ozet simyaci

Sunum ve Sistematik
1. BÖLÜM: İNSAN MADDE İLİŞKİLERİNİN TARİHÇESİ
KONU ÖZETİ
Bu başlık altında, ünitenin en can alıcı bilgileri, kazanım sırasına göre en alt
başlıklara ayrılarak hap bilgi niteliğinde konu özeti olarak sunulmuştur.
1. BÖLÜM: İNSAN MADDE İLİŞKİLERİNİN TARİHÇESİ
ALIŞTIRMALAR
Bu başlık altında her bölüm kazanımlara ayrılmış, kazanımlar tek tek çözümlü temel alıştırmalar ve sorular ile taranmıştır. Özellikle bu kısmın sınıf içinde
öğrencilerle işlenmesi öngörülmüştür.
1. BÖLÜM: İNSAN MADDE İLİŞKİLERİNİN
TARİHÇESİ
UYGULAMALI SORULAR
Bu başlıklar altında uygulamalar yaparak öğrenciye yorum, analiz, sentez
yetisinin geliştirilmesi hedeflenmiştir.
1. BÖLÜM: İNSAN MADDE İLİŞKİLERİNİN
TARİHÇESİ
Eski Çağ İnsanları – 1
KONU KAVRAMA TESTİ
TEST - 1
Bu başlıkla üniteler alt bölümlere ayrılmış, her bölümün içerdiği kazanım ve
alt başlıklar dikkate alınarak testler oluşturulmuştur.
KİMYANIN GELİŞİMİ
ÜNİTE YAZILI SORULARI
Bu başlık altında resmi ve özel okul yönetmeliklerinde öngörülen formatlar
ile ünitenin tamamını kapsayan yazılı soruları konulmuştur. Bu uygulamanın
amacı, öğrenciyi okuldaki yazılılara hazırlamak ve öğrencinin okul başarısını
arttırmaktır.
KİMYANIN GELİŞİMİ
ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ
Bu başlık altında ünitenin geneli sorularla taranmış, öğrencinin bu ünite ile
ilgili sınava hazır bulunulmuşluğu ölçme yoluna gidilmiştir. Bu başlık, ünitenin
finali niteliğindedir.
1. BÖLÜM: İNSAN MADDE İLİŞKİLERİNİN TARİHÇESİ
KONU ÖZETİ
Dört element kavramı Plato ve Aristo tarafından da benimsenmiştir. Aristo dört element kavramını teorileştirmiştir.
1. BÖLÜM: İNSAN MADDE İLİŞKİLERİNİN TARİHÇESİ
A. ESKİ ÇAĞ İNSANLARI
Aristo'ya göre maddeler çeşitli formlarda olabilir. Bu formları
belirleyen özellikler sıcak, soğuk, kuru ve ıslaktır.
Eski insanlar hayatta kalabilmek için yiyeceğe, doğanın tehlikelerine ve hayvanlara karşı korunmak için ise barınma ve
savunma araçlarına ihtiyaç duymuştur.
kuru - soğuk → toprak
Islak - soğuk → su
Bu çabalar sonucunda insanlar, doğada bulunan yemek tuzu,
kil, şarap, kıbrıs taşı, kükürt, altın, cam ve bakır kimyasalları
tesadüfen keşfettiler.
Islak - sıcak → hava
Kuru - sıcak → ateş
şeklinde ifade edilmiştir.
Güzelleşmek ihtiyacını duyan insanlar, çeşitli süs eşyalarını
ve takıları geliştirdiler.
Yaraları iyileştirmek için çeşitli bitki ve madenlerden elde ettikleri maddeleri ilaç olarak kullandılar.
2. Orta Çağ Element Kavramı
Simya, madenleri altına çevirmek, yaraları ve hastalıkları iyileştirmek ölümsüzlük iksirini keşfetmek ve arınmak için gösterilen çabaların tümüdür.
Rönesans döneminde Robert Boyle tarafından element kavramı "daha basit maddelere parçalanmayan maddelere element denir."
şeklinde değiştirmiştir. Bu tanımdan sonra bileşenlerine ayrıştırılamayan kireç, sodyum hidroksit gibi maddeler element
kabul edilmiştir.
• Yöntemi, sınama yanılmadır. Öğütme, kaynatma, buharlaştırma, yakma, çözme, çalkalama, buharlaştırma, özütleme, süzme gibi teknikler kullanmışlardır.
