Lütfen üstyapı boyutları için önce Uygunluk belgesini kontrol edin

Transkript

Lütfen üstyapı boyutları için önce Uygunluk belgesini kontrol
edin veya Iveco Araç Ürün departmanı ile irtibata geçin
0 216 561 16 05
Yayýný Düzenleyen:
IVECO S.p.A.
Teknik Uygulama
Strada delle Cascinette, 424/34
10156 Torino (TO) - Italy
www.iveco.com
Basým 603.95.037 2. baský 02/2010
Yayýný IVECO için hazýrlayan
SATIZ TECHNICAL PUBLISHING
c/o Iveco Customer Service
Lungo Stura Lazio, 15
10156 Turin-Italy
Güncellenmiþ veriler
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
revizyon-09/2010
Güncellenmiþ veriler
Ýlk - 02/2010
Basým 603.95.037
Önsöz
Bu yayýn araç montaj ve uyarlamasý için veriler, özellikler ve talimatlarý sunar.
Kalifiye, gerekli becerilere sahip personel için tasarlanmýþtýr. Üstyapýcý montajýn tasarlanmasý, uyarlanmasý ve
uygulanmasýndan sorumludur ve hem bu yayýnda belirtilen hükümlere hem de geçerli kanunlara uyulmasýný saðlayacaktýr.
Herhangi bir iþe baþlamadan önce çalýþacaðýnýz araç modelinin yayýnýnýn elinizde olduðundan emin olun. Ayrýca
gözlük, eldiven, bot vs. gibi her türlü kaza önleme donanýmýnýn yaný sýra çalýþma, kaldýrma ve elleçleme donanýmlarýnýn
bulunduðundan ve çalýþýr durumda olduðundan da emin olun. Son olarak aracý maksimum güvenliði saðlayacak
koþullarda çalýþtýrdýðýnýzdan emin olun.
Yukarýdaki hükümlere kesinlikle uyularak, ayrýca gösterilen bileþenleri kullanarak iþin yapýlmasý, iþin doðru ve güvenli
bir þekilde yürütülmesini saðlar.
Bu kýlavuzda yer almayan ve IVECOnun yazýlý izni olmaksýzýn yapýlan her türlü deðiþiklik, uyarlama veya montaj,
IVECO sorumluluðunu ortadan kaldýracak ve özellikle araç garantisini geçersiz kýlacaktýr.
IVECO iþin yapýlmasý için gereken her türlü açýklamayý sunabilecek yetkinliktedir ve ayný zamanda bu yayýnda yer
almayan konularda da size yardýmcý olabilir.
Her bir müdahaleden sonra IVECO tarafýndan belirlenen çalýþma, verim ve güvenlik koþullarý eski haline getirilmelidir.
Gerekirse araç kurulumu için IVECO servis aðý ile temasa geçiniz.
IVECO, araçla ilgili hiçbir deðiþiklik, uyarlama veya montajda sorumluluk kabul etmez.
Bu yayýnda yer alan veri ve bilgiler, IVECO tarafýndan herhangi bir zamanda teknik veya ticari nedenlerle veya araçlarýn
farklý ülkelerde geçerli kanuni kurallara uyumunu saðlamak için yapýlan deðiþiklikler sonucu güncellenmeyebilir.
Bu yayýnýn içeriði ile gerçek araç arasýnda bir farklýlýk olmasý durumunda lütfen herhangi bir iþlem yapmadan önce
pazarýnýzdaki Ürün Yöneticisi ile temasa geçiniz.
Semboller - uyarýlar
Ýnsanlar için tehlike
Bu talimatlara eksik ya da yetersiz þekilde uyulmasý, insanlarýn hayatý için ciddi bir tehlikeye neden olabilir.
Araçta ciddi hasar tehlikesi
Bu talimatlara kýsmen veya tamamen uyulmamasý, araçta ciddi hasara neden olabilir ve bazen garantiyi
de geçersiz kýlabilir.
!
Genel tehlike
Yukarýda açýklanan uyarýlarýn tehlikelerini içerir.
Çevre koruma
Aracýn mümkün olduðunca çevre dostu bir þekilde kullanýlmasýný saðlayan doðru davranýþlarý gösterir.
NOT
Bir bilgi için ilave açýklamayý gösterir.
Önsöz
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
Sayfa üstbilgi ve altbilgisinin yorumlanmasý
Araç tipi
Bölüm baþlýðý
D AILY
2.7
Bölüm numarasý
sayfa numarasý
ÞASÝ UYARLAMALARI
2-29
Bir Yardýmcý Aksýn Takýlmasý
Yardýmcý akslar, araçta kullaným için onaylanmamýþtýr.
2.8
Tahrik Hattýnýn Uyarlanmasý
Dingil mesafesinin uyarlanmasýný takiben genel bir kural olarak þanzýman üzerinde çalýþma, yaklaþýk ayný dingil
mesafesine sahip benzer bir aracýn þanzýmanýna göre yapýlýr. Standart üretim araçlarda kullanýlan kardan milleri
eðimlerinin maksimum deðeri korunmalýdýr. Bu kural, süspansiyon ve arka tahrik aksýnda yapýlan her türlü uyarlamada
da geçerlidir.
Zorluk arz eden durumlarda IVECOdan yardým istenebilir. Önerilen yeni þanzýman uzunluðu ve eðimini gösteren
bir diyagram, taleple birlikte sunulmalýdýr.
Bölümleri yapmak ve takmak için tahrik hattý üreticisinin kýlavuzlarýnda verilen teknik talimatlar kullanýlabilir. Bu
kýlavuzda yer alan teknik özelliklerin amacý þanzýmanýn doðru çalýþmasýný saðlamak, gürültüsünü sýnýrlandýrmak
ve motor komplesinden aktarýlan gerilim birikmesini önlemektir. Bu durum hiçbir þekilde Üstyapýcýnýn tamamladýðý
iþten sorumluluðunu ortadan kaldýrmaz.
2.8.1
Ýzin verilen uzunluklar
Hem ara mil bölümleri, hem de LG veya LZ kayýcý miller (bkz. þekil 2.13) için elde edilebilir maksimum
çalýþma uzunluklarý, araçta bulunan borunun dýþ çapýna ve maksimum çalýþma dönüþ hýzýna (formüle bakýnýz)
göre belirlenebilir. Bunlar Tablo 2.16da belirtilmiþtir.
Tablo 2.16da tanýmlanan kardan mili uzunluðu için boru çapý yeterli olmadýðýnda mevcut millerle ayný özelliklere
sahip yeni bir mil bölümü kullanýlmalýdýr. Alternatif olarak bazý durumlarda daha büyük çapta borusu olan bir
þanzýman mili kullanýlabilir. Gereken boru çapý, doðrudan Tablo 2.16dan elde edilen gerekli uzunluk ve maksimum
dönüþ hýzýna uygun olarak belirlenebilir.
Þekil 2.13
Toplam Uzunluk
Toplam Uzunluk
Toplam Uzunluk
91505
LG Kaydýrýcý bölümler
Bir Çekme Cihazýnýn Takýlmasý
Basým 603.95.037
Baský sayýsý
Ýlk02/2010
Konu baþlýðý
Ýlk baský ay yýl
Önsöz
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
BÖLÜM DÝZÝNÝ
Bölüm
Genel özellikler
1
Þasi uygulamalarý
2
Üstyapýlarýn montajý
3
PTO
4
Elektronik alt sistemler için özel talimatlar
5
Ek A Daily YOLCU TAÞIMACILIÐI
A
Ek B Daily CN
B
Bölüm dizini
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
Bölüm dizini
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
GENEL ÖZELLÝKLER
1-1
Index
BÖLÜM 1
Genel özellikler
Sayfa
1.1
Karoseri imalatçýsý talimatlarýnýn amacý
1-3
1.2
Deðiþiklikler ve montaj için IVECO onayý
1-3
1.3
Yükümlülükler
1-4
1.4
Garantiler
1-4
1.5
Onay talebi
1-4
1.6
Bilgisayar ortamýnda mevcut IVECO teknik belgeleri
1-5
1.7
Ticari markalar ve Logolar
1-5
1.8
Yasal Hükümler
1-5
1.9
Kazalarýn önlenmesi
1-6
1.10
Kullanýlacak malzemenin seçimi: Ekoloji Geri dönüþüm
1-6
1.11
Araç teslimatý
1-7
1.11.1
Þasinin Montajcý tarafýndan kabulü için tavsiye
1-7
1.11.2
Serviste araç bakýmý
1-7
1.11.3
Aracýn nihai müþteriye teslimi
1-7
1.12
Araç tanýmlamasý
1-8
1.13
Boyutlar ve aðýrlýklar
1-9
1.13.1
Genel Özellikler
1-9
1.13.2
Üstyapýnýn ve Yükün Aðýrlýk Merkezinin Belirlenmesi
1-10
1.13.3
Ýzin Verilen Aðýrlýklara Uyulmasý
1-14
1.14
Araç Parçalarýnýn Doðru Çalýþmasý ve Bakým amaçlý Eriþilebilirlik Talimatlarý
1-15
1.15
Kalite Sistemi Yönetimi
1-16
1.16
Araç bakýmý
1-16
1.17
Genel kurallar
1-17
Dizin
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
1-2
GENEL ÖZELLÝKLER
D AILY
Dizin
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
GENEL ÖZELLÝKLER
D AILY
1. 1
1-3
Üstyapýcý talimatlarýnýn amacý
Bu yayýnýn amacý, araç ve parçalarýnda iþlevsellik, güvenlik ve güvenilirlik saðlamak üzere orijinal bir IVECO
aracýn üstyapý imalatý ve dönüþümü için veriler, teknik özellikler ve talimatlar sunmaktýr.
Bu talimatlar ayný zamanda Üstyapýcýlarý aþaðýdaki konularda da bilgilendirir:
-
eriþilmesi gereken kalite seviyesi;
-
güvenlik unsurlarý açýsýndan operasyonlarýndaki yükümlülükleri;
-
nesnel ürün sorumluluðu açýsýndan yükümlülükleri.
Hatýrlatmak isteriz ki IVECO ile iþbirliði, Üstyapýcýnýn teknik ve organizasyonel becerileri yeterliliðinde her zaman
elinden gelenin en iyisini yapacaðý ve uygulamalarýn, daima profesyonel standartlarda tamamlanacaðý temeline
dayanýr. Aþaðýdaki bilgiler çok ayrýntýlý deðildir ve sadece kendi teknik uzmanlýðýnýzýn uygulamaya geçirilmesinde
bir temel olarak kullanýlabilecek asgari kural ve önlemleri belirtir.
Bu kurallara tamamen veya kýsmen uyulmamasýndan kaynaklanan arýza veya kusurlar, aracýn ve mekanik parçalarýn
garantisi kapsamýnda olmayabilir.
1.2
Deðiþiklikler ve montaj için IVECO onayý
Deðiþiklikler, aþaðýdaki kýlavuzlarda belirlenen gerekliliklere göre yapýlmalýdýr.
Aþaðýdakiler, ancak önerilen deðiþikliðin teknik deðerlendirmesi için gerekli dokümantasyonun (çizimler, hesaplamalar,
teknik rapor, vs.) bir kopyasý (Ýngiliz pazarý için iki kopya) sunulduktan sonra IVECOnun onayý ile yapýlabilir:
- yeni dingil mesafesinin, ayný araç için IVECO yelpazesinde bulunan minimum ve maksimum dingil mesafesi
aralýðý dahilinde olmadýðý durumlarda dingil mesafesi deðiþiklikleri;
- frenleme sistemi üzerinde yapýlan çalýþmalar;
- süspansiyon sistemi üzerinde yapýlan çalýþmalar;
- direksiyon simidi uyarlamalarý;
- dengeleyici çubuklarý ve süspansiyonlarda deðiþiklikler;
- kabin, kabin destekleri, kilit ve devirme cihazlarýnda deðiþiklikler;
- emme sistemleri, motor egzozu ve SCR bileþenlerinde deðiþiklikler;
- motor soðutma sistemi uyarlamalarý;
güç ünitesi ve tahrik bileþeni uyarlamalarý;
- ön ve arka akslar üzerinde yapýlan çalýþmalar;
- ilave akslarýn takýlmasý;
- yavaþlama frenlerinin takýlmasý;
- kuyruk millerinin (PTO) takýlmasý;
- lastik boyutlarýnýn deðiþtirilmesi;
- baðlama cihazý (kancalar, beþinci tekerlek) uyarlamalarý;
- elektrik/elektronik ünite uyarlamalarý.
Aþaðýdaki standartlar kapsamýnda olan ve bu standartlara uyumlu olarak yapýlan diðer uyarlama veya montaj
iþlemleri, ayrý bir IVECO onayý gerektirmez. Buna karþýlýk bu standartlar kapsamýnda olmayan her türlü uyarlama
veya montaj, önceden IVECO onayý alýnmasýný gerektirir.
Basým 603.95.037
Ýlk - 02/2010
1-4
GENEL ÖZELLÝKLER
D AILY
Liabilities
1.3
Yükümlülükler
IVECO tarafýndan verilen yetki, sadece orijinal bir IVECO araç üzerinde yapýlacak uyarlamanýn teknik/kavramsal
fizibilitesi ve/veya montajý ile ilgilidir. Ancak Montajcý her durumda aþaðýdakilerden sorumludur:
-
uyarlama veya montaj projesi;
-
kullanýlan ürünlerin seçimi ve özellikleri;
-
uyarlama veya montajýn iþçiliði;
-
projenin ve uygulamasýnýn IVECO tarafýndan verilen tüm talimatlara uygunluðu;
-
projenin ve uygulamasýnýn aracýn ruhsatlandýrýldýðý ülkedeki geçerli tüm kanunlara uygunluðu;
-
aracýn iþlevselliði, güvenliði ve güvenilirliði ve genel olarak etkin performansý ve ayný zamanda deðiþiklik ve
dönüþümlerin araç performansý ve teknik özellikleri üzerinde olabilecek etkileri.
-
sipariþin son hazýrlanmasýndan itibaren asgari 10 yýllýk bir süre ve takýlan tüm parçalar ve bileþenler için yedek
parçalarýn temini.
1.4
Garantiler
IVECO tarafýndan verilen yetki, sadece orijinal bir IVECO araç üzerinde yapýlacak uyarlamanýn teknik/kavramsal
Üstyapýyý imal eden veya þasiyi uyarlayan Üstyapýcý/þasi dönüþtürücüsü, iþin bu kýlavuzda yer alan teknik özelliklere
tam bir uyum içerisinde profesyonel bir þekilde yapýldýðýný garanti etmelidir. IVECO aþaðýdaki durumlarda araçlarýn
kendi garantilerini reddetme hakkýný saklý tutar:
-
bu teknik özelliklere uyulmamasý veya izin verilmemiþ donanýmlarýn takýlmasý veya izin verilmemiþ uyarlamalarýn
yapýlmasý;
-
gereken dönüþüm veya uygulama için uygun olmayan bir þasi kullanýlmasý;
-
Üretici tarafýndan iþlemlerin kusursuz bir þekilde uygulanmasý için verilen teknik özellikler, standartlar veya
talimatlara uyulmamasý;
-
Üreticinin belirli müdahaleler için sunduðu orijinal yedek parça veya bileþenlerin kullanýlmamasý;
-
çalýþma sýrasýnda güvenlik kurallarý ve iþaretlerine uyulmamasý;
-
aracýn tasarým amacý dýþýnda baþka bir amaçla kullanýlmasý.
Araç bileþenlerinin iþlevselliðinin korunmasý.
Araç bileþenlerinin etkin çalýþmasý, tüm bileþen güvenli ve çalýþma koþullarý, ulusal ve uluslararasý
kurallara uyum (örneðin AB Direktifleri) ve ayný zamanda kaza önleme standartlarý, doðal olarak
izin verilen tüm dönüþüm ve uygulamalarda garanti edilmelidir.
Tüm araçlarýmýz, ayrý belgelerde açýklanan þekilde garanti kapsamýndadýr.
Üstyapýcý asgari olarak iþlemlerini eþdeðer bir þekilde yapabilecek düzenlemeleri hayata geçirmelidir.
1.5
Onay talebi
Çalýþma, uyarlama veya montajý yapmak için onay veya destek talepleri, ilgili IVECO pazarlama ofislerine
iletilmelidir.
Onay alabilmek için Üstyapýcý, aracýn tahmini uygulama, çalýþma ve kullaným koþullarýný gösteren yeterli belgeleri
sunmalýdýr. Çizimler, bu kýlavuzda yer alan talimatlardan farklý her türlü öðeyi belirtmelidir.
Üstyapýcý, uyarlamayý ve/veya montajý ilgili yetkililere onay için sunmalýdýr.
Yükümlülükler
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
GENEL ÖZELLÝKLER
1.6
1-5
Aþaðýdaki teknik belgeler, internette adresinde mevcuttur:
-
araçlarýn dönüþüm ve donatým direktifleri;
-
teknik kartlar;
-
þasi kabin þemalarý;
-
þasi þemalarý;
-
araç yelpazesi ile ilgili diðer teknik özellikler.
Üstyapýcý, uyarlamayý ve/veya montajý ilgili yetkililere onay için sunmalýdýr.
1.7
Ticari markalar ve Logolar
Ticari markalar, isim plakalarý ve isimler, orijinal tasarýma göre uyarlanmamalý veya yerleri deðiþtirilmemelidir.
Aracýn görünümü deðiþtirilmemeli veya uyarlanmamalýdýr.
Dönüþüm veya kaplama düzeylerine baðlý ticari isim uygulamasý, IVECO tarafýndan onaylanmalýdýr. Bunlar,
IVECO ticari ismi veya logolarýnýn yanýna uygulanmamalýdýr.
Montaj veya dönüþtürme iþlemi gereklilikleri karþýlamazsa IVECO ticari isim ve logolarý geri çekme hakkýný saklý
tutar. Üstyapýcý tüm araç için bütün sorumluluðu kabul eder.
Ýlave kompleler için talimatlar
Kompleler eklendiðinde Üstyapýcý aracý teslim ederken gereken servis ve bakým talimatlarýný sunmak
zorundadýr. Ayný sipariþi oluþturan tüm üniteler, ayný marka, model ve kalitede bileþenlerle donatýlmalýdýr.
1.8
Yasal Hükümler
Montajcý, nihai ürünün hiçbir istisna olmaksýzýn ruhsatlandýrýldýðý ve/veya sürülmesi gereken (Karayollarý
Kurallarý, Resmi Düzenlemeler vs.) bütün Ülkelerde yerel/baðýmsýz/ulusal düzeyde ve uluslararasý düzeyde (Avrupa
Birliði Direktifleri, UNO/Cenevre tarafýndan yayýnlanan AEK Düzenlemeleri, vs.) geçerli yasal gerekliliklere uyumlu
olduðunu kontrol etmelidir. Ayrýca kazalarýn önlenmesi, yardým talimatlarý, çevre vs. gibi konularda da tüm
gerekliliklere uyulmasý gerekir.
Bu direktifte belirtilen yasal yapýdaki öneriler, kazalarýn önlenmesi ile ilgili gereklilikler ve diðer yasal tipteki ifadeler
IVECOya göre en önemli görülen unsurlar olup Montajcýnýn doðru bilgilere sahip olma konusundaki yükümlülük
ve sorumluluklarýnýn hiçbir þekilde yerini almaz veya bunlarý ortadan kaldýrmaz. Bu nedenle IVECO, yetersiz bilgi
veya geçerli yasal gerekliliklerin yanlýþ yorumlanmasýndan kaynaklanan hatalarýn sonuçlarýnda sorumluluk kabul
etmez.
Basým 603.95.037
Ýlk - 02/2010
1-6
GENEL ÖZELLÝKLER
1.9
D AILY
Yetkisiz personel araç üzerinde çalýþmasýna veya aracý kullanmasýna izin vermeyin.
Güvenlik cihazlarý kurcalanmýþsa veya hasar görmüþse aracýn kullanýlmasýna izin verilmez.
Araçlara takýlan yapýlar ve cihazlar, aracýn kullanýlacaðý ülkelerde geçerli kaza önleme kurallarý ve
güvenlik kurallarýna uygun olmalýdýr.
Arýza ve iþlev kusurlarýnýn önlenmesi için teknik bilincin gerektirdiði tüm önlemler uygulanmalýdýr.
Bu kurallara uyulmasý, yapý ve cihazlarýn üreticilerinin sorumluluðundadýr.
Koltuklar, kýlýflar, kaplamalar, koruyucu paneller vs. gibi bileþenler yoðun bir ýsý kaynaðýna maruz
kaldýðýnda potansiyel bir yangýn tehlikesi oluþturabilir.
!
Kaynak ekipmanlarý ve alevle çalýþmadan önce bunlarýn çýkartýlmasýný saðlayýn.
1.
10 Kullanýlacak malzemenin seçimi: Ekoloji Geri dönüþüm
Çalýþma ve tasarým aþamasýnda kullanýlacak malzemenin seçimine gittikçe daha büyük bir dikkat gösterilmektedir.
Bu durum özellikle sektörde sürekli geliþmekte olan yerel ve uluslararasý kurallar ýþýðýnda ekoloji ve geri dönüþüm
ile ilgili konularda geçerlidir.
Bu baðlamda:
-
asbest, kurþun, halojen katký maddeleri, fluorokarbonlar, kadmiyum, cýva, altý deðerlikli krom vs. içeren tehlikeli
veya potansiyel olarak tehlikeli maddelerin kullanýmý konusunda herkes yasaklarýn bilincinde olmalýdýr.
-
Ýþlenmesi sýnýrlý oranda atýk üreten ve ilk kullanýmlarýndan sonra kolay geri dönüþtürülebilen malzemeler
kullanýn.
-
Alaþým sentetik malzemelerde, baþka yeniden deðerlendirilmiþ bileþenlerin eklenmesi ile kullaným olasýlýklarýný
da öngörerek birbirleriyle uyumlu bileþenler kullanýn. Geçerli kurallara uygun gerekli iþaretleri yapýþtýrýn.
-
Aküler, çevre açýsýndan son derece tehlikeli maddeler içerir. Aküleri deðiþtirirken çevresel politikalar ve kanunlara
uygun akü imhasý konusunda yeterli donanýma sahip servis aðý ile temasa geçmenizi öneririz.
AB direktifi 2000/53 (ELVler) ile uyumu saðlamak için IVECO S.p.A., araçlarýna kurþun, cýva ve altý
deðerli krom içeren parçalar takýlmasýný yasaklar (yukarýdaki direktifin Ek II kýsmýnda ifade edilen
istisnalar hariç).
Ýlk - 02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
GENEL ÖZELLÝKLER
1.11
1-7
Araç teslimatý
1.11.1
Þasinin Montajcý tarafýndan kabulü için tavsiye
IVECO veya Yetkili Satýcýdan bir þasi/araç alan Montajcý, bir ön kontrol yapmalý, eksik öðeleri veya hasarý
taþýyýcýya bildirmelidir.
1.11.2
Maðazada araç bakýmý
Aracý maðazadaki bekleme döneminde bile kusursuz bir etkinlikte tutmak için belirli aralýklarla bakým iþlemleri
yapýlmasý gerekli olabilir. Bu iþlemlerin maliyeti, o andaki araç sahibine aittir (Montajcý, Yetkili Satýcý veya Müþteri).
1.11.3
Aracýn nihai müþteriye teslimi
Aracý nihai müþteriye teslim etmeden önce Montajcý aþaðýdaki iþlemleri yapmalýdýr:
-
uygulamayý hazýrlamak (araç ve/veya donaným) ve iþlevselliði ile güvenliðini kontrol etmek;
-
Yapýlacak iþlemle ilgili kalemler için IVECO aðý tarafýndan sunulan Ön Teslimat Ýnceleme listesinde gerekli
kontrolleri yapmak (elbette PDInýn diðer kalemleri garanti kitapçýðýnda belirtilen þekilde yetkili satýcý
sorumluðunda olacaktýr);
-
akü gerilimini ölçmek, dikkat edilmesi gereken unsurlar:
a) optimum deðer 12,5 Vdir
b) 12,1 V ve 12,49 V arasýnda akü düþük oranda þarj edilmelidir
c) 12,1 Vden düþük deðerlerde akünün deðiþtirilmesi gerekir.
Yetersiz þarj, kýsa devre veya korozyon sorunlarýndan kaçýnmak için akü bakýmý araç Müþteriye teslim edilinceye
kadar düzenli aralýklarla yapýlmalýdýr.
Gerekli bakým prosedürlerine uyulmazsa IVECO akü garantisi geçersiz kýlma hakkýný saklý tutar.
-
yolda bir iþlev testi yapmak (araç dönüþümü durumunda). Her türlü kusur veya sorun, PDI maliyetlerine dahil
etme durumu olup olmadýðýný kontrol etmek için IVECO Yardým Servisine bildirilmelidir;
-
monte edilen aracýn ve ilave komplelerin servisi ve bakýmý için gerekli talimatlarý hazýrlamak ve nihai müþteriye
vermek;
-
verilen plakalara yeni verileri kaydetmek;
-
Yapýlan iþlerin araç üreticisi tarafýndan verilen parametrelere ve yasal gerekliliklere uygun olduðuna dair onay
vermek;
yapýlan uyarlamalarla ilgili bir garanti hazýrlamak.
Araç teslimatý
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
1-8
GENEL ÖZELLÝKLER
D AILY
Vehicles identification
12
Araç tanýmlamasý
IVECO araçlarýn ticari atamasý, tip onayý (tasdiki) atamasý ile ayný deðildir. Aþaðýda kullanýlan kodlarýn anlamlarý
ile birlikte iki ticari atama türü gösterilmiþtir:
AYA
(tx10)
Sýnýf
L
S
c
CSýnýf
Motor
derecesi
(BG: 10)
Versiyon
2
9
L
1
0
3
5
S
1
2
D
5
0
C
1
5
C
Arka tekerlekler
GVW (t)
tek
tek
ikiz
2.8 3.3
3.5
3.5-7.0
Süspansiyon
-
mekanik
/P
pnömatik
N
Süspansiyon
G
-
P
-
P
Versiyon
V
D
Kamyon
Van
Çift
CNG
CNG motor
Araç tanýmlamasý
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
1.13
GENEL ÖZELLÝKLER
1-9
1.13.1 Genel Özellikler
Araç boyutlarý ve akslar üzerinde izin verilen aðýrlýklar çizimlerde, teknik açýklamalarda ve daha genel olarak
IVECO resmi web sitesindeki belgelerde gösterilmiþtir. Boþ aðýrlýk, standart donanýmlý araçlarý ifade eder. Özel
donaným, aðýrlýk ve akslar üzerindeki aðýrlýðýnda yapýlan belirgin uyarlamalarý içerebilir.
Þasinin Tartýlmasý
Üretim faktörleri nedeniyle yayýnlanan aðýrlýklarda 29L, 35S ve 35C modellerinde ±%5 ve 40C, 50C, 60C, 65C
ve 70C modellerinde ±%3 oranýnda bir farklýlýk olabilir.
Bu yüzden üstyapý ve donanýmlarý takmadan önce aracýn þasi kabin durumunda tartýlmasý ve akslar üzerindeki
aðýrlýk daðýlýmýnýn belirlenmesi tavsiye edilir.
Üstyapý dönüþümleri
Her bir model için üstyapý imal sýnýrlarý, temel olarak aþaðýdakiler ile tanýmlanýr:
-
akslar üzerindeki aðýrlýk daðýlýmý;
-
kullanýlan aynalarýn geniþliði;
-
arka alt koruma çubuðunun konumu.
Akslar üzerinde izin verilen aðýrlýklara uygun daha yüksek deðerler, þasi, alt koruma çubuðu, aynalar vs. gibi bu
tip bileþenlerin uyarlanmasýndan sonra IVECO tarafýndan onaylanabilir.
Araçlarýmýzda lambalar ve dikiz aynalarý, 2350 mmye kadar geniþlikler için tasarlanmýþtýr.
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
1-10
GENEL ÖZELLÝKLER
1. 13.2
D AILY
Üstyapýnýn ve Yükün Aðýrlýk Merkezinin Belirlenmesi
Boylamasýna düzlemde yerleþtirme
Üstyapý ve yükün aðýrlýk merkezi konumunun belirlenmesi için aþaðýdaki örnekler yol gösterici olarak kullanýlabilir.
Her bir modele özgü teknik dokümantasyon (þasi kabin çizimi), standart formunda olan araçla izin verilen konumlarý
gösterir. Kütleler ve aracýn tek bileþenlerinin konumlanmasý, þasi ve aðýrlýk daðýtým diyagramýnda verilmiþtir.
Þekil 1.1
102452
L1 =
W1 - L
W
sýrayla
- L
L1 = L = W2
W
W = Üstyapý + yük (kg)
W1 = Üstyapý ve ön aksa etki eden yük (kg)
W2 = Üstyapý ve arka aksa etki eden yük (kg)
L1 = Aðýrlýk merkezinin arka aks merkez çizgisine mesafesi (mm)
L
= Dingil mesafesi (mm)
Yük aðýrlýk merkezi konumunun hesaplanmasý örneði
3450 mm dingil mesafesi ve aþaðýdaki aðýrlýklarý olan bir 40C13 aracý düþünün:
GWW= 4.200 kg (izin verilen maksimum: önde 1.900 kg ve arkada 3.100 kg)
BOÞ AÐIRLIK = 1955 kg (ön aksta 1340 kg ve arkada 615 kg)
Ýzin verilen maksimum yük (üstyapý + yük) W = 4.200 1.955 = 2.245 kg olacaktýr. Ön aksta maksimum izin
verilen deðere ulaþýlan aðýrlýk merkezi konumunu hesaplayalým. Dengeli daðýlmýþ bir yük varsayalým.
Bu durumda 2.245 kgdan W1 = 1.900 - 1.340 = 560 kg ön aksý etkilerken kalan W2 = 2.245 - 560= 1.685 kg
arka aksý etkileyecektir.
Bu þekilde aþaðýdakiler elde edilir:
1. W1 = 560kg
2. L = 3450 mm
3. W = 2245 kg
L1 = W1xL/W=860mm
Yükün aðýrlýk merkezi (Üstyapý + yük), arka akstan 860 mmden daha uzakta olmamalýdýr; aksi takdirde ön aks
aþýrý yüklenecektir.
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
GENEL ÖZELLÝKLER
1-11
Akslar üzerindeki yükü belirlemek için, yükleme yüzeyinin þekli, yükün farklý þekilde daðýtýlmasýný gerektirmediði
sürece dengeli olarak daðýtýlmalýdýr.
Donanýmlar söz konusu olduðunda aðýrlýk merkezinin gerçek konumu kullanýlmalýdýr.
Üstyapý veya konteynýr inþa ederken yükleme ve boþaltma sistemleri, yük daðýlýmýnda aþýrý deðiþiklikleri ve/veya
akslar üzerinde aþýrý yükleri içermeyecek þekilde tasarlanmalýdýr. Gerekli talimatlar da operatöre verilmelidir.
Þekil 1.2
Dengeli yük daðýlýmý
Dengesiz yük daðýlýmý
Þekil 1.3
Dengeli yük daðýlýmý
Dengesiz yük daðýlýmý (aks yüklerine ve
minimum aks oranýna dikkat edin)
102453
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
1-12
GENEL ÖZELLÝKLER
D AILY
Aðýrlýk merkezinin yüksekliði
Þasi kabin ve yüksüz araçlar için aðýrlýk merkezinin yüksekliði, her bir modelin ayrý teknik dokümantasyonunda
(þasi kabin diyagramý) verilmiþtir.
Araç üstyapý ile ve tam yüklü olduðunda bu yükseklik, ulusal ve uluslararasý kurallar, özellikle hareket halinde
boylamasýna denge ile ilgili ECE Direktifi 13 ve enlemesine denge ile ilgili ECE Direktifi I I I kapsamýnda izin verilen
maksimum deðerlere uygun olmalýdýr.
Aþaðýdaki durumlar görülebilir:
a) sabit yükler
b) hareketli yükler
c) yüksek aerodinamik etkiye sahip yükler
a) Sabit yükler:
Tam yüklü olduðunda kontrol edin:
Þekil 1.4
102454
Ht
Wc . Hc + Wb . Hb
Wc + Wb
Hb
(Wc
Wb) . Ht -
Wc . Hc
Wb
Wc = Þasi kabin araç boþ aðýrlýðý
Hc = Þasi kabin aracýn aðýrlýk merkezi yüksekliði (yüklü durum)
Wb = Üstyapý ve yük
Hb = Zemine göre üstyapý ve yükün aðýrlýk merkezi yüksekliði
Wt= Tam yüklü olduðunda araç aðýrlýðý
Ht = Tam yüklü aracýn aðýrlýk merkezi yüksekliði
Üstyapý ile ama yük olmadan aracý kontrol etmek için yukarýdaki formülü kullanýn, ama Wb için sadece araç boþ
aðýrlýðýný kullanýn (Hc konumu, yüke ve süspansiyonun sapmasýna baðlýdýr).
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
GENEL ÖZELLÝKLER
1-13
Aþaðýdaki tablo, aracýn enlemesine dengesine göre genel aðýrlýk merkezini veren maksimum yaklaþýk yükseklikleri
gösterir (yük + üstyapý ve/veya donaným).
Tablo 1.1
Modeller
Aðýrlýk merkezi yüksekliði (mm)
29L
35S
35C (ön enlemesine yaprak yay)
35C (ön boylamasýna çubuk) 40C
45C - 50C
60C - 65C - 70C
1400
1500
1800
1900
1950
2050
b) Hareketli yükler
Viraj alýrken yükün yanal olarak hareket edebileceði (örneðin askýda yükler, sývý nakliyesi, hayvan nakliyesi vs.)
teknik durumlarda, araç dengesini etkilemeye yetecek kadar yüksek dinamik enlemesine kuvvetler oluþabilir.
ECE Düzenlemesi 111deki yönergelere referansla bu durumda aþaðýdakilere özel bir dikkat gösterilmelidir:
-
tam yüklü dönüþtürülmüþ bir aracýn aðýrlýk merkezi yüksekliðini tanýmlama;
-
aðýrlýk merkezinin dinamik baský ve yanal hareketini deðerlendirme;
-
yoðunluðu göz önünde bulundurma (sývýlar için);
-
sürüþ davranýþlarýnda dikkatli olmayý önerme.
Deðerlendirmesi zor olan durumlar, onay için IVECOya bildirilmelidir.
c) Yüksek aerodinamik etkiye sahip yükler
Özellikle yüksek olan ve geniþ bir alaný kapsayan donatýlarda (örneðin reklam panelleri), yandan gelen bir rüzgar
durumunda oluþan baský merkezi dikkatle deðerlendirilmelidir.
!
Düþük bir aðýrlýk merkezi durumunda bile yüksek yan alana sahip dönüþtürülmüþ bir araç, yeterli
enlemesine dengeyi garanti edemeyebilir ve devrilme tehlikesine maruz kalabilir.
Bu yüzden aþaðýdakilere özel dikkat gösterilmelidir:
-
tam yüklü dönüþtürülmüþ bir aracýn aðýrlýk merkezi yüksekliðini tanýmlama;
-
aerodinamik baskýyý deðerlendirme;
-
sürüþ davranýþlarýnda dikkatli olmayý önerme.
Deðerlendirmesi zor olan durumlar, onay için IVECOya bildirilmelidir.
Dengeleyici Çubuklarýnýn Kullanýlmasý
Mevcut olduðunda ek dengeleme veya denge çubuklarý, yay takviyeleri veya lastik bileþenlerin kullanýlmasý
(madde 2.1 1e göre) yükün aðýrlýk merkezi yüksekliðini arttýrabilir, bu da karþýlaþtýkça ayrý olarak tanýmlanmalýdýr.
Uyarlama, üstyapý türünün teknik özelliklerine, dingil mesafesine ve aracýn hem önü hem de arkasýnda süspansiyona
etki eden enlemesine kuvvetlerin daðýlýmýna özel dikkat gösterildikten sonra yapýlmalýdýr. Ön aksta uyarlama, yük
kabinin arkasýna (örneðin vinç) yerleþtirildiðinde veya üstyapý çok rijit olduðunda (örneðin van dönüþümü) yapýlabilir.
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
1-14
GENEL ÖZELLÝKLER
1. 13.3
D AILY
Ýzin Verilen Aðýrlýklara Uyulmasý
IVECO belgelerinde tanýmlanan tüm sýnýrlara uyulmalýdýr. Yol yüzeyi koþullarýndan baðýmsýz olarak doðru
direksiyon ve frenleme özelliklerini saðlamak için her türlü yük durumunda ön aks üzerinde maksimum aðýrlýðýn
aþýlmamasý þarttýr.
Yükün arka uzantýda yoðunlaþtýðý (örneðin vinçler, arka lift, römorklar) veya kýsa dingil mesafesi ya da çok yüksek
aðýrlýk merkezi olan araçlara özel dikkat gösterilmelidir.
NOT
Yardýmcý bileþenleri ve üstyapýlarý yerleþtirirken enlemesine yüklerin düzgün þekilde daðýtýldýðýndan
emin olun. Frenleme özellikleri ve araç sürüþ dengesini etkilemeden lastiklerin izin verdiði yüke
uygun olarak her bir tekerlek için nominal yükte +%4 farklýlýða (ilgili akstaki yükün %50si) izin
verilir (örneðin: aksta izin verilen yük 3000 kg; her bir tekerlek tarafý için 1440 ila 1560 kgye izin
verilir).
Tek araçlar için aksi açýk bir þekilde belirtilmediði sürece ön aks üzerindeki aðýrlýðýn, gerçek araç
aðýrlýðýnýn asgari %28i deðerinde (dengeli daðýtýlmýþ yükle veya arka uzantýya yoðunlaþmýþ veya
olasý bir römorktan gelen yüklerle)olduðu düþünülmelidir.
Ýzin Verilen Aðýrlýkta Deðiþiklikler
Belirli uygulamalar için maksimum izin verilen aðýrlýklara özel istisnalar yapýlabilir, ancak bu durumda olasý araç takviyelerine
ek olarak kullaným ile ilgili net sýnýrlamalar getirilebilir.
Kanunlarýn zorunlu kýldýðý sýnýrlarý aþýyorsa bu tip istisnalar, Resmi Ýdari Yetkililerce onaylanmalýdýr. Onay talebi þunlarý içermelidir:
-
araç tipi, dingil mesafesi, tanýmlama numarasý, tasarlanan kullaným amacý;
-
yükün aðýrlýk merkezi konumlarý dahil akslar üzerindeki yüksüz aðýrlýk (örneðin vinç donanýmlý araçlar);
-
gerektiðinde araç bileþenlerinin takviyesi ile ilgili teklifler.
Aracýn izin verilen aðýrlýðýnda indirgeme (güç düþürme), süspansiyon, frenler vs. gibi çeþitli bileþenlerin deðiþtirilmesini içerebilir
ve varsa yük algýlama valfýnýn yeniden kalibrasyonunu gerektirebilir. Bu koþullarda gerekli talimatlar verilecektir.
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
1.14
GENEL ÖZELLÝKLER
1-15
Bir kural olarak herhangi bir türde donanýmý uyarlarken veya takarken, araç kompleleri ve parçalarýnýn her türlü
çalýþma koþulunda doðru çalýþmasýný engelleyen hiçbir þey deðiþtirilmemelidir.
Örneðin:
-
inceleme, bakým veya periyodik kontrol gerektiren noktalara rahat eriþim garanti edilmelidir (örneðin akünün
deðiþtirilmesi, pnömatik süspansiyon kompresörü komplesine eriþim), kapalý üstyapýlar durumunda özel bölmeler
ve kapýlar saðlanmalýdýr;
-
servis için çeþitli komplelerin sökülebilmesi olasýlýðý korunmalýdýr. Vites kutusu/debriyaj üzerindeki iþler veya
ayarlamalar (örneðin süspansiyon çubuklarý), eklenen yapýnýn önemli elemanlarýný sökmeden yapýlabilmelidir;
-
soðutma sistemi (radyatör ýzgarasý, radyatör, hava geçitleri, soðutma devreleri vs.), yakýt beslemesi (pompa
konumu, filtreler, boru çapý vs.) ve motor hava emiþi deðiþtirilmemelidir;
-
aracýn onaylanan gürültü seviyelerinde deðiþimi önlemek için gürültü önleme panelleri deðiþtirilmemeli veya
hareket ettirilmemelidir. Açýklýk açmak gerekirse (örneðin üstyapýnýn boylamasýna lonjeronunun geçmesi için)
bunlar, orijinal olarak kullanýlanlar ile eþdeðer yanmaz ve ses geçirmezlik özelliklerine sahip malzemeler
kullanarak uygun þekilde kapatýlmalýdýr;
-
frenlerin ve akü kutusunun (özellikle vanlarda) yeterli havalandýrmasý garanti edilmelidir;
-
çamurluklarý ve tekerlek davlumbazlarýný yerleþtirirken zincirle kullanýldýðýnda bile arka tekerlekler serbest bir
þekilde dönebilmelidir;
-
araç ayarlandýðýnda güvenlik nedenleriyle far hizasý kontrol edilmeli ve gereken þekilde ayarlanmalýdýr. Ayar
iþlemini kullanma ve bakým kýlavuzunda verilen talimatlara göre yapýn;
ayrý olarak verilen parçalar durumunda (örneðin stepne takozlarý), bunlarý geçerli ulusal kanunlara göre eriþilebilir
ve güvenli bir þekilde yerleþtirip sabitlemek, Üstyapýcýnýn sorumluluðudur.
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
1-16
GENEL ÖZELLÝKLER
1.15
D AILY
IVECO bir süredir Üstyapýcýlar için Kalite Sistemi geliþtirme ve eðitimini desteklemektedir.
Bu, sadece ürün yükümlülükleri ile ilgili yerel ve uluslararasý kurallara uyum saðlamak için deðil, ayný zamanda
gittikçe artan yüksek kalite seviyesi taleplerini karþýlamak için de bir gerekliliktir. Bu da çeþitli sektörlerde yeni
organizasyon þekilleri oluþturulmasýný ve daha yüksek bir verime ulaþma arayýþlarýný içerir.
IVECO, Üstyapýcýlarýn aþaðýdaki unsurlarýn tanýmlanýp hazýr olduðu bir organizasyonla donatýlmýþ olmasýnýn
gerekliliðine inanýr:
- iþlevler ve sorumluluklar için organizasyon þemalarý;
- Kalite Sistemi;
- kalite hedefleri;
- teknik tasarým dokümantasyonu;
- ilgili kaynaklarla birlikte süreç ve kontrol aþamalarý;
- ayný zamanda düzeltici iþlemlerle birlikte hazýrlanmýþ ürün iyileþtirme planý;
- satýþ sonrasý hizmet;
- personel eðitimi;
- üretici yükümlülükleri dokümantasyonu.
1.16
Araç bakýmý
Alýþýlagelmiþ çalýþma prosedürlerini sürdürerek donatýlarda gerekli kontrolleri yapmaya ek olarak Üstyapýcý,
yapýlan uyarlamalardan etkilenen yönler için IVECO aðýndan temin edilebilen IVECO teslimat öncesi inceleme
listesinde tanýmlanan kontrolleri de yapmalýdýr.
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
1.17
GENEL ÖZELLÝKLER
1-17
Genel kurallar
Bu direktifler, Montajcýlar için þunlarý tanýmlar:
-
dingil mesafesi: dönüþ aksý ile arka aksýn merkez çizgileri arasýndaki mesafe.
Bu taným, AB Direktiflerinde belirtilen dingil mesafesi tanýmýndan farklýlýk gösterir.
-
arka uzantý: son aksýn merkez çizgisi ile þasi çerçevesi yapýsal elemanlarýnýn arka ucu arasýndaki mesafe.
-
þasi bölümünün A, B ve t boyutlarý: þekilde belirtilenler burada gösterilmiþtir.
Þekil 1.5
91473
Genel kural
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
1-18
GENEL ÖZELLÝKLER
D AILY
Genel kural
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-1
Index
BÖLÜM 2
Þasi uygulamalarý
2.1
Þasi uyarlamalarý için genel talimatlar
2.1.1
Özel Önlemler
2-5
2.2
Pas ve Boyaya karþý Koruma
2-7
2.2.1
Orijinal bileþenler
2-7
2.2.2
Eklenen veya uyarlanan boyalý parçalar
2-10
2.2.3
Önlemler
2-1 1
2.3
Þasinin Delinmesi
2-12
2.3.1
Vidalar ve somunlar
2-12
2.3.2
Þasiyi uyarlarken kullanýlacak malzemenin özellikleri
2-13
2.3.3
Þasi üzerindeki gerilimler
2-14
2.3.4
Þasiye Kaynak Yapýlmasý
2-15
2.3.5
Mevcut deliklerin kapatýlmasý
2-17
2.4
Dingil Mesafesinin Uyarlanmasý
2-18
2.4.1
Genel Özellikler
2-18
2.4.2
Onay
2-18
2.4.3
Direksiyon için sonuçlarý
2-18
2.4.4
Frenleme üzerindeki etki
2-19
2.4.5
2-19
2.4.6
Þasi Gerilim Seviyesi
2-20
2.4.7
Traversler
2-20
2.4.8
Þasi takviyeleri
2-21
2.4.9
Þanzýmanlarda deðiþiklikler
2-21
2.5
Arka Uzantýnýn Uyarlanmasý
2-22
2.5.1
Genel Özellikler
2-22
2.5.2
Onay
2-22
2.5.3
Uzantýnýn Azaltýlmasý
2-22
2.5.4
Uzantýnýn Uzatýlmasý
2-22
Dizin
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
2-2
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Sayfa
2.6
Bir Çeki Kancasýnýn Takýlmasý
2-24
2.6.1
Çekme için uyarlama
2-24
2.6.2
Bileþenlerin ve çekme cihazlarýnýn kýsmi takýlmasý
2-24
2.6.3
Önlemler
2-24
2.6.4
Çeki kancasý ve orta akslý römorklar
2-25
2.6.5
Kanca türleri
2-26
2.6.6
Alçaltýlmýþ Arka Travers
2-27
2.7
2-29
2.8
2-29
2.8.1
2-29
2.8.2
Tahrik Mili Konumlarýnýn Belirlenmesi
2-32
2.9
Emme/Egzozda Uyarlamalar
2-35
2.9.1
Emme
2-35
2.9.2
Motor egzozu
2-35
2.10
Motor soðutma ve emme sisteminde uyarlamalar
2-36
2.1 1
Süspansiyon üzerinde Çalýþma
2-37
2.12
Isýtma/Klima sistemi uyarlamalarý
2-39
2.12.1
Bir Yardýmcý Isýtma Sisteminin Takýlmasý
2-39
2.12.2
Bir Klima Sisteminin Takýlmasý
2-40
2.13
Paneller üzerinde iþlemler
2-41
2.13.1
Genel Özellikler
2-41
2.13.2
Tavan paneli Uyarlamalarý
2-42
2.13.3
Van ve kombi üstyapý uyarlamalarý
2-44
2.13.4
Çift Kabinler
2-50
2.13.5
Yolcu korumasý
2-51
2.14
Lastiklerin Boyutunun Deðiþtirilmesi
2-52
2.15
Frenleme Sisteminde Uyarlamalar
2-53
2.15.1
Genel notlar
2-53
2.15.2
Fren borularý
2-53
2.15.3
Araca borularýn takýlmasý
2-55
Dizin
Ýlk 02/2010
Revizyon 09/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-3
Sayfa
2.15.4
Frenleme yük orantýlama valfýnýn ayarlanmasý için talimatlar
2-58
2.15.5
ESP (Elektronik Denge Kontrolü)
2-60
2.16
Elektrik Sistemi: Uyarlamalar ve Güç Çekme
2-65
2.16.1
Topraklama noktalarý
2-68
2.16.2
Elektromanyetik uyumluluk
2-73
2.16.3
Ýlave donaným
2-80
2.16.4
Akým çekme
2-83
2.16.5
Ýlave Devreler
2-96
2.16.6
Dingil Mesafesi veya Uzantýdaki Deðiþiklikler kaynaklý Kablo Demeti Uyarlamalarý
2-97
2.16.7
Römork için hazýrlýk
2-97
2.16.8
Yan Ýþaret Lambalarý
2-98
2.16.9
Ön göðüsteki acil durum kumandasýnýn kullanýlmasý (isteðe baðlý)
2-101
2.17
Parçalarýn yeniden Yerleþtirilmesi ve Yardýmcý Kompleler ile Donanýmlarýn Monte Edilmesi
2-103
2.18
Retarderin Takýlmasý
2-106
2.19
Arka Alt Korumada Uyarlamalar
2-107
2.20
Arka çamurluklar ve çamurluk davlumbazlarý
2-108
2.21
Çamurluklar
2-108
2.22
Yan Korumalar
2-109
2.23
Takozlar
2-109
Dizin
Basým 603.95.037
Ýlk - 02/2010
Revizyon-09/2010
2-4
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Dizin
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
2-5
2222.2
2.1
Aþaðýdaki noktalara özel dikkat gösterilmelidir:
-
Þasinin taþýyan yapýlarýna kaynak yapýlmasý kesinlikle yasaktýr (2.3.4, 2.4 ve 2.5 maddelerinde açýklanan
öðelerdeki istisnalar hariç);
-
Yan elemanlarýn flanþlarýnda deliklere izin verilmez (2.3.4 maddesinde açýklanan öðeler için hariç);
-
Perçinli baðlantýlar bulunduðunda ve aþaðýda açýklanan þekilde uyarlanabildiðinde bunlar flanþlý kafalý vidalar ve
somunlarla ya da asgari 8.8 sýnýfýnda bir üst çapta yýldýz vidalar ve kendinden kilitli somunlarla deðiþtirilebilir. Aksi
belirtilmediði sürece M12den büyük vidalar kullanýlmamalýdýr (maksimum delik çapý 13 mm);
-
vida kullanýlmasýný gerektiren baðlantýlar yeniden kurulursa, yeniden kullanmadan önce vidalarýn uygun olduðunu
kontrol etmek ve doðru torka sýkmak gerekir;
!
-
Güvenlik bileþenleri yeniden monte edilirse daha önce kullanýlan vidalar yeniden kullanýlabilir
ve bunlarý gereken torka sýkmak gerekir (deðeri öðrenmek için servis aðý ile temasa geçiniz).
güvenlik bileþenlerinin yeniden monte edildiði ve perçinlerin vidalarla deðiþtirildiði durumlarda, 500 1000
km kat ettikten sonra baðlantýnýn kapanmasýný yeniden kontrol etmeniz gerekir.
2.1.1
!
Özel Önlemler
Fren sistemi borularý ve elektrik kablolarýnýn yakýnýnda yapýlan kaynak, matkapla delme,
taþlama ve kesme iþlemleri sýrasýnda bu öðelerin korunmasý için gereken önlemleri alýn.
Gerekirse bunlarýn hepsini çýkartýn (2.15 ve 2.16 maddelerinde açýklanan gerekliliklere uyarak).
Þekil 2.1
91444
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
2-6
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Alternatör ve elektrikli/elektronik parçalarla ilgili önlemleri alýn.
Diyot redresöründe hasardan kaçýnmak için motor çalýþýrken kesinlikle aküleri ayýrmayýn (veya izolatörü
açmayýn). Aracý çekerek çalýþtýrmak gerekirse (kesinlikle karþý çýkýlan bir yöntemdir), ECUye asgari çalýþma gerilimi
gitmesini saðlamak için akünün þarj edildiðinden ve baðlý olduðundan emin olun. Aküyü þarj etmeniz gerekirse
araç devresinden ayýrýn. Motoru harici araçlarla çalýþtýrmak için ve elektrikli/elektronik bileþenlere hasar vermesi
olasý akým dalgalanmalarýndan kaçýnmak için harici þarj cihazlarýnda çalýþtýrma iþlevi varsa bu ikisini birlikte
kullanmayýn. Çalýþtýrma, sadece doðru kutupsallýðý saðlayarak harici akü arabasý ile yapýlmalýdýr.
Topraklama baðlantýlarý
Genel bir kural olarak aracýn orijinal topraklama baðlantýlarý deðiþtirilmemelidir. Bu baðlantýlarý hareket ettirmek
veya ek topraklama noktalarý kullanmak gerekirse mümkün olduðunca þaside bulunan delikleri kullanýn ve:
-
mekanik olarak ve/veya uygun bir kimyasal ürünle þasi tarafýndaki ve terminal tarafýndaki boyayý çýkartarak
çentikler veya çýkýntýlar içermeyen bir dayama düzlemi oluþturun;
-
kablo terminali ile metal yüzey arasýna uygun bir yüksek iletkenlikte boya sürün;
-
boyayý sürdükten sonra 5 dakika içerisinde topraklamayý baðlayýn.
Sinyal seviyesinde topraklama baðlantýlarý için (örneðin düþük güç çekiþi olan sensörler veya cihazlar), her türlü
koþulda standartlaþtýrýlmýþ noktalarý IVECO M1 (karter üzerinde, marþ motoru yakýnýnda) veya M2 (akü topraklama
baðlantýsý) kullanmaktan kaçýnýn ve sinyal kablolarýnýn topraklama baðlantýlarýný elektrik kablolarý ve radyo kalkaný
olarak görev yapan kablolardan ayrý noktalarda yapýn.
Elektronik cihazlar söz konusu olduðunda topraklama baðlantýlarýný cihazlar arasýna baðlamaktan kaçýnýn; sadece
uygun uzunlukta (mümkün olduðunca kýsa) tekli kablo topraklamalarý kullanýn.
Frenleme ve elektrik sistemi
Frenleme ve elektronik sistemle ilgili daha fazla bilgi için madde 2.15 ve 2.16ya bakýn.
Þasi uyarlamalarý için genel talimatla
Ýlk 02/2010
Revizyon 09/2010
Basým 603.95.037
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
2.2
NOT
2-7
Þasiye takýlan tüm parçalar, IVECO Standardý 18-1600 Renk IC444 RAL 7021 70/80 cila ile boyanmalýdýr.
2.2.1
Orijinal bileþenler
Tablo 2.1, orijinal araç bileþenleri için gereken koruma ve boya sýnýflarýný gösterir. Tablo 2.2, boyasýz veya alüminyum
parçalarý ve Tablo 2.3 boyalý parçalarý sýnýflarýný gösterir.
Tablo 2.1 Koruma kategorisi IVECO standardý 18 1600 (Program I)
Sýnýf
A
B
B2
B1
Parça gereklilikleri
Atmosferik maddelerle doðrudan temas eden
parçalar.
Temel olarak yapýsal özellikleri doðrudan görüþ
açýsýnda olan atmosferik maddelerle doðrudan
temas eden parçalar.
Etkilenen belirli örnekler
Kapý Kapý aynalarý Ön cam silecekleri güneþlik
metal yapýsý Metal tamponlar Kabin takma kilidi
Kapý durdurma cihazý Üstyapý tespit elemanlarý
(vidalar, cývatalar, somunlar, rondelalar), vs.
Þasi ve tespit elemanlarý dahil parçalar.
Izgaranýn altýndaki parçalar (kategori B).
Dýþ kabin basamaklarý.
Sadece arka akslar ve akslar için
C
Doðrudan görüþ açýsýnda olmayan atmosferik
Motor ve parçalarý
maddelerle doðrudan temas eden parçalar.
D
Atmosferik maddelerle doðrudan temas etmeyen Kabinin içine takýlan Pedallar Koltuk takviyeleri
Tespit elemanlarý vs.
parçalar.
NOT
Parçalar sadece kataforez kaplama veya pas yalýtýmý ile temin edilmelidir (Program III). Emay, þasi
finisaj aþamasýnda uygulanacaktýr.
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
2-8
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Tablo 2.2 Çeþitli boyasýz ve alüminyum parçalar ve bileþenler IVECO standardý 18 1600 (Program IV)
IVECO
Standardý
Koruma türü
Paslanmaz çelik
18-0506
1
Sýnýflar
A
B - B1 - B2
C
D
evet
-
-
-
evet
-
-
-
GEO 321-8
GEO 500-8
GEO 321-8 PM
GEO 321-8 PML
GEO 321-8 PL
Geomet
(
)
GEO 500-8 PL
GEO 321-5
18-1101
GEO 500-5
evet
GEO 321-5 PM
-
GEO 321-5 PML
Evet Kategori B1
tekerlek
GEO 321-5 PL
GEO 500-5 PL
FE/ZN 12 II
FE/ZN 7 IV
Galvanizleme
FE/ZN 12 IV
FE/ZN 7 IV LUB
18-1102
FE/ZN 7 IV S
1
-
evet
evet
-
-
evet
evet
evet
evet
evet
evet
evet
evet
-
FE/ZN 12 IV S
Alüminyum
-
Anotsal oksidasyon
18-1148
evet
Boyama
Bkz. Program III
evet
Diðer metallerle birleþme, akü etkisi oluþturmamalýdýr.
Altý deðerlikli kromsuz kaplamalar.
Kromsuz kaplamalar.
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-9
Tablo 2.3 Boyanan parçalar IVECO standardý 18 1600 (Program III)
Döngü aþamasýnýn açýklamasý
YÜZEYSEL MEKANÝK
TEMÝZLEME
ÖN ÝÞLEME
KATAFOREZ
Zýmparalama/kumlama
Fýrçalama
Zýmpara kaðýdýyla zýmparalama
Demir fosfatlama (sadece önceden
kaplanmamýþ demirli malzemeler için)
B
evet
-
Yüksek kalýnlýk (30-40 ì m )
evet
2
Orta kalýnlýk (20-30 ì m )
evet
3
Çift bileþen (30-40 ì m )
Tek bileþen (30-40 ì m )
Tek (130 °C) veya çift bileþen
(30-40 ì m )
Toz (40-110 ì m )
Tek bileþen, düþük sýcaklýk
(30-40 ì m )
8
B1
5
B2
C
D
-
evet
SIYRILMAYA DAYANIKLI ASTAR Tek (130 °C) veya çift bileþen
(30-40 ì m )
EMAY
A
Çinko fosfatlama
Akrilik üst katman (>35 ì m )
PAS YALITIMI
Sýnýflar
evet
-
evet
evet
evet
evet
-
evet
evet
evet
evet
evet
evet
6
-
evet
evet
-
evet
evet
-
evet
-
4
-
-
6
9 6
6
-
-
3
evet
evet
evet evet
¨
-
-
-
-
evet
evet
-
evet
7
evet
1
=
Ýþlemi kesme çapaklarý, oksidasyon, kaynak talaþý, lazer kesim yüzeyleri varken yapýn.
2
=
Ýki katmanlý üstyapý döngüsü.
3
=
Üç katmanlý üstyapý döngüsü.
4
=
Sadece üstyapý parçalarý için (ön cam silecekleri, Dikiz aynalarý vs.) tek ve çift bileþenli emaya alternatif olarak.
5
=
Sadece arka akslar ve akslar için.
6
=
Çalýþmalarýný etkileyeceði için ön iþleme veya boya banyolarýna batýrýlamayan parçalar hariç (örneðin mekanik parçalar).
7
=
Sadece renk, IC vasýtasýyla çizimde belirtilmiþse
8
=
Demirli sac metal veya ön kaplamalý yakýt depolarý için.
9
=
Sadece motora takýlacak parçalar için.
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
2-10
ÞASÝ UYGULAMALARI
2.2.2
D AILY
Eklenen veya uyarlanan boyalý parçalar
Eklenen veya uyarlanan tüm araç parçalarý (kabin, þasi, üstyapý vs.) pastan ve korozyondan korunmalýdýr.
Demirli malzemelerde korumasýz alan olmamalýdýr.
Tablo 2.4 (boyalý) ve Tablo 2.5 (boyasýz), IVECO orijinal bileþenlerinde kullanýlan ile ayný koruma saðlamak mümkün
olmadýðýnda uyarlanan veya eklenen bileþenler için gereken asgari iþlemleri gösterir. Pas ve korozyona karþý ayný
seviyede koruma garanti edildiði sürece farklý iþlemlere izin verilir.
Kesinlikle gres giderdikten hemen sonra toz emay kullanmayýn.
Hafif alaþým, pirinç ve bakýrdan parçalar korunmamalýdýr.
Tablo 2.4 - Eklenen veya uyarlanan boyalý parçalar
Sýnýf
Döngü aþamasýnýn açýklamasý
A-B-D(1)
Mekanik yüzey temizleme (çapaklarýn / pasýn çýkartýlmasý
ve uyarlanan parçalarýn temizlenmesi dahil)
Fýrçalama/zýmparalama/kumlama
Ön iþlem
Gres giderme
Pas önleme
Çift bileþen (30-40 ì m) (2)
Boya
Çift bileþen (30-40 ì m) (3)
(1) = Arka akslar, ön akslar ve motorda (Sýnýflar B1 ve C) uyarlamalara izin verilmez.
(2) = Tercihen epoksi.
(3) = Tercihen poliüretan.
Tablo 2.5 - Eklenen veya uyarlanan boyasýz ve/veya alüminyum parçalar
Koruma türü
Paslanmaz çelik
GEOMET
Çinko iþleme (1)
Sýnýf
A B (1)
evet
-
D
evet
(1) = Altý deðerlikli kromsuz
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2.2.3
2-11
Önlemler
Aþaðýdakiler gibi korunmalarý ve çalýþmalarý boyadan hasar görecek parçalarý korumak için özel önlemler
alýnmalýdýr:
- hava ve hidrolik kurulumlar için lastik veya plastik borular;
- lastik veya plastik contalar, parçalar;
- þanzýman milleri veya kuyruk millerinin (PTO) flanþlarý;
- radyatörler;
- amortisör ve hidrolik ya da havalý silindir kollarý;
- tahliye ve hava alma valflarý (mekanik bileþenler, hava depolarý, soðuk çalýþtýrma ýsýtýcýsý tapasý, ön ýsýtma
depolarý vs.);
- yakýt tortusu filtresi;
- isim plakalarý ve logolar.
Motora ve motorun elektrikli ve elektronik bileþenlerine özel dikkat göstererek aþaðýdakileri korumak için yeterli
önlemler alýnmalýdýr:
- tüm motor ve topraklama kontaklarý dahil araç kablo tesisatýný;
- sensör/aktüatör tarafý ve kablo tesisatý tarafýndaki tüm konnektörleri;
- tüm sensörler/aktüatörler, volan, volan devir sensörü braketini;
- tüm dizel yakýt sistemi borularýný (plastik ve metalik);
- komple dizel yakýt filtresi tabanýný;
- kumanda ünitesi ve kumanda ünitesi tabanýný;
- tüm ses geçirmez kapaðýn iç tarafýný (enjektörler, ray, borular);
