Ege ve Akdeniz Şubesi - Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

Transkript

T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI
ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
DENİZ VE KIYI YÖNETİMİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
EGE VE AKDENİZ ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ
EGE VE AKDENİZ ŞUBESİ
Deniz ekosistemini olumsuz yönde etkileyen ve
güncelliğini koruyan kirlilik kaynakları
kaynakları;;
1-Kara kökenli Kirleticilerin sebep olduğu deniz
kirliliği
2-Gemi ve Deniz Araçlarından Kaynaklanan Kirlilik
2-1- Gemilerin normal operasyonları sonucu ortaya
çıkan atıklarından kaynaklanan kirlilik
2-2- Kazalar Sonucu oluşan deniz kirliliği
3-Diğer kirleticiler
2
EGE VE AKDENİZ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
ULUSLARARASI TARAF OLUNAN SÖZLEŞMELER VE
PROTOKOLLER
Bölgesel Sözleşmeler (Akdeniz Bölgesi)
Ø
Akdeniz’in Deniz Çevresinin Ve Kıyı Bölgesinin
Korunması Sözleşmesi (Barselona
Sözleşmesi),
Barselona--1976,
Barselona
1976, 1995 (Türkiye, 2002
2002))
l
l
l
Akdeniz'de
Gemilerden
Ve
Uçaklardan
Boşaltmadan
Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesi Protokolü (Boşaltım
Protokolü--1976
Protokolü
1976,, 1995
1995),
), (Türkiye, 2002
2002))
Olağanüstü Hallerde Akdeniz’in Kirlenmesinde Yapılacak
Mücadele Ve Gemilerden Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesinde
İşbirliği Protokolü (Acil Durum Protokolü
Protokolü--REMPEC
REMPEC--1976
1976,,
2002),
2002
), (Türkiye, 2003
2003))
Akdeniz'in Kara Kökenli Kaynaklardan Dolayı Kirlenmeye
Karşı Korunması Protokolü (LBS Protokolü
Protokolü--1980
1980,, 1996
1996),
),
(Türkiye, 2002
2002))
3
BARSELONA SÖZLEŞMESİ
İmza/Başlangıç tarihi
tarihi:: 16
16..02.
02.1976
Ø Yürürlüğe giriş tarihi
tarihi:: 31
31..10.
10.1980
Ø
Ø
Organize eden Uluslararası Kuruluş
Kuruluş:: Küresel Çevre İmkanı (GEF),
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Birleşmiş Milletler Çevre
Programı (UNEP), Dünya Bankası (World Bank), Avrupa Komisyonu (EC)
ve Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) gibi bölgesel ve uluslararası
kuruluşlar ile işbirliği halinde devam etmektedir
Ø
Karar Organları
Organları:: MAP çerçevesinde yapılan çalışmaların sekreteryası ve
koordinasyonu Atina’da yerleşik MAP Koordinasyon Birimi’ne (MED
(MED--UNİT)
verilmiştir.
verilmiştir. MAP’in çeşitli çalışmaları, bu koordinasyon birimine bağlı
olarak görev yapan Bölgesel Faaliyet merkezleri tarafından
yürütülmektedir..
yürütülmektedir
4
Barselona Anlaşması
Süreci
5
Şubece Yürütülen Görevler
Görevler;;
Ø
MED--POL Ulusal Koordinatörlüğü
MED
Ø
Mavi Plan Bölgesel Faaliyet Merkezi (BP/RAC) Ulusal
Odak Noktalığı
Ø
Acil Müdahale Bölgesel Faaliyet Merkezi (REMPEC)
Ulusal Odak Noktalığı
Ø
REMPEC Hükümet Odak Noktalığı
Ø
Temiz Üretim Merkezi (CP/RAC) Ulusal Odak Noktalığı
6
7
Ø
Sözleşme/Süreç altında oluşturulan komiteler, çalışma grupları v.s.:
MAP çerçevesinde yapılan çalışmaların sekreteryası ve koordinasyonu
Atina’da yerleşik MAP Koordinasyon Birimi’ne (MED
(MED--UNİT) verilmiştir
verilmiştir..
MAP’in çeşitli çalışmaları, bu koordinasyon birimine bağlı olarak görev
yapan Bölgesel Faaliyet Merkezleri tarafından yürütülmektedir
yürütülmektedir.. Bu
merkezler şunlardır;
şunlardır;
1. Mavi Plan Bölgesel Faaliyet Merkezi (BP/RAC)
(BP/RAC):: Fransız Hükümetinin
desteğiyle Sofya Antipolis’de kurulmuştur
kurulmuştur.. Akdeniz havzasında
sürdürülebilir kalkınmaya yönelik olarak yapılacak çalışmalar ile ilgili
senaryolar oluşturmakla görevlidirler
görevlidirler.. Bölgesel Faaliyet Merkezleri bu
kapsamda özellikle
özellikle;; demografik değişiklikler, kentleşme, turizm, tarım,
endüstri, enerji, taşımacılık ile tüm bu faktörlerin toprak, su, ormanlar, kıyı
alanları ve deniz alanlarına olan etkileri incelenmektedir
incelenmektedir..
8
2. Öncelikli Eylem Programı Faaliyet Merkezi (PAP/RAC)
(PAP/RAC):: Hırvatistan
Hükümetinin desteğiyle Siplit’de kurulmuştur
kurulmuştur.. Özellikle sürdürülebilir sosyososyoekonomik kalkınmaya yönelik olarak
olarak;; çevresel yönetim tekniklerini teşvik etmek,
kıyı bölgelerinin entegre planlaması ve yönetimi için yöneltici ilkeler hazırlamak,
Akdeniz turizminin çevreyle uyumlu bir şekilde geliştirilmesi, su kaynaklarının
geliştirilmesi gibi faaliyetlerin gerçekleştirilmesinden sorumludur
sorumludur..
3. Acil Müdahale Bölgesel Faaliyet Merkezi (REMPEC)
(REMPEC):: Malta Hükümetinin
desteğiyle Malta’da kurulmuştur
kurulmuştur.. REMPEC’in görevleri
görevleri;; taraf ülkelere petrol ve
diğer zararlı maddelerin yol açtığı kirlilikle mücadele konusunda gerekli bilgileri
aktarmak, Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerin önemli deniz kirlenmeleri olaylarında
kapasitelerini güçlendirmek ve bu ülkeler ile işbirliği yapmak, taraf ülkelerin
hazırlamaları gereken ulusal acil durum planlarının hazırlanmasına yardımcı
olmak, liman kabul tesisleri kurulması ve kullanımı konularında taraf ülkelere
gerekli desteği sağlamak ve ilgili uluslar arası kuruluşlar ile kurulacak ilişkilere
aracılık etmek, deniz kazası sonucu meydana gelecek petrol ve tehlikeli madde
kirliliğine hazırlıklı olma ve bu kirliliğe müdahale konusunda eğitim kursları
düzenlemek, teknolojik işbirliği ve eğitim konularında bilgi alışverişini sağlamak,
operasyonel, teknik, bilimsel, yasal ve finansal konularda bilgi aktarımını
sağlamak olarak belirlenmiştir
belirlenmiştir..