3. Kimyasal Element Kavramı
• Teorik temelleri yoktur. Bilgi birikimi yapmamıştır.
Tek cins atomdan oluşan saf maddelere element denir.
• Simya ile uğraşanlar simyacı veya alşimist denilmektedir.
• Elementlerin cinsini atom numarası belirler.
• Atom numarası, proton sayısıdır.
• Atomlardaki proton sayısı elementlerin kimlik özelliğini
oluşturur. Bir elementin tüm atomlarının proton sayısı eşittir.
• Her elementin proton sayısı birbirinden farklıdır.
• Proton sayıları aynı olan atomların bir araya gelerek oluşturduğu saf maddeye element denir.
• Saf olarak elementlerin elde edilmesi sonucu bu elementlerin birbiri ile etkileşimleri inceleme için cazip hale gelmiştir. Bu incelemeler sonucunda;
B. SİMYA
• Simyanın tıp, astroloji, felsefe, kimya, fizik, metalurji, mistisizm, sipiritualizm ve sanatla ilgili olduğu bilinmektedir.
• Empedokles, Aristo, Isaac Newton, Robert Boyle, Rocer
Bucon, Cabir bin Hayyan, Ebubekir el Razi, İbn-i Sina, AlKindi, Al-Tusi, Ebu Reyhan el Biruni gibi simyagerler sayılabilir.
C. ELEMENT KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ
a. Kimyasal kanunlar keşfedilmiştir.
1. Antik Çağ Element Kavramı
b. Terazinin kullanılması yaygınlaşmıştır.
Element kavramı Eski Yunan Kültürüne dayanmaktadır. Empedokles, toprak, su, hava ve ateşin maddeyi oluşturan
dört element olduğunu ortaya koymuştur.
c. Nicel kimya gelişmiştir.
d. Nicel değerlendirmede duyarlılık gelişmiştir.
11
9. Sınıf Kimya
1. BÖLÜM: İNSAN MADDE İLİŞKİSİNİN TARİHÇESİ
ALIŞTIRMALAR
1. BÖLÜM
İNSAN MADDE
İLİŞKİLERİNİN TARİHÇESİ
A. ESKİ ÇAĞDA KEŞFEDİLEN MADDELER
2.
Kazanım 1.1.1: Eski çağ insanlarının sınama -yanılma yoluyla yararını keşfettikleri maddelere örnekler verir.
Göz taşı
I
Temel Alıştırma
Bugün yüzlerce kullanım alanı keşfedilmiş olan bir çok madde ilk defa yüzyıllarca önce simyacılar tarafından kullanılmıştır. Başka bir ifade ile simyanın kimya biliminin temellerini
oluşturmada katkıları olmuştur.
Kıbrıs taşı
III
Yukarıdakilerden hangileri eski çağlarda insanlar tarafından kullanılan maddelerdendir?
A) Yalnız I
D) I ve III
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi eski çağ insanlarının, sınama-yanılma yoluyla yararını keşfettiği madde örneklerinden değildir?
A) Kostik soda
D) Teflon
Kireç taşı
II
B) Yalnız II
C) I ve II
E) I, II ve III
E
B) Sönmüş kireç
C) Nitrik asit
E) Şap
Çözüm
Kostik soda, sönmüş kireç, nitrik asit ve şap çok eski devirlerden beri kullanılan maddelerdir. Bu nedenle bu maddeler
simyacılar tarafından deneme-yanılma yoluyla keşfedilmiştir.
Teflon ise petrol ve türevlerinin işlenmesi sonucunda elde
edilmiştir. Teflon çağımızın keşiflerindendir. Kimyacılar tarafından elde edilmiştir.
Cevap: D
1.
3.
I. Eski Çağlarda tuz yalnızca yemeklerinin lezzetlendirilmesinde kullanılmıştır.
II. Bazı bitkiler eski çağlarda boyama için kullanılmıştır.
III. Kauçuk, deterjan gibi maddeler çok eski çağlardan beri
insanların günlük yaşamlarında kullandıkları maddelerdir.
Eski çağ insanların yaşamlarında kullandıkları maddeler ile ilgili yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
D) I ve II
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) I ve III
Naylon poşet
II
Mürekkep
III
Yukarıdakilerden hangileri eski çağ insanları tarafından
bulunmuş olamaz?
