Makale04

16
Romatizma, Cilt: 16, SayÝ: 1, 2001
MENTAL RETARDE ‚OCUKLARDA FÜZÜKSEL UYGUNLUÚUN DEÚERLENDÜRÜLMESÜ*
Necmiye †n1, Fatih Erbah•eci2, Nevin Ergun2
…ZET
Spor yapan ve yapmayan šÛretilebilir mental retardelerde(MR) ve saÛlÝklÝ •ocuklarda fiziksel uygunluk
parametrelerini deÛerlendirmek, sporun fiziksel uygunluk dŸzeyi Ÿzerine etkisini araßtÝrmak amacÝyla
planlanan bu •alÝßma Abant Üzzet Baysal †niversitesi K.Demir Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon YŸksekokulu, Ulus Anadolu EÛitim Uygulama ve Mesleki eÛitim Merkezi, ‚aÛdaß Anadolu-EÛitim ve Uygulama
Okulu EÛitim Merkezi ve GšlbaßÝ Zihinsel Yetersiz ‚ocuklarÝ Koruma ve Yetißtirme VakfÝÕnda yapÝlmÝßtÝr. ‚alÝßmaya 20 saÛlÝklÝ(I.Grup), 20 spor yapmayan šÛretilebilir MR (II:Grup), 20 spor yapan šÛretilebilir MR(III.Grup) erkek •ocuk dahil edilmißtir. OlgularÝn yaß ortalamalarÝ; I. grupta 15,35 ± 0,21 yÝl, II.
grupta 15,00 ± 0,22 yÝl, III. grupta ise 15,45 ± 0,21 yÝl olarak belirlenmißtir. SaÛlÝklÝ ve mental retarde
•ocuklarÝn fiziksel yapÝ ve fiziksel uygunluk parametreleri deÛerlendirilmißtir. ‚alÝßmamÝz sonucunda
sporun šÛretilebilir mental retarde •ocuklarda kardiovaskŸler endurans, vŸcut kompozisyonu, bŸkŸlŸ
kolla asÝlma parametreleri dÝßÝndaki fiziksel uygunluk parametrelerini gelißtirdiÛi gšrŸlmŸß ve farkÝn istatistiksel olarak anlamlÝ olduÛu bulunmußtur (p<0,05). Sporun mental retarde •ocuklarda fiziksel uygunluk dŸzeyini gelißtiren ve gŸnlŸk yaßamdaki baÛÝmsÝzlÝk seviyesini arttÝran ge•erli ve etkili bir eÛitim
faktšrŸ olduÛu belirlenmißtir.
Anahtar Kelimeler: Mental Retardasyon, fiziksel uygunluk, spor
SUMMARY
THE ASSESMENT OF THE PHYSICAL FITNESS ON MENTALLY RETARDED CHILDREN
This study designed to measure physical fitness on trainable mentally retarded children who do any
kind of sports and those who don't along with healty ones; and also to find out the effect of sports on
physical fitness has been carried out in A.Ü.B.†. K. Demir Physical Therapy and Rehabilitation, Ulus
Anadolu Practical-Training School, GšlbaßÝ Procting and Caring Trust of Mentally Retarded ChildrenAmong the Subject Scovered by the study there were 20 nonretarded (I. Group), 20 trainable mentally
retarded who donÕt do sports (II. Group), 20 trainable mentally retarded who do sports (III.Group).
The avarage ages of subjects were determined as a 15,35 ± 0,21 years in group I, 15,00 ± 0,22 years
in group II, 15,15 ± 0,21 years group III. Physical structure and physical fitness of both nonretarded
and mentally retarded children were evaluated. A statistically important difference was found in all
physical fitness parameters except cardiovasculer endurance, body composition and pulling oneÕs
body up with arms parameters. (p<0,05). As a result, it has been concluded that sport is a valid and
effective means of training which improves the levels of physical fitness and independence in activities
of daily living of mentally retarded children.
Key Words: Mentally retardation, physical fitness, sports
*
XI.Balkan Congress of Sports Medicine-VII.Turkish Sports Medicine CongressÕde serbest bildiri olarak sunulmußtur.
1
Abant Üzzet Baysal †niversitesi K.D. Fizik Ted. ve Reh. Y.O.
2
Hacettepe †niversitesi Fizik Tedavi ve Reh. Y.O.
