Final için çalışma kağıdına buradan ulaşabilirsiniz.

Transkript

BİLGİSAYARLI MUHASE DERS NOTU
LUCA MMP VE LUCA NET
YRD.DOÇ.DR.AHMET AKTÜRK
2016
LUCA MMP-LUCA NET DERS NOTLARI----------------------------------------------YRD.DOÇ.DR.AHMET AKTÜRK
Sınav Hakkında: Süre 30 dakikadır. Her soru eşit puanlıdır. İşaretlemelerinizi
lütfen optik forma ve kâğıdı yıpratmadan yapınız. Kağıtta sadece optik forma
işaretleme yapınız. Sınav kağıdının ön yüzüne (soruların üstüne) lütfen
karalama yapmayınız. Başarılar.
Yrd.Doç.Dr.Ahmet AKTÜRK
[email protected]
2
BÖLÜM 1 (MMP)

Kitap Meselesi

Devamsızlık Meselesi

İnternetteki Notlar
o www.ahmetakturk.com
o [email protected]

Sektördeki Önemli Şirketler
o Luca, Logo, Eta, Netsis, Mikro, Link

Hangi Tür İşletmelerde Kullanılmaktadır?

Ön Büro Muhasebe Ayrımı Nedir?

Diğer Programlar Ve Ticari Sistem

Programların Birbirine Benzemesi

İşleyiş Hakkında Genel Bilgi
LUCA TİCARİ SET
Şirket Tanımlama
Kullanıcı İşlemleri
Stok
Cari
Fatura
İrsaliye
Kasa
Banka
Çek-Senet
Entegrasyon
Kredi Kartı İşlemleri

LUCA MMP
Şirket Tanımlama
Kullanıcı İşlemleri
TDHP Hazırlık
Fişlerin Girilmesi
Mali Tablolar
Beyannameler
Sabit Kıymet İşlemleri
Personel İşlemleri
İşletme Defteri
LUCA KOZA
ERP Yazılımıdır
Luca Projesi Hakkında: TÜRMOB-TESMER tarafından geliştirilen LUCA
Projesi 2005 yılında hayata geçirilmiştir. Web Tabanlı ve Merkezi Sistem
Teknolojisi (bulut teknolojisi) kullanılarak geliştirilen bu proje kapsamında
Türkiye’deki Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlere çağdaş ve uluslararası
standartlara uygun bir yazılımla çalışma ortamı sağlanmaktadır. Bugün
Türkiye’de LUCA Mali Müşavir Paketi yazılımını kullanan üye sayısı 16.000,
kullanıcı sayısı ise 165.000’e ulaşmıştır. KOZA Ticari Paket ve Kurumsal
Çözümler ürünümüz ise 30 farklı sektörde, 275 işletmede kullanılmaktadır.
3
LUCA MMP ve LUCA KOZA arasında tam entegrasyon vardır. Müşteri
memnuniyetini ön planda tutan uzman proje ekibi, farklı ve çağdaş çalışma
anlayışı, SMMM’lerin ve müşterilerinin
yazılım ve donanım yatırım
maliyetlerini düşüren ve zaman bağımsız çalışmayı sağlayan teknolojisi ve
ürün içeriği ile piyasadaki varlığını her gün daha güçlü hissettirmektedir. LUCA
Projesi, Türkiye’de bir mesleki grubun en üst birliği olan TÜRMOB tarafından
geliştirilmiş olması ve proje içeriği olarak “ilk ve tek” olması ile çok dikkat
çekmiştir. TÜRMOB çatısı altındaki odaların ve meslek mensuplarının desteği
ile hızla yayılmış ve beş yıl gibi kısa bir sürede marka olarak pazardaki yerini
almıştır. 1.Yazılım: LUCA Muhasebe yazılımı (MM) Resmi Muhasebe İşlemleri
2. Yazılım LUCA Koza ticari paket ve kurumsal çözümler (Büyük Ölçekli
İşletmeler –ERP) 3. Yazılım: LUCA Net KOBİ (KOBİ- Önbüro) İşletme içi
muhasebe sistemi

Genel Tanıtım

Şirket Kurulumu Hakkında
o Büyük harf kullanılacak
o Türkçe karakter yok
o İşaretler kullanılmayacak
o En az 6 karakter
4

Kısa Bilgi: Eğer admin (sistem yöneticisi) veya yetkili kullanıcı değilseniz bu
sayfada yönetici sekmesini göremezsiniz. Normal kullanıcı iseniz sadece size
yetki tanınmış şirketleri görebilirsiniz. Eğer işlem yaptığınız müşteri işletme
esası ise muhasebe sekmesi yerine işletme defteri ibaresi çıkacaktır.

Bilanço Esası / İşletme Defteri Esası Ayrımı Nedir? :LUCA Muhasebe yazılımı
yardımıyla hem bilanço esasında hem de işletme defteri esasında kayıt
tutmak mümkündür. 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 176. maddesinde
tüccarlar defter tutma bakımından ikiye ayrılmış:1. Sınıf Tüccarların Bilanço
Esasına göre (anonim, limitet, kolektif, komandit, kooperatif) 2. Sınıf
Tüccarların ise İşletme Hesabı Esasına göre defter tutacakları belirtilmiştir.
(hadleri aşmayan adi şirketler ve tek kişi işletmeleri) Kimlerin 1. Sınıf Tüccar,
kimlerin ise 2. Sınıf Tüccar sayılacağı, sınıfların tespitine ilişkin hadler ve
sınıflar arasındaki geçişe ilişkin düzenlemelere VUK’nun 177-181. maddeleri
arasında yer verilmiştir.

Müşteri Tanımlama İşlemleri
o Şirketi tanımlama
o Dönem ekleme
Tanımlama işlemlerinden sonra dönem açınız ikazı geldi. Bu ikaz sonrasında
5
6
BÖLÜM 2 (MMP)

Muhasebe İş Akışı

Muhasebe Modülü
o Genel olarak modülün anlatılması
o Tek düzen hesap planının oluşturuması
o Masraf merkezi ve proje kavramları
o Sürecin işleyişi
o Açılış, kapanış, mahsup, tahsil ve tediye kavramları

Kasa tek başına borçta ise tahsil

Kasa tek başına alacakta ise tediye

Diğerleri (açılış ve kapanış hariç) mahsup fişi
o Rapor seviyesi kavramı
o Mali tabloların, defterlerin ve mizanın alınması

Hesap Planı İşlemleri: Hesap planını kendiniz oluşturabileceğiniz gibi
başka bir şirketten transfer yoluna da gidebilirsiniz. Hesap planı sistemde,
müşteri ve dönem bazında tutulmaktadır. Bir müşteri ve dönem için
tanımlanmış hesap planı, hesap planı girilmemiş başka bir müşteri ve döneme
aktarılabilir. Hesap planı aktarırken hesap aralığı verebilirsiniz. Hesap planının
diğer firmaya aktarılabilmesi için aktarılacak olan firmada yeni alt hesap
açılmaması gerekmektedir. Gerekli parametreleri belirledikten sonra Kaydet
butonuna basınız. Parametreler: Hesap Planının Alınacağı Müşteri: Hesap
7
planının alınacağı müşteri bilgisidir. Dönem: Hesap planının alınacağı dönem
bilgisidir. Hesap Planının Aktarılacağı Müşteri: Hesap planının aktarılacağı
müşteri bilgisidir. Dönem: Hesap planının aktarılacağı dönem bilgisidir. Hesap
Kodu Başlangıç: Hesap planı, belli hesap kodu aralığında aktarılacaksa
başlangıç hesap kodunun girileceği alandır.Hesap Kodu Bitiş: Hesap planı,
belli hesap kodu aralığında aktarılacaksa bitiş hesap kodunun girileceği
alandır.

XML Aktarma: Diğer programlardan
Hesap Planı
vasıtasıyla Luca'da açtığınız firmalara
veya Mizan
çıktıları
Hesap Planlarını otomatik olarak
aktarabilirsiniz.Aktarımı yapabilmek için ilk olarak Excel dosyasının şablonunu
indirmek üzere Kişisel - Yardımcı Programlar menüsünde Hesap Planı Excel
Aktarma başlığı altında "Hesap Planı Aktarımı İçin Excel Programını Buradan
İndirebilirsiniz" linkine basın. Pencerede
Kaydet butonuna basarak Excel
şablon dosyasını bilgisayarınıza kaydedin.

Muhasebe Fişleri: Muhasebe işlemlerinin yevmiye defterine yazılmadan önce
kaydedildiği, yetkili kişiler tarafından imzalandığı ve yevmiye bilgilerini içeren
fişe muhasebe fişi denir. Muhasebe işlemleri yevmiye defterine doğrudan
kaydedilebileceği gibi muhasebe fişleri yardımı ile de kayıt yapılabilir. İşlemler
önce belgelere dayanarak muhasebe fişine, buradan yevmiye defterine kayıt
edilir. Muhasebe fişlerinin kullanımı zorunlu değildir ve standart bir şekli yoktur.
Genellikle büyük işletmeler tarafından kullanılır. Fakat paket programlarda
sistem doğrudan bu sayfaya girişe izin verir. Muhasebe fişleri yapılan
işlemin özelliğine göre düzenlendikten sonra 45 gün içinde bu fişlerden
yararlanılarak yevmiye defterine kayıt yapılır.
o Açılış: Programın ilk kullanımında hesaplara ait açılış rakamlarını
kaydetmek için kullanılır.
o Kasa Tahsil: İşletmenin kasasına giren paraların nerelerden, hangi
nedenlerle alındığını ve hangi hesaplara alacak kaydedileceğini
gösteren fiştir. Tahsil fişi, kasaya para girişi olduğu zaman kullanılır.
8
Yani tahsil fişi kasa hesabı borçlu durumda olacağı zaman kullanılır.
Kısaca kasaya para giriyorsa tahsil fişi kesilir. Kasa tahsil fişinde borçlu
hesap her zaman kasa hesabı olduğu için sadece alacaklı hesap
yazılır.
o Kasa Tediye: İşletmenin kasasından çıkan paraların hangi nedenlerle
ödendiğini ve hangi hesaplara borç kaydedileceğini gösteren fiştir.
Tediye fişi, kasadan para çıkışı olduğu zaman kullanılır. Yani tediye fişi
kasa hesabı alacaklı durumda olacağı zaman kullanılır. Kısaca kasadan
para çıkıyorsa tediye fişi kesilir. Kasa tediye fişinde alacaklı hesap her
zaman kasa hesabı olduğu için sadece borçlu hesap yazılır.
o Mahsup: Kasa hesabını ilgilendirmeyen başka bir ifade ile tamamı nakit
olmayan işlemler için düzenlenen fiştir. Mahsup fişi, kasaya ne para
giriyorsa, ne de para çıkıyorsa kullanılır. mahsup fişinde borçlu ve
alacaklı hesaplar için iki bölüm bulunmaktadır. Bu bölümlere borçlu ve
alacaklı hesapların kodu, adı ve tutarları yazılır.
o Kapanış fişi: Kapanış işlemlerini kaydetmek için kullanılır.

