radyo maydonoz

Transkript

radyo maydonoz
>>> SAYI 37
TEMEL B‹LG‹LER
WINDOWS 2000 ‹LE TANIfiMA
WINDOWS’UN SON SÜRÜMÜNE B‹R BAKIfi.
WINDOWS
ADOBE ACROBAT UYGULAMASI
ADOBE ACROBAT VE KULLANIMI.
PROJELER
WORD ‹Ç‹NDE ARAMA YAPTIRMAK
WORD ‹Ç‹NDE ARADI⁄INIZI KOLAYCA BULAB‹LMEK.
38. SAYIDA NELER VAR?
TEMEL B‹LG‹LER
ONLINE BANKACILIK.
INTERNET
INTERNET RADYOLARI
INTERNET’TE YAYIN YAPAN RADYOLAR.
FLASH UYGULAMASININ ÖZELL‹KLER‹
FLASH PROGRAMININ TANITILMASI.
WEB SAYFASI TASARIMI (ÖZET 2)
Ö⁄REND‹KLER‹M‹Z‹N GÖZDEN GEÇ‹R‹LMES‹.
WINDOWS
DOSYA YÖNET‹C‹LER‹.
PROJELER
DAHA RENKL‹ YAZI BAfiLIKLARI.
INTERNET
INTERNET ÜZER‹NDE
E⁄LENCE VE OYUNLAR
WEB SAYFASI TASARIMI (ÖZET 3)
INTERNET ÜZER‹NDE ARAMA
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
OCR NED‹R?
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
MP3 ÇALICI AYGITLAR
HER YERDE MP3 D‹NLEYEB‹LMEK.
PÜF NOKTASI
ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (XII)
24 Temmuz’da Bayilerde
Kaç›rmay›n!
PÜF NOKTASI
ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (11)
WINDOWS 98 ‹Ç‹N ÖNEML‹ ‹PUÇLARI.
Bilgisayar›n›zla ilgili her türlü sorun için
“Herkes ‹çin Bilgisayar” Destek Telefonu
0 800 211 61 17
Saatleri: 9.30 - 11.00, 13.00 - 14.30
Abone Servisi
0 800 211 61 18
Herhangi bir say›y› kaç›rd›¤›n›zda, bunu abone bölümümüzden temin
etmeniz ve “Herkes ‹çin Bilgisayar”› eksiksiz olarak biriktirmeniz mümkün.
En temelden bafllayan bilgi düzeyi ileri düzeylere kadar yükselecek.
Böylece “Herkes ‹çin Bilgisayar” her düzeyden kullan›c› için
“eksiksiz” bir baflvuru kayna¤› olacak.
Genel Yay›n Yönetmeni: Gökhun Sungurtekin (Sorumlu), Yaz› ‹flleri
Müdürü: Mahmut Karsl›o¤lu, Editör: M. Berker Güngör, Grafik Tasar›m:
Murat Çelik, Vogel Sat›fl Müdürü: Gönül Morgül, Müflteri Temsilcisi: Yeliz
Koyun, Pazarlama Müdürü: Güler Okumufl, Abone Sorumlusu: Nur Geçili,
Da¤›t›m: Cem Cenker, Üretim: Turgay Tekatan, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti.
Genel Müdürü: Hermann W. Paul, Genel Müdür Yard›mc›s›: Beste
Özerdem, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti. Ad›na Sahibi: Gökhun Sungurtekin,
Renk Ayr›m›-Film Ç›k›fl ve Bask›: As›r Matbaac›l›k Ltd. fiti., Da¤›t›m
B‹RYAY A.fi.
Vogel Yay›nc›l›k
Piyalepafla Bul. Zincirlikuyu Cad. Ün ‹fl Merkezi No: 231/3
80380 Kas›mpafla-‹STANBUL
Tel: (212) 297 17 24 Faks: (212) 297 17 33
>>>
TEMEL B‹LG‹LER
WINDOWS 2000 ‹LE TANIfiMA
WINDOWS 2000 ‹LE
TANIfiMA
Windows 2000, Windows iflletim sistemi serilerinin sonuncular›ndand›r.
Bu iflletim sistemi Windows 98’in devam› olarak
tasarlanm›fl olup, nas›l ki daha önce Windows
95’in yerini Windows 98 ald›ysa, Windows 2000
ve türevleri de zaman içinde onun yerini alacakt›r. Windows 2000 genel yap› olarak Windows
98’den ziyade Windows NT’ye çok daha yak›nd›r.
Bu benzerlik hem ana klasörlerin yap›s›nda, hem
de temel çal›flma mant›¤›nda kendini gösterir. Yak›nda "Whistler" olarak da bilinen Windows
XP’nin de piyasaya ç›kmas› beklenmektedir. Ancak Windows 2000’in genel özelliklerine geçmeden önce, NT’nin ne oldu¤una k›saca bir de¤inelim.
dan yamalarla bu da eklenmeye çal›fl›ld›ysa da,
NT’nin genel tasar›m›n›n nispeten detayl› ve karmafl›k olmas› ço¤u s›radan kullan›c›y› cayd›rmaktayd›. Öte yandan Windows 95 ve 98 genel olarak
çok daha kolay bir kullan›ma sahip olmalar›na
ra¤men, özellikle güvenlik konusunda NT’nin çok
daha gerisinde kalmaktayd›.
‹flte bu yüzden Microsoft bir sonra ki nesil Windows sürümleri üzerinde çal›fl›rken farkl› yap›lar
oluflturmak yerine, ayn› temel üzerine oturan bir
sistem haz›rlamay› tercih etti. Sonuç olarak piyasaya farkl› amaçlar için haz›rlanm›fl çok say›da
Windows 2000 sürümü ç›kar›ld›. Bu
sürümler detay aç›s›ndan kullan›c›ya
farkl› seçenekler sunacak flekilde haz›rlanm›fl olmalar›na ra¤men, ayn›
temel sistemi kullanmaktad›rlar.
Windows
2000’in en
Windows NT uzun zamand›r piyasada olan bir
iflletim sistemidir, ancak hiçbir zaman ev kullan›c›lar›na hitap edecek flekilde haz›rlanmad›¤›ndan,
ço¤u PC kullan›c›s› bu sistemi bilmez. NT büyük
flirketlerin bilgisayar a¤lar›nda çal›flmak ve özellikle sunucu-terminal aras›ndaki Network iletifliminin güvenli bir biçimde yürütülebilmesini sa¤lamak için tasarlanm›flt›r, 32 bitlik tabanda çal›fl›r.
Bu iflletim sistemi genel olarak çok daha güvenli
ve dengeli bir çal›flmaya sahip olmakla beraber,
s›radan ev kullan›c›lar›n›n karfl›layamayaca¤› sistem ihtiyaçlar›na sahiptir. Ayr›ca Direct X gibi ev
kullan›c›lar›n›n grafik ve ses uygulamalar›nda
kulland›¤› son derece önemli bir unsur Windows
NT içinde bulunmamaktayd›. Her ne kadar sonra-
temel
kullan›c› sürümü "Professional" ad›yla piyasada
bulunmaktad›r. Ancak bunun kullan›c› arabirimi
NT’yi ça¤r›flt›ran yap›s› nedeniyle ço¤u kullan›c›ya biraz
karmafl›k geldi¤inden, MicINFO
rosoft çok daha kullan›fll›
bir arabirime sahip olan
K›saca söylemek gerekirse, Windows
"Whistler" sürümünü yak›n2000 oyunlar dahil hemen her türden uyguda piyasaya sürmeye haz›rlamay› çal›flt›rabilece¤iniz, çok daha güvelanmaktad›r, bu sürüm en
nilir bir iflletim sistemidir. Ancak özellikle
tecrübesiz ev kullan›c›lar›çal›flmas› için gereken temel sistem ihtiyaçlar› eski Windows sürümlerinden çok daha
n›n bile rahatça çal›flabilyüksektir.
mesine izin verecek bir yap›ya sahip olacakt›r.
I
<
>
>>>
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
TEMEL B‹LG‹LER
191
<<<
TEMEL B‹LG‹LER
WINDOWS 2000 ‹LE TANIfiMA
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
TEMEL B‹LG‹LER
mafl›k gibi görünse de, asl›nda kullan›c›ya çok daha fazla seçenek sunan daha geliflmifl bir yap›d›r.
Ayr›ca Windows 2000 özellikle hata mesajlar›
Windows 2000’de kald›rmakta oldu¤unuz bir
program›n ne s›kl›kta kullan›ld›¤›n› da görebilirsiniz.
<
<
<
192
Windows 2000 yeni donan›m kurulumu aç›s›ndan da eski sürümlerden çok daha ileri bir yap›dad›r.
<
<
<
<
<
<
Windows 2000 eski
sürümlerden çok daha
geliflmifl ve detayl› bir
yap›ya sahiptir, ancak
bunun kullan›c›ya getirdi¤i bir de yük vard›r.
En temel Windows
2000 sürümü olan Professional bile rahatça
çal›flabilmek için eski
sürümlerden çok daha
fazla haf›zaya ve ifllemWindows 2000 ço¤u durumda basit bir hata me- ci gücüne ihtiyaç duysaj› yerine yard›mc› olabilecek diyalog pencereleri kulmaktad›r. Her ne kadar
lanmaktad›r.
Professional ortalama
64 MB RAM ile çal›flabilse de, di¤er uygulamalar›n ihtiyaçlar›n› da hesaba katarsan›z en az bunun iki kat› kadar haf›zaya ihtiyac›n›z olaca¤› ortaya ç›kacakt›r. Kurulum için ise sabit disk üzerinde ortalama 600 MB civar›nda bofl alan gerekecektir ki yeni nesil disklerin yüksek kapasiteleri
dikkate al›n›rsa bu çok yüksek bir miktar say›lmaz.
Windows 2000’in yerel a¤lar ve büyük sunucular için haz›rlanm›fl olan daha geliflmifl sürümlerini çal›flt›rmak için ise gerçekten de çok güçlü bilgisayarlara ihtiyaç vard›r. Bu sürümler iflinde ustalaflm›fl a¤ yöneticilerine yüksek güvenlik ve eriflim seçenekleri sunarlar, ayr›ca en basit konuda
bile normalden çok daha fazla ayarlama yap›labilmesine imkan tan›rlar. Ço¤u ev kullan›c›s› bu
tür geliflmifl ayarlara ihtiyaç duymaz, bu yüzden
bunlara Professional içinde fazla yer verilmemifltir.