†n ve ark.
17
GÜRÜÞ
MATERYAL VE METOD
Mental retardasyonun •ok farklÝ tanÝmlarÝ yapÝlma-
Basketbol sporu yapan ve spor yapmayan šÛretile-
sÝna raÛmen en yaygÝn ve kabul edilen tanÝmÝ
bilir mental retardelerde ve saÛlÝklÝ •ocuklarda fizik-
American Association on Mental Deficiency
sel uygunluk parametrelerini deÛerlendirmek, spo-
(AAMD) tarafÝndan yapÝlan tanÝmdÝr. Bu tanÝma gšre mental retardasyon; gelißim sŸrecinde ortaya •Ýkan uyumsal davranÝßlardaki yetersizlik ile birlikte,
genel zeka fonksiyonunda šnemli derecede ortala-
run fiziksel uygunluk dŸzeyi Ÿzerine etkisini araßtÝrmak amacÝyla; 20 šÛretilebilir MR, 20 spor yapan
šÛretilebilir MR ve 20 spor yapmayan saÛlÝklÝ erkek
šÛrenciler olmak Ÿzere 3 grup deÛerlendirmeye
alÝnmÝßtÝr.
manÝn altÝnda olma ßeklinde tanÝmlanmaktadÝr
(1,2,3,4,5).
Fiziksel uygunluÛun belirlenmesi amacÝyla, Vannier ve FaitÕin mental retardeler i•in gelißtirdiÛi saha
Fiziksel uygunluk, beklenmedik durumlarÝ karßÝla-
testleri ve Eurofit testleri (13) uygulanmÝßtÝr. Testler
mak ve boß zaman aktivitelerini yapmak i•in yeter-
yorgunluÛun olußup diÛer testleri etkilememesi i•in
li enerjiyle, aßÝrÝ yorgunluk olmadan, din• ve uyanÝk
belirli bir dŸzende yapÝlmÝßtÝr.
olarak gŸnlŸk aktiviteleri yapabilme yeteneÛidir
(6,7).
BULGULAR
Genel olarak fiziksel uygunluk, vŸcut kompozisyo-
Yaß ortalamalarÝ; birinci grupta 15,35 ± 0,21 yÝl,
nu, endurans, esneklik, denge, hÝz, kas kuvveti,
ikinci grupta 15,00 ± 0,22 yÝl, Ÿ•ŸncŸ grupta ise
anaerobik ve aerobik gŸ• gibi komponentleri i•er-
15,45 ± 0,21 yÝldÝr. Boy ortalamalarÝ; birinci grupta
mektedir (6,8,9).
1,75 ± 0,01 m. ikinci grupta 1,54 ± 0,03.m, Ÿ•ŸncŸ
grupta 1,60± 0,03 mÕdir. VŸcut aÛÝrlÝklarÝ ortalama-
Mental retarde (MR) •ocuklarÝn bireysel sporlarda
larÝ ise; birinci grupta 62,95 ± 1,80 kg, ikinci grupta
daha baßarÝlÝ olmalarÝna raÛmen, basketbol gibi
75,00 ± 3,15 kg, Ÿ•ŸncŸ grupta 52,50 ± 3,01 kg
grup oyunlarÝnÝn da •ocuklar arasÝ etkileßimi saÛla-
olarak saptanmÝßtÝr. Sonu•lar Tek YšnlŸ Varyans
dÝÛÝ ve oyunculara baßarÝyÝ hissetme ve memnun
Analizi ile deÛerlendirilmiß ve gruplarÝn yaßlarÝ ara-
olma ßansÝnÝ verdiÛi rapor edilmißtir (1,10).
sÝnda istatiksel olarak anlamlÝ fark bulunmamÝßtÝr
(p>0,05). GruplarÝn yaß ve boylarÝ arasÝnda anlam-
Spor, mental retardelerin daha saÛlÝklÝ bedene sa-
lÝ fark bulunmußtur (p<0,005) (Tablo I).