Muhasebe fişi kullanmanın faydaları: Kayıtların kontrolünü sağlar, Kayıtlarda
düzen sağlar, Yanlış kayıt yapmayı önler, Aynı nitelikteki işlemleri toplu olarak
kaydetmeyi sağlar.
9
BÖLÜM 3 (MMP)

Luca MMP Kısa yol Tuşları
ALT+K: KAYDET
ALT+L: LİSTELE
ALT+Y: YENİ
ALT+T: TOPLU FİŞ GİRİŞİ
ALT+E: SATIR EKLE
ALT+S: SATIR SİL
ALT+1: ÜST SATIRI KOPYALA
ALT+2: ÜST SATIRDAN KOPYALA
ALT+3: HESAP PLANINI KAPAT
ALT+4: EVRAK NO, TARİH, AÇIKLAMA KOPYALAMA
CTRL+1,2…9,0: KISA YOL FİŞ AÇIKLAMA
KLAVYE AŞAĞI OK TUŞU: HESAP PLANINDAN HESABI; KOD, AD VE
KİMLİK NUMARASINDAN ARAR
ALT+B: BAKİYEYİ KOPYALAMA
ALT+F9: MİZANAN ULAŞ
ALT+C: KASA KAPAT
ALT+H: FİŞİ KAPAT
ALT+A: HESAP BAKİYESİ AYLIK KAPAT
ALT+G: HESAP BAKİYESİ GENEL KAPAT
ALT+Z: KDV HESAPLAMA
ALT+V: KDV TUTARI KOPYALAMA (BİRDEN FAZLA KDV NİN
TUTARLARINI TOPLAR)
ALT+X: KDV KAPAT
ALT+W: KDV DETAYI OLUŞTUR (MATRAHIN ÜZERİNE CARİ HS. İLE
KAPATIR)
ALT+Q: KDV DETAYI OLUŞTUR (MATRAHIN ÜZERİNE KASA HS. İLE
KAPATIR)
F3: BOŞ SATIR OLUŞTUR (MATRAHIN ÜZERİNE KDV EKLER)
F4: BOŞ SATIR OLUŞTUR (TOPLAM TUTARIN İÇİNDEN KDV AYIRIR)
F5: FİŞİ CARİ HS. İLE KAPATMA
F6: FİŞİ KASA HS. İLE KAPATMA
ALT + F9: MİZAN - MUAVİN DEFTER - FİŞ DETAYI
ALT+M: MUAVİN DEFTER
ALT+O: HESAP ÖZETİ
Ctrl+ F12: HESAP MAKİNESİ AÇMA
F10: HESAP PLANI CARİ HESAP TANIMLAMA
ESC: CARİ HESAP KODU PENCERESİNİ KAPATMA

Fiş Açıklama Girişleri
… numaralı fatura ile
… makbuz ile
… Alıcısı
…Satıcısı
Tahsilat Makbuzu
10
Tediye Makbuzu

Fiş Kodlarının Girilmesi: Özel döküm alma imkanı verir. Zorunlu değildir.
Merkez alışlar
Merkez satışlar
Şube alışlar
Şube satışlar
Akaryakıt giderleri
Personel giderleri
Genel giderler
11
BÖLÜM 4 (MMP)

Amortisman İşlemleri: Bir firmanın faaliyetini sürdürmek için kullandığı gerekli
eşyanın tümüne sabit kıymet denir. Sabit kıymetlerin şirketin mal varlığı arasında
gösterilmesi, KDV hesabının yapılması veya alınıp satılması diğer mallara göre
farklılık gösterir. Bu yüzden de sabit kıymetlerin ayrıca takip edilmesi gerekir.
Firmaya sabit kıymet olarak alınan bir malın her yıl belli bir yüzdesi amortisman
olarak ayrılır. Amortisman malın eskimesi, yıpranması ya da ömrünün azalması
nedeniyle değerinin düşürülmesi olarak tanımlanabilir. Ancak bu uygulamanın
yanı sıra piyasa koşullarının değişmesi ya da yüksek enflasyonun etkisiyle sabit
kıymetin değeri artabilir. Bunun için de yasalar sabit kıymetler için amortisman
uygulamasının yanı sıra yeniden değerleme uygulamasına da olanak tanımıştır.
Yeniden değerleme oranları her yıl için Maliye Bakanlığı tarafından ilan edilir.
Amortisman uygulaması normal amortisman ve azalan bakiyeler olmak üzere iki
şekilde yapılır. Firmalar her iki yöntemde de sabit kıymetlerine yeniden
değerleme yapabilirler. Her iki yöntemle de amortisman uygulanabilir ve yeniden
değerleme yapılabilir. Elde bulunan ya da satın alınan her sabit kıymet için bir
malzeme kartı açılır. Sabit kıymete ait bilgiler kart üzerinden girilir. Sabit
kıymetlere ait işlemler ise fiş satırlarında Sabit kıymet kaydı ile ilişkilendirilerek
kaydedilir. Sabit kıymet kartları malzeme kartları ile benzer özellikler taşır. Genel
bilgiler penceresindeki alanlardan sabit kıymet olarak kullanılan malzemeye ait
genel bilgiler (kod, açıklama, özel kod, yetki kodu, üretici kodu, kaydedilir. Sabit
kıymet kayıtlarında ve hesaplamalarda kullanılacak bazı bilgiler kart üzerinde
Sabit Kıymet Bilgileri seçeneği ile kaydedilir.

Amortisman Türü: Sabit kıymete uygulanacak amortisman türünün belirlendiği
alandır. İki tür amortisman uygulanabilir. Bunlar normal ve azalan bakiye
türleridir. Burada belirlenen tür sabit kıymet fiş ve faturasına ön değer olarak
aktarılır. Sabit kıymetler bilançoda maliyet değeri ile bedellenir. Maliyet değeri
fatura tutarı ile bu sabit kıymet için yapılan diğer giderlerden oluşur. Normal
amortisman uygulamasında sabit kıymetin değeri belli süre içinde ve eşit tutarlar
uygulanarak sıfıra iner. Hesaplamalarda kullanılacak kayıt ön değerleri belirlenir.
Azalan bakiyeler uygulamasında ise sabit kıymetler her yıl belirtilen amortisman
oranı kadar değer kaybeder. Bir sonraki yılın amortisman değeri sabit kıymetin o
andaki değeri üzerinden hesaplanır. Böylece her yıl bakiye, yani kalan sabit
kıymet değeri azalmış olur. Amortisman süresinin son yılında o ana kadar sabit
12
kıymetin inmiş olduğu değerin hepsi birden amortisman olarak ayrılır ve sabit
kıymetin değeri sıfıra iner.

Amortisman Oranı: Amortisman payının hesaplanmasında kullanılan yüzdedir.
Burada verilen oran alım fişlerine ön değer olarak aktarılır. Normal amortisman
yönteminin kullanılması durumunda amortisman oranı , azalan bakiyeler, bir
diğer deyişle hızlandırılmış amortisman uygulamalarında ise amortisman oranı
en az %40'tır. Bu oran en fazla % 50 olur.

Amortisman
Süresi:
Sabit
kıymetin
üzerinden
amortisman
ayrılmaya
başlanmasından amortisman ayrımının tamamlanmasına kadar geçen süredir.
Bu alana seçilen amortisman türü ve verilen yüzde üzerinden hesaplanan
amortisman süresi otomatik olarak aktarılır.

Yeniden Değerleme :Bu alanda sabit kıymetin yeniden değerlemeye tabi tutulup
tutulmayacağı belirlenir. Amortismana tabi maddi duran varlıklar yeniden
değerlemeye tabi tutulabilir. Bilanço usulüne uygun defter tutan işletmeler ile ülke
dışında faaliyet gösteren kuruluşlar ülke içindeki duran varlıkları için yeniden
değerleme yapabilirler. Yeniden değerleme yapıldığında bilançoda varlıklar
yüksek değerde yer alır ve yeniden değerlenmiş değer üzerinden amortisman
ayrılabilir. Yeniden değerleme katsayısı Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir ve
her yıl yenilenir. Yeniden değerleme her sabit kıymet için ayrı yapılır. Aynı yıl
içinde alınan sabit kıymetler için yeniden değerleme yapılamaz.

Değerleme Amortismanı: Bu alanda yeniden değerleme tutarlarına amortisman
uygulanıp uygulanmayacağı belirlenir. Burada yapılan seçim sabit kıymet
faturalarına ön değer olarak aktarılır.

Kıst Amortismanı: Kıst amortisman, satın alınan sabit kıymetin satın alındığı
tarihten yıl sonuna kadar geçen ay sayısı dikkate alınarak yapılan amortisman
hesaplamasıdır. Şu anda sadece şirketlerde kullanılan binek otomobiller için kıst
amortisman geçerlidir. Binek otomobiller dışındaki tüm sabit kıymetler için tam yıl
amortisman ayrılır. Binek otomobillerin masraflarının yarısı gider olarak kabul
edilir. Binek otomobilin ekonomik değerini artıran harcamalar maliyet bedeline
dahildir. Bakım harcamaları maliyet bedeline dahil değildir.

Hurda Değeri: Hurda değeri alanı, bu sabit kıymet için üzerinden amortisman
ayrılmayacak son değerin girildiği alandır. Böylece sabit kıymetin net defter
değeri hiç bir zaman sıfırlanmayacaktır.
13

Örnek:
1.Sabit kıymet Sabit kıymetler bölümünden bir SK olarak kayıt altına alınır.
Amortisman türü, oranı vb.. Diğer bilgileri girilir
2. Sabit kıymet bir alış faturası ile kayıt edilir.
3. Sabit kıymet modülünden Sabit kıymet hareketlerinden tek tek veya toplu
olarak toplu amortisman değerleme yapılarak amortismanları hesaplanır.
4.Sabit kıymet raporlarından dökümler alınır. Bu noktada döküm alınan tarihin
31.12 olmasına dikkat etmek lazım.
Varlığın Değeri
Faaliyet Ömrü
Hurda Değeri
100
5
0
Yıl
Normal Yöntem
Hızlandırılmış
Yöntem
1
2
3
4
5
Toplam
20
20
20
20
20
100
40
24
14,4
8,64
12,96
100
14
Kıst Amortisman
3,33333
0,08
3
Binek taşıt araçları
Kıst amortisman
BÖLÜM 5 (MMP)

Aylık Ücret Bordrosu: Bordro, İşçiye ödenmesi gereken ücreti ve kesintileri
gösteren işveren tarafından her işçiye ayrı düzenlenmesi gereken belgedir. Bir
kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve
para ile ödenen tutara ücret denir. Ücret, kural olarak, Türk parası ile iş
yerinde veya özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir. Ücret yabancı para
olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki döviz kuruna göre Türk parası ile
ödenebilir. Ücret en geç ayda bir ödenir. Ücret alacaklarında zamanaşımı
süresi beş yıldır. Asgari ücret, iş sözleşmesi ile çalışan ve İş Kanunu’nun
kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin ekonomik ve sosyal
durumlarının düzenlenmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığı ile ücretlerin asgari sınırları en geç iki
yılda bir belirlenir. Komisyon kararları kesindir. Kararlar Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girer. İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası
haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. Ancak, işçinin
bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilecek
miktar bu paraya dahil değildir. Nafaka borcu alacaklılarının hakları
saklıdır.Yapılan ödemenin ücret sayılabilmesi için: İşin işverene bağlı olarak
yapılmış olması gerekir. Belli bir iş yerine kanunen bağlı olmak gerekir. Hizmet
karşılığı bir ödeme yapılmış olması gerekir.

Aylık Ücret Bordrosu Şekli: Ücret bordrosu; aylık olarak işveren tarafından
ödenen ücretler ile yapılan kesintileri göstermek üzere düzenlenmesi zorunlu
olan belgedir. Belgeyi işveren ve işçi imzalar. Bordro muhasebe kayıtlarında
esas alınan belgeler arasındadır. Ücret bordrosunda en az bulunması gerekli
olan bilgiler şunlardır: İş yeri sigorta sicil numarası, Sigortalının adı, soyadı ve
sicil numarası, Ücretin alındığına dair sigortalının imzası, Bordronun ilişkin
olduğu ay ve ücret ödenen gün sayısı, Sigortalının günlük kazancı ve ödenen
ücret tutarı, İşverenin imzası.

Normal Ücret Hesaplaması: Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok 45
saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, iş yerlerinde haftanın çalışılan
günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Tarafların anlaşması ile çalışma
süresi, iş yerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde on bir saati aşmamak
koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin
15
haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz.
Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir.

