analizi - OREMDER

Transkript

analizi - OREMDER

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİSektörel
BAKANLIĞI
Raporlar ve Analizler Serisi
Belge Başlığı
MOBİLYA SEKTÖRÜ
RAPORU
(2012/2)
SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Sektörel Raporlar ve
Analizler Serisi
1
Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi
İÇİNDEKİLER
Belge Başlığı
Tablolar Listesi .............................................................................................................................. 3
Şekiller Listesi ............................................................................................................................... 3
Kısaltmalar Listesi ......................................................................................................................... 4
YÖNETİCİ ÖZETİ ............................................................................................................................ 5
1. SEKTÖRÜN GENEL DURUMU .................................................................................................... 5
1.1. Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu..................................................... 5
1.2. Sektörün Türkiye’deki Genel Durumu ................................................................................... 7
1.3. Sektördeki Üretim Eğilimleri ve Üretilen Başlıca Ürünler ..................................................... 8
1.4. Sektörün Alt Sektörleri ve Etkileşim Halinde Olduğu Diğer Sektörler ................................... 9
1.5. Sektörün Bölgesel Yapısı ve Kümelenmeler .......................................................................... 9
1.6. Sektörün Kapasite Kullanımı................................................................................................ 10
1.7. Sektörün İşyeri Sayısı ve İstihdamı ...................................................................................... 10
1.8. Sektörün Üretim Değeri ...................................................................................................... 12
1.9. Sektörün Cirosu ................................................................................................................... 12
1.10. Sektörün Katma Değeri ..................................................................................................... 12
1.11. Sektörün Ar-Ge Faaliyeti ................................................................................................... 13
1.12. Sektörün Elektrik Tüketimi ................................................................................................ 13
1.13. Sektörün Dış Ticareti ......................................................................................................... 13
1.14. Sektörün Maliyet Bileşenleri (enerji, işgücü, hammadde vb. genel değerlendirmeler,
oransal veriler, tespitler vb.) ...................................................................................................... 17
1.15. Sektörün 2013–2023 Projeksiyonu ................................................................................... 19
2. SEKTÖRÜN SON ALTI AYLIK DEĞERLENDİRMESİ .................................................................... 19
2.1. Son Dönemdeki Sektöre İlişkin Türkiye ve Dünyadaki Gelişmeler ...................................... 19
2.2. Sektörün Üretim Endeksi Değerlendirmesi ......................................................................... 20
2.3. Sektörün Kapasite Kullanım Oranı Değerlendirmesi ........................................................... 21
2.4. Sektörün İhracat ve İthalat Değerlendirmesi ...................................................................... 22
2.5. Sektörün Ciro Endeksi Değerlendirmesi .............................................................................. 24
KAYNAKÇA .................................................................................................................................. 24
2
Tablolar Listesi
Belge Başlığı
Tablo 1. Dünya Mobilya Sektörü .................................................................................................. 6
Tablo 2. Ülkelere Göre Dünya Mobilya Üretim ve İhracat Performansı ...................................... 7
Tablo 3. Türkiye Mobilya Sektörü Temel Verileri (Milyon $)…..................................................... 8
Tablo 4. Üretimi Yapılan Başlıca Ürün Grupları ............................................................................ 9
Tablo 5. Mobilya Sektörünün Tam Kapasite Çalışamamasının Nedenleri ................................. 10
Tablo 6. Mobilya Sektöründe Girişimci ve Çalışan Sayısı ........................................................... 11
Tablo 7. Mobilya Sektörü Üretim Değeri (TL)............................................................................. 12
Tablo 8. Mobilya Sektörü Cirosu (TL) ......................................................................................... 12
Tablo 9. Mobilya Sektörü Katma Değeri(TL).............................................................................. 12
Tablo 10. Mobilya Sektöründe AR-GE Harcaması(TL) ................................................................ 13
Tablo 11. Ağaç İşleri ve Kağıt Sanayi Sektöründe Elektrik Tüketimi.(MWh) .............................. 13
