Ses ve video Eklemek - BITEFO FETHIYE 2007

A-PDF Split DEMO : Purchase from www.A-PDF.com to remove the watermark
7
Ses ve Video
Eklemek
Bir zamanlar “ses”, CD-ROM ülkesinin tek vatandaşıydı. Ses bu ülkede yapayalnız
yaşıyordu ve bir gün ülke dışına çıkmaya karar verdi. Çok geçmeden yolu World Wide
Web’e düştü. Fakat çok büyük olması ve indirme sürelerini çok uzatması yüzünden World
Wide Web’de işlerin aksamasına neden olduğunu fark etti. Herkesi mutlu edebilmek için
karakterini değiştirerek MIDI ve MP3 formatlarına büründü. O artık sıkıcı bir arka plan müziği
değildi, çünkü bu yeni haliyle kullanımı çok daha rahattı ve artık geri bildirim, öğrenme ve
geliştirme amaçlarıyla kullanılıyordu. Ve daha da önemlisi Web artık gerçekten insanlara
mutluluk veren bir yer haline gelmişti.
Video ve ses
Tech Bookstore
Web sitesini
çok daha çekici
k lacaktı
kı
lacakt r
Sonra sesin kendisinden çok daha büyük olan kuzeni ortaya çıktı. Onu hepiniz video adıyla
tanıyorsunuz. Video gerçekten de büyüktü (burada popülariteden değil, bant genişliği’nden
bahsediyoruz). Ayrıca video müşkülpesent bir yapıya sahipti; çünkü videoların bazıları sadece
QuickTime’la, bazıları sadece Windows Media Player’la, bazıları da sadece RealPlayer’la
çalışıyordu. Video, bir Web tasarımcısı için ÇİN (Çok İyi bir Neden) olmadıkça kullanımı pratik
olmayan ÇZD (Çok Zekice bir Fikir) idi. Ancak bu düşünce uzun bir süredir geçerliğini yitirmiş
durumda.
Video ve sesin Web’deki yerlerini sağlama almakla uğraştıkları süre zarfında Macromedia
Flash Player adındaki bir araç sessiz sedasız ortaya çıkarak ortalama ev kullanıcılarıyla
ahbaplık etmeye başladı. Başlangıçta Flash Player içinde ses ve videoyu uyumlu bir
şekilde kullanamıyordu, ama bu durumu gören Macromedia’nın sihirbazları sihirli geliştirme
değneklerini sallayarak Flash Player’ı yarattı. Şu anda dünya üzerindeki hemen her bilgisayarda
bulunan Flash Player sadece sese hayat vermekle sınırlı kalmıyor, ayrıca sesi çeşitli karmaşık
yöntemlerle kontrol de edebiliyor. Dahası, Flash Player kısa bir süre içinde videoları da kontrol
etmeye başladı. Ve Web yine insanlara mutluluk veren bir yer haline geldi.
Bu derste, sadece Macromedia Flash 8 Basic’te en çok kullanılan özelliklerini tanıyarak ses
ve videoyla çalışacaksınız. Ders kapsamında çeşitli sesler ithal edecek ve düzgün bir şekilde
duyulmalarını sağlamak için bunların belirli özelliklerini değiştireceksiniz. Ayrıca bu derste
belgenizin Timeline’ında oynatmak üzere bir video ithal edeceksiniz. Sizin elinizde sihirli
bir geliştirme değneği olmadığı için ses ve videoları özelleştirme işlemini eski usullerle, yani
elle yapmanız gerekecek. Bunların dışında, ses ve videolarla ilgili yapılması ve yapılmaması
gerekenleri öğreneceksiniz. Çünkü bu iki kuzenin kullanılması söz konusu olduğunda bir şeyi
kullanabiliyor olmak, onu kullanmak zorunda olmanız anlamına gelmez.
Bu Derste Öğrenecekleriniz
Bu derste şunları öğreneceksiniz:
• Ses ithal edeceğiz.
• Bir düğmenin Timeline’ına ses ekleyeceğiz.
• Ana Timeline’a ses ekleyeceğiz.
• Sesleri özelleştireceğiz.
• Video ithal edeceğiz.
• Videoları kodlayacak ve sıkıştıracağız.
Yaklaşık Süre
Bu dersi yaklaşık 1 saatte tamamlayabilirsiniz.
186 DERS 7
Gerekli Dosyalar
Ortam Dosyaları:
lesson07/assets/video1.mov
lesson07/assets/video2.mov
lesson07/assets/video3.mov
lesson07/assets/sound.mp3
lesson07/assets/click.wav
Başlangıç Dosyaları:
lesson07/start/bookstore10.fla
Tamamlanmış Dosyalar:
lesson07/complete/bookstore11.fla
lesson07/complete/video1.fla
lesson07/complete/video2.fla
lesson07/complete/video3.fla
lesson07/complete/sound.fla
Ses ve Video Kullanmak
Ses ve video günümüzde pek çok uygulama için neredeyse vazgeçilmez birer öğe haline gelmiştir.
Ses çoğunlukla bir geribildirim mekanizması olarak kullanılmaktadır ve bir işlemi tamamlamak
için gereken talimatları sağlayarak veya e-öğrenim uygulamalarında doğru ya da yanlış cevabı
seçtiklerini bildirerek kullanıcılara bir şeye tıklayabileceklerini ya da tıkladıklarını gösterir.
İnternet’te eğlenceden videokonferansa (bunların hepsini Flash’la gerçekleştirmek mümkündür)
kadar her yerde kullanıldığını gördüğümüz video da aslında benzer amaçlarla kullanılır. Ses ve
video birlikte uygulamalarınızı daha üst seviyeler taşır ve bunu yaparken son kullanıcı deneyimini
geliştirmekle kalmaz, ayrıca başka türlü sunulması mümkün olmayan bazı bilgileri sunarlar.
Ses eklemek, özellikle siteniz görme zorluğu çeken insanlara yönelikse çok faydalı olacaktır. Bir
SWF dosyasına sesli ipuçları ekleyerek (basılması gereken tuşları bildiren ya da metinleri okuyan
yardımcılar gibi) ziyaretçilerinizin sitenizden daha rahat faydalanmasını sağlayabilirsiniz. Serbest
olarak çalışan bir müzisyen için şarkılarından birine ait bir MP3 örneği oluşturabilir ya da bir
firmanın Web sitesi için, site yüklenirken çalınacak şekilde o firmanın cıngılını ekleyebilirsiniz. Bir
siteye uyduruk ya da sinir bozucu bir müzik eklemek çok basittir, ancak bu, insanların siteye ilgisini
azaltır. Sitenizi arkadaşlarınıza ve diğer insanlara test ettirerek onların tavsiyesi doğrultusunda
gereksiz fazlalıklardan kurtulabilir ve SWF dosyalarınızda ses ve video kullanımı için daha yaratıcı
ve farklı yöntemler bulabilirsiniz. Sesler ve videolar belgenizin dosya boyutunu önemli ölçüde
artıracağından bu öğeleri kullanmanızın sizin tarafınızdan ve ziyaretçileriniz tarafından harcanacak
bant genişliğine değdiğinden emin olmalısınız.
SES VE VIDEO EKLEMEK 187
Sesleri ve Videoları Düzenlemek
Pratik olarak uygunsa, ithal etmeden önce sesleri ve videoları harici editörlerde düzenleyebilirsiniz.
Flash 8’de ses kontrolü dışında ses düzenleme özelliği yoktur. Ancak Flash 8 temel video düzenleme
becerilerine sahiptir. Yeni bir video dosyasını aktarırken bu dosyayı düzenleyebilir ve/veya
sıkıştırabilirsiniz. Videodan kısa klipler oluşturabilir, karelerin büyüklüğünü kırparak küçültebilir,
görüntülerin renklerini düzeltebilir ve sonra bunların hepsini birleştirebilirsiniz. Ancak Final Cut Pro,
Adobe Premier ya da Avid Express gibi bir video düzenleme yazılımının kullanılmasını gerektiren
geçişler ya da başka özel efektler yaratamazsınız.