Çalışma sürelerinin yukarıdaki esaslar çerçevesinde uygulama şekilleri,
Çalışma
ve
Sosyal
Güvenlik
Bakanlığı
tarafından
hazırlanacak
bir
yönetmelikle düzenlenir. Sağlık kuralları bakımından günde ancak yedi buçuk
saat ve daha az çalışılması gereken işler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı tarafından müştereken hazırlanacak bir
yönetmelikle düzenlenir.

2015 yılı için sigortalı çalışanlar için asgari ücretin aylık brüt tutarı, 2015 yılının
ilk yarısında 1.202 TL, ikinci yarısında ise 1.274 TL’dir.
İşçiden yapılacak kesintiler:
1. SSK primi işçi payı = Brüt ücret X %14= 168,28
2. İşsizlik sigortası işçi payı = Brüt ücret X %1=12,02
3. Gelir vergisi matrahı = Brüt ücret - (SSK işçi payı + işsizlik sigorta işçi
payı)=1.021,70
4. Gelir vergisi = Gelir vergisi matrahı X %15=153,26
5. Damga vergisi = Brüt ücret X %07,59 =9,12
6. Kesintiler toplamı = İşçi payı + işsizlik sigortası işçi payı + Gelir vergisi +
Damga vergisi=342,68
7. Net ücret = Brüt ücret – Kesintiler toplamı=860
(*) Çalışanların ücret, maaş, ikramiye gibi gelirlerinden son üç yıldır binde 6,6
oranında kesilen damga vergisi, 1/1/2013 tarihli ve 28515 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan, 56 Seri No’lu Damga Vergisi Genel Tebliği ile
binde 7,59 olarak yeniden belirlendi.
İşverenden yapılacak kesintiler:
1. SSK Primi işveren payı = Brüt ücret x %[19 + ( tehlike sınıfı / 2 )]=246,41
2. İşsizlik sigortası işveren payı= Brüt ücret X %2=24,04
Asgari Geçim İndirimi:
Asgari Geçim İndirimi Matrahı:
Kendisi için oran %50 = brüt x 0.50 = x
Eşi için oran %10 = brüt x 0.10 = y
1. çocuk için oran %7,5 = brüt x 0.075 = z
2. çocuk için oran %7,5 = brüt x 0.075 =q
----------------------------------------------------Asgari Geçim İndirimi Matrahı : x+y+z+q
Asgari Geçim İndirimi: Asgari Geçim İndirimi Matrahı x %15= AGİ=90,15
Ödenecek Gelir Vergisi: Gelir vergisi - Asgari geçim indirimi
Kişinin eline geçen net: 860+90,15=950,15
Ödeyeceği vergi:63,11 TL

Programın İşleyişi: İşyeri işlemleriPersonel işlemleriBordro işlemleri

Puantaj İşlemleri nedir?
16
BÖLÜM 6 (MMP)

BA ve BS Formları: Bilânço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir
haddi aşan mal ve hizmet alışlarını “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim
Formu” ( Form Ba ), mal ve hizmet satışlarını “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin
Bildirim Formu ( Form Bs )” ile bildirmeleri gerekmektedir. 2015 Yılı: Ba –Bs
formlarının belirlenen süreler içinde vermeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde
bulunan mükelleflere 2015 Takvim yılında 1.300 TL özel usulsüzlük cezası
kesilecektir. Ba ve Bs formlarını 2010 yılı ve müteakip yıllarda aylık dönemler
halinde vermeleri hususunda zorunluluk getirilmiştir. Mükellefler bir kişi veya
kurumdan KDV hariç 5.000 TL üzerindeki mal ve/veya hizmet alış ve
satışlarını gösteren Ba ve Bs formlarını aylık dönemler halinde düzenleyerek,
takip eden ayın 1. gününden itibaren son günü akşamına kadar bildirmekle
yükümlüdürler. Ba-Bs bildirim hadlerini aşan hiçbir alış ve satış bilgisi olmasa
dahi mükelleflerin “boş olarak” bildirim verme zorunluluğu bulunmaktadır.
Bildirimlerin verileceği tarihten önce işini terk eden mükellefler, bildirim
formlarını işin bırakıldığı tarihi izleyen ayın son günü akşamına kadar,
Tasfiyesi sonuçlanan mükellefler bildirim formlarını, tasfiyenin sonuçlandığı
tarihten itibaren 30 gün içinde vermek zorundadırlar. Bildirim formlarını
belirlenen süre içinde vermeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan
mükellefler hakkında, Vergi Usul Kanunu gereğince özel usulsüzlük cezası
kesilecektir.

Programda İşleyiş: Hesap planı işlemleriHesap planı listesiHesap ekle.
Daha sonra yeni açılan hesap tek tıkla seçildikte sonra Cari hesap tanımlama
denilerek ayrıntıları girilir. Sistemden al ve Excel olarak dök.

Resmi muhasebe, Naylon fatura kavramları nedir?
17
18
BÖLÜM 7 (MMP)

Katma Değer Vergisi - KDV Tanımı: Katma Değer Vergisi yani KDV, yapılan
mal ve hizmet teslimlerinde, mal veya hizmeti teslim alanın, teslim edene
ödediği vergi türüdür. Katma değer vergisi dolaylı bir vergidir. "KDV" de Katma
değer vergisinin kısa adıdır.

KDV Kullanım Amacı: Mal ve hizmet teslimi yapan tacirler teslim sırasında
fatura vb. belgeler düzenlerler. Belge üzerinde görünen mal ve hizmet bedeli
ie KDV tutarını, teslim ettikleri kişilerden tahsil ederler. Bu KDV'ye hesaplanan
KDV denir. Kendileri mal ve hizmet aldıklarında ise karşı tarafa mal ve hizmet
bedeli ile KDV tutarını öderler. Bu KDV ise ödeme yapan için indirilecek KDV
kapsamındadır. Her dönem için hesaplanan KDV tutarları ve matrahları ve
indirilecek KDV tutarları toplanır.

Hesaplanan KDV: Mal ve hizmet teslimlerinde alıcıdan tahsil edilir. İndirilecek
KDV: Mal ve hizmet alımlarında satıcıya ödenir. Tek düzen muhasebe
planında: Hesaplanan KDV: 391, İndirilecek KDV: 191, Ödenecek Vergi ve
Fonlar: 360, Devreden KDV: 190

KDV Beyannamesi Verme Süresi: 3065 sayılı KDV Kanunu madde 41’e göre:
Mükellefler ve vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar Katma Değer Vergisi
beyannamelerini, vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmidördüncü günü
akşamına kadar ilgili vergi dairesine vermekle yükümlüdürler (VUK 17/04/2007
371 sıra nu.lu tebliğ). Katma Değer Vergisi beyanının gümrük giriş
beyannamesi veya özel beyanname ile yapılması gerektiği hallerde bu
beyannameler vergi mükellefiyetinin başladığı anda ilgili gümrük idaresine
verilir. İşi bırakan mükellefin Katma Değer Vergisi beyannamesi, işin bırakıldığı
tarihi izleyen ayın yirmi dördüncü günü akşamına kadar verilir. E-Beyanname
uygulamasından yararlanabilenler ise elektronik ortamda, beyannamenin
kanuni olarak teslim etme süresinin bittiği iş günü saat 24:00’ a kadar
gönderebilirler. Verginin Ödeme Şekli ve Zamanı: Beyanname vermek
mecburiyetinde olan mükellefler ile vergi kesmekle sorumlu tutulanlar, bir
vergilendirme dönemine ait katma değer vergilerini beyanname verecekleri
ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ödemeye mecburdurlar (VUK
17/04/2007 371 sıra nu.lu tebliğ).
19

KDV Tevkifatı Uygulaması: (KDV2) Teslim edilen mal veya hizmet bedeli
üzerinden hesaplanan KDV’nin, teslim veya hizmeti yapanlar tarafından değil,
bu işlemlere muhatap olanlar tarafından kısmen veya tamamen vergi
20
sorumlusu sıfatıyla beyan edilip ödenmesidir. KDV tevkifatı uygulamasında
amaç devletin KDV alacağını teminat altına almasıdır. Bir başka deyişle devlet
alacağı KDV’yi bir şekilde garanti altına almak istemektedir. Dikkat edilirse
KDV
tevkifatı daha çok KDV
tahsilatının
düşük olduğu sektörlerde
uygulanmaktadır. Örneğin Özel Güvenlik Sektöründe devlet Özel Güvenlik
firmalarından yeteri derecede KDV tahsilatı yapamadığını belirlemiş ve özel
güvenlik hizmetlerine KDV tevkifatı getirmiştir. Böylece özel güvenlik
firmalarının ödeyeceği KDV’nin bir kısmını bir hizmeti alan firma sorumlu
sıfatıyla özel güvenlik firması adına ödemektedir. Bazı tevkifatlar tüm KDV
mükellefleri için getirilmiştir. Örneğin şirketlerin birbirlerine yaptıkları işgücü
temin hizmeti tüm KDV
mükellefleri tarafından
tevkifatlı
bir şekilde
yapılmaktadır. Ancak aşağıda belirtilen konularda verilen hizmetler KDV
tevkifatlı olmak zorundadır. Yapım işleri ile bu işlere ilişkin mühendislikmimarlık ve etüt-proje hizmetleri, Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,
Özel güvenlik hizmetleri, Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil,
bakım ve onarım hizmetleri, Her türlü yemek servisi, Danışmanlık ve denetim
hizmetleri, Yapı denetim hizmetleri.

Kısmi Tevkifat ve Tam Tevkifat Nedir?
21
BÖLÜM 8 (MMP)

E-Dönüşüm: Bir kurumun kültürünün, iş modelinin, organizasyon yapısının, iş
süreçlerinin, ürün ve hizmetlerinin; çalışan, müşteri, iş ortakları ve diğer tüm sosyal
paydaşlarının yararını gözeterek, bir bütünlük içinde değiştirilmesi sürecinde, bilişim
ve iletişim teknolojilerinin etkin kullanılmasıdır. Ekonomik ve sosyal hayatta iş ve
işlemlerin elektronik ortamda izlendiği, kayıt altına alındığı ve istenildiği takdirde eortamda ibraz edilebildiği sistemdir. En geniş anlamıyla e-devlet, çağdaş toplumlarda
devlet ve birey ilişkilerinde, devletin vatandaşa karşı yerine getirmekle yükümlü
olduğu görev ve hizmetler ile, vatandaşların devlete karşı olan görev ve hizmetlerinin
karşılıklı olarak elektronik iletişim ve işlem ortamlarında kesintisiz ve güvenli olarak
yürütülmesi olarak algılanmaktadır. E-dönüşümün amacı: Bilgi havuzunun oluşması,
kurumlar ve işlemler arasında uyum, hız ve kolaylık sağlamak, etkin bir usul ve vergi
denetimidir.

E-Fatura Kavramı: Belli bir formatta standart hale getirilmiş, değiştirilemez bir şekilde
mühürlenmiş, tarafları arasında dolaşımını güvenli ve sağlıklı bir biçimde sağlamak
amacı ile GİB tarafından oluşturulan elektronik belgelerin genel adıdır. Elektronik
Faturalar GİB aracılığı ile satıcı kurumdan alıcı kuruma iletilir. Elektronik fatura ile
kağıt fatura aynı hukuki niteliklere sahiptir. Dolayısıyla aynı mal satışı işleminde hem
kâğıt faturanın hem de elektronik faturanın bir arada düzenlenmesi mümkün değildir.
22

E-Arşiv Uygulaması Hakkında: 433 Seri Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile
yürürlüğe giren e-Arşiv Uygulaması, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen
standartlara uygun olarak faturanın elektronik ortamda oluşturulması, elektronik
ortamda muhafazası, ibrazı ve raporlamasını kapsayan bir uygulamadır. e-Arşiv
Uygulamasından yararlanmak isteyen mükelleflerin, öncelikle e-fatura uygulamasına
kayıtlı olmaları gerekmektedir. Elektronik Fatura Kayıt Sistemi (EFKS) kapsamında
faturalarını elektronik ortamda oluşturma ve muhafaza izni almış olan mükellefler,
1/4/2015 tarihinden geç olmamak üzere Başkanlığın kendilerine yazıyla bildireceği
bir tarihe e-Arşiv Uygulamasına geçmek zorundadırlar. İnternet üzerinden mal ve
hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve
üzerinde olan mükellefler, en geç 1/1/2016 tarihine kadar e-Arşiv Uygulamasına
geçmek zorundadır.

