Teshiad Hizmet Dergisi Sayı 84

T e s i s H i z m e t l e r i Yön e t i m i İ ş a d a m l a r ı De r n e ğ i Yay ı n ı d ı r .
2 AYDA BİR YAYINLANIR
OCAK - ŞUBAT 2016
AVM YÖNETİMİ
Viaport Venezia AVM Müdürü
Adnan Arıkan:
Venedik’e Gidelim,
İstanbul’da Kalalım
Kadıköy
Belediyesi’nde:
Tesis Yönetimi
ve Temizlik
Tepe Servis ve Yönetim Genel
Müdür Yardımcısı Miktat Kuzhan:
Avm En Geç
10.00’da Açılmalıdır
Türkiye’nin ilk
Tesis Yönetim
Hizmetleri Fuarı
Eylül’de İstanbul’da
“artı değer katar...”
E-Plus ‘ın güvenlik hizmetleri markası
olan 2 A Özel Güvenlik Hizmetleri
Ltd. Şti. yasal olarak alınması gerekli
tüm belgeler alınmış olup ayrıca ISO
9001 KALİTE SİSTEMLERİ BELGESİ de
alınmıştır.
Fabrika ve Üretim Tesisleri Güvenliği
Eğitim Kurumları Güvenliği
Site ve Yaşam Alanları Güvenliği
Otel Güvenliği
Alış Veriş Merkezi Güvenliği
Perakende Mağazalar Güvenliği
Akaryakıt Sektörü Güvenliği
Özel Organizasyon ve Fuar Güvenliği
Cumhuriyet Cad. Babil Sok. No:2 Kat:3 Elmadağ - Şişli / İSTANBUL
E-Plus geçmiş yıllardaki sektör tecrübeleri ile kurulmuş olup şu anda
Türkiye’nin 7 bölgesinde hizmet vermektedir.
Yeniliklere açık dinamik yapısı, uzman kadrosu ve sağlam çözüm ortakları ile
tüm yaşam ve hizmet alanlarında yüksek kalite ile hizmet vermeyi hedeflemekteyiz.
Periyodik Temizlik
Dış Cephe ve Cam Temizliği
Hastane Temizliği ve Hijyeni
Site ve Yaşam Alanı Temizliği
İnşaat ve Tadilat Sonrası Temizlik
Endüstriyel Temizlik
Kent Temizliği E-Plus ‘ın Tesis Yönetimi hizmetleri markası olan 2 A Yönetim Hizmetleri Ltd. Şti. tüm iş,
sosyal ve yaşam alanlarının kalitesini arttırmaya yönelik tüm hizmetleri vermektedir.
Hastane ve Sağlık Tesisleri
Fabrika ve Endüstriyel Tesisler
Alışveriş Merkezleri ve Plazalar
Site ve Residence
Depo ve Lojistik Tesisler
Mağazalar
Tel: +90 212-230 75 71 pbx Faks: +90 212-230 75 72 E-Mail: [email protected]
ISSA/Interclean İstanbul Endüstriyel Temizlik
Teknolojileri & Hizmetleri Fuarı ve Konferansı
Dünya temizlik endüstrisinin
İstanbul’daki en önemli buluşma noktası...




Profesyoneller için tek noktadan iş bağlantıları kurma platformu
Türkiye, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da bayi ağınızı kurmak için en uygun buluşma noktası
Bölgede iş bağlantıları kurarak sektördeki gelişmelerden haberdar olma fırsatı
ISSA ve TESHIAD tarafından düzenlenen konferans programı
07.08.09 EYL
Organizasyon
Destekleyen
6
ISTANBUL EXPO CENTER
www.issainterclean.com
BU FUAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TOBB (TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ) DENETİMİNDE DÜZENLENMEKTEDİR.
başkandan
2015 YILINDAN KALAN
EKONOMİK MİRAS
HİZMET SEKTÖRÜNÜ
ZORLUYOR
T
ESHİAD çok farklı dinamikleri bünyesinde barındıran bir endüstrinin çatı örgütü konumundadır. Tesis Hizmetleri Yönetimi başlığı altında
yer alan temizlik, güvenlik, teknik hizmetlerin
yanısıra oto yıkamacıları, kimyasal madde üreticileri, temizlik makineleri üreticileri, halı yıkamacılar, dış
cephe cam siliciler ve daha pekçok iş kolu bu endüstriyi
oluşturuyor. Hizmet sektörünün tüm paydaşları düşünüldüğünde oluşan büyük popülasyon bütün özellikleri ile
Türkiye iş yaşamının orta ölçekli bir modelini temsil ediyor.
Türkiye’nin ekonomi gündeminde konuşulan her konu
birebir sektörü ilgilendiriyor ve emek-yoğun sektörlerden
biri olduğundan dolayı “insanımızı” yakından etkiliyor.
Peki bugün ne noktadayız: 2015 yılı dünya ve Türkiye açısından belirsizliğin yarattığı kaotik havanın hakim olduğu,
politik gelişmelerin ekonomiyi zorladığı bir yıl oldu. Ülkemizin geçirdiği iki seçim dönemi ve bu dönemlerde verilen seçim vaatleri 2016 ‘ya miras kaldı.
TESHİAD olarak toplantılarımızın gündeminde sıklıkla,
asgari ücretteki artış ve bu artışın reel sektöre etkilerini
konuşuyoruz, tartışıyoruz. Tahmin edebileceğiniz şekilde;
insanımızın refah içinde yaşamasına duyduğumuz özlem
ile bu artışın işverene ekleyeceği maliyetler gündem maddelerimiz. Kısaca özetleyecek olursak, geçtiğimiz yıl net
asgari ücret yaklaşık 1.000 TL iken bu yıl 1.300TL; hesaplandığında %33 lük bir artış yaşıyoruz. Bildiğiniz gibi, bu
sektörde ağır sözleşme şartları altında düşük kar marjları
ile iş yaparken; bu sözleşmelerin yenilenmelerinde zorlanacağımız, devlet desteğine gereksinim duyacağımız bir
gerçektir.
Sektörde bugün gündemimizi oluşturan bir diğer konu
da rekabet. Sektörün güvenilir şartlarda gelişmesi ve verilen hizmetin beklenen kalite standartlarında yerine getirilmesinde rekabetin önemli olduğunu düşünüyorum.
Hız, standartlaşma, ortaklaşa rekabet gibi yeni kavramların
ve yaklaşımların değer kazanmasıyla işletmelerin küresel
rekabet ortamında başarılı olmaları da zorlaştı. İşletmeler
karlarını, pazar paylarını arttırmak ve devamlılıklarını sürdürebilmek için bu hızlı değişime ayak uydurabilmeliler.
Bülent DOĞRU
TESHİAD Yönetim Kurulu Başkanı
İşletmelerin başarılı olmaları için küresel rekabet stratejilerini etkin bir şekilde kullanabilmeleri, sürekli bir yenilik ve
gelişim içinde olmaları gerekiyor.
Bu cümlelerimde rekabet; devletine ve çalışanlarına karşı
tüm yükümlüklerini kanunlar çerçevesinde yerine getiren,
vergisini ödeyen, ahlaklı ticaret yapan ve bu ticaretinden
karla ayrılan firmalar arasında yaşanan haklı rekabet. Sektör belleğinde negatif iz bırakan, sorumluluklarını başkalarının omuzlarına yükleyerek onları maddi manevi zor durumda bırakanları kapsamın dışında bırakıyorum.
TESHİAD’ın önümüzdeki dönem program ve hedeflerine
ait detaylı bilgileri ileriki sayfalarda bulabilirsiniz. Özellikle
vurgulamak isterim ki, 2014’te geniş bir sektörel buluşmanın yaşandığı, ikincisinin Eylül 2016’da gerçekleşeceği
ISSA/INTERCLEAN Istanbul fuarı ve bu yıl ilk kez düzenlenecek Tesis Yönetim Hizmetleri Fuarı için çalışmalarımıza
hız kesmeden devam ediyoruz.
2016’ın ülkemiz ve sektörümüz açısından gelişmelere
açık yenilikçi politikaların izlendiği, verimli, ekonomik karın yanında sosyal barışın da sağlandığı bir yıl olmasını
diliyorum.
5
içindeki ler
TESHiAD Adına İmtiyaz Sahibi
Bülent DOĞRU
Genel Yayın Yönetmeni
ve
Editör
Burcu IŞIKSAÇAR
Grafik Tasarım
Aslı YAVUZ ÖZŞENGÜR
Yayın Kurulu
Bülent DOĞRU
Zafer MUMCULAR
Umut DELİKANLI
Yayın Türü
Yaygın, Süreli, 2 Ayda Bir
Yönetim Yeri
Çamlık Mah. İkbal Cad.
Dinç Sok. No: 11/7
Ümraniye / İSTANBUL
Tel & Faks: 0216 291 22 59
Gsm: 0532 120 57 40
E-mail: [email protected]
Web: www.teshiad.org.tr
Yapım
Ege Reklam Basım Sanatları San. Tic. Ltd. Şti.
Esatpaşa Mahallesi Ziyapaşa Caddesi No:4
34704 Ataşehir / İSTANBUL
Tel: +90 216 470 44 70
Faks: +90 216 472 84 05
Web: www.egebasim.com.tr
Matbaa Sertifika No: 12468
Her hakkı saklıdır.
Yayımlanan yazı ve fotoğraflar
kaynak gösterilerek özet alıntı
olarak kullanılabilir. Basılan ilanların
sorumluluğu tamamıyla ilan
sahiplerine aittir. Yazılarla
ilgili her türlü hukuki ve
etik sorumluluk yazarlarına aittir.
8-11
röportaj
ADNAN ARIKAN
VENEDİK’E GİDELİM,
İSTANBUL’DA KALALIM
12-13
makale
UMUT DELİKANLI
EKONOMİNİN
PİYASALARLA İMTİHANI
ayın konusu
14-16
HULUSİ BELGÜ
HİZMET SEKTÖRÜNDE ÇALIŞAN
HER 100 KİŞİDEN 3’Ü AVM’LERDE
İŞ BULUYOR
18-20
röportaj
TESHİAD
“HİZMET SEKTÖRÜ 2016 YILINDA
KONUT SEKTÖRÜNÜN
GELİŞMESİNDEN POZİTİF
ETKİLENEREK %30 BÜYÜYECEK
22-25
röportaj
MEHMET ŞEVKET KABAŞ
KADIKÖY BELEDİYESİ’NDE TESİS
YÖNETİMİ VE TEMİZLİK
26-28
röportaj
BÜLENT DOĞRU
“2016’DA YÖNETİM TARZIYLA KENDİNİ
DEĞİŞTİRMİŞ, GELİŞTİRMİŞ BİR OLUŞUMLA
AVM, KONUT VE HASTANELERİ YÖNETEN
BİR DGR GÖRECEKSİNİZ.”
30-31
fuar
EMRE ÖZKAN
“BİZ METREKARE SATMIYORUZ,
BİZ ZİYARETÇİ SATIYORUZ.”
32-33
röportaj
MİKTAT KUZHAN
AVM EN GEÇ 10.00’DA AÇILMALIDIR
6
34-35
fuar
TESİS YÖNETİM HİZMETLERİ
FUARI, İSTANBUL 2016
36
sektörden
İTALYAN COMAC’IN TÜRKİYE
YETKİLİ DİSTRİBÜTÖRLÜĞÜ
FANSET’İN
38-39
röportaj
BAHADIR ADIYAMAN
AVM YÖNETİM VE
KİRALAMADA VİZYONER
VE INOVATİF STRATEJİLER
40-41
sosyal sorumluluk
DOWN SENDROMLULAR
BAĞIMSIZIM ÇÜNKÜ
ÇALIŞIYORUM
42-43
etkinlik
IV. GELENEKSEL TESHİAD
BOWLING TURNUVASI
44-45
sektörden
DIVERSEY CARE MUTFAKLARI
ŞEFFAFLAŞTIRACAK
46-47
etkinlik
48
sektörden
50-52
haber
TESİS YÖNETİMİ
İNOVASYON FORUMU
SARUHAN KİMYA’YA
AR-GE BİRİNCİLİK ÖDÜLÜ
MALL OF QATAR
AĞUSTOS 2016’DA
AÇILIYOR
53
haber
HEREKE M.Y.O. ÇEVRE TEMİZLİK
HİZMETLERİ BÖLÜMÜ ARA
YÖNETİCİLER YETİŞTİRİYOR
54
haber
KADIKÖY KUŞDİLİ’NE
AVM İZNİ ÇIKMADI
MALTEPE BELEDİYESİ
KARLA MÜCADELESİNİ
KAZANDI
56-58
araştırma
59
makale
60
zirve
61
çalıştay
AVM PAZARINDA
TÜRKİYE’NİN RAKİPLERİ
ÇİN VE RUSYA
ASGARİ ÜCRET ARTIŞININ
SEKTÖRÜMÜZE BEKLENEN
ETKİLERİ
İZSİAD İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİ ZİRVESİ
SEKTÖR, ÇALIŞANLARININ
MESLEKİ STANDARTLARINI
BELİRLEMEYE DEVAM EDİYOR
62-64
mevzuat
2013’TEN 2016’YA
İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNDEKİ DEĞİŞİM
65
66
sağlık
MİKROPLAR OFİSLERİ SEVER
haber
BEŞİKTAŞ BELEDİYESİ’NDEN
BİR İLK DAHA !
7
röportaj
Adnan ARIKAN
Viaport Venezia AVM Müdürü
Viaport Venezia Alışveriş Merkezi’ne ilk adım attığınızdan itibaren kendinizi Venedik’te hissediyorsunuz. Açık konseptle İtalyan mimarisinin buluştuğu
bu özel projeden genel hatlarıyla bahseder misiniz?
Viaport Venezia, İtalyan mimarisinin Venedik teması ile
açık outlet konseptinde buluştuğu, ziyaretçilerimizin kanallarında gondolla gezdikleri, San Marco Meydanı’nda
kahve içtikleri bir yaşam ve eğlence merkezi. VIA Grup’un
Viaport Asya Kurtköy, Vialand Alibeyköy ve Viaport Marina
Tuzla’dan sonra İstanbul’daki dördüncü AVM projesi. 31
Temmuz 2015’te “İstanbul’un En Şık İtalyanı Açıldı!” sloganı
ile açılışımızı 25.000 ziyaretçi ile gerçekleştirdik.
Hedefimiz 15 milyon üzerinde yıllık ziyaretçi ağırlamak. Bugün ziyaretçi sayımız cumartesi günleri 40.000 ve pazarları
70.000’e ulaşıyor. Bilinilirliğimiz artıkça alışveriş yapmayı
düşünmeyen sadece görmek amacıyla gelen kişilerin de
eklenmesi ile daha geniş kitlelere ulaşacağız. Çok iddialı
olarak söyleyebilirim ki, son zamanlarda oldukça popüler olan “selfie” çekimleri ve sosyal medyada paylaşımı en
çok Viaport Venezia alışveriş merkezinde gerçekleşecek.
Gondolların ve San Marco Meydanı’nın resimlerini çekip
gönderecekler. Ziyaretçilerimizi ne kadar memnun şekilde
uğurlarsak, bu bizim için en etkili reklam ve tanıtım olacak.
Viaport Venezia sadece AVM’den oluşmuyor, rezidans ve ofis bölümleri de mevcut. Komple bir tesis
olarak ele aldığımızda yönetimini hangi prensiplerle yürütüyorsunuz?
VIADMC Tesis yönetim şirketimiz AVM ve ofislerin hem
kiralama hem de yönetim işlerini yürütüyor. 2000’e yakın
8
VENEDİK’E
GİDELİM,
İSTANBUL’DA
KALALIM
konuttan oluşan rezidansların ise sadece ikinci el satış ve kiralamaları bu şirket üzerinden gerçekleştiriliyor. Tesis yönetim şirketi olarak biz de site yönetimini yapabilirdik, ancak
konu ile ilgili tecrübemiz olmadığından dolayı bu işi profesyonellere bıraktık. Hemen belirteyim, Viaport Asya, Viaport
Marina ve Vialand yine VIADMC tarafından yönetiliyor.
2000’e yakın konutla yeni bir kasaba kurmuş
oluyorsunuz.
Kesinlikle, konut başına iki - üç kişinin taşınacağını hesaplarsak 6.000 – 7.000 kişilik bir yaşam doğacak burada.
Mağazalardan çalışan birçok arkadaşımız, konutlardaki
oturum tamamlansın ve biz de rezidans sakinlerine satış yapmaya başlayalım mantığı ile bakıyor. Mutlaka bu
bizim için artı bir bonus ancak tabi ki bir alışveriş merkezi 6.000 – 7.000 kişilik rezidans sakininin ziyaretine göre
kurgulanmıyor.
Sizin Kasım 2014’te projenin başına geçtiğinizi biliyoruz. Bu durumda tesisin inşaat grubundan tesis
yönetimine teslimine kadar bir yıla yakın bir geçiş
dönemi yaşandığını görüyoruz. Sizce bu ideal bir
süre midir?
Geçiş dönemi için ideal bir süredir. Önce işin inşaat süreci
var tabi ki. İnşaat kısmı devam ederken şantiye projenin
sadece yapısal kısmı ile ilgileniyor. Biz işin işletme kısmına
geçtikten yani burada yaşam başladıktan sonra oluşabilecek birtakım sıkıntıları öngörerek müdahalelerde bulunma şansı elde ettik. Şantiye ekibini yönlendirdik açıkçası.
Bizim hedefimiz İstanbul’un tamamı artı diğer iller. Sadece
perakende sektöründe olduğumdan dolayı söylemiyorum,
Viaport Venezia’nın konsepti
çok farklı. Amerika’da son on
yıldır kapalı alışveriş merkezi yapılmıyor. İtalyan mimarisini birebir kopyaladığımız açık konsept
alışveriş merkezinde insanlar
kendilerini caddede gün ortasında yürür gibi hissediyorlar.
Ziyaretçi profilinizi incelediğinizde, en çok hangi segmente hitap ettiğinizi düşünüyorsunuz?
Çok fazla tasvip etmeme rağmen,
tüm alışveriş merkezlerinde ziyaretçiler gelir seviyesine ve harcamalarına göre A+, A, B Plus, B ve C
olarak kategorize ediliyor. Kritik olan
nokta markaların da müşterilerini sınıflandırmaları. Outlet
konseptindeki Viaport Venezia’da C’den başlayarak A+’a
kadar tüm segmentlerde ziyaretçi görebilirsiniz. Armani,
Prada ve Gucci gibi lüks markaları birarada bulabileceğiniz
multibrand LLS mağazamız var. Diğer tarafta daha düşük
gelir düzeyine hitap eden LCWaikiki, Koton, Defacto, FLO
mağazaları var. LLS diyelim ki 5.000TL üzerinde alışveriş
yapan müşterilerini A+ olarak değerlendirirken, diğerleri
belki 250TL üzerinde alışveriş yapanları bu kategoride görüyor. Biz kategorilere takılmadan herkese hitap etmeye
çalışıyoruz.
Ziyaretçilerinizin memnuniyeti için hangi unsurları
ön plana çıkarıyorsunuz?
Ziyaretçilerin sizi tercih etmeleri için temizlik, güvenlik ve
teknik sorunların yaşanmadığı bir ortam sunmanız gerekiyor ve tabi ki alışveriş merkezinin eğlenceli olması da
şart. Eğlence derken de, insanlar sosyalleşmek amacıyla
sinema, bowling salonu, açık bir alışveriş merkezi iseniz ve
yeriniz varsa, lunaparkta zaman geçirmek istiyorlar. Viaport
Venezia’da 6.000 m2’lik kapalı bir alanda çocukların gelip
eğlenebilecekleri bir eğlence merkezi oluşturduk. Birçok
alışveriş merkezinde olduğu gibi bu merkezi büyük çekim
oluşturan bir işletme olarak değerlendiriyoruz.
9
lik olarak adlandırdığımız 60 güvenlik görevlisi arkadaşlarımızla devam
ediyoruz. Temizlik kadrosunda göreceğimiz kadro artışı birebir güvenlikte de yaşanacak. Burada sayımız 100
personele kadar çıkabilir.
Perakendecilerle olan ilişkilerin
yönetimi tesis gelirleri açısından
hassas bir nokta. Bütçe hedeflerinize uygun gelir yaratmak
amacıyla hangi yöntemlerle kiralama yapıyorsunuz?
Markalarla ciro kiralama, sabit kiralama ve bazı markalarla da sabit kiralamaya ek olarak ciro kiralama üzerinden sözleşmeler imzalıyoruz. Aylık
genel giderlere katılım metrekare
üzerinden hesaplanıyor. Kiralama
öncesinde VIADMC en çok ciro yapabilecek markaları değerlendiriyor.
Bir markaya örneğin 500.000TL’lik
ciro hedefi belirleniyor, bu rakamın
üzerine çıkan durumlarda sabit kiranın üzerine ciro kira bedeli alınıyor.
Buradaki mantık markanın kazandığı
kadar yatırımcının da kazanmasıdır.
Her marka ile ciro kiralaması hayata geçmiyor. AVM’ye değer katacak
ve çekim gücü oluşturacak bilinen
markalarla ciro kiralamaya gidilmekte. İnsanların alışveriş yapmaya alışık
oldukları markaların Viaport Venezia
AVM’de olması çok önemli. Bir başarı öyküsü olan, bilinirliliği yüksek ve
birçok bölgeye hitap eden LCWaikiki
gibi bir marka sabit kira değil de ciro
kirası yöntemini tercih ederse bunu
değerlendirebiliriz. Kendileri burada iki katta toplam 5.000 m2 ‘lik bir
alanda bulunuyor. Eğlence merkezimizden sonra perakendeci olarak
en büyük metrekarelik alanımız bu
markanın.
Ciro kiralaması yaptığınız markalarla şeffaflığı nasıl koruyorsunuz?
Belirttiğiniz şekilde temizlik ve güvenlik hizmetlerinin kalitesi AVM’ler
için yaşamsal bir önem taşıyor. Bu hizmetleri hangi firmalardan alıyorsunuz ve ne şekilde yönetiyorsunuz?
Operasyonlarımızı temizlik, güvenlik, idari işler, kiracı - müşteri ilişkilerini yöneten
müdür yardımcılarımız ile birlikte günlük raporlama sistemi ile yönetiyoruz. Via
Grup bünyesindeki operasyonlarımızı kapsayacak modülleriyle yetkilendirmelerini doğru yapabileceğimiz bir yazılım arayışımız devam ediyor.
Temizlik hizmetleri Deça Temizlik Hizmetleri’nin 55 personeli ile yürütülüyor. Bu
sayı ofislerin tamamlanması ile birlikte 75’e kadar çıkacaktır. Güvenlik hizmetleri
için Securitas ile çalışıyoruz. Securitas dünyada oldukça büyük bir güvenlik firması, Türkiye’de de en iyi firmalar arasında olduğunu düşünüyoruz. Fiziki güven-
10
Markalar doğrudan yapmış oldukları ciroları günlük, haftalık veya aylık
olarak bildirmek zorundalar. İş ortağımız olarak adlandırdığımız işletmelerle karşılıklı iyi niyet çerçevesinde çalışıyoruz.
VIA AVM’lerde yer alan markalar
ciro hedeflerine ulaşabiliyorlar
mı?
Gönül rahatlığı ile paylaşabiliriz; Viaport Kurtköy alışveriş merkezindeki
markalarımızın % 85 – 90’ı outlet olmasına rağmen Türkiye’deki şubeleri içerisinde ilk 3’te ya da ilk 5’te. Öngörümüz
iki yıl sonra metro bağlantısı ve viyadüğün tamamlamasıyla birlikte, Viaport Venezia’nın Viaport Kurtköy’ün hem
ziyaretçi sayısını hem de cirolarını geçeceği yönündedir.
Kiracılarınız mağaza dekorasyonlarını oluştururken
yönetim olarak nelere dikkat ediyorsunuz?
Öncelikle dekorasyon şartnamemizi ve pilotaj olarak adlandırdığımız projelerimizi markalarımıza iletiyoruz. Mağazaya verdiğimiz alanı, burada uygulanması gereken
mimari, elektrik ve mekanik altyapılar ile ilgili teknik bilgileri aktarıyoruz, bunlara uygun şekilde projelerini istiyoruz.
Proje bize geldiğinde tekrar kontrol ediyoruz, uygunsa
onay veriyoruz ve çalışmalarına başlıyorlar. Tüm bu teknik
işleri 20 kişilik bir ekiple gerçekleştiriyoruz. Burada kritik
süreç AVM’nin açık olduğu saatlerde sesli ve kokulu çalışmaların yapılmamasıdır. Bu kısıtlama tabi ki markaların
şantiye süreçlerini uzatabiliyor. Eğer AVM şantiyesi devam
ederken markalar da eş zamanlı dekorasyon çalışmalarını
yürütürlerse, o zaman her türlü sesli kokulu çalışmayı yapabiliyorlar.
