charter pazarı için - Turizm Yatırım Dergisi

Transkript

04
KASIM 2012 ǀ 10 TL
ÜCRETSİZ
ÖZEL EK
CROWNE PLAZA
Rekabetin arttığı
havacılık sektöründe
charter pazarı daralıyor
Bankaların
turizm sektörüne
kullandırdığı
kredi oranı
artıyor
BURSA
World Travel
Market, 2013
için umut
vermedi
Otel tasarımlarında
Bölge bölge
tema, fonksiyonellik
dünya
ve konfor ön
yatırım
plana çıkıyor
eğilimleri
İÇİNDEKİLER
06
18
79
64
36
50
acenteler/havayolları
■ Rekabetin arttığı havacılık sektöründe
charter pazarı daralıyor .......................................... 6-7
■ Havayolu şirketleri charter pazarı
için ne dediler...........................................................8-12
■ Haberler .................................................................14-17
yatırım
■ Asyalı ve Ortadoğulu yatırımcılar Batı’daki
krizi fırsata çevirdiler ...........................................18-19
■ Bölge bölge dünya yatırım haritası ....................20-23
■ Uluslararası zincirler Asya-Pasifik’te büyüyor .....24-28
■ Röportaj: Nalan Turnalar .....................................30-32
■ Haberler ................................................................ 34-35
■ Diğer sektör haberleri ...........................................63-79
World Travel Market, 2013 için umut vermedi...64-69
Yetkin Medya Yayıncılık
Ticaret Limited Şirketi Adına
Yazı İşleri
Ece Yarkataş
Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Sebahattin Ercan
İletişim
[email protected]
Genel Koordinatör
Bülent Büyükaras
[email protected]
Editör
Özlem Kasa
[email protected]
Görsel Yönetmen
Türkel Hocaoğlu
[email protected]
2
ǀ turizm&yatırım ǀ 11’2012
oteller
■ Otel tasarımlarında tema, fonksiyonellik
ve konfor ön plana çıkıyor .................................. 36-38
■ Dünya otel tasarım trendleri ..............................39-41
■ Röportaj: Ahmet Gözlükaya ................................ 42-43
■ Görüşler ................................................................ 44-45
■ Haberler ................................................................ 46-49
tedarikçiler
■ Bankaların turizm sektörüne
kullandırdığı kredi oranı artıyor ........................ 50-52
■ Turizim sektörüne hangi banka
nasıl olanaklar sunuyor? .................................... 53-57
■ Haberler ................................................................58-62
■ İstatistikler ............................................................. 79-80
[email protected]
Tel: 0 212 278 77 41 pbx
Reklam
[email protected]
Abonelik
12 aylık abonelik bedeli 90 TL’dir.
Abone olmak isteyenler için
hesap numarası:
Tel: 0 212 278 77 42 pbx
Faks: 0 212 278 77 68
Yetkin Medya Yayıncılık Ltd. Şti. Türkiye İş
Bankası 4. Levent-İstanbul Şubesi.
Baskı:
IBAN: TR57 0006 4000 0011 1400 7932 49
Özgün Ofset
Tel: 0212 280 00 09
Issn: 2147-2300
Adres:
Yetkin Medya Yayıncılık
Emniyetevler Mah. Bornova Sok. No: 5/B,
4. Levent / İstanbul
(Dekont ve adres bilgilerinizi
0212 278 77 68 nolu faksa gönderiniz.)
Yayın Türü:
Ulusal, süreli, aylık
Baskı yeri ve tarihi:
İstanbul, Kasım 2012
SUNUŞ
Sivil havacılıktaki gelişim ve
charter pazarı
T
ürkiye’de havacılık sektörü geliştikçe, rekabet de artıyor. Rekabetin artması ise tüketiciye olumlu yansıyor. Havacılık sektörünün gelişmesinden olumlu
etkilenen sektörlerin başında turizm geldiği gibi, sektör içerisinde de acentelere katkısı
büyük oluyor. Eskiden operasyon düzenlediği bölgelere tarifeli sefer olmadığı için uçak kiralayan tur operatörleri, bugün birçok noktaya tarifeli seferler aracılığıyla tur düzenliyorlar. Bir turizm kavramı olan charter (tarifesiz) seferler ise bu gelişmeye paralel her geçen yıl azalıyor. Bu sayımızda havacılık
sektöründeki gelişmeyi ve charter seferlerini ele aldık.
Dördüncü sayımızda dikkat çekmek istediğimiz bir diğer konu da dünyadaki yatırım trendleri oldu. Otel
yatırımları tüm dünyada nefes kesen bir hızla devam ediyor. Ancak Asya Pasifik bölgesindeki gelişme dudak
ısırtacak nitelikte… Özellikle Çin yeni yatırımların beşiği olarak karşımıza çıkıyor. Keza Ortadoğu ve Amerika
kıtasında da otel yatırımları dikkat çekiyor. Avrupa’da durgunluğa rağmen yatırımlar devam ediyor. Türkiye ise Avrupa bölgesinde yatırım potansiyeli yüksek ülkeler arasında yer alıyor. Uluslararası zincirler de bu
yatırım haritasını takip ediyorlar. Bu dosyamızda biraz da ayrıntılı olarak dünya yatırım haritasını ve bu haritayı takip eden zincirleri ortaya çıkarmaya çalıştık.
Oteller bölümünde ise otellerdeki dekorasyon ve iç mimari trendlerine eğilmek istedik. Bildiğiniz gibi son
yıllarda Türkiye’nin her yerinde birbirinden şık ve farklı oteller açılıyor. Otel dekorasyon, tasarım ve iç mimarilerinde geçmişten bugüne çok şey değişti. Müşteri kitlesine göre tasarlanan otellerde artık insanları yoran
tasarımlar yerine konforu ve fonksiyonelliği öne çıkaran tasarımlar gözde. Bu haberimizde ayrıca dünya otel
trendlerini göstermek istedik.
Son olarak turizm sektörü için son derece önemli bir konu olan krediler konusunu ele aldık. Krediler denince
de akla ilk gelen bankalar oluyor. Biz de bankaların turizm sektörüne yönelik çalışmalarını ön plana çıkarmak istedik. Bankaların turizm sektörüne yönelik politikaları geçmişe oranla çok değişti. Bankalar, artık bir
endüstri haline gelen turizm sektörüne yönelik, yeni yatırım ve renovasyonlar için yönelik kredi seçeneklerinden, kredilerin geri ödeme tarihlerine, otellere özel kartlardan, pos cihazlarına kadar birçok özel çalışmalar
yapıyorlar.
Keyifle okumanız dileğiyle…
Turizm ve Yatırım Dergisi
42
ACENTE/HAVAYOLLARI � DOSYA
Rekabetin arttığı havacılık
sektöründe charter pazarı daralıyor
Türkiye’ye gelen ziyaretçi sayısı yüzde 137,3 artarak son 10 yılda 13,2 milyondan 31,4 milyona yükselmesi
sivil havacılığın hızla gelişmesini beraberinde getirdi. Bir yandan Türk Hava Yolları (THY) devasa bir
şirkete dönüşürken diğer yandan özel havayolu şirketlerinin hem sayısı hem de uçak sayısı arttı.
D
aha çok münferit müşterilere hizmet verdiği bilinen THY’nin turizm
pastasından daha çok pay almak
istemesi ve bu alana yoğunlaşması havayolu şirketleri arasındaki rekabetin
daha da artmasını beraberinde getiriyor.
Bu durum, THY gibi dev bir şirketle rekabet etmekte zorlanan küçük havayolu
şirketlerini yeni pazarlara ve yeni stratejilere yöneltiyor. Havayolu şirketleri, bir
taraftan artan yakıt, vergi, personel vb.
gibi maliyetler ve düşük karlarla baş etmeye çalışırken diğer yandan da değişen
pazar koşullarına ayak uydurmaya
çalışıyorlar. Değişen pazar koşullarına
dayanamayan havayolu şirketleri ise
birleşmeler veya küçülme yoluyla ayakta
durmaya çalışıyor. Değişimle baş edemeyenler ise satışa yöneliyor.
THY filosunu 194 uçağa çıkardı
THY’nin gerek filo gerek uçtuğu nokta gerekse turizm sektörüne yönelik
62
çalışmalarını artırması pazarın daha da
genişlemesine vesile oldu. 2012’nin ilk
yarısında açılan 8 yeni dış hat ile birlikte uçulan dış hat sayısını 90 ülkede
157 noktaya taşıyan THY, uçak sayısını
ise 19 adet artışla 151’i dar gövde, 37’si
geniş gövde ve 6’sı kargo olmak üzere
toplam 194’e çıkardı.
Öte yandan sivil havayolu şirketlerinin sayısında da gözle görülür bir artış
yaşandı. TÖZHİD’e bağlı 11 havayolu
şirketi bulunurken, bu şirketlere ait 162
uçak ve 31 bin 15 koltuk kapasitesi yer
alıyor. Yine TÖZHİD’e üye 3 kargo havayolu şirketi, 20 uçak ve 934 koltuk sayısı
ile hizmet veriyor.
Avrupa’daki değişim
Türkiye’yi de etkiliyor
‘Ucuzcu’ (Low cost) diye tabir edilen
havayolu şirketlerinin artışının internet
teknolojisiyle buluşması, havacılık se-
ktöründe yeni gelişmeleri beraberinde
getirdi. Maliyetlerini kurtarmak isteyen ‘ucuzcu’ havayolu şirketleri, eskiden
charter yapılan birçok noktaya tarifeli
sefer yapmaya başladılar. Düşük tarifeli
havayolu şirketlerinin Akdeniz’de öne çıkan neredeyse tüm turizm destinasyonlarına tarifeli sefer koyması, charter
yapan havayolu şirketlerinin rekabet
etmesini zorlaştırıyor. Charter seferler
paket tur pazarında Rusya ve BDT ülkelerinde hala varlığını güçlü bir şekilde
korurken, Avrupa ve Akdeniz pazarında
azalmaya devam ediyor.
Charter’la işe başlayan havayolu
şirketleri tarifeli seferlere kaydı
Sivil havacılıkta yaşanan gelişme,
yurtiçinde ve yurtdışında uçulan nokta
sayısını artırırdı. Bu alanda yaşanan
bir başka gelişme de ilk başlarda charter yapan bir çok şirketin tarifeli sefere
dönmesi oldu. Eskiden turistik des-
tinasyonlara yoğun bir şekilde charter yapan Atlasjet, Pegasus, Onurair,
Sunexpress gibi önemli havayolu şirketleri, charter pazarından tarifeli
hatlara döndüler. Tarifeli seferlerin olmadığı noktalara hala charter (tarifesiz)
uçuşlar düzenleyen bu şirketlerin faaliyet alanlarında charter’in oranı geçmişe
oranla düştü.
Öte yandan ulusal havayolu şirketi
THY’nin gerek uçakların doluluk oranlarını artırmak gerekse turistik destinasyonlara yönelmesi Türkiye’de charter
yapan diğer havayolu şirketlerini olumsuz etkiledi. THY bir taraftan tur operatörlerine yönelik çalışmalarını artırmak
için uygun şartlar sunarken, diğer taraftan tur operatörlerinin charter taleplerine
de cevap veriyor. THY son 5 yılda charter
payını iki katına çıkardı.
Değişim tur operatörlerine yaradı
Havacılık sektöründe yaşanan bu
gelişmeler, bir taraftan tüketiciye olumlu
yansırken diğer taraftan da tur operatörlerine yarıyor. En genel anlamıyla, tur operatörlerinin bir uçağı komple kiralaması
olarak tanımlanan charter uçuşlarının
odak noktasını tur operatörleri oluşturuyor. Tur operatörlerinin charter uçuşlar yerine daha avantajlı konuma gelen tarifeli
seferlere yönelmesi, pazardaki ağırlığın
tarifeli seferlere dönmesine olanak
sağladı. Turizm sektörünün önemli bir
ayağı olan charter seferlerin pazar payı,
I
tarifeli seferlerin yapıldığı noktalarda
azalırken, tarifeli seferlerin olmadığı yeni
destinasyonlarda devam ediyor.
Charter yapamayan şirketler,
uçaklarını kiralıyor
Yakın mesafelerde düzenlenen charter pazarında her geçen yıl maliyetler artarken, rekabet güç hale geliyor. Geçmiş
yıllara göre charter pazarındaki payları
ve kârları düşen havayolu şirketleri,
uçağın boş kalmasındansa özellikle
yolcu trafiğinin azaldığı kış aylarında
ucuz fiyata kiralamayı tercih ediyorlar.
Firma yetkilileri, charter pazarında kârların eskisi gibi olmadığını belirtiyor.
Küçük havayolu şirketlerinin zor günler
yaşadığını ifade eden uzmanlar, küçük
firmaların ayakta kalmasının her geçen
yıl güçleştiğine işaret ediyorlar.
Havacılıkta zor günler yaşanıyor
Alınan bilgilere göre zor günler geçirdiği belirtilen Sunexpress’in mali sıkıntı
nedeniyle personel sayısında kesinti
yapacağı belirtiliyor. İstanbul Sabiha
Gökçen’deki (SAW) 2012/13 kış ve 2013
yaz programını da küçülteceği bildirilen şirketin, 3 uçağını da Anadolujet’e
uzun süreli olarak kiraladığı kaydedildi.
Sunexpress Almanya, Boeing 737-800
tiplerinden oluşan 7 uçaklı filosunu 5
uçağa düşürecek. Öte yandan uzun yıllar charter pazarının önemli oyuncularından biri olan Onurair, yaşadığı mali
sıkıntılar nedeniyle satışa çıkarıldı.
IATA 2013 için olumlu mesaj verdi
ATA verilerine göre uluslararası hava taşımacılığının
büyüme trendinde bir yavaşlama görülüyor. Geçen iki
çeyrekte uluslararası taşımacılığında görünen yavaşlamaya rağmen önemli bölgesel değişimler yaşandığına dikkat
çekiliyor. Asya-Pasifik bölgesi piyasasında yoğun rekabet bulunduğuna dikkat çekilen raporda, büyüme trendinin zayıfladığı ve piyasada yüzde 0,5 daralma görüldüğü bildiriliyor. Durgunluk yaşanan
Kuzey Amerika havayolları ise bu yıl kapasite
ve talep artışına rağmen en yavaş genişlemenin
görüldüğü bölgelerden bir tanesi oldu. Bölgede
bir yıl öncesine oranla Ağustos ayında yarım
puanlık bir artış yaşandı. Öte yandan Avrupa bölgesinde uluslararası hava taşımacılığında hızlı bir
gelişme yaşandığı kaydediliyor. Geçen yıla kıyasla ağustos
ayında yüzde 16,7’lik bir gelişme görüldü. Ekonomik durgunluğa rağmen, Avrupa bölgesinde hava taşımacılığında yaşanan genişleme, geçen yıla göre yüzde 5,6 olarak
gerçekleşti.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IATA, 2012’de dünya
genelinde havayolu şirketlerinin toplam kazancının 4,1 milyar dolar olacağını açıkladı. IATA, daha önce 2012 gelir tahminini 3 milyar dolar olarak belirtmişti. Dünya genelinde 240
üyesi bulunan IATA, 2011’de 240 IATA üyesinin toplam gelirinin 8,4 milyar dolar olduğunu bildirmişti. Bu rakam, toplam
cironun yüzde 1,4’üne denk gelmişti. 2012’de ise
öngörülen 4,1 milyar dolarlık gelirin toplam cironun yüzde 0,6’sına denk geleceği belirtiliyor.
Bölgeler bazında ise Avrupa kıtasının 1,2 milyar dolar zararda olduğu, buna karşılık Kuzey
Amerika’da 1,9 milyar avro kazanç elde edileceği
bildirildi. Aynı şekilde Asya/Pasifikler’de 2,3 milyar dolar,
Yakın Doğu’da 700 milyon dolar, Latin Amerika’da da 400
milyon dolar kazanç elde edilmesi bekleniyor. 2013 ile ilgili
beklentilerini açıklayan IATA, 2013’de petrol fiyatlarının az
da olsa düşmesini umdukları için 2013’de 5,8 milyar avro
gelir öngördüklerini açıkladı.
11’2012
ǀ turizm&yatırım ǀ
7
ACENTE/HAVAYOLLARI � GÖRÜŞLER
Havayolu şirketleri charter pazarı için ne dediler?
Ali Genç � Türk Hava Yolları Basın Danışmanı
Acentelerde talep tarifeli seferlere kayıyor
T
HY olarak, acente, özel ve tüzel kişilerin
talepleri doğrultusunda charter seferler
yapıyoruz. Münferit satışa açık charter sefer de yapılıyor. THY olarak charter seferler
alanında acentelerle biri münferit charter
talepleri diğeri ise yaz tarifesi boyunca
gerçekleştirilen dizi charter seferleri olmak
üzere iki alanda çalışıyoruz. Acentelerle
yaptığımız anlaşmalarda münferit charter
talepleri bazında, günün şartlarına (filo imkanı, maliyetler, sezonsallık) göre fiyatlama
ve her sefer için ayrı anlaşma yapıyoruz.
Yaz tarifesi boyunca gerçekleştirilen bir
dizi charter sefer talepleri için ise maliyet
ve piyasa koşulları göz önüne alınarak
tüm seferleri kapsayan sezonluk anlaşma
yapılıyor. Bir nokta için birden fazla talip
olması durumunda açık arttırma yoluna
gidebiliyoruz. Şu an itibariyle charter için
700’e yakın acente ile çalışıyoruz.
Dünyanın her yerinden charter talebi aldığımızdan bu sayı her geçen gün artıyor. 5
yıllık dönemde THY’nin charter sefer sayısı
yaklaşık olarak yüzde 55-60 arttı. Charter
sefer düzenlenen farklı parkur sayısı ise
yaklaşık olarak yüzde 40 arttı. Bilindiği
üzere Türkiye pazarında THY’nin büyük bir
ağırlığı var. Ortaklığımızca sürekli açılan
tarifeli yeni hatlar sayesinde son zamanlarda pazar koltuk ihtiyacını charter seferler yerine tarifeli seferlerle karşılıyor.
Örneğin, önceki yıllarda birçok charter se-
fer düzenlenen İtalya için şu an itibariyle 7
ayrı noktaya tarifeli sefer düzenleniyor. Bu
sayede, önceki yıllarda charter sefer talep
eden acenteler koltuk ihtiyaçlarını tarifeli
seferlerden anlık koltuk talep ederek veya
hard-blok koltuk anlaşmaları yaparak
karşılayabiliyor. Bu manada, charter sefer talebi azalmaya başladı. Ama yine de
“kapalı grup” olarak tabir ettiğimiz özel
gruplar için her zaman charter sefer ihtiyacı devam edecektir. THY’nin hem tarifeli hem de charter seferler için acentelerle
Türk Hava Yolları’nın
Yıllara Göre Charter Seferleri
SeferParkur
DönemSayısı Sayısı
20071987371
20082411399
20091690326
20101874325
20113072517
yürüttüğü yakın işbirliğinin sektöre olumlu
katkı sağladığını düşünüyoruz.
Musa Alioğlu � Saga Havayolları Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Charter diye bir şey kalmamak üzere
T
HY son yıllarda acenteler ve tur operatörleriyle daha sıkı işbirliğine girdi. Dolayısıyla charter pazarında THY’nin
ağırlığı daha fazla hissediliyor. Neredeyse charter diye bir şey kalmamak üzere...
Tarifeli seferlerde Sunexpress, THY ve
yabancı şirketler var. Avrupa’dan turist
taşımacılığında bizim şirketlerimiz çok
büyük potansiyeli elde edemiyorlar. Eskiden Avrupa’dan gelen turistlerin büyük
bölümünü Türk şirketleri taşıyordu ama
bu oran her yıl düşüyor. Özel sektörün
payı azaldı, THY’nin payı arttı. Eskiye oranla yüzde 20-30 THY’nin payı arttı dene-
28
tiydi. Şimdi tarifeliye ve iç hatlara döndüler.
bilir. Charter yapan firmalar faaliyetlerine
devam ediyor. Antalya’da Sky Havayolları,
Corendon var. İstanbul’da Tailwind, Saga,
Free Bird var. Onur, Atlasjet ve Pegasus’un
da charter pazarında payı var. Ama eskiye
oranla payları azaldı. Çünkü eskiden Pegasus ve Onur başlı başına charter şirke-
Charter dışında uçak kiralama işinde de
gelişmeler oldu. Pazar daralınca uçakları
boş tutmaktansa ucuz fiyata çalıştırayım
mantığı gelişti. Bu da karları düşürdü.
Çünkü eskiden olduğu gibi karlardan söz
etmek mümkün değil. Yerde duran uçak
zarar eden uçaktır. Birçok şirket yurtdışına uçak kiralamaya devam ediyor. Charter
yapanlar yurtdışına uçağı belli dönemlerde
kiraya verirler. Mesela bizim şirketimiz
Saga yapıyor. Tailwind hem uçak kiraya
veriyor hem charter yapıyor.
Güliz Öztürk � Pegasus Hava Yolları Ticaretten Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı
Charter seferlerin pazar payı azaldı
Ö
zel havayolu şirketlerinin iç ve dış hat
tarifeli seferlerinde gözle görülür bir
artış yaşandı. Bu artış, tur operatörlerinin operasyonlarını daha az risk alarak
yapmaya yöneltti. Pegasus, düşük maliyetli havayolu olarak yepyeni bir iş modelini Türkiye’ye getirdi ve benimsetti. Bu
sebeple Türkiye’den yurtdışına gidecek
misafirler, paket turlar yerine artık kendi seyahat planlarını hazırlayabiliyor. Bu
yöndeki talep de tarifeli seferlerin artmasını sağlamış oldu. Dolayısıyla, charter
seferlerde geçmişe göre sayısal anlamda bir azalış olmasa da tarifeli seferlerdeki artış nedeniyle charter seferlerin
pazardaki payı azalmış oldu. Sektör, hem
tarifeli hem charter seferlerine ihtiyaç
duyuyor. Artık Avrupa’nın birçok ülkesine
çok uygun fiyatlarla uçmak mümkün…
Charter seferler bu ülkelere geçmişte
olduğu gibi yoğun yapılmıyor. Türk şirketleri, yurt dışından Türkiye’ye yolcu
getirebiliyor. Ancak trafik hakları nedeni
ile Türkiye dışında bir ülkeye operasyon
gerçekleştiremiyor. Belki geçmişe göre
charter sefer yapılan pazarlar değişti ve
değişiyor. Ancak halen charter seferlere
ciddi ihtiyaç duyulan pazarlar mevcut.
Pegasus olarak, 22 yıldır hem operasyonel hem de finansal anlamda charter operasyonlarını başarılı bir şekilde
yürütüyoruz. 2012 yılında 9 ülkeye charter sefer gerçekleştirdik. 2013 için ülke
sayısını 12’ye çıkarmayı planlıyoruz.
Charter alanında her geçen gün, maliyetler artıyor ve rekabet zorlaşıyor. Ancak,
biz bu konuda avantajlıyız çünkü iş modelimiz gereği, maliyetlerin nasıl yönetilmesi gerektiğini iyi biliyor ve bu konudaki
konsantrasyonumuzu daima yüksek tutuyoruz. Öte yandan Pegasus Hava Yolları
olarak, 2005 yılında başlattığımız tarifeli
uçuşlarımızı, bugün 25 ülkede 59 noktaya
çıkardık. Yurtdışında, 37 noktaya uçuyoruz. Geçen yıl 11,3 milyon yolcu taşıdık.
Kurulduğumuzdan beri taşıdığımız yolcu sayısını 46 milyona çıkardık. Bununla
beraber uçuş ağımıza her gün yeni destinasyonlar ekliyoruz. Uçuş ağımızın dışında kalan bölgelere, talep doğrultusunda
charter uçuşlar düzenliyoruz.
Orhan Coşkun � Atlasjet CEO’su
Charter taşıyıcıların ayakta durması imkansız hale geldi
H
avacılık sektöründe yaşanan kriz
nedeniyle sektörde sorunlar büyüyor.
Pazar hızla büyüklerin eline geçiyor ve
küçük şirketlerin var olma şansları giderek azalıyor. Pastanın tamamı büyük
oyuncuların eline geçiyor. Havayolu
sektöründe risk yüksek, kârlar düşük.
Geçen yıl 11 uçak şirketi battı. Bu yıl ilk
altı ayda 18 şirket kapıya kilit vurdu, yıl
sonuna kadar bu sayının 35 civarında
olacağı söyleniyor. İster yurt içinde ister
yurt dışında olsun batan şirketin vebalini bütün havacılık camiası olarak çekiyoruz. Çünkü cıvatalar bir yerden oynamaya başlayınca ikram, yer ve teknik
bakım hizmeti verenler peşin parayla iş
yapmaya başlıyor. Sektörün kredibilitesi
zayıflıyor. Öte yandan günümüzde charter taşıyıcıların ayakta durması imkansız
hale geldi. Bütün havayolu şirketleri tur
10
2
operatörlerine verilen fiyatları bilir. Herkes diğer uçak şirketlerinin maliyetini de
bilir. Bu maliyetler birbirine çok yakındır.
Hayatta kalmanın iki yolu var. Biri evlilikler yaparak birleşmek, diğeri de kendi
hedef kitleni kampanya bombardımanıyla
büyütmek. Bunu da kenarda duran ciddi
boyutta bir maddi güçle sağlayabilirsiniz.
Bundan 20 yıl öncesine kadar havacılıkta
en tatlı payı charter (tarifesiz) seferlerle
elde ediyorduk. Charter şirketleri 6 ay uçar
6 ay yatardı bu şekilde çarkını döndürürdü.
Çünkü o zaman büyük havayolu şirketleri
küçük charter şirketlerinin uçtuğu noktalara sefer yapmıyordu. Günümüzde ise
büyük oyuncuların hepsi küçük şirketlerin
pastalarına el atarak onların uçtuğu turizm bölgelerine uçmaya başladı. Bu da
kar marjlarını düşürdü. Küçük oyuncular
olarak biz, büyük oyuncuların kalite marjlarını yakalayarak sektörde tutunmak
zorundayız. Turizm büyük hızla koşarken biz havacılık sektörü olarak arkasına
takılarak koşturmaya başladık. Biz de
otelciler gibi tur operatörlerine bağımlı olarak hareket ettik. Ancak bu şekilde
sürdürülebilirlik mümkün değil. Sektörde
personel ve yakıt giderleri arttı.
Hacı Say � SunExpress Genel Müdür Yardımcısı
Charter’in oranı azalsa da yolcu sayısı istikrarlı artıyor
T
ancak Türkiye’nin sunduğu kaliteli turizm
ürünü Avrupalı orta sınıf tüketiciler için
hala çok gözde.
ürkiye ve Almanya arasındaki turizm
trafiğine hizmet vermek üzere 1989
yılında Antalya’da kurulan SunExpress, Nisan 1990’dan Nisan 2001’e kadar
sadece charter pazarında yer aldı. Nisan
2001’de ise başlattığımız Antalya-Frankfurt seferleriyle Türkiye’nin yurtdışına tarifeli sefer düzenleyen ilk havayolu olduk.
2001’den bu yana tarifeli seferlerimizde
büyük bir artış oldu. Bununla beraber
ana iş kolumuz hala turizm ve tur operatörü iş ortaklarımızla birlikte charter
pazarında Türkiye’nin en büyük oyuncularından biriyiz. Türkiye’de THY dışında
kalan pazarı değerlendirdiğimizde, tarifeli
dış hat seferlerinin son 5 yılda ön plana
çıktı. Bundan öncesinde yapılan uçuşların
büyük çoğunluğu charter seferi olarak
gerçekleşiyordu. Charter iş kolunun genel
pazar içindeki payı yüzdesel olarak azalıyor olsa da, charter yolcu sayıları istikrarlı
büyümeye devam ediyor.
Pazar full charter’dan split
charter sistemine döndü
Eskiden yeni bir hat açılmadan önce
tur operatörlerinin talepleri değerlendirilir ve hattın açılıp açılmaması kararında bu taleplerin ağırlığına bakılırdı. Ancak günümüzde havayolu yolcusu nasıl
esneklik istiyorsa, tur operatörleri de
esnek bir iş yapısı kurmak istiyorlar.
Yine eskiden tur operatörleriyle ağırlıklı
olarak full charter anlaşmaları yapardık.
Ama bugünlerde split charter sistemi çok
daha yaygın bir şekilde tercih ediliyor. Hat-
12
2
Daha fazla tur operatörüne
hizmet vermeye başladık
ta tur operatörleri pek çok tarifeli seferlerimizden sabit kapasiteler alıyorlar. Böylece
aynı uçak içerisinde, farklı tatil beklentileri
olan müşteriler taşınabiliyor. Bu durum,
yani fullcharter’ların oransal olarak azalması, yıllardır birlikte çalıştığımız tur operatörleri ile olan bağımızı etkiledi hatta
çalıştığımız tur operatörü sayısında artış
olmasına neden oldu. Biz, yolcularımızın
seyahat alışkanlıklarındaki bu değişimi
görerek, bu değişim ihtiyacını karşılayacak uygun ürünleri geliştiriyoruz ancak
bu durumu charter pazarının bittiği şeklinde yorumlamıyoruz. Pazarımız artık
çok daha detaylı segmentlere ayrılıyor
Charter uçuşlarında son 1-2 yıldır
yeniden bir yükselme trendi gözlemliyoruz ve bunun devam edeceğini
öngörüyoruz. Son yıllarda daha fazla tur
operatörüne hizmet vermeye başladık.
Örneğin biz, 2012 yaz sezonunda Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarında toplam 91
destinasyona uçuş gerçekleştirdik. Uçulan noktalar arasında Almanya, Avusturya, Bulgaristan, Danimarka, Finlandiya,
Hırvatistan, Hollanda, İspanya, İsveç,
İsviçre, İtalya, Kosova, Lübnan, Malta,
Mısır, Norveç, Romanya, Slovenya ve
Türkiye’deki onlarca destinasyon yer
aldı. 2011 yılında yolcu sayımızı önceki
yıla oranla yüzde 15.8 artırarak 7,7 milyona, ciromuzu da yüzde 30,3 artışla 666
milyon avroya yükseldi. Yolcularımızın
yarısından fazlası dış hatlarda uçtu.
Turizm sektöründe herkesin ortak
sorunu, turizm sezonunun özellikle Antalya, Bodrum ve Dalaman için çok kısa
olmasıdır. Geçtiğimiz yıllarda Antalya
için sezon Mart – Kasım ayları arasındayken, bugün maalesef tekrar daralma
yaşanıyor. Sezonun uzatılması, sağlık,
inanç ve spor turizmi gibi segmentlerin güçlendirilmesinin charter pazarının
sürdürülebilirliği için önemli olduğunu
düşünüyoruz.
ACENTE/HAVAYOLLARI � HABER
Bakanlık JATA yöneticilerini
İstanbul’da ağırladı
T
urizm anlamında Türkiye ile
işbirliğini geliştirmek isteyen Japonya Seyahat Acentalar Birliği (JATA)
bu yılki yönetim kurulu toplantısını İstanbul’da gerçekleştirdi. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ağırlanan
JATA yöneticileri, düzenledikleri basın toplantısında, iki ülke arasındaki işbirliğinin
geliştirilmesine dikkat çektiler.
Kültür ve Turizm Müsteşar Yardımcısı
Faruk Şahin, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, Japonya Büyükelçiliği Turizm Müşaviri Ayşegül Atmaca’nın vanı sıra birçok
üst düzey yetkilinin katıldığı toplantıda konuşan Kültür ve Turizm Müsteşar
Yardımcısı Faruk Şahin, Türkiye’nin
Japonya gibi uzak destinasyonlardan turist çekemediğini belirterek, Japonya’dan
gelen turist sayısını arttırmayı hedeflediklerini söyledi. Bu kapsamda JATA yöneticilerinin Türkiye’yi ziyaret etmesinin
önemli olduğunu dile getiren Şahin, değer
verdikleri Japonya ile ilişkileri geliştirmek
istediklerini kaydetti.
Atmaca: “2014’te 350 bin
Japon bekliyoruz”
Daha sonra söz alan Japonya
Büyükelçiliği Turizm Müşaviri Ayşegül Atmaca ise Japonların ağırlıklı İstanbul, Kapadokya ve Pamukkale’ye geldiğini ancak
diğer destinasyonların da tur programlarına eklenmesi gerektiğini ifade etti.
Atmaca ayrıca, 2014 yılında Japonya’dan
Türkiye’ye gelen turist sayısını 350 bine
taşımak istediklerini kaydetti.
Jungo Kikuma, Türkiye’ye turizm
akımını destekleyeceğiz
JATA Başkanı Jungo Kikuma, Turizm ve Kültür Bakanlığı’nın Japonya’da
yaptıkları çalışmaları takdir ettiklerini
belirterek, Japonya’dan gelecek turist
sayısının artırılması için Türkiye’yi ‘Visit
World Projesi’ne dahil ettiklerini açıkladı.
Japonya’nın üç büyük seyahat acente
başkanlarının bu toplantıda olduğunu
vurgulayan Kikuma, JATA olarak yaptıkları
bu ziyaretin her iki ülke için de büyük fayda sağlayacağına işaret etti.
TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy da
Japonya’dan gelecek turist sayısını artırmak için Japon Havayollarının Türkiye’ye
gelmesinin gerekli olduğuna dikkat çekti.
TAV, ISO belgesi
almaya hak kazandı
TAV Havalimanları’nın iştiraki TAV İşletme
Hizmetleri, ISO 10002:2004 Müşteri
Memnuniyeti ve Şikâyet Yönetim
Standardı Belgesi’ni almaya hak kazandı.
ISO 9001:2008 Kalite Yönetimi Sertifikasını 2011 yılında alan firma, ISO
10002:2004 Müşteri Memnuniyeti ve
Şikayet Yönetim Standard Belgesini
de aldı. TAV İşletme Hizmetleri’nin
gerçekleştirdiği hizmetler, çeşitli denetimlerden geçerek; İngiltere Kraliyet
Akreditasyon Servisi (UKAS)’ın akredite ettiği United Registrar of Systems
(URS) tarafından belgelendi.