- regülatör dahil common rail pompasýný;
- araç elektrikli pompasýný;
- depoyu;
- ön kayýþ devresi ve ilgili kasnaklarý;
- servo direksiyon pompasý ve ilgili boru tesisatýný.
Tekerlekleri çýkarttýktan sonra boyamak ya da frenlerin kampana kapaklarýný yeniden boyamak gerekirse, kalýnlýkta
artýþtan kaçýnarak ve en önemlisi jantlarýn baðlantý flanþlarýnda ve tespit somunlarý/saplamalarýnýn eþleþme
yüzeylerinde boya birikmesini önleyerek poyralarýn takýlacaðý yüzey korunmalýdýr.
Disk frenlerin yeterli oranda korunduðundan emin olun.
!
Boyama iþlemi fýrýnda kurutma (maksimum sýcaklýk 80ºC) ile tamamlanacaðý zaman ýsýdan hasar
görecek tüm parçalar çýkartýlmalýdýr.
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
2-12
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Drilling the Chassis
2.3
Þasinin Delinmesi
Þasiye kompleler veya yardýmcý üniteler monte etmek gerektiðinde genel bir kural olarak fabrikada yapýlan
mevcut delikler kullanýlmalýdýr.
!
3.3.1 maddesinde belirtilenlere uyumlu olmadýðý sürece aracýn destek elemanýnýn flanþlarý hiçbir
koþulda delinmemelidir.
Yeni delik delinmesi gereken durumlarda (raflar, braketler vs. takýlmasý için), yan elemanýn dikey aðýna delik açýlmalý
ve dikkatle çapaklarý temizlenip raybalanmalýdýr.
Konum ve Boyut
Yeni delikler yüksek gerilim alanlarýnda (yaylarýn destekleri gibi) ve yan elemanýn kesitiyle çeliþkili olarak yapýlmamalýdýr.
Deliklerin çapý, çeliðin kalýnlýðýna orantýlý olmalýdýr. Bu, aksi belirtilmediði sürece hiçbir koþulda 13 mmyi aþmamalýdýr.
Deliðin merkezinden yan elemanýn kenarlarýna mesafe 30 mmnin altýnda olmamalýdýr. Deliklerin merkezi, kesinlikle
birbirinden veya mevcut deliklere göre 30 mmden daha düþük bir mesafede yer almamalýdýr. Delikler, Þekil 2.2de
gösterildiði gibi kademelendirilmelidir. Yayý veya kiriþ desteklerini hareket ettirirken daima orijinal delik diyagramlarýný
koruyun.
Þekil 2.2
max
102420
2.3.1
Vidalar ve somunlar
Genel olarak orijinal araçtaki benzer tespit elemanlarýylalarla ayný tür ve sýnýfta konnektörler kullanýn (Tablo 2.6).
Genel bir kural olarak 8.8 sýnýfý malzemeler önerilir. Sýnýf 8.8 ve 10.9 vidalar sertleþtirilmeli ve tavlanmalýdýr. ± 6 mm
çapýnda uygulamalar için paslanmaz çelik parçalar tavsiye edilir. Onaylanan finisajlar, Tablo 2.2de belirtildiði gibi
Geomet ve çinko kaplamadýr. Vidalar kaynaða maruz kalacaksa Geomet finisaj önerilmez. Yer izin verirse flanþlý
kafasý olan vidalar ve somunlar kullanýn. Kendinden kilitli somunlar kullanýn. Baðlantýnýn doðru tork ayarý için somunlar,
bir tork anahtarý kullanarak sýkýlmalýdýr.
Þasinin Delinmesi
Ýlk 02/2010
Revizyon 09/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-13
Tablo 2.6 Vidalar için direnç sýnýflarý
Direnç sýnýfý
Çekme direnci
(N/mm2)
Kullaným
Akma noktasý
(N/mm2)
4.8
Yük taþýmayan vidalar
400
320
5.8
Düþük dirençli vidalar
500
400
8.8
Orta dirençli vidalar
(traversler, baðlantý
levhalarý, braketler)
800
640
1000
900
Yüksek dirençli vidalar (yay
destekleri, dengeleyici
çubuklarý ve amortisörler)
10.9
2.3.2
Þasiyi uyarlarken kullanýlacak malzemenin özellikleri
Aracýn þasisini uyarlarken ve yan elemanlarýn doðrudan takviye edildiði uygulamalarda, kullanýlan malzeme, kalite
(Tablo 2.7) ve kalýnlýk (Tablo 2.8) açýsýndan orijinal þasiye denk olmalýdýr.
Belirtilen kalýnlýkta malzemeler bulmak mümkün olmazsa bir üst standart kalýnlýk kullanýlabilir.
Tablo 2.7 Þasi IVECO Standardý 15-2110 ve 15-2812yi uyarlamak için kullanýlacak malzeme
Çekme direnci
(N/mm2)
Çelik adý
IVECO
FEE420
Avrupa
S420MC
Almanya
S420MC
BK
S420MC
530
Akma noktasý
(N/mm2)
A5 uzamasý
420
%23
Þasinin Delinmesi
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
2-14
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Tablo 2.8 - Daily: þasi boyutlarý, bölümü ve kalýnlýðý
Tip
Sýnýf
kamyon
29L - 35S
van
Hafif
camper
35C
35C - 50C
kamyon
35C - 40C
van
45C - 50C
van
60C - 65C 70C
kamyon
van
(1) =
sadece 35C-40C
(2) =
sadece 45C-50C
2.3.3
Dingil mesafesi [mm]
Þasi arka
uzantýsý [mm]
3000
3450
3750
3950 (camper)
3000 kýsa uzantý
3000 uzun uzantý
3300
3950
3750
3950
3000 (1)
3450
3750
4100 (1)
4350
4750 (2)
3000 kýsa uzantý
3000 uzun uzantý
3300
3950
3000 kýsa uzantý
3000 uzun uzantý
3300
3950
3450
3750
4350
4750
3950
920
1355
1665
1825
840
1240
1460
1825
1665
1825
1240
1355
1665
1715
1885
2350
840
1240
1460
1825
840
1240
1460
1825
1355
1665
1890
2350
1825
AxBxt dingil
mesafesi alaný yan
eleman bölümü
[mm]
AxBxt arka uzantý
alaný yan eleman
bölümü [mm]
150 x 56 x 3
100 x 56 x 3
150 x 56 x 3
100 x 56 x 3
182 x 70 x 4
122 x 70 x 4
180 x 69 x 3
120 x 69 x 3
182 x 70 x 4
122 x 70 x 4
184 x 69 x 5
184 x 69 x 5
Þasi üzerindeki gerilimler
Statik koþullarda aþaðýdaki gerilim deðerlerini aþmayýn:
Tablo 2.9
Yelpaze
Daily
Þaside izin verilen statik gerilim (N/mm2)
Yolda
Arazi kullanýmý
120
80
Ulusal kanunlar gerektirdiðinde üstyapýcý gerilim sýnýrlarýnýn aþýlmadýðýný kontrol etmelidir.
Kaynak iþlemi, malzemenin özelliklerinde bozulmaya neden olacaktýr. Bu yüzden termik olarak uyarlanmýþ bölgelerde
gerilimi kontrol ederken direnç özelliklerinde yaklaþýk %15lik bir indirgeme düþünün.
Þasinin Delinmesi
Ýlk 02/2010
Revizyon 09/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2.3.4
!
2-15
Þasiye Kaynak Yapýlmasý
Kaynak iþlemleri sadece uzman, eðitimli personel tarafýndan uygun donanýmlar kullanarak ve kusursuz
bir iþçilikte yapýlmalýdýr. Sistem üzerinde IVECO tarafýndan verilen talimatlara göre yapýlmayan veya
gerekli yetilere sahip olmayan personel tarafýndan yapýlan müdahaleler, araç içi sistemlere aðýr hasar
verebilir, bu da aracýn çalýþma güvenliðini ve verimini olumsuz etkileyerek garanti kapsamýnda olmayan
hasarlara neden olabilir.
Kaynaða þu durumlarda izin verilir:
- dingil mesafesini veya arka uzantýyý uzatmak ya da kýsaltmak için yapýsal elemanlarý birleþtirirken;
- Aþaðýda ayrýntýlarý verilen þekilde uyarlanacak bir yan elemanda L bölüm kiriþini takviye uygulamasýnda (bkz.
Þekil 2.3).
Þekil 2.3
91448
Ark kaynaðýnda elektrik ünitelerini ve ECUleri korumak için aþaðýdaki talimatlarý kesinlikle takip edin:
-
elektik kablolarýný ayýrmadan önce hiçbir yükün devrede olmadýðýný kontrol edin;
-
bir elektrik þalterinin takýlmasý durumunda (ana kontaktör) döngünün sonunu bekleyin;
-
negatif güç kutbunu ayýrýn;
-
topraða baðlamadan pozitif güç kutbunu ayýrýn ve negatif kutupla kýsa devre YAPTIRMAYIN;
-
ECU'lerin konnektörlerini ayýrýn, dikkatle çalýþtýrýn ve ECU konnektör pimlerine dokunmayýn;
-
ECU yanýnda kaynak durumunda araçtan ayýrýn;
-
kaynak makinesi topraklamasýný doðrudan kaynak yapýlacak parçaya baðlayýn;
-
plastik malzeme borularýný ýsý kaynaklarýna karþý koruyun ve gerekirse sökün;
-
yaprak yaylarýn veya havalý yaylarýn yakýnýnda kaynak yaparken kaynak püskürmelerine karþý yüzeyleri uygun
þekilde koruyun;
-
yaprak yaylarla elektrot veya tabanca temasýnda kaçýnýn.
Þasinin Delinmesi
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
2-16
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Kaynak hazýrlýðý için iþlemler
Prosedürün bir parçasý olarak olasý takviyelerle örtülecek olan parçalarýn yaný sýra kaynak iþleminden etkilenecek
þasi parçalarýndan boyayý çýkartmak ve oksitlenmesini gidermek gerekli olacaktýr. Çalýþma tamamlandýðýnda uyarlanan
parça yeterli pas yalýtýmý ile korunmalýdýr (bkz. madde 2.2.2).
a) Yan elemanlarý diyagonal veya dikey kesimle kesin. (Özellikle dingil mesafesi arasýndaki bölüm için diyagonal
kesimin kullanýlmasýný öneririz) Þasi geniþliðinin deðiþtiði alanýn yaný sýra yan eleman profili alanlarýnda veya
yüksek gerilim yoðunluðu (örneðin yay braketleri) olan alanlarda kesime izin verilmez. Kesimler, yan elemanda
bulunan deliklerden yapýlmamalýdýr (bkz.
Þekil 2.4).
EVET
EVET
YES
EVET
YES
EVET
91446
b) Yan elemanýn iç tarafýnda birleþtirilecek parçalara kaynak yapýlacak tüm uzunluk boyunca 60°de V þeklinde bir
eðim verin (bkz.
Þekil 2.5
91447
c) Dikkatle kurutulmuþ temel elektrotlar kullanarak gerilimlere ark kaynaðý yapýn. Önerilen elektrotlar þunlardýr:
S 500 MC için (FeE490: QStE 500TM)
Elektrotun çapý 2,5 mm, akým yoðunluðu yaklaþýk 90ADýr (elektrot çapýnýn her bir milimetresi için maksimum
40A). MIG-MAG kaynaðý kullanarak kaynak yapýlacak malzeme ile ayný özelliklerde bir kaynak çubuðu kullanýn
(çap 1 ila 1,2 mm). Önerilen kaynak çubuðu:
DIN 8559 - SG3 M2 5243
gaz DIN 32526-M21 veya DIN EN 439
FeE490 çok düþük sýcaklýklarda kullanýlýrsa þunlarý öneririz:
PrEN 440 G7 AWS A 5.28 - ER 80S - Ni 1
gaz DINEN439-M21
Akým aþýrý yüklemesinden kaçýnýn. Kaynakta marjinal kesikler ve atýk malzeme olmamalýdýr.
d) c) maddesinde açýklanan þekilde kaynak yaparak ters tarafta iþlemi tekrarlayýn.
e) Yan elemanlarýn yavaþ ve dengeli þekilde soðumasýný bekleyin. Hava, su veya baþka araçlarla soðutmaya izin
verilmez.
f ) Taþlayarak kaynak iþlemlerden kaynaklanan fazla malzemeyi temizleyin.
Þasinin Delinmesi
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-17
g) Ýç tarafta takviye L bölüm kiriþleri kullanýlmalýdýr. Bunlar çelikten yapýlmalý ve þaside kullanýlan çelikle ayný
özelliklere sahip olmalýdýr. Minimum boyutlar, Þekil 2.3de verilmiþtir.
Takviyeler, kaynak dikiþleri, delik kaynaðý, cývatalar veya perçinler kullanarak sadece yan elemanýn dikey aðýna
sabitlenebilir (Huck perçinler de kullanýlabilir).
Kaynak dikiþinin kesiti ve uzunluðu, delik kaynaklarýnýn, cývatalarýn veya perçinlerin sayýsý ve daðýlýmý, bölümün
bükülme ve kayma hareketini aktarmaya yeterli olmalýdýr.
2.3.5
Mevcut deliklerin kapatýlmasý
Mevcut deliklere yakýn baþka delikler açýyorsanýz (bkz. Þekil 2.2) mevcut delikler kaynakla kapatýlabilir. Ýþlemin
baþarýlý olmasýný saðlamak için deliðin dýþ kenarýný hizalayýn ve lehimi sabitlemek için yan elemanýn iç tarafýna bakýr
bir plaka uygulayýp (yan elemanla ayný) yan elemanýn her iki tarafýný kaynaklayýn.
Malzemenin fazla kýsmýný taþlayýn.
Delikleri kapatmak için hizalanan rondelalar da kullanýlabilir.
Þasinin Delinmesi
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
Lütfen IVECO Araç Ürün departmanıyla temasa geçiniz, onay alınması gereklidir. 0 216 561 16 05
Dingil mesafesini değiştirmek IVECO’dan yazılı izin almadan mümkün değildir.
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-19
Tablo 2.10 Maksimum izin verilen dingil mesafesi uzatmasý
Model
Ön süspansiyon
29L, 35S
35C, 40C, 45C, 50C
35C, 40C, 45C, 50C
60C, 65C, 70C
Enlemesine
Enlemesine (maksimum izin verilen deðer: 1800 kg)
Burulma çubuðu (maksimum izin verilen deðer: 1900 kg)
Burulma çubuðu
2.4.4
Dingil mesafesi
(mm)
4100
4100
4750
4750
Frenleme üzerindeki etki
Genellikle dingil mesafesinin kýsaltýlmasýnýn frenleme özellikleri üzerinde olumsuz bir etkisi vardýr.
Dingil mesafesi uyarlama sýnýrlarý, Tablo 2.1.1de gösterilmiþtir. Hangi koþullarda (fren silindirleri, minimum boþ
aðýrlýklar, maksimum izin verilen aðýrlýklar, lastikler, aðýrlýk merkezi yüksekliði) bu deðerlere izin verildiðini görmek
için ilgili IVECO departmanlarýna danýþýn.
Tablo 2.11 Frenleme: dingil mesafesi uyarlama sýnýrlarý
Model
Versiyon
29L, 35S
35C, 40C
45C, 50C
45C, 50C
60C, 65C, 70C
Kamyon, van
Kamyon, van
Van
Kamyon
Kamyon, van
!
-
Minimum (mm)
3000
3000
3000
3450
3300
Maksimum (mm)
3950
4100
4750
4750
4750
ASR sistemi donanýmlý araçlarda ayar verileri güncellenmelidir
2.4.5
-
Dingil mesafesi
Dönüþümün baþarýlý olmasýný saðlamak için aþaðýdaki þekilde ilerleyin:
þasi tam dengede olacak þekilde uygun stantlar kullanarak aracý konumlandýrýn;
kardan millerini, frenleme sistemi borularýný, kablo demetini ve yapýlan iþin doðru yapýlmasýný engelleyebilecek
her türlü donanýmý ayýrýn;
þasi üzerinde referans noktalarýný belirleyin (örneðin pilot delikler, süspansiyon destekleri);
birleþme çizgilerinin, aracýn boylamasýna eksenine tam dik açýlarda olmasýný saðladýktan sonra referans noktalarýný,
her iki yan elemanda üst flanþ üzerinde hafif bir zýmba iþaretleri sýrasý ile iþaretleyin;
yay askýsý braketlerini yeniden yerleþtirirken daha önce yapýlan referans iþaretlerini kullanarak yeni konumu
tanýmlayýn. Yeni ölçümlerin sol ve sað taraflar arasýnda ayný olduðunu kontrol edin. 2 mmden küçük farklar, 1500
mmden düþük uzunluklarýn diyagonal kontrolünden ortaya çýkmalýdýr.
Baþka bir alet olmadýðý takdirde destekleri ve traverslerin köþebentleri þablon olarak kullanarak yeni delikler açýn.
Destekleri ve traversleri perçinler veya cývatalarla sabitleyin. Cývata kullanýlýyorsa delikleri raybalayarak ve
gevþemelerini önleyen bir cihazla donatýlmýþ somunlarý olan 10.9 kalibre cývatalar kullanarak destekleri sabitleyin.
Yer izin verdiði sürece flanþlý kafalý vidalar ve somunlar kullanýn;
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
2-20
-
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
þasi kesilmiþse (sayfa 2-16, madde ada verilen kýlavuzlara göre yapýlmalýdýr) iþlemden etkilenen alan, referans
noktalarý ile önceki noktalar arasýnda kalacak þekilde ikinci bir referans noktalarý çizgisi belirleyin. Her türlü
durumda iþlem tamamlandýðýnda göz önünde bulundurulmasý gereken en az 1500 mm mesafe býrakýn. Bu iki
referans çizgisinin içerisinde kesilecek alaný iþaretlemek üzere noktalar koyun, ardýndan madde 2.3.4de belirtilen
þekilde devam edin.
Kaynaktan önce eklenen kýsým dahil yan elemanlarýn tam hizalý olduðundan emin olun ve daha önce açýklanan
þekilde kontrol etmek için her iki tarafta ve diyagonal olarak ölçüm yapýn. Takviyeleri madde 2.3.4de açýklanan
þekilde takýn.
Ek notlar
-
Yüzeyleri, madde 2.2.2de açýklanan þekilde pasa karþý koruyun.
-
Elektrik ve frenleme sistemlerini maddeler 2.15 ve 2.16da açýklanan þekilde eski durumuna getirin.
-
Tahrik hattý üzerinde çalýþma için madde 2.8de verilen talimatlarý takip edin.
2.4.6
Þasi Gerilim Seviyesi
Bir dingil mesafesini uzatýrken, yan eleman mafsalýndaki yerel takviyeye ek olarak Üstyapýcý, ayný dingil mesafesi
veya bir üst boy için IVECO tarafýndan tasarlanandan daha düþük olmayacak bir þekilde yan eleman bölümünün
bölüm modülünü elde edebilmek için yeterli takviyeler saðlamalýdýr. Alternatif olarak yerel kanunlar izin verdiði
sürece daha büyük alt þasi bölümleri kullanýlabilir.
Üstyapýcý, eþit daðýtýlmýþ yük ve þasinin süspansiyon destekleri üzerine dayanan bir kiriþ olarak kabul edildiðini
varsayarak bu tip gerilimin orijinal dingil mesafeli þasininkinden daha fazla olmadýðýný teyit etmelidir. Her türlü
durumda ulusal standartlarca belirlenen daha kýsýtlayýcý sýnýrlara (varsa) uyulmalýdýr.
En uzun orijinal dingil mesafesinden uzatýrken takviyeler, uzatmanýn uzunluðuna, üstyapý imalatýnýn türüne ve
aracýn ne þekilde kullanýlacaðýna baðlý olmalýdýr
2.4.7
Traversler
Bir veya daha fazla travers uygulama gerekliliði, uzatmanýn boyutuna, þanzýman mili desteðinin konumuna,
kaynak alanýna, üstyapý tarafýndan oluþturulan kuvvetlerin giriþ noktasýna ve aracýn hangi koþullarda kullanýlacaðýna
baðlýdýr.
Ýlave traversler, önceden mevcut olanlarla ayný özelliklere sahip olmalýdýr (esneklik dayanýmý, burulma dayanýmý,
malzemenin kalitesi, yan elemanlara baðlantý, vs.). Þekil 2.6, uygulamanýn bir örneðini gösterir. 600 mm üzerindeki
her türlü uzatma için travers zorunludur.
Genel bir kural olarak iki travers arasýndaki mesafe 1000 ila 1200 mmden fazla olmamalýdýr.
Özellikle aðýr hizmet ve arazi kullanýmý için iki travers arasýndaki minimum mesafe 600 mmden az olmamalýdýr;
bu sýnýr hafif þanzýman destek traversinde geçerli deðildir.
Þekil 2.6
102421
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
2.4.8
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-21
Þasi takviyeleri
Þekil 2.7, olasý çözümlere bazý örnekler gösterir. Takviye kesintisiz olmalý, kabine kadar araç þasisinin tüm
uzunluðunu kaplamalýdýr. Bunlarý yan elemana birleþtirmek için açýsal bir profil düþünerek 8.8 sýnýfýnda cývatalar
veya perçinler kullanýlmasý gerekir; bunlarýn çapý ve daðýlýmý, bölümün gerekli gücü sunmasýný saðlayacak þekilde
olmalýdýr.
Arka uzantý alanýnda ve yaklaþýk dingil mesafesinin yarýsýnda (hiçbir durumda ön akstan 2 mden az olmayacak
þekilde) kaymaya dayanýklý bir birleþtirme yapýlmasýný tavsiye ederiz.
Her türlü durumda takviye, yerel kanunlarýn gerektirdiði hesaplama standartlarýnýn tüm gerekliliklerini karþýlamalýdýr.
Uyarlanan þaside, karþýlýk gelen bölümlerde orijinal aracýn þasisindekinden daha düþük bükülme gerilimleri olmalýdýr.
Þekil 2.7
102422
1. Braket - 2. Plaka - 3. Cývatalar veya perçinler
Delikleri kaynakla doldurulmuþ yan elemanlarýn flanþlarýna doðrudan güçlendirme plakalarý uygulanmasýna izin
verilmez. Bunun sebebi ustalýkla yapýlmamýþ kaynaklarýn, orijinal bölümlerin mukavemetini bozmasýný önlemektir.
Bu, sadece daha sonra üstyapýlarý takmanýn zor olduðunun kanýtlandýðý özel durumlarda ve özel IVECO onayý
ile mümkündür.
Kaynaktan sonra malzeme özelliklerinde bozulma sonucu bu uygulama zorunluysa çeþitli bölümlerde gerilimleri
kontrol ederken malzeme teknik deðerlerinde yaklaþýk %15lik bir indirgeme düþünülmesi mantýklý olacaktýr.
Takviyeyi boyutlandýrýrken Tablo 2.9da gösterilen araç þasisindeki statik gerilim aþýlmamalýdýr. Tablo 2.7de
gösterilen malzemeyi kullanýn.
Her türlü durumda ulusal standartlarýn belirlediði daha kýsýtlayýcý sýnýrlar geçerlidir.
2.4.9
Þanzýmanlarda deðiþiklikler
Ýzin verilen deðiþiklikler için bölüm 2.8e bakýnýz.
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
2-22
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Modifying the Rear Overhang
2.5
2.5.1
Genel Özellikler
Arka uzantýnýn uyarlanmasýnda bu tip bir uyarlamanýn IVECO tarafýndan belirlenen yüklere göre akslar üzerindeki
yük daðýlýmýnda deðiþiklik içereceði unutulmamalýdýr (bkz. madde 1.13). Üstyapýnýn arka kenarýndan maksimum
mesafe ve çeki kancasý ile alt koruma çubuðu için tanýmlanan yerden yüksekliðin yaný sýra ulusal kanunlarca
belirlenen sýnýrlamalara uyulmalýdýr. Þasinin ucundan üstyapýnýn arka kenarýna olan mesafe genel bir kural olarak
350 ila 400 mmyi aþmamalýdýr.
Cývatalý arka traversin yeniden konumlanmasý gerekirse ayný standart baðlantý türü korunmalýdýr (baþka bir deyiþle
vida sayýsý, boyutlar, direnç sýnýfý).
Bir çeki kancasý takýlmasý planlandýðýnda gerektiðinde çeki kancasýný takmak ve çýkartmak için arka traversten
bir sonraki en yakýn traverse yeterli mesafe (yaklaþýk 350 mm) býrakýlmalýdýr.
Uyarlamalar uygun þekilde ve bu kýlavuzda yer alan teknik özelliklere göre yapýlýrsa orijinal olarak belirlenen
çekilebilir aðýrlýk korunabilir. Her türlü durumda iþin sorumluluðu, iþi yapan kiþidedir.
2.5.2
Onay
Burada açýklanan þekilde yapýlan her bir model için planlanan en kýsa standart deðere kýsaltmalarýn yaný sýra
þasinin arka uzatmalarý, yazýlý IVECO izni gerektirmez.
Yük daðýlýmýnýn önceden tanýmlanýp sabit olduðu özel kullaným araçlarýnda, genel boyutlarda braketler söz konusu
olduðunda bölüm 1.13.3, Direktif EEC 97/27 ve ilgili yerel uygulamalarda belirtilen koþullarýn karþýlanmasý kaydýyla
arka uzantýyý dingil mesafesinden %60 daha uzatmak mümkündür.
2.5.3
Uzantýnýn Azaltýlmasý
Þasinin arka uzantýsýnýn uzunluðunu azaltýrken son travers ileri alýnmalýdýr. Uzantýnýn uzunluðunu kýsaltýrken
arka traversin mevcut bir traverse çok yakýn olduðu belirlenirse, süspansiyon desteklerini etkilemiyorsa mevcut
travers çýkartýlmalýdýr.
!
ESP sistemli araçlar için bkz. madde 2.15.5.
2.5.4
Uzantýnýn Uzatýlmasý
Uzunluðu arttýrmanýn çeþitli yöntemleri Þekiller 2.8, 2.9 ve 2.10da verilmiþtir.
Þasi için düz kesime de izin verilir. Deðiþiklikten etkilenecek alana uygulanacak asgari takviye boyutlarý, Þekil
2.3de gösterilmiþtir.
Þekiller 2.8 ve 2.9, 300 ÷ 350 mmyi aþmayan uzatmalar için planlanan çözümü gösterir; bu durumda takviye
köþesi bölümleri, kiriþ ile þasi arasýnda bir baðlantý olarak görev yapar ve orijinal köþebent plakasý ile ayný kalýnlýk
ve geniþliðe sahip olmalýdýr. Kiriþ ve plakalar arasýnda orijinal olarak perçinli baðlantý, gevþemeyi önlemek için
bir üst çapta 8.8 kategorisinde cývatalar ve somunlar kullanarak oluþturulabilir.
!
Ýlk 02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-23
Artýþ 350 mmyi aþtýðýnda Þekil 2.10, kullanýlacak prosedürü gösterir.
Þekil 2.8
Þekil 2.9
Þekil 2.10
102427
Uzatma belirli bir boyuta ulaþtýðýnda þasiye yeterli burulma rijitliði vermek için ilave bir travers takýlmasýnýn
fizibilitesini, duruma göre incelemek gerekecektir. Ýki travers arasýndaki mesafe 1200 mmyi aþtýðýnda standart
üretim ile ayný özelliklere sahip ilave bir travers eklenmesi gerekir.
Basým 603.95.037
Ýlk 02/2010
2-24
ÞASÝ UYGULAMALARI
2.6
D AILY
Bir Çeki Kancasýnýn Takýlmasý
2.6.1
Çekme için uyarlama
Orijinal olarak çekme için tasarlanmayan bir araç, belirli bir çekme bölümü, baþka bir deyiþle çekme bölümünün
tip onayý dokümantasyonunda gösterilen parçalar setini ekleyerek bu amaca göre uyarlanabilir (örneðin: þasi traversi,
elektrikli kaplin mafsalý, araç N1 kategorisindeyse takograf, çeki kancasý vs.)
Çekiþ yapamaz versiyon tip onayýndan çekiþ için ilgili versiyon tip onayýna dönüþüm, IVECOnun yazýlý izni olmaksýzýn
yapýlabilir.
2.6.2
Bileþenlerin ve çekme cihazlarýnýn kýsmi takýlmasý
Tip onaylý çekme bileþenlerinin ve cihazlarýnýn kýsmi montajý, IVECOdan özel izin gerektirir; bunlarýn geçerli kurallara
uygunluðunu kontrol etmek tamamen Baþvuranýn sorumluluðundadýr ve kontrol, sonraki incelemelerden sorumlu
Yetkililerin onayýna tabidir.
2.6.3
Önlemler
Bir veya daha fazla birbirine yakýn aksý olan römorklar kullanýlýyorsa (orta akslý römorklar), özellikle dinamik dikey
yüklerin etkileri yüzünden arka araç traversi yüksek gerilime maruz kalýr. Bu yüzden madde 2.6.2de verilen bilgileri
dikkatle okumanýz istenmektedir.
!
Çeki kancasý, ulusal kanunlarca izin verilen yüklere ve tip onayýna uygun olmalýdýr. Çeki kancalarý
önemli güvenlik bileþenleri olduðundan hiçbir þekilde uyarlanmamalarý gerekir.
Ýki kancayý traverse sabitlemek için çeki kancasý üreticisinin talimatlarýna ek olarak fren baðlantýsý ve elektrik sistemi
için asgari alanlar, kanca pimi merkez çizgisi ile üstyapý arka yüzeyi arasýndaki maksimum mesafe gibi geçerli
standartlarca belirlenen sýnýrlamalara da uyulmalýdýr.
Kanca ataþman flanþýndaki delikler, araç arka traversindeki deliklerle eþleþmezse uygun takviyeler uyguladýktan
sonra traversin delinerek uyarlanmasýna izin verilebilir.
Üstyapýcý, üstyapýyý engelleme veya tehlike olmaksýzýn ataþmanýn gerekli manevra ve kontrolüne olanak tanýyacak
þekilde inþa etmek ve takmakla yükümlüdür.
Römork çeki çubuðunun hareket serbestliði garanti edilmelidir.
Ýlk 02/2010
Revizyon 09/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2.6.4
2-25
Çeki kancasý ve orta akslý römorklar
Merkez aks römorklarýnýn kullanýlmasý, bu amaca uygun çeki kancalarýnýn kullanýlmasýný gerektirir.
Sadece bu amaçla temin edilen traverslere ve IVECOnun çeki kancasý takmak üzere sunduðu araçlara önceden
izin alýnmaksýzýn bir çeki kancasý takýlabilir.
Orijinal tasarýmýnda olmayan araçlara daha sonraki montajlar, IVECO tarafýndan onaylanmalýdýr. Çeki kancasý
takýlmasý için ray takviyesinin ayrýntýsý.
Römork yüklerinin deðerleri ve izin verilen dikey yükler, çeki kancasý üreticisinin teknik dokümantasyonunda veya
üretim veri plakasýnda yer alýr (örneðin DIN 74051 ve DIN 74052).
Ayrýca deðerleri yukarýda belirtilen standartlarýn üstünde olan özel tip onaylý çeki kancalarý da vardýr. Bu kancalar
her türlü durumda kullanýlan römorklara baðlý olarak kýsýtlamalara tabi olabilir (örneðin çeki çubuðu uzunluðu).
Ayrýca bu, arka traversin daha fazla takviye edilmesini ve daha büyük boyda bir alt þasi lonjeronunun takýlmasýný
gerektirebilir.
Orta akslý römorklar için tasarlanan mekanik ataþman cihazlarý için Dc ve V deðerleri aþaðýdaki denklemlerde
tanýmlanmýþtýr:
(T . C)
Dc = g .
(T + C)
2
V = a . X2 . C
L
Dc =
çene sýnýfýnýn temsili deðeri (kN). Bu, çeken araç ile römork arasýndaki yatay kuvvet için teknik referans kuvveti olarak tanýmlanýr.
g
=
yerçekimi yüzünden hýzlanma (m/s2);
T
=
T+S =
çeken aracýn maksimum aðýrlýðý (ton cinsinden);
çeken aracýn maksimum aðýrlýðý (ton cinsinden) + merkez akslý bir römorkun dikey yükü;
R
=
römorkun maksimum aðýrlýðý (ton cinsinden);
S
=
statik koþullarda baðlantý noktasýna aktarýlan statik dikey yük deðeri (ton cinsinden).
C
=
merkez aks maksimum yükteyken römorkun maksimum aks yüklerinin toplamý (ton cinsinden). Merkez aks eksi statik dikey yük ile
römorkun maksimum aðýrlýðýna eþittir (C = R S);
V
=
teorik dinamik dikey yükün yoðunluk deðeri (kN);
A
=
baðlantý noktasýnda eþdeðer hýzlanma için, çeken ünitenin arka süspansiyonunun bir fonksiyonu olarak aþaðýdaki deðerleri kullanýn:
havalý süspansiyon için a = 1,8 m/s2;
S < 0,1 R < 1000 kg olmalýdýr;
-
diðer süspansiyon türleri için a = 2,4 m/s2;
X
= yükleme yüzeylerinin uzunluðu (m);
L
= çeki çubuðunun teorik uzunluðu (çeki çubuðu çekme halkasýnýn merkezi ile römork aksýnýn merkez çizgisi arasýndaki mesafe (m));
X2/ L2 > 1 sonuç 1den küçükse 1 deðerini kullanýn.
Þekil 2.11
132088
Römorkun yükleme yüzeyinin uzunluðu ve çeki çubuðunun teorik uzunluðu
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
Revizyon09/2010
2-26
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Merkez akslý römorklar için çekme diþlisi sýnýfý hesaplama örneði
S = 250 kg, 5 m yük yüzeyi uzunluðu ve 4 m teorik çeki çubuðu uzunluðu ile 3500 kg aðýrlýðýndaki orta
akslý bir römorku çekmek için kullanýlacak maksimum 6250 kg aðýrlýðýnda bir 65C15 aracý düþünelim.
Bu þekilde verilerden
1. S = 0.25 t
2. C = R S = 3.5 - 0.25 = 3.25 t
3. (T + S) = 6.25 + 0.25 = 6.5 t
4. X2 / l2 = 25 / 16 = 1.5
þunu elde ederiz:
Dc = 9,81 x (6,5 x 3,25) / (6,5 + 3,25) = 21,3 kN, ve V = 1,8 x 1,5 x 3,25 = 8,8 kN
2.6.5
Kanca türleri
Tablo 2.12 Üretimde mevcut tip onaylý kancalara örnek
Tip
Sýnýf
D (kN)
D C (kN)
V (kN)
GS500
GA381
A50-X
S
22.5
22.5
-
25.0
25.0
EC onay no.
e 11*94/20*0533*00
e 11*94/20*1613*01
Aþaðýdaki tablo orta akslý römorklar örneðinde üretim çeki çubuklarý için maksimum izin verilen statik dikey yük
deðerleri Si gösterir.
Tablo 2.13
Model
29L
Maksimum S (kN)
140
35S, 35C, 40C
140
45C, 50C, 60C, 65C, 70C
140
Bir Çekme Cihazýnýn Takýlmasýsý
Ýlk02/2010
Revizyon09/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-27
) Bilyeli kancalar
Üretici talimatlarýna göre bilyeli kancayý takarken ulusal ve uluslararasý kurallara (örneðin EC Direktifleri) göre
belirlenen kýlavuzlara uymak þarttýr.
Gerekirse montajcý, kanuni gerekliliklere uygunluðu kanýtlayan dokümantasyonu sunmalýdýr. Kamyon versiyonunun
otomatik kancasý ayný zamanda bilyeli kanca için verilen ayný traverslere takýlabilir.
) Pimli kancalar (otomatik)
Bunlar, uygun travers kullanýlmasý kaydýyla kamyon versiyonuna takýlýr. Doðrudan IVECO tarafýndan temin
edilmediði sürece her ikisinin de geçerli standartlara göre tip onaylý olmasý gerekir. Bunlar, ilgili üreticiler tarafýndan
verilen talimatlara göre takýlmalýdýr.
13 Kutuplu konnektör
IVECO tarafýndan zaten takýlmamýþsa, madde 2.16.7de verilen talimatlarý takip ederek takýlabilir.
2.6.6 Alçaltýlmýþ Arka Travers
Kullanýlan römork tipi, çeki kancasýnýn orijinal olarak tasarlanandan daha alçaða yerleþtirilmesini gerektiriyorsa,
IVECO orijinal traversin alçaltýlmasý veya daha alçak bir konuma ilave bir travers (orijinal tipte) takýlmasý konusunda
onay verebilir. Þekil 2.12 bir örneði gösterir.
Yeni traversin yeni konumuna takýlmasý, önceki ile ayný þekilde, ayný tipte (çap ve sýnýf) cývata kullanarak yapýlmalýdýr.
Yan eleman dikey aðýna birleþtirilmiþ C þeklinde bölüm kullanarak bir çekme traversi takviyesi örneði
Þekil 2.12
147476
I. Þasi boylamasýna elemaný 2. Alçak travers
Mafsallar için cývatalarýn gevþemesini önleyen bir cihaz kullanýlmalýdýr.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
Revizyon09/2010
2-28
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Yük hakkýnda notlar
Statik çeki çubuðu yükünün arka akslar veya akslar üzerinde izin verilen yükü aþmamasý ve ön aks üzerine
etki eden gerekli minimum yüke uyulmasý saðlanmalýdýr, bkz. madde 1.13.3.
Çekilebilir Aðýrlýðýn Arttýrýlmasý
IVECOnun bir römork çekmek üzere uygun kabul ettiði araçlar için normalde izin verileni aþan çekilebilir bir
aðýrlýðý onaylama olasýlýðýný deðerlendirmek üzere bir talep yapýlabilir.
Bu tip bir onay, uyulmasý gereken koþullarý ve gerektiðinde araç üzerinde yapýlacak uyarlama ve çalýþmalarla ilgili
teknik özellikleri içermelidir.
Bunlar içerisinde standart traverse olasý takviyeler (bkz. Þekil 2.12), mevcut olduðunda takviyeli bir traversin
takýlmasý ve fren sisteminde yapýlacak çalýþmalar için talimatlarý içerir.
Çeki kancasý, yeni kullanýma uygun olmalýdýr. Baðlantý flanþý, traversinkine eþleþmelidir.
Traversi þasi çerçevesine tespit etmek için tercihen flanþlý kafalý somunlar ve cývatalar veya asgari 8.8 sýnýfýnda
yýldýz vidalar kullanýn. Kendinden kilitli somunlar kullanýn.
Derece plakalarý
Bazý ülkeler, çeki cihazýnýn yanýna izin verilen maksimum çekilebilir aðýrlýk ile dikey yükü gösteren bir plaka
takýlmasýný þart koþar. Bu takýlmamýþsa, Üstyapýcý tarafýndan hazýrlanmalýdýr.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
2.7
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-29
Yardýmcý akslar, araçta kullaným için onaylanmamýþtýr.
2.8
Dingil mesafesinin uyarlanmasýný takiben genel bir kural olarak þanzýman üzerinde çalýþma, yaklaþýk ayný dingil
mesafesine sahip benzer bir aracýn þanzýmanýna göre yapýlýr. Standart üretim araçlarda kullanýlan kardan milleri
eðimlerinin maksimum deðeri korunmalýdýr. Bu kural, süspansiyon ve arka tahrik aksýnda yapýlan her türlü uyarlamada
da geçerlidir.
Zorluk arz eden durumlarda IVECOdan yardým istenebilir. Önerilen yeni þanzýman uzunluðu ve eðimini gösteren
bir diyagram, taleple birlikte sunulmalýdýr.
Bölümleri yapmak ve takmak için tahrik hattý üreticisinin kýlavuzlarýnda verilen teknik talimatlar kullanýlabilir. Bu
kýlavuzda yer alan teknik özelliklerin amacý þanzýmanýn doðru çalýþmasýný saðlamak, gürültüsünü sýnýrlandýrmak
ve motor komplesinden aktarýlan gerilim birikmesini önlemektir. Bu durum hiçbir þekilde Üstyapýcýnýn tamamladýðý
iþten sorumluluðunu ortadan kaldýrmaz.
2.8.1
Hem ara mil bölümleri, hem de LG veya LZ kayýcý miller (bkz. þekil 2.13) için elde edilebilir maksimum
çalýþma uzunluklarý, araçta bulunan borunun dýþ çapýna ve maksimum çalýþma dönüþ hýzýna (formüle bakýnýz)
göre belirlenebilir. Bunlar Tablo 2.16da belirtilmiþtir.
Tablo 2.16da tanýmlanan kardan mili uzunluðu için boru çapý yeterli olmadýðýnda mevcut millerle ayný özelliklere
sahip yeni bir mil bölümü kullanýlmalýdýr. Alternatif olarak bazý durumlarda daha büyük çapta borusu olan bir
þanzýman mili kullanýlabilir. Gereken boru çapý, doðrudan Tablo 2.16dan elde edilen gerekli uzunluk ve maksimum
dönüþ hýzýna uygun olarak belirlenebilir.
Þekil 2.13
Toplam Uzunluk
Toplam Uzunluk
Toplam Uzunluk
91505
LG Kaydýrýcý bölümler
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-30
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Kayýcý miller söz konusu olduðunda LG uzunluðu, kayýcý sap ara konumda olacak þekilde kardan mafsal
merkezleri arasýnda ölçülür. Daima LG ve LZ bölümlerinin her ikisini de kontrol edin.
Maksimum çalýþma devirleri, aþaðýdaki formülü kullanarak elde edilebilir:
nG = nmaks
iG
nG = maksimum þanzýman mili devir sayýsý
nmaks = maksimum motor devri sayýsý, bkz. Tablo 2.14
ig
= en hýzlý viteste vites kutusu oraný, bkz. Tablo 2.15
Tablo 2.14 Maksimum motor devri sayýsý
Motor
Motor kodu (1)
.10
.10
.11
.11
.12
.12
.13
.13
.14
.14
.15
.15
.14 EEV
.18
.18
.17 EEV
(1) =
nmaks
3900
3900
3900
3900
3900
3900
3600
3600
3900
3900
3500
3500
3500
3500
3500
3500
F1AE0481F*A
F1AE0481F*B
F1AE0481U*A
F1AE0481U*B
F1AE0481G*A
F1AE0481G*B
F1AE0481V*A
F1AE0481V*B
F1AE0481H*A
F1AE0481H*B
F1CE0481F*A
F1CE0481F*B
F1CE3481L*C
F1CE0481H*A
F1CE0481H*B
F1CE3481C*C
Motor derece plakasýndaki motor kodunu kontrol edin
Tablo 2.15 En hýzlý viteste vites kutusu oraný
Vites kutusu
iG
5S300 - 2830.5
6AS400
6S400 - 2840.6
1
0.8
0.8
Maksimum elde edilebilir þanzýman uzunluðu hesaplamasý örneði
ZF S5-300 vites kutusu ile donatýlmýþ bir 35C13 ele alalým. Dýþ çapý 76,2 mm olan bir LZ kardan mili
kullanmak istediðimizi varsayalým.
Aþaðýdaki verilerden:
1. nmaks = 3600 dev/dak.
2. iG
=
b 0,8
aþaðýdakiler elde edilir:
nG =
3600 / (0,8) = 4500 dev/dak.
Bu deðer, maksimum 1.400 mm elde edilebilir uzunluða karþýlýk gelir.
Ayný mildeki kardan mafsallarý dönmemelidir.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-31
Borunun daha fazla kalýnlýðý sýnýfa, baþka bir deyiþle orijinal milin aktarmak zorunda olduðu torka ve
tahrik hattýnýn (tork, kinematik zincir oranlarý, güç aksý yükü) tasarýmýna baðlýdýr.
Boru kalýnlýðý için genel bir geçerliliðe sahip bir referans deðer verilemez. Örneðin daha büyük bir
çapta boru kullanýldýðýnda, teorik olarak orijinal borunun burulma mukavemeti elde edilinceye kadar
kalýnlýðý düþürülmelidir. Ancak unutulmamalýdýr ki borunun kalýnlýðýný belirlemek için aþaðýdaki noktalar
hesaba katýlmalýdýr: kardan mafsalýn erkek elemanýnýn boyutu, adaptörlerin olasý gerekliliði ve mevcut
borularýn boyutlarý.
Bu yüzden boyutlarýna (yani kardan mafsalýnýn boyutuna) baðlý olarak þanzýman milinin üreticileri
tarafýndan onaylanan atölyeler ile her bir ayrý durumda borunun kalýnlýðý belirlenmelidir.
Minimum çalýþma uzunluðu (flanþtan flanþa) kayýcý bölümler için 600 mm ve ara bölümler için 300
mmnin altýna düþmemelidir.
Tablo 2.16 Elde edilebilir kardan mili özellikleri
1310 KRÝTÝK ÞANZIMAN DEVRÝ BORU Ø 76,2 X 2,11 mm
Azami izin verilen dönüþ devri (dev/dak.)
LV mafsal merkezleri arasýnda mesafe (mm)
!
117798
Yukarýdaki elde edilebilir maksimum uzunluklar, orijinal milleri ifade eder. Dönüþümden elde edilen
bölümler için daha kýsa miller (-%10) temin edilmelidir.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-32
ÞASÝ UYGULAMALARI
2.8.2
D AILY
Tahrik Mili Konumlarýnýn Belirlenmesi
Birkaç bölüm içeren tahrik hatlarýnda her bir mil yaklaþýk ayný uzunlukta olmalýdýr. Genel bir kural olarak bir ara
ve kayýcý mil arasýndaki uzunluk farký (bkz. Þekil 2.14) 600 mmyi aþmamalýdýr; iki ara mil arasýndaki fark ise 400
mmden fazla olmamalýdýr. Kayýcý miller için minimum çalýþma uzunluðu ile tam kapalý uzunluk arasýnda en az 20
mm ayrým olmalýdýr.
En kullanýþlý seyir þekline uyarak statik düzenlemeyi mümkün olduðunca merkezi bir alana yerleþtirin.
Tahrik hattýnýn gereken uzunluðu izin verilen uzunluðu aþtýðýnda Þekil 2.15de gösterildiði gibi ilave bir tahrik mili
kullanýlmalýdýr.
Þekil 2.14
102424
1. Motor, debriyaj, vites kutusu ekseni - 2. Ön mil (kayýcý) - 3. Mil desteði - 4. Arka mil (sabit bölüm) - 5. Arka
aks kutusunun eðimi (statik yük) - 6. Arka aks kutusunun eðimi (maks. sýkýþtýrma) - 7. Arka aks kutusunun eðimi
(maks. uzatma) - 8. Ön mil (kayýcý) ve aks kutusu ekseni ayný eðime sahip olmalýdýr
Ara mil ve arka aks kutusunun eðimi, araçlarýn statik yük durumunda doðru bir þekilde hizalanmalýdýr. Motordebriyaj-vites kutusu eksenine göre bunlarýn eðimlerindeki fark, 1ºden fazla farklýlýk göstermemelidir. Bu da arka
aks kutusu ile yay arasýna bir kama yerleþtirerek elde edilebilir. Arka aks eðiminin açýsý 4º ila 6º arasýnda olmalýdýr
(nominal 5º).
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-33
Dingil mesafesinin uzatmasý belirgin oranda olduðunda Þekil 2.15de gösterildiði gibi bir yardýmcý ara mil takmak
gerekebilir. Bu durumda araçlarýn statik yük durumunda motor-vites kutusu ekseni, ikinci ara mil ve arka aks mahfazasý
ekseni arasýnda ayný eðim korunmalýdýr.
Þekil 2.15
X° = maks 5°30
102425
1. Motor, debriyaj, vites kutusu ekseni - 2. Ön mil - 3. Arka mil desteði - 4. Ara mil (kayýcý) - 5. Arka mil (sabit
bölüm) 6. Arka aks kutusunun eðimi (statik yük) - 7. Arka aks kutusunun eðimi (maks. sýkýþtýrma) - 8. Arka aks
kutusunun eðimi (yüksüz) - 9. Vites kutusu, kayýcý ara mil ve arka aks kutusu ekseni ayný eðime sahip
olmalýdýr.
Esnek desteklere, IVECO teknik deðerleri ile benzer teknik deðerlere sahip traverslere birleþtirilmiþ en az 5 mm
kalýnlýðýnda (bkz. Þekil 2.16) destek plakalarý takýlmalýdýr.
Dingil mesafesini azaltýrken frezeli milin uzunluðu yaklaþýk 600 mmden düþükse ara millerin çýkartýlmasý tavsiye
edilir.
Þekil 2.16
102426
1. Ara mil - 2. Destek braketi - 3. Yatak plakasý - 4. Ara mil desteði
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-34
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Ayný durum, ayrý vites kutusu olan araçlarda da geçerlidir. Buna ilaveten genel bir kural olarak bu tip araçlarýn dingil
mesafesi, standart üretim için (örneðin damperler) tasarlanan daha kýsa dingil mesafesi ölçülerinden daha fazla
düþürülemez.
Bu uyarlamalar için IVECOnun orijinal tahrik hattýnýn kullanýlmasý önerilir. Ancak bunun mümkün olmamasý halinde
420 N/mm2 (42 kg/mm2) deðerinden daha düþük olmayan bir akma noktasýna sahip sertleþtirilmiþ çelik borular
kullanýlabilir.
Kardan mafsallýnda uyarlamalara izin verilmez.
Þanzýman veya þanzýmanýn bir parçasý uyarlandýðýnda uyarlanan her bir bölüme dikkatli bir dinamik dengeleme
yapýlmalýdýr.
!
Þanzýman, aracýn sürüþ güvenliði açýsýndan önemli olduðundan üzerinde yapýlan her türlü uyarlamanýn,
maksimum çalýþma garantilerini taþýmasý gerektiði unutulmamalýdýr. Bu yüzden bu tip çalýþmalarý
sadece son derece uzman ve þanzýman üreticisi tarafýndan onaylanmýþ þirketler yapmalýdýr.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-35
Modifications of the Engine Cooling System
2.9
Emme/Egzozda Uyarlamalar
2.9.1
Emme
Motor hava emme ve egzoz sistemlerinin teknik deðerleri, IVECO onayý olmadan deðiþtirilmemelidir. Yapýlan
iþlemler vakum seviyelerini (emme için) ve orijinal karþý basýncý (egzoz için) deðiþtirmemelidir.
Tablo 2.17 Nominal motor devri ve tam yükte emme ve egzozda izin verilen maksimum karþý basýnç
Motor Kodu
Motor
.10
.10
.11
.11
.12
.12
.13
.13
.14
.14
.15
.15
.14 EEV
.18
.18
.17 EEV
F1AE0481F*A
F1AE0481F*B
F1AE0481U*A
F1AE0481U*B
F1AE0481G*A
F1AE0481G*B
F1AE0481V*A
F1AE0481V*B
F1AE0481H*A
F1AE0481H*B
F1CE0481F*A
F1CE0481F*B
F1CE3481L*C
F1CE0481H*A
F1CE0481H*B
F1CE3481C*C
Egzozda karþý basýnç
(kPa)
25
27
25
27
25
27
25
27
25
27
28
30
30
28
30
30
Emmede minimum/maksimum
karþý basýnç (kPa))
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
1.6 - 8.5
Aracýn egzoz sistemi üzerinde yapýlan her türlü çalýþma, kanuni kurallar gerektirdiðinde gürültü ve duman açýsýndan
aracýn onaylanmasýný gerektirir. Hava emiþi, motordan sýcak hava ve/veya tozlu hava ya da kar ve yaðmur emiþini
önleyecek þekilde konumlanmalýdýr. Vanlarýn gövdelerine dahil edilmesi gereken hava emiþi aparatlarý, filtrenin
üst tarafýnda bulunan ana hortumun iki buçuk katýndan daha büyük bir çalýþma yüzeyine sahip olmalýdýr. Bu
aparatlar (örneðin ýzgaradaki açýklýklar), engellenmelerine neden olmayacak bir boyutta olmalýdýr. Hava filtresinde
deðiþiklik yapmak veya orijinal filtreyi daha düþük hava kapasitesi olan bir üniteyle deðiþtirmek yasaktýr. Motorun
doðru çalýþmasýný deðiþtireceðinden ve egzoz emisyonlarýný olumsuz etkileyeceðinden donanýmlarda (yakýt
enjeksiyon pompasý, regülatör, enjektörler, vs.) uyarlamalar yapmaya izin verilmez.
2.9.2
Motor egzozu
Borular mümkün olduðunca düz döþenmeli, kývrýlma açýlarý 90°yi aþmamalý ve yarýçaplarý, dýþ çapýn en az 2,5
katý olmalýdýr. Kýsýtlamalardan kaçýnýn ve orijinallerden daha küçük olmayan etkili kesitler kullanýn. Egzoz boru
tesisatý ve elektrik sistemi, plastik boru tesisatý, stepne (minimum 150 mm), plastik yakýt deposu (minimum 100
mm) vs. arasýnda yeterli boþluk býrakýn. Çelik koruma panelleri kullanýlýrsa daha düþük deðerler (örneðin 80 mm)
onaylanabilir. Daha fazla kýsaltmalar, ýsý yalýtýmý kullanýlmasýný veya plastik borularýn çelik borularla deðiþtirilmesini
gerektirir. Susturucu gövdesinde uyarlamaya izin verilmez ve ayrýca, donanýmlarda (enjeksiyon pompasý, regülatör,
enjektörler vs.) motorun verimli çalýþmasýný bozacak ve egzoz gazý emisyonlarýný etkileyecek deðiþikliklere de izin
verilmez.
Motor Soðutma Sisteminde Uyarlamalar
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-36
ÞASÝ UYGULAMALARI
Daily
Modifications to the engine cooling and intake system
2.10
Özellikle radyatörle baðlantýlý olarak orijinal sistemin doðru çalýþmasý için, radyatör ve hortumlarýn serbest
yüzeyi (boyutlar ve yerleþim) deðiþtirilmemelidir.
Bununla birlikte yine de motor soðutma sistemi üzerinde çalýþma gerektirecek þekilde dönüþüm yapýlacaksa (örneðin
kabinde uyarlamalar), þunlarý göz önünde bulundurunuz:
-
emme bölmesi, sýcak hava devridaimini önleyen lastik contalar takýlmýþ þekilde tamamen hava geçirmez
olmalýdýr. Contalar, deforme olmadan veya gözle görülür ve hasara uðramadan 100°C sabit sýcaklýða, kýsa
sürelerle 120°C sýcaklýða dayanmalarýný saðlayan bir kalitede olmalýdýr. Bölme, tüm güzergahý boyunca hava
geçiþi bölümünü etkin tutmalýdýr;
-
radyatörün soðutulmasýnda kullanýlan hava geçidinin kullanýþlý alaný, standart kabini olan araçlarda bulunandan
daha küçük olmamalýdýr. Motor bölmesinden maksimum hava çýkýþý saðlanmalý ve kalkan ya da bölme duvarý
kullanma ihtimalini de deðerlendirerek bayat hava ceplerini veya havanýn geri akýþýný önlemeye dikkat edilmelidir.
-
sýcak hava çýkýþý saðlanmalýdýr;
-
fanýn çalýþmasý deðiþtirilmemelidir;
-
hortumlarý yeniden yerleþtirmek gerekirse bu iþlem, sistemin tamamen doldurulmasýný (bu da kesintisiz bir
akýþta, aðýzda týkanýklýklar oluþturmadan yapýlmalýdýr) veya normal su akýþýný etkilemeden yapýlmalýdýr. En aðýr
çalýþma koþullarýnda bile suyun maksimum dengeleme sýcaklýðý deðiþtirilmemelidir;
-
hortumlar, su devridaimini engelleyebilecek hava cepleri oluþturmayacak þekilde (baþka bir deyiþle, hava
hücrelerinden kaçýnarak ve yeterli hava alma noktalarý saðlayarak) yerleþtirilmelidir. Bu yüzden su pompasýnýn
motor çalýþtýrýldýktan hemen sonra pompaladýðýný ve daha sonra devrede basýnç olmadýðýnda dahi motor
rölantideyken (gerekirse birkaç kez gaz verin) çalýþmaya devam ettiði kontrol edilmelidir. Buna ek olarak motor
yüksüz þekilde çalýþýrken ve maksimum devirde su pompasý besleme basýncýnýn 1 bardan düþük olmadýðýný
da kontrol edin.
Soðutma devresinin çalýþmasýný kontrol etmek için suyun beslemesini, havalandýrýlmasýný ve devridaimini göz
önünde bulundurarak aþaðýdaki þekilde ilerleyin:
-
ýsýtma sistemi besleme musluklarýný ve ýsýtýcý hava deliklerini açýn;
-
motor kapalýyken su devresini sabit 8 10 l/dak. akýþla doldurun ve hava boþaldýðýnda ýsýtýcý hava deliklerini
kapatýn;
-
motoru çalýþtýrýp 5 dakika rölantide tutun; bu esnada besleme deposundaki su seviyesi, minimum iþaretinin
altýna düþmemelidir;
-
su pompasý çýkýþ borusundaki basýncýn kademeli olarak ve basýnç dalgalanmalarý olmadan arttýðýný kontrol
ederek kademeli olarak motor devrini yükseltin;
-
termostat açýlýncaya kadar motor devrini yüksek tutun, aþaðýdakilerin arasýna takýlan þeffaf borulardan hava
baloncuklarýnýn geçtiðini kontrol edin:
- motor çýkýþý ve radyatör;
- doldurma haznesi ve su pompasý;
- motor hava gidericisi ve doldurma haznesi.
-
termostatý açýktan 15 dakika sonra devrede artýk baloncuk kalmadýðýný kontrol edin.
-
termostat açýk ve motor rölantideyken su pompasý çýkýþ borusundaki ortalama basýnç, su sütunundan 500 mm
daha yüksek olmalýdýr.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
Daily
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-37
Work on the Suspension
2.11
!
Aracýn çalýþmasý için önemli parçalar olduðundan süspansiyon sistemleri ve yaylar (örneðin ilave
yaprak yaylar, farklý kavis verme vs.) üzerinde yeniden iþlem yapmak için þirket onayý alýnmalýdýr.
Genel bir kural olarak parabolik yaylarýn uyarlanmasýna izin verilmez. Bu yaylarla donatýlmýþ araçlarda
süspansiyonun sertliðini arttýrmak için özel versiyonlarda veya iþlemlerde esnek lastik bileþenlerin takýlmasýna
onay verilebilir. Çok özel durumlarda ve belirli kullanýmlar için parabolik yaya ekstra yaprak eklenmesi olasýlýðý
deðerlendirilebilir. Bu iþlem sadece IVECO onaylý uzman þirketler tarafýndan yapýlmalýdýr.
Ayný aksýn bir tarafýna parabolik yay ve diðer tarafýna yarý eliptik yay takmak yasaktýr.
Frenleme sisteminde yük paylaþtýrma valfi (LAV) ile donatýlmýþ araçlarda arka süspansiyonun uyarlanmasý, bu LAV
valfinin ayarlanmasýný gerektirir (bkz. madde 2.15).
!
ESP donanýmlý araçlarda süspansiyonlarda uyarlamalara izin verilmez. Bkz. nokta 2.15.5
Mekanik bir Süspansiyonun Pnömatik veya Karýþýk Süspansiyona Deðiþtirilmesi
Bu tip uyarlamalara sadece arka aksta izin verilir. Tam dokümantasyon ve montaj çizimlerinin sunulmasýnýn
ardýndan Üstyapýcýlar tarafýndan önerilen olasý çözümler IVECO tarafýndan deðerlendirilebilir.
Hava tahrikli yaylarýn boyutlarý ve montajý, tork tepki çubuklarý, süspansiyonun etkinliði ve araç ile pnömatik besleme
sistemi davranýþýnýn etkisi, sadece uyarlamayý yapan þirkete aittir. Süspansiyon ve baðlantý bileþenleri aracýn
güvenliði açýsýndan son derece önemlidir, bu yüzden uyarlamayý yapan þirket, gereken tasarým ve test önlemlerini
almalýdýr.
Yük paylaþtýrma valfi ile donatýlan araçlarda bunun, yaylardaki hava basýncý tarafýndan tahrik edilen pnömatik
kontrollü LAV ile deðiþtirilmesi gerekir. Akstaki yükle baðlantýlý olarak orijinal araçtaki ile ayný frenleme performansýný
oluþturabilmek için bunun kalibre edilmesi gerekir. Üstyapýcý, bu amaçla yapýlan talimat plakasýnda ilgili deðerlerin
belirtildiðinden emin olmalýdýr.
Süspansiyonun hava haznesi, ayrý hava kompresörü tarafýndan beslenen özel olarak tasarlanmýþ devreye
