the truth about ımmovable property commıssıon

PROPERTY CONSULTING
THE TRUTH ABOUT
IMMOVABLE PROPERTY COMMISSION
TAŞINMAZ MAL I
KOMİSYONU İLE
İLGİLİ GERÇEKLER
t was 22 November 2004 when I got a phone
call from The Times Newspaper in the UK.
The reporter wanted to get my opinion, as
a solicitor, about THE ORAM’S CASE, which
I had no idea about. As a matter of fact until
that day nobody in Cyprus knew what Orams
case was about.
I asked the reporter to brief me about the issue
- it was about an expatriate family occupying
Greek Cypriot property in Kyrenia. They were
ordered by the Greek Cypriot Court to demolish the house that had been built by them on
the land, return the plot to the Greek Cypriot
owner and pay nearly £10,000 as damages. The
article was published in The Times, together
with my opinion which was very straight forward;
LEXLAW CONSULTING LTD.
Minhan SAGIROGLU
&
Feyzi HANSEL
(Advocates & Legal Consultants)
CONTACT
[email protected]
[email protected]
www.lexlawconsulting.com
B
undan yıllar önce, 2004 yılının 22 Kasım
akşamı Birleşik Krallık’ta yayınlanan
“The Times” gazetesinden bir telefon
aldım. Telefonda ilgili gazetenin editörü benden Orams Davası diye bilinen mesele ile ilgili
hukuki görüşlerimi talep etmekteydi. O güne
değin bende dahil hiç kimse “Orams meselesi”
diye bir durumdan haberdar değildik. Editöre
bu mesele ile ilgili bana kısaca bilgi vermesini
rica etmiştim.
Girne’de bir taşınmaza ev yapan İngiliz ailenin
Güney Kıbrıs mahkemesince mahkum olup evlerinin yıkılması, araziyi esas sahibi olan rum’a
iade etmesi ve tazminat olarak 10,000 İngiliz
Sterlin’i ödemeleri ile ilgiliydi. Bu meyanda ilgili gazetede yayınlanmış olan benim hukuki
görüşüm şöyle idi;
“ ... the constitution of northern Cyprus guaranteed
the rights of expatriates who bought property in the
region. “If at some stage European law was to be
applied in northern Cyprus, the English owner should
be able to apply for compensation from the State”.
“Kuzey Kıbrıs’ta taşınmaz almış olan yabancıların
haklarının Kuzey Kıbrıs Anayasası tarafından garanti
altına alınmış olduğunu ve bir gün Avrupa Birliği
yasalarının Kuzeyde uygulanması durumunda
kişilerin Devletimiz tarafından tazmin edileceği”
yönünde idi.
At that time, there were hundreds of cases submitted to the ECHR against The Republic of
Turkey by the Greek Cypriots. Then in 2005
a miracle happened, a new law was introduced,
67/2005, the Law for the Compensation, Exchange and Restitution of Immovable Properties, which are within the scope of sub-paragraph (b) of paragraph 1 of Article 159 of the
Constitution.
O dönemde, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde Türkiye Cumhuriyet’i aleyhine Rumlar
tarafından yüzlerce dava dosyalanmıştı. Türkiye AHİM nezdinde aleyhine en çok dava getirilmiş olan ülkelerden biriydi fakat 2005 tarihinde bir mucize oldu ve Anayasanın 159’uncu
Maddesinin (1)’inci Fıkrasının (b) Bendi Kapsamına Giren Taşınmaz Malların Tazmini, Takası ve İadesi Yasası, yani 67/2005 sayılı yasa
yayınlanıp yürürlüğe girdi. Hemen akabinde
Taşınmaz Mal Komisyonu kuruldu.
Then immediately after this new law was introduced the TRNC Government set up the
Immovable Property Commission. As I had
mentioned in the newspaper, finally European
Law was to be applied in the TRNC. The Immovable Property Commission (IPC) was acknowledged by the ECHR and the judgments
given were recognised by the European Court
of Human Rights and all pending cases against
Republic of Turkey were referred back to this
Commission located in the TRNC. This was
a huge success for the TRNC but most importantly for Turkey.
“The Times” gazetesinde de yayınlandığı gibi
nihayet artık KKTC’de Avrupa Hukuğuna tabi
oluyordu. TMK’nın işleyişi ve kararları AHİM
tarafından onaylanıp, kabul görmüştü. Bunun
neticesinde Türkiye Cumhuriyeti aleyhine
Rumlar tarafından açılan davalar AHİM kararı ile durdurulup, KKTC’de kurulmuş olan
TMK’ya yönlendirildi. Bu KKTC için bir başarı,
Türkiye Cumhuriyeti içinse tam bir zaferdi.
52 PROPERTYNC MAGAZINE | 1May - 1Jul., 2014
Lexlaw.indd 52
30/06/2014 14:49:58
PROPERTY CONSULTING
At first, the procedure was efficient, fast and fair. The
IPC was working very well and all cases were resolved
within just a few months. The applicants were being
awarded reasonable and acceptable compensations,
which assisted in the trust given to the institution by
the Greek Cypriot applicants, and due to this, the number of cases has risen to almost 6,000.
There is a saying in Turkish. “Start doing something
like a Turk but carry on and finish it like an English”.
What an accurate saying that is, as now, due to the
amount of applicants, the IPC is paralysed, and neither
they nor the Government are doing anything to put
things back on the right track. For most applicants,
the process is now taking 3 to 4 years to finish. On top
of that, it is also taking almost 1 year for the Government to pay for already awarded compensations to the
applicants.
