Driven - Gökhan Sönmez`in Notları

Driven
SEZONUN YEN‹ F‹LMLER‹ birbiri ard›na vizyona
girmeye bafllad›. Bu filmlerin ortak özellikleri, birbirinden etkileyici özel efekt ve animasyon sahnelerine sahip olmalar›d›r. Sylvester Stallone’un senaryosunu yazd›¤› ve ayn› zamanda rol ald›¤› Driven da
bunlardan bir tanesi. Otomobil yar›fllar›yla ilgili olmas› nedeniyle, bilgisayar animasyonlar›na pek de
ihtiyaç duyulmayaca¤› düflünülse de, bu filmde 3D
modelleme ve animasyon yöntemleri çokça kullan›lm›flt›r. Pixel Magic firmas› taraf›ndan gerçeklefltirilmifl
efektler hakk›nda, özel efekt yap›mc›s› George Macri ve
CG Supervisor Micheal Hardison’dan e-posta arac›l›¤›yla ald›¤›m bilgileri, bu yaz›mda sizlerle paylaflmaya çal›flaca¤›m.Öncelikle Pixel Magic’i (www.pixelmagicfx.com)
yak›ndan tan›maya çal›flal›m. Pixel Magic, OCS/Freezeframe firmas›n›n özel efekt departman› olarak 1994 y›l›nda kuruldu. En dikkat çekici ve baflar›l› çal›flmalar›ndan bir tanesi geçti¤imiz y›l vizyona giren Red Planet adl› film için gerçeklefltirdikleri uzay sahneleridir. Red Planet’te yer alan uzay gemilerinin modellenmesi, animasyon ve renderlar› hep
Pixel Magic taraf›ndan gerçeklefltirilmifltir. fiu anda Scary Movie 2’nin çal›flmalar›n› sürdüren firman›n en son film
çal›flmas›, bu yaz›m›za da konu olan
Driven’dir. Driven’da yer alan Memo’nun ve Detroit kaza sahnelerinde
yer alan bilgisayarla modellenmifl araçlar, animasyonlar›, render ve compositing ifllemleri ile sahnelerin gerçeklefltirilmesi tamamen Pixel Magic taraf›n-
dan yap›lm›flt›r. Bu sahnelerin firmaya verilmesinin en
büyük sebebi, Mimic adl› filmde Pixel Magic ekibiyle
birlikte çal›flm›fl olan filmin özel efekt yönetmeni Brian
Jenning’dir. Deneme için önerilen fotogerçekçi araba ve
pist denemelerinin çok baflar›l› olmas›yla, filmde yer
alan k›rk kadar özel efekt sahnesini gerçeklefltirme görevi Pixel Magic’e verilmifltir. Bu sahneleri isterseniz ayr›nt›lar›yla inceliyelim.
Memo’nun kazas›
Filmde iki dakikadan k›sa bir süre görünmesine ra¤men, teknik olarak filmin en önemli sahnesi daha sonradan ‘Memo’nun kazas›’ olarak adland›r›lan bölümdür.
Yönetmen bu sahnede Matrix filminin aksiyon filmlerinde yapt›¤›n›, araba yar›fl› filmlerinde yapmak ve seyirciyi floför koltu¤una oturtmak istemifl. Kazan›n oluflma
an›n›, floförün gözünden yans›tmak ve kazan›n tüm dehfletiyle izleyiciye yans›t›lmas› pek de kolay olmam›fl. Öncelikle çekimde dublörleri kullanarak çarp›flmalar› gerçeklefltirmenin çok tehlikeli
oldu¤u fark edilmifl. Üzeri
aç›k bir yar›fl arabas›nda
dublörlerin güvenli¤ini sa¤lamak, takdir edersiniz ki
imkans›zd›r. ‹leri sürülen
bir di¤er yöntem olan uzaktan kumanda ile yönetilen
maket ve modellerin kullan›lmas›ysa, bu kadar çok
arac› kumanda etmenin zorlu¤u ve hele hele küçük bir
çocu¤un dahi girebilece¤i,
uzaktan kumanda bant› kullan›lma zorunlulu¤undan
dolay› kabul görmemifl. Çözüm Driven’›n özel efekt yönetmeni Brian Jennings’den gelmifl. Bu yönteme göre
çeflitli patlay›c›lar ve oto parçalar›ndan oluflan, yar›fl otomobilleri, kamyonlarla çekilerek hareket ettirilecek, gelifltirilen özel bir makara sistemiyle belli bir h›za ulaflt›¤›nda parçalanmalar› ve patlamalar› sa¤lanacakt›. Bunun için yaklafl›k olarak oniki adet benzer özellikte otomobil haz›rland›. Sahnenin çekimleri, Montreal’de 16
farkl› kamera ile gerçeklefltirildi. Bu kameralara ek olarak Eyemo olarak adland›r›lan ve otomobilin süspansi-
H A Z ‹ R A N
2 0 0 1
PC LIFE
139
baflka konu da herfleyin bilgisayarda elde edilmesi durumunda, gerçek arka zemin görüntülerininde sanal kameraya uydurulmas› ya da modellenmesi ihtiyac›d›r. Yönetmenin istedi¤i aç›dan kazay› görüntülemek ancak bu
flekilde mümkün olabilecekti. Bu ifllemi LightWave’in
yeni projection map özelli¤i ile kolayca gerçeklefltirdiler.
