Genelge Özetleri

TÜRKĠYE
NOTERLER BĠRLĠĞĠ
GENELGE ve GENEL
YAZILARI
FĠHRĠST VE ÖZETLERĠ
1972 - 2012
Hazırlayan : Metin Özdamgacı
01 Ocak 2012 - Körfez 1.Noteri
ALFABETĠK OLARAK KONU BAġLIKLARI
*** Not : Konu başlığına tıkladığınızda sizi
ilgili bölüme götürecektir.
Ancak bundan önce, listenin altındaki önemli notları mutlaka okuyunuz.
01 - Apartman – site
02 - Araç satıĢ ve devirleri
03 - Avukatlar
04 - Azil – istifa
05 - Beyannameler
06 - Çeviri iĢlemleri
07 - Defter - fatura onayları
08 - Değerli kağıt bedeli
09 - Dernekler
10 - Doğal afetler
11 - Düzenleme iĢlemler ( Genel )
12 - Feragatname
13 - Fesihname
14 - Finansal kira
15 - Harç ve damga
16 - Muafiyet ve istisnalar
17 - Hisse devri
18 - Ġbraname
19 - Ġhtarname – ihbarname
20 - Ġmza beyanı - imza sirküleri
21 - ĠĢ ( hizmet ) sözleĢmeleri
22 - Kat karĢılığı inĢ. sözleĢmeleri
23 - Kefalet – garanti
24 - Kimlik - nufus kaydı
25 - Kira sözleĢmeleri
26 - Kooperatifler
27 - Kura – piyango – çekiliĢler
28 - Mirasçılık belgesi
29 - Muvafakatname
30 - Noterler – vekilleri
31 - Noterlik dairesi
32 - Noterlik iĢlemleri ( Genel )
33 - Noter Odaları – TNB.
34 - Noterlik personeli
35 - Noter ücretleri
36 - Noterlerin yapamıyacağı iĢler
37 - Onaylama iĢlemler ( Genel )
38 - Ortak hesaplar
39 - Öğrenci iĢlemleri
40 - Ölüme bağlı tasarruflar
41 - Örnek verme
42 - Protesto – senetler
43 - Rehin sözleĢmesi - kaldırılması
44 - SatıĢ ve devirler ( Genel )
45 - Silah devri
46 - SözleĢmeler
47 - ġirketler
48 - Taahhütname
49 - Tanıma senedi
50 - TaĢınmaz satıĢ vaadi
51 - Tebliğ ve bildirim
52 - TeftiĢ – tavsiyeler
53 - Temlikname
54 - Terk eden eĢin daveti
55 - Tesbit – tutanak
56 - Tescil iĢlemleri
57 - Üyelik–çekilme ( sendika iĢl.)
58 - Vakıflar - vakıf senetleri
59 - Vasiyetname
60 - Vekalet – velayet- temsil
61 - YurtdıĢı - yabancı iĢlemleri
62 – Zilyetliğin devri
63 – Son bölüm : Genel konular
64 – Sonsöz - ÖzgeçmiĢ
ÖNEMLĠ NOTLAR : 488 Sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli ( 1 ) sayılı tablonun
5281 S. Kanunun 7. maddesi ile değişen ve 01.01.2005 tarihinden itibaren yürürlüğe
giren I/A bölümünün 1. bendinde; Belli parayı ihtiva eden mukavelenameler,
taahhütnameler ve temliknamelerin binde 7.5 nisbetinde damga vergisine tabi
olduğu belirtilmiş ancak belli parayı ihtiva etmeyen taahhütnameler damga
vergisi kapsamı dışında bırakılmıştır.
***Önceki tarihli genelgelerde yazılı olan “maktu damga vergisi” ibareleri dikkate
alınmayacaktır. 01.01.2010 tarihinden itibaren daha önce binde 7.5 olan damga vergisi
oranları binde 8.25, binde 1.5 olanlar binde 1.65, binde 4.5 olan binde 4.95, binde 6
olanlar binde 6.6 , Binde 0.90 olan noter harcı binde 0.99 , binde 1.8 olan emanet harcı
binde 1.98 olarak uygulanacaktır.
(A)
APARTMAN–SĠTE
*Apartman ve dernek yöneticiliği ile benzeri kuruluşların noterlere onay için getirecekleri gider pusulası veya tahsil fiş ve makbuzları onaylanabilir, vergi dairesinden
yazı istenmesi söz konusu değildir ( 1988/55 )
*Apartman yönetim kurulu karar defterinden çıkarılan suretler 488 s. Kanuna ekli
(1) sayılı tabloda yer almadığından damga vergisine tabi tutulmaması gerekir ( 1992/57 )
*İktisadi işletmesi bulunmayan apartman ve site yönetimlerinin gider makbuzlarının onayı için vergi dairesi izin yazısı aranmaz ( 1995/21 )
*Kat Mülkiyeti Kanunu hükümleri uyarınca tüzel kişiliği bulunmayan apartman/site
yönetimi adına araç tescilinin hukuken uygun bulunmadığı hk. ( 2009/11 )
*Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre tutulan apartman yönetim defterlerinin ilk açılış ve
yıl sonu kapanışlarının noterler tarafından yapılacağına dair yasal düzenleme bulunmaktadır
( 634 s. Kanun 32 ve 36. maddeleri ) Genel yazı 2007/80 Sh.308
*Kat Mülkiyeti Kanununda değişiklik ( R.G. 28.11.2007 ) Genel yazı 2007/146 Sh. 400
*Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 34/5. maddesine aykırı olarak site yönetiminin 10 yıl süre
ile bir şirkete verilmesi mümkün değildir ( Genel yazı 2010/64 )
Konu baĢlıkları listesine dön
ARAÇ SATIġLARI
VE DEVĠRLERĠ
*** ÖNEMLİ NOT : Tescil edilmiş araçların satışı ile ilgili olan önceki bazı genelge ve
genel yazıların, 5942 sayılı Yasa hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.
*Adı ve soyadı değişen şahıslar ile unvanlarında değişiklik yapan şirketlere ait
araçların satışları, bu değişiklikler tescil belgesine işlendikten sonra yapılabilir ( 2002/24 )
*Adi ortaklıklar ( Tüzel kişiliği olmayan ) ile şahıs işletmelerinin ticaret unvanları
ile alacakları araçların tescilleri mümkün bulunmadığından gerçek kişi alıcı ad ve soyadının araç alım sözleşmesine yazılması gerekir. Ayrıca buna ilaveten aracın aynı zamanda bir ticaret unvanı altında işletmeye tahsis edildiğine ilişkin kayıt düşülebilir veya adi ortaklıklar ile
şahıs işletmelerinin ticaret unvanları yazılabilir ( 2008/9 )
*Ankara Büyükşehir Belediyesi hudutları içinde “Ticari Taşıt Tahsis Belgesi”nin
Büyükşehir Belediyesi “EGO Genel Müdürlüğü Ulaşım Daire Başkanlığı” tarafından düzenlenerek ilgililerine verileceği ( Genel yazı 2008/14 Sh. 201 )
*Aracın hurda olduğuna dair belge vermeye sadece trafik daire ve büroları yetkili
dir. Gümrük idarelerinin bu konuda yetkisi bulunmamaktadır. Hurda satışı sırasında bu hususa
dikkat edilmesi gerekir ( 1988/67 )
*Aracın kısmen bölünerek satılması halinde başkaca halli gereken idari ve teknik
problemler ortaya çıkacağı gözönüne alınarak, bir aracın sadece alıcıya devrine yetki veren vekaletname ile aracın motor, şasi veya benzer bir bölümünün satılamıyacağı, böyle bir satış
için vekaletnamede açık yetki bulunması gerektiği hk. ( 1992/14 )
*Aracın mülkiyetinin değil, sadece araç edinme hakkının ( kur'a hakkının ) devri
söz konusu olduğunda aracın kasko değerinden değil, kura hakkının devrine ilişkin olarak
ödenmesi öngörülen bedel üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınır ( 1992/7 )
*Aracın tescil belgesine işlenmiş olan haciz, tedbir ve rehin gibi şerhlerin kaldırıl
dığının anlaşılması halinde, bu şerhlerin kaldırılıp kaldırılmadığının ayrıca bir resmi yazı ile
teyid ettirilmesine gerek yoktur ( 1992/26 )
*Araç alım ve satımıyla ilgili vekaletnamelerde esas alınacak kimlik ( Araç alım ve
satımına ilişkin veekaletnamelerin tanzimi sırasında ilgilinin kimliğinin sadece nüfus cüzdanından tesbit edileceğine dair mevzuatta bir hüküm bulunmadığı dikkate alınarak, kimlik tesbitinde
sürücü belgelerinin de kullanılabileceği, sürücü belgesinde T.C. Kimlik numarasının bulunmama
sı halinde ilgilinin beyan edeceği kimlik numarasının Kimlik Paylaşım Sisteminden gerekli doğru
lama yapıldıktan sonra yazılabileceğine karar verilmiştir ) Genel yazı 2011/66
*Araç motorlarının noterliklerde satışı sırasında dikkat edilecek hususlar ve eklenecek
müstenidat belgeleri hakkında açıklamalar ( 1994/55 )
*Araç satın veya devir alan kişilerin varsa telefon numaralarının da adres bilgilerine
eklenmesi ( Genel yazı 2010/87 )
*Araç satış sözleşmelerine bandrol yapıştırılması uygulamasının 01 Haziran 2010
tarihinden itibaren kaldırıldığı ve bu sözleşmelerde, dayanak belgelerin sadece
daire de kalan nüshaya eklenmesinin yeterli olduğu ( 2010/12 )
*Araç satış sözleşmelerine sonradan “ hacizlidir ” şerhinin yazılmaması ( mülkiyeti
muhafazalı satış imkanı varken hileli yollara gidilmesini yasa himaye etmez ) 1978/16
*Araç satış ve devirleri hk. ( Gümrük şahadetnamesinin tanzim tarihi, üç aylık sürenin başlangıcı sayılır ) 1993/98
*Araç satış ve devirlerinde taraflar, taşıtın teslimi ile tekemmül etmiş olan kat'i
satış sözleşmesinden vazgeçtikleri takdirde -mülkiyeti muhafazalı satışlar hariç- yeni
den satış sözleşmesi yapılması gerekir ( 1985/109 )
*Araç satışları 2009/37 sayılı genelge ile değişti : ( Harç, damga vergisi ve değerli
kağıt bedeli alınmayacak, noter ücreti maktu olarak 20 TL. + KDV. olarak alınacak )
*Araç satışları ile ilgili olarak düzenlenen fotoğraflı vekaletnameye dayanarak vekilin tevkil yetkisine istinaden başka bir kişiyi vekil tayin etmesi halinde, vekaletnameye ilk işlemin
yapıldığı noterliğin adı, yevmiye numarası, tarihi belirtilmek ve fotoğraflı vekaletname eklenmek kaydıyla tevkil yoluyla yapılan vekaletnamelere fotoğraf yapıştırılmasının gerekmediği ( 2003/11 )
*Araç satışlarında ikinci değer ( beyan değeri ) uygulaması ( 2002/30 )
*Araç satışlarında, tescil belgesinde yazılı modeline göre işlem yapılması gerekir ,
“.... görünümlüdür, .... modeline uygun tadilat yapılmıştır” ibarelerine bakılmaz ( 1986/52 )
*Araç satışlarında ( 5942 s. Kanun gereğince ) uyulacak prensipler ( 1- Satış senedin
de ilgililerce beyan edilen satış değerinin yanısıra kasko değerinin de yazılması, 2- Damga vergisi, harç ve değerli kağıt bedelleri ile ilgili istisnanın ve maktu ücretin ; ilgili sicillerde kayıtlı tarım
ve sanayide kullanılan traktörler dahil iş makinalarının satış ve devirlerinde, Yabancılara İkinci
El Taşıt Satışı Hakkındaki Kanun gereği yapılan, aynı araçla ilgili birinci ve müteakip satışlarda,
tescile tabi olan römorkların satışlarında, trafikten çekilen araçların bilahare satışlarında, üzerinde rehin bulunan araçların rehin alacaklısının muvafakati ile satış ve devrinde de uygulanması, 3- Rehin alacaklısı tarafından düzenlenen ve 2007/31 nolu genelge uyarınca damga vergisine
tabi olmayan muvafakatname ile ilgili işlemden aracın kasko değeri üzerinden nisbi harç ve
noter ücreti alınması, 4- Ticari plakalı bir aracın satış ve devri işleminde aracın değeri dışında
plaka için ayrıca bir değer gösterilerek; a- Plaka satışının ayrı bir işlem şeklinde yapılması halin
de plaka değeri üzerinden nisbi damga vergisi ve harcın yanı sıra değerli kağıt bedeli, noter ücreti, yazı ve gereğinde karşılaştırma ücreti alınması, b- Plaka satışı ile araç satışı birlikte aynı
kağıtta yapılıyorsa satış sözleşmesinden, araç satışı için 5942 s. Kanun gereği alınacak maktu
ücrete ilaveten, plaka değeri üzerinden nisbi damga vergisi ve harç alınması, 5- Araç satışını
müteakip yapılan düzeltme işlemi, satış işleminin devamı ve tamamlanması olduğundan satış
işleminde olduğu gibi sadece maktu ücret alınması, 6- Alıcı adına tescil işleminden önce dahi
olsa, kati oto satış işleminin feshine dair işlemin, fesih olarak değil, yeni bir alım satım işlemi
olarak kabul edilmesi gerektiğinden, bu fesih işleminden de satış işleminde olduğu gibi sadece
maktu ücret alınması, 7- Tescil kaydı silinerek hurdaya ayrılan ve bir başkası adına kaydı söz
konusu olmayan araçların satışlarından, işlemde gösterilen değer üzerinden nisbi damga vergisi, harç ve değerli kağıt bedeli ile nisbi harç üzerinden noter ücreti, yazı ve karşılaştırma ücreti
alınması, 8- Araç satışından sonraki bir zamanda istenilen suretlerden gerekli harç ve ücretin
alınması gerekir ) 2010/9
*Araç satışlarında bandrol uygulaması tamamen kaldırılmıştır ( 2010/12 ) *Eldeki
kollanılmamış pul-bandrollerin noterliklerce seri numaraları da belirtilmek suretiyle düzenlenecek bir tutanakla imha edilmesi ve tutanağın noterlikte saklanması ( Genel yazı 2011/7 )
*Araç satışlarının sehven hatalı yapılması durumunda vatandaşların doğrudan TNB. ye
yönlendirilmemesi, işlemi yapan Noterliğin ilgili konuyu yazılı veya sözlü olarak TNB.ye iletmesi
( Genel yazı 2011/3 )
*Araç Trafik Tescil Müracaat ve İşlem Formu sahiplik belgesi olmadığından, bu belgeye istinaden araç satışı yapılamaz ( 1986/57 )
*Araç üzerindeki takyidat şerhlerinin kaldırılması işlemleri, noterce düzenlenmiş ve
ilgili bankalarca verilecek bir ibranameye istinaden yapılacaktır ( 1994/36 )
*Araçta öngörülen bazı kusurlar nedeniyle araç satış sözleşmesinin feshi ( Araç satış
işlemi tescil edilmiş olsun ya da olmasın, araçta öngörülen bazı kusurlar nedeniyle, satış sözleşmesi alıcı tarafından, eğer taraflarca kanunda öngörülen sürenin uzatılması konusunda bir anlaşmaya varılmamışsa 1 ( bir ) yıllık
süre içinde feshedilebilir ancak bu sürenin 4077 s. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamına giren araç
alım-satımında ( 2 ) yıl olarak uzayabileceği düşünülmektedir ) 2007/25
*Araçtan sökülen eski motorun menkul mal olarak noterlerce satışının yapılmasında yasalara aykırı bir durum yoktur ( 1986/28 )
*Avlanma ruhsat tezkereleri Tarım İl Müdürlüklerince verildiğinden ve bu tezkerelerin satış ya da devri noterlik aracılığıyla yapılamıyacağından, balıkçı teknelerinin satış sözleşmelerinde avlanma tezkerelerinin satışının da yapıldığına ilişkin bir ibareye yer verilmeyeceği hk.
( Genel yazı 2007/100 Sh.348 )
*Ayıplı olduğu anlaşılan ve alıcı adına tescil edilmeyen kat'i araç satışlarının feshi
mümkündür ( 1986/29 )
*Bağlama kütüğü ( Türk Uluslararası Gemi Siciline tescilli olanlar ve Milli Gemi Siciline tescili
zorunlu olanlar dışındaki ticari veya özel kullanıma mahsus gemi, deniz ve iç su araçlarının malikleri veya işletenleri, Denizcilik Müsteşarlığınca liman başkanlıkları bünyesinde oluşturulacak
bağlama kütüğüne gemi, deniz ve iç su araçlarını kaydettirmek zorundadır... Herhangi bir liman
başkanlığının yetki alanı içinde bulunmayan iç sulardaki iç su araçlarının kayıtları, ilgili mevzuatına uygun olarak belediye başkanlıklarınca tutulacak kütüklere yapılır ) 5897 s. Kanunla 491 s.
KHK. ye eklenen Ek : 12. madde-R.G. 16.05.2009 ( Genel yazı 2009/46 Sh.152 )
*Bağlama kütüğüne kayıtlı gemi, deniz ve iç su araçlarının mülkiyetinin devrini
amaçlayan sözleşmelerin, 30.06.2009 tarihinden itibaren ilgili liman veya belediye
başkanlıkları huzurunda yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Aksi halde sözleşme geçersiz olacaktır. Bu nedenle belirtilen tarihten sonra noterliklerde sözü edilen gemi, deniz ve iç su araçlarının mülkiyetinin devri ile ilgili sözleşmeler yapılmayacaktır ( Genel yazı 2009/46 Sh. 152 )
*Bandrol yapıştırma uygulamasının 01.09.2010 tarihi itibariyle tüm noterlik
işlemlerinden kaldırılmasına karar verildiği hk. ( 2010/18 )
*Bankalarca kullandırılan taşıt kredilerinin teminatı olarak araçların tescil belgeleri üzerine konulan takyidat şerhlerinin kaldırılmasını teminen, kredi borcunun geri
ödenmesini müteakip ilgili bankalardan alınan rehin kaldırma yazısının, noterce tasdiklenmiş ibraname yerine
noterce tasdiklenmiş beyanname şeklinde olmasında hukuken herhangi bir sakınca görülmemekte, bu nedenle
noterlerce düzenlenen ibraname veya bankaca düzenlenen ve noterlerce tasdiklenen beyannamelere göre de
rehin şerhinin kaldırılmasında bir sakınca bulunmamaktadır ( 2005/8 )
*Bedelsiz ithal yolu ile yurda getirilen araçlar bakımından, ithalatın bizzat hak sa
hibi tarafından gümrük idarelerine müracaatla yapılması gerekmektedir. Fiili ithali
(aracın vergilerinin ödenerek gümrük denetimi altından çıkması ) yapılmayan bir aracın herhangi bir şekilde bir başkasına devri söz konusu bulunmamaktadır. ( 1997/64 )
*Belediyelerin, her yıl Bütçe Kanununa ekli “T” işaretli cetvelde gösterilen ve 237
s.Taşıt Kanunu kapsamına giren taşıtları hibe ( yurt içi ) yoluyla edinmeleri ile ilgili
işlemlerinde; 5393 s. Belediye Kanununun 18/g ve 38/l maddelerinde belirtilen şartlı veya şartsız hibelerle ilgili
hükümler nazara alınmayacak, mutlak surette buna ilişkin belediye meclisi kararı istenecektir ( 2006/56 )
*Belirli süreli vekaletnamelerde ilgilinin iradesinin kesin olarak tesbiti, yazılan tarihin ( mesai
saati sonuna kadar ) denilerek tereddüdün önlenmesi, tarihin hem rakamla hem yazı ile yazılması suretiyle muhtemel sahteciliklerin önlenmesi hk. ( 1990/53 )
*Büyükşehir Belediye Kanununun 9. maddesinde yer alan; “ Ulaşım koordinasyon
merkezi tarafından toplu taşıma ile ilgili alınan kararlar, belediyeler ve bütün kamu
kurum ve kuruluşlarıyla ilgililer için bağlayıcıdır” hükmü uyarınca toplu ulaşımda kullanılan
araçların devrinde büyükşehir belediyelerinden muvafakatname istenmesi UKOME tarafından
karara bağlanmış ise bu durumda araçların devri sırasında muvafakatname istenmesi mümkün
bulunmaktadır ( Genel yazı 2007/9 Sh.219 )
*C plakalı umum servis araçları hk. ( Genel yazı 1997 Sh.203 )
*Çekici ve yarı römork satış işlemleri ( Aynı kişi adına tescil kaydı bulunan çekici ve yarı römor
kun birlikte aynı noter senedi ile satışına yasal bir engel bulunmadığı ve bu satışın geçerli sayılması gerektiği sonucuna varılmış ise de; römork ve yarı römorkların çekicileri ile birlikte ayrı plakalarla tescil edilece
ği öngörüldüğünden, uygulamada hukuki karışıklığa meydan verilmemesi bakımından ayrı satış senetleri
ile devredilmesinin daha uygun olacağı ) Genel yazı 2005/101 Sh. 239
*Deniz ve hava taşıtlarında Motorlu Taşıtlar Vergisi ( 197 s. Motorlu Taşıtlar Vergisi
Kanunu’nun “Verginin mevzuu” başlıklı 1. maddesinde, - Bu Kanunun 5 ve 6. maddelerinde yazılı
tarifelerde yer alan ; a-) Karayolları Trafik Kanunu’ na göre trafik şube veya bürolarına kayıt ve
tescil edilmiş bulunan motorlu kara taşıtları, b-) Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel
Müdürlüğüne kayıt ve tescil edilmiş olan uçak ve helikopterler, c-) Liman veya belediye siciline
kayıt ve tescil edilmiş olan motorlu deniz taşıtları, Motorlu Taşıtlar Vergisine tabidir ) 2007/29
*Deniz ve hava taşıtlarının ( uçak, helikopter ) ikinci el satışı ile ilgili kağıtlara binde 1.5
damga vergisi uygulanmasına ( 5766 s. Kanunla yapılan değişiklikle ) hukuken imkan bırakılmamış olmakla bir
likte, 2007/ 23 ve 2007/49 sayılı Birlik genelgelerinin uygulama esaslarında bir değişiklik olmamıştır ( 2008/
25 ) 5942 s. Kanunla 2918 S. Karayolları Trafik Kanununun 20.maddesinde yapılan değişikliğe göre ; ( d )
bendinde düzenlenen satış ve devir işlemleri her türlü harçtan, bu işlemlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga
vergisi ve değerli kağıt bedellerinden istisnadır. Bu bentte düzenlenen satış ve devir işlemleri her türlü harçtan,
bu işlemlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisi ve değerli kağıt bedellerinden istisnadır. Trafik tescil kuru
luşunda yeni malik adına yapılacak tescil nedeniyle düzenlenmesi gereken değerli kağıtların bedelleri, satış ve
devir esnasında noterler tarafından tahsil edilir ve 1512 s. Noterlik Kanununun 119. maddesi uyarınca beyan
edilerek ödenir. Bu bentte yer alan işlemler sebebiyle noterlere herhangi bir pay veya aidat ödenmez .
*Elektronik ortamda yapılacak araç satışları alt yapısı ile ilgili olarak dikkat edilmesi gereken hususlar ( bilgisayar, işletim sistemi, internet bağlantısı, kurum bilgileri, elektronik anahtar, TNB. üyeliği, güvenli ağ bağlantısı vs. ) 2010/11
*Elektronik ortamda araç satış ve devirlerinde plaka değişikliğinin isteğe bırakıldığına
dair Karayolları Trafik Yönetmeliğinde değişiklik ( R.G. 07.05.2010 ) Genel yazı 2010/52
*Elektronik ortamda yapılan araç satışlarında dikkat edilmesi gereken hususlar :
1- Farklı adreslerde bir veya daha fazla şubesi bulunan şirketlerde, şubelerin herhangi birine yapılacak olan araç satış işlemi sırasında ekrana gelen adres bilgisi şirket merkezinin adres bilgisi olacaktır.
Şube adına yapılacak satışlarda bu bilginin Ticaret Sicil Gazetesi ya da imza sirküleri üzerinde bulunan
şube adres bilgisi ile değiştirilecektir. 2- Araç satış işlemi sırasında EGM araç satışı servisinde zorunlu
tutulan aşağıdaki bilgilerin, yabancılara yapılacak satışlarda ibraz edilen kimliklerde bulunmaması
durumunda, bu bilgiler ( anne adı, baba adı, doğum yeri, doğum tarihi ) ilgiliden beyan usulü ile alınmalı ve işleme devam edilmelidir. 3- 15.12.2010 tarihli araç satış servis güncellenmesi ile beraber
araç sorgulama sırasında, araç bilgilerinde birden çok eksiklik olması durumunda tüm eksiklikler
toplu olarak tek bir seferde mesaj olarak ekranda gösterilmekte olup ilgililerin tüm eksiklikler hususunda bilgilendirilmesine dikkat edilmelidir ( Genel yazı 2011/6 )
*Fatura ile satın alınmış ve hiç tescil görmemiş traktör, kayıt tescile tabi bir
araç olduğundan, yasal tescil süresi içinde faturaya istinaden satılabilir ( 1987/81 )
*Fatura ile satın alınan taşıtı ( 3 ) aylık süre içinde noter işlemi ile ilk sahibinden
satın alan şahsın adına trafik tescilinin yapılmasında ÖTV engeli yoktur ( 2007/7 )
*Gemi ve tekne (motorlu) satışlarında aranması gereken belge ve kayıtlar ( 2000/51 )
Özel Teknelerin Kayıt, Belgelendirme ve Donatımına İlşikin Yönerge'de belirtilen ve tonilato belgesi
ile belgelendirilecek olan boyları 24 metreden büyük tekneler ile Gemi Siciline kayıt edilmeleri sahiplerince talep edilen özel tekneler dışında kalan özel kullanım amaçlı teknelerin alım ve satımında Özel Tekne Belgesi ' nin
istenmesi gerekir. ( 2006/26 )
*Gemi ve tekne satışları ( Özel Tekne kapsamına giren teknelerin satışlarında sahiplerinden
“Özel Tekne Belgesi” istenilmesi gerekmektedir. Ayrıca ; 2000/51 sayılı genelgede belirtildiği gibi, noterlikçe yapılan gemi satışlarında, geminin sicile kayıtlı olması halinde ( 18 groston ve üzeri ticari gemi
ler) mutlaka Gemi Tasdiknamesi aranması, sicile kayıtlı olmayan ve özel tekne kapsamı dışında kalanların satışlarında da “Tonilato Belgesi” istenilmesi gerekmektedir. 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi
Kanunu' nun 6. maddesi gereğince özel amaçla kullanılan yat, kotra ve her türlü motorlu tekneler Motorlu Taşıt Vergisine tabidir. Şu kadar ki 10 beygir gücünden küçük olanlar bu verginin kapsamı dışında kalmaktadır. Bu bakımdan, 10 ve daha yukarı motor gücüne ( BG ) sahip özel amaçlı yat, kotra ve
her türlü motorlu özel teknenin satışında MTV ilişiksizlik belgesinin aranılması gerekir ( 2007/19 )
*Gemi, deniz ve iç su araçlarının ( bağlama kütüğünde kayıtlı olan ) satışlarının 5897 s.
Kanun gereği 30.06.2009 tarihinden itibaren noterliklerde yapılamıyacağı ( Genel yazı 2009/46 )
*Gerçek kişiler adına yapılacak araç satışlarında; satıcı veya alıcının KPS'de yer alan yer
leşim yerinin yabancı bir ülke olarak kayıtlı olması halinde, bunların Ülkemizde bulunan ve KPS '
de kayıtlı diğer adreslerinin sözleşmelere yazılması suretiyle işlem yapılacağının ve bu adreslere
de KPS' den ulaşılabileceğinin bilinmesi hk. ( Genel yazı 2010/56 )
*Gümrük muafiyeti ve yatırımların teşviki ile ilgili olarak gümrük vergi ve resimle
rinden muafen ithal edilmiş bulunan treyler çekicileri, treylerler ve otobüslerin
fiili ithal tarihinden itibaren münhasıran tahsis edildikleri iş ve yerlerde kullanılmalarını müteakip güm
rük vergi ve resimleri aranılmaksızın muafiyetten faydalanamıyan kişi ve yerlere satış ve devir süreleri
nin 5 ( beş) yıla indirildiği hk. ( 1987/75 )
*Gümrüklerdeki Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmelerince yapılan satışlarda
düzenlenen vezne alındısının gümrük idarelerince kullanılan alındı ( yeşil makbuz ) ile aynı
fonksiyonu ifa ettiği ve geçerli olduğu hk. ( 1985/104 )
*Gümrükten çıkarılacak araçların vergi ve resimleri yatırılarak her türlü işlemleri
tamamlandıktan sonra tescile esas gümrük trafik şahadetnamesinin tanzim edildiği tarih, zorunlu tescil süresi olan üç aylık sürenin başlangıcı olacaktır ( 1993/98 )
*Geçici süre ile Türkiye'ye gelen yabancılara ait arabaların Türkiye de yerleşik bir yabancıya veya gerçek ve tüzel kişilere satış ve devri mümkün bulunmamaktadır ( 1988/19–1989/52 )
*Hacizlidir, şerhi bulunan ruhsatnameye dayanarak - alacaklı ile icra memurunun müsa
adesi olmadan- bir taşıtın 3. şahsa satışı yapılamaz, geçersizdir ( 1979/8 )
*Hisseli araç satışları ( Aracın malikleri birden fazla ise ve hisseler eşit değilse hisse oranlarının tescil belgesinde yazılmasının uygun görüldüğü ) 1987/34
*Hacizli ve rehinli araçların devri ( 2004/35 )
*Helikopter, uçak ve deniz taşıtları satışlarında damga vergisi ( Gelir idaresi Başkanlığı
görüşünde; Karayolları Trafik Kanunu kapsamındaki kayıt ve tescil edilmiş araçların satış ve devrine dair sözleş
melerde binde 1.5 nisbetinde damga vergisi uygulanacağı belirtilmiş, hava ve deniz taşıt araçları yeni düzenlenen hükmün kapsamında mütalaa edilmemiştir. Ayrıca, Gelir İdaresi Başkanlığı görüşünde motorlu kara taşıtla
rının ilk defa faturalı olarak iktisap edilenlerden, Karayolları Trafik Kanunu hükümlerine göre sicile tescil süresi
içerisinde bir başka şahsa yine fatura esas alınarak yapılan satışların da ikinci el araç satışı olarak kabul edilmediği anlaşılmaktadır ) 2007/23 5942 s. Kanunla 2918 S. Karayolları Trafik Kanununun 20.maddesinde yapılan değişikliğe göre ; ( d ) bendinde düzenlenen satış ve devir işlemleri her türlü harçtan, bu işlemlere ilişkin
düzenlenen kağıtlar damga vergisi ve değerli kağıt bedellerinden istisnadır.
*Hurdaya ayrılan araçların tescil belgelerine “hurdaya çıkarılmıştır” ibaresi yazıl
makta ve tescil belgesinin ilgili bölümü yetkili tarafından imzalanarak laminasyon işlemi tamamlandıktan sonra araç sahiplerine verilmektedir. Tescil belgesinde “hurdaya çıkarılmıştır” ibaresinin yanına ayrıca imza ve mühür işlemi yapılmasına gerek bulunmamaktadır ( 2006/13 )
*Jeeplerin ( 4 x 4 ) binek otomobili sayıldığı hk. ( 2002/20 )
*İcra Müdürlüğü veya vergi dairelerince satılan araçlar ( Bu araçların tescil işleminin
yapılabilmesi için İcra Müdürlüğü veya Vergi Dairesi satış yazısının yeterli olduğu, ayrıca satış
tutanağının istenmesine veya noter senedine gerek bulunmadığı ) 2001/12
*İlk tescili yapılacak araçların tescili için, satın alma veya gümrükten çekme tarihinden itibaren 3 ay içinde yazılı olarak ilgili trafik kuruluşuna başvurulması gereklidir. Üç aylık sürenin başlangı
cı; gümrük trafik şahadetnamesinin veya faturanın tanzim edildiği tarihtir ( 1993/98 )
*İthal edilen kara nakil vasıtalarının malül ve sakat olmayanlara gümrük vergisi
tahsil edilmeden satışı mümkün değildir, işlem yapılmadan önce Gümrük Müdürlüğü izni
aranır ( 1988/58 )
*İş makinaları ile tarım kesiminde kullanılan araçların tescili ( Kamu kuruluşlarına ait
olanlar ilgili kuruluşlarca, Özel ve tüzel kişilere ait olanlardan tarım kesiminde kullanılanlar Ziraat Oda
larınca, sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılanlar Ticaret Odaları veya Ticaret ve Sanayi Oda
larınca tescil edilecek ve bunların satış ve devirleri sırasında tescil belgeleri noterlerce aranacak, işlem
sonunda ilgili tescil kuruluşuna usulü dairesinde bilgi verilecektir ) 1994/72
*İş makinalarının satış ve devirleri ( Kamu kuruluşlarına ait olanların tescilleri ilgili kuruluşlarınca, Özel veya tüzel kişilere ait olanlardan tarımda kullanılanların tescilleri Ziraat Odasın
ca, diğerlerinin Ticaret veya Sanayi Odasınca yapılır. Herhangi bir ayrım yapılmaksızın, tescil
edilmiş bu araçların satış ve devirleri de tescil belgesi esas alınarak noterlerce yapılır ve ilgili
tescil kuruluşuna bildirilir ) 1991/76
*İzmir İl Trafik Komisyonunca plaka tahdidi kapsamına alınan Umum Servis Araçlarının
plakası ayrı, aracı ayrı satıldığında; uhdede kalan tahditli ( S ) plakayı satan şahıs ya da şirketten ( S ) plaka sahiplik belgesi aranması gereklidir ( Genel yazı 2001/22 Sh.191 )
*Kamu kurum ve kuruluşlarına araç devirleri ( 1-Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli ida
reler ve döner sermayelere hibe edilecek taşıtların edinilebilmesi için; anılan taşıtların yılı bütçe kanunlarına bağ
lı (T) işaretli cetvellerde yer alması, çok acil ve zorunlu hallere münhasır olmak kaydıyla ilgili kurumun talebi ve
Maliye Bakanlığının teklifi üzerine bu taşıtlar için Bakanlar Kurulu kararı alınması, 2- Mahalli idarelere hibe edile
cek taşıtların edinilebilmesi için; bu taşıtların Yüksek Planlama Kurulu kararlarındaki özellikleri taşıması, taleplerin önce İçişleri Bakanlığına yapılması ve İçişleri Bakanlığınca değerlendirilerek ilgili mevzuatına göre edinilmesi
uygun olanların Maliye Bakanlığına gönderilmesi, Maliye Bakanlığınca uygun görülenlerin de Bakanlar Kurulu
kararı alınması amacıyla Başbakanlığa sunulması ve Bakanlar Kurulu kararı alınması, 3- Diğer kurum ve kuruluşlara hibe edilecek taşıtların edinilebilmesi için ise; bu taşıtların Yüksek Planlama Kurulu kararlarındaki özellikleri
taşıması, taleplerin bağlı, ilgili veya ilişkili bulunulan Bakanın teklifiyle Başbakanlığa bildirilmesi ve bu konuda
Bakanlar Kurulu kararı alınması gerekmektedir ) 2005/22 - Belediye Kanunu ( 5393 s.) nun 85. mad-
desi ile Taşıt Kanunu ( 237 ) nda yapılan değişiklikten sonra: * İl Özel İdareleri, Belediyeler
ve bunların bağlı kuruluşları ile mahalli idare birliklerinin Taşıt Kanunu ( 237 s.) na tabi olduğu
( Ancak il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahalli idare birliklerinin kendi meclislerinin
kararı ile taşıt edinebilecekleri, buna göre her yıl Bütçe Kanununa ekli “T” işaretli cetvelde gösterilen ve 237 s.
Kanun kapsamına giren taşıtların hibe ( yurt içi ) veya satın alma yoluyla edinilmesinde kendi meclislerinden
karar almalarının yeterli olduğu, Bakanlar Kurulu izni almalarına gerek olmadığı, ambulans ve kurtarma aracı
(itfaiye) dışında yurt dışı hibe usulüyle araç edinilmesinin mümkün olmadığı hakkında İçişleri Bakanlığı Mahalli
İdareler Genel Müdürlüğü Genelgesi ) 2005/25
*Karayolları Trafik Kanunu'nun 111. maddesindeki “Bu kanunla öngörülen hukuki sorum
luluğu kaldıran veya daraltan anlaşmalar geçersizdir” hükmü nedeniyle, noterlerin bu yönde bir
taahhütname düzenleyemiyeceği ( Genel yazı 2007/78 Sh.307 )
*Karayolları Trafik Kanunu ( 2918 s. ) ile Karayolları Trafik Yönetmeliği uygulanmasına ilişkin TNB. genelgelerinde önemli görülen ve biraraya toplanan hususlar , açıklamalar
( motorlu araç ticareti yapanlarla ilgili 9. bendi hariç ) 1987/7 ( Kısmen değiĢti )
*Karayolları Trafik Kanunu Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler ( R.G. 01 Mayıs 2010)
ve buna ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü açıklamaları ( Genel yazı 2010/60 )
*Karayolları Trafik Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ( Madde 30/2 : Sürücülere ait bilgilerde meydana gelebilecek değişiklikler ve araçlar üzerinde meydana gelebilecek teknik ve
ya hukuki değişiklikler ile haciz, rehin, ihtiyati tedbir ve belge iptali gibi kısıtlayıcı şerhlerin elektronik ortamda tutulan siciller üzerine işlenilmesi ve kaldırılması işlemleri, bu değişiklik veya şerhlere karar veren
yargı ve icra birimleri ile kamu kurum veya kuruluşları tarafından elektronik sistemle yapılabilir. Sürücü
belgesi ve tescil işlemlerine eses teşkil edecek bilgiler, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından ilgili kamu ku
rum veya kuruluşlarından elektronik sistemle temin edilebilir veya kanunlardaki istisnalar hariç olmak üzere bu amaçla sınırlı olarak paylaşılabilir. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin olarak Emniyet Genel Müdür
lüğü ile ilgili taraflar arasında protokoller yapılır ) R.G. 01.09.2010 ( Yön. ekli ) Genel yazı : 2010/99
*Karayolları Trafik Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ( R.G.09.9.2011 ):
Tescil plakalarının niteliklerine ve ölçülerine ait esaslar,özürlülere ait araçların trafik tescil
kuruluşlarınca tescil işlemlerinin yapılması sırasında dikkat edilecek bazı hususlar (Değişiklik
yönetmeliğinin noterlik çalışmalarını ilgilendiren kısmı ekli ) Genel yazı 2011/91
*Kasko listesinde bulunmayan araçların alım satım ve taahhüdü ile ilgili işlemlerde; piyasada alım satımı yapılan benzeri araçların değerinden az olmamak üzere ilgililerce beyan edilen değeri esas alınacaktır ( 1993/62 )
*Kat Mülkiyeti Kanunu hükümleri uyarınca tüzel kişiliği bulunmayan apartman/site
yönetimi adına araç tescilinin hukuken uygun olmayacağı hk. ( 2009/11 )
*Kayıt tescili yapılmış araçların icra dairelerince yapılan satışları ve mahkeme tes
bit kararları, noter satış senedi niteliğinde olup , aracın mülkiyet sahibini belirleyen resmi bir belgedir. Bu
belgeye istinaden aracın alıcı adına Trafik Tescil Belgesi alınmadan satış yapılması mümkün değildir. Tescili silinmiş veya hiç tescil edilmediğinden tescil belgesi bulunmayan araçların satış ve devirleri, sahiplik belgeleri esas
alınarak ve bu belgelere satışın yapıldığı şerhi verilerek noterlerce yapılabilir ( 1985/71 – 1985/74 )
*Kocaeli ili sınırları içinde servis taşımacılığı yapan ( P ) plakalı araçların da tahdit
kapsamına alındığı ve devir esnasında 86/10553 ( değişik 10.11.2003 ) sayılı Bakanlar Kuru
lu kararı doğrultusunda uygulama yapılması ( Genel yazı 2007/111 Sh.360 )
*Lastik tekerlekli traktörler, Karayolları Trafik Kanununa göre kayıt ve tescilli
ise noterlerce satış ve devir işlemleri yapılabilir ( 1986/72 – 1986/87 )
*MA - MZ plakalı araçlar ( Bakınız aşağıda : Yabancılara ait MA-MZ plakalı araçlar )
*Mahalli İdareler ve bağlı kuruluşların araç edinmesi ( Kendi meclislerinin kararı yeterli ancak ambulans ve kurtarma aracı dışında yurt dışından hibe usulüyle araç edinilmesi
mümkün değildir ) 2005/25
*Maliye Bakanlığı Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğüne
bağlı Tasfiye İşletme Müdürlüklerince satışı yapılan araçların alıcıları adına Trafik Şahadetnamesi düzenlenmek suretiyle trafiğe kayıt ve tescilleri yapılmaktadır ( 1995/54 ) Bu genelgede sözü edilen trafik şahadetnamesinin, gümrük şahadetnamesi ile bir ilgisi yoktur. Bu suretle alınan araçların alıcı adına
tescili yapılmadan satışının mümkün olmadığı düşünülmektedir ( 1995/75 )
*Malul ve sakatlar için ithal edilen kara nakil vasıtalarının, malul ve sakat olmayan
lara gümrük vergileri tahsil edilmeden satışı, hibesi ve devri mümkün değildir Araç
ların intifaının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri ile tasarruf hakkının vekaletnameye istinaden devredilmesi satış hükmündedir. Noterler ve trafik memurları bu
konuda herhangi bir işlem yapmadan önce Bakanlığın ( Gümrük Genel Müdürlüğü ) iznini aramak zorundadır ( Gümrük Yön. 12/XIV-a mad. 6/a ) 1988/58
*Malul ve sakat kişilere ait özel tertibatlı araçların ( gerek yurtdışından ithaline
izin verilen gerekse ülkemizde imal edilen ) malul kişiler adına tescili yapılırken
araca ait tescil ve trafik belgelerine ( başkası tarafından kullanılması, devri, satışı veya hibesi ve
özel tertibatının kaldırılması, değiştirilmesi yasaktır ) şerhi konulduğu ( 1991/75 )
*Malül ve sakatlara ait araç devirleri ( Malul ve sakatlar tarafından ithal edilerek getirilen araçların malul ve sakat olmayanlara gümrük vergileri tahsil edilmeden satışı,hibesi ve devrinin mümkün olmadığı,ayrıca bu araçların intifaının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri ile tasarruf hakkının ve-
kaletnameye istinaden devredilmesi, satış hükmünde olup, noter ve trafik kuruluşları bu konuda herhangi bir
işlem yapmadan Maliye ve Gümrük Bakanlığının iznini aramak zorundadır. Ayrıca, ülkemizde imal ve montajı
yapılarak satın alınan taşıtlar için tescil belgelerine sadece araç sahibinden başkası kullanamaz, şerhi verilen
araçların satışı sırasında Maliye ve Gümrük Bakanlığının iznine gerek yoktur ( Özel tertibatlı araçlarla ilgili E.G.M.
15.06.1998 gün ve 109 sayılı genelgesi ekli ) 2001/38
*Malul ve sakat aracı ithali, satış ve devri ( Gümrük Yönetmeliği tam metni ) Fiili
ithalden 10 yıl geçmemişse işlem yapılmadan önce Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük
Müdürlüğü' nün izninin alınması zorunludur ( 1982/5 – 1991/75 – Genel yazı 1998 Sh. 232
-Genel yazı 1998/94 - 2005/23 – 1997 Sh. 227 - Genel Yazı 1997/43 ekinde Sh. 215 ve
devamı ) Başka bir sakata devrinde gümrük vergisi alınmaz *Sakatlığa uygun hale getirilmiş taşıtın
özel tertibatının değiştirilmesi, sakat veya malul olmayan kişilere satılması durumunda muafiyet
ve istisna şartlarını ihlal etmiş olacağından, bu tarihi takip eden dönemin başından itibaren
motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulması gerekir. Aracın özel tertibatının sökülmesi halinde,
aracın cinsi ve sahibi değişeceğinden, tescil belgesinin değiştirilmesi gerekir ( 2001/47 )
*Malul ve sakat aracının devri için önce Gümrük Ve Tekel Bakanlığından izin alınacak, sonra gümrük vergi ve resimleri ödenecektir ( 1982/5 )
*Malul ve sakat kişilere ait araçlarla yurt dışından ( gümrük vergisinden ) muafen
getirilen ( özel tertibatlılar dahil ) taşıtların satış ve devirlerinde uyulacak esaslar
ile ilgili geniş açıklamalar ( 2000/54 ) Bu konuda dikkate alınacak prensiplere ilişkin 5 ve 6 seri
nolu Gümrük Genel Tebliğleri ( Genel yazı 2000/48 Sh. 181 )
*Malul ve sakatlara ait araç devirleri hakkındaki genelge ve genel yazıların birleştirilmesi ( Genel yazı 1998/94 Sh. 232 )
*Malul ve sakatlara ait araçlarla ilgili ( Karayolları Trafik Yönetmeliği ) hükümlerinde değişiklik ( 1- Bizzat kullanım amacıyla malul, sakat ve engelli tarafından ithal edilen
özel tertibatlı otomobiller ve motosikletler ile malul, sakat ve engelli tarafından ithal edilen özel
tertibatlı minibüslerin ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan, 2- Malul sakat ve engelli tarafından bizzat kullanılmak amacıyla ülkemizden satın alınarak ilk iktisap edilen özel tertibatlı
araçlar ile özel tertibatı olmayıp, sakatlık derecesi % 90 ve üzeri olan malul ve engelliler tarafından Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak bizzat ithal edilen ya da ülkemizden satın alınan
araçların Özel Tüketim Vergisi ödenmeden, devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza
kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesinin yasak olduğu, 3- Malul, sakat ve engelli tarafından bizzat kullanılmak amacıyla ülkemizden satın alınan ikinci el araçlar bakımından böyle bir kısıtlamanın bulun
madığı, 4- Malul ve sakatlar tarafından ithal edilerek getirilen araçların, aynı durumdaki başka
bir malul veya sakata devri ya da bunların ölümü sonucunda varislerine intikali halinde, bu araç
ların gümrük vergisinden muaf olup, devir ve tescil işlemi ilgili gümrük müdürlüğünün iznine
bağlı olduğu, araç ülkemizden satın alınmış ise ilgili vergi dairesinin izninin alınması gerektiği )
Yönetmelik değişikliği ekli ( 2005/23 ) Genel yazı 2006 Sh. 192
*Malul ve sakatlara ait yerli üretim özel tertibatlı araçların tescil belgelerinde
satılamıyacağına dair herhangi bir şerh bulunmadığından, belirtilen araçların özel tertibatı sökülmeden ve tescil belgesi değişmeden noterliklerce satışının yapılmasında herhangi bir
sakınca bulunmadığı hk. ( 2002/48 )
*Mesai saatleri içinde araç satış işlemlerinin yapılmasından kaçınılmaması, tüm işlemlerle ilgili fotokopi çekimlerinden ücret alınmaması, fotokopi için iş sahiplerinin dışarı gönderilmemesi, aksine davrananlar hk. disiplin yönünden gereğinin yapılacağı ( 2010/8 )
*Motor ve şasi numaralarında trafikçe tesbit edilen değişiklikler nedeniyle yeni
alıcısı adına tescil edilmeyen ve trafik yönünden ayıplı oldukları tesbit edilen kat'i satışların feshinin mümkün olduğu ve noterlerce kabul edilmesi gerektiği hk. ( 1986/29 )
*Motorlu Araç Tescil ve Trafik Belgeleri ( 1994/54 – 1994/76 )
*Motorlu Araç Trafik Belgesinde değişiklik ( Genel yazı 2008/60 Sh.320 )
*Motorlu kara taşıtları ile ilgili alım, satım ve taahhüt işlemlerinde gösterilecek
değer, işleme konu olan taşıtın cinsi, markası, modeli, tipi ve yaşı itibariyle Türkiye Sigorta ve
Reasürans Şirketleri Birliğince tesbit edilen ve işlemin yapıldığı tarihte geçerli olan kasko sigor
tasına esas değerinden aşağı olamaz. Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğince düzenle
nen listelerde yer almayan eski model taşıtların asgari değeri o taşıtların listede yer alan en eski
modelleri için belirlenen değerinden her model yılı için % 10 indirim yapılmak suretiyle tesbit
edilir. Birlikçe düzenlenen listelerde yer almayan taşıtların değerleri, emsali taşıtların değerlerinden aşağı olamaz. ( 492 s. Harçlar Kanunu 43. maddesi son fıkrası )
*Motorlu Taşıtlar Vergisinin mevzuu ( 197 s. Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun “Verginin mevzuu” başlıklı 1. maddesinde, - Bu Kanunun 5 ve 6. maddelerinde yazılı tarifelerde yer
alan ; a-) Karayolları Trafik Kanunu’ na göre trafik şube veya bürolarına kayıt ve tescil edilmiş
bulunan motorlu kara taşıtları, b-) Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne kayıt
ve tescil edilmiş olan uçak ve helikopterler, c-)Liman veya belediye siciline kayıt ve tescil edilmiş
olan motorlu deniz taşıtları, Motorlu Taşıtlar Vergisine tabidir ) 2007/29
*Motorlu kara taşıtlarının, iş makinası, uçak ve gemilerin, hasarlı araçların, onbeş
yaşından büyük araçların alım, satım ve taahhüt işlemlerinde gösterilecek değerle
ilgili olarak uyulacak usul ve esaslar ( 1990/90 sayılı genelgeye ek açıklamalar ) 1991/5
*Motorlu kara taşıtlarının noterliklerde gerçekleştirilen alım-satım ve taahhüdü
işlemlerinde, kasko değer listelerinde cinsi, markası, tipi, modeli ve yaşı itibariyle yer alan
sigorta prim değerlerinden az olmamak şartıyla fatura değerinin de bu işlemlerden alınacak
nisbi harca matrah alınmasında sakınca yoktur ( 1993/35 )
*Motorlu kara taşıtlarının noterliklerde yapılan alım, satım ve taahhüt işlemlerin
de; kasko değerinin yanısıra, gelir ve kurumlar vergisi uygulaması ile ilgili olarak taraflarca beyan edilecek ikinci bir değerin yazılmasının mümkün bulunduğu hk. ( 2002/30 )
*Motorlu taşıt alım satımı işlemlerinde , vergi kimlik numarasının bulunup bulunma
dığı hususu aranmaksızın işlem tesis edilmesi ya da ibraz edilen belgelerde yer
alan vergi kimlik numarasının yanlış yazılması halinde VUK.353/7. maddesinde belirtilen
özel usulsüzlük cezasının işlemi yapan notere kesilmesi gerekir. Ancak numaranın alıcı tarafından yanlış beyan edildiğinin tesbit edilmesi durumunda ise bu cezanın alıcıya uygulanacağı tabii
dir ( Bu numaranın alıcının ibraz ettiği belgeye veya kendi beyanına dayalı olarak işleme yazıldığının şerh edilmesinde yarar bulunduğu düşünülmektedir ) 2005/20
*Motorlu taşıt satımı yapan bazı firma ve acentaların, düzenledikleri faturalara
koydukları “Dikkat hacizlidir” veya “Dikkat mülkiyetlidir” ibarelerine istinaden trafik
siciline bu hususta kayıt düşülemiyeceği hk. ( 1975/23 )
*Muristen intikal eden bir aracın mirasçılardan birine bırakılmasına dair noterliklerce feragatname düzenlenmesi sırasında ilgili vergi dairesinden borcu bulunup bulunmadığına dair yazı istenmesine ve feragatname ile ilgili olarak trafik kuruluşlarına bilgi verilmesine gerek bulunmadığı değerlendirilmektedir ( 2007/18 )
*Muristen intikal eden taşıtın mirasçılardan birine bırakılmasına dair feragatname veya feragat sözleşmesinde değer gösterme zorunluluğu olmayacağından, damga vergisine
tabi tutulmaz, bu kağıtlarla ilgili noterlik işlemlerinden maktu harç alınır ( 2006/15 )
*Muristen kalan motorlu aracın mirasçılardan birine devri ( kendi adlarına tescil yapılmadan feragatname ile mümkündür ) 2005/16
*Mülkiyeti muhafaza kaydıyla satın alınan aracın, borç bitmeden önce malikin rızası
ile yine mülkiyeti muhafaza kaydı ile 3. kişiye devrinde kanuna aykırılık yoktur ( 1985/106 )
*Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılmış bir satışın ibra işleminde değer gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi harç alınması gerekir ( 1986/39 ve eki )
*Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satışların ibra işlemlerinin düzenleme şeklinde
yapılması kanuna uygun olur ( 1993/18 – Genel yazı 1998/27 Sh.204 )
*Mülkiyeti muhafazalı satışlarda, harç ve damga vergisinin peşin ödenen meblağ ile
bakiye borç toplamından alınacağı ( 1973/54 )
*Mülkiyeti muhafaza kaydı ile satış sözleşmelerinin herhangi bir noterlikte yapıla
bileceği ancak geçerli olabilmesi ve üçüncü kişilere karşı hüküm ifade edebilmesi
için mutlaka devralanın ( alıcının ) yerleşim yeri noterliğinde özel siciline kaydedilmesi gerektiği, eğer
işlem Büyükşehir Belediye sınırları içinde yapılıyorsa alıcının yerleşim yeri olan ilçe sınırları içinde mev
cut noterliklerden birinde tescilinin kanunun amacına uygun olacağı ( 2002/10 - 2003/49 )
*Mülkiyetin saklı tutulması kaydı ile yapılan araç satışlarının da 2918 s. Kanunun
20. maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, Yasada belirlenen maktu ücret
dışında ayrıca yol ödeneği, çevirme ücreti ve benzeri adlar altında herhangi bir ücret alınmasına
imkan bulunmadığı ( 2011/3 )
*Noterlerce satışı yapılan trafikten çekilmiş araçların alıcı kişiler adına tescil işlemleri, plakaları esas alınmak suretiyle Karayolları Trafik Yönetmeliği 37 ve 38. Maddeleri hükümlerine göre
yapıldığından, noter satış senetlerinin bir suretinin ilgili tescil kuruluşlarına gönderilmesi uygun olacaktır. Ancak,
yönetmeliğin 36. maddesi 4. Fıkrasının ( c ) bendi hükmü gereğince, tescili yapılmamış olan faturalı ve gümrük
makbuzlu araçların satışlarının trafik tescil kuruluşlarına bildirilmesine gerek yoktur ( 2006/62 ) Not: Karayolları Trafik Yönetmeliği 36 ve 37. maddelerinde değişiklik yapılmış , 38. maddesi kaldırılmıştır.
*Onsekiz yaşından küçük olanlar adına araç kaydının mümkün olacağı hk. ( 1974/15 )
*Oto mülkiyetinin devrine ilişkin taahhütnameler ( kasko değeri esas alınır ) 1994/45
*Oto satışlarında imza tasdiklerinin aynı noterde yapılması gerektiği ( 1988/46 )
*Oto satışlarında , her iki tarafın aynı anda notere gelmesi, işlem kağıdını birlikte
imzalamaları yasal olarak zorunludur ( 1988/67 )
*Otomobil hibe ( bağış ) senetleri de bir akit olup, iki tarafın hazır bulunması ile
yapılır, oto satış işlemi ile hukuki nitelik bakımından farkı yoktur ( 1990/35 )
*Otomobil kiralama şirketleri adına tescil edilmiş iken kaydı silinen araçların , kime olursa olsun, fatura ile devir ve satışları mümkün değildir ( 1988/31 )
*Özel ve tüzel kişilerce ülkemize münferiden ithali yapılan motorlu araçların, ilgili
gümrükçe giriş işlemlerini takiben düzenlenen ve tescile esas teşkil eden ( Gümrük Trafik Şahadetnamesi ) ne istinaden kanunda belirtilen üç aylık süre içinde , tescil işlem yapılmaksızın bir
defaya mahsus olmak üzere, bir başkasına noterlerce satışı mümkün olup, bu belge dışında her
hangi bir belge veya vezne alındı makbuzu ile satış yapılması mümkün değildir ( 1994/21 )
*Rehnin kaldırılması ( araçlarda ) işlemlerinde harç ( ibraname özelliği olup olmadığına bakılacak ) örneği var ( 2004/22 )
*Rehinli ve hacizli araçların devri ( Rehin alacaklısının noterden yapılmış muvafakati ile rehinli aracın satılabilmesinin mümkün bulunduğu, keza İcra ve İflas Kanunu 86. maddesi doğrultusunda
alacaklının muvafakati ve icra müdürünün müsaadesiyle hacizli aracın satılabileceği ) 2004/35
*Rehinli bir aracın satışını teminen alacaklı bankanın düzenlemiş olduğu muvafakatname,
aracın kasko değeri üzerinden nisbi harca tabi tutulur ancak muvafakatnameler damga vergisine
tabi olmadığından damga vergisi alınmaz ( 2007/31 )
*Rehinlidir - satışı yapılamaz kaydı bulunan faturalar hk. ( Bu tür rehin şerhinin kanuni dayanağı ve değeri yoktur, dikkate alınmayacaktır ) 1986/77-1988/6–1988/49
*Römorkun birlikte tescil edildiği traktör ayrı olarak satılmışsa, remork da menkul
mal gibi ayrıca ve hiçbir kayıt ve şarta bağlı olmaksızın satılabilir ( 1987/3 )
*Satın alma veya gümrükten çekme tarihinden itibaren üç ay içinde ilk maliki adına tescil işlemi yapılmayan araçların, üç aylık süre geçtikten sonra başkalarına satış ve devirleri mümkün değildir ( 1987/32 )
*Satış sözleşmesinin, araç kaydında önceden bilinmeyen bir tedbirin ortaya çıkışı
nedeniyle tescilinin yapılamaması halinde; ayıplı mal olarak nitelendirilebileceği ve
B.K. 202-207. maddelerindeki düzenleme uyarınca, satılan malın alıcıya tesliminden itibaren bir
yıl içinde, ( alıcının ) sözleşmenin fesih hakkının satıcıya karşı kullanılabileceği ( 2003/44 )
*Sefer görev emri bulunan araçların satışları ( Satış veya devri yapılacak olan aracın bilgisayar
kayıtlarında veya motorlu araç trafik belgesinde sefer görev emri bulunduğuna dair kayıt olması halinde, noter
araç sahibinden “Sefer Görev Emri” belgesini isteyerek, belgenin arka yüzündeki kimlik ve adres bilgilerini yeni
sahibi adına doldurup imzalattırarak tebliğ edecek, tebliğ edilen sefer görev emrinin bir sureti Milli Müdafaa Mü
kellefiyeti Komisyonu kararının alındığı İl Valiliğine ( İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü ) gönderilecektir. Milli Müdafaa Mükellefiyeti Komisyonu’nun adı Sefer Görev Emrinin sağ alt köşesinde yer almaktadır. Satıcı tarafından
Sefer Görev Emrinin zayi edildiğinin bildirilmesi durumunda ise, araç sahibi satışın yapılacağı noterin bulunduğu
yerdeki Afet ve Acil Durum Müdürlüğüne yönlendirilerek, zayi olan Sefer Görev Emrinin örneği temin edilecek
yada Milli Müdafaa Mükellefiyeti Komisyonu kararının alındığı ilin Afet ve Acil Durum Müdürlüğünden faks yoluyla temin edilmek suretiyle Sefer Görev Emri alıcıya tebliğ edilecektir. Ayrıca, sefer görev emri bulunan iş ma
kinelerinin satış veya devir işlemlerinde de yukarıda belirtildiği şekilde hareket edilecektir ) Gn.yazı 2011/57
*Şirket sözleşmesinde yer alan taşıtların trafik tescil belgelerinin yeni kurulan
şirket adına alınabilmesi için, noter satış senedine gerek olmadığı hk. ( 1994/67 )
*Şirketlere ait adres bilgilerinde İstanbul’un yeni kurulan ilçe isimlerinin kullanılması ( İstanbul İlinde yeni kurulmuş olan Ataşehir, Arnavutköy, Başakşehir, Beylikdüzü, Çekme
köy, Esennyurt, Sancaktepe ve Sultangazi ilçeleri hudutları dahilindeki mahallelerde bulunan şir
ketlere ait adres bilgilerinde bu yeni ilçe isimlerinin kullanılması hk. ( Genel yazı 2010/102 )
*Şirketlere ait araçların satışlarında ve düzeltme beyannamelerinde Ticaret Sicil
Gazetesindeki faaliyet alanı dikkate alınarak, faaliyet alanı veya şubelerinin dışındaki
adreslerin beyan edilmesi halinde satış işleminin yapılmaması ( Genel yazı 2000/75 Sh. 201 )
*Tahdide tabi ticari araç satışlarında dikkat edilecek hususlar ( Tescil belgesinde
tahditli ticari plakalıdır, kaşesi bulunacak olan bu araçları veya yalnızca ticari plakalarını satın
veya devir alacak kişilerin notere, İl Trafik Komisyonunca kendilerine verilen Ticari Taşıt Tahsis Belgesini ibraz etmeleri gerekir ) 1989/87 – 1991/13,31 - 1992/54 – 1998/55 - 2001/35
*Tahdide ( plaka tahdidine ) tabi il ve ilçeler ( Genel yazı 1996 Sh. 154 ) Ticari pla
ka tahdidi uygulanan il ve ilçeler ve ( 5 ) yaş sınırına son verildiği ( 1993/73 – 1997/39 –
2000/24 – 2001/36 - Genel yazı 1995 Sh. 184 - 2000/70 Sh. 194 – 2005/34 Sh.182 )
*Tahditli ticari araçların plakasız olarak satılmak istenmesi veya sadece ticari pla
ka satışının talep edilmesi halinde ; satıştan önce aracın trafik tescil kuruluşunda normal
plakaya tescil ettirilmesi ve buna göre işlem yapılması ( Genel yazı 2010/130 )
*Tahdide tabi ticari plakalı araçların satışı ( Tahdide tabi aracın ticari plakası ile birlikte satılmak istenmesi halinde, alıcı şahsın Ticari Plaka Tahsis Belgesini ibraz etmesi koşuluyla noterlerce satış işleminin
yapılması, tahdide tabi iken trafikten çekilerek satılan ticari araçların plakasının değil de sadece aracın satılmak
istenmesi halinde ise ticari plakasının hususiye çevrilmesinden sonra aracın satış işleminin yapılması gerekmek
te olup, boşa çıkan ticari plakanın ise araç sahibinin yeni alacağı araca verildiği, tahdide tabi araç plakasının uhdesinde bırakılarak aracın satılması halinde, daha sonra plakanın satılması istendiğinde, -tescil işlemini mütea-
kip araçlara plaka tahsis edilerek tescil belgesi düzenlendiğinden- boşa çıkan plakaya tescil bürolarınca sahiplik
belgesi düzenlenemiyeceği ) Genel yazı 2004/73 Sh.290
*Tahditli ticari plakaların ayrıca ( tek başına ) satılmaları durumunda bu konunun araç sicil belgesine takyidat olarak bildirilmesinin sağlanması, bu işlemin rehin koyma/kaldırma servisi aşamasında değerlendirilmesi, herhangi bir araç üzerine tescili olmayan tahditli plakaların satışının ise EGM’ den sorgulanarak
kaydının olmaması durumunda mevcut sistemdeki gibi manuel satış yapılması kararlaştırılmıştır. Bu karar doğrultusunda işlem yapılmaya başlanıncaya kadar, sadece plakanın satılmak istenildiği durumlarda, plakanın sahip
liğine ilişkin hangi belgenin esas alınacağı konusunda tereddüt olması nedeniyle, araçların hususi plakaya çekilmeden önce ticari plaka hakkının satılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir ( Genel yazı 2011/41 )
*Tahditli ticari plakalı aracın sahibi, aracını gayri ticari olarak satmak isterse önce aracın kayıtlı olduğu tescil kuruluşuna müracaat ederek ticari plakasını teslim edip aracını gayri
ticari veya tahdit kapsamı dışında kalan araç olarak tescil ettirecek sonra satış için noterliğe müracaat
edecektir ( 1992/54 )
*Takoğraf cihazı takılı araçların satış işlemleri ( Takılması zorunlu olan araçların mütemmim cüzü sayılan takoğraf cihazının tescil belgesinde kayıtlı olması durumunda araç satışının bu cihazı
da kapsayacağı, satış senedinde ayrıca belirtilmesine gerek bulunmadığı ) 2001/40
*Tasfiye halinde bulunan bankanın ( anonim şirketin ) araçlarının satışı ( Tasfiye halinde bulunan anonim şirketin tacir sıfatını ve unvanını aynen muhafaza etmesi ve yine tasfiye tamamlanıncaya kadar tasfiye edildiğinin belli olması amacıyla unvana “ tasfiye halinde” ibaresini yasal olarak eklemek zorunda olması ve bu durumun iradi unvan değişikliği ( anasözleşme değişikliği ) olarak nitelendirilemiyeceği, bu nedenle
tescil belgesine “tasfiye halinde” ibaresinin işlenmesine gerek olmadan, noterlerce bankanın değişen unvanına
göre satış işleminin yapılabileceği ) 2004/17
*Tasfiyeye tabi tutularak kamu kurum ve kuruluşlarından satışı yapılan araçların
alıcıları adına tescil edilmeden noterlerce satışının mümkün olmadığı ( 1995/ 36-54-75 )
*Tasfiye İşletme Müdürlükleri tarafından satılan araçların tescil süresi ( Söz konusu
araçlar her ne kadar plakasız olsa da bu araçların daha evvel tescil işlemi görmüş oldukları, dolayısıyla yeni araç
sayılamayacakları ve ilk defa tescil işlemi yapılacak araçların statüsünde olmadığı gerçeğinden hareketle söz konusu araçların yeni sahipleri adına tescil işlemlerinin 30 gün içerisinde yapılması gerekmektedir ) 2001/3
*Taşıt Alım Vergisine dair hükümlerin tamamı 4760 S. Özel Tüketim vergisi Kanu
nu ile uygulamadan kaldırılmıştır ( Genel yazı 2002/91 Sh. 224 )
*Taşıt alımı ile ilgili vekaletnamelere, vekalet verenin kimlik fotokopisinin eklenmesi gerekir. Çünkü vergi dairesine gönderilecek noter satış senetlerine alıcının kimlik bildiri
mi ( nufus cüzdanı veya ehliyet ) ve taşıtın trafik tescil belgesinin birer fotokopisi eklenecektir.
Ayrıca bakınız : 1997/ 37 ve 51 sayılı genelgeler ( 1997/44 )
*Taşıt kredilerinin teminatı olan takyidatın kaldırılması işlemi ( örnek var ) 1995/81
*Tekne ( motorlu ) ve gemi satışları ( Bakınız yukarıda Gemi ve tekne satışları )
*Tescil belgesi bulunmayan araçların satışı sahiplik belgesi ile yapılabilir (1985/71)
*Tescil edilmiş araçların satışına ilişkin olarak 5942 s.Kanunla getirilen yeni düzenleme ve 01.05.2010 tarihine kadar uygulanacak esaslar ( Satış ve devirler genel ola
rak değişiklik öncesi hükümlere göre yapılmaya devam edilecek, satış ve devir işlemleri harç,
damga vergisi ve değerli kağıt bedellerinden istisna edildiğinden bunlar tahakkuk ve tahsil edilmeyecek, noter, yazı ve karşılaştırma ücretleri uygulanmaksızın satış ve devre ilişkin her türlü
işlem karşılığında KDV. hariç toplam 20 TL. maktu ücret alınacak, tebligatlara ilişkin posta giderleri de tahsil edilecektedir ) 5942 sayılı Kanun – R.G. 31.12.2009 ( 2009/37 ) Elektronik
araç satış sitemi 03.05.2010 günü fiilen başladığından genelge kısmen hükümsüz kalmıştır.
*Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirlerinden elde edilecek gelirlerin
“Noterlikler Ortak Cari Hesabı” kapsamına alınmasına, uygulamanın 04.01.2010 tarihinden itibaren başlamasına, işlemi yapan notere % 50 prim verilmesine, noterlerin her ay sonunda bu konu ile ilgili olarak düzenleyecekleri cetveli ayın sonunu izleyen 5 gün içinde bağlı
oldukları oda başkanlıklarına kağıt olarak ve elektronik ortamda göndermelerine, noter odala
rınca en kısa zamanda “Araç satış işlemleri ortak cari hesabı” açtırmalarına, uygulamanın oda
başkanlıklarınca izlenmesine karar verildiği ( 2010/3 ) Tescil edilmiş araçların satışından dola
yı tahsil edilen gelirlerin ortak hesaba alınması konusundaki kararın 2 nolu bendinde belirtilen
prim oranının 01.04.2010 tarihinden itibaren % 50 den % 90 a yükseltilmesine (2010/8)
*Tescil edilmiş araçların satışında esas alınacak adresler ( 1- Tescilli -ikinci el- araçların gerçek kişi alıcıları adına tescil işlemlerinde 11.01.2010 tarihinden itibaren Kimlik Paylaşım Sisteminde bulunan ikamet adresleri esas alınacaktır. 11.01.2010 tarihinden itibaren yapılacak noter satış işlemlerinde, satış işlemini yapan noterler de satıcı ve alıcının KPS' de bulunan
ikamet adresini esas alacak, satış sözleşmelerine bu adresleri yazacaklardır. KPS' de adres kaydı
nın bulunmaması veya yeni bir adres bildirilmesi halinde satış işlemi yapılmayacak ve ilgililer
nufus müdürlüklerine yönlendirilerek Kimlik Paylaşım Sistemi' ne kayıtların işlenmesinden son
ra satış işlemi yapılacaktır. 2- Şirketler için ; ticaret sicil gazetesinde belirtilen adresleri, diğer
tüzel kişilerin tüzük veya diğer resmi kayıt belgelerinde belirtilen adresleri dikkate alınacaktır.
3- Yabancı gerçek kişiler tarafından yapılacak alım satım işlemlerinde; varsa KPS' de bulunan
ikamet adresleri, yoksa ikamet tezkerelerinde gösterilen adresleri, bu da yoksa yazılı olarak beyan ettikleri adresleri esas alınacaktır ) 2010/4
*Tescil edilmiş araçların satış, devir ve tescil işlemleriyle ilgili Emniyet Genel Müdürlüğü açıklamaları ( Genel yazı 2010/61 )
*Tescil ve trafik belgeleri ile ilgili Emniyet Genel Müdürlüğü genelgesi hk. ( 1987/63 )
*Tescil ve trafik belgelerindeki hologram ( Genel yazı 2008/74 Sh.333 )
*Tescil ve trafik belgelerinin içerdiği güvenlik unsurları ( 01.02.2008 itibariyle kullanılmaya başlanan yeni tip araç tescil ve trafik belgelerinin örnekleri de ekli ) Gn.yazı 2008/29 Sh.265
*Teşvik belgesi kapsamında ithal edilen veya satın alınan araçların ( 5. yıl sonunda )
başkalarına devir, temlik ve satışında Devlet Planlama Teşkilatı'ndan veya Maliye ve Gümrük
Bakanlığı Kontrol Genel Müdürlüğü'nden yazı alınması ( 1989/50 -1990/22 )
*Teşvik belgeli yerli araçların beş yıl sonunda satışı, devri, temliki gibi işlemler
için Maliye Bakanlığının iznine gerek bulunmadığı hk. ( 1990/56 )
*Ticari plakanın devri ( Bakanlar Kurulu kararında belirtilen şartları haiz bir kişinin, noterlikçe yapılan sözleşme ile satın aldığı ticari plakayı adına tescil ettirmeden bir başkasına satmasının uygun olmayacağı ) 2007/10
*Ticari plaka sahipleri bu plakalarını taşıtla birlikte veya ayrı olarak satabilirler.
Plakanın ayrı olarak devrinde işlemin tescil bürosuna bildirilmesi gerekmez ( 1990/16 )
*Ticari plaka tahdidi uygulanan büyükşehir belediyesi bulunan illerimizde “ticari
taşıt tahsis belgesi verilmesi” işlemlerinin ulaşım koordinasyon merkezleri tarafından
yürütülmesi gerekmektedir ( 2005/2 )
*Ticari plaka tahdidi uygulanan il ve ilçeler ( Bakınız yukarıda Tahdide tabi il ve ilçeler )
*Ticari Plaka Tahsis Belgesi ( Ticari Plaka Tahsis Belgelerinin geçerlilik süresi 6 ay olarak sınırlandırıldığından süresi geçen belgeye istinaden noter satışı yapılmaması ) Gn.yazı 2002/101Sh.229
*Ticari plakalı satışlara getirilen tahditler ( taksi, dolmuş, ve minübüs satın almak isteyen kişilere satış yapılabilmesi için, kişinin İl Trafik Komisyonu Başkanlığından aldığı “ Ticari Pla
ka tahsis belgesi” istenir, satışlar daha önceki tarihte yapılmış ve bu yüzden tescil edilemiyorsa,
ilgililerin talebi halinde feshedilebilir ) 1986/60
*Ticari plakalı araç satışı işlemlerinde ( ticari taşıt tahsis belgesi aranır ) 1989/87
*Ticari plakalı araçlarda mirasçılar ve ortaklar arası hisse devrinde satın alan hissedardan ticari tahsis belgesi ve satılan araçtan 5 yaş şartı aranmaz ( 1990/13 )
*Trafik kuruluşlarımızca önceden tescil edilmiş olmaları sebebiyle tasfiyeye tabi
tutularak kamu kurum ve kuruluşlarından satışı yapılan araçların alıcıları adına tescil
edilmeden noterlerce satışları mümkün değildir ( 1995/36 )
*Trafik Tescil Bürolarına hitaben kredi alacaklısı bankalar tarafından düzenlenen
kağıtların müzekkere olarak kabulü hakkındaki Maliye Bakanlığı görüşü değişmemiştir.
Böyle bir işlem geldiğinde noterce onayı istenen işlem kağıdının, ekli örnekteki şekle uyup uyma
masına veya normal ibraname şeklinde bulunmasına bakıllarak varılacak sonuca göre harç ve
damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1995/81 )
*Trafik tescil kuruluşları ve telefon numaraları ( Genel yazı 2005/31 Sh.167 2005/58 Sh.204 – 2005/59 Sh.206 )
*Trafikten çekilmiş olan tahditli ticari plakalı araç satışı ( Tahdide tabi aracın ticari plakası
ile birlikte satılmak istenmesi halinde, alıcı şahsın “Ticari Plaka Tahsis Belgesi”ni ibraz etmesi koşuluyla noterlerce satış işleminin yapılması,tahdide tabi iken trafikten çekilerek satılan ticari araçların plakasının değil de sadece
aracın satılmak istenmesi halinde ise ticari plakasının hususiye çevrilmesinden sonra aracın satış işleminin yapılması gerektiği,boşa çıkan ticari plakanın araç sahibinin yeni alacağı araca verildiği, boşa çıkan plakaya tescil büro
larınca sahiplik belgesi düzenlenmediği ) Genel yazı 2004/73 Sh.290
*Traktör de kayıt tescile tabi bir araçtır ( 1987/81 )
*Triptik, geçici kabul ve gümrük geçiş karnesi ile yurt dışından getirilen otomobillerin bir yabancıya veya 3. şahıslara satışı mümkün değildir, süreleri sonunda aynen yurt dışına
çıkarılması gerekir ( 1978/2 )
*Triptik, geçici kabul ve gümrük geçiş karnesi ile Türkiye'ye gelen vasıta, makina,
malzeme vs. eşyanın gümrük mevzuatında belirtilen sürelerin bitmesinden önce veya muafiyet
konusu işlerin bitiminde aynen yurt dışına çıkarılması gerektiği ve söz konusu taşıtların üçüncü şahıslara satışının mümkün olmadığı hk. ( 1981/76 )
*Triptik veya Geçici Giriş Belgesi ile yurt dışından getirilmiş taşıtlar, tekrar yurtdışı
edilmek kaydıyla Türkiye'de bir yabancıya satılabilir ( 1987/13 ) Triptik veya Gümrük Geçiş Karnesi ile ülkemize getirilen otomobil vb. nakil vasıtalarının, Türkiye' de yerleşik gerçek ve tüzel kişilere veya bir yabancıya
satışı ve devri mümkün bulunmamaktadır, süresi bitiminde aynen yurt dişına çıkarılması gerekir ( 1988/19 )
1987/13 nolu genelge ile mübayenet olduğundan itiraz edilmiş, gelen cevaba göre; bu tür taşıtların noterlerce
satış ve devri mümkün bulunmamaktadır ( 1989/52 )
*Triptik veya geçici giriş belgesi ile ülkemize getirilen araçların satış işlemlerinin
noterliklerde yapılması mümkün değildir ( 1997/70 )
*Tüketici olarak taşıt iktisap etmiş gerçek ve tüzel kişilerin bu taşıtlarını daha
sonra taksitle satmaları halinde Taksitli Satışlara Ait Tebliğ kapsamına girmez ( 1978/3 )
*Türkiye'deki yabancıların, ülkemizden serbest rekabet şartları altında satın aldıkları milli veya millileşmiş taşıtları kendi statüsünde olan veya olmayan bir yabancıya veya Türke
satabilecekleri, ancak ilgilinin durumuna göre taşıdığı plakanın değişmesinin söz konusu olabileceği ( 1995/5 )
*Tüzel kişiler adına yapılan araç satışlarında, tüzel kişiliğin ticaret odasınca verilen sicil kayıt su
retinde veya Ticaret Sicil Gazetesinde belirtilen adresinin esas alınması gerektiği (Gn.yz.2009/83 Sh.183)
*Tüzel kişilerin araç alım satımlarında, vergi dairesi kayıtları ile tüzel kişilik yetkililerince
ibraz edilen belgelerin ( Ticaret Sicili Gazetesi, imza sirküleri vb.) kontrol edilmesi, unvanlarda
farklılık tesbit edilmesi halinde bu durumun düzelttirilmesinden sonra satış işleminin yapılma
sı gerekir ( Genel yazı 2011/ 90 )
*Tüzel kişiliği olmayan adi ortaklıklar ile şahıs işletmelerinin ticaret unvanları ile
alacakları araçların tescilleri mümkün bulunmadığından, sadece ticaret unvanları ile adlarına araç alım sözleşmesi yapılamıyacağı, bu nitelikteki araç alım sözleşmelerinde, alıcının gerçek kişi olması icap ettiğinden bu kişinin ad ve soyadının yazılması gerektiği, ayrıca buna ilaveten de, aracın aynı zamanda bir ticaret unvanı altında bir işletmeye tahsis edildiğine ilişkin kayıt
düşülebileceği veya adi ortaklıklar ile şahıs işletmelerinin ticaret unvanlarının yazılabileceği, ancak gerçek kişinin adı ve soyadı yanında ticaret unvanının yazılması halinde bu unvanın ticaret
sicilinde tescil ve ilan edilmiş olmasının da aranması gerektiği ( 2008/9 )
*Uçak, helikopter ve motorlu deniz taşıtlarında Motorlu Taşıtlar Vergisi ( 197 s.
Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun “Verginin mevzuu” başlıklı 1. maddesinde, - Bu Kanunun 5
ve 6. maddelerinde yazılı tarifelerde yer alan ; a-) Karayolları Trafik Kanunu’ na göre trafik şube veya bürolarına kayıt ve tescil edilmiş bulunan motorlu kara taşıtları, b-) Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne kayıt ve tescil edilmiş olan uçak ve helikopterler, c-) Li-
man veya belediye siciline kayıt ve tescil edilmiş olan motorlu deniz taşıtları, Motorlu Taşıtlar
Vergisine tabidir ) 2007/29
*Umumi servis araç satışı ( 1998/55–Gn.yazı 1999 Sh.320–2000 Sh.173–2000 Sh.208 )
*Vekaleten yapılan araç satış işlemleri ( Araç satış işlemlerinin vekaleten yapılması halin de araç
sahibine vekaleten hareket eden kişinin veya onun vekil tayin ettiği kişilerin isimlerinin satış senedinin ön yüzün
de yer alan “a) Satan :” bölümünde yer almasının faydalı olacağı ) Genel Yazı 2001/ 40 Sh. 221
*Veraset yoluyla intikal eden taşıtların, mirasçılar adına tescil edilmeden, bir başkasına
satışı mümkün değildir ( 1987/32 )
*Vergi numarası ile yabancılar adına araç satışı ( Ülkemizden alınmış yabancılara mahsus kimlik numarası bulunmayan gerçek şahıslara; vergi numarası ile araç satışı yapılabilir ancak vergi dairesi kayıtlarındaki kimlik bilgilerinde eksiklik bulunmaması gerekir. Eksiklik varsa
tamamlattırıldıktan sonra satış yapılabilir. ) Genel yazı 2010/85
*Yabancılara ait mavi plakalı araçlar ( Belirli bir süre için geçici olarak yurda sokulan, müddeti dolduğunda yurt dışına çıkarılması gereken ve ithal işlemi görmeden yurt içinde satışı mümkün olmayan yabancılara ait mavi plakalı kara nakil vasıtalarının başkaları tarafından kullanılması veya vekaletname ile kullandırılması
söz konusu olamaz ) 1995/5
*Yabancı uyruklulara ait MA – MZ Plaka grubundan araçlar ( Gümrük vergi ve resimleri ödenmeyen ve ülkemize ithali yapılmayan ( MA-MZ ) plaka grubu araçların satışının yapılmayacağı, aynı şahısların ülkemizde de araç edinmelerine imkan tanındığından, ithal işlemine tabi olmayan araçları almalarında ve
satmalarında sakınca yoktur ) 1997/31 – 2003/14 Satışı yapılabilenler : ( Türkiye'ye geçici bir süre ile
çalışmak, tetkik ve tahsilde bulunmak gayesiyle ve -Türk turistler hariç- turistik amaçla veya çeşitli nedenlerle
gelen yabancı kişilerin ülkemizden almış oldukları yerli üretim araçlar ile ülkemize kesin ithali yapılmış olan araçları alıp satmalarında mevzuatımız açısından sakınca bulunmamaktadır ) 1999/23
*Yabancılara ait araçların belli koşullarla devir işleminin yapılması sırasında 1990/
22 sayılı genelgede de açıklandığı üzere, bu araçların devrinde sakınca bulunmadığına ilişkin bir yazının
ilgili makamlardan alınmasından sonra işlemin yapılması ( 1995/5 )
*Yabancılara verilen ( MA – MZ ) grubu plakalı araçların tescil belgelerinde adı
yazılı kişi/kişiler haricindekilerin kullanmaması gerektiğinden, bu tür araçları başka
kişi veya kuruluşların kullanması için vekaletname tanzim edilmemesi ( 2003/14 )
*Yabancıların ülkemizden ihraç kaydı ile ( indirimli fiyatlarla ) edindikleri taşıtların, belirli süreler sonunda yurt dışı ederek aynı statüdeki diğer yabancılara satılmasının veya devredilmesinin
mümkün olduğu, bu araçların Türkiye' de yerleşik Türklere satışı halinde ise, mezkur araçları satın alırken kendilerine tanınmış yurt dışına çıkma koşulu indiriminin ödenmesi şartının aranacağı ( 1995/5 )
*Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında iktisap edilen makina ve teçhizatın -bu meyanda motorlu taşıtların- devrine dair prensipler ( İlgili Bakanlar Kurulu Kararı ile 98/1
ve 99/1 s. Hazine Müsteşarlığı Tebliğleri ) 1998/36 – 1999/26 – 2001/6 – 2002/38
*Zihinsel özürlüler ile reşit olmayan küçüklerin sahibi bulundukları aracın, tescil
kuruluşlarında adlarına tescilinin yapılabilmesi için, ileride doğabilecek hukuki ve cezai
sorumlulukları kabul ettiklerine dair, kanuni mümessillerince noterde tanzim ve tasdik edilmiş
taahhütnameyi tescil anında vermeleri zorunludur ( 2005/23 )
*2012 yılında uygulanacak Motorlu Taşıt Vergileri Genel Tebliği ( R.G. 26.12.2011 )
http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/12/2
0111231.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/12/20111231.htm
Konu baĢlıkları listesine dön
AVUKATLAR
*Adli müzaheret ( yardım ) sebebiyle düzenlenen avukatlık vekaletnamelerinde
harç istisnası uygulanması gerekir ( 2006/29 )
*Adli sicil kayıtları; kullanılış amacı belirtilmek suretiyle, kişinin kendisi veya vekaletnamede
açıkça belirtilmiş olmak koşuluyla vekili tarafından istenebilir. ( Genel yazı 2007/112 Sh. 361 )
Eki: Vekilin, müvekkille ilgili adli sicil kaydı ile nufus kayıt örneğini alabilmesi için kendisine
vekaletnamede bu yetkilerin açıkça verilmiş olması gerekmektedir . Avukat vekaletnamelerinin düzenlenmesi sırasında bu hususların vekalet verenlere hatırlatılması ( Genel yazı 2009/98 Sh.198 )
*Avukatın aharı tevkile yetkili olduğunu belirten bir vekaletnameyi notere ibraz
etmedikçe, müvekkili adına vekaletname tanzimi ile vekalet yetkisini bir başkasına devretmesi mümkün görülmemiştir ( N.K. 79. mad. ) 1987/36
*Avukatın değişik işler için aldığı vekaletnameleri başka bir avukata devretmesi
halinde, devredilen her vekaletname ayrı işlem kabul edilerek ayrı ayrı harç alınır ( 1993/39 )
*Avukatlara örnek verilmesi ( Ellerinde vekaletmane bulunan avukatlara, özel yetki gerektirenler hariç olmak üzere, müvekkillerince noterliklerde yapılan işlemlerden örnek verilmesi
hakkında Adalet Bakanlığı H.İ.G.M.21.10.2010 tarihli Mütalaası ) Genel yazı 2010/120
*Avukatlarca ilgili mercilere sunulmak üzere verilen her vekaletname suretine
Barolar Birliğince bastırılan pul yapıştırılacaktır ( TBB. Genelgesi var ) Genel yazı
2001/67 Sh.243 Bununla birlikte; bir noterlik işleminin vekaleten yapılması durumunda, vekalet
pulunun, avukat tarafından noterliğe sunulan vekaletnameye yapıştırılmasının yeterli olduğu, noterlik
işleminin örneklerine N.K.79. maddesi uyarınca dayanak olarak eklenen vekaletnamelere ise yapıştırılmasının gerekmediği düşünülmektedir ( Genel yazı 2008/12 Sh.199 )
*Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ( R.G. 10.05.2001 ) Noterleri
ilgilendiren maddeleri, avukatlık ortaklığı ile ilgili hükümler ( 2001/18 )
*Avukatlık Kanununda 4667 s. Kanunla yapılan değişiklikler çerçevesinde noterleri
ilgilendiren hükümlerin değerlendirilmesi : Avukatların da Noterlik Kanunu 55/1. maddesinde
belirtilen, noterlik evrak ve defterlerini incelemeye yetkili kimselerden sayılacağı, verilen örneklerin noterlik ücretine tabi olacağı, N.K. 94. maddesi gereğince avukatın noterlikte bulunan evraktan örnek istemesi halinde
işlem ilgililerinden birisinin vermiş olduğu genel dava vekaletnamesinin ibrazının yeterli sayılacağı, Avukatlık
Kanunu 2. Maddesi ; avukatın gerek duyduğu bilgi ve belgelerin incelenmesi ve örnek alması hususunda istisnai
kanun hükümlerini saklı tuttuğundan kanuni engel yoksa avukatın vekaletname ibraz etmek şartıyla her türlü
evrakı inceleyebileceği, ayrıca disiplin koğuşturması Baro Yönetim Kurulunun kararı ile açıldığından noterliklerin
bu konudaki talepleri yerine getirmesinin gerekeceği , yetki belgesi vekaletname hükmünde olduğu, buna rağmen avukat tarafından tevkil vekaletnamesinin noterlikte düzenlenmesi tercih edilirse; dayanak vekaletname
suretlerinin ibrazının gerekeceği ( 2001/50 )
*Avukatlık Kanunu 56/2. maddesindeki “ Diğer Adalet Daireleri ” ibaresine noter
ler de dahildir ( Asıllarının verilmesi kanunda açıkca gösterilmeyen hallerde avukatlar, takip ettikleri işlerde, aslı kendilerinde bulunan her türlü kağıt ve belgelerin örneklerini kendileri onaylayarak
yargı mercileri ile diğer adalet dairelerine verebilirler ) Genel yazı 2004/46 Sh. 254
*Avukatın kendisinin çıkarıp imzaladığı vekaletname örneği ile başkası adına işlem
yaptırmak üzere noterliğe başvurması halinde; vekaletnamenin aslı veya noter onaylı ör
neği istenmeden işlem yapılması ancak azami dikkat ve itina gösterilmesi ( 1976/8 )
*Avukat kimlikleri ( 2002/37 ) *Avukat kimliklerinin tapu işlemlerinde resmi kimlik
olarak kabul edileceği ( 2006/49 )
*Avukatlık ortaklığı ve birlikte çalışma ( 1136 sayılı Avukatlık Kanunu 44. maddesi ) : Avukatlık ortaklığı, aynı baroya kayıtlı birden çok avukatın bu kanuna göre mesleklerini
yürütmek için oluşturdukları tüzel kişiliktir. Avukatlık ortaklığının çalışması meslek çalışması olup,
ticari sayılmaz ve vergilendirme bakımından şahıs şirketlerine ilişkin hükümler uygulanır. Avukatlık
ortaklığının adı, bir yada birkaç ortağın ad ve/veya soyadlarına ( Avukat Ortaklığı ) ibaresi eklenerek
belirlenir. Ana sözleşmesi tip ana sözleşmeye uygun olarak düzenlenen avukatlık ortaklığı, kurucuların
kayıtlı bulunduğu baro yönetim kurulu tarafından Baro Avukatlık Ortaklığı Siciline yazılmasıyla tüzel
kişilik kazanır. Birlikte çalışma ise aynı baroya kayıtlı birden çok avukatın mesleki çalışmalarını bir
büroda yürütmeleridir, bu birlikteliğin tüzel kişiliği yoktur, yapılan iş ticari sayılmaz. Birlikte çalışan
avukatlardan biri yada birkaçının ad ve/veya soyadının yanında ( Avukatlık Bürosu ) ibaresinin kullanıl
ması zorunludur. Türkiye Barolar Birliği Avukat Ortaklığı Yönetmeliği 38. Maddesinde de “ Ortaklığın takip edeceği işlere ait vekaletnameler ortaklık adına düzenlenir. Ortaklık, iş ve davayı takip edecek ortak veya çalışan avukatlarına usulüne uygun olarak düzenlenmiş yetki belgesi verir. Vekaletnamede tevkil yetkisi olması halinde ortaklık, ortakları ve çalışan avukatları dışında üçüncü bir avukata
da yetki belgesi verebilir. Bu halde de ortaklığın Kanun ve bu Yönetmeliğe göre müteselsilen sorumluluğu devam eder” hükmü yer almaktadır. ( Genel yazı 2011/118 )
*Avukatlık ortaklığına ait vekaletnamelerin Avukatlık Ortaklığı adına düzenlenmesi ve
vekaletnamede avukatlık ortaklığına ait vergi numarasının yazılması gerekir. Aynı büroda
birlikte çalışan avukatlar için düzenlenecek vekaletnamelerde ise ilgili avukata ait vergi numarasının yazılması gerekir ( 2002/25 – Genel yazı 2011/118 )
*Avukat tarafından sureti çıkarılıp onanmış vekaletname müstenidat olarak kabul edilip işlem yapılması gerekir ( 1984/8 – 1984/49 )
*Avukat tutma yetkisi, dava açma yetkisini kapsamaz ( 1988/80 )
*Avukat vekaletleri ile ilgili olarak Maliye Bakanlığına veya defterdarlıklara bilgi
verilmesine ya da örneklerinin gönderilmesine gerek olmadığı hk. ( 1990/3 )
*Avukat yanında ücretli olarak çalışan avukata tebliğ hk. ( 1996/28 )
*Bankaların serbest avukatlarla yaptığı sözleşmelerde harç ve damga vergisine
esas alınacak ücret ve meblağlar ( Sözleşmenin hizmet sözleşmesi olarak düzenlenmesi ve
ilgili bankaca sözleşmeye taraf avukatların İş Kanunu hükümlerine göre istihdam edileceğinin
tevsik edilmesi şartıyla, damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi gerekir ) 1993/83
*Baro teşkilatı bulunan iller ( ve bulunmayan illerin bağlı olduğu barolar ) Genel
yazı 1995 Sh. 204 )
*Belediye başkanları, sözleşme yapma yetkilerini belediye avukatlarına devredemezler
“başkalarını tevkil” yetkisi belediye davaları ile sınırlı olarak verilebilir ( 1984/14 )
*Belediyelerin avukata vekalet vermesi ( Sulh ve ibra gibi özel yetki verilmesini gerektiren konulara ilişkin belediye meclisi kararı kesinleştikten sonra, bu karara; özel yetkiyi gerektir
meyen hallerde de 1580 S. Belediye Yasası 100 D mad. ne dayanarak avukat vekaletnamesinin
noter tarafından N.K. 79. maddesi uyarınca düzenlenmesi veya onaylanması gerekir ) 1983/56
*Bir avukata veya bir işverene bağlı olarak çalıştığı için vergi mükellefiyet kaydı olmayan
avukatlara ( stajyer avukatlar dahil ) vekaletname verildiği takdirde, vekalet alan avukatın
adı ve soyadı ile birlikte, bağlı olarak çalıştığı avukat veya işverenin adı, soyadı (unvanı), bağlı bu
lunduğu vergi dairesi ve sicil numarası da yazılacaktır ( 1990/34 )
*Birden fazla vekil ( Dava için birden fazla vekil görevlendirilmiş ise vekillerden her biri,
vekaletten kaynaklanan yetkileri, diğerinden bağımsız olarak kullanabilir. Aksi yöndeki
sınırlamalar, karşı taraf bakımından geçersizdir ) H.M.K. 75 ( Genel yazı 2011/86 )
*Duruşmadan vareste tutulma yolunda talepte bulunmaya ve gıyapta cereyan edecek duruşmalara katılmaya dair yetkilerin vekaletnamede açıkca belirtilmesi ( 1973/32 )
*Elinde vekaletname bulunan avukatlara, müvekkillerine ait işlemlerden örnek verilmesi hk. ( Kanun koyucu, genel vekaletnameyle noterliklerde yapılan işlemlerden örnek alınabilmesini mümkün kılmaktadır.Sadece açılmamış vasiyetnemeler bakımından özel yetki aranacaktır )
Adalet Bak. H.İ.G.M. 21.10.2010 tarih ve 11066-27680 s. Mütalaası ekli ( Genel yazı 2010/120 )
*Eşi avukat olan noterin, eşinin müvekkilleri adına ihtarname, ihbarname, protesto
keşide edemiyeceği hk. ( 1984/36 )
*Genel vekaletnameyle ; vekalet sözleşmesinin kurulup kurulmadığının, önericinin iradesini karşı tarafa ulaştırıp ulaştırmadığının veya bu iradenin devam edip etmediğinin noter tarafından bilinebildiği durumlarda ( açılmamış vasiyetnameler açısından özel yetki arayan kanun hükmü ayrık olmak
kaydıyla ) Noterlik Kanunu 94/1. maddesinde belirtilen ilgilinin vekili sıfatıyla, noterliklerde yapılan
işlemlerden örnek alınabilmesinin mümkün olduğu düşünülmektedir ( Genel yazı 2011/35 )
*Jandarma karakolunda gözaltına alınan ve hazırlık soruşturması yürütülen şahısların istemleri halinde müdafi olarak bir avukata karakolda karakol komutanı veya yardımcısı huzurunda noter kanalı ile vekaletname verebilir ( 1986/9 )
*İş sahipleri, yargı mercileri ve adalet daireleri dışındaki resmi dairelerde bulunan işleri
ni vekaletname vermek suretiyle 3. kişilere takip ettirebilirler ( 1982/40 )
*Karakolda gözaltına alınan ve hakkında hazırlık soruşturması yürütülen suç zanlılarının, müdafi olarak bir avukata karakol amirinin huzurunda noter kanalı ile vekalet vermelerinde sakınca bulunmadığı hk. ( 1977/14 – 1978/43 )
*Mirasçılık belgesi talep etmek için avukatların genel dava vekaletnamesi ibraz
etmesi yeterlidir ( Genel yazı 2011/99 )
*Mümeyyiz küçüklerin dava ehliyetine sahip oldukları istisnai haller ve haklarında
ceza mahkemesinde sanık olarak dava açılması durumunda kanuni mümessilin rızası olmadan
da bizzat vekaletname düzenletip avukat tutabilecekleri hk. ( 1992/45 )
*Mümeyyiz küçüklerin evlenmeye izin davası açabilecekleri ve bu hususta yasal temsilcinin
( veli, vasi ) muvafakatı aranmaksızın vekalet verebilecekleri ( 1993/49 )
*Noterlerce bastırılan matbu vekaletnamelerde “başkalarını vekil etme” yetkisinin tüm
yetkilerin en sonuna yazılması gerektiği , vekil tayin edilen kişiye verilen “ avukat tutma” yetkisinin dava açma yetkisini kapsamadığı hk. ( 1988/80 )
*Noterlerce düzenlenen avukat vekaletnamelerinde, vekalet verenin T.C. kimlik
numarasının yazılması gereklidir ( 2005/15 )
*Noterliklerde vekaletname düzenlenmesi sırasında vekil tayin edilen kişinin T.C. kimlik
numarasının vekaletnameye yazılmasının uygun olacağı ( Genel yazı 2009/44 Sh.150 )
*Serbest avukatlık faaliyetinden dolayı mükellefiyeti olan bir avukatın yanında diğer bir
avukatın ücretli olarak çalışması halinde, ücretli olarak çalışan avukatlar bakımından vergilendirme konusunda açılamalar ve bu avukatlara vekaletname verildiği takdirde vekaletnemeye
yazılması gereken hususlar hk. Gelir Vergisi Tebliği ( 1996/28 )
*Tapuda işlem yapılmasını gerektiren sözleşme ve vekaletnamelerde; nufus cüzdanı ve pa
saport yanında avukat kimliğinin de resmi kimlik olarak kabul edilmesi ( 2006/49 )
*Terk eden eşin ortak konuta davet edilmesi işlemi için avukatların ; 6100 s. HMK.
74. maddesi uyarınca, boşanma davası açma yetkisini veya sadece terk eden eşin ortak konuta
davet edilmesi yetkisini içeren vekaletname ibraz etmeleri gerekir ( Genel yazı 2011/99 )
*Terörle mücadeleden doğan zararların tazmini ile ilgili vekaletnameler ( Terör ve
Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkındaki 5233 s. Kanun çerçevesinde maddi
zararların karşılanması amacıyla düzenlenen vekaletnameler münhasıran sulhen anlaşma yetkisi ile
sınırlı olarak verildiği takdirde harçtan istisna edilecek, bu yetkinin yanı sıra dava açma, icra takibi ve
benzeri diğer yetkileri de ihtiva ederse maktu harca tabi tutulacaktır ) örnek var ( 2004/48 )
*Tevkil yetkisine dayanarak vekilin başka bir avukatı tevkil etmesi halinde, asilin
resminin bulunduğu vekaletneme örneği tevkil belgesine kanun gereğince eklendiğinden ayrıca
vekilin resminin yapıştırılmasına gerek olmadığı hk. ( 1998/13 )
*Vasinin kısıtlı adına avukata genel vekaletname vermesinde dikkat edilecek hususlar ( Vasinin, 4721 s. Türk Medeni Kanunu' nun 462. ve 463. maddelerinde tahdidi olarak
sayılan işlemleri yapabilmesi için mahkemeden izin alması zorunlu olmakla birlikte, alınan izni
takiben ya da kanunda sayılan hallerden hariç yapılması gerekli işlemlerin takibi için avukata
vekaletname verilmesi durumunda ise mahkemeden izin alınmasına gerek olmadığı ) 2002/51
*Vasinin kısıtlı adına ( izin almadan ) avukata vekalet verebileceği ( Türk Medeni Kanunu 462. ve 463. maddelerinde belirtilen işlemleri yapmak için, vasinin kanunda öngörülen ma
kamlardan izin alması gerektiği, bu işlemler için vekaletname düzenlenmesi sırasında ise izin almasına gerek olmadığı hk. ) 2009/24
*Vekaletnameler maktu harca tabidir,damga vergisine tabi tutulmamıştır. “... ile ara
mızda oto alım satımından doğan veya bu şahıstan nakden almış olduğum para borcum sebebiyle en fazla da bu borcumun 60 milyarlık (TL.) miktarı ile sınırlı olmak üzere T.C. icra dairelerinde
..” diye başlayan ifadelerle avukata verilen vekaletin sınırlarının çizildiği, sonunda da “ işbu vekaletname talimat içermekte olup, yukarıdaki yetkilerin vekilim tarafından kullanılmasına muvafakat ediyorum” ibaresi ile de vekaletin içeriğine açıklık getirildiği, yukarıda bahsi geçen beyanların borç ikrarı olarak değerlendirilemiyeceği, ( örneği bulunan ) işlemin vekaletname vasfı itibariyle maktu harca tabi tutulması gerektiği ( örneği bulunan ) 2004/39
*Vekaletnameler maktu harca tabidir, değer gösterme mecburiyeti yoktur ( 1984/57 )
*Vekaletnamelerde “duruşmadan vareste tutulma talebinde bulunma ve gıyabında
duruşmalara katılma” yetkisinin ayrıca belirtilmesi gerektiği hk. ( 1973/32 )
*Vekaletnamelerde yer alacak asgari bilgiler, avukatlara verilen vekaletnameler de aranan hususlar ( V.U.K. Gen.Teb. ) 1990/3 – 1995/44 - 1995/72 – Gn.yazı 1998 Sh.206
*Vekaletnamelere vekaleti veren kişinin anne adının da yazılması ( avukatların müvekkilleri hakkında adli sicil kaydı alabilmeleri için, Ankara Barosunun bu konudaki talebi uygun
görülmüştür ) Genel yazı 2006/56 Sh.237
*Vekil olarak noterliklerde işlem yaptıran avukatların ev adreslerinin, -özel
hayatın gizliliği gereği- iş kağıtlarına yazılmaması ( Genel yazı 2011/119 )
*Vekilin, müvekkille ilgili adli sicil kaydı ile nufus kayıt örneğini alabilmesi için kendisine vekaletnamede bu yetkilerin açıkça verilmiş olması gerekmektedir . Avukat vekaletnameleri nin
düzenlenmesi sırasında bu hususların vekalet verenlere hatırlatılması (Gen.yazı 2009 /98 Sh.198)
*Velisi tarafından küçüğe atanmış bulunan vekilin vekaleti, aksine hüküm yoksa,
küçüğün reşit olmasıyla sona ermez. Kanuni temsilcinin ölümü de önceden küçüğe ve
mahcura atanan vekilin vekalet akdini kendiliğinden sona erdirmez ( 1991/28 – 1996/51 )
*Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi ( R.G. 21.12.2011 )
http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/12
/20111231.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/12/20111231.htm
Konu baĢlıkları listesine dön
AZĠL – ĠSTĠFA
*Azil işleminin bir örneğinin önceki işlemi yapan notere gönderilmesi resmi bir bildirim olup muhataba tebliğ niteliğinde sayılmaz ( 1988/47 )
*Azilname ve istifaname, imza onaylanmadan yapılıyorsa veya imzaların da onaylan
ması isteniyorsa ( imza onaylanması ile muhataba yapılacak tebliğ işlemi Harçlar Kanunu 46. maddesi anlamında aynı gayeye matuf birbiri ile ilgili işlemler mahiyetinde olmadığından ) izlenecek yol , alınacak harçlar (1986/58) Noterin kanunen bilgi vermek zorunda bulunduğu şahıs, merci ve makamla
ra yazılan posta gönderilerinden muhatap adedine göre ikinci bir harç alınmaması ( 1987/28,84 )
*Azilname veya istifa tebliğlerinden muhatap adedince maktu harç alınır. Ancak,
tebliğ ile birlikte imzanın onaylanması da istenmiş ve yapılmışsa ayrıca imza onaylaması ne
deniyle harç alınması gerekir. Yine bilgi için gönderilen makamların da muhatap kabul edilmesi
ve harcın buna göre çoğaltılması gerektiği düşünülmektedir ( 1986/39 )
*Bilinen adreste tebligat ( 7201 sayılı Tebligat Kanunu 10. Maddesi ) : “Tebligat, tebliğ
yapılacak şahsa bilinen en son adresinde yapılır. ( Ek fıkra: 11/1/2011 – 6099 s. Kanun 3. madde
si ile ) Bilinen en son adresin tebligata elverişli olmadığının anlaşılması veya tebligat yapılamaması halinde, muhatabın adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yeri adresi, bilinen en son ad
resi olarak kabul edilir ve tebligat buraya yapılır. Şu kadar ki; kendisine tebliğ yapılacak şahsın
müracaatı veya kabulü şartiyle her yerde tebligat yapılması caizdir.
*İlgili olmayan bazı banka veya resmi kuruluşlara sadece azilname olup olmadığı konusunda bilgi verilmesinin yerinde olacağı hk. ( 1992/13 )
*İhtarname veya tebliği gereken sair evrakın Tebligat Kanunu 21. maddesi uyarınca tebliğinde T.C. kimlik numarası (Muhatabın yani kendisine tebligat yapılacak olanın T.C.
kimlik numarasının –noterliklerde işlem yapıldığı sırada- bilinmesine imkan bulunmadığından,
muhatabın T.C. kimlik numarası yazılı olsun veya olmasın, muhtar, ihtiyar heyeti azaları, zabıta
amir ve memurlarının, tebligat evrakını almak zorunda oldukları hk.) Genel yazı 2011/36
*Karşı tarafa ( vekile ) ulaşması gerekli ve tek taraflı irade beyanı olan azlin hüküm ifade edebilmesi için vekalet verenin, azilname düzenlenirken vekilin adresini bildirmesi ve vekilin adresinin işlem kağıdına yazılmasının uygun olacağı hk. ( 1995/72 )
*Yapı denetim kuruluşlarında görev yapan mimar ve mühendislerin istifanamelerinde yer alacak hususlar ( 1- Yapı denetim firmasının; adı, dosya numarası ve adresi , 2- De
netçi mimar ve mühendislerin; denetçi belge nosu, mesleği, oda sicil numaraları, 3- Yardımcı
kontrol elemanı mimar ve mühendislerin mesleği, kayıtlı oldukları oda sicil numaralarının mutlaka yazılması ) Genel yazı 2008/73 Sh.330
NOT: Bak TEBLĠĞ ĠġLEMLERĠ ile ilgili genelge ve genel yazılar. Konu baĢlıkları listesine dön
(B)
BEYANNAME
*Anonim şirketin yönetim ve denetim organlarının seçimi için belirtilen tarih ve
yerde tüm ortakların katılımı ile yapılacak olağanüstü genel kurul toplantısına hiç
bir itirazlarının olmayacağını beyan ettikleri , şirket sermayesi ile ortaklar arasındaki dağılımının da gösterildiği “ taahhütname” başlıklı örneği ekli kağıdın maktu harca ve damga vergisine
tabi tutulması gerekir ( 1997/9 )
*Araç takyitlerinin kaldırıldığı hakkında yazılar ( Genel yazı 2006 Sh.260 )
*Araç üzerindeki takyidat şerhlerinin kaldırılması işlemleri ( tescil kuruluşlarında
banka yetkililerinin imza örnekleri bulunmadığından ) noterce düzenlenmiş ve ilgili ban
kalarca verilecek bir ibranameye istinaden yapılacaktır ( 1994/36 )
*Bankalar tarafından trafik tescil bürolarına hitaben yazılan ve kullandırılan krediler sebebiyle banka lehine konulan rehin, haciz, gibi takyidatların kaldırılmasına ilişkin olarak düzenlenen
kağıtlarda kredi veya rehin değerine yer verilmesi, söz konusu kağıtların müzekkere vasfını değiştirme
yeceğinden , damga vergisine tabi tutulmayacak olan bu kağıtlarla ilgili işlemlerden maktu harç alına-
caktır. Ancak yazılarda “alacağımız tahsil edilmiş olduğundan” veya “ borcu kalmadığından” “ ibra
edilmiştir” gibi ibareler yer alıyorsa ibraname özelliği bulunduğun dan, damga vergisine tabi olmayan
bu kağıtlardan nisbi olarak harç tahsili gerekir ( yazı örnekleri var) 2004/22
*Bankalarca kullandırılan taşıt kredilerinin teminatı olarak araçların tescil belgeleri üzerine konulan takyidat şerhlerinin kaldırılmasını teminen, kredi borcunun geri
ödenmesini müteakip ilgili bankalardan alınan rehin kaldırma yazısının, noterce tasdiklenmiş
ibraname yerine noterce tasdiklenmiş beyanname şeklinde olmasında hukuken herhangi bir sakınca görülmemekte, bu nedenle noterlerce düzenlenen ibraname veya bankaca düzenlenen ve
noterlerce tasdiklenen beyannamelere göre de rehin şerhinin kaldırılmasında bir sakınca bulunmamaktadır ( 2005/8 )
*Basında çıkan haberler nedeniyle gönderilmek istenen tekzip veya düzeltme yazılarının
noter aracılığı ile ilgili gazeteye gönderilmesine yasal engel bulunmadığı ( 1993/96 )
*Düzeltme beyannamelerinde damga vergisi ( Daha önce yapılan bir noterlik işleminin tamamlanmasından sonra, işlemin değerine tesir etmeyen konularda düzeltme beyanı ile değişiklik yapılması halinde ( Örneğin ; mukavelenin süresi değişmiyorsa, değer veya miktar artmıyorsa, taraflardan biri değişmiyorsa ) maktu damga vergisi alınır ( 1995/ 14 - Ek: Genel yazı 1995 Sh. 176 )
*Eser sahibinin, eserlerinin çoğaltılması, yayını, görüntülenmesi gibi haklarını MESAM' a devrettiğine ve eserlerinden doğan alacaklarının tahsili konusunda yetki
verdiğini belirten “ Yetki Belgesi” başlıklı işlem muhtevası itibariyle menkul veya gayrimenkul malın aynına ilişkin taahhüdü ihtiva etmediğinden, sözleşme süresince ödenmesi öngörülen telif ücretlerinin ise bugün için bilinmesi mümkün olmadığından maktu harca tabi tutulma
sı, 488 S. Kanuna ekli (1) sayılı tabloda vergiye tabi kağıtlar arasında yer almayan “Yetki Belgesi”
ve “Muvafakat ve Taahhüt Beyanı” başlıklı kağıtların damga vergisine tabi tutulmaması ( Yetki
Belgesi örneği var ) 1998/64
*Gebze Gümrük Müdürlüğüne verilen, .... tarihli .... gemisi yükünün kendilerine ait
olduğuna dair, beyan ve taahhütname başlıklı işlem, maktu damga vergisi ve bu konuda
noterde yapılacak işlemler maktu harca tabidir ( örneği ekli ) 1994/15
*Gümrük Müdürlüğüne verilen, araçla ilgili dilekçeler ( Dilekçe sahibi şirketin, bir çalışanının yurt dışından getirdiği otomobilini şirketin garajına bırakarak, görevi gereği sık sık yurt dışına
çıktığını, çıkış ve girişlerinde gümrük idarelerince bu kişinin pasaportun da yazılı otomobil ibaresinin
dikkate alınmamasını ve bununla ilgili her türlü sorumluluğun kendilerine ait olduğunu belirttiği bu
kağıdın damga vergisine tabi tutulmaması, maktu harca tabi tutulması ) Örne ği var ( 1996/32 )
*İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanlığı' na hitaben verilen ve şirketin
malvarlığına ilişkin güncel bilgileri kapsayan beyannamenin damga vergisine tabi tutul
maması, maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1993/84
*Kaybolan bir belgenin, ileride bulunduğunda kullanılmayacağına ve ilgili bankaya ia
de edileceğine dair beyan , taahhüt mahiyetini taşımadığından, üzerinde değer bulunsa dahi
maktu harç ve damga vergisine tabi tutulur ( 1984/29 )
*Konkordato talebini teminatsız olarak kabul ediyorum, şeklinde beyanı ihtiva eden işlem
lerin damga vergisine tabi tutulmayacağı, maktu harca tabi olduğu ( 1993/36 )
*Kredilerin teminatı olarak banka tarafından taşıtlar üzerine konulan rehnin, kredinin geri ödenmesi sonucunda kaldırılmasını teminen trafik şube ve bürolarına hitaben
düzenlenen ve halen yürürlükte olan 1995/81, 2000/10 ve 2004/22 sayılı genelgelerimizde belirtilen müzekkere veya ibra vasfındaki belgeler kredi ile alakalı bulunmadığından bu belgelerle
ilgili işlemlere harç istisnası uygulanmayacaktır ( 2007/50 )
*Kurucular için beyanname başlıklı işlemin ( satın almayı taahhüt ettiği hisse miktarı ve
tutarı cümlesi çıkartılarak ) maktu damga vergisine tabi tutulması (örnek var) 1987/58
*Küçüklere ait taşınmazın satışı sırasında tapu sicil müdürlüklerince velilerinden
istenen, satışın Türk Medeni Kanunu 327 ve 356.maddelerinde hükme bağlanan amaca yönelik olmadığına dair beyan ve taahhüt içeren belgenin noterlerce tanzim ve onaylanmasında yasal
engel bulunmadığı, tapu dairesine verilen bir beyan niteliğinde olan bu belgenin değer gösterme
zorunluluğuna da tabi olmadığı hk. ( 2003/29 )
*Merkezi yurt dışında bulunan bir bankanın Türkiye'de şube açmak isteğinin ve
bu şu- benin sermaye miktarının beyan edildiği kağıdın beyanname olarak mütalaa
edilmesi ve 492 s. Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin II/1 pozisyonu gereğince maktu harca tabi
tutulması, bu beyannamenin 488 s. Kanunun 8. maddesinde tarifi yapılan resmi bir daireye verilmek üzere düzenlenmesi halinde aynı kanuna ekli (1) sayılı tarifenin IV/2-b-4 pozisyonuna
göre maktu damga vergisine tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1997/68
*Mirasta intifa hakkını seçen eşin , aksi yönde irade beyanı ile noterde düzenlenen senet, beyan sahibini bağlamakla beraber, yalnızca delil hükmündedir, veraset ilamına
karşı infazı kabil bir belge niteliğinde değildir ( 1990/70 )
*Muristen kalan tasarruf bonosu ve kupürlerinin mirasçılar arasında rızaen payla
şılması işlemi beyanname değil, taksim sözleşmesi niteliğindedir ( 1975/32 )
*Müteahhitlik karnesinin değerlendirilmesi yazısı, dilekçe mahiyetinde bulunduğundan
damga vergisine tabi tutulmaz, sadece maktu harca tabidir ( Örneği var ) 1993/43
*Müteahhitlik karnesi kullanmak isteyen şirketin, müteahhitlik karnesine sahip bir kişiden
karnenin kullanılabilmesi için muvafakat aldıktan sonra, karneyi kullanmaktan vazgeçtiğine
dair beyanında değer gösterme zorunluluğu yoktur ( 1989/106 )
*Organ ve doku bağışı ( 2238 s. Kanunun 14/1. maddesi hükmü gereğince; noterlikte vasiyetname yolu ya da iki tanık huzurunda alınacak beyan ile şahsın ölümünden sonra cesedini kadavra olarak bağışlamasının mümkün olduğu düşünülmektedir ) 2007/64
*Ortak girişim beyannameleri ( 2886 S. Devlet İhale Kanunu'na göre düzenlenen ve ihaleyle üstlenilen bir işin bitirilmesine ilişkin taahhüdü kapsayan bu kağıtlarda değer gösterilmesi ve
bu değere göre harç alınması gerekir ) 1984/58
*Ortak girişim beyannamelerinde, kurulması öngörülen adi şirkete konulan nakdi ve ayni
sermayenin belli bir değer olarak gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisi
alınması gerekir ( 1986/38 )
*Proje sorumluluk beyanı ( Belediye İmar Müdürlüğüne hitaben düzenlenen ve ... ilçesi ......
mahallesi, ...... ada / parsel nolu taşınmazdaki inşaata ait projeler tarafımdan yapılmış olup, her
türlü meslek sorumluluğunu beyan ve kabul ederim, şeklindeki işlem örneğinin damga vergisine
tabi tutulmaması, noter işleminden sadece maktu harç alınması ) Örneği var ( 2008/22 )
*Satışı yapılan ve teslim edilen ilaç bedellerinin idarenin isteği ( veya nakit durumu ) doğrultusunda ödenmesinin kabulüne dair beyan, belli parayı ihtiva eden ve bir
teklifin kabulü, dolayısıyla sözleşmenin tekemmülü vasfını taşıdığından değer üzerinden nisbi
harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2001/33 )
*Şirket ana sözleşme hükümlerinin kabul, tescil ve ilanı konusundaki beyannamelerin resmi daireye ( Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na ) verileceği gözönünde bulundurularak 488
s. Kanuna ekli ( 1 ) sayılı tarifenin IV/2-b-4 pozisyonu gereğince maktu damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir ( 1997/32 )
*Şirketin taahhüdü altında olup, halen yapımı devam eden işlerin dökümünün belir
tildiği ve bu bilgilerin doğruluğunun kabul ve beyan edildiği ( taahhütname ) başlığını
taşıyan kağıdın düzenleme şekli ve muhtevası itibariyle beyanname olarak değerlendirilmesi,
maktu harca tabi olduğu, resmi dairelere verilen beyannamelerin maktu damga vergisine tabi
tutulması, resmi daireler dışında kalan kişi ve kuruluşlara verilecek beyannamelerin damga ver
gisi kapsamı dışında tıutulacağı ( örneği var ) 1994/26
*Şirketlere ait araçların satışlarında ve düzeltme beyannamelerinde Ticaret Sicil
Gazetesindeki faaliyet alanı dikkate alınarak, faaliyet alanı veya şubelerinin dışındaki
adreslerin beyan edilmesi halinde satış işleminin yapılmaması ( Genel yazı 2000/75 Sh. 201 )
*Taşınmaz üzerinde hakkı kalmadığına ve başkası adına tescile muvafakat ettiğine dair
işlemin beyanname kabulü ile maktu harç ve damga vergisi alınması hk. ( 1990/40 )
*Taşıt satışına yetki veren vekaletnamelere ilgilinin fotoğrafının yapıştırılması ve ilgiliye ait nufus kağıdının titizlikle incelenip gerektiğinde başka kimlik belgeleri ile teyid edilmesi hu
kukumuza uygun olacaktır ( 1993/81 )
*Tescil davası nedeniyle verilecek muvafakatnameler beyanname niteliğindedir,
maktu harca tabidir ( 1990/40 )
*Toplu konut kredilerine ilişkin beyanname-taahhütname : Toplu Konut Kredileri Uygu
lama Yönetmeliği uyarınca konut kredisi talep edenler tarafından ( beyan edilen hususların doğruluğunun tesbiti amacıyla ) düzenlenen “ Beyanname ve taahhütname” başlıklı kağıdın, kredi
miktarının hesaplanmasını mümkün kılan herhangi bir değeri ihtiva etmemesi nedeniyle maktu harca ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1998/10
*Trafik Tescil Bürolarına hitaben kredi alacaklısı bankalarca düzenlenen kağıtların müzekkere olarak kabulü hakkındaki Maliye Bakanlığı görüşü değişmemiştir. Böyle bir
işlem geldiğinde noterce onayı istenen işlem kağıdının, ekli örnekteki şekle uyup uymamasına
veya normal ibraname şeklinde bulunmasına bakılarak varılacak sonuca göre harç ve damga ver
gisine tabi tutulması gerekir ( 1995/81 )
*Üye Bilgi Formu ve Taahhütname başlığını taşıyan kağıtta, ilgili Birliğe üye olmak isteyen şirket tarafından, ihracaat ve üretim kapasitesine ait bilgiler verilmekte, sonuç kısmında ise bilgilerin
doğruluğu beyan ve taahhüt edilmektedir. Düzenleme şekil ve muhtevası itibariyle beyanname olarak değerlendirilmesi ve maktu harca tabi tutulması gerekir. Herhangi bir resmi daireye verilmek üzere düzenlenmediği anlaşılan bu kağıdın, damga vergisine tabi tutulması mümkün değildir (1989/107)
*Yabancı memleketlerle Türkiye' deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtlar, Türkiye'de Resmi Dairelere ibraz edildiği, üzerine devir veya ciro işlemleri yürütüldüğü veya herhangi bir suretle hükümlerinden faydalanıldığı takdirde damga vergisine tabi
tutulur. Ancak, noterler 488 s. Kanunuda tarifi yapılan resmi daire kapsamı dışında kaldığından;
yabancı memlekette düzenlenen kağıtların tercümesinin yapılması için notere getirilmesi ibraz
kapsamına girmez. İmza ve mühür tasdiki olmaksızın noterlikte yapılan herhangi bir kağıdın ter
cüme işlemi Harçlar Kanunu ( 2 ) sayılı tarifenin II-5/b fıkrası hükmüne göre tercüme harcına
tabi tutulur ( örnekleri var ) 1994/17
*Yapı denetim şirketi sıfat ve alakasının kalmadığı konusunda beyan ve taahhüt (2002/18 )
*Yetkili Müessese Kurucularına İlişkin Bilgi Formu ve Kurucular Beyannamesi başlıklı kağıtlar, yeni kurulacak müesseselere kurucu olarak iştirak edecek kişilerle ilgili bilgileri
ihtiva etmektedir. Bu kağıtların beyanname olarak kabulü ile maktu harca tabi tutulması, resmi
daireye verilecekse ayrıca maktu damga vergisine de tabi tutulması, resmi daireye verilmek üze
re düzenlenmemişse damga vergisi alınmaması gerekir ( örnekleri var ) 1995/49
Konu baĢlıkları listesine dön
( C-Ç )
ÇEVĠRĠ ĠġLEMLERĠ
*Belediyenin taşınır ve taşınmaz mal varlığını, yıllık gelirini ve yapacağı yatırımları
konu alan “Belediye Meclisi Olağanüstü Toplantı Kararı” nın aslı damga vergisine tabi
olmadığından noterlikte çıkarılacak örneğinin de damga vergisine tabi tutulmaması , bu kağıdın
yabancı dile çevrilmesi halinde (2) sayılı tarifenin II-5-b bendi gereğince maktu harç alınması
gerekir. ( 1995/57 )
*Bir dilden diğer dile veya bir yazıdan başka bir yazıya çeviri yapılması, yabancı
dildeki bir yazının örneğinin çıkartılması işlemleri ve ekleri ( 1981/12 )
*Birkaç dilde yazılı işlemlerin, sözleşmelerin noterlikçe onaylanmaları istendiğin
de önce, yabancı dildeki sözleşmenin kapsamının belirlenmesi bakımından, tercüman marifetiyle metinler arasında uygunluk bulunup bulunmadığı belgelendirilmelidir. ( 1987/53 ) Bura
da yapılan iş bilirkişilik değil tercümanlık olup Noterlik Ücret Tarifesinin ilgili bölümünün uygu
lanması gerekir ( 1990/31 )
*Çeviri işlemi kaç örnek yapılmış olursa olsun çeviri ücretinin bir defa alınması,
örnek sayısınca çoğaltılmaması gerekir ( Genel yazı 1995 Sh. 177 )
*Çeviri işlemleri aksi sabit oluncaya kadar geçerlidir ( Genel yazı 2002 Sh.226 )
*Çeviri işlemlerinin ( A ) cilbendine konulacağı hk. ( 1991/23 )
*Çevirme işlemlerinde ilgilinin talebi halinde, çevrilen asıl belgenin fotokopisi veya örne
ğinin de çeviri evrakına eklenmesinin mümkün bulunduğu hk. ( 1985/9 )
*Çevirme işlemlerini yapacak tercümanların, yabancı dil bilgileri bakımından yeterli kişilerden seçilmesi gerektiği hk. ( Genel yazı 2007/21 Sh.231 )
*Çevirme ücreti ( Çevirme işlemleri ile ilgili olarak uygulama birliği sağlanması amacıyla
2010 yılına ait Noterlik Ücret Tarifesinin yürürlüğe gireceği 01.03.2010 tarihinden itibaren;
No terlik Ücret Tarifesine göre tahakkuk eden çevirme ücretinin tamamı tahsil edildikten sonra
% 50' si noterler tarafından tercümanlara ödenecektir. Ödeme nedeni ile tercümanlardan; vergi
mükellefi ise fatura, değilse gider makbuzu, serbest meslek mensubu ise serbest meslek makbu
zu alınacak, bu miktar gider olarak gösterilecektir ) 2010/7
*Çevirmenin ( tercümanın ) yasaklılık halleri ( Noterlik Kanunu 76.madde ) Fabrikada işçi
statüsü ile çalışan kişinin, o fabrika sahibinin veya yöneticisinin ilgilisi bulunduğu işleme aralarında
menfaat ilişkisi bulunması nedeniyle tercüman olarak katılamıyacağı düşünülmektedir ( 1995/11 )
*Değer ihtiva eden sözleşmelerin Türkçe' ye tercümesi halinde damga vergisine tabi
olması nedeniyle ; çeviri noter tarafından bizzat yapılmışsa alınan ücretin tamamı, tercüman tarafından yapılmış ve ücretin bir kısmı tercümana ödenmişse geri kalan miktarın, yasadaki şartlar çerçevesinde ortak hesaba yatırılması gerektiği hk. ( 1990/42 )
*Düzenleyen tarafların imzasını ihtiva etmeyen kağıdın tercümesi istendiğinde;
mahiyet veya vasfına bakılmaksızın bunlarla ilgili tercüme işlemi sırasında damga vergisi aranılmayacaktır. Bununla birlikte işlem yapılırken “ Tercüme için ibraz edilen aslında düzenleyen
tarafların imzalarının bulunmadığı görülmekle tercümesi yapılmıştır” şeklinde bir şerhin de işleme konulması uygun olacaktır ( 2007/22 )
*Faksla gelen veya fotokopisi ibraz edilen belgelerin çevirleri ( 2675 s. Milletlerarası
Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun'un 37/a maddesi hükmü ayrık tutulmak kaydıyla; tercüme işlemlerinin, belge aslı yoksa faks veya fotokopi yolu ile çıkarılmış suretlerinden de yapılmasının mümkün olduğu, suret üzerinden yapılacak tercüme işleminde, işlem başlığına “faks veya fotoko
piden tercümedir” ibaresinin yazılması, işlemin sonuna da “işbu tercüme ibraz edilen kimlik, diploma
veya pasaport fotokopisi veya faksı görülerek tercüme edilmiştir” şeklinde şerh düşülmesi ve işlemi
yaptıran ilgilinin açık kimliği ile adresi yazılarak yanlış anlamaların önüne geçilmesi ) 1997/38
*Garanti Mektubu başlıklı, yabancıdilde yazılmış kağıdın, imza ve mühür tasdiki istenme
den sadece tercüme için noterliğe getirilmesi halinde; damga vergisi alınmaması, 492 s. Kanuna bağlı
(2) sayılı tarifenin II-5/b fıkrasına göre tercüme harcına tabi tutulması gerekir ( örneği ekli ) 1996/46
*Göçmen soydaşlarımızın yeminli tercümanlık yapabilecekleri ve sendikalara üye olabi
lecekleri hk. ( 1990/60 )
*Harcın ve ücretin sayfa üzerinden hesaplanması hallerinde 20 satır bir sayfa, 50 harf
bir satır itibar olunacak, son sayfa 20 satırdan eksik olsa da bir sayfa kabul edilecek, bu kural birden çok sayfayı kapsayan çevirilere de uygulanacaktır ( 1975/9 )
*Herhangi bir belgenin Türkçe' den yabancı dile veya yabancı dilden Türkçe' ye
çevrilmesi işleminde; asıl yazı ile yapılan çevirisinin birlikte eklenmesi halinde, her
iki kağıdın beher sayfasından 492 s. Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin II-5/b bendi gereğince mak
tu suret harcının alınması gerekir ( 1997/2 )
*Irak Kürt Bölgesel Yönetimi ( IKBY ) tarafından düzenlenen; adres, başlık veya mühür kısmında “Irak” kelimesi içeren ( Iraq Kurdistan Regional Government, Kurdistan Regional
Government of Iraq, Kürdistan Regional Government - Iraq, Iraq Kurdistan Region, Kurdistan
Region of Iraq, Kurdistan, Iraq ... vb. ) İş Deneyim Belgeleri dahil her türlü belgenin hukuki anlamda geçerliliğe sahip belge sayılmasının; adres, başlık veya mühür kısmında “Irak” kelimesini
içermeyen ( Kurdistan Regional Government, Kurdis tan Region, Region of Kurdistan, Kurdistan
.. vb. ) belgelerin ise, Irak' ın diplomatik veya konsüler misyonlarınca veya Irak Merkezi Hüküme
ti'ne bağlı kurumlarca onaylandıktan sonra hukuki anlamda geçerliliğe sahip belge sayılmasının
uygun olacağı değerlendirilmektedir ( 2010/6 )
*İçeriğinde “Kuzey Irak” adlı oluşumu devlet olarak kabul eden ibarelerin yer aldı
ğı belgelerin noterliklerde tercüme edilmesinin 1512 s. Kanunun 53. maddesi gereğince mümkün olmadığı hk. ( 2006/25 ) Yukarıdaki 2010/6 nolu genelge ile değiĢtirildi.
*İlgilinin gerçek iradesinin noter tarafından öğrenilmesi gerektiğinden, işlem ilgilisi Türkçe bilmediği takdirde N.K. 74, 75, 76 ve 103. maddeleri ile N.K.Yönetmeliği 96. maddesindeki prosedüre uygun olarak işlem yapılması gerekir ( 1994/40 )
*İlgilinin Türkçe bilmemesi halinde tercüman bulundurulması zorunludur, noterin o
yabancı dili bilmesi sonuca etkili değildir, tercümanlığı noter yapamaz ( 1989/4 )
*Merkezi yurt dışında bulunan banka ve şirketlerin, Türkiye' de şube açmak üzere resmi dairelere ibraz için tercüme ettirdikleri anasözleşmenin Türkiyede düzenlen
mesi söz konusu olmadığı gibi Ticaret Sicili Gazetesinde de ilanı yapılmadığından damga vergisine tabi
tutulmaması, noterliklerde imza ve mühür tasdiki de söz konusu olmadığından Harçlar Kanunu'na bağ
lı ( 2 ) s. tarifenin II-5/b fıkrasına göre harca tabi tutulması gerekir ( 1993/21 )
*Merkezi yurt dışında bulunan yabancı şirket ve bankaların ana mukavelelerinin
tercümesi ( 2002/3 )
*Münhasır Dağıtım Anlaşması başlıklı sözleşmenin tercüme için notere getirilmesi
halinde ; anlaşma süresince distribütörce satın alınması taahhüt edilen asgari parça miktarının
noterdeki işlem sırasında hesaplanan parasal değerinin toplamı üzerinden, 488 s. Kanuna ekli
(1) sayılı tablonun I-1/a fıkrasına göre binde 6 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir. Öte yandan, imza ve mühür tasdiki söz konusu olmaksızın tercüme için noterliklere getirilen
bahse konu kağıdın 492 s. Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin II-5/b fıkrasına göre sadece tercüme
harcına tabi tutulması gerekir ( örneği ekli ) 1996/54
*Noterliğe işlem yaptırmak amacıyla gelen kişinin Türkçe bilmediğini belirtmesi
üzerine; N.K. 74 ve 75. mad. ile N.K. Yön. 96/2 ve 3. fıkrası gereği noterin, şahsın konuştuğu dili
bildiğine kanaat getirdiği bir kimseye H.U.M.K. hükümleri uyarınca yemin yaptırıp, bu hususu
tutanakla belgeleyerek istenilen işlemi yapması gerekir ( Genel yazı 2005/86 Sh. 226 )
*Noterlik işlemini noter yapmakta ise, noterlik katibi veya hizmetlisinin tercüman
olmasında yasal bir sakınca bulunmadığı hk. ( 1988/73 )
*Noterin yabancı dil bilen oğlunun ya da başka bir yakınının, yürürlükteki mevzuat çer
çevesinde aranılan niteliklere sahip olduğu ve yasaklayıcı bir düzenleme getirilmediği sürece noterlik dairesinde tercüman olarak görev yapmasında sakınca bulunmadığı ( 2006/22 )
*Noterliklerde yaptırılan çeviri işlemlerinin yeminli, yeterlik belgesi olan gerçek kişilere yaptırılması gerekir ( 1985/100 )
*Proforma faturaların tercümesi ( Proforma faturalar mahiyetleri itibariyle teklif mektubu vasfını haizdir. Bu bakımdan 488 s. Kanuna ekli 1 sayılı tablonun I. Bölümünün 2. fıkrası gere
ğince maktuen vergiye tabidir. Şu kadar ki söz konusu fatura üzerinde muhatap tarafından kabu
lü tazammun edici mahiyette bir şerh verildiği takdirde söz konusu belgeler akdi mutazammın
siparişi kabul mektubu olarak değerlendirilmekte ve ihtiva ettiği değer üzerinden de binde 7.5
nisbetinde damga vergisine tabi bulunmaktadır ) 2001/43
*Resmi merci onayı taşımasa dahi başka dilde yazılmış bir belgenin Türkçe'ye çev
rilmesinin mümkün olduğu, bu tür bir belgenin çevirisinde tereddüt edildiği takdirde belgenin altına durumu açıklayan bir şerh verilmek suretiyle yanlış anlamalara neden olabilecek hususların ortadan kaldırılabileceği düşünülmektedir ( 1992/27 )
*Tercümelerde asıl belge örneğinin eklenmesi zorunlu değildir ( 1981/23 )
*Tercüme işlemlerinde ve tercümanın seçiminde kanun ve yönetmelik hükümlerinin titizlikle uygulanması ( 1982/17 ) *Noterlik dairesindeki özel kartonda yemin tutanağı
bulunmayan bir kimseye çeviri işlemi yaptırılamıyacağı ( Gn.yazı 2002/96 Sh.226 )
*Tercüme işlemlerinde dikkat ve özen gösterilmesi ( 1990/5 )
*Tercüme işlemlerinde onaylama şerhlerinin, “İşlem Formülleri” kitapçığındaki onaylama formülüne uygun şekilde yapılması gerekir ( Genel yazı 2007/105 Sh.352 )
*Tercümelerde yazı ücreti ve harç 1975/9 s. genelgedeki esas üzerinden ( 50 harf bir sa
tır, 20 satır bir sayfa hesabına göre ) alınır, tercüme ücreti ise 20 satırlık her sayfadan tam, 10 ve
daha az satırdan yarım olarak alınır ( 1975/21 )
*Türkçe bilmeyen ilgililer hk. ( 1994/40 )
*Türkçe bilmeyenlerin işlemleri ( Genel yazı 2005 Sh. 226 )
*Türkçe ve yabancı dilde sayfaları bulunan mukavele veya kağıtların örneğinin çıkartılması istendiğinde harç uygulaması yönünden Türkçe ile yazılmış sayfaların ( Harçlar
Kanunu ( 2 ) sayılı tarifesi II-5/a fıkrası ), yabancı dilde yazılmış sayfaların ( aynı tarifenin II-5/b
fıkrası ) uyarınca harca tabi tutulması gerekir ( 1991/82 )
*Türkiyede bulunan yabancı uyruklu kişilerin resmi nitelikte ve gizliliğe tabi olan
noterlik işlemleri nedeniyle yeminli tercüman olarak kullanılmamaları hk. ( 1982/4 )
*Türkiye'de yerleşik kişi ve kuruluşların, Uluslararası Kurumlardan, yabancı ülkelerin kendi kuruluşlarından ve her türlü dış kaynaklardan doğrudan doğruya veya Türkiye' de faaliyet gösteren bankalar vasıtasıyla temin edecekleri dış kredilerin alınması sırasında
ve bu işlerle ilgili olarak ilk defa düzenlenecek kağıtlar için damga vergisi nisbetinin “ 0 “ olarak
uygulanması öngörülmüştür. Kredinin alınmasına ilişkin sözleşmenin noterde yapılacak tercüme işlemine ve benzeri işlemlere de “ 0 “ damga vergisi uygulanması gerekir ( 1993/76 )
*Türk soylu göçmen kişilerin Türk vatandaşları için aranan şartları taşımaları halinde yeminli tercümanlık yapabilecekleri hk. ( 1990/60 )
*Türk soylu yabancıların noterliklerde yeminli tercümanlık yapabilmeleri için İçişleri Bakanlığından izin aldıklarına dair belge ibraz etmeleri şarttır ( 1983/32 )
*Uluslararası Tahkim Mahkemesi kararının tercümesinin noterlikte onaylanması
halinde söz konusu kararda yer alan değerlerin toplamı üzerinden, kararın noterlikte tercüme
edildiği tarihteki oran üzerinden nisbi damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2006/50 )
*Yabancı bir kollektif şirketin ana mukavelesinin Türkiye' de noterlikte tercüme
işlemine tabi tutulması durumunda damga vergisi alınması mümkün değildir ( 2003/35 )
*Yabancı dilde düzenlenen bir kağıdın noterde tercümesinin yaptırılmak istenmesi
durumunda, söz konusu kağıdın belli veya hesap edilebilir bir parayı ihtiva edip etmediğine bakılarak böyle bir tutarın bulunması durumunda nisbi damga vergisine tabi tutulması gerekir. Tercüme suretleri ve yabancı dille yazılmış kağıtların suretleri ve tercümelerinin beher sayfasından ( fotokopiler
dahil ) 492 s. Kanuna bağlı (2) s. tarifenin II-5/b pozisyonu uyarınca maktu harç alınır ( 2007/36 )
*Yabancı dildeki kağıtların örneğinin çıkartılması işleminde asıl belge fotokopisinin işleme eklenmesi, diğer çeviri işlemlerinde buna gerek olmadığı hk. ( 1981/23 )
*Yabancı elçilik ve konsolosluklarca düzenlenen kağıtların tercümesi ( 1994/17 ) *
Yurt dışında düzenlenerek tercümesinin yapılması için notere getirilen ( sadece resmi daireye
verildiğinde damga vergisine tabi tutulması gereken beyanname dışında kalan ) kağıdın 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer alan kağıtlardan olması durumunda söz konusu kağıdın no
tere tevdi edilmesi resmi daireye ibraz kapsamında mütalaa edilmemekle birlikte noterlikte tercümesinin yaptırılmasıyla bu kağıdın hükmünden yararlanılmış olacağından, damga vergisi mü
kellefiyetinin kağıdın hükmünden istifade edenler tarafından Kanuna ekli (1) s. tabloda belirti-
len miktar veya nisbetlerde yerine getirilmesi gerekir. Bu genelgenin 1994/17 ve 1994/34 sayılı genelgelerle birlikte değerlendirilerek uygulanması ( 1995/8 )
*Yabancı memlekette düzenlenen kağıdın noterde suretinin çıkarılması veya tercümesinin yaptırılması halinde bu kağıdın hükmünden faydalanılmış olacağından 488 sayılı
Yasanın ( 1 ) nolu tablosundaki nispet ve miktarda damga vergisi alınır ( 1978/42 )
*Yabancı memleketlerle Türkiye' deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtların tercüme ettirilmesi veya örnek çıkartmak üzere noterliğe getirilen – ka
nunda gösterilen istisnalar dışındaki- kağıtlardaki değer üzerinden nisbi damga vergisi ve sayfa
ya göre harç alınması gerekir ( 1980/18 )
*Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi ( R.G.
16 Eylül 1984 ) 1984/39 – 1994/79 Apostille örneği ( 1984/39 )
*Yabancı resmi belgelerin tasdiki mecburiyetinin kaldırılması sözleşmesi 29 Eylül
1985 tarihinde yürürlüğe girmiş olup 6. mad. uyarınca tasdik şerhini vermekle yetkili Türk Ma
kamları olarak, idari belgeler için Valilikler, adli belgeler için Ağır Ceza Mahkemesi olan merkez
lerdeki Adalet Komisyonu Başkanlıkları tesbit edilmiştir ( 1985/101 )
*Yabancı Resmi Belgelerin Tasdik Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf
olan ülkeler ile tasdik şerhini vermeye yetkili merciler listesi ( 1990/51 )
*Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf olan ülkelerin işlemleri bakımından ; Sözleşmenin 6. mad. uyarınca tasdik şerhini ( apostil ) vermekle yetkili ülke makamları; aşağıdaki internet adresinde ilgili ülkenin ismi üzerine tıklanarak temin edilebilir http://www.hcch.net/index_en.php?act=conventions.authorities&cid=41
( Genel Yazı 2007/152 Sh.446 )
*Yabancı Resmi Belgelerin Tasdik Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf
olan ülkeler ( 1- Arnavutluk, Avusturya, Gürcistan, Hırvatistan, Kuveyt, Litvanya, Macaristan,Makedonya,Özbekistan, Polonya, Rusya, Tacikistan, Ukrayna yetkili makamları tarafından tanzim edilmiş, verilmiş veya onaylanıp resmi mühür taşıyan belgeler ile bunların onaylı örneklerinde tasdik (Apostille) şerhinin aranmaması gerekir.
2- Kazakistan makamları tarafından Türkiye' deki mahkemeler nezdinde kullanılmak üzere tanzim edilmiş veya
onaylanmış belgeler usulüne uygun olarak imzalanmış ve resmi mühürle mühürlenmiş olmaları şartıyla, tasdik
işlemine tabi değillerdir. 3- Azerbaycan makamları tarafından düzenlenmiş veya onaylanmış ve resmi mühür taşıyan belgeler Türkiye' deki adli makamlar önündeki işlemlerde tasdikten muaf bulunmaktadır ) 2010/5
*Yabancı şirket ve bankaların ( merkezi yurt dışında bulunan ) ana sözleşmeleri
nin, her ne sebeple olursa olsun, noterliklerdeki tercüme işlemi sırasında damga vergisi alınma
ması gerekir ( 2002/3 )
*Yabancı uyruklu kişilerin ikamet tezkeresi ile noterliklerde yeminli tercümanlık
yapamıyacakları, Türk soylu kimselerin İçişleri Bakanlığından çalışma izni alındığı takdirde
yeminli tercüman olabilecekleri ( 1982/4-1983/32-1993/90 - Genel yazı 2003/34 Sh.165 )
*Yurt dışına gönderilecek adli evrak tercümelerinin noksansız ve doğru biçimde yapılmasının sağlanması hk . ( 1990/5 )
*Yurtdışında düzenlenen proforma faturaların noterlikte tercümesi sırasında tahsil olunacak harç ve damga ( örnek var ) 2001/43
*Yurtdışında düzenlenen “ teminat mektubu” başlıklı işleme ait nisbi damga vergisinin, teminat mektubunda belirtilen mal bedelinin işlem tarihindeki kur dikkate alınarak bulunacak TL. karşılığı üzerinden Kanuna ekli ( 1 ) sayılı tablonun I-4/a fıkrasına göre binde 6 ( halen binde 7.5 ) nisbetinde tahsili
gerekir. İşlem tarihinden kasdedilen , teminat mektubunun Tür kiye'de hükmünden yararlanıldığı yani noterlikte
tercümesinin yapıldığı tarihdir. ( 1997/20 )
*Yurtdışındaki temsilciliklerimizin ( konsolosluklarımızın ) noterlik servislerinde
Türk vatandaşlığından çıkmış, Alman vatandaşı olmuş veya diğer yabancı uyruklu kişilerin talebi üzerine vekaletname düzenlenmesi; vekalet verenlerin Türkçe bilmeleri veya vekaletname düzenlenirken bir yeminli tercü
manın hazır bulundurulması koşuluyla mümkündür ( 2006/40 )
Konu baĢlıkları listesine dön
(D)
DEFTER – FATURA
ONAYLARI
*Adi ortaklık adına defter onayı yapılabilir, ancak bunun için adi ortaklık sözleşmesinin
noterde onaylanmış olması aranır ve bir fotokopisinin noterlikte kalan onay formuna eklenmesinde yarar vardır. ( Uygulama notu )
*Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş işlemleri 492 s. Kanunda
yazılı olan harçlardan istisnadır. Ancak, şirket kuruluşu sırasında tasdik ettirilen defterlerin
492 s. Kanunun 123. maddesi gereğince harçtan istisna tutulması mümkün değildir. ( 2011/1 )
*Apartman ve dernek yöneticiliği ile benzeri kuruluşların noterlere onay için getirecekleri gider pusulası veya tahsil fiş ve makbuzları onaylanabilir, vergi dairesinden
yazı istenmesi söz konusu değildir ( 1988/55 )
*Ara tasdikinin kesintisiz olarak yapılması gerekir ( Örn. 1986 yılında kullanılan defterin, ertesi yıl için ara tasdiki yaptırılmamışsa, aynı defterin 1988 yılında kullanılmak üzere ara
tasdiki yapılması mümkün değildir ) 1988/13
*Ara tasdiklerinde bir önceki yıl açılış tasdikine konu olan sayfaların bir miktarının boş bıra
kılarak müteakip yıla ait yenileme tasdikinin yapılması uygulaması kaldırılmıştır ( 2002/36 )
*Asıl ve kopya sayfası olan defterlerin onaylanması ile giderlerin hesabı ( 1982/1 )
*Atatürkçü Düşünce Derneği' ne ait konser bileti ( davetiyesi ) nin noterlikte
onaylanması işlemi 492 s. Harçlar Kanununa bağlı ( 2 ) sayılı tarifede yer almadığından harca
tabi tutulamaz. 1988/37 nolu genelge esaslarına göre fatura ve dernek yardım makbuzları gibi
onaylanması ve giderlerinin de ona göre alınması gerekir ( 2001/56 )
*Banka şubelerine ait defterlerin onayı ( 1996/57 sayılı genelgedeki açıklamalar doğ
rultusunda ) şubenin bulunduğu yer noterliğinde yapılabilir ( 2002/43 ) Defterlerin esas
itibariyle mükelleflerin işyeri merkezinin veya kanuni merkezinin bulunduğu yer noterliğince
onayı gerektiği ancak şubeleri bulunan mükelleflerin şubelerinde tutmak zorunda oldukları def
terlerini şube faaliyetini yürüttükleri noterliklerde de onaylatabilecekleri hk. ( 1996/57 )
*Basit usule tabi mükelleflerin belge tasdikleri ( 1- Noterler, tasdike getirilen belgeleri
tasdik etmeden önce mükelleflerden, vergi dairesince verilen mükellefiyet sicil kartlarının ibrazı
nı isteyecekler, sicil kartındaki hesap numarası ile belgelerdeki mükellef hesap numarasını karşı
laştıracaklar ve birbirini tutması halinde tasdik edeceklerdir. 2- Basit usule tabi mükelleflerden
meslek odası kaydı bulunanların ya da kayıt yaptırmaları mümkün olanların belgeleri sadece
TSEK tarafından bastırıldığından bu mükelleflere ait belgelerin tasdiki yapılmayacaktır. 3- Meslek odalarına, odaların kendi mevzuatına göre kaydı yapılma yan traktörle nakliyecilik yapanlar,
hususi oto ile ticari faaliyette bulunanlar, biçer döver işletmecileri, inşaat ustaları gibi basit usul
de vergilendirme kapsamında bulunan meslek mensubu müellefler, belgelerini faaliyette bulun
dukları yerdeki herhangi bir oda veya birlikten, kayıt olma şartı aranmaksızın temin edebilecekleri gibi, bu mükelleflerin , belgelerini noterlere tasdik ettirmeleri de mümkündür ) 2006/64
*Belge tasdikleri ( Bir mükellef için aynı yıl içinde aynı türden birden fazla belge tasdik edilmesi
durumunda; numaranın bir seri harften başlaması ve her seri harf için 1' den 999999 'a kadar numara
verilmesi, kullanılan serinin bitmesi durumunda diğer bir seriye geçilerek tasdik işlemlerinin yapılması, tek harf serisinin bitmesi halinde birden çok harfli seri uygulamasına geçilmesi gerekir ) 2004/53
*Belge tasdik bildirimlerinin defterdarlığa gönderilmeyeceği ( 2006/58 )
*Bilgisayarla tutulan yevmiye defterinin onaylanması usulü ( 1985/28 )
*Bir mükellefe ait farklı adreslerde bulunan iş yerlerinin faaliyet konularının da farklı
olması ve şube işyeri olarak tescilinin de yapılmadığı gözönüne alındığında her işyeri için ayrı
ayrı defter tasdik ettirilmesi mümkün bulunmamaktadır ( 2006/52 )
*Büyükşehir Belediye Kanunu'na göre defter tasdik yetkisi ( İstanbul ve Kocaeli İllerinde il mülki sınırları büyükşehir belediye sınırları olarak kabul edildiğinden bu illere mahsus
olmak üzere, Büyükşehir Belediye sınırı yani il mülki sınırları içerisindeki tüm noterler bu yerde
faaliyette bulunan bütün mükelleflerin defterlerinin tasdikine yetkili konuma getirilmiştir. Diğer
Büyükşehir belediyelerinde ise; her ilin nufusuna göre, mevcut valilik binası merkez kabul edile
rek yarıçapı 20, 30 ve 50 Km. olan dairenin sınırı büyükşehir belediyesinin sınırı olarak kabul
edildiğinden, bu sınırlar içinde kalan tüm büyükşehir ilçe belediyelerinde görev yapmakta olan
noterler o il büyükşehir belediye sınırları içerisinde faaliyette bulunan vergi mükelleflerine ait
defterleri tasdik yetkisine sahip bulunmaktadırlar ) 2004/54
*Daire dışında yapılan defter tasdiklerinde yol ödeneği ( Her defter tasdik işlemi müstakil bir noterlik işlemi olup diğerlerinden ayrı bir yevmiye numarası taşır. Bu itibarla N.K. 83.
maddesindeki şartların varolması halinde, daire dışında yapılacak her defter tasdik işlemi için
ayrıca yol ödeneği alınması gerektiği düşünülmektedir ) 1994/77
*Defter ara tasdikleri hk. ( Karar defterleri ) Genel yazı 2004 Sh. 204
*Defter ara tasdiklerinde boş sayfa bırakılmaması hk. ( 2002/36 )
*Defter ve belge onayları ile elektronik ortamda bildirimi ( R.G. nin 02.03.2011 gün ve
27862 s. nüshasında yayınlanan 406 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile, 01.04.2011 tarihinden itibaren defter ve belge onay bildirimlerinin elektronik ortamda yapılması esası getirilmiştir. Aşağıda yazılı defterlerin 213 Sayılı Kanun gereğince onayının yanı sıra bildirimi de zorunludur : 1- Yevmiye defteri,
2- Envanter defteri, 3- İşletme defteri, 4- Çiftçi işletme defteri, 5- İmalat ve istihsal vergisi defterleri ( Basit
istihsal vergisi defteri dahil ), 6- Nakliyat vergisi defteri, 7- Yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri,
8- Serbest meslek kazanç defteri, 9- Damga vergisi defteri , 10- Diğer defterler ( Maliye Bakanlığı tarafından
gelecekte onayı ve bildirimi zorunlu tutulabilecek defterler ). Bu defterler dışında kalan ve noterlerce onaylanan defterlerin Maliye’ye bildirimi gerekmemektedir. Ancak bu listede yer almamakla birlikte Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre Ticaret Siciline bildirilecek defterler yönünden mevcut uygulamaya aynen devam edilecektir. Defterlerin onayında ayrıca, süre ve şekil yönünden 1997/27, 1996/57 ve 2000/14 s. TNB. genelgelerinde yer alan prensiplerin dikkate alınması gerekir. ) Aşağıdaki sayılan belgelerin hepsinde noter onayı
talep edilmemekle birlikte, bu belgelerin tümünün 213 s. Kanun gereğince onayının yanısıra bildirimi de zorunludur : 1- Fatura, 2- Sevk irsaliyesi, 3- Gider pusulası, 4- Perakende satış fişi, 5- Serbest meslek
makbuzu, 6- Taşıma irsaliyesi, 7- Müşteri listesi, 8- Yolcu taşıma bileti, 9- Müstahsil makbuzu, 10- Yolcu
listesi, 11- Reçete, 12- Dip koçanlı giriş bileti, 13- Adisyon, 14- İrsaliyeli fatura, 15- Döviz alım belgesi, 16- Ambar tesellüm fişi, 17- Makinalı kasaların kayıt ruloları, 18- Adisyon tipi perakende satış fişi, 19- Döviz satım belgesi, 20- Sigorta komisyon gider belgesi, 21- Ödünç sözleşmesi, 22- Özel fatura, 23- Fatura/çek, 24- Dip
koçanlı yolcu taşıma bileti, 25- Sigorta poliçeleri, 26- Ek belgeler ( zeyilnameler ) 27- Ormak kooperatifleri
ödeme cetveli, 28- Giriş bileti, 29- Kıymetli maden alım belgesi, 30- Kıymetli maden satım belgesi, 31- Döviz ve
kıymetli maden alım belgesi, 32- Döviz ve kıymetli maden satım belgesi. Yukarıda belirtilenler dışında kalan ve
noterlerce onaylanan belgelerin Maliye’ye bildirilmesi gerekmemektedir. TNB. nin 2004/53 s. genelgesindeki
belge seri ve sıra numarası hakkındaki açıklamaya, 2006/61 s. genelgedeki belge adedi ile ilgili prensiplere,
2002/35 s. genelgedeki, mükellefin merkez ve şubelerine ait belge onayında yetkili noter ile ilgili açıklamaya
dikkat edilmesi gerekir. Belgeler onaylanırken bunların müteselsil sıra numaralı olup olmadığı kontrol edilecek,
onaylanan her yaprağa yevmiye numarası basılacak, dip koçanlı perakende satış fişleri ile müteselsil sıra
numarası bulunmayan belgeler onaylanmayacak, noterler tarafından onaylanan belgeler noter harcına tabi
tutulmayacak, bildirim süre sinin son günü resmi tatile rastlarsa süre tatili takip eden ilk işgünü sonuna kadar
uzayacak, bu sürelerin mali tatile rastlaması halinde mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün
uzayacaktır. Elektronik ortamda bilgi gönderme zorunluluğu getirilen noterler veya noterlik görevini ifa
edenler; a-) Onayladıkları defterlere ait bilgileri en geç onaylama işleminin yapıldığı ayı takip eden ikinci ayın
sonuna kadar, b-) Onayladıkları belgelere ilişkin bilgileri, en geç belgelerin onaylandığı günü takip eden
onbeşinci günün sonuna kadar göndereceklerdir. 1512 s. Noterlik Kanunu 32. maddesine göre Adalet
Bakanlığınca görevlendirilen ve 4. sınıf noterlikleri yöneterek noterlik görevini ifa edenler, onayladıkları belge
ve defterlere ilişkin bilgileri elektronik ortamda gönderme zorunluluğu kapsamı dışındadırlar. Bildirim
mecburiyetini süresinde yerine getirmeyen , bilgileri eksik ya da yanlış gönderen noterler ve noterlik görevini
ifa edenler hakkında 01.06.2011 tarihinden itibaren VUK. daki cezai müeyyideler uygulanacaktır. TNB. VUK. 406
sıra nolu tebliği eklidir. ( Genel yazı 2011/47 )
*Defter onaylarında uygulanacak ölçü ve alınacak harçlar ( 1973/23 )
*Defter onay bildirimlerinin Ticaret Sicil Memurluğuna tebliğ evrakı olarak değil, taah
hütlü mektup olarak gönderileceği ( 1981/13 )
*Defter onaylama işlemlerinde, işin mahiyeti veya mevzuat gereği olarak, onaylama şerhi
dışında, işlem münderecatına girecek şekilde bir yazı yazılmışsa, bunun asıl ve ücretlerinden
ayrıca yazı ücreti alınabileceği hk. ( 1985/15 )
*Defter onaylarında yetkili noter; mükellefin işyeri veya işyeri olmayanlar için ikametgahının bulunduğu yer noteridir, araştırılması gerekir ( 1989/93 )
*Defter onaylarına ait bilgilerin ilgili mercilere N.K. 68. maddesi uyarınca taahhütlü mektupla bildirileceği, Kanunun tek tek bildirilmesini zorunlu saydığı haller ( 68/3 )
müstesna olmak üzere defter onaylarına ait bilgi listesinin imza karşılığı da merciine teslim edilebileceği ( 1991/34 ) Elektronik ortamda bildirim zorunluluğu dışında kalanlar için uygulanacaktır.
*Defter onay işlemleri hakkında açıklamalar ( onay zamanları, yetkili noterlik )
1996/57 Genel yazı 1999 Sh. 253 – 2001/48 – Genel yazı 2001 Sh. 296 )
*Defter onaylama gelirlerinin ortak hesap kapsamına alındığı ve uygulama ile ilgili
esaslar hakkında geniş açıklama ( 1992/59 ) Danıştay Kararı hk. ( 1993/48 )
*Defter onaylarında ortak hesaba yatırılması gereken paranın en geç iki işgünü
içinde yatırılması gerektiği ( 1995/3 )
*Defter onaylarında normal mühürle birlikte soğuk damga da kullanılabilir. Defter
onaylama işlemlerinde; onay bilgilerini ve şerhini ihtiva eden ilk ve son sayfaların, ara tasdiklerde ise ara tasdik şerhi bulunan sayfanın normal mühürle, diğer sayfaların ise soğuk damga ile
mühürlenmesinin uygun olduğu düşünülmektedir ( 1995/18 ) Soğuk damganın, işlem kağıtlarında bulunan fotoğrafların üzerine ve yevmiye numaraları bulunan yerlere basılmasının, note
rin imzasının üzerine, defter ve belgelerin sayfaları ile resmi daire ve kuruluşlarca yapılacak yazışmalara normal mühür basılmasının uygun olacağı ( 1993/72 )
*Defter onaylarında ( ara tasdikleri ) son gün tatile rastlarsa takip eden ayın ilk iş
günü mesai bitimine kadar yapılabilir ( Genel yazı 1998 Sh. 207 )
*Defter onaylarında sicil belgesi aranmaması ( Genel yazı 2001 Sh. 277 )
*Defter onay yetkisi ( 5216 s. Büyükşehir Belediye Kanunu'na göre ) 2004/54
*Defterler müteharrik yapraklı ise her sayfaya mühürle birlikte yevmiye numarası da basılması gerekir ( 1985/98 )
*Defterlerin, esas itibariyle mükelleflerin işyeri merkezinin veya kanuni merkezi
nin bulunduğu yer noterliğince veya noterlik görevini yapanlarca tasdiklerinin yapılması
esastır. Ancak, şubeleri bulunan mükelleflerin şubelerinde tutmak zorunda oldukları defterlerini
şube faaliyetlerini yürüttükleri noterliklerde de tasdik ettirmeleri mümkündür ( 2006/52 )
*Defterlerin 213 S. Kanunda öngörülen sürelerden sonra tasdik edilmesinin mümkün olmadığı, bu prensibe aykırı hareket ederek geçmiş yıllara ait defterleri tasdik eden noterlerin cezai ve hukuki mesuliyeti bulunduğu hk. ( 1999/27 )
*Dernek defterlerinin tasdikinde o derneğin gerçekten var olup olmadığı, gelen kişinin
derneğin yetkilisi veya dernekte görevli olup olmadığı araştırılır, kanaata varılamaması halinde
karar defteri, dernek tüzüğü vs. istenebilir ( 1988/70 )
*Dernek Alındı Belgeleri ve Yardım toplama makbuzları hk. ( 1993/55 )
*Dernek geliri toplama makbuzu hk. ( 1995/30 )
*Dernekler tarafından tutulan üye kayıt defterleri ; İçişleri Bakanlığının 2006/1 sayılı
tebliğine uygun olmadığı takdirde dernek birimleri ve noterler tarafından onaylanmaz ( Tebliğ
ve defter örneği ekli ) Genel yazı 2006/35 Sh.226
*Derneklerin tutacakları defterler, Muhasebe Hesap Kayıtlarıyla İlgili Usul ve
Esaslara Dair Yönetmelik ( R.G. 05.04.2003 ) Genel yazı 2003/39 Sh.173
*Derneklerin defterleri ile ilgili tebliğ ( Genel yazı 2007/98 )
*Depremde defterlerini zayi eden mükellefler ( Genel yazı 2000 Sh. 152 )
*Doktor reçeteleri yalnızca anlaşmalı matbaalara bastırılabilir, noterlerde tasdik edilemez
( 1989/48 )
*Düz beyaz A-4 kağıtlara defter onayı yapılabilir ( 2003/23 )
*Fatura tasdik taleplerinin, noterliklerce 50 veya 100 lük ciltler halinde yerine getirilmesi , 1, 5, 10, 49 vs. adetlik tasdik taleplerinin karşılanmaması ( 2006/61 )
*Fatura ve benzeri belgelerin onayları hk. açıklamalar ( noterlik sınırları dışında kalan
vergi dairelerine kayıtlı mükelleflerin fatura ve benzeri belgeleri de onaylanabilir ) 1985/107 –
1988/ 24 - 1989/17 – 35
*Fatura vb. belge tasdikine dair 274 nolu VUK. Tebliği ( Bundan böyle belge tasdiki
talebinde bulunan mükelleflerden ilgili vergi dairesinin izin yazısı aranmayacaktır. ) 1999/19
*Fatura, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuz onayı ( R.G. de 11 Aralık 1984 gü
nü yayınlanan 159 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ) 1984/56 – 1984/60
*Fatura, müstahsil makbuzu ve serbest meslek makbuzlarının onayları ile ilgili 164
sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği' nin noterleri ilgilendiren bölümleri ( 1985/19 )
*Fatura, serbest meslek makbuzu ve müstahsil makbuzlarının onayından önce mü
kelleflerden vergi sicil kartlarının istenmesi ve hesap numaralarının kontrol edilmesi daha önceki 1984/53 ve 60 sayılı genelge hükümlerine uyulması hk. ( 1986/10 )
*Fatura tasdik işlemlerinden alınacağı bildirilen bildirim yazı ücretinin, vergi dairelerine toptan bildirim yapılması halinde alınmaması gerektiği ( 1984/62 )
*Geçmiş yıllar için defter tasdikinin mümkün olmadığı, bu çerçevede geçmiş yıllara ait
ek defterlerin de tasdik edilemiyeceği hk. ( 2006/11 )
*Götürü usule tabi mükelleflerle vergiden muaf esnaf tarafından getirilecek gider pusulaları noterce tasdik edilmez ( 1985/107 )
*Götürü usule tabi mükelleflerin sadece taşıma irsaliyesi onaylanır. 01.01.1987 tarihinden itibaren bunun dışındaki belgelerinin onaylanmaması ( 1987/4 )
*İktisadi işletmesi bulunmayan apartman ve site yönetimlerinin gider makbuzlarının onayı için vergi dairesi izin yazısı aranmaz ( 1995/21 )
*İşletme defterlerinin de müteharrik yapraklı olarak tutulabileceği ( 1990/27 )
*Kamu Görevlileri Sendikalarının defter tasdik işlemlerinin ( 2821 s. Sendikalar Kanunu 63. maddesi gereğince ) harçtan müstesna tutulması, ayrıca noter ücretlerinde de yüzde elli
indirim yapılması gerekir ( 2004/44 )
*Kapanış ve görülmüştür tasdiklerinde de tasdiki yapılan deftere ve defter sahibine ait bilgileri içeren ve cilbende konulan bilgi föyü ile deftere yazılan meşruhattan toplam iki sayfa yazı üc
reti alınması hk. ( 2001/49 )
*Karar defterlerinin tasdiki ( Sermaye şirketlerinin tutmakta olduğu karar defterlerinin;
kullanılmaya başlamadan önce tasdik ettirilmesi gerektiği, sayfalarının bitmesi veya kaybolması
gibi hallerde yenisinin tasdik ettirileceği, bu dafterlerin her yıl ara tasdikinin yapılmasının zorun
lu olmadığı ) 2004/15
*Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre Yönetim Defterinin ilk açılış ve yılsonu kapanışlarının noterde yapılması gerekir ( Genel yazı 2007/80 )
*Kızılay şubelerinde tutulan defterlerin noterlikte tasdik mecburiyeti bulunmadığı ve noterlikçe tasdik edilmemiş defterlerdeki kararların muteber kabul edilerek bu kararlara
uygun işlem yapılması gerektiği hk. ( Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğü 10. maddesi ) 1996/13
*Kooperatiflerin ve birliklerin her çeşit defterleri, ana sözleşmeleri ile açılış tasdikleri
ve bir ortağın istifasını noterden gönderme zorunda kalması hali harç ve damgadan muaftır (1978/8)
*Mükellefin, farklı adreslerde farklı faaliyet kollarının da tek bir mükellefiyetle
ilgili olması nedeniyle bütün işyerleri için tek defter tasdik ettirilmesi ve her faaliyetin bu defterlerin ayrı ayrı bölümlerinde izlenmesi gerekir ( 2006/52 )
*Mükellefler tarafından
01.03.1985 tarihinden itibaren kullanılan belgelerin ya
Maliye Bakanlığı veya Defterdarlıklarla anlaşma yapan matbaalara bastırılarak, ya da notere
tasdik et tirilerek kullanılabileceği hk. ( 1985/21 )
*Müteharrik yapraklı defter onaylarında her sayfaya mühürle birlikte yevmiye numarası
nın da basılması gerektiği hk. ( 1985/98 )
*Müteharrik yapraklı defter onayları ( Mükellefler diledikleri takdirde yevmiye defterle ri
ni ve tutulması zorunlu diğer defterlerini müteharrik yapraklı olarak kullanabilirler. Bunun için
Gelir İdaresi Başkanlığından izin alınmasına gerek yoktur. Ayrıca, bilgisayarlı tutulan defterler
de müteharrik yapraklı defter kapsamındadır ) 2006/24
*Noterlerce ertesi yılda da kullanılmaya devam edilecek olan defterlerin bağlı bu
lunulan hakimliğe ara tasdikinin yaptırılması gerektiği hk. ( 1983/20 )
*Noterlerce tasdiki yapılan fatura, irsaliye ve benzeri belgelere ait bilgi formları
nın bundan böyle sadece mükelleflerin bağlı olduğu vergi dairesine, vergi dairesi olmayan yerlerde
ilgili mal müdürlüğüne gönderilmesi ile yetinilecek, bu bilgi formları ayrıca defterdarlıklara gönderilmeyecektir ( 2006/58 ) Elektronik ortamda bildirim mecburiyeti dışında kalanlar için uygulanacaktır.