Bu, videolarınızı basitle çok karmaşık arasında farklı yöntemlerle düzenlemenizi sağlayan ucuz veya
ücretsiz çözümler olmadığını göstermez. Windows Movie Maker 2, video dosyalarınızı hızlı ve kolay
bir şekilde düzenlemenizi sağlar ve aynı zamanda ücretsiz bir yazılımdır (fakat sadece Windows
XP sürümü mevcuttur). QuickTime Pro da çok makul, aynı zamanda faydalı bir yazılımdır ve çok
basit video düzenleme ve sıkıştırma işlemleri yapmanızı sağlar. OS X kullanıcıları da iMovie’den
faydalanabilir. Bu ücretsiz ya da neredeyse ücretsiz editörler, yavaşça belirme (fade-in), yavaşça
kaybolma (fade-out), geçişler, basit filtreler ve temel renk değiştirme ve düzeltme fonksiyonlarıyla
ilgili bütün ihtiyaçlarınızı karşılar. Daha gelişmiş ya da profesyonel düzeyde video düzenleme ve
kurgu işlemleri için After Effects, Avid Express DV ya da Final Cut Pro gibi programları alabilirsiniz.
Bu tür yazılımlarla daha ayrıntılı ve kontrollü renk düzeltme ve kurgu işlemleri gerçekleştirebilirsiniz.
Medya Öğelerini Kullanırken Sorumlu Davranmak
Ses ve video eklerken bazı önemli kararlar vermeniz gerekir. Ziyaretçileri hesaba katmak da önemli
noktalardan biridir. Bazı ziyaretçiler çaldığınız müziği dinlemek zorunda kalmayı istemeyebilir
(bir ses döngüsünün kullanıldığı durumlarda buna sıkça rastlanır). Ziyaretçileriniz genel bir ayar
kullanıyor ve başka müzikler dinliyor olabilir. Bu nedenle, en azından arka plan sesleri için bir
kapatma (Off) düğmesi eklemeniz iyi olacaktır. Ses kontrol araçları ya da Duraklatma/Çalma
(Pause/Play) geçiş kontrolleri de faydalı olur. Bu şekilde sorumlu bir davranış ziyaretçilerinizi daha
çok memnun edecektir.
Ses ve video dosyaları genellikle çok büyük oldukları için, bir ilerleme çubuğu gibi bir araç kullanarak
ziyaretçilere ne kadar veri aktarılması gerektiğini bildirmelisiniz. Eğer söz konusu dosya büyükse
(bizim video dosyamızda olduğu gibi) içeriğin indirildiğini bir şekilde göstermelisiniz, böylece
sayfanıza geldiklerinde ziyaretçilerinizin hiçbir şey olmadığını düşünmelerini engellemiş olursunuz.
Videonuza ses de ekleyebilirsiniz. Bu durumda, düğmeler ya da sürgüler aracılığıyla sesi kontrol etme
imkânı sunmalısınız.
188 DERS 7
Sıkıştırma, Codec’ler ve Plug-in’ler
Sıkıştırma işlemiyle dosyaların boyutu küçültülür. Bunun için de, içerikte duyulması ya da
görülmesi gerekmeyen bilgileri silen karmaşık matematiksel denklemlerden faydalanılır. Böylece
kullandığınız video, ses ya da dosya daha çabuk indirilir. Ancak sıkıştırma işleminde her zaman
biraz kalite kaybı olduğunu unutmayın.
Flash’ın dışında özellikle video dosyalarını sıkıştırmak için tasarlanmış başka yazılımlar da
mevcuttur. Discreet Cleaner 6 (Mac) ya da Discreet Cleaner XL (Windows) gibi profesyonel
çözümlerin yanında QuickTime Pro gibi basit bir çözümden de faydalanabilirsiniz. Flash
düşünülerek tasarlanmış özeliklere sahip olan Sorenson Squeeze, videoları sıkıştırarak doğrudan
FLV (Flash Video) ya da SWF formatlarına dönüştürebilir.
Windows Movie Maker 2 gibi diğer programlarla videolarınızı bir video projesini ihraç ederken
sıkıştırabilirsiniz. Bu da özellikle videolarınızı Flash’ın sahip olmadığı birtakım özellikleri
kullanarak düzenlemeniz gerektiğinde faydalı olabilir.
Sıkıştırma konusuyla ilgili olarak dikkat etmeniz gereken en önemli nokta, bir
kez sıkıştırdıktan sonra sesleri ya da videoları tekrar sıkıştırmaya çalışmaktan
kaçınmaktır. Tekrar sıkıştırmak, materyalin kalitesini önemli ölçüde düşürür.
Dosyaları sıkıştırmak ve açmak için kullanılan küçük yazılım parçaları codec olarak adlandırılır.
Bir dosya İnternet üzerinden yayınlanmak üzere sıkıştırılır ve ziyaretçinin bilgisayarında
görüntülenmek üzere yine aynı codec’le açılır. Çeşitli codec örnekleri arasında Sorenson Video
3, Cinepak, QDesign Music 2 (ses), MPEG ve DivX’i sayabiliriz. Videonuzu belirli bir codec’le
sıkıştırdığınızda videoyu açmak için hem sizin, hem de videonuzu izleyecek olan kişilerin
bilgisayarında bu codec’in kurulu olması gerekir. Bazen QuickTime Player gibi bazı programlarda
belirli codec’ler de yüklenir. Ancak diğer codec’leri ziyaretçilerin ayrıca yüklemesi gerekir.
Flash, varsayılan durumda, özellikle videoları bir Flash belgesine aktarmak
için kullanılan On2 VP6 codec’ini kullanır. Bu codec Flash Video Importer’da
’
’da
yerleşik olarak bulunmaktadır. Flash 8 Sorensen Spark codec’ini de
kullanabilir.
Medya Öğelerini Çevrimiçi Olarak Sunmak
Medya öğelerini çevrimiçi olarak sunarken ziyaretçilerinizin dosyalarınızı görüntülemek için neye
ihtiyaç duyacağını ve bunların indirilmesinin ne kadar süreceğini düşünmeniz gerekir. Ses ve video
dosyaları kullanırken farklı bağlantı tiplerinde dosya boyutunu ve ziyaretçilerin bunları ne kadar
sürede indireceğini bilmek önemlidir.
SES VE VIDEO EKLEMEK 189
SWF dosyalarının aslında aşamalı olarak indirildiğini unutmayın. Yani bir SWF dosyası
ziyaretçinin bilgisayarına indirilirken, bir yandan da oynatılır. Akma (streaming) biraz farklı bir
kavramdır, çünkü aşamalı olarak indirilen bir dosyadan farklı olarak, akan sesler ve videolar
tarayıcının önbelleğine kaydedilmez. Akan seslerde ve videolarda dosya, sesi sonuna kadar
çaldıktan sonra (sesin döngüyle çalışmasını istiyorsanız) verileri tekrar indirmeye başlar. Dahası,
akan sesler ve videolar Flash Communication Server MX gibi bir sunucu uygulaması kullanmayı
gerektirir. Akan seslerle ilgili diğer bir sorun, SWF dosyasının akan sese ayak uydurmak için
acele etmesidir. Dosya akan seslere ve videoya yetişeyim derken bazı kareleri atlayabilir. Eğer bu
karelerde ActionScript kullandıysanız, o kodlar kaybolacaktır. İşin güzel tarafı, çok büyük akan
sesler ve videolar kullanmak, çok büyük dosyaların, videokonferansların ya da sesli konferansların
veya simulcast’lerin (Birinci Beyzbol Ligi gibi) sunumu için tek çözümdür.