Etkinlik yönetimi yapıyor musunuz?
Alışveriş merkezimiz açılırken planlarımızda yer alan etkinlikleri yavaş yavaş hayata geçireceğiz. Etkinlik yönetimine
ticari mantıkla yaklaşılması gerekiyor. Alışveriş merkezlerinin bırakın m2’sini cm2’si bile çok değerli hale geliyor. Burada 500 m2 bir sergi alanı oluşturduğunuz zaman, belirli bir
zaman sonra yatırımcı buradan kazancın olup olmadığını
sorgulamaya başlıyor. Bu alan olmadığı zaman biz ne kaybederiz veya burası için biz ne kadar ziyaretçi ağırlıyoruz
gibi sorular yükseliyor.
Diğer açıdan bakarsak, ilgi
duyduğu konularda araştırma yapıp, gösteri ve sergileri
takip eden bir kitle de var. Internette Viaport Venezia’nın
bu tarz bir etkinlik yaptığını
görüp gelenler de olabilir. Bu da bizim hiç hesaba
katmadığımız, ulaşamayacağımız kişileri de alışveriş
merkezine getirme şansını
yaratabilir. Evet ticari bakmakta fayda var; ama bunu
bir hizmet veya tanıtım gideri olarak, bütçenize ekleyip, değerlendirebilirsiniz.
Özel günlerdeki süslemeler
için bütçeniz ne kadar yüksek olursa, ziyaretçilerinize o kadar farklı sunumlar yapabiliyorsunuz. Şu andaki teknoloji
ile yapamayacağınız şey yok. Biz bu seneki süslemelerimize çok ciddi bütçe ayırmayacağız. Henüz üst katlarda şantiye sürecimiz devam ederken, aşağıda süsleme yapmayı
uygun bulmuyoruz.
AVM Tesis yöneticisi hangi karakteristik özellikleri
taşımalıdır?
Yöneticinin pekçok özelliği bünyesinde birarada barındırması gerekir. Analitik olması çok önemli, bazı konularda
sonuç odaklı, proaktif düşünebilen, herhangi bir riski daha
öncesinden görüp, buna karşı önem alabilecek, kısmen
hiperaktif bir yapıya sahip olmalı. Örneğin ben asla ofis
insanı değilim, saha insanıyım. 12 saat burada yaşıyorum.
11
makale
Umut Delikanlı
Ekipman Market Kurucusu ve Yöneticisi
TESHİAD Yönetim Kurulu Üyesi
EKONOMİNİN
PİYASALARLA İMTİHANI
M
alumunuz aylardır memleketimiz seçim
belirsizliğine kitlenmişti, 2 yılda tam 4 seçim geçirdik. Çok şükür ki önümüzdeki 4
yıl daha başka seçim olmayacak gibi gözüküyor. Seçimler elbette ki demokrasinin
olmazsa olmazı, seçimsiz bir hayat düşünemiyoruz ancak,
tabi ne de olsa burası Türkiye ve seçim dönemleri boyunca
hissedilir bir belirsizlik hala yaşanıyor. Seçim öncesindeki
bir 3-4 aylık periyod boyunca kamu yatırımları neredeyse
duruyor, belediyeler ve kurumlar alımları minimuma indiriyor veyahut dosyalar ve onaylar bürokrasi koridorlarında
ya da masalarında bekletiliyor. Bürokratlar da işte böylesi
seçim öncesi dönemlerde riskli olduğunu düşünerek bazı
imzaları atmıyor. Seçim sonucu ne olur ne olmaz deyip,
birçok şeyi bekletiyor. “… masamda kalır mıyım kalmaz
12
mıyım belli değil, benden sonra gelenlerin bir de hesap
soracağı tutuverir, neme lazım, beklesin boşver” deyip bu
bakış açısıyla adeta hayatı kilitliyorlar.
Şöyle bir bakalım 2015 nasıl geçti: ihracat %10, turizm
%15 düşmüş ama toplam ekonomi %2-3 büyümüş. Aslında bütün sektörler genel olarak sıkıntılı bir dönem geçirdiler ve 2016 da pek parlak geçecek gibi gözükmüyor. Ama
yetkili ağızlardan açıklananlara bakılırsa ekonomi %2-3
büyüyor. Diyebiliriz ki bu büyüme nereden geliyor iyi kötü
belli, mesela otomotiv için rekorlar yılı olmuş; Türkiye’de
2015’te 1 milyon 350 bin adet otomobil üretildiği hesap
ediliyor. Bankacılık sektöründe %8-10 büyüme yaşandığı
belirtiliyor. Tarımda yine birkaç puanlık bir büyüme var
deniyor. Petrol fiyatlarındaki düşük seyir, birçok hammadde girdisinin fiyatını bize yarayacak şekilde düşük tutuyor
ve bir maliyet enflasyonunun oluşmasının önüne geçiyor;
ancak bununla birlikte dövizdeki hareketlilik dönemsel
olarak girdi maliyetlerini etkiliyor ya da kredi maliyetlerini
yükseltiyor.
Tabi aslında herşeyin ötesinde bizim kalıcı sıkıntımız belli, o da nedir, belirgin şekilde yaşadığımız belirsizlik! Yani
dövizdeki hareketler, petrol fiyatlarındaki artış azalışlar,
veyahut seçimler ya da terör olaylarındaki gözle görülür
artış, Suriye’deki gelişmeler, FED kararları… aslında bunların hepsi birşeye işaret ediyor; ekonomimiz hala kırılgan
ve hassas; çünkü önünü göremeyen iş insanları ve yatırımcılar, uzun vadeli kararlar almaktan ve riskli yatırımlardan
kaçınıyorlar; çünkü aynı bürokrat örneğindeki gibi yarın
beklenmedik gelişmeler olabilir, neyin ne olacağı belli değil, ben kendimi sağlama alayım yatırım yapmayayım likit
kalayım diye düşünüyor iş insanları. Yatırım olmayınca kalıcı ve sürdürülebilir bir büyüme performansı yakalanamaz
haliyle. Yani bu yıl havalar iyi gider tarımsal üretim güzel
olur ya da turizmde iyi bir sezon yakalanır ancak seneye ne
olacağını bilemezsiniz; ama fabrikalar çalıştığında bu tarz
değişkenler ve dış etkenler ekonomide daha az kırılganlık
yaratır. Buna en güzel örnek Almanya ve İsveç’tir, hatta Güney Kore’yi de saymak mümkün. Fabrika demek istihdam
demektir, üretim demektir, ihracat demektir, dışa bağımlılığın azalması demektir, teknoloji demektir, üniversite mezunu işsiz sayısında azalma demektir, zenginlik demektir.
Oysa bizim televizyonlara bakın, gün içinde ekonomi-piyasa adı altında konuşulan şeyler nedir? Dolar ne oldu, FED
başkanı ne dedi, Çin’deki ekonomik göstergeler ABD’deki işsizlik verileri vs vs yani özetle borsa ne kazandırdı ne
kaybettirdi? Döviz ne kazandırdı ne kaybettirdi? Paradan
para kazanmayı tartışıyorlar her gün. Bence memlekette
hepi topu birkaç bin insanı doğrudan ilgilendiren birkaç
onbin insanı da dolaylı ilgilendiren mevzular. Şu an Borsa
İstanbul’a kote dört yüz küsur şirket varmış, 20 sene önce
de üç yüz küsur vardı. Demek ki son 20 senede yılda ortalama 3-5 şirket halka açılmış. Yani şirketler halka açılacak
büyüklüğe ulaşamıyor, ya da halka açılıp SPK’ya tabi olmak
istemiyor ya da Borsaya yeterince para girişi yok, hisselere
ilgi yok alan yok ki, borsa artık bir sermaye aracı olmaktan
çıkmış. Aynı birkaç şirketin (çoğu bankadır ya da birkaç
holdingin yatırımlarıdır) hisseleri etrafında dönen bir alım
satım var. Tamamen spekülasyona dayalı kandırmacadan
başka bir şey değil. Bu kadar az şirket varken, bu kadar az
insanı ilgilendirirken, neden her gün saatlerce borsa, döviz
piyasa haberleri, neden bunca süslü laf kalabalığı? Bu soruyu da kendimize soralım ve düşünelim biraz.
Neyse konumuz üretimdi. Aslında tabi her gün bu televizyonları izleyen, yetkili kurumların açıkladığı ekonomik
verilere bakan, öte yandan da her gün sahada olup esnafın kobi’nin nabzını tutan birisinin kafası epey bir karışır. Bir
tutarsızlık var bu işte. Batan şirket sayısında ya da karşılıksız
çek rakamlarında, takibe düşen kredi kartlarında rekorlar yaşanırken ne anladım ben borsadaki yükselmeden?
1 milyon üniversiteli işsiz varken, her yıl 1 milyon çiftçi ailesi tarlasını üç otuz paraya elden çıkarıp şehre göçerken
ne anladım ben her sene şu kadar yeni AVM açılmış, İstanbul’da Araplar bu kadar gayrimenkul satın almış? Bunlar
birtakım insanları zengin edebilir ancak tabana bir zenginlik yaymaz. Geçici bir refah sağlayabilir ama sürdürülebilir bir kalkınma böyle gelmez. Ne lazım, teknoloji lazım,
marka lazım, katma değeri yüksek ürünlerin üretimi lazım.
Kalkınma ve refah buradan gelir, gerisi laf kalabalığı.
13
ayın konusu
HİZMET SEKTÖRÜNDE
ÇALIŞAN HER 100 KİŞİDEN 3’Ü
AVM’LERDE İŞ BULUYOR
Alışveriş merkezleri ekonomik ve sosyal
yaşamamızın içindeki yerlerini her geçen gün arttırıyor. AVM’lerin popülaritesinin kaynağı nedir?
Alışveriş Merkezleri, hem sosyal hem de
ekonomik anlamda değer yaratmaktadır.
Yatırım büyüklüğü, istihdama sağladığı büyük katkı, ürettiği hizmet ve kalite standardı, sosyal gruplar arasında sağladığı bileşim,
gittiği bölgeye sağladığı değer artışı, yarattığı markalar ve bu markaların uluslararası
alanda da başarılı olmasına sağladığı katkı,
sağladığı sosyal ve kültürel imkanlar, toplam ticarete sağladığı büyük etki, AVM’leri
değerli kılan birçok başlıktan sadece birkaçını oluşturmaktadır.
Hulusi BELGÜ
AYD Yönetim Kurulu Başkanı
Hizmet Sektörü yarattığı 13.5 milyon
istihdam ile Türkiye toplam istihdamının
yüzde 52’sini oluşturuyor.
14
Türkiye’de 2000 yılından bu yana sosyoekonomik yapı değişmiş, şehirleşme ve gelişim artmış, hane halkının harcanabilir geliri yükselmiştir. 2000 yılında kişi başına milli
gelir 4.158 Dolar düzeyindeyken, 2014 yılı
3. çeyreği itibariyle bu rakam 10.807 Dolara
kadar yükselmiştir. Türkiye’de üretim kalitesi yükselmiş, ithal markaların da katılımıyla
rekabetçilik artmış, teknoloji ve tasarımın
gelişimiyle birlikte hizmet kalitesindeki
beklenti çıtası da aynı oranda değişime uğramıştır. Tüketiciler, bulundukları her alanda
kaliteyi aramaya başlamış ve beklentilerini
yükseltmişlerdir. Aynı zamanda modern
şehirli insanın zaman sıkışıklığı içinde her
istediği ürünü tek bir alanda bulma ihtiyacı
artmış ve bu ihtiyaçlar da karşılığını alışveriş
merkezlerinde bulmuştur.
AVM’lerin ülke ekonomisine ve kamuya katkılarının
boyutları hangi seviyededir?
2014 yılı itibariyle alışveriş merkezlerinin Türkiye
Cumhuriyeti’ne sağladığı toplam kaynak 20 milyar TL seviyesini aşmıştır. 2014 yılını 75 milyar TL ciro ile kapatan
AVM’lerin cirosundan alınan KDV, çalışanları için ödedikleri
SGK primleri, kiralar üzerinden alınan KDV ve iş ortaklarıyla birlikte Kurumlar Vergisi ödemeleri dikkate alındığında
ekonomiye sağladığı katkının yanında kamuya sağladığı
katkının ne ölçüde büyük olduğu da ortaya çıkmaktadır.
Yarattıkları istihdam açısından bakıldığında AVM’lerin üstlendiği görevi nasıl değerlendirirsiniz?
AVM’lerin yarattığı istihdamın ekonomik büyüklüğü 2014
yılında rekor kırdı. AVM’lerde çalışanların ortalama ücretleri net 2.000TL üzerinden hesaplandığında, 2014 yılında
400 bin çalışan için ödenen SGK primi toplamı 7.5 milyar
TL olarak gerçekleşti. Hemen konuyu netleştirelim:
Bu açıdan bakıldığında, Türkiye’de Kasım 2014 verileriyle
mevsimsellikten arındırıldığında yüzde 19.4 olan genç işsizliğinin, alışveriş merkezleri olmasaydı yüzde 20’lerin çok
üzerinde olacaktı.
Ekonomik veriler her ilde AVM’lerin açılmasını desteklerken, 2016 yılında yeni AVM yatırımı beklentiniz
hangi düzeydedir?
Önümüzdeki dönemlerde açılacak yeni AVM sayısının
geçmiş yıllara oranla daha düşük sayılarda devam edeceğini söyleyebiliriz. 2015-2016 yıllarını kapsayan dönemde
ortalama 15-20 yeni AVM açılacağını tahmin ediyoruz.
Türkiye’de 81 ilimizin 57’sinde AVM var. Önümüzdeki dönem yatırımlarına baktığımızda büyük şehirlerin yanı sıra
AVM’si olmayan veya AVM yatırım ihtiyacı olabilecek şehirlerde yatımların olacağını söyleyebiliriz. AVM yatırımları
daha çok Anadolu’ya kaydı ve bu trendin süreceğini öngörebiliriz.
•
Türkiye’de istihdamın yükünün çekilmesi açısından
en önemli alanlardan biri, alışveriş merkezlerinin de
dahil olduğu organize perakende sektörü. 2014 yılında organize perakende sektörü 800 bin kişiye istihdam
sağladı. Böylece organize perakende, perakende sektöründe toplam çalışanlar içindeki payını da yükseltmiş
oldu. SGK’nın 2014 sonu verilerine göre, perakende sektöründe çalışan sayısı 2 milyon kişi oldu. Türkiye’de kayıtlı olarak istihdam edilen yaklaşık 26 milyon kişi olduğu dikkate alınırsa, perakende sektöründe çalışanların
toplam istihdam içindeki payı yüzde 8’lerde bulunuyor.
•
TÜİK’in 2014 Kasım ayı verilerine göre, Türkiye’de
istihdam edilen toplam nüfus 25.8 milyon kişi. Bu istihdamın yüzde 52’lik kısmı, yani yaklaşık 13.5 milyon
kişilik bölümü hizmet sektöründe yaratılıyor. Buradan
hareketle alışveriş merkezlerinin yarattığı 400 bin kişilik
doğrudan istihdam, Türkiye’de çalışan her 100 kişiden
1.5’unun, hizmet sektöründe çalışan her 100 kişiden
3’ünün AVM’lerde iş bulduğunu ortaya koyuyor.
• Alışveriş merkezlerinin en önemli özelliklerinden birini yarattığı istihdamın kayıt altında olması oluşturuyor.
• AVM’lerde sağlanan istihdamın bir diğer önemli özel-
liği, genç nüfus istihdamına sağladığı katkıdır. AVM’lerde istihdam edilenlerin yüzde 90’dan fazlası 18-35 yaş
grubunda yer alan gençler.
15
İl
Adana
Afyon
Aksaray
Ankara
Antalya
Artvin
Aydın
Balıkesir
Batman
Bilecik
Bitlis
Bolu
Bursa
Çanakkale
Çankırı
Denizli
Diyarbakır
Düzce
Edirne
Elazığ
Erzurum
Eskişehir
Gaziantep
Giresun
Hatay
Isparta
Istanbul
İzmir
Kahramanmaraş
Karabük
Karaman
Kastamonu
Kayseri
Kırıkkale
Kırklareli
Kocaeli
Konya
Kütahya
Malatya
Manisa
Mardin
Mersin
Muğla
Nevşehir
Ordu
Osmaniye
Sakarya
Samsun
Siirt
Şanlıurfa
Tekirdağ
Trabzon
Tokat
Uşak
Van
Yalova
Zonguldak
TOPLAM
GLA
178.543
84.700
22.098
1.351.462
329.249
5.500
134.142
82.968
20.000
15.146
10.000
45.100
384.030
52.918
14.500
127.096
196.775
13.500
38.435
26.861
46.383
124.209
246.464
13.782
113.000
26.000
3.986.374
458.753
64.300
48.248
9.689
10.036
156.121
53.106
6.906
245.449
224.251
62.437
64.507
57.342
26.000
172.950
148.685
26.034
7.800
19.774
123.510
162.848
25.000
73.700
90.881
93.659
28.000
30.966
9.000
26.106
31.088
10.246.381
AVM Adedi
3
3
2
35
16
1
8
6
1
1
1
2
11
4
1
5
6
1
3
2
2
4
6
2
3
1
103
20
2
3
1
1
6
3
1
10
8
3
2
4
1
6
10
1
1
1
5
6
2
3
6
3
1
3
1
2
2
351
İl Nüfusu
2.149.260
707.123
382.806
5.045.083
2.158.265
169.334
1.020.957
1.162.761
547.581
208.888
337.156
283.496
2.740.970
502.328
190.909
963.464
1.607.437
351.509
398.582
568.239
766.729
799.724
1.844.438
425.007
1.503.066
417.774
14.160.467
4.006.174
1.075.706
230.251
237.939
368.093
1.295.355
274.658
340.559
1.676.202
2.079.225
572.059
762.538
1.359.363
779.738
1.705.774
866.665
285.460
731.452
498.981
917.373
1.261.810
314.153
1.801.980
874.475
758.237
598.708
346.508
1.070.113
220.122
601.567
76.667.864
1000 Kişi başına düşen GLA
83
56
58
260
152
32
106
71
37
73
30
159
140
45
76
128
89
38
96
42
59
154
133
32
75
62
270
111
57
210
41
27
118
193
20
112
92
109
85
43
33
102
148
96
11
40
101
129
80
41
104
119
47
89
8
73
52
Alışveriş merkezi gelirlerinin büyük bir çoğunluğunu oluşturan GLA - Toplam Kiralanabilir Alanların il bazında
dağılımı
16
röportaj
Bülent DOĞRU
TESHİAD Yönetim Kurulu Başkanı
DGR Group Yönetim Kurulu Başkanı
2015 yılını Hizmet Sektörü açısından değerlendirir
misiniz?
2015 yılını siyasal krizlerin yaşanacağı bir dönem olarak
değerlendirmiştik. Genel seçimlerin sektöre piyasalara
yansımasının kötü ve zor olacağını öngörmüştük ve nitekim de öyle oldu. Siyasi belirsizlik sektörde daralma etkisi
yarattı. İkinci çeyreğin başında ve koalisyon görüşmeleri
ile beraber sektörün yaşadığı daralma büyüdü. Siyasi partiler hükümet kurma konusunda anlaşamayınca, 1 Kasım
seçimlerinden sonra piyasa sonucu doğru algıladı. Piyasa
tekrardan toparlanmaya başlamışken ülkemizin doğusunda yaşananlar gündeme oturdu. Genel bir değerlendirmeyle aslında 2015’in çok iyi geçmediğini söyleyebiliriz.
Bunun yanında yine 2015 verilerine bakıldığında, ortalama
sektörün firmalar açısından %25 – 30 gibi büyüdüğünü
görüyoruz ki bu çok iyi bir gelişme. Büyüme ve daralmayı
beraber değerlendirdiğimizde çok doğru bir algının oluşmadığı gerçektir. Öncelikle sektörün büyümesi ile birlikte
oluşması beklenen doğru para akışı sağlanamadı.
2016’nın bu olumsuzlukların belki de tekrar yaşanmayacağı bir dönem olacağını düşünüyoruz açıkçası. Siyasi krizlerin olmadığı, ülke sınırlarımıza savaş bombalarının atılmadığı, konut sektörünün büyümesinden pozitif etkilenen
hizmet sektörünün yine %30 gibi bir büyüme yakaladığı
bir yıl tahmin ediyoruz ve bekliyoruz.
18
“Hizmet sektörü
2016 yılında
konut sektörünün
gelişmesinden
pozitif etkilerek
%30’lük bir büyüme
yakalayacaktır.”
TESHİAD açısından 2015 yılı nasıl geçti?
Sonuçta piyasada aktif ve sektörde iş yapan firmaların üye
olduğu bir dernek TESHİAD. Ekonomik daralma yaşanan
dönemlerde sektör sosyal kuruluşlarla olan temasını azaltıyor. Uzaklaşma dönemi olarak görüyor ve yaşıyoruz bu
dönemleri. Aslında yine de baktığımda, bizim sektörü ve
üyelerimizi doğru yönettiğimizi düşünüyorum. Hedeflerimiz vardı, bu hedeflerden bir tanesi MYK süreçlerinin
doğru tamamlanmasıydı. Sektörümüzün mesleki standardizasyona olan gereksiniminin bilinciyle çalıştaylar düzenleyerek çalışmalarımıza devam ettik.
Hizmet Sektörünü nasıl bir 2016 bekliyor?
Biraz önce bahsettiğim nedenlerle zor bir süreç bizi bekliyor. Özellikle asgari ücretin 2015’teki seçimde siyasal
partilerin verdiği vaatlerle 1.300TL’ye çıkmasının sektörde
ciddi bir daralmaya sebep olacağını düşünüyoruz. 1.300TL
asgari ücret az bir ücret değil, özellikle özel sektöre farklı
yansımaları olacak. Bir defa işten çıkarmalar olabilir, önümüzdeki 3 – 5 ayı bu ücreti kabul etme dönemi olarak
görürsek, bu geçiş sürecinde birçok firmanın işten çıkarmaları gündeme getireceğini biliyoruz.
Hizmet satın alan firmalar asgari ücretteki artışı nasıl karşıladı?
3 -5 yıllık süreli sözleşmeyle hizmet alımı yapmış firmalar,
yeni dönem için eksik işgücü üzerinden teklif alıyorlar,
TESHİAD Yönetim Kurulu
çünkü %30 asgari ücretteki artış, onların da 2016 yılı bütçelerinde koymadıkları bir rakam. Evet, siyasiler 1 Kasım’da
bunu gündeme getirdiler, ama birçok firma 2016 bütçesini Eylül – Ekim’de hazırlamıştı. Pazarlıklar bu saatten sonra
biraz daha zor olacak, çünkü hiçbir firma hükümetin vergi
yükünün nasıl uygulanacağını tam olarak bilmiyor. Genelde eski asgari ücret üzerinden teklifler veriliyor ama yeni
dönemde gelecek asgari ücret farkının yansıtması hesaplara koyuluyor. Hükümetin vergisel kesintisinin ne olacağının belli olmamasından kaynaklı net olmayan bir süreç
yaşanıyor.
İşverenler yeni dönem için istedikleri tekliflerde kişi sayısını
azaltıyorlar. Bu durum sektörde özellikle ciro kaybına sebep olacaktır. Açıkçası şu an kestirmek çok zor, özel sektörü düşündüğümüzde 1.300TL’yi sadece asgari ücret olarak
görmemek lazım, bizim bugüne kadar iş yaptığımız işverenler de kıdem tazminatı konusunu gündeme getirecek
ki; asıl sektörümüzdeki firmaların üzerinde durması gereken konu bu. Biz bugüne kadar iş yaptığımız işletmelerde
bir önceki asgari ücrete göre yani 1.280TL brüt rakama
göre yapmıştık. Birçok firma 1.800TL’ye çıkan brüt rakamın
tazminatlara yansımasından çok etkilenecektir.
Firmalarımıza önerileriniz nelerdir?
Firmaların öncelikle hesapların gözden geçirdikten sonra
muhakkak biraraya gelmeleri ve bir projeksiyon çizmeleri
gerekiyor. Unutulmamalı ki, 1 Ocak 2016’da yüksek ücretten emekli olmak isteyen birçok çalışanımız bizim kapımızı
çalacak. Bizim gibi pekçok firma da tazminat ödemek zorunda kalacak. Bu zor ve değişik dönemde büyümeleri bir
tarafa bırakın, %30 kıdem tazminat yükü bize eksi bakiye
olarak dönecek. Küçük karların olduğu bu sektörde bunun
altından kalkmak zor.