*Noterlerin,tasdik zorunluluğu olan belgeleri ( 213 s. VUK. 257. mad. kapsamına giren ) ,
159 sıra nolu Genel Tebliğ ile getirilen hüküm ve esaslar doğrultusunda tasdik etmeleri zorunlu
bulunmaktadır ( 1985/22 )
*Noterlerin tutacakları defterlerin açılış tasdikinden başka, yine hakim tarafından işlem
yapılmak kaydıyla ara tasdikine de tabi tutulmaları uygun olacaktır ( 1981/22 )
*Noterliklerde tutulan “Muvazene Defteri” VUK. 220. maddesindeki açılış ve ara tasdiki zorunlu olan serbest meslek kazanç defteri yerine geçen resmi defterdir. Yevmiye defteri ise
yardımcı bir defterdir, tasdik edilmediğinden dolayı ceza uygulanması mümkün değildir ancak
N.K. hükümleri gereği, noterliklerde kullanılan tüm defterler gibi, kullanılmadan önce bağlı bulunulan hakimliğe tasdik ettirilecektir ( Genel yazı 2009/104 )
*Sendika karar defteri, genel kurulu izleyen 15 gün içinde ara tasdiki için getirildiğinde N.K. Yön. 105. maddesinin “TTK. ile VUK. dışındaki kanunlarla özel bir şekil getirilmemiş olması şartı ile, yukarıdaki hükümlere göre yapılır” şeklindeki düzenleme de gözönünde tutularak noterlerce bu işlemin yapılması gerekir ( Genel yazı 2007/51 Sh.269 )
*SMMM.lerin şifre almalarının defter onaylama şartına bağlı olmadığı ve diledikleri noterlikten şifre alabilecekleri ( Genel yazı 2011/107 )
*Son günü tatile rastlayan defter tasdik süreleri ( Ocak ayının son günü resmi tatile
rastlarsa, Ocak ayı içinde yapılması gereken kanuni defterlerin ara tasdiklerinin, takip eden Şubat
ayının ilk iş günü mesai saati bitimine kadar yapılması mümkündür ) Genel yazı 1998/32 Sh.207
*SSK. defterlerinin tasdiki nedeniyle harç alınmaması gerektiğine dair Danıştay
9. Dairesi kararı ( 18.03.1986 T. 985/1791 E. 1986/1053 K. ) 1986/62
*Şirket karar defterlerinin kaybolması, bitmesi veya elde edilememesi durumlarında yeni
bir karar defterinin noterliklerce onaylanmasının mümkün olduğu hk. ( 2007/24 )
*ġirket
kuruluşu sırasında tasdik ettirilen defterlerin 492 s. Kanunun 123. maddesi
gereğince harçtan istisna tutulması mümkün değildir. ( 2011/1 )
*Tacir ve şirketlere ait defter onayının bildirimi ( TTK. 69. maddesine göre; noterlerce
tasdik edilen defterlerin mahiyet ve adetleri ile bunların kime ait olduğu (7) gün içinde ilgili tica
ret sicili memurluğuna bildirilir ) Genel yazı 2007/94 Sh.325
*Tacir ve şirketlere ait olup noterlerce tasdik edilen defterlerin mahiyet ve
adetleri ile kime ait olduğu en geç yedi gün içinde ilgili ticaret sicili memurluğuna
bildirilir ( Şirket kuruluş aşamasında TTK. 66. maddesinin 1. fıkrasında yazılı defterler kullanılmaya
başlanmadan önce tacir tarafından ticari işletmenin bulunduğu yerin ticaret sicili memurluğuna veya
notere ibraz edilir. Bu defterler VUK. nun defterlerin tasdikine ilişkin hükümlerinde yer alan bilgileri
içerecek şekilde tasdik ve imza olunur. Noterlerce tasdik edilen defterlerin mahiyet ve adetleri ile bunların
kime ait olduğu en geç yedi gün içinde ilgili ticaret sicil memurluğuna bildirilir. Şirketlerin müteakip yıl
defterleri ile kullanılması zorunlu diğer defterler 213 s. VUK. nun defterlerin tasdikine ilişkin hükümlerine
göre tasdik olunur. ) 2003/63 -2004/46
*Tarım Kredi Kooperatiflerine ait yeni tip faturaların onayı ( Fatura ve benzeri belgelerin tasdikinde; her kopyalı nüshanın tüm sayfalarının noterlik mühürü ile mühürlenip, yevmiye numarası basılması zorunlu olduğundan, tasdikin buna göre yapılması, her numarası beş kopya olan bu fatu
raların fatura nüshası x 5 ( sayfa sayısı) hesabı ile ücret tahakkuk ettirilmesi gerekir ( 2000/7 )
*Tarımsal Üretici Birliklerinin defter tasdiklerinde harç muafiyeti uygulanması mümkün değildir. ( 2006/33 )
*T. C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Müdürler Kurulu karar defteri onayının
( 5434 Sayılı Yasanın 21. maddesi gereğince ) harca tabi olmaması gerekir ( 1981/59 )
*Tek vergi mükellefiyeti altında farklı adresler, farklı faaliyet konuları bulunan mükelleflerin defter onayı ( işyerlerinin herbiri için ayrı defter onaylattırılamaz ) 2006/52
*Ticari defterlerin ibrazı ve delil olması ( Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak
kabul edilebilmesi için, Kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış
onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması şarttır. Açılış ve kapanış
onayları bulunmayan ve içerdiği kayıtlar birbirini doğrulamayan ticari defterlerdeki kayıtlar,
sahibinin lehine değil, aleyhine delil teşkil edebilecektir ) H.M.K. 222
*TTK. 69. ve VUK. 223. mad. uyarınca ticari defterlerin işletmenin , işyerinin , yoksa kişinin ikametgahının bulunduğu yer noterliğince onaylanması gerekir ( 1986/78 )
*Türkiyede iş yapmakta olan yabancı şirketin defterlerinin tasdiki ( Bir kamu kurumu tarafından açılan ihaleyi kazanan ve işin yapıldığı yerdeki vergi dairesine dar mükellefiyet manasında
mükellefiyet kaydını yaptıran yabancı şirketin defterlerinin, iş yapmakta olduğu ve ayrıca vergi
mükellefiyetinin bulunduğu yer noterlikleri tarafından tasdik edilmesi gerekir. Zira şirketin Türki
ye'de başkaca bir kanuni iş merkezi bulunmamaktadır) 2002/21
*TTK. 69. maddesinde ticari defterlerin, işletmenin bulunduğu yer noterince onaylanma
sı hükmü getirilmiştir. VUK. 223. madde ise defterlerin işyerinin, işyeri olmayanlar için ise ikametgahının bulunduğu yer noterliğince onaylanacağı hükme bağlanmıştır. Defter tasdikleri konu
sunda belirtilen yetkili noterlikler dışında başka noterliklerce yapı lacak defter tasdiklerinin geçersiz olacağı izahtan varestedir ( 1988/67 )
*Tüzel kişilerin şubelerine ait defterlerin tasdiki ( Bir tüzel kişiliğe ve şubelerine ait
defterlerin tasdikinde; 1- Şubelere ait muhtasar veya KDV numarası kullanılmayacak, 2-Şubelerin
defterlerinin tasdikinde merkeze ait kurumlar vergisi numarası üzerinden tasdik işlemi
yapılacak, 3- Adres alanına merkezin adresi yazılacak,zorunlu olmamakla birlikte şubenin adresi
de yazılabilir, 4- Unvan kısmında mutlaka hangi yer şubesi olduğu da belirtilecek, 5- Vergi Dairesi
bilgisi merkeze ait vergi dairesi olarak yer alacaktır ) Genel yazı 2011/117
*Üretici hesap pusulası adı verilen belgenin noterlikte tasdik edilmesine engel bir durum olmayıp tasdik işleminin, belgenin sağ üst köşeleri sıralı olarak numaralandıktan sonra faturalarda
olduğu gibi tasdik edilmesi mümkündür ( 2006/38 )
*Varlık yönetim şirketlerine ait defterlerin noterlikte yapılacak tasdik işleminin 5411 s.
Kanun 143. maddesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından noterde yapılacak defter tasdiki işlemi istisna hükmünden faydalandırılamaz ( 2009/36 )
*Vergi Usul Kanunu'na göre mükelleflerce tutulması zorunlu olan defterlerin A 4
( 210 x 297 mm ) ebadında ve birbirini takip eden sayfa numaralı şekilde noterlerce tasdik edil
mesinde herhangi bir sakınca bulunmamaktadır ( 2003/23 )
*Yangın nedeniyle defterleri zayi olan mükelleflerin kullanacakları yeni defterlerin, kullanılmaya başlanmadan önce tasdik ettirilmesi gerekir. Ancak; söz konusu yeni
defterlerin eski tarih ve yevmiye numarası ile tasdiki mümkün değildir ( 2006/32 )
*Yardım Toplama Kanunu ( 2860 sayılı) : Madde 2- Bu Kanun; yardım toplamaya yetkili kişi
ve kuruluşların, amaçlarına ve kamu yararına uygun olarak, yardım toplama faaliyetlerine ait esasları
kapsar. Türk Silahlı Kuvvetlerinin kendi bünyesi içerisindeki yardım toplama faaliyetleri ile dernekler,
sendikalar ve bunların üst kuruluşlarına, spor kulüplerine, mesleki kuruluşlara ve bağış kabulüne yetki
li vakıflara kendi statülerine göre üyeleri ve diğer kişiler tarafından yapılacak bağış ve yardımlarla bunların öz kaynaklarından sağlayacakları gelirler, bu Kanunun kapsamı dışındadır. Madde 3- Kamu yara
rına uygun olarak, amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya birkaçını gerçekleştirmek veya destek olmak üzere gerçek kişiler, dernekler, kurumlar, va
kıflar, spor kulüpleri, gazete ve dergiler yardım toplayabilirler.
*Yardım Toplama Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik ( 2860 ve 3294 s. Kanunlara
göre toplanacak her türlü yardımlar için ) 5. maddesine göre makbuz ve biletlerin, 6. Maddesine
göre de makbuz ve bilet kayıt defterinin noter onaylı olması gerekiyor ( Gn.yazı 2000 Sh.145 )
*Yardım Toplama Kanunu uyarınca tasdik edilecek makbuz ve biletler ( Yardım mak
buzlarının 100 yapraklı koçanlar halinde , faturalar gibi onaylanması ve giderlerin de buna göre
alınması, piyango biletlerinin ise bir tesbit tutanağı ile tesbit edilmesinden sonra, her biletin noter tarafından mühürlenmesi, mühürlenecek bilet adedinin tamamı üzerinden mühürleme ücreti
alınması uygun görülmüştür) 1988/37
*Yardım Toplama Kanunu ( 2860 s. ) 3. maddesinde sayılan gerçek ve tüzel kişilerin, bu kanuna göre makbuz ve bilet bastırarak yardım toplamaları halinde; Yardım
Toplama Kanununun Uygulama Esasları Hakkında Yönetmeliğin 7. maddesi hükmü uyarınca ,
makbuz ve biletlerin seri numaralı olarak bastırılması ve noter damgalı olarak satılması gerekmektedir ( 2860 s. Kanunun ve Yönetmeliğin 2. maddesinde; derneklerin kendi statülerine göre
üyeleri ve diğer kişiler tarafından yapılacak bağış ve yardımlarla, bunların öz kaynaklarından
sağlayacakları gelirleri kapsam dışı bırakılmıştır ) 1993/55
*Yasal süreler geçtikten sonra defter onayı : Geçmiş dönemlere / yıllara ait defterlerin
onay taleplerinin yerine getirilmesi mümkün değildir. Noterin cezai ve hukuki sorumluluğu vardır ( 1999/27 ) Bir hesap dönemine ait defterlerin aynı hesap dönemi içinde onayı mümkündür. Örneğin 2000 yılında kullanılacak defterlerin süresinde yaptırılamayan açılış ve ara tasdik
lerinin 2000 yılı sonuna kadar yaptırılması durumunda noter açısından herhangi bir işlem yapıl
mayacak, doğacak ceza münhasıran mükellefe tatbik edilecektir ( 2000/14 )
*01 Aralık 2011 - 30 Kasım 2012 tarihleri arasında defter onaylama işlemlerinden
alınacak prim oranı % 25 olarak belirlenmiştir ( 2011/14 )
*01 Ocak 2011 tarihinden itibaren uygulanacak defter onaylama ve protesto
giderleri ( Genel yazı 2010/131 )
*01 Mart 2011 tarihinden itibaren uygulanacak defter onaylama ve protesto
giderleri ( Genel yazı 2011/27 )
HARÇ ALINMADAN DEFTERİ ONAYLANACAK KURUM VE KURULUŞLAR :
1- Sosyal Güvenlik Kurumu , 2- Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı, 3- Türkiye Kızılay
Derneği, 4 -Türk Hava Kurumu, 5 - Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, 6 - Türkiye
Yardım Sevenler Derneği, 7- Darülaceze Kurumları, 8- Darüşşafaka Cemiyeti, 9- Yeşilay Derneği,
10- 1163 s. Kanuna tabi kooperatifler, 11- 1581 S. Kanuna tabi Tarım Kredi Kooperatifleri ve
Kooperatif Bölge Merkez Birlik leri defterleri 12- 2821 s. Sendikalar Kanunu gereğince onaylanan
defterler . Not: Münhasıran petrol arama faaliyetinde bulunan kuruluşların defter onayları katma
değer vergisinden muaftır. ( Defter Tasdikleri ile ilgili mesleki çalışma : Yunus Tutar , TNB. Hukuk
Dergisi, 2006 yılı , Sayı : 132 Sayfa 29 ).
Konu baĢlıkları listesine dön
DEĞERLĠ KAĞIT
BEDELĠ
*Adi kağıtlarda dahi Değerli Kağıt Kanunu hükümleri uygulanacağı, satır adetlerine
bakılmaksızın tam sayfanın tek bir sayfa kabul edileceği ( 1973/5 – 1973/18 )
*Adi kağıtların değerlenmesinde kullanılacak damga pulu bedellerinin noterlik mak
buzu ile tahsil olunarak 1512 sayılı Yasanın 119. maddesine göre düzenlenecek beyanamelere eklenerek vergi dairesine yatırılmasının mümkün olduğu ve bu değerlendirme bedelinin makbuz karşılığında tahsil olunduğuna dair kaşenin dairede kalan nüsha ile ilgilisine verilen asıl ve
örneklerine basılmasında yarar bulunduğu hk. ( 1978/40 )
*Damga vergisi, harç ve değerli kağıtların kodları ( Genel yazı 2005 Sh 184 )
*Değerli kağıt bedeli ( 01.01.2005 tarihinden önce düzenlenen bono ve kira kontratlarının ) 2005/21
*Değerli kağıt bedelinin alınması ve hesabı ( Genel yazı 1996 Sh. 147 )
*Değerli Kağıtlar Kanununda ve ekli tabloda sayfadan söz edilmeyip kağıt sözcüğü
nün kullanıldığı, bir sözleşmeye ekli projenin yer aldığı tek parça kağıdın büyüklüğüne bakılmaksızın tek kağıt olarak değerlendirmeye tabi tutulması hk. ( 1981/35 )
*Devam eden sayfalarda ve kitap halindeki eklerde değerli kağıt bedeli (1973/49)
*İhtarname, ihbarname, istifaname ve benzeri işlemlerde kullanılan kağıtlar, 210
sayılı Kanuna ekli Değerli Kağıtlar Tablosunda ismen sayılan kağıtlardan olmadığından, bunlardan tablonun 1-a pozisyonundaki ( noter kağıtlarına ait ) değerli kağıt bedeli tahsil olunması
gerekir ( 1975/34 sayılı genelge uygulamadan kaldırılmıştır ) 2010/10
*İmza atamayanlarla ilgili işlemler ( İmza atamıyanların mühür veya bir alet ya da parmak
izi kullanmak suretiyle yapacakları hukuki işlemleri konu alan belgelerin senet niteliği kazanabilmesi, münhasıran noterler tarafından düzenleme biçiminde gerçekleştirilmiş olması koşuluna
bağlanmıştır. İmza atamayan kimselerin, cüzdanla iş yapmayı usul edinmiş kuruluşlarla ( örne-
ğin ; bankalar ) olan işlemlerinde kullanacakları mühür, kazınmış imza, işaret ve parmak izinin,
işlemin başlangıcında hesap defterine veya cüzdanına basılmış olması veya önceden noterde bir
örneği saklanmak üzere onanmış bulunması yeterli olup her işlemde ayrıca onay aranmıyacaktır. H.M.K. 206. Maddesinde belirtilen bu hükümler dairesinde düzenlenecek olan senetler için
ilgilisinden harç, vergi ve değerli kağıt bedeli alınmayacaktır ) Genel yazı 2011/86 )
*İskan Kanunu ( 2510 s. ) na göre; Muhacir ve mülteciler ve hükümetçe bu Kanun hükümlerine göre yerleştirilenlerle ilgili olarak noterlerce yapılacak borçlanma senetleri pula, harca ve
ücrete tabi değildir. Değerli kağıt bedeli alınır. ( 1988/53 )
*Kamulaştırılan mallarla ilgili olarak taşınmaz maliklerine noter marifetiyle yapılacak tebliğatların ( ihtarname, ihbarname, protesto niteliğinde bulunmadığından ) normal noterlik evrakı olarak değerlendirmeye tabi tutulması gerekir ( 1996/60 )
*Kamulaştırma tebliğleri kendine özgü olduğundan ve protesto niteliği taşımadığın
dan, kamulaştırma tebliğ evrakının beher nüshası normal noter kağıdının gerektirdiği gibi değerlendirmeye tabi tutulacaktır ( 1976/4 – 1986/53 )
*Kamulaştırma tebliğlerinden ( taşınmaz mal maliklerine noter marifetiyle yapılan ) değerli
kağıt bedeli alınması gerektiği hk. ( 1988/48 )
*Mirasçılık belgesi verilmesi işlemine ilişkin düzenlenen kağıtlar, değerli kağıt
bedelinden istisna tutulmuştur ( Genel yazı 2011/99 )
*Müstenit sayılan belgelerin fotokopisi işlem kağıdının arkasına da çekilebilir,
ancak ayrı bir kağıda çekilmesi halinde değerlendirmeye tabi tutulması gerekir ( 2003/13 )
*Noterin ileride sorumluluktan kurtulmak amacıyla, NK.79. maddesindeki anlamda
müstenid sayılmayan bazı evrak örneklerini dairede kalan nüshaya eklemesi halinde, bu eklerden dolayı iş sahibinden yazı ücreti ve değerli kağıt bedeli alamıyacağı ( 1990/68 )
*Noterlere tahsil ettikleri değerli kağıt bedelleri üzerinden % 3 oranında verilmekte olan satış aidatının, 01.09.2007 tarihinden itibaren % 2 olarak uygulanaca
ğı ( 2007/41 ) 01.09.2007 tarihine kadar olan dönemde tahsil olunan değerli kağıt bedelleri
üzerinden % 3 oranında satış aidatı ödenecek ve bu tarihten önce ödenenler ne sebeple olursa
olsun geri alınmayacaktır ( Gelir İdaresi Başkanlığı yazısı ekli ) 2007/53
*Noterlikte gerçekleştirilen bir araç satış işleminde bir yapraktan oluşan vekaletnameye yine bir yapraktan oluşan vekaletname sureti müstenit eklenirse, müstenit olan suret 210 s. Kanuna ekli tablonun I/a bendine göre, asıl işlemin ise I/c bendine göre
değerli kağıt bedeline tabi tutulması gerekir. Ancak, daha önce gerçekleştirilmiş bu tür bir işlemin sonradan örneğinin çıkarılması istenirse örneği çıkarılan asıl evraka ekli vekaletnamenin de
noter tarafından bir suret tasdiki işlemine tabi tutulması, sebebiyle 210 s. Kanuna ekli tablonun
I/c bendine göre değerli kağıt bedeline tabi tutulması gerekir ( 1996/47 )
*Sendikalar Kanunu 27. maddesine göre, sendikaların başkan ve yönetim kurulu
üyelerinin üç ay içinde vermeleri gereken mal ve gelir bildirimi belgelerinin noterlik
lerce teslim alınması ve saklanması usulü ile bu işlemden alınacak harç, değerli kağıt bedeli ve
ücretler hakkında. ( Emanetin tevdiine dair tutanak damga vergisine tabi olma dığından gerek
asıl, gerekse örneklerinden damga vergisi alınmaz ) 1981/53
*Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun işlemleri ( Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından noterliklerde yaptırılan işlemler ve bu işlemlerle ilgili kağıtlar sebebiyle Fon' dan, bu kağıtların gerek asılları gerekse suretleri açısından harç ve damga vergisi tahsil edilmeyecektir.
Ancak, değerli kağıt bedelleri 213 s. Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi, resim ve harçlar
dan değildir. Bu nedenle özel kanunlarında vergi, resim ve harç muafiyeti bulunan kurumlara
değerli kağıt bedelleri yönünden de muafiyet uygulanamaz ) 2003/41
*Terk eden eşin ortak konuta davet edilmesine ilişkin düzenlenen kağıtlar,
değerli kağıt bedelinden istisna tutulmuştur ( Genel yazı 2011/99 )
*Tescil edilmiş araçların satışına ilişkin olarak 5942 s. Kanunla getirilen yeni düzenleme ve 01.05.2010 tarihine kadar uygulanacak esaslar ( Satış ve devirler genel
olarak değişiklik öncesi hükümlere göre yapılmaya devam edilecek, satış ve devir işlemleri harç,
damga vergisi ve değerli kağıt bedellerinden istisna edildiğinden bunlar tahakkuk ve tahsil edilmeyecek, noter, yazı ve karşılaştırma ücretleri uygulanmaksızın satış ve devre ilişkin her türlü
işlem karşılığında KDV. hariç toplam 20 TL. maktu ücret alınacak, tebligatlara ilşkin posta gider
leri de tahsil edilecektedir ) 5942 S. Kanun – R.G. 31.12.2009 ( 2009/37 )
*Vekaletname eklenmesi, örnek istenmesi hallerinde değerli kağıt bedelinin hesaplanma şekli ( 1996/47 )
*Zorunlu olmadığı halde işlem kağıdına eklenen evrak örnekleri için iş sahibinden yazı ücreti ve değerli kağıt bedeli alınmaz ( 1990/68 )
*01.01.2005 tarihinden itibaren değerli kağıt kapsamından çıkarılan kira sözleşme
kağıtları ve emre muharrer senetlerden 01.01.2005 den önce düzenlenmiş, ancak değerli
kağıt bedeli kadar damga pulu yapıştırılmamış olanlar hakkında noterde işlem yapılması sırasında kağıdın düzenlendiği yıl itibariyle belirlenmiş olan değerli kağıt bedelinin ( Pulla ödeme yöntemi , 5281 s. Kanunla kaldırıldığından ) makbuz mukabili tahsil edilmesi gerekir ( 2005/21 )
*01.09.2007 tarihinden itibaren tahsil olunacak değerli kağıt bedelleri üzerinden
noterlere % 2 beyiye aidatı ödeneceği hk. ( 2007/41 )
*2010 yılında uygulanacak Damga vergisi, harç ve değerli kağıt bedelleri ( Genel
yazı 2009/111 Sh.221 )
*2011 yılında uygulanacak değerli kağıt bedelleri ( Genel yazı 2010/132 )
*2012 yılında uygulanacak damga vergisi, harç ve değerli kağıt bedelleri ( Genel
yazı 2011/126 ) Resmi Gazete' nin 26/12/2011 günlü ve 28154 sayılı nüshasında.
Konu baĢlıkları listesine dön
DERNEKLER
*Apartman ve dernek yöneticiliği ile benzeri kuruluşların noterlere onay için getirecekleri gider pusulası veya tahsil fiş ve makbuzları onaylanabilir,vergi dairesinden
yazı istenmesi söz konusu değildir ( 1988/55 )
*Bazı Dernek ve Kurumların Bazı Vergilerden, Bütün Harç ve Resimlerden Muaf
Tutulmasına İlişkin 1606 S.Kanun ( Madde 1: “Türkiye Kızılay Derneği, Türk Hava Kurumu, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Türkiye Yardım Sevenler
Derneği ve resmi darülaceze kurumları ile Darüşşafaka Cemiyeti ve Yeşilay Derneği kendilerine
terettüp eden vergi, harç ve resim mükellefiyetinin kurumlara ait olduğu hallerde bütün vergilerden, harçlardan, resimlerden, hisse ve fonlardan muaftır. Bu muafiyetlerin, Türkiye Kızılay
Derneğinin 5624 s. Kan ve Kan Ürünleri Kanununa göre yürüttüğü faaliyetleri hariç olmak üzere,
bu kuruluşlara ait iktisadi işletmelere şumulü yoktur” ) Genel yazı 2009/58 Sh. 161
*Dernek defterlerinin tasdikinde o derneğin gerçekten var olup olmadığı, gelen kişinin
derneğin yetkilisi veya dernekte görevli olup olmadığı araştırılır, kanaata varılamaması halinde
karar defteri, dernek tüzüğü vs. istenebilir ( 1988/70 )
*Dernek gelirlerinin toplanmasında ; Maliye Bakanlığınca bastırılarak satılan makbuzların
veya talep tarihinden itibaren 30 gün içinde temin edilememesi halinde mahallin en büyük mülki amirliğince onaylanan alındıların kullanılması mümkündür. Derneklerin belirtilenlerin dışındaki belgelerle gelir toplamaları ve bu makbuzların noterlerce tasdiki mümkün değildir. Ancak,
Yardım Toplama Kanunu hükümleri gereğince bastırılan yardım makbuzlarının bu makbuzlar ile
karıştırılmaması gerekir ( 1995/30 )
*Dernekler Tarafından Tutulan Karar, Evrak Kayıt, Demirbaş ve İşletme Hesabı
Defterlerinde Bulunması Gereken Bilgiler İle Bu Defterlerin Şekli Hakında Tebliğ
( R.G.02.08.2007 ) Bu tebliğ veya Dernekler Yönetmeliği ekinde gösterilen örneklere uygun olmayan defterler .... noterler tarafından onaylanmaz ( Gn.yazı 2007/98 Sh.336 )
*Dernekler tarafından tutulan üye kayıt defterleri ; İçişleri Bakanlığının 2006/1 sayılı
tebliğine uygun olmadığı takdirde dernek birimleri ve noterler tarafından onaylanmaz ( Tebliğ
ve defter örneği ekli ) Genel yazı 2006/35 Sh.226
*Derneklerde temsil yetkisi ( Dernek adına noterliklerde işlem yapılması esnasında, önce
likle derneğin gerçekten var olup olmadığı, gelen kişinin dernek yetkilisi bulunup bulunmadığı
ve yapılması istenen işlemi yapma yetkisinin olup olmadığı saptanmalı, buna ilişkin belgeler istenmeli, ibraz edilen belgelerle kesin bir kanaate varılamaması halinde ise karar defterinden
başka dernek tüzüğü ile o kişilerin göreve seçildiklerine dair kurul mazbatalarının da istenmesi
uygun bulunmaktadır. Yine Kamu Net Projesi hakkındaki genelge hükümleri doğrultusunda tapuda işlem yapılmasını gerektiren işlemler yönünden valiliklerce verilen dernek tescil numarasına dair kayıtlara da iş kağıdında yer verilmesi gerekir. Ayrıca tüzükte belli tasarrufların yasaklanabileceği veya belli şartlara tabi kılınabileceği mümkün bulunduğundan tüzüğün incelenmesi
ve taşınmaz devrini gerektiren hallerde ise genel kurul kararının aranması ) 2003/24
*Derneklerin tutacakları defterler, Muhasebe Hesap Kayıtlarıyla İlgili Usul ve
Esaslara Dair Yönetmelik ( R.G. 05.04.2003 ) Genel yazı 2003/39 Sh.173
*Dernek Gelirlerinin toplanmasında kullanılacak Alındı Belgeleri ( Maliye Bakanlığın
ca bastırılıp illerde defterdarlık muhasebe müdürlüklerince, ilçelerde malmüdürlüklerince satı
lacak olup Maliye Bakanlığınca sağlanamazsa derneklerce bastırılıp mahallin en büyük mülki
amirliğince onaylanarak kullanılacaktır ) Alındıların noterlikçe tasdik edilmesine ve gelirlerin
toplanmasında alındı belgesi dışında bir belge düzenlenmesine Kanun ve Yönetmelikte yer
verilmemiştir. ) 1993/55
*VERGİ, HARÇ MUAFİYETİ TANINAN DERNEK VE KURUMLAR : Türkiye Kızılay
Derneği, Türk Hava Kurumu, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Türkiye
Yardımsevenler Derneği ve Resmi Darülaceze Kurumları ile Darüşşafaka Cemiyeti ve Yeşilay Derneği,
kendilerine tereddüp eden vergi, harç ve resim mükellefiyetinin kurumlara ait olduğu hallerde bütün
vergilerden, harçlardan, resimlerden, hisse ve fonlardan muaftır ( 1606 s. Kanun ) 1990/86
*Vergi Kanunlarında ( 193 , 488, 213 s. Kanunlar ile bazı dernek ve kurumların bütün harç ve resimlerden muaf tutulması hakkında 1606 s. Kanun ) değişiklik yapan 5904 s. Kanun hk. ( Genel yazı 2009/58 )
*Yardım Toplama Kanunu ( 2860 sayılı ) : Madde 2- Bu Kanun; yardım toplamaya yetkili kişi
ve kuruluşların, amaçlarına ve kamu yararına uygun olarak, yardım toplama faaliyetlerine ait esasları
kapsar. Türk Silahlı Kuvvetlerinin kendi bünyesi içerisindeki yardım toplama faaliyetleri ile dernekler,
sendikalar ve bunların üst kuruluşlarına, spor kulüplerine, mesleki kuruluşlara ve bağış kabulüne yetkili vakıflara kendi statülerine göre üyeleri ve diğer kişiler tarafından yapılacak bağış ve yardımlarla
bunların öz kaynaklarından sağlayacakları gelirler, bu Kanunun kapsamı dışındadır. Madde 3- Kamu
yararına uygun olarak, amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmet
lerinden bir veya birkaçını gerçekleş tirmek veya destek olmak üzere gerçek kişiler, dernekler, kurum
lar, vakıflar, spor kulüpleri, gazete ve dergiler yardım toplayabilirler.
*Yardım Toplama Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik ( 2860 ve 3294 s. Kanunlara
göre toplanacak her türlü yardımlar için ) 5. maddesine göre makbuz ve biletlerin, 6. maddesine
göre de makbuz ve bilet kayıt defterinin noter onaylı olması gerekiyor ( Gn.yazı 2000 Sh.145 )
*Yardım Toplama Kanunu uyarınca tasdik edilecek makbuz ve biletler ( Yardım mak
buzlarının 100 yapraklı koçanlar halinde , faturalar gibi onaylanması ve giderlerin de buna göre
alınması, piyango biletlerinin ise bir tesbit tutanağı ile tesbit edilmesinden sonra, her biletin no-
ter tarafından mühürlenmesi, mühürlenecek bilet adedinin tamamı üzerinden mühürleme ücreti
alınması uygun görülmüştür ) 1988/37
*Yardım Toplama Kanunu ( 2860 s. ) 3.maddesinde sayılan gerçek ve tüzel kişilerin, bu kanuna göre makbuz ve bilet bastırarak yardım toplamaları halinde; Yardım
Toplama Kanununun Uygulama Esasları Hakkında Yönetmeliğin 7. maddesi hükmü uyarınca ,
makbuz ve biletlerin seri numaralı olarak bastırılması ve noter damgalı olarak satılması gerekmektedir ( 2860 s. Kanunun ve Yönetmeliğin 2. maddesinde; derneklerin kendi statülerine göre
üyeleri ve diğer kişiler tarafından yapılacak bağış ve yardımlarla, bunların öz kaynaklarından
sağlayacakları gelirleri kapsam dışı bırakılmıştır ) 1993/55
Konu baĢlıkları listesine dön
DOĞAL AFETLER
*Afet bölgelerinde yapılan bazı işlemlerle ilgili ( 7269 s. Kanundaki ) muafiyetler ile
bu bölgelerdeki afetzedelere yapılan bağış ve yardımların, bağış ve yardımı yapanlar tarafından
indirim veya gider kaydedilmesi konusunda açıklamalar, konu ile ilgili Maliye Bakanlığı yazısı,
64 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ( 1999/32 )
*Afet bölgelerinde dış kredi ve hibelerle finanse edilecek projeler sebebiyle tatbik olunacak vergi, resim ve harç istisnalarının kapsamına giren işlem ve kağıtlar ile afet
sonucu can ve mal kaybına uğrayanların konut ihtiyacının karşılanması ile ilgili prensipler
( 580 S. K.H.K. ) 1999/40
*Afetlerle ilgili 7269 s. Kanun kapsamındaki kredi teminatı işlemleri ( 2001/15 )
*Afetle ilgili bazı kanun değişiklikleri ( Genel Yazı 2003 Sh. 198 )
*Afet sebebiyle kendilerine dağıtım yapılan hak sahiplerinin bu konutları üçüncü bir
şahsa satmak üzere noterliklerde yaptırdıkları gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri geçerli ise
de, ( 7269 s. Kanun gereğince ) alıcı hak sahibi olamayacağından ve satıcının da hak sahipliği ve
borçlanması iptal edilerek konut geri alınacağından, hukuki yarar sağlamayacak ve hükümsüz
kalacak işlemlerin yapılmaması gerekir ( 2003/22 )
*Deprem bölgesinde yıkılan askeri tesislerin gerekli hallerde deprem bölgesi dışındaki bir bölgeye taşınarak yeniden inşa edilmesi ile ilgili işlem ve kağıtlara dam
ga vergisi ve harç istisnasının tatbik edileceği ve bunun için ihale makamınca vergi ve harca konu işlem ve kağıtlara bir şerh düşülmesi gerektiği hk. ( şerh örneği var) 2002/32
*Deprem bölgesinde yıkılan binaların yerine afet konutu yapılmasına yönelik muvafakatname ( Bayındırlık Bakanlığına, hisseli olarak malik oldukları taşınmaz üzerinde inşa
edilecek konutlarla ilgili olarak verilen yetkileri ihtiva eden ) başlıklı işlemlerin noterliklerce
yapılmasında sakınca bulunmamaktadır ( örnekleri var ) 1999/44
*Deprem bölgesindeki inşaatlarla ilgili olarak belediyeye hitaben düzenlenen fenni mesul taahhütnamelerinin, 7269 s. Kanun kapsamında deprem bölgesinde bulunan ve
depremden etkilenen binaların yeniden inşası, onarımı veya depreme dayanıklı hale getirilmesine ilişkin projenin uygulanması amacıyla verildiğinin ilgili belediyece teyid edilmesi koşuluyla
damga vergisi ve harç istisnasından yararlanması mümkündür ( örneği var ) 2000/31
*Deprem
sebebiyle uygulamaya konulan mücbir sebep halinin bazı mükellefler bakı
mından sona erdiği hk. ( 282 sıra nolu VUK. Genel Tebliği ) Gn. yazı 1999/109 Sh.356
*Depremden zarar gören şahıslar için yapılan ve hak sahiplerine teslim edilen konutların üçüncü şahıslara satış ve devri ile ilgili işlemleri 7269 s. Kanun kapsamında mü
talaa etmek imkanı bulunmadığından bu konudaki satış vaadi sözleşmelerine harç ve damga
vergisi istisnası uygulanması mümkün değildir ( 2001/45 )
*Türkiye Noterler Birliği Doğal Afetler Fonu Yönetmeliği ( Genel yazı 2000/89 Sh.212 )
*Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair ( 7269 s. ) Kanun'un 42. maddesi, 3838 s. Erzincan, Gümüşhane ve Tunceli İlle
rinde Vuku Bulan Deprem Afeti İle Şırnak ve Çukurca'da Meydana Gelen Hasar ve Tahribata
İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesi Hk. ( 3838 s.) Kanun'un 19. maddesi ve Konut İnşaatında ve
Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Yapılacak Yatırımlarda Vergi, Resim ve Harç İstisna ve Muaf
lıkları Tanınması Hk. ( 2982 s. ) Kanundaki istisna ve muafiyetler ( 1993/20 )
*Zorunlu Deprem Sigortasına Dair 587 s.Kanun Hükmünde Kararname ( Resmi Gaze
tenin 27.12.1999 Mükerrer 23919 sayılı nüshasında ) Bu kararname ile kurulan Doğal Afet Sigor
taları Kurumu ve gelirleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Gen.yazı 2000 /20 Sh.169
*7269 S. Kanun uygulamaları kapsamında kullanılan bir kredi sebebiyle , kredinin
% 30 fazlasıyla ipotek verilmesi hususunda üyesi bulunulan kooperatife muvafakatte bu
lunulması ayrıca ipotek işlemleri tamamlanıncaya kadar üyelik hakkının devredilmeyeceği ve bu
hususlarda kooperatif yönetim kurulunun yetkili olduğunun kabul ve taahhüt edilmesine dair işlemin taahhütname özelliği itibariyle harç ve damga vergisi muafiyetlerinden faydalanması gerektiği, ancak yukarıda belirtilen mevzuatta vekaletnameler yönünden istisnayı öngören açık
bir hüküm bulunmadığından kooperatif yönetim kurulunun yetkili olduğuna ilişkin düzenleme
yönünden işlemin özel vekaletname harcına tabi tutulması gerekir ( 2001/15 )
Konu baĢlıkları listesine dön
DÜZENLEME
ĠġLEMLER
*Birden fazla nüsha olarak istenen düzenleme işlemlerde işlem sahiplerine ait imzalar tasdik edildiğinden ayrı harç alınır ( 1988/71 )
*Devlet İhale Kanunu'na tabi kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin şekil ve değeri
(Kat karşılığı inşaat sözleşmesi, taşınmaz satış vaadi niteliğinde bir sözleşmedir. Tapuda işlem yapılma
sını gerektirir, düzenleme şeklinde yapılması zorunludur. Vergi kaydı bulunmayan kamu arsasının
değerinin ise arsanın mahalline göre belirlenecek emlak vergisi m2. birim değerinin, arsanın büyük
lüğü ile çarpımı sonucu tesbit edilmesinin hukukumuza uygun olacağı ) 1993/46
*Düzenleme işlemine konu olan kağıtlarda damga vergisi ( Noterlikte düzenleme işle
mine konu olan kağıtların damga vergisini, işlemi yapan noterin tahsil etmesi hususundaki uygu
lamaya aynen devam edilecektir ) 2004/26
*Düzenleme şeklinde yapılan bir işlemden talep halinde birden fazla asıl ( nüsha )
düzenlenebilir. Ancak bu takdirde talep edilen her bir nüshadan ayrı ayrı bir işlem kabul
edilerek müstakilen harç alınması gerekir ( 1999/24 )
*Düzenleme şeklinde yapılan işlemlerin yalnızca noterlikte kalan asıl nüshasında
tarafların ( ilgililerin ) imzaları bulunur ( 1986/47 )
*Düzenleme şeklinde yapılan vekaletlerin Tapu Sicil Muhafızlıklarında kabul edile
ceği ve bu vekaletnamelerle işlem yapılacağı hk. ( 1973/38 )
*Düzenleme şeklinde yapılması gereken işlemin bir bölümünün matbu şekilde dışarıda hazırlanıp eklenmesi zorunluluğu doğarsa, ( finansal kira sözleşmelerinde de rastlandığı üzere ) eklenen matbu kısımlar için yazı ücreti alınamayacağı, karşılaştırma ücreti alınması gerekeceği, bizzat yazılan kısımları için ise yazı ücreti alınacağı gözönünde bulundurularak hesaplama yapılmalıdır. Sayfa sayısının tesbitinde Harçlar Kanununda öngörülen esaslara
titizlikle uyulmalıdır ( 1997/54 )
*Fotoğraf yapıştırılması zorunlu noterlik işlemlerinde ilgilinin tüzel kişi olması halinde işleme imza koyan ve bunların akdi veya kanuni mümessillerinin de fotoğraflarının yapış
tırılması gerektiği ( 1977/35 – 1985/7- 1988/67 )
*Göçmenlerle Nakledilenlere de Tohumluk ve Yemeklik Dağıtılma Hakkında Kanun
( 3242 s. ) gereğince Tarım İşletmeleri Genel Müd. tarafından kuraklık, dolu, yangın ve hastalık
gibi afetlere uğrayan çiftçilere verilecek tohumluklarla ilgili olarak noterde düzenlenecek borç
senetleri, damga vergisi ve harçtan istisna edilmiştir ( 1988/54 )
*İmza atamayanlarla ilgili işlemler ( 6100 s. HMK. 206. maddesindeki “imza atamayanlar” ibare
sinden; okuma yazma bilmeyenler ile imza atmaya muktedir olmayanların anlaşılması gerekir. İmza atamayan
ların senet niteliğini taşıması istenen hukuki işlemlerinin, noterler tarafından düzenleme biçiminde yapılması
gerektiği aynı maddede öngörülmüştür. Senet; yazılı bir belgede açıklanan irade beyanıdır. Ancak “senet”
kavramı içinde, bu irade beyanının kişinin aleyhine delil teşkil etmesi hususu da doğal olarak bulunmaktadır.
Hangi hukuki işlemlerin “senet” niteliği taşıması gerektiğinin, somut olayın özelliklerine göre değerlendirilmesi
gerekir. Sonuç olarak ; okur-yazar olmayan veya fiziki engelleri sebebiyle imza atmaya muktedir olmayan kimse
lerin yapacakları hukuki işlemleri içeren tüm belgelerin senet niteliğini taşıyabilmesi için HMK. 206.maddesi doğ
rultusunda düzenleme şeklinde yapılması gerektiği, aynı maddenin son fıkrasında yer alan bağışıklığın kişilerin
şahsına getirilen bir muafiyet hükmü niteliğinde olması nedeniyle, bu işlemlere katılanların tümü imza atama
yan kişi/kişilerden oluşuyorsa işleme harç, damga vergisi ve değerli kağıt muafiyeti uygulanacağı, diğer durum
larda ise imza atamayan kişi/kişilere noter harcı muafiyeti uygulanacağı, imza atabilen kişi/kişilerden ise harç,
damga vergisi ve değerli kağıt bedellerinin tahsil edilmesi gerektiği düşünülmektedir ) Genel yazı 2011/102
*Kat karşılığı inşaat sözleşmeleri istisna ve satış vaadi sözleşmelerini kapsayan karma
bir sözleşmedir, geçerli olması için düzenleme biçiminde yapılması gerekir ( 1979/10 )
*Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satışların ibra işlemlerinin de düzenleme şeklinde yapılması kanuna uygun olur ( 1993/18 )
*Noterlik Kanununun 84. maddesine göre; düzenleme şeklinde yapılan noterlik işlemlerinin tutanak şeklinde ilgilinin beyanına göre tanzim olunması, ilgilinin noter
huzurunda gerçek arzusu hakkındaki beyanını notere bildirmesi, tutanağın altını noter huzurunda imzalaması gerekmektedir ( 1977/13 – 1977/17 )
*Onay için noterliğe getirilen kağıtlara ait damga vergisinin ödeme prensipleri
(düzenleme işlemlerde damga vergisi işlemi yapan noterlikçe tahsil edilecek ) 2004/26
*Şuf'a ( önalım ) hakkının kullanılmasından feragat ( paydaşın belli bir kişiye karşı belli
bir satış nedeniyle ) işleminin noterliklerde yapılabileceği, söz konusu işlemin ileride tapuya ibraz edilecek bir işlem olduğu nazara alınarak düzenleme şeklinde yapılması ( 1996/63 )
*Tapu ile ilgili işlemlere fotoğraf yapıştırılır ( 1977/34 )
*Tapuda işlem yapılmasını gerektiren vekaletnamelerin düzenleme şeklinde yapılması gerekir. İşlemlerin kanunlara ve işlem formüllerine uygun yapılması. ( 1976/26)
*Tapuda işlem yapılmasını gerektiren düzenleme vekaletnamelerde ilgililerin kimlik tesbiti nufus cüzdanına göre yapılır, aynı bilgileri ihtiva eden başka belgelere dayanılarak bu tür vekaletname düzenlenmesi mümkün değildir ( 1978/19 )
*Tapuda işlem yapılmasını gerektiren noterlik işlemlerine fotoğraf yapıştırılması,
fotoğrafların üzerine noterlik mührünün okunaklı şekilde basılması hk. ( 1988/51 )
*Tebligat yönünden, düzenleme şeklinde hazırlanan noterlik işleminin örneğinde
işlem sahibinin imzasının bulunmaması önemli değildir, noterin veya noterlikte çalışan
yetkili kimselerin imzalarının olması yeterlidir ( 1999/24 )
*Türkiye Zirai Donatım Kurumu'nun traktör dahil emtia satışlarına ait noterlikteki düzenlemelerin “Düzenleme Suretiyle Borç Senedi” şeklinde yapılması , mülkiyeti muhafazalı satışların kaldırıldığı hk. ( 1985/66 )
Konu baĢlıkları listesine dön
( E-F )
FERAGATNAME
*Gecekondu ile ilgili feragatname ( Büyükşehir Belediyesi Mesken ve Gecekondu İşleri Genel Mü
dürlüğüne ait ... nolu dairenin kendisine satışının yapılması karşılığında kendisine ait bulunan gecekondu
önleme bölgesindeki ..... nolu tapulu taşınmazındaki haklarından anılan idare lehine feragat ettiğine dair
( örneği ekli ) işlem, gerçekte trampa sözleşmesi niteliğinde olup tapu müdürü önünde resmi şekilde ya
pılması gerekir. Noterler tarafından yapılacak bu nevi işlemler hukuken hüküm ifade etmeyeceğinden noterliklerde yapılmaması, noterliklerde yapılması halinde 775 s. Gecekondu Kanununun uygulanması sonu
cu düzenleniyorsa damga vergisi ve harca tabi tutulmaması gerekir ) 1996/14 ve 15
*Düzenlendiği anda bilinmeyen ve ileride doğacak bazı haklardan ilgilinin peşinen
vazgeçmesi ( medeni haklardan önceden feragat mümkün olmayacağından yasalara aykırı
görülen bu tip taahhütnamelerin noterlerce yapılmaması gerekir ) 1994/11
*Feragatnamelerin damga vergisine tabi tutulmayacağı ( Alacaklı tarafın kendi isteği
ile alacağından vazgeçmesi nedeniyle düzenlenen feragatname mahiyetindeki kağıt ile mirasçı
nın muristen intikal eden tabancadaki miras hak ve hissesinden diğer bir mirasçı lehine vazgeç
mesi nedeniyle düzenlenen ve belli bir değer gösterilmemiş olan feragatname mahiyetindeki
kağıdın feragatnameler 488 s. Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda belirtilen kağıtlar
arasında yer almadığından damga vergisine tabi tutulmamaları gerekir ( 1996/16 ve 1998/1 )
*İntifa hakkı devrine ilişkin vekaletnamelerde ( İntifa hakkı sahibinin, intifa hakkından
çıplak mülkiyet sahibi veya mirasçısı lehinde bedelli veya bedelsiz olarak feragat etmeye, şeklin
de açık bir beyanının yazılması gerekir ) 2001/28
*İntifa hakkını seçen eşin, mirasa dahil tüm emval üzerinde bu hakkı mevcuttur. Kişi mirasa dahil bir menkul veya gayrimenkul mal üzerindeki intifa hakkından her zaman feragat edebilir. Bu hususta noterde senet düzenlenebilir ancak uygulayacak kurum veya kuruluşun bununla yetinip yetinmemesi o birimin takdirine aittir ( 1992/2 )
*İstimlak edilen taşınmaz sebebiyle takdir komisyonu kararına itiraz etmeyecekleri ve bedel artırımına gitmeyeceklerine dair örneği ekli ( düzenleme taahhütname )
başlıklı kağıdın, feragatname olarak değerlendirilmesi sonucuna varıldığından damga vergisine
tabi tutulmaması, düzenleme şekli itibariyle değer gösterilmesi zorunlu kağıtlardan olmadığından bu konuda noterliklerde yapılacak işlemlerin maktu harca tabi tutulması gerekir (1996/16)
*İstimlak takdir komisyonu kararına itiraz etmeyeceğini ve bedel artırımı isteme
yeceğini belirten işlem, feragatnamedir ( 1996/16 )
*Kanuni şuf'a hakkından kat'i feragat ( önalım hakkı henüz doğmadan herkese karşı )
işleminin noterliklerde yapılamıyacağı, tapu sicil müdürlüklerinde yapılması ( 1996/63 )
*Kentsel dönüşüm projesi kapsamında tahsis edilen dairenin devri işleminin noter
liklerde yapılabileceği ( Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında, sahibi olduğu gayrimenkulünü vermek suretiyle, belediyece adına tahsis edilen dairenin, tapusu devredildikten ve daireyi
teslim aldıktan sonra geçerli olmak üzere ve ilgilinin iradesinin açıklattırılması suretiyle; 1- İvaz
sız devir isteniyorsa işlemin “gayrimenkul bağışlama vaadi”, 2- İvazlı devir isteniyorsa “gayrimenkul satış vaadi”, 3- Yalnızca konut tahsisi hakkından feragat edilmek isteniyorsa “feragatname” şeklinde yapılabileceği, 4- Tahsis edilmiş bir konut ile ilgili tahsis hakkından, tek taraflı
irade beyanı ile üçüncü bir kişi lehine feragat edilmesinin mümkün olmadığı ) 2008/12
*Mirasçıların noterlikte miras taksim sözleşmesi yapmak suretiyle muristen kalan
aracı mirasçılardan birine devretmeleri ya da hisselerinden ayrı ayrı veya birlikte feragat
etmek suretiyle ( kendi adlarına kayıt ve tescil işlemleri yapılmaksızın ) lehine feragat edilen mirasçı adına aracın tescilini sağlamaları mümkündür ( 2005/16 )
*Mirasta intifa hakkını seçen eşin bundan feragati diğer mirasçıların muvafakati
halinde mümkündür. Aksi halde beyandır, delil hükmündedir, mahkemenin bu konuda bir karar vermesi ile hüküm ifade eder ( 1990/70 )
*Mirastan feragat sözleşmeleri hk. ( 1991/14 )
*Mirastan feragat sözleşmeleri ( 4721 s. Türk Medeni Kanunu 528, 529 ) Geçerli olması
için resmi vasiyet şeklinde iki tanık huzurunda yapılması gerekir ( T.M.K. 545 ve 532 ) Murisle
mirasçıları arasında akdedilir, mirasçının miras hakkının tamamını veya bir kısmını ihtiva edebilir, karşılıksız veya bir karşılık sağlanarak yapılabilir ( 2004/2 )
*Mirastan feragat sözleşmelerinin de nufusa bildirilmesi gerekir ( 1989/15 )
*Muristen intikal eden bir aracın mirasçılardan birine bırakılmasına dair noterliklerce feragatname düzenlenmesi sırasında ilgili vergi dairesinden borcu bulunup bulunmadığına dair yazı istenmesine ve feragatname ile ilgili olarak trafik kuruluşlarına bilgi verilme
sine gerek bulunmadığı değerlendirilmektedir ( 2007/18 )
*Muristen intikal eden taşıtın mirasçılardan birine bırakılmasına dair feragatname veya feragat sözleşmesinde değer gösterme zorunluluğu olmayacağından, damga vergisine
tabi tutulmaz, bu kağıtlarla ilgili noterlik işlemlerinden maktu harç alınır ( 2006/15 )
*Muristen kalan silah için, mirasçılardan biri lehine miras hakkından feragat edilmesine dair noterlik işlemlerinde devir izin belgesinin istenmesine gerek olmadığı ( 2003/32 )
*OYAK ' a verilen feragatnameler ( Ordu Yardımlaşma Kurumu emekli maaşı sistemi üyesi olan babam .... nın ölümü nedeniyle mirasçısı sıfatıyla tarafımıza düşen rezervin tamamından
sisteme devam etmek isteyen annemiz .... lehine feragat ettiğimizi, böylelikle Ordu Yardımlaşma
Kurumundan rezervle ilgili olarak hiçbir alacak, hak ve talebimizin kalmadığını gayri kabili rücu
olarak kabul, beyan ve taahhüt ederiz , şeklinde düzenlenen feragatnamenin maktu harca tabi
tutulması, damga vergisine tabi tutulmaması ge rekir ) 2001/32
*Şuf'a ( önalım ) hakkının kullanılmasından feragat ( paydaşın belli bir kişiye karşı belli
bir satış nedeniyle ) işleminin noterliklerde yapılabileceği, söz konusu işlemin ileride tapuya ibraz edilecek bir işlem olduğu nazara alınarak düzenleme şeklinde yapılması ( 1996/63 )
*Taşıt üzerindeki miras payından feragat halinde vergi dairesinden yazı istenmesi ve
trafiğe bilgi verilmesine gerek yoktur ( 2007/18 )
*Toplu iş sözleşmesi ile belirlenen zam ve ödemelerin bir bölümünden feragat edil
diğine ilişkin feragatnamenin, noterliklerde yapılamıyacağı hk. ( 2000/17 )
*Toplu Konut İdaresi tarafından ( belediyece yürütülen kentsel dönüşüm çalışmaarı çerçevesinde ) yaptırılan konutlardaki hakkından vazgeçtiğine dair düzenlenen
kağıtta değer gösterilmesi ve düzenleyenler tarafından beyan edilecek bu değer üzerinden 492
s. Kanuna bağlı ( 2 ) sayılı tarifenin I/1 pozisyonu uyarınca nisbi harç alınması gerekir . Kentsel
Dönüşüm Projesi kapsamında sahip olunan taşınmazın 3. şahıslara satışı ile ilgili açıklamalar aşa
ğıda Taşınmaz Satış Vaadi başlığı altında 2008/12 sayılı genelgede yapılmıştır ( 2009/8 )
*Trafik kazası neticesinde aracında meydana gelen hasar sebebiyle …. Sigorta A.Ş.
den hasar bedeli talebinde bulunmayacağını kabul ve beyan ile sigorta şirketi hakkındaki dava
ve talep hakından da feragat ettiğine dair kağıttan damga vergisi alınmaması, maktu harca tabi
tutulması gerekir ( örneği var ) 1996/36
*Türk Medeni Kanununun 733. maddesinde belirtilen “Kanundan doğan önalım hakkından feragat” işlemi noterliklerde yapılabilir. Bunun geçerli olabilmesi için resmi şekilde
düzenlenmesi ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir ( 2007/35 )
Konu baĢlıkları listesine dön
FESĠHNAME
*Alıcı adına henüz tescil yapılmadan araç satış sözleşmesinin feshi halinde yeniden
satış yapılabilmesi için tescil belgesinin yenilenmesi gerekir ( Genel yazı 2007/22 Sh.232 )
*Araç kat'i satışlarının feshi işlemi devir niteliğindedir ( Oto alım-satım sözleşmelerinin, Borçlar Kanununun 202-207. maddeleri gereğince satılan malın ayıplı olması veya başkaca nedenlerle
alıcı tarafından feshi mümkündür. Bu durumda satıcı faizi ile satış parasını alıcıya, alıcı da satış konusu
malı elde ettiği yararla birlikte satıcıya iade etmek zorundadır. Satış konusu mal tescilli oto ise iadenin
mutlaka Karayolları Trafik Kanunu 20. maddesinin ( d ) bendi uyarınca noterlikte yapılması gerekir. Bu
işlemde ise oto alım-satım sözleşmelerindeki prosedür uygulanacaktır. Dolayısıyla söz konusu kağıdın,
492 s. Kanunun 43. maddesi hükmüne göre tayin olunacak değer üzerinden 488 s. Kanuna ekli ( 1 ) sayılı tablonun I-1/a bendine istinaden damga vergisi ile noterde yapılacak işlemlerin 492 s. Kanuna bağlı
(2) sayılı tarifenin I/1 pozisyonuna istinaden harca tabi tutulması gerekir. Kati oto satış sözleşmelerinin
alıcı adına tescil yapılmadan önce feshi halinde de, noterlikte yapılacak işlemin alım-satım veya devir
sözleşmesi olarak değerlendirilmesi ve buna göre damga vergisi alınması gerekir. ( 1998/3 )
*Araçta öngörülen bazı kusurlar nedeniyle araç satış sözleşmesinin feshi ( Araç satış
işlemi tescil edilmiş olsun ya da olmasın, araçta öngörülen bazı kusurlar nedeniyle, satış sözleşmesi alıcı tarafından , eğer taraflarca kanunda öngörülen sürenin uzatılması konusunda bir anlaşmaya varılmamışsa 1 ( bir ) yıllık
süre içinde feshedilebilir ancak bu sürenin 4077 s. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamına giren araç
alım-satımında ( 2 ) yıl olarak uzayabileceği düşünülmektedir ) 2007/25
*Fesihname mahiyetindeki kağıdın ( başlığı tasfiye sözleşmesi dahi olsa ) , fesih bedeli ( iha
le bedeli – tamamlanan iş bedeli ) üzerinden binde bir nisbetinde damga vergisine ve beher imza için binde 0.50 nisbetinde harca tabi tutulması gerekir ( 1993/2 )
*Finansal kira sözleşmelerinin feshi sebebiyle düzenlenen fesih sözleşmelerinin,
( fesihname ) Finansal Kiralama Kanununda belirtilen istisnalardan yararlanacağına ilişkin bir
hüküm bulunmadığından, fesih işlemine konu değer üzerinden binde bir damga vergisine, bu konudaki noter işlemlerinin ise binde yarım nisbetinde harca tabi tutulması gerekir ( 1993/75 )
*Hizmet ilişkisine son verilmesi hk. 158 sayılı sözleşme ( 1994/51 )
*Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin feshine ilişkin iş kağıdında ayrıca miktarı
belirli bir borç taahhüdüne de yer verilmesi halinde; bir kağıtta toplanan akit ve işlem
ler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisi, en yüksek vergi alınma
sını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır. Harç uygulaması yönünden ise her iki işlem itibariyle harcın nisbeti değişmeyeceğinden, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin ihtiva ettiği değerin
nisbi harç matrahı olarak esas alınması gerekir ( 1997/69 )
*Kati satışı noterlerce yapılan bir aracın satıcısı ve alıcısının satışın feshini istemesi halinde, kati satış senedinin düzenlendiği tarihten bir ayı geçip geçmediğine bakılması,
bir ayı geçmiş ise fesih senedinin düzenlenmemesi gerekir ( 1991/89 )
*Limited şirket hisse devri ve hisse devrinin feshinde harç ( Limited şirket hisse devirlerinde mevcut uygulama gereğince harç alınmasına devam edilmesi gerekir. Devir ortak içi
ise fesih işleminde harcın matrahı devir konusu hissenin devir bedeli, devir ortak dışına yapılmış
sa ve fesih talebini hisse alarak şirkete ortak olmayı düşünen tarafın yapması halinde nisbi harcın matrahı şirket sermayesi olacaktır ) 2005/19
*Mes'ul Müdürlük Sözleşmesi ( Örneği var ) İş Kanunu hükümleri çerçevesinde; “Mesul
Müdürlük Sözleşmesi”nin, harç ve damga vergisi istisnası kapsamında yer alan hizmet akitleri
arasında bulunduğu sonucuna varılmaktadır. Bu sözleşmelerde kısmi çalışma sürelerine yer ve
rilmiş olması halinin ise bu kağıtların hizmet sözleşmesi olarak kabulüne ve dolayısıyla da istisna uygulanmasına engel teşkil etmeyeceği kabul edilmektedir . Bu sözleşmelerin düzenlenmesi
sırasında uygulanan damga vergisi ve harç istisnasının, bunların feshi işlemlerine uygulanması
mümkün değildir. ( 2002/12 )
*Motor ve şasi numaralarında trafikçe tesbit edilen değişiklikler nedeniyle yeni
alıcısı adına tescil edilmeyen ve trafik yönünden ayıplı oldukları tesbit edilen kat'i satışların
feshinin mümkün olduğu ve noterlerce kabul edilmesi gerektiği hk. ( 1986/29 )
*Noterlik personeli sözleşmelerinin feshi ( Fesih bildirimlerinin 4857 sayılı İş Kanunu ve
TNB. Kıdem Tazminatı Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak ve sebebi açıkca gösterilerek düzenlen
mesi, bir başka noterlik bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Hakimi tarafından tanzim edilen fesih bildiriminin personele tebliğinin sağlanması, noterlik görevine resmen başlamadan personelin işine son
verilmemesi, fesih bildirimlerinin personelin çıkış tarihinden önce düzenlenmesi, haksız şekilde yüksek miktarlarda kıdem tazminatı ödenmesine sebebiyet verilmemesi için başka bir noterliğe atanan
noterlerin ayrılmadan önce personel ücretlerine veya emekli olacak personel ücretine emekli olmasından kısa bir zaman önce yüksek oranlarda zam yapılmaması gerekir ) 2004/33
*Satış sözleşmesinin, araç kaydında önceden bilinmeyen bir tedbirin ortaya çıkışı
nedeniy le tescilinin yapılamaması halinde; ayıplı mal olarak nitelendirilebileceği ve B.K.
202-207. maddelerindeki düzenleme uyarınca, satılan malın alıcıya tesliminden itibaren bir yıl
için de, ( alıcının ) sözleşmenin fesih hakkının satıcıya karşı kullanılabileceği ( 2003/44 )
*Tek taraflı olarak önceki bir akdin feshine ilişkin yazı, başlı başına fesihname sayılmamakta, ilgilisi bu yazıyı içeren dilek ve kararının muhataba ihbarını istediğine göre, muhataba
yapılacak bildirimin ihbar olarak kabulü gerekir ( 1988/61 )
*Yapı denetim hizmet sözleşmesinin, tek taraflı veya mal sahibi ile yapı denetim
kuruluşunun müşterek kararıyla feshi durumunda; bu işlem, noter ihbarnamesi ile karşı
taraf, ilgili idare ( ruhsat alınan idare ), Bayındırlık ve İskan Müdürlükleri ve Yapı İşleri Genel Mü
dürlüğüne ( Yapı Denetimi Komisyon Başkanlığı ) dağıtımlı olarak bildirilecektir. Noter fesihle-
rinde, fesih ihbarını yapan gerçek ve tüzel kişilerin bu işlemi gerçekleştirmeye yetkili olup olmadığının bilinmesi gereklidir. Bu husus fesih tutanağında noter şerhiyle teyit edilecektir. Genelgemize ekli Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü'nün 27.12.2006 tarih ve
4161 sayılı genelgesi ile fesih ihbarnamesi örneğine göre işlem yapılması ( 2008/10 )
*Yapı denetim hizmet sözleşmesinin, tek taraflı olarak feshi veya yapı sahibi ve
yapı denetim kuruluşunun karşılıklı anlaşmasıyla feshi durumunda, fesih işleminin,
noter ihbarnamesi ile karşı tarafa, ilgili idareye, ilgili Bayındırlık ve İskan Müdürlüğüne gönderilmesi gerekmektedir ( 2011/2 )
*Zilyetliğin devri sözleşmesinin tamamlanmasından sonra sözleşmenin fesih ve iptali hallerinde daha önce alınan binde 40 harcın iadesi gerekmez, yeniden devir ve temlik işlemi yapılması gerekir . ( 1983/58 )
Konu baĢlıkları listesine dön
FĠNANSAL KĠRA
*Bazı finansal kiralama sözleşmelerinin sayfa sayıları ( Belirtilen sayfa sayıları sadece
sözleşme metinlerini kapsamakta olup, noterlikler tarafından yazılan düzenleme, onaylama şerh
leri ile müstenit belgeleri içermemektedir ) Genel yazı 2007/114 Sh.370
*Büyükşehir Belediyesi hudutları dahilinde herhangi bir noterlikte yapılan finansal kiralama sözleşmesinin bu noterliğin kendi sicil defterine işlenmesi yanında, alı
cının talebi alınarak aynı büyükşehir belediyesi hudutları içinde dahi olsa alıcının ikametgahının
bulunduğu ilçe noterlerinden birine de tescil için gönderilmesi, finansal kira sözleşmesinin alıcının ikametgahı dışında bir ilde yapılmış olması halinde ise talebi alınarak ikametgahının bulunduğu ilçede görevli noterliğe tescil için gönderilmesi hk. ( 2000/35 ve Yargı kararları doğrultusunda birleştirilmiş olarak 2000/49 )
*Daha önce düzenlenen finansal kiralama sözleşmesinde belirtilen kiralama konusu malın opsiyonlu alım hakkının temlikinin Finansal Kiralama Kanununun 15. maddesi
hükmüne aykırı olduğundan, yapılmasının mümkün olmadığı düşünülmektedir. ( 2001/3 )
*Daha önce düzenlenen finansal kiralama sözleşmesinin, sözleşme kapsamına yeni
malzemelerin eklenmesi sonucunda belli paranın yanısıra ödeme planında yer alan tutar
ların da değişmesi sebebiyle eğer harç alınmış olsaydı ne miktar olacağı hesabedilerek bu meblağın % 10 u nisbetinde noter ücreti alınması gerekir ( 2001/21 )
*Düzenleme şeklinde yapılması gereken işlemin bir bölümünün matbu şekilde dışarıda hazırlanıp eklenmesi zorunluluğu doğarsa, ( finansal kira sözleşmelerinde de rastlandığı
üzere ) eklenen matbu kısımlar için yazı ücreti alınamayacağı, karşılaştırma ücreti alınması gerekeceği,
bizzat yazılan kısımları için ise yazı ücreti alınacağı gözönünde bulundurularak hesaplama yapılmalıdır.
Sayfa sayısının tesbitinde Harçlar Kanununda öngörülen esaslara titizlikle uyulmalıdır ( 1997/54 )
*Finansal kira konusu emtianın sigorta yaptırılmasına ilişkin taahhütname ( Örneği
ekli taahhütnamenin, tanzim olunan sigorta poliçesinde yar alan teminat tutarı üzerinden nisbi
damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir ) Teminat bedelinin belli veya hesaplanabilir olma
ması durumunda taahhütnamenin ihtiva edeceği değer ; finansal kira sözleşmesine konu olan
malların kıymetleri toplamı olacaktır ( 2000/4 )
*Finansal Kira Sözleşmeleri ( Düzenleme şeklinde yapılacak, alıcının ikametgahı noterliğinde tescil edilecek, harç ve damga vergisinden muaf tutulmuştur ) 1987/54
*Finansal kira sözleşmelerinin feshi sebebiyle düzenlenen fesih sözleşmelerinin ,
Finansal Kiralama Kanununda belirtilen istisnalardan yararlanacağına ilişkin bir hüküm bulunmadığından, fesih işlemine konu değer üzerinden binde bir damga vergisine, bu konudaki noter
işlemlerinin ise binde yarım nisbetinde harca tabi tutulması gerekir ( 1993/75 )
*Finansal kira sözleşmesinin süresinin bitim tarihi ile kiralanan taşıtın kiracıya intikalinin gerçekleşmesine kadar geçecek süre içinde kira konusu aracın kullanımından
doğacak her türlü zarar, ziyan ile vergi, resim, harç ve başkaca doğabilecek mali mesuliyetlerin
üstlenildiğine ve yanısıra finansal kiralama sözleşmesi ile düzenlenen sorumlulukların da aynen
devam ettiğine dair taahhütnamelerin maktu harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir
( Taahhütname örneği var ) 1994/75
*Finansal kiralama ile ilgili işlemlerde harç ve damga vergisi istisnası : Finansal kira
lama sözleşmelerinde; ödeme planının revize edilmesi, sözleşmeye yeni bir mal eklenmesi veya
çıkarılması, sözleşmenin süresinde değişiklik yapılması, teminat hükümlerinde değişiklik yapılması ve kiracı değişikliği ( kiracılık hakkının devri ) nedeniyle düzenlenecek kağıtların ve yapılacak işlemlerin 3226 s. Kanunun 30. Maddesi uyarınca damga vergisi ve harçtan istisna tutulması
gerekir ( Buna göre; 1- Finansal kiralama sözleşmelerinde sözleşme tarafları değişmeksizin sözleşme maddelerinde tarafların ihtiyaçları çerçevesinde yapılan değişikliklere dair işlem ve kağıt
lara damga vergisi ve harç istisnası uygulanması gerekir. 2- Finansal kiralama sözleşmesinde kiracı değişikliğine ilişkin devir işlemine de harç ve damga vergisi istisnası uygulanması mümkün
kılındığından, 2007/51 sayılı genelgenin kiracı değişikliği yönünden uygulama imkanı kalmamış
tır.Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı 10 nolu Harçlar Kanunu Sirküleri eklidir. (2010/19)
*Finansal kiralama işlemlerinde ( 1- Kiracının kiracılık sıfatını ve/veya sözleşmeden doğan hak
ve/veya yükümlülüklerini kiralayandan yazılı izin almak kaydıyla devretmesi mümkündür, 2- Finansal
kiralama sözleşmesindeki kiracı değişikliğinin yeni kiracının ikametgahı noterliğinde tescil edilmesi
gerekmektedir, Kısmi değişiklik için bakınız yukarıda 2010/19 nolu genelge ) 2007/51
*Finansal Kiralama İşlemlerinde Süre Ve Sınırın Tesbitine Dair Yönetmelik metni
( Resmi Gazete - 8 Temmuz 1992 ) 1995/32
*Finansal Kiralama Kanunu ( 3226 s.) nun noterlerle ilgili maddeleri ( 1985/60 )
*Finansal kiralama sözleşmelerinde harç istisnasının kapsamı ( Finansal Kiralama Sözleş
mesi her türlü vergi, resim ve harçtan istisna tutulmuştur. Ancak, bunlara ilaveten istenilen örneklerin harca tabi tutulması gerekir. İşlemin düzenlenmesi sırasında aynı yevmiye numarası altında çıka
rılan suretlerle daha sonra çıkarılan suretler arasında vasıf farklılığı bulunmamaktadır ) 1997/54
*Finansal kiralama sözleşmelerinde uygulanacak esaslar ( Finansal kiralama sözleşmelerine ait iş kağıtlarına Birliğimizce bastırılan ve halen oto satış işlemleri için kulanılan bandrolün yapıştırılması, 1990/1 ve 1990/24 sayılı genelgelerimizdeki esasların, finansal kiralama söz
leşmelerine dayanak teşkil edecek vekaletnamelerin düzenlenmesi hariç, bu işlemler bakımından da gözönünde bulundurulması, bu uygulamaya 01.11. 1997 tarihinden itibaren başlanması,
oda yönetim kurullarına bu konuda denetim yetkisi verildiği hk.) 1997/ 52,54
*Finansal kiralama sözleşmelerinin hüküm ifade edebilmesi için, Yasanın 8. mad. gere
ğince alıcının ikametgahı noterliğindeki özel siciline tescil edilmesi gerekir (1993/71–1994/73)
*Finansal Kiralama sözleşmelerinin süresinin bitimini takiben, kiralanan taşıtların
kat'i mülkiyetinin kiracıya intikali sırasında finansal kira sözleşmesinden ayrı olarak yeniden düzenlenen satış sözleşmesinde; aracın kasko değerinden aşağı olmamak üzere değer göste
rilmesi ve buna göre damga vergisi ile harcın tahsil edilmesi gerekir ( 1991/67 )
*Finansal kiralama sözleşmelerinin teminatı olmak üzere finansal kiralama şirketi ile
kiracı arasında düzenlenecek temlik sözleşmeleri ve bu kağıtlara ilişkin işlemler damga vergisi
ve harçtan istisna edilecektir ( 2009/31 )
*Finansal kiralama sözleşmelerinin tescili ( 1987/54 - 1990/9 – 1993/71 - 1994/73 –
1997/54 – Genel yazı 1998/46 Sh.217- 2000/35 – 2000/49 -2000 Sh.219 –2006/43 )
*Finansal kiralama sözleşmelerinin ve bu sözleşmeler kapsamındaki işlerle ilgili
olarak sözleşme metninde veya sözleşmeden ayrı olarak düzenlenen teminat işlemlerinin de damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi gerekir ( 1990/46-1998/4 )
*Finansal kiralama sözleşmesinden 3226 sayılı Kanunun 30/1. maddesi gereğince
harç alınmaması ancak, bunlara ilaveten istenilen örneklerden 50 harf bir satır, 20 satır bir
sayfa hesabı ile harç alınması gerekir ( 1995/39 )
*Finansal kiralama sözleşmesini yapan ve kiracının ikametgahı noterinden tescil
isteğinde bulunan noterin, işlemin bir örneği ile gerekli giderlerin tamamını tescil işlemini
yapacak noterliğe göndermesi gerekir ( 1990/9–1997/54 Gn.yazı 1998/46 Sh.217 )
*Finansal kiralama sözleşmesinin, alıcının ikametgahı noterliğinde tescili kanunen
zorunlu olduğundan, tescil için gönderilen örnekten harç alınmaması gerekir ( 2003/ 20 )
*Finansal kiralama sözleşmesinin kiraya veren tarafından devri işleminde istisna :
Finansal kiralama sözleşmesinin tüm hak ve yükümlülükleri ile kiralama aynen devam etmek üzere, sade
ce kiralayanın ( kiraya veren finansal kiralama şirketinin ) değişmesi suretiyle tanzim edilecek olan “Yeni
leme ve Tadilat Sözleşmesi” başlıklı devir sözleşmelerine , 3226 s. Kanunun 18 ve 30. maddeleri uyarınca
damga vergisi ve harç istisnası uygulanması gerekir. ( Bu nedenle 2000/46 s. Genelgenin tamamı,
2007/ 51 s. Genelgenin finansal kiralama sözleşmesinin kiracı veya kiralayan tarafından devri halinde
istisna uygulanamıyacağına dair kısmı ve 2010/19 s. Genelgedeki, finansal kiralama sözleşmesinin kiraya
veren tarafından devrinde uygulanamıyacağına dair açıklama uygulamadan kaldırılmıştır ) 2011/10
*Finansal kiralama sözleşmesinin kurulabilmesi için taşınmaz malın finansman şirketi adına tapuda kayıtlı olması şart olmayıp, bu hususun sözleşmenin düzenlenmesinden sonra yerine getirilmesi gereken bir işlem olduğu düşünülmekle beraber, konunun yargıya
intikali halinde verilecek karara uyulması hk. ( Genel yazı 2005/42 Sh.189 )
*Finansal kiralama sözleşmesinin menkul rehni ile teminat altına alınması durumun
da, noterliklerde yapılacak sözleşmelerin damga vergisinden muaf olabilmesi için mutlaka belir
li bir finansal kiralama sözleşmesine gönderme yapılması gerekir ( 2007/1 )
*Finansal kiralama sözleşmesinin sona ermesinde yapılacak işlemler ( Kiracının menkul malı derhal ve kanunen kiralayana devretmesi gerekir. Devir işlemi noterlikte yapılabileceği gibi
haricen de yapılabilir. Devir işleminin noterlikte yapılması halinde değer gösterilmesine gerek yoktur
ancak, devir sözleşmesinde aracın aynına ilişkin bir taahhüt işlemi de yapılmakta ise Harçlar Kanunu
43. mad. gereğince kasko değeri gösterilerek işlemden nisbi harç ve damga vergisi alınması gerekir.
Kanundan doğan kısıtlamalar, kira süresi sonunda ayrıca bir işleme gerek olmadan kalkar ) 1994/56
*Finansal kiralama sözleşmesinin sonunda motorlu taşıtın kiracıya devri ( 1- Kiralamanın konusu motorlu kara taşıtı ise, kiralama sonunda kiracıya devri ile ilgili olarak noterde
düzenlenecek devir sözleşmesinde; devir tarihindeki kasko sigorta değerinden aşağı olmamak
üzere gösterilecek değerin, 2- Kiralanan iş makinası ise, kiralama sonunda kiracıya devri için
noterde düzenlenecek devir sözleşmesinde taraflarca beyan olunacak devir bedeli esas alınacak
ve bu değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulacaktır ) 2009/13
*Finansal kiralama sözleşmesinin taraflarından kiralayan şirketin yurt içinde yerleşik, kiracının ise Türkiye' de ikametgahı ve şubesi bulunmayan yabancı şirket
olması durumunda sözleşmenin tescilinin gerekmediği, ancak kiralayan şirketin talep
etmesi halinde TNB. nin 16.09.1993 gün ve 11400 sayılı genel gesinin kıyasen uygulanması yolunda işlem yapılmasının mümkün olduğu, Finansal Kiralama Kanununun son fıkrasında adı
geçen “ sözleşmenin Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanlıkça” deyimi
“Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca” şeklinde değiştirilmiştir ( 2006/43 )
*Tescil için finansal kiralama sözleşmesi gönderilen noterliğin sadece tescil ile
görevli olduğu ve bazı noksanlıklar nedeniyle tescil istemini reddedemiyeceği hk. ( 2002/47 )
*Türkiyede şubesi bulunmayan, yurt dışında yerleşik kiralayan şirketlerin taraf
olduğu veya taşınmaz ve gemilerin konu edildikleri finansal kiralama sözleşmelerinin tescilinin yapılacağı birimlere bildirilmesi ile ilgili olarak noterlerin yasal metinlerde
sarih bir mükellefiyeti bulunmasa da, ileride çıkması muhtemel uyuşmazlıkların önlenmesi bakımından yetkili mercilere bildirim yapılmasının uygun olacağı düşünülmektedir. Yurt dışında
yerleşik kiralayan şirketin Türkiye' de şubesi yoksa sözleşmeler “Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu” nca tescil edilir ( 2007/8 )
Konu baĢlıkları listesine dön
(H)
HARÇ VE DAMGA
*Adına kayıtlı bulunan aracın, kayıtlı olduğu günden bugüne kadar gelmiş ve geçmiş dönemde ihtiyati tedbir, haciz, mülkiyeti muhafaza gibi herhangi bir takyidatının bulunmadığına
dair beyan ve taahhüt içeren kağıdın, maktu damga vergisine, bu konudaki noter işleminin ise maktu
harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1996/44
*Adi kefalet, alacağın asıl borçludan alınamaması veya herhangi bir sebeple tahsilinin imkansız
hale gelmesi halinde hüküm ifade edeceğinden, aynı kağıt üzerinde asıl işlem ve akdin taraflarından
başka bir şahsın akid ve işleminin de bulunduğunu kabul etmek ve her iki işlemi ayrı ayrı damga ver
gisine tabi tutmak gerekir ( 1974/9 )
*Adi ortaklık sözleşmelerinde harç ve damga vergisi ( İki şirket arasında ..... işinin ifası
ve bitirilmesi amacıyla düzenlenen adi ortaklık sözleşmesinin adi ortaklığa konulan ayni veya
nakdi sermaye tutarı üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir. 1986/38
sayılı genelgemize konu ortak girişim beyannameleri hakkındaki Bakanlık görüşünün adi ortak
lık sözleşmelerine de uygulanması gerekmektedir) 2006/28
*Adi ortaklık karar örneği ( Üstlenilen bir ihale ile ilgili adi ortaklık oluşturulduğu, bu işe ilişkin
verilen teminat mektubu ve işin yapımından kaynaklanan karın dağıtımı, hakedişlerin ödenmesine yö
nelik kendi aralarındaki hak ve borç ilişkilerinin düzenlendiği, inceleme konusu kararın şirket yönetim
kurulu kararı değil adi ortakların kendi aralarındaki bir iş sözleşmesi niteliğinde olduğu anlaşıldığından
488 s. Kanuna ekli (1) s. tablonun I-A/1 bendine göre damga vergisine ve 492 s. Kanuna bağlı (2) sayılı
tarifenin I/1 bendi gereğince nisbi harca tabi tutulması gerekir. Bu tür bir kararın noterlikte örneğinin
tasdiki talep edildiğinde nisbi damga vergisinin ödetilmesinden sonra maktu suret harcı alınarak işlem
yapılır ) Örneği var ( 2007/15 )
*Aile konutu üzerine ipotek konulmasına , mülkiyet sahibi olmayan eşin muvafakat
ettiğine dair işlem, değer gösterilmesi gereken kağıtlar arasında bulunmadığından ve damga vergisine de tabi olmadığından maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 2002/16
*Akaryakıt bayilik sözleşmeleri ( Shell Ltd. ile... Petrol Ürünleri Tic. A. Ş. arasında düzenlenen,
bir yıllık akaryakıt ve madeni yağların temini konusundaki işletme sözleşmesinin, teslimi taahhüt edilen muhtelif akaryakıt ve madeni yağların tahmini toplam miktarı ile işlem tarihindeki birim fiyatının
çarpımı sonucu bulunan değer üzerinden nisbi harca tabi tutulması, damga vergisinin ise, bu suretle
hesaplanarak bulunacak değer ile sözleşmede yer alan cezai şarta ilişkin miktardan en yüksek vergi
alınmasını gerektiren işlem üzerinden tahsil edilmesi ) İşletme sözleşmesi örneği var ( 1994/23 )
*Akaryakıt sözleşmeleri (Shell Ltd. ile Tan Petrol arasında düzenlenen, bir yıllık akaryakıt ve ma
deni yağların temini konusundaki işletme sözleşmesinde teslimi taahhüt edilen muhtelif akaryakıt ve
madeni yağların tahmini miktarı ile işlem tarihindeki birim fiyatının çarpımı sonucu bulunan değer üze
rinden binde 5 damga vergisi ile her imza için binde 0.50 nisbi harca tabi tutulması gerekir ) 1991/83
*Akaryakıt ürün bedellerinin çek ile ödenmesine dair taahhütname (Söz konusu taah
hütnamede bayilik sözleşmesine atıf yapılmışsa bayilik sözleşmesinin ihtiva ettiği değer üzerinden 488 s. Kanuna ekli (1) nolu tablonun I/1/a fıkrası hükmü gereğince nisbi damga vergisine
tabi tutulması, bayilik sözleşmesi olmaksızın taahhütname düzenlenmesi durumunda maktu
damga vergisi alınması, harcın da aynı esaslar çerçevesinde tahsil edilmesi gerekir ) 2003/43
*Akdi mutazammın sipariş kabul mektupları ile mukavele yerine kaim mektuplar
damga vergisine tabi olacaktır ( Noterlikte bu işlemlerle ilgili örnek çıkartılmak istendiğin
de veya bu işlemler noterlikte tanzim edildiğinde, damga vergisinin ödenmiş olmasına veya öden
mesine özen gösterilmesi hk. ) 1981/11
*Akdin müeyyidesi kabilinden olan taahhütnamelerden başlıbaşına bir akde konu
olmadıkça harç alınmaz. Önceki akitte müeyyide unutulmuşsa, önceki sözleşmenin müeyyidesi mahiyetinde olsa dahi taahhütnamenin ihtiva ettiği değer üzerinden harç ve damga vergisi
alınır. ( 1987/16 )
*Alacağın temliki özelliğini taşıdığı kabul edilen düzenleme şeklinde ibraname ve
muvafaatname başlıklı kağıtta, taahhütte bulunan kişi sahibi olduğu/olacağı bağımsız bölü
mün tapusunun ve mülkiyetinin üçüncü bir kişiye verilmesine şirketin yetkili olduğunu ve adı
geçen şirketten hiçbir hak ve alacağının kalmadığını beyan ve taahhüt etmektedir. Bu kağıtta
gayrimenkulün işlem tarihindeki rayiç değerinin gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi dam
ga vergisi ve harcın tahsili gerekir ( örneği var ) 1996/35
*Alameti Farika ve Know - How Lisans Anlaşması sadece lisansör şirkete ait markanın
yurt içinde üretilecek mallarda Know-How olarak kullanılması hakkını veren bir mukavele olup
bayilik, acentalık veya ortaklık anlaşması mahiyetinde olmadığından, değer gösterilmesi gerekmez, maktu harç ve damga vergisine tabi tutulur ( 1986/80 )
*Ankara şehirlerarası otobüs terminalindeki işyerlerinin işletme haklarının devri
konusunda yapılan ve belli bir parayı ihtiva etmeyen sözleşmelerin ve bu konuda ilgililerden istenen ( örneği ekli - değer gösterilmesi gerekli kağıtlardan olmayan ) taahhütname
mahiyetindeki ( ihale idare şartnamesi uyarınca kabul beyanının) maktu harç ve damga vergisine tabi olacağı ( 1994/10 )
*Ankara TIR Gümrük Müdürlüğünce tescilli eşyaları Ordu' da kurulu fabrikada
kullanacaklarına, başkalarına satmayacaklarına, aksi takdirde bütün cezai müeyyideleri
kabul edeceklerine dair Çamsan A.Ş. nin verdiği ( örneği ekli ) taahhütnamede taahhüt konusu
malların değerinin gösterilmesi ve bu bedel üzerinden nisbi damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir ( 1995/35 )
*Anonim, kooperatif, eshamlı komandit ve limited şirket mukavelelerinin veya bun
ların sermaye artırımları ya da süre uzatımı hakkındaki kararlarının damga vergilerinin tescil ve ilan tarihinden itibaren üç ay içinde makbuz karşılığında vergi dairesine ödenmesi gerekmekte olup, noterlikte yapılan işlemlerde damga vergisine tabi tutulmamaları gerek
mektedir ( 1995/16 )
*Anonim şirket hisse devirlerinde düzenlenen mukavelelerden binde 7.5 nisbetinde
damga vergisi uygulamasına aynen devam edilecektir ( 2005/19 )
*A.Ş. hisse devirlerine dair yönetim kurulu kararlarının örneğinin çıkarılmasında
damga vergisi ( Anonim Şirket Yönetim Kurulunca; hisse devirlerinin kabul ve pay defterine
işlenmesi hakkında alınan ve gerek üçüncü şahıslar ve gerekse yönetim kurulu üyeleri
arasındaki pay devrine ilişkin bulunan ve pay devreden veya pay devir alan yönetim kurulu
üyelerinin imzasını da ihtiva eden yönetim kurulu kararlarının, haricen yapılan pay devirlerinin,
pay defterine yazılmasını sağlayan ve şirketin dahili işlemi vasfında bulunan bir karar olması
bakımından damga vergisine tabi tutulması mümkün bulunmamaktadır. Yönetim kurulu
kararlarında aynı zamanda, pay devrini sağlamak üzere pay devreden ve pay devir alan
şahısların “pay devreden” ve “pay devir alan” sıfatı ile bu karara ayrıca imza koymaları
durumunda, karar üzerinde düzenlenen bu şerh, pay devir sözleşmesi vasfı itibariyle damga
vergisine tabi tutulabilecektir. Bu nevi bir şerh bulunmayan yönetim kurulu kararlarına konu
pay devrinin kimler arasında yapıldığına bakılmaksızın, bu kararlar yönünden damga vergisi
uygulanması söz konusu değildir ) 2002/6 – 2011/5
*Anonim şirketin ana sözleşmesinin noterlikçe onayını müteakip, şirketin ticaret
sicilinde tescilinden önce, bu sözleşmede yer alan hisselerin şirket ortaklarınca birbirlerine veya
ortaklar dışındaki diğer kişilere devri durumunda; şirket ticaret siciline tescil edilmekle tüzel kişilik kazanacağından, tescilden önceki pay devirleri şirkete karşı hüküm ifade etmez, sadece taraflar arasında
geçerli olur ve taraflar arasında düzenlenen normal bir sözleşme gibi hisse devir bedeli üzerinden bin
de beş damga vergisi ile beher imza için binde 0.50 harca tabi tutulur ( 1993/99 )
*Anonim şirketin yönetim ve denetim organlarının seçimi için belirtilen tarih ve
yerde tüm ortakların katılımı ile yapılacak olağanüstü genel kurul toplantısına hiç
bir itirazlarının olmayacağını beyan ettikleri , şirket sermayesi ile ortaklar arasındaki dağılımı-
nın da gösterildiği “ taahhütname” başlıklı örneği ekli kağıdın maktu harca ve damga vergisine
tabi tutulması gerekir ( 1997/9 )
*Anonim şirketlerde nama yazılı hisse senedinin devri ile ilgili olarak noterde düzenlenen hisse devir senedinin ( şirket mukavelesi değişikliği ile ilgisi bulunmadığından )
taraflar arasında düzenlenen normal bir mukavele olarak, ihtiva ettiği değer üzerinden harç ve
damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1987/52 ) Bu genelge başka şirket hisse devirlerine
uygulanamaz ( 1987/71 )
*Anonim şirketlerde ; şirket ortaklarından birinin, hissesini diğer bir ortağa veya
üçüncü bir şahsa devri için düzenlenen sözleşmelerde ; devredilen hisse için aslından
alınan verginin dörtte birinin alınması 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 14. maddesinde yer
alan “mukavelenamelerin devri halinde, aslından alınan verginin 1 / 4 ü alınır” şeklindeki
hüküm gereğidir. Ancak A.Ş. lerde hisse devri hususunda devreden ile devralan arasında imzala
nan, diğer ortakların katılmadığı noterlik işlemlerinin mukavelenin devri niteliğinde olmadığı
aşikardır ve binde 5 damga vergisi alınması gerekir ( 1988/74 )
*Anonim şirketlerin hisse senetleri yerini tutmak üzere çıkardıkları muvakkat ilmuhaberler ( Türk Ticaret Kanunu 411. maddesinde belirtilen ilmuhaberler kapsamında müta
laa edilmektedir. Muvakkat ilmuhaberler 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer alan kağıtlardan olmadığından damga vergisine tabi tutulmaması, ancak ihtiva ettiği değer üzerinden beher
imza için binde 0.50 oranında harca tabi tutulması gerekir ) Örneği ekli. ( 1994/6 )
*Anonim ve limited şirket pay devri işlemlerinde harç ve damga vergisi uygulaması ( Harç yönünden yürürlükte ) Limited şirketlerde hisse devri diğer bir ortağa yapılıyorsa
492 S. Kanuna ekli ( 2 ) sayılı tarifenin I/1 pozisyonundaki ( asgari ve azami miktarlar dikkate
alınarak ) devir bedeli üzerinden beher imza için binde 0.90 nisbetinde, yeni ortak olacak şahsa
devir halinde, devir eden için devir bedeli üzerinden, devir alan için ise şirket sermayesinin toplam tutarı üzerinden binde 0.90 nisbetinde harç tahsil olunur. Anonim şirketlerde ise bu konuda
ki noter işlemlerinin ihtiva ettiği değer üzerinden (yine yukarıda belirtilen asgari ve azami tutarlar dikkate alınarak ) beher imza için binde 0.90 nisbetinde harca tabi tutulur ( 2001/41 )
*Aracın belli güzergahta çalıştırılacağına dair taahhütler aracın aynına yönelik olmadığından ve belli ya da hesaplanabilir bir para miktarına ilişkin üstlenme de yer almadığından maktu
damga vergisine, bu konudaki noter işlemleri de maktu harca tabi tutulur ( örneği var ) 1996/23
*Aracın bir trafik şubesine kayıt ve tescili için verilen muvafakatnameler maktu
harca tabidir, damga vergisi alınmaz ( 1994/12 )
*Aracın mülkiyetinin değil, sadece araç edinme hakkının ( kur'a hakkının ) devri
söz konusu olduğunda aracın kasko değerinden değil, kura hakkının devrine ilişkin olarak öden
mesi öngörülen bedel üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınır ( 1992/7 )
*Araç kampanyalarına iştirak için düzenlenen taahhütname ( MAİS Motorlu Araçlar
İmal ve Satış A.Ş. tarafından tertip edilen ve Oyak Bank A.Ş. tarafından tüketici kredisi açılan “Tasarruf Renault Kampanyası” na iştirak eden yetkili satıcıların, kredi tahsis edilen iştirakçilerin alacakları taşıt üzerinde uygulayacakları prosedür ve yükümlülüklere yer verilen taahhütnamenin maktu
damga vergisine, noter işlemlerinin maktu harca tabi tutulması gerekir ) örneği var ( 1999/30 )
*Araç devirlerinde ve diğer işlemlerde değer hk. ( 1993/35 )
*Araç kat'i satışlarının feshi işlemi devir niteliğindedir ( Oto alım-satım sözleşmelerinin,
Borçlar Kanunu 202-207. maddeleri gereğince satılan alın ayıplı olması veya başkaca nedenlerle alıcı tarafından feshi mümkündür. Bu durumda satıcı faizi ile satış parasını alıcıya, alıcı da satış konusu malı elde
ettiği yararla birlikte satıcıya iade etmek zorundadır. Satış konusu mal tescilli oto ise iadenin mutlaka Kara
yolları Trafik Kanunu 20. maddesinin (d) bendi uyarınca noterlikte yapılması gerekir. Bu işlemde ise oto
alım-satım sözleşmelerindeki prosedür uygulanacaktır. Dolayısıyla söz konusu kağıdın, 492 s. Kanunun
43. maddesi hükmüne göre tayin olunacak değer üzerinden 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I-1/a
bendine istinaden damga vergisi ile noterde yapılacak işlemlerin 492 s.Kanuna bağlı ( 2 ) sayılı tarifenin
I/1 pozisyonuna istinaden harca tabi tutulması gerekir. Kati oto satış sözleşmelerinin alıcı adına tescil
yapılmadan önce feshi halinde de, noterlikte yapılacak işlemin alım-satım veya devir sözleşmesi olarak
değerlendirilmesi ve buna göre damga vergisi alınması gerekir. ( 1998/3 )
*Araç kullanımı ile ilgili taahhütnameler ( Şahısların, sahibi bulundukları araçları, yapılacak
işin başında bulundurmayı taahhüt ettikleri ve minibüs sahiplerinin, minibüslerini servis aracı olarak kul
lanmayacakları, hususi olarak kullanacaklarına ilişkin olarak verecekleri taahhütnamelerin maktu damga
vergisine, noter işlemlerinin ise maktu harca tabi tutulması gerekir ) 1997/16
*Araç muayene istasyonu açma ve işletme izin taahhütnamelerinde değer gösterilme
si gerekmediğinden maktu harca ve damga vergisine tabidir ( 1989/67 )
*Araç satışlarında ( 5942 s. Kanun gereğince ) uyulacak prensipler ( 1- Satış senedin
de ilgililerce beyan edilen satış değerinin yanı sıra kasko değerinin de yazılması, 2- Damga vergisi, harç ve değerli kağıt bedelleri ile ilgili istisnanın ve maktu ücretin ; ilgili sicillerde kayıtlı tarım ve sanayide kullanılan traktörler dahil iş makinalarının satış ve devirlerinde, Yabancılara
İkinci El Taşıt Satışı Hakkındaki Kanun gereği yapılan, aynı araçla ilgili birinci ve müteakip satış
larda, tescile tabi olan römorkların satışlarında, trafikten çekilen araçların bilahare satışlarında,
üzerinde rehin bulunan araçların rehin ala caklısının muvafakati ile satış ve devrinde de uygulan
ması, 3- Rehin alacaklısı tarafından düzenlenen ve 2007/31 nolu genelge uyarınca damga vergi
sine tabi olmayan muvafakatname ile ilgili işlemden aracın kasko değeri üzerinden nisbi harç ve
noter ücreti alınması, 4-Ticari plakalı bir aracın satış ve devri işleminde aracın değeri dışında pla
ka için ayrıca bir değer gösterilerek; a- Plaka satışının ayrı bir işlem şeklinde yapılması halinde
plaka değeri üzerinden nisbi damga vergisi ve harcın yanı sıra değerli kağıt bedeli, noter ücreti,
yazı ve gereğinde karşılaştırma ücreti alınması, b- Plaka satışı ile araç satışı birlikte aynı kağıtta
yapılıyorsa satış sözleşmesinden, araç satışı için 5942 s. Kanun gereği alınacak maktu ücrete ilaveten, plaka değeri üzerinden nisbi damga vergisi ve harç alınması, 5-Araç satışını müteakip yapılan düzeltme işlemi, satış işleminin devamı ve tamamlanması olduğundan satış işleminde olduğu gibi sadece maktu ücret alınması, 6- Alıcı adına tescil işleminden önce dahi olsa, kati oto satış
işleminin feshine dair işlemin, fesih olarak değil, yeni bir alım satım işlemi olarak kabul edilmesi
gerektiğinden, bu fesih işleminden de satış işleminde olduğu gibi sadece maktu ücret alınması,
7- Tescil kaydı silinerek hurdaya ayrılan ve bir başkası adına kaydı söz konusu olmayan araçların satışlarından, işlemde gösterilen değer üzerinden nisbi damga vergisi, harç ve değerli kağıt
bedeli ile nisbi harç üzerinden noter ücreti, yazı ve karşılaştırma ücreti alınması, 8- Araç satışından sonraki bir zamanda istenilen suretlerden gerekli harç ve ücretin alınması gerekir ) 2010/9
*Araç tescil belgesinin kaybı nedeniyle trafik tescil bürolarına verilen taahhütnameler maktu damga vergisine ve harca tabidir ( 1994/25 )
*Araç üzerindeki rehnin, hatalı çıkan araç yerine yine aynı model ve tipte başka
bir araç üzerine konulmasına ilişkin bankanın muvafakatı; aracın aynı ile ilgili bir işlem olmadığından damga vergisine tabi tutulmaz, sadece maktu harç alınır ( 2007/16 )
*Araçtaki hasar nedeniyle verilen feragatnameler maktu harca tabidir ( 1996/36 )
*Arsa satışı karşılığı hasılat paylaşım esaslı sözleşmenin damga vergisi ( 2008/31 )
*Arsa Tahsis Taahhütnamesi ve Yatırım Taahhütnamesi başlıklı kağıtlarda ; 5084
sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun geçici 1. maddesi gereğince firmaya bedelsiz yatırım yeri tahsis edileceği ve bu tahsis edi
len parsele ait bilgilere yer verildiği anlaşıldığından, maktu damga vergisi ile maktu harca tabi
tutulması gerekir ( 3 adet işlem örneği var ) 2004/43
*Asıl ve kopya sayfası olan defterlerin onaylanması ile giderlerin hesabı ( 1982/1 )
*ASKİ'ye verilen taahhütname ; inşaatlarda belirtilen kurallara, ASKİ standartlarına uyulacağına, ASKİ ile Belediye birimleri tarafından verilecek kararlara karşı herhangi bir hak iddia
etmeyeceğine dair olarak düzenlendiğinden maktu harca tabidir ( 2008/44 )
*Avlak sahasının kiralanmasında damga vergisi ( 2006/19 )
*Avrupa Topluluğu üyesi ülkelere, kısıtlamaya tabi tekstil ve hazır giyim ürünü ihracaatı yapmakta olan firmalardan, İhracaatçı Birliklerince alınan taahhütnamelerde herhangi bir bedel gösterilmediği gibi gösterilmesine de imkan bulunmamaktadır. Taahhüde uyulmadığında müeyyidesi de mali nitelikte değildir ( örnek var ) 1992/38-41
*Avukatın değişik işler için aldığı vekaletnameleri başka bir avukata devretmesi
halinde,devredilen her vekaletname ayrı işlem kabul edilerek ayrı ayrı harç alınır ( 1993/39 )
*Aygaz A.Ş. ye verilen taahhütname ( Aygaz A.Ş.ye hitaben bir firma tarafından düzenlenen
ve iki firma arasında cereyan edecek muamelelerde, alım ve satımlarda sevk ve tesellüm vesikalarında, satın alınan her türlü mallara karşı borçlanmalarda şirket ortaklarının müşterek ve müteselsil olarak kefil oldukları ve bu hususlarla ilgili vekalet esaslarına dair diğer taahhütlerin yer aldığı örneği ekli
kağıdın maktu damga vergisine, noter işlemlerinin ise maktu harca tabi tutulması hk. ) 1999/21
*Aynı vekaletname ile farklı işler için ayrı şahısların vekil tayin edilmesi durumun
da, bu işlemler “birbiriyle ilgili işler” olarak kabul edilemiyeceğinden, düzenlenen vekaletnamede yer alan farklı işlerin herbiri için ayrı harç alınması gerekir ( 2006/10 )
*Ayrı ayrı noterliklerde kefalet senedi tanzim edilmesi ve tasdik edilmesi halinde bu
senetteki akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma olduğundan, damga vergisinin bir
defa alınması gerekir ( 1979/18 )
*Azilname veya istifa tebliğlerinden muhatap adedince maktu harç alınır. Ancak,
tebliğ ile birlikte imzanın onaylanması da istenmiş ve yapılmışsa ayrıca imza onaylaması nede-
niyle harç alınması gerekir. Yine bilgi için gönderilen makamların da muhatap kabul edilmesi ve
harcın buna göre çoğaltılması gerektiği düşünülmektedir ( 1986/39 )
*Azilname ve istifaname, ihbarname ve ihtarname gibi imza onaylanmadan yapılıyorsa veya imzaların da onaylanması isteniyorsa ( imza onaylanması ile muhataba yapılacak tebliğ işlemi Harçlar Kanunu 46. mad. anlamında aynı gayeye matuf birbiri ile ilgili işlem
ler mahiyetinde olmadığından ) izlenecek yol , alınacak harçlar ( 1986/58 )
*Azil ve ihtarnamelerde harç uygulaması ( 1987/28 – 1987/84 )
*Balıkçılık kooperatifince adına ithal edilecek deniz araç ve gereçlerini izin almadan devretmiyeceği hakkında taahhütnamelerde değer gösterilmesi mecburiyeti bulunduğundan, ithal edilecek deniz araç ve gereçlerine ilişkin olarak düzenlenen faturalarda gösterilen bedelin, faturalarda bedel belli değilse, ithal edilecek araç ve gereçlere ait bilinen veya tahmini bedelin belli değer olarak gösterilmesi, taahhütnamenin bu bedel üzerinden nisbi harç ve dam
ga vergisine tabi tutulması gerekir ( örnek var ) 1997/10
*Banka ile A.Ş. arasında noterce tasdiki yapılıp ticaret siciline işlenen ticari işlet
me rehninin kaldırılarak ticaret siciline yapılan tescilin silinmesine bankanın muvafakat ettiğini bildiren yazının , noterdeki tasdik işlemi sırasında harç ve damga vergisi uygulaması bakımından muvafakatname olarak kabulü gerekir ( 1988/62 )
*Banka teminat mektubunun başka bir şahıs tarafından kullanılabilmesine muvafakat ( Damga vergisine tabi tutulmaması, bu kağıtla ilgili noter işlemlerinin maktu harca tabi tutulması gerekir ) Örnek var ( 2000/6 )
*Bankalar tarafından trafik tescil bürolarına hitaben yazılan ve kullandırılan krediler
sebebiyle banka lehine konulan rehin,haciz, gibi takyidatların kaldırılmasına ilişkin olarak düzen
lenen kağıtlarda kredi veya rehin değerine yer verilmesi, söz konusu kağıtların müzekkere vasfı
nı değiştirmeyeceğinden , damga vergisine tabi tutulmayacak olan bu kağıtlarla ilgili işlemlerden
maktu harç alınacaktır. Ancak yazılarda “alacağımız tahsil edilmiş olduğundan” veya “borcu kal
madığından” “ibra edilmiştir” gibi ibareler yer alıyorsa ibraname özelliği bulunduğundan, damga
vergisine tabi olmayan bu kağıtlardan nisbi olarak harç tahsili gerekir (örnekleri var) 2004/22
*Bankalarca gönderilecek hesap özetleri hakkında açıklamalar ( Bu tebliğlerin ihtarna
me veya ihbarname niteliğinde olması gerekir. Hesap özeti ve bankanın tebliğ isteyen yazılarından karşılaştırma ücreti, müstenidat şerhi ile tensip yazısından ise yazı ücretinin alınması gerekir. Muhatap adedine göre harç, değerli kağıt bedeli ve tebliğ ücreti de alınır ) 1989/13
*Bankalarca gönderilecek hesap özetleri ( ekstreler ) 2000/65
*Bankalarca verilen otomobil kredileri teminatı olarak düzenlenen rehin ve yediemin sözleşmeleri aynı araç için yapılsa da, ayrı ayrı kağıtlarda iki ayrı hukuki işlem olarak tekemmül
ettirildiğinden, rehin sözleşmesinin rehin tutarı üzerinden, yediemin sözleşmesinin ise, yed-i emine konu
olan aracın değeri üzerinden binde beş damga vergisi ile beher imza için binde yarım harca tabi tutulması
gerekir ( 1990/62 ) Yediemin tarafını, rehin veren kredi borçlusunun teşkil etmesi veya her iki akdin
aynı kağıt üzerinde düzenlenmesi hallerinde dahi ayrı ayrı nisbi harç ve damga vergisi alınır ( 1990/77 )
*Bankaların nezdinde bulunan yatırım fonları içtüzüğü başlıklı kağıtla ilgili düzenleme ve tasdik işlemleri noterlikte ilk defa yapıldığında 488 s.Kanuna ekli (1) sayılı tablonun
I/1-a fıkrasına göre vasati mukavele olarak ihtiva ettiği değer üzerinden binde 7.5 nisbetinde
damga vergisi ile 492 s. Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin I/1 pozisyonu gereğince de nisbi harca
tabi tutulacaktır. Fon miktarının artırılması sebebiyle fon içtüzüğün de yapılacak değişikliğe iliş
kin olarak noterlikte düzenlenen veya tasdik işlemine konu olacak kağıt, 488 s. Kanun 14/2 mad
desine göre artan miktar üzerinden binde 7.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulacak, nisbi
harç ise 1991/19 nolu genelgemizin son iki parağrafındaki açıklamalar çerçevesinde fonun artı
rılmış yeni tutarı üzerinden alınacaktır ( işlem örnekleri var ) 2003/60
*Bankaların nezdinde bulunan yatırım fonlarının, içtüzüğünde yer alan sermayenin
artırılmasına dair tüzük değişikliğine ilişkin kağıtların noterlikte düzenleme veya tasdik
işlemine konu edilmeksizin sadece örneğinin çıkarılması halinde; 488 s.. Kanunun 27. maddesi gereğince, değişikliği sağlayan kağıdın ihtiva ettiği artış miktarına isabet eden damga vergisi ödettirilmeden
örnek çıkarma talebinin karşılanmaması gerekir. Sözü edilen değişiklikle ilgili olmakla birlikte, ilgili ( ban
kanın ) kuruluşun imzası bulunmayan ve fakat sadece SPK' nın mührü bulunan fon içi tüzüğü değişikliğine
dair kağıt yönünden damga vergisi tatbikatı söz konusu olmayacaktır. Fon tutarının artırılması sonucunda, yatırım fonu katılma belgelerinin kayda alınmasına ilişkin olarak SPK tarafından düzenlenen belgeler
yönünden ise damga vergisi uygulaması mümkün değildir ( 3 adet işlem örneği var ) 2003/60
*Bankaların serbest avukatlarla yaptığı sözleşmelerde harç ve damga vergisine
esas alınacak ücret ve meblağlar ( Sözleşmenin hizmet sözleşmesi olarak düzenlenmesi ve
ilgili bankaca sözleşmeye taraf avukatların İş Kanunu hükümlerine göre istihdam edileceğinin
tevsik edilmesi şartıyla, damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi gerekir ) 1993/83
*Başkasının vergi borcuna tapulu gayrimenkulün ve aracın teminat gösterilmesine
dair taahhütnamenin ( 6183 s. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hk. Kanun 11. mad. gereğin
ce noterde düzenlenen şahsi kefaletle ilgili kağıtlar hakkında damga vergisi istisnası uygulanmak
la beraber şahsi kefalet niteliğinde görülmeyen bu taahhütnamenin damga vergisine tabi tutulması gerektiğinden ) gayrimenkulün emlak vergisi değerinden az olmamak üzere gösterilecek
değer ile aracın kasko değer listesinde yer alan sigorta prim değerinden az olmamak üzere göste
rilecek değerin toplamı üzerinden harca ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2003/26 )
*Batıkent şehrinden konut edinme hakkına sahip olan kişilerin, müteahhidin Batıkent
şehrinde inşa edeceği bina tiplerinden birini seçtiği ve bu seçiminde ileride bir değişiklik yapmıyacağını belirten taahhütlerinde değer gösterilmesi gerekmeyip maktu harç ve damga vergisine
tabidir ( 1985/102 )
*Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı Denetimi Komisyon Başkanlığına verilmek üzere düzenlendiği anlaşılan devir senedi başlıklı ( proje ve uygulama denetçisi mimar olarak yükümlülüğünde bulunan projeleri bir başka denetçiye devrettiğine dair ) kağıdın maktu
harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( örneği ekli ) 2004/40
*Bayilik şartnamesi maktu harç ve damga vergisine tabidir ( örneği var ) 1997/42
*Bazı finansal kiralama sözleşmelerinin sayfa sayıları ( Belirtilen sayfa sayıları sadece
sözleşme metinlerini kapsamakta olup, noterlikler tarafından yazılan düzenleme ve onaylama
şerhleri ile müstenit belgeleri içermemektedir ) Genel yazı 2007/114 Sh.370
*Bazı kararname ve yönetmeliklere uygun davranılacağı hakkında taahhütnameler
maktu harca tabidir ( örneği var ) 1996/48
*Bedelli ön izin taahhüt senedinin harç ve damga vergisi ( örnek var ) 2003/1
*Bedelsiz ithal talepnamesi, beyannamesi başlığı altında düzenlenen kağıtlar niteliği itibariyle taahhütname olduğundan, ithal edilecek malın kıymeti üzerinden nisbi harç ve damga vergi
si alınması gerekir ( 1979/2 )
*Bedelsiz ithalat taahhütnamesi hk. ( maktu damga vergisi ve harç alınır ) 1993/23
*Belediye ile taşıt sahibi şahıslar arasındaki, taşıt sahibinin kendi bakım ve kontrolündeki taşıtın belediye toplu taşıt aracı olarak belli güzergahlarda yolcu taşıma aracı olarak kullanılmasına ilişkin sözleşmelerde aracın değerinin gösterilmesi zorunluluğu bulunmayıp
taşıt sahibinin belediyeye ödemeyi taahhüt ettiği miktar üzerinden 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı
tablonun I-1/a fıkrası gereğince nisbi damga vergisine, noterde yapılacak işlemlerin ise 492 s.
Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin I/1 pozisyonu gereğince binde 0.60 nisbi harca tabi tutulması
gerekir ( özel şartname örneği var) 1997/8
*Belediye ile yüklenici bir şirket arasınde düzenlenen ve çöplerin depolama alanlarına taşınmasına ilşkin olan sözleşmede ton başına birim fiyat belli olmakla birlikte sözleşme süresince ne miktarda çöp taşınacağı belli olmadığından, toplam ihale veya sözleşme be
delinin tesbiti mümkün olmuyorsa alınacak nisbi harç ve damga vergisinin matrahı yönünden
kati teminat değerine itibar edilmesi gerekir ( 2000/42 )
*Belediye İmar Müdürlüğüne verilen ve İmar Kanunu' na atıf yapan taahhütnameler; cezai şart ile birlikte iki ayrı taahhüdü ve ayrıca ilgililerin inşaat sırasındaki davranış biçim
lerine ilişkin düzenlemeyi ihtiva etmektedir. Bu taahhütnamelerin harç yönünden maktu harca
tabi tutulması, damga vergisinin ise cezai şart taahhüdü yönünden atıf yapılan İmar Kanununda
ki ceza tutarı üzerinden tahakkuk ve tahsili gerekir. ( Cezai şart tutarının hesaplama şekli ve taahhütname örnekleri var) 1994/48
*Belediye İmar Müdürlüklerine verilen bazı taahhütnamelerden, ihtiva ettiği değere göre harç ve damga alınır ( örneği var ) 1988/23
*Belediyece tahsis edilen gayrimenkul dışında kendisi, eşi ve çocukları adına kayıtlı ev
veya ev yapmaya müsait bir gayrimenkulünün bulunmadığına dair taahhütnamenin maktu dam
ga vergisine ve noter işlemlerinin maktu harca, tabi tutulması gerekir ( 2004/29 )
*Belediyelere verilen bazı taahhütlerde harç ve damga vergisi ( Belli bir gayrimenku
lün üzerine yaptırılmış barakanın yıkılması taahhüdünde ; taahhüt tarihindeki rayiç yıkım bedeli
değer olarak gösterilir, bu değere göre harç ve damga vergisi alınır. Taahhütnameye konu teşkil
eden işlemlerin belirsiz olması halinde ise değer gösterilmesi mümkün bulunmadığından maktu harç ve damga vergisi alınır) Örnekleri var ( 1986/66 )
*Belediyelere verilen ve sahibi bulunduğu arsanın önündeki yolun yapımı için ileride
borçlu çıktığı takdirde bunu belediyeye ödeyeceğine, alacaklı çıktığı takdirde ise alacaklı olduğu
meblağ için hiçbir talepte bulunmayacağına dair kendi isteği ile beyan ve taahhüt namede değer
gösterme zorunluluğu olmadığından maktu damga vergisine ve bu konudaki noter işlemlerinin
maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1994/37
*Belediyenin çöp toplama, nakli ve süpürme işi ile ilgili açtığı ihaleye katılabilmek
için düzenlenmesi gereken ve ihalenin uhdesinde kalması halinde kaç kişi çalıştırılacağının
belirtildiği taahhütname ile ihaleyi kazanan şirketçe ihale konusu işte kullanılmak üzere belediyece gösterilecek çöp araçlarının hali hazır durumu ile kabul edildiğine ve ihale sonrası çıkacak
bakım, tamir ve diğer masraflarının ihaleyi kazanan şirketçe karşılanacağına dair taahhütnamelerde değer gösterilmesi gerekli olmadığından maktu damga vergisine ve bu konuda noterlerce
yapılacak işlemler maktu harca tabi tutulur ( örnekleri var ) 1995/70
*Belediyenin taşınır ve taşınmaz mal varlığını, yıllık gelirini ve yapacağı yatırımları
konu alan “Belediye Meclisi Olağanüstü Toplantı Kararı” 488 S. Kanuna ekli (1) sayılı
tabloda yer alan kağıtlardan olmadığından, damga vergisine tabi tutulması mümkün değildir. Aslı damga vergisine tabi olmayan kağıdın noterlikte çıkarılacak örneğinin de damga vergisine tabi
tutulmaması , Harçlar Kanununa bağlı (2) sayılı tarifenin II-5-a bendi gereğince maktu harca tabi
tutulması, bu kağıdın yabancı dile çevrilmesi halinde ( 2 ) sayılı tarifenin II-5-b bendi gereğince
maktu harç alınması gerekir. Bu kağıt üzerinde imza tasdik işlemi yapılması ve bu kağıdın beyan
name olarak düşünülmesi hali maktu harç alınmasına engel teşkil etmez ( 1995/57 )
*Belli değerinin hesabı mümkün olmayan sözleşmelerde matrah olarak teminat değerine itibar edilir ( 2000/42 )
*Bilgisayar hizmeti alımı, bilgisayar kullanım (veri hazırlama ve kontrol işletmeni)
hizmeti ile ilgili taahhütnamelerde değer gösterme zorunluluğu olmayacağından, damga
vergisine tabi olmayan bu kağıtlarla ilgili işlemlerden maktu harç alınması gerekir ( 2006/53 )
*Bina ısıtma sistemlerinin doğalgaza dönüşümüne ilişkin taahhütnameler genelde do
ğalgazla çalışan ısı sistemlerinin montesinde ve altyapı çalışmalarında uyulacak şartları ihtiva
etmektedir. Bu tür taahhütnameler değer gösterilmesi zorunlu kağıtlar arasında bulunmadığın
dan, maktu harca ve maktu damga vergisine tabi tutulacaktır. Ancak taahhütnamelerde yazılı
teminat mektubunun değeri belli ise, bu miktar üzerinden nisbi damga vergisi alınması ve noter
işleminin de nisbi harca tabi tutulması gerekir ( ör nekler var) 1995/31
*Bir arada yapılan akit veya işlemlerden tek bir harç ve damga vergisi alınabilmesi için, bu hususların aynı iş kağıdında düzenlenmesinin yanı sıra, ayrıca damga vergisi yönünden akitlerin birbirine bağlı ve bir asıldan doğma olması, harç yönünden ise işlem lerin birbiri ile
ilgili olması zorunluluğu bulunmaktadır ( 1993/28 )
*Bir asıldan doğan akit ve işlemlerde damga vergisi en yükseği üzerinden hesaplanır ancak bunlara eklenen başka şahsın akit ve işlemleri ayrıca vergiye tabidir ( 1974/9 )
*Bir başka şirketle birleşen anonim şirketin boçlarına karşılık verdiği rehin ve teminatların yeni şirket adına intikaline muvafakat işleminin damga vergisine tabi olmadığı, muvafakatnamede tarih ve numaraları belirtilen rehin sözleşmesindeki rehin değeri üzerinden nisbi harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 2000/3
*Bir belgenin Türkçe'den yabancı dile veya yabancı dilden Türkçe'ye çevrilmesi iş
leminde; asıl yazı ile yapılan çevirisinin birlikte eklenmesi halinde, her iki kağıdın beher sayfasından 492 s. Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin II-5/b bendi gereğince maktu suret harcı
nın alınması gerekir ( 1997/2 )
*Bir kimsenin kendisine ait motorlu kara taşıtını, sürücü kursunda eğitim için kul
lanacağı ve bu aracı başka bir amaçla kullanmayacağına ilişkin taahhüdü, sözü edilen aracın aynına yönelik olduğundan nisbi noter harcına matrah olmak üzere işlem tarihindeki
kasko sigorta değerinin gösterilmesi gerekir ( 1992/19 )
*Bir kişinin birden çok şirket ortağına ait hissenin vekaleten devrini yapması halin
de, böyle bir devir işleminde her hisse sahibinin imzasının tasdiki yasa gereği şart olduğundan,
vekaleten imza konulması durumunda da vekilin imzasından alınacak harcın, temsil ettiği kişilerin sayısınca ve herbir hissenin tutarı üzerinden ayrı ayrı tahsili gerekir ( 492 s. Harçlar Kanunu 44. maddesinin 2. fıkrası ) 1992/51
*Bir kişinin değişik sıfatlarla imza atması halinde harcın sıfat sayısına göre çoğaltılarak
alınması gerekir ( 1993/39 )
*Bir şirketin kendi rızasıyla ve karşılıksız olarak istifade etmesi için,taşınmaz ma
lını başka bir şirkete bıraktığı sözleşmenin noterlikte yapılabileceği ve ariyet akdinin icap
bölümünü oluşturan bu sözleşmenin maktu damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir (1993/66)
*Bir tarafın harçtan muaf olması, muaf olmayanın imzasından alınacak harcın miktarına tesir etmeyecektir. Diğer taraftan, belli bir parayı ihtiva eden sözleşmelerde yer alan
para miktarının artırılması halinde, Damga Vergisi Kanununda olduğu gibi sadece artan kısma
ilişkin harcın alınacağına dair bir hüküm yer almadığından, önceki kredi ile sonra alınan kredi
miktarının toplamı gösteriliyorsa toplam üzerinden harç alınır ( 1991/19 )
*Bir tarafı harç ve damga vergisinden muaf olan işlem ve kağıtlarla ilgili harç ve
damga vergisi uygulaması ( 2003/37 )
*Bir tesis veya gayrimenkulün işletme bakım karşılığı iz bedelle TEDAŞ 'a devir
edilmesi ile ilgili muvafakat ve taahhüt işleminde; 1. bendde yer alan devredilen taşınmazın emlak vergisi değerinin, 4. bendinde yer alan devre konu hakların bedelinin belli değer
olarak ele alınması, bunlardan daha yüksek harç ve damga vergisi alınmasını gerektiren işlem
üzerinden damga vergisi ve harç tahsil edilmesi gerekir ( 2006/14 )
*Birden fazla adrese tebliğ işleminde herbir tebliğe konu işlem nüshasından ayrı
ayrı harç alınır ( 2002/19 )
*Birden fazla asıl olarak istenen imza sirküleri onaylarında giderlerin buna göre tahsil
edilmesi, farklı giderler alınmaması ( 1986/78 )
*Birden fazla belge örneği aynı kağıt üzerinde tek yevmiye ile çıkartılabilir ancak
bu takdirde harç vesair giderler örneği çıkartılan belge sayısına göre alınır ( 1991/81 )
*Birden fazla nüsha olarak istenen ve imza tasdikini gerektiren işlemlerin ayrı ayrı
imza tasdik işlemine tabi tutulan her nüshası için ayrı harç alınır ( 1988/71 )
*Birden fazla nüsha olarak düzenlenen kağıtların her nüshasının ayrı ayrı miktar veya
nisbette damga vergisine ve harca tabi olacağı hk. ( 1990/25 )
*Birden fazla tarafı bulunan işlem kağıtlarında yalnızca birinin imzası tasdik ediliyorsa yalnızca tasdik edilen imzaya tekabül eden harç alınır, kağıda ait damga vergisinin ise ilk
tasdik işlemini yapan noter tarafından tahsil edilmesi gerekir ( 1988/40 )
*Birden ziyade kimseler bir kağıda ayrı ayrı işler için imza atıyorsa her birinden
imza ettikleri kısım için ayrı ayrı harç alınır ( 1993/39 )
*Borçlunun borcunun teminatı amacıyla alacaklı adına bankadan aldığı teminatın
alacaklı tarafından istenildiği zaman paraya çevrilebileceğine ilişkin olarak düzen
lenen ( ihbarname ) başlıklı kağıdın muvafakatname mahiyetinde olduğu anlaşıldığından damga
vergisine tabi tutulmaması, ancak ihtiva ettiği değer üzerinden beher imza için binde 0.50 harca
tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1993/56
*Boşanmanın mali sonuçlarına ilşkin sözleşmeler ve bu işlemlerden alınacak harç ve dam
ga vergisi ( 1993/10 )
*Büyükşehir Belediyesi İmar Daire Başkanlığına verilen, yeni düzenlemede yola,
okula, sosyal donatıya gidecek zayiattan dolayı kamulaştırma bedeli istemediğine, konut parsellerine dönüşmesine ve verilmiş haklarını tekrar talep etmeyeceğine dair muvafakatname damga vergisi
kapsamında yer almadığından sadece maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1995/13
*Büyükşehir Belediyesinin imar parselasyonu uygulaması halinde 3194 sayılı Kanunun
18. maddesi uyarınca belediyeye bırakılması gereken düzenleme ortaklık payına ilave olarak gay
rimenkulün % 15 i oranında belediyeye bırakılacak düzenleme ortaklık payına muvafakat edildiğine dair düzenlenen muvafakatnamenin, 492 s. Kanunun 42. maddesine göre değer gösterilme si gereken kağıtlar kapsamında olduğundan , mükellef tarafından beyan edilecek değer ( yasal düzenleme ortaklık payından fazla olarak belediyeye bırakılan kısmın değeri ) üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2007/60 )
*Cep telefonları ve sim kartlarının satışına dair taahhütnameler ( Satın alınan cep telefonları ve sim kartlarının 3. kişilere fatura tarihinden itibaren 30 gün içinde satışı ve abonelik
sözleşmesinin ilgili firmaya teslim edilmesi ve aktivasyon işlemleri itibariyle öngörülen şartların
ihlali halinde ise cihaz başına borçlanılan miktarın doğacak alacaklardan mahsubu, bu alacakların borcu karşılayamaması durumunda ise firmaya verilen teminat mektubu veya ipoteğin nakde
çevrilerek tahsil edilmesine dair taahhütnamenin, cep telefonu ve sim kart bedelinin beyan olunan tahmini değeri ile teminat değerinden yüksek olanı üzerinden nisbi damga vergisi ve harca
tabi tutulması gerekir ) örneği var ( 1999/43 )
*Cezaî
şart, zamanı rücu veya ücret tevkifi, pey akçesi gibi değerler başlı başına bir
akde konu olmadıkça ( 492 s. Harçlar Kanunu’nun 38. maddesi uyarınca ) harca esas olamazsa
da, bir akdin içinde sözleşmenin mevzuunu teşkil eden değer ile cezaî şart bir arada
bulunduğu takdirde, 488 s. Kanunun 6/2. maddesi gereğince, bunlardan en yüksek olanı
üzerinden ve nispî esasa göre damga vergisi alınmasının unutulmaması ( Adalet Bakanlığı
TeftiĢ Kurulu BaĢkanlığı 2011 Noterlik Önerileri – http://www.teftis.adalet.gov.tr/fihrist.html )
*Çalıştırılacak işçilerin yol ve yemek ücretlerinin ödenmesi taahhüdü ( maktu dam
ga ve harca tabidir ) 2003/59
*Çay-Kur Yetkili Bayilik Sözleşmesi, menkul mal satışına konu olması bakımından belli
bir değer gösterilmesi gerekli kağıtlardandır. Bayi için öngörülen satış kotasının, sözleşme süresi
olan üç yıllık toplam parasal değeri üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulur ( Sözleş
me örneği var ) 2001/42
*Çeviri işleminde ( yurt dışında yapılmış işlemin ) damga vergisi ( 1997/20 )
*Çevre Kanunundaki ceza maddelerine atıf yapan taahhütnamelerde bir değer gösterilmesi gerekmediğinden sadece maktu harç alınır, damga vergisine tabi tutulmaz ( 2007/12 )
*Çevre kirliliği yapan kömürün, satışı ve kullanımı yasak mahallerde satılmayacağı,
belirtilen güzergah dışında nakledilmeyeceği, bulundurulmayacağı, aksi takdirde tüm
sorumluluğun kendine ait olacağına ve kömüre el konulmasına razı olacağına dair taahhütname,
konusunu teşkil eden menkul malın aynının ötesinde, kömürün satış ve nakli ile ilgili davranış şe
killerini düzenlemektedir. Bu nedenle maktu damga vergisine ve noter işlemlerinin ise maktu
harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1997/75
*Çiftçiye ( yerli üretici tarafından ) satışı yapılacak olan tarımsal araçların her
zaman için bir rayiç fiyatı bulunduğundan, bu konuda düzenlenecek taahhütnamede tahmini satış tutarı gösterilerek nisbi harç ve damga vergisi alınır ( 1989/100 )
*Çiftçilere ödenen doğrudan gelir desteği ile ilgili taahhütnamelerde harç ve dam
ga ( Ek-6 ve Ek 7 nolu taahhütnamelerde dekar başına ödeme tutarı belli olduğuna göre arazinin
toplam dekarı ile çarpımı sonucu bulunacak parasal tutar nisbi harç ve damga vergisinin martahını teşkil edecektir. Tebliğ metni ve Ek-6 ve 7 nolu işlem örneği ekli ( 2002/40 ) Ek - 8 nolu
örnek 2003/13 s. tebliğde yer almamış “Ödeme miktarı, tarımsal üretim yapılan tarım arazisi
için, dekar başına 16.000.000 TL. dir. Çiftçilere, yılı içerisinde işledikleri tarım arazisi büyüklüğü
dikkate alınarak, 500 dekara kadar ( 500 dahil ) DGD ödemesi yapılır. Bir parselin toplam alanı
veya bir parselin başvuruda bulunulan hisse toplamına isabet eden 100 m2. nin altında olan arazilere DGD ödemesi yapılmaz” hükmü getirilmiştir. ( R.G. 02.05.2003 ) Gn.yazı 2003/56 Sh.191
*Çiftçilere ödenen doğrudan gelir desteği ile ilgili işlemlerde harç ve damga vergisi
( Genel yazı 2004/98 Sh.311 )
*Daha önce yapılmış ve belli bir parayı ihtiva eden sözleşmelerin değiştirilmesi ha
linde artan miktarın aynı nisbette vergiye tabi olacağı, bunların devri halinde aslından alınan
verginin dörtte birinin alınacağı, sözleşmelerin süresinin uzatılması halinde ise aynı miktar veya
nisbette vergi alınacağı, bunlar söz konusu değilse 1 nolu tablodaki kağıtlarda maktu damga vergisi alınacağı, diğerlerinde damga vergisi alınmayacağı hk. ( 1991/18 )
*Damga vergisi ödenmemiş manifesto örneklerinden damga vergisi ile % 50 oranında
kusur cezası kesildikten sonra örnek tasdiki işlemi yapılır ( 1989/92 )
*Damga vergisi hakkında 1994/17 ve 34 nolu genelgelere ek ( 1995/8 )
*Damga Vergisi Kanunu, Harçlar Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi
Kanunu, Vergi Usul Kanununda Değişiklik yapan 3689 s.Kanun metni ( 1990/90 )
*Damga Vergisi Kanunu ( Genel Yazı 1997 Sh. 326 ) Genel Tebliği ( 1998/14 )
*Damga vergisi miktarları tablosu ( 2005/1 - Genel yazı 2005 Sh.22 )
*Damga vergisi uygulamasında noterleri ilgilendiren hususlar ( Noterliklere işlem için
getirilen kağıtlarla ilgili işlem yapılmadan önce ; 1- Damga vergisinin devamlı makbuz mukabili
ödeme kapsamındaki kağıtlar üzerine “... damga vergisi tarafımızdan makbuz mukabili ödenecektir. Defter sıra no , tarih, imza” kaşesinin vurulup vurulmadığının (bu kağıtların noterliklerde
düzenlenmesi veya düzenlenme tarihinde yine noterliklerde tasdik işlemine tabi tutulması halin
de kağıda ait damga vergisinin işlemi yapan noterlik tarafından tahsil edilmesi gerekir) , 2- Vergisi devamlı makbuz mukabili ödeme kapsamında olmakla birlikte kanuni sürelerde damga vergisi ödenmemiş kağıtlardan olması halinde, vergi dairesince yapılacak tahsilata dair makbuzda,
damga vergisi, ceza ve gecikme faiziyle birlikte tahsil olunarak, bu makbuzda kağıtla ilgili bilgilere yer verilip verilmediğinin, 3- Vergisi münferit makbuz mukabili ödemeye konu olan kağıtların
tabi olduğu damga vergisinin gerek süresi içerisinde ve gerekse kanuni süreden sonra ödenmiş
olması durumunda bu konudaki vergi dairesi makbuzlarında da yukarıda belirtilen açıklamaların yapılıp yapılmadığının, araştırılması gerekir ) 2005/24
*Damga vergisi, harç ve değerli kağıtların kodları ( Genel yazı 2005 Sh. 184 )
*Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği ( 49 seri nolu ) 2007/38
*Damga vergisi Kanunu 22.maddesinin ( b ) bendi kapsamında olan mükelleflerce
düzenlenen ve düzenleme tarihinden itibaren onbeş günlük süre dolmadan notere tasdik
veya örnek çıkarılması amacıyla getirilen, ancak damga vergisi ödenmemiş olan kağıtlara ilişkin
vergi, noterlikte işlem yapılması sırasında ödenebilecektir ( 2005/21 )
*Damga Vergisi Kanunu ile Gelir Vergisi Kanunlarında 4697 s. Kanunla yapılan deği
şiklik ler ( R.G. 10.07.2001 ) Noterleri ve personeli ilgilendiren hususlar ( 2001/46 )
*Damga vergisi Kanununa ekli ( 1 ) sayılı tablonun IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar
başlıklı bölümünün I/b fıkrasına ( 5766 s. Kanunla ) “hizmet karşılığı alınan paralar”
ifadesinden sonra gelmek üzere “avans olara ödenenler dahil” ibaresi eklenerek, avans makbuzlarının ücret ödemesi olarak damga vergisine tabi tutulması sağlanmıştır ( 2008/25 )
*Damga vergisi uygulamasında resmi daire olarak kabul edilen katma bütçeli idareler ifadesi, 5766 s. Kanunla ( R.G.06.06.2008) “özel bütçeli idareler” olarak düzenlenmiştir ( 2008/25 )
*Damga vergisi ve harcın ( sürekli hale gelen yargı kararları doğrultusunda ) KDV. Hariç olmak
üzere sadece işin bedeli üzerinden hesaplanması, KDV. dahil edilerek düzenlenen kağıtlardan alınması
gereken damga vergisinin KDV. tutarı düşüldükten sonra kalan meblağ üzerinden hesaplanması, önce
ki genelge ve genel yazılarda aykırı düşen yönlerin uygulanmaması ( 1997/3 ) Harç bakımından da
damga vergisi ile ilgili esasların aynen uygulanması ( 1997/24 )
*Damga vergisi uygulaması bakımından nüsha ve suret ( NÜSHA : Aslında bulunan ifade
lerin aynısını ihtiva eden ve düzenleyen tarafların imzasını taşıyan aynı konudaki müteaddit kağıtlardır. Nüshaların her biri ayrı ayrı aynı miktar veya nisbette vergiye tabidir. SURET : Aslında
bulunan ifadelerin aynısı nı ihtiva etmekle birlikte, düzenleyen tarafların imzasını taşımayan ancak bir tasdik makamının “aslına uygundur” şerhi bulunan kağıtlardır. Suretler 488 s. Kanuna
ekli (1) sayılı tablonun IV/4 pozizyonu gereğince belli şartlar çerçevesinde maktu damga vergi
sine tabidir ) Genel yazı 2003/69 Sh.216
*Damga vergisini makbuz mukabili ödeyecek kuruluşlarla ilgili Damga Vergisi Kanu
nu Genel Tebliği (32 seri nolu) 1997/40 sayılı genelge esasları da dikkate alındığında ; dam
ga vergisini sürekli makbuz mukabili ödeme mükellefiyeti kapsamına alınan tüm mükelleflerin,
noterlik dışında düzenledikleri kağıtlar üzerine koydukları “ ... TL. damga vergisi tarafımızdan
makbuz mukabili ödenecektir” şeklindeki şerh ödeme hükmündedir. Bu kağıtların bilahare örnek çıkarma için noterliğe getirilmesi halinde söz konusu şerhin bulunup bulunmadığının incelenmesi gerekir . Bu şerhin bulunmaması halinde vergi ve buna bağlı cezalar ile gecikme faizinin
ödettirilmesinden sonra işlem yapılması gerekir. Ancak; işlemin tarafları hangi kişi veya kuruluş
olursa olsun noterlikte düzen leme veya tasdik işlemine tabi tutulan kağıtlara ait varsa damga
vergisinin işlemi yapan noter tarafından tahsil olunması zorunludur. ( 1998/14 )
*Damga vergisinin istihkak, avans, ücret, maaş gibi ödemelerden kesilerek muhta
sar beyanname ile yatırılabileceği ( 1976/25 )
*Damga vergisi yönünden noterlerin sorumluluğu ( Düzenleme işlemlerde; 1512 Sayılı
Kanun gereği damga vergisinin noter tarafından tahsil edilmesi gerekmektedir. Noterler düzen
leme işlemlerde damga vergisini noksan tahsil ettikleri takdirda 488 s. Kanun 24/4. maddesi
gereğince vergi aslı ile vergi ziyaı cezası ve gecikme faizinin ödenmesinden sorumludurlar. Sadece ödedikleri vergi aslı ile gecikme faizi yönünden verginin mükellefine rücu hakkını kullanabilir. Onaylama ve örnek çıkarma işlemine tabi kağıtlara ait damga vergisi noter tarafından tahsil
edilemez. Şu kadar ki; düzenleme ve tasdik zamanı aynı olan, devamlı makbuz mukabili ödeme
mükellefiyeti dışında kalan ve vergisi kağıdın düzenlendiği tarihi takip eden 15 gün içinde ödenecek olan münferit makbuz mukabili ödeme kapsamında bulunan kağıtlara ait damga vergisini
ilgililer notere ödemeye rıza gösterirler ise noter ancak bu şartlarla vergiyi tahsil edebilir. Değer
li kağıt be delleri de damga vergisi ve harçlarda olduğu gibi noterlikler tarafından tahsil olunarak
vergi dairesine ödenmesi gereken mükellefiyetler manasında 1512 s. Noterlik Kanunu kapsamına alınmıştır ) 5281 s. Kanunla Damga Vergisi Kanunu ve Değerli Kağıtlar Kanununda yapılan de
ğişiklikler ve damga vergisi uygulaması, damga vergisinden istisna edilen kağıtlar ve değerli kağıtlarla ilgili değişiklikler hakkında geniş açıklamalar ( 2005/1 )
*Damızlık sığır yetiştiriciliği projesine ilişkin ( Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından
desteklenen proje uygulaması ile ilgili kişi veya firmanın uyması gereken davranış şekillerini
düzenleyen ve kooparatif üyeleri tarafından İl Tarım Müdürlüklerine verilen ) taahhütnamede
değer gösterilmesi gerekmez, damga vergisine tabi değildir, bu taahhütname ile ilgili noterde
yapılacak işlemlerin ise maktu harca tabi tutulması gerekir ( 2007/56 )
*Davranış biçimini düzenleyen ve herhangi bir değeri de ihtiva etmeyen taahhütnamelerin maktu harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1990/50 )
*Değer gösterilmesi zorunlu işlemlerden olduğu halde belli bir değeri kapsamayan
işlemler için noterlerin iş sahiplerinden belli bir değer gösterilmesini istemeleri zorunludur ancak gösterilecek değerin gerçeğe uygunluğunu araştırmaları mümkün değildir, kuşku duymaları
halinde durumu yetkili makama bildirebilirler ( 1978/13 )
*Değer gösterilmeyen ve değer gösterilmesi zorunluluğu bulunmayan kağıtların
maktu harç ve damga vergisine tabi olacağı hk. ( 1986/17 )
*Değer taşımayan ve değer gösterilmesi zorunlu bulunmayan sözleşmeler maktu
damga vergisi ve harca tabidir ( 1986/80 )
*Değer ve ağırlığına göre harca tabi bazı noterlik işlemleri ( 1994/26 )
*Değere tesir etmeyen konularda maktu damga vergisi alınır ( 1995/14 )
*Denizci iş sözleşmesi , tercümesi, harç ve damga ( 2007/36 )
*Denizcilik Bankası ile acentaları arasında düzenlenmesi istenen acenta sözleşmesinde; maktu aylığın yıllık toplamı ile acenta tarafından yatırılması öngörülen teminat miktarından hangisi fazla ise onun üzerinden harç ve damga vergisi alınır ( 1986/24 )
*Deniz ve hava taşıtlarının ikinci el satışı ile ilgili kağıtlara binde 1.5 damga vergisi
uygulanmasına imkan kalmamıştır ( 2008/25 )
*Depremden zarar gören şahıslar için yapılan ve hak sahiplerine teslim edilen konutların üçüncü şahıslara satış ve devri ile ilgili işlemleri 7269 s. Kanun kapsamında müta
laa etmek imkanı bulunmadığından bu konudaki satış vaadi sözleşmelerine harç ve damga vergisi istisnası uygulanması mümkün değildir ( 2001/45 )
*Devlet Hastanesinin temizlik ihalesine iştirak etmek için hastanenin temizlik işle
rinde çalıştırılacak işçilerin yol ve yemek ücretlerinin firma tarafından karşılanacağına ilişkin taahhütname, değer gösterilmesi zorunlu kağıtlardan olmadığından maktu damga vergisi
ve harca tabi tutulması gerekir ( 2003/59 )
*Devlet İhale Kanunu' na göre Ortak Girişim Beyannamelerinde değer gösterilmesi
gerekir ( 1984/58 )
*Devlet İhale Kanunu'na göre ihale olunan işlere ait sözleşmeye, ölen müteahhidin
yeri ne varislerinin katılmasını temin için düzenlenen sözleşmenin, gerek miktarlar ve
süre, gerekse diğer şartlar yönünden herhangi bir değişiklik yapmadığı anlaşıldığından maktu
damga vergisine ve sözleşmenin ihtiva ettiği değer üzerinden imza başına binde yarım harca
tabi tutulması gerekir ( 1993/6 )
*Devlet İhale Kanunu' na tabi kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin şekil ve değeri
hk. ( Kat karşılığı inşaat sözleşmesi, taşınmaz satış vaadi niteliğinde bir sözleşmedir. Tapuda işlem
yapılmasını gerektirdiğinden, düzenleme şeklinde yapılması zorunludur. Vergi kaydı bulunmayan
kamu arsasının değerinin ise arsanın mahalline göre belirlenecek emlak vergisi m2. birim değerinin,
arsanın büyüklüğü ile çarpımı sonucu tesbit edilmesinin hukukumuza uygun olacağı ) 1993/46
*Devlet Malzeme Ofisine malzeme satış teklifi veren firmaların vereceği taahhüt
name ( Atıf yapılan sözleşmede bir değer bulunması halinde bu değer ile teminat değerinden
yüksek olanı üzerinden, sözleşmede değer bulunmaması veya değer hesabı yapı lamaması durumunda, taahhütnamenin teminat değeri üzerinden nisbi damga vergisi ve harca tabi tutulması
gerekir ) Örneği var ( 2002/7 )
*Devlet ormanında HES- I santral binası ve şantiye yeri yapımı ile HES-I göl alanının tanzimi için Orman Bakanlığınca ilgili şirket adına verilen 24 ay süreli ön izine ilişkin “Bedelli Ön İzin Taahhütnamesi”nde ön izin süresi içinde santral binası ve şantiye yeri yapımı ile göl alanının tanzimine ilişkin plan ve projeler ve ilgili mercilerce onaylı birin
ci keşif özetinin hazırlanmasının öngörüldüğü, düzenleme şekli itibariyle değer gösterilmesi zorunlu kağıtlardan olmayan bu taahhütnamenin maktu damga vergisine ve noter işlemlerinin de
maktu harca tabi tutulması gerekir ( Örneği var ) 2003/1
*Devlet Planlama Müsteşarlığının, yatırımların teşvik ve yönlendirilmesi ile ilgili
81/2 nolu tebliğlerine ek 1 ve 2 nolu taahhütnamede ( ithal edilecek olan yatırım malları hakkında taahhüt içerdiğinden ) belli bir değer gösterilmesi gerekir. Genelge ekinde bu taahhütnamelerin örnekleri vardır. ( 1981/71 )
*Devredilen işyeri ile ilgili taahhütler ( Devredilen işyerinin vergi borcu, sigorta prim borç
ları ve dışarıya karşı olan borçlarının bilinen veya hesaplanabilir miktarının, bunun belli olmaması
halinde ise tahmini değerinin taahhütnamede belli değer olarak gösterilip bu miktar üzerinden nisbi
damga vergisine ve bu konudaki noter işleminin de nisbi harca tabi tutulması gerekir ) 1996/22
*Devredilen işyeri ile ilgili taahhütnamelerde; devredilen işyerinin devirden önce ne şekilde doğmuş olursa olsun bütün borçları ile emtia alımlarındaki borçlarının bilinen veya hesap
lanabilir miktarının, bunun belli olmaması halinde tahmini değerinin gösterilmesi ve bu miktar
üzerinden nisbi damga vergisi ve nisbi harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1996/31
*Doğal afetlerle ilgili 7269 S. Kanun uygulamaları kapsamında kullanılan bir kredi
sebebiyle , kredinin % 30 fazlasıyla ipotek verilmesi hususunda üyesi bulunulan kooperatife muvafakatte bulunulması ayrıca ipotek işlemleri tamamlanıncaya kadar üyelik hakkının devredilmeyeceği ve bu hususlarda kooperatif yönetim kurulunun yetkili olduğunun kabul ve taahhüt
edilmesine dair işlemin taahhütname özelliği itibariyle harç ve damga vergisi muafiyetlerinden faydalanması gerektiği,ancak yukarıda belirtilen mevzuatta vekaletnameler yönünden istisnayı öngören
açık bir hüküm bulunmadığından kooperatif yönetim kurulunun yetkili olduğuna dair düzenleme yönünden işlemin özel vekaletname harcına tabi tutulması gerekir ( 2001/15 )
*Doğalgazla çalışan kalorifer kazanlarının ve brülörlerin montesinde uyulacak şart
ları ihtiva eden ve yükümlülükler arasında önceden para ile ifade edilebilecek bir değer de bu
lunmayan taahhütnamelerin maktu harç ve damga vergisine tabi tutulması ( 1991/60 )
*Doğrudan gelir desteği ile ilgili taahhütnameler ( Kaç dekar için alınacağı belli olmakla
birlikte, ödemenin dekar başına kaç lira olacağı belli değilse ve bu konuda bir tesbit yapılamıyor
sa doğrudan gelir desteği taahhütnamelerinin damga vergisine tabi tutulmaması, işlemden sadece maktu harç alınması gerekir ) 2007/46
*DSİ. Genel Müdürlüğü ile müteahhitler arasında yapılan sözleşmelerin noterde tas
diki sırasında adı geçen Genel Müdürlükten harç alınmaması, yalnızca diğer taraf imzalarının har
ca tabi tutulması gerekir ( 1987/12 - 1988/74 )
*D.S.İ. Genel Müdürlüğünce yaptırılan yatırımlar ( baraj ve hidroelektrik santrali
projeleri ) ile ilgili olarak, bu genel müdürlüğe hitaben düzenlenen taahhütnameler ; kamu
idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak
düzenlendiğinden değer gösterilmesi gerekli değildir ( örnekleri ekli ) 2009/21
*Düzeltme beyannamelerinde damga vergisi ( Daha önce yapılan bir noterlik işleminin
tamamlanmasından sonra, işlemin değerine tesir etmeyen konularda düzeltme beyanı ile değişik
lik yapılması halinde ( Örneğin; mukavelenin süresi değişmiyorsa, değer veya miktar artmıyorsa,
taraflardan biri değişmiyorsa ) maktu damga vergisi alınır ( 1995/14-Ek:Gn.yazı1995 Sh.176)
*Düzenleme işlemine konu olan kağıtlarda damga vergisi ( Noterlikte düzenleme işlemi
ne konu olan kağıtların damga vergisini, işlemi yapan noterin tahsil etmesi hususundaki uygulamaya aynen devam edilecektir ) 2004/26
*Düzenleme şeklinde yapılan bir işlemden talep halinde birden fazla asıl ( nüsha )
düzenlenebilir. Ancak bu takdirde talep edilen her bir nüshadan ayrı ayrı bir işlem kabul edile
rek müstakilen harç alınması gerekir ( 1999/24 )
*Düzenleme şeklindeki borç ve rehin sözleşmesinde harç ve damga vergisi ( Borç
ve rehin işlemlerinden değer olarak en yüksek harç ve damga vergisi alınmasını gerektiren işlem
üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir. Rehin işlemlerinde rehin bedeli belirtildiği takdirde bu değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınacaktır. Borçlu aldığı
borca karşılık sahibi olduğu aracı rehin etmekte fakat, sözleşmede rehin bedeli yazılmamışsa,
aracın kasko sigortasına esas değeri üzerinden rehnedildiğinin kabulü gerekir ve kasko değeri
nisbi harç ve damga vergisine esas alınır ) 2007/3 – 14
*Ege Giyim Sanayicileri Yatırım Bank A.Ş. nin ortağı olarak banka yönetim kurulu
nun kararı ile ihraç edilecek banka bonolarının kurul kaydına alınması, halka arzı, satış limiti izni
için Sermaye Piyasası Kuruluna yapılan Başvuruya ve yönetim kurulunun kararı ile ileride çıkarılacak dövize natik banka bonoları ihracına gayri kabili rücu olarak muvafakat edildiği kağıdın damga vergisine tabi tutulmaması, maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1996/56
*Elektrik abonelerinin ihbarname dağıtımı ve kesme – açma işlerine ilişkin olarak
ihaleye katılanlar tarafından düzenlenen eleman bulundurma taahhütnamelerinde
değer gösterilmesi zorunluluğu olmadığından , damga vergisine tabi tutulmayacak olan bu kağıt
larla ilgili işlemlerden maktu harç tahsil edilecektir ( 2005/39 )
*Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne ait dinlenme ve bakımevinde kalacakların vere
ceği taahhütnameler ( Bu taahhütnamenin orijinal metni; değer gösterilmesi zorunlu kağıtlardan
değildir. Ancak söz konusu kağıdın orijinal metnine müdahale edilerek “Aylık bakım ücreti 650,00 TL.
“ ifadesinin yazıldığı görülmektedir. Buna göre, söz konusu taahhütnamenin ihtiva ettiği değer ( bir ay
lık ödeme tutarı ) üzerinden nisbi damga vergisi ve nisbi harca tabi tutulması gerekir. Taahhütnamede aylık bakım ücreti veya başkaca bir ad altında bir değer gösterilmemesi halinde bu kağıt damga ver
gisine tabi tutulmayacak, işlemden sadece maktu harç tahsil olunacaktır ( 2010/17 )
*Emeklilere kredi ile yapılacak kömür satışları hk. ( Kanunen gerekli harç, damga vergisi, değerli kağıt bedeli alınacaktır ) 1987/67
*Emeklilik Şirketleri Kuruluş ve Çalışma Esaslarına Dair Yönetmelik ile ekindeki
taahhütnameler ( 1- Yönetmelik ekinde EK : 3 olarak yer alan ve davranış prensiplerini belirleyen taahhütnamenin maktu harca tabi tutulması , 2- EK : 2 olarak yer alan ve durum beyanı
niteliğindeki taahhütnamenin de maktu harca tabi tutulması , 3- EK : 4 olarak yer alan “ Emeklilik Şirketi Kurucularına / Hisse Devralacaklara İlişkin Beyanname” başlığını taşıyan ve vasıflı
işlemin de maktu harca tabi tutulması, 4- Bu taahhütname ve beyannamelerin damga vergisine
tabi tutulmaması gerekir ) İlgili yönetmelik ve 3 adet işlem örneği ekli ( 2008/18 )
*Eser sahibinin, eserlerinin çoğaltılması, yayını, görüntülenmesi gibi haklarını MESAM' a devrettiğine ve eserlerinden doğan alacaklarının tahsili konusunda yetki
verdiğini belirten “ Yetki Belgesi” başlıklı işlem muhtevası itibariyle menkul veya gayrimenkul malın aynına ilişkin taahhüdü ihtiva etmediğinden, sözleşme süresince ödenmesi öngörülen telif ücretlerinin ise bugün için bilinmesi mümkün olmadığından maktu harca tabi tutul
ması, 488 S. Kanuna ekli (1) sayılı tabloda vergiye tabi kağıtlar arasında yer almayan “Yetki Belgesi” ve “Muvafakat ve Taahhüt Beyanı” başlıklı kağıtların damga vergisine tabi tutulmaması
( Yetki Belgesi örneği var ) 1998/64 , Müzik eserleri ile ilgili noterlik işlemleri ( 1995/66 )
*Esnaf Kefalet Koop. nin kendi ortaklarına verdiği krediler dolayısıyla tanzim olunan kefaletnamelerin binde 5 damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1976/11 )
*Fason üretim sözleşmesi ( Fason işlettiren bir şirket ile fason işleyen diğer şirket arasında
( balık ürünleri işlenmesi ve üretimine dair ) düzenlenen , menkul ve gayrimenkul bir malın alımı, satımı veya rehnini kapsamayan, ayrıca işlenecek malın miktarı, vasfı ile ilgili bir taahhüdü
de içermeyen, düzenleme anında fason üretimin belirlenmiş bir miktarı, kıymeti bulunmayan
örneği ekli fason üretim sözleşmesi; değer gösterilmesi mecburi kağıtlar arasında yer almadığın
dan maktu harca tabidir, damga vergisine tabi tutulmaması gerekir ) 2009/16
*Fason üretim sözleşmesinde ( konusu menkul mal olan ) ; fason üretimi yapılacak malın miktar ve kıymetine, parasal teminat veya cezai şarta ilişkin bir taahhüde de yer verilmediği
takdirde damga vergisinin konusuna girmeyen bu sözleşmelerle ilgili noterlik işleminden sadece
maktu harç alınması gerekir ( 2010/1 )
*Fazla veya yanlış alınan vergi ve harçların, vergi dairesine beyan olunmadan önce kayıt
larda görünmek şartıyla noter tarafından ilgilisine iade edilmesinde sakınca yoktur ( 1979/16 )
*Fenni mesul taahhütnameleri (.... yılı içinde bilumum kurum ve kuruluşlar ile resmi ve gayriresmi dairelerin ihaleye çıkaracakları işlerden herhangi birisinin ihalesi müteahhit .... firması
nın uhdesinde kaldığı takdirde işin inşaat mühendisliğini başından sonuna kadar aylık asgari ücret üzerinden yapacağımı kabul, beyan ve taahhüt ederim, şeklindeki taahhütnamelerin asgari
ücretin bir yıllık tutarı üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması ) 2001/30
*Fenni mesul – teknik personel taahhütnamelerinin bir araya getirilmesi hk.