hip olmasÝnÝ saÛlayarak, fiziksel kondŸsyon ve motor becerilerini gelißtirir. Spor aracÝlÝÛÝ ile šÛrenilen
disiplin, gelißen šzgŸven, yaßanÝlan rekabet, paylaßÝlan arkadaßlÝk ve baßarÝ duygularÝ, šzŸrlŸnŸn
sosyal ve psikolojik gelißimine olumlu katkÝda bulu-
25 yard koßu testinde I.grubun test sonu•larÝ
4,44±0,42sn, II. grubun 7,37 ± 1,52sn, III. grupta
5,46±0,96 snÕdir. Gruplar arasÝnda istatistiksel olarak anlamlÝ fark bulunmußtur (p<0,05). BŸkŸlŸ kolla asÝlma testinde, I. grubun test sonu•larÝ 30,13 ±
nur. Ama•, šzŸrlŸ kißinin toplum ile daha yakÝn bir
21,53 sn, II. grubun 1,03 ± 1,21 sn, III. grubun 4,75
iletißime girerek, kendilerine ve topluma yararlÝ,
± 2,65 sn olarak hesaplanmÝßtÝr. I. ve II. grup ara-
Ÿretken bireyler olmasÝna yardÝmcÝ olmaktÝr
sÝnda I. grup lehine, I. ve III. grup arasÝnda I. grup
(11,12).
lehine istatistiksel olarak anlamlÝ fark bulunurken
18
Mental Retarde ‚ocuklarda Fiziksel UygunluÛun DeÛerlendirilmesi
Tablo I. GruplarÝn Fiziksel …zellikleri
Fiziksel
I. Grup
…zellikler
X
II. Grup
SD
Sx
X
SD
III. Grup
Sx
X
F
SD
Sx
p
Yaß (yÝl)
15.35
0,93
0,21
15,00
1,02
0,22
15,45
094
0,21
1,18
>0,05
Boy (m)
1,75
0,05
0,01
1,54
0,12
0,03
1,60
0,14
0,03
15,88
<0,05
V. AÛÝrlÝÛÝ (kg)
62,95
8,07
1,80
75,00
14,08
3,15
52,50
13,49
3,01
46,18
<0,05
N
20
20
20
Cinsiyet
E
E
E
V. AÛÝrlÝÛÝ: VŸcut AÛÝrlÝÛÝ, X: Aritmetik ortalama, SD: Standart sapma Sx: Standart Hata N: Olgu SayÝsÝ
(p<0,05), II. ve III. grup arasÝnda istatistiksel olarak
lamlÝ fark bulunmamÝßtÝr (p>0,05). Thrust testinde I.
anlamlÝ fark bulunmamÝßtÝr (p>0,05). DŸz bacak
grubun test sonu•larÝ 18,18±2,70 adet/20 sn, II.
kaldÝrma
sonu•larÝ
grubun 5,15±1,93, III. grubun 8,28±2,22 adet/20sn
15,25±3.02 adet/20sn, II. grubun 3,64±1,66
olarak bulunmußtur. Gruplar arasÝnda istatistiksel
adet/20sn, III. grubun 6,88±1,63 adet/20sn olarak
olarak anlamlÝ fark bulunmußtur(p<0,05). 300 yard
hesaplanmÝßtÝr. Gruplar arasÝnda istatistiksel ola-
koßu-yŸrŸme testinde I. grubun test sonu•larÝ
rak anlamlÝ fark bulunmußtur(p<0,05). Gšzler a•Ýk
59,87±9,81 sn, II. grubun 105,06±32,52sn, III. gru-
statik denge testinde I. grubun test sonu•larÝ(saÛ)
bun 93,85±33,03 sn olarak bulunmußtur. Gruplar
26,83±5,13 sn, II. grubun 4,99±3,39 sn, III. grubun
arasÝnda istatistiksel olarak anlamlÝ fark bulunmuß-
5,47±3,11 sn, I. grubun test sonu•larÝ(sol)
tur (p<0,05). El statik kuvveti testinde(saÛ) testinde
28,89±5,13 sn, II. grubun 4,07±2,61 sn, III. grubun
I. grubun test sonu•larÝ 36,52±5,83kg, II. grubun
5,30±3,97 snÕdir. Gšzler kapalÝ statik denge testin-
13,13±6,11kg, III. grubun 23,48±8,40 kg olarak bu-
de I. grubun test sonu•larÝ(saÛ) 10,60±7,55 sn, II.
lunmußtur. El statik kuvveti testinde(sol) testinde I.
grubun 2,18±1,62 sn, III. grubun 6,23±6,70 sn, I.