E-Defter: Elektronik defter (e-defter) çalışmaları ile VUK ve TTK kapsamında kağıt
üzerinde tutulması zorunlu olan yevmiye defteri ve defteri kebirin elektronik ortamda
tutulması, muhafaza ve ibraz edilebilmesi ile açılış ve kapanışlarına ilişkin tasdik
işlemlerinin elektronik ortamda yapılmasının mümkün hale getirilmesidir. 1 Sıra No.lu
Elektronik Defter Genel Tebliği düzenlemesi gereğince yevmiye defteri ve büyük
defter, XBRL GL e-defter format ve standartlarına göre hazırlanacaktır. Bu
standartlar defter kayıtlarının içeriği ve standartlarını belirlemektedir. Genel Tebliğ
düzenlemelerine göre söz konusu standartlara uygun olarak oluşturulan dosyaların
e-defter olarak kabul edilebilmesi için mali mühür ile mühürlenmesi ya da güvenli
elektronik imza ile imzalanması ve e-Defter Uygulaması aracılığı ile beratının
23
alınması gerekmektedir. Konu ile iligili detaylı açıklamalar e-Defter Paket dosyası
içerisinde bulunan e-Defter Teknik Kılavuz dokümanında açıklanmıştır. E-Defter
dosyaları ilgili kılavuzlarda belirtilen standartlar ve formata uygun biçimde hazırlanır.
Hazırlanan dosya “defter” şema yapısında öngörülen alana yerleştirilir.Oluşturulan
“defter” dosyası mühürlenir ya da imzalanır. (Bu şekilde oluşturulan dosya, mükellefin
beratının aldıktan sonra defter olarak saklamak zorunda olduğu dosyadır. Ancak bu
dosyanın defter olarak geçerli sayılabilmesi için e-defter beratının alınması
zorunludur.) Mühürlenen ya da imzalanan “defter” dosyasının belli bilgileri alınarak
“berat” dosyası oluşturulur. Berat dosyası mühürlenir ya da imzalanır. Mühürlü ya da
imzalı berat dosyası paketlenir. Hazırlanan paket edefter.gov.tr adresinde bulunan eDefter Uygulamasına giriş yapılarak yüklenir ya da web servis aracılığıyla gönderilir.
Berat dosyası Gelir İdaresi Başkanlığı mali mührü ile de mühürlenerek indirilecek
biçimde defter sahibinin erişimine açılır. (Erişime açılan e-defter beratı ile imzalı veya
mühürlü defter dosyası birlikte elektronik ortamda muhafaza edilecektir.)
24
BÖLÜM 9 (MMP)

Bilanço Hesabı Esasına Göre Defter Tutma Hadleri: 1. sınıf ve 2. sınıf tacir olma
şartları. Aşağıdaki miktarları aşanlar 1. sınıf tacir olurlar ve bilanço usulüne göre
defter tutarlar. 2016 Yılı Bilanço hesabı esasına göre defter tutma hadleri (Madde
177): Yıllık; Alış tutarı 168.000 TL, Satış tutarı 230.000 TL, Yıllık gayrisafi iş
hasılatı 90.000 TL, İş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 168.000
TL. Altında kalanlar isterlerse işletme defteri tutabilirler.

İşletme Defteri: İşletme defteri: Türk Ticaret Kanunu’nun 66/3 maddesine göre
ikinci sınıf tacirlerin ekonomik faaliyetlerini izledikleri defterlerdir. İşletme defteri,
muhasebe de basit usule göre yani tek taraflı kayıt sistemine göre tutulan bir
defterdir. İşletme Defterinin Tanımı: İşletme defteri, Türk Ticaret Kanunu’nun 66/3
maddesine göre ikinci sınıf tacirlerin ekonomik faaliyetlerini izledikleri defterlerdir.
Vergi Usul Kanunu’nun 178. maddesinde, işletme hesabı esasına göre defter
tutacaklar:- Yeni işe başlayan tacirler Vergi Usul Kanunu’nun 177. maddesinde
belirtilen iş hacmini aşmayan tacirler olarak belirlenmiştir. Muhasebe sisteminde
tek taraflı kayıt sistemine göre tutulan bir defterdir işletme defteri. İşletme
defterinin sağ tarafında gelir, sol tarafında gider sayfaları vardır. Esnaf gider
sayılan ödemelerini gider sayfasına, gelir sayılan tahsilatlarını gelir sayfasına
yazar. Defterin işlenmesi çok kolay ve anlaşılırdır. Herkez tarafından tutulabilir.
İşletme defteri ciltli, sayfaları karşılıklı, sıra numaralıdır. Karşılıklı sayfaların sol
tarafı gider kısmından, sağ tarafı gelir kısmından oluşur. İşletme defterinin her
sayfasının ilk satırı, bir önceki sayfanın toplamının devredildiği "devreden toplam
satırı", son satırı ise sayfa toplamının yazıldığı "toplam satırı"dır.

İşletme Defteri Doldurulurken Nelere Dikkat Edilmeli: 203 sayılı VUK Genel
Tebliği’ne göre işletme hesabı esasına göre tutulacak defterler ayrı yapraklar
hâlinde de tutulabilir. Kayıtlar mürekkepli kalem veya bilgisayar yazısı ile
yazılabilir. Ticari belge üzerindeki tarihinden sonra 10 gün içinde kaydedilmelidir.
İşlemler, gider ve gelir sayfalarına sıra numarası ile yazılır. Gider sayfaları kendi
aralarında, gelir sayfaları da yine kendi aralarında birbirini takip eden numaralar
ile kaydedilir. Diğer bir ifade ile giderler kaydedilirken 1. sayfanın gider satırları
dolunca 2. sayfanın gider satırlarına devam edilir. Aynı şekilde gelirler de
kaydedilirken 1. sayfanın gelir satırları dolunca 2. sayfanın gelir satırlarına
geçilerek devam edilir. İşletme defterini notere tasdik ettirilmeli veya anlaşmalı
matbaalardan temin edilmelidir. Gider ve gelirde söz konusu olan KDV’nin takibi
25
için ayrıca listeler hazırlanabilir. İşletmenin varlıklarının, borç ve alacaklarının
takibi işletme defterinde yapılamayacağından ayrıca yardımcı defterlerde takip
edilebilir. İşletme defterine yapılacak kayıtlarda işlemin peşin veresiye veya
senetli olduğuna bakılmaksızın işlemle ilgili toplam tutar kaydedilir. Bu defterde de
her sayfa dolduğunda karşılıklı sayfaların toplamları ondan sonraki sayfalara
aktarılır.

Gider Kavramı: Gider, işletme faaliyetlerini yürütebilmek için yapılan ve belli bir
döneme ait olan varlık ve hizmet tüketimlerinin parasal ifadesidir. Yani işletme ,
satışını yaptığı malların temini ve diğer faaliyetler için birtakım harcamalar (
elektrik, su, personel ücreti, kira vb.) yapar. Bu harcamaların tümüne gider denir.
Burada iki önemli unsur söz konusudur. Tüketimin işletme faaliyetlerinin yerine
getirilmesi için yapılmış olması gerekir. Tüketimin belli bir döneme ait olması
gerekir. İşletme Defteri Gider Sayfası: İşletme defteri ciltli, sayfaları karşılıklı ve
sıra numaralıdır. Bu karşılıklı sayfaların sol tarafı gider sayfasıdır. İşletme
defterinin gider kısmına; satın alınan mallar veya sunulan hizmetlerin tutarları,
satış iadesi, işletme faaliyeti ile ilgili giderler ve bunlara ait indirilecek KDV
kaydedilir. Ayrıca amortismana tabi iktisadi kıymetlere ait indirilecek KDV ve
bunlar için dönem sonunda ayrılan amortisman payı da gider sayfasına yazılır.
İşletme, mal ticareti ile uğraşıyorsa dönem başı mal mevcudu tutarı, işletme
defterinin gider sayfasının nakli yekun satırının satın alınan mal sütununa
kaydedilir. İşletme defterinin gider sayfasında aşağıdaki bilgiler yer alır.

Gelir Kavramı: Gelir işletmenin mal veya hizmet satışlarından dolayı elde ettiği
değerler (hasılat) olarak tanımlanabilir. Defterin gelir kısmında, satılan mallar veya
yapılan hizmetler karşılığı sağlanan gelirler ve işletme faaliyetinden sağlanan
diğer bütün gelirler olmak üzere iki grup gelir vardır. İşletmenin mal ve hizmet
satışları dışında elde ettiği birtakım gelirleri de olabilir. Örneğin faiz gelirleri gibi
gelirler de işletme hesabı defteri gelir sayfasına kaydedilir. İşletme Defteri Gelir
Sayfası: İşletme defterinin sağ sayfası gelir sayfasını oluşturur. İşletme, gelirlerini
bu sayfada gösterir. Gider sayfasında olduğu gibi gelir sayfasında da işlemler,
tarih ve işlem sırasına göre kaydedilir. İşletme defterinin gelir sayfasına satılan
mallar ve hizmet tutarları, diğer gelirler gibi işlemler kaydedilir. İşletme defterinin
gelir sayfası aşağıdaki bilgilerden oluşur.
26
BÖLÜM 10 (MMP)

Muhtasar İşlemleri: Muhtasar beyanname gelir vegisi beyanlarından biridir.
Muhtasar beyanname, işverenler veya vergi tevkifatı yapan diğer kimseler
tarafından kesilen vergilerin matrahları ile birlikte, toplu olarak vergi dairesine
bildirilmesine mahsustur (GVK mdadde 84). Muhtasar beyannamede stopaj usulü
vergilendirme söz konusudur. Stopaj usulünde vergi asıl borçludan değil, vergi
sorumlusundan talep edilir. Bu tür vergiler kaynakta kesilen vergilerdir. Bu yolla
gelir daha sahibinin eline geçmeden önce vergilendirilmiş olmaktadır. Yani, işçiye
veya memura ücret veya maaş ödeyen işveren, daha bu ödemeyi yapmadan
önce, işçi veya memurun aldığı ücret veya maaştan kanunen ödemesi gerekli
olan gelir ve damga vergisini kesecek ve yasal süre içinde kestiği bu vergileri bir
muhtasar beyanname düzenleyerek vergi dairesine ödeyecektir.Anlaşılacağı
üzere burada işçi veya memur kanuni mükelleftir, fakat onların adına ve hesabına
vergilerini ödeyen ve muhtasar beyanname veren işveren, vergi sorumlusudur.
Vergi tevkifatı (stopaj): Gelir veya kurumlar vergisine tabi bir kazanca ilişkin
hasılatın (gelir, kazanç) ilgilisine ödenmesi aşamasında, ödemeyi yapanlarca,
yasa ile belirlenmiş oranlar üzerinden istihkakın bir kısmının tutulup, hasılatı elde
eden adına ve onun peşin vergisi olarak vergi dairesine yatırılması şeklinde
uygulanan vergileme yöntemi ve vergi güvenlik tedbiridir. Stopajı doğuran işlem,
stopaja tabi istihkakın nakden veya hesaben ödenmesidir. Bu uygulamanın amacı
vergilerin tahsilini daha kolay ve garantili şekilde gerçekleştirmek, küçük
matrahların
vergiden
kaçırılmasını
önlemek,
maliye
idaresinin
ve
vergi
mükellefinin işlem yükünü azaltmak, verginin, gelirin doğuşundan çok kısa bir süre
içinde maliye dairesine geçmesini sağlamak ve nihayet verginin mükellef
üzerindeki psikolojik etkisini gidermektir.