TESHİAD Yönetim Kurulu olarak biraraya gelerek üyelerimize yol haritamızı vereceğiz.
Öngörülebilen ekonomik zorlukların dışında sektörde neler yaşanacak sizce?
Sektör oluşumunu tamamlamış durumda, artık temizlik kapsamında yapabileceğimiz hizmetler belli. Sadece
adam göndermekle, git şurayı temizle demekle gidebileceğimiz yer belli. Muhtemelen 2016’nın sonu gibi artık
müşterilerimiz tesis yönetiminde hizmet alımlarını “üç
adam gönder, şurayı temizlesin” şeklinde yönetmeyecekler. Doğru raporlama yapan ve yaptığı temizliği bilimsel
verilere dayandırabilen firmaları tercih edecekler. Profesyonel firmalarla iş yapanların daha başarılı olabileceği bir
dönem geliyor; çünkü milyon Dolarlar harcanarak yapılan
tesislerin sadece doğru temizlenmesi yeterli olmayacak.
O yatırıma zarar vermemek de lazım, vermemek adına
da doğru kimyasalların kullanılması, doğru eğitilmiş daha
nitelikli elemanların işbaşında olması gerekiyor. Gelişimini
tamamlamış firmaların 2016’dan sonra daha başarılı olacaklarını düşünüyorum.
İşverenler arasında yabancı ortaklı işletmeler bulunuyor, onların gelişmeler karşısında sektöre bakış
açıları nasıl?
Kurumsal firmalar bütçelerini Eylül – Ekim aylarında düzenlediklerinden dolayı yeni durumu onlara anlatmak
zor. Bu yüzden bizim bu işletmelerin karşısına ülkemizin
gerçekleri ile çıkmamız gerekiyor, asgari ücretteki artışın
kendilerine belli bir oranda yansıtılacağını anlatacağız. Benim düşüncem şu ki; yabancı ortaklı işletmeler de 2016
bütçesini doğru yönetebilmek için, bütçe revizyonuna
gitmektense personel sayısını azaltmayı tercih edecekler.
Yabancı yatırımcıları sektörde görebilecek miyiz?
Sektörün büyümesi yurtdışındaki Türkiye algısını da değiştirdi. Ülkemize yatırım yapmaya gelen pekçok yabancı
yatırımcı var. Şu anda bile birkaç firma görüşmeler yapmaya devam ediyor. Gelecekte de know-how’ları güçlü çok
19
ISSA / INTERCLEAN Istanbul 2014 fuar ve zirvesini
sektöre kazançları ve TESHİAD açısından değerlendirir misiniz?
sayıda firmanın açıkçası Türkiye’ye gelip burada iş yapabileceklerini öngörüyoruz. Onlarla rakip olabilmenin, aynı
kulvarda yarışabilmenin yolu kendinizi geliştirmekten ve
yenilemekten geçiyor. Mutlaka bir sonraki adıma hazır olmamız gerekiyor. Yabancı sermayeli, yurtdışında ortakları
olan piyasada pekçok sektörel firma var. Bu firmalar Türkiye’ye geldiklerinde temizlik hizmeti alacakları firmayı merkezlerinde belirleyip ülkemize getirebiliyorlar. Bu aşamada
firmayla sizin rekabet edebilmeniz çok zor. İşte bu zorlu
şartlarda rekabet edebilmek istiyorsanız, o vizyona sahip
olmanız gerekiyor.
Döviz kurlarında görülen sürekli artışın yarattığı etkiler nelerdir?
Hizmet sektöründe herşey Amerikan Doları; makinaların ekipmanların birçoğu Dolar üzerinden işlem görüyor,
kimyasal hammaddesi Dolar’la giriş yapıyor, böylelikle girdilerimizin hemen hepsi Dolar bazında. Son üç ayda gördüğümüz Dolar kurundaki dalgalanma nedeniyle firmalar
ekipman, makine ve kimyasallara %15 gibi bir zam yaptılar
ama bizim bu artışı müşterilerimizden almamız mümkün
değil açıkçası. Yıllık sözleşmeleri Dolar kurunu tahmin
edemeyeceğimiz bir noktada anlaşmaya bağlıyoruz. Biz
yılbaşında teklifimizi sunuyoruz ve sözleşme yapıyoruz,
makine ve kimyasalları mevcut kur üzerinden satın alıyoruz. 2016’da kurda ciddi dalgalanmalar bekliyoruz. Eğer
kurdaki artış bir ay içinde ürünlere yansırsa o zaman bizim
bugün müşterimizden istediğimiz bedellerin hiçbir anlamı kalmayacak, zararına iş yapıyor durumuna geleceğiz.
Geçen dönem torba yasayla kamuya getirilen sözleşmelerin ortalama 3 yıl süreli olma zorunluluğu
özel sektörde de uygulanabilir mi?
Kamu alımları için çıkan o yasanın özel sektörde de kabul
görüp hizmet sözleşmelerinin 3 yıl için yapılması bizim
için çok uygun olacaktır. Hiç değilse projelerimizi uzun
soluklu ele alıp, alımlarımızı bu süreye uygun yapabiliriz.
Mevcut durumda projeye bir yıl süreli olarak koyduğunuz
makinenin size dönüşüm oranı size kar getirmiyor, çünkü
bu dönüş yaşanmıyor. Hiçbir müşteri koyduğunuz makinenin amortismanını 12 ayda size ödemiyor. Dolayısıyla makinenin bir yıl sonraki durumu ne olacak kaygısına
düşüyorsunuz. Sektör olarak müşterilerimizi uzun vadeli
sözleşme yapma konusunda ikna edemedik. Torba yasada
çıkan kanunla birlikte ümit ediyoruz ki, kamuda oluşan 3
yıllık sözleşme mantığı özel sektörde de devam eder.
20
2014’te yaptığımız fuar ve zirvenin sektörde algısı üst
düzeyde oldu. Organizasyonda çok güçlü ortaklarımız
vardı. RAI dünyada bu işi yapan en iyi fuar firması durumda. RAI’nin Türkiye’ye gelip sektörel bir fuar düzenlemesi
açıkçası Türkiye’nin onlar ve sektör açısından ne kadar
önemli olduğunun bir göstergesi idi. TESHİAD olarak bizimle yürümek istediklerini söylediler. O dönemde RAI ile
iyi bir fuar yaptık. Aynı zamanda dünya çapında temizlik
sektörünün güçlü derneği olan ISSA Türkiye’de sektörel bir
zirve yapmak istediğini iletti. Onlarla da fuarla eş zamanlı
yürüttüğümüz zirvede güçlü bir sinerji yakaladık. Özellikle
RAI ile yapılan fuar sadece Türkiye açısından değil, Ortadoğu’yu da kapsayan yapısıyla önemliydi. Hedefe ulaşıldığını
düşünüyorum, çünkü Ortadoğu’dan çok güçlü katılımcılar
ve ziyaretçiler vardı. Türkiye Ortadoğu’ya açılan bir kapı
durumunda, hep o bölgeye bu açıdan baktım, bakmaya
da devam edeceğim. Unutmayalım ki, Avrupa sermayesini
bizim üzerimizden geçirip Ortadoğu’ya götürmek zorunda. Diğer bir konu kamu yönetimlerinin hizmet sektörüne olan uzaklığı. Biz onları fuara çekerek temizlik sektörün
büyüklüğünü, ciro hacmini ve bundan sonraki hedeflerini
anlatmaya amaçlamıştık o zirvede. Kamu yönetiminden
katılanlarla birlikte hedefimize kısmen ulaşmış olduk.
ISSA / INTERCLEAN Istanbul 7 – 9 Eylül 2016’da gerçekleşecek. Sektörün bu etkinliğe olan ilgisinden
memnun musunuz?
Bu yılki fuarla eşzamanlı yapılacak yine bir zirve düzenliyoruz. Bu zirveyle ile beraber, geçen dönemde başlattığımız kamu yönetimi ve özel sektörün buluşmasında
yarım kalan algıyı tamamlamayı hedefliyoruz. Zirvenin
teması mesleki standardizasyon ve eğitim olacak. İnanıyorum ki, bu yılki fuar ve zirve 2014’te yaptığımızdan
daha verimli ve olumlu geçecektir. Bugün satılan metrekareleri incelediğimde, 2014’e göre hemen hemen iki kat
üç kat fazla satıldığını görüyorum. Bu da doğru bir fuar
geçtiğini, algının doğru oturduğunu, RAI ile yapacağımız
ISSA / INTERCLEAN fuarının güçlenerek devam ettiğini
gösteriyor açıkçası. Bu da bizi TESHİAD olarak sektör adına
memnun ediyor.
Tesis Yönetimi Hizmetleri, Teknolojileri ve Alt Yapısı
Fuarı hakkında da bilgi verebilir misiniz?
Türkiye’de ilk kez düzenlenecek bu fuar ISSA/INTERCLEAN
ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilecek. Bu fuarda konut,
AVM, fabrika, hastane gibi yüksek yatırımlı tesislerin yöneticileri ile bu tesislere hizmet veren, makine ve ekipman
sunan firmalar biraraya gelecek. Temizlik dahil satın alınan
tüm hizmetler ve altyapı sistemleri, ısıtma – soğutma,
teknik bakım ve servis, asansör ve yürüyen merdivenler,
jeneratörler ve toplu elektrik satışı dahil enerji yönetimi,
peyzaj ve insanlı güvenlik ve yangın tedbirleri, insan sağlığı kapsamında işçi sağlığı konularında çalışan herkesi bu
fuara davet ediyoruz.
röportaj
Mehmet Şevket KABAŞ
Kadıköy Belediyesi Temizlik
İşleri Müdürü
KADIKÖY BELEDİYESİ’NDE
TESİS YÖNETİMİ
VE TEMİZLİK
Kadıköy Belediyesi olarak temizlik işlerinde hizmet
alımlarını ne şekilde yapıyorsunuz?
Temizlik işlerinin bir kısmını belediye olanakları ile gerçekleştirirken, yüzde 90’ın üzerindeki hizmetlerimizi dışardan
alıyoruz. İhale kanunu esaslarına bağlı kalarak ihaleler açıyoruz ve hizmet satın alıyoruz. Mevcutta yaklaşık 34 ay
sürecek bir sözleşme kapsamında bir firma ile çalışıyoruz.
Belediyeye yasası çerçevesinde personel alımlarında üç
yıllık sözleşme imzalama zorunluluğumuz var.
Personel sayınız ve kaynaklarınız nedir?
Temizlik işlerimizi hizmet aldığımız firma dahil 660 personelle yürütüyoruz. Temizlik İşleri Müdürlüğü’ne bağlı
64 adet farklı vasıfta aracımız var. Bu araçlardan değişik
kapasitedeki 49 adedi evsel atıkları konteynerlerden toplama aracı olarak çalışıyor ve atıkları Küçükbakkalköy’deki
Büyükşehir Belediyesi’ne ait Atık Toplama ve Ayrıştırma
Merkezi’ne taşıyor. Çöp araçları dışında belediyemize ait
süpürücüler, arazözler, katı yükleyiciler, konteyner yıkama
araçları bulunuyor.
Temizlik İşlerini ne bazda planlıyorsunuz?
Belediyemize bağlı bölgeler ve şartlarına bağlı olarak
planlama yapıyoruz. Örneğin Hasanpaşa ana arteri sabah
05.30 –06.00’da temizliyoruz ve çöplerini alıyoruz; ancak
saat 10.00’da aynı noktadaki konteyner ve çevresini kontrol ettiğimizde tekrar temizleme ihtiyacı duyuyoruz. Bu
durumda plan dışına çıkarak aynı mahaleye tekrar araç
göndermek durumunda kalıyoruz ve tepkiler alıyoruz.
Kadıköy Belediyesi sınırları içinde pekçok AVM
bulunuyor, bu tesislerin atıklarını ne şekilde
topluyorsunuz?
AVM’lerde özellikle restoran sayısı belli bir kapasitenin üstünde olan tesislerden çıkan evsel atıkların hacmi oldukça yüksek. Marmaray’ın hemen çıkışında yer alan Tepe
Nautilus’u örnek verirsek, istasyonun çevresinin temizliği
tamamen belediyemize ait. Bizi en çok zorlayan atıkların
başında sigara izmaritleri geliyor. Bu mahalleri sürekli mobil ekiplerimizle temiz tutmaya çalışıyoruz. Bunun dışında
AVM’ye ait 35 konteyner bulunuyor. Gün içinde 2 ve gece
1 sefer olmak kaydıyla konteynerleri boşaltıyoruz. Konteynerlerin çevresindeki atıkları da alıyoruz.
Eğitim, ibadet ve sağlık tesislerine hangi hizmetleri
veriyorsunuz?
Okulların tüm çöp konteyner ihtiyaçlarını kamu hizmeti
olarak ücretsiz karşılıyoruz, bahçelerini zaman zaman yıkıyoruz. Talep geldikçe de elimizdeki imkanlar oranınca
onlara yardımcı oluyoruz. İbadethaneleri ise rutin temizlikleri dışında dini bayramlar öncesinde temizliyoruz. Hastanelerin tıbbi atıkları Büyükşehir Belediyesi’nin kapsamında,
ancak tabi ki hastane çevresinde evsel bir atık olduğu durumda müdahale ediyoruz.
22
Kadıköy Semt Pazarları oldukça çok rağbet gören
alanlar, bu alanların temizliğini nasıl sağlıyorsunuz?
Kadıköy Belediyesi sınırları içinde haftanın 5 günü 7 ayrı
açık semt pazarları kuruluyor. Pazarların kapsadığı toplam alan 100 bin metrekareyi buluyor. Temizlik işlerimizin
önemli bir kısmını pazar sonrası oluşan ambalaj ve ürün
atıklarını cadde ve sokaklardan toplamak oluşturuyor. Bu
noktalarda araçla yapılan temizliğe mobil ekipler de katılıyor. Cadde ve sokaklar el veya araçlarla süpürülüyor. Konteynerler yıkanıyor. Gerektiğinde caddeler arazözle yıkanıyor. Tabi ki caddelerin yıkanması her gün olan bir durum
değil, kentsel dönüşüm projelerinde çalışan kamyonlardan dökülen çamurlar oluyor.
Kentsel dönüşüm projeleri Kadıköy’ü nasıl etkiliyor?
Kadıköy’de 800’e yakın inşaat devam ediyor. Bu çok ciddi
bir rakam. İnşaatların devam ettiği bölgeler, bizim sokak
genişliklerin dar olduğu, araçların bile geçerken zorlandığı noktalar. Şimdi bu sokaklarda kamyon ve iş makineleri
çalışma yapıyor. Biz konuşurken bir aracımız belediyemizin görevi olmamasına rağmen inşaat alanında bırakılan
atıkları temizliyor. Çevre sakinleri bizi aradıklarında tabi ki
“bu bizim görevimiz değil, inşaat firmasıyla muhatap olun”
cevabını verme şansımız yok. Temizliği yapmak zorundayız. Gelen her türlü şikayeti arkadaşlarımız değerlendiriyor
ve en kısa sürede müdahale etmeye çalışıyoruz. Unutmayalım ki, bizim bir aracımızın bulunduğu noktadan şikayet
alanına ulaşması 2 saati buluyor. Aracımızı durdurabilirsek
1 saatte temizliği bitirebiliyoruz. Temizliğe başlarken ikinci bir problem de doğmuş oluyor. Aracımızı park ettiysek
trafikte olanlardan yolu engellediğimize dair şikayetler alıyoruz. En çok duyduğumuz soru: Neden bu saatte temizlik
yapıyorsunuz?
Süren inşaatlar müdürlüğünüz hizmetlerini ne şekilde etkiledi?
Kentsel dönüşümden kaynaklanan büyük sorunlar yaşıyoruz. Aslında belediyenin sıkı bir denetimi olmasına rağmen caddelerde kontrolsüz olarak hareket eden araçlar
bulunmakta ve bu araçlar cadde ve sokaklara çamur ve
beton bırakıyor. Çok yoğun trafik içerisinde bizim çalışma
alanımız da oldukça kısıtlı. Sıkışık trafiğe ek olarak belediye
araçlarımız da yola çıktığında şikayetler alıyoruz.
23
Kamyonlardan dökülen ve trafiği de aksatan inşaat
çamurlarına çözüm bulunamaz mı?
uygun olarak biz de operasyonlarımızda ve kullandığımız
ekipmanlarda önem alıyoruz.
Çok basit pratik yöntemlerle bu sorun ortadan kaldırılabilir. Şantiye sahasından çıkmadan önce kamyon lastiklerindeki çamurları dökecek mekanizmalar çıkışa 15 -20 metre
öncesine yerleştirilebilir. Çok yağışlı havalarda kamyonlar
çalışmayabilir. İnşaat şirketleri çevreye verdikleri önem çerçevesinde bu önemleri alabilirler. Çözümleri sadece devlet
kurumlarından beklerseniz sonuç alamazsanız.
Elektrikli Araçlarla Gürültü Kirliliğine Karşı Mücadele
Ediyoruz
Saat 10.00 ile 16.00 arasında kamyonların yola çıkması yönünde yönetmelik var; ancak tüm kamyonlar otobüs durakları dahil park etmiş vaziyette duruyorlar ve yasak kalktığı an 10 dakikada varacakları noktaya ulaşmak istiyorlar.
Kamyonların bir resmini çekerseniz sayılarını da üzerlerindeki çamurları da görebilirsiniz ve tüm denetleme yetkisi Trafik Müdürlüğü’ne ait. İnsanımız trafikte kamyonlara
müdahale edemezken, maalesef Belediye araçlarına çok
rahatlıkla tepki gösterebiliyor.
Kadıköy Belediyesi’nin Türkiye’de ilk olarak gerçekleştirdiği projeler nelerdir?
Yeraltı Çöp Konteynerleri
Türkiye’de bir ilk olarak; 2006 yılından başlayarak çeşitli
bölgelere yeraltı çöp konteyneri yerleştirdik. Altyapıda sorunlar yaşanmasına rağmen, bu yıl konteyner sayısı 45’e
ulaştı. Özel havalandırma, hazne ve kapaklara sahip konteynerler 3 metre derinliğe gömülüyor. Konteynerler dolduğunda bir vinç yardımıyla kaldırılıyor ve değiştiriliyor. Bu
konteynerlerin içine çöp toplayan çocukların yaşamlarını
hiçe sayarak girdiklerini görünce kapak yapılarını değiştirmek zorunda kaldık. Sahada karşılaştığımız durumlara
24
Yine İstanbul’da bir ilk olarak evsel atık toplama araçlarının
oluşturduğu gürültü kirliliğini ele aldık. 2013 yılından itibaren üst mekanizmaları elektrik ile çalışan dizel araçlarla
çalışmaya başladık.
Özel Araçlarla Konteynerleri Yıkıyoruz
2006’dan beri konteynerleri özel araçla yıkayan ilk belediyeyiz. Bu araç konteyneri haznesine alıyor ve deterjan ile
yıkıyor. Farkındalığı arttırmak için 22 Aralık’ta Bostancı’da
üç sokakta bir uygulama gerçekleştirdik. Böylece çevrede
oturanların ve yoldan geçenlerin ilgisini çektik.
Martıları Besliyoruz
Kadıköy Balıkçılar Çarşısı’nda tamamen hibrit çalışan üstü
açık küçük araçlarla çöpleri topluyoruz. Balıkçılardan aldığımız balık atıklarıyla martıları besliyoruz. Bu projemiz hayvanseverlerce çok olumlu karşılandı ve beğenildi.
Bahariye Caddesi’nde Golf Arabaları
Halitağa, Bahariye, Rıhtım ve Bağdat Caddesi’nde golf arabaları ile hizmet veriyoruz. Bu araçları bayanlar kullanıyor
ve yine olumlu geri dönüşler alıyoruz.
Atık Yönetimi Temizlik İşleri tarafından mı yönetiliyor?
Cam ambalaj atıkları, bitkisel atık yağlar ve atık piller için
2008 yılında Atık Koordinasyon Merkezi kuruldu. Temizlik
İşleri, özel atık pil kutularından pilleri toplamakla yükümlü.
Toplanan piller Çevre Birimlerine iletiyor.
e-belediye sisteminden en çok aldığınız şikayet ve
başvurular nelerdir?
Kamyonlardan dökülen çamur ve betonlar bizi oldukça
meşgul ediyor. Aldığımız çağrılarda konunun Büyükşehir
Belediyesi’nin yetkisinde olduğunu anlatmak da zorlanıyoruz. Ölü hayvanların toplanması için de çok sık çağrı
alıyoruz.
Sosyal sorumluluk hissettiğimiz bir diğer konu da çöp
evler. Kadıköy’de yaşlı nüfusunun yoğunlukta olduğu bölgelerde bu tip evlerle karşılaşıyoruz. Kapının önüne tamamen sokağa çıkarılan evsel atıkları alıyoruz. Evlerin içine
girmek için Emniyet Müdürlüğü’nden destek almamız gerekiyor. Zabıta, emniyet memuru ve gerekirse savcılıktan
gelen yazıyla birlikte işlem yapıyoruz. Sağlığı tehdit eden
bir durum olduğunda Veteriner Müdürlüğümüz gerekli
ilaçlamayı yapıyor.
Büyükşehir Belediyesi’nin yetkisi altında olan ancak
Kadıköy Belediyesi’nce hizmet verilen bölgeler
olduğunu biliyoruz.
Ana arter olarak kabul edilen Bağdat Caddesi, sahil yolu,
Rıhtım Caddesi, Minibüs Caddesi olarak bilinen Fahrettin
Kerim Gökay gibi gelirleri yüksek cadde ve sokaklar Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı. Kendileri tabela vergileri gibi oldukça yüksek gelirleri bu alanlardan elde ederken temizlik
hizmetini biz veriyoruz. Sahil şeridi ve Yoğurtçu Parkı’ndan
başlayan Moda sahili tamamen onların kontrolündeyken,
Kadıköy Belediyesi olarak biz sabah çok erken saatlerde
çöp toplayıp temizlik yapıyoruz ve sahili sabah sporunu
yapanlara bırakıyoruz. Rıhtımdaki otobüs durakları ve çevresi de aynı durumda.
Şu anda en sıkıntılı bölgemiz Metrobüs’ün son durağı olan
eski Söğütlüçeşme Tren İstasyonu ve çevresi. Demiryolları eskiden bu alanların temizliğini ve bakımını sağlıyordu.
Banliyö hattının devri ile yeni bir dönem başlamış oldu.
Burası Büyükşehir Belediyesi’nin kontrolü altında şimdi,
ancak biz temizliğini yapmak durumunda kalıyoruz ve oldukça berbat görüntülerle karşılaşıyoruz. Hemen ekleyelim Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Projesi ve alanı da tamamen
Büyükşehir Belediyesi tarafından yönetiliyor.
Kadıköy Belediyesi Temizlik İşleri Müdürü Mehmet Şevket
Kabaş, Teknik Uzman Tülin Adsanver, Büro Asistanı Şebnem Aksu, Dış Birimler Sorumlusu Ali Özülkü’ye verdikleri
bilgiler ve Kadıköy’e yaptıkları özverili çalışmaları için teşekkür ediyoruz.
Sayılarla Kadıköy
Hizmet ve Lojistik Destek Birimleri
21 mahalle 1301 cadde/sokak
Kayışdağı Hizmet ve Lojistik Destek Birimi
64 adet farklı vasıfta temizlik aracı
Özgürlük Parkı Hizmet ve Lojistik Destek
Birimi
13.000 adet konteyner
45 adet yeraltı konteyner
43 adet yerüstü konteyner
Kentsel dönüşüm projelerinin nüfusa etkisi:
+ 80.000 – 100.000
Fenerbahçe Parkı 1. Bölge Şantiye Şefliği ve
Lojistik Destek Birimi
Merdivenköy Eylül Parkı 2. Bölge Şantiye
Şefliği ve Lojistik Destek Birimi
25
röportaj
Bülent Doğru: “2016’da yönetim tarzıyla kendini değiştirmiş, geliştirmiş bir
oluşumla AVM, konut ve hastaneleri yöneten bir DGR göreceksiniz.”
Sektörde başarılı tesis hizmetleri yönetimi ve operasyonları ile tanınan DGR Group’un yönetim kurulu başkanlığını yürütüyorsunuz. DGR Group bugünlere hangi aşamalardan geçerek ulaştı?
