iç hastalıkları nefroloji - Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ STAJI
STAJIN TANITIMI
EĞİTİM DÖNEMİ
: Dönem VI
STAJ SÜRESİ
: 1 ay
YERLEŞKE
: İbni Sina Hastanesi
EĞİTİM BİRİMLERİ : Nefroloji Bilim Dalı Kliniği, Polikliniği, Diyaliz Ünitesi, Transplantasyon
Ünitesi ve Dershanesi
EĞİTİCİLER
Prof. Dr. Kenan KEVEN
Prof. Dr. Neval DUMAN
Prof. Dr. Kenan ATEŞ
Prof. Dr. Şehsuvar ERTÜRK
Prof. Dr. Gökhan NERGİZOĞLU
Prof. Dr. Şule ŞENGÜL
Prof. Dr. Sim KUTLAY
EĞİTİM SORUMLUSU: Prof. Dr. Şule ŞENGÜL
İLETİŞİM
ADRES
: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, İbni Sina Hastanesi, İç Hastalıkları Anabilim
Dalı, Nefroloji Bilim Dalı
TELEFON
: 0312 508 21 68 / 508 32 76
E-POSTA
: [email protected]
SEKRETER
: Süreyya IŞIKLI / Betül FETTAHLI
NEFROLOJİ STAJININ AMACI
Böbrek hastalıkları ve hipertansiyon alanı ile ilgili sık görülen hastalıkları/sorunları, klinik öncesi
ve klinik dönemlerde edinilen bilgi, beceri ve tutumlar doğrultusunda birinci basamak düzeyinde
yönetebilme (ön tanı/tanı koymak, tedavi etmek/ilk müdahaleyi yapmak, uygun şekilde sevk
etmek, izlemek, koruyucu önlemleri uygulamak) yetkinliğini kazandırmaktır.
NEFROLOJİ STAJININ ÖĞRENME KAZANIMLARI
1. Böbrek hastalığı ve hipertansiyon nedeniyle başvuran hastadan etkili iletişim yöntemleri
kullanarak anamnez alır ve tam fizik muayene yapar.
2. Böbrek hastalığı ve hipertansiyon nedeniyle başvuran hastada sistemik fizik muayene yapar.
3. Böbrek hastalıklarının tanısında kullanılan testleri ve hipertansif hastada yapılması gereken
incelemeleri uygun sırada seçer ve sonuçlarını yorumlar.
4. Anamnez ve fizik muayene bulguları ile laboratuvar inceleme sonuçlarını değerlendirerek
böbrek hastalıklarına ön tanı/tanı koyar.
5. Sık görülen böbrek hastalıklarının ve hipertansiyonun birinci basamak düzeyinde tedavisini
ve izlemini yapar, korunma önlemlerini uygular, tedavi ve izlem planı hakkında hasta ve
hasta yakınlarını bilgilendirir ve gerektiğinde uygun koşullarda sevk eder.
6. Yaşamı tehdit eden nefrolojik sorunları ve hipertansif acil durumları tanır, birinci basamak
düzeyinde ilk müdahaleyi yapar ve uygun şekilde sevk eder.
7. Temel girişimsel işlemleri (venöz ve arteriyel kan örneği alma, enjeksiyon yapma, damar
yolu açma, idrar sondası koyma vb.) uygular.
8. Böbrek hastalıkları için risk faktörlerini bireysel bazda değerlendirir ve uygun danışmanlık
sağlar.
9. Toplumda böbrek hastalıkları ve hipertansiyonun sıklığının azaltılmasına yönelik önlemleri
uygular.
10. Hastaların tıbbi kayıtlarını yazılı ve elektronik olarak uygun şekilde tutar ve epikriz düzenler.
11. Hasta, hasta yakınları, meslektaşları ve diğer sağlık personeli ile etkili iletişim kurar.
12. Meslektaşları ve diğer sağlık personeli ile etkili ekip çalışması yapar.
13. Böbrek hastalıklarının tanı ve tedavilerinde bilimsel yöntemleri benimser.
14. Bireysel ve mesleki yeterliklerini değerlendirir ve sürekli öğrenme yoluyla mesleksel
performansını geliştirir.
15. Tanımlanan amaç doğrultusunda literatür taraması yapar, ulaştığı bilgiyi değerlendirir,
organize eder ve sunar.