baðlanmalýdýr.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-38
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Arka süspansiyonda uyarlamalar
Arka yayýn özelliklerinin deðiþtirilmesi (örneðin yaprak sayýsý, yaylanma oraný vs.), aracýn frenleme performansýný
deðiþtirmemek için fren yükü paylaþtýrma valfinin ayarlanmasýný gerektirir. Süspansiyonlar üzerinde yapýlan
çalýþmalar, aks(lar) üzerinde izin verilen yükler veya aracýn toplam aðýrlýðýnda büyük deðiþiklikler içeriyorsa geçerli
fren kanunlarý gerekliliklerine uyum saðlamak için frenleme kuvvetlerini uyarlamak gerekli olabilir. Gerekli talimatlar,
IVECO tarafýndan yayýnlanan dokümantasyonda verilecektir.
Araç ABS sistemi ile donatýlmýþsa hiçbir ayarlama yapýlmasýna gerek yoktur.
Arka yayýn teknik özelliklerindeki uyarlama, her iki aks üzerindeki yüklerin veya toplam aðýrlýðýn deðiþmesini
gerektirmiyorsa, fren yükü paylaþtýrma valfinin bir IVECO yetkili temsilcisi tarafýndan ayarlanmasý gerekir. Aracýn
frenleme kapasitesini deðiþtirmemek için, fren yükü paylaþtýrma valfinin derece plakasýnda verilen zemin yükü /
fren basýncý oranýna (çeþitli yük koþullarýnda) uymak gerekir.
Bu durumlarda fren yükü paylaþtýrma valfini ayarlamak için yeni yayýn sertliðine karþýlýk gelen delik 9a bir yük
uygulayarak madde 2.15.4de verilen talimatlarý takip edin.
Tüm yük koþullarýnda zemin yükü / fren basýncý oranýna uyulduðunu kontrol etmek þarttýr.
Aksi durumda fren kanunlarýna uygunluðu kontrol ettirmek için IVECO ile temasa geçiniz.
Yük paylaþtýrma valfinin derece plakasýndaki verilerin deðiþtirilmesi, plakanýn yeni verileri içeren yeni bir plakayla
deðiþtirilmesini gerektirir.
!
Pnömatik yay korumasý
Üstyapý, kum, çamur veya taþlara karþý korumak için tekerlekleri pnömatik yaylardan ayýran bir ön
bölme sacý içermelidir. Ön bölme sacý yayýn çevresinde 350 mm çapýnda bir boþluk býrakmalý ve
pnömatik yaylarla diðer süspansiyon bileþenlerinin incelenme ve bakým iþlemleri için kolay eriþime
olanak tanýmalýdýr.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-39
Heating/Air conditioning system modifications
2.12
2.12.1
Bir Yardýmcý Isýtma Sisteminin Takýlmasý
Yardýmcý bir ýsýtma sisteminin takýlmasý gerekli görüldüðünde IVECO tarafýndan önerilen türlerin kullanýlmasý
tavsiye edilir.
IVECOnun yardýmcý ýsýtýcý kullanýlmasýný beklemediði araçlarda montaj iþlemi, tedarikçi talimatlarýna göre (yani
ýsýtýcý düzeneði boru tesisatý, elektrik sistemi vs.) ve aþaðýda verilen talimatlarý takip ederek yapýlmalýdýr.
Konuyla ilgili tüm ulusal kural ve kanunlara uyulmalýdýr (baþka bir deyiþle incelemeler, tehlikeli kargo nakliyesi için
belirli montaj iþlemleri, vs.). Yardýmcý ýsýtma sistemi, kullanýcýnýn donanýmýn performansýný bozma veya deðiþtirmeden
sorumlu olmasý halinde onaya tabi olan araca özgü donanýmdan yararlanmamalýdýr. Ayrýca:
-
araç bileþenleri ve donanýmlarýnýn (yani soðutma sistemi) doðru çalýþtýðýndan emin olun;
-
akü kapasitesi ve alternatör çýkýþýnýn daha yüksek akým gereklilikleri açýsýndan yeterli olduðundan emin olmak
için elektrik sistemini kontrol edin (bkz. madde 2.16). Yeni devreye bir koruma sigortasý takýn;
-
yeni eklenen yakýt sisteminin emiþini, motor yakýt geri dönüþ hattýna baðlanan hazneye baðlayýn. Araç yakýt
deposundan doðrudan beslemeye, ancak bunun motor yakýt sisteminden baðýmsýz olmasý ve yeni devrenin
tamamen sýzdýrmaz olmasý halinde izin verilir.
-
genel boyut ve ýsýnýn þasideki çeþitli üniteleri etkilediðini göz önünde bulundurarak boru ve kablo yollarýný,
braketler ile hortumlarýn konumunu takip edin. Araç çalýþýrken tehlikeye yol açabilecek serimler ve düzenlemelerden
kaçýnýn. Gerekirse kalkanlar veya korumalar kullanýn.
Tüm kurulum, hýzlý ve kolay servis için iyi bir eriþim saðlayabilecek þekilde tasarlanmalýdýr.
a) Bir su ýsýtýcýsý takarken orijinal araç ýsýtma ve motor soðutma devreleri de iþin içine girer (bkz. madde 2.10),
ýsýtma sisteminin güvenilirliðini ve orijinal sistemin güvenli çalýþmasýný saðlamak için aþaðýda sýralanan talimatlarýn
takip edilmesi tavsiye edilir:
-
yardýmcý donaným ile ana donaným arasýndaki baðlantýlarý tanýmlarken özel dikkat gösterilmelidir; gerekirse
IVECOya danýþýn; Eklenen borular, soðutma sývýsýnýn korozyon etkisine dayanýklý pirinç veya baþka bir
alaþýmdan yapýlmalý ve baðlama manþonlarý, IVECO Standardý 18-0400 gerekliliklerine uygun olmalýdýr;
-
boru tesisatý için makul bir düzenek belirleyin, kývrýmlardan ve sifonlamadan kaçýnýn;
-
sistemin doðru þekilde dolmasýný saðlamak için uygun bir havalandýrma valfi (hava alma noktalarý) takýn;
-
gerekirse ilave tapalar ekleyerek devrenin tamamen tahliye olabileceðinden emin olun;
-
ýsý kaybýný önlemek için doðru yalýtým kullanýlmalýdýr.
b) Hava ýsýtýcýlarý kullanýldýðýnda ve montajýn doðrudan kabine yapýlmasý gerektiðinde motor egzoz sisteminin
eklenen kuruluma temas etmediðinden emin olun (aracýn içinde yanma gazý devridaimini önlemek için) ve
doðrudan hava akýþlarýndan kaçýnarak doðru sýcak hava daðýtýmýný saðlayýn.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-40
ÞASÝ UYGULAMALARI
2.12.2
D AILY
Bir Klima Sisteminin Takýlmasý
Bir klima sisteminin takýlmasý gerekli görüldüðünde IVECO tarafýndan önerilen türlerin kullanýlmasý tavsiye edilir.
Bu prosedür geçerli deðilse montaj, tedarikçi talimatlarý ve aþaðýdaki noktalara göre yapýlmalýdýr:
-
montaj, araç bileþenlerinin ve montajla birlikte takýlmasý olasý donanýmlarýn doðru çalýþmasýna müdahale etmemelidir;
-
akü kapasitesi ve alternatör çýkýþýnýn daha yüksek akým gereklilikleri açýsýndan yeterli olduðundan emin olmak
için elektrik sistemini kontrol edin (bkz. madde 2.16.3). Yeni devreye bir koruma sigortasý takýn;
IVECO ile baðlantýya geçerek kompresörün takýlmasý için bir yöntem belirleyin; motora takýlýrsa orijinal IVECO
kompresörü kullanýn;
-
genel boyut ve ýsýnýn þasideki çeþitli üniteleri etkilediðini göz önünde bulundurarak boru ve kablo yollarýný, braketler
ile hortumlarýn konumunu takip edin.
Araç çalýþýrken tehlikeye yol açabilecek serimler ve düzenlemelerden kaçýnýn. Gerekirse kalkanlar veya korumalar
kullanýn;
-
tüm kurulum, hýzlý ve kolay servis için iyi bir eriþim saðlayabilecek þekilde tasarlanmalýdýr. Araç teslimatýnda
Üstyapýcý gerekli bulduðu tüm servis ve bakým talimatlarýný temin etmelidir.
Ayrýca sistem çalýþmalarýna göre:
a) kabinin içine takýlan donaným:
-
kondansatör, orijinal motor soðutma sistemi özelliklerini (motor radyatörünün yayma alanýnda azalma) bozmamalýdýr;
-
kondansatör için en iyi düzenleme, motor radyatörü ile birleþik deðil, ayrý bir bölmede, uygun þekilde havalandýrýlmýþ
biçimde olmalýdýr;
-
kabindeki evaporatör-fan ünitesi düzeni (IVECO tarafýndan planlanmamýþsa), kontrol ve çalýþtýrma donanýmýna
eriþimin kýsýtlanmayacaðý þekilde tasarlanmalýdýr;
b) kabin tavanýna takýlan donaným:
-
donaným (kondansatör, evaporatör, fan) kabin tavanýna takýldýðýnda aðýrlýðýnýn, tavan montajý için izin verilenden
daha yüksek olmadýðýndan emin olun. Ayrýca ünitenin aðýrlýðýna ve yapýlan uyarlamanýn kapsamýna baðlý olarak
Üstyapýcý gerektiðinde tavan çerçevesine uygun takviyeler takmalýdýr;
-
IVECO tarafýndan temin edilmeyen kompresörlerle özel uygulamalar için (örneðin buzdolabý kutusu), yetkili IVECO
ofisi ile temasa geçiniz.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-41
Operations on panels
2.13
2.13.1 Genel Özellikler
Sürücü kabini üzerindeki her türlü çalýþma, önceden IVECO tarafýndan onaylanmalýdýr.
Uyarlamalar, uyarlamalarsan etkilenen alanda bulunan kontrol cihazlarýnýn (örneðin pedallar, baðlantýlar, anahtarlar,
borular, vs.) çalýþmasýný engellememeli veya yük taþýyan elemanlarýn (dikmeler, takviye bölümleri vs.) mukavemetini
deðiþtirmemelidir. Motorun soðutma sistemini ve hava giriþ borularýný etkileyebilecek çalýþmalar yaparken özel dikkat
gösterilmelidir.
Yükün konumunu belirlerken akslar üzerinde izin verilen yüklerin doðru daðýtýlmasýný saðlamak için kabin aðýrlýðýndaki
deðiþiklikler dikkate alýnmalýdýr (bkz. madde 1.13).
Ses bastýrma panellerinin veya koruyucu elemanlarýn (paneller, dolgular) çýkartýlmasýný gerektiren iþlemlerde, sökme
iþlemini asgari düzeyde tutarak koruyucu elemanlarý orijinal konumlarýna geri yerleþtirmeye, önceki çalýþma kapasitelerini
korumaya özen gösterin.
Kontroller ve donanýmlar (kuyruk mili (PTO) devreye girme kontrolü, harici çalýþma silindiri kontrolü, vs.) aþaðýdaki
koþullarda kabine takýlabilir:
-
doðru yerleþtirilmiþlerdir ve sürücünün kolay eriþebileceði bir konumdadýrlar;
-
ulusal yasalarýn gerekliliklerinin yaný sýra araç ve donanýmýn kullaným ve güvenlik gereksinimlerini de karþýlayan
güvenlik, kontrol ve uyarý cihazlarý takýlmýþtýr.
Özellikle kabin yatýrýldýðýnda, borularýn ve kablolarýn doðru yerleþtirildiðinden emin olun. Motor, ýsý kaynaklarý ve
hareketli parçalardan uygun mesafeleri korumaya dikkat ederek gereken tespit elemanlarýný kullanýn.
Yapýdaki tüm uyarlamalarda gerekli korozyon korumalarýný uygulayýn (bkz. nokta 2.2).
Gövde kesildiðinde ve iþlenmemiþ panellere kaynak yapýldýðýnda mafsallarýn paslanmasýný önlemek için her iki yüzeyi
de galvanize olan (I.S. 18-1317 sýnýf ZNT/F/10/2S veya I.S. 18-1318 sýnýf ZNT/10/2S) ve ayný zamanda bir yüzey
koruma döngüsünden geçmiþ paneller kullanýlmasýný öneririz.
Keçelerin doðru takýldýðýndan ve gereken alanlara sývý conta sürüldüðünden emin olun.
Su, toz ve duman girmesine karþý kusursuz bir sýzdýrmazlýk saðlandýðýndan emin olun.
Üstyapýcý, çalýþmadan sonra kabinin içeriden ve dýþarýdan kanuni gerekliliklere hala uygun olduðunu kontrol etmelidir.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-42
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
2.13.2 Tavan Paneli Uyarlamalarý
Belirli yenilemeler yapabilmek için montaj ve uyarlama çalýþmalarý, kabinin mukavemetini muhafaza etmeye ve
çalýþmasý ile korumasýný sürdürmeye özen göstererek yapýlmalýdýr.
Tavana kompleler veya sistemler takarken (örneðin klima sistemleri, spoylerler), cihazýn aðýrlýðýnýn kabin için izin
verilen aðýrlýðý aþmadýðýný kontrol edin. Bu sýnýrlar, takýlacak komple veya sisteme baðlý olarak talep üzerine verilecektir.
Bir açýklýk verilmesi gerekirse aþaðýdaki þekilde ilerleyin:
-
baðlantý yarýçaplarý 50 mmden az deðildir;
-
var olan yivleri uyarlamayýn;
-
tavanýn kavisini deðiþtirmeyin.
Bir spoylerin takýlmasý
IVECO tarafýndan üretilen versiyonlar bir seçenek olarak mevcuttur. Uygun þekilde tasarlanýp kontrol edildiklerinden
bu ürünlerin kullanýlmasý tavsiye edilir.
Önceki versiyonlardan farklý bir spoyler takarken, Üretici tarafýndan temin edilen özel kýlavuzlarý takip edin. Ulusal
kurallar gerektirdiðinde bu montajlarýn sorumlu acenteler tarafýndan incelenmesi gerekir.
Tavan paneli ve kabin arka duvarýnda uyarlamalar
Arka duvarýn tamamen çýkartýlmasý ve tavan panelinin kýsmen sökülmesi (örneðin motorlu karavanlar) gereken
durumlarda iþlem, aþaðýdaki talimatlara göre yapýlmalýdýr:
-
belirtilen asgari birleþtirme yarýçaplarýna uymaya dikkat ederek Þekil 2.17de gösterilen biçimde kesim yapýn.
Tavan komplesi seviyesinde arka traversin yapýsýný çýkartýn. Emniyet kemerlerinin üst baðlantýlarýnýn etkili
kalabilmesi için direklerin deforme olmamasýný saðlayabilecek kapasitede uygun bir yapýyla direnci yeniden
saðlamak gereklidir.
Bunun için en az 800daN kompresyon gücüne sahip bir yapý takýlmalýdýr;
-
daha önce belirtilen genel talimatlarý takip ederek yeni yapýyla baðlantýyý yapýn.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-43
Þekil 2.17
Bölüm A-A
Bölüm B-B
Bölüm D-D
Bölüm C-C
140846
1. Tavan paneli 2. Sýnýr kesim alaný 3. Tavan paneli yan kaplamasý 4. Kapý giriþ halkasý 5. Dahili arka
orta parça 6. Arka duvar 7. Kapý giriþi arka kaplamasý 8. Yan kaplama
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-44
ÞASÝ UYGULAMALARI
2.13.3
D AILY
Van ve kombi üstyapý uyarlamalarý
Tavan raylarýnýn takýlmasý
Tavan raylarý sadece düþük tavanlý veya orta tavanlý vanlarda kullanýlmalý ve aþaðýdaki kýlavuzlarý takip
ederek bu amaçla tavan panelinde bulunan özel tasarlanmýþ tespit elemanlarý (þekillere bakýnýz) kullanarak
takýlmalýdýr.
-
tespit elemaný, boylamasýna ve enlemesine kuvvetlere gereken direnci saðlayarak bir baðlantý cihazý içermelidir.
Dingil mesafelerinde toplam 3+3 tespit elemaný verilmiþtir;
-
viraj alýrken iyi dengeyi garanti edebilmek için toplam 150 kglik deðer aþýlmamalýdýr;
-
her bir tespit elemaný için izin verilen aðýrlýk, 25 kgý aþmamalýdýr.
Þekil 2.18
140847
Tablo 2.18
Boyutlar (mm)
1
2
3
4
5
6
Van, dingil mesafesi: 3000, alçak tavan - kýsa uzantý
1760
754
932
1548
1548
1548
Van, dingil mesafesi: 3000, alçak tavan - uzun uzantý
1760
954
932
1548
1548
1548
Van, dingil mesafesi: 3000, orta yükseklikte tavan - kýsa uzantý
1895
734
932
1229
1229
1229
Van, dingil mesafesi: 3000, orta yükseklikte tavan - uzun uzantý
1895
734
932
1229
1229
1229
Van, dingil mesafesi: 3300, orta yükseklikte tavan
2549
1082
935
1229
1229
1229
Van, dingil mesafesi: 3950, orta yükseklikte tavan
2769
1512
1315
1229
1229
1229
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-45
Tavan panelinde uyarlamalar
a. Þeffaf bir tavan takýlmasý
Þeffaf taban seçeneði, doðrudan fabrikadan temin edilir. Bu, mümkün olduðunda belirtilmelidir. Ýnþasý tamamlanmýþ
araçlarda uyarlama, gereken önlemleri almak suretiyle aþaðýdaki þekilde ilerleyerek mümkündür.
-
Yedek Parça departmanýndan aþaðýdaki bileþenleri temin edin:
Bileþen
-
Parça numarasý
Miktar
Þeffaf tavan
500360077
1
Orta parça
500360079
2
Destek
500360089
2
kesim alanýný belirleyin; olasý bir çözüm, aþaðýdaki diyagramda gösterilmiþtir:
Þekil 2.19
kesim alaný
25 mm
102772
-
orijinal tavan birleþme alanýndan yaklaþýk 25 mm býrakýn (bkz. Þekil 2.19);
-
Tavan kesilirken bu amaçla býrakýn 25 mmyi kullanarak dört tavan destek traversini tavanýn kalan kýsmýna
kaynak yapýn (en rahat, etkin ve güvenli yöntemi kullanarak).
-
Þeffaf tavaný (500360077) yukarýdan tavan destek traversleri üzerine yerleþtirerek ve tüm birleþimin su geçirmez
olmasýný saðlayarak uygun bir yapýþtýrýcý (örneðin Betafili, Gurit, Essex vs.) kullanmak suretiyle þeffaf tavaný
yapýþtýrýn.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-46
ÞASÝ UYGULAMALARI
b.
D AILY
Bir tavan kapaðýnýn takýlmasý
Çalýþmasý kasnaklarý etkilemediði ve yapýmýn, uyarlanan parçada su geçirmezlik ve mukavemet garanti etmesi
kaydýyla tavana bir kapak takýlabilir.
Þekil 2.20 bir montaj örneðini gösterir.
Þekil 2.20
conta
kesit
kesme alaný
102773
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-47
c. Tavan paneli yüksekliðinin uyarlanmasý
Tavan panelinde üç dahili yükseklik mevcuttur:
-
alçak tavan
=
1595 mm
-
orta tavan
=
1900 mm
-
yüksek tavan =
2300 mm
Araç üretimden çýktýktan sonra tavan yüksekliðinin ayarlanmasý son derece zorlu ve maliyetli bir iþlemdir. Ayrýca ayný
tavan yapýlarýna sahip orta yükseklik ve yüksek tavan versiyonlarý ile sýnýrlýdýr.
Þekil 2.21, iki versiyonun düzenini gösterir: burada, tavan panelinin tek parçalý bir yapý olduðunu görmek mümkündür.
Orijinal tavan paneli ile doðru baðlantýyý saðlamak için Üstyapýcýnýn tavan kasnaklarýna uygun uyarlamasý olan bir
yan panel çerçevesi yapmasý gerekecektir.
Þekil 2.21
102433
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-48
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
d. Yan pencerelerin yapýlmasý
Vanlarda pencerelerin yapýlmasý, aþaðýda gösterilen özel önlemlerin alýnmasýný ve iþlemlerin yapýlmasýný
gerektirir.
Sac metal Þekil 2.22de gösterilen biçimde kesilmeli, aþaðýdaki asgari geniþliklere sahip çevresel profili korumaya
özen gösterilmelidir:
- 15 mm (lastik keçe ile sabitlenen pencerelerde);
- 20 ÷ 25 mm (yapýþtýrarak sabitlenen pencerelerde).
Gereken mukavemeti saðlamak için dahili bir destek yapýsý yapýlmalýdýr (bkz. Þekil 2.22). Baðlantý, þekilde gösterildiði
gibi yapýlmalýdýr.
Taban baðlantý noktasýna yeterli bir takviye saðlayarak pencerelerin bulunduðu alandaki direði çýkartýn.
Þekil 2.22
yarý-yapýsal malzeme
ile yapýþtýrma
dahili destek yapýsý
conta
yarý-yapýsal
malzeme ile
yapýþtýrma
conta
kesme alaný
102434
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-49
e. Ýç raflar
Raflar, yeterince sert ve kendi kendilerini destekleyebilecekleri þekilde yapýlmalý ve düzenlenmelidir.
Alt destek taban çerçevesi tarafýndan (traversler ve boylamasýna bölümler) desteklenmeli ve yükü dengeli daðýtacak
þekilde yapýlmalýdýr.
Yan yapýya tespit, hiçbir ön yükleme etkisi oluþturmadan yapýlmalýdýr ve aþaðýdakileri içerebilir:
-
önceden deliklerin bulunduðu yerlerde kutulu dikmeler;
-
üst baðlantý raylarý.
f. Yapý ve taban üzerinde çalýþma
Yukarýda verilen kýlavuz ve önlemlere uyun ve özellikle þunlara dikkat edin:
-
kutu bölümlerini delerken, yüksek gerilim yoðunluðunun olduðu alanlardan kaçýnýn;
-
tabana sabitlemede kullanýlan deliklerin su, toz ve egzoz gazý giriþine karþý korunmasý ve sýzdýrmazlýðýnýn
saðlanmasý gerekir.
Þekil 2.23
Regülasyon ünitesine rahat
eriþim saðlayan açýk alan
112216
NOT Özel Dönüþümler:
Burulma çubuklu ön süspansiyonu olan araçlarýn gövdesinde çalýþýrken, araç sürüþ ayarý ayarlama
cihazýna eriþim imkaný sunulmalýdýr.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-50
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
2.13.4
Çift Kabinler
Özel araçlar, belediye kullanýmý, itfaiye vs. için kullanýlan kabinler olan çift kabinleri (örneðin 8+1) yaparken,
aðýrlýktaki artýþ yüzünden ve ekstra koltuk düzenlemelerini de göz önünde bulundurarak kabinin süspansiyonunun
yükseltilmesi gerekip gerekmediði kontrol edilmelidir. Kabin üzerinde herhangi bir çalýþmaya baþlamadan önce
orijinal süspansiyon cihazlarýnýn uygun olup olmadýðýný belirlemek için IVECO onayý gereklidir.
Bir kural olarak IVECO tarafýndan benzer modeller için tasarlananlara eþdeðer çözümler kullanýlabilir.
Kabinin bütünlüðünü ve rijitliðini korumaya yardýmcý olmasý için mümkün olduðunca arka yapýlara dokunulmamasýný
tavsiye ederiz. Kapý açýklýðýnýn bozulmamasýna dikkat ederek kesim, yan tarafta yapýlabilir.
Üstyapýcý, boylamasýna lonjeronlar ve dikmeleri içeren yük taþýyýcý yapýya gereken baðlantýlarý yapmalý ve yeni
tabaný mevcut yapýya baðlamalýdýr. Gerekirse inceleme panelleri ekleyin.
Çinko astar uygulamak suretiyle kaynak yapýlacak elemanlarýn yüzeylerini hazýrlarken dikkatli olun, astarlanan
yüzeyin daha sonraki boya iþlemleri için uygun þekilde hazýrlanmasýný saðlamak üzere gereken önlemleri alýn (bkz.
madde 2.2).
Kabin süspansiyon sistemi, ilave aðýrlýk ve yeni boyutlara uyarlanmalýdýr. Bu iþlem, normal kabin hareketini
engellemeden makul bir þekilde yapýlmalýdýr.
Uygun bir kabin süspansiyon sistemi ararken aþaðýdaki noktalara dikkat edilmelidir:
- standart araç için tasarlanan kabin davranýþý deðiþtirilmemelidir;
- eklenen kabin bölümü, standart kabini etkilememeli veya süspansiyonu üzerine dayanmamalýdýr;
- dikey, boylamasýna ve enlemesine düzlem boyunca kabinin normal osilasyonunu saðlayýn.
Kabinde uyarlamalar yapýldýðýnda hava giriþi ve filtre gibi bileþenler etkilenebilir. Benzer gövde versiyonlarý için
sunulan orijinal elemanlarýn kullanýlmasý iyi bir çözüm olabilir ve kanuni gerekliliklere uyulmasýný saðlar.
!
Bu tip uyarlamalar aracýn çalýþmasýný ve güvenliðini (süspansiyon, kontroller) etkiler, bu da iþlemlerin
dikkatle yapýlmasý ve güvenliði saðlamak için gereken tüm önlemlerin alýnmasý gerektiði anlamýna
gelir.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2.13.5
2-51
Yolcu korumasý
Aþaðýda da ana hatlarý verildiði üzere hava yastýklarý, emniyet kemeri tespit noktalarý (kemer toplayýcýlarýnýn
ve ön germe cihazlarýnýn konumlanmasý), koltuk tespiti yolcularýn genel güvenliðinin ayrýlmaz bir parçasýdýr.
Bu bileþenlerde herhangi bir uyarlama, yolcularýn güvenliðini ve yasal gerekliliklere uyumu tehlikeye sokabilir.
Hava yastýðý
Hava yastýðýnýn doðru çalýþmasýný engelleyebilecek alanlarda uyarlama, çalýþma veya bileþen montajý
yapýlmamalýdýr.
Bu kategorinin içerisinde þunlar yer alýr:
-
aracýn ön yapýsý, taban sacý, ön bölme sacý, yan paneller ve ön göðüs tespit noktalarýnda deðiþiklikler;
-
kontrol ünitesi montaj alaný (zeminin altýnda, ön koltuklarýn arasýnda bulunur), sensör sistemi ve ilgili kablo
tesisatý ile ilintili noktalarda deðiþiklikler;
-
ön göðüste hava yastýðý açýklýðýna yakýn bileþenlerin takýlmasý;
-
direksiyon milinde deðiþiklikler;
-
orijinalden baþka H noktalý koltuklarýn deðiþtirilmesi veya takýlmasý.
Gerekirse daha fazla bilgi için yetkili bir IVECO atölyesi ile temasa geçiniz.
NOT
!
Yolcu tarafýna bir hava yastýðý takýldýðýnda çocuk emniyet koltuklarýnýn takýlmasý ve kullanýlmasý
ile ilgili tüm yasal gerekliliklere uyun.
Yardýmcý devreler özel bir sigorta vasýtasýyla aracýn ana devresinden ayrýlmalý ve korunmalýdýr.
Emniyet kemerlerinin baðlanmasý
Emniyet kemeri tespit noktalarýnýn bulunduðu alanlarda yapýlan çalýþmalar, EC sertifikasyonuna uygunluðu
etkileyebilir. Çalýþmayý yapan þirket, geçerli tüm yasal gerekliliklere uygunluðu teyit etmelidir.
Koltuklar
Kilit sistemleri ile ilgili yasal gereklilikler uyarýnca koltuklar taban yapýsýna tespit edilmiþtir.
Ýlave koltuklarýn yerinin deðiþtirilmesi veya ilave koltuk takýlmasý, yasal gerekliliklere uygunluðu saðlamak için
IVECO montajýna benzer þekilde tabanýn altýndaki yapýda uygun tespit alanlarý yapýlmasýný gerektirir.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-52
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Changing the Size of the Tyres
2.14
Lastiklerin, araç tip onayý sýrasýnda tasarlanana göre farklý boyutta veya farklý yükleme kapasitesinde lastiklerle deðiþtirilmesi
IVECO tarafýndan onaylanmalýdýr ve ayrýca EBL veya EBS sisteminin de yeniden programlanmasý ihtiyacýný da kontrol etmek
gerekir. Lastiklerin boyutunun deðiþtirilmesi, jantlarýn daha büyük yükleme kapasitesi olan jantlarla deðiþtirilmesini gerektirebilir.
Bu durumda stepne taþýyýcýsýnýn deðiþtirilmesi gerekip gerekmediðini kontrol edin. Ayný aksa farklý boyutta veya imalat türünde
lastiklerin takýlmasý yasaktýr.
Lastiklerin boyutunun deðiþtirilmesi, arka alt koruma siperinin yerden yüksekliðini etkileyebilir, bu yüzden ulusal kanuni gerekliliklere
uygunluk teyit edilmelidir. Gerektiðinde destek braketleri, uygun, tip onaylý baþka braketlerle deðiþtirilebilir. Bkz. nokta 2.19.
Daha büyük lastiklerin kullanýlmasý, dönüþ ve engebeli yolda seyir için tüm dinamik koþullar altýnda mekanik parçalarýn, tekerlek
davlumbazlarýnýn vs. güvenlik marjlarýnýn daima teyit edilmesini gerektirir. Belirli durumlarda daha geniþ lastiklerin kullanýlmasý,
süspansiyon bileþenleri için gereken alanýn ve tekerlek saplamalarýnýn vs. uzunluðunu deðerlendirmek için akslar üzerinde bir
kontrol yapýlmasýný gerektirebilir. Toplam geniþlikleri tanýmlayan yerel ulusal yasalarýn olduðu durumlarda (örneðin Jersey vs.)
bunlara uyulmalýdýr.
!
Lastiklerin, farklý dýþ çapý olan baþka lastiklerle deðiþtirilmesi, araç performansýný (örneðin hýz,
maksimum aþýlabilecek eðim, çekme kuvveti, frenleme kapasitesi, vs.) etkiler; bu yüzden Gövde
bilgisayarýnýn (hýzölçer, takograf ve hýz sýnýrlayýcýyý içerir) yetkili bir atölye tarafýndan yeniden kalibre
edilmesi gerekir.
Farklý dýþ çapý olan lastiklerin kullanýlmasý, hýz, maksimum eðim oraný, çekme kuvveti, frenleme gücü vs. baðlamýnda
araç performansýný etkiler. Takografýn yetkili bir atölye tarafýndan yeniden kalibre edilmesi gerekir. Yük kapasitesi
ve ilgili referans hýz, daima aracýn performansý ile uyumlu olmalýdýr. Belirli bir araç için yük kapasitesi veya hýz sýnýrý
olan lastikler seçildiðinde, aracýn izin verilen yükleri veya performansý uygun þekilde düþürülmelidir. Diðer taraftan
daha büyük yük kapasitesi olan lastiklerin kullanýlmasý, akslar üzerinde izin verilen maksimum aðýrlýðý otomatik olarak
arttýrmaz.
Lastiklerin boyutlarý ve yük kapasitesi, uluslararasý ve ulusal kurallara (ETRTO, DIN, CUNA vs.) göre belirlenmiþtir
ve ilgili lastik üreticilerinin kýlavuzlarýnda listelenir.
Ýtfaiye araçlarý, kýþýn hizmet veren araçlar, havaalaný tankerleri, otobüsler vs. gibi özel kullanýlan araçlar için kanuni
kurallarca özel performans gereklilikleri belirlenebilir. Kanuni gereklilikler þart koþtuðunda, deðiþtirilen parçalarýn
incelenmesi ve ilgili uyarlamalarýn araç belgelerine girilmesi için aracýn ilgili devlet kurumuna sunulmasý gerekir.
!
Araç donanýmlarýný takarken tekerleklerin sökülmesi gerekirse, geri montaj sýrasýnda jant ile baðlantý flanþý
arasýndaki temas yüzeyinin temiz olmasýný ve korozyon içermemesini saðlamak þarttýr. Ayrýca IVECO tarafýndan
belirlenen standartlara göre sýkma torklarý garanti edilmelidir (aþaðýdaki tabloya bakýnýz).
Tablo 2.19 Iveco Standardý 17-4000e göre tekerlek sýkma torklarý
BAÐLANTI ELEMANLARI
SIKMA
Diþ
SINIF
N.
Tork [Nm]
Açýklama
1
2
3
Min.
Maks.
TEKNÝK ÖZELLÝKLER
S*
Ön ve arka tekerlek tespiti (29L35S)
Saplama
M14
II
144
176
S
Ön ve arka tekerlek tespiti (35C50
Somun M1
8x1.5
II
290
350
S
Ön ve arka tekerlek tespiti (60C65C-70C)
Somun M1
8x1.5
II
290
350
S
* teknik özellik "S": güvenlik için sýkma (bkz. IVECO Standardý: 19-0405)
!
Jant/somun veya cývata arasýnda bulunan dekoratif saplamalarý tespit etmek için braketler kullanýldýðýnda
veya orijinal janttan daha kalýn jantlar kullanýldýðýnda, uygun diþ uzunluklarý ile tespit elemanýnýn geometrik
iþlevi saðlanmalýdýr.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-53
Modifications to the Braking System
2.15
2.15.1
Genel notlar
!
Frenleme sistemi ve bileþenleri, sürüþ güvenliði ve araç kullanýmý açýsýndan son derece önemlidir.
Aþaðýdaki parçalarda hiçbir deðiþiklik yapýlamaz: fren silindirleri ve kaliperleri, ayar üniteleri ve valfleri, el
freni, fren kontrolü ve yardýmcý sistemler.
Frenleme sisteminde yapýlacak her türlü uyarlama, IVECO onayý gerektirir.
Yeni üniteler takýldýðýnda bunlarýn orijinal araca takýlan ile ayný markada olmasý tavsiye edilir. Yerel kanunlar
gerektirdiðinde araç test için ilgili yetkililere sunulmalýdýr.
2.15.2
!
Fren borularý
Hiçbir sebeple borulara kaynak yapýlmamalýdýr.
Araç dingil mesafesinin uyarlanmasý halinde deðiþiklikten etkilenen fren borularý, yeni tek parçalý borularla
deðiþtirilmelidir. Bu mümkün deðilse araçta orijinal olarak kullanýlanlar ile ayný türde baðlantýlar kullanýlmalýdýr. Borularý
deðiþtirirken yeni borularýn asgari iç boyutlarý, mevcut borulardan küçük olmamalýdýr.
Yeni borular araçta orijinal olarak kullanýlan ile ayný özelliklere sahip olmalý ve ayný malzemeden yapýlmýþ olmalýdýr.
Montaj, boru tesisatý korunacak ve sistemin doðru çalýþmasý saðlanacak þekilde yapýlmalýdýr.
Malzemenin temini ve takýlmasý için Servis Merkezlerimiz veya uzman atölyelerle temasa geçmenizi tavsiye ederiz.
Metal borular
Hidrolik sistem borularý için eklentiler ve deðiþimler aþaðýdaki þekilde olmalýdýr:
-
malzemeler, boyutlar, kaplinler için
: ISO 4038 standardý
-
bükme yarýçaplarý (boru merkez hattýný ifade eder Ø = 4,76 mm)
: min. 25 mm
-
sýkma torku:
rijit borular, M1 0x 1 ve M1 2x1 baðlantý elemanlarý
: 12 ÷ 16 Nm
esnek borular, M1 0x 1 erkek baðlantý elemanlarý
: 17 ÷ 20 Nm
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-54
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Plastik Borular
Bunlar, havalý yaylarý entegre kontrol ünitesine baðlamak ve fren yük paylaþtýrma valfini kontrol etmek için
havalý süspansiyonu olarak araçlarda kullanýlýr.
Borularý deðiþtirirken plastik, aþaðýdaki yerlerde kullanýlmamalýdýr:
-
sýcaklýðýn 80 °C üzerine çýktýðý alanlarda (örneðin motor egzoz sisteminin 100 mm yakýnýnda);
- sabit ve hareketli parçalar arasýnda, bu durumda özel esnek hortumlar kullanýlmalýdýr.
Uyarlama sýrasýnda aþaðýdakilere dikkat edilmelidir:
-
malzeme ve boyutlar
Standart DIN 73378 ve 74324
(maksimum çalýþma basýncý 11 bar)
-
bükülme yarýçaplarý
min. 6 dýþ çap
(boru merkez hattýný ifade eder)
Hazýrlýk ve montaj
Borunun sýzdýrmazlýðýný etkileyebilecek kusurlardan kaçýnmak suretiyle doðru aletler kullanarak boruyu dik
açýlarda (maksimum izin verilen fark 15°) kesin.
Borunun konnektöre doðru þekilde takýlmasýný saðlamak için, L borunun (bkz. þekil 2.24) konnektöre takýlacak
kýsmýný silinmez mürekkep veya yapýþtýrýcý bant ile iþaretleyin. Kusursuz bir sýzdýrmazlýk saðlamak için iþaret
konnektörle ayný seviyede oluncaya kadar boruyu konnektörün içine doðru itin. Sonraki iþlemlerde montaj hatasýndan
kaçýnmak için boruyu iþaretleyin.
Þekil 2.24
Boru strok sonu
tanýmlamasý
15° maks
Ýþaret
d mm
L mm
4
19.5
6
19.5
8
20.5
91463
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-55
Bir kural olarak hýzlý kaplin konnektörleri kullanýlmalýdýr. Orijinal araçta kullanýlan ile ayný markalarýn kullanýlmasýný
tavsiye ederiz. Gerektiðinde (örneðin kývrýmlarýn yakýnýnda), metal ek parçalarý olan konnektörler kullanýlmalýdýr.
Boruyu konnektöre yerleþtirmeden önce konnektör, aþaðýda gösterilen sýkma torklarýný kullanarak bileþendeki (örneðin
pnömatik valf) diþli yuvasýna vidalanmalýdýr.
Tablo 2.20
Diþ
Sýkma torku (Nm ± % 10)
M 8 x 1 mm
5
M 12 x 1.5 mm
24
M 14 x 1.5 mm
28
Borunun daha önce iþaretlenen L uzunluðu kýsmýný, borunun boyutuna baðlý olarak 30 ila 120 N kuvvet uygulayarak
konnektörün içine yerleþtirin.
Vidalarken veya gevþetirken kaplin ve konnektör içten dönebileceði için bileþenlerin (valfler, vs.) deðiþtirilmesi
mümkündür.
!
Bir borunun deðiþtirilmesi gerektiðinde yeni baðlantýlar kullanýlmalý, eski baðlantýlar yeniden
kullanýlmamalýdýr.
2.15.3
Araca borularýn takýlmasý
Kullanmadan önce yeni borularýn içi güzelce temizlenmelidir (örneðin basýnçlý hava püskürterek).
Borular doðru yerlerine sabitlenmeli ve tespit elemanlarý, borularý tam olarak sarmalýdýr: bunlar metal, lastik/plastik
korumalý veya plastik olabilir.
Þekil 2.25, þasi boyunca fren borularýný sabitlemek için kullanýlan tespit klipsleri ile birlikte komple iki braket örneði
gösterir.
Þekil 2.25
borular için 3 yuva (çap: 4 ÷ 6)
boru çapý: 7.5 ÷ 8
boru çapý: 4.8
102435
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-56
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Bir borunun þasi iskeletinden (yan eleman veya traversler) geçmesi gerektiðinde hasardan kaçýnmak için uygun
önlemler alýnmalýdýr.
Çeþitli tespit elemanlarý arasýnda yeterli mesafe býrakýn. Bir kural olarak maksimum 500 mm mesafe düþünülmelidir.
Plastik borular için takarken konnektörlerdeki þekil bozukluðu ve gerginliði önlemek için boru serimlerini düzenlerken
ve tespit braketleri ile klipsleri þasiye takarken gerekli önlemleri alýn. Tespit elemanlarýnýn doðru takýlmasý, borularýn
þasinin sabit parçalarýna sürtünmemesini saðlayacaktýr.
Hareketli parçalar ve ýsý kaynaklarýndan gereken emniyet mesafelerini koruyun.
!
Sistem veya donaným üzerinde herhangi bir çalýþmayý tamamladýktan sonra aþaðýda verilen talimatlarý
takip ederek sistemin havasý doðru bir þekilde alýnmalýdýr. Daha sonra frenleme sistemi doðru çalýþma
ve etkinlik açýsýndan kontrol edilmelidir.
Hidrolik fren sisteminden havanýn manuel olarak alýnmasý
Her bir fren kaliperinde bir hava alma vidasý vardýr.
Kaliperlerin her birinde aþaðýdaki iþlemleri dikkatle tekrarlayýn (þu sýralama kullanýlmalýdýr sað arka, sol arka,
sol ön, sað ön):
-
hidrolik frendeki haznede bulunan fren hidroliði seviyesini kontrol edin, maksimum seviyeye kadar doldurun;
-
hava alma vidasýný çevreleyen fren alanýný temizleyin;
-
hava alma vidasýný koruyan lastik kapaðý çýkartýn;
-
þeffaf bir esnek tüp kullanarak bir ucunu hava alma vidasýnýn üstüne sabitleyin ve diðer ucunu, kýsmen fren
hidroliði ile doldurulmuþ bir kaba batýrýn;
-
hava alma vidasýný bir tur gevþetin ve fren pedalýna tabana kadar basýn;
-
pedal tabanda basýlý tutulurken hava alma vidasýný sýkýn, ardýndan pedalý býrakýn;
-
kaliperden tüm hava çýkartýlýncaya kadar yukarýdaki iki adýmý tekrarlayýn;
-
fren sistemine hava girmesine neden olacaðýndan kaliperlerin havasýný alýrken fren haznesinin boþalmadýðýndan
emin olun;
-
gerektiðinde yukarýdaki prosedürü diðer kaliperler için de tekrarlayýn.
Hava alma iþlemi sýrasýnda hidrolik devreden tahliye edilen hidrolik yeniden kullanýlmamalýdýr.
!
Sadece tanýmlanan türde, sadece hidroliðin kullanýlacaðý zaman açýlmasý gereken orijinal, mühürlü
kaplarda bulunan yeni hidrolik kullanarak doldurun.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-57
ABS/ABD/EBD bulunan araçlarda MODUS veya E.A.SY. kullanarak hidrolik frenleme sisteminden havanýn
alýnmasý
ABS/ABD/EBD sistemleri ile donatýlan araçlarda yukarýda açýklanan klasik, manuel hava alma iþlemi yeterli
olmayabilir. Hava bulunmasý fren pedalý strokunun uzamasýna neden olur, bu da sistemin normal olmayan bir þekilde
çalýþmasýna yol açabilir.
MODUS veya E.A.SY.de bulunan program tarafýndan yürütülen þekilde manuel iþlemler yapýlmalýdýr.
Bu program, Sistem doldurma / boþaltma öðesi altýnda tam tahliye (modülatörün ana devresi ve ikincil devresi)
yapýlmasýný mümkün kýlar.
Bir operatör modülatör solenoid valflerinin ve pompanýn ardý ardýna çalýþmasýný baþlatýr ve ayný anda fren pedalýný
çalýþtýrýp kaliperdeki tahliye vidasýný býraktýðýnda (manuel prosedüre göre), hala sistemin ilgili parçalarýnda bulunan
hava baloncuklarý dýþarý üflenir.
Ardýndan bileþenin aþýrý ýsýnmasýndan kaçýnmak için solenoid valf ve pompa çalýþma süresini aþmamaya dikkat
ederek her seferinde ekranda görünen talimatlarý takip edin.
Aþýrý ýsýnma meydana gelirse sistem devre dýþý kalacak ve iþlemin yeniden baþlatýlabilmesi için belirlenen süre
boyunca sistemin soðumasýný beklemeniz gerekecektir.
!
Modülatörün deðiþtirilmesi durumunda (modülatör, Yedek Parça Departmaný tarafýndan önceden fren
hidroliði ile doldurulmuþ þekilde temin edilir), üniteyi boþaltmamaya ve tam dolmadan pompasý ile
solenoid valfinin çevrim yapmasýna neden olmamaya dikkat ederek sadece manuel tahliye prosedürünü
izlemeniz yeterlidir.
Motor bölmesinde þasiye yerleþtirilen ABS, ABD, EBD modülasyon cihazlarý hareket ETTÝRÝLMEMELÝDÝR.
Dingil mesafesini uyarlarken arka aks sensörleri ile kontrol ünitesi arasýnda elektrik kablolarý, yeni kablolar veya
doðru konnektörlere sahip uzatmalar kullanarak adapte edilmelidir. Modülatörün aþaðý kýsmýndaki fren boru tesisatýnýn
da adapte edilmesi gerekir.
Uyarý
Her bir tekerleðe borularýn doðru baðlandýðýndan emin olmak için çalýþmayý yaparken büyük dikkat gösterilmelidir.
Her bir uyarlamadan sonra özel donanýmlara sahip Yetkili bir Atölyede doðru çalýþma için gereken kontroller ve testleri
yapýn.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-58
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
2.15.4 Frenleme yük orantýlama valfýnýn ayarlanmasý için talimatlar
Yük paylaþtýrma valfi versiyonu
Ýki tür paylaþtýrma valfi kullanýlýr (ABS olan modellere takýlmaz):
-
tek arka tekerleði olan araçlar için (29L ve 35S modelleri) çift devreli (çapraz) versiyon;
-
çift arka tekerleði olan araçlar için tek devreli versiyon.
Yük paylaþtýrma valfi ayarý
Bu ayar fabrikada her bir araç üzerinde yapýlýr. Ýlgili EC Direktiflerinin gerektirdiði yavaþlama ve yol tutuþ
özelliklerine uyumlu olarak aracýn yüklenmesine veya standart gövdeler takýlmasýna olanak tanýr.
Ayar ve kontrol verileri, ilgili derece plakasýnda verilmiþ olup plakanýn araç üzerindeki konumu, ayrý literatürde
belirtilmiþtir.
Fren yükü paylaþtýrma valfinin ayarlanmasý gerekirse bu iþlem, aþaðýda verilen talimatlarý takip ederek yapýlabilir
(bkz. Þekil 2.26).
NOT
Yedek arka yaylar takýldýðýnda, arka süspansiyonun doðru þekilde oturmasý gerekir.
Valfi doðru þekilde ayarlamak için valfte herhangi bir ayarlama yapmadan önce süspansiyon
oturtulmalýdýr. Aracý kýsmi olarak yükleyin (maksimum aðýrlýðýnýn yaklaþýk 2/3ü) ve bozuk bir yüzey
üzerinde ileri ve geri seyrederken çok sayýda frenleme yaparak birkaç tur atýn.
-
Basýnç göstergeleri 1 ve 2yi fren yükü paylaþtýrma valfinin üst ve alt kýsmýndaki basýnç test noktalarý 3e baðlayýn.
-
Paylaþtýrma valfi ayar kolu 7nin kelepçeleme vidasý 8i gevþetin.
-
Tanýmlanan referans deðere göre tahrik aksýný yükledikten sonra her bir modele ve arka yaya özgü ayar yükünü delik 9a
uygulayýn. IVECO atölye kýlavuzlarýndaki özel deðerleri kontrol edin. Aþaðýdaki tabloda birkaç örnek gösterilmiþtir:
Tablo 2.21
Modeller
Arka yaprak yay tipi
(parça no)
29L - 35S
tekli yaprak (504054606 -...)
1.5
1500
35C
yarý eliptik (504048792 -...)
3.5
1500
Ayar kolu üzerindeki
yük (kg)
Arka akstaki referans
zemin yükü (kg)
-
Kelepçeleme vidasý 8i tanýmlanan 16 ÷ 19 Nm torka sýkýn.
-
Düzelticinin üst tarafýndaki devrede 100 bar kontrol basýncý elde edilinceye kadar fren pedalýna basýn.
-
Çýkýþ basýncýnýn, arka aksýn zemindeki aðýrlýðýna karþýlýk gelen yük paylaþtýrma valfi plakasýnda gösterilen deðere karþýlýk
geldiðini teyit edin.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-59
Þekil 2.26
102436
Örnek, 35C modelin tek devreli frenleme yükü paylaþtýrma valfini gösterir
1. Yük paylaþtýrma valfinin üst kýsmýndaki basýnç göstergesi - 2. Yük paylaþtýrma valfinin alt
kýsmýndaki basýnç göstergesi - 6. Ana kolu - 7. Ayar kolu - 8. Kelepçeleme vidasý 9. Kalibrasyon yükünü uygulamak için delik
Þekil 2.27
102437
35C araç için bir yük paylaþtýrma plakasý örneði
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-60
ÞASÝ UYGULAMALARI
2.15.5
D AILY
ESP (Elektronik Denge Kontrolü)
ESP, aracýn aktif güvenliðine katkýda bulunan elektronik bir iþlevdir
Þekil 2.28de belirtilen bileþenler vasýtasýyla ve özellikle her bir tekerleðin (veya çift tekerlekler durumunda tekerlek
çiftinin) frenleme iþlemi üzerine ayrý olarak etki eden bir elektro-hidrolik modülatör vasýtasýyla yanal dinamikler ve
dengeyi kontrol eder.
Þekil 2.28
137256
1. Hýzlanma sensörü 2. Yalpalama sensörü 3. Dönüþ açýsý sensörü 4. Elektro-hidrolik
modülatör/kontrol ünitesi.
ESP iþlevini yöneten kontrol ünitesinin doðru programlanmasý için aþaðýdaki parametreler önemlidir (bunlar ayný
zamanda ürün çizelgesi için de þarttýr).
-
dingil mesafesi
-
GVW
-
süspansiyon tipi
Bir deðerden ürün çizelgesinde bulunan bir baþka deðere geçmek üzere bu parametrelerde yapýlan deðiþiklikler
onay gerektirmez, ama Teleservice aracýlýðýyla kontrol ünitesinin yeniden programlanmasýný içerir.
Ürün çizelgesinde BULUNMAYAN deðerlerle sonuçlanan her türlü deðiþiklik, ESP sisteminde derece düþmesine
neden olacaktýr.
NOT ESP sisteminin yeniden programlanmasý veya derecesinin düþürülmesi, elektronik yönetim
yazýlýmýnda ayarlama gerektirecektir. Bu iþlem sadece IVECO asistan servisi tarafýndan yapýlmalýdýr.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-61
ESP sisteminin derecesinin düþürülmesi
!
ESP sistemi derecesinin düþürülmesi, araç denge kontrolünün tamamen devre dýþý kalmasýna yol
açacaktýr, bu da sürücünün artýk sistemden direksiyon yardýmý almayacaðý anlamýna gelir.
Her ne kadar denge kontrolü devre dýþý kalmýþ olsa da aþaðýdaki iþlevler aktif kalacaktýr:
-
ABS (Kilitlenmeyi Önleyici Fren Sistemi)
EBD (Elektronik Fren Kuvveti Daðýlýmý)
-
ASR (Kayma Önleme Regülatörü)
-
MSR (Motor Schleppmomenten Regelung)
-
HBA (Hidrolik Fren Yardýmý)
-
LAC (Uyarlamalý Yük Kontrolü)
-
Yokuþta Kalkýþ Desteði
2.15.5.1 Kamyondan çekici ünitesine dönüþtürme
Kamyondan çekici ünitesine dönüþtürme IVECO tarafýndan onaylanmalýdýr ve ESP sistemi bulunduðunda uygun
deðildir. Dönüþüm için onay verilirse bu durumda ESP sisteminin derecesini düþürmek zorunludur.
!
2.15.5.2 Vandan kamyona dönüþtürme
Vandan kamyona dönüþtürme IVECO tarafýndan onaylanmalýdýr ve ESP sistemi bulunduðunda uygun deðildir.
Dönüþüm için onay verilirse bu durumda ESP sisteminin derecesini düþürmek zorunludur.
!
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-62
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
2.15.5.3 Brüt Araç Aðýrlýðýnda Deðiþiklik
Aracýn brüt aðýrlýðýnýn deðiþtirilmesi, ESP sistemi varken sadece belirli durumlarda uygundur ve bu yüzden tüm
durumlarda IVECO onayýna tabidir.
Uygunluk varsa sistem yönetim yazýlýmýný güncellemek gerekirken diðer tüm durumlarda derece düþürmek þarttýr.
Güncelleme veya derece düþürme, sadece IVECO Yardým Servisinin sorumluluðudur.
2.15.5.4 Dingil mesafesinin deðiþtirilmesi
a) Ürün çizelgesinde yer almayan deðerlere deðiþtirme
Dönüþüm, belirli bir araç modeli için üretimdeki deðerlerin hiçbirisine karþýlýk gelmeyen bir deðere yol açarsa ESP
sistem yönetim yazýlýmýnýn derecesini düþürmek gerekir.
!
b) Ürün çizelgesinde yer alan deðerlere deðiþtirme
Dönüþüm, belirli bir araç modeli için üretimdeki deðerlere karþýlýk gelen bir deðere yol açarsa ESP sistem yönetim
yazýlýmýnýn güncellenmesi gerekir.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-63
2.15.5.5 Süspansiyon sisteminin deðiþtirilmesi veya yenilenmesi
Süspansiyon komplesinin tamamen yenilenmesine izin verilir, ancak seçilen yedek ünitenin belirli araç modeli
için IVECO tarafýndan önceden onaylanmýþ olmasý gerekir.
Ayrýca havalý süspansiyonu mekanik süspansiyon üniteleri (ve tersi þekilde) deðiþtirmek de mümkündür, bu durumda
ünitelerin kullanýlan belirli araç modeli için önceden tip onaylý olmasý gerekir.
Yukarýdaki iþlemler, IVECO onayýnýn ardýndan yapýlabilir ve her durumda ayrý deðerlendirilecek elektronik kontrol
ünitelerinin güncellenmesini gerektirir.
2.15.5.6 Dengeleyici çubuklarýnýn deðiþtirilmesi veya yenilenmesi
Dengeleyici çubuklarýn deðiþtirilmesi veya yenilenmesi, ESP sistemi olduðunda uygun deðildir. Dönüþüm onayý
verilirse ESP sisteminin derecesini düþürmek zorunludur.
!
2.15.5.7 Lastiklerin deðiþtirilmesi
Bkz. paragraf 2.14
!
IVECO tarafýndan tip onaylý olmadýðý sürece lastik teknik deðerlerinin deðiþtirilmesi yasaktýr.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-64
!
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
2.15.5.8 Retarderlerin takýlmasý ve çýkartýlmasý
Tüm retarder türleri, ESP sistemi tarafýndan kontrol edilen belirli parametreleri deðiþtirerek araç arka tekerlekleri
üzerinde bir frenleme etkisi yaratýr.
a) CAN aðý vasýtasýyla araca müdahale etmediði sürece IVECO onayýnýn ardýndan elektronik bir retarder
takýlmasýna izin verilir.
Bununla birlikte bu uyarlama ESP sistem yönetim yazýlýmýnýn derecesinin düþürülmesini gerektirir.
b) Çeþitli kontrol ünitelerinin yazýlýmýnýn çalýþmasýna büyük etkisi olduðundan pazar sonrasý koþullarda CAN aðý
üzerinden araca müdahale eden elektrikli bir retarderin takýlmasýna kesinlikle izin verilmez.
Bununla birlikte teknik olarak orijinal donaným (seçenek 8653) olarak sipariþ edilmesi halinde bu tip bir retarder
araçta bulunabilir.
c) Herhangi bir retarder türünün sökülmesi, IVECO asistan servisinin müdahalesi ile araç elektronik kontrol
ünitesinin güncellenmesini gerektirir.
Aþaðýdaki dönüþümlere izin verilmez
-
ESP kontrol ünitesi konfigürasyon parametrelerinin uyarlanmasý;
-
Motor özellikleri verilerinde deðiþiklik;
-
Dönüþ açýsý, yalpalama ve hýzlanma sensörlerinin montajýnda uyarlama;
-
Bölüm 1 konu 1.13de tanýmlananlara uyumlu olmayan bir þekilde yük daðýlýmlarýna neden olabilecek üstyapýlarda
uyarlama ve/veya kullanma;
-
Direksiyon kinematik oranýnýn uyarlanmasý.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-65
Electrical System: Modifications and Drawing---Off Power
2.16
Genel Bilgiler
Araç, normal gereksinimler için 12V elektrik sistemi üzerinde çalýþýr ve þasi, bir topraklama geri dönüþüdür.
Bu, akü ve alternatör gibi ilgili bileþenler arasýnda bir akým geri dönüþ kablosu olarak görev yapar. Yalýtýmlý geri
dönüþ kablosunun olmamasý halinde tüm bileþen negatif terminalleri þasi üzerinden baðlanýr.
Üstyapýcý tarafýndan eklenen yardýmcý donaným veya devrelerin takýlmasýnda aþaðýda verilen talimatlar göz önünde
bulundurulmalýdýr. Uyarlamanýn kapsamýna baðlý olarak araçla birlikte verilmek üzere uygun dokümantasyon
(örneðin elektrik þemasý) temin edilmelidir.
Kablolar ve konnektörler için orijinal araçta kullanýlanlar ile ayný renkler ve/veya kodlar kullanýlmasý, montaj iþlemini
daha tutarlý kýlar ve onarým çalýþmasýný kolaylaþtýrýr.
Üstyapýcýlar tarafýndan elektrik sisteminin etkin, doðru kullanýmýný saðlamak üzere ilave sistemler için belirli baðlantý
noktalarý verilmiþtir. Çalýþma bütünlüðünü saðlamak ve bu þekilde araç garantisini korumak için temel tasarýmdaki
uyarlamalarý elemek için bu koþul þarttýr.
NOT
Aracýn elektrik sistemi hakkýnda ilave bilgi için ayrý Atölye Kýlavuzu, yayýn no. 603.95.041e (Daily
MY2009) bakýnýz.
Bu kýlavuz IVECO Servis aðýnda mevcuttur ve IVECO Satýþ Organizasyonunun ilgili
Departmanlarýndan talep edilebilir.
Önlemler
Araçlar, çalýþmalarýný kontrol eden karmaþýk elektrikli/elektronik sistemlerle donatýlmýþtýr.
Sistem üzerinde iþlemler için önlemler
IVECO talimatlarýna göre yapýlmayan veya kalifiye olmayan personel tarafýndan yapýlan sistem üzerinde
çalýþmalar (örneðin kablo demetinin çýkartýlmasý, ilave devreler yapýlmasý, donanýmýn yenilenmesi, sigortalarýn
deðiþtirilmesi vs.) sistemlere (kontrol üniteleri, kablo tesisat, sensörler, vs.) ciddi hasar verebilir, garanti kapsamýnda
olmayan aðýr hasarlara (örneðin yangýn ve aracýn tahrip olmasý riski yaratacak þekilde kýsa devre yaptýrmak) sebep
olmanýn yaný sýra aracýn güvenliðini ve çalýþmasýný tehlikeye atabilir.
Elektrikli ve/veya elektronik bileþenlerin herhangi birisini çýkartmadan önce topraklama kablosunu akünün negatif
terminalinden ayýrýn. Aracýn elektrik sistemine hasar vermekten kaçýnmak için dikkatle kablo üreticisi talimatlarýný
takip edin. Kablolarda yükün tipine ve araç içerisinde ilgili yükün konumlanmasýna uygun bir bölüm olmalýdýr;