( 1981/36, 1982/43, 1985/80, 1985/95, 1992/52, 1995/47, 1995/70 , 1996/48, 1997/62, 2000
/ 31, 2000/37 ) Özetle; teknik personel taahhütnamelerinde değer gösterilmesinin zorunlu olduğu
düşüncesi ve uygulaması değiştirilmemiştir. Harç ve damga vergisi istisnasına konu olanlar dışında ka
lan teknik personel taahhütnamelerinde, taahhüt konusu iş ile ilgili olarak Mimarlar Odasınca tesbit
edilerek Oda Asgari Ücret Tarifesinde belirtilen ücret, bu ücretin belli veya hesaplanabilir olmaması
durumunda, işlemde hizmet süresi belli ise ( asgari ücret X hizmet süresi ) , hizmet süresinin de belli
olmaması halinde ( asgari ücret X 12 ) hesabı ile bulunacak değer üzerinden nisbi harç ve damga ver
gisi tahsil olunması gerekmektedir. Taahhütnamede birden fazla şahsın fenni mesuliyeti üstlenmesi
durumunda; bulunan rakamın fenni mesul sayısınca çoğaltılacağı tabiidir ( 2000/48 )
*Fenni mesuliyetin üstlenilmesi ile ilgili taahhütnameler: Teknik sorumlulukları üstlen
me konusunda verilecek taahhüdün belli bir yapıya yönelik olması gerekir. Yapının mal sahibi
veya müteahhit ile teknik eleman arasında düzenlenen bu taahhütnamelerde değer gösterilmesi
zorunludur. ( örneği var ) 1997/62
*Fenni mesuliyet taahhütnameleri ( Gerek müteahhitler ve gerekse fenni mesuller tarafından
düzenlenerek ilgili idarelere verilen fenni mesuliyet taahhütnamelerinde değer gösterilmesi ve bu değer üzerinden de nisbi harç ve damga vergisi alınması gereklidir. Bu meyanda 1985/95 sayılı genelgemizde yer alan prensipler çerçevesinde müteahhidin inşaatın teknik sorumluluğunu üstlenecek, sayısı
ve nitelikleri belirli teknik elemanları bulunduracağına dair taahhüdü de belli değer gösterilmesi zorun
lu işlemler arasında bulunmaktadır) . Bu nedenlerle, süre ve ücret yönünden herhangi bir düzenleme
ihtiva etmeyen ( örneği ekli ) işlemden ( teknik eleman sayısı X asgari ücret X 12 ay ) hesabı ile buluna
cak değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınması gerekir ( 2000/37 )
*Fenni mesul/inşaat mühendisi taahhütnamelerinde değer uygulaması ( Bir inşaatın
fenni mesuliyet/teknik uygulama sorumluluğu için düzenlenen taahhütnamelerden normal asga
ri ücret X süre , süre belli olmaması halinde ise normal asgari ücret X 12 hesabına göre buluna
cak değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisi tahsili gerekmektedir. 2007/37 ve 2011/4 sayı
lı genelgeler uygulamadan kaldırılmıştır ) 2011/12 ( Ek genelge : 2011/12 sayılı genelgede
belirtilen nisbi harç ve damga vergisi uygulama prensipleri; bir inşaat işi ile ilgili olarak inşaat
mühendisleri, mimarlar, elektrik mühendisleri, makine mühendisleri ve benzeri meslek mensup
ları ile bunların teknikerleri için de uygulanacaktır ) 2011/13
*Fenni mesuliyet taahhütnamesinde , bulundurulması öngörülen elemanların, taahhütte bulunan şirketin ortağı veya çalışanı olması halinde de bu kağıtlarda ( asgari ücret X süre X eleman sayısı hesabı ile ) değer gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi damga
vergisi ve harç alınması gerekir ( 2006/54 )
*Feragatnamelerin damga vergisine tabi tutulmayacağı ( Alacaklı tarafın kendi isteği
ile alacağından vazgeçmesi nedeniyle düzenlenen feragatname mahiyetindeki kağıt ile mirasçının muristen intikal eden tabancadaki miras hak ve hissesinden diğer bir mirasçı lehine vazgeçmesi nedeniyle düzenlenen ve belli bir değer gösterilmemiş olan feragatname mahiyetindeki
kağıdın, feragatnameler 488 s. Kanununa ekli (1) sayılı tabloda belirtilen kağıtlar arasında yer
almadığından damga vergisine tabi tutulmamaları gerekir ( 1996/16 ve 1998/1 )
*Fesihname mahiyetindeki kağıdın ( başlığı tasfiye sözleşmesi dahi olsa ) , fesih bedeli
(ihale bedeli – tamamlanan iş bedeli ) üzerinden binde bir nisbetinde damga vergisine ve beher
imza için binde 0.50 nisbetinde harca tabi tutulması gerekir ( 1993/2 )
*Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince düzenlenen taahhütnameler ( Yeri ve
vasıfları belirli bir yapının sahibi tarafından, proje müellifinin belli olmaması nedeniyle Fikir ve
Sanat Eserleri Kanunu gereğince mimarın ileride doğabilecek olan telif hakları ile ilgili yasal sorumlulukların kabulü manasında düzenlenen örneği ekli taahhütnamenin maktu harca ve damga
vergisine tabi tutulması gerekir ) 1999/22
*Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince düzenlenen taahhütnameler maktu harca
tabidir ( örneği var ) 1999/22
*Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümleri çerçevesinde oyuncu / icracı sıfatına
sahip kişiler tarafından bunların bağlı olduğu birliğe hitaben düzenlenen yetki bel
gesi ( yetki veren şahsın davranış prensiplerini düzenleyen, ayrıca ilgili birlik tarafından tesbit
edilen giriş aidatı ile yıllık üye aidatlarını ödeme taahhüdünü de ihtiva eden yetki belgesi damga
vergisine tabi olmadığından sadece maktu harca tabi tutulacaktır ) Örneği var ( 2001/44 )
*Fiktif Antrepo açılması ve işletilmesi ile ilgili taahhütname ( örneği var ) maktu
damga ve harca tabidir ( 1998/26 )
*Finansal kira konusu emtianın sigorta yaptırılmasına ilişkin taahhütname ( Örneği
ekli taahhütnamenin, tanzim olunan sigorta poliçesinde yar alan teminat tutarı üzerinden nisbi
damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir ) Teminat bedelinin belli veya hesaplanabilir olmaması durumunda taahhütnamenin ihtiva edeceği değer ; finansal kira sözleşmesine konu olan
malların kıymetleri toplamı olacaktır ( 2000/4 )
*Finansal kira sözleşmelerinin devrinde harç ve damga ( 3226 s. Kanunla finansal kira
sözleşmeleri her türlü vergi, resim ve harçtan müstesna tutulmuştur. Ancak, finansal kira sözleşmesinin devrine ilişkin olarak düzenlenen kağıtların finansal kira sözleşmesi olarak değerlendirilmesi ve damga vergisi ile harçtan müstesna tutulması mümkün değildir ) 2000/46
*Finansal kira sözleşmelerinin feshi sebebiyle düzenlenen fesih sözleşmelerinin,
Finansal Kiralama Kanununda belirtilen istisnalardan yararlanacağına ilişkin bir hüküm bulunmadığın dan, fesih işlemine konu değer üzerinden binde bir damga vergisine, bu konudaki noter
işlemlerinin ise binde yarım nisbetinde harca tabi tutulması gerekir ( 1993/75 )
*Finansal kira sözleşmesinin sona ermesinde yapılacak işlemler ( Kiracının menkul malı
derhal ve kanunen kiralayana devretmesi gerekir. Devir işlemi noterlikte yapılabileceği gibi haricen de yapılabilir. Devir işleminin noterlikte yapılması halinde değer gösterilmesine gerek yoktur ancak, devir sözleşmesinde aracın aynına ilişkin bir taahhüt işlemi de yapılmakta ise Harçlar Kanunu 43. maddesi gereğin
ce kasko değeri gösterilerek işlemden nisbi harç ve damga vergisi alınması gerekir. Kanundan doğan kısıt
lamalar, kira süresi sonunda ayrıca bir işleme gerek olmadan kalkar ) 1994/56
*Finansal kira sözleşmelerinin ve bu sözleşmeler kapsamındaki işlerle ilgili olarak
sözleşme metninde düzenlenen teminat işlemlerinin de damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi gerekir, başka kağıtta ise gerekli vergi ve harç alınır ( 1990/46 )
*Finansal kiralama ile ilgili teminatlarda harç ve damga ( 1998/4 )
*Finansal kiralama sözleşmesinin sonunda motorlu taşıtın kiracıya devri ( 1- Kiralamanın konusu motorlu kara taşıtı ise, kiralama sonunda kiracıya devri ile ilgili olarak noterde dü
zenlenecek devir sözleşmesinde; devir tarihindeki kasko sigorta değerinden aşağı olmamak üzere gösterilecek değerin, 2- Kiralanan iş makinası ise, kiralama sonunda kiracıya devri için noterde düzenlenecek devir sözleşmesinde taraflarca beyan olunacak devir bedeli esas alınacak ve bu
değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulacaktır ) 2009/13
*Finansal kiralama sözleşmesinin devri ( Gerek kiralayan ve gerek kiracı tarafından finansal kiralama sözleşmesinin devri ile ilgili kağıt ve işlemlere damga vergisi ve harç istisnası uygulanması 2000/46 sayılı genelgemiz esasları çerçevesinde mümkün değildir ) 2007/51
*Garanti belgeleri taahhüt içerdiğinden değer gösterilmesi zorunludur ( 1982/48 )
*Garanti sözleşmeleri ( düzenleme veya onaylama ) ihtiva ettiği değer üzerinden harca tabi
tutulur, hariçte tanzim ve imza edilen aslından örnek istenirse belge aslının damga vergisinin
ödenip ödenmediği araştırılır, ayrıca maktu harca tabi tutulur ( 1985/10 )
*Garanti hükümlerini ihtiva edilen sözleşmelerin ( menkul mallarla ilgili ) nisbi harç ve
damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1987/15 )
*Garanti Mektubu başlıklı, yabancı dilde yazılmış kağıdın, imza ve mühür tasdiki istenmeden sadece tercüme için noterliğe getirilmesi halinde; damga vergisi alınmaması, 492 s. Kanuna
bağlı (2) s. tarife II-5/b fıkrasına göre tercüme harcına tabi tutulması gerekir ( örneği ekli ) 1996/46
*Garanti şerhleri ( B.K. 110. maddesinde yer alan ) de bulunan iş kağıtlarından ve
bu meyanda “Elektron Mavi Kart Kredili Mevduat Hesabı Taahhütnamesi” nden alınacak damga
vergisi ve harç yönünden 2000/16 ( aşağıda ) sayılı genelgeye göre işlem yapılması ( 2002/1 )
*Garanti taahhütnameleri ( ihale sözleşmelerinin ekinde yer alan ve aynı yevmiye
ile işlem yapılan garanti taahhütnameleri ) : Bir borç taahhüdü ile aynı borca ait kefaletname
nin, bir iş kağıdı üzerinde tek bir gayeye matuf olarak düzenlenmiş bulunması halinde, harcın, imza sayıları da
gözönüne alınarak, ayrı ayrı hesaplanmasından sonra, Harçlar Kanunu 46. maddesi uyarınca, borç taahhüdü ile
kefaletnameden hangisi en yüksek harca tabi ise o iş üzerinden alınması lazımdır. Damga Vergisi Kanunu 6. mad
desinin uygulanması bakımından ise, aynı asıldan doğma bir taahhüt ve kefaletneme işleminin aynı kağıt üzerinde toplanması halinde, borç senetlerine veya taahhütnamelere, “müteselsil kefil veya müşterek borçlu” şerhleri
yazılı olduğu takdirde, Damga Vergisi Kanunu 6/2. maddesi gereğince en yüksek vergi alınmasını icabettiren akit
veya şerh üzerinden damga vergisi alınması gerekir. İşlemler ayrı ayrı kağıtlarda yapılmış olsalar bile, bir noterlik
işlemi olarak tek yevmiye numarasına kayıtlı bulundukça Kanundaki “bir arada bulunma” ibaresinin kapsamı için
de mütalaa edilecektir. Bunun gibi, rehin ve borç işlemlerini bir arada ihtiva eden işlemler dolayısıyla düzenlenen iş kağıtlarından, Damga Vergisi Kanunu 6. maddesi uyarınca en yüksek vergi alınmasını gerektiren ( rehin )
işlemi üzerinden damga vergisi alınması lazım gelir ( 2002/ 2 )
*Garanti taahhütnameleri ( Yüklenici firma tarafından hastaneye devri yapılan tomog rafi
cihazının “iki yıl süre ile garantili olduğu, periyodik bakımlarının ücretsiz yapılacağı, garanti bitiminden itibaren 8 yıl süre ile ücreti karşılığında bakım yapılacağı” na dair taahhütname; değer
gösterilmesi mecburi kağıtlar arasında bulunduğundan , garanti konusu tomografi cihazının bedeli üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınması gerekir ) 2009/30 NOT: Garanti taahhütnamelerinde değer hakkında çıkartılan 2009/30 sayılı genelgenin yürütmesi, Danıştay Vergi Da
va Daireleri Kurulu’nun 24.09.2010 tarih ve 2010/443 eses nolu kararı ile, temyiz incelemesi
sonuçlanıncaya kadar durdurulmuştur ( Genel yazı 2010/108 )
*Gayrimenkullerin sermaye şirketlerine sermaye olarak konulmasında, gayrimenkulün şirket adına tapuya tescilinden önce Ticaret Mahkemesince tayin olunan değer üzerinden
şirketten ve devreden kişiden ayrı ayrı binde 20 harç alınır ( 1984/12 )
*Gebze Gümrük Müdürlüğüne verilen, .... tarihli .... gemisi yükünün kendilerine ait
olduğuna dair, beyan ve taahhütname başlıklı işlem, maktu damga vergisi ve bu konuda
noterde yapılacak işlemler maktu harca tabidir ( örneği ekli ) 1994/15
*Gebze Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Teşekkülünce tahsis edilen arsadan
geçen elektrik, su, atık su, doğalgaz vb. altyapı tesislerinin işgal ettiği alanlar için kullanım hakkı
verilmesi ve TEK, PTT vb. kuruluşlar lehine de irtifak hakkı tesis edileceğine dair taahhütnamelerde arsanın rayiç değeri gösterilerek binde 5 damga vergisi ile beher imza için binde 0.50 nisbi
harç alınır ( 1993/30 )
*Gecekondu önleme bölgelerinin imar ve ıslahını yapmak amacıyla açılacak ihaleler
dolayısıyla düzenlenecek sözleşmeler 2981 s. Kanuna göre düzenleniyorsa damga vergisi
ve harca tabi tutulması, 775 s. Gecekondu Kanunu' na göre düzenleniyorsa damga vergisi ve harç
tan istisna edilmesi gerekir ( 1988/21 )
*Geçici teminatın gelir kaydedilmesinin kabulüne dair taahhüt ( sadece maktu harç
alınır ) 2006/51
*Gemi inşaat sözleşmelerinde birim fiyatı ile birlikte geminin maliyetini belirten kesin bir
değerin gösterilmesi zorunludur ( 1976/5 )
*Görev yeri değişen noterlerin beyannameleri ( Naklen yer değiştiren noterlerin, nakil
tarihinden önceki dönemlere ilişkin beyannamelerinin eski vergi dairesine; nakil tarihinin de
içinde bulunduğu döneme ait beyanname ile nakil tarihinden sonraki dönemlere ilişkin verilme
si gereken beyannamelerin ise nakil olunan yerdeki vergi dairesine verilmesi gerekmektedir. )
Genel yazı 2011/120
*Damga Vergisi Kanununun 8. maddesinde belirtilen resmi dairelerden genel ve
katma bütçeli daire ve idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler tarafından noterliklerde yaptırılan işlemler sebebiyle, noterliklere yapılan ücret ödemelerinde düzenlenen makbuzlar binde 7.5 nisbetinde damga vergisine tabidir. Bu meyanda resmi daire olan
Ankara/ Vakıflar Bölge Müdürlüğünün noterlikler aracılığı ile çektirdiği ihtarnamelerden dolayı
noterliklere ödediği ( damga vergisi, harç, değerli kağıt bedeli ve KDV. hariç ) noter ücretinin
hizmet mukabili yapılan ödeme olarak değerlendirilmesi ve 488 s. Kanuna ekli ( 1 ) sayılı tablonun IV-1/a bendi uyarınca binde 7.5 oranında nisbi damga vergisi kesilmesinde yasaya aykırılık
bulunmamaktadır. Ancak, noterlik ücreti üzerinden kesilen damga vergisinin noterlik giderine
kaydedileceği tabiidir ( Genel yazı 2007/59 Sh.279 )
*Gerçek değerin gizlendiğinden kuşku duyulması halinde noterin yetkili makamlara bil
direbileceği hk. ( 1978/13 )
*Giriş Gümrük Müdürlüklerine verilen ve antrepodaki malın ithalatçısı tarafından üçüncü
şahıslara devri amacıyla verilen taahhütnamelerin maktu damga vergisine, noter işlemlerinin ise
maktu harca tabi tutulması gerekir ( örnekleri var ) 1997/48
*Göçmen evleri ile ilgili taahhütnameler ( ilgililere tahsis amacıyla Bayındırlık ve İskan
Bakanlığına verilen ) gayrimenkulün aynına ilişkin olmadığından değer gösterilmesine gerek
yoktur ) 1987/18
*”Görüntülü Ev-Ofis Bankacılığı Ürünleri Sözleşmesi” başlıklı kağıtta bir yıllık hizmet kirası bedelinin belli değer olarak gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi harç ve damga
vergisi alınması gerekir. “Kartlı İşlemler Sözleşmesi ile Görüntülü Ev - Ofis Bankacılığı Ürünleri
Sözleşmesinin Ayrılmaz eki” başlıklı ve taahhütname mahiyetindeki kağıtta ise, bankanın kullanıma sunduğu ürünlerin kullanımına ilişkin müşteri davranışları belirlendiğinden maktu harca
ve damga vergisine tabi tutulması ( örnekleri ekli ) 1998/33
*Gümrük Müdürlüğüne verilen, araçla ilgili dilekçeler ( Dilekçe sahibi şirketin, bir çalışa
nının yurt dışından getirdiği otomobilini şirketin garajına bırakarak, görevi gereği sık sık yurt dışına
çıktığını, çıkış ve girişlerinde gümrük idarelerince bu kişinin pasaportunda yazılı otomobil ibaresinin
dikkate alınmamasını ve bununla ilgili her türlü sorumluluğun kendilerine ait olduğunu belirttiği bu
kağıdın damga vergisine tabi tutulmaması, maktu harca tabi tutulması ) Örneği var ( 1996/32 )
*Gümrüğe verilen bazı taahhütnameler ( Motorlu kara taşıtının kasko değerinin gösterilmesi, bu değer üzerinden nisbi damga vergisi ve nisbi noter harcı alınması, kasko listesinde yer almayan
eski model taşıtların asgari değerinin listede yer alan en eski modelleri için belirlenen değerden her
model yılı için % 10 indirim yapılarak tesbit edilmesi ) Taahhütname örneği var ( 1991/84 )
*Gümrük Yönetmeliği' nin 660 ve 721. maddeleri gereğince, bu yönetmelikte yazılı sorumlulukları yerine getireceklerine dair taahhütnamelerin ( örneği var ) noterlikce tasdiki sırasında herhangi bir değer gösterilmesine gerek olmadığı hk. ( 1992/48 )
*Gümrük antrepolarında devri yapılan eşya ile ilgili bedeli ihtiva eden taahhütnamelerde harç ve damga nisbi alınır ( örneği var ) 1998/32
*Gümrük Müdürlüklerine verilen beyan ve taahhütlerde harç ve damga ( 1994/15 )
*Güvenlik ve koruma, yemek pişirme ve dağıtımına dair eleman bulundurulması taahhüdü ( sadece maktu harç alınır ) 2005/40
*Güvenlik hizmet alımı ihalesinde elemanların sigorta ettirileceği taahhüdü ( sadece maktu harç alınır) 2006/7
*Hac organizasyonunda hizmet vermeyi üstlenen firmalarca TÜRSAB ( Türkiye
Seyahat Acentaları Birliği) ne verilmek üzere düzenlenen taahhütnamenin, atıfta
bulunduğu teminat mektubunda belirtilen değer üzerinden nisbi damga vergisine ve nisbi harca
tabi tutulması gerekir ( örneği ekli ) 2000/11
*Hacizli aracın satışında haciz veya hacze esas teşkil eden alacak tutarı noterlik
işleminde nazara alınmaz, damga vergisi ve harcın matrahı satış bedelidir ( 1988/50 )
*Hal esnafınca hal idaresine verilen taahhütnameler ( Hal esnafının genel davranış şekillerinin yanısıra, ilgilinin kimi borçlarının teminatından kesilmesinin kabulü ve bir takvim yılı
için tahsis teminat miktarının KDV. hariç 50 katı tutarında mal yapılacağı ( bu lundurulacağı), ay
rıca haldeki ortak giderlerden payına düşecek tutarı ödeyeceği gibi para ile ifadesi mümkün ola
bilecek hususları da ihtiva eden taahhütnamelerin; bir takvim yılı içinde bulundurulması ve dolayısıyla da satışa sunulması taahhüt edilen ve tahsis teminatın KDV. hariç 50 katı değeri ifade
eden mal bedeli üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2003/25 )
*Harca konu olan işlemi yapan ve kağıt veya belgeyi düzenleyen kuruluşlar harcın
ödendiğine ait makbuzu veya harç muafiyeti ile ilgili resmi yazıyı görmeden işlem yapmı
yacaklardır. Gerekli harçları tamamen almadan işlem yapan memurlar harcın ödenmesinden
mükellefler ile müteselsilen sorumludurlar ( 1981/17 )
*Harcın ve ücretin sayfa üzerinden hesaplanması hallerinde 20 satır bir sayfa, 50 harf
bir satır itibar olunacak, son sayfa 20 satırdan eksik olsa da bir sayfa kabul edilecek, bu kural birden çok sayfayı kapsayan çevirilere de uygulanacaktır ( 1975/9 )
*Harç ve damga vergisi belli olan ihale bedeli üzerinden alınır ( 1974/10 )
*Harç,damga vergisi,değerli kağıt beyannamelerinin gönderilmesinde dikkat edilecek hususlar ( 1- Beyannamelerini elektronik ortamda veren noterlerimizin, elektronik
olarak verdiği beyanname örnekleri ile birlikte beyannamedeki miktarların vergi dairesi hesabına yatırıldığı tarihi belirten vergi tahsil alındısı veya banka dekont örneğinin, 2- Beyanname
sini kağıt ortamında veren noterlerimizin ise vergi dairesinin mühür ve imzasını taşıyan beyan
name örnekleri ile birlikte beyannamedeki miktarların vergi dairesi hesabına yatırıldığına dair
vergi dairesi tahsil makbuzu veya banka dekont örneğinin aylık iş cetveli ekinde gönderilmesi
hususunda gerekli hassasiyetin gösterilmesi ) Genel yazı 2011/65
*Harç ve damga vergisi ikmali yapılması halinde ortak hesaba ilişkin diğer noksanlıkların ikmallerinin de yapılacağı hk. ( Genel yazı 2007/ 126 )
*Harç vergi ve resimlerin yatırılma süresi 7 iş günüdür ( 1986/75 )
*Hariçte İşleme İzin Belgesindeki tarife değişikliğinin 10 gün içinde gümrüğe ibraz edileceği, ibraz edilememesi halinde gümrük vergi ve resimleri ile kanuni faiz vs. ödeneceğine
dair taahhütnamenin maktu damga vergisine ve maktu harca tabi tutulması gerekir ( 2002/31 )
*Hariçte tanzim edilen senet ve taahhütlerde damga hesabında satır adedine bakıl
madan tam sayfa tek sayfa olarak kabul edilmek suretiyle değerlendirilir ( 1973/18 )
*Haricen yapılmış bayilik sözleşmesinden örnek istenmesi halinde bu işlemin damga
vergisinin tam olarak ödenip ödenmediğine bakılır ( 1987/68 )
*Hasılat paylaşım esaslı sözleşmelerde harç ve damga ( TOKİ ile bir şirket arasında tanzim
olunan ve kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin farklı bir tarzı olan arsa satışı karşılığı hasılat paylaşım esaslı sözleşmelerde nisbi damga vergisi ve noter harcının bağımsız bölümlerin satışından elde edilecek toplam gelirden ida
reye verilecek idare payı üzerinden hesap edilmesi gerekmektedir. Ancak, inşaata tahsis olunan arsa üzerine
yapılacak inşaat sonrası elde edilecek toplam hasılat ve bu meyanda idare payına parasal değer olarak yer verilmeyen bu nevi sözleşmelerden alınacak nisbi harç ve damga vergisi tatbikatında, 2006/31 sayılı Genelge esasları
na göre işlem yapılması gerekmektedir ) 2008/31
*Hava Harp Okuluna girmek maksadıyla düzenlenen deneme uçuşlarına katılacak
kişilerle velilerinden istenilen taahhütnameler, belli bir parayı ihtiva etmeyen, değer gös
terme mecburiyetine tabi olmayan kağıtlardandır ( 1987/86 )
*Hazine müsteşarlığına verilmek üzere düzenlenen ; yatırımcının yapacağı yatırıma ilişkin olarak tesbit edilen ihracaat taahhhüdünün yatırım sonucunda kapatılması ile ilgili olarak dü
zenlenen taahhütnamenin damga vergisi ve harç istisnasından yararlanacağına dair herhangi bir
hüküm yer almamaktadır. Örneği ekli taahhütnamenin, taahhüde konu teşkil eden ihracaat taahhüt tutarı üzerinden nisbi damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir ( 1996/34 )
*Hazineye ait arazinin “Kullanma İzin Sözleşmesi” ndeki izin süresinin uzatılmasına dair sözleşmede ; daha önce düzenlenen sözleşmenin sadece 2. maddesinde değişiklik yapılarak süresinin uzatıldığı anlaşıldığından, bu sözleşmenin, uzatılan süre ve sözleşmede belirtilen ilk yıl kullanım bedeli esas alınmak suretiyle hesaplanacak matrah üzerinden aynı nisbette
( binde 7.5 ) damga vergisine tabi tutulması ve noterde tasdiki sırasında da daha önce yapılan
sözleşmeden alınan harcın yarısının alınması gerekir ( 2007/48 )
*Hesap özeti bildirimlerinin harca tabi olduğu hk. ( 2008/7 )
*Hisse senedi almaya matuf olarak düzenlenen iştirak taahhütnamesi, şirket anasözleşmesini değiştiren veya sermayenin artmasını sağlayan bir belge niteliği taşımamaktadır bu
nedenle binde 0.50 harç alınır, damga vergisi istisnası vardır ( 1989/5 )
*Hissedarı bulunduğu kargir benzin istasyonu ve arsa vasıflı taşınmazdaki hissesi
nin başka bir kişi tarafından akaryakıt istasyonu olarak kullanılmasına, Petrol Ofisin
den bayilik almasına, faaliyetlerin sürdürülmesi için gerekli evrakları imzalamasına dair muvafa
katnamenin damga vergisine tabi tutulmaması, maktu harç alınması ( örneği var ) 1993/97
*İbra işleminde değer gösterilmemesi söz konusu olamaz ( 1986/39 )
*İbraname başlığını taşıyan ancak menfi borç ikrarı niteliğinde olan bazı işlemler
( İbraname başlığını taşıyan ancak banka kayıtlarının doğruluğunu kabul edip, bu kayıtlardan
başka bankadan bilmediği ve kanıtlayamadığı alacağının olmadığını belirten işlemin menfi borç
ikrarı niteliğinde bulunması sebebiyle; maktu harca tabi tutulması, damga vergisine tabi tutulmaması gerekir ( örnek var ) 1996/61
*İdare ile müteahhitler arasında düzenlenen ihale sözleşmelerinin başka bir müte
ahide devrine, idarenin muvafakatini de ihtiva edecek tarzda gerçekleştirilen muamelelerde; ilk
sözleşmeden alınan damga vergisinin 1/4 ü alınır. İhale makamınca devire muvafakat işlemi yeni bir
sözleşme olarak kabul edilemiyeceği gibi yeniden düzenlenen kağıdın devir sözleşmesi olma özelliğini
de ortadan kaldırmaz. Ayrıca, 492 s. Kanunun 46. maddesi hükmü gereğince, birbiri ile ilgili işlerin bir
arada yapılması halinde en yüksek harcı gerektiren iş üzerinden tek harç alınır. Muvafakat işleminden
ayrıca harç alınmaz. Devir mukavelesinden ihtiva ettiği değer üzerinden, devir eden ve devir alanın im
zaları dikkate alınarak harç tahsil edilmesi gerekir ( örneği var ) 1998/5
*İhale ile satılan, alınan veya kiraya verilen bir mal ile ilgili olarak düzenlenen ihale sözleşmesinde o malın sigorta yapılmasına dair taahhüdün de bilinmesi ve sigorta değerinin satış veya kira bedelinden yüksek olması halinde 488 s. Kanunun 6/2 ve 492 s. Kanunun
46. maddesi hükümleri çerçevesinde sigorta bedelinin nisbi harç ve damga vergisine esas
alınması gerekir. 1994/4 sayılı genelgedeki uygulamaya dönülmüştür ( 1998/51 )
*İhale kanunlarına tabi olan ve olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz
kurumların her türlü ihale kararları binde 4.5 damga vergisine tabi tutulmuş, diğer kişi ve
kurumların aldığı ihale kararları ise damga vergisinin dışında tutulmuştur. Bu durumda 2007/
30 ve 2007/62 sayılı Birlik genelgelerindeki uygulama prensipleri sadece resmi dairelerle kamu
tüzel kişiliğine sahip olan kurumların aldığı ihale kararlarına uygulanabilecektir ( 2008/25 )
*İhale kararlarında damga vergisi ( İhale kanunlarına tabi olsun veya olmasın bütün daire
ve kurumların yetkili mercilerince bir malın artırma ve eksiltme, pazarlık ve sair şekilde alınması, satılması veya bir hizmetin görülmesi, gördürülmesi makdsadıyla şahıs ve bedel tayini suretiyle verilen kararların “ihale kararı” olarak damga vergisine tabi tutulması gerekmekte ancak,
belirtilen unsurları taşımayan, kişi ve kuruluşların sadece dahili işlemlerine yönelik olarak alınan kararlarla ilgili düzenlenen kağıtların damga vergisine tabi tutulmaması gerekir ) Gelir İdaresi Başkanlığının 27.11.2007 tarih ve 97572 sayılı yazıları ( 2007/62 )
*İhale kararlarının noterlere tasdike getirilmesi veya suretinin çıkarılmak istenilmesi halinde, ilgili noterlerce söz konusu kağıtlara ilişkin damga vergisinin ödenip ödenmediğinin araştırılması gerekir ( 1993/22 )
*İhale konusu malların temin ve muhafazası ile belli süre içinde bozulanların tazminine ilişkin taahhütnamelerde; taahhüt konusu malların ihale bedelinin belli değer olarak gösterilmesi ve taahhütnamelerin bu değer üzerinden nisbi damga vergisine, noter işlemle
rinin de nisbi harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1995/52
*İhale makamı değişikliğine ilişkin olarak müteahhit tarafından düzenlenen muva
fakatnamenin damga vergisine tabi tutulmaması, maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği
var ) 1999/12
*İhale sözleşmesi ( incelenen ), ihale bedeli ile bu bedelin % 110 u tutarında sigor
ta miktarını ihtiva ettiğinden ve birbirine bağlı , bir asıldan doğma iki ayrı hukuki muame
le söz konusu olduğundan, bu sözleşmeden ve bununla ilgili işlemlerden en yüksek bedel olan
sigorta miktarı üzerinden damga vergisi ve harcın tahsili gerekir ( 1994/4 )
*İhale sözleşmelerinde “ idare dilediği takdirde % ... eksik veya fazlasını yaptıra
bilir ” hükmü bulunsa dahi, kağıdın ihtiva ettiği değer nazara alınır ( 1988/33 )
*İhale sözleşmelerinde ( resmi kuruluşlarla müteahhitler arasında yapılan sözleşmelerin noterce tasdiki sırasında ) harç ve damga vergisi ihale bedeli üzerinden hesaplanır, ileride artacağı veya azalacağı nazara alınmaz ( 1974/10 )
*İhale sözleşmesinde ( kati ve risk teminatına ait hükümler de bulunan ) işlemde
en yüksek değer olan kati teminat ve risk teminatının toplamının dikkate alınması ve bu top
lam üzerinden nisbi harç ve damga vergisi tahsili gerekir ( 2007/47 )
*İhale sözleşmesinin ilk müteahhit tarafından başka bir müteahhide devri ve ida
re nin de bu devir işlemine muvafakatini ihtiva eden fakat işin ilk müteahhit tarafından
% 17 tenzilatla alınmış iken devir alan müteahhit tarafından % 22 tenzilatla yapılmasına dair
hükümleri de bulunduran devir protokolunun; en yüksek vergi alınmasını gerektiren devir işlemi üzerinden ve ilk sözleşmeden alınan verginin 1 / 4 ü nisbetinde damga vergisine, devir pro
tokolunun ihtiva ettiği en yüksek bedel üzerinden, devir eden ve devir alanın imzaları dikkate
alınarak nisbi harca tabi tutulması gerekir ( 1999/7 )
*İhale uhdesinde kaldığı takdirde teslim edilecek cihazın teste tabi tutulması ve
bu cihazın ihale makamına fatura edilmesi hususundaki şartname esaslarının kabulünü
içeren taahhütnamede teslime konu cihazların değeri gösterilerek bu değer üzerinden nisbi dam
ga vergisi ve harcın tahsili gerekir ( Örneği var) 2001/23
*İhalede kabul edilen indirim oranının, sözleşme ve şartname hükümleri aynı kalmak koşulu ile % .... ( daha düşük ) olarak kabul ve taahhüt edildiğine dair taahhüt
namenin, ihale konusu işin indirimden sonra kalan bedel üzerinden yapılacağı anlaşıldığından,
bu bedel üzerinden nisbi damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 2001/34
*İhalede KDV. nin damga vergisi matrahına dahil olduğu ( DeğiĢti : 1997/3 )
*İhalenin aynı müteahhit üzerinde kalması halinde teknik elemanların veya 3. bir
şahsın, ihale edilen işle ilgili olarak verdiği taahhütnamelerde de değer gösterilmesi
mecburi olup bu taahhütnameler nisbi harç ve damga vergisine tabidir ( 1982/43 )
*İhalenin kazanılması halinde ortak girişimi şirkete dönüştürme taahhüdü ( İhale nin kazanılması şartına bağlı olarak, ihaleye giren ortak girişim taraflarının, şirket kurma ve üst
lenecekleri işi bu şirkete devredeceklerine dair taahhütnamelerde değer gösterilmesi zorunlu
olmadığından damga vergisine tabi tutulmaması, sadece maktu harç alınması ) 2009/15
*İhaleye çıkarılan ...... işi uhdemizde kaldığı takdirde idari ve/veya teknik şartnamede belirtilen hususları aynen kabul edildiğine ve ihale şartnamesi esaslarına göre sözleşme yapılacağına dair beyan ve taahhüt işlemi belli parayı ihtiva etmediğinden damga vergisine tabi tutulmaması, maktu harca tabi tutulması gerekir ( 2006/21 )
*İhracaat taahhütnameleri ( Orta ve uzun vadeli ihracaat garantili yatırım kredisinin
7/5821 sayılı Bakanlar Kurulu kararına göre vergi, resim ve harç istisnasından yararlanması için
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına verilecek olan taahhütnamelerin vergi, resim ve harçtan
müstesna tutulması mümkün değildir ) 1978/33 – 1979/19
*İhracaatçılar Birliği Statü ve Yönetmeliğindeki esaslara aynen uyacağını, gerekli
şartları yerine getireceğini, giriş aidatı ile yıllık ve nisbi aidatları ödeyeceğini belirten taahhütnameler ; statüde bahsedilen giriş aidatı ile bir yıllık aidatın toplam tutarı üzerinden nisbi damga
vergisine ve nisbi harca tabi tutulur ( 1991/10 )
*İhracaatçılar Birliklerine verilen , kota devrine dair dilekçe (geçici de olsa) altındaki imzanın tasdiki istendiğinde değer gösterilmesi gerektiği hk. ( 1990/57 )
*İhracaatı Teşvik Tebliğinde ( 85/2 sayılı ) yer alan ödeme taahhütnamelerinden
maktu harç alınacağı ( Ek 6/A ve Ek 6/B nolu taahhütnamelerin örneği var ) 1985/27
*İhracaat ve yatırımlarda damga vergisi ve harç istisnasına dair tebliğde; kaynak
kullanımını destekleme primlerinin alınması veya geri ödenmesi nedeniyle düzenlenen kağıt
ların vergi, resim ve harç istisnasından yararlanacağına dair bir hüküm yoktur, örneği ekli taahhütnamenin damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir ( 1989/84 )
*İki farklı şirketin yönetim kurulu tarafından alınan; bir şirketin % 100 iştiraki olduğu
şirketteki hisselerin tamamının belli bir bedelle, belli bir şirkete satılmasına ve hisse devir işlem
lerini gerçekleştirmek üzere yetkili belirlenmesine ; diğer şirketin, söz konusu hisselerin belli bir
bedel karşılığında hisseleri satan şirketten alınmasına, buna ilişkin işlemleri gerçekleştirmek üze
re şirketi temsile yetkili kişiye vekaletname verilmesine ve satın alınan hisselerin ait olduğu şir
ket sermayesinin artırılmasına yönelik olduğu anlaşılan , şahıs ve bedel tayin edilmek suretiyle
alınan bu kararların içerdiği hüküm ve mana itibariyle ihale kararı olarak değerlendirilmesi ve
488 s. Kanuna ekli (1) sayılı tablonun II-2 bölümüne göre binde 4.5 nisbetinde damga vergisine
tabi tutulması gerekir ( İki adet karar örneği ekli ) 2007/62
*İkinci el araç satışlarında damga vergisi oranı ( Karayolları Trafik Kanunu gereğince ka
yıt ve tescil edilmiş olup, daha sonra satış ve devir yoluyla el değiştiren araçların, ikinci el araç
olarak değerlendirilmesi gerekir. İkinci el araç satış sözleşmeleri binde 1.5 oranında damga vergi
sine tabi tutulacaktır. Hava ve deniz taşıt araçları bu düzenleme kapsamında mütalaa edilmemiş
tir. Ayrıca; ilk defa faturalı olarak iktisap edilen motorlu kara taşıtlarının sicile tescil süresi içinde -trafik siciline kayıt ve tescil edilmeden- bir başka şahsa yine fatura esas alınarak yapılan satışları da ikinci el araç satışı olarak kabul edilmemiştir. Bu satışlar binde 7.5 damga vergisine tabidir ) 2007/23 ( Karayolları Trafik Kanunu'nun 3. maddesinde tanımı yapılan araçlardan motor
lu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makinaları ve lastik tekerlekli traktörlerin ve römorkların ikinci el satış sözleşmelerinde damga vergisi binde 1.5 olarak uygulanacaktır. Bu araçların hibe işlemleri de binde 1.5 damga vergisine tabi olacaktır ) 2007/49
*İlan ve reklam kiralamaları ( Belediyenin sabit alanları veya toplu taşıma araçları satıhlarına
yapıştırılan ilan ve reklamlardan dolayı özel hukuk kişileri ile Belediye arasında yapılan sözleşmelerin
kira sözleşmesi sayılması ve buna göre harç ve damga vergisi tahsil edilmesi uygundur ) 1997/1
*İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı İştiraki İlksan Turizm
İşletmecilik – Yatırım Sanayi ve Ticaret A. Ş. nin düzenlediği müşterek yardımlaşma
ile faizsiz araba kampanyasına katılanlara teslim edilecek araçların, üretici veya ithalatçı firmalarca perakende satış fiyatlarına yapılacak zam sebebiyle doğacak fiyat farkının, eşit taksitler içe
risinde ödenmesine dair taahhütnamelerde ileride doğacak fiyat farkı bilinmediğinden maktu
harç ve damga vergisi alınması gerekir ( 1991/63 )
*İlköğretim okulu onarım işi ile ilgili olarak noterliklerde düzenlenen kağıtlar,
2982 s. Kanunundaki istisnadan faydalanamıyacağından 222 s. İlköğretim ve Eğitim Kanunu'
nun 83. mad. hükmü gereğince damga vergisinden istisna edilmesi, Kanunda harca ilişkin bir
istisna hükmü bulunmadığından 492 s. Kanuna göre harca tabi tutulması hk. ( 1991/85 )
*İlköğretim ve Eğitim Kanunu ( 222 sayılı ) nun 78 ve 83. maddelerindeki damga
vergisi istisnasının kapsamı ve uygulanma şekli ( 1994/13 - 1998/44 ve 59 )
*İlksan Turizm A.Ş. tarafından düzenlenen kampanyalarla ilgili olarak yapılan söz
leşmeler ile verilen taahhütnamelerde harç ve damga vergisi ( 1992/56 )
*İlksan Turizm A.Ş. tarafından düzenlenen kampanyadan alınacak otomobilin bedelinin bir kısmı peşin ödenmiş bakiyesinin taksitler halinde ödenmesi taahhüt edilmişse damga vergisi ve harcın, bakiye borç tutarı üzerinden hesaplanması gerekir ( 1993/41 )
*İmalat hatalarında bedelsiz yenilemeye yönelik taahhütler ( MSB. İnşaat Emlak Daire Bşk. na verilen, cephanelik yapılması işi bünyesindeki tecrit imalatlarının herhangi bir imalat
hatasından dolayı sızdırması halinde …. yıl müddetle bedelsiz olarak yenilemeye dair taahhütnamede tecrit imalatlarının, ihale makamınca teyid edilmek kaydıyla bilinen veya tahmini değerinin belli para olarak gösterilmesi ve bu bedel üzerinden nisbi harcın ve nisbi damga vergisinin
tahsili gerekir ) 1996/29
*İmam Hatip Lisesine girecek öğrencilerle velilerinden istenilen taahhütnamelere
ilişkin kefaletnamelerde gerçek değerin mutlaka gösterilmesi hk. ( 1982/39 )
*İmar Kanunu'ndaki ceza hükümlerine atıf yapan taahhütnamelerdeki belli paranın hesabı ( İlgili genelgeler : 1994/48 ve 2001/29 ) 2003/15
*İmar planı sınırları içinde ve lejant hükümleri gereğince otopark tutarı olan bedelin % 75 i olan miktarını en geç yapı kullanma izni alacağı zaman ödemeyi kabul
ve taahhüt işleminde; otopark bedelinin % 75 inin taahhütnamedeki belli para olarak kabulü
ile bu miktar üzerinden nisbi damga vergisi ve harç alınması gerekir ( 1991/60 )
*İmarsız arsa üzerine yapılan inşaattan dolayı ileride doğacak her türlü sorumluluğun kendisine ait olacağına dair belediye imar müdürlüklerine hitaben noterliklerde düzenlenen taahhütnamelerde değer gösterilmesi zorunlu olduğundan ihtiva ettiği değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulur ( örneği var ) 1988/23
*İmar uygulamasında belediyeye terk edilen kısım ile ilgili taahhütlerde ilgililerin
beyan edeceği değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınır ( 1999/41 s. genelge kaldırılmıştır ) 2007/60
*İmza atamayanlarla ilgili işlemler ( 6100 s. HMK. 206. maddesindeki “imza atamayanlar” ibare
sinden; okuma yazma bilmeyenler ile imza atmaya muktedir olmayanların anlaşılması gerekir. İmza atamayan
ların senet niteliğini taşıması istenen hukuki işlemlerinin, noterler tarafından düzenleme biçiminde yapılması
gerektiği aynı maddede öngörülmüştür. Senet; yazılı bir belgede açıklanan irade beyanıdır. Ancak “senet”
kavramı içinde, bu irade beyanının kişinin aleyhine delil teşkil etmesi hususu da doğal olarak bulunmaktadır.
Hangi hukuki işlemlerin “senet” niteliği taşıması gerektiğinin, somut olayın özelliklerine göre değerlendirilmesi
gerekir. Sonuç olarak ; okur-yazar olmayan veya fiziki engelleri sebebiyle imza atmaya muktedir olmayan kimse
lerin yapacakları hukuki işlemleri içeren tüm belgelerin senet niteliğini taşıyabilmesi için HMK. 206.maddesi doğ
rultusunda düzenleme şeklinde yapılması gerektiği, aynı maddenin son fıkrasında yer alan bağışıklığın kişilerin
şahsına getirilen bir muafiyet hükmü niteliğinde olması nedeniyle, bu işlemlere katılanların tümü imza atama
yan kişi/kişilerden oluşuyorsa işleme harç, damga vergisi ve değerli kağıt muafiyeti uygulanacağı, diğer durum
larda ise imza atamayan kişi/kişilere noter harcı muafiyeti uygulanacağı, imza atabilen kişi/kişilerden ise harç,
damga vergisi ve değerli kağıt bedellerinin tahsil edilmesi gerektiği düşünülmektedir ) Genel yazı 2011/102
*İmza onayı için her nüshası taraflarca imza edilmiş olarak noterliğe getirilen söz
leşmelerin ( dairede saklanmak üzere alıkonulan hariç ) herbiri asıl olarak harç ve damga vergi
sine tabi tutulur, tarafların bir asıl birkaç örnek istemeleri halinde örneklerde tarafların imzasının bulunmamasına dikkat edilmesi ( 1985/68 )
*İmza tasdiki yapılan tebliğ işlemlerinden alınacak harç ( Tebliğ işlemlerinden muhatap başına maktu tebliğ harcı alınır, tebliğ işleminde imzanın onayı da istenmişse her imza için
ayrıca onay harcı da alınır ) 1989/29
*İnşa edilecek binada kullanılacak elektriğin teminine dair taahhütname “ Şantiye
Abone Sözleşmesi” nden önce müteahhit tarafından düzenlenerek ilgili idareye verilen ve elektrik enerjisi teminine yönelik olan taahhütnamenin maktu damga vergisi ve harca tabi tutulması
gerekir. ( örneği var ) 1999/6
*İnşaat mühendisi/Fenni mesul taahhütnamelerinde değer uygulaması ( Bir inşaatın
fenni mesuliyet/teknik uygulama sorumluluğu için düzenlenen taahhütnamelerden normal asga
ri ücret X süre , süre belli olmaması halinde ise normal asgari ücret X 12 hesabına göre buluna
cak değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisi tahsili gerekmektedir. 2007/37 ve 2011/4 sayı
lı genelgeler uygulamadan kaldırılmıştır ) 2011/12 ( Ek genelge : 2011/12 sayılı genelgede
belirtilen nisbi harç ve damga vergisi uygulama prensipleri; bir inşaat işi ile ilgili olarak inşaat
mühendisleri, mimarlar, elektrik mühendisleri, makine mühendisleri ve benzeri meslek mensup
ları ile bunların teknikerleri için de uygulanacaktır ) 2011/13
*İnşaat ruhsatı dışına çıkmayacağına ve gerekirse yaptığı inşaatı yıkacağına dair
ruhsat sahibince verilen taahhütnamenin ( başlığı muvafakatname dahi olsa ) maktu harç
ve maktu damga vergisine tabi tutulacağı hk. ( Örneği var ) 1994/70
*İnşaat sebebiyle düzenlenen ilk sözleşmeden ayrı olarak düzenlenen ve ilk sözleşmenin miktara ilişkin hükümlerini değiştiren bir belge vasfında bulunan taahhütnamede, ihale
makamınca da teyid edilmek kaydıyla taahhüde bağlanan işin bilinen veya tahmini tutarı gösterilerek bu bedel üzerinden nisbi damga vergisi ve harç alınır ( 1991/16 )
*İnşaatı tamamlanan yapının müteahhitliğinin mevcut teknik ve idari tüzük, yönetmelik,
standart ve şartnameler ile fen ve sanat kurallarına ve yapı sanatının genel kaidelerine uygun
olarak yapıldığının beyan ve taahhüt edildiği taahhütnamenin; maktu damga vergisine, bu konu
daki noter işlemlerinin ise maktu harca tabi tutulması gerekir ( 2003/10 )
*İnşaatın bir yıl içinde tamamlanarak dairenin teslim edileceğine ilişkin olarak düzenlenecek taahhütnamede inşaat ve teslime konu dairenin, taahhüt tarihindeki rayiç bedelinin gösterilerek nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir. ( 2982 sayılı Kanunun
18.11.1995 gün ve 4134 sayılı kanunla değişik 9. maddesi hükmü uyarınca anılan kanunda yer
alan istisna ve muaflıkların uygulama süresi 31.12.1997 tarihinde sona ermiştir ) 1991/41
*İnşaatta kullanılacak malzemenin teminine ilişkin olarak düzenlenen taahhütnameler mevzuatın gerektirdiği kurallara uyulacağına dair olduğundan , değer gösterme mecburiyeti yoktur , damga vergisine tabi değildir, maktu harca tabi tutulacaktır (örnek var) 2008/40
*İpotek veya teminat mektubu verme taahhütleri, asıl işlem değerinden fazla dahi olsa, nisbi damga vergisi ve harcın hesabında dikkate alınmayacaktır ( 1999/10 )
*İrtifak hakkı tesisinde harç ve damga ( 2005/12 )
*İskan Kanunu ( 5543 s. ) nun 35. maddesi çerçevesinde arazileri kamulaştırılan
ailelerden bu işlemlerden dolayı gerek kendileri tarafından verilecek gerekse ilgili dairelerce
düzenlenecek her türlü evrakın damga vergisi ile sair resim ve harçlardan muaf olduğu hükme
bağlanmış olmakla birlikte Gelir İdaresi Başkanlığı iskan edileceklere verilecek konutların inşası
için idare ile müteahhit firma arasında yapılan ihale sözleşmesine Kanundaki muafiyetin uygulanamayacağını belirtmektedir. ( 2008/33 )
*İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanlığı'na hitaben verilen ve şirketin malvarlığına ilişkin güncel bilgileri kapsayan beyannamenin damga vergisine tabi tutulmaması, maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1993/84
*İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Uzaktan Erişim Kullanım Taahhütnamesi
( İMKB. tarafından borsada işlem yapan aracı kurumlara temin edilen hizmet sebebiyle düzenlenen ve İMKB. tarafından belirlenen şartlara aynen uyulacağı beyan edilen örneği ekli taahhütnamenin maktu damga vergisine ve maktu harca tabi tutulması gerekir ) 2002/28
*İstimlak edilen taşınmaz sebebiyle takdir komisyonu kararına itiraz etmeyecekleri ve bedel artırımına gitmeyeceklerine dair örneği ekli ( düzenleme taahhütname ) baş
lıklı kağıdın, feragatname olarak değerlendirilmesi sonucuna varıldığından damga vergisine tabi
tutulmaması, düzenleme şekli itibariyle değer gösterilmesi zorunlu kağıtlardan olmadığından bu
konuda noterliklerde yapılacak işlemlerin maktu harca tabi tutulması gerekir ( 1996/16 )
*İsviçre Sigorta A.Ş. nin protokol gereği, sigortasını yaptığı..... şirketine ödediği
tazminatı belirli durumlarda geri alabilmesini temin amacıyla düzenlediği, sigorta
sözleşmesi mahiyetinde olmadığı anlaşılan protokol başlıklı kağıdın, ihtiva ettiği en yüksek miktar üzerinden binde 5 nisbetinde damga vergisi ile beher imza için binde 0.50 nisbetinde harca
tabi tutulması gerekir ( örneği ekli ) 1993/42
*İş Bitirme Belgesi 'ne ilişkin taahhütnameler ( maktu ) 2004/36
*İş kağıdının düzenlenmesi sırasında eklenen veya atıf yapılan işlemlere ait damga vergisi hk. ( 1997/11 )
*İşçi sendikaları için uygulanan harç ve vergi muafiyetlerinin, memur sendikaları
ile ilgili işlemlerde uygulanmasının söz konusu olmadığı hk. ( 1994/64 )
*İşçi temini taşeronluk sözleşmesinde taraflarca öngörülen değerlere itibar edilecek, ayrı
ca her gün için temini öngörülen 150 işçi yönünden de bir değer tesbiti cihetine gidilmeyecektir.
Damga vergisi en yüksek vergi alınmasını gerektiren cezai şart (1000 TL.) üzerinden binde 7.5
nisbetinde, harç ise 492 s. Kanunun 38.maddesi gereğince sözleşme bedeli ( 500 TL.) üzerinden
alınacaktır ( 2009/22 )
*İşlemin bir tarafının harç ve damga vergisinden muaf olduğu durumlarda; harç
muafiye ti bulunmayan diğer tarafın imzası itibariyle bir imza üzerinden ( 492 s. Kanuna ekli 2
sayılı tarifenin I/1 pozisyonunda yer alan asgari ve azami hadler dikkate alınarak ) harç tahsil
edilecek, işleme ait damga vergisinin ise tamamı, vergi muafiyeti bulunmayan kişi veya kuruluş
tarafından ödenecektir. ( Resmi dairelerin muafiyeti ile ilgili açıklamalar da var ) 2003/37
*İthal edeceği malın TSE tarafından yapılacak test ve değerlendirme sonucu stan
dart lara uygun çıkmaması halinde, malı yurt dışına çıkaracağına veya malın CIF değerinin
% 60 ının TL. karşılığını Dış Ticaret Müsteşarlığı Döner Sermaye İşletmesine irad kaydedilmek
üzere ödeyeceğine, ithal edilen malları TSE tarafından muayene edilmeden satmayacağına, dev
retmeyeceğine dair Dış Ticaret Müsteşarlığına ve TSE Bölge Müdürlüğüne verilen taahhütname
lerde taahhhüt konusu malların rayiç değerinin gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi damga
vergisi ve harç alınması gerekir ( örnekleri var ) 1996/33
*İthal talepnameleri ( Bedelsiz ithal isteminde bulunanların, T.C. Merkez Bankasına verdikleri ithal talepnameleri ) mahiyeti itibariyle taahhütname olduğundan ve ithal edilecek malın
kıymetini de ihtiva ettiğinden damga vergisine tabidir ( 1977/24 )
*İthal edilen sığır sperması ile ilgili taahhütlerde değer gösterilme zorunluluğu bulun
mamaktadır ( 2007/44 )
*İthal yoluyla gümrük ve limanlara gelen bazı eşya hakkında ilgili dairelere verilen
taahhütnamelerde değer gösterilip gösterilmeyeceği ( iki farklı örnek var) 1989/18
*İthalat Rejimi Kararına istinaden İthalat Yönetmeliğinin 42. mad. gereği Sanayi ve Ticaret Bakanlığına hitaben düzenlenen, kredi ile ilgili olmayan taahhütnameler ithal edilecek malzeme bedeli üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabidir ( 1987/47 )
*İthalatçılar tarafından gümrük antrepolarına getirilen ve buradan üçüncü kişilere devri yapılan emtia ile ilgili olarak düzenlenen taahhütnamelerde eşyanın bedeli
nin yazılması durumunda, bu değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınması gerekir ( örneği var ) Değer gösterilmezse Danıştay 9. Dairesinin kararı uyarınca maktu harç ve damga vergisine tabi tutulur. Bakınız 1997/28 ve 48 nolu genelgeler ) 1998/32
*İthali izne bağlanan malzemelerin 3. kişiler eliyle ithaline ilişkin yetki belgesi ve
taahhütname ( Taahhütname başlıklı kağıtta, ithal edilecek ürünlerin kullanımı ile ilgili davranış şekillerinin düzenlendiği anlaşılmaktadır. Solvent İthalinde Verilecek Yetki Belgesi Örneği başlıklı kağıt
ise, 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer almamakla birlikte, söz konusu belgenin noter tasdiki bölü
münde cins ve miktarı belirtilen ürünlerin şirket adına ithalinde satım sözleşmesine atıfta bulunulmak-
tadır. Buna göre; taahhütname başlıklı kağıdın maktu damga vergisine, noter işleminin maktu harca
tabi tutulması, yetki belgesi örneği başlıklı kağıdın ise her iki şekilde de düzenlenmesi durumunda, atıf
ta bulunduğu satım sözleşmesinde belirtilen değer üzerinden nisbi damga vergisine, noterde yapılacak
işlemlerin de bu bedel üzerinden nisbi harca tabi tutulması gerekir ( taahhütname ve solvent ithalinde
verilecek yetki belgesi örneği var ) 1999/13
*Kalkınma Bankası A.Ş.tarafından kullandırılan kredilerle ilgili takip ve tahsil işlemlerini başlatmak amacıyla borçlulara gönderilen ihtarnamelerin, yatırımları teşvik fonundan kullandırılan kredilerle ilgili olduğunun bankaca tevsik edilmesi koşuluyla noter
harcından muaf tutulması mümkündür ( 2001/10 )
*Kampanyada araba kazanan talihli tarafından düzenlenen umumi ibraname, borçlunun borcunu ifa ettiğini gösteren ve alacaklı tarafından imza edilmiş makbuz niteliğinde bir belgedir. 488 sayılı Kanunun 8. maddesine istinaden resmi daire sayılmayan kişi ( ibra eden ) tarafından dü
zenlenerek verilen makbuzun damga vergisine tabi tutulmaması, bu makbuzun 492 s. Kanuna bağlı
(2) sayılı tarifenin II/11. ayrımı uyarınca maktu harca tabi tutulması gerekir. ( örneği var ) Resmi daire
sayılmayan kişi ve kuruluşlar arasında düzenlenen ve maktu vergiye tabi makbuz ve ibra senetleri
3239 s.Kanunun 140. maddesi ile Damga Vergisi Kanunu kapsamı dışında bırakılmıştır ( 1997/72 )
*Kamu arazisi üzerinde 49 yıllığına irtifak hakkı tesisi ile ilgili olarak her yıl yeni
değerler üzerinden yeniden taahhütname düzenlendiği, arazi tahsis bedelinin her yıl
alınacağı, takip eden yıllara ait arazi tahsis bedelinin bir önceki yıl bedelinin deflatör kat sayısı
ile çarpımı suretiyle bulunan bedel olup her yıl Eylül ayında defaten tahsil edileceği anlaşılmak
tadır. Bu çerçevede söz konusu taahhütnamenin ; 1-) Her defasında 49 yıllığına düzenlenmesi
halinde, arazi tahsis bedeli ile 49 yılın çarpımı sonucu bulunacak bedel üzerinden, 2-) 49 yıllığı
na düzenlenmeyip kalan yıl sayısının süre olarak belirtilmesi halinde, kalan yıl ile yeni tahsis be
delinin çarpılması sonucu bulunacak bedel üzerinden, 3-) Her yıl yenilenmesi ve bir yıllık olarak
düzenlenmesi halinde taahhütnamede yer alan en yüksek bedel üzerinden, nisbi damga vergisi
ve harç tahsil edilmesi gerekir ( 2005/12 )
*Kamu arazisinin alabalık üretim tesisi sahasına tahsisine ilişkin olarak düzenlenen izin taahhüt senedinde arazi tahsis bedeli yanında ayrıca ağaçlandırma bedeli, fon bedeli, temi
nat gibi ayrı ayrı harç ve damga vergisi alınmasını gerektiren iş veya işlemler birarada bulunmaktadır. Bu
durumda nisbi harç ve damga vergisinin en yüksek vergi ve harç alınmasını gerektiren akit veya işlem üze
rinden alınması gerekmektedir.Arazi tahsis bedeli diğer taahhüt tutarlarına nazaran daha fazla damga vergisi ve harcı gerektirdiğinden 25 yıllığına tahsisi yapılan arazi için bu süreye karşılık ödenmesi taahhüt edi
len bedelin nisbi damga vergisi ve harca esas alınması gerekir ( Sözleşmede ilk 5 yılın tahsis bedeli ile artış
oranları belirtildiğinden, ilk beş yıla ait tahsis bedeli toplamının, artış yüzdeleri de dikkate alınarak hesaplanması, takip eden 20 yıla ait bedel toplamının ise, beşinci yıl için buluncak bedelin 20 ile çarpımı suretiyle hesaplanması ve bu şekilde bulunacak rakamlar toplanarak 25 yıla ait tahsis bedeli tutarının tesbiti ve
nisbi damga vergisi ile harca tabi tutulması ) 1991/58
*Kamu arazisinin yatırıma tahsis edilmesine dair taahhütnamelerden ( örneği var )
ödenecek bedeller toplamı ile yatırım değerinden hangisi büyükse onun üzerinden nisbi harç ve
damga vergisi alınacaktır. Ancak taahhütte bulunan belediye ise, belediyeler 488 s. Kanunun 3.
ve 8. maddeleri çerçevesinde resmi daire sıfatı ile damga vergisine tabi olmadığından, belediye
ler tarafından verilen bu nevi taahhüt senetleri damga vergisine tabi tutulmayacak, işlemden
sadece nisbi harç alınacaktır ( 2009/6 ) Kısmi değiĢiklik: Ödenecek bedellerin her biri ile yatırım değerinden büyük olanı üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınacak, taahhütte bulunan
belediye ise damga vergisine tabi olmadığından sadece nisbi harç alınacaktır ( 2009/14 )
*Kamu idarelerine karşı parasal bir borç altına girilmeyen ve mevzuatın gerektirdiği kurallara uyulacağına ilişkin olarak ilgili kamu kurumlarına hitaben hazırlanan
taahhütnamelerde, konusuna bakılmaksızın değer gösterilmesi mecburiyeti kaldırılmış
tır. Damga vergisini gerektirmeyen bu taahhütnameler sadece maktu harca tabidir ( Örne
ğin; Belediyelere verilen kendi inşaatını kendi yapacağı, kendi inşaatının müteahhitliğini kendisi
nin üstleneceği, başkasına ait inşaatın müteahhitliğini üstleneceği ve benzeri taahhütnameler )
Harçlar Kanununda 5766 sayılı Kanunla yapılan değişiklik ( 2008/25 )
*Kamu İhale Kanunu uygulaması kapsamında ihale makamlarına verilen ( iş bitirme
belge si ile ilgili ) taahhütnameler ; değer gösterme zorunluluğu bulunan kağıtlardan olma
dığından maktu damga vergisi ve maktu harca tabidir ( örnekleri ekli ) 2004/36
*Kamu ihale kurumu tarafından ihaleye katılan isteklilerden alınan .... geçici teminatın gelir kaydedilmesinin ve Kanunun 58. maddesindeki müeyyidenin uygulanmasının kabul edildiğine dair taahhütname vasfındaki işlemden sadece maktu harç alınır ( 2006/51 )
*Kamu ihalelerinde ihalenin yapıldığı toplantıda gözlemci olarak bulunan noterin
düzenlemiş olduğu tesbit tutanağından ; 492 s. Kanuna bağlı ( 2 ) sayılı tarifenin 8. Pozisyonundaki “davet üzerine piyango ve hususi müesseselerin kura, seçim ve toplantılarında hazır
bulunarak düzenlenecek tutanakların” tabi olduğu harcın tahsil edilmesi gerekir ( 2003/46 )
*Kamu
Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmeliğin 10/1.
maddesi gereğince düzenlenecek olan ve tahsis yapılan ve yapılacak alanlarda gerçekleştirilecek
sosyal ve teknik altyapı hizmetlerinin tamamının veya bir kısmının yapımının veya maliyetinin
karşılanması için Bakanlıkça tesbit edilecek payın karşılanacağına ve tahsis şartnamesinde belir
tilen tüm koşulların yerine getirileceğine dair taahhütname ; kamu idarelerine verilmek üzere
ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak düzenlendiğinden değer gösterilmesi gerekli değildir ( 2009/21 )
*Kamulaştırılan mallarla ilgili olarak taşınmaz maliklerine noter marifetiyle yapılacak tebliğatların ( ihtarname, ihbarname, protesto niteliğinde bulunmadığından ) normal noterlik evrakı olarak değerlendirmeye tabi tutulması gerekir ( 1996/60 )
*Kapasite raporları damga vergisine tabi değildir ancak örneğinin çıkartılması noterlik
ten istendiği takdirde harç alınması gerekir ( 1985/88 )
*Karayolları Yolcu ve Eşya Taşımaları Hakkındaki Yönetmeliğin 25. maddesi uyarınca
taşımacılar arasında yapılan İşbirliği Sözleşmeleri, taraflarca taahhüt edilecek ayni ve nakdi
sermaye miktarı üzerinden harç ve damga vergisine tabidir ( 1986/50 )
*Kasko listesinde bulunmayan araçların alım satım ve taahhüdü ile ilgili işlemlerde
piyasada alım satımı yapılan benzeri araçların değerinden az olmamak üzere ilgililerce beyan edi
len değeri esas alınacaktır ( 1993/62 )
*Kat karşılığı arsa devir sözleşmesinde değer gösterilmesi zorunlu olup harcın bu de
ğer üzerinden alınacağı, bu değerin Emlak Vergisi Beyannamesinde gösterilen bedelden düşük ol
maması uygundur ( 1981/56 )
*Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa değerinin dışında başkaca parasal bir yükümlü
lüğe dair düzenleme olmadığı takdirda arsanın toplam değerinin nisbi harç ve damga vergisinin
hesabında dikkate alınacağı tabiidir. İnşaata tahsis olunacak arsanın toplam değeri ile arsa sahibi tarafından müteahhide devredilecek kısmın değerine arsa sahibi tarafından müteahhide ödenecek paranın ilavesi sonucu bulunacak değerden yüksek olanından nisbi harç ve damga vergisi
tahsil edilmesi gerekir ( 2006/31 )
*Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde inşaata tahsis edilen arsanın en son emlak beyan değerinden az olmamak üzere gösterilecek değeri üzerinden harç ve damga vergisi alınır.Ancak bir
şahsa ait arsanın belirli bir kısmının kat karşılığı olmak üzere müteahhide verilmesi durumunda;
arsanın yukarıda sözü edilen değerinden, inşaata tahsis olunmayan kısmına ait değer tenzil edilmek suretiyle sözleşme değeri hesaplanacak ve bu değerden nisbi harç ve damga vergisi alınacaktır ( 1991/7 - 1991/53 )
*Kat karşılığı inşaat ( ve satış vaadi ) sözleşmelerinde değer uygulaması ( arsa değe
ri, emlak vergisi beyan değeri ve 2006/31 ) 2007/6
*Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde kağıdın düzenlendiği an itibariyle cezai şart
tutarının tesbiti mümkün değilse harç ve damga vergisi uygulamasında dikkate alınması mümkün değildir. Dolayısı ile de noterlikte müteahhit tarafından ödenmiş olan harç ve damga vergisi tutar
larının cezai şart miktarının hesabına esas alınması kanun hükümlerine uygun değildir ( 2009/18 )
*Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin feshine ilişkin iş kağıdında ayrıca miktarı belirli bir borç taahhüdüne de yer verilmesi halinde; bir kağıtta toplanan akit ve işlemler
birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisi, en yüksek vergi alınmasını
gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır. Harç uygulaması yönünden ise her iki işlem itibariyle
harcın nisbeti değişmeyeceğinden, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin ihtiva ettiği değerin nisbi
harç matrahı olarak esas alınması gerekir ( 1997/69 )
*Kat karşılığı inşaat sözleşmesine konu olan arsanın birden çok maliki olması ve his
sedarların her birinin müteahhit ile ayrı ayrı sözleşme yapmaları durumunda, sözleşmede öngörülen hisse veya hisseler toplamına isabet eden değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisine
tabi tutulması gerekir ( 1991/53 )
*Kati teminat ve risk teminatına ait hükümleri de ihtiva eden ihale sözleşmesi
( İnceleme konusu sözleşmede bir asıldan doğma ve birden fazla işlem bulunduğundan, sözleşmenin en yüksek vergi alınmasını gerektiren tutar yani bu işlemde kati teminat ile risk teminatı
toplamı üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ) 2007/47
*Kaybolan bir belgenin, ileride bulunduğunda kullanılmayacağına ve ilgili bankaya
iade edileceğine dair beyan , taahhüt mahiyetini taşımadığından, üzerinde değer bulunsa
dahi maktu harç ve damga vergisine tabi tutulur ( 1984/29 )
*Kaybedilen hesap cüzdanı sebebiyle, banka tarafından yapılan ödemenin gerektiğinde geri verileceği taahhüdü maktu harca tabidir, damga vergisi aranılmaz ( 2008/41 )
*Kaybolan müteahhitlik karnelerinin ( üzerinde belirli bir değer bulunan ) ileride
bulunması halinde hiçbir ihalede kullanılmayacağına ilişkin taahhütnamelerde değer
gösterilmesi ve ihtiva ettiği değer üzerinden damga vergisi ve harç alınması hk. ( 1991/11 )
*Kaynak Kullanımı Destekleme Fonundan faydalanarak kurulacak tesislerin, proje
amacı dışında kullanılmayacağına dair taahhütnamelerde ( örneği var ) belli bir değer
bulunma dığından maktu damga vergisi ve maktu harç alınması gerekir ( 1992/40 )
*Kaynak Kullanımı Destekleme Fonundan faydalanarak yapılacak ahır inşaatı ile
ilgili olarak, yatırımcı projesi ilgili Bakanlıkça onaylanmadan ve yer teslimi yapılmadan yatırımlara başlamayacağına, başladığı takdirde bu yatırımlar için prim talebinde bulunmayacağına
dair taahhütnamelerde ( örneği var) davranış biçimi düzenlendiğinden maktu damga vergisi ve
maktu harç alınması gerekir ( 1992/41 )
*Kaynak Suyu Üretim Hakkı Kira Sözleşmesi ( içme suyu şişeleme tesisi kurmak
amacıyla ) başlıklı kağıdın ; kira sözleşmesi olarak değerlendirilmesi gerekli olup kaynak
suyu kiralanması manasındaki bu kağıttan; kira süresi karşılığında ödenecek toplam kira bedeli
üzerinden 488 s. Kanuna ekli (1) s. tablonun I/A-2 bölümüne göre ( 2010 yılı için ) binde 1.65
nisbetinde damga vergisi, yine aynı değer üzerinden 492 s. Kanuna bağlı (2 ) sayılı tarifenin I/1
pozisyonuna göre de beher imza için binde 0,99 nisbetinde harç alınması gerekir ( 2010/16 )
*Kefalet şerhini kapsayan kira sözleşmelerinde harç ve damga uygulaması ( 1976/13 )
*Kefalet ve garanti şerhlerini ihtiva eden genel kredi sözleşmeleri ( Örneği ekli genel
kredi sözleşmesine yazılan “müşterek borçlu ve müşterek müteselsil kefalet” şerhleri, bir kağıtta toplanan
ve bir asıldan doğma akit veya işlem olduğundan ve aynı anda bir kağıt üzerinde düzenlendiğinden, 488 S.
Kanun 6. maddesinin 2. fıkrası hükmü gereğince en yüksek vergi alınmasını icap ettiren akit veya kefalet
şerhi üzerinden (her iki akit aynı nisbette damga vergisine tabi olduğundan yalnızca birinden) damga vergisine tabi tutulması gerekir. Öte yandan, söz konusu kredi sözleşmesine kefillerin kredi borçlusu lehine
müşterek borçlu ve müteselsil kefil olarak imza koymalarının yanı sıra, aynı kişilerin Borçlar Kanunu 110.
mad. göre bu borcu garanti ettiklerine dair verdikleri garanti şerhi, bir asıldan doğma olmayan nitelikte
bir akit olduğundan, garanti şerhinin, 488 S. Kanun 6. Mad. 3. fıkrası hükmüne göre ayrıca her garanti edenin imzası itibariyle ayrı ayrı binde 7.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir. ( 2000/16 )
*Kendisinin ve eşinin mevcut otomobil ithal izni dışında bedelsiz ithalat yoluyla
otomobil ithal etmediklerini ve beş yıl müddetle de etmeyeceklerine dair taahhütnamelerin
maktu damga vergisi ve harca tabi tutulacağı hk. ( 1993/23 )
*Kira akdine ilişkin işlem kağıdında akdin esasını teşkil eden kira bedeli ile birlik
te akdin feshi halinde öngörülen ödeme ( cezai şart gibi ) de bulunması halinde;
aynı asıldan doğma ve birbirine bağlı iki akit sayılacağından damga vergisi ve harcın, bunlardan
en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit üzerinden alınması gerekir ( 1992/11 )
*Kira bedeli alacağının temliki sözleşmesi ( İki adet dükkanını kiraya vermiş olan bir kişinin
alacağı aylık kira bedelini ölünceye kadar bir başka kişiye temlikine ilişkin olarak düzenlenen işlemde top
lam kira bedelinin bugün için hesaplanması mümkün olmamasına karşılık, gösrterilen değer üzerinden nis
bi damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir ) Örneği var ( 2000/6 )
*Kira bedeli başlangıçta belli olmayan ancak teminat bedeli ihtiva eden kira sözleşmelerinde harç ve damga vergisi hesabında teminat miktarı esas alınır ( 1998/45 )
*Kira bedellerinin, kiracının alacağına mahsubunu öngören kira sözleşmeleri ( Kira
cı şirket ile kiralayan arasındaki hukuki ilişkinin kira sözleşmesi ile birlikte karşılıklı ve aynı nite
likteki alacakların takasını amaçlayan, kira bedellerinin, kiracının kiraya verenden olan ... nolu
icra dosyasındaki alacağına mahsup edilmesine dair düzenlemeyi de ihti va eden ve belli parayı
içeren “genel sözleşme” olarak değerlendirilmesi gerektiğinden, bu sözleşmenin, binde 1.5 nisbetinde değil, icra takip dosyasına konu alacak tutarı üzerinden nisbi harca ve binde 7.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir ) 2007/45
*Kira devir sözleşmeleri ( Bir inşaat şirketi tarafından kiralanan Türkiye Kömür İşletmeleri
ne ait kömür deposunun, ... şirketine devri hususunda TKİ Kurulu tarafından alınan karar ( olur )
ihale kararı mahiyetinde olması nedeniyle, bu kararın ihale bedeli üzerinden 488 s. Kanuna ekli
(1) sayılı tablonun II-2 fıkrasına göre binde 3.6 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir. Ayrıca , kira devir sözleşmesinde 488 s. Kanunun 14. mad. 2. fıkrası gereğince asıl kira söz
leşmesinden alınan verginin ¼ oranında damga vergisi alınması gerekir ) Gelir vergisi tevkifatı
ve KDV. ile ilgili açıklamalar ve sözleşme örneği var ( 1996/55 )
*Kira sözleşmeleri üzerine ayrıca kefalet şerhinin de konulması durumunda; a- Konulan şerhin “adi kefalet” olması halinde teminat ve depozito bedeli üzerinden alınacak binde
7.5 damga vergisine ilaveten kefalet şerhinden de ayrıca binde 7.5 damga vergisi alınması, b-Ko
nulan şerhin “müteselsil kefil” olması halinde ise, en yüksek vergi alınmasını gerektiren işlem
üzerinden sadece binde 7.5 nisbetinde damga vergisi alınması gerekir ( 2005/21 )
*Kira sözleşmesinde; belli bir süre önce feshedilmezse bir yıl daha uzamış sayılacağı, kaydı olsa dahi bir yıllık kira bedeli üzerinden harç ve damga vergisi alınır ( 1975/33 )
*Kira sözleşmelerinde kira bedeli haricinde depozit ve teminat gibi ayrı ayrı harç
ve damga vergisi alınmasını gerektiren işlemler birarada bulunuyorsa en yüksek vergi
alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden harç ve damga vergisi alınır ( Harç aynıdır ( % 050 x 2
imza ) ancak kirada damga vergisi % 01, teminatta % 05 dir ( 1990/49 )
*Kira sözleşmelerinde ( işyeri ile ilgili olan ve stopajı kiracıya ait bulunan ) nisbi
damga vergisi ve harcın matrahı ( Düzenlenen işyeri kira sözleşmesinde yer alan tutarın
net veya brüt olup olmadığına bakılmaksızın, doğrudan belgede yazılı değer üzerinden damga
vergisi ve harca tabi tutulması gerekir. Stopaj miktarını da kavrayacak şekilde brüt kira miktarının tesbit edilmesi uygulaması ortadan kaldırılmıştır ) 2000/2
*Kira, yapım ve işletme sözleşmesinde kiralama süresi karşılığında ödenecek kira bedelinin haricinde ayrıca geçici ve kat'i teminat ve cezai şart gibi ayrı olarak harç ve damga vergisi
alınmasını gerektiren işlemlerin bulunması sebebiyle harç ve damga vergisinin en yüksek vergi
ve harç alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden tahsili gerekmektedir. Firmaca ödenecek kira bedelinin diğer tutarlara nazaran daha fazla damga vergisi ve harcı gerektirdiği anlaşıldığından 49 yıllığına tahsisi yapılan arazi için bu süreye karşılık ödenmesi taahhüt edilen bedelin nisbi damga vergisi ve harca esas alınması gerekir ( İlk 3 yılın kira miktarı belirtilen mukavelede harç ve damga vergisine esas olacak 49 yıllık toplam matrahın hesabı ) 1991/57
*Kiracının, işgal ettiği dairenin bir bölümünü herhangi bir kişi veya şirketin kullanmasına muvafakatı ve bu sebeple kira talep etmeyeceğine dair beyanı, ariyet akdi niteliğinde bulunduğundan maktu damga vergisi ve maktu harca tabidir ( 1993/63 )
*Kiracının, kiraya verenden olan alacağına mahsup edilmesine dair düzenlemeyi de
ihtiva eden kira sözleşmelerinden binde 1.5 değil, binde 7.5 damga vergisi alınır ( 2007/45 )
*Kiracının tahliye taahhütnamesi ile bu taahhütnamenin eşi tarafından imzalanma
sına dair verilen muvafakatın aynı iş kağıdında yer almasının mümkün olduğu ve bu işlemler aynı asıldan doğma , birbiri ile ilgili işler olduğundan en yüksek harcı gerektiren işlemin harcı
tahsil olunacaktır. Söz konusu taahhütnamede nisbi harcı gerektiren bir değer yer almadığından bir imza üzerinden maktu harç alınması uygundur ( 2006/36 )
*Kiralama ihalesi gereği iş makinası ve kamyon çalıştırılması ile ilgili olarak gerek
bu makina ve taşıtların gerekse belirli sayıda operatör ve şoför bulundurulmasına
ilişkin taahhütnamede değer gösterilmesi zorunluluğu olmayacağından, damga vergisine tabi
olmayan bu kağıtlarla ilgili işlemlerden maktu harç alınacaktır ( 2005/38 )
*Kollektif şirket ana sözleşmesi belli bir parayı ihtiva ediyorsa ve değiştirilmesi sonucunda
belli paranın artması halinde damga vergisinin artan miktar üzerinden, aynen kalıyor veya azalıyorsa
maktu olarak tahsil edilmesi ( 1987/37 nolu genelge ), sermaye artıyorsa harcın artan miktar üzerinden nisbi olarak tahsil edilmesi, sermaye azaltılıyorsa veya aynen kalıyorsa harcın yeni sermaye üze
rinden nisbi olarak alınması ( 1997/19 nolu genelge ), belli parayı ihtiva etmeyen, belli para mecburiyeti kapsamına girmeyen veya önceki işin mahiyeti ve değerini değiştirir nitelikte olmayan kollektif
şirket ana sözleşme değişikliği işlemlerinden ise harcın maktu olarak alınması gerekir ( 2004/9 )
*Kollektif şirket hisse devir ve tadil sözleşmelerinde alıması gereken harç ve damga vergisi hakkında geniş açıklama ( 1992/31 )
*Kollektif şirket ortaklarından biri hissesini noterlikte devir ettikten sonra, ticaret sicil memurunun ana sözleşmenin tadilini istemesi nedeniyle sözleşmenin değiş
tirilmesi durumunda ; devir işlemi ve tadil sözleşmeleri müstakil nitelik taşıdığından, harç ve
verginin her iki işlemden nisbi olarak ve noksansız tahsili gerekir ( 1980/9 )
*Kollektif şirket statüsünde iken ihale alan ve sonra anonim şirkete dönüşen müte
ahhit firmanın ihale makamı ile yapacağı ek sözleşme ( Belli parayı ihtiva eden mukavelelerin değiştirilmesi sonucunda belli paranın artması durumunda yeniden düzenlenen kağıdın
artan miktar üzerinden nisbi damga vergisine tabi tutulması, mukavelede yapılan değişiklik sonucunda belli para artmadığı gibi aynı kalıyor veya azalıyorsa düzen lenen kağıdın maktu damga
vergisine tabi tutulması, ek mukavelenin 3. maddesinde taahhüt edilen teminat ( kesin teminat
ile fiyat farkı teminatı miktarlarının toplamı ) bedelinin belli değer olarak gösterilmesi ve mukavelenin bu değer üzerinden nisbi harca tabi tutulması gerekir ) 1999/15
*Kollektif ve adi komandit şirketlerin kuruluş sözleşmelerinde damga vergisinin
mukavele tasdiki sırasında ve peşinen noter tarafından tahsili gerektiği hk. ( 1988/74 )
*Kollektif ve komandit şirketlerin esas mukavelenamelerinin vekil tarafından imza
edilmesi halinde harcın vekilin sıfatına göre değil, temsil ettiği kişilerin sayısı kadar çoğaltılarak alınması gerekir ( 1982/31 )
*Komandit şirkette ölen ortağın yerine mirasçıların katılmasıyla şirketin devamına ilişkin tadil sözleşmesinin noterlikçe onaylanması işleminden ( sermaye artırılması veya
süre uzatılması söz konusu değilse ) maktu harç ve damga vergisi alınır ( 1989/101 )
*Konkordato talebini teminatsız olarak kabul ediyorum, şeklinde beyan ihtiva eden işlemlerin damga vergisine tabi tutulmayacağı, maktu harca tabi olduğu ( 1993/36 )
*Konsinye araç taahhütnamesi ( Konsinye araç taahhütnamesinin bayiden başka müşterek
borçlu ve müteselsil kefil tarafından da imzalandığı yani kefalet içerdiği dikkate alındığında,
Borçlar Kanunu' nun 484. Maddesinde belirtilen “Kefaletin sıhhati, tahriri şekle riayet etmeğe ve
kefilin mes'ul olacağı muayyen bir miktar iraesine mütevakkıftır” hükmüne yer verilmiştir. Buna
göre, Konsinye Araç Taahhütnamesinde 492 s. Kanunun 42. maddesi hükmü gereğince değer gös
terilmesi gerekir ( örneği var ) 2006/4
*Konut yapı kooperatiflerinde yapılan kur'a çekilişinde isabet eden dairelerin değiştirilmesi işlemi mahiyeti itibariyle muvafakatname niteliğinde olduğundan değer gösterme
zorunluluğu yoktur, maktu harç ve damga vergisine tabidir ( 1985/67 )
*Konut Tipi Belirleme Formu başlıklı kağıt; değer gösterilmesi gereken, gayrimenkulün
aynına yönelik bir taahhütname mahiyeti taşımaktadır ( örneği var ) 1987/79
*Konutla birlikte işyeri inşaatına yönelik cezai şart da içeren sözleşme hk. ( en
yüksek bedel üzerinden damgalanır ) 1996/24
*Kooperatif hissesinin devri sırasında devreden ve devralan kişilerce kooperatif
yönetimine hitaben düzenlenen ( örneği ekli ) kağıtlar hisse devri mukavelesi değil, dilekçe
mahiyetinde olduğundan maktu harca tabi tutulması gerekir ( 1993/78 )
*Kooperatif ortakları tarafından kooperatife hitaben verilen, miktarı belli bir parayı ihtiva etmeyen, menkul veya gayrimenkul alımı, satımı, rehni veya aynıyla ilgili olmayan
( örneği ekli ) taahhütnamelerden maktu harç ve damga vergisi alınır ( 1989/95 – 1994/24 )
*Kooperatif şirketlerde devreden ile devralan arasında imzalanan ortaklık payının
devrine ilişkin noterlik işleminin bir mukavele değişikliği olmayıp, bir hakkın devrine yöne
lik olması nedeniyle binde beş oranında damga vergisi alınması gerekir ( 1988/74 )
*Kooperatif tarafından inşaatı tamamlanan konutların ince işlerinin yapılmasına
dair kooperatif başkanlığına verilen ve üyelerin tercihini belirten ( örneği ekli )
talep formu; taahhütname mahiyetinde olduğundan , taahhüt konusu harcama tutarı üzerinden
nisbi harç ve nisbi damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2001/8 )
*Kooperatif tarafından yapılmakta olan konut inşaatında üyelerin tercihine ilişkin
taahhütname ( gayrimenkul üzerine yapılacak binanın özelliklerine yönelik tercihin belirlendi
ği ve değer gösterilmesi zorunlu kağıtlar kapsamında bulunmayan bu taahhütnamenin; maktu
damga vergisine ve maktu harca tabi tutulması gerekir ) 2003/57
*Kooperatife ait taşınmaz mal üzerine banka lehine konulacak ipotekle ilgili taahhütnamelerde maktu harç ve damga vergisi alınır ( örnek var ) 1989/90
*Koruma ve güvenlik, yemek pişirme, dağıtımı ve sonrası hizmetlerine dair taahhütnameler; ihtiva ettiği hususlar itibariyle değer gerektirmediğinden damga vergisine tabi
tutulmayacak, bunlarla ilgili noter işlemlerinden maktu harç tahsil edilecektir ( 2005/40 )
*Kömür ithalinde Çevre Bakanlığınca belirtilen esaslara uyacağına ilişkin taahhütnamede
yakıtın aynına yönelik taahhüt söz konusu olduğundan, gösterilecek değer üzerinden binde 6
damga vergisi ile binde 0.60 harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1997/41
*Kömür nakli, satışı, depolaması hk. taahhütname (örneği var) maktu harca ve damga
vergisine tabidir ( 1997/75 )
*Kömür satışı ile ilgili “Bayilik Şartnamesi” nde konusunu teşkil eden menkul malın
aynının ötesinde, bayilikle ilgili davranış şekilleri düzenlendiğinden değer gösterilme
sine gerek yoktur. Bu kağıdın maktu damga vergisine, noter işleminin ise maktu harca tabi tutul
ması gerekir ( örneği var ) 1997/42
*Kömür üretim hizmet sözleşmeleri ( Belirli bir saha içerisinde taş kömürünün üretilmesi işinin
bir yıl süre ile taşerona verildiği, bir ton taş kömürünün üretilme fiyatının 40 TL. + KDV. olduğu, üretilecek
kömürün toplam veya hesaplanabilir miktarı belli olmaması sebebiyle bedelin hesaplanamadığı, ayrıca söz
leşmeye uymayan davranışlar karşılığında işverenin uğrayacağı zararı tazmin amacıyla tutarı belli edilmeyen bir teminat senedi verildiği belirtilen sözleşmede; söz konusu sahanın rezervi de dikkate alınarak sözleşme süresince üretilmesi tahmin edilen kömürün sözleşmede belirtilen birim değer ile çarpılarak buluna
cak değerin belli değer olarak dikkate alınması ve bu değer üzerinden nisbi damga vergisi ve harç aranılması gerekir. Parasal bir ölçek yoksa ( üretilmesi tahmin edilen kömürün toplam miktarı hesaplanamıyorsa ) ilgililerin beyan edecekleri değer üzerinden nisbi damga vergisi ve harç alınması ( 2007/63 ) Not :
Danıştay 7.Dairesi, 22.10.2010 tarih ve 2010/5086 esas nolu kararı ile bu genelgenin yürütmesini dava sonuna kadar durdurmuştur ( Genel yazı 2011/13 ve ekinde ilgili karar )
*Kredi borcunu üçüncü kişinin ödemesi sebebiyle banka tarafından bu şahsa yapılan temlik ( Alacağın ve Rehin Hakkının Temliki Sözleşmesi ) işlemi, kredinin geri
dönüşü olarak nitelendirilemiyeceğinden, damga vergisi ve harç istisnasına tabi olmaz, temlike
konu alacak miktarı ile rehin veya ipotek tutarı mukayese edilerek en yüksek vergi alınmasını
gerektiren bedel üzerinden damga vergisi ve harç alınması gerekir ( 2007/13 )
*Kredi sözleşmesi içinde, bunun teminatı olarak verilen ipotek taahhüdünün de bu
lunması halinde, ipotek taahhüdünün değeri daha fazla olsa bile, işlemin kredi miktarı üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1988/10 )
*Kredi sözleşmelerinde faiz ödemesi de öngörülmüşse ( Kredi ana para ve belirlenmiş
faiz miktarları aynı kağıtta yer alan bir asıldan doğma akit ve işlemler olarak kabul edildiğinden,
bu işlemlerin aynı zamanda 492 S. Kanunun 46. maddesinde ifade edilen, bir arada yapılan birbi
ri ile ilgili işlemler olarak da kabul edilmesi ve dolayısıyla da nisbi harcın, damga vergisinde oldu
ğu gibi kredi veya faiz miktarından yüksek olandan tahsil edilmesi gerekir ) 2000/22
*Kredi veya rehin miktarı bakımından herhangibir değer veya ilgili bankanın kredi borçlusunu ibra ettiğine dair bir düzenleme ihtiva etmeyen, sadece rehnin kaldırılması talebine ilişkin olan müzekkere mahiyetindeki kağıdın maktu harca tabi tutulacağı ( 1995/81 )
*Kredilerin teminatı olarak banka tarafından taşıtlar üzerine konulan rehnin, kredinin geri ödenmesi sonucunda kaldırılmasını teminen trafik şube ve bürolarına hitaben
düzenlenen ve halen yürürlükte olan 1995/81, 2000/10 ve 2004/22 sayılı genelgelerimizde belirtilen müzekkere veya ibra vasfındaki belgeler kredi ile alakalı bulunmadığından bu belgelerle
ilgili işlemlere harç istisnası uygulanmayacaktır ( 2007/50 )
*Kurucular için beyanname ( 3182 sayılı Bankalar Yasası'nın 7. maddesinde sözü
edilen ) maktu damga vergisine tabidir ( örneği var ) 1987/58
*Küçük çocuğun temsilinde ana-babanın velayeten birlikte imza atmaları durumunda tek imza kabulü ile buna göre harç tahakkuku yapılması ( Ergin olmayan çocuk, anne ve babasının velayeti altında olup; evlilik devam ettiği sürece anne ve babanın velayeti birlikte kullanmaları, dolayısıyla iş kağıdını her ikisinin imzalaması gerekir.Bu işlemdeki imzalar küçü
ğün velayetine dair müştereken konulan imza olduğundan ayrı ayrı işler için konulan imza olarak değerlendirilemez ) 2006/36
*Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifleri borç taahhütnamelerinde; kredi miktarı
belli olmakla birlikte, borcun vadesi ve ödeme esasları çerçevesinde ne miktarda faiz tahakkuk
edeceğinin tesbiti bu safhada mümkün olmadığından sadece kredi miktarının nisbi harç ve damga vergisine esas alınması gerekir ( taahhütname örneği var ) 1990/52
*Küçüklere ait taşınmazın satışı sırasında tapu sicil müdürlüklerince velilerinden
istenen, satışın Türk Medeni Kanunu' nun 327 ve 356. maddelerinde hükme bağlanan amaca
yönelik olmadığına dair beyan ve taahhüt içeren belgenin noterlerce tanzim ve onaylanmasında
yasal engel bulunmadığı, tapu dairesine verilen bir beyan niteliğinde olan bu belgenin değer
gösterme zorunluluğuna da tabi olmadığı hk. ( 2003/29 )
*Kültür ve Turizm Bakanlığına verilen “ tatil köyü yapım teklifimizin kabulü halinde, dosya
mızda belirttiğimiz finansman planına aynen uyacağımızı kabul ve taahhüt ederiz”
şeklindeki taahhütnamelerde finansman planının parasal değeri gösterilerek bu değer üzerinden
nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1987/85 )
*Limited şirket hisse devirlerinde alınacak harçlar ( Şirket ortaklarının birbirlerine yaptıkları hisse devirlerinde, devir alan ve devir eden her ortağın, devir konusu miktar üzerinden imza
başına ayrı ayrı binde 0.50 nisbetinde harç ödemesi gerekir. Hisse devrinin ortak olmayan diğer şahıslara yapılması halinde ise devir eden ortağın devrettiği miktar üzerinden, hisse alarak şirkete yeni
ortak olan şahsın ise sermayenin tamamı üzerinden harç ödemesi gerekir ) 1992/36 - 1994/22
*Limited şirket hisse devirlerinde alınacak harçlar ( Ortakların yeni ortak olacak kişiye hisse devrine ilişkin işlem ayrı ayrı olmakla birlikte aynı zamanda gerçekleşiyorsa yeni ortak olacak kişinin her iki işlem için ayrı ayrı sermayenin tamamı üzerinden harç ödemesi gerekir. Yeni ortak olacak kişi, ortaklardan birinin yaptığı hisse devrinden sonra diğerini alıyorsa ve
sonraki işlem sırasında şirkete ortak olduğu sabit ise, sonra aldığı hisse sebebiyle devir aldığı
miktar üzerinden harç ödeyecektir ) 1992/43
*Limited şirket hisse devri ve hisse devrinin feshinde harç ( Limited şirket hisse
devirlerinde mevcut uygulama gereğince harç alınmasına devam edilmesi gerekir. Devir ortak
içi ise fesih işleminde harcın matrahı devir konusu hissenin devir bedeli, devir ortak dışına yapıl
mışsa ve fesih talebini hisse alarak şirkete ortak olmayı düşünen tarafın yapması halinde nisbi
harcın matrahı şirket sermayesi olacaktır ) 2005/19
*Limited şirket hisse devrinin feshinde damga vergisi ( Limited şirket hisse devri söz
leşmelerinin feshine ilişkin olarak düzenlenen fesihnamelerin tek taraflı ya da karşılıklı olarak
düzenlenip düzenlenmediğine bakılmaksızın , Kanuna ekli ( 1 ) sayılı tablonun 1-A/5 fıkrasına
göre binde 1.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Damga vergisinin mat
rahı ise; devir edilen şirket hissesinin devir bedeli olacaktır ( 2007/55 )
*Limited şirket hisselerinin nominal değerinden daha yüksek bir rayiç değerle
devredilmesi konusunda yapılan sözleşmeler ( Limited şirket hisse devirlerinde düzenlenen kağıtlardan 01.01.2004 tarihinden itibaren damga vergisi alınmayacaktır. Ancak limited
şirket ortaklarından birinin şirketteki payını nominal değerinden daha yüksek bir bedelle başka
sına devretmesi halinde yapılacak sözleşmede; 488 s. Damga Vergisi Kanununun 6. maddesinde
belirtilen, bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlemin yer alması durumu
söz konusudur. Devir işleminin nominal değere tekabül eden kısmından damga vergisi alınmaya
caktır. Ancak devir bedelinin nominal değeri aşan kısmı için şirket pay devri olarak söz etmek
mümkün olmadığından, normal bir sözleşme kabul edilerek 488 s. Kanuna ek 1 sayılı tablonun
I-1/a maddesi hükmü uyarınca damga vergisinin alınması gereklidir ) 1995/16-2004/20
*Limited şirketin nevi değişikliği yapılarak kollektif şirkete dönüşümü ile ilgili
onaylanan kollektif şirket ana sözleşmesinin harç ve damga vergisinden istisna tutulmasının
mümkün olmadığı düşünülmektedir ( 2006/6 )
*Limited şirket hisse devrinin feshinde binde 1.5 damga vergisi alınır, matrah devir edilen hissenin devir bedelidir ( 2007/55 )
*Lisans sözleşmesi ; ilgili şirketin kendi amblemini kullanmak şartı ile lisans hakkını kullanabileceğine dair bir sözleşme niteliğinde olduğundan değer gösterme zorunluluğu yoktur, mak
tu harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( örnek var ) 1987/2
*Mal rejimi sözleşmeleri hakkında açıklamalar ( Türk Medeni Kanununda yeralan, eş ler
arasındaki mal rejimi sözleşmelerinde; herhangi bir değerin gösterilmemesi halinde bu kağıtların maktu damga vergisine ve noterlik işlemlerinin de maktu harca tabi tutulması gerekir. İlgililer tarafından bu kağıtlarda rızaen değer gösterilmiş olması durumun da, sözü edilen kağıtların
ihtiva ettiği hususlar itibariyle nisbi damga vergisinin yanısıra nisbi harç da tahsil edilmesi, düzenlenen kağıtlarda değere kısmen yer verilmiş olması halinde sadece gösterilen değer üzerinden nisbi damga vergisi ve harç tahsil edilir ) Genel yazı 2002/111 Sh.235
*Malzemenin İşletmeye Alınmasından İtibaren Garanti Taahhütnamesi ve Garanti
Taahhütnamesi başlıklı kağıtlarda ( taahhütte bulunan, kendisi tarafından satılan malzemenin satışından veya işletmeye alınmasından itibaren çıkabilecek her türlü hata ve kusurlar bakımından garantide bulunmakta, hatalı ve kusurlu malzemeyi kullandıkları yere kadar nakliye ve sigorta bedellerini de
ödeyerek yenileri ile değiştirmeyi veya tamir ettirmeyi kabul ve taahhhüt etmektedir. Bu kağıtlarda firma,
ürettiği ve teslime konu menkul malların aynına yönelik taahhütlerde bulunmaktadır.Taahhüdün yarattığı
hukuki sonuç ise; gerekli hallerde malzemenin tamamının tazmini yönünde bir borcu doğurmaktadır. Bu
nedenle, taahhüt konusu olan malların teslimattaki satış bedellerinin belli değer olarak gösterilmesi ve bu
bedel üzerinden nisbi damga vergisi ve harç alınması gerekir ( örnekleri var ) 1996/40
*Matrah hesabında Merkez bankası döviz satış kuru esas alınır, tarihi de ihtiva eden
ilan kısmı işleme eklenir ( 1996/21 )
*M.E.B. yayınlarının satışı ile ilgili olarak kitap satıcılarından alınacak taahhütnameler ( söz konusu yayınları , üzerine konulan fiyattan fazlasına satmayacaklarına dair yüklenme senedi menkul bir malın aynına yönelik taahhüdü ihtiva etmediğinden maktu damga vergisi
ve harca tabidir ) 2000/64
*Menkul değerler anonim şirketi likit fonu içtüzük değişikliğinde harç ve damga
(Fon içtüzüğünde yapılacak ve fon sermayesini ilgilendirmeyen esaslı değişiklikler 492 s. Harçlar
Kanunu 42. maddesi kapsamında değerlendirilemiyeceğinden bu işlem nedeniyle fon sermayesi
üzerinden nisbi harç tahsil edilmemesi, damga vergisini gerektirmeyen bu işlemden sadece
maktu harç alınması gerekir. Ancak bu değişiklik fon içtüzüğünün süresinin uzatılmasına ilişkin
ise, 492 s. yasanın 47. maddesine göre hesaplanan nisbi harcın yarısı alınacaktır ) 2011/6
*Menkul Değerler Aracılık Sözleşmesi ile Repo ve Ters Repo Çerçeve Sözleşmesinde harç ve damga ( Repo ve Ters Repo Çerçeve Sözleşmesi genel davranış biçimleri ile üst
lenilen hukuki sorumlulukları düzenlediğinden maktu damga vergisi ve harca tabi tutulması,
menkul değerler aracılık sözleşmesinin ise 30. maddesinde belirtilen cari hesapta tahsis olan pa
ra miktarı üzerinden nisbi damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir ) 1998/56
*Merkezi yurt dışında bulunan banka ve şirketlerin, Türiye'de şube açmak üzere
resmi dairelere ibraz için tercüme ettirdikleri anasözleşmenin Türkiyede düzenlenmesi söz konusu olmadığı gibi Ticaret Sicili Gazetesinde de ilanı yapılmadığından damga vergisine tabi tutulmaması, noterliklerde imza ve mühür tasdiki de söz konusu olmadığından Harçlar
Kanunu' na bağlı ( 2) s. tarifenin II-5/b fıkrasına göre harca tabi tutulması gerekir ( 1993/21 )
*Merkezi yurt dışında bulunan bir bankanın Türkiye' de şube açmak isteğinin ve
bu şubenin sermaye miktarının beyan edildiği kağıdın beyanname olarak mütalaa
edilmesi ve 492 s. Kanuna bağlı ( 2 ) sayılı tarifenin II/1 pozisyonu gereğince maktu harca tabi
tutulması, bu beyannamenin 488 s. Kanunun 8. maddesinde tarifi yapılan resmi bir daireye ve
rilmek üzere düzenlenmesi halinde aynı kanuna ekli (1) sayılı tarifenin IV/2-b-4 pozisyonuna
göre maktu damga vergisine tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1997/68
*Mevcut virmanlar kapsamındaki hisse senetlerine ilişkin olarak bazı taahhütlerde bulunulduğu ve bunlara aykırı fiilller doğduğunda muhatap şirketin zimmetlerini ibra ile bu
konudaki talep ve dava haklarından feragat edildiğinin beyan edildiği örnekleri ekli “taahhütname” , “ibra ve feragatname” , “karşılıklı taahhütname” başlıklı işlemlerde değer gösterme zorun-
luluğu bulunmadığından , maktu damga vergisine, bu konu daki noter işlemlerinin maktu harca
tabi tutulması gerekir ( 1995/43 )
*Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü'nün harç muafiyeti bulunduğundan; tek taraflı yaptırdığı işlemlerden harç alınmaması, harçtan muaf olmayan diğer kişi ve kurumlarla karşılıklı
olarak yaptığı işlemlerde ise harcın tek imza üzerinden diğer taraftan alınması gerekir ( 2005/11 )
*Milli Piyango İdaresince yapılan davet üzerine satılmayan biletlerin tesbiti işlemi, gerek Harçlar Kanununa bağlı ( 2) sayılı tarifenin II. maktu harçlar bölümünün 8. parağrafı,
gerekse noterlik ücret tarifesinin 11.maddesinin 2. fıkrasında belirtilen anlamda toplantı olmadığından Adalet Müfettişi nin bu yöndeki tesbiti kanuna ve tarifeye uygundur ( 1981/67 )
*Mimar, mühendis veya teknik elemanın işin bakım ve kontrolü için verdiği taahhütnamelerde değer gösterilmesi zorunludur ( 1981/36 )
*Mimar ya da mühendisin meslekle ilgili çalışmak zorunda olduğu kuruluşlara yapacağı başvurularda ilgili mevzuat hükümlerine tamamıyla uymayı kabul ettiğine ilişkin davra nış tarzını ihtiva eden taahhütnamenin, maktu damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir
( örneği var ) 1996/48
*Minibüs sahiplerinin, minibüslerini servis aracı olarak kullanmayacakları, hususi
olarak kullanacaklarına ilişkin olarak verecekleri taahhütnamelerin maktu damga vergisine,
noter işlemlerinin ise maktu harca tabi tutulması gerekir ) 1997/16
*Motar A.Ş. ile Hürriyet A.Ş. arasında düzenlenen otomobil dağıtım sistemine,
imzaladığı taahhütname ile katılan kişinin, bu taahhütname ile kazandığı iştirak hakkını üçüncü
kişiye devir ta lebi ve beyanı belli bir değeri kapsamadığından harç ve damga vergisi maktu olarak alınır, ancak hakkı devralan kişinin yeniden vereceği taahhütnameden nisbi olarak harç ve
damga vergisi alınır ( 1980/1 )
*Motorlu kara taşıtlarının noterliklerde gerçekleştirilen alım-satım ve taahhüdü
işlem lerinde, kasko değer listelerinde cinsi, markası, tipi, modeli ve yaşı itibariyle yer alan
sigorta prim değerlerinden az olmamak şartıyla fatura değerinin de bu işlemlerden alınacak nis
bi harca matrah alınmasında sakınca yoktur ( 1993/35 )
*Motorlu taşıt alım - satım işlemlerinde kasko değerinin yanı sıra gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında esas alınmak üzere ikinci bir değer yazılması halinde en
yüksek harç ve damga vergisi alınmasını gerektirir değer üzerinden damga vergisi ve harç tahsil edilmesi gerekir. Ancak, aracın devir ve iktisap işleminden sonra bu kağıda atıf yapılarak dü
zenlenecek ikinci kağıtta ( ilk sözleşmede değişikliğe yol açan ek sözleşme ve benzeri ), birinci
kağıtta yer alan değerin üzerinde bir değerin beyan edilmesi halinde, ikinci kağıdın artan miktar
üzerinden aynı nisbette, birinci kağıttan daha düşük bir değerin beyan edilmesi halinde ise maktu damga vergisine tabi tutulması gerekir. Ancak, yukarıda belirtilen şekilde, asli kağıtlara atfen
yeni kağıtlar düzenlenmesi halinde, gerçekleştirilen her bir noter işleminin, 492 s. Harçlar Kanunu 42. mad. gereğince ihtiva ettiği değer üzerinden nisbi harca tabi tutulması gerekir (1998/29)
*Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifine sonradan ortak olmak isteyen esnafın girişte
vereceği taahhütnamenin maktu damga vergisine ve noter işleminin de maktu harca tabi
tutulması gerekir ( örneği var ) 1995/7
*Muhatabın birden fazla adresine tebliğ işleminde harç uygulaması ( 492 s. Kanuna
ekli (2) sayılı tarifenin II-2 pozisyonunda yer alan her nevi tebliğ, ihtar, ihbar ve protestolardan
muhataba tebliğ edilecek beher nüsha için harç alınacağı hükmüne göre, her tebliğe konu işlem
nüshasından ayrı ayrı harç alınması gerekir ) 2002/19
*Muristen intikal eden taşıtın mirasçılardan birine bırakılmasına dair feragatname veya feragat sözleşmesinde değer gösterme zorunluluğu olmayacağından, damga vergisine
tabi tutulmaz, bu kağıtlarla ilgili noterlik işlemlerinden maktu harç alınır ( 2006/15 )
*Mutemetlik Sözleşmesi ( Mutemet sıfatıyla, T.C.D.D. adına belirtilen malların akreditifini açarak
ithalatını yapmaya, gerekli dövizleri yatırmaya, her türlü gümrük işlemlerini yürütmeye, alacaklı merci ve
bankalara ibra etmeye, malları gümrükten çekmeye, kambiyo işlemlerini sonuçlandırmaya, ithalatın iptali
halinde ödenen meblağları geri almaya ve ithalata ilişkin yapılması gereken bütün işlemleri yapmaya yetkili kılındığına dair) İthal edilecek malların toplam değeri üzerinden nisbi damga vergisi ve bu konuda noterlikte yapılacak işlemlerin de nisbi harca tabi tutulması gerekir ( Sözleşme örneği var ) 1994/52
*Mutemetlik sözleşmesi ( Yurt dışından ithal ve ilgilisine satış şartlarını ihtiva eden ithalat amaçlı mutemetlik sözleşmesinin, ithal edilecek malların işlem taraflarınca beyan edilecek
toplam değeri üzerinden 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/1/a fıkrasına göre nisbi damga
vergisine ve bu konuda noterde yapılacak işlemlerin de 492 s. Kanuna bağlı ( 2 ) sayılı tarifenin
I/1 pozisyonu gereğince nisbi harca tabi tutulması gerekir ) Örneği var ( 1997/49 )
*Muvafakatnameler ( 488 s. Damga Vergisi Kanunu kapsamına girmediğinden damga vergisi
alınmaz, ihtiva ettiği değer üzerinden beher imza için binde 0.50 harca tabi tutulur ) 1992/8
*Mükelleflerin İzahat (mükteza)Taleplerinin Cevaplandırılmasına Dair Yönetmelik
( Müelleflerin ve vergi sorumlularının vergi durumları ve vergi uygulaması bakımından müphem ve tereddüdü mucip gördükleri hususlar hakkında yazı ile isteyecekleri izahatın özelge tayin edilmek veya sirküler
yayınlanmak suretiyle cevaplanmasına ilişkin usul ve esaslar ) R.G. 28.08.2010 ( Noterler, TNB. den
görüş talep etmekle birlikte gerekli hallerde ; 1- Gerek kendi mükellefiyetlerini gerektiren gelir vergisi, kat
ma değer vergisi ve muhtasar vergi uygulaması kapsamında, 2- Gerekse sorumlu sıfatı ile iş ve işlem sahip
lerinden tahsil ettikleri damga vergisi harç ve değerli kağıt bedelleri uygulaması yönünden tereddüde düştükleri hususlar hakkında gelir vergisi mükellefiyetlerinin bulunduğu yer vergi dairesi başkanlığından, ver
gi dairesi başkanlığı bulunmayan illerde ise defterdearlıklardan Gelir İdaresi Başkanlığının www.gib.gov.tr
şeklindeki internet sitesinin “İnternet Vergi Dairesi” sayfasının “Sık Kullanılanlar” başlığı altındaki “Özelge
Talep Formu” nu doldurarak mükteza talep edebileceklerdir ) Yönetmelik ekli ( Genel Yazı 2010/96 )
*Mülkiyeti muhafaza kaydıyla noterlikte satışı yapılan aracın satıcısı tarafından
verilen ( alıcının yeni ikametgahının bulunduğu trafik şubesine tesciline ve adına plaka çıkarılmasına
dair muvafakatnameler maktu harca tabidir, damga vergisi alınmaz ( örneği var ) 1994/12
*Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satışlarda, harç ve damga vergisinin, peşin
ödenen meblağ ile bakiye borç paranın toplamı üzerinden alınacağı ( 1973/54 )
*Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılmış bir satışın ibra işleminde değer gösterilmesi
ve bu değer üzerinden nisbi harç alınması gerekir ( 1986/39 ve eki )
*Mülkiyeti hazineye ait olan kireç taşı sahasının, kireç taşı ocağı olarak kullanılma
sı amacıyla bir şirkete kiraya verilmesi işleminin işletme sözleşmesi niteliği taşıdığı an
laşıldığından 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I-A/1 fıkrası hükmü gereğince binde 7.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2006/8 )
*Mülkiyeti Özel İdareye Ait Okul ve Eğitim Kurumlarında Bulunan Kantin, Açık
Alan ve Salonların İşletme Sözleşmesi Özel Hükümleri başlıklı kağıtta; işletme süresi
olan bir yıl ( 12 ay ) ile toplam işletme bedelinin il özel idaresine arz bedeli olarak ödenmesi
gereken gayrisafi gelirin % 3 ünün de ilavesi suretiyle tesbit olunan ( aylık 360.500.000.-TL. )
ile çarpımı suretiyle bulunacak tutarın belli değer olarak gösterilmesi ve bu değer üzerinden
( binde 7.5 ) nisbi damga vergisi ve iki imza üzerinden harca tabi tutulması gerekir ( 2004/11 )
*Müstahsillerin her türlü tarım satış kooperatifine giriş için vermiş oldukları ortaklık
yüken ve yüken çoğaltma mektupları nisbi harç ve damga vergisine tabidir ( 1981/74 )
*Müteahhide ihale edilen işin teknik bakım ve kontrolünün üstlenilmesinde teknik
elemanlar ile müteahhit arasında düzenlenen taahhütname, 2982 ve 7269 s. Kanunda yer
alan istisna kapsamına girmediğinden, damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir ( 1993/20 )
*Müteahhitler tarafından düzenlenerek ilgili makama verilen teknik personel bulun durma taahhütnamelerinden ( Eleman sayısı belirli değilse maktu harç alınacağı , teknik sorumlu olarak işin başında bulundurulacağı taahhüt edilen muhtelif branşlardaki kişileri gösteren liste
muhteviyatında süre ve ücret yönünden bir belirleme yoksa ( eleman sayısı X asgari ücret X 12 ay ) he
sabı ile bulunacak değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınacağı ) ( 2005 /37 ) 2006 yılı Genelgeleri 30. Sh.deki örnek, yukarıdaki genelgenin ( Ek-1 ) örneği olarak değiştirilmiştir ( 2006/12 )
*Müteahhitlerden konut satın alanlar ile müteahhitlerin SSK. Müdürlüklerine ortaklaşa
verdikleri, binanın yapımında çalışan işçilerle ilgili toplam prim ödemelerinden, satın alınan
daireye isabet eden kısmının % 60 ının müteahhit, % 40 ının konutu satın alan kişi tarafından
ödenmesi taahhüdünü ihtiva eden ve üzerinde bedel belirtilmeksizin düzenlenen kağıdın, mak
tu damga vergisine ve noter işlemlerinin maktu harca tabi tutulması hk . ( örnek var ) 1999/29
*Müteahhitler lehine verilen ( ihale... uhdesinde kaldığı takdirde sahibi bulunduğum araç
ların bu inşaatta kullanılmasına muvafakat ettiğimi kabul ve beyan ederim ) şeklindeki taahhütnamede, aracın kasko değerinden az bir değer gösterilmemesi ( 1992/34 )
*Müteahhitler tarafından işyerinde bulundurulması taahhüt edilen personel için,
( çalıştırılacak eleman sayısı X onlara ödenecek ücretler X hizmet süresi ) üzerinden hesaplanacak değerin gösterilmesi zorunludur ancak süre ve ücret belirtilmemişse ( çalıştırılacak eleman
sayısı X asgari ücret X 12 ay ) hesabı ile bulunacak değerin gösterilmesi ve bunun üzerinden nis
bi harç ve damga vergisi alın ması hk. ( 1985/95 )
*Müteahhitler veya üçüncü şahıslar tarafından düzenlenen araç taahhütnameleri
( vasıfları ile miktarları belirtilen araçların işyerinde hazır bulundurulması veya kullandırılması
ile ilgili olarak Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne hitaben düzenlenen taahhütnamelerin araçla
rın toplam değerleri üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ) 1993/22
*Müteahhitlerle teknik elemanlar arasında düzenlenen veya bir inşaatın fenni sorumluluğunu yüklenen kişilerce verilen taahhütnamelerde harç ve damga vergisi ( 1992/52 )
*Müteahhitlik karnesi ile şu ana kadar herhangi bir iş almadıklarına dair beyan ve
taahhütlerini ihtiva eden işlem, değer gösterilmesi zorunlu kağıtlardan olmadığından maktu
damga vergisine ve maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1993/100
*Müteahhitlik karnesi kullanmak isteyen şirketin, müteahhitlik karnesine sahip bir
kişiden karnenin kullanılabilmesi için muvafakat aldıktan sonra, karneyi kullanmaktan vaz
geçtiğine dair beyanında değer gösterme zorunluluğu yoktur ( 1989/106 )
*Müteahhitlik karnesinin değerlendirilmesi yazısı, dilekçe mahiyetinde bulunduğundan
damga vergisine tabi tutulmaz, sadece maktu harca tabidir ( Örneği var ) 1993/43
*Müteahhitlik karnesi devreden ve devralan şirketlerin vermekle yükümlü oldukları taahhütnamelerin ( Yapı, Tesis ve Onarım İşleri İhalelerine Katılma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik' e göre ) noterde tasdiki sırasında karne limit değeri üzerinden damga vergisi ve harç alınması gerekir ( 1984/43 )
*Müteahhitlik karnesinin devrini ve bu karnenin üç yıl daha kullanılmasını kabul ettiğine dair
( muvafakatname başlıklı ) kağıt değer gösterilmesi zorunlu kağıtlardan olmadığından maktu harç ve dam
ga vergisine tabidir. Müteahhitlik karnesinin şirkete devredilmesine dair kararın ise ancak resmi daireye
ibraz edilen suretinin maktu damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1993/52 )
*Müteahhitlik karnesinin devri ( Yapı, Tesis ve Onarım İşleri İhalelerine Katılma Yönet meli
ğinde Değişiklik Yapılması Hk. Yönetmelik ekindeki muvafakatname ve taahhütname örneklerinden, belli bir değer gösterilmesi zorunluluğu bulunmadığından maktu harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir. Ancak muvafakatnamenin damga vergisine tabi tutulmaması gerekir )
Yönetmelik metni ile muvafakatname ve taahhütname örnekleri var ( 1998/41 ) 26 Mart 1999
tarihli Resmi Gazetedeki Yönetmelik değişikliği ile taahhütname ve muvafakatname örneklerine
sadece “Teknik Müdürü” ibaresi eklenmiştir ( 1999/14 )
*Müzik kasetini yalnızca ... plak ve kasetçilik firması sahibi... nam ve hesabına doldurduğuna, söz konusu firmanın, bu kaset içerisindeki eserler üzerinde her türlü yetkisi bulun
duğuna dair muvafakat ve taahhüt beyanı başlıklı kağıdın muvafakatname olarak kabul edilme
si, damga vergisine tabi tutulmaması, bu kağıtla ilgili noter işlemlerinin ise maktu harca tabi tutulması gerekir ( 1995/66 )
*Nama veya hamiline yazılı hisse senetleri yerine çıkarılan nama yazılı ilmuhaberlerin devri hk. ( Nama yazılı hisse senetlerinin yerini tutmak üzere çıkarılan nama yazılı ilmuhaberler,
nama yazılı hisse senetlerinin devrine ait hükümlere göre, hamile yazılı hisse senetlerinin yerini tutmak
üzere çıkarılan nama yazılı ilmuhaberler ise alacağın temliki hakkındaki hükümlere göre devrolunur. His
se senedi çıkarmayan bir anonim şirkette, nama yazılı hisse senedinin yerini tutmak üzere çıkarılan ilmuhaberlerin devrine ilişkin olarak noterde düzenlenen devir senedinin, taraflar arasında düzenlenen normal bir mukavele olarak ihtiva ettiği değer üzerinden binde 5 damga vergisi ile beher imza için binde yarım harca tabi tutulması gerekir ) 1988/20
*Navlun ve taşıt kira sözleşmeleri ( Taşıt sahibinin irad elde etmek amacı ile taşıtını belli
bir süre için karşı tarafa kiraya vermesi ile ilgili olarak düzenlenecek sözleşmelerin taşıt kira
sözleşmesi olarak kabulü ile binde bir damga vergisine tabi tutulması , taşıt sahiplerinin ticari
kazanç elde etmek amacı ile, yolcu ve eşyanın bir yerden diğer bir yere ulaştırılması ile ilgili olarak düzenleyecekleri sözleşmelerin navlun sözleşmesi olarak kabulü ile binde 5 damga vergisine
tabi tutulması ) 1987/10 - 1988/7
*N.K. 119. maddesi uyarınca verilmekte olan harç, damga ve değerli kağıt beyanamelerinin özet halinde ve tek sayfa olarak düzenlenmesinin yeterli olduğu hk. ( 1983/15 )
*Noterleri 488 s. Damga Vergisi Kanunu 8. maddesinde tarifi yapılan resmi daireler meyanında mütalaa etmeye imkan bulunmamaktadır. Noterlerce resmi dairelere veri
len beyannamelerle, alınacak makbuzlar damga vergisine tabidir ( 1982/44 )
*Noterlerce tahsil olunan vergi, resim ve harçlardan, vergi dairesine beyan olunmadan önce hiç alınmaması gerektiği veya fazla alındığı anlaşılanların, kayıtlarda gö
rülmek ve buna ilişkin belgelerin saklanması kaydıyla, ilgililere iadesinin noterlerce yapılmasın
da sakınca bulunmadığı hk. ( 1979/16 )
*Noterlerce tahsil olunan vergi, resim ve harçlara ilişkin beyannamenin her ayın
15. ve son gününü takip eden ( 7 ) iş günü içinde ilgili vergi dairesine verilip aynı süre
içinde yatırılması 1512 S.K. 119. maddesi gereğidir ( 1986/75 )
*Noterlik işlemlerinin bazı kişi, makam ve mercilere bildirilmesi hallerinde ayrıca bu tebliğ
işleminden dolayı muhatap adedine göre ikinci bir harç alınmaması ( 1987/28 )
*Noterlik Kanunu 79. maddesi hükmüne göre, Kanuna uygun surette harca tabi tu
tulan iş kağıdına harçsız olarak eklenen belgelerden ( müstenit ), daha sonra örnek
çıkarılmasının istenilmesi halinde de, örneği çıkarılan ve asıl evraka eklenen belgelerin müstenit
olarak eklenip eklenmediğine bakılmaksızın tamamından 492 s. Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin
II-5/a bendi gereğince suret harcının alınması gerekir ( 1996/47 )
*Noterlikler ve Birlik personeline ödenmekte olan kıdem tazminatı nedeniyle alına
cak ibranameler damga vergisine tabi değildir, binde yarım harç alınır ( 1986/23 )
*Noterlikte bir iş kağıdının düzenlenmesi sırasında, yapılan işleme eklenen ve vergiye tabi bulunan kağıtlara ait olup kanun hükümlerine uygun surette ödenmediği
tesbit edilen damga vergisinin cezası ile birlikte tahsil edilmeden işlem yapılmaması gerekir. Ancak, noterlikteki işlemlerde atıf yapılan iş kağıdının, yapılmakta olan işleme eklenmeme si, eklenmek zorunda olmaması veya eklenmesine gerek görülmemesi durumunda, atıf yapı
lan işlemler yönünden 488 s. Kanun 24 ve 27. madde hükümleri çerçevesinde noterlerin herhan
gi bir işlem yapıyor olmasından bahsetmek mümkün değildir. Bu kabil iş kağıtlarının vergisinin
ödenip ödenmediğinin noter tarafından araştırılmasına imkan bulunmamaktadır. Öte yandan,
damga vergisi, kağıt üzerine tesis olunmuş bir müellefiyet şekli olduğundan sözlü akitlerin bu
verginin kapsamında düşünülmeyeceği tabiidir ( 1997/11 )
*Nufus cüzdanı, pasaport, diploma ve benzeri çok yapraklı belgelerin örneklerini
yazılı metinler gibi kabul etmek mümkün değildir, her sayfasından ayrı ayrı, tarifede yazılı harç
miktarının alınması gerekir ( 1990/18 – 1990/45 – 1991/39 )
*Nüsha ve suretlerde damga vergisi ve harç uygulaması ( 1- Birden fazla nüsha olarak
düzenlenen kağıtların her nüshasının ayrı ayrı, aynı miktar veya nisbette damga vergisi ve harca
tabi olacağı, 2- Suretlerin, aslı ne surette vergiye tabi olursa olsun 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı
tablonun IV-4 pozisyonu gereğince maktu damga vergisine ve 492 s. Kanuna ekli (2) sayılı tarifenin II/5-a pozisyonu gereğince beher sayfa üzerinden maktu harca tabi tutulacağı, 3- Onayla
ma tasdik işlemine tabi olan kağıtların, noterliklerde saklanan nüshalarından her ne ad ile olursa olsun harç ve damga vergisi alınması mümkün değildir) Genel yazı 2006/98 Sh.269
*Nüsha ve suretlerde damga vergisi ( Genel yazı 2003/69 Sh.215 - 2006 Sh.269 )
*Onaylama işlemlerde damga vergisi ( a- Damga vergisini sürekli makbuz mukabili ödemek
te olan mükelleflerin noterlik dışında düzenledikleri kağıtlar üzerine konulan ve yetkili şahısların imza
sı bulunan “.....TL. damga vergisi tarafımızdan makbuz mukabili ödenecektir” şeklindeki şerh,ödeme
hükmündedir.Bu şerh üzerinde kağıdın damga vergisi defterindeki kayıt sıra numarasının da konulma
sı şarttır. b- Bu kağıtların sonradan noterliğe örnek çıkarma veya tasdik işlemi için getirilmesi halinde
ilgili noterliğin yukarıda belirtilen şerhi görmesi ve makbuz karşılığı ödeneceği belirtilen damga vergisi
tutarının, ödenmesi gereken tutara eşit olduğunu tesbit etmesi gerekmektedir. c- Bu şekilde örnek
çıkarma ve tasdik işlemine konu kağıt için ilgili noterlikçe ayrıca damga vergisi tahsil olunamayacaktır.
d- Yukarıda belirtilen şerhin konulmamış olması halinde, gerekli verginin usulüne uygun şekilde ödet
tirilmesinden sonra işlem yapılacağı tabiidir ) 2004/26
*Onaylama şeklindeki işlemlerde birden fazla asıl nüsha verilmesi mümkün olup bu
takdirde harç ve damganın nüsha adedince çoğaltılması gerekir. ( 1986/47 )
*Organize sanayi bölgesi müteşebbis teşekküllerinin bazı işlemleri ( Resmi dairelerin diğer resmi dairelerle yaptığı işlemlerde düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna bulunmaktadır. Ancak işlem taraflarından herhangi birinin resmi daire sıfatı taşımaması durumun
da, damga vergisi mükellefiyetinin bu kurum tarafından yerine getirilmesi gerekir ) 1997/45
*Organize Sanayi Bölgesinin Sanayi ve Ticaret Bakanlığından kullanacağı kredi ile
ilgili sözleşmede Organize Sanayi Bölgesi Tüzel Kişiliğinden 4562 s. Kanunun 21. maddesi gereğince
damga vergisi ve harç aranılmaması, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı' nın ise 488 s. Damga Vergisi Kanunu 8.
maddesi kapsamında damga vergisinden bağışık olması nedeniyle söz konusu kredi sözleşmesinin damga
vergisinden istisna tutulması gerekir. Ancak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın noter harcı ile ilgili bir muafiyeti bulunmadığından 488 s. Kanunun 11. maddesi gereğince, Organize Sanayi Bölgesi Kredi Sözleşmesin
de gösterilecek belli para üzerinden 492 s. Kanuna bağlı ( 2 ) sayılı tarifenin I/1 pozisyonuna göre kredi
sözleşmesinin nisbi harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 2003/52
*Orköy tarafından kullandırılan kredilerde harç ve damga vergisi ( T. C. Orman Bakan
lığı Orman Köy İlişkileri Genel Müdürlüğünce Orman Köylülleri Kalkınma Hizmetlerine İlişkin Esas ve Usuller çerçevesinde uygulanacak güneş enerjisi projesinde kullanılmak üzere, aynı kağıt üzerinde birden
fazla kişiye kullandırılan kredilerle ilgili -her şahsın kendi borcu için imza koymasının yanı sıra bütün şahısların birlikte toplam borç yönünden de müteselsil kefil olarak imzaladıkları- borç taahhütnamesi; 488
s. Kanun hükümleri çerçevesinde ihtiva ettiği toplam değer üzerinden binde 8,25 nisbetinde damga vergisine tabi tutulacak, 492 s. Kanunun 46. maddesi hükmü çerçevesinde ise her borçlu imzasından, o şahsın
kullandığı kredi tutarı üzerinden asgari had dikkate alınarak hesap edilen harç tutarının kişi sayısı ile çarpılarak bulunacak harç miktarı ile toplam borç üzerinden bir imza itibariyle hesaplanacak harçtan yük-
sek olanının işleme ait harç olarak tahsili gerekir ( hesaplama örneği var , ayrıca benzeri bir işlem yönün
den 1997/47 sayılı genelgede de açıklama var ) 2010/15
*Orman arazisinin, ağaçlandırma yapılması maksadıyla ( 49 yıl için ) tahsisine ilişkin ( davranış şekillerini düzenleyen ) taahhütnamenin maktu damga vergisine ve bu konuda
noterde yapılan işlemlerin maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 2003/53
*Orman Köyleri Kalkınma Koop. tarafından orman idarelerine verilmek üzere düzenlenen “ ağaçların kesim ve taşınması işinde kooperatif üyelerinden başkasının çalıştırılma
yacağına dair” taahhütnamelerde maktu harç ve damga vergisi alınır ( 1989/75 )
*Orman Köylüleri Kalkındırma Fonu' ndan açılan kredilerle ilgili olarak düzenlenen
kağıtlar damga vergisi ve harca tabidir ( 1983/8 )
*Orman idaresince zati ihtiyaç için tahsis edilen ağaçların biçme işini kapsayan ta
ahhütnamede ( taahhüt edilen iş karşılığı alınacak değer belli ise bu değerin, belli değilse asgari değerin ) gösterilmesi zorunludur ( 1983/17 )
*Ortak girişim beyannameleri ( 2886 S. Devlet İhale Kanunu'na göre düzenlenen ve ihaleyle
üstlenilen bir işin bitirilmesine ilişkin taahhüdü kapsayan bu kağıtlarda değer gösterilmesi ve bu değere
göre harç alınması gerekir ) 1984/58
*Ortak girişim beyannamelerinde, kurulması öngörülen adi şirkete konulan nakdi ve ayni
sermayenin belli bir değer olarak gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisi
alınması gerekir ( 1986/38 )
*Ortak girişim adına düzenlenecek sözleşmeye ortakların koyacakları imzaların
bir imza kabul edilerek harcın bu esas üzerinden alınması gerekir ( 1989/1 )
*Ortak mülkiyetteki taşınmaz üzerine bir hissedar tarafından yapılacak inşaat
için belediyelerce diğer hissedarlardan istenilen muvafakatnamelerde değer gösterilmesi söz konusu olmayacaktır ( 2006/33 )
*Oto bayilik sözleşmelerinde bir yıllık tahmini satış kotasını ifade eden ... adet aracın rayiç bedeline, yedek parça satış değerlerinin ilavesi ile bulunacak belli para üzerinden nisbi harç ve sözleşmede yer
alan cezai şart ile sair tutarlardan en yüksek vergi alınmasını gerektiren değer üzerinden de damga vergisi
alınması gerekir ( Rayiç bedel konusunda bir belge gösterilmemesi halinde kasko değer listesinde bu araçlar için yer alan en son modellerin en düşük değeri esas alınır. Bayinin yıllık olarak satabileceği tahmini
parça ve aksesuar satış kotalarını gösteren, sözleşme ekindeki cetvelde yazılı satış miktarları toplamı da
sözleşmenin ihtiva ettiği değere ilave edilir ) 1994/43
*Oto mülkiyetinin devri ile devir işlemlerinden doğabilecek her türlü yasal sorumluluğun üstlenildiği taahhütnamede; işlemin yapıldığı tarihte geçerli olan kasko değer listesinde yer alan değerden az olmamak üzere beyan edilecek değer üzerinden nisbi harç ve damga
vergisi alınır ( Örneği var ) 1994/45
*Otomobil bayilik taahhütnamesi (… yılında gerçekleştirilmesi taahhüt edilen asgari 56
araçlık satış performansı miktarının, taahhütnamenin düzenlendiği tarihteki değerinin belli değer olarak gösterilmesi gerekir ) 2006/45
*Otomobil kampanyalarında vergi matrahı ( taahhütname ) 1993/41
*OYAK ' a verilen feragatnameler ( Ordu Yardımlaşma Kurumu emekli maaşı sistemi üyesi olan babam .... nın ölümü nedeniyle mirasçısı sıfatıyla tarafımıza düşen rezervin tamamından
sisteme devam etmek isteyen annemiz ..... lehine feragat ettiğimizi, böylelikle Ordu Yardımlaşma
Kurumundan rezervle ilgili olarak hiçbir alacak, hak ve talebimizin kalmadığını gayri kabili rücu
olarak kabul, beyan ve taahhüt ederiz , şeklinde düzenlenen feragatnamenin maktu harca tabi
tutulması, damga vergisine tabi tutulmaması gerekir ) 2001/32
*Öğrenci işleri ve taahhütnameleri ile ilgili genelgelerin birleştirilmesi hk. ( şekildeğer gösterme - harç ve damga ) 1989/39
*Öğrencilerin mecburi hizmet taahhütnamelerinde ( taahhüt ve kefalet senedi başlıklı ) kurumun öğrenciden asıl istediği ve öğrencinin de esas borcu mecburi hizmettir. Masraflar ve tazminat borcu, asıl borcun ödenmemesine bağlı (şarta bağlı) borç vaadidir. Akdin müeyyidesi nev'inden olan bu taahhütten ( Harçlar Kanunu 38. mad. uyarınca ) ayrı bir sözleşmeye konu olmaması nedeniyle harç alınmama
sı gerekir. Öğrencinin taahhüdünü yerine getirmemesi durumunda masraf ve tazminatları üçüncü kişinin
ödemeyi taahhüt etmesi ise kefalet olmayıp, Borçlar Kanunu 110. mad. anlamında üçüncü şahsın edimini
taahhüt sözleşmesidir. Aradaki fark; asıl borçlunun, borcunu ödememesi halinde kefilin onun yerine ödemesi, taahhüt edenin ise sadece tazminat ödemekle yükümlü olmasıdır. Sonuç olarak; değer gösterilmesi
gerekmeyen ve maktu harca tabi olan birbiri ile ilgili iki işlem bir arada yapıldığından,Harçlar Kanunu 46.
mad. uyarınca bunların sadece birisinden maktu harç alınması gerekir. ( 1993/74 )
*Öğrenci-sporculardan alınan veli taahhütnamesi ( örneği var - maktu harca tabi ) 1998/58
*Öğrencilerin ulaşım ihtiyacının karşılanması amacıyla yapılacak giderler 222 s.
İlköğretim ve Eğitim Kanunu'nun muafiyetle ilgili 78. maddesinde sayılmamıştır
( Bu nedenle ulaşım işi nedeniyle düzenlenecek kağıtların; Milli Eğitim Müdürlüğü ile kişiler arasında düzenlenmesi halinde damga vergisine tabi tutulması ve vergi mükellefiyetinin de kişilerce yerine getirilmesi, Milli Eğitim Müdürlüğü ile resmi daireler ya da damga vergisinden muaf
kuruluşlar arasında düzenlenmesi halinde damga vergisinden istisna edilmesi ) 1994/13
*Öğrenim şartlarını ihlal eden şahısların tahakkuk eden öğrenim masraflarının
ilgili kuruma geri ödenmesine dair kefaletname ve borç senetlerinin damga
vergisinden istisna tutulması mümkün değildir, ihtiva ettiği değer üzerinden nisbi harç ve damga
vergisi alınması gerekir ( 2011/9 )
*Ölüme bağlı tasarruflardan belli bir parayı ihtiva edenlerin beher imza için binde 0.50
nisbetinde harç ( 5 liradan az, 25.000 liradan çok olmamak üzere ) ve binde 5 nisbi damga vergisine,
belli parayı ihtiva etmeyenlerin maktu harç ve damga vergisine tabi olması gerekir. ( 1976/21 )
*Ölünceye kadar bakma akdinde değer gösterme mecburiyeti yoktur; muayyen bir
meblağı ihtiva ediyorsa nisbi, etmiyorsa maktu harç ve damga vergisi alınır ( 1989/103 )
*Önceki sözleşmeye ek olarak noterlikte onaylatılmak istenen garanti taahhütnamesinde ; daha önce taraflar arasında düzenlenen sözleşme kapsamındaki konteyner imalatı teknik
şartnamesine atıfta bulunulduğundan ve bu taahhütnamede de atıfta bulunulan kağıtta yer alan ihale
bedeli ( malın kıymeti ) üzerinden nisbi damga vergisi ve nisbi harcın tahsili gerekir ( 1996/38 )
*ÖTV Genel Tebliğleri ekindeki taahhütname örnekleri ( Bu örneklerin her birinin altında
tabi olacakları damga vergisi prensipleri belirtilmiştir) Buna göre söz konusu taahhütnamelerin noterliklerde
onaylama işlemine tabi tutulması halinde, değeri gerektirenler yönünden, nisbi damga vergisinin yanısıra nisbi
harç da tahsil edilmesi, değer gerektiren taahhütnamelerden örnek çıkarılmasının talep edilmesi durumunda ise
kağıda ait nisbi verginin ödettirilmesinden sonra işlem yapılması gerekir ( Damga vergisi sirküleri ve 11 adet taahhütname örneği ekli ) 2007/20 Not : Danıştay 7. Dairesi tarafından 24.11.2010 tarih ve 2010/5087 esas
numaralı kararla bu genelgenin yürütmesi dava sonuna kadar durdurulmuştur. ( Genel yazı 2011/23 )
*ÖTV. Kanunu ( 4760 s.) gereğince vergisi sıfırlanmış yakıt alınması amacıyla düzenlenen taahhütname, ilgili mevzuatla belirlenen davranış kurallarına uyulacağına dair olduğundan, değer gösterilmesi zorunlu değildir, maktu harca tabi tutulur ( 2008/42 )
*Özel Bankacılık B Tipi Performans Fonu içtüzük değişikliği işlemi, fon sermayesini ilgilendirmemektedir, bu nedenle fon sermayesi üzerinden nisbi harç alınamaz. Damga
vergisi gerektirmeyen bu işlemlerden sadece maktu harç alınır ( 2009/7 )
*Özel güvenlik hizmet alımı ihalesinin kazanılması şartına bağlı olarak düzenlenen
ve her bir güvenlik görevlisi için “Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası” yaptırılacağına dair
taahhütnamede değer gösterilmesi zorunlu olmadığından; damga vergisine tabi tutulmaması,
maktu harca tabi tutulması gerekir ( 2006/7 )
*Paraşüt, planör başlangıç kurs eğitimine katılanlar tarafından Türk Hava Kurumu
na verilmek üzere düzenlenen “ Türk Hava Kurumu Tarafından Açılan Planör, Paraşüt Başlangıç Kurs Eğitimine Katılmak İçin İstek Belgesi” başlıklı kağıdın 488 s. Kanuna ekli ( 2 ) s. tablo
II/1. fıkrası hükmü uyarınca damga vergisinden istisna edilmesi gerekir. Menkul ve gayrimenkul
bir malın aynına yönelik taahhüt ihtiva etmeyen, düzenleme tarihi itibariyle belli para miktarının tesbiti de mümkün olmayan bu kağıtla ilgili noter işlemlerinin 492 s. Harçlar Kanunu'na bağlı (2) sayılı tarifenin II/1.pozisyonu uyarınca harca tabi tutulması gerekir ( 2001/55 )
*Patlayıcı madde alımı veya ithali konusunda düzenlenen taahhütnamelerde patlayıcıların satış, nakil ve depolanması ile ilgili davranış şekilleri düzenlendiğinden değer gösterilme zorunluluğu yoktur. Bu kağıdın maktu damga vergisine, noter işleminin ise maktu harca tabi
tutulması gerekir ( örnekleri var ) 1997/63
*Petrol Ofisi Genel Müdürlüğü ile bayii arasında akdedilen intifa hakkı sözleşmesinde gayrimenkul üzerinde belli süreli intifa hakkı tesis olunacağı öngörülmekte ve bayiin bu
hususta taahhüdü yer almaktadır. Bu nedenle nisbi harç ve damga vergisi matrahına esas teşkil
etmek üzere gayrimenkulün tapu sicilindeki kayıtlı değerinin gösterilmesi zorunludur (1976/3)
*Petrol Ofisi ile bayiler arasında düzenlenen intifa hakkı ve bayilik sözleşmelerin
de değer gösterme zorunluluğu ve bu sözleşmeler hakkında açıklamalar ( 1978/30 )
*Petrol Ofisi Genel Müd. ile bayiler arasında yapılacak sözleşmelerin noterlerde yap
tırılması halinde mutlaka değer gösterilmesi,bu değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alın
ması, haricen yapılmış bir bayilik sözleşmesinden örnek istenmesi halinde ise, bu işlemin damga vergisinin tam olarak alınıp alınmadığının araştırılması ( 1987/68 )
*Pey akçesi, zamanı rücu, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir akdin müeyyidesi kabilinden olan taahhütnamelerden, başlıbaşına bir akde konu olmadıkça harç alınmaz. Daha
önce yapılmış ve müeyyidesi unutulmuş sözleşmenin müeyyidesi mahiyetindeki taahhütnamede
ikinci şart tahakkuk etmediğinden nisbi harç ve damga vergisi alınır ( 1987/16 )
*Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne verilen taahhütname , konusunu teşkil eden menkul
malın aynının ötesinde, ithal edilen petrol ürünlerinin satış teslim ve stok ile ilgili davranış şekil lerini
düzenlemektedir. Dolayısıyla, düzenleme şekli itibariyle 42. maddede belirtilen manada değer gösterilmesi mecburi kağıtlar meyanında bulunmamaktadır. Buna göre, sözü edilen kağıdın maktu damga
vergisine, noter işleminin ise maktu harca tabi tutulması gerekmektedir....( Ör nek var ) 1998/63
*Petrol Ofisi Bayii olarak Petrol Ofisi A.Ş. ne karşı her türlü işlemlerden ötürü
müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını ve her türlü borçlarından ötürü her türlü mal
varlıklarına müracaat edilmesini kabul ve taahhüt ettiklerine dair taahhütname ve bununla ilgili
işlemin maktu damga vergisi ve harca tabi tutulması hk. ( örneği var ) 1993/97
*Polis Kolejine girecek kişilerle velilerinden istenilen taahhütnameler, belli bir parayı ihtiva etmeyen, değer gösterme mecburiyetine tabi olmayan kağıtlardandır ( 1987/86 )
*Proforma faturaların, malların fiyet ve miktarlarını gösteren teklifname mahiyetinde olması nedeniyle ( örneği var ) 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I-2 fıkrasına göre maktu damga
vergisine tabi tutulması gerekir ( 1994/34 )
*Proforma faturaların tercümesinde harç ve damga ( Proforma faturalar mahiyetleri
itibariyle teklif mektubu vasfını haizdir. Bu bakımdan 488 s. Kanuna ekli 1 s. tablonun I. Bölümünün 2. fıkrası gereğince maktuen vergiye tabidir. Şu kadar ki söz konusu fatura üzerinde mu
hatap tarafından kabulü tazammun edici mahiyette bir şerh verildiği takdirde söz konusu belge
ler akdi mutazammın siparişi kabul mektubu olarak değerlendirilmekte ve ihtiva ettiği değer
üzerin den de binde 7.5 nisbetinde damga vergisine tabi bulunmaktadır ) 2001/43
*Proje sorumluluk beyanı ( Belediye İmar Müdürlüğüne hitaben düzenlenen ve …. ilçesi .....
mahallesi, ..... ada / parsel nolu taşınmazdaki inşaata ait projeler tarafımdan yapılmış olup, her
türlü meslek sorumluluğunu beyan ve kabul ederim, şeklindeki işlem örneğinin damga vergisine
tabi tutulmaması, noter işleminden sadece maktu harç alınması ) Örneği var ( 2008/22 )
*Pulsuz veya noksan pullu kağıtları, vergi ve cezaları tahsil olunmadan işleme koyan noter
lere uygulanacak cezalar ( 1973/55 )
*PTT Posta taşımasına ilişkin taahhütnameler ( Ptt idaresinin postasının taşınması sırasında veya bu taşıma ile ilgili olarak doğabilecek her türlü kayıp, zarar ve ziyan karşılığı ile taahhüt süresi bitmeden önce taşıma işi bırakıldığı veya sözleşme hükümlerine uyulmadığı takdirde
Ptt idaresinin uğrayacağı zararlarla ilgili masrafların karşılanacağına dair belli bir değer gösterilmesi mecburi olmayan bu taahhütnamenin maktu damga vergisine ve bu konu da noterde yapılan işlemlerin ise maktu harca tabi tutulması gere kir ( örneği var ) 1997/5
*Rehin ve yediemin sözleşmelerinde değer ( Kredi kullanılarak iktisap edilen taşıtlar üze
rine, krediye karşılık rehin konulması sonucunda , bu işlemin ayrıca yediemin işlemini de ihtiva
etmesi halinde her iki işlemin ayrı ayrı nisbi harç ve tabi tutulması gerekir ) 1990/62–1990/77
Danıştay 9. Dairesinin, bir asıldan doğma kabul edilerek tek damga vergisi ve harç alınmasına da
ir kararına rağmen Maliye Bakanlığı yukarıdaki görüşünde ısrar etmektedir ( 2000/21 )
*Rehin blokaj ve kredi taahhütnamelerinden örnek çıkartılmasında damga vergisi ( 1997/40 )
*Rehinli bir aracın satışını teminen alacaklı bankanın düzenlemiş olduğu muvafakatname, aracın kasko değeri üzerinden nisbi harca tabi tutulur ancak muvafakatnameler dam
ga vergisine tabi olmadığından damga vergisi alınmaz ( 2007/31 )
*Rehnedilen vasıtanın işlemin kefiline veya menkulü alan kişinin yakın akrabasına
yediemin sıfatıyla teslimi için noterde düzenlenecek senetlerde vasıtanın değeri gösterile
rek nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulur ( 1989/81 – 1993/28 )
*Rekotman kablonun imar yol düzenlemelerinden dolayı besleme noktasının değişmesi halinde Başkent TEDAŞ ca gösterilen noktaya çekileceğine dair taahhütnamenin maktu damga vergisine, bu konudaki noter işlemlerinin ise maktu harca tabi tutulacağı
( örneği ekli ) 1997/33
*Rödovans sözleşmesi ( Maden ruhsat sahibi olan şahsın, ruhsat kapsamındaki maden sahasının
işletilmesini bir başka kişiye vermesi ve bunun karşılığı olarak, işletmecinin üreteceği malzemenin bel
li bir kısmının rödovans payı olarak kararlaştırıldığı rödovans sözleşmesinin noterliklerde yapılmasının
mümkün bulunduğu, muayyen bir para veya para ile ifade edilebilecek değeri içermeyen bu sözleşme
nin damga vergisine konu olmadığı, sadece maktu harca tabi tutulması gerektiği ) 2006/44
*Rödevans sözleşmesinde, ön rödevans ödemesi gibi muayyen bir para veya para ile ifade
edilebilecek değere yer verilmesi nedeniyle inceleme konusu işlemin bu değer üzerinden nisbi
damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir. Bu nevi sözleşmelerde para ile ifade edilebilecek
bir değer yada hesaplanabilir parasal bir değere yer verilmemesi halinde ise 2006/44 sayılı
genelgemizde de belirtildiği üzere damga vergisi aranılmaması, işlemin sadece maktu harca tabi tutulması gerekmektedir ( 2007/4 )
*Sahibi bulunduğu gayrimenkulün bir kısmının imar alanında kaldığı veya tecavüzlü
bulunduğu belirtilerek, bedel talep etmeksizin bu işgalini kaldıracağına, enkazın tarafından kaldırılmaması halinde belediyece yapılacak yıkım masraflarını % 40 fazlası ile karşılayacağına dair taahhütnameden maktu harç ve damga vergisi alınır ( 1993/3 )
*Sahibi bulunduğu gecekondu dışında kendisine, eşine, reşit olmayan çocuklarına
ait evi ve arsası bulunmadığına, aksi tesbit edildiğinde hak sahipliğinin iptali ile hukuki ve
cezai sorumluluğu kabul ettiğine dair taahhütname, değer gösterilmesi zorunlu kağıtlardan olma
dığından maktu harç ve damga vergisine tabi tutulur ( 1993/3 )
*Sahip olunan taşınmaza başkası tarafından inşaat yapılmasına ilişkin olarak belediyelere verilmek üzere düzenlenen muvafakatnamelerde değer gösterilmesi söz konu
su olmayacaktır ( 2006/33 )
*Sakat aracı ithalinde düzenlenen taahhütnameler ( İthal olunacak taşıtın malülün bizzat kendisi tarafından kullanılacağı, bir başkasının kullanmasına veya istifadesine bırakılmayacağı, bu taşıtın izinsiz devredilmeyeceği veya satılmayacağına dair taahhütnamelerde nisbi damga vergisi ve nisbi harca matrah olmak üzere işlem tarihi itibariyle tesbit edilen kasko sigorta değerinin gösterilmesi gerekir ) Örnek var ( 2000/5 )
*Sakatlığa uygun hale getirilmiş taşıtın özel tertibatının değiştirilmesi, sakat veya malul olmayan kişilere satılması durumunda muafiyet ve istisna şartlarını ihlal etmiş
olacağından, bu tarihi takip eden dönemin başından itibaren motorlu taşıtlar vergisine tabi tutul
ması gerekir. ( 2001/47 )
*Sayfa üzerinden harç alınacağı hallerde 50 harf bir satır, 20 satır bir sayfa sayılacak, son
sayfa 20 satırdan eksik olsa da -tercüme işleri hariç- bir sayfa olarak kabul edilecek, müstenidat o işlemin mütemmim cüz'ü olduğundan, örnek verilirken eklerinin örnekleri de verilecektir ( 1980/32 )
*Sendikalar Kanunu 27. maddesine göre, sendikaların başkan ve yönetim kurulu
üyelerinin üç ay içinde vermeleri gereken mal ve gelir bildirimi belgelerinin noterliklerce teslim alınması ve saklanması usulü ile bu işlemden alınacak harç, değerli kağıt bedeli
ve ücretler hk. Emanetin tevdiine dair tutanak damga vergisine tabi olmadığından gerek asıl,
gerekse örneklerinden damga vergisi alınmaz ( 1981/53 )
*Sendika üye kayıt fişleri 2821 S. Yasanın 64. mad. gereği harç ve damga vergisinden muaf tutulmuştur ancak “ üye aidatlarını tam olarak ve süresi içinde ödemeyi taahhüt ederim” ve benzeri bir taahhüt içeriyorsa harç ve damga vergisi alınır ( 1983/29 )
*Servis taahhütnameleri ( Yapılacak servis hizmetine ilişkin davranış tarzını düzenleyen ve
para ile ifade edilebilecek bir değere de yer verilmeyen, örneği ekli taahhütnamenin maktu damga vergisine ve noterde yapılacak işlemlerin de maktu harca tabi tutulması gerekir ) 1996/9
*Servis hizmeti ve yedek parça temininin iki yıl süre ile ücretsiz, bunu takip eden
10 yıl için ise bedeli karşılığında yapılacağının garanti ve taahhüt edildiği işlemlerden, araç veya cihazların 10 yıllık tahmini bakım ve yedek parça ücretinin belirtilerek bu bedel
üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1993/54 )
*Servis taşımacılığı ile ilgili taahhütnameler ( İl Trafik Komisyonunca alınan karara uygun
olarak tüm şartları haiz bulunduğuna, aksinin anlaşılması halinde servis taşımacılığı hakkından vazgeçeceğine ve gereğinin yapılmasını kabul edeceğine dair taahhütnamenin maktu damga vergisine
ve maktu harca tabi tutulması gerekir ) 1995/80
*Sınırlı yetkili acentelik sözleşmesi ( Sözleşmede belirtilen bir yıllık tazminat teminatı ile
sözleşme süresince aracı acenteye ödenmesi muhtemel olan tahmini ücret tutarının mukayese
edilerek en yüksek bedel üzerinden damga vergisi ve harç aranılması gerekir ) 2008/46 Not :
Danıştay 7. Dairesi 22.10.2010 tarih ve 2010/5088 esas nolu kararı ile bu genelgenin yürütmesini dava sonuna kadar durdurmuştur ( Genel yazı 2011/ 12 ve ekinde ilgili karar ).
*Sigorta acentalık sözleşmelerinde daha yüksek bir değer ihtiva etmediği, herhangi bir
şekilde değer hesabının mümkün olmadığı hallerde, acenta tarafından sigorta şirketine verilen
teminata bakılır ve gösterilen teminatın değeri üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınır
( 1988/43 – 1991/80 – 1992/55 )
*Sigorta acentelik sözleşmelerinde teminat dahil herhangi bir değere yer verilme
mesi durumunda; sözleşme süresince aracı acenteye ödenmesi ihtimal dahilinde olan tahmini ücret tutarının belli değer olarak gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi damga vergisi ve
harcın tahsili gerekir ( 1998/31 )
*Sigorta acentelik sözleşmelerindeki asgari teminat miktarı, 14.12.1994 tarihli R.G. de
yayınlanan ilgili yönetmeliğin 17. maddesiyle ( Sözleşme yapma veya prim tahsil etme yetkilerini haiz
sigorta acenteleri için asgari 250 TL., hayat, hastalık, ferdi kaza sigortaları ve zorunlu sigortalarla sınırlı olarak yetkilendirilen sigorta acenteleri için asgari 50 TL. olarak belirlenmiştir ) 1994/82
*Sigorta mukavelelerinde harç matrahı ( 488 S. kanuna ekli (2) sayılı tablonun IV-Ticari
ve Medeni İşlerle İlgili Kağıtlar bölümünün 5. fıkrasında; sigorta sözleşmeleri, işlemin tarafları
na bakılmaksızın damga vergisinden istisna edilmiştir. Bu nedenle sigorta sözleşmelerinin sigorta teminat değeri üzerinden nisbi harca tabi tutulması gerekir ) 2003/54
*Sigorta poliçesinin devri sözleşmesi ( Örneği ekli devir sözleşmesinde, iki ayrı kağıdın
devri söz konusudur. Bunlardan biri sigorta sözleşmesi, ikincisi poliçedir. Poliçe ile tüm hakların
devri söz konusu olduğundan, poliçe ile temin olunan sigorta teminat tutarının ( poliçe kapsamın
da birden fazla sigorta teminatı bulunduğunda teminatlar toplamının) devir işleminde nisbi dam
ga vergisine ve nisbi harca tabi tutulması gerekir ( Örneği var ) 1999/8
*Sigorta poliçelerinde damga vergisi ( 2004/4 )
*Sigorta yaptırma taahhüdü, sözleşmedeki asıl işlem değerinden daha fazla bir değeri
ihtiva ediyorsa nisbi damga vergisi ve harca konu teşkil edecektir ( 1999/10 )
*Sosyal Sigortalar Kurumuna işçilerin, konut kredisinden yararlanmak için verece
ği belli parayı ihtiva etmeyen taahhütlerden harç ve damga alınır ( 1981/24 )
*Sosyal Sigortalar Kurumunca ilgili firmalardan istenilen ve SSK. Genel Müdürlüğünce eczanelere ödenen ilaç bedeline dair avans bakiyeleri sebebiyle doğacak kurum zararının kar
şılanacağına dair taahhütnamede değer gösterme mecburiyeti bulunmadığından damga vergisine tabi tutulmaz, bu kağıtla ilgili noter işleminden maktu harç alınır ( 2006/20 )
*Sözleşmelerde asıl işlemin değerinden daha fazla bir değeri ihtiva eden sigorta
yaptırma taahhüdü nisbi damga vergisi ve harca konu teşkil edecektir ( 1999/10 )
*Sözleşmeli personel ile ilgili hizmet sözleşmesi ( Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından
alınan bir yazıda; genel ve katma bütçeli dairelerle kamu iktisadi teşebbüslerinin istihdam edeceği sözleşmeli personelin işçi sayılamıyacağı, bu hususun Yargıtay'ın bir kararıyla da onaylandığı, bu nedenle sözleş
meli personel hakkında İş Kanunu hükümlerinin uygulanamıyacağı belirtilmiştir ) Buna göre; geçerli olduğu süre ve bu süre zarfında her ay için sözleşmeli personele ödenecek ücret tutarı belli olan hizmet sözleşmesinin, sözleşme süresi ile aylık ücretin çarpımı suretiyle bulunacak miktar üzerinden, 488 S. Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I-1/a fıkrasına göre binde 6 oranında damga vergisine, noter işlemlerinin ise 492 s.
Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin I/1 fıkrasına göre beher imza için binde 0.60 oranında harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1996/45
*Sporcuların ( profesyonel futbolcuların ) kulüplerle yapacağı sözleşmeler İş Kanunundaki muafiyet hükmü dışındadır, harç ve damga vergisi alınır ( 1989/78 )
*SSK. Genel Müdürlüğü ( Yoklama Belgesi ) başlıklı kağıt, düzenleme şekli itibariyle
kişisel bilgileri ihtiva etmekte olup, herhangi bir değere de konu teşkil etmediğinden, taahhütna
me mahiyetin de olan bu kağıdın, maktu damga vergisine, bu konudaki noter işlemlerinin ise
maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği ekli ) 1996/14
*S.S.....Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Anasözleşmesinin noterliklerde onayı sırasında
70 sayfa kabul edilmesi ve buna göre gider alınması ( Genel yazı 2005/62 Sh. 210 )
*Su Ürünü İstihsal Yeri ( Avlak sahası ) Kira Sözleşmesi başlıklı kağıdın kira sözleş
mesi mahiyeti taşıması nedeniyle; sözleşme süresine göre kira bedeli üzerinden binde
1.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2006/19 )
*Süt toplama ile ilgili olarak bir şirketle şahıs arasında yapılan taahhütnamede
belirtilen süre içinde toplanacak sütün bilinen veya tahmini miktarının parasal karşılığı değer
gösterilerek, nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1991/30 )
*Şantiye şefliği hizmet sözleşmesi ( 1- Açık ve kesin olarak bir süre belirtilmemişse harç ve
damga vergisi istisnası uygulanması mümkün değildir, 2- Yapı müteahhidi ile inşaat sahibi arasında yapı
lacak inşaatın yapı ruhsatının alınma tarihi ile binanın teslimi için bir yıl ve daha fazla zaman öngören
sözleşme yapılmış ve yapılan bu sözleşmenin de noterlikte şantiye şefliği hizmet sözleşmesinin onayı
sırasında ibraz ediliyor olması halinde, şantiye şefliği hizmet sözleşmesinin de bir yıl ve daha fazla devam
edeceği anlamı çıkacağından bu şantiye şefliği hizmet sözleşmesine 2002/12 sayılı genelgemiz esasları
çerçevesinde istisna uygulanabilecektir, 3- Düzenleme tarzı itibariyle mukavele başlama ve bitiş tarihi
belli olan ve asgari 30 iş gününden fazla çalışma süresini ihtiva ettiği konusunda tereddüt bulunmayan
şantiye şefliği hizmet sözleşme- lerine de 2002/12 sayılı Genelgemiz esaslarına göre istisna uygulanacağı
tabiidir 4- Sadece firmalar tarafından istihdam edilen inşaat mühendislerinin aylık ücretlerine ilişkin
olarak İnşaat Mühendisleri Odasının belirlediği ücretin dikkate alınacağı, inşaat mühendisi/fenni mesuli
yet taahhütnamelerinden ise taahhüt konusu iş sebebiyle, ilgili meslek odasınca tesbit ve ilan edilmiş bir
ücret bulunmaması halinde asgari ücret X süre, süre belli değilse asgari ücret X 12 ay hesabına göre bulu
nacak değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisi tahsili gerekir. Dolayısıyla şantiye şefliği hizmet sözleşmelerinin bu değer üzerinden değerlendirile- rek, yukarıda yapılan açıklamalarda yer alan prensipler
çerçevesinde istisnaya veya damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir ) 2008/16
*Şehiriçi minibüs hattının işletilmesi ile ilgili olarak Belediye ve işletmeci şahıslar
arasında düzenlenen sözleşmenin işletme sözleşmesi olarak binde 7.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2005/29 )
*Şehirlerarası otobüs işletmeleri adına bilet satan acentalarla taşıyıcı firma arasında düzenlenen sözleşmelerde, sözleşme süresince satılacak yolcu biletlerinden dolayı
acenteye ödenecek primin bilinen veya tahmini miktarının gösterilerek sözleşmenin bu değer
üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1990/85 )
*Şirket alacağının sermaye ihtiyatlarına tahsis kararı şirketin dahili işleri vasfında olup, damga vergisine tabi değildir, kararla ilgili örnek çıkarma işleminden sade
ce maktu harç alınır ( ihale kanunlarına tabi olsun veya olmasın resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini
haiz kurumlarca bir malın artırma ve eksiltme, pazarlık ve sair şekilde alınması, satılması veya hizmetin
görülmesi, gördürülmesi maksadıyla şahıs ve bedel tayini suretiyle verilen kararların “ihale kararı” olarak
damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir ) 2009/27
*Şirket ana sözleşme hükümlerinin kabul, tescil ve ilanı konusundaki beyannamele
rin resmi daireye ( Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na ) verileceği gözönünde bulundurularak 488 s.
Kanuna ekli ( 1 ) sayılı tarifenin IV/2-b-4 pozisyonu gereğince maktu damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir ( 1997/32 )
*Şirket kuruluşlarında düzenlenen tescil talepnamelerinde harç ( Anonim, eshamlı
komandit ve limited şirketlerin kuruluşları sırasında düzenlenen ve notere onaylatılan tescil
talepnamelerinden de harç alınmaması gerekir. Ancak, kuruluş işlemleri bittikten sonra noterlikten istenilen tescil talepnamesi suretlerinden harç alınması gerekir.) Genel yazı 2011/61
*Şirket ortaklarından birinin kendi payını aynı şirketteki diğer ortaklara devretmesi halinde beher imza için binde yarım harç alınması ve bu harçların, devreden ortak için
devrettiği miktar üzerinden, devralan ortaklar bakımından ise herbirinin devir aldığı miktarlar
üzerinden hesaplanması gerekir ( 1990/7 )
*Şirket sermayesinin azaltılması halinde; yeniden düzenlenen kağıt yeni sermaye
miktarını ihtiva edeceğinden bu kağıdın da nisbi harca tabi tutulması kanuni bir
zorunluluktur. Buna göre, bir anonim veya limited şirketin sermayesinin azaltılması ile ilgili olarak
düzenlenen kağıdın noterde tasdik ettirilmesi halinde, noter işleminin Harç lar Kanununa bağlı (2) sayılı tarifenin I/1 pozizsyonuna göre yeni sermaye tutarı üzerinden nisbi harca tabi tutulması, harcın
toplam miktarının .... liradan az ..... liradan çok olmaması gerekir. Öte yandan, bir anonim veya limited şirketin sermayesinin azaltılması ile ilgili olarak düzenlenen kağıdın maktu damga vergisine tabi
olacağı hakkındaki uygulama, bu konudaki harç uygulamasına tesir etmeyecektir ( 1997/19 )
*Şirkete sermaye olarak konulacak gayrimenkullerin Ticaret Mahkemesince tayin
olunan değeri üzerinden ayrı ayrı binde 20 harç alınır ( 1985/53 )
*Şirketin taahhüdü altında olup, halen yapımı devam eden işlerin dökümünün belir
tildiği ve bu bilgilerin doğruluğunun kabul ve beyan edildiği ( taahhütname ) başlığını
taşıyan kağıdın düzenleme şekli ve muhtevası itibariyle beyanname olarak değerlendirilmesi, maktu
harca tabi olduğu, resmi dairelere verilen beyannamelerin maktu damga vergisine tabi tutulması, resmi
daireler dışında kalan kişi ve kuruluşlara verilecek beyannamelerin damga vergisi kapsamı dışında tutulacağı ( örneği var ) 1994/26
*Şirketin yurt dışından yapacağı bilumum ithalatta kıymet farkından doğacak cezai müeyyidenin taraflarına ait olduğunu, vekilleri olan şirketi hiçbir suretle sorumlu tutmaya
caklarını beyan ve taahhüt ettikleri taahhütnamenin maktu damga vergisine ve bu kağıtla ilgili noter
işleminin ise maktu harca tabi tutulması gerekir ( Örneği var ) 1994/27
*Taahhüt konusu işler sebebiyle araç sahiplerinin araçlarını yapılacak işin başından sonuna kadar işyerinde hazır bulunduracakları yolunda verecekleri belgeye
noter tarafından taahhütname başlığı konulmuş ise de, bu belgenin aracın aynına yönelik taahhüt içermemesi nedeniyle Harçlar Kanunu 42. maddesinde yer alan anlamda taahhütname ola
rak kabul edilmesine imkan görülmemektedir ( Danıştay 9. Dairesi 13.11.1996 tarih 1995/2865
E. 1996/3604 K. ilamı ) Bu durumda; “ihale uhdemizde kaldığı takdirde, adet ve evsafı idarece
belirlenecek araçları çalıştırmayı kabul ve taahhüt ederim” şeklindeki beyanlar da aracın aynı
na yönelik olmayıp Harçlar Kanunu 42. maddesi anlamında bir taahhüt değildir. ( 1997/21 )
*Taahhüt ve kefaleti kapsayan noterlik işlemlerinin aynı veya ayrı ayrı noterliklerde
yapılması halinde damga vergisi uygulaması ile ilgili Maliye Bakanlığı yazısı ( 1975/26 )
*Tahsis edilen orman arazisinde yapılacak yatırımın finansmanının % 50 sinin özkaynak lardan karşılanacağına dair yatırımcı tarafından verilen taahhütnamede;
taahhüt tarihinde miktarı belli veya hesaplanabilir özkaynak kullanım miktarı üzerinden nisbi damga
vergisi ve harç alınması gerekir . Özkaynak kullanım miktarının belli olmaması veya hesaplanamaması
durumunda tahmini miktarın nisbi harç ve damga vergisine esas alınacağı tabiidir. ( 1997/27 )
*Takometre takmayacak bazı ticari araç sahiplerinin araçlarını belediye sınırları
dışına çıkarmayacakları yolunda verecekleri belgede her nekadar taahhütname başlığı
konulmuşsa da, içeriği itibariyle herhangi bir malın teslimi veya bir işin yapılmasına yönelik bulunma
ması nedeniyle bu belgeyi taahhütname kabul etmek mümkün değildir. Maktu harç alınması gerekece
ğinden 1993/93 sayılı TNB. genelgesinin iptaline ( Danıştay 9.Dairesi 10.03.1995 gün ve 1995/520
s.kararı ) 1995/46 Bundan böyle bu taahhütnamelerin maktu damga vergisine, noter işlemlerinin
maktu harca tabi tutulması gerekir ( 1995/74 )
*Tapu tahsis belgelerinin hukuki niteliği ( Tapu tahsis belgesi ile zilyetliğin devri işlemi yapı
lamaz,satış vaadi sözleşmesi yapılabilir, tapu tahsis belgeli taşınmazların devri tapu harcına tabi tutul
maz bu nedenle yapılacak bir noterlik işleminden dolayı taşınmazın değeri üzerinden imza başına bin
de yarım harç alınır ( Bkz. ekli Harçlar Kanunu İç Genelgesi ve TNB. 1985/39 s. genelgesi ) 1990/66
*Tapuda kaydı bulunmayan gayrimenkullerin devir ve temliki halinde gayrimenkulün emlak vergisi ( rayiç bedeli ) değeri üzerinden harç alınması gerekir ( 1983/58 )
*Tapuda kaydı bulunmayan gayrimenkullerin zilyetlik devir sözleşmeleri yapılmadan önce devreden ve devralandan ayrı ayrı binde 40 nisbetinde harç , işlemin yapıldığı yer
vergi dairesince ( Örnek 1938 nolu ) beyanname ile tahsil edilecektir ( 1986/84 )
*Tapusuz gayrimenkullerde zilyetliğin devrinde devreden ve devralandan ayrı ayrı binde 40 vergi alınacaktır ( 1982/12 )
*Tapusuz gayrimenkullerin devrine dair sözleşmelere ait damga vergisinin noter
tarafından, devirle ilgili harcın vergi dairesi tarafından tahsili gerekir ( 1985/24 )
*Tarla kira sözleşmeleri binde 1.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulacaktır.
Ancak bu sözleşmelerde teminat, depozito ve kefalet gibi düzenlemeler olduğunda damga vergisi
nisbeti farklılık gösterebilecektir ( 2006/33 )
*Tarım Kredi Kooperatifi ile Zirai Donatım Kurumu arasında yapılan bayilik sözleş
mesi damga vergisi ve harçtan muaftır ( 1977/26 )
*Tarım Kredi Kooperatifi ortaklarının gerek diğer kooperatif ortaklarına, gerekse ortak
olmayan şahıslara, kooperatif işlemlerini yürütmek üzere düzenlenen vekaletlerin harca tabi
tutulması gerekir ( İstisna hükmü kooperatiflere ortak olmak üzere başvuran üreticiler ile
ortakların münhasıran kooperatifleriyle yapacakları işlemler için geçerlidir ) 2006/3
*Tarım Satış Kooperatifi ortaklık yüken ve yüken çoğaltma mektupları nisbi harç ve
damga vergisine tabidir ( 1981/74 )
*Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü' nün çiftçi ile münasebetlerinde düzenlenecek kağıtlar damga vergisi ve harca tabidir ( 1986/86 )
*Tarımsal Üretici Birliklerinin defter tasdiklerinde harç muafiyeti uygulanması müm
kün değildir. ( 2006/33 )
*Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun işlemleri ( Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından noterliklerde yaptırılan işlemler ve bu işlemlerle ilgili kağıtlar sebebiyle Fon' dan, bu kağıtların gerek asılları gerekse suretleri açısından harç ve damga vergisi tahsil edilmeyecektir.