9
4. Özel Koruma Alanları Bölgesel Faaliyet Merkezi (RAC/SPA)
(RAC/SPA):: Tunus
Hükümetinin katkılarıyla Tunus’da kurulmuştur
kurulmuştur.. Temel amaçları
amaçları;; özel koruma
alanları ve biyolojik çeşitliliğe ait Protokol hükümlerinin yerine getirilmesi,
özellikle nesli tehlike altında olan deniz kaplumbağaları, Akdeniz foku, gibi türler
ile deniz vejetasyonunun korunması ile ilgili eylem planlarının hazırlanması ve
uygulanması konusunda çalışmalar gerçekleştirmek, çeşitli eğitim programları
düzenlemekle yükümlüdürler
yükümlüdürler..
5. Uzaktan Algılama Bölgesel Faaliyet Merkezi (ERS/RAC)
(ERS/RAC):: İtalyan Hükümetinin
desteğiyle Palermo’da kurulmuştur
kurulmuştur.. Temel amacı
amacı;; Akdeniz havzasındaki deniz ve
kıyısal alanlardaki değişiklikleri uzaktan algılama teknik ve yöntemleri ile
gözlemek, kıyı alanları yönetim programı (CAMP) ile işbirliği çerçevesinde,
bölgesel ve yerel düzeyde çeşitli uygulama projeleri gerçekleştirmek
gerçekleştirmek..
6. Temiz Üretim Merkezi (CP/RAC)
(CP/RAC):: İspanya Hükümetinin desteğiyle
Barselona’da kurulmuş olup temiz üretim ve kirliliğin önlemesi teknikleri ve
uygulamaları ile ilgili bilgilerin dağıtımından sorumludur
sorumludur..
10
Ø
Kültürel Alanların Korunması Sekretaryası: Fransız Hükümetinin
desteğiyle merkezi Marsilya’da bulunan Sekretarya, Akdeniz’de
özellikle koruma önemine sahip olan 100 kültürel alanın korunması
çalışmalarının gerçekleştirilmesi amacıyla kurulmuş olup; halen
faaliyetlerine başlamamıştır.
Ø
Üye sayısı: Akdeniz’e kıyısı olan 16 ülke tarafından 28 OcakOcak-4
Şubat 1975 tarihleri arasında Barselona’da yapılan hükümetlerarası
toplantıda kabul edilmiştir. MAP bügün 21 Akdeniz Ülkesi ve
Avrupa Birliği tarafından yürütülmektedir.
11
Diğer Sözleşmeler
Ø
Denizlerin Gemiler tarafından Kirletilmesinin
Hakkında Uluslararası Sözleşme (MARPOL 73
73//78
78))
Önlenmesi
Ø
1992 Petrol Kirliliğinden Doğan Zararın Hukuki Sorumluluğu İle
ilgili Uluslar arası Sözleşme (CLC Sözleşmesi)
Ø
1992 Petrol Kirliliği Zararının Tazmini İçin Bir Uluslar arası
Fonun Kurulması İle İlgili Uluslar arası Sözleşme (FUND
Sözleşmesi)
Ø
1990 Tarihli Petrol Kirliliğine Karşı Hazırlıklı Olma Müdahale ve
İşbirliği İle İlgili Uluslar arası Sözleşme (OPRC Sözleşmesi)
12
AB Mevzuatı
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
2000/60 EC Su Çerçeve Direktifi
76/464/EEC Tehlikeli Madde Deşarjıyla Su Kirliliği
Direktifi
91/271/EEC Kentsel Atık Su Direktifi
Yüzme suyu Kalitesi Direktifi (76/160)
Shellfish direktifi
AB’ne üye ülkeler arasında acil müdahale konusunda bir
işbirliği çatısındnın oluşturulmasına yönelik 2850
2850//2000
sayılı direktif
Marine Strateji
13
YÜRÜRLÜKTEKİ MEVZUAT
a)--Kanunlar
a)
Ø
Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde
Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair
Kanun (11
11..03
03..2005
2005))
b)--Yönetmelikler
b)
Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği (09
09..02
02..2006
2006))
Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde
Kanun Kapsamında Mal ve Hizmet Alımına İlişkin Yönetmelik
(26
26..04
04..2006
2006))
Ø Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde
Kanun’un Uygulama Yönetmeliği (21
21..10
10..2006
2006))
Ø
Ø
14
YÜRÜRLÜKTEKİ MEVZUAT
c)-- Tebliğler
c)
Ø Denizlerde Balık Çiftliklerinin Kurulamayacağı Hassas Alan Niteliğindeki Kapalı
Koy ve Körfez Alanlarının Belirlenmesine Dair Tebliğ (24.
24.01.
01.2007)
2007)
Ø Risk
Değerlendirmesi
ve
Acil
Müdahale
Planlarını
Hazırlayacak
Kurum/Kuruluşların Asgari Özelliklerine Dair Tebliğ (10.
10.02.