Elektrik kablosu (+ direkt) aþaðýdaki þekilde olmalýdýr:
- tek olarak oluklu kýlýflar (uygun çapta) içine yerleþtirilmeli ve farklý sinyalleri olan baþka kablolar ve negatif
kablolarla birlikte olmamalýdýr;
- yüksek ýsý (türbin, motor, egzoz manifoldu vs.) kaynaklarýndan en az 100 mm (referans deðer = 150 mm)
mesafede yerleþtirilmelidir;
-

kimyasal madde kaplarýndan (aküler vs.) en az 50 mm mesafede yerleþtirilmelidir;
hareketli parçalardan en az 50 mm mesafede yerleþtirilmelidir.
Kablolarýn güzergahý mümkün olduðunca özel braketler ve kelepçelerle tanýmlanmalý ve askýda kalan parçalar
olmasýndan kaçýnmak ve onarým ya da revizyon durumunda ayný kurulumu yeniden yapma imkaný (ve
zorunluluðu) saðlamak için birbirlerine yaklaþtýrýlmalýdýr.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-66
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY

Kablolarda yükün tipine ve araç içerisinde ilgili yükün konumlanmasýna uygun bir bölüm olmalýdýr.

Kablolarýn deliklerden ve çeþitli panellerin kenarlarýndan geçiþi, kablo kanallarý (oluklar dýþýnda) ile korunmalýdýr.

Oluklu boru tüm kabloyu tamamen korumalý ve terminallerdeki lastik kapaklara birleþtirilmelidir (kablo ucu
bölümleri ile veya bantlayarak). Ayrýca oluklu boru kelepçeleri (boylamasýna kesilmiþ) borunun keskin kenarý
ile temas halinde olmamalýdýr.

Adý geçen kablolarýn ve bunlarýn týrnaklarýný baðlamada kullanýlan tüm terminaller (+) lastik kapaklarla (açýk
havaya maruz kalan veya su birikmesi olan bölgelerde hava geçirmez þekilde) korunmalýdýr.

Gevþemeyi önlemek için mümkün olduðunca sýkma torku uygulayarak ve birden çok baðlantý olmasý halinde
(tercihen bundan kaçýnýlmalýdýr) týrnaklarý yayarak týrnaklarýn terminallere (ayný zamanda negatif de) tespit
edilmesi saðlanmalýdýr,
Elektrik sistemi üzerinde herhangi bir çalýþma yapmadan önce ilk olarak negatif kutbu, ardýndan da pozitif kutbu
ayýrmak suretiyle elektrik kablolarýný ayýrarak akünün izole edilmesi gerekir.
Özel iþlevleri için gereken kapasitede sigortalar kullanýn. Kesinlikle daha yüksek kapasitede sigortalar kullanmayýn.
Bunlarý sadece anahtarlarla ilgili sorunu ortadan kaldýrdýktan ve yardýmcý unsurlar ayrýldýktan sonra deðiþtirin.
Kablo tesisatýnýn orijinal durumuna geri getirin (serim, korumalar ve birleþmeler, her türlü durumda kablonun
bütünlüðünü bozacak þekilde yapýnýn metal yüzeyleri ile temas etmesini önleyin).gb
Þasi üzerinde iþlemler için önlemler
Þasi çerçevesi üzerinde çalýþýrken elektrik sistemini korumak için ilgili bileþenleri ve topraklama baðlantýlarýný
ayýrýn, 2.1.1 ve 2.3.4 maddelerinde verilen kýlavuzlarý takip edin.
Ýlave donaným takarken gerektiðinde endüksiyon akým dalgalanmalarýna karþý koruma saðlamak için diyotlar takýlmalýdýr.
Analog sensörlerden gelen topraklama kablosu, sadece belirli bir alýcýya baðlanmalýdýr. Ýlave topraklama baðlantýlarý,
bu sensörlerden yanlýþ çýkýþ sinyallerinin verilmesine neden olabilir.
Düþük yoðunlukta sinyali olan elektrik bileþenlerinin kablo döngüleri, metal veri plakasýna paralel þekilde düzenlenmelidir,
baþka bir deyiþle parazit kapasitesini düþürmek için þasi/kabin yapýsýna birleþmelidir. Ýlave kablo döngülerinden
mümkün olduðunca uzaða yerleþtirilmelidir.
Ýlave donanýmlar, sistem topraklamasýna çok büyük bir dikkatle baðlanmalýdýr (bkz. madde 2.16.1). Elektromanyetik
parazitten kaçýnmak için ilgili kablo tesisatý, mevcut elektronik devreler boyunca takýlmamalýdýr.
Elektronik sistemlerin kablo tesisatý (uzunluk, iletken tipi, düzen, kelepçeleme, baðlantý kalkaný örgüleri vs.) orijinal
IVECO standartlarýný takip etmelidir. Herhangi bir çalýþma yaptýktan sonra orijinal sistemi dikkatle sýfýrlayýn.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-67
Motorun marþ basmasý
!
Çalýþtýramama sorunu elektrik sistemindeki sorunlar yüzünden deðil, düþük akü geriliminden
kaynaklandýðýnda aracý çekerek çalýþtýrmaktan kaçýnýn.
Araçta hasarý önlemek için marþ sýrasýnda depolarda yeterli yakýt olmasýný saðlamak önemlidir. Yetersiz
yakýt ile motoru çalýþtýrmayý denemek, enjeksiyon sisteminde ciddi hasara neden olabilir.
Önce aküyü sabit baðlamadan motoru çalýþtýrmayýn.
Akülerin þarj edilmesi gerekirse bunlarý araç devresinden ayýrýn.
Acil durumda marþ için bir hýzlý akü þarj cihazý kullanmaktan KESÝNLÝKLE kaçýnýn: uygulanan yüksek
gerilim yüzünden elektronik sistemler ve özellikle ateþleme ile besleme iþlevlerini yöneten kontrol
üniteleri hasar görebilir.
Yardýmcý yöntemler kullanarak marþ basýlýyorsa bu iþlem sadece aþaðýdaki prosedüre göre harici bir akü arabasý
kullanarak yapýlmalýdýr:
-
tüm geçerli kaza engelleme önlemlerine uyun (eldiven kullanýlmasý dahil);
-
araç aküsüne benzer teknik özelliklere sahip bir akü arabasý kullanýn;
-
uygun bir kablo kullanarak akü arabasýnýn pozitif kutbunu, araç aküsünün pozitif kutbuna takýlan CBA kontrol
ünitesinin pozitif kutbuna baðlayýn (bkz. Þekil 2.45 paragraf 2.16.4);
-
uygun bir kablo kullanarak akü arabasýnýn negatif kelepçesini boþalmýþ aküsü olan aracýn topraklamasýna baðlayýn;
-
manuel vites kutulu araçlarda motoru çalýþtýrýrken: anahtarý ON (açýk) konuma çevirin ve gösterge panelindeki
tüm motor uyarý lambalarýnýn sönmesini bekleyin. Aracýn motorunu çalýþtýrýn. Marþ motoru 10 saniyeden daha
uzun süreliðine kullanýlmamalýdýr. Marþ sýrasýnda gaz pedalýna basmayýn;
-
otomatik vites kutulu araçlarda motoru çalýþtýrýrken: anahtarý ON (açýk) konuma çevirip fren pedalýna basýn. Ön
göðüsteki tüm motor uyarý lambalarýnýn sönmesini ve ekranda Gearbox OK (vites kutusu normal) mesajýnýn
görünmesini bekleyin. Aracýn motorunu çalýþtýrýn. Marþ motoru 10 saniyeden daha uzun süreliðine kullanýlmamalýdýr.
Marþ sýrasýnda gaz pedalýna basmayýn;
-
aracýn rölanti devrine ulaþmasýný bekleyin;
-
yeterli miktarda enerji birikmesini saðlamak ve akü arabasý ayrýldýðýnda elektronik kontrol ünitelerine hasar
verebilecek akým dalgalanmalarýndan kaçýnmak için örneðin kýsa farlar, ýsýtýcý gibi aracýn elektrikli donanýmlarýný
çalýþtýrmayýn;
-
önce araç negatif terminali, ardýndan akü arabasý negatif terminalini ayýrýn;
-
önce araç aküsü pozitif terminaline takýlan CBA kablosunu, ardýndan akü arabasý pozitif terminalini ayýrýn;
-
akü her türlü durumda daha sonrasýnda doðru yavaþ, düþük akýmla yeniden þarj etme prosedürünü kullanarak
devreden ayýrmak suretiyle yeniden þarj edilmelidir;
-
motoru çalýþtýrmak için baþka cihazlar (akü þarj cihazý) kullanmayýn. Herhangi bir þüpheniz varsa IVECO servis
aðý ile temasa geçiniz.
-
!
Prosedüre uyulmamasý sonucu elektronik kontrol ünitelerinde meydana gelen hasarlar, garanti
kapsamýnda deðildir.
Takýlan kontrol ünitelerinde benimsenecek önlemler için Bölüm 5.3e bakýnýz.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-68
ÞASÝ UYGULAMALARI
2.16.1
D AILY
Topraklama noktalarý
Topraklama kavramý
Elektrik sistemi klasik olarak tek kutuplu bir sistemdir. Metal yapýlarýnýn herhangi bir noktasý veya izole edilmemiþ
negatif terminallerinden herhangi birisi ayný anda referans potansiyeli veya TOPRAKLAMA olduðu için gövde, þasi,
elektromekanik bileþenlerin metal haznesi, jeneratöre eþpotansiyelli geri dönüþ iletkeni olarak görev yapar. Bu yüzden
topraklama, tüm sisteme referans olarak seçilmiþtir, klasik olarak sýfýr deðeri verilir.
Bilinen imal nedenlerinden dolayý sistemin negatif aðýnda, þasi, motor ve gövdedeki bileþenlerin konumlarýna göre
araçta çeþitli topraklama noktalarý vardýr.
Diðer taraftan ideal olarak özellikle elektronik cihazlar için net tanýmlanmýþ bir referans saðlamak için tüm donanýmýn
sadece tek bir topraklama noktasýna baðlanmalýdýr.
Yukarýda belirtilen sebeplerden dolayý güçlü doðrudan akým yoðunluðu ile karakterize olan besleme topraklamasý
(elektromekanik bileþenler için > 1 A) veya sistem topraklamasýný, elektronik sistemlerin belirli frekanslarý ve çok
düþük akým yoðunluðu (mA, ìA) ile karakterize olan analog topraklamadan ayýrt edilmesi gerekir.
Sinyal topraklamasý veya analog topraklamanýn tanýmý, elektronik sistemlerin EMCye (elektromanyetik uyumluluk)
duyarlýlýðýna baðlýdýr, çünkü aracýn içinde veya dýþýnda bulunan sistemlerin verdiði parazit sinyalleri, sistemlerin
kendilerinde arýzalara ve/veya bozulmaya neden olabilir. Bir sinyal topraklamasý için en iyi çözüm, akü negatif terminali
ile baðlantýdýr. Parazit yayýlmasýndan kaynaklanan hem kesintisiz, hem de geçici bozukluklarý asgari düzeye indirmek
için referans düzlemi veya sistem topraklamasýnýn tatmin edici düzeyde bir verim sunmasýnýn, baðlantý noktalarýnýn
her birindeki kusursuz iletkenlik özelliklerine (sýfýra yaklaþan temas direnci) baðlý olduðunu hiçbir zaman unutmamak
gerekir.
Kýsaca ifade etmek gerekirse eþpotansiyelli elektrik iletkeni, yani araç içindeki tüm elektrikli/elektronik bileþenler
için potansiyel referans olarak anlaþýlan topraklama, sistem topraklamasý ve analog topraklama olarak alt bölümlere
ayrýlýr.
Ýlke olarak aracýn orijinal topraklama baðlantýlarý deðiþtirilmemelidir. Bu tip baðlantýlarýn yerinin
deðiþtirilmesi gerekirse veya ilave topraklama noktalarýna ihtiyaç varsa aþaðýdakilere dikkat ederek
mümkün olduðunca þaside bulunan delikleri kullanýn:
- çentikler veya çýkýntýlar içermeyen bir temas yüzeyi oluþturmak üzere mekanik olarak zýmparalayarak
ve/veya uygun bir kimyasal ürünle þasi tarafýndaki ve ayrýca terminal tarafýndaki boyayý çýkartýn;
- kablo terminali ile metal yüzey arasýna uygun bir yüksek elektrik iletkenliði özelliklerine sahip boya
sürün;
- boyayý sürdükten sonra 5 dakika içerisinde topraklamayý baðlayýn.
Sinyal ilintili topraklama baðlantýlarýnda (örneðin sensörler veya düþük emiþe sahip cihazlar), motor topraklama
baðlantýsý ve þasi topraklama baðlantýsý olarak standart noktalarý kullanmayýn.
Ýlave sinyal topraklamalarý, güç topraklamalarýndan farklý noktalara yerleþtirilmelidir.
Þekil 2.29
1.
A
2. D
B
C
3.
B
4972
C
A
86686
4974
1. Topraklama baðlantýlarý: (A) ilk örnekte baðlantý doðrudur; (B) ikinci örnekte baðlantý yanlýþtýr 2. (A) vida, (B)
kablo terminali, (C) rondela, (D) somun kullanarak topraklama noktasýna doðru kablo tespiti 3. Topraklamaya
baðlanan kablo.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-69
Þekil 2.30
140860
m = güç topraklamalarým
s = sinyal topraklamalarý
ARAÇTAKÝ TOPRAKLAMA NOKTALARININ KONUMU
Þekil 2.31
AKÜ TOPRAKLAMA
MOTOR TOPRAKLAMA
ÞASÝ KABLOSU TOPRAÐI
128823
m2. Sol þasi rayý motor bölmesi topraklamasý
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-70
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Þekil 2.32
128824
m3 + ms3. Fren servosunun altýndaki motor bölmesi topraklamasý
Þekil 2.33
128825
m4. Sað ön lambanýn yanýnda motor bölmesi topraklamasý
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-71
Þekil 2.34
128826
m5. Sol ön lambanýn yanýndaki motor bölmesi topraklamasý
Þekil 2.35
140853
m6 + ms6, m7 + ms7. Ön göðüste, merkezi gövdede ve takografýn altýnda dahili kabin topraklamasý
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-72
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Sistemdeki bir topraklama noktasýna baðlý negatif kablolar mümkün olduðunca kýsa olmalý ve birbirlerine yýldýz
düzeninde baðlanmalýdýr, sýkma iþlemi de sýralý ve yeterli bir þekilde yapýlmalýdýr.
Elektronik bileþenler söz konusu olduðunda aþaðýdaki talimatlar da takip edilmelidir:
-
elektronik kontrol üniteleri metal mahfazalarý olduðunda sistem topraklamasýna baðlanmalýdýr;
-
Elektronik kontrol ünitelerinin negatif kablolarý, akünün negatif terminaline baðlý bir sistem topraklama noktasýna
baðlanmaldýr;
-
sistem topraklamasýna/akünün negatif terminaline baðlanmasalar bile analog topraklamalar (sensör) çok iyi
iletkenliðe sahip olmalýdýr. Sonuç olarak kablo terminali rastgele direncine çok dikkat edilmelidir: oksidasyon, dikiþ
kusurlarý vs.;
-
perdelenen devre metal kýlýfý, sadece sinyalin beslendiði kontrol ünitesine bakan uçta elektrikle temas etmelidir;
-
Birleþtirme konnektörleri varsa bunun yanýndaki perdelenmemiþ uzunluk d mümkün olduðunca kýsa olmalýdýr;
-
kablolar, referans düzlemine, baþka bir deyiþle þasi/gövde yapýsýna mümkün olduðunca yakýn olacak þekilde paralel
döþenmelidir.
Þekil 2.36
Çeþitli negatiflerin sistem topraklamasýna Y" veya "X" baðlanmasý
114077
Bir kablonun bir elektronik bileþene metal örgülü perdelenmesi
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2.16.2
2-73
Elektromanyetik uyumluluk
Yayýlan ve iletilen elektromanyetik emisyonlar için aþaðýdaki muaflýk gerekliliklerine uyan elektrikli, elektromekanik
ve elektronik cihazlar kullanýlmasýný öneririz:
Araçta bulunan elektronik cihazlarýn elektromanyetik muafiyet seviyesi, verici anteninden 1 metre mesafede þu þekilde
olmalýdýr:
-
Ýkincil iþlevleri olan (doðrudan araç kontrolüne etki etmeyen) cihazlar, 20 MHz ila 2 GHz arasýnda deðiþen
frekanslar için 50 V/m muafiyet;
-
Ana iþlevleri olan (doðrudan araç kontrolüne etki etmeyen) cihazlar, 20 MHz ila 2 GHz arasýnda deðiþen frekanslar
için 100 V/m muafiyet.
12 Vde güç alan cihazlarda geçici gerilim için maksimum izin verilen aralýk, tezgahta test edildiðinde suni aðýn
terminallerinde (L.I.S.N.) ölçüldüðü þekliyle +60 Vdir. Aksi takdirde test araç üzerinde yapýlýrsa aralýðýn, parazit
yapan cihaza yakýn en eriþilebilir noktada ölçülmesi gerekir.
NOT
12V ile beslenen cihazlar, -300 V dalgalanmalar, pozitif +100 V dalgalanmalar, +/- 150 V ani artýþlar
gibi negatif gürültülerden muaf olmalýdýr.
Bunlar, 40 mS için 5 V ve 2 ms için 0 V gerilim indirgeme fazlarýnda doðru çalýþmalýdýr. Ayrýca bunlar,
40 Vye kadar yük boþaltma durumuna da dirençli olmalýdýr.
Tezgahta ölçülen maksimum yayýlan emisyon seviyeleri ve cihazlar ile 12 V güç beslemeleri tarafýndan üretilmiþ
iletilen emisyonlarýn seviyeleri aþaðýdaki tabloda verilmiþtir:
Tablo 2.22
Emisyon
türü
yayýlan
yayýlan
Dönüþtü Bozunu
rücü türü m türü
1 metre
mesafe
de
anten
yayýlan
iletilen
iletilen
LISN
50
5 H
0.11 F
iletilen
dBìV/m cinsinden frekans aralýðý ve ses için kabul edilebilir sýnýrlar
Dedektör
türü
150 kHz
300 kHz
530 kHz
2 MHz
5.9 MHz
6.2 MHz
68-87 MHz Sadece 76108 MHz
30 - 54 sadece
yayýn
mobil
MHz
hizmetler
142-175
MHz
380-512
MHz
820960
MHz
Geniþ
bant
Yaklaþ
ýk pik
63
54
35
35
24
24
24
31
37
Geniþ
bant
Pik
76
67
48
48
37
37
37
44
50
Dar bant Pik
41
34
34
34
24
30
24
31
37
Geniþ
bant
Yaklaþ
ýk pik
80
66
52
52
36
36
Geniþ
bant
Pik
93
79
65
65
49
49
Dar bant Pik
70
50
45
40
30
36
Geçerli
deðil
Ölçüm
birimi
dB V/m
dB V
Elektromanyetik uyumluluk ile ilgili EC Direktiflerine uygun elektrikli/elektronik donanýmlar, baþka bir deyiþle e. Ýþaretli (EC
iþareti yeterli deðildir) araç uygulamalarý için uygun bileþenler kullanýn. Herhangi bir þüpheniz varsa IVECO Servis Aðý ile temasa
geçiniz.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-74
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Aþaðýda, otomotiv endüstrisinde elektromanyetik uyumluluk ile ilgili geçerli Avrupa direktifi tarafýndan tanýmlanan
iþaret türüne bir örnek yer alýr:
Þekil 2.37
114476
a > 6 mm
Herhangi bir þüpheniz varsa IVECO Servis Aðý ile temasa geçiniz.
Bu seviyeler sadece sistem IVECO Yedek Parçalarýndan gelmiþse veya ISO, CISPR, VDE uluslararasý kurallara
göre onaylanmýþsa geçerlidir.
Besleme kaynaðý olarak ana veya yardýmcý bir þebeke elektrik aðýný (220 V AC) kullanan sistemlerde ilgili özelliklerin
IEC kurallarýna uygun olmasý gerekir.
Ýki yönlü radyo sistemleri
En yaygýn uygulamalar þunlarý içerir:
-
CB (Þebeke Bandý) ve 2 m bantlar için amatör alýcý-verici üniteleri.
-
cep telefonlarý için alýcý-verici üniteleri.
-
alýcý ve uydu navigasyon üniteleri.
Alýcý ve verici donanýmýnýn maksimum performansýný saðlamak için takýlacak antenin seçimi son derece önemlidir.
Son derece iyi kalitede olmasý ve büyük bir özenle takýlmasý gerekir, antenin etkinliðini, bu yüzden de aktarým
menzilini belirlediðinden montaj konumu da son derece önemlidir.
Bu yüzden SWR (Sabit Dalga Oraný), kazanç ve oluþan elektromanyetik alan özellikleri önceden tanýmlanan sýnýrlar
dahilinde kalmalýdýr, ayrýca empedans, etkin yükseklik, verim, yönlendirilebilirlik parametreleri, üreticinin teknik
kartýnda yer alýr.
2 m amatör CB setleri, cep telefonlarý (GSM) ve uygu navigasyon sistemlerinin (GPS) takýlmasý, araç sistemine
müdahale etmeden yapýlmalýdýr.
Ýlave güç hatlarý, doðru boyda kablolar ve koruma ile uygun þekilde takýlmalýdýr.
Bu üniteler geçerli yasal gerekliliklere göre tip onaylý olmalý ve sabit türde (portatif olmayan) olmalýdýr. Tip onayý
olmayan alýcý-verici ünitelerinin veya yardýmcý yükselticilerin kullanýlmasý, standart araç içi elektrikli/elektronik
cihazlarýn doðru çalýþmasýný etkileyebilir, sonucunda araç ve/veya sürüþ güvenliðine olumsuz etki edebilir.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-75
CB ve 2 m bant için amatör donaným.
CB (27 MHz) ve 2m (144 MHz) setlerin montajý, araçta bulunan güç sistemini kullanmalýdýr. Baðlantý terminal
30a yapýlýr.
Bu tip cihazlar yasal olarak tip onaylý ve sabit (portatif deðil) olmalýdýr. Verici kýsmý, aracýn elektronik bileþenlerinden
ayrý bir alana yerleþtirin.
Anten aracýn dýþýna, mümkünse büyük bir metalik tabana, aþaðý doðru inen baðlantý kablosuna mümkün olduðunca
dik bir þekilde takýlmalýdýr. Montaj için talimatlarý ve üretici uyarýlarýný takip edin (bkz. Þekil 2.38).
SWR, mümkün olduðunca bire yakýn olmalýdýr. Tavsiye edilen deðer 1,5ken maksimum izin verilen deðer hiçbir
durumda 2den yüksek olmamalýdýr.
ANTEN KAZANÇ deðerleri mümkün olduðunca yüksek olmalý ve normal durumda tipik CB radyo bandýnda
(26.965-27.405 MHz) 1,5 dB civarýndaki ortalama deðerden sapmalarla yeterli mekansal tek tipliliði saðlamalýdýr.
YAYILAN KABÝN ALANI deðeri mümkün olduðunca düþük olmalýdýr. Kalite hedefi olarak < 1 V/m deðerini
öneririz. Her türlü durumda deðer, geçerli Avrupa yönergelerinde belirtilen sýnýrlarý aþmamalýdýr.
Bu yüzden anten, daima yolcu bölmesinin dýþýnda olmalýdýr.
Radyo-kablo-antenin etkin çalýþmasýný saðlamak ve antenin ayarlanýp ayarlanmadýðýný belirlemek için aþaðýdaki
kýlavuzlarýn göz önünde bulundurulmasý tavsiye edilir:
1) SWR düþük kanallarda yüksek kanallardan daha yüksekse anteni uzatýn.
2) SWR yüksek kanallarda düþük kanallardan daha yüksekse anteni kýsaltýn.
Anteni ayarladýktan sonra tüm kanallarda SWRnin yeniden kontrol edilmesi tavsiye edilir.
Anteni takmak için en iyi konum tavanýn merkezidir, çünkü topraklama düzlemi her yönde orantýlýdýr; aracýn yan
tarafýna veya baþka bir parçasýna takma, topraklama düzlemini araç aðýrlýðýna orantýlý yapar. Montajda kullanýlan
kablolar aþaðýdakilere dikkat ederek baðlanmalý ve yerleþtirilmelidir:
- en iyi kalitede, verici ve antenle ayný empedansa sahip düþük kayýplý koaksiyel anten kablosu kullanýn. (bkz.
Þekil 2.39);
-
-
Parazit ve arýzalarý önlemek için koaksiyel kablo, mevcut kablo tesisatýndan (TV, radyo, telefon, yükselticiler
ve diðer elektronik cihazlar) uygun bir mesafede (minimum 50 mm) olmalýdýr. Kabinin metalik yapýsýndan
asgarimesafeyi koruyun. Kablonun sol veya sað tarafta takýlmasý tercih edilir;
anten desteðinin araç topraklamasýna kusursuz þekilde baðlanmasý için anteni sabit konumda takmak üzere
gövdede açýlan deliðin alt kýsmýný temizleyin;
anteni radyoya baðlayan koaksiyel kablo, büyük bir dikkatle takýlmalýdýr. Kabloyu sýkýþtýrabilecek veya þeklini
bozabilecek kavisler veya kývrýmlardan kaçýnýn. Kablolarýn dolaþmasýndan kaçýnýn. Kabloyu mümkün olduðunca
kýsaltýn. Koaksiyel kablodaki her türlü kusurun, radyo vericisinde ciddi parazite neden olabileceðini unutmayýn.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-76
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
-
kabloyu yönlendirmek için mevcut delikleri kullanýn. Ýlave deliklerin açýlmasý gerekirse gövdeyi korumak için
gereken tüm önlemleri alýn (pas koruyucu boya, kalkan vs. kullanýn);
- maksimum güç aktarýmýný saðlamak için anten tabanýnda ve cihaz sabitlemesinde araç topraklamasýna iyi bir
baðlantý saðlayýn.
Radyo vericileri genel olarak ön göðüste vites kolu alanýna veya sürücünün üst tarafýnda tavan rayýna takýlýr (bkz.
Þekil 2.40).
Þekil 2.38
98915
1. Anten desteði - 2. Conta (yedek parçalar için P/N 244614) - 3. Sabit mafsal kapaðý (yedek parçalar için P/N
217522) - 4. Tespit vidasý M6x8.5 (2 Nmye tork) - 5. Anten (komple çubuk için yedek P/N 675120) - 6. Tavan
- 7. Anten uzatma kablosu
Þekil 2.39
99349
1. Anten konnektörü - 2. Topraklama kablosu - 3. Yalýtýcý - 4. Sinyal kablosu - 5. Kapasitör (100 pF) - 6. Kablo RG
58 (tipik empedans = 50 ?) - 7. Kelepçe - 8. Koruyucu kapak - 9. Konnektör (N.C SO - 239) alýcý-verici tarafý - 10.
Test uygulamalý etiket - 11. 100 pF kapasitör, alt pime lehimlenmeli ve topraklama örgüsüne kývrýlmalýdýr - 12. Alt
pim, kablonun çekirdek iletkenine lehimlenmelidir - 13. Somun
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-77
Electrical System: Modifications and Drawing---Off Power
Þekil 2.40
119358
1. CB alýcý-verici ünitesinin konumu (Þebeke Bandý)
Cep Telefonlarý için iki yollu sistemler
Cep telefonu sistemleri, araçta bulunan güç sistemini kullanarak takýlmalýdýr. Yardýmcý bir sigorta ile Üstyapýcýnýn
konektörüne baðlayýn.
Cihazlar yasal olarak tip onaylý ve sabit (portatif deðil) olmalýdýr. Verici kýsmý aracýn elektronik bileþenlerinden ayrý
düz, kuru bir alana, nemden ve titreþimlerden uzaða takýn.

SWR, mümkün olduðunca bire yakýn olmalýdýr. Tavsiye edilen deðer 1,5ken maksimum izin verilen deðer hiçbir
durumda 2den yüksek olmamalýdýr.

ANTEN KAZANÇ deðerleri mümkün olduðunca yüksek olmalý ve normal durumda 870-960 MHz bandýnda 1,5
dB ve 1710 2000 MHz bandýnda 2 dB civarýndaki ortalama deðerden sapmalarla yeterli mekansal tek tipliliði
saðlamalýdýr.

YAYILAN KABÝN ALANI deðeri mümkün olduðunca düþük olmalýdýr. Kalite hedefi olarak < 1 V/m deðerini öneririz.
Her türlü durumda deðer, geçerli Avrupa yönergelerinde belirtilen sýnýrlarý aþmamalýdýr.

Bu nedenle anten daima araç kabininin dýþýna, mümkünse aþaðý inen baðlantý kablosuna mümkün olduðunca
dik takýlan geniþ metal bir taban üzerine, Üretici talimatlarý ve uyarýlarýna uyarak takýlmalýdýr.
En uygun anten konumu, kabin tavanýnýn ön kýsmýnda, diðer antenlerden en az 30 cm mesafededir.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-78
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Kablolarý baðlarken ve düzenlerken aþaðýdaki önlemlere uyun:
-
özellikle koruyucu kalkan baðlamýnda en iyi kalitede kablo kullanýn;
-
kablo güzergahý, mevcut kablo tesisatýndan uygun bir mesafede (minimum 50 mm) olmalýdýr. Kabinin metalik
yapýsýndan asgari mesafeyi koruyun. Kabloyu aþýrý çekmekten veya kývýrmaktan kaçýnýn. Sol veya sað tarafta
takýlmasý tercih edilir;
-
kesinlikle koaksiyel anten kablosunu uzatmayýn veya kýsaltmayýn;
-
kabloyu yönlendirmek için mevcut delikleri kullanýn. Ýlave deliklerin açýlmasý gerekirse gövdeyi korumak için gereken
tüm önlemleri alýn (pas koruyucu boya, kalkan vs. kullanýn);
-
maksimum güç aktarýmýný saðlamak için anten tabanýnda ve cihaz sabitlemesinde araç topraklamasýna iyi bir
Cep telefonlarý genel olarak ön göðüste vites kolu alanýna veya sürücünün üst tarafýnda tavan rayýna takýlýr.
GPS anten kablosu ve navigasyon sisteminin takýlmasý
GPS antenlerinin doðru ve dikkatli montajý, doðru çalýþma ve maksimum performans için son derece önemlidir.
Antenler mümkünse görülemeyecekleri saklý bir konuma takýlmalýdýr.
GPS anteninin düzenlenmesi hassas bir konudur. Uydudan alýnan sinyalin gücü çok zayýftýr (yaklaþýk 136 dBm), bu
yüzden herhangi bir engel, alýcýnýn kalitesini ve performansýný etkileyebilir.

SWR, mümkün olduðunca bire yakýn olmalýdýr. Tavsiye edilen deðer 1,5ken maksimum izin verilen deðer, GPS
frekansý aralýðýnda (1575.42 ± 1.023 MHz) hiçbir durumda 2den yüksek olmamalýdýr.