Tablo 12. Mobilya Sektöründe Yıllara Göre Aylık İhracat Rakamları ......................................... 14
Tablo 13. Mobilya Sektörü İhracatı (Bin$) .................................................................................. 15
Tablo 14. Mobilya Sektöründe Yıllara Göre Aylık İthalat Rakamları .......................................... 16
Tablo 15. Mobilya Sektörü İthalatı (Bin$) .................................................................................. 16
Tablo 16. Mobilya Ürünlerinin Yıllara Göre Bazı ülkelere Dış Ticareti (Bin$) ............................ 17
Tablo 17. Büyük Ölçekli İşletmelerin Ortalama Üretim Girdi Oranları ....................................... 18
Tablo 18. Mobilya Sektöründe Yıllara Göre Aylık Sanayi Üretim Endeksi (2005=100) .............. 20
Tablo 19. Mobilya Üretiminde Ortalama Kapasite Kullanım Oranları.(%)............................. .... 21
Tablo 20. Mobilya Endüstrisi Dış Ticaret Dengesi (Bin$).. .......................................................... 23
Şekiller Listesi
Şekil 1. Türkiye Mobilya Sektörü Temel Verileri (Milyon $) ......................................................... 8
Şekil 2. Ortalama Sanayi İstihdam Endeksi (2005=100) ............................................................. 11
Şekil 3. 2009–2012 Yılları Mobilya İhracatı (Milyon $) ............................................................... 15
Şekil 4. 2009–2012 Yılları Mobilya İthalatı (Milyon $)................................................................ 16
Şekil 5. Yıllara Göre Sanayi Üretim Endeksi (2005=100) ............................................................ 21
Şekil 6. Aylık Kapasite Kullanım Oranı (İmalat Sanayi Ağırlıklı) .................................................. 22
Şekil 7. Yıllara Göre Mobilya İhracatı- İthalatı Grafiği ................................................................ 23
Şekil 8. Mobilya Sanayi Ciro Endeksi (2005=100) ....................................................................... 24
3
Belge Başlığı
Kısaltmalar Listesi
AB
:Avrupa Birliği
ABD
:Amerika BirleĢik Devletleri
AR-GE
:AraĢtırma ve GeliĢtirme
DPT
: Devlet Planlama TeĢkilatı
CSIL
:Centre For Industrial Studies
DTM
: DıĢ Ticaret MüsteĢarlığı
EUROSTAT :European Community Statistical Office
GSYĠH
:Gayri Safi Yurt Ġçi Hasıla
GTĠP
: Gümrük Tarife Ġstatistik Pozisyonu
ĠGEME
:Ġhracatı GeliĢtirme Etüd Merkezi
KOBĠ
:Küçük ve Orta Boy ĠĢletme
MOBDER
:Mobilya Sanayicileri Ġthalat ve Ġhracatçıları Derneği
MOBSAD
:Mobilya Sanayi ĠĢadamları Derneği
MOSDER
:Türkiye Mobilya Sanayicileri Derneği
NACE
:Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin Ġstatistiki Sınıflaması
OAĠB
:Orta Anadolu Ġhracatçı Birlikleri
OMSĠAD
:Ofis Mobilyaları Sanayi ve ĠĢadamları Derneği
TCMB
:Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
TEDAġ
:Türkiye Elektrik Dağıtım A.ġ
TOBB
: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
TSE
: Türk Standardları Enstitüsü
TÜĠK
: Türkiye Ġstatistik Kurumu
4
YÖNETĠCĠ ÖZETĠ
Belge Başlığı
Ġnsanların, günlük yaĢama yönelik sosyal ve kültürel temel gereksinimlerini güvenli ve
konforlu bir Ģekilde karĢılamak amacıyla genelde ağaç malzemeden oluĢturulmuĢ iĢlevsel,
estetik görünümlü kullanım eĢyalarının tümü mobilya olarak tanımlanır.
Mobilya sanayi, yarattığı “katma değer” ile ülkemizde stratejik bir önem taĢımaktadır. Türk
mobilya sanayinin sahip olduğu stratejik önem ve yüksek istihdam potansiyelinin bu açıdan
dikkatle ele alınması gerekmektedir.
Mobilya sektörü ülkemizdeki baĢlangıcı her ne kadar eskilere dayanmakta ise de endüstriyel
üretim 1970‟li yıllarda baĢlamıĢtır. YaklaĢık 9 milyar $‟ lık iç pazar büyüklüğü olan sektörün,
atıl yatırım, kapasite kullanımı, ölçeksel imalat miktarları, bilgi birikimi yetersizlikleri,
branĢlaĢmama nedeniyle maliyet ve kalite sorunları vardır.
Ancak, mobilya sanayi son dönemlerde hızlı bir dönüĢüm geçirerek eskiye oranla çok daha
bilgi ve sermaye yoğun bir moda sektörü olma yolunda ilerlemektedir. Bu dönüĢümün
arkasında yatan en önemli unsur mobilya sanayinin hızlı bir küreselleĢme süreci yaĢamasıdır.
Mobilya, özellikleri bakımından tüm dünya kültürleri tarafından kullanıldığından son yıllarda
artan rekabet karĢısında ekonomik ölçekte ve dünya standartlarında üretim yapan tesisler
kurulmuĢ ve bayilik teĢkilatlarıyla ülke sathına ve dünyaya ürün satar konuma ulaĢmıĢ
bulunmaktadır.
1. SEKTÖRÜN GENEL DURUMU
1.1 Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu
Eurostat 2007 yılı verilerine göre AB mobilya sanayii, 130 milyar Euro‟nun üzerindeki üretim
değeri, 136 milyar Euro‟yu aĢan cirosu ve yaklaĢık 41,1 milyar Euro‟luk katma değeri ile,
dünya mobilya piyasasında oldukça önemli bir yere sahiptir.
Almanya, Ġtalya, Ġngiltere, Fransa, Ġspanya ve Hollanda, AB‟nin en büyük mobilya tüketicileri
olup, toplam AB tüketiminin %77‟sini oluĢturmaktadır.
Birçok AB ülkesinde mobilya imalatı temel bir endüstridir ve dünyada rekabetçi bir konuma
sahiptir. 2007 yılında dünya mobilya üretiminin yarısına yakınını AB ülkeleri gerçekleĢtirmiĢtir. AB mobilya sanayiinde 150.000‟in üzerinde firma faaliyet göstermekte ve yaklaĢık 1,4
milyon kiĢi istihdam edilmektedir.
GeliĢmiĢ ülkeler dünya mobilya üretiminin yaklaĢık %52‟sini yapmaktadır. Dünyanın en
büyük mobilya üreticileri sırasıyla A.B.D., Ġtalya, Almanya, Japonya, Fransa, Kanada ve