DGR Group’un bu yıl 18. yılını kutlayacağız. Kuruluş yıldönümümüz olan Ağustos 2016’da sektördeki arkadaşlarımızla bir kokteyl ortamında biraraya gelmeyi planlıyoruz.
Ülkemizde her on yılda bir yaşamaya alışık olduğumuz
ekonomik krizleri aşarak zor şartlarda bugünlere ulaştık.
Türkiye’de firmaların kurulma ve büyüme evrelerinin hep
krizlere denk gelmesi çok ilginçtir. Biz de 2001 ve 2008
krizlerini gördük ve bunları DGR Group olarak iyi atlattık.
Kurulma evrelerinde henüz toparlanmaya çalışan birçok
firmanın krizlerle birlikte yok olup gittiğini gördük. Firmalar tam kurulma dönemine rastgelen ilk yıllarında süreçlerini doğru yönetmelidir. Toparlanmaya başladıktan sonra,
kalıcı olmak için bir iki yıl daha istikrarlı bir şekilde devam
etmeleri gerekir; ama tam bu dönemde yaşanan ilk krizde
firmaların sektörden çekildiklerine çok şahit olduk.
DGR’nin krizleri atlatması için aldığınız önemler
nelerdi?
Büyük ve güçlü firmalar bize o dönemde çok destek oldular. Özellikle para dönüşlerindeki desteklerini inkar etmemek gerekir, bu vesile ile ayakta durabildik. Bu dönemlere
26
kadar geldik. Bundan sonrası belki daha zor; çünkü sektörün yükseklerinde durmaya çalışan bir firmasıyız. Sektörün
güçlü firmaları ile rekabet ediyoruz. Mutlaka büyümeye ve
beraberinde iyileştirmeleri sürdürmemiz gerekiyor. Dolayısıyla zor bir süreç bizi bekliyor; ama genç, güçlü, kaliteli
bir ekibe sahibim. Bu ekiple zorlukların üzerinden geleceğiz. Benim hayalim ve hedefim; DGR’nin uzun soluklu sürdürülebilir bir yaşamı olması ve çocuklarımın birgün gelip
bu firmayı yönetmesi.
DGR Group ilk olarak bir temizlik firması olarak mı
kuruldu?
O dönemlerde Türkiye’de tesis yönetimi tarzı firmalar bulunmuyordu. Facility Management mantığının gelişmediği, henüz Türkiye’de konuşulmadığı dönemlerdi. Sadece
temizlik sektörü aktifti ve biz de temizlik firması olarak
kurulduk. Uzun dönem aslında bu şekilde devam ettik,
pekçok işletmeye temizlik hizmeti verdik. Son beş yılda
sektördeki işler farklılaşmaya başladı ve DGR bu dönemi
çok doğru yakaladı. Belki bu bizim yakalamamızdan fırsattan ziyade, müşterilerimizin kendi iç işlerindeki iş çeşitliliğinden bize ayırdıkları bir paydı. Böylelikle DGR, birçok
müşterisinin temizlik dışında yönetim, hizmet ve servis
tarzındaki pekçok işini yapmaya çalışan bir grup oldu ve
bu şekilde devam ediyor.
Bu işleri alırken izlediğiniz yöntemler nelerdir?
İş yaptığımız müşterilerimizin içinde bizim yapabileceğimiz bize uygun, onların outsource edebilecekleri ya da bizim gelişmiş ülkelerdeki mantığı ortaya koyup, bir sonraki
adımı görerek talep ettiğimiz işler oluyor. Müşterilerine
“Bakın, gelişmiş toplumlarda bu işler bu şekilde yapılıyor,
gelin biz de işlerinizi aynı şekilde yönetelim.” diyerek karşılarına çıkan bir DGR var.
2016’de DGR Group’ta neler yaşanacak?
Yeni bir yapılanma ile birlikte, tamamıyla yönetim mantığı
ile hizmet veren bir grup olup yolumuza devam etmeyi
düşünüyoruz. “DGR temizlik firması ve sadece temizlik yapar” mantığında değiliz. Hizmet verdiğimiz müşterimizin
bize uygun bulduğu veya bizim görüp de operasyonumuza uygunluğunu gündeme getirdiğimiz işleri muhakkak yönetmeye talibiz. Bizim rakiplerimizden tek farkımız
açıkçası bu yaklaşımımız. Üretim safhasındaki hizmetlerin
yanısıra tedarik zinciri süreçlerinde paketleme ve “delivery”
dediğimiz siparişlerin toplanıp evlere teslim edilmesini
kapsayan lojistik hizmetlerimiz var. Yani çok farklı işleri yapan çok farklı bir DGR Group var aslında. Türkiye’de hizmet
verdiğimiz çok büyük grupların birçok alandaki işlerini yapan tek firmayız.
Carrefour hem de Metro Grup bünyesinde online satışı
doğru yönetebilen bir grubuz.
Anlattıklarınızdan perakende mağazacılığından
otomotive çok farklı sektörlere hizmet verdiğinizi
görüyoruz.
Aslında sektördeki firmaların da belki bu şekilde çalışmaları gerekiyor. Sadece temizlik işi yapmayı bekleyip, diğer
işleri kaçırdığımız vakit o işletmede uzun soluklu kalabilme şansımızı kaçırıyoruz. Vazgeçilmez olmak lazım, bunun
yolu da müşteri bünyesinde pekçok işi yapmaktan geçiyor
açıkçası. Daha “kitsch” işleri görüp, onlara yönelmeniz gerekiyor. Bu işleri yakalayıp ona odaklandığınız vakit, o işletmenin sizden vazgeçebilme şansı azalıyor. O işletmede
daha uzun soluklu kalabiliyorsunuz.
DGR olarak endüstriyel tesis yönetimi konusunda
hangi noktadasınız?
Endüstriyel tesis yönetimi yapmıyoruz henüz. DGR Group
olarak 2016 – 2017’de bir sonraki adımımız olarak gelişmiş
ülkelerde gördüğümüz tesis yönetimine yönelebiliriz;
ancak bugün o endüstri içerisinde yapılabilecek pekçok
işi yapıyoruz. Ford bünyesinde üretime yardımcı olan,
üretimden çıkan araçların kalite kontrol sistemini ve henüz
üretime çıkmayan araçların test sürüşlerini yapan bir grup
durumundayız. Tek DGR’yi görüyorsunuz o tesislerde.
Carrefour depolarında girdileri ile birlikte mağazaya kadar
lojistik sürecini yöneten bir grup konumundayız. Metro
Grup içerisinde “delivery” sipariş sürecini yönetiyoruz
ki, ileride sektörün bu yöne kaymasını bekliyoruz. Hem
27
Sektörü ortalama karlılık
seviyesinin altında teklif verilmesi
olumsuz etkiliyor.
isterdi ki, şu anda uzun sürelerdir sektöre hizmet veren firmalar olsa ve sektör kurumsallaşabilse; ama birçok yere gittiğinizde karşınıza yeni kurulmuş firmalar çıkabiliyor, aynı
ihaleye girme durumunda kalıyorsunuz. Bu hem bizim
hem de sektörün düzenini bozuyor, ama maalesef Serbest
Ticaret Yasası yürürlükte ve önlem alabilecek bir durumda
değiliz. Firmalar kendi gücü ile ayakta durabilmenin ve geleceğe farklı bakabilmenin yollarını aramak durumunda.
Temizlik sektöründe düşük karlarla çalışıldığı bir
gerçek, gelişmiş ülkelere karşılaştırdığınızda durum
nedir?
Piyasada temizlik mantığı artık çok konuşulan hesap yapılabilen bir duruma geldi; ama endüstri alanında henüz
bu küçük hesapların ve paraların konuşulmadığı bir süreç
var. Muhakkak ki bu alanda da maliyet analizleri çok farklı
boyutta yapılmaya başlanacak ve karlılık düşecektir.
Türkiye’deki karlılıklar gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında
aynı seviyedeler aslında. Batıya Amerika’ya gittiğinizde ortalama karlılık %5 – 7 seviyesindedir. Orada ve bizde sektör
hemen hemen bu karlılık seviyelerinde işliyor. Bunlar çok
kötü karlar değildir. Hemen belirteyim, gelişmiş ülkelerde
sektörel karlılık oranı yüzde beş - yedi seviyesinde iken
firmalar bu oranların altında teklif de vermiyorlar. Biz de
sektörü piyasayı bozan ortalama karlılık seviyesinin altında
teklif verilmesidir.
Sektörde uzun ömürlü firmaların sayısının azlığını
neye bağlıyorsunuz?
Girişimciler firma kuruyorlar ama bir süre sonra Türkiye’de
sık yaşanan ekonomik krizler nedeniyle iflas edip, faaliyetlerini sonlandırıyorlar. Yaşamlarını sürdüremiyorlar. Gönül
28
Gelişmiş ülkelerin teşvik sistemleri firmalara nefes
aldırıyor diyebilir miyiz?
Gelişmiş ülkelerde firmaların vergisel anlamda pek bir
avantajları yok, hatta ülkemize göre daha yüksek vergi
oranları mevcut. Vergisi doğru hesaplanan ve bu vergiyi
doğru ödeyen firmalarla bir yapı kurulmuş durumda. Bizim görmediğimiz ise teşvik unsurunun gelişmiş ülkelere
nazaran daha rahat uygulanabilir olması, ama henüz Türkiye’deki pekçok sektörlerde olduğu gibi bizim sektörümüzde de teşvik yok, sadece geçici pansumanlar şeklinde yapılan teşvikler görüyoruz. Diğer taraftan teşviklerin bizim
sektöre gelmesini beklemek de çok doğru değil, çünkü
kapsamlı bir teşvik yasasının uygulanabileceği bir sektör
yapısında değiliz henüz.
DGR Group olarak Eylül 2016’da Istanbul’da
düzenlenecek ISSA/INTERCLEAN fuarında yer
alacak mısınız?
2016’da yönetim tarzı mantığıyla kendini değiştirmiş, geliştirmiş bir oluşumla AVM, konut ve hastaneleri yöneten
bir DGR göreceksiniz. ISSA/INTERCLEAN fuarı ile eş zamanlı olarak bu yıl Tesis Yönetim Hizmetleri fuarı düzenleniyor.
Bu bizim için önemli bir fırsat, bu fuarda muhakkak olmak
istiyoruz.
fuar
Emre Özkan
UBM Proje Müdürü
“
İZ METREKARE SATMIYORUZ,
İZ ZİYARETÇİ SATIYORUZ.”
ISSA/INTERCLEAN 2014 fuarı Hizmet Sektöründe
etkili bir sinerji yarattı. UBM açısından fuarı değerlendirir misiniz?
ISSA/INTERCLEAN 2014 fuarını düzenlerken 10 yıllık bir
projeksiyon geliştirerek sadece ticari bir gelir elde etmeyi
değil uluslararası arenada Türkiye’yi öne çıkaracak bir etkinlik düzenlemeyi hedefledik. 10 yıl sonraki yani 5. fuarımızda ulaşabileceğimiz noktayı sadece Türkiye pazarında
değil global olarak nerede olacağımızı öngörerek planlarımızı hazırlayıp, ilk üç fuarımızı yatırım olarak görüp kar
elde etmeyi ikinci planda tutarak fuar kalitesine odaklanarak başarımızı yüksek tutmayı hedefledik.
İlk yılda yakalanan başarıyla birlikte fuarın gelişmesi
açısından nasıl bir vizyonla planlama yapıyorsunuz?
İlk fuarımızda Türkiye’deki gerçekleşen fuarlara nazaran
çok ciddi oranda yabancı ziyaretçi ağırladık, toplam sayının dörtte birine ulaştı bu sayı. Önemli bir nokta çünkü
fuarı ilk defa gerçekleştiriyorsunuz ve 70 ülkeden 1.000
kişiyi evinden kaldırıp fuara getirebiliyorsunuz. 2016’daki
fuar alanımız 3.500 m2 olacak ilk fuarımıza göre %50’lik
artış öngörüyoruz, bunun biraz daha üstüne çıkabilecek
30
durumdayız. Fuarımıza dokuz aylık bir süre
olmasına rağmen %60 oranında doluluğa
ulaşmış durumdayız. Bizim yapmış olduğumuz planlarda 5 yıl boyunca %50’lik bir
artışı hedefliyoruz bunu gerçekleştirebilecek potansiyele sahibiz sizinle 2018 yılı fuarını konuşurken 6.000m2, 2020 fuarı içinse 9.000 m2 daha sonra da 10.000 m2 üstünü konuşuyor
olacağız. Bu metrekarelerin üstüne çıktığımızda rekabet
edeceğimiz, oynayacağımız saha Pulire’in Verona ve Berlin’deki CMS fuarları olacak.
ISSA/INTERCLEAN sektörün amiral gemisi olan tüm
dünyaca kabul edilmiş bir fuar, Amsterdam’a ek olarak
Avrupa’da Polonya ve İstanbul fuarlarımız vardı, İstanbul
Fuarının gördüğü öngörümüzün üzerinde yabancı ilgisi
nedeniyle Polonya fuarımız düzenlenmeyerek Avrupa’da
sadece Amsterdam ve İstanbul Fuarını organize ederek
yolumuza devam ediyor olacağız. Amsterdam ve İstanbul
fuarları dışında ISSA’nın Amerika, Meksika fuarları büyüyerek devam edecekler.
ISSA/INTERCLEAN Amsterdam’a Türk firmalarının
yaklaşımları nasıl?
İstanbul fuarından sonra Amsterdam ciddi bir ivme kazandı. Tabi ki orada yer sıkıntısı ve kota sorunları yaşıyoruz.
Fuar alanında ülkemize ayrılan alanı iki kat büyütebildik ve
yaklaşık 1.000 m2 ‘lik bir Türk katılımı olacak. Sektörün büyük firmalarının standlarının yanında TESHİAD’ın da standı
yer alacak.
Mass medya kullanmayı çok fazla kullanmayı tercih etmiyoruz. Onun yerine talep edilen istenilen kriterdeki ziyaretçi kimse, onu fuara getirmeyi yönelik doğru adımları
atmaya çalışıyoruz. Yüz yüze ziyaretler olabilir, kişiye özel
postalar olabilir, çeşitli direkt pazarlama yöntemleri kullanarak ziyaretçileri fuara çekiyoruz. Her fuarımızdan önce
5 -6 kişiden oluşan call center oluşturulur. Bu grup içinde
Rusça, Arapça bilen kişiler de olur ve o coğrafyaya elimizdeki veriler üzerinden aramalar yaptırılır.
Fuar öncesi kurduğunuz call center’ın kullanımdaki
verilerin kaynağı nedir?
Başarılı bir organizasyon yapmak istiyoruz, bunun gerçekleşmesi için de iki ana kriterimiz var. Birincisi katılımcı nezdinde operasyonun düzenli, programlı ve kurallar dahilinde yürümesi. Bu konuda iddialı konuşuyorsam bağışlayın
ama Türkiye’deki en deneyimli, sorun çözmeye odaklı en
iyi fuar operasyonu ekibine sahibiz.
İkinci kriterimiz ise ziyaretçi. Sonuçta firmalar fuara ben
buradayım demek için değil müşteri bulmak için katılıyorlar. Bizim hiçbir zaman fuarımıza binlerce ziyaretçi getireceğiz diye bir iddiamız olmadı; ama şöyle bir iddiamız vardı: fuara katılırsanız size yeni müşteriler sağlayabileceğiz.
Katılımcıların yeni müşteri bulmaları konusunda oldukça çarpıcı bir mottonuz var.
Evet mottomuz “biz metrekare satmıyoruz, biz ziyaretçi
satıyoruz.” Başka fuarlara katılıp yüzlerce metrekare üzerinde şaşalı standlar yaptırabilirsiniz; ama biz prestij fuarı
yapmıyoruz, tamamen b2b fuar şirketiyiz. Dünya çapında
yaptığımız 450 fuarın hepsi de b2b etkinliklerdir.
ISSA/INTERCLEAN Istanbul 2016 özellikle hangi yapıda firmaları ağırlamak istiyorsunuz?
Hedefimizde distribütör firmalardan daha çok üretici firmalar yer alıyor. Üretici firmaların iç piyasada yaşadıkları
ciddi bir rekabet söz konusu, dolayısıyla firmalarımızın hedefinde yurtdışı pazarlar bulunmakta. Onların fuarımızda
yurtdışından yeni müşteri bulmaları bu fuarın onlar için
başarılı geçmesi için bir kriter.
Distribütör firmalar açısından baktığımızda durum biraz
daha farklı. Türkiye pazarında güçlü, adı bilinen pekçok
yabancı üretici markanın distribütörlüğünü yapan firmalar mevcut, bu şekilde fuar alanında uluslararası çaptaki
üretici firmanın bölgesel satış müdürleri de bulununca
çok uluslu, bağlantıları geniş coğrafyaya yayılan bir etkinlik
düzenlemiş oluyoruz.
UBM olarak dünyanın en büyük verisine sahip etkinlik organizasyon firmasıyız. Bunun yanında Amsterdam RAI’in
yapmış olduğu fuarlarına bizim hedeflediğimiz coğrafyadan katılan ziyaretçilerin verileri de elimizde mevcut. Örnek olarak Ürdün’de bir firma Amsterdam fuarında stand
açmış olabilir, kendisine telefon ederek İstanbul’da fuar
düzenlediğimizi ve hangi üretici firmaların fuarda olduğunun bilgisini veriyoruz. Ziyaret etmek isteyip istemediklerini soruyoruz. Dolayısıyla bizi diğer firmalardan ayıran iki
güçlü noktamız var: elimizdeki sağlam veri ambarımız ve
operasyondaki başarımız.
ISSA/INTERCLEAN fuarındaki m2 fiyatlarınızın yüksek görülmesi konusunda görüşleriniz nelerdir?
Bunu kabul ediyorum, Türkiye’de yapılan fuarlara göre pahalı bir fuar düzenliyoruz. İsteseydik biz de metrekaresi 80
Euro’ya fuar yapabilirdik ama saymış olduğumuz hizmetlerin hiçbirini sağlayamazdık. Dediğim gibi, 80 Euro’luk bir
fuarda 400 m2’lik stand sahibi olmaktansa, bizim fuarımızda 20 m2’lik standınız olsun; çünkü satın aldığınız alan ne
kadar büyük olursa olsun fuar kapısından girecek ziyaretçi
sayısı değişmeyecek. En önemli hedefimiz katılımcılarımızın her gün karşılaştıkları kişilerin yanı sıra, ulaşamadıkları
kişileri de fuara getirmek.
ISSA/INTERCLEAN 2016 fuarında katılımcılara sunacağınız fırsatlar neler olacak?
Fuara katılanlar INTERCLEAN deneyimini yaşayacaklar.
Yaptığımız çalışmalarımız sonucunda fuara gelen nitelikli
alıcılar ile buluşma imkanı yakalayacaklar. Türkiye’nin farklı
illerden insanlar fuara gelirken, Afrika kıtasından Ortadoğu’dan da ziyaretçileri fuara çekebiliyor olacağız. Üç günlük
bir sürede bu kadar farklı insanla biraraya gelebilecekleri
Türkiye’de veya yakın coğrafyamızda başka bir etkinlik yok.
Fuarlara ziyaretçi çekebilmek için kullandığınız
yöntemler nelerdir?
Öncelikle katılımcılarımızın hedeflediği kitleyi iyi analiz
etmeyi başarabilen bir ekibiz. Bu analiz sonucunda doğru
insanları fuara çekebilmek için özellikle direct marketing
yöntemlerini kullanan bir fuar organizasyonu şirketiyiz.
31
röportaj
AVM EN GEÇ 10.00’DA AÇILMALIDIR
Tepe Servis ve Yönetim Genel Müdür Yardımcısı ve TESHİAD
Yönetim Kurulu Üyesi Miktat Kuzhan ile alışveriş merkezlerinin yönetim esasları, hizmet alım şekilleri ve günlük işleyiş
sırasında karşılaşılan teknik problemler üzerine konuştuk.
Alışveriş merkezlerinin yönetimi hangi hizmetleri
kapsamaktadır?
AVM’de işletme yönetimi ile birlikte kiralama, teknik, danışma, halkla ilişkiler, genel temizlik, güvenlik, peyzaj ve
ilaçlama hizmeti verilmektedir. Diğer hizmetler dışarıdan
alım ile sağlanmaktadır.
Verilen hizmetlerin farklılığı göz önüne alındığında, AVM’ler nasıl bir organizasyon yapısı ile yönetilmelidir ve bir AVM yöneticisinde aranan özellikler nelerdir?
AVM yönetim kadroları genelde AVM Müdürü, Kiralama,
Teknik Müdür, Operasyon Müdürü, Reklam ve Halka İlişkiler, Danışma, Asistan ve Teknik personel kadrolarından
oluşmaktadır. AVM yöneticileri kiracılar, müşteriler ve ziyaretçiler ile düzgün iletişim kurabilen ve oluşabilecek krizleri yönetebilen kişiler olmalıdır. Ayrıca AVM yönetiminde
kiracılar ile ilişkiler ile birlikte; belediye, valilik, kaymakamlık, emniyet vb. gibi kurumlar ile yakın ilişkiler sürdürebilen
yöneticiler tercih edilir.
32
Operasyonel iş programları oluşturulurken dikkat
edilen noktalar nelerdir?
İş programları tesiste verilecek hizmetlere, AVM’nin konumuna ve türüne göre değişmektedir. Bu yüzden standart
bir iş programı yoktur. Yani her AVM kendisine özel iş programları hazırlamak zorundadır.
Hizmet alımları hangi usullerle gerçekleştiriliyor?
AVM yönetimi profesyonel bir tesis yönetim firması veya
AVM’nin kendisi tarafından yapılabilmektedir. Bu duruma
bağlı olarak hizmet alım usulleri de farklılık göstermektedir. Örneğin birçok AVM’yi yöneten firma genelde ihaleye
çıkar ancak her firmayı çağırmaz ve ihaleyi her zaman en
ucuz teklifi veren firmaya vermez. Kendi AVM’sini veya tek
bir AVM yöneten firmalar ise ya tanık firmalar çağırıyorlar ya
da tam tersi herkesi çağırıp en ucuz olanını seçiyorlar. Bu
seçimi yapanlar ise operasyon değil satın alma birimleridir.
AVM yönetiminde sıkça karşılaşılan sorunlar, plan
dışı ortaya çıkan problemler nelerdir?
AVM’ler m2 bazında büyüklük ve konumlarına göre ayda
2 - 2,5 milyona kadar ziyaretçi ağırlamaktadır. Bu yüzden
aslında her ziyaretçi ayrı vaka olarak görülebilir. Yani “milyonda bir olacak iş” denilen olaylar ile her zaman AVM’lerde karşılaşabilirsiniz. Bu yüzden 24 saat hazır halde olunmalıdır. Bazı olaylar belirtilmesi gerekiyor ise; kayar kapılara
çarpılması, yürüyen merdivenden inerken düşülmesi, tuvalette kapalı kalınması, taharet musluğunun o an arızalanıp üzerinin ıslanması, pantolon takılıp yırtılması, kayarak
düşülmesi, asansörde kapalı kalınması vb. gibi durumlarla
sık karşılaşılır.
Ayrıca AVM’lerde ciddi teknik ekipman ve sistemlerin olmasından dolayı da problemler meydana gelebilir. Bunların bazıları mağazayı su basması, soğutma sistemi arızası,
ısıtma kazan arızası, tuvalet tıkanması, elektrik kesilmesi
sonrası jeneratörleri devreye girmemesi, elektrik panolarında yangın çıkması, food court mağazalarında yangın
çıkması, arıtma sisteminin arızalanıp taşması, aşırı yağmur
sonrası su taşması vs. gibi sorunlardır.
AVM’de esas her ne olursa olsun en geç saat 10.00’da
AVM’nin ziyaretçilere hazır hale getirilip açılmasıdır. Bu
tüm AVM’ler için değişmez bir kuraldır.
33
fuar
TESİS YÖNETİM HİZMETLERİ FUARI,
İSTANBUL 2016
UBM Proje Müdürü Emre Özkan: “Tesis Yönetim Hizmetleri & Teknolojileri, Altyapı ve
Tedarik Fuarı ile Türkiye’de yine bir ilke imza atıyoruz.”
Tesis Yönetim Hizmetleri fuarı düzenlemeyi hangi
nedenlerle planlarınıza aldınız?
Eylül 2016’da ISSA/INTERCLEAN’le eş zamanlı olarak IFM’de düzenleneceğiz fuarda katılımcıları neler
bekliyor?