Dosya Boyutu
SWF dosyalarınıza güzel ve ilginç içerikler eklemek konusunda özgürsünüz, ancak bunu
abartmayın. Ses, video ve benzeri bileşenler, uygulamalarınızın dosya boyutunu ciddi şekilde
artırabilir. SWF dosyasına medya öğeleri eklerken dikkatli olun. Sunum için kullanacağınız
dosyaların boyut ve bant genişliği açısından makul olup olmadığını değerlendirin. Mesajınızı
iletmenin en iyi yolu bu olabilir, ama aynı işi farklı bir şekilde yapıp dosya boyutunu örneğin
800 KB kadar küçültmeniz mümkün olabilir.
Bazı video dosyalarını İnternet üzerinden sunmak pratik bir yaklaşım değildir. Kare boyu ne
kadar büyükse, dosya boyu da o kadar büyür ve dosya boyu ne kadar büyükse, indirme süresi de
o kadar uzar. Lütfen eskilerin şu sözünü unutmayın: “Bir şeyi yapabiliyor olmak yapmak zorunda
olmanızı gerektirmez”. Bu anlamda, eğer İnternet ortamında video kullanmanız gerekiyorsa,
dosya boyunu küçük tutacak ve kontrol edebildiğiniz tüm öğeleri kontrol etmeniz gerekir. Bu
öğelerden biri de “kare boyu”dur (frame size). Kare boyu 640 x 480 piksel olan bir dijital videonun
İnternet üzerinden sunulması, bir filin incecik bir pipetin içinden gösterilmesinden farklı değildir.
Tabii ki bunu yapmanız mümkündür, ama bunun gerçekleşmesi çok uzun bir zaman alacaktır.
Örneğin 320 x 240 piksellik boyutlara sahip daha küçük bir video kullanmak daha iyi bir yaklaşım
olabilir. Büyük kare boyu kullanmanız gerekiyorsa, bu videoları CD-ROM’da sunma çözümünü
düşünmeniz gerekir. Gün gelecek ve bu çözümlere de gerek kalmayacak, fakat teknoloji bize o
günleri gösterene kadar “daha az olan daha çoktur” sloganını benimsememiz gerekecek.
Bir Belgeye Ses Aktarmak
Flash belgelerine aktarabileceğiniz pek çok farklı dosya tipi mevcuttur. Ses dosyaları aktarmak için
MP3, AIFF (Mac) ve WAV (Windows) formatlarını kullanabilirsiniz. Mac’inizde ya da PC’nizde
QuickTime kuruluysa, her iki platforma da WAV ve AIFF dosyaları ve Sound Designer II dosyaları
190 DERS 7
gibi ilâve dosya formatları da aktarabilirsiniz. MP3 dosyaları, Flash 8 Professional’da MediaPlayback
bileşeni ya da ActionScript kullanılarak dinamik olarak Flash 8 Basic’e yüklenebilir.
MP3’leri bir FLA dosyasına ithal edebilir ve belirli bir sesi Timeline’da çalabilir ya da SWF
çalışırken bir MP3 dosyasını sunucudan dinamik olarak yükleyebilirsiniz. Bir MP3 dosyasını akan
ses olarak ayarlayabilir ya da ilgili olay gerçekleştiğinde belleğe yükleyerek çalabilirsiniz.
Pek çok Flash tasarımcısı ve geliştiricisi SWF dosyalarında kullanmak üzere döngüler oluşturur
ya da bir yerlerden döngüler bulur. Döngüler, uzun süren bir ses etkisi oluşturmak (ve aynı
zamanda içeriği küçük tutarak indirme süresini kısaltmak) için güzel bir yöntemdir. Projelerinizde
kullanmak üzere İnternet’ten ücretsiz ses döngüleri bulabilir ya da ReCycle, Cakewalk Plasma
veya Acid Pro gibi bir ses yazılımını kullanarak kendi ses döngülerinizi oluşturabilirsiniz. OS X
kullananlar GarageBand’i kullanabilir.
Sorunsuzca tekrarlanabilen bir ses döngüsü oluşturduğunuzdan emin olun.
Döngülerin, dalga şekli “0 noktasından” geçerken başlaması ve bitmesi
gerekir. Bu nokta, pozitif ve negatif dalga şeklinin arasında bulunur ve burada
ses yoktur. Müziği, dalga şekli
ekli tam 0 iişaretinden geçerken keserseniz,
döngünün sonunda rahatsız edici “pıt” sesini duymazsınız.
z. E
Eğer varsa
döngünün başında ve sonunda bulunan ekstra boşlukları da kırptığınızdan
emin olun. Ölçü sayısı tek olan bir döngü oluşturmak
turmak iişinizi kolaylaştıracaktır.
Yani 4/4’lük bir ölçü kullanıyorsanız, hazırladığınız müzik beş ölçü olsun.
Müziğin düzenli olmayan yapısı, bunun bir döngü olduğunun anlaşılmasını
zorlaştıracaktır.
1. Yeni bir FLA belgesi oluşturun ve sound.fla olarak adlandırın. Bu belgeyi sabit
diskinizdeki TechBookstore klasörüne kaydedin.
Bu dosyayı ses ithal etmek ve bazı sesler üzerinde denemeler yapmak için kullanacaksınız.
Bununla birlikte, dosyayı Tech Bookstore Web sitesinde kullanmayacağınızı hatırlatmak
isterim.
2. Kitabın CD-ROM’undaki lesson07/assets yer alan sound.mp3 dosyasını sabit
diskinize kopyalayın.
Bu dosyayı sabit diskinizde istediğiniz bir konuma kopyalayabilirsiniz. Ancak bu konumu
unutmayın, çünkü bir sonraki adımda bunu kullanmanız gerekecek. Bu MP3 dosyası bir
sonraki derste oluşturacağınız tur esnasında arka planda çalacak. Ses dosyasının süresi yaklaşık
8 saniye olacak ve arka plana bir olay sesi olarak dinamik bir şekilde yüklenecek.
SES VE VIDEO EKLEMEK 191
3. File > Import > Import to Library komutunu seçin. Sabit diskinize kopyaladığınız MP3
dosyasını bulun. Dosyayı seçin ve Open (ya da Mac’te Import to Library) düğmesine
tıklayın. Sound Properties iletişim kutusunu açın.
MP3 dosyasını seçip Open (Aç) düğmesine tıkladıktan sonra ses doğrudan
rudan Flash
Flash’ın içindeki
k tüphaneye aktarılacaktır.
kü
r. K
Kütüphaneyi açın ve yeni aktardığınız MP3 ses dosyasını bulun.
Sese sağ tıklayın (ya da Mac’te Control tuşunu basılı tutarak tıklayın) ve bağlam menüsünden
Properties’i seçin. Sound Properties iletişim kutusu açılacaktır. Bu iletişim kutusunu kullanarak
sesin dışarıya
ııya aktarılmasıyla
ııyla ilgili ayarlarda değişiklik yapabilirsiniz.
192 DERS 7
4. Compression menüsünün üzerinde yer alan Use imported MP3 quality onay
kutusunun işaretini kaldırın.
MP3, Flash 8’in varsayılan ses sıkıştırma tipidir, dolayısıyla Compression menüsünde otomatik
olarak seçili durumdadır.
rr. Burada bir MP3 dosyası ithal ettiğiniz için, Flash ithal edilen ses
dosyasının kalite ayarlarını kullanmak istediğinizi düşünecektir. Bu onay kutusunun işaretini
kaldırmak
rmak size Flashtaki
Flash’
kalite ayarlarını değiştirme imkânını verir, böylece daha yüksek ya
da daha düşük kalitede bir ses elde edebilirsiniz. Sesin kalitesini yükseltmek tabii ki dosya
boyutunun büyümesine sebep olacaktır.