Ġngiltere, 131 milyar $ civarında üretim yapmaktadırlar.
Az geliĢmiĢ ve geliĢmekte olan ülkeler ise dünya üretiminin %48‟ini gerçekleĢtirmektedir. Bu
ülkeler arasından Çin, Polonya, Vietnam ve Brezilya özellikle son zamanlarda ihracata
yönelik tasarlanan ve üretim yapan yeni tesisleri sayesinde hızlı bir üretim artıĢı göstermiĢdir.
5
AB‟nin en fazla mobilya ihraç ettiği ülkelerin baĢında, Ġsviçre, ABD ve Rusya gelmektedir.
Belge Başlığı
Mobilya üretimi, yıllık tüketimi 32 milyar $ olan orta ve düĢük gelir düzeyindeki ülkeler ile
yıllık gelir düzeyi 252 milyar $ olan yüksek gelir grubu ülkelere doğru yayılmaktadır. Dünya
ortalaması yıllık 77 milyar $‟dır.
Tablo 1: Dünya Mobilya Sektörü
ÜLKELER
ÇĠN
ABD
ĠTALYA
ALMANYA
JAPONYA
FRANSA
KANADA
ĠNGĠLTERE
POLONYA
TÜRKĠYE
VĠETNAM
MALEZYA
DĠĞER GELĠġMĠġ
ÜLKELER
DĠĞER
GELĠġMEKTE
OLAN ÜLKELER
GENEL TOPLAM
Kaynak: CSIL–2008
Nüfus
(Milyon )
Üretim
(Milyon $)
Tüketim
(Milyon $)
1.320
302
59
82
128
62
33
61
38
74
85
27
92.185
57.616
29.228
25.822
12.122
11.520
11.194
11.176
11.111
5.636
5.281
3.531
66.414
77.884
18.568
25.861
15.698
16.481
12.357
17.825
4.705
5.184
2.017
1.326
Nüfus
basına
tüketim
($)
50
258
313
314
123
267
375
292
124
70
24
50
315
61.028
72.139
229
2.215
38.282
36.391
18
4.801
375.733
372.850
78
2010 yılı Dünya mobilya ihracatında Çin %29,5 ‟luk payla ilk sırayı alırken, Almanya, Ġtalya
ve Polonya ise Çin‟in ardından en çok ihracat yapan ülkeler arasında bulunmaktadır. Ġthalatta
ise en büyük payı 34,8 milyar $ ile ABD alırken, ABD‟yi Almanya, Fransa, Ġngiltere ve
Kanada takip etmektedir.
Dünya mobilya ithalatı, 2006 yılında 119,6 milyar Dolar iken 2010 yılında 134,9 milyar
Dolara yükselmiĢtir. 2010 yılında dünyanın en büyük mobilya ithalatçısı 34,8 milyar dolar ile
ABD olmuĢtur.
Dünya mobilya ithalatının % 25‟ini yapan ABD‟yi sırasıyla Almanya (%9,3), Fransa (%6,3),
Ġngiltere (%5,6) ve Kanada (%4,4) takip etmiĢtir. Türkiye ise 230 ülke arasından dünyanın en
fazla mobilya ithalatı yapan 30. ülkesi olmuĢtur.
Dünyada mobilya sektöründe son beĢ yılda en büyük üretici olarak Çin ön plana çıkmıĢtır.
Üretim hacmi dıĢında makine üretim yetkinliğini de Ġtalyan yatırımcıların etkisiyle geliĢtiren
Çin, dünyanın mobilya üretim merkezi haline gelmiĢ ve ihracat yapan ülkeler içinde Almanya
ve Ġtalya‟yı geride bırakmıĢtır.
Dünya mobilya üretiminin 2010 yılında 347 milyar Dolar olduğu tahmin edilmektedir.
6
ABD, Ġtalya ve Çin‟deki baĢlıca üreticiler ile Türkiye, Polonya, Vietnam, Brezilya
gibi
Belge Başlığı
geliĢen merkezler rekabet etmektedir. AĢırı rekabet, bu üreticilerin üretimi daha yüksek kalite
ve fiyat aralıklarına kaydırmasına neden olmuĢtur.
Ġhracata eğilimi yüksek ülkeler Ġtalya, Almanya, Polonya ve Çin‟dir, bu dört ülke dünyadaki
toplam ihracatın yaklaĢık yarısını yapmaktadır. Çin kendi üretim teknolojisini geliĢtirmeye
baĢlamıĢtır. Enerjide dıĢa bağımlı olmayan ülkelerdeki üreticiler gün geçtikçe daha fazla
avantaj kazanmaktadır.
Tablo 2: Ülkelere Göre Dünya Mobilya Üretim ve Ġhracat Performansı
ÜLKELER
ABD
Almanya
Ġtalya
Polonya
Türkiye
Çin
ÜRETĠM (%)
14
6
7
2
2
32
ĠHRACAT (%)
4,8
8,5
8
5,9
1
29,5
Kaynak: CSIL-2008
1.2 Sektörün Türkiye’deki Genel Durumu
Ülkemiz mobilya sanayinde, özellikle son 15–20 yıllık süreçte küçük ölçekli iĢletmelerin yanı
sıra, orta ve büyük ölçekli iĢletmelerin sayısı artmaya baĢlamıĢtır.
Mobilya sektörü Türkiye‟nin en eski ve en geliĢen sektörlerinden biridir, sektörde son yıllarda
dünya standartlarında üretim yapan tesisler kurulmuĢ, bayilik teĢkilatlarıyla ülke sathına ve
dünyaya ürün satar bir konuma ulaĢılmıĢtır. Sektör her yıl ürünlerini geliĢtirmekte ve
çeĢitliliğini artırmaktadır.
Mobilya sanayi katma değer açısından da ülkemizin önde gelen sektörlerinden olup ihracatta
yerli kaynakları en çok kullanan ve ithal ürünlere bağımlılığı en az olan sektörlerden biri
olarak ekonomiye katkısı artarak devam etmektedir.
Perakende satıĢ mağazaları ile birlikte mobilya sektöründe toplam iĢletme sayısının 61.728,
toplam istihdamın ise 258.213 civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Mobilya iĢletmeleri genelde KOBĠ‟lerden oluĢmaktadır. Sektörde yaĢanan sıkıntılar tipik
KOBĠ sıkıntıları olup, dünya çapında pazarlara açılmak için küçük firmaların birleĢip
güçlenmesi ve profesyonel yapılanması önem taĢımaktadır.
Sektörün, mevcut potansiyelini ve stratejik pozisyonun önemini kavrayarak yurtdıĢı tanıtım ve
ihracat çalıĢmaları ile uluslararası mobilya pazarında yükselme olanağı bulunmaktadır.
7
Tablo 3: Türkiye Mobilya Sektörü Temel Verileri (Milyon $)
YIL
ÜRETĠM (Milyon$)
TALEP (Milyon$)
ĠHRACAT(Milyon$)
ĠTHALAT (Milyon$)
2007
7.800
6.600
1.020
657
2008
9.000
7.500
1.316
696
2009
10.500
8.500
1.138
518
2010
12.500
10.000
1.344
655
Belge Başlığı
2011
14.000
11.000
1.583
825
2012*
16.300
12.300
873
391
KAYNAK: 9.Kalkınma Planı-OĠK Raporu –TÜĠK (2012* Üretim ve Talep verileri tahminidir, Ġthalat ve Ġhracat verileri ilk altı aylıktır.)
ġekil 1: Türkiye Mobilya Sektörü Temel Verileri (Milyon $)
KAYNAK: 9.Kalkınma Planı-OĠK Raporu – TÜĠK (2012 *Ġthalat ve Ġhracat verileri ilk altı aylıktır.)
1.3 Sektördeki Üretim Eğilimleri ve Üretilen BaĢlıca Ürünler
Genel konumuyla iç piyasaya dönük olan sektörde çoğunluğu geleneksel yöntemlerle çalıĢan
küçük iĢletmeler ağırlıktadır. Büyük iĢletmelerin sektöre girmesiyle otomasyonlu üretim
gerçekleĢtirilmeye baĢlanmıĢtır.