14
2
Halen 6 ülkede 12 havalimanında faaliyette bulunan TAV
İşletme Hizmetleri, terminallerde
havacılık dışı gelirlerin ve ürün/
hizmetlerin yaratılması, reklam ve
tanıtım alanlarının pazarlanması,
butik yolcu hizmetlerinin geliştirilmesi, müşteri sadakat programları, CIP
Salonları İşletmeciliği, seyahat acentesi gibi pek çok hizmet veriyor.
Corendon IOSA
sertifikasıyla
tescillendi
C
orendon Havayolları, Uluslararası Hava Taşımacılık Birliği (IATA)
tarafından verilen Operasyonel
Emniyet Denetimi Sertifikası (IOSA)
sürecini tamamladı. Corendon Havayolları Yönetim Kurulu Başkanı Yıldıray
Karaer, konuyla ilgili yaptığı açıklamada Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün
desteği ile Yeşil Havalimanı Projesi’ni
hayata geçirmek istediklerini söyledi.
Bir yıl süren denetleme ve uyum
sürecinden geçen Corendon, dünyada
faal durumdaki 5
bin sivil havayolu
şirketi arasında bu
sertifikayı almaya
hak kazanan 389
şirket oldu. Gönüllü
katılıma dayanan,
kalite, uçuş operasyonu,
bakım,
mühendislik gibi
denetlemeleri kapsayan IOSA sertifikası,
havayolu şirketlerinin operasyonel ve
emniyet standartları IATA tarafından
tescilleniyor.
Karaer: Taviz vermediğimiz uçuş
politikalarımızın meyvelerini
topluyoruz
Corendon Havayolları Yönetim Kurulu Başkanı Yıldıray Karaer, emniyet
ve operasyonel kalitenin Corendon için
hayati önem taşıdığını belirterek, sertifikasyon sürecine dahil olan havayolu
işletmelerinin zorunlu yasal sivil havacılık standartlarının yanı sıra ek birtakım koşullarını yerine getirilmesinin
gerektiğini kaydetti. IATA tarafından
akredite edilen dünyadaki 8 bağımsız
denetim kuruluşları tarafından denetlendiğini vurgulayan Karaer, uçuş emniyeti politikalarının meyvelerini yüzde
100 aldıklarını söyledi.
Thomas Cook yönetiminde
ilk Türk Emre Berkin oldu
A
vrupa’nın en büyük tur operatörlerinden Thomas Cook’un yönetimine bir Türk girdi. Uluslararası
ve yerli birçok önemli firmalarda
yöneticilik yapan Emre Berkin,
Thomas Cook’un yönetim
kurulu üyesi oldu. Microsoft’ta 1993-2006 yılları arasında Avrupa, Ortadoğu ve
Afrika bölgelerinin başkan
yardımcısı ve Microsoft’un
Ortadoğu ve Afrika bölge
başkanlığını yapan Emre Berkin,
Alcatel ve Pegasus gibi firmalarda da üst
düzey görevlerde bulundu. Trevalweekly
haberine göre Thomas Cook’a 1 Kasım’da
katılması beklenen Berkin, dünya çapında önemli olan bir gruba katılmaktan
mutlu olduğunu kaydetti. Thomas Cook’un Başkanı Frank
Meysman yaptığı açıklamada, Berkin’in teknoloji sektöründeki ve uluslararası
markalardaki
deneyimini
gruba getireceğini ifade etti.
Ayrıca, milyonlarca müşterilerinin olduğu bir destinasyon
olan Türkiye’deki hava yolu tecrübesine sahip olmasının büyük bir
avantaj sağlayacağını vurguladı.
OTI, en büyük 50
Türk şirketi arasına girdi
S
eyahat
acenteliği,
konaklama,
güvenlik ve havacılık ana alanlarında faaliyet gösteren OTI Holding, Capital Dergisi’nin, Türkiye’nin yurt dışında
faaliyet gösteren en büyük firmalarını
belirlemek amacıyla hazırladığı ‘Global
50 Türk Şirketi’ listesine girdi.
T
ürk tur operatörü GTI Travel, kendi seyahat portalında ailelere özel
kişiselleştirilmiş tatil seçeneği çözümü
geliştirdi. Danışmanlık yaklaşımıyla
hazırlanan GTI Travel’ın internet sitesinin
yeni rezervasyon yazılımı sayesinde
aileler, ihtiyaç ve beklentilerine göre arama yapabilecek. Arama seçeneklerinde,
öncelikli olan kriterlere göre havuz kaydırağı veya çocuk mönüsü gibi detayların
sunulduğu sitede, tatil bedelinin toplam
rakamını belirterek aile bütçesine göre
arama imkanı da sunuyor.
GTI Travel’ın yeni rezervasyon
çözümünün,
seyahat
planlaması
aşamasında, önemli bir kolaylık
sağladığını belirten GTI Travel Marketing Müdürü Tunç Özler; “Hedef
müşteri ihtiyaçları ile bizim tekliflerimizi
günümüze uygun bir şekilde hızlı, esnek
ve aile dostu bir tanımlama üzerinden
birleştiriyoruz” dedi.
Coral Travel’ın 5’inci, Sunmar Tour’un
24’üncü, Coral Travel Ukrayna’nın
39’uncu ve Wezyr Holidays’in 40’ıncı
sırada yer aldığı sıralamada OTI Holding, 20 grubun yurt dışı cirolarının paylaşıldığı listede 1 milyon 250 bin dolarlık
cirosuyla 5’inci sırada yer aldı.
GTI Travel, Avrupa seyahat
pazarında ilk 6 arasında
‘Türkiye’yi ulusal
platformda temsil ediyoruz’
Capital Dergisi’nin ‘Global 50 Türk
Şirketi’ listesinde iştiraklerimiz ile yer
aldıklarını belirten OTI Holding Yönetim
Kurulu Başkanı Ayhan Bektaş, “Marka
olmak uzun bir süreç. Tabii ki bugünlere kolay gelmedik ve bu süreçte birçok
stratejik karara imza attık. Bu önemli
sonuç,
çok planlı bir çalışmanın
ürünü. OTI iştirakleri Türkiye’nin en
büyük
şirketleri
sıralamalarında
üst sıralarda yer
alıyor” dedi.
GTI Travel,
“ailelere özel”
kişisel tatil
planlama fırsatı
OTI, 2013’te tüm pazarlarında
büyüme bekliyor
OTI Holding, 2011 yılında toplamda 1 milyon 380 bin turiste hizmet
verdi. 2012 yılında ise bu rakamın 1
milyon 900 bine ulaşması bekleniyor.
Grup, 2013’te uçak filosunu arttırmayı İspanya, Mısır, Tayland, Birleşik
Arap Emirlikleri’ndeki büyümeyi yüzde
25’ten yüzde 50’ye çıkarmayı planlıyor.
Yunanistan’da 3 kat büyümeyi hedefleyen grup, Türkiye’de ise yüzde 10-12
arasında bir büyüme bekliyor.
Avrupa’nın en büyük Türk tur operatörü olan GTI (German Travel International) Almanya’nın Düsseldorf kentinde bulunan yönetim merkeziyle hizmet
veriyor. Almanya ile birlikte Hollanda
ve Polonya’da da faaliyet gösteren GTI,
aynı zamanda Avrupa’nın en büyük ilk 6
tur şirketi arasında yer alıyor. Avusturya, Belçika, İsviçre ve Güney Fransa’dan
son iki yıldır tur operatörlüğü yapan GTI,
Avrupalı turiste, Türkiye dışında, Mısır,
Kanarya Adaları, Mayorka Adaları, İspanya, Portekiz, Bulgaristan, Yunanistan destinasyonları için de farklı
seçeneklerle tatil paketleri sunuyor.
GTI, 2012 Türkiye programına Anadolu
kültür turlarını da dahil etti.
11’2012
15
ACENTE/HAVAYOLLARI � HABER
Koray Özbay, Çelebi Hava
Servisi’nin yeni genel müdürü oldu
B
eş ülke ve 34 havalimanında yer
hizmetleri ile kargo ve antrepo hizmetleri veren Çelebi Hava Servisi A.Ş.’nin
genel müdürlüğüne Koray Özbay getirildi. Çelebi Hava Servisi’nin eski genel
müdürü Talha Göksel ise Çelebi Havacılık
Holding’in İcra Kurulu üyeliğine atandı.
Lisans ve yüksek lisans eğitimini,
ABD’de San Diego Ulusal Üniversitesi
Bilgisayar Bilişim Sistemleri’nde İşletme
Bölümü’nde mezun olan Koray Özbay,
kariyerine sistem analisti ve programcı
olarak başladı. Ticari pazarlama, ürün yöneticiliği gibi alanlarında çalışan Özbay,
Accor grupta görev yaptı.
Pegasus, uçuş ağına yurtdışında
iki, Türkiye’de bir nokta ekledi
P
egasus Hava Yolları, uçuş ağına Lviv
ve Dubai’yi ekledi. Pegasus, böylece 25
ülkede 59 noktaya ulaşmış oldu. Öte yandan Pegasus, Aralık itibariyle uçuş ağına
Alanya Gazipaşa Havalimanı’nı ekleyecek.
Lviv şehrini portföyüne ekleyerek,
Kharkiv ve Donetsk’ten Ukrayna’nın sonra
üçüncü destinasyona ulaşan Pegasus, Lviv
şehrini Türkiye’de 14 şehre, yurtdışında ise
12 noktaya bağlayacak. Öte yandan Pe-
gasus, Dubai uçuşlarını Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan gerçekleştirecek. Pegasus
Dubai’yi Türkiye’de 17 şehre bağlarken,
yurtdışında 30 noktaya bağlantılı uçuşlarla
bağlayabilecek.
Pegasus Hava Yolları, uçuş ağına Aralık
ayından itibaren Alanya Gazipaşa Havalimanı’nı ekleyecek. TAV Havalimanları
tarafından işletilen 500 bin yolcu kapasiteli Alanya Gazipaşa Havalimanı’na da
tarifeli seferler gerçekleştirecek. Haftanın
dört günü, gerçekleştirilecek seferler ile
Pegasus misafirlerini Gazipaşa Havalimanı’ndan yurt içinde 16; yurt dışında 39
noktaya bağlantılı olarak uçurabilecek.
VIP Turizm, 2013 yılında
yüzde 15 artış hedefliyor
Y
eniden yapılanma sürecine giren VIP
Turizm, 2013 yılı tur programlarını
ve erken rezervasyon fırsatlarını tanıttı.
VIP Turizm CEO’su Ceylan Pirinçcioğlu,
yeni dönemde reklam ve tanıtım ağırlıklı
çalışmalara yer vereceklerini belirterek,
uzay turizmi gibi yeni ürünlere yöneleceklerinin de sinyalini verdi. Yurt dışı
turları yüzde 40, yurt içi turlarda yüze
20 artış yakalayan VIP Turizm, Küba’ya,
Amerika ve Afrika’ya en çok misafir
götüren şirket oldu. Uygun fiyatlı tatil
paketlerini içeren EcoVIP konseptiyle misafirlerine uygun ve farklı
16
2
ürünler sunduklarını
belirten
Pirinçcioğlu, 2012
yılında
acente
satışlarında
yüzde 100 artış Ceylan
yakaladıklarını Pirinçcioğlu
söyledi. Türk Hava
Yolları’nın Şarm El Şeyh ve Hurghada gibi
bölgelere direkt uçmasının VIP Turizm’in
satışlarına olumlu yansıdığını belirten
Pirinçcioğlu, 2013 yılı rakamlarını tam
belirlemediklerini ama minimum yüzde
15 artış hedeflediklerini kaydetti.
Onur Air’in
hisse devri
gerçekleşti
G
eçtiğimiz haftalarda satışa çıkarılan
Onur Air’in satışı gerçekleşti. Rekabet Kurumu’nun internet sitesinden yapılan açıklamada, “Onur Air
Taşımacılık A.Ş.’nin yüzde 7,2 hissesi ile
Ten Tour Turizm Endüstri Tic. A.Ş ‘nin
yüzde 100 hissesi; Kudret Tuncel, Mehdi Shams, Hüseyin Yavuz Baran, Dilay
Akın, Mihran Aksak Uysal tarafından
devralınacaktır”
ifadeleri yer aldı.
Rekabet kurallarına aykırı bur durum
görülmezse Onur Air’in devri bir ay içerisinde gerçekleşmiş olacak.
Onur Air’in yüzde 51’i hissesi İstanbul
Esenyurt’ta bulunan Enes Makine’nin
kurucusu Kudret Tuncel sahip olacak.
Diğer yüzde 49’u ise Dubai asıllı İngiliz
Mehdi Shams’ın olacak. Mehdi Shams,
ABD, İngiltere, Almanya, Dubai, Çin ve
İran’da ofisi bulunan Home Persian şirketinin sahibi olarak biliniyor.
YATIRIMLAR� DOSYA/DÜNYA YATIRIM HARİTASI
Asyalı ve Ortadoğulu
yatırımcılar Batı’daki
krizi fırsata çevirdiler
Dünya Turizm Örgütü (UNWTO),
2012 turizm ve seyahat
alanındaki yatırımlarda geçen
yıla göre artış öngörüyor. Jones
Lang Lasalle Hotels ise dünyadaki
otel yatırım eğilimlerinin geçen
yılla aynı seyrettiğine işaret
ediyor. Bölgeler arası otel işlem
hacminde Asyalı ve Ortadoğulu
yatırımcıların Avrupa ve
Amerika’ya yeni yatırımlar ve
satın almalar yoluyla girmeye
çalışması dikkat çekiyor.
■ Derleyen: Ece Yarkataş
T
urizm sektöründeki yatırım eğilimi
Türkiye’de olduğu kadar dünyada da
artarak devam ediyor. Dünya Turizm
Örgütü’nün (UNWTO) hazırladığı rapora
göre seyahat ve turizm sektörüne 2011
yılında 743 milyar dolar sermaye yatırımı
gerçekleştirildi. Bu sermaye yatırımlarının 2012 yılında yüzde 3,5 oranında
artış göstermesi bekleniyor. Kamu ve
özel sektör yatırımlarının tamamı ele
alındığında ise 2012 yılında seyahat ve
turizm sektöründeki toplam yatırımların payı yüzde 4,8’lik bir artış gösterecek. UNWTO, 2022 yılında tüm yatırımlar
içerisinde turizm sektörüne ayrılan payın
yüzde 5,6’lik artış ile 1,320 milyar dolara
çıkmasını öngörüyor.
Yatırımcılar 2012’de kendi
ülkelerine odaklanıyor
Uluslararası danışmanlık firması
Jones Lang Lasalle Hotels tarafından
hazırlanan rapora göre bu yıl otel piyasasında yaşanan işlem hacmi geçen yılla
aynı düzeyde seyrediyor. Konaklama
alanında işlem hacminin 31 milyar dolar
18
2
olması bekleniyor. Uluslararası sermaye
içinde otel yatırım hacminin payı 2010
yılında yüzde 53 iken 2011 yılında yüzde
32’ye geriledi. Bu durumun yatırımcıların,
uluslararası yatırımlar yerine kendi ülkelerindeki yatırımlara odaklanmasından
kaynaklandığına dikkat çekiliyor.
Yeni otel yatırımları Asya
Pasifik’te destek görüyor
Asya Pasifik’te yeni otel inşaatları
desteklenirken, Avrupa- Ortadoğu- Afrika (EMEA) bölgelerinde düşüş görülüyor.
Mevcut otel yatırımlarının devam ettirilmesi anlamında Amerika bölgesinde ve Asya
Pasifik bölgesinde azalış devam ediyor.
EMEA bölgesinde ise artış yaşanıyor. Otel
satışlarında ise bütün bölgelerde büyük bir
artış görülüyor. Asya Pasifik ve Amerika
bölgelerinde gerçekleşen bu artış, EMEA
bölgesinde en yüksek seviyeye ulaşıyor.
Avrupa Bölgesinde süren ekonomik belirsizlik; İskandinav bölgesinin güçlü ekonomisi sayesinde satın alıcıların, Stockholm
ve Kopenhag şehirlerine kaymalarına neden oluyor. Seul gelişen piyasalar içine yeni
giriş yapmasına rağmen yatırımcıların inşaat planlarının arttırdığı bir şehir olarak
karşımıza çıkıyor.
Asyalı yatırımcılar, gözünü
Avrupa ve Amerika’ya dikti
Dünya otel yatırımlarını bölge bölge
ele aldığımızda Asya sermayesi dünya genelinde hem bölge içinde hem de
bölgeler arası yatırım hacminde yüzde
28’lik bir paya sahip olduğu görülüyor.
Asya sermayesinin hedef pazarları ise
Fransa, Almanya, İngiltere, Yeni Zelanda,
Avusturalya ve Amerika oldu. Bu ülkelerde yeni otel yatırımları ve satın almalar konusunda gelişme gösteren Asyalı
yatırımcılar, girdikleri pazarlara doğrudan
kendi markalarıyla yatırım yapmayı tercih
ediyorlar.
Ortadoğulu yatırımcılar ise sermayelerini İngiltere, Fransa, Singapur, Arjantin ve ABD’ye taşıyorlar. Ortadoğulu otel
yatırımcıları, uluslararası yatırımlardan
elde ettiği kazancı geçen yıla göre üçe katlayarak, bölgeler arasında sahip oldukları
payı yüzde 42’ye çıkardılar. Çin ise otel
yatırımı alanında büyük gelişme kaydetti. Çin’de lüks segment otellerde aşırı arz
nedeniyle şişme yaşandığı kaydediliyor.
Avrupa durgun, Amerika canlı
Araştırmaya göre Avrupa’da Londra, Paris gibi şehirlere ilginin yüksek
olmasına rağmen ekonomik durgunluk
devam ediyor. Orta ve Doğu Avrupa’da
ise yatırım hacminde güçlü bir işlem
hacmi görülüyor. Örneğin Polonya’nın
otel yatırım hacminde 120 milyon dolarlık bir artış seyrediyor. Amerika’da
ziyaretçi sayılarının yüksek olması nedeniyle yatırımcıların ilgisi New York, Miami, San Francisco, Los Angeles, Boston
ve Chicago’da devam ediyor. Meksika’nın
deniz-güneş-kum turizminde yeni bir
destinasyon olarak ortaya çıkması, hem
iç pazarda hem de uluslararası ziyaretçi
anlamında ciddi talep yaratıyor. Bu nedenle ülke yatırımcıların dikkatini çekiyor.
Latin Amerika’nın dikkat çeken ülkelerinden Brezilya’da pozitif bir gelişme
görülüyor. Öte yandan Arjantin’de negatif beklentilere rağmen genel olarak
bakıldığında Güney Amerika ekonomisi
otelcilik anlamında büyüme gösteriyor.
Dünya turizm geliri de artıyor
Bu yıl dünya genelinde yapılan seyahatlerin yüzde 1,7’lik bir artışla 997 milyon
674 kişiye ulaşması öngörülüyor. Artan
ziyaretçi sayısına paralel olarak dünya turizm gelirleri de artıyor. UNWTO verilerine
göre 2011 yılında dünya turizminde toplam
346,1 milyar dolar gelir elde edildi. 2012
yılında ise turizm gelirlerinin yüzde 2,8’lik
bir artış ile 526,9 milyar dolara çıkması
bekleniyor. 2011 yılında turistler gittikleri
ülkelerde 170,6 milyar dolarlık harcama
yaptı. Geçen yıl bu harcamaların yüzde
76’sını leisure seyahati için yapılan harcamalar oluşturdu. Leisure harcamalarının
bu yıl yüzde 3,1 artış göstermesi bekleniyor. 2011 yılında iş seyahat harcamaları ise
yüzde 24,1’lik yükseliş gösterdi. Bu yıl ise
yüzde 2,5 oranında bir artış bekleniyor.
Küresel Pazarda İlk 10 Şehir - Kısa Dönem Yatırım Planları
Satın Alma
Otel İnşa Etme
Mevcut Yatırımların
Sürdürülmesi
Otel Satış Eğilimi
1
Stockholm
2Hawaii
3
Kopenhag
4
Brisbane
5Seattle
6
Chicago
7Paris
8Boston
9Miami
10Varşova
Doha
Toronto
Abu Dhabi
Dubai Vancouver
Fiji
Montreal
Tampa
Orlando
Dallas
Spanish Resort
Cairo
Riyardh
Casablanca
Lizbon
Abu Dhabi
Jeddah
Marakeş
Birmingham
Orlando
Seul
jakarta
Hangzhou
New Delhi
Bombay
Manila
Lima
Chendgu
Makao
Taipei
D
Dünya genelinde
3395 otel yapılacak
eloitte araştırma şirketinin iştiraklerinden biri olan STR Global Construction firmasının hazırladığı 2012
otel yatırım raporuna göre Asya- Pasifik
bölgesinde yaklaşık olarak 1625 otel ve
toplam 374 bin 604 oda yapılacak. Ortadoğu ve Afrika Bölgesi ise otel gelişim
hattında 506 otel, toplam 129 bin 77
oda bulunuyor. Bölgede, Dubai 11 bin
307 oda sayısı ile öne çıkıyor. Abu Dhabi(5658), Riyad (4474), Kahire (2209),
Amman (1719) ile Dubai’yi takip ediyor.
Orta ve Güney Amerika bölgesinde ise
227 otel, toplam 32 bin 242 oda sayısı
yapım aşamasında yer alıyor. Panama
oda büyüme sayısında yüzde 38,9’lük bir
oran ile başı çekiyor. Sayısal olarak Panama’daki oda sayısı 5592’ye ulaşıyor.
Bölgede Paraguay (% 38,2), Kolombiya (%
19,5), Uruguay (% 11,1), Nikaragua (% 8,4)
gibi ülkeler hızlı gelişim gösteriyor.
Türkiye 4869 oda ile ilk 5 arasında
STR Global Construction çalışmasına
göre Avrupa bölgesinde 902 otel ve 145 bin
93 oda sayısı gelişme hattı içerisinde yer
alıyor. Bölgede yer alan ülkeler içerisinde
İngiltere yapım aşamasında olan 8743
oda sayısıyla en büyük gelişme gösteren
ülkeler arasında yer alıyor. Araştırmaya
göre İngiltere’yi sırasıyla, Rusya (7453), Almanya (5169), Türkiye (4869), İtalya (2617)
ve Hollanda(2407) takip etti. Karayipler
ve Meksika bölgesinde, 135 oteli ve 19 bin
749 oda sayısını kapsıyor. Meksika bölge
içerisinde 32 mülk ile 4304 oda sayısıyla
öne çıkıyor.
Kaynak: Jones Lang Lasalle
11’2012
19
1
Bölge bölge dünya yatırım eğilimleri
Konaklama alanında dünyadaki yatırım eğilimlerini bölgelere ayırarak ele aldık.
Jones Lang Lasalle tarafından yapılan analizde, bölgeler içindeki durgunluk ve gelişmelere
bakıldığında dünya genelindeki otel yatırım trendi geçen yılla aynı seviyede seyrediyor.
Amerika Kıtası
Amerika kıtasında pozitif
ivme devam ediyor
A
merika kıtasının yıllık otel yatırım
işlem hacmi yüzde 24’lük bir artışla
2011’de 15,2 milyar dolara ulaştı.
Amerika’da 2011’in ikinci çeyreğinde
işlem hacmi, yaklaşık 5 milyar dolar ile en
yüksek noktaya ulaştı. Yavaş ve değişken
olan bir iyileşme sürecinde olan Amerika kıtasında gecelik oda talebi güçlü
seyrediyor. Avrupa ve diğer bölgelerdeki
ekonomik durgunluk 2012’de belirsizlik
yaratmasına rağmen, Amerika kıtasının
2012 yılında otel işlem hacimleri, 5 yılın
en yüksek ikinci noktasına ulaştı. ABD ise
dünyada en fazla nakit otel yatırım piyasasına sahip olma pozisyonu sürdürüyor.
2012 yılındaki temel göstergelerin
ABD’nin yükselen bir trend izleyeceğini
gösteriyor. Ancak ABD’de konaklama sektöründe uzun dönem yıllık arz büyümesi talebin gerisinde seyrediyor. Ülkede
otel yatırım maliyetlerinin yüksek olması
otel yatırımlarında düşüşe neden oluyor.
Hawaii, Chicago, Boston, Miami’de satın
alma eğilimi görülüyor.
Öte yandan Abu Dabi, Katar, Kuveyt gibi ülkelerden kaynaklanan Ortadoğu sermayesi, Doğu yakasında
2012 yılında ABD’deki fırsatları kollamaya devam ediyorlar. Çin ve Güneydoğu Asya’dan gelen yatırımcıların
ABD’nin Batı Yakasında satın almalar
için inceleme yapıyorlar. Kendi piyasalarındaki ekonomik sıkıntıyı çözmeye
çalışan Avrupalı yatırımcılar ise sessiz
kalmayı tercih ediyor. Kanada otel işlem
hareketliliği, ABD’de ile aynı derecede
iyileşme göstermiyor. Kanada da satın
alma eğilimi yüksek seyrediyor.
20
2
Meksika: Engeller olmasına rağmen
temel alanlarda güçlü
Ekonomisinin gelişmesine paralel olarak orta sınıfı genişleyen Meksika, konaklama sektörü, turizm altyapısı, uluslararası
otel sayısı açısından Latin Amerika’nın en
büyükleri arasında yer alıyor. 2012 yılında
ülkede Mexico City, Cancun/Riviera Maya
ve Los Cabos şehirlerine talep alması
bekleniyor. Amerika ve Kanada dışında
yatırımcıların en çok satın alma eğilimi
Mexico City’de görülüyor.
Karayipler, en yüksek talep dönemine
doğru gidiyor. Lüks piyasalar hayatta kalmaya çalışırken, her şey dahil sektörü en
iyi fiyatları sunuyor. 2012 yılında yatırımların daha çok Kosta Rika ve Karayipler
ağırlıklı devam edeceği öngörülüyor.
Gelecek 10 yılda yatırımcıların yeni
odak noktası Brezilya olacak. Brezilya’nın
oda arzının yüzde 15’i uluslararası otel
zincirleri tarafından karşılanıyor. Brezilya, konaklama sektöründe gelecek yıllarda farklılaştırılmış birçok segmente
hitap edecek. Brezilya, birçok otel açılmış
olmasına rağmen yerli ve Güney Amerika bölge yatırımcılarını çekiyor. Güney
Amerika’nın diğer büyük ekonomileri
Kolombiya, Şili ve Peru ise yatırımcıların
radarında yer alıyor.
Avrupa- Ortadoğu- Afrika ( EMEA)
EMEA bölgesinde
durgunluk hakim
E
MEA bölgesine 2011 yılında gelen
yabancı turistlerde artış görülüyor.
Doğu ve Güney Avrupa bu yıl, uluslararası ziyaretçi sayısında ani bir
artış yaşadı. Bu artışta ABD, Japon ve
Rusya’dan gelen turistlerin etkisi büyük
oldu. Öte yandan Ortadoğu ve Afrika
bölgeleri siyasi çalkantılar nedeniyle
yaşanan ziyaretçi sayılarındaki düşüş
özellikle Mısır, Bahreyn ve Suriye’nin
otel performanslarını etkiledi. Dubai de
ise 2012’de büyük talep gördü.
Afrika, Avrupa ve Ortadoğu’daki otel
yatırım piyasası, 2011 yılı seviyesinde
seyrediyor diyebiliriz. Ancak uluslararası yatırımcıların bölgeye yatırım yapması ve otel satın almaları otel yatırımlarında hareketliliği artırdı. Otel işlem
hacmi 2011 yılında yaklaşık 10,9 milyar
dolara ulaştı. Bir yıl önceki verilere göre
yüzde 5’lik bir artış yaşandı. Pozitif bir
yıl olmasına rağmen yatırımcılar tedbirli davranıyorlar. 2012 ylında ise otel
yatırım hacmini 11.0 milyar dolar olması
bekleniyor. Ortadoğu ve Kuzey Afrika
dışında kalan EMEA bölgesinde yatırım
hacmi, 2011 yılıyla aynı seyrediyor.
Yatırımlar ise borçların yeniden yapılanması aracılığıyla devam ediyor. 2011
yılında tasfiye anlaşmaları yüzde 26’lık
bir artış gösterdi. Fiyatların düşeceğine
dair beklentinin etkisiyle 2012 yılında firma satın alma duyarlılığı devam
edecek. Portföy anlaşma oranları 2011
yılında yükselişe geçti. Otel işletmecileri,
kurumsal yatırımcılar ve özel sermaye
şirketlerine doğru el değiştiriyorlar.
22
2
Orta ve Doğu Avrupa’da otel yatırımlarında olumlu gelişme görülüyor.
Bu gelişme Batı Avrupalı yatırımcılar
tarafından da takip ediliyor. Avrupa’nın
Londra, Paris, Stockholm, Viyana, Kopenag, Hamburg ve Münih gibi önemli
şehirlerde güçlü otel işlem hacmi devam
ediyor.
İstanbul’da üst segment
yatırımlar ön planda
Son yıllarda hızla gelişen İstanbul’a
ise birçok yatırımcının girmesi bekleniyor. Canlı ekonomik büyüme ve sağlam
ticari performans ile dengelenmiş piyasada, uyguladığı vize için gerekli bürokrasiyi rahatlamasıyla beraber
2012 yılında gelen turist sayısında artış
bekleniyor. Yabancı yatırımcılar, yerel gayrimenkul firmalarıyla iş birliği
yaparak, üst segmente hitap eden otel
yatırımlarına yönelmeleri dikkat çekiyor.
Politik ayaklanmaların etkisini en az
hisseden Fas, 2020 yılında eklenecek
200 bin yatak ile gelen turist sayınısını
ikiye katlamayı hedefliyor. Hükümet,
otel alt yapısına ve gelişimlerine yatırım
yapmak amacıyla ayrı bir fon oluşturdu.
2012 yılında 14,8 milyon gelen yabancı
ziyaretçi sayısıyla turizm payını gayri safi
yurtiçi hasılanın yüzde 44’üne taşımayı
hedefliyor. Fas’ta 2012 yılında yatırım
hareketlerinde artış bekleniyor. Sahra
altı Afrika yatırım için sıcak noktalardan
birini oluşturuyor.
Asya Pasifik
En çok yabancı yatırımı
Asya-Pasifik bölgesi çekti
O
tel ve seyahat talebi, gelen yabancı turist sayısındaki gelişmeler, firmaların yüksek profili, para
biriminin etkisi ve ucuz havayollarının
gelişmesine rağmen iktisadi gelişmelerde
tersine bir durum yaşanıyor. Asya Pasifik
bölgesinde, 2011-2013 yılları arasında
ortalama yüzde 5,5’lik bir artış bekleniyor. 2013 yıllında oda sayısının büyük bir
çoğunluğu açılması programlandı. Yapım
aşamasında olan oda sayısı, yüzde 28,01
ile en çok Şangay’da görülüyor. Şangay’dan sonra ise yüzde 16,4 ile Hong
Kong; yüzde 15,6’yla Bangkok geliyor.
Asya Pasifik ülkelerinde, Çin, Hong
Kong, Hindistan, Endonezya, Japonya,
Pakistan, Malezya, Singapur, Güney Kore
ve Tayland’tan gelen otel yatırımlarının
etkisi görülüyor. 2009’dan beri Asyalı
yatırımcılar, bu bölgeye yaklaşık 7,5 milyar dolarlık otel yatırımı gerçekleştirdiler. Bu nedenle bölge, yüzde 26’lık bir
oran ile en çok sınır ötesi yatırımı çeken
bölge oldu. 2012 yılında bu trendin hız
kazanacağı bekleniyor. Asya ülkeleri,
piyasadaki egemenliklerini sürdürmek
istiyorlar. Ortadoğu ülkeleri ise en
büyük gayrimenkul piyasasına sahip
olmak amacıyla devlet fonlarında artış
görülüyor. Avrupa’daki belirsizlikler ise
Asya yatırımcılarının “bekle ve gör” anlayışını izlemelerine neden oluyor.
şirketleri ya da risk sermaye firmaları
veya yerel kurumsal şirketler tarafından
satın alınıyor veya işletiliyor.
Otel işletme bedeli yüksek olan Çin’in
bir ya da iki şehrine olan seyahat talebi, Çin’in iç piyasasının yüzde 95’ini
oluşturuyor. Yıllık büyüme oranı ortalama yüzde 15 ile 20 arası olan ülkede,
satın almalarda var olan sınırlamalar,
çok az büyük otel projesinin başlamasına
neden oluyor. İç fırsatları düşük olduğu
için birçok yabancı sermayenin körelmesine neden oluyor. Aynı zamanda, global
piyasalar ile rekabet etmesi sınırlanıyor.
2011 yılındaki deprem ve tsunamiden
sonra ekonomisini iyileştirmeye çalışan
Japonya, iyileştirme faaliyetlerine 2012
yılında da hız kesmeden devam ediyor.
2012 yılında işlem hacminin 750 milyon
dolara yükselmesini bekleniyor.
Hindistan’daki otel yatırım hareketlerinde 2012 yılında artış bekleniyor. Alıcı
ve satıcı arasındaki boşluğun kapandığı
ülkede, açık bir otelden kazanç elde etme
oldukça sınırlı. Daha yüksek borç maliyetleri, otel geliştirme projelerinde daha
çok ortak yatırım yapma veya fon fırsatlarını arttırıyor. Aynı zamanda, ülkede
inşaat maliyetleri fazla olduğu ve kredilerin geri dönüş süreleri kısa olduğu için
Hindistan’nın borç maliyeti yüzde 14 civarında pahalıdır. Oteller ya özel sermaye
Öte
yandan
Güneydoğu
Asya
bölgesinde, 2012’de otel işlem hacminde
yaklaşık olarak 1,5 milyar dolarlık azalma
bekleniyor. Hong Kong ve Singapur halen
daha en yüksek öneme sahip olan destinasyon arasında yer alıyor. Tayland’ta ise
bazı satın alma imkanları artış gösterdi.
