenleri varolan pozisyonu ya da deliklerin sırası geometrisinin son delikten başladığını hesaplar. Delme pozisyonları hızlı harekette sıralı olarak hareketlenilir. Resim 9-20 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-295 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri Parametrelerin açıklaması Resim 9-21 SPCA ve SPCO (düzlem 1. ekseni ve 2. ekseni referans noktası) Delik sırasının düz hattı boyunca bir nokta, delikler arası uzaklığı belirleme için referans noktası olarak tanımlanır. İlk FDIS delik mesafesi bu noktadan tanımlanır. STA1 (açı) Doğrusal hat düzlemde her pozisyonda olabilir. SPCA ve SPCO’nun belirlediği noktaya ek olarak bu pozisyon çağrı esnasında aktif olan parça koordinat sistemi düz ve 1. ekseni arasındaki açı ile tanımlanır. Açı STA1 altında derece olarak girilir. FDIS ve DBH (mesafe) İlk deliğin SPCA ve SPCO altında tanımlanan referans noktası uzaklığı (FDIS) ile belirlenir. DBH parametresi herhangi iki deliğin arasındaki uzaklığı belirler. NUM (sayı) NUM parametresi delilklerin sayısını tanımlama için kullanılır. 9-296 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.4 Çevrimler Delme çevrimleri Programlama örneği: Delik dizisi ZX düzlemi Z eksenine paralel ve birbirlerine göre 20 mm mesafede olan sıralı 5 dişli delik içeren bir delik sırasını işleme için bu programı kullanın. Deliklerin sıra başlangıç noktası Z20 ve X30’dur. İlk delik bu mesafeden 10 mm uzaklığa sahiptir. Deliklerin geometrisi HOLES1 ile tanımlanır. Delme CYCLE82 ile gerçekleştirlir ve ardından CYCLE84 (rijit kılavuz çekme) kullanılarak kılavuz çekme gerçekleştirilir. Delikler 80 mm derinliğindedir (referans düzlem ve deliğin son noktası arası fark) Resim 9-22 N10 G90 F30 S500 M3 T10 D1 N20 G17 G90 X20 Z105 Y30 İşleme adımının teknolojik değerlerinin belirlenmesi Hareket başlangıç pozisyonu N30 MCALL CYCLE82(105, 102, 2, 22, 0, 1) Delme çevrimleri model çağrısı N40 HOLES1(20, 30, 0, 10, 20, 5) N50 MCALL Delik sırası çevrim çağrısı; çevrim ilk delikle başlar; sadece delme pozisyonlarına bu çevrimde hareket edilir Model çağrısı seçimini kaldırma ... Takım değiştirme N60 G90 G0 X30 Z110 Y105 5 deliğnde yanında yaklaşma pozisyonu Kılavuz çekme çevrimleri model çağrısı N70 MCALL CYCLE84(105, 102, 2, 22, 0, , 3, , 4.2, ,300, ) N80 HOLES1(20, 30, 0, 10, 20, 5) N90 MCALL Deliklerin sırası çevrim çağırıs; deliklerin sırası 5. delik ile başlar Model çağrısı seçimini kaldırma N100 M2 Program sonu SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-297 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri Programlama örneği: Kanalların ızgarası XY düzleminde sıralı aralarında 10 mm uzaklıklı 5 delikli 5 sıradan oluşan deliklerin bir ızgarasını işlemek için bu programı kullanın. Izgaranın başlangıç noktası X30 Y20’dir. Örnek R parametrelerini çevrim için aktarım parametreleri olarak kullanır. Resim 9-23 R10=102 R11=105 R12=2 R13=75 R14=30 R18=10 R19=5 R20=5 R21=0 R22=10 Geri çekilme düzlemi Geri çekilme düzlemi Güvenli yaklaşma mesafesi Delme derinliği Düzlem 1. ekseninde deliklerin sırasının referans noktası Düzlem 2. ekseninde deliklerin sırasının referans noktası Başlama açısı 1. deliğin referans noktasından uzaklığı Delikler arası boşluk Sıra başına delik sayısı Sıra sayısı Sıra sayma Sıralar arası uzaklık N10 G90 F300 S500 M3 T10 D1 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N20 G17 G0 X=R14 Y=R15 Z105 Hareket başlangıç pozisyonu N30 MCALL CYCLE82(R11, R10, R12, R13, 0, 1) Delme çevrimleri model çağrısı N40 LABEL1: Çevrim delik sırası çağrısı N41 HOLES1(R14, R15, R16, R17, R18, R19) Sonraki hat için y değerini hesapla N50 R15=R15+R22 Artış hattı sayacı N60 R21=R21+1 Durum sağlanırsa LABEL1dönüş N70 IF R21<R20 GOTOB LABEL1 Model çağrısı seçimini kaldırma N80 MCALL Hareket başlangıç pozisyonu N90 G90 G0 X30 Y20 Z105 Program sonu R15=20 R16=0 R17=10 N100 M2 9-298 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.4 Çevrimler Delme çevrimleri 9.4.14 Delik şablonu - HOLES2 (Daire şablonu) Programlama HOLES2 (CPA, CPO, RAD, STA1, INDA, NUM) Parametreler Tablo 9-12 HOLES2 prametreleri Delik daire şablonu merkez noktası (mutlak), düzlem 1. ekseni Delik daire şablonu merkez noktası (mutlak), düzlem 2. ekseni CPA gerçek CPO gerçek RAD gerçek Deliklerin daire yarıçapı (işaretsiz girin) STA1 gerçek Başlama açısı Değer aralığı: –180<STA1<=180 derece INDA gerçek Artma açısı NUM İnt Deliklerin sayısı İşlev Deliklerin dairesini işlemek için bu daire şablonunu kullanın. İşleme düzlemi çevrim çağrılmadan önce tanımlanmalı. Daire şablonu tipi model olarak çağrılı durumda olan delik delme çevrimi ile belirlenir. Resim 9-24 Sıra Çevrimde, delme pozisyonları düzlemde G0 ile hareket edilir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-299 9.4 Çevrimler Delme çevrimleri Şekil 9-25 Parametrelerin açıklaması Şekil 9-26 CPA, CPO ve RAD (merkez nokta pozisyonu ve yarıçap) İşleme düzleminde deliklerin daire pozisyonu merkez nokta (CPA ve CPO parametreleri) ve yarıçap (RAD parametresi) ile belirlenir. Yarıçap için sadece pozitif değerlere müsaade edilir. STA1 ve INDA (başlangıç ve artış açısı) Bu parametreler deliklerin, daire üzerindeki deliklerin sıralanmasını tanımlar. 9-300 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Frezeleme (BP-F), 05/05 Baskısı 6FC5398-0CP10-1BA0 Çevrimler 9.4 Delme çevrimleri STA 1 parametresi parça koordinat sisteminin çevrim çağrısı öncesi aktif olan 1. eksen (apsis) pozitif doğrultusu ile ilk delik arasındaki açıyı tanımlar. INDA parametresi bir delikten ötekine olan dönüş açısını içerir. INDA parametresi sıfır değerine atanmışsa indeksleme açısı daire içinde eşit olarak pozisyonlanmış delik sayısından iççap olarak hesaplanır. NUM (sayı) NUM parametresi deliklerin sayısını tanımlar. Programlama örneği: Deliklerin sırası Program 30 mm derinliğinde 4 delikli üretmek için CYCLE82 kullanır. Deliğin son noktası referans düzlemine relatif değer olarak belirlenir. Daire X70 Y60 merkez noktası ve XY düzleminde 42 mm yarıçapla belirlenir. Başlama açısı 33 derecedir. Şekil 9-27 N10 G90 F140 S170 M3 T10 D1 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N20 G17 G0 X50 Y45 Z2 Hareket başlangıç pozisyonu N30 MCALL CYCLE82 (2, 0, 2, , 30, 0) N40 HOLES2 (70, 60, 42, 33, 0, 4) Delme çevrimi model çağrısı, bekleme süresiz, DP programlanmaz Deliklerin dairesi çevrim çağrısı; INDA parametresi ihmal edildiğinden açısal artış çevrim içinde hesaplanır. N50 MCALL Model çağrısı seçimini kaldırma N60 M2 Program sonu SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/05 Baskısı 6FC5398-0CP10-1BA0 9-301 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri 9.5 Tornalama Çevrimleri 9.5.1 Şartlar Tornalama çevrimleri kumanda sistemi kullanıcı belleğine yüklenir setup_T.cnf dosya yapısının parçalarıdırlar. Çağrı ve geri dönüş koşulları Çevrim çağrısı öncesi efektif olan G fonksiyonları çevriminin ötesinde aktif kalır. Düzlem tanımı İşleme düzlemi çevrim çağrısı öncesi tanımlı olmalıdır. Tornalama da, genellikle G18’dir (ZX düzlemi). varolan düzlemin dönmedeki iki ekseni aşağıdaki boyuna eksen (bu düzlemin ilk ekseni) ve çapraz eksende (bu düzlemin ikinci ekseni) çağrılacaklardır. Torna çevrimlerinde, çap programlama aktifken, ikinci eksen tüm durumlarda çapraz eksen olarak dikkate alınacaktır (bkz. Programlama Kılavuzu). Şekil 9-28 Takım boşluk açısına referanslı konturun kontrolü Dalarak kesimli hareketlerinin üretildiği belli tornalama çevrimlerinde muhtemel bir kontur ihlali ile ilgili olarak boşluk açısını kontrol edin. Bu açı takım kompenzasyonuna bir değer olarak girilir (D ofsetinde DP 24 parametresi altında). 1 ve 90 derece arasında işaretsiz bir değer (0=kontrolsüz) açı için belirlenmelidir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/05 Baskısı 6FC5398-0CP10-1BA0 9-302 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Takım boşluk açısını girerken, bunun “boyuna” ya da “alın” tipi işlemeye bağlı olduğunu unutmayın. Boyuna ya da alın tipi işleme için tek bir takım kullanmak istiyorsanız, farklı takım boşluk açısı olması durumunda iki takım kompenzasyonu kullanılmalıdır. Çevrim programlı konturun seçili takımla işlenebilir olup olmadığını kontrol eder. Bu takım kullanılarak işleme mümkün değilse, bu durumda - çevrim iptal edilecek ve bir hata mesajı (talaş gidermede) çıkacak ya da kontur işlenmeye devam ettirilecek ve bir mesaj çıkacak (Form işleme çevrimli). Bu durumda kontur kesme ağzı geometrisi ile tayin edilir. Takım boşluk açısı takım kompenzasyonunda sıfırla tayin edilirse, bu kontrol gerçekleştirilmeyecektir. Tepkilerin detayları için lütfen çevrimlerin her birine bakın. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/05 Baskısı 6FC5398-0CP10-1BA0 9-303 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri 9.5.2 Kanal Açma – CYCLE 93 Programlama CYCLE 93(SPD, SPL, WIDG, DIAG, STA1, ANG1, RCO1, RCO2, RCI1, RCI2, FAL1, FAL2, IDEP, DTB, VARI) Parametreler Tablo 9-13 CYCLE93 parametreleri SPD gerçek Enine eksende başlangıç noktası SPL gerçek Boyuna eksende başlangıç noktası WIDG gerçek Kanal genişliği (işaretsiz) DIAG gerçek Kanal derinliği (işaretsiz) STA1 gerçek Kontur ve boyuna eksen arasındaki açı Değer aralığı : 0<=STA1<=180 derece Kenar açısı 1:Kanalın başlangıç noktasında(işaretsiz) ANG1 gerçek ANG2 gerçek RCO1 gerçek Değerler aralığı: 0<=ANG1<89.999 derece Kenar açısı 2: diğer tarafta (işaretsiz) Değerler aralığı:0<=ANG2<89.999 derece yarıçap/pah 1: Kanala dış başlama köşesi RCO2 gerçek yarıçap/pah 2: Dıştan diğer köşe RCI1 gerçek yarıçap/pah 1: Kanala içten başlama köşesi RCI2 gerçek yarıçap/pah 2: İç diğer taraf tabanı FAL1 gerçek Kanal dibinde finiş paso için bırakılan pay FAL2 gerçek Kanal duvarlarında finiş paso için bırakılan pay IDEP gerçek Paso miktarı (işaretsiz) DTB gerçek Kanal dibinde bekleme süresi VARI int İşleme tipi Değerler aralığı: 1….8 ve 11…..18 İşlev Kanal çevrimi herhangi bir düz kontur elemanında boyuna ya da alın işlemede simetrik ve asimetrik kanalları yürütmek için kullanılabilir. Dış çap ve iç çap kanallar oluşturulabilir. Sıra Derinlik (kanal zeminine doğru) ve endeki (kanallar arası) dalma hareketi çevrimde iççap olarak hesaplanır ve mümkün en yüksek değerle eşit olarak dağıtılır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-F), 05/05 Baskısı 46FC5398-0CP10-1BA0 9-304 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Yatık alınlarda kanal açarken takım bir kanaldan diğerine en kısa yolda pozisyonlayacaktır. Yani kanalın işlendiği kovana paraleldir. Bu süreç esnasında bir kontur ihtiyati boşluğu çevrim içinde hesaplanır. 1. adım Dalma hareketinin her bir adımında paralel eksenler ile tabana kaba tornalama gibi takım her dalma hareketi sonrasında talaş kırma için geri çıkar. Resim 9-31 2. adım Kanal tek ya da birçok adımda dalma hareketi yönünde dikey olarak işlenir bu şekilde de karşılığında her adım dalma hareketi derinliğine göre bölünür. Kanal genişliği boyunca ikinci kesim ardından takım geri çekilmeden önce her biri için 1 mm çekilecektir. Resim 9-32 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-305 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri 3. adım Açılar ANG1 ve ANG2 altında programlanmışlarsa kenarların tek adımda işlenmesi. Kanal genişliği boyunca dalma hareketi, kenar genişliği daha genişse birkaç adımda gerçekleştirilir. Resim 9-33 4. adım Başlangıçtan kanal merkezine kontura paralel finiş payının talaş gidermesi. Bu operasyon esnasında takım ucu kompenzasyonu çevrim tarafından otomatik seçilir ve seçimi kaldırılır. Resim 9-34 9-306 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Parametrelerin açıklaması SPD ve SPL (başlama noktası) Bu koordinatlar, kanalın çevrim içinde hesaplandığı yerden başlayan başlama noktasını tanımlama için kullanılabilirler. Çevrim kendi başlama noktasını belirler. Dış çap kanal için hareket, boyuna eksende başlar, iç çap için alın ekseni yönünde başlar. Dirsek kontur elemanları kanalları farklı olarak tanınabilirler. Dirsek form ve yarıçapına bağlı olarak gövde eksenine yakın düz bir hat dirsek maksiumumu üzerinde bulunabilir ya da yatık bir teğet hat kanalın ağız noktalarının bir noktasında yaratılabilir. Kanal ağzındaki yarıçaplar ve pah dirsek konturlarla sadece doğru kenar noktası çevrim için belirlenen düz hat üzerindeyse anlamlıdır. Resim 9-35 WIDG ve DIAG (kanal genişliği ve kanal derinliği) Kanal genişliği (WIDG) ve kanal derinliği (DIAG) kanal formunu tanımlama için kullanılırlar. Bu hesaplamada çevrim daima SPD ve SPL altında programlı noktayı varsayar. Kanal genişliği aktif takımınkinden daha genişse, en birkaç adımda işlenir. Yaparken, tüm genişlik çevrim tarafından eşit dağıtılır. Maksimum dalma hareketi takımın kesme ucu genişliği indirilmesi ardından 95% genişliğindedir. Bu takımın artıksız tam bir kesme yapmasını sağlar. Programlı kanal genişliği gerçek takım genişliğinden dar ise, 61602 “Takım genişliği yanlış tanımlı” hata mesajı çıkar ve işleme iptal edilir. Alarm kesme ucu genişliği eşit sıfır çevrim içinde tespit edilirse de belirecektir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-307 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Resim 9-36 STA1 (açı) Kanalın işleneceği yatık hattın açısını programlamak için STA1 parametresini kullanın. Açı 0 ile 180 derece arasında değerler varsayabilir ve mutlaka boyuna eksenle alakalı olmalıdır. ANG1 ve ANG2 (kenar açısı) Asimetrik kanallar ayrı belirlenmiş kenar açıları ile tanımlanabilirler. Açılar 0 ve 89.999 derece arasında değerler dikkate alabilirler. RCO1, RCO2 ve RCI1, RCI2 (radüs/pah) Kanalın formu radüs/pahlarında kanal ucu ya da tabanda girilmesi ile değiştirilebilir. Radüsleri pozitif işaret ve pahları negatif işaret ile girmek şarttır. Programlı pahların dikkate alınması VARI parametresine bağlı olarak belirlenir. • VARI<10 (tens=0) ile CHF’li pahlar=... • VARI>10 ile CHR ile programlı pahlar (CHF / CHR için, bkz 8.1.6 alt bölümü) FAL1 ve FAL2 (finişe bırakılan paylar) Kanal tabanı ve kenarları için ayrı finiş paso miktarları, programda tanımlamak mümkündür. Kaba tornalama esnasında talaş giderme bu finiş paso miktarlarına kadar işlenebilir. Ardında kontura paralel bir kesme, aynı takımla nihai kontur boyunca işlenir. 9-308 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Kenarlarda finiş paso miktarı, FAL2 Kanal tabanında finiş paso miktarı, FAL1 Resim 9-37 IDEP (dalma hareketi derinliği)(Gagalama) Gövdeye yakın eksenli kanal açmayı birden fazla derin dalma hareketine bir derin dalma hareketi programlayarak bölebilirsiniz. Her dalma hareketi sonrasında takım talaş kırma için 1 mm çekilir. IDEP parametresi her durumda programlanmalıdır. DTB (bekleme süresi) Kanal tabanında bekleme süresi en azından işmilinin 1 tur döneceği şekilde seçilmelidir. Saniye olarak programlanır. VARI (işleme tipi) Kanalın işleme tipi VARI parametresinin birler hanesi ile tanımlanır. Şekilde gösterilen değerleri varsaymaktadır. VARI parametresinin onlar hanesi pahların dikkate alınmasını belirler. VARI 1...8: VARI 11..18: Pahlar CHF olarak hesaplanır Pahlar CHR olarak hesaplanır SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-309 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Resim 9-38 Parametre farklı bir değere sahipse, çevrim 61002 “İşleme tipi yanlış tanımlı” alarmı ile iptal edilecektir. Çevrim uygun bir kanal konturunun oluşacağı şekilde bir kontur şekli izleyecektir. Radüs/pahlar kanal tabanına temas eder ya da kesişirse ya da alın kanal açma işlemini boyuna eksene paralel bulunan bir kontur segmentinde işlemeye çalışırsanız, durum uygun değildir. Böyle durumlarda, çevrim 61303 “Kanal formu yanlış tanımlı” alarmı ile iptal edilecektir. Ek bilgi Kanal açma çevrimini çağırmadan önce, bir çift ofsetli (D1, D2) takımın devreye alınması gerekir. İki kesme ağzının ofset değerleri böylelikle takımın ilk çevrim çağrısı öncesinde aktifleştirilmesi gerekli sıralı iki D numarasından biri kaydedilmelidir. Çevrimin kendisi kullanacağı ilk işleme adımını takım bilgileri değerlerini belirler ve onları otomatik olarak devreye alır. Çevrim tamamlandıktan sonra çevrim çağrısı öncesi programlı takım ofsetleri numarası tekrar aktiftir. Çevrim çağrıldığında takım ofsetleri için D numarası programlanmazsa çevrim yürütülmesi 61000 “aktif takım bilgisi yok” alarmı ile iptal edilir. Programlama örneği: Kanal Açma Bu program, bir dış çapta boyuna yönde bir kanalı dış çap olarak üretmek için kullanılır. Başlangıç noktası X35 Z60’da sağ taraftadır. Çevrim T5 takımı D1 ve D2 takım bilgilerini kullanacaktır. Kesme takımı buna göre programlanmalı. 