Yeni ses
sıkıştırma ayarını
kontrol etmek
için kullanılan
Test düğmesi
Kaliteyi değiş
i tirmek
iş
için kullanılan
Bit rate ayarı
Elde edilen ses dosyasının
büyüklüğüyle ilgili özet bilgi
MP3 sıkıştırma tipinin farklı bit rate değerlerinde nasıl sonuç verdiğini ilgili ayarı birkaç dakika
kurcalayarak test edin. Son SWF dosyasında yeni bit rate değerine sahip sesin neye benzediğini
duymak için Test düğmesine tıklayın. Siz Bit rate değerini değiştirdikçe, elde edilen MP3 dosyasının
boyuyla ilgili özet bilgiler iletişim kutusunun alt tarafında görüntülenecektir.
İşinizi bitirdikten sonra OK düğmesine tıklayarak iletişim kutusunu kapatın.
Publish Settings ileti
iletişim kutusunu kullanarak (File > Publish Settings) bütün
ihraç seçeneklerini
eneklerini ayarlayabilirsiniz. Ancak Sound Properties ileti
iletişim
kutusunda yaptığınız dosya ihraç etme ayarları daha önceki ayarları geçersiz
kılacaktır.
r. Bununla birlikte Publish Settings ileti
iletişim kutusunda “Override
sound settings” (Ses ayarlarını geçersiz kıl) seçeneğini
ini iişaretlerseniz, Sound
Properties ileti
iletişim kutusunda yapılan ayarlar geçersiz kılınır. Publish Settings
ileti im kutusu hakkında ayrıntılı bilgi için Ders 11’e
iletiş
’’e bakabilirsiniz.
5. Bir sonraki uygulamaya geçmeden önce dosyayı kaydedin.
SES VE VIDEO EKLEMEK 193
Ses Eklemek ve Sesleri Özelleştirmek
Flash’ta kullandığınız sesleri doğrudan geliştirme ortamında değiştirebilirsiniz. Flash’ın bir ses
düzenleme programı olmadığını ve ses şiddeti ve pan efektleriyle sınırlı olduğunu unutmayın.
Flash, bu derste daha önce bahsettiğimiz gerçek ses düzenleme programlarının yerini alamaz.
Ancak temel özelleştirme ve düzenleme işlemlerinde Flash’tan faydalanarak, programa aktardığınız
seslerde, çalışma alanını terk etmek zorunda kalmadan değişiklik yapabilirsiniz.
Bu uygulamada, aktardığınız sesin başında bir yavaşça belirme (fade-in) efekti oluşturacak ve giriş
kısmını kırparak seste küçük bir değişiklik yapacaksınız. Bu uygulamada da sound.fla dosyasının
üzerinde çalışacaksınız.
1. sound.fla dosyasında, Timeline üzerinde 30 ya da daha büyük numaralı bir kareyi seçin
ve F5 tuşuna basarak yeni bir kare ekleyin. Sonra sound.mp3 sesini kütüphaneden
Stage’in üzerine sürükleyin.
Dalga şeklinin Timeline boyunca uzandığını göreceksiniz, çünkü yeni kareler eklediniz. Dalga
şekli, MP3 dosyasındaki sesi temsil eder, çünkü ses Stage’de
’’de görsel olarak temsil edilmez. Çok
sayıda farklı katman içeren bir SWF dosyasıyla çalışıyorsanız, yeni bir ses eklerken bunun için
ayrı bir katman oluşturduğunuzdan emin olun. Böylece seslerinizi kolayca bulabilirsiniz.
Diğer bütün öğelerde olduğu gibi seslerin de bir anahtar kare seçili
durumdayken Stage’in üzerine sürüklenmesi gerekir. Dosyanın başında bir
anahtar kare olduğu için ses dosyası buraya yerleştirilecektir (Timeline’da
’
’da
başka anahtar kare bulunmamaktadır).
2. Timeline’da dalga şeklini içeren bir kareye tıklayın ve Properties denetçisinde yer
alan Sync açılır menüsündeki seçeneği Event olarak değiştirin. Sonra da Properties
denetçisindeki Edit düğmesine tıklayın.
Siz Sync açılır menüsündeki seçeneği değiştirdikten sonra ses, Flash belgesinde bir olay
sesi olarak ayarlanacaktır. Stream, sesin indirilirken çalınacağını gösterir. Bir sesi olay sesi
(Event) olarak ayarladığınızda bu sesin çalınabilmesi için tamamının indirilmesi gerekir. Edit
düğmesine tıkladığınızda Edit Envelope iletişim kutusu açılacaktır.
3. Dalga şeklinin daha büyük bir kısmını görmek için Edit Envelope iletişim kutusunun
alt tarafında yer alan Zoom Out (Uzaklaş) düğmesine tıklayın.
194 DERS 7
Bir dalga şeklinin görüntüsünü uzaklaştırdığınızda, sesin dalga şeklinin daha büyük bir kısmını
görürsünüz. Dalga şeklini yakından görmek isterseniz Zoom In düğmesini kullanabilirsiniz. Bu,
bir sesin başını ya da sonunu doğru bir şekilde kırpmak için çok faydalı bir özelliktir.
4. Effect açılır listesini kullanarak bir Yavaşça Belirme (Fade In) efekti ekleyin.
Edit Envelope iletişim kutusunu kullanarak pek çok şey yapabilirsiniz: Önce Effect açılır
listesinden hazır bir efekt seçebilirsiniz. Sonra da bu efekti düzenleyebilir
zenleyebilir ya da zarf
zarfın (Envelope)
içinde kanallar da kendiniz bir efekt oluşturabilirsiniz. Kanallar hoparlörleri temsil eder. Üstteki
Ü
kanalın sesi sol hoparlörden, alttaki kanalın sesi de sağ hoparlörden gelir. Kanalın orta çizgisi
sesin ortalama şiddetini gösterir.
Zarf tutamaçları
(Time In/Out Kontrolleri)
Sağ Kanal
Sol Kanal
Efekt
menüsü
Timeline
Stop (Durdur)
Play (Oynat)
Zoom In (Yakınlaş)
Ortalama Ses
Zoom Out (Uzaklaş)
Frames (Kareler)
Seconds (Saniyeler)
Küçük beyaz kareler, “zarf tutamaçları”dır ve Time In/Time Out (giriş/çıkış) kontrolleri olarak da
adlandırılırlar. Bu tutamaçları sürükleyerek seslerin başlangıç ve bitiş noktalarını değiştirebilir
ya da yavaşça belirme/yok olma (fade) ve pan efektleri oluşturabilirsiniz. Kanallardaki zarf
çizgilerinde istediğiniz yere tıklayarak yeni zarf tutamaçları ekleyebilir ya da dışarıya sürükleyerek
mevcut tutamaçları silebilirsiniz. Yaptığınız değişiklikleri dinlemek için Play (Oynat) düğmesini
kullanabilirsiniz.
İstediğimiz efekt (Fade In) seçildiğine göre OK düğmesine tıklayıp Edit Envelope iletişim kutusunu
kapatın ve ana belgeye dönün.