Hem iç pazara hem de dıĢ pazara yönelen mobilya sektöründe faaliyet gösteren iĢletmelerin
bir kısmında sipariĢ üretimi yapılırken büyük bir çoğunluğunda oturma grubu (sandalye,
çekyat, koltuk) ve tablalı mobilya (mutfak, banyo, ofis, yatak odası, yemek odası) üretimleri
gerçekleĢtirilmektedir. Sektörde fabrikasyon üretim yapan firma sayısı her geçen gün
artmaktadır.
Mobilya arzı ve talebi doğrudan yeni konut inĢaatlarına ve gelir artıĢına paralel bir seyir
izlemektedir. Ofis mobilyaları için ise talep büyük ölçüde iĢyeri açılması ve ofis otomasyon
sistemlerinin kullanımına bağlıdır.
Ev ve ofis mobilyalarının toplam mobilya üretimindeki payının, dıĢ ticaret verilerine göre
%85 oranında olduğu, kalan %15‟lik diliminin ise hava taĢıtlarında kullanılan türden
8
mobilyalar, motorlu taĢıtlardaki oturmaya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları ile
mağaza mobilyaları oluĢturmaktadır.
Belge Başlığı
Son yıllarda artan refah seviyesi ile birlikte bina içi dekorasyon konut satıĢından daha önemli
bir konuma gelmiĢtir. Mobilya talebi değiĢtirme, yıpranma gibi normal nedenlerin dıĢında
estetik kaygılardan da etkilenmekte ve moda eğilimleri de ürün değiĢtirmede önemli rol
oynamaktadır.
Tablo 4: Üretimi Yapılan BaĢlıca Ürün Grupları
Panel Mobilya
Kanape-Oturma Grubu
ubu
Oturak-Sandalye
Ofis Mobilyası
Yatak
Diğer
Mobilya Aksam ve Parçalar
Bahçe Mobilyası
Mutfak Mobilyası
1.4 Sektörün Alt Sektörleri ve EtkileĢim Halinde Olduğu Diğer Sektörler
Mobilya sanayi; ev, ofis, taĢıt, bahçe, gibi insan yaĢam alanlarını ilgilendiren birçok alanda
sağladığı nihai ürünlerin yanı sıra, pek çok sektöre de ara mal temin eden bir sanayi dalı olarak,
ekonomide önemli bir role sahiptir.
Sektör ahĢap mobilya ürünleri yerine metal, plastik gibi ürünleri ahĢap görünümü kazanmıĢ ve
çizilmeye hassas alanlarda değerlendirilerek kullanım alanını geniĢletmektedir.
Mobilya sektörü, inĢaat, gemi sanayi, metal, plastik ve cam sanayi ile etkileĢim halinde olup
yirmi alt sektörü desteklemektedir.
1.5.Sektörün Bölgesel Yapısı ve Kümelenmeler
Mobilya sektörü, pazarın yoğunlaĢtığı veya orman ürünlerinin yoğun olduğu belirli bölgelerde
toplanmıĢtır. Türkiye'nin neredeyse her ilinde mobilya üretimi yapan iĢletmelere rastlamakla
birlikte Kayseri, Bursa (Ġnegöl), Ġzmir, Ankara, Ġstanbul ve Adana'da üretim tesislerinin
sıklaĢtığı görülmektedir.
Ġstanbul mobilya sektörü muhtelif yerlere dağılmıĢ olmakla beraber en önemli iki merkezi
Ġkitelli Organize Sanayi Bölgesindeki Masko (778 mağaza) ve küçük sanayi sitesi Modoko
(350 mağaza)‟dır. Ankara‟da mobilya sektörü Siteler semti ile özdeĢleĢmiĢtir. Ancak
Ankara‟daki iĢletmelerin çoğu emek yoğun iĢletmeler olup, büyük ölçekli üretim yapan firma
sayısı çok azdır.
Kayseri firma baĢına düĢen 11,5 kiĢilik istihdam düzeyi ile Türkiye ortalamasının üzerinde
eleman istihdam etmekte olup, büyük ölçekli firmaların yoğunlaĢtığı bir bölgedir.
9
Bursa Ġnegöl bölgesi tarihi Ġpekyolu üzerinde olması ve hammadde kaynaklarına yakın olması
nedeniyle mobilyacılıkta önemli bir rol oynamaktadır.
Belge Başlığı
Ġzmir‟de ise Karabağlar ve Kısıkköy sektörün yoğunlaĢtığı bölgelerdir.
1.6. Sektörün Kapasite Kullanımı
Mobilya talebi büyük ölçüde yeni konut inĢaatlarına ve gelir artıĢına paralel bir seyir
izlemektedir. Talep esnekliği yüksek bir tüketim ürünü olan mobilyaya olan talep ve kapasite
kullanım oranları ekonomik dalgalanmalara paralel olarak iniĢli çıkıĢlı bir seyir
göstermektedir.
Mobilya sektöründe kapasite kullanım oranları iĢletmelere göre değiĢmekte olup, küçük
ölçeklilerde %40, orta ölçeklilerde %55, büyük ölçeklilerde ise %80‟ dir.
Mobilya sektöründe son dört yılda ağırlıklı kapasite kullanım oranı % 69,5 olmuĢtur.
Tablo 5: Mobilya Sektörünün Tam Kapasite ÇalıĢamamasının Nedenleri
Nedenler
Ġç Talep Yetersizliği
DıĢ Talep Yetersizliği
ÇalıĢanlarla Ġlgili Sorunlar
Hammadde Yetersizliği
Finansman Yetersizliği
Diğer Nedenler
Oranı (%)
54,0
19,4
6,6
5,9
4,9
9,2
KAYNAK: Orta Anadolu Ġhracatçı Birlikleri Değerlendirme Raporu- 2008
Mobilya sektörünün tam kapasite çalıĢamama nedenlerinin %54‟ ü iç talep, %19,4‟ü dıĢ talep
yetersizliğinden kaynaklanmaktadır. ÇalıĢanlarla ilgili sorunlar %6,6, hammadde yetersizliği
%5,9, Finansman %4,9 ve diğer nedenler %9,2 oranında etkilidir. Sektör ağırlıklı olarak iç
piyasaya yönelik olmasından dolayı iç talep daralması kapasite kullanımını olumsuz
etkilemektedir.
1.7. Sektörün ĠĢyeri Sayısı ve Ġstihdamı
Sektörde küçük iĢletmelerin varlığına rağmen, modern tasarımın öneminin anlaĢılması
tasarımcılarının yetiĢtirilmesine gereken ilginin gösterilmesi ve istihdamlarının sağlanması,
sektörün geliĢimi açısından önem arz etmektedir.
Ġstihdam düzeyi sıralamasına göre Ġstanbul‟u sırası ile Ankara, Kayseri, Bursa ve Ġzmir takip
etmektedir.
Ġstanbul mobilya sektörü iĢletme baĢına, 3,2 kiĢi, Ankara mobilya sektörü 2,7 kiĢi, Kayseri
mobilya sektörü 11,5 kiĢi istihdam etmektedir. Bursa ve Ġzmir ise istihdam düzeyi olarak Ankara‟dan sonra gelmektedir
10
Mobilya imalat sektörü 158.213 kiĢiyi istihdam etmektedir, bu alanda faaliyet gösteren
iĢletme sayısı ise 29.346‟dır. Perakende firma sayısı 32.382 olup, bu sektörde çalıĢan
sayısı
Belge Başlığı
100.000 olduğu tahmin edilmektedir.
ġekil 2:Ortalama Sanayi Ġstihdam Endeksi (2005=100.0)
Kaynak: TÜİK, (NACE Rev.2 Kod 31-2012* verileri ilk dönem verileridir.)