9-310 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 Çevrimler Tornalama çevrimleri Pah 2 mm Resim 9-39 N10 G0 G90 Z65 X50 T5 D1 S400 M3 Çevrim başlangıcı önü başlama noktası N20 G95 F0,2 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N30 CYCLE93(35, 60, 30, 25, 5, 10, 20, 0, 0, –2, –2, 1, 1, 10, 1, 5) Çevrim çağrısı N40 G0 G90 X50 Z65 Sonraki pozisyon N50 M02 Program sonu SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-311 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri 9.53 Form işleme (E ve F’den DIN’e kadar formlar) - CYCLE94 Programlama CYCLE94(SPD, SPL, FORM) Parametreler Tablo 9-14 CYCLE94 parametreleri SPD SPL FORM gerçek Enine eksende başlama noktası (işaretsiz girin) gerçek Takım bilgilerinin boyuna eksende başlangıç noktası (işaretsiz girin) Formun tanımlaması Değerler: E (E formu için) F (F formu için) char İşlev Bu çevrim DIN509’a E ve F formlarında Standart şartlarda > 3 mm işlenmiş çapta form tipleri gerçekleştirmek için kullanılır. F formu E formu Resim 9-40 Sıra Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Başlama konumu alttan form işlemeye doğru çarpışma olmadan hareket edilebilen her konum olabilmektedir. 9-312 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 Çevrimler Tornalama çevrimleri Çevrim, hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: • Çevrimde G0 ile belirli başlangıç noktasına gelir, • Aktif takım ucu telafi yönüne göre takım ucu radüs telafisi seçimi ve çevrim çağrısı öncesinde programlı ilerleme hızı, form işleme konturu boyunca işmili devri girilmiş olmalı, • G0 ile başlama noktasına geri çekilme ve takım ucu radüs telafisi seçiminin G40 ile kaldırılması Parametrelerin açıklaması SPD ve SPL (başlama noktası) Form işleme için bitirilmiş parça çapını belirleme için SPD parametresini kullanın. SPL parametresi bitirilmiş ölçüyü boyuna eksende tanımlar. SPD için programlı değer için <3mm nihai bir çap oluşursa, çevrim iptal edilir ve 61601 "Bitirilmiş kısım çapı çok küçük" alarmı çıkar. Resim 9-41 FORM (tanım) E ve F formları DIN509'da sabittir ve bu parametre kullanılarak tanımlanmalıdır. Parametre E ya da F’den ayrı bir değere sahip olursa, çevrim iptal olur ve 61609 “Form yanlış tanımlı” alarmını yaratır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-313 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri İşlenmiş yüzeyli parçalar için Çift işli yüzeyli parçalar için dik açılarda birbirleri üzerinde dururlar Resim 9-42 Takım yönü aktif takım bilgisinden otomatik olarak çevrim tarafından belirlenir. Çevrim takım yönü 1 ile çalışabilmektedir… 4. Çevrim 5…9 takım yönlerinden birini tespit ederse 61608 “yanlış takım yönü programlı” alarmı çıkar ve çevrim iptal edilir. Çevrim kendi başlama noktasını otomatik olarak belirler. Bu son çaptan 2 mm uzakta ve boyuna eksenin bitirme ölçüsünden 10 mm uzakta. Bu başlama noktasının programlı koordinat değerleri ile alakalı pozisyonu aktif takımın takım yönü ile belirlenir. Aktif takımın boşluk açısı takım bilgileri doğru parametresinde doğru bir değer belirlenmişse çevrimde kontrol edilebilir. Form işlemenin seçili takımla takım boşluk açısının çok küçük olması nedeniyle işlenemeyeceği anlaşılırsa, “alttan kalıp kesmede değiştirildi" mesajı kumanda sisteminde görüntülenir. Buna rağmen işleme devam eder. Resim 9-43 9-314 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 Çevrimler Tornalama çevrimleri İlave bilgi İlave bilgi 61000 “aktif takım bilgisi yok” çıktıktan sonra iptal edilir. Programlama örneği: Form işleme_form_E Bu program E formunda bir alttan kalıp kesme programlama için kullanılabilir. Resim 9-44 N10 T1 D1 S300 M3 G95 F0.3 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N20 G0 G90 Z100 X50 Başlama pozisyonu seçimi N30 CYCLE94(20, 60, “E”) Çevrim çağrısı N40 G90 G0 Z100 X50 Sonraki konuma hareket et N50 M02 Program sonu SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-315 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri 9.5.4 Dalmalı (kaba+finiş) tornalama çevrimi – CYCLE95 Programlama CYCLE95 (NPP, MID, FALZ, FALX, FAL, FF1, FF2, FF3, VARI, DT, DAM, _VRT) Parametreler Tablo 9-15 CYCLE95 parametreleri NPP dizge Kontur alt programı adı MID gerçek Paso miktarı (işaretsiz girin) FALZ gerçek Boyuna eks.de bırakılan finiş paso miktarı (işaretsiz) FALX gerçek Çap eks.de bırakılan finiş paso miktarı (işaretsiz) FAL gerçek Tüm kontur boyunca bırakılan finiş paso miktarı (işaretsiz) FF1 gerçek Kaba tornalama için ilerleme hızı FF2 gerçek Dalma hareketleri için ilerleme hızı FF3 gerçek Finiş işleme için ilerleme hızı VARI gerçek İşleme tipi Değerler aralığı: 1 ... 12 DT gerçek Kaba tornalamada talaş kırma için bekleme süresi DAM gerçek Kaba tornalamada talaş kırma için durma aralığı _VRT gerçek Kaba tornalamada konturdan geri çekilme mesafesi, artışlı (işaretsiz girilecek) İşlev Kaba tornalama çevrimi kullanarak, alt programda bitmiş parça ölçülerinin belirtildiği konturla ve kaba parçadan bitmiş parçaya belirli paso miktarları ile tornalama yapılabilir. Kontur dalmalı(Relief cut) hareketleri içerebilir. Konturları boyuna ve alın işleme ile iç çap ve dış çap olarak işlemek mümkündür. Teknoloji serbestçe seçilebilir (kaba tornalama, finiş işleme, tam(kaba+finiş) işleme. Konturu kaba tornalama yaparken, maksimum paso miktarları ile kaba parçadan merkeze yakın kesmeler programlanır ve çapaklar da finiş tornalama işlemi ile birlikte kesişim noktası sonrasında giderilebilirler. Kaba tornalama işlemi finiş için bırakılan ölçüye kadar gerçekleştirilebilir. Finiş işleme, kaba tornalama ile aynı yönlü olarak yürütülür. Takım ucu radüs telafisi çevrim tarafından otomatik olarak seçilir ve seçimi kaldırılır. 9-316 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 Çevrimler Torna çevrimleri Resim 9-45 Sıra Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Başlama pozisyonu kontur başlama pozisyonuna çarpışma olmadan hareket edilebilen her pozisyondur. Çevrim, hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: Çevrim başlama noktası çevrim içinde hesaplanır ve G0 ile her iki eksende aynı zamanda hareket edilir. Dalmalı kesme olmadan kaba tornalama: • Parçaya yakın eksenli derin dalma hareketi, çevrim içinde hesaplanır ve G0 ile yaklaştırılır. • Parçaya yakın eksenli kaba tornalama G1 ile FF1 ilerleme hızı ile işlenir. • Kontura paralel kontur + G1/G2/G3 hareketleri ve FF1 ilerleme hızı ile finiş için bırakılan paya kadar işlenir. • VRT altında programlı miktar kadar her eksende ve G0 ile geri çekilme yapar. • Bu işleme adımları, parçanın toplam derinliğine(bitmiş ölçülerine) erişilene kadar sürer. • Dalamalı kesme olmadan kaba tornalamada çevrim başlangıç noktasına geri çekilme tek tek eksenlerle yürütülür. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-317 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Resim 9-46 Dalamalı kesme ile kaba tornalama: • Sonraki dalmalı kesme başlama noktasına G0 ile hareket yaparken ilave olarak çevrimde emniyetli yaklaşma mesafesi dikkate alınır. • Kontur boyunca dalma hareketi + G1/G2/G3 hareketleri FF2 ilerleme hızı ile ve finiş için bırakılan paylara kadar işler. • Parçaya yakın eksenli kaba tornalama G1 ile FF1 ilerleme hızı ile işlenir. • Kontur boyunca işleme, geri çekilme ve geri dönüş ilk işleme adımında olduğu gibi yürütülür. • Daha fazla dalamalı kesme elemanları olursa, bu her dalmalı kesme için tekrarlanır. Î Dalmalı kesme olmadan kaba tornalama İlk dalamalı kesme ile kaba tornalama İkinci dalmalı kesme ile kaba tornalama Resim 9-47 9-318 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 Çevrimler Tornalama çevrimleri Finiş işleme: • Çevrim başlangıç noktasına G0 ile tek tek eksenlerle hareket edilir. • Kontur başlama noktasına G0 ile her iki eksende aynı zamanda hareket edilir. • G1/G2/G3 hareketleri ve FF3 ilerleme hızları ile kontur boyunca tamamlama • Başlangıç noktasına her iki eksen ve G0 ile geri çekilme Parametrelerin açıklaması NPP (Alt programın adı) Bu parametre kontur adınıbelirleme için kullanılır. 