A) Yalnız I
D) I ve III
B) Yalnız II
C) I ve II
E) I, II ve III
B
B
9. Sınıf Kimya
Kauçuk silgi
I
12
1. BÖLÜM: İNSAN MADDE İLİŞKİSİNİN
TARİHÇESİ
1.
UYGULAMALI SORULAR
Eski çağda barınma, kendini koruma ve yaşamını
sürdürebilme ihtiyacından kaynaklanan bulgulara
örnek veriniz.
7.
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
2.
3.
4.
5.
6.
Kimya için doğru olduğu halde simya için doğru
olmayan bir kaç özelliği yazınız.
8.
Eski çağda sınama yanılma sonucu keşfedilen
maddelere örnek veriniz.
Antik çağ simyacılarının amaçlarını yazınız.
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
Simya ile uğraşanlara simyacı veya alşimist denir.
Türk-İslam simyacılarından bir kaç tanesini yazınız.
9.
Element kavramının en son geldiği tanımı yazınız.
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
Simya bir bilim değildir. Kimya bilimine katkıları olmuştur. Simyanın kimya bilimine katkılarına örnek
veriniz.
10.
Rönesans döneminin element tanımını ve bu tanımın sakıncaları nelerdir?
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
Simyanın bilim olmamasına neden olan olgulardan
bir kaç tanesini yazınız.
11.
Simyanın kimya bilimine dönüşmesinde etkili olan
gelişmelerden üç tanesini yazınız.
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
Aristo'nun tanımladığı dört element ve özelliklerini
yazınız.
12.
……………………………………………………………
Günümüzdeki element kavramı ve atom ile ilgili bir
kaç cümle yazınız.
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
21
9. Sınıf Kimya
1.BÖLÜM: İNSAN MADDE İLİŞKİSİNİN TARİHÇESİ
KONU KAVRAMA TESTİ
Eski Çağ İnsanları -1
TEST - 1
1.
İnsanoğlu geçmiş yıllarda sınama-yanılma yoluyla buldukları bir çok maddeyi değişik amaçlar için kullanmışlardır.
Aşağıdakilerden hangisi eski çağ insanının, sınamayanılma yoluyla yararlarını keşfettiği madde örneklerinden değildir?
A) Kıbrıs taşı
B) Cıva
D) Neft yağı
4.
C) Yemek tuzu
E) Şap
2.
I. Eski dönemlerde maddeleri birbirine karıştıran ve altına
dönüştürmeye çalışan, ölümsüzlük iksirini keşfetmeye
çalışan insanlara .................. denir.
II. Simyacılar uzun yıllar boyunca maddelerin toprak, su,
hava ve ............ olarak dört elementten oluştuğunu kabul etmişlerdir.
III. Simyacılar fırınlar, ........................, saklama kapları ve
su banyosu gibi aletler kullanmışlardır.
Yukarıdaki cümlelerde bırakılan boşluklara aşağıda verilen sözcük gruplarından hangisi yazılırsa doğru olur?
A)
B)
C)
D)
E)
I. Simyacı için amaç felsefe taşını elde etmektir. Bunu elde
etmek uzun ve zahmetli bir iştir.
II. Simyacı kendi laboratuvarını kendi kurmak zorundadır.
Aletlerini kendi temin etmelidir.
III. Simyacı felsefe taşını bütün maddelerin başı ve sonu
olarak görmektedir.
Bir bilim dalı kabul edilmeyen simya ile uğraşan kişilere simyacı denilmektedir.
I
II
III
Alşimist
Simyacı
Simyacı
Alşimist
Simyacı
Islak
Ateş
Altın
Ateş
Altın
İmbik
İmbik
Eritme potaları
Kalorimetre
İmbik
5.
Simyacı için yukarıda verilen ifadelerden hangisi doğrudur?
1. Cabir bin Hayyan
A) Yalnız I
D) I ve III
2.
Aristo
3.
Robert Boyle
B)Yalnız II
C) I ve II
E) I, II ve III
a
Dört element
b
Rönesans element kavramı
c
3.
Teorik olmaması
Ruhsal olması
1
SİMYA
3
2
5
4
İhtayaca yönelik
olması
Simyanın bilim sayılmaması ile ilgili kavram haritası verilmiştir.
Buna göre, kutucuklarda yer alanlardan hangisi simyanın bilim sayılmamasının nedenlerinden biri değildir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
Yukarıda verilen düşünür ve bilim adamlarının ilgili oldukları terimlerle eşleştirmeleri için hangisi doğru olur?
A) 1-c
2-a
3-b
6.