02.2007 )
d)-- Genelgeler
d)
Ø Derin Deniz Deşarjı Proje Onay Genelgesi (2006/
2006/21)
21)
15
TASLAK MEVZUAT
Ø
Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil
Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanunda Yer Alan
Mali Sorumluluk Garantileri Uygulama Yönetmeliği Taslağı
Ø
Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil
Durumlarda
Müdahalede
Bulunabilecek
Kurum/Kuruluşların
Asgari
Özelliklerinin Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik Taslağı
Ø
Denizlerde Balık Çiftliklerinin Kurulamayacağı Hassas Alan Niteliğindeki Kapalı
Koy ve Körfez Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik Taslağı
Ø
Denizlerde Kurulan Balık Çiftliklerinin İzlenmesine İlişkin Tebliğ Taslağı
Ø
Acil Durum ve Kazalarda Dispersant Kullanımına Dair Tebliğ Taslağı
16
Sektörel Envanter (En Son Mevcut Bilgiler)
1. Derin Deniz Deşarjı Envanteri
2006 Yılı İtibariyle İllerden Gelen Bilgiler
Bilgiler;;
Akdeniz’de
4 ilde, 9 adet,
Ege Denizi’nde
6 ilde, 15 adet,
Karadeniz’de
12 ilde, 50 adet,
Marmara Denizi’nde 8 ilde, 25 adet Derin Deniz Deşarjı
2.Belediyelerin Atıksu Arıtma Tesisleri Envanteri
2006 Yılı İtibariyle
İtibariyle;;
Akdeniz Bölgesi’nde
7 ilde, 32 adet,
Ege Bölgesi’nde
6 ilde, 36 adet,
Karadeniz Bölgesi’nde
10 ilde, 24 adet,
Marmara Bölgesi’nde
8 ilde, 45 adet Atıksu Arıtma Tesisi
3. Risk Değerlendirmesi Ve Acil Müdahale Planlarını Hazırlamak
İçin Bakanlıktan Uygun Görüş Belgesi Alan Kurum / Kuruluşlar
Kuruluşlar::
15 adet
17
4.Kanun ve Yönetmelik kapsamında kıyı tesisi
tanımına göre acil müdahale planı hazırlatması
gereken kıyı tesisi sayısı
sayısı::
Ø Yat limanları, marinalar, iskeleler dahil
dahil:: 533
Ø Yat limanları, iskeleler hariç
hariç:: 248
5.Mavi Bayrak Ödülü alan yerler
Mavi Bayrak verilmesinde plajlar için 27 ve marinalar
için 16 kriter aranmaktadır ve bu kriterler bölgenin
altyapısı ve deniz suyu analizlerini kapsamaktadır
kapsamaktadır..
2007 yılında 235 plaj, 14 marina Mavi Bayrak ile
ödüllendirilmiştir.
ödüllendirilmiştir.
18
GEMİ KAYNAKLI DENİZ KİRLİLİĞİ
Deniz kirliliğinin %80 ni kara kökenli kirleticiler oluşturmakla birlikte
gemi ve deniz araçlarından kaynaklanan kirleticilerin büyük bir
çoğunluğunu petrol ve diğer zararlı maddelerin oluşturduğu
düşünüldüğünde deniz ve çevresine verilen olumsuz etkinin ne denli
fazla olduğu ortadır
ortadır..
Ø Diğer taraftan, petrolden kaynaklanan diğer deniz kirliliğinin yanında
kısa sürede kısıtlı deniz alanına büyük miktarda petrolün dökülmesi
daha etkileyicidir
etkileyicidir.. Sonuç olarak bu durumda deniz canlılarına ve kıyı
kaynaklarına yaptıkları ani ve sürekli tahribatı belirtmek gerekir
gerekir..
Fakat bütün bu etkiler dünya okyanusları göz önüne alındığında
gemilerden kaynaklanan deniz
kirliliği ancak %8’ini kazalar
oluşturmaktadır.
oluşturmaktadır.
Ø
19
Ø
Ø
Tanker kazaları esnasında, oldukça kısa bir zaman
periyodu içinde sınırlı bir deniz yüzeyine düşük
miktarlarda petrol karışmaktadır
karışmaktadır.. Bunların etkileri oldukça
şiddetli olup, deniz biyo
biyo--taşının ve sahil kaynaklarının
belirli bir bölümüne ağır zarar verirler
verirler..
Gemi ve kıyı tesisi kaynaklı kazaların balıkçılık, balık
çiftlikleri, yüzme suyu alanları, turizm aktiviteleri gibi
rekreasyon amaçlı veya ticari amaçlı diğer kullanımlara
olumsuz etkilerinin yanında deniz canlıları üzerinde de
meydana getirdiği olumsuz etkileri şu şekilde
özetleyebiliriz..
özetleyebiliriz
20
Ø
Petrol ürünlerinin fizyolojik faaliyetlere etkisi genellikle normal
beslenme ve üreme şekillerinde anormal davranışlar olarak kendini
gösterir.. Etkileri petrol hidrokarbonların çok düşük değerde olduğu
gösterir
zaman bile gözlenebilir
gözlenebilir.. Bu etkileri şöyle sıralayabiliriz
sıralayabiliriz..
Fitoplankton da hücre bölünmesinin gecikmesi ve engellenmesi
Balıklarda anormal yumurtlama ve yumurtlama dönemlerinin
değişmesi, kanser tümörlerinin oluşumu vb
vb..
3. Gastrapod’larda kemotaktik beslenme tepkilerinin azalması
azalması..
4. Yengeçlerde beslenme davranışlarının değişmesi ile üremenin
duruşu.
duruşu.
5. midyelerde beslenme, yem / su filtre etme faaliyetinin duruşu
duruşu..
6. Kurtlarda döllenmenin azalması
azalması..
7.Kabuklularda beslenme alışkanlıklarının değişmesi
1.
2.
21
Ø
Ø
Günümüzde petrol ve diğer zararlı maddelerin büyük
ölçüde deniz yoluyla taşınması ve kıyı tesislerindeki
petrol ve diğer zararlı maddelere ilişkin aktiviteler, deniz
çevresinin bu faaliyetler nedeniyle petrol ve diğer zararlı
maddelerle kirlenmesi konusunda önemli bir tehdit
oluşturmaktadır
Deniz taşımacılığı diğer taşımacılık metotları arasında
en ucuz ve çevre dostu olmasına, deniz ticaretinin ve
bölgenin ekonomisinin büyümesine yardımcı olmakla
birlikte, yapılan uygulamalar sonucunda bölgedeki deniz
çevresinin kirlenmesi riski artmaktadır
22
Ø
Denizlerin gemiler tarafından kirletilmesi konusu
gündeme geldiğinde en başta düşünülen konu,
ani ve ağır deniz kirliliğine yol açan tanker
kazalarıdır.
kazalarıdır. Türkiye’de meydana gelen iki önemli
tanker kazasından biri
biri;; 15 Kasım 1979 tarihinde
sabaha karşı Romen bandıralı Independenta
tankeri ile Yunan kasterinin İstanbul Boğazı’nda
çarpışması ile meydana gelmiştir
gelmiştir.. Diğer kaza
ise;; 13 Mart 1994 tarihinde İstanbul Boğazı’nda
ise
Nassi tankeri kazası meydana gelmiştir
gelmiştir..
23
Ø
Gerek deniz ve okyanusların tüm kıyısı olan ülkelerle
ortak alıcı ortam olarak kullanılması gerekse de
globalleşen dünyamızda çevre kirliliğinin tüm taraflarca
engellenerek doğal kaynaklardan sürdürülebilir kalkınma
ilkeleri
doğrultusunda
koruma--kullanma
koruma
dengesi
içerisinde kullanımının sağlanması için sözleşmeler,
protokoller ikili veya çoklu anlaşmalar yapılmaktadır
yapılmaktadır..