Sanatç›lardan Juan Vargas, gerçek görüntülerin sabit resimlerini kullanarak say›sal basit modeller haz›rlad›. Basit modeller haz›rland›ktan sonra LightWave’in Projection Map yöntemiyle resimler bu basit modellere yans›t›l›p kilitlendi ve bundan sonra sanal kamera özgürce hareketlendirilerek, sabit bir resimden hareketle, istenilen
kamera hareketlerine göre yeni görüntüler elde edilmifl
oldu. Sahnenin ya¤murlu bir havada gerçekleflmesi nedeniyle, gerçekçili¤i artt›rmak için, bilgisayarda haz›rlayonuna yerlefltirilen oldukça küçük bir kamera da h›z› ve
nan görüntülere, bilgisayarda haz›rlanan ya¤mur damlahareketi görüntülemek amac›yla kullan›ld›. Sahnenin en
c›klar› eklendi. Memo’nun arac›n›n a¤›r çekimde görünönemli bölümünü ise çarp›flmadan sonra, kazan›n daha
tülenmesi istendi¤inden, ya¤mur damlalar›da buna uyönceden hiçkimse taraf›ndan izlenmemifl bir aç›dan gögun h›zda görüntülendi. Bunlara ek olarak, tüm sahnerüntülenmesi k›sm› oluflturuyordu. Bu noktada bilgisade, araçlar›n hareketiyle etrafa da¤›lan, ya da havalanan,
yar animasyonu ve efektleri devreye girdi. Öncelikle öns›çrayan su damlalar›n›n bilgisayarda gerçeklefltirilmesi
canland›rma çal›flmalar› gerçekleflde gerekiyordu. Bilgisayar grafikletirildi. Bu çal›flmalar yaklafl›k olari dan›flman› Michael Hardison ve
rak on gün sürdü. Pixel Magic firekibi, oldukça detayl› araflt›rmaya
mas› pistte görüntülenen araca ait
giderek, bu tür yar›fl arabalar›nda
tüm aksam ve parçalar› bilgisayaroluflan su zerreleri uçuflmalar›, atda aynen modelleyerek, 3D yar›fl
mosferik efektler, çarp›flma sonuarabas› modelleri gerçeklefltirdi.
cunda oluflacak parçac›k da¤›lmaBilgisayarda haz›rlanan model, çelar› ve kazalar üzerine araflt›rmalar
kimde kullan›lan arac›n t›pat›p ayyapt›lar. CG sanatç›s› Clay Dale’in
n›s›yd›. Yar›fl arabas› modellendikbelirtti¤ine göre hareket eden araçten sonra sahne üzerindeki çal›fllar›n arkas›nda koni tipli bir yap›
Driven’›n özel efekt ekibi. Soldan sa¤a; Raymond
malara baflland›. Sahnenin gerçek- Mclntyre, Micheal Hardison, Todd Vaziri, George Macri oluflmakta, su zerrecikleri bu yap›lefltirilmesinde birbirini takip eden
ya uygun olarak, düzensiz hareket
görüntülerin kullan›lmas›n›n çok s›radan olaca¤› düflüoluflturup, daha sonra yerçekimiyle alçalmakta ve sonuçnülerek, etkileyicili¤i artt›rmak için, sahnenin de¤iflik
ta yok olmaktayd›lar. Bunun için gerekli fotogerçekçi yaaç›lardan görüntülenmesi yoluna gidildi. Bu sefer karfl›p› sanatç›lar taraf›ndan oluflturularak düzinelerce araca
lar›na araçlar›n h›zlar›n›n nas›l olmas› gerekti¤i sorusu
eklendi ve baflar›l› bir flekilde uyguland›.