I.
B) 1-c
2-b
3-a
C) 1-b
2-c
3-a
D) 1-b
2-a
3-c
E) 1-a
2-c
3-b
Sınama yanılma
kullanması
Deneylerle
desteklemesi
Kimyanın babası
II.
III.
E) 5
23
Yukarıda verilen sembollerden hangileri simyacılar tarafından elementler için kullanılmıştır?
A) Yalnız I
D) I ve II
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) I, II ve III
9. Sınıf Kimya
7.
Çalışmalarının
yöntemi
Simya ile
uğraşan kişi
I.
III.
?
?
Yukarıdaki cümlelerden doğru olanlara "D" işareti, yanlış olanlara "Y" işareti konulduğunda, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğru olur?
A) D, D, Y
D) D, Y, Y
Simya ile ilgili verilen tablodaki boş kısımlara aşağıdakilerden hangisinin gelmesi doğru olur?
I
A) Sınama-yanılma
Deney
B)
Bilimsel
C)
D) Sınama-yanılma
E) Sınama-yanılma
8.
Simyacıların
asıl amacı
II.
?
10. Kıbrıs taşı, şap, kireç, göztaşı gibi maddeler eski çağlardaki insanlar tarafından toprak elementi olarak adlandırılır.
Çözme, damıtma, süzme, mayalama, pişirme gibi işlemler simyacılar tarafından sıklıkla kullanılmıştır.
Simyacıların keşfedemediği ölümsüzlük iksiri ve basit
madenlerden altın eldesi çağdaş kimyacılar tarafından
başarılmıştır.
SİMYA
II
III
Kimyacı
Simyacı
Ölümsüzlük iksirini keşfetme
Basit metalleri altına çevirme
Kimyacı
Felsefe taşını keşfetme
Simyacı
Basit metalleri altına çevirme
Kimyacı
Ölümsüzlük iksirini keşfetme
Yukarıdakilerden hangileri İslam dünyasının önemli
simyacılarındandır?
A) Yalnız I
D) I ve III
B) Süs eşyası yapımı
D) Esans üretimi
B) Yalnız III
C) I ve II
E) I, II ve III
12. Element ile ilgili olarak yapılan bazı tanımlamalar aşağıdaki
gibidir.
9.
C) D, Y, D
E) Y, D, Y
11. I. İbn-i Rüşd
II. İbn-i Sina
III. Aristo
Eski çağ insanları sınama-yanılma yoluyla elde ettikleri
bilgi ve tecrübe birikimini aşağıdaki amaçlardan hangisi
için kullanmış olamazlar?
A) Seramik ve cam üretimi
C) Deterjan üretimi
E) Kıyafet hazırlama
B) D, D, D
Orta çağdan itibaren simyacılar hedeflerine ulaşmak için efsanevi bir madde olan felsefe taşını bulmak için uzun süre
uğraş verdiler.
I. Aynı cisn atomlardan meydana gelen saf maddelere element denir.
II. Tüm maddeler toprak, su, hava ve ateş elementlerinden
oluşmuştur.
III. Kendisinden daha basit maddelere dönüşmeyen saf
maddelere element denir.
Buna göre, bu tanımlamaların kronolojik olarak günümüze kadar sıralanışı hangisi olabilir?
A) I, II, III
B) II, III, I
D) I, III, II
C) II, I, III
E) III, I, II
Simyacılar felsefe taşını ararken kimya endüstrisine bazı
katkıları oldu.
Buna göre;
I. Boya üretimi ve deri boyaması
II. Seramik ve cam üretimi
III. Plastik ev eşyası yapımı
13. I. Basit metalleri altına dönüştürme,
II. Simya,
III. Alşimist
hangileri simyacılardan kimya endüstrisine aktarılan
buluşlarından değildir?
Yukarıda verilen kavramlar birbiri ile ilişkilerine göre sıralandığında aşağıdakilerden hangisi doğru olur?
A) Yalnız I
D) I ve III
A) I, II, III
1. D
9. Sınıf Kimya
2. E
B) Yalnız III
3. D
C) I ve II
E) II ve III
4. B
5. A
6. E
B) II, III, I
D) III, II, I
7. D
24
8. C
9. B
10. A
11. C
12. B
C) II, I, III
E) I, III, II
13. B
ÜNİTE YAZILI SORULARI – 1
KİMYANIN GELİŞİMİ
T.C. …………………………………………………………………………… Lisesi
Öğrencinin Adı / Soyadı: …………………………………
… /… Öğretim Yılı 9. Sınıf Kimya Dersi … Dönem ……Yazılı Soruları
No: …… / Sınıfı:………
1.