Mobilya Ġmalatı sektöründe sanayi istihdam endeksi 2009 yılında, referans olarak kullanılan,
2005 yılı değerlerinin altına inmiĢtir. Endeks, 2010 yılında yeniden yükseliĢe geçerek 100,1
puana ulaĢmıĢtır. Endeksin 2011 yılı ortalama değeri 108,2 olmuĢ ve 2012 ilk dönem
verilerine göre de yükseliĢi devam etmektedir.
Tablo 6: Mobilya Sektöründe GiriĢimci ve ÇalıĢan Sayısı
GiriĢimci Sayısı
ÇalıĢan Sayısı
2.483.300
9.526.769
320.815
2.584.773
10,7
5,1
34.427
133.464
GENEL TOPLAM
Ġmalat Sanayi
Ġmalat Sanayi
Ġçerisindeki Payı (%)
MOBĠLYA
SEKTÖRÜ
Kaynak: TÜĠK (2009-NACE REV-2)
2009 yılı verilerine göre imalat sanayinin, firma bazında %10,7‟sini, istihdam olarak da %
5,1‟ini mobilya sektörü oluĢturmaktadır.
11
Mobilya Sektöründe; 249 ve üzeri eleman çalıĢtıran iĢletme sayısı 41, 99 ve üzeri eleman
çalıĢtıran iĢletme sayısı 130, 50 ve üzeri eleman çalıĢtıran firma sayısı ise 274‟dür.Belge Başlığı
1.8.Sektörün Üretim Değeri
TÜĠK verilerine göre mobilya sektörünün 2009 yılındaki üretim değeri 8,4 milyar TL olup
Ülke geneli üretim değerine oranı ise % 0.87‟dir.
Tablo 7: Mobilya Sektörü Üretim Değeri (TL)
2009
MOBĠLYA SANAYĠ TOPLAMI
Ġmalat Sanayi Ġçindeki Payı (%)
ĠMALAT SANAYĠ TOPLAMI
Genel Üretim Değeri Ġçindeki Payı (%)
GENEL ÜLKE ÜRETĠM DEĞERĠ
8.435.312.631
2,0
420.380.698.940
0,87
959.651.294.368
1.9. Sektörün Cirosu
TÜĠK verilerine göre mobilya sektörünün 2009 yılındaki cirosu 8,98 milyar TL olup, Ülke
geneli cirosuna oranı ise % 0.54‟dür.
Tablo 8: Mobilya Sektörü Cirosu (TL)
2009
Genel Ciro Ġçindeki Payı (%)
GENEL ÜLKE CĠROSU
8.988.194.963
1,9
449.456.575.288
0,54
1.640.231.919.667
1.10.Sektörün Katma Değeri
TÜĠK verilerine göre mobilya sektörünün 2009 yılındaki faktör maliyeti ile katma değeri
yaklaĢık 1,9 milyar TL olup, Ülke geneli faktör maliyeti ve katma değerine oranı ise %
0.73‟dür.
Tablo 9: Mobilya Sektörü Katma Değeri (TL)
2009
Genel Katma Değer Ġçindeki Payı (%)
GENEL ÜLKE KATMA DEĞERĠ
1.899.376.731
2,24
84.735.484.301
0,73
258.386.157.884
12
1.11.Sektörün AR-GE Faaliyeti
Belge Başlığı
TÜĠK verilerine göre Türkiye‟de Gayri Safi Yurtiçi Ar-Ge Harcaması 2010 yılında bir önceki
yıla göre % 14,6 artarak 9.267.589.617 TL olmuĢtur.Türkiye‟de Gayri Safi Yurtiçi Ar-Ge
harcamasının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYĠH) içindeki payı % 0,84‟dür.
Mobilya sektörüne yapılan Ar-Ge harcamasının, Gayri Safi Yurtiçi Ar-Ge içindeki payı 2010
yılında % 0,14 olmuĢtur.
Tablo 10: Mobilya Sektöründe Ar-Ge Harcaması (TL)
NACE Rev.2
Cari Harcamalar
Personel
Diğer Cari
Mobilya Ġmalatı
7.393.568
4.758.589
Yatırım Harcamaları
Makine
Sabit
Teçhizat
Tesis
816.682
343.800
Toplam
13.312.639
Kaynak: TÜĠK (NACE REV.2 Kod:31)
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı‟na 1 Ağustos 2008-26 Temmuz 2012 tarihleri arasında
163 iĢletme AR-GE merkezi için baĢvuruda bulunmuĢ ve 134 iĢletmeye AR-GE merkezi
kurma yetkisi verilmiĢtir. AR-GE merkezlerinden sadece bir tanesi mobilya ile ilgili faaliyet
yapmaktadır.
Sektörün son yıllarda yapmıĢ olduğu atılımların paralelinde üniversite sanayi iĢbirliği
çerçevesinde yapılması hedeflenen Ar-Ge ve tasarım çalıĢmaları sektöre bilgi gücü vermekte,
teknolojik sorunların kısa zamanda ve etkili olarak çözülmesine yardımcı olmaktadır.
1.12.Sektörün Elektrik Tüketimi
Ağaç iĢleri ve kağıt sanayi sektörünün elektrik tüketimi 2007 yılında 3.523.428 MWh
olmuĢtur. Elektrik tüketimi 2008 yılına göre, 2009 yılında ise % 3,1 oranında azalarak
3.471.923 MWh olarak gerçekleĢmiĢtir.
Tablo 11: Ağaç ĠĢleri ve Kağıt Sanayi Sektöründe Elektrik Tüketimi (MWh)
Ağaç ĠĢleri ve Kağıt Sanayi
Ġmalat sanayi içerisindeki payı (%)
SANAYĠ TOPLAMI
TÜRKĠYE NET TÜKETĠMĠ
2007
3.523.428
2008
3.584.052
4,7
4,7
73.794.540 74.850.263
155.135.260 161.947.528
2009
3.471.923
4,9
70.470.076
156.894.070
Kaynak: TEDAŞ
1.13. Sektörün DıĢ Ticareti
Mobilya sektörü, mevcut üretim potansiyeli, kapasitesi, iĢyeri sayısı ve yarattığı istihdam
bakımından önemli olmasına rağmen ihracat rakamları düĢük kalmaktadır. Mobilya sektörü,
üretiminin yaklaĢık %15‟ini ihraç edebilmektedir.
13
Belge Başlığı
Türkiye‟de mobilya sektörü 2001 yılından itibaren dıĢ ticarette fazla vermeye baĢlamıĢtır.
Yıllar içinde iç piyasada yaĢanan daralmalar ve krizler ihracat ile aĢılmaya çalıĢılmıĢtır.
TÜĠK verilerine göre, mobilya ihracatında son yıllarda en büyük pazar Irak olmuĢtur
Bu ülkeye 2011 yılında 282 milyon $ mobilya ihracatı yapılmıĢ, 2012 yılı ilk altı aylık
verilere göre de 163,7 milyon $ mobilya ihracatı gerçekleĢtirilmiĢtir.
Mobilya ihraç edilen diğer önemli pazarlar ise Almanya, Libya Ġran, Azerbaycan, Fransa,
Türkmenistan‟dır. 2011 yılında en fazla ihracat Irak, Almanya, Azerbeycan, Ġran ve Fransa‟ya
yapılmıĢtır. 2012 yılı ilk altı aylık verilere göre, en fazla mobilya ihracatı Irak, Libya ve
Almanya‟ya gerçekleĢmiĢtir.
Ġhracatın bölgelerimize göre dağılımında Kayseri ve Ġstanbul‟un ardından Ġnegöl, üçüncü
sırada yer almaktadır. Ġzmir sahip olduğu ulaĢım kolaylığı ve limanı ile ihracatta önemli
atılımlar yapmaktadır.
Ülkemizdeki toplam mobilya ihracatı, 2011 yılında 1.582.744.092 $, 2012 yılı ilk altı aylık
TÜĠK verilerine göre de 873.091.064 $ olarak gerçekleĢmiĢtir.
Tablo 12: Mobilya Sektöründe Yıllara Göre Aylık Ġhracat Rakamları
YILLAR
AYLAR
Ocak
ġubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
2009
(Bin $ )
2010
(Bin $)
2011
(Bin $)