Windows 2000’i ilk bak›flta 98’den ay›ran unsurlar nelerdir? Burada ilk göze çarpan masaüstünde bulunan simgelerin isimlerindeki ve görünüfllerindeki baz› de¤iflikliklerdir. Bunun
haricinde arkaplan renginde al›fl›lm›fl
yeflil alan yerine mavi kullan›lm›flt›r.
Mesela uygulama pencereleri daha yumuflak animasyonlarla aç›l›p kapanacak
biçimde tasarlanm›fllard›r. Genel arabirim görünümünde bu ve benzeri daha
pek çok küçük de¤ifliklikler vard›r.
Arabirim haricinde göze çarpan bir
baflka de¤ifliklik de klasörlerin dizilimi
ve görüntülenmesindedir. Buradaki yap›lanma Windows 98’den ziyade NT’ye
benzeyecek biçimde haz›rlanm›flt›r. Bu
ilk baflta ço¤u kifli için biraz daha kar-
aç›s›ndan çok daha anlafl›labilir ve yard›mc› olacak biçimde düzenlenmifltir. Mesela içinde disket
yokken disket sürücüye t›klarsan›z, eskisi gibi basit bir hata mesaj› yerine, sürücüye bir disket
koyman›z› söyleyen bir diyalog penceresiyle karfl›lafl›rs›n›z. Bu ve benzeri geliflmeler kullan›c›n›n
iflini kolaylaflt›rmay› hedeflemektedirler.
>>>
WINDOWS 2000 ‹LE TANIfiMA
GÜVENL‹K VE GÜVEN‹L‹RL‹K
Daha önce de Windows 2000’in temelinde Windows NT kodunun bulundu¤unu söylemifltik. Windows NT genel yap›s› itibar›yle di¤er sürümlerden
çok daha güvenilir bir çal›flma güvenilirli¤ine sahiptir. Haliyle ana kodun Windows 2000 içinde
kullan›lmas› ile bu güvenilirlik yeni sisteme de aktar›lm›flt›r. NT kodu sadece 2000’in daha güvenli
ve daha az hatayla çal›flmas›n› sa¤lamakla kalmaz, ayn› zamanda Internet ve Network üzerindeki faaliyetler için daha genifl bir sistem güvenli¤i de sa¤lar. Eski Windows sürümleri özellikle
Internet üzerinden gelebilecek sald›r›lara
karfl› oldukça korumas›zd›. Ne var ki NT
daha en bafltan bu alanlarda kullan›lmak
üzere tasarland›¤›ndan, çok daha fazla güvenlik unsuruna sahipti. Windows 2000’de ise
NT’nin güvenlik k›sm› çok daha fazla gelifltirilmifltir.
Özellikle program›n sunucularda kullan›lmak
TEMEL B‹LG‹LER
üzere haz›rlanm›fl sürümlerinde sistem yöneticilerine güvenlikle ilgili çok detayl› ayarlar yapabilme imkan› tan›nm›flt›r. Yönetici bu ayarlar› kullanarak yerel bilgisayar a¤› üzerinde olup biten hemen her tür ifllemi kontrol alt›nda tutabilir, gerekirse müdahale edebilir.
Windows NT’nin ç›kt›¤› ilk günden beri ev sistemlerinde kullan›lmas›n› engelleyen tek unsur
yüksek donan›m ihtiyac› de¤ildi. NT daha farkl›
amaçlarla tasarlanm›fl oldu¤undan, Windows 95
ve 98 gibi multimedya uygulamalar›n çal›flt›r›lmas›na imkan sa¤layan DirectX
protokollerine destek vermiyordu. Haliyle
Windows NT kurulu bir sistem üzerinde
filmler seyretmek ya da geliflmifl oyunlar›
oynayabilmek pek mümkün olam›yordu.
Ancak Windows 2000 bu konuda da tam
bir uyumluluk gösterecek biçimde tasarlanm›flt›r. Sistem baflta DirectX olmak
üzere multimedya uygulamalar›n›n h›zl› ve
güvenli bir biçimde çal›flt›r›labilmesine
imkan tan›yacak her tür gerekli unsura
sahiptir.
Windows 2000 pek çok aç›dan oldukça "ak›ll›" bir iflletim sistemidir. Mesela "Programlar" menüsünde bulunan seçeneklere olan eriflim sistem taraf›ndan devaml› olarak gözetim alt›nda tutulur. Burada bulunan ama uzun süre kullan›lmayan seçenekler geçici olarak gizlenerek menülerin çok karmafl›k bir hal almas› önlenir. Ayn› durum "S›k Kullan›lanlar" menüsü içinde bulunan seçenekler için de geçerlidir. Program kald›rma iflleminde de çok daha geliflmifl menüler kullan›lmakta,
kullan›c›ya o yaz›l›m›n ne s›kl›kta kullan›ld›¤› dahil
olmak üzere pek çok önemli bilgi verilmektedir.
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
TEMEL B‹LG‹LER
193
<<<
TEMEL B‹LG‹LER
WINDOWS 2000 ‹LE TANIfiMA
haf›za ihtiyac›n› da katarsan›z, gereken miktar›n
rahatça 256 MB’yi aflabilece¤ini görürsünüz.
Windows 2000’in "Server" gibi çok daha profesyonel kullan›mlar için haz›rlanm›fl sürümleri ise
bunun da üstünde haf›zaya ihtiyaç duyarlar. Ayn›
flekilde yüksek h›zl› bir ifllemci ve genifl kapasiteli,
h›zl› bir sabit disk te bu sistemle verimli bir çal›flma yapabilmek için gereklidir.
194
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
TEMEL B‹LG‹LER
<
<
<
DONANIM ‹HT‹YAÇLARI
Windows iflletim sistemi serilerinin en önemli
özelli¤i ayn› anda birden fazla uygulamay› çal›flt›rabilmeleridir. "Multitasking" ad› verilen bu ifllemin DOS gibi eski sistemlerde uygulanmas› mümkün de¤ildi. Bu yüzden Windows her zaman için
kullan›c›ya çok daha büyük bir esneklik ve hareket kabiliyeti sa¤lam›flt›r.
Ne var ki bunun bir de bedeli vard›r. Windows
iflletim sistemleri hemen her zaman al›fl›lm›fl›n
çok üstündeki miktarlarda sistem kayna¤›na ihtiyaç duymufltur. Kullan›c› büyük bir uygulamay›
çal›flt›r›rken bile iflletim sistemi arka planda çal›flmas›n› sürdürmeye devam eder, bu da daha fazla haf›za kapasitesi ve ifllemci gücü gerektirir.
Windows 2000’de ise bu durum daha da belirgindir. Bu sistem NT tabanl› oldu¤undan uygulamalar›n çal›flt›r›lmas›na eski Windows sürümlerinden
çok daha fazla kar›fl›r, onlar› daha yak›ndan denetler. Bu güvenli bir çal›flma temposu sa¤lanmas› aç›s›ndan oldukça faydal›d›r, ancak düflük kapasiteli bir bilgisayarda ifllemlerin kabul edilemez
derecede yavafllamas›na sebep olur.
‹flte bu yüzden Windows 2000’i baflar›yla çal›flt›rabilmek ve yap›lan çal›flmadan verim alabilmek için nispeten
güçlü bir bilgisayara ihtiyaç
vard›r. Bu iflletim sisteminin
en temel versiyonu olan
"Professional" bile çal›flabilme için en az 64 MB
RAM’e ihtiyaç duyar. Buna
bir de bilgisayar›n›zda çal›flt›rmak istedi¤iniz oyunlar, multimedya uygulamalar, vb. gibi yaz›l›mlar›n
Pek çok al›fl›lm›fl Windows uygulamas›n›n arabi-
rimi 2000’de daha kullan›fll› bir hale getirilmifltir.
daha önceki Windows sürümlerinden çok daha
farkl› bir yap›ya sahip oldu¤undan tamamen farkl› ayg›t sürücülerine ihtiyaç duymaktad›r. Zaman
içinde Microsoft yeni sürücüleri kullan›c›lara sunmaya devam etmifltir, ancak yine de halen piyasada bulunan ço¤u yaz›l›m Windows 2000 ile
uyumsuzluklar göstermektedir. Bu da ço¤u kullan›c› için 2000’e geçiflte cayd›r›c› bir rol oynamaktad›r.
Ancak burada bir de iyi bir haber vermek gerekli, o da Microsoft’un yak›nda piyasaya sürece¤i
Windows XP iflletim sisteminde bu konuya özel
bir önem göstermekte oldu¤udur. fiu ana dek gördü¤ümüz XP deneme sürümlerinde bile sürücü
deste¤i bugüne dek olan Windows sürümlerinden
çok daha geliflmifltir ve daha sorunsuzdur. Bu da
Microsoft’un ayn› hatay› tekrarlamak niyetinde
olmad›¤›n› gösterir.
>>>
<
<
<
Windows 2000 çok daha düzenli bir menü yap›s›na sahiptir.
SÜRÜCÜ UYUMLULU⁄U
Windows 2000 piyasaya ç›kt›¤›ndan bu yana
kullan›c›lar›n›n karfl›laflt›¤› en büyük sorun sürücü uyumlulu¤undaki yetersizlik olmufltur. 2000’in
özellikle ilk sürümleri oldukça yetersiz say›labilecek ayg›t sürücülerine sahiptir, bu da baflta grafik
kartlar› gibi ço¤u önemli donan›m›n düzgün biçimde tan›n›p çal›flt›r›labilmesini önlemifltir. 2000
>>>
ADOBE ACROBAT UYGULAMASI
WINDOWS
ADOBE ACROBAT
UYGULAMASI
De¤iflik iflletim sistemleri ve uygulamalar verilerin kullan›c›lar
aras›nda paylafl›m›n› oldukça zorlaflt›rabilmektedir.