24
1-ULUSLAR ARASI DENİZCİLİK ÖRGÜTÜ(IMO) TARAFINTAN
YÜRÜTÜLEN SÖZLEŞMELER:
Ø Birleşmiş Milletler 1948 yılında yaptığı toplantı sonucunda
sonucunda;;
gemilerden kaynaklanan kirliliğin önlenmesi ve kontrolü için gerekli
çalışmaları yapmak üzere
Uluslararası Denizcilik Örgütü
(International Maritime Organization) (IMO)’nun kurulmasına karar
vermiştir.. Bu kapsamda, IMO’nun bünyesinde kurulan Marine
vermiştir
Environment Protection Committee (Deniz Çevresi Koruma
Komitesi) (MEPC)’de gemilerden kaynaklanan kirliliğin önlenmesi ve
kontrolü için gerekli çalışmalar ve tartışmalar yapılmakta bu konu ile
ilgili çıkarılması gereken kanun ve yönetmelikler belirlenmekte
mevcut protokol ve sözleşmelerde değişiklik yapılması veya yeni
protokol veya sözleşme hazırlanması ile ilgili konular tartışılmakta ve
gerekli çalışmalar yapılmaktadır
yapılmaktadır..Gemilerden kaynaklanan kirliliğin
önlenmesi ve zararların tazminine ilişkin olarak ülkemizin taraf
olduğu IMO Sözleşmeleri
Ø
25
UNEP
IMO
MAP
MEPC
MARPOL 73
73//78
ACİL DURUM PROTOKOLÜ
OPRC--HNS
OPRC
REMPEC
26
EMSA
27
Ø
Ø
EMSA (European Maritime Safety Agency)
Avrupa Denizcilik Güvenliği Ajansı
Avrupa birliği ülkelerinin ticari taşımacılığının %90
90’ı’ı deniz
taşımacılığı oluşturmakta olup, deniz taşımacılığı Avrupa
Birliği ülkeleri için son derece önem arz etmektedir
etmektedir.. Bu
nedenle denizde güvenli korunaklı ve temiz taşımacılık
yapılabilmesi için gerekli politikaların düzenlenmesi
sırasında bu politikalara gerekli alt yapıyı oluşturmak
üzere 27 Haziran 2002 tarihinde Avrupa Birliği
bünyesinde Avrupa Denizcilik Güvenliği Ajansı
kurulmuştur.
kurulmuştur.
28
Ø
EMSA’nın ana amacı Avrupa Birliğine üye ülkelerine
deniz güvenliği, deniz çevresinin korunması ve
gemilerden kaynaklanan kazasal ve operasyonel
kirliliğin önlenmesi ile ilgili Avrupa Birliği
mevzuatının düzenli uygulanması ve geliştirilmesi
hususunda teknik ve bilimsel destek sağlamaktır
sağlamaktır..
Ø
Bu kapsamda EMSA sadece üye ülkeleri değil aday
ülkeleri de mevzuat uyum çalışmaları sırasında
çalışmalarına ışık tutmak amacıyla bünyesinde yaptığı
tüm seminer, çalıştay v.b. toplantılara davet etmektedir
etmektedir..
Ø
EMSA çalışma konularını söyle özetleyebiliriz
özetleyebiliriz;;
29
Ø
-Deniz Çevresinin Korunması
Ø
Deniz Çevresinin ve Ekosisteminin Korunması için Tematik Strateji ve Deniz
Stratejisi Direktifi (Tematik Stratejinin genel amacı
amacı;; denizlerin sürdürülebilir
kullanımı ve deniz ekosisteminin korunmasıdır
korunmasıdır..) Çevre ve Orman Bakanlığı
Ø
-Deniz güvenliği Denizcilik Müsteşarlığı
Ø
Gemilerin operasyonel
faaliyetlerinden
kaynaklanan
kirliliğin
önlenmesi ile İllegal
deşarjların önlenmesi ve suçluların
kovuşturulmasına ilişkin faaliyetler (Yasal mevzuat Çevre ve Orman
Bakanlığı )
2005/35/EC
2005/
35/EC -Gemi Kaynaklı Kirlilik Ve Anlaşma İhlallerine Karşı Ceza
Başlatımı Hakkında Yönergesi(Yasal mevzuat Çevre ve Orman Bakanlığı )
Ø 2000
2000//59 EC -Gemilerden Kaynaklanan Atık Ve Kargo Artıkları İçin Atık Alım
Tesisleri Yönergesi (Yasal mevzuat Çevre ve Orman Bakanlığı )
Ø
30
Ø
-Gemilerden kaynaklanan kazaların önlenmesi ve
müdahale
Ø
2850/2000/EC Kazalardan kaynaklanan veya kasıtlı deniz kirliliği
alanında işbirliği çerçevesi oluşturan Yönergesi (Yasal mevzuat
Çevre ve Orman Bakanlığı ile Denizcilik Müsteaşarlığı)
31
No
İsim
Tarih
Yer
Dökülme
Miktarı(ton)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Atlantic Empress
ABT Summer
Castillo de Bellver
Amoco Cadiz
Haven
Odyssey
Torrey Canyon
Sea Star
Irenes Serenade
Hawaiian Patriot
Independenta
Braer
Aegean Sea
Sea Empress
Prestige
Exxon Valdez
Erica
Nassia
Hebei Spirit
Volgoneft 248
1979
1991
1983
1978
1991
1988
1967
1972
1980
1979
1979
1993
1992
1996
2002
2002
1999
1994
2007
1999
Batı Hint Adaları
Angola
Güney Afrika
Fransa
İtalya
Kanada
Birleşik Krallık
Umman Körfezi
Yunanistan
Honolulu
Türkiye
Birleşik Krallık
İspanya
Birleşik Krallık
İspanya
Amerika
Fransa
Türkiye
Kore
Türkiye
287.000
260.000
252.000
223.000
144.000
132.000
119.000
115.000
100.000
95.000
95.000
85.000
74.000
72.000
63.000
37.000
20.000
13.500
10.000
1.500
INDEPENDENTA –İstanbul
Boğazı 01.05.1979
NASSIA –İstanbul Boğazı –
13.03.1994
VOLGONEFT 248 –Florya/İstanbul
29.12.1999
GOTTIA –İstanbul Boğazı – 6.10.2002
ORCUN C – Kilyos / İstanbul
19.01.2010
39
40
41
42
KİLYOS
KİLYOS-İSTANBUL
19
OCAK 2010
ORÇUN C GEMISI
Gemi kazası detayları
Ø Moldova
bayraklı 145 m uzunluğundaki
kuru yük gemisi, yüksüz bir şekilde 19
Ocak tarihinde Kilyos önlerinde demir
tarayarak Güven Burnu’na oturmuştur
oturmuştur..