16. Hasta yönetiminde ve meslektaşları ile ilişkilerinde etik ilkeler doğrultusunda davranır.
NEFROLOJİ STAJININ ÖĞRENME KAZANIMLARI İLE
PROGRAM YETERLİKLERİNİN EŞLEŞTİRME MATRİKSİ
ÖĞRENME KAZANIMLARI
KARŞILADIĞI PROGRAM
YETERLİKLERİ
Böbrek hastalığı ve hipertansiyon nedeniyle başvuran hastadan etkili
iletişim yöntemleri kullanarak anamnez alır ve tam fizik muayene yapar.
Hekim-2, İletişimci-2
Böbrek hastalığı ve hipertansiyon nedeniyle başvuran hastada sistemik
fizik muayene yapar.
Hekim-2
Böbrek hastalıklarının tanısında kullanılan testleri ve hipertansif
hastada yapılması gereken incelemeleri uygun sırada seçer ve
sonuçlarını yorumlar.
Hekim-2
Anamnez ve fizik muayene bulguları ile laboratuvar inceleme
sonuçlarını değerlendirerek böbrek hastalıklarına ön tanı/tanı koyar.
Hekim-2
Sık görülen böbrek hastalıklarının ve hipertansiyonun birinci basamak
düzeyinde tedavisini ve izlemini yapar, korunma önlemlerini uygular,
tedavi ve izlem planı hakkında hasta ve hasta yakınlarını bilgilendirir ve
gerektiğinde uygun koşullarda sevk eder.
Hekim-2, Hekim-4
İletişimci-3, Ekip üyesi-3
Sağlık savunucusu-1
Yaşamı tehdit eden nefrolojik sorunları ve hipertansif acil durumları
tanır, birinci basamak düzeyinde ilk müdahaleyi yapar ve uygun şekilde
sevk eder.
Hekim-2, Hekim-4
Ekip üyesi-3
Temel girişimsel işlemleri (venöz ve arteriyel kan örneği alma,
enjeksiyon yapma, damar yolu açma, idrar sondası koyma vb.) uygular.
Hekim-3
Böbrek hastalıkları için risk faktörlerini bireysel bazda değerlendirir ve Sağlık savunucusu-1
uygun danışmanlık sağlar.
İletişimci-4
Toplumda böbrek hastalıkları ve hipertansiyonun sıklığının azaltılmasına
Sağlık savunucusu-2
yönelik önlemleri uygular.
Hastaların tıbbi kayıtlarını yazılı ve elektronik olarak uygun şekilde tutar
ve epikriz düzenler.
İletişimci-5
Hasta, hasta yakınları, meslektaşları ve diğer sağlık personeli ile etkili
iletişim kurar.
İletişimci-1, İletişimci-6
Meslektaşları ve diğer sağlık personeli ile etkili ekip çalışması yapar.
Ekip üyesi-1, Ekip üyesi-2
Böbrek hastalıklarının tanı ve tedavilerinde bilimsel yöntemleri
benimser.
Bilimsel-3
Bireysel ve mesleki yeterliklerini değerlendirir ve sürekli öğrenme
yoluyla mesleksel performansını geliştirir.
Lider-4, Bilimsel-1
Tanımlanan amaç doğrultusunda literatür taraması yapar, ulaştığı bilgiyi
değerlendirir, organize eder ve sunar.
Bilimsel-4
Hasta yönetiminde ve meslektaşları ile ilişkilerinde etik ilkeler
doğrultusunda davranır.
Profesyonel-1
Profesyonel-3
NEFROLOJİ STAJI ÇALIŞMA İLKELERİ
İLK GÜN
İntörn doktorların sabah saat 08:30’da Nefroloji Bilim Dalı sekreterliğinde hazır bulunmaları
gerekmektedir. İlk gün eğitim programından sorumlu öğretim üyesi tarafından stajın amaçları,
programı, çalışma koşulları ve kuralları açıklanacak, bilim dalı bünyesindeki rotasyonlar
belirlenecek ve staja ilişkin sorular yanıtlanacaktır.
GÜNLÜK ÇALIŞMA KOŞULLARI
 İntörn doktorlar, klinik, poliklinik ve hemodiyaliz ünitelerinde değişmeli olarak çalışırlar.
 İntörn doktorlar klinik, poliklinik ve hemodiyaliz ünitesine 08:00-17:00 saatleri arasında görev
yaparlar.