IFM’de düzenleyeceğiz fuar, tesis yönetim hizmetlerinin
birebir içinde yer alan 8 ana sektörü kapsıyor:
• tesis yönetim hizmetleri
• temizlik dahil satın alınan tüm hizmetler ve altyapı
sistemleri
• ısıtma – soğutma
• teknik bakım ve servis
• asansör ve yürüyen merdivenler
• jeneratörler ve toplu elektrik satışı dahil enerji
yönetimi
• peyzaj
• İnsanlı güvenlik ve yangın tedbirleri, insan sağlığı
kapsamında işçi sağlığı.
34
Türkiye AVM’ler, siteler konusunda hızlı bir ivme kazandı
fakat servisler konusunda aynı hızda ilerleyemedi şeklinde bir düşünce var. Biz de bu alandaki boşluğu doldurup,
hem hizmet alan tarafında hem de hizmet satan tarafında
uygun bir platform yaratıp bu sektörün gelişimine katkı
sağlamak istiyoruz. Bu oluşumu tek başımıza yapma imkanımız yok, TESHİAD’la diğer kuruluşlarla biraraya gelip bu
projeyi sektörün ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde geliştirmeyi hedefliyoruz.
Avrupa ve Amerika’dan farklı olarak Ortadoğu’da ve ülkemizde hızla gelişen ilerleyen konut ve inşaat sektörü bulunmakta. AVM, hastane ve fabrika gibi tesislerinin de sayısı
her geçen gün artıyor. Bu hızlı artışın yanında yapılan bu
konut ve tesislerin büyük hacimli olmasından dolayı profesyonel bir yönetim anlayışıyla idarelerini zorunlu kılıyor.
Biliyoruz ki verilen hizmetlerin niteliği ve standardı konusunda bir boşluk var, bu boşluğu doldurup, tesis yönetimi
sektörünün gelişimine katkı sağlamak istiyoruz. Bu yeni
sektörün dinamiklerini görerek Tesis Yönetim Hizmetleri
fuarını düzenlemeye karar verdik. INTERCLEAN olduğu gibi
bu fuarda da 10 yıllık bir plan üzerinde ilerliyoruz.
Fuar katılımcılarına hangi fırsatları sağlayacaksınız?
Pavilyonlara bölünmüş bir fuar organize etmeyi planladık,
Tesis yönetiminin hizmetleri, makine ve ekipman, enerji,
güvenlik, bakım gibi 8 ana sektörün temsilcilerini pavilyon
düzeninde biraraya getireceğiz. Yönetim firmaları fuarı gezerken ilgilendikleri konulara odaklanabilecekler. İlerideki
hedeflerimiz arasında satın alma yapacak olan firmaların
hazırladıkları şartnameleri fuar öncesi katılımcılara iletmeleri ve fuar süresince randevulaşarak reel işler üzerinde
görüşmelerini sağlayacak, sitelerin ve tesislerin yapmayı
planladıkları satın almaları fuarı görmeden karar vermeyecekleri bir platform haline gelmek bulunmakta.
Fuar öncesinde tesis yönetim şirketleri ile biraraya geleceğiz. Onların envanterinde girmeye çalıştıkları henüz
profesyonel yönetim şirketlerince yönetilmeyen AVM’ler,
siteler, hastaneler olabilir. Pazarlama ekibimiz bu hedef kitleye yönelik özel çalışmalar gerçekleştiriyor olacak. Örnek
olarak Ankara’da büyük bir askeri lojman, konkur açarak
temizlik hizmeti alıyorsa, biz oradaki yönetici veya karar
vericiye ulaşıp, fuarı ziyaret etmeleri için uçak biletlerini organize ettiğimizi, havalimanından da karşılanacaklarını ve
fuarda istedikleri hizmetleri sunabilecek firmalarla biraraya
gelmelerini sağlamak istediğimizi belirtebiliriz.
INTERCLEAN fuarında olduğu şekilde bir zirve düzenleyecek misiniz?
Fuar alanında forum alanları oluşturmak istiyoruz, standların arasında oturma düzenine sahip açık alanlar oluşturup
gün içinde farklı zamanlarında kısa söyleşi ve tartışmaların
olduğu bir ortam oluşturacağız. Hizmet alan tarafında yer
alan AVM yöneticisi, fabrika sorumlusu, site yöneticisi belediyelerin temizlik ve fen işleri gibi birimlerinden konuşmacılar bir moderatör eşliğinde forum alanımızda biraraya
gelerek tesislerindeki sorunlar üzerine sohbet edecekleri
kısa toplantılar organize edeceğiz, bu sohbetleri de tesislere hizmet veren firmalar açık platformda dinleme imkanına sahip olacaklar. Tesis yöneticisinin öyle bir şeye ihtiyacı vardır ki oradaki kimse bunu üretmiyordur. Örneğin
“turnike üretiyorsunuz çok güzel, ama bu turnike 70 cm
yüksekliğinde ve çocuklar çok rahat altından geçebiliyor.”
diyebilirler. Bu ufak bir örnek. Katılımcılar hizmet alan ve
satan tarafların ihtiyaçları ve ürettikleri ürünler karşılıklı
olarak konuşabilecekler. Bunun yanında forum alanımızda
farklı konuşmalar da organize etmeyi planlıyoruz, müteahhit firmalar inşaat bittikten sonra o tesisi yaşatmakta
karşılaştıkları zorlukları anlatabilirler. Hatta bir münazara
ortama oluşturup, iki inşaat firması tesis yönetimi sırasında
karşılaştıkları zorlukları anlatırken, hizmet veren firmalar da
kendilerinin işverenden beklentilerini paylaşabilecekleri
bir ortam oluşturabiliriz.
ISSA ile Tesis Yönetimi Fuarı kapsamında hangi ortak çalışmalar üzerinde görüşüyorsunuz?
ISSA’nın tesis yöneticileri için geliştirmiş olduğu sertifika ve
eğitim programları var. Bu sertifika programlarına katılmak
için Ortadoğu ülkelerinden dağınık bir talep bulunmakta,
eğitimi almak isteyen kişilerin herbirinin ülkelerine giderek
eğitim vermektense, bu programlara katılmak isteyen profesyonelleri ISSA / INTERCLEAN İstanbul’a davet edip bu
sertifika eğitimlerini fuar alanında veriyor olacak. Bunun
güzel tarafı bu eğitime katılacak 50-100 tesis yöneticisi
aynı zamanda hizmet satın alan kişiler, bahsettiğimiz ülkelerin de üretimin çok fazla olmadığı pazarlar olduğunu
düşünecek olursak, bu kişilerin katılımcılarımızdan hizmet
ve ürün satın alma konusunda görüşmeler yapabileceğini
öngörmekteyiz.
Bu sektördeki herkese fayda sağlayabilirsek bu fuarları organize etmeye devam edebiliriz, bunun da bilincindeyiz.
Sektördeki hem hizmet satın alan hem de veren tarafların
ihtiyaçları üzerinde görüşeceğiz. Firma olarak bu çıtayı nasıl yükseltebiliriz, daha farklı kulvarlardan buraya nasıl nitelikli ziyaretçi getirebiliriz bunun hedefleyerek sektördeki
hem pastanın büyümesine hem de kalitenin artmasına
destek olma hedefindeyiz.
35
sektörden
İTALYAN COMAC’IN
TÜRKİYE YETKİLİ DİSTRİBÜTÖRLÜĞÜ
2016 YILINDAN İTİBAREN FANSET’İN
P
rofesyonel temizlik sektöründe 42 yılını dolduran,
zemin otomatları, zemin süpürücüleri, cilalama makineleri kategorilerinde dünyanın önde gelen markalarından biri olan İtalyan COMAC’ın Türkiye Yetkili Distribütörlüğünü 2016 yılından itibaren FANSET firması aldı.
Fanset, Türkiye’de üretim ve pazarlamasını yaptığı FANTOM
ve FANTOM PROFESSIONAL markalarının yanına COMAC
markasını da ekleyerek 2016 yılında profesyonel temizlikte
nihai kullanıcının kat arabaları, servis arabaları ve temizlik
arabaları ihtiyaçlarını PROCART ürünleriyle, profesyonel
süpürge ihtiyaçlarını FANTOM PROFESSIONAL ürünleriyle
son olarak zemin otomatları, süpürücüler ve cilalama
makine ihtiyaçlarını da COMAC markalı ürünleriyle hizmet
verecek.
Fanset, Comac markasının pazarlama stratejilerini belirler-
36
ken üzerinde durduğu en önemli kriterler olarak nihai kullanıcının ihtiyaçlarına yönelik makinelerin belirlenmesini
ve satış sonrası hizmetin eksiksiz olarak yerine getirilmesini hedeflemektedir. Bu hedeflerin yerine getirilmesi için
oluşturulan yaygın dağıtım ağı ve bölgesel satış sistemi,
makinelerin tüm teknik alt yapılarının eğitimi verilmiş donanımlı servis ağı, satışı yapılan tüm ürünlerin yedek parça
bulunurluğu ve ürünlerin noktaya zamanında teslimi, kurulumu ve garanti sürecinin başlatılması konusunda oluşturulan eksiksiz lojistik ağı ile Comac’ı rakiplerinden üstün
kılacağı planlanmaktadır.
Fanset 2016 yılında profesyonel temizlik sektöründe
Comac markasıyla pazarı büyüteceğine verdikleri kaliteli
ürün ve mükemmel hizmet anlayışıyla sektöre farklı soluk
kazandıracağına inanmaktadır.
röportaj
Bahadır ADIYAMAN
YKS Genel Müdürü
TESHİAD Yönetim Kurulu Üyesi
AVM YÖNETİM VE
KİRALAMADA
VİZYONER VE
INOVATİF STRATEJİLER
Y
apı Kredi Koray GYO ve Koray İnşaat’ın iştiraki olan
firmamız, 1989 yılında Yapı Kredi plazaların yönetim hizmetinin sağlanması amacıyla kuruldu.
Yaklaşık 10 yıl boyunca yalnızca Yapı Kredi Plazaları’nın yönetim hizmetini gerçekleştirdik. 1990’lı yılların
sonuna doğru sektörden gelen talepler doğrultusunda
dışarıya da hizmet vermeye başladı. YKS; bugün yönetimini yaptığı 2.400.000 m2 ofis / konut / alışveriş merkezi
/ endüstri tesisi alanı ve toplam 1.100 personelle hizmet
veren tesis yönetim sektörünün en deneyimli ve kurumsallaşmış firmasıdır.
Türkiye’de sayısı her geçen gün artan AVM projelerinin
beklenen başarıyı yakalayamaması, yatırımcıları kapatmaya ya da iş yerine dönüştürmeye zorluyor. Önümüzdeki
dönemde fonksiyon değiştiren AVM’lerin sayısının daha
da artması beklenen sektörde; yönetim ve işletim hizmeti
konusunda yapılan hataların yanı sıra bölgenin ihtiyacına
yönelik analizlerin iyi yapılması gerekiyor
Tasarruf Sağlayıcı Önlemler Yatırımla Beraber
Planlanmalı
•
Yatırımcılar, yatırıma başlamadan önce hatta araziyi
satın alırken tasarladıkları proje için en iyi ve en verimli
kullanım analizini mutlaka yapmalıdır.
• Lokasyonun yanı sıra hedef müşteri kitlesinin tüketim
alışkanlıklarının da detaylı şekilde araştırılması gerekmektedir.
• Yönetim ve işletim sistemi proje aşamasında tasarlanmalı, tasarruf sağlayıcı önlemler yatırımla beraber
38
planlanmalıdır. Böylece işletme projesi, doğru planlama ile optimum düzeye çekilebilir.
•
İşletme projesi içinde enerji tüketimi ve maliyetleri
önemli yer tutmakta olup, bu konuya özel olarak planlama ve çalışmalar ile enerji verimliliğinin artırılmasına
yönelik uygulamalar yapılabilir.
•
Projelendirme aşamasından, açılış süreci ve sonrası
dönem de dahil olmak üzere vizyoner ve gelişmelere
ayak uyduracak inovatif stratejilere önem verilmelidir.
Mağaza Seçimi ve Kira Sözleşmelerine Dikkat
Edilmeli!
•
Öncelikle AVM lerde mağaza açmayı planlayan kiracılar, hayal kırıklığına uğramamak adına tıpkı AVM yatırımcıları gibi alışveriş merkezleri ile ilgili kendileri veya
profesyonel bir firmadan destek alarak geniş çaplı bir
fizibilite çalışması yapmalıdır.
•
Mağaza seçimi, satış tahmini, yatırımın geri dönüşü
ve kira sözleşmesi gibi konular bu çalışmada yer alan
önemli unsurlardır.
•
AVM’lerde kira sözleşmelerinin genel olarak 5 yıllık
yapılmasından dolayı, kiracılar, üstlendikleri riskin büyüklüğünün farkında olmalılar, konuyla ilgili hukuki
destek almalıdırlar.
•
Kiracı AVM de bir mağaza açtıktan sonra “tüm
borçlarımı, çeklerimi hemen ödemeye başlarım” diye
düşünmemeli çünkü bazı projelerde işlerin düzene
girmesi 24 ayı bulmaktadır.
Bütün bu noktalara ilave olarak AVM’lerde önem verilmesi gereken üç hizmet bulunmaktadır. Bunlardan birincisi
tesisin genel yönetim hizmetlerinin verilmesi ve ekiplerin
koordinasyonu. İkincisi AVM’lerde mutlaka düzenlenmesi
gereken etkinliklerin organize edilmesi ve üçüncü olarak
ise kiracı ilişkilerinin yönetilmesi.
AVM’lerin cazibe merkezi olarak sürdürülebilirliğinin sağlanması için konfor düzeyinin düşürülmemesi ve gelen
müşterilerin sıkıntı yaşamaması esastır. Mutlu müşteri alış
veriş keyfini daha güzel yaşayacaktır. Bu kapsamda verdiğiniz genel yönetim hizmetleri gerek teknik gerekse güvenlik ve temizlik bacağında son derece önem arz etmektedir.
AVM’lere daha fazla müşterinin çekilebilmesi için yıllık
aktivite planlarının ve etkinliklerin sene başında oluşturulması ve en önemlisi bu aktivite ve etkinliklerin düzenlenebilmesi için iyi bir bütçenin ayrılması gerekmektedir.
Bu husus özellikle AVM’ler de bütçe planlamasında sıkıntı
yaratan bir durumdur.
Şu ana kadar müşteri odaklı kısmı izah ettik fakat AVM
perakendecilerinin sorunlarından bahsetmedik. Az evvel
değindiğim kiracı ilişkileri yönetimi ise bu noktada önem
kazanmaktadır. Mutlu müşterinin yanında kazanan perakendecinin olması yani alan kadar satanında mutlu olması
esastır. Kiracı ilişkilerinin yönetilmesinin zorlukları nede-
niyle AVM’lere bu iş için uzmanlaşmış kadrolara yer vermek gerekmektedir.
AVM’lerde öncelikle Enerji verimliliği esastır. Bugün
AVM’lerin tükettiği enerji miktarı ve elbette enerji ihtiyaçları oldukça fazladır. Tüketilen enerjinin daha verimli bir
şekilde değerlendirilmesi için ise havalandırma sistemlerinin, iklimlendirme sistemlerinin ve aydınlatma sistemlerinin iyice incelenmesi gerekmektedir.
Toplam işletme bütçesinin yaklaşık %55-60’ını kapsayan
personel maliyetlerinin çok fazla değiştirilebilir bir tarafı olmadığından tasarruf edebilmek için öncelikle bakım
onarım maliyetlerinin optimize edilmesi, enerji verimliliği
çalışmalarının sistematik bir şekilde ilerlemesi ve etkinlik
bütçelerinin doğru ve hedefe uygun seçilmesi esastır.
Yönetim Firmaları, organizasyonların hedeflerine optimum maliyetlerle ulaşabilmesi için gerekli tüm destek hizmetlerini sağlamalıdır. Bu bağlamda AVM’lerde 2. El kiralama konusu önem arz etmektedir. Bu alandaki esas amaç
gayrimenkulün gerçek değerinde kiralanması ve aynı şekilde değer kazanmasının sağlanmasıdır. Gayrimenkule
değer katan en önemi etken tabii ki tesis yönetimi ve işletme danışmanlığıdır. Bütün bunlar çerçevesinde AVM’lerin
profesyonel şirketlerle çalışması gayrimenkule artı değer
kazandıracaktır.
39
sosyal sorumluluk
DOWN SENDROMLULAR SESLENİYOR:
BAĞIMSIZIM ÇÜNKÜ ÇALIŞIYORUM
D
own Sendromu Derneği’nin bağımsız yaşamın en
önemli basamağının kişinin çalışıp kendi parasını
kazanması ve idaresini yapabilmesi olduğunun bilinciyle hayata geçirdiği projenin ismini “Bağımsızım Çünkü Çalışıyorum” olarak belirledi. Down Sendromu Derneği
bu projeyi üç yıldır başarıyla uygularken, proje Temmuz
ayından bu yana Sabancı Vakfı Hibe Programları desteğiyle devam ediyor. Üç yıldır 34 Down sendromlu gencin iş
koçları ile hizmet sektörü başta olmak üzere özel sektörde
istihdam edilmesinin sağlandığı, seçilen işyerlerinde çalışanlara farklılıklarla bir arada olmaya yönelik eğitimlerin
verildiği proje kapsamında daha çok Down sendromlu bireyin iş hayatında yer alması hedefleniyor.
Projeye istihdam yaratarak destek veren kurum ve
kuruluşlar şöyle; Bimeks, Big Chef’s, Ravago Petrokimya,
Hilton İstanbul Bomonti Hotel & Conference Center,
Deichmann, Bantaş, ISS
20 Down Sendromlu Gence Hizmet Sektörü dahil
pek çok sektörde iş imkanı sağlanacak
“Bağımsızım Çünkü Çalışıyorum” projesinin koordinatörü,
Down Sendromu Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Fulya Ekmen, “Daha fazla Down sendromlu gencin
istihdam edilmesini hedefliyoruz” diyerek asıl amaçlarının
altını çiziyor ve ekliyor; “Biz Down sendromlu gençlerin ve
ileride tüm zihinsel engelli gençlerin iş koçlarının desteğiyle aktif bir çalışma hayatı sürdürebileceğine inanıyoruz.
Bu yüzden de iş koçları yetiştirmeyi ve bunun ülke genelinde yaygınlaşmasını çok önemsiyoruz. İş Koçluğu Programının Türkiye’de bir zihinsel engelli istihdam politikası
olarak uygulanmasını istiyoruz.”
Sabancı Vakfı Genel Müdürü Zerrin Koyunsağan istihdamın engelli bireylerin hayatın her alanına eşit şekilde katılımını sağlamadaki önemini vurgulayan konuşmasında;
“Sabancı Vakfı olarak, engellilerin çözüm bekleyen öncelikli sorunlarından istihdam, eğitim ve hak temelli mücadele konularını gündeme getiriyoruz. Bu alanda yapılan
projeleri de Hibe Programlarımız aracılığıyla destekliyoruz.
Down Sendromu Derneği ile beraber de zihinsel engelli
gençlerin iş hayatına katılımı için örnek teşkil eden bir model üzerinde çalışıyoruz. Derneğin bu konudaki uzmanlığının yanına hibe desteğimizi ve proje danışmanlığımızı koyarak bu yıl 20 gencin istihdamına ve İş Koçluğu modelini
Türkiye’ye duyurmaya katkıda bulunacağız.” dedi.
40
Projenin tek hedefi iş koçu yetiştirerek, Down sendromlu
bireyleri istihdam etmek değil. Bunun yanı sıra, projenin
sonunda geliştirilecek İş Koçluğu eğitimi ve uygulama
modelinin tüm Türkiye tarafından tanınması ve zihinsel engellilerin istihdamlarında kullanılması da derneğin
amaçları arasında.
Çocukların bağımsızlığı ailelerin de bağımsızlığı
demek
Down sendromlu gençler, gerekli fırsatlar verilip uygun
düzenlemeler yapıldığında iş hayatına katılarak üretken
ve sistemin çalışmasına katkıda bulunan bireyler oluyorlar.
Çocuklarının bağımsız olma yolunda ilerlediklerini gören
aileler de geleceğe daha umutla bakabiliyor. İyi örneklerin
yaygınlaşması ve tanıtılmasıyla işverenlerin zihinsel engellilerin istihdamındaki endişeleri azalırken işe alımların artması projenin hedefleri arasında.
Proje Hizmet Sektörü ve diğer pekçok sektörde olduğu
şekilde Down Sendromlu gençlerin istihdam edilmesi konusunda son derece önemli hedefler içeriyor:
• 20 Down sendromlu gencin iş hayatına kazandırılması
• İki iş koçu eğitmeni yetiştirilmesi
• İş koçu eğitimi kitap ve materyallerinin oluşturulması
• Türkiye’de zihinsel engelli istihdamı ile ilgili işyerlerinin,
ailelerin ve Down sendromlu bireylerin mevcut tutum ve
beklentilerinin araştırılması
• Yasal düzenlemelerin incelenmesi; İtalya ve İrlanda
uygulamaları ile karşılaştırmalarının yapılıp kapsamlı bir
durum analizi çalışmasının sonucunda kamu kurum ve
kuruluşlarına, özel kurumlara doğru uygulamalar ve yapılması gereken düzenlemeler konusunda kitapçık hazırlanması, sunumlar yapılması
• Ailelere bilgilendirme seminerleri düzenlenmesi
• Yapılacak PR çalışmaları ile programın Türkiye çapında
duyurulması
• İş koçluğu ile ilgili kamu spotu ve tanıtım filmi çekilmesi
TESHİAD olarak Down Sendromu Derneği’nin çalışmalarını hayata geçirmesine imkan tanıyan Sabancı Vakfı’na bir
sosyal toplum kuruluşu olarak teşekkür ederiz.
Büşra Gonca Uyanık
Beyza Nur Erdoğan
Serkan Emiroğlu
Alper Koçak
Özlem Özgen
Robert Cem Osborn
Emre Özaydın
Gözde Uçan
41
etkinlik
IV. GELENEKSEL TESHİAD
BOWLING TURNUVASI
REKABETİ YÜKSEK
EĞLENCELİ OYUNLARA
SAHNE OLDU
B
owling Turnuvası’nda birincilik geçen turnuvanın da birincisi Eczacıbaşı’nın oldu. 24 takımın toplamda 99 oyuncu ile katıldığı TESHİAD
Geleneksel Bowling Turnuvası çekişmeli oyunlara sahne oldu.
ECZACIBAŞI
605 puan
Oyuncuların yanısıra takımlarını desteklemek için geceye katılan sektör profesyonelleri ve aileleri eğlenceli saatler geçirdi. İş stresinin biraz daha olsa atıldığı etkinlikte,
firma yöneticileri ve yetkililer sektörel görüşmeler ve fikir
alışverişi yaptığı gözlerden kaçmadı.
Bowling turnuvasında en skorel oyuncu olan Tansu
Sağır’a ve birinciliği kazanan Eczacıbaşı’na kupalarını
TESHİAD Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Doğru verdi.
Dernek Genel Sekreteri Umut Delikanlı ikinci olan
Diversey takımına ve Dernek Saymanı Haydar Gürkan
üçüncü olan Karcher’e kupalarını takdim etti.
DIVERSEY
478 puan
42
KARCHER
463 puan
Karcher
DGR
Yiğitoğlu
Star
Ekipman Market
Nilco
Ecolab
Destek Temizlik
43
sektörden
DIVERSEY CARE,
ÇEKMEKÖY BELEDİYESİ İLE BİRLİKTE
MUTFAKLARI ŞEFFAFLAŞTIRACAK
BİR PROJEYE İMZA ATTI!
Sunduğu üstün
çözümlerle, daha
temiz ve daha
sağlıklı bir gelecek
için faaliyetlerini
sürdüren Sealed
Air’in iş birimi
Diversey Care,
Çekmeköy
Belediyesi’nin,
Çekmeköy
ilçesindeki tüm yeme
içme mekanlarının
uygun hijyen
standartlarına
ulaşmasını ve gıda
güvenliği koşullarına
bağlı sürdürülebilir
işletmeler olmasını
hedefleyen Şeffaf
Mutfak Projesi’nin
ortağı oldu.
Ç
ekmeköy ilçesindeki; gıda ve içecek üretim tesisleri, restoranlar,
kafeler, cateringler, okullar, şarküteriler ve kasaplar gibi tüm yeme
içme mekanlarının uygun hijyen standartlarına ulaşmasını ve gıda güvenliği
koşullarına bağlı sürdürülebilir işletmeler
olmasını hedefleyen Şeffaf Mutfak Projesi, sunduğu üstün çözümlerle, daha temiz ve daha sağlıklı bir gelecek için faaliyetlerini sürdüren Sealed Air’in iş birimi
Diversey Care ortaklığında başladı. Proje
çerçevesinde yapılacak denetimler sayesinde, mekanların gıda güvenliği şartlarına uygun hale getirilmesi ve doğru hijyen seviyesine ulaşması hedeflenirken,
müşteriler nezdinde güvenilir ve sürdürülebilir işletmeler yaratmak amaçlanıyor.