1. Kontur bir alt program olarak tanımlanabilir: NPP=Alt program adı Kontur alt program adı Program Kılavuzunda tanımlı tüm isim konvansiyonlarına tabidir. Giriş: - Halihazırda mevcut alt program varsa -> adı gir ve devam et - Alt program henüz yok -> adı gir ve “Yeni dosya" tuşunu seç. Alt program adı ile ekrana konturun düzenleneceği sayfa açılır. Kontur içinde veriler girildikten sonra “Teknoloji maske” tuşuna basılır ve ekran tekrar grafik destek sayfasına yani ana program içine döner. 2. Kontur, ana program içinde programının bir bölümü olabilir(Program sonu(M30) altında): NPP =başlama işareti adı: Son işaret adı Giriş: - Kontur tanımlı durumda -> başlangıç değeri adı: Son işaret adı - Kontur henüz tanımlı değil ->Başlangıç değerini girin(alt program adı gibi) ve “Kontur Bağla” tuşuna basın Ekrana konturun oluşturulacağı alt program adı başlangıcı ve alt program sonu belirtilen sayfa gelir. Buraya kursörün bulunduğu satıra oluşturulacak konturun pozisyon noktaları tanımlanır. Girişinizi tamamlamak için “Teknoloji maske” tuşuna basılır ve ekran tekrar grafik destek sayfası içine döner. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-319 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Resim 9-48 Örnekler: NPP=KONTUR_1 NPP=ANFANG:ENDE Kaba tornalama konturu tam program konturu_1’dir. Kaba kornalama konturu çağrı programında ANFANG bulunan bloktan başlayıp ENDE değeri bulunan bloğa kadar devam eden bir bölüm olarak tanımlanır. MID (Paso miktarı) MID parametresi kaba tornalama sürecinin mümkün olan en derin paso miktarını tanımlama için kullanılır. Çevrim otomatik olarak kaba tornalama için, varolan paso miktarı derinliğini hesaplayacaktır. Dalmalı kesme elemanları içeren konturların kaba tornalama süreci, çevrim tarafından ayrı kaba tornalama bölümlerine ayrılır. Çevrim her yeni kaba tornalama bölümü için, yeni varolan bir paso miktarı derinliği hesaplar. Bu paso miktarı derinliği mutlaka programlı paso miktarı hareketi ve onun değerinin yarısı arasında olmalı. Gerekli kaba tornalama adımları sayısı kaba tornalama bölümü toplam derinliği ve programlı en fazla paso miktarını hareketinin işlenecek toplam derinliğin eşit dağıldığı derinliğe bağlı olarak belirlenir. Bu en iyi kesme durumunu sağlar. Bu konturu kaba tornalama için şekilde gösterilen işleme adımları oluşur. 9-320 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 Çevrimler Tornalama çevrimleri Resim 9-49 Varolan olan derin dalma hareketi derinliği hesaplama örneği. İşleme bölümü 1 toplamda 39 mm derinliğe sahip. Maksimum paso miktarı derinliği 5 mm ise sekiz kaba tornalama kesimi gereklidir. Bunlar 4.875 mm derin dalma ile yürütülürler. 2. işleme adımı, 8 kaba tornalamada her biri 4.5 mm paso miktarı ile yürütülür (toplam fark 36 mm). 3 işleme adımı, 2 kaba tornalama geçişi 3.5 mm’lik varolan bir derin dalma ile yürütülür (toplam fark 7 mm). FAL, FALZ ve FALX (finişe bırakılan paso miktarı) Kaba tornalamada bir finiş işleme telafisi için, finiş için paso miktarları eksen tanımlı olarak belirlemek isterseniz FALZ ve FALX parametreleri kullanarak ya da konturu izleyen bir finiş paso miktarı için FAL parametresinden belirlenebilir. Bu durumda, bu değer her iki eksende bir finiş paso miktarı olarak dikkate alınır. Programlı değerler için olasılık kontrolü yapılmaz. Diğer bir ifadeyle: Tüm üç parametre atanmış değerlerdir, tüm bu finiş paso miktarları çevrim tarafından dikkate alınır. Buna rağmen bitirme telafisinin bir ya da diğer tanımlama formunda karar verme mantıklıdır. Kaba tornalama mutlaka bu finiş paso miktarlarına kadar yapılmalıdır. Nihayetlenen kalan köşe de her gövdeye yakın eksenli kaba tornalama çevriminin hemen ardından kaba tornalama tamamlanması sonrası ek kalan köşenin gerekli olmayacağı şekilde kontura paralel olarak işlenir. Finiş paso miktarı programlanmazsa, kontur kaba tornalama yapılarak işlenmiş olunur. FF1, FF2 ve FF3 (ilerleme hızı) İşleme adımlarının her birinde aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi farklı ilerleme hızları belirleme mümkündür. Şek. 9-50 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-321 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Kaba işleme Finiş işleme Resim 9-50 VARI (işleme tipi) Tablo 9-16 işleme tipi VARI (Değer) 1 Boyuna/ Face (alın) Dış çap/İç çap L O Kaba işleme 2 P O Kaba işleme 3 L I Kaba işleme 4 P I Kaba işleme 5 L O Finiş işleme 6 P O Finiş işleme 7 L I Finiş işleme 8 P I Finiş işleme 9 L O Tam(kaba+finiş) işleme 10 P O Tam(kaba+finiş) işleme 11 L I Tam(kaba+finiş) işleme 12 P I Tam(kaba+finiş) işleme Kaba tornalama/Bitirme/Tamamlama L : Boyuna işleme , P : Alın işleme , O : Dış çap , I : İç çap 9-322 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 Çevrimler Tornalama çevrimleri VARI parametresi olasılık kontrolüne tabidir. Değeri çevrim çağrıldığında 1…12 aralığında değilse, çevrim 61002 “İşleme tipi yanlış tanımlandı” ile iptal edilir. Boyuna, dış Boyuna, iç ya da tekrar sıkma sonrası Boyuna, iç. Alın, iç Alın, dış ya da tekrar sıkma sonrası Alın, iç Resim 9-51 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-323 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri DT ve DAM (bekleme süresi ve yol uzunluğu) Bu parametreler kaba tornalama adımlarının her birinin talaş kırma amacıyla belli uzaklıklara hızlanma sonrasında kaba tornalama adımlarının her birinin kesilmesi için kullanılabilir. Bu parametreler sadece kaba tornalama için geçerlidir. DAM parametresi sonrasında talaş kesmenin yürütüleceği en fazla mesafeyi tanımlamak için kullanılır. DT’de, her bir kesme iptal noktasında yürütülecek uygun bir bekleme süresi (saniye olarak) programlanabilir. Kesme iptali için mesafe tanımlanmamışsa (DAM=0), bekleme süresiz kesintisiz kaba tornalama adımları yaratılır. Kesintisiz gövdeye yakın eksenli kesim Dalma hareketi Resim 9-52 _VRT (geri çekilme mesafesi) _VRT parametresi takımın kaba tornalamada her iki eksende çekileceği miktarı programlama için kullanılır. If _VRT=0 (parametre programsız), takım 1 mm çekilecektir. İlave notlar: Kontur tanımı Kontur alt programı, en az 3 blok işleme düzleminin iki eksenindeki hareketlerle birlikte bulunmalıdır. Kontur programı kısaysa, çevrim 10933 “Kontur programında bulunan kontur blok sayısı yeterli değil” ve 61606 “kontur hazırlığında hata” alarmları oluşur sonra iptal edilir. Dalmalı kesme elemanları doğrudan birbiri ardına bağlanırlar. Düzlemde hareketsiz bloklar sınırlama olmaksızın yazılırlar. Çevrimde tüm hareket blokları, sadece bunlar kesme işlemine dahil olduklarında varolan düzlemin ilk iki eksen için hızlanma bloklarının tümü hazırlanır. Kontur programı her hareketi ya da diğer eksenleri barındırabilir; hareket ettirilecek uzaklıkları buna rağmen tüm çevrim esnasında geçersizdir. 9-324 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 Çevrimler Tornalama çevrimleri Sadece düz hat ve G0, G1, G2 ve G3 ile daire programlama konturdaki geometri olarak izin verilir. Ayrıca, radüs ve pah içiren komutları da programlama mümkündür. Diğer her hareket komutu konturda programlanır, çevrim 10930 “stok giderme konturunda illegal interpolasyon tipi” alarmı ile iptal edilir. Varolan işleme düzleminde hızlı hareketli ilk blok bir G0, G1, G2 ya da G3 hareket komutu içermelidir; Aksi durumda çevrim iptal edilir ve alarm 15800 “CONTPRON yanlış ön şartları" alarmı çıkar. Bu alarm G41/G42 aktifkende çalar. Konturun başlama noktası işleme düzleminde ilk programlı pozisyondur. Programlı konturu işlemek için, belli miktarda en çok kontur elemanlarını içeren bir çevrim belleği hazırlanır; kaç tane olduğu kontura bağlıdır. Eğer bir kontur çok fazla elemana sahipse çevrim iptal edilir ve 10934 “kontur tablo fazla akımı” alarmı çıkar. Bu durumda, kontur birçok kontur bölümüne dağılmak durumundadır ve her bölüm için çevrim ayrı dağıtılmalıdır. En büyük çap programlı uç ya da kontur başlangıç noktasında değilse, çevrim otomatik olarak eksene paralel düz bir hattı kontur maksimumunu tamamlamak için otomatik olarak ekleyecektir ve bu parça form işleme olarak işlenecektir. Ekli düz hat Son nokta Başlama