Ø Geminin kendi yakıtı olan 96 ton fuel oil ve
25 ton dizel taşıdığı bildirilmiştir
bildirilmiştir..
Ø Petrol
döküntüsü
4
ana
bölgeyi
etkilemiştir.
etkilemiştir.
45
46
47
5312 SAYILI KANUN
DENİZ ÇEVRESİNİN PETROL VE DİĞER ZARARLI MADDELERLE
KİRLENMESİNDE
ACİL
DURUMLARDA
MÜDAHALE
VE
ZARARLARIN TAZMİNİ ESASLARINA DAİRKANUN
Kanun No. 5312
Kabul Tarihi : 3.3.2005
SÖZ KONUSU KANUNUN AMACI
AMACI;;
Acil durumlarda gemilerden ve kıyı tesislerindeki faaliyetlerden kaynaklanan
kirlenme tehlikesini ortadan kaldırmak veya kirlenmeyi azaltmak ve gidermek,
sınırlamak ve gidermek üzere uygulanacak müdahale ve hazırlıklı olma
esaslarını,
ØOlay
sonucu ortaya çıkan zararların tespit ve tazmin esaslarını,
Kanun kapsamına giren kişilerle, kurum, kuruluş, gemi ve tesislerin Kanunda
belirtilen ilgililerinin görev yetki ve sorumluluklarını belirlemektir
belirlemektir..
Ø
48
5312 SAYILI KANUN
Bu Kanun kapsamındaki tüm gemi ve kıyı tesislerinin
sorumlu tarafları
tarafları;; olayın meydana gelmesinin
önlenmesi, olayın meydana geldiği durumlarda ise
zararın azaltılması, giderilmesi, amacıyla koruyucu
önlemler de dahil uluslararası hukukun öngördüğü ve
seyir, can, mal ve çevre emniyetinin gerektirdiği
yükümlülüklere ilişkin tüm tedbirleri almakla yükümlü
olacaklardır.
olacaklardır.
49
5312 Sayılı KANUNUN
UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Ø Uygulama
Yönetmeliği
Ø • Resmi Gazete Tarihi: 21.10.2006
Ø • ResmiGazeteSayısı: 26326
50
Çıkarılacak Yönetmelik Adı
Kanunda
Yönetmelikte Yer Aldığı Madde
Aldığı Madde
Gemilerin Bildirimine İlişkin Yönetmelik
Madde 5
Madde 5
Denetime İlişkin Yönetmelik
Madde 5
Madde 54
Zarar Tespit Komisyonun Çalışma Usul
ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik
Madde 10
Madde 38 ve 39
Tazmin ve Ödemelere İlişkin Usul ve
Esasları İçeren Yönetmelik
Madde 11
Madde 42
Kirlenme Olaylarının Bildirimine İlişkin
Usul ve Esasları İçeren Yönetmelik
Madde 13
Madde 6
Müdahale Yetkisine İlişkin Usul ve
Esasları İçeren Yönetmelik
Madde 15
Madde 10 ile 2, 11, 12, 13, 14,15,
16,17, 18, 19, 20
Acil Müdahale Planlarının
Hazırlanmasına İlişkin Usul ve Esasları
İçeren Yönetmelik
Madde 18
Madde 21, 22, 23, 24, 25, ve 26 ve
EK--I A, B, C; n EK
EK
EK-- II, EK
EK-- III
Tehlike Altındaki Gemilerin Uygun,
Güvenli Deniz Alanlarına Kabulü
Madde 21
Madde 52 ve EK
EK--I D
5312 sayılı Kanun Kapsamında mal ve
Hizmet Alımına İlişkin Usul ve Esasları
İçeren Yönetmelik
Madde 26
Ayrı bir Yönetmelik Olarak
Çıkarıldı. (26.04.2006 tarih ve
26150 sayılı Resmi Gazetede
51
Yayımlanarak Yürürlüğe girmiştir.)
KAPSAM
KURUM /
KURULUŞLAR
GEMİLER
KIYI TESİSİLERİ
52
GÖREV YETKİ VE SORUMLULUKLAR
SORUMLULUKLAR;;
Ø
Çevre ve Orman Bakanlı
Bakanlığı
ğı;; Genel koordinasyon, acil
müdahale planlarının hazırlanması kıyı alanları acil müdahale
planlarının uygulanması, kirlenmenin türü ve etkilerinin
belirlenmesi, çevreye olan zararların tespiti ve olay sonrası
kirlilikten etkilenen alanların rehabilitasyonu
rehabilitasyonu,,
Ø
Denizcilik Müsteşarlı
Müsteşarlığı
ğı;; deniz araçlarından kaynaklanan
deniz kirliliğinin önlenmesine yönelik acil müdahale planlarının
uygulanması, hazırlıklı olma, kirliliğe müdahale, zararların
tazmini ve mali sorumluluk garantilerinin bildirimi konuların
konularının
ın
icrası,
icra
sı,
Ø
Sahil Güvenlik Komutanlığı
Komutanlığı;; asayiş ve kolluk görevleri
53
MAÜDAHALE
BİLDİRİM
KİRLENMNİN TESPİTİ
MÜDAHALE
ATIKLARIN TOPLANMASI VE BERTARAFI
REHABİLİTASYON
54
5312 SAYILI KANUNUN UYGULAMA
YÖNETMELİĞİ
Bu Yönetmelik çerçevesinde;
Ø Kıyı tesisleri muhtemel kirliliğe müdahale etmek üzere
personel, malzeme ve ekipman bulundurmak zorunda
olacaklardır.
olacaklardır.
Ø
Kanun ve yönetmelik kapsamında kalan tüm gemilerin
karasularımıza girmeden 48 saat önce gemi ve taşıdığı
yük ile ilgili bilgi vermek zorundadır
zorundadır..
Ø
Gemi ve kıyı tesislerinin sorumlu tarafları
tarafları,, olay sonucu
ortaya çıkan kirlenmenin veya kirlenme tehlikesinin
neden olduğu
olduğu;; temizleme masraflarını
masraflarını,, koruyucu
önlemlere ilişkin masrafları, toplanan atıkların taşınması
ve bertarafı için yapılacak masrafları, vb
vb.. tazmin etmekle
müteselsilen sorumlu olacaklardır
olacaklardır..
55
5312 SAYILI KANUNUN UYGULAMA
YÖNETMELİĞİ
Müdahale faaliyetleri kapsamında teşkilatlanmayı, yetki,
görev ve sorumlulukları, yapılacak işlemleri, hazırlıklı olma,
müdahale imkan ve kabiliyetleri ile diğer hususları içerecek
olan Acil Müdahale Planları
Planları;;
Kıyı tesisi Acil Müdahale Planı
Ø Gemi Acil Müdahale Planı
Ø Bölgesel Acil Müdahale Planı
Ø Ulusal Acil Müdahale Planları
Ø
Bakanlığımızın koordinasyonunda Denizcilik Müsteşarlığı
ile birlikte hazırlanacaktır
hazırlanacaktır..