Ancak, anılan Fon'un 4389 s. Bankalar Kanunu 14. maddesinde belirtilen, - işlem taraflarına
bakılmaksızın harç ve damga vergisi istisnası tanınan hususlar- dışında damga vergisinden muaf
olmayan kişi ve kurumlarla karşılıklı olarak düzenlediği kağıtlara ait damga vergisinin tamamı
nın işlemin karşı tarafını teşkil eden ve damga vergisi muafiyeti bulunmayan kişi ve kurumlar
tarafından ödenmesi gerekir. ( Geniş açıklama var ) 2003/41
*Tasfiye halinde olsa bile kooperatif ortaklık payının bölünmesi, kooperatif ortak- lık
payının bölünmesine yönelik taahhütname veya muvafakatname düzenlenmesi mümkün bulunmadığından harç alınması da söz konusu olmaz. Kooperatife giren her şahıs tarafından, en az bir
ortaklık payı alınması gerekir ( 1163 s. Kanun 19/1 ) 1996/42
*Tescil talepnamelerinde harç ( Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluşları sırasında düzenlenen ve notere onaylatılan tescil talepnamelerinden de harç alınmaması
gerekir. Ancak, kuruluş işlemleri bittikten sonra noterlikten istenilen tescil talepnamesi suretlerinden harç alınması gerekir.) Genel yazı 2011/61
*Taşeron sözleşmesi ( Taşeron Sözleşmesinde taşeronluk hizmet bedelinin belli değer olarak gösterilmesi ve sözleşmenin bu bedel üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulma
sı gerekir. Sözleşmede bu işte kaç kişi çalıştırılacağının harç ve damga vergisi uygulamasında
dikkate alınmaması ) 2006/35
*Taşıma işleri ile ilgili olarak araç bulundurma ve belirli sayıda olsa dahi şöför bulundurulmasına ilişkin taahhütnamede değer gösterilmesi zorunluluğu olmadığından, dam
ga vergisine tabi olmayan bu kağıtlarla ilgili işlemlerden maktu harç alınacaktır ( 2005/36 )
*Taşınır ve taşınmaz malların belli bir bedelle satılmasına veya alınmasına yetki
veren vekaletnamelerde yer alan miktarlar, vekilin yapacağı işlerin sınırını belirtmek amacına yönelik olup bu tür vekaletler maktu harca tabidir, damga vergisi alınmaz ( 1981/80 )
*Taşınmaz satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde, inşaata tahsis olunan arsanın işlem tarihindeki emlak vergisi beyan değerinin ilgili belediyeden alınacak
bir yazı ile belgelendirilmesi suretiyle işleme yazılması, ilgililer tarafından daha yüksek bir değer
beyan edilmesi halinde ise, bu değerin işleme yazılarak nisbi harç ve damga vergisi uygulanması
gerekir. Ayrıca arsa sahibi ve müteahhit arasında arsa bedelinin dışında karşılıklı veya tek taraflı
bir para ödenmesi söz konusu olduğu takdirde 2006/ 31 sayılı genelgemiz esaslarının dikkate
alınacağı tabiidir. ( 2007/6 )
*Taşınmaz üzerinde hakkı kalmadığına ve başkası adına tescile muvafakat ettiğine dair
işlemin beyanname kabulü ile maktu harç ve damga vergisi alınması hk. ( 1990/40 )
*Taşıt kira sözleşmelerinde matrahın hesabı ( taşımacı ve taşıt sahibinin taahhütlerine
göre, ayrı ayrı bulunacak yıllık kira değerinden, en yüksek olanı matrah kabul edilerek harç ve
damga vergisinin hesaplanması ve alınması gerekir ) 1985/96
*Taşıt kira sözleşmesi ile kazanılan taşımacılık hakkının devrine ilişkin sözleşmelerde
olduğu gibi bu sonucu doğuran muvafakatnamelerde de değer gösterilmesi ( 1982/21 )
*Taşıt kira sözleşmesinde aylık kira bedelinin sözleşme süresi ile çarpımı sonucu bulunacak miktar üzerinden beher imza için binde yarım harç ile binde bir damga vergisi alınır. Kira süresine göre kira
karşılığının toplamı, süre belli değilse bir yıllık kira tutarı harca esas olur)
damga vergisi oranı binde beştir. ( 1992/17 )
Navlun mukavelesinde
*Taşıt kira sözleşmesinde harç ve damga : Kira üresi belirtilmeden yapılmışsa; binde
0.50 ( halen binde 0.99 ) nisbi harç ile maktu damga vergisi alınması gerekir. Kira süresi ve
kira bedeli belirtilmişse buna göre nisbi harç ve binde 1 ( halen binde 1.65 ) damga vergisi
alınması gerekir ( örneği var ) 1994/35 – Genel yazı 1994 Sh. 68
*Taşıt kira sözleşmesinde harç ve damga vergisi matrahı ( tarafların taahhütlerine
göre bulunacak yıllık kiranın en yükseği ) 1984/53
*Taşıt kira sözleşmesinde yer alan hususlarla ilgili davranış biçimini düzenleyen
ve belli değer gösterilmesi zorunlu kağıtlardan olmayan taahhütnamenin maktu damga vergisine ve harca tabi tutulması hk. ( Taahhütname ve Taşıt Kira Sözleşmesi örnekleri var ) 1994/33
*Taşıt kredisi ve rehin sözleşmesi ile kredi borçlanma ve rehin sözleşmesi başlıklı
kağıtlarda değer gösterilmesi zorunlu olup kredi, rehin veya sigorta işlemlerinden değer olarak en yüksek olan miktarın dikkate alınarak bu miktar üzerinden nisbi harç ve damga vergisine
tabi tutulması gerekir ( 1993/58 )
*T.C. Bakü Büyükelçiliğinde kavaslık görevini kabul ettiğine ve bu görev süresince uyul
ması gereken hususlara uymadığı ve üç yıllık hizmet süresi dolmadan işi bırakması ya da işten
çıkarılması halinde kendisi ve aile efradı için almış olduğu harcirahı iade edeceğine dair taahhütnamede söz konusu harcirahın toplamı değer gösterilmek suretiyle nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulur ( 1992/33 )
*T.C. Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne verilen taahhütnameler ithal edilen petrol ürün
lerinin satış, teslim ve stok ile ilgili davranış şekillerini düzenlediğinden maktu damga vergisine, noter işleminin ise maktu harca tabi tutulması gerekir ( Örneği var ) 1998/63
*T.C. Ziraat Bankası güvenlik görevlisi taahhütnamesi ( T.C. Ziraat Bankası tarafından koru
ma ve güvenlik görevlisi olarak görevlendirileceği şubede 3 yıl süre ile çalışacağına ve tayin talebinde bulunmayacağına dair taahhütnamenin maktu harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ) 1998/12
*T.C. Ziraat Bankası ile Yem Sanayi Şirketleri arasında yapılan protokolda belli
ise miktarın, değilse tahmini miktarın gösterilmesi gerekir ( 1986/68 )
*T.C. Ziraat Bankası ile Petrol Ofisi bayileri arasında yapılan, çiftçilere akaryakıt
temi ni hususundaki işyeri sözleşmesinde ( teslimi taahhüt edilen akar yakıt ve madeni yağın
tahmini miktarının işlem tarihindeki bedelinin ) değer olarak gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi
harç ve damga vergisine tabi tutulması hk. ( 1991/24 )
*T.C. Ziraaat Bankası,Türkiye Halk Bankası'nın açacağı krediler için düzenlenecek
kağıtların harç ve damga vergisine tabi olacağı . Esnaf kefalet ve küçük sanat kooperatiflerine ve bu kooperatiflerin ortaklarına ve bu kooperatifin kendi ortaklarına açtıkları krediler nedeniyle dü
zenlenecek borç senetleri, borç ödeme makbuzları, ipotek ve rehin senetleri damga vergisinden muaf
olup harca tabidir ( 1984/47 )
*TEDAŞ ' ın araç kiralama ihalesine iştirak eden şirkete ( ihale şartlarına göre
kullanılmak üzere ) tahsis edilen araçla ilgili muvafakatnamede aracın aynına ilişkin bir
taahhüt bulunmadığından maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1995/41
*TEK ile yapılacak ağ bağlantısı protokoluna ( tapuda kayıtlı taşınmaza yaptırılacak yapının
elektrik ihtiyacının karşılanması için ) göre ağ bağlantısı hattının yaptırılacağı ve keşif bedelinin TEK 'e
ödeneceğini içeren taahhütnamede keşif bedeli belirtilmek suretiyle değer gösterilmesi, nisbi harç ve
damga vergisi alınması gerekir ( 1983/53 )
*Tek tip profesyonellik ( futbolcu ) sözleşmelerinde 10. maddede belirtilen brüt aylığın sözleşme süresi ile çarpımı sonucu bulunacak miktara 15. maddede belirtilen transfer ücreti
nin ilavesi ile bulunacak meblağ ile 17. maddede yer alan ve sözleşme sonunda futbolcunun başka bir klübe transferi için gerekli ücret miktarından hangisi en yüksek vergi alınmasını gerektiriyorsa onun üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınır ( 1990/47 )
*Tekel idareleri ile toptan satıcılar arasında düzenlenen toptan satıcılık sözleşmelerinde, satış tutarları üzerinden hesaplanan satış aidatı ( hizmet ücreti ) ile teminat taahhüdü işlem
lerinin nisbi harç ve damga vergisine esas alınmaması, dolayısıyla asgari aylık satış miktarı belli olan mamullerin sözleşme süresine tekabül eden toptan satış miktarının toptancıya satış tutarları toplamının nisbi
damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir ( 1996/41– 2007/11 )
*Teknik elemanların ( ihale müteahhidin uhdesinde kaldığı takdirde .... işlerini ..... lira ücretle
yapmayı kabul ve taahhüt ediyorum ) şeklinde idareye verecekleri taahhütnamelerde gösterilen değerin asgari ücretten az olmaması gerekir ( 1985/80 )
*Teknik eleman taahhütnamelerinde değer gösterilmesi ( 1985/95 )
*Temizlik ihalesinde makina, ekipman ve sarf malzemesi bulundurulmasına dair
taahhütname, kamu idarelerine verilmek üzere , ilgili mevzuatta belirlenen kurallara uyula-
cağına ilişkin olarak düzenlendiğinden değer gösterme mecburiyeti yoktur, maktu harca tabi
dir ( örnekleri var ) 2008/39
*Terörle mücadeleden doğan zararların tazmini ile ilgili vekaletnameler ( Terör ve
Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkındaki 5233 s. Kanun ; terör eylemleri
ve terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle maddi zarara uğrayan gerçek ki
şiler ile özel hukuk tüzel kişilerinin maddi zararlarının sulhen karşılanması hakkındaki esas ve
usullere ilişkin hükümler ile vergi resim ve harç muafiyetini düzenlemektedir. Bu çerçevede noterlerde yapılacak işlemler de muafiyet kapsamında bulunmaktadır. Maddi zararların karşılanması amacıyla düzenlenen vekaletnameler münhasıran sulhen anlaşma yetkisi ile sınırlı olarak
verildiği takdirde harçtan istisna edilecek, bu yetkinin yanısıra dava açma, icra takibi ve benzeri
diğer yetkileri de ihtiva ederse maktu harca tabi tutulacaktır) örnek var ( 2004/48 )
*Tescil davası nedeniyle verilecek muvafakatnameler beyanname niteliğindedir, mak
tu harca tabidir ( 1990/40 )
*Tesis veya taşınmazın iz bedelle devrine dair taahhütnamede değer ( 2006/14 )
*Teslim edilen malzeme bedelinin, idarenin isteği ( veya nakit durumu ) doğrultusunda ödenmesi hususunun kabulüne dair işlemin, belli bir parayı ihtiva eden ve bir tekli
fin kabulü, dolayısıyla sözleşmenin tekemmülü vasfını taşıdığı sonucuna varıldığından, değer üze
rin den nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2001/33 )
*Teyid mektuplarının, tarafların daha önce anlaşmaya vardıkları hususları belirlemek amacıyla
düzenlenmeleri ve sözleşme mahiyetinde olmaları nedeniyle 488 s. Kanuna ekli ( 1 ) sayılı tablonun I1/a fıkrasına göre binde 6 nisbi damga vergisine tabi tutulmaları gerekir ( Örneği var ) 1994/34
*THY Anonim Ortaklığı hesabına yurt dışında pilot eğitimi göreceklerin verecekleri taahhütnameler ( Harca tabi, damga vergisi istisna ) 1989/44 – 1990/72
*TIR Karneleri Himayesinde Uluslar arası Eşya Taşımacılığı yapacak firmaların uy
ması gereken kuralları belirten taahhütname, bir davranış biçimini düzenlediğinden
maktu damga vergisine ve noter işleminin de maktu harca tabi tutulması gerekir ( Örneği var )
1994/19 – 2001/22
*TIR Sistemine Kabul Talepnamesi , taahhüt içermediğinden maktu harca tabi tutulması, dam
ga vergisine tabi tutulmaması gerekir. TIR karneleri himayesinde mal ve eşya nakliyatı yapacak firmaların birliğe verecekleri taahhütnamenin ise değer gösterme yükümlülüğü olmadan harç ve damga
vergisine tabi tutulması ( 1985/49 )
*Ticaret ve Sanayi Odasından alınacak karşılıksız bursla ilgili düzenlenecek taahhütnamenin aylık burs miktarının süre ile çarpımı sonucu bulunacak miktar üzerinden nisbi harç ve
damga vergisine tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1987/26
*Ticaret ve Sanayi Odasınca verilecek karşılıksız bursla ilgili taahhütnamede aylık burs miktarı süre ile çarpılıp değer gösterilir ( 1987/26 )
*Ticari amaçlı işyerlerine ait kira sözleşmelerinde, vergi stopajının ayrıca kiracı tara
fından ödeneceğinin kararlaştırıldığı hallerde matrahın ( kira bedeli+vergi stopajı ) toplamı üze
rinden alınması gerekmektedir ( 1988/74 )
*Ticari İşletme Rehni Kanunu ( 1447 sayılı ) değişikliği ve açıklamalar ( Kanunun 12.
Maddesinin 1. fıkrasındaki “ikiyüzelli” ibaresi “iki milyar” olarak değiştirilmiş, Yeni eklenen Ek 2.
maddesine göre; Sanayi İşletmelerinde rehne konu olan varlıkların bir listesi işletmenin yasal defterlerinden işletme veya yevmiye defterinin son sayfasına noter tarafından onaylanarak eklenir. Bu
listelerde, rehinli malların özellikleri açıkça belirtilir. Bu işlem rehnin devamı süresince her yıl yenilenir. Ticari işletme rehnine ilişkin hükümler bu maddeye göre sanayi işletmelerinde yapılan rehinlerde
de uygulanır. ) R.G. 29.07.2003 ( Genel yazı 2004/67 Sh.273 ) Ticari İşletme Rehni Kanunu 5.
maddesinin son fıkrası harç ve masrafların hangi tarafa ait olacağının rehin sözleşmesinde
belirtilmesinin gerektiğini, 9. maddesi alacaklının sigorta bedeli üzerinde rehin hakkına sahip
olduğunu, 10. maddesi rehne konu malların izinsiz olarak devredilemiyeceğini, yeni alınan malla
rın rehne dahil edilebileceğini hüküm altına almıştır. ( Bakınız “Rehin Sözleşmeleri” bölümü )
*Ticari şirketlerde hisse devri, hisse senetlerinin alıcıya teslimi ile gerçekleşmekte olup,
devre ilişkin sözleşmenin noterlikçe tasdik işlemi ile hukuki süreç tamamlanmaktadır. Bunun
dışında tasdik işleminin yapılabilmesi için devir bedelinin peşin ve tamamen ödenmesi gibi bir
şart aranmayıp taksitler halinde ödeneceğinin devir senedinde gösterilmesinde hukuken bir engel bulunmamaktadır. Alınması gereken harç ve noterlik ücretinin de devir bedelinin tamamı
üzerinden hesap edilmesi gerekir ( Genel yazı 2005/119 Sh.269 )
*TOBB bünyesinde kurulan GS 1 sistemine üyelik başvurusu yapan gerçek ve tüzel kişi
lerin başvuru sırasında ibraz edecekleri “üyelik taahhütnamesi”, “noter onaylı taahhütname”
sistemde kayıtlı olan üyelerin üyeliklerini devretmek istemeleri halinde düzenlemeleri gereken
noter onaylı ” devir belgesi” başlıklı kağıtların, 492 s. Harçlar Kanunu 42.maddesinde sayılan
menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili mukavele, senet ve
kağıt olmadığı anlaşıldığından; bu kağıtlarda belli bir değerin yer alması halinde bu değer üzerin
den 492 s. Kanuna bağlı (2) s. tarifenin I-1. maddesi gereğince nisbi harca, belli bir değerin yer
almaması halinde ise, aynı tarifenin II-1. maddesi gereğince maktu harca tabi tutulması gerekir.
Diğer taraftan, söz konusu kağıtların belli bir parayı ihtiva etmesi durumunda 488 s. Damga Ver
gisi Kanunu’nun I/A-1.fıkrası uyarınca damga vergisine tabi tutulması , aksi durumda damga ver
gisi aranılmaması gerekir ( Gelir İdaresi Başkanlığı görüşünde; ödenmesi öngörülen giriş aidatı
ve yıllık aidatın belli para olup olmadığı hususuna değinilmediğinden damga vergisine tabi tutul
madan, işlemden sadece maktu harç alınması gerekir ) 2011/16
*TOKİ ile bir şirket arasında tanzim olunan arsa satışı karşılığı hasılat paylaşım
esaslı sözleşmeler ( Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin farklı bir tarzı olan arsa satışı karşılığı hasılat payla
şım esaslı sözleşmelerde nisbi damga vergisi ve noter harcının bağımsız bölümlerin satışından elde edilecek toplam gelirden idareye verilecek idare payı üzerinden hesap edilmesi gerekmektedir. Ancak, inşaata tahsis olunan
arsa üzerine yapılacak inşaat sonrası elde edilecek toplam hasılat ve bu meyanda idare payına parasal değer
olarak yer verilmeyen bu nevi sözleşmelerden alınacak nisbi harç ve damga vergisi tatbikatında, 2006/31 s. Genelgeye göre işlem yapılması gerekmektedir ) 2008/31
*Toplu Konut İdaresi tarafından ( belediyece yürütülen kentsel dönüşüm çalışmaları çerçevesinde ) yaptırılan konutlardaki hakkından vazgeçtiğine dair düzenlenen kağıtta değer gösterilmesi ve düzenleyenler tarafından beyan edilecek bu değer üzerinden 492 s. Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin I/1 pozisyonu uyarınca nisbi harç alınması gerekir . Kentsel Dönüşüm Projesi kapsa-
mında sahip olunan taşınmazın 3. şahıslara satışı ile ilgili açıklamalar aşağıda Taşınmaz Satış Vaadi başlığı altında
2008/12 sayılı genelgede yapılmıştır ( 2009/8 )
*Toplu Konut İdaresi ile bir kişi arasında düzenlenen “gayrimenkul satış sözleşme
si” kapsamında yer alan hak ve borçların devrine dair “devir protokolü” nün ; ihtiva
ettiği bedel üzerinden, devir eden ve devir alanın imzaları dikkate alınarak nisbi harca tabi tutulması gerekir. Devir protokolünde ilk sözleşmeye atıf yapıldığından ve hükmünü ilk kağıttan aldı
ğından, 488 s. Kanunun 14. maddesi gereğince ilk sözleşmeden alınan verginin dörtte biri nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2004/12 )
*Toplu Konut İdaresince verilen konutların devri ( Toplu Konut İdaresinin yaptığı konutların devri ile ilgili olarak düzenlenen gayrimenkul satış sözleşmesinin “Alıcının İade ve Devir Yetkisi”
başlığını taşıyan 5. maddesinde ; “Alıcı, işbu sözleşme uyarınca sahip olduğu hak ve yükümlülüklerini
anahtar teslim tarihinden itibaren ( 1 ) yıl sonrasına kadar üçüncü kişilere devir ve temlik edemez” hükmü
yer aldığından bu süre içinde noterliklerde bununla ilgili sözleşme yapılamaz . Alıcı, anahtar tesliminden
itibaren 1 (bir) yıl sonra işbu sözleşmeden doğan haklarını üçüncü şahsa devredebilir. Devralan kişinin ...
idarenin belirlediği ve ilan ettiği “Alt Gelir Grubu ve Yoksul Projesi Başvuru Şartlarına” uygun olması ve
uygun olduğunu belirleyen belgeleri ibraz etmesi, koşullarını sağlaması gerekir. Devir hakları doğan alıcı
ların, Toplu Konut İdaresi vekili bankanın huzurunda imzalanan devir protokolünü ibraz etmeleri halinde
noterliklerde düzenlenecek sözleşmelerle “ sözleşmeden doğan haklarını” devredebilecekleri, bu sözleşmelerde TOKİ tarafından tahsis sırasında belirlenen bedelin değer gösterileceği, harç ve damga vergisinin
bu bedel üzerinden alınması gerektiği ) 2006/42 Alt Gelir Grubu ve Yoksul Grubu Projeleri Gayrimenkul
Satış Sözleşmenin 5. maddesinde değişiklik yapılmış ve “alıcının, konutunu borcu bitene kadar devredemiyeceği” hükmü getirilmiştir. Toplu Konut İdaresine ait konutların devrine ilişkin şartların sözleşmelerde
yer alması nedeniyle, bunlarla ilgili işlemlerde; öncelikle sözleşmelerin incelenerek devire ilişkin hüküm
lerin belirlenmesi ve buna göre de 2006/42 sayılı genelgemizin (b) bendinde açıklandığı şekilde işlem yapılması gerekmektedir ( 2007/17 )
*Toplu konut kredilerine ilişkin beyanname-taahhütname : Toplu Konut Kredileri Uygu
lama Yönetmeliği uyarınca konut kredisi talep edenler tarafından ( beyan edilen hususların doğruluğunun tesbiti amacıyla ) düzenlenen “ Beyanname ve taahhütname” başlıklı kağıdın, kredi
miktarının hesaplanmasını mümkün kılan herhangi bir değeri ihtiva etmemesi nedeniyle maktu
harca ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1998/10
*Toplu konut kredilerine ilişkin beyanname ve taahhütname ile Belediyece inşa edi
len Sosyal Konut Projeleri için düzenlenen taahhütnamenin önlü arkalı düzenlenmesi
halinde; hükümleri ve tarafları farklı bağımsız işlemler olması dikkate alınarak ayrı ayrı maktu
damga vergisine ve maktu harca tabi tutulması ( örnekleri var ) 1998/ 61
*Toplu Konut Fonu kaynaklı kredi kullanmayacakların verdiği taahhütnameler(.. koo
peratifinden edineceğim konut için Toplu Konut Fonu kaynaklı kredi kullanmak istemiyorum. Ancak, her yıl kredi talep edecek kişilerin alacakları kredi toplamı kadar meblağı kabul ve taahhüt ederim, şeklindeki taahhütname belli bir parayı ihtiva etmediğinden maktu damga vergisine ve noter işlemlerinin de maktu harca tabi tutul
ması gerekir ) Örneği var ( 2000/15 )
*Toplu
konut yapımcıları tarafından Toplu Konut Fonundan kullandırılacak konut
kredisine ilişkin olarak düzenlenen taahhütnamenin, kooperatif tarafından kullanılacak toplu
konut kredileri için düzenlenen sözleşmelerde yer alan tutarın belli değer olarak kabulü ile yapılacak işlemlerin
bu değer üzerinden nisbi harca ve damga vergisine tabi tutulacağı ( Örneği var ) 1999/4
*Toplu konut yapımcıları tarafından kullanılacak kredilerle ilgili taahhütnameler
Toplu konut fon kaynaklı kredinin tesisi halinde inşaatta TSE standartlarına uygun yapı malzemesi ve yapı elemanı kullanılacağına, TSE tarafından bu konuda verilecek hizmetin bedelinin ödeneceğine dair (2) nolu taahhütnamenin maktu harç ve damga vergisine, kredi talep edilen konutların niteliği, üst yapı inşaatlarının süresinde bitirilmesi, kredinin öngörülen sürede geri ödemesinin tamamlanması TSE standartlarına uygun malzeme
kullanılmasına dair (1) nolu taahhütnamenin kullanılacak kredinin işlem sırasında bilinen veya ilgililerce beyan
olunan tutarı üzerinden nisbi damga vergisi ve harca tabi tutulacağı ( 2 adet taahhütname örneği ) 1999/28
*Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Merkez ve Taşra Teşkilatı ile müteahhitler arasında akdedilecek sözleşmelerde bedel gösterilmesi ( yükletilen, boşaltılan ve
taşınan mahsullerin tahmini miktarlarının belirtilmesi ) gereklidir ( 1975/14 - 1976/5 )
*Toprak Mahsulleri Ofisi adına hareket eden Devlet Üretme Çiftliği ile yetiştirici arasında yapılan hububat üretim sözleşmesi ve buna bağlı borç senedi ( 1977/23 )
*Toprak Mahsulleri Ofisi'nin çiftçiye sattığı tohumluklar nedeniyle düzenlenen se
netlerin harç ve damga vergisine tabi olması gerekir ( 1986/40 )
*Trafik kazası neticesinde aracında meydana gelen hasar sebebiyle ... .Sigorta A.Ş.
den hasar bedeli talebinde bulunmayacağını kabul ve beyan ile sigorta şirketi hakkındaki dava
ve talep hakından da feragat ettiğine dair kağıttan damga vergisi alınmaması, maktu harca tabi
tutulması gerekir ( örneği var ) 1996/36
*Trafik Tescil Bürolarına hitaben kredi alacaklısı bankalar tarafından düzenlenen
kağıtların müzekkere olarak kabulü hakkındaki Maliye Bakanlığı görüşü değişmemiştir.
Böyle bir işlem geldiğinde noterce onayı istenen işlem kağıdının, ekli örnekteki şekle uyup uyma
masına veya normal ibraname şeklinde bulunmasına bakıllarak varılacak sonuca göre harç ve
damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1995/81 )
*Traktör bakım ve onarımına ilişkin garanti belgeleri ( değer gösterme zorunlulu ğu
olmayan bu tür servis sözleşmeleri maktu harç ve damga vergisine tabidir ) 1991/8
*TSK. Mensupları Çocuklarının Tahsiline Yardım Vakfı Öğrenci Yurtları Yönergesi gereğince okul idaresine verilen yüklenme senedi değer gösterilmesi gereken kağıtlardan olduğundan
zarar ve ziyana karşılık idareye ödeneceği taahhüt edilen depozito miktarı ile 2.maddedeki bir aylık yurt aidatı
tutarının gösterilmesi ve bu değerlerin toplamı üzerinden damga vergisi ve harca tabi tutulması ( 1986/21 )
*Turizm Bakanlığı Yatırımlar Genel Müdürlüğünün kesin tahsis yazısında yer alan
tüm şartlara aynen uyacakları, uyulmaması halinde taşınmaz malı tüm yapı ve tesisleri ile beraber adı geçen Bakanlığa teslim edecekleri , buna karşılık hiçbir talepte bulunmayacakları taahhüdünde değer
( ilk yıl irtifak hakkı tesis bedeli belirtilmiş sonraki yıllara ilişkin bir şart konulmamışsa, bir yıllık irtifak hakkı tesisi
bedeli tahsis süresi ile çarpılarak bulunacak değer üzerinden nisbi damga vergisi ve harç alınır ( 1992/29 )
*Turizm yatırımlarına tahsis edilecek kamu arazilerine karşılık verilen taahhütnamelerde değer gösterilmesi gerekmez, maktu harç ve damga vergisi alınır ( 1989/41 )
*Turizm yatırımlarına tahsis olunan kamu arazileri ile ilgili ön izin taahhütnamele
rinde, yapılması taahhüt edilen yatırımın taahhüt tarihindeki değerinin gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisinin hesaplanması gerekir ( 1998/47 )
*Turizm yatırımları ile ilgili yatırım taahhütnamesinde değer gösterme mecburiyeti
olmadığından damga vergisi alınmaması, maktu harca tabi tutulması gerekir ( 2006/34 )
*Türk Hava Kurumu' nun noter işlemleri ( 1606 s. Kanunun 3685 s. Kanunla Değişik 1.
Maddesine göre; “.......Türk Hava Kurumu'nun ........ kendisine terettüp eden vergi, harç ve resim
mükellefiyetinin kurumlara ait olduğu hallerde bütün vergilerden, harçlardan, resimlerden, his
se ve fonlardan muaftır. Dolayısıyla kurumun imzasından harç aranılma yacak, damga vergisinin tamamı ise işlemin karşı tarafını teşkil eden ve damga vergisi muafiyeti bulunmayan kişi
veya kurumlar tarafından ödenecektir ) 2000/23
*Türk Standartları Enstitüsüne verilen ve tetkike gönderdiği mallarını, laboratuvar
sonuçları alınıncaya kadar satmayacağına, laboratuvar sonuçları olumsuz çıktığı takdirde bu
olumsuzluğu gidereceğine dair taahhütname, menkul malın aynına yönelik olduğundan, taahhüt
konusu malların rayiç değerinin gösterilmesi ve bu bedel üzerinden nisbi damga vergisi ve harca
tabi tutulması gerekir ( Örneği var ) 1992/16
*Türk Uluslar arası Gemi Siciline kayıtlı gemilerle ilgili “Time Charter Sözleşme
si” nin incelenmesinden; armatör tarafından sahibi olduğu geminin içindeki tüm mürettebatı ve
kaptanıyla birlikte taşıma işinde kullanılması için belli bir süre kiralanması amacıyla düzenlendiği ve söz
leşmede taşıyanın ( gemi sahibinin ) eşya taşıma taahhüdünden anlaşılmakta olup, eşya taşıma taahhüdü
içermeyen bu sözleşmenin navlun mukavelesi olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu
nedenle, söz konusu sözleşmede yer alan toplam aylık kira bedelinin sözleşme süresiyle çarpımı neticesin
de elde edilen tutar üzerinden binde 1.5 nisbetinde, yine sözleşmede yer alan USD teminat tutarı üzerinden de binde 7.5 nisbetinde damga vergisi hesaplanması, hesaplama sonucunun karşılaştırılması neticesinde alınabilecek en yüksek vergi miktarının belirlenmesi ve buna göre en yüksek vergi alınmasını gerek
tiren akit veya işleme tekabül eden tutar üzerinden damga vergisi ve harcın hesaplanması gerekir ( örne
ği var ) 2008/14
*Türkçe ve yabancı dilde sayfaları bulunan mukavele veya kağıtların örneğinin çıkartılması istendiğinde harç uygulaması yönünden Türkçe ile yazılmış sayfaların ( Harçlar
Kanunu ( 2 ) sayılı tarifesi II-5/a fıkrası) , yabancı dilde yazılmış sayfaların ( aynı tarifenin II-5/b
fıkrası ) uyarınca harca tabi tutulması gerekir ( 1991/82 )
*Türkiye Emlak Bankasına verilen muvafakatnameler ( İnşa edilen konutlarla ilgili olarak,
konut hak sahiplerince bankaya verilen yetkileri ihtiva etmektedir ),maktu harca tabi tutulur,damga ver
gisi alınması mümkün değildir. ( Örneği var ) 1993/31
*Türkiye Denizcilik İşletmeleri ile özel kişiler arasında yapılan, şehir hatları gemilerinin büfelerini işletme hakkını sağlayan hasılat kira sözleşmelerinde sözleşme süresine göre kira bedeli
üzerinden binde bir damga vergisi alınır ( 1992/18 )
*Türkiye Garanti Bankası A.Ş. nin tütün avans kredisi ve rehin sözleşmesinde ; adı
geçen banka ile borçlunun imzalarına ilaveten müteselsil kefillerin bu sözleşmeye koydukları imzalar, asıl
akit ile bir asıldan doğma ve bununla ilgili işlemler meyanında olmakla birlikte bu sözleşme kapsamında
yer alan yediemin ile ilgili düzenleme; kredi, rehin ve kefalet işleminden tamamen ayrı, müstakil bir nitelik
göstermektedir. Bu nedenle rehin ve kefalet işlemlerinin; kredi, rehin veya kefalet işlemlerinden değer ola
rak en yüksek olanı dikkate alınarak nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir. Yediemin işlemi
nin ise; yediemine konu olan tütünün değeri üzerinden binde 5 nisbi damga vergisine, bu hususta noterde
yapılacak işlemlerin de binde 0.50 nisbetinde harca tabi tutulması gerekir. ( 1993/28 )
*Türkiye Halk Bankasınca Esnaf ve Sanatkarlar Kefalet Kooperatifi ortaklarına
açılacak kredi işlemleri ile ilgili olarak kooperatif üyelerinin yerine getirmekle yükümlü olduğu
genel şartları ve yanısıra kooperatifin bu kredi işlemleri ile ilgili olarak bankaya verdiği taahhütleri içeren taahhütnamenin maktu damga vergisine ve bu konuda noterde yapılan işlem lerin maktu harca tabi tutulması gerekir ( Esnaf ve Sanatkarlar Kefalet Kooperatifi Taahhütnamesi örneği ekli ) 1993/79
*Türkiye Halk Bankası “Genel Kredi Sözleşmesi”nin 180 sayfa kabul edilmesine karar
verilmiştir ( Genel yazı 2007/55 Sh.278 )
*Türkiye Vakıflar Bankası T.A.Ş. ye ait Genel Kredi Ve Cari Hesap Sözleşmesinin,
harç ve karşılaştırma ücreti bakımından 108 sayfa kabulü gerekir ( 1978/11 )
*Türkiye Vakıflar Bankası tarafından ( ibraname ) başlığı altında noterliklerde
onaylatılan ve trafik tescil kuruluşlarına hitaben hazırlanan, rehin kaldırılması
talebini içeren işlemde; kredi borcunun tamamının ödendiğinden ve söz konusu krediden dolayı başkaca bir borcu kalmadığından bahisle adı geçenin ibra edildiği açıklandığından, kullandırılan kredi tutarının
değer olarak gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi harç alınması gerekir ( 2000/10 )
*Türkiye Zirai Donatım Kurumunca yapılan taksitli satışlarda harç ve damga vergisi matrahı ( bakiye borç ile peşin ödenen meblağın tamamı yani emtia satış tutarı ) üzerinden nisbi harç
ve damga vergisi alınması gerekir ( 1987/87 ) Borç taahhüdü ile aynı borca ait müşterek borçlu ve mütesel
sil kefalet işleminin tek bir amaca yönelik olarak düzenlenmiş olması nedeniyle söz konusu kağıdın, peşin ödenen meblağ dışında, ödenmesi taahhüt edilen bakiye borç miktarı üzerinden -borç taahhüdü ile kefaletnameden, hangi işlem daha fazla vergi alınmasını gerektiriyorsa o işlem üzerinden- nisbi vergi ve harca tabi tutulması,
iki genelgenin birlikte değerlendirilmesi hk. ( 1988/45 )
*Türkiye Zirai Donatım Kurumu ile ilgili genelgelerin birleştirilmesi hk. ( 1977/26,
1983/9 - 57, 1984/35 - 42 sayılı genelgeler hükümsüz hale gelmiş, muafiyetle ilgili 1984/50,
işlem örneği ile ilgili 1985/66, ve taksitli satışlarla ilgili 1987/87 ve 1988/45 sayılı genelgelerin
yürürlükte olan hükümleri bir araya getirilmiştir. ( 1989/38 )
*Türkiye Zirai Donatım Kurumu ile satıcı firmalar arasında düzenlenen “satıcılık
sözleşmesi” nde ( satışı yapılacak malın cinsi ve miktarı belli olmamakla birlikte ) gösterilen teminat
ve azami satış tutarlarından yüksek olanı üzerinden nisbi harç ve damga vergisi, sözleşme konusu hak
kında düzenlenen ve satışa ilişkin diğer usul ve esasları ihtiva eden taahhütnameden maktu harç ve
damga vergisi alınır ( 1989/102 )
*Türkiye' de yerleşik kişi ve kuruluşların, Uluslararası Kurumlardan, yabancı ülkelerin kendi kuruluşlarından ve her türlü dış kaynaklardan doğrudan doğruya veya Tür
kiye' de faaliyet gösteren bankalar vasıtasıyla temin edecekleri dış kredilerin alınması sırasında
ve bu işlerle ilgili olarak ilk defa düzenlenecek kağıtlar için damga vergisi nisbetinin “ 0 “ olarak
uygulanması öngörülmüştür. Kredinin alınmasına ilişkin sözleşmenin noterde yapılacak tercüme
işleminde ve benzeri işlemlerde “ 0 “ damga vergisi uygulanması gerekir ( 1993/76 )
*Türkiye'ye çalışmak veya öğrenim yapmak üzere gelen yabancı uyrukluların araç
ları hakkında ilgili kurumlar veya üçüncü şahıslar tarafından düzenlenen ( bu aracı
yalnız kendi ihtiyaçlarında kullanacağı, satmayacağı, giderken aynen götüreceği, her türlü vergi ve resimlerini ödeyeceğine dair) taahhütnamelerin , muhtevasındaki aracın kasko sigortasına
esas değeri üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir (1991/84–1998/52)
*Türktrust sertifika sahibi sözleşmesi ( Belli değere konu olmadığından damga vergisinin konusuna girmeyen “TÜRKTRUST Sertifika Sahibi Sözleşmesi” nin beher imza üzerinden maktu harca tabi tutulması
gerekir. Ayrıca değer belirtilmeksizin onaylama şeklinde işleme tabi tutulması gereken işlemin, ilgililerden herhangi birinin veya her ikisinin birlikte müracaatı halinde başvuranın imzası onaylanarak tamamlanması uygun
olacaktır ( Sözleşme örneği var ) Genel yazı 2005/109 Sh. 249
*Türktrust Nitelikli Elektronik Sertifika Sahibi Taahhütnameleri ( Bu işlemin, iş
sahibinin kimliğini tesbit etmek suretiyle tek yanlı olarak taahhütname şeklinde yapılabileceği
ve değer içermediğinden maktu harç alınacağı, damga vergisine tabi olmadığı, metninin de ( 5 )
sayfa olarak kabul edilmesi ) Örneği var ( Genel yazı 2006/78 Sh.258 )
*Uçak sahiplerinin verdiği ; sahibi bulunduğum uçağın Türk Hava Kurumu veya havacılık kulüplerince bedelsiz olarak uçuş eğitiminde kullanılmasına muvafakat ediyorum, şeklinde düzenlenen işlemin muhtevası itibariyle taahhüde değil, ariyet akdine konu teşkil ettiği anlaşılmaktadır. Maktu harca ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1993/57 )
*Ulaştırma Bakanlığınca ( bazı yan sanayi kolları ile ilgili imalat yapmak için ) tahsis edilen arsanın kullanım koşullarına ilişkin taahhütnamelerde ( örneği var ) birden
fazla işlem değeri bulunduğundan, en yüksek damga vergisi ve harç alınmasını gerektiren akit veya
işlem üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınması gerekir ( 1991/20 )
*Uluslararası piyasada kullanılmak üzere EAN , BARKOD sisteminden yararlanmak
üzere TOBB Milli Mal Numaralama Merkezi ( MMNM )' ne başvuranların noterde
tasdik ettirerek verecekleri taahhütnamede ( örneği var ) TOBB tarafından belirlenen
giriş aidatının parasal değer olarak gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi harç ve damga vergi tahsil edilmesi gerekir ( 1998/23 )
*Uluslararası Tahkim Mahkemesi kararının tercümesinin noterlikte onaylanması
halinde söz konusu kararda yer alan değerlerin toplamı üzerinden, kararın noterlikte tercüme edildiği tarihteki oran üzerinden nisbi damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2006/50 )
*Uluslararası Yolcu Ve Eşya Taşıması Yönetmeliğinin 25. maddesi gereği düzenlenen “işbirliği sözleşmesi” nde değer gösterilmesi ( taşıma bedeli ) gerekir ( 1983/39 )
*Uzman erbaş olmak isteyen kişilerin, görevlerini yaparken 3259 s. Uzman Erbaş Kanunun
daki yükümlülükleri yerine getireceklerine dair taahhütnameler, değer gösterilmesi zorunlu kağıtlar ara
sında bulunmadığından maktu damga vergisi ve maktu harca tabi tutulması gerekir ( 1992/39 )
*Üçüncü şahısların vergi borcuna karşılık olmak üzere alacaklı vergi dairesine
hitaben düzenlenen teminat veya kefalete dair kağıtların harç ve damga vergisi
( damga vergisi istisnasına tabi olan şahsi kefalet ile ilgili işlem örnekleri ve damga vergisi istis
nasından yararlanamayan teminata dair işlem örnekleri var ) 6183 s. Kanunun 11. maddesinde
düzenlenen şahsi kefaletle ilgisi bulunmayan, doğrudan teminat verme taahhüdünü ihtiva eden
bu kağıtların, konusunu teşkil eden gayrimenkulün emlak vergisi değeri, araçların ise kasko sigortasına esas değerinden az olmamak üzere ilgililer tarafından beyan edilen değer üzerinden
nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulacaktır ( 2003/30 )
*Üçüncü kişinin kredi borcunu ödemesi nedeniyle banka tarafından 3. kişiye yapılan temlik işlemlerinde alacak miktarı ile rehin veya ipotek tutarlarından yüksek olanı üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınır ( 2007/13 )
*Üretimi yapılacak briket kömürlerin Çevre Kurulu Kararında belirtilen kömür
özelliklerini haiz olacağı, belediyeye verilen taahhütnamede yer alan kömür ve paketleme
özellikleriyle ilgili her türlü hususa riayet edileceği, İstanbul dahilinde pazarlamacı kuruluş olarak ... ortaklığının yetkili kılındığı, aksi takdirde her türlü hukuki cezaya razı olunacağına dair
taahhütnamede; üretilmesi taahhüt edilen kömürün tahmini rayiç değerinin gösterilerek nisbi
harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1997/43
*Üye Bilgi Formu ve Taahhütname başlığını taşıyan kağıtta, ilgili Birliğe üye olmak isteyen şir
ket tarafından, ihracaat ve üretim kapasitesine ait bilgiler verilmekte, sonuç kısmında ise bilgilerin doğruluğu beyan ve taahhüt edilmektedir. Düzenleme şekil ve muhtevası itibariyle beyanname olarak değerlendirilmesi ve maktu harca tabi tutulması gerekir.Herhangi bir resmi daireye verilmek üzere düzenlenmediği anlaşılan bu kağıdın, damga vergisine tabi tutulması mümkün değildir ( 1989/107 )
*Üzerinde değişiklik yapılarak tescil belgesindeki modeline göre farklı görünümler kazandırılan veya başka model taşıt durumuna getirilen ve bu değişiklikleri
tescil belgesine de işlenen araçların satışı sırasında ; noter harcı matrahı bakımından
tadilattan sonraki tescil işleminin önemi bulunmayıp aracın tescil belgesindeki üretim tarihi itibariyle
tescil edilen modeline göre tesbit edilecek sigorta değerinden az olmamak üzere taraflarca beyan
edilecek değerin gösterilmesi gerekir ( 1996/37 )
*Vasiyetnamelerde belli bir değer gösterilirse nisbi, gösterilmezse maktu harç ve damga vergisi alınır. ( 1985/57 )
*Vakıf kuruluş senetlerinde değer ( 492 s. Kanuna ekli (2) s. tarifenin II/11 pozisyonunda vakıf senetlerinin maktu harca tabi tutulması hususunda istisnai bir hüküm düzenlenmiştir. Buna göre vakıf kuruluşlarında 492 s. Kanun 42.maddesi hükmü gerekçe gösterilerek, vakıf senedinde değer gösterilmesi talep edilemiye
cektir. Ancak ilgililerin rızaen bir değer göstermeleri durumunda vakıf senedinin değer üzerinden nisbi harca ve
dolayısıyla da mukavele vasfı itibariyle nisbi damga vergisine tabi tutulması gerekecektir. Diğer taraftan vakıf ku
ruluşlarında belirli değerler üzerinden düzenlenen vakıf kuruluş senetlerinden mevzuat gereği parasal kıymeti
gösterilmesi gereken mal varlığı değeri üzerinden nisbi harç ve damga vergisi tahsil olunacaktır. Ancak hukuken
mevzuatın öngördüğü değerlerin altında bir mal varlığı ile vakıf kuruluşunun mümkün olması halinde, vakfa konulan sermaye tutarının nisbi harç ve damga vergisine esas alınacağı tabiidir ) Gn.yazı 2005/108 Sh.246
*Vakıf senetleri ( değer gösterilmesi zorunlu olmamakla birlikte hem para hem gayrimenkul
değeri gösterilmişse toplam değerden, gayrimenkul değeri gösterilmemişse sadece senetteki para miktarı üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınır ) 1989/104
*Varlık yönetim şirketlerinin bankalar, Fon ve diğer mali kurumlar dışında gerçek
veya tüzel kişilerin alacaklarının tahsili ile ilgili olarak yaptıkları işlemler ile bunlarla
ilgili olarak düzenlenen kağıtlara harç ve damga vergisi istisnası uygulanması mümkün değildir ( 2009/36 )
*Vekaletnamede yer alan ve vekalet işleminden ayrı bir taahhüdü ihtiva eden şerh, maktu
damga vergisine tabidir ( 1989/62 )
*Vekaletnameler maktu harca tabidir, değer gösterme mecburiyeti yoktur ( 1984/57 )
*Vekaletnameler maktu harca tabidir,damga vergisine tabi tutulmamıştır. “... ile ara
mızda oto alım satımından doğan veya bu şahıstan nakden almış olduğum para borcum sebebiyle en fazla da bu borcumun 60 milyarlık (TL.) miktarı ile sınırlı olmak üzere T.C. icra dairelerin
de ..” diye başlayan ifadelerle avukata verilen vekaletin sınırlarının çizildiği, sonunda da “ işbu ve
kaletname talimat içermekte olup, yukarıdaki yetkilerin vekilim tarafından kullanılmasına muva
fakat ediyorum” ibaresi ile de vekaletin içeriğine açıklık getirildiği, yukarıda bahsi geçen beyanla
rın borç ikrarı olarak değerlendirilemiyeceği, ( örneği bulunan ) işlemin vekaletname vasfı itibariyle maktu harca tabi tutulması gerektiği ( örneği bulunan ) 2004/39
*Vekaletnamenin onayı işleminde; vekili bulunduğu üç ayrı şirkete izafeten, kendi
sine asaleten ve üçüncü bir şahsa da vekaleten olmak üzere üç ayrı sıfatla imza
atan kişinin temsil ettiği her sıfat için ( üç imza üzerinden ) harç alınması gereklidir. Temsil
edilen şirketler için atılan imzaların ayrı ayrı tasdiki kanunen şart olmadığından şirket sayısınca
harcın artırılması mümkün değildir ( 1993/59 )
*Vekaleten yapılan şirket hisse devir sözleşmelerinde vekilin temsil ettiği kişilerin
sayısınca ve herbir hissenin tutarı üzerinden ayrı ayrı imza harcı tahsili gerekir ( 1992/51 )
*Vergi Kanunlarında ( 193 , 488, 213 s. Kanunlar ile bazı dernek ve kurumların bütün harç ve
resimlerden muaf tutulması hakkında 1606 s. Kanun ) değişiklik yapan 5904 s. Kanun hk. ( Genel yazı 2009/58 )
*Yabancı memlekette düzenlenen kağıdın suretinin çıkarılması veya tercümesinin
yaptırılması için notere tevdi edilmesi resmi daireye ibraz sayılmaz ancak, bu kağıdın hükmünden faydalanılmış olacağından, 488 sayılı Kanuna bağlı ( 1 ) sayılı tabloda belirtilen
nispet veya miktarda damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1978/42 )
*Yabancı memleketlerle Türkiye' deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtların tercüme ettirilmesi veya örnek çıkartmak üzere noterliğe getirilen
-kanunda gösterilen istisnalar dışındaki- kağıtlardaki değer üzerinden nisbi damga vergisi ve
sayfaya göre harç alınması gerekir ( 1980/18 )
*Yabancı memleketlerle Türkiye' deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenle
nen kağıtlar, Türkiye' de Resmi Dairelere ibraz edildiği, üzerine devir veya ciro işlemleri yürütüldüğü
veya herhangi bir suretle hükümlerinden faydalanıldığı takdirde damga vergisine tabi tutulur. Ancak, noterler 488 s. Kanunuda tarifi yapılan resmi daire kapsamı dışında kaldığından; yabancı memlekette düzenlenen kağıtların tercümesinin yapılması için notere getirilmesi ibraz kapsamına girmez. İmza ve mühür tas
diki olmaksızın noterlikte yapılan herhangi bir kağıdın tercüme işlemi Harçlar Kanunu ( 2 ) sayılı tarifenin
II-5/b fıkrası hükmüne göre tercüme harcına tabi tutulur ( örnekleri var ) 1994/17 * Yurt dışında dü-
zenlenerek tercümesinin yapılması için notere getirilen ( sadece resmi daireye verildiğinde damga vergisine tabi tutulması gereken beyanname dışında kalan ) kağıdın 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı
tabloda yer alan kağıtlardan olması durumunda söz konusu kağıdın notere tevdi edilmesi resmi daireye ib
raz kapsamında mütalaa edilmemekle birlikte noterlikte tercümesinin yaptırılmasıyla bu kağıdın hük
münden yararlanılmış olacağından, damga vergisi mükellefiyetinin kağıdın hükmünden istifade edenler tarafından Kanuna ekli (1) s. tabloda belirtilen miktar veya nisbetlerde yerine getirilmesi gerekir. Bu
genelgenin 1994/17 ve 1994/34 s. genelgelerle birlikte değerlendirilerek uygulanması ( 1995/8 )
*Yabancı para birimini taşıyan sözleşmelerin noterlerde onayı sırasında, günlük
basının ekonomi sayfalarında yer alan T.C. Merkez Bankasınca saptanmış son döviz kurlarını
muhtevi ilanların, gazetenin tarih kısmı da görülecek şekilde işleme eklenerek yapılmasının uygun olacağı ( 1996/21 )
*Yabancı para cinsinden düzenlenen damga vergisine tabi kağıtların ve harca konu
işlemlerin matrahının, damga vergisi ve harcın doğduğu tarih itibariyle geçerli olan döviz satış kuru
dikkate alınmak suretiyle tesbit edilmesi ve tesbit edilen bu değerin de vergi, resim ve harç istisna belgesinde yazılı değer ile mukayase edilerek istisnanın uygulanması gerekir ( 2009/ 35 )
*Yabancı para üzerinden düzenlenen kağıtlardaki vergi matrahının belirlenmesi
için kağıdın düzenlendiği tarihten bir önceki iş gününde T.C. Merkez Bankasınca belirlenen
döviz satış kurunun esas alınacağı hk. ( 2006/59 )
*Yabancı ülkelerdeki kazancın belli bir kısmının Türkiye'ye transferi veya hizmet
akdine göre kesilen ücret teminatının şirkete gelir kaydına dair taahhütnamelerin
harç ve damga vergisine tabi tutulması gerektiği ( taahhütname örneği var ) 1982/33
*Yabancı ülkelerde veya Türkiye' deki konsolosluklarında yapılan ve değer ihtiva
eden işlemlerin içinde yer alan yabancı paraların, T.C. Merkez Bankasınca tesbit edilmiş
son döviz satış kuru esas alınarak Türk Lirasına çevrilmesi, harç ve damga vergisinin de bu miktar üzerinden alınması gerekir ( 1985/50 )
*Yabancı ülkelerde düzenlenen tahkim kararının damga vergisi ( 2006/50 )
*Yap-işlet-devret modeli çerçevesinde yaptırılarak, yatırımcıya kullandırılan tesis
lerle ilgili sözleşmede;yapım işi ile işletme olmak üzere iki akit veya işlemin varlığı kabul edilmiştir. Ayrıca, yatırımın tamamlanmasını takiben işletme dönemi ise kiralama dönemi olarak kabul edilmiştir. Bu durumda
aynı asıldan doğma bu iki işlem dikkate alınarak sözleşmeden; 1-) Yatırım harcamasının bilinen veya tahmini de
ğeri üzerinden binde 7.5 nisbetinde, 2-) Kiralama işleminden ise kira bedelleri toplamı üzerinden binde 1.5 nisbetinde, hesaplanacak damga vergisinden yüksek olanı tahsil edilecektir. Nisbi harç ise işlem değerinden daha
yüksek olanı üzerinden tahsil olunacaktır ( 2006/39 )
*Yapı denetim şirketi sıfat ve alakasının kalmadığı konusunda ( Belirli bir yerde
yapılmakta olan inşaat ile ilgili olarak ) beyan ve taahhüt işlemi, taşıdığı hüküm ve
mana itibariyle fesihname olduğundan ve belli parayı ihtiva etmediğinden, 488 s. Kanuna ekli (1)
sayılı tablonun 6/b fıkrasına göre maktu damga vergisine ve 492 S. Kanuna bağlı (2) sayılı
tarifenin II-1 pozisyonu gereğince maktu harca tabi tutulması gerekir ) Örneği var ( 2002/18 )
*Yapı denetim yetkisinin devrine dair mukavele ( maktu ) 2004/40
*Yapı Denetimi Hakkındaki ( İptal edilen 595 S. ) Kanun hükmünde kararnameye
göre alınan yapı ruhsatının, daha sonra çıkacak yeni bir kanuna tabi olması durumunda, bu
kanundan doğabilecek yükümlülükleri kabul edeceğine dair taahhütnamenin maktu harç ve dam
ga vergisine tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 2001/25
*Yapı denetimine ilişkin taahhütname ( 2001/54 )
*Yapı denetimine ilişkin taahhütnamelerde harç ve damga vergisi ( İlgili mevzuatta
belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak imar mevzuatı gereğince ilgili idareye verilmek
üzere , yapı denetim firmasının yapı denetimini üstlandiğine dair noterde düzenlenen ve herhan
gi bir değer içermeyen taahhütname maktu harca tabi tutulacak, ayrıca belli bir parayı ihtiva
etmeyen taahhütnameler 488 s. Yasaya ekli (1) s. Tabloda yer almadıklarından damga vergisine
tabi tutulmayacaktır. Yapı müteahhitliğinin üstlenildiğine dair taahhütnamelerde değer gösteril
mesinin zorunlu olmadığı 2008/25 sayılı genelge ile duyurulmuştu.) 2011/7
*Yapı Kooperatifleri Anasözleşmesi onayı ( anasözleşmenin onayı harç ve damga vergisinden muaf olmasına karşılık örnekleri harca tabidir, damga vergisine tabi değildir ) 1987/66
*Yapı kooperatiflerinde üyeler tarafından verilen, kooperatif bünyesinde bulunan
arsanın miktarı ve değerine uygun yeni bir arsa ile değiştirilmesine muvafakatını ve buna göre tapu
kaydı değişikliklerinin yapılması için tüm yükümlülüklerin yerine getirileceği taahhüdünü kapsayan ve bu haliyle
doğrudan belli bir miktar borç doğurmayan, muvafakatname başlıklı işlemde değer gösterilmesi zorunluluğu
bulunmadığından maktu harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1986/17 )
*Yardım Toplama Kanunu'nun uygulanması ( 2860 s. Kanuna göre toplanılan makbuzların tasdikinden harç alınmaması, noterlerce tasdiki zorunlu olan bilet ve davetiyelerin seri ve sıra numaralarını tesbit etmek
üzere noterlerce re'sen tutanak düzenlendiği takdirde bu tutanağın maktu harca tabi tutulması, 488 sayılı
Kanun kapsamında yer almayan bilet ve davetiyelerin damga vergisine tabi tutulmaması ) 1985/87
*Yatırım teşvik belgesi ile ilgili taahhütnamede harç ve damga vergisi ( 3505 s.
Kanun hükümlerinden yararlanmak için belli şartlara uyulacağına ilişkin olarak Hazine Müsteşarlığına
verilmek üzere noterde düzenlenen taahhütnamenin maktu harca tabi tutulması ve belli parayı ihtiva
etmeyen bu taahhütnameler 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer almadıklarından damga vergisine
tabi tutulmaması gerekir ) Bu nedenle 1996/34 saylı genelge uygulamadan kaldırılmıştır ( 2011/8 )
*Yatırım ve İstihdamı Teşvik Amaçlı Ön İzin Sözleşmesi ( 5084 s.Kanun uyarınca düzenle
nen )' nin, bedelsiz irtifak hakkı tesis edilecek veya bedelsiz kullanma izni verilecek gayrimenkullerin imar planla
rı ve uygulama projelerinin yapılabilmesine olanak sağlamak üzere tesis edilen ve taahhüt içermeyen bir işlem
olduğu cihetle, 492 s. Harçlar Kanunu 42. mad. kapsamında yer almayan ve dolayısıyla değer gösterilme zorunluluğu bulunmayan “Yatırım ve İstihdamı Teşvik Amaçlı Ön İzin Sözleşmesi” nin maktu noter harcına tabi tutulması, belli parayı ihtiva etmeyen söz konusu sözleşme için damga vergisi aranılmaması gerekir ( 2008/35 )
*Yatırımlara bedelsiz arsa tahsisine ilişkin taahhütname ve yatırım taahhütnamesi ( 2004/43 ) Belirli bir tesisin kurulması, yatırımın belli bir tarihte birtirilmesi, yatırımın tamamlanmasından sonra belirli sayıda eleman çalıştırılması gibi maddelerin, bu taahhütnamelerin maktu harca tabi tutulmasına engel teşkil etmeyeceği ( 2004/43 sayılı genelge ekindeki taahhütnamelerin yeni düzenleme şekillerini ihtiva eden örnekler ekli ) 2008/17
*Yem Sanayii A.Ş. ile satıcı bayiler arasında düzenlenen “ Satıcı Bayi Sözleşmesi”
mezkûr şirketin ürettiği yemlerin alım satım ve teslimi ile bu konuda bayinin taahhüdünü kapsa
dığından değer gösterilmesi zorunludur ( 1983/19 )
*Yeminli özel teknik büro elemanlarının yapacağı yemin belgeleri ve taahhütnameler ile alınacak harç ( tesbit işi – örnekleri var ) 1984/17 – 1984 Sh.38
*Yeni düzenlemede yola, okula, sosyal donatıya gidecek zayiattan herhangi bir kamulaştırma istemediğini, konut parsellerine dönüşmesine ve verilmiş haklarını tekrar talep etmeyeceğine dair damga vergisi kapsamında yer almayan ( muvafakatnamenin ) sadece 492 s. Kanuna
bağlı 2 sayılı tarifenin II/I nci pozisyonu uyarınca maktu harca tabi tutulması gerekir ( 1995/13 )
*( Yetkili müessese kurucularına ilişkin bilgi formu ) ve ( Kurucular Beyannamesi )
başlıklı kağıtlar, yeni kurulacak müesseselere kurucu olarak iştirak edecek kişilerle ilgili bilgileri ihtiva
etmektedir. Bu kağıtların beyanname olarak kabulü ile maktu harca tabi tutulması, resmi daireye verilecekse
ayrıca maktu damga vergisine de tabi tutulması, resmi daireye verilmek üzere düzenlenmemişse damga vergisi
alınmaması gerekir ( örnekleri var ) 1995/49
*Yer değiştiren noterlerin beyannameleri ( Nakil suretiyle yer değiştiren noterlerin, nakil tarihinden önceki dönemlere ilişkin beyannamelerinin eski vergi dairesine; nakil tarihinin de
içinde bulunduğu döneme ait beyanname ile nakil tarihinden sonraki dönemlere ilişkin verilmesi gereken beyannamelerin ise nakil olunan yerdeki vergi dairesine verilmesi gerek mektedir. )
Genel yazı 2011/120
*Yurt Dışı Fuarlara Üretici / İmalatcı Firma Adına Pazarlamacı Olarak Katılıma
İlişkin Sözleşmede; kapasite raporunun da gözönüne alınması suretiyle, sözleşmede karar
altına alınan hususlara ilişkin taraflarca beyan edilecek değer esas alınarak söz konusu sözleş
meden nisbi harç ve damga vergisi alınması gerekir ( 2008/5 )
*Yurt dışında çalıştırılacak işçi sayısının, çalışma sürelerinin ve tahmini ücretleri
nin taahhütnamede gösterilmesi ve ( % 30 u üzerinden ) harç ve damga vergisi alınması gerekir ( 1983/23 )
*Yurt dışında düzenlenen “ teminat mektubu” başlıklı işleme ait nisbi damga vergi
sinin, teminat mektubunda belirtilen mal bedelinin işlem tarihindeki kur dikkate alınarak bulunacak TL. karşılığı üzerinden Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I-4/a fıkrasına göre binde 6 ( halen binde 7.5 ) nisbetinde tahsili ge
rekir. İşlem tarihinden kasdedilen , teminat mektubunun Türkiye' de hükmünden yararlanıldığı yani noterlikte
tercümesinin yapıldığı tarihdir. ( 1997/20 )
*Yurt dışında düzenlenen ve noterlikte tercüme işlemine tabi tutulduğu anlaşılan
proforma faturalar mahiyetleri itibariyle teklifname vasfını haiz olduğundan maktu damga vergisine
tabidir. Şu kadarki söz konusu proforma faturalar üzerinde muhatap tarafından kabulü tazammun edici mahiyette bir şerh verilmişse söz konusu belgeler akdi mutazammın siparişi kabul mektubu olarak değerlendirilece
ğinden ihtiva ettiği değer üzerinden binde 7.5 damga vergisine tabi tutulur ( örneği var ) 2001/43
*Yurtdışında öğrenim göreceklerle ilgili taahhütnameler ( .....'nın Almanya'da eğitim yaptığı
sürece her ay kendisine 2.000 Alman markı -veya en az 650 Euro – göndereceğimi beyan ve taahhüt ederim, şek
lindeki taahhütnamelerde damga vergisi alınmaz,üzerinde yer alan değerden nisbi harca tabi tutulur.Ancak, öde
melerin kaç ay süre ile yapılacağının belirtilmesi veya öğrenim süresinin taahhütnameye yazılması halinde nisbi
harcın bilinen süreler karşılığı yapılacak ödemenin toplam tutarı üzerinden tahsil edilmesi gerekir ) 2003/2
*Yurt dışından davet edilen kişilerle ilgili taahhütnamelerde davet edilen kişi veya
kişilerin isim, soyadı ve kimliklerinin açıkca işlem kağıdına yazılması hk. ( 1990/84 )
*Yurt dışından davet edilen kişilerin Türkiye' deki tüm ihtiyaçlarının karşılanacağına dair ve olayın mahiyeti gereği belli bir değere yer verilmeyen taahhütnamenin Harçlar Kanunu 42. maddesi kapsamına girmediği sonucuna varıldığından maktu damga
vergisi ve maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1997/73
*Yurt dışından gelen mallarda isim değişikliğinin yapılması sırasında doğacak her
türlü sorumluluğun üstlenildiğinin beyan edilmesi, eşyanın aynıyla ve CİF değeriyle ilgili bir
taahhüdü içermemektedir. Bu haliyle noterce düzenlenen ve Giriş Gümrük Müdürlüğüne verilen taahhütnamenin mevzuatta esasen belirtilmiş bulunan yasal yükümlülüklere uyulacağını beyan, ifade ve teyid ettiği anlaşılmaktadır. Böyle bir belgeye eşyanın CİF değerinin yazılması zorunluluğu getirilmesi ve anılan değer üzerinden
nisbi harç ve damga vergisi alınması uygun değildir. ( Danıştay 9.Dairesi 18.03.1997 tarih 1996/5054 E. 1997/
831 K.s. kararı ) 1997/28
*Yurt dışından ithal edilecek belli dozdaki sığır sperması ile ilgili olarak düzenlenen taahhütnamelerde ( örneği var ) değer gösterilmesi zorunlu olmamakla birlikte işlemin
noterlikteki onaylaması sırasında gösterilen değer üzerinden alınan damga vergisi ve harcın iade
edilmeyeceği ( 2007/44 )
*Yurt dışından kesin dönüş yapacakların verecekleri taahhütnamede değer gösterilmesi ve buna göre harç ve damga vergisi alınması gerekir ( 1985/77 )
*Yurt içinde yaptırılan ve uluslar arası ihaleye çıkarılan bazı işler, yerli ve yabancı
firmaların teşkil ettiği konsorsiyumlartarafından kazanılmaktadır. Bu durumda; sadece
yerli firmanın istisna belgesi alması söz konusu olabileceğinden konsorsiyum tarafından kazanılan ihale konusu
işte, yerli firmanın hissesine isabet eden tutar üzerinden istisna uygulanacak, yabancı firmaya isabet eden kısmın ise nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekecektir ( 2009/35 )
*Yüklenme senedi başlıklı yazının sadece kefaletname bölümünde değer gösterilmesi
ve nisbi harç ile damga vergisi alınması ( 1992/20 )
*Zemin temel etüdü raporu taahhütnamesi ile proje taahhütnamesi nin ihale konusu işin ihale bedeli üzerinden nisbi harç va damga vergisine tabi tutulması gerektiği hususunda
Maliye Bakanlığı görüşü değişmemiştir ( örnekleri var ) 2003/42
*Zeytinoğlu A.Ş. tarafından Esbank T.A.Ş. ne hitaben düzenlenen (örnekleri ekli)
taahhütname ile adı geçen şirket ile banka arasında düzenlenen sözleşmenin ihtiva
ettikleri meblağ üzerinden 488 S.Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I-1/a fıkrası gereğince ayrı ayrı
olmak üzere binde 6 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1994/61 )
*Zilyetliğin devri sözleşmelerinde harcın tahsili hk. ( Maliye Bakanlığı isterse harçları
doğrudan vergi dairesine yatırtabilir ) 1983/27
*Zilyetliğin devri sözleşmelerinde; Harçlar Kanununa bağlı ( 4 ) sayılı tarifenin 20/a maddesinde devir eden ve devir alan için ayrı ayrı öngörülen binde 48 ( halen binde 16.5 ) oranında
harcın, işlemin yapıldığı yer vergi dairesince tarh, tahakkuk ve tahsilinden sonra noterlerce işlemin
tamamlanması gerekir ( 1994/69 )
*Zilyetliğin devri sözleşmesinin tamamlanmasından sonra sözleşmenin fesih ve ip
tali hallerinde daha önce alınan harcın iadesi gerekmez, yeniden devir ve temlik işlemi yapıl
ması gerekir ( 1983/58 )
*Zilyetliğin devrinde alınacak harçlar: Emlak vergisi değeri üzerinden devir eden ve devir
alandan binde 40 ar ( halen binde 16.5 ) 1983/1
*Zilyetliğin devrinde noter önce ilgilinin tapu harcı beyannamesi verdiğini, imza başına binde 40 ( halen binde 16.5 ) tapu harcı ödediğini araştırıp sonra zilyetliğin devri için imza başına
binde yarım harç alacak, işlemin bir örneği ilgili vergi dairesine gönderilecektir ( 1986/8 )
*Zilyetliğin devri sözleşmelerinden alınacak harçlar ( 1986/84 )
*01.01.2005 tarihinden itibaren değerli kağıt kapsamından çıkarılan kira sözleşme
kağıtları ve emre muharrer senetlerden 01.01.2005 tarihinden önce düzenlenmiş, ancak değerli kağıt bedeli kadar damga pulu yapıştırılmamış olanlar hakkında noterde işlem yapılması sırasında
kağıdın düzenlendiği yıl itibariyle belirlenmiş olan değerli kağıt bedelinin ( Pulla ödeme yöntemi , 5281 s.
Kanunla kaldırıldığından ) makbuz mukabili tahsil edilmesi gerekir ( 2005/21 )
*2011 yılında Vergi Usul Kanunu ve Gelir Vergisi Kanununde uygulanacak bazı
maktu had ve miktarlar ( R.G. 29.12.2010 Mükerrer ) Genel yazı 2010/128
*2011 yılında uygulanacak damga vergisi ve harç tutarları ( Genel yazı 2010/127 )
*2012 yılında uygulanacak damga vergisi, harç ve değerli kağıt bedelleri ( Genel
yazı 2011/126 ) Resmi Gazete' nin 26/12/2011 günlü ve 28154 sayılı nüshasında.
*2012 yılında uygulanacak Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği ( R.G. 31.12.2011 )
http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/12/2
0111231.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/12/20111231.htm
*2012 yılında uygulanacak Harçlar Kanunu Genel Tebliği ( R.G. 31.12.2011 )
http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/
12/20111231.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/12/20111231.htm
Konu baĢlıkları listesine dön
HARÇ VE DAMGA
- Muafiyet ve istisnalar
- Alınmayan iĢlemler
*Adli Yardım uygulamasında harç muafiyeti ( Gerçek kişilerin mahkeme kararıyla adli yar
dım müessesesinden yararlanabileceği, bu kişilerin noterde düzenletecekleri bütün belge ve suretlerin “geçici olarak” harçtan istisna edildiği, adli yardımdan yararlanan kişinin davayı kazanması durumunda davayı kaybeden tarafın, davayı kaybetmesi durumunda ise bizzat adli yardım alan kişinin adli
yardım nedeniyle alınmamış harç ve giderler de dahil olmak üzere tüm masrafları ödemek durumunda olduğu. Buna göre adli müzaheret sebebiyle düzenlenen avukatlık vekaletnamelerinde harç
istisnası uygulanması gerekir ) 2006/29
*Afet bölgelerinde dış kredi ve hibelerle finanse edilecek projeler sebebiyle tatbik olunacak vergi, resim ve harç istisnalarının kapsamına giren işlem ve kağıtlar ile afet
sonucu can ve mal kaybına uğrayanların konut ihtiyacının karşılanması ile ilgili prensipler ( 580
s. K.H.K. ) 1999/40
*Afet bölgelerinde yapılan bazı işlemlerle ilgili ( 7269 s. Kanundaki ) muafiyetler
ile bu konu ile ilgili Maliye Bakanlığı yazısı, 64 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ( 1999/32 )
*Afetler Hakkındaki 7269 Sayılı Kanun kapsamında inşa edilen konutların satış
vaadi işlemlerinde istisna hükümleri uygulanmaz ( 2001/45 )
*Alacaklı tarafın kendi isteği ile alacağından vazgeçmesi nedeniyle düzenlenen feragatname mahiyetindeki kağıdın damga vergisine tabi tutulmaması ( 1996/16 ve 1998/1 )
*Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun' un 11. maddesi gereğince noterde
düzenlenen şahsi kefaletle ilgili kağıtlar damga vergisinden muaftır ( 1986/7 )
*Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin Kurumlar Vergisi Kanununun 37.
maddesinde belirlenen şartlar dahilinde nevi değişikliği işlemlerinin devir olarak
değerlendirilmesi ve bu işlem nedeniyle düzenlenen kağıtların 488 s. Kanuna ekli (2) sayılı tablo
nun IV-17. fıkrası hükmüne göre damga vergisinden, yapılacak işlemlerin ise 492 s. Harçlar
Kanunu 123. maddesi hükmüne göre harçlardan istisna edilmesi ( 2003/3 )
*Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin şirket kuruluşu, sermaye artırımı ve süre uzatımı işlemlerinde düzenlenen kağıtlara getirilen damga vergisi istisnasının
işlem asıllarından çıkarılan suretlere de uygulanması gerekir. Bu şirketlerin devir, birleşme, bö
lünme ve nev'i değişikliği işlemlerinden çıkarılan suretlerin de damga vergisinden istisna edilmesi gerektiği düşünülmektedir ( 2005/19 )
*Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş işlemleri 492 s. Kanunda
yazılı olan harçlardan istisnadır. Bu bağlamda, limited ve anonim şirketlerin kuruluşu aşamasında, kuruluş işlemleri için gerekli olan imza beyannamesi ile ana sözleşme örneklerinin noter
de tasdiki işlemlerinden harç aranılmaması gerekmektedir. Diğer taraftan, şirket kuruluşu
sırasında tasdik ettirilen defterlerin 492 s. Kanunun 123. maddesi gereğince harçtan istisna tutul
ması mümkün bulunmamaktadır. ( 2011/1 )
*Anonim şirket hisse devirlerine dair yönetim kurulu kararlarının örneğinin çıka
rılmasında damga vergisi ( Anonim Şirket Yönetim Kurulunca; hisse devirlerinin kabul ve
pay defterine işlenmesi hakkında alınan ve gerek üçüncü şahıslar ve gerekse yönetim kurulu
üyeleri arasındaki pay devrine ilişkin bulunan ve pay devreden veya pay devir alan yönetim
kurulu üyelerinin imzasını da ihtiva eden yönetim kurulu kararlarının, haricen yapılan pay
devirlerinin, pay defterine yazılmasını sağlayan ve şirketin dahili işlemi vasfında bulunan bir
karar olması bakımından damga vergisine tabi tutulması mümkün bulunmamaktadır. Yönetim
kurulu kararlarında aynı zamanda, pay devrini sağlamak üzere pay devreden ve pay devir alan
şahısların “pay devreden” ve “pay devir alan” sıfatı ile bu karara ayrıca imza koymaları
durumunda, karar üzerinde düzenlenen bu şerh, pay devir sözleşmesi vasfı itibariyle damga
vergisine tabi tutulabilecektir. Bu nevi bir şerh bulunmayan yönetim kurulu kararlarına konu
pay devrinin kimler arasında yapıldığına bakılmaksızın, bu kararlar yönünden damga vergisi
uygulanması söz konusu değildir ) 2002/6 – 2011/5
*ANTBİRLİK 'in noter işlemlerinde damga vergisi ve harç muafiyeti ( Antalya Pamuk
ve Narenciye Tarım Satış Kooperatifler Birliğinin noterde yaptıracağı kasa, yevmiye, defteri kebir, karar ve
diğer yasal defterlerinin, genel kurul tutanaklarının, imza sirkülerinin, ortaklarının vermek zorunda olduk
ları rekolte beyannamelerinin, her türlü ihracaat ve ithalat belgelerinin, taahhütnamelerinin, sözleşmelerinin, vekaletname tasdik işlemlerinin damga vergisi, resim ve harçtan istisna tutulması, noterlik masrafı
tahsil edilmesi gerekir. Ayrıca adı geçen Birlik ile üyelerinin karşılıklı olarak düzenleyecekleri kağıtlar ve
yapacakları işlemler sebebiyle de damga vergisi ve harç tahsil edilmeyecektir. Ancak, bu Birliğin ortaklar
dışında kalan diğer kişi ve kuruluşlarla karşılıklı olarak düzenleyeceği kağıtlara ait damga vergisinin, işle
min karşı tarafını teşkil eden ve damga vergisi muafiyeti bulunmayan kişi veya kuruluşca ödeneceği tabiidir. İşlem tarafı olan kişi veya kuruluşun kendi imzasına tekabül eden harcı da ödemesi gerekir ) 2004/19
*Apartman yönetim kurulu karar defterinden çıkarılan suretler 488 s. Kanuna ekli ( 1 )
sayılı tabloda yer almadığından damga vergisine tabi tutulmaması gerekir ( 1992/57 )
*Araç satışında belirtilen ilin değiştirilmesi hakkındaki düzeltme beyanları yeni
adresin vergi dairesi ile trafik tescil bürosuna gönderilir ( 1998/46 ) Bu iki nüsha harca tabi olmaz ( 1997/65 )
*Araç satışlarında ilgililere verilen dışında, trafik şube müdürlükleri ile vergi dai
resi müdürlüklerine gönderilmek üzere çıkarılan işlem suretlerinin harca tabi tutulmaması gerekir ( 1997/65 – Genel yazı 1998/55 Sh.219 )
*Aracın hatalı çıkması nedeniyle araç üzerindeki rehnin bir başka araca konulmasına dair
banka muvafakatı damga vergisine tabi olmaz, sadece maktu harç alınır ( 2007/16)
*Araç üzerindeki rehin, kullandırılan kredi nedeniyle konulmuşsa, bir başka araca
geçirilmesine bankanın muvafakatından harç alınmaması gerekir ( 2008/19 )
*Araç tescil ve trafik belgelerindeki hologram hk. ( Genel yazı 2008/74 )
*AR - GE faaliyetleri ile ilgili kağıtlarda damga vergisi istisnası ( 01.04.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren 5746 s. Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik
faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlardan damga vergisi alınmaz ) Resmi Gazete 07.07.2009–Bu
sebeple damga vergisi istisnası uygulayarak işlem yapan noterlerin, kağıdın düzenlendiği tarihi takip eden
(1) ay içinde Tebliğ ekinde yer alan “Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri ile ilgili Olarak Damga Vergisi İstisnasın
dan Yararlananlara Ait Bildirim” i doldurup ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı bulundukları vergi dairesine vermeleri zorunludur. Bir ayı geçmemek kaydıyla toplu bildirim de yapılabilir
( Genel yazı 2009/61 Sh.164 )
*At antrenör ve apranti sözleşmeleri ( 30 iş gününden fazla süreyi ihtiva ediyorsa 4857 sayılı İş Kanunu' nun 9. maddesindeki kanuni şartlara aykırı olmamak şartıyla aynı kanunun 8. maddesindeki damga vergisi ve harç istisnasından yararlandırılır ) 2008/43
*Atatürkçü Düşünce Derneği' ne ait konser bileti ( davetiyesi ) nin noterlikte
onaylanması işlemi 492 s. Harçlar Kanununa bağlı ( 2 ) sayılı tarifede yer almadığından harca
tabi tutulamaz. 1988/37 nolu genelge esaslarına göre fatura ve dernek yardım makbuzları gibi
onaylanması ve giderlerinin de ona göre alınması gerekir ( 2001/56 )
*Avrupa Kültür Başkenti Ajansı ' nın taraf olduğu işlemlerde damga vergisi ve harç
istisnası getirilmiştir ( 2008/25 )
*Ayni kredilerde harç ve damga vergisi istisnası ( 2004/30 )
*Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ( Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakıfları ) hk. ( 1981/77 )
*Balık istihsal ve satış kooperatiflerinin tarımsal amaçlı kooperatif sayıldığınden,
T.C. Ziraat Bankası tarafından verilecek krediler nedeniyle düzenlenecek borç senedi damga vergisinden, noter işlemleri harçtan istisna edilmiştir ( 1983/46 )
*Banka tarafından kullandırılan kredi sebebiyle bir araç üzerine konulmuş rehnin,
başka bir araç üzerine geçirilmesine muvafakat edilmesi ile ilgili işlemden, 492 s. Kanunun 123. maddesi hükmüne -kredi işlemi kabul edildiğinden- harç alınmaması gerekir. 492 s. Kanunun
123. maddesi ile, kredi kuruluşlarınca kullandırılan kredinin kredi kuruluşuna geri dönüşüne kadar geçecek süreçte bu Kanun hükümlerine göre doğacak harçların aranılmaması öngörülmektedir ( 2008/19 )
*Bankalar, yurtdışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca 02.01.2004 tarihi
nde yürürlüğe giren 5035 s. Kanun hükümleri çerçevesinde yeni kullandırılacak
kredilerde olduğu gibi 02.01.2004 tarihinden önce kullandırılmış olan kredilerle ilgili olarak
bugün yapılacak kredi işlemleri ve bu meyanda bu kredilerle ilgili ipotek, rehin, teminat, temlik
gibi teminat işlemlerine de damga vergisi ve harç istisnasının uygulanması gerekmektedir. Diğer
taraftan bankalar, yurtdışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılan kredilerde,
nevi, vasıf ve miktar ayrımı söz konusu olmaksızın tüm kredilerle ilgili işlemlerde harç ve damga
vergisi istisnası uygulandığından, 2985 s. Toplu Konut Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği esaslarına göre, kullanılmış olan kredilerin taksitlendirilmesine dair ( örneği ekli ) taahhütnameler de
damga vergisi ve harçtan istisna edilecektir ( 2004/55 ) Bakınız aĢağıda: Kredi teminatlarında
damga vergisi ve harç istisnası ( Genelgeler : 2007/39 ve 2010/14 )
*Bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve Uluslar arası kurumlarca kullandırılan kre
diler için kredi borçlusu veya kefillerin kredi kuruluşuna kredi teminatı olarak gös
terdikleri gayrimenkullerin , kredinin vadesinde geri ödenememesi sonucunda, kredi borcu
nun tasfiyesi amacıyla kredi alacaklısına devri işlemleri ve bu konuda düzenlenen kağıtlara, söz konu
su gayrimenkullerin kredi kuruluşunun aktifine girmesine kadar geçecek süre içerisinde harç ve
damga vergisi istisnasının uygulanması gerekmektedir ( 2006/2 )
*Bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve Uluslar arası kurumlarca kullandırılan kredilerin teminatını teşkil etmek maksadıyla üzerine rehin konulan menkul malların yediemi
ne bırakılmasına dair kağıt ve işlemlere de damga vergisi ve harç istisnası uygulanacaktır.
Yediemin işleminin gerek rehin sözleşmesinde ve gerekse rehin sözleşmesinden ayrı olarak düzenlenmesi durumunda bu istisnanın uygulanması gerekir ( 2008/6 )
*Bankalardan kredi kullanan gerçek veya tüzel kişilerin kredi kuruluşuna karşı
yeterli teminatı gösterememesi durumunda, bunlar lehine ve alacaklı kredi kuruluşuna
hitaben Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma A.Ş. nce verilen teminat, garanti ve/veya kefalet işlemlerinin yanısıra, adı geçen şirket tarafından lehine teminat kefalet ve/veya garanti verilen kredi borçlusundan alınan rehin ve ipotek işlemlerinde düzenlenen kağıtların da damga vergisinden istisna edilmesi gerekir ( 2004/38 )
*Bankaların serbest avukatlarla yaptığı sözleşmelerde harç ve damga vergisine
esas alınacak ücret ve meblağlar ( Sözleşmenin hizmet sözleşmesi olarak düzenlenmesi ve
ilgili bankaca sözleşmeye taraf avukatların İş Kanunu hükümlerine göre istihdam edileceğinin
tevsik edilmesi şartıyla, damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi gerekir ) 1993/83
*Bankaların varlıklarını vadeli olarak satmaları halinde vadeye bağlanan alacak tutarı banka bakımından ( ayni ) kredi olarak değerlendirildiğinden, kredinin temin edilmesi ve
geri ödenmesine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna edilecektir. Bu nevi kredi işlemlerine ilişkin harç yönünden de 492 s. Kanunun 123. maddesi gereğince istisna uygulanacağı tabiidir ( 2004/30 )
*Bazı Dernek ve Kurumların Bazı Vergilerden, Bütün Harç ve Resimlerden Muaf
Tutulmasına İlişkin 1606 s. Kanun ( Madde 1: “ Türkiye Kızılay Derneği, Türk Hava Kurumu, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Türkiye Yardım Sevenler
Derneği ve resmi darülaceze kurumları ile Darüşşafaka Cemiyeti ve Yeşilay Derneği kendilerine
terettüp eden vergi, harç ve resim mükellefiyetinin kurumlara ait olduğu hallerde bütün vergiler
den, harçlardan, resimlerden, hisse ve fonlardan muaftır. Bu muafiyetlerin, Türkiye Kızılay Derneğinin 5624 s. Kan ve Kan Ürünleri Kanununa göre yürüttüğü faaliyetleri hariç olmak üzere, bu
kuruluşlara ait iktisadi işletmelere şumulü yoktur” ) Genel yazı 2009/58 Sh. 161
*Belgesiz ihracaatın finansmanı amacıyla kullandırılan krediler için kredi borçlusunun kendi işletmesini rehin vermesi durumunda, yapılmak istenen ticari işletme
rehni sözleşmesi ( kullanılan kredinin ihracaat kredisi olduğu adı geçen banka tarafından da
tevsik edildiğinden ) söz konusu kredi ile ilgili olarak işletme rehni ile ilgili sözleşme ve bu konu
daki işlemlerin başka herhengi bir belge aranmaksızın 3505 s. Kanunun geçici 2. maddesinde sö
zü edilen damga vergisi ve harç istisnasından yararlandırılması gerekir ( örnek var ) 1997/14
*Bir işlem nedeniyle Maliye Bakanlığından veya ilgili vergi dairesinden bir noterliğe ( özel bir kanundaki muafiyet hükmüne dayanılarak ) bir yazı gönderilmiş ise
aynı kanunun muafiyet hükmüne göre aynı noterlikte yapılacak ikinci işlemin bu yazıya istinaden yapılması ve ayrıca yazı istenmemesi hk. ( 1981/62 )
*Bir tarafı harç ve damga vergisinden muaf olan işlem ve kağıtlarla ilgili harç ve
damga vergisi uygulaması ( 2003/37 )
*Bir tarafı muaf sözleşmelerde harç uygulaması ( 1991/19 )
*Bulgaristan' dan göçe zorlanan göçmen soydaşlarımızın kimlik belgeleri ve gümrük
muafiyetleri hk . ( 1989/68 )
*Çeviri konusu yabancı metinde imza bulunmaması durumunda damga vergisi alınmaya
cak , aslında imza bulunmadığına dair şerh verilecektir ( 2007/22 )
*Çevre Kanununa atıf yapan taahhütnamelerde herhangi bir değer gösterilmesi gerekmez , sadece maktu harç alınır, damga vergisi alınmaz ( 2007/12 )
*Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu ( 3308 s.) kapsamında düzenlenen çıraklık sözleşmeleri damga vergisinden müstesnadır ( 1989/44 )
*Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu kapsamındaki çıraklık sözleşmeleri ile öğrenim
kredisi ve burs almak, öğrenci yurduna girmek ve öğrenim, staj, ihtisas ve benzeri
gayelerle, öğrencilerle velileri tarafından okul ve yurt idarelerine veya ilgili kuruluşlara verilen taahhütnameler ve kefaletnameler damga vergisinden istisna edilmiştir ( 2004/7 )
*Çiftçiye T.C. Ziraat Bankasınca açılacak kredilerle ilgili tüm kağıtların ( asıl ve örnek dahil ) harç ve damga vergisinden bağışık olması gerekir ( 1983/50 )
*Çocuk Esirgeme Kurumu'na tanınan muafiyetin devam ettiği ( 1990/29 )
*”Dahilde İşleme İzin Belgesi” kapsamındaki ithalatın mutemet eliyle yapılmasının
teminine yönelik olarak, gümrüğe ibraz edilmek üzere düzenlenen mutemetlik sözleşmesi-
nin, Dahilde İşleme Rejimi Tebliğinin ( İhracaat 97/10 ) sayılı tebliğ ile değişik 18. maddesi çerçevesi ile sınırlı olmak kaydıyla istisna kapsamında değerlendirilmesi gerekir ( 1998/8 )
*Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği ( 49 seri nolu ) 1- Sermaye piyasası araçlarının
ihracına ilişkin olarak düzenlenen makbuz ve kağıtlar, 2- Konut finansmanı kuruluşlarının konut
finansmanı işlemleri ve bu kuruluşların ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık teminatlı menkul kıymetler ve varlık finansmanı fonlarını temsilen menkul kıymet ihracı ve bu ihraca konu teminatlarla ilgili olarak düzenlenen makbuz ve kağıtlar, 3- İpotek finansmanı kuruluşları ile konut finansmanı fonlarının kuruluş ve ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık teminatlı menkul
kıymetler ve varlık finansmanı fonlarını temsil eden menkul kıymetlerin ihracı ve ihraca konu
teminatlardan kaynaklananlar dahil her türlü işlemleri ile ilgili olarak düzenlenen ve damga ver
gisi bu kuruluşlar veya fonlar tarafından ödenmesi gereken makbuz ve kağıtlar, damga vergisinden istisna edilmiştir ( R.G.28.06.2007 ) 2007/38
*Damga vergisi kapsamı dışına çıkartılan işlemler, damga vergisinden istisna edilen kağıtlar ( değer ihtiva etmeyen mukavele, temlikname ve taahhütnameler, teklifnameler,
bu mahiyetteki proforma faturalar, belli parayı ihtiva etmeyen kefalet - teminat ve rehin senetleri ) 2005/1- Genel yazı 2005 Sh. 11-13
*Damga vergisi ve harç istisnası uygulayarak işlem yapan kuruluşlar, işlem tarihini
takip eden 30 gün içinde, istisnaya konu işlemin mahiyeti ile alınmayan vergi ve harcın
miktarını, ilgililerin bağlı bulundukları vergi dairesine bildireceklerdir ( 1989/53 )
*Damızlık sığır yetiştiriciliği projesine ilişkin taahhütnamede değer gösterilmesi gerekmez, davranış şekillerinin düzenlenmesine yöneliktir, zirai faaliyetlerle ilgilidir, damga vergisine tabi tutulmaz, maktu harca tabidir ( 2007/56 )
*Damga vergisinden istisna edilen kağıtlara ilişkin (2) sayılı tablonun Resmi işlerle
ilgili kağıtlar başlıklı bölümünün I-C/11 fıkrası ; “kişiler tarafından hariçte düzenlenerek
imza ve tarihleri tasdik veyahut suret ve tercümelerinin verilmesi için noterlere getirilen kağıtla
rın noter dairelerinde çıkarılarak saklanacak örnekleri” şeklinde değiştirilmiş ve bu değişiklik
ile onaylama işlemlerde noterlik dairesinde saklanacak imzalı işlem örneğinin, ilgililer tarafından dışarıda yazılıp imzalanmış olarak notere getirilmesi yerine, noterlikteki işlem sırasında
ilgili noterlik tarafından çıkarılması öngörülmüştür ( 2008/25 )
*Damga vergisinden istisna edilen kağıtlara ilişkin (2) sayılı tablonun IV-Ticari ve
Medeni İşlerle ilgili kağıtlar bölümüne eklenen ; a) Kamu ihale Kanunu uyarınca, idare
ile istekli arasında imzalanan çerçeve anlaşması ve bu anlaşmaya esas ihale kararı ile isteklilerin
dinamik alım sistemine kabul edilmesine ilişkin kararlar, b) Kamu kurum ve kuruluşlarının tale
bi üzerine Türkiye'nin üyesi olduğu uluslararası kuruluşlar tarafından gerçekleştirilecek olan ül
ke incelemeleri, araştırma, proje ve benzeri faaliyetler nedeniyle düzenlenen kağıtlar, c) Toplu
Konut İdaresi Başkanlığınca satışı yapılan ve net alanı 80 m2. yi geçmeyen konutlara ilişkin olarak, idare ile alıcı arasında imzalanan satış sözleşmeleri ve bu satışa ilişkin diğer kağıtlar, damga
vergisinden istisna edilmiştir ( 5766 s. Kanunla eklenmiştir ) 2008/25
*Deprem bölgesinde yıkılan askeri tesislerin gerekli hallerde deprem bölgesi dışın
daki bir bölgeye taşınarak yeniden inşa edilmesi ile ilgili işlem ve kağıtlara damga
vergisi ve harç istisnasının tatbik edileceği ve bunun için ihale makamınca vergi ve harca konu
işlem ve kağıtlara bir şerh düşülmesi gerektiği hk. ( şerh örneği var ) 2002/32
*Deprem bölgesindeki inşaatlarla ilgili olarak belediyeye hitaben düzenlenen fenni mesul taahhütnamelerinin, 7269 s. Kanun kapsamında deprem bölgesinde bulunan ve
depremden etkilenen binaların yeniden inşası, onarımı veya depreme dayanıklı hale getirilmesine ilişkin projenin uygulanması amacıyla verildiğinin ilgili belediyece teyid edilmesi koşuluy
la damga vergisi ve harç istisnasından yararlanması mümkündür ( örneği var ) 2000/31
*Dernek ve vakıflarca yerleşim yeri, gerçek kişilerce mesken olarak kullanılmak
üzere kiralanan ve iktisadi işletmelere dahil olmayan taşınmazlara ilişkin kira mukaveleleri ile
gelir vergisinden muaf esnaf, muaf serbest meslek erbabı ve basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından işyeri olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadi işletmelere dahil olmayan taşınmazlara ilişkin kira mukaveleleri damga vergisinden istisna edilmiştir ( 2005/21 )
*Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonundan ihracaatçılara, ihracaatı teşvik mevzuatı
esasları çerçevesinde ( bazı malların ihracında ) yapılacak prim ödemeleri ile ilgili olarak dü
zenlenen taahhütnamenin damga vergisinden, noterde yapılacak işlemlerin de harçtan istisna
edilmesi gerekir ( taahhütname örneği var ) 1990/38 – 1992/37
*Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonundan yapılacak ödemelerde öngörülen bir tarihteki döviz kurlarının kabul edildiği ve bunun dışında herhangi bir hak talep edilmeyeceği ve bu
konuda dava açılamıyacağı, açılmış davalar varsa vazgeçileceğine dair taahhütnamenin 3505 s.
Kanunun geçici 2. maddesi ve 2 seri nolu tebliğin 2. ( ihracaatla ilgili istisnanın kapsamı bölümün
deki esaslar çerçevesinde ) damga vergisi ve harç istisnasından yararlanması gerekir. Değer gösterilmesi mecburi kağıtlardan değildir. ( örnek var ) 1997/4
*Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müd. nün Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müd.
nam ve hesabına çiftçilerle akdettiği sözleşmelerin ve Toprak Mahsulleri Ofisi Genel
Müd. ile çiftçiler arasında düzenlenen müşterek borçlu ve müteselsil kefalet şeklindeki borç
senetlerinin, damga vergisi ve harçtan muaf tutulması gerekir ( 1977/23 )
*Doğrudan gelir desteğinden faydalanmak için çiftçiler tarafından düzenlenip il
ve ilçe tarım müdürlüklerine verilen taahhütnameler, çiftçilerin zirai faaliyetleri ile ilgili
olduğundan damga vergisi istisnasına tabidir ( 2005/18 )
*Döviz kazandırıcı faaliyetlerle ilgili olarak vergi, resim ve harç istisnası uygulanmasında belgede yer alan değer ve esasların önemi ( Belgenin düzenlenme tarihinden
itibaren belgede öngörülen süre geçtikten sonra notere düzenleme veya tasdik için getirilen belge kapsamındaki faaliyete ilişkin işlem ve kağıtlara istisna uygulanması mümkün olmayacaktır.
Ancak Dış Ticaret Müsteşarlığınca süre uzatılmış veya vize edilmiş ve belgeye şerhedilmişse istisna uygulanması mümkündür. Yine, belgede yazılı özel şart gereği olarak, belge kapsamındaki
taahhüt konusu işe başlanılmadan, bu işte kullanılmak üzere temin olunan krediye de istisna
uygulanması mümkün değildir ) İstisna Belgesi örneği var ( 1997/55 )
*Döviz kazandırıcı faaliyetlerde damga vergisi ve harç istisnası ( 5035 sayılı Kanun
ile 488 s. Damga Vergisi Kanununa eklenen Ek 2. madde ve 492 s. Harçlar Kanununa eklenen Ek
1. Mad. hükmünde düzenlenen döviz kazandırıcı faaliyetlerle ilgili işlemlere damga vergisi ve
harç istisnası getirilmiştir) Konu ile ilgili (1) seri nolu tebliğ 27.02.2004 tarihli Resmi Gazetede
yayınlanmış olup bu tebliğ esaslarına göre döviz kazandırıcı faaliyetler; ihracaat ve diğer döviz
kazandırıcı faaliyetler olmak üzere iki bölümde düzenlenmiştir. ( Bakınız ayrıca bu konu ile ilgili
olarak noterlerin sorumluluk hükümleri ) Bu genelge ile; 2004/8 nolu genelge uygulamadan kal
dırılmıştır. Bu konuda daha önce çıkarılan 1999/3,1999/16 ve 2000/50 nolu genelgelerin de uygulamadan kalkmış olması gerekir ( Tebliğ ve belge örnekleri ekli ) 2008/45 Not : İhraç olan
gemi satış sözleşmesinde satıcı taraf Türk ise ( gerçek veya tüzel kişi ) döviz kazandırıcı işlemler
kapsamına girdiğinden istisna uygulanacak, satıcı taraf yabancı ise (ortakları Türk olan şirket
dahi olsa ) istisna kapsamına girmeyecektir ( T.N.B. Hukuk İşleri Mütalaası- 27.12.2010 )
*DSİ. Genel Müdürlüğü ile müteahhitler arasında yapılan sözleşmelerin noterde
tasdiki sırasında adı geçen Genel Müdürlükten harç alınmaması, yalnızca diğer taraf imzalarının
harca tabi tutulması gerekir ( 1987/12 - 1988/74 )
*Düzenleyen tarafların imzasını ihtiva etmeyen kağıdın tercümesi istendiğinde;
mahiyet veya vasfına bakılmaksızın bunlarla ilgili tercüme işlemi sırasında damga vergisi aranılmayacaktır. Bununla birlikte işlem yapılırken “ Tercüme için ibraz edilen aslında düzenleyen
tarafların imzalarının bulunmadığı görülmekle tercümesi yapılmıştır” şeklinde bir şerhin de işleme konulması uygun olacaktır ( 2007/22 )
*Elektrik Piyasası Kanununa eklenen geçici 14.maddenin ( c ) bendi ile 31.12.2012
tarihi ne kadar işletmeye girecek, üretim ve otoprodüktör lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından üretim tesislerinin yatırım döneminde, üretim tesisleriyle ilgili yapılan işlemler ve
düzenlenen kağıtlar damga vergisi ve harçtan istisna edilmiştir. ( 2008/29 )
*Elektrik üretim, iletim, dağıtım ve ticareti ile ilgili olan ve ( yap-işlet-devret ) modeline göre yapılan yatırımlar da 3996 s. Kanun kapsamına dahil edildiğinden Enerji ve Tabii Kay
naklar Bakanlığının bu konuda bir talepte bulunmasına ihtiyaç olmaksızın, bu yatırımlar sebebiyle yapılan yatırımlar ve düzenlenen kağıtlara harç ve damga vergisi istisnası uygulanacaktır
( 4493 s. Kanun metni ekli ) 1999/45
*Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından Marmara Ereğlisi' nde tesis edile
cek olan kombine çevrim elektrik santrali projesi çerçevesinde yapılan kamulaştır
ma tebliğ işlemlerinde ( 3996 s. Kanun 12. mad. uyarınca 3. maddede belirtilen konularda
ve yap-işlet-devret modeli çerçevesinde idare ile sermaye şirketi veya yabancı şirketin yapacağı
bütün iş ve işlemler damga vergisi ve harçtan muaf olduğundan ) noter harcı alınmaz ( 1997/7 )
*Er ve erbaşlara ait ( muvazzaf ) vekaletlerde harç istisnası ( 2003/8 )
*Faktoring şirketleri ile müşterileri arasında imzalanan faktoring sözleşmelerine
ilişkin olarak düzenlenen ve alacak hakkının faktoring şirketlerine devrini sağlayan temliknamelere, damga vergisi istisnası uygulanması gerekir. Faktoring muamelesinden
kaynaklanan borcun dışında genel mahiyetli borçlara ilişkin düzenleme ihtiva eden temlikname
lere de damga vergisi istisnası uygulanması gerekir ( 2007/5 )
*Fason üretim sözleşmesi ( menkul ve gayrimenkul bir malın alımı, satımı veya rehnini kap
samayan, ayrıca işlenecek malın miktarı, vasfı ile ilgili bir taahhüdü de içermeyen bu sözleşme;
değer gösterilmesi mecburi kağıtlar arasında yer almadığından ) maktu harca tabidir, damga
vergisine tabi tutulmaması gerekir ( 2009/16 )
*Feragatnamelerin damga vergisine tabi tutulmayacağı ( Alacaklı tarafın kendi isteği
ile alacağından vazgeçmesi nedeniyle düzenlenen feragatname mahiyetindeki kağıt ile mirasçı
nın muristen intikal eden tabancadaki miras hak ve hissesinden diğer bir mirasçı lehine vazgeçmesi nedeniyle düzenlenen ve belli bir değer gösterilmemiş olan feragatname mahiyetindeki
kağıdın, feragatnameler 488 sayılı Kanununa ekli (1) sayılı tabloda belirtilen kağıtlar arasında
yer almadığından damga vergisine tabi tutulmamaları gerekir ( 1996/16 ve 1998/1 )
*Finansal Kira Sözleşmeleri ( Düzenleme şeklinde yapılacak, alıcının ikametgahı noterliğinde tescil edilecek, harç ve damga vergisinden muaf tutulmuştur ) 1987/54
*Finansal kira sözleşmelerinin ve bu sözleşmeler kapsamındaki işlerle ilgili olarak
sözleşme metninde veya sözleşmeden ayrı olarak düzenlenen teminat işlemlerinin
de damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi gerekir ( 1990/46 ve 1998/4 )
*Finansal kiralama ile ilgili işlemlerde harç ve damga vergisi istisnası : Finansal kira
lama sözleşmelerinde; ödeme planının revize edilmesi, sözleşmeye yeni bir mal eklenmesi veya
çıkarılması, sözleşmenin süresinde değişiklik yapılması, teminat hükümlerinde değişiklik yapılması ve kiracı değişikliği ( kiracılık hakkının devri ) nedeniyle düzenlenecek kağıtların ve yapılacak işlemlerin 3226 s. Kanunun 30. Maddesi uyarınca damga vergisi ve harçtan istisna tutulması
gerekir ( Buna göre; 1- Finansal kiralama sözleşmelerinde sözleşme tarafları değişmeksizin sözleşme maddelerinde tarafların ihtiyaçları çerçevesinde yapılan değişikliklere dair işlem ve kağıt
lara damga vergisi ve harç istisnası uygulanması gerekir. 2- Finansal kiralama sözleşmesinde ki
racı değişikliğine ilişkin devir işlemine de harç ve damga vergisi istisnası uygulanması mümkün
kılındığından, 2007/51 sayılı genelgenin kiracı değişikliği yönünden uygulama imkanı kalmamış
tır.Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı 10 nolu Harçlar Kanunu Sirküleri eklidir (2010/19)
*Finansal kiralama işlemlerinde ( 1- Kiracının kiracılık sıfatını ve/veya sözleşmeden doğan hak
ve/veya yükümlülüklerini kiralayandan yazılı izin almak kaydıyla devretmesi mümkündür, 2- Finansal
kiralama sözleşmesindeki kiracı değişikliğinin yeni kiracının ikametgahı noterliğinde tescil edilmesi
gerekmektedir, Kısmi değişiklik için bakınız yukarıda 2010/19 nolu genelge ) 2007/51
*Finansal kiralama sözleşmelerinde harç istisnasının kapsamı ( Finansal Kiralama Sözleşmesi her türlü vergi, resim ve harçtan istisna tutulmuştur. Ancak, bunlara ilaveten istenilen örneklerin harca tabi tutulması gerekir. İşlemin düzenlenmesi sırasında aynı yevmiye numarası altında çıka
rılan suretlerle daha sonra çıkarılan suretler arasında vasıf farklılığı bulunmamaktadır ) 1997/54
*Finansal kiralama sözleşmelerinin teminatı olmak üzere finansal kiralama şirketi ile
kiracı arasında düzenlenecek temlik sözleşmeleri ve bu kağıtlara ilişkin işlemler damga vergisi
ve harçtan istisna edilecektir ( 2009/31 )
*Finansal kiralama sözleşmesinin, alıcının ikametgahı noterliğinde tescili kanunen
zorunlu olduğundan, tescil için gönderilen örnekten harç alınmaması gerekir ( 2003/20 )
*Finansal kiralama sözleşmesinin kiraya veren tarafından devri işleminde istisna :
Finansal kiralama sözleşmesinin tüm hak ve yükümlülükleri ile kiralama aynen devam etmek üzere, sade
ce kiralayanın ( kiraya veren finansal kiralama şirketinin ) değişmesi suretiyle tanzim edilecek olan “Yeni
leme ve Tadilat Sözleşmesi” başlıklı devir sözleşmelerine , 3226 s. Kanunun 18 ve 30. maddeleri uyarınca
damga vergisi ve harç istisnası uygulanması gerekir. ( Bu nedenle 2000/46 s. Genelgenin tamamı,
2007/ 51 s. Genelgenin finansal kiralama sözleşmesinin kiracı veya kiralayan tarafından devri halinde
istisna uygulanamıyacağına dair kısmı ve 2010/19 s. Genelgedeki, finansal kiralama sözleşmesinin kiraya
veren tarafından devrinde uygulanamıyacağına dair açıklama uygulamadan kaldırılmıştır ) 2011/10
*Finansal kiralama sözleşmesinin menkul rehni ile teminat altına alınması durumun
da, noterliklerde yapılacak sözleşmelerin damga vergisinden muaf olabilmesi için mutlaka belir
li bir finansal kiralama sözleşmesine gönderme yapılması gerekir ( 2007/1 )
*Finansman şirketlerince kullandırılan kredilerle ilgili kağıtlar ( Önceden 4077 s. Kanun’
un 10. maddesi çerçevesinde tüketici finansman şirketlerince kullandırılacak tüketici kredilerinin temini
ve geri ödenmesi amacıyla düzenlenecek kağıtlar ile bu kağıtlar üzerine konulacak şerhlere (kredilerin kul
lanımları hariç) tanınan damga vergisi istisnası, 01.08.2010 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 6009 sayılı
Kanunla yapılan değişiklik ile Finansman şirketlerince kullandırılacak kredilerle ilgili kağıtlara tanınarak
kapsamı genişletilmiştir ) Genel yazı 2010/94
*Gayrimenkul yatırım ortaklıklarının münhasıran gayrimenkul portföyleri ile ilgili
gayrimenkul alım-satım sözleşmeleri ile satış vaadi sözleşmelerinin, işlem tarafları
na bakılmaksızın 488 s. Kanununa ekli (2) sayılı tablonun IV-21 fıkrası uyarınca damga vergisin
den istisna edilmesi gerekmektedir ( 2008/15 )
*Gecekondu ile ilgili feragatname ( Büyükşehir Belediyesi Mesken ve Gecekondu İşleri Genel Müdürlüğüne ait ... nolu dairenin kendisine satışının yapılması karşılığında kendisine ait bulunan .... gecekondu önleme bölgesindeki .. nolu tapulu taşınmazındaki haklarından anılan idare
lehine feragat ettiğine dair ( örneği ekli ) işlem, gerçekte trampa sözleşmesi niteliğinde olup
tapu müdürü önünde resmi şekilde yapılması gerekir. Noterler tarafından yapılacak bu nevi işlemler hukuken hüküm ifade etmeyeceğinden noterliklerde yapılmaması, noterliklerde yapılma
sı halinde 775 s. Gecekondu Kanunu uygulanması sonucu düzenleniyorsa damga vergisi ve harca
tabi tutulmaması gerekir) 1996/14,15
*Gecekondu Kanunu ( 775 sayılı ) gereğince Belediyeler veya İmar İskan Bakanlığınca
kooperatiflere tahsis olunmuş arsalar üzerine, bu kanun amaçlarına uygun yaptırılacak konutlarla ilgili olarak, kooperatifler tarafından SSK. dan alınan krediler dolayısıyla düzenlenecek
her türlü sözleşmeler damga vergisi ve harçtan muaftır ( 1975/38 )
*Gecekondu Kanunu 34. mad. değişikliği sonucu tahsis edilen taşınmazlar 10 yıl süre ile satış, devir, rehin, satış vaadi, taksim, haciz, işgal vs. konusu yapılamaz . 27. maddedeki inşaat yapımına ait süreler saklı kalmak şartıyla, 20 yıllık süre içinde borçlanma bedellerinin tama
mının ödenmesi halinde; takyitlerin tamamı kalkar. Bu şekilde yapılacak devir, temlik ve satışlar
da 33. maddedeki muafiyetler uygulanamaz ( 1988/15 )
*Gecekondu önleme bölgesinde yapılacak alt yapı ve tesislerine ait ihale kararı ve
sözleşme, 775 sayılı Yasa hükümlerine göre düzenlenmiş ise damga vergisi ve harca tabi değildir ( Bakınız : 775 Sayılı Yasa 33. maddesi ) 1981/58
*Gecekondu önleme fonundan kredi alanlar, 775 sayılı Yasanın damga vergisi ve harç
muafiyetinden yararlanırlar ( 1981/61 – 1981/69 )
*Gecekondu önleme bölgelerinin imar ve ıslahını yapmak amacıyla açılacak ihaleler
dolayısıyla düzenlenecek sözleşmeler 2981 s.Kanuna göre düzenleniyorsa damga vergisi ve
harca tabi tutulması, 775 s. Gecekondu Kanunu'na göre düzenleniyorsa damga vergisi ve harçtan
istisna edilmesi gerekir ( 1988/21 )
*Geçici teminatın gelir kaydedilmesinin kabulüne dair taahhüt ( sadece maktu harç
alınır ) 2006/51
*Gıda ve gıda ambalajı üreten işyerlerinde iş sözleşmesine dayalı olarak sigortalı
ve belirli bir ücret karşılığı görev yapacak olan sorumlu yöneticinin işçi olarak kabulü gerekir. Ayrıca sorumlu yönetici ile işveren arasında düzenlenen iş sözleşmesinin “Sorumlu
Yöneticilik Sözleşmesinin” 30 iş gününden daha fazla çalışma süresini ihtiva etmesi durumunda
damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi gerekir ( 2006/5 )
*Göçmenlerle Nakledilenlere de Tohumluk ve Yemeklik Dağıtılma Hakkında Kanun
( 3242 s.) gereğince Tarım İşletmeleri Genel Md. tarafından kuraklık, dolu, yangın ve hastalık gibi afetlere uğrayan çiftçilere verilecek tohumluklarla ilgili olarak noterde düzenlenecek borç senetleri, damga vergisi ve harçtan istisna edilmiştir ( 1988/54 )
*Gümrük muafiyeti ve yatırımların teşviki ile ilgili olarak gümrük vergi ve resimlerinden muafen ithal edilmiş bulunan treyler çekicileri, treylerler ve otobüslerin
fiili ithal tarihinden itibaren münhasıran tahsis edildikleri iş ve yerlerde kullanılmalarını müteakip gümrük vergi ve resimleri aranılmaksızın muafiyetten faydalanamıyan kişi ve yerlere satış
ve devir sürelerinin ( beş ) yıla indirildiği hk. ( 1987/75 )
*Harç, vergi ve resimden bağışık işlemlerden noter ücreti alınabilmesi için, imza
onaylanması şarttır. Örnek çıkarma ve protesto işlemlerinde imza onaylaması yoktur (1977/10)
*Harçtan muaf olan kuruluşlar, vergi dairesi veya Maliye Bakanlığından aldıkları
“Harçtan Muafiyet Belgesi ”ni işlemi yapan dairelere ibraz edeceklerdir ( 1981/17 )
*Harçtan muaf işlemlerle ilgili olarak, aynı konuda tekrar yazı istenmemesi ( 1981/62–79 )
*Harçtan muaf kişilerle harçtan istisna edilen işlemler hk. ( Muafiyet kişilere, istisna
işlemlere mahsustur. İşlem taraflarından birinin harçtan muaf olması durumunda diğer kişi veya
kuruluşun imzasına tekabül eden harç ilgilisinden alınır ) 1989/94
*Hesap özeti bildirimleri ( Ödemede gecikme olmaksızın, bankalarca kredi borçlularına,
borcun bildirim tarihindeki mevcut durumunu göstermek üzere gönderilen hesap özeti bildirimlerine harç istisnası uygulanması mümkün değildir ) 2008/7
*Hisse senedi almaya matuf olarak düzenlenen iştirak taahhütnamesi, şirket anasözleşmesini değiştiren veya sermayenin artmasını sağlayan bir belge niteliği taşımamaktadır bu nedenle
binde 0.50 harç alınır, damga vergisi istisnası vardır ( 1989/5 )
*Hizmet sözleşmelerinde istisna ( 4857 s. İş Kanunu’nun 8. maddesindeki düzenlemenin, bir yıl
ve daha uzun süreli iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunluluğunu getirdiği, iş sözleşmesinin
süresi ile bağlantılı olarak istisna hükmü yönünden bir ayrım yapılmadığı hususları dikkate alındığında,
bir yıldan daha az süreli olduğu halde yazılı olarak yapılan iş sözleşmelerinin de damga vergisinden istisna
edilmesi mümkün bulunmaktadır. Diğer taraftan, nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren işlerin
süreksiz iş olarak kabul edileceği ve bu kapsamda düzenlenen sözleşmelere Borçlar Kanunu hükümlerinin
uygulanacağı anlaşıldığından, 4857 s. Kanunun 8. maddesinde yer alan istisna hükmünün süreksiz işlerde
düzenlenen sözleşmeleri kapsamıyacağı tabiidir. İstisna uygulaması; süresi en fazla 30 işgünü olan
hizmet akitleri dışındaki tüm hizmet akitlerine şamil tutulmuştur. Ayrıca 4857 s. Kanunun 8. maddesi
gereğince yukarıda belirtilen damga vergisi istisnası kapsamındaki tüm hizmet sözleşmeleri ile ilgili
noterlik işlemleri yönünden harç istisnasının da uygulanması gerekir. Bu çerçevede 2008/16 s.
Genelgemiz de uygulamadan kaldırılmıştır.) 2011/11
*İbra senetleri ile maktu vergiye tabi makbuzlar, 01.01.1986 da yürürlüğe giren 3239
s. Kanunla damga vergisi kapsamı dışında bırakıldığından, Noterliklerde ve Birlik' te çalışan personele ödenmekte olan kıdem tazminatı nedeniyle alınacak ibranameler damga vergisine tabi
tutulmayacak, binde yarım oranında harç alınacaktır ( 1986/23 )
*İbranamelerin ( özel şahıslar arasındaki karz ilişkisinden veya diğer akitlerden doğan borçlarla ilgili olup olmamasına bakılmaksızın ) damga vergisine tabi tutulmaması ( 1997/61 )
*İcra İflas Kanunu 12. babının başlığı ( 5092 s. Kanunu'nun 8. maddesi ile ) “Konkordato ile sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılması” olarak değiştirilmiş ve 309/L maddesinden sonra gelmek üzere “IV.Sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılması” üst başlığı altında 309/ m ile 309/ü maddeleri eklenmiştir. 309/u maddesinde ; harç, vergi istisnaları ve teşvik belgeleri düzenlenmiştir
( Konu ile ilgili geniş açıklama var ) Genel yazı 2004/38 Sh.247
*İhale kararlarında damga vergisi ( İhale kanunlarına tabi olsun veya olmasın bütün daire
ve kurumların yetkili mercilerince bir malın artırma ve eksiltme, pazarlık ve sair şekilde alınması, satılması veya bir hizmetin görülmesi, gördürülmesi makdsadıyla şahıs ve bedel tayini suretiy
le verilen kararların “ihale kararı” olarak damga vergisine tabi tutulması gerekmekte ancak, belir
tilen unsurları taşımayan, kişi ve kuruluşların sadece dahili işlemlerine yönelik olarak alınan kararlarla ilgili düzenlenen kağıtların damga vergisine tabi tutulmaması gerekir ) Gelir İdaresi Baş
kanlığının 27.11.2007 tarih ve 97572 sayılı yazıları ( 2007/62 )
*İhalenin kazanılması şartına bağlı olarak, ihaleye giren ortak girişim taraflarının,
bu nevi şirket kurma ve üstlenecekleri işi bu şirkete devredebileceklerine dair taahhütnamelerde değer gösterilmesi zorunlu olmadığından damga vergisine tabi tutulmaması, sadece maktu
harç alınması gerekir ( 2009/15 )
*İhracatın geliştirilmesi ile ilgili kredilerde vergi, resim ve harç istisnasına dair
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tebliği ( 1975/5 )
*İhracaat garantili orta ve uzun vadeli kredilere (Turizm ve ulaştırma yatırımları da dahil)
vergi resim ve harç istisnası uygulaması, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından alınacak belge ile yapılır.
Devletin vergi kaybının önlenmesi amacıyla belge aslının ibrazının istenmesi ve bu belgeye istinaden
işlem yapıldığına dair meşruhat verilmesi gibi önlemlerin alınması uygundur ( 1979/13 )
*İhracaatın geliştirilmesi için hazırlanan teşvik belgeleri ile ilgili vergi ve harç
uygulaması için ayrıca bir belgeye ihtiyaç yoktur ( 1981/33 )
*İhracaatla ilgili vergi, resim ve harç istisnası hk. ( 1984/3 - 1983/41 )
*İhracaat garantili yatırım kredilerine ait teminat senetleri damga vergisinden
muaf olduğundan, protesto edilirken damga vergisinin tamamlanması aranmaz ( 1984/16 )
*İhracaat akreditifleri ile ilgili temlikler, ihracaat muameleleri kapsamında müta
laa edilmediğinden vergi , resim ve harç istisnasından yararlanamaz ( 1984/31 )
*İhracaat bedellerinin bir diğer firmaya vaya bankaya temliki halinde bu işlemin
vergi, resim ve harç muafiyetinden yararlanmaması gerekir ( 1985/58 )
*İhracaat döviz kredilerine karşılık bankalara yapılan temlik işleminde istisna uygu
lamasında doğan problemler ( Genel yazı 2002 Sh.227 )
*İhracaat muamelesi ve ihracatın finansmanında kullanılmak üzere bankalarca
( ilgili banka yazısı ile tevsik edilecek ) verilen kredilerle ilgili işlemler ve düzenlenen
kağıtlar ( genel kredi sözleşmesi ile bu kredinin teminatını teşkil eden rehin bordrosu ) damga
vergisi ve harç istisnası kapsamında bulunmaktadır ( 1987/48 )
*İhracaat ve yatırımlarla ilgili vergi ve harç istisnası uygulaması hk. ( 3505 sayılı Ka
nunla ilgili bir muafiyet talebinin mevcudiyeti halinde işlemin defterdarlıktan görüş alınarak yapılmasının uygun olacağı ) 1989/25 ve 71
*İhracaat ve yatırımlarda damga vergisi ve harç istisnası uygulamasından yararlanacak temliklerde aranacak şartlar ve istenecek belgeler ( iki örnek var ) 1991/15
*İhracaat ve yatırımlarda damga vergisi ve harç istisnası ( 3505 sayılı Kanun kapsamı hk. ) 1991/59 - 2004/1 – 2004/17 * İhracaat ve yatırımlarda damga vergisi ve
harç istisnasına ilişkin 3505 sayılı yasanın uygulama süresi 31.12.2003 de bitmiştir ( Genel yazı 2004 Sh.175 ) *İhracaat ve yatırımlarda vergi istisnasına ilişkin (4)
seri nolu tebliğ ( 1993/50 nolu genelge ekindeki 2 seri nolu tebliğ uygulamadan kaldırılmıştır ancak 2 seri nolu tebliğde yer alan prensiplerin büyük bölümü muhafaza edilmiştir ) 1999/3
–
Gen. yazı 2004/7 Sh.181 – 2000/50 ) Konu ile ilgili Maliye Bakanlığı İç Genelgesi ( 1999/16 )
*İhracaat, döviz kazandırıcı faaliyetler ve yatırımlarla ilgili işlem ve kağıtlara
damga vergisi ve harç istisnası tanıyan 3505 s. Kanunun geçici 2. maddesi ve 4 seri nolu genel
tebliğin ihracaat , döviz kazandırıcı faaliyetler ve yatırımlarla ilgili işlem ve kağıtlar bakımından uygulama
süresi 31.12.2003 tarihi itibariyle sona ermiştir. Ancak; 488 s. Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun IV. Bölümüne 4842 s. Kanunla eklenen 23. fıkrada; “ Yurt içi ve yurt dışı kredi kuruluşlarından temin edilen ve ortalama vadesi bir yıl ve daha uzun süreli olan nakdi yatırım kredileri nedeniyle düzenle
nen kağıtlar ( kredilerin kullanımları hariç ) damga vergisinden istisna edilmiştir. 492 s. Harçlar Kanunu
nun 4842 s. Kanunla değiştirilen 123. maddesinde “ Yurt içi ve yurt dışı kredi kuruluşlarınca kullandırılan
ve ortalama vadesi bir yıl ve daha uzun süreli olan nakdi yatırım kredileri nedeniyle verilen teminatlarla
ilgili işlemler ” harçtan istisna edilmiştir. Kredi mukaveleleri ve teminata dair kağıtlara damga vergisi istisnası uygulanması öndgörüldüğü halde harç istisnası sadece kredi teminatları bakımından öngörülmüş
tür, kredi mukavelelerine uygulanması mümkün değildir. ( Genel yazı 2004/1 Sh.175 )
*İhracaat ve Yatırımlarda Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hk. 3505 s.
Kanunun 2. maddesi ve 4 seri nolu uygulama tebliğ 31.12.2003 tarihinde yürürlükten kaldırıl-
mıştır. Ancak; 02.01.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5035 s.Kanun ile 488 ve 492 s. Kanunlarda
yapılan değişiklikler ile döviz kazandırıcı faaliyetler ve bu meyanda ihracaatla ilgili işlem ve kağıtlara damga vergisi ve harç istisnası getirilmiştir ( 2004/51 )
*İhracaatı teşvik belgesine istinaden kullanılacak olan döviz kredisinin teminatını
oluşturmak üzere noterde düzenlenecek temlikname, damga vergisinden ve harçtan
istisna edilmiştir ( 1989/61 )
*İhracaatı teşvik belgesi almak için ihracaat proje formu ekinde DPT ye verilen ödeme
veya ihracaat tahhütnameleri damga vergisi ve harçtan istisna edilmiştir ( 1990/48 )
*İhracaatı teşvik kararnameleri uyarınca teşvik belgesine sahip müesseselere tanınan bazı harç ve vergi muafiyetleri konusunda Maliye Bakanlığı veya noterliğin bulunduğu yer vergi dairesinden alınmış bir muafiyet yazısı ibraz edilmedikçe işlemin harç ve vergiden muaf olarak yapılmaması hk. ( 1987/20 – 1988/69 )
*İhracaatı Teşvik Kararının 4. maddesi ve İhracaatı Teşvik Tebliği'nin 14. Madde
si çerçevesinde vergi, resim ve harç istisnası uygulanan işlemler ile ihracaat sayılan satış ve teslimler ile hizmet ve faaliyetler ( İhracaat sayılan satış ve teslimler ile döviz
kazandırıcı faaliyetlerin vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılabilmesi için ihracaatı teşvik belgesi alınması zorunludur) 1994/60
*İhracaatı teşvik mevzuatı çerçevesinde, bazı malların ihracında Destekleme ve
Fiyat İstikrar Fonundan ihracaatçılara yapılacak prim ödemeleri ile ilgili olarak
düzenlenen taahhütnamenin damga vergisinden, noterde yapılacak işlemlerin de harçtan
istisna edilmesi gerekir ( taahhütname örneği var ) 1990/38 - 1992/37
*İhracaatı teşvik tedbirlerinden diğer şirketin yararlanmasına ilişkin muvafakat
ve bu muvafakatten hiçbir nedenle ve hiçbir şekilde vazgeçilmeyeceğine, muvafakatin değiştirilmeyeceğine dair beyan ve taahhüt içeren sözleşmenin noterlerce yapılmasına engel bir durum
bulunmamaktadır. İhracaat işlemi sayılan inceleme konusu taahhütnamenin damga vergisi ve
harçtan istisna edilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan işlem, belli para gösterilmesi gereken
işlemlerden olmadığı cihetle noter ücretinin maktu olarak alınması gerekir ( 2004/51 )
*İktisadi Devlet Teşekküllerine ( T.C.D.D. vb. ) bağlı işletmelerin ; müessese, müesseselerin bağlı ortaklık haline getirilmesi vb. her türlü yapı değişikliği ile ilgili
işlemler 233 s. K.H.K. ile her türlü vergi, resim ve harçlardan muaf tutulmuştur ( 1986/25 )
*İlköğretim ve Eğitim Kanunu ( 222 s.) 83. maddesinin, bu kanuna tabi yapım ve
onarımlar nedeniyle düzenlenen ihale kararı ve sözleşmelerin damga vergisi yönünden, müteahhitler hakkında da uygulanabilecek bir muafiyet hükmü olduğu hakkında Sayıştay
Genel Kurulu İçtihadı Birleştirme Kararı ( 1977/9 )
*İlköğretim ve Eğitim Kanunu ( 222 sayılı ) nun 78 ve 83. maddelerindeki damga
vergisi istisnasının kapsamı ve uygulanma şekli ( 1994/13 - 1998/44 ve 59 )
*İmza atamayanlarla ilgili işlemler ( İmza atamıyanların mühür veya bir alet ya da parmak
izi kullanmak suretiyle yapacakları hukuki işlemleri konu alan belgelerin senet niteliği kazanabilmesi, münhasıran noterler tarafından düzenleme biçiminde gerçekleştirilmiş olması koşuluna
bağlanmıştır. İmza atamayan kimselerin, cüzdanla iş yapmayı usul edinmiş kuruluşlarla ( örneğin ; bankalar ) olan işlemlerinde kullanacakları mühür, kazınmış imza, işaret ve parmak izinin,
işlemin başlangıcında hesap defterine veya cüzdanına basılmış olması veya önceden noterde bir
örneği saklanmak üzere onanmış bulunması yeterli olup her işlemde ayrıca onay aranmıyacaktır. H.M.K. 206. Maddesinde belirtilen bu hükümler dairesinde düzenlenecek olan senetler için
ilgilisinden harç, vergi ve değerli kağıt bedeli alınmayacaktır ) Genel yazı 2011/86 )
*İmza atamayanlarla ilgili işlemler ( 6100 s. HMK. 206. maddesindeki “imza atamayanlar” ibare
sinden; okuma yazma bilmeyenler ile imza atmaya muktedir olmayanların anlaşılması gerekir. İmza atamayan
ların senet niteliğini taşıması istenen hukuki işlemlerinin, noterler tarafından düzenleme biçiminde yapılması
gerektiği aynı maddede öngörülmüştür. Senet; yazılı bir belgede açıklanan irade beyanıdır. Ancak “senet”
kavramı içinde, bu irade beyanının kişinin aleyhine delil teşkil etmesi hususu da doğal olarak bulunmaktadır.
Hangi hukuki işlemlerin “senet” niteliği taşıması gerektiğinin, somut olayın özelliklerine göre değerlendirilmesi
gerekir. Sonuç olarak ; okur-yazar olmayan veya fiziki engelleri sebebiyle imza atmaya muktedir olmayan kimse
lerin yapacakları hukuki işlemleri içeren tüm belgelerin senet niteliğini taşıyabilmesi için HMK. 206.maddesi doğ
rultusunda düzenleme şeklinde yapılması gerektiği, aynı maddenin son fıkrasında yer alan bağışıklığın kişilerin
şahsına getirilen bir muafiyet hükmü niteliğinde olması nedeniyle, bu işlemlere katılanların tümü imza atama
yan kişi/kişilerden oluşuyorsa işleme harç, damga vergisi ve değerli kağıt muafiyeti uygulanacağı, diğer durum
larda ise imza atamayan kişi/kişilere noter harcı muafiyeti uygulanacağı, imza atabilen kişi/kişilerden ise harç,
damga vergisi ve değerli kağıt bedellerinin tahsil edilmesi gerektiği düşünülmektedir ) Genel yazı 2011/102
*İpotek veya teminat mektubu verme taahhütleri, asıl işlem değerinden fazla dahi olsa, nisbi damga vergisi ve harcın hesabında dikkate alınmayacaktır ( 1999/10 )
*İskan Kanunu ( 2510 s. ) nun muafiyet kapsamı ( Muhacir ve mülteciler ile hükümetçe
bu Kanun hükümlerine göre yerleştirilenlerle ilgili olarak noterlerce yapılacak borçlanma senetleri pula, harca ve ücrete tabi değildir. ( 1988/53 )
*İskan Kanunu ( 2510 sayılı ) gereğince düzenlendiği anlaşılan borçlanma sözleşmelerinin damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi gerekir ( 1990/41 )
*İskan Kanunu ( 2510 s. ) hükümleri gereğince düzenlendiği anlaşılan taahhütname
ve vekaletname başlıklı kağıdın damga vergisinden ve bu kağıtlarla ilgili olarak noterde yapıla
cak işlemlerin de harçtan istisna edilmesi gerekir ( Örneği var ) 1991/61
*İskan Kanunu ( 5543 s.) nda yer alan damga vergisi ve harç muafiyeti ; sadece göç
men, göçebe, milli güvenlik ya da kamulaştırma işlemleri nedeniyle bir yerden diğer bir yere nakil olanlara ilişkin olup iskan konutlarının yapımı işini ihale ile üstlenen firmaya damga vergisi
ve harç muafiyeti tanınmamıştır ( 2008/33 )
*İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Hakkında Kanunun 12. maddesine ( 5766 s. Ka
nunla ) eklenen 5. fıkra ile; İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı'nın taraf olduğu işlemle
re harç ve damga vergisi istisnası getirilmiştir. Ajansın taraf olduğu işlemler ve bu işlemler se
bebiyle düzenlenen kağıtlardan harç ve damga vergisi tahsil edilmeyecektir ( 2008/25 )
*İş sözleşmelerinde ( sürekli ve süreksiz olan ) damga vergisi ve harç istisnası uy
gulaması ( Toplam çalışma iş günü sayısı 30 iş gününden fazla olan hizmet sözleşmelerine
damga vergisi ve harç istisnası uygulanacaktır ) 2004/21
*İşçi sendikaları için uygulanan harç ve vergi muafiyetlerinin, memur sendikaları ile
ilgili işlemlerde uygulanmasının söz konusu olmadığı hk. ( 1994/64 )
*İşlemin bir tarafının harç ve damga vergisinden muaf olduğu durumlarda; harç
muafiyeti bulunmayan diğer tarafın imzası itibariyle bir imza üzerinden ( 492 s. Kanuna ekli (2)
sayılı tarifenin I/1 pozisyonunda yer alan asgari ve azami hadler dikkate alınarak ) harç tahsil
edilecek, işleme ait damga vergisinin ise tamamı, vergi muafiyeti bulunmayan kişi veya kuruluş
tarafından ödenecektir. ( Resmi dairelerin muafiyeti ile ilgili açıklamalar da var ) 2003/37
*İşletme rehni için bakınız aşağıda “Ticari işletme rehni”
*İzmir Menemen Deri Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi Anonim Şirketi ortağının sahip olduğu, serbest bölge içinde yer alan ve şirketin üzerine kurulduğu araziye ait kooperatif hissesinin, ortak tarafından kurucu şirkete devredilmesi halinde devir işlemlerinin, 3218 s.
Serbest Bölgeler Kanununun geçici 3. maddesinin ( c ) bendine istinaden damga vergisi ve harç
tan müstesna tutulması gerekmektedir ( 2006/30 )
*Kamu Bankalarının Özelleştirmeye Hazırlanmalarına İlişkin ( 4603 s. ) Kanunun 3.
mad. 4. fıkrasında “Bu kanun çerçevesinde yapılacak işlemler ve bu işlemlere ilişkin olarak düzenlenecek kağıtlar her türlü vergi, resim ve harçtan müstesnadır” hükmü yer almaktadır. 4603
s. Kanun metni eklidir ( Genel yazı 2000/104 Sh.223 )
*Kamu Görevlileri Sendikalarının defter tasdik işlemlerinin ( 2821 s. Sendikalar Kanu
nu 63. maddesi gereğince ) harçtan müstesna tutulması, ayrıca noter ücretlerinde de yüzde elli
indirim yapılması gerekir ( 2004/44 )
*Kamu idarelerine karşı parasal bir borç altına girilmeyen ve mevzuatın gerektirdiği kurallara uyulacağına ilişkin olarak ilgili kamu kurumlarına hitaben hazırlanan
taahhütnamelerde, konusuna bakılmaksızın değer gösterilmesi mecburiyeti kaldırılmıştır.
Damga vergisini gerektirmeyen bu taahhütnameler sadece maktu harca tabidir ( Örneğin; Belediyelere verilen kendi inşaatını kendi yapacağı, kendi inşaatının müteahhitliğini kendisinin üstleneceği, başkasına ait inşaatın müteahhitliğini üstleneceği ve benzeri taahhütnameler) Harçlar
Kanununda 5766 sayılı Kanunla yapılan değişiklik ( 2008/25 )
*Kamu İktisadi Teşebbüslerinin ( T.C. Ziraat Bankası, Halk Bankası, Toprak Mahsulleri
Ofisi, Türkiye Zirai Donatım Kurumu vs.) muafiyetlerinin devam ettiği hk. ( 1984/37 )
*Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hk. 233 s. Kanun Hükmünde Kararnamede işletmelerin müessese, müesseselerin bağlı ortaklık haline getirilmesine ve benzeri her türlü yapı
değiştirmeye ait işlemler bütün vergi, resim ve harçlardan muaftır ( 1986/25 )
*Kapasite raporları damga vergisine tabi değildir ancak örneğinin çıkartılması noterlikten istendiği takdirde harç alınması gerekir ( 1985/88 )
*Kendi arsası üzerine yaptıracağı binaya ilişkin taahhütnameler ( konutun net 150
m2. yi geçmemesi halinde damga ve harç alınmaz ) 2001/53
*Kızılay'ın sadece oyun kağıtları ve röntgen filmleri için tanınan muafiyet kaldırılmış, diğer sebeplerden tanınan muafiyetleri ile Türk Hava Kurumu, Çocuk Esirgeme Kurumu,
Resmi Darülaceze Kurumuna tanınan muafiyetler devam etmektedir ( 1990/29 )
*Kira sözleşmelerinde damga vergisi istisnası ( 2005/21 )
*Kollektif şirketin nevi değiştirerek yeni bir anonim ya da limited şirketin
kurulması işlemleri ve bunlarla ilgili olarak düzenlenen kağıtların damga vergisi ve harçtan
müstesna tutulması gerekir ( 2007/61 sayılı genelge uygulamadan kaldırılmıştır ) 2011/15
*Konut inşaatı ve yatırımlarda vergi, resim, harç muafiyeti ve istisnası ( 2982 sayılı
Kanun uygulaması ) hk. genel tebliğ ( R.G. 25.3.1985 ) 1986/49
*Konut inşası ile ilgili işlemlere 2982 s. Kanunla getirilen vergi, resim ve harç istis
nasının, onarım ve tadil işlemlerinde, sözleşmelerinde uygulanamıyacağı ( 1987/73 )
*Konut inşaatlarıyla ilgili muafiyet kapsamı ( 2982 sayılı yasa ) 1991/85
*Kooperatifler Kanunu (1163 s.) 93/b maddesindeki muafiyet hükmü kooperatiflerin
ana sözleşmelerinin noterlerce tasdikinden doğan harca münhasır olup, tasdik olunan ana sözleşmeden suret çıkarılması işleminden doğan harçla bir ilgisi bulunmamaktadır. Öte yandan, kooperatif ana sözleşmeleri de 1163 sayılı Kanun 93. maddesi gereğince damga vergisinden muaf
tutulduğundan söz konusu suretlerin damga vergisine tabi tutulmaması icap eder ( 1977/1 )
*Kooperatifler, Kooperatif Birlikleri,Kooperatif Merkez Birlikleri ve Türkiye Milli
Kooperatifler Birliğinin her nevi defterleri ile ana sözleşmelerin tasdiki ve açılış
tasdikleri, kooperatif yönetim kurulunun ana sözleşmeye uygun olarak yapılacak isteğe rağmen, bir ortağın kooperatiften istifasını kabulden kaçınması halinde ortağın çıkma isteğini noter
aracılığı ile bildirmesi için verdiği bildiri, harç ve damga vergisinden bağışıktır ( 1163 s. Kanun
93. maddesi ) 1978/8
*Kooperatif ortaklığından çıkma ( istifa ) bildirimi harç ve vergiye tabi değildir
( Bakınız : 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu 13 ve 93. maddeleri ) 1983/2
*Kooperatif üyelerinin aidatlarını zamanında ödemesini teminen düzenlenen borç
senetleri, 2982 s. Kanunla tanınan muafiyet ve istisnalardan yararlanamaz ( 1986/91 )
*Kredi borcunun ödenmesinden sonra araç üzerindeki rehnin kaldırılmasına dair
düzenlenen işlem ( 1995/81, 2000/10, 2004/22 nolu genelgelerde belirtilen yazı ve ibralar
kredi ile alakalı olmadığından harç istisnası uygulanmaz ) 2007/50
*Kredi kartı borcunun yeniden yapılandırılması amacıyla borçlular tarafından düzenlenerek ilgili bankaya verilecek olan taahhütnamenin 492 s. Kanunun 123. maddesi
hükmü çerçevesinde temin edilen banka kredisinin geri ödenmesi amacıyla düzenlenen kağıtlar kapsamın
da bulunması nedeniyle damga vergisi ve harçtan bağışık tutulması mevzuata uygundur . Buna göre, bu
kapsamda düzenlenecek ödemeye dair taahhütnamelerde; nisbi noter ücretinin hesabında dikkate alınmak üzere işlem tarihindeki borç miktarının harca esas değer olarak beyan ettirilmesi ancak işlemin harç
ve damga vergisinden istisna edilmesi gerekmektedir ( 2006/37 )
*Kredi kartı borçları ile ilgili ihtarnamelerde harç istisnası uygulanır ( ihtarname
vasfında olmayan hesap özetleri istisnaya girmez ) 2007/41
*Kredi kartı borçlarının süresinde ödenmemesi nedeniyle borçlu kart hamillerine
gönderilen ihtarnameler de yukarıdaki 2007/43 sayılı genelge esasları çerçevesinde harçtan istisna edilecektir. Ancak; bankalar tarafından belirli dönemlerde borçlularına gönderilen ve
ihtarname vasfında olmayan, sadece hesap durumunu gösteren hesap özeti bildirimlerinin harç
tan istisna edilmesinin mümkün olmadığı düşünülmektedir ( 2007/57 )
*Kredi teminatı rehinli menkullerin yediemine bırakılmasına dair kağıt ve işlemlere de damga vergisi ve harç istisnası uygulanacaktır ( yediemin işleminin gerek rehin
sözleşmesinde veya ayrı olarak düzenlenmesi halinde bu istisnanın uygulanması ) 2008/6
*Kredi teminatlarında damga vergisi ve harç istisnası ( 1- Bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve Uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve geri ödenmesi amacıyla düzenlenecek kağıtlar ile bu kağıtlar üzerine konulacak şerhler -kredilerin kullanımları hariçdamga vergisinden istisna edilmiştir. 2- Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri, ban
kalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve Uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve
bunların teminatları ile geri ödemelerine ilişkin işlemler harçtan istisna edilmiş olup teminatın
münhasıran kullandırılan krediye ilişkin olması kaydıyla istisna uygulanacaktır. Kullanılan kredi
miktarı ile teminat tutarı karşılaştırılmaksızın yani teminatın kredi miktarını aşıp aşmadığına ba
kılmaksızın teminat tutarının tamamı üzerinden, damga vergisi ve harç istisnası uygulanacaktır ( 18 nolu Damga Vergisi Sirküleri ekli ) 2007/39
*Bankalardan, yurtdışı kredi kuruluşlarından ve Uluslar arası kurumlardan kredi kullanan
bir kişi veya şirket borcu için kredi kuruluşuna üçüncü şahıs tarafından verilen kredi teminatlarına ( münhasıran kredinin teminatı olarak düzenlendiği anlaşılan ipotek sözleşmesi )
2007/39 sayılı genelgemiz esasları çerçevesinde damga vergisi ve harç istisnası uygulanması
gerekir ( 2010/14 )
*Kredilerin geri ödenmesi ile ilgili işlemlerde istisna ( Bakınız yukarıda : Bankalar, yurt
dışı kredi kuruluşları.... ) 2006/2
*Kredilerle ilgili damga vergisi ve harç istisnası: 488 s. Kanuna ekli ( 2 ) s. tablonun IV-23.
fıkrasında; Bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin te
mini ve geri ödenmesi amacıyla düzenlenecek kağıtlar ile bu kağıtlar üzerine konulacak şerhler ( kredilerin kullanımları hariç ), 30. fıkrasında ; 4077 s. Tüketicinin Korunması Hk. Kanun'un 10. maddesi
çerçevesinde ( bankalar ve özel finans kurumlarınca kullandırılan ) tüketici kredisine ilişkin olarak dü
zenlenen sözleşmenin tüketiciye verilen nüshası, damga vergisinden istisna edilmiştir. 492 s. Kanunun 123. maddesinde ise ; ... bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve bunların teminatları ile geri ödenmelerine ilişkin işlemler harca tabi tutulmaz, hükmü bulunmaktadır. Özel finans kurumları ( şirketleri ) tarafından kullandırılan tüketici kredi
leri bakımından düzenlenen kağıtlara tanınan damga vergisi istisnasının bu kağıtlarla ilgili yapılacak
işlemlerden doğan harca uygulanması mümkün değildir ( Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünün 2004/4 sayılı sirküleri ekli ) 2004/1 Genel yazı 2004/7 Sh.181
*Kredilerle ilgili damga vergisi ve harç istisnası ( 2004/6 sayılı Damga Vergisi Sirküleri
ekli ) 2004/1 – 2004/5 * Kredinin dışında, sebebi ne olursa olsun doğmuş ve doğacak mahiyeti belirsiz başkaca borçlarla ilgili düzenlemeyi ihtiva eden kağıtlara ve bunlara ilişkin işlemlere damga vergisi ve harç istisnası uygulanmaması gerekir ( 2004/14 )
*Kredilerle ilgili ihtarnamelerde harç istisnası ( Bankalarca kullandırılan kredilerin temini ve bu krediler nedeniyle kredi kuruluşlarına karşı verilecek teminatlar ve alınan kredilerin
geri ödenmesi safhasında geri ödemeye ilişkin işlemlerin harca tabi tutulmaması gerektiğinden,
kredilerin vadesinde ödenmemesi sebebiyle noterlikler aracılığı ile keşide edilecek ihtarnameler
den de harç alınmaması gerekir ) 2007/43
*Kredinin temini ve geri ödemesine ilişkin düzenlenen rehin sözleşmelerinde yer
alan sigorta yaptırma taahhütleri, damga vergisi ve harç istisnası kapsamında yer almaktadır. Ancak, bu istisnanın, diğer işlere ilişkin düzenlenen kağıtlarda yer alan sigorta yaptırma
taahhütlerine teşmil edilmesi mümkün değildir, kredi işlemleri dışında diğer işlemlere ilişkin
olarak düzenlenen kağıtlarda yer alan sigorta yaptırma taahhütlerinde sigorta değerinin dikkate
alınması gerekir. Esas iş kağıdında ayrıca belli değer üzerinden sigorta yaptırma taahhüdünün
bulunması ve bu değerin esas işlemin değerinden yüksek olması halinde, sigorta yaptırma değerinin nisbi harç ve damga vergisine esas alınacağı hususundaki 1999/10 sayılı genelge esasların
da değişiklik bulunmamaktadır ( 2008/21 )
*Krediye ilişkin olarak doğacak riskleri karşılamak amacıyla teminat olmak üzere
rehnedilen malların korunması amacıyla rehin sözleşmesinde düzenlenen bir madde ile bu
malların sigorta yaptırılması taahhüdüne ilişkin düzenlemenin ( esas akde ilave edilen akit
veya işlem manasında ) taahhütname olarak dikkate alınamayacağı, harç ve damga vergisi istisnası uygulanmasına engel olmayacağı hk. ( 2007/52 )
*Küçüklerin yurt dışına çıkması için velilerin verdiği muvafakatlerin ( Damga Vergisi
Kanunu 1 sayılı tablosunda adı geçmeyen ve sayılanlardan herhangi birinin mahiyetinde bulunmayan )
damga vergisine tabi tutulmaması gerekir ( 1974/41 )
*Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile getirilen muafiyetler, sit alanı içerisinde yapılaşma yasağı getirilen araziler üzerinde bulunan gayrimenkullerin onarımı ile ilgili işlem ve
düzenlenen kağıtlara vergi, resim, harç istisnası tanımamaktadır ( 1988/87 )
*Limited şirket hisse devirlerinde düzenlenen kağıtlardan ( 01.01.2004 tarihinden
itibaren ) damga vergisi alınmayacaktır. ( 2004/20 – 2005/19 )
*Limited şirket ortaklarının pay devri veya devir vaadi sözleşmelerinin vergi dairelerine gönderilen örneklerinden harç alınmaması gerekir ( Harçlar Kanunu 39. maddesine
göre; kamu hukuku ile ilgili işlerde yetkili makamların isteyecekleri suretlerden harç alınmaz. ) 2001/26
*Limited şirketin nevi değişikliği yapılarak kollektif şirkete dönüşümü ile ilgili
onaylanan kollektif şirket ana sözleşmesinin harç ve damga vergisinden istisna tutulmasının
mümkün olmadığı düşünülmektedir ( 2006/6 )
*Maliye Meslek Kursu' na gireceklerin verecekleri taahhütname ve bunlarla ilgili
kefaletnameler damga vergisinden muaf tutulmuştur ( 1986/70 )
*Menkul değerler anonim şirketi likit fonu içtüzük değişikliğinde harç ve damga
(Fon içtüzüğünde yapılacak ve fon sermayesini ilgilendirmeyen esaslı değişiklikler 492 s. Harçlar
Kanunu 42. maddesi kapsamında değerlendirilemiyeceğinden bu işlem nedeniyle fon sermayesi
üzerinden nisbi harç tahsil edilmemesi, damga vergisini gerektirmeyen bu işlemden sadece
maktu harç alınması gerekir. ) 2011/6
*Mes'ul Müdürlük Sözleşmesi ( Örneği var ) İş Kanunu hükümleri çerçevesinde; “Mesul Müdür
lük Sözleşmesi”nin, harç ve damga vergisi istisnası kapsamında yer alan hizmet akitleri arasında bulun
duğu sonucuna varılmaktadır. Bu sözleşmelerde kısmi çalışma sürelerine yer verilmiş olması halinin
ise bu kağıtların hizmet sözleşmesi olarak kabulüne ve dolayısıyla da istisna uygulanmasına engel teşkil etmeyeceği kabul edilmektedir. Bu sözleşmelerin düzenlenmesi sırasında uygulanan damga vergisi
ve harç istisnasının, bunların feshi işlemlerine uygulanması mümkün değildir ( 2002/12 )
*Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü'nün harç muafiyeti bulunduğundan; tek taraflı
yaptırdığı işlemlerden harç alınmaması, harçtan muaf olmayan diğer kişi ve kurumlarla karşılıklı
olarak yaptığı işlemlerde ise harcın tek imza üzerinden diğer taraftan alınması gerekir(2005/11)
*Mirasçının
muristen intikal eden tabancadaki miras hak ve hissesinden diğer bir
mirasçı lehine vazgeçmesi nedeniyle düzenlenen feragatname mahiyetindeki kağıdın damga vergisine tabi tutulmaması gerekir ( 1996/16 ve 1998/1 )
*Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununda 5766 s.Kanunla ( R.G.06.06.2008 ) yapılan değişik
likle; önceden katma bütçeli olarak tanımlanan idareler özel bütçeli idareler olarak tanımlanmış ve bu idarelere ait taşıtlar MTV. den müstesna tutulmuştur ( 2008/25 )
*Muaf bir işlemin devri halinde izlenecek yol ( 1991/1 )
*Muvazzaf veya yedek erbaş ve erler, resmi veya hususi her türlü işlerinde kendi
lerini temsil etmek üzere diledikleri bir şahsı vekil tayin edebilirler ( Bu kişilerin
askerliğe davet tarihinden terhis tarihine kadar geçecek süre içinde düzenletecekleri vekaletnameler bakımından harç istisnası uygulanması gerekir ) 2003/8
*Müteahhit karnelerinin değerlendirilmesine ilişkin yazılar dilekçe mahiyetindedir, damga vergisine tabi tutulmaz ( 1993/43 )
*Müzik eserleri ile ilgili noterlik işlemleri- Mesam'a verilen Yetki Belgesi ( Maktu
harca tabi, damga vergisi alınmaz ) Örnekleri var ( 1995/66 - 1998/64 )
*NATO ( Müşterek Enfrastrüktür ) proğramları gereğince Türkiyede yapılacak
tesislerin etüd, prje ve inşası ile ilgili işlemler harçtan muaftır. Aynı şekilde bu işlemler
KDV ile damga vergisinden de müstesna tutulacaktır ( 1986/27 ve 34 )
*Noterlikler, imza ve mühür tasdikine konu olan kağılardan ( onaylama işlemler )
noterlik dairesinde saklanacak örnekleri, imzalı işlem aslından yine 1512 s. N.K. 90. maddesi
gereğince noterlik dairesinde çıkaracaklar ve ilgililere imzalatarak noterlik dairesinde saklayacaklardır.
Bu örnekler ilgili kanun hükümleri gereğince damga vergisi ve harca tabi tutulmayacaktır. Burada önemli
olan husus ; onaylama için getirilen ve “... işbu sözleşme ( 3 ) nüsha olarak tanzim ve imza altına alınmıştır” şeklindeki ifadeyi ihtiva eden sözleşmelerin bu maddesinin, ilgililerin işlemi yapan noterden isteyeceği
sayıdaki nüsha ve suret sayısına göre hazırlanması, noter dairesinde kalacak imzalı örneğin ise bu sayı için
de yer almamasıdır. ( 5766 s. Kanunla yapılan değişklik ) 2008/25
*Okula girebilmek veya yurt dışında tahsil veya ihtisas yapmak için gerek okul ida
relerine ve gerekse ilgili diğer kuruluşlara, vakıflara verilecek taahhütnameler ve bunlarla ilgili kefaletnameler damga vergisinden istisna edilmiştir ( 1983/6 )
*Onarım ve tadil işlerinde 2982 s. Yasa ile tanınan muafiyet hükümlerinin uygulanamıyacağı hk. ( 1987/73 )
*Olağanüstü Hal Bölge Valiliği ile ilgili işlemler harç, damga vergisi ve KDV. den istisna
edilmiştir ( 1988/83 )
*OHAL Bölgesinde uygulanacak vergi, resim ve harç teşvikleri ( Genel yazı 1998
Sh. 193 – 2000 Sh. 197 )
*Organize Sanayi Bölgesinin harç ve damga muafiyeti ( 4562 s. Organize Sanayi
Bölgeleri Kanunu 21. maddesi ) Organize Sanayi Bölgesinin ve dolayısıyla organlarının taraf olduğu
işlemler sebebiyle bu kurumun imzasına isabet eden harç yönünden muafiyet uygulanması gerekir. İşle
min karşı tarafının ayrıca harç muafiyeti olmaması durumunda sözü edilen işlem tarafının imzasına tekabül eden harcın alınacağı tabiidir. Organize Sanayi Bölgesinin taraf olduğu işlemler nedeniyle düzenlenen
kağıtlara ait damga vergisinin tamamının, 488 S. Kanunun 24. maddesi hükmü gereğince işlemin diğer
tarafını teşkil eden ve damga vergisinden muafiyeti bulunmayan kişi veya kuruluştan tahsil edilmesi gere
kir . Ancak işlemin karşı tarafının damga vergisinden muaf bir kuruluş veya genel ya da katma bütçeli resmi daire, İl Özel İdaresi veya Belediye olması durumunda, damga vergisi aranılmayacaktır. ( 2000/25 )
*Organize sanayi bölgesi müteşebbis teşekküllerinin bazı işlemleri ( Resmi dairelerin
diğer resmi dairelerle yaptığı işlemlerde düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna bulunmaktadır.
Ancak işlem taraflarından herhangi birinin resmi daire sıfatı taşımaması durumunda, damga vergisi mükellefiyetinin bu kurum tarafından yerine getirilmesi gerekir ) 1997/45
*Öğrenci - sporculardan istenilen ( veli taahhütnamesi ) nin düzenleniş amacı ve içeriği
itibariyle noterlerce tasdik edilmesinde hukuki bir sakınca bulunmamaktadır. Değer gösterilmesi zorunlu
kağıtlardan değildir. 488 S. Kanuna ekli (2) sayılı tablonun öğrenciler ve askerler le ilgili II/1. bendi gereğince damga vergisinden istisna edilmesi, maktu harca tabi tutulması ( örneği var ) 1998/58
*Öğrencilere verilen burs ve kredilerle ilgili taahhüt senetlerinin harç ve damga vergisi istisnasına tabi olduğu ( 2004/7 )
*Öğrenim kredisi ve burs alabilmek, öğrenci yurduna girmek için verilen taahhütname ve kefaletnameler damga vergisinden istisna edilmiştir ( 1989/44 )
*Özel finans kurumları tarafından kullandırılan nakdi veya gayri nakdi tüm kredilerle ilgili olarak düzenlenen kağıtlar ve bu konudaki işlemler de ( bankalar, yurt dışı
kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlar tarafından kullandırılan kredilerde olduğu gibi ) damga vergisi ve harç istisnasına tabidir ( 2004/49 )
*ÖZEL KANUNLARDA YER ALAN MUAFİYET VE İSTİSNA HÜKÜMLERİ :
Harçlar Kanunu ve Damga Vergisi Kanunu ile özel kanunlarda yer alan muafiyet ve istisna
hükümlerine Türkiye Noterler Birliği tarafından yayınlanan NOTERİN EL KİTABI ' nda
geniş yer verilmiştir. * Noterin El Kitabında bulunmayanlar ( Genel yazı 2004/93 ekinde
Sh. 302 ve Genel yazı 2008/27 ekinde, Sh. 247 )
*Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine .. Dair 4046 s. Kanunun 27/a maddesinde; “Bu kanun hükümleri gereğince yapılacak özelleştirme uygulamalarına ilişkin işlemler ( sözleşmeler dahil ) KDV. hariç her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır” denilmektedir. Tereddüt halinde işlemin vasfı ve mahiyeti ile tarafları da bildirilerek Maliye Bakanlığından görüş
istenmesi ( 1995/79 )
*Petrol arama faaliyetlerine münhasır olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere teslim
edilen mal ve hizmetler KDV den istisna edilmiştir ( 6326 s. Petrol Kanunu vs. ) 1990/28
*Pey akçesi, zamanı rücu, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir akdin müeyyidesi kabilinden olan taahhütnamelerden, başlıbaşına bir akde konu olmadıkça harç alınmaz. Daha
önce yapılmış ve müeyyidesi unutulmuş sözleşmenin müeyyidesi mahiyetindeki taahhütnamede ikinci şart tahakkuk etmediğinden nisbi harç ve damga vergisi alınır ( 1987/16 )
*Proje sorumluluk beyanı başlıklı işlemde damga vergisi alınmayacak, sadece maktu
harç alınacaktır ( 2008/22 )
*Protesto edilmesi talep edilen senet üzerinde, kullandırılan kredi ile ilgili olduğunun şerhedilmiş olması veya kredi ile ilgili olduğunun belgelendirilmesi halinde, bu
senetlerin protesto işlemlerinden harç alınmaması gerekir ( 2009/29 )
*Rusya' dan ayrılan Türk Devletlerinde okuyacak öğrenci taahhütnamelerinin maktu harca tabi olması, damga vergisi alınmaması gerekir ( 1993/15 )
*Rödovans sözleşmesi hk ( Damga yok, maktu harca tabi ) 2006/44 – 2007/4
*Rehinli aracın satışı için alacaklı bankanın verdiği muvafakatnamede aracın kasko
değeri üzerinden harç alınır, damga vergisi alınmaz ( 2007/31 )
*Resmi daireler ve kamu tüzel kişiliğine sahip olan kurumların dışındaki şirketlerin, kooperatiflerin, vakıfların vb. kuruluşların aldığı ihale kararı ve bu mahiyetteki karar
ların damga vergisine tabi tutulması imkanı kalmamıştır ( 2007/30 ve 2007/ 62 nolu genelgelerdeki
uygulama prensipleri de sadece daireler ve kamu tüzel kişileri için uygulanacaktır ) 2008/25
*Sağlık hizmetlerine yapılacak bağışlar ve yardımlar her türlü vergi resim ve
harçtan muaftır ( 3359 s. Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu 5. mad. son fıkrası ) 1987/40
*Sakatlığa uygun hale getirilmiş taşıtın özel tertibatının değiştirilmesi, sakat
veya malul olmayan kişilere satılması durumunda muafiyet ve istisna şartlarını ihlal etmiş olacağından, bu tarihi takip eden dönemin başından itibaren motorlu taşıtlar vergisine tabi
tutulması gerekir. ( 2001/47 )
*Sendikalar Kanunu 64. maddesinde “Bu Kanunla noterlere tevcih edilmiş görevler
dolayısıyla yapılan işlemler her çeşit vergi resim ve harçtan muaftır. Noter ücretleri bu hükmün dışında olup, yüzde elli indirim yapılır” hükmü yer almıştır ( 1983/16 )
*Sendika yöneticilerinin mal beyanlarına ilişkin emanetlerde görevlinin hizmet süresine 5 yıl eklenmek suretiyle bulunacak süre için emanet ücreti hesaplanması, emanet tutanaklarının suretlerinden de harç ve damga vergisi alınmaması, bu işlemlerden alınacak tüm noterlik
ücretlerinin yarı oranında alınması gerekir ( 1984/4 )
*Serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere kurulan sermaye şirketlerine ait
kuruluş mukavelenamelerinin damga vergisi ve harçtan müstesna tutulmasına imkan bulunmamaktadır. ( 2004/50 )
*Serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almış mükelleflerin bu böl
gedeki faaliyetleri ile ilgili olarak bölge dışında ve noterliklerde yaptıracakları işlemlere harç ve damga vergisi istisnası uygulanması gerekir ( 2005/13 )
*Serbest bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili olarak gerek bölge içinde
gerekse bölge dışında yapılan işlemler ve bu konuda düzenlenen kağıtlarda damga
vergisi ve harç istisnasının devam edeceği hk. ( 3218 sayılı Kanun gereği uygulanmakta iken
31.12.2008 tarihinde uygulama süresi sona eren damga vergisi ve harç istisnasının uygulama
süresi; Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergileme döneminin sonuna kadar uzatılmıştır ) 2009/2
*Serbest bölgelerde faaliyette bulunan mükelleflerin ( 01.01.2009 tarihinden başlamak üzere Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergilendirme döneminin sonuna kadar ) bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetleri ile ilgili işlemler ve bu işlemlere
ilişkin olarak düzenlenen kağıtlara harç ve damga vergisi istisnası uygulanması için ( 5810 s. Kanunla yapılan değişiklik sonrasında ) faaliyet ruhsatı aranmayacak, işlemlerin serbest bölgedeki
faaliyetlerle ilgili olduğunun anlaşılması yeterli olacaktır. Faaliyet ruhsatı almış olma şartı, 31.12.
2008 tarihinden önceki uygulamaya ilişkindir ( 2010/2 )
*Sermaye Piyasası Kurulunca düzenlenen bazı kağıtlarda damga vergisi nisbetinin “0”
a indirilmesi hakkında Bakanlar Kurulu Kararı ( Genel yazı 1994 Sh.241 )
*Sermaye Piyasasının Teşviki ve ekonominin düzenlenmesi ile ilgili 3332 s. Yasanın
8. maddesi ile getirilen harç ve damga vergisi muafiyetleri ( 1987/39 )
*Sigorta poliçelerinin damga vergisine tabi tutulmaması gerekir ( 488 s. Kanuna ekli
(1) sayılı tablonun III. Bölümü 1/a fıkrası Kanun metninden çıkarılmıştır) 2004/4
*Sigorta yaptırma taahhütleri ( asıl iş kağıdında bulunan ) kredi ile ilgili ise damga ve
harç istisnası var, diğerlerinde yok ) 2008/21
*Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu' nun ( 506 s. ) 126. maddesinde; Kurum tarafın
dan yapılan bütün işlemlerle, bu işlemler için ilgililere verilmesi veya bunlardan alınması
gereken her türlü evrak ve belgeler ve bunların suretlerinden hiçbir resim, harç ve damga vergisi alınmayacağı hükmüne yer verilmiştir. Buna göre, maaş bağlanması talebinde bulunan sigorta
lılardan, kurumca istenilen“ yoklama belgesi ” başlıklı kağıdın damga vergisinden, bu konudaki
işlemlerin harçtan istisna edilmesi gerekir ( 1996/58 )
*Sporcu antrenörleri ( amatör-profesyonel ayrımı olmaksızın ) ile işveren arasında
düzenlenen ve 30 iş gününden fazla çalışma süresini ihtiva eden hizmet akitlerinin 4857 s. İş
Kanunu 8. maddesindeki damga vergisi ve harç istisnasından yararlanması gerekir ( 2006/70 )
*SSK. defterlerinin tasdiki nedeniyle harç alınmaması gerektiğine dair Danıştay 9. Dairesi kararı ( 18.03.1986 T. 985/1791 E. 1986/1053 K. ) 1986/62
*SSK. muafiyet hükmü kapsamı ( noterliklerde yaptırdığı işlemlerde kendisine düşen damga vergisinden muaftır ancak harçları ödemesi gerekir ) 1975/17
*SSK. tarafından , 775 s. Gecekondu Kanunu hükümleri uyarınca yaptırılacak konutlar için kooperatiflere vereceği krediler dolayısıyla düzenlenecek her türlü
sözleşme 775 s. Kanun 33. mad. gereğince damga vergisinden ve harçtan muaftır ( 1975/38 )
*SSK nın eczaneler ödediği ilaç bedellerinden dolayı kurum zararının tazmini hk.