nokta Resim 9-53 Bir takım ucu telafisi, kontur alt programında G41/G42 ile yazıldıysa çevrim iptal edilir ve 10931 “Hatalı kontur kesme” alarmı oluşur. Kontur yönü Talaş kaldırma konturunun programlı olduğu yön serbest seçilebilir. Çevrimde işleme yönü otomatik tanımlanır. Tüm işlemede, kontur işlemenin kaba tornalama esnasında yürütüldüğü aynı yönde bitirilir. İşleme yönüne karar verirken ilk ve son programlı kontur noktaları dikkate alınır. Bu nedenle, her iki koordinat mutlaka kontur alt programının ilk bloğunda programlanır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-325 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Kontur kontrolü Bu çevrim, kontur kontrolünü aşağıdakine göre sağlar: • Aktif takımın boşluk açısı • Yayların > 180 derece açıklık açısı ile dairesel yol programlaması Dalmalı kesme elemanları ile çevrim işlemenin, aktif takım kullanılarak mümkün olup olmadığına bakar. Çevrim bu işlemenin kontur ihlali ile nihayetleneceğine karar verirse, 61604 "aktif takım programlı konturu ihlal ediyor"çıktıktan sonra iptal edilecektir. Takım boşluk açısı takım bilgilerinde sıfırla belirlenirse, bu kontrol gerçekleşmez. Dengelemede çok geniş yaylar bulunursa, 10931 “yanlış işleme konturu" alarmı belirir. Başlangıç noktası Çevrim işleme işlemi için otomatik olarak başlama noktasını belirler. Başlama noktası paso miktarı hareketinin finiş paso miktarı + konturdan geri çekilme miktarı (_VRT parametresi) ile yürütüldüğü bir eksende bulunur. Diğer eksende, finiş paso miktarı + kontur başlama noktası önündeki _VRT ile bulunur. Başlangıç noktasına hareket edildiğinde kesme ucu telafisi çevrimde otomatik olarak seçilir. Çevrimden önceki son nokta çağrılır, bu nedenle bu hareketin çarpışma olmadan yeterli boşlukla doğru dengeleme hareketinin yürütülmesi için sağlanır olduğu şekilde seçilmelidir. Bitirme toplamı X telafisi+_VRT BAŞLAMA NOKTASI döngü Bitirme toplamı Z telafisi+_VRT Resim 9-54 Çevrim hareket stratejisi Kaba tornalamada, çevrim tarafından belirlenen başlangıç noktasına mutlaka her iki eksende eş zamanlı hareket edilir ve bitirmede ayrı ayrı hareket edilir. Bitirmede dalma hareketi ilk önce hareket eder. 9-326 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 Çevrimler Tornalama çevrimleri Programlama örneği 1: Talaş kaldırma çevrimi Tanımlayıcı parametreleri açıklamak için şekilde gösterilen kontur boyuna dış çap olarak tam bir işleme ile boyuna işlenecek olan tanımlayıcı parametreleri açıklamak içindir. Eksen tanımlı finiş paso miktarları belirlenmiştir. Kesme, kaba işlemede yarıda kesilmez. En fazla paso miktarı 5 mm. Kontur ayrı bir programda kaydedilir. Resim 9-55 N10 T1 D1 G0 G95 S500 M3 Z125 X81 Çağrı öncesi hareket pozisyonu N20 CYCLE95(“KONTUR_1”, 5, 1.2, 0.6, , 0.2, 0.1, 0.2, 9, , , 0.5) N30 G0 G90 X81 Çevrim çağrısı N40 Z125 Eksenlerle hızlanma N50 M2 Program sonu %_N_KONTUR_1_SPF N100 Z120 X37 N110 Z117 X40 N120 Z112 RND=5 Kontur alt programı başlangıcı N130 Z95 X65 N140 Z87 N150 Z77 X29 N160 Z62 N170 Z58 X44 N180 Z52 N190 Z41 X37 N200 Z35 N210 X76 N220 M17 Eksenlerle hızlanma SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Başlama pozisyonuna yeniden hareket Eksenlerle hızlanma 5 yarıçapı ile radüs Alt program sonu 9-327 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Programlama örneği 2: Talaş kaldırma çevrimi Talaş kaldırma konturu çağrı programında tanımlanır ve finiş işleme çağrıldıktan sonraki çevrim için doğrudan hareket ettirilir. Resim 9-56 N110 G18 DIAMOF G90 G96 F0.8 N120 S500 M3 N130 T1 D1 N140 G0 X70 N150 Z160 N160 CYCLE95(“ANFANG:ENDE”,2.5,0.8, 0.8,0,0.8,0.75,0.6,1, , , ) Çevrim çağrısı N170 G0 X70 Z160 N175 M02 BAŞLANGIÇ: N180 G1 X10 Z100 F0.6 N190 Z90 N200 Z70 ANG=150 N210 Z50 ANG=135 N220 Z50 X50 SON: N230 M02 9-328 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 9.5.5 Çevrimler Tornalama çevrimleri Diş dibinde form işleme - CYCLE96 Programlama CYCLE96 (DIATH, SPL, FORM) Parametreler Tablo 9-17 CYCLE94 parametreleri DIATH gerçek Dişin nominal çapı SPL gerçek Boyuna eksende düzeltme başlangıç noktası FORM char Formun tanımlaması Değerler: (A formu için) B (B formu için) C (C formu için) D (D formu için) İşlev Bu çevrimi metrik ISO dişli parçalar için DIN76 diş dibinde form işlemeyi gerçekleştirmek için kullanabilirsiniz. Resim 9-57 Sıra Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Başlama konumu diş dibine form işlemeye doğru çarpışma olmadan hareket edilebilen her konum olabilmektedir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-329 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Çevrim, hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: • Çevrimde G0 ile belirli başlangıç noktasına hareket edilir. • Aktif takım yönüne göre takım ucu telafisi seçimi, diş dibine form işleme konturunda çevrim çağrılmadan önce belirtilmiş ilerleme hızını kullanarak hareket eder. • G0 ile başlama noktasına geri çekilme ve kesme ağız takım ucu telafisi seçiminin G40 ile iptal edilmesi. Parametrelerin açıklaması DIATH (nominal çap) M3’den M68’e kadar metrik dişler için diş dibine form işlemeyi gerçekleştirmek için bu çevrimi kullanın. DIATH için programlı değere göre *<3mm nihai bir çap oluşursa, çevrim iptal edilir ve 61601 "Bitirilmiş kısım çapı çok küçük" alarmı oluşur. Bir parametrenin DIN76 Bölüm 1’de belirtilenden farklı bir değeri olursa, çevrim de iptal edilir, 61001 “Tanımlı diş hatvesi yanlış” alarmı oluşur. SPL (başlama noktası) Boyuna eksende bitirilen ölçü SPL parametresi kullanılarak tanımlanır. Resim 9-58 FORM (tanım) A ve B formunda diş dibine form işleme dışçap işler için Standart diş çıkıntısı için A’dan, kısa diş çıkıntıları için B’den tanımlanır. C ve D formlarında diş dibine form işleme iç çap dişler için kullanılır, C formu Standart diş çıkıntısı içindir ve D formu kısa diş çıkıntısı içindir. 9-330 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Parametre A …D’den ayrı bir değere sahip olursa, çevrim iptal olur ve 61609 “Form yanlış tanımlı” alarmını yaratır. Çevrim içinde takım ucu telafisi otomatik olarak seçilir. Çevrim sadece 1..4 takım uç pozisyonlarını kullanır. Çevrim 5…9 aralığında bir takım ucu pozisyonu tespit ederse ya da kabartma kesim seçili takım ucu pozisyonu ile işlenemezse 61608 "Yanlış takım ucu pozisyonu programlanır" alarmı oluşur ve çevrim iptal edilir. Çevrim aktif takımın takım yönü ile belirlenmiş başlangıç noktasını ve diş çapını otomatik bulacaktır. Bu başlama noktasının programlı koordinat değerleri ile alakalı pozisyonu aktif takımın takım yönü ile belirlenir. A ve B formları için aktif takımın diş dibine form işleme açısı çevrimde kontrol edilir. Diş dibine form işleme formu seçili takım ile işlenemeyeceği tespit edilirse, “Diş dibine form işleme değiştirilmiş formu” kumanda sisteminde görüntülenir, buna rağmen işleme devam eder. A ve B FORMLARI Resim 9-59 C ve D FORMLARI C ve D FORMLARI SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-331 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Ek bilgi Bir çevrim çağırmadan önce, bir takım bilgisi aktifleştirilmelidir. Aksi durumda, çevrim iptal edilir ve 61000 alarmı “aktif takım bilgisi yok” hata mesajı çıkar. Programlama örneği: Diş dibine form işleme _form_A Bu program A formunda bir Diş dibine form işleme programlama için kullanılabilir. Resim 9-61 9-332 N10 D3 T1 S300 M3 G95 F0.3 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N20 G0 G90 Z100 X50 Başlama pozisyonu seçimi N30 CYCLE96 (40, 60, “A”) Çevrim çağrısı N40 G90 G0 X30 Z100 Sonraki konuma hareket et N50 M2 Program sonu SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 9.5.6 Çevrimler Tornalama çevrimleri Diş açma – CYCLE97 Programlama CYCLE97(PIT, MPIT, SPL, FPL, DM1, DM2, APP, ROP, TDEP, FAL, IANG, NSP, NRC, NID, VARI, NUMT) Parametreler Tablo 9-18 CYCLE97 parametreleri PIT gerçek Değer olarak diş hatvesi (işaretsiz girin) gerçek SPL gerçek Diş büyüklüğü, kaçlık diş olduğu Değerler aralığı: 3 (M3 için) 60 (M60 için) Boyuna eksende diş başlama noktası FPL gerçek Boyuna eksende diş bitiş noktası DM1 gerçek Başlama noktasında diş çapı DM2 gerçek Bitiş noktasında diş çapı APP gerçek Dişe giriş mesafesi (işaretsiz girin) ROP gerçek Dişten çıkış mesafesi (işaretsiz girin) TDEP gerçek Diş derinliği (işaretsiz girin) FAL gerçek Finiş için bırakılan paso miktarı (işaretsiz girin) gerçek MPIT NSP gerçek Dalma hareketi açısı Değerler aralığı: “+” (kenarda kenar dalma hareketi için) “–” (değişen kenar dalma hareketi için) İlk diş için başlama noktası ofseti (işaretsiz girin) NRC int Kaba tornalama kesme sayısı (işaretsiz girin) NID int Boşta kesme sayısı (işaretsiz girin) VARI int NUMT int Dişin işleme tipinin belirlenmesi Değerler aralığı: 1 ... 