ANTEN KAZANÇ deðerleri mümkün olduðunca yüksek olmalý ve normal durumda 1575.42 ± 1.023 MHz bandýnda
1,5 dB civarýndaki ortalama deðerden sapmalarla yeterli mekansal tek tipliliði saðlamalýdýr.
GPS anteni, gökyüzüne maksimum görüþ alaný saðlayan bir konumda takýlmalýdýr.
Asgari görüþ açýsý, 90° olmalýdýr. Gökyüzünü görüþ imkaný, nesneler veya metalik yapýlarla engellenmemelidir. Montaj
konumu yatay olmalýdýr.
GPS anteni için ideal konum, araç ön camýnýn ortasý ve tabanýnda plastik ön göðsün altýdýr. Anteni kabindeki hiçbir
metalik yapý türünün altýna takmayýn. GPS antenini, baþka bir antenden 30 cmden daha uzak bir mesafeye yerleþtirin.
Kablolarý baðlarken ve düzenlerken aþaðýdaki önlemlere uyun:
-
özellikle koruyucu kalkan baðlamýnda en iyi kalitede kablo kullanýn;
-
kablo güzergahý, mevcut kablo tesisatýndan uygun bir mesafede (minimum 50 mm) olmalýdýr. Kabinin metalik
yapýsýndan asgari mesafeyi koruyun. Kabloyu aþýrý çekmekten veya kývýrmaktan kaçýnýn. Sol veya sað tarafta
takýlmasý tercih edilir;
-
kesinlikle koaksiyel anten kablosunu uzatmayýn veya kýsaltmayýn;
-
kabloyu yönlendirmek için mevcut delikleri kullanýn. Ýlave deliklerin açýlmasý gerekirse gövdeyi korumak için
-
gereken tüm önlemleri alýn (pas koruyucu boya, kalkan vs. kullanýn);
maksimum güç aktarýmýný saðlamak için anten tabanýnda ve cihaz sabitlemesinde araç topraklamasýna iyi bir
Navigasyon sistemleri, araçta bulunan güç sistemini kullanarak takýlmalýdýr. Yardýmcý bir sigorta ile Üstyapýcýnýn
konektörüne baðlayýn.
Cihazlar yasal olarak tip onaylý ve sabit (portatif deðil) olmalýdýr. Verici kýsmý aracýn elektronik bileþenlerinden ayrý
düz, kuru bir alana, nemden ve titreþimlerden uzaða takýn.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-79
IVECO orijinal radyonun takýlmasý
Radyo, iki konfigürasyonda gelir:
-
CD çalar ile
-
CD + MP3 çalar ile
IVECO radyo, CAN aðý üzerinde sisteme dahil edilmiþtir ve aþaðýdakilere olanak tanýr:
-
konfor kontrol paneline mesaj tekrarlamasý
-
araç hýzýna göre ses seviyesi ayarý
-
Yakýnsama V2 sistemine entegrasyon
-
gövde bilgisayarý ile tanýma/hýrsýzlýk önleme sistemi
Orijinal radyo yoksa, pazar sonrasý bir radyo takýlabilir.
Þekil 2.41
Hava baðlantýsý
Radyo konnektörü
Kutu
pimi
Açýklama
A1
CAN-B (CAN-H)
A2
NC
A3
CAN-A (CAN-L)
A4
Sabit 12V (KL 30)
A5
Otomatik Anten
A6
NC
A7
NC
A8
GND (KL31)
B1
LS RR +
B2
LS RR -
B3
LS RF +
B4
LS RF -
B5
LS LF +
B6
LS LF -
B7
LS LR +
B8
LS LR -
B9
MAUS Bus çýkýþý
B 10
MAUS Bus giriþi
128829
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-80
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
2.16.3 Ýlave donaným
Ayarlanan güç beslemesi sistem geriliminden daha yüksek bir gerilim gerektiriyorsa bunun, uygun bir DC/DC 1224V konvertör vasýtasýyla elde edilmesi gerekir. Konvertörün güç kablolarý, hiçbir bobin içermeden mümkün olduðunca
kýsa olmalý ve referans düzleminden asgari mesafeyi korumalýdýr.
!
NOT
Önceden bulunan elektronik sistemlerle (Yavaþlatýcýlar, Ekstra ýsýtýcýlar, Kuyruk milleri (PTO), Klimalar,
Otomatik þanzýmanlar, Telematikler ve Hýz sýnýrlayýcýlar) etkileþime girebilecek cihazlar takýlýrsa
uygulamayý iyileþtirmek için IVECO ile temasa geçiniz.
Temel sistemle parazit yaratabilecek iþlemler için sistemin doðru takýldýðýndan emin olmak üzere
diyagnostik kontrolleri yapýlmasý gerekir. Bu testler araç içi diyagnostik ECUleri (Elektronik Kontrol
Üniteleri) kullanarak veya IVECO servisi tarafýndan yapýlabilir.
Çalýþmanýn IVECO yönergelerine uygunsuz þekilde yapýlmasý durumunda IVECO araç garantisini
feshetme hakkýný saklý tutar.
!
!
Onaylanmamýþ alýcý-verici cihazlarýn kullanýlmasý veya yardýmcý yükselticilerin takýlmasý, araca
takýlan elektrikli/elektronik ünitelerin doðru çalýþmasýný etkileyebilir, sonucunda araç ve/veya sürücü
güvenliðine olumsuz etki edebilir.
Onaylanmamýþ alýcý-verici ünitelerin kullanýlmasýndan veya yardýmcý yükselticilerin takýlmasýndan
k a y n a k l a n a n s i s t e m h a s a r l a r ý n d a n h i ç b i r i s i g a r a n t i k a p s a m ý n d a o l m a y a c a k t ý r.
Araç sistemi, tüm standart donanýma gereken gücü saðlayacak þekilde tasarlanmýþtýr. Her bir donaným parçasýnýn
kendi iþlevi için kendine özgü korumasý ve uygun kablo boylarý vardýr.
Ýlave donanýmlarýn takýlmasý, uygun koruma hazýrlýðýný içermeli ve araç sistemini aþýrý yüklememelidir.
Ýlave cihazlarýn topraklama baðlantýlarý, uygun boyda bir kablo ile yapýlmalýdýr. Mümkün olduðunca kýsa olmalý ve
aracýn þasisine göre cihazýn hareketine olanak tanýmalýdýr.
Eklenen yüklerin gerektirmesi sonucu daha yüksek kapasitede aküler kullanýlýrsa isteðe baðlý aküler veya daha yüksek
kapasitede alternatörler takýlmasý tavsiye edilir.
Sistemin bileþenlerinden bazýlarýna (örneðin marþ motoru) hasar vermemek için her türlü durumda akülerin kapasitesindeki
artýþ, IVECO tarafýndan isteðe baðlý bir ekstra olarak sunulan maksimum deðerleri %20 ila 30 aþmamalýdýr. Daha
büyük kapasiteler gerekirse aþaðýda açýklanan þekilde gereken yeniden þarj düzenlemelerini yaparak ilave aküler
kullanýn.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-81
Yardýmcý aküler
Araç devresine yardýmcý bir akü dahil edilmesi, araç sistemine entegre ayrý bir yeniden þarj sistemi gerektirecektir.
Bu durumda tüm akülerin doðru þekilde yeniden þarj olmasýný saðlamak için orijinal olarak takýlanlarla ayný kapasitede
yardýmcý aküler kullanýn.
Yardýmcý akü takýlýrsa aþaðýdakileri kullanmak mümkündür:
a) yeniden kombine edilen aküler (AGM veya jel)
b) klasik aküler.
Her iki durumda da akü, araçtaki yolculardan tamamen ayrýlmalýdýr. Aþaðýdaki durumlara karþý uygun bir hava geçirmez
kap kullanýlabilir:
-
buhar kaçaðý (örneðin alternatör gerilim regülatörü arýzasý durumunda);
-
akü patlamasý;
-
aracýn devrilmesi halinde elektrolit kaçaklarý.
a) tipi aküler kullanýlmasý durumunda:
-
yolcu bölmesi dýþ kýsmýna bir menfez açýlmalýdýr.
b) tipi aküler takýlmasý durumunda aküler þunlarla donatýlmalýdýr:
-
Gazý dýþarý üflemek üzere asit püskürmelerini dýþarýya aktarmak üzere bir boru takýlmýþ bir sistemli kapak;
-
gözenekli bir ýzgara (alev tutucu) kullanan bir alev geri dönüþ sistemi.
Ayrýca gaz çýkýþý, mekanik/elektrikli/elektronik elemanlar ve parçalarýn yaný sýra kývýlcým ateþlemesine yatkýn parçalardan
mümkün olduðunca uzakta olmalýdýr. Egzoz, akünün içinde vakum oluþmayacak bir þekilde yerleþtirilmelidir.
!
Eklenen akünün topraklama baðlantýsý, mümkün olduðunca kýsa, yeterli bölümde bir kablo
kullanarak yapýlmalýdýr.
Þekil 2.42
8888
102439
NOT. DÝYAGRAM, SADECE ÖRNEK AMAÇLI GÖSTERÝLMÝÞTÝR
1. Standart akü - 2. Yardýmcý akü - 3. Dahili regülatörü olan alternatör - 4. Marþ motoru - 5.
Kontak anahtarý -6. Uzaktan kumanda anahtarlarý - 6B. Sadece yardýmcý aküden (2) güç alan
yüklere göre boyutlanan uygun bir uzaktan kumanda anahtarý - 7. Akü yeniden þarj uyarý lambasý
yoktur
!
Tüm akülerin alt kýsmýndaki hatlarýn hepsi, olasý bir arýza durumuna karþý yeterli þekilde korunmalýdýr.
Yeterli korumanýn saðlanmamasý, yangýn tehlikesine yol açabilir ve insanlar açýsýndan tehlikeli
olabilir.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-82
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Yardýmcý alternatörler
Aracýn elektrik sistemi, takýlan donaným parçalarýna gereken gücü beslemek üzere tasarlanmýþtýr. Kendi iþlevleri
baðlamýnda tüm donaným parçalarý için hem özel koruma, hem de doðru kablo boyutlarý saðlanmýþtýr.
Yardýmcý donaným parçalarýnýn eklenmesi, uygun korumalar içermeli ve araç sistemini aþýrý yüklememelidir.
Standart aküye paralel olarak ekstra bir akü kullanýlmasý durumunda bir aðýr hizmet alternatörünün kullanýlmasý veya
bir yardýmcý alternatör takýlmasý önerilir.
Yanlýþlýkla akü baðlantýsýnýn ayrýlmasý sonucu takýlan elektrikli/elektronik donaným parçalarýna olasý bir hasardan
kaçýnmak için yardýmcý alternatör, Zener diyot redresörlerle donatýlmýþ türde olmalýdýr. Ayrýca her bir tek alternatörde
hatalý akü þarjýný gösteren bir uyarý lambasý veya bir LED olmalýdýr.
Yardýmcý alternatör standart alternatörle ayný özelliklere sahip olmalý ve kablolarý doðru boyda olmalýdýr.
Sistemde, bu kýlavuzda açýklananlar dýþýnda uyarlamalar yapýlmasý halinde (örneðin paralel olarak birkaç akü
eklenmesi), iþlemin IVECO uzmanlarý ile birlikte yapýlmasý gerekir.
Þekil 2.43
128830
128831
NOT. DÝYAGRAM, SADECE ÖRNEK AMAÇLI GÖSTERÝLMÝÞTÝR
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2.16.4
2-83
Akým çekme
Aþaðýda, mevcut gücü çekmenin mümkün olduðu noktalarla ilgili bilgi ve gözlem talimatlarý verilmiþtir.
Þekil 2.44
114081
1. Üstyapýcý baðlantý noktasý - 2. Kabin/motor bölmesi arasýndan kablolarýn geçiþi - 3. Üstyapýcýlarýn konnektörü
(kabin iç kýsmý)
CBAdan (aküde) akým çekilmesi
Aküye pozitif (+) saðlamak ve hizmetleri (CBA) korumak için bir kontrol ünitesi takýlmýþtýr.
Þekil 2.45
143781
Ref.
1
2
3
4
5
6
Ýþlev
Alternatör motoru için pozitif +30
Motor açýklýðý merkezi ünitesi CVM için pozitif
CPL Ön göðüs kontrol ünitesi ikincil yükleri için pozitif +30
CPL Ön göðüs kontrol ünitesi ana yükleri için pozitif +30
Kutu OPT için pozitif +30
Pozitif +30 Üstyapýcý arayüzü için kablo tesisatý
Sigorta
aralýðý (A)
500
150
70
70
50
-
Bölüm
(mm 2 )
50
35
10
10
6
-
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-84
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Önlemler
Genel olarak aþaðýdakiler mantýklý yaklaþýmlardýr:
gerektiðinde kapaðýn yanýna takýlabilen uygun sigortalar kullanmak;
eklenen kablolarý özel kýlýflar veya oluklarda korumak, bunlarý, madde 2.16.5e göre takmak.
Ve CBA takarken aþaðýdakiler gereklidir:
sigortalarý yerlerinden çýkartmaktan kaçýnýn;
terminalleri saplamalara takýn ve somunlarla sabitleyin (M5 flanþlý somun, kendinden kilitli somun, vs.) Somunlarý
torka (4 ÷ 6 Nm) sýkýn;
ardýndan Þekil 2.45de gösterildiði gibi þeridin deliðini akü terminalinin saplama cývatasýna takarak (no. 6, Þekil 2.46da
CBAya dahil) ve özel somunu gereken torka (8.8 ÷ 13.2 Nm) sýkarak CFO kontrol ünitesini (isteðe baðlý sigorta
kontrol ünitesi) CBA kontrol ünitesine sabitleyin.
Þekil 2.46
CBA
AKÜ
CBA
AKÜ
CFO
116173
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-85
Akýmýn alýnabileceði tek noktalar (2) þekilde gösterilmiþtir. Gösterilmeyen noktalardan akým almak kesinlikle yasaktýr.
Þekil 2.47
134133
1. Akü negatif terminalinin (-) elektrik sisteminden hýzlý ayrýlmasý için kol - 2. Tek akým alma noktalarý
!
Onaylanmamýþ noktalardan akým çekilmesi kesinlikle yasaktýr. YANGIN TEHLÝKESÝ.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-86
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Ön göðsün altýndaki sigorta ve röle kutusu
Yerine oturan bir çekmece ile kapatýlan özel bir bölmede bulunur.
Þekil 2.48
140854
Sadece tanýmlanan türde ve nominal akým deðerlerinde sigortalar kullanýlmalýdýr Yangýn tehlikesi.
Sigortalar, sadece tahrik olma sebebi ortadan kaldýrýldýktan sonra deðiþtirilmelidir. Kablolar, bütünlükleri açýsýndan
kontrol edilmelidir.
Tablo 2.23
Kullaným
Sigorta
Nominal kapasite
F-12
7.5 A
Sað kýsa far
F-13
7.5 A
Sol kýsa far far ayarý düzelticisi
Cam
regülatörü
elektronikleri
/
gövde
bilgisayarý
/
ünite
motor
bölmesi
F-31
3A
kontrol ünitesi
Dýþa açýlan kapý
F-32
15 A
Hava ýsýtýcý / çakmak
F-33
15 A
F-34
15 A
Akým çekme
F-35
10 A
Debimetre/ESP8 sensörleri/Yavaþlatýcý/ABS8 elektronikleri
F-36
20 A
Merkezi kilitleme
Marþ anahtarý altýnda çeþitli yükler
F-37
5A
Gövde bilgisayarý güç beslemesi
F-38
10 A
Klima elektronikleri/arka sensör elektronikleri/radyo/takograf/motor
F-39
15 A
bölmesi kontrol ünitesi
F-40
10 A
Sol ýsýtmalý arka cam
Sað ýsýtmalý arka cam
F-41
10 A
F-42
5A
Geri vites lambalarý
F-43
20 A
Ön cam sileceði/far yýkayýcýsý
Yedek
F-44
F-45
3A
Cam regülatörü elektronikleri
F-46
Yedek
F-47
25 A
Sol cam regülatörü
F-48
25 A
Sað elektrikli cam
Radyo elektronikleri/C1 veya C3 elektronikleri/kamera elektronikleri/arka
F-49
15 A
sensör elektronikleri/ýsýtmalý koltuklar/kurulum soketi
Hava yastýðý
F-50
5A
F-51
5A
Takograf
F-52
Yedek
F-53
7.5 A
Gösterge paneli/ Arka sis lambasý
Röle
T01
T11
T12
T13
Table 2.24
Kullaným
Sað ve sol kýsa farlar
Isýtmalý arka cam
Ön cam sileceði/ön cam yýkayýcýsý
Hava ýsýtýcý/elektrikli çakmak/elektrik prizi/cam regülatörü elektronikleri/cam
regülatörü
Nominal kapasite
30 A
30 A
30 A
50 A
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-87
Motor bölmesindeki sigorta kutusu ve röle (Daily MY 2009 EURO V)
Þekil 2.49
125315
Tablo 2.25
Sigorta
F-0
F-1
F-2
F-3
F-4
F-5
F-6
F-7
F-8
F-9
F-10
F-11
F-14
F-15
F-16
F-17
F-18
F-19
F-20
F-21
F-22
F-23
F-24
F-30
Kullaným
Kýzdýrma bujileri
ABS8 veya EPS8 veya ASR
ECU ESV 1 (otomatik vites kutusu)
Kontak anahtarý
Yan iþaret lambalarý
Isýtýcý veya klima kontrol fanlarý
Ön cam yýkayýcýsý
Korna
EDC 17 (ikincil yükler)
Sað uzun far
Sol uzun far
römork giriþi
EDC 17 (ana yükler)
ECU ESV 1
Fan elektromanyetik kaplini
Yakýt filtresi ýsýtýcýsý
Yakýt pompasý
Isýtmalý aynalar ve ön cam 13 pimli römork soketi
ECU ESVI kuyruk mili (PTO)
Sol ve sað sis lambasý
Nominal kapasite
60 A
40 A
30 A
30 A
30 A
30 A
20 A
40 A
20 A
7.5 A
15 A
7.5 A
7.5 A
5A
10 A
10 A
5A
25 A
15 A
25 A
15 A
15 A
15 A
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-88
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Tablo 2.26
Röle
T02
T03
T05
T06
T07
T08
T09
T10
T14
T17
T19
T20
Kullaným
Sað ve sol uzun farlar
Korna
Fan elektromanyetik kaplini güç beslemesi
Yan iþaret lambalarý
Isýtýcý veya klima kontrol fanlarý
EDC 17 (ana röle)
Yakýt pompasý
MODUS veya E.A.SY. diyagnozu
Nominal kapasite
20 A
20 A
20 A
20 A
50 A
30 A
30 A
20 A
20 A
20 A
20 A
20 A
Tablo 2.27
Kapalý kontrol ünitesi
Havalý süspansiyon
F-29
F-54
F-25
F-26
F-27
F-30
Kullaným
Ön cam yýkayýcýsý açýk/kapalý
1.st/2.nd ön cam sileceði hýzý
Isýtmalý dikiz aynalarý / ýsýtmalý ön cam ýsýtmasý
Yavaþlatýcý açýkken fren lambalarýnýn etkinleþtirilmesi
Nominal kapasite
40 A
40 A
10/20 A
10/20 A
20 A
20 A
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-89
Motor bölmesindeki sigorta ve röle kutusu (Daily MY 2006 EURO 4)
Þekil 2.50
125315
Tablo 2.28
Sigorta
F-0
F-1
F-2
F-3
F-4
F-5
F-6
F-7
F-8
F-9
F-10
F-11
F-14
F-15
F-16
F-17
F-18
F-19
F-20
F-21
F-22
F-23
F-24
F-30
Kullaným
Ateþleme kýzdýrma bujileri
ECU ESV1 (otomatik vites kutusu)
Kontak anahtarý
Yan lambalar
Isýtýcý veya klima fanlarý
Uyarý kornasý
Sað uzun far
Sol uzun far
EDC 16, T02, T14 yardýmcý ýsýtýcý
ESVI ECU - T09
Yakýt pompasý
ESVI ECU kuyruk mili (PTO)
Nominal kapasite
60 A
40 A
30 A
30 A
30 A
30 A
20 A
20 A
40 A
20 A
7.5 A
15 A
7.5 A
7.5 A
5A
10 A
10 A
5A
25 A
15 A
25 A
15 A
15 A
15 A
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-90
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Tablo 2.29
Röle
T02
T03
T05
T06
T07
T08
T09
T10
T14
T17
T19
T20
Kullaným
Uyarý kornasý
Yan lambalar
EDC 16 (ana röle)
Yakýt pompasý
Sol ve sað sis lambalarý
Nominal kapasite
20 A
20 A
20 A
20 A
50 A
30 A
30 A
20 A
20 A
20 A
20 A
20 A
Tablo 2.30
Kontrol
ünitesine
T25
T26
T27
T30
Kullaným
Ön cam sileceði açma/kapatma
Ön cam sileceði hýzý 1.st& 2.nd
Nominal kapasite
10/20 A
10/20 A
20 A
20 A
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-91
Motor bölmesindeki sigorta ve röle kutusu (Daily MY 2006 EURO 3)
Þekil 2.51
125315
Tablo 2.31
Sigorta
F-0
F-1
F-2
F-3
F-4
F-5
F-6
F-7
F-8
F-9
F-10
F-11
F-14
F-15
F-16
F-17
F-18
F-19
F-20
F-21
F-22
F-23
F-24
F-30
Ateþleme kýzdýrma bujileri
ABS 8 veya EPS 8
ABS 8 veya EPS 8
Kullaným
Yardýmcý yakýt filtresi ýsýtýcýsý
Kontak anahtarý
Yan lambalar
Uyarý kornasý
Sað uzun far
Sol uzun far
EDC 16, T02, T14 yardýmcý ýsýtýcý
T09
Yakýt pompasý
Kuyruk mili (PTO)
Nominal kapasite
60 A
40 A
30 A
20 A
30 A
20 A
20 A
40 A
20 A
7.5 A
15 A
7.5 A
7.5 A
5A
10 A
10 A
5A
25 A
15 A
25 A
15 A
15 A
15 A
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-92
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Tablo 2.32
Röle
T02
T03
T05
T06
T07
T08
T09
T10
T14
T17
T19
T20
Kullaným
Uyarý kornasý
Yan lambalar
EDC 16 (ana röle)
Yakýt pompasý
Nominal kapasite
20 A
20 A
20 A
20 A
50 A
30 A
30 A
20 A
20 A
20 A
20 A
20 A
Tablo 2.33
Kontrol ünitesine
dahil olmayanlar
T25
T26
T27
T30
Kullaným
Ön cam sileceði açma/kapatma
Ön cam sileceði hýzý 1.st & 2.nd
Nominal kapasite
10/20 A
10/20 A
20 A
20 A
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-93
Ýsteðe baðlý sigorta kutusu (Daily MY 2006 EURO 3, EURO 4, EURO V)
Þekil 2.52
125314
Tablo 2.34
Röle
T04
T16
T15
T22
T18
T24
T23
T21
Çekme ref.
1
12
3
4
6
7
9
10
Kullaným
ABS AÇIK konumda iken yavaþlatýcýyý kapatma
Far yýkayýcýsý
Hava ýsýtýcý
Fan elektromanyetik kaplini 2. hýzýnd
Çalýþtýrma onayý
Kuyruk mili (PTO) tahrik etkinleþtirme
Klima kompresörünün açýlmasý
EC 16 için kompresör AÇIK sinyali
Nominal kapasite
10/20 A
30 A
30 A
30 A
30 A
30 A
30 A
20 A
Tablo 2.35
Sigortalar
F-55
F-25
F-28
F-27
Çekme ref.
2
5
8
11
Yardýmcý klima
Klima kontrol sistemi
Arka diferansiyel kilidi
Far yýkayýcýsý
Kullaným
Nominal kapasite
30 A
30 A
30 A
20 A
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-94
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Kabinin içinden dýþýna kablolarýn geçirilmesi
Elektrik kablolarý, kabinin dýþýndan motor bölmesine, fren servosunun yanýndaki ön bölme sacý kaplinine açýlan
beþ adet 10 mm çapýndaki delikten geçirilebilir. Motor bölmesinden kabine duman geçiþini önlemek için kablo geçiþ
noktasýnýn sýzdýrmazlýðýný saðlayýn.
Þekil 2.53
119355
!
Bu prosedüre uyulmamasý sonucu meydana gelen hasarlar, garanti kapsamýnda deðildir.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-95
Maxifuse ve megafuse sigortalar
Yüksek emiþte akým çekimini korumak için sigorta tutucular IVECO maðazalarýndan temin edilebilir.
Bunlar araçta bulunan alana baðlý olarak Üstyapýcý tarafýndan (akü çekme terminaline mümkün olduðunca yakýn bir
þekilde) yerleþtirilmelidir.
Þekil 2.54
119357
Kapasite
IVECO ref.
no.
Kablo bölümü
Kapasite
IVECO ref.
no.
Kablo bölümü
kit 40A
4104 0110 KZ
10 mm 2
kit 100A
4104 0112 KZ
25 mm2
kit 60A
4104 0111 KZ
10 mm 2
kit 125A
4104 0113 KZ
35 mm2
kit 150A
4104 0114 KZ
50 mm2
Birkaç kabloyu bir araya toplarken daha düþük ýsý daðýlýmýný dengelemek için tek bir kablonun nominal deðerine
kýyasla akým yoðunluðunun düþeceðine dikkat edilmelidir.
Motoru sýk çalýþtýrýlan araçlarda akým çekme ve kýsa motor dönüþ süresi olduðunda (örneðin soðutucu gövdesi
olan araçlar) akünün verimli kalmasýný saðlamak için akü düzenli aralýklarla þarj edilmelidir.
Fiþler ve terminallerle baðlantýlar, korumalý, dýþ havaya dayanýklý türde olmalýdýr. Araca orijinal takýlanlarla ayný
türde bileþenler kullanýlmalýdýr.
Özel gövde yapýmý veya araç dönüþümü sebebiyle ünitelerin ve komplelerin (çeþitli bileþenler vs.) yerlerinin
deðiþtirilmesi gerekirse bu deðiþime ancak aþaðýdaki koþullarsa izin verilir:
Bir bileþenin orijinal sisteme ait bir kablo güzergahýnýn hemen yanýna takýlmasý veya bir kablo güzergahýnýn
deðiþtirilmesi gereken durumda bütünlüðünü korumak suretiyle (kesim yapýlmamalý) yeri deðiþtirilebilir.
Þekil 2.55
!
EVET
Normal
Prosedüre uyulmamasý sonucu meydana gelen hasarlar, garanti kapsamýnda olmayacaktýr.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-96
ÞASÝ UYGULAMALARI
2.16.5
D AILY
Ýlave Devreler
Bunlar, bir sigorta vasýtasýyla aracýn ana devresinden ayrýlmalý ve korunmalýdýr.
Kullanýlan kablolar, ilgili iþlevlere uygun boyda olmalý ve yalýtýmlarý düzgün olmalýdýr. Bunlar ayný zamanda kýlýflarda
uygun korumalý olmalý (PVC uygun deðildir) veya birden çok iþlev olmasý halinde esnek kanallardan yönlendirilmeli
(esnek kanallar için poliamit tipte 6 plastik kullanýlmasýný öneririz) ve darbe ve ýsý kaynaklarýndan korumalý bir yere
doðru þekilde takýlmalýdýr. Diðer bileþenlerle, özellikle de üstyapýnýn elektrik içeren kenarlarýna takýlmasýndan kaçýnýn.
Bu kablolarýn yapýsal bileþenlerden (traversler, profiller vs.) geçirilmesi, uygun kablo kanallarý veya korumalarý
kullanarak yapýlmalýdýr; önce kablolar yalýtýmlý kablo kelepçeleri ile (örneðin naylondan yapýlmýþ) yeterli aralýklarda
(yaklaþýk 200 mm) ayrý bir þekilde sabitlenmelidir.
Harici paneller durumunda, su, toz veya duman giriþi riskini önlemek için kablo ve panelin her ikisinde de uygun bir
sývý conta kullanýn. Elektrik kablo demetleri ile diðer bileþenler arasýna aþaðýdaki þekilde uygun bir mesafe koyun:
- statik bileþenlerden 10 mm;
- hareketli bileþenlerden 50 mm (minimum mesafe = 20 mm);
- ýsý üreten bileþenlerden (örneðin motor egzozu) 150 mm.
Mümkün olduðunda yüksek emilen yoðunlukta (örneðin elektrikli motorlar, solenoid valfleri) parazit yaratan sinyal
kablolarý ve sensörler gibi düþük emilen yoðunluklara duyarlý sinyaller için, her iki durumda da aracýn metal yapýsýna
mümkün olduðunca yakýn bir konumu koruyarak farklý bir kablo güzergahý izlemek iyi bir uygulamadýr.
Fiþler ve terminal baðlantýlarý, hava koþullarýna dayanýklý bir þekilde ve araçta orijinal olarak kullanýlanlar ile ayný
türde bileþenler kullanarak korunmalýdýr. Akým çekiþine göre aþaðýdaki tabloda gösterilen özelliklere sahip kablolar
ve sigortalar kullanýn:
Tablo 2.36
Maksimum kesintisiz akým 1 ) (A)
0
4
8
16
25
33
40
60
80
100
4
8
16
25
33
40
60
80
100
140
Kablo kesiti (mm2)
Sigorta kapasitesi 2) (A)
0.5
1
2.5
4
6
10
16
25
35
50
5
10
20
30
40
50
70
100
125
150
1) 30 saniyeden daha uzun kullanýmlar için.
2) Konuma ve buna baðlý olarak mahfazada ulaþýlabilecek sýcaklýða göre maksimum kapasitelerinin %70 - %80ine kadar yüklenebilecek sigortalar
seçin.
!
Sigortalar, akým toplama noktasýna mümkün olduðunca yakýn baðlanmalýdýr.
Önlemler
-
Elektrikli aksesuarlarýn yanlýþ takýlmasý, yolcu güvenliðini etkileyebilir ve araçta aðýr hasara neden olabilir. Herhangi bir
sorunuz varsa IVECO ile temasa geçiniz.
-
Elektromanyetik gereklilikler (EMI) için tercihi bir yolun tanýmlandýðý sinyal aktarma kablolarýyla (örneðin ABS)
baðlamaktan kaçýnýn.
-
Birkaç kabloyu bir araya toplarken daha düþük ýsý daðýlým kapasitesini telafi etmek için akým yoðunluðu, tek
kablonun nominal deðeriyle ilintili olarak düþürülmelidir.
-
Sýk motoru çalýþtýrýlan araçlarda sýnýrlý motor çalýþma süreli güç çekiþleri varken (örneðin soðutmalý gövdesi olan
araçlar), en üst düzeyde verimi korumak için düzenli akü þarjý gereklidir.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-97
2.16.6
Dingil Mesafesi veya Uzantýdaki Deðiþiklikler kaynaklý Kablo Demeti Uyarlamalarý
Yeni bir dingil mesafesi ve uzantý yüzünden þasideki kablo uzunluðu deðiþirse standart araçta kullanýlan ile ayný
özelliklere sahip su geçirmez bir baðlantý kutusu kullanýlmalýdýr. Kablolar, konnektörler, terminal bloklarý, kanallar vs.
gibi kullanýlan bileþenler, orijinal olarak kullanýlanlar ile ayný türde olmalý ve doðru þekilde takýlmalýdýr.
Elektronik kontrol cihazý iþlevi söz konusu olduðunda eklentilere izin verilmez: kablo, araçta kullanýlan ile ayný teknik
özelliklere sahip ve uygun uzunlukta yeni bir kablo ile deðiþtirilmelidir.
2.16.7
Römork için hazýrlýk
Arka lambalar römorkta da kullanýlmýþsa araca 13 pimli bir römork noktasý takýn.
Doðrudan orijinal donaným arka lambalara baðlantýya izin verilmez. Orijinal araç arka lambalarýna baðlantý, akým aþýrý
y ü k l e m e l e r i n i n a r a ç i ç i b i l g i s a y a r d a ç a l ý þ m a h a t a s ý o l a r a k g ö s t e r i l m e s i n e n e d e n o l a b i l i r.
Sistemde bu kýlavuzda açýklananlar dýþýnda deðiþiklikler yapmak gerekirse (örneðin LED lambalarýnýn eklenmesi),
iþlem, Iveco ile iþbirliði içerisinde yapýlmalýdýr.
a) Üstyapýcý tarafýndan eklenen römork konnektörü
Araç bir römork noktasý ile sipariþ edilmemiþse, yedek parça departmanýndan bir set sipariþ edilebilir. Þunlarý içerir:
- elektronik kontrol ünitesi;
- kontrol ünitesi tespit braketleri;
- kontrol ünitesini kaput kablosu ve þasi kablosu bölümlemesi ile baðlamak için ön bað;
- 13 kutuplu konnektörü olan þasi kablosu.
Montaj
Doðru montajý saðlamak için aþaðýdaki talimatlar izlenmelidir:
-
elektronik kontrol ünitesini, resimlerde gösterildiði gibi radyatörün yanýndaki brakete takýn.
Þekil 2.56
128835
ÖNDEN GÖRÜNÜM
1. Elektronik kontrol ünitesi 2. Radyatör
128836
ARKADAN GÖRÜNÜM
1. Arayüzle baðlanan konnektörler
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-98
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
- Þasi kablosu ile kabin kablosu arasýndaki gri konnektörü ayýrýn. Diyagramda gösterildiði gibi arayüz baðlantýsý
yapan baðý elektronik kontrol ünitesi ile araçta bulunan baðlantýlar arasýna baðlayýn.
Þekil 2.57
128837
1. Braketli elektronik kontrol ünitesi 2. Kýrmýzý bant (eklenen 13 kutuplu þasi kablosuna baðlanýr) 3. Sarý bant
(kabin/kaput kablosuna baðlanýr) 4. Araçta bulunan þasi kablosuna baðlayýn 5. Þasi topraklamasýna baðlayýn
Þekil 2.57
128838
1. Þasi kablosuna baðlamak üzere (geri vites sensörü baðlantýsýnýn ayrýldýðý yerden) 2. Geri vites sensörüne
baðlamak üzere 3. Þasi topraklamasýna baðlamak üzere 4. Kontrol ünitesi konnektörüne baðlamak üzere
5. Þasiye takmak üzere kablo 6. Römork için 13 pimli soket
Baðlantýlar ve montaj hakkýnda ayrýntýlar için IVECOdan kablo þemalarýný isteyin.
!
Yukarýdaki prosedüre uyulmamasý sonucu aydýnlatma sisteminde meydana gelen hasarlar, garanti
kapsamýnda olmayacaktýr.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-99
b) Fabrikada takýlan römork konnektörü (isteðe baðlý kalem 06520)
Araç, römork konnektörü ile birlikte komple sipariþ edilmiþse, elektronik kontrol ünitesi (önceden yerine takýlmýþtýr),
set þasi kablosu ve 13 kutuplu konnektörden oluþan tam devre teslim edilecektir.
Þekil 2.59
Elektronik kontrol
13 kutuplu konnektör
Arka lambalar
Kabin kablosu ile
baðlantýlar
yok
Chassis cable
Arka lambalar
128839
NOT
Diyagram, sadece örnek amaçlý gösterilmiþtir
13 pimli arayüzün açýklamasý
Tablo 2.37
13 kutuplu
konnektör
pimi
1
2
3
4
Kablo no.
1120
2283
0000
1125
Açýklama
5
3335
6
1175
7
3334
8
9
10
11
2268
7777
8879
0000
Sol arka yön göstergesi ampulü
Sað arka yön göstergesi ampulü
Topraklama
Sað arka gösterge ampulü
Sol ön/sað arka yan lambalar; sol
plaka lambasý, sol
park lambasý
Sað ön/sol arka yan lambalar; sað plaka
lambasý, sað park lambasý
Geri vites lambasý güç beslemesi
CVMde sigorta F23dan sonra
CVMde sigorta F16dan sonra
Topraklama
12
6676
Römork baðlantý kablosu (topraklama)
13
0000
Topraklama
Notlar
1 ampul (21 W, 12 V)
2 ampul (21 W, 12 V)
1 ampul (21 W, 12 V)
1 ampul (5 W, 12 V)
2 ampul (21 W, 12 V)
1 ampul (5 W, 12 V)
1 ampul (21 W, 12 V)
Akü pozitif
Kontakla çalýþan pozitif
Park sensörleri varsa kablo
temin edilecektir
-
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-100
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
2.16.8 Yan Ýþaret Lambalarý
Yerel ve bazý ülkelerde geçerli AB standartlarý, üstyapýcýlar tarafýndan özel olarak üretilen araçlara, aracýn tüm
uzunluðu boyunca yan iþaret lambalarý takýlmasýný þart koþar.
Daily yelpazesi araçlar, yan iþaret lambalarýna elektrik vermek üzere gereken elektrik baðlantýsýný yapmak için özel
terminallerle donatýlmýþtýr.
Dýþ Üstyapýcýlar baðlantýlarý yapmaya ve ilgili ek yapýlara (kutular, vanlar, vs.) lambalarý takmaya dikkat etmelidir.
Diþi konnektörün elektriksel özelliklerinin zamanla deðiþmemesi için IVECO tarafýndan temin edilen kapaðý yerinde
býrakýn.
Aþaðýda, yukarýdaki terminalin þasi-kabindeki konumunun bir çizimi yer alýr.
!
Yan park lambalarýndan akým çekmek mümkün deðildir
Þekil 2.60
0000 Topraklama (pim
1)3390 Sað taraf (pim 2)
3390 Sol taraf (pim 3)
140848
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-101
Tablo 2.38
IVECO kodu Kullanýlacak arayüz
Diþi konnektör
98435341
Yarým kovan
Kablo terminali
Conta (lastik parça)
Araçtaki konnektör
Erkek konnektör
Parça numarasý
Miktar
1
1
3
3
1
98435344
Kapak
Konnektör iþlem þemasý:
Tablo 2.39
Pim
Kablo kodu
1
2
3
0000
3390
3390
Ýþlev
Topraklama
Araç sað iþaret lambalarý
Araç sol iþaret lambalarý
Kablo bölümü
(mm2)
1
1
1
Maksimum akým (A)
10
10
10
Yan ýþýk kýsýcýlarýn zorunlu olmadýðý araçlarda her türlü durum için ilgili konnektörler mevcuttur. Yan ýþýk kýsýcýlarýn
takýlmasý gerekirse gövde bilgisayarýnýn etkinleþtirilmesi için araç bir IVECO servis merkezine getirilmelidir. Toplam
uzunluðu 6 mnin üstünde olan araçlarda yan iþaret lambalarý zorunludur.
2.16.9
Ön göðüsteki acil durum kumandasýnýn kullanýlmasý (isteðe baðlý)
Ön göðüsteki Merkezi Acil Durum Kumandasý, tehlikeli durumlarda kullanýlýr.
Þekil 2.61
140844
1. Acil durum kumandasý
Ön göðüsteki merkezi acil durum kumandasýna basýldýðýnda araç aþaðýdaki þekilde davranýr:
- motor kapanýr;
- dönüþ sinyalleri yanar;
- ikincil yükleri devre dýþý býrakmak için aküdeki ayýrýcý (CBA) çalýþýr;
- kilitler açýlýr ve dönen ve sürgülü kapý açýlýr (orijinal Iveco parçasýysa)
- aydýnlatma lambasý yanýk kalýr
- yan lambalar söner ve tüm yükler engellenir
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-102
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Þekil 2.62
Ayýrýcý
Ayýrýcýyý sýfýrlamak için
sarý düðme
Gösterge:
KIRMIZI ayýrýcý açýk
ÞEFFAF (kapalý) ayýrýcý kapalý
120375
Aracý orijinal durumuna geri getirmek için:
-
tekrar merkezi acil durum kumandasýna basýn;
-
ayýrýcýyý sýfýrlamak için kaputu açýn ve CBAdaki sarý düðmeye basýn;
-
anahtarý STOP (durma) konumuna çevirin;
-
aracý yeniden çalýþtýrýn.
Harici tehlike kontrolü
Bazý dönüþümler, dönüþüm çalýþma konumundayken yön göstergelerinin açýlmasýný gerektirir.
Bu iþlev, siyah gövde bilgisayarý konnektörünün LN35 pimine kesintisiz bir negatif sinyal beslemek, ardýndan bunu çalýþýr hale
getirmek için bir IVECO atölyesine gitmek suretiyle yönetilebilir.
Þekil 2.63
120376
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-103
Repositioning Parts and Mounting Auxiliary
ssemblies
A
and Equipment
2.17
Donanýmý takmak üzere ünitelerin (çeþitli bileþenler, yakýt deposu, stepne vs.) hareket ettirilmesi gerekirse aþaðýdaki koþullarda
iþleme izin verilir:
-
ilgili komplelerin iþlevselliði bozulmamalýdýr;
-
ayný orijinal baðlantý türü korunmalýdýr;
-
yeni aðýrlýk durumu ve daðýlýmý, araçta orijinal olarak belirlenen ile uyumlu olmalýdýr.
Yüksek aðýrlýðý olan çýkýntýlý bileþenler (örneðin aküler) takmak yasaktýr, yapýsal elemanýn üzerine dayanmanýn yaný sýra
destekler, destekleme yüzeyleri veya yan elemanlardan birisi gibi diðer elemanlara sabitlenmelidir.
Tekerlek tutucu
Stepne tutucusu olmayan kabin versiyonlarýnda veya stepne düzenini kaydýrmanýn gerekli olduðu araçlarda hýzlý çýkartmaya
olanak tanýyan ve aracýn sunabileceði hizmete baðlý olarak asgari 7° veya daha büyük bir giriþ açýsý olan özel bir destek yapýlmalýdýr.
Þekiller 2.64 ve 2.65, iki olasý çözümü gösterir.
Stepneyi yan elemanýn aðýna takýlmýþ bir desteði olan aracýn yan tarafýna sabitlemek için yan elemanýn içinde veya dýþýnda yerel
bir takviye plakasý kullanýlmasý tavsiye edilir. Bu plakanýn boyutu, hem tekerleðin aðýrlýðýný, hem de yan elemanda bulunmasý
olasý diðer takviyeleri göz önünde bulundurmalýdýr.
Þekil 2.64
114198
Araç þasisindeki bükülme gerilimini düþük seviyede tutmak için özellikle aðýr ünitelerde alanda bir travers kullanýlmasýný öneririz.
Depolar, kompresörler vs. gibi ilave üniteler takarken benzer bir prosedür benimsenmelidir. Bunlarý yerleþtirirken aðýrlýklarýn
daðýlýmýna dikkat edilmelidir (bkz. madde 1.13). Aracýn çalýþmasýna dikkat ederek yeterli yerden yükseklik saðlanmalýdýr.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-104
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Yeniden yerleþtirme için gereken yeni delikler, yan elemanýn aðýnda, madde 2.3de verilen teknik özelliklere uygun
þekilde, mümkün olduðunca mevcut delikleri kullanmaya özen göstererek açýlmalýdýr.
Þekil 2.65
102451
Debriyaj kontrol deposu
Bu, þasinin ön tarafýndadýr, depo kapaðý çýkartýlmamalýdýr, komplenin bakýma gereksinimi yoktur.
Þekil 2.66
126198
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
2-105
ÞASÝ UYGULAMALARI
Yakýt deposu
Yakýt deposu kapasitesi yetersizse veya depo, üstyapýcýnýn ihtiyaçlarýna uygun deðilse daha büyük kapasitede
veya farklý þekilde bir depo takmak mümkündür. Deðiþimden önce yeni deponun aracýn orijinal konfigürasyonuna
uygun olduðunun kontrol edilmesi önerilir. Aþaðýdaki tablo, orijinal depoya alternatif olarak bulunan farklý IVECO
Depo türlerini gösterir.
Tablo 2.40 Mevcut yakýt depolarý
Þekilli depo (100 l.)
Þekilli depo (70 l.) Ýkizkenar yamuk depo (90 l.) SOL Ýkizkenar yamuk depo (90 l.) SAÐ
Dikdörtgen depo (70 l.)
Dikdörtgen depo (90l.)
Dikdörtgen depo (120l.)
128821
Deponun baþka türde bir depoyla deðiþtirilmesinin, gövde bilgisayarýnýn güncellenmesini gerektireceði unutulmamalýdýr.
Gövde bilgisayarý seviye göstergesi sinyallerini iþleyip bunlarý belirli bir depo tasarýmýnýn boþalma kuralý ile
iliþkilendirdiði için farklý türde depolarýn kullanýlmasý, yakýt tüketimi, artýk aralýðý vs. gibi ayarlarýn yeniden ayarlanmasý
gerektiði anlamýna gelir
NOT
Yakýt depolarý tasdike tabidir.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-106
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Retarder Installation
2.18
Yavaþlatýcýnýn Takýlmasý
Þanzýmana (ayrý bir kurulum olarak) ekstra bir yavaþlatýcý (örneðin girdap akýmý çekiþli fren veya hidrolik fren)
takýlabilir ve IVECO tarafýndan onaylanmalýdýr.
Bazý araçlarda montaj, tesislerimizde yapýlabilir (isteðe baðlý bir kalem olarak). Bu araçlara daha sonra yapýlacak
montaj, orijinal kuruluma eþleþmelidir (talimatlar için yavaþlatýcý üreticisine danýþýn).
Diðer durumlarda yavaþlatýcý üreticisinin atölyeleri, montajý, bu talimatlarýn 2.3, 2.8 ve 2.16 maddelerine göre
yapmalýdýr. Montajý yapmaya yetkili þirket, doðru çalýþma, montaj ve iyi iþçilikten sorumludur.
Tablo, üretimden sonra bir yavaþlatýcýnýn takýlabileceði aracý gösterir:
Tablo 2.41
Model
29L, 35S, 35C
40C, 45C, 50C, 60C, 65C, 70C
Ýzin verilen uygulama
hayýr
evet
Yavaþlatýcý seçimi, aþaðýdaki formüle göre yapýlmalýdýr:
ipQp
R PTT
ip
Cf
R'
GVW
=
=
=
=
arka aks oraný
maksimum frenleme torku (Nm)
kullanýlan lastiðin yüklenen yarýçapý (m)
Brüt Araç Aðýrlýðý (Kg)
Daily için bir yavaþlatýcýnýn maksimum frenleme torkunun hesaplanmasýna örnek
3.15 arka aks oraný ve 195/75 R16 lastikleri olan bir 50C15V/P araç ele alalým.
= 3,15
1. iP
2. R'
= 0,317m
3. GVW = 5200kg
þunu elde ederiz:
Cf = (5200-0.31 7 ) / 3,15 = 520 Nm
Maksimum 500 Nm frenleme torku olan bir fren yavaþlatýcý takýlabilir.
NOT
Yavaþlatýcýnýn Takýlmasý
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÞASÝ UYGULAMALARI
2-107
Modifications to the Rear Underrun
2.19
Araçlarýmýza, AB Direktiflerine uygun bir þekilde bir arka alt koruma çubuðu takýlýr.
Onay testleri sýrasýnda bulunan þekil bozukluðu düþüldükten sonra (ortalama 10 mm) çubuktan gövdenin en arka
parçasýna izin verilen maksimum mesafe 400 mmdir.
Þasi uyarlamalarýnýn arka uzantýyý etkilediði durumlarda, orijinal araçla ayný þekilde þasiye baðlantýyý koruyarak
koruma çubuðu yeniden yerleþtirilmelidir (geçerli kanunlara uygun þekilde).
Araçlarý uyarlarken veya özel donanýmlar (örneðin arka liftler) takarken alt koruma çubuðunun yapýsýný uyarlamak
gerekli olabilir. Bu tip uyarlamalar orijinal direnç ve sertlik teknik özelliklerini deðiþtirmemelidir (varsa yerel kanuni
kurallara uygunluðu saðlamak için). Uyarlamayý / montajý yapan þirket, gerektiðinde o anda geçerli yasalara
uygunluðu gösteren gerekli belgeleri sunmalýdýr.
Farklý bir alt koruma çubuðunun takýlmasý gerektiðinde geçerli standart ve kanunlara uygunluk kontrol edilmelidir.
Gerektiðinde test sertifikalarý ve dokümantasyonu, ilgili resmi kuruluþa sunulmalýdýr.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-108
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Rear mudguards and wheel boxes
2.20
Kanatlarý olmadan temin edilen þasi kabinli araçlar, benzer araçlar için IVECO tarafýndan benimsenen eþdeðer
çözümler kullanarak üstyapýcý tarafýndan tamamlanmalýdýr. Gövde þeklinin yaný sýra çamurluklarý ve tekerlek
davlumbazlarýný yaparken þunlarý unutmayýn:
- Zincirlerle birlikte kullaným koþullarý altýnda IVECO tarafýndan temin edilen dokümantasyonda verilen sýnýrlara
uyarak tekerleklerin serbest hareketi saðlanmalýdýr;
- maksimum lastik geniþliði, araç için tanýmlanan yasal sýnýrlara uymalýdýr;
- bölümlerde ve titreþimlerde keskin deðiþimlerden kaçýnarak destekleme yapýsý yeterince saðlam olmalýdýr;
- baðlantý, araç yan elemanlarýnýn dikey aðýna veya alt þasinin uzunlamasýna bölümlerine yapýlabilir.
Ýlk durumda baðlantý sadece vidalarla veya doðrudan üstyapýnýn (örneðin gövde, van, vs.) altýna yapýlabilir
(bkz. Þekil 2.67).
Çamurluk davlumbazlarýnýn uygulanmasý gerektiðinde ilk iki adýmda verilen talimatlar da izlenmelidir.
Þekil 2.67
91472
2.21
Çamurluklar
Fabrikada takýlmadýðý sürece yasal olarak gerekliyse Üstyapýcý tüm araca çamurluklarýn takýlmasýný saðlamalýdýr.
Bunlarý takarken tüm kurallara (örneðin boyutlar vs.) uyulmalýdýr.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
2-109
ÞASÝ UYGULAMALARI
Side Guards
2.22
Yan Korumalar
Bazý ülkelerde ulusal veya AB kurallarý, araca yan korumalar takýlmasýný gerektirir. Aracý tamamlayan
Üstyapýcý, gereken kurallara uygunluðu saðlamalýdýr.
Sabit platform veya kutu gövdeler vs. gibi kalýcý þekilde takýlan yapýlarda yan korumalar doðrudan temel yapýlarýna
takýlabilir (taban çerçevesi, traversler). Buna karþýlýk hareketli yapýlarda (damperler, demonte gövdeler, çýkartýlabilir
konteynýrlar gibi) yan korumalar, uygun braketler vasýtasýyla alt þasiye baðlanabilir veya doðrudan þasiye takýlabilir.
Þasiye baðlanmasý durumunda Üstyapýcý mümkün olduðunca madde 2.3e uygun þekilde yan elemanlarýn dikey
aðýnda bulunan mevcut delikleri kullanmalýdýr.
AB kurallarýna göre harici koruma elemaný, yüzeyi dikey yönde uzayan tek bir lonjeron veya önceden belirlenen
boylarý ve birbirlerine mesafeleri olan birkaç uzunlamasýna bölüm içerebilir.
Yanýnda bulunan komple veya bileþenlerde bakým veya onarým çalýþmasý gerekirse hýzlý çýkartýlmalarýný veya
y a t ý r ý l m a l a r ý n ý s a ð l a m a k i ç i n y a n k o r u m a l a r, k e n d i d e s t e k l e m e y a p ý l a r ý n a b a ð l a n m a l ý d ý r.
Aþaðýdaki parçalarýn çalýþmasý ve bunlara eriþim saðlanmalýdýr.
-
fren sistemi donanýmý;
-
yakýt beslemesi;
-
süspansiyon;
-
stepne:
-
motor egzozu.
Korumalar, uygun malzemeden (örneðin FeE420) olmalýdýr.
Kurallarýn çeþitli gerekliliklerine uyumu saðlamak için (örneðin topraklama, gövde boyutlarý) montaja özel bir
dikkat gösterilmelidir.
Chocks
2.23
Takozlar
Ýmal edilen tüm gövde versiyonlarýnda geçerli özel talimatlar vermek mümkün olmadýðýndan Üstyapýcý, imal
edilen gövdenin türüne baðlý olan yan korumalarýn hazýrlarken ve takarken dikkatli olmalýdýr.Genellikle bunlar
doðrudan fabrikada takýlýr. Aksi durumda veya orijinal konumlarýný deðiþtirmek gerektiðinde Üstyapýcý, yerel kurallara
uygun þekilde yeni bir düzenleme bulmalýdýr. Yeni konum, kullanýcý tarafýndan çalýþtýrma için kolay eriþim saðlamanýn
yaný sýra güvenilirlik ve güvenlik de saðlamalýdýr.
Yan Korumalar
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
2-110
ÞASÝ UYGULAMALARI
D AILY
Takozlar
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ÜSTYAPILARIN MONTAJI
3-1
Index
BÖLÜM 3
Üstyapýlarýn montajý
Sayfa
3.1
Alt þasinin inþasý
3-3
3.1.1
Malzeme
3-3
3.1.2
Bölüm çubuðu boyutlarý
3-4
3.1.3
Alüminyum Alt Þasi
3-5
3.2
Alt þasiyi oluþturan elemanlar
3-6
3.2.1
Uzunlamasýna Lonjeron Profilleri
3-6
3.2.2
Traversler
3-8
3.3
Þasi ile karþý þasi arasýndaki baðlantýlar
3-10
3.3.1
Gövde Montajý Türünün Seçilmesi
3-10
3.3.2
Gövde Montaj Özellikleri
3-10
3.3.3
Braketlerle Baðlantý (esnek mafsal)
3-11
3.3.4
Esnek baðlantýlar
3-12
3.3.5
Ucývatalarla (kelepçeler) baðlantý
3-13
3.3.6
Uzunlamasýna ve Enlemesine Tespit için (rijit mafsal) Plakalarla Baðlantý
3-14
3.3.7
Karýþýk baðlantýlar
3-15
3.4
Kapalý Kasanýn Takýlmasý
3-16
3.4.1
Sabit kasa
3-16
3.4.2
Damper kutular
3-19
3.5
Yarý römorklar için çekici
3-21
3.6
Ayrýlamaz Malzemelerin Nakliyesi
3-24
3.7
Hacimli Malzemeler için Depolarýn ve Konteynýrlarýn Takýlmasý
3-25
3.8
Vinçlerin takýlmasý
3-27
3.8.1
Sürücü Kabini Arkasýndaki Vinç
3-28
3.8.2
Arka Uzantýdaki Vinçler
3-30
3.8.3
Çýkartýlabilir Vinçler
3-31
3.9
Arka Liftlerin Takýlmasý
3-32
Dizin
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-2
D AILY
3.10
Kurtarma Araçlarý
3-34
3.11
Belediye, Ýtfaiye ve Özel Hizmetler
3-34
3.12
Önkar küreyicilerin takýlmasý
3-35
3.13
Vinç Takýlmasý
3-35
3.14
Özel gövde dönüþümleri
3-36
3.14.1
Þasi ýzgaralarý
3-36
3.14.2
Karavanlar
3-36
3.14.3
Bir anten platformunun takýlmasý
3-37
Dizin
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
NOT
3-3
Aþaðýdaki genel talimatlar, 1. Bölümde genel kurallarda verilen genel talimatlarý tamamlar.
3.1
Bir alt þasinin (yardýmcý þasi) amacý, yükün araç þasisi üzerinde eþit þekilde daðýlmasýný saðlamak ve aracýn
belirli kullanýmýna göre ana þasinin mukavemetini ve rijitliðini arttýrmaktýr.
3.1.1
Malzeme
Genellikle alt þasinin büyük gerilime maruz kalmamasý kaydýyla inþasýnda kullanýlan malzeme, araç þasisinde
kullanýlandan daha düþük derecede olabilir. Ýyi kaynak yapýlabilme özellikleri ve Tablo 3.1de gösterilen deðerlerden
(1) daha düþük olmayan sýnýrlarý olmalýdýr.
Gerilim sýnýrlarý gerektirirse (örneðin vinç uygulamalarý) veya çok yüksek bölümlerden kaçýnýlacaksa, daha iyi
mekanik özellikleri olan malzeme kullanýlabilir. Bu durumda takviye kiriþinin daha düþük atalet momentinin, þasi
çerçevesinde daha yüksek bükülme gerilimleri anlamýna geleceði göz önünde bulundurulmalýdýr.
Aþaðýda gösterilen bazý uygulamalarda düþünülen belirli malzemelerin özellikleri þu þekildedir:
Tablo 3.1 Gövde üretim Standardý IVECO 1 5 - 2 11 0 ve 15-2812 için kullanýlacak malzeme
Çelik adý
IVECO
FE360D
AVRUPA
S235JR
ALMANYA
S235JR
BK
37/23CR
IVECO
FEE420
AVRUPA
S420MC
ALMANYA
S420MC
BK
S420MC
IVECO
AVRUPA
FE510D
ALMANYA
BK
S355J2G3F
S355J2G3F
Kýrýlma yükü
(N/mm2)
Akma noktasý
(N/mm2)
360 (1)
235 (1)
25% (1)
530
420
21%
520
360
22%
Uzama A5
50D
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-4
3.1.2
D AILY
Bölüm çubuðu boyutlarý
Aþaðýdaki tablo, IVECO tarafýndan önerilen C bölümü çubuklarý için Wx kitle katsayýsý deðerlerini gösterir.
Belirtilen Wx deðeri, gerçek bölümü ifade eder ve bölüm çubuðu kaplin yarýçapýnýn oluþturulmasýný saðlar (basit
dikdörtgenlerden oluþan bölümü göz önünde bulundurarak elde edilen deðerin 0,95 ile çarpýlmasýnýn ardýndan
yaklaþýk olarak hesaplanabilir). Yeni C bölümün Wx kitle katsayýsý ve Jx atalet momentinin daha düþük deðerlere
sahip olmamasý kaydýyla belirtilenlerin yerine farklý bölümlerin çubuklarý ikame olarak kullanýlabilir.
Tablo 3.2 - Bölüm çubuðu boyutlarý
Mukavemet katsayýsý Wx
(cm 3 )
Önerilen C bölümü profili
(mm)
16
W
19
80 X 50 X 4
20
W
23
80 X 60 X 5
24
W
26
80 X 60 X 6
27
W
30
80 X 60 X 7
100 X 50 X 5
31
W 33
80 X 60 X 8
100 X 60 X 5
34
W
36
100 X 60 X 6
37
W
41
100 X 60 X 7
42
W
45
80 X 80 X 8
100 X 60 X 8
46
W
52
120 X 60 X 6
120 X 60 X 7
53
W
58
120 X 60 X 8
59
W
65
140 X 60 X 7
120 X 70 X 7
66
W
72
140 X 60 X 8
120 X 80 X 8
73
W 79
160 X 60 X 7
80
W
88
180 X 60 X 8
89
W
93
94
W
104
105 W
122
123 W
126
220 X 60 X 7
127 W 141
220 X 60 X 8
160 X 70 X 7
80 X 60 X 4
180 X 60 X 7
80 X 50 X 5
140 X 80 X 8
180 X 60 X 8
200 X 80 X 6
200 X 60 X 8
142 W
160
200 X 80 X 8
240 X 60 X 8
161 W
178
220 X 80 X 8
240 X 70 X 8
179 W
201
250 X 80 X 7
260 X 70 X 8
202 W
220
250 X 80 X 8
260 X 80 X 8
221 W
224
220 X 80 X 8
280 X 70 X 8
225 W
245
250 X 100 X 8
280 X 80 X 8
246 W
286
280 X 100 X 8
290 W
316
300 X 80 X 8
316 W
380
340 X 100 X 8
440
380 X 100 X 8
480
400 X 100 X 8
180 X 70 X 7
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3.1.3
3-5
Alüminyum Alt Þasi
Alüminyum gibi çeliðe kýyasla farklý özellikleri olan malzemelerde, kural olarak alt þasinin hem boyutlarý hem
de yapýlarý uygun þekilde uyarlanmalýdýr.
Alt þasinin ana iþlevi ana yük taþýma iþlevini þasiye býrakýrken yükü daha eþit þekilde daðýtmak olduðunda, çelik
için belirtilen ile ayný boyutlara sahip alüminyum boylamasýna lonjeronlar kullanýlabilir. Bazý tipik örnekler þunlardýr:
sabit gövdeler, vanlar, kesintisiz ve yakýn aralýklý taþýyýcýlarý olan depolar veya doðrudan süspansiyon aský
braketlerinin üstüne monte edilen taþýyýcýlar. Araç þasisi üzerinde yüksek gerilimlerin olduðu istisnai durumlar,
yüksek boyutlarý veya kýrýlmaya dirençli baðlantýlarý olan çelik lonjeronlar gerektirir.
Mukavemet ve sertlik baðlamýnda alt þasinin katkýda bulunmasý gereken durumlarda (damperler, vinçler, merkezi
akslý römorklar vs. gibi yüksek yoðunlukta yükleri olan gövdeler) alüminyum önerilmez ve bu yüzden her bir
uygulama için onaylanmasý gerekir.
Unutulmamalýdýr ki takviye lonjeronlar için asgari boyutlarý belirtirken alüminyum için kabul edilen gerilim sýnýrýna
ek olarak çeliðe kýyasla farklý esneklik katsayýsý da (çelik için 21.000 kg/mm2ye kýyasla yaklaþýk 7.000 kg/mm2)
göz önünde bulundurulmalýdýr. Bu da lonjeronlar için daha büyük boyutlar ile sonuçlanacaktýr.
Benzer þekilde þasi ile karþý þasi arasýndaki baðlantý kesme kuvvetlerinin aktarýmýný (plakalar vasýtasýyla baðlantý)
garanti ettiðinde, tek bir bölümün her iki ucundaki gerilimleri kontrol ederken her iki malzemenin farklý esneklik
katsayýlarýna göre bölüm için yeni bir nötr eksen tanýmlanmalýdýr.
Alüminyum için destek talebi, kesinlikle çok büyük boyutlar ve çok iyi olmayan deðerler anlamýna gelir.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-6
D AILY
Elements making up the subframe
3.2
3.2.1
Uzunlamasýna Lonjeron Profilleri
Eklenen yapýnýn yan elemaný kesintisiz olmalý, mümkünse ön yayýn arka destek alanýný da içerecek þekilde
aracýn ön kýsmýna doðru uzanmalý ve braketler üzerine deðil, aracýn þasisine dayanmalýdýr.
Direnç bölümünde kademeli bir indirgeme saðlamak için, þasiyle temas eden ön ucun minimum 5 mm çapla uygun
bir þekilde baðlanmasýný saðlayarak uzunlamasýna lonjeronun ön uçlarý 30°den daha yüksek olmayan bir açýyla
yukarý doðru incelmeli veya baþka bir eþdeðer þekilde incelmelidir (bkz. Þekil 3.1).
Þekil 3.1
91136
Arka kabin süspansiyonu bileþenleri (örneðin uzun kabinler ile) tüm bölüm kesitinin geçmesine olanak tanýmazsa
Þekil 3.2de gösterilen þekilde ilerleyin. Bu da yüksek ön bükülme momentleri olduðunda (örneðin aracýn önüne
doðru çalýþan kabinin arkasýnda bir vinç ile) minimum dirençli kesitin kontrol edilmesini gerektirir ve tespit elemaný
mümkünse alt þasinin ön ucundan 250 mm daha uzakta olmamalýdýr.
Þekil 3.2
102455
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3-7
Lonjeron bölümünün þekli, alt þasinin iþlevine ve bunun üzerindeki yapýnýn türüne dikkat ederek belirlenir. Alt
þasinin kendini aracýn þasisine esnek bir þekilde uyarlamasý bekleniyorsa açýk C bölümleri kullanýlmasý ve ilave
rijitlik istendiðinde kutu tipi bölümler kullanýlmasý önerilir.
Kutu tipi bölümden açýk türe kademeli geçiþi saðlamak için gereken özen gösterilmelidir. Bunun nasýl baþarýlacaðýna
dair örnekler, Þekil 3.3de gösterilmiþtir.
Þekil 3.3
Standart
kutu tipi
lonjeron profilleri
Kutu tipinden açýk tipte
bölüme kademeli geçiþ
102456
Alt þasinin uzunlamasýna lonjeronlarý ile araç arasýnda süreklilik olmalýdýr. Bu mümkün olmadýðýnda baðlantý levhasý
braketleri takarak süreklilik geri kazanýlabilir.
Lastik bir sürtünme önleme þeridi takýlýrsa, teknik özellikleri ve kalýnlýðý, üretimde orijinal olarak IVECO tarafýndan
kullanýlanlara eþit olmalýdýr (sertlik 80 Shore, maksimum kalýnlýk 3 mm). Sürtünme önleme malzemesi kullanýlmasý,
farklý bileþikte (örneðin alüminyum ve çelik) malzemeler kullanýldýðýnda korozyona neden olabilecek aþýndýrýcý
etkileri önleyebilir.
Her türlü durumda atalet momentleri ve direnci daha düþük olmayan benzer bölümler kullanmak mümkündür. Bu
tip boyutlar, lonjeron profilleri üreticisi tarafýndan temin edilen teknik literatürden bulunabilir. Unutulmamalýdýr ki
atalet momenti, uygulanacak bükülme momenti payýnýn hesaplanmasýna önemli bir faktör olmaya ek olarak ayný
zamanda kullanýlan belirli baðlantý bölümü türü için gerekli burulma gerilimi derecesine en yeterli tepkiyi de ifade
eder. Bu yüzden malzemeye uygulanan gerilim açýsýndan direnç momenti belirleyici bir faktördür.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-8
3.2.2
D AILY
Traversler
Alt þasinin iki lonjeronunu kavramak için mümkünse tespit elemanlarýna yakýn yerleþtirilmiþ yeterli sayýda travers
gereklidir.
Traversler açýk türde (örneðin C tipi) veya daha fazla rijitlik istenirse kapalý türde olabilir.
Baðlantýya yeterli mukavemeti verebilmek için baðlantý noktalarýnda uygun köþebent plakalarý kullanýlmalýdýr (bkz.
Þekil 3.4). Bu durumlarda baðlantý için daha fazla rijitlik gerekli olduðunda çalýþma prosedürü, Þekil 3.5de gösterilen
biçimde yapýlabilir.
Þekil 3.4
3.2.2
Þekil 3.5
Traversler
Alt þasinin iki lonjeronunu kavramak için mümkünse tespit elemanlarýna yakýn yerleþtirilmiþ yeterli sayýda travers
gereklidir.
Traversler açýk türde (örneðin C tipi) veya daha fazla rijitlik istenirse kapalý türde olabilir.
Baðlantýya yeterli mukavemeti verebilmek için baðlantý noktalarýnda uygun köþebent plakalarý kullanýlmalýdýr (bkz.
Þekil 3.4). Bu durumlarda baðlantý için daha fazla rijitlik gerekli olduðunda çalýþma prosedürü, Þekil 3.5de gösterilen
biçimde yapýlabilir.
Þekil 3.6
102458
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
Çarpı
3-10
D AILY
Connections between frame and counterframe
3.3
3.3.1
Gövde Montajý Türünün Seçilmesi
Üretici tarafýndan zaten temin edilmemiþse uygun gövde türüne göre alt þasinin mukavemet ve sertlik saðlamasý
baðlamýnda kullanýlacak baðlantý türünün seçimi son derece önemlidir.
Alt þasi baðlantýsý esnek (braketler veya kelepçeler) veya kesme gerilimine dirençli þekilde rijit olabilir (uzunlamasýna
veya enlemesine plakalar); seçim, eklenen ilave donanýmýn hem statik hem de dinamik koþullarda þasiye aktardýðý
gerilim kuvvetlerini analiz ederek monte edilecek gövde türüne göre yapýlmalýdýr (bkz. noktalar 3.4 ila 3.9). Alt
þasinin uzunluðu boyunca uygun þekilde alt bölümlere ayrýlan sabitleme cihazlarýnýn sayýsý, boyu ve türü, aracýn
þasisi ile alt þasi arasýnda iyi bir baðlantý saðlayacak þekilde olmalýdýr.
Vidalar ve kelepçeler, 8.8 sýnýfýndan daha yüksek bir mukavemet sýnýfýnda olmalý, somunlar, gevþemelerini önleyen
cihazlarla donatýlmalýdýr. Ýlk tespit somunu mümkünse alt þasinin ön ucundan yaklaþýk 250 ila 350 mm mesafede
olmalýdýr.
Aracýn þasisinde önceden bulunan baðlantý noktalarý önce kullanýlmalýdýr.
Gövdenin kabin arkasýna konsantre yükler uyguladýðý ve þasi çerçevesini aþýrý germeyi önlemek için ilave denge
(örneðin vinçler, ön uçta devirmeli diþliler vs.) gerektirdiði durumlarda ilk montaj için yukarýda belirtilen mesafeye
uyum saðlanmalýdýr. Gerekirse ilave tespit elemanlarý kullanýlmalýdýr.
Takýlacak gövde orijinal þaside izin verilen farklý özelliklere sahipse (örneðin platform gövdesi þasisinde damper),
Üstyapýcý uygun baðlantýlarý (örneðin þasinin arka alanýnda braketlerin baðlantý levhalarý ile deðiþtirilmesi)
saðlamalýdýr.
!
Gövdeyi þasiye baðlarken aracýn þasisinden kaynak yapýlamaz veya þasinin flanþlarýna delikler
delinemez.
Baðlantýnýn boylamasýna veya enlemesine sabitlemesini iyileþtirmek için yan elemanlarýn flanþlarýnda delikler
olmasýna izin verilir, ancak bunlar bulunan herhangi bir traversin baðlantýsýný zayýflatmamak kaydýyla sadece
elemanlarýn arka ucunda, 150 mmden fazla olmayacak bir uzunluk boyunca olmalýdýr (bkz. Þekil 3.12). Arka
traversi veya alt koruma braketlerini þasiye baðlayan vidalarý kullanarak Þekil 3.11de gösterilen baðlantýlar
kullanýlabilir.
Diðer tüm durumlarda þasi flanþlarýna delik açýlmamalýdýr.
3.3.2
Gövde Montaj Özellikleri
Esnek mafsallar (bkz. Þekil 3.8, 3.9 ve 3.10), þasi ile alt þasi arasýnda sýnýrlý harekete ve iki paralel çalýþan
güçlü bölüm kullanýlmasýna olanak tanýr. Her biri atalet momentine orantýlý olarak bükülme hareketinin bir parçasýný
taþýr.
Alt þasi ile þasi arasýnda rijit tipte mafsal için (bkz. Þekil 3.11), mafsallarýn sayýsý ve konumunun sonuçta oluþan
kesme gerilimini desteklemeye yeterli olmasý kaydýyla tek bir güçlü bölüm elde edilir.
Alt þasiyi yan elemanlara sabitlemek için kesmeye dirençli plakalar kullanýldýðýnda braketler veya kelepçeler
kullanarak yapýlan baðlantýlara kýyasla daha yüksek mukavemet kapasitesi olan tek bir güçlü bölüm oluþur. Bu,
aþaðýdaki avantajlara sahiptir:
-
bölüme etki eden ayný bükme momenti altýnda alt þasi profilinin daha düþük yüksekliði;
-
ayný alt þasi profili boyutlarý altýnda daha yüksek bükülme momenti;
-
alt þasi yüksek mekanik özellikleri olan malzemelerden yapýldýðýnda mukavemet kapasitesinde daha fazla artýþ.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3.3.3
3-11
Braketlerle Baðlantý (esnek mafsal)
Bu baðlantý türüne (esnek montaj) birkaç örnek, Þekil 3.8 ve 3.9da gösterilmiþtir.
Þekil 3.8
1 2 mm
102460
1. Alt þasi 2. Þasi 3. Þimler
Esnek bir mafsal saðlamak için tespit cývatalarýný sýkmadan önce þasinin braketleri ile alt þasininkiler arasýnda 1
ila 2 mm boþluk olmalýdýr. Büyük boþluklar, uygun þimler kullanarak düþürülür. Orantýlý uzunlukta cývatalar kullanýlmasý,
baðlantýnýn esnekliðini iyileþtirir.
Braketler, araç yan elemanlarýnýn aðýna sadece cývatalar veya perçinler vasýtasýyla sabitlenmelidir.
Yükleri enlemesine yönlendirmek ve daha iyi kontrol edebilmek için þasinin üstünde braketlerin biraz çýkýntýlý olmasý
önerilir. Braketler, yan elemanýn üst flanþý ile ayný hizada takýldýðýnda gövde yapýsýnýn yanal hareketi baþka araçlarla
sabitlenmelidir (örneðin þasinin baðlandýðý kýlavuz plakalar kullanarak bkz. Þekil 3.10). Ön baðlantý esnek türde
olduðunda (Þekil 3.9), þasinin maksimum burulmasý durumunda (örneðin arazide) bile uzunlamasýna sabitleme
saðlanmalýdýr.
Þasiye kutu tipi gövde takmak için fabrikada braketler takýlmýþsa yapýnýn montajý için bu braketler kullanýlmalýdýr.
Alt þasiye veya gövdeye takýlan braketler, araca orijinal olarak takýlanlardan daha düþük olmayan mukavemet
özelliklerine sahip olmalýdýr (bkz. Tablo 2.8 ve Tablo 3.1).
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-12
3.3.4
D AILY
Esnek baðlantýlar
Bir baðlantýda daha fazla esneklik gerekmesi durumunda (örneðin bozuk veya rüzgarlý yollarda kullanýlan van
gövdesi versiyonlarý, depolar, özel araçlar arazi versiyonlarý vs. gibi çok rijit üstyapýlarý olan araçlarda) sürücü kabininin
arkasýndaki alanda Þekil 3.9da gösterilen türde tespit elemanlarý kullanýlmalýdýr.
Baþka bir deyiþle lastik bloklarý (1), sýralý ve paralel takýlan Belleville rondelalarý (2) veya bobin yaylarý (3) ile donatýlmýþ
braketler kullanmak gereklidir.
Þekil 3.9
3
102461
1. Lastik blok
2. Belleville rondelalarý
140855
3. Bobin yaylarý
Esnek elemanýn özellikleri, üstyapý sertliði, dingil mesafesi ve aracýn tasarlanan kullaným amacýna (bozuk yol
koþullarý) yeterli olmalýdýr.
Ayrýca:
-
þasinin arka kýsmýna en yakýn tespit elemanlarý için sertlik kademeli olarak artmalýdýr;
- genel baðlantý kapasitesi ayný zamanda arka süspansiyonun yanýna yerleþtirilen kýrýlmaya dirençli tespit
elemanlarý içermelidir.
Sonuç olarak kabinin arkasýndaki ilk tespit elemaný, daima Þekil 3.9da gösterilen çözümlerden birisini kullanarak
oluþturulmalýdýr. Çözüm ayný zamanda sonraki tespit elemanlarý için de tekrarlanmalý, sadece özellikle araç dingil
mesafesi uzun olduðunda sertliði deðiþmelidir. Örneðin lastik bloklarý olan braketlerde ayný sertlikte olan (sh = 83)
ve M10 cývatalar ve 15 18 Nm sýkma torklarý ile ilk brakete çift ve sonraki tek olarak monte edilen elemanlar
kullanýlmasýna özen gösterilmelidir.
Tüm tespit türlerinde aþaðýdakilere uyulmalýdýr:
-
iyi, uzun süreli esneklik özellikleri saðlayan malzemeler kullanýn;
-
periyodik kontrol için uygun talimatlarý temin edin;
-
sýkma torkunu koruyun.
Ayrýca þunlara da dikkat edin:
a) bükülme ve burulma momentleri oluþturan (örneðin kabinin arkasýnda vinç) üstyapýlarda alt þasi bunlarý
destekleyebilecek kadar büyük olmalýdýr;
b) Aracýn hidrolik dengeleyiciler (örneðin vinç, üstten platformlar) vasýtasýyla kaldýrýldýðý dönüþümlerde, alt þasinin
yeterli katký yapmasýný saðlamak ve orijinal þaside aþýrý bükülme momentlerini önlemek için esnek elemanýn
gerilmesini sýnýrlamak þarttýr.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3.3.5
3-13
U cývatalarla (kelepçeler) baðlantý
Bu türün en önemli baðlantýsý, Þekil 3.10da gösterilmiþtir.
Üstyapýcý bu tip bir yapýda, U cývatalarý sýkarken þasilerin bükülmesini önlemek için U cývatalarýn bulunduðu noktada
iki yan elemanýn flanþlarý arasýna tercihen metalden yapýlmýþ bir aralýk parçasý yerleþtirmelidir.
Aracýn þasisine takýlan yapýyý enlemesine yönlendirmek ve daha iyi kontrol edebilmek için bu mafsal türü, Þekil
3.10da gösterildiði gibi alt þasi ve þasiye takýlan plakalar eklenmesi suretiyle desteklenmelidir.
Bu montaj türünün yapýsý yüzünden aracýn tüm çevresinde kullanýlmasý önerilmez. Ancak eklenen yapýnýn kaymasýný
önlemek ve rijitliði arttýrmak için hem boylamasýna hem de enlemesine sabitlemek üzere baðlantý levhalarý ile arkaya
doðru pozitif bir baðlantý saðlamak gerekir.
Bu amaçla Þekil 3.11de gösterildiði gibi þasinin arka ucunda cývata tipi baðlantýlar kullanmak da mümkündür.
Þekil 3.10
1. Þasi 2. Alt þasi 3. U cývatalar 4. Kontra somunla kilit
5. Aralýk parçalarý 6. Baðlantý levhasý (gerekirse)
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-14
3.3.6
D AILY
Uzunlamasýna ve Enlemesine Tespit için (rijit mafsal) Plakalarla Baðlantý
Þekil 3.11de gösterilen bu baðlantý türü, alt þasiye kaynaklanan veya cývatalanan bir plaka vasýtasýyla yapýlýr
ve cývata ya da perçinler vasýtasýyla þasiye sabitlenir. Bu da boylamasýna ve enlemesine baskýya iyi bir tepki saðlar
ve araç þasisi ile alt þasi arasýnda maksimum rijitlik sunar.
Þekil 3.11
102462
Bunlarýn kullanýmýnda þunlarý unutmayýn:
-
plaka, ana yan elemanlarýn dikey aðýna takýlmalýdýr. Sabitlemeden önce alt þasinin doðrudan üst flanþ üzerine,
iki eþleþme yüzeyi arasýnda hiçbir boþluk olmadan doðru bir þekilde monte edilmesini saðlayýn;
-
baðlantý levhalarý, sadece þasinin merkezi ve arka bölümlerine takýlmalýdýr;
-
plakalarýn sayýsý, kalýnlýðý ve tespit cývatalarýnýn sayýsý, þasi ile alt þasi arasýnda bölümlerin kesme ve bükülme
momentlerini aktarmaya yeterli olmalýdýr.
Gereken tüm elemanlar mevcut olduðunda bu deðerler hesaplama ile doðru bir þekilde belirlenebilir.
Alt þasinin yüksekliði mümkün olduðunca sýnýrlanmalýdýr (örneðin merkez akslý römorklarý çekerken, arka uzantýda
vinç, arka liftler vs.). Aþaðýda Tablo 3.3de verilen talimatlarý takip edin:
Tablo 3.3
Þasi / alt þasi bölümü Kýrýlmaya dayanýklý
yükseklik oraný
plakanýn merkez
çizgisi arasýndaki
maksimum mesafe
(mm) 1)
Asgari plaka özellikleri
Modeller 3)
Kalýnlýk
(mm)
Vida boyutu (plaka baþýna
asgari 3 vida) 2)
1.0
700
35C, 40C
4
1.0
500
45C, 50C
4
M12 (plaka baþýna 3 vida)
1.0
500
60C, 65C, 70C
5
M12 (plaka baþýna 3 vida)
M12 (plaka baþýna asgari 2 vida)
1) Plaka baþýna cývata sayýsýnýn arttýrýlmasý, plakalar arasýndaki mesafede orantýlý bir artýþ saðlar (cývata sayýsýnýn iki katýna çýkartýlmasý,
plakalar arasýnda daha büyük bir mesafe saðlar). Yüksek gerilim alanlarýnda (örneðin arka yay veya arka havalý yay destekleri), plakalarý
birbirine mümkün olduðunca yakýn takmak için düzenleme yapýlmalýdýr.
2)
Hem plakalarýn hem de alt þasinin sýnýrlý kalýnlýðý olmasý durumunda daha uzun cývatalar kullanýlabilmesi için baðlantý, aralýk parçalarý
kullanarak yapýlmalýdýr.
3)
29L ve 35S modelleri için kýrýlmaya dayanýklý plakalarýn takýlmasý her bir durum için ayrý olarak deðerlendirilmelidir.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3.3.7
3-15
Karýþýk baðlantýlar
Alt þasinin inþasý için verilen talimatlar (madde 3.1) ve madde 3.3ün genel kýsmýnda verilen talimatlar temelinde
araç þasisi ile alt þasi arasýndaki montaj karýþýk türde olabilir, baþka bir deyiþle esnek baðlantýlar (braketler) ve
rijit baðlantýlarý (boylamasýna ve enlemesine sabitleme için kýrýlmaya dayanýklý plakalar) makul bir þekilde kullanarak
yapýlabilir.
Bir kýlavuz olarak alt þasinin ön kýsmýnda esnek baðlantýlar olmasý önerilirken (her iki tarafta bir veya iki tane),
tüm komple için (örneðin damperler, arka uzantýda vinç vs.) daha sert bir yapý gerekli olduðunda aracýn arka kýsmý
için plaka baðlantýlar tavsiye edilir.
Bu amaçla Þekil 3.12de gösterildiði gibi þasinin arka ucunda cývata tipi baðlantýlar kullanmak da mümkündür.
Þekil 3.12
102463
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-16
D AILY
Fitting Box Bodies
3.4
Kapalý Kasanýn Takýlmasý
Boyutlar ve aðýrlýk merkezi
Özellikle 1. bölümde açýklanan aðýrlýk merkezi yüksekliði hakkýndaki talimatlarý göz önünde bulundurarak,
seyahatte nakledilen yükün maksimum dengesini saðlamak için uygun yapýsal önlemleri almak suretiyle aðýrlýðýn
doðru þekilde daðýtýldýðýný kontrol edin.
3.4.1 Sabit kasa
Yük daðýlýmýný belirlemek için gerekli hacimsel aðýrlýklarý bulmak için 1. Bölümdeki tabloya bakýnýz.
Sadece karayolunda kullanýlmak üzere tasarlanmýþ standart kabinli araçlarda kutu gövdeler genellikle boylamasýna
lonjeronlar ve traverslerden oluþan bir alt þasiye takýlýr. Boylamasýna lonjeronlarýn minimum boyutlarý, Tablo 3.4de
tanýmlanmýþtýr.
Tablo 3.4
Modeller
29L, 35S
35C, 40C, 45C, 50C
60C, 65C, 70C
Minimum takviye bölümsel boylamasýna
Dayaným modülü Wx
Dingil mesafesi (mm)
(cm 3 )
Tümü (1)
9
Tümü
16
3750ye kadar
21
3750 üstü
26
1) Tabaný ile birlikte gövde yapýsý, aracýn þasi çerçevesine yeterli burulma katkýsý yapabilecek þekilde yapýlmalýdýr.
Baðlantý, yan elemanlarýn dikey aðý üzerinde düzenlenen braketleri kullanarak yapýlýr. IVECO braketleri temin
etmemiþse madde 3.3de verilen teknik deðerlere göre takýlmalarý gerekir. Braketler veya kelepçeler kullanýldýðýnda
yeterli boylamasýna koruma saðlamak için baðlantý levhalarý veya yan elemanlarýn üst flanþýndan cývatalar kullanarak
arka uzantýda her iki tarafta rijit bir baðlantý önerilir (bkz. Þekiller 3.11 ve 3.12).
Hiçbir koþulda ana yan elemanlarýn flanþlarýnda yeni delikler açýlamaz.
Kutu gövdenin, alt þasinin üstüne yükseltilen destekler kullandýðý durumlarda (traversler gibi) Þekil 3.13de gösterildiði
gibi boylamasýna baskýlarý kontrol edebilmek için bu destekleri uygun bir þekilde sertleþtirmek gerekecektir.
Gövdenin ön paneli, yük taþýrken ani frenleme yapýldýðýnda oluþan kuvvetlere dayanmaya yetecek kadar güçlü
olmalýdýr.
Þekil 3.13
102464
1. Alt þasi 2. Braketler 3. Sertleþtirme orta parçalarý
Kutu Gövdelerin Takýlmasý
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3-17
Vanlarýn Ýnþasý
Gövdenin araç þasisine baðlantýsý için boylamasýna bölümler ve traverslerden oluþan bir çerçeve yapmak
mümkündür, boylamasýna bölümler için asgari boyutlar Tablo 3.4de verilmiþtir.
Þekil 3.14, üstyapýnýn yüksekliðini düþük tutmak için boylamasýna bölümlerin uzunluðu boyunca traversler ve
braketlerin eklendiði bir inþa örneði gösterilmektedir.
Bu durumda tekerlek hareketini düzeltebilmek için vanýn tabanýna arka çamurluk davlumbazlarý takmak
zorundakalýnabilir.
Þekil 3.14
102465
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-18
D AILY
Taban, birbirine 700 mmden daha yakýn bir mesafede yerleþtirilmiþ ve rijit bir kendinden destekli yapý saðlamak üzere
uygun þekilde baðlanmýþ traversler kullanarak inþa edilmiþse, boylamasýna lonjeronlarýn kullanýlmasý gerekmeyebilir
(bkz. Þekil 3.15).
Traverslerin gereken dengeye sahip olmasýný saðlamak ve araç þasinin öne doðru sertleþmesini önlemek için madde
3.4.1de verilen talimatlar takip edilmelidir.
Þekil 3.15
102466
Yüksek burulma rijitliði olan gövde yapýlarýný takarken þasi çerçevesi deformasyonu olasýlýðýndan kaçýnmak için
yapýnýn ön gövde baðlantýlarýnda esnek baðlantýlar kullanýlmalýdýr. Bu durum, özellikle araç arazide veya yarý arazi
koþullarýnda kullanýlacaksa önemlidir.
Ön bölme sacý
Bu, ani frenleme sýrasýnda yükün oluþturduðu kuvvetlere dayanabilecek kadar güçlü ve saðlam olmalýdýr.
Kabinle entegre gövdeler
Bu tip gövdede kabine baðlantý, kabinin kendisine gerilim iletmeyecek þekilde yapýlmalýdýr. Gövdeyi kabine
baðlarken:
- yapý kabine kaynak yapýlmamalýdýr, sadece mekanik tespit elemanlarý kullanýlmalýdýr;
- gövde yapýsý kendinden destekli olmalý ve kabin tarafýndan desteklenmemelidir;
- herhangi bir þekilde uyarlanan kabinin tüm parçalarý, oksidasyon ve korozyona karþý korunmalýdýr (bkz. madde
2.2).
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3.4.2
3-19
Damper kutular
Arkada ve tüm üç tarafta yatan platformlarýn kullanýlmasý, genellikle þasiyi belirgin bir gerilime maruz býrakýr.
Bu yüzden aþaðýdaki talimatlara uyulmalýdýr.
a)
IVECOnun bir seçenek olarak sunduðu durumlarda modellerde dengeleyici kullanýlmasý tavsiye edilir.
b)
Alt þasi
-
araç türü ve özel çalýþma koþullarý için uygun olmalýdýr.
-
Yeterli boyutta yan elemanlar ve traverslere sahip olmalýdýr (bkz. Tablo 3.5)
-
ve arkada kutu tipi inþa ve çapraz tutucularla sertleþtirilmelidir (bkz. Þekil 3.6 ve 3.7). Ýlave yapýnýn ekstra
sertlik saðlamasý için araç þasisine tespit baðlantýlarý önde esnek (braketler veya kayýþlar) ve arkada rijit
(plakalar) (Þekil 3.11) olmalýdýr. Orijinal olarak omega braketlerle donatýlan araçlarda bu braketleri kullanmak
mümkündür.
c)
Gövdenin arka pivotu alt þaside düzenlenmeli ve arka süspansiyon arka baðlantýsýna mümkün olduðunca
yakýn yerleþtirilmelidir. Kasa yatýrma aþamasýnda araç dengesini etkilememek ve þasi üzerindeki gerilimi aþýrý
þekildearttýrmamak için arka yay menteþesi ve baðlantýsý ile tandem merkez çizgisi arasýndaki mesafenin
korunmasý tavsiye edilir. Bu mümkün olmadýðýnda takýlan alt þasi bölümlerinin normalden daha büyük olmasý
ve arkada ekstra sertlik sunmasý gerekir. Daha yüksek hacimler için uzun kasalarýn gerektiði belirli durumlarda,
daha uzun uzantýlar oluþturmak yerine daha büyük dingil mesafeleri kullanýlmasý önerilir.
d)
Desteklerin yeterince güçlü olmasý ve doðru ve uygun bir baðlantý konumu ayarlanmasýný saðlamak açýsýndan
lift cihazýný yerleþtirirken özel dikkat gösterilmelidir: her türlü durumda lokalize yük boyunu düþürmek için
yükün, kasa artý taþýnan yükün oluþturduðu tüm komplenin ön kýsmýna yerleþtirilmesi önerilir.
e)
Hem taban altý, hem de ön uç yatýrma diþlisi montajlarý için yatýrma gövdesinin kursu için bir kýlavuz olarak
görev yapan uygun dengeleyici takýlmasý önerilir.
f)
Kaldýrma ünitesinin menteþesi, alt þasiye monte edilmelidir.
Gövde üzerindeki kullanýlabilen hacim, akslar üzerinde maksimum izin verilen aðýrlýðý da göz önünde bulundurarak
nakliye edilecek malzemenin yoðunluðuna uygun olmalýdýr (kazýnan malzemeler için yaklaþýk 1600 kg/m3 bir
yoðunluk aðýrlýðý kullanýlýr). Düþük yoðunluðu olan bir yük taþýndýðýnda taþýnan yük artý armatürlerin maksimum
aðýrlýk merkezi yüksekliði için belirlenen sýnýrlar dahilinde kullanýlabilen hacim arttýrýlabilir.
g)
Üstyapýcý, geçerli güvenlik kurallarýna da tam uyumu saðlayarak aracýn tüm parçalarýnýn iþlevselliðini ve
güvenliðini saðlamalýdýr (örneðin lambalarýn, çeki kancasýnýn yerleþtirilmesi vs.), ayrýca yapý eklendikten sonra
yatýrma iþlemleri sýrasýnda araç dengesinin garanti edilmesi de saðlanmalýdýr.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-20
D AILY
Þekil 3.16
140852
1. Alt þasi 2. Gövde montaj braketleri 3. Kýrýlmaya dayanýklý plakalar 4. Yatýrma menteþe tarafý plakalarý
Tabl0 3.5
Modeller
35C, 40C
45C, 50C, 60C, 65C, 70C
Minimum boylamasýna takviye
Dayaným modülü
Boyutlar (mm)
Wx (cm 3 )
19
80x50x5
36
100x60x6
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3-21
Tractor for half---trailers
3.5
Yelpaze, yarý römorklarý çekmek için özel araçlarý planlamaz.
Ancak IVECO tarafýndan özel onayla þasi kabin aracý kullanarak dönüþüm yapmak mümkündür. Onay, Montajcýnýn
uymasý gereken izin verilen aðýrlýklar ve kullaným açýklamalarý talimatlarýný sunar.Aþaðýdakiler bazý genel talimatlardýr.
Beþinci tekerlek montajý
Alt þasi (bkz. Þekil 3.17) gibi uygun bir yapý takýlmasýnýn amacý sadece beþinci tekerleðe yük taþýmasýný
daðýtmak deðil, ayný zamanda þasinin burulma ve bükülme için uygun desteði almasýný da saðlamaktýr. Tablo 3.6,
boylamasýna lonjeron bölümleri kullanmak için asgari boyutlarý verir.
Ayrýca bunun uygulanmasýnda þunlarý unutmayýn:
-
yapý, beþinci tekerlek tarafýndan aktarýlan dikey ve yatay yükleri kaldýrmaya yetecek boyutta olmalýdýr;
-
yapý malzemesinin özellikleri için madde 3.1 altýnda belirtilenlere referans saðlanmalýdýr;
-
araç þasisine ve beþinci tekerleðin tabanýna iyi bir destek saðlamak için yapýnýn üst ve alt yüzeyleri düz olmalýdýr;
-
Yapýnýn bileþen parçalarý, özellikle de birkaç parça içerdiðinde tek bir ünite oluþturmasý için kaynak ve/veya
perçinlerle birbirine birleþtirilmelidir;
-
Yapýnýn çekiciye montajý önde braketlerle ve merkezi alanda ve þasinin arkasýnda kýrýlmaya dayanýklý plakalarla
yapýlmalýdýr. Yapýnýn tespiti, boylamasýna ve enlemesine kuvvetlere dayanacak çapta ve yeterli sayýda kendinden
kilitli somunlarla takýlmýþ derece 8.8 cývatalarla yapýlmalýdýr.
Tablo 3.6
Modeller
35C, 50C
3450
Minimum takviye bölümü
Dayaným modülü Wx
Boyutlar (mm)
(cm 3 )
24
100x50x4
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-22
D AILY
Þekil 3.17
102471
1. Boylamasýna lonjeronlar ve traversler 2. Beþinci tekerlek destek plakasý veya taban ünitesi 3. Kabin arka
yapýsý, elektrik ve fren baðlantýlarý için destek (ayný zamanda stepne desteði olarak da kullanýlabilir) 4. Konik
arka kýsým 5. Arka kanat desteði 6. Þasiye baðlantý
Beþinci tekerlek
Ýlgili üreticileri tarafýndan tasarlanan amaç için uygun olduðu beyan edilen yükleme kapasitesi, boyutlar ve
performans seviyelerine sahip tüm beþinci tekerlekler, IVECO araçlarýnda kullanýlabilir.
Ulusal ve/veya uluslararasý standartlar ve kurallara göre beþinci tekerlekler gerekliliklere uygun olmalý ve onaylý
lastikler olmalýdýr. Beþinci tekerleðin destek yapýsýna tespiti, kullanýlan vidalarýn sayýsý, boyutlar, boylamasýna ve
enlemesine tutucu konumlar, beþinci tekerlek üreticisi tarafýndan verilen talimatlara uyulmalýdýr.
Aracýn ve kamu güvenliðinin temel bir parçasý olduðundan beþinci tekerlek hiçbir þekilde uyarlanmamalýdýr.
Frenleme sistemi
Üstyapýcý, yarý römork için özel frenleme sistemini saðlamalýdýr.
!
Frenleme sistemi aracýn ve kamunun aktif güvenliði için kritik önem taþýdýðýndan büyük bir dikkatle
tasarlanmalý ve hayata geçirilmelidir.
Araçta orijinal olarak kullanýlanlar ile ayný türde bileþenler, borular ve baðlantýlar kullanýlmalýdýr.
Frenleme sistemi performansý (servis, acil durum ve el frenleri), yavaþlama, sýcakken davranýþ, tepki süresi vs.
baðlamýnda elde edilen toplam aðýrlýklara baðlý olarak ulusal standartlar ve kurallar veya AB Direktiflerine uygun
olmalýdýr.
Uygunluk ve uyum eðrileri için teknik dokümantasyon, ayný zamanda bunlarý talep eden yetkililer için de hazýrlanmalýdýr
(aksi belirtilmemiþse).
IVECO talep üzerine sistemin teknik özelliklerini ve orijinal aracýn frenleme kapasitesini veren teknik dokümantasyonu
temin edebilir.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3-23
Aracýn orijinal bileþen ve parçalarýný temin eden üreticiden yarý römork frenlemesi için uygun hava kompresörleri
mevcuttur.
Elektrik sistemi
Elektrik sistemi, madde 2.16da verilen genel talimatlara göre takýlmalýdýr.
!
Çekicinin yarý römorkla birleþtirilmesi
Yarý römorklar, yoldaki komple mafsallý kamyonun çalýþma koþullarýný olumsuz etkileyebilecek aþýrý esnek þasi,
uygun olmayan frenleme kapasitesi vs. gibi inþa özelliklerine sahip olmamalýdýr. Çekiciyi yarý römorkla birleþtirirken
çeþitli çalýþma koþullarýnda ilgili tüm hareketler kontrol edilmelidir. Karayolunda kullanýlan araçlarda geçerli ulusal
ve AB kurallarýna uygun þekilde tüm gerekli güvenlik gereklilikleri karþýlanmalýdýr.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-24
D AILY
Transport of Indivisible Materials
3.6
Ayrýlmaz malzemelerin ve boyutlarý normali aþan yüklerin nakliyesi, çeþitli ülkelerde özel yasalarla düzenlenir.
Yoðun dikey yükler ve frenleme sýrasýnda dinamik baskýyý takiben özel kuvvet konfigürasyonlarýnýn oluþtuðu nakliye
sistemlerinde, doðrudan IVECO ile aracýn uygunluðu ile ilgili önleyici bir kontrol yapýlmalýdýr.
Çekici ünite üzerinde yükü desteklemede kullanýlan yalpý, alt þasi biçiminde olmalýdýr. Zaman içerisinde baþka
sýnýrlamalar tanýmlanabilir.
Ayrýlamaz Malzemelerin
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3-25
Installation of Tanks and Containers for Bulk Materials
3.7
Genel bir kural olarak araçlarýmýza depolarýn ve konteynýrlarýn takýlmasý, uygun bir yardýmcý þasi kullanýlmasýný
gerektirir. Tablo 3.7, yardýmcý þaside kullanýlacak uzunlamasýna lonjeronlarýn boyutlarý için kýlavuzlar içerir.
Þekil 3.18
Diðer uygulamalarda belirtildiði gibi kuvvetlerin boþaldýðý baðlantýlarýn konumlanmasý burada da benzerdir. Rijit
baðlantýlar arka
süspansiyon desteklerine karþýlýk gelen bir konuma takýlýr ve esnek baðlantýlar, ön süspansiyonun arka desteðine
mümkün olduðunca yakýn yerleþtirilir.
Farklý bir durumla karþýlaþýldýðýnda olasý bir çözüm, Tablo 3.7de verilene kýyasla daha büyük boyutta boylamasýna
lonjeron profilleri vasýtasýyla yapýnýn takviye edilmesidir.
Esnek baðlantýyý tanýmlamak için baðlantýlarýn takýlacaðý alan ve tasarlanan kullaným türünün yaný sýra araç þasisinin
rijitlik özellikleri de hesaba katýlmalýdýr.
Tablo 3.7 Bir deponun takýlmasý
Modeller
35C, 40C, 45C, 50C
60C, 65C, 70C
Tümü
3750ye kadar
3750 üstü
Minimum boylamasýna takviye
Dayaným modülü
Wx (cm 3 )
16
21
26
Boyutlar (mm)
80x50x4
80x60x5
100x50x5
Tankerler veya daha genel olarak burulma açýsýndan çok rijit olan yapýlar, yüksek gerilim alanlarýndan kaçýnmak
suretiyle araç þasisinin yeterli ve kademeli burulma esnekliðini korumasýný saðlayacak þekilde takýlmalýdýr.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-26
D AILY
Esnek baðlantýyý tanýmlamak için baðlantýlarýn takýlacaðý alan ve tasarlanan çalýþmanýn yaný sýra araç þasisinin rijitlik
özellikleri de hesaba katýlmalýdýr.
Bir kural olarak karayolunda kullaným için ilk ön esnek baðlantýnýn çalýþma sýrasýnda alt þasi ile þasi çerçevesi arasýnda
birkaç milimetre boþluk býrakacaðý söylenebilir.
Aþaðýdaki koþullara uyulmasý kaydýyla depolar, alt þasi takmadan doðrudan araç þasisine monte edilebilir:
-
þaryolar arasýndaki mesafe aktarýlacak yüke baðlý olarak belirlenmeli ve 800 mmyi aþmamalýdýr;
-
þaryolar, uygun bir geniþ yüzey genelinde yükün dengeli daðýlýmýna olanak tanýyacak þekilde takýlmalýdýr.
Boylamasýna ve enlemesine kuvvetleri sýnýrlandýrmak için þaryolar arasýnda uygun braketler bulunmalýdýr;
-
diðer baðlantý çözümleri, IVECO tarafýndan onaylanmalýdýr;
-
kendinden yataklý depolar, kabinin hemen arkasýnda ve arka aks alanýnda bulunan uygun montaj elemanlarýyla
doðrudan þasi üzerine yerleþtirilebilir. Sayýsý ve daðýlýmý, kýsa dingil mesafesi olan araçlarda kullanýlan her iki
tarafta asgari 2 montaj elemaný olan dingil mesafesine baðlýdýr;
-
montaj braketleri, yükü asgari 400 mm üst flanþ üzerine yaymaya yetecek kadar uzun olmalý ve süspansiyon
montaj elemanlarýna yakýn yerleþtirilmelidir.
Þasinin gereken burulma hareketlerine olanak tanýmak için esnek ön montaj elemanlarý kullanýlmalýdýr.
Araca iki veya daha fazla ayrý konteynýr veya depo takýlmasý, yükün iyi bir þekilde daðýtýlmasýný ve kýrýlmaya dirençli
baðlantýlar kullanan þasi/alt þasi için yeterli burulma rijitliði saðlayan bir alt þasi kullanýlmasýný gerektirir. Ýyi bir çözüm,
konteynýrlarý birbirine birleþtiren rijit bir baðlantý kullanmaktýr. Bu þekilde araç tam yüklüyken ön aksýn aðýrlýðý ile aracýn
toplam aðýrlýðý, minimum oranda olacaktýr (bkz. madde 1.13).
Bu donanýmýn yapýsý göz önünde bulundurulduðunda iyi yol tutuþu saðlamak için aðýrlýk merkezi yüksekliðini mümkün
olduðunca sýnýrlamaya özen gösterilmelidir (bkz. madde 1.13). Yoksa dengeleyici çubuklar kullanýlmasý önerilir.
Araç hareket halindeyken ve depolar tam dolu deðilken sývýlarýn aktardýðý dinamik yükleri düþürmek için depolar ve
konteynýrlarýn içine özel enlemesine ve boylamasýna ön bölme saclarý yerleþtirilmesi gerekir. Bu, aracýn yol tutuþunu
ve direncini olumsuz etkileyebilir.
Yanýcý sývýlar için konteynýrlar inþa ederken tüm montaj iþlemi, geçerli Ulusal / AB kurallarýnýn yaný sýra aracýn güvenli
çalýþmasý için gerekli tüm güvenlik gereksinimlerine uygun olmalýdýr.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3.8
3-27
Vinç seçimi, aracýn performansýna göre özelliklerine (aðýrlýk, maksimum kapasite) dikkat ederek yapýlmalýdýr.
Vincin ve yükün konumlanmasý, araç için izin verilen yük sýnýrlarý dahilinde yapýlmalýdýr. Vinç montajý, belirli bir araç
için hangilerinin geçerli olduðuna baðlý olarak kanuni gereklilikler, ulusal standartlar (örneðin CUNA, DIN) ve uluslararasý
standartlara (örneðin ISO, CEN) uygun þekilde olmalýdýr.
Vinç çalýþýrken dengeleyiciler kullanýlmalýdýr. Genel bir kural olarak vinç montajý, inþasý ilgili tüm genel teknik özellikleri
hesaba katan uygun bir alt þasi kullanýlmasýný gerektirir (bkz. madde 3.1). Alt þasi için gereken boylamasýna lonjeronlarýn
boyutlarý için tablolar 3.8, 3.9 ve 3.10a bakýn.
Boylamasýna lonjeronlar hesaplama ile de belirlenebilir, boyutlar, vincin maksimum statik momentini (Mg) ifade eder
ve vincin momenti + aþaðýda Þekil 3.19da verilen denkleme göre hesaplanan yükün momentidir.
Örneðin vinç, vinç için gerekenden daha büyük bir bölüm katsayýsý (Wx) olan kendi alt þasisine sahip bir dampere
takýlacaksa damper alt þasisi kullanýlmalýdýr. Tüm uygulamalarda daha büyük bölüm katsayýsý (Wx) gerektiren yapý
veya yardýmcý kullanýlmalýdýr.
Vincin kapasitesi (Mg deðeri), tabloda E (veya daha büyük deðerler için) ile iþaretli alana düþerse, bunlarýn her
seferinde IVECO tarafýndan kontrol edilmesi ve montajýn yapýlmasýndan önce (IVECO tarafýndan) onaylanmasý
gerekir.
Þekil 3.19
WL
WC
M G kNm =
g =
WL =
L =
Wc =
I =
!
g (W L x L + W C x 1)
1000
102468
yerçekimi hýzlanmasý, 9,81 m/s2ye eþittir.
vincin ucuna uygulanan aðýrlýk [kg];
WL yükün uygulandýðý nokta ile araç merkez çizgisi arasýndaki yatay mesafe [m];
kendi aðýrlýk merkezine uygulanan vincin kendi aðýrlýðý [kg];
vincin aðýrlýk merkezi ile araç merkez çizgisi arasýndaki yatay mesafe [m].
Üstyapýcý her seferinde aracýn dengesini teyit etmeli ve doðru çalýþmasýný saðlamak için gereken
tüm önlemleri almalýdýr. Hem vinç üreticisi hem de Üstyapýcý dengeleyicilerin türü ve sayýsýný
tanýmlamalý ve maksimum statik moment ile vinç konumuna baðlý olarak alt þasiyi yapmalýdýr.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-28
3.8.1
D AILY
Sürücü Kabini Arkasýndaki Vinç
Alt þasinin þasi çerçevesine montajý bir kural olarak standart braketleri kullanarak yapýlmalýdýr (bkz. Þekil 3.20),
þasi çerçevesinin esneklik ve burulma özelliklerini korumak için gerektiðinde braketlere baþka esnek baðlantýlar
(braketler veya kelepçeler) takýlýr.
Bu montaj türünde kullanýlacak boyutlar ve alt þasi, Tablo 3.6da tanýmlanmýþtýr.
Sadece karayolu araçlarý için alt þasi lonjeron profili yüksekliðinin düþürülmesi gerekirse (örneðin aracýn toplam
yüksekliðini azaltmak için), alt þasinin montajý kýrýlmaya dayanýklý baðlantýlarla yapýlabilir. Bu uygulamalar için takviye
lonjeronunun asgari boyutlarý Tablo 3.9da tanýmlanmýþtýr.
Aracýn tüm kullanýlabilir uzunluðu boyunca sabit kesiti olan lonjeronlar kullanýlmasý tavsiye edilir. Vincin sebep olduðu
eðilme momentinin, Tablolar 3.8 ve 3.9da A iþaretli kutulara karþýlýk gelen deðerlere eþleþtiði alanlarda lonjeronlarýn
kesitinde olasý bir kademeli indirgemeye izin verilir.
Vincin alt þasisi Þekil 3.20de gösterildiði gibi gövde boylamasýna lonjeronla entegre edilebilir. Gövde lonjeronunun
daha küçük bir kesiti olduðunda Lv uzunluðu, ileri kontrollü kabini olan araçlarýn dingil mesafesinin %35inden düþük
olmamalýdýr.
Þekil 3.20
102478
1. Alt þasi 2. Baðlantýlar 3. Vinç mafsallarý 4. Dengeleyiciler
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3-29
Vinçleri çift kabinli araçlara (örneðin 6+1) takarken alt þasiyi kabin altýnda uygun þekilde uzatýn (bkz. Þekil 3.2), aksi
takdirde þasi için izin verilen bükülme momentini aþmamak için kapasitesine baðlý olarak vinç dönüþünü sýnýrlamak
gerekli olabilir.
Bozuk yollarda kullanýlan araçlara vinç montajýnda, þasi burulma hareketini aþýrý kýsýtlamamak için ön ve merkezi
kýsýmlarda þasi ile çerçeve arasýna esnek baðlantýlar koymak gerekebilir (bkz. Þekil 3.8). Bu tip durumlarda vinç
sadece þasiye baðlý olduðundan boylamasýna lonjeron boyutlarý, vincin çalýþmasý ile oluþan momentlere dayanacak
þekilde olmalýdýr.
Kabinin arkasýnda bulunan donanýmýn çalýþmasý (örneðin yakýt deposu) engellenmemelidir. Orijinal baðlantý türünün
yeniden kurulmasý kaydýyla bu donanýmýnýn yerinin deðiþtirilmesine izin verilir.
Normalde vinç kabinin arkasýna yerleþtirildiðinde platform gövdesi veya donanýmý arkaya doðru taþýmak gerekir.
Özel damper donanýmý durumlarýnda damper diþlisi ile mümkün olduðunca az bir þekilde geriye taþýnmasý gereken
arka devirme menteþelerinin yerleþimine özel dikkat gösterilmelidir.
NOT
Tablolar 3.8 ve 3.9, alt þasi malzeme akma sýnýrýnýn 360 N/mm2 olduðunu gösterir.
Tablo 3.8 Sürücü kabininin arkasýna takýlan vinçler (Alt þasi, braketler vasýtasýyla sabitlenir)
Vinç kapasitesi Mg maksimum (kNm)
Modeller
Merkez çizgide
þasi bölümü
(mm)
0-20
20-30
30-40
40-50
50-60
60-70
35C, 40C
182x70x4
21
36
57
89
E
45C, 50C
182x70x4
21
36
57
89
105
E
60C, 65C, 70C
184x69x5
19
21
46
57
89
105
70-80
Alt þasi bölüm katsayýsýnýn asgari deðeri Wx (cm3) 1
E
Tablo 3.9 Sürücü kabininin arkasýna takýlan vinçler (Alt þasi, kýrýlmaya dayanýklý plakalar vasýtasýyla sabitlenir)
Vinç kapasitesi Mg maksimum (kNm)
Merkez çizgide
þasi bölümü
(mm)
0-20
Modeller
20-30
30-40
40-50
50-60
60-70
35C, 40C
182x70x4
19
21
31
57
E
45C, 50C
182x70x4
19
21
31
57
89
E
60C, 65C, 70C
184x70x5
19
19
21
46
57
89
70-80
Alt þasi bölüm katsayýsýnýn asgari deðeri Wx (cm3) 1
E
Takviye lonjeronunu vinç montaj alanýnda kapatýn.
E = Her durumda ayrý kontrol edilecektir (gerilim ve dengeyi belirlemek için hesaplama ile birlikte teknik dokümantasyonu da sunun).
I) Alt þasi daha yüksek bir direnç momenti gerektirdiðinde ayný moment vinç için de belirlenmelidir.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-30
3.8.2
D AILY
Arka Uzantýdaki Vinçler
Bu uygulama türünde alt þasinin gövdede kabin arkasýna kadar bulunan alanda aracýn tüm uzunluðu boyunca
uzatýlmasý tavsiye edilir. Kullanýlacak boylamasýna lonjeronlarýn boyutlarý, Tablo 3.10da tanýmlanmýþtýr.
Yükün arka uzantýda yoðunlaþtýðý durumlarda aðýrlýðýn araçtaki daðýlýmýna dikkat ederek ve karayolunda ve vinç
çalýþýrken iyi bir performans için gerekli rijitliði saðlamak üzere alt þasi, vincin kapasitesine göre güçlendirilmeli ve
sertleþtirilmelidir. Arka süspansiyon ve arka uzantý alanýnda kutu tipi yapýsý olan bölümler (bkz. madde 3.1) ve braketler
kullanýlmalýdýr Lv uzunluðu Þekil 3.21de gösterilmiþtir. Þekil 3.3de gösterildiði gibi kutu tipinden açýk bölüme geçiþin
kademeli bir süreç olmasýný saðlamak için gereken özen gösterilmelidir.
Kutu tipi bölümden etkilenen alanda alt þasi araç þasisine kýrýlmaya dayanýklý mafsallarla (baþka bir deyiþle birbirinden
azami 400 mm mesafede yerleþtirilmiþ yeterli sayýda plaka) sabitlenirken ön kýsýmda esnek montaj elemanlarý
kullanýlmalýdýr. Her türlü yük durumunda ön akstaki aðýrlýðýn arka aks veya akslara oranýnýn araç için belirlenen sýnýrlarý
aþmamasýna dikkat edilmelidir (bkz. madde 1.13).
Alt þasinin gereken sertliði çeþitli faktörlere (yani vinç kapasitesi, destekleyen alt þasinin boyutu, araç aðýrlýðý, þasi
uzantýsý) baðlý olduðundan olasý tüm durumlar için bilgi vermemize imkan yoktur. Bu nedenle gerekirse Üstyapýcýnýn
araç denge testlerini yapmasý gerekir. Bu testlerin sonucunda alt þasi sertliðinin yetersiz olduðu görülürse üstyapýcýnýn
alternatif yöntemlerle bunu saðlamasý gerekir.
Aracýn iyi sürüþ özellikleri ve kabul edilebilir gerilim durumlarý olmasýný saðlamak için vincin arka uzantýsýnýn (Lv
uzunluðu, bkz. Þekil 3.21) mümkün olduðunca sýnýrlandýrýlmasý gerekir. Bu deðer, dingil mesafesinin %40ýný
aþmamalýdýr.
NOT
Tablo 3.10, alt þasi malzeme akma sýnýrýnýn 360 N/mm2 olduðunu gösterir.
Tablo 3.10 Arka uzantýya takýlan vinçler (baðlantý levhalarýyla alt þasi montajý)
Toplam tork Mg maksimum (kNm)
Modeller
Merkez çizgide
þasi bölümü
(mm)
0-20
20-30
30-40
40-50
50-60
35C, 40C
122x70x4
32
57
71
E
45C, 50C
122x70x4
32
57
71
110
E
60C, 65C, 70C
184x69x5
23
23
32
42
71
60-70
70-80
Alt þasi bölüm katsayýsýnýn asgari deðeri Wx (cm3) 1)
E
Not = Her durumda ayrý kontrol edilecektir (gerilim ve denge hesaplamalarýný içeren teknik belgeleri iletin).
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3-31
Þekil 3.21
102479
1. Alt þasi 2. Kýrýlmaya dayanýklý plakalar 3. Montaj
braketleri 4. Vinç montaj plakalarý 5. Dengeleyiciler 6.
Alt þasi takviye alaný
3.8.3
Çýkartýlabilir Vinçler
Çýkartýlabilir vinçlerin arka uzantýya montajý, vinç ile alt þasi arasýnda kullanýlan baðlantý türünün araç þasisinde
ilave gerilime neden olmamasý kaydýyla önceki paragrafta verilen teknik özelliklere göre yapýlabilir.
Aracýn vinçle veya vinçsiz kullanýlabileceðini göz önünde bulundurarak iki çalýþma durumuna uygun kullanýlabilir yük
konumunun gövde üzerine kaydedilmesini öneririz.
Araç römork çekme kapasitesini koruyorsa aracýn doðru baðlanmasý ile ilgili tüm kurallara uyulmalýdýr.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-32
3.9
D AILY
Arka liftleri takarken kullanýlacak boylamasýna lonjeronlarýn boyutlarý aþaðýdaki þekilde deðerlendirilebilir:

Tablo 3.11 vasýtasýyla, standart arka uzantýlar ve arka liftlerin neden olduðu ortalama bükülme momentleri ile; kapasitelerine
baðlý olarak. Tabloda asgari kapasite deðerleri, hangi uygun dengeleyicilerin kullanýlmasý gerektiðinin üstünde tanýmlanmýþtýr;

farklý arka uzantý uzunluklarý ve özel arka liftlerde (örneðin alüminyumdan), þasi üzerine etki eden bükülme momentleri, Þekil
3.22de verilen bilgilerle tanýmlanabilir;
Üstyapýcý veya arka lift üreticisi, çalýþma dengesi ve güvenliðini saðlamaktan sorumludur.
Her türlü durumda, özellikle de uygun bir alt þasinin olmadýðý özel kullanýmlarda (traverslerle üretilen vanlarýn gövdeleri veya kutu
tipi gövdeler durumunda olduðu gibi), yükleme platformunun baðlantýsýnda gerilimin araç þasisi üzerine daðýtýlmasýný saðlayan
bir yapý olmalýdýr.
Ayrýca gereken mukavemeti ve rijitliði saðlamak için þasi ile alt þasi arasýndaki baðlantý, özellikle 1200 mm üstündeki uzantýlarda
arka uzantý alanýnda arka süspansiyonun ön askýsýna kadar kýrýlmaya dayanýklý plakalarla (birbirlerinden 400 mmden fazla
mesafede olmadan) yapýlmalýdýr.
Þekil 3.22
tandem veya aks
merkez çizgisi
91538
Wtl = Arka liftlerin aðýrlýðý
WL = Arka lift kapasitesi
Þasi üzerindeki bükülme momenti, aþaðýdaki formülü kullanarak hesaplanabilir:
M [Nm] = WL x A + WTl x B dengeleyicileri olmayan arka liftler için
M [Nm] = WL x C + WTl x D dengeleyicileri olan arka liftler için
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3-33
Þasinin gerilimi baðlamýnda kullanýlmalarý gerekli görünmese bile Üstyapýcý, her seferinde dengeleyici kullanma
gerekliliðini deðerlendirmelidir. Platformun kapasitesine göre dengeleyici gereðini deðerlendirirken yükleme iþlemleri
sýrasýnda süspansiyonun yön deðiþtirmesinden kaynaklanan araç denge ve davranýþý da göz önünde bulundurulmalýdýr.
Platformun destekleme yapýsýna takýlmasý gereken dengeleyiciler hidrolik olarak çalýþmalý ve platformla tüm
yükleme prosedürleri sýrasýnda kullanýlmalýdýr.
Platformun tüm çalýþma aþamalarýnda aracýn dengesi, kanuni kurallara uyarak teyit edilmelidir.
Arka lift çalýþýrken kaçýnýlmaz olan þasinin esnek hareketini dengelemek için Üstyapýcý, Tablo 3ç11de belirtilene
kýyasla daha büyük boyda boylamasýna lonjeron profilleri kullanabilir.
Tablo 3.11de gösterilen bölümlerin boyutlarý, arka uzantýlar için standarttýr. Daha uzun uzantýlar için daha büyük
bölümler veya dengeleyiciler takmanýn gerekli olup olmadýðýný kontrol etmelisiniz (bkz. þekil 3.22).
NOT
Arka liftlerin montajý arka aks veya akslar üzerinde izin verilen maksimum aðýrlýk ve ön aks için
belirlenen minimum yüke dikkat ederek yapýlmalýdýr (bkz. madde 1.13). Aksi durumda arka
uzantýnýn indirgenmesi gerekecektir.
Elektro-hidrolik arka liftler takýldýðýnda akülerin ve alternatörün kapasitesinin yeterli olduðunu kontrol etmek gerekir
(bkz. madde 2.16).
IVECO, arka lift kullanýlmadýðýnda arka liftin elektrik devresini araç elektrik devresinden ayýrmak için bir anahtar
takýlmasýný önerir.
Üstyapýcý, arka alt korumada yapýlacak uyarlamalardan veya farklý bir tür takýlmasýndan (bkz. madde 2.19) ve
arka lambalarý görüþ imkanýný korumaktan, kalkýþ açýlarýndan, çeki kancasýnýn takýlmasýndan ve geçerli tüm Ulusal
ve AB kurallarýna uyulmasýndan sorumludur.
Tablo 3.11 Arka Liftlerin Takýlmasý (kamyon versiyonu)
Arka lift kapasitesi, kN (kg)
Modeller
I)
Dingil
mesafesi
(mm)
3
(300)
5
(500)
7.5
(750)
10
(1000)
12.5
(1250)
Malzeme akma noktasýna (N/mm2) baðlý olarak asgari deðer alt
þasi bölüm katsayýsý Wx (cm3) 1)
360
360
360
360
360
15
(1500)
360
29L, 35 S
-
E
35C, 40C
45C, 50C
3000 3450
16
21
26 + S
31 + S
E
35C, 40C
45C, 50C
3750 4100
21
21 + S
26 + S
31 + S
E
45C, 50C
4350 4750
26
26 + S
31 + S
36 + S
E
60C, 65C, 70C
3450 3750
4350 4750
21
21
26 + S
26 + S
31 + S
E
26
21 + S
26 + S
26 + S
36 + S
E
Malzeme akma sýnýrý = 360 N/mm2
Notlar.
E = Her durumda ayrý kontrol edilecektir (gerilim ve denge hesaplamalarýný içeren teknik belgeleri iletin).
S = Dengeleyiciler takýlmalýdýr.
Van versiyonlarý söz konusu olduðunda þasi çerçevesine lokal takviyeler takýlmasý kaydýyla 3 kNye (300 kg) kadar
kapasitesi olan arka liftler takýlabilir. Daha yüksek kapasiteler için montajýn her durumda ayrý olarak incelenmesi
gerekir.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-34
3.10
D AILY
Kurtarma Araçlarý
Arýza donanýmýnýn takýlmasý, genellikle eþit yük daðýlýmý ve kurtarýlacak aracý taþýyabilecek bileþen parçalarý ve
komplelerin þasisi ile doðru baðlantý saðlamak üzere belirli bir alt þasinin seçilmesinden sonra yapýlýr.
Kurtarýlacak aracýn kaldýrýlmasý ve çekilmesi gerekiyorsa çekme aðýrlýklarý, kancadaki dikey yükler ve ön ile arka
akstaki aðýrlýklar arasýndaki asgari orana dikkat edilmelidir. (Bunlar, IVECO tarafýndan verilen özel onaylarda tanýmlanýr).
Üstyapýcýlar, hangi nakliye þekline (çekme aðýrlýðý, kancadaki yük, maksimum hýz vs.) onay verildiðine dair özel
koþullarý göstermek üzere özel plakalar / etiketler kullanmalýdýr
3.11
Belediye, Ýtfaiye ve Özel Hizmetler
Çoðu durumda kompaktör, kompresör veya yol fýskiyeleri gibi belediye araçlarýnýn hazýrlanmasý þunlarý gerektirir:
-
özellikle arka tarafta güçlü veya aracýn ön kýsmýnda esnek montaj elemanlarý olan bir alt þasi yapýlmasý;
-
þasinin arka uzantýsýnýn kýsaltýlmasý. Çok kýsa uzantýlar gerekli olduðunda traversin þasiye baðlantýsýna dokunmadan
þasi, arka yay askýsýnýn hemen arkasýndan (veya pnömatik süspansiyonlarda devrilme önleme çubuðu baðlantýsýndan
sonra) kýsaltýlabilir;
-
kabinin arkasýna dikey bir egzoz takýlmasý;
-
daha rijit veya asimetrik yaylarý olan arka süspansiyonlar kullanýlmasý;
-
arka lambalarýn yeniden düzenlenmesi.
Çok yüksek oranda güvenilirlik ve güvenlik gerektiren iþlevler için (örneðin geri giderken motorun
durmasý, þehir atýk toplama için donatýlan araçlarda, arka basamaklarda ayakta duran operatörlerle)
IVECO vites kutularýna takýlmýþ geri vites anahtarlarý (geri vitesin devreye girdiðini belirmek için
tasarlanan) kullanmayýn.
Kurtarma Araçlarý
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3.12
3-35
Ön kar küreyicilerin takýlmasý
Aracýn önüne kanat veya kürek gibi kar temizleme donanýmlarýnýn takýlmasý, uygun destekleme yapýlarý kullanýlmasýný
ve þasiye baðlantý ile ilgili madde 2.3de yer alan teknik özelliklere uyulmasýný gerektirir.
Ayrýca bu tip bir donaným uygulamasý ile ilgili tüm kanuni gereklilikler ve kurallara da uyulmalýdýr.
Aracýn önünde bulunan orijinal elemanlarýn (örneðin çeki kancasý) iþlevsel özellikleri ve olasý kullanýmý etkilenmemelidir.
Aksi takdirde Üstyapýcý güvenlik standartlarý ve kurallarýna göre benzer elemanlar saðlamalýdýr.
Talep üzerine ön aksta izin verilen maksimum yükte bir artýþ, kar küreði olarak kullanýlýp ortalama hýzda sürülen çoðu
IVECO modeli için onaylanabilir.
Talep edilen yüke uygunluk, montajý yapan üstyapýcý tarafýndan belgelenmeli ve garanti edilmelidir.
3.13
Vinç Takýlmasý
Araca vinç montajý, aþaðýdaki noktalardan birisinde olmalýdýr:
-
þasinin önünde (öne montaj);
-
kabinin arkasýnda araç þasisine;
-
araç yan elemanlarý arasýna, ortaya veya tek tarafa doðru;
-
þasinin ucuna.
Montaj iþlemi, aracýn üniteleri ve bileþenlerine ve akslar üzerinde izin verilen maksimum yüklere müdahale etmeyecek
þekilde ve þirket talimatlarýný takip ederek yapýlmalýdýr. Vinç ünitesinin ve ilgili tahrik bileþenlerinin tespiti, madde
2.3de verilen talimatlara uygun þekilde, halat çalýþmalarýný ve özellikle vinç yanlara doðru çektiðinde enlemesine
bileþen(ler)i göz önünde bulundurarak takviyeli alanlarýn lokal olarak montaj alanýna sýnýrlanmamasýný saðlayarak
(bkz. madde 2.17) yapýlmalýdýr.
Vincin kabin arkasýna montajý için vinç kapasitesine uygun boyutlarý ve yapýsý (sertleþtirme traversleri ve tutucular)
olan uygun bir alt þasi tasarlanmalýdýr.
Piyasada bulunan vinç türleri için özel talepler yapýldýðýnda araca daha önceden takýlan donanýmlar (damperler, vinç
vs.) için kullanýlmakta olan hidrolik pompalar vasýtasýyla çalýþtýrýlan hidrolik sistemleri olan vinçler seçilmesini öneririz.
Mekanik vinçler kullanýlmasý durumunda sürüþ þanzýmaný, maddeler 4.1 ve 4.2de verilen talimatlara uygun olmalýdýr.
Sonsuz vida tipi vinçler için PTO düzeni bu tip sürüþ sisteminin düþük performansýný hesaba katmalýdýr.
Akü ve alternatörün sýnýrlý kapasiteleri yüzünden daha düþük gereksinimler ve daha kýsa sürelerle kullaným için
elektrikli vinçler kullanýlmalýdýr.
!
Tüm güvenlik gereklilikleri, ulusal ve AB kurallarýna uyulmalýdýr.
Ön kar küreyicilerin takýlmasý
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-36
D AILY
Special bodconversions
3.14
Özel gövde dönüþümleri (bazý örnekler aþaðýda sýralanmýþtýr) yapýldýðýnda, daha önce açýklanan genel çalýþa
kriterleri takip edilmelidir.
Paragraf 1.8de ifade edildiði gibi IVECO tarafýndan üretilen araçlar, geçerli standartlar ve kurallarca belirlenen
gerekliliklere uygundur. Üstyapýcý yapýlan çalýþmalarda, özellikle de insan taþýma içeren gövde dönüþümlerinde bu
gereklilikleri saðlamalý ve bunlara uymalýdýr.
3.14.1
Þasi ýzgaralarý
Bunlar gövdelerin montajý veya mobil maðazalar, karavanlar gibi özel gövde versiyonlarý için özel olarak
hazýrlanmýþtýr. IVECO tarafýndan temin edilen teknik belgelerdeki (þasi diyagramý) tanýmlanan talimatlar ve önlemlere
uyun.
3.14.2
Karavanlar
Aracýn toplam aðýrlýðýna uyulmasýna ve tek akslarýn fazla veya eksik yüklenmemesini saðlamaya özel dikkat
gösterilmelidir. Aþaðýdakiler de dahil toplam taþýnacak kiþi sayýsý için yeterli yük marjý býrakýlmalýdýr:
-
bavul, perdeler, spor donanýmlarý;
-
su deposu kapasitesi, tuvalet tesisleri, gýda;
-
gaz þiþeleri vs.
Yüklemenin doðru bir þekilde yapýlabilmesi için kullanýcýlara uygun kýlavuzlar saðlayarak yükün, gereken marjlara
sahip özel bölmelere yerleþtirilebilmesini saðlayýn.
Arka uzantý üzerinde yapýlacak herhangi bir çalýþma için madde 2.5de verilen talimatlarý takip edin.
Gaz þiþelerini takmak için bölmeler yaparken özel bir dikkat gösterilmelidir. Bu iþlem gereken tüm güvenlik önlemlerini
alarak geçerli kurallara uygun yapýlmalýdýr.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
3.14.3
3-37
Bir anten platformunun takýlmasý
Anten platformu seçimi, araç performansý elde etmek için gerekli platform teknik özelliklerini göz önünde bulundurarak
belirlenir.
Anten sepeti ve yükü, izin verilen yük sýnýrlarýna göre yerleþtirilmelidir.
Anten sepetini uygularken belirli bir araç için hangilerinin geçerli olduðunu kontrol ettikten sonra kanuni gereklilikler,
ulusal kurallar (örneðin CUNA, DIN) ve uluslararasý kurallara (örneðin ISO, CEN) uyumlu olmak þarttýr.
Çalýþma aþamalarýnda dengeleyiciler kullanýlmalýdýr. Anten sepeti, araca uygun bir alt þasi üzerinde takýlmalýdýr. Alt
þasiyi inþa etmek için genel gerekliliklere uyun (bkz. madde 3.3) ve ayný zamanda bölüm boyutlarý için tablolar 3.2
ve 3.3e bakýn.
Üstyapýcý ayný zamanda:
-
kesitte ani deðiþikliklerden kaçýnmak, þasiyi gerilim yoðunlaþma noktalarýna karþý korumak ve ön uzantýyý asgari
düzeyde tutmak için alt þasiyi inþa ederken dikkatli olmalýdýr (ekteki fotoðrafa bakýnýz);
Þekil 3.23
140845
BÝRÝNCÝ ALT ÞASÝ TESPÝTÝNÝN AYRINTISI
-
hidrolik sistemi, akýþ modülasyon valfleri içerecek þekilde uyarlayarak araç liftini/alt hýzý ayarlayýn;
-
aracýn yatay davranýþýna uygun þekilde ön aksýn zeminden kalkýþýný asgari düzeye indirin. Özel durumlar ayrý
olarak kontrol edilmelidir. IVECOdan özel onay talep edin.
!
Üstyapýcý her seferinde aracýn dengesini kontrol etmeli ve doðru kullaným için gereken tüm önlemleri
almalýdýr. Vinç üreticisi ve Üstyapýcý, dengeleyicilerin türü ve sayýsýný belirlemekten ve maksimum
statik moment ile vinç konumuna baðlý olarak uygun alt þasiyi inþa etmekten sorumludur.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
3-38
D AILY
29L 35S araçlarda üstten platformlar
29L-35S (tek tekerlekli) araçlarda bu dönüþümün montajý, ancak özel takviye kayýþlarý (CCM N° 14205 teknik
özelliðini belirterek sipariþ edilebilir) taktýktan sonra mümkündür.
Þekil 3.24
ÞASÝ KAYIÞINDAN GEÇEN
KESÝTÝN AYRINTISI
KABÝN BLOÐU
ALT ÞASÝ ÝLK TESPÝT
145179
Kayýþlarýn asgari kalýnlýðý 4 mm olmalý ve kabin bloðu alanlarýnýn ön kýsmýndan alt þasi ilk tespit elemanýnýn arkasýna
kadar þasi boylamasýna elemanlarýný kapsamaya yetecek kadar uzun olmalýdýr (bkz. Þekil 3.24), toplam uzunluk en
az 1050 mm olmalýdýr.
Ýlave kayýþlar, birbirlerine 110 mmden daha uzak olmayacak þekilde yerleþtirilmiþ perçinler kullanarak alt þasi
kanadýna tespit edilmeli ve yüksek mukavemetli çelikten yapýlmýþ olmalýdýr.
Ýlk02/2010
Revizyon 09/2010
Basým 603.95.037
D AILY
PTO
4-1
Index
BÖLÜM 4
PTO
Sayfa
4.1
Genel Özellikler
4-3
4.2
Vites Kutusundan PTO
4-5
4.3
Aktarma Kutusundan PTO
4-8
4.4
Tahrik Hattýndan PTO
4-8
4.5
Motordan PTO
4-9
4.5.
1Motor ön ucundan tork çekiþi
4-9
4.6
PTO yönetimi
4-10
4.6.1
Genel özellikler
4-10
4.6.2
PTO modu
4-12
4.6.2.1
Mekanik Vites Kutusu
4-12
4.6.2.2
Otomatik Þanzýman
4-13
4.6.2.3
PTO için motor devri kontrolü
4-14
Dizin
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
4-2
PTO
D AILY
Dizin
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
PTO
4-3
44444.
General Specifications
4.1
Genel Özellikler
Yardýmcý kumanda ünitelerinin kontrolüne hareket çekiþi için farklý türlerde PTO monte edilebilir. Kullaným türüne
ve gereken performansa göre uygulama aþaðýdaki þekilde yapýlabilir:
-
vites kutusu;
-
þanzýman;
- motorun önü;
Özellikler ve performans, takip eden paragraflarda ve talep üzerine temin edilecek ilgili dokümantasyonda verilmiþtir
Kontrol edilecek cihaz için gereken gücün tanýmlanmasý için, özellikle de talep edilen deðerler yüksek olduðunda
tahrik aktarým aþamasýnda emilen gücün de göz önünde bulundurulmasý gerekir (mekanik þanzýmanlar, kayýþlar ve
diþliler için %5 ila 10 ve hidrolik kumandalar için daha yüksek deðerler).
Güç toplamanýn esnek motor çalýþma kademesi dahilinde olmasýný saðlamak için PTO aktarým oranýný seçin; araç
çalýþmasýnda dengesizlik ve sarsýntýdan kaçýnmak için düþük devirlerden (1000 dev/dakikadan düþük) kaçýnýn.Gereken
torkta PTO devir sayýsýna göre alýnan güç.
P(CV)
M . n . i
9550
P(kW)
M . n. i
7023
P = Kullanýlabilir güç
M = PTO için izin verilen tork (Nm)
n = PTO devri.
i = Aktarým oraný = PTO çýkýþ devri / motor devri
Kullaným türü
Uygulamalar aralýklý veya kesintisiz olabilir. Aralýklý uygulamalarda PTO iþlemleri 30 dakikayý aþmaz.
Kesintisiz uygulamalar, uzun PTO süreleri öngören uygulamalardýr. Uygulama, sabit bir motorunki ile kýyaslanabilir
bir uygulamaysa uygulama koþullarýna (motor soðumasý, aktarým vs.) olanak tanýmak üzere tanýmlanan deðerleri
düþürme olasýlýðý deðerlendirilmelidir.
Planlanan toplama deðerleri, ayný zamanda sýklýk veya boyut açýsýndan torkta büyük farklýlýklar içermeyen kullanýmlar
için de geçerlidir.
Aþýrý yüklemeden kaçýnmak için bazý durumlarda (örneðin hidrolik pompalar, kompresörler) kavrama veya emniyet
valfleri gibi cihazlarý kullanmak da gerekli olabilir.
Genel Özellikler
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
4-4
PTO
D AILY
PTO þanzýmanlar
Þanzýman üreticisinin talimatlarýna uymak için PTO cihazýn kullanýlmasýna kadar mekanizmanýn tasarým
aþamasýna (açýlar, devir sayýsý, moment) ve gerçekleþtirme aþamasýnda dinamik davranýþa özel dikkat gösterilmelidir.
Bu da þu anlama gelir:
- boyutlar, maksimum güç ve tork koþullarýnda meydana gelebilecek kuvvetleri göz önünde bulundurmalýdýr
- iyi homokinetik sonuçlar almak için açýlar, millerin uçlarýnda ayný deðerle verilmelidir (bkz. Þekil 4.1) ve maksimum
deðer 7 olabilir
- PTO ve kontrol edilecek ünitenin yataklarýna daha düþük yükler uygulandýðýndan Z çözümü W çözümüne tercih
edilir. Özellikle ? açýsýnda boþlukta eðilmenmiþ bölümleri olan bir aktarma hattý oluþturmak gerekli olduðunda
(Þekil 5.1de gösterildiði gibi), tümünün homokinetik sonucunun ancak ara bölümün ayný ? açýsýnda çatal ofseti
ile donatýlmýþ olmasý ve ÷1 ve ÷2 uç açýlarý arasýnda eþitlik koþuluna uyulmasý kaydýyla garanti edilebileceði
unutulmamalýdýr.
Birden çok bölüm kullanan þanzýmanlarda 2.8.2 maddesinde verilen talimatlar takip edilmelidir.
0
Þekil 4.1
0
Çözüm Z
0
0
91522
Çözüm W
Þekil 4.2
133340
Genel Özellikler
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
PTO
4.2
4-5
Vites kutusunun solunda yan parçada bulunan flanþlar veya tespit elemanlarý vasýtasýyla tahrikin vites kutusu
grup diþli milinden alýnmasý mümkündür.
Gereken teknik özellikler, çeþitli vites kutularý için talep üzerine temin edilen dokümantasyonda verilmiþtir.
Tablo 4.1, çýkýþ devri ile motor devri arasýnda oranlarý olan farklý PTO türleri için mevcut tork seviyelerini gösterir.
Deðerler, tabloda belirtilen koþullara karþýlýk gelir.
Arada bir kullaným için daha yüksek deðerler, kullaným türüne baðlý olarak her bir durumda ayrý olarak onaylanmalýdýr.
Aracýn boyuna uygun bir PTO takma imkanýný teyit etmek için aracý kontrol edin.
Vites kutusuna uygulanan PTO sadece araç sabitken kullanýlmalý ve vites deðiþimi sýrasýnda senkromeçlerde aþýrý
gerilimden kaçýnmak için debriyaj ayrýldýðýnda devreye sokulup devreden çýkartýlmalýdýr. PTO kullanýmda ve aracýn
hareket halinde olduðu özel durumlarda vites deðiþtirilmemelidir.
Tork konvertörü ile donatýlmýþ olan vites kutularýnda kural olarak normal vites kutularý için kullanýlanlar ile ayný PTO
kullanýlabilir. Motor devri maksimum eðerin %60ýnýn altýnda olduðunda konvertörün hidrolik devir aþamasýnda olacaðý
unutulmamalýdýr; bu aþamada emilen güce baðlý olarak motor devrinin sabit olmasýna raðmen PTO devri osilasyona
tabi olacaktýr.
Þekil 4.3
116948
1. PTO düzeni için kapak
NOT
PTO montajýndan sonra devir vites kutusundan doldurma ve yað seviyesi kontrolü iþlemini yapýn.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
4-6
PTO
D AILY
Þanzýman PTO verileri
Pazar sonrasý bir PTO uygulandýðýnda þanzýman ECUsü ve Gövde Bilgisayarýnýn (BC) yeniden programlanmasý
gerekir. Elektrik ve pnömatik sistemde müdahale gereklidir. Bir PTOyu uygulamadan önce dikkatle paragraf 4.6
PTO yönetimi kýsmýný okuyun.
Elektronik kontrol ünitesi yeniden programlama iþlemleri, uygun diyagnostik aletleri (IVECO yetkili satýcýlarýndan
ve IVECO yetkili atölyelerinden temin edilebilir) kullanarak ve kullanýlan PTO hakkýnda bilgileri temin ederek IVECO
kýlavuzlarýnda verilen talimatlara göre yapýlmalýdýr.
Tablo 4.1
Vites
kutusu
PTO
PTO
seçeneði
Montaj
konumu
Çýkýþ
Dönüþ yönü
(1)
Flanþ
Maksimum tork
Cmax (Nm) (2)
Toplam
PTO oraný
5S300
06364
20Z1 Yanlaradoðru
Arka
Saat yönünde
Pompa
120
1.00
6S400
6AS400
06365
23Z2
Arka
Saat yönünde
Pompa
180
1.04
Yanlaradoðru
(1) PTO çýkýþýna önden bakýldýðýnda.
(2) Alýnan maksimum tork, PTOdan 1500 dev/dak. çýkýþta bir motor devrini ifade eder. Daha yüksek devirler için alýnabilecek tork deðeri
orantýlý þekilde düþürülmelidir.
Herhangi bir arýzanýn nedeninin PTO olduðu belirlendiðinde ve bu durumda Üstyapýcý tarafýndan
takýlan PTO, Tablo 4.1de belirtilenler ile ayný türde olmadýðýnda IVECO, vites kutusu garantisini
geçersiz kýlma ve iptal etme hakkýný saklý tutar.
Herhangi bir arýzanýn nedeninin PTO olduðu belirlendiðinde ve bu durumda Üstyapýcý tarafýndan takýlan PTO,
Tablo 4.1de belirtilenler ile ayný türde olmadýðýnda IVECO, vites kutusu garantisini geçersiz kýlma ve iptal
etme hakkýný saklý tutar.
Þekil 4.4
Çalýþma yönü
PTO TÝPÝ 20Z1
102472
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
PTO
4-7
Pompalarýn Doðrudan Uygulanmasý
Baþka donanýmlarýn (örneðin damper aparatýnýn veya vinçlerin kumandasý için) pompalarýnýn uygulanmasý,
doðrudan PTO yapýldýðýnda, ara miller kullanmadan ve pompa boyunun þasi ve motor ünitesi (travers, þanzýman mili
vs.) baðlamýnda güvenlik payýna olanak tanýdýðýný kontrol ettikten sonra pompanýn kütlesi ve PTO tarafýndan uygulanan
statik ve dinamik torklar, vites kutusu duvarlarýnýn direncine uygunluklarý açýsýndan kontrol edilmelidir.
Vites kutusunun motorda tek bir üniteye uygulandýðý durumlarda çalýþma motor devri alanýnda motor ünitesinde
rezonans koþullarýnýn meydana gelmesinden kaçýnmak için atalet etkileri açýsýndan ilave kütlelerin deðeri teyit
edilmelidir.
!
Tork çekiþi için Tablo 4.1de tanýmlanan deðerleri koruyun.
Uzun süre kullanýmda þanzýman yað sýcaklýðý 110 °Cyi aþmamalýdýr. Soðutma suyu sýcaklýðý 100 °Cyi
aþmamalýdýr.
Piyasadaki bütün PTO türleri, kesintisiz kullanýma uygun deðildir. Kullaným sýrasýnda söz konusu kuyruk
miline (PTO) özgü teknik özelliklere (çalýþma süreleri, duraklamalar vs.) uyulmalýdýr.
PTOlar 4 delikli UNI ataþman ile pompalarýn doðrudan montajý için bir flanþla donatýlmýþtýr.
Çýkýþ, 21 ISO 14 frezeli mil içerir (Þekil 4.4).
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
4-8
PTO
D AILY
Power Take---off from Transfer Box
4.3
NOT
Aktarma Kutusundan PTO
Daily 4x2 Euro 4de yoktur.
4.4
Tahrik Hattýndan PTO
Vites kutusundan sonra þanzýmana PTO uygulama onayý, IVECOya sunulmasý gereken tam dokümantasyonun
incelenmesinin ardýndan verilir.
Kullaným koþullarýna göre her bir durum için ayrý olarak çeþitli güç ve tork deðerleri deðerlendirilecektir.
Genel bir kural olarak þunlarý unutmayýn:
-
tahrik toplama sadece araç sabit durumdayken kullanýlabilir;
-
PTO devri, seçilen vitese baðlýdýr;
-
PTO, hemen vites kutusunun aþaðý kýsmýnda olmalýdýr. Ýki veya daha çok bölümlü tahrik hattý olan araçlarda
PTO ayný zamanda birinci ve ikinci bölümler arasýnda yer alan esnek desteðe de takýlabilir (madde 2.8.2de
verilen göstergelere uyun);
-
yatay düzlemde ve dikey düzlemdeki tahrik hattýnýn açýlarý, mümkün olduðunca orijinal deðerlere yakýn
tutulmalýdýr;
tahrik hattýna eklenen aðýrlýklar ve rijitlik, denge kaybýna veya anormal titreþimlere neden olmamalý ya da
araç hareketi sýrasýnda ya da motor çalýþýrken kullaným sýrasýnda þanzýman tahrik hattýna (motordan aksa)
hasar vermemelidir.
PTO kendi süspansiyonu ile þasiye sabitlenmelidir.
-
!
Þanzýman, araç sürüþ güvenliði açýsýndan önemli bir bileþendir. Þanzýman üzerindeki iþlemler,
sadece tedarikçi tarafýndan onaylanan uzman þirketler tarafýndan yapýlmalýdýr.
!
IVECOdan önceden yazýlý izin almaksýzýn kardan mili üzerinde yapýlan iþlemler, araç garantisinin
hemen geçersiz olmasýna neden olacaktýr.
Ýlk02/2010
Revi 09/2010
Basým 603.95.037
D AILY
PTO
4-9
Power Take---off from Engine
4.5
Motordan PTO
Genel olarak bu kuyruk millerinin (PTO) kullanýmý, kesintisiz güç beslemesi gerektiren cihazlar için planlanmýþtýr
Motor ön ucundan tork çekiþi
4.5.1
Güç, krank milinin ön kýsmýndan tork gereksiniminin sýnýrlý olduðu kayýþ tahrikli þanzýmanlar (örneðin klima ünitesi
tahrikleri) vasýtasýyla alýnýr.
Tabloda gösterilen veriler, Þekil 4.5de gösterilen inþa örneklerine göre yapýlan özel bir kasnakla yapýlan bir çizimi
ifade eder.
Tablo 4.2 Motorun önünden PTO
Motor
F1A Serisi
.10
.10
.11
.11
.12
.12
.13
.13
.14
.14
F1c Serisi
.14
.15
.15
.18
.18
.18
nmax
Maksimum toplama deðerleri
Maksimum
Alýnabilecek
Maksimum
maksimum atalet momenti bükmemomen
ti (Nm) (3)
tork (Nm)
(kgm2)
Motor kodu (1)
(dev/dak.)(
2)
Maksimum
yüksüz devir
(dev/dak.)
F1AE0481F*A
F1AE0481F*B
F1A0481U*A
F1A0481U*B
F1AE0481G*A
F1AE0481G*B
F1A0481V*A
F1A0481V*B
F1AE0481H*A
F1AE0481H*B
3900
3900
3900
3900
3900
3900
3600
3600
3900
3900
4500
4500
4500
4500
4500
4500
4500
4500
4500
4500
35
35
35
35
35
35
35
35
35
35
0,005
0,005
0,005
0,005
0,005
0,005
0,005
0,005
0,005
0,005
42
42
42
42
42
42
42
42
42
42
F1CE3481L*C
F1CE0481F*A
F1CE0481F*B
F1CE0481H*A
F1CE0481H*B
F1CE3481C*C
3500
3900
3900
3900
3500
3500
4200
4500
4500
4600
4200
4200
35
35
35
35
35
35
0,005
0,005
0,005
0,005
0,005
0,005
42
42
42
42
42
42
(1) Motor plakasýndaki motor kodunu teyit edin
(2) Maksimum dereceye karþýlýk gelen maksimum devirler
(3) Taban ön kenara göre
Þekil 4.5
M8 x 80 drw. 16674934
(DAC 320-5) TAB 011-0119
TABAN ÜNÝTESÝ ÖN KENARI
102475
F1 A - F1C motor
Motordan PTO
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
4-10
PTO
D AILY
PTO management
4.6
PTO yönetimi
4.6.1
Genel özellikler
Araç, aþaðýdaki alternatif orijinal donaným seçenekleri ile donatýlabilir:
a) sadece PTO (seçenek 6364/6365);
b) PTO (seçenek 6364/6365) ve Genleþme Modülü (seçenek 8657);
c) sadece Genleþme Modülü (seçenek 8657);
Genleþme Modülü, belirli dönüþüm türlerini (ilave lambalar, alarmlar, pazar sonrasý PTOlar, vs.) yönetmek üzere
tasarlanan elektronik bir arayüzdür.
Kullaným teknik özellikleri ve prosedürlerinin bir açýklamasý için 12/2008de yayýnlanan özel Kýlavuzlara bakýn.
Sadece PTOnun bulunduðu (a) örneðinde, gösterge paneline (Þekil 4.6, sayfa 4-11) aþaðýdakileri içeren bir kumanda
paneli takýlýr:

PTO bölümü devam etmekte olan durumunu gösteren bir uyarý lambasý (2) olan bir basma düðmeyi (1)
kullanarak PTO devreye girip devreden çýkartýlmasýnýn yönetilmesini saðlar;
VALF bölümü damper gövdesi (varsa) çalýþmasýný ve kaldýrma sistemine takýlan hidrolik distribütör ile etkileþimi
yönetmek içindir. Damper gövdesi olmayan araçlarda VALF bölümü çalýþmaz.
Damper gövdesinin çalýþmasý için 4-11. sayfadaki talimatlara bakýnýz.
(b) örneðinde, PTO paneline ek olarak ön göðsün merkezinde Genleþme Modülünün çalýþmasý için özel bir düðme
(6, Þekil 4.6, sayfa 4-11) bulunur.
(c) örneðinde Üstyapýcý, PTO kumandalarýný yerleþtirme konumuna kendisi karar verir.
PTO yönetimi
Ýlk02/2010
Revizyon 09/2010
Basým 603.95.037
D AILY
PTO
4-11
Þekil 4.6
PTO KONTROL PANELÝ
GENLEÞME MODÜLÜ ETKÝNLEÞTÝRME DÜÐMESÝ
147477
Damper kasasýnýn çalýþtýrýlmasý (varsa)
Düðme (3), damper gövdesinin kaldýrýlmasýný kontrol eder: bu iþlem eþzamanlýdýr ve düðme býrakýldýðýnda iptal
edilir. Sürekli yanan bir LED lambasý (5), damperli kamyonun kaldýrma iþleminin devam ettiðini gösterir.
Düðme (4), damper gövdesinin indirilmesini kontrol eder: bu iþlem eþzamanlýdýr ve düðme býrakýldýðýnda iptal edilir.
Üretici el kitaplarýndaki ilave iþlevlere ve güvenlik özelliklerine bakýnýz.
PTO yönetimi
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
Revizyon 09/2010
4-12
PTO
D AILY
4.6.2
PTO modu
4.6.2.1
Mekanik Vites Kutusu
PTOnun etkinleþtirilmesi
Bu iþlemin amacý, araca takýlan donanýmý çalýþmaya hazýrlamaktýr. Çalýþma sýralamasýný
yaparken hatalardan kaçýnmak için sürücüye yardým edilmelidir.
a) Donaným, araç durmuþken çalýþan türdeyse (sabit PTO)
-
aracý durdurun ve el frenini çekin;
-
debriyaj pedalýna basýn;
- vites kutusunu boþa alýn;
- debriyaj pedalýný basýlý tutarken PTO kontrol panelindeki (1) düðmesine basýp býrakýn (Þekil 4.6, sayfa 4-11).
PTO etkinleþtirme göstergesi (2) önce yavaþ yanýp söner, ardýndan iþlem baþarýyla tamamlandýðýnda sabit yanýk
kalýr;
- el frenini indirin ve yavaþça debriyaj pedalýný býrakýn.
b) Donaným, araç çalýþýrken de çalýþan türdeyse (sabit olmayan PTO), debriyaj pedalýný yavaþ bir þekilde býrakmadan önce
çalýþma için doðru vitesi (birinci, geri vites veya boþ vites) devreye sokma gereði hariç temel olarak ayný prosedür geçerlidir.
Motor devrini ayarlamak için bkz. paragraf 4.6.2.3.
PTOnun devreden çýkartýlmasý
Takýlan PTO türünden baðýmsýz olarak:
-
donanýmý durdurun;
-
debriyaj pedalýna basýn;
-
(1) basma düðmesine basýn: PTO devreden çýktýðýnda gösterge (2) söner;
-
debriyaj pedalýný býrakýn.
!
Güvenlik sebepleriyle PTO devredeyken
- vites deðiþtirmek (otomatik ayýrma dahil) mümkün deðildir
- araç hýzý 15 km/saati aþmamalýdýr.
PTO, tork çekiþi yokken devreden çýkartýlmalýdýr.
NOT
Bir pazar sonrasý PTO takýlýrsa araçta Sabit Hýz Denetimi seçeneði olduðundan emin olmak için bir
kontrol yapýn.
NOT
Pazar sonrasý bir PTO taktýktan sonra uzaktan servis ile motor ECU yazýlýmýný güncellemek için
IVECO Asistan Servisine danýþýn.
PTO yönetimi
Ýlk02/2010
Revizyon 09/2010
Basým 603.95.037
D AILY
PTO
4-13
4.6.2.2 Otomatik Þanzýman
Kontrol sisteminin güvenlik sebepleriyle PTO durumunu tanýmasý gerektiðinden otomatik vites kutulu (6AS400) PTO versiyonlarý
özeldir.
PTOnun etkinleþtirilmesi
Bu iþlemin amacý, araca takýlan donanýmý çalýþmaya hazýrlamaktýr. Çalýþma sýralamasýný yaparken hatalardan kaçýnmak için
sürücüye yardým edilmelidir.
a) Donaným, araç durmuþken çalýþan türdeyse (sabit PTO)
-
aracý durdurun ve el frenini çekin;
-
þanzýmaný boþa alýn;
-
PTO kontrol panelindeki (1) düðmesine basýp býrakýn (Þekil 4.6, sayfa 4-11).
PTO etkinleþtirme göstergesi (2) önce yavaþ yanýp söner, ardýndan iþlem baþarýyla tamamlandýðýnda sabit yanýk kalýr.
b) Donaným, araç çalýþýrken de çalýþan türdeyse (sabit olmayan PTO), çalýþma için doðru vitesi (birinci, geri vites
veya boþ vites) devreye sokmak þart olacaktýr.
Her iki durumda da vites kutusu boþta ve PTO doðru þekilde devrede olduðunda 1100 dev/dakikaya ulaþýldýðýnda ECU debriyajý
kapatýr. Ayrýca birinci veya geri viteste alýþ da mümkündür: bu durumda vites kutusu kontrol ünitesi, yaklaþýk 900 dev/dakikada
debriyajý kapatmak üzere düzenlenir.
Motor devrini ayarlamak için bkz. paragraf 4.6.2.3.
PTOnun devreden çýkartýlmasý
Takýlan PTO türünden baðýmsýz olarak:
-
donanýmý durdurun;
-
(1) basma düðmesine basýn: PTO devreden çýktýðýnda gösterge (2) söner.
!
Güvenlik sebepleriyle PTO devredeyken
- vites deðiþtirmek (otomatik ayýrma dahil) mümkün deðildir
- araç hýzý 15 km/saati aþmamalýdýr.
PTO, tork çekiþi yokken devreden çýkartýlmalýdýr.
NOT
Bir satýþ sonrasý PTO takýlýrsa araçta Sabit Hýz Denetimi seçeneði olduðundan emin olmak için bir
kontrol yapýn.
NOT
Pazar sonrasý bir PTO taktýktan sonra uzaktan servis ile motor ECU yazýlýmýný güncellemek için
IVECO Asistan Servisine danýþýn.
PTO yönetimi
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
Revizyon 09/2010
4-14
PTO
D AILY
4.6.2.3 PTO için motor devri kontrolü
Motor elektronik kontrol ünitesinde, motor ve PTO devrinin eþzamanlý ayarlamasýný yapan bir iþlev için hazýrlýk
vardýr.
Bu baðlantý türünün bir sonucu olarak her ikisinin de devrini Sabit Hýz Denetimi kolu ile ayarlamak mümkündür (Þekil
4.7).
Þekil 4.7
139390
Ayrýca kontrol ünitesi, ayarlanan devri kontrol edebilir ve uygulanan yüke göre dengeyi koruyabilir ya da düzeltebilir.
NOT
Motor devri sadece araç sabitken, vites kutusu boþtayken, el freni devredeyken ve fren pedalý basýlý
deðilken ayarlanabilir.
Þekil 4.7deki seçiciyi ON (açýk) olarak ayarladýktan sonra devri iki þekilde arttýrmak veya düþürmek için Sabit Hýz
Denetim kolunu + veya yönde ayarlamak mümkündür:
a) kol 0,5 ila 2 saniye arasýnda çalýþtýrýlýrsa 50 dev/dakikalýk adýmlarda;
b) 2 saniyeden daha uzun süreliðine kesintisiz kol çalýþmasýnýn her bir saniyesi için 400 dev/dakikalýk bir eðri ile.
PTO çoklu anahtarýnda ayarlanan her bir konumda ve RES tuþuna en az 5 saniyeliðine basýlmasý durumunda (PTO
aktifken) yeni bir devir sayýsý kaydetmek mümkündür.
Bu iþlev varsayýlan olarak 0 konumu için aktiftir (çoklu anahtar baðlý deðil) ve diðer PTO modlarý (çoklu anahtar
konumlarý 1, 2 ve 3) için kullanýlacaksa IVECO servis aðý tarafýndan özel etkinleþtirme gerektirir.
NOT
Sabit Hýz Denetimi ON (açýk) konumdayken Þekil 4.7deki seçiciyi OFF (kapalý) konuma çevirmek
veya fren ya da debriyaj pedalýna (geçerliyse) basmak suretiyle motor rölanti devri durumuna dönmek
mümkündür (ayar silinir).
PTO yönetimi
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
ELEKTRONÝK ALT SÝSTEMLER ÝÇÝN ÖZEL TALÝMATLAR
5-1
Index
BÖLÜM 5
Sayfa
5.1
Elektronik sistem
5-3
5.2
Üstyapýcý konnektörleri
5-4
5.2.1
Kabinin içi
5-4
5.2.2
20 pimli Üstyapýcý konnektörü (61071)
5-5
5.2.3
12 pimli üstyapýcý konnektörü (72068)
5-8
5.2.4
Daily Hýrsýzlýk Önleme Sistemi
5-15
5.3
Elektronik kontrol üniteleri
5-17
5.3.1
Takýlan elektronik kontrol ünitelerinde alýnmasý gereken önlemler
5-17
5.3.2
ECUlerin yeniden yerleþtirilmesi
5-19
5.3.3
ECUlerin ayrýlmasý
5-19
Dizin
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
5-2
D AILY
Dizin
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
5-3
55555.
Electronic system
5.1
Elektronik sistem
Aþaðýda, araca takýlabilecek elektronik kontrol üniteleri ve konnektörlerin konumlarý gösterilmiþtir.
!
Cihazlar veya elektrik devreleri, doðrudan aþaðýda açýklanan ünitelere baðlanmamalýdýr. Sadece
aþaðýdaki paragraflarda listelenen konnektörleri kullanmak mümkündür.
Þekil 5.1
140856
A. Gösterge paneli - B. Kontak anahtarý - C. Direksiyon simidi arayüzü - D. CPL ara baðlantý kontrol ünitesi. E. Gövde Bilgisayarý - F. Akü - G. Pozitif daðýtým kontrol ünitesi CBA (+30) - H. marþ motoru - I. sigorta kutusu
SEÇENEK - L. Alternatör - M. Ara baðlantý kontrol ünitesi (motor) CVM - N. CGP (Kapý Yönetim Ünitesi).
Elektronik sistem
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
5-4
D AILY
Bodybuilder connectors
5.2
Bu konnektörleri kullanmak için Yedek Parça departmanýndan bir konnektör seti, terminal ve koruyucu lastik kepler
sipariþ edilmelidir.
!
Kýlavuzda aksi belirtilmediði sürece üstyapý ile araç arasýndaki her türlü arayüz, diyotlar ve röleler
(temiz kontaklar) vasýtasýyla yapýlmalýdýr.
!
ÜSTYAPICI KONNEKTÖRÜNE DOÐRUDAN BAÐLANTI KESÝNLÝKLE YASAKTIR.
BU TALÝMATA UYULMAMASI, GARANTÝNÝN HEMEN GEÇERSÝZ OLMASINA NEDEN OLACAKTIR.
5.2.1
Kabinin içi
Yeni Dailyde iki konnektör (61071 ve 72068) kullanýlmýþtýr. Bunlarýn amacý Montajcýlarýn araç elektrik sistemi ile
arayüz kurabilmesini saðlamaktýr.
Þekil 5.2
Konnektörler, yolcu tarafý bölmesi
arkasýnda, kolay eriþilebilir bir
alandadýr.
139392
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
5.2.2
5-5
20 pimli Üstyapýcý konnektörü (61071)
Üstyapýcýlarýn araç elektrik sistemi ile etkin ve doðru bir þekilde arayüz kurabilmeleri için IVECO ilave sistemlerde
kullanmak üzere özel baðlantý noktalarý hazýrlamýþtýr.
Ýþlevsel bütünlüðü ve bu þekilde garantinin geçerliliðini saðlamak üzere temel sistemin kurcalanmasýndan ve sisteme
müdahaleden kaçýnmak için bu tip bir hazýrlýk gereklidir.
20 yollu konnektör
Þekil 5.3
101564
Araca birleþtirilecek karþý parça
Tablo 5.1
Kod numarasý
500314817
500314820
500314821
Açýklama
20 yollu erkek tutucu mafsalý
0.3 ila 0.5 mm2 kablo için erkek kontak
1 ila 1,5 mm2 kablo için erkek kontak
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
5-6
D AILY
Tablo 5.2 20 pimli konnektörün temel iþlevleri
Pim
1
Açýklama
Motor marþý
Sinyal
Giriþ maksimum
20 A
Notlar
Pozitif sinyal beslendiðinde marþ motoru güç
alýr ve araç motorunu çalýþtýrýr. Ýþlem, sadece
anahtar silindirde döndürüldüðünde
gerçekleþir. Aracý çalýþtýrýrken HÝÇBÝR
ÞEKÝLDE GÜVENLÝK KONTROLÜ
YAPILMAZ, örneðin vites devrede vs.
+12 V = motor marþý
Açýk devre iþlem yok
2
3
4
Motor kapatma
Servis frenlemesi
Araç sabit
Giriþ maksimum
10 mA
Çýkýþ maksimum 500
mA (ayýrma diyotu ile
arayüz)
Çýkýþ maksimum
500 mA
arayüz)
5
El freni
6
Akü pozitif
Çýkýþ maksimum
15 A
Dýþ lamba etkinleþtirme
Çýkýþ maksimum
500 mA
7
8
Alternatör çalýþmasý
arayüz)
Debriyajýn
etkinleþtirilmesi
arayüz)
10
Geri vitesin
etkinleþtirilmesi
arayüz)
11
Kontakla çalýþan pozitif
9
Çýkýþ maksimum
5A
Pozitif bir sinyal beslendiðinde araç motoru
kapatýlýr
+12 V = motor kapatma
Açýk devre = iþlem yok
Fren pedalýna basýldýðýnda pozitif bir sinyal
üretilir.
+12 V = servis freni aktif
Açýk devre = servis freni aktif deðil
Araç sabitken pozitif bir sinyal elde edilir.
+12 V = araç park halinde
Açýk devre = araç hareket halinde
El freni çalýþtýrýldýðýnda bir topraklama sinyali
üretilir.
Topraklama = fren devrede
Açýk devre = fren býrakýldý
Ön göðüs baðlantý noktasý F32de bulunan
sigorta ile pozitif korumalý.
Yan lambalar açýkken pozitif bir sinyal elde
edilir.
+12 V = lambalar açýk
Açýk devre = lambalar kapalý
Araç alternatörüne marþ basýldýðýnda pozitif
bir sinyal elde edilir.
+12 V = Akü þarj oluyor
Açýk devre = akü þarj olmuyor
Debriyaj pedalýna basýldýðýnda devre açýlýr.
+12 V = debriyaj devrede
Açýk devre = debriyaj býrakýldý
Geri vites devredeyken pozitif bir sinyal
elde edilir
+12 V = geri vites devrede
Açýk devre = geri vites devrede
Ön göðüs baðlantý noktasý F49da bulunan
sigorta ile kontaktan çalýþan pozitif korumalý.
Ýlk02/2010
Revizyon 09/2010
Basým 603.95.037
D AILY
5-7
Tablo 5.2 (devamý) 20 pimli konnektörün temel iþlevleri
Pim
12
13
Açýklama
Sabit Hýz Denetimi
AYAR +
Sabit Hýz Denetimi
AYAR -
Sinyal
Giriþ maksimum
10 mA
Notlar
Araç sabitken her bir atýmda motor devir
sayýsý artar (atým baþýna 50 motor devri).
Araç 30 km/saatten daha yüksek hýzda
seyrederken araç hýzý ayarlanabilir.
+12V = Ayar + aktif
Açýk devre = Ayar + aktif deðil
Giriþ maksimum
10 mA
Araç sabitken her bir atýmda motor devir
sayýsý düþer (atým baþýna 50 motor devri).
seyrederken araç hýzý ayarlanabilir.
+12 V = Ayar - aktif
Açýk devre = Ayar - aktif deðil
14
Sabit Hýz Denetimi OFF
(kapalý) (teleservice)e
baðlanarak etkinleþtirin)
Giriþ maksimum
10 mA
Sabit Hýz Denetimini etkinleþtirmek ve +//Devam komutlarýný kullanabilmek için
anahtar ilk týklamaya çevrildiði anda pozitif
bir sinyal uygulanmalýdýr. Pozitif sinyal
kapatýldýðýnda Sabit Hýz Denetimi yeniden
OFF (kapalý) konuma ayarlanýr.
+12 V = Sabit Hýz Denetimi aktif
Açýk devre = Sabit Hýz Denetimi aktif deðil
15
Sabit Hýz Denetimi
DEVAM
Giriþ maksimum
10 mA
Araç sabitken pozitif bir sinyal verildiðinde
Devam komutu, devir sayýsýný kayýtlý deðere
geri ayarlar
seyrederken araç hýzý kayýtlý hýza ayarlanýr.
+12 V = Devam aktif
Açýk devre = Devam aktif deðil
16
17
Baðlý deðil
Topraklama
18
Baðlý deðil
19
Baðlý deðil
20
Baðlý deðil
Çýkýþ
maksimum 15 A
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
5-8
D AILY
5.2.3 12 pimli üstyapýcý konnektörü (72068)
12 yollu konnektör
Þekil 5.4
101554
Table 5.3
Kod numarasý
500314815
500314820
500314821
Açýklama
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
5-9
Tablo 5.4 12 pimli konnektörün temel iþlevleri
Pim
Açýklama
Sinyal
Hýz sýnýrlayýcý
Giriþ
maksimum 10 mA
2
Programlanabilir hýz
sýnýrlayýcý
Giriþ
maksimum 10 mA
3
Çoklu anahtar
4
Hýz sinyali (B7)
1
5
Otomatik anahtar
Notlar
Bir topraklama sinyali beslendiðinde araç
hýzý 30 km/sa. ile sýnýrlanýr
Topraklama = 30 km/saate sýnýrlý hýz aktif
Açýk devre = hýz sýnýrlamasý yok
Topraklama baðlandýðýnda sýnýrlama geçerli
hýzda etkinleþir/devreden çýkar
Topraklama = hýz sýnýrlamasý
etkinleþtirildi/devreden çýkartýldý
PTO için mevcuttur
Bkz. Teknik Özellik 1
Giriþ
maksimum 500 mA
Ýlk anahtar dönüþünü (anahtar ON (açýk)
konumda) simüle etmek için beslenen pozitif
sinyal Sadece ana yüklere güç verilir, anahtar
tanýma olmadýðý için araç dýþarýdan
çalýþtýrýlamaz:
+12 V = anahtar aktif
Açýk devre = Anahtar aktif deðil
6
PTO etkinleþtirme
Çýkýþ
maksimum 500 mA
PTO devrede olduðunda bir topraklama
sinyali mevcuttur
Topraklama = PTO devrede
Açýk devre = PTO devre dýþý.
7
Korna
8
Çoklu anahtar
Çýkýþ
maksimum 10 mA
Ýlave kornalar (rölelerle arayüz)
+12 V = korna aktif
PTO için mevcuttur
9
10
Motor devirleri (dev/dak.)
11
Baðlý deðil
12
Baðlý deðil
Bkz. Teknik Özellik 2
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
Revizyon 09/2010
5-10
D AILY
Teknik Özellik 1
Araç hýz sinyali
B7, aracýn takometrik sabiti yüzünden giriþ sinyali (atým jeneratöründen) ile ayný frekansa ve deðiþken iþ çevrimine
sahip bir kare dalga sinyalidir.
Þekil 5.5
ARAÇ HIZ SÝNYALÝ
Atým aktarýcýsýndaki
giriþ sinyali
Atým aktarýcýsýndan
çýkýþ sinyali
Takograftan
B7 sinyali
114186
Aþaðýda sinyalin elektrik özellikleri verilmiþtir:
-
Minimum gerilim seviyesi
< 1,5 V
-
Maksimum gerilim seviyesi
>5,5 V
-
Maksimum frekans
1,5 kHz
-
Atým süresi (TH)
0,67 ÷ 6,7
-
Atým süresi toleransý
1%
-
Yük empedansý minimum deðeri
5.5 k
-
Yük empedansý tipik deðeri
5.5 k
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
5-11
Þekil 5.6
Ýþlemci tasarýmcýsý için arayüz
Üstyapýcý
konnektörü
Ýþlemci
sinyali
ZORUNLU
ayýrma diyotu
120377
Von geriliminin düþmemesi için üstyapýcý bir ayýrma diyotu takmalýdýr.
Von gerilimini düþürmemek ve araç arayüzünce belirlenen tepki süresini arttýrmak için sinyal iþleme tasarýmcýsý,
maksimum 5 volt Vdcye ve yukarý çekme/aþaðý çekmeye sahip gösterilene eþit bir giriþ arayüzü saðlamalýdýr.
Frekans aracýn bir fonksiyonuyken iþ çevrimi takometrik sabitin bir fonksiyonu olduðundan B7 sinyali okumasýnýn
ardýndan hýz hesaplamasý, sinyalin hem frekansýnýn hem de iþ çevriminin kontrol edilmesini içerir.
Aþaðýda B7 sinyalinden araç hýzýný hesaplama formülü yer alýr:
TH
Araç hýzý = 225
T
burada hýz km/saat ve TH cinsinden ifade edilmiþ olup T, saniyenin binde biridir.
Basým 603.95.037
Ýlk02/2010
5-12
D AILY
Teknik Özellik 2
Motor devri sinyali
Motor devri sinyali kare dalga olarak ifade edilir.
Aþaðýda motor devir sinyalinin özellikleri verilmiþtir:
Tablo 5.5
Özellikler
C-IO
R-IO
I-Çýkýþ
t-Yükseliþ
R-ON
V-I
Devir baþýna atým
Durum
Hazne / VBat-ye
VBat+ya
Minimum
1.2
2.57
Tipik
%10dan %90a sinyal
çýkýþ süresi
Çýkýþ akýmý < 0.05 A
5.4
13.5
4
Maksimum
1.85
2.65
50
10.5
Birim
nF
k
mA
s
33.8
15.7
V
Þekil 5.7
Ýþlemci tasarýmcýsý için arayüz
Üstyapýcý
konnektörü
Ýþlemci
sinyali
ZORUNLU
ayýrma diyotu
143780
Von geriliminin düþmemesi için üstyapýcý bir ayýrma diyotu takmalýdýr.
Von gerilimini düþürmemek ve araç arayüzünce belirlenen tepki süresini arttýrmak için sinyal iþleme tasarýmcýsý,
maksimum 5 V Vdcye ve yukarý çekme/aþaðý çekmeye sahip gösterilene eþit bir giriþ arayüzü saðlamalýdýr.
Ýlk02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
5-13
Arka ilave merkezi kapý kilidi için hazýrlýk
Seçenek 5864 merkezi kilit + ilave bir merkezi arka kilit sistemi için hazýrlýk, merkezi direkte bir çýkýþ olmasýna
yol açar. Üstyapýcý, uzaktan kumandalý merkezi kapý kilit sistemi (kilitleme/açma) ile birlikte gövdeye bir uzaktan
kumandalý kapý takabilir.
Seçenek 5865 hýrsýzlýk önleme sistemi + ilave bir merkezi arka kilit sistemi için hazýrlýk, arka kapýda RCL (Uzaktan
Kumandalý Kilit) + hazýrlýkla birlikte bir hýrsýzlýk önleme sistemi sunar.
Van versiyonlarýnda seçenek 5864 ve seçenek 5865, ön göðüste bir düðmeye (tüm kapýlarý kilitlemek/kilidi açmak)
ek olarak ilave arka kapýyý kumanda etmek üzere üç düðmeli uzaktan kumandasý olan bir anahtara (bir düðme arka
kapý içindir) sahiptir.
Konnektör, yolcu koltuðunun arkasýndaki plastik direk kaplamasýnýn altýnda bulunur (bkz. þekil 5.8).
Þekil 5.8
Aþaðýdaki Diyagram, arka kapý fiþi ile Üstyapýcý Aktüatörü/kapalý kapý anahtarý arasýndaki baðlantýyý gösterir
(Þekil 5.9).
139393
Þekil 5.9
Üstyapýcý Aktüatörü
Pim 1: Arka Kapý aktüatörü
Pim 3: Arka Kapý aktüatörü
Arka Kapý
Fiþi
Üstyapýcý Anahtar Düðmesi
Pim 2: Kapalý kapý sinyali
Açýk devre -ý kapý kapatýldýðýnda
Kapalý devre -ý kapý açýldýðýnda
Arka kapý hazýrlýðý baðlantý diyagramý
Sistemin doðru çalýþmasý için bir kapalý kapý sinyali (kapalý kapý geri dönüþ bilgisi olan araç) zorunludur.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
5-14
D AILY
Üstyapýcý tarafýndan yan kapýlarýn fiþine sürücü ve yolcu kapýlarý için ayný baðlantý yapýlmalýdýr.
Sürücü kapýsý ve yolcu kapýsý baðlantý diyagramý
(1)
Þekil 5.10
Üstyapýcý Aktüatörü
Pim 1: Sürücü/Yolcu Kapýsý aktüatörü
Sürücü Kapýsý Fiþi
Veya
Yolcu Kapýsý Fiþi
Pim 3: Sürücü/Yolcu Kapýsý aktüatörü
Üstyapýcý Anahtar Düðmesi
(1) Sadece
Çýkartýlmýþ Camper Izgarasý, Þasi ýzgarasý ve Çýkartýlmýþ Þasi Izgarasý versiyonu için.
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
5-15
5.2.4 Daily Hýrsýzlýk Önleme Sistemi
Hýrsýzlýk önleme sistemi gövde bilgisayarý tarafýndan kontrol edilir ve sadece çevresel türdedir. Aþaðýdaki elemanlardan
oluþur:
uzaktan kilitleme/kilit açma için uzaktan kumandasý, düðmeleri olan bir anahtar;
- sürücü ve yolcu kapýlarýný, yan sürgülü kapýlarý ve arka kapýyý (varsa) kapatmak için motorlar;
- kapý açýlma sensörleri (Çevresel) ve motor kaputu açýlma sensörü (Çevresel);
- alarm sireni (12 V).
Hýrsýzlýk önleme cihazýnýn akým çekiþi 30-40 mAdýr.
Hýrsýzlýk önleme sisteminin her türlü hýrsýzlýk denemesini izlemesini saðlamak için üstyapýcý, motor bölmesi de dahil
olmak üzere bir kapý kapalý sinyali dahil etmelidir.
Motor kaputu düðmesi baðlantý diyagramý (2)
Motor kaputu
fiþi
(2)
Sadece seçenek 5865i olan Çýkartýlmýþ Camper, Þasi ýzgarasý ve Çýkartýlmýþ Þasi Izgarasý
versiyonu için
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
5-16
D AILY
Þekil 5.11
Motor Kaputu Açýlma sensörü
Motor bölmesi çýkýþý
125488
Alarm Sireni
139394
Ýþlev
Uzaktan kumandadan kilitleme talep edildiðinde Gövde Bilgisayarý, hýrsýzlýk önleme sisteminin kapýlarý kapattýðýný
ve hýrsýzlýk önleme sistemi tarafýndan kontrol edilen çevresel sensörlerin etkinleþtirildiðini kontrol eder.
Hýrsýzlýk önleme sistemine etkinleþme komutu verildiðinde yön göstergeleri saniyede bir kez yanýp söner. Hýrsýzlýk
önleme sistemi ON (açýk) konuma geçtiðinde, aþaðýdaki durumlarda sireni etkinleþtirir:
- araç kapýsýnýn açýlmasý (sürücü, yolcu). Çýkartýlmýþ Camper, Þasi Izgarasý ve Çýkartýlmýþ Þasi Izgarasý durumlarýnda
kapýlar ve sensörlerin üstyapýcý tarafýndan doðru þekilde monte edilmiþ olmasý gerekir;
- yanal veya arka kapý açýlmasý (VAN modellerinde) veya arka kapý açýlmasý (Arka Kapý Hazýrlýðý talep edilmiþ ve
üstyapýcý tarafýndan kapý doðru þekilde monte edilmiþse);
- motor kaputunun açýlmasý (Çýkartýlmýþ Camper, Þasi Izgarasý ve Çýkartýlmýþ Þasi Izgarasý durumlarýnda iþlev
isteniyorsa, üstyapýcý tarafýndan sensör takýlmalýdýr);
- siren kablolarýnýn kesilmesi;
- araç akü kablolarýnýn ayrýlmasý.
Alarm sireni döngüsü (varsayýlan konfigürasyon olarak) 26 saniyelik ses ve 6 saniyelik mola þeklinde oluþturulmuþtur.
Bu döngü maksimum 10 kez (320 saniye) tekrarlanýr. Her 3 döngüde bir sistem, alarm sirenini kapatmanýn gerekli
olup olmadýðýna dair koþullarýn durumunu analiz eder.
Hýrsýzlýk önlemenin devre dýþý býrakýlmasý
Hýrsýzlýk önleme sistemini devre dýþý býrakmak için aþaðýdaki þekilde ilerleyin:
a) anahtardaki uzaktan açma basma düðmesine basýn;
b) doðru anahtarý yerleþtirin ve immobilizerin anahtarý tanýmasý için kontak konumuna çevirin.
Her iki durumda da:
- Gövde Bilgisayarý ECUsü alarmý kapatacaktýr;
- dönüþ sinyaller iki kez yanýp sönecektir.
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
5-17
Electronic control units
5.3
5.3.1 Takýlan elektronik kontrol ünitelerinde alýnmasý gereken önlemler
Araca takýlan kontrol ünitelerine kalýcý hasar verebilecek veya çalýþmalarýný bozabilecek yanlýþ iþlemler yapmaktan
kaçýnmak için aþaðýdaki talimatlara uyulmalýdýr:
þasi üzerinde elektrikli ark kaynaðý gerektiren iþlemler durumunda aþaðýdakiler yapýlmalýdýr:
- kabloyu akünün pozitif terminalinden ayýrýp þasi topraklamasýna baðlayýn
- konnektörü kontrol ünitelerinden çýkartýn
- kontrol ünitesini þasiden çýkartýn (kontrol ünitesine çok yakýn yapýlan kaynaklarda)
- doðrudan akým kullanarak kaynaklarý yapýn
- kaynak makinesini, kaynak noktasýna mümkün olduðunca yakýn topraklayýn
- akü kablolarýný, aracýn elektrik kablolarýna paralel döþemeyin;
motor çalýþýrken veya kontrol ünitelerinde elektrik varken konnektörleri kontrol ünitelerinden çýkartmayýn ve/veya
baðlamayýn.
80 °Cyi aþan sýcaklýklarda özel iþlemler yapýlacaksa ECUleri çýkartýn;
elektrik sistemlerine ve özellikle ateþleme ile güç besleme iþlevlerini yöneten sistemlere hasar verebileceðinden
hiçbir koþulda acil durum çalýþtýrmasý için hýzlý akü þarj cihazý kullanmayýn;
araç elektronik sistemleri ve ECUleri olumsuz etkileyen gerilimler ürettiklerinden akü terminallerini dikkatle ayýrýp
baðlayýn. Elektrik sisteminde herhangi bir iþlem yapmadan önce daima ilk olarak negatif terminali, daha sonra da
CBAyý çýkartarak akünün ayrýlmasý gerekir.
hareketli kablolarla aracýn nominal gerilimini alan elektronik modüllerle karþýlýklý kilitli bileþenlere elektrik vermeyin;
metal mahfazalarý olan kontrol ünitelerini, aksi belirtilmediði sürece vidalar veya cývatalarla sistem topraklamasýna
baðlayýn.
!
Sadece özel iþlevleri için doðru teknik özelliklere sahip sigortalar kullanýn.
KESÝNLÝKLE BELÝRTÝLENDEN DAHA YÜKSEK KAPASÝTESÝ OLAN SÝGORTALAR KULLANMAYIN.
Sadece anahtarlar ve cihazlar ayrýldýðýnda deðiþtirin.
Elektrik sistemi üzerinde çalýþma yapýlmýþsa iþlemler tamamlandýðýnda, her türlü koþulda kablonun bütünlüðünü
etkileyebilecek bir þekilde kablonun yapý metal yüzeyleri ile temas etmesini önleyerek kablo tesisatýný orijinal durumuna
(serim, korumalar, baðlamalar) geri getirin.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
5-18
D AILY
Uyarýlar
Araçlar, çalýþmalarýný kontrol eden karmaþýk elektrikli/elektronik sistemlerle donatýlmýþtýr (örneðin ABS, EDC vs.).
Yukarýdaki elektronik sistemlerle etkileþim kurabilecek ilave ýsýtýcýlar, PTO, hýz sýnýrlayýcýlar, hýrsýzlýk önleme cihazlarý,
cep telefonlarý ve soðutma sistemi kompresörlerini takmadan önce IVECOya danýþarak uygulamanýn yapýlabilirliðinin
kontrol edilmesi önerilir.
Ayný zamanda sistemin doðru kurulduðunu teyit etmek için uygun diyagnostik kontroller yapýlmasý da gereklidir. Aracýn
elektrik sistemleri hakkýnda daha fazla bilgi için özel Atölye Kýlavuzlarýna bakýnýz.
!
IVECO talimatlarýna uygun olmayan bir þekilde veya kalifiye olmayan personel tarafýndan elektrik
sisteminde yapýlan iþlemler (örneðin kablolarýn çýkartýlmasý, devreler eklenmesi, donaným veya
sigortalarýn deðiþtirilmesi vs.) araç içi sistemlere ciddi hasar vererek güvenliði ve güvenilirliði
etkileyebilir.
!
Uygun olmayan bir þekilde elektrik sisteminde yapýlan iþlemler, aðýr hasara neden olabilir (örneðin
yangýn veya aracýn tahrip olmasýna neden olabilecek kýsa devreler) ve IVECOnun sözleþmeye dayalý
garantiyi geçersiz kýlmasýna yol açabilir.
!
Dokunulmaz kabul edilen CAN hatlarýnda deðiþiklik veya baðlantýlar yapýlmasý kesinlikle yasaktýr. Her
türlü diyagnoz ve bakým iþlemleri, sadece IVECO tarafýndan onaylanan donanýmlarý kullanan yetkili
personel tarafýndan yapýlmalýdýr.
NOT Montaj kýlavuzlarýna her türlü istisna, IVECOnun yazýlý iznini gerektirir. Yukarýdaki talimatlara uyulmamasý,
garantinin geçersiz olmasýna neden olacaktýr.
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
5-19
5.3.2 ECUlerin yeniden yerleþtirilmesi
IVECO, ECUlerin yerinin deðiþtirilmesini içeren her türlü uyarlamadan kaçýnýlmasýný önerir. ECUlerin yerini
deðiþtirmek kaçýnýlmaz ise aþaðýdaki talimatlarý takip edin:
- ECUler þasiye veya kabine yerleþtirilmeli ve orijinale benzer bir tespit elemaný (braket) ile sabitlenmelidir. Arýzalardan
kaçýnmak için þasideki ECU döndürülmemelidir (örneðin su girmesini önlemek için). Sonuç olarak orijinal yön
korunmalýdýr.
- ECUler alt þasiye takýlmamalýdýr;
- kapak daima geri takýlmalýdýr;
- seyir halindeyken ECUlere yoldan gelen moloz veya taþlarýn çarpmasýndan kaçýnýn.
5.3.3 ECUlerin ayrýlmasý
!
IVECO tarafýndan verilen talimatlara uygun olmayan þekilde veya kalifiye olmayan personel tarafýndan
yapýlan iþlemler, araç içi sistemlerde aðýr hasara neden olabilir, aracýn sürüþ güvenliðini ve doðru
çalýþmasýný etkileyebilir ve garanti kapsamýnda olmayan büyük hasarlara yol açabilir.
Bir ECUyü ayýrmadan önce dikkatle aþaðýdaki talimatlarý takip edin:
- takýlmýþsa kontak anahtarýný kapalý konuma çevirin;
- ilave ýsýtýcýlarý kapatýn ve soðuma döngüsünün bitmesini bekleyin (düðmedeki uyarý lambasý sönecektir);
- tavan rayýnýn ortasýnda bulunan harita okuma lambasýný açýn;
- varsa, anahtarý kabinde bulunan TGCyi (ana anahtar) açýn. Devre kesici açýldýðýnda harita okuma lambasý
sönecektir.
- akü kablolarýný ayýrarak aküyü izole edin: önce negatif terminali, ardýndan pozitif terminali ayýrýn;
- ECUyü ayýrýn.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
5-20
D AILY
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
A-1
Index
EK A
Daily YOLCU TAÞIMACILIÐI
Sayfa
A.1
Þasi için özel talimatlar
A-3
A.1.1
Þasi/aracýn nakliyesi
A-3
A.1.1.1
Þasinin nakliye için gemiler, trenler vs. üzerine kaldýrýlmasý
A-3
A. 1.2
Þasi teslimatý ve depolanmasý
A-3
A. 1.2.1
Teslimat
A-3
A. 1.2.2
Depolama
A-4
A. 1.3
Aðýrlýklar ve tartma ile ilgili göstergeler ve veriler
A-4
A.2
Üstyapýnýn þasiye sabitlenmesi için genel kurallar
A-4
A.3
Üstyapýnýn inþasý
A-5
A.3.1
Giriþ
A-5
A.3.2
Üstyapý konfigürasyonu
A-5
A.3.2.1
Ana boyutlar
A-5
A.3.3
Araç iç kýsmý konfigürasyonu ve kapasitesi
A-5
A.3.4
Sürücü istasyonu - özellikleri
A-5
A.3.5
Yangýndan koruma malzemeleri ile ilgili gereklilikler
A-6
A.4
Ses seviyeleri ve ýsý yalýtýmý
A-6
A.4.1
Harici gürültü
A-6
A.4.2
Ýç gürültü: ölçüm yöntemi
A-6
A.4.3
Ses geçirmez kaplama
A-7
A.4.4
Termal yalýtým
A-7
A.4.5
Soðuk iklimler için yalýtým
A-8
A.5
ÝNSAN TAÞIMACILIÐI versiyonu teknik özellikleri
A-9
A.5.1
Koltuk destekleyici yapýlar ve bunlarýn nasýl sabitleneceði
A-9
A.5.2
Arka bagaj bölmesinin kesilmesi ve montajý
A-12
A.5.3
Giriþ kapýsýnýn kesilmesi ve montajý
A-12
A.5.4
Takýlan yapýlar ve týrabzan sabitlemesi
A-12
A.5.5
Engelli rampasýnýn ve tekerlekli sandalye alanýný montaj için liftin sabitlenmesi
A-12
A.6
Elektrik gücü çekme
A-13
A.6.1
Ýnsan Taþýmacýlýðý versiyonu CBA
A-13
A.7
A-14
A.7.1
Ýnsan Taþýmacýlýðý için Üstyapýcý konnektörü (72068) 12 PÝM
A-14
A.8
Yol testleri
A-16
NOTE
Bu ekte belirtilemeyen her þey için önceki bölümlerde açýklananlara uyun.
Dizin
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
A-2
EK A - DAILY YOLCU TAÞIMACILIÐI
D AILY
Dizin
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
A-3
D AILY
AAAAA.
Specific instructions for the chassis
A.1
A.1.1 Þasi/aracýn nakliyesi
Tamamlanmamýþ þasi çalýþmaz ve bu yüzden daima iki katlý bir araç taþýyýcýsý üzerinde nakliye edilmelidir.
A.1.1.1
Þasinin nakliye için gemiler, trenler vs. üzerine kaldýrýlmasý
Þasiyi gemiler, tren, araçlar vs. üzerine yüklemek için sadece akslarýndan veya tekerleklerinden kaldýrýlmalýdýr.
Vinç kablolarýnýn orta parçalara ve þasi elemanlarýna sabitlenmesi kesinlikle yasaktýr. Þasi, nakliye aracýna sadece
akslarýndan sabitlenmelidir. Tekerlekler, þasi aðýrlýðýný desteklemelidir.
A.1.2 Þasi teslimatý ve depolanmasý
A. 1.2.1 Teslimat
IVECO tarafýndan teslim edilmeden önce þasi çok katý kalite kontrollerinden geçer. Þasi teslimatý için bu Direktiflerin
1.1.1.1 paragrafýna bakýnýz.
Montajcý teslim aldýðýnda nakliye sýrasýnda oluþmuþ olabilecek kusurlarý tespit etmek için inceleme yapmalýdýr; IVECO
teslimattan sonra beyan edilip taþýyýcýnýn imzasýný taþýyan özel formlara kaydedilmemiþ nakliyede kaybolan malzeme
veya meydana gelen arýzalar ile ilgili talepleri kabul etmeyecektir.
Bir talepte bulunurken araç tanýmlama numarasýný belirtin: bu numara, süspansiyonun yanýnda tekerlek davlumbazýndaki
sað rayýn göbeðinde bulunur.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
A-4
EK A DAILY YOLCU TAÞIMACILIÐI
A.1.2.2
D AILY
Depolama
Teslimat incelemesini yaptýktan sonra aracýn depoda kalmasý gerekiyorsa depolama süresi ve alanýn çevresel
koþullarýný da göz önünde bulundurarak uygun þekilde korunmasý gerekir.
Montajcý, uzun ömürleri ve güvenilirliklerini riske atmamak için gösterge paneli, aküler, sigorta kutusu ve röleler vs.
gibi hassas bileþenlerin korunmasýndan sorumludur.
A.1.3 Aðýrlýklar ve tartma ile ilgili göstergeler ve veriler
Üstyapý tasarýmý ve koltuklar ile bagaj bölmesinin konumlarý, verilen toplam aðýrlýðý aþmadan uygulanmalýdýr. Tartma
aks baþýna ve toplam aðýrlýk ile yapýlmalýdýr.
Üretim toleranslarýný hesaba katmak için 40C, 50C ve 65C modellerinde aðýrlýkla ilgili verilerin ± %3 toleransý vardýr.
Sonuç olarak son donatmadan önce tamamlanmýþ, ýzgarasý takýlmýþ aracýn aðýrlýðý ve aðýrlýðýn akslar üzerindeki
daðýlýmý belirlenmelidir.
A.2
Þasi elemanlarýný üstyapý yan elemanlarýna birleþtirirken özel bir dikkat gösterilmelidir: bu mafsallar, kusursuz bir
gerilim aktarýmýný garanti edecek þekilde yapýlmalýdýr.
Yapýnýn geri kalanýna gerilim aktarýmý temel olarak bu noktalardan olduðundan bu baðlantýlar tekerlek yuvasýnýn ön
ve arka elemanlarýnda özellikle kritik önem taþýr.
Gövde baðlantý noktalarýnda aþýrý baskýdan kaçýnýlmalýdýr.
Gövde yapýsý, þasi ile birlikte bir taþýma ünitesi oluþturacak þekilde tasarlanmalýdýr; bükülme, burulma ve baský
gerilimleri tüm ünite tarafýndan emilmelidir.
Bu, þasinin göreli esnekliði yüzünden þarttýr. Daha fazla bilgi için IVECO Kalite Departmaný ile temasa geçiniz. Üstyapý
yapýya kaynaklanabilir veya vidalanabilir. Karýþýk baðlantýlar önerilmez. Üstyapý elemanlarý ara plakalar vasýtasýyla
sabitlenmelidir.
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
A-5
Building the bodywork
A.3
A.3.1
Giriþ
Bu bölüm temel teknik özellikler ve kurallarla birlikte üstyapýnýn montaj talimatlarýný verir. Üstyapý tanýmý, gerekliliklere
göre Montajcýnýn kararlarýna býrakýlmýþtýr.
A.3.2
Üstyapý konfigürasyonu
A.3.2.1 Ana boyutlar
Tüm araçlar için giriþ ve çýkýþ açýlarý 7° veya daha fazla olmalýdýr.
Üstyapýnýn inþasý, Kural 107/ECE veya ruhsatlý aracýn sürüleceði ülkede geçerli eþdeðer kanunlarca belirlenen dönüþ
yarýçapýna olanak tanýmalýdýr.
Araçlar, her bir tekerleðin arkasýnda, zeminden 75 mm yüksekliðe kadar çamurluklarla donatýlmalýdýr. Üstyapý
konfigürasyonu, araç tanýmlama numarasýnýn görülmesine olanak tanýmalýdýr.
A.3.3
Araç iç kýsmý konfigürasyonu ve kapasitesi
Tüm araç sýnýflarý için kanal sistemi ve koltuk sayýsý için mevcut alan, Kural 107/ECE maddeleri veya aracýn satýldýðý
ülkede geçerli kanunlara uygun olmalýdýr.
A.3.4
Sürücü istasyonu - özellikleri
Isýtma sistemi:
ön cam buðu çözücü için sýcak hava çýkýþlarý bulunmasý zorunludur.
Güneþlik:
bir güneþlik sürücüyü korumalýdýr; araç çalýþýrken katlanabilir ve yüksekliði ayarlanabilir olmalýdýr. Tamamen veya
kýsmen bir gölgelik veya karartmalý cam takýlabilir.
Sürücü koltuðu:
yükseklik, eðim ve direksiyon simidine boylamasýna mesafe açýsýndan ayarlanabilmelidir. Bu ayarlarýn her biri
baðýmsýz olmalýdýr. Koltukta uygun süspansiyon olmalý ve hava alýr malzemeden bir döþeme ile kaplanmalýdýr.
Sürücü istasyonu - ergonomikler
ünitesi olan gösterge paneli ön göðse entegre edilebilir veya göstergeler sökülüp Montajcý tarafýndan üretilen bir
panele takýlabilir; bu durumda en uygun ergonomikleri elde etmek için göstergelerin/kumandalarýn göreli konumunun
korunmasý tavsiye edilir. Standart olarak sunulan panel, Göstergeler, kumandalar ve uyarý lambalarý ile ilgili Direktife
uygundur. Bir uyarlama yapýlýrsa bu yönden kontrol edilmeli ve gerekirse tip onayý temin edilmelidir.
Üstyapýcýnýn tabaný takýp sürücü koltuðunu döþeme kapladýðý durumlarda pedal hareketini sýnýrlamamaya dikkat
edilmelidir.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
A-6
D AILY
A.3.5 Yangýndan koruma malzemeleri ile ilgili gereklilikler
Motor bölmesinin içinde kullanýlan kaplama malzemeleri yanmaz olmalý ve su geçirmez bir tabakayla kaplanmadýðý
sürece yakýt veya yaðla ýslanmaya müsait olmamalýdýr.
Üstyapýda kullanýlan malzemelerin geri kalaný, taþýnabilecek yolcu sayýsýna ve/veya aracýn kullanýlacaðý ülkede geçerli
kurallara baðlý olarak alev geciktirici veya kendinden sönen türde olmalýdýr.
Motor sýcak bölgesinin yanýna döþenen manifold veya egzoz borusu, turboþarj, vs. gibi poliamit boru tesisatý ve
elektrik kablo demetleri, alüminyum ya da paslanmaz çelikten yapýlmýþ, yalýtým malzemesi ile kaplanmýþ metal bir
perde ile korunmalýdýr.
A.4
Ses seviyeleri ve ýsý yalýtýmý
Üstyapýcý, tamamlanan aracýn her bir duruma özgü akustik seviye gerekliliklerine uygun olmasýný saðlamakla
yükümlüdür. Üstyapýcý ayný zamanda gerektiðinde aracýn tip onayýný yapmakla da yükümlüdür.
A.4.1 Harici gürültü
Standartlar, maksimum 78 dBA seviye ve hava tahrikli bileþenlerin çýkýþýnýn ürettiði akustik seviyeye bir sýnýr
eklenmesini gerektirir.
A.4.2 Ýç gürültü: ölçüm yöntemi
Ölçümler ISO 5128 Düzenlemesine göre ve dengeli bir hýzda yapýlýr:
- manuel vites kutusunda:
sondan bir önceki viteste 60, 80 ve 100 km/sa.
en üst viteste 80 ve 100 km/sa.
- otomatik vites kutusunda:
D düðmesi ile 40, 60, 80 ve 100 km/sa.
Ses seviyesi ölçer konumu.
Konum ile ilgili þunlarýn ayrýmýnýn yapýlmasý gerekir:
- arka alan: sondan bir önceki koltuk sýrasýnýn merkezi, yolcularýn kulaklarý yüksekliðinde.
- ön alan: sürücünün kulaklarý yüksekliðinde.
Bu koþullarda elde edilen sonuçlar kesinlikle aþaðýdaki deðerleri aþmamalýdýr:
Araç
Klima maksimum güçte
olmadan
Klima maksimum
güçteyken
Ön alan
72 dBA
74 dBA
Arka alan
74 dBA
76 dBA
Ses seviyeleri ve termal yalýtým
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
A-7
A.4.3 Ses geçirmez kaplama
Yalýtýmýn uygulanmasý sýrasýnda kesintilerden kaçýnarak montajýn mümkün olduðunca kesintisiz olmasýný saðlayýn;
yolcu alaný ile motor, vites kutusu, aks vs. alanlarý arasýndaki iletim kapaklarýnýn çok iyi bir sýzdýrmazlýðý olmasý son
derece önemlidir.
Taban, kapý bölmeleri ve basamaklarýn kaplamasý için araya yerleþtirilmiþ Septum tabakasý olan asgari 15 mm
kalýnlýðýnda bir panel kullanýlmasý önerilir.
Basamak bölmelerinin armatürlerinde sesi içeriye iletecek hiçbir çatlak veya kesinti olmamalýdýr. Ayný durum kapýlarýn
altýndaki parça için de geçerlidir.
80+1 dBA harici ses öngören kurala uymak için motor bölmesinin tabanýný kaplamak gerekli olabilir. Aþaðýda, IVECO
laboratuarlarý tarafýndan kontrol edilip belirtilen sonuçlarý garanti eden ses geçirmez özelliklere sahip malzemelerin
bir listesi yer alýr.
Kullanýlan tüm malzemeler, yangýn önleme kurallarýna uygun olmalýdýr. Ayrýlmalarýný ve sýcak ya da hareketli parçalarla
temas etmelerini önlemek için yalýtým ve ses geçirmezlik malzemelerinin sabitlemesinin yeterince uzun ömürlü
olmasýný saðlayýn. Ýyi kalitede yapýþtýrýcýlar veya metal baðlantýlar ya da baþka tespit cihazlarý kullanýlmasý önerilir.
Tablo A.2
Tablo A.1
DIN 52215 Kuralýna göre yankýlama
odasýnda ölçülen
Kalýnlýk........... 30 mm.
DIN 52212 Kuralýna göre Kundt
borusunda ölçülen
Kalýnlýk............ 15 mm.
Oktav bandý
Emiþ katsayýsý
Oktav bandý
Emiþ katsayýsý
125
250
500
1000
2000
4000
0.18
0.3
0.7
0.9
0.95
0.98
125
250
500
1000
2000
4000
0.06
0.08
0.17
0.32
0.64
0.80
A.4.4 Termal yalýtým
Termal yalýtým açýsýndan en kritik noktalar, çalýþma sýcaklýðýnýn daha yüksek olduðu noktalardýr: turbo, manifold
ve egzoz borularý, susturucu ve elektrikli yavaþlatýcý rotorlarý.
Metal olmayan malzemeden yapýlmýþ bir üstyapý parçasý, izin verilen seviyeden daha yüksek bir sýcaklýða eriþebilen
kritik noktalardan birisine yeterince yakýn olduðunda dengede 250°C sýcaklýða dayanabilecek ve maksimum 0,1
W/mK iletkenlik katsayýsýna sahip alüminyum sac ile kaplanmýþ bir yalýtým keçesi tabakasý ile korunmalýdýr. Her türlü
durumda kritik nokta ile yalýtým arasýndaki asgari mesafe en az 80 mm olmalýdýr.
Mevcut alan sýnýrlý olduðunda özellikle poliamit boru tesisatý ve elektrik kablo demetlerini korumak için bunlarýn
sandviç yalýtýma sahip alüminyum bir levha ile perdelenmesi önerilir. Levha, keçe katsayýsý deðerine eþdeðer bir
iletkenlik katsayýsýna sahip olmalýdýr. Korunan bileþen ile siper arasýnda asgari 20 mm mesafe olmalýdýr.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
A-8
D AILY
Aracýn içinde konforlu bir sýcaklýðý korumak için motor bölmesi ve vites kutusundaki yalýtým asgari 0,08 W/mK
iletkenlik katsayýsýna ve asgari 85 °C sýcaklýða sahip olmalýdýr. Ses geçirmez termal yalýtým malzemesinin doðru
düzeni, motor bölmesi ile iç kýsým arasýndaki tüm yüzeyi örtmeli, ayný zamanda basamaklarý, duvarlarý ve ýsýyý içeri
iletebilecek diðer tüm yüzeyleri kapsamalýdýr.
Elektrikli yavaþlatýcýya yakýn alanlar gibi ses yalýtýmý gerektirmeyen alanlarda daha önce açýklananlara benzer
özelliklere sahip poliüretan köpükten yalýtýma izin verilir.
Bazý noktalar ýsý aktarýmý açýsýndan kritik deðildir, ancak aþýrý sýcaklýktan hasar görebilecek üstyapý bileþenleri veya
kurulumlarýndan uzak tutmaya dikkat edilmelidir.
A.4.5 Soðuk iklimler için yalýtým
Soðuk iklimler için araç yalýtýmý, motor soðutma suyu sýcaklýðýnýn dengeli çalýþma sýrasýnda asla 80°C altýna
düþmemesini saðlamalýdýr. Devreye takýlan termostat, açýlma sýcaklýðý 68 ± 2°C olduðu takdirde motorun doðru
çalýþmasýný saðlar.
Yalýtýma raðmen motor 80°Cden daha düþük ýsýda çalýþýrsa veya ýsýtýcýya yeterli miktarda sýcak su gelmezse bir ön
ýsýtýcý takmak gerekir; ön ýsýtýcý, araç normalde 0°Cden düþük sýcaklýklarda çalýþýyorsa zorunludur.
Ön ýsýtýcý tarafýndan saðlanan asgari güç, 25000 kcal/saat olmalýdýr.
Motor yalýtýmýna karar verildikten sonra sýrasýyla soðutma sistemi kapasitesi ve ýsýtma sistemi kapasitesinde 2 test
yaparak verimliliðinin ölçülmesi gerekir.
Testlerden sonra aþaðýdakileri yaparak hazýrlýðý tamamlamak gerekebilir:
- ýsýtma testi sýcaklýklarý düþükse gücü veya yalýtýmý arttýrmak;
- soðutma testinde elde edilen sýcaklýklar çok yüksekse hava geçiþini arttýrmak ve yalýtýmý düþürmek.
Elde edilen sonuçlar hakkýnda IVECOnun bilgilendirilmesi ve hazýrlýktaki herhangi bir deðiþiklik için öneri istenmesi
tavsiye edilir.
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
A-9
TRANSPORT OF PEOPLE version specifications
A.5
A.5.1 Koltuk destekleyici yapýlar ve bunlarýn nasýl sabitleneceði
Koltuklarýn doðrudan tabana veya tekerlek yuvasý davlumbazlarýna baðlanmasýna izin verilmez.
Yolcu bölmesindeki tabanýn tüm dahili yüzeyi üzerine gerilimi daðýtmaya uygun bir yapý kullanýlmalýdýr. Bu yapý, diþler
için uygun kalýnlýðý olan plakalara sahip 2 mm kalýnlýðýnda galvanize plakadan bölümlerden oluþmalýdýr.
Aþaðýdaki þekiller, sabit koltuklarýn ve kýlavuzlar üzerindeki koltuklarýn yapýlarýna ve baðlantý yöntemlerine örnekler
°
gösterir (IVECO
Çizimleri n° 504156623, 504208108 ve 504208109)
Þekil A.1
128318
Koltuklarý tespit etmek için taban çerçevesi
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
A-10
D AILY
Þekil A.2
128319
Sabit koltuðu takmak için diyagram
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
A-11
Þekil A.3
Kýlavuz
Bölüme
sabitleme
128320
Koltuklarý kýlavuzlar üzerine takmak için diyagram
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
A-12
D AILY
A.5.2 Arka bagaj bölmesinin kesilmesi ve montajý
Bagaj bölmesi hacmi, aracýn teknik olarak izin verilebilir maksimum aðýrlýðý ve akslar üzerindeki aðýrlýkla belirlenir;
boyut ve konumu, yapýsal testler ve hesaplama ile belirlenmelidir.
A.5.3 Giriþ kapýsýnýn kesilmesi ve montajý
Kapý bölmesinin uygulanmasý, bölmenin kendi alanýnda yapýda deforme olmamayý garanti etmelidir.
NOT
Kapý bölmesinin uyarlanmasýna (kesilmesine) sadece üst veya altta izin verilir, her iki kýsmýn birlikte
uyarlanmasýna (kesilmesine) izin verilmez.
Giriþ bölmesi ve basamaklar açýsýndan Avrupa Direktifi 2001/85/AB veya ECE 107ye de uyulmalýdýr.
Þekil A.4
140851
A.5.4 Takýlan yapýlar ve týrabzan sabitlemesi
Týrabzanlar, yolcular için risk içermeyecek þekilde takýlmalý, yüzeyleri, kaymaz bir kaplama ile zýt renkte olmalýdýr.
Yapýmlarý ve araç üzerine uygulanmalarý, Avrupa Direktifi 2001/85/AB veya ECE 107ye uygun olmalýdýr. Týrabzanlarýn
orijinal araç yapýsýna baðlandýðý bölgeler, uygun þekilde takviye edilmelidir.
A.5.5 Engelli rampasýnýn ve tekerlekli sandalye alanýný montaj için liftin sabitlenmesi
Tekerlekli sandalye kullanan kiþilerin taþýnmasý için giriþ kapýsýna bir rampa ve lift takýlmalýdýr; aracýn içerisinde
özel boyutlarý olan ayrý bir alan temin edilmelidir. Her türlü durumda Avrupa Direktifi 2001/85/AB veya ECE 107ye
uyulmalýdýr.
Arka kapý kullanýlýrsa bu Direktiflerin 3.9 paragrafýnda açýklanan yükleme bölmesi tespiti yöntemlerine referans
edilmelidir.
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
A-13
Electrical power draw---off
A.6
A.6.1
Ýnsan Taþýmacýlýðý versiyonu CBA
Yolcu taþýmacýlýðý versiyonlarýndaki CBA daðýlýmý ve koruma kontrol ünitesine, acil durumlarda yükleri kapatmak
için bir ayýrýcý takýlmýþtýr.
Þekil A.5
119378
1) Marþ motoru güç beslemesi
2) Motor bölmesi kontrol ünitesi güç beslemesi
3) Ön göðüs kontrol ünitesi ikincil yük güç beslemesi
4) Ön göðüs kontrol ünitesi ana yük güç beslemesi
5) Ýsteðe baðlý kutu güç beslemesi
6) Üstyapýcý arayüzü için kablo tesisatý
7) Ayýrýcý
8) Ayýrýcý durum göstergesi (kýrmýzý = açýk; sönük = kapalý)
9) Ayýrýcýyý sýfýrlamak için sarý düðme
Yükleri ayýrdýktan sonra aracý orijinal durumuna geri getirmek için:
- tekrar merkezi acil durum kumandasýna basýn;
- ayýrýcýyý sýfýrlamak için kaputu açýn ve CBAdaki sarý düðmeye basýn;
- Anahtarý STOP (durma) konumuna çevirin;
- aracý yeniden çalýþtýrýn.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
A-14
D AILY
A.7
NOT
Üstyapýcý konnektörü 20 PÝM (61071) hakkýnda bilgi için 5. Bölüme bakýnýz.
A.7.1
Ýnsan Taþýmacýlýðý için Üstyapýcý konnektörü (72068) 12 PÝM
Þekil A.6
101554
Table A.3
Kod numarasý
500314815
500314820
500314821
Açýklama
Ýlk -02/2010
Revizyon 09/2010
Basým 603.95.037
D AILY
A-15
Tablo A.4 Ýnsan taþýmacýlýðý için 12 pimli konnektörün temel iþlevleri
Pim
Açýklama
1
Dörtlü flaþör lambasý
tekrarý
Çýkýþ
maksimum 500 mA
2
Hýz sýnýrlayýcýnýn
programlanmasý
Giriþ
maksimum 10 mA
3
Dönen ve sürgülü kapý
durumu
4
Hýz sinyali (B7)
Sinyal
Notlar
Dörtlü flaþör lambalarý ile birlikte fasýlalý bir
pozitif sinyali olan bir tekrarlayýcý led temin
edilebilir
Pozitif sinyal beslendiðinde sýnýrlama geçerli
hýzda etkinleþir/devreden çýkar
Maksimum Açýk devre = iþlem yok. +12
V = hýz sýnýrlayýcý AÇIK/KAPALI.
Maksimum Çýkýþ 10
arayüz)
Kapý açýldýðýnda pozitif bir
sinyal elde edilir
+12 V = kapý kapalý. Açýk devre
= kapý açýk.
Bkz. teknik özellik 1 Bölüm 5
Merkezi kilitleme olduðunda bir led, kapý
durumunu gösterir
+12 V = kapýlar kapalý. Açýk devre =
kapýlar açýk.
Çýkýþ maksimum
500 mA
5
Kapý durumu
6
Baðlý deðil
7
Yardýmcý akustik sinyal
kontrolü
Çýkýþ maksimum
10 mA
8
Acil durum tutamaðý kilidi
arayüz)
9
Dönen ve sürgülü
kapýnýn çalýþmasý
arayüz)
10
Motor devirleri (dev/dak.)
11
Kullanýlmaz
12
Kullanýlmaz
Röle ile arayüz oluþturmak üzere.
+12 V=korna AÇIK.
Açýk devre = korna KAPALI.
Merkezi kilidin acil durum tutamaðýna
geniþletilmesi
+12 V = tutamak kilitli.
Açýk devre = tutamak açýk.
Döner ve sürgülü kapýda çalýþma
bozukluklarý bir pozitif sinyal üretir
+12 V = kapý kapatma baþarýsýz.
Açýk devre = normal durum.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
A-16
D AILY
Road tests
A.8
Yol testleri
a) Yol testine baþlamadan önce araç sabitken aþaðýdakileri kontrol edin:
lastik basýncý;
motor, vites kutusu ve akstaki yað seviyesi, frenler ve direksiyon, soðutma deposundaki su, akülerin durumu
ve akü sývýsý seviyesi;
el freninin çalýþmasý;
kapýlarýn çalýþmasý, acil durum düðmelerinin hassasiyeti, kontrol lambalarý, ön cam silecekleri, ön cam yýkayýcýlarý,
korna, dýþ lambalar, motorun kabinden kapatýlmasý;
þasi ve süspansiyon yüksekliklerine göre üstyapýnýn hizasý;
direksiyon kumandalarýnda, direksiyon simidinin ve tekerleklerin tüm dönüþ yolunda müdahale olmamasý;
gösterge lambalarý ve akustik uyarýlarý görüþ imkaný ve doðru çalýþmalarý.
b) Çeþitli yollarda (düz, virajlý, týrmanýþ, iniþ ve bozuk asfalt) 50 km seyahat ederek aþaðýdaki parametreler kontrol
edilmelidir:
vites kutusu, aks veya þasi ya da üstyapýnýn diðer kompleleri kaynaklý titreþim veya anormal seslerin olmamasý;
mekanik vites kutusunun doðru çalýþmasý;
kademeli frenleme ve pedal üzerinde aþýrý kuvvet olmamasý;
kademeli debriyaj çalýþmasý;
direnç veya sarsýntý olmadan kademeli dönüþ, sürekli düzeltme yapmadan araç yönünü koruma.
Sistemlerin çalýþmasý açýsýndan aþaðýdakiler kontrol edilmelidir:
gösterge panelinde hiçbir arýza mesajý yoktur ve olmamasý gereken hiçbir tehlike veya uyarý sinyali yanýk
deðildir;
elektrikli yavaþlatýcýnýn kýsa bir yanýt süresi vardýr ve her bir çalýþma noktasýnda kademeli bir iþlem belirler;
hýz sýnýrlayýcý sarsýntýlara neden olmaz;
acil durum düðmesinin çalýþmasý motoru durdurur, uyarýyý etkinleþtirir ve aküleri devre dýþý býrakýr;
hýzölçer mühürlüdür;
ýsýtma ve klima etkindir;
dahili ve harici ses seviyeleri kurallara uygundur;
yaðmur suyu/basýnçlý fýskiye ile yýkamaya benzer bir kemerin altýndan geçerken ve sonrasýnda içeri sýzýntý
yoktur.
Ergonomikler açýsýndan aþaðýdakiler kontrol edilmelidir:
seyir, sertlik, vites kollarýnýn ön göðüs ve koltuða müdahalesi;
sürücü koltuðunun konumu, bacak mesafesi ve arkalýk ayarý;
direksiyon simidinin gösterge paneline görüþ açýsý bakýmýndan müdahalesi ve gösterge panelinin parlaklýðý
ve aydýnlatmasý.
c) Seyahatin sonunda aþaðýdakiler gereklidir:
su, yað, yakýt ve fren, direksiyon ve debriyaj sývýsýnda kaçak olup olmadýðýný kontrol edin;
Bijon somunlarýný kontrol edip 290-350 Nmye yeniden sýkýn.
Yol testleri
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
EK B DAILY CNG VE KURTARMA MODLU CNG
B-1
Index
EK B
Daily CNG ve Kurtarma Modlu CNG
Sayfa
B.1
Genel Bilgiler
B.2
Güvenlik Kurallarý
B-4
B.2 .1
Yakýt doldurma sýrasýnda
B-4
B.2 .2
Kaçak durumunda
B-4
B.2 .3
Yangýn durumunda
B-4
B.3
Sistem üzerinde iþlemler
B-5
B.3 .1
Genel uyarýlar
B-5
B.3 .2
Donatýlan þasilerin yeniden boyanmasý
B-5
B.3 .3
Sýkma torklarý
B-6
B.3 .4
Yedek parça listesi
B-7
B.3 .5
Gaz sisteminin boþaltýlmasý
B-10
B.3 .6
VBE solenoid valfinin deðiþtirilmesi
B-15
B.3 .7
Baðlantý elemanlarý ve borularda onarým müdahaleleri
B-17
B.4
Silindirler
B-18
B.4 .1
ECE/ONU R 110 standartlarýna göre silindirin programlý revizyonu
B-19
B.4 .2
Silindirin deðiþtirilmesi
B-20
B.5
Sigortalar ve röleler
B-21
B.5 .1
Ön göðsün altýndaki sigorta kutusu ve CNG rölesi
B-21
B.5 .2
Motor bölmesindeki sigorta ve röle kutusu (Daily MY 2009 CNG)
B-22
B.5 .3
CNG isteðe baðlý sigorta-röle kutusu
B-24
B.6
B-25
B.7
PTO
B-26
NOTE
Bu ekte belirtilemeyen her þey için önceki bölümlerde açýklananlara uyun.
Dizin
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
B-2
D AILY
Dizin
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
B-3
BBBBB.
General Information
B.1
Genel Bilgiler
Doðal gaz, temel olarak metan (ana bileþen), etan, propan, karbon dioksit ve nitrojen içeren bir karýþýmdýr. Tanýnmasýný
kolaylaþtýrmak için sülfürün tipik kokusunu veren bir koku maddesi (THT) eklenir. Doðal gaz bileþimi belirgin þekilde
deðiþik olabilirken kimyasal ve fiziksel özellikleri de büyük farklýlýk gösterebilir. Doðal gaz nakliye ve araçta kullaným
için silindirlerde sýkýþtýrýlýr; CNG, Sýkýþtýrýlmýþ Doðal Gaz adý da buradan gelir. Daily araç yelpazesinde CNG ve
Kurtarma Modlu CNG, IVECOnun mümkün olduðunca çevre dostu bir nakliye sistemine katkýsýný temsil eder.
Bu versiyonlar, özel elektronik yönetim sistemi ve gaz silindirleri ile þaside boru tesisatlarýnýn bulunmasý kaynaklý
belirli motor bileþenlerine uygulanan özel çözümler yüzünden diðerlerinden farklýlýk gösterir.
Kurtarma modu olan versiyonlarda gaz bitmesi durumunda aracýn kýsa mesafeler kat etmesini saðlamak üzere
otomatik olarak etkinleþen bir de küçük benzin deposu vardýr.
Bu yüzden dönüþüm tasarýmýnda ve her þeyden önemlisi uygulama aþamasýnda üstyapýcýnýn bu son derece karmaþýk
teknik yapýyý göz önünde bulundurmasý gerekir.
!
Sýkýþtýrýlmýþ gazýn son derece yanýcý özellikleri yüzünden, araçlarýn yangýn söndürme uygulamalarý
ve potansiyel olarak tehlikeli uygulamalar (örneðin havaalanlarý, rafineriler, vs.) için revizyonuna veya
dönüþtürülmesine onay verilemez.
NOTE IVECO, CNG araçlarý þu anda geçerli olan ECE Düzenlemesi 110a göre tasarlar, tip onayýný yapar ve
inþa eder.
IVECO tarafýndan tip onayýndan geçmemiþ (Baðýmsýz Teknik Ünite olarak tip onayýndan geçmiþ olsa
bile) bileþenler kullanarak motor yakýt sistemi üzerinde yapýlan iþlemler aracýn tekrar tip onayýndan
geçmesini gerektirir. Tip onayýndan yeniden geçmenin maliyeti, üstyapýcý tarafýndan karþýlanacaktýr.
Orijinal mimariyi etkileyecek þekilde motor yakýt sistemi üzerinde yapýlan iþlemler (örneðin silindirlerin
çýkartýlmasý veya eklenmesi, silindir tespit türü), IVECO onayýna tabidir.
Genel bilgiler
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
B-4
D AILY
Safety Rules
B.2
B.2.1 Yakýt doldurma sýrasýnda
Gaz normalde yakýt doldurma sýrasýnda 200 bara sýkýþtýrýlýr. Bu iþlem sýrasýnda az miktarda doðal gaz kaçabilir. Hýzlý
basýnç düþürmenin ardýndan gelen soðutma, ciltle temas etmesi halinde soðuktan yanma belirtilerine neden olabilir.
Yakýt doldurma sýrasýnda koruyucu eldivenler kullanýn.
Açýk alevler veya yanýcý maddelerle iþlem yaparken sigara içmeyin.
Basýnçlý gaz sistemini doldurmadan önce gözle görülür bir kusur olmadýðýný kontrol edin.
Yakýt doldurulan araçlarýn hareket etmesini önlemek için takoz yerleþtirilmelidir. Motor kapalý olmalý ve kontak anahtarý
kontaktan çýkartýlmalýdýr.
Baþka yangýn söndürme cihazlarý ile birlikte uygun sýnýfta yangýn söndürücüleri (sýnýf A, B, C) ulaþýlabilir bir yerde
tutun. C sýnýfý yangýn söndürücüler, metan için özellikle uygundur.
Silindirlerin veya basýnçlý gaz borularýnýn içindekilerin atmosfere býrakýlmasýndan kaçýnýn.
B.2.2 Kaçak durumunda
!
Kaçak varsa PATLAMA TEHLÝKESÝ vardýr, bu yüzden sadece kanunlar ve yetkili kurumlarca belirlenen
kurallarýnýn tümünün takip edilmesi deðil, ayný zamanda aþaðýdaki güvenlik kurallarýna uyulmasý da
önemlidir.
Gaz silindirleri, yakýt doldurma pompasý ve yakýt doldurma istasyonu deposundaki kesme musluklarýný kapatýn.
Binanýn veya yakýt doldurma alanýnýn elektrik sisteminin ana þalterini kapatýn.
Tehlikeli alanlara eriþimi engelleyin ve yetkili olmayan kiþilerin bölgeden uzaklaþmasýný saðlayýn.
Yetkili kiþileri hemen bilgilendirin ve bir kurtarma iþlemi talep edin.
Tüm çevresel alaný düzgün þekilde havalandýrýn.
B.2.3
Yangýn durumunda
Yangýný söndürmeyin; mümkünse alev alan nesneyi soðutun. Silindir musluklarýný ve doldurma yükselticileri ile
depolardaki musluklarý kapatýn.
YANAN GAZ = KONTROL ALTINDAKÝ GAZ
Alevler çevredeki alana yayýlýrsa yangýný söndürmek için yangýn söndürücüleri ile normal þekilde devam edin.
Araçlarý derhal tehlike bölgesinin çevresindeki alandan uzaklaþtýrýn.
Yangýn durumunda hemen yerel ÝTFAÝYEYE haber verin ve yangýn söndürme iþlemleri ile devam edin. Yaralýlarý
hemen kurtarýn. Kurtarma iþlemi, yangýn söndürmeden önce gelir. Binanýn veya yakýt doldurma alanýnýn elektrik
sisteminin ana þalterini kapatýn.
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
B-5
Operations on the system
B.3
B.3.1
Genel uyarýlar
NOTE Sistem yerleþiminde herhangi bir deðiþiklik yapýlýrsa tip onayýnýn tekrarlanmasý þarttýr.
Yakýt sistemi bileþenlerini içeren iþlemleri yaparken aþaðýdaki uyarýlara uyun.
Herhangi bir iþlemden önce her bir gaz silindirindeki tapalarý kapatýn, ardýndan motoru çalýþtýrýn ve hatlardaki
tüm gaz kullanýlýp motor bayýlýncaya kadar çalýþýr durumda býrakýn. Ýlave yakýt deposu olan versiyonlarda araç
kurtarma moduna geçinceye, yani benzinle çalýþmaya baþlayýncaya kadar motor çalýþýr durumda býrakýlmalýdýr.
Elleçleme ve montaj sýrasýnda tortu ya da yabancý madde girmemesini saðlayarak parçalarýn temizlendiðinden
emin olun. Bu amaçla parçalar ve sensörler üzerindeki koruyucu kapaklar, yerleþtirmeden hemen öncesine
kadar çýkartýlmamalýdýr.
Elektrik baðlantýlarý için montaj yönüne dikkat edin.
Tüm diþli baðlantýlarýn tanýmlanan torka sýkýlmasý gerekir (bkz. madde B.3.4)
Yakýt sistemi bileþenlerine servis yapýlamaz ve etkin olmamalarý halinde deðiþtirilmeleri gerekir.
Rondelalar, konik rondelalar, kendinden kilitli somunlar ve keçeler, daha iyi sýkýlmalarý için deforme
edilmiþtir ve bunlar özel tiptedir. Bu yüzden yeniden takýlacak olmalarý halinde deðiþtirilmeleri gerekir.
Yeni küçük bileþenler, orijinal takma sýralamasýna göre sistematik bir þekilde orijinal konumlarýna geri
getirilmelidir.
!
Valf deðiþiminden veya yüksek basýnç sisteminde herhangi bir onarýmdan sonra, sonucun pozitif
olmasý halinde sertifika vermeye yetkili bir IVECO BAYÝSÝ tarafýndan bir HÝDROLÝK KAÇAK TESTÝ (300
bar) yapýlmalýdýr.
B.3.2
Donatýlan þasilerin yeniden boyanmasý
Boyanýn korunmasý gerekir:
metan yakýt sisteminin paslanmaz çelik borularý;
boru baðlantý tespit elemanlarý;
basýnç indirgeme ünitesinden motordaki raya giden hortum;
gaz silindirlerindeki solenoidler ve bobinler;
gaz sistemi basýnç indirgeme ünitesi;
tanýmlama plakalarý.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
B-6
B.3.3
D AILY
Sýkma torklarý
PARÇA
Metan gaz sistemi
Yakýt doldurma aðzýna yüksek basýnçlý hortum baðlantýsý (M 12x1) (Ýtalya) Þekil B.2
Yakýt doldurma aðzýna yüksek basýnçlý hortum baðlantýsý (M 12x1) (CEE) Þekil B.2
VBE 498 solenoid çek valfine yüksek basýnçlý hortum baðlantýsý (M 12x1) Þekil B.2
Yüksek basýnçlý hortum baðlantý elemanlarý Þekil B.3
Basýnç indirgeyicisine orta basýnçlý hortum baðlantýsý (M 18x1,5) Þekil B.1
Silindir kapaðýndaki baðlantý elemanýna orta basýnçlý hortum baðlantýsý (M 18x1,5) Þekil B.1
Basýnç indirgeyicisine paslanmaz çelik sert boru baðlantýsý (M 12x1)
VBE solenoid valfine (yan karþýdaki çek valf) paslanmaz çelik sert boru baðlantýsý
(M 12x1)
VBE solenoid valflerine paslanmaz çelik sert boru baðlantýsý (M 12x1)
Solenoid valfindeki kör tapa (M 12x1)
T baðlantý elemanlarý ve çapraz baðlantý elemanlarýna baðlantý elemanlarý (M
14x1,5) baðlantý borusu Þekiller: B.4 - B.5 - B.6
Þasiye çapraz baðlantý için baðlantý elemanlarý (M 14x1,5) tespiti
Desteðe yakýt doldurma aðzý tespiti (M 24x1)
Silindirlere solenoid valfi tespiti (W 28,8x1/14)
Silindir destek braketi ve arka travers tespiti (M 14x2)
Silindir destek kayýþý tespiti (M 10x1,5)
Silindir desteði arka traverse braket tespiti (M 12x1,75)
Silindir desteði arka travers tespiti (M 10x1,5)
Silindir rafý tespiti (M 8x1,25)
TORK
Nm
kgm
24 ÷ 26
33 ÷ 37
33 ÷ 37
38 ÷ 42
67 ÷ 73
67 ÷ 73
33 ÷ 37
2.4 ÷ 2.6
3.3 ÷ 3.7
3.3 ÷ 3.7
3.8 ÷ 4.2
6.7 ÷ 7.3
6.7 ÷ 7.3
3.3 ÷ 3.7
24 ÷26
2.4 ÷ 2.6
24 ÷26
33 ÷ 37
74 ÷ 82
2.4 ÷ 2.6
3.3 ÷ 3.7
7.4 ÷ 8.2
67 ÷ 70
60 ÷ 70
260 ÷ 280
151 ÷ 184
33 ÷ 35
74 ÷ 90
42 ÷ 51
21 ÷26
6.7 ÷ 7.0
6.0 ÷ 7.0
26.0 ÷ 28.0
15.1 ÷ 1.84
3.3 ÷ 3.5
7.4 ÷ 9.0
4.2 ÷ 5.1
2.1 ÷2.6
NOTE Belirtilen sýkma torklarý sadece özel orijinal donaným bileþenlerini ifade eder.
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
B.3.4
B-7
Yedek parça listesi
Orta basýnçlý gaz hattý
Þekil B.1
117679
1. Tublex ürün kodu Üretim tarihi Parti.
Ýndirgeyiciyi raya baðlayan gaz hortumu, esnek AISI 321 paslanmaz çelik helisel yapýda, 6,5 mm iç çapta, vakumlu
kýlýf ve AISI 303 paslanmaz çelik baðlantý elemanlarý ile kaplanmýþ AISI 304 paslanmaz çelik örgüyle korunan bir
hortumdur.
Yüksek basýnçlý gaz hatlarýnýn doldurulmasý
Þekil B.2
117680
1. Üretim tarihi
VBE yakýt doldurma solenoid valfini ilk silindire baðlayan gaz hortumu bu türdedir. ISO 84342 paslanmaz çelikten
yapýlmýþtýr, 6,4 x 11,8 mm çapa, yüksek teknoloji ürünü polimer kaplamaya sahiptir ve iki aramid lifli örgü ile takviye
edilmiþtir. ISO 84342 paslanmaz çelik baðlantý elemanlarý.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
B-8
D AILY
VBE solenoid valfi baðlantý hatlarý
VBE solenoid baðlantý borularý, kaynaklý mafsallarý olmayan AISI 304 çelikten yapýlmýþ olup 6 mm dýþ çapa ve 4
mm iç çapa sahiptir.
Baðlantý elemanlarý
Þekil B.3
117681
AISI 303 paslanmaz çelik öne eðimli baðlantý elemaný.
Montaj talimatlarý için bkz. madde B.3.7 Þekil B.18.
!
Güvenlik sebepleriyle hem üstyapý inþasý hem de servis sýrasýnda gaz borularýný diðer borular için
braket olarak kullanmak YASAKTIR.
Alanýn kýsýtlý olduðu belirli durumlarda borularýn sadece kýlavuz olarak görev yapmasý ve destek olarak
iþlev görmemesi kaydýyla sadece elektrik kablolarýnýn gaz borularýna tespit edilmesi (PVC bilezikler
vasýtasýyla) kabul edilebilir.
Bakým iþlemleri sýrasýnda borularýn hasarlý olmadýðýndan ve çýplak gözle görülebilecek çizikler,
ezilmeler, kesikler veya deformasyonlar sergilemediklerinden emin olun.
Gerekirse borular uygun þekilde korunmalýdýr.
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
B-9
Þekil B.4
117682
AYARLANABÝLÝR T BAÐLANTI ELEMANI
Öne eðik, AISI 316 TJ paslanmaz çelik
Þekil B.5
117683
ARA T BAÐLANTI ELEMANI
AISI 316 TJ paslanmaz çelik öne eðimli baðlantý elemaný.
Þekil B.6
117714
DÜZ BAÐLANTI ELEMANI
AISI 316 TJ paslanmaz çelik öne eðimli baðlantý elemaný.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
B-10
B.3.5
!
D AILY
Gaz sisteminin boþaltýlmasý
Önemli bir iþlem (kaynak gibi) veya motora servis yapmadan önce gaz devresi havayla tamamen
havalandýrýlmalýdýr.
Genellikle sistemi kýsmen boþaltmak yeterlidir (baþka bir deyiþle borularý boþaltýp silindirleri olduðu gibi býrakmak),
ancak bazý durumlarda tüm sistemin (borular ve silindirler) boþaltýlmasý gerekebilir.
Yapýlacak müdahalenin ciddiyetine ve türüne göre her bir ayrý durumda hangi prosedürün gerekli olduðunu belirleyin.
Herhangi bir þüpheniz varsa en güvenli çözümü (tamamen boþaltma) seçin.
Motor koþullarý izin verirse (örneðin kaçak yoksa), motoru çalýþtýrarak tüm gazýn tüketilmesi tavsiye edilir.
20 barýn altýnda sistem basýncý ile motorun çalýþtýrýlmasý, doðru yakýt ölçümü saðlamaz.
NOT
20 barýn altýnda katalitik konvertörde hasarý önlemek için motor sadece rölanti devrinde
çalýþtýrýlmalýdýr.
Motor kapalýyken ve açýk havada, aþaðýda açýklanan boþaltma iþlemlerini yapýn. Aracýn çevresinde kývýlcým içermeyen
en az 5 metrelik bir alan oluþturun.
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
B-11
Kýsmi boþaltma prosedürü
Þekil B.7
117659
1. basýnç indirgeyici 2. Yüksek basýnçlý gaz borusu 3. Silindir 4. VBE solenoid valfi 5. Manuel valf
A. Açýk valf C. Kapalý valf.
!
Bu iþlem sadece silindirlerin aþaðý kýsmýndaki sistemin havalandýrýlmasýný saðlar. Bu yüzden çalýþmanýn
kývýlcým üretebilecek (kaynak, kesme, taþlama, delme) veya elektrikli donaným ya da çýplak alev
kullanýmý gerektiren silindirlerden en az 5 m mesafede yapýlmasý þarttýr.