( maktu harç tahsil edilir, damga yok ) 2006/20
*Su kullanım hakkı ve işletme esaslarına ilişkin anlaşmalarda damga vergisi ve
harç istisnası hk. ( 2008/29 )
*Su ürünleri müstahsillerine ait ( ihtiyaçları için ithal ettikleri mallarda ) kotadan alınacak dövizlerle ilgili taahhütname harç ve vergiden bağışık olsa da, değer gösterilir ( örneği var ) 1982/35
*Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorun
ludur ve bu belgeler damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır. Niteliği
itibariyle en çok 30 iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla süren işlere sürekli iş denir. Söz
leşme süresine göre toplam çalışma işgünü sayısı 30 ve daha az işgünü olan ( süreksiz ) işlerle
ilgili hizmet akitlerine damga vergisi ve harç istisnası uygulanması mümkün değildir . Bu süre
nin hesabında, saatlik çalışmanın değil, işgününün esas alınması gerekir. ( 2004/21 )
*Şantiye şefliği hizmet sözleşmesinde istisna ( 4857 s. İş Kanunu’nun 8. maddesindeki
düzenlemenin, bir yıl ve daha uzun süreli iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunluluğunu
getirdiği, iş sözleşmesinin süresi ile bağlantılı olarak istisna hükmü yönünden bir ayrım yapılmadığı
hususları dikkate alındığında, bir yıldan daha az süreli olduğu halde yazılı olarak yapılan iş sözleşme
lerinin de damga vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır. Diğer taraftan, nitelikleri bakı
mından en çok otuz iş günü süren işlerin süreksiz iş olarak kabul edileceği ve bu kapsamda düzenlenen
sözleşmelere Borçlar Kanunu hükümlerinin uygulanacağı anlaşıldığından, 4857 s. Kanunun 8. maddesinde
yer alan istisna hükmünün süreksiz işlerde düzenlenen sözleşmeleri kapsamıyacağı tabiidir. İstisna
uygulaması; süresi en fazla 30 işgünü olan hizmet akitleri dışındaki tüm hizmet akitlerine şamil tutul
muştur. Ayrıca 4857 s. Kanunun 8. maddesi gereğince yukarıda belirtilen damga vergisi istisnası kapsa
mındaki tüm hizmet sözleşmeleri ile ilgili noterlik işlemleri yönünden harç istisnasının da uygulanması
gerekir. Bu çerçevede 2008/16 s. Genelgemiz de uygulamadan kaldırılmıştır.) 2011/11
*Şehit ailelerine Toplu Konut Fonundan kullandırılan faizsiz konut kredisini bir
başkasının kullanmasına dair muvafakat iradesini belgeleyen iş kağıdının damga vergisi
uygulamasında temlikname gibi işlem görmesi gerekir. Bu temliknamenin 2982 s. Kanun hüküm
lerine göre konut edinmek isteyenlere kredi verilmesiyle ilgili olarak düzenlenmesi halinde dam
ga vergisi ve harç istisnası uygulanır ( örneği var ) 1997/57
*Şirket birleşme, bölünme, devir ve nevi değişikliğinde düzenlenen kağıtlarda
damga vergisi istisnası ( 2001/47 sayılı Genel yazı ile 2005/10 sayılı genelgede belirtilen şir
ket birleşme, devir, bölünme ve nevi değişikliği işlemlerinde düzenlenen kağıtlara damga vergisi
uygulamasında ; 1- Birleşme, devir, bölünme ve nevi değişikliği ile ilgili mukavelelerde Kurumlar Vergisi Kanununun aradığı şartların mevcut olup olmadığına ilişkin olarak ilgili vergi dairesinden bir yazı talep edilmesi mecburi tutulmuştur. 2- Vergi Dairesinden alınacak yazıda Kurum
lar Vergisi Kanununun aradığı şartların söz konusu mukavelelerde bulunduğunun bildirilmesi
halinde bu mukavelelerden damga vergisi aranılmayacaktır. 3- Kurumlar Vergisi Kanununun ara
dığı şartların mevcut olmadığının bildirilmesi veya bu konuda yazı ibraz edilememesi halinde
söz konusu mukaveleler genel hükümler çerçevesinde binde 7.5 nisbetinde damga vergisine tabi
tutulacaktır. 4- Yukarıda belirtilen kağıtlarla ilgili noter işlemlerine ise, herhangi bir kayıt ve şarta bağlı olmaksızın harç istisnası getirilmiştir ) 2008/30
*Şirket devirlerinde düzenlenen ( tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarının
devir alan şirket tarafından ödeneceğine dair ) taahhütnameler devir işlemi nedeniy
le yapılması gerekli işlemlerden olduğundan , damga vergisinden ve harçtan istisna edilmesi gerekir. Devir alınan anonim şirketin devir beyannamesi veya bilançosunda kesinleşmiş miktarı
belirli bir vergi borcunun bulunması halinde bu borç tutarının nisbi noter ücreti uygulamasın
da belli değer olarak alınması gerekir. ( 2002/46 )
*Şirket iştirak taahhütnameleri ile ilgili istisna hükümleri ( 1989/5 )
*Şirket kuruluşlarında düzenlenen tescil talepnamelerinde harç ( Anonim, eshamlı
komandit ve limited şirketlerin kuruluşları sırasında düzenlenen ve notere onaylatılan tescil
talepnamelerinden de harç alınmaması gerekir. Ancak, kuruluş işlemleri bittikten sonra noterlikten istenilen tescil talepnamesi suretlerinden harç alınması gerekir.) Genel yazı 2011/61
*Şirket nevi değişikliği işlemine damga vergisi istisnası tatbiki için; Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre devir olarak kabul edilen nevi değişikliğinin kurumlar vergisine tabi tutulup
tutulmayacağının kurumun bağlı olduğu vergi dairesinden sorulması, alınacak yazılı cevaba göre devir manasındaki bu nevi değişikliğinin kurumlar vergisine tabi tutulmayacağının anlaşılması kaydıyle işleme damga vergisi istisnası tatbiki gerekmektedir. Ayrıca bir şirketin nevi değiştir
mesi sonucunda mevcut sermaye tutarı ve ortak sayısının artmasının harç istisnasına da engel
olmayacağı anlaşılmaktadır. ( 2005/10 ve eki )
*Şirket veya kurumun dahili işlemi vasfında bulunan ve nihai alım-satım kararı ol
mayan kararlar ( 10 adet karar örneği var ) damga vergisine tabi olmadığından söz konusu ka
rarların örneğinin çıkarılmasında sadece maktu suret harcı tahsil edilir ( 2007/30 )
*Şirketin tasfiyesi için tasfiye memuru seçimine ilişkin kararın aslı damga vergisine
tabi olmadığından sureti de damga vergisine tabi değildir ( 1989/64 )
*Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından 5254 s. Kanun gereğince muhtaç çiftçi-
lere verilen tohumluklarla ilgili olarak noterde düzenlenecek borç senetlerinin damga ver
gisi ve harçtan istisna edilmesi gerekmektedir ( 1990/65 )
*Tarım Kredi Kooperatifleri ile Türkiye Zirai Donatım Kurumu arasında yapılan ba
yilik sözleşmelerinin de ( 1581 s. Kanun 19. mad. ve 4604 s. Kanun 16.mad. de öngörülen mu
afiyetler gibi ) damga vergisi ve harçtan muaf tutulması gerekir ( 1977/26 )
*Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu ile Tarım Satış Kooperatifleri ve
Birliklerinin Kuruluşu Hk. KHK. deki harç ve damga vergisi muafiyetleri ( 1984/24 )
*Tarım Satış Kooperatifleri ve Birliklerinin sermayesinin en az % 51 ine sahip oldukları şirketlerin kuruluş, tescil, hisse senedi çıkarma işlemleri ile adı geçen koope
ratif ve birliklerin bu şirketlerdeki hisselerinin yukarıda belirtilen kişi ve kuruluşlara satışı veya
devri işlemleri Sermaye Piyasası Kanunu'nun 28. maddesindeki kesintiler ile her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. (3186 s. Kanuna 3710 s. Kanunla eklenen Geçici 5. mad. 2. bendi) Bu mad
de kapsamında yapılan işlemler, KDV. uygulaması bakımından Kurumlar Vergisi Kanunu 37 ve
39. maddelerinde yazılı devir işlemleri gibidir ( 1991/43 )
*Tarım Satış Kooperatif ve Birliklerinin harç ve damga vergisi muafiyetleri ( 2834
S. Yasa 21. maddesi ) Bu muafiyet, harç ve damga vergisi yükümlülüğü ortaklara düşen kooperatif muamelelerine etkili değildir ( 1985/44 )
*Tarım Satış Koop. nin harç ve damga vergisi muafiyeti ( geniş açıklama ) 2004/19
*Tarımsal amaçlı kooperatiflere tanınan muafiyet hk. ( 1980/25 )
*Tarımsal destekleme proğramları kapsamında hibe desteği sağlanması uygun görülen yatırım projelerine ilişkin olarak proje sahipleri ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı arasında düzenlenen kağıtla
ra, işlemin taraflarına bakılmaksızın damga vergisi issnası getirilmiştir. ( 6009 Sayılı Kanunla Damga Ver
gisi Kanununa ekli (2) sayılı Tablonun III. Bölümüne eklenen 10.fıkra ile ) Genel yazı 2010/94
*Tarımsal Üretici Birliklerinin defter tasdiklerinde harç muafiyeti uygulanması
mümkün değildir. ( 2006/33 )
*Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun işlemleri ( Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından noterliklerde yaptırılan işlemler ve bu işlemlerle ilgili kağıtlar sebebiyle Fon'dan, bu kağıt
ların gerek asılları gerekse suretleri açısından harç ve damga vergisi tahsil edilmeyecektir. Ancak, anılan Fon'un 4389 s. Bankalar Kanunu 14. maddesinde belirtilen, -işlem taraflarına bakılmaksızın harç ve damga vergisi istisnası tanınan hususlar dışında- damga vergisinden muaf ol-
mayan kişi ve kurumlarla karşılıklı olarak düzenlediği kağıtlara ait damga vergisinin tamamının
işlemin karşı tarafını teşkil eden ve damga vergisi muafiyeti bulunmayan kişi ve kurumlar tarafından ödenmesi gerekir. ) 2003/41
*Taşıma ihalesinde belirli sayıda araç ve şoför bulundurulması taahhüdü ( değer
gösterilmez, damga vergisi alınmaz, maktu harç alınır ) 2005/36
*T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Müdürler Kurulu karar defteri onayının
( 5434 sayılı Yasanın 21. mad. gereğince ) harca tabi olmaması gerekir ( 1981/59 )
*T.C. Ziraaat Bankası,Türkiye Halk Bankası'nın açacağı krediler için düzenlenecek
kağıtların harç ve damga vergisine tabi olacağı. Esnaf kefalet ve küçük sanat kooperatiflerine ve bu kooperatiflerin ortaklarına ve bu kooperatifin kendi ortaklarına açtıkları krediler
nedeniyle düzenlenecek borç senetleri, borç ödeme makbuzları, ipotek ve rehin senetleri damga
vergisinden muaf olup harca tabidir ( 1984/47 )
*Teminat mektubu veya ipotek verme taahhütleri, asıl işlem değerinden fazla dahi olsa, nisbi damga vergisi ve harcın hesabında dikkate alınmayacaktır ( 1999/10 )
*Tescil edilmiş araçların satışına ilişkin olarak 5942 sayılı Kanunla getirilen yeni
düzenleme ve 01.05.2010 tarihine kadar uygulanacak esaslar ( Satış ve devirler genel
olarak değişiklik öncesi hükümlere göre yapılmaya devam edilecek, satış ve devir işlemleri harç, damga
vergisi ve değerli kağıt bedellerinden istisna edildiğinden bunlar tahakkuk ve tahsil edilmeyecek, noter,
yazı ve karşılaştırma ücretleri uygulanmaksızın satış ve devre ilişkin her türlü işlem karşılığında KDV.
hariç toplam 20 TL. maktu ücret alınacak, tebligatlara ilşkin posta giderleri de tahsil edilecektir ) 5942
sayılı Kanun- R.G.31.12.2009 ( 2009/37 )
*THY Anonim Ortaklığı hesabına yurt dışında pilot eğitimi göreceklerin verecek
leri taahhütnameler ( Harca tabi, damga vergisi istisna ) 1989/44 – 1990/72
*Ticari işletme rehninde harç va damga muafiyeti ( 488 s. Damga Vergisi Kanununa
ekli (2) sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (23) nolu
fıkrası gereğince ; bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırıla
cak kredilerin temini ve geri ödenmesi amacıyla düzenlenmiş olması koşuluyla –Teminatın
münhasıran kullandırılan krediye ilişkin olması kaydıyla- damga vergisi, 492 s. Harçlar Kanunu’
nun 123. Maddesi nin son fıkrasında yer alan hüküm gereğince de Esnaf ve Sanatkarlar Kredi
Kooperatifleri, bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak
kredilerin temini ve bunların teminatları ile geri ödenmesi amacıyla düzenlenmiş olması koşu
luyla – teminatın münhasıran kullandırılan krediye ilişkin olması kaydıyla- harç muafiyetleri
uygulanacaktır ) TNB 2007/52 s. Genelge gereğince sigortaya ilişkin düzenlemenin sözleşmede
yer alması, harç ve damga vergisi istisnasının uygulanmasına engel olmayacaktır.
*Toplu Konut Fonundan yararlanacak kamu görevlilerine açılacak konut kredilerine
karşılık, tahsis olunacak konut üzerine ipotek konulmasına ilişkin noterliklerde düzenlenecek taahhütnamelerin harç ve damga vergisinden muaf tutulması ancak işlemi yapmadan önce ilgili vergi dairesinden yazı istenmesi ( 1986/83 )
*Toplu Konut İdaresi Başkanlığının damga vergisi muafiyeti ( 5766 sayılı Kanunla Toplu
Konut Kanununa “Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, 488 s. Damga Vergisi Kanunu ve 492 s. Harçlar Kanunu
uygulaması açısından özel bütçeli idareler kapsamında değerlendirilir”şeklinde Ek 12. madde eklendiğin
den; bu hükme göre Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Damga Vergisi Kanunu tatbikatında resmi daire olarak kabul edilmiş ve bu idareye, taraf olduğu muameleler sebebiyle düzenlediği kağıtlar yönünden damga vergisi bağışıklığı getirilmiştir. Bu durumda ; Toplu Konut İdaresi Başkanlığının taraf olduğu kağıtlara
ait damga vergisi mükellefiyeti, işlemin karşı tarafını teşkil eden ve damga vergisinden muaf olmayan kişi
ve kurumlarca yerine getirilecektir ( 2008/25 )
*Toplu Konut Kredileri ve eski yıllarda kullanılan krediler hakındaki işlemlerde
istisna ( 2004/55 )
*Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca satışı yapılan ve net alanı 80 m2. yi geçmeyen
konutlara ilişkin olarak, idare ile alıcı arasında imzalanan satış sözleşmeleri ve bu
satışa ilişkin diğer kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiştir ( 2008/25 )
*TSK. Savunma Sanayii Geliştirme Ve Destekleme Başkanlığı ile başkanlık emrinde kurulan fonun vergi, resim ve harç muafiyeti ( 3238 s. Yasa 14. mad. ) 1985/86
*Türk Hava Kurumuna verilmek üzere düzenlenen “Türk Hava Kurumu Tarafından
Açılan ( Planör, Paraşüt Başlangıç ) Kurs Eğitimine Katılmak İçin İstek Belgesi”
başlıklı kağıdın 488 s. Kanuna ekli (2) sayılı tablonun II/1. fıkrası hükmü uyarınca damga vergisinden istisna edilmesi gerekir. ( 2001/55 )
*Türk Hava Kurumu' nun noter işlemleri ( 1606 S. Kanunun 3685 S. Kanunla Değişik 1.
maddesine göre; “.....Türk Hava Kurumu'nun .... kendisine terettüp eden vergi, harç ve resim mü
kellefiyetinin kurumlara ait olduğu hallerde bütün vergilerden, harçlardan, resimlerden, hisse ve
fonlardan muaftır. Dolayısıyla kurumun imzasından harç aranılmayacak, damga vergisinin tamamı ise işlemin karşı tarafını teşkil eden ve damga vergisi mua fiyeti bulunma yan kişi veya kurum
lar tarafından ödenecektir ) 2000/23
*Türkiye Zirai Donatım Kurumu'nun taksitle yapacağı satışlar için tanzim edilecek
senetler Damga Vergisi Kanununun istisnalar tablosunda yer almıştır. ( 1984/35 )
*Türkiye Zirai Donatım Kurumu ile ilgili genelgelerin birleştirilmesi hk. ( 1977/26,
1983/9 - 57, 1984/35 - 42 sayılı genelgeler hükümsüz hale gelmiş, muafiyetle ilgili 1984 /50, iş
lem örneği ile ilgili 1985/66, ve taksitli satışlarla ilgili 1987/87 ve 1988/45 sayılı genelgelerin
yürürlükte olan hükümleri bir araya getirilmiştir. ( 1989/38 )
*Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydedilecek gemi ve yatlarla ilgili alım, satım, ipotek, tescil, kredi ve navlun mukaveleleri için öngörülen damga vergisi ve harç istisnasının, anılan sicile kayıtlı
bulunan gemi ve yatlarla ilgili söz konusu işlemlere de tatbikinin gerektiği. İstisna uygulamasında düzenlenen
kağıt veya yapılan işlemin muhtevasından Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı gemi ve yatlarla ilgili olduğunun
anlaşılmasının yanısıra Türk Uluslararası Gemi Sicil Belgesinin ibraz edilmesi gerektiği ifade edilmektedir. Diğer
taraftan, yukarıda belirtilen hususlarda istisna uygulayarak işlem yapılması halinde işlemin yapıldığı tarihi izleyen 30 gün içinde alınmayan damga vergisi ve harcın miktarının, işlemi yaptıran gerçek veya tüzel kişinin gelir
veya kurumlar vergisi bakımından bağlı olduğu vergi dairesine bildirilmesi ( 2002/8)
*Tarımsal üretim sözleşmeleri ve tütün alım satım sözleşmeleri ( Daha önce sadece ekici ve alıcı arasında düzenlenen tütün alım satımı mukavelenamelerine ve bunlara ilişkin rehin senetlerine
tanınan damga vergisi istisnası, Damga Vergisi Kanununa ekli ( 2 ) sayılı tablonun IV. Bölümünün 33. Fıkra
sında 01.08.2010 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 6009 Sayılı Kanunla yapılan değişiklik ile, 5488 sayılı Tarım Kanunu çerçevesinde, üretici ve alıcı arasında düzenlenen tarımsal üretim sözleşmeleri ve bunlara ilişkin rehin senetlerine de tanınarak kapsamı genişletilmiştir ) Genel yazı 2010/94
*Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair ( 7269 s. ) Kanun'un 42. maddesi, 3838 s. Erzincan, Gümüşhane ve Tunceli İllerin
de Vuku Bulan Deprem Afeti İle Şırnak ve Çukurca'da Meydana Gelen Hasar ve Tahribata İlişkin
Hizmetlerin Yürütülmesi Hk. ( 3838 s.) Kanunun 19. maddesi ve Konut İnşaatında ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Yapılacak Yatırımlarda Vergi, Resim ve Harç İstisna ve Muaflıkları Tanınması Hk. ( 2982 s. ) Kanundaki istisna ve muafiyetler ( 1993/20 )
*Varlık yönetim şirketlerince bankalar, Fon ve diğer mali kurumlardan devralınan
alacakların tahsiline ilişkin olarak varlık yönetim şirketi ile bankalar, Fon ve diğer mali kurumlarla
aralarında düzenlenecek sözleşmeler, alacağın varlık yönetim şirketlerine devrine ilişkin düzenlenecek temliknameler ve varlık yönetim şirketince devralınan alacakların varlık yönetim şirketi tarafından alacağın tahsili için
üçüncü kişilere temlikname ile devrine ilişkin düzenlenecek temliknameler, ayrıca varlık yönetim şirketlerinin
bankalar ve Fon dahil diğer mali kurumların alacakları ile diğer varlıkların satın alınması, tahsili, yeniden yapılan
dırılması ve satılması ile ilgili olarak yaptıkları işlemlerle ilgili olmak şartıyla düzenlenecek vekaletnameler ile noterde yapılacak örnek tasdik işlemlerinden 488 s. Kanuna göre damga vergisi, yapılacak işlemlerden ise 492 s.
Kanuna göre harç aranılmaması gerekir. Ancak varlık yönetim şirketlerinin bankalar, Fon ve diğer mali kurumlar
dışında gerçek veya tüzel kişilerin alacaklarının tahsili ile ilgili olarak yaptıkları işlemler ile bunlarla ilgili olarak
düzenlenen kağıtlara harç ve damga vergisi istisnası uygulanması mümkün değildir. Varlık yönetim şirketlerine
ait defterlerin noterlikte yapılacak tasdik işleminin 5411 s. Kanun 143. maddesi kapsamında değerlendirilmesi
mümkün bulunmadığından noterde yapılacak defter tasdiki işleminin söz konusu istisna hükmünden faydalandırılmasına imkan bulunmamaktadır. Yukarıda belirtilen istisnalar, varlık yönetim şirketlerinin kuruldukları takvim yılı ve bunu izleyen 5 yıl süresince uygulanacağından, işlem yaptıran varlık yönetim şirketinin kuruluş tarihinin noterliğe ibrazı önem arzetmektedir ( 2009/36 )
*VERGİ, HARÇ MUAFİYETİ TANINAN DERNEK VE KURUMLAR : Türkiye Kızılay
Derneği Türk Hava Kurumu, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Tür kiye
Yardımsevenler Derneği ve Resmi Darülaceze Kurumları ile Darüşşafaka Cemiyeti ve Yeşilay Derneği,
kendilerine tereddüp eden vergi, harç ve resim mükellefiyetinin kurumlara ait olduğu hallerde bütün
vergilerden, harçlardan, resimlerden, hisse ve fonlardan muaftır ( 1606 s. Kanun ) 1990/86
*Vergi Kanunlarında ( 193, 488, 213 s. Kanunlar ile bazı dernek ve kurumların bütün harç ve resimlerden muaf tutulması hakkında 1606 s. Kanun ) değişiklik yapan 5904 s. Kanun hk. ( Genel yazı 2009/58 )
*Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesine istinaden yabancı para cinsinden düzenlenen damga vergisine tabi kağıtların ve harca konu işlemlerin matrahının, damga
vergisi ve harcın doğduğu tarih itibariyle geçerli olan döviz satış kuru dikkate alınmak suretiyle
tesbit edilmesi ve tesbit edilen bu değerin de vergi, resim ve harç istisna belgesinde yazılı değer
ile mukayese edilerek istisnanın uygulanması gerekir ( Uygulama örnekleri var ) 2009/ 35
*VERGİ RESİM VE HARÇ MUAFİYETİ TANINAN KAMU KURUM VE KURULUŞ
LARI ( Genel Yazı: Hukuk 1983/6472 Sh. 100 )
*Yabancı bir işveren ile Türk şahıslar arasında düzenlenen “Denizci İş Sözleşme
leri” ne 4857 s. İş Kanunundaki istisnanın uygulanması mümkün değildir. Yabancı dil
de düzenlenen bir kağıdın noterde tercümesinin yaptırılmak istenmesi durumunda, söz konusu kağıdın belli
veya hesap edilebilir bir parayı ihtiva edip etmediğine bakılarak böyle bir tutarın bu lunması durumunda nisbi
damga vergisine tabi tutulması gerekir. Tercüme suretleri ve yabancı dille yazılmış kağıtların suretleri ve
tercümelerinin beher sayfasından ( fotokopiler dahil ) 492 s. Kanuna bağlı ( 2 ) sayılı tarifenin II-5/b pozisyonu
uyarınca maktu harç alınır ( 2007/36 )
*Yabancı bir kollektif şirketin ana mukavelesinin Türkiye' de noterlikte tercüme işlemine tabi tutulması durumunda damga vergisi alınması mümkün değildir ( 2003/35 )
*Yabancı para üzerinden düzenlenmiş ve teşvik mevzuatı çerçevesinde damga ver
gisinden istisna edilmiş senedin, protesto edilmesi sırasında ( veya kağıdın, gerekli
şartların yerine getirilmemesinden dolayı tanınan teşviklerin geri alınması sırasında ) ihtiva et
tiği yabancı paranın, düzenlendiği andaki cari döviz satış kuru üzerinden Türk parasına çevrilerek bulunan matrah üzerinden damga vergisine tabi tutulması ( 1987/78 )
*Yabancı şirket ve bankaların ( merkezi yurt dışında bulunan ) ana sözleşmelerinin, her
ne sebeple olursa olsun, noterliklerdeki tercüme işlemi sırasında damga vergisi alınmaması gerekir ( 2002/3 )
*Yapı denetimine ilişkin taahhütnamelerde damga vergisi ( Yapı denetimine ilişkin noterde düzenlenen ve belli bir parayı ihtiva etmeyen taahhütnameler 488 s. Yasaya ekli (1) s. Tabloda yer alma
dıklarından damga vergisine tabi tutulmayacaktır. Yapı müteahhitliğinin üstlenildiğine dair taahhütnamelerde değer gösterilmesinin zorunlu olmadığı 2008/25 sayılı genelge ile duyurulmuştu .) 2011/7
*Yapı Kooperatifleri Anasözleşmesi onayı ( anasözleşmenin onayı harç ve damga vergisinden muaf olmasına karşılık örnekleri harca tabidir, damga vergisine tabi değildir ) 1987/66
*Yatırım için ithal edilecek malların, banka tarafından açılan ticari krediye teminat olmak
üzere yaptırılan işletme rehni işleri harç ve damgadan bağışıktır ( 1983/40 )
*Yatırım teşvik belgesi ile ilgili taahhütnamede harç ve damga vergisi ( 3505 s.
Kanun hükümlerinden yararlanmak için belli şartlara uyulacağına ilişkin olarak Hazine Müsteşarlığına
verilmek üzere noterde düzenlenen taahhütnamenin maktu harca tabi tutulması ve belli parayı ihtiva
etmeyen bu taahhütnameler 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer almadıklarından damga vergisine
tabi tutulmaması gerekir ) Bu nedenle 1996/34 saylı genelge uygulamadan kaldırılmıştır ( 2011/8 )
*Yatırım teşvik belgesi kapsamında ödenecek olan kaynak kullanımını destekleme
primlerinin alınması ve geri ödenmesi ile ilgili kağıtlar istisnadan yararlanamaz ( taahhüt örneği var) 1989/84
*Yurt dışı müteahhitlik ve mühendislik hizmetleri nedeniyle müteahhitler tarafından ihracaatı teşvik belgesine istinaden kullanılacak olan döviz kredisinin teminatını oluşturmak üzere noterde düzenlenecek olan temliknamenin damga vergisinden
ve harçtan istisna edilmesi gerekmektedir ( 1989/61 )
*Yurt içinde ve yurt dışında öğrenim, staj, ihtisas, kurs, mesleki araştırma, master yapma ve benzeri gayelerle öğrencilerle velileri veya ilgili kişiler tarafından okul idarelerine ya da
diğer kuruluşlara verilmek üzere düzenlenen taahhütnameler ve bunlarla ilgili kefaletnamelerin damga vergisin
den istisna edilmesi gerekir. Buna göre; planör, paraşüt başlangıç kurs eğitimine katılanlar tarafından Türk Hava
Kurumuna verilmek üzere düzenlenen “Türk Hava Kurumu Tarafından Açılan ( Planör, Paraşüt Başlangıç ) Kurs
Eğitimine Katılmak İçin İstek Belgesi” başlıklı kağıdın 488 s. Kanuna ekli ( 2 ) sayılı tablonun II/1. fıkrası hükmü
uyarınca damga vergisinden istisna edilmesi gerekir. ( 2001/55 )
*Yurt içinde yaptırılan ve uluslar arası ihaleye çıkarılan bazı işler, yerli ve yabancı
firmaların teşkil ettiği konsorsiyumlartarafından kazanılmaktadır. Bu durumda; sade
ce yerli firmanın istisna belgesi alması söz konusu olabileceğinden konsorsiyum tarafından kazanılan
ihale konusu işte, yerli firmanın hissesine isabet eden tutar üzerinden istisna uygulanacak, yabancı
firmaya isabet eden kısmın ise nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekecektir ( 2009/35 )
*Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca verilecek burs - kredi taahhüt senetleri nin noterde tanzim ve tasdik edilmesine ilişkin iş ve işlemler ; vergi, resim ve
harca tabi değildir ( 5102 s. Kanun – R.G. 06.03.2004 ) 2004/7
*Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Öğrenci burs / kredi taahhüt senetlerinin internet ortamından indirilmesi suretiyle onaylanması ( Kurum tarafından her noterliğe verilen, TNB. internet sitesinde yayınlanan kullanıcı adı ve şifre ile burs / kredi talebinde bulunan öğrencinin
taahhüt senedine ulaşılarak lazer yazıcıda birinci hamur A-4 kağıt boyutun da çıktı alınıp onaylanacaktır. Biri dai
rede kalmak diğeri öğrenciye verilmek üzere iki adet olarak onaylanacak olan, harç ve damga vergisinden muaf
bulunan ve bir örneği ekte gönderilen bu senetlerden ( 9 ) sayfa üzerinden karşılaştırma ücreti alınacaktır. Gerekmedikçe ek kağıt kullanılmadan işlem tamamlanacaktır. Yeni düzenleme nedeniyle önceki genelgelerin aykırı düşen hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır ) 2008/36
*4761 S. Kanunla 488 S. Damga Vergisi Kanununa eklenen istisna hükümleri ( Bankalar arasında, bankanın taraf olduğu veya bankalar aracılığıyla yapılan, belirli bir vadede önceden belirlenen
fiyat, miktar ve nitelikte, ekonomik veya finansal göstergeye dayalı olarak düzenlenenler de dahil olmak üzere,
para veya sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma, satma, değiştirme hak ve/veya yüküm
lülüğünü veren vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile bu sözleşmelere ilişkin olarak düzenlenen diğer kağıtlar,
faktoring şirketlerinin müşterileriyle yaptıkları faktoring sözleşmeleri ile bu sözleşmelere ilişkin olarak düzenlenen diğer kağıtlar, gayrimenkul yatırım ortaklıklarının münhasıran gayrimenkul portföylerine ilişkin alım satım
sözleşmeleri, kıymetli madenler borsalarında kıymetli madenlerin ödünç işlemlerine ilişkin düzenlenen kağıtlar,
işlem taraflarına bakılmaksızın damga vergisinden istisna edilmiştir ( Genel yazı 2002/62 Sh.206 )
Konu baĢlıkları listesine dön
HĠSSE DEVRĠ
*Anonim şirket hisse devirlerinde düzenlenen mukavelelerden binde 7.5 nisbetinde
damga vergisi uygulamasına aynen devam edilecektir ( 2005/19 )
*Anonim şirketin ana sözleşmesinin noterlikçe onayını müteakip, şirketin ticaret
sicilinde tescilinden önce, bu sözleşmede yer alan hisselerin şirket ortaklarınca
birbirlerine veya ortaklar dışındaki diğer kişilere devri durumunda; şirket ticaret
siciline tescil edilmekle tüzel kişilik kazanacağından, tescilden önceki pay devirleri şirkete karşı
hüküm ifade etmez, sadece taraflar arasında geçerli olur ve taraflar arasında düzenlenen normal
bir sözleşme gibi hisse devir bedeli üzerinden binde beş damga vergisi ile beher imza için binde
0.50 harca tabi tutulur ( 1993/99 )
*Anonim şirketlerde nama yazılı hisse senedinin devri ile ilgili olarak noterde dü
zenlenen hisse devir senedinin ( şirket mukavelesi değişikliği ile ilgisi bulunmadığından )
taraf lar arasında düzenlenen normal bir mukavele olarak, ihtiva ettiği değer üzerinden harç ve
damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1987/52 – 1990/7 ) Bu genelge başka şirket hisse de
virlerine uygulanamaz ( 1987/71 )
*Anonim şirketlerde ; şirket ortaklarından birinin, hissesini diğer bir ortağa veya
üçüncü bir şahsa devri için düzenlenen sözleşmelerde, devredilen hisse için aslından
alınan verginin dötte birinin alınması 488 s. Damga Vergisi Kanunu 14. mad. de yer alan “muka
velenamelerin devri halinde, aslından alınan verginin 1 / 4 ‘ ü alınır” şeklindeki hüküm gereğidir. Ancak A.Ş. lerde hisse devri hususunda devreden ile devralan arasında imzalanan, diğer
ortakların katılmadığı noterlik işlemlerinin mukavelenin devri niteliğinde olmadığı aşikardır
ve binde 5 damga vergisi alınması gerekir ( 1988/74 )
*Anonim ve limited şirket hisse devirlerinin ilan keyfiyeti ile ilgili esaslar ( 1999/11 )
*Anonim ve limited şirket pay devri işlemlerinde harç ve damga vergisi uygulaması hk. ( Harç yönünden yürürlükte ) Limited şirketlerde hisse devri diğer bir ortağa yapılıyorsa -492 S. Kanuna ekli (2) sayılı tarifenin I/1 pozisyonundaki (asgari ve azami miktarlar dikkate alınarak) devir bedeli üzerinden beher imza için binde 0.90 nisbetinde, yeni ortak olacak
şahsa devir halinde, devir eden için devir bedeli üzerinden, devir alan için ise şirket sermayesi
nin toplam tutarı üzerinden binde 0.90 nisbetinde harç tahsil olunur. Anonim şirketlerde ise bu
konudaki noter işlemlerinin ihtiva ettiği değer üzerinden (yine yukarıda belirtilen asgari ve azami tutarlar dikkate alınarak) beher imza için binde 0.90 nisbetinde harca tabi tutulur (2001/41)
*A.Ş. hisse devirlerine dair yönetim kurulu kararlarının örneğinin çıkarılmasında
damga vergisi ( Anonim Şirket Yönetim Kurulunca; hisse devirlerinin kabul ve pay defterine
işlenmesi hakkında alınan ve gerek üçüncü şahıslar ve gerekse yönetim kurulu üyeleri
arasındaki pay devrine ilişkin bulunan ve pay devreden veya pay devir alan yönetim kurulu
üyelerinin imzasını da ihtiva eden yönetim kurulu kararlarının, haricen yapılan pay devirlerinin,
pay defterine yazılmasını sağlayan ve şirketin dahili işlemi vasfında bulunan bir karar olması
bakımından damga vergisine tabi tutulması mümkün bulunmamaktadır. Yönetim kurulu
kararlarında aynı zamanda, pay devrini sağlamak üzere pay devreden ve pay devir alan
şahısların “pay devreden” ve “pay devir alan” sıfatı ile bu karara ayrıca imza koymaları
durumunda, karar üzerinde düzenlenen bu şerh, pay devir sözleşmesi vasfı itibariyle damga
vergisine tabi tutulabilecektir. Bu nevi bir şerh bulunmayan yönetim kurulu kararlarına konu
pay devrinin kimler arasında yapıldığına bakılmaksızın, bu kararlar yönünden damga vergisi
uygulanması söz konusu değildir ) 2002/6 – 2011/5
*Bir kişinin birden çok şirket ortağına ait hissenin vekaleten devrini yapması halin
de, böyle bir devir işleminde her hisse sahibinin imzasının tasdiki yasa gereği şart olduğundan,
vekaleten imza konulması durumunda da vekilin imzasından alınacak harcın, temsil ettiği kişilerin sayısınca ve her bir hissenin tutarı üzerinden ayrı ayrı tahsili gerekir ( 492 s. Harçlar Kanunu 44. maddesinin 2. fıkrası ) 1992/51
*Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu ( 4875 s. ) nun uygulanması ile ilgili bazı hususlar ( Noter aracılığı ile gerçekleştirilecek olan yabancıdan yabancıya, yabancıdan yerliye ve yerliden yaban
cıya hisse devirlerinde; izin, vize ve yabancı ortak sermaye payının bloke edilmesi gibi önceki uygulamalar kaldırılmış, yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşları da yeni kanun ile yabancı yatırımcı tanımına dahil edilmiştir.
Nakit hisse bedelinin yurt dışından transfer edilip edilmediğine ilişkin kontrol işlemi noterler tarafından yapılacak ve söz konusu hisse devirlerinde -ekte örneği bulunan- Doğrudan Yabancı Yatırımcılar İçin Hisse Devri Bilgi
Formu doldurularak en geç bir ay içinde Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğüne
gönderilecektir ) 2003/38 ( Eki : AĢağıda 2003/58 )
*Doğrudan yabancı yatırımlara ilişkin bilgi sistemini kurma amacı çerçevesinde;
yabancı sermayeli şirketlerin noterde yapılan hisse devirlerine ilişkin ( şirket unvanı
ve adresi, şirketin bağlı bulunduğu vergi dairesi adı ve vergi numarası ile hisse devreden ve devralanların isim ve unvanlarının yer aldığı ) aylık listenin, her ayın sonunda Hazine Müsteşarlığı Yabancı Ser
maye Genel Müdürlüğüne ilgili noterlikçe iletilmesi ( 2003/38 genelgeye ek ) 2003/58
*İzmir Menemen Deri Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi Anonim Şirketi ortağının sahip olduğu, serbest bölge içinde yer alan ve şirketin üzerine kurulduğu araziye ait kooperatif hissesinin, ortak tarafından kurucu şirkete devredilmesi halinde devir işlemlerinin, 3218 s.
Serbest Bölgeler Kanununun geçici 3. maddesinin ( c ) bendine istinaden damga vergisi ve harçtan müstesna tutulması gerekmektedir ( 2006/30 )
*Kollektif şirket hisse devir ve tadil sözleşmelerinde alıması gereken harç ve damga
vergisi hakkında geniş açıklama ( 1992/31 )
*Kooperatif hissesinin devri sırasında devreden ve devralan kişilerce kooperatif
yönetimine hitaben düzenlenen ( örneği ekli ) kağıtlar hisse devri mukavelesi değil, dilekçe mahiyetinde olduğundan maktu harca tabi tutulması gerekir ( 1993/78 )
*Kooperatif şirketlerde devreden ile devralan arasında imzalanan ortaklık payının devrine ilişkin noterlik işleminin bir mukavele değişikliği olmayıp, bir hakkın devrine yönelik olması
nedeniyle binde beş oranında damga vergisi alınması gerekir ( 1988/74 )
*Limited şirket hisse devirlerinde alınacak harçlar ( Şirket ortaklarının birbirlerine
yaptıkları hisse devirlerinde, devir alan ve devir eden her ortağın, devir konusu miktar üzerinden imza başına ayrı ayrı binde 0.50 nisbetinde harç ödemesi gerekir. Hisse devrinin ortak
olmayan diğer şahıslara yapılması halinde ise devir eden ortağın devrettiği miktar üzerinden,
hisse alarak şirkete yeni ortak olan şahsın ise sermayenin tamamı üzerinden harç ödemesi
gerekir. ) 1992/36 – 1994/22
*Limited şirket hisse devirlerinde alınacak harçlar ( Ortakların yeni ortak olacak
kişiye hisse devrine ilişkin işlem ayrı ayrı olmakla birlikte aynı zamanda gerçekleşiyorsa yeni
ortak olacak kişinin her iki işlem için ayrı ayrı sermayenin tamamı üzerinden harç ödemesi gerekir. Yeni ortak olacak kişi, ortaklardan birinin yaptığı hisse devrinden sonra diğerini alıyorsa
ve sonraki işlem sırasında şirkete ortak olduğu sabit ise, sonra aldığı hisse sebebiyle devir aldığı
miktar üzerinden harç ödeyecektir ) 1992/43
*Limited şirket hisse devirlerinde düzenlenen kağıtlardan ( 01.01.2004 tarihinden
itibaren ) damga vergisi alınmayacaktır. ( 2004/20 )
*Limited şirket hisse devrinin feshinde damga vergisi ( Limited şirket hisse devri sözleşmelerinin feshine ilişkin olarak düzenlenen fesihnamelerin tek taraflı ya da karşılıklı olarak
düzenlenip düzenlenmediğine bakılmaksızın , Kanuna ekli (1) sayılı tablonun 1-A/5 fıkrasına göre binde 1.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Damga vergisinin matrahı ise; devir edilen şirket hissesinin devir bedeli olacaktır ( 2007/55 )
*Limited şirketlerin noterde yapılacak hisse devir veya devir vaadi sözleşmelerin
de şirketin, devreden ve devralan ortağın vergi kimlik numarası ile bağlı bulunduğu vergi daire
si adının yer alması, söz konusu işlemlerin bir nüshasının ertesi ayın 15. günü akşamına kadar
şirketin bağlı bulunduğu vergi dairesine gönderilmesi gerekir ( 2000/58 )
*Limited şirket hisselerinin nominal değerinden daha yüksek bir rayiç değerle
devredilmesi konusunda yapılan sözleşmeler ( Limited şirket hisse devirlerinde düzenlenen kağıtlardan 01.01.2004 tarihinden itibaren damga vergisi alınmayacaktır. Ancak limited
şirket ortaklarından birinin şirketteki payını nominal değerinden daha yüksek bir bedelle başka
sına devretmesi halinde yapılacak sözleşmede; 488 s. Damga Vergisi Kanununun 6. maddesinde
belirtilen bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlemin yer alması durumu
söz konusudur. Devir işleminin nominal değere tekabül eden kısmından damga vergisi alınmaya
caktır. Ancak devir bedelinin nominal değeri aşan kısmı için şirket pay devri olarak söz etmek
mümkün olmadığından, normal bir sözleşme kabul edilerek 488 s. Kanuna ek 1 sayılı tablonun
I-1/a maddesi hükmü uyarınca damga vergisinin alınması gereklidir ) 1995/16-2004/20
*Limited şirket ortaklarının pay devri veya devir vaadi sözleşmelerinin vergi dairelerine gönderilen örneklerinden harç alınmaması gerekir ( 2001/26 )
*Limited şirket hisse devri ve hisse devrinin feshinde harç ( Limited şirket hisse
devirlerinde mevcut uygulama gereğince harç alınmasına devam edilmesi gerekir. Devir ortak içi
ise fesih işleminde harcın matrahı devir konusu hissenin devir bedeli, devir ortak dışına yapılmış
sa ve fesih talebini hisse alarak şirkete ortak olmayı düşünen tarafın yapması halinde nisbi harcın matrahı şirket sermayesi olacaktır ) 2005/19
*Limited şirket hisse devrinin feshinde binde 1.5 damga vergisi alınır, matrah devir edilen hissenin devir bedelidir ( 2007/55 )
*Limited şirketlerde, hissedarların önceden ortaklarından muvafakat almaya gerek
olmadan noterlikte hisse devri sözleşmesi yapabilecekleri hk. ( 1994/22 )
*Nama veya hamiline yazılı hisse senetleri yerine çıkarılan nama yazılı ilmuhaberlerin devri hk. ( Nama yazılı hisse senetlerinin yerini tutmak üzere çıkarılan nama yazılı ilmuhaberler, nama yazılı hisse senetlerinin devrine ait hükümlere göre, hamile yazılı hisse senetlerinin yerini tutmak üzere çıkarılan nama yazılı ilmuhaberler ise alacağın temliki hakkındaki hükümlere göre devrolunur.
Hisse senedi çıkarmayan bir anonim şirkette, nama yazılı hisse senedinin yerini tutmak üzere çıkarılan
ilmuhaberlerin devrine ilişkin olarak noterde düzenlenen devir senedinin, taraflar arasında düzenlenen
normal bir mukavele olarak ihtiva ettiği değer üzerinden binde 5 damga vergisi ile beher imza için binde
yarım harca tabi tutulması gerekir ) 1988/20
*Serbest bölgede faaliyet gösteren şirkete kooperatif hisse devri hk. ( 2006/30 )
*Şirket ortaklarından birinin kendi payını aynı şirketteki diğer ortaklara devretmesi halinde beher imza için binde yarım harç alınması ve bu harçların, devreden ortak için
devrettiği miktar üzerinden, devralan ortaklar bakımından ise herbirinin devir aldığı miktarlar
üzerinden hesaplanması gerekir ( 1990/7 )
*Ticari plakalı araçlarda mirasçılar ve ortaklar arası hisse devrinde satın alan hissedardan ticari tahsis belgesi ve satılan araçtan 5 yaş şartı aranmaz ( 1990/13 )
*Ticari şirketlerde hisse devri, hisse senetlerinin alıcıya teslimi ile gerçekleşmekte olup,
devre ilişkin sözleşmenin noterlikçe tasdik işlemi ile hukuki süreç tamamlanmaktadır. Bunun
dışında tasdik işleminin yapılabilmesi için devir bedelinin peşin ve tamamen ödenmesi gibi bir
şart aranmayıp taksitler halinde ödeneceğinin devir senedinde gösterilmesinde hukuken bir en
gel bulunmamaktadır. Alınması gereken harç ve noterlik ücretinin de devir bedelinin tamamı
üzerinden hesap edilmesi gerekir ( Genel yazı 2005/ 119 Sh.269 )
*Vekaleten yapılan şirket hisse devir sözleşmelerinde vekilin temsil ettiği kişilerin sayısınca ve herbir hissenin tutarı üzerinden ayrı ayrı imza harcı tahsili gerekir ( 1992/51 )
*Yabancı sermayeli şirketlerin hisse devirlerinde Hazine Müsteşarlığı Yabancı
Sermaye Genel Müdürlüğüne bildirilecek hususlar ( İşlem tarihi, yevmiye numarası, şirket
unvanı ve adresi, şirketin bağlı bulunduğu vergi dairesi adı ve vergi numarası, şirket sermayesi, hisse devre-
den/devralanların isimleri/unvanları ve ülkeleri, devralınan/ devredilen hissenin oranı ve satış değeri, primli
satış olması durumunda ABD doları ve TL. bazında primli hisse devir bedeli ) 2004/47 - 2006/69
*Yabancı uyruklu kişiler tarafından Türkiye'de kurulmuş bulunan şirket pay devir
leri ( 2002/55 )
Konu baĢlıkları listesine dön
( I-Ġ )
ĠBRANAME
*Alacağın temliki özelliğini taşıdığı kabul edilen düzenleme şeklinde ibraname ve
muvafaatname başlıklı kağıtta, taahhütte bulunan kişi sahibi olduğu/olacağı bağımsız bölümün tapusunun ve mülkiyetinin üçüncü bir kişiye verilmesine şirketin yetkili olduğunu ve adı ge
çen şirketten hiçbir hak ve alacağının kalmadığını beyan ve taahhüt etmektedir. Bu kağıtta gayrimenkulün işlem tarihindeki rayiç değerinin gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi damga vergisi ve harcın tahsili gerekir ( örneği var ) 1996/35
*Araç üzerindeki takyidat şerhlerinin kaldırılması işlemleri ( tescil kuruluşlarında
banka yetkililerinin imza örnekleri bulunmadığından ) noterce düzenlenmiş ve ilgili bankalarca
verilecek bir ibranameye istinaden yapılacaktır ( 1994/36 )
*Bankalar tarafından trafik tescil bürolarına hitaben yazılan ve kullandırılan krediler
sebebiyle banka lehine konulan rehin, haciz, gibi takyidatların kaldırılmasına ilişkin olarak düzenlenen
kağıtlarda kredi veya rehin değerine yer verilmesi, söz konusu kağıtların müzekkere vasfını değiştirmeyeceğinden, damga vergisine tabi tutulmayacak olan bu kağıtlarla ilgili işlemlerden maktu harç alınacaktır.
Ancak yazılarda “alacağımız tahsil edilmiş olduğundan” veya “borcu kalmadığından” “ibra edilmiştir” gibi
ibareler yer alıyorsa ibraname özelliği bulunduğundan, damga vergisine tabi olmayan bu kağıtlardan nisbi olarak harç tahsili gerekir ( yazı örnekleri var ) 2004/22
*Bankalarca kullandırılan taşıt kredilerinin teminatı olarak araçların tescil belgeleri üzerine konulan takyidat şerhlerinin kaldırılmasını teminen, kredi borcunun geri
ödenmesini müteakip ilgili bankalardan alınan rehin kaldırma yazısının, noterce tasdiklenmiş ibraname
yerine noterce tasdiklenmiş beyanname şeklinde olmasında hukuken herhangi bir sakınca görülmemekte,
bu nedenle noterlerce düzenlenen ibraname veya bankaca düzenlenen ve noterlerce tasdiklenen beyanna
melere göre de rehin şerhinin kaldırılmasında bir sakınca bulunmamaktadır ( 2005/8 )
*Bir noterlik işlemindeki borca ilişkin olarak sonradan yapılan ibranamenin, ilk işleme işlen
mesi veya eklenmesi zorunlu, bunun için alınan giderler kanunidir ( 1975/35 )
*İbra senetleri ile maktu vergiya tabi makbuzlar, 01.01.1986 da yürürlüğe giren 3239 s.
Kanunla damga vergisi kapsamı dışında bırakıldığından, Noterliklerde ve Birlik'te çalışan personele öden
mekte olan kıdem tazminatı nedeniyle alınacak ibranameler damga vergisine tabi tutulmayacak, binde ya
rım oranında harç alınacaktır ( 1986/23 )
*İbraname başlığını taşıyan ancak menfi borç ikrarı niteliğinde olan bazı işlemler ( İbrana
me başlığını taşıyan ancak banka kayıtlarının doğruluğunu kabul edip, bu kayıtlardan başka bankadan bilmediği ve kanıtlayamadığı alacağının olmadığını belirten işlemin menfi borç ikrarı niteliğinde bulunması
sebebiyle; maktu harca tabi tutulması, damga vergisine tabi tutulmaması gerekir ( örnek var ) 1996/61
*İbranamelerin ( özel şahıslar arasındaki karz ilişkisinden veya diğer akitlerden doğan borçlarla ilgili
olup olmamasına bakılmaksızın ) damga vergisine tabi tutulmaması gerektiği ( 1997/61 )
*Kampanyada araba kazanan talihli tarafından düzenlenen umumi ibraname, borçlunun borcunu ifa ettiğini gösteren ve alacaklı tarafından imza edilmiş makbuz niteliğine bir belgedir. 488 s.
Kanunun 8. maddesine istinaden resmi daire sayılmayan kişi ( ibra eden ) tarafından düzenlenerek verilen makbuzun damga vergisine tabi tutulmaması, bu makbuzun 492 s. Kanuna bağlı ( 2 ) s. tarifenin II/11.
ayrımı uyarınca maktu harca tabi tutulması gerekir. ( örneği var ) Resmi daire sayılmayan kişi ve kuruluşlar arasında düzenlenen ve maktu vergiye tabi makbuz ve ibra senetleri 3239 s. Kanunun 140. maddesi ile
Damga Vergisi Kanunu kapsamı dışında bırakılmıştır. ( 1997/72 )
*Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılmış bir satışın ibra işleminde değer gösterilmesi
ve bu değer üzerinden nisbi harç alınması gerekir ( 1986/39 ve eki )
*Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satışların ibra işlemlerinin düzenleme şeklinde
yapılması kanuna uygun olur ( 1993/18 – Genel yazı 1998/27 Sh.204 )
*Trafik Tescil Bürolarına hitaben kredi alacaklısı bankalar tarafından düzenlenen
kağıtların müzekkere olarak kabulü hakkındaki Maliye Bakanlığı görüşü değişmemiştir. Böyle bir işlem geldiğinde noterce onayı istenen işlem kağıdının, ekli örnekteki şekle uyup uymamasına veya normal ibraname şeklin de bulunmasına bakıllarak varılacak sonuca göre harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir (1995/81)
*Türkiye Vakıflar Bankası tarafından ( ibraname ) başlığı altında noterliklerde onaylatılan ve trafik tescil kuruluşlarına hitaben hazırlanan, rehin kaldırılması talebini içeren işlemde; kre
di borcunun tamamının ödendiğinden ve söz konusu krediden dolayı başkaca bir borcu kalmadığından bahisle adı geçenin ibra edildiği açıklandığından, kullandırılan kredi tutarının değer olarak gösterilmesi ve
bu değer üzerinden nisbi harç alınması gerekir ( 2000/10 )
Konu baĢlıkları listesine dön
ĠHTARNAME
ĠHBARNAME
*Azil ve ihtarnamelerde harç uygulaması ( 1987/28 – 1987/84 )
*Bankalar, factoring ve finans kurumları tarafından tebliğ için getirilen ihtar, ihbar ve hesap özetlerinin ortak hesap kapsamına alındığı ( 2004/21 ) Bu kurumların
serbest çalışan vekilleri tarafından keşide edilse dahi bu ihbar ve ihtar işlemlerine ilişkin gelirlerin de ortak hesap kapsamında bulunduğu hk. ( Genel yazı 2009/24 Sh.139 )
*Bankalar ile tüm finans ve faktoring kurumları tarafından noterlere tebliğ için
getirilen, konusu ne olursa olsun her türlü ihtarname, ihbarname ve hesap özetlerine ait ortak
hesap prim oranının 01 Mart 2009 tarihinden itibaren % 20 olarak değiştirildiği ( 2009/4 )
*Bankalarca gönderilecek hesap özetleri ( ekstreler ) Bankalarca getirilecek hesap özetlerinin üzerine, ilgiliye tebliğinin istendiğine dair bir yazı eklenmesi, bu yazıda imzası bulunanların bankanın yetkilisi
olduklarına dair belge aranılması ve işlem kağıdına müstenidat olarak yazılması, “ işbu hesap özetinin hesap sahibine istek üzerine ve PTT ile tebliği tensip kılındı” mealinde bir yazı ile işlemin tamamlanması, hesap özeti ile
bankanın tebliğ isteyen yazısından karşılaştırma ücreti, müstenidat şerhi ile tensip yazısından ise yazı ücreti, bun
ların dışında muhatap adedine göre harç, değerli kağıt bedeli ve tebliğ ücreti alınması gerekir ( 2000/65 )
*Bankalarca gönderilecek hesap özetleri hakkında açıklamalar ( Bu tebliğlerin ihtarname
veya ihbarname niteliğinde olması gerekir. Hesap özeti ve bankanın tebliğ isteyen yazılarından karşılaştırma ücreti, müstenidat şerhi ile tensip yazısından ise yazı ücretinin alınması gerekir. Muhatap adedine göre harç, değerli kağıt bedeli ve tebliğ ücreti de alınır ( 1989/13 )
*Basında çıkan haberler nedeniyle gönderilmek istenen tekzip veya düzeltme yazılarının
noter aracılığı ile ilgili gazeteye gönderilmesine yasal engel bulunmadığı ( 1993/96 )
*Bilinen adreste tebligat ( 7201 sayılı Tebligat Kanunu 10. Maddesi ) : “Tebligat, tebliğ
yapılacak şahsa bilinen en son adresinde yapılır. ( Ek fıkra: 11/1/2011 – 6099 s. Kanun 3. madde
si ile ) Bilinen en son adresin tebligata elverişli olmadığının anlaşılması veya tebligat yapılamaması halinde, muhatabın adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yeri adresi, bilinen en son ad
resi olarak kabul edilir ve tebligat buraya yapılır. Şu kadar ki; kendisine tebliğ yapılacak şahsın
müracaatı veya kabulü şartiyle her yerde tebligat yapılması caizdir.
*Borçlunun borcunun teminatı amacıyla alacaklı adına bankadan aldığı teminatın
alacaklı tarafından istenildiği zaman paraya çevrilebileceğine ilişkin olarak düzen
lenen ( ihbarname ) başlıklı kağıdın muvafakatname mahiyetinde olduğu anlaşıldığından
damga vergisine tabi tutulmaması, ancak ihtiva ettiği değer üzerinden beher imza için binde
0.50 harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1993/56
*Diplomatik temsilciliklere ihtarname gönderilmesi ( Özel hukuk ilişkilerinden doğan
uyuşmazlıklarla, yargı bağışıklığı tanınmayan hallerde, “Tebligat Tüzüğü” 45/4. maddesi uyarınca, tebligat evrakının, tebliği çıkaran adli makam tarafından diplomatik kanaldan ilgili yabancı
ülke dış temsilciliğine iletilmek üzere Adalet Bakanlığına gönderilmesi gerekir ) 2005/3
*Feshi ihbarların fesih değil, ihbar olarak kabulü gerekir ( 1988/61 )
*Hakimlere görevleri ile ilgili olarak ihtarname gönderilmesi mümkün değildir.
( Hakimlerin hukuki sorumluluğu H.M.K. 46. maddesinde düzenlenmiştir ) Genel yazı 2011/86
*Hesap özeti bildirimleri ( Ödemede gecikme olmaksızın, bankalarca kredi borçlularına,
borcun bildirim tarihindeki mevcut durumunu göstermek üzere gönderilen hesap özeti bildirimlerine harç istisnası uygulanması mümkün değildir ) 2008/7
*İdari mercilerin idari işlemleri nedeniyle zarar gören ilgililerin, doğrudan doğruya idari merciye başvurmaları gerekir ( İdari Yargılama Usulü Kanunu 10 ve 11. mad. ) An
cak; Danıştay 8. Dairesinin 01.06.1994 gün ve 1993/1657 E. 1994/1646 K. s. kararı ile 1993/27
sayılı TNB. genelgesinin 2. Maddesi iptal edildiğinden : noter kanalıyla da idari mercilere di-
lekçe ve ihtarname gönderilebilecektir. ( 1995/55 )
*İdari mercilerin özel hukuk hükümlerine tabi olarak yaptıkları tasarruflarla ilgili
şahısların idari merciler aleyhine noter kanalıyla ihtarname, ihbarname gönderebilecekleri
ve tesbit işlemi yaptırabilecekleri hk. ( 1993/27 – 1995/55 )
*İhbarnamelerin de, münderecatı itibariyle protesto niteliği fazla olduğundan pro
testolar gibi aynı değerli kağıt bedeli ile değerlendirilmesi hk. ( 1975/34 )
*İhtarname ve ihbarname tebliğ işlemlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar
( 1982/50 – 1983/13 – 1996/1 Genel yazı 2000/44 Sh.180 – 2000/91 Sh. 216 )
*İhtarname ve ihbarname gelirlerinin ortak hesap kapsamına alındığı (Bankalar ile tüm
finans ve faktoring kurumlarınca tebliğ için noterlere getirilen, hesap özeti içeren tebliğler de dahil olmak üzere, konusu ne olursa olsun tümü ortak hesap kapsamına alınmıştır. Bu işlemler nedeniyle tahsil edilen noter ücreti, yazı ücreti, karşılaştırma ücreti ve yol ücreti ortak hesaba dahil gelirlerdir. Noter hisseleri ortak hesap dışın
da bırakılmıştır) 2004/3 * Bankalar ile tüm finans ve faktoring kurumları dışındaki özel ve tüzel kişiler tarafından tebliğ için noterlere getirilen ihtarname ve ihbarnameler ortak hesap kapsamı dışındadır ( 2004/6 )
*İhtarname veya tebliği gereken sair evrakın Tebligat Kanunu 21. maddesi uyarınca tebliğinde T.C. kimlik numarası (Muhatabın yani kendisine tebligat yapılacak olanın T.C.
kimlik numarasının –noterliklerde işlem yapıldığı sırada- bilinmesine imkan bulunmadığından,
muhatabın T.C. kimlik numarası yazılı olsun veya olmasın, muhtar, ihtiyar heyeti azaları, zabıta
amir ve memurlarının, tebligat evrakını almak zorunda oldukları hk.) Genel yazı 2011/36
*Kalkınma Bankası A.Ş. tarafından kullandırılan kredilerle ilgili takip ve tahsil işlemlerini başlatmak amacıyla borçlulara gönderilen ihtarnamelerin, yatırımları teşvik
fonundan kullandırılan kredilerle ilgili olduğunun bankalarca tevsik edilmesi koşuluyla noter
harcından muaf tutulması mümkündür ( 2001/10 )
*Kredilerle ilgili ihtarnamelerde harç istisnası ( Bankalarca kullandırılan kredilerin temini ve
bu krediler nedeniyle kredi kuruluşlarına karşı verilecek teminatlar ve alınan kredilerin geri ödenmesi safhasın
da geri ödemeye ilişkin işlemlerin harca tabi tutulmaması gerektiğinden, kredilerin vadesinde ödenmemesi
sebebiyle noterlikler aracılığı ile keşide edilecek ihtarnamelerden de harç alınmaması gerekir ) 2007/43
*Kredi kartı borçlarının süresinde ödenmemesi nedeniyle borçlu kart hamillerine
gönderilen ihtarnameler de yukarıdaki 2007/43 sayılı genelge esasları çerçevesinde harçtan istisna
edilecektir. Ancak; bankalar tarafından belirli dönemlerde borçlularına gönderilen ve ihtarname vasfında olma
yan, sadece hesap durumunu gösteren hesap özeti bildirimlerinin harçtan istisna edilmesinin mümkün olmadığı
düşünülmektedir ( 2007/57 )
*Protesto ve ihbarname işlemlerinin örneklerinin çıkarılması hk. ( 1985/45 )
*Sendikalar Kanunu'nun 32/3. maddesi uyarınca verilen yetki belgelerine istinaden sendikaların işçi adına takip ettiği davalar ve bunlara ilişkin kararların yerine getirilmesiyle ilgili ihtarname, ihbarname gibi işlemleri noterliklerde yaptırabilecekleri düşünülmekle birlikte, bu işlemlerle ilgili yargıya
müracaat olduğu takdirde, mahkemelerce verilecek kararların esas alınacağı şüphesizdir. ( Sendikalara çalışma
hayatından, mevzuattan, toplu iş sözleşmesinden, örf ve adetten doğan hususlarda sendika üyesi işçiler ile onların mirasçılarını temsil yetkisi verilmiş ve davalarda taraf ehliyeti sağlanmıştır ) 2008/24
*Tebliğ işlemlerinde dikkat edilecek hususlar ( süreler ve PTT. ye teslimi ) 1987/30
*Tek taraflı olarak önceki bir akdin feshine ilişkin yazı, başlı başına fesihname sa
yılmamakta, ilgilisi bu yazıyı içeren dilek ve kararının muhataba ihbarını istediğine göre, muha
taba yapılacak bildirimin ihbar olarak kabulü gerekir ( 1988/61 )
*Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ( 2002/22 ) Değişikliği: Genel yazı 2003 Sh. 163
*Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 8 ve 9. maddelerine göre malı satan
kişi veya şirkete gönderilecek ihtarname örnekleri ( Genel yazı 1996 Sh. 175 )
*Yapı denetim hizmet sözleşmesinin, tek taraflı veya mal sahibi ile yapı denetim
kuruluşunun müşterek kararıyla feshi durumunda; bu işlem, noter ihbarnamesi ile karşı taraf,
ilgili idare ( ruhsat alınan idare ), Bayındırlık ve İskan Müdürlükleri ve Yapı İşleri Genel Müdürlüğüne ( Yapı Dene
timi Komisyon Başkanlığı ) dağıtımlı olarak bildirilecektir. Noter fesihlerinde, fesih ihbarını yapan gerçek ve tüzel
kişilerin bu işlemi gerçekleştirmeye yetkili olup olmadığının bilinmesi gereklidir. Bu husus fesih tutanağında noter şerhiyle teyit edilecektir. Genelgemize ekli Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü'nün
27.12.2006 tarih ve 4161 sayılı genelgesi ile fesih ihbarnamesi örneğine göre işlem yapılması ( 2008/10 )
*Yapı denetim hizmet sözleşmelerinin feshine ilişkin ihbarnameler ( Yapı denetim
hizmet sözleşmesinin, tek taraflı olarak feshi veya yapı sahibi ve yapı denetim kuruluşunun kar
şılıklı anlaşmasıyla feshi durumunda, fesih işleminin, noter ihbarnamesi ile karşı tarafa, ilgili
idareye, ilgili Bayındırlık ve İskan Müdürlüğüne gönderilmesi gerekmektedir ) 2011/2
*Yapı denetim kuruluşlarında görev yapan mimar ve mühendislerin istifanamelerinde yer
alacak hususlar ( Genel yazı 2008/73 )
*01 Mart 2009 tarihinden itibaren ihtarname, ihbarname ve hesap özetlerine ait
ortak hesap prim oranının % 20 olarak değiştirilmesi hk. ( 2009/4 )
Bakınız TEBLĠĞ ĠġLEMLERĠ ile ilgili genelge ve genel yazılar.
Önemli not : İhtarname veya ihbarname başlığı altına gizlenerek muhatabına tebliği istenen tek taraflı
temlik işlemlerine dikkat edilmesi gerekir.
Konu baĢlıkları listesine dön
ĠMZA BEYANI
ĠMZA SĠRKÜLERĠ
*Anonim şirketi temsil edenlerin yetki süresi ( Anonim şirketlerde devamlılık esastır.
İmza sirkülerini ve yetki belgesini ibraz eden A.Ş. yetkilileri, bu yetkileri geri alınmadıkça noter
liklerde işlem yapabilirler, Yargıtay'ın görüşü de bu yöndedir ) 1999/25
*Anonim şirketlerde ana sözleşme ile şubeye yetki verilmesi halinde, bunun şube işlem
leri ile ilgili ve sınırlı olacağı konusunda ( 1993/51 nolu genelge ile birlikte değerlendirilmeli ) 1995/76
*Anonim şirketlerin ana sözleşmelerinde veya genel kurul kararlarında süre belirtilmeyen
hallerde, yönetim kurulu üyelerinin görev süresinin ( 3 yıl ) olduğu ( 1993/12 )
*Anonim şirkette temsilin iki imza ile olması asıl olup, bir imza ile sirküler yapılabil
mesi için ana sözleşmede hüküm bulunması gerektiği ve işleme eklenmesi hk. ( 1995/15 )
*Banka yetkililerinin noterler nezdinde yapacakları işlemlerde esas olarak noterden tasdikli imza sirküleri veya Ticaret Sicili Memurluğundan düzenlenmiş yetki belgesi ibraz
etmelerinin yeterli olacağı ( 1991/66 )
*Banka yetkililerinin ibraz edecekleri belgeler ( noter tasdikli imza sirküleri veya ticaret
sicili yetki belgesi ) 1998/35
*Birden fazla asıl olarak istenen imza sirküleri onaylarında giderlerin buna göre tahsil
edilmesi, farklı giderler alınmaması ( 1986/78 )
*İmza atamayanlarla ilgili işlemler ( İmza atamıyanların mühür veya bir alet ya da parmak
izi kullanmak suretiyle yapacakları hukuki işlemleri konu alan belgelerin senet niteliği kazanabilmesi, münhasıran noterler tarafından düzenleme biçiminde gerçekleştirilmiş olması koşuluna
bağlanmıştır. İmza atamayan kimselerin, cüzdanla iş yapmayı usul edinmiş kuruluşlarla ( örneğin ; bankalar ) olan işlemlerinde kullanacakları mühür, kazınmış imza, işaret ve parmak izinin,
işlemin başlangıcında hesap defterine veya cüzdanına basılmış olması veya önceden noterde bir
örneği saklanmak üzere onanmış bulunması yeterli olup her işlemde ayrıca onay aranmıyacaktır. H.M.K. 206. Maddesinde belirtilen bu hükümler dairesinde düzenlenecek olan senetler için
ilgilisinden harç, vergi ve değerli kağıt bedeli alınmayacaktır ) Genel yazı 2011/86 )
*İmza atamayanlarla ilgili işlemler ( 6100 s. HMK. 206. maddesindeki “imza atamayanlar” ibare
sinden; okuma yazma bilmeyenler ile imza atmaya muktedir olmayanların anlaşılması gerekir. İmza atamayan
ların senet niteliğini taşıması istenen hukuki işlemlerinin, noterler tarafından düzenleme biçiminde yapılması
gerektiği aynı maddede öngörülmüştür. Senet; yazılı bir belgede açıklanan irade beyanıdır. Ancak “senet”
kavramı içinde, bu irade beyanının kişinin aleyhine delil teşkil etmesi hususu da doğal olarak bulunmaktadır.
Hangi hukuki işlemlerin “senet” niteliği taşıması gerektiğinin, somut olayın özelliklerine göre değerlendirilmesi
gerekir. Sonuç olarak ; okur-yazar olmayan veya fiziki engelleri sebebiyle imza atmaya muktedir olmayan kimse
lerin yapacakları hukuki işlemleri içeren tüm belgelerin senet niteliğini taşıyabilmesi için HMK. 206.maddesi doğ
rultusunda düzenleme şeklinde yapılması gerektiği, aynı maddenin son fıkrasında yer alan bağışıklığın kişilerin
şahsına getirilen bir muafiyet hükmü niteliğinde olması nedeniyle, bu işlemlere katılanların tümü imza atama
yan kişi/kişilerden oluşuyorsa işleme harç, damga vergisi ve değerli kağıt muafiyeti uygulanacağı, diğer durum
larda ise imza atamayan kişi/kişilere noter harcı muafiyeti uygulanacağı, imza atabilen kişi/kişilerden ise harç,
damga vergisi ve değerli kağıt bedellerinin tahsil edilmesi gerektiği düşünülmektedir ) Genel yazı 2011/102
*İmzaların mutlaka noter veya yetkili memuru huzurunda atılması gereklidir
( 1977/13 – 1977/17 )
*İmza sirkülerleri , tescil beyannameleri ve imza onay işlemleri hakkında açıklamalar ( 1980/24 – 1984/41 – 1984/52 –1988/67 - 1989/40 – 1989/89 - 1991/54 )
*İmza sirküleri fotokopi ile çoğaltılıp tasdik edilebilir ancak ihtiva ettiği imza sayısına
göre harç alınır ( Bu takdirde asıl nüsha gibi kullanılabilir ) 1988/42
*İmza sirküleri örneklerinin ( B ) cilbendinde saklanması ( Genel yazı 2002 Sh.186 )
*İmza sirküleri ve imza onay işlemleri hakkında ( 1980 – 1999 arasındaki ) genelge
özetleri ve konu ile ilgili geniş açıklama ( 2003/19 ) Ticaret şirketleri ve kooperatiflerde; ana
sözleşmelerin ticaret sicilinde tescil ve ilanı ile tüzel kişilik kazanıldığına, idare ve temsile dair kararlarla
bunlardaki değişikliklerin de tescil ve ilanının zorunlu bulunduğuna dair T.T.K. nun ilgili maddeleri nazara
alınarak, ana sözleşme veya idare ve temsile dair kararların ilan edildiği Ticaret Sicili Gazetesinin tasdik edi
lecek sirkülere müstenit olarak eklenmesi gerektiği, imza sirküleri işlemlerinin 2003/19 genelgeye uygun
yapılması ( Genel yazı 2006/54 Sh.236 )
*İthalat rejimi döneminde ( 1979 yılı ) firmaların talep konusu maddeyi kendi ihtiyaçlarında kullanacaklarına dair vermeleri gereken taahhütnamenin noterlikçe tasdiki
yerine, taahhütname ekinde noterlikten tasdikli imza sirküleri gönderilmesi halinde de geçerli kabul edileceği, .... yılı kota döneminde durumun yeniden gözden geçirileceği hk . ( 1980/2 )
*Kooperatif ve anonim şirketleri temsil edeceklerin imza sirkülerleri onaylanırken, ana sözleşmede ya da genel kurul kararında yer alan “ne kadar süre için seçildiklerinin” metinde
veya müstenidatında belirtilmesi, ayrıca imza sirkülerine istinaden herhangi bir işlem yapılırken yetki
süresinin geçip geçmediğinin araştırılması hk. ( 1988/74 )
*Kooperatiflerde ve ticaret şirketlerinde tescil beyannameleri ve imza sirkülerleri ( İmza beyannamelerinin tescil talepnamesi niteliğinde olduğu, şirketin tüzel kişilik kazanması için noterde onaylanan imza beyannamesinin Ticaret Siciline tescili icabettiği, ancak şirketin tüzel kişilik kazanmasından sonra temsile yetkili kişilerden söz edilmesi mümkün olduğundan imza sirkülerinin ayrıca onay
lanması gerekeceği, bu nedenle imza sirkülerinin şirketin tescilinden sonra yapılması zarureti bulunduğu
ayrıca limited ve anonim şirketler ile kooperatiflerde süresi biten yöneticiler yerine seçilen yeni yetkililer
içinde yeni imza beyannamesi onaylanması ve ticaret siciline tescilinin zorunlu hale geldiği ) 1989/89
*Kamu İktisadi Teşebbüslerinde temsil yetkisinin genel müdüre ait olduğu, devir edilmesi
halinde bu kişilerin yetkilerinin de tescil ve ilâna tabi olacağı hakkında ( 1995/77 )
*Şirketler için imza sirküleri kural olarak Ticaret Sicil Gazetesine dayanarak onay
lanmalıdır. Limited şirketler için ana sözleşme ve ortaklar kurulu kararı müstenidat olarak alınmalıdır. Limited şirketlerde temsil yetkisi TTK. 540. maddesine göre şirket ana sözleş
mesi veya genel kurul kararıyla bir veya birkaç ortağa bırakılmadığı sürece ortakların tümüne aittir ve tüm
ortaklar müdür sıfatını haizdir. Yine limited şirket müdürlerinin görevleri süre ile sınırlandırılmamıştır. Bu
nedenle bir limited şirkette yetkili şahısların ve yetki sınırlarının ( imza sirküleri onaylanacağı andaki durumlarının ) tesbiti için son durum; BK. 452. maddesine istinaden tescil ettirilmiş ise, Ticaret Sicili Gazetesinin ibrazı halinde ayrıca ana sözleşme metninin veya yetkili kurul kararının müstenidat olarak aranması
nın gerekli olmadığı, ancak son durumu gösterir tescil ve ilanı havi metin ibraz edilemediği takdirde ( mevcut genelgelerimiz doğrultusunda) ana sözleşmenin müstenidat olarak aranması gerektiği hk. ( 1997/77 )
*Şubelerin tüzel kişiliği olmadığı, ancak ana sözleşmede şubenin organ olduğu, şirketi temsil
ve ilzam yetkisi bulunduğu kabul edilmişse; tüzel kişiliği temsil etmesinde ve borç iltizam etmesinde
hukuki bir sakınca olmadığı ( 1995/76 nolu genelge ile birlikte değerlendirilmeli ) 1993/51
*Şubelerin temsil yetkileri ile ilgili esaslar ( 5590 s. Kanunda şube; “bir merkeze bağlı
olduğu halde müstakil sermayesi ve müstakil muhasebesi bulunan veya muhasebesi mer kezde
tutulduğu ve müstakil sermayesi olmadığı halde tek başına ticari muamele yapan yerler” olarak
tanımlanmıştır. Şubelerin, bulunduğu yerin ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi yasa gereğidir.
Şube tescilinde ; şube tescil talep dilekçesinin, şirketi idere ve temsil ile mükellef bulunanlarca
imzalanması ve bu şubeye temsilci tayini hakkında karar verilmesi öngörülmek tedir. Bu karar
anonim şirketlerde yönetim kurulunca, limited şirketlerde ortaklar kurulunca alınmaktadır.
Şubelerin tescilinde, ticaret sicili tüzüğünde belirtilen vesikaların yeterli olduğu, ayrıca şirket
anasözleşmesinde şubenin şirket organı olduğunun belirtilmesine gerek olmadığı Sanayi ve
Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğünce mütalaa edilmiştir ) 1999/38
Konu baĢlıkları listesine dön
Ġġ ( HĠZMET )
SÖZLEġMELERĠ
*At antrenör ve apranti sözleşmeleri ( 30 iş gününden fazla süreyi ihtiva ediyorsa 4857
sayılı İş Kanunu 9. maddesindeki kanuni şartlara aykırı olmamak şartıyla aynı Kanunun 8. maddesindeki damga vergisi ve harç istisnasından yararlandırılır ) 2008/43
*Ayın 31 gün çekmesi halinde asgari ücretin de buna göre hesaplanacağı hk. ( 1978/20 )
*Bulgaristan'dan göçe zorlanan Türk soylu yabancıların çalışabilecekleri ve sendikalara üye olabilecekleri ( Nufus kağıdı yerine göçmen belgesi ile yetinilmesi ) 1989/80
*Bankaların serbest avukatlarla yaptığı sözleşmeler ( hizmet sözleşmesi olarak da düzenlenebilir ) 1993/83
*Denizci İş Sözleşmesi ( Yabancı işveren ile Türk şahıslar arasında düzenlenen bu sözleşme
lere 4857 s. İş Kanunundaki istisnanın uygulanması mümkün değildir ) 2007/36
*Gündelikçi olarak çalışan ( gider makbuzu ile ) kişiler, temizlikçiler, hizmet akdine
istinaden çalışmadıklarından sigortalı işçi sayılmazlar ( 1987/38 )
*Hizmet ilişkisine son verilmesi hk. 158 sayılı sözleşme ( 1994/51 )
*İstihdamı Zorunlu Personel Sözleşmesi örneği ( TMMOB Gıda, Ziraat ve Kimya Mühendisleri Odalarınca hazırlanan 5996 s. Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu uyarınca
zorunlu olarak çalıştırılacak personele ilişkin sözleşme örneği ) Genel yazı 2011/25 )
*İş Kanunu ' nun değiştirilen hükümleri ( 1989/27 )
*İş Kanunu ( 4857 s. ) nun noterleri ilgilendiren hükümleri ( Eşit davranma ilkesi, işyerinin devri, deneme süresi, bildirimli ve süreli fesih, bildirimsiz fesih, ücret, izin hakları, analık
hali ve süt izni, işyerini bildirme yükümlülüğü vs. ) Genel yazı 2003/66 Sh.204
*İş sözleşmelerinde istisna ( 4857 s. İş Kanunu’nun 8. maddesindeki düzenlemenin, bir yıl ve
daha uzun süreli iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunluluğunu getirdiği, iş sözleşmesinin
süresi ile bağlantılı olarak istisna hükmü yönünden bir ayrım yapılmadığı hususları dikkate alındığında,
bir yıldan daha az süreli olduğu halde yazılı olarak yapılan iş sözleşmelerinin de damga vergisinden istisna
edilmesi mümkün bulunmaktadır. Diğer taraftan, nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren işlerin
süreksiz iş olarak kabul edileceği ve bu kapsamda düzenlenen sözleşmelere Borçlar Kanunu hükümlerinin
uygulanacağı anlaşıldığından, 4857 s. Kanunun 8. maddesinde yer alan istisna hükmünün süreksiz işlerde
düzenlenen sözleşmeleri kapsamıyacağı tabiidir. İstisna uygulaması; süresi en fazla 30 işgünü olan
hizmet akitleri dışındaki tüm hizmet akitlerine şamil tutulmuştur. Ayrıca 4857 s. Kanunun 8. maddesi
gereğince yukarıda belirtilen damga vergisi istisnası kapsamındaki tüm hizmet sözleşmeleri ile ilgili
noterlik işlemleri yönünden harç istisnasının da uygulanması gerekir. Bu çerçevede 2008/16 s.
Genelgemiz de uygulamadan kaldırılmıştır.) 2011/11
*İş sözleşmelerinde ( sürekli ve süreksiz olan ) damga vergisi ve harç istisnası uy
gulaması ( Toplam çalışma iş günü sayısı 30 iş gününden fazla olan hizmet sözleşmelerine
damga vergisi ve harç istisnası uygulanacaktır ) 2004/21
*İş Kanununda değişiklik yapılmasına dair 5763 s. Kanun ( İdari para cezaları ile ilgili
maddeler ) Genel yazı 2008/82 Sh.340
*İşsizlik Sigortası Kanunu ( 4447 s. ) nun uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen ( 1 ) nolu tebliğ ( R.G. 21.05.2000 ) Genel yazı 2000/50 Sh.185
*Kadın personelin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi arzusu ile hizmet
akdini sona erdirmesi halinde 1475 s. İş Kanunu 14/2. gereği kıdem tazminatı ödenecektir. Evlenmeden önce veya evlenme tarihinden itibaren bir yıl geçtikten sonra işten ayrılmalar istifa niteliğinde kabul edildiğinden kıdem tazminatı ödenmemektedir. ( Genel yazı 2000/59 Sh.188 )
*Serbest Müşavir Mühendislik bürolarında çalışan elektrik, elektronik, bilgisayar ve biyo
medikal mühendislerinin alabileceği asgari net ücret, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu tarafından, 2011 yılı için 1800 TL. olarak belirlenmiştir ( Genel Yazı 2010/122 )
*Serbest Mühendislik Müşavirlik hizmetleri yürütülen firmalarda istihdam edilen
( makine mühendisi ) serbest müşavir mühendis üyelerin asgari brüt ücretleri,
TMMOB Makine mühendisleri Odası Yönetim Kurulu tarafından 2011 yılında 01.01.201130.06.2011 tarihleri arasında 1.650 TL. olarak belirlenmiştir ( Genel yazı 2010/123 ) Serbest
müşavir mühendis ( SMM ) bürolarında ücretli olarak çalışan makine mühendislerine
01.07.2011 – 31.12.2011 tarihleri arasında uygulanacak SMM aylık asgari ücreti brüt 1.815,00
Tl. olarak belirlenmiştir ( Genel yazı 2011/105 )
*Sözleşmeli personel ile ilgili hizmet sözleşmesi ( Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından
alınan bir yazıda; genel ve katma bütçeli dairelerle kamu iktisadi teşebbüslerinin istihdam edeceği sözleşmeli personelin işçi sayılamıyacağı, bu hususun Yargıtay'ın bir kararıyla da onaylandığı, bu nedenle sözleş
meli personel hakkında İş Kanunu hükümlerinin uygulanamıyacağı belirtilmiştir ) Buna göre; geçerli olduğu süre ve bu süre zarfında her ay için sözleşmeli personele ödenecek ücret tutarı belli olan hizmet sözleş
mesinin, sözleşme süresi ile aylık ücretin çarpımı suretiyle bulunacak miktar üzerinden, 488 S. Kanuna ek
li ( 1 ) sayılı tablonun I-1/a fıkrasına göre binde 6 oranında damga vergisine, noter işlemlerinin ise 492 s.
Kanuna bağlı ( 2 ) sayılı tarifenin I/1 fıkrasına göre beher imza için binde 0.60 oranında harca tabi tutulma
sı gerekir ( örneği var ) 1996/45
*Sorumlu yönetici sözleşmesi hk. ( örnek var ) Genel yazı 2005 Sh.230 – 2006/5
*Sporcu antrenörleri ( amatör-profesyonel ayrımı olmaksızın ) ile işveren arasında
düzenlenen ve 30 iş gününden fazla çalışma süresini ihtiva eden hizmet akitlerinin 4857 s. İş Kanu
nu 8. maddesindeki damga vergisi ve harç istisnasından yararlanması gerekir ( 2006/70 )
*Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorun
ludur ve bu belgeler damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır. Niteliği
itibariyle en çok 30 iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla süren işlere sürekli iş denir. Söz
leşme süresine göre toplam çalışma işgünü sayısı 30 ve daha az işgünü olan ( süreksiz ) işlerle
ilgili hizmet akitlerine damga vergisi ve harç istisnası uygulanması mümkün değildir . Bu sürenin hesabında, saatlik çalışmanın değil, işgününün esas alınması gerekir. ( 2004/21 )
*ġantiye Ģefliği hizmet sözleĢmesinde istisna ( 4857 s. İş Kanunu’nun 8. maddesindeki düzenleme
nin, bir yıl ve daha uzun süreli iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunluluğunu getirdiği, iş söz
leşmesinin süresi ile bağlantılı olarak istisna hükmü yönünden bir ayrım yapılmadığı hususları dikkate
alındığında, bir yıldan daha az süreli olduğu halde yazılı olarak yapılan iş sözleşmelerinin de damga ver
gisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır. Diğer taraftan, nitelikleri bakımından en çok otuz iş
günü süren işlerin süreksiz iş olarak kabul edileceği ve bu kapsamda düzenlenen sözleşmelere Borçlar
Kanunu hükümlerinin uygulanacağı anlaşıldığından, 4857 s. Kanunun 8. maddesinde yar alan istisna hük
münün süreksiz işlerde düzenlenen sözleşmeleri kapsamıyacağı tabiidir. İstisna uygulaması; süresi en faz
la 30 işgünü olan hizmet akitleri dışındaki tüm hizmet akitlerine şamil tutulmuştur. Ayrıca 4857 s. Kanu
nun 8. maddesi gereğince yukarıda belirtilen damga vergisi istisnası kapsamındaki tüm hizmet sözleşme
leri ile ilgili noterlik işlemleri yönünden harç istisnasının da uygulanması gerekir. Bu çerçevede 2008/16
s. Genelgemiz de uygulamadan kaldırılmıştır.) Şantiye şefliği hizmet sözleşmelerinde gösterilecek
ücret 2011 yılı için 2011/29 sayılı genel yazıda belirtildiği üzere 1.650 TL. (sigorta matrahı en
az 2.305 TL. ) yazılacaktır. ( 2011/11 )
*Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu ( 2822 sayılı ) ile Sendikalar Kanunu
nun ( 2821 sayılı ) noterlikle ilgili hükümleri ve açıklamaları ( 1983/16 )
*Toplu iş sözleşmesi ile belirlenen zam ve ödemelerin bir bölümünden feragat edil
diğine ilişkin işlemin noterliklerde yapılamıyacağı hk. ( 2000/17 )
*01.01.2011 - 30.06.2011 tarihleri arasında Serbest Mühendislik Müşavirlik hizmetleri yürütülen firmalarda istihdam edilen ( makine mühendisi ) serbest müşavir mühendis üyelerin asgari brüt ücretleri, TMMOB Makine mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu tarafından 1.650 TL. olarak belirlenmiştir ( Genel yazı 2010/123 )
*2011 yılı için İnşaat Mühendisleri Odası tarafından ; gerçek yada tüzel kişiler yanında
aktif sigortalı veya sosyal güvenlik destekleme primine tabi olarak çalışan üyelerinin net ücretleri 1.650 TL. ( sigorta matrahı en az 2.305 TL. ) olarak belirlenmiştir ( Genel yazı 2011/29 )
*2011 yılı için Serbest Müşavir Mühendislik bürolarında çalışan elektrik, elektronik, bilgisayar ve biyomedikal mühendislerinin alabileceği asgari net ücret, TMMOB
Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu tarafından, 1800,00 TL. olarak belirlenmiştir ( Genel
Yazı 2010/122 )
*2011 yılı ilk yarısında gıda işletmelerinde tam zamanlı olarak sorumlu yöneticilik
yapacak gıda, kimya ve ziraat mühendislerine taban ücret olarak net 2.050,00 TL.
brüt 2.863,53 TL. tesbit edilmiştir. Belirtilen işlemlerde net ve brüt ücretlerin ayrı ayrı gösterilmesi ve brüt ücretler üzerinden tahakkukun yapılması ( Genel yazı 2011/11 )
*2011 yılı ikinci yarısında sorumlu yöneticilik yapacak gıda, kimya ve ziraat
mühendislerine uygulanacak net taban ücreti 2.130,00 TL. brüt 2.975,28 TL. olarak
belirlenmiştir. Brüt ücret üzerinden tahakkuk yapılacaktır. ( Genel yazı 2011/80 )
*2011 yılında Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası tarafından ; Kamu Kurum ve
Kuruluşlarınca yapılan ihalelerde Harita ve Kadastro Mühendislik Hizmetleri kapsamında yükleniciler ile Harita ve Kadastro Mühendisleri arasındaki taahhüt sözleşmelerinin noterliklerde
onaylanması sırasında tam gün çalışma koşulu ile net asgari ücret, deneyim süresine göre 0-5 yıl
için 2.200,00 TL, 5-10 yıl için 2.250,00 TL, 10-15 yıl için 2.300,00 TL, 15-20 yıl için 2.350,00 TL,
20 yıl ve yukarısı için 2.450,00 TL. olarak belirlenmiştir ( Genel yazı 2011/39 )
2011 yılı için ; hizmet sözleşmesi ile tam zamanlı olarak ücretli çalışan mimarların
asgari ücreti, Mimarlar Odası Yönetim Kurulunca tüm sosyal hakları ile birlikte aylık 1.750
TL. olarak belirlenmiştir ( Genel yazı 2011/103 )
*2011 yılında sigortalılar için sigorta primine esas günlük ve aylık kazançların alt
ve üst sınırları ile dikkate alınacak muafiyetler ( Genel yazı 2011/15 )
*2011 yılında uygulanacak asgari ücret : 16 yaşını doldurmuş işçiler için a) 01.01.2011 30.06.2011 tarihleri arasında günlük 26,55 TL. aylık 796,50 TL. b) 01.07.2011- 31.12.2011
tarihleri arasında günlük 27,90 TL. aylık 837,00 TL. ( R.G. 31.12.2010 ) Genel yazı 2011/2
*2012 yılı için, Serbest Müşavir Mühendislik Bürolarında ücretli olarak çalışan elektrik, elektronik, bilgisayar ve biyomedikal mühendislerinin alabileceği asgari net ücret Elektrik
Mühendisleri Odasınca 1950 TL. olarak belirlenmiştir, bu ücretin altında yapılan sözleşmelerin
kabul edilmemesi gerekir ( Genel yazı 2011/109 )
*2012 yılında uygulanacak asgari ücret miktarları ( R.G. 30.12.2012 Sayı: 28158 ) :
1- 16 yaşını doldurmuş işçilerin normal çalışma karşılığı asgari ücretlerinin; 1/1/2012 - 30/6/2012 tarihleri arasında
günlük 29,55 aylık 886,50 TL. , 1/7/2012 - 31/12/2012 tarihleri arasında günlük 31,35 aylık 940,50 TL.,
2 - 16 yaşını doldurmamış işçilerin normal çalışma karşılığı asgari ücretlerinin; 1/1/2012 - 30/6/2012 tarihleri arasında
günlük 25,35 aylık 760,50 TL , 1/7/2012 - 31/12/2012 tarihleri arasında günlük 26,85 aylık 805,50 TL. olarak
tespitine ( Asgari Ücret Tesbit Komisyonunun 29.12.2011 tarih ve 2011/1 nolu kararı ).
Konu baĢlıkları listesine dön
(K)
KAT KARġILIĞI
ĠNġAAT SÖZLEġMELERĠ
*TOKİ ile bir şirket arasında tanzim olunan arsa satışı karşılığı hasılat paylaşım
esaslı sözleşmeler ( Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin farklı bir tarzı olan arsa satışı karşılığı hasılat paylaşım esaslı sözleşmelerde nisbi damga vergisi ve noter harcının bağımsız bölümlerin satışından elde edilecek toplam gelirden idareye verilecek idare payı üzerinden hesap edilme
si gerekmektedir. Ancak, inşaata tahsis olunan arsa üzerine yapılacak inşaat sonrası elde edilecek toplam hasılat ve bu meyanda idare payına parasal değer olarak yer verilmeyen bu nevi sözleşmelerden alınacak nisbi harç ve damga vergisi tatbikatında, 2006/31 sayılı Genelge esaslarına göre işlem yapılması gerekmektedir ) 2008/31
*Devlet İhale Kanunu' na tabi kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin şekil ve değeri
( Kat karşılığı inşaat sözleşmesi, taşınmaz satış vaadi niteliğinde bir sözleşmedir. Tapuda işlem
yapılmasını gerektirir, düzenleme şeklinde yapılması zorunludur. Vergi kaydı bulunmayan kamu
arsasının değerinin ise arsanın mahalline göre belirlenecek emlak vergisi m2. birim değerinin, ar
sanın büyüklüğü ile çarpımı sonucu tesbit edilmesinin hukukumuza uygun olacağı ) 1993/46
*Kat karşılığı arsa devir sözleşmesinde değer gösterilmesi zorunlu olup harcın bu
değer üzerinden alınacağı, bu değerin Emlak Vergisi Beyannamesinde gösterilen bedelden düşük
olmaması uygundur ( 1981/56 )
*Kat karşılığı inşaat sözleşmeleri istisna ve satış vaadi sözleşmelerini kapsayan karma bir
sözleşmedir, geçerli olması için düzenleme biçiminde yapılması gerekir ( 1979/10 )
*Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa değerinin dışında başkaca parasal bir yükümlülüğe dair
düzenleme olmadığı takdirde arsanın toplam değerinin nisbi harç ve damga vergisinin hesabında dikkate alına
cağı tabiidir. İnşaata tahsis olunacak arsanın toplam değeri ile arsa sahibi tarafından müteahhide devredilecek
kısmın değerine arsa sahibi tarafından müteahhide ödenecek paranın ilavesi sonucu bulunacak değerden yüksek olanından nisbi harç ve damga vergisi tahsil edilmesi gerekir ( 2006/31 )
*Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde inşaata tahsis edilen arsanın en son emlak beyan değerinden az olmamak üzere gösterilecek değeri üzerinden harç ve damga vergisi alınır. Ancak bir şahsa ait arsanın
belirli bir kısmının kat karşılığı olmak üzere müteahhi de verilmesi durumunda; arsanın yukarıda sözü edilen
değerinden, inşaata tahsis olunmayan kısmına ait değer tenzil edilmek suretiyle sözleşme değeri hesaplanacak
ve bu değerden nisbi harç ve damga vergisi alınacaktır ( 1991/7 - 1991/53 )
*Kat karşılığı inşaat ( ve satış vaadi ) sözleşmelerinde değer uygulaması ( arsa değe
ri, emlak vergisi beyan değeri ve 2006/31 ) 2007/6
*Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde kağıdın düzenlendiği an itibariyle cezai şart
tutarının tesbiti mümkün değilse harç ve damga vergisi uygulamasında dikkate alınması mümkün
değildir. Dolayısı ile de noterlikte müteahhit tarafından ödenmiş olan harç ve damga vergisi tutarlarının cezai
şart miktarının hesabına esas alınması kanun hükümlerine uygun değildir ( 2009/18 )
*Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin feshine ilişkin iş kağıdında ayrıca miktarı belirli bir borç taahhüdüne de yer verilmesi halinde; bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisi, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya iş
lem üzerinden alınır.Harç uygulaması yönünden ise her iki işlem itibariyle harcın nisbeti değişmeyeceğinden, kat
karşılığı inşaat sözleşmesinin ihtiva ettiği değerin nisbi harç matrahı olarak esas alınması gerekir ( 1997/69 )
*Kat karşılığı inşaat sözleşmesi işlem örneği ( 1986/22 )
*Kat karşılığı inşaat sözleşmesine konu olan arsanın birden çok maliki olması ve
hissedarların her birinin müteahhit ile ayrı ayrı sözleşme yapmaları durumunda,
sözleşmede öngörülen hisse veya hisseler toplamına isabet eden değer üzerinden nisbi harç ve
damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1991/53 )
*Kooperatifler tarafından yapılacak kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin; kooperatif
genel kurulu tarafından alınacak ( sözleşmenin niteliği, azami değeri ve inşaat işleri hakkındaki ) karara dayanılarak, kooperatifin temsilcisi olan müdür veya müdürler yahut da yönetim kurulu üyesi tarafından yapılması
gerektiği hk. ( 1994/63 )
*Taşınmaz satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde, inşaata tahsis olunan arsanın işlem tarihindeki emlak vergisi beyan değerinin ilgili belediyeden alınacak bir
yazı ile belgelendirilmesi suretiyle işleme yazılması, ilgililer tarafından daha yüksek bir değer beyan edilmesi
halinde ise, bu değerin işleme yazılarak nisbi harç ve damga vergisi uygulanması gerekir. Ayrıca arsa sahibi ve
müteahhit arasında arsa bedelinin dışında karşılıklı veya tek taraflı bir para ödenmesi söz konusu olduğu takdir
de 2006/ 31 sayılı genelgemiz esaslarının dikkate alınacağı tabiidir ( 2007/6 )
Konu baĢlıkları listesine dön
KEFALET – GARANTĠ
*Adi kefalet, alacağın asıl borçludan alınamaması veya herhangi bir sebeple tahsilinin imkansız hale gelmesi halinde hüküm ifade edeceğinden, aynı kağıt üzerinde asıl
işlem ve akdin taraflarından başka bir şahsın akid ve işleminin de bulunduğunu kabul etmek ve
her iki işlemi ayrı ayrı damga vergisine tabi tutmak gerekir ( 1974/9 )
*Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun' un 11. maddesi gereğince noterde
düzenlenen şahsi kefaletle ilgili kağıtlar damga vergisinden muaftır ( 1986/7 )
*Bankalardan kredi kullanan gerçek veya tüzel kişilerin kredi kuruluşuna karşı yeterli teminatı gösterememesi durumunda, bunlar lehine ve alacaklı kredi kuruluşuna hita
ben Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma A.Ş. nce verilen teminat, garanti ve/veya kefalet işlemlerinin yanısıra, adı geçen şirket tarafından lehine teminat kefalet ve/veya garanti verilen
kredi borçlusundan alınan rehin ve ipotek işlemlerinde düzenlenen kağıtların da damga vergisin
den istisna edilmesi gerekmektedir ( 2004/38 )
*Esnaf Kefalet Koop. lerinin kendi ortaklarına verdiği krediler dolayısıyla tanzim
olunan kefaletnameler binde 5 damga vergisine tabidir ( 1976/11 )
*Garanti belgeleri taahhüt içerdiğinden değer gösterilmesi zorunludur ( 1982/48 )
*Garanti sözleşmeleri ( düzenleme veya onaylama ) ihtiva ettiği değer üzerinden harca
tabi tutulur, hariçte tanzim ve imza edilen aslından örnek istenirse belge aslının damga vergisinin ödenip ödenmediği araştırılır, ayrıca maktu harca tabi tutulur ( 1985/10 )
*Garanti hükümlerini ihtiva eden sözleşmelerin ( menkul mallarla ilgili ) nisbi harç
ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1987/15 )
*Garanti şerhleri ( B.K. 110. maddesinde yer alan ) de bulunan iş kağıtlarından ve
bu meyanda “Elektron Mavi Kart Kredili Mevduat Hesabı Taahhütnamesi” nden alınacak damga
vergisi ve harç yönünden 2000/16 ( aşağıda ) sayılı genelgeye göre işlem yapılması ( 2002/1 )
*Garanti taahhütnameleri ( ihale sözleşmelerinin ekinde yer alan ve aynı yevmiye
ile işlem yapılan garanti taahhütnameleri ) : Bir borç taahhüdü ile aynı borca ait kefaletname
nin, bir iş kağıdı üzerinde tek bir gayeye matuf olarak düzenlenmiş bulunması halinde, harcın, imza sayıla
rı da gözönüne alınarak, ayrı ayrı hesaplanmasından sonra, Harçlar Kanunu 46. maddesi uyarınca, borç taahhüdü ile kefaletnameden hangisi en yüksek harca tabi ise o iş üzerinden alınması lazımdır. Damga Vergisi Kanunu 6. maddesinin uygulanması bakımından ise, aynı asıldan doğma bir taahhüt ve kefaletneme iş
leminin aynı kağıt üzerinde toplanması halinde, borç senetlerine veya taahhütnamelere, “müteselsil kefil
veya müşterek borçlu” şerhleri yazılı olduğu takdirde, Damga Vergisi Kanunu 6/2. maddesi gereğince en
yüksek vergi alınmasını icabettiren akit veya şerh üzerinden damga vergisi alınması gerekir. İşlemler ayrı
ayrı kağıtlarda yapılmış olsalar bile, bir noterlik işlemi olarak tek yevmiye numarasına kayıtlı bulundukça
Kanundaki “bir arada bulunma” ibaresinin kapsamı içinde mütalaa edilecektir. Bunun gibi, rehin ve borç
işlemlerini bir arada ihtiva eden işlemler dolayısıyla düzenlenen iş kağıtlarından, Damga Vergisi Kanunu
6. maddesi uyarınca en yüksek vergi alınmasını gerektiren ( rehin ) işlemi üzerinden damga vergisi alınması lazım gelir ( 2002/ 2 )
*Garanti taahhütnameleri ( Yüklenici firma tarafından hastaneye devri yapılan tomografi
cihazının “iki yıl süre ile garantili olduğu, periyodik bakımlarının ücretsiz yapılacağı, garanti bitiminden itibaren 8 yıl süre ile ücreti karşılığında bakım yapılacağı” na dair taahhütname; değer
gösterilmesi mecburi kağıtlar arasında bulunduğundan , garanti konusu tomografi cihazının bedeli üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınması gerekir ) 2009/30 NOT: Garanti taahhütnamelerinde değer hakkında çıkartılan 2009/30 sayılı genelgenin yürütmesi, Danıştay Vergi Da
va Daireleri Kurulu’nun 24.09.2010 tarih ve 2010/443 eses nolu kararı ile, temyiz incelemesi
sonuçlanıncaya kadar durdurulmuştur ( Genel yazı 2010/108 )
*İmam Hatip Lisesine girecek öğrencilerle velilerinden istenilen taahhütnamelere
ilişkin kefaletnamelerde gerçek değerin mutlaka gösterilmesi hk. ( 1982/39 )
*Kefalet ve taahhütnamelerin başka noterliklerde ayrı yevmiye numaraları ile yapılması halinde damga vergisi de ayrı ayrı işlemi yapan noterlerce alınır ( 1975/26 )
*Kefalet şerhini kapsayan kira sözleşmelerinde harç ve damga uygulaması ( 1976/13 )
*Kefalet ve taahhüt senetleri aynı hususları içerecek şekilde noterlikçe yapılıp tasdik edilebilir ( 1978/21 )
*Kefalet akdi asıl borca bağlı fer'i bir işlemdir. Daha önceden yapılmış olsa dahi, kefaletin
muacceliyeti zamanında asıl borcun mevcut olması kefaletin geçerliliği için yeterlidir (1985/78)
*Kefalet ve garanti şerhlerini ihtiva eden genel kredi sözleşmeleri ( Örneği ekli genel kredi sözleşmesine yazılan “müşterek borçlu ve müşterek müteselsil kefalet” şerhleri, bir kağıtta toplanan ve bir asıldan doğma akit veya işlem olduğundan ve aynı anda bir kağıt üzerinde
düzenlendiğinden, 488 s. Kanun 6. maddesi 2. fıkrası hükmü gereğince en yüksek vergi alınmasını icap ettiren akit veya kefalet şerhi üzerinden ( her iki akit aynı nisbette damga vergisine tabi
olduğundan yalnızca birinden ) damga vergisine tabi tutulması gerekir. Öte yandan, söz konusu
kredi sözleşmesine kefillerin kredi borçlusu lehine müşterek borçlu ve müteselsil kefil olarak im
za koymalarının yanı sıra, aynı kişilerin Borçlar Kanunu 110. maddesine göre bu borcu garanti
ettiklerine dair verdikleri garanti şerhi, bir asıldan doğma olmayan nitelikte bir akit olduğundan,
garanti şerhinin, 488 s. Kanun 6. maddesi 3. fıkrası hükmüne göre ayrıca her garanti edenin imzası itibariyle ayrı ayrı binde 7.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir. ( 2000/16 )
*Kredi garanti fonunun teminat işlemleri ( 2004/38 )
*Maliye Meslek Kursu'na gireceklerin verecekleri taahhütname ve bunlarla ilgili
kefaletnameler damga vergisinden muaf tutulmuştur ( 1986/70 )
*Malzemenin İşletmeye Alınmasından İtibaren Garanti Taahhütnamesi ve Garanti
Taahhütnamesi başlıklı kağıtlarda ( taahhütte bulunan, kendisi tarafından satılan malzemenin
satışından veya işletmeye alınmasından itibaren çıkabilecek her türlü hata ve kusurlar bakımından garantide bulunmakta, hatalı ve kusurlu malzemeyi kullandıkları yere kadar nakliye ve sigorta bedellerini de
ödeyerek yenileri ile değiştirmeyi veya tamir ettirmeyi kabul ve taahhhüt etmektedir. Bu kağıtlarda firma,
ürettiği ve teslime konu menkul malların aynına yönelik taahhütlerde bulunmaktadır. Taahhüdün yarattığı hukuki sonuç ise; gerekli hallerde malzemenin tamamının tazmini yönünde bir borcu doğurmaktadır.
Bu nedenle, taahhüt konusu olan malların teslimattaki satış bedellerinin belli değer olarak gösterilmesi ve
bu bedel üzerinden nisbi damga vergisi ve harç alınması gerekir ( örnekleri var ) 1996/40
*Noterlerin ve katiplerin kredi işlemleri ile ilgili kefaletler ( Noterlerin ve Birliğe
borçlu olan personelin kefil olduğu borç senetleri kabul edilmeyecektir ) 1985/33
*Okula girebilmek veya yurt dışında tahsil veya ihtisas yapmak için gerek okul idarelerine ve gerekse ilgili diğer kuruluşlara, vakıflara verilecek taahhütnameler ve bunlarla ilgili
kefaletnameler damga vergisinden istisna edilmiştir ( 1983/6 )
*Okul idarelerine verilecek taahhüt ve kefaletlerin herhangi birinin daha önceden yapılmasında yasal engel yoktur. Kefaletin muacceliyeti zamanında asıl borcun mevcut olması kefa
letin geçerliliği için yeterlidir ( 1985/78 )
*Öğrenim kredisi ve burs alabilmek, öğrenci yurduna girmek için verilen taahhütname ve kefaletnameler damga vergisinden istisna edilmiştir ( 1989/44 )
*Öğrenim şartlarını ihlal eden şahısların tahakkuk eden öğrenim masraflarının
ilgili kuruma geri ödenmesine dair kefaletname ve borç senetlerinin damga
vergisinden istisna tutulması mümkün değildir, ihtiva ettiği değer üzerinden nisbi harç ve damga
vergisi alınması gerekir ( 2011/9 )
*Önceki sözleşmeye ek olarak noterlikte onaylatılmak istenen garanti taahhütnamesinde ; daha önce taraflar arasında düzenlenen sözleşme kapsamındaki konteyner imalatı teknik
şartnamesine atıfta bulunulduğundan ve bu taahhütnamede de atıfta bulunulan kağıtta yer alan ihale
bedeli ( malın kıymeti ) üzerinden nisbi damga vergisi ve nisbi harcın tahsili gerekir ( 1996/38 )
*Servis hizmeti ve yedek parça temininin iki yıl süre ile ücretsiz, bunu takip eden
10 yıl için ise bedeli karşılığında yapılacağının garanti ve taahhüt edildiği işlemler
den, araç veya cihazların 10 yıllık tahmini bakım ve yedek parça ücretinin belirtilerek bu bedel
üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1993/54 )
*Seyahat maksadıyla yurt dışına gönderilen subay ve astsubaylardan istenilen
“Yüklenme Senedi” başlıklı yazının sadece kefaletname bölümünde değer gösterilme
si ve nisbi harç ile damga vergisi alınması gerekir ( 1992/20 )
*Taahhüt ve kefaleti kapsayan noterlik işlemlerinin aynı veya ayrı ayrı noterliklerde
yapılması halinde damga vergisi uygulaması ile ilgili Maliye Bakanlığı yazısı ( 1975/26 )
*Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müd. ile çiftçiler arasında düzenlenen müşterek
borçlu ve müteselsil kefalet şeklindeki borç senetlerinin, damga vergisi ve harçtan muaf
tutulması gerekir ( 1977/23 )
*Traktör bakım ve onarımına ilişkin garanti belgeleri ( değer gösterme zorunluluğu olmayan bu tür servis sözleşmeleri maktu harç ve damga vergisine tabidir ) 1991/8
*Türkiye Zirai Donatım Kurumunca yapılan taksitli satışlarda harç ve damga vergi
si matrahı ( bakiye borç ile peşin ödenen meblağın tamamı yani emtia satış tutarı ) üzerinden nisbi
harç ve damga vergisi alınması gerekir ( 1987/87 ) Borç taahhüdü ile aynı borca ait müşterek borçlu
ve müteselsil kefalet işleminin tek bir amaca yönelik olarak düzenlenmiş olması nedeniyle söz konusu
kağıdın, peşin ödenen meblağ dışında,ödenmesi taahhüt edilen bakiye borç miktarı üzerinden -borç
taahhüdü ile kefaletnameden, hangi işlem daha fazla vergi alınmasını gerektiriyorsa o işlem üzerinden- nisbi vergi ve harca tabi tutulması, iki genelgenin birlikte değerlendirilmesi hk. ( 1988/45 )
*Üçüncü şahısların vergi borcuna karşılık olmak üzere alacaklı vergi dairesine hita
ben düzenlenen teminat veya kefalete dair kağıtların harç ve damga vergisi ( dam
ga vergisi istisnasına tabi olan şahsi kefalet ile ilgili işlem örnekleri ve damga vergisi istisnasından yararlanamayan teminata dair işlem örnekleri var ) 6183 s. Kanunun 11. maddesinde düzen
lenen şahsi kefaletle ilgisi bulunmayan, doğrudan teminat verme taahhüdünü ihtiva eden bu kağıtların, konusunu teşkil eden gayrimenkulün emlak vergisi değeri, araçların ise kasko sigortasına esas değerinden az olmamak üzere ilgililer tarafından beyan edilen değer üzerinden nisbi
harç ve damga vergisine tabi tutulacaktır ( 2003/30 )
*Üçüncü şahsın ( Başkasının ) vergi borcuna tapulu gayrimenkulün ve aracın teminat gösterilmesine dair taahhütnamenin ( 6183 s. Kanun 11. mad. gereğince noterde düzenlenen şahsi kefaletle ilgili kağıtlar hakkında damga vergisi istisnası uygulanmakla beraber
şahsi kefalet niteliğinde görülmeyen bu taahhütnamenin damga vergisine tabi tutulması gerektiğinden ) gayrimenkulün emlak vergisi değerinden az olmamak üzere gösterilecek değer ile ara
cın kasko değer listesinde yer alan sigorta prim değerinden az olmamak üzere gösterilecek değerin toplamı üzerinden harca ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2003/26 )
*Yurt içinde ve yurt dışında öğrenim, staj, ihtisas, kurs, mesleki araştırma, master yapma ve benzeri gayelerle öğrencilerle velileri veya ilgili kişiler tarafından okul idare
lerine ya da diğer kuruluşlara verilmek üzere düzenlenen taahhütnameler ve bunlarla ilgili kefa
letnamelerin damga vergisinden istisna edilmesi gerekir . Buna göre; planör, paraşüt başlangıç
kurs eğitimine katılanlar tarafından Türk Hava Kurumuna verilmek üzere düzenlenen “Türk Ha
va Kurumu Tarafından Açılan ( Planör, Paraşüt Başlangıç ) Kurs Eğitimine Katılmak İçin İstek
Belgesi” başlıklı kağıdın 488 s. Kanuna ekli (2) sayılı tablonun II/1. fıkrası hükmü uyarınca dam
ga vergisinden istisna edilmesi gerekir. ( 2001/55 )
Konu baĢlıkları listesine dön
KĠMLĠK
NUFUS KAYDI
*Adrese dayalı nufus kayıt sistemi kullanımı hk. ( Genel yazı 2008/136 )
*Akıllı kart ve okuyucuların arızalanması durumunda izlenecek yol ( Gen.yazı 2008/77 )
*Araç alım ve satımıyla ilgili vekaletnamelerde esas alınacak kimlik ( Araç alım ve
satımına ilişkin veekaletnamelerin tanzimi sırasında ilgilinin kimliğinin sadece nüfus cüzdanından tesbit edileceğine dair mevzuatta bir hüküm bulunmadığı dikkate alınarak, kimlik tesbitinde
sürücü belgelerinin de kullanılabileceği, sürücü belgesinde T.C. Kimlik numarasının bulunmama
sı halinde ilgilinin beyan edeceği kimlik numarasının Kimlik Paylaşım Sisteminden gerekli doğru
lama yapıldıktan sonra yazılabileceğine karar verilmiştir ) Genel yazı 2011/66
*Araç alımı ile ilgili vekaletnamelere alıcının kimlik fotokopisinin eklenmesi ( 1997/44 )
*Askeri okullara girecek öğrencilerin nufus cüzdan örneklerine göz ve ten rengi yazılmaması hk. ( 1981/50 )
*Avukat vekaletlerine T.C. Kimlik Numarası yazılması ( 2005/15 )
*Basın kartları noterlik işlemlerinde kimlik tesbitinde kullanılabilir ancak tapuda işlem yaptırılacak noterlik işlemleri için Tapu Sicil Tüzüğü hükümlerinin gözönünde bulundurulması gerekir ( Genel yazı 1999/87 Sh.279 )
*Basın kartları, tapuda işlem yapılmasını gerektiren işlemler dışındaki noterlik işlemlerinde
resmi kimlik belgesi olarak kabul edilir ( 2006/66 )
*Beyannamelerde T.C. Kimlik numarası ve e-posta adresi bildirilmesi hk. ( Genel
yazı 2004 Sh. 252 )
*Bulgaristan' dan göçe tabi tutulan ve Türkiye'de tapuda işlem yapılmasını gerek
tiren konularla ilgili olarak noterliklerde yapılacak işlemlerde soydaşlarımızdan nufus
kağıdı yerine göçmen kağıdı istenilmekle yetinilmesi ( 1989/74 )
*Bulgaristan'dan göçe zorlanan Türk soylu yabancıların TSK. ve Güvenlik Teşkilatı
hariç tüm kamu ve özel işyerlerinde çalışabilecekleri hk. ( Sendika üyeliği sırasında no
terliklerde nufus kağıdı yerine göçmen belgesi ile yetinilmesi ) 1989/80 -1990/60
*Düzenlenmesinden itibaren on yıllık süreyi geçirmiş olmasına rağmen, üzerinde
silinti, kazıntı ve bir düzeltme yapılmayan ve taşıdığı bilgilerden tereddüt duyulmayan nufus cüz
danlarının kabul edilerek, ilgililerin iş ve işlemlerinin buna göre yapılması ( Nufus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün 1997/14 nolu genelgesi ) Genel yazı 1997/49 Sh. 234
*Eski tip ( defter şeklindeki ) nufus cüzdanlarının 31.12.1991 den itibaren yürürlükten
kaldırıldığı ve sadece askerlik işlemleri için kullanılacağı hk. ( 1991/72 – 1992/1 )
*Fotoğrafsız nufus cüzdanlarının ( 15 yaşından küçüklere ait ) noterden onaylı örneğinin çıkarılabileceği hk. ( 1978/1 )
*Geçici ikamet tezkereli kişiler noterde ; menkul mal alım satımı, taşıt alım satımı ( Karayolları Trafik Kanunu Yön. 55/e mad. dikkate alınarak ) , sınırlayıcı kanun hükmü olmayan diğer konularda genel olarak irade beyanlarını gösteren vekalet, bağış ve benzeri işlemleri yaptıra
bilirler, yabancı uyruklular için tahdit hükümleri saklı kalmak ve mütekabiliyet şartı aranmak
kaydıyla mevzuatımız çerçevesinde taşınmaz malları temellük edebilirler ( 1989/33 )
*Halkoylaması nedeniyle 14.08.2010-12.09.2010 tarihleri arasında Cumartesi ve Pazar günleri verilen nufus cüzdanlarının da geçerli olduğu ( Genel yazı 2010/84 )
*Kamu-net ( Kamu Bilgisayar Ağları ) projesi hk. ( 2001/19 )
*Kimlik belgesi istenmesi zorunlu olup, ilgilinin belge ibraz edememesi halinde tanık veya muarrif dinlenebilir ( 1973/10 )
*Kimlik paylaşım sistemine “yerleşim yeri adresi sorgulama” servisi eklendiği ve bu sistemlerin bakımı ile ilgili duyuruların http://www.nvi.gov.tr de yer alacağı ( 2009/1 )
*Kimlik paylaşım sistemi içinde “aile kayıt örneği” sisteminin kullanıma açıldığı
( Genel yazı 2009/47 Sh. 154 )
*Kimlik paylaşım sisteminden yararlanan kurumların uyacakları usul ve esaslar
( sistemin mesleki uygulamalar dışında kullanılmaması ) Genel yazı 2009/89 Sh.189
*Marufumdur, ibaresi ile onaylanan işlemlerde evraka hiç değilse bilindiği öiçüde ilgilinin hüviyeti ile açık adresinin yazılması gerekir ( 1990/32 )
*Noterlikçe maruf bulunan ( tanınan, bilinen ) kişilere ait imza onaylama işlemlerinde ( tapuda işlem yapılmasını gerektirenler hariç ) mümkün olduğu nisbette o kişinin kimliğine ait
bilinebilen tüm bilgilerin yazılması yerinde olacaktır ( 1990/15 ve 32 )
*Noterliklerde işlem yaptırmak isteyen ancak herhangi bir belge ile kimliğini ispat edemeyenlerin kimlikleri hakkında tanık veya muarrif dinlenebileceği ( 1973/10 )
*Nufus cüzdanı örnekleri ( fotoğraflı olabilir , cüzdandaki fotoğrafın aynısı olması gerekmez, o kişiye ait olması yeterlidir ) 1988/76
*Nufus cüzdanı, pasaport, diploma ve benzeri çok yapraklı belgelerin örneklerini
yazılı metinler gibi kabul etmek mümkün değildir, her sayfasından ayrı ayrı, tarifede yazılı harç
miktarının alınması gerekir. Ön ve arka yüzlerinin fotokopisinin aynı kağıda veya farklı kağıda
alınması durumu değiştirmez ( 1990/18 – 1990/45 – 1991/39 )
*Nufus kimlik örneği formu ( 1984/9 )
*Nufus cüzdanlarının tahrifata ve sahteciliğe imkan vermeyen bir teknoloji ile üretilip düzenlenmesi konusundaki çalışmalar hk. ( 1993/33 )
*Nufus Hizmetleri Hakkında Kanun ( 5490 Sayılı ) Genel yazı 2006 Sh.243
*Nufus cüzdanlarının içerdiği güvenlik önlemleri ( 1998 den itibaren Darphane ve Dam
ga Matbaasınca basımı yapılan nufus cüzdanlarında ultraviyole ( mor ) ışık altında bakıldığında
seriyi gösteren harf ve rakamlar ile numara, solt alt kısımda ise TÜRKİYE CUMHURİYETİ yazısı
sarı olarak görülmektedir ) Genel yazı 2006/8 Sh.183
*Nufus cüzdanı bilgileri ile kimlik paylaşım sisteminden ( KPS ) alınan bilgilerin tutarsız
lığında ilgililerin nufus cüzdanlarının değiştirilmesi yararlı olacaktır ( 2008/38 )
*Onaylama şerhinde kimlik türünün belirtilmesi ( Genel yazı 1998 Sh.205 )
*On yılı geçen nufus cüzdanları hk. ( Genel yazı 1997 Sh.234 )
*On yılını dolduran nufus cüzdanları sadece bu sebeple işlem yapılmasına engel olmaz,
sahibi hakkında tereddüt halinde tanık dinleme yoluna da gidilebilir ( 1990/74 )
*Oto satışı ile oto satışına ve bankalardan para çekmeye yetki veren vekaletnamelerin düzenlenmesi sırasında ibraz edilen kimliklerin esaslı bir şekilde kontrol edilmesi, gide
ri iş sahibinden alınmak üzere çıkartılacak fotokopisinin müstenidat kabulü ile harçsız ve vergisiz olarak işlemin tüm nüsha ve örneklerine eklenmesi ( 1996/1 ) Genelgede belirtilen işlemlerin tahdidi
olarak ifade olunduğu, bu önlemin bankalardan para çekilmesi, oto alım satımı ve gayrimenkule ilişkin işlem yapmaya yetki veren vekaletnamelere uygulanabileceği ( Genel yazı 1996 Sh. 156 )
*Sahte işlemlerin önlenmesi için alınacak tedbirler ( Genel yazı 2002 Sh.180 )
*Sahte nufus kağıtları hk. ( İbraz edilen nüfus cüzdanının dikkatle incelenmesi, tereddüt ha
linde ve başka kimlikle de teyid edilemezse işlemin yapılmaması ) 1990/20
*SENDİKALAR KANUNU ( Kanun No : 2821 ) MUAFLIKLAR : Madde 64 - Bu Kanunla noterlere
tevcih edilmiş görevler dolayısıyla yapılan işlemler her çeşit vergi, resim ve harçtan muaftır.
Noter ücretleri bu hükmün dışında olup, yüzde elli indirim yapılır.
*Sendikalar Kanunu gereği düzenlenen işlemler ( işçinin kimliği tesbit edilirken tarihin
hem rakamla hem de yazı ile belirtilmesi ) 1994/3
*Taahhütnamelerde iş sahiplerinin kimliği tesbit edilirken daha dikkatli davranılması ve gerektiğinde N.K. 80/2.maddesinin de uygulanması ( Genel yazı 1996 Sh.183 )
*Tapuda işlem yapılacak vekaletlerde tanık kimlikleri tesbit edilirken nufus cüzdanlarına dayanılmasının zorunlu olmadığı, nufus cüzdanı yoksa konunun önemi nedeniyle ehliyetname, pasaport ve resmi kimlik belgelerinden yararlanılması hk. ( 1992/6 )
*Tapuda işlem yapılmasını gerektiren düzenleme vekaletnamelerde kimlik tesbitinin mutlaka ilgilinin nufus cüzdanına göre yapılması gerekir ( 1978/19 - 1989/10 )
*Tapuda işlem yapılmasını gerektiren noterlik işlemleri için 1587 s. Yasanın 7. maddesi uyarınca verilen nufus cüzdanının aslı istenmelidir ( 1991/72 )
*Tapuda işlem yapılmasını gerektiren sözleşme ve vekaletnamelerde; nufus cüzdanı ve
pasaport yanında avukat kimliğinin de resmi kimlik olarak kabul edilmesi ( 2006/49 )
*Tapuda işlem yapılmasını gerektiren vekaletnamelerin tanzimi sırasında ilgililerin
kimlik tesbitinin nufus cüzdanı veya pasaporta istinaden yapılması, ayrıca vekilin tevkil
yetkisine dayalı olarak bir başkasını vekil tayin etmesi halinde ise, vekaletnameye müstenidat
vekaletnamenin aslı veya onaylı bir suretinin ( fotokopi ) bağlanması gerekmektedir (1994/58)
*Tapuda işlem yapılmasını gerektiren vekaletnamelerde kimlik tesbiti, 4112 S.
Kanunla Saklı Tutulan Hakların Kullanılmasına İlişkin Belge'ye istinaden yapılamaz, nu
fus cüzdanı veya pasaporta istinaden yapılması gerekir ( 1998/43 )
*Taşınmaz satış vaadi sözleşmelerinde okuma yazma bilmeyenler veya kimliklerin
de kuşkuya düşülenler için noterlerce tanık istenmesi zorunludur. Okuma yazma bilenlerin kimliklerinde kuşku duyulmayan hallerde tanık aranması zorunlu değildir ( 1982/45 )
*Taşıt satışına yetki veren vekaletnamelere ilgilinin fotoğrafının yapıştırılması ve ilgiliye ait nufus kağıdının titizlikle incelenip gerektiğinde başka kimlik belgeleri ile teyid edilmesi
hukukumuza uygun olacaktır ( 1993/81 )
*T.C. Kimlik numarası kullanımı hk. ( Gerçek kişiler adına düzenlenen vergi kimlik numaraları, T.C.
kimlik numarasına dönüştürüldüğünden T.C. uyruğundaki gerçek kişilerin işlemlerinde vergi kimlik numarası yerine T.C. kimlik numarası ibraz etmeleri, yabancı uyruklu gerçek kişilerin on haneli vergi kimlik numaralarını kul
lanacakları, tüzel kişilerin de on haneli vergi kimlik numarasını kullanacakları, 01.07.2007 tarihinden itibaren şir
ket kuruluşları ve taşıt satışlarında, limited şirket pay devirlerinde T.C.uyruğundaki gerçek kişiler için vergi numa
rası olarak sadece T.C. kimlik numarası kullanılacağı, avukat vekaletnamesinde T.C. kimlik numarası kullanımı
hakkındaki 2005/15 nolu genelgede değişiklik olmadığı ) 2006/57
*T.C. Kimlik Numarası kullanma zorunluluğu ( 5490 s. Nufus Hizmetleri Kanununun Ge
çici 1. maddesi gereğince; 29.04.2008 tarihinden itibaren her türlü işlem ve kayıtlarda Türkiye
Cumhuriyeti kimlik numarasının kullanılması zorunludur ) 2008/11
*Turist rehberlerine verilen kimlikler ( Kültür ve Turizm Bakanlığınca profesyonel turist rehberlerine verilen kimlik kartları soğuk damga içermemekte ancak kartların güvenliği hologram ile sağlanmaktadır. Noterlik Kanunu ve Yönetmeliğin ilgili hükümleri çerçevesinde; noterler belgeye ilişkin herhangi bir şart ileri sürmeksizin aslı ibraz edilen belgenin örneğini çıkarmak zorundadır. Herhangi bir kimliğin veya belgenin soğuk dam
galı olup olmaması örnek çıkarma işleminde önem arzetmemektedir ) Genel yazı 2007/39 Sh.249
*Türk vatandaşlığından izinle ayrılanların, tapu işlemlerinde vekalet yoluyla işlem
yapmaları halinde, vekaletnamelerini çıkartırken ; yeni vatandaşlığını kazandıkları ülkenin resmi kimlik kartını kullanacaklardır. Bu vekaletname ile birlikte vekalet verdikleri şahsa , 4112 s. Kanun uygulaması
ile ilgili belgenin tasdikli bir suretini de vermeleri gerekir. Bütün kamu kurum ve kuruluşlarının, T.C. vatandaşlığından izinle ayrılanların, 403 S. Kanunun 4112 s. Kanunla değişik 29. maddesi kapsamındaki haklardan faydalan
maları hususunda azami dikkat, hassasiyet ve kolaylığı göstermeleri ( 1998/49 )
*Türk Vatandaşlığı Kanunu ( 403 sayılı ) nda 5203 s. Kanunla yapılan değişiklik
( Genel yazı 2005/38 Sh.186 )
*Türk vatandaşlığını izinle kaybeden kişiler hakkında ( Doğumla Türk Vatandaşı olup da, İçişleri Bakanlığından vatandaşlıktan çıkma izni almak suretiyle Türk Vatandaşlığını kaybedenler ve bunların vatandaşlıktan çıkma belgesinde kayıtlı reşit olmayan çocuklarının ; 403 s. Kanun 29. maddesi ile kendilerine tanınan
haklardan yararlanmaları amacıyla İçişleri Bakanlığı tarafından bir belge verilmektedir. Kurum ve kuruluşlar ken
dilerine yapılan müracaatlarda 403 s. Kanun 29. Maddesinin uygulanması için söz konusu belge ile birlikte müra
caat sahibinin vatandaşı olduğu ülke makamlarınca verilen kimlik belgesi dışında başka bir ispat belgesi talep etmeyeceklerdir ) Genel yazı 2007/153 Sh. 448
*Türkiye Barolar Birliği tarafından tek tip olarak bastırılan ve resmi belge niteliğinde olan ( örneği ekli ) avukat kimlikleri dışındaki kimlikler, 01.01.2003 tarihinden
sonra resmi avukat kimliği olarak kullanılmayacaktır ( 2002/37 )
*Türkiye' de Oturan Yabancıların Nufus Kayıtlarının Tutulması Hakkında Yönetmelik ( Noterlik çalışmalarını ilgilendiren bölümleri ) Genel yazı 2006/131 Sh.312
*Vekil tayin edilen kişilerin T.C. kimlik numaralarının vekaletnamelere yazılması
hk. ( Genel yazı 2009/44 )
*Yabancı kimlik numarası uygulamasının 01.07.2010 tarihinden itibaren başlayacağı ve bu
numaranın, yabancıların işlem ve belgelerinde ibrazı gereken vergi kimlik numarası yerine kulla
nılacağı hk. ( İlgili Tebliğ : R.G. 22.05.2010 ) 2010/13
*Yeni nufus cüzdanlarına Noterlik Kanunu 97.maddesindeki şerh verilemez ( 1976/35 )
*Yerel seçimler nedeniyle 13.03.2009 – 30.03.2009 tarihleri arasında cumartesi – pazar
günleri verilen nufus cüzdanlarının geçerli olduğu hk. ( Genel yazı 2009/52 Sh.155 )
*Yükseköğretime Giriş Sınavı ve 24. Dönem Milletvekili Seçimleri nedeniyle 11.03.2011 –
12.06.2011 tarihleri arasında Cumartesi ve Pazar günleri düzenlenen nufus cüzdanlarının
da geçerli olduğu hk.( Genel yazı 2011/60 )
*5203 Sayılı Kanunla Tanınan Hakların Kullanılmasına İlişkin Belge ( Kanunun 29. maddesinde belirtilen konulara ilişkin işlemler sırasında ibraz edilecek bir belge olup, kimlik belgesi yerine geçmez
ve başka amaçla kullanılamaz. Belge sahiplerinin, vekalet yoluyla işlem yapmaları halinde, vekaletnamelerini
çıkartırken vatandaşlığını kazandıkları ülkenin resmi kimlik kartını kullanacaklardır. Bu vekaletname ile vekalet
verdikleri şahsa, 5203 Sayılı Kanunla Tanınan Hakların Kullanılmasına İlişkin Belgenin tasdikli bir suretini de ver
meleri gerekir ) Genel yazı 2005/38 Sh.186
Konu baĢlıkları listesine dön
KĠRA
SÖZLEġMELERĠ
*Belli bir süre önce feshedilmediği takdirde kira sözleşmesinin bir yıl daha uzayacağı
kaydı olsa dahi bir yıllık kira bedeli üzerinden harç ve damga vergisi alınır ( 1975/33 )
*Cezai şart içeren sözleşmelerde harç ve damga vergisi ( 492 s. Harçlar Yasası 38. maddesi
uyarınca, cezai şart, zımanı rücu, ücret tevkifi veya pey akçesi gibi değerler başlı başına bir akte konu olmadıkça harca
esas olamazlar ise de, HİGM’nün 10.11.1969 tarih ve 79/7-26732 sayılı genelgelerinde de açıklandığı üzere, bir aktin içinde
sözleşmenin mevzuunu teşkil eden değer ile cezai şart bir arada bulunduğu taktirde 488 s. Kanun 6/2. mad. gereğince
bunlardan en yüksek olanı üzerinden ve nisbi esasa göre damga vergisi alınabileceği, ancak müteahhidin taahhüdünü kaç
ay geciktireceği önceden bilinemeyeceği için kesin cezai şartın hesaplanmasının mümkün olmadığı gibi, 492 sayılı Kanunun
43. maddesinde belirtilen ve müddeti belli olmayan kira mukavelelerinin değerinin tesbitinde söz konusu olan bir yıllık
sürenin karşılığı olan kira parasının esas alınmasının cezai şart miktarının tayininde kıyasen uygulanamayacağının
unutulmaması, Sözleşmede cezai şart dışında hiçbir değer bulunmadığı taktirde bu değerin harç hesabında nazara
alınabileceği. ( Adalet Bakanlığı TeftiĢ Kurulu BaĢkanlığı 2009 Yılı Noterlik Önerileri-78 )
*Cezaî
şart, zamanı rücu veya ücret tevkifi, pey akçesi gibi değerler başlı başına bir
akde konu olmadıkça ( 492 s. Harçlar Kanunu’nun 38. maddesi uyarınca ) harca esas olamazsa
da, bir akdin içinde sözleşmenin mevzuunu teşkil eden değer ile cezaî şart bir arada
bulunduğu takdirde, 488 s. Kanunun 6/2. maddesi gereğince, bunlardan en yüksek olanı
üzerinden ve nispî esasa göre damga vergisi alınmasının unutulmaması ( Adalet Bakanlığı
TeftiĢ Kurulu BaĢkanlığı 2011 Noterlik Önerileri – http://www.teftis.adalet.gov.tr/fihrist.html )
*Dernek ve vakıflarca yerleşim yeri, gerçek kişilerce mesken olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadi işletmelere dahil olmayan taşınmazlara ilişkin kira mukaveleleri ile gelir vergisinden muaf esnaf, muaf serbest meslek erbabı ve basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından işyeri olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadi işletmelere dahil olmayan
taşınmazlara ilişkin kira mukaveleleri damga vergisinden istisna edilmiştir ( 2005/21 )
*İlan ve reklam kiralamaları ( Belediyenin sabit alanları veya toplu taşıma araçları satıhlarına
yapıştırılan ilan ve reklamlardan dolayı özel hukuk kişileri ile Belediye arasında yapılan sözleşmelerin
kira sözleşmesi sayılması ve buna göre harç ve damga vergisi tahsil edilmesi uygundur ) 1997/1
*Kaynak Suyu Üretim Hakkı Kira Sözleşmesi ( içme suyu şişeleme tesisi kurmak
amacıyla ) başlıklı kağıdın ; kira sözleşmesi olarak değerlendirilmesi gerekli olup kaynak
suyu kiralanması manasındaki bu kağıttan; kira süresi karşılığında ödenecek toplam kira bedeli
üzerinden 488 s. Kanuna ekli (1) s. tablonun I/A-2 bölümüne göre (2010 yılı için) binde 1.65 nis
betinde damga vergisi, yine aynı değer üzerinden 492 s. Kanuna bağlı 2 sayılı tarifenin I/1 pozis
yonuna göre de beher imza için binde 0,99 nisbetinde harç alınması gerekir ( 2010/16 )
*Kefalet şerhini kapsayan kira sözleşmelerinde harç ve damga uygulaması ( 1976/13 )
*Kira akdine ilişkin işlem kağıdında akdin esasını teşkil eden kira bedeli ile birlikte akdin feshi halinde öngörülen ödeme ( cezai şart gibi ) de bulunması halinde;
aynı asıldan doğma ve birbirine bağlı iki akit sayılacağından damga vergisi ve harcın, bunlardan
en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit üzerinden alınması gerekir ( 1992/11 )
*Kira bedeli alacağının temliki sözleşmesi ( İki adet dükkanını kiraya vermiş olan bir kişinin alacağı aylık kira bedelini ölünceye kadar bir başka kişiye temlikine ilişkin olarak düzenlenen işlemde toplam kira bedelinin bugün için hesaplanması mümkün olmamasına karşılık, gösterilen değer üzerinden nisbi damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir) Örneği var (2000/6)
*Kira bedeli başlangıçta belli olmayan ancak teminat bedeli ihtiva eden kira sözleşmelerinde harç ve damga vergisi hesabında teminat miktarı esas alınır. ( 1998/45 )
*Kira bedelinin mal sahibi tarafından alınmaması olayının noter marifetiyle tesbit
işleminin 1512 s. Kanunun 61. mad. kapsamında mütalaa edilemiyeceği ( 1991/36 )
*Kira bedellerinin, kiracının alacağına mahsubunu öngören kira sözleşmeleri ( Kira
cı şirket ile kiralayan arasındaki hukuki ilişkinin kira sözleşmesi ile birlikte karşılıklı ve aynı nite
likteki alacakların takasını amaçlayan, kira bedellerinin, kiracının kiraya verenden olan ... nolu ic
ra dosyasındaki alacağına mahsup edilmesine dair düzenlemeyi de ihtiva eden ve belli parayı içe
ren “genel sözleşme” olarak değerlendirilmesi gerektiğinden,bu sözleşmenin, binde 1.5 oranında
değil, icra takip dosyasına konu alacak tutarı üzerinden nisbi harca ve binde 7.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir ) 2007/45
*Kira devir sözleşmeleri ( Bir inşaat şirketi tarafından kiralanan Türkiye Kömür İşletmelerine ait kömür deposunun,..... şirketine devri hususunda TKİ Kurulu tarafından alınan karar (olur)
ihale kararı mahiyetinde olması nedeniyle, bu kararın ihale bedeli üzerinden 488 s. Kanuna ekli
(1) sayılı tablo II-2 fıkrasına göre binde 3.6 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir.
Ayrıca , kira devir sözleşmesinde 488 s. Kanunun 14. maddesi 2. fıkrası gereğince asıl kira sözleşmesinden alınan verginin ¼ oranında damga vergisi alınması gerekir ) Gelir vergisi tevkifatı
ve KDV. ile ilgili açıklamalar ve sözleşme örneği var ( 1996/55 )
*Kira sözleşmeleri üzerine ayrıca kefalet şerhinin de konulması durumunda ; a- Konulan
şerhin “adi kefalet” olması halinde teminat ve depozito bedeli üzerinden alınacak binde 7.5
damga vergisine ilaveten kefalet şerhinden de ayrıca binde 7.5 damga vergisi alınması, b- Konulan şerhin “müteselsil kefil” olması halinde ise, en yüksek vergi alınmasını gerektiren işlem
üzerinden sadece binde 7.5 nisbetinde damga vergisi alınması gerekir ( 2005/21 )
*Kira sözleşmelerinde kira bedeli haricinde depozit ve teminat gibi ayrı ayrı harç
ve damga vergisi alınmasını gerektiren işlemler bir arada bulunuyorsa en yüksek
vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden harç ve damga vergisi alınır ( Harç aynıdır
( % 050 x 2 imza ) ancak kirada damga vergisi % 01, teminatta % 05 dir ( 1990/49 )
*Kira, yapım ve işletme sözleşmesinde kiralama süresi karşılığında ödenecek kira
bedelinin haricinde ayrıca geçici ve kat'i teminat ve cezai şart gibi ayrı olarak
harç ve damga vergisi alınmasını gerektiren işlemlerin bulunması sebebiyle harç ve dam
ga vergisinin en yüksek vergi ve harç alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden tahsili gerekmektedir. Firmaca ödenecek kira bedelinin diğer tutarlara nazaran daha fazla damga vergisi ve harcı gerektirdiği anlaşıldığından 49 yıllığına tahsisi yapılan arazi için bu süreye karşılık ödenmesi taahhüt edilen bedelin nisbi damga vergisi
ve harca esas alınması gerekir ( İlk 3 yılın kira miktarı belirtilen mukavelede harç ve damga vergisine esas olacak
49 yıllık toplam matrahın hesabı ) 1991/57
*Kiracının, işgal ettiği dairenin bir bölümünü herhangi bir kişi veya şirketin kullan
masına muvafakatı ve bu sebeple kira talep etmeyeceğine dair beyanı, ariyet akdi niteliğinde
bulunduğundan maktu damga vergisi ve maktu harca tabidir ( 1993/63 )
*Kiracının tahliye taahhütnamesi ile bu taahhütnamenin eşi tarafından imzalanmasına dair verilen muvafakatın aynı iş kağıdında yer almasının mümkün olduğu ve bu işlem
ler aynı asıldan doğma olduklarından sadece birinden harç tahakkuk ettirilmesi ( 2006/36 )
*Matbu kira sözleşmelerinde 4 sayfa üzerinden karşılaştırma ücreti alınması, yazı ücretinin ise 1. ve 3. sayfalara yazılacak yazı miktarına göre alınması gerekir ( 1990/19 )
Not : Maliye Bakanlığı artık matbu kira kontratı bastırmadığından piyasada farklı boyutlarda basılan kira sözleşmelerinin yanıltıcı olmaması konusunda dikkat edilmesi.
*Navlun ve taşıt kira sözleşmeleri ( Taşıt sahibinin irad elde etmek amacı ile taşıtını belli
bir süre için karşı tarafa kiraya vermesi ile ilgili olarak düzenlenecek sözleşmelerin taşıt kira
sözleşmesi olarak kabulü ile binde bir damga vergisine tabi tutulması , taşıt sahiplerinin ticari
kazanç elde etmek amacı ile, yolcu ve eşyanın bir yerden diğer bir yere ulaştırılması ile ilgili olarak düzenleyecekleri sözleşmelerin navlun sözleşmesi olarak kabulü ile binde 5 damga vergisi
ne tabi tutulması ) 1987/10 - 1988/7
*Rehinli araçların kiralanması ( Karayolları Trafik Kanunu 19. maddesi gereğince tescil edilen araçlar üzerinde rehin hakkı kurulması halinde, aynı zamanda zilyetlik rehin alacaklısına
devredilmiş ise, Borçlar Kanunu 248. maddesinde belirtildiği gibi kiraya veren, kiralanmış nesneyi kiracının kullanmasına bırakmak borcu altına gireceğinden aracın kiralanabilmesi için rehin alacaklısının muvafakatinin olması gerekir. Rehinli araç, rehin borçlusu malike bırakılmış ise,
mülkiyet başkasına geçirilmemek kaydıyla ve değerinde azalma meydana gelmeyecek şekilde araç üzerinde tasarrufta bulunulabileceği, bu kapsamda aracın kiralanabileceği, ancak keyfiyetin
rehin alacaklısına bildirilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir ) 2007/27 ( Bildirim; İşlem ör
neğinin adli tebligat yolu ile rehin alacaklısına gönderilmesi suretiyle yapılacaktır ) 2007/31
*Rehinli araçların satışında rehin alacaklısının noterden yapılmış muvafakatı aranmakta olduğundan, bu araçların kiralanması için rehin alacaklısından alınacak olan muvafakatnamelerin de noterlikçe tasdiki gereklidir ( 2008/27 )
*Rehinli araçların kiralanması ( Rehinli aracın zilyetliği kendisinde olan rehin borçlusunun
aracı kiraya vermek istemesi durumunda keyfiyetin rehin alacaklısına adli tebligat yoluyla bildirileceğine dair 2007/40 nolu genelge ile yukarıdaki 2008/27 nolu genelgeler 2007/27 nolu genelgeyi tamamlayıcı niteliktedir ) Genel yazı 2008/117 Sh.377
*Stopajı kiracıya ait olan işyeri kira sözleşmelerinde nisbi damga vergisi ve harcın matrahı ( Düzenlenen işyeri kira sözleşmesinde yer alan tutarın net veya brüt olup olmadığına bakılmaksızın, doğrudan belgede yazılı değer üzerinden damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir. Stopaj miktarını da kavrayacak şekilde brüt kira miktarının tesbit edilmesi uygulaması ortadan kaldırılmıştır ) 2000/2
*Su Ürünü İstihsal Yeri ( Avlak sahası ) Kira Sözleşmesi başlıklı kağıdın kira sözleşme
si mahiyeti taşıması nedeniyle; sözleşme süresine göre kira bedeli üzerinden binde 1.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2006/19 )
*Tahdit kapsamında bulunan umum servis araçlarının ( S plakalı araçlar ) kiraya
verilmesi konusunda noterliklerde kira sözleşmesi yapılması uygun görülmemekte
dir ( 5216 s. Büyükşehir Belediyesi Kanunu 7. maddesi ile 5393 s. Belediye Kanunu 15. maddesi ; her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını belirlemek görevi belediyelere ve
rildiğinden, plaka tahdidine tabi tutulan illerin ilgili belediye başkanlıklarından öğrenilmesi uygun olacaktır ) Umum Servis Araçlarına tahdit bulunan iller listesi ekli ( 2006/72 )
*Tahliye taahhütnamesinde muvafakat ( aynı kağıtta ) 2006/36
*Tarla kira sözleşmeleri binde 1.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulacaktır.
Ancak bu sözleşmelerde teminat, depozito ve kefalet gibi düzenlemeler olduğunda damga vergisi
nisbeti farklılık gösterebilecektir ( 2006/33 )
*Taşıt kira sözleşmesinde harç ve damga : Kira süresi belirtilmeden yapılmışsa ; binde
0.50 nisbi harç ile maktu damga vergisi alınması gerekir. Kira süresi ve kira bedeli belirtilmişse
buna göre nisbi harç ve binde (1) damga vergisi alınması gerekir ( örneği var ) 1994/35 – Genel
yazı 1994 Sh. 68
*Taşıt kira sözleşmesinde aylık kira bedelinin sözleşme süresi ile çarpımı sonucu
bulunacak miktar üzerinden beher imza için binde yarım harç ile binde bir damga vergisi
alınır. Kira süresine göre kira karşılığının toplamı, süre belli değilse bir yıllık kira tutarı harca
esas olur ) Navlun mukavelesinde damga vergisi oranı binde beştir. ( 1992/17 )
*Taşıt kira sözleşmesinde harç ve damga vergisi matrahı ( tarafların taahhütlerine göre bulunacak yıllık kiranın en yükseği ) 1984/53
*Taşıt kira sözleşmesinde yer alan hususlarla ilgili davranış biçimini düzenleyen ve belli
değer gösterilmesi zorunlu kağıtlardan olmayan taahhütnamenin maktu damga vergisine
ve harca tabi tutulması hk. ( Taahhütname ve Taşıt Kira Sözleşmesi örnekleri var ) 1994/33
*Taşıt kira sözleşmelerinde matrahın hesabı ( taşımacı ve taşıt sahibinin taahhütlerine
göre, ayrı ayrı bulunacak yıllık kira değerinden, en yüksek olanı matrah kabul edilerek harç ve
damga vergisinin hesaplanması ve alınması gerekir ) 1985/96
*Taşıt kira sözleşmelerinde olduğu gibi bu sözleşmelerle kazanılan taşımacılık
hakkının devrine ilişkin muvafakatlarda da değer gösterilir ( 1982/21 )
*Ticari bir aracı mevzuata uygun olarak elde edemiyen kişilerin (özellikle ticari plaka
tahdidi uygulanan yerlerde ) kira sözleşmesi yapmak suretiyle ticari araç edinip işletmesi için ya
pılan sözleşmeler hakkaniyete uymayacağından noterlerce düzenlenmemesi gerekir (1991/40)
*Türkiye Denizcilik İşletmeleri ile özel kişiler arasında yapılan, şehir hatları gemi
lerinin büfelerini işletme hakkını sağlayan hasılat kira sözleşmelerinde sözleşme süresine göre kira bedeli üzerinden binde bir damga vergisi alınır ( 1992/18 )
*Umumi servis araçlarının kiraya verilmesi ( 2006/72 )
*Uluslararası gemi siciline kayıtlı geminin kiraya verilmesinde nisbi harç ve damga
vergisi hk. ( 2008/14 )
*Vakıf Taşınmaz Malların Kiralama Usul ve Esasları ( Genel yazı 1998 Sh.229 )
*Yabancıların yurdumuzda uzun vadeli taşınmaz kiralamak için noterlere başvurmaları
halinde ilgili makamların izin ve görüşlerinin alınması gerekmez ( 1978/31 )
*Yabancı kişilerin ülkemizde ( uzun süreli ) kira sözleşmeleri yapmalarını yasaklayan veya kısıtlayan bir hüküm mevzuatımızda bulunmamaktadır ( 1987/43 )
*Yap-İşlet-Devret modelinde işletme döneminin kiralama olduğu ve binde 1.5 nisbetinde
damga vergisi uygulanacağı ( 2006/39 )
*01.01.2005 tarihinden itibaren değerli kağıt kapsamından çıkarılan kira sözleşme
kağıtları ve emre muharrer senetlerden 01.01.2005 den önce düzenlenmiş, ancak değer
li kağıt bedeli kadar damga pulu yapıştırılmamış olanlar hakkında noterde işlem yapılması sırasında kağıdın düzenlendiği yıl itibariyle belirlenmiş olan değerli kağıt bedelinin (Pulla ödeme
yöntemi , 5281 s. Kanunla kaldırıldığından)makbuz mukabili tahsil edilmesi gerekir ( 2005/21 )
Konu baĢlıkları listesine dön
KOOPERATĠFLER
*ANTBİRLİK 'in noter işlemlerinde damga vergisi ve harç muafiyeti ( Antalya Pamuk
ve Narenciye Tarım Satış Kooperatifler Birliğinin noterde yaptıracağı kasa, yevmiye, defteri kebir, karar ve
diğer yasal defterlerinin, genel kurul tutanaklarının, imza sirkülerinin, ortaklarının vermek zorunda olduk
ları rekolte beyannamelerinin, her türlü ihracaat ve ithalat belgelerinin, taahhütnamelerinin, sözleşmelerinin, vekaletname tasdik işlemlerinin damga vergisi, resim ve harçtan istisna tutulması, noterlik masrafı
tahsil edilmesi gerekir. Ayrıca adı geçen Birlik ile üyelerinin karşılıklı olarak düzenleyecekleri kağıtlar ve
yapacakları işlemler sebebiyle de damga vergisi ve harç tahsil edilmeyecektir. Ancak, bu Birliğin ortaklar
dışında kalan diğer kişi ve kuruluşlarla karşılıklı olarak düzenleyeceği kağıtlara ait damga vergisinin, işlemin karşı tarafını teşkil eden ve damga vergisi muafiyeti bulunmayan kişi veya kuruluşca ödeneceği tabiidir. İşlem tarafı olan kişi veya kuruluşun kendi imzasına tekabül eden harcı da ödemesi gerekir ) 2004/19
*Esnaf Kefalet Kooperatiflerinin kendi ortaklarına verdiği krediler dolayısıyla tanzim olu
nan kefaletnamelerin binde 5 damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1976/11 )
*Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi ana sözleşmelerinin (2 ) adedinin ilgilisine verilmesi yeterli olduğundan, dairede kalanla birlikte ( 3 ) adet olarak tanzim edilmesi yeterlidir ( Genel yazı 2007/41 Sh.255 )
*Gecekondu Kanunu ( 775 sayılı ) gereğince Belediyeler veya İmar İskan Bakanlığınca kooperatiflere tahsis olunmuş arsalar üzerine, bu kanun amaçlarına uygun yaptırılacak konutlarla ilgili olarak, kooperatifler tarafından SSK. dan alınan krediler dolayısıyla düzenlenecek her türlü sözleşmeler damga vergisi ve harçtan muaftır ( 1975/38 )
*İmza sirküleri ve imza onay işlemleri hakkında ( 1980 – 1999 arasındaki ) genelge
özetleri ve konu ile ilgili geniş açıklama ( 2003/19 ) Ticaret şirketleri ve kooperatiflerde;
ana sözleşmelerin ticaret sicilinde tescil ve ilanı ile tüzel kişilik kazanıldığına, idare ve temsile dair kararlarla bunlardaki değişikliklerin de tescil ve ilanının zorunlu bulunduğuna dair T.T.K. nun
ilgili maddeleri nazara alınarak, ana sözleşme veya idare ve temsile dair kararların ilan edildiği
Ticaret Sicili Gazetesinin tasdik edilecek sirkülere müstenit olarak eklenmesi gerektiği, imza sirküleri işlemlerinin 2003/19 genelgeye uygun yapılması ( Genel yazı 2006/54 Sh.236 )
*İzmir Menemen Deri Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi Anonim Şirketi ortağının
sahip olduğu, serbest bölge içinde yer alan ve şirketin üzerine kurulduğu araziye ait kooperatif
hissesinin, ortak tarafından kurucu şirkete devredilmesi halinde devir işlemlerinin, 3218 s. Ser-
best Bölgeler Kanununun geçici 3. maddesinin ( c ) bendine istinaden damga vergisi ve harçtan
müstesna tutulması gerekmektedir ( 2006/30 )
*Konut yapı kooperatiflerinde yapılan kur'a çekilişinde isabet eden dairelerin değiştirilmesi işlemi mahiyeti itibariyle muvafakatname niteliğinde olduğundan değer gösterme zorunluluğu yoktur, maktu harç ve damga vergisine tabidir ( 1985/67 )
*Konut Kooperatifi Örnek Anasözleşmesi 46 sayfa kabul edilir ( 1987/83 )
*Konut yapı kooperatifi üyelerince düzenlenen senetlerde vergi dairesinden ayrıca muafiyet yazısı istenmesine gerek yoktur ( 1988/58 )
*Kooperatif ana sözleşmelerinde yapılacak değişikliklerin de mutlaka noterde ve 1512 sayılı Kanunun 81/2. maddesinde öngörülen ( aynı ) şekil ve usulle yapılması gerekir ( 1974/11 )
*Kooperatif Anasözleşmesinin kurucu vekili tarafından vekalet sözleşmesine dayanılarak imzalanmasında hukuki bir sakınca bulunmadığı hk. ( 1993/69 )
*Kooperatif hissesinin devri sırasında devreden ve devralan kişilerce kooperatif
yönetimine hitaben düzenlenen ( örneği ekli ) kağıtlar hisse devri mukavelesi değil, dilekçe mahiyetinde olduğundan maktu harca tabi tutulması gerekir ( 1993/78 )
*Kooperatif ortaklığından çıkma ( istifa ) bildirimi harç ve vergiye tabi değildir
( Bakınız : 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu 13 ve 93. maddeleri ) 1983/2
*Kooperatif şirketlerde devreden ile devralan arasında imzalanan ortaklık payının
devrine ilişkin noterlik işleminin bir mukavele değişikliği olmayıp, bir hakkın devrine yönelik olması nedeniyle binde beş oranında damga vergisi alınması gerekir ( 1988/74 )
*Kooperatif ortakları tarafından kooperatife hitaben verilen, miktarı belli bir parayı ihtiva etmeyen, menkul veya gayrimenkul alımı, satımı, rehni veya aynıyla ilgili olmayan
( örneği ekli ) taahhütnamelerden maktu harç ve damga vergisi alınır ( 1989/95 – 1994/24 )
*Kooperatif üyelerinin aidatlarını zamanında ödemesini teminen düzenlenen borç senetleri, 2982 s. Kanunla tanınan muafiyet ve istisnalardan yararlanamaz ( 1986/91 )
*Kooperatif ve anonim şirketleri temsil edeceklerin imza sirkülerleri onaylanırken,
ana sözleşmede ya da genel kurul kararında yer alan “ne kadar süre için seçildiklerinin” metin
de veya müstenidatında belirtilmesi , ayrıca imza sirkülerine istinaden herhangi bir işlem yapılırken yetki süresinin geçip geçmediğinin araştırılması hk.( 1988/74 )
*Kooperatifler Kanunu ( 1163 s. ) nun 93/b maddesindeki muafiyet hükmü kooperatiflerin anasözleşmelerinin noterlerce tasdikinden doğan harca münhasır olup, tasdik olunan ana
sözleşmeden suret çıkarılması işleminden doğan harçla bir ilgisi bulunmamaktadır. Öte yandan,
kooperatif ana sözleşmeleri de 1163 sayılı Kanun 93. maddesi gereğince damga vergisinden muaf tutulduğundan söz konusu suretlerin damga vergisine tabi tutulmaması icap eder ( 1977/1 )
*Kooperatifler Kanununa tabi kooperatiflerde bir ortaklık payının değerinin 1.000.000 liraya yükseltilmesi hakkında 2003/1 s. uygulama tebliği ( Genel yazı 2003/20 Sh.157 )
*Kooperatifler, Kooperatif Birlikleri, Kooperatif Merkez Birlikleri ve Türkiye Milli
Kooperatifler Birliğinin her nevi defterleri ile ana sözleşmelerin tasdiki ve açılış tasdikleri, kooperatif yönetim kurulunun ana sözleşmeye uygun olarak yapılacak isteğe rağmen bir ortağın kooperatiften istifasını kabulden kaçınması halinde ortağın çıkma isteğini noter aracılığı ile bildirmesi için
verdiği bildiri, harç ve damga vergisinden bağışıktır ( 1163 s. Kanun 93. maddesi ) 1978/8
*Kooperatifler tarafından yapılacak kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin; kooperatif
genel kurulu tarafından alınacak ( sözleşmenin niteliği, azami değeri ve inşaat işleri hakkındaki )
karara dayanılarak, kooperatifin temsilcisi olan müdür veya müdürler yahut da yönetim kurulu
üyesi tarafından yapılması gerektiği hk. ( 1994/63 )
*Kooperatif tarafından inşaatı tamamlanan konutların ince işlerinin yapılmasına da
ir kooperatif başkanlığına verilen ve üyelerin tercihini belirten ( örneği ekli) talep
formu; taahhütname mahiyetinde olduğundan, taahhüt konusu harcama tutarı üzerinden nisbi
harç ve nisbi damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2001/8 )
*Kooperatif tarafından yapılmakta olan konut inşaatında üyelerin tercihine ilişkin
taahhüt hk. ( maktu harca tabi olması gerekir ) 2003/57
*Kooperatifler Kanunu Uygulama Tebliği hk. ( Genel yazı 2003 Sh.157 )
*Kooperatiflerde ve ticaret şirketlerinde tescil beyannameleri ve imza sirkülerleri ( İmza beyannamelerinin tescil talepnamesi niteliğinde olduğu, şirketin tüzel kişilik kazanması
için noterde onaylanan imza beyannamesinin Ticaret Siciline tescili icabettiği, ancak şirketin tüzel kişilik kazanmasından sonra temsile yetkili kişilerden söz edilmesi mümkün olduğundan imza sirkülerinin ayrıca onaylanması gerekeceği, bu nedenle imza sirkülerinin şirketin tescilinden
sonra yapılması zarureti bulunduğu , ayrıca limited ve anonim şirketler ile kooperatiflerde süresi
biten yöneticiler yerine seçilen yeni yetkililer içinde yeni imza beyannamesi onaylanması ve ticaret siciline tescilinin zorunlu hale geldiği hk .) 1989/89
*Kooperatifte ortaklık payının bölünmesine yönelik taahhütname veya muvafakat
name düzenlenemez ( 1996/42 )
*Kooperatifler Kanunu Değişikliği ( 5146 sayılı Kanun - R.G. 07.05.2004 ) Genel yazı
2004/60 Sh.272 )
*Kooperatif tarafından yapılmakta olan konut inşaatında üyelerin tercihine ilişkin
taahhütname ( gayrimenkul üzerine yapılacak binanın özelliklerine yönelik tercihin belirlendiği ve değer gösterilmesi zorunlu kağıtlar kapsamında bulunmayan bu taahhütnamenin; maktu
damga vergisine ve maktu harca tabi tutulması gerekir ) 2003/57
*Kooperatifler Kanunu ( 1163 sayılı ) na dair tebliğ ( Genel yazı 2004/118 Sh. 348 )
*Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifleri borç taahhütnamelerinde; kredi miktarı bel
li olmakla birlikte, borcun vadesi ve ödeme esasları çerçevesinde ne miktarda faiz tahakkuk edeceğinin tesbiti bu safhada mümkün olmadığından sadece kredi miktarının nisbi harç ve damga
vergisine esas alınması gerekir ( taahhütname örneği var ) 1990/52
*Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi Anasözleşmesi ( Genel yazı 2000 Sh. 205 )
*Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifine sonradan ortak olmak isteyen esnafın girişte
vereceği taahhütnamenin maktu damga vergisine ve noter işleminin de maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1995/7
*Müstahsillerin her türlü tarım satış kooperatifine giriş için vermiş oldukları ortaklık
yüken ve yüken çoğaltma mektupları nisbi harç ve damga vergisine tabidir ( 1981/74 )
*Orman Köyleri Kalkınma Kooperatifi tarafından orman idarelerine verilmek üzere
düzenlenen taahhütnamelerde maktu harç ve damga vergisi alınır ( 1989/75 )
*Serbest bölgede faaliyet gösteren şirkete kooperatif hisse devri hk. ( 2006/30 )
*Su Ürünleri Koop. anasözleşmesinin kurucu ortaklarca imzası ( Vekalet akdini düzenleyen B.K. 386-389. mad. uyarınca kuruluşta anasözleşmelerin kurucu vekil tarafından imzalanmasında sakınca olmadığı görülmekte ise de; Su Ürünleri Kooperatifi kurucu ortaklarının daha ku
ruluş aşamasında ilgisizliğinin önlenmesi, fazla katılımın sağlanması gibi nedenlerle kooperatif ana sözleşmelerinin noter huzurunda kurucu ortaklarca bizzat imzalanması gerektiği ) 2002/11
*Tarım Kredi Kooperatifleri Kanunu'nun ( 1581 sayılı ) 19. maddesinin A ve B bendleri şumulüne giren işlemlerde kullanılmak üzere düzenlenen ve işlem kağıdında açıkca gösterilmek kay
dıyla gerek ilgililer ve gerekse kooperatif yetkililerine ait imza sirkülerlerinin her türlü vergi ve
harçtan ve keza maddenin C bendinin 3. fıkrasına göre de kooperatifi temsile yetkili olanların her
türlü imza sirkülerlerinin harçtan muaf tutulması gerektiği hk. ( 1974/35 )
*Tarım Kredi Kooperatifleri ile Türkiye Zirai Donatım Kurumu arasında yapılan bayilik sözleşmesi damga vergisi ve harçtan muaftır ( 1977/26 )
*Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu ile Tarım Satış Kooperatifleri ve
Birlik lerinin Kuruluşu Hk. KHK. deki harç ve damga vergisi muafiyetleri ( 1984/24 )
*Tarım Kredi Koop. Kredi Genel Sözleşmesi 22 sahifedir ( Genel yazı 2004 Sh. 251 )
*Tarım Kredi Kooperatifi ortaklarının gerek diğer kooperatif ortaklarına, gerekse ortak olmayan şahıslara, kooperatif işlemlerini yürütmek üzere düzenlenen vekaletlerin harca tabi tutulması gerekir ( İstisna hükmü kooperatiflere ortak olmak üzere başvuran üreticiler ile ortakların
münhasıran kooperatifleriyle yapacakları işlemler için geçerlidir ) 2006/3
*Tarım Kredi Kooperatiflerine ait yeni tip faturaların onayı ( 2000/7 )
*Tarım Satış Kooperatif ve Birliklerinin harç ve damga vergisi muafiyetleri ( 2834
S. Yasa 21. maddesi ) Bu muafiyet, harç ve damga vergisi yükümlülüğü ortaklara düşen kooperatif muamelelerine etkili değildir ( 1985/44 )
*Tarım Satış Kooperatifleri ile Birliklerinin noterlik işlemleri hakkında geniş açıkla
ma ( 2834 sayılı Kanunun 21. maddesi ( d ) fıkrası ) 1989/88
*Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu ( 4572 S. ) Genel yazı 2000 Sh.202
*Tarım Satış Kooperatifleri Anasözleşmesi 64 sayfa, Birlik Anasözleşmesi 63
sayfa kabul edilecektir ( Genel yazı 2001 Sh. 276 )
*Tarım Satış Koop. nin harç ve damga vergisi muafiyeti ( geniş açıklama ) 2004/19
*Tarımsal amaçlı kooperatiflere tanınan muafiyet hk. ( 1980/25 )
*Tarımsal Kalkınma Koop.leri Anasözleşmesi 70 sayfadır ( Genel yazı 2005 Sh.210 )
*Tasfiye halinde olsa bile kooperatif ortaklık payının bölünmesi, kooperatif ortaklık pa
yının bölünmesine yönelik taahhütname veya muvafakatname düzenlenmesi mümkün bulunmadı
ğından harç alınması da söz konusu olmaz. Kooperatife giren her şahıs tarafından, en az bir ortaklık payı alınması gerekir ( 1163 s. Kanun 19/1. maddesi ) 1996/42
*Yapı kooperatiflerinde üyeler tarafından verilen, kooperatif bünyesinde bulunan
arsanın miktarı ve değerine uygun yeni bir arsa ile değiştirilmesine muvafakatını
ve buna göre tapu kaydı değişikliklerinin yapılması için tüm yükümlülüklerin yerine getirileceği
taahhüdünü kapsayan ve bu haliyle doğrudan belli bir miktar borç doğurmayan, muvafakatname
başlıklı işlemde değer gösterilmesi zorunlu olmadığından maktu harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1986/17 )
*Yapı Kooperatifleri Anasözleşmesi onayı ( anasözleşmenin onayı harç ve damga vergisinden muaf olmasına karşılık örnekleri harca tabidir, damga vergisine tabi değildir ) 1987/66
*Yapı kooperatifi anasözleşmelerinin ( sayfaları teselsül eden kitapçık halindeki ) her sayfa
sının kurucu üyeler ve noter tarafından imzalanması gereklidir ( 1991/35 )
Konu baĢlıkları listesine dön
KURA – PĠYANGO
ÇEKĠLĠġLER
*Becayiş işlemleri ( Daha önce noter huzurunda kur'a çekilişi yapılan konutlar için ) Genel
yazı 2001 Sh.195
*Bilgisayarla yapılan çekilişlerde dikkat edilecek hususlar ( özel bir proğramlama ve
ayarlama yapılmadığının tesbitinden sonra çekilişin yapılması ) 1984/18
*Karşılığı Nakit Olmayan Piyango ve Çekilişlere Ait Yönetmelik hk. ( Bu yönetmeliğin
7-13-14-28. maddesi ile noterlere verilen görevler – R.G. 19 Eylül 1988 ) 1988/72
*Konut yapı kooperatiflerinde yapılan kur'a çekilişinde isabet eden dairelerin de
ğiştirilmesi işlemi mahiyeti itibariyle muvafakatname niteliğinde olduğundan maktu harç ve
damga vergisine tabidir ( 1985/67 )
*Noterlik başkatibi, çekilişi yapılacak yapı kooperatifinin ortağı olup, bu işlemin tarafı ( ilgilisi ) durumundadır. Bu nedenle o noterin bu işleme katılmaması gerekir ( 1991/37 )
*Piyango çekilişleri 320 s. Kanun Hükmünde Kararname ile buna istinaden çıkarılan Karşılığı Nakit Olmayan Piyangolar ve Çekilişler Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun biçimde düzenlenmemişse noterlerin katılmaması gerekir ( 1991/69 )
Konu baĢlıkları listesine dön
(M)
MĠRASÇILIK
BELGESĠ
*Mirasçılık belgesi verilmesi ( 1- Mirasçılık belgesi başvurusu, örneği proğramda bulunan “ Talep
Formu” na geçirilecek, bu form yevmiye defterine kaydedilmeyecek, ücrete tabi tutulmayacak ve işlemin yapıl
masından sonra cilbenddeki mirasçılık belgesine eklenecektir.
2- Başvurudan sonra; temin edilecek nüfus kayıtları noter tarafından incelenecek ve öncelikle ilgilinin
yasal mirasçı olup olmadığı tespit edilecek, ilgilinin yasal mirasçı olduğunun tespit edilme si halinde özel kanun
lardaki usuller de dikkate alınarak ilgiliye, miras paylarını gösterir mirasçılık belgesi ve suretleri verilecektir.
3- a) Mirasçılık belgesi verilmesinin, bilirkişi incelemesi yapılması, tanık dinlenmesi zorunluluğunun
bulunması gibi nedenlerle yargılamayı gerektirmesi, b) Nüfus kayıtlarının mirasçılık belgesi verilmesi konusunda
yeterli olmaması, c) Mirasçılık belgesinin yabancılar tarafından talep edilmesi veya talebin yabancılık unsuru
taşıması durumlarında mirasçılık belgesi noterler tarafından verilemeyecektir.
4- Talebin reddi halinde, iki adet red formu düzenlenecek ve biri dairede kalacak, diğeri ise ilgiliye
verilecektir. Dairede kalan red formu, talep formu ile birlikte "Mirasçılık Talebinin Reddine Dair Dosya" ya
konulacaktır. Red formu da, yevmiye defterine kaydedilmeyecek ve ücrete tabi tutul mayacaktır.
5- Mirasçılık belgesi, ikisi dairede kalmak ve biri de talep sahibine verilmek üzere en az üç adet düzen
lenecektir. İlgilinin talebi halinde kendisine, formda belirttiği sayıda örnek verilecektir. Bu örnekler, örnek çıkar
ma işlemlerinde olduğu gibi suret harcı ile ücrete tabi tutulacaktır. İşlemlerin yapılmasından sonra örnek isten
mesi halinde;, örnek çıkarma usulüne göre işlem yapılacak ve gider alınacaktır.
6- Dairede kalan mirasçılık belgelerinden biri A grubu cilbendine yevmiye sırasına göre konulacak,
diğeri ise "Mirasçılık Belgesi Dosyası"nda saklanacaktır.
7- Mirasçılık belgesine itiraz edildiği takdirde; sulh hukuk mahkemesince mirasçılık belgesinin istenme
si halinde, dosyada bulunan mirasçılık belgesi doğrudan mahkemeye gönderilecek, mahkemenin talep yazısı ile
bu yere yazılacak cevap yazısının kopyası "Mirasçılık Belgesi Dosyası"nda saklanacaktır.
8- Mahkemece, itiraz üzerine verilen karar gönderildiğinde; cilbentte bulunan mirasçılık belgesine ekle
necek ve Noterlik Kanunu 81. mad. gereğince kararın tarihi, esas ve karar sayısı ile mahiyeti işleme yazılacaktır.
9- İtiraz dışında, mahkemeler ve Cumhuriyet Başsavcılıklarınca mirasçılık belgesinin örnek ve asıllarının
istenmesi halinde genel kurallara göre işlem yapılacaktır.
10- Noter ücreti ile yazı ücreti Noterlik Ücret Tarifesine eklenen 12/A maddesinde yer alan hükümler
doğrultusunda hesaplanıp alınacaktır.
11- Bu işleme ilişkin düzenlenen kâğıtlar değerli kâğıt bedellerinden istisnadır.
12- Avukatlar ibraz edecekleri genel dava vekâletnamesi ile diğer vekiller ise bu konuda özel yetkiyi
içeren, noterliklerde veya noterlik görevini ifa eden mercilerce verilmiş vekâletnamelerle noterliklerden
mirasçılık belgesini alabilirler.
13- Mirasçılık belgesi verilmesi işlemi bizzat noter veya noterlik dairesinde kendisine imza
yetkisi verilmiş olan hukuk fakültesi mezunu görevli ya da noter stajyeri tarafından yerine getirilir.)