ç›kt›. Genel kan› sahnede ki tüm araçlar›n ve görüntüleEldeki bilgisayar ve gerçek görüntüler, kompozisyon
rin a¤›r çekimde oluflturulmas› yönünde olsa da, yönetdan›flman› Todd Vaziri taraf›ndan birlefltirilerek baflar›l›
men Renny Harlin sahneyi farkl› bir flekilde canland›rsonuç elde edildi. Sahnenin elde edilmesi için After Efmak istiyordu. Onun istedi¤i, kaza s›ras›nda otomobilfects yaz›l›m›nda, hemen hemen 100 de¤iflik katman bir
den f›rlayan sürücünün gözünden sahneyi canland›raraya getirildi. Ayr›ca 2D efekt ve boyamalarla, composimak ve o anda yaflanan floku hissettirmekti. Bu nedenle
ting iflleminde, sahnenin gerçekçili¤i sa¤land›.
di¤er yar›fl otomobilleri son h›zla
hareket ederken, ya¤mur damlalar›, uçuflan parçalar, alevlerin
a¤›r çekimde gerçeklefltirilmesine
karar verildi. Tüm bunlar› bir araya getirince, gerçek görüntülerle,
bilgisayarda tamamen ayn›s› gerçeklefltirilen yar›fl otosunun belli
bir bölümde yer de¤ifltirmesi ve
bundan sonraki görüntülerin tamamen bilgisayarda gerçeklefltirilmesi gerekti. Ancak bu flekilde
yönetmenin istedi¤i zamanlama
ile de¤iflik ve etkileyici kamera
hareketleri kolayca elde edilebilirdi. Burada dikkat edilecek bir
140
PC LIFE
H A Z ‹ R A N
2 0 0 1
Detroit Kazas›
Di¤er Efekt ve animasyonlar.
Detroit kaza sahnesinde, Memo’nun kaza sahnesinden
farkl› olarak, kazan›n dehfletli görüntülenmesinde bilgisayar animasyonlar›na baflvurulmufltur. Memo’nun kaza sahnesinde bir bölüm tamamen bilgisayarda gerçeklefltirilirken, bu sahnede gerçek görüntü ve bilgisayar
grafikleri birlikte kullan›lm›flt›r. Sahnede yer alan iki
gerçek yar›fl arabas›na, kazada yer alan di¤er sekiz yar›fl
arabas› bilgisayarlarda haz›rlan›p, eklenmifltir. Araçlar›n, parçalanmalar›n›n, duman, infilak vb.’nin bilgisayarlarda elde edilip eklenmesi, sahneyi oldukça etkileyici ve çarp›c› k›lm›flt›r.
Bu sahnenin gerçeklefltirilmesi çal›flmalar›na daha önceden de bahsetti¤imiz makara sistemiyle da¤›lan ve
kamyonlarla çekilen iki gerçek yar›fl arabas›n›n görüntülenmesiyle baflland›. Elde edilen görüntülerden wire removal olarak adland›r›lan yöntemle, kablolar›n ve ba¤lant›lar›n bilgisayarda silinmesiyle devam edildi. Çekim s›ras›nda oluflan istemsiz kamera hareketleri ve sallanmalar,
hareket etmeyen referans noktalar› kullan›larak giderildi.
Görüntülerdeki istenmeyen hareketler giderildikten sonra, 3D çal›flmalar için arka zemin elde edilmifl oldu. Bu
aflamadan sonra, daha önceden modellenmifl
ve dokuland›r›lm›fl araba modelleri kullan›larak gerekli animasyonlar haz›rland›. Bir sonraki aflamada, compositing yaz›l›mlar› kullan›larak gerçek görüntü ile bilgisayarda haz›rlanan animasyonlar, patlamalar, duman vb.
eklenerek birlefltirildi.