5. Bir sonraki uygulamaya geçmeden önce, yaptığınız değişiklikleri kaydedin.
SES VE VIDEO EKLEMEK 195
Bir Düğmeye Ses Eklemek
Flash dosyalarındaki çoğu kısa ses ve birçok uzun ses, bu ister bir sembol Timeline’ı, isterse ana
belgenin Timeline’ı olsun, doğrudan Timeline’a eklenir. Ses doğrudan bir Timeline’a eklendiğinde
ona nasıl davranması gerektiği söylenmelidir. Bir olay sesi gibi davranabilir, belirli anahtar karelerde
başlayabilir
layabilir veya durabilir ya da akabilir.
akabilir
Çalınmaya başlamadan önce olay seslerinin bütünüyle indirilmesi ve kendilerine çalmaları gerektiği
söylendikten sonra Timeline’dan bağımsız olarak çalınmaları gerekir. Bu bağımsız olarak çalınma
özelliği dolayısıyla sesin çalınmasına neden olay her gerçekleştiğinde (bir düğmenin tıklanması
ya da oynatım kafasının sesin çalınmasını isteyen bir anahtar kareye gelmesi durumunda) sesin
tamam çalınır. Sesin tamamının çalınması dışında, geçerli anda çalınıp çalınmadığına dikkat
edilmez ve sesin yeni bir örneği oluşturularak orada çalınmaya başlar. Bu da aynı sesin iki
versiyonunun zaman içinde farklı noktalarda çalınması demektir. Bu yüzden olay sesleri kısa sesler
için mükemmeldir ve çok uzun sesler için hiç uygun değildir. Düğme sesleri ve döngüler için olay
sesleri idealdir
Akan sesler uzun ses kullanmanın gerektiği durumlara çok uygundur, çünkü dosya tamamen
indirilmeden çalınmaya başlarlar. Bir ses belirli bir Timeline’daysa ve akacak şekilde ayarlanmışsa,
çalınacağı toplam süreye eşit miktarda kareyi kapsaması gerekir. Diğer katmanlardaki animasyonlar
ve görsel malzemelerin de sonuçta sesle aynı sayıda kareyi kapsaması gerekir. Böylece animasyonlar
ve sesler senkronize edilebilir.
Akan seslerin kullanıldığı senkronizasyonda Flash SWF dosyası sese ayak
uydurmaya zorlanır, çünkü ses video dışında
nda bir kartta iişlenir. Flash bu iişlemi,
animasyonu ayak uydurmaya zorlamak için bazı kareleri atarak gerçekleştirir.
Bu uygulamada, düğmelere “tık” sesi eklemek için kullanılacak bir ses dosyası aktaracaksınız.
Kendilerine ses eklemek istediğiniz düğmeler Tech Bookstore sitesinin içinde yer almaktadır.
Burada, bütün sayfalarda bulunan btnProducts, btnCompany ve btnContact düğmelerine ses
ekleyeceksiniz.
1. Sabit diskinizdeki TechBookstore klasöründe yer alan bookstore10.fla dosyasını açın
ve bookstore11.fla adıyla dosyanın yeni bir versiyonunu kaydedin.
TechBookstore klasörüne FLA dosyasının yeni bir versiyonu kaydedilecektir. Bu derste dosya
üzerinde sadece küçük değişiklikler yapacaksınız. bookstore10.fla dosyasını lesson07/start
klasörünü kullanarak da açabilirsiniz.
2. Kitabın CD-ROM’undaki lesson07/assets klasöründe yer alan click.wav dosyasını
bulun ve bu ses dosyasını sabit diskinizde herhangi bir yere kaydedin.
196 DERS 7
WAV, sıkça kullanılan bir sıkıştırılmamış ses dosyası formatıdır. WAV dosyasını Flash’
Flash a
aktaracaksınız. Bu sesi SWF dosyanızın bir parçası olarak dışarıya aktarırken sıkıştırma
ayarlarını yapabilirsiniz. WAV Windows platformunda kullanılan standart ses formatıdır. Eğer
Mac kullanıcısıysanız, click.wav dosyasını çalmak ve aktarmak için QuickTime yazılımını
kullanabilirsiniz.
Mümkün olan her yerde sıkıştırılmamış sesleri (WAV ya da AIFF dosyaları
gibi) ithal etmeye çalışın. Böylece bir SWF dosyasına dâhil edildiğinde bu
sesin yeniden sıkıştırılması gibi bir durum söz konusu olmaz.
3. File > Import > Import to Library komutunu seçerek click.wav dosyasını Flash’a aktarın.
Kütüphaneyi açarak aktardığınız ses dosyasını bulun (adı yine click.wav olacaktır) ve
kütüphanenin Media klasörünün üzerine sürükleyin.
File > Import > Import to Library komutunu seçin. CD-ROM’dan
’’dan sabit diskinize
kopyaladığınız WAV dosyasını bulun ve Open (Aç) komutunu (ya da Mac’te Import to Library
komutunu) seçin. Dosyayı aldıktan
ktan sonra Flash
Flash’taki kütüphaneyi (Library) açın, click.wav
dosyasını bulun ve kütüphanedeki media klasörünün üzerine sürükleyin.
4. Sesin özelliklerinde değişiklik yapmak için sağ tıklayıp (ya da Mac’te Control tuşunu
basılı tutarken tıklayıp) açılan bağlam menüsünden Properties’i seçin.
Properties iletişim kutusu açılacaktır. Bu iletişim kutusunu kullanarak, WAV dosyasını içeren
bir SWF dosyası oluştururken sesin nasıl yayınlanacağını belirleyebilirsiniz. Compression açılır
menüsünden ADPCM’i seçin. ADPCM, kısa sesleri İnternet üzerinden çalmak için mükemmel bir
sıkıştırma formatıdır. Sample Rate değerini 5 kHz, ADPCM Bits değerini de 3 olarak değiştirin.
Bu ses tipi için buradaki ayarlarlar yüksek kalitede sonuç verir ve dosya boyu 0.1 KB olur.
SES VE VIDEO EKLEMEK 197
5. Kütüphaneden btnProducts’ı seçin ve simgesine çift tıklayarak sembol düzenleme
moduna geçin. Timeline’a yeni bir katman ekleyin ve ismini sound olarak değiştirin.
K tüphanedeki düğme simgesine çift tıklayarak örneğin sembol düzenleme modunda
Kü
açılmasını sağlayın. btnProducts sembolü sembol düzenleme modunda açılacaktır. Burada
düğmeye ses ekleyebilirsiniz. Düğmenin içinde, her karesinde anahtar kareler bulunan bir tane
katman göreceksiniz. Düğmenin sesini yerleştirmek için yeni bir katman eklemeniz gerekir,
çünkü sesleri Timeline’da
’’da kendi katmanlarında tutmak her zaman için iyi bir fikirdir. Insert
Layer düğmesine tıklayın ve yeni katmanın ismine çift tıklayarak katmanı sound olarak
yeniden adlandırın.
6. sound katmanının Down karesine yeni bir anahtar kare ekleyin.
Down karesine, önce kareyi seçip sonra da F6 tuşuna basarak bir anahtar kare ekleyin.
Ziyaretçi düğmeye her tıkladığında down karesi “oynatılacaktır”. Yani ses, sadece düğmeye
tıklanması durumunda çalacaktır, ziyaretçi imleci düğmenin üzerine getirdiğinde değil.
7. Down karesindeki yeni anahtar kareyi seçin ve click.wav sesini kütüphaneden Stage’e
sürükleyin.
Siz Stage’in üzerine sürüklediğinizde
inizde ses (hafif
(hafifçe duyulan kısa bir tıklama sesi), düğmenin
Down durumuna eklenecektir. Yani ses, düğmeye tıklanması durumunda çalacaktır.
Karede bir dalga şekli göreceksiniz. Bu, Timeline’a bir sesin yerleştirildiğini gösterir. Stage’de
’
’de
sesi görsel olarak temsil eden bir öğe göremezsiniz ve sesin içinde bulunduğu anahtar kareden
198 DERS 7
sonra başka kare yoksa dalga şeklini zar zor görürsünüz. Daha önce de belirttiğimiz gibi,
sesleri kendi katmanlarında tutmanın en iyi yöntem olduğunu gösteren sebeplerden biri
budur, yani böylece onları daha kolay bir şekilde bulursunuz.