11’2012
23
Uluslararası zincirler,
Asya Pasifik’te büyüyor
U
luslararası turizm yatırımlarını
görebilmek için uluslararası zincirlerin yoğunlaştıkları bölgelere ve
önümüzdeki 5 yıl içinde anlaşmalara da
bakmak gerekiyor. Bilindiği gibi uluslararası otel zincirleri gittikleri ülkelerde kendileri doğrudan yatırım yapmıyorlar. Lokal
yatırımcılar tarafından yapılan otellere
franchise veya managament sistemiyle
giriyorlar. Ancak bu zincirlerin yaptığı anlaşmalar bize dünya otel yatırımları hakkında bir fikir verebiliyor. Zincirlerin yatırım
haritası incelendiğinde Asya Pasifik,
Amerika ve Avrupa bölgelerine yöneldiği
görülüyor. Yatırım sayısıyla dikkat çeken
ülkelerin başında ise Çin geliyor.
Starwood, Asya Pasifik’te
149 otel açacak
Sheraton, W Hotels, Aloft, Merdien,
Westin gibi toplam 9 markayı bünyesinde bulunduran Starwood Hotel&Resort, 2012-2019 yılları arasında Kuzey
Amerika’da 65, Afrika’da 11, Asya-Pasifik
bölgesinde 149 otel açacak. Bu bölgede
94 otel ile Çin öne çıkıyor. Starwood, Orta
ve Güney Amerika’da 9 otel, Avrupa’da
ise toplamda 20 otel açmayı planlıyor. Bu
otellerden 3 tanesi ise Türkiye’de olacak.
Bu otellerden biri Adana’da 1 Mayıs 2013
tarihinde açılacak olan Sheraton Adana
Hotel olacak. Diğer ikisi ise yine aynı tarihte Bursa’da açılacak olan Aloft Bursa
Hotel ile Sheraton Bursa Hotel olacak.
Accor, Avrupa’da Fransa, Asya
Pasifik’te Çin’i önemsiyor
2011 yılında toplamda 318 otel açarak dünyadaki otel sayısını 4424 otele çı-
karan Accor, Mercure, Ibis, Novotel, Sofitel
gibi birçok markayı bünyesinde bulunduruyor. Accor, 2011’de açtığı otellerin
yüzde 54’üne franchise anlaşması yaptı.
Açılan yeni otellerin yüzde 33’ü Asya-Pasifik bölgesinde yapan grubun, açtığı
otellerin yüzde 46’sı orta; yüzde 54’ü ise
üst segment ağırlıklı oldu. 2012 yılında
ağırlığı Fransa olmak üzere Avrupa’da
80 otel açacak olan Accor, Asya Pasifik
bölgesinde 10 tanesi Çin’de olmak üzere
39 otel hizmete sokacak. Latin Amerika
ve Karayip’lerde 12, Afrika ve Ortadoğu
bölgesinde ise toplam 11 otel açacak.
2016 yılına kadar 50 oteli daha ağına
katmayı planlayan Accor Grup, Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Belarus
gibi yeni ülkelere açılmayı planlıyor. Şu
ana kadar Rusya’da toplam 14 otel bulunan grup, Rusya’da 3, Kazakistan’da
ise ilk otelini açmayı planlıyor.
»
24
2
Afrika bölgesindeki gelişmesini devam
ettirecek grup, 114 oteli bulunan Afrika’da
2016 yılına kadar yaklaşık 30 otel açmayı
hedefliyor. Nijerya’da bir otel daha açmaya hazırlanan grubun Fas, Cezayir, Gana,
Güney Afrika, Angola ve Kenya ülkeleri
genişlemesi için ana pazarlardır. Accor’un
Asya Pasifik bölgesinde 16 ülkede toplam
536 otel bulunuyor. Grup Çin’deki 14 otel
sayısını 2015’e kadar bu sayı 26’ya yükseltmeyi hedefliyor.
Wyndham, Hindistan’a yoğunlaşıyor
Asya-Pasifik bölgesi,
540 otel ile Wyndham
Grubun en çok faaliyet
gösterdiği ikinci bölge
oldu. 2017 yılına kadar
Hindistan’da 35 otel açmayı planlayan
zincirin, 14 otel ile hizmet verdiği Hindistan’da 15 otelin yapımı devam ediyor.
Çin’de 47 oteli yapım aşamasında olan
Wyndham, Güney Amerika bölgesinde
de büyüme stratejisi izliyor. Kolombiya’da ikinci otel açılışını duyuran grup,
Meksika, Brezilya, Kolombiya, Peru ve
Panama’yı büyüme stratejilerinin ana
pazarları olarak belirledi. 2015 yılında açılması beklenen bir diğer otel
yatırımı ise İskoçya da olacak. Özellikle,
İskoçya’nın golf destinasyonu olmasına vurgu yapan grup, açılacak olan resort’un iskoç golfünün yeni merkezi olacağını belirtiyor. Wyndham, Ramada,
Hawthorn, Microtel gibi birçok markaya
sahip olan grup, 2012’de Kuzey Amerika
bölgesinde 20 oteli portföyüne kattı.
Marriott da ABD ve Avrupa’ya
yöneldi
Bvlgari, Marriott, The Edition,
Renaissance
gibi birçok lüks
markayı bünyesinde bulunduran Marriott, 2012 yılında 120 otel açacak. Grup,
Afrika bölgesinde 2, Asya’da 20, Avustralya ve Pasifik Adaları’nda 2, Kanada’da
5, Karayipler’de 2, Orta Amerika’da 1,
26
2
YATIRIMLAR� DOSYA
Avrupa’da 6, Meksika’da 2, Ortadoğu’da
8, Güney Amerika’da 2, ABD’de ise 70 otel
açacak. Grup Türkiye’de ise İzmir’de Renaissance İzmir Hotel’i hizmete girecek.
Hilton Worldwide, 94 otelin 50’sini
Asya-Pasifik’te açacak
Dünyada
550 oteli bulunan Hilton
Worldwide,
dünya genelinde 94 otel açmayı planlıyor. 10 oteli
2012’de açacak olan grup, Asya Pasifik’te 49, Amerika’da 10, Avrupa’da 11,
Ortadoğu ve Afrika’da ise 24 tesis açacak.
InterContinental,
ABD’de 127 otel açtı
InterContinental, Crowne Plaza, Holiday Inn ve
Holiday Inn Express markaları
bulunan InterContinental Group, 2012
yılında toplam 255 otel açacak. Dünya
genelinde toplam 4542 oteli bulunan ve
önümüzdeki yıllarda 1060 otel açmayı
hedefleyen grup bu yıl Ortadoğu, Japonya ve Çin’de toplam 60 yeni otel açtı. Bu
otellerden 27 tanesi ise Çin’de yer alıyor.
Afrika’da 1, Avrupa’da ise 51 otel açan
28
2
grup, bu otellerin 5 tanesini Crowne Plaza
ve Holiday Inn Express markalarıyla Türkiye’de hizmete sundu. ABD’de toplam
127 otel, Kanada’da ise 10 otel açan grup,
Latin ve Orta Amerika’da 9 otel açtı.
Hyatt yeni yatırımlarının yüzde 75’ini
Kuzey Amerika dışında yapacak
Dünya genelinde 8 marka ile hizmet
veren Hyatt Grubu, 2012’nin üçüncü
çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine
göre otel sahipliği ve otel kiralama harcamalarında yüzde 6,1 artış yakaladı.
Grup yeni yatırımlarında Kuzey Amerika’da işletme ve franchising işlemlerinde full servis otellerde 2011’e göre
yüzde 4,2 artış gösterdi. Grubun oteller-
indeki doluluk oranları geçen yıla oranla
50 temel puan düşüş gösterdi. Hyatt,
2012 yılı üçüncü çeyreğinde 5 yeni otel
açtı. Grup bu yıl girişimleri işletme ve
franchising sözleşmeler doğrultusunda 175’ten daha fazla otel ile işletme
veya franchising anlaşması yaptı. Yeni
ülkelere giriş yapan firmanın genişleme
planlarının yüzde 75’i Kuzey Amerika
dışında gerçekleşmesi bekleniyor. Grup
önümüzdeki yıllarda Asya Pasifik’te 30’u
Çin’de, 59’u ise Hindistan’da olmak üzere
toplamda 97 otel açacak. Hyatt, Kuzey
Amerika ve Karayipler Bölgesi’nde 14,
Latin Amerika Bölgesi’nde 10, Afrika ve
Ortadoğu Bölgesi’nde 9 ve Avrupa’da 4
oteli hizmete sokacak.
YATIRIM � RÖPORTAJ
Nalan Turnalar � Best Western Türkiye Operasyon Müdürü:
Best Western’in farklı
yapısı Türk otelcilerine
alternatif sunuyor
Bina standartlarından
daha ziyade hizmet
standartlarına önem
veren Best Western,
otellerle franchising
ya da management
anlaşması yapmıyor.
Üyelik sistemiyle işleyen
Best Western, zincire
dahil olmak isteyen
otellerden başlangıç
bedelinin yanı sıra aylık
bir ödeme alıyor.
T
ürkiye’de 15 otele ismini veren
Best Western, dünyada 100 ülkede 4 binin üzerinde otele sahip.
Diğer zincirlerden farklı bir yapıya
sahip olan zincir, kâr amacı gütmeyen
bir üyelik sistemiyle çalışıyor. Türkiye’yi
büyüme potansiyeli taşıyan ülkeler arasında gören zincirin yapısını ve çalışmalarını Best Western Türkiye Operasyon
Müdürü Nalan Turnalar ile konuştuk.
dayanışması amacıyla kurulmuş. Ancak başka otellerin de bu gruba dâhil olmasıyla zincire dönüşen Best Western,
Amerika dışına da yayılmış. Best Western’in bir sahibi yok. Patronu yok. Merkez
ofis Amerika’da olduğu için yönetim kurulunu orası oluşturuyor. Kar amacı gütmediği için bütün otellerin Best Western’e yaptığı ödemeler yine onlara hizmet
olarak geri dönüyor.
■ Best Western, sessiz sedasız
büyüyen bir zincir. Zinciri kısaca
tanıyabilir miyiz?
■ Best Western’in diğer zincirlerden
farkı nedir? Zincir nasıl işliyor?
Best Western dünyada en büyük zincirlerden biri olarak biliniyor. Dünyada
100’ün üzerinde ülkede 4 binin üzerinde
üye oteli var. Dünyanın farklı bölgelerine
dağılmış durumda. Zincir 1946 yılında
Amerika’da küçük otelcilerin birbiriyle
30
2
Bu zincirin en büyük farkı tamamen
işletmelerinin bağımsız olması… Yani
otel yatırımcıları operasyonlarında ve
yönetimlerinde bağımsızlar. Bu anlamda
tam anlamıyla franchising değil. Yatırım
ortaklığına ve management işine de
girmez. Fakat management konusunda
yardım talep eden otelleri tanıdığımız
management firmalarına yönlendiririz.
Anlaştıkları takdirde birlikte çalışıyorlar.
Marka, isim hakkını bir lisans anlaşması
suretiyle verir. Best Western aslında
bir üyelik sistemidir. Üyelik sistemi oldukça basit… Best Western’e dahil olmak
isteyen otel bir defaya mahsus olmak
üzere giriş ücreti öder, çünkü zincirde her
otelin belli bir başlangıç maliyeti vardır.
Ayrıca yönetim, kalite güvence, satış &
pazarlama ve iş geliştirme konularıyla
ilgilenen büyük bir ekip olduğu için oteller üyeliği boyunca aylık bir ödeme yapar.
Otellerle minimum 5 yıl lisans anlaşması
yapıyoruz.
■ Yönetimi nasıl yapılıyor zincirin?
Best Western’in merkez ofisi Phoenix,
Arizona’da. Zincirin iki sistemi mevcut:
hem de Premier standartlarından geçmesi gerekiyor. Ayrıca başlangıçta mutlaka
bir dizayn denetlemesi gerçekleşir. Bu
markada Misafir memnuniyeti açısından
çok fazla detay söz konusu…Best Western Plus markası ise yaklaşık 1,5 yıl önce
lanse edildi. Dizayn ve hizmet açısından
standart otelden daha üstün bir marka ancak Premier kadar lüks değil. Şehir
içi, 4 yıldız, ağırlıklı hem leisure hem de
iş otelleri için düşünülmüş bir konsept.
Gerçekten de hak ettiği yeri bulduğunu
düşünüyorum. İstanbul, Antalya ve İzmir’de olmak üzere şu anda üç Best
Western Plus otelimiz var.
Bunlardan biri ‘Affiliate’ sistemidir. Almanya, İtalya, İngiltere gibi Avrupa’daki
pek çok otel bu sistemde yer alıyor. Bu
bölgelerde üye otel sayısı fazla olduğu
için bu ülkelerde faaliyet gösteren otelcilerin seçtiği bir yönetim kurulu ve başkanı
oluyor. İstenirse içeriden veya dışarıdan
bir CEO atanabiliyor. Bu sistemde otelciler kendi markaları için birlikte karar alıp
birlikte çalışıyorlar. Diğer yönetim sisteminde oteller sözleşmelerini doğrudan
merkez ile yapar. Biz de bölge olarak
bu yapıya dahiliz. Merkeze doğrudan
bağlı olduğumuz için de markadan her
türlü bilgi, eğitim, kampanya gibi tüm
yenilikleri ve etkinlikleri doğrudan alma
şansına sahibiz.
■ Best Western Türkiye’ye bakacak
olursak, durum nedir?
■ Zincirin standartları yok o
zaman…
Mutlaka standartları var ama standartlar daha çok Kalite Güvence konusunda öne çıkıyor. Standartların yerine
getirilmesi o kadar zor değil. Örneğin zincir bir otelin oda metrekaresi şu kadar olmalı demiyor, ama 12-13 metrekare odaları da kabul etmiyoruz. Bu noktada lokal
otoritelerin izin verdiği otel standartlarını
ölçü alıyoruz. Zincirdeki otellerin hepsi
birbirinden farklı yapıya sahip... 4 veya
5 yıldız büyük otel, küçük otel var, özel
belgeli oteller var. Çok büyük kompleksler
de olabiliyor. Best Western standartları
daha çok hizmete yönelik... Bir misafir
Türkiye’de hangi Best Western otelinde
kalırsa kalsın Avrupa veya Amerika’daki
Best Western otelinde de aynı hizmeti
almalıdır.
■ Bu kadar farklı otelin aynı
kategoride olması sıkıntı yaratmıyor
mu? Best Western markalarını nasıl
konumlandırıyor?
Best Western otelleri genellikle orta
ölçekli pazara hitap eder ve zincir tüm
otellerini üç kategoriye ayırdı. Aslında biz
Türkiye’deki otel sayısını
Gebze’deki yeni tesisleri
ile 16’ya çıkaracak olan
Best Western, Türkiye’yi
büyüme potansiyeli
taşıyan ülkeler arasında
görüyor. İstanbul, Ankara,
Antalya ve İzmir’de otelleri
bulunan zincir, Türkiye’deki
çalışmalarına hız verecek.
buna kategori yerine tanımlayıcı demeyi
tercih ediyoruz. Best Western çatısı altında Best Western Plus ve Best Western Premier olarak iki tanımlayıcı markası daha var. Lüks oteller Best Western
Premier markasını taşıyor. Bu kategoride
şu anda Türkiye’de 3 otelimiz var. Bu
16 üye oteli olan bölgemizde önemli bir
başarı…Bir otelin Premier olabilmesi
için hem Best Western standartlarından
Zincir 2013’te Türkiye’de 20. yılını
kutlayacak. Türkiye’de Best Western’e
bağlı 15 otelimiz var. 16. otelimiz ise
2013 başında Gebze’de açılacak. Kocaeli
Şekerpınar’da inşa aşamasında olan tesisimiz de bir Best Western Plus adayı.
Böylece İstanbul, Antalya, İzmir’in yanında dördüncü şehre girmiş olacağız. Ayrıca
görüşmekte olduğumuz projeler de var.
Best Western anlayış olarak, sadece
otel ve oda sayısını arttırmaya odaklı değildir. Kalite ve hizmet zincir için çok
önemli. Türkiye’deki otellerimiz kalite
ve misafir memnuniyeti konularında çok çaba harcadılar. Gurur duyarak
söylüyorum, Best Western dünyasında
Türkiye, 2012’nin ilk 3 çeyreğinde birinci sırada yer aldı. 4. çeyrekte de böyle
bir sonuç bekliyoruz. Tüm otelcilerimizi
yürekten tebrik ediyorum. Kalite ve hizmet denetimlerini dışarıdan profesyonel
bir ekibe yaptırıyoruz. Ancak denetçinin de
görevini doğru yapıp yapmadığını denetliyoruz. Bizim ayrıca misafirlerimizin şikayetlerini yapabilecekleri portallarımız var.
Bize yönelik herhangi bir şikayeti mutlaka
duymak ve çözmek istiyoruz.
»
Best Western Şile Gardens Hotel
11’2012
31
YATIRIM � RÖPORTAJ
■ Best Western, Türkiye’yi nasıl bir
Pazar olarak görüyor?
her Best Western otelinden 500 mil kazanabiliyor. Bir de Travel Card sistemimiz
var, o kart aracılığıyla puanlarını paraya
dönüştürüp Best Western otellerinde
harcayabilirler. Türkiye olarak biz Hepsiburada.com ile bir anlaşma yaptık. Best
Western Rewards® üyelerine puanlarını
Çek’e dönüştürüyoruz ve istedikleri gibi
Hepsiburada.com’da harcayabiliyorlar.
Best Western Türkiye’yi iş geliştirme
anlamında bir potansiyel olarak görüyor.
İş geliştirme Türkiye’de pek çok anlamda
kolay değil. Otel sahiplerine ulaşmakta
zorlanabiliyoruz. Turizm sektöründen
gelmeyen yatırımcılar, danışmanlarla
çalışmaya ihtiyaç duyabiliyor. Son zamanlarda özellikle proje aşamasında talepler alıyoruz. Bize danışmanlar üzerinden de talepler geldiği gibi doğrudan otel
yatırımcıları ile de görüşüyoruz.
■ Gelir yönetimi üzerinde
yoğunlaşıyoruz dediniz. Gelir
yönetimiyle ilgili neler yapıyorsunuz?
■ Zincirin bir uluslararası
satış-pazarlama ağı var mı?
Elbette var. Best Western üyelerine
rezervasyon da sağlar ve sadece kendi
kanallarından gönderdiği satışlara dair
ücretlendirme yapar. Oteller zincire dahil olduğunda Amadeus, Sabre, Galileo,
Worldspan gibi GDS dediğimiz global rezervasyon sistemine de dahil olur. Dünyanın
dört bir yanında kendi iletişim kanalları
ile ulaşamayacağı yüzlerce acenta üzerinden rezervasyon alabilir. Günümüzde artık
hiçbir şey markasız olmuyor. Son yıllarda
internet kanalının hızla gelişmesi nedeniyle GDS’in önemi 10 yıl öncesine göre
azaldı. Ama hala acentalar etkin olarak
kullanılan bir satış kanalı… Best Western
de turizm dünyasindaki gelişmeleri takip
eder ve yapısına uygun olarak uygulama
yollarını tesbit eder. Gelir yönetimi konusuna yoğunlaşıyoruz. Çünkü amacımız
otellerimizin gelirini arttırmak ve ortalama
oda gelirini yükseltmek.
Best Western’in müşteri sadakati programı Best Western Rewards® kulübü
bizim en çok üzerinde durduğumuz konulardan biridir. Dünya genelinde yaklaşık
14 milyon üyemiz var. Bu bir indirim programı değil. Çok seyahat ediyor ve otellerde kalıyorsanız bu programın birçok
32
2
Nalan Turnalar kimdir?
1972 yılında doğan Nalan Turnalar, Özel Darüşşafaka Lisesi’nden
mezun olduktan sonra Hacettepe
Üniversitesi’nde Amerikan Kültürü ve
Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi. Turizm
kariyerine 1996’da Best Western Plus
The President Hotel’de başlayan Turnalar, 1998’de kurulan Best Western
Türkiye ofisinin başına geçti. Genç
yönetici o tarihten beri zincirin Türkiye Operasyonlarını yürütüyor.
avantajından yararlanabiliyorsunuz. Üyelerimiz konaklamalarından puan ya da
mil kazanırlar. Best Western, geçtiğimiz
sene global olarak THY ile anlaşma yaptı.
THY Miles&Smiles üyeleri konakladıkları
Gelir yönetimi artık otelciliğin neredeyse kalbi durumunda. Geliri arttırmanın
belirli yöntemleri var. Online sistemler
üzerinde daha çok yoğunlaşıyoruz. Pek
çok otel acentaların yanı sıra rezervasyonlarını online sistemlerden alıyor.
Oteller, online pazar büyüdükçe her kurulan online acentaya kapılarını açmaya başladılar. Ancak bazı online rezervasyon sistemleri otellere sınırlayıcı
kurallar da getirebiliyor. Otelciler de o
rezervasyon ağını kaybetmemek için bu
kuralların karşısında durmakta zorlanabiliyor. Örneğin bu rezervasyon sistemleri otelcilere, “Şu kadar odanı bana
ayırman gerekiyor” diyebiliyor. Bu da
otelciyi düşündüren bir konu, çünkü oda
satışlarında esnek hareket etmesini
güçleştirebiliyor. Oteller online rezervasyon sistemlerine ciddi komisyon
ödüyorlar. Otelin oda satışının sonucu
olarak arzu ettiği geliri elde edebilmesi için sistemli bir çalışma içinde olması gerekir. Best Western Türkiye ofisi
olarak biz bu konuda “Kanal Yonetimi”
çalışması da yapıyoruz. Gelir yönetimi
çok geniş bir konu ve Best Western bu
konuya çok önem veriyor. Konuyla ilgili
yakın bir zamanda Türkiye’deki otellerimizde “Rate Plan Management” eğitimleri
de gerçekleştirdik ve bu eğitimlere devam
edeceğiz. ■
YATIRIM � HABER
Abdurrahman Akarsu Holding,
Maldivler’de otel yapacak
A
bdurrahman Akarsu Holding, Maldivler’de 120 milyon
dolara otel yatırımı yapıyor. ADK Travel ile imzaladıkları
ortaklık toplantısında açıklamalarda bulunan Abdurrahman Akarsu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdurrahman
Akarsu, 18 hektarlık bir ada üzerinde yer alan otel inşaatının
yüzde 65’inin tamamlandığını söyledi.
Otelin odaları devre tatil sistemiyle kiralanacak
Abdurrahman
Akarsu
Ahmed Nashid
Maldivler’in en büyük özel hastanesine sahip olan ADK Travels Yönetim Kurulu Başkanı Ahmed Nashid ile Abdurrahman
Akarsı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdurrahman Akarsu, düzenledikleri imza töreniyle ortaklıklarını resmileştirdiler.
Törende konuşan 26 yıldır inşaat, ithal mutfak, dekorasyon alanlarında faaliyet gösterdiklerini belirten Akarsu, tecrübelerini otel
yatırımıyla birleştireceklerini açıkladı. Yapılan tesisin 5 yıldızlı
otel konforuna sahip olacağını belirten Akarsu, otel odalarının
26’sını özel müşterilere 44 yıllığına devredeceğini, ayrıca tesisin
devre tatil sistemiyle kiralanacak 136 Beach ve Water villadan
oluşacağını bildirdi. Yapımında 250 kişinin çalıştığını açıklayarak konuşmasını sürdüren Akarsu, otel mimarisinin tamamının
Karagenç Mimarlık tarafından gerçekleştirildiğini kaydetti.
Bir otel yatırımı da Türkiye’ye
Projeden Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Eren Akarsu ise 35
yıldır inşaat sektöründe hizmet verdiklerini belirterek, Afrika
ve Rusya’da elde ettikleri deneyimlerini Türkiye’de de görkemli
bir otel yapmak için kullanmayı planladıklarını söyledi. Akarsu,
2013’te Türkiye’de açmayı planladıkları tesiste 500 kişiye istihdam sağlayacaklarını vurguladı.
34
2
Yurtdışına açılma planları
yapan Green Park,
İzmir’de otel yapacak
G
reen Park Otelleri, İstanbul, İzmir, Gaziantep ve Ankara’da
dört yeni otel yapacak. Yeni dönem projeleri hakkında bilgi veren The Green Park Hotels & Resorts Yönetim Kurulu
Başkanı Adil Üstündağ, Gaziantep ve İstanbul Airport Otel’lerinin
inşaatlarına yakında başlayacaklarını; The Green Park Hotel Ankara’nın ise inşaat aşamasında olduklarını açıkladı.
The Green Park Hotels & Resorts Yönetim Kurulu Başkanı
Adil Üstündağ Ankara Çukurambar mevkine, 250 odalı The Green
Park Hotel Ankara’nın inşaatına devam ettiklerini belirterek,
Gaziantep ve İstanbul Airport Otelleri’nin inşaatlarına yakında
başlayacaklarını kaydetti. Gaziantep’te açacakları otelin 250 oda
ve 500 yatak kapasiteli olduğunu açıklayan Üstündağ, binada
bölge mimarisini öne çıkaracaklarını söyleyen Üstündağ, İstanbul
Airport’un ise 300 oda ve 600 yatak kapasiteyle hizmet vereceğini
açıkladı. The Green Park Hotel& Resort’un kış ve kongre turizminde iddialılığını öne çıkaran Üstündağ, bunların yanı sıra sağlık
turizmiyle de yakından ilgilendiklerini kaydetti.
Yurt içi, yurt dışı yeni yatırımlar devam edecek
İstanbul Eyüp Pierre Loti ve İzmir’de yapacakları otellerin projelendirme aşamasında olduğunu işaret eden Üstündağ, yeni otel
yatırımları için hem yurt içi hem de yurt dışında incelemelere devam ettiklerini dile getirdi. Saray Bosna, Hırvatistan, Erbil ve Gürcistan’da görüşmeler gerçekleştirdiklerini bildiren Üstündağ, The
Green Park Hotels & Resorts’u uluslararası zincir otel konumuna
getirmeyi hedeflediklerini ifade etti.
İzmir’e 400 odalı tesis
Öte yandan İzmir Yeşildere’de Besaş’ın depo olarak kullandığı
araziyi satın alan Green Park grubu, buraya 400 oda ve 800 yataklı otel inşa edecek. İstanbul, İzmit ve Diyarbakır’da 6 oteli bulunan grup, İzmir’de de kuracağı otel ile bu kentte ilk yatırımını
gerçekleştirecek. Green Park Otelleri Yönetim Kurulu Başkanı
Adil Üstündağ, “Turizm sektöründe yatırımcı ve işletmeci bir
grup olarak, Ankara, Gaziantep,
İstanbul-Pierre
Loti ve İstanbul-Mahmutbey, Maşukiye, Antalya
Gazipaşa’da yeni otel projelerimiz devam ediyor.
Bunların arasına İzmir’i de
ekledik” dedi.
Grubun, İstanbul’da Taksim, Merter, Bostancı, Pendik’te dört oteli bulunuyor.
Kocaeli Kartepe’de dağ oteli
ile hizmet veren grup, 2011
yılında Diyarbakır’da The
Green Park Hotel Diyarbakır’ı hizmete açtı.
Rixos, Sharm El
Sheikh’te tesis açacak
R
ixos Grubu, Libya, Dubai ve Ras Al Khaimah’ın ardından
Mısır’a yeni bir tesis açacak. Mısır’ın turizm destinasyonlarından Sharm El Sheikh’te de yeni bir otel
açmaya hazırlanan grup, bu yıl bitmeden 5 tesis açılışı daha
gerçekleştirecek.
Tamince: Kızıl Deniz çevresinde 12 ay turizm yapılıyor
Rixos Hotels Yönetim
Kurulu Başkanı Fettah
Tamince, Rixos’un Sharm
El Sheikh ile adım attıkları
Mısır’da büyümeyi sürdüreceklerini belirtti. Mısır’ın
Hurgada ve Sharm El Sheikh
gibi Kızıl Deniz kıyısındaki
bölgelerde 12 ay boyunca
turizmin devam ettiğini ifade eden Tamince, Rixos
gibi yatırımlara açık bir alan
olduğuna işaret etti.
Rixos Sharm El Sheikh
Akabe körfezinde konumlanmış, 695 oda, su sporları,
dalış merkezi, tenis kortları, 11 adet havuz, son teknolojiyle
donatılmış geniş bir konferans salonu bulunuyor.
11’2012
35
OTELLER/DOSYA � MİMARİ TRENDLER
Otel tasarımlarında
tema, fonksiyonellik ve
konfor ön plana çıkıyor
Otel iç mimarilerinde fonksiyonellik ve tasarımı birleştirmeyi tercih eden iç mimarlar ve
tasarımcılar, dış cepheyle uyumlu iç tasarımları tercih ediyorlar. İç tasarımlarda tema
öne çıkarken, gelenekselle modern mimarinin harmanlanması da sıklıkla kullanılıyor.
Referans noktası ise eski devletler ve uygarlıklar oluyor.
T
eknolojinin gelişmesi ve rekabet
koşullarının artmasıyla birlikte mimari ve tasarım açısından her yıl
birbirinden farklı birçok tesis hizmete giriyor. Geçmişten bugüne otelciliğin gelişmesiyle birlikte değişikliğe uğrayan otel iç
mimarisinde, artan rekabetin yanı sıra
ekonomik koşullar da etkili oluyor. Pazar
payını ve işletme gelirlerini artırmak isteyen otelciler de farklılık yaratmak için otel
tasarımlarındaki trendleri yakından takip
ediyorlar. Son yıllarda otel iç mimarilerinde temalı tasarımların yanı sıra fonksiyonellik unsuru dikkat çekerken, verimlilik,
36
2
konfor ve rahatlık da öne çıkan unsurlar
arasında yer alıyor.
Otel trendlerini rekabet
unsuru belirliyor
Otelciler gerek yeni yatırımlarda
gerekse renovasyonlarla değişen trendlere ayak uydurmaya çalışıyor. Otel
mimarisinde trendin değişmesinde en
önemli etken ise rekabet koşullarından
kaynaklanıyor. Otelin doluluk oranı, fiyat, hitap edilen kitlenin beklentileri gibi
birçok faktörün de rol oynadığı otel iç
mimari trendlerinde otelciler, farklılık
yaratmak ve öne çıkmak için yarışıyorlar.
Böylece otelciler, standart olarak birbirine çok yakın yüzlerce tesis arasından
sıyrılarak, daha çok müşteri çekmeye
ve otele gelen müşteriye daha çok para
harcatmak için mimarinin ve tasarımın
gücünden yararlanıyorlar.
Otellerde fonksiyonellik, tema ve
konfor bir arada
Otel iç mimarilerinde son yıllarda göze
çarpan en önemli unsurların arasında
fonksiyonellik geliyor. Fonksiyonellik ve
tasarımı birleştirmeyi tercih eden iç mimarlar, otel dış cephesine uygun iç tasarımlara
imza atıyorlar. Temanın öne çıktığını iç
mimarilerde, geçmişle bugünün yani gelenekselle modern mimarinin harmanlanması sıklıkla kullanılıyor. Bu harmanlama
da bölge mimarisine ve özelliklerine de atıf
yapılan tasarımlarda, Selçuklu ve Osmanlı
gibi geçmiş dönem devletlerinin mimarilerinden tasarımlar, izler, desenler ve renkler
başvuru kaynağı oluyor. Mimarlar, kullandıkları mobilya, renk ve aksesuarlarla
otellerde ev sıcaklığı, konfor ve işlevselliği
yaratmaya çalışıyorlar.
Odalar otelin karakterini belirliyor
Günümüzde mimarlar ve tasarımcılar,
otel dekorasyon ve tasarımında, mekanın
büyüklüğünden işlevselliğine, kullanılan
mobilyalardan renklere, aksesuarlardan
sanat eserlerine kadar birçok detaya
önem veriyorlar. Misafirin ilk karşılandığı
lobi mimarın kendini gösterdiği mekan
olurken, otelin karakterini ortaya çıkaran
odalar ise son derece konforlu bir şekilde
dizayn ediliyor. Oda ve genel mekanlarda
kullanılan döşemelerden, halıya, odalarda kullanılan yatak, masa, televizyon ve
aksesuarlara kadar her şey hem uluslararası otel standartlarına göre hem de
lokal unsurlar göz önüne alınarak dekore
ediliyor. Odalarda SPA tarzı banyolar öne
çıkarken, insanların sosyalleşme olanağı
bulunan lobi gibi genel mekanlarda teknolojinin son imkanları kullanılıyor.
Mimaride iç mekan ve dış cephe
uyumu önemli
Gelişen teknoloji ile birlikte değişen
otel iç mimarilerinde, kıyı oteli ve şehir
oteli arasında farklılıklar bulunuyor. Kıyı
otellerinde otelin hitap ettiği pazar ve
müşteri kitlesi önem kazanıyor. Örneğin
ağırlıklı Ruslarla çalışılan bir tesiste
Rusların beğenilerine göre mimari yapılar
ve tasarımlar öne çıkıyor. Kıyı otellerinde iklim koşullarına uygun malzemeler tercih edilirken, dekorasyonda daha
çok ahşap ürünler ve açık renkler tercih
ediliyor. Sirkülasyonun fazla olduğu şehir
otellerinde koyu ve sıcak renklerin yanı
sıra iş insanların beklentilerini karşılayacak ayrıntılara önem veriliyor. Mimarlar, kıyı otelleriyle ilgili iç mekan ve dış
cephe uyumuna dikkat çekiyorlar. İkisi
arasında bir bütünlük olması gerektiğine
işaret eden mimarlar, tesisin bulunduğu
11’2012
37
Kıyı otelleri ve şehir
oteli tasarımları farklılık
gösteriyor. Kıyı otellerinin
dekorasyonda daha çok
ahşap ürünler ve açık renkler
tercih ediliyor. Sirkülasyonun
fazla olduğu şehir otellerinde
koyu ve sıcak renklerin
yanı sıra iş insanların
beklentilerini karşılayacak
ayrıntılara önem veriliyor.
haline geldi. İç mimarlar, tasarımlarında
ışığın doğru ve farklı kullanımıyla alternatif tasarımlar yaratabiliyor.