grubun test sonu•larÝ 35,52±7,29kg, II. grubun
grubun test sonu•larÝ (sol) 7,15±3,78 sn, II. grubun
12,65±5,56kg, III. grubun 22,80±9,47 kg olarak bu-
1,36±0,83 sn, III. grubun 6,17±9,96 sn olarak he-
lunmußtur. Gruplar arasÝnda istatistiksel olarak an-
saplanmÝßtÝr. GruplarÝn statik dengelerini deÛerlen-
lamlÝ fark bulunmußtur(p<0,05). …ne sÝ•rama tes-
dirmek amacÝyla flamingo denge testi (sn) sonu•la-
tinde I. grubun test sonu•larÝ 1,74±0,24m, II. gru-
rÝ incelendiÛinde gšzler a•Ýk tek ayak (saÛ-sol)
bun 0,85±0,34m, III. grubun 1,25±0,49m olarak bu-
denge testinde I. ile II. grup arasÝnda I. grup lehine,
lunmußtur. Gruplar arasÝnda istatistiksel olarak an-
I. ile III. grup arasÝnda I. grup lehine, gšzler kapalÝ
lamlÝ fark bulunmußtur (p<0,05). Vertikal sÝ•rama
tek ayak (saÛ) denge testinde I. ile II. grup arasÝn-
testinde I. grubun test sonu•larÝ 76,45±12,09
da I. grup lehine, I. ile III. grup arasÝnda I. grup le-
kgm/sn, II. grubun 35,53±19,04 kgm/sn, III. grubun
hine istatistik olarak anlamlÝ fark bulunurken
49,33±13,47 kgm/sn olarak hesaplanmÝßtÝr. Grup-
(p<0,05), II. ile III. grup arasÝnda istatistik olarak an-
lar arasÝnda istatistiksel olarak anlamlÝ fark bulun-
lamlÝ fark bulunmamÝßtÝr (p>0,05). Gšzler kapalÝ
mußtur (p<0,05). VŸcut yaÛ yŸzdesinin analizinde I.
tek ayak (sol) denge testinde I. ile II. grup arasÝnda
grubun test sonu•larÝ 18,58±3,64, II. grubun
I. grup lehine, II. ile III. grup arasÝnda III. grup lehi-
15,40±5,90, III. grubun 15,06±6,62 olarak hesap-
ne istatistiksel olarak anlamlÝ fark bulunurken
lanmÝßtÝr. Gruplar arasÝnda istatistiksel olarak an-
(p<0,05), I. ile III. grup arasÝnda istatistik olarak an-
lamlÝ fark bulunamamÝßtÝr (p>0,05) (Tablo II).
testinde
I.
grubun
test
19
†n ve ark.
Tablo II. GruplarÝn Fiziksel Uygunluk Test Sonu•larÝ
I. GRUP
25 yard
II. GRUP
III. GRUP
f
P
X
SD
X
SD
X
SD
Koßu Testi (sn)
4,44*
0,42
7,37
1,52
5,46*
0,96
38,97
<0,05
BŸkŸlŸ Kolla AsÝlma Testi (sn)
30,13*
21,53
1,03
1,21
4,75
2,65
31,89
<0,05
DŸz Bacak KaldÝrma Testi(adet/20sn)
15,25*
3,02
3,64
1,66
6,88*
1,63
147,99
<0,05
‚eviklik(Thrust) Testi(adet/20sn)
18,18*
2,70
25,15
1,93
8,58*
2,22
120,26
<0,05
Gšzler A•Ýk Tek Ayak Denge (saÛ)
26,83*
5,13
4,99
3,39
5,47
3,11
10,76
<0,05
Gšzler A•Ýk Tek Ayak (sol)
28,89*
2,38
4,07
2,61
5,30
3,97
9,63
<0,05
Gšzler kapalÝ tek ayak (saÛ)
10,60*
7,55
2,18
1,62
6,23
6,70
10,20
<0,05
Gšzler KapalÝ Tek Ayak (sol)
7,15*
3,78
1,36
0,83
5,43
6,17
9,96
<0,05
300 yard Koßu-YŸrŸme Testi (sn)
59,87*
9,31
105,06
32,52
93,85*
33,03
14,87
<0,05
El Statik Kuvveti (saÛ)(kgm/sn)
36,52*
5,83
13,13
6,11
23,48*
8,40
58,12
<0,05
El statik Kuvveti (sol)(kgm/sn)
35,52*
7,29
12,65
5,56
22,80*
9,47
45,38
<0,05
PatlayÝcÝ Kuvvet(…ne SÝ•rama Testi) (m)
1,74*
0,24
0,85
0,34
1,25*
0,49
36,37
<0,05
Vertikal SÝ•rama Testi (kgm/sn)
76,45*
12,09
35,53
19,04
49,33*
13,47
37,68
<0,05
VŸcut yaÛ %
18,58
3,64
15,40
5,90
15,06
6,62
2,45
>0,05
* Üstatistiksel olarak anlamlÝ fark yaratan grup
TARTIÞMA
Fiziksel akivite ve egzersizin saÛlÝklÝ bireylerin fizik-
YapÝlan •eßitli •alÝßmalar sonu•larÝmÝzla paralellik
sel ve mental saÛlÝÛÝna olumlu etkilerinin šzŸrlŸ bi-
gšstermektedir (17,18).