Muhtasar Beyannamenin Beyan Şekli ve Zamanı: Gelir vergisi, mükellefin veya
vergi sorumlusunun beyanı (bildirimi) üzerine tarh (vergi hesaplama) edilir.
Mükellef ilgili vergi tevkifatlarını (stopaj, vergi kesintisi) muhtasar beyanname
doldurmak ve doldurmuş olduğu beyannameyi bağlı olduğu vergi dairesine
vermek sureti ile bildirir. Muhtasar beyanname aylık veya üç aylık dönemler itibari
ile düzenlenip verilebilir. Ancak üç ayda bir muhtasar beyanname verme
imkanından yararlanabilmenin koşulları vardır. Üç aylık beyanname vermek
isteyen mükelleflerin aşağıdaki şartların tümünü taşıması gerekmektedir:
27
Çalıştırdıkları hizmet erbabı sayısı 10 ve daha az olmalıdır. Yapılmış tevkifatlar
arasında zirai ürün bedellerinden yapılmış tevkifat bulunmamalıdır. Üç aylık
dönemler halinde muhtasar beyanname verileceği vergi dairesine önceden
bildirilmiş olmalıdır.

GVK 94. maddesi gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar, bir ay içinde
yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif
ettikleri vergileri ertesi ayın yirmi üçüncü günü akşamına kadar(VUK 17/04/2007
371 sıra numaralı tebliğ), ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu
vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar (GVK madde 98). Yıl sonlarında tahakkuk
ettirilen mevduat faizlerinden kesilecek vergilerin bildirilmesi için bu süre bir ay
uzatılır. Muhtasar beyannameler süresi dahilinde bağlı olunan vergi dairesine
elden verilebilir ya da taahhütlü, iadeli taahhütlü posta ile gönderilebilir. EBeyanname uygulamasından yararlanabilenler eloktronik ortamda, beyannamenin
kanuni olarak teslim etme süresinin bittiği iş günü saat 24:00’ a kadar
gönderebilirler.
28
BÖLÜM 11 (NET)

Giriş İşlemleri: Üye Numarası: 1669184; Kullanıcı Adı:ISL001…ISL040

Genel tanıtım-Genel görünüm anlatılması

Program KOBİ niteliğindeki işletmelere uygudur. Bu ticarette olabilir hizmet işletmesi
de olabilir.

Fatura Ekranında Klavye Kısa yol Tuşları Kullanım:
ALT + R Satır Ekle (Satırda yazmış olduğunu bilgiyi kayıt eder ve yeni satır açar)
ALT + K Belgeyi kayıt eder.
F2 Kaydet ve Tamamlama yaparak belgenin işlem olarak tamamlar.(Raporlamalara
yansıması sağlanır)
ALT + C Satır Silme.
F4 Belgeden çıkma.
ALT + L Liste Ekranına Dönme
ALT + Y Yeni Belge Açma.
ALT + G Fatura Dökümü (Yazdırma)
F10 Hangi alanda F10 tuşuna basılırsa ilgili alanın yeni tanımlama ekranını
açar.(Yeni Cari veya Stok Girişi gibi.)
ALT + 1 Üst Satırı Kopyalama
Satırlar arası CTRL + Yön tuşları ile gezebilirsiniz.
TAB VE Shift +TAB tuşu

Kısa Bilgi: Belgelerin Raporlara ve Kartlara bakiyelerinin yansıyabilmesi için
belgelerin Kaydet ve Tamamlama butonu ile kayıt edilmesi gerekmektedir. Sadece
Kaydet butonu ile Kayıt edilen belgeler Sistemde Kayıtlı olarak kalır.

Stok tanımlaması
29
o Desimal kodlama
o Grup tanımlamaları
o Birim tanımlama ve çevrim
o Fiyat tanımlama
o Alt ve üst limit tanımlama
o Barkod İşlemleri
o Stok açılış işlemleri
o Stok ekleme sihirbazı
o Stok sağ taraf kısayolları
o Stok kodlarında boşluk, işaretler, harfler olmamalıdır.

Cari tanımlama işlemleri
o Cari açılış işlemleri
o Perakande cari kavramı
o İskonto Tutar ve Oran
o Cari kodlarında boşluk, işaretler, harfler olmamalıdır.

Faturaya genel bir inceleme
o En önemli belge olduğu
o Stok ve cari bağlantısı
o Fatura girilmesi veya kesilmesi
o Faturanın yazıcıdan veya ekrandan çıktısının alınması
o Kaşenin faturanın üstüne veya ortasına vurulması ne anlama gelir
30
BÖLÜM 12 (NET)

Açılış devir değerleri girilmeli
o Stok açılış devir değerleri
o Cari açılış devir değerleri
o Kasa açılış devir değerleri
o Banka açılış devir değerleri

Faturaya genel bir inceleme
o En önemli belge olduğu
o Stokların ve carilerin tanımlanması

Stok tanımlama işlemi
o Stok açılış işlemleri
o Diğer Malzeme fişlerinden
o Barkod anlatımı
o Stokta desimal kodlamalar nasıl yapılır?

Cari tanımlama yapılacak
o Cari açılış işlemleri
o Cari hesap fişleri ne zaman kullanılır?
o Perakende satıcı veya alıcı tanımlama nedeni?

Faturaya Geçiş
o Kısa yol tanımlama işlemleri
o 4 unsurun doldurulması meselesi
o Proforma fatura ne demek?
o Raporların alınması; stok, cari, fatura


Grafiklerle dökümleri göstermek

Yazıcıdan çıktı alınması

Rapor tasarımı
İrsaliye Konusu
o İrsaliye ve fatura benzerliği ve farkı VUK açısından
o Her faturanın irsaliyesi paket program tarafından hazırlanmakta.
o Satış maksadıyla bir irsaliye düzenlendi ise bu en geç 7 gün içinde
faturaya dönüşmelidir.

Fatura Detayları Hakkında Bilgi
o İndirim kartı tanımlama
31
o Satın alma masraf kartı tanımlama
o Malzeme satın alma veya satış fiyatı girme
o Detay sekmesindeki konular hakkında bilgi ver

İrsaliyenin Faturaya Çevrilmesi

Satın alma ve satış tanımlarından alınan hizmet kartı tanımlama: Örneğin; Yemek
dağıtım hizmeti, Elektrik Hizmet Alımı, İlaçlama - Temizlik Hizmet Alımı, Nakliye
Hizmet Alımı, Alınan hizmet faturası ekleme

Dökümlerin alınması
o Ayrıntıların, filtrelerin düzenlenmesi
o Stok dökümler
o Cari hesap dökümler
o Fatura dökümleri

Vergi kimlik numarası nedir: 3 Temmuz 1995 tarihinden itibaren başlanan vergi
kimlik numarası uygulaması gereği, Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan her
gerçek kişi ve tüzel kişi bir vergi numarası almak zorundadır. Vergi kimlik
numarası, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak
işlemlerle ilgili kayıtlarda ve düzenlenecek belgelerde kullanılması mecbur olan bir
numaradır. 3 Temmuz 1995 tarihinden itibaren başlanan uygulama gereği,
Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan her gerçek kişi ve tüzel kişi bir vergi
numarası almak zorundadır. Aşağıda yazılı işlemleri gerçekleştirecek gerçek ve
tüzel kişiler, vergi kimlik numarası almak zorundadırlar. Motorlu taşıt alan satan
gerçek ve tüzel kişiler, Gayrimenkul alan satan gerçek ve tüzel kişiler, Lehine
ipotek tesis edilen gerçek ve tüzel kişiler,
Bina inşaat ettirip tapuya tescil ettiren
gerçek ve tüzel kişiler, Yeni kurulacak sermeye şirketlerinin hisse nispeti en
yüksek beş ortağı, yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdürleri. (Limitet
Şirketlerde Şirket Müdürleri). Bu kişiler, nüfus cüzdanları ve fotokopileri ile birlikte
herhangi bir vergi dairesine giderek vergi kimlik numarası alabilirler.
numarası on haneli olmalıdır.
32
Vergi
BÖLÜM 13 (NET)

Kasa tanımlama ve açılış işlemleri
o Kasa tanımlama işlemleri
o Kasa açılış işlemleri
o Kasa virman işlemleri
 Fatura benzeri belgeler
o Müstahsil makbuzu girişleri
o Kur farkı faturaları
o Gider pusulası
o Serbest meslek makbuzu
 Simgelerin incelenmesi
o Excel
o Yenile
o Seç
o İşaretinin anlamı
o Cari ve stok içindeki aktif ibaresi
o Tanımlamalarda kırmızı metinlerin anlamı

Kavramlar
o Vergi numarası nedir
o Muhasebe hesap kodlarının önemi ve nerde oldukları
o Toptan ve perakende fatura nedir?
o Fatura tasarımı nasıl yapılır?
o Kapalı fatura ve açık fatura kavramları
o Proforma fatura nedir?
o Fatura üzerindeki seri numarası nedir?
o Perakende satış haddi 800 tl
o İrsaliye fatura öncesi niçin kesilir?
o İrsaliye/ irsaliyeli fatur/fatura ayrımı nedir?
o irsaliye niçin tek başına faturaya dönüşmeyecekse kullanılır?
o Satış amaçlı İrsaliye faturaya kaç gün içinde dönüşmelidir? 7 gün
o Mali nitelikteki bir olay kaç gün içinde kayıtlara alınmalıdır? 10 gün
o VUKa göre defterleri saklama süresi genel olarak 5 yıl
o Varyant nedir; bir malın alabileceği çeşitli formları düzenlemeye yarar.
gömlek; kısa kol, uzun kol, S,M,L,XL
33

Barkod: Değişik kalınlıktaki dik çizgi ve boşluklardan oluşan ve verinin otomatik
olarak ve hatasız bir biçimde başka bir ortama aktarılması için kullanılan bir
yöntemdir. Barkod, değişik kalınlıktaki çizgilerden ve bu çizgiler arasındaki
boşluklardan oluşur. Barkod ile stok kodu, seri numarası, personel kodu gibi bilgilerin
gösterilmesi sağlanabilir. Bu bilgilerin bilgisayara klavye aracılığı ile girilmesi zaman
alıcı ve yorucu olmaktadır. Ayrıca bu yöntem pek sağlıklı olmamaktadır. Çünkü
veriler girilirken hata yapılma olasılığı fazladır. Bu hata oranını ve harcanan zamanı
azaltmak için barkodlar ve barkod okuyucular kullanılır. Barkod, ürünün kodu veya
ürün ile ilgili açıklamalar içermemelidir. Barkod sadece o ürüne ait bir referans
numarası içermelidir. Bu referans numarası bilgisayara tanıtılır ve ürüne ait detaylı
bilgiler bilgisayarda tutulur. Daha sonra bu referans numarası kullanılarak o ürüne ait
bilgiye erişilir. Örneğin; bir markette ürünün üzerinde bulunan barkod çizgileri
ürünün fiyatı ve ürünün detayı hakkında bilgi içermez. O bir referans numarasıdır.
Ürün, marketin bilgisayarına bu referans numarası ile tanıtılmıştır. Ürünle ilgili fiyat
ve diğer bilgiler marketin bilgisayarına girilmiştir. Ürüne ait bilgi istendiğinde referans
numarası bilgisayara gönderilir. Bilgisayarda ürün hakkındaki detaylı bilgiyi gönderir.
Bu yöntemde ürünün fiyatı değiştiğinde sadece bilgisayardaki fiyatı değiştirmek
yeterli olacaktır. Barkod, barkod alfabesi (barcode symbology) denilen ve barkodun
içerdiği çizgi ve boşlukların neye göre basılacağını belirleyen kurallara göre
basılmaktadır. Barkodlar 0-9 arası rakamları, alfabedeki karakterleri ve bazı özel
karakterleri (*, -, / vb.) içerebilirler. Bir çok barkod alfabesi vardır. Bu alfabelerden
bazıları sadece rakamları içerirken bazıları da hem rakamları hem de özel
karakterleri içerirler. Buna göre değişik barkod standartları ortaya çıkmaktadır.
Bugün dünyada kullanılan bir çok barkod çeşidi bulunmaktadır. Barkod tipleri için
aşağıdaki bağlantıları kullanabilirsiniz. Bugün dünyada yaygın olarak kullanılan
başlıca barkod alfabeleri Code39, Code128, EAN13, EAN8, UPC, ITF tir. Bunlardan
ITF, EAN ve UPC barkod alfabeleri sadece rakamları içermektedir. Code39 ve
Code128 ise rakamları, harfleri ve özel işaretleri göstermek için kullanılır.
34