Bugün dünya üzerinde yüzmilyonlarca bilgisayar, çok çeflitli alanlarda ve amaçlarla kullan›lmaktad›r. Internet sayesinde tüm dinyada bilginin
aktar›m› ve paylafl›lmas› da eskiye oranla çok daha kolay bir hale gelmifltir. Ne var ki burada
önemli bir sorun karfl›m›za ç›kmaktad›r. Tüm bilgisayarlar ayn› iflletim sistemini ve uygulamalar›
kullanmazlar. Bu da verilerin bir bilgisayardan
di¤erine aktar›l›rken farkl› flekillerde kaydedilmesini gerektirir ki, bu esnada hem
veri kay›plar› olabilir, hem de belgelerin orijinal flekilleri bozulabilir.
‹flte 1993 y›l›nda ABD kökenli
bir firma olan Adobe Systems Incorporated, bu soruna bir çözüm
getirebilmek amac›yla Adobe Acrobat adl› yeni bir yaz›l›m› piyasaya sürdü. Bu yaz›l›m metin belgelerinin özelliklerinin bozulmadan
elektronik olarak saklanabilecekleri bir biçime dönüfltürülmeleri için tasarlanm›flt›. ‹lk bafllarda bu yaz›l›m›n önemi ve getirdi¤i yenilik pek farkedilmedi, ancak
zaman içinde Acrobat yaz›l›m› ve
bununla beraber kullan›lan PDF
dosya biçimi ço¤u kullan›c› için
vazgeçilmez derecede önem kazand›.
Acrobat uygulamas› tamamen
kendine has bir dosya biçimi olan
PDF format›n› kullan›r. PDF dosyalar sadece metin de¤il ayn› zamanda resim ve hatta hypertext ba¤lant›lar gibi pek çok farkl› unsuru içerebilir. Özellikle metinlerin orijinal
görünümünü koruyabilmesi aç›s›n-
dan PDF format› neredeyse rakipsizdir denebilir. PDF format›na
dönüfltürülmüfl bir belge
farkl› bilgisayarlarda ve
iflletim sistemlerinde
gerek görüntülenirken,
gerek yazd›r›l›rken orijinal biçimini korur. Acrobat ile herhangi bir bas›l› metni genel yap›s›ndan herhangi bir taviz
vermeden rahatl›kla PDF dosyas› flekline dönüfltürebilir, bu haliyle saklayabilir ya da iletebilirsiniz. Acrobat ile bir PDF dosyas› haz›rlarken, ortaya ç›kan dosya farkl› büyüklüklerde
olabilir. Bol resimli bir belgeden
elde edilen PDF dosyas› haliyle
oldukça büyük olabilir. Ancak
Acrobat uygulamas› haz›rlanan
belgenin önceden belirlenen
oranda s›k›flt›r›labilmesine de
imkan tan›d›¤›ndan, böyle bir
belgeyi nispeten küçük bir
boyuta indirgemek mümkün olmaktad›r.
I
<INFO >
PDF tan›m› Adobe taraf›ndan gelifltirilmifl olan Portable Document Format dosya
biçiminin ad›n›n bafl harflerinden oluflmufltur. Bu dosya biçimi herhangi bir kaynaktan sa¤lanan verileri tüm özelliklerini koruyarak tafl›yabilir ve ayn› flekilde herhangi
bir sistemde görüntülenebilir, yazd›r›labilir
ya da benzeri ifllemlerden geçirilebilir. PDF
dosyalar›n›n içeriklerini görebilmek için
tüm gereken ücretsiz olarak da¤›t›lan
Adobe Acrobat Reader uygulamas›d›r.
>>>
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
WINDOWS
113
<<<
WINDOWS
ADOBE ACROBAT UYGULAMASI
Adobe Acrobat uygulamas› hemen her tür
programdan gelebilecek verileri kabul edecek
ve iflleyecek biçimde haz›rlanm›flt›r. Bu sayede kullan›c›ya büyük esneklik sa¤lanm›fl olur.
Mesela bir metin editöründen gelen yaz›lar›,
bir resim iflleme yaz›l›m›ndan gelen resimlerle ayn› PDF dosyas› içinde birlefltirmek, bu
sayede resimli bir kullanma klavuzu haz›rlamak son derece kolayd›r. Ayr›ca bir PDF
dosyas› içine kaydedilen tüm veriler daha
sonra oradan al›narak baflka ifller için de
kullan›labilir, çünkü belgeye kaydedilen her
unsurun tüm özellikleri aynen korunmaktad›r.
Acrobat uygulamas› kullan›c›lara haz›rlad›klar› PDF dosyalar›n› Internet üzerinden
kolayca gönderebilmeleri için de pek çok kolayl›k
sunar. Bir PDF dosyas›n› rahatl›kla e-posta eki
olarak gönderilebilecek boyutlara indirebilirsiniz.
Ancak bunun yan› s›ra bir di¤er önemli unsur da
sa¤lanan güvenlik imkan›d›r. Acrobat oluflturdu¤unuz PDF dosyalar›n› 128 bitlik tabanda flifreleyebilmenizi sa¤lar ki bu da özellikle e-posta ile
gönderilen belgeler için çok önemli bir güvenlik
unsurudur. Ayr›ca oluflturdu¤unuz dosyan›n sadece okunabilir olmas›n› sa¤laman›z, böylece içeri¤inin kopyalanmas› ya da de¤ifltirilmesini de önlemeniz mümkündür.
ACROBAT READER
Acrobat ile oluflturulmufl PDF ekli belgeleri okuyabilmek için ihtiyac›n›z olan tek program Adobe
Acrobat Reader uygulamas›d›r. Bu uygulama Internet üzerinde www.adobe.com adresinden temin
edilebilir. Ayr›ca Freeware ve Shareware programlara yer veren belli bafll› tüm sitelerde de bu
uygulamay› bulabilmek mümkündür. Internet haricinde bu uygulamay› bilgisayar dergileriyle birlikte verilen CD-ROM’lar üzerinde de bulabilirsiniz. Ayr›ca baflta oyunlar olmak üzere ço¤u program CD’sinin içinde bir de PDF format›nda kaydedilmifl el kitab› bulunabildi¤inden, ço¤u zaman ayn› klasörün
içinde Acrobat Reader uygulamas›n› da bulmak mümkündür.
Acrobat Reader tüm Windows
serisi iflletim sistemleri ve ayr›ca
MacOS üzerinde de rahatl›kla
kurulabilen, çal›flmak için çok az
sistem kayna¤›na ihtiyaç duyan
bir uygulamad›r. Bilgisayar›n›za
bu uygulamay› kurduktan sonra
görmek istedi¤iniz herhangi bir
PDF dosyas›na çift t›klaman›z
yetecektir, Acrobat Reader dosyay› otomatik olarak açacakt›r.
Bu sayede bir PDF dosyas› içindeki metinleri sayfalar halinde
görüntüleyebilir ya da yaz›c›dan
ç›k›fl›n› alabilirsiniz.
>>>
114
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
WINDOWS
>>>
WORD ‹Ç‹NDE ARAMA YAPTIRMAK
PROJELER
WORD ‹Ç‹NDE
ARAMA YAPTIRMAK
Sayfalar dolusu metin içinden tek bir kelimeyi bulman›z gerekirse ne yapars›n›z?
Günümüzde hemen her tür ofis çal›flmas›nda bilgisayarlardan faydalan›lmaktad›r. Bu özellikle zamandan ve ofis malzemelerinden tasarrufu sa¤lamas› aç›s›ndan oldukça yararl›d›r. Ço¤u zaman
yap›lan yaz›flmalar ve belgeler elektronik veri
dosyalar› halinde saklan›r ve ifllenir. Çok gerekti¤i
zamanlarda yaz›c›lar vas›tas›yla bunlar› ka¤›t
üzerine dökmek te mümkün olmaktad›r.
Sayfalar dolusu metin içinde aranan bir kelimeyi ya da cümleyi bulmaya çal›flmak gerçekten de
zaman alan ve s›k›c› bir ifltir, ancak insanlar s›k
s›k bunu yapmak zorunda kal›rlar. Ayn› ifli bilgisayar›n›zda kay›tl› bulunan bir metin dosyas› üzerinde yapman›z gerekti¤inde ise ifller çok daha
kolayd›r. En yayg›n kullan›lan metin editörlerinden biri olan Word bu ifl için özel bir yard›m uygulamas›na sahiptir. Ancak ço¤u kullan›c› bundan
habersizdir ve Word ile çal›fl›rken arad›klar› kelimeleri her sayfay› tek tek gözle tarayarak bulmaya çal›fl›rlar. Bu tamamen gereksizdir, flimdi size
Word ile çal›fl›rken arad›¤›n›z kelimelerin yerlerini hiç atlamadan nas›l çabuk bir biçimde tespit
edebilece¤inizi gösterece¤iz.
Ad›m 1:
Üzerinde çal›flt›¤›n›z belgeyi genel görünüm aç›s›ndan kontrol edebilmek ve özellikle dikkatinizi
çeken bölümlere h›zl› bir biçimde bakabilmek için
Word araç çubu¤unda bulunan "Bask› Önizleme"
seçene¤inden faydalanabilirsiniz. Bu seçenek büyüteç fleklinde bir simgeyle gösterilmifltir ve
üzerinde t›klad›¤›n›zda sayfa yaz›c›dan ç›kaca¤›
haliyle ekrana gelir. Burada sayfalar› afla¤› ya
da yukar› kayd›rabilir, sayfan›n üzerine t›klayarak metni görebilece¤iniz biçimde
büyütebilirsiniz. Bu görünümden ç›kmak içinse araç çubu¤unda bulunan
"Kapat" tufluna t›klaman›z yetecektir. Bu flekilde metnin tamam›n›
h›zl› bir biçimde gözden geçirme
f›rsat› bulabilirsiniz.
Ad›m 2:
Metin içinde belirli bir kelimeyi bulabilmek içinse "Bul..." seçene¤ini çal›flt›rman›z gereklidir. Bunun için araç çubu¤undaki "Düzen" seçene¤i menüsünden "Bul..." fl›kk›na t›klayarak ilgili diyalog
penceresini açmal›s›n›z. Klavyeden CTRL + F tufl
kombinasyonunu da kullanabilirsiniz.
Ad›m 3:
Bu aflamada aç›lan diyalog penceresine bakarsan›z üç k›s›mdan olufltu¤unu görürsünüz, bunlar
"Bul", "De¤ifltir" ve "Git" olarak adland›r›lm›flt›r.
"Bul" k›sm›ndaki komut sat›r›na arad›¤›n› kelimeyi girer ve "Sonrakini Bul" adl› tufla t›klarsan›z,
verdi¤iniz kelime metin içinde arat›lacak, bulundu¤unda da yeri size gösterilecektir.