İlgili Yönetmelik eklidir. ( R.G. 04.10.2011 ) Genel yazı 2011/99
Konu baĢlıkları listesine dön
MUVAFAKATNAME
*Aile konutu üzerine ipotek konulmasına , mülkiyet sahibi olmayan eşin muvafakat
ettiğine dair işlem, değer gösterilmesi gereken kağıtlar arasında bulunmadığından ve damga
vergisine de tabi olmadığından maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 2002/16
*Alacağın temliki özelliğini taşıdığı kabul edilen düzenleme şeklinde ibraname ve
muvafaatname başlıklı kağıtta, taahhütte bulunan kişi sahibi olduğu/olacağı bağımsız bölümün tapusunun ve mülkiyetinin üçüncü bir kişiye verilmesine şirketin yetkili olduğunu ve adı geçen şirketten hiçbir hak ve
alacağının kalmadığını beyan ve taahhüt etmektedir. Bu kağıtta gayrimenkulün işlem tarihindeki rayiç değerinin
gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi damga vergisi ve harcın tahsili gerekir ( örneği var ) 1996/35
*Anonim Şirketin bir başka şirketle birleşmesinde borçlarına karşılık verdiği rehin ve teminatların yeni şirket adına intikaline muvafakat işleminin damga vergisine
tabi olmadığı, muvafakatnamede tarih ve numaraları belirtilen rehin sözleşmesindeki rehin değeri üzerinden nisbi harca tabi tutulması gerektiği hk. ( örneği var ) 2000/3
*Araç üzerindeki rehnin, hatalı çıkan araç yerine yine aynı model ve tipte başka
bir araç üzerine konulmasına ilişkin bankanın muvafakatı; aracın aynı ile ilgili bir işlem
olmadığından damga vergisine tabi tutulmaz, sadece maktu harç alınır ( 2007/16 )
*Banka ile A.Ş. arasında noterce tasdiki yapılıp ticaret siciline işlenen ticari işlet
me rehninin kaldırılarak ticaret siciline yapılan tescilin silinmesine bankanın muvafakat ettiğini bildiren yazının , noterdeki tasdik işlemi sırasında harç ve damga vergisi uygulaması bakımından muvafakatname olarak kabulü gerekir ( 1988/62 )
*Banka tarafından kullandırılan kredi sebebiyle bir araç üzerine konulmuş rehnin,
başka bir araç üzerine geçirilmesine muvafakat edilmesi ile ilgili işlemden, 492 s. Kanunun 123. maddesi hükmüne -kredi işlemi kabul edildiğinden- harç alınmaması gerekir. 492 s. Kanunun
123. maddesi ile, kredi kuruluşlarınca kullandırılan kredinin kredi kuruluşuna geri dönüşüne kadar geçecek süreçte bu Kanun hükümlerine göre doğacak harçların aranılmaması öngörülmektedir ( 2008/19 )
*Banka teminat mektubunun başka bir şahıs tarafından kullanılmasına muvafakat
( Damga vergisine tabi tutulmaması, bu kağıtla ilgili noter işlemlerinin maktu harca tabi tutulma
sı gerekir ) Örnek var ( 2000/6 )
*Bir tesis veya gayrimenkulün işletme bakım karşılığı iz bedelle TEDAŞ 'a devir
edilmesi ile ilgili muvafakat ve taahhüt işleminde; 1. bendde yer alan devredilen taşınmazın emlak vergisi değerinin, 4. bendinde yer alan devre konu hakların bedelinin belli değer olarak ele alınması, bunlardan daha yüksek harç ve damga vergisi alınmasını gerektiren işlem üzerinden damga vergisi
ve harç tahsil edilmesi gerekir ( 2006/14 )
*Borçlunun borcunun teminatı amacıyla alacaklı adına bankadan aldığı teminatın
alacaklı tarafından istenildiği zaman paraya çevrilebileceğine ilişkin olarak düzenlenen ( ihbarname ) başlıklı kağıdın muvafakatname mahiyetinde olduğu anlaşıldığından damga vergisine
tabi tutulmaması, ancak ihtiva ettiği değer üzerinden beher imza için binde 0.50 harca tabi tutulması gere
kir ( örneği var ) 1993/56
*Büyükşehir Belediye Kanunu 9. maddesinde yer alan; “Ulaşım koordinasyon merkezi tarafından toplu taşıma ile ilgili alınan kararlar, belediyeler ve bütün kamu kurum ve
kuruluşlarıyla ilgililer için bağlayıcıdır” hükmü uyarınca toplu ulaşımda kulanılan araçların devrinde büyükşehir
belediyelerinden muvafakatname istenmesi UKOME tarafından karara bağlanmış ise bu durumda araçların
devri sırasında muvafakatname istenmesi mümkün bulunmaktadır ( Genel yazı 2007/9 Sh.219 )
*Büyükşehir Belediyesi İmar Daire Başkanlığına verilen, yeni düzenlemede yola,
okula, sosyal donatıya gidecek zayiattan dolayı kamulaştırma bedeli istemediğine, konut
parsellerine dönüşmesine ve verilmiş haklarını tekrar talep etmeyeceğine dair muvafakatname damga
vergisi kapsamında yer almadığından sadece maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1995/13
*Büyükşehir Belediyesinin imar parselasyonu uygulaması halinde 3194 sayılı Kanunun 18.
maddesi uyarınca belediyeye bırakılması gereken düzenleme ortaklık payına ilave olarak gayrimenkulün % 15’ i
oranında belediyeye bırakılacak düzenleme ortaklık payına muvafakat edildiğine dair düzenlenen muvafakatnamenin, 492 s. Kanunun 42. maddesine göre değer gösterilmesi gereken kağıtlar kapsamında olduğundan , mükellef tarafından beyan edilecek değer ( yasal düzenleme ortaklık payından fazla olarak belediyeye bırakılan
kısmın değeri ) üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2007/60 )
*Deprem bölgesinde yıkılan binaların yerine afet konutu yapılmasına yönelik muva
fakatname ( Bayındırlık Bakanlığına, hisseli olarak malik oldukları taşınmaz üzerinde inşa edilecek konutlarla ilgili olarak verilen yetkileri ihtiva eden ) başlıklı işlemlerin noterliklerce yapılmasında sakınca
bulunmamaktadır ( örnekleri var ) 1999/44
*Ege Giyim Sanayicileri Yatırım Bank A.Ş. nin ortağı olarak banka yönetim kurulunun kararı ile ihraç edilecek banka bonolarının kurul kaydına alınması, halka arzı, satış limiti
izni için Sermaye Piyasası Kuruluna yapılan Başvuruya ve yönetim kurulunun kararı ile ileride çıkarılacak
dövize natik banka bonoları ihracına gayri kabili rücu olarak muvafakat edildiği kağıdın damga vergisine
tabi tutulmaması, maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1996/56
*Evlilik dışı doğan ve İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne bırakılan çocuğun evlatlık
verilmesine dair annesi muvafakat verebilir ( 1989/21 )
*Hissedarı bulunduğu kargir benzin istasyonu ve arsa vasıflı taşınmazdaki hissesi
nin başka bir şahıs tarafından akaryakıt istasyonu olarak kullanılmasına, Petrol Ofisin
den bayilik almasına, faaliyetlerin sürdürülmesi için gerekli evrakları imzalamasına dair muvafakatnamenin damga vergisine tabi tutulmaması, maktu harç alınması ( örneği var ) 1993/97
*İbraname ve muvafakatname başlıklı işlem ( örnek var ) 1996/35
*İhale makamı değişikliğine ilişkin olarak müteahhit tarafından düzenlenen muvafakatnamenin damga vergisine tabi tutulmaması, maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği
var ) 1999/12
*Kiracının, işgal ettiği dairenin bir bölümünü herhangi bir kişi veya şirketin kullan
masına muvafakatı ve bu sebeple kira talep etmeyeceğine dair beyanı, ariyet akdi niteliğinde
bulunduğundan maktu damga vergisi ve maktu harca tabidir ( 1993/63 )
*Kiracının tahliye taahhütnamesi ile bu taahhütnamenin eşi tarafından imzalanma
sına dair verilen muvafakatın aynı iş kağıdında yer almasının mümkün olduğu ve bu işlemler aynı asıldan doğma , birbiri ile ilgili işler olduğundan en yüksek harcı gerektiren işlemin harcı tahsil olunacaktır. Söz konusu taahhütnamede nisbi harcı gerektiren bir değer yer almadığından bir imza üzerinden
maktu harç alınması uygundur ( 2006/36 )
*Konut yapı kooperatiflerinde yapılan kur'a çekilişinde isabet eden dairelerin değiştirilmesi işlemi mahiyeti itibariyle muvafakatname niteliğinde olduğundan değer gösterme zorunluluğu yoktur, maktu harç ve damga vergisine tabidir ( 1985/67 )
*Küçüklerin yurt dışına çıkması için velilerince verilen muvafakatnamenin damga
vergisine tabi tutulmaması gerektiği hk. ( 1974/41 )
*Küçüklerin yurt dışına çıkmaları ile ilgili muvafakatname ( Reşit olmayan kişinin yurt
dışına çıkabilmesi için ana ve babasının muvafakatname vermeleri, aralarında anlaşmazlık varsa sadece
babasının muvafakatının yeterli olduğu, velayeten verilecek muvafakatnamelerde onun çocuğu olduğunu
belirtecek belge, boşanma veya velayet kararlarının ve hatta boşanma nedeniyle soyadı değişikliği yapılmışsa eski soyadını gösterir belge veya örneklerinin müstenidat olarak muvafakatname veya velayeten
yapılan diğer işlemlere eklenmesi gerekir. Medeni Kanun 263. maddesi, Pasaport Kanunu 17/c ) 1978/18
– 1980/23 – 2000/61
*Muvafakatnameler 488 s. Damga Vergisi Kanunu'nun kapsamına girmediğinden damga vergisine tabi tutulmaması, ancak ihtiva ettiği değer üzerinden beher imza için binde 0.50 harca tabi tutulması gerekir ( 1992/8 )
*Mülkiyeti muhafaza kaydıyla noterlikte satışı yapılan aracın satıcısı tarafından
verilen, alıcının yeni ikametgahının bulunduğu trafik şubesine kayıt ve tescil ettirilmesine ve
adına plaka çıkarılmasına dair muvafakatnameler maktu harca tabidir, damga vergisi alınmaz
( örneği var ) 1994/12
*Müteahhitlik karnesinin devrini ve bu karnenin üç yıl daha kullanılmasını kabul ettiğine dair
( muvafakatname başlıklı ) kağıt değer gösterilmesi zorunlu kağıtlardan olmadığından maktu harç ve
damga vergisine tabidir. Müteahhitlik karnesinin şirkete devredilmesine dair kararın ise ancak resmi
daireye ibraz edilen suretinin maktu damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1993/52 )
*Müteahhitlik karnesinin devri ( Yapı, Tesis ve Onarım İşleri İhalelerine Katılma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hk. Yönetmelik ekindeki muvafakatname ve taahhütname örneklerinden, belli bir değer gösterilmesi zorunluluğu bulunmadığından maktu harç ve damga vergi
sine tabi tutulması gerekir. Ancak muvafakatnamenin damga vergisine tabi tutulmaması gerekir)
Yönetmelik metni ile muvafakatname ve taahhütname örnekleri var ( 1998/41 ) 26 Mart 1999
tarihli Resmi Gazetedeki Yönetmelik değişikliği ile taahhütname ve muvafakatname örneklerine
sadece “Teknik Müdürü” ibaresi eklenmiştir ( 1999/14 )
*Müzik kasetini yalnızca .... plak ve kasetçilik firması sahibi.... nam ve hesabına
doldurduğuna, söz konusu firmanın, bu kaset içerisindeki eserler üzerinde her türlü yetkisi bulunduğu na dair muvafakat ve taahhüt beyanı başlıklı kağıdın muvafakatname olarak kabul edilmesi, dam
ga vergisine tabi tutulmaması, bu kağıtla ilgili noter işlemlerinin ise 492 sayılı kanuna bağlı 2 sayılı
tarifenin II/1 pozisyonu gereğince maktu harca tabi tutulması gerekir ( Örneği var ) 1995/66
*Ortak mülkiyetteki taşınmaz üzerine bir hissedar tarafından yapılacak inşaat
için belediyelerce diğer hissedarlardan istenilen muvafakatnamelerde değer gösterilmesi söz konusu olmayacaktır ( 2006/33 )
*Rehinli araçların satışında rehin alacaklısının noterden yapılmış muvafakatı aranmakta olduğundan, bu araçların kiralanması için rehin alacaklısından alınacak olan muva
fakatnamelerin de noterlikçe tasdiki gereklidir ( 2008/27 )
*Rehinli bir aracın satışını teminen alacaklı bankanın düzenlemiş olduğu muvafakatname, aracın kasko değeri üzerinden nisbi harca tabi tutulur ancak muvafakatnameler damga vergisine tabi olmadığından damga vergisi alınmaz ( 2007/31 )
*Reşit olmayan kişinin yurt dışına çıkabilmesi için velayeten verilecek muvafakatnamelerde veya ana baba arasında boşanma üzerine velayeti kendisine bırakılanların velayeten verecekleri muvafakatnamelerde, onun çocuğu olduğunu belirtecek belge, boşanma veya
velayet kararlarının ve hatta boşanma nedeniyle soyadı değişikliği yapılmışsa eski soyadını gösterir belge veya örneklerinin ilgiliden istenip müstenidat olarak muvafakatname veya velayeten
yapılan diğer işlemlere eklenmesi gerekir ( 1980/23 )
*Sahip olunan taşınmaza başkası tarafından inşaat yapılmasına ilişkin olarak belediyelere verilmek üzere düzenlenen muvafakatnamelerde değer gösterilmesi söz konusu olmayacaktır ( 2006/33 )
*Sermaye Piyasası Kurulu Başkanlığına verilen bazı muvafakatnameler ( 1996/56 )
*Şehit ailelerine Toplu Konut Fonundan kullandırılan faizsiz konut kredisini bir
başkasının kullanmasına dair muvafakat iradesini belgeleyen iş kağıdının damga vergisi uy
gulamasında temlikname gibi işlem görmesi gerekir. Bu temliknamenin 2982 s. Kanun hükümlerine göre konut edinmek isteyenlere kredi verilmesiyle ilgili olarak düzenlenmesi halinde dam
ga vergisi ve harç istisnası uygulanır ( örneği var ) 1997/57
*Taşıt kira sözleşmesi ile kazanılan taşımacılık hakkının devrine ilişkin sözleşmelerde olduğu gibi bu sonucu doğuran muvafakatnamelerde de değer gösterilmesi ( 1982/21 )
*TEDAŞ 'ın araç kiralama ihalesine iştirak eden şirkete ( ihale şartlarına göre
kullanılmak üzere ) tahsis edilen araçla ilgili muvafakatlnamede aracın aynına ilişkin
bir taahhüt bulunmadığından maktu harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1995/41
*Teminat mektubunun paraya çevrilmesine ilişkin muvafakatname ( 1993/56 )
*Tescil davası nedeniyle verilecek muvafakatnameler beyanname niteliğindedir,
maktu harca tabidir ( 1990/40 )
*Türk vatandaşlığından çıkmak isteyenlerin ( 403 s. Kanun'un 20. maddesi uyarınca ) reşit olmayan çocukları da aynı Kanunun 32. maddesine istinaden kendilerine bağlı ola
rak işlem görebilir. Bunun için; anne ya da babanın muvafakatı gerekir. Ayrıca onbeş yaşından
büyük çocukların da anne ya da babalarına bağlı olarak çıkmak istemesi halinde müracaat maka
mına verecekleri muvafakata ilişkin dilekçe yeterlidir. Ancak talep halinde noterliklerde bu konu
da muvafakatname düzenlenebilir ( 2005/33 )
*Türkiye Emlak Bankasına verilen muvafakatnameler ( İnşa edilen konutlarla ilgili ola
rak, konut hak sahiplerince bankaya verilen yetkileri ihtiva etmektedir) , maktu harca tabi tutulur, damga vergisi alınması mümkün değildir. ( Örneği var ) 1993/31
*Uçak sahiplerinin verdiği ; sahibi bulunduğum uçağın Türk Hava Kurumu veya havacılık kulüplerince bedelsiz olarak uçuş eğitiminde kullanılmasına muvafakat ediyorum, şeklinde düzenlenen işlemin muhtevası itibariyle taahhüde değil, ariyet akdine konu
teşkil ettiği anlaşılmaktadır. Maktu harca ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1993/57 )
*Velayet altındaki küçüklerin yabancı devlet uyruğuna geçebilmesi için muvafakatname yapılabilir ( 2005/33 )
*Yapı kooperatiflerinde üyeler tarafından verilen, kooperatif bünyesinde bulunan
arsanın miktarı ve değerine uygun yeni bir arsa ile değiştirilmesine muvafakatını
ve buna göre tapu kaydı değişikliklerinin yapılması için tüm yükümlülüklerin yerine getirileceği
taahhüdünü kapsayan ve bu haliyle doğrudan belli bir miktar borç doğurmayan, muvafakatname
başlıklı işlemde değer gösterilmesi zorunluluğu bulunmadığından maktu harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1986/17 )
*Yapı kullanma izninin devrine yönelik muvafakatnameler noterlerce yapılamaz
( Yapı ruhsatiyesi ve yapı kullanma izni, ancak tapu ve tapu yerine geçen belgelere sahip mal sahipleri veya vekilleri tarafından alınabilir. Bu itibarla, mal sahibi veya vekiline belirli şartların
gerçekleşmesi halinde verilen iznin, başka bir şahıs adına çevrilmesine muvafakat verilmesi söz
konusu değildir. Bu bakımdan noterlerce de muvafakat adı altında bu tür işlemlerin yapılmasının mümkün olmadığı düşünülmektedir) 1997/74
*Yeni düzenlemede yola, okula, sosyal donatıya gidecek zayiattan herhangi bir kamulaştırma istemediğini, konut parsellerine dönüşmesine ve verilmiş haklarını tek
rar talep etmeyeceğine dair damga vergisi kapsamında yer almayan ( muvafakatnamenin ) sadece 492 sayılı Kanuna bağlı 2 sayılı tarifenin II/I nci pozisyonu uyarınca maktu harca
tabi tutulması gerekir ( 1995/13 )
*Yurt dışına çıkmak için velilerin verdiği muvafakatler ( Damga Vergisi Kanunu 1 sayı
lı tablosunda adı geçmeyen ve sayılanların mahiyetinde bulunmayanların damga vergisine tabi
tutulmaması gerekir ) 1974/41
Konu baĢlıkları listesine dön
(N)
NOTERLER
NOTER VEKĠLLERĠ
*Adliye personeli olan noter vekillerine ( 5510 s. SGK. Kanunu 4/1-c maddesi kapsamında çalışan ) ödenecek aylık vekalet ücretlerinden herhangi bir kesinti yapılmaması,
ancak vekalet dönemi sonunda almış oldukları vekalet ücretleri için düzenlenecek gelir vergisi
beyannamesi ile vergilerinin ödenmesi gerekir ( Genel yazı 2009/64 Sh.173 )
*Aidat miktarı ( Türkiye Noterler Birliği 39. Olağan Kongresi tarafından; 01.06.2010 tarihinden itibaren elde edilecek gelirlere uygulanmak üzere gayrisafi gelir üzerinden % 1.5 olarak
tesbit edilmiştir ) Genel yazı 2010/70
*Anlaşmalı sağlık kuruluşları listesine www.anadolusigorta.com.tr adresinden ulaşılabilir ( Genel yazı 2006 Sh. 350 )
*Atama halinde büro malzemelerinin yeni noterliğe nakil masraflarının gider kaydı hk.
( 2004/18 )
*Atama nedeniyle yer değiştiren noterlerin vergi mükellefiyeti ( Serbest meslek erbabı olarak faaliyet gösteren noterlerin tayin nedeniyle görev yeri değişiklikleri sırasında eski gö
rev yerlerinden ayrılmaları ile yeni görev yerlerindeki görevlerine başlamalarına kadar geçen sü
renin, işlerin geçici bir süre için durdurulması olarak kabul edilmesi ve noterin bağlı olduğu vergi dairesi müdürlüğünden başka bir vergi dairesi müdürlüğüne naklinin, adres değişikliği kapsamında değerlendirilerek mükellefiyetin devam etmesi gerekmektedir ) Genel yazı 2011/70
*Atama veya emeklilik nedeniyle kısa süre sonra görevden ayrılması söz konusu
olacak noterlerin personel ve işyeri kira sözleşmeleriyle ilgili olarak uyması gereken kurallar
( 1996/3 – Genel yazı 1997 Sh.210 )
*Atanan, emekli olan veya istifa eden noterlerin bıraktıkları demirbaş eşya nedeniyle aldıkları kira ve bunların satışından elde edilecek gelir ile KDV. uygulaması ( Genel yazı
1995 Sh. 212 )
*Atanma isteğini içeren dilekçeler hakkında genel yazı ( Genel yazı 1996 Sh.178 )
*Aylık aidatların gayrisafi gelirden hesaplanması ( 1973/47 )
*Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin, internet ortamında Sosyal Sigortalar Kurumuna gönderilmesine ( e-bildirge uygulamasına ) dair Tebliğ ( Genel yazı 2004/69 Sh.276 ) Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı; Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Kuruma Verilmesine ve Primlerin Ödenme Sürelerine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ( R.G.
28.09.2008 ) Genel yazı 2009/88 Sh.184
*Ayrılan noter mühür ve kaşeleri vermek, yeni atanan noter de almak zorundadır
( Genel yazı 2006 Sh. 320 )
*Ba ve Bs formları ( 2010 Yılından itibaren noterler, yapmış oldukları mal ve hizmet alımlarının
değeri ne olursa olsun Ba formu verme mükellefiyeti kapsamından çıkarılmıştır. 2010 Ocak ayı dahil
olmak üzere bundan böyle noterlerce Ba formu verilmeyeceğinin bilinmesi ( Genel yazı 2010/13 )
*Banka tarafından aynı gün birlikte gönderilen birden fazla protesto işleminin tek
tek yevmiye nosu belirtilmek ve alınan masrafların herbiri ayrı ayrı gösterilmek kaydıyla ( Örn.
tek muhataplılar bir arada ) tek makbuz kesilmesinde sakınca olmadığı ( 1985/2 )
*Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumunca görev verildiği takdirde, istenen istatistik verilerinin, noterliklerce veya Birlikçe verilmesi gerektiği ( Gen.yazı 2009/75 Sh.182 )
*Başka yere atanan, yaş tahdidi veya istifa ile ayrılan noterlerin ayrılmadan önce,
noterin ölümü halinde ise imzaya yetkili memur, görevden ayrılma tarihini, boşalan yerlere ata
nan noterlerin de işe başlama tarihlerini C. Savcılığına bildirirken bağlı oldukları odaya ve T.N.B.
ne de bildirmeleri hk. ( 1979/6 )
*Belediye başkanlığı, belediye meclis üyeliği ve il genel meclisi üyeliği görevleri
N.K. 50. maddesinde sayılan istisnalar arasında yer almadığından noterlik görevi ile birlikte yürü
tülmeleri yasal olarak mümkün değildir ( Genel yazı 2003/49 Sh.178 )
*Beyanname ile bildirilen damga vergisi, harç ve değerli kağıt kodları ( Genel yazı 2005/37
Sh.184 ) Damga vergisi kodu 1046 , noter harcı kodu 4063, değerli kağıt bedeli kodu 9070 olarak
dikkate alınacaktır ( Genel yazı 2007/46 Sh.258 )
*Beyannamelerin elektronik ortamda verilmesi ( e-beyanname ) Gayrisafi kazanç tuta
rına bakılmaksızın tüm noterlerin; yıllık gelir vergisi beyannamelerini, geçici vergi beyannamele
rini, muhtasar beyannameleri ve katma değer vergisi beyannamelerini elektronik ortamda vermeleri zorunlu tutulmuştur ( Genel yazı 2007/121 Sh.373 )
*Beyiye aidatlarının, vergi resim ve harçlardan mahsup edilemiyeceği ( 1973/22 )
*Beyiye aidatları ve noter hisselerinin, tahsil hususu beklenmeksizin tahakkuk ettikleri aylık cetvellerde gelir olarak gösterilmesi ( 1974/39 )
*Beyiye aidatları hk. ( 2007 Ağustos 2. dönem ) Genel Yazı 2007/139
*Bey'iye aidatlarının (noter hisselerinin) gecikmelere meydan verilmeden tahakkuk
ettirilerek ilgili saymanlıklar tarafından ( herhangi bir ödenek şartı beklenmeden ) derhal ödene
ceği ( Maliye Bakanlığı 20.07.04 tarih 16574 nolu yazısı ekli ) 2004/34
*Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ( 4982 s. ) na göre yapılacak başvurulara 1512 s. N.K.
( 55 ve 94. maddeleri ) çerçevesinde işlem yapılması ( Genel yazı 2004/106 Sh.316 )
*Birden çok noterlik bulunan yerlerde işlemi ortak hesaptan çıkarmak için değerlerinin dü
şük gösterilmemesi veya bölünüp mükerrer satışlar yapılmaması hk. ( 1986/4 )
*Bireysel Emeklilik Sistemine geçişle ilgili bilgiler ( 12.08.2011- 61460 nolu mesaj )
*Birlik genelgeleri arasında aykırılık ( 1987/28 sayılı genelgeden ; noterin kanunen bilgi vermek zorunda bulunduğu şahıs, merci ve makamlara yazılan posta gönderileri anlaşılmalıdır) 1987/84
*Birlikten görüş istenmesine dair yazıların ( noter vekilleri hariç olmak üzere ) noterler tarafından imzalanması gerektiği hk. ( Genel yazı 2007/70 Sh. 294 )
*Boşalan noterliklerle ilgili olarak yapılacak işlemler ( 1977/5 )
*Boşalan noterlikte çalışan katip ve başkatibin imza yetkisinin sona ereceğinin kabulü ile noterliği devralan noter vekili veya atanacak yeni noterin, personelin imza yetkisini yenilemesi ve buna göre yeniden yemin ettirilmesi uygundur ( 1977/ 15 )
*Bulunduğu noterlikten başka bir noterliğe atanan noterin yeni işyeri için vereceği işyeri bildirgesi nedeniyle bu işyeri kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilmiş işyeri kap
samına girdiğinden, bu işyerinde çalışan sigortalılar açısından bildirim süresi, işe giriş tarihleri
aynı olmak koşuluyla bir ay olup bir aylık süre içinde bildirim halinde idari para cezası uygulanmamaktadır ( SSK. Yazısı var ) Genel yazı 2001/23 Sh. 192
*Büyükşehir Belediyesi Kanunu ( 5216 s.) nun geçici 2. maddesine göre ; büyükşe
hir belediyesi sınırları içerisine alınan bütün yer noterliklerinin 1512 s. Noterlik Kanu
nunun 2. maddesi gereğince o yerdeki noterlik işlemlerini yapmaya yetkili olacağı ( 2005/4 )
*Cumartesi günlerinin resmi tatil olduğu hk. ( 1974/23 )
*Çalışma saatinin son dakikasına kadar iş kabul etmek zorunda olan noterliklerin
iş kabul saatinin bitiminden sonra da ( günlük 9 saat 36 dakikayı geçmemek kaydıyla ) per
soneli çalıştırmasının mümkün bulunduğu ve bundan dolayı fazla mesai ücreti talep edilemiyece
ği hk. ( 1979/3 )
*Çeklere ait değerli kağıt bedelleri ( işle ilgili ), serbest meslek gelirinin tesbitinde müteferrik giderler kapsamında gider olarak dikkate alınır ( 2001/27 )
*Damga vergisi, harç ve değerli kağıt beyannamelerinin elektronik ortamda verilebileceği hk. ( Genel yazı 2005/87 Sh.228 )
*Damga vergisi, harç ve değerli kağıt beyannamesini 01.05.2010 tarihinden itibaren kağıt ortamında verecek olan noterlerin yeni şekli ve muhtevası ile hazırlanan beyan
nameleri, Gelir İdaresi Başkanlığının internet adresinden temin ederek kullanmaları gerektiği
hk. ( Genel yazı 2010/45 )
*Damga vergisinin istihkak, avans, ücret, maaş gibi ödemelerden kesilerek muhtasar beyaname ile yatırılabileceği ( 1976/25 )
*Demirbaşa kayıtlı araçlarda amortisman uygulaması ve satışlarında gelir kaydı
( 1999/18 ve 2004/8 s. genel yazılar ile 1999/36 ve 2000/30 s. genelgelerdeki açıklama
lara ilave ) Öncelikli olarak noterlik demirbaşına kaydedilmek üzere alınan araçların alımında ödenen, ÖTV ile
KDV tutarlarının noterlik giderine kaydedilmesi mümkün olup, böyle bir uygulamanın da noterlerimizin yararına
olduğu muhakkaktır. Ancak, araç alımında ödenen KDV nin tahsil olunan KDV den indirilmesi mümkün değildir.
Araç alım bedeli içerisindeki ÖTV ve KDV nin masrafa yazılmasından sonra kalan vergisiz değerden ise 5 yıl süre
ile amortisman ayrılabilecektir. Buna göre aracın vergisiz değeri 5 e bölünerek, aracın alındığı yıl için örneğin
Mayıs ayında alınmış ise 8 aylık kıst dönem amortismanı hesaplanacaktır. Birinci yıldan kalan 4 aylık amortisman
tutarı ise 5. Yıla ilave edilecektir. Ayrıca, satın alınarak demirbaşa kaydedilen araçla ilgili sigorta ( trafik, kasko )
primleri ile tamir bakım masrafları ve mesleki faaliyetin gerektirdiği miktar ve seviyede olmak üzere, akaryakıt
masrafları da noterlik giderine yazılabilecektir. Bununla birlikte, 10.09.2004 gün ve 94 s. Genel yazıda da belirtildiği üzere, araçlar için alınan ve değeri 2011 yılı için 700 TL. nı aşan lastik bedelleri de 2 yıl süre ile amortisma
na tabi tutulacaktır. Diğer taraftan demirbaşa kayıtlı araçların maliyet bedelinin üzerinde bir bedelle satılması
halinde, bu satıştan sağlanan kar noterlik gelirine yazılacaktır. Eğer satıştan doğan fark menfi yani zararı ifade
ediyorsa, zarar tutarı da noterlik masrafına kaydedilebilecektir ( örnekleri var ) Genel yazı 2011/69
*Devlet İstatistik Kurumunca görev verildiği takdirde; istenen istatistik verilerinin Bir
likçe veya noterliklerce verilmesi hk. ( Genel yazı 2009/75 )
*Devlet Malzeme Ofisinden, Noterlerin de kırtasiye ve malzeme alımı yapabilecekleri hk. ( Genel yazı 2011/22 )
*e-bildirge uygulaması hk. ( Genel yazı 2005 Sh. 197 – 218 )
*e-bildirge kullanıcı kodu ve şifresi alınması ( 2006/Kasım ve takip eden aylarda işyerlerinde 2 ve üzerinde sigortalı çalıştıran özel ve resmi sektör işverenlerinin “e-Bildirge Hizmetleri
Başvuru Formu” ile “e-Bildirge Sözleşmesi” ni doldurarak işyerlerinin işlem gördüğü Sigorta/ Si
gorta İl Müdürlüğüne başvurup kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresinin alıması gerekmektedir ) Ge
nel yazı 2006/126 Sh.300
*Eğitim ve sağlık harcamalarının noterlik masrafına kaydı mümkün değildir, harcamanın yapıldığı yıla ilişkin olarak verilecek yıllık beyannamede beyan edilen safi iradın % 5 ine kadar indirim konu
su yapılabilir, harcamanın Türkiye'de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan
gerçek veya tüzel kişilerden alınan belgelerle tevsik edilmesi gerekir, “küçük çocuk” tabiri yönünden
Maliye Bakanlığından görüş istenmiş olup cevap alındığında bildirilecektir. ( 2003/34 )
*Eğitim ve sağlık harcamalarının indiriminde “ küçük çocuk ” tabiri 18 yaşını bitirmeyenleri kapsar ( Mükellefin kendisinin, eşinin ve 18 yaşını doldurmamış olan çocuklarının
eğitim ve sağlık harcamaları toplamından, beyan edilen gelirin % 5 ine kadar olan kısmı beyan
edilen gelirden indirilebilecektir. 18 yaşını bitirmiş olan çocuklar için yapılan eğitim ve sağlık
harcamaları indirime konu olamıyacaktır ) 2004/52
*Eğitime Katkı Paylarının gider kaydedilemiyeceği ( Genel yazı 1999 Sh.251 )
*Ekim / Kasım / Aralık aylarında milyonluk işlerden elde edilen gelirlerin Aralık
ayı gelirleri arasında gösterilmesi ( Adalet Bakanlığı görüşü değişmemiş ) 1983/51
*Elektronik evrak hk. ( Genel yazı 2007/ 69 )
*Emanet para faizlerinin ( yıl içinde ilgilisine verilen emanet paralarla ilgili olarak tahakkuk
eden ) Birliğe hemen intikal ettirilmesi hk. ( 1973/4 )
*Emekli noterlerin devredeceği demirbaş eşyaya ait KDV. hk. ( 1995/4 )
*Emekli olduktan sonra da ( SSK. dan aylık bağlanmasına rağmen ) noterlik görevine devam edilebileceği ve konu ile ilgili Yargıtay karar numaraları ( 1990/21 )
*Emekli Sandığı ve SSK. ya ödenen borçlanma aidat ve primlerinin Gelir Vergisi Kanunu 63/2. maddesinde sayılan aidat ve primler niteliğinde olduğu ve safi ücretin hesabı sırasında
gider olarak indirilebileceği ( 1973/19 )
*Emeklilik Yardım Fonu ( TNB. ) Yönetmelik Değişikliği ( Gen. yazı 1999 Sh. 246 – 249 )
*Emeklilik yardımı fonu ve TNB Yardım Sandığı paralarının haczi mümkündür ( 2000/57 )
*Engellilere noterliklerde gerekli kolaylıkların sağlanması ( Genel yazı 2006/86 )
*Eski noterlik makbuzları ( Kullanma imkanı kalmayan nokta vuruşlu yazıcılara uygun noterlik makbuzlarının bulunduğu noterlikler ; hiç kullanılmamış olan makbuzların seri ve sıra
numaralarını, kısmen kullanılmış olanların ise başlangıç ve bitiş numaralarını bir tutanakla tesbit edecekler, tesbit edilen makbuzları tutanakla birlikte noterliğin bağlı olduğu yerdeki vergi
dairesine imha edilmek üzere yine bir tutanakla teslim edecekler, her iki tutanak ilgili noterlik
tarafından saklanacaktır ) Genel yazı 2011/34
*Fahri konsolosların noterlik işlemi yapma yetkilerinin bulunmadığı hk. ( 2002/42 )
*Finansal Kiralama Kanunu' nun noterlerle ilgili maddeleri ( 1985/60 )
*Geçici olarak işten çıkartılan noterin sıfatı o yer noteri olarak devam edeceğinden ve
boşalma olmadığından, şahsi eşyaları için kira tesbiti mümkün değildir. ( 1976/17 )
*Geçici vergiye noterlerin de tabi oldukları ( Başka bir görevi ifa ederken bunun yanında noterlik görevini de ifa eden mahkeme yazı işleri müdürleri geçici vergi kapsamı dışında bıra
kılmışlardır ) 1989/14
*Geçici vergi beyan ve ödeme dönemleri ( 2000/29 )
*Geçici olarak işten el çektirilen noterin tasarrufu ( noterlikte çalışan personel hakkında tasarrufta bulunamaz ) Genel yazı 2006 Sh. 274
*Gelir vergisi tevkifat oranları ( R.G. 03.02.2009 ) Genel yazı 2009/13
*Gider gösterilebilecek tazminatlar ( cezalar hariç ) 1995/20
*Görev yeri değişen noterlerin beyannameleri ( Naklen yer değiştiren noterlerin, nakil
tarihinden önceki dönemlere ilişkin beyannamelerinin eski vergi dairesine; nakil tarihinin de
içinde bulunduğu döneme ait beyanname ile nakil tarihinden sonraki dönemlere ilişkin verilmesi gereken beyannamelerin ise nakil olunan yerdeki vergi dairesine verilmesi gerekmektedir. )
Genel yazı 2011/120
*Göreve başlayan noterlerin N.K. 39. ve N.K. Yönetmeliği 64. maddeleri uyarınca;
15 gün içinde noterlik mührü ve imzalarının üçer örneğini bulundukları yer valiliğine,
Adalet Bakanlığına, Türkiye Noterler Birliğine ve noter odalarına göndermeleri gerektiği, imza
yetkisi verilen stajyerler, katipler ve diğer vekiller hk. da aynı hükmün uygulanacağı, Dışişleri Ba
kanlığına imza ve mühür örneklerinin gönderilmesi gerekmediği ( Gn.yazı 2009/45 Sh.151 )
*Harç ve damga vergileri için bankada tahakkuk eden faizler notere aittir, bunun
için noterler dava açabilir ( 1977/7 )
*Harç,damga vergisi,değerli kağıt beyannamelerinin gönderilmesinde dikkat edilecek hususlar ( 1- Beyannamelerini elektronik ortamda veren noterlerimizin, elektronik
olarak verdiği beyanname örnekleri ile birlikte beyannamedeki miktarların vergi dairesi hesabına yatırıldığı tarihi belirten vergi tahsil alındısı veya banka dekont örneğinin, 2- Beyanname
sini kağıt ortamında veren noterlerimizin ise vergi dairesinin mühür ve imzasını taşıyan beyan
name örnekleri ile birlikte beyannamedeki miktarların vergi dairesi hesabına yatırıldığına dair
vergi dairesi tahsil makbuzu veya banka dekont örneğinin aylık iş cetveli ekinde gönderilmesi
hususunda gerekli hassasiyetin gösterilmesi ) Genel yazı 2011/65
*Harç vergi ve resimlerin yatırılma süresi 7 iş günüdür ( 1986/75 )
*Herhangi bir dönem içinde beyan edilecek damga vergisinin olmaması halinde beyanname verilmesine gerek bulunmamakla birlikte, noterliklerce verilen beyannamelerde harç ve değerli kağıt bedelleri de yer aldığından aynı dönem içerisinde harç ve değerli kağıt
bedeli tahsilatı da olmaması halinde beyanname verilmeyecek, keyfiyet bir yazı ile vergi dairesine bildirilecektir ( Genel yazı 2006/96 Sh.268 )
*Hukuki işlem yapma ehliyetine ilişkin raporların aile hekimlerince de verilebilece
ği hk. ( Sağlık Bakanlığı’nın 09.08.2007 tarih ve 21262 s. yazısı gereği ) Genel yazı 2011/21
*Hukuki ve Mali Sorumluluk Sigortası ( Genel yazı 2001 Sh. 220 )
*Hukuki Sorumluluk Fonu Yönetmeliği ( TNB ) ndeki teminat sınırları ( Genel yazı
2003 Sh. 140 – 2004 Sh. 201 – 2005 Sh.166 – 2006 Sh. 203 )
*Hukuki Mali Sorumluluk Sözleşmesi ( Genel yazı 2006 Sh. 249 )
*Hükümlü ve tutuklunun noter ile görüşmesi ( 17.06.2005 tarihli R.G. de yayınlanan yönetmeliğin 22. maddesine göre; “Hükümlü ve tutuklular, meslek kimliğinin ibrazı ve göreviyle
ilgili olmak koşuluyla, noterle, tatil günleri dışında ve çalışma saatleri içinde, idarenin gözetimin
de açık görüş usulü çerçevesinde görüşebilir” ) Genel yazı 2005/88 Sh.229
*İcra Müdürlükleri tarafından noterlik evrakının istenmesi halinde N.K. 55. Madde si
ve Adalet Bakanlığı H.İ.G.M. 20.01.2006 tarih ve 102 s. genelgesinde belirtilen usulün uygulanacağı, işlemden örnek istenmesi halinde ise yine bağlı olduğu mahkemeden karar almak suretiyle
N.K. 55. maddesi son fıkrasında belirtilen yazı ücretinin de ödenmesi gerekir ( 2009/32 )
*İç Hizmet Yönetmeliğinde muhasebe usulü ( 1973/42 )
*İdari para cezası hk. ( Genel yazı 2006 Sh.248 )
*İlan ve reklam vergisine noterlerin tabi olmadıklarına ilişkin ( İzmir 3. Vergi Mahkemesi ile İstanbul 6. Vergi Mahkemesi'nin ) karar örnekleri ( Genel Yazı 1994 Sh. 227 )
*İnternet web sayfasında noterler yer açamaz ( 2000/32 ) Noterlerin internet web
sayfasında yer açmaları N.K. 50. maddesi hükmü karşısında uygun bulunmadığından, gerekli
özenin gösterilerek internet web sayfası açılması için başvuruda bulunulmaması ve açılmış internet web sayfası varsa kapatılması gerektiğinin hatırlatılması ( Genel yazı 2008/20 Sh.227 )
*İnternet Sitesinin ( www.tnb.org.tr ) hizmete açılması ( Genel yazı 2000 Sh. 172 )
*İnternette yayın kuralları ( TNB. üyelerinin internet kullanımı ile ilgili etik kurallar ) Genel yazı 2005/45 Sh.194
*İnternet bağlanma zorunluluğu ( 2006/46 )
*İŞKUR : 4857 sayılı İş Kanunu'nun 3. maddesi gereği noterlerin İŞKUR ' a kayıtlı olması gerekir ( www.iskur.gov.tr ) Genel yazı 2008/126
*İş Kanununda değişiklik yapılmasına dair 5763 s. Kanun ( İdari para cezaları ile ilgili
maddeler ) Genel yazı 2008/82 Sh.340
*İş sahipleriyle ilişkilerde dikkat edilecek hususlar ( mesleğin itibarını zedeleyen hareketlerden kaçınılması, iş sahiplerine iyi davranılması, noterlikte unuttukları kimlik ve belgelerden haberdar edilmeleri ) Genel yazı 2008/81 Sh.339
*İşlem aslının ibrazı usulü ( Bir kişi veya kurumun elinde bulunup mahkemeye teslim edilmesi gereken belgenin aslı istendiğinde, kişi veya kurumun bulunduğu ya da belgenin teslim edileceği yerdeki asliye mahkemesi tarafından örneği onaylanarak aslı mahkemeye gönderilir yahut
teslim edilir. Mahkemece onaylanmış belge örneği, aslı gibi hüküm ifade eder ) H.M.K.217
*İşten el çektirilen noterlerin, oda genel kurul toplantılarına ve seçimlerine katılıp oy kullanmalarının ve Birlik kongresi için delege olmalarının uygun olmadığı ( 2007/33 )
*İşten el çektirilmiş olan noterlerin, personelle ilgili disiplin koğuşturmalarını
yapamıyacakları, bu görevin disiplin kurulunca yerine getirileceği ve kararların itiraz mercii
nin Adalet Bakanlığı olduğu hk. ( 2009/34 )
*İşyeri açma ve çalışma ruhsat harcı, resmi daire hüviyetine sahip olan noterlik dairelerinden alınmaz ( 2007/32 )
*İşyeri açma ve çalışma ruhsatı ( Noterlik daireleri için iĢyeri açma ve çalıĢma ruhsatı
alınmayacaktır ) R.G. 26.08.2011 tarih ve 28037 s. K.H.K. 23. maddesi ( Genel yazı 2011/88 )
*Kamu hizmeti ifa eden ve resmi daire sayılan noterliklerden işyeri açma izin harcı alınması söz konusu değildir ( İçişleri Bakanlığı'nın, kamu hizmeti gören ve resmi daire
sayılan noterliklerin 2464 s. Belediye Kanunu'nun 81. maddesinin kapsamı dışında kaldığına
dair -bütün belediyelere duyurulmak üzere tüm il valiliklerine gönderilen- 13.11.2000 gün ve
47397 sayılı yazısındaki görüşü çerçevesinde ) 2000/55
*Katma Değer Vergisine noterler de dahildir ( 1984/62 – 1985/1 Gn.tebliğ : 1985/13 )
*Katma değer vergisinin yatırılmamasının zimmet suçunu oluşturacağı hakkında Yargıtay 5.
Ceza Dairesi 25.06.2009 T. 5952-8395 nolu kararı ( Genel yazı 2009/96 Sh.196 )
*KPS ( Kimlik Paylaşım Sistemi ) den yararlanan kurumların uyacakları usul ve
esaslar ( Nufus Ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü yazısı ) Genel yazı 2009/89 Sh.189
*Mahkemece hükmolunan tazminat noterin mesleki faaliyetiyle ilgili bulunduğuna göre,
ödendiği yılın mesleki hasılatından gider olarak indirilmesi mümkündür ( 1974/16 )
*Mahkemeler tarafından N.K. 55. mad. uyarınca noterlik evrak ve defterlerinin
celbi halinde; daire dışına çıkılması gerekiyorsa gerekli yol giderleri ile yol ödeneğinin, cevap
verilmesi gerekli yazışmalar için ise posta masrafının ödenmesi gerekir ( 1983/10 )
*Mahkemeler tarafından talimat yoluyla noterlik defter ve evrak asıllarının
istenmesi ( Bu konudaki Adalet Bakanlığı H.İ.G.M. nün 20.01.2006 tarih ve 102 sayılı genelgesi
yürürlükten kaldırılmış olup yerine aynı konudaki Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu’nun
07.07.2011 tarih ve 142/20540 sayılı duyurusu uygulanacaktır ) Genel yazı 2011/87 ve eki.
*Mahkemelerce verilen kararların yerine getirilmesi Anayasa gereğidir. N.K.. 55.
maddesinin uygulanması sırasında noter, işin gecikmeden ifasını müteakip, ilgili mahkemeden
masraf talebinde bulunmalı ve mahkemenin yargı yetkisi çerçevesinde bu konuda vereceği karara uymalıdır ( 1991/55 )
*Mazereti olan noterlerin önce bir dilekçe ile bağlı oldukları savcılıktan izin istemeleri,
mazeretleri haklı görülüp izin verildikten sonra görev yerinden ayrılmaları ( 1989/55 )
*Mevcut mevzuata göre noterlere yeĢil pasaport verilmesi mümkün değildir
( Genel yazı 2000 Sh. 178 )
*Milyonluk işlere ait yol ödeneklerinin, işi dışarıda yapan vekillere verilsin veya
verilmesin yasal süre içinde ortak hesaba yatırılması gerekir ( 1983/7 )
*Motorlu taşıt alım satımı işlemlerinde , vergi kimlik numarasının bulunup bulunma
dığı hususu aranmaksızın işlem tesis edilmesi ya da ibraz edilen belgelerde yer
alan vergi kimlik nunarasının yanlış yazılması halinde VUK.353/7. maddesinde belirtilen
özel usulsüzlük cezasının işlemi yapan notere kesilmesi gerekir. Ancak numaranın alıcı tarafından yanlış beyan edildiğinin tesbit edilmesi durumunda ise bu cezanın alıcıya uygulanacağı tabiidir ( Bu numaranın alıcının ibraz ettiği belgeye veya kendi beyanına dayalı olarak işleme yazıldığının şerh edilmesinde yarar bulunduğu düşünülmektedir ) 2005/20
*Mutemet noterlerin her yasal süre sonunda odaya verdikleri bilgilerin bir örneğini
diğer noterlere de göndermeleri hk. ( 1982/38 )
*Muvazene defterinin çekilecek fotokopisinin ilgili noterlikte bırakılıp, defter aslının naklen atanan vergi mükellefi noter yanında götürülmesinde sakınca yoktur ( 1991/38 )
*Muvazene defterlerinin bilgisayar aracılığı ile tutulmasında vergi kanunları açısından bir sakınca bulunmadığı hk. ( Genel yazı 2005/51 Sh.199 )
*Mükellefin kendisine, eşine ve 18 yaşından küçük çoculkarına ait sigorta primi ile
eğitim ve sağlık harcamalarının beyan edilen gelirden indirilmesi ( 193 s. Gelir Vergisi Kanu
nu 89. maddesinin 1. ve 2. fıkrası uygulaması ) Genel yazı 2006/25 Sh.223
*Mükelleflerin İzahat (mükteza)Taleplerinin Cevaplandırılmasına Dair Yönetmelik
( Müelleflerin ve vergi sorumlularının vergi durumları ve vergi uygulaması bakımından müphem ve tereddüdü mucip gördükleri hususlar hakkında yazı ile isteyecekleri izahatın özelge tayin edilmek veya sirküler
yayınlanmak suretiyle cevaplanmasına ilişkin usul ve esaslar ) R.G. 28.08.2010 ( Noterler, TNB. den
görüş talep etmekle birlikte gerekli hallerde ; 1- Gerek kendi mükellefiyetlerini gerektiren gelir vergisi, kat
ma değer vergisi ve muhtasar vergi uygulaması kapsamında, 2- Gerekse sorumlu sıfatı ile iş ve işlem sahip
lerinden tahsil ettikleri damga vergisi harç ve değerli kağıt bedelleri uygulaması yönünden tereddüde düştükleri hususlar hakkında gelir vergisi mükellefiyetlerinin bulunduğu yer vergi dairesi başkanlığından, ver
gi dairesi başkanlığı bulunmayan illerde ise defterdearlıklardan Gelir İdaresi Başkanlığının www.gib.gov.tr
şeklindeki internet sitesinin “İnternet Vergi Dairesi” sayfasının “Sık Kullanılanlar” başlığı altındaki “Özelge
Talep Formu” nu doldurarak mükteza talep edebileceklerdir ) Yönetmelik ekli ( Genel Yazı 2010/96 )
*Naklen atanan noterlerin muvazene defteri ile harcama belgelerinin fotokopileri
ni mahallinde bırakmaları, asıllarını yanında götürmeleri, vergi açısından 5 yıl, sigorta yönün
den 10 yıl harcama belgelerinin saklanması hk. ( Genel yazı 1997/24 Sh. 210 )
*Noter hisselerinin ( beyiye aidatlarının ) gecikmelere meydan verilmeden tahakkuk ettirilerek ilgili saymanlıklar tarafından ( herhangi bir ödenek şartı beklenmeden ) derhal
ödeneceği ( Maliye Bakanlığı 20.07.04 tarih 16574 nolu yazısı ekli ) 2004/34
*Noter hisselerinin geçici yetkili noter yardımcısı olarak çalışan başkatip ve katiplere de ödenmesi gerektiği hakkındaki yazışmalar ( 1973/30 )
*Noter hissesi, boşalan noterliklere vekalet döneminde de ödenir ancak bu ödeme
vekilin şahsına ait değildir, T.N.B. ne gönderilmesi gerekir ( 1975/25 )
*Noter hissesinin, geçici yetkili noter yardımcıları ile adalet memuru olan noter
vekillerine de ödenmesi gerektiği ancak Maliyeden alınan pul ve kıymetli kağıtların satışından dolayı 3468 s. Kanun 3. maddesine göre bu kişilere beyiye aidatının ödenemiyeceğine dair Sayıştay Genel Kurulu Kararı ( 1977/8 )
*Noter hissesi ve beyiye aidatlarının duyuna kalmayacağı ( yıl içinde ödenemeyen beyiye aidatlarının, ödeme emri aranmaksızın Maliye Bakanlığı bütçesinin “diğer cari giderler geçen yıllar borçları” tertibinden ödeneceği ) 1996/11
*Noter hissesi ve beyiye aidatlarından kesilen damga vergisinin gider kaydı ( Noterliklere damga vergisi ve harç tutarları üzerinden ödenen % 3 nisbetindeki noter hissesi ile de
ğerli kağıt bedelleri üzerinden ödenen % 2 nisbetindeki satış aidatı üzerinden, ödemeyi yapan
saymanlıkça kesilen damga vergisi tutarlarının serbest meslek kazancının tesbitinde noterlik gideri olarak hasılattan indirilmesi mümkündür ) 2008/13
*Noter vekilleri, hizmetin gerektirdiğinden fazla ve kanunen yasaklanan harcamaları yapmamalıdır, toplu sözleşme imzası yeni noterin atanıp göreve başlamasına kadar ertelenmelidir, toplu sözleşmeye Birliğin katılması da mümkün değildir ( 1979/23 )
*Noter vekillerinin ücretlerinin vergilendirilmesi ( Noter vekilleri, vekalet döneminde
elde ettikleri ücretlerden sadece vekalet ücretini beyanname ile bildirerek vergisini ödeyecekler,
asli görev ücretleri vekalet ücretine ilave edilmeyecektir ) Genel yazı 1998/82 Sh. 227
*Noter Yardım Sandığı Fonu ve Meslek İçi Birikimi ve Uzun Vadeli Geri Ödeme
Sisteminin 05. 06. 2010 sonu itibariyle birleştirilmesi ile verilebilecek kredi avansları hakkında ( Genel Yazı 2010/80 )
*Noterler Grup Sağlık Sigortası ( Genel yazı 2006 Sh. 349 )
*Noterler Grup Sağlık Sigortası Primleri ( Genel Yazı 2008/140 )
*Noterler Günü kutlamalarına katılmak için mazeret izni alınması gerektiği ( 1982/27 )
*Noterler Hukuki Mali Mesuliyet Sigorta Sözleşmesi Hk. ( Birinci kademesi Birlikçe
gerçekleştirilen bu sigortanın 2. ve 3. kademelerine noterlerimizin katılmaları, böylece hem ken
dileri hem de 3. şahıslar için doğabilecek çok önemli bir riski güvence altına almaları ) 1992/22
*Noterler ile personelin kılık kıyafetleri ( 1998/50 – Genel yazı 1999 Sh. 224 )
*Noterler, mali sorumluluk veya kasa tazminatı adı altında ( personele ) bir ödemede bulunmaya yasal olarak zorunlu değillerdir. Ödeme yapanlar için, gelir vergisinden
muaf üst sınır genelgede gösterilmiştir ( 1980/21 )
*Noterler muayene ve tedavi için Hükümet Tabibi veya Devlet Hastanelerine C. Savcıları
tarafından sevk edilmektedir ancak giderlerini bizzat karşılamalıdırlar ( 1986/42 )
*Noterler tarafından iktisap edilerek noterlik demirbaşına kaydı yapılacak 4 x 4
jeeplerin giderlerinin ve ayrılacak amortismanlarının 2000/30 sayılı genelge ve 1999/
18 sayılı genel yazıdaki esaslar çerçevesinde, serbest meslek kazancının tesbitinde gider olarak
kaydedilebileceği ( 2002/20 )
*Noterler tarafından, özel bir yasaya dayanmaksızın personele ödenen yakacak
yardımlarının gelir vergisinden bağışık tutulması olanaksızdır ( 1978/32 )
*Noterler tarafından verilen yıllık gelir vergisi, katma değer vergisi beyannamele
ri, sigorta bildirgeleri, muhtasar beyanname ile harç damga ve değerli kağıt bede
li beyannamelerine ilişkin olarak ödenen damga vergilerinin serbest meslek kazancının
tesbitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün değildir ( 2006/63 )
*Noterlerce ertesi yılda da kullanılmaya devam edilecek olan defterlerin bağlı bulunulan hakimliğe ara tasdikinin yaptırılması gerektiği hk. ( 1983/20 )
*Noterlerce işle ilgili olarak yapılan değerli kağıt bedelleri ( çek yaprakları için değerli kağıt bedeli ) nin, serbest meslek kazancının tesbitinde müteferrik giderler kapsamında
değerlendirilmesi gerekir ( 2001/27 )
*Noterlerce resmi dairelere verilen beyannamelerle, alınacak makbuzlar damga
vergisine tabidir ( Noterleri 488 s. Damga Vergisi Kanunu 8. maddesinde tarifi yapılan resmi
daireler meyanında mütalaa etmeye imkan bulunmamaktadır. ) 1982/44
*Noterlerce tahsil olunan KDV. bedellerinin tamamının kasada veya banka hesabında
bulundurulmasına gerek olmadığı ve bu hususların C. Savcılığı denetimleri dışında bırakılmasının uygun olacağı hk. ( 1985/76 – 1986/74 )
*Noterlerce tahsil olunan vergi, resim ve harçlardan, vergi dairesine beyan olun
madan önce hiç alınmaması gerektiği veya fazla alındığı anlaşılanların, kayıtlarda
görülmek ve buna ilişkin belgelerin saklanması kaydıyla, ilgililere iadesinin noterlerce yapılmasında sakınca bulunmadığı hk. ( 1979/16 )
*Noterlerce tahsil olunan vergi, resim ve harçlara ilişkin beyannamenin her ayın 15.
ve son gününü takip eden 7 iş günü içinde ilgili vergi dairesine verilip aynı süre için de yatırılması 1512 s. Kanunun 119. maddesi gereğidir ( 1986/75 )
*Noterlerce verilen beyannamelerin damga vergisi ( 2006/63 )
*Noterlerce yapılacak ortak hesap işlemleri hk. ( ilgili cetvel örnekleri ) 1991/42
*Noterlerce yapılan tebligatlara ilişkin olarak ilgililerden tahsil edilen PTT. Gider
leri karşılıklarının, KDV. matrahına dahil edilmesi gerekmektedir ( 1985/32 )
*Noterlere hususi pasaport ( yeĢil pasaport ) verilmesinin mevcut mevzuat hüküm
leri gereğince mümkün olmadığı hk. ( Genel yazı 2000/40 Sh.178 )
*Noterlere silah taşıma ruhsatı verilebileceği ( 11 Aralık 1992 tarihli Resmi Gazetede
yayınlanan ilgili yönetmelik değişikliği gereği ) 1992/63
*Noterlere tahsil ettikleri değerli kağıt bedelleri üzerinden % 3 oranında verilmekte olan satış aidatının, 01.09.2007 den itibaren % 2 olarak uygulanacağı ( 2007/41 )
01. 09. 2007 tarihine kadar olan dönemde tahsil olunan değerli kağıt bedelleri üzerinden % 3
oranında satış aidatı ödenecek ve bu tarihten önce ödenenler ne sebeple olursa olsun geri alınmayacaktır ( Gelir İdaresi Başkanlığı yazısı ekli ) 2007/53
*Noterlerin anonim ve limited şirketlere kurucu olamıyacağı ( Genel yazı 1995 Sh.211 )
*Noterlerin atanma ve atanmadan vazgeçme talepleri ( Atanma taleplerinin, her yer
için ayrı dilekçe hazırlamak ve C. Savcısına havale ettirmek suretiyle gönderilmesi, gerçekten
gitmek istenen yerlerin talep edilmesi, vazgeçmelerin son günlere bırakılmaması, geliri düşük
yere öncelikle atanma isteğinde bulunulmaması ) Gen.yazı 2007/77 Sh.305
*Noterlerin bu faaliyetleri ile ilgili olarak mahkeme kararı ile hüküm altına alınan
tazminat ödemelerinin bir kısmının TNB. bünyesinde kurulan Hukuki Sorumluluk Fonundan karşılanması halinde, fondan notere yapılan ödemenin noter tarafından gelir, zarara uğrayan kişiye ödeye
ceği tazminatın da gider yazılması mümkündür. Ancak; Gelir Vergisi Kanunu 68. maddesi son fıkrasında yer alan “her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile serbest meslek erbabının suçlarından do
ğan tazminatlar gider olarak indirilemez” hükmünün dikkate alınması gerekir ( 1995/20 )
*Noterlerin “Damga Vergisi Defteri” tutmakla yükümlü olmadıkları hk. ( 1983/25 )
*Noterlerin göreve başladıkları tarihten itibaren 15 gün içinde noterlik mührü ve
imzalarının üçer örneğini ( N.K. 39. ve Yönetmeliğin 64. maddeleri uyarınca ) bulundukları yer valiliğine, Adalet Bakanlığına, Türkiye Noterler Birliğine ve noter odalarına göndermeleri gerektiği, imza yetki
si verilen stajyerler, katipler ve diğer vekiller hakkında da aynı hükmün uygulanacağı, Dışişleri Bakanlığına imza ve mühür örneklerinin gönderilmesi gerekmediği ( Genel yazı 2009/45 Sh.151 )
*Noterlerin ( hastalık halinde ) alacağı raporlar ( Genel yazı 1998/20 Sh.190 )
*Noterlerin KDV. konusunda uymaları gereken hususlar ( 1985/20 )
*Noterlerin KDV. beyannamesini, muhtasar beyannameyi ve yıllık gelir vergisi beyannamesini elektronik ortamda verebilecekleri ( Açıklamalar ) Genel yazı 2005/19 Sh.152
*Noterlerin mal bildirimleri ( Kamu görevi yapan noterlerin sonu ( 0 ) ve ( 5 ) ile biten yılların en geç Şubat ayı sonuna kadar mal bildiriminde bulunmaları gerektiği, mal bildirimlerinin
Adalet Bakanlığı H.İ.G.M. ne sunulmak üzere mahalli C. Savcılığına verileceği ( örneği ve doldurulması ) 1990/14-1995/2–2000/1-Genel yazı 2009/1208
*Noterlerin, MÜSİAD ve TÜSİAD gibi ticaret ve iş dünyası ile ilgili kuruluş ve
derneklere üye olamıyacakları, bu konuda faaliyette bulunamayacakları ( 2003/6 )
*Noterlerin noterlik makbuzu ile tahsil ettikleri damga vergisi, ister adi kağıtların
değerlendirilmesi sebebiyle ister noterde düzenlenen diğer kağıtlar nedeniyle tahsil edilsin, noterler bu tahsilat için % 3 noter hissesi alırlar ( 1983/55 )
*Noterlerin onaylama ve örnek çıkarma işlemlerinde noksan ödenen veya hiç ödenmemiş
olan damga vergisi ve cezası yönünden sorumluluğu ( Genel yazı 2007/60 Sh.282 )
*Noterlerin ölümü halinde süratle yardım yapılabilmesi için Birliğe haber verilmesi, ilgilenilmesi hk. ( 1977/12 )
*Noterlerin siyasi parti il ya da ilçe başkanı olabileceği ( Genel yazı 2000/ 16 Sh.165 )
*Noterlerin sportif, kültürel ve sosyal faaliyetleri neticesinde ülkelerin birbirlerine yak-
laşımını sağlayan spor kulüplerine, mesai saatlerini aksatmamak kaydıyla noterlerin yönetici
ve üye olabilecekleri düşünülmektedir ( Genel yazı 1999/76 Sh. 262 )
*Noterlerin tutacakları defterlerin açılış tasdikinden başka, yine hakim tarafından işlem
yapılmak kaydıyla ara tasdikine de tabi tutulmaları uygun olacaktır ( 1981/22 )
*Noterlerin üye olabilecekleri kuruluşlar ( noterlikle birleşebilen işler ) 1990/30
*Noterlerin ve katiplerin kredi işlemleri ile ilgili kefaletler ( Noterlerin ve Birliğe
borçlu olan personelin kefil olduğu borç senetleri kabul edilmeyecektir ( 1985/33 )
*Noterlerin ve noterlik görevi ifa edenlerin vergi beyannamelerinin yeminli mali
müşavirlere tasdik ettirilmesi ve/veya serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali müşa
virlere imzalattırılmasına gerek bulunmadığı hk. ( 1995/33 )
*Noterlerin yapmış oldukları işlemler incelendiğinde; Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun anlamında, yapılan işlemin mal ve hizmet, noterlerin satıcı, işlem ilgilisinin de tü
ketici olarak değerlendirilemiyeceği hk. ( 2002/22 )
*Noterlerin yaptığı yurt dışı seyahatlerin mesleğin ifası ve serbest meslek kazancının el
de edilmesiyle ilgili olmadığı anlaşıldığından, söz konusu seyahat giderinin Gelir Vergisi Kanunu' nun 68/5. maddesi gereğince indirim konusu yapılması mümkün değildir ( 2001/13 )
*Noterlerin zamanlı zamansız daireyi kapatmamaları, işlemleri günü gününe yapmaları,
N.K. 50. maddesinde yasaklanan görevleri kabul etmemeleri, fazla iş temini için ücretten
indirim yapmamaları ve aracı kullanmamaları, borsa oynamamaları, mesleğin vakar ve onuruna aykırı
davranışlardan kaçınmaları ( 1979/7 )
*Noterlerin ( 1479 s. Kanun' un Ek 20. maddesine göre ) sosyal güvenlik destek primine tabi olmadığı ( Genel yazı 2003 Sh.286 )
*Noterliğe ilk başlayanlar ile N.K. 74. maddesi gereği imza yetkisi verilenlere yemin yaptırılacağı hk. ( 1977/15 – 1986/32 )
*Noterliğin boşalması halinde ayrılma veya ölüm tarihi ile yeni atanan noterin işe başlama tarihi C. Savcılığına bildirilirken, bağlı bulunduğu Noter Odasına ve Türkiye Noterler Birliğine de bildirilmesi hk. ( 1979/6 )
*Noterliğin vekaletle yürütüldüğü sürede işveren durumunda olan Birlik ile vekili
arasındaki ilişki hizmet akdine dayanmadığından, kendilerine bu görev nedeniyle ödenen ve
kalet ücretlerinden sigorta primi kesilmemesi gerekir ( 1979/9 )
*Noterlik aidatının, yapılan tebligata rağmen yatırılmaması halinde N.K. 204. maddesi
doğrultusunda aidat borcunun tamamının faizi ile birlikte ödenmesine kadar noterin işten el çek
tirilmesi için Adalet Bakanlığının takdirine sunulacağı ayrıca disiplin yönünden de gereğinin tak
dir ve ifası için Disiplin Kuruluna intikal ettirileceği hk. ( 2008/34 )
*Noterlik çalışmaları ile ilgili olarak artk Devlet İstatistik Kurumu' na istatistik
formu gönderilmeyecektir ( Genel yazı 2009/18 )
*Noterlik dairesi ile ilgisi olmayan masrafların noterlik gideri olarak gösterilmemesi gerektiği hk. ( 1988/74 )
*Noterlik defter ve evrak asıllarının, mahkeme kararı olmaksızın noterlik dairesi dışına
çıkarılmasına yasal imkan yoktur ( 1512 S. Kanun 55/2. mad. ) 1991/51
*Noterlik defter ve evrak asıllarının mahkemeler tarafından istenmesi halinde izlenecek
yolu gösteren Adalet Bakanlığı H.İ.G.M. 29.12.1993 tarihli genelgesi ( 1994/18 )
*Noterlik demirbaşına kayıt etmek üzere iktisap edilen otomobiller için ödenen
kredi faizlerinin ilgili bulundukları yılda doğrudan gider mi yazılacağı yoksa amortismana mı
tabi tutulacağı konusunda tercihin başlangıçta yapılması gerekir. Önce gider yazma yolunun seçilmesi halinde daha sonraki yıllarda bu tür giderlerin sabit kıymetin maliyetine eklenerek amor
tisman yoluyla itfa edilmesi veya önce amortisman ayırmaya başlayıp sonra gider yazma yoluna
gidilmesine kanunen imkan yoktur ( 1999/36 )
*Noterlik envanterine ( demirbaşına ) kaydedilecek binek otomobillerinin 01.01.
1999 tarihinden itibaren hesaplanacak amortismanları ile yine bu tarihten sonraki tamir-bakım
ve sigorta masraflarının yanısıra mesleki faaliyetin gereği olarak yapılan yakıt masrafları gider
yazılabilecektir ( 221 seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği ekli ) Genel yazı 1999/18 Sh.217
*Noterlik evrak ve defterlerini mahkemenin inceleme isteği üzerine noterlik dairesi dışına çıkarak, bu mahkemeye götürmesi halinde noter, yol giderine ve ayrıca her işten
beher gün için yol ödeneğine müstehak olur ( 1988/66 )
*Noterlik faaliyetinde kullanılan eşyanın, atama sebebiyle yer değiştiren noterin
yeni işyerine nakli ile ilgili olarak ödenen hamaliye ve diğer nakliye giderlerinin, serbest
meslek kazancının tesbitinde gider olarak hasılattan indirilmesi mümkündür ( 2004/18 )
*Noterlik gider belgelerindeki KDV. nin indirimi ( Noterlik demirbaşına kayıtlı binek
otomobilleri için alınan akaryakıtla ilgili fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyen KDV.
nin iç yüzde yolu ile hesaplanarak indirilmesi mümkündür. Elektrik, su ve telefon giderleri için
ilgili kuruluşlarca düzenlenen fatura ihbarnamesi üzerinde ayrıca gösterilen KDV. nin indirim
konusu yapılmasında bir sorun bulunmamaktadır. Personel için ödenen yemek bedelleri,
kırtasiye, demirbaş alımı, demirbaş kirası için yapılan ödemelere ait KDV. nin ise düzenlenen
fatura veya gider belgesi olarak kabul edilen perakende satış ve yazar kasa fişlerinde ayrıca
gösterilmesi halinde indirim konusu yapılabilir ) 2004/10
*Noterlik hizmetinin KDV kapsamında olduğu ve matrahının noterlik makbuzlarındaki
sair tahsilat sütununda yazılı bulunan meblağ olduğu hk. ( 1984/62 )
*Noterlik işlemlerinin dairede saklanan nüshasının dava dosyasında saklanmasına
gerek duyulduğu hallerde 1512 s. Noterlik Kanunu 55. maddesinde öngörülen yönteme uyul
masının tüm hakimlerden genelge ile istendiği hk. ( 1978/38 )
*Noterlik işlem aslının ibrazı usulü ( Bir kişi veya kurumun elinde bulunup mahkemeye
teslim edilmesi gereken belgenin aslı istendiğinde, kişi veya kurumun bulunduğu ya da belgenin
teslim edileceği yerdeki asliye mahkemesi tarafından örneği onaylanarak aslı mahkemeye
gönderilir yahut teslim edilir. Mahkemece onaylanmış belge örneği, aslı gibi hüküm ifade eder )
H.M.K.217 ( Genel yazı 2011/86 )
*Noterlik işlerinin gecikme ve aksamaya meydan verilmeden, anında ve en iyi şekil
de yürütülmesi için personel sayısının yeterli düzeye çıkartılması ve gerekli diğer önlemlerin derhal alınması hk. ( 1980/20 )
*Noterlik Kanunu 50. maddesi ( 1977/2 )
*Noterlik Kanunu maddelerine göre genelgeler listesi ( Genel yazı 1982 Sh. 110 )
*Noterlik Kanunu Yönetmeliği uygulaması hakkında açıklamalar ( 1976/22 )
*Noterlik Kanunu Yönetmeliğinde yapılan değişiklik ( Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin
9. maddesi 1. fıkrasının (B) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir : “ Noterliğe atanacak katibin
ceza ve disiplin kararı ile meslekten çıkarılmamış olması gereklidir. Bu hususta adayın yazılı beyanı esas alınır ve söz konusu beyanın doğruluğu daha sonra noter tarafından yetkili mercilerden teyit edilir”) 26.06.2011 günü R.G.de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir ( Gn.yazı 2011/68 )
*Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin değişik 81. maddesi; N.K. 109. maddesi kapsamın da
yapılan işlemlere ait uygulanması gereken kuralları belirtmekte, kambiyo senet ve defter tasdik işlemlerine ait ortak hesapları kapsamamaktadır. Diğer taraftan, ( işlemi takip eden 5 iş günü içinde yatırılması zorunlu meblağ ) ifadesinden, Oda tarafından belirlenmiş prim oranı düşüldükten sonra yatırılması gereken meblağın anlaşılması gerekir ( 1996/2 )
*Noterlik Kanununda değişiklik ( Genel yazı 2000 Sh.190 – 2004 Sh.295 – 2005 Sh.162 )
*Noterlik Kanunu 55. maddesi (Noterlik evrak ve defterlerinin daire dışına çıkartılması yöntemi ) Yetki çevresi dışında bir noterlikteki evrakın veya örneğinin celbinde ilgili
noterliğin bulunduğu yer hukuk hakimliğinin aracı kılınması ve işin gerektirdiği masrafların notere ödenmesi. ( 1981/7 )
*N.K. 55. maddesi ( Noterlik evrakının dava sonuna kadar dosyada kalmasına karar verilmesi
halinde noterlikte saklanmak üzere çıkartılacak örneğinin karar veren hakim tarafından onaylan
ması gerekir ) 1988/25 * Konuya muttali olan mahkemenin N.K. 55. maddesini değişik yorum
laması ( işlem örneğini bizzat tasdik etmeyip yazı işleri müdürüne yaptırması ) halinde Anayasa' nın 138. maddesi hükmü karşısında hakimlere bu konuda tavsiye ve telkinde bulunulması
veya talimat verilmesi mümkün değildir ( 1992/15 )
*N.K. 55. maddesinde sayılanlar dışındaki resmi daireler örnek isterlerse, hakim
den izin alıp izin kararı ve yazı ücreti ile birlikte başvurmaları gerekir ( 1984/10 )
*N.K. 55. maddesi hk. ( 1991/55 – 1994/18 )
*N.K. 55. maddesi hk. ( Cumhuriyet Başsavcılıkları ve mahkemelerce yapılacak soruşturmalara esas olmak üzere emniyet müdürlüklerince ancak hakim ve savcılık kararıyla istenmesi halinde kişiler ve işlemler hakkında noterliklerden bilgi ve belge verilebileceği düşünülmektedir )
Genel yazı 2007/61 Sh.285
*N.K. 55. maddesi uygulaması hk. ( Adalet Bakanlığının 29.12.1993 tarih ve 51803 sayılı
genelgesi doğrultusunda işlem yapılması, N.K. 55. maddesine aykırı istekler vuku bulduğunda
söz konusu genelgenin ilgili mercie hatırlatılması ) 1994/49
*N.K. 55. maddesi uygulaması ile ilgili olarak Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel
Müdürlüğünün 31.08.2005 tarih ve 17241 sayılı genel yazısı ( 2005/30 )
*N.K. 55. maddesi uygulaması ( Her ne kadar Bakırköy 19. Noterinin bağlı bulunduğu Bağcılar İlçesi İstanbul Ticaret Mahkemesine bağlı bulunsa da, uygulamada çıkacak sorunlar nedeniyle belge asıllarının önemi de göz önüne alındığında N.K. 55. maddesinde yazılı usule göre noterliğin bağlı bulunduğu hukuk hakimliği aracılığı ile istenmesi gerektiği ) 2005/31
*N.K. 55. maddesi uygulaması ( 1981/7– 1983/10 – 1988/25 ) Konuya açıklık getiren ;
Adalet Bakanlığı H.İ.G.M. 04.12.2001 tarih ve 12-135-22261 sayılı genelgesi ) 2002/4
*N.K. 119. Maddesi uyarınca verilmekte olan harç, damga ve değerli kağıt beyannamelerinin özet halinde ve tek sayfa olarak düzenlenmesinin yeterli olduğu hk. ( 1983/15 )
*Noterlik makbuzlarında KDV. nin ayrı olarak gösterilmesine devam edilecektir.
KDV. nin indirim konusu yapılabilmesi için Noterlik Dairesi için alınan demirbaş, kırtasiye vs. faturalarında KDV.nin ayrıca gösterilmesinin hatırlatılması ( 1986/43 )
*Noterlik Mesleğinde Uyulması Zorunlu Etik Kurallar ( Genelge ekinde ) 2009/12
*Noterlik mühürü ile personelin imza örneklerinin Dışişleri Bakanlığına gönderilmesi
gerekmediği hk. ( Genel yazı 2009/45 )
*Noterlik teminat ve emanet paralarının resmi mevduat ile ilgisi olmadığı ancak hangi
bankada olduğu ve miktarları hakkında C. Savcılığına bilgi verilmesi hk. ( 1973/36 )
*Noterlik Ücret Tarifesine ek ( 6217 s. Kanunla Noterlik Kanununa eklenen 71/A maddesine parelel olarak terk eden eşin ortak konuta davet edilmesi ve mirasçılık belgesi verilmesi
işlemleri için Noterlik Ücret Tarifesine 01 Ekim 2011 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek
üzere 12/A maddesi eklenmiştir ) Genel yazı 2011/95
*Noterleri ilgilendiren Kanunlar, Kanun Tasarıları, Yönetmelikler ,Tebliğler, Sunumlar,
Proje ler ve mesleki dokümanlar için bakın ( http://www.tnb.org.tr/BilgiKutup.aspx )
*Noterlikler tarafından tahsil edilen vergi, resim ve harç tutarları üzerinden noterlere ödenmekte olan noter hissesinin, dördüncü sınıf noterliklerde görev yapan geçici
yetkili noter yardımcıları ile vekaleten görev yapan adalet memurlarına da ödenmesi gerektiği
( 1975/1–1975/18–1976/1 )
*Noterliklerin çalışma gün ve saatleri ( 1974/25 )
*Noterliklerin sınıflandırılması ( Genel yazı 1997 Sh.243 – 2009/68 Sh.176 )
*Noterlikte staj yapacak hakim adayları hk.( noter işlemleri, alınacak harç, damga vergisi ve resimler, noterlerin denetimi konularında eğitilmeleri ) 1988/32
*Noterliklerce yapılan masraf belgelerindeki KDV indirimi ( geniş açıklama ) 2004/10
*Noterliklerin daire dışına koyacakları tabelalar ile noterlik kağıtlarında kullanacakları ünvanların “ T.C. .... Noterliği ” şeklinde olması gerekir ( Ünvanın altına noterin adı ve
soyadı ile varsa sadece doktor sıfatı yazılabilir ) 1983/24
*Onaylanması veya örnek çıkartılması için noterlere getirilen kağıtlara ilişkin dam
ga vergisi ve cezanın tam olarak ödenip ödenmediğinin araştırılması mecburiyetine uyulmaması halinde mükelleflerden bu kağıtlara ilişkin damga vergisi ile cezasının aranmasının yanısıra, noterlerden de, “kağıdın mükelleflerinden alınması gereken ceza tutarı kadar
bir cezanın” aranması gerektiğine ilişkin düzenlemenin iptali istemiyle T.N.B. tarafından Maliye
Bakanlığı aleyhinde açılan davada ; Danıştay 7. Dairesi tarafından ; Dairelerinin 27.01.2009 tarih ve E. 2007/2358, K.2009/499 sayılı kararı ile dava konusu ibarenin iptal edildiğinden ba
hisle aynı istem hakkında ayrıca karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, bu karara karşı Maliye Bakanlığının yaptığı temyiz ve karar düzeltme başvurusu da Danıştay Vergi Dava Dai
releri Kurulu tarafından reddedilmiş bulunmaktadır ( Genel yazı 2010/92 )
*Ortak cari hesaptan elde edilen faizler ( Ortak hesap faizi brüt tutar üzerinden gelir
kaydedilecek, geçici vergi uygulaması da dahil olmak üzere hesaplanan vergiden, stopaj yoluyla
ödenen ve ilgili noter odası tarafından bir yazı ile bildirilen vergi ve fon payları mahsup edilebilecektir ) 2001/11 – Genel yazı 2006 Sh. 225
*Özel emeklilik sigortası ( primlerin - her bir kişi için asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak
şartıyla - yıllık beyanname ile bildirilecek gelirden düşülebilmesi imkanı sağlanmıştır ) 1986/64
*Ölüm yardımları gider kaydedilemez ( Noterler Ölüm Yardımı Anlaşması gereğince yapılan yardımlar, Gelir Vergisi Kanunu 68. maddesinde sayılan mesleki giderler arasında yer almadığından safi iradın tesbitinde gider olarak kaydedilemez ) Genel yazı 1999/103 Sh.321
*Ölüm Yardım Yönetmeliği ( T.N.B. ) değişikliği ( 2003 Sh.179 – Gen. Yazı 2007/95 )
*Ödenecek damga vergisi yoksa beyanname vermeye gerek yoktur (Gn.yazı 2006 Sh.268)
*Performans Derecelendirme Bildirimi ( Ticari, zirai ve mesleki kazançları dolayısıyla gerçek
usulde vergilendirilen gelir vergisi müellefleri için -noterlerde dahil- 2003 yılı gelirlerinin beyanından
itibaren başlamak üzere, gelir vergisi beyannamesi ile birlikte “Performans Derecelendirme Bildirimi”
verme zorunluluğu getirilmiştir. Noterler bu bildirimin doldurulması sırasında faaliyet kodu için
741108, faaliyet adı için de noterlik yazacaklardır ) Genel yazı 2004/36 Sh.243 - 2005 Sh.164
*Personele ay içinde ( yemek parası olarak nakit ödeme yapılmaksızın ) gerek işyerin
de gerekse dışarıda yemek verilmesi üzerine fatura karşılığı ilgili kişi veya firmaya öde
nen yemek bedelinden sigorta primi tahakkuk ettirilmemesi hk. ( Gn.yazı 2004/33 Sh.242 )
*Personele verilen yemek bedelinin hasılattan gider olarak indirilebileceği ( 1978/34 )
*Posta giderlerinde 01.09.2010 tarihinden itibaren KDV. Uygulaması ile kayıt
prensipleri ( Posta giderlerinin tahsili, katma değer vergisinin hesabı ve bu tutarların noterlik gelir kayıtla-
rında gösterilmesine dair mevcut uygulama, 01.09.2010 tarihinden itibaren başlamak üzere aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir ; PTT. Genel Müdürlüğnden alınan yazıda, PTT. Ücretlerinin ve bu meyanda posta giderlerinin
KDV dahil olarak belirlendiği bildirildiğinden, posta giderinin ilgililerden tahsili sırasında iç yüzde hesabı ile Toplam ( KDV.li ) Posta Gideri x KDV Nisbeti / 100 + KDV Nisbeti formülü uygulanarak tahsil olunacak posta giderleri ile ilgili gelir ve gider kayıtları aşağıda gösterildiği gibi yapılacaktır. Vezne proğramında gerekli değişiklikler
yapılmış, uygulama ile ilgili husular TNB. internet sayfasında da yayınlanmıştır ) Genel Yazı 2010/75
*Posta pulu giderlerinin makbuz ve yevmiye defterine yazılması hususu KDV. Hesabı
nın doğru ve sağlıklı tutulması amacına yönelik olup, pul bedellerinin noterliğin gayrisafi gelirine dahil edilmemesi gerekir ( 1989/28 )
*Protesto edilecek senetlerle ilgili olarak bankaların, noter odalarınca noterler
arasında dağıtımına ilişkin kararlar, uyulması zorunlu kararlardandır ( 1984/13 )
*Pulsuz veya noksan pullu kağıtları, vergi ve cezaları tahsil olunmadan işleme koyan noterlere uygulanacak cezalar ( 1973/55 )
*Resmi mercilere yapılacak başvuruların Birlik kanalıyla yapılması,münferit başvurulardan kaçınılması hk. ( 1981/49 – Genel yazı 2000 Sh.190 )
*Seçimlere aday adayı veya aday olarak katılmak isteyen noterlerin izleyecekleri
yol hakkında tereddüt edilen hususların seçim kurullarından sorulması ( 1994/5 )
*Sendikalar Kanunu 27. maddesine göre, sendikaların başkan ve yönetim kurulu
üyelerinin üç ay içinde vermeleri gereken mal ve gelir bildirimi belgelerinin noterliklerce teslim alınması ve saklanması usulü ile bu işlemden alınacak harç, değerli kağıt bedeli ve
ücretler hk. Emanetin tevdiine dair tutanak damga vergisine tabi olmadığından gerek asıl, gerek
se örneklerinden damga vergisi alınmaz ( 1981/53 )
*Serbest meslek gelirinin tesbitinde dikkate alınacak harcama unsurları ( Binek oto
mobillerinin amortismanları ve giderlerinin indirimi, yanında çalışan eşe ödenen ücretler, araç ve cep
telefonları, finansal kiralama yoluyla temin olunan otomobil giderleri, amortisman uygulanan otomobillerin satımı, binek otomobillerin alımında ödenen KDV. nin indirilmesi ) 2000/30
*Serbest Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odaları (işlem ilgilisi olmadıklarında)
noterliklerden doğrudan bilgi ve örnek isteyemezler. Asliye Hukuk Hakimliğinden karar alıp yasal giderlerini noterliğe ödemeleri gerekir ( 1995/17 )
*SGK. ya yapılan bildirimlere ait yönetmelik ve e-sigorta kullanıcı kodu ve şifresi
alınması ( Tamamı için bakınız : R.G. 21.07.2009 ) Genel yazı 2009/70 ve eki Sh.177
*Sigorta primi ile eğitim ve sağlık harcamalarının beyan edilen gelirden indirilmesi
hk. ( Gelir Vergisi Kanunu 89. maddesi metni var) Genel yazı 2006 Sh. 223
*Sigorta primlerinin dönemine ve ait olduğu yıla bakılmaksızın Sosyal Sigortalar
Kurumuna fiilen yatırılmasından sonra gider gösterilmesi gerektiği ( ancak, 506 s.
Kanun 80. mad. gereğince bir aya ait sigorta primleri ertesi ayın sonuna kadar ödenebileceğin-
den, Aralık ayına ait olan sigorta primlerinin ertesi yılın Ocak ayı içinde ödenmesi durumunda
primler Aralık ayının gideri olarak dikkate alınabilecektir ) Genel yazı 1994 - Sh.194
*Sigortalıya nakden ödenen ayakkabı bedelleri ile elbise dikiş bedelleri ve yemek
paralarından sosyal sigorta primi kesilmeyeceğinin bilinmesi ( Gn.yazı 1995 Sh.175 )
*Sosyal güvenlik destek primi ( 4447 s. Kanunla 506 s. Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 63. maddesinin
(B) fıkrasına eklenen bent ile 506 s. Kanuna göre yaşlılık aylığı almakta iken noter olarak çalışmalarını sürdürenlerin, sosyal yardım dahil, almakta oldukları aylıklarından % 15 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilmesi
öngörülmüştür. 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 s. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
nun geçici 14. maddesinde, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi veya sigortalı olanlar, vazife ma
lullüğü, malullük ve yaşlılık veya emekli aylığı bağlananların bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik
destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından
bu kanunla yürürlükten kaldırılan 4447 s. Kanun hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir. 5434 s. Emekli Sandığı
Kanunu’na göre emekli aylığı almakta iken 2008 yılı Ekim ayı başından önce noterlik mesleğini yapanlardan sosyal güvenlik destek primi kesilmeyecektir ) Genel yazı 2011/45
*Sosyal güvenlik destek primine esas aylık kazanç vs. ( Genel yazı 2006 Sh.181 )
*Sosyal Güvenlik Kurumundan emekli aylığı alan noterlerin aylıklarından kesilen
sosyal güvenlik destekleme primlerinin, mesleki kazancın tesbitinde mesleki gider olarak
indirilmesi mümkün kılınmıştır ( Genel yazı 2010/46 )
*Sosyal Güvenlik Yasası ile ilgili ek açıklamalar ( Genel yazı 2008/116 )
*Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ( 5510 sayılı Kanun ve değişiklik yapan 5754 s. Kanun ve ilgili mevzuat ) Noterlerimizin ilgili yasa, yönetmelik ve tebliğlerde belirtilen bilgi ve belgeleri, SGK. İl Müdürlüğüne/merkezine belirlenen sürelerde vermeleri, değişik 102. maddesindeki idari para cezasına muhatap olmamaları ( Gn. yazı 2008/98 Sh.360 ) 5510 s. Yasanın 8.
maddesi 7. fıkrasının uygulanması hakkında tebliğin 23. maddesinin yürütülmesinin durdurulduğu
( Danıştay 10. Dairesi 02.02.2009 tarih ve E. 2008/9707 ) Bu karara karşı davalı idarenin yaptığı itiraz
da Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 11.06.2009 tarih YD. İtiraz 2009/392 s. kararı ile reddedilmiştir ( Genel yazı 2009/20 – 2010/76 ) Bu kararların tebliğinden sonra Sosyal Güvenlik Kurumu
Başkanlığının 21.04.2010 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan “5510 s. Kanunun 8. maddesinin 7. Fıkrasının Uygulanması Hakkında Tebliğin Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ”in 11. mad
desinde yer alan 23. maddenin ilk cümlesinin başına eklenen “Noterliklerce” ibaresinin iptali ve yürüt
menin durdurulması istemiyle TNB. nin açtığı davada da Danıştay 10.Dairesi tarafından 22.06. 2010
tarih ve 2010 /6282 esas sayılı yürütmenin durdurulması kararı verilmiştir ( Gn.yazı 2010/76 eki)
*SSK . dan emekli olanlar çalışabilir ancak sigortalı bir işte çalıştıkları takdirde
sosyal güvenlik destekleme primi kesilir ( 1986/37 )
*Taksi ücreti masraflarının belgelendirilmesi ( Taksi işleten mükelleflerden alınan perakende satış fişlerinin de gider belgesi olarak kabul edildiği, harcamanın 213 S. Kanun 232. maddesinde yer alan haddi aşması halinde ise fatura düzenlenmesi gerektiği ) 275 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel tebliği ilgili maddesi metni ekli ( Genel yazı 1999/61 Sh.255 )
*Tapu idarelerinin bilgi istemleri ( Genel yazı 2001 Sh.200 )
*Tapu Sicil Müdürlüklerince, vekaletnamelerin imzalı asıllarının bir suretinin, teyid
amacıyla ve faks yoluyla noterliklerden istenebileceği hk. ( Genel yazı 2009/60 )
*T.C. Merkez Bankası kredi mektuplarının ödenmesi için düzenlenen vekaletnamelerde
dikkat edilecek hususlar ile teyid istendiğinde kolaylık gösterilmesi hk. ( 1985/90 )
*Teminat ve emanet paralarının resmi mevduat olmadığı ( 1973/36 )
*Tebligat için alınan pul bedellerinin gayrisafi gelire dahil edilmemesi ancak memur
aracılığı ile yapılan tebliğler için alınan tebliğ ücretinin yevmiye defterine kaydı zorunlu olup
gayrisafi gelire de dahil edilmesi gerekir ( 1983/22 )
*Tebliğ için alınan PTT giderleri KDV matrahına dahil edilir ( 1985/32 )
*Tekel ürünleri yasağı ile ilgili yaptırım usul ve esasları ( Genel yazı 2008/68)
*Tevkif yoluyla kesilen vergilerin yıllık beyannamede mahsubu ( Gen.yazı 2001 Sh.187 )
*T.N.B. 10 Temmuz 1972 tarihinden itibaren resmen faaliyete geçmiş olup aylık iş
cetvelleri ile bu cetvellere eklenecek beyannamelerin bundan böyle Türkiye Noterler Birliği' ne
gönderileceği hk. ( 1972/594 )
*TNB Denetleme Kurulu yönetmeliği' nde değişiklik ( Genel Yazı 2007/147 )
*TNB. ne kağıt ortamında gönderilen bilgilerin, 30.09.2009 dan itibaren elektronik ortamda da gönderilmesinin zorunlu olduğuna, noter odaları tarafından uygulamanın takibine, bu
zorunluluğa uymayanlar hakkında disiplin yönünden gereğine başvurulmasına ( 2009/25 )
*TNB Vezne Proğramı ( 2005/41 )
*TNB. Yardım Sandığı ve Emeklilik Yardımı Fonu paralarının haczi mümkün olduğundan noterlerimiz hakkında Birliğe haciz ihbarnamesi geldiğinde, her iki hesaba şerh verilip
İcra Dairesine bildirileceği ve ödeme talep edildiğinde de mevcut paralardan borcu karşılayacak
miktarın İcra Dairesine gönderileceği hk. ( 2000/57 )
*Türkiye Noterler Birliği Genelge ve Genel Yazılarının 01.06.2011 tarihinden itibaren
kağıt olarak gönderilmeyeceği, TNB Web sitesinde yayınlanacağı, ayrıca elektronik posta yoluyla
da duyurulacağı ( Genel yazı 2011/43 )
*Türkiye Noterler Birliği Üyelerinin Dayanışma Yardımlaşma Emeklilik Meslek İçi
Birikimlerinin Sağlanması Ve Değerlendirilmesi Sistemine İlişkin Yönetmelik, TNB.
Yönetim Kurulunun 10.12.2010 tarihli toplantısında kabul edilmiş ve yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik, TNB. web sitesinde de yayınlanmıştır ( Genel yazı 2011/5 )
*Türk Medeni Kanunu ( R.G. 08.12.2001 tarih ve 24607 sayılı nüshasında yayınlanan 4721 sa
yılı T.M.K. ) nun noterleri ilgilendiren maddeleri, bu maddelerle ilgili açıklamalar ve karşılaştırmalı kavramlar listesi ( Genel Yazı 2001/93 Sh.283 )
*Türkiye İstatistik Kurumuna, noterlik çalışmaları ile ilgili olarak her yıl istatistik formu
gönderilmesi uygulamasına son verildiği ( Genel yazı 2009/18 Sh.137 )
*Vekalet ücretlerinden kesilen SGK. primi ile ilgili oluşan tereddütler hakkında
( Genel yazı 2009/71 Sh.180 )
*Vekaleten yönetilen noterliklerde vekil olarak görevlendirilen kişilerin yetki haricinde harcama yapmaması, personel sözleşmelerinde olsa dahi ikramiye, yemek, yakacak vesair ödemelerde
bulunulmadan önce mutlaka Birlikten izin istenmesi gerektiği hk. ( Genel yazı 2007/ 74 Sh.303 )
*Vekaletle yönetilen noterliklerin hesap ve işlemlerinin denetimi konusunda odaların
yetkili kılındığı hk. ( 1982/32 )
*Vekille yönetilen noterliklerde dikkat edilecek hususlar ( 1976/10 )
*Vergi Barışı Kanunu ( 6111 sayılı ) hakkında açıklamalar ( R.G. 25.02.2011 tarih ve
1.mükerrer ) Genel yazı 2011/30
*Vergi beyannamelerinde “ T.C. kimlik numarası” ve “E-Posta adresi” yazılmasına
ilişkin 331 sıra nolu VUK. Genel Tebliği ( Genel yazı 2004/45 Sh.252 )
*Vergi beyannamelerinin imzalanması hakkında genel tebliğ ( 1995/33 )
*Vergi denetmenlerince noterlerden bilgi istenirken, günlük iş akımını aksatmayacak
şekilde ve münasip bir mühlet verilerek istenilmesi hk. ( Genel yazı 1997/7 Sh.202 )
*Vergi levhalarının oluşturulmasına dair prensipler ( Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca 27.05.2011 gün ve 27946 s. Resmi Gazete’de yayınlanan ve bu genel yazıya ekli bulu
nan 408 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde vergi levhalarının alınmasına dair
prensipler düzenlenmiştir. Buna göre; mükellefler tarafından verilecek beyannameler üzerine
G.İ.B. Bilgi İşlem Sistemi tarafından oluşturulacak vergi levhaları mükellefin internet vergi dairesi hesabına aktarılacak, 01 Nisan-31 Mayıs arasında bizzat veya yetkili muhasebecileri tarafından oradan yazdırılacak, üzerindeki onay kodu tasdik hükmünde olacaktır. Yıl içinde yeni işe baş
layan mükellefler vergi levhalarını bir ay içinde internet vergi dairesinden veya bağlı oldukları
vergi dairesi aracılığı ile alabileceklerdir. Vergi levhalarının işyerinde bulundurulması mecburiyeti devam etmekte ancak işyerine asılması mecburiyeti kaldırılmıştır. ) Genel yazı 2011/63
*Vergi levhası tasdik ettirme ve bunları işyerlerinde bulundurma prensipleri ( 272 sıra no
lu VUK. Genel Tebliği ) Genel yazı 1999/36 Sh.243
*Vezne memuruna makbuzu imza etme hususnda yetki verilebilir ( 1976/27 )
*Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 6217 s. Kanunla 1512 s. Noterlik Kanununa eklenen 71/A maddesi ile mirasçılık belgesi
verilmesi ve terk eden eşin ortak konuta davet edilmesi işlemlerinin noterler tarafından yapılabileceği
hükmü getirilmiş, 71/B maddesi ile bu işlemlerde uygulanacak usul, 71/C maddesi ile de noterlerin verdiği mirasçılık belgelerine itiraz düzenlenmiştir ( R.G. 14.04.2011 – Bu değişiklik 01 .10.2011 tarihinde yürürlüğe girecektir ) Genel yazı 2011/44
*Yeni kurulan 4. sınıf noterlikler hk. ( 1989/51 )
*Yurt dışına görevli giden noterlerin masrafları ( 2001/13 )
*Yıllık iş cetvelleri ( Genel yazı 2002 Sh.134 )
*Yeminli Mali Müşavirler noterlik evrakı üzerinde inceleme ve araştırma yapamaz
Yeminli mali müşavirliklerce tasdik hizmeti verilen mükelleflerin ve aralarındaki ticari bağlantı ortaya konulmak
suretiyle tasdik hizmeti verilen mükelleflerin ticari ilişkide bulunduğu diğer mükelleflerin vergi kanunları uyarın
ca tutmakla yükümlü oldukları defterler ile düzenlemek zorunda oldukları fatura ve benzeri belgelerin noterler
ce tasdik edilip edilmediğine dair bilgilerin verilmesi gerekmektedir ( Genel yazı 2006/80 Sh.261 )
*Yazışmalarda dikkat edilecek hususlar ( Genel yazı 2007/69 )
*Yeniden değerleme oranı ( 2008 yılı için % 12 ) Genel yazı 2008/115
*Yıllık cetvel düzenlenmesinde dikkat edilecek hususlar ( Genel yazı 2011/4 )
*5084 sayılı Kanunla getirilen teşviklerin uygulanması ( SSK. Primi işveren hissesi yönünen – noterler yararlanabilir ) 2005/9
*2009 yılı için yeniden değerleme oranı ( % 2,2 ) Genel yazı 2009/92
*2010 yılı için yeniden değerleme oranı ( % 7,7 ) Genel yazı 2010/111
*2011 yılı için yeniden değerleme oranı ( % 10,26 ) Genel yazı 2011/113
*2011 yılı Noterler Grup Sağlık Sigortası ( 31.12.2010-31.12.2011 dönemi için Noterler
Grup Sağlık Sigortası Sözleşmesi 31.12.2010 saat 12:00 den geçerli olacak şekilde Anadolu Anonim
Türk Sigorta Şirketi ile imzalanmıştır ) Genel yazı 2010/126
*01.01.2011 - 30.06.2011 dönemi için ortak hesap sınırı ; 1.854,69 TL. olup harç ve
damga vergisine tabi değerleri bu miktardan fazla olan noterlik işlemleri ortak hesap kapsamında kalmaktadır. Ayrıca harç ve damga vergisinden muaf veya istisna edilen işlem gelirlerinin ortak hesap kapsamına alındığına ilişkin 22.02.2001 günlü 2001/17 sayılı genelge hükümlerinin
de uygulanması gerekmektedir ( Genel yazı 2011/1 )
*2011 yılı ikinci dönem ortak cari hesap sınırı ; 1.933,80 TL. olup harç ve damga vergi
sine tabi değerleri belirtilen miktardan fazla olan noterlik işlemleri ortak cari hesap kapsamında
kalmaktadır ( Genel yazı 2011/74 )
*01.01.2011 tarihinden geçerli olmak üzere ( TNB.Hukuki Sorumluluk Fonu Yönetmeliği 2/son maddesinde öngörülen teminat kapsamı sınırları ) ; -Beher işlemde azami
32.500 TL. - Bir yıl içinde azami 60.000 TL. olarak belirlenmiştir ( Genel yazı 2011/9 )
*01 Mart 2011 tarihinden itibaren uygulanmak üzere Adalet Bakanlığınca onaylanmış olan Noterlik Ücret Tarifesi ( Genel yazı 2011/24 )
NOT : Noterliğe ilk defa atanma veya başka noterliğe naklen atanma ile noterliğe yeni
başlayanlar ve noter vekillerinin dikkat edecekleri hususlar konusunda bakınız Noterin
El Kitabı ( TNB yayını ).
*Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü ( Noterlik Bürosu ):
http://www.higm.adalet.gov.tr/burolar/noterlik/noterlik_burosu.html
Konu baĢlıkları listesine dön
NOTERLĠK DAĠRESĠ
*Akıllı kart ve okuyucuların arızalanması durumunda izlenecek yol ( Genel yazı 2008/77 )
*Amortisman oranının faydalı ömür itibariyle uygulanmasına ilişkin Tebliğin noterleri ilgilendiren hükümleri ( Genel yazı 2004/58 Sh.270 )
*Amortisman süreleri ( Faydalı Ömür Esasına Göre Tablo ) Genel yazı 2004/94 Sh. 308
*Arşiv Hizmetleri Yönetmeliği ve uygulaması ( 1990/61 - 1990/83 )
*Arşiv Yönetmeliği' nin 17. ve 20. maddelerinde yapılan değişiklik ( 1992/46 )
*Arşiv Yönetmeliğinde değişiklik ( 2004/32 )
*Atama halinde büro malzemelerinin yeni noterliğe nakil masraflarının gider kaydı hk.
( 2004/18 )
*Atama veya emeklilik nedeniyle kısa süre sonra görevden ayrılması söz konusu
olacak noterlerin personel ve işyeri kira sözleşmeleriyle ilgili olarak uyması gereken kurallar
( 1996/3 – Genel yazı 1997 Sh.210 )
*Beratları kaybolan mühürlerin yenilenmesi ( Beratları kaybolan mühürlerin yenilenmesi
için derhal ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına bilgi verilmesi, yeni mühür temin edilinceye kadar be
ratları kayıp mühürlerin kullanılmasına devam edilebileceği ) 2000/19
*Bilgisayar donanım standartları ve zorunluluğu ( Noterliklerde 01.09.2009 tarihinden itibaren standartlara uygun en az bir bilgisayarın ve lazer yazıcının temini, bilgisayarlar arası ağ bağlantısı kurulma
sı, antivirüs ve güvenlik duvarı kullanımı, noterler ve TNB proğramları üzerinde veri aktarımı ve kurumsal bağlantı yapacak her personel için elektronik imza kart okuyucusu temininin zorunlu hale getirilmesi ) Asgari teknik
özellikler ektedir ( 2009/9 )
*Bilgisayarlarda lisanssız proğram kullanılmaması ( Bakınız ; 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserle
ri Kanununun 72. maddesindeki ceza hükümleri ) Genel yazı 2007/18 Sh. 224
*Çalışma ve tatil günleri ve saatleri ( 1974/23 – 1974/25 ) 01 Mayıs günü “Emek ve
Dayanışma Günü” tatili olarak kabul edildiğinden noterliklerde mesai yapılmayacağı ( R.G. 27
Nisan 2009 ) Genel yazı 2009/37 Sh.146
*Çalışma saatleri hk . ( Genel yazı 2000 Sh. 209 )
*Damga ve mühür hk. ( Genel yazı 2001 Sh.253 )
*Defter onaylama işlemlerinde; onay bilgilerini ve şerhini ihtiva eden ilk ve son sayfaların,
ara tasdiklerde ise ara tasdik şerhi bulunan sayfanın normal mühürle, diğer sayfaların ise soğuk
damga ile mühürlenmesinin uygun olduğu düşünülmektedir ( 1995/18 )
*Demirbaşa kayıtlı araçlarda amortisman uygulaması ve satışlarında gelir kaydı
( 1999/18 ve 2004/8 s. genel yazılar ile 1999/36 ve 2000/30 s. genelgelerdeki açıklama
lara ilave ) Öncelikli olarak noterlik demirbaşına kaydedilmek üzere alınan araçların alımında ödenen, ÖTV ile
KDV tutarlarının noterlik giderine kaydedilmesi mümkün olup, böyle bir uygulamanın da noterlerimizin yararına
olduğu muhakkaktır. Ancak, araç alımında ödenen KDV nin tahsil olunan KDV den indirilmesi mümkün değildir.
Araç alım bedeli içerisindeki ÖTV ve KDV nin masrafa yazılmasından sonra kalan vergisiz değerden ise 5 yıl süre
ile amortisman ayrılabilecektir. Buna göre aracın vergisiz değeri 5 e bölünerek, aracın alındığı yıl için örneğin
Mayıs ayında alınmış ise 8 aylık kıst dönem amortismanı hesaplanacaktır. Birinci yıldan kalan 4 aylık amortisman
tutarı ise 5. Yıla ilave edilecektir. Ayrıca, satın alınarak demirbaşa kaydedilen araçla ilgili sigorta ( trafik, kasko )
primleri ile tamir bakım masrafları ve mesleki faaliyetin gerektirdiği miktar ve seviyede olmak üzere, akaryakıt
masrafları da noterlik giderine yazılabilecektir. Bununla birlikte, 10.09.2004 gün ve 94 s. Genel yazıda da belirtildiği üzere, araçlar için alınan ve değeri 2011 yılı için 700 TL. nı aşan lastik bedelleri de 2 yıl süre ile amortisma
na tabi tutulacaktır. Diğer taraftan demirbaşa kayıtlı araçların maliyet bedelinin üzerinde bir bedelle satılması
halinde, bu satıştan sağlanan kar noterlik gelirine yazılacaktır. Eğer satıştan doğan fark menfi yani zararı ifade
ediyorsa, zarar tutarı da noterlik masrafına kaydedilebilecektir ( örnekleri var ) Genel yazı 2011/69
*Demirbaşa kayıtlı binek otomobillerinin amortisman ve diğer masraflarının ( tamir, bakım, sigorta, yakıt ) 01.01.1999 dan itibaren gider kaydedilmesi ( Gn. yazı 1999 Sh.217 )
*Demirbaş Eşya Defteri hk. ( Noterlik , resmi daire sayılır , eşyaların noterin şahsına ait olması, demirbaş eşya defterine kaydına engel değildir ) 1977/38
*Demirbaş eşya amortisman süreleri cetveli ( Genel yazı 2004 Sh.309 )
*Demirbaş eşya kira ve satış gelirinin ( serbest meslek makbuzu kesilerek elde edilen bu
gelirin ) serbest meslek kazancı olarak beyan etmek üzere muvazene defterine kaydedileceği ancak iş cetvelinde gösterilmiyeceği hk. ( Genel yazı 2006/52 Sh.233 )
*Devlet Malzeme Ofisinden, Noterlerin de kırtasiye ve malzeme alımı yapabilecekleri hk. ( Genel yazı 2011/22 )
*Enflasyon düzeltmesi hk. ( Genel yazı 2004 Sh. 297 )
*Elektronik ( kobil ) anahtarların devri ( 1- Noter, kendisine ait elektronik anahtarını atanması halinde beraberinde götürecektir. 2- Noterin vefatı, emekliliği, istifası gibi hallerde ; boşalan noterliklere ait daire ve eşyaların devri kurallarını tesbit eden Yönetmelik hükümlerine gö
re işlem yapılacaktır. Yeni atanan noter, elektronik anahtarları -yeni personel adına TNB. tarafın
dan imza üretilerek kullanılabileceği dikkate alınarak- fatura bedeli üzerinden almak zorundadır. 3- Personel için alınan elektronik anahtarların, personel noterlik değiştirse bile o noterlikte
bırakılması gerekecek, bir noterlik için alınmış olan elektronik anahtarlar personel azaltılması
gibi nedenlerle iade edilemiyecektir ) 2008/37
*Elektronik anahtar kullanımı ( Yazım Net proğramında elektronik anahtar kullanımı zorun
lu olup, araç satış sözleşmesini hazırlayan personel adına satış onayı bildirimi sistem tarafından
otomatik olarak yapılacaktır. Bu nedenle, eksik personel için ivedilikle siparişlerin tamamlanması, Yazım Net proğramında sözleşmeyi hazırlayan personelin kendi elektronik anahtarını kullanması ve başkasıyla paylaşmaması ) Genel yazı 2010/47
*Eski noterlik makbuzları ( Kullanma imkanı kalmayan nokta vuruşlu yazıcılara uygun noterlik makbuzlarının bulunduğu noterlikler ; hiç kullanılmamış olan makbuzların seri ve sıra
numaralarını, kısmen kullanılmış olanların ise başlangıç ve bitiş numaralarını bir tutanakla tesbit edecekler, tesbit edilen makbuzları tutanakla birlikte noterliğin bağlı olduğu yerdeki vergi
dairesine imha edilmek üzere yine bir tutanakla teslim edecekler, her iki tutanak ilgili noterlik
tarafından saklanacaktır ) Genel yazı 2011/34
*Fotokopi makinası bulundurulması ( Hizmet kalitesinin yükseltilmesi ile iş sahiplerinin dışarıya gönderilmemesi ve olası sahteciliklerin önlenmesinde sağlayacağı yarar bakımından, noterlikler
de fotokopi makinası bulundurulmasının uygun ve faydalı olacağı ) Genel yazı 2007/ 62 Sh.288
*Fotokopi makinası bulundurulması zorunluluğu ( Birinci ve ikinci sınıf noterliklerde fotokopi makinası bulundurma zorunluluğu getirilmesine, 01.01.2010 tarihine kadar bu zorunluluğu
yerine getirmeyen noterler hakkında disiplin yönünden gereğinin yapılmasına ) 2009/20
*Gerekli şartları taşımayan noterlik dairelerinin ivedilikle Noterlik Kanunu Yönetmeliğinde belirtilen şekilde hizmete elverişli hale getirilmesi konusunda gerekli özenin gösterilmesi
( Genel yazı 2004/120 Sh.352 )
*İlan ve reklam vergisi noterlerden de alınır ( 2464 s. Belediye Gelirleri Kanunu 12-16.
maddelerinde noterlere ait tabelalara muafiyet veya istisna getirilmemiştir ) 1989/2
*İlan ve reklam vergisine noterlerin tabi olmadıklarına ilişkin ( İzmir 3. Vergi Mahkemesi ile İstanbul 6. Vergi Mahkemesi'nin ) karar örnekleri ( Genel Yazı 1994 Sh. 227 )
*İşyeri açma izin harcı resmi daire sayılan noterlik dairelerinden alınmaz ( 2464
sayılı Belediye Gelirleri Kanununun işyeri açma izin harcını düzenleyen 81. maddesinde; resmi
hizmet sunan dairelerin işyeri açma izin harcına tabi olduğuna ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Bu nedenle resmi daire hüviyetine sahip olan noterlik dairelerinden işyeri açma ve
çalışma ruhsat harcı alınmasına imkan bulunmadığı değerlendirilmektedir ( İçişleri Bakanlığı
mahalli İdareler Genel Müd. 20.06.2007 tarih ve 15836 45894 sayılı yazısı ) 2007/32
*İşyeri açma ve çalışma ruhsatı ile ilgili Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’nün 29.12.2010 tarih ve 13683/33469 sayılı yazısı ( Noterliklerin resmi daire
sayılması, Adalet Bakanlığı gözetim ve denetimi altında bulunmaları nedeniyle idarenin noterlik
daireleri hakkında işlem yapması mümkün değildir ) Genel yazı 2011/58
*İşyeri açma ve çalışma ruhsatı ( Noterlik daireleri için iĢyeri açma ve çalıĢma ruhsatı
alınmayacaktır ) R.G. 26.08.2011 tarih ve 28037 s. K.H.K. 23. maddesi ( Genel yazı 2011/88 )
*Jeeplerin ( 4x4 ) binek otomobili sayıldığı ( Noterler tarafından iktisap edilerek noterlik demirbaşına kaydı yapılacak ( 4 x 4 ) jeeplerin giderlerinin ve ayrılacak amortismanlarının
2000/30 sayılı genelge ve 1999/18 sayılı genel yazıdaki esaslar çerçevesinde, serbest meslek
kazancının tesbitinde gider olarak kaydedilebileceği ) 2002/20
*Kamu hizmeti ifa eden ve resmi daire sayılan noterliklerden işyeri açma izin harcı alınması söz konusu değildir ( İçişleri Bakanlığı' nın, kamu hizmeti gören ve resmi daire
sayılan noterliklerin 2464 s. Belediye Kanununun 81. maddesinin kapsamı dışında kaldığına dair
-bütün belediyelere duyurulmak üzere tüm il valiliklerine gönderilen- 13.11.2000 gün ve 47397
sayılı yazısındaki görüşü çerçevesinde ) 2000/55
*Lastik mühürlerin kullanılmaması ( Resmi Mühür Yönetmeliği, yeni mühürlerin şekli ve
temini, lastik ve plastik mühürler kullanılmaması) R.G. 12.09.1984 ( 1984/45 – 1985/85 –
1988/57 Genel yazı 1996/79 ve 2003/77 Sh. 233 )
*Muvazene defterinin ara tasdiki hakime yaptırılır ( 1983/20 )
*Muvazene defterinin çekilecek fotokopisinin ilgili noterlikte bırakılıp, defter aslının
naklen atanan vergi mükellefi noter yanında götürülmesinde sakınca yoktur ( 1991/38 )
*Muvazene defterlerinin bilgisayar aracılığı ile tutulmasında vergi kanunları açısından bir sakınca bulunmadığı hk. ( Genel yazı 2005/51 Sh.199 )
*Mühür ve kaşelerde 01.05.2008 den itibaren mavi mürekkep kullanılacaktır ( 2008/4 )
*Naklen atanan noterlerin muvazene defteri ile harcama belgelerinin fotokopilerini mahallinde bırakmaları, asıllarını yanında götürmeleri, vergi açısından 5 yıl, sigorta yönünden 10 yıl harcama belgelerinin saklanması ( Genel yazı 1997/24 Sh.210 )
*Nokta vuruşlu yazıcılar ( 30 Nisan 2010 mesai bitimi sonrasında nokta vuruşlu yazıcılar ile
nokta vuruşlu raporların kullanımına son verileceği hk. ) Genel yazı 2010/40
*Noter vekillerine ödenen vekalet ücretlerinden kesilen SGK. primi ile ilgili tereddütler hk. ( Genel yazı 2009/71 )
*Noterler Grup Sağlık Sigortası Primleri ( Genel Yazı 2008/140 )
*Noterlerce ertesi yılda da kullanılmaya devam edilecek olan defterlerin bağlı
bulunulan hakimliğe ara tasdikinin yaptırılması gerektiği hk. ( 1983/20 )
*Noterlerin tutacakları defterlerin açılış tasdikinden başka, yine hakim tarafından işlem
yapılmak kaydıyla ara tasdikine de tabi tutulmaları uygun olacaktır ( 1981/22 )
*Noterlerin “Damga Vergisi Defteri” tutmakla yükümlü olmadıkları hk. ( 1983/25 )
*Noterlerin yaş tahdidinden veya atanmadan kısa süre önce dairenin tahliyesini taahhüt
etmeleri mesleki tesanüde ve iyiniyet kurallarına uygun düşmez ( 1988/11 )
*Noterlik bürolarından işyeri açma izin harcı alınmaz ( 1988/4–2000/55–2007/32 )
*Noterlik Daireleri Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmeliğinin imha listesi kesinleşen ( B ) ve ( C ) grubu noterlik işlemleri ile defter evrak ve belgelerin ( Seka' ya
gönderileceğine ) ilişkin 19. Maddesi ( imha edilir ) şeklinde , 20. maddenin son fıkrası da ( Ko
misyonca bu suretle kesinleşen listelere göre imha edilecek malzemenin başkaları tarafından gö
rülüp okunması mümkün olmayacak şekilde özel makinelerle kıyılarak, kağıt hammaddesi olarak kullanılmak üzere değerlendirileceği ) şeklinde değiştirilmiştir. ( 2004/32 )
*Noterlik dairelerinin düzeni ve çalışma şekli ( Genel yazı 1998/64 Sh. 224 )
*Noterlik dairelerinin yerlerinin değiştirilmesi ile ilgili H.İ.G.M. yazısı ( 1975/16 )
*Noterlik Dairesi Hk. ( Yönetmelik 5 ve 6. maddesi ) Genel yazı 2004 Sh.352
*Noterlik dairesini kiralamış olan noterlerin kira bedellerini mutlak surette banka veya PTT. vasıtası ile ödemeleri zorunludur ( Genel yazı 2008/106 Sh.371 )
*Noterlik Dairesinin 6772 sayılı Kanun 1. maddesindeki müesseselerden addedilmesi mümkün değildir. N.K. 40. maddesindeki “resmi daire” ibaresini, ceza hukuku açısından ve kamu hizmeti yapan bir müessesenin uyması gereken düzen açısından yorumlamak
gerekir ( 1979/17 )
*Noterlik defter ve evrak asıllarının, mahkeme kararı olmaksızın noterlik dairesi dışı
na çıkarılmasına yasal imkan yoktur ( 1512 S. Kanun 55/2. mad. ) 1991/51
*Noterlik defter ve evrak asıllarının mahkemelerce talimat yoluyla istenmesi ( Bu
konudaki Adalet Bakanlığı H.İ.G.M. nün 20.01.2006 tarih ve 102 sayılı genelgesi yürürlükten
kaldırılmış olup yerine aynı konudaki Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu’nun 07.07.2011 tarih ve
142/20540 sayılı duyurusu uygulanacaktır ) Genel yazı 2011/87 ve eki.
*Noterlik demirbaşına ( envanterine ) kaydedilecek binek otomobillerinin 01.01.
1999 tarihinden itibaren hesaplanacak amortismanları ile yine bu tarihten sonraki tamir-bakım
ve sigorta masraflarının yanısıra mesleki faaliyetin gereği olarak yapılan yakıt masrafları gider
yazılabilecektir ( 221 seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği ekli ) Genel yazı 1999/18 Sh.217
*Noterlik demirbaşına kayıt etmek üzere iktisap edilen otomobiller için ödenen
kredi faizlerinin ilgili bulundukları yılda doğrudan gider mi yazılacağı yoksa amortismana mı
tabi tutulacağı konusunda tercihin başlangıçta yapılması gerekir. Önce gider yazma yolunun seçil
mesi halinde daha sonraki yıllarda bu tür giderlerin sabit kıymetin maliyetine eklenerek amortisman yoluyla itfa edilmesi veya önce amortisman ayırmaya başlayıp sonra gider yazma yoluna
gidilmesine kanunen imkan bulunmamaktadır ( 1999/36 )
*Noterlik faaliyetinde kullanılan eşyanın, atama sebebiyle yer değiştiren noterin
yeni işyerine nakli ile ilgili olarak ödenen hamaliye ve diğer nakliye giderlerinin, serbest meslek kazancının tesbitinde gider olarak hasılattan indirilmesi mümkündür ( 2004/18 )
*Noterlik gider belgelerindeki KDV. nin indirimi ( Noterlik demirbaşına kayıtlı binek
otomobilleri için alınan akaryakıtla ilgili fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyen KDV.
nin iç yüzde yolu ile hesaplanarak indirilmesi mümkündür. Elektrik, su ve telefon giderleri için
ilgili kuruluşlarca düzenlenen fatura ihbarnamesi üzerinde ayrıca gösterilen KDV. nin indirim
konusu yapılmasında bir sorun bulunmamaktadır. Personel için ödenen yemek bedelleri, kırtasiye, demirbaş alımı, demirbaş kirası için yapılan ödemelere ait KDV. nin ise düzenlenen fatura
veya gider belgesi olarak kabul edilen perakende satış ve yazar kasa fişlerinde ayrıca gösterilmesi halinde indirim konusu yapılabilir ) 2004/10
*Noterlik makbuzu , makbuz talepleri ( 1976/27 – 1976/33 )
*Noterlik makbuzları hk. ( protestolarda ayrı ayrı veya birlikte ) 1985/2
*Noterlik mesleğinde rekabet ve reklama yol açacak, noterler arasında huzursuzluk ve
tedirginliklere sebebiyet verecek uygulamalardan kaçınılması ( 1988/81 )
*Noterlik muvazene defterleri ( atanma halinde fotokopisi bırakılıp aslının götürülmesinde sakınca olmadığı hk. ) 1991/38
*Noterlik tabela ve matbu kağıtlarına yazılacak isim ve unvanlar ( 1990/71 )
*Noterlik mühürleri ( Darphaneden beratlı ve numaralı özel mühürlerin dışındaki mühürlerin veya lastik mühürlerin noterliklerde kullanılmaması ) 1988/57
*Noterlik mühürlerinin temini ( 1979/26 )
*Noterliklerde kullanılacak personel sicil defteri ( Örnek 4 ) hk. ( 1977/33 )
*Noterliklerde makbuz ve damga pulu temini ( 1973/31 )
*Noterliklerde tutulan “Muvazene Defteri” VUK. 220. maddesindeki açılış ve ara tasdiki
zorunlu olan serbest meslek kazanç defteri yerine geçen resmi defterdir. Yevmiye defteri ise yardımcı bir defterdir, tasdik edilmediğinden dolayı ceza uygulanması mümkün değildir ancak N.K.
hükümleri gereği, noterliklerde kullanılan tüm defterler gibi, kullanılmadan önce bağlı bulunulan hakimliğe tasdik ettirilecektir ( Genel yazı 2009/104 Sh.204 )
*Noterliklerin daire dışına koyacakları tabelalar ile noterlik kağıtlarında kullanacakları ünvanların “ T.C. ....... Noterliği ” şeklinde olması gerekir ( Ünvanın altına noterin adı ve
soyadı ile varsa sadece doktor sıfatı yazılabilir ) 1983/24
*Noterliklerde ( 01.01.2010 tarihine kadar 1. ve 2. sınıf noterliklerde ) fotokopi makinası temini ve bulundurulması hk. ( 2009/20 )
*Noterliklerde normal mühürle birlikte soğuk damga da kullanılabileceği ve soğuk
damganın nasıl temin edileceği hk. ( 1989/12 – 1990/11 - 1993/72 – 2000/12 )
*Noterliklerin sigorta müfettişlerince denetiminde saptanan noksanlıklar ( Defterlerin hakimliğe tasdik ettirilmeden kullanılması, aylık ücret bordrolarında bulunması zorunlu
hususların tam olarak bulunmaması, aylık prim bordrolarının işyerinde sigortalıların görebileceği bir yere asılmaması, Aylık Sosyal Güvenlik Destek Prim Bordrosunun ertesi ayın sonuna kadar
kuruma gönderilmemesi ) 2003/51
*Noterliğe ait mühürler ile isimli olanlar hariç noterlik kaşelerini noterlikten ayrılan
noterin vermek, yerine atanan noterin ise bunları almak zorunda olduğu, ilk alındıkları tarihte
demirbaş defterinde gösterilen fatura bedellerinin devir bedeli olarak düşünülmesi gerektiği
( Genel yazı 2006/138 Sh.320 )
*Noterlikten ayrılan veya yeni atanan noterlerin demirbaş eşyayı tasarrufları hk.
( Genel yazı 1997/76 Sh.307 )
*Plastik mühür, Noterlik Kanunu ve Resmi Mühür Yönetmeliği' ne aykırı oldğundan bu tür mühürlerin kullanılmaması, noterlik mühürlerinin yazılarının okunamayacak kadar silikleşmesi halinde
yenisinin Devlete ait Darphane ve Damga Matbaasında yaptırılması hk. ( Genel yazı 1996 Sh.185 )
*Resmi Mühür Yönetmeliği hükümlerine aykırı olan plastik mühürlerin kullanılmaması,
aksine hareket eden noterler hakkında disiplin yönünden işlem yapılacağı hk. ( Genel yazı 2007
/133 Sh.383 )
*Resmi mühürlerin temini hakkındaki Adalet Bakanlığı Genelgesi ( Noterlikler tarafından kullanılan soğuk damga veya mühürlerin yenilenmeleri istendiği takdirde Adalet Bakanlığına yazılacak talep yazısı ekinde ; net olarak istenen mühür bedelinin Darphane ve Damga Mat
baası hesabına havale edildiğini gösteren dekont aslı, silik çıkan mühür örneklerini havi tutanak
ve arka kısımları doldurulmuş berat asılları da gönderilecek, yeni mühürün teslim alınması ile
birlikte eski mühür usulüne uygun şekilde paketlenerek imha edilmek üzere Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğüne iade edilecektir. ) Genel yazı 2002/32 Sh.176 Mühür veya beratı kaybedildiğinde yapılacak soruşturmanın sonucuna bağlı olmaksızın yeni mühür temin edilebileceği hk. ( Genel yazı 2004/ 116 Sh. 344 ) Fiyatlar için : www.darphane.gov.tr
*Saklama süresi dolan belgelerin ( ihtilaflı olanlar hariç ) kağıt fabrikasına gönderilmesinde vergi uygulamaları yönünden bir sakınca bulunmamaktadır ( 1978/15 )
*SMMM.lerin şifre almalarının defter onaylama şartına bağlı olmadığı ve diledikleri noterlikten şifre alabilecekleri ( Genel yazı 2011/107 )
*Soğuk damganın, işlem kağıtlarında bulunan fotoğrafların üzerine ve yevmiye
numaraları bulunan yerlere basılmasının, noterin imzasının üzerine, defter ve belgelerin
sayfaları ile resmi daire ve kuruluşlarca yapılacak yazışmalara normal mühür basılmasının uygun olacağı ( 1993/72 )
*Tabela , levha ve noterlikte kullanılan her çeşit kağıtlarda ( 1. sınıf ) ibaresinin veya
reklam niteliğinde sayılan diğer yasaklanmış ibarelerin kullanılmaması ( 1977/2 )
*Tabela ve bayrak asılmasında uyulacak kurallar ( Umumi işhanında noterlik tabelaları,
hem binanın dışına, hem de bina içinde dairenin bulunduğu bölüm kapısına asılır. Tatil günlerinde bayrak asılması zorunludur ) 1982/24 – 1983/24 – Genel yazı 1999/86 Sh.277
*Türk Bayrağı Kanunu Hk. ( Mevcut yasal düzenlemeler doğrultusunda kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından olan noterliklerde Türk Bayrağının sürekli çekili kalamıyacağı
Tüzüğün 11. maddesinde belirtilen milli bayram, genel tatil ve hafta tatili günlerinde bayrağın
çekili kalması gerekir ) Genel yazı 2003/22 Sh.161
*Vergi levhalarının oluşturulmasına dair prensipler ( Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca 27.05.2011 gün ve 27946 s. Resmi Gazete’de yayınlanan ve bu genel yazıya ekli bulunan 408 sıra numaralı
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde vergi levhalarının alınmasına dair prensipler düzenlenmiştir. Buna göre;
mükellefler tarafından verilecek beyannameler üzerine G.İ.B. Bilgi İşlem Sistemi tarafından oluşturulacak vergi
levhaları mükellefin internet vergi dairesi hesabına aktarılacak, 01 Nisan-31 Mayıs arasında bizzat veya yetkili
muhasebecileri tarafından oradan yazdırılacak, üzerindeki onay kodu tasdik hükmünde olacaktır. Yıl içinde yeni
işe başlayan mükellefler vergi levhalarını bir ay içinde internet vergi dairesinden veya bağlı oldukları vergi daire
si aracılığı ile alabileceklerdir. Vergi levhalarının işyerinde bulundurulması mecburiyeti devam etmekte ancak
işyerine asılması mecburiyeti kaldırılmıştır. ) Genel yazı 2011/63
*Vergi levhası tasdik ettirme ve bunları işyerlerinde bulundurma prensipleri ( 272 sıra no
lu VUK. Genel Tebliği ) Genel yazı 1999/36 Sh.243
*01.05.2006 tarihinde tüm noterliklerde TNB. Vezne Proğramının kullanımına
geçileceği, buna göre gereken hazırlıkların yapılması hk. ( 2005/41 )
*30.10.2006 tarihine kadar 1. 2. ve 3. sınıf noterliklerin tamamının internete
bağlanma zorunluluğu getirildiği hk. ( 2006/46 )
*2009 yılı için yeniden değerleme oranı ( % 2,2 ) Genel yazı 2009/92
*2010 yılı için yeniden değerleme oranı ( % 7,7 ) Genel yazı 2010/111
*2011 yılı için yeniden değerleme oranı ( % 10,26 ) Genel yazı 2011/113
Konu baĢlıkları listesine dön
NOTERLĠK
ĠġLEMLERĠ
*Açık ya da kapalı olarak saklanmak üzere noterliklere tevdi edilen vasiyetnamelerin saklanma sürelerinin sonunu izleyen bir yıl içinde alınmaması veya harç ve giderlerinin
ödenmemesi halinde Noterlik Kanunu 65 ve 66. maddeleri hükümleri uygulanır ( 1976/45 )
*Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığının noterlik daireleri ile ilgili “Güncellenmiş
2011 Yılı Önerileri” nin Bakanlık Web Sitesinde yayınlandığı ( Genel yazı 2011/59 )
*Adi kağıtların değerlenmesinde kullanılacak damga pulu bedellerinin noterlik makbuzu ile tahsil olunarak 1512 s. Yasanın 119. maddesine göre düzenlenecek beyannamelere eklenerek vergi dairesine yatırılmasının mümkün olduğu ve bu değerlendirme bedelinin makbuz
karşılığında tahsil olunduğuna dair kaşenin dairede kalan nüsha ile ilgilisine verilen asıl ve örneklerine basılmasında yarar bulunduğu hk. ( 1978/40 )
*Alacağın temlikinin ivazsız da yapılabileceği hk. ( Fiil ehliyeti yönünden temlikin ivazsız olması halinde devir alanın mümeyyiz olması yeterlidir, temlik ivazlı ise, devir alanın kanuni temsilcisinin izin veya icazetine de ihtiyaç vardır ) 1992/44
*Araç satın veya devir alan kişilerin varsa telefon numaralarının da adres bilgilerine
eklenmesi ( Genel yazı 2010/87 )
*Araç satış sözleşmelerine bandrol yapıştırılması uygulamasının kaldırıldığı ve bu
sözleşmelerde, dayanak belgelerin sadece dairede kalan nüshaya eklenmesinin yeterli
olduğu hk. ( 2010/12 )
*At satışları konusunda taraflarca noterlikte sözleşme yaptırılmak istendiğinde, satışı yapılacak atın pedigrisinin istenilmesi ve pedigrilerde ise, atın ismine ve son sahibine , özellikle de satışın pedigrideki son sahibinden yapılıp yapılmadığına bakılması gerekir. Pedigri, at ile ilgili bilgileri içeren bir belge olup, son sahibinde bulunmaktadır ( 1998/39 )
*Avukatlık ortaklığına ait vekaletnamelerin Avukatlık Ortaklığı adına düzenlenmesi ve
vekaletnamede avukatlık ortaklığına ait vergi numarasının yazılması gerekir. Aynı büroda
birlikte çalışan avukatlar için düzenlenecek vekaletnamelerde ise ilgili avukata ait vergi numarasının yazılması gerekir ( 2002/25 – Genel yazı 2011/118 )
*Avukat tarafından sureti çıkarılıp onanmış vekaletname müstenidat olarak kabul edilip işlem yapılması gerekir ( 1984/8 – 1984/49 )
*Avukatın kendisinin çıkarıp imzaladığı vekaletname örneği ile başkası adına işlem
yaptırmak üzere noterliğe başvurması halinde; vekaletnamenin aslı veya noter onaylı örneği
istenmeden işlem yapılması ancak azami dikkat ve itina gösterilmesi ( 1976/8 )
*Avukatlık Kanunu 56/2. maddesindeki “ Diğer Adalet Daireleri ” ibaresine noter
ler de dahildir ( Asıllarının verilmesi kanunda açıkca gösterilmeyen hallerde avukatlar, takip
ettikleri işlerde, aslı kendilerinde bulunan her türlü kağıt ve belgelerin örneklerini kendileri onaylayarak yargı mercileri ile diğer adalet dairelerine verebilirler ) Gn. yazı 2004/46 Sh. 254
*Bağımsız spor federasyonları olağanüstü genel kurulu, son yapılan genel kurul toplantısında delege olanların en az % 40 ının noter kanalı ile yazılı müracaatı halinde de toplanır
( 3289 s. Kanunun 10. maddesinde 6215 s. Kanunla yapılan değişiklik ) Genel yazı 2011/42
*Bandrol yapıştırma uygulamasının 01.09.2010 tarihi itibariyle tüm noterlik işlemlerinden kaldırılmasına karar verildiği hk. ( 2010/18 ) * Eldeki kollanılmamış pulbandrollerin noterliklerce seri numaraları da belirtilmek suretiyle düzenlenecek bir tutanakla
imha edilmesi ve tutanağın noterlikte saklanması ( Genel yazı 2011/7 )
*Banka yetkililerinin noterler nezdinde yapacakları işlemlerde noterden tasdikli imza
sirküleri veya ticaret sicil memurluğunca düzenlenmiş yetki belgesi ibraz etmelerinin yeterli olacağı hk. ( 1991/66 – 1998/35 )
*Basında çıkan haberler nedeniyle gönderilmek istenen tekzip veya düzeltme yazılarının
noter aracılığı ile ilgili gazeteye gönderilmesine yasal engel bulunmadığı ( 1993/96 )
*Başkaları adına işlem yaptıracaklarda aranacak belgeler ( N.K. 79. mad. uygulaması )
1994/2 Genel yazı 1996 Sh.156
*Bazı resmi makamların, noter veya memurunu yanına kabul etmeyerek, evrakı istetip
noter huzurunda olmaksızın imza etmek istediği öğrenildiğinden, bu konuda titizlik gösterilmesi ve 1512 s. Kanun 84, 90, 91. md. ne aykırı işlem yapılmaması ( 1977/13 -17 )
*Bazı noterlik işlemleri ( düzenleme ve onaylama işlemler, sözleşmeler, imza, asıl, suret vs. ) hk.
( 1986/47 )
*Bazı işlemlerden alınacak giderler hk. ( 1988/18 )
*Bazı işlemlerde ( şirket hisse devri, kira sözleşmesi ) dikkat edilecek hususlar ( 1988/74 )
*Belediye, gecekondu, inşaat ile ilgili bazı noterlik işlemleri ( 1996/15 )
*Bayilik şartnamesi (örneği var) 1997/42
*Becayiş işlemleri (Çekilişi daha önce noter huzurunda yapılan kalıcı konutlar için hak sahiplerine “ becayiş hakkı” tanınması nedeniyle noterliklerde bu işlemlerin yapılması olağandır. Taşınmazın henüz tapu kütüğüna kaydının yapılmadığı anlaşıldığından bu işlemin karşılıklı hisse
devri olarak yorumlanıp, muvafakatname ile yapılması gerektiği düşünülmektedir. Aynı yöndeki
1985/67 nolu TNB. genelgesinde de belirtildiği üzere bu işlemlerde değer gösterilmesi zorunlu
değildir. 7269 s. Umumi Hayata Müessir Afetlerle ilgili Kanun yürürlükte olduğundan 42. maddesindeki muafiyet hükmünün de nazara alınması ) Genel yazı 2001/24 Sh.195
*Beyannamelerde T.C. Kimlik numarası ve e-posta adresi bildirilmesi hk. ( Genel
yazı 2004 Sh. 252 )
*Beyannamelerin elektronik ortamda verilmesi ( talep formu ve taahhütnamesi örneği
var ) Genel Yazı 2005 Sh. 152- 157- 228 ve Genel Yazı 2006 Sh.221
*Bir arada yapılan akit veya işlemlerden tek bir harç ve damga vergisi alınabilmesi için, bu hususların aynı iş kağıdında düzenlenmesinin yanı sıra, ayrıca damga vergisi yönünden akitlerin birbirine bağlı ve bir asıldan doğma olması, harç yönünden ise işlemlerin birbiri ile
ilgili olması zorunluluğu bulunmaktadır ( 1993/28 )
*Bir işlem nedeniyle Maliye Bakanlığından veya ilgili vergi dairesinden bir noterliğe ( özel bir kanundaki muafiyet hükmüne dayanılarak ) bir yazı gönderilmiş ise, aynı Kanunun muafiyet hükmüne göre aynı noterlikte yapılacak ikinci işlemin bu yazıya istinaden
yapılması ve 2. işlem için ayrıca yazı istenmemesi hk. ( 1981/62 )
*Bilgisayarla yapılan çekilişlerde dikkat edilecek hususlar ( özel bir proğramlama ve
ayarlama yapılmadığının tesbitinden sonra çekilişin yapılması ) 1984/18
*Bilgisayar otomasyon hizmeti alımı , veri giriş elemanı istihdamı ( Maktu harç ) 2006/53
*Birden fazla tarafı bulunan işlem kağıtlarında yalnızca birinin imzası tasdik ediliyorsa
yalnızca tasdik edilen imzaya tekabül eden harç alınır, kağıda ait damga vergisinin ise ilk tasdik
işlemini yapan noter tarafından tahsil edilmesi gerekir ( 1988/40 )
*Birden fazla nüsha olarak istenen ve imza tasdikini gerektiren işlemlerin ayrı ayrı imza tasdik işlemine tabi tutulan her nüshası için ayrı harç alınır ( 1988/71 )
*Birden fazla nüsha düzenlenen noterlik işlemleri ( 1990/25 )
*Birden fazla sayfalı işlemlerin imzalanması ( N.K.Yön. nin 132. maddesi ) 1991/32
*Birden ziyade kimseler bir kağıda ayrı ayrı işler için imza atıyorsa her birinden imza ettikleri kısım için ayrı ayrı harç alınır ( 1993/39 )
*Birden fazla kişileri temsil durumunda ( vekaletname onayında ) Harçlar Kanunu 44.
maddesi uyarınca harç alınır ( 1993/59 )
*Boşalan noterliklerle ilgili olarak yapılacak işlemler ( 1977/5 )
*Bulgaristan'daki akrabalarını turist olarak davet edenlerin, Türkiye'deki tüm masrafları karşılayacaklarına dair verecekleri taahhütname örneği ( 1984/34 )
*Bulgaristan'dan göçe tabi tutulan ve Türkiye' de tapuda işlem yapılmasını gerektiren ko
nularla ilgili olarak noterliklerde yapılacak işlemlerde soydaşlarımızdan nufus kağıdı yerine
göçmen kağıdı istenilmekle yetinilmesi ( 1989/74 )
*Bulgaristan'dan göçe zorlanan Türk soylu yabancıların TSK. ve Güvenlik Teşkilatı hariç tüm kamu ve özel işyerlerinde çalışabilecekleri hk. ( Sendika üyeliği sırasında noterliklerde
nufus kağıdı yerine göçmen belgesi ile yetinilmesi ) 1989/80 -1990/60
*Büyükşehir Belediyesi Kanunu ( 5216 s.) nun geçici 2. maddesine göre ; büyükşehir belediyesi sınırları içerisine alınan bütün yer noterliklerinin 1512 s. Noterlik
Kanununun 2. mad. gereğince o yerdeki noterlik işlemlerini yapmaya yetkili olacağı ( 2005/4 )
*Cezaevindeki bir kişinin,noterde işlem yaptırmak istemesi halinde, fiil ehliyetinin
olup olmadığını tesbit etmek için ilgilinin şahsi dosyasında vasi tayini kararı bulunup bulunmadığının cezaevindeki görevli memurlar tarafından araştırılması ve varsa bu kararın notere
gösterilmesinin yeterli olduğu, ayrıca cezaevi infaz memurlarından belge istenilmesine gerek
bulunmadığı düşünülmektedir ( 1995/65 )
*Cezaevlerinde bulunan tutuklu ve hükümlülerin cezaevi dışına çıkmaları mümkün bulun
madığından noterlerin cezaevinde işlem yapmaları gereklidir ( Genel yazı 2000 Sh.189)
*Ceza İnfaz Kurumları ve Tevkif Evlerinde noterler veya vekilleri tarafından yapılan işlem kağıtlarının cezaevi yöneticileri tarafından okunmasının yasal dayanaktan yoksun
olduğu düşünülmektedir. ( 2000 /20 - Genel yazı 2000 Sh. 189 )
*CD ve kasetlerin emanet işlemleri ( Söz ve müzik eserlerinin kaset yada CD ye çekildikten sonra saklanmak üzere noterliğe getirilmesi halinde; kanunla yasaklanmamış ve konusu itibariyle meşru olduğu yolundaki ilgilinin beyanı alınarak emanet kabul edilebileceği ve mer'i
mevzuat çerçevesinde muhafaza edilip hasar ve kaybından da sorumlu olunacağı ) 2003/62
*Çekişmesiz yargı işleri ( H.M.K. 382.maddesinde sayılmıştır. Mahkemeler dışındaki resmi
makamlara bırakılan çekişmesiz yargı işlerinde uygulanacak usulün, ilgili özel kanunlarında
belirtilen hükümlere tabi olacaktır. ) Genel yazı 2011/86
*Çevirme işlemlerinde ilgilinin talebi halinde, çevrilen asıl belgenin fotokopisi veya örneğinin de çeviri evrakına eklenmesinin mümkün bulunduğu hk. ( 1985/9 )
*Çiftçilere ödenen doğrudan gelir desteği ile ilgili taahhütnamede birden fazla araziye yer verilebileceği, bu konuda engel bulunmadığı, ödemenin toplamı üzerinden nisbi harç ve
damga vergisine tabi tutulacağı ( Genel yazı 2004/98 Sh.311 )
*Dava konusunun devri ( HUMK. 186 ) Türk Hukuk sisteminde davanın devri ( temliki ) diye bir müessese yoktur, dava konusunun devri ( temliki ) mümkündür. Dava konusunun temliki
işleminde usul hukuku yönünden HUMK.186. maddesi, maddi hukuk yönünden ise yapılacak işle
min ilgili olduğu yasa maddesi uygulanacaktır ( 1990/54 )
*Değer gösterilmesi zorunlu işlemlerden olduğu halde belli bir değeri kapsamayan
işlemler için noterlerin iş sahiplerinden belli bir değer gösterilmesini istemeleri zorunludur ancak gösterilecek değerin gerçeğe uygunluğunu araştırmaları mümkün değildir, kuşku duymaları
halinde durumu yetkili makama bildirebilirler ( 1978/13 )
*Değer ve ağırlığına göre harca tabi bazı noterlik işlemleri ( 1994/26 )
*Delil tesbiti ( Delil tesbitinde görev ve yetki ile ilgili H.M.K. 401. maddesinde; noterlerin
Noterlik Kanunu uyarınca yapacağı vakıa tesbitine ilişkin hükümlerin saklı olduğu belirtilmiş ve
bu husustaki yetki düzenlemesi Noterlik Kanununa bırakılmıştır ) Genel yazı 2011/86
*Demirbaş amortisman defterinde yazılı makina ve techizat ile değerleri, ruhsat
ve faturaları konusunda ( örneği ekli ) tesbit tutanakları noter tarafından yapılabilir, tesbitin
uzmanlık gerektirmesi halinde bilirkişi de kullanılabilir ( 1989/99 )
*Devlet İhale Kanunu 53. mad. uyarınca yapılması gereken noterlik işlemlerinde
yetkili noterlik, ihaleyi yapan idarenin bulunduğu yer noterliğidir ( 1985/8 )
*Diplomasi ve konsolosluk memurları tarafından düzenlenen belgelerin tasdik zorunluluğunun ortadan kaldırıldığı hk. ( 1987/62 )
*Dış kaynaklı kredi işlemleri ( 1993/76 )
*Döviz alım ve satım belgeleri hk. ( örnekler var ) 1994/32
*Döviz kazandırıcı faaliyetlerde damga vergisi ve harç istisnası ( 2004/8 sayılı genelge uygulamadan kaldırılmıştır ) 2008/45
*Eczane devirleri ve Türk Eczacılar Birliği Kanunu ( 1974/17 - 1990/81 )
*Eczanelerin satış veya devir işleminin, o yerin Hükümet Tabibinin huzurunda ve noterlikçe yapılması gerekir ( 6197 s.Yasa 11.maddesi ) 1985/81
*Eczanelerin satış ve devirlerinde evvelce istenilen belge ve şartlara ilave olarak,
bundan böyle bu işlemler sırasında İl Sağlık ve Sosyal Yardım Müdürlüğü İlaç ve Eczacılık Şb.
Müd. veya eczacısı ile bölge eczacı odası temsilcisi hazır bulunacaktır ( 1987/19 )
*Eczanelerin satışına ilişkin işlemlerin 6197 s. Kanun 11. maddesi gereğince noter huzurunda İl Sağlık Müdürlüklerinin yetkililerinin de bulunması kaydıyla yapılması gerektiği açıktır
ve 1985/81 ve 1987/19 nolu genelgelerimizde değişiklik yoktur ( Genel yazı2007/20 Sh.227 )
*Elektronik ortamda tebligata ilişkin hükümler ( 7201 s. Tebligat Kanununda, 6099 s. Kanunla yapılan değişiklikler ) R.G. 19 Ocak 2011 sayısında yayınlanmış olup elektronik tebligata ilişkin
hüküm yayımı tarihinden ( bir yıl ) sonra yürürlüğe girecektir ( Genel yazı 2011/20 )
*Emniyet Müdürlüğünce bilgi ve belge istenmesi halinde N.K. 55. maddesi gereğince
hakim kararı istenir ( Genel yazı 2007/61 )
*Engellilerle ilgili işlemler ( Bakınız aşağıda “Özürlülerle ilgili işlemler” ) Genel yazı 2005/81
*Engellilere noterliklerde gerekli kolaylıkların sağlanması ( Genel yazı 2006/86 )
*Evlat edinme mukaveleleri uzun süre saklandığından daktilo ile yazılması, fotokopi ile çoğaltılmaması ( 1980/15 ) * Evlat edinme işlemi noterde düzenlenmiş özel vekaletname ile de
yapılabilir (1987/25) * Evlad edinmeye izin kararları idari niteliktedir, zamanaşımı söz konusu
olmaz ( 1995/12 ) Ancak ; 4721 s. ( Yeni ) Türk Medeni Kanunu 315. maddesi ile “
Evlat edinme kararı, evlat edinenin oturma yeri; birlikte evlat edinmede eşlerden birinin
oturma yeri mahkemesince verilir. Mahkeme kararıyla birlikte evlatlık ilişkisi kurulmuş olur ”
hükmü getirildiğinden noterde ayrıca evlat edinme sözleşmesi yapılmasına gerek kalmamış, bu
konudaki genelgeler de hükümsüz kalmıştır.
*Evli kişi onsekiz yaşından küçük olsa bile evlenme ile reşit olduğundan, şirket anasözleşmesine imza koymasında kanunen sakınca bulunmamaktadır ( 1993/89 )
*Evlilik dışı doğan ve İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne bırakılan çocuğun evlatlık
verilmesine dair annesi muvafakat verebilir ( 1989/21 )
*Evrak ve belgelerin daire dışına çıkartılması hk. ( 1981/7 )
*Faksla alınmış belgelerin eğer fakstan geçtikten sonra yapılmış onayı yoksa, noterlik işlemlerinde müstenidat olarak kullanılmaması hk. ( 1989/58 )
*Fazla veya yanlış alınan vergi ve harçların, vergi dairesine beyan olunmadan önce kayıtlarda görünmek şartıyla noter tarafından ilgilisine iade edilmesinde sakınca yoktur ( 1979/16 )
*Fenni muayene taahhütnamelerinin noterlikte tanzimi sırasında işlem ilgilisi mimarlardan
mimar odasına kayıtlı oldukları konusunda belge istenilmesine gerek olmadığı hk. ( 1995/47 )
*Feragatname ve yoklama belgesi başlıklı bazı işlemler ( 1996/14 )
*Finansal kiralama sözleşmesinin sona ermesi halinde kat'i satış sözleşmesinin yapılacağı noterlik, TAV. nin ödendiği yer noterliğidir ( 2001/4 )
*Fon İç Tüzük Değişikliği ve Yatırım Fonu Katılma Belgelerinin kayda alınmasına
ilişkin belgelerin tasdiki ve örnek çıkarılması hk. ( 2003/60 )
*Fotoğrafların telle zımbalanmaması, mutlaka yapıştırılması hk. ( 1990/78 )
*Fotoğraf yapıştırılması gereken işlemler ( 1993/81 )
*Fotoğraf yapıştırılması zorunlu noterlik işlemlerinde ( N.K. Yön. 93. mad. ) ilgilinin
tüzel kişi olması halinde işleme imza koyan ve bunların akdi veya kanuni mümessillerinin de
fotoğraflarının yapıştırılması gerektiği ( 1977/35 – 1985/7 – 1988/67 – 1993/88 )
*Fotoğraf yapıştırılması gereken resmi belgelerde orijinal fotoğrafların kullanılması
uygun görülmüştür ( 2002/26 )
*Fuarlara katılacak firmaların sözleşmelerinde kapasite raporu istenmesi hk. ( 2007/42 )
*Gecikmesinde zarar doğacak hallerde memur vasıtasıyla tebliğ yapılabileceği, memur
yetersizliği ileri sürülerek memur aracılığı ile tebligattan kaçınılmaması ( 1978/24 )
*Geçici ikamet tezkereli kişiler noterde ; menkul mal alım satımı, taşıt alım satımı ( Kara
yolları Trafik Kanunu Yönetmeliği 55/e maddesi dikkate alınarak ) , sınırlayıcı kanun hükmü olmayan diğer konularda genel olarak irade beyanlarını gösteren vekalet, bağış ve benzeri işlemleri yaptırabilirler, yabancı uyruklular için tahdit hükümleri saklı kalmak ve mütekabiliyet şartı aranmak kaydıyla mevzuatımız çerçevesinde taşınmaz malları temellük edebilirler ( 1989/33 )
*Genel vekaletnameyle ; vekalet sözleşmesinin kurulup kurulmadığının, önericinin iradesini karşı tarafa ulaştırıp ulaştırmadığının veya bu iradenin devam edip etmediğinin noter tarafından bilinebildiği durumlarda ( açılmamış vasiyetnameler açısından özel yetki arayan kanun hükmü ayrık olmak
kaydıyla ) Noterlik Kanunu 94/1. maddesinde belirtilen ilgilinin vekili sıfatıyla, noterliklerde yapılan
işlemlerden örnek alınabilmesinin mümkün olduğu düşünülmektedir ( Genel yazı 2011/35 )
*Gözaltında bulunan şahısların vekaletname verebileceği hk. ( 1986/9 )
*Grev kararlarının noterlerce ilgililere tebliği Kanun gereğidir. Ancak grev kararının
alınmasından itibaren 6 işgünü geçip geçmediği ve tebliğ isteyen kişinin sendikayı temsil edip
etmediğinin araştırılması gerekir ( 1987/27 )
*Gümrük satışlarında düzenlenen vezne alındısının, geçerli olduğu hk. ( 1985/104 )
*Halkoylaması nedeniyle 14.08.2010-12.09.2010 tarihleri arasında Cumartesi ve Pazar günleri verilen nufus cüzdanlarının da geçerli olduğu ( Genel yazı 2010/84 )
*Harçtan muaf kişilerle harçtan istisna edilen işlemler( Muafiyet kişilere, istisna işlem
lere mahsustur. İşlem taraflarından birinin harçtan muaf olması durumunda diğer kişi veya kuru
luşun imzasına tekabül eden harç ilgilisinden alınır ) 1989/94
*Hukuk Muhakemeleri Kanununun getirdiği yenilikler ( R.G. 04 ġubat 2011 )
Vekaletname düzenleme yetkisi, özel yetki verilmesini gerektiren haller, senetle ispat
zorunluluğunun istisnaları, imza atamayanlarla ilgili düzenleme, resmi senedin sahteliği iddiası
ile açılan davalarda senedi düzenleyen makamın da taraf olarak gösterileceği, belge aslının
ibraz usulü, ticari defterlerin ibrazı ve delil olması, çekiĢmesiz yargı iĢleri, tespit, hakime
ihtar gönderilmesi, bilirkiĢinin sorumluluğu, uzman görüĢü, elektronik iĢlemler ) Yeni Hukuk
Muhakemeleri Kanunu 01 Ekim 2011 tarihinde yürürlüğe girecektir. ( Genel yazı 2011/86 )
*Hukuki ehliyetin tesbiti ( Noterlerde işlem yaptırmak isteyen ilgilinin hukuki ehliyeti veya
akli melekelerinin tam olup olmadığı hususunda şüpheye düşülmesi halinde doktor raporu istenir. Böyle bir raporun hükümet tabibi veya hükümet tabibinin uzman doktor tarafından muaye
nesi gerektiği yolundaki mütalaa veya tavsiyesi halinde uzman doktor tarafından verilecek rapor
yahut doktorun imzası hükümet tabibi veya sağlık müdürlüğü tarafından tasdik edilmiş olması
kaydıyla özel hekimler tarafından düzenlenmiş olmasının yapılacak işlem yönünden sakınca
doğurmayacağı ) 1993/14 – 1996/27
*Hukuki işlem ehliyetinin tesbiti için alınacak raporlar ( geniş açıklama ) Hukuki işlem
ve tasarrufta bulunan kimsenin, o anda medeni haklarını kullanma ehliyetinin mevcut olup olmadığının tıbbi gerçeklere uygun biçimde tesbiti zorunludur ( Genel yazı 2002/17 Sh.148 ) Yüksek
Sağlık Şurası ; 65 yaşın üzerindeki herkesten bila istisna rapor istenmesinin doğru olmadığı, hukuki
işlemle ilgili olarak işlemin yapıldığı anda kişinin işlem yapma ehliyeti veya akli melekelerinin yerinde
olmadığından ciddi şüphe duyulması ve/veya bu yolda bir iddia ve şikayetin bulunması halinde rapor
istenmesine, 1219 s. Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun uyarınca mesleğini
icraya yetkili olan tabiplerin, akli meleke ( hukuki işlem yapma ehliyeti ) raporlarını düzenleme yetkilerinin olduğunun kabulü yönünde tavsiye kararı vermiştir ( 2003/17 )
*Hukuki işlem yapma ehliyetine ilişkin raporların aile hekimlerince de verilebilece
ği hk. ( Sağlık Bakanlığı’nın 09.08.2007 tarih ve 21262 s. yazısı gereği ) Genel yazı 2011/21
*İdare ile müteahhitler arasındaki sözleşme, dışarıda hazırlanıp imzalanmışsa imzanın huzur da kabul edilmesi, düzenleme şeklinde ise noter huzurunda imzalanması gerekir, iş sahibinin
resmi daire, kamu kuruluşu olması farklı uygulamayı gerektirmez ( 1980/7 )
*İdari mercilerin özel hukuk hükümlerine tabi olarak yaptıkları tasarruflarla ilgili
olmak üzere noter kanalı ile ihtarname, ihbarname gönderebileceği ve tesbit işlemi yapabilece
ği hk. ( 1993/27 – 1998/16 )
*İhracaatın geliştirilmesi için hazırlanan teşvik belgeleri ile ilgili vergi ve harç
uygulaması için ayrıca bir belgeye ihtiyaç yoktur ( 1981/33 )
*İhale sözleşmesinin devrini sağlayan ve idarenin de muvaakatine konu olan muameleler ( 1998/5 )
*İhale sözleşmesine ekli kitapçık halindeki şartname yada birim fiyat listelerinin
sayfalarının ayrıca imzalanmasına gerek olmadığı düşünülmektedir ( 1987/69 )
*İhale sözleşmesinde yetkili noter, kamu kurum ve kuruluşunun bulunduğu yerdeki noter veya noterlerdir ( 2003/12 )
*İhtarname veya tebliği gereken sair evrakın Tebligat Kanunu 21. maddesi uyarınca tebliğinde T.C. kimlik numarası (Muhatabın yani kendisine tebligat yapılacak olanın T.C.
kimlik numarasının –noterliklerde işlem yapıldığı sırada- bilinmesine imkan bulunmadığından,
muhatabın T.C. kimlik numarası yazılı olsun veya olmasın, muhtar, ihtiyar heyeti azaları, zabıta
amir ve memurlarının, tebligat evrakını almak zorunda oldukları hk.) Genel yazı 2011/36
*İlanen tebligattan önce adres araştırması yapılması, adresin saptanamaması durumunda ilanen tebligat yapılması ( 2009/5 )
*İki eli kesik kimse, işlem yaptırması halinde mühür kullanabilir, bu mühürün iki tanık imzasıyla onanması yasalara aykırı düşmez, ağız veya ayağıyla imza atabilir ( 1990/75 )
*İkinci derece İta Amirliği yetkisi illerde valilere, ilçelerde kaymakamlara verildiği gibi
il ve ilçelerde daire ve müessese müdürü ve amirlerine de verilebilmektedir. Bu takdirde sözleş
melerin bu görevlilerce imzalanması gereklidir ( 1985/73 )
*İlçelerdeki ita amirleri ( Devlet İhale Kanunu' nun 53. maddesinde sözleşmenin idare adına ita amiri tarafından imzalanacağı belirtilmiştir. Maliye Bakanlığının taşra birimlerinde illerde defterdarların, ilçelerde kaymakamların ikinci derece ita amiri sıfatıyla hareket edecekleri
belrlenmiştir. Bu nedenle Eceabat İlçesinde bulunan dalyanın kiraya verilmesi ile ilgili sözleşme
nin ilçe kaymakamı tarafından imzalanması gerekir ) 1993/16
*İlgili olmayan bazı banka veya resmi kuruluşlara sadece azilname olup olmadığı
konusunda bilgi verilmesinin yerinde olacağı hk. ( 1992/13 )
*İlgilinin gerçek iradesinin noter tarafından öğrenilmesi gerektiğinden, işlem ilgilisi Türkçe bilmediği takdirde N.K. 74, 75, 76 ve 103. maddeleri ile N.K. Yönetmeliği 96.
maddesindeki prosedüre uygun olarak işlem yapılması gerekir ( 1994/40 )
*İlgilinin imzası ile noterin onayını taşımayan silinti, çıkıntı ve düzeltmeler geçersiz sayılacağından, kanun hükümlerine uygun yapılmasına dikkat edilmesi ( 1988/74 )
*İlgilinin Türkçe bilmemesi halinde tercüman bulundurulması zorunludur, noterin o
yabancı dili bilmesi sonuca etkili değildir, tercümanlığı noter yapamaz ( 1989/4 )
*İlgilisine ait olduğu sabit olmak kaydıyla, noterin, çıkardığı nufus hüviyet suretini fotoğraflı olarak tasdik etmesinde yasal bir sakınca yoktur. ( 1988/76 )
*İmar Bankası mudilerince düzenlenen belgeler ( Genel yazı 2004 Sh. 223 )
*İmza atamayanlarla ilgili işlemler ( İmza atamıyanların mühür veya bir alet ya da parmak
izi kullanmak suretiyle yapacakları hukuki işlemleri konu alan belgelerin senet niteliği kazanabilmesi, münhasıran noterler tarafından düzenleme biçiminde gerçekleştirilmiş olması koşuluna
bağlanmıştır. İmza atamayan kimselerin, cüzdanla iş yapmayı usul edinmiş kuruluşlarla ( örneğin ; bankalar ) olan işlemlerinde kullanacakları mühür, kazınmış imza, işaret ve parmak izinin,
işlemin başlangıcında hesap defterine veya cüzdanına basılmış olması veya önceden noterde bir
örneği saklanmak üzere onanmış bulunması yeterli olup her işlemde ayrıca onay aranmıyacak tır. H.M.K. 206. Maddesinde belirtilen bu hükümler dairesinde düzenlenecek olan senetler için
ilgilisinden harç, vergi ve değerli kağıt bedeli alınmayacaktır ) Genel yazı 2011/86 )
*İmza atamayanlarla ilgili işlemler ( 6100 s. HMK. 206. maddesindeki “imza atamayanlar” ibare
sinden; okuma yazma bilmeyenler ile imza atmaya muktedir olmayanların anlaşılması gerekir. İmza atamayan
ların senet niteliğini taşıması istenen hukuki işlemlerinin, noterler tarafından düzenleme biçiminde yapılması
gerektiği aynı maddede öngörülmüştür. Senet; yazılı bir belgede açıklanan irade beyanıdır. Ancak “senet”
kavramı içinde, bu irade beyanının kişinin aleyhine delil teşkil etmesi hususu da doğal olarak bulunmaktadır.
Hangi hukuki işlemlerin “senet” niteliği taşıması gerektiğinin, somut olayın özelliklerine göre değerlendirilmesi
gerekir. Sonuç olarak ; okur-yazar olmayan veya fiziki engelleri sebebiyle imza atmaya muktedir olmayan kimse
lerin yapacakları hukuki işlemleri içeren tüm belgelerin senet niteliğini taşıyabilmesi için HMK. 206.maddesi doğ
rultusunda düzenleme şeklinde yapılması gerektiği, aynı maddenin son fıkrasında yer alan bağışıklığın kişilerin
şahsına getirilen bir muafiyet hükmü niteliğinde olması nedeniyle, bu işlemlere katılanların tümü imza atama
yan kişi/kişilerden oluşuyorsa işleme harç, damga vergisi ve değerli kağıt muafiyeti uygulanacağı, diğer durum
larda ise imza atamayan kişi/kişilere noter harcı muafiyeti uygulanacağı, imza atabilen kişi/kişilerden ise harç,
damga vergisi ve değerli kağıt bedellerinin tahsil edilmesi gerektiği düşünülmektedir ) Genel yazı 2011/102
*İmza onayı için her nüshası taraflarca imza edilmiş olarak noterliğe getirilen söz
leşmelerin ( dairede saklanmak üzere alıkonulan hariç ) herbiri asıl olarak harç ve damga vergisine tabi tutulur, tarafların bir asıl birkaç örnek istemeleri halinde örneklerde tarafların imzasının bulunmamasına dikkat edilmesi ( 1985/68 )
*İmzalar tamamlanmadan işlemin yevmiye defterine kaydedilmemesi ( 1982/13 )
*İstimlak Kanunu 13. mad. uyarınca yapılması gereken noterlik işlemlerinde yetkili
noterlik, istimlak işlemlerini yapan idarenin bulunduğu yer noterliğidir ( 1985/8 )
*İstimlak takdir komisyonu kararına itiraz etmeyeceğini ve bedel artırımı isteme
yeceğini belirten işlem, feragatnamedir ( 1996/16 )
*İşlem aslının ibrazı usulü ( Bir kişi veya kurumun elinde bulunup mahkemeye teslim edilmesi gereken belgenin aslı istendiğinde, kişi veya kurumun bulunduğu ya da belgenin teslim edileceği yerdeki asliye mahkemesi tarafından örneği onaylanarak aslı mahkemeye gönderilir yahut
teslim edilir. Mahkemece onaylanmış belge örneği, aslı gibi hüküm ifade eder ) H.M.K.217
*İşlem giderlerinin ilgilisinden peşin ve nakit olarak alınacağı hk. ( 1972/ 1-544 )
*İşlem formülleri ( Resmi daire ve kuruluşların, nitelik ve şekil yönünden isteklerine uygun
olarak hazırladıkları matbu işlem örneklerinin de kanunlara aykırı olmaması gerekir ) 1977/19
-1992/61 – Genel yazı 2000 Sh.215
*İşlem giderleri hakkında telefonla bilgi istekleri ( 2004/41 )
*İşlemlerin mümkün olduğunca İşlem Formülleri ne uygun olarak düzenlenmesi, ge
reksiz tekrar ve uzatmalardan kaçınılması hk. ( 1979/28 - 1984/19 – 1992/3 )
*Kamu arazisinin tahsisine ilişkin bazı işlemler ( 1991/58 )
*Kamu hizmeti gören resmi dairelerden sayılması nedeniyle -Başbakanlık genelgesi
gereği- noterlik kağıtlarının da mürekkepli kalemle imzalanması hk. ( 1983/35 )
*Kamu iktisadi teşebbüslerinin temsili ( Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkındaki 233 s.