Yararları: Barkod verinin hızlı ve doğru girilmesini sağlayan bir yöntem olduğundan
dolayı barkod işlemlerinin yoğun olduğu ve bilgiye hızlı ve doğru bir şekilde
ulaşılmasının ihtiyaç olduğu yerlerde kullanılabilir. Bu yöntemin kullanıldığı sistemler
veri toplama sistemleri olarak adlandırılırlar. Barkod kullanılarak bir ürüne ait tüm
hareketler izlenebilir. Bu sistemlerde barkod okuyucular, barkod yazıcılar ve
taşınabilir data terminaller gibi bir çok iletişim aracı kullanılmaktadır. Veri toplama
sistemleri bir çok yerde kullanılabilir. Mağazalarda, endüstriyel ortamlarda,
pazarlama ve satışlarda, işyerlerinde vb. gibi bir çok alanda ve yerde kullanılabilir.
Örneğin barkodlu bir sistem kullanarak depo sayımlarınızı çok kolay ve rahat bir
şekilde yapabilirsiniz. Doğruluk: En doğru bilgiyi almanızı sağlar, kullanıcı hatalarını
ortadan kaldırır. Benzer ürünler veya benzer kodlara sahip ürünler arasındaki
karışıklığı önler. Hız: Hızlı veri girişinin iki önemli faydası vardır. İstenen bilgi manuel
şekilde toplanacak bilginin çok çok üstünde bir hızla ve doğru bir şekilde toplanır.
Bu toplanan doğru bilgiler bilgisayar ortamında olduğu için yine çok hızlı bir şekilde
bu bilgileri işleyebilecek, değerlendirebilecek kişilere veya ortama ulaşır. Örneğin; bu
bilgilerin doğru bir şekilde, bir kağıtta yazılı bilgiler olduğunu varsayın. O kağıdın
içinden A marka deterjandan ne kadar satıldığını nasıl bulabilirsiniz? Evet,
sayabilirsiniz. Son anda size A marka deterjan değilde tüm deterjan satışları
sorulursa ne yaparsınız? Maliyet: Doğruluğun artması ve veri giriş hızının
yükselmesi ile işçilik maliyeti düşecek sistem daha ekonomik olacaktır. Kullanışlılık:
Barkod ürünleri yani okuyucular, yazıcılar vs. tüm OT/VT ürünlerinin kullanımı,
bilgisayara bağlaması ve işletmesi çok kolaydır. Bu sistem ile güvenilir, detaylı, hızlı
35
datalar toplanır. Bu toplanan bilgiler ile sistem daha etkili yönetilebilir. Örneğin;
Hangi ürün ne kadar satılıyor? Şu anda stokta eksikler neler? Geçmiş satışlara
bakarak hangi üründen ne kadar sipariş vermeli? gibi sorulara kolayca cevap
bulabilirsiniz.

Nasıl Alınır: EAN kodu Türkiye'de, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB)
bünyesine
bağlı
bulunan
Milli
Mal
Numaralama
Merkezi
tarafından
verilmektedir.EAN-UCC sistemini kullanmak isteyen üretici, ithalatçı, ihracatçı ve
dağıtıcı firmalar MMNM ye başvurarak üye olmak zorundadırlar. MMNM üye olan
firmalara bir EAN-UCC firma numarası verir. Bu numara sadece o firmaya aittir ve
onun tarafından kullanılır. Üye olmak için gerekli başvuru belgeleri ve ücret bilgileri
Milli Mal Numaralama Merkezi’ nden öğrenilebilir. Türkiye'de uygulanan barkod
standardı EAN13 tür ve özellikleri aşağıdaki şekildedir. Örnekte de görüldüğü gibi ilk
üç hane ülke kodudur. Türkiye'nin ülke kodu 869 dur.

Ülke Kodu
Firma Kodu
Kontrol Hanesi
4 hane (değişebilir)
Ürün Kodu
5 hane
(değişebilir)
3 hane
Örnek:
869
9567
90009
4
1 hane
Ülke kodundan sonra gelen 4 hanelik bölüm firma kodu olarak ayrılmıştır. Firma
kodu 4 hane olmak zorunda değildir. Ürün çeşidine göre hane sayısı değişebilir. Bu
numara Milli Mal Numaralama Merkezi (MMNM) tarafından üretici veya satıcı
firmalara verilen numaradır. Bu numarayı başka hiç bir firma kullanamaz. Daha
sonra gelen 5 hane üretici firma tarafından ürüne verilen numaradır. Ürün kodu hane
sayısıda ürün çeşidine göre artabilir veya azalabilir. Üretici firma bu beş haneyi
istediği gibi kullanabilir. Sadece ilaç sektöründe ilk iki numara sağlık Bakanlığı
tarafından belirlenmiş olup ilacın ambalaj şeklini belirtir (hap, şurup, toz gibi). 5
hanelik ürün kodu, üretici firma tarafından özgürce kullanılabilmesine rağmen kodlar
bir kural çerçevesinde verilmelidir. Son rakam kontrol hanesidir. İlk 12 rakamın doğru
okunup okunmadığını kontrol eder. Diğer 12 rakamdan hesaplanır.
36
BÖLÜM 14 (NET)

Banka İşlemleri
o Banka tanımlama

İş bankası

Vadesiz tl mevduat
o Banka açılış işlemleri

Ticari hesabın açılması
o Banka virman işlemleri
o Banka ve kasa aktarım işlemleri
o Banka gelen havale/eft ve gönderilen havale/eft
o Dökümlerin alınması

IBAN:
Avrupa
Birliği
düzenlemeleri
çerçevesinde,
ülkeler
arasında
gerçekleştirilen para transferlerinin hızı ile kalitesini artırmak ve maliyetlerini
düşürmek amacıyla International Bank Account Number-IBAN adı verilen
uluslararası banka hesap numarası standardı geliştirilmiştir. IBAN bugün 33
Avrupa ülkesinde kullanılmaktadır. IBAN uygulamasına geçen ülkelerde banka
hesap numaralarının her biri için hesap sahiplerine bir IBAN verilir. Her ülke için
belirli bir biçimi ve standardı bulunan IBAN’ın içinde özel bir şifreleme algoritması
ile elde edilen iki basamaklı “kontrol rakamı” bulunmaktadır. Bir başka ülkeye ya
da bankaya para transfer etmek isteyen bir müşteri, elindeki IBAN’ı gönderici
bankaya verdiğinde, para, alıcı bankaya gitmeden önce alıcı hesabın IBAN’ı
gönderici bankada kontrol edilir. IBAN yanlış ise para karşı bankaya gönderilmez
ve yanlış işlem engellenmiş olur. Türkiye'de TR dahil 26 hanelidir.

Virman, EFT ve Havale nedir?
37
BÖLÜM 15 (NET)

Fatura Şablonunun Oluşturulması: Amaç fatura kesildikten sonra çıktının
alınabilmesidir. Fatura modülünden ayarlar sekmesinden düzenlenir.

Ödeme Şablonu Ekleme: Alış ve Satış faturalarını kaydettikten sonra haftalık,
aylık ve günlük ödeme planı şablonu oluşturulabilmektedir. Ödeme Planı menüsü,
ödeme planının detaylarını tanımlayabildiğimiz alandır. Tanım alanına ödeme
planını fatura girişinde seçebilmek için bir ad girmemiz gerekir. Gün, Hafta,
Ay kutusunda ödeme planı zamanlarını belirleriz. Hemen alt kısmındaki Taksit
Sayısı alanına, bu alanda seçilecek kritere göre vadeler yazmalıyız. Örneğin
aşağıdaki tabloda 24 AY olarak bir tanımlama yapılmıştır. Taksit Oranı alanında
faturanın toplam tutarının örneğin tamamını taksitlendireceksek 100 yazmalı veya
yarısını taksitlendireceksek 50 yazmalıyız. Bu alana istenilen orana göre bir değer
yazılabilir.
Ödeme
Periyot alanında
ne
kadar
vadede
ödemenin
gerçekleştirileceği bilgisini giriyoruz. Örneğin aşağıdaki şablonda 24 AY ve her ay
taksit ödeneceği bilgisi tanımlanmıştır. Eğer 2 ayda bir aylık taksit ödenecekse
Ödeme Periyodu alanına 2 yazılmalıdır. Fatura kaydı yapıldıktan sonra soldaki
menüde
orta
kısımda Ödeme
Planı butonuna
basılmalıdır.
Ödeme
Şablonu alanında klavyede aşağı yönlü ok tuşuna basılmalı ve önceki aşamada
Ödeme Planı Şablonunda detayları kaydedilmiş olan şablon adı seçilmelidir.
Taksit tutar katsayı nedir?

Virman İşlemleri
Kasa-Kasa
Banka-Banka
Kasa-Banka
Banka-Kasa

Kasa para transferi nedir?
Banka para transferi nedir?
Kasa-Banka ilişkilerinde işler banka modülünden yapılır
Para yatırma ve çekme kavramları
Konsinye satış: Malı devralıp ödemeyi ise malların satışından sonra yapılmak
şartıyla işleyen bir satış şeklidir. Burada malı teslim alan kişi malın mülkiyetine
sahip olmaz.
38

Fason üretim veya kısaca Fason, biri diğerine göre ekonomik üstünlüğe sahip iki
firma arasındaki ilişki sonucu, küçük firmanın büyük firma için anlaştıkları türde,
miktarda ve kalitede süreli olacak şekilde üretim yapması ve bu üretimi
anlaştıkları tarihte teslim etmesidir.
39
BÖLÜM 16 (NET)

Programda Çek-Senet İşlemleri:
o Çek vermek
o Çek almak
o Senet vermek
o Senet almak
o Çek-Senet İkincil İşlemleri
o Çek ciro etmek
o Senet ciro etmek
o Çek banka tahsile yollmak
o Senet banka tahsile yollamak
o Çeki bankadan tahsil etmek
o Senedi bankadan tahsil etmek
o Banka modülünden yapılacak
o Çeki bankadan ödemek
o Senedi bankadan ödemek
o Raporların alınması