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
PROJELER
121
<<<
PROJELER
WORD ‹Ç‹NDE ARAMA YAPTIRMAK
Ad›m 4:
E¤er daha detayl› bir arama yapt›rmak isterseniz, o zaman ayn› k›s›mda bulunan "Tüm Seçenekler" tufluna t›klayarak ek menüyü açabilirsiniz.
Buradaki seçeneklerden tek kelime ya da bir kelime dizisini aratabilir, arama yap›l›rken büyük ve
Ad›m 6:
Yine bu k›s›mda bulunan "Özel" tuflu sayesinde
metin içinde kullan›lmas› muhtemel pek çok özel
biçimi araman›za dahil edebilirsiniz. Bunlar dipnotlardan grafiklere dek pek çok farkl› unsurdan
biri olabilir.
Ad›m 7:
Bu diyalog penceresindeki "De¤ifltir" adl› ikinci
k›s›m ise size aranan herhangi bir de¤erin bulundu¤unda yerine bir baflkas›n›n konabilmesini sa¤lama imkan› tan›r. Yapman›z gereken "Aranan"
sat›r›na bulmak istedi¤iniz de¤eri, "Yeni De¤er"
k›sm›na ise onun yerine girilecek olan› yazmakt›r.
Ad›m 8:
küçük harflere dikkat edilmesini sa¤layabilir, ayr›ca metin içinde belirli bir yöne do¤ru arama
yapt›r›lmas›n› emredebilirsiniz.
Ad›m 5:
Bu k›s›mda bulunan "Biçim" seçene¤inden arama esnas›nda dikkat edilecek belirli husular›
ayr›ca ayarlayabilirsiniz. Bunlar kullan›lan yaz› fontunun tür ve fleklinden tutun da, paragraflara dek pek
çok unsur olabilir. K›sacas› e¤er
isterseniz araman›z› çok detayl› biçimde yürütebilirsiniz.
Üçüncü ve son k›s›m olan "Git" ise size tüm metin içinde belirli bir k›sma do¤rudan ulaflma imkan› verir. Bunun için sayfa, sat›r, dipnot ya da
benzeri bir unsurun numaras›n› girmeniz yeterlidir. Bu özellikle çok büyük metinlerle çal›fl›rken
büyük kolayl›k sa¤layabilen bir seçenektir.
>>>
122
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
PROJELER
>>>
INTERNET RADYOLARI
INTERNET
INTERNET RADYOLARI
Internet üzerinden yay›n yapan radyolarla ilgileniyorsan›z,
bu sayfalarda verdi¤imiz adresler ilginizi çekecektir.
Avusturalya’n›n en büyük radyo istasyonlar›ndan biri olan GrooveFM’i dinlemek isterseniz, www.groovefm.com adresine gitmeniz yeterli olacakt›r. Bu istasyon özellikle gençlere yönelik yay›n yapt›¤›ndan en güncel pop müzik örneklerini
burada bulabilirsiniz. Çok az haber ve
reklam aras› veren radyonun sitesinde
çeflitli multimedya programlar› için "skin"
örnekleri de bulabilmek mümkündür.
St. Louis ve çevresinde en çok dinlenen
radyo istasyonlar›ndan olan Underground
3WK’y› dinleyebilmek için www.3wk.com
adresine gitmeniz yeterlidir. Yay›n program›n›n neredeyse tamam› Hard Rock ve
Blues türü parçalardan oluflmaktad›r.
Yap›lan yay›n› dinlemek için gereken Real Player ve Media Player 7 gibi uygulamalar› da burada bulabilirsiniz.
‹nternet üzerinden canl› radyo yay›n›
yapma konusunda çözümler üreten site
halen birçok yabanc› popüler radyonun
da yay›n›n› sürdürüyor. Onlarca radyoya
tek bir site alt›ndan ulaflmak istiyorsan›z
mutlaka ziyaret edin.
Londra ve civar›ndaki en ünlü radyo istasyonlar›ndan biri olan Bass 24 ayn› zamanda web üzerinden de yay›n yapmaktad›r. E¤er www.emptyvessels.f2s.com/bass24 adresine giderseniz,
buradan yay›n› dinleyebilirsiniz. Burada
daha ziyade Rap ve Swing tarz› müziklerin yay›nland›¤›n› da belirtelim. Ayr›ca
yay›n› dinlemek için gereken çeflitli uygulamalar› da ayn› sitede bulabilirsiniz.
Klasik-dans türü müziklerden hofllananlar için Kanada kökenli CBC radyo istasyonunu tavsiye ederiz. Bu istasyonun yay›nlar›n› Internet üzerinde http://cbc.ca/
adresindeki sitelerinden dinleyebilirsiniz.
Özellikle geç saatlerde hafif bir müzikle
kafan›z› dinlendirmek ya da uykuya dalmak istiyorsan›z buray› kesinlikle seveceksiniz demektir. Ayr›ca bölgeden haberleri de buradan dinleyebilirsiniz.
Internet üzerinde müzik ve radyo istasyonlar› üzerine bir site ar›yorsan›z, o zaman www.netradio.com adresine gitmenizi tavsiye ederiz. Buras› her çeflit müzikle ilgili haberleri ve siteleri bulabilece¤iniz genifl kapsaml› bir portald›r. Site
ayn› zamanda birkaç farkl› radyo istasyonunun yay›nlar›n› da dinlemenize imkan tan›maktad›r. Ancak bu yay›nlar›
dinleyebilmek için bir üyelik kayd› söz
konusudur.
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
217
<<<
INTERNET
INTERNET RADYOLARI
www.powerfm.com.tr
Yabanc› müzik yay›n› yapan Türk radyolar› içinde önemli bir yere sahip olan
PowerFm’in web sayfas› da kendisi gibi
oldukça zengin ve renkli tasarlanm›fl.
Online yay›n da mevcut.
www.metrofm.com.tr
Türkiye’nin ilk yabanc› müzik radyo istasyonu olan MetroFM’in web sayfas›ndan maalesef di¤erlerinde oldu¤u gibi
yay›n› internet’ten online olarak birebir
dinlemek mümkün olmuyor.
www.radyomydonose.com.tr
Çok fl›k bir web sayfas›na sahip olan
Radyo Maydonoz sitesinden radyo yay›n›n› online dinleyebilmenin yan› s›ra ücretsiz logo ve melodi transferi yap›labilmesi
de mümkün oluyor.
www.acikradyo.com.tr
Kainat›n tüm seslerine, renklerine ve
titreflimlerine aç›k radyo slogan› ile yay›nda bulunan Aç›k Radyo gerçekten de
di¤erlerinden oldukça farkl›. Siteden birebir canl› yay›na da ulaflabilirsiniz.
www.radioeksen.com
Pop müzik çalan radyolar›n aksine
rock, heavy metal, blues, jaz ve alternatif müzik türlerine daha fazla a¤›rl›k veren site üzerinden de radyo yay›n›n› online olarak takip edebiliyorsunuz.
www.capitalradio.com.tr
Yabanc› popüler müzik yay›n› yapan
Capitol Radio’nun web sitesinden canl›
olarak yay›na ulaflabilece¤iniz gibi
TOP40’da yer alan flark›lardan da 25
sn’lik bir bölümü dinleyebiliyorsunuz.
www.lokumfm.com.tr
Türkçe müzik yay›n› yapan radyolar
aras›nda özellikle gündemin en hit ve en
tempolu parçalar›n› çalmas› ile ünlü radyonun web sitesinden de tüm yay›n› canl›
dinleyebiliyorsunuz.
www.radyoviva.com.tr
Tasar›m olarak çok fl›k bir sayfaya sahip olmas›na ra¤men içerik olarak o kadar da genifl de¤il. Yine de yay›n grubunun di¤er kardefl radyolar›na ve canl› yay›na bu sayfadan ulafl›labiliyor.
www.yayinonline.com
Kendi bünyesinde, canl› yay›n yapan
Türk radyolar› hakk›nda bilgiler bar›nd›ran site üzerinden tüm bu radyolar› da
canl› dinlemek mümkün oluyor. Baflar›l›
bir radyo portal› say›labilir.
218
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
>>>
FLASH UYGULAMASININ ÖZELL‹KLER‹
INTERNET
FLASH UYGULAMASININ
ÖZELL‹KLER‹
Bazen Internet üzerinde di¤erlerinden daha farkl› görünen bir sayfaya rastlars›n›z.
Normalde HTML ya da benzeri bir dil kullan›larak haz›rlanm›fl bir web sayfas›n›n görünümü afla¤› yukar› bellidir. Ekran çerçevelere bölünmüfltür,
resimler, metinler ve seçenekler gibi unsurlar tüm
sayfay› doldurur. Ancak sizin rastlad›¤›n›z sayfa
bunlardan çok daha farkl› görünmektedir. Ekranda küçük bir mesaj belirir, derken ard›ndan gerçekten de etkileyici bir ses ve grafik gösterisi bafllar. Gösterinin ard›ndan da daha önce görmedi¤iniz denli renkli ve çekici bir sayfa tasar›m› ekrana gelir. Fareyi ekranda gezdirdi¤inizde menü seçeneklerinin çeflitli canland›rmalarla renklendirildi¤ini farkedersiniz. Neredeyse tüm sayfa canl›
gibi görünmektedir ve sadece seyretmesi bile oldukça zevklidir. Peki böyle bir sayfa nas›l haz›rlanm›flt›r?
Her ne kadar HTML dili ve web sayfas› tasar›m›
için haz›rlanm›fl baz› editörler bir dereceye kadar
özel efektler yapabilme imkan› sunuyor olsalarda,
ancak tek bir program bu denli yo¤un ve etkileyici sayfalar yapabilmenize imkan tan›r. O da Macromedia flirketi taraf›ndan gelifltirilmifl olan Flash
program›d›r. Özellikle web sayfalar›n›n tasar›m›
için gelifltirilmifl olan bu program sayesinde di¤er
yöntemlerle hayal bile edilemeyecek denli canl› ve
etkileflimli web sayfalar› haz›rlayabilmek mümkün
olabilmektedir.