Sahneye ait veriler Pixel Magic’e oldukça
geç verilmesine ra¤men, k›sa sürede gerçek
iki yar›fl arabas›na bilgisayarda gerçeklefltirilen sekiz yar›fl arabas›, infilak, patlamalar
eklenerek istenen kaos ve korkunç kaza görüntüleri elde edilmifl oldu. Sahneyi izleyen
izleyecilerin, nerede gerçek nerede bilgisayar efektinin oldu¤unu anlamalar› oldukça
güçtür.
Driven’da, Memo ve Detroit kaza sahnelerine ek olarak, Pixel Magic firmas› taraf›ndan sahnelerin zenginlefltirilmesi
amac›yla de¤iflik bilgisayar efektleri de haz›rlanm›flt›r.
Bunlardan yar›fllar› izleyen seyircilerin say›sal olarak konumland›r›lmas› en dikkat çekicilerden bir tanesidir. Çekimler s›ras›nda pistlerde tribünlerin haz›rlanmas› ve bu
tribünlerin seyircilerle doldurulmas› zor oldu¤undan, yar›fllar› izleyen seyircilerle dolu tribünlerin ço¤u bilgisayarlarda gerçeklefltirilmifltir. Bunun için, pistteki yar›fl arabalar›n›n helikopterden çekilen görüntüleri CG ekibine verildi. Bilgisayar ekibi bu görüntülerden faydalanarak, tribünlerin yerlefltirilece¤i bölümlere ait görüntülerden, kamera
takip yaz›l›m› olan Matchmover’› kullanarak, gerçek kamera hareketlerini tespit ettiler. Bu kamera hareketi LightWave’e aktar›larak bu yaz›l›mda sanal tribün ve say›sal seyirciler kolayl›kla eklendi. Sahnenin gerçekçili¤ini artt›rmak
için bilgisayarda haz›rlanan ya¤mur damlalar› da oldukça
etkili oldu.
Film içerisinde yine spin at›p yoldan ç›kan birçok yar›fl arabas›, baz› sahnelerde yar›fl arabalar›n› çekmekte kullan›lan
kamyonlar›n silinmesi, bofl olan alanlara say›sal seyircilerin
yerlefltirilmesi gibi birçok sahnede yine bilgisayar animasyonlar› ve efektleri kullan›lm›flt›r.
H A Z ‹ R A N
2 0 0 1
PC LIFE
141
di¤er unsurlar olmufl. Patlama ve
duman benzeri etkilerin elde edilmesinde HyperVoxels özelli¤inin
yan›s›ra kendi gelifltirdikleri, polygon tabanl› bir bilgisayar hilesinide kullanm›fllar. Parçac›klar›n da¤›lmas›nda ve hareketlendirilmesinde Dynamic Realities’in Napalm plug-in’i ile, Next Limit’in
Realflow ürünlerini de kullanm›fllar. Henüz piyasaya sürülmemifl
olan Napalm’›n betas›n›
kullanan ekip, bu plugin’in Layout’da interaktif
olarak parçac›klar› hareketlendirmekte ve de¤iflik özel efektleri elde etmekte çok baflar›l› oldu¤unu belirtiyor. Modellerin yüzey özelliklerini
belirlemekte,
Worley
Labs’›n plug-inleri de etkili olmufl. Ifl›kland›rma
konusunda ise Radiosity özelli¤ini kullanmayarak,
LightWave’in standart ›fl›k özellikleri ile istedikleri sonuca kolayca ulaflm›fllar. Filmde sizi en çok zorlayan görev
neydi? sorusuna, George Macri, bilgisayarda elde eti¤imiz yar›fl arabalar›n›n gerçekçi görünmesini sa¤lamakt›
diyor. Arabalar›n sadece fiziki görünümleri de¤il, bu
arabalara ait animasyonlar›n gerçekçi olarak oluflturulmas› da ekibi çok zorlam›fl. Arabalara ait hareketlerin
onlar› gerçekçilikten uzaklaflt›rmamas› için çok detayl›
bir çal›flma gerçeklefltirmifller ve fizik kurallar›n› da göz
önüne alarak animasyonlar› gerçeklefltirmifller. Sonuç
Teknik Ayr›nt›lar
Filmin özel efektlerini