Ana þalteri (varsa) kullanarak elektrik sisteminden gücü kesin.
Akü kablolarýný ayýrýp birbirine baðlayýn.
Aracý topraklamaya baðlayýn.
Tüm silindirlerdeki (3) solenoid valflerinin (4) musluklarýnýn (5) kapalý olduðunu kontrol edin: musluk (5) C konumunda.
Yavaþça gevþetip borulardaki gaz basýncýndan kaynaklanan etkilere dikkat ederek gaz besleme borusunu (2)
basýnç düþürme valfinden (1) ayýrýn.
Gazý imha etmek için lastik bir boruyu (metan uyumlu) gaz besleme borusuna (2) baðlayýn: borunun serbest ucu
kývýlcýmlardan en az 5 metre uzakta olmalýdýr.
Bu iþlem sýrasýnda hýzlý basýnç düþürmeyi takip eden soðutma, donmaya neden olabilir. Dikkatli olun.
Sistemdeki basýncýn sýfýra eþit olduðunu kontrol edin.
Tamamen boþaltma prosedürü
Sistem tamamen tahliye edildiðinde silindirler de havalandýrýlmalýdýr. Gazýn güvenli bir þekilde boþalmasýnýn
saðlamak için VBE valfi plancerlerini çýkartýn; sistem, manuel silindir tapalarýnýn aþaðý kýsmýnda havalandýrýlmalýdýr.
Yukarýdaki paragrafta açýklanan kýsmi boþaltma prosedürü ile devam edin.
Tüm silindirlerdeki (3) solenoid valflerinin (4) tapalarýnýn (5) kapalý olduðunu kontrol edin: valfi (5) C konumuna
çevirin ve aþaðýda açýklanan þekilde ilerleyin.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
B-12
D AILY
Solenoid mobil donanýmýn çýkartýlmasý ve/veya silindirin deðiþtirilmesi
Þekil B.8
117660
Elektrik baðlantýsýný bobinden ayýrýn.
Bobinin (1) dýþ somununu O-ringi (2) ile birlikte gevþetin.
Þekil B.9
117661
Bir tornavida (1) ile diþli pimin (4) dönüþünü durdurun ve bobini (5) tespit eden somunu (3) çýkartmak için alet (2)
kullanýn. Bobini (5) manþondan (6) çýkartýn.
Þekil B.10
117662
Rondelayý (4) çýkartýn.
!
Valfte az miktarda yüksek basýnçlý gaz kalacaktýr. Operatörün zarar görmesini önlemek için halka
somunu (2) bobin manþonundan (1) yavaþça gevþeterek basýncýn düþürülmesi tavsiye edilir.
Artýk basýnç kalmadýðýnda sökme prosedürü ile devam edin ve bobin tutucu manþonunu (1) O-ringi (3) ile birlikte
çýkartýn.
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
B-13
Þekil B.11
87391
Sürgüyü pistona tespit eden pimi (3) oynatmamaya çok dikkat ederek sürgüyle (4) birlikte pistonu (5) ve yayý (2)
bobin tutucu manþonundan (1) çýkartýn.
VBE valflerinin deðiþtirilmesi gerekmiyorsa o-ringler dahil çýkartýlan parçalarýn durumunu kontrol edin. Gerekirse
montaj sýrasýnda bunlarý deðiþtirin.
Boþ bobin tutucusunu o-ringi ile birlikte tespit edin ve halka somunu 28 Nm torkta tespit edin.
Silindirlerin tüm VBE valflerinde iþlemleri tekrarlayýn.
Boþaltma
Manuel valfleri yarým (5) açýn (Þekil B.7).
!
Bu iþlem basýnçlý gazýn borulara girmesini saðlar: bu nedenle çok dikkatli olun.
Boþaltma iþlemlerinden sonra motorun durmadýðýný kontrol edin.
Tamamen boþaltma prosedüründen sonra VBE valfleri deðiþtirilmemiþse, daha önce sökülen parçalarý (dikkatle
kenara alýnmýþ veya deðiþtirilmiþ parçalar) aþaðýdaki paragrafta gösterilen þekilde geri takýn.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
B-14
D AILY
Solenoid valfi plancerinin eklenmesi
Boþ bobin manþonunu (1) o-ringi ile birlikte çýkartýn.
Þekil B.12
87391
Pistonu (5) sürgüye (4) yerleþtirin ve pimle (3) kilitleyin.
Yayý (2) yerleþtirin ve pistondaki (5) özel yuvasýna iyice itin.
Sonucunda oluþan kompleyi plancerin (4) konik kýsmý bobin taþýyýcý manþonunun dýþýna doðru olacak þekilde
bobin manþonuna (1) takýn.
Manþonda (1) o-ringin olduðunu ve durumunu kontrol edin.
Þekil B.13
87392
Bobin tutucu manþonu halka somununu tespit edin ve 28 Nm torkta sýkýn.
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
B-15
Þekil B.14
117663
Bobinde (4) hasar belirtisi görülmediðini kontrol edin. Gerekirse bobini deðiþtirin.
Rondelayý (4, Þekil B. 10) ve bobini (4, Þekil B. 14) manþona (1, Þekil B. 10) takýn.
Bobini (4) sabitleyen iç somunu (3) vidalayýn ve 8 Nm torka sýkýn.
Somunu (1) o-ringi (2) ile birlikte vidalayýn ve 7 Nm torka sýkýn.
Elektrik baðlantýsýný bobine (4) baðlayýn.
Silindirlerin tüm VBE valflerinde önceki iþlemleri tekrarlayýn.
B.3.6
VBE solenoid valfinin deðiþtirilmesi
Sökme
NOT
!
VBE solenoidleri, bir arýza sonucu veya silindirlerin periyodik revizyonu sýrasýnda çýkartýlabilir. Sökülen
solenoidler yeniden kullanýlamadýðýndan sökme sebepleri ne olursa olsun daima deðiþtirilmeleri
gerekir. Söktükten hemen sonra bunlarýn hurdaya çýkartýlmasý tavsiye edilir.
Solenoid valflerini ayýrmadan önce Gaz sisteminin boþaltýlmasý bölümünde açýklanan prosedürü
takip ederek sistemi tamamen boþaltýn.
Þekil B.15
117664
Vidalarý (2) ve kapaðý (1) çýkartýn.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
B-16
D AILY
Þekil B.16
117665
Baðlantý elemanlarýný (1 ve 7) gevþetin ve borularý (2 ve 6) VBE valf baðlantý elemanlarýndan (3) ayýrýn. Elektrik
baðlantýsýný (5) bobinden (4) ayýrýn.
Þekil B.17
117666
VBE valfini (3) silindirden (2) gevþetip çýkartmak için 99355018 aletini (1) kullanýn.
Geri takma
Geri takmak için sökme sýralamasýný ters yönde takip edin ve aþaðýdaki önlemlere uyun:
montaj sýrasýnda valfe hasardan kaçýnmak için VBE valfi koruyucu kepleri çýkartýlmamalýdýr. Valf gövdesini deforme
edecek ve iþlevselliði bozacak darbeli pnömatik vida ittiricilerin veya baþka bir aletin kullanýlmasýndan kaçýnýlmalýdýr.
silindir araç dýþýndaysa silindiri tercihen dikey yönde bileziði yukarý bakacak þekilde sabitleyin.
valf yuvasýnýn diþlerini 2-3 kat Teflonla sabitleyin.
valfi elle birkaç tur sýkýn. Ardýndan 270 ± 10 Nm torka sýkmak için tork anahtarlý 99355018 özel anahtarý (1) kullanýn.
NOT
Bu iþlemde 99355018 aletinin (1) VBE valfi termal sigorta cihazýna hasar vermediðinden emin olun.
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
B-17
B.3.7 Baðlantý elemanlarý ve borularda onarým müdahaleleri
Boru veya baðlantý elemanlarýndan gaz kaçaðý oluþursa boru komplesini deðiþtirin. Boru, baðlantý elemanlarý ile
birlikte temin edilmez ve bunlarýn ayrý alýnmasý gerekir.
Deðiþtirilecek boruyu uç baðlantý elemanlarý ile birlikte çýkartýn.
Deðiþtirilecek boru ile ayný konfigürasyonda ön þekillendirilmiþ yeni borunun durumunu kontrol edin ve uçlarýna
yeni baðlantý elemanlarý ile o-ringler takýn.
Uçlarýný baðlanacak bileþenlerin yuvalarýna takarak boruyu takýn ve tam oturduklarýndan emin olun.
Ön gerilmeyi önlemek için boru ucu merkez çizgisinin, baðlanacak baðlantý elemanýnýn merkez çizgisi ile ayný
hizada olduðunu kontrol edin.
Baðlantý elemaný somunlarýný ön sýkýn ve ardýndan tanýmlanan torka sýkýn. EMER baðlantý elemanlarý için ilgili
bölümde açýklanan prosedürü takip edin.
Borunun aþýrý gerilime maruz kalmadýðýný kontrol ederek tespit elemaný braketlerini takýn.
Bölümün baþýnda uyarýlarda açýklanan prosedürü takip ederek bir hidrolik sýzdýrmazlýk testi yapmak suretiyle
sistem çalýþmasýný yeniden kurun.
Komplenin montajý
Þekil B.18
118974
Keçeleri (2 ve 3) boruya takýn.
Boruyu çekmekten kaçýnmak için silindiri uygun þekilde yönlendirerek boruyu (5) valf yuvasýna (1) yerleþtirin.
Boruyu yuvasýnda tutarak baðlantý elemanýný (4) tanýmlanan torkta tespit edin.
Baðlantý elemanýný (4) gevþetin ve keçenin boruya tespitini kontrol edin.
Baðlantý elemanýný tanýmlanan torkta tespit edin.
Bölümün baþýndaki uyarýlarda belirtilen þekilde sistem hidrolik testini yapýn.
NOT
Sonraki sökme iþlemlerinde keçeleri yeni parçalarla deðiþtirin.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
B-18
D AILY
Cylinders
B.4
Silindirler
Þekil B.19
117674
1. Silindir 2. Solenoid valfi.
Metan (CNG), sýkýþtýrýlmýþ bir þekilde þasiye yerleþtirilen ve metal korumalarla korunan belirli sayýda silindirde 200
bar basýnçta depolanýr.
Silindirler seri olarak birbirine baðlýdýr ve çek valfi olan bir yeniden doldurma valfi ile doldurulur. Birinci silindire takýlan
ve yakýt doldurma aðzýna baðlanan solenoid valfe ikinci bir çek valfi yerleþtirilir. Çek valfleri, yakýt doldurma iþleminden
sonra valf çýkartýldýðýnda gazýn dýþ ortama salýnmasýný önlemek için kullanýlýr.
NOT
Arýzalý bir akýþ valfi veya solenoid valf, silindir içeriði açýsýndan yanlýþ göstergelere yol açabilir. Ýlgili
B.3.6 paragrafýnda verilen solenoid valfi inceleme ve deðiþtirme prosedürlerine bakýn.
Silindirler ile ilgili önemli bilgiler, üst yüzeylerine damgalanmýþtýr (ý).
SADECE CNG DAHA SONRA KULLANMAYIN
FABER 01/1234/123
(3)
L
KG
(4)
(1)
15°C/
(5)
(2)
(6)
MPaE 110R(7)
(8)
CNG-I
(9)
SADECE TEST EDÝLMÝÞ FABER SÝLÝNDÝRLER KULLANIN
(10)
01/1234/ 123 = FABER seri numaralarý
(1) = son kullanma ayý,
(2) = son kullanma yýlý, 20 yýl sonra
(3) = nominal kapasite
(4) = silindir aðýrlýðý
(5) = MPa cinsinden çalýþma basýncý
(6) = MPa cinsinden test basýncý
(7) = silindirin onaylandýðý ülke
(8) = ECE/ECE tip onayý numarasý
(9) = test ayý/yýlý
(10) = inceleyenin damgasý
Cylinders
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
B.4.1
B-19
ECE/ONU R 110 standartlarýna göre silindirin programlý revizyonu
Karayolunda kullanýlan araçlarýn metan gazý silindirleri, uygunluklarýný onaylamaktan sorumlu yetkililerce HER
DÖRT YILDA BÝR incelenmelidir.
NOTE
Ýnceleme tarihi silindirler üzerinde ve araçla birlikte verilen belgelerde gösterilmektedir.
ECE/ONU R 110, bir kaza durumunda aþaðýdaki prosedürün takip edilmesi gerektiðini belirtir:
bir araç çarpýþmasýna (þasi) maruz kalan silindirler, yetkililer aksini belirtmediði sürece üretici tarafýndan onaylanan
bir acente tarafýndan incelenmelidir. Bir çarpýþma darbesinin ardýndan hasar görmeyen bir silindir kullanýma geri
sokulabilir; aksi takdirde silindirin inceleme için üreticiye geri gönderilmesi gerekir;
bir yangýnýn etkilerine maruz kalan silindirler, üretici tarafýndan onaylanan bir acente tarafýndan incelenmeli veya
hurdaya çýkartýlýp kullanýmdan kaldýrýlmalýdýr.
Silindirler
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
B-20
B.4.2
D AILY
Silindirin deðiþtirilmesi
Sökme
Silindirleri ayýrmadan önce Gaz sisteminin boþaltýlmasý bölümünde açýklanan prosedürü takip
ederek sistemi tamamen boþaltýn.
!
Þekil B.20
117664

Vidalarý (2) ve kapaðý (1) çýkartýn.
Þekil B.21
117715
Somunlarý (5) ve kapaðý (4) çýkartýn.
Elektrik baðlantýsýný (1) VBE solenoid valfinin bobininden (2) ayýrýn.
Gaz borularýný (3) solenoid valfinden (2) ayýrýn.
Silindiri (6) uygun bir destekle (9) destekleyin.
Vidalarý (7) çýkartýn, braketleri (8) çevirin ve silindiri (6) þasiden çýkartýn.
Ýlgili bölümde açýklanan þekilde VBE valflerini (2) silindirden (6) ayýrýn.
Geri takma
Geri takmak için sökme sýralamasýný ters yönde takip edin ve aþaðýdaki önlemlere uyun:
Borularý baðlayabilmek için VBE valflerini uygun þekilde yönlendirerek silindirleri sepete yerleþtirin.
Baðlantý elemanlarý ve borularda onarým müdahaleleri bölümünde gösterilen önlemlere uyarak VBE valfleri (2)
ve boru baðlantý elemanlarýný tanýmlanan torka tespit edin.
Geri taktýktan sonra ilgili bölümde açýklanan þekilde sistemin hidrolik sýzdýrmazlýðýný kontrol edin.
Silindirler
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
B-21
Fuses and relays
B.5
B.5.1
Ön göðsün altýndaki sigorta kutusu ve CNG rölesi
Bu, dahili kasetle kapatýlmýþ özel bir bölmede bulunur.
Þekil B.22
140854
Sadece tanýmlanan türde ve tanýmlanan akým derecesinde sigortalar kullanýn: aksi takdirde yangýn riski vardýr.
Sigortalarý ancak sorununun nedenini ortadan kaldýrdýktan ve kablo tesisatýnýn düzgün olduðunu kontrol ettikten
sonra deðiþtirin.
Tablo B.1
Sigorta
F-12
F-13
F-31
F-32
F-33
F-34
F-35
F-36
F-37
F-38
F-39
F-40
F-41
F-42
F-43
F-44
F-45
F-46
F-47
F-48
F-49
F-50
F-51
F-52
F-53
Röle
T01
T11
T12
T13
Kullaným
Sað kýsa far
Sol kýsa far far ayarý düzelticisi
Cam regülatörü elektronikleri / gövde bilgisayarý / ünite motor bölmesi
kontrol ünitesi
Dýþa açýlan kapý
Hava ýsýtýcý / çakmak
Akým çekme
Debimetre/ESP8 sensörleri/Telma/ABS8 elektronikleri
Merkezi kilitleme
Marþ anahtarý altýnda çeþitli yükler
Gövde bilgisayarý güç beslemesi
Klima elektronikleri/arka sensör elektronikleri/radyo/takograf/motor
bölmesi kontrol ünitesi
Sol ýsýtmalý arka cam
Sað ýsýtmalý arka cam
ABS8 elektronikleri/kamera elektronikleri/NIT elektronikleri/geri vites lambasý kurulum soketi
Ön cam sileceði/far yýkayýcýsý
Yedek
Cam regülatörü elektronikleri
Yedek
Sol cam regülatörü
Yolcu camý regülatörü
Radyo elektronikleri/C1 veya C3 elektronikleri/kamera elektronikleri/
arka sensör elektronikleri/ýsýtmalý koltuklar/kurulum soketi
Hava yastýðý
Takograf
Yedek
Gövde bilgisayarý
Tablo B.2
Kullaným
Sað ve sol kýsa farlar
Isýtmalý arka cam
Ön cam sileceði/ön cam yýkayýcýsý
Hava ýsýtýcý/elektrikli çakmak/elektrik prizi/cam regülatörü
elektronikleri/cam regülatörü
Nominal kapasite
7,5 A
7,5 A
3A
15A
15A
15A
10A
20 A
5A
10A
15A
10A
10A
5A
20 A
3A
25 A
25 A
15A
5A
5A
7,5 A
Nominal kapasite
30 A
30 A
30 A
50 A
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
B-22
B.5.2
D AILY
Motor bölmesindeki sigorta ve röle kutusu (Daily MY 2009 CNG)
Þekil B.23
125315
Tablo B.3
Sigorta
F-0
F-1
F-2
F-3
F-4
F-5
F-6
F-7
F-8
F-9
F-10
F-11
F-14
F-15
F-16
F-17
F-18
F-19
F-20
F-21
F-22
F-23
F-24
F-30
Kullaným
Yedek
Kontak anahtarý
Yan lambalar
Uyarý kornasý
SDU (Enjektör arayüzü)
Sað uzun far
Sol uzun far
IAW Römork çýkýþý
Enjektörler
IAW 5SF ECU
ELTV
Yakýt pompasý
Tahliye kapaðý Lambda sensörü
ECU ESVI PTO
Nominal kapasite
40 A
30 A
30 A
30 A
30 A
20 A
20 A
40 A
20 A
7.5 A
15 A
7.5 A
7.5 A
5A
15 A
5A
15 A
10 A
5A
10 A
15 A
15 A
15 A
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
B-23
Tablo B.4
Röle
T02
T03
T05
T06
T07
T08
T09
T10
T14
T17
T19
T20
Kullaným
Uyarý kornasý
Silindirlerdeki solenoidlere ve basýnç indirgeme solenoidine güç beslemesi
Yan lambalar
ECU IAW-5SF (ana röle)
Yakýt pompasý
Nominal kapasite
20 A
20 A
20 A
20 A
50 A
30 A
30 A
20 A
20 A
20 A
20 A
20 A
Tablo B.5
Sigorta
F-29
F-54
Sað kýsa far
Kullaným
T25
T26
T27
T30(*)
Ön cam silecekleri açýk/kapalý
1. ve 2. ön cam sileceði hýzý
Dikiz aynalarý için ýsýtma/ ýsýtmalý ön cam
Nominal kapasite
40 A
40 A
10/20 A
10/20 A
20 A
20 A
(*) Sadece elektromanyetik yavaþlatýcýlý Daily Ýnsan taþýmacýsýnda mevcuttur
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
B-24
B.5.3
D AILY
CNG isteðe baðlý sigorta-röle kutusu
Þekil B.24
125314
Tablo B.6
Röle
T04
T16
T15
T22
T18
T24
T23
T21
Çekme ref.
1
12
3
4
6
7
9
10
Kullaným
Yedek
Far yýkayýcýsý
Hava ýsýtýcý
Klima rölesi
Çalýþtýrma onayý
Yedek
Klima kompresörünün açýlmasý
Yedek
Nominal kapasite
30 A
30 A
30 A
30 A
30 A
-
Tablo B.7
Röle
F-55
F-25
F-28
F-27
Çekme ref.
2
5
8
11
Yardýmcý klima
Klima kontrol sistemi
Arka diferansiyel kilidi
Far yýkayýcýsý
Kullaným
Nominal kapasite
30 A
30 A
30 A
20 A
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037
D AILY
B-25
B.6
NOT
Üstyapýcý konnektörleri hakkýnda bilgi için bkz. Bölüm 5 Paragraf 5.2.
Basým 603.95.037
Ýlk -02/2010
B-26
D AILY
Power takeoff
B.7
PTO
PTO devreye sokma/devreden çýkartma prosedürleri, 4. Bölümde Dizel motoru olan araçlar için açýklananlar ile
aynýdýr, sadece PTO ön göðüs basma düðmesine basmadan önce motor devrini (etkinleþme sýrasýnda) 1200
dev/dakikaya getirmek gerekir (bkz. Þekil 4.6).
PTO
Ýlk -02/2010
Basým 603.95.037

Lütfen üstyapı boyutları için önce Uygunluk belgesini kontrol edin

Transkript

Benzer belgeler

gozcu-kameralı aydınlatma sistemi.cdr

Tropheus - Akvaryumum

Soget - Turkish - Impaginazione .com

Instrukcja obsługi

Yeni Azizler - Imge Kitabevi

sınav koleji 8. akıl oyunları – 2015 - akil