Flash vektör grafiklerle çal›flmak üzere haz›rlanm›fl bir programd›r ve ilk bak›flta genel görünüm olarak Corel benzeri 3D grafik tasar›m programlar›n› and›r›r. Flash ile çal›fl›rken çeflitli
animasyonlar oluflturman›n iki temel yöntemi
vard›r. ‹lk yöntem bir dizi resim oluflturmak
ve bunlar› h›zl› bir biçimde ard› ard›na göstererek seyredenlere canl›l›k hissi vermekten
ibarettir. Bu sinema filmlerinden de aflina oldu¤umuz en eski animasyon yöntemidir.
‹kinci yöntem ise çok daha kolay ve iyidir.
Bu yöntemde birkaç temel grafik tasar›m haz›rlan›r, ard›ndan da bu tasar›mlar için kullan›lacak animasyonlar belirlenir. Flash bu konuda oldukça yeteneklidir ve tan›mlanm›fl bir nesne için
çok farkl› animasyonlar belirleyebilme imkan› sunar. Böylelikle tek bir resim haz›rlayarak bundan
seri bir animasyon oluflturabilmek mümkündür.
Üstelik bu flekilde haz›rlanm›fl bir Flash animasyonu ilk yönteme göre çok daha küçük bir alan
kaplayaca¤›ndan, siteye ba¤lanan bilgisayara aktar›lmas› çok daha h›zl› ve kolay olacakt›r.
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
219
<<<
INTERNET
FLASH UYGULAMASININ ÖZELL‹KLER‹
Flash ayn› zamanda baflka
dosya türlerini de destekledi¤inden, animasyonlar›n›za müzik katabilmeniz de mümkündür. Özellikle MP3 biçiminde kaydedilmifl müzikler ya da
sesleri rahatl›kla Flash dosyalar›na ekleyebilir ve
bunlar›n animasyonlarla beraber çal›flt›r›lmas›n›
sa¤layabilirsiniz.
Ancak Flash ile ilgili bilmeniz gereken baflka bir
konu daha vard›r. O da ne kadar geliflmifl de olsa
bu uygulaman›n bile HTML dilinden tamamen ba¤›ms›z olarak çal›flmad›¤›d›r. Flash ile haz›rlanan
sunumlar "fla" ekli dosyalar fleklinde kaydedilirler
ancak çal›flt›r›lmadan önce "swf" biçimine çevrilmeleri gereklidir. Ancak ifl bununla da bitmez,
çünkü bu dosyalar› çal›flt›rabilmek için browser
uygulamalar›n›n belli yan programc›klara ihtiyac›
vard›r. "Plug-In" olarak bilinen bu programc›klar
pek çok farkl› uygulama için gereklidirler
ve ihtiyaç duyuldu¤unda Internet üzerinden
de indirilebilirler. Flash uygulamalar›n›n
çal›flt›rmak için gereken plug-in Internet
Explorer 5 ve Netscape Navigator 4.7
browser uygulamalar›nda zaten mevcuttur.
*<
‹PUCU >
Ço¤u kiflinin sand›¤›n›n aksine, Flash ile
haz›rlanm›fl sayfalardaki büyük animasyonlar›n sunucudan kullan›c› bilgisayar›na yüklenmesi çok fazla zaman almaz. ‹lk baflta
k›sa bir yükleme ekran› görüntülense de,
asl›nda yükleme ifllemi animasyonlar›n görüntülenmesi esnas›nda devam eder. Flash
animasyonlar› vektör grafiklerden olufltu¤u
için veri dosyalar›n›n boyu modemle yap›lan ba¤lant›larda bile çabucak aktar›labile-
>>>
cek kadar küçüktür.
220
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
Ancak bundan önceki sürümleri kullan›yorsan›z Flash uygulamalar›n› çal›flt›rmak istedi¤inizde hatalarla karfl›laflabilirsiniz.
Peki genel olarak insanlar›n bu uygulamaya yaklafl›mlar› nedir? Kullan›c›lar aras›nda Flash uygulamas› hakk›nda genel olarak
iki farkl› yaklafl›m bulunmaktad›r. ‹lk grup
bu program ile haz›rlanan web sayfalar›n›n
gere¤inden fazla gösteriflli oldu¤unu düflünmektedir. Onlara göre bir web sitesinde gösteriflli grafiklerden ziyade
içerik önemlidir ve Flash gerçekte
buna hiçbir katk›da bulunmamaktad›r. Ayr›ca bu tür haz›rlanm›fl sayfalar›n yüklenmesi s›radan sayfalara göre biraz daha uzun sürebildi¤inden, zaman ve para kayb›na da yol açmaktad›r.
‹kinci gruptakiler ise Internet üzerindeki sunumlarda multimedya uygulamalar›n önemini savunmakta, Flash program›n›n gelecekteki yaz›l›mlara mükemmel bir örnek teflkil etti¤ini belirtmektedirler. E¤er siz de bu uygulama ile çal›flmalar yapmay› denemek ve kendi karar›n›z› kendiniz
vermek isterseniz, o zaman www.macromedia.com adresinden Flash uygulamas›n› indirebilirsiniz. Bu uygulama 30 günlük ücretsiz bir deneme süresine sahiptir, ancak bundan sonra sat›n
alman›z gerekecektir. Oldukça profesyonel bir yaz›l›m oldu¤undan fiyat› pek ucuz say›lmaz, bunu
da hemen belirtelim.
>>>
FLASH UYGULAMASININ ÖZELL‹KLER‹
INTERNET
FLASH ‹LE ÇALIfiMAK
Ço¤u kullan›c› Flash uygulamas›n›n sadece web
sayfalar› haz›rlamak için tasarlanm›fl bir program
oldu¤unu düflünür, ancak bu çok yanl›fl bir yaklafl›md›r. Flash pek çok aç›dan Corel ve Photoshop
gibi grafik iflleme programlar›na benzer. Çeflitli
grafiklerin haz›rlanmas› ve d›flar›dan al›nan verilerin Flash ile ifllenebilmesi mümkündür.
Bir di¤er aç›dan bak›ld›¤›nda ise, Flash’›n di¤er
özellikleri nedeniyle 3D Studio tarz› bir animasyon program› oldu¤unu görürüz. ‹ki boyutlu grafiklerin canland›r›lmas› ve ses efektlerinin de kullan›lmas› sayesinde, Flash ile küçük filmlerden
mini bilgisayar oyunlar›na dek pek çok de¤iflik
program yap›labilir. Nitekim pek çok kullan›c›
Flash’›n bu özelli¤ini kullanarak yaratt›klar› ilginç çizgi filmleri Internet üzerinde sergilemektedirler.
‹flte tam bu noktada Flash’› di¤er uygulamalardan ay›ran özellik ortaya ç›kmaktad›r. Macromedia programc›lar› Flash’› gelifltirirken sadece bir
animasyon program› üretmemifllerdir. Ço¤u benzer uygulaman›n aksine Flash ile üretilen eserleri
Internet üzerinden yay›nlayabilmek son derece
kolayd›r. Flash dosyalar› rahatl›kla browser programlar› traf›ndan tan›n›p h›zl› bir biçimde yüklenebilmekte ve çal›flt›r›labilmektedirler.
Bugüne dek Flah uygulamas›n›n pek çok sürümü
piyasaya ç›kar›lm›flt›r, ancak en sonuncusu olan
Flash 5 sürümü aralar›nda en geliflmifl olanlar›d›r.
Ço¤u aç›dan öncekilerden daha geliflmifl bir arabirime sahip oldu¤undan eski sürümlerin
kullan›c›lar› taraf›ndan bafllang›çta
yad›rganm›fl olsa da, Flash 5 sürümü geliflmifl yetenekleri sayesinde k›sa sürede kendini kabul ettirmifltir. Bunda programa yerlefltirilmifl son derece kapsaml› yard›m dosyalar›n›n da rolü büyüktür. Bu dosyalarda Flash’›n çal›flt›r›lmas›yla ilgili
hemen her tür bilgiye yer verilmektedir. Program›n bizim aç›m›zdan en zay›f yönü sadece ‹ngilizce sürümünün bulunmas›d›r. Bu yabanc› dili pek
güçlü olmayan kullan›c›lar› biraz s›k›nt›ya sokabilir, ancak ço¤u yaz›l›m için ayn› fleyin geçerli oldu¤u da bir gerçektir.
I
<INFO >
Flash editörünü çal›flt›rabilmek için en
az 133 MHz ifllemcili ve 32 MB RAM tak›l› bir bilgisayara ihtiyac›n›z olaca¤›n›
unutmay›n. Ancak verimli bir çal›flma için
gereken sistem ihtiyac› asl›nda bunun iki
kat›d›r. Ayr›ca kurulum için de sabit disk
üzerinde yaklafl›k 50 MB kadar bofl alan
gerekecektir. ‹flletim sistemi ise Windows
95 veya sonraki herhangi bir Windows sürümü olabilir.
>>>
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
221
<<<
FLASH UYGULAMASININ ÖZELL‹KLER‹
GRAF‹K TASARIM
Flash ile çal›fl›rken yap›lan ifllemlerden biri grafik tasar›m aflamas› olacakt›r. Bu aflamada özel
araç setlerini kullanark çal›flmada kullan›lacak
nesnelerin çizimi yap›l›r. Buradaki çal›flma genel
olarak herhangi bir resim editörüyle yap›landan
çok farkl› de¤ildir.
Ekrana bakt›¤›n›zda çizim için kullan›lan
araç menüleri dikkatinizi çekebilir. Bu
menülerde bulunan pek çok seçenek daha önce Paint ya da
benzeri programlarla çal›flm›fl
olanlar›n›za yabanc› gelmeyecektir. Çizim yapabilmek
için kullan›lan bir dizi arac› ekran›n yan›ndaki kontrol panelinde bulabilirsiniz. Bunlar
farkl› flekilleri
daha kolay çizebilmenizi sa¤lamak
için haz›rlanm›fllard›r. Ayr›ca ön
ve arka plan renklerini ayarlayabilece¤iniz renk
paletleri de burada yer al›r.
Ayr›ca yap›lan çizimleri
renklendirmek için de bir dizi araç bulunmaktad›r.
D‹⁄ER UNSURLAR
Flash sadece resimler de¤il, pek çok di¤er farkl› veri
türüyle de çal›flabilmenize
imkan sa¤lamaktad›r. Bunlar›n haz›rlanan çal›flma
içinde kullan›lmas› ile çok
I
<INFO >
Flash dosyalar› içinde kullan›lacak olan
nesneler "File" seçene¤i alt›ndaki "Import"
fl›kk› yard›m›yla d›flar›dan al›nabilir.