56
5312 SAYILI KANUNUN UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Ø
Ø
Ø
Yönetmelik ve ilgili uluslararası sözleşme
hükümlerine uygunluğunu temin etmek için
Müsteşarlık gemileri, bakanlık ise kıyı tesislerini
denetleyecektir..
denetleyecektir
Müdahale yetkisi Bakanlık ve Müsteşarlıkça
uygun görülen temel kriterleri Yönetmelik EK
EK--I B
de yer alan kurum
kurum--kuruluşlara devredilebilinir
devredilebilinir..
Müsteşarlık Acil durumlarda müdahale ve
hazırlıklı olma konularında eğitim programları
hazırlayacak
57
5312 SAYILI KANUNUN UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Ø
Bir olay sonucunda meydana gelen zararın tespitinin
oluşturulacak bir komisyon marifetiyle yapılması,
Ø
Bir olay sonucunda meydana gelen zararın tazmini ve
ödenmesine ilişkin çalışmaların Kanun, bu Yönetmelik
ve uluslararası düzenlemeler çerçevesinde yapılması,
Ø
Ulusal acil müdahale merkezi ve buna bağlı olarak
bölgesel acil müdahale merkezlerinin oluşturulması
sağlanacaktır.
sağlanacaktır.
58
Ø
BÖLGESEL ACİL MÜDAHALE TEŞKİLAT ŞEMASI
Basın ve Halkla ilişkiler Komitesi
Bölgesel Koordinasyon Komitesi
GENEL KOORDİNATÖR
(Sorumlu Vali)
Hukuk Müşavirleri
Sekretarya
BÖLGESEL OPERASYON KOMİTESİ
·Bölgesel Operasyon Koordinatörü
·Bölgesel Olay Yeri Koordinatörü
İlgili Bölge Müdürü
(Denizde Müdahale)
Bölgesel Acil
Müdahale Merkezi
İl çevre ve Orman Müd.
(Karada Müdahale)
Sekretarya
·Grup Başkanları
DESTEK GRUP
Teknik Grup
Çevre Grup
OPERASYON GRUPLARI
İdari işler
Kara Ekibi
Deniz Ekibi
Lojistik Grup
59
60
Ulusal ve Bölgesel Acil Müdahale Planları
ULUSAL ACİL MÜDAHALE TEŞKİLAT ŞEMASI
Basın ve Halkla İlişkiler Komitesi
Ulusal Koordinasyon Komitesi
ÇEVRE VE ORMAN
BAKANI
Hukuk Müşavirleri
Ulusal Acil Müdahale Merkezi
Sekretarya
ULUSAL OPERASYON KOMİTESİ
·Ulusal Operasyon Koordinatörü
·Ulusal Olay Yeri Koordinatörü
Denizcilik Müsteşarlığı
(Denizde Müdahale)
Bölgesel Acil
Müdahale Merkezi
Sekretarya
Çevre ve Orman Bakanlığı
(Karada Müdahale)
·Grup Başkanları
DESTEK GRUP
Teknik Grup
Çevre Grup
OPERASYON GRUPLARI
İdari işler
Kara Ekibi
Deniz Ekibi
Lojistik Grup
62
63
64
65
5312 SAYILI KANUNUN KAPSAMINDA MAL VE
HİZMET ALIM YÖNETMELİĞİ
Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle
Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve
Zararların Tazmini Esaslarına
Dair Kanun
Kapsamında Mal ve Hizmet Alımına İlişkin
Yönetmelik 26
26..04.
04.2006 tarih ve 26150 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir
girmiştir..
Yönetmeliğin amacı
amacı:: 5312 Sayılı Kanun ve Uygulama
Yönetmeliğinin yürütülebilmesi için yapılacak mal ve
hizmet alımlarda uygulanacak usul ve esasları
belirlemektir..
belirlemektir
66
GEMİ KAYNAKLI KİRLİLİĞİN ÖNLENMESİ
KAPSAMINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN ÇALIŞMALAR
Ø
26-30 Haziran 2006 tarihleri Arasında IMO (Uluslararası Marine
26Organizasyonu) ile Bakanlığımız Organizasyonunda “Workshop on
the Development of the National Oil spill Contingency Plan For
Turkey” konulu bir çalıştay düzenlenmiştir
düzenlenmiştir..
Ø
22 Mart 2007 tarihinde “Accidental or Deliberate Marine Pollution with
Oil and Other Harmful Substances in Turkey” başlıklı MATRA Projesi
Başlangıç Toplantısı ile proje başlatılmıştır
başlatılmıştır..
Ø
17 Mayıs 2007 tarihinde Petrol Yayılma Masabaşı Tatbikatı (Black
(Black--Oil
Table Top Tier
Tier--3 Exercise) düzenlenmiştir
düzenlenmiştir..
Ø
MATRA- Kaza ve Kasti Gemi Kaynaklı Kirlilikte AB ve Diğer Uluslar
arası Mevzuatların Türk Mevzuatı İle Uyumlaştırılması ve Kapasitenin
Geliştirilmesi (2007-2009 )
Ø
Karadeniz Zonguldak Ereğli de Bukreş Sözleşmesi altında “SULH 2007
“tatbikatı gerçekleştirilimiştir.
gerçekleştirilimiştir.
67
DİĞER KİRLETİCİLER
68
DUMPİNGDUMPİNG- DİP TARAMA
ÇALIŞMALARI
AKDENİZ'DE
GEMİLERDEN
VE
UÇAKLARDAN
BOŞALTMA
VEYA
DENİZDE
YAKMADAN
KAYNAKLANAN
KİRLİLİĞİN
ÖNLENMESİ
VE
ORTADAN
KALDIRILMASI
PROTOKOLÜ
Ø
Bu Protokol, 22 Temmuz 2002 tarih ve 2002
2002//4545 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararıyla 22 Ağustos 2002 tarih ve
24854 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanmıştır
69
DUMPİNG
DUMPİNG-- DİP TARAMA ÇALIŞMALARI
BOŞALTMA MEKANININ VE SAKLAMA YÖNTEMİNİN
KARAKTERİSTİKLERİ
1. Yer (ör: boşaltma alanının koordinatları, derinliği, kıyıdan
uzaklığı), başka alanlarla ilişkili olarak yer (ör: rekreasyon alanları,
yumurtlama, balık yetiştirme ve avlanma alanları, kullanılabilir
kaynaklar).