Çek konusu: Kıymetli evrak niteliğine sahip bir kambiyo senedi olup, bir havalenin
ödenmesi için çıkarılan teyit emri. Çek, bir borç senedi ya da senetlerde olduğu
gibi belli bir süre sonunda senet bedelinin ödenmesi vaadi değildir. Çekler, ancak
bankalar üzerine keşide edilebilir ve çek olarak bankalarca çıkarılan çek karneleri
kullanılabilir.Bankalar dışında bir kimse üzerine çek keşidesi, havale niteliğindedir
ve bu durumda çeklere ilişkin kurallar uygulanmaz. Çek düzenleyen sahibine
"keşideci", çekin muhatabı ve meblağı alacak kişiye "lehdar", ödeme yapacak
olan tarafa da "muhatap" denir. Bankada bir karşılığı olmadan düzenlenen çeklere
"karşılıksız çek" denir. Çekin üzerinde lehdarın adı yazılı ise "nama yazılı çek",
lehdarın adı bulunmuyorsa "hamiline çek" denir. Hamiline çek, (hamil: taşıyıcı)
çeke sahip olan kişiye ödenir. birçok Avrupa Birliği ülkesinde, çekin karşılığının
hesapta bulundurulmaması idari yaptırıma bağlanmıştır. 5941 Sayılı Çek Kanunu
gereğince çek, ticari bir ilişkiden kaynaklı tacirler arasında borç ödeme aracıdır.
Türkiye'de çek, "ileri vadeli çek uygulaması" nedeniyle fiilen bir "ödeme aracı"
olmaktan uzaklaşmış, bono gibi kullanılan bir kıymetli evrak haline gelmiştir.
Türkiye'de çekin karşılığının hesapta bulundurulmaması halinde cumhuriyet
savcılıkları tarafından “çek düzenleme yasağı” ve “çek hesabı açma yasağı"
40
yaptırımları uygulanmaktadır. Çek Kanunu'ndaki son değişikliklerle karşılıksız çek
keşide etmek, hapis cezasını gerektiren bir suç olmaktan çıkmıştır. Çek Nedir;
Çek bir bankaya hitaben yazılmış ve TTK da belirtilen hükümlere göre
düzenlenmiş, ödeme emri niteliğinde olan kıymetli bir evraktır. Çek de üç taraf
bulunur: Keşideci: Çeki düzenleyen, Muhatap: Çeki ödeyecek banka şubesi
borçlu, Hamil: Keşide edilmiş çeki elinde bulunduran kişi, alacaklı (hamiline),
Keşide: Çekin düzenlenerek imza edilmesi ve hamile verilmesi anlamındadır.
Çekin Şekli: Çek, hukuki mahiyeti itibariyle bir ödeme aracıdır. Türk Ticaret
Kanunu’nun 692. maddesinde çekin şekle ait yasal unsurları aşağıdaki gibi
belirtilmiştir. Çek Kelimesi: Bir çekin geçerli olabilmesi için mutlaka ÇEK
kelimesinin bulunması gerekir. Eğer çek Türkçe’den başka bir dilde yazılmış ise o
dilde çek karşılığı olarak kullanılan kelime bulunmalıdır. Kayıtsız ve Şartsız
Muayyen Bir Bedelin Ödenmesi İçin Havale: Çek kredi aracı olmadığı için faiz
öngörülemez. Çekin üzerine yazılan faiz şartı, konulmamış sayılır. Çek bankaya
ibraz edildiği zaman eğer borçlunun hesabında yeteri kadar para varsa banka
tarafından herhangi bir şart konulmazsızın ödenmesi gerekir. Ödeyecek Kimsenin
"Muhatabın" Adı ve Soyadı: Türkiye’de ödenecek çeklerde muhatap ancak bir
banka veya özel finans kurumu olabilir Ödeme Yeri: Çek’de ödeme yerinin
gösterilmesi zorunlu değildir. Gösterilmediği takdirde, muhatabın ad ve soyadı
yanında (bankanın unvanının) gösterilen yer ödeme yeridir. Keşide Günü ve Yeri:
Çek üzerinde yazılı tarih ile gerçek keşide günü birbirine uymuyorsa, çek üzerinde
yazılı bulunan tarih dikkate alınır. Keşide günü olarak gösterilen günden önce
ödenmek için ibraz edilen çek (İleri tarihli çek), ibraz günü ödenir. Keşidecinin
(Çeki Düzenleyen) İmzası: Çeki düzenleyene (Keşideci) çek amiri de denir. Çeki,
bankada hesabı bulunan ve yetkili olan kişi imzalayabilir. İmza yerine, parmak izi
geçerli olmadığı gibi mühür de kullanılamaz. Çek Karnelerinin Bankalardan
Alınması: Çek karnesi isteminde bulunan firma ya da kişilerin mevduat
hesaplarında yeterli bakiye bulundurması, hesap sahibinin ticari ve mali
durumunun yeterli ve ödeme ahlakının bulunması gerekir. Bankaların kendilerine
her başvuran kişiye çek karnesi verme yükümlülüğü yoktur. Çek karneleri,
bankalar tarafından basılır veya bastırılır. Bankalar, çek karnesi verdikleri
müşterilerinin açık kimlik ve adresleri ile vergi kimlik numaralarını talep ederler.
Çek Düzenlenmesi: Çek düzenlenirken zorunlu şekil şartlarına uyulması gerekir.
Yukarıda verilen şekil şartlarına uyulduğu takdirde düzenlemede herhangi bir
41
zorluk ile karşılaşılmaz. Ancak özellikle rakam yazılırken çok dikkat edilmesi
gerekir. Uygulamada çekler hamiline veya nama yazılı olarak düzenlenebilir.
Hamiline yazılı çeklerde isim belirtilmez. Çek kimin elinde ise o kişi çeki tahsil
edebilir. Nama yazılı çeklerde ise isim belirtilir ve ismi yazılı kişiden başkası çeki
tahsil edemez. Çekin Ciro İşlemleri: Çekte aynı bonoda olduğu gibi ciro ile
başkasına devredilebilir. Ciro yapan kişiye ciranta denir. İki tür ciro vardır: Tam
ciro: Çekin devredildiği kişinin ad ve soyadı ile “ödeyiniz” yazılarak imzalanır. İsmi
yazan kişiden başkası tahsil edemez. Beyaz ciro: İsim belirtilmeden sadece
“ödeyiniz” yazılır ve imzalanır. Çek kimin elinde ise o tahsil edebilir. Çekin Tahsil
işlemleri: Vade: Çek görüldüğünde ödenir. Buna aykırı herhangi bir kayıt (vade)
yazılmamış hükmündedir, dolayısıyla geçersizdir. Keşide günü olarak gösterilen
günden önce ödenmek için ibraz olunan bir çek ibraz günü ödenir. Karşılığı yok
ise arkası yazılır. Ödeme İçin İbraz Süreleri: Çek görüldüğünde ödenir. Aynı
zamanda çek bir ödeme aracıdır. Bu sebeple, çeklerde kabul ve vade yoktur.
Fakat keşide ve ödeme yerleri dikkate alınarak çekler için ibraz süreleri
belirlenmiştir. Bu süreler şunlardır: Çek, keşide edildiği yerde ödenecekse (çekin
üzerinde yazılı muhatap banka şubesi ile keşide yeri aynı ise) on gün, Keşide
edildiği yerden başka bir yerde ödenecekse (çek üzerindeki muhatap banka
şubesi ile keşide yeri farklı ise) bir ay içinde muhataba ibraz edilmelidir. Türkiye’de
keşide edilen çek, başka bir yerde ve fakat aynı kıta üzerindeki bir ülkede
ödenecekse bir ay, ( Bir Avrupa ülkesinde çekilip de Akdeniz’de sahili bulunan bir
ülkede ödenecek olan veya Akdeniz’de sahili bulunanbir ülkede çekilip bir Avrupa
ülkesinde ödenecek çekler, aynı kıtada keşide edilmiş ve ödenmesi şart kılınmış
çek sayılır.) Bir kıtada keşide edilen çek, başka bir kıtada ödenecekse üç ay
içinde ibraz edilmelidir. Söz konusu süreler, çekte keşide günü olarak gösterilen
tarihten itibaren işlemeye başlar. Çek, bu süreler içinde ibraz edilmezse, keşideci
çekten rücu edebilir (cayabilir). Etmemişse, muhatap sürenin geçmiş olmasına
rağmen ödemede bulunabilir. Fakat, ibraz süresi geçtikten sonra muhatabın
alacaklıya ödemede bulunma zorunluluğu yoktur. Bu durumda alacaklının,
cirantalara ( Varsa ciro edenlere) ve keşideciye de müracaat hakkı yoktur. Keşide
yeri ile ödeme yeri ayrı kıtalarda bulunsa dahi her iki yer ülkesinin Akdeniz'de
kıyılarının olması halinde ibraz süresi üç ay değil, bir ay olarak kabul edilir.
Yukarıda yazılı müddetler, çekte keşide günü olarak gösterilen tarihten (keşide
42
günü hariç) itibaren başlar. Sürenin son günü tatile rastladığı takdirde, süre takip
eden ilk işgününe kadar uzar. Aradaki tatil günleri süre hesabına dâhildir.

Senet Konusu: Hukukta senet, bir vakanın delilini teşkil etmek üzere bir kişi (veya
kurum) tarafından imzalanan (veya inkar edilmez şekilde onaylanan) ve
imzalayanın aleyhine delil teşkil eden yazılı belgedir. Bu anlamda senet, iki tarafın
da imza atarak onayladığı bir kontrat (akit)'ten farklıdır. Senet genelde bir mali
(borçlanma) veya mülkiyet ilişkisinin (tapu, hissedarlık) kabulü şeklindedir. Senet
kelimesi Arapça sanad 'dan gelir, yani dayanak noktası, bir iddianın dayanağı
anlamına gelir. Senet, halk arasında yaygın olarak bono (borç senedi) yerine
kullanılan bir vadeli alacak terimi olmakla birlikte başka tür senetler de vardır.
Borç senetleri iktisadi mahiyeti itibari ile kredi vasıtasıdır. Ayrıca ödeme, ispat ve
teminat vasıtası olarak da kullanılır.
43
BÖLÜM 17 (NET)

Fatura Kavramı: Satılan emtia veya yapılan iş karşılığında
müşterinin
borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar
tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır. Faturada bulunması zorunlu olan
bilgiler; Faturanın düzenlenme tarihi, seri ve sıra numarası, Müşterinin adı
varsa ticaret unvanı iş adresi vergi dairesi ve hesap numarası, Malın veya işin
nev’i miktarı ve tutarı. İrsaliye Tarih ve numarası. Faturanın nizamı; Fatura
birbirini takip eden sıra numaraları halindedir, Şube veya kısımları için ayrı
fatura bastırılır. Faturalar en az bir asıl bir 2 suret olarak düzenlenir. Birden
fazla örnek için kaçıncı örnek olduğu işaretlenir. Fatura en geç sevk tarihinden
itibaren 7 gün içinde tanzim edilir. Aksi halde hiç düzenlenmemiş sayılır.
Faturayı düzenleyen müşterinin kimliğinden sorumludur. Faturanın üst kısmına
basılan kaşe ve imza açık faturayı, alt kısmına vurulan kaşe ise kapalı faturayı
ifade eder. Vergi Usul Yasası uyarınca mükellefler tarafından kullanılan
faturanın kullanılmadan önce Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilen
anlaşmalı matbaalara bastırılması veya anlaşmalı matbaalar dışındaki
yerlerden
temin ediliyorsa
noterlerde
tasdik ettirilmesi gerekmektedir.
Faturanın tasdik zamanı ile ilgili bir kayıt şartı bulunmamakla beraber, esas
olan, kullanılmadan önce tasdik işleminin yaptırılmış olmasıdır.Mükellefler
işletmelerinin iş hacimlerini dikkate alarak muhtelif zamanlarda kullanacakları
faturalarını
bastırabilmelidirler.
Bir
hesap
dönemi
sonunda
ellerinde
kullanılmamış basılı faturası kalanlar bunları müteakip dönemlerde de
kullanabilmektedirler. Faturalar en az bir asıl bir örnek olarak bastırılmak
zorundadır. Aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında her biri aynı
numara ile başlamak üzere ayrı ayrı faturalar kullanıldığı takdirde, bu
faturalara şube ve kısımlarına göre, şube ve kısmın isimlerinin basılması veya
özel işaretle seri tefriki yapılması mecburidir.Ayrıca faturaların basım ve
dağıtımını yapan matbaa işletmecisi, bu belgelerin alt kısmına dipnot şeklinde,
adını, soyadını varsa ticari unvanını, bağlı bulunduğu vergi dairesi ve hesap
numarasını, adresini ve belgenin basım yılını yazacaklardır.Yine matbaa
işletmeleri, basım ve dağıtımını yapacakları belgelerin ön yüzünün üst orta
kısmına gelecek şekilde defterdarlıkça gösterilecek özel işareti (amblem),
koyacaklardır. Bilgi işlem makineleriyle düzenlenen faturaların basım ve
dağıtımı da anlaşmalı matbaalarca yapılacak, bu faturalarda da belirtilen
44
bilgilerin
tamamı
bulunacak,
ancak
yönetmelikte
belirtilen
ebatlara
uyulmayabilecektir.