KLİNİK VE POLİKLİNİK ÇALIŞMA KURALLARI
 Klinikte görevli intörn doktorların araştırma görevlisi, uzman doktor ve öğretim üyesi
denetiminde 3-4 hastanın anamnezini alıp fizik muayenelerini yaparak hasta dosyalarını
hazırlamaları, bu hastaları izlemeleri ve klinik vizitlerinde sunmaları beklenmektedir.
 İntörn doktorlar, kendi sorumluluklarında olan hastalar dışında diğer hastaların izlenmesinde
de olanaklar dahilinde tedavi ekibine yardım ederler (tetkik sonuçlarının dosyalara işlenmesi,
radyolojik danışma, tetkik sonucunu takip etme gibi).
 Klinikte yatan hastalardan haftalık rutin kan alma günü Pazartesi olup, bu kanlar klinik
hemşireleri tarafından alınmaktadır. İntörn doktorların sabah saat 09:00’a kadar yatan
hastalardan tetkik istemlerini yapmaları ve hemşireleri bilgilendirmeleri gerekmektedir. Rutin
dışı günlerde kan alma görevi intörn doktorlar tarafından yerine getirilir.
 Tıbbi yönden gerekli olduğunda konsültasyon ve tetkiklerde hastaya refakat ederler.
 Poliklinikte çalışan intörn doktorların, poliklinik muayene saatleri içinde (08:00-17:00)
poliklinikte bulunmaları ve hastaların değerlendirilme ve danışma süreçlerine aktif olarak
katılmaları gerekmektedir.
 Hemodiyaliz Ünitesinde görevli intörn doktorların son hastanın diyaliz seansı bitene kadar
ünitede bulunması gerekmektedir. Hemodiyaliz tedavisi uygulanan hastaların seans
vizitlerine katılmak, hastaların bulgularını izlemek, hasta dosyalarına gerekli notları düşmek
ve aylık tetkik sonuçlarını dosyalara işlemekle görevlidirler.
 İntörn doktorlar, görev yerlerinde kılık kıyafet konusundaki düzenlemelere uygun davranmak
ve hastane kurallarına uymak zorundadırlar. Tedavi ekibi, idari personel ve hastalarla
ilişkilerinde tıbbi etik kurallarına uymalıdırlar.
NÖBET KURALLARI
 Nöbet listesi, intörn sayısı ve tutulabilecek maksimum nöbet sayısı dikkate alınarak
düzenlenir. Cumartesi günleri ve hemodiyaliz ünitesinin açık olduğu resmi tatil günleri klinikte
bir ve hemodiyaliz ünitesinde bir olmak üzere toplam iki, diğer günler klinikte bir intörn olacak
şekilde nöbet listesi yapılır. Hemodiyaliz ünitesinde nöbetçi olan intörn doktor, seansların
bitimine kadar üniteyi terk edemez.
 Nöbet listesi, her ayın ilk günü intörn doktorlar tarafından yapılır ve bilim dalı başkanı ve
sorumlu öğretim üyesinin onayına sunulmak üzere sekreterliğe teslim edilir.
 Bilim dalı başkanının bilgisi ve onayı olmadan nöbet listesinde değişiklik yapılamaz.
 Nöbetçi intörn, nöbetçi doktor ile birlikte hastaların izleminden sorumludur. Nöbet yeri izinsiz
olarak terk edilemez.
 Tüm tatil günlerinde hastalar bir önceki nöbetçiden devir alınır, klinik vizitleri yapılır,
nöbetteki olaylar klinik izlem formlarına ayrıntılı olarak not edilir.
EĞİTİMSEL VE AKADEMİK ETKİNLİKLER
 İntörn doktorlar, kendilerine yönelik eğitim etkinliklerine ve Nefroloji Bilim Dalı’nın Salı ve
Perşembe günleri düzenlenen seminer, literatür, olgu sunumu gibi akademik etkinliklerine
katılmak zorundadırlar.
 Her intörn, staj süresince bir seminer veya olgu sunumu hazırlayıp sunacaktır.