gerçeklefltiren Pixel Magic ekibi toplam yirmi kifliden oluflmaktad›r. Ekibin kulland›¤› yaz›l›m ve
donan›mlar, standart bilgisayar kullan›c›s›n›n ulaflabilece¤i yaz›l›mlardan farkl›
de¤ildir. Burada bir kez daha önemli olan›n yaz›l›m ya
da donan›m de¤il, insani beceri ve kabiliyet oldu¤unu
görüyoruz (biraz da f›rsat). 3D modelleme ve animasyonda kullan›lan LightWave’i, Pentium III tabanl› bilgisayarlarda kullanan ekip, görüntülerin hesaplanmas›
(render) için 1 GB RAM’a sahip, 32 Pentium III-800 bilgisayar kullanm›fl. Filmin compositing (komposizyon)
ifllemleri için, yüksek çözünürlü¤ü destekleyen ve gerçek zamanda sonucu izleme imkan› sa¤layan Quantel’in
Domino sistemi faydal› olmufl. Fakat efektlerin kompozisyonunun haz›rlanmas›nda en
büyük ifli Adobe After Effects
“Film içerisinde yine spin at›p yoldan ç›kan birçok yar›fl arabas›n›
yüklenmifl. Bu yaz›l›m genelde
Apple Power MAC G4 bilgisayar
çekmekte kullan›lan kamyonlar›n silinmesi, bofl olan alanlara, say›sal
sistemlerinde kullan›larak sonuseyircilerin yerlefltirilmesi gibi birçok sahnede yine bilgisayar
ca ulafl›lm›fl. Bu arada baz› sahneler için Silicon Graphics’in
animasyonlar› ve efektleri kullan›lm›flt›r.”
ONYX ifl istasyonunun kullan›ld›¤›n›da hat›rlatal›m.
Normal flartlarda filmin özel efektlerini haz›rlamak
olarak bir filmde daha bilgisayar animasyon ve efektleri
için, her efekt sahnesini aylarca incelemek ve de¤iflik
baflar›l› bir flekilde kullan›lm›fl oldu.
aç›lardan test etmek gerekirken, ekibin bu kadar zaman›
Bilgisayarlarda gerçeklefltirilmifl özel efekt ve animasolmam›fl. Bu nedenle Memo ve Detroit kazalar›n›n önyonlar› incelemeye çal›flt›¤›m›z bir yaz›m›z›n daha sonugörsellefltirme, modelleme, animasyon ve final kompona geldik. Bu konuda ülkemizde yay›nlanan tek yaz› dizisyonlar›n haz›rlanmas› 3.5 ay gibi k›sa bir sürede gerzisini sizlere ulaflt›rd›¤›m için çok mutluyum. Umar›m
çeklefltirilmifl. Küçük görünmesine ra¤men, LightWasizler de yaz›lar›mdan faydalan›yor, memnun kal›yorsuve’in baz› özellikleri bu süreyi en iyi flekilde kullanmalanuzdur. Bu sayfalar›n size ulaflt›r›lmas›nda en büyük
r›n› sa¤lam›fl. Surface özelliklerini belirlemekte kullan›deste¤in sizlerin epostalar› oldu¤unu unutmay›n›z. Bu
labilen V.I.P.E.R. ile k›sa sürede sonucu izleyebilirken,
nedenle yaz›lar›mla ilgili elefltiri, öneri ya da düflüncelegeliflmifl OpenGL deste¤iyle bir çok dokuyu kolayca ve
rinizi e-posta yoluyla bana iletiniz. Önümüzdeki ay bir
k›sa sürede yerlefltirebilmifller. Memo’nun kaza sahneaksilik olmazsa Mumya filminin devam› niteli¤indeki,
sinde hem modelleme, hemde animasyonda EndoMummy Returns’ü incelemeye çal›flaca¤›z. Yeniden birmorph özelli¤inin büyük faydalar›n› görmüfller. Lightlikte oluncaya kadar hoflça kal›n›z...
Wave’in modeler ve Layout bölümlerini birbirine ba¤layan HUB ve sahnenizi flematik olarak izlemenizi sa¤la3D Modeler/Animatör olan Gökhan Sönmez (gsonmez@
yan Schematic görünüfl özellikleri de, iflleri kolaylaflt›ran
pcworld.com.tr) PC LIFE’›n sürekli yazarlar›ndand›r.
■
142
PC LIFE
H A Z ‹ R A N
2 0 0 1