2. Her belli zaman diliminde bertaraf edilme miktarı (ör: günlük,
haftalık aylık miktarı).
3. Eğer varsa, paketleme ve çevreleme yöntemleri.
4. Özellikle geminin hızı olmak üzere, önerilen salıverme metodu ile
elde edilen ilk seyrelme.
5. Dağılma özellikleri (ör: yatay taşınma ve düşey karışma üzerinde
akıntılar, med
med--cezir ve rüzgarın etkisi).
6. Su karakteristikleri (ör: ısı, pH, tuzluluk, tabakalaşma durumu,
kirlilik çözünmüş oksijen endeksleri (CO), kimyasal oksijen ihtiyacı
(KOİ), biyokimyasal oksijen ihtiyacı (KOİ), amonyak dahil organik ve
mineral halde azot, süspansiyon halindeki maddeler, diğer besin
maddeleri ve üretkenlik).
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
B.
70
DUMPİNG
Ø
Ø
Ø
7. Dip karakteristikleri (ör: topografi, jeokimyasal ve
jeolojik karakteristikler ve biyolojik üretkenlik).
8. Boşaltma mekanında daha önce yapılmış olan başka
boşaltmaların mevcudiyeti ve etkileri (ör: ağır metal
geçmişi taraması ve organik karbon içeriği).
9. Taraflar boşaltma izni verirken yukarıdaki hükümler
uyarınca ve mevsimlik değişiklikleri dikkate alarak, söz
konusu mekanda yapılacak böyle bir boşaltmanın
sonuçlarını değerlendirmek için yeterli bilimsel temel
bulunup bulunmadığını saptamaya çalışacaklardır.
71
DUMPİNG
C. GENEL MÜLAHAZALAR VE KOŞULLAR
1. Eğlenme/dinlenme mekanları üzerindeki olası etkiler (ör: yüzer
veya karaya vurmuş maddeler, bulanıklık, kabul edilemeyecek koku,
renk kaybı ve köpürme).
2. Deniz yaşamı, balık ve kabuklu deniz hayvanları üretimi, balık
stokları ve balık çiftlikleri, yosun hasadı ve ekimi.
3. Denizin başka kullanımları üzerindeki etkiler (ör: suyun
endüstriyel kullanım kalitesinin bozulması, yapıların su altındaki
bölümlerinin paslanması, yüzen maddelerin gemilerin işleyişine
müdahale etmesi, deniz tabanı üzerinde atıkların veya katı
nesnelerin saklanması yoluyla balıkçılığa veya denizciliğe müdahale
ve bilimsel veya korumacı amaçlarla özel önleme sahip alanların
korunması).
4. Muameleye tabi tutma, bertaraf etme veya ortadan kaldırma ya da
maddenin boşaltımını daha az zararlı hale getirmeye yönelik
alternatif karada uygulanabilir yöntemlerin uygulamada mevcudiyeti.
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
72
DUMPİNGDUMPİNG- DİP TARAMA
ÇALIŞMALARI
A. MADDELERİN KARAKTERİSTİKLERİ VE KOMPOZİSYONU
1. Boşaltılan maddelerin toplam miktarı ve ortalama kompozisyonu
(ör: yılda)
2. Hali (ör: katı, çamur, sıvı veya gazlı).
3. Özellikler: fiziki (ör: çözülebilme ve yoğunluk), kimyasal ve
biyokimyasal (ör: oksijen talebi, besin maddeleri) ve biyolojik (ör:
virüslerin, bakterilerin, mayaların, parazitlerin mevcudiyeti).
4. Zehirlilik.
5. Kalıcılık: fiziki, kimyasal ve biyolojik.
6. Biyolojik maddelerde ve katmanlarda birikme ve
biyotransformasyon.
7. Fiziki, kimyasal ve biyokimyasal değişikliklere uğrama ve sulak
çevrede başka çözülmüş organik ve inorganik maddelerle etkileşme
ihtimali.
8. Kaynakların (balık, kabuklu deniz ürünleri, vs.) pazarlama
imkanını azaltan lekelere ve başka değişikliklere yol açma ihtimali.
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
73
KARA KÖKENLİ KİRLETİCİLER
74
Kara Kökenli Kirleticiler
(KKK) Ulusal Eylem
Planı (UEP)
AKDENİZE
AKD
ENİZE GİREN EVSEL KAYNAKLI ATIKSU YÜKLERİ
HAVZA ÖNCELİKLENDİRMESİ
Ø Antalya
(%21)
Ø Doğu Akdeniz (%20)
Ø Ceyhan (%19)
Ø Seyhan (%18)
Ø Asi (%14)
Ø Batı Akdeniz (%8)
76
AKDENİZE GİREN ENDÜSTRİYEL KAYNAKLI ATIKSU
YÜKLERİ HAVZA ÖNCELİKLENDİRMESİ
Ø Doğu
Akdeniz (%35)
Ø Seyhan (%27)
Ø Ceyhan (%12)
Ø Antalya (%11)
Ø Asi (%10)
77
AKDENİZE GİREN TURİZM KAYNAKLI ATIKSU YÜKLERİ
Ø Batı
Akdeniz (%42)
Ø Antalya (%40)
Ø Seyhan (%0.2)
Ø Ceyhan (%0.5)
Ø Asi (%0.3)
78
AKDENİZE GİREN TARIM KAYNAKLI ATIKSU YÜKLERİ
Ø Ceyhan
(%27)
Ø Seyhan (%19)
Ø Antalya (%14)
Ø Asi (%12)
79
Havzalara göre Evsel +Endüstriyel kaynaklı
KOI yükü dağılımı
29%
36%
Akdeniz
Ege
Karadeniz
15%
20%
Marmara
Akdeniz Havzaları Toplam KOI yükü dağılımı
13%
7%
Batı Akdeniz
16%
17%
Antalya
Doğu Akdeniz
Seyhan
22%
25%
Ceyhan
Asi
MED POL Bilimsel Ölçüm ve
Araştırma Projesi
1. MEDMED-POL I (PİLOT FAZ)
1975
1975--1980
2. MED POL FAZ II
1982--1997
1982
3. MED POL FAZ III
(ÖN ÇALIŞMASI)
1998--2000
1998
4. MED POLL FAZ III
2000--2005
2000
5. MED POLL FAZ IV
2006
2006-82
MED POL İZLEME NOKTALARI
83
Ege--Akdeniz Kirlilik İzleme (MED POL) Projesi
Ege
2009 yılı İzleme
İzleme;; 82 istasyonda yaklaşık 95 parametre ile yapıldı
yapıldı::
nehir (delta) mansaplarında
mevsimsel uyum
mevsimsel kirlilik
tüm referans ve kıyı, sıcak nokta ve