Tedarikçiler arasındaki rekabet
mimarlara yarıyor
Türkiye’de mobilya, aydınlatma, yer
döşemeleri, aksesuar gibi iç mimaride
kullanılan malzemelerin gerek üretiminde
gerekse ithalatında çok ciddi gelişmeler
yaşanıyor. Otellere ve mimarlara mal ve
hizmet veren firmaların artması, gelişmesi mimarların da işini kolaylaştırıyor. Hem
ürün yelpazesinin genişliği hem ürünlerin
kalitesi hem de bu alanda yaşanan rekabet yatırım maliyetlerine olumlu yansıyor.
İç mimaride kullanılan yeni malzemelerin ve farklı markaların piyasaya çıkması,
mimarların seçeneklerini artırırken, otel
yatırımcıların da maliyetlerini düşürüyor.
coğrafyaya ve bölgeye adapte olmasının
önemli olduğunu vurguluyorlar.
Tasarımcılar arasında, sanat
eserlerine eğilim artıyor
Otel iç mimarisinde son yıllarda öne çıkan bir başka gelişme ise farklılık yaratmak
isteyen iç mimar ve tasarımcıların, otellerde sanat eserleri kullanımı da artırması
38
2
oldu. Otele hem prestij hem de tarz katan
resim, heykel, tarihi eser niteliğindeki sanat eserlerinin yanı sıra dekoratif ürünler ve
fotoğraflar, otel odaları, lobi ve genel mekanlarda misafirlerin beğenisine sunuluyor. Yine teknolojik gelişmelerin kullanılan
ürünlere sağladığı katkının yanı sıra elektronik ve aydınlatma alanında yaşanan
gelişmeler de tasarımın önemli bir unsuru
Türkiye’deki otel mimarileri bu işin
öncülüğünü yapan Amerika ve Avrupa
kadar olmasa da çok önemli mesafeler
kat ediyor. Biz de otel tasarımlarındaki
son trendlerle başladığımız bu dosyamızı
mimari trendlerle devam ettireceğiz. Bu
sayımızda otel tasarımlarıyla ilgili hem
dünyadaki trendlere kısaca baktık hem de
Türkiye’deki gelişmeleri ele aldık. Konuyla
ilgili fikirlerine başvurduğumuz iç mimar
ve tasarımcılar, otel iç mimarisindeki
trendleri Turizm ve Yatırım Dergisi için
değerlendirdiler. ■
Dünya otel tasarım trendleri
O
telciliğin doğduğu Amerika’da ve
Avrupa başta olmak üzere tüm
dünyada otel trendleri sürekli değişiyor. Müşteri beklentileri ve artan rekabet nedeniyle konaklama sektöründe yeni kategorilerin eklenmesinin
yanı sıra tarz oteller de ortaya çıkıyor.
Bu sayımızda, farklılıklara girmeden otel
tasarımlarıyla ilgili dünyadaki değişen
son trendleri ele aldık.
Canlı, nefes veren lobiler: Otellerde
özellikle büyük lobiler artık fazla tercih edilmiyor. Onun yerine misafirlerin
kendilerini evinde hissedecekleri ilginç
objeler ve sanat çalışmalarının yer aldığı
dekorlar ilgi görüyor. Artık donuk lobiler
tarihe karışıyor. Sönük girişler, ziyaretçiler tarafından kabul görmüyor. Otellerin vitrini olan lobiler, otelin havasını ve
stilini hissettirecek şekilde tasarlanıyor.
Örneğin, lobiler inovatif büfelerle, yaratıcı
check-in alanları, sosyal atmosferin
sağlandığı alanlar olarak kullanılıyor. Ziyaretçilerin oturduğu ve dinlendikleri bir
yer olan lobilerde çeşitli iletişim araçlarıyla dolu merkezi bir kafe ise olmazsa olmazlar arasında görülüyor.
Evinde gibi hissetmek: Renk açısından
zengin olan odalar, daha fazla konfor
sunuyor. Yumuşak turuncu renk çeşitleri,
rahatlatıcı bir etki sunuyor. Modern gri
renk zarafeti olduğundan az gösterirken,
doğal renkler ise misafirlere ev dışında
bir hissiyat veriyor. Aşırı kalabalık renkli
iç dizaynlardan misafirler artık sıkılıyor.
Monokromatik görüntü, gösterişsiz havaları belirtiyor.
Yaşam tarzı sunan mekanlar: Otel
misafirlerine sunduğu hizmetler de tatil-
11’2012
39
de olsalar bile günlük rutin işlerini yapmalarını sağlayacak teknolojik alt yapıya
sahip olmalı. Örneğin; odalarda yer alan
ipod standı, misafirlerin evde hissetmelerini sağlıyor. Son olarak da, fitness salonlarına artık yoga ve pilates sınıfları da
eklendi.
Otantik ve yerel birleşimi: Oteller artık
daha yerel olan görüntüleri ve ikonografiyi kullanmayı tercih ediyorlar. Ziyaretçiler, otel dekorasyonunda yerel çalışmaları
görmek istiyorlar. Çünkü bulundukları
destinasyonun kültürünü hissettirmek
oldukça önemli. Bu durum sadece resortlar için geçerli değil. Aynı zamanda
iş otellerinde de yerellik tercih ediliyor.
İç tasarım, mekanların “açık ve aydınlık”
olarak düzenlenmesini sağlıyor. Materyaller ve mobilyalar, yumuşak renk tonları
ile bölgenin ve aydınlığın kalitesini ortaya
çıkarılmasına vesile oluyor.
Memnuniyetle beraber iş: İş otellerinde, önemli olan toplantı ve kongre
gibi etkinlikler ile iş insanlarına hizmet
verecek iyi bir iş merkezi oluşturulması.
İş otellerinin anahtar kelimesi teknoloji
olarak karşımıza çıkıyor. İş insanları en
son teknolojileri kullanmaya alışkın oldukları için otellerin de aynı teknolojiye
sahip olmasını bekliyorlar. SPA, fitness
salonlarının ve özel restoranlara sahip
olan otellerin sadece yıldızları artmıyor
aynı zamanda kısa dönem ziyaretlere de
değer katıyor.
Teknoloji: Misafirler artık teknoloji
yanlısı otellerde kalmak istiyorlar. Inovatif son teknolojik gelişmeleri içeren oda
ve lobiler arzuluyorlar. Lobilerde özellikle
check-in masalarında teknolojik yeniliklerin yer alması önemli. Teknoloji otellerin geleceklerinde de büyük yer kaplıyor.
İleri teknolojik çözümler sunan oteller
misafirlerine büyük bir deneyim yaşatmayı hedefliyor.
40
2
SPA benzeri banyolar: Banyoyu,
SPA’ya benzer bir şekilde tasarlamak otel
misafirleri için eşsiz rahatlama imkanı
sağlıyor. Temposu düşürülmüş ve rahatlatıcı tasarım, misafirlerin lüks zamanlar
harcamalarına fırsat tanıyor. Eski tarz
duşlar artık demode oldu. “ Body jet” ve
“rain shower” tarzı duşlar ise trendlerin
başında geliyor. Öte yandan yatak odalarıyla, banyolar arasındaki geleneksel
çizgiler artık ortadan kalkıyor. Banyolar,
yarı saydam materyallerle yapılmış camlarla çevriliyor. Odalar ise mobilyalar
tarafından ayrılıyor.
Lüksün yeniden canlanması: Otel
misafirleri, iyi dizayn, en ileri teknolojiyi,
kaliteli ürünler ve sosyal ortam arayışı
içindeler. Lüks, ekonomik zemine uygun
olarak yeniden tanımlanıyor. Lüks oteller
misafirlerine günümüzde eşsiz deneyimler sunuyor. Ucuz oteller ise farklı bir fiyat
modeliyle işliyor. Yatırımı hızlı bir şekilde
geri kazanılması hedefleniyor. Güçlü rekabet karşısında otel planlamasında ince
düşünmek gerekliliği, misafirlerinin en
iyi şekilde karşılanması ve kendilerini iyi
hissetmelerinin sağlanması çok önemli...
Restoran: Otel restoranları, hızlıca
yemek için durulan duraktan daha fazlası
durumunda. Restoranın sahip olduğu
tasarım, restoranın kendisini bir destinasyon haline getirebiliyor.
Sıra dışı düzenler: Odalardaki yatak,
masa, banyo üçlemesinde de değişiklikler bulunuyor. Döner masaların kullanımı önemli. Masalar hem daha geniş
hem de daha büyük olması gerekiyor.
Çünkü misafirler hem çalışıp hem de
yemeklerini yiyebiliyor. Birleştirilmiş düz
ekran TV sehpaları moda.
Döşemeler: Halılar yerine parkeler
ve bamboo çubuğundan yapılmış yerler
yeni trendler arasında yer alıyor. Odalarda tahta yer döşeme kullanımı, otel
misafirlerine otel odasındayken dışarıda
olma hissi veriyor. Yer döşemelerinde
kullanılan taş ise insanların tatil (resort)
bölgesinde olduklarını hissettiriyor.
Yumuşak Dokunuş: Görünmeyen
aydınlatmalar, sıcak yayılan ışık dalgaları gibi çeşitli aydınlatmalar otellerin
en önemli tasarım özellikleri olarak ön
plana çıkıyor. Yerel ressamların ya da
fotoğrafçıların eserlerini kullanmak otelin markalaşmasına yardımcı oluyor.
Doğa: Çevre ve doğaya duyarlı otel
misafirleri için daha geniş oda camlarıyla, daha az elektrik harcaması ve
dolayısıyla da enerji tasarruf sağlayan
hizmetlerin verilmesi gerekiyor. Elektronik su muslukları ile su tasarrufunu
sağlayan doğa dostu odaların tercih edilmesi gerekiyor. Odalarda, çöpler için ayrıca geri dönüşüme uygun çöp kutularının
konulması otelin prestijini artırıcı bir etki
yaratıyor. İç mimarların, geri dönüşümü
düşünerek kullanılacak malzemeleri
seçmeleri gerekiyor.
11’2012
41
OTELLER � MİMARİ TRENDLER/RÖPORTAJ
Ahmet Gözlükaya � Apre Design Group
İç mimaride enerjik mekanlar
ve temalar ön planda
“Şu sıralar otel dekorasyonunda
Retro konsepti öne çıkıyor.
Özgün objeler, mekana göre
tasarlanmış ürünler otel
dekorasyonunda sıklıkla
kullanılıyor. Mekana özgünlük
katmak için konseptle
uyum doğrultusunda, uygun
noktalara doğru aksesuar
ve mobilyalar kullanmak
son trend diyebilirim.”
O
tel iç mimarisi ve tasarımı konusunda 40’tan fazla renovasyon ve
yeni yatırım projesinde yer alan
Apre Design Group Ortaklarından Ahmet Gözlükaya, otel iç mimarisindeki
son trendleri Turizm ve Yatırım Dergisi
için değerlendirdi. Gözlükaya, otel iç mimarisinde fonksiyonellikle birleştirilmiş
enerjik iç mekanlar ile temalı tasarımların ön plana çıktığını belirtiyor.
■ Mimar olarak sizi tanıyabilir
miyiz? Turizm projelerine ne zaman
başladınız? Ne tür çalışmalar yaptınız?
Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mimarlık bölümünü bitirdim. 1997’de eşim
ve iş ortağım Saffet Gözlükaya ile birlikte Apre Design Group’u kurduk. Turizm
projelerine başlangıcımız süper market
olarak kullanılan binayı kuyum merkezine dönüştürme projesiydi. Marmaris
bölgesinde yer alan proje, turist gruplarının ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikteydi. Daha sonra otel projelerinde oldukça yoğun çalışmaya başladık. Bugüne
kadar 40’ın üstünde otel renovasyonu
ve yeni otel projeleri yarattık. Çoğu projenin kontrolörlüğünü biz yaptık. Mimari
kimliğimizin önüne geçmese de, mobilya tasarımına olan tutkumuz, mesleki
42
2
hayatımızda önemli rol oynuyor. Mobilya
tasarım ve imalatına olan düşkünlüğümüz
mobilya mağazamızın yerini, fabrika ortaklığına taşıdı. Projelerimizi, mimari
projeden başlayıp, son kullanıcının ihtiyaçlarını düşünerek büyük hassasiyetle
tasarlıyoruz. Her detayda bizim zevk ve
çizgimizi kolayca görebilirsiniz.
■ Mimar olarak günümüz otel iç
mimarilerini genel olarak nasıl
değerlendiriyorsunuz?
Günümüzde otel iç mimarisinin
gelişen teknoloji ile değiştiğini görüyoruz.
Tabii ki bu noktada tatil oteli anlayışı ile
iş seyahati oteli anlayışını birbirinden
ayırmak gerekiyor. Tatil bölgelerinde
yer alan otel projelerinde, konuk odaklı,
farklı konseptlere yer vererek mekanları projelendirmek önemli. Vurgulanması gereken nokta, görsel olduğu kadar
deneyimlenebilecek mekanlar yaratmak.
Antalya ve İstanbul ön planda olsa da,
otelcilik sektörü Türkiye’nin her şehrinde
hızla gelişiyor. İç mimari olarak değerlendirdiğimizde, Antalya’da farklı olmak
adına konsept arayışlarına girmiş otel
projeleri daha fazla. Bunun sonucunda
zorlama konseptler yaratılmış, özgünlükten uzak cepheler ve iç mekan-dış cephe
etkileşiminde kimlik sorunları olan projeler
ortaya çıkmış. Dolayısıyla ilerleyen yıllarda
özgün konseptler üretmek için mimarların
dışında profesyonel yön göstericilere de
ihtiyaç duyulacak. İstanbul otellerini ise
daha tutarlı ve özgün buluyoruz.
■ Turizm tesislerinde iç mimari
anlayışı dünden bugüne nasıl
değişti?
Otel iç mimarisinde şehir otelciliğinin
hız kazanması sonucu enerjik iç mekanlar yaratılıyor. Yaşanılan, kullanılan ve
bir parçası olduğumuz temalar ön plana
çıkıyor. Bunu biraz daha açmak gerekirse
otel odalarında veya lobide “ev ortamında” gibi rahat, “iş ortamında” gibi üretken
olunmasına imkân veren tasarımlar ve
mekânsal kurgular yaratılıyor. Birlikte
çalıştığımız Anemon Otelleri bu konseptte başarılı bir örnek. 30 metrekarelik
odalar “otelde kalma” fikrinden çok “evde
kalmayı” vurguluyor. Odalara ve lobi katına tahsis edilmiş olan ofis düzenleri ile
bir iş yerinde ihtiyaç duyulacak bütün ofis
araçlarına ulaşmak mümkün.
■ Otel iç mimarisindeki son trendler
neler? Ne tür çalışmalar ön plana
çıkıyor?
Şu sıralar otel dekorasyonunda Retro konsepti öne çıkıyor. Özgün objeler,
mekana göre tasarlanmış ürünler otel
dekorasyonunda ön planda. Mekana
özgünlük katmak için konseptle uyum
doğrultusunda, uygun noktalara doğru
aksesuar ve mobilyalar kullanmak son
trend diyebilirim. İç mekan kurgusunda görsel açıdan çok iyi mobilyalar kullanılabilir ancak yaşanılır fonksiyonlar
yüklemezseniz mekan ruhsuz mobilya
olgusundan başka bir şey olmayacaktır. Rahatlık önemlidir, fakat fonksiyonel
mekanlarda rahatlık, çekici ve enerjiktir.
■ Peki otel iç mimarisindeki trendler
şehir otellerinde ve kıyı otellerinde
ne tür farklılıklar gösteriyor?
Kıyı otellerine gelirsek; ben bu grubu ikiye ayırıyorum: Bulunduğu çevreye
adapte olan ve bulunduğu çevrede zorlayıcı duran yapılar. Bulunduğu alanı
kontrolü altına alan değil, alana adapte
edilmiş tasarımları tercih ediyoruz.
Denizi, kumu, güneşi, tarihi ve kültürü
ön plana çıkartan doğal tasarımlar… Antalya örneğindeki gibi zorlayıcı, karmaşık,
yoğun baskın, bulunduğu coğrafya ve
kültüre aykırı projeler değil. Amacımız
bulunduğu ortamın parçası olan, doğa
ile yaşayan tasarımlar, aslını unutmayıp
onunla yaşayan mekanlar yaratmak. Turistin de Türkiye’ye geldiğinde beklentisinin bu olduğunu düşünüyorum.
Döndüğünde Türkiye’ye has düşüncel-
er aklında kalmalı, ülkesinde orijinalini
görebileceği saraylar değil.
■ Çalışmalarınızda ürün ve hizmet
sağlayan firmalarla nasıl bir
işbirliği yapıyorsunuz? Bu anlamda
istediğiniz ürün ve hizmetleri
Türkiye’de bulabiliyor musunuz?
Çalışmalarımızda doğal malzeme
kullanmaya özen gösteriyoruz. Kasvetten uzak, rahat, kullanışlı bir o kadar da
özgün tasarımlara yer veriyoruz. Malzeme seçimlerinde ise ürünleri olduğu
gibi kullanmaktan yanayız. Mermerse
mermer, ahşapsa ahşap, kromsa krom,
camsa cam… Sunilik yapaylık karşı olduğumuz noktalar. Farklılık yaratmak
adına yapılan, yapay olan, kısa vadeli
düşünülmüş, kendine ve kentine güvenmeyen tarza çok uzağız. Bu yüzdendir ki
çalıştığımız firmalar konusunda oldukça
seçiciyiz. Türkiye’de Avrupa kalitesinde
ürünle çıkaran firmalarımız var. Fakat
istediğimizi bulamadığımızda da yabancı
pazara açılmaktan çekinmiyoruz.
■ Günümüz mimarisi açısından
bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Teknolojinin gelişmesi ile internetin yaygın olarak kullanılması sonucu
piyasaya eskisinden daha yakınız.
Dolayısıyla aradığımızı kolayca bulabiliyoruz. Bunun yanında fuarlar bu konuda
önemli yer alıyor. Bizde mümkün oldukça fazla fuar gezerek, değişik markaların yeniliklerini keşfetmek için çaba
sarf ediyoruz. Tasarım gerçekleştirilebildiği kadar somuttur. Dolayısıyla bizde
malzemeye oldukça önem veriyoruz.
Tasarladığımızın, tasarımdaki hali ile
gerçekleştirmeye özen gösteriyoruz.
Malzeme tasarımda kısıtlayıcı olabiliyor. Biz de mümkün olduğunca bu sınırı
farklı alternatifler kullanarak aşmaya
çalışıyoruz.
■ Siz otel dekorasyonunda neleri ön
plana çıkarmayı tercih ediyorsunuz?
Belli bir tarzınız var mıdır?
Otel
dekorasyonunda
mekanın
doğallığını ve çevreyi ön plana çıkartmayı seviyoruz. Mekanlarımızda en
önem verdiğimiz nokta, doğallık, sadelik
ve tasarımın fonksiyonelliğidir. Bunların
dışında belli bir çizgimiz var. Yaptığımız
mekanların bize ait olduğunu kolayca
fark edebilirsiniz.
■ Otel dekorasyonunda sanat eseri
kullanımı konusunda gelişmeler
görülüyor. Siz ne dersiniz bu alanda
gelişme var mıdır?
Tarihi eser kullanmayı otel dekorasyonunda oldukça sevdiğimi söyleyebilirim. Örneklemek gerekirse Anemon Konya’da oturma alanın arkasına uygulamış
olduğumuz duvar panosu eski bir Rum
evinin tavanından çıkartıldı. Bu değerli parçaya yeniden hayat verip konsepte
adapte ettik. Oldukça ilham verici oldu.
Burada doğal olana fonksiyon yüklemesi
yaparak özgünlük kattık.
11’2012
43
MİMARİ TRENDLER � GÖRÜŞLER
Burak Yüksel / Arkea Mimarlık
Konaklama farklı bir
deneyime dönüştürülüyor
A
rkea Mimarlık olarak kuruluşumuzun başından beri turizm projelerinde tasarımcı olarak rol aldık.
Son zamanlarda bazı projelerde tasarımcı ve yüklenici olarak bulunuyoruz.
Bugüne kadar Mövenpick Hotel Ankara,
Batum Radisson Blu Oteli, Dedeman Gaziantep ve Dedeman Zonguldak, İstanbul
Sultanahmet’te bir butik oteli yaptığımız
işler arasında sayabiliriz. İstanbul’da halen sürmekte olan iki projemiz var, birisi
uygulamayı da kapsıyor. İç mimarideki
değişimlerin üzerinde artan rekabetin
yanında ekonomik koşullar da etkili oluyor. Zincir otel grupları işletme ekonomisini
ön plana çıkarırken, bireysel yatırımcılar
daha çok ekonomik olma yoluna gidiyorlar. Bazı taleplerin fonksiyonla ve
operasyonel prensiplerle uyuşmama gibi
durumları olabiliyor. Bu gibi durumların
tasarımcı için zor olduğunu söylemeliyim.
Diğer yandan iç mimaride kullanılan
yeni malzemelerin ve farklı markaların piyasaya çıkışı bu alanda rekabeti
artırdığı için bu durum yatırım maliyetlerine olumlu yönde yansıyor. Olaya
‘Trend’ olarak nitelendirilen başlık altında
bakacak olursak, yelpaze oldukça genişledi. Butik otel sayısı arttı. Zincir oteller
ile rekabet eder sayılara ulaştı ve yıldız
kaygısı olmadığı için tasarım anlamında
daha yaratıcı fikirleri, farklı konseptler
uygulanabiliyor. Sonuç olarak da konaklamayı farklı bir deneyime dönüştüren
mekanlar yaratan bir alt sektör oluştu.
Zincir oteller de bu trende cevap olarak
birtakım farklılıklara gitmeye başladılar.
44
2
Katı kurallarını tekrar sorgulayan zincirler olduğu gibi, farklı marka yaratarak
butik olarak nitelenebilecek alt zincirler
oluşturan gruplar da var.
Şehir otellerinde mekansal anlamda daha küçük hacimler yeterli olabilirken, kıyı otellerinde konfor ön planda
olduğundan oda ebatlarında biraz daha
büyük mekanlar talep ediliyor. Kullanılan
malzemeler ve buna paralel malzeme
renkleri tasarım sürecinde tasarımcıyı
yönlendirebiliyor. Kıyı otellerinde daha
açık renklere karşılık şehir otellerinde
koyu renkler daha çok ahşap malzeme
kullanımı görülebiliyor. Günümüz mimarisi açısından mimarın ve iç mimarın
seçeneklerinin artmış olması, tasarım
Tuba Soner / Soner Mimarlık
İç mimaride temalı
oteller ön planda
sürecinde alternatiflerin yaratılmasını
sağlıyor. Malzeme, tasarım sürecinde
önemli bir unsur haline gelebiliyor. Teknolojik gelişmeler malzeme alanına
yaptığı katkı kadar elektronik ve aydınlatma gibi konular da tasarımın önemli bir
unsuru haline geldi. Işığın doğru kullanımı
tasarımcıya bir mekanı farklı şekilde kullanma imkanı veya mekanı ışığa göre
tasarlayabilme imkanı sağlıyor. Örneğin
bir mekanı 3 farklı ışık senaryosu ile 3
ayrı mekan gibi kullanabilyorsunuz. Biz
tasarım sürecinde fonksiyon odaklı bir
felsefe benimsiyoruz. Tarzımız tasarım ve
fonksiyonu doğru harmanlamak diyebiliriz. Bir mekanın başarılı olabilmesi için hem
fonksiyon, hem de form açısından bizi tatmin etmesi gerekir. Tabii mal sahibi veya
operatörün talepleri de önemli. Talebin
artmasını ve bu artışa paralel olarak bütçe
ayrılmasını bir gelişme olarak görüyoruz.
Son dönemde sanat ürünleri ve aksesuarlar bütçe planlamasına bir başlık
olarak daha kolay dahil edilebiliyor.
Tasarımcılar, hizmet ve malzeme sağlayan
firmalar ile temas içinde olmak durumunda. Gelişmeleri takip etmek güncel malzemelerden haberdar olmak çok önemli.
Bu konuda tasarımcılar farklı kanallar ile
bilgilendirilmenin yanında satış temsilcileri tarafından düzenli ziyaretler ile bilgilendiriliyor. İş birliği anlamında numune
temini ya da ürünler ile ilgili teknik destek
anlamında tedarikçi firmalardan hizmet
alınabiliyor. Türkiye’de ihtiyaç olan birçok
ürünü bulmak mümkün ancak ithal ürünlerin temini zamana bağlı olduğundan
temin ile ilgili planlamanın doğru yapılması gerekiyor. Genel olarak temsilciliği
üstlenmiş olan firmalar Türkiye’de stok
tutmuyor ya da stokta az sayıda ürün
tutuyorlar. Ayrıca son dönemde yurtdışından bazı firmaların satış temsilcilerini mimari, iç mimari ofislere yollayarak
daralan iç piyasalarını Türkiye ile genişletmeye çalıştıklarını da gözlemliyoruz.
B
iz ilk otel projemizi 2002 yılında
Kemer’de 5 yıldızlı bir yatırımla başladık. Son yıllarda otel iç
mimarisinde temalı oteller ön planda.
Bizde ağırlıklı olarak otelin fonksiyona
uygun formlu tasarımlar yapıyoruz.
Yaptığımız projelerde ara akımları da
çok kullanıyoruz. Geçmişi günümüzde
yorumlamak çok etkileyici tasarımların ortaya çıkmasına vesile oluyor.
Ben çok modern detayları gelenekselle birleştirmeyi seven bir mimarım.
Ama tabi dış mimariyle bütünlük içerisinde olmasından yanayım. Benim
tarzım masalsı ve eğlenceli mekanlar
yaratmak… Örneğin Side bölgesinde
yaptığımız bir otelde Özbek mimarisine uygun bir projemiz vardı. Böyle bir
durumda içeride minimal bir tasarım
kullanmak yanlış olur. Bana göre
dışardan bakılınca hissedileni içeride
de hissettirmeliyiz. Ayrıca mekanların
anlamlarına göre tasarım yapıyoruz.
Yeni bir al a carte yaparken restoran
Meksika restoranı ise Meksika tarzı
tasarım uyguluyoruz. Yaptığım projelerde sanat eserleri de kullanıyorum.
Mutlaka heykel, resim ve özellikle de
ünlü sanatçıların eserlerini seçiyorum.
Günümüzde çok iyi ressamlar var.
Şehir otellerinde hızlı sirkülasyon
olduğu için kısa süreli kalışlar söz
konusu. Dolayısıyla bunu uygun malzeme seçimi yapıyoruz. Örneğin kıyı
otellerinde malzemeyi iklim koşullarına uygun olarak seçiyoruz. Ben çok sık
yurt dışı ağırlıklı çalışan bir mimarım.
Yeni malzemeleri bulmak konusunda Türkiye çok da kötü değil. Pek çok
şeyi bulma şansımız var. Tedarikçi
firmalar da çok çalışkan, gerçekten
çalıştığımız arkadaşlar kendilerini devamlı geliştiriyorlar. Mal ve hizmet aldığımız firmalarda 3 yıl öncesine göre
bile çok büyük gelişme var.
11’2012
45
OTELLER � HABER
Zincir ve grup otel
sayısı 84’ten 165’e
yükselerek ikiye katlandı
T
ürkiye’de yerli ve yabancı grup ve
zincirleri ele alan ‘Zincir Oteller
Araştırması’ sonuçları açıklandı.
Ekin Araştırma Birimi tarafından yapılan
araştırmada, Türkiye’de faaliyet gösteren
zincir ve grup otellerin yüzde 82’si yerli,
yüzde 15’i yabancı yüzde 3’ü ise yerli-yabancı ortaklı olduğu bildirildi.
İlk üçte Hilton, Crystal ve Rixos var
‘Türkiye’deki Zincir ve Grup Oteller
Araştırması’na göre Türkiye’deki en büyük
yabancı zincir, bünyesindeki 11 markadan
5’ini Türkiye’ye getiren Hilton Grubu oldu.
Hilton Grubu’nun Türkiye’de 22 tesisi ve
toplam 5519 odası bulunuyor. Hilton’u ise
11 tesiste 5.144 oda ile Cyrstal Grubu izliyor. Rixos Grubu ise yurtdışı otelleri hariç,
Türkiye’de hizmet verdiği 10 tesis ve 4533
oda ile üçüncü sırada yer aldı.
Zincir oteller katlanarak artıyor
Zincir ve grupların Türkiye’deki otelleri
temel alınarak ve oda sayısı üzerinden
yapılan araştırmada, Turizm Bakanlığı’ndan İşletme belgeli tesislerden
824’ünün üç yıldızlı ve üzeri tesisler arasında gerçekleştirildi. Bu tesisler arasında aynı marka ya da ortak yönetim
ile 165 zincir ya da grup bulunduğuna
dikkat çekiliyor. Bu kapsama giren Türkiye’deki zincir ve grup sayısı 2001’de 84
iken 2012’de ikiye katlanarak 165’e çıktı.
Yatak kapasitesinin yüzde 67’si
zincirlerin elinde
Araştırmada Türkiye‘deki 165 zincir ve
grup bünyesindeki otel sayısı 824, oda
sayısı 400 bin olarak açıklandı. Bu da toplam yatak kapasitesinin yüzde 67’sini
oluşturuyor. Araştırmaya göre Türkiye’de
uluslararası 50 marka bulunuyor. Zincir
ve gruplar konusunda yaşanan en önemli
gelişme ise uluslararası markaların Anadolu’ya yayılması oldu. Buna göre yerli
/ yabancı zincir ve grupların Anadolu’ya
yayılması süreci artarak devam ediyor.
Türkiye’nin rekabet şansını
yükseltiyor
Araştırmayı hazırlayan ekibin başında
yer alan Ekin Grubu Araştırma Birimi Yöneticisi Fehmi Köfteoğlu, Türkiye’nin turizmde turist kabul edip ağırlayan incomingci
bir ülke olduğuna işaret ederek, “Türkiye’de
konaklama kesiminin yerli firmaların elinde
olması, bu alanda yakalanan başarının temelini oluşturuyor. Bu aynı zamanda Türkiye’nin uluslararası alandaki rekabet edebilirlik şansını artırıyor” dedi.
Türkiye’deki zincir ve grup otellerin 10 yıllık gelişimi
Zincir ve grupların Türkiye’de konaklama kesimindeki yeri
2001
Tesis sayısı Yatak sayısı
Türkiye’de işletme belgeli tesis sayısı
2011
Tesis sayısı Yatak sayısı
2.050
380.000
3.103
680.323
396
164.399
824
411.929
19,32
43,26
37,67
67,7
Yerli grupların payı (%)
81,1
79
82,9
81,6
Yabancı grupların payı (%)
18,9
21
17,1
18,4
Grup ve zincirlerin Bünyesindeki tesis sayısı
Grup ve zincirlerin toplam içindeki payı (Yüzde) Kaynak: Ekin Grubu Araştırma Birimi
46
2
Türkiye’nin en büyük ilk
25 zincir ve grup oteli (*)
Zincir / grup adı
TesisOda
sayısısayısı
Hilton İnt Grubu
22
5.519
Crystal Grubu 11
5.144
Rixos
104.533
İnterContinental Grubu16 3.394
Paloma-Diana
103.225
Kaya Grubu
9
3.076
WOW 5
2.914
Club Voyage
7
2.785
Delphin Grubu
5
2.644
Limak Grubu
9
2.578
Dedeman 14
2.474
Majesty
72.376
Larissa Grubu
11
2.225
Kervansaray
82.155
Stone Grubu
4
2.112
Barut Grubu
8
2.097
Marriott
82.022
PGS-Pegas
31.948
Asteria Grubu 4
1.923
Accor 10
1.788
Starwood Grubu
7
1.777
Amara Grubu
4
1.777
Club Med
4
1.741
Aska 8
1.713
Anemon 16
1.632
(*) Oda sayısı esas alındı
Starwood
Grubu, 370
otel açacak
Çatısı altında W Hotels, Le Meridien
ve Sheraton gibi markaları barındıran
Starwood Grubu, 1 Ocak-30 Eylül arası dönemde operasyonel gelirini 2011
yılına göre yüzde 18 artışla 344 milyon dolardan 405 milyon dolara çıkardı.
Aynı dönemde özel ürünlerin dışındaki
operasyonlardan elde edilen gelirde
ise yüzde 38’lik artış kaydedildi. Buna
göre özel ürünler dışındaki operasyonlardan 2011 yılında 273 milyon dolarlık
gelir elde ederken, bu yıl bu rakam 376
milyon dolara yükseldi. Starwood Grubu, 2012’nin üçüncü çeyreğinde bünyesine kattığı 20 oteli hizmete açarken, 25 yeni otel ile anlaşma imzaladı.
Böylece grubun portföyüne 6 bin 500
yeni oda katılırken, anlaşması yapılan
25 otelin gruba 4 bin 800 yeni oda katacağı bildirildi. 30 Eylül itibariyle Starwood Grubu çatısı altında anlaşması
imzalanmış ve inşası süren toplam
otel sayısı ise 370 olarak açıklandı. Bu
otellerin devreye girmesi ile birlikte
Starwood Grubu’nun oda sayısında 95
bin artış yaşanacak.
Wyndham toplamda
1,3 milyar dolar
ciro açıkladı
W
yndham Hotels ve Ramada Hotels
gibi zincir otel markalarını bünyesinde bulunduran Wyndham Otel Grubu,
2012’nin 3’üncü çeyreğinde net gelirini
yüzde 4 artırarak 1,3 milyar dolar ciro elde
ettiğini açıkladı. Dokuz aylık dönem sonunda net gelirini geçen yıla kıyasla yüzde 4
arttıran Wyndham Grubu, toplamda 1,3
milyar dolar ciro elde ettiğini açıkladı.
Grubun 2012’nin 3’üncü çeyreğinde
konaklama alanından elde ettiği gelirin
geçen yıla kıyasla yüzde 12 artış ile 249
milyon dolara yükseldiği belirtildi.
Club Med, Türkiye’de
63. yılını kutladı
T
ürkiye’de 40., dünyada ise 63.
yılını yeni yüzüyle kutlayan Club
Med, Türkiye’deki pazar payını da
artırıyor. 40 otelini yenileyen ve Çin’de
iki yeni tesis açan grup, 10 yeni tesis
açmayı planlıyor. Lykia Grubu’nun Antalya’da açtığı tesisin işletmesini üstlenen ve Club Med Belek olarak hizmete
açan grup için, 2013 yaz sezonunun
yıldızının Türkiye’de ilk villa konseptli
golf tesisi olacak.