NEFROLOJİ STAJI EĞİTİM ETKİNLİKLERİ
EĞİTİM ETKİNLİĞİNİN ADI
ÖĞRENME YÖNTEMİ
DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ
Proteinüriye ve nefrotik sendromlu hastaya
yaklaşım
Hasta başı eğitim
Olgu tartışması
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Akut böbrek hasarına yaklaşım
Hasta başı eğitim
Olgu tartışması
İnteraktif tartışma
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Kronik böbrek hastalığına yaklaşım
Hasta başı eğitim
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Hipertansif hastaya yaklaşım
Hasta başı eğitim
Olgu tartışması
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Sıvı-elektrolit denge bozukluğu olan hastaya
yaklaşım
Hasta başı eğitim
Olgu tartışması
Seminer sunumu
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Asit-baz denge bozukluğu olan hastaya yaklaşım
Hasta başı eğitim
Olgu tartışması
İnteraktif tartışma
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Üriner enfeksiyonlar ve tedavisi
Hasta başı eğitim
İnteraktif tartışma
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Böbrek nakilli hasta
İnteraktif tartışma
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
NEFROLOJİ STAJI HEKİMLİK UYGULAMALARI
UYGULAMA
DÜZEYİ
ASGARİ SAYI
DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ
Genel ve soruna yönelik öykü alabilme
Yardımsız
yapma
5
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Genel durum ve vital bulguların
değerlendirilmesi
Yardımsız
yapma
5
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Genel fizik muayene
Yardımsız
yapma
5
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Aydınlatma ve onam alabilme
Yardımsız
yapma
1
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Epikriz hazırlayabilme
Yardımsız
yapma
1
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Hasta dosyası hazırlayabilme
Yardımsız
yapma
5
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Reçete düzenleyebilme
Yardımsız
yapma
5
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Arter kan gazı sonuçlarını yorumlayabilme
Yardımsız
yapma
5
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Glomerüler filtrasyon hızını hesaplayabilme
ve yorumlayabilme
Yardımsız
yapma
3
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Laboratuvar inceleme için istek formunu
doldurabilme
Yardımsız
yapma
10
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Laboratuvar örneğini uygun koşullarda
alabilme ve laboratuvara ulaştırabilme
Yardımsız
yapma
5
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Tam idrar analizi (mikroskobik inceleme
dahil) yapabilme ve değerlendirebilme
Yardımla
yapma
1
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Tarama ve tanısal amaçlı inceleme
sonuçlarını yorumlayabilme
Yardımsız
yapma
5
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Damar yolu açabilme
Yardımsız
yapma
2
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
IM, IV enjeksiyon yapabilme
Yardımsız
yapma
2
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
İdrar sondası takabilme
Yardımsız
yapma
2
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Kan basıncı ölçümü yapabilme
Yardımsız
yapma
10
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Kültür için örnek alabilme
Yardımsız
yapma
5
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
PROFESYONEL TUTUM VE DAVRANIŞLAR
TUTUM VE DAVRANIŞLAR
ÖĞRENME YÖNTEMİ
DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ
Hasta ve hasta yakınları ile profesyonel iletişim
kurar
Hasta viziti
İşbaşında öğrenme
Rol model
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Hasta ve hasta yakınlarından doğru ve geçerli
bilgi edinir ve sentezler
Hasta viziti
İşbaşında öğrenme
Rol model
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Hasta bakımı ile ilgili hedefleri ve planları, hasta
ve hasta yakınları ile paylaşır
Hasta viziti
İşbaşında öğrenme
Rol model
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Sağlık bakım planlarının geliştirilmesi sürecine
hasta ve hasta yakınlarının katılımını teşvik eder
Hasta viziti
İşbaşında öğrenme
Rol model