2012(*)
(Bin $)
83.937
79.853
89.273
85.409
85.469
86.788
94.966
96.257
97.961
113.819
111.076
113.609
89.777
93.280
119.174
110.002
99.972
105.619
111.728
111.762
103.258
135.592
119.320
144.961
110.120
111.941
130.150
132.084
124.129
133.627
137.110
145.364
121.418
152.407
127.614
156.775
123.384
134.228
161.784
148.612
152.971
152.108
Kaynak: TÜĠK (*2012 yılı verileri altı aylıktır.)
Tablo 12‟den anlaĢılacağı üzere önceki yıllara göre, 2012 yılının ilk yarısında ihracat
rakamlarının artıĢ eğiliminde olduğu görülmektedir.
14
ġekil 3: 2009–2012 Yılları Mobilya Ġhracatı (Milyon $)
Belge Başlığı
170
160
150
140
130
120
110
100
90
80
2012-5
2012-3
2012-1
2011-11
2011-9
2011-7
2011-5
2011-3
2011-1
2010-11
2010-9
2010-7
2010-5
2010-3
2010-1
2009-11
2009-9
2009-7
2009-5
2009-3
2009-1
70
Kaynak:TÜİK
Tablo 13: Mobilya Sektörü Ġhracatı (Bin$)
MOBĠLYA SANAYĠ
2008
2009
2010
2011
2012*
1.316.769
1
1.138.422
1,1
1.344.179
1,2
1.582.744
1,2
105.466.686
126.006.902
873.091
0,81
10.726.424
1,1
113.883.219
1,1
134.954.362
1,1
74.372.789
125.187.659 95.449.246
Genel Ġhracat Ġçindeki Payı (%)
0,9
1,1
GENEL ĠHRACAT
132.027.196 102.142.613
Kaynak: TÜİK (ISIC Rev 3)-(2012*verileri altı aylıktır.)
Mobilya sektörü ihracatı 2010 yılında 1,3 milyar $ olarak gerçekleĢmiĢtir. 2011 yılında ise
ihracatımız 2010 yılına göre % 17,7 oranında artarak 1,58 milyar $ olarak gerçekleĢmiĢtir.
2012 yılı ilk altı aylık verilerine göre ise ihracatımız 0,87 milyar $ olmuĢtur.
AB ülkeleri mobilya ithalatımızın büyük bir kısmını sağlamaktadır. AB ülkeleri içinde en
fazla ithalat yapılan ülkeler 2011 yılı için 89,4 milyon $ ile Ġtalya ve 75,2 milyon $ ile
Almanya‟dır. 2012 yılı ilk altı aylık verilerine göre ilk sırada, 41,5 milyon $ ile Ġtalya yer
almaktadır.
Son yıllarda Çin sahip olduğu maliyet avantajı ile 2011 yılında 289,3 milyon $ ithalat ile
toplam ithalatımızın % 35‟lik kısmını, 2012 yılı ilk altı aylık verilerine göre, 153,2 milyon $
ile % 39‟luk kısmını karĢılıyarak ilk sıralarda yer almaktadır.
Dünya çapında büyük üretici ve ihracatçı konumundaki bu ülkelerden ürün alınması
Türkiye‟de tarz ve tasarım odaklı müĢterilerin varlığını ortaya koymaktadır.
15
Tablo 14: Mobilya Sektöründe Yıllara Göre Aylık Ġthalat Rakamları
Belge Başlığı
YILLAR
AYLAR
2009
(Bin $ )
Ocak
ġubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
30.134
38.804
37.488
46.932
42.996
50.732
45.860
41.589
41.983
50.299
42.787
49.083
2010
(Bin $)
2011
(Bin $)
2012(*)
(Bin $)
38.079
43.482
62.419
65.483
58.275
63.324
59.752
54.400
56.113
51.018
48.763
54.047
56.344
58.790
82.624
75.433
82.264
84.096
67.870
67.150
68.990
66.937
60.971
53.580
54.970
58.491
71.764
63.768
78.956
63.644
Kaynak: TÜĠK (*) 2012 yılı verileri altı aylıktır.)
ġekil 4: 2009–2012 Yılları Mobilya Ġthalatı (Milyon $)
90
80
70
60
50
40
30
2012-5
2012-3
2012-1
2011-11
2011-9
2011-7
2011-5
2011-3
2011-1
2010-11
2010-9
2010-7
2010-5
2010-3
2010-1
2009-11
2009-9
2009-7
2009-5
2009-3
2009-1
20
Kaynak: TÜİK
Tablo 15: Mobilya Sektörü Ġthalatı (Bin$)
2008
2009
2010
2011
2012*
696.882
0,45
518.692
0,46
655.162
0,45
825.044
0,44
152.252.335
111.030.525
145.366.975
183.921.932
391.596
2,2
17.147.172
Genel Ġthalat Ġçindeki Payı (%)
0,34
0,36
GENEL ĠTHALAT
201.963.574 140.928.421
Kaynak: TÜİK (ISIC Rev 3)-(2012*verileri altı aylıktır.)
0,35
185.544.332
0,34
240.833.236
0,33
117.163.133
MOBĠLYA SANAYĠ
16
Mobilya sektörü ithalatı ekonomik krizin etkileri sonucu 2009 yılında, 2008 yılına göre %
25,5 oranında azalarak 518,6 milyon $ olarak gerçekleĢmiĢtir. 2011 yılında ise ithalatımız
bir
Belge Başlığı
önceki yıla göre % 25,9 oranında artarak 825 milyon $, 2012 yılı ilk altı aylık verilerine göre
ise 391,5 milyon $ olarak gerçekleĢmiĢtir.
Tablo 16: Mobilya Ürünlerinin Yıllara Göre Bazı Ülkelere DıĢ Ticareti ( Bin $)
YILLAR
2011
2012(*)
FRANSA
HOLLANDA
ALMANYA
ĠTALYA
ĠNGĠLTERE
Ġhracat
Bin ($)
87.336
55.218
158.568
32.547
38.015
Ġthalat
Bin($)
39.109
4.564
75.239
89.468
21.261
Ticari Denge
Bin($)
50.227
50.654
83.329
-56.921
16.790
IRAK
ÇĠN
ĠRAN
RUSYA FED.
AZERBAYCAN
TÜRKMENĠSTAN
YIL TOPLAMI
282.305
711
102.732
46.960
105.267
75.564
985.223
85
289.323
103
1.238
0,8
0
520.391
282.220
-288.612
102.629
45.722
105.266
75.564
464.832
FRANSA
HOLLANDA
42.825
28.527
18.555
2.863
24.270
25.664
ALMANYA
ĠTALYA
ĠNGĠLTERE
IRAK
ÇĠN
ĠRAN
RUSYA FED.
AZERBAYCAN
TÜRKMENĠSTAN
YIL TOPLAMI
75.612
15.169
21.674
163.725
368
39.825
29.244
57.112
28.774
502.855
29.025
41.532
6.718
103
153.212
61
329
0,2
53
252.451
46.587
-26.363
14.956
163.622
-152.844
39.764
28.915
57.112
75.564
250.404
ÜLKELER
Kaynak: TUĠK ISIC REV3-( 2012* verileri altı aylıktır.)
Tablo 16„da yer alan verilerden anlaĢılacağı üzere, 2011 yılı ve 2012 yılı ilk altı ayında en
fazla ihracat yapılan ülke Irak olmuĢtur. Aynı dönem içerisinde en fazla ithalat yapılan ülke
ise Çin olmuĢtur.
1.14.Sektörün Maliyet BileĢenleri (enerji, iĢgücü, hammadde, vb.genel değerlendirmeler,
oransal veriler, tespitler vb.)
Mobilya sektöründe inovasyonla birlikte büyük iĢletmelerde otomasyona geçiĢ
gerçekleĢmektedir. Bu durum, daha fazla enerji emisyonuna neden olduğundan iĢletmelerde
üretim maliyetlerini etkilemektedir.
17
Uzun vadede enerji maliyetleri ihracat maliyetlerini etkilediğinden üreticiler için dezavantaja
neden olmaktadır.
Belge Başlığı
Ülkemizde ulaĢım ağı genelde karayolu ve demiryolu ağırlıklıdır. Mobilya ürünlerinin geniĢ