8. Yukarıdaki işlemi tekrarlayarak aynı sesi ana Stage üzerinde btnCompany ve btnContact
düğmelerine ekleyin. İşinizi bitirdikten sonra buttons katmanını tekrar kilitleyin.
btnProducts örneğine sesi ekledikten sonra düzenleme çubuğundaki Scene 1’e
’’e tıklayarak
ana Stage’e
’’e dönün.
n. K
Kütüphanede btnCompany ve btnContact’a ayrı ayrı çift tıklayın ve yeni
katmanlar ekleyin. Sonra da btnProducts örneğinde yaptığınız gibi tıklama (click) sesini Down
karesindeki yeni bir anahtar karenin üzerine sürükleyin.
9. Enable Simple Buttons’ı kullanarak sesi test edin.
Eklediğiniz sesi duymak için düğmeyi test etmek isterseniz, Control > Enable Simple Buttons’ı
seçin. buttons katmanının görünür durumda olduğundan emin olun ve btnProducts,
btnCompany ve btnContact düğmelerine basın. Enable Simple Buttons komutu, düğmelerinizin
sonuçta elde edilecek SWF dosyasındaki gibi davranmasını sağlar. Dolayısıyla bu, düğme sesini
test etmek için ideal bir yoldur.
İşiniz bittikten sonra Control > Enable Simple Buttons’ı seçerek bu özelliği kapatın. Enable
Simple Buttons özelliği etkin durumdayken düğmelerinizi taşıyamaz ve seçemezsiniz. Buttons
katmanınızı tekrar gizlediğinizden emin olun.
10. Çalışmanızı kaydedin.
Böylece kitap mağazası sitesine ilk ses efektlerinizi eklemiş oldunuz.
SES VE VIDEO EKLEMEK 199
Flash’a Video Aktarmak
FLA dosyasına ses aktarmayı öğrendiğinize göre, bir adım daha ilerleyerek bir FLA dosyasına video
eklemenin zamanı geldi. Flash Basic 8, video dosyaları ithal etmenizi ve gömmenizi, aynı zamanda
dosyayı alırken videoyu çok basit şekilde düzenlemenizi de mümkün kılar. Tek video dosyasını küçük
klipler halinde düzenleyebilir ya da bütün dosyayı düzenlemeden alabilirsiniz. Her iki durumda da
videonun sıkıştırma (ya da ihraç) ayarları üzerinde ciddi bir kontrol imkânına sahipsiniz.
Video ithal etmeden önce dikkat etmek gereken diğer bir önemli nokta da, ithal işlemi öncesinde
ya da sırasında düzenleme ve sıkıştırma işlemleri üzerinde sahip olunduğunuz kontrol imkânıdır.
Daha fazla kontrol imkânı, genellikle daha iyi sıkıştırma elde etmek ve bu arada dosya boyunu
kabul edilebilir bir kalite düzeyiyle dengelemek anlamına gelir. Sıkıştırma üzerinde yeterli düzeyde
kontrol sahibi olsanız bile (iyi bir codec’le birlikte), videonun dosya boyutu yine büyük kalabilir
(her karede bulunan veri miktarından dolayı). Videolarınızı düzenlemeye ya da sıkıştırmaya
başlamadan önce aşağıdaki noktalara dikkat edin.
• Videonuzu kırpın: Görüntünün başındaki ve sonundaki boş alanların dosya boyutunu
büyüttüğünü aklınızdan çıkarmayın. Bu nedenle, Video Import Wizard iletişim kutusunu
kullanırken (sonraki uygulamalarda kullanacaksınız)
z) Flash
Flash’ın düzenleme özellikleriyle
videonun başındaki ve sonundaki fazlalık bölümleri sildiğinizden emin olun (eğer ithal
etmeden önce silmediyseniz).
• Yaptığınız ayarları test edin: Eğer dosya boyu çok önemliyse, farklı ithal ayarlarını ve
kalite seviyelerini kullanmayı denemelisiniz. Bütün video görüntüleri birbirinden farklıdır
ve dolayısıyla bunların sıkıştırılması ve açılması da farklıdır. Bu da videodaki renkler,
hareketler ve efektler gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Videonuz ithal ettiğinizde görüntüsü
iyiyse, ayarları değiştirerek orijinal dosyayı biraz daha sıkıştırmayı deneyin (örneğin daha
düşük bir kalite ayarı ya da daha az anahtar kare kullanarak). Yine iyi bir video görüntüsü
ve bunun yanında daha düşük bir dosya boyutu elde edebilirsiniz.
M mkünse geçiş efektlerini, gürültüleri ve hareketleri sınırlı tutun: Geçiş (fading) efektleri,
• Mü
hem yavaşça belirme (fade-in), hem de yavaşça kaybolma (fade-out) efektlerini, ayrıca bir
video klibinden başka bir video klibine geçerken kullanılan geçiş efektlerini (buna crossfading denir ve videonuzu başka bir programda düzenlediyseniz bunu kullanabilirsiniz)
kapsar. Gürültü (noise), görüntülerinizin fazla aydınlatılmaması durumunda her karede
karşınıza çıkabilen lekelere verilen isimdir. Hareketli görüntülerde de (rüzgârda sallanan
ağaçlar gibi) benzer şekilde, hareket eden birçok piksel bulunur. Bütün bu faktörler genellikle
görüntünün dosya boyunun büyümesine sebep olur. Aynı kamerayla çekilmiş, kare boyutları
ve uzunluk açısından aynı iki video klibinin dosya boyutu bu faktörlere bağlı olarak farklı
olabilir. Ayrıca görüntünün sıkıştırılmasında da zorluklar yaşanır. Bu durumda genellikle
daha fazla anahtar kare eklemeniz ve daha yüksek bir kalite ayarı kullanmanız gerekir.
Görüntülerdeki geçiş efektlerini ve hareketleri ortadan kaldıramıyorsanız ya da gürültü miktarını
azaltamıyorsanız, klibi sıkıştırırken daha fazla video anahtar karesi eklemeyi unutmayın (daha
200 DERS 7
sonra sıkıştırma ayarlarını yaparken anahtar karelerle ilgili de bir ayar göreceksiniz). Ne kadar fazla
anahtar kare eklerseniz, videonuz o kadar iyi görünür. Bununla birlikte, sıkıştırıldıktan sonra klibin
dosya boyunun da büyük olacağını unutmayın.
Sıkıştırılmış bir videoyu tekrar sıkıştırmayın. Bir videoyu her (tekrar) sıkıştırışınızda daha fazla kalıntı
(artifact) oluşur ve kalite düşer. Kalıntı oluşması, videoda blokların ve piksellerin belirginleşmesi
anlamına gelir; bu da kötü ve kalitesiz bir görüntü oluşturur. Orijinal görüntünüz zaten sıkıştırılmış
olduğu için muhtemelen blok şeklinde kalıntılar içerir. İkinci sıkıştırmada blok şeklindeki artıkların
sayısı artar ve kalite seviyesi düşer. Video dosyalarını her zaman en düşük oranda sıkıştırmaya çalışın.
Bir Timeline üzerinde bir videoyla çalışıyorsanız, bunun Flash’taki Timeline’dan
’
’dan
farklı olduğunu unutmayın. Doğrudan Flash’a
’’a aktarılan normal bir videonun
üzerinde çalışıyorsanız, videonun kendisine kod ya da anahtar kare
ekleyemezsiniz. Ama videoyu bir movie clip’e
’’e ekleyebilir ve buna ActionScript
kodu ekleyebilirsiniz.