Esma Sultan Yalısı’nda gerçekleşen
“Club Med New Face” davetine Club Med
Türkiye Pazarlama Direktörü Özlem Tosun’un yanı sıra, Avrupa Afrika Yeni
Pazarlar Genel Müdürü Laure Baume
ve Orta Doğu Operasyon Direktörü Jean
Charles Fortoul ev sahipliği yaptı.
Gecede gazetecilerin sorularını yanıtlayan Club Med’in Türkiye Satış Pazarlama Direktörü Özlem Tosun, Club Med’in
2004’te başlattıkları yeni konseptleri kapsamında 80 tesisinin 40’ını yenilediklerini
söyledi. Yeni konseptin konfor, daha lüks
hizmet ve samimiyeti birleştirdiğini belirten Tosun, daha üst segmente sahip
müşteri kesimine yöneldiklerini söyledi.
Türkiye’deki çalışmaları hakkında da bilgi veren Tosun, istedikleri standartları
sağlamadığı için Beldibi’nde işlettikleri
otelden ayrılarak Lykia World Belek’i
bünyelerine katarak, villa konseptli golf
tesisini açtıklarını kaydetti.
Club Med’in Türkiye durumu iç açıcı
Türkiye’de 4 tesisi olan Club Med’in
yıllık ortalama yüzde 78 doluluk oranına sahip olduğunu vurgulayan Tosun,
Belek’teki yeni tesisinin 12 ay; Palmiye otelinin ise 8 ay; Kemer’deki tatil
köyünün ise 6 ay açık olacağını açıkladı.
Club Med’in en çok Fransa, Rusya ve İn-
giltere pazarlarından turist ağırladığını
dile getiren Tosun, bütün Club Med’ler
içerisinde Türk pazarının yüzde 3 paya
sahip olduğunu ve pazardan başarılı
bir ciro yakaladıklarını söyledi. Tosun,
dünya genelinde 1,5 milyon müşterileri
olduğunu ve bunun 12 binini Türklerin
oluşturduğuna dikkat çekti.
Yeni yatırımlar yolda
Tur operatörlüğü dahil birçok hizmeti
misafirlerine sunan Club Med’in 5 kıtada
25 ülkede faaliyet gösterdiğini anımsatan Özlem Tosun, Arap Baharı’nın etkisiyle azalan Mısır satışlarını Amerika’daki
tesislerinin doluluklarıyla dengelediklerini ifade etti. Club Med’in Çin’de iki yeni
açtığını ve 10 yeni tesis açmayı planladığını açıklayan Tosun, geri kalan 40 tesislerini de yenilemeye devam edeceklerini bildirdi. Pazarlama Direktörü Özlem
Tosun, Türkiye’de dahil yeni otel yatırımlarına devam edeceklerini kaydetti.
11’2012
47
OTELLER � HABER
Concorde De
Luxe Resort’a
Tripadvisor’dan
bir ödül daha
C
oncorde De Luxe Resort, Tripadvisor’dan bir ödül
daha kazandı. Tatilcilerin izlenimlerini paylaştıkları
Tripadvisor, Concorde De Luxe Resort oteline “The
Certificate Of Excellence 2012” ödülünü verdi.
Otellerde konaklama yapan müşterilerin tripadvisor sitesinde otel ile ilgili yorumlarına göre belirlenen ödüllerden Concorde De Luxe Resort otelin 2012
yılında aldıkları;
Concorde De Luxe Resort Genel Müdürü Tuncay
Özbakır yaptığı açıklamada müşteri memnuniyeti
odaklı anlayışının ödül olarak geri dönmesinden
büyük bir mutluluk duyduğunu belirtti. Özbakır, bu
ödüllerin daha üstün bir hizmet vermeleri için teşvik
edildiklerini kaydetti.
• TripAdvisor – Top 25 All Inclusive Resort in
Turkey 2012
• TripAdvisor – Top 25 All Inclusive Resort in
Europe 2012
• TripAdvisor – Top 25 Family Resort in Turkey 2012
• TripAdvisor – The Certificate of Excellence 2012
TUROB, ‘Yeşillenen
Oteller Projesi’ni
tanıtmaya devam ediyor
T
UROB’un başlattığı Yeşillenen Oteller Projesi hakkında
düzenlenen Yeşil İş Konferansı’nda otelcilere bilgi verildi. Sürdürülebilirlik Akademisi tarafından 18 – 19 Ekim tarihlerinde Swiss Otel’de gerçekleştirilen Yeşil İş Konferansı’na
katılan TUROB Genel Sekreteri Levent Erdoğan, Yeşillenen
Oteller projesi ile kaynakların en verimli şekilde kullanılmasını hedeflediklerini ve sürdürülebilir enerji tasarrufu
sağlanmasının amaçlandığını söyledi.
Alihan Akkoç ÖZBİ’nin
yeni başkanı oldu
Ö
zel Belgeli, Özel Nitelikli Butik Otelciler Birliği’nin (ÖZBİ)
başkanlığına Alihan Akkoç seçildi. ÖZBİ’nin Olağanüstü Genel
Kurulu’nda yapılan seçimde eski başkan Hasan Gülkaynak bayrağı
Alihan Akkoç’a teslim etti. ÖZBİ’nin yeni yönetim kurulunu ise şu
isimler oluşturdu:
Özbi Yönetim Kurulu Asil Üyeleri: Alihan Akkoç, Adnan Mordeniz, Aydın Karacabay, Handan Aral, Enis Akçan, Abru Akyürekli ve
Bahadır Yaşık.
Yedekler: Serdar Balta, Berge Ulaş, Kenan Akgül, Onur Sevgili,
Erdal Demirli, Hüseyin Açık ve İrfan Atalay.
48
2
Erdoğan panelde yaptığı konuşmada özetle şunları söyledi:
“Hepimizin bildiği gibi küresel ısınma ve çevreyi korumaya yönelik
duyarlılık her geçen gün hızla artıyor. Biz TUROB olarak yakın gelecekte, çevreye duyarlı otellerin öneminin artacağını ön görerek
2009 yılında Greening Hotels projesini başlattık. Bugün 55 TUROB
üyesi otel ‘Greening Hotels’ sertifikası
aldı. Diğer üyelerimiz de bu sertifikayı
alabilmek için tesislerinde gerekli
düzenlemeleri yapıyor. TUROB Greening Hotels projesinde aday tesisler
dört temel alan üzerinden değerlendiriliyor. Enerji yönetimi, su yönetimi, iç hava kalitesinin arttırılması
ve atık azaltımı ve geri dönüşümünü
kapsıyor. Değerlendirmeden başarıyla geçen otellere “Greening Hotels”
sertifikası veriliyor.”
Holiday Inn, 60’ıncı
‘Pırlanta Yılı’nı kutladı
I
nternational Hotels Group (IHG)
markalarından Holiday Inn, tüm
dünyada 60. yılını kutladı. “60’ıncı
Pırlanta Yılı” için Türkiye’deki otellerinde konaklayanlar arasında bir
yarışma düzenleyen Holiday Inn,
yarışmada en güzel Holiday Inn sloganını oluşturan Nimetullah Topraksever, yaklaşık 1 karat değerinde pırlanta hediye etti.
1952 yılında Memphis Tennessee’de kurulan ilk Holiday Inn, bugün,
Holiday Inn, Holiday Inn Express, Holiday Inn Resorts ve Holiday Inn Club
Vacations’ı markalarıyla dünya genelinde 3.375 otelle yoluna devam ediyor.
60. “Pırlanta yıl”ını konuklarıyla
birlikte kutlayan grup, bünyesinde
gerçekleşen özel bir yarışmayla, otel
konuklarından en güzel Holiday Inn
sloganını belirlemek için yarışma
düzenledi. Otelde konaklayanların
yazdıkları sloganları değerlendiren
jüri üyeleri Nimetullah Topraksev-
er tarafından yazılan “Tam 60 yıldır
hayal ettiğinizin ötesinde” sloganı
en iyi olarak belirledi. Topraksever,
ödülünü düzenlenen törende Holiday
Inn İstanbul City Otel Genel Müdürü
Evren Tolgay’dan teslim aldı.
Holiday Inn Hakkında
International Hotels Group
(IHG) dünyada InterContinental®
Hotels & Resorts, Hotel Indigo®,
Crowne Plaza® Hotels & Resorts,
Holiday Inn® Hotels and Resorts,
Holiday Inn Express®, Staybridge
Suites®, Candlewood Suites® ve
yeni 2 markası EVEN™ Hotels and
HUALUXE™ Hotels & Resorts olmak üzere 9 markasıyla hizmet
veriyor. Dünyada 100’e yakın ülkede 4500 otel ve 666 bin odaya
sahip olan IHG, gelişme stratejisi çerçevesinde 1000 adet otel
açmayı ve 90 bin kişiye istihdam
sağlamayı hedefliyor.
Nimetullah Topraksever ödülünü, Holiday Inn İstanbul
City Otel Genel Müdürü Evren Tolgay’dan teslim aldı.
Best Western Şile Gardens
Hotel’de atama heyecanı
B
Accor’un, 2012 yıl sonu
hedefi 530 milyon euro
A
vrupa’nın en büyük zincirleri arasında yer alan Accor,
2012 yıl sonu hedefini ve ilk dokuz ayda elde ettiği
ciroyu açıkladı. Yapılan açıklamaya göre Accor, yılın ilk 9
ayında 4 milyon 202 avro ciro elde etti. Yaklaşık 92 ülkede
hizmet veren otelcilik devi Accor Grup, 2012 Ocak-Eylül cirosu 4 milyon 202 avroya çıktı. Bu yıl içerisinde yaklaşık
26,400 oda sayısını içeren 189 otel açan grup, 2012 yılının
3. çeyreğinde yüzde 1,3 artırarak 1 milyon 485 avro gelir
elde etti. Grup, 2012 yıl sonu hedefini 510 ile 530 milyon
avro arasında değişmesini beklediklerini açıkladı.
est Western Şile
Gardens
Hotel,
satış pazarlama ekibini iki yeni atama ile
güçlendirdi. Elif Deniz
ve Nihat Yıldırım, Best
Western Şile Gardens
Hotel’in “Satış ve
Pazarlama” departmanını birlikte yönetecekler.
Siyami Ersek Hastanesi, Hyundai ve
Asya Grup’a hizmet
verdikten sonra Best
Western Şile Gardens Hotel’in satış ve
pazarlama bölümünde göreve başlayan Elif Deniz, kariyerine yönetici
sıfatıyla devam edecek. Best Western Şile Gardens Hotel’de kariyerien
2008 yılında başlayan Nihat Yıldırım, bu tarihten itibaren otelin Satış ve
Pazarlama departmanında yöneticilik yapacak.
11’2012
49
TEDARİKÇİLER/DOSYA � BANKALAR
Bankaların turizm
sektörüne kullandırdığı
kredi oranı artıyor
H
Ekonomik durgunluk
nedeniyle bankacılık
sektörü için zor bir yıl
olan 2012’de Merkez
Bankası verilerine
göre Ocak-Mayıs
döneminde turizm
sektöründe
21,1 milyar TL kredi
kullanıldı.
2
50
er yıl istikrarlı bir büyüme gösteren
turizm, kullandığı kredi ve bankacılık ürünleri açısından bankacılık
sektörünün önem verdiği sektörler arasına girdi. Turizm sektöründe otel yatırımlarından renovasyonlara, otel, tatil köyü
ve pansiyonlardan tur operatörlerine,
acentelerden restoran, kafe ve barlara,
tatil bölgelerindeki küçük esnaftan, deri,
kuyumcu gibi shoppingcilere kadar birçok
kesime kredi kullandıran bankalar, sektöre yönelik geliştirdiği ürünlere her
gün yenilerini ekliyor. Turizmi niş sektörler arasında değerlendiren bankalar,
sektörün özel durumuna göre ödeme
takvimi belirliyorlar. Böylece kışın kredi
kullanan ancak yaz sezonunda açık olan
tesislerin kredi ödemeleri yaz sezonunda
yapılabiliyor.
Batık kredi oranlarından kredi
dönüşleri en iyi sektöre…
Batık krediler nedeniyle bir zamanlar
bankalardan kredi bulamayan turizmciler, yabancı tur operatörlerden borç para
alıyorlardı. Karşılığında ise tur operatörlerine düşük fiyatla oda satmak zorunda kalıyorlardı. Ancak batık kredi oranını her geçen yıl azaltan ve bankaların
güvenini kazanan turizmciler, kredi geri
dönüşlerinde en iyi sektörler arasına
girmeyi başardı. Ancak 2012’de yaşanan
ekonomik durgunluk ve Arap Baharı’nın ardından yaşanan Suriye ile siyasi
gerginlik sektöre de olumsuz yansıdı.
Geri dönmeyen kredilerin
yönü tekrar değişti
Uzun süre bankaların kullandırdığı
kredilerin sektörlere göre dönüş oranında en iyiler arasında olan turizm sektörü,
2012’de bu özelliğini yitirdi. 2001’den beri
bankaların turizme kullandırdığı krediler
içinde geri dönmeyen kredilerin oranı her
yıl biraz daha azalırken, 2012’de yükselişe
geçti. Ekin Grubu Araştırma Birimi’nin
Merkez Bankası verileri üzerinden yaptığı
araştırmaya göre 2001 yılında bankaların
turizme kullandırdığı krediler içinde geri
dönmeyenlerin oranı yüzde 20’yi aştı. Bu
yılın ocak-mayıs döneminde bankalar
turizme toplam 21,1 milyar TL kredi kullandırdı. Bankaların turizme kullandırdığı
bu kredilerden 457 milyon TL’lik bölümü
geri dönmedi. Araştırmaya göre yılın beş
aylık döneminde bankaların turizme kullandırdığı kredilerden geri dönmeyenlerin oranı geçen yıla göre yüzde 50 artışla
1,5’ten yüzde 2,2’ye yükseldi.
Turizme verilen kredi miktarı
her yıl artıyor
Öte yandan 35 üyesi bulunan Türkiye
Bankalar Birliği’nin (TTB) verilerine göre
bankalar 2011 yılında toplamda 660 milyar 884 milyon TL kredi dağıttı. Turizm
sektörüne ise aynı yıl toplamda 347
milyon TL kredi verildi. 2010’da toplam
506 milyon 994 milyon TL kredi veren
TTB, 2010’da turizme kullandırdığı toplam kredi miktarı 166 milyon TL olarak
gerçekleşti.
“2001’den beri bankaların
turizme kullandırdığı
krediler içinde geri
dönmeyen kredilerin oranı
her yıl biraz daha azalırken,
2012’de yükselişe geçti.
2012 yılında bankaların
turizme kullandırdığı
krediler içinde geri
dönmeyenlerin oranı
geçen yıla göre yüzde 50
artışla yüzde 1,5’ten 2,2’ye
yükseldi.”
Turizme verilen kredilerde
İstanbul başı çekiyor
TTB verilerinde yer alan ve turizm sektörüne geçen yıl verilen bu kredilerde 104
milyon TL kredi ile İstanbul başı çekerken,
72 milyon TL kredi oranı ile Doğu Marmara
ikinci sırada yer aldı. Ege bölgesinde geçen
yıl 37 milyon TL kredi kullanılırken, Akdeniz’e 28 milyon TL, Orta Anadolu’ya 18 milyon TL, Karadeniz’e 5, Güneydoğu Anadolu
Bölgesi’ne ise 18 milyon TL kredi kullanıldı.
Kuzey Kıbrıs’ta ise turizm sektörü için 55
milyon TL tutarında kredi verildi.
Antalya kredi takibinde ilk sırada
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurumu’nun (BDDK) açıkladığı 2012’nin ilk
altı ayına ait sektörel kredi raporuna göre
turizm sektörünün kullandığı kredilerde
İstanbul başı çekti. İstanbul’u ise sırasıyla Antalya, Ankara, Muğla İzmir, Aydın ve
Bursa takip etti. 2012’nin ilk yarısında İstanbul’da turizm sektöründe 6 milyar 492
milyon kredi kullanıldı. Antalya’da ise 4
milyar 314 milyon kredi kullanıldı. Ankara’da turizm kredileri 1 milyar 386 milyon
TL düzeyinde gerçekleşti. Öte yandan aynı
döneme ait takipteki kredilerde Antalya,
195 milyon 151 bin TL ile ilk sırada yer aldı.
İstanbul ise takibe giren kredilerde 60 milyon lira seviyesine ulaştı.
Bankalar ölü sezonda turizmcilerin
can simidi oluyor
Her yıl sezonun kapanmasıyla birlikte
yeni sezona hazırlık için kolları sıvayan
turizmciler, tesislerinde ufak tefek tadilatlardan, geniş kapsamlı renovasyonlara,
kapasite artırımlarından tesislerindeki eksikleri tamamlamaya kadar birçok kalemde
yatırım yapıyorlar. Tüm bu yatırımlar için
gereken parayı öz kaynaklarından karşılayamayan turizmciler, bankaların yolunu tutuyorlar. Bu noktada da krediler devreye
giriyor. Bankalar, turizm sektörüne özel
olarak hazırladıkları yeni ürün ve kredi
11’2012
51
TEDARİKÇİLER/DOSYA � BANKALAR
çeşitleri ile uzun ve esnek vade seçenekleriyle sektöre ölü sezonda can simidi oluyor.
Turizmcilerin toplu alışverişlerine
özel kart ve taksitler
Turizm sektörüne yönelik özel ödeme
planları hazırlayan bankalar, turizmcilere kullandırdığı TL ve döviz cinsinden
kullandırdığı kredilerin yanı sıra teminat
Turizme Kullandırılan ve
Geri Dönmeyen Krediler (Milyon TL)
Yıllar
Turizme Geri Dönmeyen
Kullandırılan Dönmeyen Kredilerin
Toplam Kredi
Kredi Oranı (%)
1999 650,7 477,2
2000 845,5 10812,8
2001 1.108,90230,620,8
2002 1.240,70221,917,9
2003 1.477,60193,713,1
20042.147,70 127 5,9
2005 3.419,70104,7 3,1
2006 5.644,60134,2 2,4
2007 6.172,20160,4 2,6
20089.851,00 261 2,6
200911.596,70 364,6 3,1
201013.942,80 360,1 2,6
201120.671,70 320,2 1,5
2012*21.188,20 457,1 2,2
*Mayıs itibariyle
52
2
mektubu, POS, Çek Karnesi, özel kartlar,
kambiyo ve döviz işlemleri ile sigorta
gibi birçok hizmet sunuyorlar. Bankalar
turizmcilere verdiği hizmetleri aynı zamanda çeşitlendiriyorlar. Turizm bölgelerinde otel, restoran, catering firmalarının gıda ve diğer toplu harcamalarına
yönelik özel kartlar ile vadeli alım ve özel
taksit imkanı sunabiliyorlar. Bankaların
sektöre yönelik bir diğer ürünü ise sigorta ürünleri oluyor.
Kredi miktarı ve faiz oranını
otelin fizibilitesi belirliyor
Bankalar turizm sektörüne kullandırdığı kredileri birçok kriteri göz
önüne alarak veriyor. Yeni yatırım kredil-
erinde otelin bölgesi, konumu, bulunduğu
yerdeki sezon süresi / fiyat ortalamaları,
şehir oteli/resort otel ayrımı, kalitesi,
yıldızı, kışın açık olup olmaması gibi birçok
değişkeni ele alan bankacılar, kredi ve faiz
oranını bu değişkenlere göre belirliyorlar.
Yatırımın maliyetinin ne şekilde hesaplandığı, bu maliyet sonrasında ne kadar
zaman içerisinde yatırımın kendini amorti edeceğine ilişkin fizibilite çalışması
göz önüne alınıyor. Yapılan yatırımlar
için yüzde 30 oranında öz kaynak arayan
bankacılar, ortak veya profesyonel yöneticilerin sektördeki tecrübelerine ve teminat dengesine de yakından bakıyorlar.
Turizmcilerin diğer kredi talepleri ise şirketin durumuna göre belirleniyor. ■
BANKALAR � GÖRÜŞLER
Turizm sektörüne hangi banka nasıl olanaklar sunuyor?
Alper Tolga Selimoğlu / Akbank Kobi Bankacılığı Pazarlama Bölüm Başkanı
Akbank, turizmcilerin enerji
maliyetlerini azaltmayı hedefliyor
A
kbank KOBİ Bankacılığı olarak sektörün gelişimine destek olmak için
turizmcilerin nakit akışına uygun
hazırlanmış kredi ürünlerimiz başta olmak üzere diğer bankacılık ürünlerimizle
“Turizm Destek Paketi” altında çözüm
sunuyoruz. “Turizm Destek Paketi” ile yeni
sezona başlamadan önce işletmelerin
yapmak isteyebileceği tadilatlar, değişiklikler, boya işleri; yenilemeyi düşündüğü
mobilya, mefruşat, beyaz eşya, klima gibi
ihtiyaçları için “Tek Sezon Ödemeli Turizm
Destek Kredisi”ni sunuyoruz. İşletmeler
yatırımlarının yüksek tutarlı olduğu durumlarda ise uzun vadeli, geri ödemesiz
dönemleri içeren “İki-Üç Sezon Ödemeli
Turizm Destek Kredisi”nden de faydalanabiliyor. Yapılan yatırımların enerji
maliyetlerini de azaltması amacıyla “Enerji Dostu Kredi”yi hayata geçirdik. Ayrıca
yurtdışı kaynaklı döviz geliri olan turizm
işletme belgesine sahip tüm turizm firmaları ve A Grubu Seyahat Acenteleri “Döviz
Kredisi” kullanabiliyor. Paket kapsamında
işletmelere çek karnesi ve teminat me-
ktubunu avantajlı fiyatlarla sunuyoruz.
İşletmelerin, kredi kartı ile yapacakları
tahsilatlar için POS Hizmetleri sağlanırken “Dövizli POS” uygulaması ile işletmeler
turistlerin ödemelerini kendi ülkelerine ait
kredi kartı ile yapmaları durumunda kur
riski olmadan USD, EUR veya GBP olarak tahsil edebiliyor. Turizm sektöründeki
işletmeler yabancı bankalarca veya çek
kuruluşlarınca döviz üzerinden düzenlenmiş çeklerini tahsil edebilecek veya çek
tutarını vadesinden önce ibraz edildiğinde
kullanmalarını sağlayacak “Dövizli Çek
İştira Kredisi”nden yararlanabiliyor. Turizm Destek Paketi’nin sunmuş olduğu
avantajlardan oteller, cafeler, restoranlar, kuyumcular, dericiler, seyahat ve bilet
satış acenteler vb. faydalanabiliyor. Turizm sektörünü yakından takip ederek, sektörün gelişimine ve büyümesine destek
olacak her türlü ürün ve hizmeti sunmaya
devam edeceğiz.
“Turizm Destek Paketi”nde yer alan
kredileri hazırlarken her sektörün olduğu
gibi turizm sektörünün de kendine özgü bir
nakit döngüsü olduğu gerçeğini göz önünde
bulunduruyoruz. Doğru ürünü tasarlayabilmek, bu döngüyü doğru anlamak için bu
sektördeki müşterilerimizin beklentilerini
ve ihtiyaçlarını belirledik. Onlardan gelen
ihtiyaçlar paralelinde esnek ödemeli kredi
ürünleri hazırladık. Yatırım ihtiyaçları için
daha uzun vade seçeneği sunduk. KOBİ’lerin son zamanlarda yeni yatırımdan
çok tadilat, yenileme amaçlı çalışmaları
için finansman talepleri oluyor. Ayrıca yine
son dönemde özellikle turizm sektöründe
yapılan yatırımlarda enerji verimliliği konusunun ön plana çıktığını gözlemliyoruz.
Enerji verimliliği sağlanması amacıyla kullandırdığımız kredilerin yaklaşık yüzde 70’i turizm sektöründeki yatırımları finanse
ediyor. Yatırımın her aşamasında farklı
koşullarla finansman sağlayabildiğimiz
gibi, yatırım dışında turizm sezonu öncesi
yenilenme, sezona hazırlık gibi konularda
da KOBİ’lere destek sağlıyoruz.
11’2012
53
Suat İnce / İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı
Turizm sektörünün kredi takip
oranı diğer sektörlerden düşük
İ
ş Bankası olarak biz de turizm
sektörüne verdiğimiz önem
paralelinde 2012 yılı başında
sektöre yönelik mevcut konsantrasyonun artırılması hedefiyle
Sektörel İhtisas Bankacılığı - Turizm Birimini faaliyete geçirdik. Bankamızda 12 aydan 60 aya kadar
eşit taksit ödemeli ve esnek geri ödeme
planlı turizm işletme ve yatırım kredisi
seçenekleri bulunuyor. Esnek kredilerin geri
ödemelerinde, firmaların nakit akışlarının
yoğun olduğu dönemlerde, borçlarını rahat
bir şekilde ödemelerine imkan sağlayacak
ödeme planları hazırlanmasına dikkat ediliyor. Ayrıca, yabancı para cinsinden gelir
elde eden müşterilerimiz 12 ay vadeli turizm işletme döviz kredisi ürünümüzden
faydalanabiliyor. Yine bankamızca “Turizm
Sektörü Destek Paketi” müşterilerimizin
kullanımına sunuldu. Söz konusu destek
paketinde, taksit ödemeli turizm işletme
ve yatırım kredilerine, üye işyeri anlaşmalarına, teminat mektubu kredilerine, leasing garanti kredilerine, dövize endeksli
çek iştira kredilerine, TL çek iskonto/iştira
kredilerine, şirket kredi kartlarına, işyeri
kredilerine, kredili ticari mevduat hesaplarına, ticari taşıt ve filo kredilerine, turistik
tesis sigortalarına, çoklu havale ve EFT hizmetlerine, çeşitli düzenli ödeme hizmetler-
54
2
ine yer verildi. Bununla birlikte turizm sektörüne yönelik yeni paketlerin oluşturmayı
planlıyoruz. Turizm firmalarının finansman
ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla sezon
öncesinde “Sezona Hazırlık Kredi Kampanyaları” düzenliyoruz. Söz konusu kampanyalar kapsamında kredi ürünlerimiz avantajlı fiyatlarla müşterilerimize sunulacak.
Turizmcilerin kredi tercihlerine baktığımızda, orta vadeli işletme kredileri
ile orta/uzun vadeli yatırım kredilerinin ağırlıklı olarak talep edildiği görülüyor.
Kredilerin vadeleri 36-60 ay aralığında
değişiyor ve ödemeler daha çok esnek ödemeli olarak, nakit akışlarının yoğunlaştığı
yaz aylarına denk getiriliyor. Yeni yatırımlar
için talep edilen krediler daha uzun vadeli
olurken, renovasyon için daha ziyade kısa
vadeler talep ediliyor. Bankamıza dönemsel
olarak hem yeni yatırımlara, hem de renovasyona yönelik çok sayıda kredi başvurusu
geliyor. 2010, 2011 ve 2012 yıllarının ilk 6
aylık dönemlerinde bankamızın sektöre
kullandırdığı nakdi krediler toplamı sırasıyla 547 milyon TL, 1.185 milyon TL ve 2.025
milyon TL olarak belirlendi. 2012 Haziran
ayı itibariyle bakıldığında turizm kredilerindeki payımızın yıllar içerisinde arttığı ve
bankamız kredilerinin sektördeki büyüme
hızının, sektördeki tüm kredilerin büyüme
hızının yaklaşık 2 katı olduğu söylenebilir.
Bankamızda turizm sektörüne kullandırılan
kredilerdeki takip oranlarının, diğer sektörlere kullandırılan kredilerdeki takip oranlarından daha aşağıda seyrediyor. Turizm
sektörüne kullandırdığımız krediler için
takip oranı ise geçen yıl ve bu yılın ilk 6 ayında yaklaşık yüzde 1 civarında gerçekleşti.
Gökhan Sun-Mehmet Aydoğdu / Denizbank
Turizm, en yüksek kredi
kullandırdığımız üç sektör arasında
T
urizm sektörü, dinamikleri, ihtiyaçları ve nakit akışı dikkate
alındığında bankacılık alanında özel
ilgi gerektiren bir sektör olup otel konaklama, restoran, catering birçok alt sektöre
hitap ediyor. Turizm sektöründe çalışan
firmaların gıda, temizlik, elektronik, ısıtma/soğutma, vb. farklı alanda girdiye
ihtiyaçları var. Söz konusu girdilere de ulaşırken indirim, taksit, öteleme gibi avantajlardan faydalanmak, nakit akışlarının
düşük olduğu dönemlerde ödemesiz kredi
kullanmak istiyorlar. KOBİ’lerimizi kredi
prosedürlerinden kurtarmak, kolay kullanımlı ve geniş kapsamlı bir ürün yaratmak amacıyla başlattığımız çalışmalarımız sonucunda bugün en büyük
farkımız mikro kredi yönetimini KOBİ’lerin
tek ürünle yönetmesini sağlayan ve Türkiye’de bir ilk olan işletme kartımız oldu.
Bu kart ile turizm işletmelerine tek bir
limit altında hem ticari kredi kartı hem
de kış dönemlerinde ödemesiz, kalan aylarda eşit taksitli kredi imkanını bir arada
sunuyoruz. Ayrıca Bizim Toptan Mağazaları ile ortaklaşa çıkarttığımız kart programımız ile toptan gıda alımlarında özel
taksit seçeneklerinden faydalanmalarını
Mehmet Aydoğdu
sağlıyoruz. Turizm sektöründeki KOBİ’lerin
tüm ihtiyaçlarının tek seferde karşılaması
bu sayede mümkün oluyor. Turizm sektörüne yeni tesis yatırımları, renovasyon
yatırımları, proje finansmanları, işletme
sermayesi finansmanı ve kredi ihtiyacının
olduğu benzer birçok konuda yatırımcıların hizmetine sunuyoruz.
Özel Sezona Hazırlık Kredisi, Tedarikçi Kredisi, Turizm Yatırım, Yat Tekne
Yatırım kredileri veriyoruz. Sektörde
faaliyet gösteren firmaların Denizbank
Bonus Business Card’ları için ilave taksitler, otel ve tatil köyleri için paket sigorta poliçeleri sektöre özel hizmetler
içinde sayılabilir. Özetle, sektörü iyi
tanıyan, firmaların faaliyet döngülerine
hakim genel müdürlük kadromuz portföy yöneticilerimiz ve şube müdürlerimiz, müşterilerimiz için “biçilmiş kaftan”
ürünler seçiyor. Turizm sektörü önem
verdiğimiz sektörlerden biri ve daha etkin
bir şekilde büyümeye devam ettiğimiz
niş bir sektör. Müşterilerimiz ile yarattığımız sinerji bankamızı sektörde öncelikli tercih edilen “iş ortağı” konumuna
taşıdı. Sektörün Temmuz 2012 itibariyle,
bankamız kurumsal, ticari, kamu ve KOBİ
işkollarındaki kredi büyüklüğü 1.340 milyar dolara yükseldi. Bu pay ile sektör
ilk sıradaki inşaat sektörünün hemen
ardında yer alıyor. Neredeyse 1,5 milyar
dolara yaklaşan hacim, toptan bankacılık olarak 425; KOBİ bankacılığı olarak
2.555 adet firma ile yakalandı. Sberbank
çatısı altındaki Deniz Bank’ın turizm sektörüne yönelik desteği ile birlikte piyasadaki kredi payımızın daha da artacağını
düşünüyoruz. Bu nedenle arsa alımından
otel yatırımına, renovasyondan re-finansmana kadar turizm sektörüne ihtiyaç duyduğu tüm kredi yatırımlarını
destekliyoruz. Turizm sektörü genellikle
en yüksek kredi kullandırdığımız ilk 3
sektör arasında yer alıyor. Turizm sektöründeki firmalarımızın gelir getiren
varlıklarının olması, kaliteli ve yüksek
tutarlı teminat yapısı nedeniyle turizmcilerin aldığı kredilerin geri dönüşlerinde
diğer sektörlere nazaran daha az problem yaşıyoruz.
Gökhan Sun
11’2012
55
Mehmet Cemalcılar / Yapı Kredi
Turizme verdiğimiz kredi
miktarını üç katına çıkardık
T
urizm sektörü bankacılık sektörü
için vazgeçilmez iş ortaklarından bir
tanesi durumunda. Yapı Kredi olarak bu bilinçle turizmcilerimizin ihtiyaçlarına yönelik değişik zamanlarda finansal
destek sağlıyoruz. Önümüzdeki dönemlerde turizmciler ile diğer KOBİ’lerin ihtiyaçlarını karşılayacak yeni ürünlerle reel
ve hizmet sektörünü desteklemeye devam
edeceğiz. Sektöre yönelik sunduğumuz 36
aya kadar vadeli kredi ürünlerimizle, yeni
sezona hazırlanan işletmelerin tadilat,
yenileme, malzeme tedarikine finansal
destek sağlıyoruz. Yapı Kredi olarak, Turizm Destek Paketi ile turizm sektöründe
faaliyet gösteren otel, pansiyon, acente gibi
küçük ve orta çaplı işletmelere sezon öncesinde yenilenme, ticari taşıt alma, işyeri
kurma ya da sigortalama gibi finansal ihtiyaçlarını tek bir paket altında toplu şekilde karşılayabilme imkânı tanıyoruz. Paket
kapsamında yer alan Esnek Ticari Hesap
ile işletmeler acil nakit ihtiyaçlarını giderebiliyor ve özel sigorta poliçeleri sayesinde
tesislerini güvence altına alabiliyor. Bir
başka ürünümüz olan Ödemesi Kolay Turizm Kredisi’ni sektördeki yüksek yatırım
ihtiyacını ve sezonsal gelir değişimini dikkate alarak hazırladık. Bu kredinin geri
ödemesi, nakit ve gelir akışlarının yoğun
olduğu aylarda 4 taksit olarak yapılabiliyor.