>>>
222
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
farkl› eserler ortaya konabilir. Ne
var ki Flash özellikle vektör grafiklerle çizim yapabilen bir editördür ve bitmap resimleri oluflturamaz. Bu yüzden çal›flmada kullan›lacak olan çeflitli formatlardaki bitmap resimlerin d›flar›da
haz›rlanmas› ve programa "Import" edilmesi gerekmektedir.
Ayn› fley Flash uygulamalar›nda kullan›lacak
olan ses dosyalar› için de geçerlidir. Flash MP3,
MIDI, WAV ve benzeri biçimlerde kaydedilmifl
olan ses dosyalar›n› kullanman›za imkan tan›maktad›r. Ancak
bunlar› oluflturmak ya da ifllemek kabiliyetine sahip de¤ildir. O yüzden bu tür ses dosyalar›n›n da önce baflka bir
programla haz›rlanmas› ve
ondan sonra Flash dosyas›
içine "Import" edilerek kullan›lmas› gerekmektedir.
CANLANDIRMA
Flash ile bir canland›rma
haz›rlamak oldukça kolayd›r, bu ifllem için her görüntü
karesini tek tek çizmenize gerek yoktur. Flash
kendi içinde üç farkl› nesne canland›rma modeline sahiptir. "Movie Clip" verilen nesneyi bir dizi
görüntü karesi haz›rlayarak t›pk›
film fleridi gibi canland›r›r. Flash ile
haz›rlanm›fl çizgi filmlerin üzerinde
bu yöntemle çal›fl›lm›flt›r. Di¤er canland›rma türlerinden "Button" ise
web sayfalar›nda görülen renkli ve
hareketli linklerin haz›rlanmas›nda
kullan›l›r.
Flash canland›rma ifllemi esnas›nda flekillerin de¤ifltirilebilmesine de
imkan tan›r. Bunu vektör grafiklerin
kullan›m› sa¤lamaktad›r. Mesela bir
kare çok yumuflak bir biçimde bir
daireye dönüflebilir.
Flash son derece detayl› ve yetenekli bir uygulamad›r. O yüzden tüm
olas›l›klar› keflfetmek ve kullanmak
hevesli kullan›c›lar›n alt›ndan kalkabilece¤i bir ifltir. Ancak biraz gayretle çok k›sa sürede bu uygulaman›n ustas› olunabilir.
>>>
INTERNET
>>>
WEB SAYFASI TASARIMI (ÖZET 2)
INTERNET
WEB SAYFASI TASARIMI
(ÖZET 2)
Geçen bölümde bafllad›¤›m›z özete bu say›da devam ediyoruz.
BA⁄LANTILAR
Buradaki komutlar› kullanarak web sayfalar›n›
birbirlerine ba¤lamak mümkündür. Kodlama içinde Hypertext ba¤lant›lar <A> etiketiyle belirtilirler, bundan sonra kullan›lan HREF komutu ise
yap›lacak geçifl iflleminin gerçeklefltirilebilmesini
sa¤lar.
Bir Hypertext ba¤lant›y› oluflturan tüm
kodlamalar <A>...</A> komutlar› aras›na yaz›lmal›d›r. Bu ba¤lant›da kullan›lacak olan herhangi bir resim
ise <IMG> komutunun yerlefltirilmesiyle harekete geçirilir.
E¤er ba¤lant› ayn› sayfadaki bir baflka noktaya
yap›l›yorsa burada NAME eki kullan›l›r ve adres
belirtilirken "#" iflaretinden faydalan›l›r.
Bir Hypertext kodlama sat›r›n›n genel yap›s›:
<A href="url" name="isim" title="metin" target="hedef pencerenin ad›" > ...text/IMG... </A>
href
Hedef ba¤lant›n›n URL’si
name
Hedef ba¤lant›n›n ad›
title
Hedef ba¤lant› hakk›nda k›sa bilgi veren metin parças›
target
Hedef ba¤lant›n›n aç›laca¤› pencere ya da çerçevenin ad›. E¤er bofl b›rak›lm›flsa her zaman yeni browser penceresi aç›lacak demektir.
Resim eklemek:
HTML belgeleri içindeki resimler <IMG> komutuyla eklenirler ve belgenin bir parças› olmay›p sunucu üzerinde kendilerin ayr›lan klasörde tutulurlar. Burada kullan›lacak resmi belirlemek için SRC ekinden faydalanmak gerekir.
<IMG src="url" lowsrc="url" alt="metin" align=[top | middle | bottom | right | left | texttop | absmidlle | baseline |
absbottom] width="say›" height=" say›" vspace=" say›" hspace=" say›" border=" say›">
src
lowsrc
alt
Metin içine yerlefltirilecek URL ile ilgili resim
URL resim önizlemesi
Resmin görüntülenememesi halinde girilecek alternatif metin
align
width
Kullan›lan grafik ö¤enin sayfa içindeki yerleflimini belirleyen parametreler
Resim geniflli¤i
height
vspace
hspace
Resim yüksekli¤i
Resim etraf›ndaki yatay boflluk miktar›
Resim etraf›ndaki dikey boflluk miktar›
border
Resim etraf›ndaki kutunun geniflli¤i
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
223
<<<
INTERNET
WEB SAYFASI TASARIMI (ÖZET 2)
Tablolar:
Tablolar bir web sayfas›n›n düzenlenmesi için kullan›l›r.
<TABLE>
Tablo bafllang›c›
<CAPTION>
Tablo bafll›¤› </CAPTION>
<TR>
Sütun bafllang›c›
<TH>
Sütun bafll›¤› </TH>
<TD>
</TR>
Tablo hücresinin içerik bilgisi </TD>
Sütun sonu
</TABLE>
Tablo sonu
Tabloyu oluflturan kodlamalar <TABLE> …. </TABLE> aras›na yaz›lmal›d›r.
<TABLE width="say›" cols="sütun say›s›" colspec="tan›mlama" align=[left | right | center | justify] frame=[void |
above | below | hsides | rhs | lhs | vsides | box | border] border="say›" rules=[none | basic | rows |cols |all] cellspacing="say›" cellpadding="say›" clear=[left | right | all] nowrap> ...tablo sat›rlar›... </TABLE>
width
cols
Tablo geniflli¤i
Toplam tablo sütun say›s›
colspec
Çeflitli sütunlar›n sayfa içindeki yerleflimi (Örnek: colspec="L8 C20 R50")
align
Nesnelerin di¤erlerine göre yerleflimi
frame
D›fl tablo hatlar›n›n görüntülenmesini sa¤layan parametreler
border
D›fl çerçevenin belirlenmesi
rules
Tablo içi hatlar›n belirlenmesi
cellspacingTablo hücreleri aras›ndaki bofllu¤un belirlenmesi
cellpadding
Tablo içeri¤i ve hücre duvar› aras›ndaki bofllu¤un belirlenmesi
Tablo bafll›klar›:
<CAPTION align=[top | bottom | left | right]> ...bafll›k... </CAPTION>
align
Bafll›k pozisyonunu belirler
<TR align=[left | center | right | justify | char] valign=[top | middle | bottom | baseline]> cells </TR>
align
Metin parças›n›n yerleflimini belirler
valign
Bu sütundaki hücre içeriklerinin dikey yerleflimini belirler
Standard bir hücrenin içeri¤i:
<TH align=[left | center | right | justify | char] char="karakter" charoff="karakter kaymas›" valign=[top | middle |
bottom | baseline] nowrap bgcolor="renk" width="say›" colspan="sütun say›s›" rowspan="sat›r say›s›" axis="hücre ad›">
...metin... </TH>
<TD align=[left | center | right | justify | char] valign=[top | middle | bottom | baseline] nowrap bgcolor="renk"
width="say›" colspan="say›" rowspan="say›"> ...metin... </TD>
nowrap
Tablo içindeki otomatik s›ralamay› önler
bgcolor
width
Arka plan rengi
Tablo geniflli¤i
colspan Birlefltirilecek sütun say›s›
rowspan Birlefltirilecek sat›r say›s›
224
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
>>>
MP3 ÇALICI AYGITLAR
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
MP3 ÇALICI AYGITLAR
MP3 müzik format› bugün her PC’de kullan›lmaktad›r.
MP3 müzik format› hakk›nda daha önceki bölümlerde çok detayl› bilgiler vermifltik. Çeflitli
multimedya uygulamalarda kullan›lmak için gelifltirilmifl olan bu ses dosyas› format› k›sa sürede
özellikle Internet üzerinde ve haliyle tüm dünyada
büyük bir kullan›m alan› buldu. Verileri çok fazla
kayba u¤ratmadan s›k›flt›rarak saklayabilmesi sayesinde MP3 format›nda kaydedilmifl ses dosyalar› daha öncekilerin harcad›¤› yerin ancak onda birine ihtiyaç duymaktad›r. Veri depolama ortamlar›n›n bedava olmad›¤›n›
düflünürseniz bunun önemini daha iyi
kavrayabilirsiniz.
Özellikle Internet üzerinde bu formatta kaydedilmifl hemen her türden
ses ve müzik dosyas›na rastlamak
mümkündür. Hatta s›rf bu konuyla ilgilenen siteler de vard›r. MP3 dosyalar›n›n nispeten küçük boyutlar› onlar›n
düflük ba¤lant› h›zlar›nda bile nispeten
k›sa sürelerde aktar›labilmelerine imkan tan›maktad›r. Ayr›ca MP3 dosyalar›n› dinlemek için ille de önce onlar›
indirmek gerekmez, ço¤u yaz›l›m bunlar› Internet üzerinde bulunduklar› siteden çalma yetene¤ine sahiptir. Bu sayede MP3 format›nda kaydedilmifl bir röportaj› web
sitesinden "canl›" olarak dinleyebilmek mümkün
olmaktad›r.
Tabii burada baz› yasal sorunlar da ortaya ç›km›flt›r. Özellikle telif haklar› konusunda yaflanan
çekiflmeler zaman içinde ücretsiz MP3 da¤›tan
baz› kifli ve kurulufllar›n yasal
yapt›r›mlarla karfl›laflmalar›na sebep olmufltur. Ne
var ki bu durum MP3
format›n›n yay›lmas›n›
ve hemen her alanda
kullan›lmas›n› önlememifltir. Mesela art›k pek
çok bilgisayar oyununun
müzikleri MP3 format›nda haz›rlanmaktad›r.