reyler i•inde ge•erli olduÛu bildirilmektedir (14). Fiziksel olarak aktif kißileri, saÛlÝklÝ kißilerle karßÝlaßtÝran •alÝßmalarda aktif kißilerin daha saÛlÝklÝ olduk-
YÝlmaz, yaß ortalamalarÝ 12,22±50,49 yÝl olan yŸzme eÛitimi almÝß šÛretilebilir MR •ocukta 25 yard
koßu hÝzÝnÝ 5,13±50,12 sn olarak a•ÝklamÝßtÝr (19).
larÝ bulunmußtur (15). Maline ve arkadaßlarÝ yaptÝk-
AraßtÝrmamÝzda 25 yard koßu testi sonu•larÝna ba-
larÝ •alÝßmada dŸzenli spor yapanlarÝn daha iyi ve
kÝldÝÛÝnda, spor yapan MR grupta 5,46±50,96 sn
hÝzlÝ fiziksel gelißim sergilediklerini belirtmißlerdir
bulunmußtur. Spor yapan MR grubun kÝsa mesafe
(16).
koßu hÝzÝ deÛerinin YÝlmaz'Ýn bulduÛu deÛere yakÝn
Gruplar arasÝnda bu testlere verilen cevaplarÝn istatistiksel olarak farklÝ •ÝkmasÝ •ok šnemli bulunmuß-
olduÛu gšrŸlmŸß olup, sonu• •alÝßmamÝzÝ destekler niteliktedir.
tur, sporun mental retardelerin fiziksel uygunluk dŸ-
Alt ekstremite ve karÝn kaslarÝnÝn kas kuvvetini ve
zeylerine olumlu etki yaptÝÛÝ sonucuna varÝlmÝßtÝr.
enduransÝnÝ deÛerlendiren dŸz bacak kaldÝrma test
20
Mental Retarde ‚ocuklarda Fiziksel UygunluÛun DeÛerlendirilmesi
sonu•larÝ incelendiÛinde spor yapan MR grup lehi-
grup lehine anlamlÝ fark bulunmußtur (p<0,05).
ne anlamlÝ fark bulunmußtur. Sonu•larÝmÝz Sallis ve
Spor yapan MR grup ile spor yapmayan MR grup
arkadaßlarÝnÝn, …zbeßer ve Ergun'un •alÝßmalarÝ-
arasÝnda anlamlÝ fark bulunmamasÝna raÛmen,
nÝn sonu•larÝyla uyumludur(17, 20).
spor yapan grubun kardiovaskŸler enduran test so-
AzalmÝß kas kuvvetinin MR bireylerin gŸnlŸk yaßam
nu•larÝnÝn daha iyi olduÛu tespit edilmißtir (Tablo II).
aktivitelerini sÝnÝrladÝÛÝ belirtilmektedir. Kas kuvveti
gŸnlŸk yaßam aktiviteleri, iß ve rekreasyonel aktiviteler i•in šnemlidir. MR bireylerde kas kuvveti ile iß
performansÝ arasÝnda pozitif bir ilißki vardÝr. Bu ne-
YÝlmaz, yaptÝÛÝ araßtÝrmada yaß ortalamalarÝ
12,22±50,49 yÝl olan yŸzme eÛitimi almÝß MR •ocukta kardiovaskŸler endurans test sŸreleri
denle MR bireylerin Ÿst ve alt ekstremite kas kuv-
90,00±53,78 sn olarak bildirilmißtir (19). AraßtÝrma-
vetinin deÛerlendirilmesinin šnemli olduÛu vurgu-
mÝzda spor yapan MR •ocuklarÝn kardiovaskŸler
lanmaktadÝr (21).