Yine teminat mektubu, POS, Çek Karnesi,
World Business kart, kambiyo işlemleri,
döviz işlemleri ve sigorta gibi hizmetlerimiz de bulunuyor. Ayrıca farklı turizm bölgelerinde bulunan otel ve seyahat acentesi için ilave taksit, ekstre erteleme gibi
özel koşullarla POS kampanyalarımız yer
alıyor. Turizme yönelik çözümlerimizden
biri olan dövizli POS özellikle uluslararası
kartlar ile işlem yapan üye işyerleri için
geliştirdik. POS üzerinde uluslararası kart
ile satış yapıldığında hangi döviz cinsinden
yapılacağı sorularak işlemler yapılabiliyor. Bunlara ek olarak, turizm bölgeler-
56
2
inde otel, restoran, catering firmalarının
Metro Gross marketlerden, Bizim Toptan
Satış Mağazaları’ndan yaptıkları alışverişlerde kullandıkları Metro Club Kart ve
Bizim Profesyonel Kart ürünlerimiz ile
vadeli alım imkanı ve sezona özel taksit
kampanyaları sunuyoruz. Ayrıca bu sektördeki KOBİ’lerimiz için farklılaştırılmış
sigorta ürünleri de sunuyoruz. Konaklama tesisleri için düzenlenen ‘Otel ve Tatil
Köyü Sigortası’nda her türlü otel, motel,
tatil köyü ve konaklama tesislerinin faaliyetlerini sürdürürken karşılaşılabilecek
riskler göz önünde bulunduruluyor. Özellikle yabancı tur operatörlerinin ısrarla
aradığı teminatları kapsayan bu paket
poliçe; otel binasına ve içindeki tüm muhteviyata, ayrıca otel müşterilerine geniş
kapsamlı teminat seçenekleri sağlıyor.
Turizm İşletmeleri için hazırlanan bir
diğer sigorta ürünümüz de İşimin Paket
Sigortası. Beklenmeyen her türlü riske
karşı işyerlerinin uğrayabileceği çeşitli
zarar ve kayıplara karşı koruma sunuyor.
Son 3 yılda turizm bölgelerinde
artırdığımız şube sayısının da etkisiyle
bu sektöre verdiğimiz kredi adedini üç
katına çıkarttık. Önümüzdeki dönemlerde geliştireceğimiz yeni ürünlerle kredi
hacmimizi artıracağız. Turistik işletmelerin kredi değerlendirmelerinde diğer
sektörlerdeki müşterilerimizle paralellik
gösteriyor. Sektöre verdiğimiz kredilerde
yeni yatırım ve renovasyon yatırımları
için verilen kredilerimizde bir farklılık bulunmuyor. Sektör ayrımı yapmaksızın
doğru müşteriye nakit ve gelir akışlarıyla
doğru orantılı ürünler sunmak kredi geri
dönüşlerinde de sıkıntı yaşamamak için
önemli. Bu doğrultuda turizm sektörü
kredi geri dönüşleri diğer sektörlerle paralellik gösteriyor. Kredi geri dönüşlerinde
bu sektöre özel bir sorun yaşamıyoruz.
Oğuz Korkmaz / ABank Perakende
Bankacılık-Grup Müdürü
Turizm bizim
için niş bir sektör
Muzaffer Yurtbulmuş / Ingbank
Renovasyon için daha
fazla kredi talebi oluyor
B
anka olarak turizm sektörünü
son derece önemsiyor ve sektörün çalışma şartları ve ihtiyaçları ile uyumlu turizm paketleri
çıkarıyoruz. Bu noktadaki temel politikamız turizm sektöründe etkinliğimizi
artırmak ve mümkün olan en üst seviyede büyümek. Sektöre yönelik özel
çalışmalarımız arasında ‘Aslan Turizmci Paketi’ yer alıyor. Pakette, turizm
sektöründe faaliyet gösteren firmaların, mevsimsellik gösteren nakit
akışlarına uygun hazırlanmış turizm
kredileri yer alıyor. Ayrıca günlük iş
akışlarında yararlanabilecekleri diğer
bankacılık ürünleri destek hesap, nakit
/ gayrinakit krediler, çek karnesi (Turizm kredisi kullanan müşterilerimize
ilk çek karnesini – yasal yükümlülükler
hariç - ücretsiz sunuyoruz), sigorta
ürünleri, mevduat ve yatırım ürünleri,
ING Bonus business kart, internet
bankacılığı, maaş ödemeleri, otomatik
ödeme talimatı, kurum (vergi/SSK) ve
fatura ödemeleri ile POS bulunuyor.
Turizmcilerin bizden talepleri genel
anlamda sezon öncesi ve sırasında
işletme sermayesi ve/veya mevcut
tesislerini büyütme, yenileme, işyeri,
bina, arsa alımı, ek-bina ya da ünite
yapımı, ekipman alımı gibi yatırıma
yönelik olabiliyor. İşletme sermayesi ihtiyaçları daha kısa vadeli olurken, yatırımlara yönelik talepler uzun
vadeli oluyor. Turizm yatırımlarına
yönelik olarak verilen kredilerin oranları para piyasalarında oluşan denge
doğrultusunda belirleniyor. Yatırımların ihtiyacına göre tespit edilip uygulanan ödemesiz dönemlerin de avantajı ile kullandırılan kredilerin miktarı
her yıl ciddi oranda artış gösteriyor.
Turizm yatırımları ile ilgili yaptığımız
kredilendirmelerde
yatırımın
aşamasından ziyade fizibilitesi, rantabl olup olmadığı bizim için çok daha
önemli. Bankamıza yeni yatırım ve
renovasyonla ilgili de talepler gelmekle
birlikte renovasyon ihtiyaçlarının daha
fazla olduğunu söyleyebiliriz. Turizm
kredilerinin geri dönüşüyle ilgili hiçbir
sorun yaşamıyoruz. Kanuni takibe aktarılmış herhangi bir turizm kredimiz
bulunmuyor.
B
ankamız turizm sektörümüzü niş bir sektör olarak kabul ediyor. Öncelikle sektörün
finansman ihtiyacını, sektörün dinamikleri
göz önüne alınarak hazırlanan özel nakit akışlı
krediler ile karşılamaya çalışıyoruz. Sadece otelleri
değil onlara tedarik sağlayan yan kuruluşları da
destekleyerek tüm turizm sektörünü kucaklamayı
hedefliyoruz. Turizm işletmelerinin yeni sezona eksiksiz girebilmeleri ve en iyi şekilde hizmet edebilmeleri için yatırım yapmaları gerekiyor. Ölü sezon
da denilen yani para kazanılamayan aylarda işletmeleri için yatırım yapmaları, eksiklerini tamamlamaları, kapasite artırmaları neredeyse imkânsız.
İşte bu eksikliği
gidermek
için
sektöre özel sezonsal ödemeli
kredi çalışmamız
oluyor. Bu tip
krediler onların
nakit akışları ile
örtüştüğü için
zorlanmadan
ödeyebilmelerini
sağlıyor.
Projenin başlangıç
aşamasında
müşterilerimiz ile finansman isteklerini
yapılandırıyor
ve onların nakit
akışlarına uygun şekilde düzenliyoruz. Vade ve taksit yapısını
önden planladığımız için proje aşamasında yaşanacak sapmaları önden öngörmüş ve minimize
etmiş oluyoruz. Bizim için yatırım kredilerindeki
en önemli unsur projenin nakit akışının kendini
ödüyor olmasıdır. Bununla birlikte tabi ki yatırımı
yapan kuruluşun öz kaynakları da bizim değerlendirme süreçlerimizde önemli yer tutar.
Yeni yatırım için projenin nakit akışı ve taksit
ödemeleri göz önüne alınarak ödenebilecek vade
planlamasını yapıyoruz. Daha uzun vadeli krediler kullandırıyoruz. Renovasyon kredilerinde ise bir
yıllık planlamayı yapıyor tesislerin bir sonraki sezona rahat hazırlık yapmasını ve sezonla birlikte kalan
ödemelerini yapmasını sağlıyoruz. Bu şekilde firmalarımızın istedikleri renovasyonu rahat bir şekilde yapabilmelerini ve yenilenmiş tesislerindeki nakit akışı ile kredilerini ödeyebilmelerini sağlıyoruz.
11’2012
57
TEDARİKÇİLER � HABER
Öztiryakiler doğa dostu OztiWash
ürünlerini piyasaya sundu
E
ndüstriyel mutfak sektöründe faaliyet gösteren Öztiryakiler, endüstriyel
mutfak gereçlerinin temizliği, bakımı
ve kullanıcısının sağlık ve hijyeni için yeni
bir ürün ailesini piyasaya sundu. İçinde
bulaşık makinesi deterjanından kireç
sökücüye, ızgara ve fırın temizleyiciden
sıvı el sabununa kadar pek çok temizlik
ve hijyen ürünü bulunan OztiWash serisi,
doğa dostu özelliğiyle dikkat çekiyor.
Grubun temizlik ve hijyen grubunda yer
alan ürünlerinden Bulaşık Makinesi Deterjanı (Power Mix Matic), orta ve sert su
şartlarında donmuş yağ
ve kirleri çözen, yıkanan
malzemeye zarar vermeyen ve ekolojik açıdan
çevreye zararlı olmayan
ürün özelliği taşıyor. Su
sertliğinde
kaynaklanan zararlı etkileri yok
eden, kireç birikimini de
önleyen bu ürün, 24 kg.’lık geri dönüşümlü plastik ambalajlarda satışa sunuldu.
Bulaşık Makinesi Durulama Katkısı ve
Parlatıcısı (Power Sunshine) ile beraber
kullanıldığında ise deterjan daha etkili
çalışmakta ve yıkanan cam, metal, porselen malzemelerin yüzeyinde deterjan
kalıntısı kalması önlenerek, ürünlerin makineden kuru ve parlak
çıkmaları sağlanıyor.
Firmanın bir diğer
ürünü ise Metal İzleri
Temizleme
Maddesi
(Power Metallic) oldu.
Otel, hastane, fastfood gibi yoğun kullanımın olduğu alanlarda metal çatal ve
bıçakların zamanla porselenler üzerinde
bıraktığı metal izleri ve lekeleri 1-2 daki-
ka içerisinde temizleyen bu ürün ile izler
kolayca ve tamamen gideriliyor. Porselenlere temiz ve yeni bir görünüm kazandıran,
5.2 kg.’lık geri dönüşümlü plastik ambalajlarda satışa sunulan bu ürün, ekolojik
açıdan çevreye zarar vermiyor.
Enerji ve su gibi doğal kaynakların kullanımına özen gösteren Öztiryakiler’in
gerek kendi gerek diğer bulaşık makineleri ve çay-kahve makineleri için önerdiği
Kireç Sökücü (Pro Limex) ise her türlü
makinede ve diğer yüzeylerde zamanla
oluşmuş kireç birikintilerini temizlediği
gibi makinelerin ömrünü uzatıyor ve enerji kaybını engelliyor.
BRITA Profesyonel, HORECA’nın sularını filtreliyor
Gastronomi alanında hizmet veren “BRITA Professional” kurumsal markaların şebeke suyunu kullanılabilir hale getirerek
su tüketiminde ekonomi sağlıyor. Böylece otel, kafe, restoranların mutfaklarına ekstra alınan sulara gerek kalmıyor.
S
u filtreleme sistemleri alanında
dünya lideri olan Almanya menşeili
“BRITA Profesyonel”, yüksek teknolojiyle geliştirdiği çözümlerle, gastronomi sektöründe faaliyet gösteren
otel, kafe ve restoranların mutfaklarında
tüketilen suları filtreliyor. Suyu filtreleyerek hijyen sağlamanın yanında, tat ve
görüntüsünü de mükemmel hale getiriyor. Ayrıca, kireçlenmenin neden olduğu
geçici su sertliğini de en aza indiriyor.
BRITA, tadı korurken, hijyeni artırıyor
Suyun içindeki ağır metalleri, klor
kokusunu, tadı etkileyen, sudan kaynaklanan kireçlenmeye sebep olan
maddeleri yüksek oranda azaltıyor.
Soğuk suyu tazeliyor, kaynamış suyla hazırlanan tüm içeceklerin doğal
58
2
aroma tatlarını koruyor. Mutfakta
yıkanan tüm yiyeceklerden bardağa
atılan buz, tabak, bardak, çatal vb. tüm
ürünlerine kadar BRITA Profesyonel,
hijyeni sağlanmış oluyor.
“BRITA Profesyonel”, çay, kahve,
soğuk içecek, kombi fırın ve vending
çözümlemelerinin yanında, bulaşık ve
temizleme makineleri için arıtılmış su
üzerinde çalışan dünyada tek kartuşlu
sistem özelliğini taşıyan marka olarak
biliniyor. Su filtre kartuşları; kolay kullanım ve verimliliği nedeniyle her işletmeye fayda sağlıyor. Tüm gastronomi
gereksinimlere cevap verecek bir ürün
yelpazesi sunuyor. Kireç; makinelerde
tabaka oluşturup makinenin ömrünü
kısalttığı ve ısı verimliliğini düşürdüğü
için daha fazla enerji sarfiyatına sebep olur. Ürün, işletmede kullanılan su
bağlantılı çay ve kahve makinesi, kombi
fırın, bulaşık makinesi gibi ekipmanları
kirece karşı koruyor. Ayrıca enerji tasarrufu sağlıyor.
Mercedes-Benz, yeni hafif
ticari aracı Citan’ı satışa sundu
S
on 3 yıldır turizme yönelik çalışmalarını artıran Mercedes-Benz, yeni
hafif ticari aracı Citan’ı satışa sundu.
Sürüş dinamiği, çevikliği ve performansı
ile sınıfının en iddialı aracı olarak satışa
çıkarılan Citan, güvenli, hassas ve konforlu bir kullanım sağlayan yürüyen aksamı,
özel tasarımı, zengin güvenlik donanımı ve
ekonomik motor seçenekleri ile dikkat çekiyor. Citan, bugüne kadar Sprinter, Vito ve
Viano’dan oluşan Mercedes-Benz hafif ticari araçlar yelpazesine tam uyum sağlıyor.
Mercedes-Benz Citan çok yönlü
olmasıyla dikkat çekiyor
Çok yönlü kullanıma uygun olan araç,
yeni hem aileler için hem de iş amaçlı
kullanımda tüm ihtiyaçlara cevap veriyor.
Geniş yolcu kabini, yüksek sürüş dinamiği,
çevikliği, ekonomik olması ve farklı alanlarda kullanıma uygunluğu aracın önemli
özelliklerini oluşturuyor. Üç farklı dizel
motor seçeneğiyle (75 hp, 90 hp ve 110
hp) yeni Citan hem düşük yakıt tüketimi hem de düşük işletme maliyetlerine
sahip. Aracın Euro 5 emisyon normuna
uygun yeni nesil motor seçenekleri, elektrik destekli hidrolik direksiyonu ve vites
değiştirme göstergesi, ekonomik kullanımın temel taşlarını oluşturuyor.
Yeni model, yakıt sarfiyatında
ekonomi yapacak
Etkileyici görünüm, konfor ve üstün
güvenlik, aracı hem aile, hem de iş
amaçlı kullanım için en uygun seçenek
haline getiriyor. Yeni Citan’ın ergonomik
konsepti ve yüksek kaliteli iç mekanı, iş
için kullanımda konforu ve sürüş keyfini artırıyor. Güvenlik açısından yeni
Citan geniş bir standart donanıma sahip. Sınıfında tek olan stabilite programı
Adaptive ESP®, fren asistanı ve ABS’nin
yanısıra ön koltuklarda ön, yan ve perde
hava yastıkları kullanıcısına tam güvenlik sunuyor. Ayrıca yine standart olan
BlueEffıciency paketiyle birlikte sunulan
vites değiştirme göstergesi, eco startstop ve akıllı akü yönetimi sistemleri
sayesinde Citan Kombi 109 CDI 4,6 l. /
100 km’lik ekonomik yakıt sarfiyatıyla
sınıfında ayırt ediliyor.
Modelin geliştirilmesinde Türk
müşteriler katkı sağladı
Yeni Citan’ın geliştirme sürecinde Türkiye pazarındaki hafif ticari araç müşterileri de belirgin bir rol oynadılar. Türkiye’nin, Avrupa’daki en geniş hacimli ikinci
küçük ticari araç pazarı olması nedeniyle Mercedes-Benz Türk A.Ş. yöneticileri Citan’ın Türkiye şartlarına en uygun
şekilde geliştirilmesi için katkıda bulundular. Avrupa pazarlarında ağırlıklı olarak ticari kullanıma hitap eden panelvan
versiyonları üzerinde durulurken, Türkiye
pazarı için hem aile, hem iş kullanımına
uygun olan kombi modelinin özellikleri
Türkiye’deki kullanıcıların ihtiyaçlarına
cevap verecek şekilde belirlendi.
Olimpos
Antik Kenti,
restorasyona
girdi
T
ürkiye’nin hem tarihi hem de
turistik bölgelerinden biri olan
Olimpos Antik Kenti, restorasyon
çalışmaları kapsamında KYK Yapı
Kimyasalları Restorasyon Harcı
ile yeni sezona hazırlanıyor. Arkeologlar eşliğinde restore edilen
Olimpos Antik Kenti’ndeki Roma
Dönemi’ne ait mezar odasının
duvarları güçlendiriliyor. Mezar
odaları restorasyonun tamamlanmasının ardından, Kuzey Nekropol
Caddesi üzerindeki cephelerin
sağlamlaştırılması
planlanıyor.
KYK Restorasyon Harcı kullanılarak, başlatılan restorasyon çalışmalarının, yeni sezonun açılışından
önce tamamlanması hedefleniyor.
Kısmi olarak ziyaretlere açık olan
antik kentteki kazı ve restorasyon
çalışmalarının artından tamamen
ziyarete açılacak.
11’2012
59
Eva Banyo, hedeflerini yeni
yerinde gerçekleştirecek
E
va Banyo ve Yapı Malzemeleri, 2005
yılında İstanbul’da başladığı faaliyetlerine, ürün çeşidini artırarak,
alanında önde gelen firmalardan biri olmayı hedefliyor. Firmanın hedefleriyle ilgili açıklama yapan M. Burak Somyürek,
firmalarını hedeflerini gerçekleştirmek
için İstanbul Ataşehir’deki yeni yerlerine
taşıyacaklarını açıkladı.
Ağırlıklı olarak banyo inşaat malzemeleri alanında faaliyet gösteren Eva Banyo,
yurtdışından tezgah üstü lavabolar, çeşitli
ebatlarda zemin ve duvar dekorları, bordürler, cam ve doğal taş mozaikleri ithal
ediyor. Yüksek gelir grubundaki müşterileri hedefleyen firmanın yurt içinde 200’ün
üzerinde müşterisi bulunuyor. Ağırlıklı
olarak seramik ve sıhhi tesisat firmaları,
mutfak ve banyo dekorasyon firmaları,
banyo dolabı üreticileri ve iç mimarlık firmaları ile çalışan Eva Banyo’dan M. Burak
Somyürek, şunları kaydetti:
“İthalattaki belirsizlikler bizi
olumsuz etkiliyor”
“İthalatla ilgili sıkıntıların başında mevzuat değişiklikleri ve oynak kur
geliyor. Zaman zaman yerli üreticilerin
talepleriyle, zaman zaman farklı sebeplerle çeşitli ürün kalemlerin ithalat rejimlerinde değişiklikler olabiliyor. Örneğin
geçtiğimiz yaz ayına kadar Uzak Doğu
menşeli granit seramik ürünlerinde kota
uygulaması vardı. Yazın bu anlaşmanın
süresi doldu ve şu an itibarı ile ithalatta
bir kısıtlama yok. Ancak yılbaşı itibarı ile
ne olacağı, ithalat rejiminin serbest mi olacağı, gözetim uygulamasının mı olacağı,
ya da anti damping uygulamasının gelip
gelmeyeceği belli değil. Bu tip belirsizlikler
hem ithalat kararını hem de maliyetleri
direk etkiliyor. Oynak kurlarda bu belirsizliği daha da artırıyor. 2008 Eylül’den bu
yana devam eden kriz ortamında zaten
kar marjları eridi, vadeler uzadı, bataklar
arttı. Bu tip belirsizlikler sektörde faaliyet
göstermeyi daha da zorlu hale getiriyor.”
“Hedeflerimizi gerçekleştirmek için
yeni binamıza taşınıyoruz”
Eva Banyo’nun ürün gamı ve çeşidini
artırarak, alanında ülkenin önde gelen firmalarından biri olmayı hedeflediklerini belirten Somyürek, “Bu amaçla önümüzdeki
ay Ataşehir’deki yeni yerimize taşınıyoruz.
Ekibimizi bu hedef doğrultusunda genişletiyor ve yeniliyoruz. Şubat 2013’te de ilk
kez Tüyap Unicera fuarına katılarak hem
mevcut hem de potansiyel müşterilerimizi yeni ürünlerimizle buluşturmayı planlıyoruz” diye konuştu.
Hellmann’s, Unilever Food Solution
aracılığıyla Türkiye pazarında
M
ayonez markası
Hellmann’s Türkiye pazarına Unilever Food Solutions ile
girmeye hazırlanıyor. Ev dışı gıda sektörünün markalarından Unilever Food
Solutions ise Hellmann’s ile Türkiye’de
premium soslar kategorisine giriş
yapacak.
Ketçap ve mayonez ürün çeşitleriyle Türkiye pazarına giriş yapmaya
hazırlanan ve 100. yılını kutlayan
Hellmann’s Unilever Food Solutions,
ev dışı tüketim kanalına katıldı. Tür-
60
2
kiye’de Knorr, Lipton, Carte
d’Or, Calve, Sana ve Becel’i
bünyesinde
bulunduran
ve ev dışı gıda sektörünün
referans merkezi olmayı hedefleyen Unilever Food Solutions’ın Genel
Müdürü Önder Arsan, Hellman’s gibi
premium bir markayı Türkiye’ye getirmekten gurur duyduklarını söyledi.
Hellmanns’ın özellikle restoran ve kafeler tarafından ilgi görmesini beklediklerini ifade eden Arsan, “Hellmanns
ev dışı tüketim noktalarına lezzet ve
kalitesiyle farklılık getirecek” dedi.
HotelRunner küçük otellerin e-ticaret
ve sosyal medya kanallarını açıyor
K
onaklama
sektörüne
yönelik
çözümler
geliştiren
CloudArena, küçük ölçekli tesislere yönelik
geliştirdiği HotelRunner sistemini kullanıma sundu. Küçük ve butik tesislerin
kendi web sayfalarında ve sosyal medyada online kanallardan rezervasyon kabul
etmelerini sağlayacak olan sistem, küçük
ölçekli konaklama tesislerinin uluslararası sisteme entegrasyonlarını sağlıyor.
HotelRunner küçük otelleri sosyal
medyaya taşıyor
Bağımsız, butik otellere, motellere,
apartlara, pansiyonlar ve kısa dönem kiralık dairelere yönelik sistemin en önemli
avantajı, konaklama tesislerin herhangi
bir POS sistemine ihtiyaç duymadan,
müşterilerine çeşitli online ödeme
seçenekleri sunması olarak biliniyor. Tesislerin doluluk oranlarını yükseltmesi
için tasarlanan HotelRunner sistemi, tesislerin kendi online içeriklerini oluşturup
yönetmelerini ve sosyal medyada bilinirliklerini arttırma avantajını sunuyor.
Agopyan: HotelRunner, işletmelere
birçok avantaj sağlıyor
CloudArena kurucu ortaklarından Arden Agopyan, birçok küçük ve orta ölçekli
otelin internet sitesi olmasına rağmen
uluslararası pazara ulaşamadıklarını
belirterek, küçük otellerin de e-ticaret kanallarında yer alması gerektiğini
söyledi. Küçük işletmelerin HotelRunner
sistemiyle sanal POS sistemlerine dahil
olacaklarını ifade eden Agopyan, tesislerin uluslararası online satış kanallarına ve acentelere kolay bir şekilde entegrasyonu sağladığını kaydetti. Sistemin
aynı zamanda sosyal medya promosyon
ve online pazarlama araçları sunduğunu
dile getiren Agopyan, HotelRunner’ta veri
merkezi ve sunucu gibi ilk maliyetleri olmaksızın “kullandığın kadar öde” mod-
elini kullandıklarını söyledi. İşletmelerin
HotelRunner’a sahip olmak için hiçbir
ücret ödemediklerini, bu sistemi kullanarak doldurdukları oda başına ücretlendirme yapıldığını ekleyen Agopyan,
raporlama modülleri sayesinde her yıl
doluluk oranlarını tahmin edebilecekleri
bir yapıya kavuşacaklarını vurguladı.
Arden Agopyan, Ali Beklen ve Tolga
Yalçınkaya tarafından kurulan CloudArena, 212 Capital Partners’den yatırım
desteği ve KOSGEB, TÜBİTAK tarafından
destekleniyor.
Açılabilir çatı sistemi Aquasun
otelcilerin tercihi oldu
O
tellerin yüzme havuzları, sosyal tesisleri gibi çeşitli alanlarda kullanılan açılabilir çatı sistemi Aquasun,
sahip olduğu özellikler ve tüm yıl boyunca sorunsuz
çalıştığı için oteller ve inşaat sektörü tarafından tercih
ediliyor. Libart firması tarafından üretilen çatı sistemi
Aqasun, otellerin ve apartmanların sosyal tesisleri, yüzme
havuzları, ışıklıkları için kullanılıyor. Aynı zamanda 12 ay
boyunca çalışabildiği için inşaat firmaları tarafından da
talep edilen çatı sistemi Aquasun, bu özelliğinden dolayı
yerden ve maliyetlerden tasarruf sağlıyor. Sistemin statik
mühendisliği Amerika’da bağımsız çalışan bir mühendislik
firması tarafından gerçekleştirilirken, sistem 4,5 dakikada
açılabiliyor. Aynı zamanda, bir adet uzaktan kumandası ve
duvara monte edilmiş bir kontrol paneli bulunuyor.
11’2012
61
İnoksan, Türkiye’nin ilk yerli
araştırma gemisine mutfak kurdu
İ
lk olarak 1989 yılında Türkiye Denizcilik
İşletmeleri’ne ait Pendik Tersanesi’nin 2
adet yük gemisinin mutfaklarını yaparak gemi mutfağı konusunda da çalışmaya başlayan İnoksan, Türkiye’nin ilk yerli
araştırma gemisi ‘Seydi Ali Reis’in mutfak
yapımını gerçekleştirdi. 22 metre uzunluğunda, 135 gros ton ağırlığında, 7,5
metre genişliğindeki ‘Seydi Ali Reis’ gemisinin mutfağı gemi tipi mutfak kriterlerine
uygun şartlarda ve denizde yaşanabilecek her türlü problemi göz önüne alarak
dizayn edildi. Hazırlanan bu özel mutfakta,
cihazların tamamı tabana sabitlenerek
dalgalara karşı tedbir alındı, yalpalık sistemi ile tencerelerin ve dolaplardaki malzemelerin devrilmesi engellendi.
İnoksan ayrıca gemi içerisinde bir
çamaşırhane kurarak gemi mürettebatının günlük temizlik ihtiyacına da
kolaylık sağladı. Uzun yıllar gemilerinin mutfaklarını yurt dışından satın alan
işletmelere ekonomik fiyatlara, deniz
şartlarına uygun ve hijyenik mutfaklar
kurarak önemli bir hizmet sunan İnoksan,
bu konuda her türlü ihtiyaca cevap verebilecek bir kapasiteye sahip.
İnoksan şimdiye dek, dünyanın en
büyük yatları arasında bulunan Savarona’ya, Sedef Tersanesi tarafından
İnoksan mutfaklarını sergiledi
Rusya’ya yapılan 22 gemiye, Sedef Albay
Kudret Güngör Deniz İkmal Gemisi’ne,
Türkiye Denizcilik İşletmeleri’ne ait Mavi
Marmara ve Karadeniz Yolcu Gemileri’ne
imza attı. Firma ayrıca Koç Grubu’na
ait RMK Tersanesi kanalı ile Danimarka Herning firmasının 2 adet kimyasal
tankerinin mutfaklarında da yer aldı.
Öte yandan İnoksan, Nişantaşı’nda
gerçekleşen Türk-İtalyan yemek kültürlerinin tanıtıldığı festival ile her yıl geleneksel olarak düzenlenen ‘Kapadokya
Geleneksel Yemek Festivali’nde mutfak
kurarak destek verdi. Türk ve İtalyan yemeklerinin bir araya getirilerek tanıtıldığı
‘Türk ve İtalyan Mutfak Kültürleri Omuz
Omuza’ festivalinde İnoksan firması şov
mutfağı kurarak; festivale renk kattı.
Samsung Vooyaj.com uygulamasını TV’ye taşıdı
S
amsung Electronics, Türkiye’nin online tatil ilanları platformu olan Vooyaj.com’un uygulamasını yeni nesil
Smart TV’lerine ekledi. Yurt içi turlardan
yurt dışı ve cruise gezilerine kadar birçok
farklı alternatif sunan bu uygulama ile
Samsung, Smart TV deneyimini daha da
geliştiriyor. Televizyon izleyicileri bu sistemle televizyon üzerinde tatil seçenekleri
sunduğu gibi rezervasyon yapma imkanı
da sağlayacak. Vooyaj uygulaması ile kullanıcılar, evde kumandalarını kullanarak
kolaylıkla tatil planlarını yapabilecekler.
Konuyla ilgili açıklama yapan Samsung Electronics Türkiye Dijital Pazarla-
62
2
ma Sorumlusu Eren Kumcuoğlu: “Bundan
böyle Vooyaj uygulaması ile kullanıcılarımıza Smart TV’lerinden tatil planlarını
yapmalarına olanak sağlayarak farkımızı ortaya koyuyoruz” dedi. DG İnternet
ve İletişim Çözümleri A.Ş. Genel Müdürü
Altar Kartal ise “Vooyaj.com olarak kullanıcılarımıza yüzlerce tatil firmasından,
binlerce tatil fırsatını hem en uygun fiyatlarla sunmayı, hem de bunlara en
kolay şekilde ulaşabilmeleri adına, tüm
dijital platformlarda bulunmayı hedefliyoruz. Kullanıcılarımız Samsung Smart
TV uygulamamız sayesinde uzaktan kumandalarıyla tatil planlarını televizyonlarından yapabilecekler” diye konuştu.
HABERLER
Akdeniz çanağında en
hızlı artışı Mısır gösterdi
A
kdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) AR-GE birimi tarafından hazırlanan 9 aylık
turizm verilerine göre, Akdeniz çanağında
en hızlı artış Mısır’da yaşandı. Türkiye
yüzde 0,5 büyürken, İspanya yüzde 3,8
gelişme gösterdi. Yunanistan ise geriledi.
Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi
sayısı 9 aylık dönemde yüzde 0,5 artarak
25 milyon 756 bine çıktı. Türkiye geçen yıl
aynı dönemde 25 milyon 625 bin kişi ağırlamıştı. 9 aylık dönemde Alman pazarı
yüzde 5,7 büyürken Rusya pazarındaki büyüme de yüzde 3 dolayında artış
gösterdi. İngiltere pazarında ise yüzde 6
daralma yaşandı. Avrupa pazarlarından;
Avusturya, Fransa, İtalya gibi bazı ülkelerden gelişlerde de gerileme yaşandı.
Öte yandan İran ve Suriye’den gelişler de
yüzde 35 civarında azaldı.
İspanya, Rusya pazarında
1 milyonu aştı
Türkiye’nin en büyük rakiplerinden İspanya, Rusya pazarından aldığı ziyaretçi
sayısını 1 milyona çıkardı. Ülke 2012’nin
9 aylık döneminde bu pazardan 1 milyon
52 bin ziyaretçi çekti. Öte yandan ülkeye
9 aylık dönemde gelen yabancı ziyaretçi
sayısı da yüzde 3,8 artarak 46 milyon 965
bin kişiye ulaştı. İspanya, ana pazarları
olan İngiltere, Almanya, İskandinavya ve
Fransa pazarlarında yüzde 5 ortalama
ile büyürken diğer Avrupa pazarlarında
ise ılımlı gerileme yaşadı. Hollanda’daki
düşüş ise yüzde 8’e yaklaştı.
Mısır 9 ayda 9 milyona yaklaştı
Yaşanan politik gelişmeler ardından
turizmde tekrar toparlanmaya çalışan
Mısır’a gelen yabancı ziyaretçi sayısı
da artmaya devam ediyor. Ülke 9 aylık dönemde 8,8 milyon ziyaretçi çek-
erken yılın tamamındaki beklentini 12
milyonun üzerine çıkardı. Mısır Turizm
Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ülkenin 2013 sonunda eski büyüme eğilimine devam edeceği ve Arap baharı öncesi
verilerine ulaşılacağı belirtildi. Ülke 2013
yılında 15 milyon ziyaretçi bekliyor. Diğer
yandan yıllardan beri ülkeye uçan charter
şirketlerinin boş kalan koltuklarına nakit
para desteğinde bulunan Mısır, uygulamayı 2013 Ekim sonuna kadar uzattı.
Yunanistan’da gerileme yavaşladı
Yılbaşından bu yana yüzde 4’leri
bulan gerileme yaşayan Yunanistan, 9
aylık dönemde 10 milyon 301 bin kişi
ağırlarken, düşüş seviyesi de yüzde 2,5
dolayına indi.
Türkiye ve rakiplerde
ziyaretçi sayısı (Milyon kişi)
(Ocak-Eylül)
2011 2012DEĞİŞİM
İSPANYA 45.246.9
3,8
TÜRKİYE 25.625.7
0,5
MISIR
6.88.7 26,9
YUNANİSTAN10.5 10.3
-2,4
11’2012
63
HABERLER
World Travel Market,
2013 için umut vermedi
T
urizm ve seyahat endüstrisinin en
önemli fuarları arasında yer alan
ve İngiltere’nin başkenti Londra’da
düzenlenen World Travel Market (WTM),
bu yıl kapılarını 33. kez açtı. 157’si yeni
katılımcı olmak üzere toplamda 48 bin
katılımcı ile 5-8 Kasım 2012 tarihleri arasında gerçekleşen fuarı bu yıl 28 bin kişi
ziyaret etti. İngiltere’den yılda 2 milyonu
aşkın turist çeken Türkiye, pazardaki kaybını fuarda telafi etmeye çalıştı.