E¤er Internet ba¤lant›n›z
yoksa ya da arad›¤›n›z müzikleri
MP3 format›nda bulam›yorsan›z, o zaman
elinizdeki müzik CD’lerinden kendiniz de
MP3 dosyalar› üretebilirsiniz. Internet üzerinde FreeRIP ve benzeri pek çok ücretsiz
program bulunmaktad›r. Bunlar sayesinde
müzik CD’lerindeki parçalar› bilgisayar›n›zda MP3 format›na dönüfltürmeniz mümkündür.
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE
83
<<<
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
I
MP3 ÇALICI AYGITLAR
EVDE YA DA ARABADA
MP3 format›nda kaydedilmifl müzikleri dinlemek için ille de yan›n›zda bir bilgisayar gezdrimek zorunda de¤ilsiniz. Elektronik cihazlar üreten ço¤u büyük firma bu format›n yay›lmaya bafllamas›n›n ard›ndan çok farkl› yap›lardaki MP3
çal›c› ayg›tlar üretmeye bafllam›fllard›r. Geliflen
bilgisayar teknolojisi ile birleflen bu ayg›tlar daha
önce hayal bile edilemeyen imkanlar› kullan›c›ya
sunmaktad›rlar. Bunlar›n bafl›nda yüksek miktarda veriyi depolamak ve çok uzun süreler için kesintisiz müzik
sa¤layabilmek
gelmektedir.
Mesela Request Multimedia firmas›
taraf›ndan gelifltirilen AudioReQuest sistemi evinde
MP3 arflivini
dinlemek isteyenler için oldukça genifl
imkanlar sunmaktad›r. Bu sistem
al›fl›lm›fl bir müzik setine benzemektedir ve bu tür bir sistemin yapabildi¤i hemen
herfleyi de yapabilmektedir. Ancak sadece müzik
CD’lerini çalmakla kalmamakta, aksine bu CD’ler
üzerine kay›tl› olan ses dosyalar›n› MP3 format›na dönüfltürebilmektedir. Ayn› zamanda CD üzerine bas›lm›fl MP3 arflivlerini de okuyabilen sistem,
bunlar› depolamak için 20 GB kapasiteli bir sabit
disk kullanmakta ve Intel Celeron serisi bir ifllemci taraf›ndan idare edilmektedir.
Baflka firmalar›n da benzer sistemleri vard›r,
hatta baz›lar› DVD-ROM okuyabilme ve yazabilme yetene¤ine de sahiptir. Mesela Samsung bu
türden geliflmifl bir müzik sis-
<INFO >
MP3 format›n›n yay›lmas› al›fl›lm›fl
müzik pazar›n› da derinden etkilemifltir.
Yak›n bir zamanda Kaset ve CD gibi kay›t
medyalar›n›n tamamen ortadan kalkmas›
ve yerlerini Internet üzerinden da¤›t›m ya
da yay›na b›rakmas› beklenmektedir.
>>>
84
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE
temi üretmektedir. Ayr›ca otomobillerde kullan›lmak için üretilmifl benzer sistemleri de piyasada
bulabilmek mümkündür. Yüksek kapasiteli sabit
disklerle donat›lan bu cihazlar özel olarak tasarlanm›fllard›r ve sars›nt› ya da hararet gibi bir otomobilde karfl›lafl›labilecek sorunlara karfl› dayan›kl›d›rlar.
Ev ya da
araba d›fl›ndaki ortamlarda da müzik dinlemek
isteyenler ise
tafl›nabilir cihazlardan birini seçmelidirler. Neyse ki bu konuda piyasada pek çok seçenek vard›r ve ihtiyaca
uygun bir cihaz bulmak pek sorun de¤ildir. Pek
çok firman›n tafl›nabilir MP3 çal›c› cihaz tasar›mlar› vard›r, ve bunlar farkl› yeteneklerle donat›lm›fllard›r.
>>>
MP3 ÇALICI AYGITLAR
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
a¤›r olmas›d›r. Ayr›ca 500 USD civar›ndaki fiyat› da ço¤u kullan›c› için bir hayli
yüksektir.
Daha ucuz ve hafif bir cihaz arayanlar
için Teac MP-3000 önerilebilir. Yaklafl›k
kredi kart› boyutlar›nda olan bu ayg›t 64
MB kapasiteli sabit haf›zaya sahiptir ve 1
saatlik müzik depolayabilmektedir. Düflük
enerji tüketimi sayesinde yaklafl›k 8 saat
pil ömrü bulunan Teac, üzerindeki mini
mikrofon sayesinde ayn› zamanda ses
kay›t cihaz› olarak da kullan›labilmektedir.
SAB‹T HAFIZALI C‹HAZLAR
Tafl›nabilir MP3 çal›c› ayg›tlardan bir k›sm› "sabit" diyebilece¤imiz bir haf›za tasar›m›na sahiptirler. Bu gibi tasar›mlar t›pk› ev ya da araba sistemlerinde oldu¤u gibi cihaza entegre edilmifl bir
sabit diske sahiptirler. Çal›nacak müzik parçalar›
bu sabit disk üzerine kaydedilirler ve gerekti¤inde
bunlar› silip yerlerine yenilerini kaydetmek de
mümkündür. Bu sistemlerde bulunan sabit diskler
genellikle cihaz içine entegre edilmifl olduklar›ndan bunlar› yerlerinden sökmek mümkün de¤ildir.
Ancak zaten genellikle oldukça yüksek depolama
kapasitesine sahip olduklar›ndan buna pek lüzum
olmamaktad›r.
Bu tür tafl›nabilir ayg›tlara verilebilecek en iyi
örneklerden biri, yak›n zamanda Creative Labs
taraf›ndan piyasaya sürülen Nomad Jukebox adl›
cihazd›r. Bildi¤iniz gibi Creative Labs özellikle
PC donan›mlar› üreten bir firmad›r. PC’lerde bir
standard haline gelen ses kartlar› sayesinde bilgisayar dünyas›n›n en büyük kurulufllar›ndan biri
haline gelmifltir. Ancak sadece PC donan›m› üretmekle yetinmeyen firma en bafl›ndan beri tafl›nabilir MP3 çal›c› cihazlar› da tüketicilere sunmaktad›r. ‹flte bu ürünlerin en yeni ve geliflmifllerinden
olan Jukebox, gümüfl-mavi rengi ve yuvarak hatl›
tasar›m›yla oldukça çekici bir cihazd›r. Cihaz›n
içine entegre edilmifl olan 6 GB kapasiteli bir
sabit disk sayesinde Jukebox kullan›c›s›na
yaklafl›k 100 saatlik müzik depolama imkan›
sunmaktad›r. WAV, WMA ve benzeri MP3 harici ses dosyas› formatlar›n› da çalabilen cihaz,
herhangi bir bilgisayardan veri alabilmekte,
ancak malesef geri aktaramamaktad›r. Dört
adet flarj edilebilir pille çal›flan cihaz›n belki de
en kötü yan› bu tür bir ayg›t için biraz fazla
CD ÇALICI AYGITLAR
Y›llar önce Sony taraf›ndan ilk Discman iyasaya
sürüldü¤ünden beri, tafl›nabilir CD çal›c› ayg›tlar
oldukça yayg›n cihazlar olagelmifllerdir. fiimdilerde ise MP3 format›n›n yay›lmas›yla birlikte bu
tür cihazlar›n tasar›mlr›nda da belirgin bir
de¤iflim yaflanmaktad›r. Üstelik bu tür cihazlar
genellikle müzik dosyalar›n› do¤rudan CD üzerinden okuduklar›ndan, baflka herhangi bir veri
depolama donan›m›na ihtiyaç duymamakta, bu
yüzden benzer cihazlar›n neredeyse yar›s› fiyat›na
üretilebilmektedirler.
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE
85
<<<
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
MP3 ÇALICI AYGITLAR
Bu tür ayg›tlara örnek olarak Rio firmas› taraf›ndan piyasaya sürülen
Rio Volt modeli tafl›nabilir
MP3 çalar› gösterebiliriz.
Bu cihaz görünüm olarak
al›fl›lm›fl disk-çalar ayg›tlardan farkl› de¤ildir. Ne var
ki sadece müzik CD’lerini
de¤il, MP3 dosyalar› içeren
CD’leri de okuyabilmektedir. Ayr›ca içerdi¤i özel bir sistem
sayesinde MP3 dosyalar›nda bulunan
ID3 etiketlerini de okuyabilen cihaz,
çal›nmakta olan parçayla ilgili buradan ald›¤›
bilgileri LCD ekranda kullan›c›ya gösterebilmektedir. ‹ki adet AA pil kullanan cihaz›n yaklafl›k
15 saat boyunca kesintisiz çal›flabilmesi mümkün olmaktad›r. Normalde bir CD üzerinde yaklafl›k
10 saatlik MP3 depolanabildi¤ini düflünürsek bu az bir
zaman say›lmaz. Bu cihaz›
piyasada yaklafl›k olarak 170
USD civar› fiyatla bulabilmek
mümkün olmaktad›r.
Bu türden bir baflka cihaz da
Pine D’music SM300T modelidir. Bu cihaz da CD-R ve CDRW üzerine kaydedilmifl MP3
dosyalar›n› ve standard müzik
CD’lerini okuyabilmektedir.
Maalesef bu ayg›t MP3 kimlik
bilgilerini okuyamamaktad›r ve
pillerini de yaklafl›k olarak 6
saat içinde tüketebilmektedir. Ancak fiyat› çok
daha düflüktür ve piyasada 130 USD civar›ndan
sat›lmaktad›r.
ÇIKARILAB‹L‹R HAFIZALI C‹HAZLAR
Ç›kar›labilir haf›za kartlar› (Memory
Card) uzun bir süredir tafl›nabilir cihazlarda kullan›lmaktad›rlar. Dijital
foto¤raf makinelerinden palm bilgisayarlara kadar her yerde rastlayabilece¤iniz bu kay›t ortamlar› ayn› zamanda tafl›nabilir
MP3 çal›c› ayg›tlarda da kullan›lmaktad›rlar. Sony ve
Panasonic firmalar› bu kartlar›
kullanan son derece küçük cihazlar›
piyasaya sürmüfllerdir, ancak bunlar›n
fiyatlar› bir hayli yüksek oldu¤undan çok
büyük ra¤bet görmemifllerdir.