4 Ağız sayısı (işaretsiz girin) IANG İşlev Silindirik ve konik dış ve iç dişleri sabit hatve ve boyuna ve alın işleme ile üretmek için diş kesme çevrimsünü kullanın. Dişler tek ağızlı ve çok ağızlı olabilirler. Çok ağızlı dişlerde diş binmelerinin her birisi birbiri ardına işlenirler. Dalma hareketi otomatik olarak gerçekleştirilir kesme başına sabit dalma hareketi ya da sabit kesit kesme varyantları arasında seçim yapabilirsiniz. Sol ya da sağ diş çevrim başlangıcı öncesinde programlanması gerekli işmili devir yönü ile belirlenir. İlerlem hızı ve işmili hızı hareketinin her iki diş ile hızlanan çapraz bloklarda geçersizdir. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-333 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Resim 9-62 Önemli Bu çevrimyü kullanmak için pozisyon ölçme sistemli bir hız kumandalı işmili gereklidir. Sıra Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Başlama pozisyonu programlı dişin başlangıç noktası + çarpışma olmadan uyumlu yola hareket edilebilen her pozisyondur. Çevrim hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: 9-334 • Başlangıç noktasına hareket çevrimde uyumlu yolun G0 ile ilk diş dönüşü başlangıcından belirlenir. • VARI altında tanımlı dalma hareketi tipine göre yuvarlatma için dalma hareketi • Diş kesme kaba tornalama kesmelerin sayısına göre tekrarlanır. • Finiş işlemi sonraki adımda G33 ile giderilir. • Bu adım boşta geçişlerin sayısına göre tekrarlanır. • Hareketlerin tüm sırası her sonraki diş dönüşü için tekrarlanır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 Çevrimler Tornalama çevrimleri Parametrelerin açıklaması Resim 9-63 PIT ve MPIT (Hatve ve diş büyüklüğü) Diş hatvesi eksene paralel bir değer olarak ve işaretsiz belirlenir. Metrik silindirik dişleri üretmek için diş başlangıcını MPIT parametresinden (M3 ile M60) bir diş büyüklüğü olarak belirlemek de mümkündür. Sadece iki parametreden biri opsiyon tarafından kullanılmalı. Çelişen değerler içeriyorlarsa, çevrim 61001 “Geçersiz diş hatvesi” alarmını oluşturur ve iptal edilir. DM1 ve DM2 (çap) Dişin başlangıç ve bitiş noktalarının diş çapını tanımlamak için bu parametreyi kullanın. İç dişler durumunda, bu uç delik çapıdır. SPL, FPL, APP ve ROP ara ilişkisi (başlangıç, bitiş noktası, giriş ve çıkış mesafesi) Programlı başlama noktası (SPL) ve bitiş noktası (FPL) dişin orijinal başlama noktasını oluşturur. Çevrimde kullanılan başlama noktası, dişe giriş mesafesi APP ile tanımlanan başlama noktasıdır ve bununla ilgili olarak da son nokta dişin çıkış mesafesi ROP tarafından alınan programlı son noktadır. Çapraz eksende çevrimin tanımladığı başlama noktası mutlaka programlı diş çapının 1 mm üzerindedir. Bu geri çekilme düzlemi otomatik olarak kumanda sisteminde iççap olarak üretilir. TDEP, FAL, NRC ve NID ara ilişkisi (diş derinliği, finiş paso miktarı, paso sayısı) Programlı finiş paso miktarı gövdeye yakın eksenli olarak davranır ve TDEP tanımlı diş derinliğinden çıkarılır; kalan kaba tornalama kesimlerine ayrılır. Çevrim her bir derin dalma hareketini VARI parametresine bağlı olarak otomatik hesaplar. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-335 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Diş derinliği sabit kesitli dalma hareketlerine ayrılırken kesme kuvveti tüm yuvarlama kesimleri üzerinde sabit kalır. Bu durumda dalma hareketi derin dalma hareketi için farklı değerler kullanılarak gerçekleştirilecektir. İkinci bir varyant tüm diş derinliğini sabit derin dalma derinliğine ayrılmasıdır. Ayırma esnasında kesit bir kesimden diğerine genişler fakat daha küçük diş derinliği değerleri ile, bu teknoloji daha iyi kesme durumları ile sonuçlanabilir. Finiş paso miktarı FAL bir adımdaki yuvarlama sonrasında giderilir. Ardından NID parametresi altında boşta geçişler yürütülür. IANG (derin dalma açısı) IANG parametresi kullanılarak açı dalma hareketinin yürütüldüğü diş altında tanımlanır. Dik bir açıda dişteki kesme yönüne derin dalma yapmak isterseniz bu parametrenin değeri sıfıra eşitlenmelidir. Kenarlar boyunca derin dalma yapmak isterseniz bu parametrenin mutlak değeri takımın kenar açısının en fazla yarısı kadar olur. Kanat Boyunca derin dalma Değişen Kanatlı derin dalma Resim 9-64 Derin dalmanın yürütülmesi bu parametrenin işareti ile tanımlanır. Pozitif bir değerler derin dalma mutlaka aynı kenarda yürütülür ve negatif bir değerle her iki kenarda değişimli olarak yürütülür. Değişken kenarlı Derin dalma tipi sadece silindirik dişler için mümkündür. Konik dişlerin IANG değeri buna rağmen negatifse, çevrim bir kenar boyunca kenar derin dalma hareketi yürütecektir. NSP (başlama noktası ofseti) ve NUMT (Ağız sayısı) Parça çevresinin diş dönüşü ilk kesme noktasını tanımlar açı değerin programlamak için bu parametreyi kullanabilirsiniz. Bu başlama noktası ofsetidir. Parametre 0 ve +359.9999 derece arasında değerler dikkate alabilirler. Başlama noktası parametresi belirlenmez ya da parametre listesinden ihmal edilirse ilk diş dönüşü sıfır derece işaretinden başlar. 9-336 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 Çevrimler Tornalama çevrimleri 0 derece işareti Başlama 1. Diş dönüşü Başlama 4. Diş dönüşü Başlama 2. Diş dönüşü Başlama 3. Diş dönüşü Resim 9-65 Çok ağızlı dişle diş dönüşlerini tanımlamak için NUMT parametresini kulanın. Tek ağızlı bir diş için parametreye sıfır değeri atanmalı ya da parametre listesinde tamamen düşürülmeli. Diş ağızları döner kısmın etrafında eşit dağıtılırlar; ilk diş ağzı NSP parametresi ile belirlenir. Diş ağızlarının çevre üzerinde asimetrik sıralanması ile çok ağızlı bir diş yaratmak için her diş için çevrim doğru başlama ofseti programlanıyorken çağrılmalıdır. VARI (işleme tipi) VARI parametresini kullanarak dış çap ya da iç çap işlemenin gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceği ve yuvarlatma esnasında paso miktarına göre hangi teknolojinin kullanılacağı tanımlanır. VARI parametresi aşağıdaki anlamları ile 1 ve 4 arasında değerler varsayar: Sabit derin dalma derinliğinde dalma hareketi Sabit kesit derin dalma Resim 9-66 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-337 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Değer Dış./İç Sabit derin dalma/sabit kesit 1 O Sabit dalma hareketi 2 I Sabit dalma hareketi 3 O Sabit kesit 4 I Sabit kesit Tablo 9-19 işleme tipi VARI parametresi için farklı bir değer programlanırsa çevrim 61002 alarmı “İşleme tipi yanlış tanımlandı” oluştuktan sonra iptal edilir. Ek bilgi Boyuna ve alında diş ekme farkı Boyuna ya da alın diş işleme kararı çevrimin kendisi tarafından yapılır. Bu dişlerin kesildiği koniğin açısına bağlıdır. Konik üzerindeki açı ≤ 45 dereceyse, boyuna eksenin dişi işlenir; aksi durumda alın dişi işlenir. Boyuna diş Alın dişi Resim 9-67 Programlama örneği: Diş açma Bu programı kullanarak kenar derin dalma hareketli M42x2 metrik bir dış çap diş yaratabilirsiniz. Derin dalma sabit kesitle yürütülebilir. 5 kaba tornalama sayısı ile 1.23 mm diş derinliğinde finiş pasosuz yürütülür. Bu operasyonun tamamlanmasından sonra 2 boşta geçiş yürütülecektir. 