Kanun Hükmündeki Kararnamenin 13. maddesinde, genel müdürün teşebbüsü idare ve yargı
mercilerinde ve üçüncü kişilere karşı temsil etmek ve temsil yetkisini gerektiğinde astlarına
devredebileceği hükmü yer almaktadır. Bu itibarla, genel müdürün ve yetkilerini devir ettiği
kişilerin de T.T.K. 343. maddesine göre tescil ve ilan ettirilmesi gerekmektedir ) 1995/77
Kısmen değişti : Genel Müdürün temsil yetkisi de 233 s. KHK. Ye dayandığından TTK. 343. mad
desinin uygulanmasına gerek olmadığı ( 1996/19 )
*Kamu kurumlarının internet sitelerinde yayınlanan belgelerin örneğinin tasdiki
usulü ( Kamu kuruluşlarının web sayfalarında yer alan bir belgenin çıktısının işlem sahibi tarafından
noterliğe getirilmesi halinde; noterlikçe ilgili web sayfasına girilerek belgenin görülmesi ve noterlik
dairesindeki bilgisayardan çıktısının alınması suretiyle, ilgili kamu kuruluşunun web sayfasında yayın
lanan belgenin aynısı veya çıktısı olduğu belirtilerek , onaylama veya örnek verme işleminin yapılabile
ceği ancak bu şekilde tasdik işlemi yapılırken çoğu resmi kurumun internet sitesinde “ bu belge resmi
belge hükmünde değildir” şeklinde yer alan ibarenin göz önünde bulundurulması gerekir ) 2006/41
*Kanundan doğan önalım hakkından feragat işlemi noterliklerde yapılabilir ( 2007/35 )
*Karakolda gözaltına alınan ve hakkında hazırlık soruşturması yürütülen suç zanlılarının, müdafi olarak bir avukata karakol amirinin huzurunda noter kanalı ile vekalet vermelerinde sakınca bulunmadığı hk. ( 1977/14 – 1978/43 )
*Kat ilavesi izni verildiği takdirde, mülkiyeti kat yapacak kişiye ait olmak üzere
ilave edilen katta, ( daire satın alan kişilerin ) herhangi bir hak iddia etmeyeceğine dair işlem
lerin noterliklerde yapılmasında hukuki sakınca bulunmadığı hk. ( 1994/50 )
*Kat mülkiyeti veya kat irtifakı henüz kurulmadan ve bağımsız bölüm ayrı bir taşınmaz niteliği kazanmadan önce yapılmak istenen , bağımsız bölüm hakkındaki konut satış vaadi sözleşmesinin noterliklerde yapılmasında hukuki bir engelin bulunmadığı
( Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı : 24.04.1978 Tarih, 1978/13-4 sayılı ) 1994/41
*Kentsel dönüşüm projesi kapsamında tahsis edilen dairenin devri işleminin noterliklerde yapılabileceği hk. ( 2008/12 )
*Kimlik belgesi istenmesi zorunlu olup, ilgilinin belge ibraz edememesi halinde tanık veya muarrif dinlenebilir ( 1973/10 )
* KiĢiye sıkı sıkıya bağlı haklar ( 4721 s. Türk Medeni Kanunu 16.mad. göre ; “Ayırt etme gücüne sahip küçükler ve kısıtlılar, yasal temsilcilerinin rızası olmadıkça, kendi işlemleriyle borç altına giremezler. Kar
şılıksız kazanmada ve kişiye sıkı sıkıya bağlı hakları kullanmada bu rıza gerekli değildir “ Buna göre Ankara Hukuk
Fakültesinden alınan görüş çerçevesinde ; A- Noterlerin vekaletname düzenleyebilecekleri veya vekaletnamedeki imzayı onaylayabilecekleri işlemler : 1- Kazai rüştü talep hakkı, 2- Şahsiyet haklarına tecavüzün
men’ ini talep hakkı, 3- Adının kullanılması çekişmeli olan kişiye tanınan ‘korumayı’ talep hakkı, 4- Adın değiştirilmesini isteme hakkı, 5- Evlenmenin iptalini talep hakkı, 6- Boşanma davası açma hakkı, 7- Soybağının reddi, 8- Evlenme yoluyla soybağının kurulmasına itiraz hakkı, 9- Evlat edinme, 10- Evlatlık ilişkisinin kaldırılması, 11- Tanıma, 12- Tanımanın iptalini dava hakkı, 13- Babalık davası açma hakkı, 14- Genellikle kanuni
temsilciye tanınan izin veya icazet verme hakları ( nişanlanma, evlenme, evlat edinme gibi hususlar ) 15- İstek
üzerine kısıtlama talebi, 16- Manevi tazminat talep hakkı, 17- Bağışı iptal hakkı, 18- Eşlerden birinin aile konu
tu ile ilgili kira sözleşmesinin feshedilmesine, aile konutunun devredilmesine veya aile konutu üzerindeki hakların sınırlandırılmasına ilişkin rızası . Ancak bu işlemlerin yapılabilmesi için vekaletnamede özel yetki verilmesi
gerekir . B- İradi temsil yoluyla yapılamıyacak işlemler : 1- Nişanlanma veya nişanı bozma hakkı, 2- Evlenme,
3- Zina yapan, hayata kast eden, pek kötü veya onur kırıcı davranışta bulunan eşin affı, 4- Eşlerin oturacakları
konutu birlikte seçme hakkı, 5- Eşlere tanınan evlilik birliğini temsil hakkı, 6- Velayet hakkının kullanılması,
7- Ölüme bağlı tasarruf yapma hakkı, 8- Mirastan yoksunlukta miras bırakanın affı. Şahıs varlığı haklarından
olan şahsa sıkı sıkıya bağlı haklar, şahsa bağlı hakların özel bir türünü teşkil eder. Şahsa bağlı haklar devredilemeyen ve miras yoluyla geçişe elverişli olmayan haklardır. Bu bağlamda yukarıdaki her iki listede bulunmayan,
ancak geniş anlamda şahsa bağlı haklar arasında yer alan intifa hakkı, oturma hakkı ve diğer şahsa bağlı irtifak
hakları ile ölünceye kadar bakma alacaklısının hakkı gibi malvarlığı hakları niteliği taşıyan şahsa bağlı hakların
kurulması için iradi temsil yoluna başvurulabileceği hususunda tereddüt etmemek gerekir. ( 2008/1 )
*Kitap şeklinde olmayan tüm sözleşmelerin her sayfasının ilgililer ve noter tarafından
imzalanması ve en azından paraf edilmesi mevzuat gereğidir ( 1986/47 )
*Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde düzenlenen resmi belgeler ( Gn.yazı 2004 Sh.239 )
*Kurban kesimleri ile ilgili tesbit işlemlerinin noterlerin görevi içinde olduğu dikkate alınarak Kurban Bayramı süresince yerine getirilmesi hk. ( 2009/28 )
*Küçüğün temsilinde ana-babanın birlikte imzası ( 2006/36 )
*Küçüklere ait taşınmaz satışı ( M.K. 327 ve 356. mad. amaca ilişkin olmadığına dair beyanlarında değer gösterme zorunluluğu yoktur ) 2003/29
*Limited şirket kurucuları arasında baba ile birlikte reşit olmayan küçüğün bulunması halinde kuruluş aşamasında ; Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Ticaret Sicili ve noterdeki başvuru ve işlemlerde çocuğun bir kayyımla temsili uygun olur ( 1989/76 )
*Manifesto ( damga vergisi ödenmemiş ) hk. ( 1989/92 - 2004/23 )
*Marufumdur, ibaresi ile onaylanan işlemlerde evraka hiç değilse bilindiği öiçüde ilgilinin hüviyeti ile açık adresinin yazılması gerekir ( 1990/32 )
*Memurların sendikal haklardan yararlanma imkanları ( Uluslararası 87 ve 151 sayılı
sözleşmelerin kabul edilmiş olması nedeniyle ) doğmuş bulunmaktadır. Bu itibarla, memur sendikaları ile ilgili taleplerin noterliklerde karşılanması ve mevcut hükümler çerçevesinde yerine
getirilmesi ( 1993/68 )
*Mirasçılık belgesi destek sayfası ( T.N.B. Web sitesi ana sayfasında yayınlanmıĢtır )
*Mirasta intifa hakkını seçen eşin , aksi yönde irade beyanı ile noterde düzenlenen senet, beyan sahibini bağlamakla beraber, yalnızca delil hükmündedir, veraset ilamına
karşı infazı kabil bir belge niteliğinde değildir ( 1990/70 )
*Mirastan feragat sözleşmelerinin de nufusa bildirilmesi gerekir ( 1989/15 )
*MTV. ilişik kesme belgesi uygulamasında ( Bir önceki satışın aynı taksit dönemi içinde
yapılıp yapılmadığını tesbit etmek için önceki satış senedinin istenebileceği ) 2002/34
*Muaf bir işlemin devri halinde izlenecek yol ( 1991/1 )
*Mücbir sebep uygulaması ( Genel yazı 2001 Sh. 175 – 2001 Sh.223 )
*Mülkiyeti muhafaza şartı ile yapılan satışların ibrasının da aynı şekilde ( düzenleme
şeklinde ) yapılmasının kanuna uygun olacağı hk. ( 1993/18 )
*Mümeyyiz küçükler; sadece borç yüklendikleri hukuki işlemleri temsilcilerinin
rızası ile yapabilmektedirler. Borç veya yükümlülük altına sokacak nitelikte olmayan diploma ve nufus cüzdanı örneği çıkarma işlemlerini bizzat yaptırabilirler. ( 1995/23 )
*Mümeyyiz küçüklerin ( haklarında ceza mahkemesinde sanık olarak dava açılan ) avukat tu
tabilecekleri hk. ( 1992/45 )
*Mümeyyiz küçüklerin evlenmeye izin davası açabilecekleri ve bu hususta yasal temsilcinin
( veli, vasi ) muvafakatı aranmaksızın vekalet verebilecekleri hk. ( 1993/49 )
*Münhasıran şahsa bağlı hakların neler olduğu ve bu hakların kullanılmasına yetki veren
vekaletnamelerin noterlerce düzenlenebileceği veya onaylanabileceği ( 1984/38 )
*Münih Başkonsolosluğu başlıklı işlemlere dikkat edilmesi ( 1986/30 )
*Müstenidatların iş kağıtlarından ayrılarak kullanılmasının önlenmesi için, müstenidat bel
gelerin uygun bir yerine en az 2x5 cm. ebadında ve üç satır halinde yaptırılacak ( müstenidattır - tek başına kullanılamaz ) yazılı bir damganın basılması ( 1995/10 )
*Müstenit sayılan belgelerin fotokopisi işlem kağıdının arkasına da çekilebilir, ancak ayrı
bir kağıda çekilmesi halinde değerlendirmeye tabi tutulması gerekir ( 2003/13 )
*Müteahhitlik karnesi almak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, bir defaya mahsus olmak
üzere müteahhitlik yemini yaparlar ve ekli yönetmelikteki müteahhitlik yemin metnini noter huzurunda imza ederler ( Yapı, Tesis ve Onarım İşleri İhalelerine Katılma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik- R.G. 12.06.2002 ) 2002/23
*Müzik eserleri ile ilgili noterlik işlemleri- Mesam'a verilen Yetki Belgesi ( Maktu
harca tabi, damga vergisi alınmaz ) Örnekleri var ( 1995/66 - 1998/64 )
*Noter tarafından onaylanacak imzaların noter veya yetkili vekili huzurunda atılması ve
ya imza sahibinin bizzat noter huzuruna gelerek bu imzanın kendisine ait olduğunu ifade ve beyan etmesi kanun hükmüdür ( 1986/47 )
*Noterin ileride sorumluluktan kurtulmak amacıyla, NK.79. maddesindeki anlamda müs
tenid sayılmayan bazı evrak örneklerini dairede kalan nüshaya eklemesi halinde, bu eklerden do
layı iş sahibinden yazı ücreti ve değerli kağıt bedeli alamıyacağı ( 1990/68 )
*Noterler, bankalar veya resmi kurumlar tarafından, kendilerine ibraz edilen vekaletnamelerle ilgili olarak teyit isteminde bulunulması halinde ilgili noterlerin bu talepleri karşılaması gerektiği hk. ( Genel yazı 2007/75 Sh.304 )
*Noterlerce ilgililerinden tahsil edilip bankada muhafaza edilen vergi, resim ve
harçlara tahakkuk ettirilecek faizlerin, Hazineye ait olacağı hk. ( 1977/7 )
*Noterlerce onaylanan yediemin senetlerinde yediemine konu olan vasıtanın değeri gösterilir ve beher imza için binde yarım harç ile binde 5 damga vergisi alınır ( 1989/81–1993/28 )
*Noterlerce yapılacak tapu harçları ile ilgili işlemlerin ( zilyetlik devir sözleşmeleri dahil ) bir nüshasının ilgili vergi dairesine gönderilmesi gerekir ( 1987/14 )
*Noterlerde işlem yaptıran resmi daireler ile bağlı kuruluşları temsil ve ilzam
edecek makam ve mevkiler ( Merkezde ve taşrada ) 1986/35
*Noterlere saklanmak üzere kapalı olarak teslim edilen vasiyetnamelerin, ilgilisi tarafından geri istendiğinde açılmadan ve tutanakla teslim edileceği ( 1984/46 )
*Noterlerin ( 7201 s. Kanun 28.mad.göre ) ilanen tebliğ yapılabileceği hk. ( 1989/96 )
*Noterlerin, kanun ve kararname hükümleri ile TNB. genelgelerine mutlaka uygun
hareket etmeleri ve işlem yapmaları hk. ( 1986/61 )
*Noterlerin sadece hukuki konularda tesbit yapabilecekleri yönündeki görüşün değişmediği ve 1975/24 s. genelgenin değiştirilmesinin düşünülmediği ( 1976/43 )
*Noterlerin, tasdik zorunluluğu olan ( 213 s. V.U.K. 257.mad. kapsamına giren ) belge
leri, 159 sıra nolu Genel Tebliğ ile getirilen hüküm ve esaslar doğrultusunda tasdik etmeleri zorunlu bulunmaktadır ( 1985/22 )
*Noterlerin tereddüt ettikleri konularda öncelikle Türkiye Noterler Birliğinden
mütalaa istemeleri hk. ( 1977/27 )
*Noterliğe işlem yaptırmak amacıyla gelen kişinin Türkçe bilmediğini belirtmesi
üzerine; N.K. 74 ve 75.mad. ile N.K. Yön. 96/2 ve 3. fıkrası gereği noterin, şahsın konuştuğu dili
bildiğine kanaat getirdiği bir kimseye H.U.M.K. hükümleri uyarınca yemin yaptırıp, bu hususu tutanakla belgeleyerek istenilen işlemi yapması gerekir ( Genel yazı 2005/86 Sh. 226 )
*Noterlik başkatibinin ortak olduğu kooperatif çekilişi hk. ( 1991/37 )
*Noterlik defter ve evrak asıllarının mahkemelerce talimat yoluyla istenmesi ( Bu
konudaki Adalet Bakanlığı H.İ.G.M. nün 20.01.2006 tarih ve 102 sayılı genelgesi yürürlükten
kaldırılmış olup yerine aynı konudaki Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu’nun 07.07.2011 tarih ve
142/20540 sayılı duyurusu uygulanacaktır ) Genel yazı 2011/87 ve eki.
*Noterlik işlemlerindeki imza, mühür ve kaşeler ( N.K. Yönetmeliğinin 23 ve 63. madde
leri ve işin gereği itibariyle; unvan, isim, soyadı ve mührün okunaklı ve ayrı ayrı, birbirinin üstü
ne gelmeyecek ve birbirini kapatmayacak şekilde olması, mührün üstüne atılacağı belirtilmiş bu
lunan imzanın da mührü kapatmayacak ve okunmasını engellemeyecek şekilde atılması gerekmektedir ) Genel yazı 2007/53 Sh. 273
*Noterlik işlemlerinin bazı kişi, makam ve mercilere bildirilmesi hallerinde ayrıca bu tebliğ
işleminden dolayı muhatap adedine göre ikinci bir harç alınmaması ( 1987/28 )
*Noterlik kağıtlarının, mürekkepli kalemle imzalanması hk. ( 1983/35 )
*Noterlik Kanunu 79. maddesinin uygulaması hk. ( Noterler sadece ibraz edilen belgeyi
ve düzenleyen merci ile tarih ve sayısını işlem kağıdına yazmakla yetinmeyip, söz konusu belge
den çıkaracağı harçsız örneklerden birer adedini işlemin asıl ve örnek nüshalarına ekleyecektir )
1994/2 – Genel yazı 1995 Sh. 198
*Noterlik Kanunu 79.maddesi hükmüne göre , Kanuna uygun surette harca tabi tutulan iş kağıdına harçsız olarak eklenen belgelerden ( müstenit ), daha sonra örnek çı
karılmasının istenilmesi halinde de, örneği çıkarılan ve asıl evraka eklenen belgelerin müstenit
olarak eklenip eklenmediğine bakılmaksızın tamamından 492 s. Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin II-5/a bendi gereğince suret harcının alınması gerekir ( 1996/47 )
*Noterlikçe maruf bulunan ( tanınan, bilinen ) kişilere ait imza onaylama işlemlerinde ( tapuda işlem yapılmasını gerektirenler hariç ) mümkün olduğu nisbette o kişinin kimliğine ait bilinebilen tüm bilgilerin yazılması yerinde olacaktır ( 1990/15 ve 32 )
*Noterliklerde işlem yaptırmak isteyen ancak herhangi bir belge ile kimliğini ispat edemeyenlerin kimlikleri hakkında tanık veya muarrif dinlenebileceği ( 1973/10 )
*Noterliklerde yapılan tüm işlemlere ait fotokopi çekimlerinden hiçbir surette çekim ücreti
alınmaması, fotokopi için iş sahiplerinin daire dışına gönderilmemesi ( 2010/8 )
*Noterliklere telefonla başvuru yapılarak işlem giderleri konusunda bilgi istendiğinde; evrakı görmeden kat'i tutarlar hakkında bilgi verilmemesi ( 2004/41 )
*Noterlikte bir iş kağıdının düzenlenmesi sırasında, yapılan işleme eklenen ve ver
giye tabi bulunan kağıtlara ait olup Kanun hükümlerine uygun surette ödenmediği tesbit edi
len damga vergisinin cezası ile birlikte tahsil edilmeden işlem yapılmaması gerekir. Ancak, noterlikteki işlemlerde atıf yapılan iş kağıdının, yapılmakta olan işleme eklenmemesi, eklenmek zorunda olmaması veya eklenmesine gerek görülmemesi durumunda, atıf yapılan işlemler yönünden 488 s. Kanun
24 ve 27.madde hükümleri çerçevesinde noterlerin herhangi bir işlem yapıyor olmasından bahsetmek
mümkün değildir. Bu kabil iş kağıtlarının vergisinin ödenip ödenmediğinin noter tarafından araştırılma
sına imkan bulunmamaktadır. Öte yandan, damga vergisi, kağıt üzerine tesis olunmuş bir müellefiyet
şekli olduğundan sözlü akitlerin bu verginin kapsamında düşünülmeyeceği tabiidir ( 1997/11 )
*Noterlikte yapılan işlemlerde ilgilinin kimlik türünün belirtilmesi, ilgilinin kimlik ve
adresinin yazılması gerekir ( Genel yazı 1998/29 Sh.205 )
*Okur yazar olmayan kişinin N.K. 87. maddesi uyarınca 2 tanık huzurunda vekalet vermesi
gerekir ( Yargıtay 2.H.D. 07.06.2006 T. 702-500 ) Genel yazı 2007/66 Sh.292
*Onaylanacak imzaların bizzat noter veya yetkili memuru huzurunda atılması, yahutta ilgili tarafından imzanın kendisine ait olduğunun kabulü ve birden fazla sayfayı
ihtiva eden işlemlerde her sayfanın ilgililer ve noter tarafından imza edilmesi, kitap halinde ve
sayfa numaraları teselsül eden basılı işlem kağıtlarının sadece son sayfasının imzalanması ile
yetinilebileceği ancak yapı kooperatifi ana sözleşmelerine ilişkin genelge hükümlerinin de gözönünde bulundurulması hk. ( 1991/32 )
*Onaylanması zorunlu belgeler ( R.G. 2.2.1985 ) 1985/21 – 1985/22
*Oto satışı ile oto satışına ve bankalardan para çekmeye yetki veren vekaletname
lerin düzenlenmesi sırasında ibraz edilen kimliklerin esaslı bir şekilde kontrol edilmesi, gideri iş sahibinden alınmak üzere çıkartılacak fotokopisinin müstenidat kabulü ile harçsız ve vergisiz olarak işlemin tüm nüsha ve örneklerine eklenmesi ( 1996/1–Gn.yazı 2002/35 Sh.180 )
*Otomobil kampanyalarında vergi matrahı ( taahhütname ) 1993/41
*Organ Ve Doku Alınması Hakkında Kanun ( şartlar ) 1988/5
*Organ nakli ile ilgili işlemler ( 2238 s. Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hk.
Kanuna göre; 18 yaşını doldurmamış ve mümeyyiz olmayan kişilerden organ ve doku alınması
yasaktır. Kemik iliği nakli de bu kanun kapsamına girmektedir. Bir bedel veya başkaca çıkar karşılığı organ ve doku alınması ve satılması yasaktır. 18 yaşını doldurmuş ve mümeyyiz olan bir kişiden organ ve doku alınabilmesi için, vericinin en az iki tanık huzurunda açık,bilinçli ve tesirden
uzak olarak önceden verilmiş yazılı ve imzalı veya en az iki tanık önünde sözlü olarak beyan edip
imzaladığı tutanağın bir hekim tarafından onaylanması zorunludur ) 2003/39
*Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hk. Kanun gereği vasiyet
name veya iki tanık huzurunda alınacak beyanla noterlikte cesedini kadavra olarak bağışlayabilir ( 2007/64 – 2238 sayılı yasa )
*Öğrenciler ve askerlerle ilgili bazı işlemlerde damga vergisi istisnası için ayrıca
yazı istenmemesi hk. ( 1986/73 )
*Ölümden sonra da geçerli olacak vekaletnameler ( B.K. 397. maddesinin genel ifadesi uyarınca, tüm vekaletnamelere ölümden sonra da geçerli olacağına dair hüküm konulabilir ) 1995/28
*Özel hastanelerce verilen, hukuki işlem ehliyetine ilişkin raporların, hastane mesul müdürlüğünce onaylanması yeterlidir ( Genel yazı 2009/53 Sh.156 )
*Özürlülerle ilgili işlemler ( 07.07.2005 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 5378 s. Yasa ile; Noterlik
Kanununun 73. maddesi “ Noter, ilgilinin işitme, konuşma veya görme özürlü olduğunu anlarsa, işlemler özürlünün İsteğine bağlı olmak üzere iki tanık huzurunda yapılır. İlgilinin işitme veya konuşma özürlü olması ve yazı ile
anlaşma imkanının da bulunmaması halinde, iki tanık ve yeminli tercüman bulundurulur” 75. maddesinin 2. fıkrası ise “Bir noterlik işleminde imza atılmış veya imza yerine geçen el işareti yapılmış olmasına rağmen, ilgilisi
ister veya adına işlem yapılan ve imza atabilen görme özürlüler hariç olmak üzere noter, işlemin niteliği, imzayı
atan veya el işaretini yapan şahsın durumu ve kimliği bakımından gerekli görürse, yukarıdaki fıkradaki usûl dairesinde ilgili, tanık, tercüman veya bilirkişinin parmağı da bastırılır. Mühür kullanılması hâlinde parmağın da bas
tırılması zorunludur” şeklinde değiştirilmiştir ) Genel yazı 2005/81
*Özürlülere gereken kolaylığın sağlanması ( Noterlik daireleri hizmet binalarında özürlü
insanların erişebilirliğine olanak sağlayacak tedbirlerin alınması ve işlem yaptırmak üzere başvuruları
halinde kendilerine imkanlar ölçüsünde kolaylık ve özenin gösterilmesi ) Genel yazı 2006/86
*Para cezasından çevrilmiş bir yıldan fazla özgürlüğü bağlayıcı cezası bulunanlara
( hak yoksunlukları bakımından mahkemece hükmedilen asıl ceza olan para cezası esas alınacağından ) vasi atanması gerekmediği düşünülmektedir ( 2009/23 )
*Parmak izi alınması (parmak temiz olmalı, ıstampa mürekkebini emmiş olmalı, eskimiş olma
malı, parmak izi alınırken parmak, birinci boğumundan tırnak altına kadar ve tırnağın sol kenarından sağ kenarına kadar içeriden dışarı doğru döndürülmelidir ) 1991/27
*Petrol Ofisine taahhüt, muvafakat ( örnekleri ) 1993/97
*Personelinin vekil tayin edildiği işlemi noter yapabilir ( 1993/61 )
*Proforma faturaların, malların fiyet ve miktarlarını gösteren teklifname mahiyetinde olması nedeniyle ( örneği var ) 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I-2 fıkrasına göre maktu damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1994/34 )
*Radyo ve TV yayınlarının tesbiti ve saklanması ( 1998/11– Genel yazı 1998 Sh.203 )
*Rapor istenecek durumlar ( noterlerde işlem yaptıracakların hukuki ehliyeti veya akli mele
kelerinin tam olup olmadığı hususunda şüpheye düşülürse rapor istenir ) 1993/14
*Resmi daire ve kamu tüzel kişiliğine sahip olan kurumlar dışındaki şirket, kooperatif, vakıflar vb. kuruluşların aldığı ihale kararı ve bu mahiyetteki kararların dam
ga vergisine tabi tutulması imkanı kalmamıştır ( 2007/30 ve 2007/62 nolu genelgelerdeki uygulama prensipleri de sadece daireler ve kamu tüzel kişileri için uygulanacaktır ( 2008/25 )
*Sahte işlemlerin önlenmesi hk. ( 1996/1 )
*Sahte işlemlerin önlenmesi için alınacak tedbirler ( Genel yazı 2002 Sh.180 )
*Sahte nufus kağıtları hk. ( İbraz edilen nüfus cüzdanının dikkatle incelenmesi, tereddüt ha
linde ve başka kimlikle de teyid edilemezse işlemin yapılmaması ) 1990/20
*Satış sözleşmelerine sonradan “hacizlidir ” şerhinin yazılmaması ( hileli yollara gidil
mesini yasa himaye etmez ) 1978/16
*Sayfa üzerinden harç alınacağı hallerde 50 harf bir satır, 20 satır bir sayfa sayılacak,
örnek verilirken -mütemmim cüzü olduğu için - eklerinin örnekleri de verilecektir ( 1980/32 )
*Sekiz milyar TL.yi geçen tahsilat ve ödemelerin banka, finans kurumu veya posta
idareleri vasıtası ile yapılması ( Noterliklerde yapılan işlemlere konu olan ve işlem sahiplerince
birbirlerine yapılacak ödeme ve tahsilatların bankalar, özel finans kurumları ve posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Noterlik işlemleri başlı başına belgeleme
manasına gelmektedir. Ancak, noterlerin taraf olduğu mal ve hizmet teslimlerinde doğan ödemelerin –no
terlik ücretlerinin de- 8.000.000.000.-TL. yi aşması halinde bu ödemelerin bankalar, benzeri finans kurum
ları ve posta idareleri aracılığı ile gerçekleştirilmesi ve buralardan alınacak belgelerle tevsik edilmesi uygu
laması devam etmektedir ) 2004/25 – 2004 Sh. 267
*Sendikalar Kanunu gereği noter teslim edilecek mal bildirimleri ( 1984/4 )
*Sendikalar Kanunu' na uygun işlem yapılması ( 1984/51 –1985/6- 1986/31 )
*Sendikalar Kanunu 42. Mad. gereği noterlere kapalı zarf içinde verilen mal bildirimleri ile ilgili emanetlerin yetkili merciler tarafından istenmesi halinde işlemin,
isteyen makamın yazılı talep yazısı ve yetkilinin imzasını da taşıyacak şekilde çıkartılacak bir
örneğinin aslının yerinde saklanması suretiyle ilgiliye verileceği ( 1985/75 )
*Sendikalar Kanunu gereği düzenlenen işlemler ( işçinin kimliği tesbit edilirken tarihin
hem rakamla hem de yazı ile belirtilmesi ) 1994/3
*Sendikalar Kanunu uyarınca verilen yetki belgeleri ile noterliklerde işlem yaptırılabilir ( 32. maddede belirtilen hususlarda ) İşçiler ile onların mirasçılarını temsil yetkisi verilmiştir ( 2008/24 )
*Sendika yöneticilerinin mal bildirimlerinin beş yıl içinde geri alınmaması halinde
imha edileceği hk. ( 2008/28 )
*Serbest bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili olarak gerek bölge içinde
gerekse bölge dışında yapılan işlemler ve bu konuda düzenlenen kağıtlarda damga
vergisi ve harç istisnasının devam edeceği hk. ( 3218 sayılı Kanun gereği uygulanmak
ta iken 31.12.2008 tarihinde uygulama süresi sona eren damga vergisi ve harç istisnasının uygu
lama süresi; Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergileme döneminin
sonuna kadar uzatılmıştır ) 2009/2
*Sermaye şirketlerine elektronik yolla tebligat yapılması zorunluluğu ( 7201 s. Tebligat Kanununda, 6099 s. Kanunla yapılan değişiklikler ) R.G. 19 Ocak 2011 tarihinde yayınlanmış
olup bu hüküm ( 2 ) yıl sonra yürürlüğe girecektir ( Genel yazı 2011/20 )
*Sigortalı olan başkatip ve katip statüsündeki noter vekillerine ödenecek vekalet
ücretlerinin aylık ücret bordrolarında ayrı bir sütunda belirtilerek sadece SGK primine tabi
tutulması, gelir vergisi ve damga vergisine tabi tutulmaması, vekalet dönemi içerisinde alınan
vekalet ücretlerine ait vergilerin ise vekalet dönemi sonunda düzenlenecek gelir vergisi beyan
namesi ile ödenmesi ( 5510 s. SGK. Kanunu 4/1-a maddesi ) Genel yazı 2009/64 Sh.173
*Soğuk damganın, işlem kağıtlarında bulunan fotoğrafların üzerine ve yevmiye numaraları bulunan yerlere basılmasının,noterin imzasının üzerine, defter ve belgelerin say-
faları ile resmi daire ve kuruluşlarca yapılacak yazışmalara normal mühür basılmasının uygun
olacağı ( 1993/72 )
*Solvent ithalinde verilecek yetki belgesi örneği ( Genel yazı 1999 Sh. 79 )
*Söz ve müzik eserlerinin kaset ya da CD ye çekildikten sonra saklanmak üzere
noterliğe getirilmesi halinde; kaset veya CD ' lerin kanunla yasaklanmamış ve konusu itibariyle meşru olduğu yolundaki ilgilinin beyanı alınarak emanet kabul edilebileceği ve mer'i mevzu
at çerçevesinde muhafaza edilip hasar ve kaybından da sorumlu olunacağı hk. ( 2003/62 )
*Sözleşmede “eklidir” ibaresi varsa eklerin aranması gerekir ( 1981/16 )
*Sözleşmelerde tarafların imzaları alınmadan yevmiye defterine kayıt yapılmaması hk. ( 1982/13 )
*Spor Toto Bayilklerinin devrinde alınacak yazılı izin ( 2006/67 )
*Suriye uyrukluların, hazinece el konulmuş mal, hak ve menfaatleriyle ilgili olarak
vekil sıfatıyla temsilinin mümkün olmadığı ( 2006/55 )
*Şirket sözleşmesine anne ve babası ile birlikte kurucu ortak olan ya da anne veya babasından sadece birisi ile birlikte kurucu ortak olan küçüğün, kanuni temsilcisi
ile menfaatlarının çeliştiği açık olduğu gibi, bu sözleşme ile küçüğün borç yüklendiği de açıktır.
Bu durumda küçüğün kayyım ile temsil edilmesi kanuna uygun olur ( 1993/26 )
*Şirket temsilcilerinin ayrı yerlerde bulunmaları halinde yapılacak işlem ( Herhangi
bir şirketin temsil ve ilzam yetkisinin müşterek imza ile kabul edildiği hallerde, temsilcilerin ayrı
yerlerde olması durumunda noterlik işleminin her bir temsilcinin bulunduğu ayrı noterliklerde
onaylanmasının ve işlemin bu şekilde tekemmül ettirilmesinin mümkün olduğu ) 2004/24
*Şirketi temsil yetkisinin aynı zamanda ilzam yetkisini de içerdiği hk. ( 1989/26 )
*Tamamlanan noterlik işlemlerinde düzeltme ( N.K. 81. ) , Noterlikçe işlemi bitirilerek izin
için Sanayi ve Ticaret Müdürlüklerine sunulan kooperatif Anasözleşmeleri üzerinde el yazısı ile, tükenmez
veya mürekkepli kalemle çizme, yazı yazma şeklinde değişiklikler yapılmaması hk. ( 1992/4 )
*Tapu ile ilgili işlemlere fotoğraf yapıştırılması ve 13.08.1976 da yürürlüğe giren Noterlik Kanunu Yönetmeliğinden önce düzenlenip tapuda işlem yapılmasını gerektiren sözleşme
ve vekaletname örnekleri ile ilgili açıklamalar ( 1977/34 )
*Tapu Sicil Müdürlüklerince, vekaletnamelerin imzalı asıllarının bir suretinin, teyid amacıyla ve faks yoluyla noterliklerden istenebileceği, faks çıktılarının N.K. 4. Bölü
münde düzenlenen (Örnek) anlamında mütalaa edilemiyeceği ( Genel yazı 2009/60 Sh. 162 )
*Tapuda işlem yapılmasını gerektiren noterlik işlemlerine fotoğraf yapıştırılması,
fotoğrafların üzerine noterlik mührünün okunaklı şekilde basılması hk. ( 1988/51 )
*Tapuda işlem yapılmasını gerektiren düzenleme vekaletnamelerde kimlik tesbitinin mutlaka ilgilinin nufus cüzdanına göre yapılması gerekir ( 1978/19 - 1989/10 )
*Tapuda işlem yapılmasını gerektiren noterlik işlemleri için 1587 sayılı Yasanın 7.
maddesi uyarınca verilen nufus cüzdanının aslı istenmelidir ( 1991/72 )
*Tapuda işlem yapılacak vekaletnamelere vekalet verenin orijinal , renkli, son altı ay içindeki fotoğrafı yapıştırılacak ( Genel yazı 2006 Sh. 182 )
*Tapuda kullanılacak vekaletnamelere yapıştırılacak fotoğrafların, ilgililerin o günkü
fiziki görüntüsüne uygun olması ( Genel yazı 2008/110 )
*Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun işlemleri ( Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından noterliklerde yaptırılan işlemler ve bu işlemlerle ilgili kağıtlar sebebiyle Fon 'dan, bu kağıtların gerek
asılları gerekse suretleri açısından harç ve damga vergisi tahsil edilmeyecektir. Ancak, anılan Fon'un 4389
s. Bankalar Kanunu 14. maddesinde belirtilen -işlem taraflarına bakılmaksızın harç ve damga vergisi istis
nası tanınan hususlar dışında- damga vergisinden muaf olmayan kişi ve kurumlarla karşılıklı olarak düzenlediği kağıtlara ait damga vergisinin tamamının işlemin karşı tarafını teşkil eden ve damga vergisi mua
fiyeti bulunmayan kişi ve kurumlar tarafından ödenmesi gerekir. Değerli kağıt bedelleri 213 s. Vergi Usul
Kanunu kapsamına giren vergi, resim ve harçlardan değildir. Bu nedenle özel kanunlarında vergi, resim ve
harç muafiyeti bulunan kurumlara değerli kağıt bedelleri yönünden de muafiyet uygulanamaz) 2003/41
*Taşınmaz satış vaadi sözleşmelerinde okuma yazma bilmeyenler veya kimliklerinde kuşkuya düşülenler için noterlerce tanık istenmesi zorunludur. Okuma yazma bilenlerin
kimliklerinde kuşku duyulmayan hallerde tanık aranması zorunlu değildir ( 1982/45 )
*Taşıt kredilerinin teminatı olan takyidatın kaldırılması işlemi ( örnek var ) 1995/81
*Tatil gün ve saatlerinde yapılacak işlemler ( N.K. 52 ) konusunda takdir ve sorumluluk
notere aittir. Gecikmede ne suretle zarar umulduğu evrakta gösterilecektir ( 1990/36 )
*T.C. Kimlik Numarası kullanma zorunluluğu ( 5490 s. Nufus Hizmetleri Kanununun Geçi
ci 1. maddesi gereğince; 29.04.2008 tarihinden itibaren her türlü işlem ve kayıtlarda Türkiye
Cumhuriyeti kimlik numarasının kullanılması zorunludur ) 2008/11
*T.C. Kimlik numarasının vergi numarası olarak kullanılması ( 2006/57 )
*T.C. Merkez Bankasında hesabı bulunan ve izinle Türk vatandaşlığından çıkmış olan şahışların ( 4112 s. Kanunla Saklı Tutulan Hakların Kullanılmasına İlişkin Belge )' ye istina
den düzenletmiş bulundukları vekaletnamelerle işlem yapılmayacağı, bu kişilerin vekaletname
lerini uyruğuna geçtikleri ülke kimliğine göre düzenletmiş ve onaylı Belge fotokopisinin vekalet
nameye eklenmiş olması halinde işlem yapılacağı hk. ( 2005/14 )
*Tebliğ işlemlerinde dikkat edilecek hususlar ( süreler ve PTT. ye teslimi ) 1987/30
*Temsilcinin bizzat kendisiyle sözleşme yapabileceği haller ( Hukuk sistemimizde kural; temsilcinin akdi kendisi ile yapmaması ise de, istisnaen temsil olunanın, temsilciye açıkca
izin verdiği konularda, temsil olunan ile temsilci arasında bir menfaat çatışması olmadığı takdir
de temsilcinin iki taraf adına sözleşme imzalayabileceği düşünülmekle birlikte, konunun yargıya
intikali halinde mahkemece verilecek kararın esas alınacağı da şüphesizdir. 1994/16 sayılı genel
gemizin de bu açıklamalar doğrultusunda değerlendirilmesi ) 2008/23
*Temyiz kudretinin tesbiti ve alınacak raporlar hk. ( 1993/67 – 1996/27 )
*Tercüme işlemlerinde onaylama şerhlerinin, “İşlem Formülleri” kitapçığındaki onaylama formülüne uygun şekilde yapılması gerekir ( Genel yazı 2007/105 Sh.352 )
*Tevkil yoluyla yapılan vekaletnamelere fotoğraf yapıştırılmasına gerek yoktur
( asilin resminin bulunduğu vekaletname örneği tevkil belgesine eklenir, ayrıca vekilin resminin yapıştırılmasına gerek yoktur ) 2003/11
*Ticari defterlerin ibrazı ve delil olması ( Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak
kabul edilebilmesi için, Kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış
onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması şarttır. Açılış ve kapanış
onayları bulunmayan ve içerdiği kayıtlar birbirini doğrulamayan ticari defterlerdeki kayıtlar,
sahibinin lehine değil, aleyhine delil teşkil edebilecektir ) H.M.K. 222
*Toplum Sağlığı Merkezlerinin, bölgelerindeki adli tıp hizmetlerini de yapacakları ve dolayısıyla ehliyete ilişkin raporların da görevleri arasında yer aldığı ( Gn.yazı 2007/104 Sh.351 )
*Türk Konsolosluklarınca yapılan noterlik işlemleri, yurtiçinde başka bir merciin
tasdikine gerek kalmaksızın kullanılabilir ( 1990/33 )
*Türk Ticaret Kanunu 636, 667. mad. ve N.K. 60.maddesi hk. ( 1981/52 )
*Türk soylu yabancıların noterliklerde yeminli tercümanlık yapabilmeleri için İçişleri Bakanlığından izin aldıklarına dair belge ibraz etmeleri şarttır ( 1983/32 )
*Türkiye Zirai Donatım Kurumu'nun borç senetleri ( örneği var ) 1985/46
*Türkiye Zirai Donatım Kurumu'nun traktör dahil emtia satışlarına ait noterlikteki düzenlemelerin “Düzenleme Suretiyle Borç Senedi” şeklinde yapılması , mülkiyeti muhafazalı satışların kaldırıldığı hk. ( 1985/66 )
*Türkçe bilmeyen ilgililer hk. ( 1994/40 )
*Türk Telekominikasyon A.Ş nin işlemleri ( Kamu İktisadi Kuruluşu olduğundan sözleşme tasdiki sırasında notere yetki belgesi ve ticaret odası kaydı vermesine gerek bulunmadığı, ge
nel müdürün temsil yetkisi de 233 s. KHK. den kaynaklandığından TTK. 343. maddesine göre
tescil ve ilan ettirilmesine de gerek olmadığı ) 1996/19
*Türk vatandaşlığından izinle ayrılanlar hakkında uygulanacak işlem ve usuller ( 1998/49 )
*Türk Hava Kurumu'nun noter işlemleri ( 2000/23 )
*Türk Medeni Kanunu değişikliği ( Genel yazı 2005 Sh.220 – Genel Yazı 2007/65 )
*Türkçe bilmeyenlerin işlemleri ( Genel yazı 2005 Sh.226 )
*Tüzel kişiler adına yapılan araç satışlarında, tüzel kişiliğin ticaret odasınca verilen sicil
kayıt suretinde veya Ticaret Sicil Gazetesinde belirtilen adresinin esas alınması gerektiği hk.
( Genel yazı 2009/83 Sh.183 )
*Üçüncü bir kişinin noterliğe gelerek, tek taraflı irade beyanı ile noter personelini vekil tayin etmek istemesi durumunda, işlem ilgilisi vekalet veren kişi olduğundan işlemin o noterlikte yapılmasında kanuni bir engel bulunmamaktadır ( 1993/61 )
*Vali İl de Devletin ve Hükümetin temsilcisi ve ayrı ayrı her Bakanın mümessilidir.
Bakanlıkları ilzam edecek herhangi bir mukaveleyi bizzat imzası gerekir. Bu yetkisini vali muavinlerine devredemez ( 1981/41 )
*Vali muavinlerinin yetki ve sorumlulukları ( İl İdaresi Kanunu 5.maddesi ) 1984/25
*Valilerin , mevzuatta aksine bir düzenleme yapılmayan hallerde, noterlerce düzenlenen
sözleşmelerin imzalanması konusunda yetkilerini devredebilecekleri ( 1989/56 )
*Valilerin imza yetkisinin astlarına devri ve işlemi astlarının imzası halinde noterlik işlem
evrakına imza yetkisi devrini düzenleyen yazı örneğinin eklenmesi ( 1992/12 )
*Vasi tayin edilen hükümlünün vasiyetname yapması hk. ( bizzat yapabilir ) 1998/22
*Vasi tayini ( para cezasından çevrilmiş bir yıldan fazla özgürlüğü bağlayıcı cezası bulunanlara
vasi tayini gerekmediği hk. ) 2009/23
*Vasinin izin almadan kısıtlı adına avukata vekalet verebileceği ( Türk Medeni Kanu
nu 462. ve 463. maddelerinde belirtilen işlemleri yapmak için, vasinin kanunda öngörülen makamlardan izin alması gerektiği, bu işlemler için vekaletname düzenlenmesi sırasında ise izin
almasına gerek olmadığı ) 2009/24
*Vasinin kısıtlı adına avukata genel vekaletname vermesinde dikkat edilecek hususlar ( 2002/51 )
*Vasiyetname bildirim yazıları ekinde senet asıl veya örneklerinin nufus müdürlüğüne gönderilmemesi, ölüm halinde vasiyetnamelerin zimmet mukabilinde noterliğin bağlı
olduğu C. Savcılığına teslim edilmesinin uygun olacağı hk. ( 1989/59 )
*Vekaletname düzenleme yetkisi ( Kamu kurum ve kuruluşlarının avukatlarına, yetkili
amirleri tarafından usulüne uygun olarak düzenlenip verilen temsil belgeleri ayrık olmak üzere )
sadece noterlere bırakılmıĢtır. ( H.M.K.76.maddesi )
*Vekaletnamelerde özel yetki verilmesini gerektiren haller ( H.M.K. 74 ) 1- Sulh
olma, 2- Hakimin reddi, 3- Davanın tamamını ıslah, 4- Yemin teklifi, 5- Yemini kabul, iade
ve reddetme, 6- Başkasını tevkil, 7- Haczi kaldırma, 8- Müvekkilin iflasını isteme, 9- Tahkim
ve hakem sözleşmesi yapma, 10- Konkordato veya sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılması teklifinde bulunma ve bunlara muvafakat verme, 11- Alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına başvurma , 12- Davadan ve kanun yollarından feragat,
13- Karşı tarafı ibra ve davasını kabul etme, 14- Yargılamanın iadesi yoluna gitme, 15- Hakim
lerin fiilleri sebebiyle Devlet aleyhine tazminat davası açma, 16- Hangileri hakkında yetki
verildiği açıklanmadıkça kişiye sıkı sıkıya bağlı haklarla ilgili davaları açma ve takip etme .
*Vekil-veli-temsilci-kayyımdan istenecek belgeler ( 1973/41 )
*Vekil tarafından yapılan işlemlerde; vekaletnamenin veya yetki belgesinin dikkatlice incelenmesi, ilgili kısımlarının çıkartılacak örneklerinin işlemin tüm nüsha ve örneklerine harçsız
ve vergisiz olarak eklenmesi ( 1996/1 )
*Vekil tayin edilen kişilerin T.C. kimlik numaralarının vekaletnamelere yazılması
hk. ( Genel yazı 2009/44 )
*Velayet hakkının kullanılması ve çocuk mallarının idaresi ( Genel yazı 2002 Sh.138
- Genel yazı 2002 Sh.198 )
*Vergi Kimlik Numarası Kanunu ( 4358 sayılı ) ( 1998 Sh.210 ) Genel Tebliğ : Genel yazı
1998 Sh.215 – Genel yazı 2002 Sh.212-225 )
*Vizeye tabi işlemler ( 1050 sayılı Kanun gereği harcamayı gerektirecek taahhüt ve sözleşme tasarıları ) 1985/3
*Yabancı dilde yazılmış senetlerin protestosu gerektiğinde daha önce tercüme edilmiş Türkçesi ile birlikte notere tevdi edilir ( 1988/9 )
*Yabancı finans kurumlarından temin edilen kredilerle ilgili kağıtlarda sıfır damga
vergisi uygulanması hk. ( 1997/58 )
*Yabancı para birimini taşıyan sözleşmelerin noterlerde onayı sırasında, günlük ba
sının ekonomi sayfalarında yer alan T.C. Merkez Bankasınca saptanmış son döviz kurlarını muh
tevi ilanların, gazetenin tarih kısmı da görülecek şekilde işleme eklenerek yapılmasının uygun
olacağı ( 1996/21 )
*Yabancı para üzerinden düzenlenen kağıtlardaki vergi matrahının belirlenmesi
için kağıdın düzenlendiği tarihten bir önceki iş gününde T.C. Merkez Bankasınca belirlenen döviz satış kurunun esas alınacağı hk. ( 2006/59 )
*Yabancı para yazılı senetler noterliklerde protestoya tabi tutulabilir ( 1984/16 )
*Yabancı paralar Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden Türk parasına çevrilir ve o miktara göre harç ve damga alınır ( 1985/50 )
*Yabancı resmi belgelerin tasdiki mecburiyetinin kaldırılması sözleşmesi ( R.G. 16
Eylül 1984 ) 1984/39 – 1985/101
*Yabancı statüsündeki kişilerin noterlikte yeminli tercüman olamıyacakları ( 1993/90 )
*Yabancı ülkede yapılmış vekaletname veya sair belgeye istinaden noterliklerde işlem yapılıyorsa bu belgenin bir fotokopisinin işleme mutlaka eklenmesi hk. ( 1988/14 )
*Yapı denetim kuruluşlarında görev yapan mimar ve mühendislerin istifanamelerin
de yer alacak hususlar ( Genel yazı 2008/73 )
*Yapı kooperatifi anasözleşmelerinin ( sayfaları teselsül eden kitapçık halindeki ) her sayfasının kurucu üyeler ve noter tarafından imzalanması gereklidir ( 1991/35 )
*Yapı kullanma izninin devrine yönelik muvafakatnameler yapılmaz ( 1997/74 )
*Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 6217 s. Kanunla 1512 s. Noterlik Kanununa eklenen 71/A maddesi ile mirasçılık belgesi
verilmesi ve terk eden eşin ortak konuta davet edilmesi işlemlerinin noterler tarafından yapılabileceği
hükmü getirilmiş, 71/B maddesi ile bu işlemlerde uygulanacak usul, 71/C maddesi ile de noterlerin verdiği mirasçılık belgelerine itiraz düzenlenmiştir ( R.G. 14.04.2011 – Bu değişiklik 01 .10.2011 tarihinde yürürlüğe girecektir ) Genel yazı 2011/44
*Yaşlılık, hastalık, dış görünüş nedeniyle ilgilinin temyiz kudretinden kuşkuya düşülmesi ya da bu konuda ihbar veya şikayet olması halinde işlem tarihinde ve söz konusu işlem hakkında ilgilinin temyiz kudretinin bulunup bulunmadığı hakkında rapor alınmasının yerleşik
hukuk uygulamamıza uygun olacağı, ilk yazı da ki “işlem saati” ibaresinin çıkartıldığı hk. ( 1993/67 )
*Yeminli özel teknik büro elemanlarının noterde yaptıracakları düzenleme şeklinde yemin tutanağı ve bu işlemden alınacak harç ile bu bürolarda çalıştıracakları meslek mensuplarının verecekleri noter onaylı taahhütnameler ( örnekleri var ) 1984/17
*Yeni nufus cüzdanlarına Noterlik Kanunu 97. maddesindeki şerh verilemez ( 1976/35 )
*Yerel seçimler nedeniyle 13.03.2009 - 30.03.2009 tarihleri arasında cumartesi – pazar gün
leri verilen nufus cüzdanlarının geçerli olduğu hk. ( Genel yazı 2009/52 )
*Yurt dışı temsilciliklerimizde düzenlenen vekaletnamelerin teyidinin alınması için
26.11.2010 tarihinden itibaren “Dışişleri Bakanlığı Çağrı Merkezi” nin 0 312 292 29 29 numaralı telefonu
nun aranması gerektiği hk. ( Genel yazı 2010/114 )
*Yükseköğretime Giriş Sınavı ve 24. Dönem Milletvekili Seçimleri nedeniyle 11.03.2011 –
12.06.2011 tarihleri arasında Cumartesi ve Pazar günleri düzenlenen nufus cüzdanlarının
da geçerli olduğu hk.( Genel yazı 2011/60 )
*Ziraat bankasına hitaben düzenlenen ( ithalatla ilgili taahhütname) hk. ( 1987/47 )
*Ziraat Bankası kredi işlemleri hk. ( 1987/72 )
*Zorunlu olmadığı halde işlem kağıdına eklenen evrak örnekleri için iş sahibinden
yazı ücreti ve değerli kağıt bedeli alınmaz ( 1990/68 )
Konu baĢlıkları listesine dön
NOTER ODALARI
T.N.B.
*Aidat miktarı ( 1512 s. Kanun 189/2. maddesi gereğince T.N.B. üyesi olan noterlerin gayrisafi gelirleri üzerinden ödemekle yükümlü oldukları aidat miktarı; 39. Olağan Kongre tarafından, 01.06.2010 tarihinden itibaren elde edilecek gelirlere uygulanmak üzere % 1.5 olarak tesbit edilmiştir ) Genel yazı 2010/70
*Aras kargo ile yapılan anlaşma ( 08.06.2011 tarihinden itibaren geçerli ) Genel yazı 2011/75
*Belediye başkanlıkları tarafından istenmesi halinde; her ilde kent konseylerine katılacak
noteri belirlemek görevi noter odalarına verilmiştir ( Genel yazı 2007/19 Sh.226 )
*Bireysel Emeklilik Sistemine geçişle ilgili bilgiler ( 12.08.2011- 61460 nolu mesaj )
*Birliğe gönderilen paraların ne amaçla gönderildiğinin ödeme makbuzuna yazılması hk. ( Genel yazı 1997/90 Sh. 336 )
*Birlik kongresine seçilecek delege sayısının tesbitinde oda mıntıkasındaki noterlik
değil, noter sayısı esas alınır ( 1989/73 )
*Boşalan noterliklerle ilgili olarak yapılacak işlemler ( 1977/5 )
*Boşalan noterliklerde vekilin, toplu sözleşmeye katılamıyacağı ve sözleşmenin yeni
noterin atanıp göreve başlamasına kadar ertelenmesi gerektiği, toplu sözleşmeye Birliğin de ka
tılmasının mümkün görülmediği hk. ( 1979/23 )
*Defter, kambiyo ve bankalar ile finans ve faktoring kurumları tarafından noterlere tebliğ için getirilen ihtarnameler ve kambiyo ortak hesabına giren işlemlerle
ilgili olarak Noter Odalarınca noterlere yatırılması gereken miktarlara ilişkin yapılan duyuru
nun Odalarca noterlere faks, elektronik posta ve yazılı şekilde yapılmasının mümkün olduğu, no
terlerce bu bildirimden itibaren 2 iş günü içinde Oda tarafından kendisine bildirilen miktarların
önceden belirlenen hesaba yatırılması gerektiği, Odalarca bu hususların izlenmesi ve aykırı davrananların disiplin yönünden gereği için Birliğe intikal ettirilmesi ( 2006/47 )
*İnternette yayın kuralları ( TNB. üyelerinin internet kullanımı ile ilgili etik kurallar )
Genel yazı 2005/45 Sh.194
*İşten el çektirilen noterlerin, oda genel kurul toplantılarına ve seçimlerine katılıp oy kullanmalarının ve Birlik kongresi için delege olmalarının uygun olmadığı ( 2007/33 )
*Müteahhitlerle ilgili olarak verilen teknik eleman vs. taahhütnameler konusunda
TNB. yönetim kurulunca, noter odalarına denetleme yetki ve görevi verildiği ( 1986/54 )
*Noter odaları yönetim kurullarınca yapılacak denetimlerde uygulanacak yöntem
hk. ( Genel yazı 2007/83 Sh.310 )
*Noter odalarına verilen denetim ve gözetim görevi ( 1972/1203 )
*Noter Odalarının harcamaları ve uygulayacakları muhasebe usulü ( 1973/42 )
*Noter Odalarının, kendilerine Bilgi İşlem Müdürlüğü tarafından verilen [email protected]
e-posta adreslerini kullanmaları gerektiği hk. ( Genel yazı 2007/115 Sh. 372 )
*Noter Odası Başkanlarının ve noterlerin protokolde yeri ( Devlet Protokol Kararnamesi hazırlanıncaya kadar ) ; C. Savcıları ve hakimlerin, baro başkanlarının yanıdır ( oda merkezi olmayan il ve ilçe noterleri için de böyledir ) 1977/43
*Noter odaları, kendi bölgelerinde çalışan katipler için Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 43. maddesi uyarınca sicil defteri tutacaklardır . Kıdem tazminatı ödenmesi sıra
sında gerekli bilgilerin noter odalarından istenmesi öngörülmüştür ( 1979/11 )
*Noterlerce yapılacak ortak hesap işlemleri hk. ( ilgili cetvel örnekleri ) 1991/42
*Noterlerin ölümü halinde süratle yardım yapılabilmesi için Birliğe haber verilmesi, ilgilenilmesi hk. ( 1977/12 )
*Noterliğin boşalması halinde ayrılma veya ölüm tarihi ile yeni atanan noterin işe
başlama tarihi C. Savcılığına bildirilirken, bağlı bulunduğu Noter Odasına ve Türkiye Noterler Birliğine de bildirilmesi hk. ( 1979/6 )
*Noterlik Kanunu Yönetmeliğinde yapılan değişiklik ( Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin
9. maddesi 1. fıkrasının (B) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir : “ Noterliğe atanacak katibin
ceza ve disiplin kararı ile meslekten çıkarılmamış olması gereklidir. Bu hususta adayın yazılı beyanı esas alınır ve söz konusu beyanın doğruluğu daha sonra noter tarafından yetkili mercilerden teyit edilir”) 26.06.2011 günü R.G.de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir ( Gn.yazı 2011/68 )
*Odaların e-posta adresleri ( Genel yazı 2000 Sh. 179 )
*Ortak cari hesaptan yapılacak iadelerin yöntemi (Noterlikler ortak cari hesap uygulaması
na tabi işlemlerden yanlışlıkla fazla alınan harç, damga vergisi ve değerli kağıt bedellerinin daha sonra
iş sahiplerine iade edilmesi halinde, noterlerimizin, bununla ilgili olarak önceden ortak hesaba yatırdıkları her türlü paraların iadesini bağlı bulundukları noter odasından istemeleri gerektiği, bulundukları dönem içinde bu hesaba yatıracakları paralardan kendiliklerinden mahsup edemiyecekleri, iade
talebinde bulunulan noter odası tarafından da bu paraların o tarihte görevli noterlerden tahsil edilerek iade isteminde bulunan notere ödenmesi gerektiği ) Genel yazı 2008/120 Sh.379
*Ortak hesapla ilgili N.K. 109, 110 ve 166/12.maddelerinin uygulanması hususunda
kontrol ve murakabe yetkisinin Oda Yönetim kurullarına verilmesine ( 1977/42 )
*Oda genel kurul toplantılarının 55 s. KHK. uyarınca yapılacağı ( Gn.Yazı 1983 Sh.105 )
*Özel olarak Birlik politikasını ilgilendiren ve noterlik işlemlerinin genel uygulaması ile ilgili hususlarda ilgili makam ve mercilere kişisel olarak başvurulmaması, mutlaka Birliğin aracı kılınması hk. ( Genel yazı 2001/19 Sh.190 )
*Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü veya Bölge Tapu Sicil Müdürlüklerinden noterlikte
yapılan herhangi bir işlem için bilgi istenildiğinde talebin olumlu karşılanması ve mümkün
olduğunca gerekli incelemenin yapılarak cevap verilmesi ( Genel yazı 2001/30 Sh.200 )
*Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirlerinden elde edilecek gelirlerin
“Noterlikler Ortak Cari Hesabı” kapsamına alınmasına, uygulamanın 04.01.2010 tari
hinden itibaren başlamasına, işlemi yapan notere % 50 ( % 90 olarak değişti ) prim verilmesine,
noterlerin her ay sonunda bu konu ile ilgili olarak düzenleyecekleri cetveli ayın sonunu izleyen
5 gün içinde bağlı oldukları oda başkanlıklarına kağıt olarak ve elektronik ortamda göndermelerine, noter odalarınca en kısa zamanda “Araç satış işlemleri ortak cari hesabı” açtırmalarına, uygulamanın oda başkanlıklarınca izlenmesine karar verildiği ( 2010/3 )
*TNB Kıdem Tazminatı Yönetmeliği'nde değişiklik ( 1988/39 )
*TNB, Noter Odaları ve Noterlik Dairelerinde Görevli Kişilerin Kılık ve Kıyafetlerine Dair Yönetmelik ( Genel yazı 1999/19 Sh.224 ) Yönetmelik değişikliği ( Genel
yazı 2002/14 Sh.144 )
*TNB. Telefon Rehberi ( yeni ) 10.03.2011 tarih ve Pers. 2011/7485 s.yazı ekinde.
*TNB ve Oda yönetim kurulları ile TNB disiplin kurulu seçimi ( 1975/15 )
*T.N.B. ve Noter odalarının noterlikleri denetim yetkileri ( 1986/48 )
*TNB. ne kağıt ortamında gönderilen bilgilerin, 30.09.2009 dan itibaren elektronik
ortamda da gönderilmesinin zorunlu olduğuna, noter odaları tarafından uygulamanın takibine,
bu zorunluluğa uymayanlar hakkında disiplin yönünden gereğine başvurulmasına ( 2009/25 )
*TNB. Yardım Sandığı ve Emeklilik Yardımı Fonu paralarının haczi mümkün olduğundan noterlerimiz hakkında Birliğe haciz ihbarnamesi geldiğinde, her iki hesaba şerh verilip
İcra Dairesine bildirileceği ve ödeme talep edildiğinde de mevcut paralardan borcu karşılayacak
miktarın İcra Dairesine gönderileceği hk. ( 2000/57 )
*Türkiye Noterler Birliği Doğal Afetler Fonu Yönetmeliği ( Genel yazı 2000/89 Sh.212 )
*Türkiye Noterler Birliği Genelge ve Genel Yazılarının 01.06.2011 tarihinden itibaren
kağıt olarak gönderilmeyeceği, TNB Web sitesinde yayınlanacağı, ayrıca elektronik posta yoluyla
da duyurulacağı ( Genel yazı 2011/43 )
*Türkiye Noterler Birliği İnternet sitesinin 25.02.2000 tarihinde kullanıma açıldığı
( Genel yazı 2000/26 Sh. 172 )
*Türkiye Noterler Birliği Personel Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik ( TNB. Personel Yönetmeliğinin “Sicil tutma zorunluluğu” başlıklı 16, “Kademe ilerle
mesi ve derece yükselmesi” başlıklı 17. ve “Dışarıdan atanma” başlıklı 18. maddesi yürürlükten kal
dırılmış olup bu değişiklik 15.09.2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir. TNB. Personel Yönetmeliğinin
değişiklikleri de içeren tam metni internet sitemizde bulunmaktadır. ) Genel yazı 2011/92
*Türkiye Noterler Birliği Üyelerinin Dayanışma Yardımlaşma Emeklilik Meslek İçi
Birikimlerinin Sağlanması Ve Değerlendirilmesi Sistemine İlişkin Yönetmelik, TNB.
Yönetim Kurulunun 10.12.2010 tarihli toplantısında kabul edilmiş ve yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik, TNB. web sitesinde de yayınlanmıştır ( Genel yazı 2011/5 )
*Türkiye İstatistik Kurumunca görev verildiği takdirde; istenen istatistik verilerinin
Birlikçe veya noterliklerce verilmesi hk. ( Genel yazı 2009/75 Sh.182 )
*Vekaletle yönetilen noterliklerin hesap ve işlemlerinin denetimi konusunda odaların yetkili kılındığı hk. ( 1982/32 )
*Yabancı memleketlerde noterlik işleri, 1512 s. Kanun hükümleri çerçevesinde kon
solosluklar tarafından görülür. Ancak bu şekilde yapılan işlemlerin her şeyden önce N.K.
192. maddesinde ifade edildiği üzere, bu Kanunun noterlik işlemlerine ilişkin hükümlerine ve
içeriği itibariyle de, emredici hukuk kurallarına, kanuna, ahlaka, kamu düzenine ve kişilik haklarına aykırı ve konusunun imkansız olmaması gerekir ( B.K. 19 ve 20 ) 2006/40
*01.01.2011 tarihinden geçerli olmak üzere ( TNB.Hukuki Sorumluluk Fonu Yönetmeliği 2/son maddesinde öngörülen teminat kapsamı sınırları ) ; -Beher işlemde azami
32.500 TL. - Bir yıl içinde azami 60.000 TL. olarak belirlenmiştir ( Genel yazı 2011/9 )
*Türkiye Noterler Birliği : http://www.tnb.org.tr/default.aspx
Konu baĢlıkları listesine dön
NOTERLĠK
PERSONELĠ
*Adalet Yüksek Okulları ve Sosyal Bilimler Yüksek Okul öğrencilerinin, noterliklerde staj
yapma ile ilgili taleplerinin, Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığının ( ekli ) genelgesindeki
esaslar çerçevesinde kabul edilmesi gerektiği hk. ( Genel yazı 2000/87 Sh.210 )
*Altmışbeş yaşını dolduran personelin noter katibi olarak çalıştırılamıyacağı ( 1992/47 )
*Asgari geçim indirimi hakkında geniş açıklama ( Genel yazı 2007/148 Sh.426 )
*Asgari ücret üzerinden ödeme yapılan personele, ayın 31 çekmesi halinde 31 gün
üzerinden brüt ücret ödenmesi gerektiği, bunun üzerinde aylık ücret ödenen personel
için değişik bir uygulama yapılmasına gerek bulunmadığı hk. ( 1978/20 )
*Atama veya emeklilik nedeniyle kısa süre sonra görevden ayrılması söz konusu
olacak noterlerin personel ve işyeri kira sözleşmeleriyle ilgili olarak uyması gereken kurallar
( 1996/3 – Genel yazı 1997 Sh.210 )
*Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin, internet ortamında Sosyal Sigortalar Kurumuna gönderilmesine ( e-bildirge uygulamasına ) dair Tebliğ ( Gn.yazı 2004/69 Sh.276 ) Sosyal Güvenlik
Kurumu Başkanlığı; Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Kuruma Verilmesine ve Primlerin Ödenme
Sürelerine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ( R.G.28.
09.2008 ) Genel yazı 2009/88 Sh.184
*Boşalan noterlikte çalışan katip ve başkatibin imza yetkisinin sona ereceğinin kabulü ile
noterliği devralan noter vekili veya atanacak yeni noterin, personelin imza yetkisini yenilemesi
ve buna göre yeniden yemin yaptırması uygundur ( 1977/ 15 – 1986/32 )
*Bulunduğu noterlikten başka bir noterliğe atanan noterin yeni işyeri için vereceği işyeri bildirgesi nedeniyle bu işyeri kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilmiş iş yeri kap-
samına girdiğinden, bu işyerinde çalışan sigortalılar açısından bildirim süresi, işe giriş tarihleri
aynı olmak koşuluyla bir ay olup bir aylık süre içinde bildirim halinde idari para cezası uygulanmamaktadır ( SSK. Yazısı var ) Genel yazı 2001/23 Sh.192
*Damga Vergisi Kanunu ile Gelir Vergisi Kanunlarında 4697 s. Kanunla yapılan değişiklik
ler ( R.G. 10.07.2001 ) Noterleri ve personeli ilgilendiren hususlar ( 2001/46 )
*Faturası noterlik adına alınmak kaydıyla, çalıştırılan personele ödenen ve demirbaş niteliğinde olmayan giyim eşyası ile yakacak ve yiyecek yardım tutarının brütü
nün hesaplanarak bordroda gösterilmek suretiyle vergilendirilmesi, net tutar ile işverence üstlenilen vergi toplamının gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınması, ödenen KDV. nin ise
ödenecek KDV. den mahsup edilmesi gerekir ( Genel yazı 2005/44 Sh.192 ) Bu yazıdaki uygulama sadece toplu gıda yardımı ödemelerini kapsamaktadır ( Genel yazı 2005/53 Sh.203 )
*Gündelikçi olarak çalışan ( gider makbuzu ile ) kişiler, temizlikçiler, hizmet akdine
istinaden çalışmadıklarından sigortalı işçi sayılmazlar ( 1987/38 )
*İbra senetleri ile maktu vergiye tabi makbuzlar, 01.01.1986 da yürürlüğe giren 3239
s. Kanunla damga vergisi kapsamı dışında bırakıldığından, Noterliklerde ve Birlik' te çalışan personele ödenmekte olan kıdem tazminatı nedeniyle alınacak ibranameler damga vergisine tabi tutulmayacak, binde yarım oranında harç alınacaktır ( 1986/23 )
*İmzaya yetkili noter vekillerine ( personeline ) aynı belediye hudutları içindeki hizmet
leri için harcirah, tazminat, yol giderleri v.s. adlarla yapılacak ödemelerin ücret olarak vergilendi
rilmesi gerekir ( 1981/57 )
*İmzaya yetkili vekillerin, Noterlik Ücret Tarifesi 11. maddesinde belirtilen işler
nedeniyle almış oldukları yol ödeneklerinin, yolluk niteliğinde olmadığı nazara alınarak si
gorta primlerine tabi tutulması gerektiği hk. SSK. Gen. Müd. yazısı ( 1988/36 )
*İş Kanunu ( 1475 s.) nun noterlik personeli ile ilgili hükümleri ( 14. maddesi hariç diğer bütün hükümleri 4857 s. yeni İş Kanunu ile yürürlükten kaldırılmıştır ( 1989/27 )
*İş Kanunu ( 4857 s. ) nun noterleri ilgilendiren hükümleri ( Eşit davranma ilkesi, işyerinin
devri, deneme süresi, bildirimli ve süreli fesih, bildirimsiz fesih, ücret, izin hakları, analık hali ve
süt izni, işyerini bildirme yükümlülüğü vs. ) Genel yazı 2003/66 Sh.204
*İş sahipleriyle ilişkilerde dikkat edilecek hususlar ( mesleğin itibarını zedeleyen hareketlerden kaçınılması, iş sahiplerine iyi davranılması, noterlikte unuttukları kimlik ve belgelerden haberdar edilmeleri ) Genel yazı 2008/81 Sh.339
*İşten el çektirilen noterlerin de noterlikte çalışan personel hakkında tasarrufta
bulunamıyacağı ( geçici olarak işten çıkarılan noterler gibi ) Personel alımı ve sözleşme yapılmasından önce alınması düşünülen personelin nitelikleri ve personelin iş akdine son verilmesinden önce ne
denleri hakkında bilgi verilerek Birlik’ten görüş alınması gerekir ( Genel yazı 2006/100 Sh.274 )
*İşten el çektirilmiş noterlerin, personelle ilgili disiplin koğuşturmalarını yapamıyacakları, bu görevin disiplin kurulunca yerine getirileceği ve kararların itiraz merciinin Adalet Bakanlığı olduğu hk. ( 2009/34 )
*İşveren, çalıştıracağı kimseleri işe başlamadan önce, örneği SSK. tarafından hazırlanacak işe giriş bildirgeleri ile kuruma doğrudan bildirmekle veya bu belgeleri iadeli taahhütlü olarak göndermekle yükümlüdür. ( Tarsus 1. Sulh Ceza Mahkemesinin bu konuda notere verilen ida
ri para cezasının kaldırılmasına dair 13.04.2000 tarihli kararı ekli ) Genel yazı 2000/67 Sh. 192
*İşveren tarafından ihbar şartlarına uygun olarak işten çıkarılan personele İş Kanunu'nun 13. maddesine göre çalışmadığı günlerin ücreti olarak ödenen ihbar tazminatının Gelir Vergisi Kanunu 61. maddesi uyarınca ücret olarak vergilendirilmesi gerekir ( 1998/15 )
*Kadın personelin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi arzusu ile hizmet
akdini sona erdirmesi halinde 1475 s. İş Kanunu 14/2. gereği kıdem tazminatı ödenecektir. Evlenmeden önce veya evlenme tarihinden itibaren bir yıl geçtikten sonra işten ayrılmalar istifa niteliğin
de kabul edildiğinden kıdem tazminatı ödenmemektedir. ( Genel yazı 2000/59 Sh.188 )
*Kıdem tazminatı ile ilgili belgelerin geciktirilmeden gönderilmesi, Birlikçe kıdem
tazminatı ödenmesine karar verildiği takdirde, gecikmeden doğan faiz vesair sorumlulukların,
gecikmeye sebebiyet veren noterlere ait olacağı ( Genel yazı 2008/118 Sh.378 )
*Kıdem tazminatı ödenmesi sırasında personelin mağduriyetine sebebiyet verilme
mesi için; N.K. Yönetmeliği 43. maddesinde aranan bilgiler ile personelin işe başlama ve ayrılış
tarihleri ile ayrılış nedenleri, aldıkları ücret ile ücret artışları, yan ödemeleri, tür ve miktarları ile
yapıldıkları tarihlerin, aldıkları rapor ve izinlerin muntazam bir şekilde odaya bildirilmesi, odalarca da bu bilgilerin adı geçen deftere işlenmesi ( 1979/11 )
*Kıdem tazminatı ödenmesinde dikkat edilecek hususlar ( noterlerin göndermeleri gereken belge ve bilgiler) 1988/82
*Kıdem Tazminatı Yönetmeliği 8.mad. f bendine eklenen 3. fıkra hk. ( 1988/39 )
*Kıdem Tazminatı Yönetmeliği ( kıdem tazminatı ödenecek durumlar ) 1990/82 Kıdem
Tazminatı Yönetmeliğinde değişiklik ( Genel yazı 2003 Sh. 159 – 166 – 263 )
*Meslek lisesi öğrencileri, devlet memuru niteliğini haiz olmadıklarından, noterliklerde staj
yer olarak çalıştırılamaz ( 1989/36 )
*Muvafakatle yer değiştiren noterlik personeline ( 16 Kasım 1981 den önce ) her iki
noterlikteki hizmetleri üzerinden kıdem tazminatı ödenmesi ve yardım hk. ( 1983/36 )
*Noter ile personeli arasında yazılı şekilde yapılması zorunlu olan sözleşmelerin tadili
niteliği taşıyan ücret artışlarının da yazılı şekilde sözleşmeye bağlanması ( 1979/22 )
*Noter personeline ödenen ikramiyelerden sigorta primi kesilir. Noterlik dairesinin 6772 s.
Kanun 1. maddesindeki müesseselerden addedilmesi mümkün değildir ( 1979/17 )
*Noter vekillerine ödenen vekalet ücretlerinden kesilen SGK. primi ile ilgili tereddütler
( Genel yazı 2009/71 )
*Noterler ile personelin kılık kıyafetleri ( 1998/50 – Genel yazı 1999 Sh. 224 )
*Noterler, mali sorumluluk veya kasa tazminatı adı altında ( personele ) bir ödemede bulunmaya yasal olarak zorunlu değillerdir. Ödeme yapanlar için, gelir vergisinden muaf üst sınır genelgede gösterilmiştir ( 1980/21 )
*Noterler tarafından, özel bir yasaya dayanmaksızın personele ödenen yakacak
yardımlarının gelir vergisinden bağışık tutulması olanaksızdır ( 1978/32 )
*Noterlerin göreve başladıkları tarihten itibaren 15 gün içinde noterlik mührü ve
imzalarının üçer örneğini ( N.K. 39. ve Yönetmeliğin 64. maddeleri uyarınca ) bulundukları yer
valiliğine, Adalet Bakanlığına, Türkiye Noterler Birliğine ve noter odalarına göndermeleri gerektiği, im
za yetkisi verilen stajyerler, katipler ve diğer vekiller hakkında da aynı hükmün uygulanacağı, Dışişleri
Bakanlığı’na imza ve mühür örneklerinin gönderilmesi gerekmediği ( Gn. yazı 2009/45 Sh.151 )
*Noterlerin ve katiplerin kredi işlemleri ile ilgili kefaletler ( Noterlerin ve Birliğe
borçlu olan personelin kefil olduğu borç senetleri kabul edilmeyecektir ( 1985/33 )
*Noterliğin vekaletle yürütüldüğü sürede işveren durumunda olan Birlik ile vekili
arasındaki ilişki hizmet akdine dayanmadığından,kendilerine bu görev nedeniyle ödenen veka
let ücretlerinden sigorta primi kesilmemesi gerekir ( 1979/9 )
*Noterlik hizmetleri, grev ve lokavt yasağına tabidir ( 2822 s. Yasa 29. mad.) 1983/16
*Noterlik işlemini noter yapmakta ise, noterlik katibi veya hizmetlisinin tercüman
olmasında yasal bir sakınca bulunmadığı hk. ( 1988/73 )
*Noterlik Kanunu Yönetmeliğinde yapılan değişiklik ( Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin
9. maddesi 1. fıkrasının (B) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir : “ Noterliğe atanacak katibin
ceza ve disiplin kararı ile meslekten çıkarılmamış olması gereklidir. Bu hususta adayın yazılı beyanı esas alınır ve söz konusu beyanın doğruluğu daha sonra noter tarafından yetkili mercilerden teyit edilir”) 26.06.2011 günü R.G.de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir ( Gn.yazı 2011/68 )
*Noterlik mühürü ile personelin imza örneklerinin Dışişleri Bakanlığına gönderilmesi
gerekmediği hk. ( Genel yazı 2009/45 )
*Noterlik personeli sözleşmeleri (Asıl ve ek sözleşmeler ile iş akdi fesihlerinin mutlaka noter
kanalıyla yapılması, ücret dışındaki yan ödemelerin sözleşmelerde açıkca gösterilmesi, emekliliği yakın olan ya da başka yere atanan noterin ayrılmadan önce süresi bitmediği halde personeli ile ücret
artıran yeni sözleşme yapmaması, emekli olacak personelin ücretine sözleşme süresi bitmeden zam
yapılmaması, iş sözleşmelerinin feshinde fesih sebebinin açık ve kesin şekilde belirtilmesi, mutlaka
geçerli sebebe dayandırılması, sonradan değiştirilmemesi, aksine davranışların hukuki ve disiplin yönünden sorumluluk doğurabileceği hk. ) 2005/35
*Noterlik personeli sözleşmelerinin feshi ( Fesih bildirimlerinin 4857 s. İş Kanunu ve TNB.
Kıdem Tazminatı Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak ve sebebi açıkca gösterilerek düzenlenmesi,
bir başka noterlik bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Hakimi tarafından tanzim edi len fesih bildiriminin personele tebliğinin sağlanması, noterlik görevine resmen başlamadan personelin işine son verilmemesi, fesih bildirimlerinin personelin çıkış tarihinden önce düzenlenmesi, haksız şekilde yüksek
miktarlarda kıdem tazminatı ödenmesine sebebiyet verilmemesi için başka bir noterliğe atanan noterlerin ayrılmadan önce personel ücretlerine veya emekli olacak personel ücretine emekli olma sından kısa bir zaman önce yüksek oranlarda zam yapılmaması gerekir ) 2004/33
*Noterlik personeli tarafından doğrudan TNB.Başkanlığına veya Noter Odası Başkanlığına hitaben ( Vekaleten yönetilen noterlikler hariç ) görüş ve mütalaa istekleri konusunda her hangi bir yazışma yapılamıyacağı hk. ( Genel yazı 2007/63 Sh.289 )
*Noterlik personeli tarafından ödenen şahıs sigorta primlerinin ücretten indirilebilecek tutarının tesbiti hk. ( Genel yazı 2000/72 Sh. 195 )
*Noterlikler Kılık Kıyafet Yönetmeliği ( Genel yazı 1999 Sh. 224 – 2002 Sh.144 )
*Noterlikler ve Birlik personeline ödenmekte olan kıdem tazminatı nedeniyle alınacak
ibranameler damga vergisine tabi değildir, binde yarım harç alınır ( 1986/23 )
*Noterlikler personel sözleşmeleri ( Yapılması, dikkat edilecek hususlar ve feshi ) 2005/35
*Noterliklerde gider makbuzu karşılığı ihtiyaç duyuldukça günübirliğine çalıştırılan, işin bitiminde ilişiği kalmayan temizlikçilerin, aynı ve sürekli çalıştırılan kişiler olmadıklarından ve hizmet akdine dayanmadıklarından sigortalı sayılmamaları ( 1987/38 )
*Noterliklerde personel izinlerinin yasal çerçevede kullandırılması hk. ( 1512 s. Kanun 47 ve 48. maddesi ile Noterlik Kanunu Yönetmeliği 18. maddesi ) Genel Yazı 2010/78
*Noterliklerin sigorta müfettişlerince denetiminde saptanan noksanlıklar ( Defterlerin hakimliğe tasdik ettirilmeden kullanılması, aylık ücret bordrolarında bulunması zorunlu
hususların tam olarak bulunmaması, aylık prim bordrolarının işyerinde sigortalıların görebileceği bir yere asılmaması, Aylık Sosyal Güvenlik Destek Prim Bordrosunun ertesi ayın sonuna ka
dar kuruma gönderilmemesi ) 2003/51
*Ortak hesaba giren işlerin yol ödeneklerinin vekile, ortak hesaba girmeyen yol
ödeneklerinin notere ait olması yönünde hizmet sözleşmesine hüküm konulması hakkani
yete uygun olmadığından personele verilmesi düşünülen yol tazminatının ücret meyanında telakki edilerek noterin genel gelirinden ödenmesi hk. ( 1990/10 )
*Personel alımında aranacak şartlar, uygulanacak esaslar ve dikkat edilecek hususlar
( 1972/143 – 1974/2 )
*Daha önce başka bir noterlikte görev yapmış bir personelin yeniden bir noterlikte görev talep etmesi halinde; noterin bu kişiyi göreve başlatmadan önce yasal açıdan ve
disiplin yönünden bir engeli olup olmadığı konusunda TNB. den görüş istemesi gerekir ( Genel
yazı 1999/26 Sh. 239 )
*Personel için ölüm yardımı anlaşması hk. ( taahhütname örneği var ) 1985/83
*Personel sicil defteri ( Örnek 4 ) hk. ( 1977/33 )
*Personel tarafından ödenen şahıs sigorta primleri ( Genel yazı 2000 Sh. 195 )
*Personele fatura karşılığı yapılan ayni yardım ( Genel yazı 2005 Sh. 192 – 203 )
*Personele ödenecek yakacak yardımı net olarak sağlanmış bir menfaat olduğundan tesbit edilecek brüt tutarı üzerinden hesaplanacak verginin işveren tarafından üstlenilmesi
gerektiği hk. ( Genel yazı 2001/85 Sh.263 )
*Personele ödenecek yol ödeneği ile ilgili prensip kararı ( Genel Yazı 1.6.1994 Sh. 230 )
*Personele ay içinde ( yemek parası olarak nakit ödeme yapılmaksızın ) gerek işyerinde
gerekse dışarıda yemek verilmesi üzerine fatura karşılığı ilgili kişi veya firmaya ödenen yemek bedelinden sigorta primi tahakkuk ettirilmemesi hk. ( Genel yazı 2004/33 Sh.242 )
*Personele verilen yemek bedelinin hasılattan gider olarak indirilebileceği ( 1978/34 )
*Personelle yapılacak tip sözleşmelere özel şartlar konulabilir ( 1973/7 )
*Personelin çalışma saatleri ile ilgili Adalet Bakanlığı görüşü ( günlük 9 saat 36 dakikayı geçmezse fazla mesai ücreti ödenmez ) 1979/3
*Personelin evlilik nedeniyle görevden ayrılması halinde kıdem tazminatı esasları
( Genel yazı 1997/75 Sh. 305 – 2000 Sh. 188 )
*Personelin yer değiştirmesinde çalıştığı noterin onayının alınması, mesleğin onuruna uymayan eylemlerden kaçınılması, birlik ve beraberliğin zedelenmemesi ( 1977/20 )
*Raporlu personelin, hak edilen istirahat süresini takip eden 5 iş günü içinde elektronik ortamda Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimi zorunludur ( Buna Dair Tebliğ R.G.
12.05.2010 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Bildirimde bulunmayan işverenler hakkında
asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanacaktır ) Genel yazı 2010/63
*Sakatlık indirimi, yemek muafiyeti vergi indirimi ( Genel yazı 2006 Sh. 180 )
*Sigorta primleri hesabına esas kazançlar ( kıdem, ihbar ve kasa tazminatlarının prime
tabi tutulmayacağı ) Genel yazı 1994 Sh. 233
*Sigortalı olan başkatip ve katip statüsündeki noter vekillerine ödenecek vekalet
ücretlerinin aylık ücret bordrolarında ayrı bir sütunda belirtilerek sadece SGK primine tabi
tutulması, gelir vergisi ve damga vergisine tabi tutulmaması, vekalet dönemi içerisinde alınan
vekalet ücretlerine ait vergilerin ise vekalet dönemi sonunda düzenlenecek gelir vergisi beyannamesi ile ödenmesi ( 5510 s. SGK. Kanunu 4/1-a maddesi ) Genel yazı 2009/64 Sh.173
*Sigortalıya nakden ödenen ayakkabı bedelleri ile elbise dikiş bedelleri ve yemek
paralarından sosyal sigorta primi kesilmeyeceğinin bilinmesi ( Genel yazı 1995 Sh.175 )
*Türkiye Noterler Birliği, Noter Odaları ve Noterlik Dairelerinde Görevli Kişilerin Kılık ve Kıyafetlerine Dair Yönetmelik ( Genel yazı 1999/19 Sh.224 ) Yönetmelik
değişikliği ( Genel yazı 2002/14 Sh.144 )
*Türkiye Noterler Birliği Personel Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik ( TNB. Personel Yönetmeliğinin “Sicil tutma zorunluluğu” başlıklı 16, “Kademe ilerle
mesi ve derece yükselmesi” başlıklı 17. ve “Dışarıdan atanma” başlıklı 18. maddesi yürürlükten kal
dırılmış olup bu değişiklik 15.09.2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir. TNB. Personel Yönetmeliğinin
değişiklikleri de içeren tam metni internet sitemizde bulunmaktadır. ) Genel yazı 2011/92
*Vekalet ücretlerinden kesilen SGK. primi ile ilgili oluşan tereddütler hakkında
( Genel yazı 2009/71 Sh.180 )
*Veznedara makbuzu imza yetkisi verilebileceği hk. ( 1976/27 )
*Yanında çalışan eşe ödenen ücretler ( 2000/30 )
*2011 yılında uygulanacak asgari ücret : 16 yaşını doldurmuş işçiler için a) 01.01.2011 30.06.2011 tarihleri arasında günlük 26,55 TL. aylık 796,50 TL. b) 01.07.2011- 31.12.2011
tarihleri arasında günlük 27,90 TL. aylık 837,00 TL. ( R.G. 31.12.2010 ) Genel yazı 2011/2
*2011 yılında sigortalılar için sigorta primine esas günlük ve aylık kazançların alt
ve üst sınırları ile dikkate alınacak muafiyetler ( Genel yazı 2011/15 )
Konu baĢlıkları listesine dön
NOTER ÜCRETLERĠ
*Araç satışlarında ( 5942 s. Kanun gereğince ) uyulacak prensipler ( 1- Satış senedinde ilgililerce beyan edilen satış değerinin yanı sıra kasko değerinin de yazılması, 2- Damga
vergisi, harç ve değerli kağıt bedelleri ile ilgili istisnanın ve maktu ücretin ; ilgili sicillerde kayıtlı
tarım ve sanayide kullanılan traktörler dahil iş makinalarının satış ve devirlerinde, Yabancılara
İkinci El Taşıt Satışı Hakkındaki Kanun gereği yapılan, aynı araçla ilgili birinci ve müteakip satış
larda, tescile tabi olan römorkların satışlarında, trafikten çekilen araçların bilahare satışlarında,
üzerinde rehin bulunan araçların rehin alacaklısının muvafakati ile satış ve devrinde de uygulanması, 3- Rehin alacaklısı tarafından düzenlenen ve 2007/31 nolu genelge uyarınca damga
vergisine tabi olmayan muvafakatname ile ilgili işlemden aracın kasko değeri üzerinden nisbi
harç ve noter ücreti alınması, 4- Ticari plakalı bir aracın satış ve devri işleminde aracın değeri
dışında plaka için ayrıca bir değer gösterilerek; a- Plaka satışının ayrı bir işlem şeklinde yapılması halinde plaka değeri üzerinden nisbi damga vergisi ve harcın yanı sıra değerli kağıt bedeli,
noter ücreti, yazı ve gereğinde karşılaştırma ücreti alınması, b- Plaka satışı ile araç satışı birlikte
aynı kağıtta yapılıyorsa satış sözleşmesinden, araç satışı için 5942 s. Kanun gereği alınacak maktu ücrete ilaveten, plaka değeri üzerinden nisbi damga vergisi ve harç alınması, 5- Araç satışını
müteakip yapılan düzeltme işlemi, satış işleminin devamı ve tamamlanması olduğundan satış
işleminde olduğu gibi sadece maktu ücret alınması, 6- Alıcı adına tescil işleminden önce dahi
olsa, kati oto satış işleminin feshine dair işlemin, fesih olarak değil, yeni bir alım satım işlemi ola
rak kabul edilmesi gerektiğinden, bu fesih işleminden de satış işleminde olduğu gibi sadece maktu ücret alınması, 7- Tescil kaydı silinerek hurdaya ayrılan ve bir başkası adına kaydı söz konusu
olmayan araçların satışlarından, işlemde gösterilen değer üzerinden nisbi damga vergisi, harç ve
değerli kağıt bedeli ile nisbi harç üzerinden noter ücreti, yazı ve karşılaştırma ücreti alınması,
8- Araç satışından sonraki bir zamanda istenilen suretlerden gerekli harç ve ücretin alınması gerekir ) 2010/9
*Asıl ve kopya sayfası olan defterlerin onaylanması ile giderlerin hesabı ( 1982/1 )
*Atatürkçü Düşünce Derneği'ne ait konser bileti ( davetiyesi ) nin noterlikte onaylanması işlemi 492 s. Harçlar Kanununa bağlı ( 2 ) sayılı tarifede yer almadığından harca
tabi tutulamaz. 1988/37 nolu genelge esaslarına göre fatura ve dernek yardım makbuzları gibi
onaylan ması ve giderlerinin de ona göre alınması gerekir ( 2001/56 )
*Avukatlara verilen örneklerin noterlik ücretine tabi olacağı ( 2001/50 )
*Bankalarca gönderilecek hesap özetleri hakkında açıklamalar ( Bu tebliğlerin ihtarna
me veya ihbarname niteliğinde olması gerekir. Hesap özeti ve bankanın tebliğ isteyen yazılarından karşı
laştırma ücreti, müstenidat şerhi ile tensip yazısından ise yazı ücretinin alınması gerekir. Muhatap adedine göre harç, değerli kağıt bedeli ve tebliğ ücretinin de alınacağı tabidir ) 1989/13
*Bankalarca gönderilecek hesap özetleri ( ekstreler ) Bankalarca getirilecek hesap özetlerinin üzerine, ilgiliye tebliğinin istendiğine dair bir yazı eklenmeli, bu yazıda imzası bulunanların bankanın yetkilisi olduklarına dair belge aranılması ve işlem kağıdına müstenidat olarak yazılması, “ işbu hesap
özetinin hesap sahibine istek üzerine ve PTT ile tebliği tensip kılındı” mealinde bir yazı ile işlemin tamam
lanması, hesap özeti ile bankanın tebliğ isteyen yazısından karşılaştırma ücreti, müstenidat şerhi ile tensip
yazısından ise yazı ücreti, bunların dışında muhatap adedine göre harç, değerli kağıt bedeli ve tebliğ ücreti
alınması gerekir ( 2000/65 )
*Bazı finansal kiralama sözleşmelerinin sayfa sayıları ( Belirtilen sayfa sayıları sadece
sözleşme metinlerini kapsamakta olup, noterlikler tarafından yazılan düzenleme, onaylama şerh
leri ile müstenit belgeleri içermemektedir ) Genel yazı 2007/114 Sh.370
*Bazı satırları matbu olup tamamı bir sayfa veya daha az olan işlemlerde yazı veya karşılaştırma ücretinden miktarı daha yüksek olan noterlik ücreti alınır ( 1996/26 )
*Bazı matbu belgelerin, karşılaştırma ücreti bakımından kaç sayfa sayılacağı ( daha önceki genelge ve genel yazıların da tarih ve numaraları ) Genel yazı 1997/33 Sh.212
*Bazı matbu belgelerin sayfa sayısı hk. ( Genel yazı 2004 Sh. 251 )
*Bir noterlik işleminin ilk defa yapılması halinde, o işlemin altındaki onama şerhinden yazı ücreti alınmayacağı, ancak bir işlemin tamamlanmasından sonra bu işlemin örne
ğinin çıkarılıp onaylanması halinde,birinci onaylama şerhinin de yazı ücreti hesabına dahil edilmesi gerektiği hk. ( 1993/64, 91 ve Genel yazı 2002/34 Sh.179 )
*Birden fazla belge örneği aynı kağıt üzerinde ve tek yevmiye ile çıkartılabilir ancak bu
takdirde harç vesair giderler örneği çıkartılan belge sayısına göre alınır ( 1991/81 )
*Çeviri işlemi kaç örnek yapılmış olursa olsun çeviri ücretinin bir defa alınması, örnek sayısınca çoğaltılmaması gerekir ( Genel yazı 1995 Sh. 177 )
*Çevirme ücreti ( Çevirme işlemleri ile ilgili olarak uygulama birliği sağlanması amacıyla
2010 yılına ait Noterlik Ücret Tarifesinin yürürlüğe gireceği 01.03.2010 tarihinden itibaren;
Noterlik Ücret Tarifesine göre tahakkuk eden çevirme ücretinin tamamı tahsil edildikten sonra
% 50' si noterler tarafından tercümanlara ödenecektir. Ödeme nedeniyle tercümanlardan; vergi
mükelle fi ise fatura, değilse gider makbuzu, serbest meslek mensubu ise serbest meslek makbu
zu alınacak ve bu miktar gider olarak gösterilecektir ) 2010/7
*Daire dışında yapılan defter tasdiklerinde yol ödeneği ( Her defter tasdik işlemi müs
takil bir noterlik işlemi olup diğerlerinden ayrı bir yevmiye numarası taşır. Bu itibar la N.K. 83.
maddesindeki şartların varolması halinde, daire dışında yapılacak her defter tasdik işlemi için
ayrıca yol ödeneği alınması gerektiği düşünülmektedir ) 1994/77
*Daha önce düzenlenen finansal kiralama sözleşmesinin, sözleşme kapsamına yeni
malzemelerin eklenmesi sonucunda belli paranın yanısıra ödeme planında yer alan tutarların da değişmesi sebebiyle eğer harç alınmış olsaydı ne miktar olacağı hesabedilerek bu meblağın % 10 u nisbetinde noter ücreti alınması gerekir ( 2001/21 )
*Damga Vergisi Kanununun 8. maddesinde belirtilen resmi dairelerden genel ve katma
bütçeli daire ve idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler tarafından noterliklerde yaptırılan işlemler sebebiyle, noterliklere yapılan ücret ödemelerinde düzenlenen makbuzlar binde 7.5 nisbetinde damga vergisine tabidir. Bu meyanda resmi daire olan Ankara/ Vakıf
lar Bölge Müdürlüğünün noterlikler aracılığı ile çektirdiği ihtarnamelerden dolayı noterliklere
ödediği ( damga vergisi, harç, değerli kağıt bedeli ve KDV. hariç ) noter ücretinin hizmet mukabili yapılan ödeme olarak değerlendirilmesi ve 488 s. Kanuna ekli ( 1 ) sayılı tablonun IV-1/a
bendi uyarınca binde 7.5 oranında nisbi damga vergisi kesilmesinde yasaya aykırılık bulunmamaktadır. Ancak, noterlik ücreti üzerinden kesilen damga vergisinin noterlik giderine kaydedileceği tabiidir ( Genel yazı 2007/59 Sh.279 )
*Defter onaylama işlemlerinde, işin mahiyeti veya mevzuat gereği olarak, onaylama şerhi dışında, işlem münderecatına girecek şekilde bir yazı yazılmışsa, bunun asıl ve ücretlerinden ayrıca yazı ücreti alınabileceği hk. ( 1985/15 )
*Değer ihtiva eden ancak harçtan muaf veya istisna olan işlem gelirlerinin ( alınsa idi harç
ve damga vergisine esas olacak değerin ortak hesap sınırını aşması halinde ) işlemden alınan
her çeşit ücret ve noter hissesi bakımından ortak hesap kapsamına alındığı ( 2001/7 )
*Değer ihtiva eden harçtan muaf işlemlerde noter ücretleri ( 01.03.2001 tarihinden
itibaren ; belli değer ihtiva eden ve fakat harçtan muaf veya istisna olan işlemler sebebiyle nisbi
noter ücreti alınması prensibi getirilmiş olduğundan harç mevzuuna girmemekle birlikte belli
değer ihtiva eden işlemlerden harç alınacak olsa idi alınması gerekecek harç tutarının % 10 u nis
betinde noter ücreti tahsil olunacaktır. Harçtan muaf olan ve değer de ihtiva etmeyen işlemlerden ise maktu noter ücreti alınacağı kuşkusuzdur. Harca tabi olan işlemlerden, ücret tarifesinin
1. maddesine göre, tahsil olunan maktu veya nisbi harcın % 30 u nisbetinde noter ücreti tahsilin
de bir değişiklik söz konusu değildir ) Örnekleri var ( Genel yazı 2001/14 Sh.179 )
*Defter onaylarından alınacak prim oranı ( % 25 ) 2007/58
*Düzenleme şeklinde yapılması gereken işlemin bir bölümünün matbu şekilde dışarıda hazırlanıp eklenmesi zorunluluğu doğarsa, ( finansal kira sözleşmelerinde de rastlan
dığı üzere ) eklenen matbu kısımlar için yazı ücreti alınamayacağı, karşılaştırma ücreti alınması
gerekeceği, bizzat yazılan kısımları için ise yazı ücreti alınacağı gözönünde bulundurularak hesaplama yapılmalıdır. Sayfa sayısının tesbitinde Harçlar Kanununda öngörülen esaslara titizlikle
uyulmalıdır ( 1997/54 )
*Finansal kiralama sözleşmesi sayfa sayıları hk. ( Genel yazı 2007/114 )
*Harcın ve ücretin sayfa üzerinden hesaplanması hallerinde 20 satır bir sayfa, 50 harf
bir satır itibar olunacak, son sayfa 20 satırdan eksik olsa da bir sayfa kabul edilecek, bu kural
birden çok sayfayı kapsayan çevirilere de uygulanacaktır ( 1975/9 )
*Harç, vergi ve resimden bağışık işlemlerden noter ücreti alınabilmesi için, imza onayı
şarttır. Örnek çıkarma ve protesto işlemlerinde imza onaylaması yoktur ( 1977/10 )
*İcra Müdürlükleri tarafından noterlik evrakının istenmesi halinde N.K. 55. Maddesi ve
Adalet Bakanlığı H.İ.G.M. 20.01.2006 tarih ve 102 sayılı genelgesinde belirtilen usulün uygulanacağı, işlem
den örnek istenmesi halinde ise yine bağlı olduğu mahkemeden karar almak suretiyle N.K. 55. maddesinin
son fıkrasında belirtilen yazı ücretinin de ödenmesi gerekir ( 2009/32 )
*İhracaatı teşvik tedbirlerinden diğer şirketin yararlanmasına ilişkin muvafakat
ve bu muvafakatten hiçbir nedenle ve hiçbir şekilde vazgeçilmeyeceğine, muvafakatin değiştirilmeyeceğine dair beyan ve taahhüt içeren sözleşmenin noterlerce yapılmasına engel bir durum bulunmamaktadır. İhracaat işlemi sayılan inceleme konusu taahhütnamenin damga vergisi
ve harçtan istisna edilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan işlem, belli para gösterilmesi gereken
işlemlerden olmadığı cihetle noter ücretinin maktu olarak alınması gerekir ( 2004/51 )
*İmzaya yetkili vekillerin, Noterlik Ücret Tarifesinin 11. maddesinde belirtilen
işler nedeniyle almış oldukları yol ödeneklerinin, yolluk niteliğinde olmadığı nazara alına
rak sigorta primlerine tabi tutulması gerektiği hakkında. SSK. Genel Müd. yazısı ( 1988/36 )
*İskan Kanunu ( 2510 s. ) na göre ; ( muhacirler, mülteciler ve hükümetçe bu Kanun hükümlerine göre yerleştirilenlerle ilgili olarak) noterlerce yapılacak işlemler
den Noterlik Ücret Tarifesi 1. ve 8. mad.deki ücretler dışında yer alan diğer ücretlerin yani yazı,
karşılaştırma ve gerekirse diğer maddelerdeki ücretlerin alınması hk. ( 1988/53 )
*Kamu Görevlileri Sendikalarının defter tasdik işlemlerinin ( 2821 s. Sendikalar Kanunu 63. maddesi gereğince ) harçtan müstesna tutulması, ayrıca noter ücretlerinde de yüzde elli
indirim yapılması gerekir ( 2004/44 )
*Kapanış ve görülmüştür tasdiklerinde de tasdiki yapılan deftere ve defter sahibine ait
bilgileri içeren ve cilbende konulan bilgi föyü ile deftere yazılan meşruhattan toplam iki sayfa
yazı ücreti alınması hk. ( 2001/49 )
*Karşılaştırma ücretlerinde 20 satırın bir sayfa, 50 harfin bir satır sayılacağı, Banka ve
kuruluşlara ait matbu kağıtların sayfa adetleri ( 1973/15 – Noterin El Kitabı Sh.71 )
*Karşılaştırma ücreti bakımından bazı matbu belgelerin kaç sayfa sayılacağı
( Genel Yazı 1997 Sh. 212 )
*Konut Kooperatifi Örnek Anasözleşmesi 46 sayfa kabul edilir ( 1987/83 )
*Kredi kartı borcunun yeniden yapılandırılması amacıyla borçlular tarafından düzenlenerek ilgili bankaya verilecek olan taahhütnamenin 492 s. Kanun 123. maddesi hükmü çerçevesinde temin edilen banka kredisinin geri ödenmesi amacıyla düzenlenen kağıtlar kapsamında
bulunması nedeniyle damga vergisi ve harçtan bağışık tutulması mevzuata uygundur. Buna göre, bu kapsamda düzenlenecek ödemeye dair taahhütnamelerde; nisbi noter ücretinin hesabında dikkate alınmak
üzere işlem tarihindeki borç miktarının harca esas değer olarak beyan ettirilmesi ancak işlemin harç ve
damga vergisinden istisna edilmesi gerekmektedir ( 2006/37 )
*Kurban kesimleri ile ilgili olarak yapılacak tesbit işlemlerinden alınacak yol ücreti Noterlik Ücret Tarifesi 11. md. 2. fıkrasına göre hesaplanır ( Genel yazı 2009/94 Sh.195 )
*Mahkemeler tarafından N.K. 55. mad. uyarınca noterlik evrak ve defterlerinin
celbi halinde; daire dışına çıkılması gerekiyorsa gerekli yol giderleri ile yol ödeneğinin, cevap verilmesi gerekli yazışmalar için ise posta masrafının ödenmesi gerekir ( 1983/10 )
*Matbu kira sözleşmelerinde 4 sayfa üzerinden karşılaştırma ücreti alınması, yazı ücretinin ise 1. ve 3. sayfalara yazılacak yazı miktarına göre alınması gerekir
( 1990/19 ) Not : Maliye Bakanlığı artık matbu kira kontratı bastırmadığından piyasada farklı
boyutlarda basılan kira sözleşmelerinin yanıltıcı olmaması konusunda dikkat edilmesi.
*Milli Piyango İdaresinin bilet iptal komisyonuna davet ettiği noterin yaptığı tesbit işlemi, noterlik dairesi dışında bir kuruluşun toplantısında hazır bulunarak yapılmakta olduğuna göre; Noterlik Ücret Tarifesinin 11. maddesinin 2. fıkrası gereğince yol ödeneği alınması gerekir ( 1980/11 )
*Milyonluk işlere ait yol ödeneklerinin, işi dışarıda yapan vekillere verilsin veya verilmesin yasal süre içinde ortak hesaba yatırılması gerekir ( 1983/7 )
*Mirasçılık belgesinde noter ücreti ile yazı ücreti ( Noterlik Ücret Tarifesine eklenen 12/A
maddesinde yer alan hükümler doğrultusunda hesaplanıp alınacaktır. Madde 12/A : Terk eden eşin ortak konu
ta davet edilmesi ve mirasçılık belgesi verilmesi işlemlerinde; noter ücreti ile yazı ücreti, Tarifenin noter ücreti
ile ilgili 1. ve yazı ücreti ile ilgili 3. maddeleri hükümleri doğrultusunda alınır. ) Genel yazı 2011/99
*Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi Anasözleşmesi ( 40 ) sayfa abul edilerek gider
alınır ( Genel yazı 2000/78 Sh.205 )
*Mülkiyetin saklı tutulması kaydı ile yapılan araç satışlarının da 2918 s. Kanunun
20. maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, Yasada belirlenen maktu ücret
dışında ayrıca yol ödeneği, çevirme ücreti ve benzeri adlar altında herhangi bir ücret alınmasına
imkan bulunmadığı ( 2011/3 )
*N.K. 55. maddesi ( Noterin, noterlik evrak ve defterlerini mahkemenin inceleme isteği üzerine noterlik dairesi dışına çıkarak, bu mahkemeye götürmesi halinde noter, yol giderine ve ayrıca
her işten beher gün için yol ödeneğine müstehak olur ) 1988/66
*Noter hissesi ve beyiye aidatlarından kesilen damga vergisinin gider kaydı ( Noterliklere damga vergisi ve harç tutarları üzerinden ödenen % 3 nisbetindeki noter hissesi ile değerli kağıt bedelleri üzerinden ödenen % 2 nisbetindeki satış aidatı üzerinden, ödemeyi yapan
saymanlıkça kesilen damga vergisi tutarlarının serbest meslek kazancının tesbitinde noterlik
gideri olarak hasılattan indirilmesi mümkündür ) 2008/13
*Noter hisseleri hk. ( 1976/1 – 1977/8 )
*Noter hisselerinin ( bey'iye aidatlarının ) gecikmelere meydan verilmeden tahakkuk ettirilerek ilgili saymanlıklar tarafından ( herhangi bir ödenek şartı beklenmeden ) derhal
ödeneceği ( Maliye Bakanlığı 20.07.04 tarih 16574 nolu yazısı ekli ) 2004/34
*Noter hisselerinin ödeme usulü ( Genel yazı 2002 Sh.195 – 2004 Sh.354 )
*Noter hissesinin düyuna kalmayacağı ( 1996/11 )
*Noterlerin Adalet Bakanlığınca denetimleri sırasında, ortak hesaba dahil işlemlerle
ilgili olarak noksan harç ve vergi alınması halinin belli sayıdaki işe inhisar etmesi ve miktar itibariyle de cüz'i bulunması durumunda yerinde ilgili notere tamamlatma yapıldığı takdirde bun
lara bağlı diğer giderlerin de ( noter ücreti gibi ) ikmalinin yapılmasında sakınca bulunmadığı
hk. ( Genel yazı 2007/126 Sh.378 )
*Noterin ileride sorumluluktan kurtulmak amacıyla, NK.79. maddesindeki anlamda
müstenid sayılmayan bazı evrak örneklerini dairede kalan nüshaya eklemesi halinde, bu eklerden dolayı iş sahibinden yazı ücreti ve değerli kağıt bedeli alamıyacağı ( 1990/68 )
*Noterlik hizmetinin KDV kapsamında olduğu ve matrahının noterlik makbuzlarındaki sair tahsilat sütununda yazılı bulunan meblağ olduğu hk. ( 1984/62 )
*Noterlik Ücret Tarifesine ek ( 6217 s. Kanunla Noterlik Kanununa eklenen 71/A maddesine parelel olarak terk eden eşin ortak konuta davet edilmesi ve mirasçılık belgesi verilmesi
işlemleri için Noterlik Ücret Tarifesine 01 Ekim 2011 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek
üzere 12/A maddesi eklenmiştir ) Genel yazı 2011/95
*Noterliklerde yapılan tüm işlemlere ait fotokopi çekimlerinden hiçbir surette çekim ücreti alınmaması, fotokopi için iş sahiplerinin daire dışına gönderilmemesi ( 2010/8 )
*Nufus cüzdanı ve pasaport ve benzeri belgelerin fotokopi olarak verilecek örnek
lerinde karşılaştırma ücreti ( elli harf bir satır, yirmi satır bir sayfa hesabıyla ) sayfa başına alınır ( 1991/39 )
*Onaylama şeklinde yapılan sözleşmelerin ilgililerine verilen suretlerine yazılan
onama şerhinden ayrıca yazı ücreti alınmamaktadır. Ancak ilgililerin sonradan ikinci
defa suret çıkarmak istemeleri halinde; çıkartılan suretlerin altına ikinci bir onama şerhi yazılmaktadır. Yazı ücretinin tesbitinde işlemin muhtevası ve birinci onama şerhinin birlikte nazara
alınması, ikinci onama şerhinin yazı ücretine dahil edilmemesi gerekir ( 1993/64 )
*Ortak hesap kapsamında bulunan işlemlerden elde edilen yol ödenekleri ( N.K. Yön.
81. maddesindeki her çeşit ücret kapsamında olduğundan ) 01.04.2006 tarihinden itibaren ortak
cari hesap kapsamına alınmıştır ( 2006/18 )
*Örnek verme işleminde; dairede kalan nüsha için de yazı ücreti alınır ( 1975/31 )
*Öğrenci taahhüt senedi ( bursla ilgili ise 8 sayfa, değilse 7 sayfa kabul edilir ) 2005/6
– Genel yazı 2006 Sh.351
*Sekiz milyar TL.yi geçen tahsilat ve ödemelerin banka, finans kurumu veya posta
idareleri vasıtası ile yapılması ( Noterlerin taraf olduğu mal ve hizmet teslimlerinde doğan ödemelerin -noterlik ücretlerinin de- 8.000.000.000.-TL. yi aşması halinde bu ödemelerin bankalar, benzeri
finans kurumları ve posta idareleri aracılığı ile gerçekleştirilmesi ve buralardan alınacak belgelerle tevsik
edilmesi uygulaması devam etmektedir ) 2004/25 – Genel yazı 2004 Sh.267
*SENDİKALAR KANUNU ( Kanun No : 2821 ) MUAFLIKLAR : Madde 64 - Bu Kanunla noterlere
tevcih edilmiş görevler dolayısıyla yapılan işlemler her çeşit vergi, resim ve harçtan muaftır.
Noter ücretleri bu hükmün dışında olup, yüzde elli indirim yapılır.
*Sendikalar Kanunu 27. maddesine göre, sendikaların başkan ve yönetim kurulu
üyelerinin üç ay içinde vermeleri gereken mal ve gelir bildirimi belgelerinin noterlik
lerce teslim alınması ve saklanması usulü ile bu işlemden alınacak harç, değerli kağıt bedeli ve
ücretler hk. ( 1981/53 )
*Sendikalar Kanunu 64. maddesinde “Bu Kanunla noterlere tevcih edilmiş görevler
dolayısıyla yapılan işlemler her çeşit vergi resim ve harçtan muaftır. Noter ücretleri bu hükmün dışında olup, yüzde elli indirim yapılır” hükmü yer almıştır ( 1983/16 - 28 )
*Sendikalar Kanunu gereği alınacak ücretlerde kesirler hk. ( 1983/44 )
*Sendika üyeliğine giriş beyannameleri ve istifalarla ilgili olarak noterlerde yapılacak
işlemler ve alınacak giderler, ücretler hakkında ayrıntılı açıklamalar ( 1989/77 )
*Sendika yöneticilerinin mal beyanlarına ilişkin emanetlerde görevlinin hizmet süresi
ne 5 yıl eklenmek suretiyle bulunacak süre için emanet ücreti hesaplanması, emanet tutanaklarının suretlerinden de harç ve damga vergisi alınmaması, bu işlemlerden alınacak tüm noterlik
ücretlerinin yarı oranında alınması gerekir ( 1984/4 )
*Serbest meslek gelirinin tesbitinde dikkate alınacak harcama unsurları ( Binek oto
mobillerinin amortismanları ve giderlerinin indirimi,yanında çalışan eşe ödenen ücretler,araç ve cep telefonları,finansal kiralama yoluyla temin olunan otomobil giderleri, amortisman uygulanan otomobillerin satımı,binek otomobillerin alımında ödenen KDV. nin indirilmesi ) 2000/30
*Soruşturma yetkisi bulunan kişilerle C. Savcıları dışındaki resmi mercilere mahke
me izni ile verilecek örneklerden yalnızca yazı ücreti alınır ( 1985/57 )
*S.S....Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Anasözleşmesinin noterliklerde onayı sırasın
da 70 sayfa kabul edilmesi ve buna göre gider alınması gerekir ( Genel yazı 2005/62 Sh.210 )
*Şirket devirlerinde düzenlenen ( tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarının devir alan şirket tarafından ödeneceğine dair) taahhütnameler devir işlemi nedeniyle
yapılması gerekli işlemlerden olduğundan , damga vergisinden ve harçtan istisna edilmesi gerekir. Devir alınan anonim şirketin devir beyannamesi veya bilançosunda kesinleşmiş miktarı belir
li bir vergi borcunun bulunması halinde bu borç tutarının nisbi noter ücreti uygulamasında
belli değer olarak alınması gerekir. ( 2002/46 )
*Tamamı bir sayfa veya bir sayfadan az ve yazıların bir bölümü matbu olan işlemlerde hem yazı hem karşılaştırma ücreti alınması gerekiyorsa, miktarı daha yüksek olanı esas
alınmak suretiyle noterlik ücreti belirlenir ( 1996/26 )
*Tarım Kredi Kooperatiflerine ait yeni tip faturaların onayı ( Fatura ve benzeri belgelerin tasdikinde; her kopyalı nüshanın tüm sayfalarının noterlik mühürü ile mühürlenip, yevmiye numarası
basılması zorunlu olduğundan, tasdikin buna göre yapılması, her numarası beş kopya olan bu faturaların
fatura nüshası x 5 ( sayfa sayısı ) hesabı ile ücret tahakkuk ettirilmesi gerekir ( 2000/7 )
*Tarım Kredi Kooperatifler Kredi Genel Sözleşmesi; noterlerce doldurulacak kısımlar
hariç olmak üzere 22 sahifedir ( Genel yazı 2004/43 Sh. 251 )
*Tarım Satış Kooperatifleri Anasözleşmesi 64 sayfa, Tarım Satış Kooperatifleri
Birliği Anasözleşmesi 63 sayfa kabul edilecektir ( Genel yazı 2001/88 Sh. 276 )
*Tebligat için alınan pul bedellerinin gayri safi gelire dahil edilmemesi ancak memur aracılığı ile yapılan tebliğler için alınan tebliğ ücretinin yevmiye defterine kaydı zorunlu
olup gayrisafi gelire de dahil edilmesi gerekir ( 1983/22 )
*Tercümelerde yazı ücreti ve harç 1975/9 sayılı genelgedeki esas üzerinden ( 50
harf bir satır, 20 satır bir sayfa hesabına göre ) alınır, tercüme ücreti ise 20 satırlık her sayfadan
tam, 10 ve daha az satırdan yarım olarak alınır ( 1975/21 )
*Terk eden eşin ortak konuta daveti işleminde noter ücreti ile yazı ücreti ( Noter
lik Ücret Tarifesine eklenen 12/A maddesinde yer alan hükümler doğrultusunda hesaplanıp alınacaktır. Madde
12/A : Terk eden eşin ortak konuta davet edilmesi ve mirasçılık belgesi verilmesi işlemlerinde; noter ücreti ile
yazı ücreti, Tarifenin noter ücreti ile ilgili 1. maddesi ve yazı ücreti ile ilgili 3. maddesi hükümleri doğrultusunda
alınır. ) Genel yazı 2011/99
*Tescil edilmiş araçların satışına ilişkin olarak 5942 s.Kanunla getirilen yeni düzenleme ve 01.05.2010 tarihine kadar uygulanacak esaslar ( Satış ve devirler genel ola
rak değişiklik öncesi hükümlere göre yapılmaya devam edilecek, satış ve devir işlemleri harç,
damga vergisi ve değerli kağıt bedellerinden istisna edildiğinden bunlar tahakkuk ve tahsil edilmeyecek, noter, yazı ve karşılaştırma ücretleri uygulanmaksızın satış ve devre ilişkin her türlü
işlem karşılığında KDV. hariç toplam 20 TL. maktu ücret alınacak, tebligatlara ilşkin posta gider
leri de tahsil edilecektir ) 2009/37
*Ticari şirketlerde hisse devri, hisse senetlerinin alıcıya teslimi ile gerçekleşmekte olup,
devre ilişkin sözleşmenin noterlikçe tasdik işlemi ile hukuki süreç tamamlanmaktadır. Bunun
dışında tasdik işleminin yapılabilmesi için devir bedelinin peşin ve tamamen ödenmesi gibi bir
şart aranmayıp taksitler halinde ödeneceğinin devir senedinde gösterilmesinde hukuken bir engel bulunmamaktadır. Alınması gereken harç ve noterlik ücretinin de devir bedelinin tamamı
üzerinden hesap edilmesi gerekir ( Genel yazı 2005/119 Sh.269 )
*Türkiye Halk Bankası “Genel Kredi Sözleşmesi” nin 180 sayfa kabul edilmesine karar
verilmiştir ( Genel yazı 2007/55 Sh.278 )
*Türkiye Halk Bankası kredi taahhütnamesinin 50 sayfa üzerinden karşılaştırma ücretine tabi tutulması hk. ( 1985/55 )
*Türkiye Halk Bankası Ticari Kredi Sözleşmesi 117 sayfa, kefalet işlemi bir sayfa, rehin
sözleşmesi bir sayfa kabul edilir ( 1986/18 )
*Türkiye Vakıflar Bankası T.A.Ş. ye ait Genel Kredi Ve Cari Hesap Sözleşmesinin,
harç ve karşılaştırma ücreti bakımından 108 sayfa kabulü gerekir ( 1978/11 )
*Türktrust Nitelikli Elektronik Sertifika Sahibi Taahhütnameleri ( Bu işlemin, iş sahibinin kimliğini tesbit etmek suretiyle tek yanlı olarak taahhütname şeklinde yapılabileceği ve
değer içermediğinden maktu harç alınacağı, damga vergisine tabi olmadığı, metninin de ( 5 )
sayfa olarak kabul edilmesi ) Örneği var ( Genel yazı 2006/78 Sh.258 )
*Ücret tarifesinin 3. Md. nin uygulanması ( 1993/64 – 1993/91-Genel yazı 2002 Sh.179 )
*Vasiyetlerde değer gösterilirse nisbi, gösterilmezse maktu harç, vergi alınır.
Mahkemece istenecek örnekten yalnızca yazı ücreti alınır ( 1985/57 )
*Yapı Kooperatifleri Anasözleşmesi tasdikleri ( 1987/66 ) 46 sayfa tutar ( 1987/83 )
*Yazı ücreti alınabilmesi için onaylama veya düzenleme işlem kağıtlarının noterlik
te yazılması gerekir ( dışarıda yazılarak getirilen ve düzenleme metnine yapıştırılarak mühürlenen işlemin noterlikte yazılan kısmı için yazı ücreti, metne yapıştırılan veya tutanağa
bağlanan belgeler için karşılaştırma ücreti alınması ) 1977/40
*Yazı ve karşılaştırma ücretlerinin alınması ve hesabı ( Genel yazı 1996 Sh. 146 )
*Yazı ücreti ; noterlikte yazılan veya ilgilinin isteği üzerine noterlikte çıkarılan fotokopiler dolayısıyla alınabilir. Dışarıda yazılarak ve çoğaltılarak onama, tebliğ ve örnek verme gibi çeşitli nedenlerle
notere getirilen kağıtlardan ise karşılaştırma ücreti alınması gerekir ( Genel yazı 1996 Sh. 155 )
*Yol ödeneği, her çeşit ücret kapsamına girdiğinden , işi dışarıda yapan katibe veril- sin
veya verilmesin kanuni süresi içinde Noterlikler Ortak Cari Hesabına yatırılması gerekir ( N.K.
109 ve 110. maddesi ) 1978/7
*Yol ödeneği, 1. derece devlet memuru geçici görev yolluğunun 2/3 üdür ( 1982/8 )
*Yol ödeneği, dışarı çıkarılacak evrak için de alınır ( 1983/10 )
*Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Öğrenci burs / kredi taahhüt senetlerinin internet ortamından indirilmesi suretiyle onaylanması ( Biri dairede kalmak diğeri öğrenciye verilmek üzere iki adet olarak onaylanacak olan, harç ve damga vergisinden muaf bulunan ve bir örneği ekte gönderilen bu senetlerden ( 9 ) sayfa üzerinden kar şılaştırma ücreti alına
caktır. Gerekmedikçe ek kağıt kullanılmadan işlem tamamlanacaktır. Yeni düzenleme nedeniyle
önceki genelgelerin aykırı düşen hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır ) 2008/36
*Zilyetliğin devri sözleşmelerinde harcın vergi dairesince tahsil edilmesi halinde
noterlerin harç üzerinden noter ücreti alamıyacakları düşünülmektedir ( 1983/30 )
*Ziraat Bankası tarımsal kredi sözleşmesi 48 sayfa sayılır ( 1986/18 )
*Zorunlu olmadığı halde işlem kağıdına eklenen evrak örnekleri için iş sahibinden yazı ücreti ve değerli kağıt bedeli alınmaz ( 1990/68 )
*01.01.2011 - 30.06.2011 dönemi için ortak hesap sınırı ; 1.854,69 TL. olup harç ve
damga vergisine tabi değerleri bu miktardan fazla olan noterlik işlemleri ortak hesap kapsamında kalmaktadır. Ayrıca harç ve damga vergisinden muaf veya istisna edilen işlem gelirlerinin ortak hesap kapsamına alındığına ilişkin 22.02.2001 günlü 2001/17 sayılı genelge hükümlerinin
de uygulanması gerekmektedir ( Genel yazı 2011/1 )
*01 Ocak 2011 tarihinden itibaren uygulanacak defter onaylama ve protesto
giderleri ( Genel yazı 2010/131 )
*01 Mart 2011 tarihinden itibaren uygulanacak defter onaylama ve protesto
giderleri ( Genel yazı 2011/27 )
*01 Mart 2011 tarihinden itibaren uygulanmak üzere Adalet Bakanlığınca onaylanmış olan Noterlik Ücret Tarifesi ( Genel yazı 2011/24 )
Konu baĢlıkları listesine dön
NOTERLERĠN
YAPAMIYACAĞI
ĠġLER VE ĠġLEMLER
*Afet sebebiyle kendilerine dağıtım yapılan hak sahiplerinin bu konutları üçüncü bir
şahsa satmak üzere noterliklerde yaptırdıkları gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri geçerli ise
de, ( 7269 s. Kanun gereğince ) alıcı hak sahibi olamayacağından ve satıcının da hak sahipliği ve
borçlanması iptal edilerek konut geri alınacağından, hukuki yarar sağlamayacak ve hükümsüz
kalacak işlemlerin yapılmaması gerekir ( 2003/22 )
*Annenin kimlik bilgileri ve çocuğun doğduğu tarihteki annenin medeni durumu bilinmeden tanıma senedinin düzenlenmesinin uygun olmayacağı ( 2006/68 )
*Ara tasdiklerinde bir önceki yıl açılış tasdikine konu olan sayfaların bir miktarının boş bırakılarak müteakip yıla ait yenileme tasdikinin yapılması uygulaması kaldırılmıştır ( 2002/36 )
*Avlanma ruhsat tezkereleri Tarım İl Müdürlüklerince verildiğinden ve bu tezkerelerin satış ya da devri noterlik aracılığıyla yapılamıyacağından, balıkçı teknelerinin satış sözleşmelerinde avlanma tezkerelerinin satışının da yapıldığına ilişkin bir ibareye yer verilmeyeceği
hk. ( Genel yazı 2007/100 Sh.348 )
*Avukatlar tarafından tevkil vekaletnamesinin noter tarafından düzenlenmesi ter
cih edilirse, dayanak vekaletname suretlerinin ibrazı gerekir. N.K. 79. maddesi hükmü uyarınca müvekkillerin isimleri zikredilmeden tevkil etme yetkisini içeren bütün vekaletnameleri kapsayacak şekilde yeni bir vekaletname tanzim edilemez ( 2001/50 )
*Bağışlama vaadi sözleşmelerinin tapu dairelerince yapılacağı hk. ( 2008/12 sayılı genelge ile ilgili ) 2008/26
*Bağlama kütüğüne kayıtlı gemi, deniz ve iç su araçlarının mülkiyetinin devrini
amaçlayan sözleşmelerin, 30.06.2009 tarihinden itibaren ilgili liman veya belediye başkanlıkları huzurunda yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Aksi halde sözleşme geçersiz olacaktır. Bu
nedenle belirtilen tarihten sonra noterliklerde sözü edilen gemi, deniz ve iç su araçlarının mülki
yetinin devri ile ilgili sözleşmeler yapılmayacaktır ( Genel yazı 2009/46 Sh.152 )
*Basit usule tabi mükelleflerden meslek odası kaydı bulunanların ya da kayıt yaptırmaları mümkün olanların belgeleri sadece TSEK tarafından bastırıldığından bu mükelleflere ait
belgelerin tasdiki yapılmayacaktır ( 2006/64 )
*Bazı işlemlerin noterliklerde yapılıp yapılmayacağı ( yabancı ülkeye gidiş için vize alma,
pasaport teslim tutanağı , taahhütname vb.) Kanun ve kamu düzenine aykırı ise yapılamaz ) 1995/42
*Bazı milletvekili adayları tarafından noterliklerde düzenletilmek istenen; milletvekili seçildiği takdirde yasama dokunulmazlığının kürsü dokunulmazlığı ile sınırlandırılması
için Anayasa değişikliği yapılmasını kabul ettiğine dair taahhütnamelerin ( Anayasa değişiklikleri gizli oyla yapıldığından ve oy kullanma hakkı şahsa sıkı sıkıya bağlı olduğundan ) noterlik
lerde düzenlenemiyeceği hk. ( Adalet Bakanlığı H.İ.G.M. yazısı ekli ) 2002/39
*Belediye başkanlığı, belediye meclis üyeliği ve il genel meclisi üyeliği görevleri N.K. 50.
maddesinde sayılan istisnalar arasında yer almadığından noterlik görevi ile birlikte yürütülmeleri yasal olarak mümkün değildir ( Genel yazı 2003/49 Sh.178 )
*Bilgisayarda lisanssız ve kaçak proğram kullanmanın cezai ve hukuki sonuçları var
dır. ( Bu itibarla; şahıs ve şirketlerin lisanssız ve kaçak proğram kullanıp kullanmadıklarına ilişkin tesbit işlemlerinin noterliklerce yapılmasının uygun olmayacağı düşünülmektedir) 2000/41
*Bir mükellefe ait farklı adreslerde bulunan iş yerlerinin faaliyet konularının da farklı
olması ve şube işyeri olarak tescilinin de yapılmadığı gözönüne alındığında her işyeri için
ayrı ayrı defter tasdik ettirilmesi mümkün bulunmamaktadır ( 2006/52 )
*Bir kimsenin sağlığında, kendi iştirak ve muvafakatı olmadan mirasçılardan birinin, o kimsenin mirası hakkında diğer mirasçılar veya 3. bir şahıs ile yaptığı mukaveleler batıl
ve hükümsüzdür ( Türk Medeni Kanunu 613. maddesi ) 1987/40
*Bir kişinin hem şirket adına ve hem de kendi adına hareketle hukuki bir muamele
yapmak istemesinde, temsil ettiği şirketin menfaatleri ile kendi şahsi menfaatleri arasında
çelişki doğmuş bulunmaktadır. Böyle bir muamelenin yapılmaması gerekir. Eğer şirketi temsile
yetkili başka kişi varsa bu kişinin şirket adına muameleyi imza etmesi, temsile yetkili başka kişi
yoksa şirkete bir kayyım tayin ettirilerek işlemin yapılması gerekir ( 1994/16 )
*Bölünemez büyüklükteki tarım arazilerinin ( 5403 s. Kanunun 8. maddesi ) mirasa konu
olmaları ve üzerlerinde birlikte mülkiyetin mevcut olması durumunda bu arazilerin ifraz edilme
si, payların üçüncü şahıslara satılması, devredilmesi veya rehnedilmesi suretiyle bütünlüğünün bozulması yasaklanmıştır. Ancak; bölünemez büyüklükteki tarım arazilerinin bütünlüğü bozulmamak kaydıyla tüm hissedarların aynı anda hisselerini, aynı ( tek ) üçüncü şahsa satmalarının mümkün olduğu düşünülmektedir ( 2007/26 )
*Ceza davasına ilişkin bir konuda ilgilisi tarafından dışarıda yazılıp imzalanmış bir
ifadenin, fotokopi veya başka yolla çıkartılmış örneğinin noterliklerde onaylanması sakıncalı
ve gereksizdir ( 1981/76 )
*Ceza soruşturması veya kovuşturmasına konu teşkil eden olayların tesbitinin noterlerce yapılmaması ve ilgililerin duruma göre C. Savcılığına veya mahkemeye müracaat etmele
rinin sağlanması hk. ( 1993/27 – 1995/55 – 1998/16 )
*Çekin karşılığının çıkmaması halinde, banka tarafından çekin üzerine ibraz tarihinin ve ödenmeme sebebinin kanunen yazılması gerekmektedir. Yazılmaması ya da
geciktirilmesi suçtur. Noterlerce, suçla ilgili tesbit işleminin yapılmaması gerekir ( 1994/1 )
*Daha önce düzenlenen finansal kiralama sözleşmesinde belirtilen kiralama konusu malın opsiyonlu alım hakkının temlikinin Finansal Kiralama Kanunu 15. maddesi hükmü
ne aykırı olduğundan, yapılmasının mümkün olmadığı düşünülmektedir. ( 2001/3 )
*Dava ile ilgili dilekçeler ( Dava ile ilgili dilekçelerin ilgili mahkemeye verilmesinin ya da ilgili mahkemeye gönderilmek üzere en yakın mahkemeye verilmesinin hukuk düzenimiz ve kanunlarımıza uygun olduğu, noterlerce onaylanmasının ise yasal sürelerin kaçırılmasına sebep
olabilmesi ve ayrıca masraflı olması nedeniyle pratik ve yararlı olmadığı ) 1993/11
*Defter onayı yasal süre geçtikten sonra yapılırsa noterin cezai ve hukuki sorumluluğu
vardır, bundan kaçınılması gerekir ( 1999/27 – 2000/14 )
*Dernek Gelirlerinin toplanmasında kullanılacak Alındı Belgelerinin noterlikçe tasdik edilmesine ve gelirlerin toplanmasında alındı belgesi dışında bir belge düzenlenmesine Ka
nun ve Yönetmelikte yer verilmemiştir ( 1993/55 )
*Dernek gelirlerinin toplanmasında ; Maliye Bakanlığınca bastırılarak satılan makbuzların
veya talep tarihinden itibaren 30 gün içinde temin edilememesi halinde mahallin en büyük mülki amirliğince onaylanan alındıların kullanılması mümkündür. Derneklerin belirtilenlerin dışındaki belgelerle gelir toplamaları ve bu makbuzların noterlerce tasdiki mümkün değildir. Ancak,
Yardım Toplama Kanunu hükümleri gereğince bastırılan yardım makbuzlarının bu makbuzlar ile
karıştırılmaması gerekir ( 1995/30 )
*Dernekler Tarafından Tutulan Karar, Evrak Kayıt, Demirbaş ve İşletme Hesabı
Defterlerinde Bulunması Gereken Bilgiler İle Bu Defterlerin Şekli Hakında Tebliğ
( R.G.02.08.2007 ) Bu tebliğ veya Dernekler Yönetmeliği ekinde gösterilen örneklere uygun olma
yan defterler .... noterler tarafından onaylanmaz ( Genel yazı 2007/98 Sh.336 )
*Dernekler tarafından tutulan üye kayıt defterleri ; İçişleri Bakanlığının 2006/1 sayılı
tebliğine uygun olmadığı takdirde dernek birimleri ve noterler tarafından onaylanmaz ( Tebliğ
ve defter örneği ekli ) Genel yazı 2006/35 Sh.226
*Doktor reçeteleri yalnızca anlaşmalı matbaalara bastırılabilir, noterlerde tasdik edilemez
( 1989/48 )
*Düzenlendiği anda bilinmeyen ve ileride doğacak bazı haklardan ilgilinin peşinen
vazgeçmesi ( medeni haklardan önceden feragat ) mümkün olmayacağından yasalara aykırı
görülen bu tip taahhütnamelerin noterlerce yapılmaması gerekir ( 1994/11 )
*Eczacıların, eczanenin mülkiyet, işletme, kârına iştirak ve benzeri konularda ecza
cılık mesleğini icraya yetkili olmayanlarla eczane açıp işletme yönünde bir sözleşme yapamıya
caklarına dair Danıştay Genel Kurul Kararı Hk. ( 26.6.1958 T. 58/1712/178 ) 1991/48
*Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun'a ve Noterlik Kanunu 53. maddesine aykı
rı olarak -menfaat temini için, muvazaalı- gizli anlaşmalar yapılmaması ( 1974/17 )
*Emeklilik ikramiyesi temlik edilemez ( Şahısların, emekli olduklarında kendilerine ödenecek emekli ikramiyelerini, aldıkları kredinin teminatını teşkil etmek üzere bankaya devir ve
temlik etmelerinin 5434 s. Emekli Sandığı Kanunu' nun 120. maddesi gereğince mümkün olmadığı ve dolayısıyla bu kabil temliknamelerin noterliklerde yapılamı yacağı ) 2007/9
*Enerji Piyasası Denetleme Kurulu ( EPDK ) tarafından motorin, benzin ve biodizel türlerine yapılacak ulusal marker ekleme işlemlerinde noterin hazır bulunabileceği belir
tilmişse de; mevcut Kanun hükmü ve Birliğin konu ile ilgili genelgeleri dikkate alındığında sonucu itibariyle cezai soruşturma ve kovuşturma açılmasını sağlayacak tesbitin noterlerce yapılamıyacağı düşünülmektedir ( Adalet Bakanlığı H.İ.G.M. 27.04.2007 tarih 9502 sayılı yazısı ) 2007/54
*Esasına ilişkin sözleşmenin yapılamıyacağı bir konuda, bir kişiye yetkiler tanıyan vekaletname düzenlenmesi hukuki bir sonuç ve yarar sağlamıyacaktır ( 1991/48 )
*Eşi avukat olan noterin, eşinin müvekkilleri adına ihtarname, ihbarname, protesto keşide edemiyeceği hk. ( 1984/36 )
*Fabrikalarda staj yapan öğrencilerden istenen taahhütnameler ( meydana gelecek
iş kazaları nedeniyle tazminat talep etmeyeceklerine dair ) kanunlara aykırı bulunduğundan noterlerce yapılmaması gerekir ( 1991/52 )
*Fahri konsoloslar noterlik görevi yapamaz ( 2002/42 )
*Faksla alınmış belgelerin eğer fakstan geçtikten sonra yapılmış onayı yoksa, noterlik işlemlerinde müstenidat olarak kullanılmaması hk. ( 1989/58 )
*Fatura tasdik taleplerinin, noterliklerce 50 veya 100 lük ciltler halinde yerine getirilmesi, örneğin 1, 5, 10, 49 adetlik tasdik taleplerinin karşılanmaması hk. ( 2006/61 )
*Fenni mesul taahhütnamelerinin “.....Belediyesi hudutları içinde fenni mesuliyetini üstlendiğim veya üstleneceğim tüm yapılarda .......” şeklinde genel mahiyetli olarak yapılmaması hk.
( 1997/62 – Genel yazı 2001/65 Sh.240 )
*Gecekondu ile ilgili feragatname ( Büyükşehir Belediyesi Mesken ve Gecekondu İşleri Genel Müd.ne ait ...nolu dairenin kendisine satışının yapılması karşılığında kendisine ait bulunan ..
gecekondu önleme bölgesindeki ... nolu tapulu taşınmazındaki haklarından anılan idare lehine
feragat ettiğine dair ( örneği ekli ) işlem, gerçekte trampa sözleşmesi niteliğinde olup tapu müdü
rü önünde resmi şekilde yapılması gerekir. Noterler tarafından yapılacak bu nevi işlemler huku
ken hüküm ifade etmeyeceğinden noterliklerde yapılmaması, noterliklerde yapılması halinde
775 s. Gecekondu Kanununun uygulanması sonucu düzenleniyorsa damga vergisi ve harca tabi
tutulmaması gerekir ) 1996/14 ve 15
*Gecekondu Kanunu' nun 34. maddesi değişikliği sonucu tahsis edilen taşınmazlar 10 yıl
süre ile satış, devir, rehin, satış vaadi, taksim, haciz, işgal vs. yapılamaz ( 1988/15 )
*Geçmiş yıllar için defter tasdikinin mümkün olmadığı, bu çerçevede geçmiş yıllara ait ek defterlerin de tasdik edilemiyeceği hk. ( 2006/11 )
*Gemi, deniz ve iç su araçlarının satışlarının ( bağlama kütüğünde kayıtlı olan )
5897 s. Kanun gereği 30.06.2009 tarihinden itibaren noterliklerde yapılamıyacağı ( Genel yazı
2009/46 )
*Götürü usule tabi mükelleflerle vergiden muaf esnaf tarafından getirilecek gider pusulaları noterce tasdik edilmez ( 1985/107 )
*Gümrükteki aracın bakım ve tamirinin yapılmasından sonra Gümrük Müdürlüğüne
teslimine ilişkin taahhütnamenin ( Gümrük Yönetmeliğinin amir hükümlerine aykırı ), noterliklerde yapılmaması gerekir ( örnek var ) 1998/27
*Hakimlere görevleri ile ilgili olarak ihtarname gönderilmesi mümkün değildir.
( Hakimlerin hukuki sorumluluğu H.M.K. 46. maddesinde düzenlenmiştir ) Genel yazı 2011/86
*İcra Müdürlüğü veya vergi dairelerince satılan araçlar ( Bu araçların tescil işleminin
yapılabilmesi için İcra Müdürlüğü veya Vergi Dairesi satış yazısının yeterli olduğu, ayrıca satış
tutanağının istenmesine veya noter senedine gerek bulunmadığı ) 2001/12
*İçeriğinde “Kuzey Irak” adlı oluşumu devlet olarak kabul eden ibarelerin yer aldığı belgelerin noterliklerde tercüme edilmesinin 1512 s. Kanun 53. maddesi gereğince müm
kün olmadığı hk. ( 2006/25 )
*İdari dava açılmadan önce idari davada dayanılacak olan delillerin tesbiti, en çabuk ve en az giderle yapılabilecek yerdeki sulh hukuk, asliye hukuk veya idare mahkemesinden
istenmelidir . Noterlik Kanunu 61. maddesindeki tesbit yetkisi, başka yasalarla belirli makamlara ve mercilere verilmeyen yetki ve görevlerle ilgilidir ( 1997/22 )
*İdari davalarla ilgili konularda noterlerin tesbit yapmamaları ( İdari Yargılama Usulü Kanunu 58. mad. ) İdari dava açıldıktan sonra bu davalara ilişkin delillerin tesbiti ancak dava
ya bakan Danıştay, İdare ve Vergi Mahkemelerinden istenebilir ( 1993/27–1995/55–1998/16 )
*İlgiliye yarar sağlamıyacak ve hukuki sonuca götürmeyecek vekaletnamelerin düzenlenmemesi ( 1991/48 )
*Hisse satış vaadi sözleşmelerinin ( 3194 s. İmar Kanunu 18. maddesinin son fıkrasındaki
istisnai durumlar dışında ) noterlerce düzenlenmemesi gerekir ( 1988/18 )
*İmar Kanunu' na aykırı işlemler noterde de yapılamaz ( Gayrimenkulünü resmi olarak
ifraz edip parselleyemeyen ilgilinin, arsanın özel parselasyonunu ve krokisini yaparak, krokide
belirtilen kısmın kendisine ait olduğunu, diğer kısımlar için hiçbir tasarrufta bulunmayacağına,
yola tecavüz etmeyeceğine, diğer hissedarlar aleyhine izale-i şuyu davası açmayacağına ve ileride düzenlenecek imar ıslah planları nedeniyle binası için hiçbir hak ve talepte bulunmayacağına
ilişkin sözleşmelerin 3194 s. İmar Kanunu hükümlerine aykırı olması, imar planı dışındaki yerlerin özel parselasyonlar şeklinde sağlıksız yapılaşmasına yol açması nedeniyle noterlerce onaylanmalarının mümkün olmadığı düşünülmektedir ) 1993/25
*İnternet yayınlarının tesbiti işi H.U.M.K. 368. maddesi anlamında delil tesbiti mahiyetinde olup, bu yetki ve görev aynı Kanunun 370. maddesi gereğince mahkemelere verildiğinden ,bu
tür tesbit işlerinin noterlerce yapılması mümkün değildir ( 2004/27 )
*İntifa hakkı sözleşmesi ve bu kapsamda hak tesisi gerektiren benzeri belgelerin
1512 s. Noterlik Kanunu 89. maddesi kapsamında noterlerce düzenlenmesi mümkün olmayıp
doğrudan tapuda düzenlenmesi gerekir ( 1992/50 )
*İşten el çektirilen noterlerin oda genel kurullarında oy kullanamayacakları ve delege ola
mıyacakları hk. ( 2007/33 )
*Kanuna aykırı hükümler içeren işlem yapılamaz ( 1990/72 )
*Kanuni şuf'a hakkından kat'i feragat ( önalım hakkı henüz doğmadan herkese karşı )
işleminin noterliklerde yapılamıyacağı, tapu sicil müdürlüklerinde yapılması ( 1996/63 )
*Kanundan doğan önalım hakkından feragat işlemi noterliklerde yapılabilir ( 2007/35 )
*Kanunların emredici hükümlerine aykırı, hukuken geçersiz sözleşmelerin noterliklerde yapılamıyacağı ( N.K. 53. maddesi ) 1994/7 - 1994/50
*Karayolları Trafik Kanunu'nun 111. maddesindeki “Bu kanunla öngörülen hukuki sorum
luluğu kaldıran veya daraltan anlaşmalar geçersizdir” hükmü nedeniyle, noterlerin bu yönde bir
taahhütname düzenleyemiyeceği ( Genel yazı 2007/78 Sh.307 )
*Kat Mülkiyeti Kanunu hükümleri uyarınca tüzel kişiliği bulunmayan apartman/site
yönetimi adına araç tescilinin hukuken uygun olmayacağı hk. ( 2009/11 )
*Kat mülkiyeti tesisine ilişkin sözleşmenin ve bu işlemle ilgili ön sözleşmenin noter
ler tarafından yapılmaması, hukuken geçersiz olacağı, ilgililerin kanunen görevli olan tapu
memuruna gönderilmesi hk. ( Bakınız 1994/50 sayılı genelge ) 1994/7 - 1994/28
*Kaynağı konusunda makul açıklama getirilemeyen dövizle ilgili belgelendirme taleplerinin yerine getirilmemesi hk. ( 2007/2 )
*Kira bedelinin mal sahibi tarafından alınmaması olayının ( halen mevcut olmayıp, olma
sı muhtemel bir menfi davranışın ) noter marifetiyle tesbit işleminin 1512 s. Kanun 61. maddesi
kapsamında mütalaa edilemiyeceği ( 1991/36 )
*Kuzey Irak ibareli belgelerin tercüme edilmeyeceği hk. ( 2006/25 )
*Lastik mühürlerin kullanılmaması ( Resmi Mühür Yönetmeliği, yeni mühürlerin şekli ve
temini, lastik ve plastik mühürler kullanılmaması ) R.G. 12.09.1984 ( 1984/45 – 1985/85
1988/57 Genel yazı 1996/79 ve 2003/77 Sh. 233 )
*Lisanslı Harita Kadastro Mühendisleri ve Büroları Hakkında Kanun ( 5368 s. ) Lisans sahibi harita ve Kadastro Mühendisi, görevinde bulunmadığı hallerde imza yetkisini en fazla bir ay süre ile
aynı büroda çalışan en az iki yıl harita ve kadastro hizmetlerinde deneyimli, bir başka harita ve kadastro mühendisine devredebilir. Lisanslı Harita Kadastro Mühendisleri, belirlenecek yetki alanı dışında şube, irtibat bürosu ve
benzeri isimler altında ayrı bir lisanslı büro açamaz ve lisans hakkını devredemez. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünden ayrılanlar son iki yıl içinde görev yaptıkları kadastro müdürlüklerinin yetki alanı sınırları içinde üç
yıl süre ile lisanslı büro açamazlar ( Genel yazı 2005/80 Sh. 222 )
*Medeni haklardan önceden vazgeçmek mümkün olmayacağından; ana taşınmazın kat
malikleri kurullarında bu taahhüde aykırı olarak oy kullanmama ve bu nitelikte her hangi bir dava açmama yönündeki taahhütnamelerin noterlerce yapılmaması gerekir ( Gen.yazı 2010/64 )
*Mesai saatleri içinde araç satış işlemlerinin yapılmasından kaçınılmaması, tüm işlemlerle ilgili fotokopi çekimlerinden ücret alınmaması, fotokopi için iş sahiplerinin dışarı gönderilmemesi, aksine davrananlar hk. disiplin yönünden gereğinin yapılacağı ( 2010/8 )
*Mirasçılık belgesi verilmesinin yargılamayı gerektirmesi, nufus kayıtlarının mirasçılık
belgesi verilmesi konusunda yeterli olmaması veya mirasçılık belgesinin yabancılar tarafından
talep edilmesi durumunda, mirasçılık belgesi noterler tarafından verilemez ( 1512 s. Noterlik
Kanununa 6217 s. Kanunla eklenen 71/B maddesi ) R.G. 14.04.2011 ( Genel yazı 2011/44 )
*Motorlu taşıt alım satımı işlemlerinde, vergi kimlik numarasının bulunup bulunmadığı hususu aranmaksızın işlem tesis edilmesi ya da ibraz edilen belgelerde yer alan vergi kimlik nunarasının yanlış yazılması halinde VUK.353/7. maddesinde belirtilen
özel usulsüzlük cezasının işlemi yapan notere kesilmesi gerekir. Ancak numaranın alıcı tarafın
dan yanlış beyan edildiğinin tesbit edilmesi durumunda ise bu cezanın alıcıya uygulanacağı tabi
idir ( Bu numaranın alıcının ibraz ettiği belgeye veya kendi beyanına dayalı olarak işleme yazıl
dığının şerh edilmesinde yarar bulunduğu düşünülmektedir ) 2005/20
*Noterin personeline veya başkasına kefil olması yasaktır ( 1985/33 )
*Noterler plebisit yapamazlar ( Gerek Noterlik Kanununda gerekse diğer kanunlarda noter
lere plebisitle ilgili bir görev verilmemiştir ) 1989/105
*Noterlerin at sahibi olarak yarışlara katılması uygun görülmemiştir. ( Gn.yazı 2006/38 )
*Noterlerin belediye meclisi ve il genel meclisi üyesi olamıyacağı ( Gn.yz.2003 Sh.178 )
*Noterlerin internet web sayfasında yer açmalarının Noterlik Kanunu 50. maddesi hük
mü karşısında uygun olmadığı hk. ( 2000/32 - Genel yazı 2008/20 )
*Noterlerin, kanuna aykırı hükümler içeren işlemleri yapamıyacakları ( 1990/72 )
*Noterlerin, MÜSİAD ve TÜSİAD gibi ticaret ve iş dünyası ile ilgili kuruluş ve derneklere üye olamıyacakları, bu konuda faaliyette bulunamayacakları ( 2003/6 )
*Noterlerin, seçim kurullarının görevlerine giren işleri yapamıyacakları, parti adaylarının
tesbiti için önseçim yapmalarına hukuken imkan bulunmadığı ( 1994/14 )
*Noterlerin yapmıyacakları bazı işlemler ( petrol rafinerilerinde kaçakçılığın önlenmesi
amacıyla ürünlere özel bir maddenin belli oranda karıştırılmasının noter huzurunda yapılması
uygun değildir ) 2003/21 – 2007/54
*Noterlerin yapamıyacağı tesbit işlemleri ( 2003/21 ) Delil tesbiti ( 2004/27 )
*Noterlik başkatibi, çekilişi yapılacak yapı kooperatifinin ortağı olup, bu işlemin tarafı
( ilgilisi ) durumundadır. Bu nedenle o noterin bu işleme katılmaması gerekir ( 1991/37 )
*Noterlik görevi ile birleşmeyen işler ( at yarışları ) Genel yazı 2006 Sh.229
*Noterliklerde kanunsuz ve usulsüz, notere sorumluluk getirecek, noterler arasında reka
bete neden olacak işlemlerin, hareketlerin kesinlikle yapılmaması ( 1987/42 )
*Noterliklere telefonla başvuru yapılarak işlem giderleri konusunda bilgi istendiğinde;
evrakı görmeden kat'i tutarlar hakkında bilgi verilmemesi ( 2004/41 )
*Orman arazileri, zilyetlik devir sözleşmesine konu yapılamaz ( 1993/86 )
*Ölümden sonra cesedinin denize atılmasını veya yakılmasını isteyen vasiyetnameler Kanun hükümlerine ve örf ve adetlerimize aykırı olduğundan bu tür vasiyetlerin noterlikte
tanzim edilemiyeceği düşünülmektedir ( 1996/20 )
*Özel mülkiyete konu olamıyacak maliye hazinesi, vakıflar veya başka gerçek ya
da tüzel kişiye ait taşınmazların devri mümkün olmadığından bu taşınmazlarla ilgili
satış vaadi sözleşmesi yapılmasının uygun olmadığı ( 2008/8 )
*Piyango çekilişleri mevzuata uygun değilse katılınmaması hk. ( 1991/69 )
*Pulsuz veya noksan pullu kağıtların vergi ve cezaları tahsil edilmeden işleme konulmaması hk. ( 1973/55 )
*Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından internette yayınlanan radyo, televizyon ve veri yayınlarında uyulması gereken yayın ilkelerinin tesbit işleminin noterliklerce yapılmasının uygun olmayacağı hk. ( 2003/21 )
*Resmi mercilere dilekçe gönderilmesine noterler aracı olamaz ( 1989/34 )
*Seçim kurullarının görevlerine giren işlerin yapılamıyacağı ( 1994/14 )
*Sendika üye kayıt fişlerinin doldurulmadan, boş olarak tasdik edilmemesi ( 1985/6 )
*Sendikalardan istifa veya sendikalara giriş beyannamelerinin iş günlerinin tatil saatlerinde veya tatil günlerinde yapılmasının uygun olmadığı hk. ( 2001/1 )
*Silah alımı için verilen vekaletnamelerde ( Vekil tayin edilen kişilerin noterlerce düzenlenen
vekalete istinaden ateşli silahı satın ve teslim alma, taşıma, bulundurma veya yetkili makamlara tesbit ama
cıyla ibraz etme fiillerini yapmaları 6136 s. Kanun hükümlerine aykırı olduğu gibi vekaletname ile bu gibi
fiillerin geçici olarak dahi yapılmasına yetki verilmesi mümkün değildir ) 1998/30
*Silah taşıma ruhsatı olan veya görevi itibariyle silah taşıma yetkisi bulunan kişilerin vekaletname ile başkası adına M.K.E. Kurumu Genel Müdürlüğü'nden silah ve mermi
teslim alması ilgili mevzuat hükümlerine aykırı olduğundan bu konuda vekalet düzenlenmesi de
uygun görülmemektedir. ( 1999/20 )
*Sözleşmelerde tarafların imzaları alınmadan yevmiye defterine kayıt yapılmaması hk. ( 1982/13 )
*Spor Kulüplerinin Spor Toto Teşkilat Başkanlığı nezdindeki isim haklarından doğan alacakları haczedilemez, devir ve temlik edilemez ( Kamu kurum ve kuruluşlarına ait
alacaklar hariç olmak üzere, spor kulüplerinin Spor Toto Teşkilat Başkanlığı nezdindeki isim haklarından doğan alacakları haczedilemez ve bu alacaklar devir ve temlik edilemez ) Anılan yasal düzenleme
nedeniyle, spor klüplerinin Spor Toto Teşkilat Başkanlığı nezdindeki isim haklarının devir ve temliki
hukuken mümkün değildir ( 6215 s. Kanunla yapılan değişiklik ) Genel yazı 2011/42 ve 50
*Staj yapan öğrencilerden istenen tahhütnamelerin yapılmaması ( 1991/52 )
*Suriye uyrukluların, Ülkemizde bulunan ve Hazinece el konulmuş mal, hak ve men
faatlerine ilişkin Maliye Hazinesine ait olan yetkilerinin, kendileri veya başka kişiler tarafından, doğrudan veya dolaylı olarak, Ülkemiz sınırları içerisinde kullanılmasının hukuken mümkün olmaması nedeniyle, Suriye uyruklu kişilerin vekil sıfatıyla temsilinin müm kün olmadığı ( 2006/55 )
*Şirket sözleşmesinde yer alan taşıtların trafik tescil belgelerinin yeni kurulan
şirket adına alınabilmesi için, noter satış senedine gerek olmadığı hk. ( 1994/67 )
*Tahdit kapsamında bulunan umum servis araçlarının ( S plakalı ) kiraya verilmesi konusunda noterliklerde kira sözleşmesi yapılması uygun görülmemektedir ( 2006/72 )
*Tanıma işlemleri ( Tanımanın şartlarından biri, çocuğun evlilik harici doğmuş olmasıdır. Diğer bir erkeğin nesebi sahih çocuğu durumunda ise, bu nesebin reddine karar verilmeden tanımanın olması, tanıma senedinin düzenlenmesi mümkün değildir. Yabancı mahkemece verilen
nesebin reddine ilişkin kararın ise tenfizi gerekir ) 1998/34
*Tasfiye halinde olsa bile kooperatif ortaklık payının bölünmesi, kooperatif ortaklık
payının bölünmesine yönelik taahhütname veya muvafakatname düzenlenmesi mümkün bulunmadığından harç alınması da söz konusu olmaz. Kooperatife giren her şahıs tarafından, en az bir
ortaklık payı alınması gerekir ( 1163 s.anun 19/1 ) 1996/42
*Ticari bir aracı mevzuata uygun olarak elde edemiyen kişilerin ( özellikle ticari plaka
tahdidi uygulanan yerlerde ) kira sözleşmesi yapmak suretiyle ticari araç edinip işletmesi için yapılan sözleşmeler hakkaniyete de uymayacağından noterlerce düzenlenmemesi gerekir ( 1991/40 )
*Ticari Plaka Tahsis Belgesi ( Ticari Plaka Tahsis Belgelerinin geçerlilik süresi (6) ay olarak
sınırlandırıldığından süresi geçen belgeye istinaden noter satışı yapılmaması hk. ( Genel yazı
2002/ 101 Sh.229 )
*Ticari plakanın devri ( Bakanlar Kurulu kararında belirtilen şartları haiz bir kişinin, noter
likçe yapılan sözleşme ile satın aldığı ticari plakayı adına tescil ettirmeden bir başkasına satma
sının uygun olmayacağı ) 2007/10
*Toplu iş sözleşmesi ile belirlenen zam ve ödemelerin bir bölümünden feragat edil
diğine ilişkin işlemin, noterliklerde yapılamıyacağı hk. ( 2000/17 )
*Toplu Konut İdaresince verilen konutların devri ( Toplu Konut İdaresinin yaptığı konutların devri ile ilgili olarak düzenlenen gayrimenkul satış sözleşmesinin “Alıcının İade ve De
vir Yetkisi” başlığını taşıyan 5. maddesinde ; “Alıcı, işbu sözleşme uyarınca sahip olduğu hak ve
yükümlülüklerini anahtar teslim tarihinden itibaren ( 1 ) yıl sonrasına kadar üçüncü kişilere de
vir ve temlik edemez” hükmü yer aldığından bu süre içinde noterliklerde bununla ilgili sözleşme
yapılamaz ) 2006/42 Alt Gelir Grubu ve Yoksul Grubu Projeleri Gayrimenkul Satış Sözleşmenin
5. maddesinde değişiklik yapılmış ve “alıcının, konutunu borcu bitene kadar devredemiyeceği”
hükmü getirilmiştir ( 2007/17 )
*Trampa sözleşmesinin ve taşınmaz trampa vaadi sözleşmesinin noterliklerde yapılamıyacağı hk. ( 1997/59 )
*Triptik veya Geçici Giriş Belgesi ile yurt dışından getirilmiş taşıtlar, tekrar yurt
dışı edilmek kaydıyla Türkiye'de bir yabancıya satılabilir ( 1987/13 ) Triptik veya Gümrük Geçiş Karnesi ile ülkemize getirilen otomobil vb. nakil vasıtalarının, Türkiye' de yerleşik gerçek ve
tüzel kişilere veya bir yabancıya satışı ve devri mümkün bulunmamaktadır, süresi bitiminde aynen yurt dişına çıkarılması gerekir ( 1988/19 ) 1987/13 nolu genelge ile mübayenet olduğundan itiraz edilmiş, gelen cevaba göre; bu tür taşıtların noterlerce satış ve devri mümkün bulunmamaktadır ( 1989/52 )
*Triptik veya geçici giriş belgesi ile yurt dışından ülkemize getirilen araçların
satış işlemlerinin noterliklerde yapılması mümkün bulunmamaktadır ( 1997/70 )
*Yabancı bir ülkeye girebilmek için ilgili ülkenin resmi makamlarından alınacak vize konusunda yapılan işlemlerden “ genel vekaletname” başlıklı işlemin noterlikte tanzim
ve tasdikinde hukuki bir sakınca olmadığı,“ taahhütname” ve “pasaport teslim tutanağı” başlıklı
işlemlerde yer alan cezai sorumluluğu kaldıracak mahiyetteki ifadelerin ise kanuna ve kamu
düzenine aykırı olduğu, bu nedenle N.K. 53. maddesi gereğince noterlikte tanzim ve tasdik edile
miyeceği düşünülmektedir. ( örnekleri var) 1995/42
*Yabancılara verilen ( MA – MZ ) grubu plakalı araçların tescil belgelerinde adı
yazılı kişi/kişiler haricindekilerin kullanmaması gerektiğinden, bu tür araçları başka
kişi veya kuruluşların kullanması için vekaletname tanzim edilmemesi ( 2003/14 )
*Yangın nedeniyle defterleri zayi olan mükelleflerin kullanacakları yeni defterle
rin, kullanılmaya başlanmadan önce tasdik ettirilmesi gerekir. Ancak; söz konusu yeni defterlerin eski tarih ve yevmiye numarası ile tasdiki mümkün değildir ( 2006/32 )
*Yapı Denetimi Hakkında ( 4708 s. ) Kanunun 2/1. maddesine göre; Yapı denetim
hizmeti, yapı denetim kuruluşu ile yapı sahibi veya vekili arasında akdedilen hizmet sözleşmesi
hükümlerine göre yürütülür. Yapı sahibi, yapım işi için anlaşma yaptığı yapı müteahhidini ( hiz
met sözleşmesinde kendini temsil etmek üzere ) vekil tayin edemez. Kanun uygulamasındaki pilot illerde ( Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Düzce, Eski
şehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova ) bu tür vekalet işleminin yapılamıyacağı ( 2005/34 )
*Yapı Denetimi Hakkında ( 4708 s.) Kanunun 01.01.2011 tarihinden itibaren bütün
illerde uygulanacağı ( Dolayısıyle 2005/34 s. genelgemiz hükümlerinin de aynı tarihten itibaren bütün illerimiz bakımından uyğulanacağı, Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetme
liğinin 12. maddesinde yer alan “ Yapı sahibi, yapım işi için anlaşma yaptığı yapı müteahhidini
hiçbir şekilde vekil tayin edemez” hükmünün dikkate alınması gerektiği ) Genel yazı 2010/86
*Yapı ruhsatiyesi veya kullanma izninin devrine yönelik muvafakatnameler noterlerce yapılamaz ( Mal sahibi veya vekiline belirli şartların gerçekleşmesi halinde verilen iznin,
başka bir şahıs adına çevrilmesine muvafakat verilmesi söz konusu değildir. ) 1997/74
*Yasal süreler geçtikten sonra defter onayı : Geçmiş dönemlere / yıllara ait defterlerin
onay taleplerinin yerine getirilmesi mümkün değildir. Noterin cezai ve hukuki sorumluluğu vardır ( 1999/27- 2000/14 )
*Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş olan firmalarla ilgili olarak, belgelerinde öngörülen nakdi desteklerin bir başka firmaya temliki konusunda düzenlenen temliknameler ( Noterlerce yapılan bu tür temliknamelere dayalı olarak Yatırımları Teşvik Fonun
dan, teşvik belgesi hamili dışında kişi veya kuruluşlara devlet desteklerine ilişkin ödemelerin ya
pılması mümkün değildir ) Örnekleri var ( 1999/5 )
*Yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarının daha önceden döviz cinsinden hibe ola
rak aldıkları bir miktar paranın ve söz konusu durumun belgelendirilmesi yönündeki talepleri halinde ; kaynağı konusunda makul açıklama getirilemeyen dövizle ilgili belgelendir
me taleplerinin yerine getirilmesinde hukuki yararın bulunmaması, muhtemel sakıncaları bünyesinde barındırması karşısında yerine getirilmemesi gerektiği düşünülmektedir ( 2007/2 )
Konu baĢlıkları listesine dön
( O-Ö )
ONAYLAMA
ĠġLEMLER
*Birkaç dilde yazılı işlemlerin noterlikçe onaylanmaları istendiğinde onaydan önce,
yabancı dildeki sözleşmenin kapsamının belirlenmesi bakımından, tercüman marifetiyle metinler arasında uygunluk bulunup bulunmadığı belgelendirilmelidir ( 1987/53 )
*Birden fazla tarafı bulunan işlem kağıtlarında yalnızca birinin imzası tasdik ediliyorsa ona tekabül eden harç alınır, damga vergisi ise ilk tasdik işlemini yapan noterce alınır
( 1988/40 )
*Damga vergisi Kanunu 22. maddesinin ( b ) bendi kapsamında olan mükelleflerce
düzenlenen ve düzenleme tarihinden itibaren onbeş günlük süre dolmadan notere
tasdik veya örnek çıkarılması amacıyla getirilen, ancak damga vergisi ödenmemiş olan kağıtlara ilişkin vergi, noterlikte işlem yapılması sırasında ödenebilecektir ( 2005/21 )
*Dava ile ilgili dilekçeler noterde onaylanamaz ( 1993/11 )
*İmza onayı için her nüshası taraflarca imza edilmiş olarak noterliğe getirilen söz
leşmelerin ( dairede saklanmak üzere alıkonulan hariç ) herbiri asıl olarak harç ve damga vergi
sine tabi tutulur, tarafların bir asıl birkaç örnek istemeleri halinde örneklerde tarafların imzasının bulunmamasına dikkat edilmesi ( 1985/68 )
*Kanunların emredici hükümlerine aykırı işlem yapılamayacağı hükmü,onaylama işlem
ler de de uygulanır ( 1974/17 )
*Onaylama şeklinde yapılacak noterlik işlemlerinin altında bulunan ilgiliye ait imza, noter
huzurunda atılmalı veya dışarıda atılmışsa ilgili, imzanın kendisine ait olduğunu noter huzurun
da beyan etmelidir. ( N.K. 90, 91 ) 1977/13 – 1977/17
*Onaylama şeklindeki işlemlerde birden fazla asıl nüsha verilmesi mümkün olup bu
takdirde harç ve damganın nüsha adedince çoğaltılması gerekir . Onaylama işlemlerden verilen suretlerde de tarafların imzalarının bulunmaması kanun gereğidir ( 1986/47 )
*Onaylama şeklinde yapılan sözleşmelerin ilgililerine verilen suretlerine yazılan onama şerhinden ayrıca yazı ücreti alınmamaktadır. Ancak ilgililerin sonradan ikinci defa
suret çıkarmak istemeleri halinde; çıkartılan suretlerin altına ikinci bir onama şerhi yazılmaktadır. Yazı ücretinin tesbitinde işlemin muhtevası ve birinci onama şerhinin birlikte nazara alınma
sı, ikinci onama şerhinin yazı ücretine dahil edilmemesi gerekir ( 1993/64 )
*Onaylama şerhinde kimlik türünün belirtilmesi ( Genel yazı 1998 Sh.205 )
*Onay için noterliğe getirilen kağıtlara ait damga vergisinin ödeme prensipleri ( düzenleme işlemlerde damga vergisi işlemi yapan noterlikçe tahsil edilecek ) 2004/26
*Onaylama için getirilen sözleşmelerin kaç nüsha olduğu yazılırken noterde saklanacak imzalı örneğin dahil edilmemesi hk. ( 2008/25 )
*Onaylama işlemlerde damga vergisi ( a- Damga vergisini sürekli makbuz mukabili ödemekte olan mükelleflerin noterlik dışında düzenledikleri kağıtlar üzerine konulan ve yetkili şahısların imzası bulunan “..... TL. damga vergisi tarafımızdan makbuz mukabili ödenecektir” şek
lindeki şerh, ödeme hükmündedir. Bu şerh üzerinde kağıdın damga vergisi defterindeki kayıt sıra numarasının da konulması şarttır. b- Bu kağıtların sonradan noterliğe örnek çıkarma veya tas
dik işlemi için getirilmesi halinde ilgili noterliğin yukarıda belirtilen şerhi görmesi ve makbuz
karşılığı ödeneceği belirtilen damga vergisi tutarının, ödenmesi gereken tutara eşit olduğunu
tesbit etmesi gerekmektedir. c- Bu şekilde örnek çıkarma ve tasdik işlemine konu kağıt için ilgili noterlikçe ayrıca damga vergisi tahsil olunamayacaktır. d- Yukarıda belirtilen şerhin konulmamış olması halinde, gerekli verginin usulüne uygun şekilde ödettirilmesinden sonra işlem yapılacağı tabiidir ) 2004/26
*Yüklenici ile idare arasında haricen yapılacak sözleşme altındaki imzalar N.K.90.
maddesine göre onanır, resen düzenlenmesi gerekli değildir, 2490 sayılı yasanın 25. maddesine
göre noterliğe tescil ettirilir ( 1981/32 )
Konu baĢlıkları listesine dön
ORTAK HESAPLAR
*Ay içinde görevden ayrılan veya göreve başlayan noterin dönemi ile vekalet döne
mine ait kambiyo senetleri ortak hesabının belirlenebilmesi bakımından her ay odala
ra gönderilen aylık kambiyo senetleri listesine ek olarak o ay içinde protesto edilen senetlerin
günlük dökümünü gösterir listelerin de gönderilmesi gerekmektedir ( 1998/40 )
*Bankalar, Factoring ve finans kurumları tarafından tebliğ için getirilen ihtar, ihbar ve hesap özetlerinin ortak hesap kapsamına alındığı ( 2004/21 ) Bu kurumların
serbest çalışan vekilleri tarafından keşide edilse dahi bu ihbar ve ihtar işlemlerine ilişkin gelirle
rin de ortak hesap kapsamında bulunduğu hk. ( Genel yazı 2009/24 Sh.139 )
*Bankalar ile tüm finans ve faktoring kurumları tarafından noterlere tebliğ için
getirilen, konusu ne olursa olsun her türlü ihtarname, ihbarname ve hesap özetlerine ait ortak
hesap prim oranının 01 Mart 2009 tarihinden itibaren % 20 olarak değiştirildiği ( 2009/4 )
*Defter, kambiyo ve bankalar ile finans ve faktoring kurumları tarafından noterlere tebliğ için getirilen ihtarnameler ve kambiyo ortak hesabına giren işlemlerle ilgili ola
rak Noter Odalarınca noterlere yatırılması gereken miktarlara ilişkin yapılan duyurunun Odalarca noterlere faks, elektronik posta ve yazılı şekilde yapılmasının mümkün olduğu, noterlerce bu
bildirimden itibaren 2 iş günü içinde Oda tarafından kendisine bildirilen miktarların önceden be
lirlenen hesaba yatırılması gerektiği, Odalarca bu hususların izlenmesi ve aykırı davrananların
disiplin yönünden gereği için Birliğe intikal ettirilmesi ( 2006/47 )
*Defter onaylama gelirlerinin ortak hesap kapsamına alındığı ve uygulama ile ilgili
esaslar hakkında geniş açıklama ( 1992/59 ) Danıştay Kararı hk. ( 1993/48 )
*Defter onaylarında ortak hesaba yatırılması gereken paranın en geç iki iş günü
içinde yatırılması gerektiği ( 1995/3 )
*Defter onaylarından alınacak prim oranı ( % 25 ) 2007/58 – 2008/32
*Değer ihtiva eden ancak harçtan muaf veya istisna olan işlem gelirlerinin ( alınsa
idi harç ve damga vergisine esas olacak değerin ortak hesap sınırını aşması halinde ) işlemden
alınan her çeşit ücret ve noter hissesi bakımından ortak hesap kapsamına alındığı ( 2001/7 )
*Değer ihtiva eden sözleşmelerin Türkçe' ye tercümesi halinde damga vergisine tabi
olması nedeniyle; çeviri noter tarafından bizzat yapılmışsa alınan ücretin tamamı, tercüman tara
fından yapılmış ve ücretin bir kısmı tercümana ödenmişse geri kalan miktarın, yasadaki şartlar
çerçevesinde ortak hesaba yatırılması gerektiği hk. ( 1990/42 )
*Ekim / Kasım / Aralık aylarında milyonluk işlerden elde edilen gelirlerin Aralık ayı
gelirleri arasında gösterilmesi ( 1983/51 )
*Finansal kiralama ve factoring şirketlerinin yaptırdıkları protestoların kambiyo
ortak hesabı kapsamında olduğu, ancak bu şirketlerin bankalar gibi noterliklere bağlanma
sının gerekmediği, hangi noter tarafından yapılırsa o noter tarafından ortak hesap uygulamasına
tabi tutulması gerekir ( 2004/31 )
*Gerçek kişiler tarafından getirilen senetlerin protesto gelirlerinin ortak hesaba
yatırılmasına gerek bulunmadığı hk. ( 1983/14 )
*Harç ve damga vergisi ikmali yapılması halinde ortak hesaba ilişkin diğer noksanlıkların ikmallerinin de yapılacağı hk. ( Genel yazı 2007/ 126 )
*Harçtan muaf olmakla beraber damga vergisi nisbi oranda ve ortak hesap ölçülerini aşan matrah üzerinden alınan işlem gelirleri de ( 1512 s. Kanunun 109. Maddesinde
yapılan değişiklik nedeniyle ) ortak hesaba yatırılacaktır ( 1989/98 )
*İhtarname ve ihbarname gelirlerinin ortak hesap kapsamına alındığı ( Bankalar ile
tüm finans ve faktoring kurumlarınca tebliğ için noterlere getirilen, hesap özeti içeren tebliğler
de dahil olmak üzere, konusu ne olursa olsun tümü ortak hesap kapsamına alınmıştır. Bu işlemler nedeniyle tahsil edilen noter ücreti, yazı ücreti, karşılaştırma ücreti ve yol ücreti ortak hesa
ba dahil gelirlerdir. Noter hisseleri ortak hesap dışında bırakılmıştır ) 2004/3 * Bankalar ile
tüm finans ve faktoring kurumları dışındaki özel ve tüzel kişiler tarafından tebliğ için noterlere
getirilen ihtarname ve ihbarnameler ortak hesap kapsamı dışındadır ( 2004/6 )
*Kambiyo senetlerinin protestosu ile ilgili olarak bankalarla imzalanan protokol ,
kambiyo senetleri ortak hesabı ve uyulması gerekli kurallar ( 1972/3059 ) Ek genelge
( 1973/1 ) Ortak hesap hk. ( 1973/21 ) Genelge hükümlerine uyulması ( 1973/43 )
*Kambiyo senedi vasfını yitirmiş adi senet niteliğinde sayılan senetler için matbu
protesto kağıdının yukarı kısmına “ihtarname” yazılmaması, ayrıca Borçlar Kanunu' na
uygun ihtarname yazılıp gönderilmesi ve gelirinin ortak hesaba yatırılması ( 1980/3 )
*Milyonluk işlere ait yol ödeneklerinin, işi dışarıda yapan vekillere verilsin veya
verilmesin yasal süre içinde ortak hesaba yatırılması gerekir ( 1983/7 )
*Mutemet noterlerin her yasal süre sonunda odaya verdikleri bilgilerin bir örneği
ni diğer noterlere de göndermeleri hk. ( 1982/38 )
*Noterlerce yapılacak ortak hesap işlemleri hk. ( ilgili cetvel örnekleri ) 1991/42
*Noterlerin Adalet Bakanlığınca denetimleri sırasında, ortak hesaba dahil işlemlerle
ilgili olarak noksan harç ve vergi alınması halinin belli sayıdaki işe inhisar etmesi ve miktar itibariyle de cüz'i bulunması durumunda yerinde ilgili notere tamamlatma yapıldığı takdirde bun
lara bağlı diğer giderlerin de ( noter ücreti gibi ) ikmalinin yapılmasında sakınca bulunmadığı hk.