hassas alanlarda
deniz suyu
biyota ve sedimanda yıllık
yönelim
pilot alanlarda
ötrofikasyon
evsel ve endüstriyel atıksularda
ØMED
POL Ofisi’nin de desteği ile Küresel Çevre Fonu (GEF)’
(GEF)’ndan
ndan 70
70..000
Avro hibe bütçe temin edildi
84
Ege-Akdeniz Kirlilik İzleme (MED POL) Projesi
Ø2010
YILI İZLEME PROGRAMI
B-SINHA KAPSAMINDA 99 İstasyonda Yapılacak İzleme:
15 mevsimsel ötrofikasyon,
su kalitesi, sınırlayıcı besin
İzmir Körfezi
elementleri ve kentsel atıksu
istasyonu
İzmir Körfezi
49 mevsimsel ötrofikasyon,
su kalitesi, sınırlayıcı besin
elementleri ve kentsel atıksu
istasyonu
Diğer Körfezler
12 sınırlayıcı besin elementleri
istasyonu
Sıcak nokta ve hassas alanda
( Mersin-İzmir Hariç)
23 su kalitesi istasyonu
85
Ege--Akdeniz Kirlilik İzleme (MED POL) Projesi
Ege
A-70
70..000 Avro hibe bütçe ile 16 istasyonda yapılacak izleme
izleme::
Mersin Körfezi
1 Atmosferik Girdi İstasyonu
Mersin ve İzmir Körfezleri
2 Biyota İstasyonu
Ege-Akdeniz Nehirleri
9 Nehir İstasyonu
Mersin Körfezi
4 Ötrofikasyon İstasyonu
86
Ege-Akdeniz Kirlilik İzleme (MED POL ve SINHA) Projeleri
Akdeniz ve Ege
140
115
İzleme Noktası
120
100
82
80
60
40
26
20
0
2003'e
Kadar
2009
2010
Yıllar
87
88
89
MED POL SONUÇLARININ GENEL YORUMU GÖRÜŞ VE
ÖNERİLER
Doğu Akdeniz’den kuzey Ege’ye kadar uzanan kıyısal
alanlarda kentleşme, turizm faaliyetleri, sanayileşme, denize
ulaşan evsel-endüstriyel atık yükleri ve nehir debileri dikkate
değer bölgesel farklılıklar göstermektedir.
İskenderun’dan– Çanakkale Boğazı’na kadar uzanan körfez
ve kıyısal alanlarının farklı doğal özellikleri ve değişken insan
kaynaklı baskılarla birlikte dikkate alındığında, Akdeniz-Ege
kıyısal kuşağımızı altı (6) bölgeye ayırarak çevresel
değerlendirmelerde bulunmak mümkündür:
90
MED POL SONUÇLARININ GENEL
YORUMU GÖRÜŞ VE ÖNERİLER
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
İskenderun Körfezi: Sanayi, deniz taşımacılığı ve nüfusun
yoğun olduğu ve açık deniz ile etkileşiminin sınırlı olduğu yarı
kapalı deniz alanı
İskenderun körfezi girişi-Taşucu burnu arası: Nehir
girdilerinin etkisinin ve tarımsal faaliyetlerin yoğun olduğu
kıyısal deniz alanı,
Taşucu-Alanya arası: Nehir etkisinin ve turizm faaliyetlerinin
düşük olduğu nda kalan kıyısal alan,
Alanya-Antalya sahil kuşağı: Nehir etkisinde kalan,
yerlerişim, tarımsal ve turizm faaliyetlerin yoğun olduğu
kıyısal alan,
Antalya-Fethiye arası: Nehir etkisinin düşük, fakat turizm ve
tarımsal faaliyetinin yoğun olduğu alanda kalan kıyısal alan,
Fethiye-Çanakkale arasındaki koy ve körfezler: Nehir
girdileri, kültür balıkçığı, turizm ve yerleşim faaliyetlerinin
neden olduğu çevresel faktörlerden farklı oranlarda etkilenen
kıyısal alanlar.
91
MED POL SONUÇLARININ GENEL YORUMU
GÖRÜŞ VE ÖNERİLER
Özellikle Akdeniz’in fosforca fakir olması, nehirlerin yüksek
miktarda azot taşıması, kıyı sularda nitrat/fosfat oranının
oldukça yüksek olduğunu ortaya koymaktadır.
Bu da doğu Akdeniz ile Ege’nin kıyı ve açık sularında
fosforun plankton çoğalmasında “sınırlayıcı” parametre
olduğunu göstermektedir.
Bu nedenle, deniz deşarjının yapıldığı/yapılacağı Ege ve
Akdeniz’in kıyı sularında Biyo-assay (sınırlatıcı besin
elementleri) deneyleri öncelikli olarak gerçekleştirilmelidir.
Bu sonuçlar sağlanmadan, deşarj bölgesinde SU KALİTE
MODEL sonuçlarının bilimsel geçerliliği yoktur. Yine, alıcı
ortamda çok güvenilir azot/fosfor oranı ve sınırlayıcı besin
elementleri belirlenmeden deşarj bölgesindeki arıtma
sistemlerinde yüksek maliyetli “azot giderimi” yatırımlarına
izin verilmemelidir.
92
“Türkiye Kıyıları Sıcak Nokta (SN) ve Hassas Alanları
(HA): Atık Özümseme Kapasitelerinin Nicel Yöntemlerle
Belirlenmesi ve Sürdürülebilir Evsel Atıksu Yönetim
Modellerinin Geliştirilmesi” Projesi
Başlama Tarihi
01.03.2008
Bitiş Tarihi
01.03.2011
1. Gelişme Rapor Tarihi
01.09.2008
01.05.2009
01.01.2010
01.09.2010
Sonuç Rapor Tarihi
01.03.2011
93
PROJE WEB SİTELERİ
UEP:
Ø http://www.mam.gov.tr/kkkuep/
MED POL:
Ø http://144.122.146.96/
PRTR:
Ø http://www.prtr.cevreorman.gov.tr/
(Account: admin, Password: deniz)
94
TEŞEKKÜRLER
Afire SEVER
Şube Müdürü V.

Ege ve Akdeniz Şubesi - Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

Transkript

Benzer belgeler

Deniz Seviyelerinde Rekor Artış - IKLIM-ÇEVRE

rın sebep olduğu deniz kirliliğinin önlenmesi için kapasite

İDO Sunumu

JEOLOJİK ZAMANLAR

Echosounder ve DGPS Sistemleri Firmamız denizcilik

Haziran - Deniz Ticaret Odası

K ullanım

2009/6 sayılı kıyı tesisi acil müdahale planlarının