Şimdiki uygulama için dışarıdan Tech Bookstore sitesinin tur sayfası için kullanacağınız bir videoyu
aktaracaksınız. Bu uygulamadan sonra birkaç video daha eklemeniz gerekecek. Bu nedenle daha sonra
bu uygulamaya tekrar dönmeniz gerekecek (tabi eğer bütün adımları hatırlamazsanız).
1. video.fla adında yeni bir dosya oluşturun ve bunu sabit diskinizdeki TechBookstore
klasörüne kaydedin. Stage büyüklüğünü 320 x 179 olarak değiştirin.
Videoları Flash’a gömecek ve sonra yayınlayacaksınız. Sonraki derslerden birinde, oluşturduğunuz
SWF dosyalarını dinamik olarak yükleyeceksiniz; bu yüzden Stage büyüklüğünün ve videonun
boyutlarının birbirini tutmasını istiyoruz. İthal edeceğiniz MOV dosyalarının genişlik ve yükseklik
değerleri sırasıyla 320 ve 179.
2. Kitabın CD-ROM’undaki lesson07/assets klasöründe yer alan video1.mov dosyasını
bulun ve sabit diskinizdeki TechBookstore klasörüne kopyalayın. video1.fla dosyasında
fps değerini 15 olarak değiştirin.
Dışarıdan video alabilmek için Mac’te QuickTime’ın 4 ya da daha yeni bir sürümünün, PC’de DirectX
7 ya da daha yeni bir sürümünün kurulu olması gerekir. CD-ROM’daki lesson07/assets klasöründe
bulunan video1.mov dosyasını seçin ve sabit diskinize kopyalayın.
Bu video dosyasında herhangi bir ses bulunmamaktadır. Bununla ilgili bir
uyarı görebilirsiniz. Video dosyalarıyla birlikte, daha önce ithal edilen sesi
kullanacaksınız. Dışarıdan ses içeren bir video ithal ettiyseniz, düzenleme
ortamında belgenizin üzerinde çalışırken bu sesi duyamazsınız. Bu sesi, sadece
belgenizi test ederken ya da SWF dosyasını yayınladığınızda duyabilirsiniz.
Properties denetçisini kullanarak video1.fla dosyasının fps değerini 15 olarak değiştirin.
SES VE VIDEO EKLEMEK 201
3. File > Import > Import Video komutunu seçin ve sabit diskinizdeki video1.mov dosyasını
bulun.
Import Video iletişim kutusunu açtığınızda Select Video bölümüyle karşılaşacaksınız.
Select Video bölümünü kullanarak bilgisayarınızda mevcut olan bir video dosyasını ithal
edebilir ya da bir Web sunucusuna yüklenmiş bir video dosyasını işaret edebilirsiniz. Bu
iletişim kutusu bir tür sihirbaz uygulamasıdır ve siz bir ithal seçeneğini belirledikten sonra her
noktada videoyu nasıl kullanmak istediğinizle ilgili olarak farklı adımlar ve farklı seçenekler
sunar. Aslında videoyu fiziksel olarak belgenin Timeline’ına aktaracaksınız ve bu da dosyayı
asıl SWF dosyasına gömecektir.
Kitapta sadece Flash 8 Basic incelendiği için FLV formatı ele alınmamıştır.
Flash 8 Professional’da,
’
’da,
özel olarak FLV video formatıyla çalışmak üzere
tasarlanan birçok bileşen bulunmaktadır.
Import Video iletişim kutusundaki Choose (Seç) düğmesine tıklayın, Import Video iletişim
kutusunu kullanarak sabit diskinizdeki video1.mov dosyasını seçin ve ardından Open (Aç)
düğmesine tıklayın. Bir sonraki seçeneğe geçmek için Continue düğmesine tıklayın.
202 DERS 7
4. Video dosyasını Flash belgesine gömme seçeneğini işaretleyin ve ardından Continue
düğmesine tıklayın.
Videoyu nasıl alacağınızı seçtikten sonra Deployment bölümüne geçersiniz. Bu bölümde video
dosyasını nasıl sunacağınızı belirlersiniz.
Videoyu gömmek, aşamalı olarak indirmek, akıtmak ve ihraç edeceğiniz SWF dosyasına bağlamak
arasında seçim yapabilirsiniz. Eğer dosyayı gömerseniz, ActionScript kullanarak videoyu
SES VE VIDEO EKLEMEK 203
düzenleyebilir ve kontrol edebilir ya da videoyu kontrol etmek için kullanabilen düğmeler
ekleyebilirsiniz. İşinizi bitirdikten sonra Continue düğmesine tıklayın.
FLV dosyalarını SWF dosyanız çalışırken Flash’a
’’a dinamik olarak da
yükleyebilirsiniz. Bu durumda dosyayı SWF dosyasına gömmeniz gerekmez.
Bunun yerine, dosyayı belirli bir olay gerçekleştiğinde (ziyaretçinin belirli
bir düğmeye tıklaması gibi) SWF dosyasına yüklemek için ActionScript
kullanabilirsiniz. Daha sonra video dosyasını kontrol etmek için ActionScript ya
da diğer kontrol araçlarını kullanabilirsiniz.
5. Embed the Entire Video (Tüm Videoyu Göm) radyo düğmesini işaretleyin ve ardından
Next düğmesine tıklayın.
Deployment bölümünden sonra Embedding (Gömme) bölümü gelir. Bu bölümde gömülü
videonuzun Flash 8 belgesinde nasıl değerlendirileceğini belirlersiniz. Gömülü videonun bir
movie clip sembolü olarak ya da grafik sembol olarak değerlendirilmesi veya gömülü video olarak
bırakılması arasında tercih yapabilirsiniz. Ayrıca varsayılan durumda videonun bir örneğini
Stagee
Stage’
’’e yerleştirmeyi de tercih edebilirsiniz. Eğer bu seçeneğin işaretini kaldırırsanız, videonun
belgede yerleştirileceği konum konusunda daha seçici olmanızı tavsiye ederiz.
Bu aşamada doğrudan tüm videonun sıkıştırılması ve ithal edilmesi işlemine geçebilir ya da önce
videoyu düzenleyebilirsiniz. Videoyu düzenlemek büy
ü ük
üy
k bir videodan k
küçük video klipler elde
etmenizi sağlar ve bu çok kullanışlı bir özelliktir. Yani videonun tamamını ithal etmeniz gerekmez
ve görüntünün ihtiyaç duymadığınız kısımlarını atarak dosya boyundan tasarruf edebilirsiniz.
Çoğu durumda videoyu Flash’a
’’a almadan önce uygun bir video düzenleme
programıyla düzenlemek daha hassas çalışma
ma imk
imkânı sağlar, çünkü
Flash’taki video düzenleme
zenleme iişlemi, videonun küçük parçalara ayrılması
şeklindedir. Bu seçeneğe her zaman sahip olamayacağınızı da unutmayın,
dolayısıyla bahsettiğimiz bu özelliği bu kitapta kullanmayacak olsanız bile
aklınızdan çıkarmayın.
204 DERS 7
Bir sonraki uygulamada Flash 8 Basic’in kodlama ayarlarını göreceksiniz. Bu ayarlar, ithal
edilirken videonun dosya boyunu ve kalitesini kontrol eder. Sihirbazı kapatmayın, çünkü
henüz onunla işimiz bitmedi.
Videonun Kodlanması
Videolarınızı Flash belgelerine aktarırken videonun sıkıştırılmasıyla (ya da kodlanmasıyla) ilgili
belirli şeyleri kontrol edebilirsiniz. Flash, Sorenson Squeeze (bu yazılım Spark Pro codec’ini
kullanır ve video sıkıştırmak için müthiş bir araçtır) gibi yazılımların sağlayabildiği bütün kontrol
seçeneklerini içermez. Flash’ta Spark codec’ini kullanılır (temel sürüm) ve Flash 8 Player için video
ihraç ederken On2 VP6’yı (varsayılan seçenektir) kullanabilir. Codec On2 Technologies tarafından
üretilir ve alfa kanalı desteği sunmak gibi bir avantaja sahiptir.