İrsaliyeli fatura, fatura ve sevk irsaliyesinin yerine geçerek düzenlenen bir
belgedir. Fatura ve sevk irsaliyesinin ayrı ayrı düzenlenmesi, mükellefin iş
yükünü artırdığı gibi faaliyetlerinin de aksamasına neden olmaktadır.
Faturadan farklı olarak en az üç örnek olarak düzenlenir. En az üç nüsha
düzenlenmeyen belge hiç düzenlenmemiş sayılır.
45

Sevk İrsaliyesi: Mal hareketini kontrol etmek amacıyla getirilen malın sevki
anında mal ile birlikte bulunan bir belgedir. Sevk irsaliyesi fiyat ve bedel hariç
olmak üzere faturada yazılı olan bilgileri taşır. Üç nüsha halinde tanzim edilip İki
nüshası mal ile birlikte bulunur bir nüshası işletmede kalır.
46

Taşıma irsaliyesi nedir, tanımı: Araç sahibi tarafından, bir ücret karşılığında
yük (eşya, mal) taşıyan gerçek veya tüzel kişi olan nakliyecilerin taşıdıkları
47
eşya için düzenledikleri bir belgedir. Taşıma Senedi: Eşya taşınmasında
gönderen tarafından düzenlenip imzalanarak taşıyana verilen kıymetli evrak
niteliğindeki bir belge. Kendisine ait vasıta ile kendi eşyasını taşıyanlar için
taşıma irsaliyesi düzenlemesi gerekmez. Çünkü taşıma irsaliyesi, mal
sirkülasyonunun izlenmesi ile ilgili değil, ücret karşılığında eşya taşıyanların
izlenmesi ile ilgili bir belgedir. Taşınan eşyanın ticari mal olması veya
olmamasının önemi yoktur. Önemli olan malın ücret karşılığında taşınmasıdır.
Taşıma irsaliyesinin uygulama alanları: Taşıma irsaliyesi üç nüsha olarak
düzenlenir. Bir nüshası taşımayı yaptıranda, bir nüshası eşyayı taşıyanda, bir
nüshası da taşıma irsaliyesini düzenlemekle görevli nakliyeci işletme
sahibinde kalır. Taşıma irsaliyesine eklenecek listede, taşıma irsaliyesinin seri
ve sıra numarası, göndericinin adı-soyadı, unvanı, gönderinin cinsi ve miktarı
(adet, ağırlık vb.), alıcının adısoyadı ve gönderinin varış merkezi ile ücreti yer
alacaktır. Uygulamada nakliyat ambarları sevk irsaliyeleri farklı olan malları
aynı taşıtla taşıyabilirler. Bu nedenle nakliyat ambarları yandaki belgeyi
düzenlemek zorundadırlar. Belge müteselsil seri ve sıra numarası dahilinde
teselsül ettirilen üç nüsha olarak düzenleyeceklerdir. Fişin bir nüshası malı
taşıttırana, bir nüshası malı taşıyan aracın sürücüsüne verilir ve bir nüshası da
nakliyat ambarlarında saklanır. Fişin taşıttıran nezdinde kalan nüshası, taşıma
irsaliyesi örneği yerine geçer. Bir taşıtla sadece bir kişiye ait malın ambar girişi
yapılmadan taşınması hâlinde ise ambar tesellüm fişi düzenlenmesine gerek
bulunmayıp, sadece taşıma irsaliyesi ve malı taşınan veya malı taşıttıran
tarafından sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekir. Taşıma irsaliyeleri üç örnek
düzenlenir. Bir örneği eşyayı taşıttırana, bir örneği eşyayı taşıyan aracın
sürücüsüne veya kaptanına verilir. Bir örneği de taşımayı yapan nezdinde
saklanır. Taşıma irsaliyesinin götürü usulde vergiye tabi olanlar tarafından da
düzenlenmesi zorunludur.
48

Gider Pusulası: Defter tutan işletmecilerin, defter tutmayan kişilerden (çiftçiler hariç)
satın aldıkları mal veya hizmetler karşılığında düzenledikleri ticari belgeye gider
pusulası denir. Gider Pusulasının Tarafları: Gider pusulasının düzenlenebilmesi için
mal veya hizmetin defter tutmayan kişilerden alınması yeterlidir. Alış işleminde alıcı
ve satıcı olmak üzere iki taraf vardır. Taraflar ve özellikleri aşağıdaki gibidir. Satıcı:
Ticari belge veremez. Gider pusulasını düzenlemez, ancak imzalar. Belgenin aslını
alır. Satış bedelini alır.
Alıcı: Ticari belge verir. Gider pusulasını düzenler.
Belgenin kopyasını alır. Satış bedelini öder. Gider
Pusulasının
Şekli:
Gider
pusulasının görünümü aşağıdaki gibi bir kitabı andırır. Sıra numarası verilen
sayfaların, bir asıl bir de kopyası vardır. Belgedeki sayfalarının resimdeki gibi bir
arada bulunmasına koçan denir. İşletmeler ihtiyaçlarına göre koçan temin edebilirler.
Gider pusulası defterlere işlenirken koçanların karıştırılmaması için her koçanın dış
yüzeyine seri numarası verilir. Gider Pusulasının Temini: Maliyenin anlaşmalı
matbaalarından temin edilebilir. Gider Pusulasında Gelir Vergisi Kesintisi (Stopaj
Yapma): Gider pusulasında satıcının alacağı bedelden çeşitli oranlarda gelir vergisi
kesilir, kalan satıcıya ödenir. Bu kesinti işlemine stopaj yapmak da denebilir. Örnek
1: ABC Tekstil Ltd.Şti. imal ettiği bayan konfeksiyon mamullerine vergiden muaf A
şahsına nakış işi yaptırmaktadır. A şahsı yaptığı her nakış işi için 5 TL ücret
49
almaktadır. Kasım 2014 döneminde ABC işletmesi A şahsına 20 adet nakış işi
yaptırmıştır. ABC işletmesi düzenleyeceği Gider Pusulasında hizmet bedeli olarak
100,00 TL gösterecek, bu tutarın %2’sini ise Gelir Vergisi Kesintisine tabi tutup vergi
sorumlusu sıfatıyla muhtasar beyanname ile beyan edip ödeyecektir. Geriye kalan
98,00 TL’yi ise A şahsına ödeyecektir. Örnek 2: ABC Tekstil Ltd.Şti. nihai tüketici
(vergi mükellefi olmayan) B şahsından 20.000,00 TL değerinde binek otomobil satın
almıştır. ABC Tekstil Ltd. Şti. noterde düzenlenen araç satış sözleşmesinin haricinde
Gider Pusulası da düzenlemek zorundadır. Ancak düzenleyeceği bu Gider
Pusulasında vergi tevkifatı yapmayacaktır. Çünkü mal alımı yaptığı şahıs vergi
mükellefi olmayan bir nihai tüketicidir. Eğer B şahsı bir vergiden muaf bir esnaf
olsaydı ABC Tekstil %5 oranında Gelir Vergisi Kesintisi hesaplayıp ilgili tutarı vergi
sorumlusu
sıfatıyla
muhtasar
beyannamesinde
beyan
edip
ödeyecektir.
Örnek3:Yerlim Gıda Sanayi Ticaret Limitet Şirketinin faaliyetini sürdürdüğü bina, bir
gerçek kişi olan Yakup Şentürk ten kiralanmıştır. Brüt Kira bedeli 1750 TL dir. Yerlim
Gıda Sanayi Ticaret Limitet şirketi % 20 tutarında stopajı Yakup Şentürk ten kesecek
kalan tutarı ise kendisine ödeyecektir. Kesmiş olduğu Gelir Vergisi tutarını ise ertesi
ayın 23. günü akşamına kadar vergi dairesine Muhtasar Beyanname ile beyan
edecek ve en geç 26 sına kadar da ödeyecektir.

Serbest Meslek Makbuzunun Tanımı: Serbest meslek makbuzu, serbest meslek
erbabının (Muhasebeci, Avukat, Doktor vb.) mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü
50
tahsilatı için düzenlediği bir belgedir. Mesleki faaliyet karşılığında ücretin tahsil
edildiğini gösterir.
 Tahsilat makbuzu: Para, mal, kıymetli evrak, vb. kıymetlerin teslim alındığını ispat
etmek için düzenlenen makbuzdur. Asağıdaki tahsilat makbuzunda isletmemiz
Bulut Süpermarketin, müsteri Hikmet Karakayadan 15.03.2004 tarihli 500.00 .TLlik çek aldığı görülmektedir. Bu isleme göre, isletmemiz Tahsilat Makbuzunu
düzenleyerek bir nüshasını müsteri Hikmet Karakayaya verecektir. Tediye
makbuzu:
Tediye Makbuzu Para, mal, kıymetli evrak, vb. kıymetlerin teslim
edildiğini ispat etmek için düzenlenen makbuzdur. Asağıda, isletmemiz Bulut
Süpermarketin, satıcı APAK Giyim Pazarlamaya 800.00 .- TL nakit, 150.05.2004
tarihli 500.00 .- TLlik çek, 31.06.2004 vadeli 600.00 .- TLlik senet verdiği
görülmektedir. Bu isleme göre, isletmemiz, Tediye Makbuzunu düzenleyerek bir
nüshasını satıcıya verecektir. Pratik hayatta isletmeler genellikle, sadece Tahsilat
Makbuzu kullanmaktadırlar. Örnek1: İsletmemiz, satıcıdan çek karsılığında mal
almıs olsun. Satıcı Tahsilat Makbuzunu düzenleyerek bir nüshasını isletmemize
verecektir. Satıcıdan alınan Tahsilat Makbuzu isletmemiz için Tediye (ödeme)
Makbuzu
yerine
geçecektir.
Dolayısıyla
isletmemizin
Tediye
Makbuzunu
düzenlemesine gerek kalmayacaktır. Örnek2: İsletmemiz, müsteriye yarısı pesin
yarısı çek karsılığında mal satmıs olsun. İsletmemiz, Tahsilat Makbuzunu
51
düzenleyerek bir nüshasını müsteriye verecektir. Tahsilat Makbuzu müsteri için
Tediye (ödeme) Makbuzu yerine geçecektir. Dolayısıyla müsterinin ayrıca Tediye
Makbuzunu düzenlemesine gerek kalmayacaktır.

Müstahsil Makbuzunun Tanımı: Defter tutan çiftçilerin veya toptancıların, defter
tutmayan çiftçilerden satın aldıkları ürünler karşılığında düzenledikleri ticari
52
belgeye müstahsil makbuzu denir. Çiftçiye imzalatılan belgenin kopyası
işletmecide, aslı ise çiftçide kalır. Müstahsil Makbuzunun Tarafları: Müstahsil
makbuzunda ürünü satan ve ürünü satın alan taraf vardır. Müstahsil Makbuzunda
Gelir Vergisi Kesintisi (Stopaj Yapma): Defter tutmayan çiftçilerden alınan ürünler
üzerinden Gelir Vergisi Kanunu Madde 94’e göre gelir vergisi kesilerek kalan
satıcıya ödenir.
53
KAYNAKÇA
www.gib.gov.tr
www.edefter.gov.tr
www.luca.com.tr
www.gepir.org.tr
www.muhasebedersleri.com
www.istanbulsmmmodasi.org.tr/
54

Final için çalışma kağıdına buradan ulaşabilirsiniz.

Transkript

Benzer belgeler

internet uzerinden tebrik karti gonderme hizmeti faaliyetinde fatura

özel hastanelerin doktor maliyetlerini

SANAYİ VE TEKNOLOJİ TEZLERİ YARIŞMASI

MAHSUP DİLEKÇELERİ İNTERNET ÜZERİNDEN VERİLECEK

Öğr. Gör. Dr. Özgür ZEYDAN 08.04.2015 BÜLENT ECEVİT

gelir idaresi baskanligi