9-338 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 Çevrimler Tornalama çevrimleri Resim 9-68 9.5.7 N10 G0 G90 Z100 X60 Başlama pozisyonu seçimi N20 G95 D1 T1 S1000 M4 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N30 CYCLE97( , 42, 0, –35, 42, 42, 10, 3, 1.23, 0, 30, 0, 5, 2, 3, 1) Çevrim çağrısı N40 G90 G0 X100 Z100 Sonraki konuma hareket et N50 M2 Program sonu Dişlerin sıralanması(Diş zinciri) – CYCLE98 Programlama CYCLE98 (PO1, DM1, PO2, DM2, PO3, DM3, PO4, DM4, APP, ROP, TDEP, FAL, IANG, NSP, NRC, NID, PP1, PP2, PP3, VARI, NUMT) Parametreler Tablo 9-20 CYCLE98 parametreleri PO1 gerçek Boyuna eksende diş başlama noktası DM1 gerçek Başlama noktasında diş çapı PO2 gerçek Boyuna eksende ilk ara nokta DM2 gerçek İlk ara noktada çap PO3 gerçek İkinci ara nokta DM3 gerçek İkinci ara noktada çap PO4 gerçek Boyuna eksende diş bitiş noktası DM4 gerçek Bitiş noktasında çap SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-339 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Tablo 9-20 CYCLE98 parametreleri, devam APP gerçek Dişe giriş mesafesi (işaretsiz girin) ROP gerçek Dişin çıkış mesafesi (işaretsiz girin) TDEP gerçek Diş derinliği (işaretsiz girin) FAL gerçek Finişe bırakılan paso miktarı (işaretsiz girin) IANG gerçek NSP gerçek Dalma hareketi açısı Değerler aralığı: “+” (kenarda kenar dalma hareketi için) “–” (değişen kenar dalma hareketi için) İlk diş ağzı için başlama noktası ofseti (işaretsiz girin) NRC int Kaba tornalama kesme sayısı (işaretsiz girin) NID int Boşta kesme sayısı (işaretsiz girin) PP1 gerçek Değer olarak diş hatvesi 1 (işaretsiz girin) PP2 gerçek Değer olarak diş hatvesi 2 (işaretsiz girin) PP3 gerçek Değer olarak diş hatvesi 3 (işaretsiz girin) VARI int NUMT int Dişin işleme tipinin belirlenmesi Değerler aralığı: 1 ... 4 Ağız sayısı (işaretsiz girin) İşlev Bu çevrim sıralı olarak birçok silindirik ya da konik diş üretir. Diş bölümlerinin her biri farklı hatvelere sahiptir böylelikle bir tanesindeki hatve ve aynı diş bölümü sabit olmalıdır. Resim 9-69 9-340 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Sıra Çevrim başlangıcı öncesinde pozisyonlama: Başlama pozisyonu programlı dişin başlangıç noktası + çarpışma olmadan uyumlu yola hareket edilebilen her pozisyondur. Çevrim, hareketlerin aşağıdaki sırasını yaratır: • Başlangıç noktasına hareket çevrimde uyumlu yolun G0 ile ilk diş ağzı başlangıcından belirlenir. • VARI altında tanımlı dalma hareketi tipine göre yuvarlatma için dalma hareketi • Diş kesme kaba tornalama kesmelerin sayısına göre tekrarlanır. • Finiş işleme sonraki adımda G33 ile giderilir. • Bu adım boşta kesme sayısına göre tekrarlanır. • Hareketlerin tüm sırası her sonraki diş ağzı için tekrarlanır. Parametrelerin açıklaması Resim 9-70 PO1 ve DM1 (başlama noktası ve çap) Bu parametreler diş serilerinin orijinal başlama noktasını tanımlama için kullanılırlar. Çevrimnün kendisi tarafından belirlenen ve başlangıçta G0 ile hareket edilen başlama noktası programlı başlama noktası öncesinde uyumlu yolda bulunur (önceki sayfada şemada A başlama noktası). PO2, DM2 ve PO3, DM3 (ara nokta ve çap) Bu parametreler dişteki iki ara noktanın tanımlanması için kullanılır. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-341 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri PO4 ve DM4 (bitiş noktası ve çap) Dişin orijinal bitiş noktası P04 ve DM4 parametreleri ile programlanırlar. İç çap dişler için DM1… DM4 delik ucu çapıdır. APP ve ROP arasında ara ilişki (Dişe giriş/çıkış mesafesi) Çevrimde kullanılan başlama noktası, dişe giriş mesafesi APP ile tanımlanan başlama noktasıdır ve bununla ilgili olarak da son nokta dişin çıkış mesafesi ROP tarafından geri alınan programlı son noktadır. Çapraz eksende çevrimin tanımladığı başlama noktası mutlaka programlı diş çapının 1 mm üzerindedir. Bu geri çekilme düzlemi otomatik olarak kumanda sisteminde iççap olarak üretilir. TDEP, FAL, NRC ve NID ara ilişkisi (diş derinliği, finiş paso miktarı, kaba kesme sayısı ve boşta kesmelerin sayısı) Programlı finiş paso miktarı gövdeye yakın eksenli olarak davranır ve TDEP tanımlı diş derinliğinden çıkarılır; kalan kaba tornalama kesimlerine ayrılır. Çevrim her bir derin dalma hareketini VARI parametresine bağlı olarak otomatik hesaplar. Diş derinliği sabit kesitli dalma hareketlerine ayrılırken kesme kuvveti tüm yuvarlama kesimleri üzerinde sabit kalır. Bu durumda dalma hareketi derin dalma hareketi için farklı değerler kullanılarak gerçekleştirilecektir. İkinci bir varyant tüm diş derinliğini sabit derin dalma derinliğine ayrılmasıdır. Ayırma esnasında kesit bir kesimden diğerine genişler fakat daha küçük diş derinliği değerleri ile, bu teknoloji daha iyi kesme durumları ile sonuçlanabilir. Finiş işlemi FAL bir adımdaki yuvarlama sonrasında giderilir. Ardından NID parametresi altında programlı boşta kesmeler yürütülür. IANG (derin dalma açısı) Kenar boyunca derin dalma Değişen kenarlı derin dalma Resim 9-71 9-342 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 Çevrimler Tornalama çevrimleri IANG parametresi kullanılarak açı dalma hareketinin yürütüldüğü diş altında tanımlanır. Dik bir açıda dişteki kesme yönüne derin dalma yapmak isterseniz bu parametrenin değeri sıfıra eşitlenmelidir. Diğer ifade ile parametre de bu durumda olağan olarak sıfırla otomatik olarak yükleneceğinden parametre listesinden ihmal edilebilir. Kenarlar boyunca derin dalma yapmak isterseniz bu parametrenin mutlak değeri takımın kenar açısının en fazla yarısı kadar olur. Derin dalmanın yürütülmesi bu parametrenin işareti ile tanımlanır. Pozitif bir değerler derin dalma mutlaka aynı kenarda yürütülür ve negatif bir değerle her iki kenarda değişimli olarak yürütülür. Değişken kenarlı derin dalma tipi sadece silindirik dişler için mümkündür. Konik dişlerin IANG değeri buna rağmen negatifse, çevrim bir kenar boyunca kenar derin dalma hareketi yürütecektir. NSP (başlama ofseti) Parça çevresinin diş ağzını ilk kesme noktasını tanımlayan açı değerini programlamak için bu parametreyi kullanabilirsiniz. Bu başlama noktası ofsetidir. Parametre 0,0001 ve +359.9999 derece arasında değerler dikkate alabilirler. Başlama noktası parametresi belirlenmez ya da parametre listesinden ihmal edilirse ilk diş ağzı sıfır derece işaretinden başlar. PP1, PP2 ve PP3 (diş hatve) Bu parametreler diş serilerinin üç bölümünde diş hatvesi değerini tanımlama için kullanılırlar. Hatve değeri işaretsiz olarak gövdeye yakın eksenli değer olarak girilmeli. VARI (işleme tipi) VARI parametresini kullanarak dış çap ya da iç çap işlemenin gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceği ve yuvarlatma esnasında derin dalmaya göre hangi teknolojinin kullanılacağı tanımlanır. VARI parametresi aşağıdaki anlamları ile 1 ve 4 arasında değerler varsayar: Değişen Sabit derin dalma derinliği Sabit derin dalma kesit Resim 9-72 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-343 Çevrimler 9.5 Tornalama çevrimleri Vari (Değer) Har./Dah. Sabit derin dalma/sabit kesit 1 Dış çap Sabit dalma hareketi 2 İç Sabit dalma hareketi 3 Dış çap Sabit kesit 4 İç Sabit kesit VARI parametresi için farklı bir değer programlanırsa çevrim 61002 alarmı “İşleme tipi yanlış tanımlandı” çıktıktan sonra iptal edilir. NUMT (Ağız sayısı) Çok ağızlı dişlerde, ağız sayısını tanımlamak için NUMT parametresini kulanın. Tek ağızlı bir diş için parametreye sıfır değeri atanmalı ya da parametre listesinde tamamen düşürülmeli. Diş dönüşleri döner kısmın etrafında eşit dağıtılırlar; ilk diş dönüşü NSP parametresi ile belirlenir. Diş dönüşlerinin çevre üzerinde asimetrik sıralanması ile çok ağızlı bir diş yaratmak için her diş için çevrim doğru başlama ofseti programlanıyorken çağrılmalıdır. 0 derece işareti Başlama 1. Diş dönüşü Başlama 2. Diş dönüşü Başlama 4. Diş dönüşü Başlama 3. Diş dönüşü Resim 9-73 Programlama örneği: Diş zinciri Silindirik bir dişle başlayan bir diş düzeni üretmek için bu programı kullanabilirsiniz. Derin dalma dişe dik olarak gerçekleştirilir; bitirme telafisi ya da başlama noktası ofseti programlanmaz. 5 kaba kesimi ve 1 boşta kesme gerçekleştirilir. Belirlenen işleme tipi sabit kesitle boyuna, dış çap olsun. 9-344 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.5 Çevrimler Tornalama çevrimleri Resim 9-74 N10 G95 T5 D1 S1000 M4 Teknolojik değerlerin belirlenmesi N20 G0 X40 Z10 Hareket başlangıç pozisyonu N30 CYCLE98 (0, 30, –30, 30, –60, 36, –80, 50, 10, 10, 0.92, , , , 5, 1, 1.5, 2, 2, 3, 1) N40 G0 X55 N50 Z10 N60 X40 N70 M2 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Çevrim çağrısı Eksenlerle hızlanma Program sonu 9-345 Çevrimler 9.6 Hata mesajları ve hata ile ilgilenme 9.6 Hata mesajları ve hata ile ilgilenme 9.6.1 Genel notlar Çevrimlerde hatalar tespit edilirse, bir alarm oluşur ve çevrim yürütümü iptal edilir. Ayrıca, çevrimler mesajlarını kumanda sisteminin mesaj satırında görüntülerler. Bu mesajlar program yürütmesini iptal etmezler. Tepkileri ile birlikte hatalar ve kumanda sistemi mesaj satırındaki mesajlar çevrimlerin her biri ile birlikte tanımlanır. 