test sŸreleri 93,85±53,03 sn bulunmußtur. Bu so-
†st ekstremite kas kuvveti ve enduransÝnÝ šl•mek
i•in yapÝlan bŸkŸlŸ kolla asÝlma testinde saÛlÝklÝ
nu•lar araßtÝrmamÝzdaki spor yapan mental retardelerin sonu•larÝ ile paralellik gšstermektedir.
grup lehine anlamlÝ fark bulunmußtur (p<0.05 ).
Mental retardelerde kardiovaskŸler endurans dŸ-
Spor yapan MR grup ile spor yapmayan MR grup
zeylerinin dŸßŸk olmasÝnÝn nedeni, fiziksel aktivite
arasÝnda anlamlÝ fark olmamasÝna raÛmen, spor
yapan grubun deÛerlerinin daha yŸksek olduÛu gšrŸlmŸßtŸr (Tablo II). Basketbol sporu, Ÿst ekstremitenin tekrarlÝ kullanÝmÝna ihtiya• gšsterdiÛinden bu
durumun Ÿst ekstremite kas kuvveti ve enduransÝ-
dŸzeyinin dŸßŸk olmasÝ ve sedanter yaßam ßeklidir
(23). Yetißkin mental retardelerin kalp hÝzlarÝ beklenenden daha dŸßŸktŸr. Bu durumda maksimal kardiak outputu ve maksimal oksijen tŸketimini limitle-
nÝn gelißmesine šnemli katkÝ saÛladÝÛÝ tespit edil-
mektedir. YapÝlan araßtÝrmalarda mental retarde-
mißtir.
lerde yaßlanmanÝn daha erken olduÛu ve saÛlÝklÝ
bireylerle karßÝlaßtÝrÝldÝÛÝnda daha yŸksek mortalite
MR'da en fazla gšrŸlen zayÝflÝklardan bir tanesinin
dinamik dengenin yetersizliÛi olduÛu bildirilmekte,
hÝzÝna sahip olduklarÝ bildirilmektedir (24).
MR •ocuklara verilecek eÛitim programlarÝna den-
Bu araßtÝrma, uygun spora yšnlendirilmesi ve uy-
ge yeteneÛini gelißtirecek aktivitelerin dahil edilme-
gun eÛitim programlarÝnÝn verilmesi i•in mental re-
sinin šnemi vurgulanmaktadÝr (22).
tarde •ocuklarÝn fiziksel uygunluk dŸzeylerinin de-
Boswel, MR •ocuklarda modern dans ve diÛer ha-
Ûerlendirilmesinin šnemini vurgulamaktadÝr. Bu de-
reket programlarÝnÝn dengeyi eßit derecede gelißtir-
Ûerlendirmelerin belirli aralÝklarla tekrarlanmasÝ,
diÛini belirtmißtir (22). ‚alÝßmamÝzda da spor yap-
verilen eÛitim, programlarÝnÝn etkinliÛinin araßtÝrÝl-
mayan MR grup ile spor yapan MR grup arasÝnda
masÝ ve eksikliklerin giderilmesi a•ÝsÝndan gerekli-
anlamlÝ fark bulunmamasÝna raÛmen (p>0,05) spor
dir. Mental retardelerde bakÝm ve rehabilitasyon
yapan MR grubun denge testi deÛerlerinin spor
hizmetlerinin yetersiz olmasÝ gšz šnŸne alÝnarak
yapmayan gruptan daha iyi olduÛu gšrŸlmŸßtŸr.
mental retardelerin yararlanabileceÛi uygun egzer-
KardiovaskŸler enduransÝ belirleyebilmek i•in yapÝ-
siz ve spor programlarÝnÝn uygulamaya konmasÝnÝn
lan 300 yard koßu-yŸrŸme testinde (sn) saÛlÝklÝ
šnemli olduÛu gšrŸlmŸßtŸr.
†n ve ark.