Until 2013, the IPC was processing 10 to 12 applications, now they are doing just 5 to 6 cases. As the number of applications has risen, one would expect the
IPC to be handling more cases than they were doing
at the beginning. The Committee Members are tired,
the staff of the IPC are tired but we, responsible solicitors, are not just tired but also frustrated. The only
relaxed institution appears to be the Government as
they are not employing more civil servants for the IPC
or for the offices of the Government in charge of the
IPC issues.
You may ask “why should I care, I am not a Greek Cypriot, I am
a Turkish Cypriot or a foreigner or an ex-pat living in the TRNC.”
Well, you should care because when a Greek Cypriot
is compensated by the Government, your property
changes and becomes a Turkish title deed. It automatically becomes more valuable and undisputed no matter what happens with the Cyprus problem and you do
not have to pay a penny. As a foreign property owner
you know that what Orams family had to go through
will never happen to you. You will never have to worry
that what you have is Esdeger (exchange) property or
not anymore. Many foreigner owned properties have
been compensated by the TRNC, and there are many
applications before the IPC so many more people
could be compensated too.
There is so much more to be said about the IPC and
the Government, however the bottom line is that this
cannot go on like this, because the day may come that
ECHR may not find the IPC to be an accurate and acceptable court, and may indirectly abolish the only
internationally recognized body of the TRNC which
in turn may result in Turkey having to pay billions of
pounds in compensation plus restitution of the properties back to their Greek Cypriot owners.
Önceleri, Komisyonun işleyişi hızlı, adil ve etkiliydi. TMK
(Taşınmaz Mal Komisyonu) çok iyi çalışmakta ve davaları
birkaç ay içerisinde neticelendirmekteydi. Başvuru yapmış
olan Rumlara kabul edilebilir tazminatlar ödenmekteydi ve
bunun neticesinde TMK’ya şüpheyle bakan Rumların fikri
değişmiş ve duyulan güven neticesinde başvuru sayısı altı
bin’e ulaşmıştı.
Ancak çoğu kez doğru bulduğum “bir işe Türk gibi başla İngiliz gibi bitir” sözünün ne kadar yerinde olduğunu unutmuşum.
TMK huzurunda altı bin’i bulan başvuru sayısı Komisyonu
paralize etmiş durumdadır ve bunun giderilmesi için ne Komisyon ne de Hükümetimiz herhangi bir önlem almamakta
veya almak istememektedir. Önceleri aylar içerisinde neticelendirilen başvuruların neticelenmesi bugün 3-4 yılı bulmaktadır.
Yetmezmiş gibi, KKTC’de haklarını aramış olmaları sebebi
ile türlü baskılara maruz kalmakta olan Rumların durumunu
ilgili bakanlıkların bilmesine veya bu durumların bilgilerine
getirilmiş olmasına rağmen, tazminat ödemeleri yapılmamakta veya çok geç yapılmaktadır. Sadece geçmiş yıl içerisinde her hafta 10-12 başvuru neticelendirilirken artık 5-6
başvuru ele alınmakta ve başvuranlara önceleri hiç yapılmayan türlü zorluklar çıkarılmaktadır. İnancım odur ki başvuru
sayısı ve personel eksikliği nedeniyle gerek Komisyon Üyeleri gerekse çalışanlar yorulmuş durumdadır. Ancak biz avukatlar olarak sadece yorgun değil aynı zamanda çok çaresiz
ve oldukça endişeyle olayları takip etmekteyiz.
Belki aklınıza şu soru gelebilir; “Bu mevzu beni neden ilgilendirsin ki,
ben Rum değilim.” Ben Kıbrıslı Türküm veya ben KKTC’de mal satın
almış olan bir yabancıyım.
İlgilendirmeli, gerek Türk olun gerekse yabancı. Eğer KKTC’de malınız varsa veya mal satın almışsanız ve bu taşınmaz 1974 öncesinde Rum malı ise ilgilendirmeli çünkü TMK
aracılığı ile tazmin edilen Rumların malları otomatik olarak
piyasada Türk malı olarak nitelendirilen statüye girecektir.
Devletimiz başvuru yapmış olan Güney Kıbrıs Vatandaşlarını tazmin ettiği anda elinizdeki taşınmazın değeri artacaktır ve bunun için, şu an itibarı ile, cebinizden bir kuruş dahi
çıkmayacaktır. Yabancı iseniz “Orams” ailesinin yaşadıklarını asla yaşamayacaksınız. Hiçbir zaman malım eşdeğer statüsündedir birgün Rum Mahkemesinden biri gelip kapımı
çalarmı endişesi hiçbir zaman taşımayacaksınız. Devletimiz
birçok bu gibi malı tazmin etmiştir ve çok daha fazlası tazmin
edilmeyi beklemektedir.
TMK veya Hükümetimizin bu meseledeki tutumuyla ilgili
daha pek çok şey söylenilebilinir ancak sözün bittiği ve söylenecek birşeyin kalmadığı noktaya gelmeden önce bu meselenin bu şekilde yürütülemeyeceğinin, aksi taktirde bir gün
AHİM’in TMK’yı yeterli ve adil bir iç hukuk yolu olarak görmeyebileceğini ve bunun gerçekleşmesi halinde anavatan
Türkiye’nin milyarlarca Sterlin tazminat ödeyebileceği gibi,
Güney Kıbrıs Vatandaşlarına malını da iade etmek zorunda
kalabileceğimizi bilmemiz gerekir.
1Mayis - 1Tem., 2014 | PROPERTYNC MAGAZINE 53
Lexlaw.indd 53
30/06/2014 14:49:58