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Tıbbi görüşmelere ilişkin yazılı ve elektronik
bilgileri belgeler ve uygun şekilde paylaşır
Hasta viziti
İşbaşında öğrenme
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Meslektaşları ve diğer sağlık elemanları ile etkili
iletişim kurar
Hasta viziti
İşbaşında öğrenme
Rol model
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Sağlık bakımı sunumunda meslektaşları ve diğer
sağlık çalışanları ile etkin bir şekilde çalışır
İşbaşında öğrenme
Refleksiyon oturumu
Rol model
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Ekip içinde yanlış anlamaları önlemek,
farklılıkları yönetmek ve çatışmaları gidermek
için meslektaşları ve diğer sağlık çalışanları ile
birlikte çalışır
İşbaşında öğrenme
Refleksiyon oturumu
Rol model
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Sağlık bakımını gerektiğinde etkili ve güvenli bir
şekilde devreder
Hasta viziti
İşbaşında öğrenme
Refleksiyon oturumu
Rol model
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Olgu tartışması
Hasta viziti
İşbaşında öğrenme
Refleksiyon oturumu
Bağımsız öğrenme
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
İLETİŞİMCİ
EKİP ÜYESİ
LİDER
Bireysel ve mesleki yeterliklerini değerlendirir
ve geliştirir
SAĞLIK SAVUNUCUSU
Bireysel ve toplumsal düzeyde sağlığa etki eden
biyolojik, psikolojik, sosyal, kültürel ve
ekonomik faktörleri belirler ve izler
Olgu tartışması
İşbaşında değerlendirme
Kritik durum tartışması
İntörn karnesi
İşbaşında öğrenme
Tüm sağlık bakım süreçlerinde sağlığın
korunması, geliştirilmesi ve hastalıkların
önlenmesi yaklaşımına öncelik verir ve aktif rol
üstlenir
Olgu tartışması
İşbaşında değerlendirme
Kritik durum tartışması
İntörn karnesi
İşbaşında öğrenme
BİLİMSEL
Sürekli öğrenme yoluyla mesleki performansını
geliştirir
Olgu tartışması
Hasta viziti
İşbaşında öğrenme
Refleksiyon oturumu
Bağımsız öğrenme
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Mesleksel uygulamalarında var olan en iyi
kanıtları toplar ve karar verme süreçlerinde
kullanır
Olgu tartışması
Hasta viziti
İşbaşında öğrenme
Refleksiyon oturumu
Bağımsız öğrenme
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
Sağlıkla ilgili araştırma ve literatürün
doğruluğunu, güvenirliliğini ve
uygulanabilirliğini değerlendirir
Olgu tartışması
Bağımsız öğrenme
İşbaşında değerlendirme
İntörn karnesi
PROFESYONEL
Mesleki uygulamalarını etik ilkelere ve
değerlere bağlı kalarak uygular
Olgu tartışması
Kritik durum tartışması
İşbaşında değerlendirme
İşbaşında öğrenme
İntörn karnesi
Refleksiyon oturumu
Rol model
Mesleksel ve etik ilkelere, uygulama
standartlarına ve ilgili mevzuata uygun davranır
ve etik dışı davranışlara tepki gösterir
Kritik durum tartışması
İşbaşında öğrenme
İşbaşında değerlendirme
Refleksiyon oturumu
İntörn karnesi
Rol model
Bağımsız öğrenme
NEFROLOJİ STAJI ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ
GELİŞİM SÜRECİNE YÖNELİK
İşbaşında değerlendirme
 Mini klinik sınav
 Olguya dayalı tartışma
 Hekimlik uygulamalarının gözlenmesi ve değerlendirilmesi
 Profesyonellik mini değerlendirme sınavı
İntörn karnesi
KARAR VERMEYE YÖNELİK
Staj sonu genel değerlendirme
İntörn karnesi
STAJ BAŞARI NOTU
YETERLİ veya YETERSİZ
NEFROLOJİ STAJI İÇİN ÖNERİLEN KAYNAKLAR
1. İç Hastalıkları. Gürler İliçin, Kadir Biberoğlu, Gültekin Süleymanlar, Serhat Ünal (Editörler);
Güneş Tıp Kitabevleri.
2. Harrison’s Principles of Internal Medicine. Dennis L. Kasper, Anthony S. Fauci, Dan Longo,
Stephen L. Hauser, J. Larry Jameson, Joseph Loscalzo (Editors); McGraw-Hill.
3. Goldman-Cecil Medicine. Lee Goldman, Andrew I. Schafer (Editors); Elsevier Saunders.
4. Current Medical Diagnosis and Treatment. Maxine A. Papadakis, Stephen J. McPhee, Michael
W. Rabow (Editors); McGraw-Hill.
5. Comprehensive Clinical Nephrology. Richard J. Johnson, John Feehally, Jurgen Floege
(Editors); Elsevier Saunders.
6. Nefroloji ve Hipertansiyonun Esasları. Kenan Ateş (Çeviri editörü); Güneş Tıp Kitabevleri.
7. UpToDate (http://www.uptodate.com).
8. Öğretim Üyelerinin Ders Notları. Ankara Üniversitesi Moodle Sistemi.