Türkiye’nin ilk 3 pazarı arasında yer
alan İngiltere pazarının nabzının tutulduğu fuara Türkiye, Kültür ve Turizm
Bakanlığı tarafından hazırlanan 966 metrekarelik salonda 63 stand ile katıldı.
Fuara katılan Türk turizmciler, temkinli
konuştukları İngiltere pazarında 2013
yılının istikrarlı geçmesini bekliyorlar.
Fuarı geçen yıla göre sönük bulan turizmciler, 2012’de değişen pazar koşulları nedeniyle İngiltere’den gelen turist
sayısındaki düşüşe dikkat çektiler.
Yaşanan ekonomik kriz, rakip ülkelerin fiyat indirmesi nedeniyle Türkiye’nin
fiyatlarının yüksek kalması, Türkiye’deki
fiyat-kalite dengesindeki değişim, coğrafi
yakınlık ve tarifeli seferlerinin çokluğu
nedeniyle İspanya’nın pazarda öne çıkması gibi nedenlerle yaşanan düşüşün
2013’te telafi etme hedefiyle fuara
32
64
2
katılan turizmciler, fuardan 2013 için çok
da umutlu ayrılmadılar.
İngiltere pazarına ilişkin
çalışmalar artacak
İngiltere pazarıyla ilgili tanıtım
çalışmalarını artıran Kültür ve Turizm
Bakanlığı yetkilileri, pazarın durumuyla ilgili WTM’de bir basın toplantısı
gerçekleştirdi. Toplantıya Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Özgür Özaslan,
Tanıtma Genel Müdürü Cumhur Güven
Taşbaşı ve Londra Tanıtım Müşaviri Tolga Tuyluoğlu katıldı. Toplantıda
konuşan Özgür Özaslan, Türkiye için
önemli pazarlardan biri olan İngiltere
pazarının önemine değinerek, “İngiliz
partnerlerimizle iyi ilişkilerimiz var. Gelecek yıllara dönük aktiviteleri artırmayı
düşünüyoruz” diye konuştu.
İngiltere pazarında ‘tekrar
müşteri’ oranı her yıl azalıyor
Toplantıda İngiltere pazarıyla ilgili bir
sunum yapan Londra Tanıtım Müşaviri Tolga Tuyluoğlu, İngilizlerin tercih ettiği
destinasyonlar arasında Türkiye’nin 7’inci
sırada bulunduğunu belirterek, İspanya
ve Fransa’nın İngilizler için öncelikli destinasyonlar olduğunu kaydetti. Türkiye’ye
gelen İngilizlerin ağırlıklı olarak Muğla,
Antalya, İstanbul, İzmir ve Aydın’ı tercih
ettiğini dile getiren Tuyluoğlu, paket turlarla Türkiye’ye gelen İngilizlerin yüzde 64,
bağımsız gelenlerin ise yüzde 36 olduğunu
vurguladı. Türkiye’yi ziyaret etmeyen İngilizlerin yüzde 34’ünün Türkiye’yi listelerine
aldıklarına dikkat çeken Tuyluoğlu şöyle
devam etti: “Yüzde 13 kadarı ziyaret etmek
istemediğini açıklıyor. İngiliz tatil severlerin
yüzde 52’si Türkiye’yi bir defa ziyaret etmiş
durumda. İki defa ziyaret edenlerin oranı
yüzde 29; üçüncü kez gelenler ise yüzde 10,
dört ve üzeri gelenlerin oranı ise yüzde 9.
Gelen ziyaretçilerin yüzde 71’i ören yerleri
ve müzeleri geziyor. Gelen kitlenin yüzde 3
kadarı kesinlikle memnun kalmadığını dile
getirirken yüzde 37’si kesinlikle çok memnun kaldığını söylüyor.”
Turizmciler İngiltere pazarını ve
WTM’yi nasıl değerlendirdiler?
S
on iki yıldır Türkiye’nin kan kaybettiği pazarlardan biri olan İngiltere
pazarıyla ilgili World Travel Market
fuarına katılan turizmciler pazarla ilgili
gelişmeleri, 2013 beklentilerini değerlendirdiler. Turizmdebusabah.com’dan
Mehmet Güneli ve acikgazete.com
editörü Faruk Eskioğlu’na açıklamalarda
bulunan turizmciler, İngiltere pazarı için
temkinli konuştular.
Kamil Berk/ NG Hotels&Resorts
Turizm Koordinatörü:
İngilizler Türkiye’deki termal
turizmi keşfetmeli
Biz hâlâ deniz kum, güneş ve biraz
da tarihe odaklı çalışıyoruz. Halbuki
sağlık turizmi, termal turizmi çok önemli. Bunların da bu ülkede pazarlanması
gerekiyor. Bu ürünler Türkiye genelinde
pazarın uzamasına ve 12 aya yayılmasını sağlayacak. Talep oldukça uçak
firmaları da buraya seferler düzenleyecektir. Talep, arzı getiriyor. 10 yıl önce
Türkiye’den gelen uçak sayısına bakın
ve şimdiki duruma bakın! 5-6 sene önce
Antalya bölgesi İngilizler tarafından
keşfedilmemişken şimdi hızlı bir
büyüme var. Türkiye’nin keşfedilecek çok
fazla ürünü bulunuyor ve bunları ortaya
çıkarmak lazım. Grubumuz açısından
WTM’de yaptığımız görüşmeler başarılı
geçti. ‘Türkiye’de termal mi var?’ diye
yaklaşanlar oldu. Bunu hep beraber
aşmamız gerekir. Bugün 80 milyonluk
Almanya’da 30 milyon kişi haftada 3-4
kere termal olanaklarını kullanıyor. Bu
alışkanlığı geliştirmemiz lazım. İnsanlar önleyici bakıma artık daha çok önem
veriyorlar.
Zafer Alkaya/ Cornelia Diamond
Golf Resort&SPA Genel Müdürü:
Rakip ülkeler ciddi fiyat
indirimine gittiler
WTM’yi bu yıl çok aktif görmedim ama İngiliz pazarının her zaman Türkiye’de yeri var.
Fiyat artışlarını kabul etmiyorlar; Pound’un
Euro karşısında değer kazanmasıyla İspanya’yı, Portekiz’i daha çok düşünmeye
başladılar. Euro zone ülkeleri önem kazandı.
Bize rakip ülkeler ciddi fiyat indirimine gittiler. Tabii uzun süre bu politikayı sürdürmeleri mümkün değil. Buna rağmen Cornelia
olarak biz önceki yılın rakamlarını yakalayacağımızı, hatta üstüne çıkabileceğimizi
düşünüyoruz. İngilizler ucuz otelleri tercih
ederlerdi ama şimdi Belek bölgesine de
gelmeye başladılar. Kaliteli hizmet istiyorlar
ve artık böyle bir bütçeleri var.
Bize rakip ülkelerin her şey dahil
sistemine geçmeye başladıkları şeklinde bilgiler alıyoruz. Ancak bu sistemi geliştirmek kolay değil. Burada
Asya-Pasifik ülkelerine dönük bir ilginin
olduğunu da görüyoruz. Hindistan cazip
bir pazar. Yeni trend Hint düğünleri. Tesislere önemli paralar kazandırıyor. Ciddi
talepler alınırsa önemli bir pazar olarak
görüyorum. Uzak Doğu pazarı Türkiye’ye
ilgi göstermeye başladı ancak bu ilgi
henüz resortlara değil. İstanbul ve Kapadokya’ya dönük kültür turlarını tercih
ediyorlar. Bir Çinli turist Antalya’da sejour tatil yapmayı henüz tercih etmiyor.
Ama umutsuzluğa düşmeden pazarlama
çalışmalarına devam etmemiz lazım.
11’2012
33
65
HABERLER
o ülkenin doğal yapısı ve yaşamını koruyarak bunları sunabilmek. Biz burada
adventure, outdoor çalışan acenteler ile
görüşmeler yaptık. Amacım kış turizmi
için Olimpos bölgesine turist çekebilmek.
Volkan Çavuşoğlu / Akkanat Holding
Satış ve Pazarlama Direktörü:
Otel sayısı artıyor; işimiz
zorlaşıyor
WTM’nin ilk günü geçen seneye göre
sakin geçti. Geçen yıl ilk gün kapıda kuyruk vardı. Ama bu yıl o kalabalığı göremedik. Hatta ilk gün hiç ziyaretçimiz
olmadı. İkinci gün ise beklentimizin
üzerinde gerçekleşti. Çalışmış olduğumuz tüm tur operatörleri ziyaretimize
geldiler. Bilgi paylaşımı oldu. Herkes
2012 yılının bir önceki yıla göre yüzde
7-8 civarında düşük olduğu konusunda
hemfikir oldu. 2013 yılında toparlanma
olacağını söylüyorlar. TUI’nin geçen yıla
göre yüzde 2 yukarıda olduğu söyleniyor. Tabii açık, belki biraz kapanacak
ama 2011 yılı gibi olacağı düşünülmüyor.
Yine en büyük sorun ulaşım ve uçak. Antalya’da yatak kapasitesi artıyor. Yine
dolmaya başlıyoruz. Yine oteller artıyor
ama uçak azalıyor. Pastamız küçülüyor
ama oteller çoğalıyor. Yani gittikçe işimiz
zorlaşıyor. Fuarda bize gelen İngiliz tur
operatörleri geçtiğimiz ay Antalya’da
yapılan ve Tiger Woods’un katıldığı turnuvayla ilgili bilgiler istediler.
Sinan Haliç / TÜRSAB Yönetim
Kurulu Üyesi:
Asya-Pasifik Bölgesi’ndeki
artışı ciddiye almalıyız
Sevda Zorlu / ETİK
Başkan Yardımcısı:
İzmir’i dünyaya tanıtma
fırsatı bulduk
Beş yıldır WTM’ye katılıyoruz. Bu
sene fuara EXPO 2020’yi öne çıkartarak
katıldık. Fuarı gezdiğimizde diğer rakiplerimizin büyük standlar ile bölgelerini
tanıttıklarını gördük. Biz EXPO’yu kaybetsek bile bir şekilde İzmir’i bölgemizi
dünyaya tanıtmış olacağız. Hedefimiz 5
büyük fuara daha katılıp tamamen İzmir’i tanıtmak. EXPO için çok çalışmamız
lazım. Bu yıl WTM’yi çok zayıf gördüm.
Fuarın 3’üncü günü ve katılımcı açısından
sönük geçiyor. Bu arada İngiliz pazarının
Güney Ege’de düşüşte olduğunu biliyoruz
ve yine aynı şekilde bizim bölgemizde de
bu ilginin azaldığını hissettik.
66
2
Kadir Kaya/ Kadir’in Ağaç Evleri:
“World Travel Market’te otel
tanıtmak anlamsız
İngiltere’deki kitle yaşlandı. Çalışmaya
gelen genç neslin de çalışma zamanını
daralttılar. Avusturalya, Yeni Zelanda,
Kanada ve Güney Afrika’dan gelerek bu
bölgede çalışan ve bizim ülkemize gezmeye gelen yoğun bir kitle vardı. Onlar
uzun tatile çıkma fırsatları buluyorlardı.
Dünyadaki ekonomik krizden İngiltere de
payını aldı ve dolaşan, seyahat eden nesil
azaldı. İngiltere’den outdoor ve dalış için
gelen bir kitle var. Bizim 12 ay turizm için
çalışmamız gerekir. Burada otel tanıtmak anlamsız. Şu anda bu yaşlı kitleye
ona hitap edecek ürünü sunmamız lazım.
Yelpazeyi genişletip ürünü vitrine en iyi
şekilde çıkarmak gerekiyor. Önemli olan
Son yıllarda İngiltere pazarındaki yüzde 15’e varan düşüşlerden sonra
aslında toparlanacağına dair sinyaller
veriyor. Diğer taraftan Türkiye’nin pahalı
olduğuna ilişkin bazı görüşler var. Buna
kısmen katılmak mümkün. Tabii Türkiye
büyük bir turizm ülkesi olduğu için hangi
destinasyon pahalı? Hangi aktivite pahalı? diye düşünmek lazım. Genel olarak
otel fiyatlarının yükseldiği doğru. Tabii
dünya turizminde bu yıl 1 milyar insan
gezdi. 2020 yılına kadarki süreçte 1 milyar
620 milyon insanın seyahat edeceği ve bu
pazarın önemli bir bölümünün Asya-Pasifik bölgesinden olacağı düşünülüyor.
300-400 milyonluk Asya-Pasifik bölgesi
artışını ciddiye almalıyız ve oraya mutlaka yönelmeliyiz. Global olarak önlemimizi almalıyız. Katılımcılar açısından
fuara bakacak olursak; bu yıl yeni müşteri
beklentilerinden çok çalıştıkları tur op-
eratörlerinin standlarında ağırlayarak
geleceğe dönük planlamalar yaptıklarını
gördüm. Bu yıl firmalar prestij olarak
konumlarını sürdürmek üzerine stratejilerini kurdular. Tabii işin aslını 2013 sezonu için gelen taleplerde göreceğiz.”
Ali Kızıldağ / Calista Luxury
Resort Hotel Genel Müdürü:
Rakiplerimizi çok iyi takip
etmemiz lazım
Eskiden fuarlarda iş bağlantıları
yapılırdı ancak şimdi bu başka platformlara taşındı. İngiltere, Türkiye için önemli bir
pazar. 2013 için operatörlerden aldığımız
verilere göre genel olarak yüzde 6-7’lik bir
gerileme söz konusu. Özellikle Aralık-Ocak ve Şubat satışları çok önemli. Bunlar
açığı kapatacaktır. Ama artışı sağlamak
lazım. Gelen, üretilen pax sayısını artırmak
lazım. Acente ve operatörlerle yaptığım
görüşmelerde özellikle İspanya’nın bu
pazardaki açıklarını kapatabilmek için fiyat
marjlarında ciddi tavizler vererek epey pay
topladıkları söyleniyor. Bizim de rakiplerimizi çok iyi takip etmemiz lazım. Bütün
toplantılar bittikten sonra olayı toparlamak daha zor oluyor. Bizim ülke olarak yeni
fikirler üretmemiz gerekiyor. Bu konuda
hem bakanlık hem de özel sektör oldukça
dinamik. Eminim bu sayıları artırmak için
yeni yollar bulacağız. İnsanlar başka destinasyonlara da gideceklerdir; önemli olan
bize geliş sayılarını, bizdeki geceleme
sayılarını artırabilmek.
cama modeli. Acenteler 5 yıldızlı her şey
dahil sundular ama işte İngiliz müşterinin
istediği bu değildi. İngiliz müşteri şehirdeki
atmosferi yaşamak istiyor. Şimdi bu, Alanya lehine geri dönmeye başladı.
Faik Melih Kaptanoğlu / Alanya
Turizm Tanıtma Vakfı Başkanı
(ALTAV):
Ömer Kartın /Alacarte Turizm
Yönetim Kurulu Başkanı:
WTM bir İngiliz fuarına
dönüşmeye başladı
WTM’nin eski havası kalmadı. Bizim
çalıştığımız bazı operatörler WTM’ye
katılmaz oldular. WTM, sadece İngiltere pazarıyla ilgili bir fuara dönüşmeye
başladı. Bu yıl hiçbir büyük operatör yok.
İngiltere piyasası Türkiye açısından düşük
gidiyor. 2013 yılı geçen seneye göre yüzde
6 civarında düşüşle başladı. Bu tabii
endişe verici bir durum. İngiltere sadece
Türkiye’de değil; her yerde ekside. Alanya açısından bizde İngiliz sayısı çok çok
az. Eskiden Alanya İngilizler için Ege’den
sonraki ilk destinasyondu. Fakat maalesef
acentelerin yanlış politikalarından dolayı
bu kayboldu. Herkes 5 yıldızlı otellere ve
her şey dahile yöneldi. Şimdi yaptıkları
hataları anlamaya başladılar. Yavaş yavaş
müşteriyi küçük tesislere yönlendirmeye
başladılar. Bu tabii daha çok Alanya’da
var ve bu yeni konseptten ötürü gelecek
senelerde İngiliz pazarı açısından Alanya’nın önemi artacak. İngiliz müşteri alt
kategorileri de görmek istiyor ama ona
hep üst kategorileri sundular. Fethiye ve
Marmaris’te görülen daha küçük yıldız,
oda-kahvaltı ve çıkıp dışarıda para har-
Uzakdoğu pazarı giderek önem
kazanıyor
Teknoloji ve online kanalın gelişmesiyle seyahat trendleri değişmeye başladı.
Bugün düne göre fuarlar o kadar etkin değil.
Ancak prestij ve marka gücü açısından burada olmak gerekiyor. Düzenlenen bazı
11’2012
67
HABERLER
konferans ve toplantıları izlediğinizde gelecek yıllarda dünya seyahat hareketliliği
konusunda fikir sahibi olabiliyorsunuz.
Benim yaptığım görüşmelerde gelecek
dönemde hem incoming hem de outgoing
açısından Uzak Doğu pazarı öne çıkacaktır.
Avrupa’daki tatil destinasyonları Hindistan
ve Çin’deki seyahat talep eden varlıklı insanları çekebilmek için çalışacaklar. Yine
başta Tayland olmak üzere bölgedeki diğer
ülkelerin Avrupa ve Amerika pazarından
daha çok turist çekebilmek için farklı ürünler geliştirdiklerini görüyoruz. Ürün çeşitliliğini pazar ihtiyaçlarına göre en iyi sunabilen turizm modelleri başarılı olacaktır.
İrem Anjelique Mursaloğlu / Lucis
Global e-business Direktörü:
Online satış artacak
Online markette gelişme yaşandığı
söylenebilir. Online satışın özelliği yerel
ve küresel krize rağmen satış yapılabilmesidir. 2013’de online pazarının yüzde
40’lardan yüzde 50’lere uzanan bir grafik
izleyeceği öngörülebilir.
Zafer Canbaz /The Marmara Taksim
Genel Müdür Yardımcısı:
İstanbul açısından olumlu
gelişmeler var
İstanbul turizminde 2012 iyiydi. Özellikle yazın Suriye, İran ve Mısır başkentlerine gidemeyen turistlerin güvenli buldukları İstanbul’u tercih etmeleri otellerdeki
doluluk oranını yükseltti. 2013’ün ikinci
yarısında çok iyi markaların İstanbul’da
otel açacak olması gelen turist sayısını
olumlu etkileyecek. 2013’de Türkiye-Suriye ilişkilerinde radikal bir durum ve küresel konjonktürde ciddi bir gelişme olmazsa daha iyi bir sezon geçilebilir.
Serap Garipoğlu Akın / Lykia Group:
2012’de beklentiye göre daha iyi
geçmesine karşın bir önceki yıla göre
daha zorluydu. İngiltere pazarında yüzde
10’luk bir düşüş yaşandı. 2013’ün daha
iyi geçmesi beklenmesine karşın bu
açığı kapatması zor görünüyor. Turizmi
sağlık, kültür gibi çeşitlendirerek bütün
yıla yayacak yeni trendler geliştirilmeli...
pazarda talep artışı yaşandı. Grafik eski
hareketliliği yakalayacağımızı gösteriyor. Otel ve yerel yöneticileri bu gelişimin
sürdürülebilir olması ve sayıları eksiye
düşürmemek için sıkı çalışmalı. Antalya
bölgesinde ise sezon zorlu geçti denilebilir. Yine de İstanbul’un doluluğuna yaklaştı. Paritenin azizliği dışında genelde
bir olumsuzluk yoktu. 2012 Martı Grubu
açısından da atılım ve ödül yılı oldu.
Sema Alpaytaç / Olea Nova
Boutique Hotel:
Yasemin Fuentes /Vague Hotels
Satış ve Pazarlama Müdürü:
Yeni trendler yaratılmalı
İngiltere pazarında artış
bekliyoruz
2012’ye temkinli girmemize karşın iyi
bir sezon geçirdik. Yeni bir hoteliz. İngiltere pazarından gelen turistlerde Kraliçe’nin Jübile yılı ve Londra Olimpiyatları’ndan dolayı düşüş yaşandı. 2013’ün
daha iyi geçeceğini tahmin ediyorum.
Özge Aztekin / Lucis Global Satış ve
Pazarlama Direktörü:
2013’den iyimseriz
2012 küresel krize rağmen doluluk
anlamında iyi geçti. Küresel bağlamda
ve ülke içinde olağanüstü gelişme olmadığı süreçte 2013’ün daha iyi geçeceği
öngörülebilir.
Ali Hazar / Martı Genel Müdürü:
Antalya’da sezon zorlu geçti
2012 genel anlamda çok iyiydi. Marmaris ve Dalaman bölgelerinde İngiltere’den gelen turist sayısında düşme
gözlenmesine karşın diğer ülke turistlerinde artış vardı. Marmaris’te iç
68
2
2013, bu yıldan farklı olmayacak
2012, 2011’e göre daha iyiydi fakat
beklentilerin altında kaldı. Sezonun zorlu
geçmesinin nedenleri arasında küresel
kriz ve dünya turizm pazarının daralması,
Türkiye’de fiyatlarının yukarıda kalması
ve maliyetlerin artması ile kısır politik
çekişmeler sayılabilir. Amaç ölü dönemde
de turist çekebilmek olmalı. Pazar trendi değişti. Aracılar tüketiciye bizi istediğimiz gibi yansıtamıyor... 2013’ün farklı
geçeceğini sanmıyorum.
Aydın Altuğ /Antalya Kemer Turizm
Geliştirme ve Tanıtım Müdürü:
2013 küresel konjonktüre bağlı
Bu yıl Kemer Bölgesi iyiydi. İngiltere pazarından gelen turist sayısında
düşüş olmasına karşın Rus ve Alman
turistlerdeki artış durumu dengeledi. 2013 dünya konjonktürüne bağlı.
Kemer Antalya’nın en güzel bölgesi.
Bölgemizde turizm 6-7 aya dayanıyor.
Bu süreyi uzatırken turizmi çeşitlendirmek gerekiyor.
WTM raporlarında tüketicilerin
seyahat eğilimleri ortaya çıktı
F
uar kapsamında her yıl yayınlanan WTM Turizm Endüstrisi Raporu
açıklandı. Rapora göre BRIC ülkelerinde
turizm potansiyeli yükseliyor. Euromonitor International tarafından hazırlanan
raporda, BRIC ülkeleri olarak adlandırılan
Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin gibi ülkelerden turist akışı yükselecek. Rapora göre
Avrupa’ya BRIC ülkelerinden giden turist
sayısında 2012-2016 döneminde her yıl
yüzde 5-10 aralığında büyüme yaşanacak.
Alışveriş turizminin bu pazarlardaki sürükleyici unsur olduğuna dikkat çekilen raporda, kültür ve sanatla ilgili seyahatlerin de
önemli bir etken olacağı belirtildi.
BRIC ülkelerinden seyahat eden ziyaretçilerin daha çok İngiltere, Fransa,
İtalya, Almanya, İsviçre ve İspanya gibi
ülkelere gitmesi bekleniyor. Raporda Libya’da eski rejimin devrilmesinin ardından
ülkenin Akdeniz çanağında yeni bir destinasyon merkezi olarak yükselmesinin
beklendiği de yer aldı.
Avrupa ekonomisini alışveriş
turları canlandıracak
Son yıllarda gelişme gösteren alışveriş
turizmine de vurgu yapılan raporda, Paris,
Frankfurt, Milano ve Madrid gibi şehirlerin
alışveriş turizminde öne çıkan ve olumlu etkilenen kentler arasında yer alacağı
bildiriliyor. Fuarda Küresel Trendler Raporu’nu değerlendiren Reed Travel Exhibitions Yönetim Kurulu Başkanı Fiona Jeffery,
BRIC ülkelerinden alışveriş için Avrupa’ya
gidecek turistlerin Avrupa ekonomisinde
ekonomik canlanmaya yol açacağına dikkat
çekti. Çinli turistlerin tatil bütçelerinin üçte
birini alışverişe ayırdıkları belirten Jeffrey,
“Seyahat acenteleri Paris’e giden Çinli turistlerin yüzde 95′i Lois Vuitton’dan alışver-
iş yapıyor” diye konuştu. Raporda Louis
Vuitton, Cartier, Prada, Galeries Lafayettes,
Printemps, Harrods, La Rinascente, McArthurGlen gibi lüks markaların yükselen
pazarlara odaklandığına işaret edildi.
Vergiler turizmin önünde engel
Raporda dünya turizminin önündeki
engellerden birinin hükümetlerin bütçe
açığını kapatmak için turizm üzerindeki
vergileri arttırması olarak gösterildi.
Yapılan araştırmaya göre havalimanı vergileri, kent vergileri ve konaklama ücretlerinden alınan vergilerin artırılmasın turizmin
önünde çok büyük bir engel oluşturuyor.
İngiltere’de yurtdışı çıkış vergileri İngilizlerin seyahat isteğini kısıtlayan faktörlerden biri oldu. Ankete katılanların vergi
nedeniyle yüzde 19’u daha az seyahat
edeceklerini belirtirken, yüzde 34’ünün
uzak destinasyonlara gitmeyeceklerini
açıkladılar. Yüzde 11’i ise tüketici eğilimlerini değiştirmeyeceğini söyledi.
Ülkede, yolcu başına alınan havaalanı
çıkış vergileri (APD) artışının tatilcileri etkilediği belirtiliyor. Bulgulara göre tatilcilerin yüzde 50’si bu artıştan olumsuz yönde
etkilendiğini belirtiyor. Diğer yandan seyahat sektöründe çalışanların yüzde 84’ü de
vergiler yüzünden ülkeye daha az turist
geldiğini, yüzde 60’ı da vergi artışlarının sektörde olumsuz etkileri olduğunu söyledi.
Vize işlemleri caydırıcı etken oluyor
Turizmin gelişmesini ve seyahatleri
engelleyen ikinci unsur ise vize işlemleri
oldu. Araştırmaya katılanların yüzde 34’ü
vize almanın maliyeti ve bürokratik süreç
nedeniyle küresel turizm hareketini tehdit
ettiğini ifade ederken, yüzde 7’si ekonomik
problemlere, kur etkisine ve diğer faktörlere işaret etti.
landı. Rapora göre, İngilizler bu yıl son 3
yıla kıyasla daha fazla tatile çıktılar. Verilere göre yılda birden fazla tatile çıkanların
oranı 2010’dan beri artış gösteriyor. Genel
olarak tüketici harcamalarının gerilediği
ülkede, seyahat istekliliğinin azalmaması
dikkat çekiyor.
Birden fazla tatile çıkanların oranı
yüzde 52
Ankete katılan İngilizlerin yüzde 52’si
2012’de birden fazla kez seyahate çıktığını açıkladı. Bu oran 2010’da yüzde 24,
2011’de de yüzde 41 dolayında seyretmişti. 2012’de 2 kez seyahat edenlerin oranı
yüzde 34 oldu. Bu seviye 2011’de yüzde
28 dolayında idi. Ankete katılanların yüzde
13’ü 2012’de 3 kez seyahat etti. Bu oran
2010’da yüzde 5, 2011’de de yüzde 10 seviyesindeydi. 2012’de 4 veya daha fazla
seyahate çıkanların oranı da yüzde 4’ten
yüzde 5’e yükseldi.
Kısa tatiller arttı
Raporda kısa mesafeli tatillere olan
eğilimin arttığına işaret edildi. Artan maliyetlerden dolayı tatilcilerin yüzde 36’sının
kısa mesafelerde tatil yapma eğiliminde
oldukları kaydedildi. Ankete katılanların
yüzde 19’u yurt dışına seyahat miktarını azaltacağını söylerken, yüzde 36’sı
yurt dışında daha kısa mesafelerde tatil
yapacağını kaydetti. Yurtiçinde tatile çıkacakların oranı yüzde 5 olurken, maliyeti ne
olursa olsun yurt dışına tatile gideceklerin
oranı yüzde 26 oldu.
İnternet kullanımı yüzde 60’a çıktı
Raporda dikkat çeken bir başka başlık
da İngiliz tatilcilerin internet alışkanlıkları
oldu. Rapora göre 2012’de tatile çıkan İngilizlerin yüzde 60’ı interneti kullandı.
İngilizler tatil sayısını artırdı
Öte yandan World Travel Market (WTM)
fuarında açıklanan bir diğer rapor da ‘WTM
Global Trends Report 2012’ oldu. Bu rapora göre İngilizlerin çıktığı tatil sayısının
geçtiğimiz üç yıla göre arttığı belirtildi.
1310 profesyonel ve 1001 tatilci ile yapılan
anket sonucuna göre hazırlanan rapor, Euromonitor International işbirliği ile hazır-
11’2012
69
HABERLER
Türkiye World Travel Awards’ta
15 kategoride ödül kazandı
D
ünya Seyahat Ödülleri, (World Travel Awards) sahiplerini buldu. Avrupa’dan 35 ülkenin aday gösterildiği
ödül töreninde Türkiye, 15 ayrı kategoride
‘Avrupa’nın En İyi’si seçildi.
Bu yıl 19. kez düzenlenen ‘Dünya Seyahat Ödülleri’ toplam 72 kategoride verildi. Organizasyona Avrupa 35 kategoride
aday olurken, Türkiye 29 dalda aday olmuştu. Yaklaşık 1,7 milyon tatilcinin oy
kullandığı ‘Dünya Seyahat Ödülleri’ kapsamında Türkiye’de 10 otel, 1 tur operatörü ve bir destinasyon yönetim firması
ödül kazandı.
Antalya başı çekti
Mardan Palace Hotel, 3 kategoride ödül
kazanırken, Belek’te bulunan Adam&Eve
ise 2 kategoride ödül aldı. Antalya Belek’te
yer alan Concorde De Luxe Resort, Cornelia De Luxe Resort’de çeşitli kategorilerde ödüller almayı başardı. Antalya Kemer’den Kemer Resort Hotel Avrupa’nın En
İyi Aile Oteli seçilirken, Angel’s Peninsula
Avrupa’nın En Yeni Lüks Oteli ve Hotel Les
Ottomans ise Avrupa’nın Önde Gelen Süiti ödülünü aldı. İzmir ise Avrupa’nın lider
kurvaziyer destinasyonu seçildi.
G
■ Avrupa’nın En İyi Turizm Kuruluşu:
Kültür ve Turizm Bakanlığı
■ Avrupa’nın En İyi Kruvaziyer
Destinasyonu: İzmir
■ Avrupa’nın En İyi All-Inclusive Oteli:
Concorde De Luxe Resort
■ Avrupa’nın En İyi “All-Suite” Oteli:
Hotel Les Ottomans, İstanbul
■ Avrupa’nın En İyi
“Couple-Çift” Oteli: Adam &Eve
Hotels, Belek
■ Avrupa’nın En İyi Dizayn Oteli :
Adam&Eve Hotels, Belek
■ Avrupa’nın En İyi Aile Resortu: Kemer
Resort Hotel
■ Avrupa’nın En İyi Golf Resort Oteli:
Cornelia De Luxe Resort
■ Avrupa’nın En İyi Lüks Oteli: Mardan
Palace Antalya
■ Avrupa’nın En İyi Lüks Otel Markası:
Kempinski Hotels & Resorts
■ Avrupa’nın En İyi Lüks Resortu:
Cornelia Diamond Golf Resort & Spa
■ Avrupa’nın En İyi Yeni Lüks Oteli:
Angel’s Peninsula
■ Avrupa’nın En İyi Kral Dairesi: Mardan
Palace Antalya Royal Suite
■ Avrupa’nın En İyi SPA Oteli: Mardan
Palace Antalya
■ Avrupa’nın En İyi Tur Operatörü: GTI
Meslektaşımız Hüseyin Kaplan’ı kaybettik
azeteci, Türkiye’de ve Dünyada Golf Dergisi,
At Dünyası, Turizm Life ve Best Life dergi
ve internet haber siteleri sahibi ve genel yayın
yönetmeni Turizm Yazarları ve Gazetecileri
Derneği (TUYED) üyesi Hüseyin Kaplan, geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.
Antalya’da yapılan golf turnuvası sonrası uçakla dönerken uçakta fenalaşan
47 yaşındaki Hüseyin Kaplan, tüm müda-
70
2
WTA 2012’de Türkiye’den ödül alanlar;
halelere rağmen kurtarılamadı.
Kozlu
Mezarlığı’na defnedilen Kaplan’a rahmet,
ailesine, sevenlerine, turizm camiasına ve
meslektaşlarına sabır diliyoruz.
Hüseyin Kaplan; Hürriyet, Milliyet, Alem,
Vip gibi gazete ve dergilerde yıllarca magazin
gazeteciliği yaptıktan sonra K Medya adlı firması ile kendi adına Atcılık, Golf ve Magazin
dergileri yayımlıyordu.
Turizmin geleceği
İstanbul’da tartışıldı
T
urizmTrend.com ve Genç Turizmciler Derneği tarafından
gerçekleştirilen “Turizm
Trendleri Zirvesi”nde turizmin
geleceği tartışıldı. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, CHP Genel
Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve KKTC Eski
Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ın
katıldığı zirvenin açılış konuşmasını yapan Serdar Kuzuloğlu, turizm sektörünün
Türkiye için çok önemli bir lokomotif sektör olduğunu belirterek, turizm için yeni
bir yaklaşım oluşturulması
gerektiğini söyledi.
Genç Turizmciler Derneği
Başkanı Bulut Bağcı, turizm
sektöründe çalışanların çoğunluğunun
yaş ortalamasının 30-35 arası olduğunu
belirterek, aktif çalışan sayısının 1 milyon 200 bin civarında olduğunu, ortalama
bir çalışanın 3 kişilik bir aileyi geçindirdiği kaydetti. Her yıl ortalama 100 bin
öğrencinin turizm alanında eğitim aldığını dile getiren Bağcı, “Bu tablo sektörün geleceğinin, dinamizminin en önemli
göstergesidir. Bu sebeple dünü bugünü
değil geleceği konuşmalıyız. Bunun ancak
şimdilerde 2030’ları konuşarak, yol haritasını çıkartıp, sektöre dünya ile paralel
tüm teknolojik alt yapıyı uygulamak olacak. Bu hedefe Türkiye’de sağlık, kültür,
kongre, gençlik ve spor turizmini güçlendirerek ulaşılabileceğiz” diye konuştu.