Şeffaf Mutfak Projesi, Çekmeköy ilçesinde
gıda sektöründe faaliyet gösteren işletmelerde hijyen ve gıda güvenliğinin sürdürülebilirliği konusunda bilinci artırarak
fark yaratmalarını sağlayacak çözüm yolları sunarken aynı zamanda tüketicinin
gıda güvenliği konusundaki endişelerini
gidermeyi hedefleyen farkındalık ve iyileşme hareketi olarak nitelendiriliyor. Diversey Care iş birliği ile hayata geçirilen
proje kapsamında; her işletmenin kendi
özel durumları göz önüne alınarak, yapılan değerlendirmeler sonucunda başarılı
bulunan işletmeler, Şeffaf Mutfak sertifikasını almaya hak kazanacak.
Şeffaf Mutfak Projesi’ni büyük ölçüde önemsiyoruz
Çekmeköy Belediye Başkanı Ahmet Poyraz, 4 Aralık Cuma akşamı yapılan proje
lansmanında; Çekmeköy’ün gerçek anlamda bir eğitim ve kültür vadisi olması
için büyük çaba harcadıklarının altını çizerek; “Doğasıyla göz dolduran ilçemizin
44
yeme içme mekanları da oldukça rağbet görüyor, bu sebeple Şeffaf Mutfak Projesi’ni büyük ölçüde önemsiyoruz.
Bu proje ile tüm ilçelere öncü olmayı hedeflemekteyiz. Hijyenin yeme içme sektöründe ne derece önemli olduğunu
biliyor ve bu doğrultuda çalışmalarımızı sürdürüyor. Sağlık
açısından tüketilen gıdaların denetlenmesi çok önemli. Bu
noktada proje ortağımız olan Sealed Air iş birimi Diversey
Care’in uzman denetçilerine güveniyoruz. Umarız Çekmeköy ilçemizde başlayan bu iyileştirme hareketi daha da
genişler ve projemizin amacı doğrultusunda hijyenik ve
sürdürülebilir işletmeler yaratabiliriz” şeklinde konuştu.
Sürdürülebilir işletmeler için bir adım daha attık!
ve hijyen standartlarına uyumlu hale getirilmesini amaçlayan Şeffaf Mutfak Projesi çerçevesinde Diversey Care olarak; doğru hijyen uygulamaları, ürün ve sistemleri konusunda işletmeleri bilinçlendirmek öncelikli amacımız.”
Şeffaf Mutfak Projesi, belirli aralıklarla tekrarlanan değerlendirme ziyaretleri, hijyen danışmanlığı, eğitim seminerleri ve işletmeler için gerçekleştirilecek kapsamlı tanıtım
faaliyetleri ile işletmeler üzerinde sürdürülebilirliğini ve
etkinliğini artırmayı planlıyor. Sertifika sonrasında yapılacak periyodik denetimler ile mekanların kalite standartları
takip edilirken Diversey Care tarafından verilen hijyen eğitimlerinin de artırılması hedefleniyor. Şeffaf Mutfak Projesi
ile gıda güvenliği ve hijyen uygulamaları konusuna gösterdiği özenin altını çizen Çekmeköy Belediyesi, “Kentsel
ve Sosyal Yapısı ile Modern ve Model Çekmeköy” vizyonu
ile gönüllü projelere imza atmaya devam edeceğinin sinyallerini veriyor.
Sealed Air Hakkında
Sealed Air Genel Müdürü Gökhan Özdöl ise “Bizler Sealed
Air iş birimi Diversey Care olarak “daha sağlıklı ve daha temiz bir gelecek” için faaliyetlerimizi sürdürürken, hijyenin
dünya çapındaki önemini insanlara anlatmaya ve riskleri
en aza indirmeye odaklanıyor; bu doğrultuda yürütülen
projelere destek vermeyi sürdürüyoruz” diyerek Diversey
Care’in vizyonunu özetleyerek cümlelerine başladı ve sözlerine şöyle devam etti: “Gıda işletmelerinde tercih sebebi
olmanın birinci unsuru hijyendir. Özellikle son yıllarda sektörün de gelişmesiyle tüketicilerin hijyen bilinci artmış durumda. Hepimiz artık nerede yemek yiyeceğimize karar
vermeden önce temizlik ve mutfak hijyeni konularına
odaklanıyoruz. Bu da bizi bir adım öne geçirirken, işletmeleri bu noktada doğru hijyen uygulamalarına yönlendiriyor. Sürdürülebilir işletmeler için adım attığımız Şeffaf
Mutfak Projesi’nin değerlerine ve sonuçlarına inanıyoruz.
Sealed Air olarak böyle bir projenin parçası olmaktan son
derece mutluyuz. Yeme içme mekanlarının gıda güvenliği
Sealed Air, daha iyi hissettiren, tat veren ve daha iyi işleyen
bir dünya yaratmak için faaliyetlerini sürdürüyor. 2014’te
şirketimiz, günümüzün en büyük sosyal ve çevresel zorlukları karşısında müşterilerimizin sürdürülebilirlik hedeflerini gerçekleştirmelerine katkıda bulunarak, yaklaşık 7,8
milyar $ ciroya ulaştı. Geniş çapta tanınan portföyümüz,
Cryovac® markalı gıda ambalaj çözümleri, Bubble Wrap®
markalı hava dolgulu ambalaj ürünleri ve Diversey® markalı profesyonel temizlik ve hijyen çözümlerini içermektedir. Sealed Air, tüm markaları ile daha güvenli ve israfı
azaltan çiftlikten çatala çözümleriyle gıda üreticilerinin
yanında olmakta, dünyanın dört bir yanına gönderilen değerli ürünleri korumakta ve hijyenik ortamlar sunarak sağlığı geliştirmektedir. Sealed Air, yaklaşık 24.000 çalışanı ile
175 ülkede müşterilerine hizmet vermektedir. Daha fazla
bilgi için www.sealedair.com’u ziyaret ediniz.
Diversey Care Hakkında
Diversey Care, sunduğu üstün çözümlerle, daha temiz,
daha sağlıklı bir gelecek için kârlı, sürdürülebilir kurumların oluşturulmasına yardımcı olmaktadır. Diversey Care
hakkında daha fazla bilgi için lütfen http://www.sealedair.
com/company/diversey-care adresini ziyaret ediniz ya da
bizi LinkedIn, Facebook ve Twitter’dan takip ediniz.
45
etkinlik
TESİS YÖNETİMİ INOVASYON FORUMU
Tesis Yönetimi sektörünün
Türkiye ve Avrupa’dan
profesyonelleri, bu alandaki
yenilik ve trendler hakkında
görüşlerini bildirmek üzere
Tesis Yönetimi Inovasyon
Forumu’nda biraraya
geldi. AVM ve konut tesis
yöneticilerinin yoğun ilgi
gösterdiği forumda ayrıca
Tesis Yönetimi yazılımlarının
yararları üzerinde duruldu ve
işletim sisteminden örnekler
paylaşıldı.
Tesis Yönetiminde
İnovasyon Forumu
No: 29, Esentepe, Şişli
Yıldız Posta Caddesi
F
orum TESHİAD Yönetim Kurulu Başkanı Bülent
Doğru’nun açılış konuşması ile başladı. Türkiye’nin
ekonomik ve politik koşulları çerçevesinde sektörün
mevcut durumu değerlendiren Doğru, 2015 yılında
geçirilen iki seçim döneminin etkilerine değindi.
Piyasalarda görülen belirsizliği, seçim vaadi olarak dile
getirilen asgari ücretteki %33’lük artışın özel sektöre ne
oranda yansıtılacağının bilinmemesine bağladı. Başkan
ayrıca dernek bünyesinde tesis yönetimi yapan firmalarla
yakın temasta olduklarını ve sektörel gelişmeleri takip
46
tel Barbaros
00 ~19:00 | Point Ho
09 Aralık, 2015 | 15:
Bülent Doğru
DGR Yönetim Kurulu Başkanı
TESHİAD Yönetim Kurulu Başkanı
/ İstanbul
ettiklerini dile getirdi. 2016 yılında gerçekleşecek Tesis
Yönetim Hizmetleri fuarına tüm katılımcıları davet eden
Doğru, bu tip etkinliklerde biraraya gelmenin yarattığı
sinerjinin önemini vurguladı.
EuroFM (European Facility Management Network) Derneği’nin Başkan Yardımcısı Goran Milanov, TESHİAD yönetim
kurulunun davetlisi olarak foruma katıldı. Milanov konuşmasında, yeni trendlerin Avrupa tesis yönetimi endüstrisinin üzerinde yaptığı değişikliklere değindi. EuroFM’in
eğitim kurumları, kurumsal işletmeler, araştırma kuruluşları ile özel projeler bazında iletişim kurduğunu belirtti.
Milanov, tesislerde ucuz maliyetli olarak görülen temizlik,
bakım personellerinin yerini tesis yönetimi yapan profesyonel iş ortaklarının aldığının üzerinde durdu. İşletmelerin
temel gereksinimlerinin farkında, maliyetleri düşürmekten çok katma değer yaratma peşinde olan, müşteri ilişkileri güçlü firmaların tesis yönetiminde başarılı olduklarının
altını çizdi.
George Brashnarov Nemetschek Bulgaria, CEO
Türkan Kanak Centermine İş Geliştirme Müdürü
CenterMine UK’ın teknoloji ortağı ve yatırımcılar temsilcisi
Nemetschek Bulgaria CEO’su George Brashnarov forumun
kapanış konuşmasında, bina bilgi teknolojileri hakkında
detaylı bilgileri katılımcılarla paylaştı. Brashnarov, bina bilgi
modellemenin tesis yöneticilerine iletişim, alan yönetimi,
enerji verimliliği, önleyici bakım ve arşivleme konularında
vereceği avantajları aktardı.
Forumun sponsorluğunu üstlenen Centermine firmasının İş Geliştirme Müdürü ve organizasyonun
başarısında önemli rolü bulunan Türkan Kanak, firmaların FM Center Tesis Yönetimi yazılımından yararlanmaları için 5 nedeni aşağıdaki şekilde sıraladı:
Goran Milanov EuroFM Başkan Yardımcısı
Forumun ikinci bölümüne tesis yönetimi alanında 25 yılı
aşkın deneyime sahip olan YKS firmasının Genel Müdürü
ve TESHİAD Yönetim Kurulu Üyesi Bahadır Adıyaman’ın konuşması ile başlandı. Adıyaman; ofis, konut, alışveriş merkezi ve endüstriyel tesislerinin yönetimindeki deneyimlerini aktarırken, Metro City B Blok özelinde tesis yönetimi
yazılım projesini hayata geçirdiklerinin bilgisini verdi. Türkiye’de az sayıda firmanın tesis yönetimine yatırım yaptığına değinen Adıyaman, bu alanda profesyonelleşmek isteyen firmalar için başarının kurumsallaşmaktan geçtiğinin
üzerinde durdu.
1 Görünürlük
Doluluk durumu, giderler, donanım, bakım görevleri,
süresi dolan sözleşmeler vb. varlıklar hakkında tam
bilgiye sahip olacaksınız.
2 Gider optimizasyonu
Enerji, insan, mali vb. kaynakların optimizasyonuna
ilişkin olanakları tanımlama olanağı edineceksiniz.
3 Bakım kontrolü
Yazılım kullanarak gerçekleştirilen bakım faaliyetlerini
gerçek zamanlı olarak takip edebilirsiniz.
4 Esneklik
Varlıklara hızlı erişimle hızlı kararlar alabilir, taleplere
karşı uygun tepkiler verebilirsiniz.
5 Sürdürülebilirlik
Bahadır Adıyaman
YKS Genel Müdürü ve TESHİAD Yönetim Kurulu Üyesi
Paylaşılmış bilgiler ile işinize devamlılık ve sürdürülebilirlik katacaksınız.
47
sektörden
SARUHAN
KİMYA’YA
AR-GE
BİRİNCİLİK
ÖDÜLÜ
3
0 yıldır çeşitli sektörlerde hizmet veren Saruhan Şirketler Grubu’nun bünyesinde bulunan Saruhan Kimya, İKMİB (Kimyevi
Maddeler ve Mamulleri İhracatçılar Birliği) ve TİM (Türkiye İhracatçılar Meclisi) tarafından düzenlenen 5. AR-GE Proje Pazarı’nda, “Kozmetik, Sabun ve Temizlik Ürünleri” kategorisinde birincilik ödülüne
layık görüldü.
200’ün üzerinde AR-GE projesinden 5 dalda ödül verilen organizasyonda, Saruhan Kimya “Çamaşır ve Bulaşık Makinesinde Kullanılabilen
2’si 1 Arada Çevre Dostu, Doğal Kaynaklı Deterjan Üretilmesi” projesiyle ödülü almaya hak kazandı.
Proje, 5. AR-GE Proje Pazarı’nda birinci olmasının yanı sıra Aralık ayında
düzenlenecek Türkiye İnovasyon Haftası’nda da sergilenecek ve yıl içerisinde bu tür önemli organizasyonlarda poster sergilerine katılacak.
®
Dünya’daki teknolojik gelişmeleri yakından takip eden Saruhan
Şirketler Grubu, 30 yıldan bu yana Türkiye’de faaliyette bulunduğu
sektörlerde uluslararası standartlarda ürünler geliştirerek üretimini
ve satışını sürdürüyor. Yüksek deneyimli kadrosu ve üstün kalite anlayışıyla ürettiklerini 60 ülkeden fazla pazara ihraç ediyorlar.
Çorlu temizlik makineleri üretim fabrikasında yılda toplam 500.000
adet temizlik makinesi, Çorlu kimya komplekslerinde ise yılda
100.000 ton toz deterjan, 50.000 ton sıvı deterjan ve 15.000 ton
deterjan hammaddesi LABSA ve SLES olmak üzere toplam 165.000
ton üretim kapasitesine sahip.
Ürünlerini kendi markalarının yanı sıra farklı ülkeler için farklı markalar altında üreterek dünya pazarına sunan Saruhan, Almanya’da
stratejik ortaklarıyla AR-GE çalışmaları, elektrikli ev aletleri ve endüstriyel temizlik makineleri üretimi yapıyor.
48
®
haber
MALL OF QATAR
256.000 m2’LİK KİRALANABİLİR ALANIYLA
AĞUSTOS 2016’DA AÇILIYOR
2016’nın üçüncü çeyreğinde resmi
açılışı yapılacak olan Mall of Qatar
alışveriş merkezinin Genel Müdürü
Rony Mourani; proje hakkında detaylı
bilgileri uluslararası gayrimenkul
piyasası ile paylaştı. Entrepreneur
Middle East dergisinin haberine
göre, Mall of Qatar (MOQ) 500.000
m2 alan üzerine (yaklaşık 50 futbol
sahası) inşa ediliyor ve üç katında 450
mağaza, 100’ün üzerinde restoran,
16.000 m2‘lik aile eğlence alanı, 19
sinema salonu, 7.000 araçlık otopark
barındırıyor.
50
M
OQ’un inanılmaz ölçülerinin yanısıra kiralanabilir
alanlarının %90’unun sözleşmesinin imzalanmış
olması da dikkat çekici bir başarıyı ortaya koyuyor. Rony Mourani Eylül’de Dubai’ye yaptığı iş gezisi sırasında basına verdiği demeçte kısa sürede %100 doluluk
oranına ulaşacaklarına inandığını belirtti. Salam Stores ve
Carrefour gibi zincir mağazalara ek olarak gıda, eğlence ve
tekstil sektörünün 40 yeni markasının ilk mağaza açılışlarını yapmak için MOQ’u seçmiş olmaları, Mourani ve ekibinin sıkı çalışmalarının sonuç verdiğini gösteriyor. Alışveriş
merkezinin tüm plan ve tasarımlarında A+’tan C’ye kadar
geniş bir yelpazede müşteriye hitap edeceğinin ipuçlarına
rastlanıyor. Mourani MOQ’un piyasadaki önemli bir boşluğu karşıladığını, tüm özellikleri ile alışveriş merkezinin bölgede önemli bir imza proje olacağını ve ülkelerinin adını
gururla taşıyacağını sözlerine ekledi.
Mall of Qatar’ın Genel Müdürü Rony Mourani
Mall of Qatar’ın tasarım ve yapımında uluslararası bir
danışmanlık ekibi ile çalışıldı. Kiralama alanları ve eğlence merkezi tasarımlarında dünyanın öncü firması olan
Chapman Taylor, projenin mimari tasarımlarını üstlendi.
Alışveriş merkezleri çözümlerinde dünya çapında üne sahip McArthur + Company kiralama ve pazarlama firması
deneyimini ortaya koydu. İki firma da yerel ve uluslararası
profesyonellerden oluşan güçlü bir ekiple desteklendi.
Mourani Katar’da inşa edilecek yüksek sayıdaki AVM düşünüldüğünde bile MOQ’un geleceğine ait hiçbir endişesinin bulunmadığını şu sözleriyle aktarıyor: “Katar’daki perakende tekliflerini incelerseniz, pazarın yeni kiralanabilir
alanlara olan gereksinimini görürsünüz. Mevcut durumda
kısıtlı alan var ve en son açılan bölgesel AVM 2006 yılında
açılmıştı. Nüfus önemli bir ivme ile yükselirken, pazarda
yeni oluşumlar yaşanmadı. Bu nedenle kesinlikle bir talep
var. Bu talep pekçok yatırımcı tarafından fark edildi ve yeni
alışveriş merkezi kentimize geliyor; ancak herbir AVM’nin
kendi karakteristik özellikleri vardır. Hepsini aynı gözle
değerlendiremezsiniz. Örneği yeni açılacak 15 AVM’nin
kiralanabilir alanları 250.000 m2 ile 500.000 m2 arasında
değişkenlik gösteriyor. Tüm verileri incelediğinizde kentte sadece üç büyük AVM’nin olabileceğini anlarsınız ve
bunlardan ilki Mall of Qatar olacak. Bu ligde ilk açılan AVM
olarak pazar payının önemli bir bölümünü kazanmak için
Katar müşterisinin hak ettiği yüksek standartta bir tesis
inşa ediyoruz. Bu tesis tüm dünyanın ilgisini çekecek ve
eğlenceli olacak; Londra, New York ve Las Vegas’ın büyüleyici showlarını alışveriş merkezin tam ortasındaki vaha
görünümdeki özel bölümde sahneleyeceğiz.”
51
Mourani alışveriş merkezinin ülkenin ismini taşımasının
yönetimlerine yüklediği sorumlukları açıkladı: “Mall of
Qatar ismi projenin büyüklüğünü ve omuzlarımıza yüklenen sorumluluğun boyutlarını yansıtıyor. Dolayısıyla
yerine getirmemiz gereken büyük bir görevimiz var. Bu
görevi başarıyla en üst seviyede tamamlamalıyız.”
Mall of Qatar’ın operasyonlarının yönetimi yirmi yıllık
bir deneyime sahip olan Paul Birkett’in kontrolünde.
Birkett perakende sektöründe 180 milyon ziyaretçi ağırlayan 30 İngiliz AVM’sinde mağaza ve yüksek hacimli
alanların yöneticiliğini yapmış yüksek kariyer hedefleri
olan bir profesyonel. Birkett; MOQ’un pazarlama, kiralama, perakende yönetimi, müşteri ilişkileri, temizlik ve
güvenlik operasyonlarını 1.500 kalifiye profesyonel ile
yönetmek için Ağustos 2016’daki açılışa kadar hazırlıklarına devam ediyor.
52
Sayılarla Mall of Qatar:
• İnşaat alanı: 500.000 m
• Kiralanabilir alan (GLA): 256.000 m (üç kat toplamı)
• Outlet: 500+ mağaza
• İnşaat firması: UrbaCon Trading & Contracting (UCC)
• Finansör: Katar Ulusal Bankası NB
• Yatırım Bedeli: 1.2 milyar USD
• Tasarım Ekibi: Chapman Taylor, KEO, Hill International, UCC
• Kiralama Ekibi: McArthur + Company, UCC
• Operasyonel Tesis Yönetimi: Mall of Qatar WLL
2
2
akademik eğitim
KOÜ HEREKE İ.Ö.U. MESLEK YÜKSEKOKULU ÇEVRE TEMİZLİK HİZMETLERİ BÖLÜMÜ
TEMİZLİK SEKTÖRÜNE ARA YÖNETİCİLER YETİŞTİRMEYE DEVAM EDİYOR
K
ocaeli Üniversitesi Çevre Temizliği ve Denetimi Programı; temizlik, çevre, atık değerlendirme sektörüne
kalifiye eleman yetiştirmek amacıyla 2007- 2008 öğretim yılında kuruldu ve aynı dönem eğitime başladı. Programın hedefi Çevre Temizlik ve Denetim sektörüne yönelik
hizmet kalitesini artırmak, konuyla ilgili ortak profesyonel
çözümler üretmek, sektörün eğitimli ve nitelikli ara yönetici personel ihtiyacını karşılamak, üniversite, kamu ve özel
sektör dayanışmasıyla programın daha ileriye ve lider konumuna getirilmesidir.
Temizlik konusunda TESHİAD ve bünyesinde bulunan
üye firmalar öğrencilere pratik eğitimlerle destek vermektedir. Okul bünyesinde bulunan Temizlik Laboratuvarında da uygulamalar yapılmakla birlikte, üniversiteye
ait Uygulama Oteli ve Tıp Fakültesi’nde de kapsamlı eğitimler verilmektedir.
2 yıllık eğitim ve öğretim sürecinde, çevre yönetim sistemleri, atık yönetimi, atıkların değerlendirilmesi ve geri kazanımı, hijyen ve sanitasyon, temizlik ürünleri ve kullanımı,
temizlik kimyasalları, temizlik uygulama teknikleri, işletme
yönetimi, kimya girişimcilik gibi dersler verilmektedir.
Program kapsamında Kocaeli Büyük Şehir Belediyesi, yerel belediyeler ve İZAYDAŞ’ın katkıları ile çevre konusunda
özel sektör ve kamuya ait kuruluşlarca uygulamalı eğitim
verilmektedir.
SUYUN GÖZYAŞLARI
“S
uyun Gözyaşları” sosyal sorumluluk projesi, KOÜ Hereke İ.Ö.U. Meslek Yüksek
Okulu Çevre Temizliği ve Denetimi Programı
öğretim elemanı Ayfer Özmen’in önderliğinde
Öğrenci Kulübü tarafından, suyu kullanma ve koruma politikalarını desteklemek amaçlı bilinçlendirme çalışmaları
yapmak üzere başlatılan ilk sosyal sorumluluk projesidir.
Bu proje ile suyun öneminin ve tasarrufunun toplumun
her kesimine, özellikle ilköğretim çağındaki çocuklara
kazandırılmasının önemi vurgulanmak istenmiş, proje süresince 500 gönüllü üniversiteli öğrenci ile Kocaeli, İstanbul, Mersin, Batman, Bartın, Mardin ve Denizli’de toplam
970 İlköğretim Okulu ve 100.000 öğrenciye ulaşılmıştır.
Proje kapsamında KOÜ Erasmus Staj hareketliliğinde Almanya’dan Suzan Kızılırmak ve Rotary öğrenci değişimi
ile gelen Juliana Schield adlı öğrenciler de projeye katkı
sunmuşlardır.
“Suyun Gözyaşları” projesi Akdeniz Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi tarafından 25 - 27 Ekim 2011 tarihlerinde
gerçekleştirilen XVI. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu’nda
207 poster çalışması arasından üçüncülük ödülü almaya
hak kazanmıştır. Ayrıca proje, Pamukkale Üniversitesi Yeni
Ufuklar Kulübü 2010 yılı ÜNİAKTİVİTE’nin düzenlediği ve
716 üniversite kulübünün katıldığı yarışmanın “Sosyal Sorumluluk“ kategorisinde ikincilik ödülü almıştır.
Çevre ve Temizlik Hizmetleri Programının gerçekleştirdiği sosyal sorumluluk projelerinden en önemlisi olan
“Suyun Gözyaşları” projesi; Düzce Üniversitesi’nin düzenlediği öğrenci sempozyumunda ve II. İstanbul Su Forumu’nda, proje ortağı Türkiye Soroptimist Kulüpleri Federasyonu ile birlikte “Kadın ve Su Politikası” adlı panelde
de sunulmuştur.