Alternatif olarak Iomega taraf›ndan üretilen 5
santim boyundaki "Click!" adl› özel diskleri kullanan cihazlar› da piyasada bulabilmek mümkündür. Sensory Science firmas›n›n Rave MP 2300
modeli cihaz› bu diskleri kullanmaktad›r. Yaklafl›k
10 USD fiyatla sat›lan bu diskler 40 MB civar›
veri depolayabilmektedirler. Iomega firmas›n›n da
benzer bir MP3 çal›c› ayg›t› piyasadad›r. Bu
cihazlar çok daha ucuza üretilebilmektedirler ve
yabanc› ülkelerde oldukça yay›lm›fl durumdad›rlar.
Yak›n gelecekte pek çok baflka cihaz›n MP3
çalabilme kabiliyetine kavuflaca¤› düflünülmektedir. Daha flimdiden Siemens ve Sony gibi firmalar MP3 çalabilen cep
telefonlar›n› üretmifllerdir, ancak fiyatlar›n
yüksek olmas›
henüz bunlar›n yay›lmas›n› yavafllatmaktad›r.
>>>
I
<INFO >
Cep telefonlar›na MP3 çalar entegre
edilmesi nispeten hofl bir yenilik gibi gözükse de, fiyatlr›n yüksek olmas› kullan›c›lar›
cayd›rmaktad›r. Siemens taraf›ndan üretilen bu tür telefonlar›n maliyeti yaklafl›k
600 USD civar›ndad›r, ayr›ca kullan›lan
haf›za modülleri de 100 USD dolay›nda fiyatlarla sat›lmaktad›r. Bu da ço¤u kullan›c›
için oldukça yüksek bir rakamd›r.
>>>
86
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE
>>>
ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (11)
PÜF NOKTASI
ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (11)
DOSYA UZANTILARI
Daha önceki bölümlerde dosya uzant›lar›ndan detayl› olarak bahsetmifltik.
Bir dosya uzant›s›, dosya ad›n›n sonuna
gelen ve onun türünü belirten üç harfli
bir ektir. Bu eke bakarak dosyan›n
türünü ve onu ifllemek ya da çal›flt›rmak
için ahngi yaz›l›m›n gerekti¤ini anlayabilirsiniz. Normalde Windows iflletim sistemi kullan›c›ya her zaman için
bu dosya eklerini gösterir. Ancak bazen
bu can s›k›c› bir fley de olabilir. Mesela
dosya türlerini simgelerinden
tan›yabiliyorsan›z genellikle bu ekleri
görmenize gerek yoktur. Ayr›ca dosyalar›n adlar›n› de¤ifltirirken fark›nda olmadan bu eki silmek sorunlara
yol açabilir. E¤er isterseniz iflletim sisteminin bu ekleri saklamas›n› sa¤layabilirsiniz.
Öncelikle "Bafllat" tuflu
menüsünden "Ayarlar"
seçene¤ine girin. Bunun alt
menüsünde yer alan "Klasör
Seçenekleri" fl›kk›na t›klay›n.
"Görünüm" bafll›kl› k›s›mdaki listeden "Bilinen dosya türleri için
dosya uzant›lar›n› gizle"
seçene¤ini bulun ve iflaretleyin.
Sonra uygun flekilde diyalog
penceresini kapat›n. Bundan
sonra Windows tan›mlayamad›¤›
dosya türleri haricinde kalanlar›n uzant›lar›n› görüntülemeyecektir.
m›na girin. Burada birkaç seçenek
bulunmaktad›r, alt tarafta yer alan "Ö¤e"
bafll›kl› sat›rdan "Simge aral›¤›" fl›kk›n›
bulun. Bunun iki türü vard›r, yatay ve
dikey. Her ikisi de simgeler aras›nda
b›rak›lan bofllu¤un miktar›n› ayarlar.
Bunlardan birini seçtikten sonra yan
taraftaki "Boyut" adl› sat›r›n aktif hale
geçti¤ini göreceksiniz. Bu sat›rdan bir
de¤er girerek bofllu¤u ayarlayabilirsiniz.
Buradan girece¤iniz de¤erin "nokta"
baz›nda hesapland›¤›n› unutmay›n.
Gerekli ayar› yapt›ktan sonra "Uygula"
tufluna basarak de¤iflikli¤i geçerli
k›labilirsiniz.
ÖZEL KARAKTERLER
Microsoft gelifltirdi¤i yaz›l›mlara her
zaman yeni birfleyler katmaya özen gösterir. Bu her seferinde pek baflar›l› olmasa da, zaman zaman iyi sonuçlar
verebilen bir çabad›r. Bu tür bir çaban›n
S‹MGELER
Masaüstünüzü kaplayan
k›sayol ve uygulama simgelerinin daha az yer kaplamas›n› isterseniz yapabilece¤iniz özel bir ayar
mevcuttur. Bu ayar
sayesinde simgeler aras›nda b›rak›lan bofllu¤u diledi¤iniz
gibi ayarlayabilir,
onlar›n daha s›k
ya da daha gevflek bir düzende
görüntülenmesini
sa¤layabilirsiniz.
Öncelikle masa
üstüne sa¤ fare
tufluyla t›klay›n ve
aç›lan menüden
"Özellikler" fl›kk›n›
seçin. Aç›lacak
olan diyalog
kutusu içinde
"Görünüm" k›s-
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
PÜF NOKTASI
29
<<<
PÜF NOKTASI
ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (11)
DAHA HIZLI YAZAB‹LMEK
Word 97 ile çal›fl›rken normalden çok
daha h›zl› bir biçimde yazabilmek ister
misiniz? Bunu yapman›n çok ilginç bir
yolu vard›r. Bu yöntem özellikle karmafl›k terimlerle ya da yaz›lmas› güç
yabanc› kelimelerle dolu bir metinle
çal›fl›rken normalden çok daha h›zl›
yazabilmenize imkan tan›yacakt›r.
30
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
PÜF NOKTASI
BELGE fiABLONLARI
Bir Word belgesi taraf›n›zdan yap›lan
pek çok ayar› ve özel flablonlar› da kaydeder. Bu flablonlar ".dot" ekiyle kaydedilir ve içinde belgenin genel
görünümünü belirleyen tüm parametreler
mevcuttur. Ancak yeni bir belge açt›¤›n›zda Word standard bir ayar kullan›r ve bunu "Normal.dot" olarak kaydeder. Burada önceden
haz›rlam›fl oldu¤unuz
hiçbir makro ya da
flablona yer
verilmez.
E¤er yeni bir
belgenin içinde önceden
haz›rlanm›fl
baz› kal›plar›
kullanmak isterseniz, o
zaman bunu "Düzenleyici" uygulamas› yard›m›yla "Normal.dot" içine aktararak
yapabilirsiniz.
Bu uygulamay› çal›flt›rmak
için "Araçlar" seçene¤i
menüsünden "fiablonlar ve Eklentiler" fl›kk›na t›klay›n.
Aç›lan diyalog penceresi içinde
"Düzenleyici" tufluna bas›n.
Aç›lan yeni diyalog penceresi içinde iki
bölüm vard›r. Soldaki bölümde o an aç›k
bulunan belge içindeki geçerli kal›plar›n
bir listesini görebilirsiniz. "Kopyala" tuflu
yard›m›yla bu kal›plar› sa¤daki pencerede yer alan "Normal.dot" içine aktar›n. ‹fllem bittikten sonra da "Kapat"
tuflu yard›m›yla pencereden ç›k›n.
KAYIT TUTMAK
Windows iflletim sisteminin en temel
uygulamalar›ndan biri olan Not Defteri
asl›nda oldukça basit bir metin
editörüdür. Bununla beraber HTML
dilinde kodlama yapmak gibi pek çok
önemli konuda kullan›c›ya yard›mc› olabilecek kapasitededir. Bu uygulaman›n
pek bilinmeyen bir baflka özelli¤i daha
vard›r, bu bilhassa yapt›¤› iflleri bir
metin belgesi içine not etmek durumunda olanlar›n çok ifline yarayabilir. E¤er
isterseniz Not Defteri açt›¤›n›z metin
belgesi içinde düfltü¤ünüz notlar›n alt›na
otomatik olarak tarih ve zaman› kaydedebilir. Bunu yapabilmek için öncelikle
"txt" format›nda yeni bir metin belgesi
aç›n. Belgenin en bafl›na ise t›rnak
iflaretlerini kullanmadan ".LOG" yaz›n.
Bundan sonra metin içinde ne zaman
ENTER tufluna basarsan›z, yazm›fl oldu¤unuz sat›r›n alt›na saat ve tarih bilgisi otomatik olarak kaydedilecektir.
>>>
sonucu olarak Intellisense teknolojisi ortaya ç›km›flt›r. Bu teknoloji asl›nda arka
planda çal›flan özel bir programd›r ve
Word gibi metin editörleriyle çal›fl›rken
çok yard›m› dokunabilmektedir. Bunun
yapt›¤› ifl siz yazarken ne yazd›¤›n›z›
tahmin etmek v size yard›mc› olmakt›r.
Bunu kullanarak Word içinde baz› özel
karakterleri araç çubu¤undaki seçeneklerle u¤raflmadan h›zl› bir biçimde
yazabilmek mümkündür. Mesela belge
içinde "-->" yazarsan›z, Word bunu "‡"
iflareti ile de¤ifltirecektir. Bu flekilde pek
çok özel karakteri yazabilirsiniz.
Öncelikle "Araçlar"
seçene¤inden
"Otomatik Düzelt" fl›kk›na t›klayarak ilgili
diyalog penceresine
girin. Buradaki komut
sat›r›ndan yazmak istedi¤iniz terim ya da
kelime için basit bir
k›saltma girin. Karfl›s›na da otomatik
olarak yerine konacak
olan de¤eri, yani as›l
kelimeyi girin. Bundan sonra "Ekle"
tufluna basarak bunu listeye ekleyin. Art›k ne zaman o k›saltmay› yazarsan›z,
Word bunu otomatik olarak asl›yla
de¤ifltirecektir.

Benzer belgeler