Kemal Kılıçdaroğlu da zirvedeydi
Zirvede konuşan CHP Genel Başkanı
Kemal Kılıçdaroğlu, sektörün Türkiye için
önemine değinerek, Türkiye’nin dünya
gelişimini ve dinamiklerini takip etmesi ve uygulaması gerektiğini söyledi. Ülke
tanıtımının çok önemli olduğunu vurgulayan Kılıçdaroğlu, üst gelir grupların
Türkiye’ye çekilmesi gerektiğini kaydetti.
Kılıçdaroğlu, şunları kaydetti: “Kısa süreli önlemler elbette var. Ancak sektör için
uzun vadeli düşünmek gerekir. Bir insan
en iyi yaşadığı ve deneyimlediği olgunun
tanıtımı ve reklamını yapabilir. Bu en güvenilir yoldur. Ülkemize turistlerin gelmesini
ve bizden olumlu bir şekilde bahsetmesini,
çevresine anlatmasını sağlamalıyız.”
11’2012
71
HABERLER
Ekim’de otellerde
maliyet artışı
enflasyonu geçti
A
Mısır, Türkiye’deki
kaybını da telafi ediyor
A
rap Baharı’nın olumsuz etkisiyle
turizm gelirleri 14 milyar dolardan
9 milyar dolara düşen Mısır, turizmdeki kaybını telafi etmek için çalışmalarına
hız verdi. Türkiye’den kaybettiği müşteri
kitlesini tekrar çekmek isteyen Mısır bu
kapsamda THY ile işbirliğine gitti. THY’nin
başlattığı Hurghada ve Şarm El-Şeyh seferleri için 10 bin rezervasyon yapıldı.
Zazou: Türkiye ile
işbirliğini artıracağız
THY’nin uçuş noktası olarak Mısır’da
Hurghada ve Şarm El-Şeyh’e direkt yeni
destinasyonlar eklemesiyle Mısır’a giden
Türk turist sayısını 2013’te 100 bine ulaşması bekleniyor. Ayrıca, Mısır bu destinasyonlara olan tur paketleriyle Almanya,
Rusya, Japonya, Çin ve Latin Amerika’nın
aralarında bulunduğu farklı pazarlara ulaşmayı hedefliyor. Mısır ve THY arasında
yapılan anlaşmayla ilgili açıklama yapan
Mısır Turizm Bakanı Nisham Zazou, Türkiye’den gelen turist sayından artış beklediklerini ve Türkiye ile ortak bir strateji
izleyeceklerini ifade etti. Zazou, bu kapsamda tur operatörlerine esnek teşvikler
verileceğini açıkladı. Güney Kore, Uzakdoğu, Güney Amerika gibi uzak destinasyonlardan gelen turistlerin birden fazla ülkeyi görmek istediğini belirten Zazou,
Türkiye ile bu konuda da işbirliği yapmak
için görüşmelere başladıklarını söyledi.
Turizm gelirlerini arttırmayı hedeflediklerini belirten Zazou, 2012 yılının
Ocak ile Ağustos ayları arasında ülkeye gelen turist sayısı geçen yılın aynı
dönemine göre yüzde 23,4’lük bir artış
göstererek 5 milyonu aştığını dile getirdi.
THY ile yapılan yeni anlaşmayla birlikte
bu rakamın daha da yükseleceğine inandıklarını belirtti.
THY’den Şarm El-Şeyh’e
10 bin rezervasyon
THY Genel Müdürü Temel Kotil ise
Mısır ile yaptıkları yeni ortaklığın Şarm ElŞeyh ve Hurgada şehirlerinin sahip olduğu güzelliklerle Türk turistlerini şimdiden çektiğini, Şarm El-Şeyh için 10 bin bilet
satıldığını bildirdi. Mısır Havayollarıyla
stratejik ortaklık yaptıklarını dile getiren
Kotil, tekil biletlerin, acentelerin sattığı
biletlerin şimdiden 10 bin bulmasıyla,
daha fazla turisti Mısır’a taşımalarının
ardının geleceğine inandığını açıkladı.
72
2
kdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği AKTOB Ar-Ge Birimi
tarafından her ay yayınlanan verilere göre Ekim ayında Türkiye genelinde
fiyat artışları yüzde 9,5 olurken, otellerde
gerçekleşen maliyet artışı yüzde 13,9 oldu.
TÜİK Ekim ayı fiyat istatistiklerinden yola
çıkılarak hesaplanan 12 aylık enflasyon
verilerine göre, otellerdeki maliyet artışları
ülke genelinin 4,3 puan üzerine çıktı.
Bulgulara göre son bir yılda maliyetler; Yiyecek-İçecek’te yüzde 12, Enerji-Yakıt’ta yüzde 19, Temizlik Malzemelerinde yüzde 22’yi aştı. Maliyetleri
enflasyonun gerisinde kalan tek kalem
yüzde 3 ile Teknik Servis malzemeleri
oldu. Alt gider gruplarında ise en yüksek
artışlar; yüzde 15 ile Meyve-Sebzede,
yüzde 14,6 ile Çay-Şekerde olurken, onları
yüzde 13,5 ile Yağ grubu izledi. Diğer yandan Süt ve Ürünleri ile Bakliyat Grubu da
yüzde 10’u aşan maliyetlerle karşılaştı.
Artışları enflasyonun gerisinde kalan tek
grup ise yüzde 2,3 ile Et Grubu oldu.
Ana gruplarda maliyet artışları (%)*
Temizlik Mlz.
Enerji-Yakıt
Yiyecek-İçecek
Teknik Serviz Mlz.
Otel Enflasyon Sepeti
TÜFE
*12 aylık ortalamalarla
2012 2011
22,3
8,3
19,56,7
12,211,8
3,2
2,8
13,7
8,3
9,56,0
HABERLER
Dünya Turizm Örgütü
2013’ten umutlu
D
ünya Turizm Örgütü, turizm sektöründe 2012’de yaşanan büyümeye
dikkat çekerek, 2013 yılında yüzde
3 ila 4 arasında değişen bir büyüme
beklediğini açıkladı. Dünya Turizm Örgütü
(UNWTO) 30-31 Ekim tarihlerinde İtalya’da
gerçekleştirilen Dünya Turizm Forumu’nda
2013 beklentilerini ele aldı. 2013’de yüzde 3
ila 4 arasında bir büyüme bekleyen UNWTO,
dünya ekonomisindeki durgunluğa rağmen
turizm sektörünün büyüme göstereceğine
dikkat çektiler.
Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’den
oluşan BRIC ülkelerindeki büyümeye dikkat çeken UNWTO yetkilileri,
bu ülkelerdeki kişi başı gelirdeki artış
ve yükselen yeni orta sınıfın seyahat
arzusunda artırdığını kaydettiler. Turizm sektöründe 2012 yılında yaşanan
büyümeye de dikkat çeken Dünya Turizm Örgütü, yaşanan büyümenin 2013
yılında da sürmesini bekliyor.
2012’de turizm geliri düştü
Öte yandan Dünya Seyahat ve Tu-
74
2
rizm Konseyi (WTTC), uluslararası turist
sayısındaki artışa rağmen gelirde düşüş
yaşandığına dikkat çekerek, büyüme oranı tahmini yüzde 2,8’den yüzde 2,7’ye
çekti. Dünyanın gayri safi milli hasılasının
yüzde 0,2’lik düşmesi ve toplamda yüzde
2,3’lük büyüme kaydetmesi nedeniyle büyüme tahmini seviyesinin geri
çekildiğini duyurdu. Ayrıca Avrupa’daki
ekonomik krizin devam etmesi de etken
olarak gösterildi.
2012 yılının ilk yarısında pozitif bir
görünüm sergileyen turizm ve seyahat sektöründe, uluslararası turizm
hareketlerinde yüzde 4,9 artış gösterdi.
G20 ülkeleri arasında seyahat ve turizm
sektöründe gayri safi milli hasılasını en
fazla artırmayı başaran ülke Güney Kore
olurken (yüzde 13,2), İtalya ise yüzde
-2,8’lik küçülme ile listenin en altında
yer aldı.
2012’de en iyi performansı 2010 ve
2011’de çeşitli nedenlerle turizmi büyük
gerileme gösteren Japonya (%44,4), Tunus
(%41,7), Mısır (%23,4) gibi ülkeler oldu.
Sayı artsa da gelir azalıyor
Uluslararası turizm hareketinde istikrarlı artış sürse de ortalama harcama
ve otellerin geceleme fiyatlarında düşüş
yaşanıyor. Avrupa başta olmak üzere,
Kuzey ve Güney Afrika’da bu eğilim daha
net hissediliyor. WTTC’nin verilerine göre,
büyüme oranı tahminindeki en büyük
gerileme Avrupa ve Ortadoğu’da yaşandı.
Bölgede gayri safi milli hasılada yılın
başında yüzde 3,1 olan büyüme oranı tahmini yüzde 1,8’e kadar düşürüldü. Konseye göre dünyada turizm ekonomisinin
küçüleceği tek bölge Avrupa olacak. Sene
başında yüzde 0,6 olarak açıklanan Avrupa’nın turizm alanındaki gayri safi milli
hasılası tahmini yapılan güncellemeden
sonra yüzde 0,2 olarak tahmin edildi. Avrupa turizmindeki küçülmenin temel nedeni
olarak Yunanistan’ın yılın ilk yarısında
ziyaretçi sayısında yaşadığı yüzde 9’luk
düşüş ve İtalya’nın içerisinde bulunduğu
ekonomik kriz nedeniyle iç turizmdeki harcamaların azalması gösteriliyor.
Turizm gelirleri yüzde
4,1 oranında azaldı
T
ürkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hazırlanan turizm geliri istatistikleri açıklandı. Türkiye’nin temmuz,
ağustos ve eylül aylarından oluşan 3. dönemde turizm
geliri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,1 azalarak, 8 milyar 957 milyon 384 bin 30 dolara indi. Turizm gelirlerinin yüzde
79,2’si yabancı ziyaretçilerden, yüzde 20,8’i ise yurtdışında
ikamet eden vatandaş ziyaretçilerden elde edildiği kaydedildi.
Kişisel ve paket tur seyahatlerden elde edilen turizm gelirlerinin 6 milyar 792 milyon 22 bin 938 dolar kişisel seyahatlerden elde
edilirken, 2 milyar 165 milyon 361 bin 92 doları ise paket turlardan
elde edildi. 2012’nin üçüncü dönem kişi başı ortalama harcaması
ise 576 dolar olarak belirlendi. Bu dönemde yabancıların ortalama
harcaması 534 dolar, yurtdışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerin ortalama harcaması ise 820 dolar olarak tespit edildi.
Ziyaretçi sayısında yüzde 3,7 oranında artış var
TÜİK’in 2012’nin üçüncü dönem verilerine göre, 15 milyon
552 bin 120 kişi Türkiye’den çıkış yaptı. Bunun 13 milyon 276
bin 114’ünü yabancı ziyaretçiler oluştururken 2 milyon 276 bin 6
kişisini ise yurt dışında ikamet eden vatandaşlar oluşturdu.
Turizm giderlerinde düşüş var
Aynı araştırmada turizm giderlerini de ele alan TÜİK verilerine göre, yurt içinde ikamet edip başka ülkeleri ziyaret eden
vatandaşların harcamalarından oluşan turizm gideri, geçen yılın
aynı dönemine göre yüzde 12,1 azalarak 918 milyon 257 bin 900
dolara geriledi. Bunun 818 milyon 615 bin 924 dolarını kişisel, 99
milyon 641 bin 976 dolarını ise paket tur harcamaları oluşturdu.
Yurt dışını ziyaret eden 1 milyon 379 bin 205 kişinin kişi başı
ortalama harcaması ise 666 dolar oldu.
Ekim’de konaklama fiyatları yüzde 9,39 arttı
T
ürkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ekim
2012 enflasyon verilerini açıkladı. Buna
göre konaklama fiyatları 2011 yılının
aynı dönemine göre yüzde 9.39 arttı. TÜİK’in
verilerine göre gecelik konaklama fiyatlarında geçtiğimiz yılın ekim ayına göre yüzde
9.39, 12 aylık ortalamalara göre ise yüzde
8.94 artış meydana geldi.
Lokanta ve oteller kategorisinde eylül
ayına göre yüzde 0.67 oranında fiyat artışı
gerçekleşti.
Ana harcama gruplarında bir ay önceye
göre en yüksek artış yüzde 6,81 ile giyim ve
ayakkabı grubunda gerçekleşti. Ekim ayında
endekste yer alan gruplardan konutta yüzde
3,31, ulaştırmada yüzde 2,06, gıda ve alkolsüz
içeceklerde yüzde 1,66, haberleşmede yüzde
1,30, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0,78,
ev eşyasında yüzde 0,50, alkollü içecekler
ve tütünde yüzde 0,48, eğitimde yüzde 0,28,
sağlıkta yüzde 0,04 artış, eğlence ve kültürde
yüzde 0,20 düşüş gerçekleşti.
11’2012
75
HABERLER
İstanbul’da 3. Havalimanı
Eyüp-Arnavutköy arasına yapılacak
U
laştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, İstanbul’da yapılması planlanan 3. havalimanının Karadeniz’in kıyısında Eyüp ile
Arnavutköy ilçe sınırlarına kurulacağını açıkladı.
Havalimanının kuzeyinde Yeniköy ve Akpınar Köyü,
güneyinde ise Tayakadın ve Işıklar Köyü var. Eski
maden ocakları ile ormanlık alana kurulacak havalimanının yüzölçümü 63 milyon metrekare olacak.
Dev tesisin, yılda 150 milyon yolcu kapasitesiyle Türkiye’nin en büyük havalimanı olması bekleniyor.
✈
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, İstanbul’a havalimanıyla ilgili daha önceki açıklamalarında, alanın altı pistten oluştuğunu,
Türkiye’nin en büyük havalimanı olacağını, yıllık 150
milyon yolcu kapasitesine sahip olacağını ancak ilk
etabın 2015’te 90 milyon yolcu kapasitesiyle hizmete
açılacağını söylemişti. Bakanlar kurulu da 13 Ağustos
2012’de yeni havalimanının yerini ilan etmişti.
A
Türk şefler
Almanya’dan
ödülle döndü
lmanya’da yapılan 2012
IKA/Dünya Aşçılar Olimpiyatları’ndan Türk aşçılar
ödülle döndü. Yarışmaya katılan
Türk Milli Takımı, 6 adet gümüş,
14 adet bronz madalyanın yanı
sıra 32 diploma kazandı.
Almanya’nın Erfurt kentinde
yapılan 2012 IKA/Dünya Aşçılar
Olimpiyatları’na Tüm Aşçılar
Federasyonu Milli Takımı’nın
32 kişilik ekibi katıldı. Türkiye
yarışmada, 6 adet gümüş, 14
adet bronz madalyanın yanı sıra
32 diploma elde etti. Dört yılda
bir yapılan ve 108 yıldır geleneksel olarak devam eden olimpiyatlara Ela Quality Resort Hotel
Şeflerinden Abdi Gündüz D1
kategorisinde bronz madalya
almaya hak kazandı.
Ela Quality Resort Hotel
76
2
Ela Quality Resort
Hotel Şeflerinden
Abdi Gündüz
Eylülde 24 yeni otel teşvik belgesi
alırken, 10 otelin belgesi iptal edildi
E
ylül ayında teşvik belgesi alan turizm yatırımları Resmi
Gazete’de yayınlandı. Buna göre Eylül 2012’de Ekonomi
Bakanlığı’ndan 24 otel yatırımı için teşvik belgesi alınırken, daha önce otel yatırımı için teşvik alan 10 projenin ise teşvik belgesi iptal edildi.
24 komple yeni yatırım geliyor
Ekonomi Bakanlığı, Eylül ayında 24 komple yeni otel yatırımı
için toplam 351 milyon 885 bin 37 lira teşvik verildi. Resmi
Gazete’de yayınlanan teşvik alan oteller listesinde, Antalya’da üç
otel için, İstanbul, Ankara, Eskişehir, Nevşehir ve Mersin’de ikişer
otel yatırımı için teşvik belgesi alındı.
10 otelin teşvik belgesi iptal edildi
Öte yandan Ekonomi Bakanlığı daha önce teşvik belgesi almış
10 yatırımın yatırım şartlarına uymadıkları gerekçesiyle teşviklerini
iptal etti. Buna göre, teşvik belgesi iptal edilen 10 yatırımın toplam
tutarı 263 milyon 29 bin TL oldu.
EYLÜL 2012 TEŞVİK ALAN KOMPLE YENİ OTEL YATIRIMLARI
ŞEHİR
FİRMA
YILDIZI
VERİLEN TEŞVİK
ANKARA
GÜRYAPI TAAH. İNŞ. TURİZM SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
4 Yıldızlı Otel 112 YATAK
ANKARA
ENVER YILMAZ- ENVER YILMAZ OTOGAZ
3 YILDIZLI 66 YATAK
ANTALYA
GÜR GRUP İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.
5 Yıldızlı Otel 304 ODA
ANTALYA
HAZAN SEYAHAT OTELCİLİK TURİZM A.Ş.
ANTALYA
BONE TURİZM OTELCİLİK TAAHHÜT VE TİCARET A.Ş.
AYDIN
TİTAŞ TURİZM İNŞAAT VE TİCARET A.Ş.
4 Yıldızlı Tatil Köyü 400 ODA
BİNGÖL
BİNKAP TURİZM YATIRIMLARI LTD. ŞTİ.
4 YILDIZLI OTEL 96 YATAK
BİTLİS
DİYAR HARİTA TURİZM SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
BİTLİS
YAŞAR ERDOĞAN YAŞAR TİCARET 3 YILDIZLI OTEL 156 YATAK
BOLU
DESTİNA RESTAURANT GIDA PAZ. NAK. TURİZM İNŞ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Butik Otel 56 YATAK
BURSA
CANEVİ TURİZM VE OTELCİLİK A.Ş.
99 ODA
ESKİŞEHİR
YİRMİALTI LARA TURİZM GIDA İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.
ESKİŞEHİR
POLİDAY İNŞAAT VE TURİZM SAN. TİC. A.Ş.
GAZİANTEP
AK-A YATIRIM TURİZM OTELCİLİK SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
GİRESUN
VADİ KENT İNŞAAT TAAHHÜT TURİZM SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
KADAK İNŞAAT OTOMOTİV TİCARET LTD. ŞTİ.
İSTANBUL
FERKO İNŞAAT TURİZM TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş.
KIRKLARELİ
İSA TAŞKIN
3 YILDIZLI OTEL 45 ODA
MERSİN
PULATLAR MADENCİLİK TURİZM TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ.
MERSİN
KARTEPER İNŞAAT KUYUMCULUK GIDA TURİZM SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
MUĞLA
COSTA FARİLYA TURİZM OTELCİLİK LTD. ŞTİ.
BUTİK OTEL 90 YATAK
NEVŞEHİR
ORCE SEYAHAT OTEL İŞLETMECİLİĞİ LTD. ŞTİ.
BUTİK OTEL 20 YATAK
NEVŞEHİR
KOR MES TURİSTİK TESİSLER İŞLETMECİLİĞİ A.Ş.
Butik Otel 11 ODA
ŞIRNAK
MEHMET SAİT KEREÇİN
TOPLAM
12.596.705
1.934.195
55.678.000
38.358.000
42.924.868
27.445.000
5.558.970
4.694.575
4.004.534
6.475.190
10.238.854
3.345.838
48.204.989
19.655.328
7.742.995
13.756.200
19.821.698
5.110.000
5.080.925
2.173.500
7.677.201
1.068.675
2.104.797
6.234.000
351.885.037
EYLÜL 2012’DE İPTAL EDİLEN YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ
YER
ANTALYA
ANTALYA
BOLU
MUĞLA
MUĞLA
İSTANBUL
YOZGAT
İSTANBUL
KAYSERİ
BURSA FİRMA ADI
LİKOS TURİZM SANAYİ VE TİCARET AŞ.
ETHEM ARUTAN-HİKMET ARUTAN İNŞ.TAAH.TİC.VE SAN.AŞ.
BOL-SÜT ÜRN. GIDA TUR. İNŞ. AKARYAKIT SAN. VE TİC. A.Ş.
KAYALAR İNŞAAT VE TRZ. AŞ.
GREEN TURİZM OTELCİLİK SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
MACRO AYAKKABI OTELCİLİK TURİZM SAN. VE TİC. A.Ş.
KARTAŞ TURİZM TERMAL OTELCİLİK TİC. VE SAN. A.Ş.
KOSİFLER OTO SERVİS VE TİCARET A.Ş.
PANORAMA MOBİLYA İNŞAAT TUR. OTEL SAN. VE TİC. A.Ş.
CAN ALÜMİNYUM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
YATIRIM TÜRÜ
KOMPLE YENİ YATIRIM
TEVSİ
MODERNİZASYON
KAPASİTESİ
167 ODA
297 ODA
177 ODA
1125 ODA
200 ODA
261 ODA
422 ODA
156 ODA
124 ODA
99 ODA
YATIRIM TUTARI
5286000
8679421
23923510
78599307
6300000
36500000
53279232
24782419
13918862
11761100
11’2012
77
HABERLER
Golfçüler, golf için
İspanya’yı tercih ediyor
G
olf turizmiyle ilgili yaptığı araştırma
ve fuarlarla golf profesyonellerini
bir araya getiren Uluslararası Golf
Turizm Pazarı (IGTM), golf turizm pazarını
inceledi. İngiltere, İskandinavya, Almanya
ve Fransa’da golf oyuncularının tercihlerini ele alan incelemede, Avrupalı golfçüler
İspanya’yı tercih ediyorlar. Popüler destinasyonlar arasında Türkiye ise yer almıyor.
Golfçülerin çoğunluğu yurtdışında
golf tatili yapıyor
IGTM tarafından yapılan çalışmaya
göre İskandinav ve Alman golfçülerin
yüzde 85’i golf oynamak için ülke dışına çıkma eğilimi gösteriyor. İrlandalı ve
İngiliz golfçülerin yüzde 79’u, Fransız
golfçülerin yüzde 70’i yurtdışında golf
tatiline gidiyor. Golfçülerin konaklama
gece sayılarına bakıldığında,
Alman
golfçülerin gittikleri destinasyonda ortalama 7,5 gün kalıyorlar. Fransız golfçülerin ortalaması 7,2 gün iken, İskandinavlar
5,8 gün ve İngiliz ve İrlandalı golfçüler ise
5,7 gün olarak belirlendi.
Golfçüler gruplar halinde
seyahat ediyorlar
Yapılan çalışmada, golf oyuncularının gruplar halinde seyahat ettikleri
ortaya çıktı. Golfçüler 2-8 kişilik gruplar halinde seyahat etmeyi tercih ediyorlar. İngiliz ve İskandinav golfçüler
diğer ülkelerdeki golfçülere göre daha
büyük gruplar halinde seyahat ediyorlar. İngiliz ve İskandinav golfçüler
seyahatlerini ortalama 7 kişilik gruplar
halinde gerçekleştirirken, Fransız ve Alman golfçüler ortalama 5 kişilik gruplar
78
2
halinde seyahat ediyorlar.
Avrupalılar İspanya’yı tercih ediyor
Avrupalı golfçüler için en popüler
destinasyon İspanya olurken, İrlandalı
ve İngiliz golfçüler için ikinci en popüler
destinasyon Portekiz oldu. İskandinavlar
destinasyon ikinci olarak Almanya’yı tercih ederken, Alman golfçüler ikinci destinasyon olarak Avusturya’yı tercih ediyor.
Fransız golfçüler için ise Kuzey Afrika’daki Fas ve Tunus en popüler destinasyonlar olarak gösteriliyor.
İSTATİSTİKLER
Türkiye ilk 9 ayda yarım
puan artış yakaladı
K
ültür ve Turizm Bakanlığı
2012’nin ilk 9 aylık verilerini
açıkladı. Eylül ayında Türkiye’yi
ziyaret eden yabancı ziyaretçi
sayısı geçen yılın aynı ayına
göre yüzde 1,73’lük bir artışla 3 milyon 991 bin 415 kişiye
ulaştı. Böylece yılın ilk 9 ayında Türkiye’ye gelen yabancı
ziyaretçi sayısı 25 milyon 756
bin 984 kişiye ulaştı. İlk 9 aydaki büyüme oranı ise yüzde 0,59
oldu. Eylül ayında Türkiye’ye gelen yabancıların yüzde 34,43’ü
Antalya’ya, yüzde 27,52’si İstanbul’a yüzde 10,58’i Muğla’ya,
yüzde 8,19’u Edirne’ye ve yüzde
4,46’sı ise İzmir’i ziyaret etti.
İSTANBUL’A GELEN YABANCI SAYILARI
2011’e Göre 2011’e Göre
İSTANBUL
Değişim Değişim
AYLAR
2011
2012 Oranı (Aylık) (Kümülâtif)
OCAK 378.380451.662
ŞUBAT 431.481494.124
MART 556.113659.826
NİSAN 694.959818.788
MAYIS 729.860867.511
HAZİRAN733.092 939.508
TEMMUZ916.486 966.337
AĞUSTOS737.020 950.062
EYLÜL 862.482940.156
EKİM 833.466913.134
Toplam 6.913.3398.001.108
19,4
14,5
18,7
17,8
18,9
21,5
5,4
28,9
9
9,6
19,4
16,8
17,5
17,6
18
18,7
16
17,8
16,6
15,7
TÜRKİYE’YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLER, (9 AYLIK)
ALMANYA
RUSYA FED.
İNGİLTERE
HOLLANDA
İRAN
FRANSA
A.B.D.
İTALYA
UKRAYNA
BELÇİKA
İSVEÇ
YUNANİSTAN
SURİYE
AZERBAYCAN
AVUSTURYA
IRAK
POLONYA
NORVEÇ
KAZAKİSTAN
DANİMARKA
ROMANYA
İSVİÇRE
İSPANYA
ÇEK CUM.
DİĞERLERİ
YABANCI TOPLAM
2011
2012Değişim
3 715 156
3 929 329
5,76
3 176 669
3 270 115
2,94
2 210 886
2 080 326
-5,91
1 010 979
1 067 083
5,55
1 512 004
981 966
-35,06
934 180
852 777
-8,71
572 396
588 748
2,86
603 193
575 785
-4,54
522 104
536 963
2,85
505 620
530 310
4,88
481 549
523 180
8,65
539 988
498 841
-7,62
739 111
468 307
-36,64
453 957
450 568
-0,75
443 131
428 334
-3,34
276 561
391 709
41,64
448 944
389 735
-13,19
327 160
353 912
8,18
278 655
337 288
21,04
316 193
336 232
6,34
328 946
320 619
-2,53
241 498
270 584
12,04
241 680
227 240
-5,97
196 802
201 689
2,48
5 547 936
6 145 344
10,70
25 625 298
25 756 984
0,51
İstanbul, 8
milyonu aştı
İ
stanbul’a gelen ziyaretçi sayısı 2012’nin 10
ayında geçen yıla göre yüzde 16 artarak, 8
milyonu geçti. İstanbul İl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü tarafından açıklanan verilere
göre, İstanbul’a 10 ayda 8 milyon bin 108
kişi geldi.
İstanbul’a 10 ayda gelen ziyaretçileri
milletlerine göre incelendiğinde ilk sırayı
yüzde 11,6 ile Almanlar gelirken, yüzde 5,6
ile Ruslar ikinci sırada, yüzde 4,7 ile İngilizler
ise üçüncü sırada yer aldı. İlk üçü; % 4.6 ile
Fransızlar, % 4.6 ile İtalyanlar, % 4.4 ile İranlılar, % 2.8 ile Hollandalılar, % 2.3 ile Iraklılar, %
2.2 ile Libyalılar, % 2.1 ile İspanyollar, % 2.1 ile
Azeriler, % 2.0 ile Ukraynalılar, % 2.0 ile Japonlar, % 1.9 ile Suudi Arabistanlılar takip etti.
Diğer ülkelerin oranı ise 41,8 oldu.
11’2012
79
İSTATİSTİKLER
Antalya Ekim’de
düşüşe geçti
ÜLKELERE GÖRE ANTALYA’YA
GELEN ZIYARETÇI SAYISI (Ocak-Ekim 2012)
ANTALYA A
ntalya’ya
gelen
yabancı ziyaretçi
sayısı
Ocak-Ekim
döneminde yüzde 1,5
gerileyerek 9 milyon
903 bin kişi oldu. Antalya geçen yılın aynı
döneminde 10 milyon 51 bin ziyaretçi
ağırlamıştı. 10 aylık
dönemde en çok ziyaretçi çekilen pazar 2,7 milyonla Rusya oldu. Öte yandan Almanya’dan gelenlerin sayısı da 2,6 milyonu geçti. Antalya diğer büyük
pazarları olan Hollanda, İngiltere, Ukrayna’da gerileme yaşadı.
Fransa, Avusturya ve Polonya gibi pazarlarda da düşüş oldu. Sınır
komşularımızdan İran pazarı 10 ayda yüzde 50, Suriye ise yüzde
65 dolayında gerileme yaşadı. BDT pazarlarından Kazakistan ve
Azerbaycan’da da yüksek oranlı büyümeler sağlandı.
2011
2012
Değişim
RUSYA FED.
2 698 843
ALMANYA
2 553 526
HOLLANDA
519 989
İNGİLTERE
443 591
İSVEÇ
359 069
UKRAYNA
348 017
NORVEÇ
268 049
FRANSA
314 107
BELÇİKA
219 635
KAZAKİSTAN
188 109
AVUSTURYA
251 254
POLONYA
257 043
DANİMARKA
203 976
ÇEK CUMHURİYETİ
155 737
İSVİÇRE
149 480
FİNLANDİYA
111 895
İRAN
138 681
MACARİSTAN
49 608
2 735 081
2 657 144
512 067
395 922
342 802
324 228
287 890
232 324
224 314
223 701
221 719
211 082
195 735
156 726
154 391
113 896
70 110
41 570
1,34
4,06
-1,52
-10,75
-4,53
-6,84
7,40
-26,04
2,13
18,92
-11,76
-17,88
-4,04
0,64
3,29
1,79
-49,45
-16,20
TOPLAM
9 903 159
-1,47
İZMİR’E GELEN YABANCILARIN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI
AYLAR
2010
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
EYLÜL
EKİM
KASIM
ARALIK
YILLAR
2011
% DEĞİŞİM ORANI
20122011/2010 2012/2011
21 245
28 658
32 220
59 385
130 455
158 784
191 920
184 109
154 633
118 402
47 260
28 749
34 545
18 822
36 409
27 856
63 629
42 310
103 097
89 817
142 388
138 727
167 719
179 949
210 943
239 681
212 975
218 279
181 590
193 232
137 538
145 701
69 997
27 441
62,6
27,05
97,48
73,61
9,15
5,63
9,91
15,68
17,43
16,16
48,11
-4,55
-45,51
-23,49
-33,51
-12,88
-2,57
7,29
13,62
2,49
6,41
5,94
10 AYLIK TOPLAM 1 079 811
1 290 833 1 294 374
19,54
0,27
GENEL TOPLAM
1 388 271
20,11
1 155 820
Muğla’da düşüş devam etti
M
uğla’ya
Ocak-Ekim
2012 tarihleri arasında gelen yabancı ziyaretçi
sayısı yüzde 1 düşüş ile 3
milyon 111 bin 676 kişiye
geriledi. Muğla İl Kültür ve
Turizm Müdürlüğü’nün verilerine göre Muğla’ya ekim
ayında 286 bin 565 kişi ziyaret etti. Muğla İngiltere pazarında yüzde 7,6, Fransa’da ise yüzde
17 oranında bir düşüş yaşarken, Hollanda pazarında yüzde 17, Rusya
pazarında yüzde 7, Almanya pazarında yüzde 13 artış yakaladı.
80
2
10 051 043
İzmir 10 ayda yüzde
1’lik artış yakaladı
İ
zmir yılın ilk 10 ayını yüzde 0,99’luk bir artışla kapattı. İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından
açıklanan verilere göre İzmir, büyük pazarlarda ziyaretçi girişlerinde düşüş yaşamasına rağmen Ocak-Ekim 2012 tarihleri arasında 1 milyon 294 bin
374 kişi ağırladı. Kente, ekim ayı itibariyle gelen
yabancı ziyaretçi sayısı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,94’lük artış ile 145 bin 701’e yükseldi. İzmir’e dördüncü büyük pazarı İngiltere’den
gelen ziyaretçi sayısı yüzde 6,90 oranında artarken,
birinci Pazarı Almanya’da yüzde 1,99, ikinci pazarı
Fransa’da yüzde 9,56, üçüncü pazar İtalya’da ise
yüzde 10,68 oranında düşüş yaşandı.
MUĞLA’YI ZİYARET EDENLER (OCAK-EKİM)
20102011 2012
MİLLİYETİ
(Ocak-Ekim)
(Ocak-Ekim)
(Ocak-Ekim)
İNGİLTERE
1.644.1411.459.241 1.348.176
HOLLANDA
194.727236.101 275.362
ALMANYA
185.079180.034 202.936
RUSYA FED.
147.879
182.689
194.792
BELÇİKA
114.563120.559 120.447
FRANSA
112.973153.212 127.681
POLONYA
102.062112.422 98.359
İTALYA
53.08079.519 55.633
DANİMARKA
50.54561.931 74.640
İRLANDA
34.07733.734 29.406
GENEL TOPLAM
3.065.609
3.156.036
3.111.676
DEĞİŞİM ORANI
-
3%
-1%

charter pazarı için - Turizm Yatırım Dergisi

Transkript

Benzer belgeler

Siz hiç uçan balık gördünüz mü?

İstanbul`a 114 yeni otel daha geliyor. Konut metrekareleri küçülecek

Turizm Akademisyeni, Mezunu ve Öğrencisi! Mesleki Yeterlilik

izmir seferihisar doğanbey termal turizm merkezi k

71490862-010.06.02 Konu ıHijyen ve çevre

tur i zm yatırımları bülteni

Özeti için tıklayınız.

haftalık voltaj

Turizm İşçisinin Sesi Sayı 6 İNDİR