hacimli, darbelere karĢı hassas olması nedeniyle ağırlığı fazla olmamakla birlikte çok alan
kaplamaktadır. Ürünlerin özelliğinden dolayı, kamyon ile taĢıma yapıldığında alan
sınırlamasının olması taĢıma maliyetlerini artırmakta ve rekabet gücünü olumsuz etkileyen
önemli bir unsur olarak ortaya çıkmaktadır.
Mobilya sektörü üreticileri genel olarak demiryolu tesislerine ulaĢmak için ikinci bir taĢıma
aracı kullanmak zorunda kalmaktadır. Aktarmalı taĢıma nedeniyle her iki taĢıma sistemi de
mobilya ürünlerinin maliyetlerini etkilemektedir. Ayrıca demiryoluna oranla karayolu
taĢımacılığı, maliyetleri % 20 oranında artırmaktadır.
Mobilya sektörü hammadde açısından yeterli değildir, yıllık hammadde ihtiyacının yaklaĢık
% 40‟ını ithal etmektedir. Mobilya üretiminde hammadde komĢu kuzey ülkelerle birlikte
Afrika, Amerika ve Asya Pasifik ülkelerinden karĢılanmaktadır.
Artan iĢçilik ve enerji maliyetleri, mobilya sektörünün yoğun emek isteyen bir sektör olması
ve hammadde kaynaklarının azalması birçok geliĢmiĢ ülkenin yavaĢ yavaĢ sektörden
çekilmesine neden olmuĢtur. Bundan dolayı geliĢmiĢ ülkeler üretimin bir bölümünü düĢükmaliyetli ülkelere kaydırmıĢ veya yeni yatırımları bu bölgelerde yapmaya baĢlamıĢtır.
Son yıllarda, sektörde büyük iĢletmelerin oluĢması ve teknoloji yoğun çalıĢmaları nedeni ile
kalifiye eleman sıkıntısı baĢ göstermiĢtir.
2008 yılında sektördeki toplam maliyeti etkileyen üretim girdi oranları aĢağıdaki tabloda
verilmiĢtir.
Tablo 17: Büyük Ölçekli ĠĢletmelerin Ortalama Üretim Girdi Oranları
Sınai maliyet
2008 yılı payı (%)
Hammadde- malzemeler
Enerji
Direkt ĠĢçilik
Endirekt ĠĢçilik
Amortisman
Ticari maliyet
55
2
8
8
2
Genel idare giderleri
SatıĢ pazarlama giderleri
Finansman giderleri
Toplam maliyet
5
15
5
100
Kaynak: MOSDER üyesi bazı firmaları değerlendirmeleri.
Tablo 17 „deki verilerden de anlaĢılacağı üzere, iĢletmelerin en fazla kaynağı hammaddemalzemeler ve satıĢ pazarlamaya ayırdığı görülmektedir.
18
Belge Başlığı
1.15. Sektörün 2013–2023 Projeksiyonu
Mobilya sektörü, küreselleĢme, teknoloji ve bilgiye kolay ulaĢım sonucu yeni bir dönemin
içinde bulunmaktadır.
Ġtalya, Almanya ve Çin‟de olduğu gibi organize, sadece mobilyaya yönelik, ihtisaslaĢmıĢ
üretim sahaları, entegre olmuĢ üretim ve bunlarla beraber çalıĢan AR-GE birimleri yapılması
hedeflenmektedir.
Üniversitelerde mobilya pazarlaması, mobilya tasarımı, genel iç mimari olarak değil tamamen
mobilyaya yönelmiĢ üretim-istihdam eğitiminin sağlanması yararlı olacaktır.
Mobilya sektörü ufuktaki hedefleri için 2023 yılını belirlemiĢtir, sektörün hacminin 2023‟de
iç pazarda 15 milyar $, ihracatta ise 3 milyar $‟a ulaĢması planlamaktadır.
Aynı büyüme rakamları devam ederse, mobilya sektörünün 2016 yılına kadar dünya
sıralamasında ilk 10 ihracatcı ülke arasında olacağı tahmin edilmektedir.
Mobilya sektöründe 2023 yılındaki hedefi olan toplam 18 milyar $ ciroya, markalaĢma ve
yeni ihracat pazarlarının artırılması ile ulaĢılacaktır.
2. SEKTÖRÜN SON ALTI AYLIK DEĞERLENDĠRMESĠ
2.1 Son Dönemdeki Sektöre ĠliĢkin Türkiye ve Dünyadaki GeliĢmeler
Türkiye'de yıllık kiĢi baĢı mobilya tüketimi 15 Euro, Avrupa ülkelerinde 60–70 Euro arası,
ABD'de ise 100 $ üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Dünya genelinde ise 340 milyar $‟lık
üretim yapıldığı varsayılmaktadır.
Dünya mobilya ticaretinde Türkiye mobilya sektörünün % 1,5 civarında payı bulunmaktadır.,
Türkiye, mobilyada dünyaya farklı Ģekillerde açılmaktadır. Ġhracat yöntemlerinden biri;
modern pazarlama teknikleriyle ulaĢılan yurtdıĢı müĢteriye yüksek miktarlı satıĢları
kapsamaktadır.
YurtdıĢında mağazalaĢarak doğrudan o ülkenin son tüketicisine ulaĢmak da bir baĢka satıĢ
stratejisidir. Diğer yandan inĢaat projeleri ile birlikte ya da münferit yürütülen dekorasyon
faaliyetleri de önemli bir kalem oluĢturmaktadır.
Mobilya, günümüzde lüks tüketim ürünü olarak algılanmayarak, daha sık yenilenen bir ürün
grubu haline gelmiĢ durumdadır. KiĢinin yaĢam tarzını yansıtması, çok fazla iĢleve sahip
olmasıyla yaĢam alanlarını rahatlatması gibi unsurlar mobilyanın daha sık yenilenen bir ürün
olmasını sağlamaktadır.
19
Küresel ekonomideki dalgalanmalar tüm sektörler gibi mobilya sektörünü etkilemiĢ
olsaBaşlığı
da,
Belge
istihdam dostu bir sektör olan mobilya sektöründe yeniden iĢe alımlar baĢlarken, üretim, satıĢ
ve kapasite kullanım oranları da yükseliĢe geçmeye baĢlamıĢtır.
Mobilya sektörü ihracatında, 2012 yılı ilk altı aylık döneminde 2011 yılı aynı dönemine göre
% 17,6‟lık bir artıĢ olmuĢtur.
31 Ocak- 04 ġubat 2012 tarihleri arasında yapılan Ġstanbul mobilya fuarına Almanya, ABD,
Brezilya, Endonezya, Hindistan, Rusya, Azerbaycan, Ġran gibi dünyanın farklı ülkelerinden
birçok ziyaretci katılmıĢtır. Sektör temsilcileri fuar ile birlikte mobilya sektörünün Avrupa ve
Asya buluĢmasının dünyada ilk kez Türkiye‟de olduğunu ifade etmiĢlerdir.
2.2 Sektörün Üretim Endeksi Değerlendirmesi
Mobilya imalatı sektöründe aylık sanayi üretim endeksi Tablo 18‟den anlaĢılacağı üzere 2011
yılı Ağustos ayında, 2010 yılı aynı dönemine göre % 29,8, Aralık ayında ise % 13,2 artıĢ
göstermiĢtir.
Tablo 18: Mobilya Sektöründe Yıllara Göre Aylık Sanayi Üretim Endeksi (2005=100.0)
AYLAR
Ocak
ġubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
YILLAR
2009
96.8
100,1
109,8
124,5
135,2
162,9
149,4
140,6