21
KAYNAKLAR
1. Patri PL. Adapted Physical Education and Sport. Illinois: Human Kinetics Books, 1990:153-174.
2. Arnheim DD. Principles and Methods of Adapted Physical
Education. 2th ed. Saint Louis: C. V. Mosby Company,
1973: 250-267.
3. Eripek S. Zihinsel Engelli ‚ocuklar. 2.BaskÝ. Eskißehir: Anadolu †niversitesi,1996.
4. Matson JL, Mulic JA. Handbook of mental retardation. New
York: Pergamon Press, 1983:171-181, 499-510.
5. Carter C. Handbook of Mental Retardation Syndromes. 2th
ed. U.S.A: Charles C Thomas 1970.
6. Ergun N, BaltacÝ G. Spor yaralanmalarÝnda fizyoterapi ve rehabilitasyon prensipleri. Ankara: Ofset Fotomat, 1997: 21119.
7. SarÝ Z, †n N, Beßler A, Ergun N. Zihinsel Engelli ‚ocuklarÝn
Fiziksel YapÝ …zellikleri ile Uygunluk DŸzeyleri ArasÝndaki
Ülißkinin Üncelenmesi. Antalya, II. UluslararasÝ Engelliler
Spor EÛitimi Sempozyumu, 1997.
8. Mosley JL. High-Speed memory-scanning task performance of mildly mentally retarded and nonretarded individuals. American Journal of Mental Deficiency 1985; 90 (1):
81-9.
9. Winnick JP. Adapted Physical Education and Sport. 2th ed.
USA: Human Kinetics, 1995.
10. American Academy of pediatrics policy statement. Exercise
for children who are mentally retarded. Phys Sports Med
1987; 15 (12): 141-2.
11. Hudson PB. Preparticipation screening of special olympics
athletes. Phys Sports Med 1988; 16 (4): 97-104.
12. Kalyon A. Sporcu SaÛlÝÛÝ ve Spor SakatlÝklarÝ. 4th ed. Ankara: Gata BasÝmevi, 1997.
13. Vannier M, Fait HF. Teaching physical education in secondary schools. 4th Edition, London: Saunders Company,
1975: 564-8.
14. Fernhall B. Physical fitness and exercise training of individuals with mental retardation. Med Sci Sports Exerc 1993;25
(4): 442-50.
15. Holme I, Solberg LA,Weissfeld L et al. Coronary risk factors
and their pathway of action through coronary raised lesions, coronary stenoses and coronary death. Am J Cardiol
1985; 55:40-7.
16. Malina RM, Woynorowska B et al. Prospective and retrospective longitudinal studies of the growth, maturation and
fitness of polish youth active in sport. Int J Sports Med
1997; 18: 179-85.
17. …zbeßer H, Ergun N. K.K.T.C …zel eÛitim kurumlarÝndaki
šzŸrlŸlerin fiziksel uygunluklarÝnÝn deÛerlendirilmesi. 30
Mart-2 Nisan V. FizyoterapiÕde Gelißmeler Sempozyumu
KitabÝ. Antalya, 1994;316-24.
18. Van Heuvelen MJG, Kempen GIJM, Ormel J. Physical fitness related to age and physical activity in older persons.
Med Sci Sports Exerc 1997; 434-41.
19. YÝlmaz Ü. Mental Retarde ‚ocuklarda YŸzme Sporunun KardiyovaskŸler UygunluÛa Etkileri. Ankara, YayÝnlanmamÝß
Doktora Tezi. H.†. SaÛlÝk Bilimleri EnstitŸsŸ 1998.
20. Sallis JF, Mckenzie TL, Alcaraz JE. Habitual physical activity
and health-related physical fitness in fourth-grade children. AJDC 1993; 147:890-6.
21. Pitetti KH, Campbell KD. A.Reliable Isokinetic strength test
for arm and leg musculature for mildly retarded adult.
Arch Phys Med Rehabil. 1990; 586-93.
22. Boswell B. Comparison of Two methods of improving dynamic balance of mentally retarded children. Perceptual and
Motor Skills 1991; 73: 753-64.
23. Fernhall B, Millar L, Tymeson G et al. Cardiorespiratory capacity of individuals with mental retardation including
down syndrome. Med Sci Sports Exerc 1996; 28 (3): 36671.
24. Fernhall B, Tymson G. Graded Exercise testing of mentally
retarded adults. Arch Phys Med Rehabil 1987; 68:363-5.