Projede; Marsilya’da düzenlenen VI. Dünya Su
Forumu’nda da temsil edilmiş ve Avrupa
Soroptimist Kulüpleri tarafından teşekkür mektubu ile tebrik edilmiştir.
53
haber
KADIKÖY KUŞDİLİ ÇAYIRI’NA AVM İNŞAATINA İZİN ÇIKMADI
İ
stanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan
Kuşdili Çayırı’nda AVM ve katlı otopark inşa edilmesine ilişkin plan İstanbul 2. İdare Mahkemesi kararı ile iptal edildi.
2013 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca da onaylanan
Kadıköy’de bulunan Kuşdili Çayırı’nda AVM ve katlı otopark yapılmasına ilişkin planın iptali için Kadıköy Belediyesi
itiraz etmiş ve planın iptali için İstanbul 1. İdare Mahkemesi’nde dava açmıştı.
“KAMU YARARI YOK”
KARARI
Bilirkişi raporlarını inceleyen İstanbul 1. İdare
Mahkemesi, Kadıköy’ün
yaptığı itirazları karara
bağladı. Mahkeme, koruma ilkelerinin geçerli
olduğu bölgenin yapılaşmaya açılması yerine
çayır özelliğinin korunarak yeşil alan olarak muhafaza edilmesi gerektiğini belirtti. Mahkeme ayrıca; Kuşdili Çayırı için
hazırlanan planın nüfus yoğunluğu, ulaşım, çevresel etkiler ve yapılaşma yönünden olumsuzluk içerdiğini, planlama esaslarının kamu yararına uygun olmadığı görüşlerine
yer vererek, planı iptal etti.
Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu mahkeme kararını değerlendirdi: ‘’Mahkemenin böyle bir karar vermesi
oldukça sevindirici. Kadıköy’ün hatta İstanbul’un AVM’lere
değil soluk alacak alanlara ihtiyacı var. Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı tarafından yapılan son ölçümlerde Kadıköy’ün
havası “hassas” düzeyde. Yani bir anlamda alarm veriyor. Yüksek binalar, alışveriş merkezi kentleri geliştirmiyor aksine boğuyor. Kentlerin yeşil alanlara ihtiyacı var. Kadıköylüler ise bu konuda oldukça hassas ve yeşil alanlarına
sahip çıkıyor. Kuşdili Çayırı içinde ciddi anlamda mücadele verdiler. Bu yüzden sadece Kadıköy Belediyesi değil
tüm Kadıköylüler kazandı. Bundan sonra sırada Kuşdili
Çayırı’nın gerçekten yeşil alan olması için gerekli çalışmaların yapılmasıdır. Biz Kadıköy Belediyesi olarak bu konuda
elimizden gelen bütün desteği vermeye hazırız.” dedi.
MALTEPE BELEDİYESİ
KARLA MÜCADELESİNİ KAZANDI
M
altepe Belediyesi Temizlik İşleri ve Fen İşleri Müdürlükleri’nin yaklaşık 200 personelinin katıldığı karla mücadele çalışmalarında, 2 kar küreme aracı, 5 iş makinesi,
1 greyder, 6 kamyon ve 3 kamyonet eşliğinde 500 ton tuz kullanıldı.
Yılbaşı öncesi görülen ve üç gün şiddetini arttırarak devam
eden kar yağışı ve buzlanmaya karşı, aralıksız üç vardiya halinde çalışan belediye mobil temizlik personeline, kar küreme aracı, iş makinesi ve greyder operatörleri eşlik etti. Yağış
öncesinde tuzlama çalışması yapan ekipler, belli noktalara
yığdıkları tuz kümeleri ile vatandaşa yardımcı oldu. Öncelikle
ana arterler ve ulaşım yollarının açılması için mücadele eden
ekipler, ara sokaklarda da çalışma yürüttü.
Temizlik İşleri ve Fen İşleri Müdürlükleri koordineli şekilde çalışarak; altgeçit, üstgeçit, merdiven ve kaldırımlarda buz tutan
noktaları ve karları temizledi. Bu çalışmalar dar sokaklarda kar
küreme kürekleri ile yapılırken, mümkün olan alanlarda mini
damperli kamyon ve kamyonetler de destek verdi.
54
araştırma
AVM PAZARINDA
TÜRKİYE’NİN RAKİPLERİ
ÇİN VE RUSYA
Dünyada geçtiğimiz yıl
11.4 milyon metrekare
yeni alışveriş merkezi
açıldı. Alışveriş
Merkezi Yatırımcıları
Derneği’nin (AYD)
verileri ve Dünya
Gazetesi’nin haberine
göre Türkiye’de sadece
kiralanabilir alanların
boyutu 10 milyon 250
bin metrekareye ulaştı.
Alışveriş merkezlerinin
oluşturduğu pazarın
liderleri bulundukları
coğrafya ve nüfuslarına
uygun olarak Çin,
Türkiye ve Rusya oldu.
56
T
ürkiye’nin AVM Ciro Endeksi alışveriş merkezlerinde cirolarda önceki yıla göre yaklaşık yüzde
20 gibi hızlı bir artışa işaret ediyor. Dünyanın
birçok yerinde tüketicinin AVM’lere olan ilgisi
aynı Türkiye’de olduğu şekilde yükselerek devam ediyor. İnşaat sektörü de önemli ölçüde AVM ve konut
projelerine öncelik vermiş durumda. Yüksek nüfusunun perakende satışına yarattığı etki ile Çin’de AVM
inşaatları hız kesmeden devam ediyor.
Dünyada kiralanabilir alanların lideri ABD. Gelişmekte
olan ve büyük ekonomilere sahip Çin, Rusya, Türkiye,
Brezilya ve Hindistan diğer pekçok sektörde olduğu
şekilde ABD’yi takip ediyor. Gayrimenkul firması CB
Richard Ellis Group’un (CBRE) yaptığı araştırmaya göre
dünyada geçtiğimiz yıl 11.4 milyon m2 yeni alışveriş
merkezi açıldı. Bir önceki yıl hizmete giren alanın büyüklüğü 10.6 milyon metrekareydi. 2014 yılı sonu itibariyle inşası süren alışveriş merkezi alanı ise 39 milyon
metrekarenin üzerinde. AVM’lerin tercih edilmesinde,
şehirleşme ile değişen sosyo-ekonomik yapı, alım gücünün artması ve kalite beklentisinin yükselmesi etkili
oldu. Dünyada devam etmekte olan AVM projelerinin
yüzde 60’ı Çin’deyken; Rusya, Türkiye ve Hindistan’da
yeni projelerin yoğun olduğu diğer ülkeler. Geçtiğimiz
yıl İstanbul, yeni AVM yapımında ilk 10 şehirden biri
oldu. İstanbul’da geçen yıl 440 bin 253 m2 yeni AVM
alanı inşa edildi.
Shangay Alışveriş Merkezi
Sadece Shangay’da 4.1 milyon m2’lik AVM alanı
bulunuyor.
Asya’nı en büyük AVM’si Seul’daki ‘The Lotte World
Mall’
Çin’de geçtiğimiz yıl 5.7 milyon m2 alışveriş merkezi alanı
inşa edildi. Bu rakamla tüm dünyada tamamlanan AVM
projelerinin yüzde 44’ünü Çin oluşturdu. İnşaatların devam ettiği düşünüldüğünde Çin’in uzunca bir süre bu
liderliği bırakmayacağı görülüyor. Asya’nın ticaret devi
Shangay, 4.1 milyon m2 ile AVM inşaatında da inanılmaz
boyutlarda tesisleri kent yaşamına ekliyor. Çin’i liderliğe
yükselten diğer kentler ise Shenzhen (3.4 milyon m2) ve
Chengdu (3 milyon m2). Çin’de ulaşım projelerinin banliyö
bölgelerindeki nüfusun kentlerde alışveriş yapmasını kolaylaştırması ile AVM’lerdeki perakende mağazacılığı cirolarını yükseltiyor.
2014’te hizmete giren ‘The Lotte World Mall’ alışveriş merkezi 480 bin 370 m2 ve Asya’nın en büyüğü. Asya’nın en
aktif AVM pazarları içinde Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur ve Filipinler’in başkenti Manila bulunuyor.
The Lotte World Mall Alışveriş Merkezi, Seul
Avrupa’da rekor Türkiye ve Rusya’da
Dünyadaki AVM projelerinin yüzde 20’si Avrupa’da gerçekleşti. Türkiye ve Rusya’da devam eden AVM inşaatları
iki ülkeyi AVM pazarında en aktif ülkeler sıralamasında ilk
ikiye yükseltti. Tahmin edileceği şekilde Moskova dünyanın en aktif beş pazarı arasında Çin dışında yer alan tek
şehirdi. Geçtiğimiz yıl Avrupa’da tamamlanan AVM’ler içinde en büyüğü brüt 231 bin m2 kiralanabilir alan ile Avia
Park oldu. İstanbul’da 440 bin
253 m2 toplam alana sahip sekiz yeni AVM bulunurken Multi
Development Türkiye’nin sahibi
olduğu Forum İstanbul 175.000
m2 kiralanabilir alanıyla dünya
listesini üst sıralarında yer alıyor.
Batı Avrupa’nın AVM çılgınlığına
karşı direncini Paris’te geçen yıl
sadece bir AVM açılmasıyla kendini gösteriyor.
400 mağaza, 20 salonlu sineması ve 10 bin araçlık otopark
olanakları ile Abu Dabi Yas Mall,
turistleri de kendine çeken bir
alışveriş merkezi. 57
Yas Mall, Abu Dabi
Mevcut kiralanabilir alanda lider ABD
Cushman & Wakefield’in 2014 yılı verilerine göre dünyada
47 bin AVM bulunuyor ve bunlarda GLA 924.5 milyon m2.
ABD kiralanabilir alan bazında dünya lideri. ABD’de, 618.3
milyon m2 GLA ile pazarın yüzde 67’sine sahip. İkinci sıradaki Avrupa’da GLA 153.8 milyon m2. Cushman, 2014
- 2016 döneminde yaklaşık 79.5 milyon m2 GLA büyüklüğünde 1.800 yeni AVM’nin açılacağı tahmininde bulunuyor. 2016’ye kadar Asya’da yeni AVM alanın 53.3 milyar m2
artış göstermesi beklenirken, ABD’de artışın 11.2 milyon
m2 ile sınırlı kalacağı öngörülüyor. Cushman’ın izlediği 51 ülkedeki yaklaşık
47 bin AVM’nin büyük bir kısmını 5
bin - 20 bin m2 alana sahip küçük
AVM’ler ile 20 bin - 25 bin m2
alana sahip orta ölçekteki AVM’ler oluşturuyor.
Dünyadaki
ortalama
AVM büyüklüğü 19
bin 700 m2 olarak hesaplanıyor.
İstanbul’da
metrekare
başına verimlilik
893 TL
Alışveriş Merkezleri
ve Yatırımcıları Derneği ile Akademetre
Research tarafından
ortaklaşa oluşturulan
2015 Ekim ayı AVM Ciro
Endeksi bir önceki yılın
aynı dönemi ile karşılaştırıldığında yüzde 5,7 artarak 185
puana ulaştı.
58
AVM kiralanabilir alanlarında m2 başına düşen cirolar Ekim
2015’te bir önceki yılın aynı ayına göre 10 puan arttı ve
verimlilik m2 başına 772 TL’ye ulaştı. Verimlilik, İstanbul’da
893 TL, Anadolu’da ise 691 TL olarak gerçekleşti.
Türkiye’deki AVM sayıları
AYD’ nin verilerine göre; İstanbul 103 AVM’deki toplam
3.986.374 m2 GLA ile Türkiye’nin lideri konumunda. İkinciliği 35 AVM ile Ankara (1.351.462 m2 GLA), üçüncülüğü 20
AVM ile İzmir (458.753 m2 GLA) ve dördüncülüğü 16 AVM
ile Antalya (329.249 m2 GLA) taşıyor.
Türkiye’de son beş yıl içinde en fazla AVM artışı Marmara Bölgesi’nde gerçekleşti. Bölgede 99 olan AVM sayısı,
142’ye çıktı. 2010 yılında 33 olan AVM sayısı, 2015 yılında
58 olan Ege Bölgesi ise en fazla artış yaşanan ikinci bölge
oldu. Onu, 2010 yılında 36 olan AVM sayısı 2015 yılında
56’ya yükselen İç Anadolu Bölgesi takip etti. Karadeniz Bölgesi’nde ise 13 olan AVM sayısı 26’ya, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 8’den 19’a ve Akdeniz Bölgesinde 22’den 31’e yükseldi. Doğu Anadolu Bölgesi yatırımların en zayıf olduğu bölge oldu. 2010’da 6 olan AVM sayısı,
2015’te 9’a çıktı.
makale
ASGARİ ÜCRET ARTIŞININ SEKTÖRÜMÜZE BEKLENEN ETKİLERİ
1
Kasım seçimleri ile birlikte gündeme gelen asgari ücretteki artış konusu, son dönemde sektörümüzdeki en
önemli tartışma konularından birisi haline geldi. Bilindiği gibi 1 Kasım seçimlerinden önce bütün partiler asgari
ücrette belirgin bir artış vaadinde bulundular. Haliyle seçim sonrası göreve gelen hükümetin en baştaki icraatlarından birisi de bu konuya odaklanmak oldu.
Ülkemizde 2015 sonu itibariyle net asgari ücret yani işçinin eline geçen kazanç 1000TL civarındaydı. Geçen yılın
2. döneminde işverene maliyeti 1.496,36TL olan asgari ücret, yılın son günü Resmi Gazete’de yayınlanan son haliyle
2016 boyunca 1.935,23TL olacak; yani 2016 içinde ilave artış olmayacak. 2016’da %15.5 olan SGK primi 255,29TL’ye,
%2’lik işsizlik sigorta fonu 32,94TL’ye yükseltildi. Haziran Aralık 2015 döneminde; SGK primi 197,39TL, işsizlik sigorta fonu ise 25,47TL olarak işverene yansımıştı. Toplamda
burada %30 gibi bir artıştan bahsediyoruz. 5 milyon çalışanı ilgilendiren bu yeni durumda işverene gelen ek maliyet 20 milyar TL civarında. Asgari ücret karşısında artan
maliyetlerle işveren, 1.647TL olan işçi brüt maaşı haricinde
288,23 TL daha ödeyecek. İşverenin ödeyeceği ek maliyetinin yüzde 40’ını hazine karşılayacak. Sadece 2016 yılında
geçerli olacak teşvik, kişi başına 110TL olacak. İşverenlerin
her ay SGK’ya bildirdikleri sigorta prim bildirgelerinden
asgari ücretli başına 110TL indirilecek ve destek tutarları
daha sonra Hazine’den SGK’ya aktarılacak.
Asgari ücretteki bu artışın kısa ve orta vadede sektörümüze etkileri neler olabilir bunu tartışmak istiyoruz. Şüphesiz
ki, asgari ücretin artması herkes için olumlu bir durum olur.
Yani artıştan ilk etapta pek şikayetçi olan olmaz; ancak, hizmet sektörünün son tüketicisi olan müşteriler yani perakende mağazaları, AVM’ler, hastaneler, özel okullar, vs bu
duruma nasıl bir tepki verecek, bu maliyetlere katlanmayı
ne kadar kabullenecekler henüz kestiremiyoruz. Bu durumda ilk akla gelen bir olası sonuç işçi sayısında azalma
ihtimalidir. Eskiden 100 işçiyle yapılan bir işin 80-90 işçi ile
yapılması söz konusu olabilir. Bu durumda bir işçiye düşen
iş yükü artacak. Bir başka beklenen sonuç da makine kullanımının artması olabilir. Daha fazla makine yatırımı daha
az işçi gücüyle aynı işi yapmayı mümkün kılabilecektir.
Bir başka beklenen olası sonuç da, kayıt dışı işçilerde yaşanabilecek artıştır. Yani Suriyeli göçmenler gibi daha düşük
maliyetle çalışmaya razı kişilerin genellikle kaçak ve sigortasız olarak çalıştırılmasına şahit olabiliriz. Bu da kayıt dışılığın artmasına, sektörde asimetrik rekabet şartlarının doğmasına yol açabilir. Devletin bu konuda çok uyanık olması,
bizim de sektör temsilcileri olarak bu tarz kayıt dışılıklara
meydan vermememiz gerekir. Benzer şekilde bazı müşterilerin, artan fiyatlardan dolayı, dışarıdan aldığı hizmeti
artık kendi bünyesinde yapmak istemesi, hizmet firmasını
projeden çıkartması gibi bir sonuç da beklenebilir.
Bu arada şunu da göz ardı etmemeliyiz. Asgari ücretin
kademeli olarak yükselmesi ülkenin zenginleştiğine ve
gelecekte de zenginleşeceğine işarettir. Bahsettiğimiz bu
artıştan sonraki yeni haliyle dahi (410 Euro net) Türkiye’de
asgari ücret Avrupa standartlarında düşük kalıyor. Şöyle ki
net asgari ücret İngiltere, Belçika, Almanya, Fransa gibi gelişmiş zengin Avrupa ülkelerinde 1500 Euro civarındayken
İspanya’da 760 Euro, Yunanistan’da 680 Euro, Portekiz’de
590 Euro Polonya ve Hırvatistan’da 400 Euro, Romanya’da
235 Euro ve Bulgaristan’da 195 Euro düzeyindedir.
Yani aslında biz 2016’daki artıştan sonra bile Avrupa ortalamasının altında kalıyoruz. Demek ki şunu anlıyoruz asgari
ücret bizde hakikaten düşükmüş ve bunu yükseltmemiz
lazımmış; ancak burada doğru olan yöntem ücretlerin bir
anda değil; kademeli olarak arttırılmasıydı ki, şok etkisiyle
olumsuz reaksiyonlar oluşmasın. Merkez Bankası Başkanı
Erdem Başçı da açıkladı, ücret artışları 2016 enflasyonunda
%1.5 kadar ilave artışa neden olacak. Keşke bunun daha
kolay daha acısız bir şekilde yapmayı becerebilseydik. Neticede zenginleşerek maaşları yükseltebiliriz, maaşları yükselterek zenginleşmek mümkün değil.
59
zirve
İZSİAD İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ZİRVESİNDE
18 SEKTÖR OTURUMU - 72 KONUŞMACI - ÇALIŞTAYLAR
BULUŞTU
A
D
IN
N
A
G
O
L
S
EDEN”
“İŞ İŞTEN GEÇM
İzmir İş Sağlığı ve Güvenliği
Zirvesi’nin ikincisi “İş İşten
Geçmeden” sloganıyla
İZSİAD İzmir Sanayici ve
İş Adamları Derneği ve A
Artı OSGB işbirliğinde 18
sektörden 72 konuşmacının
katılımıyla Tepekule Kongre
ve Sergi Merkezi’nde
gerçekleşti.
1
4 – 17 Ekim 2015 tarihinde İzmir’de düzenlenen zirvede hizmet sektörünü, TESHİAD yönetim kurulu üyesi
Zafer Mumcular temsil etti. Beyaz eşya, petro kimya,
tekstil, havacılık, demir çelik, inşaat, madencilik, otomotiv,
enerji ve gıda gibi emek yoğun sektör profesyonellerinin
yer aldığı zirve kapsamında kişisel gelişim konferansları,
teknik gezileri, tarih ve kültür gezileri, konser ve kokteyl
gibi sosyal etkinlikler de organize edildi. Eşzamanlı düzenlenen fuarda katılımcı firmalar ürün ve hizmetlerini ziyaretçilere sunma olanağı buldu.
İyi ve örnek iş güvenliği uygulamalarını yerinde görebilmek amacıyla düzenlenen teknik gezilerde Maxion İnci,
Mira, Tüprag Pepsico ve Vestel Mira fabrikaları ziyaret edildi. İki ayrı salonda paralel olarak düzenlenen başarılı iş
60
sağlığı ve güvenliği uygulamalarının iş yeri hekimleri ve iş
güvenliği uzmanlarınca aktarıldığı 12 sektöre ait deneyim
paylaşım toplantı oturumları sorunlara çözüm önerilerinin
getirildiği konuşma ve sunumlara sahne oldu. Kişisel gelişim konulu konferansları, zirvenin yanı sıra gerçekleştirilen
2000’in üzerinde kişinin ziyaret ettiği fuar ile çok yönlü etkileşimin olduğu interaktif bir platform yaratılması zirveyi
geniş kitlelere ulaştırdı.
İZSİAD yetkilileri zirvenin katılımcılar tarafından ülkemizde, bu alandaki en önemli bilgi ve deneyim paylaşım
platformu olarak değerlendirildiğini ve yine katılımcılar
tarafından sürekli olarak düzenlenmesinin talep edildiğini
belirtti.
çalıştay
SEKTÖR, ÇALIŞANLARININ
MESLEKİ STANDARTLARINI
BELİRLEMEYE DEVAM
EDİYOR
T
ESHİAD ve Mesleki Yeterlilik Kurumu; sektörün mesleki standartlarını oluşturmaya 2011 yılından beri devam ediyor.
İlk aşamada üzerinde anlaşma sağlanan farklı uzman seviyelerini kapsayan 9 standart için 500’ün üzerinde resmi ve
özel kuruluştan görüş bildirimi alınarak ortak bir dilde buluşulmasını
sağlanıyor. Standart taslakları ve çalışma detayları www.teshiad.org.tr web
sitesinde yayımlayarak farkındalık yaratılıyor.
Sektör profesyonellerinin katılımı ile Mesleki Yeterlilik Ulusal Meslek Standartları Çalıştayı 17 – 21 Kasım 2015 tarihlerinde gerçekleştirildi. Çalıştayda Genel Temizlik Görevlisi Seviye 3 – 2 Standart Taslak Çalışması ve Bina
Dış Cephe Temizliği Elemanı Seviye
4, Havuz Operatörü Seviye 4 Görüş
Genel Temizlik Görevlisi Seviye 3-2
Değerlendirme ve UMS Taslağı Revizyon Çalışması Tamamlandı.
Çalıştaya katılımları ile değerli deneyim ve görüşlerini paylaşan tüm
sektör profesyonellerine teşekkür
ederiz.
17 – 18 Kasım 2015
Atalian
Ali Asker Selvi
Operasyon ve Entegre Yönetim Müdürü
Havuz Operatörü Seviye 4
19 Kasım 2015
Bina Dış Cephe Temizliği
Elemanı Seviye 4
19 Kasım 2015
Ulusal Havuz Enstitüsü
Samet Şirin
Bölge Operasyon Yöneticisi
Turgay Olcay
Yönetim Kurulu Başkanı
Hijyen Akademisi
Ali Akgün
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Artes Havuzculuk
Üzeyir Uludağ
Makine Mühendisi
Pure Life Temizlik End. Dağcılık
Promak
Ayhan Özer
Hülya Çetin
İnsan Kaynakları Müdürü
Yeditepe Temizlik End. Dağcılık
Seyit Tanrıverdi
Dicle Bakır
Eğitim ve Denetim Müdürü
Rıfat Katırcıoğlu
Kimya Mühendisi
Zafer Mumcular
Genel Müdür
Tepe Servis ve Yönetim
Aydın Ayvaz
Servis Projeleri Uzmanı
YKS Tesis Yönetim Hizmetleri
Tamer Yakut
Temizlik Hizmetleri Müdürü
Erkan Ünal
Temizlik Hizmetleri Şefi
61
mevzuat
2013’TEN 2016’YA
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDEKİ DEĞİŞİM
30.06.2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanarak yürürlüğe giren 6331 Sayılı İş
Sağlığı ve Güvenliği Yasası, önemli yenilikler ve
işyerleri için çeşitli yükümlülükler getirmektedir.
Mevzuatta yapılan değişiklikler uyum sürecinin ve
kültürünün oluşturması için yasal mevzuatlarla
birlikte farklı uygulamalarla desteklenerek
devam etmektedir. 6331 sayılı İş sağlığı ve
Güvenliği kanununun kapsamı çeşitli yönetmelik
değişikleri ile genişletilirken, aynı zaman da
detaylandırılmaktadır.
6
331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasa ılımlı bir geçiş
sağlanabilmesi ve bu kültürün oluşturulabilmesi
için kademeli bir geçişi hedefleyerek hazırlanmıştır. Bu Kanunun 2 maddesi kamu ve özel sektöre
ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile
işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dahil olmak üzere
tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.
6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanunu gereğince
işverenler;
• 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri ile kamu kurumları için yayımı tarihinden itibaren iki yıl sonra (01 Temmuz 2016)
• 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren bir yıl
sonra (01 Ocak 2014)
• Diğer işyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay
sonra, (01 Ocak 2013) iş güvenliği uzmanı olan bir veya
birden fazla mühendis veya teknik elemanı görevlendirmekle yükümlüdürler.
• Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerlerindekiler hariç Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetleri, afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri,
ev hizmetleri, çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar, hükümlü ve
tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileştirme
kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetler kapsam dışında tutulacaktır.
62
Görüleceği üzere 2016 yılında iş sağlığı ve güvenliği sisteminin içinde, hem kamu kurum ve kuruluşları hem de
az tehlikeli sınıfta yer alan ve 50’nin altında çalışanı olan
işyerleri de dahil olacaktır ve çalışan sayısı 10 ve altında
olanlar yeterliliklerini yasal süreç çerçevesinde tamamladıktan sonra işverenler kendi iş güvenliği faaliyetlerini
gerçekleştirebileceklerdir. Ülkemizdeki kamu kurum ve
kuruluşlarının sayısı ile özellikle hizmet sektöründe olmak
üzere az tehlikeli sınıfta ve 50’nin altında çalışanı olan çok
sayıda işyerinin varlığı düşünüldüğünde 1 Temmuz 2016
tarihi itibariyle iş sağlığı ve güvenliği sektörü önemli bir
devinim yaşayacaktır. Bu devinim bu sektörde daha fazla
sayıda iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminin görev almasını, iş güvenliği uzmanlığı ve işyeri hekimliğini meslek
olarak benimseyen kişilerin sayısının artacağı, sisteme yeni
ortak sağlık güvenlik birimlerinin dahil olacağı anlamına
gelmektedir.
Özellikle taşra teşkilatları ile birlikte devasa büyüklüklerde
olan kamu kurum ve kuruluşları ile belediyelerin sisteme
dahil olması kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde veya
ortak sağlık güvenlik birimlerinde çok sayıda iş güvenliği
uzmanı ve işyeri hekiminin istihdamını sağlayacaktır. Dolayısıyla Aralık 2015 itibariyle sayısı 2100’leri bulan OSGB
sayısının daha da artması ve mevcut OSGB’lerin de personel sayısını arttırarak ülke genelinde hizmet verir hale
gelmeleri olasıdır.
18.12.2014 tarihinde İşyeri Hekimleri ve diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte yapılan değişiklik ile işyeri hekimlerinin,
30.04.2015 tarihinde İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte yapılan değişiklik ile iş güvenliği uzmanlarının çalışan başına
hizmet süreleri önemli ölçüde arttırılmıştır. Süre artışına
ilişkin uygulama yönetmeliklerde belirtildiği üzere 1 Ocak
2016 tarihinde yürürlüğe girecektir. 1 Ocak 2016 tarihinde
uygulanacak süre artışları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Çalışan Başına Minimum Yasal Hizmet Süresi
İş Güvenliği Uzmanı
İş yeri Hekimi
2015 YILI 2016 YILI 2015 YILI 2016 YILI
AZ TEHLİKELİ
6 dakika 10 dakika 4 dakika 5 dakika
TEHLİKELİ
8 dakika 20 dakika 6 dakika 10 dakika
ÇOK TEHLİKELİ 12 dakika 40 dakika 8 dakika 15 dakika
Görüleceği üzere işyeri hekimlerinde tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta çalışan sayısı hizmet süresi 2 kata yakın, iş güvenliği uzmanlarının çalışan başına az tehlikelide yaklaşık
2 kat, tehlikelide 2,5 kat, çok tehlikelide 3 katın üzerinde bir
artış olmuştur. Bu uygulama ile birlikte iş sağlığı ve güvenliği sitemini yeni birçok işyeri hekimi ve daha çok sayıda
iş güvenliği uzmanının girmesi demektir. Özelikle nicelik
olarak yeterli sayıda iş güvenliği uzmanı bulunsa da nitelik
olarak iş güvenliği uzmanlarına yeterli dememiz mümkün
değildir. Halen A veya B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi olup hiç iş güvenliği uzmanlığı yapmayan binlerce iş güvenliği uzmanı bulunmaktadır. Bu uzmanlar istihdam edildikleri işyerlerinde ve ortak sağlık güvenlik birimlerinde ilk
deneyimlerini yaşayacaklardır. Yine birçok işyerinde 2013
yılının başında iş sağlığı ve güvenliği sistemine geçişteki
sıkıntıların bir kısmının yaşanması olasıdır.
2016 yılında süre artışı ve kamu kurum ve kuruluşları ile
50’nin altında çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan
işyerlerin sisteme eklenmesi, ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği sistemi içinde yer alan iş güvenliği uzmanı ve işyeri
hekimi sayısının ve ortak sağlık güvenlik birimi olarak çalışan firma sayısının ikiye katlanmasına neden olabilecektir.
Çok sayıda yeni çalışanın ve firmanın siteme ekleneceği
yapının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı uzmanları
tarafından yapılan denetimlerin nicelik olarak artırılmasını
da zorunlu kılmaktadır. Bakanlığımız denetim sayısını artırarak özellikle ortak sağlık güvenlik birimlerinin niteliklerinin artmasını sağlamalıdır.
2016 yılında yaşanacak gelişmeleri konu alan bu yazımızı,
İş sağlığı ve güvenliği mevzuatının işverenlerimize getirdiği yükümlükleri bir kez daha tekrarlayarak tamamlamak
istiyoruz.
İşverenlerin Yükümlülükleri
İşverenlerin genel yükümlülükleri 6331 sayılı Yasanın 4
üncü maddesinde belirtilmiştir. Buna göre, işverenler,
çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede;
a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi
dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık
ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale
getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine
uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların
giderilmesini sağlar.
c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.
ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik
yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır.
d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların
hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için
gerekli tedbirleri alır.
Yasanın 4 üncü maddesi, bu şekilde işverenlere işyerinde
çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama konusunda geniş bir yükümlülük getirmiştir. Ayrıca, aynı madde de; işyeri
dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınmasının
işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmayacağı, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülüklerinin işverenin sorumluluklarını etkilemeyeceği, işverenin
iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara
yansıtamayacağı belirtilmiştir.
63
c) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler
arasında iş birliği ve koordinasyonu sağlar.
ç) Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve
kuruluşlar tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirir.
d) Çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen
veya etkilemesi muhtemel konular hakkında; görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşları,
başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen
çalışanları ve bunların işverenlerini bilgilendirir.
İşverenlerin İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin
Sağlanması İle İlgili Yükümlülükleri Nelerdir?
Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunmasına
yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin sunulması için işverenlere getirilen yükümlülüklere Yasanın 6. maddesinde yer verilmiştir. İş sağlığı
ve güvenliği hizmetlerinin sunulması ile ilgili 6331 sayılı
Yasanın 6. maddesinde yapılan düzenleme ile kamu ve
özel yasa kapsamındaki tüm işyerleri ve çalışanlar ile tüm
faaliyetler kapsam içine alınmıştır. Böylece, bir çalışanın olduğu kamu veya özel işyerlerindeki sanayi, ticaret ve hizmet sektöründeki tüm işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin sunulması konusunda işverenlere yükümlülük getirilmiştir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri ile ilgili Yasanın 6. maddesinde işverenlere getirilen yükümlülükler aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.
a) Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve 10 (on) ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli
işyerlerinde diğer sağlık personeli görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde,
bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet
alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen
niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması
hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini
kendisi üstlenebilir.
b) Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı
kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar.
64
İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması ile ilgili önemli değişikliklerden biri de işyeri sağlık ve güvenlik
birimi kurma yükümlülüğü konusunda yapılmıştır. 6331
sayılı Yasanın 8 inci maddesinde, belirlenen çalışma süresi
nedeniyle işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda işyeri sağlık ve
güvenlik biriminin kurulacağı hükme bağlanmıştır. Ayrıca,
Yasanın 6 inci maddesinde, tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesinin zorunlu olmadığı belirtilmiştir.
A ARTI OSGB iş sağlığı ve güvenliği alanında bünyesindeki 51 iş güvenliği uzmanları, 27 iş yeri hekimleri ve 15
diğer sağlık personeli toplam 105 personeli ile iş sağlığı
ve güvenliği alanında danışmanlık hizmeti vermek, eğitim
faaliyetleri gerçekleştirmektir. Danışmanlık ve eğitim faaliyetlerini 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği kanun ve yönetmeliklerine uygun olmak üzere 2015 yılında İzmir merkez
ve şube olmak üzere, Manisa şube, Denizli şube ve Kocaeli Gebze Şube’de ve İzmir, Manisa, Aydın, Denizli, Muğla,
Uşak, Afyon, Burdur, Uşak, Kütahya, Balıkesir, İstanbul, Yalova, Kocaeli, Sakarya, Bursa illerinde sürdürmüştür. Açılış çalışmaları süren Mersin ve Ankara Şubeleri ile birlikte 2016
yılında Ankara, Bolu, Çankırı, Eskişehir, Konya, Aksaray, Nevşehir, Kırşehir, Kırıkkale, Karabük, Antalya, Mersin, Karaman,
Adana, Niğde illerinde de hizmet vermeye başlayacaktır.
Yaptığımız çalışmalarla tehlike ve risklerin yok edilerek iş
kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle oluşabilecek can
kayıpları ve maddi kayıplar önlenebilmektedir. Yükümlülüklerinizi amacına uygun olarak yerine getirebilmenizde,
kazasız sağlıklı işyerleri oluşturma çalışmalarınızda uzman
ve deneyimli kadrosu, Türkiye’nin farklı bölgelerindeki şubeleri ve kurumsal, nitelikli, kaliteli, farklı hizmet anlayışıyla
her zaman yanınızdadır.
sağlık
MİKROPLAR OFİSLERİ SEVER
T
oplu yaşamın sürdüğü ve insan trafiğinin yoğun
olduğu AVM’lerde ziyaretçiler ortak kullanım alanlarından mikrop kapmamak veya çevrelerine mikrop
yaymamak için özen gösterirler. Soğuk algınlığı ve grip
sezonunda ise bu hassasiyet artar; ancak asıl mikrop yuvası olan, pekçok bakteri ve diğer hastalığa yol açabilen
organizmaları barındıran yerler ofislerdir. Genellikle zemin
ve yüzeyler akşamları temizlenirken üzerlerinde mikrop
barındıran ofis ekipmanları dezenfekte edilmezse, grip
haftalarca ofis çalışanlarının yaşamlarını etkileyebilir.
lerken, mikropların tutunduğu kapağını atlayabilirler. Kirlilikte birinci ise kahve ve çay doldurma alanlarıdır. Şeker,
süt tozu ya da krema kutuları gün boyunca defalarca el
değiştirirler ve hiç silinmezler. Herkesin kullandığı kahve
makinası da günlerce bazen haftalarca kirli kalabilir.
Bilgisayarlar
• Telefonlar
Birçok ofiste herkesin kendine özel bilgisayarı ve klavyesi
bulunmaktadır; ancak ortak kullanımda olan iş alanlarındaki bilgisayarlar çalışanların elinin dokunduğu en kirli
ekipmanlardır. Bilgisayarın başına genellikle ellerini yıkamadan oturanlar ve gün boyunca üzerine hapşıran çalışanlar nedeniyle klavye en kirli parçadır. Mikroplar tuşlar
üzerinde yaşarken, klavyeye dokunacak yeni çalışanlara
bakteri transfer etmek için beklerler.
• Hesap makineleri
Ortak Mutfak
Mutfaktaki bazı yüzeyler günlük olarak silinse de, mikropların üzerlerinde büyüdüğü diğer alanlar genellikle çok az
dezenkte edilirler. Tezgah ve hatta evye akşamları temizlense de, insanların çok kullandıkları musluk ve kulplar sık
silinmezler. En titiz çalışanlar bile buzdolabının içini temiz-
Aletler
Her ofiste çalışanların her gün dokunduğu, mikrop bıraktığı ve bakterilerin büyümesi için ortam yarattığı aletler
vardır:
• Uzaktan kumandalar
• Tabletler
• Cep telefonları
Problemin Çözümü
Hergün bu kir yuvası ofislerde çalışmak çalışanların sağlığını tehdit ederken, alınan izin günleri verimliliği düşürür.
Bu problemin çözümü için bakterilerin gizlendiği noktalar
antibakteriyel temizlik ajanları ve temiz bezlerle düzenli
periyodlarda temizlenmelidir. Mikropların daha fazla yayılmasını engellemek için kağıt havlular kullanılabildiği gibi,
dörde katlanmış bir bezin önce bir, sonra diğer katıyla yüzeyler kirden arındırılabilir.
65
haber
BEŞİKTAŞ BELEDİYESİ’NDEN
BİR İLK DAHA
B
eşiktaş Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü ile taşeron firma arasında imzalan toplu iş sözleşmesi ile
240 işçi sendikal haklarına kavuştu.
Törene Beşiktaş Belediye Başkanı Av. Murat Hazinedar,
DİSK Genel Başkanı Kani Beko, Genel-İş Sendikası Yönetim
Kurulu Başkanı Remzi Çalışkan, çok sayıda işçi ve vatandaş
katıldı.
Beşiktaş Belediye Başkanı Av. Murat Hazinedar, Genel-İş
Sendikası ile yapılan toplu iş sözleşmesinde taşeron işçilere; taşeronu kaldıracağını, sendikal hakların kazandırılacağını, işçilerin mesai ücretlerini de alacaklarının müjdesini
verdi.
Törende kısa bir açıklama yapan DİSK Genel Başkanı Kani
Beko, “Burada olmaktan dolayı çok mutluyum. Beşiktaş
Belediyesi’nde iş barışını sağlayan, toplu iş sözleşmesinde emeği geçen belediye başkanımıza, genel başkanımıza, yöneticilerimize ve temsilcilerimize teşekkür ederim.
66
Ulusal istihdam stratejisi, işçi kardeşlerimizi köle yerine
koyup sömürüyor. Çağdışı bir çalışma sistemi getirmek
istiyorlar. Taşeron işçilerin çalışmış olduğu iş yerlerinde iş
kazalarının yüzde 94’ü bu sahalarda yaşanıyor. 2003’ten bu
yana 17 bin taşeron işçi hayatını kaybetti. Biz her zaman
barıştan yana tarafız.” şeklinde konuştu.
Başkan Hazinedar’dan müjde ve önemli mesaj!
Kani Beko’nun ardından konuşma yapan Başkan Hazinedar, “Taşeron firma ile Park ve Bahçeler Müdürlüğü arasındaki toplu iş sözleşmesi törenine hoşgeldiniz. Taşeron
kelimesini özellikle kullandım. Artık Beşiktaş Belediyesi’nde
önümüzdeki dönem taşeronu hepten kaldıracağız. Türkiye’nin yeni bir anlayışa yeni bir zihniyete ihtiyacı var. O
yüzden hukuksal alt yapıyı iyi oluşturmamız gerekiyor. Beşiktaş’ın derdi özgürlükçü demokratik topluma katkıda bulunmaktır. Bu değerleri Beşiktaş’tan İstanbul’a İstanbul’dan
tüm Türkiye’ye aktarmak zorundayız. Herkes kendi ölçeğinde sorumluğunu yerine getirerek bu değerlere sahip
çıkacak. Değerlere sahip çıkmak çok önemlidir. Hedefimiz
bu 5 yıllık plan dahilinde diğer taşeron işçilerimiz için de
önemli adımlar atmak.
Araç ihalesinde de yüzde 40-50 arası bir artış yaptık. Şu
anda Beşiktaş Belediyesi’nde hiçbir birimde asgari ücretle
çalışan ve net 1500TL’den aşağı maaş alan çalışan yoktur.
Bu yeterli değil. Bunun biz de farkındayız; ancak bu verdiğimiz maaşlar nedeniyle bütçemizde ciddi bir açık var. Ben
sizin her zaman emrinizdeyim. Bugün şu anda 240 işçimiz
ile toplu iş sözleşmesini imzalıyoruz. Toplu iş sözleşmelerinde işçilerimiz yeni haklar elde etti. Çalışma günü pazar
gününe denk gelen işçi arkadaşlarımıza ek mesai ücreti de
ilave edilecektir” dedi.
Ü YE L E Rİ Mİ Z
2A Yönetim Hizmetleri
3M
Akdeniz Plastik
Artem Tesis Yönetimi ve Hizmetleri
Ayos Temizlik Hizmetleri
Bayco Temizlik Sistemleri
Buyruk Group
Campak Grup
CSS Temizlik
Çetin Group
Deça Hizmet Grupları
Destek Servis Hizmetleri
Destek Temizlik
DGR Group
Diversey
Doğuş Temizlik Makineleri
Dönertaş Makine
Ece Group
Ecolab
Eczacıbaşı Profesyonel
EGS Temizlik
Ekipman Market
Eko Tesis Yönetimi Hizmetleri
Ekol Tesis Hizmetleri
Ekspress Temizlik
Emeksan
Erge Endüstriyel Ürünler
Ermop
ETS Endüstriyel Temizlik Sistemleri
Euroclean
Euroserve
Fanset
FMS Temizlik ve Tesis Hizmetleri
Hayat Endüstriyel Temizlik Hizmetleri
Hijyen Akademisi
Karcher
Klüh Servis Yönetimi
Koza Yönetim
Mis Group
Mispak Temizlik
MSS Grup
Nilco
Nilfisk Türkiye
Noovaclean
Online Group
Öz-Tem Hizmet Yönetimi
P Group
Promak
Renk Grup
Silen Temizlik
Sodexo
Star Makine
Tektem Makine
Tepe Servis ve Yönetim
TMT Endüstriyel Temizlik Makinaları
Tosay Endüstriyel Temizlik Makinaları
UBM NTSR Fuar ve Gösteri Hizmetleri
Yiğitoğlu
YKS Tesis Yönetim Hizmetleri
Yöndes Yönetim Danışmanlık
Mehmet Emin Yıldız
Duygu Ömeroğlu
Okan Çalışkan
Eflatun Mutlu
Oktay Şirin
Emrah Taşçı
Kemal Tunç Buyruk
Abdulkadir Turan
Hasan Çapkurt
Bahadır Lak
Ali Murat Çimen
Tahir Yılma Berik
Altan Özbey
Bülent Doğru
Gürkan Doğanay
Turgut İpkırmaz
Ayhan Yemyeşil
Hüseyin Sonuk
Ali Haydar Gürkan
Pelin Özbilgin
Hakan Özalp
Umut Delikanlı
Özgür Köstekçi
Orhan Tağı
Ali Başdurak
Dinçer Yalçın
Erhan Öztunç
Erdal Demircioğlu
Canan Aksu
Nurcan Germani
Cem Alakuştekin
Settar Şayan
Ali Ekber Durmaz
Murat Soylu
Zafer Mumcular
İsmail Korkmaz
Erdoğan Kalay
Levent Alatlı
Cevat Turan
Musa Bulut
Arif Ömer Karaşehirli
Necati Saruhan
Tayyip Tokar
Funda Tüfekçioğlu
Orhan Mirza Çapkurt
Halil Doğru
Necati Altın
Hülya Çetin
Murat Keskin
Ünal Kurumuş
Murat Çakmak
Cüneyt Sonuk
Hamit Bektaş
Miktat Kuzhan
Fatih Kutlutaş
Graziella Maria Aydın
Emre Özkan
Suat Yiğitoğlu
Bahadır Adıyaman
Nesrin Serin Onkardeşler
www.eplustr.com
www.3m.com.tr
www.akdenizplastik.com.tr
www.artemtesis.com
www.ayostemizlik.com
www.bayco.com.tr
www.buyrukgroup.com.tr
www.campak.com.tr
www.csstemizlik.com
www.cetin-group.com
www.deca.com.tr
www.destekservis.com.tr
www.destektemizlik.com
www.dgrgroup.com.tr
www.diverseysolutions.com/tr
www.dogustemizlik.com.tr
www.donertas.com.tr
www.ecenur.com.tr
www.tr.ecolab.eu
www.maratem.com.tr
www.etkinhizmet.com
www.ekipmanmarket.com
www.ekofms.com
www.atalian.com.tr
www.ekspresstemizlik.com.tr
www.emeksantemizlik.com
www.ergeendustri.com
www.ermop.com
www.etsgrup.com
www.euroclean.com.tr
www.eurestservices-tr.com
www.fanset.com
www.fmstemizlik.com.tr
www.hayatmakine.com
www.hijyenakademisi.com
www.karcher.com.tr
www.kluhsm.com
www.kozayonetim.com.tr
www.misgroup.com.tr
www.mis-pak.com.tr
www.mssgrup.com
www.saruhan.com.tr
www.Nilfisk.com.tr
www.noovaclean.com
www.onlinegrouptr.com
www.oztem.com.tr
www.pgroup.com.tr
www.promak.com.tr
www.renkgrup.com.tr
www.silenhizmet.com
www.sodexo.com.tr
www.starmakina.com.tr
www.cleanvac.com
www.tepeservis.com.tr
www.tmtpazarlama.com
www.columbus.com.tr
www.ubm.com
www.yigitoglu.com.tr
www.yks.com.tr
www.yondes.com
0212 230 75 71
0216 538 06 55
0212 876 30 50
0216 508 29 00
0212 223 50 95
0212 803 10 72
0216 392 92 59
0216 465 14 00
0216 533 85 05
0212 221 94 03
0212 256 56 80
0212 358 59 40
0212 278 92 08
0212 452 89 89
0216 578 64 00
0212 444 07 64
0232 281 65 76
0216 471 23 47
0216 458 69 00
0216 333 75 00
0212 569 78 08
0212 438 08 39
0212 334 48 48
0216 366 16 16
0212 270 35 77
0212 274 55 80
0216 464 40 05
0216 465 52 67
0216 493 20 90
0212 284 55 30
0216 578 98 00
0212 659 29 70
0850 221 03 67
0212 671 75 31
0530 876 89 98
0212 659 43 62
0212 423 33 34
0212 444 21 24
0212 253 68 68
0216 455 92 82
0216 660 08 98
0212 698 07 77
0216 466 94 94
0216 367 77 70
0216 546 01 95
0212 452 89 89
0212 219 29 15
0242 522 56 56
0212 564 66 66
0258 264 49 77
0216 340 45 00
0216 471 23 47
0216 499 90 90
0212 267 23 98
0212 659 95 92
0226 814 24 50
0216 425 63 00
0212 284 39 31
0212 280 42 88
0212 327 01 84
67
Tesis Hizmetleri Yönetimi İşada mları Derneği Yayınıdır.
DERGİ İSTEK FORMU
Adı: .......................................................................................................................................................................................................................
Soyadı: ................................................................................................................................................................................................................
Firma Adı: .........................................................................................................................................................................................................
Görevi: ................................................................................................................................................................................................................
Adres: ..................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................
Telefon: ..............................................................................................................................................................................................................
Faks: .....................................................................................................................................................................................................................
Cep Telefonu: .................................................................................................................................................................................................
e-mail Adresi: .................................................................................................................................................................................................
web Adresi: .....................................................................................................................................................................................................
Vergi Dairesi: ..................................................................................................................................................................................................
İstenilen Dergi Sayıları: .............................................................................................................................................................................
Dergimize Nereden Ulaştınız? ...........................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................
Teshiad Tesis Hizmetleri Yönetimi İşadamları Derneği
Adres: Çamlık Mah. İkbal Cad. Dinç Sok. No: 11/7 Ümraniye – İstanbul
Tel: + 90 (0) 216 291 22 59 / + 90 (0) 532 120 57 40
Faks: + 90 (0) 216 291 22 59
[email protected]
[email protected]
xs makine
XL performans
TASKI'nin Oyunu Değiştiren bir başka ürünüyle tanışın;
TASKI swingo 2100μicro boyut olarak küçük olabilir ancak mağazalar, alışveriş merkezleri, hastaneler
gibi sıkışık ve yoğun alanların etkili ve akıllı temizliği söz konusu olduğunda devleşir.
Ergonomik, ekonomik ve çok verimli olan TASKI swingo 2100μicro, şimdiye kadarki en uyarlanabilir
makinelerimizden biridir. Makine çok ince hatlı ve küçük olmasına karşın (gövde genişliği 58 cm) her
kullanıcıyla mükemmel bir uyum sağlayacak şekilde geliştirildi. Hız, çeviklik, görüş mesafesi/netliği
ve büyük tank kapasitesinin bileşimi, kullanıcının ve ortamın güvenliğinden ödün vermeden, cazip
bir toplam sahip olma maliyeti sunar.
TASKI swingo 2100μicro
Verimliliği ileri taşır.
www.sealedair.com
www.taski.com
©2015 Sealed Air Corporaton. Tüm Hakları Saklıdır. 31112MASTER03/2015