149,9
135,5
122,8
130,8
2010
127,8
123,5
134,4
144,1
159,1
146,9
148,7
134,1
110,4
150,7
119,4
135,8
2011
136,1
141,1
174,4
176,1
194,1
188,1
175,3
173,8
172,9
172,3
137,8
153,8
2012(*)
138,9
141,6
156,7
150,1
160,8
165,7
Kaynak:TÜĠK-( (*) 2012 verileri altı aylıktır.)
Mobilya sektöründe aylık sanayi üretim endeksi 2011 yılı Eylül ayında bir önceki yılın aynı
ayına göre % 56,6 artarak 172,9 seviyesine ulaĢmıĢtır. 2012 yılı ilk altı aylık dönemde 2011
yılı aynı dönemine göre ortalama % 9,5‟luk bir düĢüĢ olmuĢtur.
20
ġekil 5: Yıllara Göre Sanayi Üretim Endeksi (2005=100)
Belge Başlığı
Kaynak: TÜİK,(NACE – Rev.2 Kod 31- 2012*verileri altı aylıktır.)
Mobilya sektöründe üretim endeksi, 2009 yılında küresel krizin de etkisiyle düĢüĢ eğilimi
içerisine girmiĢtir. Endeksin 2012 yılı ilk altı aylık ortalaması, 2011 yılına göre % 9,5‟luk bir
düĢüĢ göstermiĢtir.
2.3 Sektörün Kapasite Kullanım Oranı Değerlendirmesi
Mobilya ve ahĢap sanayi, genelde küçük ölçekli çok sayıda aile iĢletmesinden oluĢmaktadır.
Bu iĢletmeler düĢük kapasite kullanım oranları ile verimsiz çalıĢtıklarından üretim maliyetleri
yüksek olmaktadır.
Mobilya sanayi kapasite kullanım oranları; 2008 yılında % 68,5, 2009 yılında 66,9, 2010
yılında 70,4 , 2011 yılında ise % 72,5 olmuĢtur.
Tablo 19: Mobilya Üretiminde Ortalama Kapasite Kullanım Oranları (%)
Yıllar
2008
2009
2010
2011
2012*
Üretim Değeri
Ağırlıklı
68,5
66,9
70,4
72,5
69,9
Kaynak: TCMB (NACE REV.2 Kod:31-2012* verileri yedi aylıktır.)
Tablo 19‟da görüleceği üzere, sektörün ortalama kapasite kullanım oranı, 2011 yılında 2010
yılına göre % 2,8 yükselmiĢtir.
21
ġekil 6: Aylık Kapasite Kullanım Oranı (Ġmalat Sanayi Ağırlıklı)
Belge Başlığı
Kaynak: TCMB (NACE REV.2 Kod:31-(2012* verileri yedi aylıktır.)
2.4 Sektörün Ġhracat ve Ġthalat Değerlendirmesi
Mobilya sektörü, imalat sanayisinde firma sayısı ve istihdam açısından öne çıkmasına rağmen
ihracattaki katkısı henüz istenen seviyede değildir. Mobilya ihracatı 2009 yılındaki ekonomik
kriz nedeniyle yaĢanan küçük düĢüĢ dıĢında, son beĢ yıldır sürekli artıĢ göstermiĢtir.
Sektörün Türkiye‟nin toplam ihracatındaki payı 2011‟da %1,2 civarındadır. Ġhracat miktarının
düĢük kalmasında sektörün iç piyasaya dönük yapılanmasının yanında modern üretim
tezgâhlarının yeterince kullanılmayıĢı da önemli bir etkendir. Finansman sorunları ve dıĢ
pazarlar konusunda bilgi eksikliği ihracatta karĢılaĢılan diğer önemli sorunlar arasında yer
almaktadır.
Küresel marka çalıĢmalarına hız veren ve ülkemiz sanayine önemli bir katkı veren mobilya
sektörü dıĢ ticaret dengesi artı olan sektörlerimizdendir.
Mobilya ihracatımızın çoğunluğu Avrupa ve Ortadoğu ülkelerine yapılmaktadır. Mobilya
ithalatı yapılan ülkelerin baĢında AB ülkeleri ve Çin gelmektedir, Çin tek baĢına 2012 yılı ilk
altı aylık verilerine göre toplam mobilya ithalatımızın % 39‟unu karĢılamıĢtır. Avrupa Birliği
ülkeleri toplam mobilya ithalatında %50‟nin üzerinde pay alarak ağırlıklı yerini korumaktadır.
Ġthal edilen baĢlıca ürün grupları; Diğer mobilyalar aksam ve parçaları, oturmaya mahsus
mobilyalar aksam ve parçaları, Ģilte mesnetleri, yatak takımı eĢyaları, tıp, cerrahi ve diĢçilikte
kullanılan mobilyalar olarak sıralanmaktadır.
22
Belge Başlığı
Tablo 20: Mobilya Endüstrisi DıĢ Ticaret Dengesi ( Bin $)
YILLAR
ĠHRACAT
(BĠN $)
ĠTHALAT
(BĠN $)
DIġ TĠCARET
DENGESĠ
(BĠN $)
HACĠM
(BĠN $)
2007
2008
2009
2010
2011
2012*
1.020.097
1.316.770
1.138.422
1.344.179
1.582.744
873.091
657.008
696.882
518.692
655.162
825.056
391.596
370.089
619.887
619.730
689.017
757.688
481.495
1.677.105
2.013.652
1.657.114
1.999.341
2.408.000
1.264.687
Toplam
7.275.303
3.744.396
3.537.906
11.019.899
Kaynak: TUİK(* 2012 yılı verileri altı aylıktır.)
2012 yılında TÜĠK ilk altı aylık verilerine göre, ihracatımız 0,87 milyar $, ithalatımız ise 0,39
milyar $ olarak gerçekleĢmiĢtir.
ġekil 7: Yıllara Göre Mobilya Ġhracatı- Ġthalatı Grafiği
Kaynak: TÜİK (*
2012 yılı verileri altı aylıktır.)
23
Belge Başlığı
2.5 Sektörün Ciro Endeksi Değerlendirmesi
Mobilya sektöründe aylık ciro endeksi 2011 yılı Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına
göre % 29,7 Ekim ayında ise % 27,2 artıĢ göstermiĢtir. Aralık ayında bir önceki yılın aynı
ayına göre % 22,6 artıĢ gösteren endeks 231,6 seviyesine ulaĢmıĢtır.
ġekil 8: Mobilya Sanayi Ciro Endeksi (2005=100)
Kaynak: TÜİK (NACE – Rev.2.1-2012* verileri altı aylıktır.)
KAYNAKÇA
CSIL 2008-2010 Dünya Mobilya Sektörüne BakıĢ Raporu
2007-2013 DPT 9. Kalkınma Planı Ağaç Ürünleri ve Mobilya Sektörü Raporu
Ekonomi Bakanlığı DiĢ Ticaret Verileri
ĠGEME Mobilya Sektör Raporu 2009
MOBSAD Sektör Raporu (2009)
MOSDER Sektör Verileri
OAĠB Değerlendirme Raporu (2011)
TCMB Ġmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı Aylık Toplu Sonuçları
Türkiye Ġhracatçılar Meclisi 2011 Yılı Sektörel Öneriler
TOBB Mobilya Sektör Meclis Raporu (2010)
Türkiye Ġstatistik Kurumu Veri Tabanı
24

analizi - OREMDER

Transkript

Benzer belgeler

BEŞGEN Mobilya

Özel röportajın devamını okumak için tıklayınız

NdesigN Mobilya, Workcube e-furniture çözümü ile üretim

A. DECOREXPO ŞABLON

tepe home bayilik kanalıyla büyümeye devam edecek

Avrasya Üniversitesi Bologna Süreci

İÇM305 Mobilya Tarihi

HABER Modacılar müşterisi Grajales`in galerisinin en ünlü tasarımcısı

stanbul Mobilya Fuarı`na Yurt Dışından Yoğun ilgi - Ite

Fuar Broşürü