9.6.2 Çevrimlerde hata giderme 61000 ve 62999 arası numaralardaki alarmlar çevrimlerde üretilirler. Bunun karşılığında da sayıların arası alarm cevaplarına ve iptal kriterine göre tekrar ayrılır . Alarm numarası ile görüntülenen hata metni hatanın nedeni konusunda size daha detaylı bilgi verir. Tablo 9-21 Alarm Numarası 9.6.3 Silme Kriteri Alarm Tepkisi 61000 …. 61999 NC_RESET NC’de blok hazırlığı iptal edilir 62000 …. 62999 Clear (Sil) tuşu Blok hazırlığı iptal edilir; çevrim NC START ile alarm silindikten sonra işleme devam edilir. Çevrim alarmları genel görünümü Hata numaraları aşağıdaki şekilde ayrılır: • X=0 Genel çevrim alarmları • X=1 Delme, delik şablonu ve tornalama çevrimlerinden üretilen alarmlar • X=6 Delme çevrimleri ile üretilen alarmlar Aşağıdaki tablo çevrimlerde oluşan hataların tüm listesini oluşma yerleri ile ve hata düzeltme için doğru talimatları içermektedir. 9-346 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve ProgramlamaTorna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9.6 Çevrimler Hata mesajları ve hata ile ilgilenme Tablo 9-22 Alarm numarası 61000 “Aktif takım bilgisi yok” 61001 “illegal diş hatvesi” 61002 “İşleme tipi yanlış tanımlı” 61101 “Referans düzlemi yanlış tanımlı” 61102 “Programlı işmili yönü yok” 61107 “İlk puntalama derinliği yanlış tanımlı” “Bitik kısmın çapı çok küçük” “Yanlış tanımlı takım genişliği” “Yanlış tanımlı kanal biçimi” 61601 61602 61603 Alarm Metni Kaynak CYCLE93 için CYCLE96 CYCLE84 CYCLE840 CYCLE96 CYCLE97 CYCLE93 CYCLE95 CYCLE97 CYCLE81 için CYCLE89 CYCLE840 CYCLE88 CYCLE840 CYCLE83 D ofseti, program çağrısı öncesinde programlanmalı CYCLE94 CYCLE96 CYCLE93 Programlı Bitik kısım çapı çok küçük. CYCLE93 • Geri çekilme zemininde radüs/pahlar kanal genişliği ile uyuşmuyor • Boyuna eksene paralel çalışan bir kontur elemanındaki kanal alnı mümkün değil Kullanılan takım açık kesme açısı nedeniyle Kabartmalı kesimde kontur ihlali yani farklı bir takım kullanın ya da kontur alt programını kontrol edin İllegal dalmalı kesim elemanı tespit edildi Kontur hazırlığında bir hata bulundu; bu alarm mutlaka NCK 10930 10934, 15800 ya da 15810 ile birlikte bulunur. Çevrim çağrısı öncesinde erişilen başlama noktası kontur alt programınca tarif edilen karenin dışında değil Dalmalı kesime uyan bir 1…4 takım yönü programlanmalı Dalmalı kesim formu parametrelerini kullanın 61604 “Aktif takım programlıkonturu ihlal eder” CYCLE95 61605 “Yanlış programlı kontur” CYCLE95 61606 “Kontur hazırlığında hata” CYCLE95 61607 “Yanlış programlı başlama noktası” “Geçersiz takım yönü programlı” “Yanlış tanımlı form” CYCLE95 61608 61609 61611 “Kesişme noktası bulunamadı” Açıklama, Çözüm CYCLE94 CYCLE96 CYCLE94 CYCLE96 CYCLE95 Diş büyüklüğü ya da diş özelliklerinin parametrelerini kontrol edin (çelişiyor) İşleme tipi VARI parametrelerinin değeri yanlış belirli ya da değiştirilmeli Derinliğin relatif belirlenmesi durumunda referans ve geri çekilme düzlemi için farklı değerler seçilmeli ya da derinlik için mutlak değer belirlenmeli. SDIR parametresi (CYCLE 840'da SDR) programlanmalı İlk puntalama derinliği toplam delme derinliğine zıt Kesme takımı programlı kanal genişliğinden daha geniş Konturla bir kesişme noktası hesaplama mümkün değildi Kontur programlamayı kontrol edin ya da derin dalma derinliğini kontrol edin. SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 9-347 Çevrimler 9.6 Hata mesajları ve hata ile ilgilenme 9.6.4 Çevrimlerdeki mesajlar Çevrimler mesajlarını kumanda sisteminin mesaj satırında görüntülerler. Bu mesajlar program yürütmesini iptal etmezler. Mesajlar çevrimlerin belli davranışları ile işleme süreci ile ilgili olarak bilgi sağlarlar ve bir işleme adımı sonrasında ya da çevrimnün sonuna kadar tutulurlar. Aşağıdaki mesajlar mümkündür: Tablo 9-23 Mesaj metni Kaynak “Derinlik: Relatif derinlik değerine göre” CYCLE82...CYCLE88, CYCLE840 “1. Delme derinliği: Relatif derinlik değerine göre” CYCLE83 “diş dönmesi <no.> – boyuna dişli işleme” CYCLE97 “diş dönmesi <no.> – alın diş olarak işleme” CYCLE97 <No.> mesaj metninde işlenmekte olan konturun numarası. 9-348 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Dizin Dizin A Adres 8-152 Ağ bağlantısı 1-23 Ağ çalışması 1-23 Ağ parametreleri 1-23 Ağ sürücü bağlantaılarını çözme 1-27 Ağ sürücülerini bağlama 1-27 Alarm tuşunu tanı, ix Alın dişi 9-338 Diş dibi form işleme - CYCLE96 9-329 Form işleme çevrimi– CYCLE94 9-312 Aritmetik parametreler 3-56 Setting Datalar 3-53 B Basılamaz özel karakterler 8-155 Basılır özel karakterler 8-154 Başlangıç noktası 9-326 Block search (arama) 5-75 Blok yapısı 8-153 Boşluk açısı 9-302 Boyuna diş 9-338 C-Ç CONTPRON 9-325 CYCLE81 9-266 CYCLE82 -269 CYCLE83 9-271 CYCLE84 9-275 CYCLE840 9-278 CYCLE85 9-282 CYCLE86 9-285 CYCLE87 9-288 CYCLE88 9-291 CYCLE89 9-293 CYCLE93 9-304 CYCLE93 9-339 CYCLE94 9-312 CYCLE95 9-316 CYCLE96 9-329 CYCLE97 9-333 Çağrı 9-265 Çağrı anahtarı, ix Çağrı koşulları, 9-260 Kullanım Alanları 1-14 Çark 4-61 Geri çekilme düzlemi 9-266 Geri çekilme düzlemi 9-266 D Deep hole drilling (derin delik delme) 9-271 Delik dizisi 9-295 Delik, delik genişletme 9-269 Deliklerin sırası 9-299 Delme döngüleri 9-259 Di kesme - CYCLE97 9-333 Diş düzenleme - CYCLE98 9-339 Dizinlerin paylaşımı 1-26 Dosyalar Kopyala 1-21 Yapıştır 1-21 Tornalama döngüleri 9-259 Döngü alarmları genel görünümü 9-346 Döngü alarmları 9-346 Döngü çağrısı 9-260 Döngü desteğini çalıştırma 9-262 Döngü doyaları genel görünümü 9-262 Döngülerin simulasyonu 9-261 Dönüş koşulları 9-260 Drilling (delme) 9-266 Düzlem tanımı 9-260 E Ekran düzeni 1-11 Erişilebilirlik seçenekleri, Etc. anahtarı, ix Etc. anahtarı, ix -15 G Genişletme 1, 9-282 Genişletme 2, 9-285 Genişletme 3, 9-288 Genişletme 4, 9-291 Genişletme 5, 9-293 Genişletme, 9-264 Geometrik parametreler, 9-264 Geri alma çubuğu, ix Giriş anahtarı, ix Görece delme derinliği 9-267 H Hesap makinesi 1-15 HOLES1 9-295 HOLES2 9-299 Hotkeys 1-20 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Dizin-349 Dizin I Interface parametreleri 7-131 Güvenli yaklaşma mesafesi 9-266 İletişim portlarının etkinleştirilmesi 1-24 İnteraktif ekran formları yapılandırma 9-263 İptal sonrasında tekrar hareket ettirme 577 İşleme düzlemi: 9-260 İşleme parametreleri 9-264 J JOG modu, Jog, 4-58 4-58 K Kanal açma çevrimi– CYCLE93, 9-304 Karakter seti 8-154 Kesme sonrası tekrar konumlandırma 5-77 Enkoderli mendrensiz kılavuz çekme 9-279 Enkodersiz mendrensiz kılavuz çekme 9279 Kontur kontrolü , 9-302, 9-326 Kontur tanımı 9-324 Koordinat sistemleri 1-36 Makine koordinat sistemi (MCS) 1-36 İlgili koordinat sistemi 1-37 Parça koordinat sistemi (WCS) 1-37 Kullanıcı girişi 1-25 Kullanıcıların yönetimi 1-24 M Makine ıfır 3-51 Makine işleme alanı 4-58 Manuel giriş 4-62 MDA modu, 4-62 Mendrensiz kılavuz çekme: 9-278 Merkezleme 9-266 Mesajlar 9-348 Mutlak delme derinliği 9-267 Parça programı Seçme başlatma 5-73 Durma, iptal 5-76 Program editörü döngü desteği 9-262 R RCS log-in 1-25 RCS takımı, 1-30 Bağlama 1-32 Bir ağdan bağlanma (opsiyon) 1-32 Rigit tapping 9-275 RS 232’den bağlantı 1-32 Veri yönetimi 1-30 Offline (çevrimdışı) işlevler 1-30 Online (çevrimiçi) modu 1-33 Project Manager (Proje Yöneticisi) 1-34 Ayarlar 1-31 Toolbox işlevleri 1-33 RS232 (V.24) interface, 6-104 S Seçme tuşu / seçim tuşu, ix Sözcük yapısı 8-152 SPOS, 9-276, 9-277 T Takım bilgilerini belirleme, 3-44 Takım sıfır nokta 3-51 Takımlar ve takım bilgilerini giriş. 3-41 Talaş giderme döngüsü – CYCLE95 9-316 Talaş gidermeli derin delik açma 9-272 Talaş kesme derin delik açma 9-272 U Veri aktarımı 6-104 W Work offset (İş Parçası sıfır bilgileri) 3-51 N NC Programlama Temel Prensipleri 8-151 Y Yardım sistemi 1-21 P Parametreler işleme alanı 3-41 SINUMERIK 802D sl Kullanım ve Programlama Torna (BP-D), 05/2005 Baskısı 6FC5 398-1CP10-1BA0 Dizin-350