( Genel yazı 2007/126 Sh.378 )
*Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin “ Noterlikler Ortak Cari Hesabı ve avans “ başlığı
nı taşıyan 79. maddesi değişikliği hk. ( 1977/41 )
*Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 81. maddesi; N.K. 109. maddesi kapsamında yapılan
işlemlere ait uygulanması gereken kuralları belirtmekte, kambiyo senet ve defter tasdik işlemlerine ait ortak hesapları kapsamamaktadır. Diğer taraftan, ( işlemi takip eden 5 iş günü içinde
yatırılması zorunlu meblağ ) ifadesinden, Oda tarafından belirlenmiş prim oranı düşüldükten
sonra yatırılması gereken meblağın anlaşılması gerekir ( 1996/2 )
*Noterlik Ortak Cari Hesabına yatırılan ücretlerin fazla tahsil olunduğunun saptanması halinde, 1512 s. Kanun'un 117. maddesine göre , beher şahsa düşen miktarın 10 lira
dan fazla olanların ilgilisine ödenmesinin, bunun için gereken tebligatın , işlemi yapan noter tara
fından yerine getirilmesinden sonra , ortak hesaptan diğer noterlerce alınan fazla ücretlerin , top
lu ödemede bulunan notere geri ödenmesinin uygun olacağı ( 1975/13 )
*Ortak cari hesap uygulaması ( N.K. 109 Yönetmelik 81. maddesi ) 1996/2
*Ortak cari hesaba ait banka dekontlarının takibi ( 2004/16 )
*Ortak cari hesaptan elde edilen faizler ( Ortak hesap faizi brüt tutar üzerinden gelir
kaydedilecek, geçici vergi uygulaması da dahil olmak üzere hesaplanan vergiden, stopaj yoluyla
ödenen ve ilgili noter odası tarafından bir yazı ile bildirilen vergi ve fon payları mahsup edilebile
cektir ) 2001/11 * Her sınıf için yatırılan paralara tahakkuk eden faizin o sınıftaki noterlere eşit
olarak dağıtılması ( Genel yazı 2006/34 Sh.225 )
*Ortak hesap kapsamında bulunan işlemlerden elde edilen yol ödenekleri 01.04.2006 tarihinden itibaren ortak cari hesap kapsamına alınmıştır ( 2006/18 )
*Ortak hesaba dahil işlemlerle ilgili evrak ve makbuzlarla, bu hesaba yatırılması
gereken miktarın 5 iş günü içinde noter odalarına intikalinin sağlanması ( 2006/47 )
*Ortak cari hesabın uygulama şekli ( 5728 s. kanun ile yapılan değişiklikler) 1- Bir
il, ilçe veya büyükşehir belediye sınırları içinde bulunan birden fazla birinci sınıf noterliklerin oluşturacakları ortak hesabın bu noterler arasında paylaştırılmasına, 2- Diğer sınıflar için mülki sınırlar esası getirilmesine ve her
ilçenin mülki sınırları içinde birden fazla ikinci veya üçüncü sınıf noterlik varsa kendi aralarında ortak hesap oluş
turulmasına, 3- Defter, kambiyo ve tebliğ ortak hesaplarında da yukarıdaki esasların uygulanmasına, 4- Ferizli,
Söğütlü ve Adalar Noterliklerinin büyükşehir ortak hesabından çıkarılmasına, bu uygulamaların 08.02.2008 tari
hinden itibaren başlatılmasına karar verilmiştir ( 2008/3 )
*Ortak cari hesaptan yapılacak iadelerin yöntemi ( Noterlikler ortak cari hesap uygulamasına
tabi işlemlerden yanlışlıkla fazla alınan harç, damga vergisi ve değerli kağıt bedellerinin daha sonra iş sahiplerine iade edilmesi halinde, noterlerimizin, bununla ilgili olarak önceden ortak hesaba yatırdıkları her türlü parala
rın iadesini bağlı bulundukları noter odasından istemeleri gerektiği, bulundukları dönem içinde bu hesaba yatıra
cakları paralardan kendiliklerinden mahsup edemiyecekleri, iade talebinde bulunulan noter odası tarafından da
bu paraların o tarihte görevli noterlerden tahsil edilerek iade isteminde bulunan notere ödenmesi gerektiği )
Genel yazı 2008/120 Sh.379
*Ortak hesap takibi ile görevli noterlerin masrafları karşılamak üzere düşecekleri prim hk. ( 1985/12 )
*Ortak hesapla ilgili N.K. 109, 110 ve 166/12. maddelerinin uygulanması hususunda
kontrol ve murakabe yetkisinin Oda Yönetim kurullarına verilmesine ( 1977/42 )
*Ortak hesapla ilgili noter hisseleri ( .....TL. nı aşan işlemlerde , noter hissesinin, vergi dairesinden
tahsil edildiği günü izleyen beş işgünü içinde noterlik ortak cari hesabına yatırılması, noter hissesi tutarı bu miktarlardan az olan işlemlerde, diğer ücretlerle birlikte işlemin yapılmasını izleyen beş işgünü içinde ortak hesaba
yatırılması, bu kuralın noter vekilleri için uygulanmıyacağı hk. ) 1990/6 – 2000/9
*Ortak hesaplardan isabet eden paralar ile bu hesaplara yatırılan paraların aylık iş cetvelinde gösterilmesi ve aidatın gayrisafi gelir üzerinden hesaplanması ( 1973/47 )
*Ortak hesaba giren işlerin yol ödeneklerinin vekile, ortak hesaba girmeyen yol
ödeneklerinin notere ait olması yönünde hizmet sözleşmesine hüküm konulması
hakkaniyete uygun olmadığından personele verilmesi düşünülen yol tazminatının ücret meyanında telakki edilerek noterin genel gelirinden ödenmesi hk. ( 1990/10 )
*Ortak işlemler hk. ( 1991/42 )
*Protestolarda ortak hesapla ilgili ( 1972/3059 nolu genelge aleyhinde) açılan dava
nın Danıştay Dava Daireleri Kurulunca reddedildiği hk. ( 1973/53 )
*Protesto ortak hesabına ait günlük listelerin de gönderilmesi ( 1998/40 )
*Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirlerinden elde edilecek gelirlerin
“Noterlikler Ortak Cari Hesabı” kapsamına alınmasına, uygulamanın 04.01.2010 tarihinden itibaren başlamasına, işlemi yapan notere % 50 prim verilmesine, noterlerin her ay sonunda bu konu ile
ilgili olarak düzenleyecekleri cetveli ayın sonunu izleyen 5 gün içinde bağlı oldukları oda başkanlıklarına kağıt
olarak ve elektronik ortamda göndermelerine, noter odalarınca en kısa zamanda “Araç satış işlemleri ortak cari
hesabı” açtırmalarına, uygulamanın oda başkanlıklarınca izlenmesine karar verildiği ( 2010/3 ) Tescil edilmiş
araçların satışından dolayı tahsil edilen gelirlerin ortak hesaba alınması konusundaki kararın ( 2 ) nolu bendinde
belirtilen prim oranının 01.04.2010 tarihinden itibaren % 50 den % 90 a yükseltilmesine ( 2010/8 )
*Yol ödeneği, her çeşit ücret kapsamına girdiğinden , işi dışarıda yapan katibe verilsin
veya verilmesin kanuni süresi içinde Noterlikler Ortak Cari Hesabına yatırılması gerekir ( N.K.
109 ve 110.maddesi ) 1978/7
*01 Mart 2009 tarihinden itibaren ihtarname, ihbarname ve hesap özetlerine ait
ortak hesap prim oranının % 20 olarak değiştirilmesi hk. ( 2009/4 )
*01 Aralık 2009 - 30 Kasım 2010 tarihleri arasında defter onaylama işlemlerinde
noter tarafından alınacak prim oranının % 25 olarak uygulanacağı hk. ( 2009/33 )
*01.01.2010-30.06.2010 döneminde uygulanacak ortak hesap sınırı ( 1.719,42 TL.) Ayrıca
harç ve damga vergisinden muaf veya istisna edilen işlem gelirlerinin ortak hesap kapsamına
alındığına ilişkin 2001/7 s. genelgenin de uygulanması ( Genel yazı 2009/112 Sh.234 )
*09.07.2010 tarihinden itibaren uygulanacak ortak cari hesap sınırının 1.783,35 TL. olduğu, harç ve damga vergisine tabi değerleri belirtilen miktardan fazla olan noterlik işlemlerinin
ortak cari hesap kapsamında kaldığı hk. ( Genel yazı 2010/74 )
*01.01.2011 - 30.06.2011 dönemi için ortak hesap sınırı ; 1.854,69 TL. olup harç ve
damga vergisine tabi değerleri bu miktardan fazla olan noterlik işlemleri ortak hesap kapsamında kalmaktadır.
Ayrıca harç ve damga vergisinden muaf veya istisna edilen işlem gelirlerinin ortak hesap kapsamına alındığına
ilişkin 22.02.2001 günlü 2001/17 sayılı genelge hükümlerinin de uygulanması gerekmektedir ( Genel yazı
2011/1 ) *2011 yılı ikinci dönem ortak cari hesap sınırı ; 1.933,80 TL. olup harç ve
damga vergisine tabi değerleri belirtilen miktardan fazla olan noterlik işlemleri ortak cari hesap kapsamında
kalmaktadır ( Genel yazı 2011/74 )
*2012 yılı ilk dönemi için ortak hesap sınırı ( 01.01.2012-30.06.2012) 1.933,80 TL . olacaktır. Bu çerçevede harç ve damga vergisine tabi değerleri bu miktarlardan fazla olan noterlik işlemleri ortak
hesap kapsamında kalmaktadır. Aralık ayına ait olup ortak hesaba giren işlem listelerinin parametre düzeltilmeden önce bilgisayardan alınması, bunu takiben milyonluk işlem sınırı bakımından parametrede gerekli değişiklik
lerin yapılması, ayrıca harç ve damga vergisinden muaf veya istisna edilen işlem gelirlerinin ortak hesap
kapsamına alındığına ilişkin 22.02.2001 günlü 2001/7 sayılı genelge hükümlerinin de uygulanması gerekmektedir. ( Genel yazı 2011/124 )
Konu baĢlıkları listesine dön
ÖĞRENCĠ
ĠġLEMLERĠ
*Askeri okullara girecek öğrencilerin nufus cüzdan örneklerine göz ve ten rengi
yazılmaması hk. ( 1981/50 )
*Askeri okullara girme hakkını elde eden öğrenciler ile silahlı kuvvetler hesabına
fakülte ve yüksek okullarda okuyan öğrenciler için düzenlenecek yüklenme ve kefalet senedi örnekleri ( R.G. 3 Eylül 1985 ) 1985/70
*Burs başvurusu ile ilgili olarak öğrenci ve velileri tarafından düzenlenen taahhüt
namelerin damga vergisinden istisna edilmesi ( 2004/7 sayılı genelge ile harç istisnası da
getirilmiştir ) 1996/7
*Çıkma belgelerinin ( yüksek okul ) örnekleri verilebilir ( 1989/8 )
*Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu ( 3308 s.) kapsamında düzenlenen çıraklık sözleşmeleri damga vergisinden müstesnadır ( 1989/44 )
*Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu kapsamındaki çıraklık sözleşmeleri ile öğrenim
kredisi ve burs almak, öğrenci yurduna girmek ve öğrenim, staj, ihtisas ve benzeri
gayelerle,öğrencilerle velileri tarafından okul ve yurt idarelerine veya ilgili kuruluşlara verilen
taahhütnameler ve kefaletnameler damga vergisinden istisna edilmiştir ( 2004/7 )
*Hava Harp Okulu öğrenci seçme uçuşuna girmek isteyen öğrencilerden istenen yeni taah
hütname ve 18 yaşını ikmal etmeyenler için muvafakatname örneği ( 1992/42 )
*İmam Hatip Lisesine girecek öğrencilerin kefaletnamelerinde gerçek değerin mutla
ka gösterilmesi hk. ( 1982/39 )
*Maliye Meslek Kursu' na gireceklerin verecekleri taahhütname ve bunlarla ilgili
kefaletnameler damga vergisinden muaf tutulmuştur ( 1986/70 )
*Okula girebilmek için gerek okul idarelerine ve gerekse okul idareleri dışında kalan ilgili kuruluşlara verilecek taahhütnameler ve bunlarla ilgili kefaletnameler damga vergisinden istisna edilmiştir. ( 1983/6 )
*Okul idarelerine verilecek taahhüt ve kefaletlerin herhangi birinin daha önceden yapılmasında yasal engel yoktur. Kefaletin muacceliyeti zamanında asıl borcun mevcut olması kefaletin geçerliliği için yeterlidir ( 1985/78 )
*Öğrenci burs/kredi taahhüt senetlerinin internet ortamından alınarak yapılacağı
hk. ( 2008/36 )
*Öğrenci işleri ve taahhütnameleri ile ilgili genelgelerin birleştirilmesi ( şekil – de
ğer gösterme - harç ve damga yönünden geniş açıklamalar, hükmü kalmayan genelgeler listesi )
Yürürlükte olan genelgeler : 1974/20-29, 1979/18, 1980/19, 1982/39-42, 1983/6-52,
1985/78, 1986/21-70, 1987/26–33–86-88, 1988/78 ( 1989/39 )
*Öğrenci-sporculardan istenilen ( veli taahhütnamesi ) nin düzenleniş amacı ve içeriği itibariyle noterlerce tasdik edilmesinde hukuki bir sakınca bulunmamaktadır. Değer gösterilmesi zorunlu kağıtlardan değildir. 488 S. Kanuna ekli (2) sayılı tablonun öğrenciler ve askerlerle
ilgili II/1. bendi gereğince damga vergisinden istisna edilmesi, maktu harca tabi tutulması ( örneği var ) 1998/58
*Öğrenci taahhüt senedi ( bursla ilgili ise 8 sayfa, değilse 7 sayfa kabul edilir ) 2005/ 6
– 2006 Sh.351
*Öğrencilere ait öğrenim ve katkı kredi senetleri ( Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar
Kurumu tarafından verilen öğrenim kredisi senetlerinin tanziminde öğrenci ile birlikte veli veya
vasisinin imzası yeterli olup ayrıca kefil aranmaz . Öğrenci reşit olsun veya olmasın öğrenim kredisi dışındaki katkı ( harç ) kredisi senetlerinde kefil aranır. Reşit öğrencilere ait öğrenim kredisi
senetlerinin tanziminde kefil aranmaz) Genel yazı 1996 Sh.165, 166, 186
*Öğrencilere verilen burs ve kredilerle ilgili taahhüt senetlerinin harç ve damga
vergisi istisnasına tabi olduğu ( 2004/7 )
*Öğrencilerin mecburi hizmet taahhütnamelerinde ( taahhüt ve kefalet senedi başlıklı )
kurumun öğrenciden asıl istediği ve öğrencinin de esas borcu mecburi hizmettir. Masraflar ve
tazminat borcu, asıl borcun ödenmemesine bağlı ( şarta bağlı ) borç vaadidir. Akdin müeyyidesi
nev'inden olan bu taahhütten ( Harçlar Kanunu 38. mad. uyarınca ) ayrı bir sözleşmeye konu olmaması nedeniyle harç alınmaması gerekir. Öğrencinin taahhüdünü yerine getirmemesi durumunda masraf ve tazminatları üçüncü kişinin ödemeyi taahhüt etmesi ise kefalet olmayıp, Borç
lar Kanunu 110. m. anlamında üçüncü şahsın edimini taahhüt sözleşmesidir. Aradaki fark; asıl
borçlunun, borcunu ödememesi halinde kefilin onun yerine ödemesi, taahhüt ede nin ise sadece
tazminat ödemekle yükümlü olmasıdır. Sonuç olarak ; değer gösterilmesi gerekmeyen ve maktu harca tabi olan birbiri ile ilgili iki işlem bir arada yapıldığından, Harçlar Kanunu 46. maddesi
uyarınca bunların sadece birisinden maktu harç alınması gerekir. ( 1993/74 )
*Öğrencilerin ulaşım ihtiyacının karşılanması amacıyla yapılacak giderler 222 s. İlk
öğretim ve Eğitim Kanunu' nun muafiyetle ilgili 78. maddesinde sayılmamıştır ( Bu nedenle ulaşım işi nedeniyle düzenlenecek kağıtların; Milli Eğitim Müdürlüğü ile kişiler arasında düzenlenmesi halinde damga vergisine tabi tutulması ve vergi mükellefiyetinin de kişilerce yerine getiril
mesi, Milli Eğitim Müdürlüğü ile resmi daireler ya da damga vergisinden muaf kuruluşlar arasın
da düzenlenmesi halinde damga vergisinden istisna edilmesi ) 1994/13
*Öğrenim kredisi ve burs alabilmek, öğrenci yurduna girmek için verilen taahhütname ve kefaletnameler damga vergisinden istisna edilmiştir ( 1989/44 )
*Öğrenim şartlarını ihlal eden şahısların tahakkuk eden öğrenim masraflarının
ilgili kuruma geri ödenmesine dair kefaletname ve borç senetlerinin damga
vergisinden istisna tutulması mümkün değildir, ihtiva ettiği değer üzerinden nisbi harç ve damga
vergisi alınması gerekir ( 2011/9 )
*Rusya'dan ayrılan Türk Devletlerinde okuyacak öğrenci taahhütnamelerinin maktu harca tabi olması, damga vergisinden istisna edilmesi gerekir ( 1993/15 )
*Sağlık meslek okullarına verilecek taahhütnamelerin onaylama suretiyle yapılmasında sakınca yoktur ( 1983/52 )
*Staj yapan öğrencilerden istenen tahhütnamelerin yapılmaması ( 1991/52 )
*TSK. Mensupları Çocuklarının Tahsiline Yardım Vakfı Öğrenci Yurtları Yönergesi
gereğince okul idaresine verilen yüklenme senedi değer gösterilmesi gereken kağıtlardan olduğundan zarar ve ziyana karşılık idareye ödeneceği taahhüt edilen depozito miktarı ile 2.
maddedeki bir aylık yurt aidatı tutarının gösterilmesi ve bu değerlerin toplamı üzerinden damga vergisi ve harca tabi tutulması ( 1986/21 )
*Ticaret ve Sanayi Odasından alınacak karşılıksız bursla ilgili düzenlenecek taahhütnamenin aylık burs miktarının süre ile çarpımı sonucu bulunacak miktar üzerinden nisbi
harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1987/26
*Yurtdışında öğrenim göreceklerle ilgili taahhütnameler ( ...... 'nın Almanya'da eğitim
yaptığı sürece her ay kendisine 2.000 Alman markı - veya en az 650 Euro – göndereceğimi beyan
ve taahhüt ederim, şeklindeki taahhütnamelerde damga vergisi alınmaz, üzerinde yer alan değer
den nisbi harca tabi tutulur. Ancak, ödemelerin kaç ay süre ile yapılacağının belirtilmesi veya öğ
renim süresinin taahhütnameye yazılması halinde nisbi harcın bilinen süreler karşılığı yapılacak
ödemenin toplam tutarı üzerinden tahsil edilmesi gerekir ) 2003/2
*Yurt içinde ve yurt dışında öğrenim, staj, ihtisas, kurs, mesleki araştırma, master yapma ve benzeri gayelerle öğrencilerle velileri veya ilgili kişiler tarafından okul idare
lerine ya da diğer kuruluşlara verilmek üzere düzenlenen taahhütnameler ve bunlarla ilgili kefaletnamelerin damga vergisinden istisna edilmesi gerekir. Buna göre; planör, paraşüt başlangıç
kurs eğitimine katılanlar tarafından Türk Hava Kurumuna verilmek üzere düzenlenen “Türk
Hava Kurumu Tarafından Açılan ( Planör, Paraşüt Başlangıç ) Kurs Eğitimine Katılmak İçin İstek
Belgesi” başlıklı kağıdın 488 s. Kanuna ekli (2) sayılı tablonun II/1. fıkrası hükmü uyarınca damga vergisinden istisna edilmesi gerekir. ( 2001/55 )
*Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca verilecek burs-kredi taahhüt senet
lerinin noterde tanzim ve tasdik edilmesine ilişkin iş ve işlemler ; vergi, resim ve harca tabi değildir ( 5102 s. Kanun – R.G. 06.03.2004 ) 2004/7
*Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Öğrenci burs / kredi taahhüt senetlerinin internet ortamından indirilmesi suretiyle onaylanması ( Kurum tarafından her
noterliğe verilen, TNB. internet sitesinde yayınlanan kullanıcı adı ve şifre ile burs/kredi talebinde bulunan öğrencinin taahhüt senedine ulaşılarak lazer yazıcıda birinci hamur A-4 kağıt boyutunda çıktı alınıp onaylanacaktır. Biri dairede kalmak diğeri öğrenciye verilmek üzere iki adet
olarak onaylanacak olan, harç ve damga vergisinden muaf bulunan ve bir örneği ekte gönderilen
bu senetlerden ( 9 ) sayfa üzerinden karşılaştırma ücreti alınacaktır. Gerekmedikçe ek kağıt kullanılmadan işlem tamamlanacaktır. Yeni düzenleme nedeniyle önceki genelgelerin aykırı düşen
hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır ) Uygulama ile ilgili geniş açıklama ekli ( 2008/36 )
Konu baĢlıkları listesine dön
ÖLÜME BAĞLI
TASARRUFLAR
*Bir kimsenin sağlığında, kendi iştirak ve muvafakatı olmadan mirasçılardan birinin,
o kimsenin mirası hakkında diğer mirasçılar veya 3. bir şahıs ile yaptığı mukaveleler batıl ve hükümsüzdür ( Türk Medeni Kanunu 613. maddesi ) 1987/40
*Mirastan feragat sözleşmeleri ( 4721 s. Türk Medeni Kanunu 528, 529 ) Geçerli olması
için resmi vasiyet şeklinde iki tanık huzurunda yapılması gerekir ( T.M.K. 545 ve 532 ) Murisle
mirasçıları arasında akdedilir, mirasçının miras hakkının tamamını veya bir kısmını ihtiva edebilir, karşılıksız veya bir karşılık sağlanarak yapılabilir ( 2004/2 )
*Mirastan feragat sözleşmelerinin de nufusa bildirilmesi gerekir ( 1989/15 )
*Mirastan feragat sözleşmelerinin ve noterler tarafından düzenlenen diğer ölüme
bağ lı tasarrufları yapanların ölümü halinde bilgi verilmesi için, bunların kayıtlı oldukları nufus dairelerine bilgi verilir, nufus daireleri de ilgilinin ölüm sütununa kurşun kalemle şerh
düşerek söz konusu evrakı ayrı bir dosyada muhafaza ederler ( 1991/14 – 2004/2 )
*Ölüme bağlı tasarruflardan belli bir parayı ihtiva edenlerin beher imza için binde 0.50 nisbetinde harç (5 liradan az, 25.000 liradan çok olmamak üzere) ve binde 5 nisbi damga vergisine ,
belli parayı ihtiva etmeyenlerin maktu harç ve damga vergisine tabi olması gerekir. ( 1976/21 )
*Ölüme bağlı tasarruf bildirimleri hakkında izlenecek yol ile ilgili genelgeler
( 1985/56 1989/15 – 1989/59 – 1991/14 – 2003/45 )
*Ölüme bağlı tasarruf bildirimlerinin ( Mernis projesi çerçevesinde on-line sisteme geçildiğinden ) noterlerin bulundukları yer nufus müdürlüğüne gönderilmesi ( 2003/45 )
*Ölüme bağlı tasarruflarla ilgili Medeni Kanun 505 . maddesinin 1. fıkrası “Mirasçı olarak
altsoyu, ana ve babası veya eşi bulunan miras bırakan, mirasının saklı paylar dışında kalan kıs
mında ölümüne bağlı tasarrufta bulunabilir” şeklinde değiştirilmiş, 506. maddenin 1.fıkrasının 3
nolu bendi madde metninden çıkarılmıştır ( R.G.10.05.2007 ) Genel yazı 2007/65 Sh.290
*Ölünceye kadar bakma akdinde değer gösterme mecburiyeti yoktur; muayyen bir
meblağı ihtiva ediyorsa nisbi, etmiyorsa maktu harç ve damga vergisi alınır ( 1989/103 )
*Ölünceye kadar bakma akdi ölüme bağlı tasarruflardan olmadığından 1512 s. NK.
kapsamında düşünülemiyeceği, nufus idarelerine bildirilmeyeceği ( 1996/62 )
*Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ( 3. kişi lehine ) 1998/42
Konu baĢlıkları listesine dön
ÖRNEK VERME
*Açılmayan vasiyetnamelerin örnekleri ; vasiyeti yapandan veya bu konuda özel yetkiyi
kapsayan, noter onaylı vekaletnameyi taşıyan vekilinden başkasına verilemez ( 2009/17 )
*Adi ortaklık karar örneği ( Üstlenilen bir ihale ile ilgili adi ortaklık oluşturulduğu, bu işe ilişkin verilen
teminat mektubu ve işin yapımından kaynaklanan karın dağıtımı, hakedişlerin ödenmesine yönelik kendi aralarındaki hak ve borç ilişkilerinin düzenlendiği, inceleme konusu kararın şirket yönetim kurulu kararı değil adi ortakların kendi aralarındaki bir iş sözleşmesi niteliğinde olduğu anlaşıldığından 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I-A/1 bendine göre damga vergisine ve 492 s. Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin I/1 bendi gereğince nisbi harca tabi tutulması gerekir. Bu tür bir kararın noterlikte örneğinin tasdiki talep edildiğinde nisbi damga vergisinin
ödetilmesinden sonra maktu suret harcı alınarak işlem yapılır ) Örneği var ( 2007/15 )
*Akdi mutazammın sipariş kabul mektupları ile mukavele yerine kaim mektuplar
damga vergisine tabi olacaktır ( Noterlikte bu işlemlerle ilgili örnek çıkartılmak istendiğinde veya bu işlemler noterlikte tanzim edildiğinde, damga vergisinin ödenmiş olmasına veya öden
mesine özen gösterilmesi hk. ) 1981/11
*Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin şirket kuruluşu, sermaye artırı
mı ve süre uzatımı işlemlerinde düzenlenen kağıtlara getirilen damga vergisi istisnasının
işlem asıllarından çıkarılan suretlere de uygulanması gerekir. Bu şirketlerin devir, birleşme, bö
lünme ve nev'i değişikliği işlemlerinden çıkarılan suretlerin de damga vergisinden istisna edilmesi gerektiği düşünülmektedir ( 2005/19 )
*A.Ş. hisse devirlerine dair yönetim kurulu kararlarının örneğinin çıkarılmasında
damga vergisi ( Anonim Şirket Yönetim Kurulunca; hisse devirlerinin kabul ve pay defterine
işlenmesi hakkında alınan ve gerek üçüncü şahıslar ve gerekse yönetim kurulu üyeleri
arasındaki pay devrine ilişkin bulunan ve pay devreden veya pay devir alan yönetim kurulu
üyelerinin imzasını da ihtiva eden yönetim kurulu kararlarının, haricen yapılan pay devirlerinin,
pay defterine yazılmasını sağlayan ve şirketin dahili işlemi vasfında bulunan bir karar olması
bakımından damga vergisine tabi tutulması mümkün bulunmamaktadır. Yönetim kurulu
kararlarında aynı zamanda, pay devrini sağlamak üzere pay devreden ve pay devir alan
şahısların “pay devreden” ve “pay devir alan” sıfatı ile bu karara ayrıca imza koymaları
durumunda, karar üzerinde düzenlenen bu şerh, pay devir sözleşmesi vasfı itibariyle damga
vergisine tabi tutulabilecektir. Bu nevi bir şerh bulunmayan yönetim kurulu kararlarına konu
pay devrinin kimler arasında yapıldığına bakılmaksızın, bu kararlar yönünden damga vergisi
uygulanması söz konusu değildir ) 2002/6 – 2011/5
*Anonim ve Limited şirketlerin anasözleşme değişikliklerine ilişkin yönetim ve ortaklar kurulu kararlarının noter onaylı örneklerinin yeterli olduğu ( kuruluş aşamasında bütün kurucuların imzaları zaten noter tarafından onaylanarak ticaret siciline tescil edildiğinden ) , ilgililer noter huzuruna gelip imzaların da kendilerine ait olduğunun onaylanmasını
talep ettikleri takdirde bu doğrultuda işlem yapılabileceği ( 2003/28 )
*Apartman yönetim kurulu karar defterinden çıkarılan suretler 488 s. Kanuna ekli ( 1 ) sayılı tabloda yer almadığından damga vergisine tabi tutulmaması gerekir ( 1992/57 )
*Avukatlara örnek verilmesi ( Ellerinde vekaletmane bulunan avukatlara, özel yetki gerektirenler hariç olmak üzere, müvekkillerince noterliklerde yapılan işlemlerden örnek verilmesi
hakkında Adalet Bakanlığı H.İ.G.M.21.10.2010 tarihli Mütalaası ) Genel yazı 2010/120
*Bankaların nezdinde bulunan yatırım fonlarının, içtüzüğünde yer alan sermayenin
artırılmasına dair tüzük değişikliğine ilişkin kağıtların noterlikte düzenleme veya tasdik
işlemine konu edilmeksizin sadece örneğinin çıkarılması halinde; 488 s. Kanunun 27. maddesi gereğince, değişikliği sağlayan kağıdın ihtiva ettiği artış miktarına isabet eden damga vergisi ödettirilmeden
örnek çıkarma talebinin karşılanmaması gerekir. Sözü edilen değişiklikle ilgili olmakla birlikte, ilgili ( ban
kanın ) kuruluşun imzası bulunmayan ve fakat sadece SPK' nın mührü bulunan fon içi tüzüğü değişikliğine
dair kağıt yönünden damga vergisi tatbikatı söz konusu olmayacaktır. Fon tutarının artırılması sonucunda,
yatırım fonu katılma belgelerinin kayda alınmasına ilişkin olarak SPK tarafından düzenlenen belgeler yönünden ise damga vergisi uygulaması mümkün değildir ( 3 adet işlem örneği var ) 2003/60
*Belediyenin taşınır ve taşınmaz mal varlığını, yıllık gelirini ve yapacağı yatırımları
konu alan “Belediye Meclisi Olağanüstü Toplantı Kararı” 488 S. Kanuna ekli (1) s. tabloda yer
alan kağıtlardan olmadığından,damga vergisine tabi tutulması mümkün değildir. Aslı damga vergisine tabi olmayan kağıdın noterlikte çıkarılacak örneğinin de damga vergisine tabi tutulmaması , Harçlar Kanununa bağlı (2) sa
yılı tarifenin II-5-a bendi gereğince maktu harca tabi tutulması, bu kağıdın yabancı dile çevrilmesi halinde (2) sayılı tarifenin II-5-b bendi gereğince maktu harç alınması gerekir. Bu kağıt üzerinde imza tasdik işlemi yapılması
ve bu kağıdın beyaname olarak düşünülmesi hali maktu harç alınmasına engel teşkil etmez ( 1995/57 )
*Birden fazla belge örneği aynı kağıt üzerinde ve tek yevmiye ile çıkartılabilir ancak bu
takdirde harç vesair giderler örneği çıkartılan belge sayısına göre alınır ( 1991/81 )
*Ceza soruşturmasına konu olan ifade tesbiti ve böyle bir ifadeden örnek tasdiki
gereksizdir ( 1981/76 )
*Çıkma belgelerinin ( Yüksek Öğrenim Kurumları ) örnekleri verilebilir ( 1989/8 )
*Damga Vergisi Kanunu 22. maddesinin ( b ) bendi kapsamında olan mükelleflerce
düzenlenen ve düzenleme tarihinden itibaren onbeş günlük süre dolmadan notere
tasdik veya örnek çıkarılması amacıyla getirilen, ancak damga vergisi ödenmemiş olan kağıt
lara ilişkin vergi, noterlikte işlem yapılması sırasında ödenebilecektir ( 2005/21 )
*Damga vergisi ödenmemiş manifesto örneklerinden damga vergisi ile % 50 oranında
kusur cezası kesildikten sonra örnek tasdiki işlemi yapılır ( 1989/92 )
*Elinde vekaletname bulunan avukatlara, müvekkillerine ait işlemlerden örnek verilmesi hk. ( Kanun koyucu, genel vekaletnameyle noterliklerde yapılan işlemlerden örnek alınabilmesini mümkün kılmaktadır.Sadece açılmamış vasiyetnemeler bakımından özel yetki aranacaktır )
Adalet Bak. H.İ.G.M. 21.10.2010 tarih ve 11066-27680 s. Mütalaası ekli ( Genel yazı 2010/120 )
*Finansal kira sözleşmesinden 3226 s.Kanun 30/1.maddesi gereğince harç alınma
ması ancak, bunlara ilaveten istenilen örneklerden 50 harf bir satır, 20 satır bir sayfa hesabı ile
harç alınması gerekir ( 1995/39 )
*Fon İç Tüzük Değişikliği ve Yatırım Fonu Katılma Belgelerinin kayda alınmasına
ilişkin belgelerin tasdiki ve örnek çıkarılması hk. ( 2003/60 )
*Fotoğraf yapıştırılması zorunlu noterlik işlemlerinde ( N.K. Yönetmeliği 93. md.)
ilgili tüzel kişi ise işleme imza koyan ve bunların akdi veya kanuni mümessillerinin de fotoğ
raflarının yapıştırılması gerektiği ( 1977/35 – 1985/7 – 1988/67 )
*Fotokopi ile örnek çıkartılmasına imkan tanınmıştır, noter onaylı fotokopi örneklerin
resmi dairelerde kabul edilmesi gerekir ( 1977/18 - 1977/ 31 – 1978/14 )
*Fotoğrafsız nufus cüzdanlarının ( 15 yaşından küçüklere ait ) noterden onaylı örneğinin
çıkarılabileceği hk. ( 1978/1 )
*Garanti sözleşmeleri ihtiva ettiği değer üzerinden harca tabi tutulur, hariçte tanzim edilmiş aslından örnek istenirse belge aslının damga vergisinin ödenip ödenmediği araştırılır ( 1985/10 )
*Genel vekaletnameyle ; vekalet sözleşmesinin kurulup kurulmadığının, önericinin iradesini karşı tarafa ulaştırıp ulaştırmadığının veya bu iradenin devam edip etmediğinin noter tarafından bilinebildiği durumlarda ( açılmamış vasiyetnameler açısından özel yetki arayan kanun hükmü ayrık olmak
kaydıyla ) Noterlik Kanunu 94/1. maddesinde belirtilen ilgilinin vekili sıfatıyla, noterliklerde yapılan
işlemlerden örnek alınabilmesinin mümkün olduğu düşünülmektedir ( Genel yazı 2011/35 )
*Haricen yapılmış bayilik sözleşmesinden örnek istenmesi halinde bu işlemin damga
vergisinin tam olarak ödenip ödenmediğine bakılır ( 1987/68 )
*İbrazdan örnek verme işlemlerinde noterlikçe verilecek şerhin, N.K. Yönetmeliği 95. mad
desi hükümlerine uygun şekilde düzenlenmesi hk. ( Genel yazı 2002/16 Sh.147 )
*İbrazdan örnek verme işleminde; ibraz edilenin asıl olması koşulu ile, ilgilinin talebi alınmak suretiyle ve işlemin niteliğine göre altına ( işbu suret aslına uygundur ) şeklinde şerh konulması ve noterlik dairesinde alıkonulacak örneğin arkasına da ( ibraz ettiğim aslına uygun
dur ) ibaresi yazılıp altının ilgiliye imzalatılması suretiyle işlem yapılabileceğine ( 1998/47 ve
2002/16 ve 2002/39 genel yazılar görüşülerek ) karar verilmiştir ( 2003/50 )
*İcra Müdürlükleri tarafından noterlik evrakının istenmesi halinde N.K. 55. maddesi
ve Adalet Bakanlığı H.İ.G.M. 20.01.2006 tarih ve 102 sayılı genelgesinde belirtilen usulün uygula
nacağı, işlemden örnek istenmesi halinde ise yine bağlı olduğu mahkemeden karar almak suretiyle N.K. 55. maddesinin son fıkrasında belirtilen yazı ücretinin de ödenmesi gerekir (2009/32)
*İhale kararlarının noterlere tasdike getirilmesi veya suretinin çıkarılmak istenilmesi halinde, ilgili noterlerce söz konusu kağıtlara ilişkin damga vergisinin ödenip ödenmediğinin araştırılması gerekir ( 1993/22 )
*İlgilisine ait olduğu sabit olmak kaydıyla, noterin , çıkardığı nufus hüviyet suretini fotoğraflı olarak tasdik etmesinde yasal bir sakınca yoktur. ( 1988/76 )
*İmza sirküleri fotokopi ile çoğaltılıp tasdik edilebilir ancak ihtiva ettiği imza sayısına
göre harç alınır ( Bu örnek asıl nüsha gibi kullanılır ) 1988/42
*İmza sirküleri örneklerinin ( B ) cilbendinde saklanması ( Genel yazı 2002/42 Sh.186 )
*İhale kararlarının örneği istenirse damga vergisinin ödendiğinin araştırılması gerekir
( 1993/22 ) DeğiĢti : 2008/25
*İşlem aslının ibrazı usulü ( Bir kişi veya kurumun elinde bulunup mahkemeye teslim edilmesi gereken belgenin aslı istendiğinde, kişi veya kurumun bulunduğu ya da belgenin teslim edileceği yerdeki asliye mahkemesi tarafından örneği onaylanarak aslı mahkemeye gönderilir yahut
teslim edilir. Mahkemece onaylanmış belge örneği, aslı gibi hüküm ifade eder ) H.M.K.217
*Kamu kurumlarının internet sitelerinde yayınlanan belgelerin örneğinin tasdiki
usulü ( Kamu kuruluşlarının web sayfalarında yer alan bir belgenin çıktısının işlem sahibi tarafından noterliğe
getirilmesi halinde; noterlikçe ilgili web sayfasına girilerek belgenin görülmesi ve noterlik dairesindeki bilgisayardan çıktısının alınması suretiyle, ilgili kamu kuruluşunun web sayfasında yayınlanan belgenin aynısı veya çık
tısı olduğu belirtilerek , onaylama veya örnek verme işleminin yapılabileceği ancak bu şekilde tasdik işlemi yapı
lırken çoğu resmi kurumun internet sitesinde “ bu belge resmi belge hükmünde değildir” şeklinde yer alan iba
renin göz önünde bulundurulması gerekir ) 2006/41
*Kara manifestolarından örnek istenmesi halinde, damga vergisi tahsil edilmemişse, ver
gi ve cezasının tahsilinden sonra işlem yapılması ( 1988/12 )
*Karar defterinden örnek istendiğinde ( imzaların görülebilmesi için ) fotokopi suretiyle
örnek çıkartılması, örneğin yazılarak çıkartılması halinde fotokopisinin eklenmesi ( 2004/28 )
*Muhasebeci ve Mali Müşavir Odaları örnek isteyemez ( 1995/17 )
*Mümeyyiz küçükler; sadece borç yüklendikleri hukuki işlemleri temsilcilerinin
rızası ile yapabilmektedirler. Borç veya yükümlülük altına sokacak nitelikte olmayan diploma ve nufus cüzdanı örneği çıkarma işlemlerini bizzat yaptırabilirler. ( 1995/23 )
*Müstenidat o işlemin mütemmim cüz'ü olduğundan, örnek verilirken eklerinin
örnekleri de verilecektir ( 1980/32 )
*Müteahhitlik karnesinin devrini ve bu karnenin üç yıl daha kullanılmasını kabul ettiğine
dair ( muvafakatname başlıklı ) kağıt değer gösterilmesi zorunlu kağıtlardan olmadığından maktu harç
ve damga vergisine tabidir. Müteahhitlik karnesinin şirkete devredilmesine dair kararın ise ancak
resmi daireye ibraz edilen suretinin maktu damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1993/52 )
*Noterlik işlemlerinden örnek alabilecek kişiler ( Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel
Müdürlüğü 19.01.2007 günlü ve 1163 sayılı yazısıyla; ...1512 sayılı Noterlik Kanunu 94. maddesinde, noterler tarafından yapılan işlemlerin örneklerinin, ancak ilgililerine, kanuni mümessil
veya vekillerine yahut mirasçılarına verilebileceği hükme bağlanmış; aynı Kanun 72. maddesinde ise 'İlgili, belgelendirme isteminde bulunan kişidir.' denilmek suretiyle 'ilgili' kavramına Noterlik Kanunu yönünden genel ve sınırlayıcı bir tanım getirilmiştir. Kanunun bu açık hükmü karşısında, 'ilgili' kavramını, temlik, feragat ve vekalet gibi tek taraflı işlemlerde lehine işlem yapılanlar ile vekalet verileni de kapsayacak şekilde yorumlamanın mümkün olmadığı, ancak N.K. 94.
maddesinde 'vekiller' de örnek verilebilecek kişiler arasında sayılmakla, örneğin verilmesi talep
olunan işlemle tayin olunmaları halinde dahi vekillere bu işlem örneğinden verilebileceğinin düşünüldüğünü.... bildirmiştir ( Genel yazı 2007/144 Sh.395 )
*Noterlik Kanunu 55. maddesinde sayılanlar dışındaki resmi daireler, ilgilisi olmadık
ları bir noterlik işleminin örneğini istedikleri takdirde ; hakimden izin alıp izin kararı ve yazı ücreti ile birlikte başvurmaları gerekir ( 1984/10 – 1991/51 )
*Noterlik Kanunu 55. maddesi hk. ( 1988/25 – 1988/66 – 1991/55 1992/15 – 1994/18
- 1994/49 )
*Noterlik Kanunu 55. maddesi uygulaması ( 2002/4 – 2005/30 – 2005/31 )
*Noterlik Kanunu 79.maddesi hükmüne göre , Kanuna uygun surette harca tabi tutulan iş kağıdına harçsız olarak eklenen belgelerden ( müstenit ), daha sonra örnek
çıkarılmasının istenilmesi halinde de, örneği çıkarılan ve asıl evraka eklenen belgelerin müstenit
olarak eklenip eklenmediğine bakılmaksızın tamamından 492 s. Kanuna bağlı ( 2 ) s. tarifenin II5/a bendi gereğince suret harcının alınması gerekir ( 1996/47 )
*Noterlik Kanunu ve Yönetmeliğin ilgili hükümleri çerçevesinde; noterler belgeye
ilişkin herhangi bir şart ileri sürmeksizin aslı ibraz edilen belgenin örneğini çıkarmak zorundadır. Herhangi bir kimliğin veya belgenin soğuk damgalı olup olmaması örnek çıkarma işleminde önem arzetmemektedir ) Genel yazı 2007/39 Sh.249
*Noterlikte gerçekleştirilen bir araç satış işleminde bir yapraktan oluşan vekalet
nameye yine bir yapraktan oluşan vekaletname sureti müstenit eklenirse , müstenit
olan suret 210 s. Kanuna ekli tablonun I/a bendine göre, asıl işlemin ise I/c bendine göre değerli
kağıt bedeline tabi tutulması gerekir. Ancak, daha önce gerçekleştirilmiş bu tür bir işlemin sonra
dan örneğinin çıkarılması istenirse örneği çıkarılan asıl evraka ekli vekaletnamenin de noter tarafından bir suret tasdiki işlemine tabi tutulması, sebebiyle 210 s. Kanuna ekli tablonun I/c
bendine göre değerli kağıt bedeline tabi tutulması gerekir ( 1996/47 )
*Nufus cüzdanı örnekleri ( fotoğraflı olabilir, cüzdandaki fotoğrafın aynısı olması gerekmez
o kişiye ait olması yeterlidir ) 1988/76
*Nufus cüzdanı, pasaport , diploma ve benzeri çok yapraklı belgelerin örnekleri ni
yazılı metinler gibi kabul etmek mümkün değildir, her sayfasından ayrı ayrı, tarifede yazılı harç miktarının alınması gerekir. Ön ve arka yüzlerinin fotokopisinin aynı kağıda veya farklı
kağıda alınması durumu değiştirmez ( 1990/18 – 1990/45 )
*Onaylama şeklinde yapılan sözleşmelerin ilgililerine verilen suretlerine yazılan
onama şerhinden ayrıca yazı ücreti alınmamaktadır. Ancak ilgililerin sonradan ikinci
defa suret çıkarmak istemeleri halinde; çıkartılan suretlerin altına ikinci bir onama şerhi yazılmaktadır. Yazı ücretinin tesbitinde işlemin muhtevası ve birinci onama şerhinin birlikte nazara
alınması, ikinci onama şerhinin yazı ücretine dahil edilmemesi gerekir ( 1993/64 )
*Örnek alabilecek kişiler ( Genel Yazı 2007/144 )
*Örnek onay işlemlerinde “işbu suret aslına uygundur” “ibraz ettiğim aslına uygundur”
ibareleri kullanılır ( 2003/50 )
*Örnek verme ( tanımı, kimlere verilebileceği ve örnek verme şekilleri ve dikkat edilecek hususlar ) 1975/19
*Örnek verme ile ilgili tüm işlemlerde olduğu gibi, sendika üyeleri ile ilgili bilgilerin ve belge örneklerinin, N.K. 55, 72, 94 ve takip eden maddeleri ile 2007/144 sayılı genel
yazımız da belirtilen ilgilileri dışındaki kimselere verilmemesi, haricen bilgi verilmesi de yasalara aykırı olduğundan gerekli hassasiyetin gösterilmesi ( Genel yazı 2009/39 Sh.147 )
*Örnek verme işlemleri ( 1998 Sh.218 – 2002 Sh.147 Sh.185 )
*Örnek verme işleminde ; dairede kalan nüsha için de yazı ücreti alınır ( 1975/31 )
*Örneklere resim yapıştırılması konusu 1977/34 sayılı genelgede ve bu genelgeye ekli Tapu
ve Kadastro Genel Müdürlüğü 19.08.1977 tarih 4-1-9-7/ 5501 - 5507 sayılı genel gelerinde açıklanmış
tır ( Bakınız aşağıda; Tapu ile ilgili işlemlere fotoğraf yapıştırılması ) Genel yazı 2008/ 85 Sh.345
*ÖTV Genel Tebliğleri ekindeki taahhütname örnekleri ( Bu örneklerin her birinin altında
tabi olacakları damga vergisi prensipleri belirtilmiştir) Buna göre söz konusu taahhütnamelerin
noterliklerde onaylama işlemine tabi tutulması halinde,değeri gerektirenler yönünden,nisbi dam
ga vergisinin yanı sıra nisbi harç da tahsil edilmesi, değer gerektiren taahhütnamelerden örnek
çıkarılmasının talep edilmesi durumunda ise kağıda ait nisbi verginin ödettirilmesinden sonra
işlem yapılması gerekir ( Damga vergisi sirküleri ve 11 adet taahhütname örneği ekli ) 2007/20
*Özel kanunlarla asılları harçtan muaf işlemlerin örnekleri hk. ( 1977/1 )
*Petrol Ofisi Genel Müd. ile bayiler arasında yapılacak sözleşmelerin noterlerde yap
tırılması halinde mutlaka değer gösterilmesi,bu değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alın
ması, haricen yapılmış bir bayilik sözleşmesinden örnek istenmesi halinde ise, bu işlemin damga vergisinin tam olarak alınıp alınmadığının araştırılması ( 1987/68 )
*Protesto ve ihbarname işlemlerinin örneklerinin çıkarılmasında N.K. 96 ve N.K. Yön.
95. maddesi hükümlerine uyulması hk. ( 1985/45 )
*Rehin blokaj ve kredi taahhütnamelerinden örnek çıkartılmasında damga vergisi
( 1997/40 )
*Resmi daireler ve kamu tüzel kişiliğine sahip olan kurumların dışındaki şirketlerin, kooperatiflerin, vakıfların vb. kuruluşların aldığı ihale kararı ve bu mahiyetteki ka
rarların damga vergisine tabi tutulması imkanı kalmamıştır ( 2007/30 ve 2007/62 nolu genelgelerdeki uygulama prensipleri de sadece daireler ve kamu tüzel kişileri için uygulanacaktır ( 2008/25 )
*Sözleşmede “eklidir” ibaresi varsa eklerinin aranması ve işleme eklenmesi gerekir
( 1981/16 )
*Şirket alacağının sermaye ihtiyatlarına tahsis kararı şirketin dahili işleri vasfında olup, damga vergisine tabi değildir, kararla ilgili örnek çıkarma işleminden sadece maktu harç alınır ( ihale kanunlarına tabi olsun veya olmasın resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumlarca bir malın artırma ve eksiltme, pazarlık ve sair şekilde alınması, satılması
veya hizmetin görülmesi, gördürülmesi maksadıyla şahıs ve bedel tayini suretiyle verilen kararların “ihale kararı” olarak damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir ) 2009/27
*Şirket sermayesinin artırılmasına ilişkin olup henüz ticaret sicili ve gazetesinde
tescil ve ilan edilmemiş bulunan yönetim ve genel kurul karar örneklerinin aslı damga
vergisine tabi olmadığından fotokopi ile çoğaltılan suretlerinden de damga vergisi alınmaz
( 1987/22 )
*Şirket veya kurumun dahili işlemi vasfında bulunan ve nihai alım - satım kararı
olmayan kararlar ( 10 adet karar örneği var ) damga vergisine tabi olmadığından söz konusu
kararların örneğinin çıkarılmasında sadece maktu suret harcı tahsil edilir ( 2007/30 )
*Şirketin tasfiyesi için tasfiye memuru seçimine ilişkin kararın aslı damga vergisine
tabi olmadığından sureti de damga vergisine tabi değildir ( 1989/64 )
*Tapu ile ilgili işlemlere fotoğraf yapıştırılması ve 13.08. 1976 da yürürlüğe giren Noterlik Kanunu Yönetmeliğinden önce düzenlenip tapuda işlem yapılmasını gerektiren sözleşme
ve vekaletname örnekleri ile ilgili açıklamalar ( 1977/34 )
*Tapu Sicil Müdürlüklerince,vekaletnamelerin imzalı asıllarının bir suretinin, teyid
amacıyla ve faks yoluyla noterliklerden istenebileceği, faks çıktılarının N.K. 94-99. Maddelerinde düzenlenen ( Örnek ) anlamında mütalaa edilemiyeceği ( Genel yazı 2009/60 Sh.162 )
*Türkçe ve yabancı dilde sayfaları bulunan mukavele veya kağıtların örneğinin çı
kartılması istendiğinde harç uygulaması yönünden Türkçe ile yazılmış sayfaların ( Harçlar Kanunu (2 ) sayılı tarifesi II-5/a fıkrası ) , yabancı dilde yazılmış sayfaların ( aynı tarifenin II-5/b fık
rası) uyarınca harca tabi tutulması gerekir ( 1991/82 )
*Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından istenen belge ve işlem örneklerinin
( Bankalar Kanunu 15. mad. kapsamına giren işlemlerle sınırlı olmak üzere, Devletin güvenliği
ve temel dış yararlarına karşı ağır sonuçlar doğuracak haller ile meslek sırrı, aile hayatının gizliliği ve savunma hakkına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla ) verilebileceği ( 2004/42 )
*Vasiyetname Türk Medeni Kanunu hükümlerine ( Madde 589 ) göre açılmadan önce, N.K. 94/son maddesinde belirtildiği gibi, vasiyeti yapandan veya bu konuda özel yetkiyi kapsayan, onaylı vekaletnameyi taşıyan vekilinden başkasına örneğinin verilmesinin mümkün olma
dığı, N.K. 55. maddesi hükmünün ancak belirtilen usulde vasiyetnamenin açılmasından sonra hüküm ifade edeceği düşünülmektedir ( 2009/17 )
*Yabancı dildeki bir yazının örneğinin çıkartılması, bir dilden diğer dile veya bir yazıdan
başka bir yazıya çeviri yapılması işlemleri ve ekleri ( 1981/12 )
*Yabancı dildeki kağıdın örneğinin çıkartılması işleminde asıl belgenin örnek veya fotokopisinin işleme eklenmesi, diğer çeviri işlemlerinde buna gerek olmadığı ( 1981/23 )
*Yabancı memleketlerle Türkiye'deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtların tercüme ettirilmesi veya örnek çıkartmak üzere noterliğe getirilen -ka
nunda gösterilen istisnalar dışındaki- kağıtlardaki değer üzerinden nisbi damga vergisi ve sayfaya göre harç alınması gerekir ( 1980/18 )
*Yatırım Teşvik ve Yatırım İndirim belgelerinin örneklerinin noterde tasdiki sırasında
soğuk damganın görüldüğüne dair bir şerh konulmasının uygun olacağı hk. ( 1990/59 )
*Yeni nufus cüzdanlarına Noterlik Kanunu 97. maddesindeki şerh verilemez ( 1976/35 )
*Yüksek Öğretim Kurumlarınca öğrencilere verilen çıkma belgelerinin örneklerinin
noterlerce çıkartılabileceği hk. ( 1989/8 )
Konu baĢlıkları listesine dön
( P-R )
PROTESTO
SENETLER
*Ay içinde görevden ayrılan veya göreve başlayan noterin dönemi ile vekalet döne
mine ait kambiyo senetleri ortak hesabının belirlenebilmesi bakımından her ay odalara gönderilen aylık kambiyo senetleri listesine ek olarak o ay içinde protesto edilen senetlerin
günlük dökümünü gösterir listelerin de gönderilmesi gerekmektedir ( 1998/40 )
*Banka tarafından aynı gün birlikte gönderilen birden fazla protesto işleminin tek
tek yevmiye nosu belirtilmek ve alınan masrafların herbiri ayrı ayrı gösterilmek kaydıyla ( Örn.
tek muhataplılar birarada) tek makbuz kesilmesinde sakınca olmadığı ( 1985/2 )
*Banka şubeleri üzerine keşideli çeklerin ( Banka şubelerince tahsile alınan veya temlik
cirosuyla bankaya verilen başka bankaların şubeleri üzerine keşideli çekler, ibraz süreleri içinde
bu şubelere ibraz edildiği halde muhatap banka tarafından hiç veya kısmen karşılığı bulunmayan
bu çeklerin arkasına şerh verilmekten kaçınıldığı durumlarda ) ibraz süresi geçmeden, protesto
ile belgelendirilmesi için noterlere başvurulması halinde bu taleplerin, T.T.K. 720 ve 721. madde
sine göre işleme konulması ( 1988/29 )
*Birden fazla borçlusu olan senetlerde hamilin, borçlanmadaki sıraya bakmaksızın bazı
larına başvurarak ödemeyi isteme hakkı olduğuna göre, ödemeyi istediği boçlunun ticaret yerinin, ticari yeri bulunmadığı takdirde ikametgahının bulunduğu yer noterliğince protestonun düzenlenmesi gerekir ( 1981/52 )
*Bonoların T.T.K. daki hususları ihtiva etmesi gerekir ( vade tarihi olması, tahrifat olmaması gibi ). Borç miktarı yabancı para birimi ile gösterilebilir. ( 1986/63 )
*Bonoda veya başka bir kıymetli evrakta ; ihtilaf halinde yetkili merci olarak başka bir mahal hakimliğinin gösterilmiş olması ve bononun protesto anında başka bir mahal
deki banka elinde bulunmasının, bu senedin protesto işleminin borçlunun ikametgahı noterliğince yapılmasına dair yasa hükmünü değiştirmeyeceği ( 1991/71 )
*Çek bir ödeme emri olduğundan, poliçedeki gibi kabul etmeme protestosu mümkün değil
dir. Hangi durumlarda protesto düzenlenebileceği ayrıntılı olarak belirtilmiştir. ( 1996/52 )
*Defter onaylama ve protesto giderleri ( Genel yazı 2007/156 – 2008/21 )
*Eşi avukat olan noterin, eşinin müvekkilleri adına ihtarname, ihbarname, protesto keşide edemiyeceği hk. ( 1984/36 )
*Finansal kiralama ve factoring şirketlerinin yaptırdıkları protestoların kambiyo
ortak hesabı kapsamında olduğu, ancak bu şirketlerin bankalar gibi noterliklere bağlanma
sının gerekmediği, hangi noter tarafından yapılırsa o noter tarafından ortak hesap uygulamasına
tabi tutulması gerekir ( 2004/31 )
*Gerçek kişiler tarafından getirilen senetlerin protesto gelirlerinin ortak hesaba
yatırılmasına gerek bulunmadığı hk. ( 1983/14 )
*Çek protestoları ( Hamil tarafından çekin süresinde muhatap bankaya ibraz edilmesine rağmen
muhatap banka tarafından ödemeden imtina edilirse hamil bu durumu ; a-) Ödemeden imtina protestosu
ile, b-) Muhatap tarafından, ibraz günü de belirtilmek kayıt ve şartıyla, çekin üzerine yazılacak red beyanı
ile, c-) Çek, hamil tarafından muayyen müddet zarfında bir takas odasına teslim edilmiş olmasına rağmen,
ödenmediğini ifade eden, takas odasının tarihli ve imzalı beyanı ile tesbit edilebilir. Bu tesbit, hamilin ciranta, keşideci ve diğer çek borçlularına karşı müracaat hakkını kullanması bakımından önemlidir. Çekin
ibraz müddeti TTK. 708. maddesinde belirlenmiştir. Ödemeden imtina protestosu veya buna eş tesbitlerin,
ibraz müddetini geçirmeden yapılması lazımdır. Noter, önüne gelen çekin bankaya müddeti içinde ibraz
edilip edilmediğini araştıracak, eğer çek üstünde bunu belirtir bir kayıt yoksa, hamilden, süresinde muhatap bankaya çeki ibraz ettiğini gösterir bir belge isteyecektir. Bu şartlar gerçekleştiği takdirde noter keşideciye, cirantalara ve diğer çek borçlularına bonodaki usule göre protesto gönderebilir. Muhatap bankaya
protesto göndermesi mümkün değildir. Çekler protesto için banka aracılığı ile notere verilebileceği gibi
hamil bizzat kendisi de tevdi edebilir. Ticari protestolar damga vergisi dışında bırakılmıştır ) 1996/52
*Hamili şahıs olan emre muharrer senetlerin protestosunda; ihbar ve ibrazla ilgili mü
kellefiyetlerin yerine getirildiğine ve muhatabın protesto edilmesinin istendiği ne dair hamilin
imzalı beyanının alınması gerekir ( Genel yazı 2003/36 Sh.167 )
*İhracaat garantili yatırım kredilerine ait teminat senetleri damga vergisinden
muaf olduğundan, protesto edilirken damga vergisinin tamamlanması aranmaz. ( 1984/16 )
3505 sayılı Kanunun Geçici 2. mad. göre ihracaat kredisinin teminatını oluşturmak üzere düzen
lenmesi nedeniyle damga vergisinden istisna edilen bonoların, noterlerce protestosu sırasında,
ihracaat kredisinin teminatı olduğunun tevsiki halinde, damga vergisinin ödenip ödenmediğinin
araştırılmasına gerek bulunmamaktadır ( 1991/47 )
*İhtarname veya tebliği gereken sair evrakın Tebligat Kanunu 21. maddesi uyarınca tebliğinde T.C. kimlik numarası (Muhatabın yani kendisine tebligat yapılacak olanın T.C.
kimlik numarasının –noterliklerde işlem yapıldığı sırada- bilinmesine imkan bulunmadığından,
muhatabın T.C. kimlik numarası yazılı olsun veya olmasın, muhtar, ihtiyar heyeti azaları, zabıta
amir ve memurlarının, tebligat evrakını almak zorunda oldukları hk.) Genel yazı 2011/36
*İş kabul saatleri içinde getirilen protesto işlemlerinin mutlaka kabulü gerekmektedir
( 1986/71 ve Genel yazı 2003/60 Sh.196 )
*Kambiyo senedi vasfını yitirmiş adi senet niteliğinde sayılan senetler için matbu
protesto kağıdının yukarı kısmına “ihtarname” yazılmaması, ayrıca Boçlar Kanunu' na uygun ihtarname yazılıp gönderilmesi ve gelirinin ortak hesaba yatırılması ( 1980/3 )
*Kambiyo senetlerinin dağıtımı hk. ( 1977/36 – 1977/37 )
*Kambiyo senetleri protestosu ile ilgili olarak bankalarla imzalanan protokol, kambiyo senetleri ortak hesabı ve uyulması gerekli kurallar ( 1972/3059 ) Ek genelge ( 1973/1 )
Ortak hesap hk. ( 1973/21 ) Genelge hükümlerine uyulması ( 1973/43 )
*Keşide edilmesi günle sınırlı olan protesto işlemlerinin düzenlendiklerinin ertesi günü veya
işlerin çok olması halinde ise en kısa süre içinde postaya verilmesi hk. ( 1988/74 )
*Noter, katibi hakkındaki protesto işlemini keşide edebilir ( 1987/9 )
*Odalarca yapılan senet taksimlerine fazlaca itiraz olunmaması ve iş kabul saatleri
dahilinde getirilen protesto işlemlerinin mutlaka kabulü gerektiği ( 1986/71 )
*Ödememe protestoları, ilgilisi tarafından istenirse vadeyi izleyen 1. iş günü, veya 2. iş günü
çekilebilir, bunda yasal bir sakınca yoktur ( 1982/19 )
*Protesto edilecek senetlerin bankaların kendi memurları vasıtasıyla noterliklere
getirilmesi ve geri alınmasının uygun olacağı hk. ( 1993/60 )
*Protesto edilmesi talep edilen senet üzerinde, kullandırılan kredi ile ilgili olduğunun şerhedilmiş olması veya kredi ile ilgili olduğunun belgelendirilmesi halinde, bu senetlerin protesto işlemlerinden harç alınmaması gerekir ( 2009/29 )
*Protestolarda uyulması gereken esaslar ( Protestoya kaydedilen bilgilerin keşideci tarafından verildiğini tevsik bakımından , keşidecinin bu bilgilerin tamamını içine alacak yazılı ve im
zalı beyanına ait tutanak veya belgenin de dairede kalacak protesto nüshasına eklenmesinin yerinde olacağı ) 1978/12
*Protesto işlemlerinde bankalarla yapılan protokol hükümlerine ve genelgelere
uyulması, bu konuda bankalarla muhabere yapılmaması, işlem bedelinin hesaba geçirilme suretiyle de alınabileceği ( 1973/6 – 1973/8 – 1973/43 - 1974/26 )
*Protestolar konusunda T.C. Merkez Bankası yazısı ( 1973/25 )
*Protestolarda ortak hesapla ilgili ( 1972/3059 nolu genelge aleyhinde) açılan dava
nın Danıştay Dava Daireleri Kurulunca reddedildiği hk. ( 1973/53 )
*Pulsuz veya noksan pullu kağıtların vergi ve cezaları tahsil edilmeden işleme konulmaması hk. ( 1973/55 )
*Protesto işlemlerinin günü gününe yapılması, ertesi güne bırakılmaması ( 1974/3 )
*Protesto işlemlerinde aranan hususlar ( T.T.K. 628. ve 631. maddesi ) 1975/20
*Protesto paralarının odaya doğru olarak bildirilmesi ( 1977/42 )
*Protesto evrakında bulunması gerekli bilgiler konusunda Bankalar Birliğinin bir formül benimsemesine kadar noterlerin bu konuda hoşgörülü olmaları ( 1978/27 )
*Protesto edilecek ticari senetlerin notere tevdi edilmesinde kullanılmak üzere Türkiye
Bankalar Birliğince hazırlanan ekli formlara göre işlem yapılması ( 1978/35 )
*Protesto edilecek senetlerle ilgili olarak bankaların, noter odalarınca noterler arasında
dağıtımına ilişkin kararlar, uyulması zorunlu kararlardandır ( 1984/13 )
*Protesto ve ihbarname işlemlerinin örneklerinin çıkarılması ( 1985/45 )
*Protesto için getirilen senedin kıymetli evrak kabul edilebilmesi ve protestoya
tabi tutulabilmesi için T.T.K. da sayılan tüm bilgileri ihtiva etmesi gerekir. Tanzim tarihi, vade tarihi,
miktarı, borçlusu veya lehdar konusunda noksan bilgiler bulunan senetlerle tanzim veya vade tarihlerinde düzeltmeler bulunan senetlerin protesto için kabul edilmemesi gerekir ( 1988/56 )
*Protesto ortak hesabına ait günlük listelerin de gönderilmesi ( 1998/40 )
*Protesto işlemlerinde ihbar ve ibraz kaydı hk. ( 2003/27 )
*Protesto işlemlerinin mesai saatlerinde kabul edilmesi ( Genel yazı 2003 Sh.196 )
*Protesto işlemlerinde yetki ( 5216 s. B.Belediye Kanunu'na göre ) 2005/4
*Senet hamili olan gerçek kişiler de protesto isteyebilir . ( 1978/36 )
*Tebliğ işlemlerinde dikkat edilecek hususlar ( süreler ve PTT. ye teslimi ) 1987/30
*Ticari senetlerin protesto için notere tevdiinde aranması zorunlu olan “ihbar veya ibrazın yapıldığına ilişkin kaydın” mevcut bulunduğunun, protesto işleminin içeriğinde
de belirtilmesinin bu konuda karşılaşılan sakıncaların önüne geçeceği hk. ( 2003/27 )
*Tüzel kişiliği olmayan alacaklıların ad ve soyadının senette mutlaka alacaklı kısmına yazılması gerektiği, aksi halde senedin protesto edilemiyeceği hk. ( 1989/42 )
*Vade tarihi yazılmamış bonolarda diğer zorunlu unsurlar varsa noterin protestosu gerekli ve zorunludur. Protestonun şekli ödememe protestosu olup bononun keşide tarihinden
itibaren bir yıl içerisinde hamilin saptayacağı herhangi bir günde yapılması gerekir. İbraz anın
da ödenmesi gerektiğinden iki iş günü kaydı aranmaz ( 1992/21 )
*Vadesi cumartesi gününe rastlayan senetlerde tatili takip eden ilk iş günü ödeme günü
sayılır ( Yargıtay kararı var ) Genel yazı 1998 Sh.221
*Yabancı para yazılı senetler noterliklerde protestoya tabi tutulabilir ( 1984/16 )
*Yabancı dilde yazılmış senetlerin protestosu gerektiğinde daha önce tercüme edilmiş Türkçesi ile birlikte ve yasal süre içinde notere tevdi edilir ( 1988/9 )
*Yabancı para üzerinden düzenlenmiş ve teşvik mevzuatı çerçevesinde damga ver
gisinden istisna edilmiş senedin, protesto edilmesi sırasında ( veya kağıdın, gerekli şart
ların yerine getirilmemesinden dolayı tanınan teşviklerin geri alınması sırasında) ihtiva ettiği ya
bancı paranın, düzenlendiği andaki cari döviz satış kuru üzerinden Türk parasına çevrilerek bulu
nan matrah üzerinden damga vergisine tabi tutulması ( 1987/78 )
*01.01.2005 tarihinden itibaren değerli kağıt kapsamından çıkarılan kira sözleşme
kağıtları ve emre muharrer senetlerden 01.01.2005 tarihinden önce düzenlenmiş, ancak
değerli kağıt bedeli kadar damga pulu yapıştırılmamış olanlar hakkında noterde işlem yapılması sırasında kağıdın düzenlendiği yıl itibariyle belirlenmiş olan değerli kağıt bedelinin ( Pulla ödeme yöntemi , 5281 s. Kanunla kaldırıldığından ) makbuz mukabili tahsil edilmesi gerekir ( 2005/21 )
*2006 yılı başından itibaren ( eski ) TL.tedavülden kaldırıldığından 01.01.2006 tari
hinden sonra tanzim edilen kambiyo senetlerinde meblağın Yeni Türk Lirası ( YTL ) cinsinden
belirlenmesi, aksi takdirde senedin protesto edilemiyeceği ( 2005/42 )
*01 Ocak 2011 tarihinden itibaren uygulanacak defter onaylama ve protesto
giderleri ( Genel yazı 2010/131 )
*01 Mart 2011 tarihinden itibaren uygulanacak defter onaylama ve protesto
giderleri ( Genel yazı 2011/27 )
Konu baĢlıkları listesine dön
REHĠN SÖZLEġMESĠ
REHNĠN KALDIRILMASI
*Aracın satışı yapılmadan, tescil belgesine dayanılarak yapılan rehin sözleşmesinin
tescil belgesine işlenmesi talep edildiğinde; rehin şerhinin tescil belgesinin arka yüzünde
naylon folye ile kaplanmamış olan “NOTER” bölümünün alt kısmındaki boş alana ilgili noterlik tarafından işlenmesinde herhangi bir sakınca bulunmamakta olup ayrıca rehin yazısının da araç dosyasına işlenmek üzere ilgili tescil kuruluşuna intikal ettirilmesi gerekir ( 2003/33 )
*Araç üzerindeki rehnin, hatalı çıkan araç yerine yine aynı model ve tipte başka
bir araç üzerine konulmasına ilişkin bankanın muvafakatı; aracın aynı ile ilgili bir işlem olmadığından damga vergisine tabi tutulmaz, sadece maktu harç alınır ( 2007/16 )
*Araçlarda rehin ve rehin kaldırma işlemleri ( Genel yazı 2003 Sh. 260 )
*Banka tarafından kullandırılan kredi sebebiyle bir araç üzerine konulmuş rehnin,
başka bir araç üzerine geçirilmesine muvafakat edilmesi ile ilgili işlemden, 492 sayılı Kanunun 123. maddesi hükmüne göre -kredi işlemi kabul edildiğinden- harç alınmaması gerekir. 492 sayılı Kanunun
123. maddesi ile, kredi kuruluşlarınca kullandırılan kredinin kredi kuruluşuna geri dönüşüne kadar geçecek süreçte bu Kanun hükümlerine göre doğacak harçların aranılmaması öngörülmektedir ( 2008/19 )
*Bankalar tarafından trafik tescil bürolarına hitaben yazılan ve kullandırılan krediler
sebebiyle banka lehine konulan rehin, haciz, gibi takyidatların kaldırılmasına ilişkin olarak düzenlenen kağıtlarda kredi veya rehin değerine yer verilmesi, söz konusu kağıtların müzekkere vasfını değiş
tirmeyeceğinden , damga vergisine tabi tutulmayacak olan bu kağıtlarla ilgili işlemlerden maktu harç
alınacaktır. Ancak yazılarda “alacağımız tahsil edilmiş olduğundan” veya “borcu kalmadığından” “ibra
edilmiştir” gibi ibareler yer alıyorsa ibraname özelliği bulunduğundan, damga vergisine tabi olmayan
bu kağıtlardan nisbi olarak harç tahsili gerekir ( yazı örnekleri var) 2004/22
*Bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve Uluslar arası kurumlarca kullandırılan kredilerin teminatını teşkil etmek maksadıyla üzerine rehin konulan menkul malların yediemine bırakılmasına dair kağıt ve işlemlere de damga vergisi ve harç istisnası uygu
lanacaktır. Yediemin işleminin gerek rehin sözleşmesinde ve gerekse rehin sözleşmesinden ayrı
olarak düzenlenmesi durumunda bu istisnanın uygulanması gerekir ( 2008/6 )
*Bankalarca kullandırılan taşıt kredilerinin teminatı olarak araçların tescil belgeleri üzerine konulan takyidat şerhlerinin kaldırılmasını teminen, kredi borcunun geri
ödenmesini müteakip ilgili bankalardan alınan rehin kaldırma yazısının, noterce tasdiklenmiş ib
raname yerine noterce tasdiklenmiş beyanname şeklinde olmasında hukuken herhangi bir sakın
ca görülmemekte, bu nedenle noterlerce düzenlenen ibraname veya bankaca düzenlenen ve noterlerce tasdiklenen beyannamelere göre de rehin şerhinin kaldırılmasında bir sakınca bulunma
maktadır ( 2005/8 )
*Bankalarca verilen otomobil kredileri teminatı olarak düzenlenen rehin ve yediemin sözleşmeleri aynı araç için yapılsa da, ayrı ayrı kağıtlarda iki ayrı hukuki işlem olarak tekemmül ettirildiğinden, rehin sözleşmesinin rehin tutarı üzerinden, yediemin sözleşmesinin ise,
yed-i emine konu olan aracın değeri üzerinden binde 5 damga vergisi ile beher imza için binde
yarım harca tabi tutulması gerekir ( 1990/62 ) Yediemin tarafını, rehin veren kredi borçlusunun teşkil etmesi , her iki akdin aynı kağıt üzerinde düzenlenmesi hallerinde de ayrı ayrı nisbi
harç ve damga vergisi alınır ( 1990/77 )
*Belgesiz ihracaatın finansmanı amacıyla kullandırılan krediler için kredi borçlusunun kendi işletmesini rehin vermesi durumunda, yapılmak istenen ticari işletme
rehni sözleşmesi ( kullanılan kredinin ihracaat kredisi olduğu adı geçen banka tarafından da
tevsik edildiğinden ) söz konusu kredi ile ilgili olarak işletme rehni ile ilgili sözleşme ve bu konu
daki işlemlerin başka herhengi bir belge aranmaksızın 3505 s. Kanunun geçici 2. maddesinde sö
zü edilen damga vergisi ve harç istisnasından yararlandırılması gerekir ( örnek var ) 1997/14
*Düzenleme şeklindeki borç ve rehin sözleşmesinde harç ve damga vergisi ( Borç
ve rehin işlemlerinden değer olarak en yüksek harç ve damga vergisi alınmasını gerektiren işlem
üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir. Rehin işlemlerinde rehin bedeli
belirtildiği takdirde bu değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınacaktır. Borçlu aldığı bor
ca karşılık sahibi olduğu aracı rehin etmekte fakat, sözleşmede rehin bedeli yazılmamışsa, aracın
kasko sigortasına esas değeri üzerinden rehnedildiğinin kabulü gerekir , kasko değeri nisbi harç
ve damga vergisine esas alınır ) 2007/3 – 14
*Finansal kira sözleşmesi taşınır rehni ile teminat altına alındığında, damga vergisi muafiyeti için mutlaka belirli bir finansal kiralama sözleşmesine gönderme yapılması gerekir ( 2007/1 )
*Finansal kiralama şirketi ile yatırımcı arasında imzalanan münhasıran finansal kiralama sözleşmelerinin teminatı olmak üzere finansal kiralama şirketi ile kiracı arasında
düzenlenecek rehin, ipotek ya da temlik sözleşmeleri ve bu kağıtlara ilişkin işlemler damga vergisi ve harçtan istisna edilecektir ( Bir ödeme belgesi olarak düzenlendiği anlaşılan “alacağın tem
liki sözleşmesi” başlıklı kağıdın damga vergisi ve harçtan istisna edilmemesi gerekir ) 2009/31
*İhracaat muamelesi ve ihracaatın finansmanında kullanılmak üzere bankalarca
verilen kredilerle ilgili işlemler ( ilgili banka yazısı ile tevsik edilecek ) ve düzenlenen kağıtlar ( genel kredi sözleşmesi ile bu kredinin teminatını teşkil eden rehin bordrosu ) damga ver
gisi ve harç istisnası kapsamında bulunmaktadır ( 1987/48 )
*İşletme rehni : Bakınız aşağıda “Ticari İşletme Rehni”
*Kredi borcunun ödenmesinden sonra araç üzerindeki rehnin kaldırılmasına dair
düzenlenen işlem ( 1995/81, 2000/10, 2004/22 nolu genelgelerde belirtilen yazı ve ibralar
kredi ile alakalı olmadığından harç istisnası uygulanmaz ) 2007/50
*Kredi teminatı rehinli menkullerin yediemine bırakılmasına dair kağıt ve işlemlere de
damga vergisi ve harç istisnası uygulanacaktır ( yediemin işleminin gerek rehin sözleşmesin
de veya ayrı olarak düzenlenmesi halinde bu istisnanın uygulanması gerekir ) 2008/6
*Kredi veya rehin miktarı bakımından herhangibir değer veya ilgili bankanın kredi borçlu-
sunu ibra ettiğine dair bir düzenleme ihtiva etmeyen, sadece rehnin kaldırılması talebine
ilişkin olan müzekkere mahiyetindeki kağıdın maktu harca tabi tutulacağı ( 1995/81 )
*Kredinin temini ve geri ödemesine ilişkin düzenlenen rehin sözleşmelerinde yer
alan sigorta yaptırma taahhütleri, damga vergisi ve harç istisnası kapsamında yer almakta
dır. Ancak, bu istisnanın,diğer işlere ilişkin düzenlenen kağıtlarda yer alan sigorta yaptırma taah
hütlerine teşmil edilmesi mümkün değildir , kredi işlemleri dışında diğer işlemlere ilişkin olarak
düzenlenen kağıtlarda yer alan sigorta yaptırma taahhütlerinde sigorta değerinin dikkate alınma
sı gerekir. Esas iş kağıdında ayrıca belli değer üzerinden sigorta yaptırma taahhüdünün bulunma
sı ve bu değerin esas işlemin değerinden yüksek olması halinde, sigorta yaptırma değerinin nisbi harç ve damga vergisine esas alınacağı hususundaki 1999/10 sayılı genelge esaslarında değişiklik bulunmamaktadır ( 2008/21 )
*Kredilerin teminatı olarak banka tarafından taşıtlar üzerine konulan rehnin, kredinin geri ödenmesi sonucunda kaldırılmasını teminen trafik şube ve bürolarına hitaben
düzenlenen ve halen yürürlükte olan 1995/81, 2000/10 ve 2004/22 sayılı genelgelerimizde belirtilen müzekkere veya ibra vasfındaki belgeler kredi ile alakalı bulunmadığından bu belgelerle
ilgili işlemlere harç istisnası uygulanmayacaktır ( 2007/50 )
*Mülkiyeti muhafazalı ve rehinli araçların yurt dışına çıkarılmasına yetki veren
vekaletnamelerin noterliklerde yapılabileceği ( 1995/6 )
*Noterliklerce tanzim edilen rehin sözleşmelerinin tebligat yoluyla ilgili tescil kuruluşu
na gönderilmesi halinde araç dosyasına gerekli şerhin işleneceği ve söz konusu şerhin kaldırılma
sına dair herhangi bir noterlik tarafından ilgili trafik kuruluşuna gönderilecek yazıya istinaden
de önceden konulan şerhin kaldırılacağı hk. ( 1999/18 )
*Rehinlidir - satışı yapılamaz kaydı bulunan faturalar hk.( Bu tür rehin şerhinin kanuni
dayanağı ve değeri yoktur, dikkate alınmayacaktır ) 1988/6 – 1988/49 – 1986/77
*Rehin ve yediemin sözleşmelerinde değer ( Kredi kullanılarak iktisap edilen taşıtlar üzerine, krediye karşılık rehin konulması sonucunda , bu işlemin ayrıca yediemin işlemini de ihtiva
etmesi halinde her iki işlemin ayrı ayrı nisbi harç ve tabi tutulması gerekir ) 1990/62–1990/77
Danıştay 9. Dairesinin, bir asıldan doğma kabul edilerek tek damga vergisi ve harç alınmasına da
ir kararına rağmen Maliye Bakanlığı yukarıdaki görüşünde ısrar etmektedir ( 2000/21 )
*Rehinli araçların kiralanması ( Karayolları Trafik Kanunu 19. maddesi gereğince tescil edilen araçlar üzerinde rehin hakkı kurulması halinde, aynı zamanda zilyetlik rehin alacaklısına dev
redilmiş ise, Borçlar Kanunu 248. maddesinde belirtildiği gibi kiraya veren, kiralanmış nesneyi
kiracının kullanmasına bırakmak borcu altına gireceğinden aracın kiralanabilmesi için rehin ala
caklısının muvafakatinin olması gerekir. Rehinli araç, rehin borçlusu malike bırakılmış ise, mülkiyet başkasına geçirilmemek kaydıyla ve değerinde azalma meydana gelmeyecek şekilde araç
üzerinde tasarrufta bulunulabileceği, bu kapsamda aracın kiralanabileceği, ancak keyfiyetin rehin alacaklısına bildirilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir ) 2007/27 ( Bildirim; İşlem örne
ğinin adli tebligat yolu ile rehin alacaklısına gönderilmesi suretiyle yapılacaktır ) 2007/31
*Rehinli araçların satışında rehin alacaklısının noterden yapılmış muvafakatı aranmakta olduğundan, bu araçların kiralanması için rehin alacaklısından alınacak olan muvafakatnamelerin de noterlikçe tasdiki gereklidir ( 2008/27 )
*Rehinli araçların kiralanması ( Rehinli aracın zilyetliği kendisinde olan rehin borçlusunun
aracı kiraya vermek istemesi durumunda keyfiyetin rehin alacaklısına adli tebligat yoluyla bildirileceğine dair 2007/40 nolu genelge ile yukarıdaki 2008/27 nolu genelgeler 2007/27 nolu genelgeyi tamamlayıcı niteliktedir ) Genel yazı 2008/117 Sh.377
*Rehinli ve hacizli araçların devri ( Rehin alacaklısının noterden yapılmış muvafakati ile
rehinli aracın satılabilmesinin mümkün bulunduğu, keza İcra ve İflas Kanunu' nun 86. maddesi
doğrultusunda alacaklının muvafakati ve icra müdürünün müsaadesiyle hacizli aracın satılabileceği ) 2004/35
*Rehnedilen vasıtanın işlemin kefiline veya menkulü alan kişinin yakın akrabasına
yediemin sıfatıyla teslimi için noterde düzenlenecek senetlerde vasıtanın değeri gösterilerek nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulur ( 1989/81 – 1993/28 )
*Taşıt kredisi ve rehin sözleşmesi ile kredi borçlanma ve rehin sözleşmesi başlıklı
kağıtlarda değer gösterilmesi zorunlu olup kredi, rehin veya sigorta işlemlerinden değer olarak en yüksek olan miktarın dikkate alınarak bu miktar üzerinden nisbi harç ve damga vergisine
tabi tutulması gerekir ( 1993/58 )
*Ticari işletme rehni ve kurulması ( 1447 s. Yasa ) Ticari işletmenin kayıtlı olduğu ticaret
sicil memurluğunun iş çevresindeki asliye mahkemelerinin yargı çevrelerinde bulunan noterliklerden herhangi birinde düzenlenen ticari işletme rehni sözleşmesinin, on gün içinde ilgililerden
birisi tarafından ibraz edilerek ticari işletmenin kayıtlı olduğu ticaret siciline tescili gerektiği, aksi takdirde geçersiz olacağı hk. ( 1979/29 )
*Ticari İşletme Rehni Kanunu ( 1447 sayılı ) değişikliği ve açıklamalar ( Kanunun 12.
Maddesinin 1. fıkrasındaki “ikiyüzelli” ibaresi “iki milyar” olarak değiştirilmiş, Yeni eklenen Ek 2.
maddesine göre; Sanayi İşletmelerinde rehne konu olan varlıkların bir listesi işletmenin yasal defterlerinden işletme veya yevmiye defterinin son sayfasına noter tarafından onaylanarak eklenir. Bu
listelerde, rehinli malların özellikleri açıkça belirtilir. Bu işlem rehnin devamı süresince her yıl yenilenir. Ticari işletme rehnine ilişkin hükümler bu maddeye göre sanayi işletmelerinde yapılan rehinlerde
de uygulanır. ) R.G. 29.07.2003 ( Genel yazı 2004/67 Sh.273 ) Ticari İşletme Rehni Kanunu 5.
maddesinin son fıkrası harç ve masrafların hangi tarafa ait olacağının rehin sözleşmesinde
belirtilmesinin gerektiğini, 9.maddesi alacaklının sigorta bedeli üzerinde rehin hakkına sahip
olduğunu, 10. maddesi rehne konu malların izinsiz olarak devredilemiyeceğini, yeni alınan
malların rehne dahil edilebileceğini hüküm altına almıştır.
*Ticari işletme rehninde harç va damga ( 488 s. Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı
tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (23) nolu fıkrası gereğin
ce ; bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslar arası kurumlarca kullandırılacak kredilerin
temini ve geri ödenmesi amacıyla düzenlenmiş olması koşuluyla –Teminatın münhasıran kullan
dırılan krediye ilişkin olması kaydıyla- damga vergisi, 492 s. Harçlar Kanunu’nun 123. Maddesi
nin son fıkrasında yer alan hüküm gereğince de Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kooperatifleri, banka
lar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslar arası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve
bunların teminatları ile geri ödenmesi amacıyla düzenlenmiş olması koşuluyla – teminatın mün
hasıran kullandırılan krediye ilişkin olması kaydıyla- harç muafiyetleri uygulanacaktır ) TNB
2007/52 s. Genelge gereğince sigortaya ilişkin düzenlemenin sözleşmede yer alması, harç ve
damga vergisi istisnasının uygulanmasına engel olmayacaktır.
*Türkiye Halk Bankasınca şoförlere verilen dizel motor kredilerinden dolayı taşıtların ticari işletme rehni sözleşmesine konu edilebileceği hk. ( 1986/6 )
*Türkiye Vakıflar Bankası tarafından ( ibraname ) başlığı altında noterliklerde onaylatılan ve trafik tescil kuruluşlarına hitaben hazırlanan, rehin kaldırılması talebini içeren işlem
de; kredi borcunun tamamının ödendiğinden ve söz konusu krediden dolayı başkaca bir borcu
kalmadığından bahisle adı geçenin ibra edildiği açıklandığından, kullandırılan kredi tutarının de
ğer olarak gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi harç alınması gerekir ( 2000/10 )
*Yatırım için ithal edilecek malların, banka tarafından açılan ticari krediye teminat olmak
üzere yaptırılan işletme rehni işleri harç ve damgadan bağışıktır ( 1983/40 )
*Ziraat Bankası kredileri ile alınan zirai aletler için düzenlenen faturalar üzerindeki “rehinlidir” ibaresinin değeri yoktur ( 1986/77 )
Konu baĢlıkları listesine dön
( S-ġ )
SATIġ ve DEVĠRLER
(GENEL)
*Ankara şehirlerarası otobüs terminalindeki işyerlerinin işletme haklarının devri
konusunda yapılan ve belli bir parayı ihtiva etmeyen sözleşmelerin ve bu konuda ilgililerden istenen
( örneği ekli – değer gösterilmesi gerekli kağıtlardan olmayan ) taahhütname mahiyetindeki ( ihale idare
şartnamesi uyarınca kabul beyanının) maktu harç ve damga vergisine tabi olacağı ( 1994/10 )
*Araç motorlarının noterliklerde satışı sırasında dikkat edilecek hususlar ve eklenecek müstenidat belgeleri hakkında açıklamalar ( 1994/55 )
*Araçtan sökülen eski motorun menkul mal olarak noterlerce satışının yapılmasında yasala
ra aykırı bir durum yoktur ( 1986/28 )
*At satışları konusunda taraflarca noterlikte sözleşme yaptırılmak istendiğinde, satışı yapılacak atın pedigrisinin istenilmesi ve pedigrilerde ise, atın ismine ve son sahibine , özellikle de satışın pedigrideki son sahibinden yapılıp yapılmadığına bakılması gerekir. Pedigri, at ile ilgili bil
gileri içeren bir belge olup, son sahibinde bulunmaktadır ( 1998/39 )
*Bağlama kütüğüne kayıtlı gemi, deniz ve iç su araçlarının mülkiyetinin devrini amaçlayan sözleşmelerin, 30.06.2009 tarihinden itibaren ilgili liman veya belediye baş-
kanlıkları huzurunda yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Aksi halde sözleşme geçersiz olacaktır.
Bu nedenle belirtilen tarihten sonra noterliklerde sözü edilen gemi, deniz ve iç su araçlarının
mülkiyetinin devri ile ilgili sözleşmeler yapılmayacaktır ( Genel yazı 2009/46 Sh. 152 )
*Bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve Uluslar arası kurumlarca kullandırılan kre
diler için kredi borçlusu veya kefillerin kredi kuruluşuna kredi teminatı olarak gösterdikleri
gayrimenkullerin, kredinin vadesinde geri ödenememesi sonucunda, kredi borcunun tasfiyesi
amacıyla kredi alacaklısına devri işlemleri ve bu konuda düzenlenen kağıtlara, söz konusu gayrimenkullerin kredi kuruluşunun aktifine girmesine kadar geçecek süre içerisinde harç ve damga vergisi istisnasının uygulanması gerekmektedir ( 2006/2 )
*Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı Denetimi Komisyon Başkanlığına verilmek üzere düzenlendiği anlaşılan devir senedi başlıklı ( proje ve uygulama denetçisi mimar olarak
yükümlülüğünde bulunan projeleri bir başka denetçiye devrettiğine dair ) kağıdın maktu harç ve
damga vergisine tabi tutulması gerekir ( örneği ekli ) 2004/40
*Bedelsiz ithal yolu ile yurda getirilen araçlar bakımından, ithalatın bizzat hak sa
hibi tarafından gümrük idarelerine müracaatla yapılması gerekmektedir. Fiili ithali
( aracın vergilerinin ödenerek gümrük denetimi altından çıkması ) yapılmayan bir aracın herhan
gi bir şekilde bir başkasına devri söz konusu bulunmamaktadır. ( 1997/64 )
*Bölünemez büyüklükteki tarım arazilerinin ( 5403 s. Kanunun 8. maddesi ) mirasa konu
olmaları ve üzerlerinde birlikte mülkiyetin mevcut olması durumunda bu arazilerin ifraz edilmesi, payların üçüncü şahıslara satılması, devredilmesi veya rehnedilmesi suretiyle bütünlüğünün bozulması yasaklanmıştır. Ancak; bölünemez büyüklükteki tarım arazilerinin bütünlüğü bozulmamak kaydıyla tüm hissedarların aynı anda hisselerini, aynı ( tek ) üçüncü şahsa satmalarının mümkün olduğu düşünülmektedir ( 2007/26 )
*Dava konusunun devri ( HUMK. 186 ) Türk Hukuk sisteminde davanın devri ( temliki )
diye bir müessese yoktur, dava konusunun devri ( temliki ) mümkündür. Dava konusunun temliki işleminde usul hukuku yönünden HUMK. 186. maddesi, maddi hukuk yönünden ise yapılacak işlemin ilgili olduğu yasa maddesi uygulanacaktır ( 1990/54 )
*Eczanelerin satış veya devir işleminin, o yerin Hükümet Tabibinin huzurunda ve noterlikçe yapılması gerekir ( 6197 s.Yasa 11.maddesi ) 1985/81
*Eczanelerin satış ve devirlerinde evvelce istenilen belge ve şartlara ilave olarak, bundan
böyle bu işlemler sırasında İl Sağlık ve Sosyal Yardım Müdürlüğü İlaç ve Eczacılık Şb. Müd. veya
eczacısı ile bölge eczacı odası temsilcisi hazır bulunacaktır ( 1987/19 )
*Eczane devirleri ve Türk Eczacılar Birliği Kanunu ( 1974/17 - 1990/81 )
*Finansal kira sözleşmelerinin devrinde harç ve damga ( 3226 s.Kanunla finansal kira
sözleşmeleri her türlü vergi, resim ve harçtan müstesna tutulmuştur. Ancak, finansal kira sözleş
mesinin devrine ilişkin olarak düzenlenen kağıtların finansal kira sözleşmesi olarak değerlendirilmesi ve damga vergisi ile harçtan müstesna tutulması mümkün değildir ) 2000/46
*Geçici kota devirlerinde değer gösterilmesi gerekir ( 1990/57 )
*Gemi ve tekne satışları ( Özel Tekne Belgesi, Tonilato Belgesi vs. ) 10 ve daha yukarı motor
gücüne ( BG ) sahip özel amaçlı yat, kotra vs. teknenin satışında MTV ilişiksizlik belgesi aranır
( 2007/19 )
*Gemi, deniz ve iç su araçlarının ( bağlama kütüğünde kayıtlı olan ) satışlarının 5897 sayılı
Kanun gereği 30.06.2009 tarihinden itibaren noterliklerde yapılamıyacağı ( Genel yazı 2009/46 )
*Gümrük satışlarında düzenlenen vezne alındısının, geçerli olduğu hk. ( 1985/104 )
*İhracaatçılar Birliklerine verilen , ( geçici de olsa ) kota devrine dair dilekçe
altındaki imzanın tasdiki istendiğinde değer gösterilmesi gerektiği hk. ( 1990/57 )
*İzmir İl Trafik Komisyonunca plaka tahdidi kapsamına alınan Umum Servis Araç
larının plakası ayrı, aracı ayrı satıldığında; uhdede kalan tahditli ( S ) plakayı satan şahıs
ya da şirketten ( S ) plaka sahiplik belgesi aranması gereklidir ( Gen.yazı 2001/22 Sh.191 )
*Kapıdan satışlarla ilgili yönetmelikte değişiklik ( Genel yazı 2006 Sh. 286 )
*Mülkiyeti muhafaza şartı ile yapılan satışların ibrasının da aynı şekilde ( düzenleme
şeklinde ) yapılmasının kanuna uygun olacağı hk. ( 1993/18 )
*Motorlu tekne ve gemi satışlarında aranması gereken belge ve kayıtlar ( 2000/51 )
*Özel Teknelerin Kayıt, Belgelendirme ve Donatımına İlşikin Yönerge'de belirtilen ve tonilato belgesi ile belgelendirilecek olan boyları 24 metreden büyük tekneler ile Gemi
Siciline kayıt edilmeleri sahiplerince talep edilen özel tekneler dışında kalan özel kullanım amaç
lı teknelerin alım ve satımında Özel Tekne Belgesi ' nin istenmesi gerekir. ( 2006/26 )
*Remorkun birlikte tescil edildiği traktör ayrı olarak satılmışsa, remork da menkul
mal gibi ayrıca ve şartsız satılabilir ( 1987/3 )
*Satış yetkisi, satış vaadi yetkisini de kapsar ancak bu hususun vekaletnamede açıkca
belirtilmesi yararlı olur ( 1985/85 )
*Spor Kulüplerinin Spor Toto Teşkilat Başkanlığı nezdindeki isim haklarından doğan alacakları haczedilemez, devir ve temlik edilemez ( Kamu kurum ve kuruluşlarına ait
alacaklar hariç olmak üzere, spor kulüplerinin Spor Toto Teşkilat Başkanlığı nezdindeki isim haklarından doğan alacakları haczedilemez ve bu alacaklar devir ve temlik edilemez ) Anılan yasal düzenleme
nedeniyle, spor klüplerinin Spor Toto Teşkilat Başkanlığı nezdindeki isim haklarının devir ve temliki
hukuken mümkün değildir ( 6215 s. Kanunla yapılan değişiklik ) Genel yazı 2011/42 ve 50
*Spor Toto ve İddaa Bayiliklerinin devri ( Noter kanalı ile yapılacak her türlü Spor Toto
Bayiliği ( İddaa Bayiliği ) devrinde T.C. Gençlik ve Spor Müdürlüğü Spor Toto Teşkilat Müdürlüğünün yazılı izninin aranması gereklidir ) 2006/67
*Spor Toto bayiliklerinin devir işlemlerinde Spor Toto Teşkilat Başkanlığına hitaben bayi
lerin vereceği dilekçenin noterden tasdikli olması hk. ( Genel yazı 2009/28 Sh.140 )
*Tekne satışlarında dikkate alınacak Tonilato ve Özel Tekne Belgeleri ( 2006/26 )
*Telsiz satış ve devirlerinde Ulaştırma Bakanlığı izni aranır ( 2813 s. Yasa ) 1987/21
*Ticari plaka sahipleri bu plakalarını taşıtla birlikte veya ayrı olarak satabilirler. Plakanın
ayrı olarak devrinde işlemin tescil bürosuna bildirilmesi gerekmez ( 1990/16 )
*Toplu Konut İdaresi ile bir kişi arasında düzenlenen “gayrimenkul satış sözleşme
si” kapsamında yer alan hak ve borçların devrine dair “devir protokolü” nün ; ihtiva
ettiği bedel üzerinden, devir eden ve devir alanın imzaları dikkate alınarak nisbi harca tabi tutulması gerekir. Devir protokolünde ilk sözleşmeye atıf yapıldığından ve hükmünü ilk kağıttan aldığından, 488 s. Kanunun 14. maddesi gereğince ilk sözleşmeden alınan verginin dörtte biri nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2004/12 )
*Toplu Konut İdaresince verilen konutların devri ( Toplu Konut İdaresinin yaptığı konutların devri ile ilgili olarak düzenlenen gayrimenkul satış sözleşmesinin “Alıcının İade ve Devir Yetkisi” başlığını taşıyan 5. maddesinde ; “Alıcı, işbu sözleşme uyarınca sahip olduğu hak ve yükümlülüklerini anahtar
teslim tarihinden itibaren ( 1 ) yıl sonrasına kadar üçüncü kişilere devir ve temlik edemez” hükmü yer aldığından bu süre içinde noterliklerde bununla ilgili sözleşme yapılamaz . Alıcı, anahtar tesliminden itibaren 1 (bir) yıl sonra işbu sözleşmeden doğan haklarını üçüncü şahsa devredebilir. Devralan kişinin ... idarenin belirlediği ve ilan ettiği “Alt Gelir Grubu ve Yoksul Projesi Başvuru Şartlarına” uygun olması ve uygun olduğunu belirleyen belgeleri ibraz etmesi, koşullarını sağlaması gerekir. Devir hakları doğan alıcıların, Toplu Konut İdaresi vekili bankanın huzurunda imzalanan devir protokolünü ibraz etmeleri halinde
noterliklerde düzenlenecek sözleşmelerle “ sözleşmeden doğan haklarını” devredebilecekleri, bu sözleşmelerde TOKİ tarafından tahsis sırasında belirlenen bedelin değer gösterileceği, harç ve damga vergisinin
bu bedel üzerinden alınması gerektiği) 2006/42 Alt Gelir Grubu ve Yoksul Grubu Projeleri Gayrimenkul
Satış Sözleşmenin 5.maddesinde değişiklik yapılmış ve “alıcının, konutunu borcu bitene kadar devredemi
yeceği” hükmü getirilmiştir. Toplu Konut İdaresine ait konutların devrine ilişkin şartların sözleşmelerde
yer alması nedeniyle, bunlarla ilgili işlemlerde; öncelikle sözleşmelerin incelenerek devire ilişkin hüküm
lerin belirlenmesi ve buna göre de 2006/42 sayılı genelgemizin ( b ) bendinde açıklandığı şekilde işlem
yapılması gerekmektedir ( 2007/17 )
*Toprak Mahsulleri Ofisi' nin çiftçiye sattığı tohumluklar nedeniyle düzenlenen
senetlerin harç ve damga vergisine tabi olması gerekir ( 1986/40 )
*Turizm işletme belgelerinin devri ( Turizm acentalarının devir sözleşmelerinin yapılmasından
önce Turizm Bakanlığından izin alınması, Ön devir izin belgesi bulunmayan kişi ve kuruluşlara ait devir
sözleşmesi düzenlenmemesi ve bu tür işlemlerin tanzimi sırasında 2001/20 nolu genelge hükümlerine
uyulması ) Ön devir izin belgesi örneği var ( 2001/20 – Genel yazı 2002/75 Sh.215 )
*Tüketici olarak taşıt iktisap etmiş gerçek ve tüzel kişilerin bu taşıtlarını daha sonra
taksitle satmaları halinde Taksitli Satışlara Ait Tebliğ kapsamına girmez ( 1978/3 )
*Türkiye Zirai Donatım Kurumu' nun taksitle yapacağı satışlar için tanzim edilecek senetler harç ve damga vergisinden muaftır ( 1984/35 )
*Türkiye Zirai Donatım Kurumunca yapılan taksitli satışlarda harç ve damga vergi
si matrahı ( bakiye borç ile peşin ödenen meblağın tamamı yani emtia satış tutarı) üzerinden nisbi harç
ve damga vergisi alınması gerekir ( 1987/87 ) Borç taahhüdü ile aynı borca ait müşterek borçlu ve müte
selsil kefalet işleminin tek bir amaca yönelik olarak düzenlenmiş olması nedeniyle söz konusu kağıdın, peşin ödenen meblağ dışında, ödenmesi taahhüt edilen bakiye borç miktarı üzerinden -borç taahhüdü ile ke
faletnameden, hangi işlem daha fazla vergi alınmasını gerektiriyorsa o işlem üzerinden- nisbi vergi ve har
ca tabi tutulması, iki genelgenin birlikte değerlendirilmesi hk. ( 1988/45 )
*Türkiye Zirai Donatım Kurumu ile ilgili genelgelerin birleştirilmesi hk. ( işlem örne
ği, harç ve damga, matrah ) 1989/38
*Tüketicinin Korunması Hk. Kanun ( 2002/ 22 ) Değişikliği : Genel yazı 2003 Sh.163
*Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında iktisap edilen makina ve teçhizatın -bu meyan
da motorlu taşıtların- devrine dair prensipler ( İlgili Bakanlar Kurulu Kararı ile 98/1 ve
99/1 sayılı Hazine Müsteşarlığı Tebliğleri ) 1998/36 – 1999/26 – 2001/6 – 2002/38
Konu baĢlıkları listesine dön
SĠLAH DEVRĠ
*Askeri personelin birbirlerine silah devri yapmaları halinde Birlik Komutanlıkların ca verilen izin belgesi gerekli ve yeterlidir ( 1992/58 ) Askeri personel silah devir almak istediğinde ; TSK. mensuplarının tüm silah işlemleri ( devir, hibe vs. ) bağlı bulunduk
ları kuvvet komutanlıklarınca yapıldığından, noter istek belgesinin Emniyet Müdürlüğü tarafın
dan değil, bağlı bulundukları kuvvet komutanlıklarından verilmesi gerektiği hakkında Ankara
Emniyet Müdürlüğü yazısı ( Genel yazı 2001/45 Sh.230 )
*Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hk. Kanun kapsamına giren bir silahı
satmak veya devir etmek isteyenler hakkında gerekli satış veya devir muamelesi yapılmazdan önce bu devir işlemine müsaade olunduğuna dair ruhsat verecek makamın yazılı izni
olması gerekir ( 1980/22 )
*Ateşli silahlar ve bıçaklar ile diğer aletler hakkında yönetmelik değişikliği ( Resmi
Gazete 29. 12. 1999 gün ve 23921 sayılı nüshasında ) Genel yazı 2000/13 Sh.158
*Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmelikte yapılan değişiklikle; ikamet bölgesi esas alınarak Jandarma ve Polis Teşkilatlarının ayrı ayrı silah ruh
satı işlemlerini yürütmeleri hükmü getirilmiştir. Bu nedenle 01.03.2000 tarihinden itibaren ika
met bölgeleri dikkate alınarak Jandarma ve Polis Teşkilatlarınca düzenlenecek noter istek belge
leri gözönüne alınarak devir işlemleri yapılacaktır ( 2000/38 )
*Av tüfeklerinin devri ( 2521 s.Kanun'un uygulanmasına dair yönetmeliğin 12. Maddesi : Bu yönetmelik hükümlerine göre av tezkeresi veya av tüfeği sahipliği belgesi alan kişiler bu belgelerde kayıtlı yivsiz av tüfeklerini ancak, av tezkeresi veya yivsiz tüfek sahipli ği belgesi olan kişilere satabilir veya hibe yoluyla devredebilirler. Devreden ve devralan kişiler en geç bir ay içinde av tezkeresi veya bel
ge aldıkları makamlara başvurarak devrettikleri tüfeği belgelerinden sildirmek ve devraldıkları tüfeği
belgelerine işletmek zorundadırlar. Kişiler arasında bu şekilde yapılan devir işlemlerinde başkaca bel
ge aranmaz ) Av Tezkeresi ve Yivsiz Tüfek Sahiplik Belgesi Örn. ekli ( Gn.Yazı 1997/48, Sh.231 )
*Muristen
intikal eden tabancadaki miras hak ve hissesinden bir mirasçının, diğer
bir mirasçı lehine vazgeçmesi nedeniyle düzenlenen feragatname mahiyetindeki kağıdın
damga vergisine tabi tutulmaması gerekir ( 1996/16 ve 1998/1 )
*Muristen kalan silah için, mirasçılardan biri lehine miras hakkından feragat edilmesine dair
noterlik işlemlerinde devir izin belgesinin istenmesine gerek olmadığı ( 2003/32 )
*Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Kanun ( Genel yazı 2008/41 Sh. 290 )
*Silah alımı için verilen vekaletnameler ( Başkası adına düzenlenmiş silah satın alma yetki belgesiyle MKE kurumundan veya kişilerden ateşli silahı satın alma, hibe kabul etme veya başkasının ruhsatlı silahını satma ve hibe etme iş ve işlemlerini (gerekli müracaatların yapılması,
belgelerin ibrazı ve imzalanması gibi ) yapmasına yetki vermektedir. Ancak vekil tayin edilen
kişilerin noterlerce düzenlenen vekalete istinaden ateşli silahı satın ve teslim alma, taşıma, bulundurma veya yetkili makamlara tesbit amacıyla ibraz etme fiillerini yapmaları 6136 s. Kanun
hükümlerine aykırı olduğu gibi vekaletname ile bu gibi fiillerin geçici olarak dahi yapılmasına
yetki verilmesi mümkün değildir ) 1998/30
*Silah alımı için verilen vekaletnameler ( Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmeliğin değişik 22. maddesinin birinci fıkrasına göre; Yönetmeliğin 8. maddesinin
birinci fıkrasının ( a ) bendi ile ( e ) bendinin 1, 2 ve 5 numaralı alt bendlerinde sayılan kişilerin, noterce düzenlenen vekaletname ile aynı bend ve alt bendlerde sayılan kamu görevlilerine,
MKEK. Genel Müdürlüğünden silah ve mermilerini satın aldırabilirler ) Yönetmeliğin 22. maddesi kapsamına giren kamu görevlileri eklidir ( 2000/18 )
*Silah devirleri hk. ( Genel yazı 1999 Sh. 204 – 2001 Sh. 230 )
*Silah devrine engel bulunmadığına ilişkin belgelerin, tereddüde neden olmaması ve
uygulama birliği sağlanması için, mühürlü olmasının uygun olacağı hk. ( 2009/10 )
*Silah taşıma ruhsatı olan veya görevi itibariyle silah taşıma yetkisi bulunan kişile
rin vekaletname ile başkası adına M.K.E. Kurumu Genel Müdürlüğünden silah ve
mermi teslim alması ilgili mevzuat hükümlerine aykırı olduğundan bu konuda vekalet düzenlenmesi de uygun görülmemektedir. Ancak silahın satın alınması, hibesi, devri gibi işlemlerde ge
rekli müracaatların yapılması, belgelerin ibrazı ve imzalanması için vekalet düzenlenmesinde sa
kın ca bulunmamaktadır ( 1999/20 )
*T.B.M.M. ve Bakanlar Kırulunun eski üyeleri 2249 s. yasayla 6136 s. yasaya eklenen mad
de nin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde, üyeleri ise üyelik sıfatının devamı süresin
ce beyan edecekleri bir adet tabancayı taşımaya yetkilidirler. Bu şekilde beyan edilen tabancanın her ne suretle olursa olsun başkasına devri, satılması, satın alınması yasaktır ( 1980/22 )
*6136 S. Kanunda ; zoralım silahların devrini engelleyen hüküm yoktur ( 1995/25 )
Konu baĢlıkları listesine dön
SÖZLEġMELER
*Acentalık sözleşmeleri ( acentaya ödencek primin bilinen veya tahmini miktarının gösterilmesi ) 1990/85
*Adi ortaklık sözleşmelerinde harç ve damga vergisi ( İki şirket arasında ..... işinin ifası
ve bitirilmesi amacıyla düzenlenen adi ortaklık sözleşmesinin adi ortaklığa konulan ayni veya
nakdi sermaye tutarı üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir. 1986/38 sa
yılı genelgemize konu ortak girişim beyannameleri hakkındaki Bakanlık görüşünün adi ortaklık
sözleşmelerine de uygulanması gerekmektedir ) 2006/28
*Akaryakıt sözleşmeleri ( Shell Ltd. ile Tan Petrol arasında düzenlenen, bir yıllık akaryakıt
ve madeni yağların temini konusundaki işletme sözleşmesinde teslimi taahhüt edilen muhtelif
akaryakıt ve madeni yağların tahmini miktarı ile işlem tarihindeki birim fiyatının çarpımı sonucu
bulunan değer üzerinden binde 5 damga vergisi ile beher imza için binde 0.50 nisbi harca tabi
tutulması gerekir ) 1991/83
*Akaryakıt bayilik sözleşmeleri ( Shell Ltd. ile ... Petrol Ürünleri Tic. A.Ş. arasında düzenlenen, bir yıllık akaryakıt ve madeni yağların temini konusundaki işletme sözleşmesinin, teslimi
taahhüt edilen muhtelif akaryakıt ve madeni yağların tahmini toplam miktarı ile işlem tarihinde
ki birim fiyatının çarpımı sonucu bulunan değer üzerinden nisbi harca tabi tutulması, damga ver
gisinin ise, bu suretle hesaplanarak bulunacak değer ile sözleşmede yer alan cezai şarta ilişkin
miktardan en yüksek vergi alınmasını gerektiren işlem üzerinden tahsil edilmesi ) İşletme sözleş
mesi örneği var ( 1994/23 )
*Alameti Farika ve Know-How Lisans Anlaşmasısadece lisansör şirkete ait markanın yurt
içinde üretilecek mallarda Know-How olarak kullanılması hakkını veren bir mukavele olup bayilik, acentalık veya ortaklık anlaşması mahiyetinde olmadığından, değer gösterilmesi gerekmez,
maktu harç ve damga vergisine tabi tutulur ( 1986/80 )
*Ana-baba ile yaşı küçük çocuk arasında yapılacak mirasın taksimi sözleşmelerin
de, çocuk ile mirasçı olan ana ve baba arasında bir sözleşme akdedilmesi nedeniyle, işleme kayyımın katılması ve hakimin de işlemi onaylaması gerekmektedir. Ancak, ana-baba ve çocuk ile diğer hissedarlar arasında yapılacak taksimde, yaşı küçük çocuk ile ana-babaya aynı taşınmaz da
hisse verilmesi ve hisse miktarında değişiklik yapılmaması, taksimin ana baba yararına bir sonuç
doğurmaması halinde, işleme yaşı küçüğü temsilen bir kayyımın iştirakine ve hakimin de işlemi
onaylamasına gerek bulunmamaktadır ( Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü'nün 17.01.1933 tarih
ve 670 sayılı genelgesi eklidir) Genel yazı 2007/54 Sh. 275
*Ankara şehirlerarası otobüs terminalindeki işyerlerinin işletme haklarının devri
konusunda yapılan ve belli bir parayı ihtiva etmeyen sözleşmelerin ve bu konuda ilgili
lerden istenen ( örneği ekli–değer gösterilmesi gerekli kağıtlardan olmayan ) taahhütname mahiyetindeki ( ihale idare şartnamesi uyarınca kabul beyanının ) maktu harç ve damga vergisine
tabi olacağı ( 1994/10 )
*Arsa satışı karşılığı hasılat paylaşım esaslı sözleşmenin damga vergisi hk. ( 2008/31 )
*At antrenör ve apranti sözleşmeleri ( 30 iş gününden fazla süreyi ihtiva ediyorsa 4857
sayılı İş Kanunu'nun 9. maddesindeki kanuni şartlara aykırı olmamak şartıyla aynı kanunun 8.
maddesindeki damga vergisi ve harç istisnasından yararlandırılır ) 2008/43
*Aynı kişi hem alacaklı hem borçlu ( işlemin iki tarafı ) olarak işlem kağıdını imza
edemez ( 1994/16 )
*Ayrı yerlerde kayıtlı taşınmazların taksimi tapu sicil müdürlüklerinin birinde yapılır,
diğerlerinden yetki alınır. Noterde yapılan taksim sözleşmesi ayrı ayrı ibraz edilir ( Genel yazı
2006 Sh. 321 )
*Bağışlama vaadi sözleşmelerinin tapu dairelerince yapılacağı ( 2008/12 sayılı genelge ile ilgili ) 2008/26
*Banka
ile 3. şahıs arasında münhasıran ... şirketinin kullandığı kredinin teminatına
ilişkin olarak düzenlendiği anlaşılan ipotek sözleşmesinin 2007/39 sayılı genelge esas
ları çerçevesinde damga vergisine ve harca tabi tutulmaması gerekir ( 2010/14 )
*Bankalarca verilen otomobil kredileri teminatı olarak düzenlenen rehin ve yediemin sözleşmeleri aynı araç için yapılsa da, ayrı ayrı kağıtlarda iki ayrı hukuki işlem olarak tekemmül ettirildiğinden, rehin sözleşmesinin rehin tutarı üzerinden, yediemin sözleşmesinin ise,
yed-i emine konu olan aracın değeri üzerinden binde beş damga vergisi ile beher imza için binde
yarım harca tabi tutulması gerekir ( 1990/62 ) Yediemin tarafını, rehin veren kredi borçlusunun teşkil etmesi veya her iki akdin aynı kağıt üzerinde düzenlenmesi hallerinde de ayrı ayrı nisbi harç ve damga vergisi alınır ( 1990/77 )
*Bankaların serbest avukatlarla yaptığı sözleşmeler ( hizmet sözleşmesi olarak da düzenlenebilir ) 1993/83
*Belediye başkanları, sözleşme yapma yetkilerini belediye avukatlarına devredemezler ( 1984/14 )
*Belediye başkanlarının görevi olan sözleşme yapma yetkisinin, bizzat başkan veya
yardımcıları tarafından kullanılması gerekir ( 1986/79 )
*Belediye ile taşıt sahibi şahıslar arasındaki, taşıt sahibinin kendi bakım ve kontrolündeki taşıtın belediye toplu taşıt aracı olarak belli güzergahlarda yolcu taşıma aracı olarak kul
lanılmasına ilişkin sözleşmelerde aracın değerinin gösterilmesi zorunluluğu bulunmayıp taşıt sahibinin
belediyeye ödemeyi taahhüt ettiği miktar üzerinden 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I-1/a fıkrası gereğince nisbi damga vergisine, noterde yapılacak işlemlerin ise 492 s. Kanuna bağlı (2) sayılı tarife
nin I/1 pozisyonu gereğince binde 0.60 nisbi harca tabi tutulması gerekir ( örnek var ) 1997/8
*Belediye ile yüklenici bir şirket arasınde düzenlenen ve çöplerin depolama alanla
rına taşınmasına ilşkin olan sözleşmede ton başına birim fiyat belli olmakla birlikte sözleşme süresince ne miktarda çöp taşınacağı belli olmadığından, toplam ihale veya sözleşme bedelinin tesbiti mümkün olmuyorsa alınacak nisbi harç ve damga vergisinin matrahı yönünden kati
teminat değerine itibar edilmesi gerekir ( 2000/42 )
*Belgesiz ihracaatın finansmanı amacıyla kullandırılan krediler için ticari işletme
rehni sözleşmesi ( örnek var ) 1997/14
*Belli bir parayı ihtiva eden sözleşmelerde yer alan para miktarının artırılması ha
linde Damga Vergisi Kanununda olduğu gibi sadece artan kısma ilişkin harcın alınacağına dair
bir hüküm yer almadığından, önceki kredi ile sonra alınan kredi miktarının toplamı gösteriliyor
sa toplam üzerinden harç alınır ( 1991/19 )
*Bir tarafın harçtan muaf olması, muaf olmayanın imzasından alınacak harcın miktarına tesir etmeyecektir. ( 1991/19 )
*Birden fazla tarafı bulunan işlem kağıtlarında yalnızca birinin imzası tasdik ediliyorsa yalnızca tasdik edilen imzaya tekabül eden harç alınır, kağıda ait damga vergisinin ise ilk tasdik işlemini yapan noter tarafından tahsil edilmesi gerekir ( 1988/40 )
*Birkaç dilde yazılı işlemlerin, sözleşmelerin noterlikçe onaylanmaları istendiğinde önce, yabancı dildeki sözleşmenin kapsamının belirlenmesi bakımından, tercüman marifetiyle metinler
arasında uygunluk bulunup bulunmadığı belgelendirilmelidir ( 1987/53 ) Burada yapılan iş bilirkişilik değil tercümanlık olup Noterlik Ücret Tarifesi ilgili bölümünün uygulanması gerekir ( 1990/31 )
*Bir kimsenin sağlığında, kendi iştirak ve muvafakatı olmadan mirasçılardan birinin, o kimsenin mirası hakkında diğer mirasçılar veya üçüncü bir şahıs ile yaptığı mukaveleler batıl ve hükümsüzdür ( Türk Medeni Kanunu 613. maddesi ) 1987/40
*Boşanmanın mali sonuçlarına ilşkin sözleşmeler ve bu işlemlerden alınacak harç ve dam
ga vergisi ( 1993/10 )
*Büyükşehir Belediye Başkanlarının veya kanuni sebeplerin oluşmasına dayalı boşal
ma halinde başkan vekilinin sözleşme yapma yetkilerini ( 3030 Sayılı Yasanın 16. mad
desinde yazılı şekil ve şartlarda ) genel sekreter ve yardımcıları da kullanabilir ( 1985/99 )
*Cezaî
şart, zamanı rücu veya ücret tevkifi, pey akçesi gibi değerler başlı başına bir
akde konu olmadıkça ( 492 s. Harçlar Kanunu’nun 38. maddesi uyarınca ) harca esas olamazsa
da, bir akdin içinde sözleşmenin mevzuunu teşkil eden değer ile cezaî şart bir arada
bulunduğu takdirde, 488 s. Kanunun 6/2. maddesi gereğince, bunlardan en yüksek olanı
üzerinden ve nispî esasa göre damga vergisi alınmasının unutulmaması ( Adalet Bakanlığı
TeftiĢ Kurulu BaĢkanlığı 2011 Noterlik Önerileri – http://www.teftis.adalet.gov.tr/fihrist.html )
*Çay-Kur Yetkili Bayilik Sözleşmesi,menkul mal satışına konu olması bakımından belli bir
değer gösterilmesi gerekli kağıtlardandır. Bayi için öngörülen satış kotasının, sözleşme süresi olan üç yıllık toplam parasal değeri üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulur ( Sözleşme örneği var ) 2001/42
*Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu ( 3308 s. ) kapsamında düzenlenen çıraklık
sözleşmeleri damga vergisinden müstesnadır ( 1989/44 )
*Daha önce yapılmış ve belli bir parayı ihtiva eden sözleşmelerin değiştirilmesi
halinde artan miktarın aynı nisbette vergiye tabi olacağı, bunların devri halinde aslından alınan
verginin dörtte birinin alınacağı, sözleşmelerin süresinin uzatılması halinde ise aynı miktar veya nisbette vergi alınacağı, bunlar söz konusu değilse 1 nolu tablodaki kağıtlarda maktu damga
vergisi alınacağı, diğerlerinde damga vergisi alınmayacağı hk. ( 1991/18 )
*”Dahilde İşleme İzin Belgesi” kapsamındaki ithalatın mutemet eliyle yapılmasının
teminine yönelik olarak, gümrüğe ibraz edilmek üzere düzenlenen mutemetlik sözleşmesi
nin , Dahilde İşleme Rejimi Tebliğinin ( İhracaat 97/10 ) sayılı tebliğ ile değişik 18. maddesi çerçevesi ile sınırlı olmak kaydıyla istisna kapsamında değerlendirilmesi gerekir ( 1998/8 )
*Denizcilik Bankası ile acentaları arasında düzenlenmesi istenen acenta sözleşmesinde; maktu aylığın yıllık toplamı ile acenta tarafından yatırılması öngörülen teminat miktarın
dan hangisi fazla ise onun üzerinden harç ve damga vergisi alınır ( 1986/24 )
*Devlet İhale Kanunu'na göre ihale olunan işlere ait sözleşmeye, ölen müteahhidin
yerine varislerinin katılmasını temin için düzenlenen sözleşmenin, gerek miktarlar ve
süre, gerekse diğer şartlar yönünden herhangi bir değişiklik yapmadığı anlaşıldığından maktu
damga vergisine ve sözleşmenin ihtiva ettiği değer üzerinden imza başına binde yarım harca
tabi tutulması gerekir ( 1993/6 )
*Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğünün Toprak Mahsulleri Ofisi Genel
Müdürlüğü nam ve hesabına çiftçilerle akdettiği sözleşmelerin ve Toprak Mahsulleri
Ofisi Genel Müdürlüğü ile çiftçiler arasında düzenlenen müşterek borçlu ve müteselsil kefalet
şeklindeki borç senetlerinin, damga vergisi ve harçtan muaf tutulması gerekir ( 1977/23 )
*DSİ Genel Müdürlüğü ile enerji yatırımı yapan lisans sahibi şirketler arasında dü
zenlenen “Su kullanım hakkı ve işletme esaslarına ilişkin anlaşmalar” ( 1- 26.06.2003
tarihinden itibaren düzenlenmiş olan ve DSİ' ye ait ortak tesis birimlerini kullanarak, yatırımı
gerçekleştirecek olan yatırımcılarla yapılmış olan ve ortak tesis yatırım bedeli geri ödemesi yönünden değer ihtiva eden anlaşmalara istisna getirilmemiştir, bu anlaşmalar ihtiva ettiikleri değer üzerinden nisbi damga vergisi ve harca tabi tutulacaktır 2- DSİ'ye ait ortak tesis birimlerinin
kullanılması söz konusu olmayan ve dolayısı ile ortak tesis yatırım bedeli geri ödemesi yönünden değer ihtiva etmeyen ve 26.06.2003 tarihinden itibaren düzenlenmiş bulunan anlaşmalara,
herhangi bir şarta bağlı olmaksızın damga vergisi ve harç istisnası getirilmiştir ) 2008/29
*DSİ. Genel Müdürlüğü ile müteahhitler arasında yapılan sözleşmelerin noterde
tasdiki sırasında adı geçen Genel Müdürlükten harç alınmaması, yalnızca diğer taraf imzalarının harca tabi tutulması gerekir ( 1987/12 - 1988/74 )
*Düzenleme şeklindeki borç ve rehin sözleşmesinde harç ve damga vergisi ( Borç
ve rehin işlemlerinden değer olarak en yüksek harç ve damga vergisi alınmasını gerektiren işlem
üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir. Borçlu aldığı borca karşılık sahibi olduğu aracı rehin etmekte fakat, sözleşmede rehin bedeli yazılmamışsa, aracın kasko sigorta
sına esas değeri üzerinden rehnedildiğinin kabulü gerekir ) 2007/3 – 14
*Eczacıların, eczanenin mülkiyet, işletme, kârına iştirak ve benzeri konularda ecza
cılık mesleğini icraya yetkili olmayanlarla eczane açıp işletme yönünde bir sözleşme yapamıyacaklarına dair Danıştay Genel Kurul Kararı Hk. ( 26.6.1958 T. 58/1712/178 ) 1991/48
*Eşler arası mal rejimi hk. ( Genel yazı 2002 Sh. 235 )
*Evlat edinme mukaveleleri uzun süre saklandığından daktilo ile yazılması, fotokopi ile çoğaltılmaması ( 1980/15 ) Evlat edinme işlemi noterde düzenlenmiş özel vekaletname ile de yapılabilir (1987/25) Evlad edinmeye izin kararları idari niteliktedir, zamanaşımı söz konusu olmaz
(1995/12 ) Ancak ; 4721 s. ( Yeni ) Türk Medeni Kanunu 315. maddesi ile “ Evlat edinme
kararı, evlat edinenin oturma yeri, birlikte evlat edinmede eşlerden birinin oturma yeri mahkemesince verilir. Mahkeme kararıyla birlikte evlatlık ilişkisi kurulmuş olur ” hükmü getirildiğinden noterde ayrıca evlat edinme sözleşmesi yapılmasına gerek kalmamış, dolayısıyla bu
konudaki genelgeler de hükümsüz kalmıştır.
*Fason üretim sözleşmesi ( Fason işlettiren bir şirket ile fason işleyen diğer şirket arasında
düzenlenen, menkul ve gayrimenkul bir malın alımı, satımı veya rehnini kapsamayan, ayrıca
işlenecek malın miktarı, vasfı ile ilgili bir taahhüdü de içermeyen, düzenleme anında fason üretimin belirlenmiş bir miktarı, kıymeti bulunmayan örneği ekli fason üretim sözleşmesi; değer gös
terilmesi mecburi kağıtlar arasında yer almadığından maktu harca tabidir, damga vergisine tabi
tutulmaması gerekir ) 2009/16
*Fason üretim sözleşmesinde ( konusu menkul mal olan ) ; fason üretimi yapılacak malın miktar ve kıymetine, parasal teminat veya cezai şarta ilişkin bir taahhüde de yer verilmediği
takdirde damga vergisinin konusuna girmeyen bu sözleşmelerle ilgili noterlik işleminden sadece maktu harç alınması gerekir ( 2010/1 )
*Gecekondu önleme bölgelerinin imar ve ıslahını yapmak amacıyla açılacak ihaleler
dolayısıyla düzenlenecek sözleşmeler 2981 s. Kanuna göre düzenleniyorsa damga vergisi
ve harca tabi tutulması, 775 s. Gecekondu Kanunu'na göre düzenleniyorsa damga vergisi ve harç
tan istisna edilmesi gerekir ( 1988/21 )
*Gemi inşaat sözleşmelerinde birim fiyatı ile birlikte geminin maliyetini belirten kesin bir
değerin gösterilmesi zorunludur ( 1976/5 )
*Gıda ve gıda ambalajı üreten işyerlerinde iş sözleşmesine dayalı olarak sigortalı
ve belirli bir ücret karşılığı görev yapacak olan sorumlu yöneticinin işçi olarak kabulü gerekir. Ayrıca sorumlu yönetici ile işveren arasında düzenlenen iş sözleşmesinin “Sorumlu
Yöneticilik Sözleşmesinin” 30 iş gününden daha fazla çalışma süresini ihtiva etmesi durumunda
damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi gerekir ( 2006/5 )
*”Görüntülü Ev -Ofis Bankacılığı Ürünleri Sözleşmesi” başlıklı kağıtta bir yıllık hizmet
kirası bedelinin belli değer olarak gösterilmesi ve bu değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisi alınması gerekir. “Kartlı İşlemler Sözleşmesi ile Görüntülü Ev -Ofis Bankacılığı Ürünleri
Sözleşmesinin Ayrılmaz eki” başlıklı ve taahhütname mahiyetindeki kağıtta ise, bankanın
kullanıma sunduğu ürünlerin kullanımına ilişkin müşteri davranışları belirlendiğinden
maktu harca ve damga vergisine tabi tutulması ( örnek var) 1998/33
*Hasılat kira sözleşmeleri ( 1992/18 )
*Hazineye ait arazinin “Kullanma İzin Sözleşmesi” ndeki izin süresinin uzatılmasına dair sözleşmede; daha önce düzenlenen sözleşmenin sadece 2. maddesinde değişiklik yapı
larak süresinin uzatıldığı anlaşıldığından, bu sözleşmenin, uzatılan süre ve sözleşmede belirtilen
ilk yıl kullanım bedeli esas alınmak suretiyle hesaplanacak matrah üzerinden aynı nisbette ( binde 7.5 ) damga vergisine tabi tutulması ve noterde tasdiki sırasında da daha önce yapılan sözleşmeden alınan harcın yarısının alınması gerekir ( 2007/48 )
*Hukuken geçersiz sözleşmelerin noterliklerde yapılamıyacağı ( 1994/7 )
*Görüntülü ev ofis bankacılığı ve kartlı işlemler sözleşmelerinde ( örneği var ) harç
ve damga maktu alınır ( 1998/33 )
*İdare ile müteahhit arasında ( 2490 s. Kanun 25.mad. göre ) akdedilen ve noter
likçe tasdik edilen sözleşmelerin düzenleme şeklinde yapılması ve 1512 s. Yasanın 108.
maddesi uyarınca tescili gerekir ( 1976/18 )
*İdare ile müteahhitler arasında düzenlenen ihale sözleşmelerinin başka bir müte
ahhide devrine, idarenin muvafakatini de ihtiva edecek tarzda gerçekleştirilen
muamelelerde;ilk sözleşmeden alınan damga vergisinin 1 / 4 ü alınır. İhale makamınca devire muva
fakat işlemi yeni bir sözleşme olarak kabul edilemiyeceği gibi yeniden düzenlenen kağıdın devir sözleş
mesi olma özelliğini de ortadan kaldırmaz. Ayrıca, 492 s. Kanunun 46. maddesi hükmü gereğince, birbiri ile ilgili işlerin birarada yapılması halinde en yüksek harcı gerektiren iş üzerinden tek harç alınır.
Muvafakat işleminden ayrıca harç alınmaz. Devir mukavelesinden ihtiva et tiği değer üzerinden, devir
eden ve devir alanın imzaları dikkate alınarak harç tahsil edilmesi gerekir ( örneği var ) 1998/5
*İdare ile müteahhit arasında ( 2886 s. Devlet İhale Kanunu 57. maddesine göre ) ya
pılacak sözleşmelerin, kanunun tescilini emrettiği akit ve işlemlerin kaydına mahsus sicil def
terine tescili gerekir ( 1987/11 )
*İdare ile müteahhitler arasındaki sözleşme, dışarıda hazırlanıp imzalanmışsa imzanın
huzurda kabul edilmesi, düzenleme şeklinde ise noter huzurunda imzalanması gerekir ( 1980/7 )
*İhale ile satılan, alınan veya kiraya verilen bir mal ile ilgili olarak düzenlenen ihale sözleşmesinde o malın sigorta yapılmasına dair taahhüdün de bilinmesi ve sigorta değerinin satış
veya kira bedelinden yüksek olması halinde 488 s. Kanunun 6/2 ve 492 S. Kanunun 46. maddesi hüküm-
leri çerçevesinde sigorta bedelinin nisbi harç ve damga vergisine esas alınması gerekir. 1994/4 sayılı genelgedeki uygulamaya dönülmüştür ( 1998/51 )
*İhale sözleşmesi ( Kati teminat ve risk teminatına ait hükümleri de ihtiva eden )
İnceleme konusu sözleşmede bir asıldan doğma ve birden fazla işlem bulunduğundan, sözleşme
nin en yüksek vergi alınmasını gerektiren tutar yani bu işlemde kati teminat ile risk teminatı
toplamı üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ) 2007/47
*İhale sözleşmesi ( incelenen ), ihale bedeli ile bu bedelin % 110 u tutarında sigor
ta miktarını ihtiva ettiğinden ve birbirine bağlı , bir asıldan doğma iki ayrı hukuki muamele
söz konusu olduğundan,bu sözleşmeden ve bununla ilgili işlemlerden en yüksek bedel olan sigor
ta miktarı üzerinden damga vergisi ve harcın tahsili gerekir ( 1994/4 )
*İhale sözleşmesi ekindeki proje CD leri ( Kamu İhale Kanunu 46. maddesi uyarınca, ihale
dokümanında aksi belirtilmedikçe sözleşmelerin notere tescili ve onaylattırılması zorunlu bulunmamakla
birlikte ihale dokümanında belirtilmiş olması ya da onaylattırılmasının tercihi halinde sözleşmenin eki ve
ayrılmaz parçası olan CD ortamında hazırlanmış ihale dokümanının da sözleşme ile birlikte noterce onaylanmasının hukuken zorunlu bulunduğu, Birliğimizin 1981/16 ve 1987/69 sayılı genelgesinde belirtilen
sözleşme eklerine dair esasların 4734 ve 4735 sayılı Yasalarla getirilen düzenleme karşısında da geçerliliğini koruduğu dikkate alınarak, sözleşmelerin eki olarak belirtilen CD lerin içindeki kayıtların fiziki ortama dökümü yapıldıktan sonra, belge onaylamasındaki gibi işlem yapılması gerekir ) 2007/59
*İhale sözleşmelerinde “ idare dilediği takdirde % ... eksik veya fazlasını yaptırabilir ” hükmü bulunsa dahi, kağıdın ihtiva ettiği değer nazara alınır ( 1988/33 )
*İhale sözleşmelerinde ( resmi kuruluşlarla müteahhitler arasında yapılan sözleşmelerin noterce tasdiki sırasında ) harç ve damga vergisi ihale bedeli üzerinden hesaplanır, ileride artacağı veya azalacağı nazara alınmaz ( 1974/10 )
*İhale sözleşmesinin, ihaleyi yapan kamu kurum ve kuruluşunun bulunduğu yer noterliğinde, kamu kurum ve kuruluşunun bulunduğu yer belediye sınırları içinde birden çok noterlik varsa bu noterliklerden herhangi birinde onaylanarak tescil edilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir ( 2003/12 )
*İhale sözleşmesine ekli kitapçık halindeki şartname yada birim fiyat listelerinin
sayfalarının ayrıca imzalanmasına gerek olmadığı düşünülmektedir ( 1987/69 )
*İhale sözleşmesinin devrini sağlayan ve idarenin de muvafakatini ihtiva eden mua
melelerden, ilk sözleşmeden alınan damga vergisinin ¼ ü ile devir mukavelesinin ihtiva ettiği
değer üzerinden, devir eden ve devir alanın imzaları dikkate alınarak harç tahsil edilir ( örneği
var ) Bakınz aşağıdaki 1999/7 sayılı genelge. ( 1998/5 )
*İhale sözleşmesinin ilk müteahhit tarafından başka bir müteahhide devri ve idarenin de bu devir işlemine muvafakatini ihtiva eden fakat işin ilk müteahhit tarafından % 17
tenzilatla alınmış iken devir alan müteahhit tarafından % 22 tenzilatla yapılmasına dair hükümleri de bulunduran devir protokolunun; en yüksek vergi alınmasını gerektiren devir işlemi üzerinden ve ilk sözleşmeden alınan
verginin 1 / 4 ü nisbetinde damga vergisine, devir protokolunun ihtiva ettiği en yüksek bedel üzerinden, devir
eden ve devir alanın imzaları dikkate alınarak nisbi harca tabi tutulması gerekir ( 1999/7 )
*İhracaat muamelesi ve ihracaatın finansmanında kullanılmak üzere bankalarca
verilen kredilerle ilgili işlemler ( ilgili banka yazısı ile tevsik edilecek ) ve düzenlenen kağıt
lar ( genel kredi sözleşmesi ile bu kredinin teminatını teşkil eden rehin bordrosu ) damga vergisi ve harç istisnası kapsamında bulunmaktadır ( 1987/48 )
*İkinci derece İta Amirliği yetkisi illerde valilere, ilçelerde kaymakamlara verildiği gibi il ve ilçelerde daire ve müessese müdürü ve amirlerine de verilebilmektedir. Bu takdir
de sözleşmelerin bu görevlilerce imzalanması gereklidir ( 1985/73 )
*İlave edilecek katlarda hak sahibi olunmayacağına dair sözleşme ( 1994/50 )
*İlçelerdeki ita amirleri ( Devlet İhale Kanunu' nun 53. maddesinde sözleşmenin idare adına ita amiri tarafından imzalanacağı belirtilmiştir. Maliye Bakanlığının taşra birimlerinde illerde defterdarların, ilçelerde kaymakamların ikinci derece ita amiri sıfatıyla hareket edecekleri
belirlenmiştir. Bu nedenle Eceabat İlçesinde bulunan dalyanın kiraya verilmesi ile ilgili sözleşmenin ilçe kaymakamı tarafından imzalanması gerekir ) 1993/16
*İlksan Turizm A.Ş. tarafından düzenlenen kampanyalarla ilgili olarak yapılan sözleşmeler ile verilen taahhütnamelerde harç ve damga vergisi ( 1992/56 )
*İmar Kanunu'na aykırı işlemler ( Gayrimenkulünü resmi olarak ifraz edip parselleyemeyen ilgilinin, arsanın özel parselasyonunu ve krokisini yaparak, krokide belirtilen kısmın kendisine ait olduğunu, diğer kısımlar için hiçbir tasarrufta bulunmayacağına, yola tecavüz etmeyece
ğine, diğer hissedarlar aleyhine izale-i şuyu davası açmayacağına ve ileride düzenlenecek imar
ıslah planları nedeniyle binası için hiçbir hak ve talepte bulunmayacağına ilişkin sözleşmelerin
3194 s. İmar Kanunu hükümlerine aykırı olması, imar planı dışındaki yerlerin özel parselasyonlar şeklinde sağlıksız yapılaşmasına yol açması nedeniyle noterlerce onaylanmalarının mümkün
olmadığı düşünülmektedir ) 1993/25
*İntifa hakkı sözleşmesi ve bu kapsamda hak tesisi gerektiren benzeri belgelerin
1512 sayılı Noterlik Kanunu 89. maddesi kapsamında noterlerce düzenlenmesi mümkün olmayıp doğrudan tapuda düzenlenmesi gerekir ( 1992/50 )
*İnşaat sebebiyle düzenlenen ilk sözleşmeden ayrı olarak düzenlenen ve ilk sözleş
menin miktara ilişkin hükümlerini değiştiren bir belge vasfında bulunan taahhütnamede,
ihale makamınca da teyid edilmek kaydıyla taahhüde bağlanan işin bilinen veya tahmini tutarı
gösterilerek bu bedel üzerinden nisbi damga vergisi ve harç alınır ( 1991/16 )
*İnşaat sözleşmesinin başka bir müteahhide devri ve tenzilat nisbetinin değiştirilmesini öngören devir protokolü ( 1999/7 )
*İpotek veya teminat mektubu verme taahhütleri, asıl işlem değerinden fazla dahi olsa, nisbi damga vergisi ve harcın hesabında dikkate alınmayacaktır ( 1999/10 )
*İskan Kanunu ( 2510 sayılı ) gereğince düzenlendiği anlaşılan borçlanma sözleşmelerinin damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi gerekir ( 1990/41 )
*İstihdamı Zorunlu Personel Sözleşmesi örneği ( TMMOB Gıda, Ziraat ve Kimya Mühendisleri Odalarınca hazırlanan 5996 s. Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu uyarınca
zorunlu olarak çalıştırılacak personele ilişkin sözleşme örneği ) Genel yazı 2011/25 )
*İsviçre Sigorta A.Ş.nin protokol gereği, sigortasını yaptığı .... şirketine ödediği
tazminatı belirli durumlarda geri alabilmesini temin amacıyla düzenlediği, sigorta
sözleşmesi mahiyetinde olmadığı anlaşılan protokol başlıklı kağıdın, ihtiva ettiği en yüksek mik
tar üzerinden binde 5 nisbetinde damga vergisi ile beher imza için binde 0.50 nisbetinde harca
tabi tutulması gerekir ( örneği ekli ) 1993/42
*İşçi temini taşeronluk sözleşmesinde taraflarca öngörülen değerlere itibar edilecek, ayrı
ca her gün için temini öngörülen 150 işçi yönünden de bir değer tesbiti cihetine gidilmeyecektir.
Damga vergisi en yüksek vergi alınmasını gerektiren cezai şart ( 1000 TL.) üzerinden binde 7.5
nisbetinde, harç ise 492 s. Kanunun 38. maddesi gereğince sözleşme bedeli ( 500 TL.) üzerinden
alınacaktır ( 2009/22 )
*İthalatta mutemetlik sözleşmeleri ( örnek var ) 1997/49
*Kamu İhale Kanunu ( 4734 s.) nun değişik 53. maddesine göre : Bu kanun kapsamın
daki idarelerce yapılan ihalelere ilişkin düzenlenecek sözleşmeler için yükleniciden tahsil edilecek ( sözleşme bedelinin onbinde beşinin ) kurum hesabına yatırıldığı hususunun, sözleşmelerin
imzası aşamasında idareler ve noterler tarafından aranması zorunludur ( 2002/33 ) Not : Bu
maddedeki parasal limit ; 01.02.2011 tarihinden itibaren 254.315,-TL. na çıkarılmıştır. Buna
dair 2011/1 nolu Kamu İhale Tebliği genel yazı ekindedir. ( Genel yazı 2011/14 )
*Kamu İhale Kanunu ( 28 ve 32. maddelerinde değişiklik ) : İhale dökümanında aksi be
lirtilmedikçe sözleşmelerin notere tescili ve onaylatılması zorunlu değildir. Bu kanun kapsamında yapılan ihalelere ilişkin düzenlenecek sözleşmelerden, bedeli yüz milyar TL. nı aşanlar için
yükleniciden tahsil edilecek sözleşme bedelinin onbinde beşinin yüklenici tarafından kurum hesaplarına yatırıldığını idareler ve noterler sözleşmelerin imzalanması aşamasında aramak zorun
dadır. ( R.G.15.08.2003 ) Genel yazı 2003/85 Sh.253
*Kamu kuruluşları ile yükleniciler arasındaki sözleşmeler ( her sayfasının ilgililerce imza edilmesi gerekir ) 1983/33
*Karayolları Yolcu ve Eşya Taşımaları Hakkındaki Yönetmeliğin 25. maddesi uyarınca taşı
macılar arasında yapılan İşbirliği Sözleşmeleri, taraflarca taahhüt edilecek ayni ve nakdi sermaye miktarı üzerinden harç ve damga vergisine tabidir ( 1986/50 )
*Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde kağıdın düzenlendiği an itibariyle cezai şart
tutarının tesbiti mümkün değilse harç ve damga vergisi uygulamasında dikkate alınması
mümkün değildir ( 2009/18 )
*Kat mülkiyeti tesisine ilişkin sözleşmenin ve bu işlemle ilgili ön sözleşmenin noter
ler tarafından yapılmaması, hukuken geçersiz olacağı, ilgililerin kanunen görevli olan tapu
memuruna gönderilmesi hk. ( Bakınız 1994/50 sayılı genelge ) 1994/7 - 1994/28
*Kefalet ve garanti şerhlerini ihtiva eden genel kredi sözleşmeleri ( Örneği ekli genel
kredi sözleşmesine yazılan “müşterek borçlu ve müşterek müteselsil kefalet” şerhleri, bir kağıtta toplanan ve bir
asıldan doğma akit veya işlem olduğundan ve aynı anda bir kağıt üzerinde düzenlendiğinden, 488 S. Kanunun 6.
maddesinin 2. fıkrası hükmü gereğince en yüksek vergi alınmasını icap ettiren akit veya kefalet şerhi üzerinden
( her iki akit aynı nisbette damga vergisine tabi olduğundan yalnızca birinden ) damga vergisine tabi tutulması
gerekir. Öte yandan, söz konusu kredi sözleşmesine kefillerin kredi borçlusu lehine müşterek borçlu ve mütesel
sil kefil olarak imza koymalarının yanı sıra, aynı kişilerin Borçlar Kanunu 110. maddesine göre bu borcu garanti
ettiklerine dair verdikleri garanti şerhi, bir asıldan doğma olmayan nitelikte bir akit olduğundan, garanti şerhinin, 488 sayılı Kanunun 6. maddesinin 3. fıkrası hükmüne göre ayrıca her garanti edenin imzası itibariyle ayrı
ayrı binde 7.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir. ( 2000/16 )
*Kira devir sözleşmeleri ( TKİ ile ) örnek var ( 1996/55 )
*Kira, yapım ve işletme sözleşmeleri hk. ( 1991/57 )
*Kitap şeklinde olmayan tüm sözleşmelerin her sayfasının ilgililer ve noter tarafından imzalanması ve en azından paraf edilmesi mevzuat gereğidir ( 1986/47 )
*Kollektif şirket devir ve tadil sözleşmeleri ( 1992/31 )
*Konutla birlikte işyeri inşaatına yönelik cezai şart da içeren sözleşme hk. ( en yük
sek bedel üzerinden damgalanır ) 1996/24
*Kollektif şirket statüsünde iken ihale alan ve sonra anonim şirkete dönüşen müte
ahhit firmanın ihale makamı ile yapacağı ek sözleşme hk. ( 1999/15 )
*Konut inşası ile ilgili işlemlere 2982 s. Kanunla getirilen vergi, resim ve harç istisnasının,
onarım ve tadil işlemlerinde, sözleşmelerinde uygulanamıyacağı hk. ( 1987/73 )
*Kömür üretim hizmet sözleşmeleri ( Belirli bir saha içerisinde taş kömürünün üretilmesi işinin bir
yıl süre ile taşerona verildiği, bir ton taş kömürünün üretilme fiyatının 40 TL. + KDV. olduğu, üretilecek kömürün
toplam veya hesaplanabilir miktarı belli olmaması sebebiyle bedelin hesaplanamadığı, ayrıca sözleşmeye uymayan davranışlar karşılığında işverenin uğrayacağı zararı tazmin amacıyla tutarı belli edilmeyen bir teminat senedi
verildiği belirtilen sözleşmede; söz konusu sahanın rezervi de dikkate alınarak sözleşme süresince üretilmesi tah
min edilen kömürün sözleşmede belirtilen birim değer ile çarpılarak bulunacak değerin belli değer olarak dikkate alınması ve bu değer üzerinden nisbi damga vergisi ve harç aranılması gerekir. Parasal bir ölçek yoksa ( üretil
mesi tahmin edilen kömürün toplam miktarı hesaplanamıyorsa ) ilgililerin beyan edecekleri değer üzerinden nis
bi damga vergisi ve harç alınması uygundur ( 2007/63 ) Not : Danıştay 7.Dairesi, 22.10.2010 tarih ve
2010/5086 esas nolu kararı ile bu genelgenin yürütmesini dava sonuna kadar durdurmuştur
( Genel yazı 2011/13 ve ekinde ilgili karar )
*Kredi sözleşmesi içinde, bunun teminatı olarak verilen ipotek taahhüdünün de bu
lunması halinde, ipotek taahhüdünün değeri daha fazla olsa bile, işlemin kredi miktarı üzerinden nis
bi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 1988/10 )
*Kredi sözleşmelerinde faiz ödemesi de öngörülmüşse ( Kredi ana para ve belirlenmiş faiz
miktarları aynı kağıtta yer alan bir asıldan doğma akit ve işlemler olarak kabul edildiğinden , bu işlemlerin aynı
zamanda 492 sayılı Kanunun 46. maddesinde ifade edilen, bir arada yapılan birbiri ile ilgili işlemler olarak da
kabul edilmesi ve dolayısıyla da nisbi harcın, damga vergisinde olduğu gibi kredi veya faiz miktarından yüksek
olandan tahsil edilmesi gerekir ) 2000/22
*Lisans sözleşmesi ; ilgili şirketin kendi amblemini kullanmak şartı ile lisans hakkını kullanabileceğine dair bir sözleşme niteliğinde olduğundan değer gösterme zorunluluğu yoktur, maktu
harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekir ( örnek var ) 1987/2
*Mal rejimi sözleşmeleri hakkında açıklamalar ( Türk Medeni Kanununda yeralan, eşler
arasındaki mal rejimi sözleşmelerinde; herhangi bir değerin gösterilmemesi halinde bu kağıtların maktu damga vergisine ve noterlik işlemlerinin de maktu harca tabi tutulması gerekir. İlgililer tarafından bu kağıtlarda rızaen değer gösterilmiş olması durumunda, sözü edilen kağıtların
ihtiva ettiği hususlar itibariyle nisbi damga vergisinin yanısıra nisbi harç da tahsil edilmesi, düzenlenen kağıtlarda değere kısmen yer verilmiş olması halinde sadece gösterilen değer üzerinden nisbi damga vergisi ve harç tahsil edilir ) Genel yazı 2002/111 Sh.235
*Menkul Değerler Aracılık Sözleşmesi ile Repo ve Ters Repo Çerçeve Sözleşmesine harç ve damga ( Repo ve Ters Repo Çerçeve Sözleşmesi genel davranış biçimleri ile üstlenilen hukuki sorumlulukları düzenlediğinden maktu damga vergisi ve harca tabi tutulması, menkul
değerler aracılık sözleşmesinin ise 30. maddesinde belirtilen cari hesapta tahsis olan para miktarı
üzerinden nisbi damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekir ) 1998/56
*Mes'ul Müdürlük Sözleşmesi ( Örneği var ) İş Kanunu hükümleri çerçevesinde; “Mesul Müdürlük
Sözleşmesi” nin, harç ve damga vergisi istisnası kapsamında yer alan hizmet akitleri arasında bulunduğu sonucuna varılmaktadır. Bu sözleşmelerde kısmi çalışma sürelerine yer verilmiş olması halinin ise bu kağıtların hizmet sözleşmesi olarak kabulüne ve dolayısıyla da istisna uygulanmasına engel teşkil etmeyeceği kabul edilmek
tedir. Bu sözleşmelerin düzenlenmesi sırasında uygulanan damga vergisi ve harç istisnasının, bunların feshi işlemlerine uygulanması mümkün değildir. ( 2002/12 )
*Mirasçıların noterlikte miras taksim sözleşmesi yapmak suretiyle muristen kalan aracı
mirasçılardan birine devretmeleri ya da hisselerinden ayrı ayrı veya birlikte feragat etmek su
retiyle ( kendi adlarına kayıt ve tescil işlemleri yapılmaksızın ) lehine feragat edilen mirasçı adına aracın tescilini sağlamaları mümkündür ( 2005/16 )
*Mirastan feragat sözleşmeleri ( 4721 s.Türk Medeni Kanunu 528, 529 ) Geçerli olması
için resmi vasiyet şeklinde iki tanık huzurunda yapılması gerekir ( T.M.K. 545 ve 532 ) Murisle
mirasçıları arasında akdedilir, mirasçının miras hakkının tamamını veya bir kısmını ihtiva edebilir, karşılıksız veya bir karşılık sağlanarak yapılabilir ( 2004/2 )
*Muristen kalan tasarruf bonosu ve kupürlerinin mirasçılar arasında rızaen paylaşılması işlemi beyanname değil, taksim sözleşmesi niteliğindedir ( 1975/32 )
*Mutemetlik Sözleşmesi ( Mutemet sıfatıyla, T.C.D.D. adına belirtilen malların akreditifini açarak ithalatını yapmaya, gerekli dövizleri yatırmaya, her türlü gümrük işlemlerini yürütmeye, alacaklı merci ve bankalara
ibra etmeye, malları gümrükten çekmeye, kambiyo işlemlerini sonuçlandırmaya, ithalatın iptali halinde ödenen
meblağları geri almaya ve ithalata ilişkin yapılması gereken bütün işlemleri yapmaya yetkili kılındığına dair) İthal
edilecek malların toplam değeri üzerinden nisbi damga vergisi ve bu konuda noterlikte yapılacak işlemlerin de
nisbi harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 1994/52
*Mutemetlik sözleşmesi ( Yurt dışından ithal ve ilgilisine satış şartlarını ihtiva eden ithalat amaçlı
mutemetlik sözleşmesinin, ithal edilecek malların işlem taraflarınca beyan edilecek toplam değeri üzerin-
den 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/1/a fıkrasına göre nisbi damga vergisine ve bu konuda no
terde yapılacak işlemlerin de 492 sayılı Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin I/1 pozisyonu gereğince nisbi harca tabi tutulması gerekir ) Örneği var ( 1997/49 )
*Mülkiyeti hazineye ait olan kireç taşı sahasının, kireç taşı ocağı olarak kullanılma
sı amacıyla bir şirkete kiraya verilmesi işleminin işletme sözleşmesi niteliği taşıdığı anla
şıldığından 488 s. Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I-A/1 fıkrası hükmü gereğince binde 7.5 nisbetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir ( 2006/8 )
*Mülkiyeti Özel İdareye Ait Okul ve Eğitim Kurumlarında Bulunan Kantin, Açık
Alan ve Salonların İşletme Sözleşmesi Özel Hükümleri başlıklı kağıtta; işletme süresi
olan bir yıl ( 12 ay ) ile toplam işletme bedelinin il özel idaresine arz bedeli olarak ödenmesi gere
ken gayrisafi gelirin % 3 ünün de ilavesi suretiyle tesbit olunan ( aylık 360.500.000.-TL. ) ile çarpımı suretiyle bulunacak tutarın belli değer olarak gösterilmesi ve bu değer üzerinden ( binde
7.5 ) nisbi damga vergisi ve iki imza üzerinden harca tabi tutulması gerekir ( 2004/11 )
*Navlun ve taşıt kira sözleşmeleri ( Taşıt sahibinin irad elde etmek amacı ile taşıtını belli
bir süre için karşı tarafa kiraya vermesi ile ilgili olarak düzenlenecek sözleşmelerin taşıt kira söz
leşmesi olarak kabulü ile binde bir damga vergisine tabi tutulması , taşıt sahiplerinin ticari kazanç elde etmek amacı ile, yolcu ve eşyanın bir yerden diğer bir yere ulaştırılması ile ilgili olarak
düzenleyecekleri sözleşmelerin navlun sözleşmesi olarak kabulü ile binde 5 damga vergisine tabi tutulması ) 1987/10 - 1988/7
*Noterlerce onaylanan veya düzenlenen sözleşmelerde, şartname ve fiyat birim
listeleri eklidir, kaydı bulunması halinde bunların işlem kağıdına mutlaka eklenmesi, her sayfasının mühürlenmesi, gerekli giderlerin de bunlara göre alınması, eklenmiyecekse sözleşmedeki
eklidir yazısının silinmesi ( 1981/16 ve Genel yazı 1998 Sh. 254 )
*Noterlik işlemleri (düzenleme ve onaylama işlemler, sözleşmeler, imza, asıl, suret vs )
( 1986/47 )
*Okul ve eğitim kurumları kantin, açık alan ve salon işletme sözleşmesi ( 2004/11 )
*Organize Sanayi Bölgesinin Sanayi ve Ticaret Bakanlığından kullanacağı kredi ile
ilgili sözleşmede Organize Sanayi Bölgesi Tüzel Kişiliğinden 4562 s. Kanunun 21. maddesi gereğince
damga vergisi ve harç aranılmaması, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı' nın ise 488 s. Damga Vergisi Kanunu 8.
maddesi kapsamında damga vergisinden bağışık olması nedeniyle söz konusu kredi sözleşmesinin damga
vergisinden istisna tutulması gerekir. Ancak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın noter harcı ile ilgili bir muafiyeti bulunmadığından 488 s. Kanunun 11. maddesi gereğince, Organize Sanayi Bölgesi Kredi Sözleşmesin
de gösterilecek belli para üzerinden 492 s. Kanuna bağlı ( 2 ) sayılı tarifenin I/1 pozisyonuna göre kredi
sözleşmesinin nisbi harca tabi tutulması gerekir ( örneği var ) 2003/52
*Ortak girişim adına düzenlenecek sözleşmeye ortakların koyacakları imzaların
bir imza kabul edilerek harcın bu esas üzerinden alınması gerekir ( 1989/1 )
*Oto bayilik sözleşmelerinde bir yıllık tahmini satış kotasını ifade eden ... adet aracın rayiç bedeline, yedek parça satış değerlerinin ilavesi ile bulunacak belli para üzerinden nisbi harç ve sözleşme
de yer alan cezai şart ile sair tutarlardan en yüksek vergi alınmasını gerektiren değer üzerinden de
damga vergisi alınması gerekir ( Rayiç bedel konusunda bir belge gösterilmemesi halinde kasko değer
listesinde bu araçlar için yer alan en son modellerin en düşük değeri esas alınır. Bayinin yıllık olarak
satabileceği tahmini parça ve aksesuar satış kotalarını gösteren, sözleşme ekindeki cetvelde yazılı
satış miktarları toplamı da sözleşmenin ihtiva ettiği değere ilave edilir ) 1994/43
*Ölünceye kadar bakma akdinde değer gösterme mecburiyeti yoktur; muayyen bir meblağı
ihtiva ediyorsa nisbi, etmiyorsa maktu harç ve damga vergisi alınır ( 1989/103 )
*Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, sözleşme taraflarının niteliğinden doğan sınırlamalar ( Açıklama var ) dikkate alınarak, üçüncü şahıs lehine düzenlenebilir ( 1998/42 )
*Petrol Ofisi Genel Müdürlüğü ile bayii arasında akdedilen İNTİFA HAKKI SÖZ
LEŞMESİnde gayrimenkul üzerinde belli süreli intifa hakkı tesis olunacağı öngörülmekte ve bayiin
bu hususta taahhüdü yer almaktadır. Bu nedenle nisbi harç ve damga vergisi matrahına esas teşkil
etmek üzere gayrimenkulün tapu sicilindeki kayıtlı değerinin gösterilmesi zorunludur ( 1976/3 )
*Petrol Ofisi ile bayiler arasında düzenlenen intifa hakkı ve bayilik sözleşmelerin
de değer gösterme zorunluluğu ve bu sözleşmeler hakkında açıklamalar ( 1978/30 )
*Petrol Ofisi Genel Müdürlüğü ile bayiler arasında yapılacak sözleşmelerin noterlerde yaptırılması halinde mutlaka değer gösterilmesi, bu değer üzerinden nisbi harç ve damga
vergisi alınması, haricen yapılmış bir bayilik sözleşmesinden örnek istenmesi halinde ise, bu işlemin damga vergisinin tam olarak alınıp alınmadığının araştırılması ( 1987/68 )
*Pey akçesi, zamanı rücu, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir akdin müeyyidesi kabilinden olan taahhütnamelerden,başlıbaşına bir akde konu olmadıkça harç alınmaz. Daha önce yapılmış ve müey