Renkli, düz
z alanlar
alanların sıkış
k tırı
kış
r lması çok daha zordur. Bir videoyu kodlarken
rı
piksel bloklar
blokları haline görüntülenecek ilk alan bunlardır, çünkü bu alanlar
alanları
sıkış
k tırmak zordur. Daha fazla anahtar kare ekleyerek ve Quality seçeneğini
kış
daha yüksek bir değere ayarlayarak bu sorunu çözebilirsiniz, ama genel dosya
boyunda da ciddi bir artışa yol açarsınız.
1. Import Video iletişim kutusundaki Encoding (Kodlama) bölümünde Advanced
düğmesine tıklayarak kodlama seçeneklerini görüntüleyin.
SES VE VIDEO EKLEMEK 205
Gelişmiş ayarların bulunduğu Advanced kısmında videonun ithal edilirken kodlanmasıyla ilgili
daha fazla kontrol imkânı sunulur. Burada, video kodlayıcısını değiştirmeyle ilgili seçeneklerin
yanında anahtar kare aralıkları ve kaliteyle ilgili de bazı ayarlar bulunur.
2. Eğer seçili değilse On2 VP6 video kodlayıcısını seçin. Kare hızını (frame rate) kaynak
dosyanınkiyle uyumlu olacak şekilde ayarlayın ve anahtar kare aralığını (Keyframe
Interval) Automatic olarak ayarlayın.
Kare hızını ve anahtar kare aralığını belirlemek, video kodlamanın bir bölümünü oluşturur.
Varsayılan durumda Flash 8, kodlanacak videonun kare hızını, asıl kodladığınız kaynak videonun
hızıyla aynı olacak şekilde ayarlar. Bu, en iyi yaklaşım olarak kabul edilir. Kare hızı, dosya boyundan
ziyade daha çok performansla ilgili bir konudur, çünkü videonun işlemci kullanımına bağlı olarak
kendi Timeline’ı üzerinde hareket etmesi gerekir. Kare hızı ne kadar yüksekse, işlemci o kadar
yorulur. Bununla birlikte, çok iyi bir sebebiniz yoksa kodlama esnasında kare hızını değiştirmeniz
tavsiye edilmez, çünkü asıl dosyada beklenmeyen sonuçlarla karşılaşabilirsiniz. Video konusunda
yeterli tecrübeye sahipseniz, bu konuyla ilgili tehlikeli noktaları bilirsiniz ve kare hızını değiştirmek
sizin takdirinize kalır. Biz burada kare hızını varsayılan ayarında bırakıyoruz.
Anahtar kare aralığını otomatik olarak ayarlarsınız. Videoda anahtar kareler, veri içeren video
kareleridir. Bir video dosyasında ne kadar çok anahtar kare varsa, dosya boyutu o oranda büyük
olur. Varsayılan durumda Flash, bir videonun her iki saniyesinde bir anahtar kare ekler. Bu oran,
üzerinde çalıştığımız bu dosya için normalden fazladır.
206 DERS 7
3. Quality seçeneğini Medium olarak ayarlayın.
Kalite (Quality) ayarı videonun sadece oynatım sırasındaki görüntüsünü etkilemez, ayrıca sonuçta
elde edilen dosyanın boyunu ve oynatım performansını da etkiler. Genelde kalite ne kadar
yüksekse, dosya boyu o kadar büyük olur ve son kullanıcının bilgisayarındaki sistem kaynakları da
o oranda fazla kullanılır.
Kaliteyi, açılır listeden Custom’ı seçerek ve veri hızını (data rate) değiş
i tirerek
iş
özel olarak ayarlayabilirsiniz. Veri hızı ne kadar düşükse dosyanın kalitesi o
kadar düşük olur, ama dosya boyu da küçülür. Farklı ayarları deneyin. Hiçbir
zararı olmaz.
4. Continue düğmesine tıklayın.
Bu noktada, yaptığınız seçimlerle ilgili bilgi veren bir özet sayfasıyla karşılaşırsınız. Eğer herhangi
bir şeyle ilgili olarak fikrinizi değiştirirseniz, Go Back (Geri) düğmesine tıklayın ve gereken
değişiklikleri yapın.
5. Videoyu ithal etmek ve kodlamak için Finish (Bitir) düğmesine tıklayın. Properties
denetçisini kullanarak video örneğini x ve y koordinatları 0 olan konuma yerleştirin.
Videoyu gömmeyi tercih ettiğiniz ve bir örneğini ana belgenin Timeline’ına yerleştirdiğiniz için
Timeline’ınız genişleyecek ve video, oynamasına yetecek sayıda kareye sahip olacaktır. Bu şekilde
SES VE VIDEO EKLEMEK 207
kullanıldığında, gömülen video bir grafik sembolüne çok benzer. Ebeveyn Timeline (burada ana
belgenin Timeline’ı) hareket etmiyorsa, video oynamaz.
Şu anda videonuz ana belgenin Timeline’ında olduğu için onu neredeyse bir movie clip gibi kontrol
edebilirsiniz. Kullanıcıların ileriye atlayarak “bölümler”e geçmesini istiyorsanız etiketli karelere
atlamayı sağlayan bir ActionScript kodu ekleyebilir ya da düğmeleri kullanarak videoyu Durdurma,
Başlatma, Duraklatma (Stop, Start, Pause) seçeneklerini sunabilirsiniz.
Stage’de video örneğini seçin, x ve y koordinatları 0 olan konuma yerleştirerek tüm Stage’i
kaplamasını sağlayın.
208 DERS 7
6. File > Publish Settings’i seçerek belgeyi yayınlayın.
Dosyayı yayınladığınızda videoyu içeren bir SWF versiyonu oluşturulur. Bu SWF dosyasını sonraki
derslerden birinde videoyu dinamik olarak yüklemek için kullanacaksınız.
File > Publish Settings’i seçin ve Formats sekmesindeki HTML seçeneğinin işaretini kaldırın.
Publish düğmesine tıklayarak dosyayı yayınlayın ve ardından OK düğmesine tıklayın. Dosyayı
kaydedin ve kapatın.
7. video2.swf ve video3.swf dosyalarını oluşturmak için önceki iki uygulamada verilen
adımları tekrarlayın.
İki yeni FLA belgesi oluşturun ve bunları sırasıyla video2.fla ve video3.fla olarak adlandırın.
Bu uygulamada verilen tüm adımları uygulayarak video2.mov ve video3.mov dosyalarını
karşılık gelen dosyalara aktarın. Dosyaların her birini yayınladığınızdan emin olun ve bir
sonrakine geçmeden önce öncekini kaydedin ve kapatın.
SES VE VIDEO EKLEMEK 209
Bu Derste Öğrendiklerimiz
Bu derste şunları öğrendiniz:
• İnternet’te ortam varlıklarının kullanılması konusunda bilgi edindik (Sayfa 187–190).
• Ses dosyalarının nasıl ithal edildiğini öğrendik (Sayfa 190–193).
Flash ta belirli bir sesi özelleştirdik (Sayfa 194–195).
• Flash’
• Üç düğmeye ses ekledik (Sayfa 196–199).
• Import Video iletişim kutusunu kullanarak bir videoyu ithal ettik (Sayfa 200–205).
Flash taki sıkıştırma ayarlarıyla ilgili ayrıntıları öğrendik (Sayfa 205–209).
• Flash’
210 DERS 7