Eski çağ insanlarının sınama ve yanılma yoluyla yararını keşfederek kullandıkları ve günümüze kalan dört
maddenin adını yazınız.
Aldığı Not: …………………
Cevap
(Puan………………)
2.
Simyacılar yaraları iyileştirmek, yaşamı uzatmak ve
gençleşmek için ilaçlar elde ederken genellikle hangi
yöntemleri kullandılar?
Cevap
(Puan………………)
3.
Simyanın bilim kabul edilmeyişinin nedenlerini kısaca
yazınız.
Cevap
(Puan………………)
4.
Aşağıda verilenlerden hangileri Türk-İslam simyacılarına örnek verilebilir?
I.
Robert Boyle
VI.
Ebu Bekir El Razi
II.
Carl Wilhelm
VII.
İbn-i Sina
III.
Joseph Priestly
VIII.
Rocer Bucon
IV.
Cabir Bin Hayyan
IX.
İbn-i Rüşd
V.
Aristo
X.
Demokritos
Cevap
(Puan………………)
73
9. Sınıf Kimya
ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ –1
KİMYANIN GELİŞİMİ
1.
Simyacılar ile ilgili;
I. Yalnızca Orta Asya'da yaşamışlardır.
II. Yaptıkları çalışmalarda yalnızca modern laboratuvar
araç ve gereçlerini kullanmışlardır.
III. Bazıları sonsuz zenginliğe ulaşmak için basit madenleri
altına çevirmeye uğraşmışlardır.
4.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
D) I ve II
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) I ve III
2.
7
Fe2O3 bileşiğinde Fe kütlesinin, oksijenin kütlesine oranı
3
tür.
7'şer gram Fe ve O alınarak Fe2O3 elde ediliyor.
Tam verimle gerçekleşen tepkime ile ilgili;
I. 14 gram Fe2O3 oluşur.
II. Oksijenin artan kütlesi, reaksiyona giren kütlesinden
fazladır.
III. Toplam kütle değişmez.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
D) II ve III
B) Yalnız II
Simya, simyacılar ve kimya biliminin gelişimi ile ilgili;
I. Simya 18. yüzyıl başından itibaren Asya'da ve Avrupa'da
ortaya çıkmış olan bir bilim dalıdır.
II. Değersiz madenleri altına çevirerek sonsuz zenginliğe
ulaşmak için gösterilen çabalar simyacıların çalışmaları
arasında yer alır.
III. Simya teorik temelleri olmayan sınama-yanılma yapılan
çalışmaları içerir.
IV. Cabir bin Hayyan, Ebubekir el Razi ve İbn-i Sina gibi
dünyaca ünlü alimler simyanın temellerinin atılmasında
katkıda bulunmuşlardır.
yargılarından hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I
D) II ve IV
B) Yalnız II
X
Y
Z
Elektron katman dizilimleri verilen elementler ile ilgili
aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Y atomunun son katmanında 4 elektron vardır.
B) Z atomu oktedini tamamlamak için 1 elektron almalıdır.
C) X ile Z arasında oluşan bileşikte elektriksel çekim kuvvetleri olan zıt yüklü iyonlar vardır.
D) Y ve Z arasında oluşan bileşikte katyon ve anyon bulunur.
E) X atomunun kararlı bileşiklerinde 2 katmanı vardır.
5.
Flor elementi bileşik oluştururken 1 elektron alır.
Buna göre F atomu bileşik oluştururken,
I. Proton sayısı
II. Yükü
III. Elektron sayısı
niceliklerinden hangileri azalır? (9F)
A) Yalnız I
D) I ve II
C) I ve II
E) I, II ve III
3.
6.
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) II ve III
Katmanlardaki elektronlar
Atom 1. Katman 2. Katman 3. Katman
C) I ve III
E) II, III ve IV
77
X
2
7
–
Y
2
8
3
Z
2
1
–
Q
2
8
6
Yukarıda katman elektron dizilimleri verilen element
atomlarından hangileri elektron alarak oktet kuralına
sahip olamaz?
A) Yalnız X
B) Y ve Z
D) X, Y ve Z
C) X ve Q
E) Y, Z ve Q
9. Sınıf Kimya